GECORRIGEERD STENOGRAM EERSTE KAMER, Niet Voor Citaten En Niet Voor Correcties
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
GECORRIGEERD STENOGRAM EERSTE KAMER, niet voor citaten en niet voor correcties. Aan deze tekst kan geen enkel recht ontleend worden. *0: EK De voorzitter: Ik heet de staatssecretaris van *1: 2011-2012 Sociale Zaken en Werkgelegenheid van harte *2: 10 welkom in de Eerste Kamer. *3: WordXP Het woord is aan mevrouw Sent, die haar *4: 10de vergadering maidenspeech zal houden. *5: Dinsdag 6 december 2011 ** *6: 10.15 uur ** *N Voorzitter: Fred de Graaf Mevrouw Sent (PvdA): Mijnheer de voorzitter. Van Mahatma Gandhi, de voorman van de Indiase Tegenwoordig zijn 70 leden, te weten: onafhankelijkheidsstrijd, is de beroemde uitspraak: "The world has enough for man's need but not for Backer, Barth, Beckers, Beuving, Van Bijsterveld, man's greed." Naar de mening van de PvdA-fractie De Boer, Van Boxtel, Brinkman, Bröcker, Broekers- gaat het voorliggende wetsvoorstel voorbij aan Knol, Van Dijk, Dupuis, Duthler, Elzinga, Essers, "man's need" en is het gebaseerd op de Ester, Faber-van de Klashorst, Flierman, Franken, zogenaamde heilzame werking van "man's greed". Frijters-Klijnen, Ganzevoort, Fred de Graaf, Machiel Daar heeft Gandhi nu juist tegen gewaarschuwd. Ik de Graaf, Thom de Graaf, Marcel de Graaff, De loop hiermee echter vooruit op mijn betoog. Grave, Hermans, Hoekstra, Holdijk, Ter Horst, Het voorliggende wetsvoorstel vloeit voort Huijbregts-Schiedon, Klever, Kneppers-Heijnert, uit de doelstelling van het kabinet dat werk moet Knip, Koffeman, Koole, Kox, Kuiper, De Lange, Van lonen. "Werk, werk, werk" is voor mijn fractie een der Linden, Linthorst, Lokin-Sassen, Martens, vanzelfsprekend motto. In deze tijd van Meurs, Nagel, Noten, Putters, Quik-Schuijt, Reuten, economische recessie en oplopende werkloosheid is Van Rey, Reynaers, Ruers, Schaap, Scholten, het extra van belang om zo veel mogelijk mensen Schouwenaar, Schrijver, Sent, Slagter-Roukema, aan het werk te krijgen en te houden. Werkloosheid Sörensen, Van Strien, Strik, Swagerman, Sylvester, leidt tot uitsluiting; werk leidt juist tot meedoen. Terpstra, Thissen, Vliegenthart, Vlietstra, Vos, De Het doel van dit wetsvoorstel is om de ongelijkheid Vries en De Vries-Leggedoor, tussen werkenden met één heffingskorting en uitkeringsgerechtigden met twee maal de en de heer Donner, minister van Binnenlandse heffingskorting met betrekking tot de toepassing Zaken en Koninkrijksrelaties, de heer Leers, van de algemene heffingskorting te beëindigen. Als minister voor Immigratie en Asiel, de heer Kamp, werken loont, is de gedachte, worden mensen die minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de nu nog niet werken maar dat wel willen, heer Weekers, staatssecretaris van Financiën, en de "geprikkeld" om te gaan werken. heer De Krom, staatssecretaris van Sociale Zaken Dit wetsvoorstel geeft tevens invulling aan en Werkgelegenheid. een andere afspraak uit het regeerakkoord, ** namelijk het vervallen van de AOW- tegemoetkoming voor mensen die een onvolledige *N AOW en aanvullende inkomensvoorziening ouderen (AIO) hebben. Hier beoogt het kabinet specifiek dat De voorzitter: Ik deel aan de Kamer mede dat zijn de AIO het karakter van een bijstandsvoorziening ingekomen berichten van verhindering van de moet behouden, omdat de bijstand het laatste leden: vangnet op het sociaal minimum dient te zijn. Naast de twee directe doelstellingen waaruit Engels en Smaling, wegens ziekte. dit wetsvoorstel voortvloeit -- dat werk moet lonen ** en dat de AIO het karakter van een bijstandsvoorziening dient te behouden -- is een Deze berichten worden voor kennisgeving onderliggende doelstelling het op orde brengen van aangenomen. de overheidsfinanciën. Mijnheer de voorzitter. Tot zover een korte *B samenvatting van het wetsvoorstel. Graag vraagt *!Dubbele heffingskorting*! de PvdA-fractie aandacht voor vier punten van zorg. 1. Hoe komen de uitkeringsgerechtigden aan Aan de orde is de behandeling van: het werk? 2. Blijven de uitkeringsgerechtigden - het wetsvoorstel Geleidelijke afbouw boven de armoedegrens? 3. Wat is het effect op de van de dubbele heffingskorting in het inkomenspositie van gemeenten? 4. Komt referentieminimumloon tot een keer de Nederland met deze maatregel eigenlijk wel sterker algemene heffingskorting met uitzondering uit de crisis? van het referentieminimumloon voor de Het eerste punt betreft de relatieve Algemene Ouderdomswet (32777). inkomenspositie van uitkeringsgerechtigden. Uitgaande van de koele, calculerende burger, De beraadslaging wordt geopend. oftewel de "greed" waar Gandhi naar verwijst, acht het kabinet het onwenselijk dat de bijstand hoger is dan het nettominimumloon voor kostwinners. Maar hoe effectief zijn die prikkels voor 1 / 103 stenogram Eerste Kamer van 6 december 2011 GECORRIGEERD STENOGRAM EERSTE KAMER, niet voor citaten en niet voor correcties. Aan deze tekst kan geen enkel recht ontleend worden. bijstandsgerechtigden eigenlijk? Naar de mening Het tweede punt betreft de absolute van de PvdA-fractie is flankerend beleid nodig om inkomenspositie van uitkeringsgerechtigden. Hier bijstandsgerechtigden naar arbeid te leiden. Deelt kom ik op de "need" waar Gandhi naar verwijst. de staatssecretaris de mening van mijn fractie dat Binnen de Europese Unie worden drie indicatoren een kwalitatief hoogwaardig plaatsings- en voor het meten van armoede gebruikt. De maatstaf begeleidingsproces nodig is? Zo ja, waarom maakt "jobless households" is naar de mening van het dergelijk flankerend beleid dan geen onderdeel uit kabinet van deze drie de belangrijkste maatstaf. van het onderhavige wetsvoorstel? Zo nee, waarom Het kabinet verwacht een daling van het aantal niet? jobless households, omdat dit wetsvoorstel naar de Laat er geen misverstand over bestaan, mening van het kabinet zorgt voor een toename voor de PvdA is een meer activerend stelsel van van de arbeidsparticipatie en een daling van het sociale zekerheid een doel op zich. Naar de mening bijstandsvolume. Hieruit concludeert mijn fractie van mijn fractie is het evenwel geen middel om tot dat het kabinet nog slechter is in voorspellen dan bezuinigingen te komen waar het kabinet die op economen. andere dossiers niet aandurft. In dat kader hebben De werkloosheid is immers al vier maanden we bij de Hoofdlijnennotitie werken naar vermogen op rij sterk aan het stijgen. Inmiddels zit 5,8% van reeds gevraagd of het kabinet bereid is een meer de beroepsbevolking zonder werk. Voorts blijkt uit activerend stelsel van sociale zekerheid los te het recent gepubliceerde rapport "Werkloosheid en koppelen van een ex ante bezuinigingsdoelstelling, de Grote Recessie" van het Centraal Planbureau dat zodat de zwakkeren in onze samenleving niet het de werkloosheid sterk zal toenemen, mocht ons kind van de rekening van de bankencrisis worden. land in een nieuwe recessie terechtkomen. Naar alle Het voorliggende wetsvoorstel is aanleiding om de waarschijnlijkheid houdt deze recessie langer aan vraag te herhalen wat het kabinet doet om dan de meest recente, omdat het kabinet niet bijstandsgerechtigden naar arbeid te leiden. voornemens is om de recessie te bestrijden. Tot zover de microanalyse. De Daarnaast is het kabinet blijkens de voorgenomen maatregel heeft daarnaast ook memorie van antwoord van mening dat een belangrijke macro-effecten. Zo vindt een uitkering voldoende is als deze zich in lijn met het werkzoekende lastiger een baan als alle andere minimumloon ontwikkelt. Als een uitkering minder werkzoekenden meer gaan solliciteren. Hoe kan het sterk stijgt dan de prijzen, is het volgens het kabinet met dergelijke macro-economische kabinet logisch dat uitkeringsgerechtigden hun spillovereffecten en externe effecten zo de nadruk uitgavenpatroon aanpassen. Waar het kabinet leggen op het belang van de eigen volkomen aan voorbijgaat, is de mogelijkheid dat verantwoordelijkheid van de mensen? uitkeringsgerechtigden die ruimte helemaal niet Daarnaast vraagt de PvdA-fractie graag hebben. Mijn fractie moet helaas constateren dat aandacht voor de groep AOW'ers met aanvullende een forse daling van het inkomen dreigt voor bijstand, met AIO. Op hen is het argument dat burgers die afhankelijk zijn van de werken moet lonen niet van toepassing, want zij minimumuitkeringen die gebaseerd zijn op het hoeven niet meer te werken. Daarom is er door het referentieminimumloon. Dit is het gevolg van een kabinet voor gekozen om de AOW uit te zonderen stapeling van maatregelen die deze groep dreigt te van de maatregel van de afbouw van de dubbele treffen. heffingskorting. Mijn fractie vindt het opvallend dat Het onderhavige wetsvoorstel moet dan ook het kabinet voor de groep AOW'ers met in de brede context van de bezuinigingen in het aanvullende bijstand ineens met een nieuw sociale domein beoordeeld worden. Ten eerste argument komt, te weten dat het een laatste worden belangrijke delen van het rijksbeleid vangnet op het sociaal minimum betreft. Deze overgedragen aan gemeenten. Ten tweede gaat groep wordt nog eens extra hard getroffen, omdat deze overheveling van rijkstaken gepaard met de MKOB voor deze groep wel meegenomen wordt aanzienlijke bezuinigingen op de eveneens in de middelentoets, terwijl dat niet geldt voor overgedragen financiële middelen. Daarnaast andere doelgroepen die de MKOB ontvangen. krijgen veel huishoudens te maken met hogere Mijn fractie kan zich niet aan de indruk zorgpremies, een zorgpakketversobering, grotere onttrekken dat hier sprake is van indirecte eigen bijdragen en lagere toeslagen. Tot slot discriminatie. Immers, negen van de tien AIO- kunnen nieuwe uitvoeringsbepalingen grote gerechtigden zijn buiten Nederland geboren. financiële gevolgen