RUCHU PROMETEJSKIEGO Centralne Archiwum Wojskowe Im
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
II RZECZPOSPOLITA WOBEC RUCHU PROMETEJSKIEGO Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry Archiwum Akt Nowych Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce WOJSKOWE TEKI ARCHIWALNE Tom 4 II Rzeczpospolita wobec RUCHU PROMETEJSKIEGO Tom 4 WOJSKOWE TEKI ARCHIWALNE WOJSKOWE Warszawa 2013 Redakcja naukowa, wstęp, wybór i opracowanie Paweł Libera Recenzent dr hab Marek Kornat Indeksy Łukasz Przybyło, Tadeusz Zawadzki Korekta Agnieszka Jaskuła, Paweł Libera Projekt graficzny Teresa Oleszczuk DTP Piotr Hibner, Tadeusz Zawadzki Na okładce i na stronie tytułowej: Karta pocztowa wydana przez Ligę narodów uciskanych przez Moskwę: Prometeusza (Ligue des nations opprimées par Moscou: Promethée). (CAW) Copyright © 2013 by Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry Druk i oprawa Sowa http://www.sowadruk.pl/ ISSN 2084-1337 ISBN 978-83-64475-00-9 (CAW) ISBN 978-83-63374-21-1 (Tetragon) Żonie Barbarze Spis treści Wstęp ........................................................................15 Paweł Libera, Zarys historii ruchu prometejskiego...........................31 I. Geneza idei prometejskiej (do 1921 roku) ................................................31 II. Powstanie ruchu prometejskiego (1921–1926) ............................................39 III. Tworzenie struktur ruchu prometejskiego 1926–1932 ......................................43 IV. Kryzys ruchu prometejskiego 1932–1935 ...............................................52 V. Reformy ruchu prometejskiego w latach 1936–1939 ........................................56 Dokumenty ..................................................................67 1. 1922, 6 lutego, Konstantynopol. Raport attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, dla szefa Sztabu Generalnego, o rozmowie z Konstantynem Gwardżaladze, przedstawicielem rządu emigracyjnego Republiki Gruzińskiej w Konstantynopolu, w sprawie kontaktów z Komitetem Zbawienia Ukrainy, nr 119/22. ...............................................67 2. 1922, 4 marca, Konstantynopol. Raport attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, dla szefa Sztabu Generalnego o powstaniu w Gruzji, nr 187/22. .....................................68 3. 1922, 4 marca, Konstantynopol. Pismo attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, dla szefa Sztabu Generalnego w sprawie oficerów gruzińskich kandydatów do szkół wojskowych w Polsce, nr 190/22. 69 4. 1922, 22 kwietnia, Warszawa. Pismo szefa Sztabu Generalnego, gen. Władysława Sikorskiego do attaché wojskowego RP w Konstantynopolu płk. Leona Bobickiego, w sprawie niemożności przyjęcia oficerów gruzińskich do szkół wojskowych w Polsce, nr 10432/II./Inf./II.A. ................................77 5. 1922, 3 czerwca, Konstantynopol. Raport attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, dla szefa Oddziału II Sztabu Generalnego o sytuacji w Gruzji, nr 549/22. ...........................78 6. 1922, 8 czerwca, Konstantynopol. Raport attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, dla szefa Sztabu Generalnego w sprawie niemożności przyjęcia oficerów gruzińskich do szkół wojskowych w Polsce, nr 571/22. .................................................81 6 Spis treści 7. 1922, 10 czerwca, Konstantynopol. Raport attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, dla szefa Sztabu Generalnego, o sytuacji w Gruzji, nr 578/22. ...................81 8. 1922, 10 czerwca, Konstantynopol. Pismo attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, dla szefa Sztabu Generalnego, w sprawie polityki polskiej wobec państw kaukaskich, nr 579/22.....................................................84 9. 1922, 1 lipca, Konstantynopol. Raport attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, dla szefa Sztabu Generalnego, o ruchu powstańczym na Kaukazie................84 10. 1922, 3 lipca, Warszawa. Pismo gen. Władysława Sikorskiego, szefa Sztabu Generalnego do płk. Leona Bobickiego, attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, w sprawie przyjęcia oficerów gruzińskich do szkół wojskowych w Polsce, nr 17742/II/Inf./II.A..........................................87 11. 1922, 9 października, Warszawa. Pismo zastępcy szefa Oddziału II Sztabu Generalnego, mjr. Władysława Sokołowskiego do attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, w sprawie kontaktów z Tatarami Krymskimi i aide mémoire Władysława de Bondy, w sprawie Tatarów Krymskich, nr 26253/II.Inf./II.A.5. ................................................................88 12. 1922, 21 października, Konstantynopol. Pismo attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, do Władysława Baranowskiego, ministra pełnomocnego i delegata RP w Konstantynopolu, w sprawie wniosku do Sztabu Generalnego o przyjęcie oficerów azerbejdżańskich na kurs w Wojsku Polskim, nr 846/22. ...................................................90 13. 1922, 7 listopada, Konstantynopol. Raport attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, dla szefa Sztabu Generalnego, o podróży gen. Aleksandra Zachariadze, szefa sztabu armii gruzińskiej, do Polski. .................................................90 14. 1922, 10 listopada, Konstantynopol. Meldunek attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, do Dowództwa Dworca Niepołokowce, o wyjeździe oficerów gruzińskich do Polski, nr 911/22. ....91 15. 1922, 21 listopada, Konstantynopol. Raport attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, dla szefa Sztabu Generalnego w sprawie sytuacji na Kaukazie. ..................92 16. 1922, 29 grudnia, Warszawa. Pismo ppłk. Ignacego Matuszewskiego, p.d. szefa Oddziału II Sztabu Generalnego do attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, w sprawie odmowy przyjęcia oficerów ormiańskich do Wojska Polskiego, nr 31676/II.Inf./II.A. ................................94 17. 1923, 11 stycznia, Konstantynopol. Odpowiedź attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, do szefa Sztabu Generalnego w sprawie przyjazdu gen. Aleksandra Zachariadze do Polski. ..................................................94 18. 1923, 16 lutego, Konstantynopol. Raport attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, dla szefa Sztabu Generalnego o sytuacji na Kaukazie. ........................95 19. 1923, 20 marca. Konstantynopol. Raport attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, do szefa Oddziału II Sztabu Generalnego o spotkaniu z Dżaferem Sejdametem. ......97 20. 1923, 18 kwietnia, Konstantynopol. Raport attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, dla szefa Sztabu Generalnego, w sprawie dyslokacji Samodzielnej Armii Kaukaskiej i spraw gruzińskich, nr 340/23. ................................................98 21. 1923, 19 kwietnia, Konstantynopol. Raport attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, dla szefa Sztabu Generalnego, w sprawie przyjęcia oficerów azerbejdżańskich do szkół wojskowych w Polsce, nr 344/23. ................................................ 101 22. 1923, 24 kwietnia, Warszawa. Instrukcja szefa Sztabu Generalnego, Marszałka Józefa Piłsudskiego, dla attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego w sprawie przyjęcia oficerów Azerbejdżańskich na szkolenie do szkół wojskowych w Polsce, nr 7818/II.Inf./II.A.5. ..................104 7 II Rzeczpospolita wobec ruchu prometejskiego 23. 1923, 8 czerwca, Konstantynopol. Raport attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, dla szefa Sztabu Generalnego, w sprawie przyjęcia oficerów azerskich do szkół wojskowych w Polsce, nr 473/23. ................................................104 24. 1923, 8 lipca, Konstantynopol. Raport attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, dla szefa Oddziału II Sztabu Generalnego, w sprawie propozycji Emina Rasul Zade o prowadzeniu propagandy antysowieckiej................................................105 25. 1923, 8 lipca, Konstantynopol. Raport attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, dla szefa Sztabu Generalnego, w sprawie sytuacji na Kaukazie, nr 521/23...........105 26. 1923, 14 września, Konstantynopol. Raport attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, dla szefa Oddziału II Sztabu Generalnego w sprawie sytuacji na Kaukazie, nr 616/23. 109 27. 1923, 14 września, Konstantynopol. Raport płk. Leona Bobickiego, attaché wojskowego RP w Konstantynopolu dla szefa Oddziału II Sztabu Generalnego, w sprawie przyjęcia oficerów Górskiej Republiki Północnego Kaukazu do szkół wojskowych w Polsce, nr 615/23.................................. 111 28. 1923, 5 października, Konstantynopol. Raport attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, dla szefa Sztabu Generalnego o sytuacji na Kaukazie, nr 650/25. ................ 111 29. 1923, 31 grudnia, Warszawa. Pismo szefa Oddziału II Sztabu Generalnego, płk. Michała Bajera do attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, w sprawie przyjęcia oficerów gruzińskich do szkół wojskowych w Polsce, nr 27122 II Inf./II.A. ......................... 113 30. 1923, Warszawa. Notatka Sztabu Głównego zawierająca rys historyczny kwestii oficerów gruzińskich w Polsce i projekt dalszego ich szkolenia, nr 15313/II/Inf/II.A................................... 114 31. 1924, 8 czerwca, Konstantynopol. Raport attaché wojskowego RP w Konstantynopolu, płk. Leona Bobickiego, dla szefa Sztabu Generalnego, w sprawie planowanego powstania na Kaukazie, nr 136/24...................................................... 116 32.