4

I

I

I

ANALECTA HYMNICA

MEDII AEVI.

Herausgegeben

von

Clemens Blume und Guido M. Dreves.

XLII.

SEQIIENTIAE INEDITAE. . r Liturgische Prosen

des Mittelalters.

Achte Folge.

—^pe^^

Leipzig.

0. K. R e i s 1 a n d.

1903. SEQUBNTIAE INEDITAE.

Liturgische Prosen

des >> Mittelalters

aus

andschriften und Friihdrucken.

Aehte Folgre

herausgegeben

von

Clemens Blume

S. J.

Leipzig,

0. R. R,e i s l a n (1. JUN - 8 1958

I b B Z 2 VOKWORT.

Englischen Ursprunges waren vorwiegend jene Sequenzen, welcbe Bannister iin letzten Sequenzenhefte (Anal. Hyran. XLj publicierte, wahrend die Prosen des 39. Bandes eine Art von frauzosischem Prosar bildeten. Die vorliegende achte Folge der „Sequentiae Ineditae" zeigt demgegeniiber laut Provenienz der Quellen einen internationalen Charakter. Unser oberstes und praktisch einzig durchfuhrbares Einteilungsprinzip, die ver- schiedenen Dichtungen nach den liturgisch gebrauchlichen Gruppen DeTempore, DeBeata, DeSanctis, DeCommuniSS. zu ordnen, liefs sich namlich im vorliegenden Bande mit jenem nach der Provenienz nicht vereinigen. Fiir jene Interessenten, welche den an sich berechtigten Wunsch hegen, die Hymnen,

Tropen , Sequenzen , Cantionen etc. nach ihrem Ursprunge uud ihren Quellen zusammengestellt zu sehen, sei nochmals betont, dafs nach Abschlufs unserer Publikationen durch eines der General- register diesem Wunsche reichlichst wird Rechnung getragen werden.

Von den handschriftlichen Quellen scheinen einige wenige ein kurzes Geleitwort zu erheischen.

1. Raveniia besitzt auf seiner Bibliotheca Classensis im

Cod. 360 (friiher 139. 5. S.) ein sehr reichhaltiges Sequentiar, das im Unterschiede von den liturgischen Sequentiarien, welche nur Sequenzen fiir den Gottesdienst in einer bestimmten Kirche oder Diocese enthalten, sich als das Produkt des Sammel-

fleifses eines Sequenzenfreundes , somit als ein Privatsequentiar prasentiert. Wie u. a. um das Jahr 1462 mehrere Cistercienser zu Camp, 1507 Brander in St. Gallen, 1572 Lovel in Amiens, so sammelte nach Ausweis der Chiffren und Jahresangaben, welche gegen Schlufs unseres Codex den Initialen eingezeichnet sind, in den Jahren 1585 — 1587 ein gewisser Adam aus den ver- schiedensten Mefsbilchern eine grolse Anzahl von Sequenzen.

Er ordnete dieselben nach den Tagen des Festkalenders , an- gefangen vom 1. Januar bis Enrte Dezember; auf verschiedene

Feste der Heiligen, fiir welche er entweder keine entsprechende Sequenz vorfand oder die er durch zwei und mehr Sequenzen ausgezeichnet sehen wollte, dichtete er selbst eine Prosa. Eine ganze Reihe solcher Sequenzen nanilicb , die sich in keiner anderen Quelle nachweisen lassen, tragt ein ganz eigeutumliches, auffallendes Geprage der Diktion, wodurch unschwer und ohne jeden Zweifel dieselben als das Werk eines und desselben Verfassers erkannt werden. Dieser Verfasser aber ist allen An- zeichen nach der Schreiber des Codex, der sich durch die er- wahnte Chififre als Adam zu erkennen gibt. Denn gerade in den eigenartig stilisierten Sequenzen sind ofters vom Schreiber bedeutende Korrekturen vorgenomuien ; oder es ist gar ein Strich von oben bis unten durch manche Sequenz gezogen , am Rande der Vermerk .,Non valet" beigefugt, und dann eine Umarbeitung

ini wir der kassierten Pi6ce, aber gleichen, auffallenden , sagen nur sofort abnormen Stile angehangt. Der ganze Codex mit seinen 477 Prosen, von gleicher Hand geschrieben, stellt sich somit als das Werk eines Sequenzensammlers und Sequenzen- dichters heraus; etwa 300 sind das Produkt seiner Muse, der

Rest ist auderen Quellen entlehnt.

Diese entlehnten Sequenzen nun finden sich vorwiegend in franzosischen Missalien, namentlich in jenen von Paris und

Bayeux ; ein grofser Prozentsatz deckt sich mit den Prosen jenes Sequentiars von St. Victor (Cod. Parisin. 14 872), das L6on Gautier

bei seiner ersten Ausgabe der Dichtungen Adams von St. Victor

zu vertrauensvoll fiir die Feststellung echt Adamischer Sequenzen heranzog; iiberhaupt sind die Heiligen Frankreichs bevorzugt. All dieses lafst vermuten, dafs der Sammler und Dichter aus

Frankreich gebiirtig ist. Es sind aber auch viele HeiligeNord- italiens durch Sequenzen ausgezeichnet , welche aus der Feder Adams stammen, und es fehlt darin nicht an Anspielungen auf — 7 —

Ravenna uud seine Umgebuufr. Drangt nun schon das Vor- handensein des Codex in Ravenna zunachst zur Annahme, der- selbe sei auch dort geschriehen, wofern nicht bestimnite Anhalts- punkte auf eine andere Ursprungsstatte hinweisen, so gibt der er- wahnte Umstand dieser Annahnie einen festeren Halt. Ich glaube daher nicht fehlzugehen, wenn ich den Schreiber und Dichter Adam als einen Franzosen bezeichne, der in Ravenna bezw. Classe seinen Aufenthalt genommen, und wenn ich seine Prosensanimlung ein Sequentiarium Adami Gallo-Classensis nenne.

Aus demselben habe ich vorliegendem Bande alle jene Ine- dita eingefugt, die nicht von Adam verfafst sind, soweit die- selben uicht schon aus anderen Quellen in den Analecta einen Platz gefunden haben. Unter ihnen beanspruchen zwei ein be-

sonderes Interesse , namlich jene auf das Fest der Verklarung unseres Herren „In eadera specie" und diejenige auf den hl. Apollinaris „Laudemus Apollinarem". Von beiden war

nach Gautier (II, p. 97 u. 112) bis jetzt nur der genannte Anfang bekannt, und nach der gleichen Quelle sollte Adani von St. Victor ihr Verfasser sein, eine Attribution, die Gautier spater mit Recht mindestens als zweifelhaft bezeichnet hat. Adam von Ravenna hat uns den Text bewahrt und dadurch zugleich die Moalichkeit geboten, die Attribution nicht nur als zweifelhaft, sondern als falsch zu erkennen. Die grofse Zahl der ubrigen Sequenzen, welche Adam von Ravenna selbst gedichtet hat, stelle ich einstweilen zuruek. Ich

trug und trage noch Bedenken , dieselben zu publizieren. Der

Ravennate Adam ist namlich das ausgepragteste Gegenteil von seinem beruhmten Namensvetter uud Landsmann, dem Victoriner

Adam ; so glanzend und unubertroilen letzterer diclitete, so arm- selig und wohl auch unubertrofTen im entgegengesetzten Sinne erscheineu die poetischen Versuche des ersteren. Schlechte Ge- dichte dem Schicksale der Vergessenheit zu entreifsen, ist nun an sich wenig verlockend. Und doch, wenn es sich nicht um eine Blutenlese bandelt, sondern wenn es wie bei unseren Aualecta gilt, das verschuttete iMaterial fur eine Geschichte der Hymnodie moglichst vollstandig offen zu legen, darf der Wert oder Unwert einer Dichtung fur die Publikation nicht mafsgebend sein. Neben dem Lichte kann und darf der Schatten nicht fehlen; nicht — 8 - der Asthetiker, sondern der Literar- und Kulturhistoriker, fur den das Dustere nicht weniger Interesse hat als das Lichte, hat da an erster Stelle zu reden. Eigentlich ware dieses als etwas Selbst- verstandliches gar nicht hervor/uheben ; aber gewissen Kritikern scheint diese Einsicht nicht dammern zu wollen. Uberhaupt wurde es mit der Kenutnis der Hymnodie eigenartig bestellt sein, sollte dem subjektiven Ermessen und Geschmack des Ein- zelnen ilberlassen bleiben, was aus dem leider nur zu lange ver- deckten Hymnenschatze zu heben, was beiseite zu schieben und

der Vergessenheit anheimzugeben sei. Manche Perle der Dichtung durfte da zum Schutt geworfen werden und verloren gehen. Hat

doch z. B. Haur^au, dieser im iibrigen mit Recht gefeierte Gelehrte, iiber den sclidnen und tiefsinnigen Rhythmus des hl. Thomas vou Aquin „Adoro te devote" das frappierende Urteil gefallt: „Nous uous repr6seutous saint Thomas occupant ses loisirs k faire autre chose que ces ni6chantes rimes" (Notices et

Extraits, IV. p. 184). Nicht viel besser klingt seine Ansicht iiber die liebliche Dichtung „Iesu dulcis memoria". Solche und manche ahnliche Urteile Haur^aus werden ihm als dem Gelehrten und Kritiker gern nachgeseheu; er liat eben da- durch nur bewiesen, dafs er nicht auch als Asthetiker zu feiern

ist. Wer aber auf Haur6au als „kompetentea" Richter sich beruft, was in der Hymnodie als wertlos oder wertvoll aus- zuscheiden sei, der beweist dadurch, dafs er selbst auf diesera

Gel)iete nicht kompetent ist.

Nicht die Minderwertigkeit der Sequenzen Adams von Raveuna kann also Bedenken erregen, ob dieselbeu den „AnaIecta Hyiuuica" einzugliedern sind, sondern der Umstand, dafs Adam

eiu Dichter des ausgehenden Ki. Jahrhunderts ist. Seine Dichtungen gehoren somit nicht zur Poesie des „Mittelalters", welche das Objekt unserer Publikationen ausmacht. Anderseits

ist Adam von Ravenna durchaus kein Humanist; er schreibt

unil reiiiit im Gegensatz zu den Humanisten ganz ini Stile der mittelalterlichen Dichter, versucht es wenigstens, ohne deren Vor-

ziige im mindesten erreichen zu konnen. Somit steht er, wenn- gleich zeitlich schon davon getrennt, doch noch mit einem Fufse ini Reviere der mittelalterlichen Poesie, wie das ja bei mehreren

Dichteru des 16. Jahrhunderts der Fall ist. Hatte er besser ge- — 9 — dichtet, so konnte ich mich eher geneigt zeigen, ihin aus dem genannten Grunde eiu gewisses Anrecht auf Aufnahme ein- zuraumen. Von Interesse fiir die Gedichte der Hymnodie bleibt er immerhin, und so behalte ich rair vor, gelegentlich eine Aus- w a h 1 von Proben seiner Sequenzen als Anhang eines spateren Sequenzenbandes mitzuteilen.

2. Ahnlicher Art wie die genannte Sequenzensammlung ist ein CoUectaneum religioser Hymnen Sequenzen und Can- , tionen, welches die Hofbibliothek zu Wien unter der Kr. 11857 besitzt. Es ist ebenfalls am Schlusse des Jahrhunderts und zwar von einem Bohmen geschrieben, welches aus den vielen darin gefeierten bohmischen Landesheiligen hervorgeht. Hier jedoch spricht nichts dafur, dals der Sammler zugleich auch Verfasser mancher Dichtungen sei ; es scheinen letztere vielmehr durchweg alteren Datums zu sein. Einige Sequenzen hingegen tragen stark das Geprage einer sogenannten ^christlichen", d. h. hussitisch- protestantischen Uberarlieitung , konuuen somit fiir uns nicht mehr in Betracht. Bei anderen bleibt es zweifelhaft, ob sie der- artige Uberarbeitungen sind ; dieselben habe ich unter Vorbehalt mitgeteilt; es sind dies die Nummern 1, 2, 2(J und 49 des vor- liegenden Bandes.

3. Eine Sequenzenquelle , die mein Interesse sehr he- anspruchte, der ich aber bislang direkt nicht nahe treten konnte, ist das sogenannte „Tropar und Prosar der Abtei St. Martin von Moutaurior. Nachdem dasselbe lange Jahre im Privatbesitze treulich gehiitet war, erwarb sich der Herr Abb6 Camille Daux, Historiograph der Diocese Montauban, das Verdienst, die Hand- schrift als 9. Band der ,.Bibl. Liturg. par UI ysse Chevalier" (Paris, Picard. 1901.) der Offentlichkeit zu iibergeben. Zu- nachst kommt hier nur das Prosar in Betracht, das uberdies ein

Ganzes fiir sich bildet und nach Daux's Meinung erst Dachtraglich niit dem Tropar verbundeu wurde.

Nach den vorgelegten Schriftprobeu zu schliefsen, ist das Prnsar vielleicht jiingeren Datums als das Tropar; es aber auf die Grenzscheide des 12. und 13. Jahrhunderts herab- zusetzen, werden die kompetenten Sehriftkenner Bedenken tragen.

Die Planche II, welche Daux vorlegt, zeigt zweifelsohne mindestens die Schrift des volleQ, wenn nicbt gar des aimehenden 12. Jabr-

.^^ — 10 — hiinderts. Alle Palaographen, die ich bis jetzt befragte, stimmen ausnahmslos fUr das Ende des 11. oder den Anfang des 12. Jahr- hunderts.

Betreffs der Provenienz des Prosars wird schwerlich irgend ein Hymnologe fiir Montauriol zustimmen; sie weisen dieses vielmehr rundweg zuriick. Daux selbst aufsert sich gegen

Schlufs seiner Einleitung (p. XLIX) dahin, er niochte wohl glauben, dafs das Prosar aus Moissac nach Montauriol ge- kommen und dort mit dem Tropar verbunden sei. — Das Tropar werde ich erst spater bei Publikation der Tropen bespreclien. Das Prosar, welches hier bei den Sequenzen allein in Betracht konimt, stammt jedenfalls aus Moissac. Dieses Urteil stand bei niir schon fest, als mein Freund Bannister mir einen langeren Aufsatz Uber das fragliche Prosar und Tropar zusandte, welcheu er demnachst in einer Zeitschrift zu veroffentlichen gedenkt.

Seine Untersuchung ist eingehend und zutreffend ; meines Er- achtens wird niemand etwas Stichhaltiges gegen Bannisters Resultat vorltringen konnen, welches dahin lautet, das Prosar und Tropar stamme aus Moissac, und zwar ausSt. Martin zii Moissac. Im Hinblick auf diese Arbeit Bannisters kann ich fuglich Abstand uehmen, hier eine Begrunduug vorzulegen; es wird bei der Quellenangabe im vorliegendeu Bande nur von einem Prosarinm St. Martini Moissiacensis die Rede sein.

Dieses Prosar nun enthalt vorwiegend, ja, fast ausschliefsh'ch die beruhmten Prosen der alten Abtei von L i m o g e s , oft mit mehr oder weniger starken Textanderungen, vielfach Entstellungen. War schon der Text der Limoger Quellen oft schlecht, oder ge- nauer gesagt, wie Dreves im Vorwort zum VH. Bande der Ana- lecta eingehend dargetan hat, hatte sich bei den Monchen von Limoges im 10. und 11. Jahrhundert ein Lateiu eingeburgert, das selbst einem nicht blofs an klassisches Latein gewohnten Ohre mindestens arg abnorm klingt, — so sieht der Text unseres Prosars von Moissac manchmal recht grauenhaft aus. Nur ein Beispiel. In einer Sequenz auf S. Petri ad Vincula, welche

Daux p. 157 mitteilt, und die wir an dem langst publizierten (dem Herausgeber Daux wohl unbekannten) Texte eines Tropars von Fleury aus dem 11. Jahrhundert vergleichen konnen, heifst es im Prosar von Moissac: ;

— 11 —

Ille nostra pangat organa tiia!!') — statt Alle-nostra pangant organa-luia.

Clara dies qua . . . rea. Felices regna sunt vincla, Instant nunc quia

! ! statt : soluta Petri summi ferrea — Instat quia clara dies, qua | nunc | sunt vincula Petri ferrea. | summi Herodis subdola fraude iassa necti quo post azima,!! — statt: Herodis fraude servatur subdola neci post azima. qui confere Christi gratia — statt: cui confert Christi giutia.

angelus illi adstat flamina dicens — statt: famina dicens. divina referat virtus clusa seva Inmina — statt: reserat virtus cl[ajusa saeva limina.

acsolve (lire : absolve)*) criminum vincula, fanns plebs ut rite deicola. ! ! —

statt: ac solve criminum vincula, sinuis plebs etc. Puria nitens in politica!! — statt: Curia nitens in polica. — Hicr

ist freilich von Daux „Puria" nicht aus der Handschrift genommen dort fehlt die Initiale, die unschwer richtig erganzt werden konnte. adsint tempora siderea p(er]fecta — statt: per saecla.

Dieses nur eine Reihe der schreiendsten Textentstellungen in einer einzitreii Sequenz. Freilich stutzt sieh nieiu Urteil iiber die Textverhaltnisse des fraglichen Prosars lediglich auf die Publi- kation Daux's. Letzterer hat sichtlich sich bemuht, den Text der Handschrift mit peinlichster Genauigkeit unter Bei- behaltung der abnormsten und handgreiflichsten Schreibfehler vorzulegen; nur dann und wann wagt er in den Fufsnoten einen

kleinen Emendationsversuch. So z. B. in der eben besprochenen, oft ganz unverstandlicheu Sequenz nur ein einziges Mal, namlich zu acsolve „lire: absolve", was das evident Richtige verfehlt. Eine Revision der Handschrift durch einen Fachkundigen wird daher von Bannister mit vollem Rechte gewunscht, uni zu kon- statieren, ob und inwiefern Lesefehler und Druckfehler den Text

der Handschrift noch schlechter gemacht haben, als er schon ist. Ein Vergleich nun des Sequenzenverzeichnisses von

Daux (1. c. p. 205 sq.) mil dea entsprecheaden Nummern im

') Dieses wunderbare Incipit, bei dem Daux das I in Ille als seine Conjectur kenntlich gemacht hat (die Initiale fehlt in der Handschrift) und dadurch gleich seinen Irrtum erkenneu lafst, steht naturlich auch im Supple- mentum Repertorii Chevaliers, aber ohne Vermerk der Coniectur.

-) Eine noch sinnlosere Lesart ist ohne jeden Versuch der Besserung (durch richtige Verbindung der Silben, die so nahe lag) auf Seite 190 un- beanstandet geblieben: „Pateatque sumus nobis paradisi porta"!! — statt: Pateat, quaesumus, nobis paradisi porta. — 12 —

„Supplementuiii" zum Repertorium des Herrn Kanonikus Ul ysse

C h e V a 1 i e r lieis erwarteu, dals ein ungewohnlich grofser Zuwachs von 36 „Sequentiae Ineditae" durch das Prosarium Moissiacense gewonnen sei. Ein naheres Nachpriifen aber ergab bald, dafsdiese

Zahl auf 7 zusammenschmolz , wozu uoch 2 Uberarbeitungen einer Limoger Vorlage sich gesellen. In manchen Fallen namlich hatte der etwas veranderte, oder entstellte, oder falsch gelesene Aufaug einer Sequenz den Verfasser des Repertoriums zum Glauben verleitet, von der betreffenden Sequenz sei im Repertorium als von einer langst bekannten und gedruckten noch nie die Rede gewesen. Eine betrachtliche Zahl anderer Pifecen , die als „Se- quenzen" oder „Prosen" vou Daux und Chevalier publiziert und registriert sind, haben absolut nichts mit Sequenzen zu tun, sondern sind Gradual- oder Offertorium-Tropeii oder Verbeten, und zwar solche, die jedeiii Tropenkenner gute alte Bekannte sind und sein miissen, die in beruhuiten alten Troparien vor- komnien, und von denen ein gut Teil beim Mangel an Parallelismus uud Symmetrie wohl zur Liturgik, aber nicht zur Hymnologie gehort. Das Ungeheuerlichste au der Sache ist aber, dals Daux

2, 3, 5, 0, 8 der verschiedeiisten Tropen unter einer Nummer vereinigte, und dieses monstiose Conglomerat alseineSequenz zum besten gab. Lielsen schon mauche Bemerkungen I)aux's bei denjenigen Tropen, die er richtig als solcho erkannt hat, deuflich durchblicken , dafs er leider niit der Tropendichtung

wenig vertraut sei , so bekunden diese zuletzt genaniiten Fehl- griffe, wodurch die Publikation eineu sehr trauri^'en Abschlufs fand, dais er speziell bei den Gradual- und OfTertoiium-Tropen sich vollstandig in einer terra incognita befand. LeonGautier hatte das interessante Gebiet der Troi^endiehtung durch seine so hubsche Arbeit schon vor 17 Jahren vorlaufig erschlossen uud deren Kenntuis in vielsprechender Weise angebahnt. Sein Lands- mann Daux kennt und riihmt dieses Werk Gautiers; ein sorg- faltiges Studium der drei Seiten 153, 161 und 1(32 in Gautiers „Les Tropes" hatte das sogenannte „Tropair-Prosier de Montauriol" vor sehr hafslichen Entstellungen und das „Repertoriuni Hymno- logicum" vor weiteren falschen Nummern bewahrt. — Falls eine neue Auflage des genannten Tropars erscheinen sollte, was an sich mehr als wtinschenswert ist, so mochte ich demselben ins- - 13 - besoudere den klaglichen Abschlufs der letzten Numnier (p. 197 sq.) ersparen. Das „[?]", welches dort die Uberschrift vertritt, ist zu ersetzen durch:

De uno iuartyre. Super „Iu8tus germinabit et florebit".

Der Anfanp des Textes mufs lauten „Laetetur aliua iidelium ecclesia, quae Christi morte redempta" etc. statt lies sinnlosen: „Gaudetur alma fidelium ecclesia, quae Christi morte redemita etc. Man ziehe dann den Cod. Monacensis Clm. 14322 und den beriihniten Cod. Parisin. 1240, unser altestes Tropar aus der Mitte des 10. Jahrhunderts, zum Ver- gleiche herbei , und Versabteilung nebst Text wird sich richtig gestalteu lassen. — Mit den Worten „saQguinis pretium" (Daux, p. 198, Zeile 2) ist der Tropus zu schliefsen.

Dann beginnt eine ganz neue Nummer, deren Uberschrift lauten niufs:

De Martyribus. TropusSuperGraduale: „Vox exsultationis".

Ich stelle nun neben den Text Daux's jenen Text, wie ihn die alten Troparien, unter anderen der angezogene Cod. Mona- censis Clm. 14322, bieten:

Trop. Moissiacense (I)aux): Trop. Emmeramense (Clm. Monacen. 14322). Alleluia. Alma agmina bpleodida .\lleluia. V. Alma agmina splun- 8up[er] sidera tot aviiim super- dida super sidera tot civiom snper- or[um], adora, conlauda Domiuum norum adorant, collaudant Uomi- bomineia viventem regnantera tot num omninm, viventem, regnantem leta p[er] secla. tot laeta per saecla.

Et salutis [ ] iocunditatis Alleluia. Vox exsultationis et eteme iuventutis in tabernaculis salutis et laetae iucunditatis, aeter- iustorum pax, lux, iocundaque le- nae iuventutis, et salutis.

ticia, gaudentes laetantur omnes V. In tabernaculis iustorum pax, In taberna — V. Lux iucundaque laetitia. V. Gaudentes laetentur omnes, V. lubilent iuvenes, senes sedulo dulcibus cantibus Domino in habitaculis V. lustorum, electorum, sanctorum omnium; bone Domine, rex aeterne, — culis. — 14 —

V. lam salva nos, omnipoteBS creator et rector angelorum, Domine

• caeJi, terrae, maris, omniiun, rex regura, iustorum.

Man sieht, wie in den Gradualtext „Vox exsultationis et saiutis in tabernaculis iustorum" der Tropus Alma ap:inina''

eingeschoben ist. Der einleitende Versikel „Alma agmina" fehlt ofters in den Troparien und der eigentliche Tropus begiunt hinter „Vox exsultationis". So in den Codices Sangailenses yiJO, 378, 380 und im Cod. Parisinus 1118. In meinem Tropenbande wird sich vorstehender Tropus in eiuer aiideren Form prasentieren. Dies nur vorlaufig als ein Beispiel aus vielen, um zu zeigen, dals leider die Publikation des Tropars und Prosars von Moissac

etwas nulsgluckt ist. Die weitere Recension uberlasse ich Bannister, hebe indessen gerne hervor, dals wir trotzdem deni hochwiirdigen Herrn Daux Dank wissen, da er das dem Publikum fast unzugangliche und vergrabene Tropar in welcher Form auch immer ans Licht gezogen und in etwa brauchbar ge- macht hat.

Ich gebrauche denn auch, freilich unter Vorbehalt, den Text filr 9 Sequenzen iu vorliegendem Bande. Zum Gliick erscheint der Text gerade dieser Sequenzen weniger verderbt, und bei einer derselben schafft der stellenweise verstiimmelte und bis jetzt un- brauchbare Text des Prosars von Fleury eine gliickliche Reme- dur, namlich bei der Sequenz Psalle iam turba auf S. Petri ad Vincula. Fur die anderen gelang es mir fast ausnahmslos, die Melodie resp. das Schema der Stammsequenz zu finden, und so hatte ich fur die Klauselnabteilung eine sichere Grundlage.

4. Glucklicber gestellt war ich betreffs eines anderen Tropars, das seiner Zeit bei deni traurigen Zustande der spanischen Bibliotheken meinem Collegen Dreves entgangen

war, und das ich bis jetzt direkt nicht benutzeu konnte. Es ist dieses das Tropar von Catana aus dem 12. Jahrhundert, das in Madrid in der Collectio Barbieri (ohne Signatur) aufbewahrt wird, und dessen Sequenzengehalt von Misset-Weale (Aual.

Liturg. II, p. 485 sqq.) veroffentlicht wurde. Vier jener Se- quenzen habe ich sonst nirgends vorgefunden, und bin so ganz auf den von jenen Hymnolngen gebotenen Text angewiesen. :

Derselbe niacht jedoch den Eiudruck grolser Zuverlassigkeit, und 80 habe ich ihu in vorliegeudem Bande verwertet, ohne eine nochmalige Collation auf die Handschrift fur notig zu erachten.

5. AUe schwedisehen Sequenzen , welche bekanntlich von

G. E. K 1 e m m i n g ohne jedes Variantenverzeichnis und ohne alle Angabe, ob die einzelnen Prosen in nur einer oder in mehreren Quellen sich vorfinden, veroffentlicht wurden, habe ich in den gedruckten Missalien Schwedens und in niehreren schwedischen Handschriften nachgepnift. Einige wenige der- selben waren mit allen ihren Mangeln und Fehlern schon von Kehrein aus dem Ecclesiologist abgedruckt. Es schien wiinschenswert, die Gruppe dieser schwedischen Sequenzen nicht fUr verschiedene Bande unserer Analecta zu verteilen; man findet sie alle im vorliegenden vereinigt. Zum Schlufs eine Curiositat als Parergon. Im Vorworte zu Band I und XL der Analecta Hymnica wurden Sequenzen mitgeteilt. die auf Johann Hufs gedichtet wurdeu uud kultur- historisches Interesse beansprucheu kouuen. Auch Martin Luther ist von seinen Zeitgenossen durch eine Parodie der Ostersequenz „Victimae paschali laudes" gefeiert worden. Johann Nafs hat diesellte veroflfentlicbt iu seiner „Secunda

Centuria, das ist das ander bundert der evaugelischen Wahrheit"

(Ingolstatt, 1568.) Cap. 62, fol. 1.37* ; daraus entnahm den Text

Dr. J. Wickham Legg fur seinen Aufsatz „Some Imitations of Te Deum" in Transactions of the S. Pauls Ecclesiological

Society, Vol. III, Pt. I, p. 34. In letzterem Aufsatze lautet die Sequenz

Invicti Martini laudes intonant christiani. Mors et vita duello conflixere mirando, dux vitae Martinus regnat vivus. Dic nobis, Martine verax, iuste et pie, doctrinara Christi viventis et gloriam vere resurgentis, Angelicos testes, Paulum et evangelistas. Surrexit Christus, spes mea, sed non credit Romana ludaea. Scimus Christum surrexisse per Martinum vere; tu nos, Martine victor, tuere. Im nSupplementum" des Repertorium Hymnologicum von

Ulysse Chevalier ist unter Nr. 28314 auch diese Sequenz registriert, obgleich der Verfasser des Repertoriums prinzipiell protestantische Lieder nicht aufnimmt, aufser wenn dieselbeu in — Iti — katliolische Recueils „gesclililpft" sind. Wickham Legg, dessen Werk Chevalier als seine Quelle zitiert, sagt an der angezogenen

Stelle ausdrucklich , dafs die Parodie auf „Dr. Martin Luther" gedichtet sei; Chevalier aber macht im Supplemeutum diesen Martinus zum heiligen Bischof vou Tours! In der Rubrik, welche angibt „le saint, la fete ou la f6rie a qui la pi6ce se rapporte", heifst es: „S. Martinus Turou". Es erUbrigt noch, unsereni Freunde Henry Marriott

Bannister nieiuen verbindlichsten Dank abzustatten fiir die guten Dienste, welche er mir auch fiir diesen Band durch Be- sorgung maucher Collationen und durch freundliches Uberlassen einiger uns entgangener Sequenzen geleistet hat. An deu be- treffenden Stellen ist jedesnial der Beitrag dieses allzeit dienst- bereiten Hyninologen vermerkt.

Munchen, den 16. Januar 1903. Clemens Blume. I. DE TEMPORE.

Blume, Sequentiae Ineditae. VIXI. 2 I 1. De Adventn Domini.

1 a, Magno caeli factore Ib. Et ab aeternitate fait decretnm praedestinatum,

2a. Ut sempiterno 2b. Et a subdolo bominem filio redimeret calumniatore eximeret.

3a. Filium, qui in patris 3b. Hunc in terras nostram ob corde semper fuit, salutem demisit.

4 a, Is, cum sex lustra 4b. Miraculis hunc in mundo [Loc] peregisset, quam plurimis replevisset,

5 a. Verbum suum vivificum 5b. Et cunctis credulis viam palam praedicavit caeli commonstravit.

6a, Da, Cbriste, nobis 6b. Eique semper tuum verbum diligere pura fide adhaerere,

7 a, Quo maniti et firmati 7b. Ad visionem aeternam veniamus ad te tuti, ad lucemque sempiternam,

8. Ubi tibi dulcia canunt Allelaia per saeculorum saecula.

Collectan. ms. Bohemicum saec. 16. ex. Cod. Vindobonen. 11857. — Aus der Gruppe: „Sequentiae Christi adventum recolentes". — Uber den Charakter dieser und der folgenden Sequenz vgl. Vorwort, S. 9.

2. De Adventn Domini.

1 a. Veni, fili Mariae, Ib. De nobis actum esset, Aeternae rex curiae, Si nobis defuisset Nobis in auxilium. Taum hic praesidium.

2a. Verum in te speramus, 2b. Assis tua gratia Te semper exspectamus, Miseris in hac via, Propugnator maxime. Consolator optime.

3a. Audi nos congregatos, 3b. Tua colimus festa In nnum adunatos Memores die ista Toi nominis ad gloriam. Ac mitem adventum iu terras. 2* :

— 20 —

4a, Tna prece sednla 4b. Ut vivamus candide Pro Dobis interpella Teque laudemus digne Apud patrem in caelis, Puro affectu cordis.

5 a. Da te hic colentibus, 5b. Ut hoc illuminati In te confidentibus, Adipiscamur laeti Tuae luraen gratiae, VuUam tuae gloriae.

Collectan. ras. Bohemicum saec. 16. ex. Cod. Vindobonen. 11857. — Au8 der Gruppe: ^Sequentiae Christi adventum recolentes". — 3b, 3 Has mitem. — Schema ofifenbar: Veni sancte spiritus. — Ob vielleicht lateinische Umdichtung eines bohmischen Adventsliedes ? — Am Schlusse ist angehangt: „Amen cuncta in iubilo personent redempta".

3. In Nativitate bomini.

1. Laudemus excelsa lyra

2a. Natum Deum 2b. Pastoribus ab inviolata muliere, quem angelinuntiantcantantes: sibimet snbiacente „Gloria in excelsis potestate patris Deo atqne pax

omnia. in terra" ;

3a. Aeternura 3b. Filium a patris essentia missum salvantem saecla,

4a. Ut induens carnem claustra 4b. Et, quae culpa protopiasti devincat tartarea, paradiso perdita

5. Erant, restauraret femina.

6a. Namqne de eo 6b. 0 domus panis, dictum est ad terra luda Bethlehem per prophetam tu non eris minima,

7 a. Nam ex te exiet 7b. Aeternum solium dux excelsus, snpersedens, pbalangem ascendens Israel qui regat. (flos) virga lesse sancta,

8. In qua quiescit alma doxa;

9 a. Angeli sqmma 9b. 0 fides clara! cui grutulantor propinquante te melodia. mundo solvantur

10. Chelidri vitio damnata, — 21 —

11 a. Panditar 11 b. Pateat te credentibus vita; haec cantantibns tibi

12. Alleluia.

Miss. ms. Praedicatorum Lugdunensium saec. 14. Cod. Capit. Lugdunen. A 6. A. — Miss. Lugdunense irap. Lugduni 1500. B. — Miss. Lugdunenae imp. Lugduni 1510. C. — Miss. Lugdunense imp. Lugduni 1530. D. — Miss. Lugdunense irap. Lugduni 1556. E. — 2a, 3 sibi subiciente E. — 4a, 1 sq. carnem devincat tartari claustra. — 4b, 1 protoplausti BC. — 4b, 2 u. 5: paradiso restauraret perdita fuerant femina (offenbar entstellt) ABCDE. — Sa, 2 gratulamur BDE. — 10 Chelindri BD. — 5, 8 u. 9 sind korrespondierende Glieder.

4. „0e dalcissimo Noiuine lesn."

1. 0 lesu benigne, Qoi aulam virginis elegeras digne,

2. Ex qua nasci voluisti pro peccatoribus. Me revoca ab erroribus:

3. Lapsum in delictis saepe Ad caritatis tuae reduc praesaepe,

4. Tuis revoca pecoribus, Ut gaudens dicam cum pastoribus:

5. Gloria in excelsis Deo et in terra pax hominibus.

6. Regia proles, Christe, Me a callido protege boste,

7. Ne tuae formae honorem Decipiat per errorem.

8 Qui nostrae particeps factns es naturae, Tuo me posside iure.

9. Fili regis, Freno me tuae circumda legis.

10. Cum coeperis iudicare populum in iustitia, Mea non recorderis vitia,

11. Sed quando salvos facies filios pauperum, Ad eorum me iunge consortium.

Miss. Cracoviense imp. Cracoviae 1545. — 11, 2 iungi. — Eine Sequenz einzig in ihrer Art , womit zu vergleichen iBt in diesem Bande die Sequenz auf den hl. loachim: „0 les u Chri s te". — Kein Parallelismus, kein Rhyth- mus, keine Mehrzahl der 1. Person, wie sie die Liturgik gewosnlich auf- weist; nur ist jedes Zeilenpaar durch den Reim verbunden. Der letztere Umstand, und namentlich der Platz, den die Sequenz als „Prosa" im er- wahnten Missale einnimmt, sichern ihr in etwa auch einen Platz in der HyTnnodie. ;

— 22 —

5. In Transfi^nratione Domini.

1 a. Formatn mortalitatis Ib. Non figuram in alteram obscuram mutat transfiguras, Ciiriste, transfiguratio, in splendidara sed eiusdem immortalitatis formara. formae meliorem statum.

2a. Non lucem divinae formae 2b. Haec est lux humanitatis, discipulis repraesentat, nam immensae deitatis sed splendorem lucem nemo circumscriptum vidit unquam.

3a. Corporis 3b. Corpora

claritatem repraesentat sanctorura ; hereditatis in raonte, gloriara in quo sunt transfiguranda revelabit in futuro.

4 a. Cuius vultum intuentes 4b. Ad hanc gloriam videndam iusti laetabuntur et conspiciendam.

5a. Quo Deus 5b. Ex nobis perducat instabiles seraper cadentes servos ei infirmos, inutiles.

Miss. ms. Vis.segradense saec. 15. Cod. Capit. Visseg^aden. VC{. A. — Trop. et. Sequent. ms. Pragense saec. 1.5. Cod. Mus. Bohem. XIV E 8. B. —

1 b, 1 Non figuratum A ; die 8ilbe ,,tum" ausgetilgt B. — 1 b, -5 inelior ad statum B. — Nach 2b, 1 fehlt in B ein Blatt. — 3a, 1 sq. Claritatem corporis A. — 3a, 2 repraesentant A. — 3b, 4 revelat A. — 4b, 2 et illam c. A. — 5b mit 5a vereinigt, ohne Absatz A.

6. In TransfigaratjuDe Domini.

1 a. In eadem specie Ib. Qua transfiguratio Visum narrat iiodie Eius in iudicio Dominum scriptura, Creditur futura.

2a. Nec fert supervacue 2b. In quo Christi facies Arduus mons ardne Splendet nt meridies, Veri sacramenta, Ut nix vestimenta.

3a. Cui loquentes mutuo 3b. Israel restitui Apparent continuo Regnum rogant cernui Lex et prophetia; Moyses cum Elia.

3 c. Quibus tabernacula Tribus mente sedula Tres offerunt tria.

4a. Quod dum Petrus suggerit, 4b. Ne per scenam triplicem Ibi cunctos operit Discordent ab invicem Nubes luculenta, Duo testamenta. ;

— 23 —

5a. Inde saper DomiDnm 5b. Hic est mihi penitas Vox a patre luminam Placens unigenitus,

Talis est audita : Veritas et vita.

5 c. Audite hnnc igitur, Quia, sicut loquitur, Semper erit ita.

6a. Quia de unigenito 6b. Tres metu praecipiti Vox est lapsa subito Corruunt attouiti Patris a persona, In facie prona.

6c. Sed ad vocem Domini Succedit formidini Securitas bona.

7a. Ut aatem distinctio 7b. Evanescens protinus Duorura a tertio Moyses clandestinus Bene sit discreta, Vivaxque propheta,

7 c. Remanente Domino In aspectu pristino, Veste consueta,

8 a. Dicente perterritis : 8 b. Quara de mortis fovea Nemini dixeritis Et Edon sanguinea Visiouem antea, Redeam cum gloria

9. Resultante AUelaia.

Sequent. ms. Adami Ravennatensis anni 1585 —87. Cod Clasgen. 360 (139. 5. S). — 2b, 3 Velut. — 4a, 2 Ubi. — 4b, 1 cenam. — 6a, 2 Voce lapsa. — L. Gautier, Oeuvres PoH- d'Adam de Saint-Victor, Paris 1894, bemerkt zu dieser Sequenz: „Attribuee a Adam par AC. N'est pas au Gra- duel de Saint-yictor, et nous n'en poss^dous pas le texte. Attribution douteuse" (1. c. p. 249J. Nacbdem wir wieder gliicklich im Besitz der Se- quenz sind, halt es nicht schwer, auch die Zuschreibung derselben a)s falsch zu bezeichnen.

7. In Transfigaratione Domini.

1 a. lucundare, plebs devota, 1 b. Congaudendo suo festo, Christum laudans mente tota Puro corde rite praesto,

In hymnis et canticis ; Donis omans mysticis

2a. Quod in monte transformatur. 2b. Duo nati Zebedaei, Thabor qui denominatur, Simul Petrus verbi Dei Recolens memoria. Ferant testimonia.

3a. Lorica humilitatis 3b. Solis versus in splendorem Ornamento claritatis Vultus, nivis in candorem Tecta visibiliter, Vestes mirabiliter. ;

— 24 —

4 a, In fignra praesignatnr, 4b. Israel hoc admiratar, Moysi cam inflamraatur Cum praeceptum Dei datur Vnltas Dei lamine. Sinai cacumine.

5 a. Christus nube obumbratnr, 5b. Dao vates cum Messia Verbum suum attestatur Moyses et cnm Elia Placens voxque patria. Christo dant colloquia.

6a. Petit Petrus iDStaurari, 6 b. Qnod in monte Christus gessit, Christo vatibusque dari Revelari non expressit Tria tabemacula. Gentibus per saecula.

7 a. Demnm ipso resurgente 7 b. Tristes valde recedentes, Praedicandum omni gente Post ad ipsum venientes, Docuit discipulos. Portantes manipalos,

8a. Confortavit se visnros, 8b. Ut sic magis confortati Morituro compassuros £t in fide solidati Divina praesentia, Non timerent gravia.

9 a. Testis transformationis 9b. Bonos malos iudicando, Non gustabit vim agonis. Praemia cuique dando, Nisi cum revenerit Dictum tunc recipiet.

10 a. Nec cum suis snmet gustum, 10 b. In regno patris caelestis Donec novum bibat mustum NuUa mors nec ulla pestis,

De vitis genimine ; Nec quis caret lumine.

11 a. Bone pastor, Inmen verum llb. A tortura nos defende, Tenax vigor, Deus rerum, Faciem tuam ostende, Tu nos solvas a peccatis Ut post cursum huius vitae Et in regno claritatis Mereamur nos Yenite Fac nos tecum vivere A te tunc percipere.

Antiphonar. ms. Trevirense saec. 15. Cod. Capit. Treviren. s. n. add. saec. 1.5. A. — Antiphonar. ms. Trevirense saec. 1.5. Cod. Capit. Treviren. 172. add. saec. 15. B. — Ib, 3 omat B. — Melodie: Lauda Sion.

8. De V Vulneribus Domini.

1 a. Redemptorem veneremur Ib. Nostri cordis saniem in crace pendentem, mnndat qui foetentem, De suis vulneribus Suo rore satiat sanguinem fundentem, mentem sitientem

2 a. Manus, pedes, latus qui 2b. Demum, quod cmx sanguine tuum speculatur, tuo sic rigatur, Et caput arundine Tibi, Christe, pinm est. qualiter quassatur, ut compatiatur. ; ;

— 25 —

3a. Caeli, terrae conditor, 3b. Tuo crux nos muniat cuius universa sanguine respersa, Terra nomen praedicat Ut non inflent prospera, fide nnnc conversa, turbent nec adversa.

4a, Summae rex potentiae, 4b. Crucem, clavos, lanceam, qnem expugnaverunt quibus adflixerunt ludaeorum cunei Te, tu rumpe vincula, dum fabricaverunt quae nos obstruxerunt.

5a. Redemptor fidelium, 5b. Mitte nobis spiritum, tu, qui sic obisti, tuis quem misisti, Per cruorem vulnerum. Ke relinquas orphanos, de te quem fudisti, sic quos redemisii.

6a. Sumus quidem miseri 6b. Sed sint tua vulnera necnon peccatores tuique livores Et multorum criminum Pro nobis et hostia magni debitores et intercessores.

7a. Rex aeterne, 7 b. Quos peccato A gehennae Solvis dato Salva nos supplicio, Mortis tuae pretio.

8 a. lesu boue, 8b. Ut ad chorum Sic dispone Electornm Horam nostri transitus, Nos perducat spiritus.

Miss. ms. Sarisburiense saec. 15. Cod. Collegii Omnium Animarum Oxonien. 11. — Ib, 2 „qui" in ^quam" korrigiert. — 1 b, 3 rore socius. — Ib, 4 satientem. — 2b, 2 sic quam. — 4b, 4 abstruxerunt. — 8b, 3 Nos pergat. — Die Abscbrift verdanke ich unserem Freunde Bannister.

9. InSequentia de V Vulneribus Christi."

1 a. Festinemus quidem vere Ib. Nocte, mane, omni hora, Omnes viti condolere, Tota die sine mora, Cum nos simus palmites; Pauperes et divites.

2a. Vitis huius sacer fructus 2b. Pastor pius convocavit Fletum tergens nostri luctus; Oves suas et cenavit, Uvae botri manant piessae, Carne sua illas pavit, Vinum fundunt indefessae, Sanguine his propinavit, Hoc livari est necesse Recreatas saturavit, Laborantes in hac messe Totum corpus madiavit Implemus cellaria. Calcans torcularia.

3a. Pedes lavans osculatur, 3b. Patrem orans in raaerore Confortando consolatnr, Guttae stillant cum cruore, Fratrum corda stabilivit, Agonizans in sudore, Tristis hortum introivit Cohors adest cum furore, Et a noto traditus. Fassioni deditus. - 26 -

4 a. Vinctam caesam trahant lesam. 4b. Detestantes hanc illadant, Praesentantes Annae laesum Conspuentes sic detrudunt Caiphae cam alapis; Addentes cum colaphis.

5a. Eiulatu extrahentes 5b. Qui, cummissusadHerodem, Et ligatum ofiFerentes Est remissus ab eodem Pilati praetorio; Spretus consistorio.

6 a. Apprehensum flagellavit, 6b. Fatigatum vapulantes, -Crucifige" cum clamavit Tam mansuetum deridentes, Gens et regem abnegavit, Cruce lesum onerantes, Blasphemavit, coronavit Extra portam dedncentes Manus militaria. Adeunt Calvaria.

7 a. Ruit cruce subcnrvatus, 7b. Crine, barba depilatus, Cura iniquis deputatus Ocnlis est calligatus, £st in dolo salatatas, Innocenter mox damnatus, Percussus arundine. Detectus putredine.

8a. Cruentatum corpns fixum 8b. Recidivant ^-ulneratum Crucis in patibulo Carnis in ergastulo; Extenderunt in prolixtim, Cemit mater rubricatum Contrahunt funiculo. Dolens cum discipulo.

9a. Malleantur conclavatae 9b. Pedes stricti sic afflicti, Craci manus tensae late, Perforati, lividati Chorda sonans dulciter; Patrem placant iuglter. lOa. Clamat: ^Pater^hisignosce", 10 b. Magis pati se non possc Orans pro lictoribns; Narrat in doloribns.

11 a. „Mecum eris hodie llb. Mortem deflet reproborum, Mox in regno gloriae" Pro salute salvandorura Latrone deprecante. .,Sitio" claraante.

12 a. Matrem noto commendantem 12 b. „Heli, Heli" exclamantem Audi anigenitum, Fidelem dans gemitura.

13a. Fel aceto additum 13 b. Quo gustato auditum Et ori oblatum, Est et nCoDsumraatam".

14 a. Certat victor in agone 14b. Tremit, fremit, conturbatur, Patri reddens spiritum; Velum templi scinditur, Adest miles cnm mucrone Terra. petra, elementa. Dire pungens filinm. Sol lamentis iungitur.

15 a. Vestes Christi sorti datae, 15 b. Agnus assus, panis pistus, Vulnus trusum sparsit late Cruce passus lesus Christus Sanguinem cum latice. Oflfertur vivifice. ;

— 27 -

16 a. Est a cruce resolatum, 1 6 b. Corpus pulchrum sic det ectum, Pannis mundis involutum, Iramolatum et confectum Sepulturae traditum Est sigillis conditum.

1 7 a. Non cessemus memorari 17 b. Passione sua cara Anguem, vitam speculari Tam miranda quam amara Inimici praesidio. Nos reddit palatio.

18a. lesu Christe, victor bone, 18b. Deprecantes, o Maria, Cor contritum cum latrone Haec tbrenosa theoria Da, triumphum in agone, Memorantes mox praeservet, Et contectos passione Sic redemptos ne deniergat Ducas ad caelestia. Horrida molestia.

Collect. ms. .Suecicum saec. 15. Cod. Hafiiien. A. M. 4-5. IV*. — 2b, 6 zu madiavit cfr. diin. mad = Speise. — 4b, 3 Addante.s. — 7 b, 2 colligatus. — 9a, 1 conclavaris. — 9a, 3 Corda. — 13 a, 1 aditum. — 14 b, 1 conturbantur. — 17 b, 2 Nam. — Cfr. Kleraming II, p. 85 sqq.

10. „()e V Vulneribus Christi

1 a. Dulce lignum adoremus, Ib Salve, lignnm, quod fuisti Dulces clavos honoremus, Dignuni ferre corpus Christi, Omnes Christum coUaudemus Mundo lapso contulisti Per crucis mysterium. Vitam et imperium.

2a. 0 crux, ave, speciosa, 2 b . Per te Christus nos salvavit, Vetustatis vera glosa, Inimicum dum prostravit Rubicunda velut rosa, Et nos a peccatis lavit Agni picta sanguine. Cordis sui flumine.

3a. Ave, scala peccatorum, 3b. Omnesnuncadsanctamcrucem Per quam Christus, rex caelorum, Deprecemur Christum ducem, Fines tangens saeculorum Ut post mortem nos in lucem Ad se traxit omnia. Perducat cum gloria.

Miss. ras. Praedicat. Vindobonen. anni 1477 (Pars II).— Cod. Praedicat. Vindobonen. 213. — Enthalt verschiedene Entlehnungen. Mel. ; Verbum bonum.

11. [)e Lacrima Christi.

1 a. 0 lacrima gloriosa, 1 b. Tu de pio corde Christi Super omnes pretiosa Ad Lazari prodiisti Sanctorum reliquias, Plangendas exequias.

2 a. Lazarus quatriduanus 2b. Christus illum suscitavit, Ligatus pedes et manns Ex amore deploravit lacebat in lumulo; Coram cuncto populo.

3a. Ab angelo fide plena 3b. Hinc beatus Maximinus Te devota Magdalena Succedere fuit dignus Suscipere meruit. Et te caram tenuit. ;

— 28 —

4 a. Imperator mente sanus 4b. Hinc et eins successores, Constantinopolitanus Sanctae crucis defensores, Te suscepit dulciter. Te servarunt pariter.

5a. Annis Christi mille lapsis 5b. Hos Goffridus comes stravit, Grex Turcorum dedit Graecis Qui te dehinc asportavit Exsecrandum proeliura Ad praesens coenobium,

6a. Quod ipse iam fundaverat, 6b. Inde nomen trinitatis Nam de caelis ter viderat Et ordinem sanctitatis Tres lanceas cadere. Instituit libere.

7 a. Ostenditur causa, quare 7b. Hoc est templum salvatoris, Te voluit Deus dare Cuius es fletus amoris, Isti monasterio. Hinc patet translatio.

8 a. Gaude, felix ecclesia, 8b. Hanc devote venerato, Vindocinensis pairia Nam te Christus tali dato Laetare similiter; Amat singulariter.

9a. Eamus nunc et fleamus, 9b. Nostri luctus profluvio Seminemus et metamus Mereamur in gaudio Portantes manipulos, Dulces dare modulos.

10 a. In hac valle lacrimarum 10 b. Rogemus Dei filium, Tendamus ad lucem clarum, Ut sit nobis auxilium Respuamus inflma, Eias sancta lacrima.

Collectan. ms. S. Trinitatis Vindocinensis saec. 15. Cod. Oxonien. 14715 (Rawl. 7. 224). — 2b, 2 te ploravit. — 5a, -i Ad exsecrandura. — Voraus eehtin der Hs. die Seqnenz ^OIacrimagloriosaChristipraeciarissima" (Anal. Hymn. XXXVII, 29) unter dem Titel „Oratio de .sancta lacrima"; vorliegende Sequenz fiihrt die einfache Uberschrift „De s. lacrima"; es folgt: „Oratio de eadem lacrima: O redemptor dulcissime". — Der gleichen Sequenz begegnete ich im Cod. Mazarin. 511, habe aber die Copie leider nicht wieder gefiinden. Die obige Abschrift verdanke ich Rev. H. Bannister.

12. De Nomin ibns Christi.

1. Altissimus adiutor,

2 a. Agnns benignus, 2b. Favorabilis, clemens Deus, excelsus, genitus humilis.

3 a. Immolatus, 3b. Uerus Xristus, karissimus, legis yschyros, zelator,

mandator, nobilis, occisus, et est titulus : consolator, patiens, omnium qui resurgens, fidelium sanctus triumphator, rex et conservator. ! !

— 29 -

4a. Nos dignetur exaudire, 4b. Ut niereamur ad patri- reconciliatos ad moniura, nobis Christi exlremum iudicium sanguine acquisitum, venire sic[que] cnm benedictis regnum introire, gaudenter redire.

Miss. ms. Hildesiense saec. 13. Cod. Capit. Treviren. 153. — Man vgl. die Sequenz „Angelo annuntiante" (Nr. 44), die aus der gleichen Quelle und wahrscheinlich vom gleichen Verfasser stammt, wenn nicht die eine Sequenz die Vorlage der anderen bildet.

13. De sancta Oruce.

1 a. Laudes crucis attollamus 1 b. Haec est scala peccatorum, Nos, qui Christo militamus, PerquamChristus,rexcaelorum, Nos, qui crucis exsultamus Morte dolens perditorum Speciali gloria. Ad se traxit omnia.

2 a. Signum crucis adoremus, 2b. Sursum mentes erigamus, Crucifixo iubilemus, Vitam, mores comjjonamus; Adfixi cruci portemus Sic per crucem reportamus Crucis improperium. Vitam et imperium.

3a. Ave, crucis dulce lignum, 3b. Liberati Christi cruce Ave, cantu dulci dignum, Sic curramus Cbristo duce, Tu salubre nobis signum Ut det in perenni luce Et angelis gloria. Nobis vitae gaudia.

Miss. S. Martini Maioris Monasterii imp. Turonibus 1508. — 2b, 3 reportemus. — Melodie offenbar: Verbum bonum et suave; auch textlich ist letzterer Sequenz einzelnes entlehnt. Der Anfang entnimmt die meisten Verse der bekannten Sequenz Adams v. St. Victor, die auf gleiche Weise beginnt.

14. In Inventione s. Cracis.

1. Agedum,

2a. Electns populus et 2b. Innovantur omnia, gens sancta, frequentate cedunt novis vetera; carmina nova; Deo gratias.

3 a. Agni quippe epulas, 3b. Signo crucis reparat quae primos straverunt omnipotentia in paradiso Christi Domini tellurigenas, atque pietas.

4a. 0 crux, omni 4b. Lignum vitae, iaude digna arbor sancta, 0 crux, cuncto Frondes tuae bono donata! sine corruptela, 0 crux, caelo Fructus tuus snblimanda salus vera. — 30 —

5 a. Sacrae frontis 5b. Christianae insigne et nota, mentis [etj animae qua discernuntur qua conservantur regis agmina, bona omnia.

6a. lesn bone, 6b. In tutelam te libenter laudat nostram sempitemam Vox et simul coniubilat, Et salutem et gratiam; Qui dedisti crucera tuam Crucem quoque veneramur

7 a. Tuam sanctam 7b. Conserva nos, simul atqne salntiferam. salvator, benigne per ipsam.

8. Qui vivis et regnas in patris et spiritus sancti gratia.

Grad. ms. Vedastinum saec. Cod. Atrebaten. 1011. — 2a, 2 Mit „frequentate" ein Absatz durch Initiale. — 6a, 3 Et vox simul. — 7a, 1 Keine Initiale. — Str. 8 mit 7 b ohne Initiale verbunden. — Der Parallelismus der Melodie ist vielfach verwildert, wahrend er textlich recht gut gewahrt erscheint.

15. In Resnrrectione Domini.

1. Christe, rex, bone Domine, te decet laus summa.

2a. Esto vivificans omnia 2b. Resurrectione nitida.

3a. Suscipe vota 3b. Fragiles nos iam tibi fidelia, tnqoe considera.

4a. Parce pie, dona 4b. Quibus ad te nostra misellis apta sufi^ragia, propinqnet vox, mensetanima.

5a. Vox clara canat, 5b. Sic omnis homo mens discemat, te coUaudans hilarescant intima. adiungat prosodiam.

6a. Triplex deitas 6b. 0 vita, salus, et una, nobis concede perpes tibi sit gloria, (patris) organica cantica, iraperium, maiestas, quae simul omnes virtus et honor dicant per saecula: per cuncta saecula.

Miss. Tornacense imp. Parisiis 1498. A. — Miss. Tornacense imp. Parisiis 1509. B. — Miss. Tornacense imp. Antwerpiae 1540. C. — Miss. Noviomense imp. Rothomagi 1506. D. — 4b, 2 nox mens A. — 5b, 2 cum laudes ABC. — 5b, 3 prosodia ABC. — 6b, 5 saeculorum saecula ABC. ;

— 31 —

16. „ln die sancto Paschae."

1 a. Hac sacrosancta die 1 b. Haec dies laetitiae, Deum laudent ecclesiae; Dies Christi victoriae,

2a. Natus Mariae 2b. Rex clementiae Pro nobis passus pridie Vicit regem superbiae Surrexit hodie; Via prudentiae.

3a. David desiderabilis, 3b. Christus, in quem desiderat Fastum prosternens Goliae, Omnis sanctus prospicere, Redit victor laudabilis Suos ab boste liberat Ferens salutem patriae. Victor surgens de funere.

4a. Dic nobis, Maria, 4b. In conscientia, Magdaleue dicta, Sunt vera praedicta?

5a. In conscientia, 5b. Experientia Vera sunt omnia Removit dubia;

6a. Vidi, vidit Petrus, 6b. loseph et lacobus, Omnes apostoli, Testes sunt angeli.

7 a. Sed Thomas dubius 7b. Virtus ascendentis Probavit certius Firmat, nunc sedentis Palpans interius In omnipotentis Vulnera. Dextera.

8a. Hoc tenet firmiter 8b. Per Christum iugiter Fides catholica. Quae sit pacifica.

Miss. ms. Sangenovefianum saec. 15. in. Cod. Sangenovefian. 91. add. saec. 15.

17. In Regorrectione Domini.

F eria III. Pascb ae.

1 a. Haec est dies nobis laeta, Ib. Ista dies est dierum. Dies nostrae mortis meta, In qua nobis lumen verum, Qua mutatur Taii Theta, Pium, sacrum et sincerum 0 ad Alpha vertitur. De sepulcro nascitur.

3a. In hac die tam festiva 2b. Ab hac die sumus tuti, Caro Christi rediviva Haec adicit nos virtuti, Nos credentes in spe viva Vires trucis et versuti Locat, figit, erigit. Dolos procul abigit.

3a. Adam procul exsulavit, 3b. Detumescunt fluctus freti, Plagis multis vapulavit, loniis exit ventreni ceti, Sed hunc [haec] lux revocavit Ninivitae fiunt lacti, Et sanavit vulnera. Desiccatur hedera. ; ;

— 32 —

4 a. Haec lux Sarae fecii [risum], 4b. Caput anguis conculcatur, Caeco natu dedit visum, Qui, cum sempcr superatur, Et de ante paradisum Nostrum saltem machinatur Tulit enseni flammeum. Laedere calcaneum.

5 a. Dat Rebeccae documentum, ob. Dum venatu occupatur, lacob fragrans vestimentum, Exspectatur, sed moratnr Ut sic patri det pulmentum, Et a fratre supplantatur, Quod hunc velle noverat. Qui lentem cupierat.

6 a. Hic est, hic est dies ille, 6 b. Portas aufert civitatis, In quo Samson vi maxillae Suffragatur captivatis Solus sternit viros mille Et pro inimicis gratis Et victor revertitur. Miro niodo moritur.

7 a. Dies transmigrationis, 7b. Dies iubilationis, Dies est reversionis Dies liberationis Ex antiquae Babylonis Indurati Pharaonis Dominatu pessimo. De iugo durissimo.

8 a. Aegrum,sedsemipereraptum, 8b. Qui, dum curat semivivum, Secus viam sic inventum Vinum mittit et olivum lesus toUens in iumentum Recipitque donativum Fert ad stabularium Duplicem denarium.

9 a. Pauperis emolnmentum, 9b. Irruente fortiori Quod per illum violentum Extorquetur iuniori Himis diu fuit tentum Redditurque possessori, Usufructuario Sed proprietario.

10 a, Hnius festi sacramentum 10 b. Annum hunc acceptionis, Licet per integumentum Caecis tempus visionis Sparsim vetus testamentum Clausis et apertionis, Mystice significat; Isaias praedicat.

1 1 a. Quinque legis prophetarum, 1 1 b. Propbetia Danielis, Octo bagiographarum, loel et Ezechielis, Novem libri scripturarum Sophoniae, Samuelis Tempus hoc snbinnuunt; Nos ad hoc praeinstruunt.

12 a. In hac, lesu, die festa 12b. Fac superbos, magnos, reos Saeva quaevis et molesta, Mites, parvos et Zachaeos, Dura, dira, mala, maesta Peccatores fac ludaeos, £t quaecunque non modesta Pigros promptos et Hebraeos Teras ad interitum. Celebrare transitum.

Miss. Tharentasiense imp. [Lugduni] ca. 1520. — la, 3 mutatur than- theta; Tau wiire zweisilbig zu lesen, oder man erganze „Tau in Theta", wie Misset-Weale il, p. 256j vorschlagen. — 2a. 1 festina. — 3b, 2 die

Quelle hat das richtige nventrem", nicht ^ventre", wie Misset-Weale I. c. an- geben. — 5a, 2 tlagrans. — 6a, 2 in maxille. — 8b, 2 et oleum. — Nach

10 a, 2 ist der iiberschiissige Vers eingeschoben : Et figurae velamentura. — Ha, 4 subinnuit. — Melodie ist offenbar: Lauda Sion, bezw. Laudes cruci s. ;

— 33 —

18. In Resnrrectione Domini.

Feria IV. Pasch ae.

1. Psallat plebs devota Christo cantica.

2a. Perpetna 2b. Tartarea remedia superbia miseris confert lux ista; frangitur Christi dextera.

3a. Intrat infernalia 3b. Cedit nox continua, penetralia cessant tormenta lux deica; fidelia trepidat liberat manus impia. Christus agmina.

4a. De custodia 4b. Cum victoria tenebrosa praecipua prodit iueunda redit et vita, sanctorum Dominus diu tenta caterva, die surgit tertia.

5. Patria nobis est reddita.

Miss. ms. Senonense saec. 13. Cod. Parisin. 10502. A. — Miss. ms. Senonense saec. 14. Cod. Londinen. Add. 30058. B. — Brev. ms. Senonense saec. 14. ex. Cod. Vatican. Kegin. 182. [Ba.] C. — Miss. ms. Senonense saec. Cod. Montispes.sulan. Schol. Medic. 71. D. — Miss. ms. Senonense saec. 15. Cod. Parisin. 864. E. — Miss. ms. Senonense saec. 15. Cod. Parisin. 880. 1. F. — Miss. Senonense inip. Parisiis 1.543. G. — Miss. Seno- nense imp. Senonibus 1556. H. — Miss. Senonense imp. Senonibus 1575. I. — 3a, 1 Intra D. — 3 b, 1 uox E. — 4b, 3 reddit F; et vitta B. — 4b, 5 surgit die C.

19. In Resnrrectione Domini.

Sabbato in Albis.

1 a. Regis aeferni gloria, Ib. Surrexii ab «mbris, Christus, virtute magna leo de tribu luda,

2a. Tertio die 2b. Et crncem, qua pro post tolerata patibula salute pependit huraana.

3 a. Destmxit enim 3b. Bellando potens hic barathri arripuit claustra maligni daemonia, sic et fregit impetu valvas; protexit impia colla;

4a. Davidis honesta 4b. Quod fortis et potens recinens famina: Dominus sit ad omnia bella. Blume, Sequentiae Ineditae. VIII. 3 — 34 —

5a. Nnnc snstnlit etiam 5b. Quas daemon habuerat beatornm omniam tortuosus recubando animas et propbetas, voragine taetra.

6a. Hinc mulieri 6b. Quam turba prius apparnit, cum voluit, daemonica vexaverat quae est nomine dicta est et hoc miserante Maria, curata.

7a. „Nolo, tangas", ait, 7b. Et Petro fideli „manibns, Maria, replicans indica, Sed cito veloci Quod non tenuerunt tramite nuntia Dominum tartara, fratribus, nunc adeant Sed, nt, ecce, tu vides, mente bona, iam remeat, me cernant iam cuncta ut in Galilaeam, creata gubemat".

8a. Cuius, petimus, 8b. Ut mereamur nobis tribuat regna cum sanctis resurrectio vera, obtinere beata

9. £t dulcia cantica concinamus in aethera.

Miss. Noviomenge itnp. Rotomagi 1506. — 2a, 1 Tertio nanique die sibi. — 2 b, 1 Ohne Initiale. — 6a, 1 niulier. — 8a, 3 resurrectione. — Die Melodie ist sichtlich „Concordia" (Cfr. Anal. Hymn. VII, Nr. 50). Str. 4a u. 4b haben im Grad. ms. Nivemense (Cod. Parisin. 9449) gleiche Melodie bis auf 4 b, y, sind aber dort zu einer Strophe vereinigt, der eine Parailelstrophe gegeniibersteht. Letztere fehlt durchweg in den Martialenser Hss., wie auch hier im Miss. Noviomense. Hierauf griindet sich die vorgelegte Textabteilung.

20. In Resnrrectione Domini.J

1. Festus adest nobis dies

2a. Colendus devota 2b. Grex almus subintrat mentium cuUara, cum pastore [sua] In quo reserata Laetus ad optata paradisi porta; aeterna pascua,

3a. Gaudetque 3b. Gloria cum ipso redemptore, qui vivit alma, in quo salus perpetua atque vita morte saeva redempta permanent sine raeta.

4a. 0 Christe, redemptor! 4b. 0 vita beatal

4c. 0 via directa! ; ; ;

— 35 -

6a, Te nunc, sophia 6b. Quos ad patriam palris alma, fide firma revocatos morte digaa precamur, oblata ad vitae promissa audias carmina, reducis praemia,

6. Te, qui guberuas uaiversa, decet laus, honor et imperiura semper omaia per saeculorum saecula.

Prosar. ms. Moissiacense saec. *Vi2. (Privatbesitz). — Dauz, 1. c. p. 123. — 2a, 3 In qua. — 2b, 3 adoptata. — 3a, 4 morte se. — 3b, 2 salus homi- num atque. — bchema: Confitebor. Vgl. Anal. Hymn. VII, Nr. 62.

21. Jn Resnrrectione Domini.

Per Octavam.

1. Haec dies praeclara atque nimis veneranda.

2a. Quam excelsus 2b. lucundemur ipse fecit Deus; simul et laetemur.

3a, Serenatis cordibus 3b. In hac die siquidem annuis temporibus creator angelorum

laeti celebremus -, omnium sanctorum

4a. Formam servi dignatus 4b. Qhos propria virtute est sumere formaverat, nostri causa salutis abstraxit a tartara nosque liberandum barathri noxia.

5 a. Rerum creator 5 b, Gemat picea iurba de sacro solio descendens claustra inferni destructa, eruit, quos hostis ab arce superna perfidus rapuit dudum divinitas induta ingerens vitia et trahens carne purpurca, spolians antro sulphureo profundi tartara.

6 a. Totus mundus exsultet libans, 6b. Gaudeaique, carnis humana iubila in voce Chrisii per tropaea summas dans laudes, quod zabulosa fraus ut condecet, est deiecta.

7 a. Cum angelis 7b, Magnalia „Gloria Deo in excelsis" Dci poce boando sonet decantantes per omnia, 3* ; ; !

— 36 —

8a. Quod die 8b. Gloria tertia resttrgetis sine culpa sit trinitati unicae, patri, pro nostra offensa filio, paraclito de sepulcri claustra. spiritoi sancto,

9. Nunc et ultra et in aevam.

Prosar. ms. Moissiacense saec. *Vi2. (Privatbesitz). — Daux, 1. c, p. 128 sq. — 4b, 3 abstruxit. — 5a, 4 perditus. — 6a, 1 libens. — 6a, 2 iubilat. — 6b, 2 tropaea per. — Der liegende Druck bezeichnet die Einschiebsel, welche die Sequenz „Haec dies Quam excelsus" (Anal. Hymn. VII, Nr. 17) 1 durch vorliegende Erweiterung derselben erfahren hat. Dabei ist von 5a an der alten Melodie natiirlich Gewalt augetan ; wie und inwieweit verschweigt uns leider Dauz.

22. In Resnrrectione Domini. Per Octavam.

1 a. 0 quam beata regina Ib. Quae sola Deum fuisti et virgo, Maria, generare digna

2a. Inter universas 2b. Ut ex te sit ortas feminas tu facta verus sol, per cuncta es ab ipso sublima, semper fnlgens saecnla,

3 a. Omnia qui fugat nubila 3b. Daemonum agraina mirantur ac turbat tartara. nimium territa,

4a. Quod virtus divina 4b. Patent ergastula fregit portarum liraina saeva, rumpuntur iniusta baratbri ferrea. piorum vincula.

5 a. Gaudet sancta 5b. Lugent maesta exspectata de gloria de subducta sibi praeda caterva tartara.

6a. Turba captiva 6b. Hinc ipsa castra iaui redempta sanctissima cum laetitia ad caelestia catervarum exit magna; eunt regna cum gloria.

7a. Redemptor hac victoria 7b. Surgens suis solamina iam peracta dedit firma, de nova ablata iterum sepultura dabia tristitia.

8 a. Christi morte sacra, 8b. lam dudum perdita fidelis turba, tua patria suscipe haec gaudia, est tibi restituta reddita iam libera cum vita perpetaa.

9a. Solve Deo vota 9b. Qui donat praemia debita. aeterna. , 10 a. Laus tibimet beata lOb. Exstans ante saecula, sonet voce nostra, veniens in arva, qui patris verbigena, caro factus bumana,

11. Nos ad gaudia revocans virtute tua sempiterna.

Prosar. ms. Moissiacense saec. ^'/12. (Privatbesitz). — 1. c. Uaux, , p. 131. — 4a, 2 fugit (Lesefehler?). — 4a, 3 fera. — 4b, 3 vincla (cfr. 2b, 3 u. 10 b, 1, wo saecula, nicht saecla). — 9b, 1 Que. — 10 b, 1 Estans. — Vorlage der Sequeuz ist sichtlich beata et „0 | Venerabilis virgo Maria" (Aual. Hymn. VII, Nr. 53); nur ist die Einleitungsklausel zum ersten Strophenpaar gezogen. So bot die Melodie der Vorlage einen Anhaltspunkt fiir die Strophenabteilung, wie ich sie bei 9 u. 10 im Gegensatz zu Daui vornehmen mufste. Daux naralich zieht 9a u. 9b zusammen und ebenso 10 a und 10 b und 11. Verleitete ihn dazu die Hs. oder vielleicht gar die Melodie, falls eine verzeichnet ist, so liegt offenbar in der Quelle ein Fehler vor. Im Ubrigen jist die Sequenz eine der besseren, sehr sauber aufgebaut, und bietet durch die auslautenden a eine ziemlich zuverlassige Handhabe fiir die Klauselnabteilung. Auch in 1 b, 1 liefse sich durch Umstellung „Quae Deam fuisti sola" der Auslaut auf a erzielen; nur 2b, 1 bliebe dann die Ausnahme von der Regel.

23. In Resurrectione Domiiti.

Per Octavam.

1. Surrexit

2a. Praedamque revexit 2b. Et occurrens blandeque destructo mortis salutans atque imperio Dominus; sacro ore benedicens

3 a. Mulieribus 3b. Meque a morte se pie quaerentibus ait: resurrexisse [veraciterj Avete vos, fideliter mihi dilectae, certum habete.

4a. Tunc illae agnito •ib. Et tenuerunt, quem Domino [et] repletae cognoverunt, et prostratae inexplebili gaudio coram dulcissirao lesu accesserunt corde (et) ore

5. Adoraverunt pedes eius.

Missale Noviomense imp. Rotomagi 1506. — 3 b, 1 In der Quelle keine Maiuskel. — Klausel 5 ist ohne Maiuskel mit 4b verbunden. — Voraus gehen 2 Sequenzen de Beata fiir die Osterzeit; die vorstehende tragt den Titel „AIia Prosa", kann aber schwerlich als „De Beata" betrachtet werden. —

— 38 —

24. In Ascensione Domini.

1 a. Qui scandis astra Ib. Accinctns celsi super hodie zona Abrahae,

2a. Te flagitamus 2b. Ac deprecaraur devote obnixe,

3a. Nostrae cerne, 3b. Ecce, inclite 0 pater alme et gloriose, catervae tuae famina linguae. nnnc miserere,

4a. Ommumque, 4b. Adestote Christe Domine, quoque, virtutes rex pie, caelicae, Quod voce te petimus, Polorum quaeque fide larga manu triumphantes tribue, parce, caeli in arce, quaesumus, in ista die. potestates summae omnes,

5. Orate pro nobis, Amen.

Antiphon. et Grad. ms. Nivernense saec. 12. Cod. Parisin. Nouv. acq. 1235; bis: fol. 164a A; — fol. 218b B. — 1 a, 1 scandis aethra A. — Ib, 2 Abrae A. — 3a, 1 Die erste Silbe von nCerne" hat 2 Noten, wodurch die vollige Symmetrie in der Melodie gewahrt erscheint. — 5 Amen fehlt

B. — A: „Prosa pro hymno ad Completorium" ; B: „Ad Vesperos prosa". Beachtenswert ist der Auslaut der Klauseln auf den E-Laut, wahrend sonst der A-Lant beliebt ist.

25. In die Pentecoste.

1. Eia, clama „Alleluia"

2a. Ex corde, 2b. Dic Christo: sancta familia. Sit tibi gloria;

3a. Hodie fecisti 3b. Gratia praecelsa nobis gaudia dante spiritus cousolantia sancti munera.

4a. Factus sonus hodie 4b. Orbis totius datis ignea sanctorum linguis mundo fantur fecit corda. insolita.

5a. ludaea dura cordis 5b. Audet Petrus et clamat perfidia non est, inquit, ad liaec exclamat vesania in rabida facta: nobis, sed sancti Vino sunt ebrii, spiritus gratia quos talis agitat haec, quae auditis, dat fiiria. miranda. : !

— 39 —

6a. Christns iUe noster, morte 6b. Surrexit die tertia quem vos punistis dira virtute sua mira, nescientes caelica nunc legis praecepta, tenet culmina.

7 a. Unde iudex 7b. Ad haec stupens est venturns, cuncta manus ludaica iudicabit „Date nobis, proponens omnia, fratres, consilia, maiestatis ne nus damnent sedens in gloria. illa iudicia". Ipse fecit ista Sic mente recepta per nos in vobis miracnla". baptizantur multa milia.

8a. Hoc fecit illa bona 8b. Quae cito prava corda gratia deiiica, convertit ad optima;

9. Assit nobis propitia.

Tropar. nis. Catanense saec. 12. Cod. Matriten. (Collectio Barbieri) s. n. — 5b, 1 Ludet Petrus, otfenbar falsche Initiale; audet et clamat = audax claraat. — 5b, 3 sq. in nobis vesania. — Bei dieser Sequenz war ich darauf angewiesen, den Text von Misset-Weale (Anal. Liturg. II, p. 492) zu Grunde zu legen.

26. In Peiitecosten.

1. Festum paracleti omnis recolat populus.

2a. Quo Christus ascendens 2 a. Qui in linguis igneis ad thronum apparens corda illustravit visus est a Christi fidelium. discipulis,

3a. Ut missus est sanctus 3b. At illi repente spiritus constanter in Christi discipulos. verbum Dei personant.

4a. Secum plurimos 4b. Atque ex ore divisi principis per orbem colligunt tartarei Christo ad fidem plurimas Christi ferventi animo, inde lucrantur animas.

5 a. Hinc ira saevae plebis 5 b. 0 Christe, quantam Petro ludaicae constantiam ebrios fore tunc praebuisti, Christi discipulos ut vincat ludaeam asserit, lohelis audiens eos referre ex testimonio, quod est magnalia Dei. impletum in ipsis ; ;

— 40 —

6a. Addis expletis, Christe, tnis 6b. Qni apparuit in specie caelum conscendeos visitando te paracletum columbina misisti, quem voveras qui quondam snper aqnas precamur, dona nobis, ferebatur, sed tamen ut flagrent corda permanens tecum nostra in igne spiritus; in eadem essentia.

7a. Patris aeterni 7b. Vera tilii potentia illnstrare sapientia septiformis dignetur gratia spiritus munera spiritus infundat sanctique clementia; semper in corda nostra.

8. Alratus bi spirionitas * haermpereat senobis.

Cantion. ms. Bohemicum anni 1512. Cod. Mus. Bohem. XIII A 2 A. — CoUectan. ms. Bohemicam saec. 16 ex. Cod. Vindobonen. 11857. B. — 2 a, 3 illustrat A. — 5 a, 6 parvulos eos B. — 5 b, 5 sq. ex. testimonio lo- helis quod i. e. AB. — 5b, 7 in iUis B. — 7b, 1 Vere A. — 8 Mit ^Almi" bricht A ab. — In B ist die Sequenz iiber den Text der Notkerscheu „Festa s" Christi omnis chri s t i an i t a geschrieben, wodurch Vorlage und Melodie mehr als geniigend bezeichnet wird.

27. In Pentecosten.

1 a. Summe bonum, 1 b. Ut me vincam, Auge donum Et te vincam In me tui spiritus, In vi tui spiritus.

2 a. Meditando 2b. Tuo rore Et dotando Et amore Veni, sancte spiritus; Veni, sancte spiritus.

3a. Me dignare 3b. Ure meos Confortare, Renes reos, Veni, sancte spiritus; Veni, sancte spiritus.

4. Cor illustra, Ut non frustra Laboret hic spiritus.

Miss. ms. Lambrechtense anni 1336. Cod. Graecen. 395. A. — Miss. ms. Lambrechtense saec. 15. Cod. Graecen. 115. B. — Miss. ms. Lambrech- tense saec. 15. Cod. Graecen. 123. C. — 1 a, 3 sancti spiritus B, sancte Bpiritus C. — Ib, 3 In me tui ABC; gibt gar keinen Sinn, obgleich soust alles fur diese Lesart spricht. — 3a, 1 Te C. — 3a und 3b umgestellt C. — 41 —

28. In Pentecosten.

Feria II.

1 a. Celsam Ib. Magna vox sonet symphoniam agmina caelestia Christo ratam cui iucunda [in hac anla], reddunt acta.

2 a. lam turba casta 2b. Caeli sidera candida splendida depromat digne nostra divina nunquam cessant neumata cnncta clara, Christi fateri gesta,

lam melodema sonet aula Quem laudant nunc et ornant sua gratia summa opera clara, Christo devota rutilantia grata facta sol et luna, ac decora. stellae, arva.

3a. (Nam) mare et flumina 3 b. Cuius nunc gaudia resonant pura nunquam cessat ac luciflua agnus exsultans voce persplendida ad caeli sidera ac iucunda, ferre sacra.

4a. Sacrosancta 4b. Angelica nunc plebs sumet agmina ut canere famina celsa gaudens trinitatis scandere voce clara. valeat laureata.

Laudes summo studeat Sincere omnigena una cum Christo gaudia Christo ac devota decora creata sonent Amen pangat ipsa, candidata.

MisB. ms. S. Trinitatis Vindocinensis saec. 15. ex. Cod. Vindocinen.

267. bis. — 2a, 1 sq. candida turba casta. — 2a, .3 nostra digne. — 2b, 4 formari gesta. — 2b, 7 atque rutilentia. — 4b, 5 sq. gaudia omnigena. — Dte Cberschrift pafst schlecht zum Inhalt. — Die Sequenz steht auch im Grad. ms. S. Trinitatis Vindocinensis saec. 14. in. Cod. Vindocinen. 121-, leider steht mir eine KoUation daraus nicht zur Verfiigung. Noch wichtiger ware die Melodie, welche das Graduale der Regel nach enthalten mufs.

29. In Pentecosten.

Feria III.

1 a. Umbra transit vetustatis, Ib. Omnis mundus iucundetur, Vox erumpat novitatis In hac die adimpletur

Et laudis praeconium ; IUud vaticiuium : ;

- 42 —

2a. Effundam de spiritu 2b. De excelso missus est Repentino sonitu Ignis et infusus est Cordibns fideHum. Ossibus credentium.

3a. Hic est ille spiritus 3b. Hic de caelis missus est Insufflatus caelitus £t aquis infusns est Priori mortaliuin In mundi primordium.

4a. Per hunc Noe inspiratur, 4b. Hic Abrabam illustravit, A quo arca fabricatur Cum de Christo prophetavit In typum ecclesiae; Tempus signans gratiae.

5a. Huius donum spiritus 5b. Facta sunt tonitraa, Signabatur primitus, Micuerunt fulgura, Cum lex dari debuit; Totus mons contremuit.

6a. Die quinquagesimo 6b. Sub eodem termino A paschali termino Immitteute Domino Lex a Deo mittitur; Spiritus infunditur.

7 a. In unum sedentibus, 7 b. Corporali specie Ipsum exspectantibus, In ignis effigie Fit repente sonitus; Descendit paraclitus.

8 a. Replet doraura et credentes, 8 b. Et, quos timor occultavit, Facit spiritus ferventes, Ignis missus inflammavit-, Loquuntur magnalia; Templi petunt atria.

9a. Ibi cum tiducia 9b. Una fides omniuni, Fiunt rairabilia, In Christo credentium Multa credunt milia: Una erat anima.

lOa. Haecestpraesenssollemnitas ; lOb. Infundens se hominibus, Haec est miranda novitas, Mundum mundansasordibus, In qua summa divinitas, Imu iungens caelestibus, In qua divina caritas Unum facit de pluribus.

11 a. Tu, qui multa facis unum, 11 b. Fac nos omnes in te unum, Et de raaltis facis unum Ut ad te tendamus unum, Et in uno facis anam. In te uno simus unum.

Miss. Tharentasiense inip. [Lugduni] ca. 1520.

30. De sancto Spiritn.

1 a. Sancti spiritus 1 b. In qoa caelitus Assit nobis gratia, Datur efficacia. - 43 -

2 a. Nam benignus spiritus, 2b. Statim mentera suscitat Dextrae Dei digitus Et amorem excitat Pulsans chordas cordium, Cordibns fidelium.

3a. Pro nobis gemitibus 3b. Quando facit petere Inenarrabilibns Bouum et appetere, Cum effectu postnlat, Qni sic dona cumulat.

4a. lam dnlci solaminc 4b. Posse, quod non poterat, Mens mundatur crimine Esse, quod non fuerat, Miraturque subito In hoc Dei digito.

5 a. In quo vere vivimus, 5b. In quo dantur munera, A quo vere credimus Remittuntur scelera, Universa condita; Restaurantur perdita.

6. Oleum laetitiae, Dispartitor gratiae Sed indivisibilis.

7 a. Ignis urens vitia, 7b. Austcr, qui charismata Flumen rigans varia Confert, et aromata Corda, quae docuerit. Fluunt, dum adflaverit.

8 a. Veni, aura, temperans 8b. Splendor, cor illuminans Omnia et moderans Et ob hoc eliminans Omnes sensus hominis; Taetram umbram criminis.

9a. Dei donum, caritas, 9b. Rationum ratio, Fons bonorum, bonitas, Certa consolatio, Amor suavissimus; Tutor benignissimus.

10 a. A patre ingenito 10 b. Utrique consimilis Et ipsius genito Et honore parilis Procedens aequaliter, Indivisibiliter.

11 a. Habitator mentium llb. Ebrietas sobria, Te pie quaerentium Mentes nostras debria, Et magister optime, Gaudium, pax animae.

12 a. Par patri et filio, 12 b. Et, quod vere diceris, Alto nos consilio Nobis esse miseris Consolare caelitus Digneris, paraclitus,

13a. Ut in spiritalibus 13 b. Consequamur postea Atque temporalibus Te duce siderea Agentes feliciter Regna caeli iugiter.

Miss. Ruthenense imp. Lugduni ca. 1540. — 7 b, 2 Mens fert. — 13 a, 2 Et temporalibus. ;

— 44 —

31. De 88. Trinitate.

1 a. Veni, sancta trinitas, Ib. Veni, pater luminnm, Mentes trahe subditas Veni, salus hominum, Ad te trino digito. lesu, cum paraclito.

2a. Pater innascibilis, 2b. Verbum, splendor numinis, Virtus invincibilis, Lux expers caliginis, Pietate vincere Tenebris illabere;

3a, Fons dulcoris, spiritus, 3b. Pater, verbum, caritas, Anxios per gemitus Qui tres una quidditas, Labes mentis dilue. Trinum panem tribue.

4 a. Tria sata similae 4b. Sitiunt triclinia, Pectus intra fragile Vinum fundit hydria Zyma sancto confice. Trimetra pro latice.

5 a. Patris, nati, spiritus, 5 b. Pater ut vis radii,

Simpli boni funditus, Splendor instar filii, Est aenigma radius: Calor amor medius.

6 a. Ergo, lux trishagia, 6b. Pater aegris, genitus Tres una substantia, Caeois, maestis spiritus, Praesta plebi miserae, Opem uno munere.

7. Unica lux trina, tibi respice corda supina

Oration. ms. Auglicuui .saec. '*/i5. Cod. Londinen. Reg 7 A VI. — Melodie: Wabrscheinlich „Veni sancte spiritus", erweitert und mit angehiingtem He.xameter, von dem es zweifelhaft erscheint, ob er nicht als spatere Zutat zu streicben ist.

32. De ss. Trinitate.

1. Trinitatem simplicem, Trinum Deum, non triplicem, Simplex colat ecclesia.

2 a. Trinitatis in creatis 2b. Genitoris et geniti Interlucent Spiritusque rebus vestigia. paracliti gratia Mens in Deum Nobis sacra

consurgat sobria : revelet mysteria.

3 a. Tres personae sunt, et plura, 3b. Tres idem sunt in natura, Quae personas Quod una, nec distinguunt, vocabula; tribus minor singula. — 45 —

4a. Triam posse, 4b. In personis scire, velle paria; tribus est distaiitia.

5. Sit par reverentia Tribus et uni gloria,

Miss. ms. Eboracense saec. 15. Cod. Coll. S. Trinitatis Dublinen. B 3. 4. A. — Collect. ms. Victorinum saec. 15. Cod. Parisin. 14872. B. — 1, 3 Supplex B, ofifenbar Korrektur. — 2a, 1 Trinitatis reverentia A. — 3a, 3 distinguunt mysteria B. — Nachdem Gautier diese Prosa zuerst unter dem Namen Adams von St. Victor publiziert (I, p. 137 sq.), bezeichnet er in den spateren Auflagen diese Attribution mit Recht als falsch.

33. De Corpore ChriNti.

1 a. Salve, caro Christi lesu, 1 b. Tu Mariae carne nata, Pulchra visu, dulcis esu, Mundi salus praeoptata, Firmamentum fidei. Flos ventris virginei.

2a. Lac a matre suscepisti, 2b. Nobis facis dulce forum Dum in foeno iacuisti Reddens panem angelorum Coram animalibus. Pro foeno credentibus.

3a. Ara crucis immolata, 3b. Manna pavit Israelem, Nostra tulisti peccata Sed nunc pascis tu fidelem Pandens vitae ianuam. Ad vitam perpetuam.

4a. Pascha novum celebratur, 4b. Huc ad mensam convenite, Agnus Dei dnm assatur Epulandi cibo vitae, Pro salute saeculi. 0 fideles populi.

5a. Caro Christi o sacrata, 5b. Praesta nobis robur mentis Forma panis occultata, Et devictis temptamentis Tu nostrum viaticum, Duc ad regnum caelicnm.

6 a. Sanguis Christi, qui lavisti 6 b. Fac nos in te consolari Et a culpis rederaisti Et tuorum sociari Nos ab hostis manibus, Sanctorum agniinibus.

Appendix ms. saee. "'/le. Miss. Aboensis imp. Lubecae 1488. — Dieses war nach Klemming II, p. 70 sq. die Quelle im Exemplar des ge- nannten Missale auf der Kgl. Bibliothek zu Stockholni. Jetzt ist der hand- schriftliche Nachtrag nicht mehr vorhanden, und in Stockholm liefs sich nicht ermitteln, wohin er gekommen ist. — Ib, 2 bei Klemming: Munde.

34. In Dedicatione Ecclesiae.

1. Pretiosa dies, veneranda

2a. Nimisque collaudanda, 2b. Quem resonant oigana patri summoque simulque cuncta excelso consecrata, omni cum symphonia.

3a. Mens humana 3b. Per haec festa sensusque Deo nostro dicata ex huiusque namque sunt accepta, saxibns exstructa. ; :

— 46 -

4a. Aedificata est enim 4b. Claritas perpetna hinc structnra refulget haec aula perfecta; per cuncta saecula.

5 a. Ergo petimus, 5b. Celsa gloria, Suscipe, lans Prece, roto angelorum, laudum supplici nostra quae carmina laeta miflit caterva ac Dova, plurima.

6a. Clangunt boantes carmina 6 b. Incessanter clamantia, angelica ardentesque Deo concrepantes Deo propinquantes milia ad throna.

7 a. Et archangeli te collaudant 7 b. C herubim quoque ac Seraphim, incendentesque nuncadorant quanto intuentur plus, magis vestigia infiammantur.

8 a. Regum regi 8b. Deus noster, voce simul proclamant in caelorum lesns salvator, aeterna patria qui cum patre manet.

9a. Plebsque [haec] nonnuUa 9b. Ad te clamantia, Te collaudans adorat, JSf dona per saecula, sancte rex, in hac aula. sancta tabernacula, Pia nam corda Laude condigna.

10 a. Hodie voce lOb. Ut largiaris assidua nobis magna precamur te, Domine in aeterna gloria Christe rex, supplices, regna perpetua.

11 a. Clemens. llb. Curaque gloriosus rex, petimus, veueris ultimum diem, ut miserearis nobis, collocare digneris nos

conditorque mundi ; ad tuam dexteram.

12. Fac nos gaudere tecam in aeterna caeli regna.

Prosar. ms. Moissiacense saec. **/i2. (Privatbesitz). — Daux, 1. c, p 141 sq. — '2b, 1 resonat. — 2b, 3 onrnia symphonia. — 3a, 3 iamque sunt. — 3b, 2 iam dicata. — 3b, 3 saiibas erscheint verdiichtig; ob verlesen? — ob, 3 nostraque. — 6b, 1 Clamantia Deo incessanter ard. — 6b, 3 a throno. — 7b, 2 intuent te plus. — 9b, 4 Laudes. — 10 a, 1 sq. voces assidue. — 10 b, 1 Ut misereris (cfr. 11 a, 3). — 10 b, 2 sq. mac^na steht hinter gloria. — lla,3nos. — 11 b, 3 dignes nos. — Melodie sichtlich jene von „Castrorum proles" (Anal. VII, Nr. 226), namlich „Adorabo maior", die somit fur die Klauselnabteilun» von Xutzen war. ; ;

- 47 -

35. Dominiois Diebns.

1 a. Profitentes unitatem Ib. Adoremus ascendentem Veneremur trinitatem Christum, caeio venientera, Pari reverentia. Plenum omni gratia.

2a. Dies festa celebratur, 2b, Quoniani sanctificatur Doroinica vocitatur Dies ista et dicatur

Pro magno mysterio, Cliristo, Dei filio.

3 a. Ipsa dominica die 3b. Ipsa dominica die Christus filius Mariae A morte plenus gloriae Natus esse monstratur; Surrexisse creditur.

4a. Advenit ignis divinus, 4b. Spiritus sanctus Dominus, Quem flamma non lucens minus Septiforme suum munus In linguarum specie, Suis dedit hodie.

5 a. P rima luce mundum fecit 5b. Prima die lux eflfulsit, Vetustumque renovavit, Christus nos illuminavit Ut nova sint omnia; Veniens in propria.

6 a. In scripturis figuratur 6b. Servitutis proliibetur Dies ista et signatur Opns, ut Deus oretur, In sabbati requie; Praeceptorum serie,

7 a. Fidelibus contemplari, 7b. Praccipitur, praedicari Orare et revereri Verbum Dei et audiri Sanctara eucharistiam Ad divinam gloriam.

8a. Renascamur cum nascente 8b. Resurgaraus morte culpae, Christo baptismi virtute Quia mors est Christi morte Ut nova creatura Absorpta victoria.

9a. Et in fide gloriemur 9b. Trinitati praesentemur, Et in una modulemur Unitati sociemur, Fidei constantia; Cui laus et gloria.

Mis8. Monasteriense imp. Coloniae 1489. A. — Miss. Fontisebraldense imp. Parisiis 1606. B. — Der Anfang sagt zur Genuge, vvelclie Sequenz Adams von St. Victor als Vorlage diente.

36. Die Dominiea.

1. Pange Deo debitum, lingua, modulando plectrum ; ; ;

— 48 —

2a. Tolle sonos in aera, 2b. Sancta manus igitur nos imple sinus a lacrimis. meditata eftigiem

3a. Pressit nobis suam; 3b. Sursum caput tulit, flavit et indidit vultum ut cogitet mri animam semper Domini

4a. Tradit amoena loca, 4b. Mox actus in foveam Corruit asperis, aspidis ingenio; beo, miser illiditnr.

5a. 0 facinns, 5b. Artis ligata vitae, proh dolor, serpentis spiris, memoriam mens misera, Quod aspirare Umbra volveris non sinis neque ibi horrida fletibus expiare nunc, cupido profudit

nefas, heu, miserum I quo saeva animi.

6a. Dira sorbes venena, 6b. Facis caeco lumine sentis vulnera, fusa nebulis quae male nutricas, expers dulcibus, mens misera, misera.

7 a. Repit virus pectore, 7b. Tantis potens doluit sensu captus emoreris, factor tui calumniis, cinis redis ad funera, venit, solvit a vinculis heu, perstringeris bonos, respires in tartara. ad gratiam.

8a. Siccat iam oculos; 8b. Flecte hinc faciem; facescat et pudor taeter, imaginem aori primam, vera sostineas dulcem repetito gaudia. patriam,

9a. Plasmator, 9b. Tu solus durare perennem exstas trinas, nnus; quam concedas te voce, te lux sis nobis, meritum. corde, rex, laudamus

10. In saecala.

CoUectan. ms. ErDmeramense saec. 9. Clm. Monacen. 14843. — 2a, 1 in fehlt. — 2b, 1 manum. — 5b, 5 sq. nunc horrida cupido qno profudit. — 6b, 1 Faces. — 8a, 2 sq. pudor te tervera. — Uberschrift fehlt. ; !

— 49 —

37. Die Dominica.

1. Semper regnans, patris sinu residens, par gloriae,

2a. Secnm volvit, 2b. Pius sator mortis subditam iure instauraret facturara, homiuem alto solvat finxerat quaraque sibi gemitu, similem.

3a. Includitur 3b. Manens idem utero virgineo in patre principiura.

4a. Membra cutis obtegit, 4b. Nostra pertulit purus fibrae ligant a crimine et sacros artus, sicque ipse pius Dominus, funditnr infans Deus servos ut reduceret praesaepio ad patriam.

5. Tendit bracbia, robora proprio

6a. Lustrat cruore; 6b. Praedo, dum cupis dedit nobis poena sua ins in propriura captare, bonus veniam. [ipsej stringeris

7 a. Tum inde tumulo 7b. Nudat- panes suis

subrigitur ; latus manibus praebuit.

8 a. Tractant visibus felices 8b. Membra, tenent ante nota discipuli rediviva.

9 a. Dapes sumit ore 9b. Monstrat, quid stet nobis vera caro: post veniam.

10. Fundit spiritum facie exhalans,

11 a. Lutum qui prius 11 b. Edocens ipsum viviticarat. se esse Deum.

12a. Post coram beatis 12b. Et dextera patris alta petit, sedens regit evectus [caeli] regio celsa imaque, pariter potens solio sermons vania. Blume, Sequentiae Ineditae. VIII 4 — 50 —

13a. ProDiissnm mittens apostolis 13b. Divisas linguas discipulis spiritam paraclitum ministrans, quibus unus pectora docetur reddit ferventia, personisqne trinns

14. Deus in saecula.

Collectan. ms. Emmeramense saec. 9. Clm. Monacen. 14843. — 6b, 2 ius improperium. — Die Strophen 7 u. 11 sind in der Hs. nicht in je 2 Clauseln zerlegt. — 7 b, 1 passis et suis; gemeint ist wohl die Brod- brechung bei den Jiingern von Emaus. — 8b, 1 sq. notare divina. — 9b, 2 post ist in der Hs. kaum lesbar, daher unsicher. — Str. 10 korrespondiert mit Str. 5. — 18 b, 8 sq. ist iu der Hs. mit Klausel 14 als selbstSndige Strophe vereinigt. — 18 b, 4 que fehlt. — Beim hohen Alter dieser und der vorher- gehendcn Sequeuz ware es vou hocbstem Interesse, auch die Melodie zu besitzen. II. DE BEATA.

4*

:

38. In CoBceptione Beatae MV.

la. Gaude, virgo singularis, Ib, Alma stirpe Davidica, Tu, quae sola generaris Tua datur mirifica Omni carens vitio; Et sancta conceptio.

2a. NoD tetigit nec te laesit 2b. Ad esse te qui vocavit, Adae lapsus, qui cohaesit Et a faece praeservavit Omnes foedans ceteris. Signo novi foederis,

3a. Quam non vincit malitia, 3b, Gratia Dei cunctis potior, Tua praeit initia, In instanti qua primo clarior 0 virgo mundissima, Es, stella clarissima.

4a. Nondum erat mundus iste, 4b, Lapsu, quo mundus ruit, Cumhancplacettibi, Christe, Quam laedi non decuit In matrera eligere, Nec te sic neglegere.

5a, Decens erat, ut fulgeret 5b, Eius est nam vera mater, Prae cunctis, munda niteret Cuius est et ipse pater, A Deo paulo minus; Filius et dominus.

6a. Nec minus sanctificatur, 6b, Ut a cunctis discernatur Per Christum dum praeservatur Virgo, per quam nobis datur Rederapta perfectius, Homo, Dei filius.

7 a. En, Baptista nondum natus 7b, Maria nunquam sorduit, Creditur sanctificatus Micat semper et micuit Et lotus a sordibus; Clarior sideribus.

8a. Ambo gaudent Dei donis, 8b, lUe cadit et levatur, Sed vide, paris serraonis Haec, ne cadat, praeservatur Quanta sit distantia Nati providentia.

9a. Hac Aman in eculeo, 9b, Et Esther, tunc abscondita, QuodpraeparatMardochaeo, Saevae legi non subdita Ipsemet iugulatur; Per regem declaratur.

10 a. Sed nou desunt insultantes, 10 b. Pica veste variata Hoc donum tibi negantes, Ab uranicis prostrata Instar picae garriantes, Nescit, imis occupata, Virgo, plena gratia; Qaae sit Dei potentia. :

- 54 —

11 a. Cbnciperis per quam recta, 11 b. Madian sic profagatar, Dei mater praeelecta, Stilla vellus irrigatur, Quae et nunquam non dilecta, Sterilis inde laetatur Sed semper carissima. Anna fecundissima.

12a. Hoc Gedeon contemplatur, 12b. Sic olim multifarie Supra petram dum libatur Figuraris et varie lus carnium et crematur Praeservata a carie Tactu virgae caelicae. Peccati mirificc.

13 a. 0 Maria, sic praelata 13b. Vitam dirige praesentem Cunctis, semper Deo grata, Et infirmam sana mentem Per te donantur peccata; Vim terens hostis instantem, Tu prona sis, invocata, Ducadstatum triumphantem Nobis te colentibus. Regnis in caelestibus.

Miss. Bituricense imp. Parisiis 1493. A. — Miss. Bituricense imp. Pari-

siis 1522. B. — 4b, 1 Lapsus AB; Konstruktion : Quam non decuit laedi lapsu, quo etc. — 7a, 2 Credidit A. — 9b, 2 Sive legi A. — 10 b, 2 ura- nice AH. — 10 b, 4 Quam A. — 11 a, 1 Conceperis AB. — 12 a, 3 Nach Misset-Weale (II, p. 150) soU in A stehen „Iu8 carminum", welche Lesart, offenbar durch ein Versehen, im Text und im Variantenverzeichnis vermerkt ist; ich habe keiue solcbe Lesart notiert. Jedenfalls ist „ius carnium" das

einzig Ricbtige, wozu man vergleiche : „Et [Gedeon] i u .s c a r n i u m mittens in ollam tulit omnia sub quercu etc." (Lib. lud. VI, 19 sqq.). — l-ia, 1 praeclara AB. — 13 b, 2 sanes A. — Melodie wohl: Lauda Sion.

39. In Conceptione BMV.

1 a. Gaude, caelum. et laetafe, Ib. Nam creator creaturae Psalle terra, plaude mare, Ab antiquo pacis fure Deum landent omnia; Vult auferre spolia.

2a. Ad loachim hic fidelem 2b. Erant enim ambo iusti, Et ad Annam Gabrielem Continentes et robusti Summum inisit nuutiam; Coiitra quodque vitium.

3 a. Quibus sui visione 3 b. Vestras preces, vestrum votum Perterritis hoc sermone Deus novit, nunc amotum Contulit solacium Est vestrum opprobrium.

4 a. Vos, cum sitis infecundi, 4b. Non fraudati vestrae spei Laeti sitis et iucundi; Cum timore sancto Dei Invenistis gratiam. Vos gignelis filiam.

5a. In utero suae matris 5b. In ventre sanctificata lUa sancto Dei patris Statim, cum haec erit nata, Spiritu replebitur; Maria vocabitur.

6a. Pare carens in exemplo 6b. Hauriendo caeli rorem Die nocte Dei templo lesum, mundi salvatorem, Mancipata serviet; Ipsa virgo pariet. ;

— 55 —

7 a. Nnnc accendit omnem sexum 7b. Quae a Deo praeelecta Gaudioium per amplexum Christi mater est effecta Mariae conceptio Tali vaticinio. ;

8a. Ergo matrem salvatoris 8b. PerquamChristusnos[absolvat Fides cordis et vox oris A peccatis. ne] involvat Exaltet in inbilo In poenarum nubilo,

9. Sed perenni perfruamur gaudio.

Miss. Morinense imp. Kotomagi 1516. A. — Miss. Morinense impr. Roto- magi 1523. B. — 7b, 3 Tibi A.

40. In Conceptione BMV.

1. Mater rcgis summi,

Dei filia, hodie Maria mire concepta.

2a. Ave, porla clausa, 2b Tu vellus Gedeonis, ex stirpe David Samsonis robur, et radice lesse decus Absalonis, egressa, praecellis contra naturalem in modura totum, decursum parta. quod capit orbis.

3a. llaec nubes lenis, 3b. Eva oboedivit super quam serpenti, scandens Dominus Aegyptum cuius caput contrivit virga est ingressus, haec Aaron, ut commoverentur arida quae florem idola a facie eius. genuit teste propheta.

4a. Ut virgula fumi 4b. Stella maris, hortus per desertum ascendit conclusus, quam Dominus ex mnrrae et turis ab aeterno possedit aromatibus et ex antiquis, ac universi pulveris antequam terra tieret, pigmentarii. ordinavit.

5 a. Historia probat 5b. Uirtutum cuius odor Anglicana, quod festum istud aromata super omnia, conceptionis virgo Maria, miraculose est iussum in et ante et post partum celebrari inviolata

sexto Idus mensis Decembris, permansisti; sic, ut te ut, qui praecepit tiguraret typo, honorare parentes, suam pro rubus quondam apparensMoysi toto honoraret matrem. permanserat incombustns. :

— 56 —

6a. Malnm Dominus 6b. Mundus qua vere per te convertit totus nigratns in Israel fuit, tua atque omne auferens conceptione sancta, stannum excoxit quae omni caret ad purara, scoriam omnem originalis macnlae et primae parentis ruga quod determinat ; compurgavit rubiginem, synodus Basileae sacra.

7a. Eia, nos, 7b. Labem advocata nostra, peccati quod toUat, exaudi clementer: natum ora frequenter,

8. Lumbosqne praecingat amore tuae conceptionis ac suae passionis merito nobis misereri dignetur miseris.

Grad. ms. Murense anni 1532. Cod. Aargovien. M 5 fol. m. — Melodie Ave praeclara, aber etwas trei gehandhabt und ohne Beachtung der Klauseln-Einschnitte; nur Strophe und Gegenstrophe sind stets gleich in der Silbenzahl. — Strophe 8 der Stammsequenz ist unterdriickt, vielleicht mit Kiicksicht auf das Akrostichon: Matheus Uommell. — Vgl. Roraan. Forsch. IV,

S. 498 {., woselbst Werner diese Sequenz mitteilt aus „Missale aus Muri in Aarau (K o). Eingetragen mit den Noten im Jahre 1535". Sein Tert diiferiert nur: 6b, 1 sq. Mundus quae totus ingratus fuit tua conceptione.

41. In Coneeptione BMV.

1 a. Die, qua concepta Ib. Accnrrant maiores, Beata Maria, Accedant infantes, In alvo recepta, Veniant minores Magna laetitia Simul et lactantes Tantae originis. Ad laudem virgiDis.

2a. Quot terrae gramina, 2b. Tot sunt tuae laudes, Quot caeli sidera, Quot vox nequit fari, Arborum germina, Tot tu caelis gaudes, Tot tua munera. Quot pisces in niari, Quot sunt campi tlores. Quot pardis colores.

3a. De radice lesse 6h. Virgo cum pudore Ut rosa de spinis Casto concipitur. Virga cepit esse, Cristallus calore De fructu germinis Solis non solvitur, Natura miratur. Virtute probatur.

4a. Vellus Gedeonis 4b. Conceptura prolem Caeli trahens rorem, Nova genitura, Templum Salomonis Novum stella solem Dans cunctis decorem, Fructum paritura Consurgens aurora, Est virgo decora. ; ;

— 57 —

5 a. Nisi concepturam 5b, Rnbus, hortus, porta Propheta vidisset, Et abscissus lapis, Nunquam parituram Per quam lux est orta; Virginem dixisset Non, quod dico, capis, Circuradando virum. Quod est cunctis mirum.

6 a. Est rex Assuerus 6b. Pulchra Sunamitis, Et Hester ludaea Quae David servivit, ludaeis severus IUa Rahel mitis, Et ludith Hebraea, Quae caput contrivit Hostem iugulavil Et fortem prostravil.

7a. Generat puella 7b, Per bunc factus mundus, Suum genitorem, Quem lactat ubere, lacob micans stella, Leve portat pondus, Portans portitorem, Ut in itinere A quo portabatur. Virginis monstratur.

8a. Kege nostram navem, 8b. Detur securitas, Stella matutina, Ubi laus perennis, Da portum suavem, Assit felicitas Ne Box vespertina Et dies soUennis Obruat procellis Permanens in caelis.

Sequent. ms. Adami Kavennatensis anni 1585—87. Cod. Classen. 360 (139. 5. S). — la, 1 Dies. — 2b, 2 Quod nec lingua. — 2b, 3 Tantum caelis. — 5b, 4 Si quae dico. — Der Reirn in 7b, 1 u. 7b, 3 diirfte die franzosische Provenienz bestatigen.

42. De Nativitate BMV.

1 a. Nascitur aurora 1 b. Crocoque rubenti splendifiua simillima.

2a. Atra fatiscit umbra, 2b. Alta nitescunt aethra, evanescunt phantasmata, pictura cedit astrea.

3a. Solis aeterni, duodecupla 3b. Ista meretur mira gratia radiat nnde iustitia, fieri parcns et baiula.

4a. Nascitur flos odoris 4b. Deifici origo

specie nivea lilii carnea, in campo dumoso, quod semper humecta quem nescit agricola; diligit convallia.

5 a. Nascitur et coccinea 5b. Consone modulantia Davidici nunc creata stemmatis linea, iubilent omnia super lunam nitida sua nata domina,

superque solem filia. sibi progressa gloria. ; ; ;

— 58 —

6a. Ubera 6b, Genae ut iam prominala, mala pnnica,

7a. Fons nt Esebon Inmina, 7b. Collum turris at aurea,

7 c. Crines gens ut caprigena.

8a. Filiae Sion, 8b. Sumite rosas,

adnlescentula violas. lilia, tnrmnla. amoma

9a. Cingite circmn 9b. Blande cantate nascentis cnnabnla, canticorum cantica.

10 a. Basilissam decent 10 b. Quam tbalami lavit epitlialamia proles deifica,

1 1 a. Quae sna dans terrris 1 1 b. Hominem revexit charismata ad sidera.

12 a. Ad qnae tu scala facta, 12b. Mnndans a sorde cuncta virgo Maria, porta nos, pia.

ms. sacc. 12. Clm. Monacen. 13 125. — Alle Initialen Grad. Ratisbonense — fehlen; ebenso die Neumen. — 1 a, 1 Na^ci , dann eine kleine Liicke. 7b, 1 aura. — 8b, 3 amomum. — llb, 1 vexit.

43. In Praesentatione BMV.

1 a. Stella. sole clarior, 1 b. Templnm cum sacerdotibus, Virgo, sanctis sanctior, Levitis. magistratibus Templo praesentatur. Advenae gratnlatur.

2 a. Accipitur tenera, 2b. N.vmpha parens inssibus Templi solvat onera Dat operam vestibus, Uno lustro solo. Fila net iu colo.

3 a. lUnstratnr neumate 3b. Sola gradus graditur Ab aeterno stigmate Fani, bene creditur Dei praesignata Vi dei donata.

4a. Lucens plena virtutibus, Ib. Aaron genus snccessisti, Sublimior sublimibus, Mox futura raater Cliristi Cunctis veneranda. Mundo revelanda.

5 a. Videat [banc] omnis homo, 5b. Snmmum videamus patrem Se conclnsit suo throno Et te veneremur matrem, Anro, gemmis condito. Fac, cum unigenito.

Cod. ms. lagellonic. 2195. saec. 15. — Cberschrift : ^Sequentia de Prae- sentatione BMT. — 1 b, 3 Enaxl!) ^atulatur. — 2a, 2 Templi ut. — 3a, 1 Lucens plena, und 4a, 1 Illustratur: beide waren umzustellen wegen des Akrostichons. — 4b, 2 futuram Christi. — 5 a, 1 Gaudeat. — 5 b, I at patrem. — 5b, 2 veneramur. — Akrostichon: Stanislaus, wohl Name des Verfassers. ;

— 59 —

44. In Annantiatioiie BMV.

Angelo annuntiante

2a. Alma benedicta 2b. Electuni filium concepit Dominum, genuit hominem.

3a. Illuminata karitate 3b. Talis Airgo xristiauorum lucerna Biaris nobis yonica zelatrix ostendit portum et est concordans quietum regni salutis. datrix, regina virtutis.

4a. Cuius unigenitus 4b. Maria genetrix sit desolatis in tenebris pia consolatrix nostra, et nobis lucem ac pacem ut tilius eius Christus perpetuam procuravit. nos dirigat, qui salvavit.

Miss. ms. Hildesiense saec. 13. Cod. Capit. Treviren. 153. add. saec. 14. — „Item sequentia de B\'M secundum alphabetum." — 3b, 3 sq. con- cordatrix. — 4b, 1 sit steht nach nostra (4b, 2). — Vgl. die Sequenz Altissinius adiutor" (oben, Nr. 12).

45. In Annnntiatione BMY.

1 a. Volens Deus hominem Ib. Angelus, qui mittitur, Liberare perditum Cum splendore luminis Praemisit ad virginem Thalamum ingreditur Gabrielem inclitum. Speciosae virginis.

2a. „Ave", inquit, „gratia 2b. Maria, ne timeas,

, Plena tecum Dominus" ; Electa prae omnibus, Virgo simplex et pia Benedicta gaudeas Est turbata protinus Tu in muiieribus.

3a. Sanctus in te spiritns, 3b. Tu Deum et hominem De quo tu concipies, Habebis iu filium, Condescendet caelitus, In cuius originem Atque virgo paries. Mors perdet imperium.

4a. Hic lesus vocabitur 4b. In lacob familia Filius altissimi, Regnabit sublimiter,

Regnum illi dabitur Cuius regni gloria David fidelissimi. Stabit aeternaliter.

5a. Huic virgo adfamini 5b. Mox Deus ingreditur Respondit humiliter: In ipsam feliciter, Ancilia sum Domini, Et praegnans efficitur Sic sit et non aliter. Virgo mirabiliter.

6 a. Ave, clausum unicae 6b. Ave, per quam saecnlo Deitatis ostiura. Pax venit et gaudiura Trinitatis deicae Cuncta tibi sedulo Thronus et triclinium. Faciant inclinium. — 60 -

7 a. Per aurem concipiens 7b. Natom in praesaepio Veri solis radium Ponis animulium, Nihil mali sentiens Qui caret principio, Paris, virgo, filium. Creatorem omDium.

8 a. Audi, mater Domini, 8b. Imperatrix gloriae, De caelorum apice, Nos a malis eripe, Huic astantes carmini Fons misericordiae Miserando respice. Ave nostrum suscipe.

9. Ave, ave, ave.

Miss. Morinense imp. Rotomagi 1516. A. — Miss. Morinense imp. Roto- magi 1523. B. — 2a, 2 Dominus tecum AB. — 7 a, 2 Viri A.

46. In Annnntiatione 6MV.

1 a. Rex caeli et terrae 1 b. Haec salutatio, Nolens ultra ferre Vera perfectio, Mittit ad virginem Saluti congruit, Per fortitudinem Dum virgo protulit Spem, vitam hominum. Caelestem Dominnm.

2 a. Mutavit naturam 2b. Salvavit factaram Caelestis arbiter, Natus viriliter, Humanam figuram Omnem nocituram Adiunxit pariter Fugavit fortiter Suae deitati. Red(iens sanitati.

3 a. Fortis prosiliens 3b. Votum abiciens Ex merabris virginis, Tenoris veteris, Carnem conficiens Normam couficiens Miseri hominis, Novis ex literis, Factor gloriosus; Forma speciosus.

4 a. Dum Are protulit 4b. Attende, pudica. Angelus virgini, Audi, mirifica, Hoc fetum detulit Verba angelica, Matri et virgini Te virtus caelica Casto in gremio. Umbrat in utero.

5a. Placet haec unio 5b. Erunt solacia Flori virgineo, In caeli patria, Rosa cum lilio ToUuntur vitia Gaudet de filio Per mundi spatia, Regnante in solio. Nam datur gratia. :

— 61 —

6. Ubi triaus regnas Et solus gubernas, Ibi constituas Miserans animas In caeli palatio.

Cant. ms. Pragense saec. 15. (et 16). Cod. Pragen. VI C 20 a. A. — Grad. ms. Pragense saec. 15. Cod. Mus. Bohem. XII A 23. B. — Cant. ms. Bohemicum anni 1512. Cod. Mus. Bohem. XII[ A 2. C. — Grad. ms. Pra- gense saec. 16. Cod. Pragen. VII A 13. D. — Cant. ms. Vissegradense saec. 15. Cod. Capit. Vissegraden. V C c jj. E. — 2a, 5 Sua ACDE; dei- tate CE. — 2b, 1 factam E. — 3a, 4 sq. u. 3b, 4 .«q. umgestellt B. — 3b, 1 Totum BC. — 3b, 2 Teneri A—E. — 3b, 4 Novi ADE; ex luminis ACDE. — 4a, 3 Hoc totum B. — 4a, 5 Casta BC, Castam AE; in utero BD. — 4b, 5 Obumbrat ABCD. — Nach 5a, 1 Caelesti Domino B. — 5a, 2 Flore B. — 5a, 5 fehlt B. — 5b, 1 Fiunt B. — 5b, 3 vincula ACDE. — 6, 4 Miseras BDE. — 6, 5 Omni bono repleas B. — Melodie: Mittit ad virginem.

47. lu Annnntiatione BMV.

1 a. Rex caeli et terrae, 1 b. Quam laetus visitat Volens redimere Blandeque salutat A morte hominem, „Ave", inquit, „plena Mittit ad virginera Gratia divina, Caelestem nuntium, Paries tiiium".

2a. Expavit virgo ad 2b. „Ne timeas", inquit sermonem angeli; angelus virgini, „Quo", inquiens „pacto „Obumbrabit tibi

id potest fieri, virtus altissirai, Cum virum non novi?" Gignes natum Dei".

3a. Assensit verbis an- 3b. Quem novem mensibus gelicis nymphula, utero baiulat, Statiraque concepit Natumque suo sa- abs viri copula cro ubere lactat, Mundi redemptoiem, Nata genitorem.

4a. Natus e virgine 4b. Quae dudum inferi abs viri semine claustris detinuit, Fortiter pugnavit, Christus e faucibus hostem superavit eius eripuit Eiusque spolia, Virtute propria.

5a. Gratias redempti 5b. Rursum ne subdamur agamus Domino, hosti acerrimo Qnod surous erepti Peccatique manci- iugo duri^simo pio miserrimo, Dirae servitutis, Sed viribus totis : ;; " ; ,

— 62 —

6a. Resistendo carnis 6b. Ut post huius finem concnpiscentiis, vitae perenniter Cuncti insistamus Sanctomm gloria operibus piis fruaraur dulciter Cum Dei gratia, In caeli patria.

Grad. ms. Pragense saec. 16. Cod. Pragen. VII A 13. A. — Collect. ms. Bohemicum saec. 16. Cod. Vindobonen. 11857. B. — 2b, 3 te B. — 3b, 3 ,sq. Natumque suoque ubere B. — 4a, 2 absque B. — 4a, 3 oppugnat

B. — Sa, 1 Rursus ne dedamur B. — Melodie : Mittit ad v^irginem.

48. Id Annnntiatiune BMV.

1 a. Rex regum, Dominus, 1 b. Mox legat praevium Cni nomen Deus, Fortem archangclnm In caelo residens „1", inquit, „propera, Et terram intuens, Hospitium para Amore hominis In domo virginis".

2 a. Abit sumpto Ave 2b. Rite salutat hic Fidelis baiulus, Hanc: „Ave, gratia Init in conclave, Plena, Dominus sit Virgini protinns Tecnm". 0 qnam pia Astat clauso ostio. Est haec salatatio!

3a. Illa hinc obstupet, 3b. Angelus ad eam: Animo revolvit, „Maria, ne pave, Qnisnam hanc salutet, Obtines gratiam Miratur et huic Regis sammi, cave Salutationi. Tantura dissentioni;

4a. „Sed verba suscipe, 4b. Virgo: „Sum ignota, Filium concipe, Sint qualiter ista". Regem angelorura, „Pneama aget sacrum, Et pari Deum deorum, Nascatur ut ex te sanctum" Nomen cui impones lesus. Mariae refert sic angelus.

5 a. IUi illa credit 5b. Sic fit verbum caro, „En, iani regis sum ancilla" Deus homo efficitur, Concipit mox, parit Fit terra de caelo, illa Filium ; [matre] in Pater de nata gignitar. Permanet Estne haec

illaesa virginitas. inaudita novitas V

6a. Adam caelum claudit 6b. Laus est patri Deo Eva cum suasu daemonis IUuc congaudenti illi, Illud hoc aperit Laus pneumati sacro, Ave cum parta virginis. Laus lesu, honor virgini, llluc non ibis, Sit hominibus ni lotus credideris. pax bonis hic in terris. ; : :

— 03 —

7. Beatus est hic, in caelo qui semper decantat Amen.

Cantion. ms. Pragense saec. 15. [et 16], Cod. Pragen. VI C 20 a. — 2 b, 2 Hac. — 3a, 1 Illa huc. — 5a, 5 PermanenB. — 6a, 5 Illuc si ibis. — 6b, 2 congaudete illa (gegen den Reim). — 6b, 6 bona. — Vorlage ist „Mittit ad virginem", aber in freier Bearbeitung des Versmafses.

49. In Annuntiatione B.MV.

Maria, lesu Christo maltum dilecta virgo,

2a. Quam sibi in matrem 2 b. Divo spiramine eiegit, replevit.

3 a. Quam, dum visitat angelus, 3b. Virginem salutans inau- ab arce siderea dito sprmone sic est legatus, adfatus

4 a. „Ave, Maria, gratia plena, 4 b. En, concipies prolem in utero tecum Dominus, et paries virgo sacrata; intemerata."

5 a. „Quomodo fiet istud", 5b. Sed perpetuo casta ait virgo, ^quia manens caelibatum virum non nosco, ducere posco?"

6 a. Respondens Dei nuntius 6b. Divo nam flamine absque „omnis", ait, „hinc viri semine absit timor inordinatus nascetur ex te Dei natu.s."

7 a. Dnm consensit 7 b. Ergo, proles illa, natum Dei virginis, succurre, concipit huius ancilla. ne nos mergat procella.

8. 0 Christe, fili Dei. — CoUectan. ms. Bohemicum saec. 16. ex. Cod. Vindobonen. 11857. — 6b, 1 namque. — 6b, 2 virili. — Melodie: lohannes lesu Christo. Die Schlufsworte jeder Strophe und Gegenstrophe wahren den Keim.

50. In Visitatione BMV.

la. Congaudemus, 1 b. Quae festina lubilemus Post divina In hac die Colloquia Virgini Mariae Abut in via Pie [iam] psallendo; Turpia spernendo. r ;

— 04 —

2a. Caelica perpendit, 2b. Feniens de Nazareth Montes ascendit Quaerit Elisabeth, Onerosa, Salutavit, Morosa, Non pavit, Formosa, Intravit, Hera superna Ut angelica Humilis nt vema, Virgo cum amica Sic se ostendit. Dicta tirmaret.

3a. Intrante virgine 3b. Sensit \irgineo Repletur sancto spiramine M.vsterinm in utero, Elisabeth cum nato Exclamavit in spiritu, Grato, nondum nato Ait: Benedicta tu Sanctificato. Cum tuo fructu.

4a. Se humilians, 4b. Ait et „beata, Matrem Dei nominans, Quae credidit nnntiata; Regem latentem Perficientur, Praesentem Laetentur Agnovit Gavisi,

„ Commovit Collisi Caritas",inquit, ^venientem". De tuo fructu releventur.

5 a. Hinc infantem 5b. His astemus, lubilantem Decantemus Hanc ad vocem Veri veris Mox velocem Abrabae tiliis Mirum in modum Admirantibus, Seiisit virgo, dnm Exsnltantibus. Ad salutationis verba Hodie herulus nondum natus Non superba Adoratus Responsoria Est a servulo Cecinebaf, In conclaso, Aiebat, Obstruso Inquit haec allocutoria: Ventris materno cubiculo. Magnifi< atanimameaDominuni.

6 a. Regina regalis, 6b. 0 mira caritas, Principalis, lucunditas, Stetit subiugalis, Summa humilitas, Cum portavit Qua regina Yerbum Dei Cum ancilla Ei, Illa, Qnae servum genuit; Princeps cum milite, Luit Rite Beatum Laetatur, Evae datum, lucundatur, Prostratum Visitatur Germen relevavit. Ima consobrinal :

— 65 —

7 a. Clamemus 7b. Cantemus Unanimiter, Tam concorditer, Humiliter Quam dulciter: Maria. 0 pia,

8a. Oslende 8b. Attende Nobis iiliam Laudum cantica; Et auxilium Veni, amica, Maestis impende Vnltum osteude, In mortis hora. Virgo decora.

9 a. Nos in hac vita 9b. lesu benigoe, Ita Digne Te laudantes Matvis festa Visitare, Stabilire Ut in extremis Laetoque fine Laborantes Corda maesta Valeamus attrahi supremis, Recognoscens populi sine Virgo, dignare. Patriam adire.

Grad. ms. Andecense anni 1497. Clm. Monacen. 4101. — 3b, 4 tu fehlt. — 6a, 7 Quae verbo servum. — 6b, 4 Quae. — 8a, 3 Et fehlt. — 9 a, 1 Nos fehlt. — Scheraa ist „Ave praeclara"; Einleitungs- und Schlufsstropbe der Stammsequenz haben eine Gegenstrophe erhalten. Ein kunstvoller Keim be- dingt die Abteilung innerhalb der Klauseln.

51. In Visitatione BMV.

1. Virgo Maria, Clemens, pia, Electa Domini eflfecta Summi regis recta.

2 a. Missus 2b. Suave Paranymphus Verbum Ave^ Gabriel fortis Favens, miliene Clausis alvi portis Repetitum tene, Dei natum Unisone Refert datum, Factum ad te Monstrans ex lesse Cordis a choro Te virgam esse. Caeli in foro.

3a. Apud te plena 3b. Hanc reserando Omnis gratiae habena, Dominus tecum pausando, Quam aniisit primaeva Abundanter dispergens, Mater mente laeva Tibi se imraergens In te conclavata. Dedit cuncta grata. Blume, Sequentiae Ineditae. VIII. 5 : ;

— 66 —

4a. En, Deos in te 4b. Hinc feJicia Homo cum fit repente, lungunt se tunc oscula; Humilis surgis, Uxorem senis, Montana transcurris Dnm ibi praevenis, Intrando sobrie Praesagam parasti, Domnm Zachariae. Quando salutasti.

5a. Quammagnahaecsuntmysterial 5b. Haec matrem Dei te nominat Post tua, ^irgo, ealogia Atque benedictam praedicat Mox Elisabeth In cubiculo sancta prophetat sola scivisti, „Hoc unde mihi nietat, Ab illa quae audisti; Quod mater Dei mei, Denique nondum natus Tam sanctae spei, Praecursor datus Ad me veniat sic indignam Tuo in adventu iubilat, Visitare familiam'' ? Venterque obnubilat.

6a. Quis unquam vidit, 6b. 0 felix via, Aut quis audivit ? Virgo Maria, Humana natura Quam tunc transmeasti Mirative sua Praecursoris matrem

perdit iura, cum beasti I Cui Deus pater, Sacrum pneuma fuit, Tn Christi mater Quod ex te pluit Virgo permanens intacta Imbrem gratiae in ipsani Dum es facta. Prophetissam.

7 a. Dita nos, Maria, 7b. Veni iam, Maria, Cita nos ita dignare Veni iam nostrnm ad velle, Provide visitare. Noxia quaeque pelle.

8a. Assistrix, o pulcherrima, 8b. Instilla rorem gratiae Es cnnctis saluberrima In te elapsum placide Te invocantibus. Ad te clamantibus.

9. Altissimi tu cara, Benedictum oraus para, Mortis in hora Sit nobis absqne mora Refector divns Fractusqae vivus.

Sequent. ms. Praemon.stratense saec. 14. in. Cod. Mus. Bohem. XTTT A 14. add. saec. 15. A. — CoUectan. ms. Altahense anni 1452. Clm. Monacen. 9508. B. Mit Melodie: Ave praeclara. — 5a, 7 Tam fehlt AB. — 6b, 7 fluit B. — 6b, 8 Imbrem caelitus in B. — 7a, 1 Eia nos B. — 7a, 2 Eia nos B. — 8b, 1 Ancilla rorem B. — Melodie: Ave praeclara; ahnlich, mit kun.stvollem lieim aufgebaut wie die vorhergehende Sequenz. Hinein- gewebt sind die Worte des „Ave Maria". ; ;

— 67 —

52. In Visitatione BMV.

1 a. Visitatrix gloriosa, Ib. Radix lesse speciosa, Potens et imperiosa, Virga florens et frondosa, lesu Christi generosa Quam rigavit copiosa Mater atque tilia. Deitatis gratia.

2a. Auster lenis te perflavit 2b. Florera ergo genuisti, Et perflando fecundavit, Ex quo fructum protulisti, Aquilonem qui fugavit Gabrieli dum fuisti Sua cum potentia. Paranympho credula.

3a. Elisabeth exclainavit, 3b. Yentre clausus exsultavit, Ista dum consideravit, Motu quoque salutavit Ipsam quando visitavit Christum, quem tui gestavit Tua reverentia. Uteri raunditia.

4 a. 0 rera miraiii et novellam ! 4b. Nondum natus iubilizat, Venit mundi sol ad stellam, Parens uter proplietizat, Adit virgo dura vitellam Virgo quoque liinc hyranizat Ministrans ut famnla. Deo, a quo omnia.

5 a. Ergo, clemens et benigna 5b. A te semper visiteraur, Cunctorumque laude digna, Maesti quoque consolemur Tuo nato nos consigna Et in tine sublevemur Pia per suffragia; Ad caeli palatia.

Collectan. ms. AltaheTise anni 1452. Clm. Monacen. 9508. — 2a, 1 levis. — Eine Nachahmung der Sequenz nlmperatrix gloriosa", woraus vieles wortlich entlehut ist.

53. In Visitatione BMV.

la. 0 Maria, 1 b. 0 felicem Vitae via, Genetricem, Lux el salus horainura Quae portasti Dominum.

2a. Tu es prima 2b. Tu ens ima Et opiraa Purgans zyma, Spes post tuura filium Culpae dans auxilium.

3a. Scandis Salera 3b. Quae raox credit. Specialera Infans dedit Et praegnantem visitas, Deo laudes debitas,

4a. Tuura natura 4b. Post velocera Vates vatura, Gressum vocem Clausum clausus sentiit, Quando tuara audiit, 5* r — 68 —

5 a. Clansus hortns, 5b. Arca legis, Regni portus, Porta regis, Virgo, quod sis, noscimus, Quam nuUus aperuit, Dei cella, Rubus Sina, Maris stella, Sine spina Cuins opem poscimus. Rosa, quae non marcuit.

6a. Tna digna 6b. Hinc implora Clarent signa Omni hora, In fidei patria. Quod sit una latria.

7 a. Mater Dei, 7 b. Quos absortis Ad te rei Poenis mortis Clamant in exsilio, lunge tuo filio.

Oration. et Sequent. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. - 5a, 3 noscius. — Melodie offenbar: O beata beatorum.

54. In Visitatione BMV.

1 a. Salve, virgo gloriosa, Ib. Visitasti Elisabeth Matcr Christi generosa, De civitate Nazareth, Regina caelica. 0 stirps Davidica

2 a. Eia, corpore formosa, 2b. Maria, quae Deo grata, Fide magis speciosa, Gratiarum decorata Tu praeclara genere, Et virtutum munere,

3 a. Tuo nos itinere 3b. Praebuisti gaudium Docuisti rairitice, lafantique solacium, Virgo Maria. Felix et pia.

4a. 0 beata, [sine meta] 4b. In delictis et peccatis Quae cum Christo regnas laeta Nostris male perpetratis In caelesti requie, Posce dona veniae.

Miss. ms. Lambrechtense anni 1336. Cod. Graecen. 395. add. saec. 15. A. — Miss. ms. Lambrechtense saec. 15. Cod. Graecen. 115. B. — 2b, 2 Gratia B. — 3 b, 1 Cognatae praebuisti AB. — 3 b, 2 Infante eius A; In- fanti eius B. — 4a, 1 O virgo beata AB. — 4b, 1 delicto B. — Vgl. die Sequenz gleichen Anfangs auf Assumptio BMY.

55. In Visitationc BMV.

1 a. Praesens dies Ib. In hoc mater refulget celebris, gaudet ecclesia, Quae Mariae Laetabunda nos p,''ecibus crebris figens memoria, Omnis mali tenebris Quod virgo de Nazareth Purget et illecebris. Visitat Eiisabeth. - 69 -

2a. Gabriele 2b. lam tnnc anus narraute angelo, stat feta sterilis; Verbo Dei Praevenerunt concepto de caelo, atraque humilis Montana christifera Mater se obsequiis Adiit qnam propera. Sacrisque eulogiis. 3a. Elisabeth 3b. Benedicta prophetans clamitat: in mulieribus, „En, me mei Credidisti Domini visitat sacris relatibus." Mater; ex hoc paero Inde psalmum iubilat Plausus est in utero. Maria Magnificat.

4a. Illic raense 4b. Felix autem trino stat sedula utraque fertilis, Fitque nati Virgo praegnans, praeconis gerula; pariens sterilis, En, regina Quarum fruclu Sion iuvencula mundus damnabilis Anciiiatur. Restauratur.

5a. 0 Mariae 5b. lesu Christe, grata humilitas, via ac veritas, Praecursoris Qui dignanter praecelsa sanctitas, tuos hic visitas, Grandaevorum lustitiae mira fecunditas duc nos per semitas, Ac diguitas! Quo habitas.

Miss. ma. Upsalense saec. 15. Cod. Upsalen. C 420. A. — Misa. ms. Scarense saec. 15. Cod. Upsalem. C 427. B. — Antiphon. et Grad. ms. Bri- gittinarum saec. 15. Cod. Hagen. K 65. C. — Miss. Upsalense imp. Basileae 1513. D. — Ib, 4 agens memoria A. — Ib, 6 Visitans A. — 2b, 1 anis C. — 3a, 3 En en mei D. — 3b, 3 Credisti A. — 3b, 5 In te C. — 4a, 7 Ancillavit C. — 4b, 2 sterilis A. — Str. 5 fehlt D. — Melodie: Nativitas Mariae Virginis, mit einer Anderung der Schlufsverse in den Strophen 2 u. 3. — Cfr. Klemraing II, 161.

56. Infra Octavam Visitationis BMV,

1 a. Veni, sancte spiritus, 1 b. Veni, roater gratiae, Et illustra caelifus Veni, datrix veniae, Mentis domicilium. Veni, monstra fiUum.

2 a. Consolatrix inclita, 2b. In labore proficit Veni, vide, visita Nec a fructu deficit, Gementem familiara; Si non neges gratiam.

3a. 0 lux absque nebula, 3b. Sine tuo radio<^ Deus ante saecula Non est spes in stadio, Tuura vult consortium. Qaod occurrat bravium. ;

- 70 —

4a. Lava coidis vitium, 4b. Flecte dulcem filium, Ne carnis exitium Ut nobis auxilium Sequatur supplicium. Mittat in exsilium.

5 a. Da tnis fidelibus 5b. Da virtutis meritum, Ad te suspirantibus Da salutis exitum. Optatum solacium. Da perenne gaudium.

Miss. Strejjneiise imp. Lubecae 1487. — Melodie: Die Pfingstsequenz gleichen Aufanges. — Cfr. Klemming 11, 176.

57. De Visitatione BMV. Per Octavam.

1 a. Vocem dulcem et iucundam 1 b. Per quam matre salutata Recolamus, quae fecundam Proles gestit, sed cognata Piam pandit atqnu mundam Clamat, laudat admirata Matri matrem virginem Vocis ad dukcdinem.

2 a. Salve, parens salvatoris, 2b. Salve, huic [quae] dedisti, Quam parenti praecnrsoris Quo laetam domum fecisti, Dulcem prodit dulcis oris Cui lesum ingessisti,

Dulcis salutatio! Per quem fit salvatio.

3 a. Salve, virgo benedicta, 3b. Qua purgati visitemur, Lumine soiis amicta, Visitati confortemur, Nostra purget quae delicta, Confortati gratulemur Das lucem salubriter. Et salvemur iugiter.

Oration. ms. S. Caeciliae Coloniensis saec 15. Cod. Colonien. 1. — Melodie: „Verbum bonum."

58. In Octava Visitationis BVM.

1 a. Te, regina, colimns, 1 b. Quae es in angustiis Tibi laudes canimus Et in rebus dnbiis Ex affectu cordium, Salns et solacium

2 a. 0 stella praefulgida, 2b. Simonis navicula Tu dira certamina Filii funicula Maris huius reprime; Ne scindatur, probibe.

8a. Portus navigantium, 3 b. Consolare flebiles, Preces supplicantium luva pnsillanimes Filiorum suscipe. Et errantes corrige.

4a. Quae Deum hominibus 4b. Haereses interime, Et ima caelestibus Scismata tu destrue lungis, 0 puerpera, Firma patris dextera.

5. Amen dicant omnia.

Miss. JDB. Sarisburiense saec. 15. Cod. Colleg. Omnium Aniraanim Oxonien. 11. [Ba.j. — 2a, 10 fehlt. ;

— 71 -

59. In Purilicatione BMV.

1 a. Nnnc, Christi familia, 2b. Maria, vitae porta, matri ore dic carmiua. caeli via, mundi stella,

2a. Ave, Maria, 2b. Cbristum baiulas, ave, Horum Deo sistis nutriti^, Deum, ut sit ave, virgo summa; pro nobis hostia.

l-ia. Actis pura, purificas 3b. Quid, quaeso, purgas? Macnla te, luccrna virginea; nulla a te est contracta.

4 a. Nos, nos purificas 4b. Offers hic columbas, dans nobis, pia, columba, facta iiuniilis exerapla; Christo sponsa pulchra.

5 a. Quae est baec virgula, 5 b. Turis fumifera, quae scandit sidera, odoris gerulaV

6 a. Nos infundis tua, 6b. Nutris atque portas, plena gratia, sinu educas.

7a. Ergo tui servi 7 b. Nos ut tecum simus damus cantica, caeli iu aula.

8 a. Ibi est vita bcata, 8b. Ibi nuUa raiseria, ibi sancti ibi sumrae pascuntur iustitia; felicia gaudia

9. Ibi nos tecum socia, mater pia.

Trop. ms. Cataneuse saec. 12. Cod. Matriten. (CoUect. Barbieri) s. n. — la, 2 aure. — 4a, 2 pie. — 8 a, 2 ubi. — Melodie offenbar: Hac clara die turma (Anal. VII, Nr. lOlj; endet dort jede Klausel auf a, so ist dies hier Regel mit Au.snahmen. — Zu Grunde liegt der Text, wie ihn Misset-Weale (II, Nr. 830) bieten. — Vgl. die .Sequenz „Sophistica uunc catervula" (Nr. 223 dieses Bandes).

60. In Pnrilicatione BMV.

0 quam sancta, quam benigna,

fulget mater salvatoris I

2a. Laude plena, virgo digna, 2b. Angelorura [tu] gaudium, archa Noe, lacob scala, [quae] lactaus Dei tilium vasculum pudoris, [es], regera omnium; Aula redemptoris, Audi, salus gentiura totius fons dulcoris preces supplicantium.

3a. Ave, virga 3b. Super omnes lesse nobilis, venerabilis. ;

— 72 —

4a. Spes nnica, 4b. 0 anima,

succnrre roiseris ; inebrians ex sordibus vitiorum tu hanc animas Mariam fons es atlmirabilis, virginem expostula, tuos nunquam deseris. ut sit pro te sedula.

5 a. Exora filinm 5 b. 0 genetrix, gaude propitiura, in filio; una spes fidelium gaudens ego gaudeo

6. In Domino.

Miss. ms. Novariense (Romano-Frauciscanum) anni 1478. Cod. Capit. Novarien. XLI. — Den Text lieferte mir mein Freund Bannister; die Ver- antwortung fiir das .\.rrangement der Strophen und des Textes mufs ich selbst

tragen. Beim Feblen der Melodie bleibt manches fraglich , doch gibt neben anderem die Assonanz einige gute Anhaltspunkte. — Initiale resp. Alinea scheint in der 'Sh, 1 5a, 1. — 3a, 2 lesse Quelle zu fehlen bei 2 b, 1 ; und virgo nobilis. — 4a, 5 quae tuos nunquam mori deseris. — 4b, 2 sordibus vile hanc. — Uberschrift nSequentia", deren Inhalt auf die Praesentatio kaum Bezug nimmt.

61. In Purilicatioiie BMV.

1 a. 0 beata 1 b. Preces nostras theotocos alma, caelo repraesenta.

2 a. Nam in tna 2b. Cum visitans se clausit advenit viscera salus nostra, mundum salvare cuucta.

3a. Verbum Dei patris, 3b. Simeonis senis sancto cum pneumate ulnis est sublatus. qui fecit orania, factus terrigena.

4 a. Qui verbum accepit 4b. Donec videret a spiritu (.'bribtum Dei, sancto, quod mortem factum hominem non videret antca, ex virgine Maria.

5 a. Quod clementer egit 5b. Unde ceciderat, prophetarum ut horainem complens vaticinia, referret ad supera.

6 a. Quem laudat caelestis tnrma 6b. Oranis hunc collaudet homo virtutnm in aethra, devote per saecla. Cherubin propter quem Seraphinque caterva. mortis dissolvit iura. — 73 -

7a. Qaam beata est regina, 7b. Te coliaudat beatorum ex qua prodiit chorus, (iucnnda) agraina

proles deica I martyruni et con- 0 celsa, 0 digna fessorura devota genetrix Christi, nosque precantes virgo Maria. laudamus una.

8a. Exaudi, stella maris, 8b. Hodie precamina niater Dei, oramus ipsaquc tuo nato te, nostra praesenta.

9a. 0 bone rex 9b. Preces uostras et gloriose, pie suscipe;

10 a. Nostra crimina, 10 b. A perpetua petimus, dilue; nos morte erue,

1 1 a. Ut praeceisae matris 11 b. Cum sanctis laefemur

per merifa iii gloria.

Miss. Matisconen.se imp. Lugduni 1.532. — 2b. 2 sq, nmudum advenit. — Melodie: jene der Sequenz gleichen Anfauges (Anal. VIF, Nr. 112.). Str. 7 und 8 diiferieren stark vom Schema der Stainmsequenz.

62. „Dt' Couipassione B.MV."

1 a. luxta crucem Domini 1 b. Novo morfis genere Commendata virgini Menfis caesa vulnere Virgo niater morifur; Poenam mortis patitur,

2 a. Dura videt in proprio 2b. Quem corona spinea, Crucifigi filio Sputa, ciavi, lancea Carnis suae proprium, Pungunt ad ludibrium.

3a. Cuius carnis vario 3b. Tensa rigent viscera, Cruoris profluvio Fossa fundunt latera Purpuratur liliura; Salutis remediura,

4a. Inter haec puerpera, 4b. Inter Chrisfi vulnera Hinc felix, hinc misera, Et salutis opera, Quasi tenens medium Fletu miscef gaudiura.

5 a. Sic Christo praemittitur, 5 b. Christum sequens igitur Cum quo crucifigitur Regnanti coniungitur Cruce raentis intima. Parte fruens optima;

6. Ad quara nos prece pia Perducat virgo Maria.

Orat. et Sequent ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. — 3b 2 FesJja. — Ausdriicklich bezeichnet als „Prosa". ;

— 74 —

63. De Compassione Beatae MV.

1 a. Maria, stationalis Ib. luxta crucem contristaris Stella, non erratica, De fraade ludaica.

2 a. Nece nati cruentaris, 2b. Sed, quae morte conturbaris, Eins plagis vulneraris, Eius vita gratularis Lancea prophetica; Verba per angelica.

3a. Ergo piae de Mariae 3b. Cum qua Sion lugent viae Planctu corda scindite, Fixum crucis stipite. i

4a. Vita mundi dam discessit, 4b. Veritas nam in plateis Mnnilus tremit, sol pallescit, Ruit, et a pharisaeis Lapis clamans scinditur; Aequitas deseritur.

5 a. Granum terrae commendatur 5b. Et, dum sic multiplicatur, Trita cordis palea, Adimpletur area.

6 a. Nam infernus spoliatur, 6b. Homo surgit, animatur, Reus inde liberatur, Caelos scandit, exaltatur

7. In patema gloria.

Oration. ms. S. Petri Salisburgensis saec. 16. Cod. Petrin. a III 20. —

1 a, 1 stationalis gegen den Keim ; ob stationaris = stationaria ? — Steht nnter Sequenzen, wozu auch Inhalt und Form passen.

64. In Assamptione BMV.

1. Haec est sancta

2a. SoUemnitas cunctis colenda, 2b. Beatae Mariae dicala.

3 a. Ipsa etenim 3b. Consequeretur ut gaudia caelestia,

4a. Doraini 4b. Adepta secuta est vestigia; idcirco caeli praemia.

5 a. Snpplices iam cuius 5b. Compotes quorum digne deprecamur nobis mereamur aula a te tribui suflfragia, claraque potiri sidera.

6a. Ubi videamus regem 6b. Quibas mnnerari nna beatis omnibus alacres queamus donantem gratia a se praemia repromissa nobis largiatur divina.

7. Imploramus nunc, sancta pronobis precata Christo fundas. ; : :

— 75 —

8. Ut, in qua es, gloria tecum vivamus ovantes per diutina saecnla.

Tropar. ms. Nivernense saec 11. Cod. Parisin. 9449. A. — Miss. Lugdunense imp. Lugduni 1510 B. — Miss. Lugdunense imp. Lugduni 1520. C. — Miss. Lugdunense imp. Lugduni 1530. D. — Miss. Lugdunense imp. Lugduni 1556. E. — Miss. Athanatense imp. Lugduni 1531. F. — 2a, 1 cuucticolenda A; cunctis recolenda B. — 3a, 1 Ipse enim A. — 3b, 2 Consequeretur vestigia A. — 5a, 3 a te fehlt A. — 5b, 2 aulam E; aula claraque fehlt A. — 6a, 1 Ibi BCF. — 6a, 3 dominantem B. — 6a, 3, 4 praemia donantem repromissa A. — 6b, 1 numerari E. — 6b, 4 nobis fehlt A. — 7, 1 ergo sancta A. — 7, 2 nobis preces F. — 8, 8 per diu- tina fehlt BCDEF. — Uberschrift in B—F: „De sanctis Innocentibus" (!) — Melodie (in A): Virgo plorans. Cfr. Anal. Hymu. VU, 196; 1-50; 151; XXXrV, 352; XL, 49 nebst der Note: „Die beiden Schlufsklauseln sind allen Sequenzen, welche diesem Schema folgen, eigen."

65. Iii Assamptione BMV.

1 a. Ave, virgo virginum, Ib. Ave, meum gaudium, Ave, salus Ivjininum, Amor et solacium, Ancilia, quae Dominum Sis milii principium Genuisti, virgo, gaude. Et finis in tua laude,

2 a. Ut in tuum libitum 2b. Sis mihi propitia, Sit cor meum deditum, Virgo, viri nescia, Lingua, mens et habitus; Templum sancti spiritus, Et tu, plena gratiae, Thronus regis gloriae.

3 a. Gaudia, quibus plus gaudes, 3 b. Primum gaudium de caelis Honores, virtutes, laudes, Venit ore Gabrielis Dicam Deo adnuente Voce dicentis amoena Lingua, voce, corde, mente, „Ave, tu gratia plena".

4a. Secunda laetitia 4 b. Post secundam tertia Fuit ortus nuntia Fuit stella regia, Angelis canfantibus: Magos cum muneribus „In excelsis gloria". Reges regens praevia. Testibus pastoribus Deo flexis genibus Norunt animalia Trina dantes praemia Domini praesaepia. Fidem designantia.

5a. Et laetitiae quartae 5 b. Cui angelus dixit Maria, soror Marthae, „Quem quaeritis, revixit, Fuit fidelis testis, Ecce, locus et vestis".

6 a. CJuintum fuit gaudium, 6b. Sextum sancti spiritus Quando mater filium Dans eis divinitus Vidit caelos ascendentem Novas linguas, novam mentem Remausit solacium Scire cunctis penitus, Cunctis et consilium. NuIIus in hoc veritus. — 76 —

7a. Hoc septimum gaadium 7b. Haec quicumque gaudia non esf par alterias, puro corde dixerit, Quando Dei genetrix Nihil ei nocuum assurapta saperias quid nocere poterit, Aadivit choros et sonos Quia, qui matrem honorat, buper angelorum thronos Quae semperpronobisorat, Videns sunm filinm, Deus reddet meritum Salvatorem omnium. Hic et in perpetuam.

8 a. Christe, qui nos redemisti, 8 b. 0 Maria, mater Christi, Qnando matrem assumpsisti, Tu, quae Christum genuisti, 0 Deus une et trine, Nostri sis memor in fine, Nostri sis memor in fine. Ut vivamus sine fine.

Miss. ms. Modoetinum saec. *'/u. Cod Capit. Modoetin. D 4111. (Mit Melodie.) A. — Miss. ms. Praedicatonun saec. 15. Cod. Sangenovefian. BBl IV* 10. B. — Str. 2 lautet in B:

a. Pater, verbum, spiritus b. Ut ad tuum libitum Assit mihi caelitus, Sit cor meum deditum, Lingua, mens et habitus, Reddens tibi debitum £t tu, plena gratiae, Laudis et laetitiae.

3a, 1 Gaudium B. — 3a, 3 adnueiite fehlt B. — 3a, 4 Corde lingua voce B. — 3b, 3 dicens serena B — 4b, 2 praevia A. — 5a, 1 Ut B. — 6a, 3 Videns A. — 6a, 4 solacium fehlt B. — 6a, 5 In suis B. — 6b, 3 linguas novos sensus AB; ist gegen den Keim. — 7 a, 5 sq. lauten entstellt in B: Audit choros et thronos Angelos atque sonos.

7a, 8 Creatorem B. — 7b, 3 noxium B. — 7b, 7 Dans sibi praemia B. — 7b, 8 Reddat in B. — Str. 8a uud 8b fehlen B. — 8a, 3 trine et une A. — Vgl. das Reimgebet gleichen Anfanges in Anal. Hymn XXXI, 1S2; letzteres 8cheint eine Erweiterung vorstehender Sequenz zu sein, wobei der Parallelismus zerstort wurde.

66. „De Assumittione gloriosae Virginis Mariae."

1 a. 0 Maria, sol splendoris, 1 b. Te rogamus nostro more, Splendens intus, nitens foris Ut illustres nos splendore Ad decus ecclesiae. Tuae dulcis gratiae.

2a. Tu flammantis sol ardoris 2b. Coronaris sublimata, Fundens sciDtillas amoris Cumulata, debriata In caelis mirifice. Vini meri calice.

3a. Tn es Inna noctis huius 3b. Quae clarescens vero sole Pulchra, crescens, plena, cnius Cuncta facis resplendere Lux eclipsis nescia, Caeli luminaria. :

— 77 -

4 a. Tn caeleste firmamentum, 4b. Quo purgatur et firmatur Quod stellarum ovnamentum Et ad summa dilatatur Reddit gloriosius; Nostrae raentis radius.

5 a. Tu es scala cupressina, 5b. Ad te trahens peccatores Sursum levans ad divina Per te factos ascensores Tuis iustos gradibus. Et non suis viribus.

6a. Tu supernae porta lucis, 6b. Sancta clavis secretomm, Nos ad mensam introducis Cellam pandens unguentorum Regis in caelestibus; Tuis amatoribus.

7 a. Miserere, virgo, tuis, 7b. Ut terram promissionis Quibus verum manna pluis Saginati eius bonis In deserto saecnli. Nostri cernant oculi.

Orat. et Sequent. rns. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521; bis fol. 246a A; — fol. 250a B. — 1 a, 2 intus splendens foris B — 1 a, 3 Ad decus fehlt B. — 2a, 2 Fundes A. — 3b, 1 beidemal gegen den Reim; 1. sole vere? — 5b, 1 trahis A. — Von Str. 6 bietet A infolge Beschadigung der Hs. nur noch einige Triimmer. — 7b, 1 Ad A.

67. In Assamptione BMV.

1 a, lubilantes Ib. Tota venit exsultant hodie trinitas obvia, Caeli cives Matri natus in summa cuiia; et pater filiae, Mater enim Quam sequitur regis iustitiae caeli railitia Assumpta est In vocibus in caelum, Maria. psallens laetiliae.

2 a. Angelorura 2b. Cuins genae requiront agmina: rubent ut fragmina Quae est ista Punicorum, perpulchra domina, carnisque sarcina De deserto Corruptelae mundi ingrediens, carnis [est] nesciens ?

3a. Ut consnrgens 3b. Lunae iubar aurora gradiens, illi conveniens, De tenebris Sol eclipsim Aegipti prodiens, minime patiens, Nova nobis Quac subintrat prodncens lumina. caelorum limina. ;

— 78 —

4a, Cum laudibus, 4b. Sic gaudiis hymnis et cauticis cum permagnificis Ab omnibus Ad gloriae illa suscipitur, thronum deducitur, Quam prae cunctis Assistitur suis domesticis choris augelicis Suavins Et a summo Cliristus amplectitur. sponso diligitur.

5a. Inimortali 5b. Universi mortalis iungitur, laetemur igitur Ima summis, Metuentes terrena caelicis, furorem vindicis, Unde nobis Advocata spes certa traditnr nostra praemittitur, Perfniendi Sponsa regis regnis pacificis. et mater iudicis.

6a. Haec hodie 6b. Osculatur migrat a saeculo, ab eius osculo Quam collocat Caritatis, rex in cubiculo, et pacis vinculo Ubi sua Christus [sibi] secreta reserat; eam confederat.

7 a. Virginem hanc 7b. Cuius ille sibi elegerat votis obtemperat, Deus pater, Dat, quod petit. et praeelegerat facit, quod imperat, Habitandam Suo praebet in taberuaculo veniam populo.

8a. Non negare 8b. Nostra nobis tilius poterit, ut laxet scelera,

Quiilquid eum Illi sua mater petierit, denudat ubera,

Quae residet Ut memor sit, in eius dextera. quis quondam fuerit.

9a. 0 Maria, 9b. Praeseatia mater puerpera, tua nos deserit, Considera, Sed reperit libera propera iter et aperit, Plebem tuam, Quo nos post se salva, quae deperit. trahat ad supera.

Oration. et Sequent. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. — 7b. 1 sq. Cuius illi vocis. — 9b, 3 sq. Sed iter reperit. - 79 —

68. in A881 ptione BMV.

1 a. Ave, decus angelorum Ib. Tu es virgo semper pura Et cunctorura electorum. Et a cuncta crcatura Dei mater nobilis, Potius laudabilis.

2 a. Tu es arbor, quae portasti, 2b. Benedicta tu fuisti, Tu es mater, quae lactasti Quae per fidem concepisti Regem regum Dominum. Redemptorera hominum,

3 a. Per te datur vitae fructns, 3b. Sola t^nes principatura Et cessavit irae luctus, Et per Deum domiuatum Et viget laetitia. In caelesti curia.

4a. Te collaudat angelorum 4b, Te mart.vres venerantur, Chorus et apostolorum Confessores famulantur Caterva dominica. Cum turba prophetica.

5a. Coetus mundi puellarum, 5b. Quia per te snnt adeptae Virginum et viduarum Caeli regnum et rcceptae Agunt tibi choreas, Ad regales nuptias.

6a. De boc mundo conscendisti 6b, Virgo, mater, recepisti Super caelos, ilum sumpsisti De manibus lesu Christi De labore praemiura. Diadema regium,

7 a. Ergo, pia mediatrix, 7h, Ut post vitae uostrae cursum Peccatorum miseratrix, Nos assuniat secum sursum Tuum roga filium, Ad cueleste gaudinm.

Prosarium ms. Caelestinorum an: 1532. Cod. Mazarin. 448 (758).

69. In Assamptione BMV, la. Sanctae Dei genetricis 1 b. Qua sanatur peccatricis Festiva soUerania, Morbus et infamia,

2a. Nos invitat ad aeterna 2b. Ut sit nobis coaeterna Post haec transitoria, Cnm angelis gloria.

3a. Stella maris exaltaiur 3b. Hac optatum reseratur Suptr caelos hodie, Nobis limen veniae, Deus homo mire datur Et pax sucra reformatur Comes raatri filiae. Cum angelis gloiiae.

4 a. Virga lesse floruit, 4b. FIos de spina pnllulat Virgo parit virginem, Rore sancti spiritus, Pater hunc, quera genuit Draco victus ululat Deum, facit hominem; Prole data caelitns; Sic aeternum miro modo Hnius spinae flos fecui\dus, Teraporali iungitur, Ante saecla genitus, Et fractura sine nodo Facit, ut salvetnr mundus Dei posse suitur. In maligno positus. ;

- 80

5 a. Hic est veras Elisaeas 5b. Ferrura lapsum revocatur Aqnas mundans steriles, Natans ad nianubrium, Quo vincitur Amorraeus, Virgo mater exaltatur Ut sanentur humilcs. Assumpta per filium.

6a. Cortex siccus distillavit 6b. Et sic vellus irrigatur In sudore balsamura, Misso rore caelitus, Virginalem subintravit Et caelorum reseratur Mirc Dens tbalamum; Captivalis aditus.

7 a. Olla grandis praeparaiur, 7b. Sic, quod tegit umbra legis Flena colocyntliidis In amaritudine, Mors in oUa, vita datur Virtus pandit nati regis Propter partum virginis; Ex Maria virgine.

8 a. Qui de stella nascitur, 8b. Humanatus hominem lubar veri luminis, Reducit ad patriam Carue nostra tegitur Assumendo virginem Solus expers criminis. Matrem nobis praeviam.

9a. Haec assumat nos assurapta 9b. Ut antiquitus absurapta

In caelis cam tilio. Reddatar possessio.

Miss. ms. .\quense saec. 15. Cod. Aquen. 1039. A. — Miss. Aquense imp. Lugduni 1527. B. — Miss. Diense imp. Parisiis 1499. C. — Miss. Massiliense imp. Lugduni 1530. D. — Mis.s. Lugdunense imp. Lugduni 1510. E. — Mian- Lugduaense imp. Lugduai 1530. F. — Mt.s*. Litgdunense imp.

Lu^duni 1556. G. — 1 Li, 1 salvatur C; sanantur EFG. — 1 b, 2 et insania EFG; insignia B. — 2a, 1 invitant C; superna DEFG. — 2b, 1 Et sit B. — 3a, 2 >Super omnes caelos EFG. — 3a, 3 Homo IJeus C: iure datur A. — 3a, 4 matris BEFG. — 3b, 1 .\doptatum BEFG; Nam optatum D. — 3b, 2 lumen DEFG. — 3b, 3 sacrae C. — 4a, 5 Uic C. — 4a, 7 factiira C — 4a, 8 fruitur A, sumitur BD. — Str. 4b—7b incl. fehlen EFG. — 4b, 6 saecula D. — 4b, 7 solvetur C. — 5a, 4 salventur CD. — Str 6a—8b incl. fehlen D. — 6 a, 1 Cortex sicut C. — 6 b, 3 reseratus C. — 7 a, 1 reparatur AB. — 7a, 2 coloqiiintidis ABC, coloquintinis DEFG (pafst freilich als Reim). — 7b, 3 natis .4. — 8b, 2 reduxit C:' ad propriam A. — 9a, 1 Haec assumpta nos assumat A—G. — 9b, 1 Sicut A; antiqua sic B—G; as- sumpta .\BD, assumptis CEFG. — Die KoUation von X verdanke ich Bfinnister.

70. In Assumptione BMV.

1. Ave, dies mirifica, In qua mater magnifica

2a. Reliquit diem poeuosnm 2b. Non sensit mortis dolorem, Et invenit gaudiosum Quae servaverat pudorera In regno caelestium. Generando filium.

3a. ChristDS eam accersitur 3b. Mortem nnnquani abhorreas Et dulciter adloqaitur Neque daemones timeas Dicens: „Mater Maria, In mea praesentia. ;

- 81 —

4a. Ego semper tecum ero, 4b. Auimam tuam portabo Amodo non te desero, Et iuxta me collocabo Muter dulcis et pia; In caelesti curia

5 a. Apostoli nunc astabunt 5b. Et tunc animam reddidit Et exsequias parabunt Et suo nato tradidit Cum maxima gloria." In pace suaviter,

6 a. Statim lesus, rex caelorum, 6b. Animam virginis matris In conspectu angelorum Et iu throno sui patris Assumpsit humiliter Collocavit dulciter.

7a. Ubi, Maria, laetaris, 7 b. Ibi regnas cum gaudio Super cunctos principaris In creatoris solio, Ordines caelestium. Imperatrix omnium.

8. Ibi tecum benedictus fructus Ventris tui, apud quem pro nobis lutercede seraper, dulcis virgo Maria.

Oration. m.s. Underdorpense saec. 15. Clm. Monacen. 7815. — Der Bau und Ton der Diclitung spricht fiir ihren Oharakter als Se(|ueaz, obgleich sie in der Quelle als Oratio mitgeteilt wird.

71. In Assnmptione BMV.

la. Salve, virgo gloriosa, 1 b. Salve, dulcis et formosa Mater Christi generosa, Vitaeque caelestis glosa, Pietate pleiia. Parens sine poena.

2 a. Salve, rosa sine spina, 2b. Salve, mundi medicina, Velut stelia matutina Cui fulsit lux divina In resurrectione. In ascensione.

3a. Salve, flos et fons hortorum, 3b. 0 Maria, flos agrorum, Mater regis angelorum Nos ad loca duc sanctorum In regali throno. Cum caelesti sono.

Miss. Posnaniense imp. Cracoviae 1524. — 3a, 1 fons morum. — 3a, 2 Regina.

72. De V Gaudiis BMV.

1 a. Gaude, virgo, stella raaris, Ib. Gaude, parens expers paris, Ab angelo salutaris, Sine poena Deum paris, Jpsi credens fecundaris Peperisse tc laetaris Verbi Dei gratia. Salva pudicitia.

2a. Gaude, nato uon orbaris, 2 b. Gaude, quia confortaris, Morte cuius conturbaris, Christus scandit in praeclaris, Resurrexit suis caris Quem scandentem specularis Loquens die tertia. Ad caeli fastigia. Blume, Sequentiae Ineditae. VIII. 6 — 82 —

3a, Gaude, Christo sociaris 3b. Ave, virgo singularis, Et in throno coronaris, Quae tot gaudiis dotaris, Terra, mari dominaris Tu nos non obliviscaris Et in caeli gloria. Et Deo concilia.

4. 0 beata Maria.

MiBS. Morinense imp. Rotomagi 1516. A. — Miss. Morinense imp. Roto- magi 1523. B. — Mel.: Verbum bonum.

73. De [XIV] Gaudiis BMV.

1 a. Gaude, virgo, mater Christi, 1 b. Gaude, quia credidisti, Quae per aurem concepisti Ut a cognata audisti Gabriele nuntio. Miro vaticinio.

2a. Gaude, quia Deo plena 2b. Gaude, cum gens aliena, Peperisti sine poena Facta supplex et amoena, Cum pudoris lilio. Munera dat filio.

8a. Gaude, praesentans filium 3b. Gaude, quod post exsilium Ad cunctorum subsidium Fit hostium excidium Simeoni anxio. Et repatriatio.

4a. Gaude, postquam amisisti 4b. Gaude,' quod interfuisti lesum, quem post repperisti Miraculis, quae vidisti In templi gymnasio. Procul omni dubio.

5 a. Gaude, quia tui nati, 5b. Gaude, causa spoliati Quem dolebas mortem pati, Carceris et liostis strati Fulget resurrectio. Forti hastiludio.

6a. Gaude Christo ascendente, 6b. Gaude flamma descendente Qui in caelum te vidente Te et tuos accendente Motu fertur proprio. Amoris incendio.

7a. Gaude, quodpostlesumscandis, 7b. Ubi pectus nato pandis Et est honor tibi grandis Pro gratiis impetrandis In caeli palatio; Pauperum collegio.

8 a. Gaude, mater constitui 8b. Ubi fructu ventris tui Praesidens tanto coetui Per te detur nobis frui Angelorum consortio; In perenni gaudio.

Miss. Noviomense imp. Kotomagi 1506. — Ib, 3 Mirum vaticinium. — Die Hallistrophea la, 2a, 5a, 6a, 7a u. 8b bilden die urspriingliche Stamm- sequenz (vielleicht zuerst Keimgebet), die hier, wie so oft, eine Erweiterung erfahren hat. Vgl. die folgenden Sequenzen. — 83 —

74. De [XII] Gandiis BMV.

1 a. Gaude, virgo, mater Christi, Ib. Gaude, quae a Deo plena Quae per aurem concepisti Peperisti sine poena

Gabriele nuntio. Cum pudoris lilio.

2a. Gaude.quaepostipsumscandis, 2b. Gaude, quam laus tollit dives Et est honor tibi grandis Super omnes caeli cives In caeli palatio. Singulari merito.

3a. Gaude, decor lucis, polura 3b. Gaude, tibi caeli coetus Ornans, ut diem et solum Paret, ut reginam laetus Sol illustrat radio. Te colens obsequio.

4 a. Gaude, quod vis, sibi placet, 4b. Gaude, Deus te colentes Apud Christum tibi iacet Hic et in futuro mentes Frequens exauditio. Digno ditat praemio.

5 a. Gaude, quae approximaris 5b. Gaude, semper gavisura, Trinitati, trabearis His in caelis fruitura Claro carnis pallio. Omni procul termino.

6a. Gaude, quia tui nati, 6b. Gaude Christo ascendente, Quem dolebas mortem pati, Qui in caelum te videute Fulget resurrectio. Motu fertur proprio.

7 a. Qnae mundi es reparatrix, 7b. Vere patri decens nata, Trinitatis inclinatrix Flamini sponsa optata,

Herbido triclinio, Mater summo filio.

8a. Dominatrix supernorum, 8b. Eius apad trinitatem Placa regem angelorum, Conteraplemur unitatem Ut tuo suffragio In perenni gaudio.

Miss. Olomucense imp. Bambergae 1488. — 3b, 1 Gautle cibi. — 4a, 2 Apud ipsum. — 7b, 1 patri docens. — Hier sind 5 Halbstrophen, naralich la, Ib, 2a, 6au. 6b, der urspriinglichen Sequenz gleichen Anfanges ent- lehnt (vgl. die vorhergehende Nummer); 6a u. 6b storen die gewohnliche Eeihenfolge und gehoren wahrscheinlich vor die zweite Strophe.

75. De Gandiis BMV.

„Sequentia, quae erit tractus in LXX."

1 a. Gaude, virgo, mater Christi, Ib. Gaude, quae a Deo plena Quae per aurem concepisti Peperisti sine poena Gabriele nuntio. Cum pudoris lilio.

2 a. Gaude, quod tres dona ferunt 2b. Gaude, virgo, praesentatus Nato, quem adoraverunt Per te quod est tuus natus In felici gremio. Legis testimonio. G* — 84 —

3 a. Gaude. quia tui nati, 3b. Gaude. mater, ascendente Quem videbas mortem pati, Cbristo caelo, te vidcnte Fulget resurrectio. Motu fertur proprio.

4 a. Gaude, quaepostipsumscandis, 4b. Gaude, angelis praelata, Et est honor tibi grandis Trinitati proximata In caeli palatio. Singulari gratia.

5 a. Gaude, virgo. laus cnnctorum, 5b. Gaude, dies ut ornatur Supcr decus angelorum Solc, ita iucundatur Fnlget tua gloria. In te caeli curia.

6a. Gaude, tuae voluntati 6b. Gande, te honorant caeli Affeclus est trinitati Cives affectn fideli Favere ad omnia. Et oboedientia.

7 a. Gaude, tibi obsequentes 7b. Gaude. honor tuus crescit Terrae et caeli gaudentes Semper atque finem nescit, Surount per te praemia. 'Sec hic uec in patria.

8a. Ergo, cara mater Dei, 8b. Ubi fructus ventris tui Duc nos reformatos ei Per te nobis detur frui Ad festa caelestia, In aeterna jraudia.

Oration. ms. Carthusiae Pragensis (Scala caeli) saec. 14. Cod. Pragen. Xm E 3. — Hier sind Str. la — 4a entlehnt aus der Sequenz gleichen An- fanges Kebrein Nr. 242.

76. De Nomine BMV.

1 a. Sanctae Wariae, Ib. Tam dulce nomcn Matris Dei piae, Praeter Dei noiuen Komen omni die Vel eius aguomen Laudare volo. Nnllnm recolo.

2 a. Komen dulcoris 2b. Matri divinae Gratique decoris, Caelique reginae, Nomen, quo cantoris Mundi medicinae Cor reficitur. Canam igitnr.

3 a. Ave, gloriosa, 3b. Flos virginitatis, Gemma pretiosa, Forma paupertatis, Kosa speciosa, Dux humilitatis, Lilium convallium, Tristium solacium.

4a. Luna pulchrior, 4b. Melle dulcior, Sole lucidior, Nardo snavior, Stella nitidior. Gaelo capacior Expers paris; Comprobaris. ;

— 86 —

5 a. Scala, qaam per somnium 5b. Arca, qua lex ponitur lacob contemplatur, Evaugeliorura, Rubus, qui incendium Urna, qua reconditur Non patiebatur, Manna beatorum, Sidus, quod exidium Velum, quod appenditur Moab cominatur. In sancta sanctorum.

6a. Virga sicca floruit 6b. Et, quem virgo genuit, Atque fronduit Mortem diruit Et protulit Et abstulit Fructum Luctum.

7a. Terra fructifera, 7b. Decor propheticus, Nardus odorifera, Honor apostolicus, Vitae vexillifera, lubilus angelicus, Lans tropaei; Mater Dei.

8a. Fons puritatis, 8b, Uber oliva, Mater honestatis, Fontis aqua viva, Templum deitatis, Carnis incentiva Solis camera, Tu refrigera.

9 a. Da mundi divitias 9b. Da virtutis ardua Spernere, Scandere, Corporis delicias Veritatis cernua Fugere, Cernere, Daemonum audacias Da Dei melliflua Terere, Carpere, Speculum victoriae; Diadema gloriae.

10 a. Sic, Maria, lOb. Et assiste Virgo pia, Nobis, Christe, Nos soletur Nec desistas, Et hortetur Donec sistas, Semper tua facies; Ubi te nos saties.

Collect. ras. S. Crucis Florentin. saec. ^*/u. Cod. Laurentiaa. Pl. dext. XIX Cod. 10. — Mit Melodie, die fiir jedes Strophenpaar verscbieden ist. — 3 a, 2 Gemraa speciosa. — Alles spricht fiir den Charakter einer Sequenz; nur die Einzahl in Str. 1 und 2 macht es zweifelhaft, ob nicht eine Cantio vorliegt.

77. De Beata Maria V.

1. Orbis continens cuncta

2a. Deus caelestia 2b. Disponens sophia simul patravit condiditque sua, quam genuerat ante praevidens ubique, saecula omoia, ; ! ! : !

— 86 —

3a. Quam patriarchis 3b. Quod Isaias, imbml, prophetis lereraias simul olim dando et ceteri multa commoda. cuncti nuntiant,

4a. Quodque ventura foret; 4b. Sed lohannes, credulus nam in posteris scilicet vates, omnibus esse praestum adnuit, patula omnia quem vates atque lex patrata prophetaverat, a Deo praemia. Dei agnum esse.

5a. Nam, ecce, illum 5b. Vagit in cuba, virgineus verus qui continet cuncta, conclusit uterus, ceu infans agit, licet modicus balat ut agnus,

6a. 0 quam beata 6b. 0 quam beatae est illa, et mammae, quae meruit digna quas suxerunt verae fieri mater, et pretiosae praebere lac, panis qui labiae illae ore

est ipse angelorum summi filii Dei

7 a. lam nos consona 7b. Cui Gabriel clamemus tuba fatur angelus ad illam, quae adfuit Ave, gratia plena, delendis culpis; Dominus tecum, ainius rex elegit sponsam, laetare, virgo Maria.

8a. 0 quam pulchra 8b. Cnius alvus sola ipsa mire tantus, virgo mater, lucidior qualis nulla ut sol, luna, est nec fuit astra omnis, uec erit in saecla splendentia cuncta.

9a. Rationabilis cui 9b. Et de omnibus maxime famulat, oboedit emptis pretioso omnis creatura, Christi sanguine, adesse poscit nomina quorum precatura scripta sunt in cui curam libro vitae.

10 a. Sancta, sanctiisima, ora 10 b. Stella pretiosa maris pro tuis iam, vocitaris, Maria, electa,

qui ad tua assumus iuva devotis tuis, sollemnia. 0 domina. ; ; ! ! ;

- 87 —

11. Gloria sumTna, lans Christo per saecla.

Miss. ms. Casinense (?) saec. 11. Cod. Archiep. Utinen. Quart. 26. —

Mit Melodie, namlieh: Aurea virga (Anal. VII, Nr. 107 1, freilich mit Ab- weichungen in Silbenzahl und Pausen. — 1 Urbis. — 2b, 1 sq. sophiae suam. — 3a, 1 Quem. • — 3b, 4 Cuncta. — 4a, 1 floret. — 4 b, 6 agnus. — 6a, 5 lacte. — 5b, 1 incuba; zu „cuba" cfr. Forcellini. — 6b, 3 quae. — 7a, 2 hahemus. — 7a, 3 ut illa. — 7a, 4 delendi o culpas. — 7 a, 5 co- sponsa. — 7 b, 4 et tecum. — 8a, 4 quae nounulla. — 8a, 5 quae nec. — 8 b, 4 sol et luna; ut fehlt. — lOa, 2 tuis nam. — lOa, 4 qui tuam. — Text und Redaktion dieser Sequenz sind besorgt von Banuister; nur die einzufiigen Coniecturen in 3b, 4; 5b, 1 ; 8a, 4 u. 5; 8b, 4 habe ich mir erlaubt.

78. De Beata Maria V.

1 a. Laudes virginis 1 b. Superni roris De stirpe psallite Hanc fecundaverat Davidica concorditer Gratia, sancti spiritus Mentis devotione. Numen obumbraverat.

2a. Haec est domicilium, 2b. Propter opus artifex, In quo suum filium Propter plasma opifex,

Lapsis in auxilium Factura fit, qui fecerat Summa deitas Ens, quod fuerat, Servi habitum Deus (cum) homine Induere constituit Unitus est in virgine; 0 mira Dei humilitas 0 creatoris benignitas

3a. Beata, cuius viscera 3b. Caelesti germine lustitiae solem Feta sine semine, Divinamque sobolem Maria, de turbine Baiularunt Procelloso yuia genuit Maris naufragos Et non doluit, Tuo (cum) lumine Quae genetrix Duc ad portum, Et virgo fuit. Plena numine.

4 a. Per Evam perdita 4b. Ave, flos et [a Vae] Fuerant condita, Assyium suave, Sed per te (nunc) est reddita Gemma pudicitiae Exsuli patria; Thronusque gratiae, Nobis vitae atria Reis, regina curiae, Tu resera, Concilia (0) peccatorum spes, Maria. Regem misericordiae.

5 a. Mundi lux et domina, 5b. Nos hac de lacrimosa Coetus tui precamina Valle post mortem translato s, Audi benignissima, [Virgo] dulcis, gaudii Stella serenissima, Veri fac tripudii Radix lesse clarissima Comparticipes fieri Matrumque gloriosissima. (Et) coheredes tui filii. ;

— 88 —

6. Rex regum optime. Prece matris tuae Leviathan de fance Anguis nos extrahe Tuamque ceraere Faciem des in Sion, Qni es David et Salomou.

Grad. ms. Ereiniten.se saec. 12. in. Cod. Eremiten. 114. add. saec. 12. — 1 a, 2 sq. Davidica psallite. — Ib, 2 sq. gratia fecundaverat. — 3a, 3 Diguam sobolera. — 3a, 5 Quae. — 3b, 7 Ducis ad. — ^a, 5 u. 6 um- gestellt. — Nach 5a, 5 steht uberschussig : Virgo virginum. — ob, 1 sq. de valle lacrimosa. — ob, 4 fac steht nach comparticipes. — Die sichtlich ge- wahrte Assonanz war stellenweise zerstort: daher einige Umstellungen notig.

79. De Beata Maria V.

1 a. Salve, virgo singularis, ilb. Salve, lesse stirps beata, Qnae cum Deo gloriaris; Virgo, palmae coaequata, Salve. clara stella maris, Per quam nobis reserata Omni pltna gratia. Caeli patet regia.

2a. Virgo potens et regalis 2b. Paritura lumen clarum, Et puella specialis, Pignus dulce, pignus carum, Mulierum nulla talis Quam dixere prophetamm In magnificentia. Vera vaticinia.

3 a. Qnae dum credit Gabrieli, 3b. Per quem niundus reparatur, Verbi nuntio fideli, Reparatua adornatur, Parit ex se regem caeli, Et mundanis restauratur Porta Deo pervia; Libertatis gloria.

4a. In liis autem deelaratur, 4b. Rubus ardet, nec decrescit, Deciarata figuratur Virga sicca revirescit, Virgo, quae non detioratar Vellus perfusum madescit Per viri consortia Deitatis pluvia.

5 a. Mater Dei, nos exaudi 5b. Mundi decus salutare, Et benigna preces audi, Xatum tuuni deprecare, Quas depromens tuae laudi Ut (lignetur nos locare Concinit ecclesia. Cum caeli militia.

Collectan. ms. Admontense saec. 12. Cod. Admonten. 739. add. saec. 13. — Mit Melodie (Xeumeni, unter anderen Sequenzen.

80. De Beata Maria V.

1 a. Trinitati virgo grata, 1 b. Sic aegrotis [guttam diam] Rore caeli fecundata, Pater stillat in Mariara Florem parit caelicmn; Verbum per angelicnra. ;;

— 89 -

2 a. Haec est arca testamenti 2b. Petra, de qua sitienti Manna servans nutrimenti, Dulcis aqua datur genti, Quod descendit caelitus; Quae scatet divinitus.

3 a. Inexpertae castitatis 3b. His allectus fit dilectus, Necnon et humilitatis Et adflictis pro delictis Sponso dat exenia; Culpae datur venia.

4a. Paradisus aperitur. 4b. Contra sathan disputatur Et proscriptus iuvestitur Et aperte confutatur Uranicis muniis; Super suis naeniis.

5 a. Chirographum fit deletuni, 5b. Exhinc vadit imniolari,

Leti vice fit decretum l^uae iion novit novercari ludicis sententia Filiis, clementia.

6 a. Oflfert nostris pro peccatis 6b. Et scelestos angelorum In odorem suavitatis De profundo vitiorum Corporis primitias, Ciet ad delicias.

7a. Psallant ergo iaudcs grati 7b, Et a sathan servitute Sacrosanctae maiestati, Liberatos caeli tute QuoB praevenit gratia Locat in palatia.

8 a. Houor, decus sit et patri, 8b. Sit et lesu symphonia, Qui de morte morte nati Cuius victrix agonia Natos reviviticat Enesis tripudiat.

9a. Gaude, mater singuiaris, 9b. Quia rcgcm virgo paris, Cui totus triumphalis Cui cacli, terrae, niaris Titulus ascribitur, Maciiina subicitur.

10 a. In extremae vitae pirgo 10 b. Ubi patris, ubi nati Miserere nostri, virgo, Pneumaiisque praesentati lungens nos caelestibns, Fruamur aspectibus.

Collect. ms. S. Mariae in Ruomerstorph saec. 13. Cod. Vindobonen. 963. add. saec. 13. — Mit Melodie. — 6a, 1 Offer. — 8b, 3 Enesis = aiviaii.

81. De Beata Maria V.

1 a. Veneremur summam matrem, Ib. Cuius fructus malum lavit, Quae gcnuit summum patrem Quod per fructum perpctravit Sine carnis semine; Adam gustus crimine.

2a. Ave, rosa spiritalis, 2 b. Ovem lapsamque reduxit, Cuius frnctus virginalis Hostis vetus quam seduxit Edidit solacium, Per doli consilium.

3 a. Tu emendas omnes mendas, 3 b. Sancta sanctum gerrainasti, Tu ad oves redimendas Germinando non peccasti, Peperisti filium; Inter spinas lilium. ;

— 90 —

4 a. Ave, cnlpani redemisti, 4b. Eia, cunctos expiasti, Sola solem emisisti, Portum nobis apportasti, Qai illustrat omnia Quieverunt maria.

5 a. Super astra dominaris, 5b. Nihil in te violavit Nobis rubus designaris, Partus, sed te totam lavit Qui sprevit incendia; Numinis substantia.

6a. Ergo, mater, ora patrem, 6b. Ut nos tua servet prece, Qui te fecit suam niatrem Peccatorum vili faece luncta [carne numine], Mundet et a crimine.

Miss. ms. Prumiense saec. 14. Cod. Berolinen. Fol. 427. — 1 b, 3 justu. — 4a, 1 Que culpam, durch Fehler des Illuminators. — 4a, 3 illnstra. — 6 b, 1 Et nos tua serva.

82. De Bcata Maria V.

1 a. 0 Maria, virgo pia, 1 b. Mater alma, Dei sponsa, Stella maris fulgida, Summi regis filia.

2a. Te honorant, te coUaudant 2b. Tu caelorum es rcgina, Sanctoram consortia, Genetri.v et innupta, Ut in tcrris plebs fidelis Florens rosa, carens spina, Cum matre ecclesia. Angelorum domina.

3 a. Verbum patris incarnatum 3b. Verbum,perquodcaeIumfactum, Per te nobis est donatum Passum ob mundi reatum Carne ex virginea, Sua sola gratia.

4a. Summus pater summi nati 4b. Ex te nomen hic sortitus Gabrielem tibi matri Ad te venit ut legatus, Desfinavit angelum DominuDi. ; Paritnra

5 a. Dicens Are tam suave 5b. Ergo iure digna laude, Prole fecundissima. Vale, benignissima.

6a. Et nos Christo reconsigna. 6b. Nos in arce po[li] . . Pio nato, ut benigna Mater, virgo virginum.

Miss. ms. Metense saec. 14. Cod. Capit. Treviren. 161. — Mit Melodie. — 2b, 3 Carens spina, florens rosa. — 6a, 1 Et non Christo. — Ahnlich ist die Sequenz: O Maria mater pia (Anal. Hyran. Vlir, Xr. 71).

83. De Beata Maria V.

1 a. Ave, virgo virginum, 1 b. Salvo tibi fioscalo Mater, cuius fructus Intacti pudoris Dat raisellis terminum Impraegnaris masculo Lamenti et luctus. Vi caelestis roris. ;

— 91 —

2a. Claasa paris parvnlam, 2b. Pascis tuum pabulum, Poenis nullis torta, Regis te regentem, Pudoris signaculum Geris tuum gerulum Salvat proles orta. Gerens vagientem.

3a. Ta es vitae speculum, 3b. Tu bibax es spongia Morum doctrinale, Divini fluenti, Quo docetur saeculum De qua manat copia Effici morale. Mundo sitienti.

4a. Transcendis clementia, 4b. Ergo per te veniam Quidquid non est Deus, Consequaraur rei Hinc ad te per omnia Et aeternam feriam Fugit exsul reus. Celsi iubilaei.

Trop. et Prosar. ms. S. Ludovici Ebroicensis saec. 14. Cod. Berolinen. Phillipp. 1771. — Ib, 4 In caelestis. — 2a, 4 Salvet. — 2b, 1 Nascit. — 3b, 1 et spongia.

84. De Beata Maria V.

1 a. Deum sine vice raaris Ib. Verbum efficitur caro, Concepisti, stella maris, Sic unitur cara caro, Patrem parens. Sancta parens.

2a. Deitatem rapis, quam vis, 2 b. Regem regura regis, licet Naturam superet quamvis Regat, ubi nunquam licet Eius esse. Finem esse.

3a. Ave, mater sammi regis, 3b. Ave, trinitatis sedes. Qaae tuo lumine regis In cuius facie sedes, Totum mundum. Templum mundum.

4a. Tu es miserorum chorda, 4b. Consolatrix querentium, Per quara relevantur corda Spes veniam quaerentium Peccatorum. Peccatorum.

5a. Sic igitur nos stabilis, 5b. Per consequens nos inopes, Vera fides, pes stabilis, Opem quaerentes, in opes Caeli porta Caeli porta.

Trop. et Prosar. ms. S. Ludovici Ebroicensis saec. 14. Cod. Berolinen. Phillipp. 1771, — la, 3 Pater parens. — Bemerkenswert ist, dafs der Keim immer durch gleichlautende Worte mit verschiedenem Sinne gebildet wird.

85. De Beata Maria V.

1. Mater Dei singularis meriti, Tuae sumus ditioni dediti, Obligatos ratione debiti Per te solvat, a qao sumas cjnditi. ; :

- 92 —

2a. Ex te Deus 2a. Salomoni> snraens materiam, thronua ebumeos, Qua resolvit Intus candens nostram miseriam, et foris aureus, Per te cellam Sex a terra donat vinariam. levatus gradibus Dnm post falgnr Tuis, virgo, emittit plaviam. micat virtutibus.

3a. Daae manos, 3b. Quem non capit bis seni lennculi latitudo saeculi, iliram reddant Intra sui faciem spectacali, fert claustra corpusculi Regna stapent Virgo Deum ad genas miracali, ad instar homuncoli, Qaod sab testa Et, quem gignit,

tegitnr involacri. fit in caput anguli.

4a Thronns iste 4b. Sedis huius thronus magnificus, praeclara dignitas, Quo resedit Quam illustrat noster paciticas ipsa divinitas.

5 a. 0 quanta sedis 5b. De Saba veniens excellentia percurrit omnia. Qoa sedet Dei Sed hoc mirificum

sapientia I magis quam alia.

6a. Spirat nardus 6b. Ad te regis ad sponsi thalamnm, inclinat solium, Plus redolet Accelerat quam tus et balsamum de summis nuntiam.

7 a. Cervorum hnmilis 7b. Venit visibilis Capreaeqne similis Deus invisibilis. 8a. Xon visus ab homine 8b. Moyses non meruit Fit nostrae proles dominae; Videre, quem [haec] genuit. 9a. 0 res mira 9b. Unxit Deus in conspectn omnium, oleo plui filinm, Maius domo Hic plus matrem, prophetatur ostiura; quam de instis alium.

10 a. 0 qaam potens. lOb. Unicornis quam decens castitas, ad tactum virginis Qua se nobis Ad salntem largitur deitas; mansuescit hominis.

11 a. Qaod virgo fuerit, llb. Cum nostra virgine flet lephtae filia, gandet ecclesia, Flet cum sodalibus Quae Deam genuit parentis bostia; cum pudicitia. ; ;

— 93 —

12a. Scriptoris atramentario 12 b. Firmatur nosfra religio, Et Mariae privilegio Proscribitur superstitio.

13 a. Tua, virgo, magnitudo 13b. Guttas raaris enuraerat nostram levat parvitatem, in hoc mare mittens ratem.

14a. Tnae matris, 14 b. Pietatis Deus, in famulos, converte oculos T^abiorum Et devotos reddentes vitulos, tuere populos.

15a. Pro renatis 15b. Et devoto ora, mater, filiura, coetui psalientium Ne tremenduin Sempiternum ruant in iudicium, impetrato gaudium.

Grad. nis. Compendiense saec. 14. Cod. Pari.sin. 17329. — Die Melodie verlangt eigentlich, dafs 7a ii. 7b zu ei er Strophe vereinigt werden, welcher die Gegenstroplie abgeht; ob also ei e Liicke anzunehmen ist? — 3a, 5 stupet.

86. Dc Beata aiaria"V.

1 a. Gaude, gemma virginalis, Ib. Tu mederis cunctis raalis, Margarita spiritalis, Medicina specialis Salutis praenuntia; Contra carnis vitia.

2a. Gaude, culmen lionestatis, 2b. Quae tbesaurum puritatis In quo sumfiiae potestatis Et fecundae castitatis Turris supereminet, Opes in se continet.

3a. Gaude, mater expers maris, 3b. Admiranda stella maris, Per quam datur pax amaris Quae tam mire sublimaris Et iijgratis gratia; In caelesti gloria.

4a. Gaude, parens veri solis, 4b. Te coronat rex in polis, Vultum videns tuae prolis Quem lactasti nostrae molis In decore proprio Coopertum pallio.

5 a. Gaude, tota delicata, 5b. Peccatorura advocata, luxta Deum collocata Per te tecta sunt peccata Supra regni soiium Tuorura fidelium.

6a. Gaude, vere gloriosa, 6b. Et pro gente vitiosa Caritate copiosa Ora prece pretiosa, Devotos amplectere Ut possint resurgere.

Gaudens decus assiduum Supernorum spirituum Et nunc et in perpetuum.

Miss. mg. Rotomagense saec. 14. Cod. Rotomagen. 277. :

— 94 —

87. De Beata Maria V.

1. Ave, Maria, Ave, 0 pia; Salve, plena gratia. Gande, donans gaudia.

2 a. Tu hymnus caelorum, 2b. Mamillas ostende Luctus infemorum, Et manus expande Spes cunctis misericordiae. Pro nobis ad throrum gratiae,

3 a. Spes omnium pro omnibus, 3b. Surge pro nobis [properej Christi procumbe pedibus Et filium amplectere.

4a. NuUus tui memoria 4b. Tu sola salvas omnia Fervens fraudatur gloria; Gehennae trahens spolia.

5 a. Reos salvat tuum 5b. Tunm nomen est snave, Sanctis gratum, hosti grave, Per quod mundi vecti nave Mundo necessarium. Evadnnt naufragium.

6 a. Deum verum, lumen merum. 6b. Tu portasti Deum ventre, Mundo isti tu fudisti. Fac, portemus et nos mente Tu lactasti sacra mamma. Cbaldaeorum pressa fiamma.

7 a. Maria, patris solium, 7b. Xobis caelo praeposita, Maria, Christi ostium Xobis gignens et genita, Et templum sancti spiritus, Nobis sit vitae aditus, 0 Jlaria. Mater pia.

8 a. Gaude. gaude, spes errantnm, 8 b. Et nos tecum gaudeamus, Qaod natum est ex fe sanctnin, Qai gaudendo proclamamas Vocatur, scitur. creditur Te semper intactam matrem filius Dei. hominis-Dei.

9. Cum Gabriele omnia Te salutant clamantia:] Ave. 0 Maria.

Oration. ms. Gallicnm fehlt. — 3b, 2 Et fehlt — .5a, 2 hostis. — 6a, 1 lumen vernm. — 7 b, 3 ritae adita.

88. De Beita Maria Y.

1. Rosae pulchritudini Recle comparata Tota pulchra Domini Mater est beata ; ;

— 95 —

2a. Sicat rosa floribus 2b. Inter spinas oritur Praeest flos colore, Rosa, decor florum, Cunctis sic virginibus De spinis egreditur Maria decore. Virgo ludaeorum.

3a. Foliis duplicibus 3b. Oranti pro homine Dilatatur visibus Caritas in virgine Inspectorum [rosa] Duplex est absconsa.

4a. Viroris amoenitas 4b. Aurea decentia Decens ornat rosara, Rosa decoratur, Mariam integritas, Mater sapientia Matrem gloriosani. Dei perornatur.

5 a. Rosae rubens folium 5b. Domini, queni peperit, Indicat, quod gladium lesu nece fuerit Passa Simeonis Consors passionis.

6 a. Producit iuterius 6b. Rosa inaue folia Rosa sementivum, Pandit orto soli, Clausus hoitus regius Porta viris invia Deum, fontem vivum. Patet Deo soli.

7 a. Rosa se gerentibus 7b. Decus ergo regium, Dulcem dat odorem, Rosa venustatis, Virgo se colentibus Tibi famulantium Vitam et honorem. Ora pro peccatis.

Collect. ms. Sosmense saec. 15. Cod. Parisin. 1.5161. — 1, 4 Mater et. — 3a, 3 Trotz des unreinen Reimes „rosa—absconsa" scheint die Analogie aller anderen Strophen das Wort „rosa" zu fordern. — 3b, 3 Duplex insconsa, — Vgl. Anal. Hymn. X, Nr. 107.

89. De Bes a Maria V.

1 a. Specialis eminenter, '1 b. Flos et lumen es sanctorum, Singularis excellenter, Sed et ipsis angelorum Eminens virtutibus, Praemines ordinibns.

2 a. Aaron virga tu fuisti, 2b. Deum paris illibata, Florem, fructum protulisti Post et ante sigillata Stupendo miraculo; Veri regis aunulo.

3 a. Ergo, virgo tam beata, 3b. Aufer [nox]as et angores, Multis signis praemonstrata, Mentem munda, fovma raores Nobis sis propitia Pietatis gratia.

4a. Piae matris pia proles, 4b. Piae matris pia prece Hic purgatos, quando voles, Tu nos a secunda nece, Transfer nos ad supera; Pie lesu, libera.

Oration. ms. Parisiense(?) saec. /i6. Cod.'Parisin. 3639. — Steht unter einer Reihe von Sequenzen. ;

— 96 —

90. De Beata Jlaria V.

1 a. Salve, virgo generosa, Ib. Salve, dulcis spes reorum, Spina carens, salve, rosa Salve, fragrans flos sanctorum.

2 a. Salve, per quam Inx est orta, 2b. Jleta mortis, vitae porta, Castitatis, salve, schola; Virgo mater facta sola.

3 a. Te vox landat prophetica, 3b. Tuum Deus intrat alvum, Figurata per mystica Ut Hubacuc subit lacum; Es. dum rubus incombustus, Misaeli parcit ignis, Dum ros caeli subit vellus. Te non urit aestus carnis.

4a. Salve, salus credentiura, 4 b. Profert apis virgo fetum, Salve, virtus debilium, Incorrupta parit Christum, Salve. decus honestatis, Florem virga, stelhi solem, Salve, mater deitatis. Vermem manna, virgoprolem.

5 a. Salve. sedes verbi Dei, 5b. Salve, virgo ferens fructum, Salve, splendor speciei, Salve, tollens mundi luctum, Salve, gemma pietatis, Salve, purgans Evae naevum, Salve, lampas claritatis. Salve, 'mundum sanans reum.

6a. Imperatrix angelorum, 6b. 0 Maria, Christum ora, Moles tolle peccatorum, Ut in examinis hora Nato tuo prece pia Sentiamus propitiam Te laudantes concilia. ludicantis sententiam.

Orat. ms. Parisiense^?) saec. '^/le. Cod. Parisin 3639. — Ib, 2 fla- grans. — 4b, 1 apes.

91. De Beata Maria Y.

1 a. Ave, virgo regia, 1 b. Ave, viri nescia,

Kegis regum tilia, Ave, plena gratia Laus regalis regiae. Septiformis gratiae.

2a. Veni, vena veniae, 2b. Cara, carens carie, Mater regis gloriae, Porta caeli patriae, Nostra spes et gloria. Per quam patet patria.

3a. Ave, clavis caelica, 3b. Verus, o pacifica, Pia parens unica Sol ex te, miritica, Piae prolis nnicae. Processit mirifice,

4a. Laetabaris prospere 4b. Casto flnens ubere, Illustrata sidere, Natum tenens tenere Quod illustrat sidera. Membra fovens tenera. — 97

5 a. Ave, pnidentissiina, 5b, Luna lucidissima, Dignarum dignissima Sicut es piissima, Vocaris dignissirae. luva nos piissime.

Sequent. ms. Adami Ravennatensis anni 1585 —87. Cod. Classen. 360. (139. 5. S). — 5b, 2 Sic es. — la, 2 sollte mit dem Worte „regia" schliefsen, um die Symmetrie herzustellen , die in den iibrig-en Strophen horrscht, wo jede.smal das Schlufswort der 2. Zeile von jenem der 3. Zeile nur um den A- bez. E-Laut ditferiert. Vielleicht also ist 1 a, 1 u. 1 a, 2 umzustellen. —

Beachtenswert ist neben der reichen Alliteration , nauientlich in 2a, 1 und 2b, 1, der Umstand, dafs der Reim stets zwischen a u. e abwecliselt. —

Melodie offenbar : Veni sancte spiritus. — Bannister macht mich auf- merksam, dafs im Cod. Parisin. Nouv. acq. 1235 (Antiphon. et Grad. ms. Nivernense saec. 12) der Sequenzen-Anfang „Ave virgo re gi a" verzeichnet ist ; ob damit vorliegende Sequenz gemeint ist, wird u ohl niemand entscheideu.

92. De Beata Maria V.

1 a. 0 lux, ave, caelica, 1 b. Medicina publica, Coetus lumen caelici, Summi mater niedici, Qnam attoUunt cantica Pias aures applica Principis pacifici. Nostrae laudi simplici.

2a. Imple, virgo nobilis, 2b. Nec sit despicabilis Ora te canentium, Tibi vox laudantium, Tu quidcm laudabilis, Licet inetfabilis Laudum capax omnium. Vincat laus ingenium.

3a. Trinum hostem patimur 3b. Preminiur, opprimimur Trinoque ronflictui Et timemus obrui, lugiter exponimur; Sed hi, per quos caedimur, Tu resiste casui. Tuo cedunt nutui.

4 a. Flos bumani generis, 4b. Ut his, quos vocaveris, Tibi soli debitus Sit ad votura aditus, Tbronus est in superis Trahatque, quos traxeris, luxta prolem positus, Tuus unigenitus.

5 a. Dante prima femina 5b. Laus debetur gemina Cibum mortis boraini Tibi, matri virgini, Pullularunt crimina, Quae tollis discrimina, Datus est discrimini. Quae mederis crimini.

6a. Ergo, preces audias 6b. Nos ad agni nuptias, Tibi supplicantium Ad pingue convivium Supplicesque facias Recipi praecipias Nescire supplicium. Christi commensalium.

7. In quo „Deo gratias" Vox est convivantium.

Miss. Uceciense imp. Lugduni 1495. — Die Kollation dieser und der iibrigen Sequenzen aus dem Missale vonUzfes verdanke ich unserem dienst- eifrigen Freunde Kev. H. Bannister. Blume, Sequentiae Ineditae. VHI. 7 ;; ; ;

— 98 —

93. De Beata Maria V.

1 a. Gaude, rosa, salus muudi, Ib. Totus orbis hilarescat, Te laudamus laetabundi Et virtutis ardor crescat Regnantem in patria In tui memoria.

2a. Mater Dei, fax amoris, 2b. Thalamus es salvatoris, Lux doctrinae, sal dulcoris, Sola fructus es odoris, Virgo, mons iustitiae. Caro carens carie.

3a. Et quid ita dices dignum? 3b. Credit plane veritatem Augelicum videns signum Et concepit deitatem, Eius sub admonitu Sancto plena spiritu,

4 a. Super omnes ornamenty 4b. In senectute gravida mmida est et humilis, Elisabeth quaeritur, Ex conceptu sub momento Infans gaudet, Dei virtus alvus tumet virginis. ab utroque solvitnr.

5 a. Tempus partus dum finitur, 5 b. Evae culpa tunc deletur, Betlileliem Cliristus nascitur Prophetia adimpletur,

Potestate libera; ^irgo tit puLTpera.

6 a. Visa stella per donorum 6 a. Nam personam signantunam, Species claret Magorum Sed nec tacent opportunam Fides necessaria; Naturae distantiam.

7a. Templo natus praesentatar, 7b. ^Nuncdimittis" tunc cantatur, Senis ulnis baiulatur, Orbis totus luminatur, Fit legis impletio Digna res praeconio.

8 a. Virga Icsse, decus mundi, 8b. Sulve moles et excusa, Mentispressae spes, profundi Sicut soles, ne confusa Limes, vota gemebundi Sit mens nostra, scd exclusa Cordis audi, domina; A mundi versutia.

9a. Fons hortorum appellaris 9b. Tu pigmentis suavior Et es stella dicta maris Cunctisque rosis gratio r Atque portus salutaris, Omnique luce clarior. Luna sine nubilo Deum gestans gremio. lOa. Te laudantes 10 b. Te decoram Et mirantes Ut anrorara Pulchrae Sion filiae Universi proferunt; Illustrari Te electam Et urnari Et perfectam, Tua gaudent specie Te reginam asserunt. ;

— 99 —

11 a. Virgo lenis, 11 b. Noxas dele Nos a poenis Parentelae Salva gehennalibus, Nostrae tuis precibus, Nec substerni Et da cunctis Nos inferni Nobis innctis

Sinas cvuciatibus •, Frui bonis on\nibus.

Miss. Morinense imp. Rotomagi 1516. A. — Mias. Morinense imp. Koto- magi 1523. B. — 4a, 2 es A. — 7b, 2 illuminatur AH. — 10 b, 1 decorem A. — 10 b, 3 praeferunt AB.

94. De Beata Maria V.

1 a. Laetabundus 1 b. Haec est parens Mariatn collaudet mundus Summi regis labe carens, Vocc pia. Vitae via.

2a. 0 lucifcr oriens, 2b. Sol eclipsim nesciens, Splendor indeticiens, Luna solem pariens, Lux praeclara. Semper cara.

3 a. 0 Christi palatiutn, 3b. Ut det nobis gaudium Tu pro nobis filium Id regno caelestium Semper ora, Mortis hora.

4a. Te sanctorum agmina 4h. Fons hortorum nobilis, Collaudant in gloria, Virga Icsse giacilis, Stirps beata. Fructu grata.

5a. Tu es aula regia, 5b. Tu turris ebnrnea, Cella pigtnentaria, Columna marmorea, Aromatutn area Viola purpurea, Gratiosa. Vcrnans rosa.

6 a. Virgo puerpera, 6b. Gratiae munera Succurre, propera, Funde fructifera, Confer, ut vehamur Cum lesu trahe nos ad aethera. ad supera.

Miss. S. Martini Maioris Monasterii Turonensis imp. Turonibus 1508. — 2b, 3 clara. — 5a, 2 pigmentarea. — 6b, 4 ad aethera. — Mel.: Laetabundus.

95. De Beata Maria V.

1 a. 0 Maria. Ib. Eegis regum Triumphas in caelis laeta, Genetrix es verbi facta, Venerauda Res miranda.

2a. Regale refugium, 2b. Nobile triclinium, Cliristi domicilium Praeparans hospitium, Es, puella, Dei cella. — 100 -

3a. Flos campi, cinnamomum, 3b. Lilium convallinm, Crocns, nardas, balsamnm, Salutis praesidium Botrus, spica; Sis, amica.

4a. Templum sacratissimum, 4b. Tn castrum fortissimuni, Vas Dei purissimum, lesu dilectissimum, Tota pulchra. Turris firma.

5 a. Cleraens, integerrima, 5b. Per te, fidelissiraa, Civitas castissima, Dulcis et tutissima,

Deum, ne sit, exora, Paradisi ianua Mors incerta. Sit aperta.

6a. Virgo florifera, 6b. Mater fructifera, lesum accelera, Dilue scelera, Ut caeii nobis Ut colloceraur det munera. in dextera.

Miss. S. Martinl Maioris Monasterii Turonensis imp. Turonibus 1-508. —

la si|. Haec Maria triumphat. — 3a, 3 spina. — 4b, 2 lesum. — Melodie Laetabundus.

96. De Beata Maria V.

la. Salve, lesse virgula, Ib. Salve, mater sedula, Salve, mundi specula, Vitae ros et rosula, Salve, raundi gaudiura; Mel et melos cordium.

2a. Lux et decor aetheris, 2b. Nostii decus generis, Lux praefulgens ceteiis, Kostri dux itineris, Caeli luminarium. Nostrae spei bravium.

3a. Reparatrix gratiae, 8b. Fons misericordiae Cella pudicitiae, Fundens rorera veniae, Celans vas electreum. Fuude pacis oleum.

4 a. Dux, mater, paraclita, 4b. Veni, vide, visita, Pia, dulcis, inclita, Tange, fove, suscita Solamen fiebilium. Virtutem debiliuni.

5a. Maria, fios nobilis, 5b. Flos inaestimabilis, Flos decens, fios utilis, Fias exorabilis Florum excellentia; Et da caeli gaudia.

Miss. S. Martini Maioris Monasterii Turonensis imp. Turonibus 1508. Melodie: Veni sancte spiritus.

97. De Beata Maria V.

la. Insistentes tuae laudi, Ib. Ne permittas eos claudi 0 Mari?l mater, audi. Sub errore neque fraudi ; ;

— 101 —

2a. Nostrum gignens salvatorem 2b. In gaudium transtulisti, Evae planctnm et maerorem Hoc idcirco meruisti Eius verso nomine Salutari carmine.

3a. Mater, ave, 3b. Mortis hora Quae nos a Vae Natum ora Liberasti carceris Pro tibi psallentibus Fac cum clave, Et decora Quae conclave Nos, decora Summi regis diceris, Virgo, vitae moribus Nos firmari foederis. Et bonis virtutibus.

4a. Nobis supplicantibus 4b. Ut cum caeli civibus Puris tibi cordibus In supernis sedibus Impende iuvamen, Collocemur. Amen.

Miss. Morinense imp. Rotomagi 16. A. — Miss. Morinense imp. Roto- magi 1523. B.

98. De Beata Maria V.

la. Triumphanti Ib. Felix mater, Mariae filio, per cuius gremiam Campi flori, Venit ad nos convallis lilio, creator omnium lubilemus Per cruorem virginis gaudio mundans innoxinm Congaudentes, Nos nocentes.

2a. Salve, Dei 2b, Fons hortorum, mater et filia, virgo perpetoa, Quae superas Spes reorura, intacta noxia, stilla melliflua, Stella maris Lux caecorum et caeli regia, salutis ianua, Florens hortus Vitae portus.

3a. Thronus veri Salomonis, 3b, Medicina peccatoris, Vellus madens Gedeonis, Viam sternens viatoris, Sicca subtus area; Via caeli lactea.

4a. Reginarum imperatrix, 4b, Peccatorum miseratrix, Vitae nostrae reformatrix, Miserorum sublevatrix, Oliva fructifera; Pia gestans viscera.

5 a. Mens devota, 5b, Clamat foris Deo nota, Os actoris, Mnndans totum, mnnda tota, Ut cor mundes peccatoris, Caro carens carie; - "•-Veni vana veniae. ; ; ; ;

— 102 —

6 a. Audi, matcr, peccatores, 6b. Flaca culpae purgatorem, Horuni luctus et clamores Ne constringat peccatorem Digneris suscipere; Vi potentis dexterae.

7 a. Tu luna, sol et anrora, 7b. Tu sponsa, cuius dilectus Tq suavis et decora, Ex milibus est electus Tu rubens carbunculus; Et murrae fasciculus.

8a. Virga lesse generosa, 8 b. Margarita pretiosa, Frondens, floreus, fructuosa, Viola, lilium, rosa, Porrecta flexibilis; FIos immarcessibilis.

9a. Tu nardus, tu murra t^it:, 9b. Tu pro uobis iuterpella, Virtus balsami mellita, Ne peccatorum procella Tu fumus aromatU2i; Turbet cordis sabbatum.

10 a. Ave, virgo specialis, 10 b. Ut a morte liberati Nulla maior, nulla talis, Per te simus et rcnati, Finem nostris confer malis Ut in caelo collocati Irapetrata venia, Cantemus AUeluia.

Miss. Moriiiense inip. Rotomagi 1516. A. — Miss. Morinense imp. Roto- magi 1.523. B. — 1 a, o fl

Oara A. — 9a, 2 balsamus AB; 1. Myrtus, balsamum, mellita? — lOb, 2 et redempti AB. — Melodie :Triumphanticruoreproprio ( Anal. Hymn. VIII, Nr. 165).

99. De Beata Maria V.

la Virgo, virga ligni vitae, 1 b. Virgo, cuius flos et fructus Perditionis avitae Fixus ligno tersit luctus Reparandae stadium Evae culpa flentiuni.

2a Virga fecit aquas stare, 2b. Virga cruce Christus fregit Plebs Moysi transit mare, Stygem, ex quo suos legit, Pharaoque mergitur; Et hostis confunditur.

3 a. Virga Aaron plena flore 3b. Virgo, virga novae legis, Sacerdotis in honore Sacerdotis es et regis Protulit amygdala Unctionis fiala.

4a. Virga de radice lesse 4b. Virgo, virga, florem istum Tu es, virgo, quam te esse Protulisti, lesum Christum, Isaias cecinit; Nec florere desinit.

5a. Virga loseph florem dedit, 5b. Virgo, loseph desponsata, Et columba sancta sedit lam florescis obumbrata In eius cacumine Sancto Dei flamine.

6a. Virga, tuo dnlci tactu 6b. Virgo, tuo nos conductu Reos mente, verbis, actu Satiemur tuo fructu Deo reconcilia In perenni gloria.

Miss. Morinense imp. Rothomagi 1516. A. — Miss. Morinense imp. Rothomagi 1523. B. — 1 a, 3 Reparationis AB. ;

- 103 —

100. l)e Beatft Maria V.

1 a. Ave, Christum qnae lactasti, Ib. Per te hostes superamus, Cuius carne nos cibasti, Babylonera conculcamus Esca caeli curiae; Spe caelestis patriae.

2a. Feneras, tu lacriraosae 2b. Fructus ventris militantura Mentis, nunc sed gaudiosae, Merces est et triumpliantum, Antea quae fleveras. Virgo, quem genueras.

3a. Vitis vere fu abundans, 3b. Quae superbos aversaris, Vinum das satis iucundans Benedic nos, salutaris, Filiis ecclesiae; Pia mater gratiae.

4 a. Rcdime nos de profundis 4b. Snper sedem patris sui Peccatorum raagnis undis, Sedet fructus vcntris tui, Sanctitate celebris; Arca Dei lucida; Ave, sequens minima, Salve, quam ros caelicus Quamvis esses maxima, Perunxit intrinsecus, Non sublimis palpebris. Virga Aaron florida.

5 a. Ad te preces fundimus ob. De te, virgo, prodiit, Manus et attoUimus Qui Pliaraonem feriit Semper nos in noctibus. Salvans nos ab hostibus.

6 a. In conspectu angelorum 6 b. Aureum tu luminare, Tibi, mater pupilloruni, Sis illustrans totum mare Tibi danms cantica lustos et gloritica.

7a. Tutum sis certantibus 7 b. Ut tus tua devotio Ad te conclamantibus Fragrans et oratio, Quietis umbraculum. Dirigas hoc saeculura.

8a. Portio sit Israeli 8b. Eius spiritus deducat Per te, virgo, Dcus caeli. Nos ad coelum et perducat, Ad quem suspiraveras, In quo spem defixeras.

9a. Cui das modo dulce melos 9b. Mirus dulcor, o Maria, Resonans per omnes caelos Nobis datur, raater pia, Tu in aula regia. Tua ex raenioria.

10 a. Per te lapsos erigit, 10 b. Vale, sidus siderum, Sancta Dei puerpera, [Stella] maris diceris, Per te vagos dirigit, Tu fulgore niunerum Per te sanat vulnera lara succurre miseris.

11 a. Vale, terra, quae frumentum 1 1 b. 0 prae cunctis luraen carum, Protulit et nutrimentura, Quod a sole differt parura, Animarum fulcimentum, Hostes fuga tenebrarum, Porta regis pervia. Quam collaudant omnia. — 104 —

12a. In ecclesia sanctorum 12 b. lesu, fili summi patris,

Advocata niiserorum [ Praesta nobis prece matris], Pia dux et naufragorum, Te et ipsam cum beatis Cantant corda filiorum Liber quisque a peccatis Tibi laudes dulciter. Laudet nt hilariter.

Orat. m9. Domos Novae Lucis anni 1477. Cod. Ultraiectin. Scriptt. Eccl. 375. — 9a, 1 Quitas. — 10 a, 2 Dei genetrix; gegen den Reim. —

Melodie wahrscheinlich : Salve mater salvatoris.

101. De Beata Maria V.

1 a. Ave, mater, vitae portns, 1 b. Virgo semper tu fuisti, Ex qna mundo sol cst ortus, Yirgo Denm genuisti Qui salvavit saecula. Sine viri copula.

2 a. Ave, per qnam aperitur 2b. 0 quam bonum idem Ave, Caeli porta et finitur Quam pracclarum, quamsuave, Mundana tristitia. Per quod datur gratial

3 a. Ave, mater summi regis, 3b. Ave, quae cares simili, Quae cum nato cuncta regis Isti catervae debili Mira cum potentia. Sis semper propitia.

4 a. Per te, virgo, coiiferatur 4b. Pie lesn, prece matris Nobis salus, concedatur I)ona nobis regna patris Peccatomm venia. In caclesti gloria.

Orat. et Sequent. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. iTberschrift : „De beata semper virgine prosa."

102. De Beata Maria V.

1. Ave. rosa speciosa, Salve, rosa gloriosa, Ave, candens lilium.

2 a. Salve, lucema virginnm 2b. Ave, paradisi porta, Et caeli luminarinm, Per quam vera Inx est orta, Auxiliatrix omniura Ad caelum, [tu nos conforta], Ad te fugientium, Per te perveniamus, Salva nos in perpetunm. Per te nos introeamus.

3a. Salve, spes ta miseromm, 8b. Veniam peto, domina, Ave, salus infirmorum, Tu sis mihi propitia, Maestorum consolatio, Ut te laudare valeam Perditoram recnperatio. Et cum sanctis permaneam. — 105 —

4a. 0 gloriosa domina 4b. Ne nos pro nostro vitio Et angelorum regina, Dimittat in supplicio, Precare tuuni tilium, Sed tuis sanctis precibus Qui salus est humilium, Mundemur cunctis sordibas.

Orat. et Sequent. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. — 2a,3 Tu auxiliatrix. — In der Handschrift als „Sequen tia" verzeichnet, scheint aber ein Reimgebet zu sein.

103. De lieata Maria V.

1, Ave, virgo virginum, Ave, lumen luminum, Ave, plena gratia.

2a. Ave, salus hominum, 2b. Ave, nostrum gaudium, Portans regem Dominum, Ave, spes credentium, Ave, stella praevia. Peccatoram venia.

3a. Ave, vena veniae, ob. Ave, porta gloriae, Ave, niater gratiae, Ros misericordiae, Hostium victoria. Ave, fraudis nescia.

4a. Ave, mundi gloria, 4 b. Ave, virgo celebris, Sanctorum laetitia; Lux lucens in tencbris; Ave, per quam gaudinm Ave, lumen cordium, Speramus caelestium. Ave, candens lilium.

5 a. Ave, pia, 5b. Ave, parens, Ave, via, Labe carens, Ave, vitis, Ave, rosa, Ave, mitis, Speciosa, Ave, suavissima. Ave splendidissima.

6 a. Ave, virgo singularis, 6b. Ave, mater, lux solaris, Ave, stella clara maris, Ave, quae cunctos solaris Ave, carens simili. Hoc in raundo tiebili.

7 a. Ave, decus angelorum, 7b. Ave, virgo, fons hortorum, Ave, salus miserorum, Consolatrix miserorum, Ave, per cuius filium Ave, nostrum refugium, Datur mundo remedium. Plena bonorum omnium.

8a. Ave, decus castitatis 8b. Ave, templum puritatis, Ave, mater pietatis, Ave, scala claritatis, Ave munda Ora natum, Et fecunda, Ut optatura Ave, lux caelestium. Nobis donet praemium.

Oration. et Sequent. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. A. — Grad. ms. Cisterciense(?J saec. 15. Cod. Carolsruhan. U. H. 1. B. — 6b, 2 quae cantus A, quae tantum B. — 7a, -i per tuura B. ; ;

— 106 —

104. De Beata Maria V.

1 a. Casta mater, virgo Dei, Ib. Porta patens, aula caeli, Decus niundi, lux diei, Quae fideli Gabrieli Angelorum gloria; Credidisti nuntia.

2a. Deo patri placuisti, 2b. Salvatorem concepisti, Dam ancillam te dixisti,. Et intacta permansisti, Virgo clementissima. Virgo prudentissima.

3a. Regem regum tu ]actasti, 3b. Intcr omnes coUaudaris, Hic tc fccit, quem portasti Benedictaque vocaris Tuis in visceribus. Tu in mulieribus.

4a. Fidem sola conservasti, 4b. Temporalem pertulisti Morientem, quem portasti, Mortem, virgo, dum vidisti Dum vidisti, Maria Vexilla regalia.

5 a. Virgo, mater pietatis, ob. Ne per sensus naturales Fideni sanctae trinitatis Inimici spiritales ]n nobis corrobora. Nostra premant pectora.

Orat. et Sequent. m.s. Campense anni 1462. Cod. Darnistadien. 521.

5b, 1 post sensus. — 5b, 3 premant peccata. — UberscLrift : „Prosa".

105. De Beata Maria V.

1 a. Laus est aulae virginalis, 1 b. Opus haec est trinitatis, Quod maiestas hac regalis Solum cunctis quod beatis Dignatur descendere; Dat beate vivere.

2a. Aula mater est intacta, 2b. Ibi sceptrum, rex, corona, Sicut templum fabrefacta, Vitae pauis ct annona Quo non sonat uialleus; Liquorquc nectareus.

3a. Terra namque dedit fructum, 3b. Hoc figurat Ruth in messe, Cor confirmat, solvit luctum, Caleph botro, virga lesse, Reddit fructus gaudium. Nucisque mjsterium.

4a. A fructu tritici, 4b. Regis praedivitis vini et olei sunt baec donaria, Multipiicata est Qui nostrae usus est nam virtus fidei carnis substantia.

5 a. Ipse granum, ipse panis, 5b. Quo referta fuit cella, Liquor et uux non inanis, Dei mater, maris stella, Ipse solus omnia, Mater plena gratia.

6 a. Hanc flos ornat castitatis, 6b. In qua res est gratiosa Angelorum puritatis Mitis, dulcis et iocosa, Cognata virginitas; Tam typus quam veritas. ;

— 107 —

7a. Rubus non uritur, 7b. Fons novus oritur, Vellus compluitur, Fanum destruitur, Sol retro tiectitur, De petra bibitur, Et pecus loquitur, Propheta pascitur,

Anus fit gravida. Mitescunt rabida.

8a. Fornax cedit 8b. Manna datur, Et non laedit, Hinc creatur Sed oboedit Et formatur, His, quos credit Quo signatur Mori rex incendio. Haec nova creatio.

9a. Adae plasmatio, 9b. Maris divisio, Arcae constructio, Fiscellae ratio lordanis siccitas, Signant te, novitas.

10 a. Sal respergit fonte totum 10 b. De conceptu Sara ridet, Et cameiis fessis potum Se calcari serpens videt, Dat Rebeccae hydria. Canit tympaiiistria.

11 a. Aerc serpens simuiutur, llb. Muliere vir ambitur, Sputo lutum temperatur Porta clausa pertransitur, Gbcrubimque obumbratur Gigas currit, via scitur, Propitiatorium. Floret vallis liliuni.

12 a. Sol sub nube non densatur, 12 b. Stat praesaepe feno pienum, Horto clauso fons signatur, Boves sumus, caro fenum, Sine m£inu mons secatur, Christi corpus tam serenum Stella solem praeconatur, Nobis cibum dat amoenum, Sol de stella rutilat. Si cor ad hoc vigilat.

13 a. Ad honorem tuum iure 13 b. Ubi nec cras, nec hesternura, Famulantur hae scripturae, Ubi semper hodiernuui, Sit de nobis tibi cura, Ubi salus, ubi vita, Pia virgo, mater pura, Ubi pax est intinita, Ut simus in gioria; Ubi Deus omnia.

Collect. ms. S. Laurentii Leodiensis saec. 12. Cod. Bruxellen. 9735—36- A. — Oration. et Sequent. ms. Campeuse anni 14' 2. Cod. Darnistadien. 521.

B. — 1 a, 2 haec. B. — 4a, 4 iam virtus B. —• 5a, 2 Botrus et B. — 6a, 3 Cognata fehlt B. -- Str. 7 u. 8 fehlen in B bis auf eiuige Triimmer infolge Verletzung der Hs. — 10 a, 1 fontem B. — Die Kollatiun von A verdanke ich der Freundlichlceit des Bollandisten P. Jos. Van den Ghyn S. J.

106. De Beata Maria V.

la. 0 Maria, 1 b. Aqua viva, 0 felix puerpera, Clausa semper ianua, Mater pia, Progressiva Cuius suxit uhera, Stella, non occidua, Qui creavit sidera; Ficus, sed non fatua Munera Rigua De te flnnnt dulcia, Paradisi pascua, Spiritus sancti cratera Balsaraus, raurtus, oliva. — 108 —

2a. lospph spica, 2b. Salomonis Humus, de qua vipera, Thronus es eburneus, Per quam sicca Visionis lonue parit hedera, Electrinus urceus, Sanans angais vulnera, David sitim satians Pertica, Puteus, Funda tu Davidica, Tu septenus cereus, Pariens cedrum myrica. Radians septenis donis.

3. lacob scala, Fac me caelum scandere, Mundi mala, Carnem, satan fugere, Tollens Evae miserae Scandala, Pietatis ubere Gratiae fove sub ala.

Oration. et Sequent. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. — Ib, 1 vivens. — 2 a, 6 Partica. — 2a, 8 Parcens. — Dem Bau nach ist diese Dichtung wohl eher eine Cantio; sie ist aber in der Hs. unter die Sequenzen eingereiht.

107. De Beata Maria V.

1 a. [Salvje, virgo, vas pudoris, Ib. [Salve, mater deitatis, Salve, ma[ter salvatoris] Verbjum gestans caritatis, Salve, doctrix et lux mo[ris Et in arca castitatis Omni die, cunctis horis] Spem futurae libertatis Salve, mater Maria. Praebens et solacia.

2a. Ave, virgo dives Deo, 2b. Ave, mundi reparatrix, Ave, portus patens reo, Ave, caeli imperatrix, Ave, lux et gratia. Nostra prima gaudia.

3a. Salve, vitae condimentum, 3b. Salve, boni fundamentum, Evae leniens lamentuni, Castitatis ornamentum, "Vetus per te testamentum Caritatis dans unguentum, Ruit, surgit sacramentum Sanitatis in augmentum Resignans caelestia. Temperans carnalia.

4a. Ave, Deum gestans alis, 4b. Ave, Marthae functa cura, Ave, malas iungens malis Ave, maesta circa plura Et labellis labia. Eximens obsequia.

5a. Salve, salus, decus, vita, 5b. Salve, lapsi relevatrix, Astris poli redimita, Errabundi revocatrix, lUuc tecum nos invita, Caeli, terrae mediatrix, Ubi gaudes infinita Utrinsque solidatrix, Pace et laetitia. Christo nos concilia. ; ;

— 109 —

6a. Ave, dulcis Sunamitis, 6b. Ave, fida poli scala, Pulchra, casta, siraplex, mitis, Super astra tecum cala Membra fovens regia. In superna curia.

7a. Salve, clara maris stella, 7b, Salve, nostri vis vigoris, Quae, cum bostis movet bella, Finis longaevi doloris, Es asylum, arcus, cella, Salus es summi valoris, Ne involvat nos procella Honor caeli, lux splendoris Per haec mundi maria Tibi laus et gloria.

Oration. et Sequent. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. — Der Anfang ist liickenhaft, da hier die Hs, beschadigt ist. — 5 b, 1 revela- trix. — 7a, 3 acus cella.

108. De Beata Maria V.

1. Electa et praeelecta, Digna et dilecta

Virgo, sponsa, mater, filia.

2a. Templum sumnii patris Dei, 2 b. Praepotens caeli regina, Aula verbi sempiterni, Praecelsa muudi doniina, Sacrarium spiritus sancti. Stella maris splendidissima.

3a. Tu salutis medicina, 3b. Pia mater orphanorum, Tu redemptionis via, Solamen desolatorum, Tu perennis vitae ianua. Spes invicta desperatorum.

4a. 0 Maria, mater virgo, 4b. Miserere miserorum, Cadat in conspectu tuo Vota suscipe tuorum, Nostra [haec] supplex oratio Te monstra matreni tiliorum.

5 a. Paupeiara preces attende, bh. Tuo fructu satia nos, Openi benignam impende, lesu Christo satiatos Pietatis sinum cxpande. Sociato caeli gaudio.

6. Ergo, domina benigna, Christo nos consigna, Virgo sancta, mater digna, Pia dulcissima Maria.

Oration ms. Lucidae Vallis saec. 15 Cod. Carolsruhan. L. 109. — 5b, 3 Sociatos. — 6, 4 o dulcissima. — Uberschrift: „Sequeutia".

109. De Beata Maria V

1 a. Fons hortorum es, Maria, Ib Angelorum melodia, Miserorum mater pia Protestante Isaia luris per audaciam. Nos foves per gratiam.

2 a. Stella raaris, egens, dives, 2b. Fulges caris, aegros, sanos Clerus et caelorum cives Consolaris, simul vano: Te commendant, omnia. Per multa suffragia. ; ;; ;

- 110 —

3a. Nati mitis summa glosa, 3b. Quare, vitis generosa, Virga lesse, fragrans rosa Te precamnr, speciosa, Pneumatis per lilia. Nobis assis, venia.

Grad. ms. Cisterciense(?) saec. 15. Cod. Carolsruhan. UH 1. — 2b, 1 aegros sanas. — 3a, 2 flagrans.

110. De Beata Maria V.

1 a. Gaudearans, fratres mei, Ib. Haec est glosa scriptnrarnm, Ob honorem matris Dei Quae de lege tenebrarum Celebrem huius diei Umbram fugat figurarum Agimus meraoriam. Et extersit scoriam.

2a. Rubum videt inflammari 2b. Sed est huius virgo glosa, Mo3'ses et admirari Quara non flamma vitiosa Vadit, cur sic praeservari Laesit, sed ut florens rosa Ardens possit lilium Gignens casta filium.

3 a. Siccani virg.mi Aaronis, 3b. Cum tu, virgo singularis, Madcns vellus Gedeonis Inexperta thori maris Castae parturitionis Caeli gratia roraris, Modus glosat optime, Parens Dei numine.

4a. Docet Danielis visns, 4 b. Domus Dei, mons paratus, Quis de monte sit abscisus Super colles elevatus Et in statuam collisus Esl e caelo impraegnatus Lapis sine manibus; Uterus virgineus.

5a. Porta haec Ezechielis, 5b. Dato signo Ezechiae Per quam clausam rex de caelis Decem horis sol in die Pertransivit, ut lidelis Retrocessit, dum Mariae Omnis credit populus. Denm portat uterus.

6a. Huins prece noster verus 6b. Inimici nostrae gentis, Solvat suos rex Assuerns, Holofernis furientis, Hostem Aman dum severus Capnt abstnlit serpentis Fixit in patibulo. Pacem portans populo.

7 a. Cunctis pnlchrior personis 7 b. Coronatam stellis cole Glosat carmen Salomonis, Mulier amicta sole Nam ornata caeli donis Cnuctis praesidet cum prole, Fulget in caelestibns. Lunam calcans pedibus.

8 a. Sed, o virgo, nunc ansculta' 8b. Nam si nuiius cecidisset, Unde tibi ista multa Relevator non fuissct, Per nos reos haec indulta Sed nec virgo peperisset Tibi snnt a Domino Redemptorem saeculo. ; ; ; :

- 111 -

9 a. Hinc non spernas peccatores, 9b. Ergo nostra per peccata, Tuos, virgo, servitores, Dei mater, sic dotata, Sine quibus nunquam fores Nobis semper advocata Tanto digna tilio. Sis in hoc exsilio.

Grad. ms. Calcariense saec. 15. Cod. Calcarien. s. n. — Melodie lucundare plebs fidelis.

111. De Beata Maria V.

1 a. lubilemus in hac Jie, Ib. Nec est sine causa, quare Quam haec virgini Mariae Debeamus iubilare Statuit familia. In hac die tertia.

2a. Haec est prima feriarum, 2b. Haec est prima feminarum, In qua arbores terrarum - Quae produxit mundo rarum Crescunt sine semine; Fruclum Dei numine.

3a. In hac die sunt onustae 3b. Sic et haec in modum mirum In instanti tunc arbustae Femina concepit viruni Maturis cum fructibus Perfectum in omnibus.

4 a. In hac die congregavit 4b. Haec est puteus aquarum, Aquas Deus et ornavit Donans virgo lacrimarum Aridam cum floribus Potum peccatoribus.

5a. Haec est hortus sigillatus, 5 b. Fratres, liuius terrae flores Terra, de qua Christus natus, Fructus dabunt et honores Campi flos quaerentibus. Sibi servientibus.

6a. Tunc sunt aquae congregatae, 6b. Nec est sine proplietia Quando virgo pietate Nomen virginis Maria Impletur et gratia; Aquas vocat, inaria.

7a. 0 Maria, placa mare, 7b. Trahit mundus, angit caro, Propter nomen singulare Daemon temptat sic, quod raro lube obmutescere. Potest quis quiescere.

8a. Ergo, mater, ne nos speruas, 8b. Qnod si virgo nos refatas, Tuos fratres, dum hos cernas Quo transibunt fratres, putas? Te colentes hodie Ad geliennam utique.

9 a. Hinc tu, mater Christi pia, 9 b. Apud Christum, nostrum patrem Nostra salus, o Maria, Te nionstrabis esse matrem In omni periculo, In niortis articulo.

Grad. ins. Calcariense saec. 15. Cod. Calcarien. Melodie lubilemus in hac die Quam reginae caeli piae. |

112. De Beata Maria V.

1 a. Ave, virgo, mater Dei, Ib. Nos, qui sumus mortis rei, Quac es nostrae summa spei Mereamur per te vehi Apud taam filium Ad caeli palatiura. ;; ; !

— 112 —

2 a. Ora patrem, ora natum, 2b. Et praestet nobis ducatum, Ut informet nostrum statum Quo declincmus reatum Ad virtutis meritura Et mortis interitum.

3a. Tu es vere mediatrix, 3 b. A quo, quod es condonatrix Pia reconciliatrix Peccatorum et salvatrix, Inter nos et filium, Habes privilegium.

4 a. Pro saiute peccatoris 4b. Ut, qui cadit in tot boris Te creavit conditoris Et corrumpit vas honoris, Immensa clementia, Per le detur venia.

5 a. Accedamus ergo tuti 5b. Coram matre provoluti, Nos, qui sumus involuti Intendat nostrae saluli, Peccatorum sordibus, Exoremus precibus.

6 a. Nihil negat ei natus, 6b. Quantumcunque desperatus Sed, quod petit, est paratus Hanc si quaerit lacrimatus, Exhibere citius Hic erit propitius.

7a. In exemplum nobis datur 7b. Qui cum matrem deprecatur Tlieophilus, qui probatur Et peccatum lamentatur, Filius miseriae Reformatur gratiae.

8a. 0 Maria, caritatem, 8b. Da et simul castitatera Fidei sinceritatem Et virtutum largitatem Et spei constantiam Et vitae munditiam,

9a. Ut in his exercitati 9b. A peccatis hic purgati Et pcr tuae roborati Transeamus praeparati Pietatis gratiam Ad acternani patriam.

10 a. Ubi post hoc exsilium 10 b. Qui ad invisibilium Tuum ceruamus tilium Gaudiorum caeiestium Facie ad faciem, Aspiraraus requiem.

Grad. ms. S. Georgii Coloniensis saec. 15. Cod. S. Georgii Colonien. 8. n. add. saec. 16. — 8b, 1 est. — 4b, 3 datur. - - 7 b, 1 patrem. — Melodie: Maiestati sacrosanctae.

113. De Beata Maria V.

la. Salve, virgo consecrata, Ib. Dono sancta speciali, Priusquam sis mundo data, Quod nec lapsu veniali Intra raatris uterum Peccares in posterum.

2a. Salve, Deum ventre gerens, 2 b. 0 quam gaudens cecinisti, Quod humanura genusmaerens Dum alvo Christum sensisti, Per te sic laetificet; Canticum Magnificat

3a. Salve, lege volens regi, 3b. Nam impurum nil sensisti, Non astricta tamen legi Nec de viro concepisti, Purgandae puerperae; Sed de Dei munere. ;

- 113 —

4a. Salve, salutis alumna, 4b. Quando percusso pastore Salve, fidei columna, Grex dispersus est timore In qua fides floruit, Et in fide corruit.

5a. Salve, pia mater Dei, 5b. Per te quaeso consolari, Radix vitae, robnr spei Da sincere meditari Mortis in angustiis-, De tuis deliciis.

6a. Salve, sola spes salutis, 6 b. luva pia potestate, Nos in valle servitutis Tabescentes egestate Pressos tot miseriis Tuis reple copiis.

7 a. Hoc in fine mater ora, 7b, A me diligi dignare Totis votis hoc explora, Et me digne fac amare Virginum piissima; Te, virgo dukissima.

8a. Zeli, quo cessent amores, 8b. Hoc teneri fac languore, Tui me trahant odores Hoc nutriri da dulcore Et incendant gratiae. Ad obtentum gloriae.

Grad. ms. S. Severini Coloniensis anni 1530. Cod. S. Severini Colonien. s. n. — 5b, 1 Per quae. — 8a, 1 qui. — Melodie: Gaude Sion.

114. De Beata Maria V.

1 a. 0 Maria, Ib. 0 regina Virgo pia, Tu divina Salus et solacium; Deique palatium.

2a. Stella maris 2b. Peccatorum Nuncuparis, Spes, iustorum Saevis in funiculis Salus in periculis.

3 a. 0 benigna, 3b. Et intacta Dei digna Es, ut acta Mater esse crederis, Arcae probant foederis.

4a. Virgo nupta 4b. Pater praegnans, Non corrupta, Foedus regnans, In Luca quod dicitur; Sic vita allicitur.

5a. Rubum ustum 5b. Tu in hora Non combustum Mortis ora In Moyse legimus; Nostrae tuum filium, 0 beata, Ut consortes Conservata, Mittat fortes Laxa malum, quod egimns. Et sanctomm auxilium.

6 a. Terge luctum 6b. Confer genti Et da fructum Te colenti Verae paenitentiae Sceptrum indulgentiae, Blume, Sequentiae Ineditae. VIII. 8 - 114 -

7a. Ut non laedant, 7b. Et in luce Sed quod cedant Christo duce Nobis mala omnia, Confcr pacis somnia.

Grad. ms. Legdenae anni 1528. Cod. Legden. 2. — 5 b, 6 Et sanum. — Melodie: O beata beatorum.

115. De Beata Maria V.

1 a. Mariae praeconium 1 b. Maria nunc gaudio Eructet in gaudio Fruitur in iubilo Virginis, exordium Resurgente Domino,

lubilet in filio, Quae passuro fllio Resurgens a mortuis, Caruit solacio Apparens fidelibus; Et fuit in nubilo Gratulantur omnia. Cordis prae tristitia.

2 a. Tunc Simeonis gladius 2b. Sol eclipsim patitui", Sauciavit intimam Velum templi scinditur, Tuam sanctam animam, Motu terra quatitur, Dum vidisti tilium Et petra dividitur, Cruciatum optimum, Sepulcrum tunc patuit, Laceratura, perforatum Mortuis non latuit; Corpore sanguineo. Surrexit cum Domino.

3 a. Victor mortis rediit 3b. Ora, mater, filium, Et suis apparuit Nobis fac propitiura Vivens [nunc] in gloria; Et post vitae exitum Gaude, virgo, raaterMaria; Ducad caeli [nos] palatium.

Orat. ms. Friderici III Imp. saec. 15. Cod. Vindobonen. 4494. — 2a u. 2b umge-stellt. — 2a, 5 Cruciatum omuium. — 2a, 7 sanguine. — t)berschrift: „De beata virgine sequentia; melodia: mundi renovatio."

116. De Beata Maria V.

1 a. Imperatrix angelorura, Ib. Ach, illumina Tobiam, Salve, mater orphanorum, Regina, te monstra viam Relevatrix tu peccatorum, Errantibus, pbilosophium Illuminatrix, ocuiorum Ignaros rectrix doce diam, Debilium Nobilium Collyrium. Tu lilium.

2 a. 0 clemens, vita, dulcedo, spes, 2b. Ad te clamantes [hic] exsules, Nos audi suspirantes, In valle lacrimantes,

3 a. Ac exsistentes 3b. Gcmeiites, tlentes, Hospites, Debiles, Delictis licet nantes, Hinc grates tibi dantes.

4a. Oculos tuos ad nos converte 4b. Illos, advocata nostra, certe Misericordes Delentes sordes. ; ; ; —

— 115 —

5 a. Nam scis et vis, at quis, per te 5b. Eia, iram eius verte, Natos facere concordes; Qna fuimus discordes.

6a. Atqne benedictum fructum 6b. 0 lesu gerula, [ductum Tui ventris propitium Nobis] post hoc exsiliura Ostende [Impende].

7 a. 0 clemens, rubens rosula, 7b. 0 pia, mitis, humilis clementiara ostende, labentibus impende.

8a. 0 dulcis, fave dulciter, 8b. 0 dulcis, fac, ne laedat nos lesu, matris prece. mala lues nece.

Miss. ms. Pataviense saec. 15. Cod. Rossian. X 158. — 1 a, 6 Collerium. 1 b, 2 tecum monstra. — 2 a, 1 dulcedo vita. — 8 a, 1 dulce cane dulciter, was ganz unverstiindlicl) erscheint. — 8b, 2 mala sua nece. — In die Sequenz ist der Text der Marien- Antiplion „8alve regina" eingewoben.

117. De fieata Maria V.

1. Pulchra regis regia, Regens regentem omnia,

2a. Proles gignit Davidica 2b. Maria, spes fidelium, Christum virtute caelica, Parit patrem et filium Virilis tactus nescia; IUaesa pudicitia.

3a. Haec est regina gentium, 3b. Haec est virgo puerpera, t^uae labe caret criminum, Quae mundo saiutifera Nostra purgat contagia; Reddit amissa gaudia.

4a. Psallamus patris solio, 4b. Patri serenas snpplices Unigenito filio, Laudes demus multiplices,

Qui natus est de iilia. Per quem fiunt magnalia.

Collect. ms. Mellicense saec. 15. Cod. Mellicen. 932. — 2b, 2 Paris. — 4a, 1 patri.

118. De Beata Maria V.

1 a. Salve, virgo singularis, 1 b. Rore caeli fecundaris, Virga lesse, stella raaris, Virgo maneus Denm paris, Veri solis nuntia Genitorem filia.

2a. Supra raorem virgo prolem, 2b. Mater veri Salomonis, Virga fiorem, stella solem Tuum partum laudant donis Profers, plena gratia. Magi stella praevia.

3a. Per te verbum incarnatum 3b. Per te formam servi Deus Senex iustus exspectatum Sumit, ut solvatur reus Portat inter brachia; 0 mira clementia! ; ;

— 116 —

4a. Mortem subit, victor surgit, 4b. Illic iuncta trinitati Caelum scandit, viam pandit, Gaades in amplexa nati, Ad aeterna gaudia. Virgo, mater, filia.

5 a. 0 Maria, mater pia, 5b. 0 regina, supplicamus, Lux caelorum, spes reorum, Te cum nato videamus Nato nos concilia; In perenni gloria.

Miss. ms. S. Floriani saec. 14. Cod. Flori;\n. III 221 A. A. — Miss. ms. S. Floriani saec. 14. Cod. Florian. XI 394. B. — Miss. ms. S. Floriani saec. 15. in. Cod. Florian. XI 389. C. — Grad. ms. Cisterciensef?) saec. 15. Cod. Carolsruhau. UH 1 D. — 5b, 2 Ut te C.

119. De Beata Maria V.

1 a. Salve, sponsa patris aevi, 1 b. Salve, raater nostri Dei, Supplantatrix hostis saevi SufiFragatrix nam es rei. Reparatrix gratiae Salve, pulchra facie.

2a. Sine peccati fomite 2b, Sine impudico tactu De alti rami stipite Fecnndaris almo fructu Gentibus es producta Et manes incorrupta.

3 a. Stella es navigantibus 3b. Stella tu refulgentior, In mundo fluctuantibus, Luna, sole splendidior, Salus, spes desperatis. Lucens caelo beatis.

4 a. Signat Gabrielis sonus, 4b. Signat stella nam magorum Summi quod es regis thronus, Te dominam angelorum Avc, plena gratia; Eis dans solacia.

5 a. Sola quod porta es, creditar, 5b. Sola et portam aperis, Per quam verbum ingreditur Quam dudum clausam reperis, In mundi exsiliam; Aperis per iiliam.

6a. Sancta gratia spiritus 6b. Sanctaquc summa trinitas, Es repleta divinitus, In deitate unitas, Sic te pater amavit, Se tibi sociavit.

7 a. Subveni, mater, miseris, 7b. Subveni et nos emenda Subveni tuis famulis, A vitiis et commenda Adiuva hymnizantes; Nos filio cantantes.

8 a. Succurre viatoribus, 8b. Succurre et cum angelis, Ne satanae terroribas Ut gaudiorum in caelis In fine terreamur; Consortes perfruamur.

Miss. ms. Voraviense saec. 15. Cod. Voravien. 6. A. — Cant. ms Te- gurinuni saec 15. Cgm. Monacen. 716. B. — 2b, 1 pudioque A. — 2b, 3 manens A. — 4a, 1 tonus A. — 4b, 1 raaiorum A. — 4b, 2 domina A. 6a, 1 ."^aucti AB. — 7b, 3 canentes AB. — Bemerkenswert ist, dafs jede Halbstrophe mit dem Buchstaben S beginnt, xmA in jeder Halbstrophe und Gegenstrophe das erste Wort immer gleich lautet — 117 —

120. De Beate Maria Y.

1 a. Ave, plena gratia, 1 b. Cuius fructus uteri Genetrix egregia, Dignatus e^ lieri Sedes sancti spiritus; Patris unigenitus.

2a. Ave, virgo virginum, 2b. Cuius fructu panditur, De qua salas hominam Qui per Evam clauditur, Processit divinitus; Libertatis aditus.

3 a. Ave, qoae per filium 3b. De caius sacrario Sacrum septenarium Fatnrus oblatio Propinas humanitus; Sacerdos est editus.

4a. Ave, porta gloriae, 4b. Soli Deo pervia, Quae solem iustitiae Per quam de miseria Mundo prodis caelitus; Fit ad vitam reditus.

5 a. Ave, cuius pretio 6b. Nos, 0 pia, confove Omni plenus gaudio Et ad sortem redige Fit, cum adest, obitus. Nuptialis habitus.

Miss. ms. Sanblasianum saec. 15. Cod. Paulan. 25. 2. 2 (ol. Blas. memb. 64). — 2b, 1 fructus. — 3a, 2 Sacro. — 5a, 2 plena. — Melodie oflfeabar: Veni sancte spiritus.

121. De Beata .Maria V,

1 a. Ave, mundi mater pia, 1 b. Salve, per quam lux est orta, Mundi salus, o Maria, Paradisi patens porta, Sanctitatis speculum. Qua salvatur saeculum.

2a. Gaude, stella matutina, 2b. Angelorum tu regina, Sol, aurora, lax divina, Peccatorura medicina, Fons misericordiae. Spes et vena veniae.

3a. Salve, per qaam vita data, 3b. Super omnes sublimata, Deo cara, Deo grata, Sis pro nobis advocata Salve, plena gratia, In caelesti curia.

4 a. Speciosa, 4b. Gloriosa, Fragrans rosa, Gratiosa, Mater honorata; Femina beata.

6 a Tu benigna, 5b. Mediatrix Laude digna, Et salvatrix, Tu dnlcora, Omni hora Tu decora, Sine mora Tn perenne gaudium. Roga taam filium. ; ;

— 118 —

6 a. 0 virginis principium, 6b. Trinitatis hospitium, Castitatis lilium, Salutis consilinm.

7a. Animarura solacium, 7b. Quem genuisti filium, Nostrum decns et gaudium, Nobis redde propitium

8. Expelle nostmm vitium, Caeli duc ad palatiam.

Oration. ms. S. Petri Salisburgensis saec. 15. Cod. Petrin. a IV 38. — 1 b, 2 potens porta. — 1 b, 3 salvator. — Inhalt und Aufbau der Dichtung lassen in ihr eine Sequenz vi rmuten. — Unmittelbar angeffigt ist in der Quelle ein prosai.sches Gebet: .,Clara Maria, benigua Maria. iucunda Maria, beata Maria, suavissima Maria, sanctissima Mari.i, tota dulcissima Maria. Exaudi, domina; succurre, domina; defende, domina; adiuva, domina. — Alsdann folgt unmittelbar die .Sequenz „Ad te currunt o Maria".

122. De Beata Maria V.

1 a. Ad te currunt, o Maria, 1 b. Peccatomm miserere, Peccatores, caeli via, Mater, salva et tuere Portus et umbraculum. Christianum populum.

2 a. Benedicta mater Dei, 2b. Ne mergamur in profundum, In te sperant omnes rei, Roga regem sempiternuni, Salus et refugium. Creatorem omnium.

3 a. Ad te clamat omnis mundus, 3b. Iniperatrix et regina, Omnis homo furibundus, Nos conserves a mina, Fac, succurras homini. Virgo, mater Domini.

4a. Commendamus nos hac die 4b. Te donante, raaris steila, Tibi dulci, tibi piae, Sancta parens et puella, [Tibi] virgini, Mariae, Paradisi tua mella Salvatrici saeculi, Tui gustent servuli.

5 a. 0 Maria, salus uostra, 5 b. Tu, quae salvas totnm mundnm, lesu Christo tu demonstra Ne mergamur in profnndum, Tui pectoris ubera, Virgo salntifera.

6 a. Venter tuus est beatus, 6b. Speciosa margarita, In quo Deus incarnatus, Miserornm spes et vita, De supemis inclinatus; Castitate redimita,

Et sic homo sublimatus, Nulli factum fuit ita, Qoi fuerat perditus; Virginale lilium Et haec per te, genetricem, Specialis, speciosa, Peccatomm salvatricem, Generalis, generosa, Templum sancti spiritns. Hominis consilium. — 119 -

7. Gaude, sancta; gaude pia; Gaude, dulcis o Maria, Pietatis gaudiam.

Oration. ms. S. Petri Salisburgensis saec. 15. Cod. Petrin. a IV 38. — 3a, 3 Fac ut. — 4b, 1 mari stella. — 4b, 4 Tui gestent simili. — Nach

6a, 4 erscheint eingeschoben : Reparatus et salvatus; ebenso nach 6b, 7: Regina gloriosa. — Vgl. die Bemerkung zur vorhergehenden Sequenz.

1^3. De Keata Maria V.

. Caeli sidus praeelectum, Iter paradisi rectum, Foiis raisericordiae, Parens alma gratiae.

2 a. Nascentem ora dilectum, 2 b. Virgo, flos deliciarum, Super cunctos caelos vectum Viventum flumeu aquarum, Cum humana specie, Virginitas candida, Quod nobis det veniae Unda mundans sordida, Munus atque gloriae. Stella caeli fulgida.

3. Hortus fertilis rosarum, Rege reos, regiarum Rore caeli madida.

Collect. ms. Emmerameuse anni 1351. Clm. Monacen. 14 34^. — 2a, 1

Nascentis; 1. Natum tis? — 2b, 2 u. 3 umgestellt. — Uberschrift : „De beata virgine Sequentia".

124. De Beata Maria V.

1 a. Gaude, salus peccatorum, 1 b. Gaude, gaudium sanctorum, Siims, raerces, spes tuorura, Lumen, vita plasmatorum, Placa nobis tilium. Imperatrix oranium.

2a. Gaude, Deo copularis, 2b. Gaude, verbum humanatum Virgo, raater singularis, Esse tibi divinatum Dulcempraebensthalamum. Dat et orane gaudiura.

3a. Gaude, Deus delectatur 3b In te, spirans arcanatur,

Omne, quod vis, vult et fit.

4a. Praeter Deum nerao talis 4b. Summum Dei complementum, Est nec erit coaequalis Da felicem nunc eventum Tibi orthodoxia. Post aeterna gaudia.

Grad. ms. Nerissaniense anni 1511. Clm. Monacen. 27020. — 4a, 3 orthodoxa. ; :

— 120 —

125. De Beata Maria V.

1. Gesta virginis matris christianitas omnis recolat,

2 a. Quae nata sterili est 2b. Fert virgini angelus parente in salutem Ave nuntiaturque cunctis popalis. conceptus Dei.

3a. Qua fidem praestante 3b. At illa conscendens immensus montana suo ventre clauditur. visitat Elisabeth.

4a. Tandem gravida Bethlehem 4b. Virginalia ubera properat, parvulum praebet infantulo, fundit, signaculum brachiis stringit, dat perstat pudoris. crebra oscula.

5a. Hinc oircamcisum 5b. Vadit Aegyptam po&t regum latriam tenera puella, tulit in templum gestat tenellum

legis iuxta ritum; in ulnis filium ; suscipit Simeon parvulum, post duodenum amissnm exsultat magno gaudio. magno quaerit cum lamento.

6a. Quem reperiens adloquitur 6b. Redeuntibus in Nazareth quam suaviter: ipse iungitur „Fili. quid fecisti nobis sic" ? et subditur alque virginis Et accipit symbolum: matris ope pascitur, „Quid, inquit, quaeritis ac versa vice propria patris amore eius

exsequentem" ? ipsa nutritur.

7a, Post in nuptiis aderat 7 b. Sequitur tandem filium

virgo cum filio, docentem populum qua suggerente atque curantem fecit viDuni ex lympha. omues male habentes.

8a. Ad quem mulier de turba 8 b. Ad quam salvator hoc verbum exclamando ratificans ventrem virginis, „Quinimo", ait, qui ipsum tulit, „beati omnes, et ubera, qnae ipsum qui verbum Dei audiunt lactaverunt, beatificat atque custodiunt illud".

9a. Captum audiens 9b. Flagris attritum ligatumque videns, ac veste illusum ab impiis sputis illitum atque damnatum, portantem et palmis caesum, crucem sequitur vultu velatum maesta, cingit nudatum ac iniquorum velo sui repletum ludibrio, benedicti capitis. ; ; ;

10 a. Astat erecto patibulo lOb. Qui matri ait desolatae: cum dilecto discipulo „Mulier, en, natus tuus";

morienti in eo lohanni autem : „Ecce, suo nato. mater tua".

1 1 a. Hinc nati corpns 11 b. Quem resurgentem in gremio confovens a mortuis conspexit virginali laetabunda, et unctura murra scandentem caelos tradidit sepulturae. vidit mox secutura.

12 a. Pneuraa divinum 12 b. Sed prae his cunctis de caelis advenit visitat ac replet inundans Christi aluranos ac solatur lesu matrem.

13 a. lam advenerat 13 b. Gaudent angeli, tempus, quod praeviderat laetantur archangeli, sapientia simul tota Dei patris, ut matrera beatorum contio virginera locaret exsultat iubilans, in caelis, anima regina caeli cura corporeque beatam levatur super astra.

14. Ubi nos sanguine nati redemptos commendat creatori et redemptori.

Cantion. ms. Tegurinuin saec. 15. Cgm. Monaceu. 710. — 2a, 2 sq. cunctis in salutem. — 2b, o conceptum. — 8b, 6 et custodiunt. — 11 a, 4 vinctum murra.

126. De Beata Maria V.

1. Audi nos, rosa virginum. Tonos accipe vociferantium. Spes in te fugientium.

2 a. Beate flos valliura, 2b. Concilia tilium, Lux parturientium. Cbristum, nostrum Dominum.

3 a. Damnosus coluber ne voret 3 b. Eia, tellus non incisa, te nos praevaricantes, sunt vates monstrantes Pretiosissima caelici Dulcorosissiraum effundens arca panis, eftice fructum alvi, reffice Nos gratos nutantes. Nos ad te clamantes.

4a. Fos divi numinis 4b. Oermen dura suscitas te attendit, o alma, ac praecaelibi palraa Typum tollis rubi Saeclum illustras, terra sistens intemerata, nusqnam exstans arata. ; ; ;

— 122 —

5a. Haec ascendant in camena, 5b. In arce sita poli, in 0 mater, nostra vota, divinae sedis rota, Quis te prosequendo caniraus Nato profer haec precamina, tu dignare vela delicta, uos te stipare, ne districto sacra virgo tota; sint arbitro nota.

6a. Kariton enacta, deposce 6b. Lima consciendi nos urget tuis vernulis, virgo, in huius saecli pyrgo, Gratiae gratificantis Paeniteutiae largire adminiculum; redimiculum Nunc, mater festivissima, Fac, pyxis unguentaria, puella bella, fella mella, Exhibe precibus Prendamus ut tuae sucri flaminis igniculum. hereditatis funiculum.

7 a. Mansuetissime lesu, 7 b. Nos salva dantes laudes verbum summi patris, Mariae tuae matris. 8a. 0 candor indeficiens 8b. Pervia Christo porta, ac uranicae curiae cunctorum haeresiarcharum rectrix, scctrix, Gestrix sopbiae, Nectrix Goliae. 9a. Quamcclebristucomprobaris, 9b. Rhinoceron intacta paris, Mater singularis, Virgo praemonstraris, In foetus effusi virga Dum unicornis accursu figuraris cousignaris.

10 a. Stella candens, gnaram 10 b. Tinea non verrat des iiiflucntiam, ut conscientiam, lubaris tui ne per Theotocos benigna, pereamur absentiam. procul pelle dementiani.

11 a. Vitis mitis, rigans nectar 11 b. Xeron philoy quatenus atfunde. abnnde Refecti caelicis poculis, Pingaemus ac indivisum de ebriati fontibus. regnum nobis cum insontibus.

12a. Ydos throni. gloriac 12 b. Zabulum et scoriae Pirous lumine, Satorem fugando, hoc placare libamine ut valeat istud avens, Assistensque Quod donat se promentem in examine sequentibus ipse favens, Natum roges Bravium tunc ab hoedis sequestrare, in caeiis babitare. 13. Mater, assis tuis hic instantibus ad salutem. Miss ms. Alrispacense saec. 15. Clm. Monacen. 281-j. — 4a, 2 aalma: 1. agalma? — 8a, 2 curiae rector. lOa, 3 sq. ne perpenamiir absentiam ; zur Trennung der Praeposition vgl. 11 a, 4 de ebriati fontibus. — 11 a, 4 frontibus. — 12b, 4 sq. donat ipse favens se sequentibus ; der Reim verlangt die Umstellung. :

— 123 -

127. De Beata Maria Y.

1. Maria, virgo nobilis, Orta [de] stirpe Davidis, Vera qnae salus diceris, Auxilium fer perditis.

2 a. Maria, scala caeli, 2b. Maria, flos virginum, Placens sumnio regi, Castitafis lilium,

Nobis, qui sumus rei, Quae genuisti filium, Pkca filium Dei. Fer nobis auxilium.

3a. Maria, sponsa Christi, 3b. Maria, stella veri solis, Quae angelo credidisti Quem .spes optat Simeonis, Et verbo lilium concepisti, Quae es mater tantae prolis, Fac nos liberos morte trisli. Salutem fer omnibus nobis.

4 a. Maria, stella niaris, 4b. Maria, divina sorte Quem ostendit stella raagis, Virgo virgini Christi niorte Cum fiiio deitatis Cnmmend.itn, sine sorde Silva nos a peccatis. Fac iios vivere, puro corde.

6 a. Maria, cuius filius 5b. Maria, cuius natus Vicit mortem surgens vivus, Super caelos sublimatus Fac nos tuis precibus Ad dextrain patris estlocatus, Aeternis coniungi sedibus. Fac, nobis idem sit placatus.

6a. Maria, felix puerpera, 6b. Mariae, virgini matri, Qua salns est edita, Et individuae trinitati Spiritus sancti gratia Sit laus, honor, gloria Nos accendi impetra. Per infinita saocula.

Miss. ms. Wenceslai de Radecz Pragensis sacc. 15. Cod. Capit. Pvagen. P 5. — Die ganze Seijuenz mit all ihren Unebenheiten prasentiert sicli als echt bohmischen Ursprunges. — Die Abschrift verdanke ich der Freundlichkeit

- des Custos der Capitels Bibliothek auf dem Hradschiu , des hochw. Herrn Heinrich Skopec.

128. l)e Beata Maria V.

1 a. Maria, lesse virgula, 1 b. Maria, vernans rosula Florens fronde tu primula, Tuque vcrbi es plautula, Naturam transcendisti. Quae lesum genuisti.

2 a. Maria, tibi nil abest, 2 b. Maria, tibi laus adest Nam verbum caro factum est lesu mater, qui Deus est, In te, quod audisti. Esse meruisti.

3 a. Tu quaerentes sublimia 3b. Tu, quae foves humilia, Tuo nos reconcilia De spinis duc ad lilia Genito, Maria; Virgo nos Maria. ;

— 124 —

4 a. Tu, quae das in patria, 4b. Ta nos ad haec atria, Quem caeli tenent atria, Hic deest qaibas patria, Beatis, o Maria, Virgo, dac, o Maria.

5. Maria, caeli pia Portas atque via, Aadi nos, o Maria.

Miss. ms. Wenceslai de Kadecz Pragensis saec. 15. Cod. Capit. Pragen. P 5. A. — Grad. ms. Nerissaniense anni 1511. Clra. Monacen. 27 020. B. — 1 a, 1 Nach den Worten „Maria lesse" ist durch Versehen des Schreibers der Schlufs der Sequenz „Laetabundus" eingeschoben, namlich : docet litera [ Ipsum genuit puerpera. B. — 2a, 2 u. 3 uragestellt B. — 2a, 2 Nam fehlt AB. — 3a, 2 Tua B. — 4a, 1 quae lilia das A. — 4b, 2 deest nobis p. AB. — 5, 3 o fehlt B.

129. De Beata .Maria V.

1. Sancta genetrix Christi victoris,

2a. Davidica stirpe nata, 2b. Nos, ut digne te iauderaus, precibus seraper emunda moribus sanctis exorna,

3a. Praeconura te, sanctissima, 3b. Te divina clementia oranium hominam vox clara manifestat signavit pacis metam suspiramus, atque tibi ut meritis tuis iuvemur. mundissimae obtemperavit,

4a. Ut per te vitam 4b, (i)ua fulget sacra, lucis et gaudia gaiidet laetissima percipiamus, oohors sanctorum.

5 a. Tu, quae fidei 5b. A nequitia ordinasti aciem. nobis hostis fortiter fac nos cernere pelle, (te) poscimus, redemptoris faciem simus ne novissimo post mortis articuluni. tempore spectaculum.

6 a Pl/jcata, 6b. nos, mater pia, Et iustum, dia, seniper invisere dignare, prece tu iadicem mitiga.

7a. Ut agni candida 7b. Quem tuo atero stola dignissima, mundo pepereras, nos relit induere;

8a. Ut sanctis simul omnibus 8b. Ut ipsura conteraplemur nunc dignos associet, et in perpetuum ;

— 125 —

9. Te duce, virgo Maria.

Cantion. ms. Hohetnicum anni 1512. Cod. Mub. Bohem. XIII A 2. — Mit Melodie; namlich „Iu8tus ut palma maior", worauf die Notkersche Sequenz „Sancti Baptistae Christi praeconis" gedichtet ist; letztere bildete in vielen Wendungen die Vorlage fiir diese Umdichtung auf die Gottesmulter. — 3b, 3 siguarunt. — 3b, 4 utqui tibi. — 4b, 1 fulges. — 4 b, 2 pauper statt gaudet. — 6 b, 2 Ut iustum.

130. De Beata Maria V.

1 a. 0 beata beatornm, 1 b. 0 devote recolenda virginum sanctissima laudum [per] soUemnia,

2a. Digna, dignis fulges signis 2b. Hinc te semper condecenter El tlores virtulibus. Veneremur laudibus.

3a. Fide, voto, corde toto 3 b. Credidisti, genuisti (labrielis nuntium Salvatorem omuium.

4a. Carcerati, trucidati 4b. Suspiramus et clamamus In valle miseriae Ad te, matrem gratiae.

5a. Dum sint torti vel absorpti 5b. Faccontemptummundauorum Propinando vitiis, Nos habere iugiter Ut erepti et adepti Et in choris angelorum Per te reviviscimus. Vivere perenniter.

6a. Virgo, mater Christi facta 6b. Apud Christum vota nostra Es, ut in caelestibus Promoveas precibus.

7a. Ut post huius finem vitae 7b, In perenni raereamur Per tua sufifragia Exaltari gloria.

Cant. ms. Bohemicum anni 1512. Cod. Mus. Bohem. XUI A 2. — la, 2 beatissima. — 3a, 2 Gabriele nuntio. — 5a, 2 Propinando virgini. — 6a, 1 Ergo mater. — Melodie: O beata beatorum. — Vgl. Anal. Hymn. IX, Nr. 98.

131. De Beata Maria V

1 a. Vellus Gedeonis Ib Ut vellus maduit Partum mirabilem De caelesti rore, Praesignavit nobis Sic virgo parturit Atque laudabilem Servato pudore Virginis Mariae: Dominuin gloriae.

2a. Aaron ut virgula 2b. Sic virgo beata, Profert amygdala, Desuper adfiata Sit licet arida, Divo spiramine, Fit tamen florida Abs viri semine Virtute divina, Parit vi divina. ;

— 126 —

3a. Istud praedixerunt 3b. Vates Esaias Vatnm oracula, Id palam praedixit, Ac praesignaverunt Dura alniam praegnantem Multa niiracnla Parituram dixit Priscis temporibns; Salutem gentibus.

4a. Porfam Ezecliiel 4b. Rubnm, quem Moyses Clausani se vidisse Vidit incombnstum, Nullique perviam Signabat virginis Dicit perniansisse Pariturae Christum Praeterquani principi; Hymen non corrumpi.

5 a. Hnmana ratio 5b. Ut vitrum solaris Nequit discutere Non laedit radius, Partum virginalem, Sic virginitatem Sed quisqne credere Non tollit tilius Debet tideliter. Matri perenuiter.

6a. Virginis Mariae 6b. Praesentisque vitae Fili dulcissime, Cursu consummato lesu Cliriste, pie Fac, ut cernamus te Veniam tribue In caelo stellato Te postulantibus, Cum sanctis omnibus.

Grad. ms. Pragense saec. 16. in. Cod. Pragen. VII A 13. A. — CoUect. ms. Bohemicum saec. 16. Cod. Vindobonen. 11 857. U. — 1 a, 2 u. 3 um- gestellt. — 2a. 3 acida B. — 2b, 4 absque B. — 3b, 3 Dum puellam pr.

B. — 4a, 3 praeviam A. — 5a, 4 sq. debet credere. — Melodie : Mittit ad virginem". — Der Reim ist nachliissig beobachtet. — Die Schlufs- strophe erscheint verdachtig als eine „christliche Korrektur"; vgl. Vorwort, S. 9.

132. De Beata Maria V.

1 a. Salve, Maria beata, 1 b. Salve, rosa sine spina, De superno sinu nata, Aegrotorum medicina, Virga lesse florida; Stella fulgens, rorida.

2 a. Salve, turtur sine felle, 2b. Salve, vellus ferens grate Vas imbutum pacis melle, Sunamiti condemnatae Vera datrix gloriae; Purgamenta scoriae.

3 a. Salve, nardus aromati 3b. Salve, [tu] cedrus Libani, Balsamenta dans optati losaphat in valle vani Paridisi rivuli Praeter te sunt hinnuli.

4a. Salve, thronus tixus caelo, 4 b. Salve, sidus fulgens polo, Phlegetontis nos a velo Te nunc pronus supplex colo, Muni, cara, Domino; Mariam te nomino. — 127 -

5a. Salve, quae divino cultu 5b. Salve, quae caelesti datu Es stipata, divo vultu, Salutaris cum adfatu Angelico habitu; Munere gratuitu.

6a. Salve, tu reclinatoriuni, 6b. Salve, nobile triclinium, Viatorum [refrigerium], Flos [florum], odor et liliura, Spes, salus ac solamen; Nobis sis sublevamen.

Miss. ms. Olomuceiise saec. 15. Cod. Capit. Olomucen. 81. - 3a, 2

optatanti. — .5 a, 2 stipata tuo v. — 5b, 3 gratuitu, auffallend , aber durch den Reim geschiitzt. — 6a, 1 Salve dulcer. — 6a, Spes et.

133. l)e Beata Maria V.

1 a. Salve, virgo regia, Ib. Nardus odorifera, Virgo viri nescia, Salutis pueipera, Vellus [et] templum, Reorum scutum, Portus naufragantium. Spes ad te ciamantium.

2a. Dei sanctuarium, 2b. Consolatrix pauperum, Virtutum sacrarium, Elevatrix scelerum, Candor vernalis, Lux propbetaiis, Lilium convallium. Sidus naviganlium.

3a. Merces laborantium, 3 b. Genuisti fiiium Gaudium maerentium, Salvatorem omnium, Gemraa vitalis, Deum deorum, Aegris dans reraedium. Spes in te sperantium.

4. Eia, mater gratiae, Fons misericordiae, Nos beatorum Duc ad consortium.

Miss. ms. Altovadense saec. 13. in. Cod. Altovaden. LXXII. add. saec. i*. — 1 a, 4 naufragium. — 3b, 4 in se.

134. De Beata .Maria V.

1. Ave, Maria, virgo sanctissima Et omni laude dignissima.

2a. Ave, 2b. Ave, spiritus sancti nobile imperatrix angelorum sacrariuna; et hominum.

3a. Ave, stella matutina 3b. yuae sola digna fuisti £t mundi regina. Esse mater Christi. ;

— 128 —

4a. Tu trinitatis 4b. Tu peccatorum es triclinium es advocata, Et humanae salutis Omnibus virtutibus initium adornata.

5 a. Te, virgo Maria, 5b. Quem rex angelomm Salutavit vox pia Ad te, sidus caelorum, Nuntii caelestis, Misit de snperis.

6 a. „Ave", inquiens, 6b. Hoc Ave, virgo „gratia plena, immaculata, Dominus tecnm, Dum audisti, es virgo serena, valde turbata; Gloriosissima Sed, ut credidisti, semper permanes mox concepisti Inter mulieres". Salvatorem mundi.

7 a. 0 nimis beata, 7b. CoDcepisti Deum, Quae solo verbo Virgo intacta. exstitisti fecundata! paris, lactas, nutris eum,

8 a. Quisnam audivit 8b. Haec perpetrata tam magnalia, sunt pro homine, Ut gigneret Ut immunis parentem filia? esset a crimine.

9a. Salve, virgo, caeli porta, 9b. Salve, mater pietatis Per te nobis salus est orta; Et supernae lux civitatis.

10 a. 0 virgo christifera, 10 b. Mediatrix hominnm, Vitis fructifera, Ablutrix criminum, Quae nnlli homini pietatis Quae genuisti tilium, qui est avertis viscera; salus huniilium.

11 a. Hanc ergo voce pia 11 b. Ut eius interventu Mater ecclesia Caelesti conventu Veneratur suppliciter, Adunetur perenniter.

12. 0 virgo pia, 0 dulcis Maria, Peccatorum terge cuncta crimina, lustomm spes et gloria.

Grad. ms. Praedicatorum Cracoviensium saec. i6. Cod. Praedicat. Cracovien. s. n. — 6b, 3 sq. valde es turbata. — 8a, 4 parientem. — lOb, 3 sq, qui salus est h. — Melodie: Psallite.

136. De Beata Maria V.

1 a. Mater Christi atque virgo, Ib. Angelas, cnm salatavit, Fons salutis et origo, Te virginem informavit,

Tu nostra redemptio; Quod virtus Dei f^ivit. ; ;

— 129 —

2a. Tu, quae Christum genuisti, 2b, flunc ludaeis iam traditum, Circnmcisum doluisti Corpus eius denudatum, Et araissum iuvenisti Oculis tuis oblatum In templo, mater, natum. Dolebas, virgo, gratum.

3a. Jta cruci affigitur, 3b. Anima tua pungitur, Per impios deluditur Cum filius deponitur, Et pro nobis moritur. Et planctu sepelitur.

4a. Stabas, virgo dolorosa, 4b. Pacem confer, finem bonum, luxta crucem lacrimosa Malum pelle et da modum Ergo, mater gloriosa, Ita spernere mundanura, Adiutrix copiosa, Ut amemus caelica.

5. Per dolores, quos tulisti, Lava sordes cboro isti Et perduc ad thronum Christi, Virgo niater, Maria.

Sequent. ms. Cracoviense saec. '°/i6. (Privatbesitz). — la, 1 Christi et V. — 4a, 1 virgo glorinsa (cfr. 4a, 3;; Entlehnung aus „Stabat mater" ist kaum zu erwahnen. — 4b, 3 niundana. — Akrostichon: Mathias.

I3C. De Beata Maria V.

1 a. Ave, virgo regia, Ib. [Ave, virgo] hagia Quae mater et filia Mater et eximia, Dei nuncuparis. Virgo expers paris.

2a. Ave, plena gratia, 2b. Mater, reis venia, Per quam caelis gloria Angelis laetitia, Et pax terris datur, Et mundus salvatur.

3 a. Florum inter milia 3b. Es lux mundi, omnia Tenens privilegia Cuius luculentia Rosa principaris; Lucent exemplaris,

4 a. Candens castimonia, 4b. In partu Vae nescia, Kon passo incendia In fiore non sancia, Rubo designaris In fructu laetaris.

5 a. Tu ergo per naufragia 5 b. Mater et virgo gaudia Huius vitae sis praevia Dans salutis perennia, Xobis stella maris, Salus singularis.

G, Esurieutes satia Nos tui alimonia Fructus salutaris.

Miss. et Grad. ms. Cracoviense saec. 15. Cod. Capit. Cracovien. 3. Ib, 3 aya. — 2b, 1 regis venia. — 6, 1 Esurientis. Blujne Sequentiae Ineditae. VIII. , 9 ; ;

137. De Beata Maria V.

1 a. Verba buccinate, 1 b. In neoraenia MariaiD landate; Fiat laetitia; Hoc Deus praecipit, Omnes consurgite, Ut psalmns praecinit Lunam aspicite, In landera Mariae. 0 Sion filiae.

2 a. In insigni die 2b. Salomonis verbuni Cantenius Mariae. Confudit superbum, Cuius conceptio Tota mater pulchra Est sine vitio Et sine macula, Ex privilegio. Similis lilio.

3a. Inter spinas crescit, 3b. Est sine scoria Lilium mitescit, Virgo egregia, Nos spinis pungimur; Fecit potentiam Ad te confugimus, Conservans Mariam Audi nos, Maria. Divina sophia.

4 a. Filius honorat 4b. ludith gloriatur, Matrem, quera praeservat Quod nou maculatur. A culpae macula, Hostis decollatur Qui fecit saecula, Maria signatur. lesus benedictus. Cuius dalcis fructus.

5 a. Assuerus decrevit 5b. Hcsther elevata. ludaeos perdere, [Quae] culpam non babet, Hesfher tamen dixii: Est virgo beata, Noli metucre, Haec mortem occidit Nam te excipio. Virlutis gladio.

6 a. ^ irgo purissima, 6b. 0 virgo virginum, A morte pessima Duc nos ad gaudium Conserva faniulos Et post exsilium Et pios oculos Praedulcein tilium Ad servos converte Devotis osfende.

Grad. ms. Bernhaidinorum saec. '^ ie. Cod. Bernhardin. Cracovien.

n. — 5b, 2 u. 3 umgestellt. — Melodie : Mittit ad virginem.

138. De Beata Maria V,

1 a. Oloriosae virgini Ib. Elevatis oculis Choris in angelicis Corde devotissimi lubilemus hodie; Psallamus caeligenae.

2a. Omni carens macala, 2b. 0 quara clara, caelica, Rosularum rosula, Dulcis, mitis, benigna Mundi sprevit gaudia. Fulget inter caelica. — 131 —

3 a. Radix nobilissima 3b. Imperatrix angelica, De stirpe Davidica, Ad te clamantes iuva, Angelorum gloria, 0 clemens, dulcissima,

Veritatis glosula, Ingens Dei filia, Sauciatos in peccutis Fac, ut hostis pessumdetur sana, pia domina. per tua suffragia.

4a. Vivax idcirco gratia 4b. Synagoga ludaica Nobis sit propitia, Pereat et glosula, Post dura transitoria Omnis (juoque faliacia Nobis des caelestia. Quam dicta proplietica.

5 a. Flevit nimis benedicta, 5b. Ensis eam pertransivit, Cum gens caeca, raaledicta Cliristus cum se inclinavit Crucitixit filium. El emisit spiritum.

6a. Caesum virgis, coronatum, 6b. In cruore purpuratum Crucitixum, vulneratum Lanceaque perforatum Magnum regem gloriae, Imploremus hodie.

7 Tot infiuita gaudia Ut nobis praestet gloria In caelesti patria.

Miss. ras. Soproniense (Stephani dicti Golsonis) anni 1363. Cod. Miisaei riungarici 91. — Ib, 2 devotissimo. — Ib, 3 Psallemus. — 3b, 2 clamautes trahe nos. — 4a, 3 Post tua. — 7, 2 praestet gloriosus. Akrostichou: „Geo( o)rius fecit".

13«. De Beata Maria V.

„Iiifra tempora Adventus".

1 a. Collaudemus venerantes 1 b. Quae angelo nuntiante Nostri regis adorantes Simul atque salutante Cliristi raatrem virginem, Profert Deum-hominem.

2 a. Salutatur et niiratur, 2b. Ait enim salutanti, Gratulatur, sed turbatur Verbum patris nuntianti: Salutante nuntio. Quae haec salutatio?

3a. Ne timeas, o Maria, 3 b. Concipies et paries, Dei patris te sophia Sed dolorem non senties,

fecit paris filia. Plenam gratia ; Patrem

4a. Nomen eius sic vocabis. 4b. Erit magnus et imraensus, Mundo quem tu geuerabis: Quem non capit uUus sensus, lesus, salus saeculi. Sed exspectant singuli.

5a. Sedem David, patris sui, 5b. Domo lacob regnaturus Dabit nato ventris tui Est, qui mundo coUaturus Deus, pater caelicus. Dona sancti spiritus. 9* — 132 —

6 a. His auditis perterrita 6b. Et quomodo fiet veruni, Virgo, viro incognita, Quod nec ordo poscit reruni, Verba reddit talia: Cum sini viri nesciaV

7a. Ad haec fortitudo Dei 7b. In te Deus habitabit, Non insciens sacrae rei Mundum totum qui salvabit Voce refert placida: In virtute valida.

8a. Verbuin, quod in principio 8b. Et, quod fuit scmpiternum, Erat, Dei consilio Venit in te, cor maternum, Est in tuo corpore; Sed in novo tempore.

9a. 0 ancilla humillima, 9b. Miserere peccatorum, Dei raater sanctissinia, Quae peccati nescis thorum, Te precamur seduli, Paris regem saecnli.

Miss. Zagrabiense imp. Venetiis 1511. — Die Abschrift dieser Sequenz verdanke ich der liebenswiirdigen Vermittlung- des Graner DomherrD Mon- signore Dr. Georg Andor.

140. De Beafa Maria V.

1 a. 0 munus pauperum Ib. Velut inter rorem amabile, et aream, Angelis laetabile, Christum et ecclesiam, Miseris optabiie, Solem limes et lunam Mater pia. Es, Maria.

2a. lubilus in corde, 2b. Aegris [tu] medela, Tu melos in aure, Tu reis venia, Summa reparatrix Viviticatrix sub-

peccatorum •, secutorum.

3a. 0 femina singularis, 3b. Conversus ad te non perit, Singulariter mirabilis, Sed aversus a te interit, Pauperum locupletatrix. Humilium sublevatrix.

4a. Tu salus [es] in periculis, 4b, Fons veniae digne diceris; Ex lacob stella nobilis, Ubi bonum non invenis, Te decet laus inaestimabilis. Efficere bonum non deseris.

5 a. Virgo mitis, 5b. Infernus per parens et aucilla, te remediatur, Benigna et tranquilla, Homo recuperatur, Excita tidem, Ex causa munda, Firma spem Nos salva Da vitiis finem, Post hanc horam huius moribus disciplinara. vitae vespertinam,

6. Maria.

Miss. sec. notulam Dominorum Teutonicorum iitip. Nurenbergae (Sthochs) s, a. — Ib, 2 Solcra et iunara limes. — 3b, 2 fehlt. — 4a, 3 et inaestima- bilis. — 5b, 5 Salva nos. ; ; ; ; ;

— 133 —

141. De Beata Maria V.

1 a. Ave, mundi florens rosa, 1 b. Ave, decus viduarum, Lampas lucis speciosa; FIos et gemma puellarum; Ave, mater et puella, Ave, sancta, ave, pia, Porta caeli, maris stella. Ave, mitis o Maria.

2 a. Tu corona reginamm, 2b. Tu dulcedo peccatorum, Imperatrix dominarum, Tu pes tutus es lapsorum, Spcciosa margarita, Tu infirniis dus salutem, Rosa gelu non attrita. Reddis posse per virtutem.

3a. Vas electum creatoris, 3b. Per te venit ad nos Deus, Medicina peccatoris, Ut haberet vitam reus Per te reis datur doxa Per te mundo verum numen Ac deletur Evae noxa. Sempiternum dedit lumen.

4a. Ave, virgo, raater Christi, 4b. Tu es vitae vera porta, Quae de caelo suscepisti Per quam nobis lux est orta, Nova mater novam prolem, Alma virgo, tuum natum Nova stella novuni solem. Nobis reis fac placatum,

5a. Ut cum iustis et beatis 5b. Ut cantemus AUeluia Expurgatos a peccatis In aeternum voce pia. Ad aeternam suam lucem Hoc iam pater, hoc iam tiamen, Nos perducat per te ducem Hociamnatuspraestet. Amen.

Grad. ms. Sedunense saec. 13. Cod. Capit. Sedunen. .s. n. A. — Secjuent. ms. fjedunense saec. '^/u. Cod. Capit. Sedunen. s. n. b. — Seqiient. m4. Sedunense saec. 14 et 15. Cod. Capit. Sedunen. s. n. C.

142. Dc Beata Maria V.

la. Virgo prudcntissima, Ib. Ex partu castissima, Mater integerrima, Quo plus replet intima Regale triclinium Caeleste mysterium.

2a. 0 felix puerpera, 2b. 0 beata viscera, Quae regentem sidera Plena caelo ubera, Mundo paris filium Quae rex suxit omnium.

3a. 0 stella praefulgida, 3b. 0 columna solida, Super lunam lucida, Virga lesse florida, Solis vincens radium; Fructum dans egregium.

4a. 0 domus eburnea, 4b. 0 Engaddi vinea, Granum sine palea, 0 vitta coccinea, 0 vita mortaliuni 0 decas caelestium.

5a. Da nobis, propitia, 5b. Tibi laus et gratia In caelesti patria Sit et Christo gloria, Salutem et gaudium; Uecus et imperium.

Sequent. ms. Sedunense saec. '^/i6. Cod. Capit. Sedunen. s. n. — Melodie: Veni sancte spiritus. ; ;

— 134 —

148. De Beata Maria V.

1 a. Pia mater salvatoris, 1 b. Nardus spirans, flos pudoris, Te caelestis stilla roris Tu es tui plasniatoris Plenam fecit gratia. Et mater et filia.

2a. Vas virtutura, vas bonoris, 2 b. luxta crucem stans et plorans, Tua nostri des doloris Caelo sis pro nobis orans Levamen cleraentiae. Et ferens subsidia.

3 a. Per te, clemens, sic laetemur, 3b. Fac nos sic te venerari, Ut a sordibus privemur Ut possimus collocari Et hostis versutia; In caelesti patria.

Orat. ms. Anglicanum saec. 15. Cod. Oxonien. 12403 (Rawl. C 558). — la, 3 Plenara lit. — Diese Sequenz verdanke ich Rev. H. Bannister.

144. De Beata .Maria V.

1 a. Veni, sancta Maria, Ib. Veni, mater pauperum, Mitle nobis varia Veni, datrix raunerura, Gratiae donaria. Veni, caeli gaudium.

2 a. CoDSolatrix optiraa, 2b. Lapsis es auxilium, Stella lucidissiraa, Tentatis refugium, Rosa fragrantissiraa; Flentibus solacium.

3a. Mater beatissima, 3b. Sine tua gratia Regina dulcissima, Sumus in miseria, ' Esto nobis intima. luva nos, virgo pia.

4:a. Irapetrato septena 4b. Flecte corda rigida, Spiritus sancti dona, Confoveto frigida, Deleri fac criraina. Sana, quae sunt languida.

5 a. Da tuis fidelibus, 5b. Ostende vultum pium, Tibi servieutibus Post mortem propitium Locura in caelestibus Redde uobis filium.

Ualinghem, Parnassus Marianus imp. Duaci 1624. A. — Comerus, Magnum Proniptuarium imp. Viennae 1635. B. — Melodie natiirlich: Veni sancte spiritus, welche 8equenz iiberhaupt als Vorlage dieute.

145. De Beata Maria V.

1 a. Couditor almus siderum, 1 b. Ad huius mundi vesperum Isatus ante luciferum, Candoris intrat uterum Mundum salvare cupiens, Tamquam sponsus egrediens.

2a. Per prophetas praedicatur, 2b. Oraculo Gabrielis In figuris demonstratur Mariae lato de caelis

Hoc grande raysterium Clarum fit indicium. ; ; ;

- 135 —

3a. Ut de flore vel lilio 3b. Sic de Mariae gremio Gratus odor emittitur, Verbum patris egreditur.

4a. Gloria fecunditatis 4b. Ut candor nianet in rosa, Et honor virginitatis Et albedo speciosa In Mariae corpore Monstratur iu ebore.

Oration. ms. Thosanura saec. 15. Cod. Bruxellen. 4948. — Der Bau der Dichtung spricht dafiir, dafs sie eine Sequenz sei.

146. De Beata Maria V.

1 a. Adest dies, qua tirmatur 1 b. Olim visa in prophetis Spes promissa et nionstratur Et contenta in decretis Caelis admiraliilis Patrum et praenuntiis.

2 a, Quae a cunctis collaudatur, 2b. Quam profunde admirantur Xam Mariae dedicatur Terra, pontus et rorantur Dies haec amabilis Ex virtute virginis.

3 a, Hanc lux vera et sophia 3 b. De qua fatur prophetia, Pie formans in hac via, Praedicafur ab Elia Lucens ante saecula Parva sub nubecula,

4 a. Et, quae ista sit praelata 4b, Vcre haec est raater grata, Rebus cunctis et ornata Cui nulla comparata Virgo ineflfabilis. Exstat in iuvenculis

5 a, Sion ; et haec colliguntur 5 b, Per quam cuncti inibuunlur Pleue et reperiuntur Credentes et fulciuntur Lucae ex historia, Matris per miracula.

6 a. Ecce, cuius nuntiatur 6b. Nuta sancta conversatur Partus, et sanctihcatur Circa templum et sacratur

Matris clausus utero; Domus Dei filio.

7 a. Sic per Ave salutatur, 7b. Montes scandens agitatur, Desponsatur, fecundatur Nondum natus gratulatur Desuper a spiritu; In Mariae aditu.

8 a. Deum parit honio, nata 8b. Auro murra et probata, Patrem verum, haec beata Tuie claro venerata Ulio absque vitio Fidei initio.

9 a. Regemservanstemplumvadit 9b. Redit, nato mox orbatur, Et Aegyptum, ubi cadit Nuptialis consolatur Idolorum scaria; Sua de clemeutia. lOa. lesu astat crucifixo, lOb. Et congaudens resurgenti Ense scisso et contixo Filio et ascendenti Amoris visceribus, Angelis psallcntibus. ;: ;

— 13(3 —

11 a. Sic exspectans repromissum llb. Demum mater astra scandit, Spiritum a patre missum Nostri memor preces pandit Davidis cenaculo lesn suo filio.

12a. Nam sematremscitamborum, 12 b. Ut et ipsis det laborum Sic salutem angelorum Loculo regnum caeloruni, Permanet et niiserorum, Et ad sedes electorum Pauperum et orphanorum Ducantur et beatorum In mundo uberius, Piis suis precibus.

Grad. ms. Praedicat. Insulensium (Arosiae) saec. **/i6. Cod. Upsalen. C 513. A. — Miss. Aboense imp. Lubecae 1488. B. — la, 1 quo A. — la, 2 miratur — .^a, 8 Luce et AB. — 9b, 3 de fehlt H. — 10 a, 2 » — scisso in li. — 10 b, 2 Filioque asc. A. — 12a, 3 Permanet spes mis. B. 12 b, 4 Ducantnr ad B. — In A angewandt „in festo Conceptionis Mariae V.'", in 15 : in festo ^anctificatiouis. Der Inhalt macht die .Sequeiiz fiir jedes Fest der Gottesmutter geeignet. — Cfr. Klemming II, p. 177 sqq. — Melodie: Lauda 8ion.

147. De Beata Maria V.

1 a. Osculetur nos dilectus Ib. Cuius aula nuptialis Deus, nostra carne tectus Fuit tuns virginalis Coniunctus et homini, Venter, mater Domini.

2a. Christum fide concppisti, 2b. Hortum clausum voluptatis Virum in te conclusisti, Sponsus intrat castitatis Cum perfecto corpore. In vernali tempore.

3 a. Tua nardus dat odorem, 3b. Elisabeth protestatur Duni salutas seniorcni, Te beatani, mutus fatur, Clausus ventre iubilat; Prophetia rutilat.

4a. Salve, virgo virginum, 4b. Infans iacens pulvere Sine poena Dominum Veuit flores legere Paris intra stabulum Ad caelestem hortulum.

5 a. Rex Messias nobilis 5b. Lapidem hunc anguli Vagit parvus, humilis, Duo colunt populi Coram animalibus Cum magis, pastoribns.

6 a. 0 Maria, iam mirare 6 b. Ad te curruut omnes gentes, Et in corde dilatare Dicunt tamquam te quaerentes: Prae magna laetitia: Ave, plena gratia.

7 a. Tn mons, dc quo lapis caesus 7b. Ipsa mons es, in quem gentes Sine nianu, puer lesus, Fide scandunt, ut credentes Mundi perdit statuam; lutrent vitae ianuam. ; ; ;

— 137 —

8a. Adam, Eva dum ofifendunt, 8b. Tu et Christus uno corde Uno pomo mundum vendunt, Mundum lavistis a sorde, Damnatur posteritas Laxatur austeritas.

9a. Christus carne patitur 9b. Christi resurrectio In salutis pretium, Mundo vitam nuntiat, Tua mens transfigitur Pro tanto solacio Per doloris gladium Tua mens fripudiat.

10 a. Salve, templum trinitatis, lOb. Mundum pie salutasti, Quae totius sanctitatis Dum Birgittae revelasti Praebes exemplaria; Secreta caelestia.

1 1 a. 0 regina coronata, 1 1 b. Nos dignare visitare, Veste fulges deaurafa, Ut possimus te laudare Super omnes subliniata, Et in bello fortes stare Ordines caelestium Contra fraudes hostium.

12 a, Tu es nostra mediatrix, 12b. Procede cum fuo nafo, Advocata, consolatrix, Kege caeli coronato, Super vinum etunguentum Veni, terris imperare, Tuae mammae dant fomentum, Ut piebs possit exaltare Fove, lacfa parvulos; Tuae laudis titulos.

Grad. [8uecicum] imp. Lubecae (Barthol. Gothan ) 149*. — Das Exemiilav dieses Gradiialo auf der Konigl. Bibliothek zu Stockholm ist unvoilstandig-, weshalb auch Provenienz- und Druckjahr niclit genau Ijestimmbar sind. Sicher ist es ein schwedisclies Graduale, wahrschciiilich ein Upsalenser. — 1 a, 3 est honiine. — 71), 1 est. — Melodie wohl: Laiida .Sion.

148. De Beata Maria \.

lu festo Conceptionis.

1 a. Felix mater ecclesia, 1 b. Quorum causa singularis Matris Dei sollemnia Est beafae virginalis Suscipe cum gaudio, Mariae conceptio.

2 a. A Deo praeordinafa, 2 b. Concipifur, non concepit Ab angelo nuntiata, [Labem] et ex hoc incepit Futura mater Dei Patrem nostrae fidei.

3a. Concipifur feliciter, 3b. Vere felix conceptio, Concepit mirabiliter Trinitatis consilio Non suscepto seminc. Inventa pro homine!

4a. Cuius festi memoria 4b. Colendumque praedicare Non fuit in ecclesia Sunt coacti passi mare Ipsum [festum] colere Vitae dato munere. — 138 —

5 a. Sic nos, virgo, in profnndis 5b. Et a culpis nos solutos Huius mundi maris undis Tuis [tua] prece tutos Fluctuantes visita Laudibus habilita.

31iss. ms. Runense anni 1493. Cod. Runen. 206. A. — 3Iiss. ms. Pra- fense['?] saec. 15. Cod. Pragen. XII A 18. B. — 2a, 2 annuntiata A. — b, 2 statt incepit 1. suscepit? — 3b, 8 — 4b, 2 fehlen B. — 4b, 3 Vita A. — Durch ein Versehen ist diese Sequenz an den minder richtigen Platz geraten; sie sollte bei dem entsprechenden Muttergottesfeste eingereiht sein III. DE SANCTIS.

! ; : ;

]4e. D9 sancto Achatio et sociis.

1 a. Militaris o caterva Ib. Tui roris cruor micat, Salutarisque Minerva, Dum tortoris gens te plicat, Donum sentis gratiae; Pendens crucis acie.

2a. Cuius sanctus Achatius 2b. Hinc et pater Hermolaus, Martyr [fortis atquej pius Cultor Domini praeclarus, Militans apparuit. Fidem firmans claruit.

3a. Hosque coetus sociorum 3 b. Quos Christi texit uraerus Imitatur, idolorum Sic impletur et numerus Errorem spernens vilium, [Martyrum] decera miliuni.

4a. Traduntur crucitixi 4b. En, furia iunexi Supplicio Patibulo Crucifigendi sine vitio, Solvuntvotain cordislatibulo, Qui constantes Cruor quorum Triumpharunt ut gigantes Medetur malis aegrorum.

5a. 0 res mira 5b. Angelica Cunctis horror crescit, Quibus vox insouuit Dolet orbis totus, Confortans pariter, Et in ira Dans caelica Dies tenebrescit, Nuntia, [dnm tonuit]

Et fit terrae motus, Vobis aequaliter Ut Christi in passione. Dantur gloriae coronae.

6a. Horum cruor roseus 6b. 0, hic milites facti, Pro nomine profusus Regnuni caeleste nacti, Too, Deus; raartyrio Gaudent in trifario Discedunt suspirio. Caeli viridario.

Sacra turma, pro qua te tradis, Fac, monadem triadis Ut cognoscamus, Tibi placeamus. — U2 —

Miss. ms. Hospitalense saec. 14. Cod. Paulan. 27. 2. 18 (Hosp. menib. 62) add. saec. 15. — 4b, 1 furiarum. — 4b, 5 Medet aegrotos. — 5a, 4 Es. — 5b, 1 u. 2 umgestellt. — 5b, 4 sq. nuntia caelica. — 5b. 7 Dona- buntur. — 6a, 2 sq. tuo Deus profusus. — Mit der Sequenz ist im Anfange unniittelbar verbunden der Tropus super Alleluia „Pie pastor Hermo- lae", dem obendrein der Satz vorausgeht : Laus et gloria semper resul- tant. Slit diesem letzteren falschen Anfange prasentiert sich also die Sequenz in der bezeichneten Quelle.

150. De sancto Acliatio et sociis.

1 a. Iniperator supeniorum, Ib. Fons, lumcn indeticiens. lesu Christe, angelorum, Omne bonum perficiens Rex regam et JJominus, IndenismilibusmartjTibus.

2 a. Egorenos, Euphratenses 2 b. Post triumphum in cacumen T)Tonnm Christicaednntenses Montisscanduiit,adest lumeu Divino iuvaniine. Angelico solamine.

3a. Achatius, dux inclitus, 3 b. Christum clare praedicarnnt, Signifer Chatherius Deos falsos reprobarunt Cum sanctis militibus Coram septem regibus.

•ia. Ut leones Babyionis 4b. lacent sancti lapidati, Mali reges Cliristi greges Torti caesi, vulnerati, Saevieutes laniant. Cruor pius emanat.

5 a. Dei servata gratia, 5b. lesu Christo, vero duce, Angelica custodia Uti pendentis in cruce Super clavos ter acutos Apertis lateribus Vadit Dei populus Lictoris cuspidibus Illaesis gressibus. Fluit rivus purpureus.

6 a. Unguut capita cruore, 6b. Clamat turba paganorum Ut hoc baptizentur rore, „Ecce, reges ludaeorum" Orat vir Theodorus. Serpentinis vocibus.

7 a. Sic spinis galeati 7 b. Vincunt mortem ut Sampson, Vulneribus annati Pugnant ut dux Gedeon, • Expugnant Phlcgeton; Nunc regnant in Sion.

8a. Pretiosi agonistae 8b. Ararath, nions spaliosus, Te 'sequuntur, lesu Christe, Te perfudit pretiosus Ad crucis patibulum. Rubens sanguis mart j rum.

9 a. Crucifixi cnicem laudant, 9b. Sol retraxit radium, Crucifixo laudes cantant Mons se reddit tremuluni In crucis supplicio, lustorum martyrio.

lOa, Sonat vox sanctis divina: lOb. Ut petistis. mi dilecti, Vos qui rogant in hac ima His protector, pius reclor Valle miseriae. Custos ero clementiae. ; ,

— 143 —

lla. Post felicem militiam llb, Soluti a stipitibus Sancti recipiunt palmam Angelicis manibus Cum beatis in caelis. Conduntur sancti sepulcris.

Miss. ms. S. Apollinaris in Saczka saec. 14. Cod. Mus. Boheni. XVI B 8. — 4a, 2 in Christi. — 4a, 3 Saeviunt. — 4b, 2 Tardi caeli. — 5h, 4 Lictor. — lOa, 2 Nos. — Der Schlufs fchlt; nur der Anfang der 12. Strophe

ist noch erhalten, namlich: „Nos in mari procelloso ' Et in miindo ..." — Die Unebenheiten ini Rhythmus .sind so zahlreich, dafs sie wohl nicht blofs vom Schreiber der Hs. herriihren, sondern deni (,)riginal auhaften ; daher habe ich sie nicht zu entfcrnen gewagt.

151. De sancto Aegidio.

1 a. Christe, rex regum piissime, 1 b. Trahens iustum in omni gent: sanctificator nobiiis laudum tibi praeconia pueri Graeciae, dicata admitte.

2 a. Ob festum magnura 2b. Grates tibi una sancti Aegidii, psallimus laeti,

confessoris tui fide probati, si dignepossint verbisexplicari

3 a. Gioriosa eius siiina, 3b. Ineffabiliter pia, quae tiunt adversus tua virtute potentissima, humana omnia pericula.

4a. Hic forte egressus sacrario 4b. Aeger indutus vestimento

tit mendico convalescit condolens infirmo, ut suavi unguento quem tunica donat voto et sublevatus tripudiat parentnm inconsulto bino solacio.

5a. Vir Dei 5b. Semper quid frequens sanctorum limina fragilis miseriae cum terebat, videbat, die ac nocte subditus onmis sancti cum lacriniis Domiuo orans erat; suffragia poscebat.

6 a. Acpostponensartemoranigenae 6b. Quisetlinivitpercussumunum medicinae a serpente eligebat aliumque aromatum species arreptum a daemone, de sacrata precum pyxide, et sedavit naufragis mare.

7 a. Nutu Dei tempore aliquo 7b. Seinel absente condomestico hospitatur liquit quendam cura quodam Veredemio, corporea valetudo, miraculis claro qui surgit sanus ot stella radio. orante Aegidio. ;

— 144 —

8a. Summis intercessoribus 8b. 0, quem solum in vepribu» secum muUiplicatis iiabitantem et dumis non est fraudatus triennio a quibuslibet lactabat cerva

desideriis. vice nutricis !

9 a. Quin etiam itb. Cum secreti regi Francorum commissi tristis Carolo orans perpetratio veniam impetravit datam imponitur scripta altari a Domino, ab angelo.

lOa. Denique 10 b. Liberet inventus absque dolo et nos de tribulatione macula, varia regna possidens patris, tilii cum iustis aeternalia, ct spiritus sancti gratia.

iliss. nis. Aquisgranense saec. 11. Cod Aichivii Cnlonien. 270. add. saec. lo. — Mit Melodii-. — 6a, 5 sacra. — Beachtenswert ist die Assonanz.

152. De sancto Aegidio.

1. Sancti merita Aegidii inclita.

2 a. Verendae sanctitatis 2b. Pro posse atque nosse ac monacliorum praesulis, organa uostra concrepent.

3 a. Sednlas laudes 3b. Tanto patrono quoque semper feramus ac digno sacerdoti.

4a. lilius exortus est ductus 4b. Huius pater fulsit virtute, ex nobili genere Tlieodorus nomine.

5 a. In fide christianissimus 5b. Ilinc genetrix eius noscitur est dictus ille genitor; et Pelagia humilis.

6 a. Atbenarum civitas 6b. De quo gaudet sanctaque docilis fovit filium, iubilat nunc ecclesia.

7 a. Disciplinae mancipatus, 7b. Collaetare condignanter, pueriiia Graeca natio, transcurrens, subtilibus quae comportasti talem studuit, et tantum.

8 a. luvenili aetate stratus 8b. Ut conmagistrum et doctorem pneumatica pusionem informatur doctrina, omnes scirent imbuti.

9a. Crevit virtute, 9b. Tunicani dedit dum iuvenilem duxit pauperi obvianti aetatem. puero. ; ; ;

— 145 —

10 a. Signis claruil lOb. Praeclaruit multis, antequam multimodaque monachicani vitam virtutum habitu duxerat copia.

11 a. Sopliiam despexit humanam, llb, Ipse fide subnixus vera nactus est confracta Aegidius sed angelicara. scit redintegrare integra,

12 a. Ipse hodie 12 b. Ipse hodie nos servulos ad caelorum suos donet munere gaudia digne ductus angelico, et civibus veniam caelorum implorando a Christo; est iunctus pro meritis.

13. Quo ipse gloriosus triumphat.

Miss. Brandenburgense imp. Lipsiae 1516. — 3b, 2 sacerdote. — 8a, 1 Qiii invenili. — lOb, 3 in liabitu. — 11 b, 1 .subnixius. — 12 b, 4 est et. — 12b, 6 prorneritis. — Melodie offenbar. Sancti merita Benedicti, welche SequenK auch iu mancher Hinsicht als Vorlage dietite.

153. De sancta Agatha.

1 a. Gioriosae Ib, Salvatorem, Virginis Agathae festum Victricem qui fortem fecit, Celebremus CoUaudemus.

2 a. Haec aetate viridis 2b. Restitit in acie Quinctiani praesidis Pro corona gloriae Forti mente Non marcente.

3 a. Jsihil, ait, tutius 3b. Deum unum astruo, Nostra tide, verius Deos falsos respuo Christicola Et idola.

•ia. Pornae septem filiae 4b. Hanc moUire virginera Matris Euphodrysiae Propter pulchritudinem Turpes vere Accessere.

5 a. Non terretur vulnere 5 b. His medendis artubus Nec moUitar raunerc, Praesto est sanctus Petrus Torquetur in ubere, Verbo curans vulnera Stridet igne. Quam benigne.

tla. Virgo laetissima, 6b. Tu nobis obtine Sis nobis optima Tuo precamine Tutrix corporis Ab omni raundum et animae; cor criminc.

Grad. ms. Aquisgranense anni 1330. Cod. Capit. Aquisgranen. XIV. 6a, 1 Agatha laetissima. — Melodie: Laetabundu.s. Blume, Sequentiae Ineditae. VIII. 10 ; ;

— 140 —

154. De sancta Agatha.

stirpe nata, 1 a. Christo laudes concinanius Ib. Virgo clara Nos, qai sanctae celebraraus Mundo placens, Deo grata Agatliae solleniiiia. Per raorum insignia.

complacere 2 a. FloreDS hortus honestate 2b. Sed plus Christo Et serinonis venustate Atque bonis praepoUere Placuit hominibus Studuit operibus.

3a. Huius fama redolebat 3b. Quinlianus, servus pecuniae, Et in cunctis recurrebat Totus studens idololatriae, Saeculorum tinibus. Suis tribunalibus

4a. lllam iubet praeseutari, 4b. Hanc conatur intlectere, Ut diversis consummari Tentat quoque seducere Possit cruciatibus. Mentem malis artibus.

5 a. lUam ergo deludendam 5b. Christianam abnegare Et a vero dimovenilam IS'ec consentit violare Tradit Aplirodisiae lura pudicitiae.

6 a. Eius quippe mens fundata 6b. Tunc immitis Quintianus, Et in Christo solidata Velut fera inhumanus Verbis nescit cedere. Educit e carecic.

7a. In catasta sublevatur, 7b. Sed perstat immobilis Et mamilla cruciutur Puella praenobilis, Amputanda penitus. Roborata caelilus.

8a. Testas atque prunas dari 8b. 0 quam dire cniciatur, lubet statini, volutari Dum hinc testis laniatur. Super istas, binc cremari Iiide tiammis ustulatur Nuda carne virginem. Pium spargens sanguinem. y a. Gratulantes tuae laudi, 9b. Tu, quae fianimas cxurantes Virgo sancta, nos exaudi Aetnae montis et crepantes Et in malis constitutos Glubos ignis repressisti, Huius vitae redde tutos Fac uos coram Deo sisti Per tua sufifragia. Post mundi naufragia.

ms. anni 1.585—87. Sequent. Kavennatense Cod. Classen. 360 ( 1:39. -5. S). — 4b, 2 Tentat et s. — Melodie offenbar: Laudes crucis; aber gekiirzt.

155. De saneta Agatha.

la. Propugnans in stadio, Ib. Fortis plus quam femina, Agatha, cum gaudio Tirgo, vincis agraina Mammas das pro superis; Ministrorum sceleris. — 147 —

2a. Tu constanter immauia 2b. Ubx sponsi consortia, Pertulisti supplicia Amplexus et solacia FroCiiristo,sponsogloriae; Obtines nunc in requie. Sic, rosa patientiae, Palniam ferens victoriae Transisti ad caelestia,

3a. 0 tu, virgo tam beata, 3b. Aufer iras el dolores, Multis signis decorata, Mentes fove, forma mores

Mihi sis propitia ; Pietatis gratia.

4a. Piae matris pia proles, 4b. Eius sancta pia prece Hic purgatum, fiuando voles, Tu me de secunda nece, Transfer me ad supera, Pie lesu, libera.

Oration. et Sequent. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. .521. — 4b, 1 Agatliae, was nicht in den Rhythmus pafst. — Die erste Strophe ist ffleich der dritten .Strophe in der Sequenz de Virgiuibus: ,,Novas Si'>ii plantulas'' (Aual. Hyran. XXXVII, Nr. 345); ob dort oder hier die Anleihe geraacht ist, kann icli nicbt entscheiden. — Ebenso bleibt fraglich, ob vor- stehende Dichtung trotz ihres Piatzes ia der Hs. unter Sequenzen nicht ein Keimgebet ist.

I5(i. In Translatione s. Agathae.

1 a. Eia, fratres, personemus 1 b. Imitantes nielodia regi regum cantica superos barmonica.

2a. tlac in die raartyris sunt 2b. Liberari prece cuius Agathae sollemnia, creditur haec patria.

3 a. Nostra cuius festuin iuve 3 b. Sublimata pro ipsius percolit ecclesia corporis praesentia.

4a. Lugens illam te fateris 4b. Quam se gaudet assecutam amisisse, Graecia, Trinacris provincia.

5a. Nostrum fuit, quod habemus; 5b. Tu furaris omnes sanctos, cur ex istis invida? sed non inde perfida.

6a. Tuque gaude speciali 6b. Gaudiique tui melos gaudio, Catania, temperet modestia.

7a. Absit luxus et, quae[niundum 7b. lam abunde regnat in his

voiat, avaritia ; satanae malitia.

8a. Absint fastus, qui seductos 8b. Et salvatrix Cbristo dante pertrahunt ad vitia, nobis assit gratia.

9a. Qua docente nostrae carni 9b. Et iuvante premat eius meus exsistat domina fortiter raolimina. 10* ;;

— 148 —

10 a. Pax tranquillet et conectat lOb. Sic astantis et ovautis parilis concordia populi praecordia.

11 a. Virgo nitens atque potens 11 b. Cuius nomen penetravit imperatrix, Agallia, orbis huius climata,

12 a. Ora sponsuni, tuis facta 12b. Det ut nobis, quibus gaudes, servulis propitia. adipisci gaudia.

Trop. ms. Catanense saec. 12. Cod. Matriten. (CoUectio Barbieri) s. n. Misset-Weale, II p. 496; dort entlehnte ich den Text. — 12b, 1 Et.

157. De sancta Agnete.

1 a. Salvatori iubilenius Ib. Agnum Dei veneremur Et devotc praediceinus Et Agneti coUaetemur Ipsius magnalia Solenini laetitia.

2 a. Agnum Agnes aniplexatur, 2b. Sponsum amans vere vivum Agnum laeta comitatur Sponsum spernit corruptivum Inter pacis lilia Et eius spousalia.

3 a. Dum intendit scholae morum, 3b. In aetate primitiva, Luxus cavet lascivorum Carnis terit incentiva, Et mundi ludibria; Pudoris naufragia.

4 a. Castitatis compta lauro 4b. Mundus ille iam vilescit, Fide fulget velut auro, Mcnte votoque liquescit Fide vincit omnia; In sponsi cellaria.

5 a. A quo sunipsit mel dulcoris 5b. Haustu sacro rubent geiiae Et iusigne lac pudoris Caput lenit iugum lene, Et rausta rubentia; Crucis Cbristi gloria.

6a. Adulescens mentis dirae, 6b. Agnem quaerit occupare, Auctor doli, fomes irae, Agni thorum maculare, Yitiorum facula, Agni sine macula.

7 a. Scd non cedit blandimentis 7 b. Reddit Christo dignam vicem, Nec succunibit in tornientis Dum pro Christo dat cervicem Fidelis virguncula; Ad raortis pericula.

8a. Agno Dei laus aetema 8b. Det et nobis per Agnetem Et Agncti lux superna Pacem Cbristus et quietem Per aeterua saecula; Post vitae curricula.

Grad. uis. Arnoldi Aquisgranensis saec. 13. iu. Cod. Capit. Aqui graneu. XII. ;

— 149 —

158. De sancta Agnete

1 a. Caeli regein prosequentes Ib Gratulentur et vincentes Laudant nuptum nescientes, CoUaudando taetras gentes Singulare concinentes Per torporem ingerentes Melos ac tripudia. Menti multa vitia.

2 a. Super Christum in amore, 2b. Flagrat vultus ex candore,

Coinmendatum pro decore, Rubent genae e.\ cruore, Se tuudando rairo more Cor perversi prae dolore Agnes agnum sequitur. Pro contemptu pungitur.

3a. Pauperfatis norma recta 3 b. Praecursoris, quem monstravit, Sic poUebat, dum despecta Agnes agnum imploravit Stulti dona nec accepta Unum proque se sacravit Sunt gemmarum milia. [Caeli] propter praemia.

4a. Gestis nomen non discordat, 4b. Fidem laudans Christianam Hostem sponso dum concordat, vestera Romanam Prece vitae quem recordat Cuin puella spernit vanam, Stratum inter funera. Cultus probrans scelera.

5a. Spe fraudata decumbenti, 5b. Hic elecfam Christi gentem Pro amore saevienti, Probatmortesurgens, mentem Luce cadit irruenti, Paganoruni pestilentem Praefocator aifuit. Kefrenari voluit.

6 a. lam depulso patre tristi 6b. Ubi suos incensores Igni dant furenfes isti Ignis torquet [per] dolores, Hanc amictam veste Christi, Cum pro Christo sparsit rores, Quam de caelo possidet; Et iliaesa residet.

7a. 0 triumphans benedicta, 7b. Et pastorem mox seciita Ense collo sacro licta, Mente munda sic soluta, Cura menti nunc inflicta De terrore duc ad tuta Prece, virgo, vulnera Kegna regis, aethera.

Oration. et Miss. ms. Franciscanum saec. 15. Cod. Vatican. 4758. — la, 3 continentes. — 3 b, 3 se stravit. — 3b, 4 uiilesbar. — 4a, 3 vita. — 6b, 3 Quem pro Christi. — Manche Stellen, besonders Str. 5a u. 5b bieiben dunkel. — Den Text vermittelte mir Eev. II. Bannister.

159. De sancto Albanu M.

1. Laude iucundentur angelorum agmina,

2a. Et nostra chorea personet 2b. Sacrosancta concelebrando digna laudum hodiernae omnitenenti carmina festivitatis gaudia. — 150 —

3a. Gaudet ecclesia, 3b. Albani, martyris Christi sponsa, gloriosi, prole mater veneranda et fide virgo pudica, nunc extollendo merita.

4a. 0 praecelsa, 4b. Quae victorcs 0 praedicanda post labores divinae dignationis sempiterna suos donat gratia! gloria.

5a. Quos praedicta 5b. In caelesti cruciamina cives regia ferentes ut puerpera laeta cernit ecclesia.

6a. Ut stella emicans 6b. Albanus roseo praeclara cruore inter martyrum sidera compsit haec sollemnia.

7 a. Qui gratia divina 7b. Trinitatis gloriani, evocatus ad astra unitatis naturam fide atque miranda praedicaus Ariana claruit vita. vicit dogmata.

8 a. Studia tam pia 8b. Ad regna superna gerens in tide catholica lucra deportavit maxiraa.

9 a. Post niulta exacta proelia 9b. Sanctorum sancto consortia tyrannide [devicta] cum martyrii palma potitur corona; plena sunt gaudia.

10 a. 0 Albane 10 b. Pelle mala, martyr, ave, praebe bona dux in regis curia; in sanctorum patria.

11. Quo fruamur vita aeterna.

Miss. ms. Secoviense (Monast.) anni 1320. Cod. Graecen. 469. A. — Miss. ms. Secoviense (Dioec.) saec. '*/i5. Cod. Salisburgen. V 3 B 20. B. — Miss. nis. Salisburgense saec. 14. Cod. Salisburgen. V 3 H 132. C. — Miss. nvi. Salisburgeuse saec. '*|i5. Clm. Monacen. 15719. D. — Miss. ms. Salis- bmgense saec. 15. Cod. Musaei German. 22 932. E. — Miss. nis. Pataviense saec. "/u. Cod. Salisburgen. V 3 H 133. add. snec. 15. F. — Miss. ms. Stubenberg-ense saec. ("/u et) 15. Cod. Graecen. 281. G. — Miss. ms. Viridis Silvae auni 1466. Cod. Paulan. 25. 2. 80. (Blas. memb. 59). H. — 1—6a incl. fehlen H. — 1, 1 iucundetur A. — 2a, 1 Ut DG. — 2a, 2 laudem E. 2b, 1 concelebrans CFG; celebrans E. — 3a, 1 Gaude BCF. — 3a, 4 virgo tide A. — 3b, 2 gloriosi fehlt AG. — 4a, 3 praedicationis A. — 4b, 3 donet A. — 5a, 3 per te haec ut BDG; per te hic ut E; per te ut A; hic ut CF. 5b, 1 Tu caeli E; In caeli ABCDFG. — 6a, 1 Tu stella E. — 7a, 2 evoca- ta E. — 7b, 1 gloria A. — 8a, 2 gens in D. — aa, 1 proelia fehlt E. 9b, 1 sacro coiisortio CEFG. — 10 a, 3 regia curia EH. — Melodie: Eia turma (cfr. Aual. Hym. X, Nr. 238). ;

- 151 —

160. De sancto Albino M.

1 a. Lauda, Sion sacra, Deum Ib. Sic laademus pio more, Digna laude laudans eum, Ne discordet mens ab ore Quem decet laudatio; Psallens Dei filio

2 a. Pro triumpho beatorum 2b. Quos pro fide decertantes Martyrum et prolectorum Et in tide triumphantes Speciali gratiu, Caeli fovet curia.

3 a. In personis Deum trinum 3 b. Britannorum primitivum, Collaudenius per Albinum, Confitentem Deum vivum Martyrem magniticum Per verbum deiticum. ; Deus periaudabilis, Dei verbum veritas, In sanctis mirabilis Quo fugatur falsitas, Hunc marlyrem exaltat, Sanctum hunc illuminat,

4 a. Clerici quod hausit ore, 4b. Cuius tcctus induniento Hospitis quem pavit more Cum tidei sacramento Pietatis studio. Se tradit iudicio,

5 a. Quo confessus Christi tidem, 5b. Neque minis deterreri Plagis caesus, stat ut pridem Potest neque demulceri Animi constantia; ludicis instantia.

6 a. Tandem ductus decollari 6 b. Montis tendit in cacumen, Undam vidit exsiccari Quo producit prece tlumen Eius sub vestigiis. lam florens prodigiis.

7 a. Lictor stupens Deum credit, 7b. Cui mora iam abscedit, Lictor furens sanctumcaedit, Nam vindicta mox succedit, Capite praeciditur Dum visus eicitur.

8a. Lictor prior decollatur, 8b. Aegri plures convalescunt, Sequens vero niutilatur Et virtutes percrebrescunt Membrorum excidio. Divino praesidio.

^•a. Quare iudex vi novorum 9b. Felix ergo martyrium, Perculsus niiraculorum Per quod furor gentilium, Mox cessavit a sanctorum Tortoruni horribilium, Nece ac saevitia. Cessat Dei gratia.

10 a. Romam ornat Britannia, 10 b. Quae laetata hoc patrono Per Romam Aleniannia Et ditata tanto dono Claret et in Teutonia Laudes reddat summo bono Praecellens Colonia, Christo per praeconia. r

— 152 —

lla. 0 spectabilis Albiue, 1 1 b. Ingruentis niortis bora Vas electum sine fine Christum, Christi martyr. Aegris esto medicinae, ora, Salus tutor et ruinae Interrumpat ne nos raora, Totius miseriae. Dignis votis elabora Pro perenni requie.

Miss. ms. S. Mariae in Capitolio saec. '*/i6. Ood. S. Mariae in Capitolio Colonien. s. n. A. — Oration. et Sequent ms, Campense anui 1462. Cod, Darni.stadien .521. U. — 2a, 2 et peccatorum A. — 3a, 4 sq. Deus niagnus

atque laudabilis | VA in sanctis atque niirabilis A. — 3a, 5 exaltat martyrem A. — 4a, 1 Clerici quidem 13. — 6a, 2 videns A. — 7b, 1 mora non B. —

11 b, 1 Ingruente B. — Melodie offenbar: Lauda Sion. — Cberschrift in B : „De sancto Albino protomartyre Angliae, cuius corpus in raouasterio s. Panthaleonis in Colonia requiescit". — Albinus und Albanus protomartj' ( Angliae) werden bekanntlich identifiziert.

101. In lestu s. Andreae apostoli.

1 a. Corda manibus levontur 1 b. Adtst dies, quo beatus Et sonoris accendeniur Hinc Audreas est vocatus Vocibus praecordia; Ad caeli palatia.

2 a. Retc quondam laxans mari, 2b. Uno praedicantis dicto Dono tractus singulari Gubernaculo relicto Fit piscator hominum. Imitatus Dominum.

3a. Hic dum verbum oflfert Dei 3 b. Furit tyrannus Aegeas, Signis poUens, mox Achaei Caesus flagris et Andreas Dei credunt filio. Damnatur suspendio.

4a. Biduo perstans in poenis 4 b, Et ue vivus cedat cruci, Christum praedicat egenis Se commisit summo duci Spretis cruciatibus, Ferendum caelestibus.

5 a. rectora tundentes rea 5b. Ut exuti carnis mole Rogitamus te, Andrea, Mereamur vero sole Alternatis precibus, Frui cum caelitibus.

Grad. ms. Praedicat. Insulensium (Arosiae) .saec. "/ip. Cod. Upsalen. C .513. — Ib, 3 neben „palatia" die Korrektur ^fastigia". — Cfr. Klemmiug III, p. 4 sq.

162. De sancta Anna.

1. Ave, mater, Deo digna, ave, mitis, dulcis et benigna.

2a. Ave, pia laude 2b. Quia per te venit dignissima hominum, salus, spes et gaudium. ;

— 153 —

3a. In te, beata, 3b. Quae te mundavit descendit caelestis gratia, ab omni carnis lascivia

la. Et fecit dignam, 4b. Quam,.mater sancta, ut digna digne filiam tibi angelo Domini generares dignissimam, nuntiante concepisti,

5 a. £t eam genuisti 5b. Sit illa benedicta cum honore nativitas, et gaudio, in qua muadus 0 felix domina. est illuminatus.

6a. 0 pia 6b. Te iure mater Anna, laetare, fideles cuncti laudant quia fuisti digna [ct] felicem praedicant portare Mariam, et honorant, quia praeclaram per fructum virginem, summi tuum ingressus regis genetricem. cst mundi Dominus.

7 a. Tu es dignissima 7b. Suscipe, domina, laude et honore, o tuorum fidelium mater mellitlua. clementer carmina.

8 a. Et te laudantes 8b. A cunctis purga pie respice, vitiis et fac manum [tuam] porrige consortes [nos] supernis in adversis deliciis.

9a. Virtutibus cor illustra 9b. In curia cacli sita, et dirige ne deseras opera nostra, nos in hac vita.

lOa. In horrenda mortis bora, lOb. Adduc tecum prolem tuam raater piissima, atque exercitum nobis peccatoribus sanctorum angelorum indignis succurre cum ceteris caeli sine mora. primatibus,

11 a. Ut in aspectu vestro 11 b. Mater benigna, tu nos daemonum caterva ad vitam consigna velut fumus dispergatur. et intercede pi"0 nobis,

12. Ut per te, pia domina, cernamus in gloria tuae natae filium, quj salus est humilium.

Miss. ms. Teplense anni 1460. Cod. Teplen. 172. — 4a, 1 Ut, aber ein kleines e im U. — 7b, 1 Suseipe ergo. — lOa, 8 implora nobis. — Melodie wahrscheinlich: Psallite (cfr. Aual. Hymn. A'III, Nr. 228). — 154 —

163. De sancta Anna.

1 a. 0 rosa vernalis, 1 b. Virgiiiis exiraiac Virtutum consita malis, Radix sincera Mariae.

2 a. Plaudis in aethereis 2b. Nos miseros, dia, 0 felix Anna cboreis; Benedic cum prole Maria

3 a. Cunique loseph genero, 3 b. Atque, tuo caro Mariae coniuge sancto loachim, felice marito,

4 b. Ac cunctis natis De stirpe tua generatis.

Miss. Piagense imp. Lipsiae 1.522. — Die Sequenz findet sich in dem „Officium Missae sanctorum omnium e.xsistentium de genealogia salvatoris nostri lesu Christi'" ; die leoninischen Hexameter sind Entlehnungen aus dem rhythmisehen Anna-Officium.

I(i4. In festo sanctae Annae.

1 a. Dulcis lesu matris pater, 1 b. Florent rebus ac virtute : loacliim, et Anna mater, Ac transacta iuventute, lusti, natu nobiles, Duni putantur steriles,

2 a. Ex his prodit flos Maria, 2b. Flos decoris et virtutis, Florem tiorum virgo pia Flos odoris et salutis, Ferens, Dei fiiium, Fragrans sicut lilium

3a. 0 ludaea, 3b. Genitores Mortis rea, Nunc honores, Cur non credis Honorata Et oboedis, Et ornata Ut claros christiferae Tanto Dei munere?

4a. 0 Maria, fios parentum, 1 b. Fac concives angelorum, Mundi decus, oruamciitum. Qui tuorum genitorum Sf.lus, lux, laetitia. Efferunt praeconia.

Miss. Upsalense imp. s. 1. et a. (ca. 1487). A. — Miss. Upsalense imp. Basileae 1513. li. — Inhaltlich geht die Sequenz auf die hh. Joachim und Anna, wenngleich sie auf das Fest der letzteren alleiu verwendet erscheint. — Vgl. Klemming III, 8.

165. De sancta Anua.

la. Felix mundus, Ib. Magis felix ex caeli lumine Annae progenic, Mira sursum De qua natae in altitudiuc, tres sanctae filiae De stellarum ordine Clara gignunt sidera Fulgens pulchritudine, At.traque stellifera. ;

— 155 —

2 a. Prima parit 2b. Haec, quam Deus Mariam caelicam, servavit virginem, Quae praecessit Verum Deura vitam angclicam parit et hominem, Florens arca gratiae, Caelum sapientiac Templum regis gloriae; Solemque iustitiac.

3 a. Hic praedulcis 3b. lustum parit in suo sanguine lacobum altera, Nos expulsos loseph, ludam, lavit a crimine, Simonem socia, Adoptans in filios Viros apostolicos, Et regni consocios. Virtute magnificos.

4 a. Hinc Maiorem 4b. Anna Dei Maria lacobum tot beneficiis Sequens parit Coniugatis lohannemque probum, praeit et gratiis, Qui Christi mirificum Tot stellis novitiam Scripsit evangelium. Ditavit ecclesiam.

5a. Delc nostras, 5b. 0 Maria, Anna, miserias dulce refugium, Deus in te Confer Annae monstrat eximias per patrocinium Virtutes potentiae Nos sanctorum gaudiis Dotesque clementiae. Perfrui perpetuis.

Miss. lus. Hospitalen. s. Birgittae saec. 14 Cod. Vatican. 5742. A. — Miss. ms. Scarense saec. 15. Cod. Upsalen. C 427. B. — Miss. ms. Upsa- lense saec. 15. Cod. Upsalen. C 420. C. — Collect. ms. Vadstenense saec. 15. Cod. Upsalen. C 2'6. D. — Miss. Stregnense inip. Lubecae 1487. E. — Miss. Lundense imp. Parisiis 1514. F. — 1 b, 2 propagine BC. — 2b, 1 Deus fehlt A. — 3a, 5 Adoptatus C. — 3 b, 4 Simonemque F. — 4a, 1 sq. Maria niaiorem EF. — 4b, 1 Anna de tot F. — 4b, 'i Coniugatos D;

Coniugatas AE; Non ingrata | fuit et gratiis F. — 4b, 4 gratias C. — 5a, 6 Decusque D. — Melodie (in DJ: Nativitas Mariae virginis; nur sind alle Strophen nach Strophe 1 umgestaltet, was insofem keine Schwierigkeit bot, als dabei die gleiclie Silbenzahl blieb. — In D stelit die Sequenz bei dem Anna-Officium „Felix orbis felix hora" (Anal. Hymn. XXV, Nr. 21); da letzteres deni Bischof Nicolaus Hermanni vou Linkoping zu- geschrieben -wird, so diirfte derselbe wohl auch Verfasser dieser Sequena sein. — Cfr. Kleniming IH, p. 9 sqq.

16C. „ln festo s. Matris Annae."

1 a. Gaude, rutilans aurora, Ib. Anna recte nuncuparis, Felix Anna et decora, Gratia interpretaris, Quot nunc angelica ora Partus tuus salutaris Te laudant cum filia! Tot salvavit railia. ; ;

— 156 —

2a. Gaude, quia concepisti 2b. Quam angclus salutavit:

Matrem Dei lesu Christi, „Paries filium David" ; Hanc Mariam peperisti Quam loachim procreavit Magna cum laetitia In sua iustitia.

3a, Paris inde duas pias, 3b. Hi caelorum in conventu Parens fecunda, Marias, Angelorum cum concentu Quaruni nati nobis vias Tecum pio interventu Vitae praedicaverant. Coronas aeceperant.

4a. Salve, mater matris Christi, 4b. Ergo, Anna, nos emenda, In morte salvatrix tristi, Emendatos nos commenda Nos ad dextram iube sisti Tuis natis ad habenda Ducens ad caelestia. Sempiterna gaudia.

Grad. ms. Praedifat. Insulensiutn (Arosiae) .saec. '^/le. Cod. Upsalen. C 513. A. — Miss. Aljoense inip. Lubecae 1488. B. — 2b, 1 Nam hanc angelus nuntiavit B. — 2h, 2 Paritutara B. — 3a u. 3b sind umgedichtet und ent- stellt in B:

3 a. Hinc, Anna. duas pias 3b. Hi nunc tecum iucundantur, Genui.sti Marias, Psallant modo et laetanfur Quarum partus gentium vias Gratiaque satiantur, Sorte praedicaverunt Qui iussa Cliristi impleverunt.

Melodie : Verbum bonum, mit Wiederholung der Schlufsstrophe. tfbrigens ist Str 4b fast wortlich aua der Sequenz „Verbuni bonura" ent- lehnt. — Cfr. Kleinming III, p. 21 sq.

167. De sancto Annone.

1 a. Gaude, felix Agrippina, 1 b. His translatis, illis stratis, Quam patronis tot divina Iste in te sublimatis Beat opulenfia Praesulatur glorin.

2a. Kevereri licet noris, 2b. Qui te Cliristo genuerunt Omnes tamen sunt maioris Et caelestis effecerunt Patres reverentiae, Coheredem patriae.

3a. Inter quos, ut lux solaris, 3b. Fidem vulgi, normam cleri Sparsit in te singularis Reformando librani veri Anno decus radii; Dirigit iudicii.

4 a. Atrox malis bonis suevit 4b. Veste fretus cilicina, Misereri, quia crevit Cuius erat in divina Secum miseratio. Lege meditatio,

5a. Stat invictus nec movetur, 5b. Imbres sedat verbo densos, Licet crebro molestetur Curat caecos et suspensos A malorum fremitu. Solvit ab interitu. ;

- 157 —

6a, Ut modernis det exerapla, 6b. Sanctos Dei persequentcm Quinque strueus dotat templa Palatium dat amentem Larga rerum copia. Prece caelo pervia.

7 a. Quem obumbrat celebrantem 7b. Mala, quibus iam vexatur Missas arasve sacrantem Mundos, caelo speculatur Splendor lucis caelicae. Ab orco horritice

8a. Sanctusmigrat,quemsanctorum 8b. Navi datus per se citus Capsae cingunt patronorum, Rlienum transit, carpenslitus Processu septemdii. Altioris fluvii.

9 a. Ut in curis languidorum 9b. Novi civis meritorum Et pressuris oppressorum Fascis pandit malignoram , Dei dispensatio Cessat aemulatio.

10 a. 0 largitor omnis boni, 10 b. Ut psallamus cum beato : Tanti patris ac patroni Tibi patri sit ac nato Salva nos intuitu, Laus cum sancto spiritu.

Miss. Coloniense iiiip. Parisiis 1514. A. — Miss. Coloniense inip. Parisiis 1520. H. — Ib, 3 Praesulatus AB. — 4a, 2 Miserere A. — 5a, 3 A fehlt AB. — 9b, 2 L. Fasces V — 10 a, 1 omne boni A.

168. De sancto Ansgario.

1 a. Virtus sancti spiritus 1 b. Quod tide catiinlica Radiando caelitus Gens instructa Danica Informat Ansgarium, Fiat pars fidelium.

2 a. In deorum cultibus 2b. Mundi staus in ultimo Et errorum fluctibus Patri datur optimo Agitata Suecia, Illustranda gratia.

3a. Regis dux erapyrei 3b. Pro catervis hostium Margaritas tidei Caeli pandit ostium Spargit infidelibus, Signis et virtutibus.

4a. lam conversi perfidi 4b. Cessat cultus idoli, Christum quaerunt fervidi Astat fides populi Totis desideriis; Christi sacrificiis.

5a. Christe, lux credentium, 5b. Da virtutis meritum, Dulcis amor mentium, Da salutis aditum Eius patrocinio In perenni gaudio.

Miss. ms. Upsalense saec. 15. Cod. Upsalen. C 420. A. — Miss. ms. Scarense saec. 15. Cod. Upsalen. C 427. B. — Collect. nis. Vadstenense saec. 15. Cod. Upsalen. C 23. C. — Grad. [Suecicum] imp. Lubecae 149* D. — Ib, 2 Gens instruit tu Danica A. — 4a, 1 Nam D. — Melodie: Veni sancte spiritus. — Cfr. Klemming I, 8 sq. — 158 —

169. De sancto Ansgario.

1 a. lucundare, plebs Bremensis, 1 b, Laeta laeto psalle tono De tam miris et immensis Glorioso de patrono, Donis tibi hic ostensis Triumphante summo throiio, Cum decore vario. Beato Anschario.

2a. Forma vitae Romanorum, 2 b. Antris snb Corbeiae fotus, Pontifex Nordalbingorum Cunctis sanctitate notus, Arce tenet in polorum Sic ad summum fit promotus Mercedem negotio. Gradum sacerdotio.

3a. Dispensator liic tidelis 3b. Corda sicca barbarorum Danos adit tensis velis, Dulci de eloquiorum Agnum dominantem caelis Fonte rigans divinorum, Terrae pandit tinibus, Signis et virtutibus.

4a. Victor trium tit regnorura, 4b. fide fulget gens Danorum Fana stravit profanorum Sveonumque, Norvvehorum, Cultu vano idolorum Grandlandorum, Islandorum Facto prorsus exsule. Sub Bremensi praesule.

6a. 0 mens tendens ad superna, 5 b. Flet antistes in agone 0 sal terrae, o lucerna Se frustrari spe coronae, Luce splendens sempiterna, Repromissa visione Latens non sub modiol Spirans pro martyrio.

6a. Calice de passionis 6b. Inter pvobra tot tortorum, Bibit veri Salomonis, Fremitus tot tyranorum, Licet citra vim mucronis, Fidei persecutorum, Mortis cruciamina, Vitae tot discrimina,

7 a. Speculandi spe quietis 7 b, Nunc in imis operatur, Cellam struit in rubetis, Nunc in summis contempla- Pastum, potum, Ceres, Thetis tur, Cui dant libamine. Duplex ita colebatur Vita sacro flamine,

8a. Cum triumphi Gades fixit, 8 b. Corde sursum elevato Christo, cui totus vixit, Fratribusque vale dato „Hunc commendo tibi dixit, " , Raptu rapitur beato „Iesu boue, spiritum". Caeli ad exercitum.

9a. 0 Anschari, pastor pie, 9 b. In hac valle peregrina Venerantum te hoc die Gregem ad ovile mina, Esto ductor huius viae Ne errantem faux lupina In virtutnm gressibus. Saevis voret morsibus. Miss. Bremcnse imp Argeatinae 1511. — Daa Exemplar in der Bibliothek des Herzogs von Parma enthalt neben den Druekfehlern schon von einer Hand des 16/17. Jahrhunderts verschiedene Korrekturea: Ib, 1 psalle cano,

Korrekt. : psalle tono. — 2a, 2 Norbalbingorum, Korrekt. : Nordalbingorum — 2b, 4 sacerdotium, nicht corrigiert. — 4a, 4 exsulem, nicht corrigiert. —

4b, 8 Grandlandeum, Korrekt. : Grandlandorum. — 9a, 4 Virlutum gressibus, Korrekt.: In virtutuiii g. — Vgl. Lebrecht Dreves, Leben des hl. Ansgar. Paderborn 1864. — Vcrfasser der Sequenz ist Konrad Benne (Lebr. Dreves, Gcschichte der kathol. Gemeinden zu Hamburg n. Altona. Scluiffhausen, 1866. S. 31, Anm.).

170. De sancto Antoniiio M.

1. Laus angelica simul et phalanx uranica

2 a. Christo regi 2 b. Quem paterna voce clara iubilant resideutem in dextra super astra consona venerantur cernua melodum praeconia, electorum agmina;

a. Patriarcliarum bis scna 3 b. Clarificata intonat ac prophetica apostolica contio sancta, gloria necnon quorum vera et laurea replevit praesagia, martyrum purpurea.

4a. Inter quos rosea 4b. Astrea gessisti emicat palnia quam supra regna tua, 0 martyr pie immolans te, sacer, per Antonine, saecia Deo ut sol inter sidera; accepta libamina.

5 a. Ergo, martyr, 5 b. Atque nostra lautum cantica defer in aethra Audiat pietas Votira munia tua, quac j)rona atque festira reboat [haec] caterva; dici acromata, Sint grata tibi tuorum Unde tua laus resonat tinnula organa, voce melliflua.

6 a. Nos taa vernantia 6 b. Caelica super arva pangimus tropaea nos nostraque tu fer concinna harmonia; augens digna praemia,

7a. Regiam ubi ad mensam 7 b. Nec contubernia nostra fercula reproba capiamus sint extrusa aeterna cum sanctis virginum cum turba omnibus induti veste vacua flente oliva praeclara, vascula. — 100 —

8a. 0 Antoniue inclite, 8b. Et prccum vota triplica excusa pro tua, nostra omnia scelera quam possides, plebicula,

9a. Ac veniam impetra, 9b. Ul aquilarum vita, IJt tecum vitu jiuamur Quae [jcr dirersa fluenta intm spirantid te forma angelica jjaradist gramina, tulerunt ad hacc litora; Renovata Ubi tua inventnte nostra rutilant merita,

10 a. Spirant et sedula lOb. Fiunt angelorum amoenaque contigua crebra virtutum z^^mata, patenter tabernacula.

1 1 a. Quocirca petimus tua 1 1 b. Ante sabsellia nobis sublimia raerita, adesto deifica,

12a. Ne nos censura 12 b, Innuat Christus perdat aequa, sed aeterna

13. Frui per saecla doxa.

1. c. j>. Prosar. ms. Moissiacense saec. 11 12. (Privatbesitz). — Daux , 138 sq. — 5a, 3 der erste Buchstabe von „Audiat" felilt; Daux erganzt ihi» falschlich durch eine Minuskel; den gleichen Irrtum wiederholt er .'>b, 1 bei Atcjue, wo das A fehlt. Infolgedessen zerstort Daux die Symnietrie der iStriiphen; er vereinigt 5a, 1 — 5 zu einer Strophe resp. Klausel, und stellt als (Segenstrophe 5a, 6— 5b, 2 hin; 5b 3—5 bildet dann bei ihm wieder eine neue Strophe, welcher 5b, 6 u. 7 als Gegenstrophe parallel sein soU. — 5b, 2 aethera. — 5b, 5 Zu „festiva acromata^ st^tt „acroamata„ cfr. Prudentius, Piristeph. 3, 323: „acronia festivum". — 5b, 6 U in Unde fehlt. — 7b, 4 miserum (I) cum turba. — 8a, 2 sq. nostra excusa omnia. — 9b, 1 In (1) aquilarum. — 11 b, 1 In te sub sellia C); bekanntlich ist „sabsellia" auch im klass. Latein ein Metonym von ,,iudicium". — 13 Erui. — Die Mclodie ist offenbar die g^leiche wie die der Martialenser .Sequenzen „CeIsa polorum" (Anal. Hymn. VII, Nr. 199: daselbst wird nach 1, 2 „Allehiia" ein- zuschieben sein, entsprecliend dcm „uranica" = 1, 3 vorstehender Sequenz), „Kegis celsa qui regif (Anal. Hymn. YII, Nr. 198; uur fehlt dort die

Einleitungsklausel I, und „Plebs redempta" (Anal. Hymn. Vll, Nr. 149; gleiclifalls ohue Einleitungsklausel). — In allen 3 Sequenzen begegneu vir in den Strophen 5 u. 9 (resp. 4 u. 8) der Sequela „Via lux veritas etc.,"

welcher in vorstehender Sequenz die Sequela 5a, ,3 sqq. „Audiat pietas" genau entspricht; der Druck hebt in den Strophen 5 n. 9 diese Seqnela hervor; ob diese Sequola „Audiat pietas" auch fiir sich allcin vorkommt, wie ihr Pendant „Via lux veritas", kann ich zur Stuude nicht sagen. Da- gegen spricht der Umstand, dass 9 b, 2 — 4 den einheitlichen Sinn der Sequela storen wurden. Vielleicht aber ist der Text in 9 b, 2—4 verderbt oder von Daux falsch gelesen. Im Vergleich zur ersten Publikation dieses Sequenzen- textes durch Daux—Morelot in den „Deux Livres choraux monastiques des

X'' et XI* siecles," (Paris 1899) weist der Text im „Tropaire-Prosiere . . de Montauriol" wenigcr Lesefehler auf; dort war z. li. gelesen worden: 1, 3

harmonica st. uranica ; 2a, 4 melodium st. melodum; 2b, 4 doctorum st. electorum etc. Unigekehrt hiefs es dort richtig: 11 b, 1 „Ante subsellia"

statt des sinnlosen „In te sub sellia" ; hat Daux das erste oder zweite Mal sicli versehen ? ;

171. De sancto Antonino M.

1. Pangat regi 1 arae tuba nostra atizans

2a. In bac celebri diecula, 2 b. Nostra eminetque cantica, laude inclita caeli penetrans semper ubique digna, convexa agalmata

3 a. Ac micans intra splendida 3 b. Caelestis aulae lumina.

4;a. Quam agoniteta 4b. Fortis, mirifica cuncta decorat pollens gloria supra titanica in aeterna saecla.

5 a. Tyrannica 5 b. Quem per dira vesania, excruciat vitaiia reprobans quaestionum impia erogafa semina, stomachans supplicia.

6a. Hic imniania 6 b. Qnae et lacunas passa poenarum agonia iactat inter flumineas; in frusta dissecat patuit procella ense corporis cuncta quibus dehiscens, sicca sacri viscera, dans hospitia.

7 a. Cives inde ab arce 7 b. Effera atque saeva assunt supera sic gentilitas, miritica praebentes dum stupet elemeuta hic obsequia; famulantia claram praeparant carinam, dumque cernit caelicolas, in qua capitis gestant facti paenitet vana sacra pignora. spernens idola.

8a. 0 Antonine inclite, 8 b. Nos erilia tropaea 0 sacer sancte, psallimus tua, o pater et fortis athleta, canoraque laude reboat dux et auriga, haec aula diva tua snnt tibi lauta tu nos cum angelica praemia chorea cum iustitia fac avere per in caelesti curia; aevum laude aeterna.

9. Tibi Christus imperat per sempitema saecula. Blume, Seqvientiae Ineditae. VIII. 11 ; ! ; ;

— 162 —

Prosar ms. Moi.ssiacense saec. 11/12. (Priratbesj tz;. — Daux 1. c, p. 140. — 1, 2 Deo aretusa: iiicLt besser verstaudlich ist Chevaliers „aretura" (Kepert. Hvmnol. Nr 314;i4); die Xereide Arethusa bringt auch keine Losunp.— Ob nicht wiedi r ein Lesefehler Dauxs? — 2 b, 1 eminetque .scheint verdachtig. 4b, 3 saecula. — 5b, 3 impie. — 6a, 3 frustra. — 6a, 4 .sq. sacri cuncta. — 6b, 3 sq. deiscens quibus procella. — 7b, 7 spernans. — 8a, 5 tibi laudi. — 8b, 7 ^avere" ist das einzige Wort, woran L)au.\ Austofs nabm; er notiert; nPour: habere"!! Jedes SchuUexikou sagt, was „avere" bedeutet. — Melodie jene dcr Martialenser Sequenz: „A 1 le v ox pr om a t C h r i s to" (Anal. Hymn. VII, Xr. 126). — .Sinnstorend ist die Interpuuktion bei Daux.

172. De sanctu A|)ullinare.

1 a. Laus Mariae filio, 1 b. Cuius nos dignatio Verbo in principio, Donet patrocinio Verbo summi genitoris, Tanti patris ac pastoris.

2a. Tantus et tam salutaris 2b. Regis caeli, terrae, maris Pater est Appollinaris, Amicus familiaris Pater pacis baiulus, Et minister sedulus.

3'a. Ad salutem peccatorum 3 b. Cuius patet vis verborum Et ruinam idolorum In luce miraculorum Princeps liunc apostolorum Surgit sana, (luam morborum Ravennam [direxerat] Strages incurvaverat

4a. Caecis visus innovatur, 4b. Liugua muti relaxatur; Et obsessa emundatur Sic ad tidem operatur Eius precuni gratia; Populorum milia.

5 a. Signum crucis elucescit, 5 b. Stans in prunis hilarescit, Cultus vanus evanescit; Pulsus urbe non quiescit, Mota patrem hinc lacescit Imnio fidem innotescit Piebs pagana fustibus. Verbis et operibus.

6a. (^tuam constanter, quo labore, 6 b. Caesum tandeni pro amore Quautis signis, quo fervore Tuo transfers cum honore Te, rex Cbriste, Ad aspectum Pater iste Et perfectum Terris fudit gentium Tui patris gaudium.

7 a. Ubi nostri memor eris 7 b. Roga Deum, ue moreris, Et pro uostris depreceris, Nos cum iustis addi veris Pontifex, excessibus; Bonis iu caelestibus.

Grad. ms. S. Georgii Coloniensis saec. 15. ex. Cod. S. Georgii Colonien. s. n. add. saec. 16. — 3b, sanat. — 4a, 2 immundatur. — 6b, 4 profectum. ; ;

— 163 -

173. De 8ancto Apollinare.

1 a, Laudemus Agollinarem, 1 b. lucuntletur plebs Ravennae, Sanctitate singularem, Cui decus dat perenne Praeclarum miraculis; Vita tanti praesulis.

2a. Urbs Ravennae, gaudeus gaude, 2 b. Pari voce, pari voto, Lauda virum dignum laude ; Tota simul et ex toto Collaudet ecclesia Concordi laetitia.

3 a. Bonus hospes signo crucis 3b. Plera siniul et parentes Reddit usum cassae lucis Proli suae congaudentes Herenaei tilio; Baiulat in fluvio.

4a. Theclam sanat a languore, Su\U et plures baptizati Virum solvens ab errore Manum dantes veritati Cum tota familia Visa Christi gratia.

5 a. Rcliquit liostis impius 5b. Exsultat Bonifatius, Puellara, quam possederat; Quia vocem recuperat.

6a. Seneni caesum fustibus 6b. Ruti domum visitat Sistunt nudis pedibus Unicamque suscitat Super prunas impii. Filiam patricii.

7a. Rufus crcdit, error cedit, 7 b. Post furorem Saturnini Multa patri plebs oboedit Martyr perfert Messalini Reprobaus sculptilia Diversa supplicia.

8a. Lepram cordis, lepram cutis 8b. Caeci, claudi, surdi, muti,

Verbo curat liic salutis; Spe salutis destituti,

Quantae fides sit virtutis, Restituti sunt saluti Attestantur opera: Prece salutifera. ya. Post tot piagas, post tot ictus 9 b. lam conregnans summo regi, Semivivus est relictus, Pie pastor, parce gregi, Tandemque die septima Ne sibi nos incorporet Victrix abscessit anima. Leo quaerens, quem devoret.

Sequeiit. ms. Ravennatense anni 1585 — 87. Cod. Classen. 360 (139. 5. S). — Ib, 3 Inclitum tanti. — 7b, 2 praefert. — 9b, 1 lanique regnans. — Cfr. Gautier, ed. III., p. 251; er citiert den Anfang dieser Sequenz mit dem Zusatz: „nous n'en possedons pas le texte. Attribution douteuse." Beides ist hiermit hinfiiUig, da ja auch aus dem Texte ersictitlich, dafs Adara von St. Victor sicher nicht als Autor in Frage kommen kann.

174. De sancto Aagastino.

1 a. Tuba clangat nostri ducis, 1 b. Nos ad pugnam coartemur, Induamus arma lucis Dum potenter cingis femur Et stemus in proelio. Spiritali gladio, 11* ;

— 164 —

2a. Pie ductor, Augustine, 2b. Contra turmas vitiorum Exemploruni ac doctrinae Duii) catervas clericorum Nos praecedis clipeo, Ordinas in cuneo.

3 a. Arca tenax tu sophiae, 3 b. Argumenta dum Platonis Cuius velut Isaiae Linquens cordi fidem ponis, Purgat Seraph labiuni, Consulens Ambrosium.

4a. A quo missns Isaiam 4 b. Praesul factus monens clerum Legis, unde carpens viam Contemptorem esse rerum, Pauli dicta perficis, Nec habentes abicis.

5 a. Hinc utrosque rege, pater, 5b. Vincla cadant, ruant muri, Ne coDcludat locus ater Hostes cedaut, stent securi Xos in fine saeculi Tuae sortis famuli.

8equent. ms. Praemonstratense saec. 14. in. Cod. Musaei Bohem. XIII A 14. — la, 2 Induamiir. — Mel. Spe mercedis et coronae.

175. De sancto Angnstino.

1. Melodiae canticis lungentes angelicis Nostra quoque gaudia

2 a. Laudemus in tympanis, 2 b. Augustinum hodie In chordis et orgauis Corona iustitiae Ipsum, cuius gratia Ditavit et gloria.

3 a. Dulce melos dulcifer 3b. Voci vita consonet, Perscnemus pariter Dulce melos personet Ad eius sollemnia; Ambarum concordia.

4a. Hic, gentilis dum fuit, 4 b. Quem carne pepererat Manicbaeis parnit, Mundo, Christo generat, Sed precum instantia Et tumens scientia

Mater illum, propria Humilis fit gratia.

5 a. Difi"erebat primnm quidem 5 b, Posse capi, sed secutus Baptizari sperans fidem Paulum Christum est indutus Humana scientia Ipsum, cuius gratia

6a. In medio ecclesiae 6b. Os repletum aperuit; Spiritu sapientiae, Doctrina sana claruit Intellectus copia, Praesulis facundia,

7a. Libros illc 7 b. Scripsit vero Stripsit mille; Suo clero Vivis dixit, Vitae normam, Nobis scripsit, Sed dans formam, Haereticorum varia Ut CuStis sind communia Quo vitatur perfidia. Oboedienter omnia. ; ; ; ;

— 1(35 —

8a. Augustine, 8b. Tuam gentem Flos divine, Insistentem Palines niitis Tuae laudi Verae vitis, Clemens audi, Uva vinum Pia prece Dans divinum, Purga faece Mellis, lactis copia. Christoque concilia.

9. Ut curn sanctis in gloria Decantemus Alleluia,

Miss. ins. Arelatense saec. 14/15. Cod. Carpentoracten. 102. A. — Miss. Uceciense imp. Lugduui 149.5. B, — 3b, 1 Voce B. — 7a, 3 Vivens All; vivi = die mit Augustinus Lebenden. — 8a, 5 Una vinum B. — 8b, 7 con- silia B.

176. De sancto AQsriistioo.

1 a. lubilemus salvatori, 1 b. Qui gentilem Augustinum Qui peccantes non vult mori, Ad salutis summae sinum ScJ dat reis veniam Vocavit per gratiam.

2 a. Doctor erat hic doctorum 2 b. Summi tamen sapientis Et totius cleri chorum Lippitudo suae meiitis Vicit sapientia Indigebat gratia.

3 a. Kostrae fontem Christum vitae, 3b. Ignorabat penitus, Fontem lu^is iufinilae, Sed mater dat gemitus Fontcm sapieutiae, Pro nato cottidic.

4a. Triste cor ct anxium 4 b. Dum perpendit devium Mater propter filium Sunm puerperium, Habet et cst aspera Tristatur puerpera.

5a. Matris prece flebilis 5 b. Ut immutat animum, Mentcm indomabilis A'ir statim sanctissimum Viri Deus visitat Ad baptismum cursitat.

6a. Scabra cute vetustatis 6 b. Crescit odor honestatis, Pulsa subit novitatis Dilatatur caritatis Dccor et amoenitas, Et virtutum claritas.

7 a. lonas clausus in balena 7 b. loseph iustus de cisterna Laetus cxit ad serena Et Daniel de caverna De ventris umbraculo, Pressa regis annulo,

8a. Augustinus ab errore 8 b. Mox scribit et instruit Sumpto sancti fontis rore Et haereses destruit Christique signaculo. In labore sedulo. ; ;

— 166 —

9 a. Gemnia prctiosior 9b. Hinc ardor ingenii Cunctis est Japidibus, Viget et snbtiJifas, Sic is sapientior Sed maioris pretii Cunctis sapientibus. Sanctitatis dignitas.

10 a. Sacerdolis dignitatem 10 b. Hinc ad fi(iom christianam Suam contra voiuntatem Gentem trahit Africanam Sumit a Vaierio Eius praedicatio.

11 a. Disputando Fortunatus 11 b. Victus hic est et turbatus, Superare virum ratus Sed ad onus piaesulatus Est ab illo superatus Et honorem sublimatus In cuuspectu gentium Est vir per ValL-rium.

12 a. Magis ergo virtus crevit, 12 b. Per hunc, Christc, lux vir- Quia maius dogma sevit, tutis, Caelo migrans hinc quievit, Vitae vitis, imj)ullutis Hipponensis urbs iiunc flevit Nobis carne resolutis Totaque provincia. Summae munus da salutis In aeterna gloria.

Miss. ms. Scarense (saec. 15. Cod. Upsalen. C 427. A. — Miss. rns. Upsalense saec. 15. Cod. Upsalen. C 420. B. — 2a, 2 totius clei icorum B. — 2 b, 2 Lippidoque B. — 3a, 1 Nostrem(!) fontem Cliriste B. - 5a, 1 prece stabilis B. — 6b, 1 Crescat B. — 7b, 1 iustus in cisterna B. — 8b, 3 Cum labore B. — 9a, 3 Sed his B. — 9b, 1 Huic. — Cfr. Klemming III. p. 27

sqq. ; am meisten eutstellt ist bei ilim 12a, 1 virtus cernit; 12 a, 3 migrans

hunc querit. — Melodie : Salve m at er^.s al v a t o ri s.

177. In Translatioue s. Angustini.

la. lucundare, plebs devota, Ib. Haec est dies, qua beatus Celebris insurge tota, Augustinus est translatus Ecce, dies digne nota Et Papiae collocatus Ad honoris cumulum; Ter commutans tumulum.

2 a. Africa hune educavit, 2b. In primaeva iam aetate Africa hunc exaltavit, Huic illecto vanitate Monica hunc generavit Mater obstat pictate Cum viro Patricio. Lacrimarum fluvio.

3 a. Quem dum censet sibi flendum, 3 b. Hunc post dogma Tagastanum, Astans spondet convertendum Carthagense vel Romanum Vir in somnis et addendum Elegit Mediolanum Sibi spe catholicum. Doctorem rhetoricuni.

4a. Quo relatu mater mota 4b. Quo dum errans revocatur, Iter vertit ad ignota, Intrat hortum, lacriraatur, Ambrosio sua vota Cui vox ab alto datur Reserare cogitans. „ToIIe, lege" clamitans. ; ;

— 167 —

5 a. Libro Paali mox inspecto 5 b. Mox luce secnritatis Manum vertit in directo Pulsis umbris caccitatis Ad id, quod sibi profecto Baptizatur puritatis Congruebat obvium Fonte per Ambrosium.

6 a. Post haec, cum repatriare 6b. „In te mihi spe completa coepisset mare lam iamiiae Opto mori morte spreta" ; Se pararet transraeare, Et hoc dicto sorte laeta Mater hunc adloquitur: Nono die solvitur.

7 a. Nec multum secum moratus, 7 b. Mox errantes expugnavit Cum Hipponi praesul datus Et diversas sectas stravit, Generalis fit legatus Mille libris revelavit Super omnem Africam Fidem evangelicani.

8 a. Postquam multis aggregatis 8 b. Huius loco sepulturae Normam scripsit unitatis, Vena fluens aquae purae, lus solvens humanitatis Festo reddit non naturae Coronatur caelitus. Die eius obitus.

9a. In forma materialis 9 b. Fontes sacri, fontes tales, Fons signatur spiritalis, Morbos sanant huic carnales,

(.^)ui de ipso specialis Illi morbos spiritales Fiuxit instar tiuvii. Virtute mysterii.

10. Nunc in fine te precamur, Te, quem patrem veneramur, Ut te duce protegamur Et nos tecum sortiarnur Spera perennis gaudii.

Pros et Hymn. ms. Marchianense saec. 1.5. Cod. Duacen. 128. — doctorum. — 4b, 4 clamitatur. — 6a, 8 .Sperare transmeare. — 9b, 2 sanat hic.

178. IDe 8. Augnstino Zagrabieiisi.

1 a. Eia, plaude, 1 b. Tuo duci Laudes pange, Nunc ad aras, Corde gaude, Tuae luci Voce clange Redde claras Magno tuo praesuli; Grates, urbs Zagrabia.

2a. Nam millenis 2 b. IUas praesul Te coronat Olim rexit, Et amoenis Istinc exsul Adhuc ornat Non neglexit Infulas splendoribus. Translatus Luceriam. - 168 -

3 a. Augustine, 3b. Ad amictum Claruni lumen, Tuum stamus, Quem divine Cor invictum, Magnum nunien Te rogaraos, Ornat, sol iustitiae, Da tuis clientibus.

4a. Fide una, 4b. Dei cultor, L>ei cultu, Vires reddis, Velut luna Stygis ultor, Plena vultu Mira edis Reguum nostrum fulgeat. In cunctis prodigia.

5 a. Cum vis dira 5 b. Hic perdices Papae manum Ponit suaves, Vexat, mira Tu in pisces Res, mox sanuni Mutas avcs Facis tuo basio. Praesul tunc Zagrabiae.

6a. Hic aquarum 6b. Caeli flamma, Adiiuc fontes, Augustine, Tiliarum Pelle damna, lllic frondes, Cessent minae. Tuae rarum Nos inflamma Colunt gentes Seraphinae Tropaeum potentiae, Caritatis ignibus.

7 a. Tua virtus, 7 b. Almo patri, Fac, nos sanet, Qui creavit, Deum orbis Nato, nos qui Totus araet, Reparavit, Eclio cordis Spiritui, Mille claraet Qui sacravit, Laudes summo numini. Laus, honor in saecula.

Farlati, D., lllyricuni Sacrum imp. Venetiis 1751 — 1>119. A^, p. -ill. — Ib, 5 Gentes urbs. — 2b, 4 neglexi. — 2b, 5 Luceruiara; cremeint ist Lucera in Appulien. — 7b, 3 qui nos. — Die Sequeiiz scheiut alteren

Ursprunges zu sein ; die ScWufsstrnplie hing^egen mit dem mangelhaften Keim diirfte spatere Zutat sein, da iiberbaupt eine Sequenz fast nie niit einer Doxologie abschliefst. — „Prosa sive cantus, qui in Cathedrali ecclesia Zagrabiensi die III Augusti, die nempe s. Augustino .sacra, post Graduale solet in choro decantari."

179. De sancta Barbara.

1 a. Casti mira vis amoris 1 b. Oua refecta et elccta Admirandi est dulcoris, Barbara pro fide recta lesu Christi gratia, Superat martyria. ; ;

— 109 —

2 a. Tiium typo fenestrarum 2b. Nervis pater hanc taurorum Mentis lumen signat clarum plagas hinc mem- Caedit , Turris aedificio brorum Perfricat cilicio.

3 a. Claudit carcer sic afflictam, 3 b. Suae sponsae miseretur, Sed non solam, sic relictam Laesae plagis qui medetur. caelestis visitat Rex ; Pugnae vires suscitat.

4 a. Sanam pater hanc miratur 4 b. Laeta Christum confitetur, ludicique praesentatur Falsos deos nec veretur Evoluta carcere. Palam maledicere.

5a. Nuda mox exagitatur, 5 b. Christum sibituncpraesenteni, Usia face laceratur Albani stolam deferentem, Latera et ubera. Conspicit per aera.

6a. Martyr sacra decoliatur 6 b. Hanc invitans praestolatur Inipetrato, quod precatur Cliristus, sponsam amplexatur Pro suis cultoribus. Apparens in nubibus.

7 a. Digna laude triumphali, 7 b. Fac, ut memor sit proraissi Nos a morte gehennali, Fides pia lesu Christi Virgo victrix. iibera Nostra sanans vulnera.

Miss. ms. H. Ciinitierti Colouiensis siiec. 14. Cod. Dannstadien. 87(3. A. — Mis.s. ms. S. Mariae in Capitolio ,saec. 14/15. Cod. S. Mariiie in Capitolio Colonien. s. n. B. — Grad. ms. Coloniense saec. 15. Cod. Capit. Colonien. b. u. C. — Grad. ms. Margaretae Scheiffart de Merode saec. 15. Cod. Musaei — Coloniensis anni 1530. Cod. S. Hungar. 259. D. Grad. ms. S. Severini — Severini Colonien. s. n. E. — Ib, 1 Quae BCE ; referta est electa D. 3b, 2 plagis fjuae videtur D. — 7a, 2 Xos feblt BE — 7a, 3 victricem B. — 7b, 2 Fide BE, Fidis D. — Beigefiigt am Sclilusse in D: Amen dicant orania. — Melodle: Maiestati sac ro s a nc tae. — Die Kollation von A besorgte Kev. li. M. Bannister.

180. I)e sancta Bartara.

1. Laus tibi, Christe, qui es castorum candor nitens pureque coruscans,

2a. Quo electas plene 2 b. In caelesti throno ac serene dulci sono illuminas, dum visitas.

3a. Quae mundum vere 3 b. Ac furibundi sprevere, tunc mnndi tibi adhae.serunt vana contempserunt. — 170 —

4 a. Ac enodasti, 4b. Cum optiniates (lum rite probasti, ac terrae magnates finnatam mentem domuni quaeritant hic Barbarae virginis, Dioscori satrapis,

5 a. Natam requirentes, 5b. Quae sprevit nuptias suo nato petentes Deo reddens gratias, iianc tradi in coniugem. cuius culebut amorem

6 a. Idola respueiis 6b. Quod pater agnoscens patris sui, in furore in ea exspuens filiam insequens, [fecit] rui, cuni tremore tunc Deuni quae velox adorat evadens. trinum et unuin in terram cadens sincere (et) implorat. et Deum decorat.

7 a. Pastores pascentes 7 b. Produnt deicolam gregem ferocesque et ovicularum Deum nil metuentes suraunt maledictionem.

8a. Nata inventa, 8 b. Ipsam plagavit manu retenta, crines ac stravit, quae vixit corpus lavit salva a crimiue, cius in sanguine.

9 a. Praesidi tunc praesentatur, 9b. Firmiter sed comprobatui per eam tides non negatur, multiplex poena irrogatur.

10 a. Carcere reponitur, 10 b. Laetabunda grates reddens Christus conspicitur ferventer sponsum petens, sanans aegrotam mcmoriam ac devotam, agens suae spondens et coronani. passionis vivat gaudens,

11 a. Crimine salvo 11 b. Capite sacro in alvo truncatur, niatris ecclesiae pessime necatur tibi ut placeat perfecte. suum per patrem minus recte. 12. Salvator, per preces vernae in aula tua ceme. qui functam hanc colimus laudesque eius psallimus. ; ; ;

— 171 —

CoUect. ms. incertae originis saec. 15. Cod. Wernijreroden. Zn 22 ra. — 2b, 2 dulci.sono. — 4a, 1 Ad enodasti. — 4b, 4 dydascori satrapis — 5a, 2 duas nato. — lOb, 3 miseri cordiam. — 11 a, 2 alvo in. — 12, 1 Salvatoris. — Die Abschrift dieser Sequenz besorgte gutigst Herr Ed. Jacobs, Dircctor des fiirstlich StoUherg'scheu Archives zu WerniKerode. Dic Sequenz folgt dor Melodie der Prosa glcichen Anfangs auf Maria Magdalena, nidit ohne kleine Unebenheiten in Str. 6 und 10.

181. De sancta Barbara.

1 a. Martyris egregiae 1 b. Oniiiis surgat musica, Triumphos ecclesiae Nova cantet cautica Vox decantet, Barbarae; Tuba vocis, citharac.

2 a. Haec aetate tenera, 2 b. Turris in custodia Nulla verens aspera, Freta Dei gratia Fidelis Christicola Patris frangit idola.

3 a. Omnibus spectaculum 3 b. Unde pater timidus, Hodie signaculum Taniquam fera rabidus Crucis indit marmori Cum furit facinori,

4 a. Spatam profert impius, 4 b. Virgo fugit igitur Ut trucidet citius Et toris eripitur Servam Dei supplicem. Montis super verticem.

5 a. Ausu temerario 5b. Patri pastor impio Hanc demonstrat digito,

6 a. Catenata trahitur 6b. Christum Deum astruit, Et tonjuenda traditur Deos falsos conspuit Praesidi provinciae. Praesidis in facie.

7 a. Atrox iioenis implicat 7b. Vestibus exuitur, Et ardentes applicat Malleo frons caeditur Lampades lateribus Abscissis uberibus.

8 a. Hanc ora devotius, 8 b. Et qui memor fuerit Ut Deus propitius Eius, cum obierit, Eius preces audiat, Veniam [recipiat].

Miss. ms. Cameracense saec. 15. Cod. Canieracen. 151. — 1 b, 3 cithara. 3a, 3 Crucis vidit. — 3b, 2 Confutit. — 7 a, 1 Antrix. — 8a, 1 orat. Ob vollstandig?

182. De sancto Bariiaba. la. lure Dominum de caelis Ib Barnabas namque beatus Laudat contio fidelis Hodie est aggregatus Speciali cantico Agmini angeiico. ; ;

— 172 -

2 a. In apostolum electus 2 b. Saepe cordis ex aflfectu Pauli comes cst eflfectus Caesus flagris a conspectu Atque consors praemii; Rediit coucilii.

3a. Fervens sator verbi Dei 3b. Huius tactu restituti Evangeliuni Matthaei Multi pristinae ^.aiuti Sumpsit sibi socinm, Leguntur languentium.

4 a. Tandcm vago tostus ignc 4b. Christo sede consessurus Meruit coniungi digne Ac iudicium daturus Beatorum coetui, Duodenae tribui.

5 a, Igne divini araoris 5b. Ne nos tenebris externis Ab intus ure et foris Aut flainmis tradat aeternis Renes ct praecordia, Finalis sentenlia.

Grad. nis. Prat-dicat. In.^^ulensium (Arosiae) saec. 15'16. Cod. Upsalen. C 513. — Melodie: Hodiernae lux diei. — Cfr. Klemmiiiir III. p. 41 sq.

De sancto Bartiiolomai-o.

1 a. Festum lucis liodiernae 1 b. In iaudcm Barfholoniaei, Agunt ierarchiae ternae Quain idem amore Dei Speciali gaudio Sacravit niartyrio.

2 a. Quam sit excellcntis vitac, 2 b. Die vicibus centenis Fassum cst, licet invite, Kt pernox iu quinquagenis ConsuUum daemonium. Dedit sacrificium.

3a. Fide.5 vcrbis si falsorum 3b. Quorum luiba dum accessit, Koii sit, probont angelorura Daumon loco fani cessit Inipcnsa servitia, Gentis in praesentia.

4a. Qui (lum stare loco nescit, 4 b. Tandem palimi accusatus, Yera fides Cliristi crescit Multifoimiuni vcxatus Multorum praecordiis Pocnarum suppliciis.

5 a. Spiritum comniisit caelis, 5 b . Qui nns iungat summis thronis, Ubi Domini fidelis Ubi trinus in personis Claritatc fungitnr. Idem Deus cernitur.

Grad. ms. Praedicat. Insulensium (Arosiae) saec. 1516. Cod. Upsalen. C 513. — 3a, 2 sint — Mit besonderer Melodie. — Cfr. Klemming III p. 43 sq.

184. De sancto Bartholumaeo.

1 a. Glorietur totus mundus, 1 b. Hoiior tanto sit diei, Cliorus canat laetabundus, Quo sancti Barthobjmaei Inter haec sollemnia Dat odorem gloria. ; ;

— 173 —

2 a. Hic superna sanctione 2 b. Gens in terra paganismi Indos petit nnctione Sancti eget catechismi Doctus saiicti spiritus. Hinc Astaroth territus

3 a. Non est ausus immutire, 3 b. Berith pandit de socio, Causam innotescit irae Cur tenetur siientio, Per vicinum idolum; Nam tinict aposloluin.

4 a. Addit signa notitiae, 4 b. Nou per signa increduli, Qualis cultu vel facie, Sed per signa miraculi

Quod iii prece sedulus. Hunc agnuscit populus.

5 a. Daemon sancto imperante 5 b. Credo victus declaratur, Aegrum, quem possedit ante, Regis nata cmundatur, Liquit dicto citius. Triumphat Pulymius.

6a. Praebet aurum nnindatori, 6b. Hunc seductus fallaciac

Sed plus illi est ardori Princeps mandat in facie, Regem lucrifacere; Ut cessent sc cokre.

signis tonat, 7 a. Nec virtutem iusti ferens 7 b. Verbis pluit, Templi fines liquit maerens Sospitati aegros donat, Tunc Christi discipulus Credit rex et populus.

8b. PeUis tunica nudari 8 a. In )iis deos pessum agi Sicque sanctum decoUari Ut allegant Astryagi Mandat per carnifices. Tempiorum pontifices,

9a. De cruore laureatum 9b. Votis fave, summe Deus. Ad Indorum patronatum Quo nobis Bartholoniaeus Quem evexit passio, Non desit suffragio.

Grad. ms. 8. 8everini Coloniensis anni 1530. Cod. S. Sevcrini Colonien. Astoroth. — -'h, 1 s. n. — la, 2 canit. — 2b, 2 cathacismi. — 2b, 3 vinctiis. — 8a, 1 deus. — Melodie: Maiestati sacros an c tae.

185. De sancto Benedicto.

1 . Benedicte, dilecte

2 a Deo, cuius nunc festa 2 b. Laudes, ecce, nos omnes lucent celebria tuis insignibus cuncta per saecula. damus concentibus.

3a. Paginulis 3 b. Doctoribus postquam tu mysticis Romae puerulus bonae indolis es iam edoctus. ;

— 174 —

4a. Monarcliiam 4b. Et gratia studens solivagam Christi benivola, solus inisti eremum quae te semper beaverat, istud exsecrando saeculum qui laudes propalaveras,

5 a. Te lumen clarum 5 b. Et monachorum mundi per circulum patrem praecipuum statuit amplum fecerat sanctum.

6a. Tu ianguidis 6 b. Tu regulae opem cunctis auctor sanctae, dederas precibus ipse qua vixeras, dono fretus plene cunctis sancti spiritus. propagaveras.

7 a. Tu patri suum 7 b. Sic Maurus tuis suscitasti natum obsecundans iussis donans misero traxit Piacidum vitam puero. undis snbmersum.

8a. Sororis vidisti 8b. Hic mundum collectum ut anima snb radio, colurabina specie confessorum inclite, ascendit caelestia. videras ut speculo.

9 a. Te spiritus 9 b. Et corpore edocuit praescius transisti quo tramite diem, quo obieras usque [ad] caelestia, caeloque cum sanctis lux fulsit profusa exsultaveras, Cbristi gratia.

10 a. Igitur 10 b. Ut tuis te cuncti poscimus, adiuti precibus nostras preces mereamur audias ut sancte possidere tecum nunc Benedicte, regna caelorum.

Grad. iiis. Benedictinura saec. 13. Cod. Guelferbytan. Helra. 477. add. saec. 15. — 1, 2 sq. Deo dilecte cuius, — 6a, 4 dono frenis. — 8a, 1 Sororis induti. — Melodie: „B ea tu s v i r", w«)nach u. a. die Sequenz „S ace rdotem Christi und „Ave sumnia praesul um" gehen.

186. In Commenioratiune s. Benedicti.

1 a. Laetabunde, 1 b. Vir invictus Caelum plaudens, Instar rosae Christo funde, Benedictus Tellus gaudens, Virtuose Melos cordis modulo. Fragrat omni saeculo. — 175 —

2 a. Arce poU 2b. Castus, orans, Digne vivit, lustus, mitis, Antro soli Crebro plorans Compedivit Infrunitis Se virtutum legibus; Orbe pro degentibus.

3 a. Utque premat 3 b. Carnem urgens Carnis haustum, Ancilhire, Foris cremat Mente surgens Holocaustum, Spatiare Tus in sancluario; Caelesti rosario.

4a. Cibo parcit 4b. Se beatum Siniplex, pudens, Probat signis Sic resarcit Sanitatum pugil prudens Vir insigiiis Resolutum hominem. Vaporans dulcedinem.

5 a. Concupita 5 b. Cum regina Salus redit, Fer ad regem Eesque vita, De ruina, Demum cedit Pater, gregera, Calculus, calamitas. Oves quaerens abditas.

Miss. ms. S. Stepbani Herbipolensis saec. 15. Cod. Fierbipolen. Mch. f. 177. — 2b, 4 In fronitis.

187. De sancto Berahardo.

1 a. Claro vocis tripudio 1 b. Hic ortus in Burgundia Recensemus cum gaudio De nobili prosapia Bernhardi soilemnia; Claruit scientia.

2a. Dum esset adhuc iuvenis, 2 b. Stupet, tremit, admiratur, Notis placet et advenis Quantam poenam patiatur, Pro morum modestia; Qui suffert iucendia.

3 a. Pro hac sprevit mundi florem, 3b. Cistercium expetivit Dei crevit in amorem, Ducens secum, quos quaesivit, Ut dicent sequentia. Per nota confinia.

4a. Ingressus monasterium 4b. Studiuni eius lectio, Laudandum tyrocinium Quam regcbat oratio Egit in ecclesia. Crebraque suspiria.

5a. Claram Vallem post mittitur, 5 b. Hac ia valle quod dixerit, Patrum pater efticitur Quam ciarum opus gesserit, Utriusque custodia. Mundi novit patria. :

— 17

6 a. Hinc sacerdos ordinatur, 6b. Gregem commissum aluit, Ut per ipsura ofiferatur Se pastorem exhibuit Deo placens hostia; Patris reverentia.

I a. Vallem prius parum caram 7 b. Hanc fundavit, iucboavit, Re, nomine fecit claram Quam nutrivit. sublimavit Deitatis gratia Ad caeli fastigia.

I a. Quae dilatavit fimbrias 8 b. Vigiliarum pondere, Plures gignendo filias leiuniorum onere Parentis instantia. Victus et inedia,

9 a. Bernhardus cibo abstinens, 9b. Athletae fortis spiritus Paene defectuni sustinens Laborum non est veritus In sua vitalia, Sustincre taedia.

10 a. Corpore licet debilis, 10 b. Inter reges et comites Mente firmus et stabilis Franciae intra limites

Cursus prendit bravia. Pcr hunc fit concordia.

11 a. Fama Beriihardi celebris 1 1 b. Potcns erat in sernione Multos traxit de latebris Verbi monstrans rafione Ad vitae remedia. Futura iudicia.

12 a. Libros scripsit veritatis 12b. Reduxit Innocentium Plenos morum sanctitatis Papara ad summara urbiuni Revekins mysteria. Fugata discordia.

13 a. Surdos fecit [hic] audire, 13 b. Bernardus, lux ecclesiae, Mutos loqui, custodire Sidus praefulgens Galliae, Divina eloquia. Post aetatis spatia

14a. Palmam victricem obtinet, 14 b. Meritis eius precamur, Qucm caeli claustrum retinet, Nos iuvari mereamur Ubi pax et gloria. In caelesti curia.

15 a. 0 patroue singularis, 15 b. Quae fundasti, semper rege, Qui cum Christo gloriaris, Clemens custodi, protege Illa monasteria, Ab hostis raalitia,

16a. Ut exemplum disciplinae 16 b. A te docti qui fuerunt Custodiant et doctrinae Qui viderunt, audierunt Cum perenni gratia, Quae facis raagnalia.

17a. Per te, pater ingenitus, 17b. Hoc praestet eius gratia, Cum filio paraclitus, Cuius viget cleraentia Cui aeterna gloria, Saecula per omnia.

Prosar. ms. Marchianense saec. 15. Cod, Duacen. 123. — 4a, 2 Lauda dum carocinium. — 10 a, 2 Sed firmus et. - - 14 a, 1 viatricem. — 16 b, 3 fecisti. — 17 a, 3 Qui sunt aetema. ;

— 177 —

18S. De Bancto Bernhardo.

1 a. Gaudiosus 1 b. Quem constrinxit Beinhardo decantet chorus Novis loris amor veru?, Alleluia Res miranda.

2a. In Clara Vallc floruit, 2 b. Vir, qui sic refloruit, Miro modo splenduit Fratres voce monuit Sol de stella-, Semper clara.

3 a. Sicut Christus docuit, 3b. Et, suis dum praefoit, Mitis semper exstitit Relinquere docuit Pari forma; Haec corrupta.

4 a. lam in caelis iubilat, 4b. Hinc flammantur ceteri, Nova dote rutilat Odor fragrat iam nardi Luce sumpta; Valle nostra.

5 a. Os mutorum solvitur, 5 b. Febres cednnt, saliunt Caecis visus redditur, Claudi, morbi fugiunt, Haeresis convincitur Multa regna sentiunt Esse caeca; Haec praedicta.

6a. Nunc ora, ut pia 6b. Sed post exsilia Succurrat Maria, Ducat ad gaudia Ut nou vincat nos Haec alma virgo gens niisera, puerpera.

Miss. iTis. Hildensemense saec. 15. Cod. Musaei German. 70-59. A. —

Miss. Hildensemense imp. Nurenbergae 1499. li. — Miss. Hildensemense imp. Nurenbergae 1511. C. — 2a, 1 Eine iiberschiissig-e Silbe, die aber in allen 3 Quellen gleiehmafsig sich vorfindet. — 4b, 2 flagrat A. — Melodie: L a e t a b u n d u s.

189. De sancto Bernhardo.

1 a. 0 Bernarde, praedicator 1 b. Miserorum consolator Et fidelis verbi sator, Et lapsorum sublevator, Praetendens salubria; Pius in angustia.

2 a. Tu amator paupertatis, 2 b. Pater sancte , cunctos gratis Tu contemptor voluutatis Nos praeserves a peccatis Propriae per omnia; Inipetrata venia.

3 a. Sancte pater monachorum, 3 b. Fac concives nos sanctorum Qui fundasti ad multorum Et latissima caelorum Usns nionasteria, Intrare palatia.

4 a. Per te noster intellectus 4 b. Ecce, [ver]us coenobita, Fiat [pujrus et evectus Per qnem nobis data vita Semper ad sublimia. [Datjur magna gratia. Blujne, Sequentiae Ineditae. VIII. 12 - 178 -

5 a. Cuius lingua expedita 5b. Iste fuit eremita, Corda dura sunt moUita Per qnem Christus inaudita iJncta paenitentia, Fecit mirabilia.

6a. Mente poscimus contrita 6 b. Rore sacro o complute, Pace frui infinita Pastor vigil pro salute Per eins suffragia. Gregis et concordia,

7 a. Tu servasti impoUute 7 b, Strenuus a inventute Sub fragilitatis cute Accepisti senectute Praecepta legalia. Braviura egregia.

8a. Ergo, serve, qui talenta 8 b. Da bonorum incrementa Geniinasti, documentJ Operum et indumenta Populo vitalia, Kobis nuptialia,

9a. Ne captivi ad lamenta 9b. Non permittas ad inferna Deputemur, ad tormenta Duci sed ad sempiterna Interminabilia. Nos poiorum gaudia.

10 a. Gustent tuum sublevamen 10 b. Bellum nostrum in peccamen Hoc legentes modulamen Regat Christi moderamen Pro tui memoria. Concessa victoria. lla. Ut queamus post certamen 11 b. Ubi nuUum est gravamen, Coronari tecum, Ameyi Perennale sed solameu Psallere in gloria; Exclusa tristitia.

Lii Orat. et Sequent. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. — 2b, 1 cunctis gratus. — Diese Dichtung steht zwischen der Sequenzengruppe. Der Vers 10 a, 2 „IIoc legentes raodulamen" macht es aber zweifelhaft, ob eine Sequenz oder nicht vielmehr ein Reimgebet vorliegt.

190. De sancta Birgitta Vidua,

1 a, Gaude caelum, terra plaude, 1 b. Quantum potes, tantum aude, Nam Brigitta, digna laude, Simplex naraque sine fraude Ut caeli sidus micuit; Vitae normara praebuit.

2 a. Haec de regum ramis nata, 2 b, Est egenis nutrix data, lesu Christi sponsa grata, Alraanorum advocata Thronis caeli iungitur; Et Sueciae praeficitur,

3a. Virgo raater hanc ornavit, 3b. Exhinc in se radicavit Serto miro coronavit Caritatem, qua fundavit In aetate tenera; Passionis oaera.

4a, 0 relicta tu insignis, 4b. Et Mariae fide dignis, Te praeclaris ornat signis Fulsit amor velut ignis Tui sponsi passio Cordis tui scrinio. — 179 —

5a. Dum in Sion lu fuisti, 5 b. Domnm panis cum venisti, Passum Christum tu vidisti, De Maria tibi Christi Cruci quando aftigitur; Nativitas ostenditur.

6a. En, sic Cliristus te dilexit 6b. Morum flores, qoos detexit Sponsam suam, quam allexit, Gnaris viris, in te nexit, Ut arcana panderes; Ut eos argueres.

7 a. Vere felix, tu beata, 7 b. Miris signis ac ornata, Quae in terris est levata Quibus constas exaltata Ut Maria Magdalena, Ad Cherubim amoena.

8 a. Lepram mundans et attractis 8b. Snrdos curans, caecis factie Gressum praebens ac confractis Lumen reddis, raorte tactis Fugansque daemonia, Das vivendi spatia.

9a. Ergo, mater et matrona, 9b. Trinitas ut altithrona Nostra pia sis patrona, Sempiterna nos corona Interventrix sedula, Laetificet in saecula.

Grad. ms. S. Brigittae Coloniensis aimi 1507. Cod. S. Martini Cohjnieu. XXV. A. — Miss. Hildenseraense imp. Nurenbergae 1499. U. — Miss. Hildensemeuse imp. Nurenbergae 1511 C. — 2a. 1 ramis regum A. — 4b. 3 Ac cordis ABC. — 5a, 3 Cruci quod ABC. — 6a, 1 sic fehlt BC. — 9b, 1 Trinitatis tu C. — Der erste Vers ist vielen Sequenzen gemeinsam, was Misset-Weale zu dem Versehen verleitet hat, diese Sequenz als ideutiscU mit der von Kehrein (Nr 568) publizierten anzugeben.

191. De sancta Birgitta Vidna.

1 a. Insistentes cantilenae 1 b. Cum de mundo philomena Conforraemus philomenae Cantans volat ad araoena Voces et praecordia, Paradisi gaudia.

2 a. Nos Brigittam veneranles 2b. Ut ipsius imitemur Decet esse sic laetantes Actus, mores comitemur In eius soUemuiis, Cuni diguis obsequiis.

3a. Haec est, cui insinuatur, 3 b. Felix, cui manifestatur, Loci terapli revelatur Felix, a quo contirmatar Admiranda formula. Salutaris regula.

4a, Matri Samuelis Annae 4b, Revelatrix secretorum Similatur et Susaunae Sine fine beatorum Cor figens in Domino; Gloriatur praemio.

5 a. Haec est doctrix disciplinae, 5b. Caritate redimita, Dei custos a ruinae Fide pollens, clara vita Mundanae periculis; Claruit miracuUs 12* :

— 180 —

6a. Gravi morbo praegravatae 6b. Pestem fugat spiritalem, Moniales sunt curatae P'ebrem pellit triennalem, Tangendo reliqaias; Leprae purgat macalas.

7a. Dum blasphemus dehonestat 7 b. Sed a feris agitatus Sponsam, iudex manifestat, Recognoscit hic reatus, Vindictam blasphemiae, Locnm petens veniae.

8a. Caeci vident, currunt claudi, 8 a. Aquis maris couquassatos Congaudentes eius laudi Plures reddit consolatos Reviviscunt mortui; Voluptatis portui.

9a. 0 Brigitta, mater pia, 9 b. Per hoc tenebrosum mare Contristatis in hac via Duc nos, quo possimus clare ria da remedia; Videre caelestia.

Miss. ms. Upsalense saec. 15. Cod. Upsalen. C 420. A. — iliae. ms- Scarense saec. 15. Cod. Upsalen. C 427. B. — Miss. ms. Hospitalen. s- Brigittae saec. 14. Cod. Vatican. 5742. C. — Miss. ms. S. Andreae Burdigalensis saec. 15. Cod. Parisin. 871. D. — CoUect. ms. Birgittinarum saec. 15. Cod. Praedicat. Vindobonen. 282. E. — Miss. ms. Pelsinense saec. 15. in. Cod, Mus. Bohem. XV A 8. F. — Miss. ms. Pragense saec. 15. Cod. Capit. Pragen. P 4. G. — Miss. ms. Bambergense saec. 15. Cod. Rossian. VIII 232. H. — Sequent. ms. Braaderianum anni 1507. Cod. SangalJen. 546. I. — Miss. Stregnense imp. Lubecae 1487. K. — Miss. Upsalense irap. absque [ca. 1487]L.— Miss. Upsalense imp. Basileae 1513. M.— Miss. Burdigalense imp. Burdigalis 1543. N. — la, 1 Assistentes E. — la, 3 u. Ib, 1 fehlen H. — la, 3 praeconia E. — Ib, 1 Dum BFG. — 2b, 1 Et G. — 2b, 2 conforniemur FG. — Str. 3a u. 3b fehlt E. — 3a, 1 insumatur AD. — 3a, 2 Locus D. — 3b, 2 a qua F. — 4a. 2 Simulatur D. — 4a, 3 Confidens D. — 5b, 1 Claritate GH. — 6b, 2 Noxani pellit E. — 8tr. 7a feblt E. — 7a, 1 blasphemiis A. — 7b, 1 agitatis H. — 8b, 3 Voluntatis ABEHKLAL — 9a, 1 O fehlt D. — 9b, 1 Post hoc C. — 9b, 2 possumus D; clare fehit D. — Auf die KoUatiou von I u. N habe ich verzichtet. — Ob der Ursprung der Sequenz in Schweden zu sucheu ist, erscheint mir zweifelhaft. — Cfr. Klemming I, 30. Ganz entatellt und verstiimmelt ist der Text bei Morel Nr 373, (abgedruckt mit allen Fehlern bei Kehrein, Nr. 787); so z. B. lauten dort 3b, 2 sq.: Felix aqua conlirmatur Salvatoris virgula.

Vom ersten Worte in 6a, 1 wird hiniibergesprungen nach 6b, 1 und von beiden Halbstrophen erhalten wir das Curiosum Gravem fugat spiritalem Febrem pellit criminalera Leprae purgat maculam.

192. De sancto Botoido.

1 a. Caeli chorus, esto gaudens, 1 b. Noe iustus, vir perfcctos, CoUaetare simul plaudens, Deo placens et dilectus, Contio fidelinm; Pausat post diluviam. ; —

— 181 -

2 a. Snper Sion sanctum montem 2b. Ad aeterna iam ascendit Deitatis gustans fontem Enoch, David apprehendit Implet desideriura Honoris fastigium.

3a. Hic convertit peccatores 3b. In radice caritatis Ab errore, sanctos mores Onus laxat paupertatis Docet salvans animas. Spargens elemosynas.

4a. Non est dolor neque luctus, 4b. Qui cum Christo gloriatur, Ubi dulces metit fructus Angelis associatur I.aborans agricola; Gloriosus incola.

5a, Rex benigne, lesu bone, 5 b. Ut supernae civitatis Nos Bothuidi fac coronae Exsultemus cum beatis Fieri participes, Perennes niunicipes.

Miss. ms. Upsalense saec. 15. Cod. Upsalen. C 420. A. — Miss. ms. Scarense saec. 15. Cod. Upsalen C. 427. B. — Miss. Stregnense iinp. Lubecae 1487. C- — 4a, 2 metis C. — Verfasser der Sequenz diirfte jener des Botmdus-Officiums sein, namlich Birgerus Gregorii, Archiep. Upsalensis. Cir. Kleraming I, p. 59 sq.

193- De s. Brictlo Taronensi.

la. Salus, honor et gloria 1 b. Qui pastorem egregium Regi, cuius praeconia Sunm ornavit Brictium Recitantur hodie; Thesauro prudentiae.

2a. Servus iste summi patris 2 b. Thesaurizans sic ia caelis Oves sanctae Sion matris Servus prudens et fidelis Conservare studuit, Inveniri meruit.

3a. Sed insignem hunc thesaurum 3b. Contra sanctum suscitatur In fomace tarnquam aurnm Et in eum debacchatur Ut probaret deitas, Crudelis adversitas.

4a. Nam quaedam nalum peperit, 4 b. Sed excusans servum Christi Cuius hunc patrem asserit „Non me, Bricti, genuisti" Turonensis populus; Puer inquit parvulus.

5a. Vestis sana prunis latis 5b. Verum signo nescit tangi Incorruptae castitatis Argumentum, nequit frangi Fuit exhibitio, Cordis induratio,

6a. Pastor exsul Romam pergit, 6b. In Martinum, Dei virum, Ibi deflet, ibi tergit Quem amentem et delirum Scelus, quod commiserat Vocare praesumpserat.

7 a. Tandem pacis ab auctore 7 b. Auctor pacis adoratur, Revocato confessore Urbs de sui gloriatur Cum honoris gratia Pastoris praesentia. — 182 —

8a. Sic castigat corrigendo, 8b. Sic medetur flagellatis, Sic flagellat diligendo Sic dat donum sanitatis Post illata verbera.

9a. Miles iste 9 b. Hoc orante Tnus, Christe, Te donante lam regnans in patria Nos in caeli curia Nos reducat Coroncmur Et perducat Et ornemur Ad amissa gaudia. Immortali gloria.

Prosar. ms. Marchianense saec. 15. Cod. Duacen. 123. — Ib, 1 Cura tliesauro. — .5b, 2 inquit frangi. — 6a, 2 deflet ibi plang-it.

194. De s. Brigida Virgine.

1 a. Gloriosae 1 b. Venerantes Brigidae votiva festa Hanc diem praeclaram omnes Recolamns, Concinamus.

2a. Concrepet organicis 2 b. Proferat baec contio Modulis et canticis Laudem, et devotio Haec, Brigida, Sit sincera.

3a. Hanc fuisse filiam 3b. Annis puerilibus Dupthati ducis unicam Signis et prodigiis Tradunt scripta; Fuit clara.

4 a. Qnia nec obsequia 4b. Pertinebant- igitur Praetermittens aliqua, Cultus vanos respuit Quae ad Christum Venerari.

5 a. Huic sanctae Brigidae 5 b. Patris atque filii Voluit tribuere Sancti quoque spiritus Christus tantam gratiam, Morbos cunctos que lepram Ut in virtute Posset sanare.

6a. Ora pro populo. 6b. Astantein populum, Precare pro clero, Laudantem te cleram Patrona nostra Fove et rege 0 Brigida; per saecula.

Grad. ras. S, Brigittae Coloniensis anni 1,507. Cod. S. Martini Colonien. XXV. — 6b, 3 et fehlt. — Melodie: Laetabundu.».

195. De sancto Brinnolpho. la. Pastor bone, lesn Chri '.e, Ib. Qui Brinnolphum subliraasti Te exaltat chorus iste Et cum sanctis coUocasli Cum hymnis et laudibas, In excelsis sedibus. ; : : ;

— 183 -

2 a. Clara fulgens parentela 2 b. In scripturis sacris stndens Observavit abs qaerela Quaerit, sicnt apis prudens, Saam pueritiam. Mellitam scientiam.

3 a. Sumens curam pastoralem 3b. Ad colendum hortum Dei Non arabivit mundialem Non quiescit, sed diei Honorera, sed onera; Portat aestus, pondera.

4a. Eius lingua gratiosa 4b. Terret Inpos infernales, Gregera inter fructuosa Monstrat vias spiritales

Ducit loca pascuae ; Quietis perpetuae.

5 a. Suam carnem castigavit, 5b. Christo passo sic compassus leiunavit et oravit Huius vitae complet passns, Servans castimoniam. Intrans caeli curiam.

6 a. Ipsum Christo conregnare 6b. Caeci vident, muti fantur, Et cum sanctis triumphare Claudi, surdi Uberantar Demonstrant miracula A raorbornm inacula.

7 a. Nos in terris desolati 7 b. Ut a culpis subleveraur Et ab hoste captivati Et virtutibus ornemur Invocemus inclinati Post mortemque collocemur Huius patrocinia, In caelesti patria.

8 a. Salve, regina caelorum, 8 b. Pvopter sanctum huuc pasto- Magna mater filiorum, rera, Adoptiva singulorum Tuum verura laudatorera, In Christo credentium, Pasce gregem, dona rorem Gratiarum oranium.

Miss. ms. Scarense saee. 15. Cod. Upsalen. C. 427. A. Brev. ScareTise imp. Norimberge 1498. B. — Cfr. Elemmin^ I, p. 71 sq.

19t>. De sancta Caeiilia.

1 a. Praeclarae Caeciliae 1 b. Egressura purissime Depromant virgineae Ablata rubigine Mentes nunc laetitiae Est vas pudicitiae; Virgo, salve. Virgo, salve.

2 a. Quod super candelabrum 2 b. Luraen stellae raarium, Dans creator omnium, Arbor, in qua plurium illustret et tugurium Ut devium; Cibus ; Virgo, salve. Virgo, salve.

3a. Arcus tu es foederis 3 b. In te decus virginis Variiqae coloris, Vernat, dum tu contemnis Mirifici decoris Maris iuga nobilis Virgo, salve. Virgo, salve. — 184 —

4 a. Praedicatrix gratiae, 4b. Rubicundam sanguine Dum hortaris publice Te sumit rex gloriae Milites ecclesiae; Nactam arrbam candide; Virgo, salve, Virgo, salve.

5 a. 0 felix Caecilia, 5 b. Tecum ad aetherea Fulgens velut lilia, Sublevemur gaudia Mala tergas omnia; Ut in vitae vespera; Virgo, salve. Virgo, salve.

Sequent. ms. S. Georgii Villingensis saec. 15. Cod. Carolsruhan. Geo 3. — ,5b, 1 Ut tecum. — Der Refrain ist in der Hs. nur nach der ersten und letzten Strophe angefiigt. —

197. De sancta Caecilia.

1 a. Choro, chordis plebs, organo, 1 b. Pro virgine Caecilia, Cyrabalis, psalmo, tympano, Quae rosis inter lilia Cithara iucundatur Hodie circumdatur.

2 a. Agnuni de sponso feroce 2b. Quem Urbanus baptizavit, Virgo mellitlua voce Unctum Christo consecravit Fecit mansuetissimum, Militem carissiraum.

3a. Coronis latis de caelo 3 b. Frater fratrem pia prece Ferventes pudoris zelo Purgatuni deorum faece Angelus rediniivit; Domino adquisivit.

4a. Ab idolis, daemonibus 4:b. Quos ad saeva supplicia Multos sanctis sermonibus Pro fidei iustitiu Ad Deum converterunt, Pagani tradiderunt.

5 a. Capita ferro truncantur, 5b. Virgo flammis concremata, Sic in caelis coronantur Ense tandem decoUata Obtenta victoria. Caeli subit gaudia.

6 a. Doctrix, martyr, virgo, nupta, 6 b. Nam triplici laureola Mente, carne incorrupta, In caelesti aureola Mariae coaequatur; A sponso decoratur.

7 a. 0 sponsa lucis praeclara, 7 b. Ut mundati a delictis A nobis Orci amara Coniungamur beuedictis Prohibe supplicia, Rcdemptoris gratia.

Sequent. ms. Kavennatense anni 1.585—87. Cod. Classen. 360 (189. 5. S). A. — Miss. Ruthenense imp. Lugduni ca. 1.540. B. — Miss. Parisiense imp. Parisiis 1585. C. — 2b, 3 Militum C. — 4b, 1 Quos ut A. — 4b, 2 tldeli C. — 5b, 3 Caelum scandit gloria B. — 6b, 1 aureola B.

198. De sancto Caesario Diacono.

1 a. Fide, spe, cor caritate 1 b. Qui diaconus, athleta, Fervens ex hilaritate Martyr fulsit et propheta Psallat de Caesario, Cursu vitae vario. ; ; ;

— 185 —

2 a. Dum Firminus suasit viris, 2 b. Ut audaces immolati Publica se pro re diris Gentera beent cinerati Quod dent praecipitiis, Diis pro sacrificiis,

3 a. Quod dum videns reprobaret 3 b. Clauditur octiduanus „Vae, vae," dicens, „quosbearet Vinctum nuriuraadhuc vanus Talis mors", Caesurius Trahit diis Leontius.

4 a, Orat raartyr, teniplura ruit, 4 b. Comminatur diram mortem Sub quo dum Firminus fuit, NuUi pendit ira[mj fortera Sanctum vocat magicum, Consulis et principum.

5 a. Hinc eiecto, suffocato, 5 b, Praedicantera viani vitae Populoque convocato Vulgus sed excusat rite Damnat ut nefarium; Ut iustura Caesarium.

6 a. Hinc per annum St reclusus 6b. Maceratus est eiectus Et plus angelorum usus Nudus, sed capillis tectus, Interim praesentia; Mortis per sententiam.

7 a. Orat, tegit lux accedens, 7 b. Prius eucharisticatus Leontius Christo credens, lulianus iudicatus, QuLUi baptizat, obiit Qui et tentus abiit.

8a. Insaccati sunt subraersi, 8b. Tumet idem, seulit quidem, Toxicat corpus reversi Quod praedixit os, dum vixil Coluber luxurii; Prophetae Caesarii.

9 a. Adhuc spirans hic „psallentes 9 b. Unda sanctos iam reiecit Ecce", clamat, „auferentes, Servos, tibi tumbam fecit Sancta sine macula". Cognitam miracuUs.

10 a. Eia, Christe, 10 b. Et corona Martyr iste Summae dona Patronizet, Trinitatis, Ut hymnizet Cum beatis Haec vox meritorie. Quod fruaraur gloriae.

Grad. ms. S. Georgii Coloniensis saec. 15. ex. Cod. S. Georgii Colonieii. 8. n. add. saec. 16. — 4a. 2 Firminus ruit. — 7b, 1 eucharisticus. —

Melodie : Maiestati sacrosanctae.

199. De sancto Christophoro.

1 a. Donum Dei iubilemusdlemus 1 b. SanctumSanctn velle viri Dei

Et pro sancti exsultemussxsultemus Fuit ini lege sui Dei Christophori gloria. Sequendo vestigia.

hristum ferens in pectore, 2 b. Manu eius virga floi erbo laudans et opere, Ramos dedit et odoi Faciens prodigia. Et formosa folia. ;

— 186 —

3a. Ante Dagnum accersitnr 3b. Sed non cedit verbis regis Et de fide convenitur, Fide firmus et insignis Rex minatur aspera; Parvipendens verbera.

4a. Rex commotus servum Dei 4b. Solus orat immolaris, Ergastulo iubet claudi, Intrat sexus pueliaris: Intendens supplicia. Nicea, Aquilina.

5a. Mox edoctae sane credunt 5b. Ante regem est adductus Et a Christo percipiunt Cbristophorus ferens fructus, Martyrii praemia. Ut palmes in vineis.

6 a. Alligatur pedes manus, 6 b. Est allatus servis lassis Sed martyr statmentesanns, Super caput eias cassis Virgis caesus ferreis. Flamniis candens igneis.

7 a. Ad certaraen animatus 7b. Scamnum ferri ignis urit, Saper scamnum est ligatns Et lignorum flammam nutrit Civitatis medio Olei perfusio.

8 a. Dagnus furit sicut fera, 8 b. Dagnus iubet praeparari Scamnura fluit sicut cera, Lignura magnum et ligari Martyr plaudit gaudio; Beatum Cbristopherum.

9 a. Mox a rege satellites 9 b. Tota die sagittantes Vocati sunt et milites Et in vanum laborantes Terna tela iaciunt; Ad occasum veniunt.

10 a. Nocte corpus sancti viri 10 b. Rex mane cito veniens, Caute fecit custodiri Statim sagitta saliens Dagnus timens populum. Eius crepat oculum.

11 a. Servus Christi decollatur, llb. Regi caeli dantur laudes, Tangens terram rex sanatur Rex terrenus inde gaudet Cum modico sanguine. Restituto lumine.

12 a. Ut per talem nos patronum 12 b. Ut cum eo gloriemur Consequamur vitae donum, Et cum ipso contemplemur Deprecemur hodie, Christum, regem gloriae.

Miss. S. Remigii Kemensis imp. Remis 1556. — Ib, 2 Dei sui ; freUich ist auch anderswo der Reim nicht rein. — 4b, 1 ist unverstandlich — 7b ' 2 flamma. — 12b, 2 cum Christo.

200. De sancta Clara.

1 a. Ave, virgo felix Clara, 1 b. Ave, raater egenarum Dominarum lux praeclara, Prima Christo reclusarum, Quam Franciscus gennit. Quibus mundus viluit. ; ;

— 187 -

2 a. Ave, summae paupertatis 2 b. Ave, mirae caritatis Praeclarum principium Praecellens exordium.

3a. Ave, cuius caritas 3b. Ave, cuius dignitas Et simplex humilitas Et ortus nobilitas Christo dant hospitium; Decorant Assisium.

4a. Ave, pauperum lucerna, 4b. Ave, Christus quam adfari Cui dedit vis superna, Atque pie consolari

Oleum, cum defuit •, Viva voce voluit.

5 a. Ave, sanctarum praefulgens 5 b. Ave, splendor clarificans speculum saeculum.

6a. 0 quam mirabile 6b. In quo per spiritura

Et quam laudabile Christo fit debitum Est hoc coUegium, Frequens obsequium,

7 a. 0 quam clemens, quani benigna, 7 b. Per quam hostis removetur, Quanta Clara laude digna Et Ubertas indulgetur, Apud Christum creditur! Dum lesu colloquitur.

8a. Ave, per cuius raeritum 8b. 0 quam fulgens miraculum Panis angetur virginum Conventus est humilium Defectum patientium. Per Clarae patrociniumi

9. Supplica, Maria, nato, Ut nos mundet a peccato Et post vitae huius cursum Nos post Claram ducat sursum Ad superna gaudia.

Oration. nis. Franciscanura saec 15. Cod. Archivii Colonien. 6. — 2b, 2 Excordium praecellens. — 8 b, 1 refulgens. — 9, 1 Mariae. — Autfallend ist die Vemachlassigung des Reimes in Strophe 8; ob siiiitere Zutat?

201. De sancta Clara.

1 a. lam in regno claritatis 1 b. luncta sponso castitatis Clara regnat cum beatis, Gaudet nuptiis optatis, Virgo cum virginibus; Aeternis araplexibus.

2a. Clara stirpe generata 2 b. Nominata necdum nata Claris claret actibus; Et praeventa laudibus.

3 a. Haec Franciscum imitata 3b. Altis votis elevata Mundi spretis opibus, Praevolat virtutibus.

4 a. Haec in claustro paupertatis 4b. Et exempla sanctitatis Sese Christo dedicat In orbem multiplicat. — 188 —

5a. Haec gratia divinarum 5b. Greges ducit puellarum Felix primiceria Ad Christi conabia.

6a. Casta membra cruce terit, 6b. 0 quam dura vestitura! Cmcifixum corde gerit Macerare membra pura Crucis amans gloriam. Suas docet filias.

7a. Ore cuius liberatur 7 b. Mire panis augmentatur, Gens profana diffugatur, Oleumque caelo datur, Pellnntur daemonia, Sanantnr languentia.

8 u. Digna tanti reputatur, 8 b. A regina visitatur, Quod infirmans honoratur Transitura palliatur Papali praesentia. Virginum sollertia.

9a. Scandit caelum laureata, 9b. lure Clara vocitata, Cum beatis iam beata; Cuius claret decorata Probant mirabilia. Fletibus ecclesia.

10 a. Virgo Clara, 10 b. Per te, Clara, Tuis para Sunt optata Devotis hospitia. Salus, quies, Horia.

Miss. nis. Romano-Franciscauuni Novariense anni 1478, Cod- Capit. Novarien. XLI. — 5 a, 1 Haec in gratia. — 8a. 3 Papale. — lOb, 2 Fuit optata. — Die Abschrift besorgte Rev. H. M. Bannister.

202. De 88. Cosma et Damianu.

1 a. Laude digna iucundemur, 1 b. Cosmam atque Damianum, Voce, corde veneremur Quuntum spectat ad huma- Claros Dei pugiles. num Stemma, stirpe nobiles.

2a. Ambos Arabia dedit, 2 b. Tribus cum fratribus isti Turba multa Deo credit Nuntiabant nomen Christi Ipsis praedicantibus. Signis comitantibus.

3a. Arte fulti mediciuae 3 b. Morbos fugant, curant pestes, Virtuti magis divinae Gratiam fidei testes Credunt, quam scientiae; Praedicant clementiae.

4 a. Corporum sanant languores 4 b. Curam gratis acceperunt Aninianira curatores Gratis et dispensaverunt Adiuvante gratia; Terrarum per spatia.

5a. Praeses audivit Lysias, 5 b. Quod homines et iuraenta Qui sanctonim Dei vias Curarent; sanctis tormenta Et doctrinam doluit, Intulit et voluit, ;

- 189 —

6a. Metu poenae quod negarent 6 b. Daeraon Persidem percussit, Christnm et diis immolarent Sanctos ignis non exussit, Sed resistunt valide. Poenas ferunt solide.

7 a. Mersi mare, ferro pressi 7 b. Gaudent inter passiones, Saxa, crucem indefessi Quibus consolationes Et sagittas tolerant; Divinitus aderant.

8 a. Omnes Diocletianus 8b. Eia, testes Christi fortes, Fratres iubet, ut profanus, Prece facite consortes Ut occumbant gladio. Nos sanctorum gaudio.

Cursus cle Domina sec. Ecclesiam Hamburgensem imp. Rostocliii 1522.

203. De sancto Cufnphate.

1 a. Laetabundus 1 b. Sorde mundus Exsultet fidelis coetus, Cucuphatis colat laetus

AUeluia ; Sollemnia.

2 a. Derelictis partibus 2 b. Christum Deum astruit, Barcinonis finibus Templa deum destruit Fit incola; Et idola.

3 a. Detentus a perfidis 3b. Stans fatetur idola Ductus est in praesidis Non deos, sed subdola Praesentia. Daemonia.

4a. Catenarum ponderis 4b. Velut auctor sceleris Afflictus et verberis Retruditur carceris Molestia Angustia.

5 a. Caesaris imperio 5 b. Plumbo, fuste caeditur, Assatur incendio, Caro rupta carpitur, Suscipit cum gaudio Cuncta mira patitur Supplicia. Constantia.

6a. Post tanta vulnera 6b. Adest per aethera Ruptaque viscera Contio supera Manu truncatur Ipsum transferens pestifera. ad sidera.

Miss. ras. Sandionysianum saec. 15. Cod. Bibl. Nation. Art. Londinen. 1346 (18. 3. 91). — 2b, 2 deum-deorum. — Mel: Laetabundus. — Abschrift von Rev. H. M. Bannister.

204. De sancto Cnniberto.

1 a. Agrippina sancta, gaude, Ib. Cum accedit Cunibertus Sanctitatis novo plaude Tibi rector, doctor certus, Decorata speculo, Novum sidus saeculo. r ;

— 190 -

2 a. Cultu cuius es ornata, 2b. Clara puer domo natus. Stas doctrinis regulata, Aulae regis commendatus, Fulges patrocinio. Claro fervet studio.

3a. Caritate stimulatus 3 b. Libertatis iura mutat, Servis servit Deo gratus, Dum servile nil refutat, Omnibus se tribuens; Nil abiectum respuens.

4a. Lapsa luce dum labori 4b. Luce magna teste rege Cedens raembra dat sopori, Prolem nati sibi lege Yisitatur caelitus. Rex adoptat incUtus.

5 a. Literis hinc institutus 5 b. Spiritalis disciplinae, Sacris altis est imbutus Sanctitatis et doctrinae Ab alto virtutibus, Factas norraa plebibus.

6 a. Levitarum Trebatinis 6b. Caput ornat sacerdotis Datus primas Agrippinis Spiritalis gemma dotis, Mox fit archos praesulum. Columbae spectaculum.

7a. Pie pater, Cuniberte, 7b. Sortis tnae fac consortera Per te nobis sint apertae Tui gregis hanc cohortem Portae caeli, postula; Per aeterua saecula.

Miss. ms. S. Ciiniberti Colonieosis saee. 14. Cod. Darmstadien. 876. A. — Grad. ms. S. Cuniberti Coloniensis saec. 16. in. Cod. S. Cuniberti Colonien. s. n. B. — Miss. ms. Coloniense saec. 15. Cod. Darmstadien. 874. C. — Miss. Coloniense imp. Coloniae 1481. D. — Miss Coloniense imp. Coloniae

1498. E. — 1 b, 1 Dum B. — 2a, 1 Cultum C. — 2b, 1 puer fehlt A. — 2b, 3 servet E, tovet CD. — 3a, 1 Claritate AC. — 3a, 2 Servus B; studet AC — 3b,;3 obiectura C. — 4a, 2 sapori ACDE. — 7b, 1 Mortis A. — Melodie: Gaude Sion quod egressus, um eine Strophe gekiirzt. — Kollatioa voa A besorgte Bannister.

205. De saneto Cathberto.

1 a. Splendor Christi sacerdotis Ib. Lnx Cuthbcrti fulget late Et vicinis et remotis Corporis integritate Praeminet cum gloria Nec est transitoria.

2a. Incorrupta vernat caro, 2 b. Cuius festum caelum plaudit, Quam decore rex praeclaro Cuius terra laudes audit, Caelestis magnificat; Aspicit et praedicat.

3a. Parvuli triennis ore 3b. Angelo docente Dei

Pontificali decore Caelo missa salus ei Omandus asseritur. In genu perficitur.

4a. Pene mersos in profundo 4b. Animam ad caelos veM Prece sancta, corde mundo Aidani, viri Dei Littori restituit. Cernere promeruit. — 191 —

5 a. Panes nivei candoris 5b. Quos per angelum de caelis De supernis vidit oris Ministrari vir fidelis Tres allatos caelitus, Adplandit meduUitus.

6 a. Belluae, dura de profundis 6b. Futufi diem sereni Gradiuntur maris undis, Praedicit sermone leni lUi daiit obsequia. Vi praeclusis noxia.

7 a. Lympham sibi Deus dedit, 7b. Regem cito moriturum Eremita quo resedit, Seqne praesuleni futurum Ex humi duritia. Certa dat indicia.

8a. Quera ab arbore cadentem 8b. Cbristi mysticis refectus Caelos vidit ascendentem, Sacramentis et protectus Eius narrat praemia. Transit ad caelestia.

9a. Sunt miracula perplura, 9 b. Haec ad laudem Dei currunt, Obsistente quae natura Abdita nec delitescunt Per hunc fiunt inclita. Sancti viri merita.

10 a. Integris in urna pannis 10 b. Nec putredo, nec vetustas, Quadringentis decera annis Immo spleudor et venustas, Et octo dormierat; Illum circumdederat.

lla. Caput, tuum, rex Oswalde, 11 b. Et Bedae , sancti doctoris, Vir dilectus Deo valde Qui caelestis est odoris^ Hac theca servaverat, Ossa recondiderat.

12. a Fragrans odor supernorum 12 b. Qui in carne Dei virum

Hos perfudit balsamorum, Incorruptum , dictu mirum, Qui praesentes aderant, Cernere meruerant.

13. Odor ergo nos caelestis Comat raoribus honestis, Ut fruamur caeli festis In sanctorum gloria.

Apographum ms. Th. Hearne saec. 18. ex Codice „Monachi Duuelmensia." Cod. Oxonien. Rawl. B 247. — 4a, 2 Prece sancto. — lla, 1 Caput tamen. — Die Sequenz findet sich auch gedruckt bei Rob. Hegge, The Legend of St.

Cuthbert; Darlington, 1777; daselbst folgende Varianten : 3b, 2 missus. — 3 b, 3 In genu edocetur. — 5a, 2 dedit oris. — oa, 3 Tribus allatoribus caelestis. — 6b, 3 Vi praeoludens. — 8a, 3 narrant. — 9b, 2 Ablati. — lOa, 3 dorrai- erunt. — 10 b, 3 circumdiderunt. — lla, 2 dilecte. — 12a, 1 sq. balsamorum und supernorum umgestellt. — 12a, 2 perfundit. — Diese tiequenz verdanke ich Rev. Bannister.

206. De sancto David Abbate.

1 a. Ante mundum muudum scivit, 1 b. Mire mundum stabilivit, Hylae fonnis dum vestivit, Mire sanctos insignivit, Quia non est, quod nescivit, Quos praenovit et praescivit Qui creavit omoia. Propter mira varia. ; ;

— 192 —

2a. David, miris insignitas, 2b. Visu laesus, pede tritus, Sic praenotus, sic praescitus, Hic confessns et coutritus Mira facit, nam auditus Opem capit expeditus Reddit et eloquia. Poenis et angustia.

3 a. Samson ense Philistaeos, 3b, Praedicavit contra deos, Iste verbo Pharisaeos Mitis erat erga reos, Vicit, taies dat tropaeos Tristes facit iubilaeos Divina potentia. In omni miseria.

4a. Laetum nautis mittit ventum, 4b. Sacrae legis dat augmentum Captum solvit et detentum Et divinis increraentum Mentem fixam, cor intentum Villicatum et talentum Christi iussis praebuit. Christo sic restituit.

5 a. Consolatur, si dolenius, 5b, Melodiis insisteraus, luvat, astat, si tiraemus; Mentem ori conformemus, Ergo semper iraploremus Ut cum ipso respiremus Eius patrocinia. In sanctorum gloria.

Grad. ms. Praedicat. Insulensium (Arosiae) saec. *Vt6 Cod. Upsalen. C 513. A. — Grad. [Suecicum] imp. Lnbecae 149*. B. — 1 b, 3 Quo.s promovit A. — 2a, 2 Sic promotus A. — 2a, 3 Mire B. — 2 b, 2 Haec A. — Xach 5b, 4 bangt B an: „Pie pater et patrone". — Cfr. Klemming I, p. 88 sq.

207. „In festo s. David Abbatis."

1 a. Sancti David symphoniae 1 b. Cuius verba fontis vitae, Digne sonant vocis piae Cuius actus viae tritae Clarissirais concentibus, lustissimis incessibus.

2 a. Nam simplex cordis ocalo 2b, Nec foris vane gestiens, Cor omni mentis iaculo Nec intus altum sapiens Conclusit instar circali, Expers tumentis anguli.

3a. Audita raorte martyrum 3 b. Mortem quaerens non repperit, Accensus in zelum mirum Corapensans mortem couterit Se praeparat in gladium; Se iuge per martyriam.

4a. Nunc scandens gustat ardua, 4b. Nil sui dabat otio, Descendit nunc ad pascua Sed semper sacrificio Coruscans instar fulguris. Columbae dans aut turturis. • 5 a. Hic vitam reddit parvulo, 5b. Avertit et a stabulo Qui mersus fuit triduo Ventum cum igne arduo In fontali voragine Circumlata imagine.

6a. Fit femina lunatica 6b. Membraque paralytica Mente sana et corpore, Curantur sancti munere, Ac puer acum vomuit; Ac naatis ventus adfuit. ;

— 193 —

7 a. Chirotheca sustentatur, 7b. Quam sic probat landans tan- Qua paganus adunatur tam, Fidei coUegio, Veram, claram atque sanctam Titanis in radio.

8a. Tu, sancte praeco gratiae, 8 b. Ut per te ducera praevium Turbam tuae familiae Feratur iu triclinium Duc ad fontem vitae, Pacis infinitae.

Grad. ms. Praedicatorum Insuleneium (Arosiae) saec. 15/16. Cod. Upsalen. C. 513. — Cfr. Klemming I, p. 89a sq. Die Lesart Klemmings (8b, 1) „ducem praemium" ist nicbt in seiner Quelle.

208. De sancto Dionvsio.

1 a. Ave, pater Galliae, 1 b. Doctorum egregie, Totius ecclesiae Sapientum Graeciae lubar, lux et speculom Nobile spectacnlum.

2 a. Supra caeli cardinem 2b. Loquens super hominem, Dei celsitndinem Naturam, vim, ordinem Attingens prae ceteris, Angelorum diceris.

3a. Oris eloquentia 3b. Animi constantia Perit idolalria, Irati vesania Christo plebs acquiritur. Sisinii vincitur.

4a. Cratis, furni, verberis, 4b. Securi percuteris, Crucis, ferae, carceris Caput ferre cerneris Poenas omnes despicis. Hymnis cum angelicis,

5 a. Assueta laudibus 5 b. Martyr, tuis precibus Videbatur motibus lunge caeli civibus Lingua laudans Dominnm. Nos post vitae terminum.

Miss. ms. Sandionysianum saec. 15. Cod. Bibl. Nation. Art. Londinen.

1346 (18, 3, 91}. — 2 b, 3 dixeris. — Melodie wohl : Veni sancte spiritus. — Die Abschrift dieser und der folgeaden Sequeuz besorgte Rev. H. M. Bannister.

209. iDe sancto Dionysio.

1 a. Doctorera egregiura, 1 b. Ad cuius eloquium Magnum Dyonisium, Reliquit Mercurium CoUauda, fidelium Dei sequens filium Plebs cunctornm, Gens Fancorum.

2 a. Ave, decus praesulum, 2 b. Tu doctrinae speculum, Qui dudum incredulum Qui solus ad oculum Athenarum populum Eclipsis miraculum Convertisti, Descripsisti. Blume, .Sequentiae Ineditae. VIII. 13 ; !

m —

3a. Tu distinguis spiritus 3b. Tu martyr emeritus, Caelestis exercitns Constans. imperterritus, Paulo duce caelitus Tu legatus inclitus Te docente. A Clemente.

4a. Post feras, incendia, 4b. Dum tractas mysteria, Crucem et opprobia, Christi manu propria Carceris angustia Tibi datur bostia Manciparis. Salutaris.

5a. Post squalorem carceris 5 b. lam regnaus in superis, Morte tandem plecteris Condescende miseris, A ministro sceleris Quos iure non deseris Decollatus. Patronatus.

Miss. ms. Sandionysianum saec. 15. Cod. Bibl. Nation. Art. Londinen.

1348 (18, 3, 91). — Melodie wahrscheinlich : Mariae praeconio.

210. De 8. Dionysio et sociis.

1 a. Laada, Sion, cum clangore 1 b. Astra cui matutina Suo regem in decore, Sine tine laudem trina Trinum, unum in usia, lubilant in ierarchia.

2 a. Rerum gradus conformantur, 2 b. Triura unus hic complexus, Dum creata triniantur Quem amoris firmat nexns, In ima, sunima. media, Salutis dat reniedia.

3 a. Eia, decus Atticorum, 3 b.- Cui Roma dat primatum Gaude, quod ex te Graecorum Gallae gentis, prausulatum Flos fluxit, Dionysius; Lutetiae Parisius.

4a. Rusticum par votum ei 4 a. Spargunt suum stellae lumen, Sociat. electum Dei Fontes vitae fluunt flumen lungit et Eleutherium. Sacruin ad ministerium.

5 a. Hi sunt nubes discurrentes, 5 b. Quod plebs dura fastidivit, Manna caeli compluentes Natum passum ut audivit Siccitati gentilium In came Dei filium.

6a. Flagris, feris, igne, cruce 6b. Quos lux ingens visitavit, Torti catastaque truce In qua ducem rex urmavit Yincti dantur ergastulo, Corporis sui pastulo.

7a. Exhinc dolabris secantur, 7b. Praesul caput fert extente Tres columbae protestantur Choro superum canente Clarae mortis victoriam. Cum AUeluia Gloriam.

8 a. 0, quam floridus est lectus 8b. Gemmis claris redimita Horum, rosis hortus tectus, Hisque clarius polita Urbs celebris per saecula Caeli resplendent specula. — 105 —

9 a. Quibus, Deus, nos unire 9 b. Ut post sextam per septenam Sacrosanctoque vestire In octavam ducti plenam Digneris tetragrammaton, Canamus epinicion.

Sequent. iiis. Praedicatorum Phorcenensium saec. 15. Cod. Stuttgardien. 1 b. 47. A. Appeiidix ms. saec. 16. Missalis Romani imp. Coloniae 1483. Cod. Carolsruhan. Fol. Dr. .51. B. — Miss. Spirense imp. Spirae 1501. C. — la, 2 rege A. — Ib, 2 trinam A. — 2a, 6 In fehlt A. — 2b, 1 Trinum A. — 3b, 1 Lucide A, Lutitiae B. — 4a, 1 ei fehlt B. — 4a, 2 u. 3 fehlen — 4b, 1 Spargunt fehlt B. — 4b, 2 vivae B. Sacrum B. Fontis — 4b , 3 mysterium B. — 5a, 2 caelicum pluentes B. — 5 b, 1 plebs diem B. — 6a, — 1 igne truci B. — 6a, 2 caetostaeque cruce B. • 6 b, 1 Quem ingeus lux A. — 6b, 3 pasculo B. — 7a, 2 columnae A. — 7b, 2 Choram A; super canente B. 8a 2 .sq. floridus est harum Lectus hortusque rosarum A. — — | 8b, 3 celebret A. — 8b, 3 resplendent per saecula A. — 9b, 1 Et A. — 9b, 3 epynityon — Die Kollatiun von B besorgte Baunister; jene von C ist leider iibersehen.

211. De 8. Domnino Milite M.

1 a. Turba nunc fidelium 1 b. Novum parit gaudium Moveat tripudium Domnini martyrium Soilemni laetitia; £t felix victoria.

2 a. Hic cubicularius 2 b. Christo tamen deditus Regis et primarius Ac divinae subditus In eius palatio, Fidei servitio,

3a. Non consensit colere 3b. Nec uUis doloribus Deos nec incendere Cessit aut erroribus Tura manu propria; Martyris constantia.

4a. Imperator acrius 4b. Quingentorura igitur Instat et immitius Turba fratrum quaeritur, Christi leges tollere Sed inventa libere Ac fidem destruere. Fidem coepit promere.

5 a. Non tormentis 5b. Nam Domninus, Status mentis Martyr dignus, Infirmatur, Consolatur Ant mutatur Et hortatur, Martyrum constantia; Ut ferant supplicia.

6a. Christi testes immolantur 6b. Ipse martyr venerandus Et quingenti iugulantur Collum tendit feriendus Conimuni sententia. Summa cum laetitia.

perrexit 7 a. Non humana facultate, 7 b. Caesus ipse mox Sed divina potestate Atque suum caput vexit Domninus, martyr iuclitus Trans flamen, ubi positus Et miles non demeritus, Signis claret divinitus. 13* ;

— 196 —

8a. Nam et corpus incomiptttm 8b. Pie martyr, spes taornm, Castoditur et virtatam Nos defende vitioram, Signa florent, et refalgent Sic edacas et perdacas Undique prodigia. Ad caeli fastigia,

9. Ubi laeti cantemus Allclaia.

Seqnent. ms. Raveimatense anni 1585—87. Cod. Classen. 360 (139. 5. S). — 7a, 4 emeritus. — Melodie: Mane prima sabbati.

212. De sancto Eligio.

1 a. Sanctitatis specnlum 1 b. Laudemus Eligium, Illastrantem saeculum Nostrorum refugium, Sicut solis radium, Consolamen cordium.

2a. Per Franciae spatia 2b. Praebens infirmantibus Stillat eius gratia Opem postulantibus Dulce refrigerium, In fletu solaciam.

3a. Honesta religio 3 b. Hunc, ut Christi lectio Fulget in Eligio Praecipit, dilectio Normaque fideliam. Reddidit innoxium.

4a. Quem monstrabat macies 4b. Post hanc vitam labilem Atque pia facies Intrat vitam stabilem Caritate sancium, Linquens orbis devinm.

5 a. Cuius, Cbriste, precibus 5 b. Ut per eius meritum Da tuis supplicibus Habeamus transitum Sacrum septenarium, Ad perenne gandium.

Orat. et Sequent. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. — Als nOratio" bezeichnet, indes augenscheinlich Sequenz auf die Melodie; Veni sancte spiritus.

j213. De saneta Elisabetli.!

1 a. Aetemo regi gloriae 1 b. Cui resultet caelica baius diei gaudia devotio catbolica, depromemus sollemnia; voce, cordis melodia,

2a. Qui sibi [Elisabeth] 2b. Vas virtutum liquore elegit dilectam, confertum, bonorum omatam gratiosamque operum odorem vitae virtutibus semper diffundens, pigmenta decoratam. miraculomm. ;

— 197 -

3a. Elisabeth, 3a. Generosa

Hungariae regina atque regis tilia, poUens caelique maior Christi quam sapientia, viri gloria, quae Christi sponsi caelestem sponsum cupiens gerebat copulam terreni absconditum cordis sponsi declin[ab]at et mentis gratia.

4 a. In caelesti aerario 4b. Sanctitatis praenuntia inirifice collacata duriore artum iugum [est] haec nobilissima; disciplina preraebat.

5a. Viri sui absentia 5 b. Lucet in eius anima dispensatrix provida pietas eximia: Elisabeth benigna, sic vidua honesta, gestans pia viscera quae oppressis impendens [pro] pauperum inopia; materna beneficia,

6a. Videns suum lesum dulcem 6b. „0, si tu vis esse mecum, caelum patefacientem, ego semper ero tecum sibi leniraen dicentem: nunquam a te separabor."

7 a. Haec regina nobilis,^ 7b, Humilis, amabilis, medicina doloris, vera spes est miseris oleum unctionis, [et] thesaurus pauperis.

8a. Quae de terris est translata 8b. Ubi suum amplexata et a Deo iam vocata lesum dulcem sine mora Christi ad regna laudans cum vera caelestia, laetitia.

9a. Miseratrix miserorum, 9b. Contemplatrix divinorum, consolatrix desolatorum audi te laudantiura chorum, vera mater tu orphanorum, duc nos ad festa supernorum, amatrixque quo psallamus Dei praeceptorum, regi saeculorum.

Prosar. ms. S. Geor^i Villingensis saec. 15. Cod. Carolsruhan. Geo. 3. — 2b, 1 Das virtutum. — 3b, 2 et regis. — 4b, 1 sanctitatis eiusque pr. — 4b, 2 duriori artem. — 4b, 3 disciplinae. — 5b, 1 Sic in. — 5b, 3 sic fehlt. — 6a, 2 sq. caeluni sibi patentem lenimenta. — 8a, 3 Christo. — 9a, 2 sq. consolatrix orphanorum vera mater pauperum. — 9a, 4 que fehlt. — 9b, 2 chorum fehlt. — Rhythmus und Reim dringen schon stark durch, und so bildet vorstehende Sequenz ein Muster des Ubergangsstiles von den rein symmetrischen Prosen zu den rhythmischen und gereimtea. ;

— 198 —

214. De sancto Erasmo.

1 a. Eia, fratres, psallite Ib. Rursum ore canite Christo, regi gratiae, Eius laudes dicite Corde exsultantes Cunctis praedicautes,

2 c. Almi Dei filiain 2b. Sine labe criminum Sanctum quoque spiritum Virtutumque Dominum Siniul credendo, Hunc agnosceudo.

3 a, Mundns corde, corpore, 3a. Uacans solitarie Pleuus Christi nectare, Angelorum solamine Ascriptus iam curiae Fruensque cottidie Caeli gloriatur. Seniper confortatur.

4a. Sic a Deo consolatur, 4b. Mala ut [cunctaj pellantur; Ei tanta virtus datur, Bona quoque condonantur Brutorum et hominum Gratiarum omnium.

5a. Audit vocem Dei, tamen 5 b. Regi primo praesentatur, Laetus vadit ad certamen Fame, siti maceratur Crucis usus titnlo. Carceris ergastulo.

6 a. Ter virgis flagellatur, 6 b. Igni plumbura apponatur, Fustibus verberatur, Sulphur pici misceatur, Nec sic frangi potuit; Sic rex iubet, sic et tit.

7 a. Regem orat caelorum, 7b. Ipsum cibum angelorum Ut intueatur choruni In extremis det cunctorum Fiiielium omnium, Sibi servientium.

8 a. Eia, pater orphanorum, 8 b. Consolator miserorum, Ora cum fiducia, Da bona praesentia, Ut laetemur ante thronum Ut laudemus summum boiium In Dei praesentia. Hic atque in patria.

Miss. ras. Crucigerorum BMV. in Novo Benatky saec. 14. Cod. Mus. Bohem. XVI D 14. add. saec. 14. — 5b, 1 Regi praemio. — 6b, 3 Sic res ut iubuit. — 8 b, 4 Hic et in. — Akrostichon: „£rasmu6 martir."

215. De sancto Erieo.

1 a. Gratulemur dulci prosa, 1 b. Ex radice generosa Laus Erici gloriosa Transportatur vernans rosa Prodeat in raedium. Ad regale solium.

2a. Regni rebus ordinatis 2b. Defunctorura in peccatis Sanctus adit cum armatis Miro raotu pietatis Terras infidelium. Deflet strages hostium. ;

— 199 —

3a. lustus in iudicio, 3b. Aspero cilicio Frequens in ieiunio Fervida devotio Artus atterebat; Mentem incendebat.

4a. Viri pravi conspirantes 4 b. Bellum movent improvisum, Et in necem machinantes Kex occisus paradisura Regis unanimiter Introit feliciter.

5 a. A defunctis revocatam 5 b. Quinque plagis vulncrato, Matri vivam reddit natam lam de vita desperato Et sanat puerperam. Dat salutem prosperam.

6 a. Felix, cuius gratia 6 b. Contracta erigitur Fugantur daemonia, Et submersus redditur Vident excaecati; Plenae sanituti.

7 a. Sponsione facta voti 7 b. Statim inter fratrum raanus Vocem reddit sacerdoti Frater Minor surgit sanus Et infanti tibiam Post iongam miseriam.

8 a. Sensum reddit mulieri, 8 b. 0 quam probant sanctum Dei Quae vix capi vel teneri Et confirmant fidem rei

Poterat prae furia. Tanta niirabilia I

9 a. Ergo regi miritico 9 b. Cuius fruens Upsalia Laus laetabundo cantico Salutari praesentia Frequentetur, lucundetur.

lOa. Tu, Sueorum rex, Erice, lOb. Venerantes te emenda Magnc martyr at amice Et nos illi recommcnda, Dei, prece sedula. Qui regnat in saccula.

Lcgend. ms. Lauieiitii (Jdonis Lincopensis saec. 1415. Cod. Dresden. A 182. A. — Miss. ms. Praedicatorum Insulensium (Arosiae) saec. lo'16. Cod. Upsalen. C 513. B. — Miss. ins. Scaren.se saec 15. Cod. Upsalcn. C 427. C. — Miss. ms. Upsalense .saec. 15. Cod. Upsalen. C 420. D. — Miss. Upsalense imp. absque (ca. 1487). E. — Miss. Up.salense imp. Basileae 1513. F. — Miss. .Stregnense imp Lubecae 1487. G. — Miss. Aboense inip. Lubecae 1488. H. — Miss. Lundense imp. Basileae 1513. I. — 2a, 2 adit cum fehlt D. — 3 b, 3 accendebat I. — 4b, 1 movent intestinum A. — 9a. 2 laetabunda A. — 9b, 1 Huius I. — 10 a, 1 Suenorum D. — 10 a, 2 et Erice amice C. — 10 a, 3 Dei praesedula D. — 10 b, 3 per saecula EFG. Melodie: In caeles ti ierarchia. — Cfr. Klemming I, 100 sqq.; dort der Text nur aus E. — In C vor 6a, 1: „Divisio, in feriis."

216. De sancto Eskillo.

1 a. Hac in die gloriemur 1 b. Qui pro fide lapidatus, Et devote veneremur lam a Christo sublimatus. Esliilli sollemnia, Residet in gloria. — 200 —

2a. Transit rigor hiemalis, 2b. Error cedit, sublimatur Novus floret flos vernalis Christi fides, augmentatur In salutem gentium; Nnmerus fidelium.

3 a. Dum pagana gens bonorat 3 b. Mox nix, grando descendentes, Deob, Deum praesul orat Deos, aras subvertentes Signum dari caelitus. Destruxerunt penitus.

4 a. Hostes sternit vis Samsonis, 4b. Infideles victi credunt. Lampas lucet Gedeonis, Aegri claraant et acccdunt, Dum praesul occiditur. Quibus salus redditur.

5 a. Nos aegrotos prece sana, 5 b. Pater, tutor, dux Sueorum, Quos impugnant caro vana, Nos concives fac sanctorum Mundus et daemonia. In snperna curia.

Legeud. ms. Laurentii r)doiiis Lincopen. saec. 14 1.5. Cod. Dresden. A 182. A. — Miss. ms. Scarense saec. 15. Cod. Upsalen. C 427. B. — Miss. Stregnense imp. Lubecae 1487. C. — Miss. Aboense imp. Lubecae 1488. D. — Miss. Upsalense imp. absque (ca. 14S7). E. — Miss. Upsalense imp. Basileae 1513. F. — 5b, 1 Swenorum B; Suenorum FCE. — Cfr. Klemming I, 113 sq.; Text aus E.

217. De 8. Euchario et .Sociis.

1 a. Cordis laeti iubilo, 1 b. Pio cum obsequio Mentis cum tripudio Fidelis haec contio Dies ista celebretur; Dono Dei gratuletur.

2a. Nova [nam] Inx exoritur, 2 b. Babylonis haec filia Vetus caligo pellitur, Denigrata per vitia Treveris convertitur. Idolis tuni suljdilur.

3 a. Caeca lauguens in errore 3b. Sed iam pater pietatis Longo parit in dolore Nutu bonae voluntatis Reprobata, Miseretur Desperata Et medetur, Sic gehennae filios. Pios facit impios.

4a. Roma primo visitatur, 4 b. Brevi regnum dilatatur Salus ei procuratur, Petms in quo principatur, Petro quando sedes datur: Orbis ei subiugatur.

5a. Cum sociis Eucharius, 5 b. Intrat urbem pugnaturus ; Propugnator egregius, Infidelitatis murus Multae virtutis conscius Obstat, fit conflictus durus. Treverim dirigitur. Dux bonus non vincitur.

6a. Virtus ingens spiritalis, 6 b. Bis acutus verbi Dei

Nullis nnquam victa malis, Mucro ferit. cedunt ei. Tribus viris inest talis, Truccidantur Amorrhaei Quod expugnant milia. Felici victoria. ;

— 201 —

7a. Ergo, sancti, qui vicistis, 7b. Quibus legis vos latores, Patres nostros cpnvertistis Nobis sitis defensores Pio niinisterio, lusto patrocinio.

Cod. Capit. Trevirens. 133 anni 1191. add. saec. 18 in. — 2b, 3 tura fehlt. — 4 b, 1 Breve. — «Hic incipit sequentia contexta de dilectissimis et valde venerandis prinais doctoribiis totius Alemanniae et nostris apostolis Euchario

Valerio et Materno ; quae ob merita sanctorum istorum declaranda et suffragia eorum imploranda Deus inspiravit dictatori; et propter easdem causas inspiret Dominus Deus ad cantaudum cantori et choro conventus sancti Matthiae. Amen.'" Aus dieser Quelle veroffentlicht von Dr. vSauerlaud im ^Pastor-Bonus", April 1891.8. 209 u. f. bauerland neunt als Verfasser und Koniponist K e niig i us, Abt V. Mettlach. Vgl. Trithemius, Chron. Hir.saufr. ad. a. 980. Von den dort verzeichueten JSchriften als echt u. a. Cantus de ss. Euchario Valerio et Materno." Cfr. Maurus Hillar, Vindiciae Histor. Trevirens, 132: Ecce Venerabileni pareuteru sequentiarum hymnoruin et Antiphonarum quas hucusque in San-Mafthiana ita et Ecclesia catliedralisl Metrupolitana in officio canonico de hiis sanctis solemnissime decantat.'"

218. De sanctis Ewaldis.

1 a. Cole Christum mente tota, 1 b. Virginali candidata, Colonorum urbs devota, Triumphali purpurata, Sacro culta gerraine, Claro clarens agmiiie.

2 a. Quibus addis expolitas 2b. His de gemmis adornavit Binas, lectas margaritas, Sibi sponsam, consecravit Aurum super inclitas; Mira Dei caritas.

3a. Nomen par Ewaldus quidem 3a. Discolores in aspectu, iu afifectu, Fuit illis, cultus idem, Pio pares Parilis devotio Pares sacerdotio.

4a. Domoslinquunt, res, pareutes, 4:b. Cultum daemonum profanum Hibernorum petunt gentes Fugant, niundam calcant va- Anglicorum proceres; num Angelorum compares.

5a. Fortes binc tirones isti, 5b. Adventantes gens cruenta Saxones ut regno Christi Sanctos necat, sacramenta Lacrarentur, quaeritant. Dam altaris immolant. a a, Undis iactos vectat sursum 6b. Aede sacra reponuntur, Rhenus illos per recursum Fontis novi, quo plectuntur, Luce celsa comite. Manat rivus cespite.

7 a. Nunc te, lesu, fontem vitae 7 b. Quorum nobis prece pari Gustant hostis trini rite Tuae praesta contemplari Trinam post victoriam. Deitatis gloriam. ; ;

— 202 —

Miss. ms. S. Cuniberti Coloniensis saec. '^/i^. Cod. DarmsUdien. 876. A. — Grad. ms. .S. Cuniberti Coloniensis saec. 16. in. Cod. S. Cuniberti Colonien. s. n. U. — Miss. ms. Coloniensis saec. 15. Cod. Dariiistadien. 874. C. — Mi.ss. Coloniense imp. Coloniae 1481. D. — Miss. Coloniense imp. Coloniae 1498. E. — Ib, '6 fulgens DE. — 4a, 1 Domus AC. — 4b fehlt DE. — 6a, 1 nectat A. — 6a, 2 Rhenum A. — 7a, 1 Hunc te AC. — 7b, 2 Tua E. — Melodie: Gaude Sion quod egressus. — Die KoUation von A besorgte H. Bannister.

219. De s. Exnperio Baiocensi.

1 a. Praeparemus aulam cordia 1 b. Quidquid est in ea sordis, Templum sapientiae, Expurgetur hodie.

2 a. Virtus ibi seminetur, 2 b. Bonum opns generetur, De cnius fragrantia Moriantur vitia.

3a. Dies enim est festiva, 3 b. Dies planctus extinctiva, Dies est laetitiae, Dativa melodiae,

4 a. In qua confessor 4b. Praesul et pastor Admirandae sanctitatis, Baiocensis civitatis, Sanctus Exuperius, Transfertur superins.

5 a. Erat in eo castatis, 5 b, Erat in eo caritas Sincera simplicitas; Baiocensis civitas Praedicando guod doce- Aquae vivae se gaudebat bat, Sub hoc fonte bibere. Confirmabat opere,

6a. lustus, fortis, temperatus, 6 b. Energumenos curavit, Prudens, moribus ornatus, Septem daemones fugavit, Molem carnis atterebat lesu prius invocato Et in servam redigebat. Lumen reddit caeco nato.

7a. Ergo, praesnl Exsuperi, 7 b. Ergo, pastor Exsuperi, Cibo vitae. potu veri Chorum huius pasce cleri, Servos tuos refice; Labem omnem abice.

8 a. Pastor. tuum serva castrum, 8b. Yoricum, voca tecum Tergementisnostraeastrum Lupum, tali vallo precum Quirinum, Guenailum, Valletur Corboilum.

9a. Ibi quidem vestra sedes, 9 a. Vestros cives, vestras aedes Ibi vestra mansio; Veslra servet contio.

10 a. Sancte praesul, Exsuperi, 10 b. Ut in Christo gloriemur Fac nos tecum admisceri Et eundem veneremur Sanctis caeli civibus. In sanctis fidclibus. ;

— 203 —

11 a. yui paganum Regnobertum llb. Per te nobis sit apertum Praedicans ad Dominum Puisa labe criminum Converdisti, Regnum Cbristi.

12a. Hoc de pater, 12 b. Coins posse Cuius mater Totum nosse, Filii est tilia, Quidquid est, yer omnia.

Sequent. ms. Eavennatense anni 1585 — 87. Cod. Classen. 360 (139, 5. S). — 4b, 1 Pastor et praesul. — 5a, 2 Sincera fehlt. — 8b, 1 Ein hl. Yoricus ist niir unbekannt; ob lorius = Georius (Georgius)? Jedenfalls ist „Yoricum" viersiU^ig zu lesen. — 8b, 3 Corboilum statt Corbolium ersclieint durch den Reim geschiitzt; Corbeil besafs bekanntlich die Keliquien des hl.

Exuperius. Die Sequenz erscheint auch in Corbeil gedichtet zu sein ; in Bayeux fand ich sie nicht vor. — Mel: Congaudentes exsultemus.

220. In Adventu s. Exuperii M. Agaunensis.

1 a. Psallant regi gloriae 1 b. Martyris egregii, Gerablacenses bodie Patris Exuperii Uulci in melodia. Colentes sollemnia.

2a. Cuius corpus inclituni 2 b. Pro cuius praesentia Hodie reconditum Laetatur baec patria Est in bac ecclesia. Tota cum fiducia.

3 a. Hic est Exsuperius, 3 b. Eius ergo precibus Patronus [egregius] Nobis datur omnibus Praesentis ecclesiae Spes non parva veniae,

4 a. Ut a cunctis bostibus 4b. Totis ergo viribus Erui coutidimus Nos in eius laudibus Eius patrocinio. Psallamus cum gaudio.

5 a. Hic unus Tbebaeorum 5 b. Sed vita nobilior Et signifer eorum Fuit atque melior Fuit orlu nobilis. Et in fide stabilis.

6a. Nam, dum sprevit idola 6 b. Hic pro Cbristi nomine Verus ut christicola, Sacro fuso sanguine Necatur ab impiis; Laetatur cum sociis.

7a, Hic ad vitam animae 7 b. Principem malitiae Certando legitime Armis patientiae Pervenit feliciter. Superavit fortiter.

Hic ergo noster rector 8b. Ut eius sentiaraus Post Deum et protector luvaraen, ut speramus, Sit in causis omnibus, • In necessitatibus. — 204 —

9. Per cuius suffragia Vera nobis gaudia Dentur in caelestibus.

Miss. ms. Gemblacense saec. '^/le. Cod. Bruxellen. 5237. — 1 a , 3 in fehlt.

221. De 88. Fabiano et Sebastiano.

1 a. Congaudentes exsuUemus, 1 b. SoUeunis esl iste dies, Deo nostro iubilemus, In quo patronorum quies Oranisque plebs laetetur; Merito veneretur.

2a. Urbs supra montera sita 2 b. Sic beatorum vita, Non occultatur ita, Fide Christi munita, Quin a longo videatur; Non decet, ut sileatur.

3 a. Ma}

Horum fit meraoria; Ob quod fulgent gloria.

4 a. Pastor ille generalis, 4 b. IUe praedicat patenter, Miles iste triumphalis Iste instruit latenter, Ambo Christe fideles; Nec timent infideles.

5a. Fabianus vjgilavit 5b. Tyrannos non formidavit, Ad gregem, quem adoptavit, Cum perfidis disputavit, Huiic adunare curavit Quos ex lege confutavit SoUerter praedicando. Virtutes perpetrando.

6 a. Sebastianus tegebat 6 b. Ut fideles confortaret, Fidem Christi, quam gerebat, Ne a fide quis crraret, Hauc possetenus augebat Sed consulte reformaret, Sub absconsa chlamyde; luBtabat quam avide.

7 a. Pastor a fidis laudatur. 7 b. IUe solvit piacula, Miles a cunctis amatur, Iste patrat miracula, Semper Deo placentes; Iter vitae praebentes.

8 a. Pastor affectavit mire 8a. Per orbem mandat legatos, Nomina sanctorura scire, Diacones approbatos, Qui propter Christura subire Qui virtutibus ornatos Hic mortem decreverunt. Hoc scriptis retulerunt.

9 a. Miles sedule orabut, 9a. Aegrotis medelam dabat, Saepe vigil pernoctabat, Desolatos confortabat Cilicio se domabat Et oppressos relevabat Seque parce cibando. Pauperes sustentando. ; ; ;

— 205 —

10 a. Post plura capiuntur, 10 b. Ut abnegent coguntur In vincula truduntur Christum, quod renituntur, Sancti Deo amabiles; In fide nianent stabiles.

1 1 a. Ob quod capite truncatus 11 b. Sicque miles perforatus Pastor scandit laureatus Sagittis et laniatus Post plurima tormenta Per verbera cruenta.

12 a. Haec omnia constanter 12 b. Ex hoc hic venerantur, Passi sunt et amanter In caelis honorantur sanctorum. Ob lesum , regem caelo- Inter agmina rum

13 a. Pastor bone, Fabiane, 13 b. Nosque protegite pie, Miles 0 Sebastiane, Prosperentur nostrae viae, Ne vivamus hic inane Ne devoremur impie Agite, regamur sane A peste epidemiae Proter vestra merita; Ob nostra demerita.

14 a. Sancti caelis triumphantes, 14 b. Ut hic praesens nosta vita Nos audite vos rogantes, Sic virtute sit munita Ut iuvamen sitis dantes, Atque deducatur ita, Ne nos turbent malignantes, Ut, cum fuerit finita, Sed per vos sublevemnr Cum agnis statuemur.

Sequent. ms. Sedunense saec. 14 et 15. Cod. Capit. Sediinen. s. n. — 13 b, 4 peste impidemiae.

222. De sancta Fide.

1. Sophistica nunc catervula

2a. Ac virginnm praeclara 2b. Vota reboans pia contio canat iam laeta, voce clara AUeluia,

3a. Fidis iam quia 3b. Cuius iucunda dies micat festalia decorata nectarea almae per saecala. propiaant gaudia.

4a. Cuius edita oscula, 4b. Sponso manant melliflua, gratuita ceu balsama, roscida velut ubera.

5 a. Coma caerulea 5b. Exstat purpurea illi aurea toga, poUta ana cum bractea; candens ut lilia.

6a. Huias ergo fluenta 6b, Supposita rosea resident lamina, gena turturea. — 206 -

7a. IUius labella 7b. Marram modo stillant quia praeclara, et per saecala.

8 a. Pulchra tnlit terra 8b. Clara mittens illam olim agmina ex prosapia.

9a. Munifica 9b. Monastica quo gaudia modo lingua capiamus recinamus per aeterna saecala, simul voce robusta.

10. Gloria, rite qui gubemat omnia.

Prosar. ms. Moissiacense saec. '*/i2. (Privatbesitz); bis: fol. 1 et fol.

15. — Daux 1. c, p. 140 sq. — 4a, 1 oracula fol. 15; das eiuzig richtige „08cula" (fol. 1) verweist Daux in die Fufsnoten. — 4a, 2 seu. — 4b, 1 manent. — 5b, 2 posita; wohl nur Lesefehler. — 6a, 1 sq. scheint verlesen

zu sein. — 7a, 2 „quia" ist ebenfalls verdachtig. — Melodie : Hac clara die turma Anal. VU, Nr. 101); nur ist in vorliegender Sequenz eine Ein-

leitungsklausel vorausgeschoben , die dort fehlt. Diese Introduktion hat sie aber gemeinsam mit der Sequenz „Post partum virgo Maria" und mit „Gaude virgo ecclesia" (Anal. XL, N. 5). Auch diese zwei letzteren Se- quenzen haben mit unserer Fidesprosa gleiche Melodie, bis auf die 4'«^ und 5'® Strophe, welche hier wie in derSequenz „Hac clara die turma" iiberziihligsind. — In der Handschrift steht, wie Daux bemerkt, am Rande neben der .Sequenz:

„.Ac clara die" ; das bedeutet selbstredend die Melodie. Daux gibt hingegen die Erkliirung: „Peut-etre dans cette page laissee vide primitivenient voulait- on transcrire la Prose repondant a cet incipit et portee ci-avant p. 80"

223. De 8. Firmino Ucetiensi.

1 a. Firmini firmitas, 1 b. Caret gentilitas Firma miraculis, Baptismi rivulis, Et vitae claritas Firmini ruditas Clarescat populis, Doctrinae poculis ; Cuius in saeculis Par fit discipulis Viget auctoritas Sancti strenuitas Gloriosa. Generosa.

2 a. Cum leprosum osculatur, 2 b. Morbus veste devastatur, Lepra fugit, innovatur Caecus videt, et fugatur Cutis horrens osculo; Daemon mentis modulo.

3a. Yoces audit angelorum, 3b. Ferreolus, consors pius, Quasi civis supernorum Pedi pede iuncto prius Sit Firminus civium; Idem audit gaudium. ; ;

— 207 —

4 a. Fani 4b. Genti Profani Furenti Dum cultum devovet, Dat vitae poculum Mentes Gratum, Dementcs Ingratum Contra se commovet, Gens fera baculuni.

5 a. Dum diabolici 5b. Visum miraculum Mens furit rustici, Perterret populum, Lapis non potuit Et genti pertidae a manu proici fidei poculum Nec laxatur. Ministratur.

6a. Post Firminus transfretavit 6b. Factum viri tam pracclarum Et puellae liberavit Cunctis miro columnarum Corpus a daemonio Patet testimonio.

7 a. Fera nescit feritatem, 7 b. Corpus terrae commendatur, Sancti sentit sanctitatem Sed spiritus elevatur Sacrum verens cinerem. Summum super aetherem.

8a. Intercedat ergo bonus 8b. Qui superna reguas arce, Pastor noster et patronus Prece tua nobis arce Pro nobis ad Dominum. Suggestorem criminum.

9a. Fac, ut nobis condescendat 9 b. Habeamus te pastorem, Christi mater, et defendat Sentiamus adiutorem Deus exercituum Nunc et in perpetuura

Miss. Uceciense imp. Lugduni (Joh. Xumeister) 1495. 1 b, 1 Aret. — 3b, 2 Pedi pedem. — 4a, 5 Clementes.

224. De sancto Franciisco.

1 a. Patriarcham paupertatis 1 b. In quo summae trinitatis Franciscum laudet Clara corruscant ecclesia, insignia.

2 a. Universo 2b, Sic in vita Mobili iara deterso Fragili margarita Paupertas eligitur; Caelestis absconditur.

3a. Novus tiro 3b. Triplex templum Modo miro In exeniplum Fervcscit, Reparat, Dum peccatis Quo beatum Condonatis Tuum statum Clarescit Declarat Praeco regis, Ordiuum pater, Zelafor legis Minorum frater, Gratiae, lux saeculi. Quo forraantur singuli. ; :

— 208 —

4a. Elacescunt miracula: 4b. Oves, pisces et singula Morbos pellit et daemonia; Sancti testanlur magualia.

5a. Christum praedicat Soldano, 5 b. Pro quo fulget in bumano Sed defertur martyrio, Corpore Christi passio.

6 a. Seraph intuens 6b. Ardor efifluens Novis signis itradiat, Carnem menti conciliat.

7a. 0 crux, veneranda 7 b. Corpus cedit cordi Amoris propositio, Non sustinens incendium, Signa praedicanda lure tam concordi Fideli testiraonio, Christi fulget praeconium, Contrectata, Dum pusillum Contirmata Per vexillum, Scripto apostolico. Throno locat caelico.

8a. Francisco mors oboedit, 8 b. 0 pater, miserere, Lepra cedit, Nos tuere; Religatur Largiatur Omnis infirmitas. Pax et tranquillitas.

9a. Sit reis indulgentia, 9b. Sic maestis [sit] laetitia

10. Et nobis omnibus aetema gandia.

Miss. ms. Franciscanum anni 1448. Cod. Bruxellen. 15074. — 2b, 1 Hic. — 3a, 8 Et zelator regis. — 4a, 1 Erubescant. — 7b, 4 lacat. — 9a Sit iris.

225. De sancto Oatiano.

1 a. Gaciani Turonica 1 b. Ad doctrinam cuius ipsa plebs deposcat suffragia, promeretur caelestia.

2a. Conctis opem ferre solet 2b. Is pro sua, ne pereat, et largiri praesidia Christum oret familia.

3a. Ad illius ergo laudes 3b. Notas fecit vitae vias recidetur psalmodia. fugere iubens vitia.

4a. TTt iam sibi grex dilectus 4b. Supplicamus, nos provehat, poli scandat festigia. In qua renitet gloria.

Miss. Maioris Monasterii Turonensis imp. Turonibus 1508. — Altrostichon Gacianus. — 209 —

226. De sancto Franciscu.

1 a. Vergente niundi vespere 1 b. Novo ditatuS munere Summi regis de latere Franciscus novo foedere Novus legatus mittitur, Dei salus efticitur.

2a. Hic a Deo revocatur 2 b, Hostis nostri debellator, Et in annis praesignatur Verus crucis aemulator, Sibi datis caelitus Magni dux exercitus.

3a. Paupertatis formam tenens, 3 b. Verbis vitae nos replevit, Christi vitae modum- gerens In quo duplex requievit Ut vir apostolicus, Spiritus prophetiae.

4a. Hic exorans muudi scelus, 4 b. Christi fidem exaltavit, Quem succendit fervens zelus Quam Soldano piaedicavit Crucis et raartyrii, Cursu rainisterii.

5 a. Hic inspector secretorum, 5b, Cuuctae Christi creaturae Quem demulcent angelorum Nutu parent, et scripturae Sacra ministeria. Panduntur mysteria.

6 a. In hoc mire renovantur, 6 b. In hoc clarent mira signa, In hoc vere demonstrantur Quae extollunt laude digna Redemptoris munera. Larga Dei munera.

7 a. 0 Francisce, lux solaris 7 b. Quibus nunc associaris, Crucitixi singularis, Quibus iam congloriaris Fac consortes civium, Iq choro caelestiura.

Miss. ms. Novariense (Romano-Frauciscanum) anni 1478. Cod. Capit. Noyarien. XLI. — 5a, 2 Quam. — 5b, 2 Nuptu. — Den Text verdanke ich Eev. Bannister.

227. De sancta Oenovefa.

1 a, Pangamus sollennia 1 b. Hanc illustris Gallia Genofevae praeconia. Colit lastrans mortalia.

in Francia 2a, Cuius speciali gratia 2 b. Praefulget caput ; Parisius fide, iustitia, Custos urbis fit haec propria.

3a, Quam laudat caeli curia, 3 b. Ave, tutrix cum Maria Laus tibi sit et gloria, Pelle nobis contraria.

4a. Dei genetrix, regina 4b. Parisius est domina, Polique orbis, praecipua Sed tu custos es assidua,

5 a. Hanc fame, lymphis serves, 5b. Igne. peste praeserves, Hostium iaculis, Cunctis periculis. Blume, Sequentiae Ineditae. VIII. 14 — 210 —

6a. Virgo Francigena, 6b. Caritate plena, Fis miraculis, Refulgens saeculis.

7 a. Tu es, gloriosa, 7b. CLristi, pretiosa Sponsa formosa Ac gratiosa.

8a. Mortuos 8b. Leprosos, Suscitas, claudos, Rabidos, surdos, Febre tortos, Caecos, aegros Paralyticos, mutos, Tu sanas intinitos.

9. Tua sancta praesidia Nobis conferant caeli gaudia.

Sequent. ras. Ravennatense anni 1585—87. Cud. Classen. 360 (139. 5. S).

228. De 8. Gerardo Broniensi.

1 a. Dulci voce laudes Deo 1 b. Dabit plane, quod speramus, Personemus et in eo Si pulsando persistamus Delectemur iugiter; Petendo fideliter.

2a. Crescat honor creatoris 2 b. Cuius virtus approbata Ex praeclari confessoris Et in fidc mens fundata Gerardi memoria, Deo fuit gloria.

3a. Spreta stirpis claritate, 3 b. Pie normam artioris, Spreta prorsus vanitate (^•uam (Jilatat vis amoris, Saecularis ambitus, Elegit (livinitus.

4a. In aetate iam virili 4 b. Edocetur ad perfectum, Usu subit pueriii Cui dabat intellectum Literarum stndia; Larga Dei gratia.

5 a. Auctus sensu gradu crevit, 5 b. Fit minister et conviva In quo sane requievit Mensae Dei, vivens viva Summa sapientia. Fit sacerdos hostia.

6a. Gregi Cliristi ductor datus 6b. Prinmm vita, post doctrina, Sacri formam coelibatus Sicut docet lex divina, Ex se prius praebuit. Subiectos instituit.

7 a. Pater erat plurimorum 7b. Curat caecos, aegros sanat, Monacliorum et locorum Paradisi fonte manat Mira vigilantia. Sanitatum copia.

8a. Post laboram cruciatus 8 b. Cuius serto praemiorum Pio fine vir beatus In consessu beatornm Vitae clausit ultima. Decoratur anima. :

— 211 —

9a. 0 Gerarde, pastor bone; 9 b. Ubi fractu nostrae spei Ad perennis nos coronae Manifesta vultus Dei Vera perduc gaadia, Fruamur notitia.

Miss. et. Brev. ms. Broniense saec. 15. Cod. Semin. Namurcen. s. n.

229. De 8. Gertrade Ni^ ellensi.

1 a. Laetabundus 1 b. Regem regum Gertrudi decantat chorus Dilexit nec virum novit, AUeluia. Res miranda.

2a. Onmein fastum respuit, 2b. Orta de nobilibus, llli natus placuit Sed magis virtutibus Sol de stella. Semper clara.

3a. Ut vult Deus, oleum 3 b. Nullo macularaine, Servavit virgineum Nullo viri semine Pari forma. Fit corrupta.

4a. Illam rexit caritas 4b. Nunc regnat in gaudio, Et mentalis sanctitas In aureo scrinio Valle nostra. Carne sumpta.

5 a. Hac auditus redditur, 5b. Miris fulget pluribus, Clandus recte graditur, Succurrit ardentibus Hac videt, quae cernitur Et muUis languenlibus Esse caeca. Haec praedicta.

6a. Virgo mellifera, 6b. Duc nos in aethera Absterge scelera, Nosque refoedera, Tibi supplicat Quem genuit gens misera. puerpera.

Officium triplex Gertrudis divae virginis imp. Coloniae 1513. — la, 2

Gertrudis. — 5b, 2 statt ardentibus 1. carentibus? — Melodie natiirlich: Laetabundus.

230. De s. Gertrude Nivelleasi.

1 a. Virginis egregiae 1 b. Cui dum mundus viluit, Memoriam hodie Castitate doruit Celebret ecclesia, In caelesti gloria.

2a. Aetate iuvencula 2b. Ante reges sistitur, Spreta viri copula De nuptiis agitur Tendit ad perennia. Grandis controversia.

3a. Ducis adest filius 3b. lactat, genus, redditus, Promittens instantius Virgo spernit penitus Aurum, gemmas, praedia, Et profatur talia 14* — 212 —

4a, „Deum uDum eligo, 4b. „Me ditavit osculo, Totum mundum abigo Subarrhavit annulo, Et, quae suut mortalia. Qui regit caelestia.''

5 a. Gertrudis constantia, 5b. Materno consilio Quidquid mundi gloria Cum ferro tonsorio C)onfert, hoc repudiat. Crine caput spoliat.

6a. Deformata saeculo 6b. Tum sacri velaminis Virgo corde sedulo Cum curae regiminis Respuit praesentia. Sublimatur gratia.

7 a. Voluptatem superat, 7b. Carnis mole libera Affligit et macerat Transfertur ad supera Corpus abstinentia. Beatorum gaudia.

8 a. Caecus, surdus, languidus, 8b. Videt, audit, ambulat Quos laxarat invidus, Et laudando cumulat Per eius suffragia Virginis magnalia.

9. Tuo, virgo, nomini Ad honorem Domini Canimus Alleluia.

Officium triplex Gertrudis divae virginis imp. Coloniae 1513. — 2a, 1 State. — 2b, 3 controversa. — .iib, 2 premitus. — Uberschrift: nSequentia." —

231. De s. Gertrade Nlvellensi.

1 a. Haec est dies digna laude, 1 b. Elegans fuit specie, In qua Gertrudis beatae Orta clara progenie Memoriam agimus. Ae referta moribus.

2 a. Haec sanctitate claruit 2 b. Sponsum habere noluit, Et castitate viguit Quem pater dare voluit, Ac respuit infima. Fugiens a patria.

3a. 0 Pipine, dux inclite, 3b. lubiletque chorus iste Et Yduberga, plaudite In virginis huius laude De tam sancta filia. Requirens suffragia.

4. 0 Gertrudis,

5 a. Quae ut stella vespertina, 5b. Illis Christus prece tua llluminans tenebrosa, Praesenti vita finita Reluces cum superis, Nos sociare velit.

Officium triplex Gertrudis divae virginis imp. Colouiae 1513. — Cber- schrift nSequentia." ;

— 213 -

232. De 8. flertrade Nivellensi.

1 a, Ora pro nobis Dominnm, Ib. Absolve criminum nexus . Gertruilis, decns virginnm, Tuorum vi precaminom Impetrando veniam. Procurando gratiam.

2 a. 0 Gertrudis, medicina 2 b, Recti via, vespertina Morbi, moram discipUna, Stella, tuos recte mina Veneris umbrafulum, Saecli per opaculum.

3 a. Nos prementes hostes frange 3 b. Conservis tuis assiste Atque nobis hos subange Horum vexisque . resiste Horumqne vesaniam Precum per instantiam.

4a. Solve vincla peccatorura, 4b. Huncconserva, virgo, chorum Prece tuos rege morum Ab impulsu raalignorum Et salutis in via. Diraque versutia,

5 a. Ut post istud exsilium 5 b. Mereamur cum beatis Huiusque vitae taediura In solio trinitatis Caeli frui gloria Cum sancta militia.

Officium triplex Gertrudis divae virginis imp. Coloniae 1513. — LTber- schrift: „Alia sequentia."

233. De 8. flregorio Spoletano.

1 a . lustis se vigiliis Ib Castitate liliis

Mane dans consiliis Par, amore filiis, Divinis acquiescet, Cum patre requiescet.

2 a. lustus est Gregorius, 2 b. Cum in sancto tempore Apud Deum glorius, Se exercens propere Qui mane vigilavit, Perfectam compilavit

3a. Formam inuocentiae, 3b. Eius excellentiae Verae patientiae, Pro raodo potentiae Messiam imitando. Se totura limitando.

4a. Nam responsionibus 4 b. Christus a leonibns Et in passionibus Corpus, a daemonibus Tortores superavit. Spiritum liberavit.

5a. Quid plus? Ignem, bestias, 5 b. Hinc dites et egentes Poenarum molestias Deum laudate gentes Pertulit viriliter. Devote, humiliter.

Grad. ms. Colonipn.se ."saec. 16. in. Cod. Capit. Colonien. s. n. — 5b, 1 Hunc. — Melodie wohl: Veni sancte spiritus.

Ir ;

— 214 —

234. „De s. (inillelmo, dnce Aqnitaniae.

1 a. Dies est memorialis, Ib, Qnondam dux Aquitaniae, Festivitas triumphalis Potens comes Pictaviae Guillelmi memoria. Inclitus prosapia.

2a. Erat corpore procerus, 2b. Plerumque rerum copia Aspectu nimis severus, Trahit viros ad vitia, Tumescens superbia. luventus, licentia.

3 a. Et sicut equus effrenis 3b. Luxu vinoque sopitus, Solvitur laxis liabenis, Epulis nimis deditus Gulae, ventri servivit; Laute camem nutrivit.

4 a. Rapuit fratris uxorem, 4b. Ad instar factus Herodis Arsit ob eius amorem Grassabatur multis modis, Visa pulchritudine Vincitur libidine. 5

5 a. Novem annis se reclusit, 5 b. Catenam parat ferream, Quem prosperitas delusit Capiti ponit galeam, Et mundi fallacia; Premitur inopia.

6a. Cilicina veste tectus, 6 b. Noctes insomnes dncebat, Aqua potus, terra lectus, Membra carnis attereliat, Degit in penuria Vixit in angustia.

7 a. Circnmdant cellara daemones 7 b. Extra domum vi trahentes, Sibilantes ut dracones. Semivivum relinquentes, Ursi, lupi, serpentes, Hunc acriter caedentes.

8 a. Tandem in stabulo Rodis 8 b. Cuius mors non tam exitus Arte vixit multis modis, Qaam ad vitam est transitus, Vitam morte mntavit. Qni dura toleravit.

9a. Caecis visus reparatur, 9b. Claudis incessus redditur, Surdis auditus donatnr, Languidis morbus toUitur, Seprosis munditia. Infirmis dementia. lOa. Caelos scandit laureatus 10 b. Ubi est summa trinitas Post diversos cruciatus Beatorum felicitas, Et mundi naufragia; Maxima laetitia.

Sequent. ms. Eavennatense anni 1585—87. Cod. Classen. 360(139. 5. S).

235. De s. Gnlllermo Bitnricensi.

1 a. Gallia reniteat, 1 b. Prole quidem Gallia, Et in plausum prodeat Et urbis frequentia Gens urbis Bitnricae, Pro suo pontifice. — 215 —

2 a. Causam renitentiae 2b. Cuius vitae sanctitas Parit dies hodie Laudes petit meritas Guillermi pontificis, Moduli multiplicis.

3 a. Mundi timens invia, 3b. Ad claustrum prosiluit, Praedam snam in via Quia clausus voluit Mundi nolens sistere, Extra mundum viverc.

4a. Dum in clanstro sistitur, 4 b. Se nesciri studuit Mox habet, quod diligit, Inter clausos positum Et clausus exsequitur, Sed claudi non potuit Quidquid claustrum exigit. Tanti viri meritum.

5 a. Fide iustus, spe robustus 5b. Ex quo claustrum subin Et integer vir venustus travit, Carnis privilegio, Carnem suam nullo pavit Carnis beneficio.

6 a. Abbas primo, praesul tandera 6b. Neque mores, ut est moris, Vitani semper et eandem Propter apicem honoris Viam vitae tenuit. Mutavit, quos liabuit.

7 a. Sibi durus et austerus, 7 b. Opus omne, quod agebat, Sed ad opein uuUi serus, Vento faraae subtraliebat, Voto carnis contrarius A verbis detrahentium Sui erat incurius. Retrahens fores aurium,

8 a. Flos germane confessorum, 8b. Dum-in morbis opcratur, Vis tuorum raeritorum, Sensus stupet, ars miratur, Omnem prensura raedicorura Epileptia curatur Visa est praecellere. Et noli me tangere.

9a. Puer lapsus in fluentum 9b^ Res miranda recitetur, Vitae nescit detrimentum Dum sacerdos confitetur, Et per tuum interventum Promeretur, ut sanetur Sanatur squinentia. Manus impotentia.

lOa. Mors festinans absque fere 10 b. Fugit febris, furor cedit, Et lupinae morsus ferae It contractus, lumen redit, Pueris non obfuere Nec infantem virus laedit, Tuis, pater, meritis. Cessat tremor capitis.

11. Tanta patris merita Nostra laxent debita.

Sequent. ms. Ravennatense anni 1585— 87. Cod. Ciassen. .360 (139. 5. S). — 2a, 1 Clausam. — 4b, 1 Se vestiri. — 5lj, 2 nuUus pavit. — 7b, 4 foros. — 8a, 4 Visus. — lOb, 2 Id. — 216 -

236. De 8. Helena Imperatrice.

1. Helenae reginae laudes intonent Christiani.

2a. Icrusalcin ailvenit, 2b. Constantinus in bello Liguuni crncis invenit, Signo crncis mirando Quo Christns redemit Fit victor in omnes peccatores. bellatores.

3a. Dic nobis, regina, 3b. Clavicnlos testes Quae vidisti divina? Hos inveni caelestes, affixus Sepulcrom . Christi \iventis Qoibas est cmci Et crucem vidi resurgentis. Pro nobis lesns crucifixns.

4 a. Credendum est de crnce 4b. Scimns ipsam construxisse Magis Helenae veraci, Plura templa vere Quam ludaeorum Tu nobis, Christe turbae mendaci. rex, miserere.

Grad ms. S. Gereonis anni 1424. Cod. Mus. Archiep. Colon. VI. -5. Melodie: Victimae paschali.

237. De s, Helena Schedviensi.

1 a. Voce dnlcis melodiae 1 b. Quae post cursus huius viae Venereraur in hac die Felix die theoriae Helenae sollennia, Migrat ad solacia.

2 a. Haec Rebecca, flos decoris, 2 b. Absoluta viri thoris Hanc commendat cordis, oris, Sprevit ut ludith amoris Morum pudicitia. Carnaiis conubia.

3a. Martham praebet se diei 3b. Dnm non fovet hostes Dei Et Mariam requiei lael uxor et Cinei Contemplando tempore •Prophetans par Delborae.

4a. Alabastrum comminnium 4b. Caecus videt, et os mntam Fragrans fudit vim virtntum, Loquitur ad eius nutum, Ut probant miracula; Cedit leprae macula.

5a. 0 Sueorum advocata, 5 b. Fac ut Hesther elevata, Posce reis ut sensata Quod gens tua Deo grata Thecnitis gratiam; Mereatur gloriam.

Legend, ms. Laurentii Odonis Lincopensis saec. */is. Cod. Dresden. A 182. A. — Miss. ms. Scarense saec. lo. Cod. Upsalen. C 427. B. — Miss. ms. Upsalense saec. 1-5. Cod. Upsalen. C 420. C. — Sequent ms. Praedicat. Insulensium (Arosiae) saec. '^/is. Cod. Upsalen. C 815. D. — Collect. ms. Vadstenense saec. 1-5. Cod. Upsalen. C 23. E. — Miss. Stregnense imp. Lubecae 14^7. F. — Miss. Upsalense imp. Basileae 1513. G. — Ib, 1 cuTsum F. — Ib, 2 dies A. — Ib, 3 ad caele>tia C. — 2b, 2 Spemit G. — 3a, 2 Sed EFG; requiem B. — 3b, 1 Cum C. — 3b, 2 uxor e.«t CF6 — 217 —

Cynei ABC. — 5a, 1 Sueworum CF; Swenorwn B; Sweorum E. — 5a, '6 Thecuites BCEF. — Melodie: Sancti David, aber mit Kiirzung. — Verfasser wohl jeuer des Helena-Officiums, namlich Brinolphus Scarensis. Cfr. Klemming I, p. V2:'<.

238. De 8. Uenrico Upsalensi. la. Coetus noster laetus esto 1 b. Quem elegit. quem dilexit. Pro Hcnrici sacro festo, Quem ornavit, quem provexit, Est laetandi causa praesto In sublime quem erexit Praesulis celebritas. Divina benignitas.

2 a. Ortus in Britannia, 2b. Clarus in Upsalia, PoUens Dei gratia Demura pro iustitia Superna providentia Decertans in Finlandia Pontifex efficitur. Pugil Christi moritur.

3 a. Miris signis et variis .3 b. Deum verum, qnem coluit, Sanctum suum prodigiis Amavit atque docuit Declarat venerabilem Colendum et amabilera.

4a. Martyr Dei, iam laborum 4 b. Te laudantem nostrum coetum Et mercede tormentorum Et in tua laude laetum Sunimo bono sine metu Fac in coetu angelorum Et sanctorum fruens coetu Sempiteena beatorum In aeterna gloria, Perfrui laetitia.

Legend. m.s. Laurentii Odonis Lincopen. saec. '*/i5. Cod. Dresden. A 182. A. — Miss. ms. Scarense saec. 15. Cod. Upsalen. C 427. B. — Miss. Upsalense imp. absque (ca 1487). C. — Miss. Upsalense imp. Basileae 151;^. D. — Miss. Stregnense imp. Lubecae 1487. E. — Miss. Abr>ense imp. Lubecae 1488. F. — Nach 2b, 3 schiebt B. ein : Decertans pro iustitia. — Cfr.Klemraing I, p. 140 8q.

239. Iii Translatione s. Henrici Upsalensis. la. Ecce, magnus presbyter, 1 b. Certans pro iustitia Qui placere iugiter Christi factus hostia Studuit altissimo; Fermentato azimo.

2 a. Pater nectus filio, 2 b. Pastor gregem instruit, Ovibus opilio Grex pastorem obruit, Violenter pressus est. Nec cedit, dum caesus est.

3a. 0 sanctnm pontificem, 3 b. Dum accessit stadio, Qui Domini calicera Non fraudatur bravio Exhaosit martyrio; Palmae fiorens praemio.

4a. De valle miseriae 4b. Reveluta facie Martyr migrat hodie Regem cernit gloriae Laureatus sanguine; Incircumscripto lumine. - 218 —

5a. Gande. plebs Finnonica. 5b. Christe, nos ad caelica Hoc patre regenita Per Henrici merita Sacri fontis utero. Pio trausfer amero.

Miss. ms. Upsalense saec. 15 Cod. Upsalen. C 513. A. — Appendii 0 ms. saec. le. Miss. Aboensis imp. Lubecae 1488. (Holmiae). B a.

Omnibus A. — 4a, 2 migrat varie B. — 4b. .'i circumspecto A. — Melodie: Veni sancte spiritus. — Cfr. Klemminfr I. p. 138 sq.

240. De Bancto Hieron.^mo.

1 a. Caelum stillat nobis rorem, 1 b. Hic Eusebii filins, Per quem orbi dat odorem leronymus, uberias In doctrina fulgida Luce pavit lucida.

2a. Eruditus literis 2b. Cardinalis presbyter Latinis. Hebraicis. Factas. clero dans iter, Romae sub Liberio Papae dignus solio.

3 a. In dcsertum tunc profectus 3 b. In Latinum de Hebraeo, Sanctam vitam est adeptns Curam gessit hanc pro Deo, Studens et in biblia; Transfert evangelia.

4a. Siti, l.ime macerabat 4b. In laborc sua vita Carnem, fletibus rigabat Reperta semper unita

Prae cunctis deliciis : Summis desideriis.

o a. Illud, quod in verbo dixit, 5 b. Doctor Christianae gregis Plas in praxi Deo \ixit, Docens id. quod nostrae legis Laborat tidelius; Est et fuit melius.

6a. Jsobili de stirpe natns, 6b. Verax, iustus, boni moris, Ore eios non e;t datus Inexhausti est vigoris Dolus nec mendacium; Virtus dans solaciom.

7 a. 0 dulcedo virginalis. 7 b Flos, fructus. spes doctriualis Et lucerna in via.

8 a. Ergo fac nos doctriaari. 8 b. Annos nonaginta octo Bonam vitam contemplari, Postqaam comples. tibi docto Sancta assit legio. Datur Christi regio.

9a. Ibi regnas cum beatis ; 9 b. Ut docere valeamus, Auge cnnctis literatis Tecum (inl regno gaudeamos Fructuni tui dogmatis. Per virtntem pneumatis.

Sequent. ms. Sedonense saec. 14. et 15 Cod. Capit. Sedunen. s. n. — 2a, 2 et Hebraicis. — 2b, 3 Papali. — 4b, 2 est unita. — 5a. o fideliter. — 5b, 2 id quid. — 6a, 2 In ore. — 6b, 8 Tirtutnm — Sa, 3 .Sanctorum. :

— 210 —

241. De sancto Hieronvmo.

1 a. Gaude, doctor spiritalis, 1 b. Gaude, quem papatu dignum Et interpres triumphaiis, Cuncti clamant, sed maligiium Vere digne cardinalis Falsi fratres ponunt signum, Presbyter leronyme. Vestem noctu feminae.

2a. Gaude, vasta per deserta 2 b. Gaude, domitans leonem Antra quaerens inexperta, Fractrum faciens calonera, Claustra figens ibi certa, Qui et praedam et praedonem Loca pp,enitentiae. Revocat cautissime.

3 a. Gaude, servaus castitatem 3 b, Gaude, qui, quod concupisti, Et Eustochium magnatem Obtinere meruisti, Firmans, ut virgiuitatem Felix ad praesaepe Christi Servet intactissimae. Et mori et vivere.

4 a. Gaude, lex et principatus, 4b. Fac nos dignos te laudare Dux et lux beati status Et laudantibus dignare Et lohanni comparatus Laetas sedes impctrare Augustino iudice. Supernalis gloriae.

Cursus de Domina sec. Eccles. Hamburgeiisem imp. Kostochii 1522. \. —

Miss. Oluniaoense imp. Parisiis 1550. B. — 1 b , 2 Clamant cuncti B. — 1 b. 3 nocte A. — 2a, 2 quaerens perdiserta B. — 2b. 2 faciens colonum B. — 2b, 3 praeda B. — 3b und 4a umgestellt A. — 3b, 1 Gaude quia meruisti B. — 3 b, 2 Obtinere quod cupisti B. — Ib, 1 dignc B. — 4b, 2 laudantes te B. — 4b, 4 Wupernalis patriae.

242. De 8. Hilario Pictaviensi.

1 a. Christo, regi gloriae, 1 b. Qui iubar ecclesiae, Canticum laetitiae Pastorem Pictaviae, Concinat eximie Hilarium hodie Plebs fidelis, Reddit caelis.

2 a. Ergo sacro praesuli 2 b. Tu tegmen piaculi, Christi dicant servuli Tu salus periculi, Djctor, ave, populi, Tu nubes umbraculi Spes reorum, Miserorum.

3 a. Sub Caesare devio 3 b. Restitisti noxio, A fide Constantio, lussu cuius impio Haeresis contagio, Damnaris cxsilio Morte spreta Mente laeta.

4a. Tuam Apram filiam 4b. Gentilem Florenliam, Viro tollens sociam Parentes, familiam Christo sponsam aliam Ad lavacri gratiam Praeparasti. Revocasti. : ; :

— 220 —

5 a. Tunm ad imperium 5 b. Matiis augens gau<\iain Tremens fngit anguium Suscitasii tiliuni Incolis nocentium In con-pei-iii gcntiura Praesentia. Prere pia.

6 a. Cum tot signa feceris, 6b. Qui tuos non deseris, Lux. Hilari. sideris, Fac. iungamur superis. SuflFragare miseris Quibus gaudet aetheris Mortis hora. Urbs decora.

Miss. ms. Sandionysiannm saec. 15. Cod. Bibl. >'ation. .Vrt. Londinen. 1346 (18. :l 91). — .5a, 2 agnium. — -Sb, 3 conspectui. — Melodie wahr- scheinlich: Mariaepraeconio. — Die Abschrift besorgte Rev. H. M. Bannister.

243. De sancto Hippolyto.

1 a. Laudemus omnes Dominum 1 b. Affectum cordis [intimum] In sanctis gloriosum, Solventes gratiosum.

2 a. Imniensam regentis 2 b. Qui pie credentis Caelum terramque Corpus cor quoque Veneremur potentiara, Corroborat per gratiam.

3a. Cuius raaiestas 3b. Qaem Laurentius errantem Hippol.vtum legibus implicitum A cultu daemonuni Salnbris fidei revocavit baptizavit.

4a. Post Christo 4b. Qui verbis renatus rapitur, nec minis flectitur. Caesaris Sed constans iniqui sistitur in fide redditur l'raesentiae. Spe gloriae.

5a. Cui inquit impius 5 b. „i^um magus efficeris. Ira fremens Decius Qui actorem sceleris In conspectu praesentium Sepelisti Laurentium ?"

6 a. Tunc Christi triumphans 6b. „Non magus, sed Christi respondit Hippolytus, servus sum sollicitns, Xon poenas pavescens Qni corpus humavi martyrii Laurentii."

7 a. Mox tyrannus fervens 7b. Inbetur post raartyr furoris facibus, exui vestibus, Vir sanguinum, foetens Cura cardis torqueri criminum sordibns. fustium ictibus; Os Christi militis Qni tantis moveri lapidibus verberibus Imperat gra^iter Vel poenis nequivit contundi. confundi. I

— 221 —

8 a. Tandem disrumpitur 8 b. Cuius post transitum Equis, distrahitur Coronal spiritum

Per cardetum haec bostia ; Rex caelestis in gloria.

9. Qui nobis apud Dominum Veniam irapetret peccaminum Prece pia.

Miss. ms. fjandionysianum saec. 15. Cod. Bibl. Nation. Art. Londinen. 1^46 (Ib. 'd. 91). — 7 b, 7 nequivit. — Die Abschrift besorgte Rev. H. Banni.ster.

244. De sancto Uippolytu.

1 a. £ia, vox incunditatis 1 b. A quo custos angelorum Sub affectu caritatis Preces audit peccatorum Caeli pulset solium, Devote clamantium.

2 a. Omni cura creatura 2 b. Viam Deus praeostendit. Regem laudet, per quera gau- Per quam reus comprehendit det Sui cursus bravium. Populus fideliura.

3a. Hanc ingressus spe coronae 3 b. Nam de caelis ministrabat Laboravit in agone Vires, ad quem anhelabat, Beatus Hippolytus. Spiritus paraclitus.

4a. Praemunitus in sacrificio, 4b. Amplexandopoenarumgenera Quoddesanctosumpsit altario, Suae martyr caelorummunera Certavit legitime. Praeparavit animae.

5 a. Qui, ad mensam dum sederet, 5b. Manus iactat et insontem Paulo prius quam pranderet, Male tractat tanquam sontem, Cito turba militum Arguens Hippolytum.

6a. Accusatus non accusat, 6 b. Tunc de Deo responsurus Propter Deum nec recusat Et pro eo moriturus Subire martyriura Ducitur ad Decium. ;

7 a. Qu) vi sua blandimentis 7 b. Sed verboruni blandimenta Prius tentat, post tormentis Non revocant nec tormenta Trahere spurcitiam; Hunc ad idolatriam.

8 a. Furit ergo rex iratus 8b. Tentans, hac si nuditate Et praecepit, ut privatus Posset hic a veritate Suis vivat vestibus, Suis reddi legibus. r ; ;

— 222 —

9a. 0 qnam felix, quam beata 9b. Vestimentis pro sublatis Merces illi restat data, Stola immortalitatis Qui pro Deo patitur! Vir sanctus induitur.

10 a. Cum se videt nil egisse, 10 b. Et per poenas cognatorum, Hunc nec vitam pervertisse Per multiplices suorum Nondum nec paenitnisse, Cruciatus fauiulorum Tyrannus infremuit Tentare proposuit.

11 a. Erat ibi nutrix sibi, 11 b. Quorum morte, gravi sorte, Quam cum viro sanctus miro Hunc habere pro se vere Aflectu dilexerat Decius putaverat.

12a. Illos ergo plenus irae 12 b. Neccessavit, dumperstratem Ad se facit rex venire Eins vidit facultatem, Et coegit interire Mortis videns voluntatem Doniini prae oculis Omnibus in faniulis.

13 a. Sed eomm salutari 13 b. Mox discursibus equorum Cum de morte gratulari Rapitur indomitorum. Martyr vellet, mortis minas Mundo vitam [sic] finivit; Intonabat et ruinas Qui cum illo seniper vivit, Vitae, quas paraverat. Pro quo miiitaverat.

Miss. Tornaceuse imp. Parisiis 1498. A. — Mias. Tornacense imp. Parisiis 1509. B. — Miss. Tornacense imp. Antwerpiae. 1540. C. — 4 a, 2 sancti B. — 5a, 3 cite AB. — 12b, 1 per stratem A. — Melodie wolil: Laiules crucis resp. Lauda 8iou.

245. De sanctu lacobo Maiore.

1 a. Exultans in salutari 1 b. Quam coronat illustratam Deo voce, mente pari Et illustrant exornatam lubilet ecclesia, lacobi sollemuia.

2a. Qui natus ex Zebedaeo, 2 b. Futurorum typum gerens, Longe praeelectus Deo Pisces hamo, reti quaerens, Ante saecularia, Nave salcat maria.

3 a. Queni inventum cum lohanne 3 b. Piscari iubet in mundo, De maris vocavit amne Gentem noxas de profundo lesu Christi gratia, Quorum trahant retia.

4a. Qui relicto patre, reti, 4 b. Quis ostendat ut rem gran- Nave, praeceptoris laeti dem, Sequuntur vestigia, Duxit hos in montis tandem Cum Petro fastigia. ; I

223 —

5 a. Ne faturas hos defectus 5 b. lllustrari meruerunt, Frangat, hominis despectus Caeli regem dum viderunt Et mortis opprobia, In decoris gloria.

6a.. Hinc in fines vadit orbis 6 b. In ludaea verbum Dei lacobus, iit ferat morbis Qui dum spargit, obstat ei

Criminum remedia. . Magoruni versutia.

7 a. Quos convincens Christo iuu- 7 b. Hoste tandem supplautato Et cum Deo coUuctato Paenitentia perungit Per lacob in hac via. Horum dum praecordia;

8 a. Israel it cuntemplari 8 b. Edom pridem, sed iam vita Christi vultum, sociari Mutatus Israelita, Cui mereris, losia; Esau vitans odia.

9a. Quos ludaeos non ludaea, 9 b. Fugat ab hoc mundi mari, Sed, saDCtorum cum sit rea lubet ambos decollari Sanguinis, Aegyptia Herodis saevitia.

10 a. Quorum prece, lesu bone, 10 b. Nos cum Israele mari Duc vitato Pharaone Transito fac epulari Mundi per haec invia; Mel et lac in patria.

Oration. et Sequeut. ins. Carapense anni 14ti"2. Cod. Darnistadieu. 521. A. — Grad. ms. Sanctense saec. 15. ex. Cod. Capit. Sancten. s. n. B. — 2b, 3 saltat A. — 5a. 1 Ke A. — 5a, 2 aspectus A. — 8a, 1 Israeli coutemplari B. — 9a, 1 Qnos ludaea B. — Melodie: Maiestati sacrosanctae.

246. De sancto lacoho Maiore.

1 a. In senatu tuo, Christe, 1 b. In electis primitivis lohaunis evangelistae Hic electus tuus civis Frater dulcis emicat; lacobus te praedicat.

2a. Iste Zebedaeo natus, 2 b. Vere factus supplantator, A te de navi vocatus, Terrenarum conculcator, Te secatus Dominam Fit piscator hominum.

3a. Hic te vidit transformari 3b. Victimatus ense cadens, Bibit et idem praeclari Fratrum primusadte vadens, Tui poclum calicis Consessor fit iudicis.

4a. Pie nate Zebedaei, 4b. Fac nos mundum supphin- lacobe, cognate Dei, tare, Nobis assis iugiter; lacobe, fac conregnare Nos Christo perenniter.

Miss. ms. S. Petri Erfordensis Baec. 15. Cod Londinen. Add. 10925. ; ;

- 224 —

2<17. De sanctu laeobu Maiore.

1 a. Gaudeat Hispania, 1 b. Adest dies celebris, Totaque Germania Quo mundi de tenebris Kubilo solvatur; lacobus levatur.

2 a. Quondani sulcans niaria, 2b. Coetum liquit piscium, Tractus ad salubria Turbam docens homiuum Yerbo salvatoris Fidem redemploris.

3a. Ab iDsnltu fluminum 3 b. Patet hoc argumine Imitatus Dominum Montis in cacumine, Fit piscator horainum Meruit in lumine Dono singulari; Christum speculari.

4 a. Polluit praerogativis, 4b. Signis clarus hora mortis Artus dum adhuc in vivis Hactcnus nec eius sortis Vegetaret spiritus Est immunis caelitus.

5 a. Israel quod typo gessit, 5 b. Qui. divinis dum intendit, Alter lacob hic expressit Pedem alterum suspendit Claudicando pedibns A culparum sordibus. ;

6a. Nam paganos 6b. Suo ductu Bitu vanos Multo fructu Dum ad sanos Ex hoc fluctu Mores ire monuit, Snrsum ire docuit.

7 a. Dum instat sermonibus 7 b. Cuius viso numine, OSvians erroribus, Operante flamine, Imperat daemonibus, Cordis ductus lumine Ise quidquam credentibus losias in sanguine Mali inferatur Statim baptizatur.

8 a. Lingua manus dum suggessit 8b. Accessit melodi melos Fidem intidelibus, Choris in caelestibus, Caput tandem trunco cessit Angelorum dum ad caelos Effluxis cruoribus. Ferebatur manibus.

Grad. ms. Praedicat. Insulensium (ArosiaeJ saec. '^/le. Cod. Upsalen. C. 513. — Die 2 ersten Zeilen sind gleichlautend einer Sequenz auf den- selben Heiligen bei Kehrein Nr. 415. — Cfr. Klemming III. p. 78 sqq.

248. De sancta Ingride. la. Caritatis iacula Ib. Yiduarum speculum, Fers, 0 Christi famula, Spernis totom saeculum Infixa praecordiis; . Currens artis studiis. ; ; ; ;

- 225 —

2a. Marthae gestas viscera 2b. Nec Mariam deseris, Pietatis opera Dum amplecti niteris Impendens pauperibus, Sponsum flelu, precibus.

3a. Dulce tenes otium 3b. 0 sensata femina, Figens totnm studium Fortis ad certamina, In sanctis 'eloqniis Morum micans radiis!

4a. Foris nigra, squalida, 4b. Omnis tna gloria Intus manens splendida, Aarea cnm fimbria Sicut amor dictitat Intra mentem latitat.

5 a. Tu per precum balsamum 5 b. Contemplando lectulum lesuni intra tbalamum Intrans et in osculum Tuae mentis allicis. Te dilecto proicis.

6a. Pectus tuum nobile 6 b. Sunt fides, spes, caritas, Devotum et stabile Tribus his te trinitas Tria sata similae Perfectas ad semitas Fermentavit Sublimavit.

7 a. lesn sponsa nobilis, 7 b. Fac nos tuis precibns Prudens et laudabilis, Mundatos a sordibns Digna caeli iubilis, Angelorum coetibus Gloriari, Gratulari.

Sequent. ms. Praedicatt. Itisulensiam (Arosiae) saec. *^/j6. Cod. Upsalen. 513.

249. De B8. Imiocentibas.

la. Exsultent omnes parvuU, 1 b. Dulces tonos nanc intonent, Exaltent vocem singuli Concordes sonos insonent Praeclara melodia, Moveant tripudia.

2a. Cum sit festum hoc maiorum, 2 b. Qui perempti sunt lactentes, Propriam est pnerorum Digni Deo innocentes, Ratione martyrum. Primitiae martyrum.

3 a. Nam timens regnum perdere, 3b. Saevit, trucidat misere lUos decrevit perdere Et tenellos ab ubere Herodis insania Rapit manus impia;

4 a. Bethlebem et in finibus 4b. lesum quaerens extinguere, Bimos et infra sinibus Quem nequivit attingere Matrura necat teneros, Miser super miseros.

5 a. Hos plorat nec consolatur 5b. Hi semper agnum sequuntnr In Bama, sic prophetatur, Et Deo plene fruuntur

Suos Rachel filios. Inter omnes alios. Blume, Sequentise Ineditae. VIII. 15 — 220 —

6 a. Ut lohannes attestatur 6b. Ipsi clamant snb altari Et in suis scriptis fatur, Sanguineraque vindicari Novuni cantant canticum; Suum petunt unicum.

7 a. Hi sunt incoinqninati, 7b. Vos, qui puris puriores, Prorsus incontaminati, Mundis estis muudiores, Carne, mente virgines. Nos flnmundi homines,

8a. Ab immundo raundi mundo, 8b. Trinitatem contemplemur Facite, quod corde mundo Et in ea gloriemur Vestris sanctis precibus In supernis sedibus.

Grad. ms. Amoldi Aquisgraneusis saec. 13. in. Cod. Capit Aquisgi-anen. XII.

250. De 8S. Innocentibas.

1. AUeluia.

2a. Agmina tibi sonora 2b. Pantocrates, poli aula psallentia organa. cerne clara ab illa.

3a. Sancta qui nos tua kira 3b, 0, iam precamur te, tua plasmasti aeterna, pereat ne pia donans caelica regna, miseris plasmatio.

4 a. lam vincula 4b. Florigera nostra solve cuncta fruamur patria, pacis dando raunia summa; concedat tua cleraentia.

5. Saecula per cuncta.

Tropar. ms. Nivernense saec. 11. Cod. Parisin. 9449. A. — Antiphon et Grad. ms. Xivemense saec. 12. Cod. Parisin. Nouv. acq. 1235. B. — 2a, 2 psallantia A. — 3a, 1 kyrra A; kira wohl = ^^'^- ^ere = X"'Q^- —

4a, 2 solvet A. - 4b, 3 quo cedat B. — Melodie : „Dulce lignum", nach welchem Schema u. a. die Sequenzen „Gaudeat fidelis" uud „Laus surgat ubique" (Anal. Hymn. XL, Nr. 12 u. 13) gehen. — Auffallend ist in 3b, 3 die Endung der Klausel auf o; ob vielleicht ^plasmatio" verderbt ist?

251. De $ancto lohanne Baptista.

1, Christi baptista, pro nobis Dominum nunc exora.

2 a. Nunc tua soUemnia 2 b. Natus es, ut divina mundo praefulgent orbi clamares satis iucunda; voce praecona.

3 a. Christi praesentis vestigia 3 b. Dicens : Ecce, hic agnus Dei, monstrasti nobis sancta, qui de raundo peccata ut imitemur ea. expellit pro gratia; ; ;

— 227 —

4a. Cuius non sum 4b. Portare, quia dignus calceamenta sponsus est per omnia.

5 a. Sponsi autem 5 b. Gaudens ipse amicus stat et audit de voce sponsi casta, sponsi gaudia dignus cum sponsa

6 a. Conviva 6b. lobannes, esse ad secreta ergo sponsum nobis sponsi fercula [nunc] concilia valde miranda. Dei gratia

7 a. Poscens nobis dulcia 7b. Et contempta mundana Christi prandia esca fatua cunctis gratis praestita, sponsi dentur fercula.

8. His refecti Deo laeti canamus post ista tempora.

Trop. ms. Catanense saec. 12. Cod. Matriten. (CoUectio Barbieri) s. 2a, 3 sat. — Cfr. Misset-Weale II, p. 493.

252. I)e 8. lobanne Baptista.

1 a. Praecursorem summi regis 1 b. In hac luce tam festiva Et praeconem novae legis Gaude, mater, et votiva Celebrat ecclesia. Deprome praeconia.

2a. En, baptista, sanctitatis 2 b. Verbum praeit veritatis Decus, praeco no^itatis, Vox aeternae claritatis, Prodit, res miraculi Solera iubar saeculi.

3 a. Insignis spectaculi 3 b. Vitae praefert gratiam Forma, norma populi, Et ad paenitentiam lohannes monstratur; Populos hortatur.

4a, Hic est novns praedicator, 4b. Diem pandit ultionis Viae novae praeparator Et perversae nationis Ad virtutum culmina Detestatur crimiua.

5 a. Fructum mater insperatum 5 b. Usura linguae, dura non cre- Cepit, dum concepit natum dit, In sterili corpore; Pater perdit, ipsi redit Nato dato tempore.

6 a. Felix, qui iam gaudia 6 b. Orbem replet luraine Salutis praenuntia Omni maior homine Ferens declaratur; Nato praedicator. 15* ;

— 228 —

7 a. Lumen adhuc occultatum 7 b. Dum Maria salutare Reveretur incarnatum Verbana dedit, exsultare Verbnm patris omnium Coepit infans nimium.

8a. 0 quaro pium fert amorem 8b. Sese matres amplexantur, Omnem superans dulcorem Per salutes revelantur Virginis praesentiiil Salutis mysteria.

9 a. Laudes ergo miritico 9b. Psallat eius praeconia, lohanni permagnifico! Laudans petat suffragia Vox amoena Plebs egena. lOa. Et tu caeli regione, 10 b. In conspectu summi regis Virgo, martyr, doctor bone, Professores sacrae legis Clementer expostula Kegnare per saecula.

Grad. ms. Praedicatorum Coloniensium (et S. Crucis) anni 1425. Cod. Capit. Aquisgranen. XXVII. A. — Grad. ms. Crucigerorum Coloniensium saec. 15. Cod. Semin. Colonien. 13. B. — Miss. ms. Praedicatorum Vindo- bonensium anni 1477. (U. Pars). Cod. Praedicat. Vindobonen. '213. C. — Miss. ms. Praedicatorum saec. 15. Cod. Graecen. 420. D. — Miss. ms. Pisciacense saec. 15. Cod. Londinen. Egert. 2601. E. — Grad. ms. Praedi- lorum saec. 15. Cod. Bruxellen. 6435. add. saec. 15. F. — Grad. ms. Cruci- gerorum saec. 15. Cod. Monasterien. 199 (214). G. — Grad. ms. Praedicatorum 8. Marci saec. 15. Cod. Musaei S. Marci Florentini T. H. — Miss. ms. Prae- dicatorum saec. 15. Cod. Carolsruban. Pm 45. I. — Miss. ras. Praedicatorum Hispan. saec. 16. Cod. Vatican. 5590. K. — Grad. ms. Praedicatorum saec. 17. Cod. Casanaten. 3292. L. — Sequent. ms. Ravennateuse anni 1585—87. Cod. Classen 360(1:39. 5. S). M. — Miss. Aboense imp. Lubecae 1488. N. — Miss. Stregnense imp. Lubecae 1487. O. — Miss. Praedicatorum imp. Parisiis 1519. P. — Miss. Praedicatorum imp. Venetiis 1562. Q. 1 a, 3 Celebret G. — 1 b, 1 hac die M. — 2a, 1 In V, An M. — 3a, 1 spectali D. — 3a, 2 Forma factus p. C. — 3a, 3 demonstratur M. — 3b, 1 profert DNO. — 4a, 1 legislator

C. — 4a, 2 Vitae CM ; reparator M. — 5 a, 1 inspiratum M. — 5a, 3 Sterili in CI. 5 b, 2 reddit E, cedit G. 5b, 2 sq. Pater ipso — — nato reddit | Dato ipso tempore D. — 5 Ij, 3 datur M. — 6a, 2 Salutem D. — 6a, 3 delectatur G. — 7a, 2 Revertetur PQ; Keveretur occultatum G. — 7b, 2 Verbum credit EHKL; Verbum Dei M; eructere G. — 7b. 3 infans numinum A. — 8a, 3 Praesentia virginia D. — 9a, 2 praemagnitico AB. — 9b, 2 Laudes D; peVens M. — 10 a, 1 Ergo caeli I; Et in caeli O. — 10 a, 2 Victor M. — 10 b, 2 nuvae legis D. — Melodie: In caelesti ierarchia. — Cfr. Klemming III, p. 81 ; dort aus der einzigen Quelle O. Kollation von EFHL besorgte Kev. H. M. Bannister.

253. De 6. lohanne Baptista.

I a. Zacharias Ib. Cordis sui ad aram positus, tactus angustia Pontificis Condolebat infula praeditus, mira tristitia Vicem suam Israelem agens divinitus, ingi miseria Implorabat Sustinere responsum caelitus; carnis imperia. — 229 —

2 a. Emarcebant 2 b. Exauditur sub legis pondere senis oratio, Taediosa Gabrielis praecepta literae datur promissio, Nec valebant Reformatnr quemqoam eripere patri locutio, De legali Ridet anus culparum verbere, de puerperio.

3 a. Desperata 3 b. Crescit puer, perit sterilitas, in quo est gratia, Fit lohannis Patrem fugit sancta nativitas, et saecularia, In senibus Locustae sunt nova fecunditas, eius cibaria, In populis Circa lumbos ampla iucunditas. zona pellicea.

4 a. Ad hunc venit 4:b. Timet servus in ripa lluminis Dominum tangere, Baptizandus Hic [iubetur] filius virginis, manum imponere; Factus consors Decet enim nostrae propaginis, isto [charactjere Quem non sordes lustitiam obfuscant [crim]inis. omnem consistere.

5 a. Servus iraplet, 5 b. Demum martyr quod erus imperat, pro adulterio Mundum Christus In carcere baptisrao liberat, truncalur gladio, Et, quem virus Saltatricis mortis infecerat, datur ludibrio; Vivi fontis Cuius salvet aqua regenerat. nos intercessio.

Orat. et Sequent. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521.

254. In DecoUatioDe s. lohannis H.

1 b. Tibi, pie lesu Christe, 1 b. Tu, praecursor lesu Christi, Celebretnr dies iste Nobis esto, qui fuisti; Praecursoris et baptistae Imitemur, quae fecisti lohannis suflfragio. Tu re, nos mysterio.

2a. MundoChristumpraevenisti, 2b. Spernit Christus nos intrare, Christo clausus adplansisti Ni praecurras nos piare, Ante natalitia. Dictus Dei gratia. — 230 —

3a. Denodasti lingnam patris 3b. Nostra, velis, sit facunda Et obstrusum ventrem matris Lingua, mensque sit fecunda Nascendo decrepitis. Tuis sacris monitis.

4a. Vox clamantis in deserto 4 b. Tu praecurris, fac, sequamur, Non figuris sed aperto Fac. te duce gradiamur, Praedicans eloquio, Ne fallamur devio.

5 a. Tu locustam nosque fidem, 5b. Caritate, qua dulscescit Tu mel, sed nos plus quam Cibus omnis et qui nescit idem Finem sni nominis. Gustemns dulcedinis

(ja. Aqua sitim repressisti, 6b. Vinum, siceram vitasti, Reprimat spes regni Christi Fac errorem fide pasci NostiTim desiderium. Debcllaque noxium.

7 a. Te pavisti pastu trino, 7b. Spes sit potus, fides cibus,

Tu nos pasce, sed divino Sapor caritas ; his tribus Virtutum cibamine; Ciba servos, Domine.

8a. Tegimen dedit camelus, 8b. Castitatis da loricam, Cinxit lumbos Dei zelus Uni Christo, qnod amicam Impugnans libidinem; Castam demus virginem.

9a. Tu[plnserasquam]propheta, 9b. Ab antiquis prophetatnm Reseras Dei secreta, Pande nobis Dei natum Tegunt vates ceteri; Umbra vulsa veteri.

10 a. 0 mirandam, o stupendam, 10 b. Umbra lucis in fulgorem, 0 naturae praeferendam, Vates in demonstratorem Divinam potentiam! Transit, lex in gratiam. lla. Inter turmas se prementem, 11 b. Ser\is tuis miserere, Mundo peccata tollentem Funde lumen lucis verae, Agnum Dei, Dei mentem, Gratia da nos videre, Ostendisti digito; Quod nequimus merito.

12 a. Deum patrem audivisti. 12 b. Trino sensu tibi trina Deum spiritum vidisti. Fulsit unitas divina, Deum natum dum lavisti Tua noscamus doctrina, lordanis in tlumine; Trinum uno nomine.

13 a. Inter natos muliemm 13 b. Durum tamen sentis ferrum, Jsemo maior te surrexit, Quod Herodias illexit.

14 a. Herodis imperio 14 b. Nostra, fac, devotio Rubes ex martyrio, Nos iangat. consortio Castitatis Uliura. Supemorum civium,

15. Amice Christi, lohannes. — 231 —

Miss. ms. Scarense saec. 15. Cod. Upsalen. C. 427. — Aus gleicher Quelle bei Klemming III, 84 sqq. — Sb, 1 duscescit. — 6b, 1 sciceram p ;

Klemming liest: Vinum sacer invitasti ! — 6b, 3 Depellaque; Klemming: Depellans. — 10 b, 3 Klemming: Transfert.

255. De 8. lohanne de Bridliii;rtuna.

1 a. lohanni devota mente supplicent christiani.

2 a. Alme pastor ovium, 2 b. Transisti, non moreris Per te Dei filium Exsultans in superis, Placatum sentiant Ubi cum angelis peccatores. regnas vivus.

3a. Splendens in patria 3 b. Procul pelle pestes lam translatus [...], Et da luctum et vestes, Gratos actus nostrae mentis Exnti carnis tunicam Fac in conspectu Laeti petamus Christi surgentis. Galilaeam.

4a. Esto nobis via vitae, 4b. Scimus civem te caelestem caelis Ut dicat Venite, In gaudere ; Dum dicit Ite Nos supplicantes, Turbae fallaci. Pater, tuere.

Miss. ms. Sarisburiense saec. 15 in Cod Oxonien 12007 (Rawl. C. 142). —

M elodie : Victimaepaschali. — Die Abschrift besorgte Rev. H. M. Bannister.

256. De s. lohanne Evangelista.

1 a. Regia Ib. Florida, diva tuae sorti patet, roriferis virtutibus cultu pio ad caelica praefulgens, gratia pertingens agmina.

2 a. Secludis 2 b. Includis cuncta vitia cuncta munera noctica, lucida, caenica, nitida hypocrisitica, atque veridica.

3 a. Virgo duplo tu, 3 b. „In principio lohannes, lux theologa, filius, sapientia in patre verbum vides et et verbum erat cum Deo, intonas hominibus et Deus erat verbum, tuba theorica: per quod sunt omnia." ! ;

— 232 —

4a. Quanta gratia 4:b. Dam mens humana omnipotentis, iacet indigna, quantnm cara caelica illam cito gratia facit terrea! levat ad astra,

5 a. Excolit intus corda 5b, Hinc transscendit omnia squalida, creata sordes purgat, circumscripta, componit ornamenta, figit se in divina, ponit lumina, ubi nil transit, tunc videt varium anima ultra sidera. nihil, alternitas nulla,

6 a. 0 quam suavis 6b, 0 quam beata visio illa, lolianuis vita, ubi cst summa quae sibi tanta refectio nostra, meruit gaudia, quies vera suis ubi nunc congaudet certaque vita; et per saecula

7a. Nihil ergo iam exoptas, 7b. Ubi gaudes cum beata nil, lohannes, te fatigat; virgine Christi, Maria, mutasti mortalia pro vita gloriosa vita capta. virginea.

8 a. Nunc ergo sancta caritas, 8a. Ut, qui de tua gloria qua plenus Deo frueris, raendicamus extra pulsi exoret pro trementibus miseri, pace recepta sub clementia divina, Christo mundemus intima

9a. Cum quo nos etiam 9b, 0 rex misericors, tecum possimus gratulari o misericordissime, per habitacula tua gratia nos caelestia. tibi serva,

10. Ut ad caeli claustra nostrum pertranseat Alleluia.

Trop. iiis. Catanense saec. 12. Cod. Matriten. (CoUectio Barbieri) s. n. — Misset-Weale U, Nr. 828. — 2a, 4 scenica; der Gegensatz 2b, 4 lehrt, was

gemeint sein mufs. — 2 a, 5 hyporrisitica ; der Gegensatz zur Wahrhaftigkeit (2b, 5l i.st die hypocrisis. — 2b, 4 mutidaque. — 4b, 3 hanc cito. — 6a, 5 qui et. — 7a, 1 exoptat.

257. De 8. lohtnne Evangelista.

1 a. Laudes Deo concinamus, 1 b. Unde nobis matutinus Concinentes attendamus Ros et imber vespcrtinos Ad montes aroraatum, Electorum dogmatum. ; ;

— 233 —

2a. Ad sablimem caeli statum 2b. Ubi nidum collocavit Volans vocat ad volatam Et adultos fetus alit PuUos suos aqaila, Verbi Dei simila.

3 a. Ubi summa latet quies, 3b. Hoc lohannes de profundo "Ubi verbura Dei dies Toti certum traxit mundo, Diei eructuat. Quod ultra non fluctuat.

4a. Caelum caeli penetravit 4a. Tamquam fulgurdesubcaelo Et celatas reseravit Solo verbi stravit telo Opes sapientiae Congressum perfidiae.

5a. Supergressus umbram rei 5b. Esse rerum formam, vitam, Rem progressus speciei In auctore rerum sitam Vidit specialiter; Sensit aeternaliter.

6 a. In ipsias centro solis 6b. Parem patri contemplatur Solis veri, verae prolis, Natum et hoc attestatur Unionem reperit. Verbis, scriptis asserit,

7 a. Hic in rivis maior rivus, 7 b. Hic coniunctus vero fonti Quos divisos ex se vivus Tanto maior, quanto monti Fons profert viventium Fit vicinus montium.

8 a. In dilectis praelectus 8b. Unde vase pleno hausit, Infra cenam super pectus Quod ab aevo Deus clausit Requievit Domini, Et celavit homini.

9a. Spreto nexu maritali 9b. Hic symmistes summi regis Dei verbo speciali Nova novit novae legis Copulatur foedere; Edicta proponere. lOa. Cum de cruce Christus ma- 10 b, Felix homo sine pari, trem Hoc in dono singulari

Illi credit, sibi fratrem Non admittit socium, Creat, matri filium.

11 a. Adoptivus speciali 11 b, In superna pace inngat, Natus iste naturali Ubi nulla nos compungat Nos per matrem filio Malorum confusio.

Grad. ms. Amoldi Aquisgranensis saec. 13. in. Cod. Capit. Aquisgranen. XII.

258. I)e 8. lohaniie Chrysostomo.

la. Glorioso Chrj'stomo Ib. Nam pro magnis virtutibus Laudes promat omnis homo Simul cum sanctis oranibus

Cum cordis laetitia ; Triumphat in gloria. ; ;

— 234 —

2a. De nobili prosapia 2 b. Scientia multa fretns, Ex nrbe Antiochia Sapientia repletus Nobis ortu claruit Quasi sol resplenduit.

3 a. Dum mundus sibi floruit, 3 b. Vixit in abstinentia Tunc mundo mundus aruit Atque cordis munditia, Quae mundi sunt, ne- Castitatem diligens. gligens

4 a. Statuni quietum deligens 4b. Exemplaris vita fuit, Et in Deum cor erigens Sanam doctrinam docuit Horis stetit singulis; Sermonibns sedulis.

5a. Ad dignitatem praesulis 5 b. Sollicitus officio, A clericis et populis Discretus in iudicio Assumptus est humilis. Non erat tunc similis.

6 a. Pravis vita dissimilis, 6b. Patienter dura ferens, Inimicis odibilis Corrigendo nullum verens Propter Deum patitur; Tremendus efficitur.

7a. Ab invidis despicitur 7 b. Terrae motns, dum pellitur, Et a bonis diligitnr Fit, et grando consequitur Propter verbi gratiam. Monstrans innocentiam.

8 a. Casu Cirinus calcatus 8 b. Saevus quidam morti datus Pede febreque multatus Sancti prece liberatus Corruptus interiit. Sanctum laudans rediit.

9a. Hic iuxta templum statuam 9b. Gamam, virum tyrannicum Stantem Angustae fatuam Ac perversum haereticum. Redarguit publice. Convertit mirifice

10 a. Simul et Macedonium; 10 a. Hinc a Basilisco pio Post lapidis prodigium, Fit sibi revelatio Sacri panis mysterium, De mortis die proprio Credit uxor penitus. Felicisque transitus. lla. In divino spiramine llb. Fideique catholicae Os Aureum cognomine, Doctor plurimo codice lohannes primo nomine Declaravit veridice Vocatnr ab omnibus. Credenda fidelibus.

12 a. Chrysostome gloriose, 12 b. Tot qui subisti labores Sancte Dei pretiose, Ad salvandos peccatores, Caritatis viscerosae, Deum pro nobis exores, Qua perfluis copiose. Ut post saeculi languores Nos adiuva precibus. Det frui caelestibus. ;

— 235 —

Miss. ms. Cisoniense saec. 16. Cod. Insuleu. .37. A. — Miss. Tomacense imp. Parisiis 1498. H. — Miss. Tornacense imp. Parisiis 1509. C. — Miss. Tomacense imp. Parisiis 1540. D. — 4a, 1 quietem A; diligens A— D. —

7 a, 3 Propter fehlt A. — 9a, 2 anguste C. — 11 b, 'd viridice D. — Melodie wobl: Lauda Sion.

259. De 8. Ivone Trecorensi.

1 a. Clangat et 1 b. Ivonem, exsultet ecclesia, quia confessorem de Britannia, eius sponsus hodie nostris temporibus cum suscepit in gloria tota sua curia.

2 a. Quem Christus 2b. Ut suos tantum adamavit, pauperes oppressos quod scientia defenderet et multa perornavit ecclesiastica [euni] modernis temporibus, gubernaret suis viribus.

3 a. Qui, cum in scientiae 3 b. Ipse desideriis margarita desudasset totis multum laboravit atque studium et vocem suara dimisisset, exaltavit pro pauperum certamine pro horum liberamine.

4a. Ad officium commune 4b. In quo tunc legitime et cum instantia sine alicuius exstitit,postea gravamine ius assumptns pro unicnique salute fidelium reddebat debitum.

5a. Quos in lege Dei 5 b. Et incarceratos iustruebat confortabat et assidue noctuque die verbis divinis atque pro ipsis ipsos imbuebat, Deum exorabat.

6a. Taudem cum ad 6b. Et pauperes curam populi atque debiles destiuatus esset pro Deo fovisset atque misericordiae et contemplationi se opera complevisset continuo dedisset,

7 a. Ipse Deus 7 b. Et non solum mortuos et mortiferos ante dissolutionem (pro) ipsius ipsius, meritis reddidit immo et post clemens plures liberatos, restauravit illos ;

— 236 —

8 a. In tantum, quod 8b. Ubi suis eins tumba maxime precibus invocantes honoratur andiuntur,

a fidelibus et devote et ab eo miracla illis frequentatur impenduntur.

9a. Propter quod ipsum 9b. Ut in hac valle depreccmur humiliter, miseriae nos adiuvet ut pro nobis et in mortis insistat inccssanter. agone nos liberet.

Vita et Offlc. los. S. Ivonis saec. 14. Cod. Oxonien. Laud. misc. 340. — Uberschrift: „Alleluia, super quo sequitur Prosa." — 1 a, 4 in sua gloria. — 2a, 5 modicis temporibus. — 2b, 1 Ut cum ipsa suos. — 3a, 3 et studium. — 3b, 1 sq. totis desideriis. — 3b, 5 pro ipsorum. — 5a, 5 instruebat, cfr. 5a, 2. — ob, 2 .sq. noctu que die confortebat. — 5b, 4 et pro. — 6a, 3 fuisset. — 6a, 4 sq. et opera misericordiae. — 6b, 2 et debiles. — 7a, 4 sq. plures reddidit. — 7b, 2 sq. ipsius dissolutionem. — 8a, 2 tumba summe. — 9b, 2 sqq. mi.seriae et in mortes agone uos adiuvet liberet. — Strophe und Gegen.strophe zeigen Reim im Schlufsworte. Wenn dieses nicht der Fall, so reimen gleichmafsig 2 Verse jeder Halbstrophe ; so: 5a, 2 u. 5 neben 3b, 2 u. 5; 8a, 3 u. 5 neben 8b, 3 u. 5; 9a, 2 u. 4. neben 9b , 2 u. 4 — Die Abschrift besorgte Rev. H. M. Bannister,

260. In Translat 8. Kannti dncis.

1 a. Salve, niartyr alme, 1 b. Salve, angelorum salve, tu iam caeligena, felix, Kanute, coUega.

2a. Cuius virtutum insignia 2 b. Per te omnipotentissima late perornant climata, lesu quae monstrat gratia.

3a. Nam pro Christo terrea 3b. Sempiterna nancisci cum amisisti gaudia, meruisti tripudia,

4a. Dum raundi toUentis 4b. Et immacnlati in cruore crimina ingiter vestigia stola laetaris agni sectaris, inttincta amictus martyrum phalange purpurea consortia.

5 a. Hinc perfidorum 5b. Quae ad aethra te cruciantur agmina, transmisere nescia.

6a. Nam lingua quidem inopia 6b. Quidara rimantes fiuraina * ^ Morsu horrendo praecisa. Stygis petiere ^ ^ barathra. ;

— 237 —

7 a. Sed lux alraa, 7b. Te declarat [de supernis cum collegis in te] ex arce missa infula exornatum caelica, rosea.

8a. Hinc constricta 8 b. Plaudit caecus luraina restituta ^ ^ sum, ens claudus vestigia, vir exsultat dextera, * * Et obstructae * Atque mutus libera ^ ^ captant aures, gaudet depromens famina; niirantur eloquia.

9a. Etlorescit nitida 9b. Febris fugit tremula cutis pridera laxarica salutis ob remedia.

10 a. Sed aeterna pignora 10 b. Redemptoris opera qua cum levantur inclita illucescunt mirifica.

11 a. Nam vis admissa flammea 11 b. Hinc resultet Alleluia mox oboedit incendia, voce plebis altisona, Et intacta manent ossa Admiranda gratuletur velut nix candidula. excolens magnalia.

12a. Et condigna vivus petit 12 b. Nos ergo prece sedula liostis amens incendia tua precamur munia, Voce citus perhorrenda Ut per te nunc peccamina ad ardentia tartara. nostra solvat clementia,

13. Quae salvare venit omnia.

Miss. Hafniense imp. Hafiiiae 1510. A, — Miss. Lundense imp. Parisiis 1514. B. — la, 2 tu fehlt AB. — 2a, 1 Huius A; virtus AB. — 2a, 2 iam peromant AB. — 4a, 1 sq. in cruore mundi toUentis AB. — 4b, 4 phalangem A. — 5a, 1 Hic A. — 6a, 2 horrenda AB. — 8a, 3 exsultet AB. — 8b, 1 Plaudet AB. — lla, 1 Nam ius B. — 12 b, 3 nunc fehlt AB. — 12b, 4 solvet A.

261. De sancto Karolo Magno.

1 a. Sacra datur sollemnitas, 1 b. Primatura gesssit Galiorum, Et iucunda festivitas Turbam ferocem malorum Gandet cnm tripudio. Subegit imperio,

2 a. Felix partus, felix vita 2b. Cuius genitor Pipinns Mundo fulsit inaudita, A virtute nulla minus Nascitur rex Franciae, Exemplum clementiae.

3 a. Hic Carolus, rex lerrenus, 3 b. Totus erat catholicus,

Imperator fit amoenus, In sermone veridicus Bellator pro populo. Manet in periculo. r - 238 -

4a. Magnanimas imperator, 4b, Et barbaros Saracenos, Exercitus moderator Hos a fide alienos, Multa suis conferebat. Baptizari faciebat.

5 a. Rex fateri verebatur, 5 b. Est ab alto carta missa, Pudore confundebatnr, In qua regi est dimissa Peccatum relaxatur; Ofifensa, dum precatur.

6a. 0 Carole bellicose, 6b. Fortes simus in adversis Huius vitae tenebrosae Nec vincamur a perversis Timemus pericula; Per vitae curricula.

7 a. Regnum regno comrautatur, 7 b. Et de regno temporali Post agones superatur Hunc in regno triumpliali Mortis ab imperio, Sublimavit solio.

8a. Ubi non vita mortalis, 8 b. Ibi secura requies, Sed ibi vita vitalis, Ibi sine nocte dies, Ubi reges coronantur. Ibi duces laureantur.

Sequent. ms. Ravennatense anni 1585—87. Cod. Classen. 360 (139. 5. S).

262. De sancta Katharina.

la. Ave, Katharina, Ib Virgo, Deo digna, Tu flos carens spina, Mitis et benigna, Nos [salva] a ruina, Christus per te dat signa,

Costi regis filia. Plus candens quam lilia. ,

2a. Doctores tu vicisti, 2 b. Qui fidem elegerunt, 0 digna martyr Christi, Cum lesum crediderunt Tu doctrix sacrae gentis, Sub veris argumentis.

3a. Martyrii sacramine 3b. Hinc et tu caeli solium Pro baptismi solamine Tenens post mundi lolium Hi sumunt praemia. Colis aeterna gaudia.

4a. Quae dormis in Sina monte, 4 b. Ut post cursum huius vitae Tu fac, nos sacrato fonte Per iucundum nos Venite Sanctius repletos. Deus donet [laetos].

Offic. et Sequent. ms. Constantiense saec. ^^lu. Cod. Sangallen. 472. — 2a, 2 Doctores et vicisti. — Voraus geht der Tropus super Alleluia: „Kathari- nam desponsavit Sibi castitatis." |

263. De sancta Katharina.

1 a. Omnis mundus 1 b. Noster coetus Laetabundus Cantet laetns Psallat cum laetitia; Remota tristitia; ;; :

— 230 —

2a. Puro corde 2b. Die isto Sine sorde Plaudat Christo.

Colat haec festalia, Costi regis filia,

3a. Catharina, 3b. Laeta vadit Laude digna, Et invadit Currit ad palatium Superbum Maxentium.

4a. Rex commotus 4b. nia ridet Fremit totus, Et deridet Minatur supplicium; Tyranni iudicium.

5 a. Rex astutus 5 b. Blandis verbis Et versutus Et acerbis Inquirit origiuem, Aggreditur virginem.

6 a. Virgo blanda 6b, Quaestiones Et amanda Regis omnes Respondit sophistice, Solvit dialectice.

7 a. In palaestra 7 b. Nullus homo Contra sceptra Est in domo, Non timet assistere; Qui possit resistere.

8 a. Rex proponit, 8 b. Obstupescit Haec exponit Et pavescit Illius problemata; Rex ad eius dogmata.

9a. Adducuntur 9 b. Convertuntur, Et promuntur Coniunguntur Rhetores in publico Cum coetu angelico.

10 a. 0 benigna, 10 b. Funde preces, Deo digna, Munda faeces Supplex roga Dominum; Peccatorum hominum.

11 a. Dies iste, 11 b. Summum bonum lesu Christe, Sit in donum, Celebrantes foveat; Katharina faveat.

Grad. ms. Sedunense saec 13. Cod. Capit. 8eduneu. s. n. A. — Sequent. ms. Sedunense saec. Cod. Capit. Sedunen. s. n. B. — Miss. Lau- sannense imp. Lausannae 1493. C. — 2b, 2 Plaudit C. — 11 b, 3 Sic in domum C. — llb, 3 foveat C.

264. De sancta Katharina.

1 a. Cleri chorus 1 b. Katharina Exsultans decantet laudes, Maxentii vicit fraudes AUeluia. Res miranda. ;

— 240 -

2 a. Oratores superat, 2b. Manet et sub verbere Docet et niuminat Plena Dei munere, Tamqaam stella; Semper clara.

3 a. Profert sidus radium, 3b. Neque sidus radio, Katbarina gladium Neque martyr gladio Pari forma, Fit corrupta

4a. Ecce, iam purissimi 4b. Cum virtus altissimi Fragrat odor balsami Famulatur virgini Valle nostra. Carne sumpta.

5 a. Agnus, sponsus virginnm, 5 b. Nesciens propbetico Sponsae pandit gremium Ore vel dominico Turbatur gentilium Tempore vel modico Turba caeca. Haec praedicta.

6 a. Cuius fert oleam 6 b. Nunc, virgo, propera, Sanctum mausolcum, Nobis confoedera Per quod sanatur Hunc, quem genuit gens misera. puerpera.

Grad. iiis. Cisterciense (?) saec. 15. Cod. Carolsruhan. U. H. 1. A. — Miss. ins. Praedicatorum saec. 15. Cod. Carolsruhan. Pm 45. B. — 3a, 1 Perfert B. — 4a, 1 purrissima B. — 4a, 2 Flagrat AB. — Melodie: Laetabundus.

265. De 8. Katharina Senensi.

1 a. Pape, papa, pater patram, 1 b. In apostolorum festis Canonizat votis fratrum Huius piae Pius testis Vere magnam, Memorandus, Sicut agnam, Venerandus Katharinam virginem, Super omnem hominem.

; a. Virgo sancta Katharina, 2 b. Salutando pie piam Nata Senis, ad divina Virgo virginem Mariam Deo digna Haec divina Et benigna Katharina

Sublimari meruit. Gratiose floruit.

3 a. Eam lesus adoptavit, 3b. A primaeva iuventute Pro diversis informavit Vias ivit viae tutae Apparendo Ut Maria, Resplendendo Virgo pia, Admiranda gratia. Castitate praevia. - 241 -

4a. Magna cnm devotione 4 b. Carni volens repugnare, Fcrvens in oratione, Carnem nolens nianducare, Cum descendit Saepe flebat Vel ascendit, Et ardebat Fulsit in septennio. Christi desiderio.

5 a. Animarum zelo tracta 5b. Non volebat consolari, Mira perpetrabat facta Donec et depauperari Claris verbis Diligentes Non acerbis Se parentes Monens perfectissime. Suos vidit maxime.

6a. Oboedire satagebat, 6b. Nec eaudem fatigabant Christum sequi cupiebat Temptamenta, quae vexabant Servans vota Hanc divinam Tria nota Katharinam, Haec ancilla Domini. Gratam lesu nomini.

7a. Igne non comburebatnr, 7 b. Saepe lesus apparebat Quamvis uri videbatur, Et occulta referebat Mente rapta Gratiose Velut capta, Et formose Sponsus sponsam medi- Quasi spoDsam suscitans. cans.

8 a. Annis actis ter undenis 8 b. Vulnerata caritate Haec virguncula de Senis Stigmata portabat grate Invitatur, Puro corde, Coronatur, Sine sorde Ad aeternam gloriam. Faciens memoriara.

9 a. lesus, sponsns gloriosus, 9b. Trahe, singuli clamemus Sponsae suae gratiosus, Et eandem honoremus Sociatam Bona vita Sibi gratam Recensita, Cyclade hanc induit. Quam dilectam voluit.

Sequent. ms. Praedicatorum saec. 15. Cod. S. Ignatii Noviomafren.

55. — 7a, 4 apta. — Akrostichon : Pius eam canonisavit. Vielleicht also ist die Sequenz im Jahre 1461 zur Feier der Kanonisation gedichtet.

266. De s. Katharina Snecica.

1 a. Recensemus in bac die 1 b. Haec virtutum harmonia Cum concentu harmoniae Et devota theoria Katherinae gloriam. Mercabatur gratiam. Blume, Sequentiae Ineditae. VIII. 16 ;

242 —

2 a. In aetate haec tenella 2b. Mundi rebus resignavit, Coepit exercere bella Hostis fraudes superavit Cuncta contra vitia; Divina potentia.

Sa. Licet. viro copulata, 3b. Sed efifecti Nazarei Non est virum amplexata Laudibus insistunt Dei, Camali conubio Non laesi contugio.

4 a. Ut divinis sit propinqua, 4b. Suam matrem imitata. Sc ferebat in longinqua Ubicunque est morata, Spreto solo proprio, Et parens imperio.

5 a. Vitae ducem sequitur 5 b. Se armat ad proelium Laetaque complectitur Fraudes cavens hostium Sponte crucem Domini. Nulli cedens homini.

6a. Thecuites probitate 6b, Ubicunqne erat nota Haec est, Anna castitate, Pro beata et devota Templo vacans iugiter. Habetur veraciter.

7 a. Haec est schola disciplinae, 7 b. Caecus videt, mutus fatur, Vas valentis medicinae, Paralysis et curatur, His, quos morbi pungunt spi- Ac defunctis vita datur nae, Hnius per precamina. Fundit medicamina;

8a. 0 beata Katherina, 8b. Sis et nobis recreamen Aegrotorum medicina, Placans patrem atque flamen, Serva tuos a ruina, Ut finale post examen Vera vina tu propina Sanctis nos coniungat, Amen, Perpetis laetitiae. Salvator, rex gloriae.

Miss. ms. Upsalease saec. 15. Cod. Upsaleu. C 420. A. — Miss. ms. iscarense saec. 15. Cnd. Upsalen. C 427. B. — ob, 3 hominum A. — 7 b, 2 Paralicis A. — 8a, 3 .Serva nos a A. — 8b, 4 coniungant B. — Cfr. KJemming I, p. 75 sqq.; dort aus dem Appendix ms. des Miss. Aboense irap. Lubecae 1488.

267. De sancto Lamherto.

1 a. Martyris egregia Ib. Qui pro Christi nomine Lamberti praeconia Sacro fuso sanguine Recolat ecclesia, Sacrat haec soUemnia.

2 a. Martyrumque contio 2b. Ubi non sunt annua, Martyris consortio Sed festa continua. In caelesti curia, Concelebret gaudia.

3a. Nam stola laetitiae, 3b. Omavit antistitem. Corona iustitiae Immo suum militem, Et honoris gloria Snmmi regis gratia. — 243 —

4a. Clarus hic parentibus, 4 b. Datus a primordiis Sed clarior moribus, Literarum studiis Altus domo regia, Claruit scientia.

5 a. Fonte sancti precibus 5 b. Prunis eius pallium, Manante sudantibus Quas clandebat greraium, Datur potus copia. Non sensit incendia.

6a. Hic vita laudabilis, 6 b. Cunctis acclamantibus Gratus et amabilis, Praefertne Tungrensibus PoUens per miracula, Praesulatus infula.

7 a. Qui florens ut lilium, 7b. Clara lampas micuit, Dans virtutum omnium Sortitus, ut patuit, Fructum in ecclesia, Nominis praesagia.

8a. Lucerna cum radio 8b. Texandriae genlibus Non submissa modio, IUuxit errantibus Sita supra culmina, Viae pandens lumina.

9 a. Dura Pipinum arguit, 9 b. Molitur iusidias Quem pelex innexuit Altera Herodias, Non legali copula, Ut lohannis aemula.

lOa. Cum orandi studio 10 b. Dodonis satellitum, Esset in Leodio Immo Satan comitum Sua clausus cellula, Assunt conventicula.

1 1 a. Hunc crucis signacnlum 11 b. Quem transfigens missili, Testans Dei famulum Se noxa difficili, Cellae dat indicia; Necat manus irapia.

12 a. lam manante sanguine 12 b. lungitur martyribus Cum roseo flumine In caelo vernantibus Mox anima splendida Laurea praefulgida.

13 a. Huius patrociniis 13 b. Cum supernis civibus Nos mundos a vitiis lungat in caelestibus Divina clementia. Saecula per omnia.

Grad. ms. Amoldi Aquisgranensis saec. 13. in. Cod. Capit. Aquisgranen. XII.

268. De sancto Laarentio. la. Laurenti, laureata 1 b. Te decent ornamenta,

2 a, Martyrem 2 b. De ferri decoctum flammula forcipe ignea. 16 — 244 —

3a. Dum torqueris, 3b. Assunt tibi intima gaudia agmina caelica, te confortant quae fruuntur de caelo missa: deica vita,

4a. In igne te rorantia, 4b. In corde consolantia.

5 a. Eia, nunc, 5 b. Ut tecum sancte martyr, familia possit epulis splendida tua te rogat devota, cibari regis in mensa.

6a. Dulcia multum illa 6b. Satiant corda munda prandia sponsalia gloria sempiterna.

7a. Illic, Christe, 7b. Ibi laeti nostra iunge sollemnia; te videamus in aula.

8a. Qua gaudet Laurentius per aeterna.

Trop. ms. Catanense saec. 12. Cod. Matriten. (CoUectio Barbieri; s. n. —

5b, 1 Et. — 5b, 3 TBgis immensa. — Melodie wahrsclieinlich : Salvevirgo regia (Anal. Hynin. VUI, Nr. 76) mit einigen Abweichungen, be.sonders in Str. 4. — ar. Misset-Weale U, p. 496.

269. De sanctu Laorentio.

1. Hostiae soUemnis diem recolant Christiani.

2a. Ignis tuus, Laurenti, 2 b. Hic in hostem impegit, Nos ad proelium Christi Hostis vires confregit Maestos inflammavit Fortis victor tuus peccatores. regnat vivus.

3 a. Dic nobis, Laurenti, 3 b. Augelus est testis, Quid tu sentis tormenti? Quo lenitur haec pestis. Carbones milii sunt flores Devicit sanctus superbos Amor facit Statuit hos lenes hos dolores. in planctus acerbos.

4a. Credendum est Christi testi 4b. Scimus istum triumphasse plus, vera dicenti, de hostibus vere. Quam turbae pravae Tu nobis per hunc, falsa monenti. rex, miserere.

Sequent. ms. Kavennatense anni 1585—87. Cod. Classen. 360 (189. 5. S). A. — Miss. Parisiense imp. Parisiis 1585. B. — 1, 2 recolent A. — 2a, 1 Laurenti tuus A_B. — 2a, 'd inflammat A. — 8a, 5 leves B. — 4b, 2 hostibus vivere A. — Melodie natiirlich: Victimae paschali. : ; ;;

— 245 —

270. De sancto Laareiitio.

1 a. [Caeli, terrae cives gaudent, 1 b. Recoientes festa tanta, Terra], pontus, astra plau- Celebrantes sacrosancta dent, Laurentii martyria. Cessantqne snspiria,

2 a. Qui virtutibus fecundus, 2b. A Romanis enutritas, Ab Hispanis oriundus Ordinatus, eruditus Patribns magnifice, A Sixto pontifice.

3a. Cui, dum decoUationis 3 b. „Pater, orbatum filium Poenam sustulit agonis, Dimittis, in exsilium Adfuit Laurentius Qui tecum frequentius ?"

4 a. Sixtus ad haec : „Non dimitto 4b. Gazae templi potestate Te, mi fili, sed promitto Tua sint dona curatae Me sequi post triduum Aegris iu subsidium."

5 a. Igitur archilevita 5 b. Mox a Decio profano Dispensatas gazas ita Capitur, Valeriano Contulit pauperibus. Datar in carceribus.

6a. Sub Hippolyti clausura 6 b, Namque caecum post pu- Tentus signa fecit plura sillum Magno cnm miraculo; Illuminavit Lucillum Crucis cum signaculo.

7 a. Hinc levita praesentatur 7 b. Unde sanctum imperator, Caesari, consciscitatur Romanorum legislator, Gazas, qaas distribait. Cruciari tribuit.

8 a. Mox carnifices minantur, 8b. Et ligatur a praefecto Carnes sancti lacerantur Pius in ardenti lecto Dire scorpionibus Submissis carbonibus,

9a. Quos carnifices instanter 9b. „Igne me examinasti, Ministrabant, dum laetanter Et non, quoniam probasti, Cecinit haec caritas: Est in me iniquitas."

10 a. Ecce, moritur hic iustus, 10 b. Animamque creatori Arcliilevita venustus, Reddidit, caelorum chori Ut piscis sic est adustus Gaudent hunc in Christo mori Subter cratem ferream Propter gazam terream.

11 a. 0 Lanrenti, Christi testis, 11 b. Aegris opem fer et maestis, Ad cenam agni caelestis Assistentes tuis festis Insignitos albae vestis Servulos ignitae pestis Stolas fac induere. Flammas fac exuere. ; ; :

— 246 -

12 a. Te, qui large dispersisti, 12 b. Ab ignitis et a poenis Minas Caessaris risisti, Hanc conserves et a threnis, Ignis impetum subisti Et cum coetibus amoenis Ob amorem lesu Christi, Gaudiis sanctorum plenis Poscit haec plebecula. Fac esse per saecula.

Orat. et Sequent. ms. Campense anni 1462. Cod. Dartnstadien. 521. — 3a, 1 Qui. — 4b, 1 Gaza. — 4b, 2 sit. — llb, 4 exuere corrigiert in exurere. — 12 b, 4 Civibus Banctorum. — Melodie wohl: Lauda Sion.

271. De sancto Leonhardo.

1 a. Gloriose Leonarde, 1 b, Tu reorum pius leo, Mundo leo, caelo narde Tu sanctorum coram Deo Bina per indicia; Nardus fragrans dulcia.

2 a. Adulescens niundi vana, 2 b. Tu reginam tristem mole Regum aulas et arcana Partus solvis salva prole Respuens consilia, Meritorum gratia.

3 a. Pie leo, carceratos 3b. Dulcis narde, paenitentes Absolute liberatos Tibi puro corde flentes Rapis ad remedia Trahis ab angustia.

4a. Leo spiras, narde fragras, 4b. Leo, solvis a catenis, J)am pergyras et peragras Et tu, narde, linis, lenis Carcerum penetralia. Lapsos in sententia.

5a. Aegros sanas, fortes salvas, 5 b. Catenarum ferramenta Trangeus fores, seras, valvas Sempiterna testamenta Stupenda potentia; Manent in ecclesia.

6a. 0 lapsorum sublevator, 6b. Solve, victor, vincla reis 0 reorum liberator, Et solutis in tropaeis Reos reconcilia Locum des ad gaudia.

Sequent. ras. Ravennatense anai 1585—87. Cod. Classen. 360 (139. • 5 S)/• — 6 b, 3 det. •

272. Oe saneto Lncio.

1. Psallat nostro chorus noster Lucio,

a. Quem Roma mater genuit, 2 2 b. Haec circa posse profuit Magistra legem docuit Ei se dum supposuit Divinam et humanam. Et cathedram Romanam ; ;

— 247 -

3a. lam Lucii lux diffluit, 3b. Nam papam pater iuduit, Sub vase claudi renuit Doctrinam sacram compluit In suranio figens statum. Luna damnans erratum.

4a. Cum passim reos arguit, 4b. Cura haec non matrem exuit, Urbs tota simul confluit, Quae sic in prolem, irruit, Plebs concitat senatum. Non deserens papatum

5 a. Metallo damnatur, 5 b. Sed tonsus quadratur Frangatur flecti nescias Quadratus et stat firmius.

6a. Et ecce, reinthronizatur, 6b. Conclaraant cuncti : „Moria-

Ut pridem, idemproclamatur, tur" ; Ad arma furor evocat Clamori pater gratulatur, In se furentes provocat.

7 a, Et ecce, caput submittit 7 b. Ergo nostra, pater Luci, gladio contio, Caesusque vitae Quani tua tuam percurso stadio fecit adoptio, Aeterno Sic tuo coadunatur bravio. nunc insistat servitio.

8. Ut tuo per te fruatur gaudio.

Miss. Hafniense imp. Hafniae 1510. A. — Miss. Lundense imp. Parisiis 1514. B. — 5a, 2 Ut nihil sic frangatur. — 5b, 2 Quadrus. — 6b, 2 Clamor A. — 7a, 4 praecurso AB. —

273. De 8. Lndovico Tolosano.

1 a. Celsa cedrus 1 b. Res haec mira, hyssopus effecta quod rex in pastorem Pro Libano Versus reges Sion adoptavit, cunctos superavit, Ludovio.us, Summi regni qui tiara lecta complectens honorem; Diadema Mors, quae reges sceptraque negavit calcat, exaltavit, Et devote Qui nos Dei Tolosanos pavit. regat ad amorem.

Oration. et Sequent. ras. Campense anni 1462. Cod. Darrastadien. 521. — Steht zwischeu Sequenzen. ! !

— 248 —

274. De 8. Lndovico Tolosano.

1 a. Flos ortus inter lilia, 1 b. 0, quam bella s[ubtilia] Quorum radix est Francia, Novit, cami nocentia, Quibos fraglat Sicilia, Spiritui utilia, Ludovirns, vitae via, Sua fortis andacia, Quo spreta mundialia. Laudabilis militia Sprevit [haec] sensibilia Cni gladins scientia, Sceptra nolens regalia, Cui lorica prudentia, lure paterno propria, Galea sapientia; Sed Minorum consortia Quibus iacent superbia. Poli captans palatia. Livor, gula. luxuria P[raeco]ni2et ecclesia. Et mala quaevis alia.

2a. Hnmilitate praevia, 2b. 0, quam felix memoria Religione socia, Relinquentis ad varia Regente patienlia. Miraculorum bravia Devotionis gratia, Omni sensu fulgentia 0, quam mira victoria Reliquerat; cuius pia Triuniphantis ad altia Prece muniat gloria

Dei regna caolestia I Nos perenni virtus dia.

Orat. et Sequent ms. Campense anni 1462. Codi Darmstadien. .52L 2a, 3 De gente. — 2a, -5 altia erscheint durch den Reim o-esichert. 2b, 5 Reliqueras cuius pie.

De 8. Lnpo Treceusi.

1 a. Festa dies oritur, 1 b. Eia, digne colitur. Lupus praesul moritur Cuius vita comitur Vivens in supernis. Laudibus aeternis.

2 a. Cuius ortus ex Francorum 2 b, Scholis datur peritorum, Civitatis Tullanorum Ubi capit flores morum Processit progenie. Rhctorum manerie.

3 a. His perfusus copulatur 3 b. Septem annis, ut testatur lure plebis et hortatur Eius vita, coronatur Nobili coniugio. Castitatis gaudio.

4a. A coniuge virginali 4 b. A conductu coniugali Fugaro petit et aequali Cedit nec non naturali Stare secum proposito; Renuntians dominio.

5 a. Ab abbate Honoratn, 5 b. Quidquid habet in parato, Viro sancto et probato, Dat egenis et privato Divinis imbuitur. Humilis induitur.

6a. Trecassina plebs exorat 6b. Lupus virgo negal. piorat, lesuni Christum et implorat Tale onus nam ignorat, Lupum [sibi] praesulari. Demum sinit superari. ;

— 240 —

7a. Cum Germano, fide sano, 7 b. Britannorum oceano Sensu vero, iure plano, Falso, diro ac profano Exstirpavit haeresim Depulit h.vpocrisim

8a. Aegros sanat, caecos cnrat, 8b. Reos placat, iram fugat, Claudos planat et securat Scelus lavat et permutat Obsessos daemouibus. Mutos in sermonibus.

9a. Huins prece te poscamus, 9 b. Fide tinna ut agamus Deus pie, ut tergamus Tuum velle et pergamus Vitae nostrae scoriam, In aeterna gloria.

Miss. Coloniense imp. Coloniae 1525. — la, 2 Dum Lupus. — 4a, 3 Stare in pr. — 6a, 1 plebs exclaraat. — 8a, 3 Obsessis a.

276. De sanctis Maccabaeis.

1 a. Festa dies et votiva, 1 b. Recensetur, ut condigne Qua refulget rediviva Celebretur ob insigne Mors Maccabaeorum. Meritum eorum.

2 a. Hi felices sunt in donis, 2b. Dum pro lege se dedemnt, Sublimati iam coronis Gloriose meruerunt Honoris et gloriae; Titulos victoriae.

3a. Contemnentes minas regis, 3b. Vesci nolunt, malunt pati Facientes iussa legis, Dira quaeque, decalvati Camibus suillis Cum cute capillis.

4a. In tormentis gaudent iusti < 4b. Sic deformes et despecti Caesi flagris et adusti lam conformes sunt effecti Frixura sartaginis. Caelestis imaginis.

5a. Etsi carne circumcisi, 5 b. Per velaraen superiectum Sed in carne non confisi, Intenderunt in aspectum Spiritu ludaei, Legis faciei.

6 a. Cuius vultus claritatem 6b. Necdum videt, sed irridet, Idem rerum veritatem Necdum credit, sed recedit ludaea caecutiens Synagoga mutiens.

7 a. Hi sunt fratres et germani, 7 b. Caelo misit septem natos, Quos beata non inani Septiformis confirmatos Genetrix praesagio Spiritus suffragio.

8 a. Quibus morte consummatis, 8b. Pati gaudet et salutis Ne superstes ipsa natis Forma nobis et virtutis Deesset in gloria. Aeterna memoria. ;

- 250 —

9a. Nobis ergo, lesu bone, 9b. Horuni pia prece praesta, Qnos exercet in agone Xe vel caro vel infesta logis coUactatio, Noceat tentatio.

10 a. Auge fidem, spem conforta, 10 b. Ut. dum liic exspoliamur, Caritate nos supporfa Revestiri mereamur Deditos peccatis, Stola claritatis.

Miss. Coloniense imp. Parisiis 1506. A. — Miss. Coloniense imp. Pafisiis - .. " - • - _ . _ l"il4. B. — Miss. Coloniense imp. Parisiis 1525. C. 6a, 3 coTicv\tiens A, secutiens BC. — 6b. 3 nnntians A, rauciens B.

277. De sancta Mag;dalena.

1 a. Magdalenam collaudemus 1 b. De peccatis quae commisit Et in eius exsulteraus Nil ad praesens, nam remisit Felici memoria, Illi Christus omnia.

2 a. lesus enim dum recumbit, 2b. Christi pedes amplexatur Illa venit et infundit Et iam prorsus detestatur Lacrimis vestigia Perpetrata vitia.

3a. Retro stetit et non ante 3 b. Ne me spernas confitentem DicensCliristo: „Patersancte, Nec confundas accedentem, Peccatricem respice, Sed ad vitam erige.

ia. Corde loquor et non verbis, 4b. Qui me vident, de dignantur, Tu dolorem meum sentis Quod te tango, criminantur Et mea suspiria. Prae cordis duritia.

5a. Sed, o pater orphanomm, 5 b. Respondere non sum ausa, Dic problema debitorum Ad te spectat mea causa, Et exsusa filiam. A quo peto veniam.

6a. Dic: ..Maria, surgens vade, 6b. Ergo, pia Magdalena, Te dimitto nunc in pace Hostps nostros tu refraena Et relaxo crimina." Et semper elimina.

7 a. Ut post huins vitae cursum 7 b. Ubi manes, o beata, Ascendamus tecum sursum Angelorum sociata Ad aeterna gaudia, Coetibus in gloria.

Sequent. ras. Sedunense saee. 14 et 15. Cod. Capit. Sedunen. s. n.

278. De sancta Masrdalena.

1 a. Magdalenae 1 b. Per quam rei Laudes plene vox serenae Formam spei trahuot Dei Psailat mentis, Dono dantis.

2a. Haec Maria cunctis pia 2 b. Quae, dura flevit, abolevit Advocata lapsis data Culpas flendo, formam dando Est surgondi. Paenitendi. ;

— 251 -

3 a. Hanc errantem fons revexit 3 b. Quod, dum flevit ipsa flente,

V* ^w^^^*^— X-. . • - j.. Et amantem se dilexit Fratre vivo resurgente, Pietatis, Patet satis.

4a. Hanc post lapsum caelitus 4b. Et regnavit gratia, Septiformis spiritus Quo prius nequitia Perlustravit, Abundavit.

5 a. Pharisaeus murmurat, 5 b. Silet haec simpliciter, ludas freniens susurrat, Dat responsa iugiter Seque soror quaeritat Christus efficaciter De hac pia; Pro Maria.

6a. 0 felix nimium, 6 b. Nos post exsilium Quae tam propitium Perduc ad bravium, Sensisti Dominum Quo justis gaudium Post reatum. Est paratum.

Collect. ms. Auglicum saec. 13. Cod. Londinen. Arund. 248. — -Sb, 3 Pater. — Mit Melodie: Laetabundus, u. zwar die franzosische Melodie. Auf franzosischcn Ur.sprung .scheint auch der Reim „mentis — dantis" lla, 3 u. 1 b, 3 und ,,flendo — dando" (2b, 2) hinzuwei.sen.

279. De sancta Magdalena.

1 a. Spei vena, melle plena, 1 b. Per quam reis innotescit Coilaudetur, Magdalena, Vitae via, ac patescit Cordis, oris iubilo, Lapsis reparatio.

2a. Forma patens paenitendi 2b. Quae commissa pie flevit Et exemplar resurgendi Et per fletum abolevit Datur ista miseris, Cuncti noxam criminis.

3a. Corde fervens, spe devota 3b. Multum amans plus amari Christum lavit, a quo lota Et a cunctis emundari Veniam promeruit Vitiis obtinuit.

flevit 4a. Pie cum hac flente, 4 b. Prima vidit , quem quaesivit Fratre suo resurgente, Et quem corde concupivit, Christus, mundi gaudium, Resurgentem Dominum.

5a. Felix ergo nos, Maria, 5b. Ut in regno claritatis Servos iuva prece pia Nos coniungat cum beatis Apud regem gloriae. Dator indulgentiae.

Collectan. ms. Anglicura saec. 13. Cod. Londinen. Arund. 248. — 4 a, 1 1 u. 2 erinnern stark au 3b, u. 2 der vorhergehenden Scquenz ; beidc sind wohl vom gleiclien Verfasser. :

— 252 —

280. In festo s. Marci EvanKelistae.

1 a. Chorum hodie sanctorum 1 b. Quae raercatus est cruore Scandit Marcns angelorum Solo Christi pro amore Adepturus praemia, Tractus ad supplicia.

2a. Hic est ille par leoni, 2 b. Huius typum et tiguram Quem lohannesstantem throni Vates novit adfuturam Vidit in circuitn; Absorptus in spiritu.

3 a. Mnndi rugit per desertura 3b Verba dura miscens bonis Christura prodens iu apertura lUos poenis, hos coronis Gentiura agminibus; Contraxit fidelibus.

4a. Nec ab re manus Samsonis 4b. Sic leonis Christi fortis, Ore tulit mel leonis, Qui praeest infenii portis, Cuius instar pugionis Post triuraphum dirae mortis Rictus saepe laeserat. Gloriam enumerat.

5 a. Ccpba verbum Dei fante 5 b. Circa thronura maiestatis Huius manus scribuntsanctae, lam in regno claritatis Quae autoritatis tantae Qui laetaris cum beatis, Sunt, ut eodem mandante Solve nexus pravitatis Credut iam ecclesia. Impetrata venia.

Grad. ms Praedicat. Insulensium (Arosiae) saec. '*/i6. Cod. Upsalen. C 513. — 4a, 3 Onus instar. — Melodie: Salve mater salvatoris, u. zwar die deutsche Singweise. alier gekurzt. — Cfr. Klemming III. p. 111 sq. (aus gleicher Quelle).

281. De sancto Margareta.

1 a Largitori grafiarura, 1 b. Decantando iubilemus, Per quus vicit tot puenarum Omues ei laudera deraus, Martyr ista genera, In aetate tenera

2a. Margaretam qui dotavit 2 b. Annura agens haec quintenura Dote tanta et ditavit Orane mundi sprevit caenum Paradisi gaudio. Caelum sperans praemio.

3a. Oves pascit dum nutrici, 3 b. Concupivit sponsam Christi, Fraude captus inimici Quae mox capta corde tristi Praefectus Olybrius Sponsum orat sobrius

4a. Miserere, Christi, raei, 4 b. Cordis mei margaritara Ne pervertant sic rae rei Serva, Christe, incontritam Mundi per astutiam; Carnis pudicitiam.

5 a. Agnae nomen et fidem 5 b. Noraen statira indicat, Quaerit et origiuem lesura Christnra praedicat, Praefectus Olybrius Qui custos est virginum Volens illam impius Et plasmator omniura, [Vi] sibi copulari. Per bunc orans beari. :

— 253 —

6a. Quo audito excandescens 6b. Die tandem subsequente, Praefectus et exardescens Dum sprevit cuni furiente Hanc reclusit carcere. Idolatra colere,

7a. Tollitur in aere, 7b. Qua credente firmiter Corpus eius tenerae Et orante fortiter Virgis laceratur. Poena iteratur.

a. Hinc carcere clauditur, 8b. Lux refulget clarior, Per quam daemon teritur, In qua virgo pnrior Draco laniatur. A Christo vocatur.

9a. Post patrata quae secreta 9 b. Ignis fasce laceratam Vanos spernit haec atleta Tortor menibris colligatam Prorsus deos colere. lubet lymphis mergere.

lOa. Columba de caelo data 10 b. Caput sponsae pede tangit, Mira luce illustrata Ligamen omne defrangit „Veni", clamat „filia": Credunt quinque milia.

lla. Cervicibus qui truncati 11 b. Salvatoris haec ancilla Sunt et caelo coronati Decollanda iam, en. illa Multis cum sodalibns. Orat pro supplicibus.

sic decoUaris, 12 a. Vox columbae sic auditur: 12 a. Felix, quae „Votum tuum exauditur. lUuc, quo nunc coronaris, Sponsa mea decora." Trausire nos exora.

Miss. ms. Teplense anni 1460. Cod. Teplen. 172. A. — Miss. ms.

S. Stephani Wirceburgensis saec. 16. Cod. Wirceburgen. Mch. f. 177. B. — 7a, 3 Virginis A.

282. De sancta Margareta.

la. Margaretae pretiosae 1 b. Margareta, Christi virgo, Virginisque gloriosae Flagellata modo miro Colimus martyrium. Fuit per Olybrium

2a. Hic profanus et iniquus 2b. „0 puella, quid vocaris, lesu Christi inimicus Quae decoie sic ditaris, Virginem adloquitur Et a te quis colitur ?"

3 a. Virgo sancta dat responsum 3b, Statim ille ut vir vanus Dicens Christum suum spon- Prae amore fit insanus sum Expeteas coniugium. Et caelorum Dominum. ;

— 254 —

4a. Virgo spernit nec obaudit, 4b. Daemon venit in serpentem, Ipsam durus carcer claadit, Sed baec eius exit ventrem Quam temptat diabolus. Sic illaesa penitus.

5a. Quae de ipso triumphavit 5 b. Virgo Christi Christum orat, Et in terram conculcavit Et, dura draco ipsam vorat, Sais sanctis pedibus. Statim crepit niedius.

6a. Ferro tandem iugulatur, 6b. QaamconcedatnobisChristus, Angelorum sociatur Qui a patre nobis missus Coetibus in gloria Renovavit omnia.

Sequent, ms. Sedunense saec. 14 et 15. Cod. Capit. Sedunen s. n. 1 a, 1

1. MargaritaeV

283. De sancta Margareta.

la. Christianae Margaretae 1 b. Teneris sub annis mundi Sollemnizent plebes laetae Blandimenta furibundi Sancta natalitia, Quae trivit inania.

2a. Post decessum genetricis 2b. In arcana cordis cella

Ampliori fit nutricis Cultrix Messiae puella Fota desiderio. Patre fuit nescio.

3a. Hanc, alumna dum moratur, 3 b. Quae sit, prompte requisivit Praeses atrox contemplatur Ac in coniagem petivit In pascendis ovibus. Missisque militibus.

4a. Sed accensa zelo Dei : 4b. Inquinari margarita „Miserere", promit, _mei, Tibi caste custodita Rex caelorum. Domine, Ise queat ab homine.".

5 a. Haec relatus ut Quiritum 5b. Debacchatar more ferae, Sparsit pernix in auditura Taetri raandans illara serae Minacis Olybrii, Servent ut hospitii.

6a Lampas vaga cum Phoebea 6b. Sistitur, sed consentire Pressit astra, constans ea Sprevit ipsi, torquent dire Tribunali iudicis Manus hanc carnificis.

7a. Insudant tortores magis, 7b. Intuens haec gens terretur Infliguntur plagae plagis, Circumfusa, nec raovetur Unda manat sanguinis. Stabile cor virginis.

8 a. Iterato glorioso 8b. Rufo vorax fit prostratus Vase clauso tenebroso Et antroso vinculatus Carceris ergastulo Velox in latibulo. ; ! —

— 255 —

9a. Demum virgo passa pura, 9b. Ut in arvis excephetur ; DurD tormenta forent plura, Astat Malchus, et completur Demandat Olybrius, Quod addavit impius.

10 a. Subiit priusquam necem, 10 b. Vox profatur: „Ne turberis, Pro salute prona precem Postulata consequeris, Fudit se colentium Poli scande solium-

11 a. Vi supplosa passionis 11 b. Tuae sequi palmae festa Triumphalis contionis Mole celebrant a niaesta Serto decoraberis." Liberentur sceleris.

12 a. Virgo clemens, Margareta, 12 b. Ac exempla per iustorum, Mundi fac nos inter freta Philargiae contemptorura, Vitam puram ducere lugiter incedere.

13a. Ut post huius incolatum 13 b. Regi laudes et reginae Vitae per te complacatura Modulemur sine fine Sentientes iudicem Caeli super apicem.

Miss. nos. Upsalense saec. 15. Cod. Upsalen. C 420. A. — Miss. ms.

Scarense saec. 15. Cod. Upsalen. C 27. B. — 1 a , 1 Christiaua AB. — 1 a, 2 plebs A. — 1 a, 3 Sanctae A. — 4b, -i Nequeat B. — 6b, 2 torquet A. — ob, 3 Volxio B. — 9b, 1 ecephetur AB; excephare = enthaupten. 2 Malehus A. — llb, 2 A; araesta A. — 12b, 1 At A periustorum 9b, Mele ;

A. — 13 a, 2 conteraplatum AB. — Cfr. Klemmiug- III, p. 113 sqq. ; dort au8 A. Der auch jetzt noch stellenweise dunkle Text ist bei Klemmijig vielfach gnuz unverstandlich.

284. De sancta Martha.

1 a. Ex sincero 1 b. Deo vero Redundet in landem corde lucundum sit carmen sorde Mens devota; Procul mota.

2a. Carminis initia 2 b. Psallat cum tripudio, Cordis det laetitia Pio reddat studio Pura tota; Landis vota.

3a. Sacratae memoriae 3 b. Clarens evangelio, Regem adit gratiae lam fortis in proelio, Martha nota, Nou aegrota.

4a. Quae in terris Dominum, 4:b. Excipis hospitio, Mundatorem hominum, Eo nos propitio Mente lota Fonte pota.

5 a. Ob terrena spatia 5b. Quam dilecta fueris Caelica palatia Christo, quem intueris Recipis ex gratia, Nos eo, quo frueris, Deo fota. Frui dota. - 256 —

6a. 0 mater serena, 6 b. Sed tutos a poena Ora, Deo plena, Cibet agni cena Mortis ne stringat Aula caelorum Dos catena. iu amoeua. — Miss. ms. S. Cuniberti Coloniensis saec. **li!>. Cod. Darmst. 876. A. Colonien. Grad. ms. S. Cuniberti Coloniensis saec. 16. in. Cod. 8. Cuniberti KoUation s. n. B. — Ib, 2 carnem A. — Melodie: Laetabundus. — Die von A besorgte Rev. H. M. Bannister.

285. De sancta Martha. la. lucundentur 1 b. Aagmentetur Plebs devota, Laus, semota Collaudetur Noxa detur, Mente tota Sit mens lota Vocis Martha sonita; Christi freta raonitu.

2a. Cum opima 2b. Orta luxit Non in vanum Stirpe clara, Stravit inia, Vitam duxit Misit manum Sanctam cara MuUer ad fortia. Haec inter coasortia.

3 a. Busto Lazarum germanum 3b. Ut placeret salvatori, lani fdctentem Cliristus sanum Mansionem creatori Huius prece tribuit, Omnium exhibuit.

4 a Sponte 4b. Dire, Monte Mire Haec septenis Hauc nodosa Annis, Cinxit, Pannis, Strinxit Poenis plenis, Sic pilosa Manserat suaviter; £qai zona graviter.

5a. Erant illi 5 b. Nam in vita Affodilli Perstans ita, Ac boletus Dum se nescit, Cibus laetus, Quod senescit, Herbae, fructus glandinm, Degustare prandium.

6a. Uinxit signo crucis magnum 6b. Struens claustrum in honore Haec draconem velut agnum, Christi matris cura decore Domitum compescuit. Fratribus disposuit.

7 a. Sic curavit 7 b. Invitavit Et salvavit Atque pavit Haec, quaesivit, Haec egentes Quam amisit Indigentes Turmam Christus gentiura, Dans salutem mentium. ! ; —

— 257 —

8 a. Adulescens dum veniret, 8 b, Fit tumultus, nondum vivum Hanc docentem ut audiret, Mersum dedit redivivum Rhodano succubuit; Sancta, dum procubuit.

9a. Ergo tandem hanc adivit 9b. Cernit ibi Dei natum, Christus, sanctam accessivit Cui angeli paratum Ad caeli palatium. Laudis dant solacium.

lOa. lesu bone, nobis dona, 10 b. Tu nos ab hac cladis valle Qui sanctorum es corona Duc ad vitam recto calle Sempiternam gloriam Marthae per memoriam.

Grad. ms. S. Gereonis Coloniensis anni 1424. Cod. Musaei Archiep. Colon. VI 5. — 1 b, 4 Sic. — 4a, 2 Monet. — 4a, 3 Septennis. — 5a, 5 glandiura. — 5 b, 2 Praestans. — Melodie : Maiestati sacrosanctae. Akrostichon: „Iacobus de Nussia fecit.". Zur Zeit weifs ich iiber diesen Dichter nichts Haheres anzugebeu.

286. De sancto Martino.

1 a. Confessorem sanctissiraum, 1 b. Voce laeta, vita munda Sacerdotem diguissimum Laudet gaudens et iucunda Recolat ecclesia-, Martini soUemnia.

2a. Natus hic de Pannonia, 2 b. Hostis cessit et se dedit. Nutritus in Italia, Quod Martinus Deo credit, Militavit Caesari. Sicque vicit Caesari.

3a. Hic adhuc catechuminns, 3 b. Pauperem cooperuit. Testis est ipse Dominus, 0 Deus, qnantum caluit Pallio dimidio Amoris incendio,

4a. Quem nec pressit vis algoris, 4b. Quid vellet veste duplici, Nec repressit frons pudoris Qui hoc egit de simplici Pro truncato habitu Tactus sancto spiritu?

5 a. Tres defunctos suscitavit, 5b. Matrem fecit is fidelera Trinitatem designavit Patrem linquens infidelem Hoc facto per omnia. In sua perfidia.

6a. Haereticos expugnavit, 6b. Fanum fregit et idola Pestes, raorbos effugavit Conversa gente dyscola Eiecit daemonia. Dei ad obsequia.

7a. Ad pontificatura tractus 7 b. Sedem tamen praesulatus Deridentem snos actus Obtinuit vir beatus Cognovit in spiritu. Briccio pro libitu. Blvime, Sequentiae Ineditae. VIII. 17 — 258 —

8a. Sacramenta duni tractavit, 8b. Ignis ignem figurabat Super caput mtilavit Caritatis, iiuo flagrabat Eius globus igneus; Yir totus empyreus.

refereatem 9a. Iste fulsit miris signis 9b. Quod deseret Operibus dignus dignis, Prius prorsus et legentem Quoruni tanta copia, Dies, quam materia.

privilegio, 10 a. Urbs Turonis, urbs beata, 10 b. Hoc gaude Tanti tantum sublimata Ceteri secundario Patroni praesentia, Ex huius memoria.

tu veuiam 11 a. 0 Martine, Galliarum 11 b. Peccaminum Decus, decor, lumen clamm, Obtineas et gratiam Toti mundo cognitus, Nobis sancti spiritus.

Grad. ms. Arnoldi Aqviisgraneusis saec. 13. in. Cod. Capit. Aquis- grauen. XII.

287. De saucto Martino.

1 a. Erumptat in laudibus 1 b. Gratuletur omnis ordo vox huius ecclesiae, filiorum gratiae.

2 a. Dies ista consecrata 2 b. Qui sortitus in hac die sub tanto pontifice sanctitatis meritum Confessorem decoravit Ore, manu sibi caeli Martinum rairifice, patefecit aditum.

3a. Coetus noster tib, pater, 3b. Nato sibi viro tali obsequendo sedulus laetetur Sabaria, Repraesentet exponendo, Educato patre tanto quem commraendat titu- gaudeat Italia. lus.

4r a. Ambiauis non sileat 4 b. Nudum vidit, cui dedit virtutum insignia, vestis partera mediam 5 In qua sanctus, dum finitur Condolebat, cum videbat, saeculi militia, pauperis inediam.

5 a. Qui vivendo catholicae 5 b. Hunc iliorum infestavit tilius ecclesiae multa persecutio, Arrianae non cousensit Infideli locum dedit, resistens perfidiae. dum decessit alio.

6a. Rapit iter Pictavense, 6b. Sancta sancto cedunt voto, teudit ad Hilarium, fiunt cuncta prospera, Cuius ore sitibundo Sed virtutem iunioris quaerit contubernium. vix enodat litera. ; ;

— 259 -

7a. Miserorum consolator 7 b. Tres ad vitani revocavit, dat leproso medicinam, removendo Libitinam.

8a. Sanctum opus declaratur, 8b. NamMartinum, sanctun^ pa- virtus patet caelica-, trem, facit urbs Turonica.

9a. Cui satis utiliter 9b. Arbor alta paene totum in doctrina praefuit, contrivil pontiiicem, Ut gestorum nos suorum Qui praesagus signum crucis series edocuit. interponit obicem.

10 a. Globus autem super ipsum 10 b. Et hoc ipsum, ne futuro videbatur igneus, celaretur saeculo, Dum offerret sacramentum Revelatur et astanti mioister idoneus; declaratur populo.

1 1 a. Ut labori finem ponat 11 b. Hunc invitat, qui coronat percepturus bravium, exitus fidelium.

Grad. ms. Sedunense saec. 13. Cod. Capit. Sedunen. s. n. A. — Sequent. ms. Sedunese saec. '^/u. Cod. Capit. Sedunen. s. n. B. — 1 a, 1 Scheint eine Silbe zu fehlen. — 3a, 1 Laetus noster AB. — 9a, 3 In gestorum.

288. De sancto Martino.

1. Haec est dies nimis veneranda,

2 a. Qua pontifex 2b. Ubi astat Martinus caeli conscendit Christo regi aeterna regna per saecla.

3a. [Vere gaudet 3 b. Apostolis cum angelis ac prophetis atque triumphat consertus micat cum archangelis] praesulum gemma;

4a. Martyrum non impar, 4b. Atque confessorum qui agni cruore inter pretiosa laverunt suas primatum gerens stolas candidas, clarus agmina.

5 a. Sanctae in trinitatis 5b. Mortuorum corpora fide cuncta suscitabat languidorum atque vitae sanans membra. revocabat. 17* ;

— 260 —

6a. Laetare, 9b. Divina urbs Turonica, cunctis indicens miris monita modis educabat, rPfrpnc ctT*PrinP (^uosque advocans

Christi ovilia. erudiebat.

7 b. Per quam tanta cnins vita remedia et mirabilis contulit Christus PRt Pt nrapcplsa salutaria.

8a. Flagraus cuius 8b. Qnera Michael, caritate angelica fervida, virtutum consaeptum caterva, rpfprfji Hnni^ virErinnm choro anima. snbliit^ suscepit, Maria patriarcbarum choro paradisi locans in addita gloria.

9b. lamiam tuam, o beate, 9b. Ut nostra crimina d poscimus adimant Martine, clementiam, tua sancta precata

10. Apud regem regnantem in saecla.

Trop. ms. Genindense saec. 12. Cod. Parisin. Nouv. acq. 495. — 5b, 4 residebat. — 6a, 4 albas. — 8b, 3 saeptum. — Melodie: Haec est dies

(Anal. Hvmn. \TI , Nr. 170); letztere Sequenz ist auch textlicb die Vorlage. Vgl. VU, Nr. 171. — Der gleichen Melodie folgen u. a. Vn, Nr. 112, 217, 228.

289. De sancto Mathia.

1. Ave, Mathia, caeli gemma, in lucem gentium cunctarum divinitus data.

2a. Euge, Dei serve, 2b. Apostole Christi, qui docuisti Mathia, sorte veritatis lumen, Christum, praeelectus, locnm ludae solem iustitiae, sortitus intrasti; indntum carne, agnosce omnes qui fecit orbem. te diligentes.

3 a. Te plenum fide, 3 b. Te lignum vitae, Bethlehem de tribu luda ferens fructus duodecim, natum, gaudent habere ad medelam gentium consortem in caelis lege doctissimum patres et prophetae, legit Emanuel. — 261 —

4a. Tn agnum regem, 4b. Tuque furentem terrae dominatorem, Leviathan et eius de sinu patris venisse membra, ludaeos impios, potenter Ananum ad montem filiae Sion pontificem, voce clara affirmasti, confudisti.

5a. Hinc assessor iusti 5 b. Hinc manna pluit iudicis duodecim Israelitis caelo, iudicaturus licet ingratis tribus Israel, rebellantibus, quem praedicasti verum Messiam propitiationis mystice praefigurans, agnum, regnantem quem natum, passum, caelo aeternaliter, mortuum et sepultum propitiari nobis resurrexisse, caelos precamnr misericorditer. ascendisse vere monstrasti.

6a. Fac Cliristum dulcem, 6 b. Fac igni sancto quem dilexisti, patrisque verbo, gregem nos pusillum quod ardens ut flamma degustare tu portasti cum sincera fide, martyr Christi factus motusque constringi lapidesque testes noxios lacrimis, securi caesus lesum roseum Romano raore in cruce specnlari. caste nos propinquare.

7a. Audi nos, 7b. Salva nos, nam te filius lesu, pro quibus Dei libens honorat. sanctus Mathias te orat.

8 a. Da laudem, urbs Treberica, 8b. Quem Helena de ludaea gaude, felix Gerraania, cum clavis atque tunica de tanto patrono, Christi misit dono.

9. Christiauismi fidem, Christe, tibi fac placere beatoque fine ex huius incolatu saeculi, auctor, ad te transire.

Sequent. ms. 8. Matbiae Trevirensis saec. '*/i6. Appendix poat Miss. Bursfelden.se imp. Spirae 1498. (Bibl. Ducis Parmen.). A. — Miss. Trevirense imp. [Basileae] 1487. B. — Miss. Trevirense imp. absque [Basileae 1490]. C. — Miss. Trevirense imp. Coloniae 1498. D. — Miss. Trevirense imp. Confluentiae 1547. E. — 2a, 1 Dei parve AB. — 2b, 3 locum inde E. — 3a, .3 natum fehlt B. — 4b, 2 ac eius B. — 5a, 1 iniusti E. — 5a, 9 propitiare E. — 5b, 2 Israeliticis CD. — 5b, 3 ingratis filiis A. — 6a, 6 restringi A. — 6a, 7 noxos A. — 6a, 9 fehlt BCDE. — 8a, 1 urbis BE; Treverica B. — 8b, 3 tibi misit A. — Melodie: Ave praeclara. — 262 —

290. De sancto Matthaeo.

1 a. Gaude, caeluni, terra, plaude, 1 b. Huius quidem lux diei Adest dies digna lande, Non de solis sed Matthaei Celebranda gaudio. Est perfecta radio.

2 a. Lucris quondam involutns 2b. Cnius vocem ut audivit, Salvatorem hic secutus Sua quaeqne fastidivit Aspernatis singulis, Adiunctus discipulis.

3 a. Nec abs re cessit camelo, 3b. Saevum ignem castigavit, Serapiterni qui in caelo Regis natum suscitavit Consors esset praemii. Tentum vi daemonii.

4a. Res orsurus incamati 4b. Quo tonante magi cedunt, Viri typo sub alati Neminem venena hiedunt, Rite praemonstratus vati Maurorumque duces credunt Dicitur in spiritu. Omni cura exercitu.

5a. Ephigenia sacratur, 5 b. lam in regno claritatis Quam dum sanctus adhortatur, Qui laetaris cum beatis, Pravo regi ne iungatur, Nos solutos a peccatis Ense stricto perforatur Consortes felicitatis Assistens altario. Tuo fac sufifragio.

Grad. nos. Praedicatt. Insiilensinm (Arosiae) saec. '^/is. Cod. Upsalen. C 513. — Mel: Salve mater salvatoris, deutsche Singweise und ge- kurzt. — Cfir. Klemming III, p. 131 sq.

291. De sancto Manrino Abbate

1 a. Vir beatus hodie, Ib Mondi quem sic conditor, Strenuus in acie Secretorum cognitor, Miles triumphavit, Muudo declaravit.

2 a. Terra dura effoditur, 2b. Invenitnr tnranlns, Fundamentura iacitur [Reperijtur locnlus Templi constrnendi; Viri reverendi.

3a. Quem Maurinum nomine 3 b. Passum in ecclesiae Et Abbatera ordine Atrio Coloniae Titulns revelat; Vetus arcii celat.

4 a. Nardns latens puteo, 4 b. Ossa tecta tnraulo Nectar vase luteo Indicant miracalo, Fragrant per odorem, Martyris honorem.

5a. Odor fit suavissiraus, 5b. Qni locnm attigerant, Primus et novissimus Ubi, qnae latuerant, Illo saturantur, Ossa elevantnr. ; ;

— 263 -

6 a. Surda Dei famula, 6b. Dum praelatus temere Se sepulcro sedula Audet dentem rapere, Ingerens, curatur. Martyr mutilatur

7a. Rapax manus subito 7b. Cum quid de reliquiis Dolet, dente reddito Locis datur aliis, Dolor evanescit. Suavis odor crescit.

8 a. Sanctus archipraesulis 8b. Sanitatum gratia Capiti ac oculis Eius per suffragia Mire medicatur. Multis multa datur.

9 a. Per hunc Christi populo 9b. Congrua de pluvia Pluviae miraculo Speciali gratia Subvenis, o Christe; Pollet pater iste.

10 a. Huius piis precibus, 10 b. Nos in loco pascuae Summe pastor, ovibus Coiloca perpetuae, Tuis pacem dona; Martyrum corona.

Orat. et Sequent. ms. Campense anni 1462 Cocl. Darmstadien. 521. - Uberschrift: „De sancto Maurino, cuiuS corpus positum est in ecclesia sive monasterio sancti Panthaleonis in Colonia."

292. De 8. Maaritio et Sociis.

1. Gratuletur totus mundus In hoc fes 0 laetabundus, Caelum, terra, maria.

2 a. lucundentur Agaunenses, 2 b. Qui pro Christo sunt necati, Laudes laeti persolventes Sexaginta sex armati Martyrum praesentia, Sexcenti sex milia.

3 a. Hanc stragem Maximianus 3 b. Qui bis eos decima\it Fecit, raente vir profanus, Nec hos taraen superavit Repletus insania. Fortes Dei gratia.

4a. Ergo, sacra legio, 4b. Qui baptismi flumine, Tuo nos auxilio Suo fuso sanguine, Christo reconcilia, Nostra lavit vitia

5 a. Tandem per martyrium 5 b. Unde nos suppliciter Et mortis supplicium Omnes unanimiter Nos ditavit gloria. Vestra patrocinia

6. Poscimus hilariter, Ut vivaraus iugiter In caelesti patria. ; ; ;

— 264 -

Grad. ms. Sedunense saec. 13. Cod. Capit. Sedunen. s. n. A. — Sequent ms. Sedunense saec. '"u. Cod. Capit. Sedunen. s. n. B. — Sequent. ms. Sedunense saec. 14 et 15. Cod. Capit. Sedunen. s. n. C. —

293. De 8. Manritio et Sociis.

1 a. Pangat Sion dulce inelos, 1 b. Vox a corde non discordet, Voce laeta pulset caelos Sed cor voci sic concordet, In tanta laetitia; Ut sint consonantia.

2 a. Ritu suo dux profanus 2b. Sed legio christiana Idolis Maximianus Sacra transit tani profana, Parat sacrificia Tam exsecrabilia.

3a. Ut diis sacriticet, 3b. Viri fortes animo legio vocatur constant fortiori, Illa Deum confitens Nec his decimatio, deos detestatur, talis est timori, Quare bis in gladio Immo censent vivere tota decimatur. Sic pro Christo mori.

4 a. Lupi furor inflammatur, 4b. Ergo ferro saevienti Christi grex dilaceratur Sexaginta sex sexcenti Promptus ad supplicia. Cadunt et sex milia.

5a. Cadunt, sed felici sorte, 5 b. Quam felix, qui sic niercatnr, Nam mercatur vitam morte Cui pro morte vita datur, Felix patientia. Vita mortis uescia.

6a. Terra, caelum hilaretur, 6b. Terrae membra reservantur, Cum utrumque praeditetur Animaeque coronantur Martyrum praesentia In caelesti curia.

7 a. Tot cruore martyrum 7 b. Fusi patet sanguinis pratum purpuratur, series Victori, Perpetrato scelere Teudit Christum confitens prava gens laetatur, caput percussori, Ad cuius convivia Redditur cum aliis Victor invitatur. suo creatori.

8a. Victor dictus a vincendo 8a. Agaunenses, iubilate Nomen probat actibus, Corde, voce, manibus, Vincens enim moriendo Plaudentes Deum laudate, Victis gaudet hostibus Orantes in laudibus, Et terrena contemnendo Ut iungat in claritate regnat in caelestibus. Vestris nos martyribus.

Miss. nis. Lausaunense saec. 14. Cod. Friburgen. Nuithou. L. 1.59 (149) A. — Sequent. ms. Kavennatense anni 1.585 —87. Cod. Classen. 360 ; ;

(189. 5. S). B. — Miss. Lausannense imp. Lausannae 1493. C. — Miss. Lausannense imp. Gebennae 1505. D. — Mi^^s. Lausannense imp. Lugduni 1522. E. — Miss. Gebennense imp. Gebennae 1491. F. - Miss. Gebennense imp. Gebennae 1498. G. — Miss. Gebennense inip. Lug^duni 1521. H. — 2a, 1 8U0 sic profanus U. — 3a, 1 sacrificaret B. — 4b, 2 sex fehlt FGH. — 5 a, 2 mercantcr ACE. — 5b, 1 quae sic BG. — 6a, 2 praedicetar ACE. — 6b, 3 caelesti patria B. — 7a, 1 Tanto B. — 7a, 2 pinpuratur FG. — 8a, 4 Victus gaudet AH. — 8b, 1 Agonenses B. Agavenses C. — 8 b, G vos CDE. — Die Kollation von A besorgte Kev. H. Bannister.

294. De 83 to Niculao.

1 a. Caeli principi dulcibus 1 b. Qui braviis canticorum melodiis talentorum felicibus debita sibi vota famulos duplicata cunctorum portautes ferantur voce consona. remunerat commercia.

2 a. Summa sapientia, 2b. Nicolaum splendida cui fainulantur omnia, maguiticasti gloria, caelos, terras, maria cuius laus eximia divina per orbem formasti praescientia; nitescit famosissima.

3a. Hic ab matris uberibus 3b. Post orbatus parentibus pastus a lacte tres lupanaris pressit tenera ab infaraia providus labia virgines liberat bis hebdomada. cum pecunia.

4a. Lapsa vox astris 4 b. Maris procellas episcopalis sedavit altas regere quem sacra ipsius gratia, dignitatis nautae necis praecepit officia. evadunt pericula.

5a. Triticea germina 5b. Tres ex consulis, binos precibas illius a Caesaris homines populis eripit morte sunt aucta. craenta.

6a. Talis adornat polos 6 b. Nicolae, pietas anima maxima sador manans eius ex tumba regnat iu quo cum clementia, aegra sanat corpora. nostra suscipe vota

7. Prece cum sedula nos Deo nostro commenda. ; ;

— 260 —

Miss. ms. Sanblasiamim saec 12. Coii. Paulan. 25- '3. 17 (Blas. memb. 60). A. — CoUectan. ms. saec. 12. Ood. Civit. Turicen. C 184 (C 289). B. — la, 1 Christi principi B. — 3a, 2— .5 fehlen B. — 3b, 3 infantia B. — 6b, 3 regnat vitae cum A, regnat inte B. — Melodie (in B): „Hippodia- conissa", also vvie die Notkersche „Christi Domini militis"; dem- entsprechend auch der Uberschufs der Silben in Str. 5b. — Die Kollation von B besorgte Rev. H. Bannister.

295. De sancto Nicolao.

1. Summo regi laudes devotas persona, regum tu filia,

2 a. Cuius virtus inclita 2b. Nicolai praesulis in sanctis suis sni miranda quam sit niirabilis, merita praedicant.

3a. Hic inter niatris ubera 3b. Nam non auditae Domini Christi iam assecla legis praecupidus primitias Deo factor stipendio futurae vitae praetnlit; materni lactis abstinet

4 a, Sic patriarchae 4 b, Inhabifabat lacob puer, ecclesiae simplicitatis aemulus, sedulus tabernacula.

5 a. Electus ante saecula 5 b. Qui vitam f^erens praesulis Dei consilio concordem nominis, signari meruit quod verbis docuit, caelitus pastor populis exemplis in se praebuit.

6a. Bellum nequitiis offerens 6 b, Vere compatiens miseris auro incestus datos insontes turpeni infiimiam morfi praeripuit redemit. iuvenes.

7 a. Hunc visceribus 7 b. Quod fidelibus caritatis dignissime ac pietatis summae contuendum caeleste replevit caelica virtus, probavit testimonium.

8 a. Nam tumbae eius marmore 8 b. Omnigenarum meritis sacrum Dei virtute eius quod salus constat manat oleum, aegritudinis.

9 a. Hoc Domini pietas 9b. Liquoribus etenim famuli sui merita cunctis excellit oleura munere declarat Nicolaum signans in laudis ipsius titulum vi caritafis exccllere. — 2(17 —

10 a. Hoo caeci, debiles, claadi, 10 b. Hoc omnes denique clade leprosi, surdi, depressi suam peste qnalibet gravati toto pectore qnaerentes simul asserunt: opem sentiunt.

1 1 a. Nunc ergo laeti 11 b. Ipsius voce tanti patris praeconia et animo suffragia canamus, poscentes,

12. Et, quem veneramur in terris, semper intercessorem sentiamus pium in caelis

Miss. ras. Admontense saec. 12. Cod. Adraonten 786. — 3b, 3 iam factor. — 4b rait 4a zu ciner Klausel verbunden. — 7b, 4 probat. — 8b, 1 Ymnigenarum.

296. Oe sancto Nicolao.

1. Xati pudica virginis

2 a. Alvo, patris aeterni 2b. Insigne recolamus pneumatis et almi festum Nicolai laude cum celebri praesulis incliti.

.3 a. Caelestia 3b. Omnigenis qui sacro pectore virtutum l\oribus condens dogmata fulsit nitidus.

4a. Laude dignus 4b. Antistitis ergo praeconiis pollens bonoribus, sublimatur caelestibus at sublimior moribus, summi sacerdotii gradu. servit ut servus cbristicolis,

5 a. Uicta carentes 5 b. Servat pudorem fideque debiles auro virgineum ope congrna refovens, patri praebens solacium.

6 a. Adfuerat invocatus 6b. Noscens immunes criminis nautis [in] mari, cursu praepeti tumidi venti furorem iavenes solvit de theta compescuit. signacnlo.

7 a. Tritico nautis 7 b. Inhians sacris mutuato cives pia mente lucris pavit numerum reddens fovit miseros ope modiis. pluriroos. — 268 —

8 a. Solutus 8b. Testantur corporeis nexibus languiduli sospites quanto vivat verius per detluens oleum coniunctus caelestibus, illius e tnmulo.

9a. Et meritis 9b. Spe solida, eximius in terris, caritate sincera, sanctorum socius fide firmissima in caelis, bonorum Nicolae, nos confove, possimus fontem visere, lOa. Etiam carnali lOb. Laudibus divinis corpore resolufi iugiter insistamus sublimatis hymnizantes caelo consociari. trinum semper et unum.

saec. 13. Cod. Arcliivii Saugallen. VI. — , Miss. ms. Fabariense 6a —3 tumidiB. — 9a, 1 In meritis ; zerstort das Akrostichon. — 9a, 5 confovens. Beachtensvvert ist das in Sequenzen erster Epoche iiufserst seltene Akro-

stichon : „Nicolaus antistes.'"

297. De sancto .\icolao.

1 a. Recordare, grex fidelis, 1 b. Hic ab annis iuvenibus Nicolai, quem in caelis Abstinens ab uberibus Clarum dedit gratia. Quarta, sexta feria.

2 a. Lactans coepit ieiunare, 2 b. Post libuit addiscere, Lasciviam refraenare Menti artius condere Amando ieiunia. Literarum studia.

3a. Dulci gustu capiebat, 3a. Tres virgines redimere Quae auditu hauriebat, Curavit auri pondere Divina eloquia. Turpi ab infaniia.

4a. Earuni patri consulit 4b. Electus in pontificem Auri pondo , quod contulit, Praesulis scandit apicem. Levat ab inopia. Prima tenens studia.

5 a. Promotus est divinitus 5 b. Nicolaus mitis, blaudus, Elapsa voce coelitus Praesul digne mcmorandus, A Dei clementia. Agit mirabilia,

6a. Nicolaus, felix heros, 6 b. Nicolaus, Deo notus, Liberavit tres pueros Ut fidelis et devotus Fraude captos impia. Pollet in ecclesia.

7 a. Praesulis fama celebris 7 b. A cunctis fere gentibus Obscuris latet latebris Linguis vocatur omnibus, Per cuncta confinia. Ut ferat auxilia. — 269 —

8a. Residentem super thronam 8 b. Vivus fulsit miraculis Clerus, vulgus hunc patro- Defunctus confert singulis num Multa patrocinia. Quaerunt cum fiducia.

9a. Qui se marinis fluctibus 9b. Qui carbasa credunt ventis, Dant, piis clamant vocibus Horis cunctis et momentis Jpsius praesidia. Praesulis auxilia

10 a. Non omittunt requirere 10 b. Super terram et in mare

Nec frustrantur ii munere; Paratus est adiuvare Praestat beneticia. Meritorum gratia.

11 a. Longe, late declaratur, 11 b. Sidus caelestis curiae, Plebs in dies renovatur, Aeterna fruens requie, Gaudet mundi patria. Oppressis mireria,

12a. Tui praeclari nominis, 12 b. His, qui tuam memoriam Quod habes dono numinis, Colunt, petunt clementiani, Impende remedia; Ne sequantur devia.

13a. Nicolae, qui in caelis 13 b. Nos perfundas et largire, Gloriaris cum angelis, Ut possimus introire Olei laetitia Caelorum palatia.

Prosar. ms. Marchianense saec. 15. Cod. Duacen. 123. — 2b, 2 Mentis. 4a, 1 Carum patri.

298. De sancto Nicolao.

1. Caelica siderei Nobilis aula Dei Subdita psallat ei,

2 a. Cuius vir pontifex 2 b. Praebens aethereum verus et presbyter Nicolaus iter Coronam meruit habere taliter.

3a. Hoc namque mundo misero 3b. lacet adhuc cunabulo Mundo manente puero Valde mirante populo Hic purus ab infantia, Magna promens iaiunia.

4a. Hic deprecatus 4b. Fluctibus altis Mox miseratus Cautus incautis Non est dedignatus Subvenire nautis.

5 a, Genitor virginum, 5b. Per hunc dic dominum, Cessisse criminum A patre lurainum Aetate tenera Haec missa munera. ;

— 270 —

6a. 0 mira Domini pietas 6 b. Cuius tumba non arborea, Mirandaque Marmorea viri sanctitas, Deflet oleum!

7 a. Iste tres litteratos, 7 b. Hunc Deus inspiravit, Ab hospite necatos, In mando decoravit, A morte revocatos Ita mirificavit, Ad vitam dedicavit. Sic beatificavit.

8 a. Scolaris contio, 8b. Cuius precatibus, concine Domine, Sacerdos Rogamus, dignus est carmine, ut nos a crimine

9. Liberes.

Sequent. ms. Sedunense saec. ""/le. Cod. Capit Sedunen. s. n. — 3a, 2 Mundum. — 3a, 3 Sed puer. — Man mochte eher glauben, dafs vorliegende sei Dichtung eine Cantio und zwar ein Scholarenlied (cfr. 8a, 1) , sprache nicht die Quelle fiir den Charakter einer Sequenz.

299. De s. \icoIao Lincopensi.

1 a. Sanctitatis zelatorem, 1 b. Tus Sabaeum redolenti Pium patrem et pastorem, Per exempla suae genti Nicolaum confessorem Hiuc concinat condecenti Decet laus ecclesiae. Concentu gens Sueciae.

2a. Nitor virginalis vitae 2b. Costae quadrae praepolitae Te coDforraat margaritae, Te cor constant quadrat rite, Sion fuadamento sitae, Tangunt Gotiales sitae Clara relucentia. Prae tanta constantia.

3a. Lapis tersus sapphjrinus 3b. Usu subit onychinus, Antrax, adamas, rubinus, Chrysoprassus, sniaragdinus, laspis, turchas, topasinas Berillus, sardo, verinus Te designant typice. Decorantes mystice.

4a. Prae coUegio virtatum 4b. Sulcatis caris mundanis Torques aureaque scutum In tot fluctibus profanis Tibi cedunt resolutum Fac, salvemar a Scyllanis, Ex virtutum debito. Ut cantemas Domino.

5 a. Lingua, visus, auris, tactus 5b. Coge gregem nos tantillum, Ad membrorum tot anfractus Pastor, laesum ac pusillum Miros tuos stupent actus Pastorale sub vexillam Sanctitatis numero. Replicantem denuo. — 271 —

6a. Pende reis adiuventam 6b. Sis Gotorum advocatus, Fraudem, praedara incruen- Memor huius regni status, tam Nostri pie miseratus Precem plebis ad intentam Canentum in iubilo. Concinentis sedulo:

Historia .S. Nicolai Lincopensis imp. Sudercopiae 1523. Daraus Klemming I, 149 sq.

300. De s. Odilia Hohenburgensi.

1 a. Salve, decus virginale, Ib. Ab aeterno praeelecta, Templum Dei spiritale, Deo enim es dilecta

Beata Odilia; Sponsa tu et filia.

2a. Sidve, virgo, caeca nata, 2b. Nos peccatis excaecatos, Fonte vitae quae renata Virgo fcli.x, fac purgatos Claro vides lumine; Lacrimarum fiumine.

3 a. Portas clausas oculorum 3 b, Cinnamomum spiritus Tibi paudit rex caelorum Tu gustando caelitus Testans mirubilia. Mundi spernis vilia.

4a. Salre, stirps Francigena, 4b. Myrtum temperantiae, Quam verus verbigena Florem coiitinentiae Sponsara sibi elegif, Christus in te diligit.

5a. Twque clausis oculis 5b. Flos tener iam despiceris,

Patri fis odibilis, At mater, qua diligeris, Mori te dictaverat. Abrae te comraiserat.

6a. Tu caelestis infans radians, 6b. Tu, virgo latens inclita, Quam nutrix sagax applicans A convicinis prodita Uber dextrum sugere. Palmam missa fugere.

7 a. Tu civitas abscondita, 7 b. Ebur, praesul Noricorum, Lucerna ut recondita, Te inquirens hinc decorum Proderis divinitus Erhardus admouitus

8a. Pahnam venit Deo duce, 8 b. Laus rairauda sequitur, Te invenit caecam luce, Visus tibi redditur, Lavit in baptismate. Ut liuiris cbrismate.

9 a. Sol, Christus, iustitiae 9b. Lux immensa claruit, Recordatus miserans Ad tuum desiderium Tuae adulescentiae, Vox verbi dum aparuit Te patri reconcilians. Consignans oratorium. lOa. Salve, lampas caritatis, 1 0 a. Verbi tnmen improlati Ob amorem trinitatis Mero vasis expotati Trinam plantas tiliam; Recreas familiam.

11 a. 0 beata sponsa Christi, 1 1 b. In suprema montis vectum Quanta qualisque fuisti, Bobus plaustrum recollectum Probat mamraa, quam suxisti Inde lapsum per directum Corruptelae nescia. Servas per suffragia.

12 a. In procindu constitutum 12 b. lesu, auctor pietatis, Atque poenis involutum Morbum aufer caecitatis, Prece patrem reddis tutum, Tam internae claritatis Dumque saxuni quasi lutura Quam externae sospitatis Fiendo stillas concavum. Nobis dona gaudium

13. Ottiliae per meritum Nunc et in perpetuum.

Miss. nis. Argentoratense anni 1467. Cod. Londiuen. Add. 27696. — 5a, 1 Curaque. — 5b, 1 tener conspexeris. — 5b, 2 A mare quae. — 6b, 3 Palma, Nebenform von Balma = Baume. — 10 b, 2 Mer.s. — 11 b, 1 supremae. — Melodie: Salve mater salvatoris; aus letzterer Sequenz Adams von St. Victor ist iiberdies der Anfang jeder Strophe entlehnt, woraus die gesuchte Wendung in 7b, 1 sich erklart.

301. In Traiislatione s. Odiliae, Soclae s. Ursalae.

1 a. Laudes Deo persolvemus, 1 b. Ossa sacra veneremur, Cuius dono nos tenemus Quae translata profitemur Diem hanc laetitiae. Virginis Odiliae.

2 a. Anglorum cognata regis 2 b. Flagrans Christi caritate Inclita fuit Caesaris Sprevit, nitens castitate, Maromei filia; Patenia fastigia.

3a. Dono fulgens speciali 3 b. Ursulae, sanctae virgini, Turniae praeest virginali Datur ista solamini Nuraero sub milleno; Comitatu sereno.

4a. Pro Cbristo haec cura aliis 4 b. Regio conditur more, Diris necatur gladiis Sed maximo cum maerore Sub Hunnorum rabie. Civiura Coloniae.

5a. Regna scandit gloriosa, 5b. Clara carne surrectura Gaudet virgo speciosa Christura lesum est visura Cura sanctis feliciter. Cum iustis perenniter.

6 a. Huius Deus sanctitatem 6b. Extollit nostram ordinem luxta suam pietatem Odiliam per virginem, Nostris pandit fratribus. Cunctis dignam laudibus. — 273 —

7 a. Coaverso viro simplici 7b. Ostensa qui Parisins, Apparet virgo triplici lohannes dictus, citius Praeclara visione, Implevit actione.

8 a. Pergens ergo Coloniam, 8 b. Certo prodit indicio Civitatem egregiam, Visa civi primario Summo cum conamine Haec, Amulpho nomine.

9a. Qtti recusat fodi hortum, 9b. Uxoris flexus prudentis Tumulis mirans consortum Prece devotae et mentis Semotam hanc virginem; Dei andit hominem.

10 a. Altius hinc fodientes 10 b. Adest clerus cum populo Reliquias redolentes Honorem dantes loculo Invenere pariter. Virginis hilariter.

11 a. Aegri plures sanabantur, 11 b. Hoc thesauro decoraris, Grates Deo soivebantur Hoyum, atque defensaris Piebis cum tripudio. Huius patrocinio.

12 a. Ave, sancta Odilia, 12 b. Quo mundi post miseriam Pro nobis fer suffragia Plenam cunctorum veniam Summum ante Dominum, Habearaus criminum,

13 a. Ne nos pro nostro vitio 13 b. Sed tuis sauctis precibas Orbati Christi preiio Adiuncti caeli civibus Cruciemur graviter, Gloriemur iugirer.

Grad. ma. Crucigeroram Coloniensium saec. 15. Cod. Semin. Colonien. 10. A. — Grad. ms. Crucigerorum CoJoniensium saec. 15. Cod. Semin. Colo- nien. 14. B. — Grad. ms. S. Agathae anni 1512. Cod. S. Agathae apud Cuyk s. n. C. — la, 1 personemus C. — 1 a, 3 hunc C. — 3b, 2 Mit dem Worte Datur endet die Sequenz in C.

'di)2. De sancto Olavo.

1. Lux iliuxit laetabunda, Lux illustris, lux iucunda, Lux digna praeconio. In solenne gaudium Prorampat fidelium biacera devotio.

2a. Gloriosus hodie 2b. Pro aeternis brevia Christi martyr, gloriae Commutavit gaudia Sublimatus solio, Felici commercio. Blume Sequentiae Ineditae. VIII. 18 , ;

— 274 —

3a. Insignis martyris 3b. Insiste canticis, insifjnis gloria, mater ecclesia, Dulcis est gaudii Caelesti iubilo dulcis materia. tange caelestia.

4a. Inter curas absolutus 4b. Suspirabat in aeterna, Rex Olavus, constitutus Praevolabat iu superna In regni fastigio, Mentis desiderio.

5 a. Cbristi tractns in odore, 5 b. Hic nec minis nec terrore Christi languens in amore, Mortis fractus nec labore Yires sumens ex languore, Idolorum ab errore Corde, votis, factis, ore, Multo quidem cum sudore Quem aniabat, coluit. Gentem suam eruit.

6a. Tulit ab impia 6b. Mira constantia Gente ludibria, Devicit omnia, Minas et odia, Felix felicia Poenas, exsilia, Migrans ad gaudia Sed mente stabili Cum palma nobili.

7 a. Ante diem passionis 7 b. Quod amabat, praegustavit, Ad instantis vim agonis Praegustatnm plus optavit, Animatus visionis Plus optatum vendicavit Divinae solacio, Illustri martyrio.

8a. Rex et martyr triumphalis, 8 b. Quos infestat vis carnalis, Tutor noster specialis, Corruptela generalis, Tua proles spiritalis Testis potens et letalis, Sit ab buius mundi malis Nos sub tnis tutos alis Te tuente libera. Tua salvet dextera.

Miss. ms. Upsalense saec. 1.5. Cod. Upsalen. C 420. A. — Miss. ms. Scarense saec. 1.5. Cod. Upsalen. C 427. B. — Grad. ms. Praedicatorum Insulensiura (Arosiae) saec. '*/i6. Cod. Upsalen. C 51M. C. — Grad. Suecicum imp. Lubecae 149 D. — Miss. Stregnense imp. Lubecae 14^7. E. — Miss. Aboense imp. Lubecae 1488. F. — Miss. Upsalense imp. Basileae 1513. G. — Miss. Lundense imp. Parisiis 1514. H. — Miss. Nidrosiense imp. Hafniae 1519. I. — Nach Ausweis der Melodie (Cj ist Str. 1 nicht in Strophe und Gegenstrophe zu zerlegen. — 1,4 sollemni gaudio D. — 2 a, 3 Sublimatur

FI ; Felici commercio GH. — 2b, 2 Commutat H. — 2 b, 3 Aetema caelestia GH. — 3b, 4 tan

mortem superabat GH. — 7b, 3 optato vendicabat G. —^ 8a, 4 Interventu libera H.

303. De sancta Opportnna.

1 a. Laetabundus 1 b. Regem regum Devote psallat hic chorns Dilexit prae cunctis rebus Voce una; Opportuna. — 275 -

2a. Angelus conduxit eam, 2b, Sol occasum nescieus Dum rectam cepit lineam Hanc castam custodiens, Haec in cella. Ut sit clara.

3 a. Sicut sidus proprium 3 b, Neque petit alium, Sponsum Dei iiliura Sequens evangeliuin Est adepta; Non decepta.

4 a. Cedrus haec spectabilis 4b, Verbum Christi retinens Fit hysoppo humilis Seniper fuit continens Valle nostra; Carne spreta.

5a. Isaias cecinit, 5 b, Quae non falsis vatibus Et haec virgo meminit, Fidit nec erroribus, Cuncta fflodo desinit Sed veris sermonibus Bona caeca; Est educta.

6a. 0 felix propera, 6 b, Vitantes scelera Supplex accelera, Nobis confoedera Ne damneniur velut Natum, quem genuil gens misera. puerpera.

Sequent. ms. Ravennatense anni 1585 —87. Cnd Clasien. >!60 (139. 15. S). — 5b, 2 Finit. — Melodie natiirlich: L ae tab u n d u.s. —

.^04. De sancta Oitportuiia.

1 a. Gaude, virgo, laude digna, 1 b. Christi corde ferens signa Cuius vitae tam benigna Nunquam consistit maligna Refertur discretio; In te cogitatio.

2a. Haec relictis parentibus 2b. In buius maris fluctibus, Carnalique conubio Ubi tanta confusio, Cordis tendit aflfectibus Constat iugis in precibus In Christi niatrimonio. Virginis contemplatio.

'6 a. Propheticis 3 b. Vilissimis haerens sermonibus operta vestibus Virgo flovet Latet lectus virtutum moribus, ajtparens opibus, Vernat vita Gemens orat bonis operibus occultis fletibus Sub corona praemii. Respectu martyrii. 18* — 276 —

4a. Haec occultans cilicinm 4b. Sed bic laus concinentium Sub pannorum mollitie Triumpbantis in acie, Confutat omne vitium, Hic unus ardor cordium, Regens arma iustitiae, Hic pax indiffidentiae, Suspirat ad dominium Hic corona viventium, Summae caelestis gloriae, Hic origo laetitiae, Ubi nnlla fraus bostlQm; Hic salus confiUentium.

Sequent ms. Kavennatense anni 1585—87. Cod. Classen. 360 (139. 5. S). — la, 2 Eius.

.^05. De sando Pantaleone.

1. SoUennes resonemus laudes Panthaleoni.

2a. Hic puer 2b. Evictis puerum redemit morsibus anguinis.

3 a. Haec tanta meruit nondum 3 b. Ut autem baptismo Christi salutari renovatur. lavacro purgatus; caeco dedit visnm.

4 a. Carnalis eius genitor 4b. Mox in illum se [convertit credidit [tanla] sua saevientis] niminm visa virtute. ira tyranui.

5 a. Plectitur plurimis 5 b, Inibi positus torraentis, solantera ergastuli se Dorainum cubat in antris; cemere gandet.

6a. Huius militis 6b, Tandem impins tenera membra iudex turbatus poenae penitus ense crudeli uil iiocent exquisitae. hunc fecit ingulari.

7 a. Hinc nos condecet omnes 7 b. Ut colentes haec festa hoilie soUemniter annua prece sua illum laudare. Christo commendet.

8. Cum quo vivit et regnat.

Oration. et Sequent. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. — 7b, 2 annue. — Melodie ofFenbar: „Haec est dies quam feeit" (.\nal. Hymn. VIII, Xr. 29); danach liefs sich feststellen, wie viele Silben iu der beschadigten Strophe 4 zu erganzen waren. ;

— 277 —

306. De sancto Pantaleone.

1 a. Iti excelsis regam regi, 1 b. Olim digne militantis Per quem constat cuncta regi, Martyris,nunctriumphantis, Honor sit et gloria Canitur victoria.

2 a. Panthaleon. flos decoris, 2 b. Medicinam edocetur, Floret proles senatoris, Regi placet et censetur Civis Niconiediae. Aulae consors regiae

3 a. Hermolaus catechizat 3 b. Puer, angue qui ligatur, Unctum mente, post taptizat Eius prece liberatur Praeventiim miraculo. A letali vinculo.

4a. Christiana obit mater, 4b. Gressu claudi comprobatur Caecus videt, credit pater, Vera fides, spes frustratur Confringuntur idola Sacerdotum frivola.

5 a. lustumlampas, crux, sartago 5 b. Ater illum carcer angit, Torquent, lapis et vorago Leo pavens lingua tangit, Aequoris, nec vincitur. Rotae strues frangitur.

Ensis rigor dum lentescit, 6b. „Portus" inquit, „naufra- 6 a. , Signum lictor obstupescit, gantura Vox testnfur bravium. Es susceptor tribulantum, , Miserator omnium".

7 a. Arbor fructu fecundatur, 7 b. Corpus albens concrematur, Sub qua martyr decollatur Caput salvum conservatur Currit lac pro sanguine. Ignis a voragine.

8a. Sub altari clam locatur 8 b. Quod post tuu ex ruina Cinis sancti, caput datur Teutonum urbs Agrippina Tibi, urbs Byzantium, Gratum fovet spoliutn.

9a. Ut in auro gemma patens, 9b. Caeli vernat in roseto, Sic in auro caput latens Mundi fraglat in spineto Laudum dat iasigaia. Martyr per prodigia.

10 a. Quo patroao 10 b. Ipso duce Tuo dono, Vera luce Christe, dato Perfundamur Nobis grato Et fruamur

Fac nos dignos gratia •, Dei patris gloria.

Orat. et Sequent. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. A. — Grad. ms. Coloniense saec. '*/i6. Cod. Semin. Colonien. s. n. 13. — Grad. ms. S. Birgittae Colonien.iis anni 1.507. Cod. 8. Martini Colonien. s. u. C. — Grad. ms. Coloniense saec. 16. in. Cod. Capit. Colonien. s. n. D. — Miss. ms. Novio- magense sacc. 15. Cod. Mus. Novioraagen. la Nr. 2. E. — Miss. Coloniense ; ! !

— 278 — imp. Coloniae 1498. F. — Miss. Coloniense imp. Parisiis 1.520. G. — 2a, 2 Flures BD; prolis F. — 21). 1 Medicinae E. — 3a, 1 cathezizat B. — 3a. 2 nientem FG. — 5 b, 3 struens FG. — 9a, 1 Et. E. — 9b, 1 vemant BEF.

307. In Festo Patronuram Regni Sneciae.

1. Exsaltaut angelornm chori ierarchia triplici,

2a. Ordine, numero, 2 b. Conditi, cogniti officio niultiplici, Dei virtute simplici.

3 a. Ruit pars ad ima 3b. Gratia divina De prima Ruina Spirituum origine Restauratur ex homine.

4a. Quara flebilis 4 b. Amabilis Angelis perditis Filiis hominum Haec est perniuf atio in regnum successio!

5 a. lam illic ascendit 5 b. Quam dulci amore Victrix tribus inclita, Veniens soscipitur, lam ius apprehendit Quae tanto fervore Triumphans ecclesia, Ruinae restaurandae

Militat in terris filia. Adventura concupiscitur

6a Te, caeli ierarchia, 6 b, Te, mundi monarchia, Omnis natio orbis replet Sacro munere recognoscit

missis nuntiis; datis filiis.

7 a. lam tandem tibi devota 7b. Quos plebis sexus sequitnr gens Suevorum utriusque, Primitias dat Dona praesentat patronorum, cor cuiusque Confessores In structuram

Christique martyres, vi' caelestis muri lerusalem. dnas.

8a. Purpuratas 8b. Confessores Rosas vernantes Sacratos flores, Martyrum of — Et praesentant

fert patientia, virgines lilia.

9a. Illustris, iustus, devotus 9 b. Eskillus martyr trinmphat Rex Ericus, et Botuidus, Insignis David concertant ac Henricus et Sigfridus Triumphali Apostolis Decorati Doctorali sunt martyrio; privilegio. ; ;

— 279 —

10 a. Sublimata 10 b. Illustrata Caelesti duce Divina luce Mater scandit Helena Mentis effert Birgitta Solium Radiura.

11 a. Ecclesia nunc Suevorum 11 b. Interventu patronorum, Te collaudat, te exorat, 0 piissima, implorat Caeli curia; Te nunc, Maria, ~

12. Ut sibi auxilium Circa Christum Dominum Esse digneris per aevum.

Grad. ms. Praedlcatorum Insulensium (Arosiae) saec. "^/le. Cod. Upsalen. C 513. A. — Miss. Stregneuse itnp. Lubecae 1487. B. — Miss. Upsalense imp. Basileae 1.513. C. — 1, 1 Exsultent A. — 1, 2 ierarchiae B. — 7 a, 2 Sueorum A. — 9b. 2 Bothwidus B. — 9q, 3 concertat B. — 9b, 4 Sifridus. C. — 11 a, 1 Sueorum A. — 11 b, 2 sqq. O piissima precatu te supplici implorat Maria ABC. — 12, 2 Apud Christum A. — Cfr. Klemming I. p

176 sqq. ; dort aus C.

308. Dp sancto Paulino M.

1 a. Laus sit regi gloriae, 1 b. Viva factus hostia Qui nos suo sanguine Fortis vicit fortia, Patri reconciliavit, Triumphat regnans gratia.

2 a. Excaecatur. ut ludaea, 2b. .,Ubi est Deus deorum?" Fide credit Idumaea Gens dum clamat intidorum, Haec alienigena. lustns nihil dubitat.

3a. Si capillus numeratur, 3 b. Insidiae venatoris Per quem caelum gubernatur, Sunt cassae, stola decoris Huius vere recordatur Ut nos ornat creatoris Quem vestit duplicibus Manus in caelestibus.

4a. Quod dum sane meditatur 4 b. Felix martyr, qui vicisti Iste maityr, cruciatur Et cupita possedisti Et tormentis gloriatur, Pro sanguinis commercio.

5 a. Httius ergo solemnia 5b. Ut fidei gratuita Mater agat ecclesia, Hoc consequatur praemia.

6 a. Claudos gressu qui curavit, 6 b. Admittantur peccatores, Curet mentes, sauciavit Ut sint tui laudatores; Quas peccatum; nec ingra- Dei gaudent amatores, tum Si conversi fuerint. Nostrum sit obsequium. ;

— 280 —

7 a. In praesenti, fac, vivamos 7 b. Hoc concedat Dens-homo, Nos, nt post haec valeamns Qni, ut noster vivat homo, Tecum laete vivere. Sua fecit grafia.

Oration. ms. S. Caelicae Coloniensis saec. 15. Cod. ColonieD. 1. — 3a. 1 capillis. — 5h, 2 Hoc fehlt. — 6a, 3 Quos. — 7b, 2 vivit. — In der Hs. hezeichnet als „Sequentia".

309. De sancto Panlo.

1. Melliflua dans organa

2a. Dulcis resonet 2b. Modulamina nunc mnsica treicia.

3a. Tinniens fidibus 3 b. Harmonica tuba, sona, lyra voce celsa Laudabilia Symphoniaca dic praeconia, prome cantica, phalanx, hypolydica. virtutum melis concina.

4 a. Paule, 4b. Tibi vas electionis, pia namque virtus uranica nostri disice verba contulit cordis prece nubila loqui non licentia, Sede supreraa. Yalde profunda.

5a. Balsamea dograata 5 b. Aromatizantia concrepet carraiua mixta symphonia vera, sonora reddat tibia.

6a. Sancte Paule, nostra 6b. Qua ad palafia hac in die es assuraptus suscipe vota, perlucentia.

7a. Sublimis resides [in] aethra, 7b. Caesaris namque tu dira vas electum, eructans nil formidans exspectas vitae pocula; ensis iugula.

8a. Nunc, sancte Panle, polica 8b. Ob hoc te nostra caterva gaudes in aula, voce declina laureatus inter lilia tympanizans laudat et alta Rosis rubea. Dat praeconia,

9a. Atque humillima 9b. Ut tua sentiat voce pia suffragia, reddit laudura sancte Paule, tymiamata. clamat haec aula.

10. Christe, nos omnes, rex, cunserva. ;

— 281 —

Trop. ms. Catanense saec. 12. Cod. Matriten. (Collectio Ilarbieri) s.

n. — Misset-Weale II, Nr. 835. — 3a, 2 sonat. — 3a, .5 hyperlirfca. 4a, 3 dissice; den Nebel wird man wohl nzerstreuen" (disicere), aber schwerlich nzerschneiden" (dissicere). — Die Strophe 6b lautet aufPetri Conversio: „Lege qui divina es | assumptus de ludaica. 1 humillima. | — 9a, Hac

310. In Conversione s. Paali.

1 a. Paule, doctor egregie, 1 b. Quondam tortor, tandem [pie] Per te patent caeli viae Gubernator ecclesiae Transire volentibus, Dogmata das gentibus.

2a. Caeli secreta riinaris 2 b. Caecus in terra prostraris, De supernisque vocaris Lumen, antequam baptizaris, In apostolatuin. Est tibi coUatum,

lustrasti 3a. Quo totum mundum, 3 b. Nam cuncta , quaeque scrip- Tna doctrina abundum sisti, Replesti docendo. Nostrum profectum fecisti Saluti consulendo.

4a. Corinthi, Ephesi, Galatae 4b. Romani, Thessalonicenses, Denm verum sciunt a te Hebraeique Colossenses Missura in epistolis; Colunt liunc, quem tu colis.

5 a. Propter queni ter naufragaris 5 b. De Damascc) non per portam, Et ter virgis eaedebaris, Sed a fratribus per sportam Seniel lapidatus, Trans murum .delatus.

6a. In infinitis periculis, 6b. In mari ac fluminibus. Carceribus et vinculis Ex genere, latronibus Ac in civitate, Et fratrum falsitate.

7 a. Ne te magnitudo 7b. Isque, ter rogasti,

Sernionum . extollat, Ut a te tollatur, Et ingratitudo Sed nec impetrasti, Praemium abstoUat, Nam cum intirmatur Pungit te carnis stimulus Caro, fortis es, strenuus.

8a. Ergo, vas electionis, 8 b. Fac nos frui summis bonis, Exsecutor lectionis Ut curiae tuis donis [Promptus] evangelicae, lungamur angelicae.

9a. Tnam agentes menioriam 9b. Ubi bunc, quem dilexisti Duc ad caelestem patriam In tempore, quo vixisti, Tua per suflfragia. Cernis in aede regia.

10. In qua perenne tutamen Capiamus et solamen Te praestante nobis. Amen. — 282 —

Miss. Posnanieuse imp. Kracoviae 1524. — 4b, 2 Collocenses. — 5a, 3 lapidaris, — 7b, 1 Eoque ter. — 7b, 5 fortis es potens et strenuus.

311. De 8S. Petro et Panlo. la. Adest dies laetitiae, 1 b. Nam cum palma victoriae Qua patronis ecclesiae Cum Petro Paulus hodie Regtii corona redditur; Caelum dives ingreditur.

2 a. Petrum crucis affixio 2b. Felix tali martyrio Necat, sed PauU gladio Roma, cuius imperio Lacteum caput scinditur. Mundi raacbina subditur.

8a. Haec duo luminaria 3b. Nova Cbristi plantaria Lustrarunt orbis spatia Rigarunt et rosaria Sparso fidei semine; Tincta proprio sanguine.

4 3. Hos amoris incendiura Nos ad caeleste gaudium lunxit atque martyrium Horum prece rex omnium Spreta mortis gravedine. Suo dncat regimine.

Miss. ms. Franciscano-Romanum saec. 15. Cod. Londinen. Harl 2967. 3b, 2 Rigavit.

312. De S8. Petro et Panlo.

1 a. lubar mundo geminatur, 1 b. Petrus, pastor almi gregis, Dies festus renovatur, Paulus, doctor summae legis, Caeli luminarium, Transeunt ad bravium.

2 a. Cruce Petrus, Paulus ense 2b. Laeti petunt caeli caelos, Cursum complent, sic imraen- Caeli, terra promant melos sae Laetae modulantiae. Culmen sandnnt gloriae;

3a. Hi sunt nnbes coruscantes, 3b. Hi praecones novae legis Terram cordis irrigantes Et doctores novi gregis Kunc rore, nunc pluvia; Ad Cbristi praesaepia.

4a. Signa mira, dogmata, 4 b. Reges, vincla, verbera Virtutum aromata Fanien, sitim, aspera Profundunt odoris; Vi vincunt amoris.

5a. Laus communis est amborura, 5b. Petrus praeit principatu, Cum sint tamen singnlorum Paulus poUet magistratu Dignitates propriae. Totius ecclesiae. :

— 283 —

6 a. Petrus, heres verae lucis. 6 b. Patres summae dignitatis, Fert inversus poenam crucis, Summo regi conregnatis, Paulus ictum pugionis, Vincla nostrae pravitatis Nec diversae passionis Vestrae solvat potestatis Sunt diversa piaemia. Efficax sententia.

Prosar. ms. S. Ludovici Pisciacensis saec. 15. Cod. Londinen. Egert. 260L A. — Grad. ms. Praedicatorum saec. 1.5. Cod. Bruxellen. 6435. B. — Grad. ms. Praedicatorum saec. 15. Cod. Mu«aei s. Marci Florentin. I. C. — Miss. ms. Praedicatorum saec. 15. Cod. Vatican. Palat. -509. D. — Miss. ms. Praedicatorum saec. 15. Cod. Graecen. 420. E. — Miss. ras. Praedicat. (Monialium) saec. 15. Cod. Carolsrulian. Pm 45. F. — Miss. ms. Praedicatorum Neerlandic. saec. 15. Cod. Ultraiectin. Script. Eccl. 180. G. — Miss. ms. Praedicatorum Hispan. saec 16. Cod. Vatican. 5590. H. — Miss. ms. Prae- dicatorum Cracovien. saec. '^/la. Cod. Cracovien. s n. I. — Miss. ms. Prae- dicatorum Vindobonen. anni 1477. Cod. Praedicat Vindobonen 213. K. — Grad. ms. S. Agatbae anni 1512. Cod. S. Agatbae s. n. L. — Miss. Streg- nense imp. Lubecae 1487. M. — Miss. Aboense imp. Lubecae 1488. N. — Miss. Praedicatorum imp. Parisiis 1519. O. — Miss. Praedicatorum imp. Venetiis 1562. P. — Miss. Praedicatorum imp. Venetiis UIOO. Q. 1 a, 1 germinatur BE — la, 2 celebratur L. — Ib, 1 pastor olim gregis E. — 1 b, 2 summus BCDFHMP. — 3b, 2 novae FIL. — 3b, 3 Christi praesentia E. — 6a, 1 u. 2 umgestellt; ebenso 6b, 1 u. 2 C. — 6a, 3 iuctu ILM. — 6 b, 4 Vestra BCO. — Str. 6 ist in G in folgender Weise erweitert

6a. Petrus, heres verae lucis, 6b. Paulus ictu pugionis Fert inversus poenam crucis Cursum terminat agonis, Viam sequens fidi ducis Nec diversae passionis Ad regna caelcstia [Hs. prae- Sunt diversa praemia. miaj.

7 a. Patres summae dignitatis, 7b. Summo regi conregnatis, Mole camis praegravatis Vincla nostrae pravitatis Gratiam obtineatis Vestrac solvat pietatis Solita clementia; Efficax sententia.

Str. 3, 5 u. 6 sind entlehnt aus der Sequenz Adams von S. Victor „R o m a Petro glorietur." Die Kollation von ACDF besorgte Eev. H. M. Bannister.

313. De 8. Petro ad Vintnla.

1. Psalle iam, turba, sacra angelorum carmina.

2 a. Tibi, Christe, 2 b. Ovans nostra arva, astra, aequora boat turma sonora ac, quaeque sunt creata, reddens serta, munia regis qui per saecula, precum laude debita

3a. Hac die, qua 3b. Fundamina Petri luce clara cuius ludaica viiicula nititur recolit fracta caeca caterva ecclesia sors movere per orbem catliolica, feritate beluina. — 284 —

4a. Scidit dnm machaera 4 b. Ergastula trudens lacobum dira. quem arta. sperat mente lymphatica reliqua leviter Herodes contra vorari membra Petrum bacchans conspirat, capite viduata.

5 a. Exstiterat 5 b, Hac in aula tunc sanctum pascha. tibi sacrata Audi iani, petinms, Vofira niunia Christe, sandorum atque festiva cantica nieUiflua, stiscipe per iempora, Nostra necnon et corda Orantia agmina purificans visita. tua fovens gratia.

6a. Igitur ecclesia 6 b. Ecce, nocte media dum pro Petro caeli Deum praeampla assunt angelica orat cernua, solamina

7 a. Solvuntque vincla . 7 b. Angelus infit: ferrea omnia, mox tua circumda quibus nexa tibi, Petre, fnerant apostolica vestimenta, surgens dein

membra ; hora atque in ipsa mea sequere vestigia.

8a. Sic reserata ferrea 8b. Agnorum sumraa adepta ultro porta custodia rediens ad agmina, defert vitae pascua.

9a. Annua cuius festa 9 b. Vernulorum faniina Maxima praestent gaudia Curn susci})^ paterna necnon et remedia potestate commissa laxando peccamina. et intra nos florigera Congeris ovium qui Recludas paradi^i milia, gramina.

10 a. Clausa qui reseras, 10 b. lura per superna cuncta lava criraina tibi data. Edita delens peccata iubilamina

11 a. Almissona turma 11 b. Firma qua columna hic pro te profert secura aunc stat congregata, ecclesia,

12 a. Procul a nobis 12 b. Dissona iussu sint adversa, fuga cuncta

13. In saeculorum saecula

Tropar. nis. Floriacense saec. 11. Cod. Parisiu. Nouv. acq. 1177. A. — Prosar. ms. Moissiacense saec. "/12. Privatbesitz. (Daux 1. c. p. 160 sq.) B. — Die Melodie bietet A; der Text der ersteu .Strophen ist aber dort stark bescbiidigt, und es ist von Elausel 1 nur die luitiale vorliauden; 2a, — 285 —

1 u. 2 fehlen mit Ausnahme der Initiale ; 2a, 3 ac fehlt; 2b, 4 laude debita fehlt; von 3a ist nur die Initiale noch lesbar; 'ih, 1 fehlt bis auf die Initiale; 3b, 6 beluina fehlt; die betreflfenden Noten sind aber vorhanden, und bekunden, wcil drei, dafs „belvina" als dreisilbiges Wort zu lesen ist. — 6b, 2 per ampla B. — 9a, 1 — 4 sollen in B fehlen; Daux markiert aber keine Liicke, obgleich durcli dieses Fehlen jeder Parallelisnius verschwunden ist. — 9b, 1 Verminorum (wohl nur Lesefehler Dauxs) U. — lla, 3 pro te petit A. pro te Petre B. — Melodie nach der Sequela: Via lux veritas, d. h. wie die Sequenzen Anal. Hymn. VII, Nr. 149, 194, 198, 199, 202, und XL, Nr. 205.

.HI4. De 8. Petro Caelvstinu. la. Coetus gaudens 1 b. Qui dum esset novae lerusaleni sub annis teneris, Novi cantus Hic est sacris canat dulcedioem edoctus literis In laudes eximii Et dotatus caelitus Confessoris Domini, Dono sancto spiritns.

2a. Petrus Deuni 2 b. Arto specu prae cunctis diligit, montis hic latitat, Opes mundi Hostera trinum labentis negligit, adversus militat, Iter suuni Cuius vires perite dirigit potenter irritat Ad desertum. Gestans sertum.

3a. Carnem Petri 3 b. Vir divinis premit panceria, horis sollicitus Cutem carnis Vult, ut caro rodnnt cilicia, serva sit spiritus, Luxum carnis Praeter carnem hic per ieiunia in carne positus Sic contrivit. Nam hic vivit.

4a. Templi Dei 4 b. Decet Petrum lucerna praevia papalis dignitas, Moaachorum Cui cessit auget collegia ipsius puritas, Benedicti Velut eius sancti sub regula rara humilitas Luculenta, Est inventa.

5a. Altis falget 5b. Cbriste, noscens Petrus virtutibus, cordis abscondita, Mirus signis, Nobis nostra mirus operibus, dimitte debita, Aegris confert Da perennem atque languoribus per Petri merita Consolamen. Plausum. Amen. — 286 —

Sequent. ms. Ravennatense anni 1585—87. Cod. Classen. 360 (139. 5. S.) — Ib, 3 caelitus ceteris.

315. lu festo 88. Philip|)i et lacobi.

la. Concordemus iii hac die 1 b. Principes qua populorum Voces nostras melodiae Conscenderunt caeli chorum Supernorum entiuin, Ex hac valle tieutium.

2 a. Foenis quondara macerati, 2 b. Sunt concives angeloruni Mnlta paucis collucrati, Nunquam passuri tortorum Caducis caelestia, Amplius supplicia.

3 a. Christuni 1'hilippus docturus 3b. Tandem saxorum rotatu Phrygiamque conversurus Ex istius vitae statu Crucis ligno tigitur, Moriens absolvitur.

4a. Mira pollens sanctitate 4b. Quem ob donum singulare Solyraorum civitate Sancta sanctornm intrare lacobus emicuit, Solum non dedecuit.

5 a. lesum docens templi tholo 5 b. Necis immemor iniustae In praeceps deiecto solo Orat Deum caesus fuste, Genibus excipitur; Cerebellum funditur.

6a. Regna pateut mox caelorum 6 b. lum coniuncti summo bono Nec ab Alphide sauctorum Caeli resident in throno, Turba deest obvia. Magna nacti praemia.

7 a. Hac, vos. valle reis datos 7 b. Merito spe singulari Speciales advocatos Vobis ducibus donari Speciali gratia Petimus caelestia.

Grad. ms. Praedicatorura Insulensium (Arosiae) saec. *^/i6. Cod. Upsalen. C. 513. — Ib, 1 quo. — Cfr. Klemming III, p. 150 sqq.

3lti. De 8. Qairiaco Uierosolymitano Ep.

1 a. lubilemus voto pari 1 b. Die hac, qua gloriose Christo regi salutari Marlyr vicit in agone Pro sancti victoria Pro caelesti gloria.

2 a. Quiriacus hic, cum Christo 2 b. Atque crucis fit inventor

Nomen dedit in baptismo, Precibus , in qua redemptor Indaismum respuit Mortem dire pertulit.

3a. Quod Helena attestatur 3b. Approbansque huius fidem Toto corde et laetatur lerosoiymorura pridem Videns hoc miraculum. Statuit episcopum, — 287 —

4a. Ut praeesset Christi gregi 4b. Quod dum facit ut fidelis

Et moneret verbo Dei Dispensator, tit cradelis Crucifixo credere. Tyrannus mox fervide.

5a. Coram sisti vult ex voto 5b. Ut idolis immolaret Precaturque corde toto, Atque falsos honoraret Quiriacns strenue Deos suos publice.

6 a. Quod dum facere refagit, 6b. Dextra manus amputatur Camifex in hunc tunc furit, Plumbo ferventi potatur Tormenta accelerat

Grad. ms. Crucigeroruni Colouiensium saec. 15. Cod. .Semin. Colonien. 14. — Melodie: Lauda .Sion; somit fehlen leider in der Hs. 6 Strophen.

317. De 8. ({airino.

1 a. Laetetur hodie 1 b. Quirini martyris, Plebs clara Nussiae Viri laudabilis Colens solleinnia Vere per omnia.

2 a. Hic vir notabilis, 2 b. Se Christi martyrem Romanus nobilis, Et vere militem Tribunus militum, Ostendit inclitum.

3 a. Truncatis manibus, 3 b. Suspensus nequiter Abscissis pedibus Et hinc crudeliter Est in eculeo Occisus gladio.

4a. Durum martyrium 4b. Sic sine termino Membrorum omnium Cum Christo Domino Fortis sustinuit. Regnare meruit.

5a. Et in hoc saeculo 5 b. Multis miraculis Ut sol in speculo Et cunctis populis Refulgeus claruit Magnus apparuit.

6a. Hic suam saepius 6b. Urbem eripuit, A saevis hostibus Opem exhibuit Vexatam impie Suae potentiae.

7a. Laetare, Nussia, 7 b. Et magnis meritis Quae Dei gratia Quirini martyris Prae muUis emines Invicta permanes.

8a. 0 quanta gloria 8b. Qui tot miraculis In caeli curia Cunctorum oculis Hic sanctus iubilat. In terris rutilat! — 288 —

9a Nam se rogantibus 9 b. Sibi contrariis Et invocantibus Et adversariis Adest velociter, Resistens fortiter.

10 a. 0 tntor optime, 10 b. Snccurre filiis Quirine maxime, Tuis auxiliis Patrone Nussiae, Huius ecclesiae,

11 a. Ut a daeroonibus 11 b. Et caeli gloria Et malis omnibus ^oa transitoria Salventur iugiter Fruantur pariter.

Grad. ms. Novesiense saec. 15. Cod. Mus. Arcbiep. Colonien. VI 11. 6a, 1 Ne suam.

318. De 8. Qairino.

1 a. Quam beati, qui vocati 1 b. 0 fruitio iucunda, Uniuntur trinitati Quam sanctorum sitibunda Fruendo suaviter! Mens requirit iugiter!

2a. Te Quirinus praegustavit 2b. Vota, preces, blandimenta Et gustando conculcavit Spemit, spirat ad tormenta, Carnem, mundum, daemo- Gaudeus fudit sanguinem. nem.

3a. Instant vani 3b. Fide rectus, Ac profani, Spe erectus, Stat miles intrepidus, Caritate fervidus.

4a. Eia, martyr, spe coronae 4b. Linguam, pedes atque manus Brevi perfer in agone Praecidi Aurelianus Tormentorum genera. Mente iubet effera.

5a. Sic cruoris rivuli 5b. Una caeli civibus, Martyris eximii Altera mortalibus Binas stolas purpurant-, Virtutibus fulgurant.

6 a. Caput eius detruucari 6b. Res miranda, canes cedunt, Praeses mandat atque dari Venerantur neque laedunt Membra sacra canibus; Morsu vel attractibus.

7 a. Martyr Christi, o Quirine, 7 b. Ut nos sua visione Maiestati nos divinae Et dulci fruitione Clementer consocia. Satiet in gloria.

Oration. ms. S. Caeciliae Coloniensis saec. 15. Cod. Colonien. 1. — 6b, 3 vel a trHctibus. — 289 —

319. I)e 8. Rolterto de Casa Dei.

1 a. Gaude, felix et beata, 1 b. Dies nobis est natalis, Gaude, contio sacrata, Qua conscendit triumphalis Plaude cum laetitia; Natus de Arveruia.

2a. Dum transiret per desertum 2 b. Occurrunt multa obviam, Mater, peperit Robertum, Dum (juaesivit veram viam, Cultorem solitudinis. Locum beatitudinis.

3a. Mammas gustare noluit 3 b, Non tantum lactis odorem, Et bas lactare rennit Quantum lactantis horrorem Ob facta meretricia. Horrescit infanlia

4a. Inter feras et frutecta 4 b. Hic contempsit mundi florem, Praeparavit serta tecta, Magnas opes et honorem Mundi fugit prospera. In aetate tenera.

5 a. leiunabat et orabat 5b. Se minorera iudicabat, Et pauperes sustentabat Quos virtute superabat; Ad vitae subsidia. Quaerebat humilia.

6 a. Obitus diem praescivit 6b. Capit laboris mercedem, Plenus dierum dormivit Aeternam possidet sedem In pace cum patribus; Cuni supernis civibus.

7 a. 0 pie pater, Roberte, 7 b. Nos in mundo per desertum Hostis impugnat aperte, Agitamur in incertum, Nulla est fiducia; Sumus in angustia.

Seqiient. ms- Ravennatense anni 1585 — 87. Cod. Classen. 360 - - (139. .5. S). .5a, 2 sustantabit. Str. 6 u. 7 umge.stellt.

32U. De 8. Severino CulunieuKi.

1 a. Eia, vita, veritas, 1 b. Eia, quae fidelium Tibi, sancta trinitas, Terminat exsilium Honor, virtus, gloria; In caeleiti patria.

2 a. Hanc obstrusam Agrippinae 2 b. Dum per falcem doxae sanae Pandis, alme Severine, Saevae pestis Arrianae Lux ab Aquitania, Reseras zizania.

3a. Factus praesul tam sublimis 3b. Mox egenis et non tibi Pax humillbus et imis Tui iuris vis ascribi Sequeris humilia; Cuncta temporalia.

4a. Caeli chorus audit iste, 4b. Et levitam prece purgat, Dum Martinum tua, Christe, Ut ad mclos istud surgat Ferunt ad palatia; Eitts aadientia. Blume, Sequentiae Ineditae VIII. 19 — 290 —

5a. Mente carpit eremita 5b. Angelus, dux eius, ait: Suuni fungi parem ita Vas, quod habes, plus te trahit, Rerura opulentia. Quam haec virum copia.

6 a. Burdegalensibus 6 b. Spirat miracula Lux alma remeat, Sanctus post transitum, Ut de virtutibus Gotornm iacula Alumni gaudeat Frangit et freniitum Tota provincia. Confundens fortia.

7 a. Dum suo fniitur 7 b. Dum gregi redeunt Alumno Gallia, Patris reliquiae, Trina conticitur Cum patre subeunt Fame Colonia, Rores et pluviae, Nec rus imbuitur Fructusque revehunt Rore nec pluvia; Et dona copiae.

8a. Salve, pater Sevenne, 8 b. Ut mundati suo rore Maiestali offer trinae Vitiorura a squalore Preces pro familia, Fecundemur gratia.

Grad ms. S. Mariae in Capitolio saec. 16 in. Ood. S. Mariae in Capitolio Colonien. s. n. — 2 a, 1 obstrusa. — 6 b, 1 rairaculis.

321. De s. Sigfrido Vexoniensi.

1 a. Clara laude turnia, plaude, 1 b. Ad aeterni regis laudem, , Dulci voce AUeluia Qui gubernat omnia.

2a. Quem iubilant caeli summa 2b. Mare, solum et tlumina Sol, luna atque astra, Cunctaque nascentia.

3 a. Qui Sigfridum his advexit 3 b. Ut gentium nationem Oris olim ab Anglia, Unda dilaeret sacra.

4:a. Daemonum dolo seducta, 4 b. Ad cultura Dei vocata Idoiatra effecta Sigfridi per doctrinam, Rederaptoris in contemptum Promereris caelestia, Errorum per devia, Si colis vestigia.

5 a. Sponsa Christi iam es facta ^ b. Gaude, namque christicola Cooperante gratia, Sveorum nunc ecclesia, Fecundaris, infecunda, Tanto patre subliraata, Prole laetaris, inclita. Lauda Sigfridi merita.

6a. Cuius festa, mens devota, 6b. Nunc, beate o Sigfride, Frequentare iam satage Commendare nos dignare Colendo celebria. In caeli palatia. ;

— 291 —

7 a. Ubi Deum coUaudare 7 b. Iter nostrura deviavit Mereamur et amare Et ex via declinavit Per aeterna saecula. A virtutum semita.

8 a. Ut eamus iter tutum, 8 b. Hostis noster evanescat Redttc ad cor mentis gressum Et a framle elanguescat Pietate solita; Dei providentia

9a. Superna mater gratia 9 b. In qua frui mereamur Collocet nos in gloria, Plena Dei notitia.

10 a. SioD sancta nos acceptet 10 b. In qua fulget nunc Sigfridus lu summi regis curia, Pro (loctrina catholica.

1 1 a. Cuius laudum praeconia 1 1 b. Dum celebrantur annua incitat ecclesia, Eius natalitia.

12 ;i. Hinc et mater ecclesia 12 b. Cuius celebri doctrina Spernit errorum devia, Fides tirniutur unica.

13a. Huius sequi vestigia 13 b. Fide vera et fecunda Et praedicare dogmata Det nobis Dei gratia.

Legend. ms. Laurentii Odonis Lincopensis saec. **/ib. Cod. Dre.sden. A. — Miss. ms. Scarense saec. 15. Cod. Upsalen. C 427. B. — Miss. Streg- nense imp. Lubecae 1487. C. — Miss. Aboense imp. Lubecae 1488. D. — 3b, 2 delueret A. — 4a, 2 effectu C. — 4a, 4 Erroris A, Errorem C. — 4b, 3 Pro meritis C. — 5 b, 2 Sueorum A, Sweorum B, Suenorum C. — 6b, 3 palatio B. — 8a, 1 Et C. — 9a, 2 Conduc nos in gaudia C. — lOa, 1 acceptat BC. — 10 a, 2 superni C. — lOb, 1 nunc fulget C. — 11 a, 2 In- citatur ABC. — 11 b, 1 Cum C. — 12b, 1 Huius C. — 13a, 1 Ac C. — 13 b, 1 vera ac BC; vera ac fervida B." — Die Collation von D ist mir leider nicht zur Hand. — Klemniing (I, p. 163 sqq.) citiert als seine Quelle nur C, folgt aber im Texte nicht dieser Quelle; Str. 4a u. 4b sind aber ganz nach C geboten und daher unverstandlich. — Im Pariser Exeniplare des Miss. 1 Stregnense fehlen durch Beschadigung 1 a, ; Sb, 3 u. 9a, 1.

322. Ue 8. Sigfrido Vexoniensi.

1 a. Confessorum flos coronae, 1 b. Cum Sigfridi recensentur, Confcssoris, lesu bone, Ut condigne praedicentur, Suscipe sollemnia, Operum insignia.

2a. Ab occasu vespertinum 2 b. Cuius virtus dilatatur. Sidus, formans matutinum, lubar crescit, lumen datur

Profert auctor saeculi \ In salutem populi.

3a. Verbo pugnat fortiter 3 b. Gentis damnat idola, Bona fandens largiter Reprobantur frivola Sumraae bonitatis Cullus vanitatis. 19* ; ; ;

— 292 —

4 a. Novus ortns legislator, 4b. Vitae confert alimenta, Verus tidei zelator, Vivi pandens documcnta, Praedicator fervidus, Demonstrator lucidus.

6 a. Tuba clamat Gedeonis 5 b. Damna calcans nil expavit Vulpes exterrens Samsonis Propter fidem, quam planta- Arcet verbi faculis vit, Se tradens periculis.

6 a. 0 lunien ecclesiae, 6 b. Cuius ex industria Vox caelestis gratiae, Consors gaudet Suecia Praesul aequitatis, Facta veritatis.

7 a. Velut Esdras, scriba legis, 7b. Sol refulgens hic in templo, Instaurare summi regis yui virtutum sub exemplo Tempk curat venia, Tot dat beneticia.

8 a. Sic dum orat, ut pandantur, 8b. Caeci videut, muti fantur, Signo, mersa revelantur Signa signis innovantur Propinquorum capita. Per Sigfridi merita.

9 a. In cuins nunc insiguia 9 b. Ut per eius suffragia Digna [laetij praeconia In caelesti laetitia Modulemur, Gloriemur.

10 b. Salve, gemma confessorum, 10 b. Nos in regno claritatis Vitae via, decus morum, Expurg:itos a peccatis Doctor apostolice Collocari perfice.

Miss. ms. Upsalense .««ec. 15. Cod. Upsalen. C 420. — Ib, 2 cuiu digne. — 4b, 2 Vini. — 5a, 8 verba. — 7a, 3 curat veria. — Melodie offeu- bar : In caelesti ierarchia.

32ii. De sancto Stephano.

1. Caelica caterva psallat laudes Deo per saecla.

2 a. Stephani proto- 2b. Celebremus cum martyris tropaea sacra melodia

3a. Qnem elegerunt 3b. Ad dextram patris sancti apostoli videre meruit virtute plenum filium ipse et gratia. agonista.

4 a. Poplite curvato rogat 4b. Natalita ipsins Dorainum remitti nos omnes ovanter populi nequitiam. celebremus, en, quia ;

— 293 —

5 a. Adest dies sarra 5b. Stephani martyris sancta et ralde praedara, atque veneranda; Decoram Domino Sincera reddamus psallamus gloriam; Deo vota nostra.

6a. Incessanter regi regum 6b. Ut ipso protomartjTe Christo oremus intercedente pro vita nostra, ferat veniam.

7a. Excelso sablimes 7b. Ubi nos coniuuctos Domino societ referamus laudes, cum ipso beato qui nos regat hic et ac protomartyre in saecla, in aethra.

8 a. Qua coronatus 8b. Foli tenet sceptra scandit ad aUa glorificatus aeterna, Levita decoratus- Laureatus corona, que imperiali signo sanctitatis

1 1 (XUca ^

9a. lamiam petimus 9b. Doniino Deo dari suffragia per cuncta saecula.

10. Cuncta simul dicaut regi Christo gloriaui.

Prosar. ms. 8. Martini Moissiacensis saec. "12. Privatbesitz (Daux 1. c. p. 101). — 3b, 1 dexteram. — 6a, 1 sq. Incessanter steht nacb Christo. — 7b, 1 convinctos; wohl Lesefehler. — 7b, 5 in terra; wohl Lesefehler. — 8b, 2 die Silbe „us" in „glorificatus" soll fehlen. — Betretls der Melodie ist zu vergleichen die Stephanus-Sequenz „Pretiosa canditata" (Anal. VII, Nr. 197); das Arrangement letzterer Sequenz ist freilicli etwas zu iindern, wie in den Epilegoniena unserer Analecta gezeigt werden wird. — Die zwei ersten Zeilen von Str. 5 a u. b, 8a u. b bildeu die auch separat auftretende Sequela: „Adest dies sacra" (sie findet sich als solche u. a. im Cod. Parisin. 1084 und 1121.); der Parallelismus ist textlich bei der Sequela nicht vorhanden; auch pafst .5b, 1 u. 2 nicht recht in den Kontext. Naberes uber die Sequela im Tropenbande.

324. De 8. Snlpitio Bitaricensi.

1 a. Adest dies celebris, 1 b. Mundi linquens inlima Qua de carnis vinculis Caelum petit anima, Exiit Sulpitius Quo vivit beatius.

2 a. Coronatur hodie 2 b. Huius natalitio Inter cives gloriae Praesens psallat contio, Supernorum socius; Quantum valet, dulcius. ;

a. In siipernis mittitur, 3b. lu hominum oculis Ubi vita fruitur Rutilat miraculis, Spiritus pcrpetua Caro licet mortua.

4 a. Alto clarus genere, 4b. Plenus sancto spiritu Mandus omni scelere, Vili fuit habitu, Puer adhuc omnia Saecli rautans habitum Sprevit puerilia. Excrevit ad meritum.

5 a. Consodales 5 b. Liberavit Coaequales, Et salvavit Quos laedebant Homo lucis Et trabebant Signo crucis Hostes ab ecclesia, Precum et instantia.

6a. Potens fuit opem ferre 6 b. Dei servus fit aegrotis Morienti regi terrae Et vicinis et remotis Votis et ieiunio, Omnibus praesidio.

7 a. Suscitavit tres a nece 7 b. Quot et quantas hic virtutes Vir beatus alma prece, Fecit reddit et salutes, Dei et potentia Nec nostra scit prudentia, Exstinguit ter incendia. Nec fatur eloquentia.

8 a. Vir virtutum, o Sulpiti, 8 b. Per te, praesul sanctitatis, Cuius virtus nequit dici, Nos emundet a peccatis Istum gregem Virtus Dei. Apud regeni Ad quem rei Christum reconcilia. Clamamus pro venia.

9. Hoc det eius gratia, Qui creavit omnia.

Sequent. nis. Ravennatense anni 1585 — 87. Cod. Classen. 360 (1:^9. 5. S). — 4b, 3 mutavit. — 6b, 3 praesidium. — 8b, 3 sq. Virtus ad quem omnes rei. — Melodie wohl: Mane prima sabatti.

325. De s. Snl itio Bitnricensi.

1 a. Civitas Puteolana, 1 b. In nostra sint memoria Gratulare mente sana, Sanctorum natalitia, Laudes pangat plebs urbana Dum occurunt sollemnia, In laudem salvatoris. Laudem promat vox oris.

2 a Prinius noster est patronus, 2b. Hunc habemus protectorem, Ad orandum assit pronus, Civitatis defensorem, Qui residet, ubi thronus Nostrae patriae tutorem In suprema curia. Sub buius custodia. — 295 —

3 a. Sublimatns ad honorem 3b. Teniplum istud consecratnr, Gravem pertulit laborem, In honorem dedicafur, Templi dilexit decorem Sua prece conservatur Vir summae sanctitatis. In die tempestatis.

4 a. Quem dignitas clericalis 4b. Hic construxit coenobia, Ornavit, sacerdotalis, Diversa aedificia, Potestas pontificalis, Praesertim haec ecclesia A populo laudatur. Ad laudem dedicatur.

5 a. Rex plurimum infirmatur, 5b. Inopia plebs premitur, Dies festus prorogatur, Quidam fur deprehenditur, Et naufragus liberatur, Fhimma vorax restinguitur, Constrictus resolvitur. Rusticus submergitur.

6a. Festinabant aegrotantes, 6 b. Et contracti, claadi, muti Gravi morbo laborantes, Et viribus destituti Auxilium implorantes Sanitati restituti Habent patrocinia. Per eius suffragia.

Sequent ms. Ravennatense anni 1485 — 87. Cod. Classen. 860 (139. 5. S). -

325 b. De^sancto Theodorito.

1 a. 0 athleta gloriose, 1 b. Inclite Theodorite, Cbristi martyr pretiose, Nos digneris exaudire, Nostraelaudes, nostrae prosae Intercede pro peccatis Tibi fiant gratiosae, Apud fontera pietatis Quas cantamus hodie. Et misericordiae. etc.

Miss. Uceciense inip. Lugduni 1495. — Die ganze Sequenz, von der ich nur die 1. Strophe hier mitteilte, ist nichts als eine sehr mangelhafte Adap- t tierung der Stephanus-Sequenz „0 athleta gl o ri o se | Pr o om art y r pretiose" (Anal. Hymn. VIII, Nr. 284) auf den hl. Theodorit, Schutzpatron von Uzfes. Die Abweichungen von der bezeichneten Stephanus-Sequenz sind folgende: Statt Str. 4:

4 a. Eculeum perpessus et ungulas, 4 b. lulianos devincens apostatas, Martyr Theodorite, Miles invictissime, Accensis lampadibus A supernis civibus Atrocius inflammaris. Mox caelitus consolaris.

Str. 5 fehlt. — 6a, 3 Intulis. — 6b, 1 Et hoc. — Str. 7a — lOb incl. fehlen. — 11 a, 1 A tyranno iugularis. — 11 a, •> Martyr gemma martyrum. — Str. 11 b fehlt. — 12b, 2 Faecem pomi. — 13b, 2 Prosint nobis tuae laudes. — 14 a, 2 Serva tuos. — Str. 14 b u. 15 fehlen.

326. De 8. Thoma Apostolo.

1 a. Hoc festivitatis die 1 b. Laus ut grata sit vocalis, Snmmae iunctum ierarchiae (Dogitatus theatralis Thomam quisque postulet. Mente prorsus exsulet. ; ;

— 296 —

2 a. Hodie nani ex hac lace 2b. Quae amore Dei ductus, Angelorum turba duce Situs liac in valle luctus, Petiit caelestia, Meruit per tristia.

3a. Pronus eniin consnmmari 3b. Nunquam credere se ratus, Cupit prius intimari Nisi manu tissum latus (jnam sit viae conscius Tractet fide dubios.

4a. Et si minus cito credat, 4b. Dum in fide confirmatus Quis ignorat, quod non cedat Posse mori lucrum ratus Eius in infamiani, Exstirpet perfidiam?

5 a. Tandem niorti vita cessit, 5b. Nam transfossus pugione Lingua minus, dum suggessit Sociatus est coronae Fidem infidelibus; Choris in caelestibus.

Grad. ms. Praedicatovum Insulensium (Arosiae) saec. "'/is. Cod. Upsalen. C 518. — »^5t 2 imitari. — 8a, 3 Quam scit. — Cfr. Klemraini^ III, p. 155 sqq. — Uberschrift: „In festo s. Thomae apostoli, dicti Didimi."

327. In Translatione 8. Thomae Aqainatis.

1 a. DoctorThonias,mundi lumen, 1 b. In divinitatis numen Velut paradisi flumen Mentis iixerat acumen, Irrigat ecclesiam. Hausit hinc scientiam.

2 a. Ordinem Praedicatorum 2b. Ab incepto non mutatur, Intrat, consanguineorura Turri licet includatur Vi raptus et proelio Biennali spatio.

3a. Insurgunt certamina, 3b. Sanctus victor exstitit, Mulier tentamina Mulierem expulit Dum infert personae, Ignis titione.

4 a. Pressa cruce tlens oravit, 4b. Angeli astantes ei Sibi dari postuiavit Hunc cinxerunt iussu Dei Donum pudicitiae Zona continentiae.

5 a. Petrus, Paulus advenerunt, 5 b. Hi viventem instruxerunt, Ignorantem docuerunt Morientem deduxerunt Declarantes dubia; Ad beata gaudia.

6a. Duni orat devotius, 6b. Crucifixus loquitur, Doctor hic sublimius Quaestio proponitur, A terra levatur; Deus merces datur.

7 a. Dum completur vitae meta, 7 b. In sepulcro dum quievit, Nova panditur cometa Fragrans odor redolevit Ex fulgoris rutilo; Ex eiusdem tumulo. ; ; , :

— 297 —

8a. Augustinus i^iotestatur; 8 b. Hunc ego pontiticatu, „Tlioraas iiiihi coaequatur lUe vero caelibatu, In choris caelestibus; Utriqne praecelliraas."

9a. Clama magnis gemitibus, 9 b. Ut cuin sumrais spiritibus Ora devotis precibus, Inngaris caeli civibus, Voce plena, Plebs egena.

10 a. Insistentes tuae laudi, 10 b. Ut possimus servi hui Sancte Thoma, nos exaudi Tecura diva luce frui Orans prece sedula, Per aeterna saecula.

Grad. ms. Praedicat. Insulen.siuni (Arosiae) saec. ''/le Cod. Upsaleu. C 513. A. — Miss. .Wjoense imp. Lubecae 1488. B. — 1 b, 3 Hausit hic B. — 8a, 2 Mulierum AB. — lOa, 2 Thoma clemens audi B. - Melodie: In caelesti ierarchia. — CtV. Klemming III, p. 1-57 siiij.; dort aus B.

328. Ue s. Thoma Cantaariensi.

1. Largo nisu recolatur Thoniae decus, quo laetatur Fausta poli curia.

2 a. Binos tales triuraphales 2 b. Gratam braphos rem libravit, Corde prono, verbo, tono Istum Indo similavit Attollit ecclesia. Locus, terapus, gloria.

b. archi- 3 a. Sion, dulces pande plausus, 3 Ergo , gaudens dic En, tutoris fidus ausus praesuii Prodit, quod sis libera. Salve, iubar cleri et populi, Dura solvens onera.

4a. Velut ovis apud aram, 4b. Acris necis passio Ne sors Agar stringat Saram, Verae vitae bravio Palinam sumpsitsanguine, Struxit plenum culmine.

5 a. Mons est magnus legatorum, 5 b. Blandus torvos parvipendit, Flos primatum, fons vigorum, Nara coronae raox tetendit Vespertina hostia, Ampla quater saucia.

6a. Non sinebat albis tectos 6 b. Immo, pugnae duin ius egit, Fore laici subiectos Saevi globi vim sic fregit Principis arbitrio, Moysi par studio.

7 a. Trinitatis nil ab aede 7 b. Nec tot cavit gladios Fugit visa gravi caede Pater servans fiiios, Longa post exsilia Vigil sensus copia.

8 a. Grandi lirabo maris clausa 8b. Forti mente praeditus Rachel seu Ruth exstat causa Rupit custos inclitus Cur tulit vir singula Pravi ritus vincula. : •

9 a. Romae normas ime tractas 9 b. CiTior linxit pavimentnm, Qaasi spatas diu tactas Sed martyr fastus frenden- Provexit supplicio; tuni Stravit felix proelio.

10 a. lam dispersa 10 b. Quot hic noscit, Per diversa, Mitem poscit Cea volarent. Opis fulcrum Eias clarent Orbi pulchrum, Ac nitent insignia. Fovct multa milia.

11 a. Hic propinans recti rorera 11 b. Christi sponsam Noe ratem Auxit greges ad honorem Ornans dempsit iugi cratem, Usus boni, placans morem, Elevans ob aequitateni Apta docens omnia. Lapsa privilegia.

12 a. 0 Thoma, sincera rosa, 12 b. Firma petra, via plana, Fraglans tus gemma for- Prosper portus, herba sana, , mosa, Gerens mira, fraenans vana Fis ut arbor generosa, Spreto crebro turbine. Vas anri, sol Inmine;

13 a. Deus, digno dantes laudem 13 b. Quos almo vis famulari, Yalla contra satan fraudem, Pium ducem fac sectari Pelle pestes anguis trucis, Nosque prece fultos cari Muni tuos annis crucis, Tandem secum trabeari Culpas dele venia, Doxa finis nescia.

Collect. ras. Claraevallense saec. 12. Cod. Trecen. 990. add. saec. '-/is. — 2b, 1 braphos = ^o^qo;'' Da.'! „Christ k ind" als „Centrum, cum quo late-

rantur, | Pari tomo contemplantur" der Apostel Thomas und der Erzbisehof Thomas, wird ausfiihrlich geschildert in einem Keimgebet, das aus der gleichen Quelle in den Anal. Hymn. XXXIII, Nr. 203 mitgeteilt ist. — Nach lOb, 3 ist eingeschoben

Pastor zelo lupos pressit, Fans a caelo vox praecessit Vincens ciincta noxia.

Die Unechtheit dieser Halbstrophe bezeiigt ausser dem Fehlen der Gegen- strophe namentlich der Umstand, dafs diese Sequenz ganz genau der Melodie von „Laudes crucis" folgt, und zwar derart, dafs die reimenden Schlufs- silben jeder Halbstrophe inimer mit den entsprechenden in der Sequenz „Laudes crucis" gleicblautend sind. Der als unecht ausgeschiedenen entspricht keine Halbstropbe in der bezeichneten Kreuz-Sequenz.

'^29. De s. Thoma Cantaariensi.

1 a. Mundi pompam vicit almus 1 b, Voce, voto concordemus Cbristi niartyr, unde psalmus Et in actu personemus

Canitur in iubilo, Laudes Dei filio, — 299

2 a. Id quo fixns testis legis 2b. Quod volebat, diffinivit Factus forma sui gregis Praesul Thomas, queni attrivit Patitur supplicium. Cinis et cilicium.

3 a. Terris pauper, caelo dives 3b. lustis forma disciplinae, Caeli regnat inter cives Lapsis spes est medicinae, Caelesti convivio; Angelus in bivio.

4a. Cain Abel interfecit, 4 b. Nam in patrem surgit natus Frater fratrem, plus adiecit Ne<-. veretur matris latus, Hostilis nequitia, 0 quanta saevitial

5 a. Israeiis sub exemplo 5 b. Legis tenens armaturam Lapis quadrus est in templo, David dictus per figuram, Cum mactatur aries. Duplex templi paries.

6 a. Passus signat Zachariam, 6b. Hostis perit in fornace, Raptus Enoch vel Eliam Martyr Thomas stat in pace Veritatis azyma. Pia factus hostia.

7 a. Aquis sanat Elisaeus, 7 b. lUe lepra sanat Syrum, Nos per ipsum sanat Deus Iste multos, dictu mirum, Salvat Sale sapientiae ; dono gratiae.

8a. lob dolentis siguativus 8 b. Minas spernens Pharaonis lam per mortem regnat vivns Mare transit passionis Moysi consocius; Percurrens quantocius.

9a. Ergo, martyr, huc attende, 9 b. Ut te duce viam vitae Placa Deum, nos defende Ambulantes expedite De mortis angustia, Cantemus AUeiuia.

Collect. ms. incert. origin. .saec. 13. Cod. Civit. Turicen. C ^*/2Tft. — 3a, 3 conubio. — Die Kollation besorgte Rev. H. M. Bannister. — Cfr. Wemer, Roman. Forschungen IV, p. 510 sq.

330. De sancto Torpete.

1 a. Persolvamus mente laeta 1 b. IUe pro nomine Christi Laudes, quas Torpes athleta Animo laeto, non tristi, Memit constantia. Pertnlit supplicia,

2a. Dum regnaret furibundus 2 b. Nero restaurat Pisanam, Nero, cuius aegre mnndus Venerabatur Dianam, Ferebat imperium. Colitur per impium.

3 a. Praesumpserat esse Deum, 3b. Tonitrua sunt commota, Caelum paravit aeneum, Aer, terra simul mota, Columnis sustentatur; Populus conturbatur. ;

— 300 —

4a. Aquae gattae destillantea 4rb. Per foramen fistularum Per canales profluentes, Solis et cursus stellarum Pluviam simulabant-, Et lunae demonstrabant.

5a. Hic magnus in palatio 5b. Tradidit hunc puniendum Despecto sacrificio Et acriter feriendura Occulte baptizatur. Ab angelo solatur.

6a. In carcere per triduum 6b. Orante columna ruit, Permanserat continuura, Multos paganos obruit, In columna stringitur; Et turba convertitur.

7a. Leopardus prosternitur, 7 b. luxta mare deducitur, Et saevus leo moritur, Ibi locus statuitur, Unde plebs admiratur. Et capite truncatnr.

8a. Cum cane gallus ponitur, 8 b. Ut a brutis roderetur Et in mare proicitur Vel in aquis mergeretur, In conspectu omnium, Ut sit cibus piscium.

9a. Regni partem obtinebat 9 b. Ut ab aquis liberetur, Celerina, hanc regebat Per somnium admonetur Omni cum iustitia; Inter noctis silentia.

10 a. Agatis festum Torpetis, 10 b. Festum depositionis Post tormenta capietis Et festivitus agonis Sempiterna gaudia-, Colatur cum gloria.

Sequent. ms. Raveunatense anni 1585 — 87. Cod. Classen. 360 (139. 5. 8). — 10 b, -i Colitur. — Der Stil dieser Sequeuz ist derart, dafs ich als den Verfasser Adam von Ravenna vermttten mochte; sie ware daun noch eine der besseren unter seinen Sequenzeu. Vgl. Vorwort dieses Baudes, S. 7. f.

331. De sancto Vincentio.

1 a. Rosa fide firma crescit, 1 b. Flos bic vernaas non marces- Olim candens nunc rubescit cit, Inclitus Viucentius. Sed, quod mirum est, virescit In igne frequentius.

2a. Hic levita sublimatur 2 b. Splendet tunc ex aere murus Et.quodcandens vernabatur, leremias, lapis durus Testis est Valerius. NuUis cedens ictibus.

3a. Dacianus terret verbis, 3 b. Superare fidem credit, Diris poenis et acerbis Dum carnem sed non cor Fixum tide fortiter; laedit, Haerens Christo iugiter. ;

— 301 —

4 a. Ossa sancti denudantur, 4 b. At torquetur Dacianus Pulmo, iecur reserantur, Et tortorum fessa manus Sed gaudet in omnibus Plus, quam martj r ungui- bus.

b a. Igni post baec iudicatns, 5 b. „Quid tardatis?" vadens ait, Pugil fortis non moratus Non est tractus, immo trahit Raptus ex eculeo: Tortores patibulo,

6 a. Ferrum candens ultroscandit 6 b. Mordax sal in carnes furit, Et ad Deum manus pandit Ossa candens ignis urit, Orans voce libera; Ardent fusa viscera.

7a. Cor abhorret haec videre; 7 b. Tortor victus dente stridet,

lesu, nostri miserere, Quisque pius flet, qui videt, Qui nequimus sustinere Solus martjr pie ridet Verbum vento mollius. In tot poenis positus.

8 a. Post haec carcer reseratnr. 8 b. Lectus mollis praeparatur, Locus taeter illustratur In quo sanctus collocatur, Demum a tortoribus. Ne multetur amplins.

9 a. lacet corpus concrematum, 9b. Qui sic videt cruciatum Pectus patet laceratam, Et pro se transfiguratum, Sed redemptor omnium, Fit tunc refrigeriuni.

10 a. Nam, qui certat in agone, 10 b. Finem facis de dolore, Coronatur, lesu bone, Ponis metam in iabore Pro te tradens spiritum. Dans athletae bravium.

11 a. Vivens ignem superavit, 11 b. Nos hunc mundum det cal- Funus mare transnatavit care, Intactum a canibus. Hostem, carnem superare Deus eius precibus.

Sequent. ms. Praedicatorum saec. 15. Cod. Stuttgardien. Ib 49. 4b,

2 fassassa manus. — 8 b, 3 multatur. — 9b, 2 1. transverberatum?

332. De S8. Vincentio, Sabina, Christete.

1. Congaudeat hodie tidelium caterva,

2a. Digne sanctorum 2 b. Vincentii, recolendo martyrura Sabinae et Christetae veneranda sollemnia.

3a. Qui sequentes Christi 3b, Cuius roborati vestigia et gratia mandi huias martyrio contempserunt gaudia: tradiderunt corpora. ;

— 302 —

4a. ludicis imperia 4b. Trahitur ad idola Daciani pessima plebs Cliristi libatura, audiuntur per tota qui non tiectunt genua, Hispaniae climata. trucidantur capita.

5 a. Aiii cruciantur 5b. Quibusdam patescunt per diversa macerata dire tormentorum atque disrumpuntnr genera viscera,

6a. Haec pro Ciiristi gratia 6b. Non sunt tamen haec digna patiuntur martyria certe illa pretiosa, . ciiristianoruni agraina. qua coronnntur, gloria.

7 a. Sed eculei 7 b. Haec sustulerunt patibula. laetitia tormentis cunctis, Vincentius, ut ferunt. graviora, Sabina et Christeta.

8. Quornm post haec dignisiraa humo deponuntur coipora minutira flagellis laniata.

Miss. Abulense imp. Salmanticae 1510.

333. De sancto Wandelino

1 a. Gloriosus Ib Gloriosi devote in sanctis Deus sancti Wandalini festum Adoratur, lunovatur.

2a. Hic a pueritia 2b. Deo, domans vitia, Scotus cum laetitia Caelica militia Famuiatur Confortatur.

3a. Caritatis tioribus 3b. Servivit pecoribus, Et virtutum moribus Ut David, laboribus, Adornatur. Sic narratur.

4 a. Vitam eremiticam 4b. In Zebennae loculo Duxit et politicam Herbis, aquae poculo Amplexatur. Sustentatur.

5a. Visum est miraculis, 5 b. lunctus est caelestibus, Latro hic non iacnlis Patet hoc hic testibus Nec praedatur faculis, Magnis, nam de pestibas Gloriatur. Plebs curatur. ; ;

— 303 —

6 a. Nos, 0 Wandaline, 6b. Nobis, Wandaliue. Peccatis non sine Regnum sine tine, Dari ruinae, Fac, quod divine Quo tristatur. Largiatur.

Miss. Trevirense imp. |Basileae?] 1487. A. — Miss. Trevirense imp. Colouiae 1498. B. — Miss. Trevireuse imp. Conflueutiae 1547. C. — 11). 2 Wandelini (und so immer) C. — Ib, 2 cum sancti ABC. — Melodie uatiir- licli : Laetabundus.

334. !'e s. Wernhero Wesaliensi.

1 a. Wernhere, flos florentium 1 b. Inter rosas purpuratas, Et inter spinas lilium, Rubicatas, constellatas Dulcis et amabilis, Virgo delectabilis.

2 a. Nostra te laudat contio 2 b. Atteude nunc de superis Et humili consortio Et supplica pro miseris, Tibi nielos canimus Hyniniter qui psallimus.

3 a. Nunc laetanter iubilemus 3 b. Dum victoriosum triumphan- Et decenter exsultemus tem, Speciali gaudio, Ab amara morte resurgentem Colimus tripudio.

4a. Uerbum caro te dilexit, 4b. Supra pensus flagellaris. Secum passum te protexit Cultro carne persulcaris Singulari gratia. Triduana spacia

5 a. Dant scissuras et puncturas 5 b. Os nmtescit, unda crescit, Tibi summe profuturas Martyr morteni sic capescit, Furens plcbs ludaica; Concordat vox Isaica.

6a. Carne Christi pabulatus 6 b. Trucidant corpus mysticum, Victimatur reobiatus Dum missum esr verificum Pro Christi sacramento Cum vario tormento.

7 a. 0 Christe, rex piissime, 7 b. Regi vivens immortali, Wernherus tecum tempore Sorte valde inaequali Moritur doloribus, Suis a tortoribus.

8a. Est illi vitae gloria, 8 b. Dedit illa mors perpessa Sed aeva his tristitia Vitam veram, ut concessa Nullaque piacula; Declarant miracula.

9 a. Illuminantur visui, 9b. Dicunt, claudiaequecurrunt, Surdi dantur auditui, Resuscitati concinunt Mutique AUehiia Mortuique AUeluia. — 304 —

10 a. Illa quaecunqae singula 10 b. Tibi, auctori oninium, Pariter atque omnia Virgini atque virginum Et multa his similia Humili consonantia Resonant AUeluia. Pangimus Alleluia.

1 1 a. Mariae ob memoriam llb. Et tui sancti niartyris Tuanique reverentiam Wernhen atque virginis Haec pia conseqaentia Praeciara pudicitia Personet Allehtia. Concrepet Alleluia.

12 a. Christe lesu, piissime, 12b. Maria, splendor gratiae, Te aiioramus intinie, Solis mater iustitiae Tu nos duc, tu miserere, Et fons misericordiae, Bona alta da videre Perduc ad thronum glo- Laetanter, Alleluia. riae Laetanter, AUeluia.

Passion. ms. Wesaliae Superioris anni 1429. Cod. Treviren. 1139. — 4a, 2 Tecum. — 12 a, 4 Tu Viona. — Melodie oSfenbar: Lauda Sion; dem- nach ist die Dichtung auch sicher eine Sequenz. — Akrostichon: „Winandus doctor edidit."

335. De s. Wernhero Wesaliensi.

la. Benedictus es Domine, 1 b. Quem ludaei tradiderunt Qui coronara victoriae Flageilatum, occiderunt Tribuisti puero, Suspensum eculeo.

2 a. His et per orbem cognitis 2 b. Possessor alti spiritus Ingentibus niiracalis Nunc regnat in caelestibus Post mortem sanctissimam Per tidem rectissimam.

3 a. Hic perlustrans terrestria 3 b. Caecis refundens lumina Multa patrat miracuia Mutisque verba perdita In hac valle miseriae, Per te, patrem clementiae.

4a. Daemones eiciuntur, 4b. Anditus surdis redditur, Leprosi [quoque] mundantnr Si quid devote petitur, Per te, sancta trinitas. 0 gloriosa unitas.

5 a. Eia martyr, nos agnosce, 5 b. Ut consortes tuae sortis Libro vitae nos deposce Et a poenis et a portis Cnm electis inseri, Eruamur inferi.

Passion. ms. Wesaliae Superioris anni 1429. Cod. Treviren. 1139. — In einem Officium mit poetischen Teilen als AA ad Noct. et Laud. Wahrend die AA der 1. Vesper dieses ( )fficiums einem Hymnus entlehnt sind, scheinen diese eine Sequenz zu bilden, u. z. wohl auf die Melodie Gaude Sion quod egressus, welcher Str. -5 entlehnt ist. Dann ist aber die Sequenz nicbt so ist vollstandig. Ist sie vollstandig, Mel. : Uodiernae lux diei. IV. COMMUNE SANCTORUM.

Blume, Sequentiae loeditae. VIII. 20 ; ;

336. In Festo Reliqiiiaram.

1 a. Pretiosi sancti Dei, 1 b. Date nobis iu vestraram Quorum colit lux diei Celebri reliquiarum Praesentis soUemnia, Gaudere memoria.

2 a. lerusalem vos caelestis 2 b. Bases fide confirmati, In structura bases estis, Stilus per spem elevati, Stilus, epistilia Pars est amor tertia.

3 a. Praefulgentes margaritae, 3 b. Vos inscripti libro vitae, Tot pressuris expolitae Verae viti nos unite, Digna fertis praemia. Per quam vivunt omnia.

4a. Flores verni, vos electi, 4b. Dukis odor unguentornm, Lapides in sunima secti Dulcis sapor pigmentorum, Sion aedificia, Caelica ceilaria.

5a. Nos Aegypto constituti Hoc in solo nos salvetis Mereamur esse tuti Et cum Christo nobis detis Vestra per suflfragia; Angelorum gaudia.

Miss. ms. Scarense saec. 15. Cod. Upsalen. C 427. A. — Grad. [Suecicutn] imp. Lubecae 149*. B. — 4a, 1 electi fehlt A. — 4a, 2 in rima secti B. — Melodie wahrscheinlich: Hodiernae lux diei. — Cfr. Klemraing III, p. 181 sq.

337. De sanctis Apostolis.

1. Assit nobis semper coetus apostolicus,

2a. Qni mentes sursum nostras 2 b. Amotis inde cunctis erigat ad caelestia, vitiis deprimentibus.

3a. 0 cives caeli, 3b. lUuminate orbis laminaria, corda nostra, quaesumus. 20* ;

— 308 —

4a. Christi praerones 4b. Defendite Christi senatoresque sanctam, quam caelestis patriae, fundastis, ecclesiam.

5 a. Qui revocastis Domino 5 b. Per vos convertantur, qui a orbis regna rebellantia, Christo secesserunt popnli.

6 a. Solvite 6 b. Caelique hodie a peccati vinoulo portas reserate cunctis, qui a vestra colentes sollemnia, vobis petunt bcneficia.

7 a. Apostoli Dei, 7 b. In omnem terram vesier de vobis devenit prophetae sancti sonus, et verba vatitinati sunt resonant in mundi inclita finibus.

8 a. Non vos principes 8 b. Immo gaudentes mundi terrere possunt pro Christo pati digni minis, tormentis pergitis coram atrocibus; iudieibns.

9 a. Pro lesu 9b. Et viam vera tide vitam per artam ipsum sequi dedistis propriam, gloriamini. lOa. Sic verae viti 10 b. Totius mundi coniuncti ad Christi palmites fructum cuUam vos adu- dedistis plurimum. nastis idolatras.

11 a. Ergo nos llb. Amici supplicantes semper prote- Dei, uos sibi amicos vestris gatis, precibus constitnite. spiritus saucti vascula.

12a. Praecepta 12 b. ludices vtstra, caritatem, fidem sacculi, in fine mundi ut sequi possimus, inter oves nobis a Christo pro nobis locum praestetis, ne impetrate gratiam. damnemur cum impiis,

13. Sed vobiscnm regnemus in caelis.

Sequent. ms. Praedicat. s. Spiritus de Seni.s, anni 1561. Cod. Casanaten. s. u. Mit Melodie: Occidentana. — Abschritt vom Rev. H. M. Bannister. — 309 —

338. De sanctis Evangelistis.

1 a. Quadriforniis animalis, Ib. lohannes, vir virgiualis Per quod datur lex regalis, Et avis imperialis, Prosa laudes personet. Verbi partum intonet,

2 a. Sinu recubat Messiae 2 b. A Christo vocatur pie Custos virginis Mariae, Posi arcana prophetiae, Forma contemplantium. Post ferens incendiuni.

3 a. Humano vultu Matthaeus, 3b. Lucri hic telonareus Ex quibus fit homo-Deus, Liquit statura, unde reus, Descendendo texuit. Cum Ciiristus admonuit.

4a. Lucas bovinis loquelis 4 b. Chribtum reducit in caelis Virginis et Gabrielis Et levitae mactat telis Spargit sacra famina; Pauli scribens carmina.

5a. Leo Marcus 5 b, Currus vester, rugit nobiliter, qui quadriformiter Cbristus surgit, Rotat, ferat [vivitj agiliter, nos sursum leviter Infernum reserans. A mundo liberans.

Miss. ms. Augustinum anni 133L Cod. Tolosan. 93. — 2a, 1 Cinu. 3b, 1 Luctis hiartholomaeus. — 4a, 3 Virgit sacra femina.

339. De sanctis Evangclistis.

1 a. Adoretur ille Deus, 1 b. Quorum formas aquilina, Quem lohannes, quem Mat- Homo, bos et leonina Ihaeus, Per figuras indicant. Lucas, Marrus praedicant;

2 a, Actus, dicta, signa Christi, 2b, Taurus notat passionem,

Vitam, mortem scribuat isti Leo resurrectionem •, Speciali gratia: Haec sunt specialia. Aquila de numine Idem fons, sed rivuli Et homo de homine Diversi, dum singuli Tractant evangelia-, Quaedara dicunt propria.

3a. Arcet, fugat daemones 3b. Sanat, docet, reficit Per diversos canones Doctrina, quos afficit Eadem materia; Quaeque pestis varia.

4 a, Dum caelorum sonat caelis, 4b. Dulcis sonus, dulcis nota, Quattuor Ezechielis Notat rotae raixta rota Cantant animalia; Fidei mysteria. ;

— 310 -

5a. Supra legis documentum 5b. Quae nos pane pascit eo, Eliquatur hinc frumentum, Qno pascuntur isti: leo, Unde fluit siniila, Homo, bos et aquila,

6a. Astant isti circa tlironum 6b. Quorum verbum nos conducat Haurientes verbum bonum In salutem et perducat Verbi sapientia. Ad aetema gaudia.

Miss. Morineuse imp. Rotomagi 1516. A. — Miss. Morinense imp. Parisiis 1518 B. — Miss. Moriueuse imp Rotomagi 1523 C.

340. De uno Martvre.

1 a. Laudem dicat chorus iste 1 b. In hac die nostris festis Tibi, pater, tibi, Christe, Assis, et hic tuus testis, Tibi, bancte spiritus. Inter sanctos inclitus.

2a. Hic aetate iam crescente 2 b. Praedicavit cum virtute Sanctus verbis, sanctus mente, Nullum timens semper tute Sanctus in operibus Fidem infidelibus.

3a. Fustes sprevit vir insignis, 3 b. In quem tortor quo plus saevit, Fameni, sitim, aestum ignis, Plus tormenta cuncta sprevit Ferrum et supplicia. Martyris constantia.

4a. Hunc pro vera Christi fide 4 b. Cunctis spretis poenis raortis Morti tradnnt homicidae Caelum intrat miles fortis Sic transit ad gaudia. Cum summa victoria.

5 a. Miles Christi gloriose, 5 b. Ut post cursum huius vitae Concordantes isti prosae Nos coronet Christus, qui te Christo reconcilia, Sua repkt gloria.

Miss. Morinense imp. Rotomagi 1516. A. — Miss. Morinense imp. Parisiis 1518.15. — Miss. Morinense imp. Rotomagi 1523 C. — 2b, 2 seinper vitae AB.

341. De niio Martyre.

1. Hodiernae

2 a. Sanctissima 2b. Mente pia diei praeconia resonet ecclesia.

3 a. Martyris huius 3b, Qui Christi sequens collaudetur vestigia palma beata, sacratissima

4a. Fortis, intrepidus Eius pro nomine Christi gessit ce ^Sfi MEQ/^^j^^w^ passus supplicia.

6T. MICHAEL-e COLLtGE ;

5a. Cuncta vincens noxia 5b. Necnon (et) glorificatus (pro)meruit victoriam caeli scandit patriam.

6a. Cuius petentes vera 6b. Deus, benigne nostri suffragia miserere

dicamus Deo : parcens debita

7. Mitis et nos iustifica (dans aeterna gaudia).

Miss. ms. Praedicatoriim Lugdunensium saec. 14. Cod. Oapit. Lugdunen. A H. A. — Miss. Lugdunense imp. Lugduni 1500. B. — Miss. Lugdunense imp. Lugduni 1610. C. — Miss. Lugdunense imp. Lugduni 1530. D. — Miss. Lugdunense imp. Lugduni 1556. E. — Melodie ist offenbar: „Stans a longe". (Anal. Hymn. VII, Nr. 231.) Daselbst sind 2 Fassungen der Stammsequenz mitgeteilt; die zweite bildete derart die Vorlage fiir vorstehende Sequenz, dafs von Str. 5a an fast wortlich alles entlehnt wurde. Die Vor- lage schliefst mit „Mitis et nos iustifica" ; daher erscheint 7, 2 als ungehoriger Zusatz, zumal alle die zahlreichen Sequenzen nach dem Schema „Stans a longe" in der Schlufsklausel nur 8 Silben aufweisen.

342. De nno Martyre.

1 a. lucundetur ex affectu 1 b. Laudes Christo decantando Chorus noster in conspectu Martyremque coUaudando Summae caeli curiae, Triumphantem hodie.

2 a. Yitara perdens conservavit 2 b. Vitiorum triumphator In hoc mundo nec servavit, Mortis factus est amator, Ne servatam perderet; Ut per mortem vinceret.

3a. Calicem tormenti bibens, 3b. Corde tibi mancipato Quem donasti, Christe, libens Corporeque subiugato Pro te vitam reddidit. Vitam superaddidit.

4 a. Mundo carum liquit fenus 4 b. Sic linquuntur universa Sanctitatis sensu plenus, Nil possesso, dum detersa Nec huius spe trabitur Spe fruendi vivitur.

5a. Martyr, pro quo decertasti 5b. Ut transcurso vitae mari Et quo duce triumphasti, Mereamur collaetari Nobis placa precibus, Sacris caeli civibus.

Miss. ms. Upsalense saec. 15. Cod. Upsalen. C 420. A. — Miss. ms. Scarense saec. 15. Cod. Upsalen. C 427. B. — Miss. Upsalense imp. absque [ca 1487J. C. — Miss. Upsalense imp. Basileae 1513. D. — Miss. Stregnense imp. Lubecae 1487. E. — Miss. Lundense imp. Parisiis 1514. F. — Ib, 1 Laudes Deo CD. — 2a, 1 consecravit A. — 2a, 2 fehlt A. — 2a, 3 Nec A. — 3a, 3 Per F. — 4b, 1 Hinc CDE. — 4b, 2 nil detersa CD; nam detersa EF. — 4b, 3 fruenda vincitur A. — Cfr. Klemming lU, p. 176 sq; dort aus C. — Melodie wohl: Hodiernae lux diei. ;

— 312 —

343. De ono Martyre.

1 a. Laus tuorum, lesu Christe, 1 b. Collaudandus es, rex bone, Te coUaudat chorus iste, Tuo viucens in tiroue-, Dum tui nunc agonistae Tiro forlis in agone Recolit victoriam, Laudem profert regiam.

2 a, Victus, vigor hnias viri, 2 b. Te cognoscens salvatorem Vitae, mortis actus miri Propter te fudit cruorem Ipsum probant insigmri Mundipompam, raundiflorera, Terrae, caeli gloria. Mandi spernens omnia.

3a. Martyrem hunc veneremur, 3 b. Sic agamus vitae carsura, Ut ipsius adiuvemur Ut ipsius post excursnm Et a malis liberemur CoUocemur omnes sursum Gloriosis precibus. In caelomm sedibus.

Grad. [SuecicumJ imp. Lubecae 149*. — Cfr. Klemming III, p. 177 sq. — Melodie naturlich: ,Verbum bonum."

344. De sanctis Martyribns.

1 a. Digna rectos 1 b. Quos vocavit, Ac electos Snblimavit Condecet laudatio, Domini dignatio.

2a. Hic sanctorum 2 b. Quorum grata Patronorum Et optata Praeminent praeconia, Nobis est praesentia.

3a. Hi victores 3 b. Landat gesta, Post labores Colit festa Caeli regnant regia. Militans ecclesia.

4a. Advocati 4b. Ad timorem Nobis dati Et amorem Coram Deo advocant, Nos per sigua provocant.

5 a. Snnt dolorum, 5 b. Magni duces Snnt langnorum Hostes truces Spiritales medici Removent a patria; Vitae normam, Cives laetos Momm formam Ac qnietos Veri docent ethici. Mira fovent gratia.

6a. Plebs devota 6b. Fert optata Fovet vota Bona data Pro sole, pro pluvia, Horum per snffragia. — 313 —

7a. Agnns Dei, 7b. In istorura Dator spei, Nos instorum Munda nos a maculis, Loca tabernaculis.

Miss. ms. S. Mariae in Capitolio saec, '''/15. Cod. s. Mariae in Capitolio Colonien. s. n. A. — Grad. ras. S. Mariae in Capitolio saec. 16. in. Cod. S. Mariae in Capitolio Colonien. s. n. B. — 2a, 3 Praeminet AB. — 3a, 1 lictores AB. — Melodie wohl: O beata beatorura.

345. De sanctis Slartyribns.

1 a. Te martyres candidati 1 b. In bac die qui recepti Laude nunquum fatisati Sunt in caelum et erepti Semper laudant, Domine, De muiidi voragine.

2a. In dnello duplici 2 b. Corde stantes simplici Gaudent sibi subici Nunquam possunt deici Mundum et daemonia Neque per supplicia In dupla victoria. Nec per ulla vitia.

3a. Dum tormenta sunt perpessi, 3 b. Carceribus niancipati Nunquani poenis erant fessi, Sunt gladiis decoUati Semper Christum sunt con- Et in caelis coronati fessi Virginura aureola. Respuentes idola.

4a. Sunt in caelis et laetantur, 4 b. Per quos Christum depre- Deum vident et mirantur caraur, IVIiranda laetitia Quod nos, hic qui congregamur, Et videndo safiantur In Dei praesentia Dei satis gloria. Vera vita perfruamur Dicentes Alleluia.

Miss. Morineuse imp. Rotomagi 1516. A. — Miss. Morinene imp. Parisiis 1518. B. — Miss. Morinense imp. Rotomagi 1523. C.

346. De uno Confessore.

1. Eia, fratres araati, vox nostra sonet Alleluia.

2a. Laudare Dominum nostrum 2b. Qui cuncta visibilia

nunc decet [atquej in saecula ; fecit et invisibilia,

3a. Caelum, terram, maria 3 b. Exercetque propria et quae sunt cuncta in semper in his pia eis condita. gubernacula. ; •

— 314 —

4a. iDtendat nunc cantica 4b. (juae nos ad praeconia vocum atque sensuum canimus confessoris officia, magnifica.

5a. Nunc ergo, sancte 5b. Postulat omnis N. N., vocis organa haec tibi plebs subdita, sanctissime nostra consoaa ui ucL iiusericuriiiai considera, largissima quae tibi canimns per tua nos salvet debita merita,

6a. Tollens omnia 0 D, ila., qnae suni graia nobis crimina. sibi, faciat peccata simul nos operari et levia, per saecnla.

7a. Nec ulfra horribilia 7b. Sed sancta servent agmina temptamenta nos per saecla nos valeant angeiicd. ad perversa inter ista daemonica multimoda contorquere itinera; istius aevi pericla.

8a. Ut mereamur 8b. Mox ista vita ad aethra tinita. scandere lucida regna felicia.

9a. In quibus es tu modo regnans 9b. Vestitus angelica stola. cum sancta gloria, ornatus corona

10. Gemmis perlncida.

Miss. ms. S. Stephani Bisuntini saec. 11. ex. Cod. Bisuntin. 71. — 1, 1 aroate. — 4a, 2 vocum et. — 5b, 1 Expostulat. — 7 a, 6 contorquere sua itinera. — 9a, 1 regnans fehlt.

347. De nno Confessore.

1 a, Unirersalis hodie 1 b. Pro sando, cuius gaudeat annua ecclesia sollerania

2a. Recolit omnis 2b. Meritis cnius Christi militia, nos ad caelestia,

3a. Christe, perducas, 3b. Ne pro peccatis ubi sunt damnemur vera gaudia. in miseria; ; ; !

— 315 —

4a. Sed nobis a te 4b. Ut cum angelis detar taa venia, laetemur in gloria.

5a. 0 caritas, 5b. 0 largitas,

a c. 0 pietas Nos deduc in aeterna laetitia.

Miss. ms. S. Amandi Elnonensis saec. 14. Cod. Valentianen. 111. — Melodie: Inviolata.

348. De uno Confessore

1 a. Isti sancto confessori Ib In liac die, quando sursum Angelorum sancti chori Fuit post hunc vitae cursum Occurrerunt obviam Assnmptus ad gloriam.

2a. Hic ab omni carus gente, 2 a. In quem mansit Elisaei Sanctus verbis, sanctus mente, Piaedicando verbum Dei Sanctus ab infantia; Spiritus et gratia.

3 a. Hic in omni soa vita 3b. Desperantes confortabat Vixit sicut eremita, Et errantes revocabat Pater abstinentiae Ad viam iustitiae.

4a. Pastorale pastor bonus 4b. Gregem Dei bene pavit Sed invite sumpsit onus Et aegrotos liberavit Honoris impatiens; Daemones eiciens.

5 a. Morbos pellens et languores, 5b. Sic componens suos mores Laudes spernens et lionores, Ad caelestes vadit fores Tendens ad caelestia, Intrans cum laetitia.

6 a. Te precamur, pastor bone, 6 b. Et mundemur a peccatis Actus nostros sic compone, Et vivamus cum beatis Quod spernamus vitia In caelesti patria.

Miss. Morinense imp. Rotomagi 1.516. A. — Miss. Morinense imp. Parisiis 1-518. B. — Miss. Morinense imp. Rotomagi 1523. C. — 3b, 3 Ad vitam A.

349. De mio Confessore.

1 a. Felix vixit hic confessor, 1 b. Imitator Christi ducis Verbo, vita fit professor Memor fuit eius crucis Christianae fidei; Cruorisque rosei.

2a. Voluptates abdicavit, 2b. leiunavit et oravit Camem suam castigavit Et in cruce se mactavit Per iuge martyrium Vivura sacrificium.

r ;

— 316 —

3a. Armis lucis se munivit, 3b. Mente florem mundi sprevit, Fide fraudes bostis trivit, Pietate motus tlevit

Roboravil brachium •, Proximorum vitium.

4a. Castus, prudens sic vivebat, 4b. Civis factus supernorum (^>uod dissolvi cupiebal Regera cernit angelorum Relinquendo saeculum; Gustans vitae poculum.

5a. Salve, fortis Christi miles, 5b. lesu Cliriste, nos confortes Roga regem, quod nos viles Eius prece, quod consortes E.xpurget a sordibus. Simus caeli civibus.

Mi.ss. ms. Scaren.se saec. 15. Cod. Upsalen. C. 427. A. — Mis.s. Streg- nense imp. Lubecae 1487. B. — 5 a, 3 Expurgat AB. — Ofr. Kleraming' 111, p. 173 sq.

35U. De nno Confessore.

la. Laetabundo eordis ore 1 b. Sanctus hic cuius amore Psallat cliorus in honore Fastum mundi suo flore Regis regum incliti, Flocci pendit sterili.

2a. Mente pura, voce, voto 2b. Yerbo, vita collaudando Conversando, corde toto Deum seque conforraando Semper in caelestibus Suramis caeli civibus.

3 a. Martyr corpus castigando, 3b. Vita vivens lesu Christi Carnem suam macerando Hunc secutus, quare sisti Hostem stravit pedibus. Caeli debet sedibus.

4a. Hic talentum sibi datum 4b. Audit „Euge, serve bone", Reportavit duplicatum, Data plena ratione Nou ceians sudario. Caeli thesaurario.

5 a. Hic fidelis, prudens verna 5 b. Inter coetus prophetarum Aula gaudet in superna Melos andit is chordarum Pro mensura tritici; Organi Davidici.

6a. Ergo, pater et patrone, 6b. Fac, ut data ratione Sis defensor in agone Fiat praemium coronae Tuo consolamine, Mortis in examiue.

Grad ms. Murense anni 1532. Cod. Aarovien. M 5 fol. m. Ib, 3 pendet. — Cfr. Werner, Roman. Forschungen IV, 505.

351. In Festo nnins Sancti.

1 a. Mente pura iubilemus, 2 b. Nam sauctorum vita. fratres, Voce clara resonemus Nos accendit tantos patres Huius sancti gloriam; Sequi per iustitiam. ;

— 317 —

2 a. Sanctns hic in parilate, 2b. Mundum spernens , carnem Fide, spe et caritate frenans, Trinitatem coluit, Inimicum sic refrenans Possidet, quod voluit.

3a. Nam in caelis nunc beatus 3b. Quemcontemplansiucundatur, Prinia stola iam dotatus Omni bono sic dotatur, Regem cernit gloriae, Expers est miseriae.

4a. Ergo, fratres, teneamus 4 b. Ut in caelo colloceraur, Viam huius, quem laudamus Cum de mundo educemur lubilando vocibus, Eius sanctis precibus.

Cantion. niB. S. Mariae Urani saec. 14. Cod. Classen. 129. 5. H. — Uberschrift: „Sequentia".

352. l»e nno Abbate et Confessore.

1 a. Lans iucunda, laus sollennis, 1 b. A quo sanctus hic fidelis Laus praeclara, laus perennis Laetabundus est in caelis Detur regi gloriae, Sublimatus hodie.

2 a In timore Dei lixus 2b. Gregem suum bene rexit, Super ipsnm est innixus Pro quo Deus hunc provexit Amore caelestium Ad caeli palatium.

3a. Legi parens bic divinae 8 b. Per hoc salis condimeutum Regulari disciplinae Suae domus fundamentum Se suosque subdidit; Supra petram condidit.

4 b. Morbos curans et languores 4b. Qui pro nobis deprecetur, Sublimatus ad honores Ut per ipsum nobis detur Migrat ad caelestia. Peccatorum venia.

Miss. Morinense imp. Rotomag^i 151H. A. — Miss. Morinense imp. Parisiis 1518. B. — Miss. Morinense imp. Rotomagi 1523 C.

353. De sanctis Confessorihns.

1. Vitam petiit beatus Helias

2 a. Puro mentis voto caeli 2b. Solotenus provolvendo esse datam sibi; datur oratio.

3a. Pervigil, ieiunans, 3b. Mundanae lubrica tremens tartarea huius despiciens pati pericla, vitae gaudia, — 318 —

4a. Ad te Deum, 4b. Atque tecum spectatorem mentiam, commanendo caelica praeelegit possidere saam stadium, contubernia.

5a. Horror, inquit, 5 b. Florigeras nullus erit ibi sedes ad ultimum, ignoratur ante Deura sed obtinent omne occidttum, cuncti caelicolae.

6a. Aulica cluendo 6 b. Albescentes stolae ornat laurea suavissime beata capita, colla decorant auro texta, apte laeva gemma expressa dextraque tua pretiosissima; parat sanctissima.

7a. Te magnificet 7 b. lusto remige gratanter tenentem agmen fideliura iuge imperium

8. Conregnando semper in aevum.

Trop. ms. Catanense saec. 12 Cod. Matriten. (Collectio Barbieri) s. n. — Mis.set-Weale II, p. 498. — 4a, 4 suura viaticuai. — 5b, 3 animae; eine Silbe zu wenig, und schwerlich congruierend mit cuncti caelicolae. —

6 b , j a. 4 scheint verderbt ; eine Silbe zu wenig. — 6 b, 5 1. dextra quae ?

354. De sanetis Confessoribns.

1 a. Verbura patris humanatum, 1 b. Cui chorus apostolorum, Ex mortuis suscitatum, Martyrum et confessorum, Super caelos elevatum Virginura et electorum Collaudet ecclesia; Assistit in gloria.

2a. Qui mundi regna vicerunt, 2 b. Qui terrena calcaverunt Qui stolas suas laverunt Et victores exstiterunt Et eas dealbaverunt Et in Christi meruerunt Agni sacro sanguine, Coronari nomine.

3a. Inter eos coronatur, 3 b. Supplicamus eius prece Cuius festura celebratur Sublevari nos a faece Et cum Christo gloriatur Et a peccatorunv nece lu caelesti curia. Ad caeli palatia.

Miss. ms. Praedicatorum Lugdunensiura saec. 14 Cod. Oapit. Lugdunen. A 6. A. — Mi.^is, Luffdunense imp. Lugduni 1500 B. — Miss. Lugdunense itnp. Lugduni 1510. C. — Miss. Lugdunense imp. Lugduni 15:30. D. — Miss. Lugdunense irap. Lugduni 1556. E. — Melodie natiirlich: Verbum b onu ra. ; ;

— 319 —

355. De s. Virgine Martyre.

1 a. Regnum iiiundi, non supernum, 1 b. Ut quiescant post iabores, Ut regnarent in aeternum, Spernuut plagas et tortores Reliquerunt virgines Et effundunt sanguines.

2 a. Ad tormenta sunt veloces 2b. Mori volunt sic pro Deo, Nec abhorrent tam feroces Ut revivant coram eo, Poenas et supplicia Per quem vivunt omnia.

3a. Trucidantur a tyraunis, 3 b. Fortes erant ante reges Cum sub paucis essent annis, Praedicando Christi leges Flecti tamen nequeunt; Sponte poenas subeunt.

4 a. Quaedani currunt ad ccrtamen 4 b. Quaedam vero sine rosa, Deferentes ad examen Alba tantum, sed formosa, Rosam atque lilium; Venit ad convivium.

5 a. Albae quaedam non rubescunt, 5b. Omnes pulchrae vel decorae, Neque tamen erubescunt Sed maiori tios cum rore Coram Dei tilio; Gaudet privilegio.

6 a. Omnes quidem sunt prudentes 6 b. Quaeque felix et beata Et quae rubent et albentes, Veste venit deaurata Nulla caret oleo; Cum ardenti cereo.

7. Ergo Christum exoremus, Ut cum illis conregnemus Et gaudentes exsultemus Sursum in empyreo.

Miss. Engolismense imp. Lugduni 1524. — 5b, 2 flos cum flore.

35(>. De sanctis Vidnis.

1 a. Electarum merita 1 b. Requirit per gratiam Recolit ecclesia Nos ad fidelitatem Suos salutaria Christi dans in gralia Docens vitae monita; Farailiaritatem.

2 a. Reliquit haec femina 2 b. Substravit cilicium, Carnis desideria, Tulit omne vitium, Cepit vestem lugubrem, Cui stillicidium Super caput cinerem. Venit per crucifixum.

3a. Ergo paenitentia, 3b. Cum benedictionis Altissimi filia, Hanc pane saturavit Virgo semper modesta, Et incorruptionis Ridens, soiaciosa, Potu refocillavit. ;

— 320 —

4a. De sanctorum germine 4b. Coepit et contexere Linnm delectabile Caritatis opere Et de agni vellere Vestem innocentiae, Lanam sibi quaerere Tinctam agni sangaine.

5 a. Indumentum sunt ei 5b. Quam et in caelestibus Decor et fortitudo, Portis opera eins Et cum sanctis ridebit Laudant, nam universas In die novissimo. Ipsa est supergressa.

Cuius intercessio Nos ab hoc exsilio Reddat Dei tilio.

Miss. Posnaniense imp. Cracoviae 1524. — 2b, 2 Pulit; statt Pepulit?

357. De sancta Virgine.

1 a. Hodierna lux sollennis 1 b. In qua chorus virginalis Nos ad gloriae perennis Ad psallendum specialis Invitat convivia, Celebrat sollerania.

2a. Gandiorum virgo mater, 2b. Quaeque virgo coilaetatur, Cuius filius est pater, Et in Christo gloriatur Habet privilegia Tota caeli curia.

Sa. Ave, virgo, cuius festum i b. Gerens vas illuminatum Sacrosanctum et honestum Oleuraque praeparatum Recolit ecclesia; Sponso gaudes obvia.

4 a. Iraprudenti non intrante 4 b. Sic ingressa caeli chorum Introisti currens ante, Rosas habes circa thorura,

Patrem sequens filia; Violas et lilia.

5a. Virgo prudens, virgo munda, 5 b. Emundatos nos commenda Peccatores nos emunda Sponso Christo ad habenda Ab omni spurcitia; Sempiterua gaudia.

Miss. Morinense irop. Rotomagi 1516. A. — Miss. Morinense imp. Parisiis 1518. B. — Miss. Morinense imp. Rotomagi 1523. C. — 3b, 3 gaudet! C. — 4b, 1 caeli quorum A. — Melodie sichtlich: Hodiernae lux diei.

358. De sanctis Virginibos.

1 a. Laetabundi iubilemus, 1 b. Matrem sponsi collaudemus Agno sponso decantemus Et virginura declareraus Ori, mente consona; Laudes voce resona. — 321 —

2 a. Agnes, agno viscerosa, 2 b, localia pretiosa Flos lilii, rubens rosa, Spernit ut dona lutosa Agni sponsa celebris, Cavens ab illecebris.

3 a. Katberina praevia 3b. Lucia, Caecilia Cuni summa scientia Eradicant vitia Confurtit doctores. Seminantes mores.

4a. Agatha, dulcoris stilla, 4b. Contempta praesenti vita Praeciditur in marailla, Margareta margarita Sed in caelo iubilat. Pretiosa rutilat.

5 a. Haec est Hester praeelecta, 5 b. Haec est Rachel praedilecta, Naaman fraude reiecta Fortis ut luditli efifecta In ipsum inferticit. Holofernem deicit.

6a. Ursula, Christo devota, 6 b. Barbara gente commota Ecclesiae non ignota In sangnine suo lota Cum suis sodalibus, Fulget in caelestibus.

7 a. Hae cura aliis sequentes 7 b. Nimio zelo ferventes Agnum sponsum, respuentes Tyrannosque conteranentes Corporales nuptias Et mortis angustias.

8 a. Laudes ergo virginibus 8 b. Ut pulsis culpae faecibus Cum Christo triumphautibus Cum ipsis in caelestibus Decantemus, Habitemus.

Miss. Lausannense imp. Lausannae 1493. A. — Miss. Lausannense imp. Gebennae 1505. B. — Miss Lausannense im Lugdiini 15'22 C. — 8b, 2 Cum tehlt AB. — Melodie vielleicht: In caelesti ierarchia, um die Schlufsstrophe gekiirzt.

359. De sanctis Virginibus.

1 a. Virgo cborum virginum 1 b. Agnes et Caecilia, Maria post Dominum Duo caeli lilia, Ornat in caelestibus. Fulgent in ornatibus.

2a. Agatba sanctissima, 2 b. Katharina rutilat, Lucia consocia Margareta iubilat Participant gaudia. Sponso cum laetitia.

3 a. Clara clarens luce morum 3 b. Scholastica summi regis Claritate clariorum Et Christina cum collegis Micat mirabilium. Complectuntur soliuni.

4u. Dorothea gloriosa 4b. Kunegundis imperatrix Miserorum advocata Matrona fuit, sed virgo, In paradiso claret. Ob boc astra possidet. Bluine, Sequentiae Lueditae. VIII. 21 ;

5 a. Inter quinque sapientes 5b. Huius lumen claritatis Barbara est computata, Tenet sponsa summi regis Gertrndis , Sponsa sponsi unici. perenniter.

6a. Hospes vicem reddens piam 6b. Elisabeth caeli manna Marthani Christus et Mariam Cura beata sumit Anna, Stdla ditat gloriae. Flos etllux, via vitae.

7 a. Sic supernae mansionis 7b, Quibus tandem ut iungamur, Yirginibus et matronis Det huius, quam veneramur, Datur habitatio; Pia supplicatio.

Miss. ms. Voraviense saec. 14. Cod. Voravien. 92 (35). — 1 a, 1 chorus. — Ih, 3 in eaelestibus; cfr. la, 3. — 4a, 3 ])aradiso coruscat. — Str. 4 u. 5 vernachlassigen vollstiindig den sonst gewahrtcn Keim , sind also wohl ein spateres Einschiebsel. Dazu wiirde stimmen die Auf^abe Chevaliers (Rep. Hymnol. Nr. 21743), wonach in einem Franziskaner-Missale zu Vingtrinier die gleiche Sequenz aus nur 4 sechszeiligen und 2 vierzeiligen Strophen bestehen soll.

360. De sanctis Virginihus.

1 a. Rex ingressus in virgultum 1 b. luxta regem coUocatur Throno sedet regio, In stellato solio Cnius canit ante vultum Virgo, quae praedominatur Virginalis contio. Virginura coUegio,

2 a. Agnes agno desponsata, 2 b. Velut apis fructu grata, Novis arrhis subarrhata, Foris intus illibata, Bysso mundo decorata, Rosis vernis coronata Prima sponso iubilat. Caecilia rutilat.

3 a. Vas redundans oleo, 3b, Agatha cum cuneo Rore candens lacteo, Decantat virgineo: Trino dives aureo Mammas sanas habeo Gaudet Katharina. Sponsi medicina.

4 a. Lucia mirabilis, 4b. Clara clarens titulis, Columna non mobilis, Praepotens rairaculis, Turris invincibilis Indefessis modulis Cum sponso lactatur. Sponso modulatur.

5a. Margaretam imbuit 5 b. Nihil sibi nocuit Ros supercaelestis, Draconina pestis, Cuius vita cauduit Frui sponso meruit

Moribus honestis In aeternis festis.

a. Sponsae, 6 nos ad crimina 6 b. Ut sponsus et domina Curvat mundi restis, Tutos a funestis Fundite precamina Nos ducat ad agmina, Pro nobis molestis, Cum (juibus vos estis. : ;

— 323 —

Miss. ms. Aufrustinuni anni 1331. Cod. Tolosan. 93. A. — Oration. ms. Teg^irinum saec. 15. Clm. Monacen. 20124. B. — Prosar. ms. Caelestinorum (Guilelmi Lovell anni 1.572. Cod. Ambianen. 132. C. — la, 2 eedit A. —

1 b . 2 In caelesti C. — 1 b, 3 Virgo fehlt C. — 2 b, 1 apis fehlt C. — 2 b, 3 Rosis veris B. — 3b, 3 lu animas sanas A. — 4a, 2 Columna iramobilis B. — 4b, 2 Potens et B. — 5b, 2 Draconia C. — 6a, 1 ad agmina C; Sponso nos a crimine A. — 6a, 2 vestis C. — Statt der Strophen 5 u. 6 bietet B: 5a. Margareta sumrai regis 5b. Petronella et Christina Et Barbara cum collegis Luce raorum matutina Complectuntur soliura Micant mirabilium.

6 a. Hospes vicem reddens piara 6b. Elisabeth cum Ludmilla Marthara Christus et Mariam Hedwigisque necnon .\nna Stola ditat gloriae. Dotis fuJgent animae.

7 a. Sic supemae mansionis 7b. Quibus tandem ut iungamur, Virginibus et matronis Det huius, quani veneramur, Datur habitatio; Pia supplicatio.

Diese Strophen eind als spatere Zutat hinreichend erlienntlich , was ein Vergleich mit aen Strophen 3, 6 u. 7 der vorhergehenden Sequenz „Virgo chorura" bestiitigt. Im iibrigen vgl. man die Jungfrauen-Sequenzen in Anal. Hymn. XXXIV, Nr. 360 u. XXXVU, Nr. 345.

Nachtrage und Berichtigungeu.

1) Im Cod. Classen. 360 (s. Vorwort, S. 5 S.) ist die frag^liche Chiffre nicht durch „Adam" zu interpretieren ; dieselbe bezeichnet vielmehr, wie inich ein glucklicher Fund belehrte, einen Viktoriner, dessen Sequenzen, viel- fach in gekiirzter Fassung , vom Schreiber des Cod. Classensis in seine Prosensararalung aufgenommen wurdeu. Naheres hieriiber nebst mehreren Sequenzen jenes Viktoriners wird der nachste Sequenzenband bringen. — Statt „Sequentiarium Adami Gallo-Classensis" ist deranach „Sequentiarium Ravennatense" zu lesen, welche Bezeichnung in vorliegendem Bande von Nr. 154 an bereits eingefiihrt ist.

2) Das Tropar von Moissac (s. Vorwort, S. 9 ff.) ist inzwischen in den

Besitz der Bibl. Nationale zu Paris ubergegangen , und dementsprechend ist diese Quelle zu bezeichnen als: ,,Trop. et Prosar. ms. Moissiacense saec. "/12. Cod. Parisin. Nouv. acq. 1871." — Unser Freund H. M. Bannister hatte die Giite, den Text der Sequenzen einer Revision zu unterziehen. Auf Grund seiner Angaben verzeichne ich hier aufs neue die Differenzen des Textes der

Hs. von dem durch mieh vorgelegten Texte. Jene Lesarten , die als die hesseren in den Text aufzunehraen sind be/.w. Druckfehler ausmerzen, sind in Fettdruck gegeben. Ein Vergleich mit der Au.sgabe Daux' lafst feat- stellen, welche Lesefehler uud Lucken in dem daselbst gebotenen Texte sich vorfinden a) Za Nr. 20 — Die 3 ersten Strophen sind so zu gestalten:

1. Festus adest nobis dies colendus devota mentium cultura, 2a. In quo, reserata 2b. Laetus ad optata paradisi porta aeterna pascua grex almus subintrat gaudetque cum ipso cum pastore redemptore; 21* ;

— 324 —

3 a. Qui perpetua, morte 3 b. In quo salus hominum se redempta, atque vita gloria vivit alma: permanet sine meta.

Als Varianten sind zu verzeichnen: 2a, 1 In qua. — 2a, 1 sq. reserate paradisi porte (so von erster Hand spater korrigiert). — 3a, 1 „se" ; Vor ist von zweiter Hand eine Silbe ausradiert, aber nicht die zugehorige Note. b) Zu Nr. 2i. — Differenz der Handschritt: 4a, 3 fera. — 4b, 3 vincla. — 9b, 1 Que. — 10 a, 2 ist nach Bannister Parallelglied zu 10 a, 1 und 10 a, 3 zu 10 b, 1: mit lOb, 2 soU die Schlufsklausel beginnen. c) Zu Nr. 170. — Die Sequenz ist nachgetragen saec. '-'/is. Differenz der Handschrift: 5a, 2 landnui. — 5a, 5 „haec" ist nicht eine Ergiinzung, sondern steht in der Quelle. — 5b, 6 Inde. — 7b, 4 miserum cum. — 8a, 2 sq. nostra excusa. — 9b, 1 In aquilarum. — llb, 1 In te. d) Zu Nr. 171. — Ist Nachtrag saec. 12. — Differenzen: 1, 2 Deo aretusa. — 4a, 3 titaniaca. — 4b, 3 saecala. — 5b, 3 impie. — 6a, 3 frustra. — 6a, 4 sq. sacri cuncta — 6b, 3 sq. dehiscens quibus procella. — 7a, 4 Sancta. — 8a, 5 tibi laudi. — 8b, 7 fac habere. — 9 l'bi.

e) Zu Nr. 222. — Ist nachgetragen saec. '-/la. und zwar zweimal : fol.

Ib A; fol. 15 b B. — Variauten : 4a, 2 seu B. — 4b, 1 manent AB. — 5b, 2 posita AB. — 6a, 1 erga B. — 8a, 2 Aginna AB; so statt des sinnlosen nagmina". f) Zu Nr. 313. — Ist nachgetrageu saec. 12. — Varianten: 3b, 4 caesa. — 5a, 7 insita. — 9b, 5 Recludens. — 11 a, 2 pro te petit. g) Zu Nr 323. — Varianten: 4 b, 1 Natalitia. — 6a, 1 Incessanter steht nach Christo. — 8a, 2 laurea .scandit. — «b, 2 glorificat aeterna. 3) Das gedmckte Missale VOU Uz^S (s. Seite 97), das zu den grofsten Seltenheiten gehort, befindet sich , abgesehen von dem durch Misset-Weale bekannt geraachten Exemplare, auf dem Britischen Museum unter der Signatur I B 41877. 4) Den Text der Sequenz Nr. 11 aus dem Oration. ms. S. Trinitatis Vindocinensis saec. ''Vie. Cod. Mazarin. 511 habe ich nachtriiglich wieder- gefunden. Aufser der Variante 2b, 1 Et amore te ploravit ist beachtens- wert die Anderung der Strophen 8 — Schlufs, welche also lauten:

8a. O redemptor dulcissime, 8b. Fac nos mente suscitari Qui plorasti teuerrime Et post mortem gratulari Suscitando mortuum, Tecum in perpetuum.

9a. Hostes nobis .sunt infesti 9b. Cuncta nobis proeliantur, Et vertuntur dies festi Nam peccata dominantur, In luctuin miseriae; Sed da locum veniae.

10 a Aquam de petra dedisti 10 b. Propter aquae penuriam In deserto plebi tristi Plebs sitivit, nos etiam Moysi regimine Te sitimus, Domine.

lla. Diraitte nos huc paululum, 11 b. Percute mentis silicem, Ut plangamus pauperculum Ut reddamus tibi vicem Cor infectum graviter. Et fleamus pariter.

a. gratiam 12 Ua in praesenti 12 b. Et post vitam culpis lotis, Per lacrimae te poscenti Hoc precamur totis votis, Tuique memoriam. Dones nobis gloriam.

Diese Strophen sind 5 jene, welche im Cod. Oxonien. 14715 (Rawl. 7. 224) eine eigene „Oratio de eadem lacrima • bilden. Inhaltsiiberblick.

A. Realregister.

I. D e T e m p 0 r e. Nr. Seite 1 u. 2. De Adventu Domini 19

3. In Nativitate Domini 20 4. De dulcissimo Nomine Jesu 21 5—7. In Transfiguratione Domini 22 u. 23 8—10. De V Vulneribus Domini 24-27 11. De Lacrima Christi 27 12. De Nominibus Christi 28

13 u. 14. De sancta Cruce 29 1.5—23. In Resurrectione Domini 30—37 24. In Ascensione Domini' 38 25—29. In die Pentecoste 38—42 80. De sancto Spiritu 42

31 u. 32. De ss. TriDitate 44 33. De Corpore Christi 45 34. In Dedicatione Ecclesiae 45 35—37. Die Dominica 47—49

II. De Beata.

38—41. In Coneeptione BMV 53-56 42. In Nativitate BMV 57 43. In Praesentatione BMV 58 44—49. in Annuntiatione BMV 59—63 50—58. In Visitatione BMV 63—70 59—61. In Purificatione BMV 71 u. 72

62 u. 63. De Compassione BMV 73 u. 74 64—71. In Assumptione BMV 74—81 72. De V Gaudiis BMV 81 73—75. De Gaudiis BMV 82 u. 83 76. De Nomine BMV 84 77—148. De Beata MV 85—137 — 32(5 —

III. De Sanctis. Nr.

149 u. 150. De s. Achatio l4l u. 142

151 u. 1.52. De s. Aegidio 143 u. 144

1-5:^—156. De s. Agatha 14.5—147

157 u. 1.58. De s. Agnete 148 u. 149

159. De s. Albano 149

160. De 8. Albino 151

161. De s. Andrea 152

162—166. De s. Anna 152—155

167. De s. Annone 156

168 u. 169. De s. Ansgario 157 u. 1-58

170 n. 171. De s. Antonino 159—161

172 u. 173. De s. ApoUinare 162 u. 163

174—177. De s. Augustino 163—166

178. De s. Augiistino Zagrabiensi 167

179-181. De s. Barbara 168—171

182. De s. Bamaba 171

183 n. 184. De s. Bartholomaeo 172

1S.5 u. 186. De s. Benedicto 173 u. 174

187—189. De 8. Bemhardo 175—177

190 u. 191. De s. Birgitta 178 u. 179

192. De s. Botuido 180

193. De s. Brictio 181

194. De s. Brigida 182

195. De s. Brinnolpho 182

196 u. 197. De s. Caecilia 183 u. 184

198. De s. Caesario 184

199. De s. Christophoro 185

200 u. 201. De s. Clara 186 u. 187 202. De ss. Cosma et Damiano 188 203. De s. Cucuphate 189 204. De 8. Cuniberto 189 205. De 8. Cuthberto 190

206 u. 207. De s. David Abbate 191 u. 192 208—210. De s. Dionysio 193 u. 194

211. De s. Domnino 19,3 212. De s. Eligio 196 213. De s. Elisabeth 196 214. De 8. Erasmo |9g 215. De s. Erico jgg 216. De s. Eskillo I99 217. De s. Euchario 200 218. De ss. Ewaldis 201 219. De s. Eiuperio Baiocensi 202 220. De s. Exuperio Agaunensi 203 221. De ss. Fabiano et Sebastiano 204 — 327

Nr. Seite

222. De s. Kide 205

223. De s. Firmino Ucetiensi 206

224 u. 226. De s. Francisco 207 u. 209

225. De 8. Gatiano 208

227. De s. Genovefa 209

228. De s. Gerardo Broniensi 210

229-232. De s. Gertrude Nivellensi 211—213

233. De s. Gregorio Spoletauo 213

234. De s. Guillelmo Aquitaniae 214 235. De 8. Guillermo Bituricensi 214

236. De s. Helena Imp 216

237. De s. Helena Schedviensi 216

238 u. 239. De s. Henrico Upsalensi 217

240 u. 241. De s. Hieronymo 218 u 219

242. De s. Hilario 219

243 u. 244. De s. Hippolyto 220 u 221

245—247. De s. .Jacobo Maiore 222—234

248. De s. Ingride 224 249 u. 250. De ss. Innocentil)US 225 u. 226

251—254. De s. Johanne LJapt 226—229

255. De s. Johanne Bridlingtonen 231

256 u. 257. De s. Johanne Evang 231 u. 232

258. De s. JoLanne Chrysost 233

259. De s. Ivone 235

260. De s. Kanuto 236

261. De s. Karolo Magno 237

262—264. De s. Katharina 238 u. 239

265. De s. Katbarina Senensi 240

266. De s. Katharina Suecica 241

267. De s. Lamberto 242

268—270. De s. Laurentio 243—245

271. De s. Leonhardo 246

272. De s. Lucio 246

273 u. 274. De s. Ludovico Tolos 247 u. L'48

275. De s. Lupo Trecensi 248

276. De ss. Maccabaeis 249

277—279. De s. Magdalena 2.50 u. 251

280. De 8. Marco 252

281—283. De s. Margareta 252—2.54

284 u. 285. De s. Martha 255 u. 256

286—288. De s. Martino 257—259

289. De s. Mathia 260 290. De^s. Matthaeo 262

291. De s. Maurino 262

292 u. 293. De s. Mauritio 263 u. 264

294—298. De s. Nicolao 265—269 — 328 —

Ur. Seite

299. De B. Nicolao Lincopensi 270

300. De s. Odilia Hohenburgensi 271

301. De s. Odilia M 272

.302. De 8. Olavo 273

^O^ u. .304. De 8. Opportuna 274 u. 275

30.5 u. 306. De s. Pantaleone 276 u. 277 307. De ss. Patronis Sueciae 278

.308. De s. Paulino 279

309. De s. Paulo 280

310. In s. Pauli Conversione 281

311 u. 312. De ss. Petro et Paulo 282

313. De s. Petro ad Vincula 283

314. De s. Petro Caelestino 285 315. De ss. Philippo et Jacobo 286

316. De s. Quiriaco 286

317 u. 318. De s. Quirino 287 u. 288

319. De s. Roberto 289

320. De s. Severino 289

321 u. 322. De s. Sigfrido Vexon 290 u. 291

323. De s. Stephano 292 324 u. 325. De s. Sulpicio 293 u. 294

325 b. De s. Theodorito 295

.326. De 8. Thoma 295 327. De 8. Thoma Aquin 296

328 u. 329. De s. Thotna Cant 297 u. 298 330. De s. Torpete 299 331. De 8. Vincentio 300 332. De 88. Vincentio, t^abina, Christete 301 333. De 8. Wandelino 302

334 u. .335. De s. Wernhero 303 u. 304

IV. Coinmune Sanctorum.

336. De 88. Reliquiis ;-{07 .337. De ss. Apostolis 307 338 u. 339. De ss. Evangelistis 309 340—343. De uno Martyre 310—312 344 u. .345. De ss. Martyribus 312 u. 313 346—351. De uno Confessore 313—316 352. De uno Abbate 317 353 u. .354. De 8S. Confessoribus ' . . 317 n_ 313 355. De s. Virgine Martyre .319 356. De ss. Viduis 3ig 357. De una Virgine 320 358— 3G0. De ss. Virginibus 820—322 .

— 329 —

B. Verbalregister. Seito Sditd

Adest dies celebris . . . . 298 Ca.ritatis iaculR 224 Adest dies laetitiae . . . 282 CEstfi nia.t6r virgo Dei . • 106 Adest dips qua flriTiatiir . . 13S Ca^ti iTiira vis a.iDoris . . . 168

Adoretur ille Deus . . . 809 Celsa cedrus hysoppus 247 te Ad currunt o Maria . . 118 CelsaiD vox sonet 41

reg-i Aeterno ifloria . . . 196 C'h oro chordis plehs org3.iio , 184

Ageduiii i-lectus . ])opulus 29 Choruin hodie sa.nctoru[n . . . 252

Agrippina . . sancta gaude 189 Christe rex bone Domiue . . 30

Alleluia Aginiria tibi . . 226 1 C'hrist6 rcx re^um piissime 143 Altissimus adiutor .... 28 Christiiinfie iVIiir^Jiretrie . . . 2.54

Anofelo annuntiante . . 59 Christi baptistR . . . 226 Ante inunduni niundum scivit 191 146

( rprri Assit noliis semper coetus . 807 V^< liJlOi/^'iiristprt J^^i ^ilPlid^frlnriJ-lP . . . . 219

Audi nos rosa virginum . 121 ( VI tas Piitpfil n n M 294

Ave (.'hristum quae lactasti 1U3 CI

Ave decus angeloruni . . 79 Cl 3.YB. laude tu rm . 290

Ave dies mirifica .... . 80 Cla.ro vocis tripudio .... 175

flos . . 238 chorus . Ave Katharina | Tu Cleri Exsultans 239 | Avfi o pia 94 Ave Maria | Co€tus gaudens novae .... 285

Ave Maria virgo saiictissima . 127 Coetus noster laetus esto 217

Ave mater Deo digna . 152 Cole Cbristum mente totu 201

Ave mater vitae portus . . . 104 Collaudamus venerantes . 131 Ave Mathia caeli geniraa 260 Concordeiiius in hac die 286

Ave mundi florens rosa . . 188 Conditor almus sideruni . 134

Ave tnundi mater pia . . . 117 Confessorem sanctissimum 257 Aae pater Galliae .... 193 Confessorum flos coronae 291 Ave plena gratia .... 117 301

Ave rosa speciosa .... 104 Cong^audemus iubilemus . 63

Ave virgo felix Clara . . . 186 Con^audentes exsultenius 204

Ave virgo mater Dei . . . 111 Corda manibus leventur . . . 152

Ave virgo regia Quae . . 129 200 )

Ave virgo regia Regis . . 96 . . 91 | Deum sine vice maris

Ave virgo virgiiium | Ave lumen 105 56

virgo virginum saJu 5 Ave | Ave 75 Dies est memoriaHs .... 214 virgo virginum Mater Ave | 90 . . Diffna rectos | Ac electos 312 Benedicte dilecte .... 173 193

Benedictus es Domine . . 304 Doctor Thomas mundi lumen . 296 185 Caelica caterva psallat . . 292 lignum adoremus Dulces 27 Caeliea siderei 269 Dulce |

Dulcis Jesu raatris pater . . . 154 Caeli chorus esto gaudens . 180

Dulci vocc laudes Deo . . . 210 Caeli principi dulcibus . . 265

Caeli regem prosequentes 149 Ecce maofDUS presbyter . . , 217

Caeli sidus praeelectum . . 119 38

Caeli terrae cives gaudent . 245 Eia fratres amati 313

Caelum stillat nobis rorem . . 218 Eia fratres personemus . . , 147 21** — 330 —

Seit« Seita { Eia fratrcs psallitc- 198 Gesta virginis matris .... 120

^67 Glorietiir totus mundus . . 172 Eia plaude | Laiides .... 289 Gloriosae Brigidae .... 182 Eia vita veritas |

j Ei.i vox iucunditatis .... 221 Gloriosae virgini 130 109 Gloriosae Virginis Aagtliae 145 Electa et praeeleeta .... | Electarura merita 319 Gloriose Leonarde 246 Erumpat in laudilms .... 258 Glorioso Chrysostomo .... 233

. . . . 25.5 Gloriosus devote in sanctis .302 sincero ! Redundet Ex I

Exsultans in salutari .... 222 Gratulemur dulci prosa . . . 198

j

. . . 26.3 Exsultant angelorum chori . . 278 Gratuletur totiis inundus

Exsulteiit omnes parvuli . . . 225

Hac in die gloriemur . . 199 Felix mater ecclesia .... 137 sacrosancta . 31 Hac die | Deum Felix mundus ex caeli . . . 154 Haee dies praeclara .... 35 Felix vixit liic confessor . . . 315 Haec est dies digna .... 212 Festa dies et votiva .... 249 Haec est dies nimis .... 259 Festa dies oritur 248 Haec est dies nobis laeta . . 31 Festinemvis quidem vere ... 2.5 Haec est sancta sollemnitas . 74 Festum liicis hodiernae . . . 172 Helenae reginae laudes . . . 216 Festum paracleti omnis ... 39 Hoc festivitatis die .... 295 Festus adest nobis dies ... 34 Hodicnvae diev . | tianctissvma 310 Fide spe cor caritate .... 184 Hodiema hix sollemnis . . . 320 Firmini firniitas 20fi Hostiae sollemnis diem . . . 244 FIos ortus inter lilia .... 248

Fons hortorum es Maria . . . 109 lam in regno daritatis . . . 187 Formam morfalitatis obscuram 22 Imperator supernoruni . . . 142

Gaciaiii Turonlca 208 i Imperatrix angelorum .... 114

G;illia reniteat 214 { In eadem specie 22

Gaudeamus fratres mei . . . 110 In excelsis regum regi . . . 277

Gaudeat Hispania Totaque . 224 In senatu tuo Christe | .... 223

Gaude caelum et laetare. . . 54 Insistentes cantilenae .... 179 Oauile cac-luiii terra j)laude Insistentes \ Adest262 tuae laudi .... 100 Gaiide caelum terra plaude Nara 178 lohanni | devota mente .... 231

Gaude doctor spiritalis . . ' 219 Isti sancto confessori .... 315

felix . . . 156 Gaude Afrrippina lubar mundo geminatur . . . 282

Gaude felix et beata .... 289 lubilantes exsultant hodie . . 77 Gaude jjemma virginalis ... 93 lubilemus in hac die .... 111 Gaude rosa salns mundi ... 98 lubilemus salvatori 165

Gavide rutilans aurora . . . 155 lubilemus voto pari .... 286

Gaude salus . . . 119 peccatorum lucundare plebs Hremensis . . 158

Gaude virgo laude digua . . 275 lucundare plebs devofa Celebris | 166

Gaude virgo mater Christi . . 82 lucuudare plebs devota I Christum 23

Gaude virgo niater Christi . . 83 lucundetur ex affectu .... 311

Gaudc virgo mater Christi . . 83 lucundetur plebs devota . . . 256 Gaude virgo singularis 53 lure ... Dominum de caelis . . . 171 virgo Gaude stella maris . . 81 lustis se vigilvvs 213 GaudioBUs Bernhardo .... 177 luxta crucem Domini .... 73 — 331 —

S«ite Seite Laetabunde Melliflua | Caelnm .... 174 dans organa .... 280 Laetabiiiifli iubilemus .... 320 Melodiae canticis 164

Laetabiiiido cordi» ore . . . 316 Mento pura iubilemus . . . 316 Laetaliundus Militaris o 141 | Devote .... 274 caterva

Laetabundus Exsultet fidelis Mundi pompam vicit . 298 | almus coetus 189 Nascitur aurora 57

Laetabundiis . . . | Gertrudi 211 Nati pudica virginis .... 267 Laetabundus Mariani | ... 99 Nunc Christi familia .... 71 Laetetur hodie Plebs | ... 287 O athleta gloriose Christi . . 295 Largo nisu recolatnr .... 297 O beata beatorura virginum . 125 Lauda Sion cum clangore . . 194 O beata theotocos alma ... 72

Lauda Sion sacra Deum . . . 151 O Bernarde pracdicator . . . 177 Laude digna iucundfiiiur . . 188 O Jesu benigne 21 Laude iucundentiir 149 O lacrima gloriosa Siiper . . 27 | Laudem dicat chorus iste . . 310 O lux ave caelica 97

Laudemus Apollinarera . . . 163 felix puerpera . . 107 O Maria | O Laudemus excelsa lyra ... 20 O Maria sol splendoris ... 76 Laudemus omnes Dimiinum . 220 O Maria Triumphas .... 99 |

Laudes crucis attollamus . . 29 Maria Virgo pia Salus . 113 O | |

. . . Laudes Deo concinamus 232 ' O Maria Virgo pia Stella . 90 [

Laudes Deo persolvamus . . 272 67 O Maria | Vitae via .... Laudes virginis 87 Omnis mundus Laetabundus . 238 | Laurenti laiireata 243 O munus paiiperum .... 132 Laus angelica simul .... 159 ' O quam beata rcgina .... 36 Laus est aulae virtrinalis . 106 O quam sancta quam benigna 71

Laus incunda laus solleninis . 317 , Ora pro nobis Dominum . . 213 Laus Mariae filio 162 Orbis coutinens cuncta ... 85 Laus ait rcf^i g-loriae .... 279 O rosa vernalis 154 tibi Christe qui es Laus | Osculetur nos dilectus . . . 136 castorura 169 Paiigamus sollemnia .... 209

Laus tuorum Jesu Christe . . 312 Pangat regi Deo 161

Lux illuxit laetabunda . . . 273 Pangat Sion diilce raelos . . 264

. . Deo deliitura 47 Magdalenae | Laiides plene 250 Pange ....

Magdalenam collaudemus . . 250 Pape papa pater 240

Magno caeli factore .... 19 Pastor bone Jesu ' hriste . . 182

Margaretae pretiosae .... 253 Patriarcham paupertiitis . . . 207 Mariae praeconium .... 114 Paule doctor egregie .... 281

Maria Jesse virgula .... 134 Persolvaraus raente laeta . . 299 Mnria Jesu Christo .... 63 Pia mater salvatoris .... 134 Praeclarae Caeciliae Maria stationalis | Stella ... 74 .... 183

Maria virgo noliilis .... 123 Praecursorem summi regis . . 227 Martyris egregia 242 Praeparemus aulani .... 202 Martyris egregiae 171 Praesens dics refulget celebris 68

Mater Christi atque virgo . . 128 Pretiosa dies' veneranda ... 45

Mater Dei singularis meriti . . 91 Pretiosi sancti Dei .... 307 Mater regis summi 55 Profitentes unitatem .... 47 — 332 —

Seite Seite

Sauctitatis zeiatorera . . 270 Propugnans in stadio . 146 Scmper regnans patris sinii 49 PHallant regi gloriac . 203

Sollenines resonemus . . 276 Psallat nostro chorus . 246 Sopliistica nunc caterviila 205 Psallat plebs dcvota . ,33

Specialis eminenter . . 95 Psallc iain turba . . 283 Pulchra regis regia 115 Spei vcna melle plena 251 Splendor Christi sacerdotis 190 (Jiiadriformis aninialis 309 Stella sole clarior . 58 (^uain beati qui vocati 288 Summe bonum auge donum 40 Qui scandis astra super 38 Smnmo regi laudes . . 266

Reccnsfciniis in hac die 241 Surrexit praedamque . . 37 Kcsordar^ grex fidelis 268 Te martyres candidati 313 Kedemptorem vcnerenius 24 Te regina colimus . . 70 Ket;ia diva tuae sorti . 231 Tibi pie .Jesu Cliriste 229 Kegis aeterni gloria . 33 Trinitatem sinipliccm . 44 Regnum mundi non supernum 319 Trinitati virgo grata . . 88

Kex caeli et terrae | Nolens 60 Triuuiphanti Mariae filio 101 caeli et terrae Volens 61 Kex | Tiiba clangat nostri dulcis 163 Rex ingressus in virgultum .322 Turba nunc fideliuin . . 195 Rex reguni Doininus . 62 Rosac pulchritudiiii 94 XJmbr;! transit vetustatis 41

Rosa tide firma crescit 300 Uiiiversalis hodie . 314

Sacra datur sollemnitas 237 Gedeonis Partum 125 Vellus | .Salus honor et g-loria . 181 Veneremur summam matrem 89 Salvatori iubilemus 148 Veni fili Mariae .... 19 Salve caro Caristi Tesu 45 Veni sancta Maria . 134

Salve decus virginale . 271 Veui sancta trinitas . . 44

Salve Jesu virgula . 100 Veni sancte illustra spiritus | Et 69

Salve Maria bcfita . . 126 Verba buccinate 130

Salve martyr alme . . 236 Verbum patris humanatum . . 318 Salve sponsa patris aevi 116 Vergente mundi vespere . . . 209 Salve virgo con.secrata 112 Vir beafus hodie 262

Salve virgo generosa . 96 Virginis egregiae . | Memoriam 211

Salve virgo gloriosa . 68 '. Virgo chorum virginum . . 321 Salve virgo gloriosa . 81 Virgo Maria I Clemens ... 65 Salve virgo regia . . 127 Virgo prudentissima .... 133 Salve virgo singularis Quae 88 | Virgo virga ligni vitae . . . 102 Salve virgo singularis Virga 115 | Virtus sancti spiritus .... 157 Salve virgo vas pudoris . . 108 A'isitatrix gloriosa 67 Sanctae Dei genetricis 79 Vitam petiit beatus .... 317 Sanctae Matris Mariae | De 84 Voce dulcis melodiae .... 216 Sancta genetrix Christi . 124 Vocetn dulcera et iucundara . 70 Sancti David symphoniae 192 Volcns Deus liorainein . . . 59

Sancti merita Aegidii . . 144

Wernhere flos florentium . . 303 Sancti spiritus assit . . 42

Sauctitatis speculum . . 196 Zacharias ad aram posUu» . » 228

Piererscbe Uofbuchdruckerei Stephan Geibel & Co. in Altenburg.

I

I t

1

THE INSTITUFE OF «CDIAEVAL STUDIES 59 QUEEN'S PARK CRESCENT TORONTO - CANADA

/ O 8 3. Z