ZARZĄD POWIATU W PŁOCKU RAPORT Z Realizacji W Latach 2018

ZARZĄD POWIATU W PŁOCKU

RAPORT z realizacji w latach 2018 – 2019

Programu ochrony środowiska dla powiatu płockiego do 2022 r. z perspektywą do 2026 r.

(przyjętego przez Radę Powiatu w Płocku uchwałą nr 273/XXIX/2017 z dnia 29 listopada 2017 r.)

Płock, październik 2020 r.

Spis treści:

1. Wprowadzenie 1.1. Cel i zakres Raportu 1.2. Założenia Programu Ochrony Środowiska dla powiatu płockiego do 2022 r. z perspektywą do 2026 r. 2. Ocena realizacji w latach 2018 – 2019 Programu ochrony środowiska dla powiatu płockiego do 2022 r. z perspektywą do 2026 r. 3. Wskaźniki monitorowania realizacji Programu 4. Nakłady finansowe i źródła finansowania na realizację w latach 2018 – 2019 Programu 5. Podsumowanie 6. Monitoring skutków realizacji postanowień przyjętego Programu ochrony środowiska dla powiatu płockiego do 2022 r. z perspektywą do 2026 r.

1. Wprowadzenie

Przedmiotem opracowania jest Raport z realizacji w latach 2018 – 2019 „Programu ochrony środowiska dla powiatu płockiego do 2022 r. z perspektywą do 2026 r.”. „Program ochrony środowiska dla powiatu płockiego do 2022 r. z perspektywą do 2026 r.” został przyjęty Uchwałą nr 273/XXIX/2017 Rady Powiatu w Płocku z dnia 29 listopada 2017 r. Obowiązek wykonania raportu z realizacji programu ochrony środowiska wynika z art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2020 r. poz. 1219 z późn. zm.). Organ wykonawczy powiatu, tj. Zarząd Powiatu w Płocku, sporządza co dwa lata raport z realizacji programu ochrony środowiska, który przedstawia Radzie Powiatu w Płocku. Po przedstawieniu raportu Radzie Powiatu w Płocku dokument ten zostaje przekazany do Zarządu Województwa Mazowieckiego. Zgodnie z art. 25 ust. 1 pkt 7 lit. a tiret drugi ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2020 r. poz. 283 z późn. zm.), Starosta Płocki ma obowiązek opracowany raport zamieścić w Biuletynie Informacji Publicznej powiatu płockiego, tak aby każdy mieszkaniec mógł zweryfikować stopień realizacji zamierzeń powiatu w zakresie ochrony środowiska. Raport z realizacji w latach 2018 – 2019 „Programu ochrony środowiska dla powiatu płockiego do 2022 r. z perspektywą do 2026 r.” jest drugim raportem prezentującym zakres wykonania ww. Programu. Pierwszy raport z wykonania ww. Programu obejmował lata 2016 – 2017 i został przyjęty Uchwałą nr 341/XXXVI/2018 Rady Powiatu w Płocku z dnia 27 czerwca 2018 r. Dokument ten został opracowany w celu zachowania ciągłości dwuletniego raportowania, w ramach którego monitoringowi i ocenie poddawany jest stan środowiska.

1.1. Cel i zakres Raportu

Ustawodawca nie określił, jaką formę powinien posiadać Raport z wykonania programu ochrony środowiska ilustrujący postęp realizacji celów i działań programowych wyróżnionych w ramach obszarów interwencji, które odpowiadają poszczególnym komponentom środowiska lub obszarom mającym wpływ na stan środowiska, oraz jakie elementy mają składać się na jego zawartość. Nie zostały opracowane ogólne wytyczne sporządzania Raportu, umożliwiające zachowanie układu treści i sposobu przedstawienia rezultatów z realizacji przedsięwzięć ujętych w Programie, obowiązujące dla organów wykonawczych województwa, powiatu i gminy. Zatem zakres niezbędnych informacji, jakie zawiera Raport winien odpowiadać treści przyjętego Programu ochrony środowiska. Ponadto Rada Powiatu w Płocku, uchwalając Program w 2017 r. wyznaczyła, w celu prawidłowego nadzoru nad realizacją opracowanego Programu, wskaźniki monitorowania, które będą pomocne w przedstawieniu stopnia realizacji założonych zadań. W dokumencie tym przedstawione są postępy z realizacji każdego z zadań wytyczonych w Programie. Porównanie uzyskanego obrazu ze stanem polityki ochrony środowiska powiatu płockiego opisanym w Programie powinno dać odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu udało się 4

zrealizować przyjęte przedsięwzięcia, zarówno te realizowane bezpośrednio przez samorząd powiatu, jak i inne podmioty działające w zakresie ochrony środowiska na jego terenie.

Metodyka opracowania niniejszego Raportu składa się z oceny opisowej z analizą kosztów, wskaźnikowej oraz podsumowania. Realizacja przedsięwzięć w Raporcie została zaprezentowana z podziałem na obszary interwencji, cele, kierunki interwencji i zadania. Stopień realizacji zadań wyznaczony jest strzałkami: ↑ - zadanie zrealizowane ↓ - zadanie nie zrealizowane ↔ - zadanie ciągłe → - zadanie w trakcie realizacji

W dokumencie przede wszystkim zostały opisane działania realizowane lub współfinansowane przez jednostki Powiatu Płockiego, gminy oraz miasta i gminy z terenu powiatu płockiego i inne instytucje. Dane ze wszystkich wymienionych jednostek zostały pozyskane w wyniku przeprowadzonej ankietyzacji i pisemnych wystąpień. Dodatkowo korzystano z gminnych raportów z realizacji programów ochrony środowiska oraz danych udostępnianych przez GUS, GIOŚ, WIOŚ, URE.

1.2. Założenia Programu Ochrony Środowiska dla powiatu płockiego do 2022 r. z perspektywą do 2026 r.

W Programie Ochrony Środowiska dla powiatu płockiego do 2022 r. z perspektywą do 2026 r. zidentyfikowano 10 obszarów interwencji dla Mazowsza: • Ochrona klimatu i jakości powietrza • Zagrożenia hałasem • Pola elektromagnetyczne • Gospodarowanie wodami • Gospodarka wodno-ściekowa • Zasoby geologiczne • Gleby • Gospodarka odpadami i zapobieganie powstawaniu odpadów • Zasoby przyrodnicze • Zagrożenia poważnymi awariami

W ramach ww. obszarów wyznaczono cele, kierunki interwencji i zadania. Cele, kierunki działań oraz zadania zostały określone na podstawie przeprowadzonej diagnozy stanu środowiska.

Tabela nr 1. Wykaz celów głównych, obszarów działań i celów szczegółowych stanowiących podstawę analiz w Raporcie Kierunek interwencji Zadanie OCHRONA KLIMATU I JAKOŚCI POWIETRZA Poprawa jakości powietrza przy zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego w kontekście zmian klimatu Termomodernizacja budynków Wdrażanie systemów sprzyjających efektywności energetycznej, w tym Poprawa efektywności energetycznej zarządzania energią Wymiana oświetlenia na energooszczędne Budowanie świadomości społecznej w zakresie zwiększenia efektywności energetycznej Ograniczenie emisji powierzchniowej Likwidacja konwencjonalnych źródeł ciepła lub wymiana na inne o większej sprawności Modernizacja oraz rozbudowa sieci ciepłowniczych i gazowych wraz z podłączeniem nowych odbiorców Ograniczenie emisji zanieczyszczeń ze Rozwój transportu rowerowego, w tym rozbudowa spójnego systemu dróg źródeł komunikacyjnych i ścieżek rowerowych Budowa i przebudowa dróg gminnych, powiatowych, wojewódzkich i krajowych, utwardzanie dróg i poboczy oraz opracowanie dokumentacji projektowej, Ograniczenie emisji zanieczyszczeń ze Modernizacja instalacji technologicznych oraz instalacji spalania paliw do źródeł przemysłowych i celów technologicznych energochłonności gospodarki Produkcja energii prosumenckiej z odnawialnych źródeł energii Zwiększenie wykorzystania Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii do produkcji energii elektrycznej i cieplnej odnawialnych źródeł energii Promowanie odnawialnych źródeł energii Zmniejszenie przekroczeń Realizacja założeń określonych w programach ochrony powietrza dopuszczalnych poziomów stężeń Opracowanie Programów Niskiej Emisji lub Programów Gospodarki monitorowanych substancji niskoemisyjnej Rozbudowa systemu monitoringu poprzez zlokalizowanie stacji monitoringowych na terenie powiatu płockiego Dostosowanie sektora energetycznego Dywersyfikacja źródeł energii w oparciu o OZE i technologie niskoemisyjne do zmian klimatu Zapewnienie awaryjnych źródeł energii przesyłu ZAGROŻENIA HAŁASEM Ochrona przed hałasem Poprawa klimatu akustycznego Realizacja inwestycji drogowych ograniczających emisję hałasu (m.in. „ciche” nawierzchnie, ekrany akustyczne), Wdrażanie rozwiązań ograniczających hałas w zakładach PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE Utrzymanie dotychczasowego stanu braku zagrożeń ponadnormatywnych promieniowaniem elektromagnetycznym Ochrona przed polami Wprowadzenie do planów zagospodarowania przestrzennego zapisów dot. elektromagnetycznymi ochrony przed polami elektromagnetycznymi (wyznaczanie stref technicznych bezpieczeństwa) GOSPODAROWANIE WODAMI Osiągnięcie dobrego stanu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych Realizacja warunków korzystania z wód regionu wodnego środkowej Wisły i wód zlewni Weryfikacja wyznaczenia wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych 6

Poprawa stanu jakościowego Prowadzenie kontroli przestrzegania przez podmioty warunków i ilościowego wód powierzchniowych wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi Ograniczenie wpływu rolnictwa na wody poprzez racjonalne nawożenie i edukację w zakresie rozwoju rolnictwa ekologicznego (ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych) Przeprowadzenie analiz presji w celu ustalenia przyczyn nieosiągnięcia dobrego stanu wód z uwagi na stan fizyko-chemiczny oraz w celu zaplanowania działań ukierunkowanych na redukcję fosforu Prowadzenie ewidencji i kontrola zbiorników bezodpływowych oraz przydomowych oczyszczalni ścieków Stosowanie technologii i urządzeń ograniczających możliwość przedostawania się nieczystości do gruntu i wód Rozwój państwowego monitoringu jakości wód powierzchniowych Kontynuowanie działań na rzecz renaturyzacji jezior łąckich Rozwój obiektów małej retencji Ustanowienie stref ochronnych ujęć wód podziemnych Utrzymanie dobrego stanu Uwzględnianie w sporządzanych planach zagospodarowania jakościowego wód podziemnych przestrzennego gmin ochrony głównych zbiorników wód podziemnych Rozwój państwowego monitoringu jakości wód podziemnych Propagowanie zachowań sprzyjających oszczędzaniu wody przez działania edukacyjno-promocyjne Ochrona przed zjawiskami ekstremalnymi związanymi z wodą Uwzględnianie w dokumentach planistycznych na poziomie gminnym map ryzyka powodziowego, map zagrożenia powodziowego, obszarów szczególnego zagrożenia powodzią oraz terenów zagrożonych podtopieniami Rozwój systemu wczesnego ostrzegania Przebudowa zapory bocznej Nowy Duninów – kontynuacja prac Przebudowa zapory bocznej Jordanów – Tokary – Radziwie Prace udrożnieniowe koryta Wisły Konserwacja systemów melioracyjnych Montaż i demontaż przegrody ryżowej Obsługa operatorska 6 szt. lodołamaczy na Zbiorniku Wodnym Włocławek w sezonie zimowym Budowa 2 lodołamaczy dla potrzeb zimowej osłony przeciwpowodziowej Analiza możliwości zwiększenia retencji na terenach leśnych i zurbanizowanych na obszarze Zlewni Planistycznej Wisły Mazowieckiej w ramach utrzymania oraz zwiększania istniejącej zdolności retencyjnej Zapewnienie bezpieczeństwa w Regionie Wodnym Środkowej Wisły powodziowego Prowadzenie akcji lodołamania na obszarze narażonym na niebezpieczeństwo powodzi ONNP Wisła na terenie Zlewni Planistycznej Wisły Mazowieckiej Przebudowa zapory bocznej stopnia wodnego Włocławek – zapora Nowy Duninów Makroniwelacja w czaszy Zbiornika Wodnego Włocławek Bieżące utrzymanie prawobrzeżnych wałów przeciwpowodziowych rzeki Wisły i wałów wstecznych rzeki Ryksy, Mołtawy i Strugi na terenie powiatu płockiego 7

Bieżące utrzymanie lewobrzeżnego wału przeciwpowodziowego rzeki Wisły i wałów Zbiornika Troszyn na terenie powiatu płockiego Bieżące utrzymanie pompowni przeciwpowodziowych na terenie powiatu płockiego (lewo i prawobrzeżnych) Doprowadzalnik Kępa Polska – przebudowa przekroju podłużnego i poprzecznego koryta w km 0+000 – 3+700, gm. Bodzanów i Mała Wieś Zabezpieczenie przeciwerozyjne i przeciwpowodziowe rzeki Słupianki w km 0+900 – 9+000 Etap II (uzupełnienie) Dolina Kępa Polska – Czerwonka – budowa i rozbudowa wałów rzeki Wisły i Mołtawy, gm. Bodzanów Przebudowa (modernizacja) lewego wału rzeki Wisły, Dolina Iłowsko – Dobrzykowska, gm. Słubice i Gąbin, powiat płocki Rzeka Sierpienica Zachodnia – zapewnienie odpowiedniej przepustowości koryta w km 48+277 – 55+820, gm. Bielsk i Staroźreby Rzeka Mołtawa – zapewnienie odpowiedniej przepustowości koryta w km 0+000 – 0+800, 20+000 – 26+000 i 35+200 – 37+200, gm. Bodzanów, Bulkowo i Radzanowo Rzeka Sierpienica Wschodnia – zapewnienie odpowiedniej przepustowości koryta w km 3+110 – 7+600, gm. Drobin

Rzeka Dobrzyca – zapewnienie odpowiedniej przepustowości koryta w km 14+900 – 17+288, gm. Drobin Rzeka Karsówka – zapewnienie odpowiedniej przepustowości koryta w km 6+800 – 20+870, gm. Drobin Rembielin - Myśliborzyce I et. II, gm. Brudzeń Duży – melioracje gruntów rolnych Rzeka Wierzbica – udrożnienie koryta wraz z odbudową budowli regulacyjnych i przebudową przepustów na terenie gm. Bielsk i Stara Biała Rzeka Brzeźnica – zapewnienie odpowiedniej przepustowości koryta w km 10+000 – 17+524, gm. Radzanowo, Stara Biała Rzeka Sierpienica Wschodnia – zapewnienie odpowiedniej przepustowości koryta w km 7+600 – 14+000, gm. Drobin i Staroźreby Proboszczewice zad. III melioracja gruntów rolnych, gm. Stara Biała Kontrola i nadzór nad działalnością spółek wodnych Realizacja przedsięwzięć zwiększających retencję wodną na terenach leśnych, rolniczych i zurbanizowanych Działania inwestycyjne i utrzymaniowe związane z melioracjami wodnymi Renaturyzacja koryt cieków i ich brzegów, przywracanie naturalnych meandrów oraz funkcji retencyjnych cieków oraz jezior - zapewnienie drożności koryta oraz swobodnego dostępu do cieku Wielka Struga - wykoszenie nadmiernie rozwiniętej trzciny i roślin, zebranie a następnie ransport biomasy poza ekosystem i unieszkodliwienie - prowadzenie monitoringu wód jeziora Zdworskiego związanego z opracowaniem niezbędnych analiz wody i osadów dennych, na podstawie Gospodarowanie wodami których zostanie określony ładunek zanieczyszczeń dopływających do jeziora uwzględniające zmiany klimatyczne oraz zostanie dokładnie rozpoznana ilość i jakość wód zasilających jezioro poprzez przeprowadzenie serii badań i pomiarów - odmulenie jeziora, które zwiększa głębokość i cyrkulację wody oraz zapobiega wzrostu trofii - zasilanie w wodę jeziora Zdworskiego i Ciechomickiego w okresach suszy hydrologicznej - kontynuowanie badań eksperymentalno-doświadczalnych i działań na jeziorze Zdworskim mających na celu poprawę stanu jakości wód tego akwenu 8

Realizacja działań o charakterze bieżącym w przypadku wystąpienia suszy (np. czasowe zakazy wykorzystywania wody z sieci wodociągowej do celów innych niż socjalno-bytowe) Rozwój systemów monitoringu, prognozowania i ostrzegania przed zjawiskiem suszy GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA Prowadzenie racjonalnej gospodarki wodno-ściekowej Ograniczenie zużycia wody poprzez zmniejszenie strat na przesyle Sprawny i funkcjonalny system Propagowanie zachowań sprzyjających oszczędzaniu wody przez działania wodociągowy edukacyjno- promocyjne Budowa, rozbudowa ujęć wody, stacji uzdatniania wody oraz infrastruktury służącej do zbiorowego zaopatrzenia w wodę Budowa, rozbudowa urządzeń służących do oczyszczania ścieków komunalnych Rozwój i dostosowanie instalacji oraz i zagospodarowywania osadów ściekowych oraz kanalizacji sanitarnej urządzeń służących zrównoważonej Budowa kanalizacji deszczowej na terenach zurbanizowanych i racjonalnej gospodarce wodno- Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków na terenach, dla których budowa ściekowej dla potrzeb ludności sieci kanalizacyjnej jest nieuzasadniona ekonomicznie lub technicznie Prowadzenie kontroli przestrzegania przez podmioty warunków wprowadzania i przemysłu ścieków do wód lub o ziemi ZASOBY GEOLOGICZNE Racjonalna gospodarka zasobami geologicznymi Kontrola i monitoring eksploatacji Ograniczenie niekoncesjonowanej eksploatacji kopalin kopalin Kontrola realizacji koncesji na wydobywanie kopalin ze złóż GLEBY Ochrona gleb przed negatywnym działaniem antropogenicznym, erozją oraz niekorzystnymi zmianami klimatu Ochrona gruntów rolnych przed zmianą zagospodarowania poprzez Ochrona i zachowanie funkcji uwzględnienie ich przeznaczenia w dokumentach planistycznych gospodarczych i środowiskowych Kontrola i nadzorowanie prac związanych z rekultywacją i zagospodarowaniem gleb gruntów rolnych Identyfikacja i sporządzenie wykazu historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi oraz przeprowadzanie jego aktualizacji Monitoring terenów osuwiskowych Zabezpieczenie istniejących osuwisk z uwzględnieniem walorów przyrodniczych Ochrona przed osuwiskami i krajobrazowych Uwzględnienie osuwisk oraz obszarów zagrożonych na osuwanie się mas ziemnych w aktualnych dokumentach planistycznych GOSPODARKA ODPADAMI I ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIU ODPADÓW Gospodarowanie odpadami zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami, uwzględniając zrównoważony rozwój powiatu płockiego Realizacja zadań w zakresie gospodarowania azbestem, określonych w Programie usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu powiatu Racjonalna gospodarka odpadami płockiego Przeprowadzenie kontroli instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów w zakresie spełniania wymogów prawnych i kontrola w zakresie przestrzegania warunków zezwoleń, pozwoleń Kontrola zgodności z prawem gospodarki odpadami komunalnymi Budowa punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK) Doskonalenie systemu gospodarowania odpadami Modernizacja regionalnej instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych Organizacja szkoleń i konkursów dla mieszkańców powiatu płockiego z zakresu prawidłowego postępowania z odpadami, segregacji odpadów u źródła 9

ZASOBY PRZYRODNICZE Ochrona różnorodności biologicznej i krajobrazu Kontynuacja prac nad opracowaniem i zatwierdzeniem planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 Podjęcie prac nad opracowaniem i zatwierdzeniem planów ochrony dla rezerwatów przyrody Zarządzanie zasobami przyrody Kontynuacja prac nad opracowaniem i ustanowieniem zadań ochronnych dla rezerwatów przyrody i krajobrazu Zakończenie prac nad opracowaniem i zatwierdzenie planu ochrony dla Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego Podjęcie prac nad opracowaniem i zatwierdzeniem planu ochrony dla Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego Uwzględnianie ochrony dla różnorodności biologicznej, terenów zieleni i krajobrazu w planowaniu przestrzennym Zachowanie, ochrona i przywracanie do właściwego stanu zasobów, tworów i składników przyrody Racjonalizacja gospodarki łowieckiej Zachowanie siedlisk i gatunków na terenach nieobjętych formami ochrony przyrody (np. terenach podmokłych, w dolinach rzecznych) w stanie Ochrona i rozwój zieleni w miastach niepogorszonym i wsiach oraz zadrzewień Zachowanie zadrzewień i zakrzewień śródpolnych Zrównoważony rozwój turystyki na obszarach cennych przyrodniczo Budowa i pielęgnacja terenów zieleni Pielęgnacja pomników przyrody i zieleni w obiektach zabytkowych Uzupełnianie i utrzymanie zieleni przy drogach publicznych Wspieranie zaplecza dydaktycznego oraz infrastruktury służącej edukacji Działania z zakresu pogłębiania ekologicznej oraz ochronie walorów przyrodniczych wiedzy o zasobach przyrodniczych Prowadzenie edukacji i rozpowszechnianie wśród społeczeństwa, zakładów i walorach krajobrazowych powiatu informacji w zakresie ochrony przyrody oraz promocji tych walorów Rozwój i promocja baz danych informacji o zasobach przyrodniczych

Prowadzenie trwale zrównoważonej gospodarki leśnej Uwzględnianie w planach urządzenia lasu, uproszczonych planach urządzenia lasu i inwentaryzacjach stanu lasu przebudowy drzewostanów monokulturowych lub niezgodnych z siedliskiem Inwestycje związane z ochroną przeciwpożarową lasów, m.in. rozwój systemów monitorowania zagrożenia pożarowego oraz infrastruktury przeciwpożarowej

Monitoring stanu zdrowotnego lasów

Utrzymanie Leśnego Kompleksu Promocyjnego Lasy Gostynińsko-Włocławskie wdrażającego proekologiczne zasady gospodarowania w lasach Optymalizacja nadzoru nad lasami niestanowiącymi własności Skarbu Państwa Racjonalne użytkowanie zasobów Wydawanie kart zadań gospodarczych pn.: „Zadania w zakresie gospodarki leśnych leśnej”, stanowiących wyciągi z uproszczonych planów urządzenia lasu Sporządzenie i wdrożenie uproszczonych planów urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu dla lasów, których uproszczone plany urządzenia lasu wyekspirują z dniem 31.12.2017 r. oraz 31.12.2019 r. Wzmożenie działań na rzecz zwiększenia i ochrony zasobów leśnych w ramach realizacji „Krajowego Programu Zwiększania Lesistości” Motywowanie właścicieli gruntów nieprzydatnych rolniczo do ich zalesiania Odbudowa powierzchni zniszczonej przez huragany i pożary Sporządzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla terenów przeznaczonych pod zalesienia, zakładających zwarte kompleksy leśne 10

Utrzymanie oraz rozwój infrastruktury edukacyjnej i turystycznej na terenach Wsparcie działań edukacyjnych oraz leśnych

infrastruktury turystycznej w lasach Działania edukacyjne na temat znaczenia i roli lasów

Zwiększanie lesistości Zalesianie gruntów z uwzględnieniem warunków siedliskowych i potrzeb różnorodności biologicznej Zwiększenie lesistości Zmiana klasyfikacji gruntów zalesionych oraz gruntów, na których postępuje sukcesja naturalna Promowanie zalesień jako alternatywnego sposobu zagospodarowania nieużytków i gruntów nieprzydatnych rolniczo

POWAŻNE AWARIE PRZEMYSŁOWE Ograniczenie ryzyka wystąpienia poważnych awarii przemysłowych oraz minimalizacja ich skutków Przeciwdziałanie wystąpieniu poważnych awarii poprzez kontrolę podmiotów

Zmniejszenie zagrożenia wystąpienia poważnych awarii oraz minimalizacja Usuwanie skutków poważnych awarii w środowisku, zanieczyszczenia skutków w przypadku wystąpienia środowiska awarii Unowocześnienie wyposażenia ratowniczego dla Ochotniczych Straży Pożarnych (OSP) z terenu powiatu płockiego do zapobiegania, ograniczania i likwidacji nadzwyczajnych zagrożeń środowiska i poważnych awarii Edukacja mieszkańców powiatu z zakresu przeciwdziałania nadzwyczajnym zagrożeniom

2. Ocena realizacji w latach 2018 – 2019 Programu ochrony środowiska dla powiatu płockiego do 2022 r. z perspektywą do 2026 r.

2.1. Ochrona klimatu i jakości powietrza

OCHRONA KLIMATU I POWIETRZA

POPRAWA JAKOŚCI POWIETRZA PRZY ZAPEWNIENIU BEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO W KONTEKŚCIE ZMIN KLIMATU Kierunek interwencji: Poprawa efektywności energetycznej 1) Termomodernizacja budynków Zadanie monitorowane: gminy właściciele nieruchomości Zadanie własne: ↔ DPS-y, szkoły

2) Wdrażanie systemów sprzyjających efektywności Zadanie monitorowane gminy, ↔ energetycznej, w tym zarządzania energią przedsiębiorstwa 3) Wymiana oświetlenia na energooszczędne Zadanie monitorowane gminy ↔ właściciele nieruchomości, przedsiębiorstwa Zadanie własne: DPS-y, szkoły 4) Budowanie świadomości społecznej w zakresie zwiększenia Zadanie monitorowane gminy, ↔ efektywności energetycznej szkoły,RCEE Zadania własne: Starosta Płocki Kierunek interwencji: Ograniczenie emisji powierzchniowej

1) Likwidacja konwencjonalnych źródeł ciepła lub wymiana na Zadanie monitorowane ↔ inne o większej sprawności Gminy, właściciele i zarządcy nieruchomości, przedsiębiorstwa, wspólnoty mieszkaniowe Zadanie własne: DPS-y, szkoły 2) Modernizacja oraz rozbudowa sieci ciepłowniczych Zadanie monitorowane ↔ i gazowych wraz z podłączeniem nowych odbiorców gminy, Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Kierunek interwencji: Ograniczenie emisji zanieczyszczeń ze źródeł komunikacyjnych

1) Rozwój transportu rowerowego, w tym rozbudowa spójnego Zadanie monitorowane gminy ↔ systemu dróg i ścieżek rowerowych

2) Budowa i przebudowa dróg gminnych, powiatowych, Zadanie monitorowane ↔ wojewódzkich i krajowych, utwardzenie dróg i poboczy oraz zarządzający drogami, opracowanie dokumentacji projektowej Zadanie własne: Zarząd Dróg Powiatowych Kierunek interwencji. Ograniczenie emisji zanieczyszczeń ze źródeł przemysłowych i energochłonności gospodarki 1) Modernizacja instalacji technologicznych oraz instalacji Zadanie monitorowane ↔ spalania pali do celów technologicznych przedsiębiorstwa Kierunek interwencji: Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii

1) Produkcja energii prosumenckiej z odnawialnych źródeł Zadanie monitorowane ↔ energii mieszkańcy

2) Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii do produkcji Zadanie monitorowane ↔ energii elektrycznej i cieplnej mieszkańcy,gminy, przedsiębiorcy

Zadanie własne: jednostki samorządu 3) Promowanie odnawialnych źródeł energii Zadanie monitorowane gminy, ↔ organizacje pozarządowe

Zadanie własne: Starostwo Powiatowe w Płocku Kierunek interwencji: Zmniejszenie przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń monitorowanych substancji 1) Realizacja założeń określonych w programach ochrony Zadanie monitorowane gminy, ↔ powietrza przedsiębiorcy zarządcy dróg Zadanie własne: Starostwo Powiatowe w Płocku 2) Opracowanie Programów Niskiej Emisji lub Programów Zadanie monitorowane gminy, ↔ Gospodarki Niskoemisyjnej przedsiębiorcy

3) Rozbudowa systemu monitoringu poprzez zlokalizowanie Zadanie monitorowane ↔ stacji monitoringowych na terenie powiatu płockiego WIOŚ

Kierunek interwencji: Dostosowanie sektora energetycznego do zmian klimatu 1) Dywersyfikacja źródeł energii w oparciu o OZE i technologie Zadanie monitorowane ↔ niskoemisyjne gminy,właściciele nieruchomości, przedsiębiorcy 2) Zapewnienie awaryjnych źródeł energii oraz przesyłu Zadanie monitorowane Zakład ↔ w warunkach zmian klimatu energetyczny

Zadanie 1. Termomodernizacja budynków

Celem termomodernizacji budynków jest dokonanie zmian, dzięki którym nastąpi ograniczenie strat ciepła, co w konsekwencji prowadzi również do efektywnego wykorzystania energii w celach grzewczych wnętrz budynków. W latach 2018 -2019 w ramach termomodernizacji najczęściej wykonywano zadania związane z ociepleniem ścian zewnętrznych budynków, wymianą stolarki okiennej i drzwiowej, wymianą pokrycia dachowego. Poniżej zestawiono zadania w zakresie termomodernizacji zrealizowane przez jednostki samorządu terytorialnego w latach 2018 – 2019.

Tabela nr 2. Przykładowe przedsięwzięcia termomodernizacyjne realizowane przez Gminy na terenie powiatu płockiego.

LP. GMINA NAZWA PRZEDSIĘWZIĘCIA KOSZT PRZEDSIĘWZIĘCIA

Przebudowa świetlicy wiejskiej 60.000 zł w Kędzierzynie (remont dachu) Remont świetlicy wiejskiej w Machcinie (docieplenie 31.194,23 zł 1 Bielsk ścian świetlicy, wykonane elewacji, podbitki) Remont budynku OSP w Zagrobie (remont dachu) 20.000 zł Remont remizy OSP w Niszczycach (wymiana drzwi, 23.000 zł okien, remont elewacji) Remont budynku strażnicy OSP Kanigowo (remont - dachu) Remont dachu na budynku świetlicy wiejskiej - w m. Mąkolin (m. in. wymiana pokrycia dachowego) Termomodernizacja budynku Szkoły podstawowej - przy ZPO w Bodzanowie Termomodernizacja budynku Gimnazjum przy ZPO - w Bodzanowie Przebudowa budynku świetlicy wiejskiej 2. Bodzanów - w m. Gromice (wymiana pokrycia dachowego) Wykonanie dachu świetlicy wiejskiej - w m. Niesłuchowo (wymiana pokrycia dachowego) Modernizacja oraz wykonanie cieplenia budynku - świetlicy wiejskiej w m. Wiciejewo Przebudowa świetlicy wiejskiej w m. Kępa Polska (wymiana pokrycia dachu, ocieplenie budynku, 365.000 zł budowa instalacji fotowoltaicznej, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej) Brudzeń Termomodernizacja Szkoły Podstawowej w Brudzeniu 2018 – 880 990,21 zł 3. Duży Dużym 2019 – 149 470,17 zł Termomodernizacja wraz z wymianą pokrycia dachowego oraz rozbudowa budynku świetlicy OSP w Nadułkach. - W ramach zadania została zamontowana instalacja fotowoltaiczna oraz zainstalowany kocioł c.o. na biomasę 4. Bulkowo Przebudowa i termomodernizacja budynku OSP w Bulkowie . W ramach zadania została zamontowana - instalacja fotowoltaiczna oraz zainstalowany kocioł c.o. w biomasę Rozbudowa budynku Urzędu Gminy - w Bulkowie- (m.in. docieplenie ścian) Kompleksowa termomodernizacja budynków użyteczności publicznej z zastosowaniem odnawialnych źródeł energii ( instalacja PV, pompa Miasto ciepła) w Mieście i Gminie Drobin: 5. i Gmina 2 915 455,98 zł - budynek Urzędu Miasta i Gminy Drobin Drobin - budynek sali gimnastycznej w Rogotwórsku - budynek OSP w m. Wrogocin Miasto Termomodernizacja kamiennicy przy ul. Stary Rynek 6. i Gmina 14 (docieplenie stropodachu, wymiana instalacji - Gąbin elektrycznej i oświetlenia w części publicznej) 14

Termomodernizacja elewacji i modernizacja wnętrz budynku pełniącego funkcję społeczno-kulturalne w m. 91 303,29 zł Łąck 7. Gmina Łąck Termomodernizacja budynku Gminnego Ośrodka 81 979,50 zł Kultury- filia w Grabinie Modernizacja budynku Szkoły Podstawowej w Łącku 76 939,37 zł (docieplenie ścian) Adaptacja budynku po byłej zlewni mleka w Dzierżanowie z przeznaczeniem na świetlicę wiejską oraz dobudowa pomieszczenia gospodarczego (prace 180.418,58 zł Gmina Mała termomodernizacyjne budynku, wymiana stolarki 8. Wieś okiennej i drzwiowej) Utworzenie dziennego Domu Senior + w Małej Wsi ( m. in. wymiana grzejników, montaż 636.034,36 zł lamp oświetleniowych, docieplenie ścian) Gmina Termomodernizacja budynku Zespołu Szkół w Nowym 9. Nowy - Duninowie Duninów Termomodernizacja budynku OSP 560.000,00 zł w Nowej Górze Gmina 10. Termomodernizacja budynku Zakładu Gospodarczego Staroźreby przy Urzędzie Gminy 410.000,00 zł w Staroźrebach

Tabela nr 3. Przedsięwzięcia termomodernizacyjne realizowane w jednostkach powiatu płockiego. Termin realizacji KOSZT LP. GMINA NAZWA PRZEDSIĘWZIĘCIA przedsięwzięcia PRZEDSIĘWZIĘCIA Naprawa i remont polegający na "wymianie pokrycia dachowego części budynku

1. Bodzanów mieszkalnego głównego geriatrycznego 105 950,44 zł 2019 Domu Pomocy Społecznej "Nad Jarem" w Nowym Miszewie Roboty budowlane w DPS w Koszelewie Część 1. Wymiana stolarki okiennej i drzwiowej 2019 50 000 zł Miasto w pokojach mieszkalnych 2. i Gmina w parterze w budynku geriatrycznym. Gąbin Wymiana stolarki okiennej i drzwiowej w pokojach mieszkalnych na parterze 2019 74 050,00 zł w budynku geriatrycznym, w Domu Pomocy Społecznej w Koszelewie Modernizacja dachu budynku mieszkalnego DPS Brwilno z wyłączeniem nowej części – 2018 390 137,31 zł Gmina Stara etap I 3. Biała Drugi etap modernizacji dachu budynku mieszkalnego Domu Pomocy Społecznej 2019 510 000,00 zł w Brwilnie z wyłączeniem nowej części Termomodernizacja budynku Zespołu Szkół im. Jana Śniadeckiego w Wyszogrodzie - 20.12.2018 8 900,00 zł wymiana okien i drzwi zewnętrznych 4. Wyszogród Termomodernizacja budynku Zespołu Szkół Całkowity koszt 11 358,06 30.11.2017- im. Jana Śniadeckiego w Wyszogrodzie – w 2017 r.- 921,80 zł, 28.12.2018 zakup materiałów na ocieplenie stołówki w 2018 r.- 10 436,26 zł) 15

W Zespole Szkół im. Leokadii Berberowej w Płocku wykonano następujące zadania: 1. Montaż okien PCV w piwnicach szkoły 2. Naprawa stolarki drzwiowej- wejście główne do szkoły 3. Zakup opraw oświetleniowych LED, 1. 7 318,50 zł brutto Gmina- 5.. przeznaczone do wymiany w bloku 2019 2. 8860,00 zł brutto Miasto Płock dydaktycznym 3B, 3C, holl i łącznik, 3. 15 125,84 zł brutto w którym są zmontowane oprawy 4. 9 288,00 zł brutto jarzeniowe 4. Konserwacja i regulacja okien w szkole w celu wyeliminowania nieszczelności

Zadanie 2. Wdrażanie systemów sprzyjających efektywności energetycznej, w tym zarządzania energią

Działania w kierunku poprawy efektywności energetycznej są zasadniczą częścią polityki zrównoważonego rozwoju państwa. Prowadzą one do racjonalizacji gospodarki surowcami energetycznymi oraz osiągnięcia oszczędności energii w łańcuchu przemian energetycznych (od wytwarzania aż do wykorzystania przez odbiorcę końcowego). Podstawową korzyścią wdrożenia systemu zarządzania energią jest monitorowanie wszystkich istotnych i zidentyfikowanych procesów energetycznych. Monitorowanie, mierzenie i analizowanie zużycia energii pozwala na wyznaczanie nowych celów polegających na redukcji kosztów działalności. W ramach poprawy efektywności energetycznej budynku Starostwa Powiatowego w Płocku wykonano pod koniec roku 2017 (listopad – grudzień) pomiary energetyczne na obiekcie – budynek Starostwa. W oparciu o wyżej wymienione pomiary dobrano i zamontowano układ automatycznej baterii kondensatorów. Od roku 2018 obniżono koszty za energie bierną, średnio min. 85% miesięcznie. Działania sprzyjające poprawie efektywności energetycznej realizowane są również w ramach zadań: Termomodernizacja budynków, Wymiana oświetlenia na energooszczędne,. Likwidacja konwencjonalnych źródeł ciepła lub wymiana na inne o większej sprawności oraz Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.

Zadanie 3. Wymiana oświetlenia na energooszczędne

W ramach zadań polegających na wymianie oświetlenia na energooszczędne przeprowadzono remonty instalacji oświetleniowej w budynkach istniejących, wymieniano żarówki na energooszczędne, oświetlenia uliczne wykonywano z zastosowaniem energooszczędnych oświetleni energooszczędnych.

Tabel nr 4.. Przedsięwzięcia polegające na wykonaniu oświetlenia energooszczędnego, wymianie oświetlenia na energooszczędne zrealizowane na terenie powiatu płockiego 16

LP. Lokalizacja NAZWA PRZEDSIĘWZIĘCIA ROK KOSZT

Remont instalacji oświetleniowej w hali 1. Bielsk 2019 80.000 zł sportowej w Bielsku Roboty budowlane w DPS w Zakrzewie: Zadanie 2: "wymiana sufitów podwieszanych wraz z oświetleniem na ciągach komunikacyjnych w DPS 2. Gmina Mała Wieś 2018 53 900,00 zł Zakrzewie" ( montaż opraw oświetlenia wewnętrznego w sufitach podwieszanych, oprawy wyposażone w źródło światła LED z podłączeniem) W ramach zadania „ Przebudowa drogi gminnej nr 291204W i Nr 291205 W Mirosław- Stare Gulczewo wraz 2018 - z infrastrukturą „ wykonano oświetlenie uliczne – 35 słupy aluminiowe 3. Gmina Słupno z lampami LED- 35 szt. W ramach zadania „ Arkadia Mazowiecka- Przebudowa drogi gminnej Płock-Rydzyno wraz z infrastrukturą – 2019 - etap I” wykonano oświetlenie uliczne – 32 słupy aluminiowe i 32 oprawy LED Wymiana oświetlenia na 4. Starostwo Powiatowe w Płocku energooszczędne w sali sesyjnej 2018 budynku Starostwa

Zadanie 4. Budowanie świadomości społecznej w zakresie zwiększenia efektywności energetycznej

W latach 2017-2018 Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie prowadził dystrybucję wśród JST z terenu woj. mazowieckiego publikacji z zakresu ekologii związanej z efektywnością energetyczną pt.: Energetyczny Dialog – 50 pytań i odpowiedzi na temat energii i jej oszczędzania. Wydawnictwo zawierało informację o zrównoważonym i efektywnym wykorzystaniu energii, pozyskiwaniu energii z ekologicznych i odnawialnych źródeł, a także form i możliwości uzyskania środków finansowych na realizację powyższych założeń. Głównym realizatorem zadania jest Mazowiecka Agencja Energetyczna Sp. z o.o., która w raportowanym okresie realizowała następujące projekty: 1) Projekt PANEL 2050 (okres realizacji: 2016-03-01-2019-03-01) – głównym celem projektu jest wspieranie społeczności Środkowej i Wschodniej Europy w przekształceniu gospodarki na niskoemisyjną. W ramach projektu została stworzona Platforma Central and Eksterna Europe Sustainable Energy Network (CEESEN), aby zjednoczyć różne podmioty energetyczne. Przy wsparciu wszystkich partnerów projektu i szerszego zaangażowania sieci CEESEN, organizacje i podmioty indywidualne mogą zacząć planować zrównoważoną przyszłość dla swojej społeczności. Zadaniem projektu jest: identyfikacja i wspieranie lokalnych prekursorów zrównoważonego rozwoju; tworzenie sieci, która rozwija wspólną, szeroko popieraną wizję niskoemisyjnej społeczności w roku 17

2050; wdrażanie i promocja lokalnych idei zrównoważonej energetyki oraz tworzenie wspólnych, lokalnych strategii zrównoważonej energetyki; 2) Projekt BOOSTEE-CE (okres realizacji: 01.06.2017–31.05.2020) – głównym celem projektu jest poprawa zarządzania energią elektryczną w istniejących budynkach użyteczności publicznej i ostatecznie ograniczenie zużycia energii w różnych obszarach CE, zwłaszcza tych mniej rozwiniętych w podejściu niskoemisyjnym. 3) Projekt EMPOWER (Okres realizacji projektu: 01.01.2017–31.12.2021) – uwzględnia dwa pilne wyzwania w regionach europejskich: zmniejszenie emisji CO2 z budynków przy użyciu nowych technologii i lepszego zarządzania, a także potrzeba zwiększenia inwestycji, aby osiągnąć cele UE dotyczące emisji ograniczenia CO2. 4) Projekt E-FIX (Okres realizacji projektu: 03.2018–02.2020) – czyli „Opracowanie i wdrożenie innowacyjnego wskaźnika, określającego stosunek pomiędzy zaciągniętymi zobowiązaniami, a posiadanymi środkami własnymi (financing mix) przy realizacji ekologicznych inwestycji energetycznych, którego zastosowanie pozwoli na pobudzenie inwestycji sektora prywatnego w tym zakresie”. Projekt ma na celu adaptację, przetestowanie i standaryzację nowoczesnego mechanizmu finansowania, skrojonego na miarę potrzeb podmiotu wdrażającego ekologiczną inwestycję energetyczną i podmiotu ją finansującego, zakłada opracowanie kryteriów mierzących realność, wykonalność inwestycji i bezpieczeństwo projektów inwestycyjnych; 5) Projekt RELaTED (Okres realizacji projektu : 2017-11-01 - 2021-10-31) – ma na celu opracowanie innowacyjnej koncepcji zdecentralizowanych sieci ciepłowniczych Ultra-Low Temperature (ULT) co pozwoli na wprowadzenie niskotemperaturowych źródeł ciepła, obniżenie kosztów eksploatacji dzięki mniejszym stratom ciepła oraz lepszej sprawności energetycznej instalacji wytwarzania ciepła. Podejście projektu będzie dotyczyło również strategii inteligentnych sieci elektroenergetycznych, która zakłada decentralizację energii oraz zamianę konsumentów na prosumentów; 6) Projekt POWER4BIO (Okres realizacji projektu: 2018-10-01 - 2021-03-31) – ma na celu wzmocnienie pozycji regionalnych interesariuszy w celu przyspieszenia przejścia i przyłączenia się do regionów biogospodarczych w Europie poprzez zapewnienie im niezbędnych narzędzi, instrumentów i wytycznych w celu opracowania i wdrożenia solidnych, zrównoważonych strategii w zakresie biogospodarki. Projekt opiera się na kompleksowym programie wspierającym wzajemnie uczenie się oraz wewnętrzną i międzyregionalną współpracę.

POPRAWA JAKOŚCI POWIETRZA PRZY ZAPEWNIENIU BEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO W KONTEKŚCIE ZMIN KLIMATU Kierunek interwencji: Ograniczenie emisji powierzchniowej

Zadanie 1. Likwidacja konwencjonalnych źródeł ciepła lub wymiana na inne o większej sprawności

Sejmik Województwa Mazowieckiego przyjął Uchwałą w dniu 24 października 2017 r tzw. Ustawę antysmogową, która wprowadziła na obszarze województwa mazowieckiego ograniczenia i zakazy w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw. Nowe regulacje dotyczą wszystkich, którzy korzystają z kotłów, pieców i kominków na paliwo stałe. Uchwała 18

wprowadza zakaz stosowania najgorszej jakości paliw takich jak m.in: muły i flotokocentraty węglowe, węgiel brunatny czy drobny węgiel kamienny. Nowe przepisy nakładają również obowiązek wymiany bezklasowych kotłów na paliwo stałe na kotły spełniające normy europejskie. Uchwała przewiduje różnego rodzaju okresy przejściowe: • od dnia wejścia w życie uchwały wszystkie nowe instalacje (piece, kominki i kotły) muszą spełniać wymagania ekoprojektu; • od 1 lipca 2018 r. nie wolno spalać mułów i flotokoncentratów węglowych oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem, węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z ich wykorzystaniem, węgla kamiennego w postaci sypkiej o uziarnieniu 0-3 mm oraz paliw zawierających biomasę o wilgotności w stanie roboczym powyżej 20 proc. (np. mokrego drewna); • użytkownicy kotłów na węgiel lub drewno, czyli tzw. kopciuchów, które nie spełniają wymogów dla klas 3, 4 lub 5 wg normy PN-EN 303-5:2012, muszą wymienić je do końca 2022 r. na kocioł zgodny z wymogami ekoprojektu; • użytkownicy kotłów na węgiel lub drewno klasy 3 lub 4 wg normy PN-EN 303-5:2012, muszą wymienić je do końca 2027 r., na kotły zgodne z wymogami ekoprojektu; • użytkownicy kotłów klasy 5 wg normy PN-EN 303-5:2012 będą mogli z nich korzystać do końca ich żywotności; • posiadacze kominków będą musieli wymienić je do końca 2022 r. na takie, które spełniają wymogi ekoprojektu lub wyposażyć je w urządzenie ograniczające emisję pyłu do wartości określonych w ekoprojekcie.

Od roku 2018 do roku 2029 realizowany jest rządowy program priorytetowy Czyste Powietrze,. Jego najważniejszym celem jest ograniczenie emisji do atmosfery szkodliwych substancji, które powstają na skutek ogrzewania domów jednorodzinnych słabej jakości paliwem w przestarzałych domowych piecach. Program oferuje dofinansowanie wymiany starych i nieefektywnych źródeł ciepła na paliwo stałe na nowoczesne źródła ciepła spełniające najwyższe normy, jak i przeprowadzenie niezbędnych prac termomodernizacyjnych budynku. Adresatami Programu są właściciele lub współwłaściciele jednorodzinnego budynku mieszkalnego, lub wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą oraz osoby, które uzyskały zgodę na rozpoczęcie budowy jednorodzinnego budynku mieszkalnego i budynek nie został jeszcze przekazany lub zgłoszony do użytkowania. Program przewiduje dofinansowania m.in. na: − wymianę starych źródeł ciepła (pieców i kotłów na paliwa stałe) oraz zakup i montaż nowych źródeł ciepła, spełniających wymagania programu, − docieplenie przegród budynku, − wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, − instalację odnawialnych źródeł energii (kolektorów słonecznych i instalacji fotowoltaicznej), − montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.

Zadanie 2. Modernizacja oraz rozbudowa sieci ciepłowniczych i gazowych wraz z podłączeniem nowych odbiorców

W latach 2018-2019 zrealizowano inwestycje mające na celu ograniczenie niskiej emisji poprzez budowę i modernizację sieci cieplnych, przyłączy cieplnych oraz węzłów cieplnych do nowych odbiorców. Miedzy innymi w Zespole Szkół im. Stanisława Staszica w Gąbinie zamontowano układ sterowania kotłowni gazowej w celu zapewnienia właściwego funkcjonowania kotłów. W latach 2018 – 2019 przyjęto 134 zgłoszenia na przyłącza gazowe i zbiorniki na gaz, wydano 32 pozwolenia na budowę sieci gazowych oraz przyjęto 15 zgłoszeń budowy sieci cieplnych. W latach 2018-2019 r. rozbudowa sieci gazowej obejmowała następujące gminy powiatu płockiego: Bielsk (Zągoty), Gąbin, Radzanowo, Stara Biała, Staroźreby, Słupno. Ilość wydanych pozwoleń na budowę sieci gazowej w powiecie płockim w 2018 r. Gmina i Miasto Gąbin- 4 Gmina Słupno- 4 Gmina Stara Biała – 1 Ogółem – 9 Ilość wydanych pozwoleń na budowę sieci gazowej w powiecie płockim w 2019 r. Gmina Bielsk – 2 Gmina i Miasto Gąbin- 8 Gmina Radzanowo- 1 Gmina Słupno – 3 Gmina Stara Biała – 8 Gmina Staroźreby – 1 Ogółem – 23

Gmina Bielsk W dniu 07.06.2019 r. została zawarta umowa na wykonanie dokumentacji projektowej dla zadania "Budowa gazociągu ś/c w m. Zągoty, Cekanowo, Bielsk w gm. Bielsk" z terminem realizacji do 07.12.2020 r. W ramach umowy zostało zlecone zaprojektowanie ok. 23 km gazociągów średniego ciśnienia w miejscowościach: Zągoty, Cekanowo, Bielsk. Polska Spółka Gazownictwa w 2019 r. zaczęła na terenie gminy Bielsk budowę odcinka gazociągu od stacji gazowej w m. Zągoty, od którego planowana jest dalsza rozbudowa sieci gazowej w Gminie. Gmina Stara Biała Na zlecenie Polskiej Spółki Gazownictwa płocka firma „Instal-Gaz” wybudowała w sumie sieć gazową średniego ciśnienia o długości 9001 m. Została wykonana sieć gazowa: PE RC Dn 160 mm – dł. 164 mb (ul. Bielska), PE RC Dn 125 mm – dł. 1938 mb (ul. Bielska), PE RC Dn 90 mm – dł. 1155 mb (ul. Floriańska, ul. Płocka), PE RC Dn 63 mm – dł. 4872 mb (ul. A. Mickiewicza, ul. St. Mazowieckiego, ul. Z. Szacherskiego, ul. R. Miaśkiewicza, ul. M. Konopnickiej, ul. W. Hermana, ul. Płocka, ul. Dębowa, ul. Modrzewiowa, ul. Świerkowa, ul. Jaśminowa, ul. Klonowa, ul. Akacjowa, ul. Jodłowa), PE RC Dn 40 mm – dł. 872 mb ( ul. Różna, ul. Irysowa, ul. Chabrowa). Gmina Bodzanów – etap Projektu Polska Spółka Gazowa rozpoczęła w 2018 r. procedurę projektową na budowę sieci gazowej na terenie części gminy Bodzanów. Realizacja została podzielona na dwa zadania, pierwsze to budowa 20

sieci w Białobrzegach a drugi to budowa sieci w Łagiewnikach, Borowicach, Nowym Miszewie, Miszewie Murowanym, Niesłuchowie, Kłaczkowie. Projekty maja być gotowe w latach 2020-2021.

POPRAWA JAKOŚCI POWIETRZA PRZY ZAPEWNIENIU BEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO W KONTEKŚCIE ZMIN KLIMATU Kierunek interwencji: Ograniczenie emisji zanieczyszczeń ze źródeł komunikacyjnych

Zadanie 1. Rozwój transportu rowerowego, w tym rozbudowa spójnego systemu dróg ścieżek rowerowych

Rozwój infrastruktury rowerowej służy nie tylko poprawie bezpieczeństwa użytkowników dróg, ale również w znacznym stopniu przyczynia się do ograniczania emisji zanieczyszczeń pochodzących od środków transportu poprzez zamianę samochodów emitujących zanieczyszczenia do powietrza na bezemisyjny transport rowerowy. W ciągu ostatnich kilku lat (od danych bazowych za 2015 r) przybyło kilkadziesiąt kilometrów ścieżek rowerowych W roku 2015 na terenie powiatu zlokalizowanych było jedynie 20,1 km ścieżek rowerowych (dane GUS) natomiast w 2018 r. - 52,2 km a w 2019 - 63, 5 (dane GUS).

Tabela nr 5. Przykładowe przedsięwzięcia związane z rozwojem transportu rowerowego wykonane w latach 2018 -2019 na terenie gmin powiatu płockiego Nazwa przedsięwzięcia Rok wykonania Lp. Gmina

Budowa ścieżki rowerowej Gąbin- Wymyśle 2018 r. 1. Miasto i Gmina Gąbin Budowa ścieżki pieszo-rowerowej Gąbin- Kępina 2018 r. 2. Gmina Nowy Duninów Budowa ścieżki pieszo-rowerowej w m. Popłacin dł. ok.2,2 km 2018 r. Wykonanie ścieżki rowerowej 2018 r. o szerokości 2,5 mb na ul. Pocztowej w Słupnie w ramach zadania Arkadia Mazowiecka – Przebudowa drogi gminnej w m. Liszyno – Słupno wraz z przebudowa mostu i infrastrukturą – Etap I Wykonanie ścieżki rowerowej 2019 r. o szerokości 2,5 mb w ramach zadania Arkadia Mazowiecka – 3. Gmina Słupno Przebudowa drogi gminnej Płock-Rydzyno wraz infrastrukturą- Etap I Wykonanie wzdłuż drogi w Wykowie ścieżki rowerowej 2019 r. o długości 1 351 mb i szerokości 2,50 mb Wykonanie ścieżki rowerowej lewostronnej w ul. Pocztowej na 2018 r. odcinku o długości 400 mb w ramach zadania Arkadia Mazowiecka – Przebudowa drogi gminnej w m. Liszyno – Słupno wraz z przebudową mostu i infrastrukturą – Etap III Budowa układu komunikacyjnego Nowa Bała-Maszewo Duże-m. - 4. Gmina Stara Biała in. ścieżki rowerowej

Zadanie 2. Budowa i przebudowa dróg gminnych, powiatowych, wojewódzkich i krajowych, utwardzenie dróg i poboczy oraz opracowanie dokumentacji projektowej

W latach 2018-2019 Zarząd Dróg Powiatowych w Płocku zrealizował 35 inwestycji polegających na budowie, rozbudowie, przebudowie i remoncie dróg powiatowych zlokalizowanych na terenie powiatu płockiego. Środki Powiatu wydatkowane na realizacje powyższych zadań wyniosły: 4 366 448,98 zł w 2018 r. oraz 7 748 126,91 zł w 2019 r, natomiast pozyskano ze źródeł zewnętrznych 2 499 997,24 w 2018 r. oraz 9 780 308,52 zł w 2019 r.

Tabela nr 6. Przedsięwzięcia związane z budową i przebudową dróg powiatowych. LP. GMINA NAZWA PRZEDSIĘWZIĘCIA ROK KOSZT PRZEDSIĘWZIĘCIA Przebudowa skrzyżowania drogi powiatowej nr 2911W Goślice – Smolino – Sędek – Kłaki – 2018 153.711,11 zł Drobin z drogą gminną w m. Leszczyn Szlachecki Rozbudowa i przebudowa drogi powiatowej nr 5.997.987,82 zł 1. Gmina Bielsk 3759W Szumanie – Bielsk. 2019

( Bielsk - Drobin) Przebudowa drogi powiatowej nr 2910W Bronowo-Zalesie – Ciachcin od km 2+254,13 do 2019 1.632.784,66 zł km 3+228,16 Przebudowa - modernizacja drogi powiatowej nr 2018 212.227,64 zł 2957W Krawieczyn – Małoszewo Przebudowa - modernizacja drogi powiatowej nr 2956W Bodzanów – Kępa Polska od km 8+397 do 2018 300.009,30 zł km 9+097 o długości 0,700 km Gmina 2. Remont drogi powiatowej nr 3059W Ilinek - Bodzanów 938.406,21 zł Kucice - Bulkowo – Bodzanów na odcinku od km 2019

22+043 do km 24+950 o długości 2,907 km Przebudowa – modernizacja drogi powiatowej nr 131.118,00 zł 2944W Radzanowo – Bodzanów w miejscowości 2019

Bodzanów – odc. dł. 0,820 km Przebudowa – modernizacja drogi powiatowej nr 2018 395.305,89 zł Gmina 2904W Brudzeń Duży – gr. woj. – (Kamienica) 3. Brudzeń Wbudowanie destruktu asfaltowego na drodze Duży powiatowej nr 6916W Bądkowo Kościelne- 2019 42.804,00 zł Bądkowo Rochny- Łukoszyn Przebudowa - modernizacja drogi powiatowej nr 2018 216.627,60 zł 2935W Rogozino – Blichowo – Bulkowo Przebudowa- modernizacja drogi powiatowej nr 2934 W od drogi 2018 151.994,05 zł ( Kucice-Bodzanów)- Daniszewo Przebudowa drogi powiatowej nr 2951W Gmina 4. (Bulkowo- Mała Wieś) Bulkowo 2018 o długości 9,596 km wraz z infrastrukturą 8.873.484,39 zł 2019 towarzyszącą o istotnym znaczeniu dla sytuacji społeczno – gospodarczej regionu Remont drogi powiatowej nr 2948W Dzierżanowo – Gromice – Mąkolin – Rogowo na odcinku 2018 136.442,67 zł Podleck – Rogowo długości 0,445 km 22

LP. GMINA NAZWA PRZEDSIĘWZIĘCIA ROK KOSZT PRZEDSIĘWZIĘCIA Przebudowa – modernizacja drogi powiatowej nr 3059W Ilinek – Kucice – Bulkowo – Bodzanów na 2019 3.920.204,41 zł odcinku Worowice - gr. powiatu Przebudowa – modernizacja dróg powiatowych nr 2925W Piączyn – Włóki oraz nr 2926W 2019 115.927,50 zł Ostrzykowo – Nowa Wieś ( Bulkowo- Staroźreby) Przebudowa – modernizacja drogi powiatowej nr 225.759,12 zł 2934W od drogi powiatowej nr 3059W – 2019

Daniszewo na odcinku długości 0,954 km Przebudowa drogi powiatowej nr 2996W Miasto Mogielnica – Brzechowo od km 0+003 do km 2018 684.017,40 zł 5. i Gmina 3+773 dł. 3,770 km Drobin Przebudowa drogi powiatowej nr 2913W 2018 39.990,66 zł Jaroszewo Biskupie – Brzechowo w m. Chudzyno Remont drogi powiatowej nr 2987W Gąbin – Lipińskie na odcinku od km 0+050 do km 0+100 2018 8.929,80 zł długości 0,050 km szerokości 4,0 m przy użyciu masy mineralno – asfaltowej gr. 4 Miasto Przebudowa drogi powiatowej nr 6907W Gąbin – 6. i Gmina Nowy Kamień – Janówek od km 1+000 do km 2019 3.996.278,91 zł Gąbin 4+360 o długości 3.360 km Remont przepustu rurowego betonowego o średnicy 80 cm i długości 10 m zlokalizowanego 2019 19.000 zł w pasie drogowym drogi powiatowej nr 2984 W Grabie Polskie-Borki w km 2+ 326 Przebudowa odcinka drogi powiatowej nr 2970W Gmina Nowy 7. Nowy Duninów – Grodziska – granica 2018 1.548.429,29 zł Duninów województwa Przebudowa drogi powiatowej nr 2937W Stróżewko – Rogozino na odcinku od km 0+022 2018 80.000,00 zł do km 0+422 długości 0,4 km Przebudowa - modernizacja drogi powiatowej nr 2935W Rogozino – Blichowo – Bulkowo na 2018 696.770,40 zł odcinku od km 0+050 do km 2+860 długości 2,810 km Przebudowa drogi powiatowej nr 2937W 2018 9.990,68 zł. Stróżewko – Rogozino w miejscowości Rogozino Gmina Modernizacja drogi powiatowej nr 2928W 8. Radzanowo Męczenino - Woźniki - Czerniewo – Staroźreby na 292.045,05 zł 2019 odcinku od km 3+150 do km 5+170 o długości 2,020 km Przebudowa - modernizacja drogi powiatowej nr 2928W Męczenino - Woźniki - Czerniewo - 2019 73.062,00 zł Staroźreby w m. Męczenino dł. 0,6 km Przebudowa - modernizacja drogi powiatowej nr 2935W Rogozino - Blichowo - Bulkowo na 2019 696.770,40 zł odcinku od km 0+050 do km 2+860 długości 2,810 km Gmina Roboty odwodnieniowe drogi powiatowej nr 6915W Wymyśle Polskie-Nowosiadło- 2019 9.000 zł Słubice Piotrkówek- Iłów w m. Juliszew Rozbudowa skrzyżowania (budowa skrzyżowania Gmina Stara 9. o ruchu okrężnym) drogi powiatowej nr 5205W 2018 1.764.094,18 zł Biała (Płock) – gr. miasta – Draganie – Proboszczewice 23

LP. GMINA NAZWA PRZEDSIĘWZIĘCIA ROK KOSZT PRZEDSIĘWZIĘCIA z drogą powiatową nr 2908W Srebrna – Draganie wraz z drogą gminną Wymiana istniejącego przepustu z tworzyw sztucznych na przepust z tworzyw sztucznych o średnicy 80 cm zlokalizowanego w pasie 2019 25.549,84 zł drogowym drogi powiatowej nr 6905W Parzeń- Kamionki- Stara Biała-gr. miasta – ( Płock) w km 3+465 Przebudowa - modernizacja drogi powiatowej nr 2926W Ostrzykowo-Nowa Wieś od km 0+502 do 2018 400.438,80 zł km 4+982 odcinek dł. 4,480 km Przebudowa- modernizacja drogi powiatowej nr 2925 W Piączyn-Włóki od km 0+000 do km 2018 229.099,80 zł Gmina 1+290 oraz od 1+290 do 2+804(Staroźreby- 10 Staroźreby Bulkowo) Remont drogi powiatowej nr 2926 W Ostrzykowo 2018 70.110,00 zł - Nowa Wieś Przebudowa - modernizacja drogi powiatowej nr 2919W Sędek – Staroźreby na odcinku dł. 1,000 2019 291.266,21 zł km.

Tabela nr 7. Zestawienie inwestycji na drogach powiatowych. INWESTYCJE NA DROGACH POWIATOWYCH W 2018 R.

Wartość zadań (zł) 6 866 446,22

długość drogi (km) 23,074

długość chodniki (km) 1,085

Skrzyżowania (szt) 3

Pozyskane środki (zł) 2 499 997,24

Środki Powiatu (zł) 4 366 448,98

INWESTYCJE NA DROGACH POWIATOWYCH W 2019 R.

Wartość zadań(zł) 24 868 062,36

drogi(km) 16,716

chodniki(km) 0,410

drogi w trakcie(km) 17,579

chodniki w trakcie(km) 0,515

przepusty 2

Środki wydane(zł) 12 754 461,43

Środki pozyskane(zł) 9 780 308,52

Środki wykorzystane(zł) 5 006 334,52

Środki Powiatu(zł) 7 748 126,91 24

Tabela nr 8. Przedsięwzięcia związane z budową i przebudową dróg gminnych na terenie powiatu płockiego. ROK KOSZT LP. GMINA NAZWA PRZEDSIĘWZIĘCIA PRZEDSIĘWZIĘCI A Przebudowa dróg gminnych Ciachcin-Kuchary- 2018 r. 1 493 515, 69 zł Jeżewo- Józinek- Leszczyn Szlachecki Przebudowa drogi gminnej w miejscowości 2018 r. 460 000 zł Dziedzice- etap I. „Przebudowa i budowa ulic osiedlowych 2018 r. w m. Bielsk – ul. Stodólna Wschodnia, Gen. K. 2019 r. Świerczewskiego, Wł. Broniewskiego, 22 Lipca, Cisowa, Modrzewiowa, Brzozowa, Jesionowa, 6,1 mln zł Klonowa, Kasztanowa, Czereśniowa, Morelowa, Krótka, Wiśniowa” – ETAP I - CZĘŚĆ A – obejmujący ul. Klonowa + sięgacz, ul. Wiśniowa, ul. Cisowa i ul. Wł. Broniewskiego Przebudowa ulic: 2018 r. ▪ ul. Klonowa + sięgacz: dł. 619m, szerokości jezdni 5,5m oraz obustronnych chodników po 2m; sięgacz ulicy Klonowej dł. 57m i szerokości 4,5m oraz obustronnych chodników po 2m, ▪ ul. Wiśniowa: dł. 265m, szerokości jezdni - 5,5m oraz obustronnych chodników po 2m oraz dł. 58m i szerokości 4,5m oraz obustronnych poboczy po 0,75m, 1. Bielsk ▪ ul. Cisowa i Wł. Broniewskiego: dł. 432m, szerokości jezdni 5,0m oraz obustronnych chodników po 2m, Remont drogi gminnej Lubiejewo-Leszczyn 2018 r. ok. 159.000,00 zł Księży- odcinek o dł. 850mb Remont drogi gminnej Niszczyce – Zągoty- 2018 r. ok. 101.696,95 zł odcinek o dł. 531,67mb Remont drogi gminnej w miejscowości Niszczyce – 2018 r. ok.102.000,00 zł odcinek o dł. 534mb Remont drogi gminnej w miejscowości Rudowo - 2018 r. ok. 219.000,00 zł odcinek o dł. 1082mb Remont drogi gminnej w miejscowości Tchórz - 2018 r. ok. 184.000,00 zł odcinek o dł. 980mb Remont drogi gminnej w miejscowości Umienino - 2018 r. ok. 151.000,00 zł odcinek o dł. 800mb Remont drogi gminnej Gilino-Kuchary-Jeżewo - 2018 r. ok. 159.000,00 zł odcinek o dł. 764,66mb Remont ulic Glinki i Medycznej w m. Bielsk - 2018 r. 79.000,00zł odcinek o dł. 225mb Remont drogi gminnej Dębsk-Tłubice, odcinek ok. 2018 r. 117.000,00 zł 390 mb Przebudowa drogi gminnej Pęszyno-Umienino 2019 r. 190 000 zł Przebudowa i budowa ulic osiedlowych 2019 r. 3 783 387,19 zł w m. Bielsk- etap I- część A Przebudowa drogi gminnej: dr. 290220W Stanowo 2018 r. - - dr. 290219W w m. Stanowo” 2. Bodzanów Budowa i przebudowa dróg gminnych na terenie 2019 r. gminy Bodzanów: Wykowo- Białobrzegi ( etap I - dr. 291702W) Modernizacja drogi dojazdowej w m. Turza Mała. 2018 r. 931 742,68 zł 3. Brudzeń Duży Modernizacja drogi Izabelin-Wincentowo 2019 r. 417 474,31 zł 25

Przebudowa drogi gminnej nr 290420W w m. 2018 r. - Nowy Podleck. Przebudowa drogi gminnej w m. Golanki. 2018 r. - Przebudowa drogi gminnej nr 290430W w m. 2018 r. - Łubki Nowe- Sochocino Praga – etap II. Rozbudowa drogi gminnej nr 290422W w m. 2018 r. - Rogowo 4. Bulkowo Budowa chodnika oraz remont istniejących 2018 r. zjazdów w ciągu drogi gminnej nr 290404W w m. - Nowe Łubki. Przebudowa drogi gminnej w m. Osiek – etap II. 2019 r. - Przebudowa drogi gminnej na działce nr ewid. 2019 r. - 113/2 w m. Krzykosy Przebudowa drogi gminnej na działce nr ewid. 22 w 2019 r. - m. Chlebowo. Przebudowa drogi gminnej Krajkowo-Chudzyno. 2018 r. - Przebudowa drogi gminnej nr 290525 W relacji 2018 r. 153.750,00 zł Łęg Probostwo- Kozłówko- Kozłowo Przebudowa drogi gminnej – osiedle domków 2018 r. 269.420.58 zł jednorodzinnych w Łęgu Probostwie Przebudowa drogi gminnej w m. Brzechowo od 2018 r. skrzyżowania z drogą krajową nr 60 do 206.130.78 zł Miasto skrzyżowania z drogą powiatową nr 2913W 5. i Gmina Przebudowa drogi gminnej nr 290530 W relacji 2018 r. Drobin 486.515.44 zł Wrogocin – Rogotwórsk Przebudowa drogi gminnej nr 290507 W w m. 2019 r. 419.125,60 zł Świerczynek Remont drogi gminnej nr 290514 W Tupadły – 2019 r. 205.571,75 zł Niemczewo-Krasy Budowa ulicy Magnoliowej 2018 r. 201.437,00 zł w Drobinie Budowa i remont drogi Stary Kamień- Guzew na 2018 r. - długości 100 m Budowa i remont drogi 2018 r. - w Dobrzykowie, ul. Lawendowa na długości 100 m Budowa i remont drogi w Nowym Troszynie na 2018 r. - długości 150 m Budowa i remont drogi w m. Jadwigów na długości 2018 r.

150 mb Budowa i remont drogi w Koszelewie na długości 2018 r. - 130 m Miasto Budowa i remont drogi w Jordanowie na długości 2018 r. 6. - i Gmina Gąbin 120 m Budowa i remont drogi w Lipińskie na długości 500 2018 r. - m Budowa i remont drogi Małe Góry- Karolew- 2018 r. - Potrzebna na długości 150 m. Budowa i remont drogi w Nowym Wymyśle na 2018 r. - długości 75 m Budowa i remont drogi w Okolusz na długości 60 2018 r. - m Budowa i remont drogi w Nowym Wymysle na 2018 r. - długości 1040 m 26

Budowa i remont drogi w Kępina- Plebanka na 2018 r. - długości 700 m Budowa i remont drogi w m. Czermno na długości 2018 r. - 170 m Budowa i remont drogi w m. Nowe Grabie na 2018 r. - długości 216 m. Budowa, remont dróg i chodników w m. Gąbin, ul. 2018 r. - Słoneczna na długości 250 m. Budowa, remont dróg i chodników w Gabinie, ul. 2018 r. - Piękna na długości 100 m. Budowa, remont dróg i chodników w m. Gabin, ul. 2019 r. - Wrzosowa na długości 43 m Budowa i remont drogi w m. Karolew na długości 2019 r. - 135 m Budowa i remont drogi w m. Czermno na długości 2019 r. - 360 mb Budowa i remont drogi w m. Stary Kamień na . 2019 r. - odcinku 100 mb Budowa i remont drogi w m. Jadwigów na długości 2019 r. - 150 mb Budowa i remont drogi w m. Stara Korzeniówka na 2019 r. - długości 100 mb Budowa i remont drogi w m. Nowy Troszyn na 2019 r. - długości 140 mb. Budowa i remont drogi w m. Rumunki na długości 2019 r. - 70 mb Budowa i remont drogi w m. Małe Góry- Potrzebna 2019 r. - na długości 150 mb Budowa i remont drogi w m. Ludwików na 2019 r. - długości 175 mb Budowa i remont drogi w m. Kępina- Plebanka na 2019 r. - długości 350 mb. Budowa i remont drogi w m. Nowe Grabie 1121,5 2019 r. - m2 Przebudowa ul. Dobrowolskiego 2019 r. - 290,8 m2 Budowa łącznika drogi 577 z obwodnicą. 2019 r. - Utwardzenie drogi wewnętrznej na Osiedlu Wojska 2019 r. - Polskiego 447,25 m2. Przebudowa drogi gminnej nr 290723W w m. Wola 2018 r. 239 929,95 zł Łącka Przebudowa drogi gminnej nr 290707 W ul. 2018 r. 146 456,10 zł Gajowa w Łącku. Przebudowa dróg gminnych 2019 r. o numerach 290701W i 290716 W 723 560,00 zl 7. Gmina Łąck w m. Sendeń Mały Przebudowa drogi gminnej nr 290724W w m. 2019 r. 139 961,95 zł Wincentów Przebudowa drogi wewnętrznej ul. Zielona 2018 r. 81 830,73 zł w Łącku. Przebudowa dróg wewnętrznych ul. Jagodowa, 2018 r. 239 321,83 zł Słowicza, Klonowa, Sosnowa w Łącku Gmina Mała Budowa drogi gminnej Orszymowo- Lasocin. 2018 r. 603.753,10 zł 8. Wieś Przebudowa drogi gminnej w m. Chylin 2018 r. 2018 r. 51.500,00 zł 27

Przebudowa drogi gminnej nr 290811 W w relacji 2018 r. 374.002,22 zł Mała Wieś- Ściborowo w m. Mała Wieś Przebudowa drogi gminnej w m. Nakwasin 2018 r. 167.063,00 zł Przebudowa drogi gminnej nr 290826 W Podgórze 2018 r. 153.026,83 zł - Wólka Starzyńska Przebudowa drogi gminnej Nr 290816W Perki – 2018 r. 47.818,16 zł Niździn. Przebudowa drogi gminnej Nr 290820 W 2019 r. 373 930, 01 zł Węgrzynowo- Arciszewo Stare Przebudowa ul. Jana Kochanowskiego, ul. Św. 2018 r. Maksymiliana Kolbego, ul. Marii Dąbrowskiej, ul. 403. 062,32 zł Jana III Sobieskiego w Małej Wsi Przebudowa ul. Topolowej w Małej Wsi 2018 r. 115.237,88 zł Budowa drogi gminnej w m. Nowy Duninów ul. 2018-2019 - Parcelowa – etap I Gmina Nowy 9. Budowa drogi gminnej w m. Karolewo – etap IV 2018-2019 152 000 zł Duninów Przebudowa drogi gminnej w m. Nowy Duninów 2018-2019 - ul. Parcelowa – etap II Przebudowa drogi gminnej w Łoniewie ( dg. drogi: 2018 r. 282 125,84 zł 0,52 km) Modernizacja drogi gminnej w m. Dźwierzno ( dg. 2018 r. 60 269,02 zł drogi 0,37 km) Modernizacja drogi gminnej w Kosinie ( dg. drogi 2018 r. 115 005,00 zł 0 ,55 km) Przebudowa drogi gminnej w m. Stare Boryszewo 2018 r. 99 832,09 zł Gmina (dg. drogi 0,44 km) 10. Radzanowo Modernizacja drogi gminnej w m. Ciółkowo ( dg. 2018 r. 59 116,00 zł drogi – 0,65 km). Modernizacja drogi gminnej w m. Chomętowo ( dg. 2018 r. 15 938,22 zł drogi 0,15 km). Przebudowa drogi gminnej w m. Juryszewo (dg. 2018 r. 214 327,50 zł drogi - 0,625 km). Przebudowa drogi gminnej w m. Stare Boryszewo ( 2018 r. 189 036,53 zł drogi- 0,31 km). Rozbudowa drogi gminnej nr 291115 W (G15) 2018 r. relacji Łaziska droga powiatowa nr 1459 W Słubice Grabowiec Słubice odkm 1+370 do km 2+ 350,47 w ramach zadania inwestycyjnego „ Przebudowa 689.447,58 zł drogi gminnej nr 291115 W (G15) relacji Łaziska droga powiatowa nr 1459 W Słubice Grabowiec 11. Gmina Słubice Słubice”. Budowa drogi gminnej ( G34) od drogi gminnej nr 2018 r. 291111 W do drogi gminnej nr DG 291124W” 77.514,90 zł w m. Leonów na odcinku 100 mb. Budowa drogi gminnej G291110W 2019 r. ( G10) Wymyśle Polskie- Alfonsów- Bończa 563.735,22 zł w gminie Słubice w m. Bończa o dł. 701,54 mb. Przebudowa drogi gminnej nr 291204W 2018 r. i Nr 291205W Mirosław – Stare Gulczewo wraz 5,06 mln zł z infrastrukturą. 12. Gmina Słupno Arkadia Mazowiecka – Przebudowa drogi gminnej 2018 r. w m. Liszyno – Słupno wraz z przebudowa mostu 2,37 mln zł i infrastrukturą – Etap I 28

(zrealizowano Etap I inwestycji polegającej na przebudowie ul. Pocztowej w Słupnie na odcinku 1 032 mb) Arkadia Mazowiecka - Przebudowa drogi gminnej Płock – Rydzyno wraz z infrastrukturą – Etap I (przedmiotem Etapu I inwestycji była przebudowa 4,25 mln zł drogi gminnej w m. Płock - Rydzyno wraz z budową odwodnienia i oświetlenia ulicznego na odcinku o długości 1,56km). Budowa drogi wraz ze ścieżką rowerową 2019 r. 1,58 mln zł w miejscowości Wykowo. Arkadia Mazowiecka - Przebudowa drogi gminnej 2019 r. w m. Borowiczki Pieńki – Bielino – Liszyno wraz 10,68 mln zł z infrastrukturą. Arkadia Mazowiecka – Przebudowa drogi gminnej 2019 r. w m. Liszyno – Słupno wraz z przebudowa mostu 2,75 mln zł i infrastrukturą – Etap II Arkadia Mazowiecka – Przebudowa drogi gminnej 2019 r. w m. Liszyno – Słupno wraz z przebudowa mostu 1,56 mln zł i infrastrukturą –Etap III. Budowa ulicy Czarnieckiego w Nowym Gulczewie 2018 r. 871,22 tys. zł wraz z infrastrukturą. Budowa ul. Zaułek w Słupnie. 2018 r. 99,97 tys.zł Budowa ulicy Jana III Sobieskiego, 2018 r. Wiśniowieckiego i Heleny wraz z łącznikiem tych 2,22 mln zł ulic – ulicą Podbipięty wraz z kanalizacją deszczową w Nowym Gulczewie – Etap I. Budowa ul. Klonowej, Kalinowej 2019 r. i Strażackiej w Słupnie wraz 1,83 ml zł z infrastrukturą – Etap I. Budowa ul. Stepowej w Nowym Gulczewie (etap I 2019 r. od ulicy Rogozińskiej do Zagłoby oraz etap II od 2,46 mln zł ulicy Szlacheckiej w kierunku jaru rzeki Rosicy). Budowa drogi w m. Srebrna 2018 r. - Budowa drogi wewnętrznej na działce o nr ewid. - 124/1 w Maszewie Budowa drogi gminnej nr 291320 W 2018 r. - w Kobiernikach. Budowa dróg w m. Ogorzelice 2018 r. - Budowa drogi gminnej nr 291305W Kowalewko- 2019 r. - Kamionki- II etap Budowa ulic na osiedlu "Podgrodzie" 2018 r. - Gmina Stara w m. Nowe Proboszczewice 13. Biała Budowa ulicy Lawendowej w m. Brwilno. 2018 r. - Budowa ulic w m. Maszewo Duże 2018 r. - Budowa ulicy S. Mazowieckiego w m. Nowe 2019 r. - i Stare Proboszczewice. Budowa ulicy Wspólnej w m. Mańkowo. 2019 r. - Budowa ul. Dębowej w m. Maszewo Duże 2019 r. - Przebudowa ulicy Wesołej oraz fragmentu ulicy A. 2019 r. - Mickiewicza w m. Maszewo Duże Budowa części ulic S. mazowieckiego i W. 2019 r. - Hermana oraz przebudowa części ulic W. Hermana, 29

Z. Szacherskiego i M. Konopnickiej w m. Nowe i Stare Proboszczewice. Budowa drogi gminnej relacji Smardzewo- 2018-2019 2 348 418,96 zł Aleksandrowo Przebudowa ulicy 11 Listopada, Słonecznej, 2018-2019 Kopernika, Jaśminowej, Młodzieżowej na dz. nr ewid. 1152,1145/6, 1146, 1147, 1145/1, 1183, 1 991 051,90 zł 1172, 1144, 1153, 1182, 451/8, 1173 w m. Staroźreby Przebudowa ulicy Sportowej, Lipowej, Akacjowej, 2018-2019 Klonowej, Sosnowej, Modrzewiowej, Brzozowej, Jodłowej na dz. nr ewid. 1197/1, 1198, 2053, 2044, 1 998 230,17 zł Gmina 2035, 2021/1, 2055/1, 2034/1, 2025/1, 2065/1, 14. Staroźreby 2072/1, 2082/1, 2086/1, 2081/2, 2090/1, 138, 107 w m. Staroźreby Przebudowa ulicy Targowej na dz. nr ewid. 549, 2018-2019 548/13, 135/2, 141, 548/14, 548/9, 565/6, 133, 124, 1 670 755, 89 zł 138 w m. Staroźreby Przebudowa ulicy Szkolnej 2018-2019 i Południowej na dz. nr ewid. 172, 156/2, 154, 155, 1 188 873,78 zł 140 w m. Nowa Góra Przebudowa ulic osiedlowej, Brzozowej, Wiosennej 2018-2019 na dz. nr ewid. 102/24, 102/28, 102/33, 102/13 1 424 675,79 zł w m. Nowa Góra Modernizacja drogi gminnej nr 291546 W 2018-2019 - Miasto i w m. Słomin- o długości 1718 mb 15. Gmina Modernizacja drogi gminnej w m. Rakowo 2018-2019 - Wyszogród o długości 315 mb Modernizacja drogi gminnej w m. Drwały 2018-2019 -

Tabela nr 9. Ilość inwestycji drogowych (szt) w gminach w latach 2018 -2019

40 Bielsk

30 Bodzanów Brudzeń Duży 20 Bulkowo Miasto i Gmina Drobin 10 Miasto i Gmina Gąbin Gmina Łąck 0 Gmina Mała Wieś Gmina Nowy Duninów Gmina Radzanowo Gmina Słubice Gmina Słupno

POPRAWA JAKOŚCI POWIETRZA PRZY ZAPEWNIENIU BEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO W KONTEKŚCIE ZMIN KLIMATU Kierunek interwencji: Ograniczenie emisji zanieczyszczeń ze źródeł przemysłowych i energochłonności gospodarki

Zadanie 1. Modernizacja instalacji technologicznych oraz instalacji spalania paliw do celów technologicznych

W latach 2018 -2019 do Starosty nie wpłynął żaden wniosek o zmianę obowiązujących pozwoleń na emisję gazów lub pyłów do powietrza z uwagi na dokonane zmiany modernizacyjne instalacji emitujących zanieczyszczenia do powietrza, jak również nie informowano Starosty o zmianie danych dotyczących instalacji, dla których dokonano zgłoszenia w zakresie emisji gazów lub pyłów.

POPRAWA JAKOŚCI POWIETRZA PRZY ZAPEWNIENIU BEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO W KONTEKŚCIE ZMIN KLIMATU Kierunek interwencji: Zwiększenie wykorzstania odnawialnych źródeł energii

Zadanie 1. Produkcja energii prosumenckiej z odnawialnych źródeł energii Zadanie 2. Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii do produkcji energii elektrycznej i cieplnej

Teren powiatu posiada korzystne warunki do pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych (odpowiednie nasłonecznienie dla budowy kolektorów słonecznych, paneli fotowoltaicznych, dobra wietrzność dla lokalizacji elektrowni wiatrowych, możliwe warunki do budowy urządzeń energetyki wodnej, pomp ciepła, duży areał i dobre warunki glebowe dla zakładania plantacji roślin energetycznych, nadwyżki słomy na cele energetyczne). W raportowanym okresie zaobserwowano wzrost ilości energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych wyprodukowanej przy pomocy elektrowni wiatrowych oraz źródeł fotowoltaicznych. W 2018 r. do sieci Energii Operatora wprowadzono 36 385 MWh energii z elektrowni wiatrowych natomiast w 2019 r. - 41 618 MWh. W przypadku źródeł fotowoltaicznych w 2018 r. wprowadzono 336 MWh natomiast w 2019 nastąpił znaczny wzrost do 1228 MWh. W raportowanym okresie realizowano wiele inwestycji związanych z wykorzystywaniem energii odnawialnej. Uzyskiwano decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach na budowę farm fotowoltaicznych, dokonywano termomodernizacji budynków, przyjęto 8 Projektów robót geologicznych na wykonanie otworów wiertniczych w celu wykorzystania ciepła ziemi oraz wykonano 27 otworów wiertniczych.

Przykładowe przedsięwzięcia związane z wykorzystaniem OZE w gminach powiatu płockiego ▪ Gmina Mała Wieś 31

✓ Nazwa zadania: Rozwój OZE w gminie Mała Wieś poprzez budowę instalacji odnawialnych źródeł energii Opis inwestycji: Projekt realizowany w partnerstwie z gminami Załuski, Zawidz, Rościszewo, Kuczbork – Osada i Gozdowo. W ramach realizacji projektu na terenie Gminy Mała Wieś wykonane zostało 14 sztuk instalacji solarnych i 24 sztuki instalacji fotowoltaicznych (budynki mieszkalne) oraz jedna instalacja fotowoltaiczna na budynku użyteczności publicznej (Szkoła Podstawowa im. Wincentego Hipolita Gawareckiego w Małej Wsi). Planowana wartość inwestycji: 954.662,64 zł Zadanie dofinansowane jest ze środków pochodzących z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014 – 2020, Priorytet IV Przejście na gospodarkę niskoemisyjną, Poddziałanie 4.1 Odnawialne źródła energii, Typ projektu Infrastruktura do produkcji i dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych, Konkurs Nr RPMA.04.01.00-IP.01-14-051/17 – 678.148,00 zł ✓ Nazwa zadania: Rewitalizacja skwerku przy Gminnym Centrum Kultury w Małej Wsi Opis inwestycji: W ramach realizacji zadania rozebrano istniejący betonowy murek okalający skwerek oraz wykonano nowe ogrodzenie z pustaków piaskowych, ponadto zakupiono i zamontowano: urządzenie do gry w kółko i krzyżyk (1 szt.), kosz na śmieci (2 szt.), ławki parkowe (6 szt.), stojak rowerowy (1 szt.) oraz lampę solarną (1 szt.). Data zakończenia inwestycji: 31.12.2019 r. Wartość inwestycji brutto: 34.726,43 zł ▪ Gmina Słubice Na terenie gminy Słubice w 2018 r. rozpoczęła się realizacja inwestycji pn. odnawialne źródła energii dla mieszkańców i budynków użyteczności publicznej w gminie Iłów i Słubice” współfinansowana ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa mazowieckiego na lata 2014-2020, której celem było zwiększenie udziału OZE w ogólnej produkcji energii elektrycznej i cieplnej na terenie gminy Iłów i Słubice oraz ograniczenie emisji szkodliwych gazów do atmosfery poprzez wyposażenie 31 budynków użyteczności publicznej i 101 indywidualnych gospodarstw domowych w instalacje solarne, pompy ciepła i/lub ogniwa fotowoltaiczne. Realizacja inwestycji została zakończona protokołem końcowym z dnia 5 marca 2019 r. na łączna kwotę 6.903.000,00 zł netto. W ramach ww. projektu ma terenie gminy Słubice powstało 31 instalacji fotowoltaicznych ( z czego 10 szt. na budynkach użyteczności publicznej), 6 szt. kolektorów słonecznych na ciepłą wodę oraz 18 szt. pomp ciepła z czego 3 odwierty, 9 szt. kolektorów poziomych płaskich oraz 6 szt. pomp powietrze-woda. W panele fotowoltaiczne zostały wyposażone następujące budynki użyteczności publicznej w gminie Słubice: ▪ Urząd Gminy w Słubicach ▪ Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Słubicach ▪ Gminna Biblioteka Publiczna w Słubicach ▪ Szkoła Podstawowa im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Słubicach ▪ Szkoła Podstawowa im. Wł. Jagiełły w Piotrkówku ▪ Szkoła Podstawowa w Świniarach ▪ Boisko "Orlik" w Słubicach ▪ Stacja Uzdatniania Wody w Łaziskach 32

▪ Stacja Uzdatniania Wody w Grzybowie ▪ Oczyszczalnia Ścieków w Słubicach Dodatkowo w Szkole Podstawowej im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Słubicach zostały zamontowane kolektory słoneczne na ciepłą wodę. Gmina Słubice otrzymała: ▪ dotację z Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Projektów Unijnych w wys. 1.556.737,55 zł ▪ wpływy z wpłat mieszkańców w wys. 278.942,08 zł ▪ środki własne w wys. 402.314,52 zł Łączna kwota daje 2.237.994,15 zł. ▪ Gmina Łąck Montaż lamp solarnych w ramach zadania "Oświetlenie solarne placu zabaw w m. Łąck" w 2019 r. koszt inwestycji - 11 500,00 zł ▪ Gmina Radzanowo Wybudowano lampy solarne na zabudowanych osiedlach. ▪ Gmina Brudzeń Duży Montaż 1 sztuki lampy solarnej – oświetlenie uliczne w sołectwie Bądkowo Rochny w 2019 r. Koszt inwestycji- 5 550,00 zł Tabela nr 10. Ilość energii z OZE wprowadzona do sieci Operatora w 2018 r. w gminach powiatu płockiego. Ilość energii w MWh wprowadzona do sieci Operatora w poszczególnych gminach powiatu płockiego w 2018 r. Gmina Rodzaj energii odnawialnej Suma MEW MEB W PV Nowy Duninów 130 0 0 10 140 Stara Biała 0 59 0 39 98 Słubice 0 0 0 1 1 Brudzeń Duży 250 0 319 3 572 Bodzanów 0 0 2 351 15 2366 Bielsk 0 0 4821 24 4845 Bulkowo 0 0 0 25 25 Staroźreby 0 0 0 19 19 Drobin 0 0 0 26 26 Gąbin 0 0 0 28 28 łąck 0 0 0 33 33 Radzanowo 0 0 28894 5 28899 Mała Wieś 0 0 0 84 84 Wyszogród 0 0 0 1 1 Słupno 0 0 0 23 23 Razem 380 59 36 385 336 37160

Tabela nr 11. Ilość energii z OZE wprowadzona do sieci Operatora w 2019 r. w gminach powiatu płockiego. Ilość energii w MWh wprowadzona do sieci Operatora w poszczególnych gminach powiatu płockiego w 2019 r. Gmina Rodzaj energii odnawialnej Suma MEW MEB W PV Nowy Duninów 67 0 0 34 101 Stara Biała 0 0 0 149 149 Słubice 0 0 0 75 75 Brudzeń Duży 258 0 255 94 607 Bodzanów 0 0 2 622 71 2693 33

Bielsk 0 0 5414 84 5498 Bulkowo 0 0 0 42 42 Staroźreby 0 0 0 92 92 Drobin 0 0 0 57 57 Gąbin 0 0 0 112 112 łąck 0 0 0 85 85 Radzanowo 0 0 33 327 98 33 425 Mała Wieś 0 0 0 107 107 Wyszogród 0 0 0 11 11 Słupno 0 0 0 117 117 Razem 325 41 618 1228 43 171 Legenda: 1. MEW – mała elektrownia wodna 2. MEB - mała elektrownia biogazowa 3. W - elektrownia wiatrowa 4. PV -źródło fotowoltaiczne

Zadanie 3. Promowanie odnawialnych źródeł energii

W 2018 r. odbyły się terenowe warsztaty ekologiczne dla dzieci i młodzieży szkolnej z terenu Powiatu Płockiego przeprowadzone w ramach realizacji projektu pn. ”Ochrona bioróżnorodności oraz ograniczenie negatywnego oddziaływania ruchu turystycznego na obszary cenne przyrodniczo i promowanie lokalnych walorów przyrodniczych na terenie powiatu płockiego”. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Priorytet V Gospodarka przyjazna środowisku Działanie 5.4 Ochrona bioróżnorodności Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014-2020. W warsztatach udział wzięło 652 dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych z terenu powiatu płockiego. Na warsztatach omówiono odnawialne źródła energii na podstawie zestawów demonstracyjnych, które w sposób zminiaturyzowany prezentują działanie różnych systemów energii odnawialnych, tj. drzewko OZE, WaterPower- energia wodna - zestaw eksperymentalny oraz model demonstracyjny „Energia odnawialna wody–wiatru-Słońca”, turbina wiatrowa/energia wiatru, zegar z baterią owocową-zestaw doświadczalny oraz model do skupiania energii słonecznej. Każda ze szkół, w której odbyły się warsztaty otrzymała zminiaturyzowany model drzewka OZE- „drzewka słonecznego” wyposażonego w panele fotowoltaiczne. W 2018 r. zakończono zadanie pn. Warsztaty z zakresu OZE – Energetyczne drzewo. W wyniku realizacji całego zadania wykonano i zainstalowano konstrukcję w postaci drzewka energetycznego OZE. Przeprowadzono 48 godzin zajęć dydaktycznych na temat odnawialnych źródeł energii dla 214 osób tj. uczniów gimnazjum i technikum oraz pracowników pionu administracyjnego i grup decyzyjnych w zakresie planowania rozwoju strategii, jak również sołtysów, właścicieli gospodarstw ekologicznych i innych mieszkańców powiatu płockiego. Wykonano i zainstalowano konstrukcję w postaci drzewka energetycznego OZE, jako zestaw edukacyjny niezbędny do przeprowadzenia powyższych warsztatów. Ponadto w ramach Wytyczenia 2-óch tras turystycznych: Szlak Północny na odcinku Brwilno– Wyszogród oraz Szlak Południowy na odcinku Nowy Duninów–Płock posadowiono m. in. dwie konstrukcje drzew OZE. 34

POPRAWA JAKOŚCI POWIETRZA PRZY ZAPEWNIENIU BEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO W KONTEKŚCIE ZMIN KLIMATU Kierunek interwencji: Zmniejszenie przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń monitorowanych substancji

Zadanie 1. Realizacja założeń określonych w programach ochrony powietrza

W latach 2018 - 2019 założenia określone w Programach ochrony powietrza najczęściej realizowane były poprzez działania edukacyjno-informacyjne, polegające m.in. na udostępnianiu ulotek, plakatów i broszur informacyjnych, prowadzeniu warsztatów, a także na prowadzeniu monitoringu jakości powietrza w m. Wyszogród i bieżącym udostępnianiu jego wyników mieszkańcom. Założenia Programów ochrony powietrza realizowane były również poprzez wszelkie prace termomodernizacyjne, działania związane z rozwojem sieci gazowej, z podłączeniem budynków do sieci ciepłowniczej lub gazowej, modernizacją dróg, budową ścieżek rowerowych.

Zadanie 2. Opracowanie Programów Niskiej Emisji lub Programów Gospodarki Niskoemisyjnej

Prawie wszystkie gminy na terenie powiatu płockiego opracowały Plany Gospodarki Niskoemisyjnej (PGN) obejmujące m.in. lata 2018 -2019. Plan gospodarki niskoemisyjnej to dokument strategiczny, opisujący kierunki działań zmierzających do osiągnięcia celów pakietu klimatyczno-energetycznego tj. redukcji emisji gazów cieplarnianych, zwiększenia udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, zwiększenia efektywności energetycznej oraz poprawy jakości powietrza, a także zmiany postaw konsumpcyjnych użytkowników energii. Zawiera plan działań i jego uwarunkowań, służących redukcji zużycia energii finalnej na terenie Gminy, a przez to redukcji emisji gazów cieplarnianych (CO2). PGN ma również za zadanie określić, jak Gmina realizuje wyznaczone cele, więc zawiera opis działań planowanych (inwestycyjnych i nieinwestycyjnych), sposób ich finansowania oraz metodę monitoringu realizacji planu w kolejnych latach (co najmniej na okres 2014-2020, z możliwością wydłużenia perspektywy czasowej). zużycie energii w perspektywie długoterminowej. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej umożliwia finansowanie wielu działań ze środków zewnętrznych w nowej perspektywie finansowej 2014-2020. Na terenie powiatu płockiego wszystkie gminy (z wyłączeniem Gminy Słubice) opracowały Plany Gospodarki Niskoemisyjnej w większości na lata 2015- 2020, Gmina Bielsk posiada Plan opracowany na lata 2019 – 2029, Drobin na lata 2018 – 2024 a Wyszogród na lata 2018 -2023.

Zadanie3. Rozbudowa systemu monitoringu poprzez zlokalizowanie stacji monitoringowych na terenie powiatu płockiego

Monitoring stanu jakości powietrza prowadzony jest w oparciu o wyniki ocen pięcioletnich oraz rocznych. Ilość stanowisk pomiarowych, zakres prowadzonych badań oraz rodzaj pomiarów zależy od wielkości stężeń zanieczyszczeń. WIOŚ w Warszawie był koordynatorem monitoringu na terenie województwa mazowieckiego do końca 2018 r. Obecnie od 1.01.2019 r. zadanie realizuje GIOŚ. W styczniu 2019 r. w m. Biała, gm. Stara Biała Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska, w ramach monitoringu powietrza zlokalizował mobilną przemysłową stację pomiarową. Jest to jedyna stacja monitoringowa funkcjonująca w ramach monitoringu powietrza na terenie powiatu płockiego. W ramach monitoringu powietrza wykonywane są, analizowane i gromadzone dane dotyczące poziomów stężeń wybranych zanieczyszczeń powietrza w strefach (powiat, aglomeracja) województwa mazowieckiego. Na podstawie otrzymanych pomiarów dokonuje się oceny poziomów substancji w powietrzu ze względu na ochronę zdrowia ludzi oraz ochronę roślin. Priorytetowymi obszarami dla monitoringu powietrza są strefy potencjalnych przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń zanieczyszczeń. Na stacji w m. Biała prowadzony jest automatyczny 1- godzinny pomiar benzenu oraz dwutlenku siarki (SO2). Wykonane pomiary w zakresie SO2 wskazywały na ryzyko przekroczenia dopuszczalnych norm. W rocznej ocenie jakości powietrza za rok 2019 opracowanej przez GIOŚ wskazano, iż na stacji w Białej, dochodziło do podwyższonych stężeń dwutlenku siarki, co w większości przypadków było związane z emisją przemysłową. Na rysunkach zamieszczonych w Rocznej Ocenie Jakości Powietrza za 2019 rok (zamieszczonych poniżej) przedstawiono wartości charakterystyk rocznych odpowiadających kryteriom oceny na poszczególnych stanowiskach pomiarowych w roku podlegającym ocenie na tle wielolecia - od roku 2010 do 2019, uwzględniając tylko te stanowiska, które zostały uwzględnione w ocenie za 2019 rok. Na wykresach oznaczono wartości dla kryteriów dotyczących oceny. Otrzymane stężenia SO2 są na niskim poziomie, z wyjątkiem stacji w strefie miasta Płock, oraz pobliskiej stacji w Białej. W 2019 r. wystąpiły 3 godziny z przekroczeniem wartości 350 μg/m3 (dopuszczalna liczba takich przekroczeń wynosi 24) i 3 dni z przekroczeniem wartości 125 μg/m3 (dopuszczalna liczba takich przekroczeń wynosi 3) na stacji w Białej. Jednak w ostatecznej klasyfikacji strefa mazowiecka, w skład której wchodzi powiat płocki otrzymała klasę A .Przy klasyfikacji stref wykorzystano wyniki modelowania. Poziomy stężeń dwutlenku siarki mieściły się poniżej poziomu dopuszczalnego zarówno dotyczącego wartości 1- godzinnych, jak i 24-godzinnych. Podwyższone stężenia odnotowano jedynie w Płocku i w Białej, gdzie występowały wysokie stężenia dwutlenku siarki, bliskie granicy normy.

Z uwagi na m. in. podwyższone poziomy SO2 przedmiotowa stacja została pozostawiona w Białej na 2020 r.

Rysunek Przebieg 25 maksymalnej wartości godzinowej stężenia dwutlenku siarki na poszczególnych stanowiskach pomiarowych województwa mazowieckiego na tle poziomu dopuszczalnego w latach 2010 – 2019 (GIOŚ)

Rysunek. Przebieg 4 maksymalnej wartości dobowej stężenia dwutlenku siarki na poszczególnych stanowiskach pomiarowych województwa mazowieckiego na tle poziomu dopuszczalnego w latach 2010 - 2019 (GIOŚ)

Kolejnym zanieczyszczeniem monitorowanym na stacji w Białej jest benzen. Pomiary benzenu oprócz stacji w Białej prowadzone są na czterech innych stacjach w województwie mazowieckim. Do oceny zostały wykorzystane wyniki, ze wszystkich 5 stacji. Wyniki pomiarów i szacowania dla benzenu w 2019 roku utrzymywały się na niskim poziomie, a norma średnioroczna 5 μg/m3 nie została przekroczona. Wielkości stężeń tego zanieczyszczenia w 4 strefach województwa nie przekroczyły poziomu dopuszczalnego i strefy te otrzymały klasę A. 37

Na rysunku poniżej (pochodzącym z Rocznej Oceny Jakości Powietrza za 2019 rok) przedstawiono wartości stężeń średniorocznych C6H6 (benzen) w województwie mazowieckim na poszczególnych stanowiskach pomiarowych w latach 2010 – 2019 podlegających ocenie w 2019 r. Uzyskane wartości mieszczą się w przedziale od 1 do 2,5 μg/m3. W 2019 roku najwyższa wartość stężenia benzenu wystąpiła na stacji zlokalizowanej w miejscowości Biała.

Rysunek . Przebieg wartości średniorocznej benzenu na poszczególnych stanowiskach pomiarowych województwa mazowieckiego na tle poziomu dopuszczalnego w latach 2010 - 2019

W wyniku rocznej oceny jakości powietrza, wykonanej na podstawie danych za 2019 r. zostały określone strefy w województwie mazowieckim, w których należy podjąć określone działania w celu przywrócenia na danym obszarze obowiązujących standardów jakości powietrza. W poniższej tabeli zestawiono klasy strefy mazowieckiej dla poszczególnych zanieczyszczeń, uzyskane w ocenie rocznej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia ludzi - klasyfikacja podstawowa (klasa A lub C). W strefie mazowieckiej doszło do przekroczenia: • mającego określony poziom dopuszczalny pyłu PM10 (24-h), • mającego określony poziom dopuszczalne fazy II – pył PM2,5 (rok), • mającego określony poziomy docelowy - benzo(a)piren w pyle PM10 (rok) –

Tabela nr 12. Klasy strefy mazowieckiej dla poszczególnych zanieczyszczeń, uzyskane w ocenie rocznej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia ludzi

Nazwa Kod SO2 NO2 C6H6 CO O3 PM10 Pb As Cd Ni B(a)P PM2,5 strefy strefy strefa PL1404 A A A A A1 C A A A A C A2 mazowie - cka 1) Dla ozonu – poziom celu długoterminowego, strefy uzyskały klasę D2 2) Dla pyłu PM2,5 – poziom dopuszczalny II faza,i strefa mazowiecka uzyskały klasę C1 38

W roku 2018 przystąpiliśmy do Projektu, w ramach którego Fundacja Teraz Mazowsze zamontowała jeden czujnik monitorujący jakość powietrza w powiecie. Wyniki monitoringu aktualnie udostępniane są na stronie Powiatu. Planuje się w latach następnych uruchomienie kolejnych czujników monitorujących jakość powietrza.

POPRAWA JAKOŚCI POWIETRZA PRZY ZAPEWNIENIU BEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO W KONTEKŚCIE ZMIN KLIMATU Kierunek interwencji: Dostosowanie sektora energetycznego do zmian klimatu

Zadanie 1. Dywersyfikacja źródeł energii w oparciu o OZE i technologie niskoemisyjne

Przedmiotowy punkt realizowany był w ramach kierunku interwencji: Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii - zadania: Produkcja energii prosumenckiej z odnawialnych źródeł energii oraz Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii do produkcji energii elektrycznej i cieplnej.

Zadanie 2. Zapewnienie awaryjnych źródeł energii przesyłu

W ramach dostosowywania sektora energetycznego do zmian klimatu bardzo istotne znaczenie ma nie tylko powstawanie kolejnych nowych źródeł przesyłu, ale wszelkie prace modernizacyjne, przebudowy już istniejących. W latach 2018 – 2019 na terenie Powiatu Płockiego zrealizowano szereg inwestycji w zakresie modernizacji, przebudowy linii energetycznych zarówno średniego jak i niskiego napięcia oraz przyłączy.

Na terenie Rejonu Dystrybucji Kutno w Powiecie Płockim wykonano następujące zadania:

ROK 2018 Przeizolowanie linii napowietrznej SN: 1. LSN Soczewka OBMBS/74/15790 ; OBMBS/74/15773 ; OBMBS/74/15771 o łącznej długości 4,913 km 2. LSN Gąbin-Dobrzyków OMBMS/74/15795 o długości 2,552 km Modernizacja obwodów linii niskiego napięcia: 1. S4-00430 Grzybów długości 2,063 km 2. S4-00801 Wola Łącka o długości 0,7 km Kompleksowa przebudowa przyłączy nN: Gmina Gąbin: 10 stacji: (Gąbin ul. Wspólna, Gąbin-Rog. Żychlińskie, Gąbin -Rog Czerm.,Górki Ciechomickie I , Topólno I, Kamień Słubice II ,Kamień Stary I ,Lipińskie II ,Przemysłów I , Gąbin PKS - łączna ilość 147 szt.

Gmina Słubice: 8 stacji: (Potok Biały I,Potok Biały II , Zyck Nowy VI , Potok Czarny I, Zyck Nowy, S4-864 Słubice- Szkoła, Zyck Polski IV,Piotrkówek II - łączna ilość 71 szt. Gmina Nowy Duninów: 2 stacje: (Duninów Nowy - Osiedle , Duninów Nowy Kolonia) łączna ilość 41 szt. Łączna ilość dla 20 stacji – 259 szt.

ROK 2019 Modernizacja obwodów linii niskiego napięcia: 1. S4-775 Łąck V i S4-1002 - przeizolowanie na istniejących słupach długości 1,22 km 2. S4-720 Brzezinna Góra o długości 1,687 km 3. S4-630 Duninów Duży o długości 1,477 km 4. S4-727 Nowa Wieś o długości 1,230 km Kompleksowa przebudowa przyłączy nN: 1. Gmina Gąbin stacje: Gąbin Oś. Zdrowia, Gąbin Kościuszki, Gąbin - Wysypisko, Gąbin - Kielniki, Koszelew (S1), Koszelew (S2), Grabie - Osiedle 6, Lipińskie, Czermno MBM, Wymyśle Nowe, Potrzebna II, Dobrzyków II, Potrzebna IV, Troszyn Nowy V, Dobrzyków IV, Jadwigów I, Plebanka II, Okolusz, Dobrzyków - Góry Małe, Grabie Polskie OSP, Plebanka I, Plebanka III, Grabie Osiedle I, Borki- Ferma, Konstantynów Cegielnia, Górki Dobrzykowskie V, Grabie Polskie, Grabie - Osiedle 4, Grabie Polskie V, Grabie Nowe V, Grabie Nowe IV, Grabie Polskie IV, Grabie Osiedle 5, Górki Dobrzykowskie, Górki Dobrzykowskie, Gąbin Browarna, Gąbin ul. Wojska Polsk., Gąbin GS, Gąbin ul. Leśna, Gąbin Słoneczna, Trakt Kamiński, Koszelew Guzew, Gąbin ul. Warszawska, Gąbin CPN, Gąbin Świerczewskiego, Gąbin Sosnowa, Gąbin GPZ, Gąbin Rog. Czerm. IV, Gąbin Os Rog Czermińskie, Troszyn Polski II, Borki Szkoła, Karolew III, Guzew I, Gąbin Golonka, Dobrzyków VII, Troszyn Polski I, Kamień Nowy, Plebanka IV, Korzeniówka Nowa 1, Korzeniówka Nowa 3, Grabie Osiedle II, Grabie Osiedle 3, Jordanów, Dobrzyków I, Topólno III, Koszelew RSP I, Ludwików II, Kamień Stary II o łącznej ilości: 413 szt.

Na terenie Rejonu Dystrybucji Płock w Powiecie Płockim wykonano następujące zadania:

Tabela nr 13.. Dane z Rejonu Dystrybucji Płock dla sieci średniego napięcia w latach 2018 i 2019 r. Zakres LP. Podgrupa inwestycyjna Nr linii Gmina Nazwa zadania [km] ROK 2018 Podgrupa 2.1.1 Wymiana odcinków linii napowietrznych SN Przebudowa LSN MSE-Kamionki od 1 0005/24 Stara Biała 0,804 przebiegających przez słupa 136 do 144, PT 334/2017+zgł. tereny zadrzewione na linię niepełnoizolowaną 40

Podgrupa 2.1.1 Wymiana Przeizolowanie odcinków linii odcinków linii prowadzonych w obszarach leśnych, napowietrznych SN odcinek linii SN GPZ Maszewo- 2 0005/24 Stara Biała 0,963 przebiegających przez Kamionki od stanowiska słupowego tereny zadrzewione na 141/30 do stacji transformatorowej S5- linię niepełnoizolowaną 558 Pęszyno II Podgrupa 2.1.2 Wymiana Wymiana odcinków linii odcinków linii napowietrznych SN przebiegających napowietrznych SN 3 0008/18 Płock przez tereny zadrzewione na linię 1,911 przebiegających przez kablową w w 0008/18 Bodzanów - tereny zadrzewione na Gulczewo - zadanie II, etap II linię kablową Budowa elektroenergetycznej sieci Podgrupa 2.5 Budowa kablowej 15 kV powiązanie pomiędzy 4 nowych powiązań linii 0008/16 Płock łącznikami O1-733, O1-734 (ciąg 0,7 SN liniowy GPZ Gulczewo - Borowiczki nr 0008/16) a łącznikiem O1-1585

wymiana kabla SN od stacji S1-1240 ul. Podgrupa 2.3 Wymiana 5 0002/17 Płock Szarych Szeregów do mufy w kierunku 0,239 awaryjnych kabli SN stacji AS1-91372 ul. Armii Krajowej

Wymiana kabla SN relacji mufa z GPZ Podgrupa 2.3 Wymiana 6 0002/17 Płock Podolszyce - S1-1344 Płock 0,352 awaryjnych kabli SN Wyszogrodzka Podgrupa 2.3 Wymiana Płock ul. Gierzyńskiego od S1-1293 do 7 0009/12 Płock 0,07 awaryjnych kabli SN S1-1294

Podgrupa 2.3 Wymiana 8 0003/19 Płock Od stacji S1-62 do AS1-15 ZOR 0,225 awaryjnych kabli SN

Podgrupa 2.3 Wymiana Wymiana kabla SN na terenie GPZ 9 0003/24 Płock 0,06 awaryjnych kabli SN Przemysłowa p. 24

ROK 2019

Podgrupa 2.1.1 Wymiana Wymiana odcinków linii odcinków linii napowietrznych SN przebiegających napowietrznych SN 1 0005/24 Płock przez tereny zadrzewione na linię 0,724 przebiegających przez niepełnoizolowaną w w 0005/24 tereny zadrzewione na Kamionki linię niepełnoizolowaną Podgrupa 2.3 Wymiana Wymiana kabla 15 kV od S1-49 do S1- 2 0009/11 Płock 0,4 awaryjnych kabli SN 61

Tabela nr 14. Dane z Rejonu Dystrybucji Płock dla sieci niskiego napięcia – długości wybudowanej i zmodernizowanej sieci oraz ilość przyłączy z podziałem na gminy w latach 2018 i 2019.

Rzeczywisty zakres Rzeczywisty zakres ze zlecenia (ilość - Rok Ilość stacji Gmina (długość - lnn) przyłączy)

szt. km szt.

1 2 3 3 5 41

2018 9 180 Bielsk

2019 18 5,15 148 Bielsk

2018 4 20 Bodzanów

2019 12 1,866 136 Bodzanów

2018 20 0,40 134 Brudzeń Duży

2019 8 4,66 38 Brudzeń Duży

2018 12 4,62 112 Bulkowo

2019 2 13 Bulkowo

2018 12 4,51 107 Drobin

2019 2 15 Drobin

2018 7 0,58 54 Mała Wieś

2019 12 115 Mała Wieś

2018 2 28 Nowy Duninów

2019 2 8 Nowy Duninów

2018 5 38 Radzanowo

2019 16 1,338 107 Radzanowo

2018 12 120 Słupno

2019 12 2,27 119 Słupno

2018 10 2,60 100 Stara Biała

2019 11 0,1 94 Stara Biała

2018 6 3,65 50 Staroźreby

2019 12 7,85 76 Staroźreby

2018 3 0,43 21 Wyszogród

2019 4 28 Wyszogród

2.2. Zagrożenie hałasem 42

ZAGROŻENIE HAŁASEM

OCHRONA PRZED HAŁASEM Kierunek interwencji: Poprawa klimatu akustycznego Realizacja inwestycji drogowych ograniczających Zadanie monitorowane: zarządzający 1) emisję hałasu (m.in. „ciche” nawierzchnie, ekrany drogami ↔ akustyczne)

2) Wdrażanie rozwiązań ograniczających hałas Zadanie monitorowane: przedsiębiorstwa ↔ w zakładach

OCHRONA PRZED HAŁASEM Kierunek interwencji: Poprawa klimatu akustycznego

Zadanie 1. Realizacja inwestycji drogowych ograniczających emisję hałasu (m.in. „ciche” nawierzchnie, ekrany)

Ruch samochodowy jest najpowszechniej występującym źródłem hałasu środowiskowego, ze względu na jego wnikanie w każdą dziedzinę życia człowieka (powszechność dostępu do samochodu i coraz bardziej rozbudowywana sieć dróg miejskich, osiedlowych i pozamiejskich). Obserwowany od ćwierćwiecza niezwykle gwałtowny rozwój motoryzacji w Polsce, a tym samym wzrost natężenia przewozów towarowych i osobowych w ruchu lokalnym oraz tranzytowym, posiada generalnie decydujący wpływ na klimat akustyczny środowiska i jego zmiany. Taki stan rzeczy powoduje coraz większą powszechnie odczuwalną uciążliwość ruchu samochodowego w środowisku życia człowieka oraz związane z tym systematyczne zwiększanie nakładów na ograniczanie nadmiernej emisji hałasu pochodzącej z tego ruchu. Zadanie realizowane było w ramach zadania „Budowa i przebudowa dróg gminnych, powiatowych, wojewódzkich i krajowych, utwardzenie dróg i poboczy oraz opracowanie dokumentacji projektowej” w kierunku interwencji „Ograniczenie emisji zanieczyszczeń ze źródeł komunikacyjnych”. Ponadto bardzo istotną kwestią prowadzącą do podejmowania określonych działań ograniczających hałas jest obserwacja w zakresie klimatu akustycznego poprzez prowadzenie monitoringu oraz badań hałasu. Pomiary hałasu samochodowego w Polsce wykonywane są przede wszystkim przez GIOŚ oraz zarządców dróg. GIOŚ realizuje monitoringowe pomiary i badania hałasu komunikacyjnego (co oznacza tutaj – systematyczne obserwacje itp.), w miejscowościach poniżej 100 tys. mieszkańców oraz na terenach niewymienionych w art. 117 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska, tj. przy drogach, którymi przemieszcza się mniej niż 3 mln pojazdów samochodowych rocznie. Natomiast zgodnie z art. 175 Poś, zarządzający drogą jest zobowiązany do okresowych pomiarów hałasu od dróg o ruchu powyżej 3 mln pojazdów rocznie, na podstawie których, co 5 lat sporządzane są strategiczne mapy hałasu. Na podstawie strategicznych map hałasu marszałek województwa opracowuje dla obszaru województwa projekt uchwały w sprawie programu ochrony środowiska 43

przed hałasem. Program ochrony środowiska przed hałasem uchwalany jest przez sejmik województwa co 5 lat. Mapy akustyczne Realizując obowiązki wynikające z powyższych przepisów Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad cyklicznie opracowuje mapy akustyczne dla dróg krajowych – ostatnie w 2018 r. Opracowanie obejmuje odcinki dróg krajowych na terenie województwa mazowieckiego o natężeniu ruchu SDR powyżej 3 000 000 pojazdów rocznie. Celem opracowania było przedstawienie stanu akustycznego środowiska w otoczeniu dróg krajowych województwa mazowieckiego w formie wielowarstwowej mapy tematycznej. Mapą akustyczną objęty został teren pasa drogowego wraz z obszarami o szerokości 2 x 600 m położony po obydwu stronach odcinków dróg. W poniższej tabeli zestawiono wykaz odcinków dróg krajowych na terenie powiatu płockiego objętych mapami akustycznymi opracowanymi w 2018 r.

Tabela nr 15. Wykaz odcinków dróg krajowych, objętych mapami akustycznymi z 2018 r. na terenie powiatu płockiego..

NUMER DROGI GMINY W ZASIĘGU OBSZARU ID_ODC NAZWA ODCINKA ANALIZY krajowy E

Wyszogród 01_11004 50 Wyszogród-Kamion (gmina miejsko-wiejska) Staroźreby 01_11103 10 Góra- Płońsk (gmina wiejska) Łąck 01_11107 60 Łąck-Płock (gmina wiejska) Słupno 01_11110 62 Płock-Słupno (gmina wiejska) Drobin 01_11114 10 Zawidz Kościelny- Drobin (gmina miejsko-wiejska)

Mapa. Wykaz dróg krajowych objętych mapami akustycznymi

W ramach analizy poszczególnych odcinków dróg na potrzeby map akustycznych wprowadzono do modelu matematycznego poszczególne odcinki dróg z wszystkimi parametrami charakteryzującymi jednorodne odcinki tych dróg, w tym m.in.: geometria źródła w postaci niwelety 3D, liczba oraz szerokość pasów ruchu, pasy rozdzielające, rodzaj nawierzchni, natężenie oraz prędkość pojazdów. W tabeli poniżej, przedstawiono dane (które posłużyły przy opracowywaniu map akustycznych do zidentyfikowania źródeł hałasu) o średniej ilości pojazdów na dobę (SDR) z podziałem na ilość pojazdów poruszających się w godzinach 06:00-18:00 tj. w porze dnia (SRD), w godzinach 18:00- 22:00 tj. w porze wieczoru (SRW) oraz w godzinach 22:00-06:00 tj. porze nocy (SRN). Źródłem tych danych jest GPR przeprowadzony w 2015 r.

Tabela nr 16. Dane lokalizacyjno – techniczne analizowanych odcinków dróg w powiecie płockim wraz z wartościami średniodobowego natężenia ruchu pojazdów na tych odcinkach wg GPR 2015. KILOMETRAŻ (W ODNIESIENIU DO WARTOŚĆ SDR WG GPR 2015 CAŁEGO ODCINKA) NUMER SRD SRW SRN SDR ID_ODC DROGI początek koniec NAZWA ODCINKA 06:00- 18:00- 22:00- doba krajowy 18:00 22:00 06:00 ilość ilość ilość ilość [km] [km] poj. poj. poj. poj.

01_11004 50 63+122 66+010 Wyszogród-Kamion 7143 2039 1351 10533

01_11103 10 430+917 449+869 Góra- Płońsk 6221 1637 1178 9036

01_11107 60 57+775 62+036 Łąck-Płock 8851 1893 2029 12773

01_11110 62 123+612 127+557 Płock-Słupno 9806 2234 1248 13288

Zawidz Kościelny- 01_11114 10 407+439 418+828 5222 1532 1518 8272 Drobin 60 52+567 57+775 Gostynin/Obwodnica/ 01_11118 8203 2123 1269 11595 60c 8+040 8+804 Łąck

Rodzaje terenów chronionych akustycznie zlokalizowane w zasięgu opracowywanych map ustalone zostały w oparciu o obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego (MPZP) a w przypadku ich braku o faktyczne zagospodarowanie i wykorzystywanie tego i sąsiednich terenów (zgodnie z art. 115 Prawa Ochrony Środowiska) wskazane przez Wójta/Burmistrza Gminy.

Tabela nr 17. Zestawienie źródeł, będących podstawą klasyfikacji danego terenu pod względem uwarunkowań akustycznych.

Gmina Nazwa dokumentu Akt powołujący/Podstawa klasyfikacji

Uchwała nr XXXV/282/2017 Rady Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Drobin Miejskiej w Drobinie z dnia 22 maja Drobin 2017 r. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania Uchwała nr 92/XII/2011 Rady Miejskiej przestrzennego Miasta i Gminy Drobin w Drobinie z dnia 28 grudnia 2011 r. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla części wsi Uchwała nr V/47/2011 Rady Gminy w Łąck, powiat płocki Łącku z dnia 29 czerwca 2011 r. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy Uchwała VIII/116/2003 Rady Gminy w mieszkaniowej we wsi Grabina gmina Łąck, pow. płocki, woj. Łąck Łącku z dnia 10 grudnia 2003 r. mazowieckie Uchwała nr XXIX/213/2010 Rady Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania Gminy przestrzennego gminy Łąck w Łącku z dnia 10 listopada 2010 r. Uchwała nr 262/XXXIII/2006 Rady Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Słupno Gminy w Słupnie z dnia 17 marca 2006 r. Uchwała nr 112/XXII/16 Rady Gminy Słupno Miejscowy planu zagospodarowania przestrzennego gminy Słupno w Słupnie z dnia 29 marca 2016 r. Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Uchwała nr 62/VII/2011 Rady Gminy gminy Słupno w Słupnie z dnia 27 maja 2011 r. 46

Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Uchwała nr 174/XIX/2012 Rady Gminy gminy Słupno w Słupnie z dnia 31 sierpnia 2012 r. Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Uchwała nr 329/XXXIV/10 Rady gminy Słupno obejmująca tereny położone w Cekanowie – działki nr Gminy ew. 258/4, 292/1, 292/25, 291/25, w Słupnie – dz. nr ew. 322/3, w Słupnie z dnia 26 lutego 2010 r. w Nowym Gulczewie – dz. nr ew. 86/5, 86/6, 90 Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Słupno obejmującej tereny położone: w Miszewku Strzałkowskim - działka nr ew. 23/1 i 23/2; w Miszewku Stefany - dz. nr ew. 54/1; w Starym Gulczewie - dz. nr ew. 74/8; w Liszynie - Uchwała nr 423/XLIII/10 Rady Gminy dz. nr ew. 4, 9/2, 25, 27, 53/7, 75/7, 85/2; w Borowiczkach Pieńkach w Słupnie z dnia 10 listopada 2010 r. - dz. nr ew. 18/1, 114/6, 114/8, 315/1, 155/7; w Cekanowie — dz. nr ew. 193, 194, 207/10; w Słupnie – dz. nr ew. 64/20,111/55,111/56 i 114/1 Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Uchwała nr 201/XXI/2012 Rady Gminy terenu zabudowy mieszkaniowej w Cekanowie w Słupnie z dnia 13 listopada 2012 r. Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Uchwała nr 308/XXXII/09 Rady Gminy terenu zabudowy mieszkaniowousługowej w Cekanowie i Wykowie w Słupnie z dnia 27 listopada 2009 r. obejmującej teren położony w Cekanowie – działka nr ew. 419 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania Uchwała nr 122/XX/2016 Rady Gminy Staroźreby przestrzennego gminy Staroźreby Staroźreby z dnia 29 listopada 2016 r Uchwała nr 204/XXVII/2010 Rady Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru Gminy położonego między ul. Klasztorną i trasą nr 50 i Miasta w Wyszogrodzie z dnia 29 kwietnia 2010 r Uchwała nr 223/XXIII/2001 Rady Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu usługowo Gminy - produkcyjnego w Wyszogrodzie i Miasta w Wyszogrodzie z dnia 28 grudnia 2001 r. Uchwała nr 319/XLIII/2014 Rady Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu w rejonie Gminy ul. Zamieście i drogi Nr 50 w m. Wyszogród i Miasta w Wyszogrodzie z dnia 7 listopada 2014 r Uchwała nr 204/XXI/2001 Rady Gminy Zmiana miejscowego planu ogólnego zagospodarowania i Miasta w Wyszogrodzie z dnia 26 przestrzennego gminy i miasta Wyszogród września 2001 r Wyszogród Uchwała nr 175/XXV/97 Rady Gminy Zmiana planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta i Miasta w Wyszogrodzie z dnia 6 WYSZOGRÓD listopada 1997 r. Uchwała nr 186/XX/2001 Rady Gminy Zmiana planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego terenu i Miasta w Wyszogrodzie z dnia 26 gminy i miasta Wyszogród czerwca 2001 r. Zmiana planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego terenu Uchwała nr 141/XVI/2000 Rady Gminy gminy i miasta Wyszogród dla działki nr 258/6 położonej i Miasta w Wyszogrodzie z dnia 25 w Wyszogrodzie przy ul. Kościuszki 21 października 2000 r. Zmiana planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego terenu Uchwała nr 22/III/2002 Rady Gminy i gminy i miasta Wyszogród obejmująca obszar części działek o nr Miasta w Wyszogrodzie z dnia 16 ewid. 265/1 i 266/8 w Wyszogrodzie grudnia 2002 r. Odpowiedź Urzędu Gminy i Miasta Klasyfikacja obszaru zgodnie z art.115 ustawy Prawo Ochrony Wyszogród z dnia 13 lutego 2018 r. Środowiska ([email protected])

Na podstawie ww. danych opracowano warstwę zagospodarowania terenu obszarów wchodzących w zasięg opracowania (tj. w zasięgu 600 metrów po każdej ze stron analizowanych odcinków dróg krajowych). Poszczególny typ zagospodarowania terenu, wynikający z ww. opracowań o zagospodarowaniu przestrzennym lub faktycznego zagospodarowania terenu, został podporządkowany do odpowiednich norm w zakresie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku.

Tabela nr 18. Procentowy udział poszczególnych rodzajów terenów dla obszarów, na których klimat akustyczny oddziałują analizowane odcinki dróg. PROCENTOWY UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH RODZAJÓW TERENÓW W ZASIĘGU OBSZARÓW ANALIZY

Tereny zabudowy Powiat/Gmina Tereny zwartej Drogi Lasy Wody rozproszonej z zabudowy z ID [%] [%] [%] infrastrukturą ter. rolne Nr drogi, nazwa odcinka infrastrukturą [%] odcinka [%] Drobin-gmina miejsko-wiejska 1,59 0,12 0,08 7,96 90,26

01_11114 10;Zawidz Kościelny-Drobin 1,59 0,12 0,08 7,96 90,26

Łąck- gmina wiejska 1,09 58,02 2,33 4,60 33,96

01_11107 60;Gostyniń/Obwodnica/Łąck 0,96 82,07 4,22 3,09 9,66

01_11118 60c;Gostynin/Obwodnica/Łąck 1,23 32,59 0,33 6,20 59,66

Słupno-gmina wiejska 1,89 42,57 0,25 15,96 39,33

01_11110 62;Płock- Słupno 1,89 42,57 0,25 15,96 39,33

Staroźreby- gmina wiejska 1,23 5,19 0,13 4,91 88,54

01_11103 10;Góra-Płońsk 1,23 5,19 0,13 4,91 88,54

Wyszogród-gmina miejsko-wiejska 2,99 2,40 29,46 15,05 50,11

01_11004 50;Wyszogród-Kamion 2,99 2,40 29,46 15,05 50,11

Program ochrony środowiska przed hałasem. Mapy akustyczne stanowiły podstawę do określenia Programu ochrony środowiska przed hałasem, którego celem jest przywrócenie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Opracowany przez Marszałka Województwa Mazowieckiego Program ochrony środowiska przed hałasem przyjęty został uchwałą nr 27/20 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 03 marca 2020 r. W celu zidentyfikowania i ocenienia możliwych do wystąpienia naruszeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku w ww. programie dokonano szczegółowej analizy map akustycznych sporządzonych dla dróg krajowych o natężeniu ruchu powyżej 3 000 000 pojazdów rocznie. W trakcie opracowywania map akustycznych wyznaczone zostały wielkości emisji i imisji hałasu od analizowanych dróg, które odniesione zostały do dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku, wyrażone są dwoma wskaźnikami, które mają zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem: − LDWN – długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 6.00 do godz. 18.00), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz. 18.00 do godz. 22.00) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22.00 do godz. 6.00) − LN – długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 22.00 do godz. 6.00).

Tabela nr 19. Wykaz odcinków dróg, na których stwierdzono przekroczenia z podaniem przedziałów wartości przekroczeń. Numer Nazwa odcinka Kilometraż Kilometraż Przedziały przekroczeń Przedziały przekroczeń drogi początkowy końcowy dopuszczalnych wartości dopuszczalnych wartości poziomu hałasu wyrażone poziomu hałasu wyrażone wskaźnikiem LDWN [dB] wskaźnikiem LN [dB] 10 Zawidz Kościelny- 407+439 418+828 od 15 do 20 15 do 20 Drobin 10 Góra-Płońsk 430+917 449+869 od 10 do 15 od 10 do 15 50 Wyszogród-Kamion 063+122 066+010 od 15 do 20 od 10 do 15 60 Gostynin/Obwodnica/- 008+040 057+775 od 15 do 20 od 10 do 15 Łąck 60 Łąck-granica m. Płock 057+775 062+036 od 15 do 20 od 10 do 15 62 Granica m. Płock- 123-+612 127-+557 od 5 do 10 od 5 do 10 Słupno

Głównym celem Programu jest wskazanie kierunków i zakresu działań, których realizacja spowoduje dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego, na terenach, na których stwierdzono przekroczenia. W tym celu zaproponowano w Programie odpowiednie kierunki i zakresy działań naprawczych, w tym: − działania krótkookresowe (w ramach strategii krótkookresowej), które zawierają działania główne i działania wspomagające wskazane w Programie, przewidziane do realizacji na lata 2019–2023, − kierunki działań długookresowych (w ramach polityki długookresowej), przewidywanych w ramach sporządzonego po upływie 5 lat kolejnego programu ochrony środowiska przed hałasem (po roku 2023) oraz w kolejnych programach. • Strategia krótkookresowa. W ramach strategii krótkookresowej powinny być zawarte działania, których celem jest spowodowanie poprawy klimatu akustycznego w tych miejscach, gdzie przekroczenia dopuszczalnych wartości hałasu w środowisku są w chwili obecnej największe oraz tam, gdzie na oddziaływanie hałasu narażona jest największa liczba osób. W ramach strategii krótkoterminowej zawierają się działania inwestycyjne obejmujące budowę nowych, alternatywnych odcinków dróg oraz przebudowę i rozbudowę dróg istniejących, realizowane bądź planowane do realizacji przez zarządcę dróg – GDDKiA. Strategia ta obejmuje również realizację działań wynikających z wydanych przez ograny ochrony środowiska decyzji nakazowych o ograniczeniu oddziaływania na środowisko oraz mających na celu zastosowanie nawierzchni o obniżonej hałaśliwości, czy też egzekwowanie ograniczeń prędkości. Zakres działań powyższej strategii obejmuje także zdefiniowanie zabezpieczeń akustycznych potrzebnych do ograniczenia oddziaływania hałasu, np. ekranów akustycznych, po wcześniejszym wykonaniu pomiarów hałasu, wydaniu przez właściwe organy stosownych decyzji, opracowaniu dokumentacji i miarę możliwości wykonanie właściwych zabezpieczeń. W strategii krótkookresowej ujęto również inwestycje, których realizacja została zakończona w okresie zawartym pomiędzy terminem sporządzenia map akustycznych z 2018 r., a przystąpieniem do opracowania Programu. • Strategia długookresowa. W ramach strategii długookresowej wskazano miejsca, dla których priorytet narażenia na ponadnormatywne oddziaływanie hałasu jest mniejszy niż w strategii krótkookresowej. Dla tych odcinków dróg wskazano kierunki działań obejmujące przede wszystkim właściwe planowanie przestrzenne oraz rozważenie możliwości realizacji inwestycji polegających na budowie nowych, alternatywnych połączeń drogowych w kolejnym programie budowy dróg. W strategii tej zawiera się również ocena Programu oraz weryfikacja stanu 49

akustycznego w otoczeniu tych odcinków poprzez wykonanie pomiarów hałasu w ramach sporządzenia kolejnych map akustycznych

Tabela nr 20. Działania realizowane w ramach strategii krótkookresowej dla drogi krajowej nr 10. Nazwa Kilometraż Kilometraż Strona Termin Działanie naprawcze odcinka początkowy końcowy drogi realizacji zdefiniowanie zabezpieczeń akustycznych potrzebnych do ograniczenia oddziaływania hałasu, np. ekranów Góra- akustycznych, po wcześniejszym wykonaniu pomiarów 430+917 431+000 P do 2023r Płońsk hałasu, wydaniu przez właściwe organy stosownych decyzji, opracowaniu dokumentacji i w miarę możliwości wykonanie właściwych zabezpieczeń

Tabela nr 21. Działania realizowane w ramach strategii krótkookresowej dla drogi krajowej nr 60. Kilometraż Kilometraż Strona Termin Nazwa odcinka Działanie naprawcze początkowy końcowy drogi realizacji Łąck-granica m. egzekwowanie ograniczenia 057+775 058+000 P do 2023 r. Płock prędkości

Tabela nr 22. Wykaz odcinków dróg, dla których określono kierunki działań realizowanych w ramach strategii długookresowej Nr drogi Nazwa odcinka Kilometraż początkowy Kilometraż końcowy

10 Zawidz Kościelny-Drobin 407+439 418+828

10 Góra-Płońsk 431+000 449+869

50 Wyszogród-Kamion 063+122 066+010

008+040 8+804 60 Gostynin/Obwodnica/-Łąck 052+567 057+775

60 Łąck-granica m. Płock 058+000 062+036

62 granica m. Płock-Słupno 123+612 127+557

Monitoring środowiska W roku 2018 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie wykonał pomiary monitoringowe hałasu drogowego zgodnie z założeniami Programu Państwowego Monitoringu Środowiska województwa mazowieckiego na lata 2016-2020 w 16 punktach pomiarowych, w tym w 6 punktach na terenie m. Gąbin.

Mapa. Lokalizacja punktów pomiarowych hałasu drogowego w Gąbinie

Na obszarze administracyjnym miasta Gąbina zlokalizowano: • Punkt pomiarowy długookresowy nr 1 - zlokalizowany przy ul. Warszawskiej 29 (fragment drogi krajowej nr 577) – droga wyjazdowa z Gąbina w kierunku południowo-wschodnim, - rodzaj zabudowy – po obu stronach jezdni - zabudowa mieszkaniowa i handlowo - usługowa, - długość analizowanego odcinka – 0,6 km - od wjazdu do miasta od strony południowo-wschodniej do skrzyżowania z aleją Jana Pawła II. • Punkt pomiarowy krótkookresowy nr 2 - zlokalizowany przy ul. Rogatki Gostynińskie (droga wojewódzka nr 577) – wyjazd z Gąbina w kierunku północno-zachodnim, - rodzaj zabudowy – po obu stronach jezdni – zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna, usługowa, szkoła, - długość analizowanego odcinka – 1,5 km – od wjazdu do miasta od strony północno- zachodniej do skrzyżowania z ulicą Kutnowską. • Punkt pomiarowy krótkookresowy nr 3 - zlokalizowany przy ul. Wspólnej (droga wojewódzka nr 574) – wyjazd z Gąbina w kierunku południowo-zachodnim, - rodzaj zabudowy – po obu stronach jezdni – zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, usługowa, targowisko, - długość analizowanego odcinka – 1,0 km – od wjazdu do miasta od strony południowo-zachodniej do skrzyżowania z ulicą Rogatki Gostynińskie. • Punkt pomiarowy krótkookresowy nr 4 51

- zlokalizowany przy ul. Dobrzykowskiej (droga wojewódzka nr 574) – wyjazd z Gąbina w kierunku północnym, - rodzaj zabudowy – po obu stronach jezdni – zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, usługowa, - długość analizowanego odcinka – 0,6 km – od wjazdu do miasta od strony północnej do skrzyżowania z ulicą Warszawską. • Punkt pomiarowy krótkookresowy nr 5 - zlokalizowany przy alei Jana Pawła II (droga powiatowa) – wyjazd z Gąbina w kierunku wschodnim, - rodzaj zabudowy – po obu stronach jezdni – zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, usługowa, szkoła podstawowa, - długość analizowanego odcinka – 0,8 km – od wjazdu do miasta od strony wschodniej do skrzyżowania z ulicą Warszawską. • Punkt pomiarowy krótkookresowy nr 6 - zlokalizowany przy ul. Trakt Kamiński (droga powiatowa) – wyjazd z Gąbina w kierunku południowym, - rodzaj zabudowy – po obu stronach jezdni – zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, usługowa, - długość analizowanego odcinka – 0,9 km – od wjazdu do miasta od strony południowej do skrzyżowania z ulicą Warszawską.

Tabela nr 23. Wyniki pomiarów hałasu drogowego w Gąbinie dla określania wskaźników krótkookresowych.

Natężenie ruchu LAeq

L.p. Lokalizacja Data pomiaru Pora doby lekkie ciężkie razem

dB Ilość pojazdów

Dzień 64,6 3 553 578 4 131 1 ul. Rogatki Gostynińskie 23/24.04.2018 Noc 59,9 404 200 604

Dzień 65,4 4 087 237 4 324 2 ul. Wspólna 24/25.04.2018 Noc 58,1 190 37 227

Dzień 63,6 3 278 226 3 504 3 ul. Dobrzykowska 25/26.04.2018 Noc 58,4 170 42 212

Dzień 62,3 3 274 182 3 456 4 Aleja Jana Pawła II 26/27.04.2018 Noc 53,7 148 26 174

Dzień 62,6 2 724 243 2 967 5 ul. Trakt Kamiński 16/17.10.2018 Noc 50,5 92 39 131 52

Dzień 68,5 5 549 302 5 851 6 ul. Warszawska 29 15/16.10.2018 Noc 63,6 519 40 559 Poziomy hałasu określone czerwona czcionką wskazują na przekroczenie poziomu dopuszczalnego Wyniki badań monitoringowych hałasu wykonanych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie w roku 2018 wskazują, na wystąpienie przekroczeń poziomu dopuszczalnego we wszystkich 6 punktach pomiarowych: w porze dziennej w 5 a w porze nocnej w 4 przypadkach. Największe przekroczenia zaobserwowano w Gąbinie przy ul. Warszawskiej 29 i wyniosły one dla wskaźnika LDWN - 4,5 dB i wskaźnika LN - 4,3 dB.

Zadanie 2 Wdrażanie rozwiązań ograniczających hałas w zakładach

W latach 2018 - 2019 Starosta Płocki nie określał w drodze decyzji dopuszczalnego poziomu hałasu dla żadnego Zakładu zlokalizowanego na terenie powiatu płockiego. W związku z powyższym żaden zakład nie miał obowiązku zastosowania określonych rozwiązań ograniczających emisję hałasu.

2.3. Pola elektromagnetyczne

PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE Utrzymanie dotychczasowego stanu braku zagrożeń ponadnormatywnych promieniowaniem elektromagnetycznym Ochrona przed polami Wprowadzenie do planów zagospodarowania przestrzennego zapisów dot. elektromagnetycznymi ochrony przed polami elektromagnetycznymi (wyznaczanie stref technicznych bezpieczeństwa)

W uchwalanych miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego gminy zawierają szereg zapisów dot. ochrony przed polami elektromagnetycznymi. W zakresie ochrony przed polami elektromagnetycznymi wprowadzano m.in.: · ustalenia dotyczące stref ochronnych od urządzeń wytwarzających pola elektroenergetyczne, · ustalenia dla terenów znajdujących się w strefie potencjalnego oddziaływania linii energetycznej wysokiego napięcia110 kV i średniego napięcia 15 kV. · obszar ograniczonego zagospodarowania i zabudowy w sąsiedztwie linii wysokiego napięcia 110 kV, w którym zakazuje się budowy budynków przeznaczonych na pobyt ludzi i zagospodarowanie podlega ograniczeniom wynikającym z przepisów odrębnych z zakresu bezpieczeństwa; · strefy bezpieczeństwa i pasy technologiczne dla poszczególnych linii; ·dopuszczenie pozyskania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w mikroinstalacji, w zakresie określonym w przepisach o OZE.

2.4. Gospodarowanie wodami

GOSPODAROWANIE WODAMI

OSIĄGNIĘCIE DOBREGO STANU JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH I PODZIEMNYCH Kierunek interwencji: Poprawa stanu jakościowego i ilościowego wód powierzchniowych L.p. Zadanie Podmiot odpowiedzialny Stan realizacji 1. Realizacja warunków korzystania z wód regionu Zadanie monitorowane: ↔ wodnego środkowej Wisły i wód zlewni PGW WP 2. Weryfikacja wyznaczenia wód Zadanie monitorowane: ↔ wrażliwych na zanieczyszczenia PGW WP związkami azotu ze źródeł rolniczych 3. Prowadzenie kontroli przestrzegania Zadanie monitorowane: ↔ przez podmioty warunków WIOŚ, PGW WP wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi 4. Ograniczenie wpływu rolnictwa na Zadanie monitorowane: ↔ wody poprzez racjonalne nawożenie i edukację MODR, rolnicy, gminy, w zakresie rozwoju rolnictwa ARiMR ekologicznego (ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych) Zadanie własne: Starostwo Powiatowe w Płocku 5. Przeprowadzenie analiz presji w celu Zadanie monitorowane: ↔ ustalenia przyczyn nieosiągnięcia PGW WP dobrego stanu wód z uwagi na stan fizyko-chemiczny oraz w celu zaplanowania działań ukierunkowanych na redukcję fosforu 6. Prowadzenie ewidencji i kontrola zbiorników Zadanie monitorowane: ↔ bezodpływowych oraz przydomowych oczyszczalni gminy, miasta i gminy ścieków 7. Stosowanie technologii i urządzeń ograniczających Zadanie monitorowane: ↔ możliwość przedostawania się nieczystości do przedsiębiorcy, gminy, gruntu i wód miasta i gminy, mieszkańcy 8. Rozwój państwowego monitoringu jakości wód Zadanie monitorowane: ↔ powierzchniowych GIOŚ 9. Kontynuowanie działań na rzecz renaturyzacji Zadanie monitorowane: ↔ jezior łąckich sygnatariusze porozumienia

Zadanie własne: Starostwo Powiatowe w Płocku 10. Rozwój obiektów małej retencji Zadanie monitorowane: ↔ właściciele gruntów podmokłych Kierunek interwencji: Utrzymanie dobrego stanu jakościowego wód podziemnych 1. Ustanowienie stref ochronnych ujęć wód Zadanie monitorowane: ↔ podziemnych gminy, miasta i gminy, właściciele indywidualnych ujęć 2. Uwzględnianie w sporządzanych planach Zadanie monitorowane: ↔ zagospodarowania przestrzennego gmin ochrony gminy, miasta i gminy głównych zbiorników wód podziemnych 54

3. Rozwój państwowego monitoringu jakości wód Zadanie monitorowane: ↔ podziemnych WIOŚ 4. Propagowanie zachowań sprzyjających Zadanie monitorowane: ↔ oszczędzaniu wody przez działania gminy, miasta i gminy, edukacyjno-promocyjne organizacje pozarządowe, placówki oświatowe

Zadanie własne: Jednostki organizacyjne powiatu płockiego OCHRONA PRZED ZJAWISKAMI EKSTREMALNYMI ZWIĄZANYMI Z WODĄ Kierunek interwencji: Zapewnienie bezpieczeństwa powodziowego 1. Uwzględnianie w dokumentach planistycznych na Zadanie monitorowane: ↔ poziomie gminnym map ryzyka powodziowego, gminy, miasta i gminy map zagrożenia powodziowego, obszarów szczególnego zagrożenia powodzią oraz terenów zagrożonych podtopieniami 2. Rozwój systemu wczesnego ostrzegania Zadanie monitorowane: ↑ gminy, miasta i gminy, powiat, województwo

Zadanie własne: Starostwo Powiatowe w Płocku 3. Przebudowa zapory bocznej Nowy Duninów – Zadanie monitorowane: ↑ kontynuacja prac PGW WP 4. Przebudowa zapory bocznej Jordanów –Tokary – Zadanie monitorowane: ↑ Radziwie PGW WP 5. Prace udrożnieniowe koryta Wisły Zadanie monitorowane: ↔ PGW WP 6. Konserwacja systemów melioracyjnych Zadanie monitorowane: ↔ PGW WP 7. Montaż i demontaż przegrody śryżowej Zadanie monitorowane: ↑ PGW WP 8. Obsługa operatorska 6 szt. lodołamaczy na Zadanie monitorowane: Zbiorniku Wodnym Włocławek w sezonie PGW WP ↔ zimowym 9. Budowa 2 lodołamaczy dla potrzeb zimowej osłony Zadanie monitorowane: ↑ przeciwpowodziowej PGW WP 10. Analiza możliwości zwiększenia retencji na Zadanie monitorowane: ↔ terenach leśnych i zurbanizowanych na obszarze PGW WP Zlewni Planistycznej Wisły Mazowieckiej w ramach utrzymania oraz zwiększania istniejącej zdolności retencyjnej w Regionie Wodnym Środkowej Wisły 11. Prowadzenie akcji lodołamania na obszarze Zadanie monitorowane: ↔ narażonym na niebezpieczeństwo powodzi ONNP PGW WP Wisła na terenie Zlewni Planistycznej Wisły Mazowieckiej 12. Przebudowa zapory bocznej stopnia wodnego Zadanie monitorowane: ↓ Włocławek – zapora Nowy Duninów PGW WP 13. Makroniwelacja w czaszy Zbiornika Wodnego Zadanie monitorowane: ↓ Włocławek PGW WP 14. Bieżące utrzymanie prawobrzeżnych wałów Zadanie monitorowane: ↔ przeciwpowodziowych rzeki Wisły i wałów PGW WP 55

wstecznych rzeki Ryksy, Mołtawy i Strugi na terenie powiatu płockiego 15. Bieżące utrzymanie lewobrzeżnego wału Zadanie monitorowane: ↔ przeciwpowodziowego rzeki Wisły i wałów PGW WP Zbiornika Troszyn na terenie powiatu płockiego 16. Bieżące utrzymanie pompowni Zadanie monitorowane: ↔ przeciwpowodziowych na terenie powiatu PGW WP płockiego (lewo i prawobrzeżnych) 17. Doprowadzalnik Kępa Polska –przebudowa Zadanie monitorowane: → przekroju podłużnego i poprzecznego koryta w km PGW WP 0+000 –3+700, gm. Bodzanów i Mała Wieś 18. Zabezpieczenie przeciwerozyjne Zadanie monitorowane: → i przeciwpowodziowe rzeki Słupianki w km 0+900 PGW WP –9+000 Etap II (uzupełnienie) 19. Dolina Kępa Polska – Czerwonka –budowa Zadanie monitorowane: ↓ i rozbudowa wałów rzeki Wisły i Mołtawy, gm. PGW WP Bodzanów 20. Przebudowa (modernizacja) lewego wału rzeki Zadanie monitorowane: ↓ Wisły, Dolina Iłowsko –Dobrzykowska, gm. PGW WP Słubice i Gąbin, powiat płocki 21. Rzeka Sierpienica Zachodnia –zapewnienie Zadanie monitorowane: ↑ odpowiedniej przepustowości koryta w km 48+277 PGW WP –55+820, gm. Bielsk i Staroźreby 22. Rzeka Mołtawa –zapewnienie odpowiedniej Zadanie monitorowane: ↓ przepustowości koryta w km 0+000 –0+800, PGW WP 20+000 –26+000 i 35+200 –37+200, gm. Bodzanów, Bulkowo i Radzanowo 23. Rzeka Sierpienica Wschodnia –zapewnienie Zadanie monitorowane: ↓ odpowiedniej przepustowości koryta w km 3+110 – PGW WP 7+600, gm. Drobin 24. Rzeka Dobrzyca –zapewnienie odpowiedniej Zadanie monitorowane: ↓ przepustowości koryta w km 14+900 –17+288, gm. PGW WP Drobin 25. Rzeka Karsówka –zapewnienie odpowiedniej Zadanie monitorowane: ↓ przepustowości koryta w km 6+800 –20+870, gm. PGW WP Drobin 26. Rembielin-Myśliborzyce I et. II, gm. Brudzeń Zadanie monitorowane: ↓ Duży–melioracje gruntów rolnych PGW WP 27. Rzeka Wierzbica –udrożnienie koryta wraz Zadanie monitorowane: ↓ zodbudową budowli regulacyjnych i przebudową PGW WP przepustów na terenie gm. Bielsk i Stara Biała

28. Rzeka Brzeźnica –zapewnienie odpowiedniej Zadanie monitorowane: ↓ przepustowości koryta w km 10+000 –17+524, gm. PGW WP Radzanowo, Stara Biała 29. Rzeka Sierpienica Wschodnia –zapewnienie Zadanie monitorowane: ↓ odpowiedniej przepustowości koryta w km 7+600 – PGW WP 14+000, gm. Drobin i Staroźreby

30. Proboszczewice zad. III melioracja gruntów Zadanie monitorowane: ↓ rolnych, gm. Stara Biała PGW WP 31. Kontrola i nadzór nad działalnością spółek Zadanie własne: ↔ wodnych Starosta Płocki

Kierunek interwencji: Gospodarowanie wodami uwzględniające zmiany klimatyczne 1. Realizacja przedsięwzięć zwiększających retencję Zadanie monitorowane: ↓ wodną na terenach leśnych, rolniczych i PGW WP, PGL LP, spółki wodne, zurbanizowanych gminy 2. Działania inwestycyjne i utrzymaniowe związane z Zadanie monitorowane: ↔ melioracjami wodnymi PGW WP, spółki wodne 3. Renaturyzacja koryt cieków i ich brzegów, Zadanie monitorowane: przywracanie naturalnych meandrów oraz funkcji PGW WP, sygnatariusze porozumienia retencyjnych cieków oraz jezior -zapewnienie drożności koryta oraz swobodnego Zadanie własne: dostępu do cieku Wielka Struga Starostwo Powiatowe w Płocku -wykoszenie nadmiernie rozwiniętej trzciny i roślin, ↔ zebranie a następnie transport biomasy poza ekosystem i unieszkodliwienie - prowadzenie monitoringu wód jeziora Zdworskiego związanego z opracowaniem niezbędnych analiz wody i osadów dennych, na podstawie których zostanie określony ładunek zanieczyszczeń dopływających do jeziora oraz zostanie dokładnie rozpoznana ilość i jakość wód zasilających jezioro poprzez przeprowadzenie serii badań i pomiarów - odmulenie jeziora, które zwiększa głębokość i cyrkulację wody oraz zapobiega wzrostu trofii - zasilanie w wodę jeziora Zdworskiego i Ciechomickiego w okresach suszy hydrologicznej - kontynuowanie badań eksperymentalno- doświadczalnych i działań na jeziorze Zdworskim mających na celu poprawę stanu jakości wód tego akwenu 4. Realizacja działań o charakterze bieżącym Zadanie monitorowane: w przypadku wystąpienia suszy (np. czasowe gminy, miasta i gminy, mieszkańcy ↔ zakazy wykorzystywania wody z sieci wodociągowej do celów innych niż socjalno- bytowe 5. Rozwój systemów monitoringu, prognozowania Zadanie monitorowane: i ostrzegania przed zjawiskiem suszy IUNG-PIB, PIG-IMGW ↔

OSIĄGNIĘCIE DOBREGO STANU JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH I PODZIEMNYCH Kierunek interwencji: Poprawa stanu jakościowego i ilościowego wód powierzchniowych

Zadanie 1. Realizacja warunków korzystania z wód regionu wodnego środkowej Wisły i wód zlewni

Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie zrealizowało zadanie, poprzez opublikowanie następujących rozporządzeń: 1) Rozporządzenie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie z dnia 29 grudnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustalenia warunków korzystania z wód regionu 57

wodnego Środkowej Wisły – w związku z wejściem w życie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 października 2016 r. w sprawie Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły (Dz. U. poz. 1911 i 1958) w rozporządzeniu Dyrektora RZGW w Warszawie w sprawie warunków korzystania z wód regionu wodnego Środkowej Wisły istniał zapis z nieaktualną już podstawą prawną odnosząca się do celów środowiskowych. Propozycja zmiany rozporządzenia polegała na zastąpieniu sformułowania „Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły (M.P. Nr 49, poz. 549)”, sformułowaniem „rozporządzenie Rady Ministrów z dnia18 października 2016 r. w sprawie Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły (Dz. U. poz. 1911 i 1958)”.

Zadanie 2. Weryfikacja wyznaczenia wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych

Na podstawie art. 106 ust. 4 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, przyjęto Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 czerwca 2018 r. w sprawie przyjęcia „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (Dz. U. z 2018 r. poz. 1339). Dokument określa m.in.: sposoby i warunki rolniczego wykorzystania nawozów azotowych w pobliżu wód, na terenach o dużym nachyleniu, a także na glebach zamarzniętych, zalanych wodą lub przykrytych śniegiem; terminy, w których dozwolone jest rolnicze wykorzystanie nawozów; warunki przechowywania nawozów naturalnych oraz postępowanie z odciekami, a także sposób obliczania wymaganej powierzchni i pojemności urządzeń do ich przechowywania; sposób ustalania rocznej dawki nawozów naturalnych zawierającej nie więcej niż 170 kgN/ha; zasady planowania prawidłowego nawożenia azotem; sposób dokumentowania realizacji Programu. Rozporządzenie weszło w życie po upływie 14 dni, tj. od dnia 27 lipca 2018 r. Wyjątek stanowiły przepisy dotyczące obowiązku sporządzania planu nawożenia azotem, które zaczęły obowiązywać z dniem 1 stycznia 2019 r. oraz przepisy dotyczące obowiązku dostosowania miejsc do przechowywania nawozów naturalnych do wymogów określonych w Programie. Podmioty prowadzące chów lub hodowlę zwierząt gospodarskich w liczbie większej niż 210 DJP , w tym podmioty prowadzące chów lub hodowlę drobiu powyżej 40 000 stanowisk lub chów lub hodowlę świń powyżej 2 000 stanowisk dla świń o wadze ponad 30 kg lub 750 stanowisk dla macior mają czas do 31 grudnia 2021 r. na dostosowanie powierzchni i pojemności posiadanych miejsc do przechowywania nawozów naturalnych do wymogów określonych w Programie. Natomiast podmioty prowadzące chów lub hodowlę zwierząt w liczbie mniejszej lub równiej 210 DJP mają czas do końca 2024 r., żeby dostosować się do wymogów Programu. Należy nadmienić, że ww. rozporządzenie Rady Ministrów straciło moc w dniu wejścia w życie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 lutego 2020 r. w sprawie przyjęcia „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu (Dz. U. z 2020 r. poz. 243).

Zadanie 3. Prowadzenie kontroli przestrzegania przez podmioty warunków wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi

Mazowiecki Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie Delegatura WIOŚ w Płocku, w 2018 r. przeprowadził ogółem 55 kontroli, w tym 12 kontroli dotyczyło podmiotów w zakresie wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi. Wydano 11 zarządzeń pokontrolnych, wszystkie kontrole wykazały naruszenia. W 2019 r. na terenie powiatu płockiego przeprowadzono ogółem 54 kontrole, w tym 8 kontroli dotyczyło podmiotów w zakresie wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi. Wydano 6 zarządzeń pokontrolnych, 2 kontrole nie wykazały naruszeń.

Zadanie 4. Ograniczenie wpływu rolnictwa na wody poprzez racjonalne nawożenie i edukację w zakresie rozwoju rolnictwa ekologicznego (ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych

Z zakresu ograniczenia wpływu rolnictwa na wody, np. poprzez racjonalne nawożenie lub rozwój rolnictwa ekologicznego, Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Warszawie Oddział Płock, przeprowadził na terenie powiatu płockiego w 2018 r. – 12 szkoleń, w których udział wzięły 254 osoby, natomiast w 2019 r. przeprowadził 39 szkoleń, w których uczestniczyły 702 osoby.

Zadanie 5. Przeprowadzenie analizy presji w celu ustalenia przyczyn nieosiągnięcia dobrego stanu wód z uwagi na stan fizyko-chemiczny oraz w celu zaplanowania działań ukierunkowanych na redukcję fosforu

Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie w latach 2018-2019 nie realizowało zadania polegającego na przeprowadzeniu pogłębionych analiz presji w celu ustalenia przyczyn nieosiągnięcia dobrego stanu wód z uwagi na stan fizyko – chemiczny oraz w celu zaplanowania działań ukierunkowanych na redukcję fosforu.

Zadanie 6. Prowadzenie ewidencji i kontrola zbiorników bezodpływowych oraz przydomowych oczyszczalni ścieków

Zgodnie z art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy z dna 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, gminy mają obowiązek prowadzenia ewidencji: zbiorników bezodpływowych w celu kontroli częstotliwości ich opróżniania oraz w celu opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej; przydomowych oczyszczalni ścieków w celu kontroli częstotliwości i sposobu pozbywania się komunalnych osadów ściekowych oraz w celu opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej. Na terenie powiatu płockiego, 15 gmin na bieżąco prowadzi ewidencję zbiorników bezodpływowych oraz przydomowych oczyszczalni ścieków. Zgodnie z danymi przesłanymi przez gminy, liczba przydomowych oczyszczalni ścieków w 2018 r. wynosiła 1 603 szt., natomiast liczba istniejących 59

zbiorników bezodpływowych na nieczystości ciekłe wynosiła 15 301 szt. W 2019 r. zwiększyła się liczba przydomowych oczyszczalni ścieków i wynosiła 1 659 szt., jak również zwiększyła się liczba istniejących zbiorników bezodpływowych na nieczystości ciekłe, która wynosiła 16 716 szt. W analizowanym okresie, Starosta Płocki jako organ administracji architektoniczno- budowlanej, przyjął w 2018 r. – 87 zgłoszeń na wykonanie przydomowych oczyszczalni ścieków, natomiast w 2019 r. – 81 zgłoszeń.

Zadanie 7. Stosowanie technologii i urządzeń ograniczających możliwość przedostawania się nieczystości do grunt i wód

W analizowanym okresie, na terenie powiatu płockiego, dokonano kilku przedsięwzięć majach na celu ograniczenie przedostawania się nieczystości do gruntu i wód. Była to, na terenie Gminy Brudzeń Duży: modernizacja oczyszczalni ścieków w m. Bądkowo Kościelne oraz w m. Siecień, modernizacja stacji uzdatniania wody w m. Karwosieki Cholewice; na terenie Miasta i Gminy Drobin: modernizacja stacji uzdatniania wody w m. Karsy; na terenie Gminy Słupno: przebudowa istniejącej oczyszczalni ścieków w m. Słupno.

Zadanie 8. Rozwój państwowego monitoringu jakości wód powierzchniowych

Główny Inspektorat Ochrony Środowiska poinformował, iż w okresie sprawozdawczym 2018 – 2019 monitoring jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) i jednolitych części wód podziemnych (JCWPd) oraz klasyfikacja i ocena stanu JCWP i JCWPd zostały przeprowadzone na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 19 lipca 2016 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1178), rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2016 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1187), rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 21 grudnia 2015 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny jednolitych części wód podziemnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 85). W związku z wejściem w życie nowego Prawa wodnego, tj. ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2020 r. poz. 310, z późn. zm.), w dniu 8 listopada 2019 r. zaczęły obowiązywać nowe przepisy wykonawcze dotyczące monitoringu, klasyfikacji i oceny stanu wód, zawarte w rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 9 października 2019 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i jednolitych części wód podziemnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2147), rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 11 października 2019 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego oraz sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych, a także środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2149), rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi 60

Śródlądowej z dnia 11 października 2019 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu jednolitych części wód podziemnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2148). GIOŚ poinformował, iż w 2020 r. ocena stanu JCWP za 2019 r. i JCWPd za 2019 r. zostanie dokonana w oparciu o wymienione powyżej nowe regulacje. W rozporządzeniu z 2019 r. w sprawie klasyfikacji i oceny stanu JCWP zostały zrewidowane wartości graniczne dla klas stanu ekologicznego i potencjału ekologicznego JCWP, w zakresie biologicznych elementów jakości wód. Wprowadzony został nowy indeks biologiczny dla bezkręgowców bentosowych – LMI, na potrzeby klasyfikacji stanu/potencjału ekologicznego jezior. Ponadto, rozporządzenie wprowadza zmiany w zakresie i wartościach granicznych wskaźników fizykochemicznych stanu/potencjału ekologicznego JCWP, ze skutkiem od przyszłego cyklu planistycznego w gospodarowaniu wodami (lata 2022-2027).

Zadanie 9. Kontynuowanie działań na rzecz renaturyzacji jezior łąckich

Zarząd Powiatu w Płocku pismem z dnia 23 kwietnia 2019 r. zawnioskował do Zarządu Zlewni we Włocławku Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie o niezwłoczne podjęcie działań, mających na celu usunięcie plastikowych koszy (fitobarier) pływających w sposób niezorganizowany po Jeziorze Zdworskim, powiat płocki. Kosze te zostały zainstalowane w toni jeziora w 2007 r. w ilości 640 szt i miały służyć poprawie jakości i czystości wód jeziora. Wygrodzone barierą, wypełnione roślinnością makrofitową miały być wykorzystywane jako miejsce prób inaktywacji fosforu w osadach dennych jeziora, miejsce prób zastosowania mikroorganizmów w celu mineralizacji osadów oraz jako matecznik małży Racicznicy z obserwacją jej wzrostu i rozrodu. Od dłuższego czasu fitobariery nie były uzupełniane nowym wkładem, a pozostawione bez nadzoru pływają po znacznej części jeziora, grzęzną w pasie przybrzeżnych trzcinowisk, zaśmiecają jezioro. Ponadto stanowią zagrożenie dla pływających łodzi, żaglówek czy kajaków. Przez wiele lat czyniono szereg zabiegów związanych z renaturyzacją Jeziora Zdworskiego. Jednak w chwili obecnej porozrzucane plastikowe kosze w toni akwenu wodnego są tego zaprzeczeniem. Ponadto Zarząd Powiatu w Płocku zawnioskował do Zarządu Zlewni we Włocławku, jako organu właściwego w zakresie utrzymania wód Jeziora Zdworskiego, o kontynuację działań polegających na renaturyzacji jezior w gminie Łąck. Prowadzone od 2005 r. do 2017 r. zabiegi w ramach programu „Renaturyzacji jezior w gm. Łąck” spowodowały znaczną poprawę jakości wód w Jeziorze Zdworskim. Przebudowa przepustu drogowego na cieku Wielka Struga w ciągu drogi powiatowej wraz z budową zastawki z niezbędnymi urządzeniami hydrotechnicznymi, rozbudowa systemu odpływowego z pompowni Dobrzyków – odcinek Ludwików – Jezioro Zdworskie, wykonanie przelewu awaryjnego z jez. Ciechomickiego do cieku Wielka Struga – pozwoliły kontrolować i ustabilizować poziom wód w jeziorach: Zdworskim, Górskim, Ciechomickim oraz Urszulewskim i Szczutowskim. 61

Coroczne wykaszanie trzciny z jez. Zdworskiego na obszarze o powierzchni do 15 ha, w 8 kompleksach i transport biomasy poza ekosystem jeziora, przyczyniło się do znacznego obniżenia trofizmu wód. Implementacja małży racicznicy zmiennej na sztucznych podłożach do Jeziora Zdworskiego spowodowała eliminację z wody cząstek zawiesiny i substancji biogennych. Wynikiem przeprowadzonych przez naukowców na przestrzeni ww. lat badań i doświadczeń było uzyskanie istotnych informacji o Jeziorze Zdworskim. To dzięki tym działaniom stwierdzono, iż Jezioro Zdworskie jest zbiornikiem wyjątkowo podatnym na proces wypłycania i eutrofizacji. Geneza jego powstania oraz budowa geologiczna czynią go szczególnie wrażliwym na antropopresję w jego otoczeniu. Dlatego podejmowane w okresie od 2005 do 2017 roku zabiegi rekultywacyjne oparte były na kompleksowym planie działań obejmującym rozpoznanie przyczyn degradacji, a następnie szeroko rozumiany proces likwidacji źródeł zanieczyszczeń. Koordynatorem działań w ww. okresie z ramienia Marszałka Województwa Mazowieckiego, jako organu wykonującego prawa właścicielskie w stosunku do wód publicznych stanowiących własność Skarbu Państwa istotnych m.in. dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa, służących polepszeniu zdolności produkcyjnej gleby i ułatwieniu jej uprawy – był Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Warszawie. Badania i doświadczenia naukowe prowadzone były przez profesorów i studentów Instytutu Ekologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Reforma gospodarki wodnej wprowadzona ustawą z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, spowodowała istotne zmiany m.in. w zarządzaniu wodami Skarbu Państwa, które powierzyła Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu Wody Polskie. Z uwagi na to, że Jezioro Zdworskie, Górskie i Ciechomickie należą do jednych z największych naturalnych zbiorników wodnych na Mazowszu, malowniczo położonych, mających duże znaczenie hydrograficzne, gospodarcze i krajobrazowe, które jednak są szczególnie wrażliwe na antropopresję – Zarząd Powiatu w Płocku zawnioskował o kontynuację działań polegających na renaturyzacji jezior w gminie Łąck. Zgodnie z art. 22 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, śródlądowymi wodami płynącymi są wody w jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych o ciągłym albo okresowym naturalnym dopływie lub odpływie wód powierzchniowych. W myśl art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym, publiczne śródlądowe wody powierzchniowe płynące dzieli się na obwody rybackie. Obwód rybacki Jeziora Zdworskiego w zlewni rzeki Wielka Struga Nr 1 wyszczególniony został w pozycji 67 załącznika nr 1 Wykaz obwodów rybackich rzeki Wisła do obecnie obowiązującego rozporządzenia Nr 10/2004 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie z dnia 20 maja 2004 r. w sprawie ustanowienia obwodów rybackich na publicznych śródlądowych wodach powierzchniowych płynących ogłoszonego obwieszczeniem Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie z dnia 30 września 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia w sprawie ustanowienia obwodów rybackich na publicznych śródlądowych wodach powierzchniowych płynących. Ustanowienie obwodu rybackiego na Jeziorze Zdworskim wskazuje, zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o rybactwie śródlądowym, iż jezioro to jest śródlądową wodą płynącą. 62

Zgodnie z art. 240 ust. 4 pkt 8 ustawy Prawo wodne, zarządy Zlewni wykonują kompetencje Wód Polskich w zakresie realizacji zadań związanych z utrzymywaniem wód i pozostałego mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną.

Zarząd Zlewni we Włocławku Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie pismem z dnia 29 maja 2019 r., znak: WA.7.070.2.2019.MSz, poinformował, iż w dniu 6 maja 2019 r. pracownicy Zarządu Zlewni dokonali wizji terenowej na jeziorze Zdworskim. Zarząd Zlewni we Włocławku poinformował, iż w czasie trwania wizji terenowej, która odbywała się na stronie nawietrznej jeziora nie stwierdzono na powierzchni jeziora luźno pływających elementów fitobarier. W miejscowości Koszelówka stwierdzono 4 elementy fitobarier składowane na brzegu w rejonie ośrodka, które zostaną usunięte w najbliższym czasie przez Zespół Wsparcia Technicznego Zarządu Zlewni we Włocławku. Odnośnie wznowienia działań w zakresie kontynuacji renaturyzacji jezior łąckich, Zarząd Zlewni we Włocławku poinformował, iż przeanalizuje prawne i finansowe możliwości, aby powrócić do koncepcji renaturyzacji jezior. Jednocześnie Zarząd Zlewni we Włocławku w ww. piśmie podniósł, iż w obrębie pomostu, którym opiekuje się Koło „ESOX” nr 106 w Gąbinie Polskiego Związku Wędkarskiego, znajduje się wiele zanieczyszczeń, m.in. stare opony, pudełka po przynętach wędkarskich, oraz widoczne były ślady ruchu kołowego, co jest niezgodne z rozporządzeniem Wojewody Płockiego Nr 15/98 z dnia 27 kwietnia 1998 r. w sprawie uznania za zespoły przyrodniczo – krajobrazowe. Ponadto Zarząd Zlewni we Włocławku zażądał od Koła „ESOX” pozwolenia wodnoprawnego na pomost zlokalizowany na jeziorze Zdworskim o długości około 117 m.

W związku z powyższym, Zarząd Powiatu w Płocku w dniu 31 lipca 2019 r. ponownie wystąpił do Zarządu Zlewni we Włocławku Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie o niezwłoczne podjęcie działań, mających na celu oczyszczenie Jeziora Zdworskiego z plastikowych koszy (fitobarier) pływających w sposób niezorganizowany po jeziorze. Wystąpienie to uzasadnił tym, iż przeprowadzona przez służby Zarządu Zlewni we Włocławku wizja od strony nawietrznej jeziora, w ocenie Prezesa Koła „ESOX” nr 106 Polskiego Związku Wędkarskiego w Gąbinie, jest niewystarczająca i nie odzwierciedla skali zjawiska. Zdaniem Koła wizję terenową należy przeprowadzić z łodzi od strony wody jeziora. Koło dysponuje dwiema łodziami SSR i zadeklarowało chęć współpracy w zakresie przeprowadzenia wizji terenowej. Ponadto poinformowano, iż Zarząd Koła „ESOX” nr 106 w Gąbinie co roku organizuje w okresie wiosennym akcje sprzątania nabrzeży Jeziora Zdworskiego. Wiosną br. zebrano ok. 2 ton odpadów. Udokumentowaniem powyższego była dokumentacja zdjęciowa przesłana wraz z pismem do Zarządu Zlewni we Włocławku. Natomiast pomost wędkarski, którym opiekuje się Koło, został wykonany w latach 80-tych przez Wojsko Polskie, dlatego wędkarze nie posiadają pozwolenia wodnoprawnego. Do chwili obecnej Zarząd Zlewni we Włocławku Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie nie przeprowadził ponownej wizji i nie zajął stanowiska w ww. sprawie.

Zadanie 10. Rozwój obiektów małej retencji

Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie Zarząd Zlewni we Włocławku w analizowanym okresie, wydał 6 pozwoleń wodnoprawych na wykonanie obiektów małej retencji: stawów ziemnych, na terenie gmin: Bulkowo, Stara Biała, Mała Wieś, Słubice i Brudzeń Duży oraz przyjął 12 zgłoszeń wodnoprawnych na wykonanie obiektów małej retencji: stawów, na terenie gmin: Radzanowo, Stara Biała, Staroźreby, Słubice, Bodzanów, Łąck i Gąbin.

Kierunek interwencji: Utrzymanie dobrego stanu jakościowego wód podziemnych

Zadanie 1. Ustanowienie stref ochronnych ujęć wód podziemnych

W analizowanym okresie Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie ustanowiło, w drodze decyzji, strefy ochronne ujęć wód podziemnych na terenie powiatu płockiego: gm. Bulkowo, w m. Bulkowo, Nowe Łubki, Włóki; gm. Brudzeń Duży, SUW Brudzeń Duży, SUW Karwosieki Cholewice, SUW Siecień; gm. Drobin, w m. Wrogocin, Karsy; gm. Łąck; gm. Słupno – SUW Bielino, SUW Słupno, SUW Majakowo, SUW Gulczewo i gm. Stara Biała, w m. Proboszczewice, Biała i Kobierniki. Ustanowiono strefy ochrony bezpośredniej, których łączna powierzchnia na terenie ww. gmin wynosi ok. 2,12 ha.

Zadanie 2. Uwzględnianie w sporządzanych planach zagospodarowania przestrzennego gmin ochrony głównych zbiorników wód podziemnych

W analizowanym okresie, w sporządzanych przez gminy miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, uwzględniono ochronę głównych zbiorników wód podziemnych, na terenie gm. Stara Biała, w m. Brwilno i Maszewo; gm. Brudzeń Duży, m. Brudzeń Mały i Bądkowo Kościelne; gm. Staroźreby, w m. Żochowo Stare i Rostkowo. Ogólny obszar powierzchni głównych zbiorników wód podziemnych na terenie ww. gmin stanowi ok. 34,35 ha.

Zadanie 3. Rozwój państwowego monitoringu jakości wód podziemnych

Od dnia 1 stycznia 2019 r. organem realizującym zadania Państwowego Monitoringu Środowiska, w tym, w zakresie monitoringu jakości wód powierzchniowych i podziemnych jest Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. W okresie sprawozdawczym monitoring jednolitych części wód powierzchniowych i jednolitych części wód podziemnych oraz klasyfikacja i ocena ich stanu, zostały przeprowadzone na podstawie następujących aktów wykonawczych: − rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 19 lipca 2016 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1178), 64

− rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2016 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1187), − rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 grudnia 2015 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu jednolitych części wód podziemnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 85). W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, w dniu 8 listopada 2019 r., zaczęły obowiązywać nowe przepisy wykonawcze dotyczące monitoringu, klasyfikacji i oceny stanu wód, zawarte w: − rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 9 października 2019 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i jednolitych części wód podziemnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2147), − rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 11 października 2019 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego oraz sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych, a także środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2149), − rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 11 października 2019 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu jednolitych części wód podziemnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2148). Zatem, ocena stanu JCWP (za 2019 r.) i JCWPd (za 2019 r.), została dokonana w oparciu o wymienione powyżej nowe regulacje. Ocena stanu wód powierzchniowych będzie oceną przekrojową, opartą o dane monitoringowe z lat 2014-2019, na potrzeby jej wykorzystania do przygotowania przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie projektów aktualizacji planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy na cykl planistyczny 2022-2027.

Zadanie 4. Propagowanie zachowań sprzyjających oszczędzaniu wody przez działania edukacyjno- promocyjne

Powiat płocki włącza się w działania edukacyjno-promocyjne, przeprowadzane na terenie gmin powiatu płockiego, mające na celu propagowanie zachowań sprzyjających oszczędzaniu wody.

OCHRONA PRZED ZJAWISKAMI EKSTREMALNYMI ZWIĄZANYMI Z WODĄ Kierunek interwencji: Zapewnienie bezpieczeństwa powodziowego

Zadanie 1. Uwzględnianie w dokumentach planistycznych na poziomie gminnym map zagrożenia powodziowego, obszarów szczególnego zagrożenia powodzią oraz terenów zagrożonych podtopieniami

W analizowanym okresie, w sporządzanych przez gminy miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, zawarto zapisy dotyczące map ryzyka powodziowego, map zagrożenia powodziowego, obszarów szczególnego zagrożenia powodzią oraz terenów zagrożonych podtopieniami, na terenie gm. Stara Biała, w m. Brwilno i Maszewo i gm. Brudzeń Duży, m. Brudzeń Mały i Bądkowo Kościelne. Ogólny obszar objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego w ww. gminach wynosi ok. 10,55 ha.

Zadanie 2. Rozwój systemu wczesnego ostrzegania

W analizowanym okresie zakończono projekt budowy na terenie powiatu płockiego systemu złożonego z 19 syren alarmowych wraz z 8 pulpitami sterującymi, którego zadaniem jest ostrzeganie i alarmowanie ludności przed zjawiskami katastrofalnymi. Realizacja projektu zapewni wyższy poziom bezpieczeństwa ludności realnie narażonej na ryzyko związanym z niebezpieczeństwem: powodziowym, chemicznym, eksploatacji składowisk, transportem materiałów niebezpiecznych, radiacyjnym. Powiatowy system ostrzegania i alarmowania ludności o zagrożeniach jest docelowo zintegrowany z Wojewódzkim Systemem Alarmowania i Ostrzegania tworząc scentralizowany system powiadamiania mieszkańców województwa mazowieckiego o nadchodzącym zagrożeniu. Wartość projektu 470 765,63 zł.

Zadanie 3. Przebudowa zapory bocznej Nowy Duninów - kontynuacja prac Zadanie 4. Przebudowa zapory bocznej Jordanów –Tokary – Radziwie

W okresie sprawozdawczym zakończono prace związane z zadaniem inwestycyjnym pn. „Przebudowa dwóch zapór bocznych zbiornika Włocławskiego: zapory w Nowym Duninowie, zapory Jordanów – Tokary – Radziwie oraz makroniwelacja w czaszy zbiornika (udrożnienie partii cofkowej zbiornika) – budowa Etap I”. Koszt zadania wyniósł 7,4 mln zł.

Zadanie 5. Prace udrożnieniowe koryta Wisły

Zarząd Powiatu w Płocku, mając na uwadze działanie przeciwpowodziowe wystąpił w dniu 6 lutego 2018 r. i ponowił wystąpienie w dniu 8 czerwca 2018 r. do Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej o zabezpieczenie środków finansowych i podjęcie prac, polegających na usunięciu namułów i rumoszu z koryta rzeki Wisły na terenie powiatu płockiego w celu jej udrożnienia w ramach utrzymania wód. W ciągu ostatnich dziesięcioleci obserwuje się znaczący wzrost zagrożenia powodziowego w Polsce. Jego przyczyną jest silna antropopresja przejawiająca się w: 1. systematycznym przekształceniu terenu – redukcji potencjału retencji naturalnej oraz ograniczeniu zasięgu wielkiej wody (zmniejszenie szerokości zalewu przez regulacje i obwałowania „odzyskujące” tereny dla rozwoju); 2. zawężaniu obwałowań względem koryta, które powoduje, że częste wezbrania mogą prowadzić do akumulacji osadu w strefie międzywala i stopniowego zmniejszania przekroju koryta, a tym samym objętości wód wezbraniowych mieszczących się między wałami; 3. intensyfikacji procesów urbanizacyjnych i niewystarczającej kontroli ich skutków środowiskowych (uszczelnienia powierzchni), które powodują niekorzystną zmianę struktury odpływu wód opadowych ze zlewni – urbanizacja powoduje zmniejszenie odpływu podziemnego i wzrost odpływu powierzchniowego. W efekcie następuje gwałtowne przyspieszenie i wzrost wartości przepływu wezbraniowego w rzekach; 66

4. wzroście inwestowania na obszarach objętych ochroną przeciwpowodziową w efekcie złudnego poczucia bezpieczeństwa, które stwarzają wały przeciwpowodziowe. Stan zagrożenia powodziowego jest powiązany ze stanem ochrony i zabezpieczenia przeciwpowodziowego, który w Polsce jest niewystarczający w stosunku do potrzeb zarówno z powodu zbyt małego zróżnicowania środków ochrony, jak i niewystarczającego poziomu tej ochrony. Jedną z przyczyn zagrożenia powodziowego jest brak utrzymywania właściwego stanu koryta rzeki Wisły i międzyrzecza. Przeprowadzone w 2013 r., w 2014 r. i w 2015 r. prace w korycie rzeki Wisły, mające na celu ochroną przeciwpowodziową, polegające m.in. na modernizacji zapór bocznych i wałów wstecznych, wzmocnieniu wałów przeciwpowodziowych oraz przywróceniu odcinkowej drożności koryta rzeki Wisły, znacznie poprawiły wówczas sytuację na rzece Wiśle. Jednak w Wiśle odbywa się ciągły ruch rumowiska rzecznego, co przy braku skoncentrowanego nurtu powoduje stałe jego odkładanie. Szczególnie duży wpływ na to zjawisko ma obecność Stopnia Wodnego Włocławek, który powoduje odkładanie rumoszu w dnie Zbiornika Wodnego Włocławek sięgającego aż do granic gminy Gąbin i Słupno, powiat płocki. Bez sukcesywnego pogłębiania koryta rzeki Wisły, nawet biorąc pod uwagę modernizację wałów, trudno mówić o znacznej poprawie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego. Ponadto nagromadzenie namułów i rumoszu w korycie rzeki Wisły stwarza korzystne warunki nadmiernego rozwoju populacji ochotkowatych. Na terenie Gminy Nowy Duninów jest to co roku poważny, uciążliwy, ogromnych rozmiarów problem. W związku z powyższym przeznaczenie na pogłębianie dna rzeki Wisły w budżecie państwa na 2018 rok kwoty 4 mln złotych jest niewystarczające, tym bardziej, że w 2015 roku na realizację zadania w zakresie robót pogłębiarskich celem udrożnienia koryta rzeki Wisły w obrębie Kępa Polska km 608+000 ÷ 609+000 rzeki Wisły i obrębie Świniary km 609+800 ÷ 612+100 rzeki Wisły przewidziano kwotę 8 000 000 zł brutto. Wisła to królowa polskich rzek, która pod względem wielkości, niskiego stopnia uregulowania, względnie naturalnej roślinności i przylegających do rzeki kompleksów leśnych jest unikalnym w skali Europy obiektem przyrodniczym. Z uwagi na to, że utrzymanie we właściwym stanie wód rzeki leży w interesie władz samorządu powiatowego i winno być priorytetem resortu gospodarki wodnej, Zarząd Powiatu w Płocku zawnioskował o podjęcie działań w zakresie udrożnienia rzeki Wisły poprzez usunięcie namułów i rumoszu z koryta rzeki w granicach powiatu płockiego w ramach utrzymania wód rzeki, rozważenie możliwości pozyskania środków finansowych na ten cel oraz systemowe rokroczne prowadzenie udrażnianie koryta rzeki Wisły Środkowej. W związku z wystąpieniem Zarządu Powiatu w Płocku w dniu 6 lutego 2018 r. ponowionym w dniu 8 czerwca 2018 r. o zabezpieczenie środków finansowych i podjęcie prac w 2018 roku polegających na usunięciu namułów i rumoszu z koryta rzeki Wisły na terenie powiatu płockiego w ramach działania przeciwpowodziowego w celu jej udrożnienia w ramach utrzymania wód, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie w piśmie znak: KPU.530.9.2018.MKX doręczonym w dniu 18 czerwca 2018 r. poinformowało, iż zakres prac pogłębiarskich w 2018 r. zależał będzie od możliwości pozyskania miejsc do składowania urobku i wielkości środków dostępnych na ten cel. W przypadku odpowiedniego zapewnienia finansowanego planowane jest przeprowadzenie robót pogłębiarskich na następujących odcinkach koryta Wisły: 67

- od km 608 do km 610 rzeki Wisły (Świniary – Rybaki) usuwanie przemiałów V = około 200 000 m3, miejsce zdeponowania odkładu dostępne na lewym brzegu rzeki, - w rejonie miejscowości Dobrzyków usuwanie przemiałów V = około 140 000 m3, miejsce zdeponowania odkładu dostępne na lewym brzegu rzeki. Jednocześnie Wody Polskie poinformowały, że sytuacja hydrologiczno-meteorologiczna w regionie jest na bieżąco monitorowana przez pracowników PGW Wody Polskie. Zarząd Zlewni we Włocławku prowadzi obserwacje na wodowskazie zlokalizowanym na Stopniu Wodnym we Włocławku, który wraz z wodowskazami w Kępie Polskiej i Wyszogrodzie oraz informacjami o przepływach zarówno aktualnych oraz prognozowanych przez Biuro Prognoz Hydrologicznych w Krakowie IMGW PIB, umożliwi ocenę sytuacji powodziowej i prowadzenie właściwej gospodarki wodnej na Zbiorniku Wodnym Włocławek zgodnej z Instrukcją Gospodarowania Wodą. Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie w piśmie znak: KPU.502.42.2018.mk z dnia 13 lipca 2018 r. poinformowało, iż zadeklarowana kwota ok. 4 mln zł była założona w pierwszej wersji Programu realizacji zadań związanych z utrzymaniem wód oraz pozostałego mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną w 2018 r. Plany dotyczące refulacji w 2018 r. zakładają następujące zakresy wielkości (rzeczowe i finansowe): - usuwanie przemiałów na obszarze Zbiornika Wodnego Włocławek – wydobycie 140 000 m3 urobku – łączny koszt wynosi 2 100 000 zł, przy czym 1 365 000 zł stanowi partycypacja firmy Energa, pozostała część tj. 735 000 zł stanowi koszt ponoszony przez Wody Polskie budżet państwa, - usuwanie przemiałów na odcinku rzeki Wisły w km 550 – 632,5 – wydobycie 200 000 m3 urobku – łączny koszt 3 000 000 zł, ponoszony w całości przez Wody Polskie budżet państwa. Dyrektor Departamentu Ochrony Przed Powodzią i Suszą Romuald Wilk w ww. piśmie poinformował, iż kwota ok. 4 mln, która jest założona na realizację powyższych prac, będzie prawdopodobnie stanowić całość środków finansowych, które zostaną przeznaczone na ten cel. Wyjaśnia, iż głównym powodem takiego stanu rzeczy jest niedostateczny poziom finansowania Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, który wynika m.in. z faktu, że 2018 r. jest pierwszym rokiem funkcjonowania jednostki, która z założenia ma prowadzić samodzielną gospodarkę finansową, pokrywając z uzyskanych przychodów za usługi wodne, koszty zadań określonych w przepisach ustawy Prawo wodne. Jednocześnie Dyrektor Departamentu informuje, iż odnosząc się do realizacji prac pogłębiarskich na przedmiotowym odcinku Wisły i cofkowej części Zbiornika Wodnego Włocławek w rejonie Płocka należy mieć na uwadze, że panują tam różnego rodzaju niekorzystne uwarunkowania dla prowadzenia prac bagrowniczych. Pomijając olbrzymie koszty związane z realizacją takich prac, brak jest dostępnych/dogodnych miejsc, które przeznaczyć można na refuliska, gdzie urobek mógłby być odkładany i składowany do czasu jego wywozu/sprzedaży. Wynika to z faktu, że większość działek położonych w międzywalu stanowi własność prywatną. Samo międzywale jest dość wąskie, nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że na przedmiotowym odcinku znajdują się obszary Natura 2000. W analizowanym okresie Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie Zarząd Zlewni we Włocławku wykonał prace pogłębiarskie o kubaturze urobku około 500 tys. m3, przy napływie rocznym namułu ok. 1,5 mln m3, na odcinku rzeki Wisły od m. Białobrzegi do m. Nowy Duninów, z czterema polami refulacyjnymi, z których trzy znajdują się na terenie powiatu płockiego.

Zadanie 6. Konserwacja systemów melioracyjnych

Na terenie powiatu płockiego funkcjonuje 14 spółek wodnych, które zajmują się utrzymaniem i konserwacją urządzeń melioracji wodnych. Należą do nich: Spółka Wodna Bielsk, Bodzanów, Borowiczki, Bulkowo Brudzeń, Drobin, Mała Wieś, Radzanowo, Stara Biała, Staroźreby, Wyszogród, Gąbin, Kozików-Sady, Łęg. Część tych spółek zrzeszona jest w ramach Związku Spółek Wodnych „MELKOREX”: Bielsk, Bodzanów, Borowiczki, Bulkowo, Mała Wieś, Radzanowo, Stara Białą, Staroźreby, Wyszogród. Powierzchnia terenów zmeliorowanych według stanu na 31 grudnia 2019 r. wynosiła 48.848,45 ha. Długość rowów melioracyjnych wynosiła 1.095,58 km. Łączna wartość prac konserwacyjnych wykonanych przez spółki wodne w 2018 r. wyniosła 2.385.023,23 zł, a w 2019 r. 2.279.338,82 zł. Zakres robót konserwacyjnych uzależniony jest od wielkości budżetu spółek, który opiera się głównie na składkach członkowskich, których wysokość w 2019 r. wahała się pomiędzy 11,00 zł (Brudzeń) do 30,00 zł (Kozików-Sady).

Zadanie 7. Montaż i demontaż przegrody śryżowej

W analizowanym okresie wykonano roboty budowlane w ramach zadania pn. „Montaż i demontaż przegrody śryżowej w Popłacinie km 637 w sezonie 2018/2019” oraz zadania pn. „Montaż i demontaż przegrody śryżowej na rzece Wiśle w miejscowości Popłacin w sezonie zimowym 2019/2020”.

Zadanie 8. Obsługa operatorska 6 szt. lodołamaczy na Zbiorniku Wodnym Włocławek w sezonie zimowym

W analizowanym okresie została wyłoniona obsługa operatorska na lodołamacze stacjonujące w porcie we Włocławku, która pozostawała w dyspozycji do prowadzenia akcji lodołamania na Zbiorniku Włocławskim w sezonie zimowym 2018/2019 i 2019/2020.

Zadanie 9. Budowa 2 lodołamaczy dla potrzeb zimowej osłony przeciwpowodziowej

W analizowanym okresie zakończono realizację projektu pn. „Budowa 2 lodołamaczy dla potrzeb zimowej osłony przeciwpowodziowej na terenie działania RZGW w Warszawie.” Koszt projektu 37,0 mln zł.

Zadanie 10. Analiza możliwości zwiększenia retencji na terenach leśnych i zurbanizowanych na obszarze Zlewni Planistycznej Wisły Mazowieckiej w ramach utrzymania oraz zwiększenia istniejącej zdolności retencyjnej w Rejonie Wodnym Środkowej Wisły

W latach 2018-2019 Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie nie przeprowadziło analizy możliwości zwiększenia retencji na terenach leśnych, rolniczych i zurbanizowanych na obszarze Zlewni Planistycznej Wisły Mazowieckiej w ramach utrzymania oraz zwiększania istniejącej zdolności retencyjnej w regionie wodnym Środkowej Wisły.

Zadanie 11. Prowadzenie akcji lodołamania na obszarze narażonym na niebezpieczeństwo powodzi ONNP Wisła na terenie Zlewni Planistycznej Wisły Mazowieckiej

W okresie sprawozdawczym 2018-2019 zadanie nie było realizowane z uwagi na brak wystąpienia w okresie zimowym niskich temperatur, mających wpływ na zamarznięcie rzeki Wisły.

Zadanie 12. Przebudowa zapory bocznej stopnia wodnego Włocławek – zapora Nowy Duninów

Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie zrealizowało ww. przedsięwzięcie w 2017 r. Zakres prac obejmował m.in.: poprawę stanu technicznego budowli. Koszt zadania wyniósł 3 028 402,28 zł, były to środki pozyskane z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Zadanie 13. Makroniwelacja w czaszy Zbiornika Wodnego Włocławek

Zakończono prace związane z zadaniem inwestycyjnym pn. „Przebudowa dwóch zapór bocznych zbiornika Włocławskiego: zapory w Nowym Duninowie, zapory Jordanów –Tokary – Radziwie oraz makroniwelacja w czaszy zbiornika (udrożnienie partii cofkowej zbiornika) – budowa Etap I”. Koszt zadania wyniósł 7,4 mln zł. Co roku Zarząd Powiatu w Płocku oraz Rada Powiatu w Płocku występuje do Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie o zabezpieczenie środków finansowych i ujęcie w planie prac robót, polegających na usunięciu namułów i rumoszu z koryta rzeki Wisły.

Tabela nr 24. Refulacja rzeki Wisły, powiat płocki L.P. ROK MIEJSCE ILOŚĆ KOSZT UWAGI POZYSKANEGO UROBKU 1. 2018 r. Obszar Zbiornika 140 000 m3 Koszt 2.100.000 zł Wodnego Włocławek Partycypacja - ENERGA: 1.365.000 Wody Polskie 735.000 70

2. 2018 r. W km 550 – 632,5 200 000 m3 3.000.000 Wody Cały odcinek na terenie Polskie powiatu płockiego 3. 12.12.2018 Udrożnienie rzeki Wisły 100.000 m3 1.845.000 zł r. w m. Białobrzegi - pogłębiarkami ssąco- refulującymi z odkładem na ląd wraz z rozplantowaniem spycharką: Szerokość prowadzenia robót: do 100 m Długość prowadzenia robót do 1400 m Głębokość kopania do 1,7 m do rzędnej 55,50 m n.p.m. 4. 12.12.2018 Udrożnienie rzeki Wisły 80.000 m3 934.800 zł r. w m. Płock - brama - pogłębiarkami ssąco- refulującymi z odkładem na ląd wraz z rozplantowaniem spycharką: Szerokość prowadzenia robót: do 100 m Długość prowadzenia robót do 1200 m Głębokość kopania do 1,7 m do rzędnej 55,50 m n.p.m. 5. 12.12.2018 Udrożnienie rzeki Wisły 90.000 m3 1.261.980 zł r. w m. Wola Brwileńska - pogłębiarkami ssąco- refulującymi z odkładem na ląd wraz z rozplantowaniem spycharką: Szerokość prowadzenia robót: do 250 m Długość prowadzenia robót do 900 m Głębokość kopania do 1,7 m do rzędnej 55,50 m n.p.m. 6. 12.12.2018 Udrożnienie rzeki Wisły 15.000 m3 269.370 zł r. w m. Nowy Duninów - pogłębiarkami ssąco- refulującymi z odkładem na ląd wraz z rozplantowaniem spycharką: Szerokość prowadzenia robót: do 130 m Długość prowadzenia robót do 300 m 71

Głębokość kopania do 1,7 m do rzędnej 55,50 m n.p.m. 7. Do Udrożnienie rzeki Wisły na Łącznie: 121.550 m3 Łącznie: 1.573.2020,30 W przetargu planowane 23.12.2019 terenie działania Zarządu w tym: zł było r. Zlewni we Włocławku w tym: udrożnienie na kwota przetargu: 2.223.840 wysokości 3 Maszewa, zł 26.550 m jednak nie Dobrzyków 369.032,32 zł rozpoczęto 15.000 m3 prac. Nowy Duninów 269.370 zł 80.000 m3 Płock – okolice bramy 934.800 zł przeciwpowodziowej

Zadanie 14. Bieżące utrzymanie prawobrzeżnych wałów przeciwpowodziowych rzeki Wisły i wałów wstecznych rzeki Ryksy, Mołtawy i Strugi na terenie powiatu płockiego

W 2019 r. Nadzór Wodny w Płocku, na terenie gmin powiatu płockiego: Bodzanów, Mała Wieś, Słupno i Wyszogród, wykonywał utrzymanie wałów przeciwpowodziowych po prawej stronie rz. Wisły (na długości 39,501 km), tj.: wał Doliny Ośnickiej, przegroda dolinowa Słupno-Wykowo, wał Doliny Białobrzegi, wał Doliny Kępa Polska-Czerwonka, wał Doliny Zakrzewo-Kępa Polska, wał Dolny Rakowo-Drwały, przegroda dolinowa na rz. Mołtawa oraz przegroda suchego zbiornika na rz. Słupiance, poprzez dwukrotne koszenie skarp i korony wałów, na kwotę 201 904,07 zł.

Zadanie 15. Bieżące utrzymanie lewobrzeżnego wału przeciwpowodziowego rzeki Wisły i wałów Zbiornika Troszyn na terenie powiatu płockiego

W 2019 r. Nadzór Wodny w Płocku, na terenie gmin powiatu płockiego: Gąbin i Słubice, wykonywał utrzymanie wałów przeciwpowodziowych po lewej stronie rz. Wisły (na długości 39,501 km), tj,: wał Doliny Iłowsko-Dobrzykowskiej oraz wał Zbiornika Troszyn, poprzez dwukrotne koszenie skarp i korony wałów, na kwotę 239 452,40 zł. (koszt obejmował również prace na terenie powiatu sochaczewskiego).

Zadanie 16. Bieżące utrzymanie pompowni przeciwpowodziowych na terenie powiatu płockiego (lewo i prawobrzeżnych)

W 2018 r. Nadzór Wodny w Płocku zapewniał eksploatację 9 pompowni przeciwpowodziowych, w tym pompowni: Wykowo, gm. Słupno; Kępa Polska, gm. Bodzanów; Podgórze, gm. Mała Wieś; Dobrzyków I i II, gm. Gąbin oraz Wiączemin, gm. Słubice.

Zadanie 17. Doprowadzalnik Kępa Polska – przebudowa przekroju podłużnego i poprzecznego koryta w km 0+000 –3+700, gm. Bodzanów i Mała Wieś

W roku 2019 przystąpiono do aktualizacji operatu wodnoprawnego i wystąpienia o wydanie decyzji – pozwolenia wodnoprawnego. Nie prowadzono innych działań w przedmiotowym zakresie.

Zadanie 18. Zabezpieczenie przeciwerozyjne i przeciwpowodziowe rzeki Słupianki w km 0+900 –9+000 Etap II (uzupełnienie)

W okresie sprawozdawczym zrealizowano część 1 zadania obejmującą: podwyższenie lewego brzegu rzeki Słupianki w km 4+932 – 5+810 oraz wykonanie parapetu w postaci ścianki szczelnej winylowej z oczepem żelbetowym w km 5+280-5+800. Wartość robót wyniosła 1 010 990 zł, były to środki własne Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.

Zadanie 19. Dolina Kępa Polska –Czerwonka –budowa i rozbudowa wałów rzeki Wisły i Mołtawy, gm. Bodzanów Zadanie 20. Przebudowa (modernizacja) lewego wału rzeki Wisły, Dolina Iłowsko –Dobrzykowska, gm. Słubice i Gąbin, powiat płocki Zadanie 22. Rzeka Mołtawa – zapewnienie odpowiedniej przepustowości koryta w km 0+000 – 0+800, 20+000 –26+000 i 35+200 – 37+200, gm. Bodzanów, Bulkowo i Radzanowo Zadanie 23. Rzeka Sierpienica Wschodnia –zapewnienie odpowiedniej przepustowości koryta w km 3+110 –7+600, gm. Drobin Zadanie 24. Rzeka Dobrzyca – zapewnienie odpowiedniej przepustowości koryta w km 14+900 –17+288, gm. Drobin Zadanie 25. Rzeka Karsówka – zapewnienie odpowiedniej przepustowości koryta w km 6+800 –20+870, gm. Drobin Zadanie 26. Rembielin - Myśliborzyce I et. II, gm. Brudzeń Duży – melioracje gruntów rolnych Zadanie 27. Rzeka Wierzbica – udrożnienie koryta wraz z odbudową budowli regulacyjnych i przebudową przepustów na terenie gm. Bielsk i Stara Biała Zadanie 28. Rzeka Brzeźnica –zapewnienie odpowiedniej przepustowości koryta w km 10+000 –17+524, gm. Radzanowo, Stara Biała 73

Zadanie 29. Rzeka Sierpienica Wschodnia –zapewnienie odpowiedniej przepustowości koryta w km 7+600 –14+000, gm. Drobin i Staroźreby Zadanie 30. Proboszczewice zad. III melioracja gruntów rolnych, gm. Stara Biała

W analizowanym okresie Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie nie przystąpiło do realizacji ww. zadań.

Zadanie 21. Rzeka Sierpienica Zachodnia- zapewnienie odpowiedniej przepustowości koryta w km 48+2277 – 55+820, gm. Bielsk i Staroźreby

Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie zrealizowało ww. przedsięwzięcie w 2017 r. Koszt zadania wyniósł 1.460.843,09 zł. Środki te zostały pozyskane z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Zadanie 31. Kontrola i nadzór nad działalnością spółek wodnych

Nadzór to możliwość władczej ingerencji w działalność jednostki nadzorowanej, kompetencja do wydawania jej poleceń i wiążących dyrektyw, mających na celu usunięcie nieprawidłowości stwierdzonych w jej funkcjonowaniu. Wykonywanie funkcji nadzorczych poprzedza zazwyczaj kontrola, która polega na obserwowaniu, badaniu funkcjonowania jednostki, ustaleniu stanu faktycznego i porównaniu go ze stanem modelowym. Kompetencje kontrolne nie muszą łączyć się z kompetencjami nadzorczymi, ale kompetencje nadzorcze często obejmują także kompetencje kontrolne. Spółki wodne jako podmioty zaangażowane w realizację zadań i celów publicznych poddane zostały nadzorowi administracyjnemu realizowanemu przez starostów. Nadzór ten polega na prawnie dopuszczonej możliwości podjęcia wobec spółki wodnej środków nadzorczych o charakterze kontrolnym lub korygującym. Środki o charakterze korygującym stanowią władczą ingerencję organu nadzorczego w działalność spółki wodnej zmierzającą do usunięcia stanu niezgodnego z prawem. Brak jest jednolitości poglądów doktryny co do istoty nadzoru administracyjnego oraz występują rozbieżności znaczeń terminu nadzór w tekstach prawnych. Część sądów stoi na stanowisku, iż nadzór i kontrola starosty nad działalnością spółek wodnych ogranicza się tylko do sprawdzania zgodności z prawem uchwał organów spółki i ewentualnego ich unieważniania, zatwierdzania statutu bądź jego zmian, itp. Natomiast pozostała część sądów oraz Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Białymstoku w „Informacji o wynikach kontroli utrzymania melioracji wodnych szczegółowych w województwie podlaskim w latach 2007-2009” twierdzi, iż nadzór i kontrola starosty winny obejmować również dokonywanie oceny prawidłowości i systematyczności utrzymywania urządzeń melioracji wodnych przez zainteresowane strony, podejmowanie działań na rzecz poprawy stanu utrzymania urządzeń melioracji wodnych, podejmowanie działań w celu upowszechniania wśród właścicieli gruntów objętych drenowaniem oraz tych, na których grunty oddziałują urządzenia melioracji wodnych, 74

ciążących na nich zadań w zakresie właściwego utrzymania tych urządzeń, systematycznego opłacania składek członkowskich oraz zagrożeń wynikających z zaniedbań w ich konserwacji. Mając na uwadze skalę i różnorodność problemów, z jakimi borykają się spółki wodne, Starosta Płocki prowadzi nadzór i kontrolę nad ich działalnością obejmującą również ww. aspekty. W ramach kontroli i nadzoru Starosty Płockiego nad działalnością spółek wodnych funkcjonujących na terenie powiatu płockiego dokonano: 1. Kontroli uchwał organów spółek wodnych przedkładanych przez zarządy spółek w terminie 7 dni od dnia podjęcia w zakresie ich kompletności, zgodności z przepisami prawa i statutem. 2. Skierowano Komunikat Starosty Płockiego do rolników – członków spółek wodnych za pośrednictwem sołtysów sołectw powiatu płockiego informujący o konieczności utrzymywania urządzeń melioracji wodnych, regularnego opłacania składek członkowskich na rzecz spółek wodnych oraz o skutkach braku realizacji powyższych obowiązków. 3. Wystąpiono do zarządów spółek wodnych o wskazanie sposobu prowadzenia przez spółkę ściągalności składek członkowskich bieżących za dany rok oraz zaległych za lata poprzednie (np. kierowanie wezwań, upomnień o zapłatę należności, działania windykacyjne), wskazanie sposobu realizacji robót konserwacyjnych (czy poprzez własny sprzęt, czy poprzez prace zlecone, kto je wykonuje, czy spółka zatrudnia osoby). Proszono o informację na temat prowadzonych jesienno- wiosennych przeglądów stanu urządzeń melioracji wodnych, stanowiących podstawę do prawidłowego sporządzania planów robót konserwacyjnych oraz wskazanie sposobu ustalania przez zarząd spółki wodnej zakresu konserwacji urządzeń melioracji wodnych, wykonywanego udziałem własnym członków spółki w ramach świadczenia rzeczowego. W piśmie wystąpiono o określenie sposobu informowania poszczególnych członków spółki wodnej o konieczności i zakresie wykonywania urządzeń melioracji wodnych w ramach udziału własnego oraz wskazania, czy zarząd spółki wodnej przeprowadza kontrole i z jaką częstotliwością, realizacji przez członków spółki postanowień uchwał walnego zgromadzenia, dotyczących wykonywania konserwacji urządzeń melioracji wodnych w formie świadczeń rzeczowych (kto dokonuje kontroli, czy sporządzana jest dokumentacja z kontroli, jakie działania podejmuje zarząd spółki wodnej w przypadku braku wykonywania konserwacji w formie świadczenia rzeczowego). 4. Wystąpiono do zarządów spółek z prośbą o przeanalizowanie zapisów obecnie funkcjonujących statutów, wniesienie stosownych zmian oraz przekazanie informacji określających teren działalności spółki, poprzez podanie nazw miejscowości, obrębów ewid., działek, ewentualnie map przedstawiających obszar zmeliorowany oraz przekazanie aktualnego wykazu członków spółki wodnej. Na podstawie informacji przekazanych przez spółki wodne stwierdzono: 1. wszyscy członkowie otrzymują wezwania płatnicze do zapłaty składki członkowskiej co najmniej 1 miesiąc przed terminem płatności poprzez sołtysów lub listownie, 2. wpłaty pobierane są przez sołtysów lub bezpośrednio na konta spółek wodnych, 3. w stosunku do rolników uchylających się od płatności prowadzone są rozmowy indywidualne celem rozpoznania przyczyny, wysyłane są upomnienia, wezwania przed postępowaniem windykacyjnym. Część spółek wodnych zawarła umowę o świadczenie usług windykacyjnych wymagalnych wierzytelności z Grupą Finansową z Wrocławia. Dodatkowo Spółka Wodna Brudzeń występuje do ARiMR celem obniżenia płatności bezpośrednich, 4. realizacja robót konserwacyjnych zlecana jest zewnętrznym podmiotom, natomiast prace naprawcze polegające na usuwaniu awarii systemów drenarskich wykonywane są systemem gospodarczym, 75

5. zarządy spółek wodnych przeprowadzają jesienno-wiosenne przeglądy stanu urządzeń melioracyjnych np. ok. 50% rocznie naprzemiennie, 6. zakres robót konserwacyjnych wykonywanych udziałem własnym członków spółki ustalony został z rolnikami, którzy mają przydzielone odcinki rowów do konserwacji proporcjonalnie do ilości zmeliorowanych powierzchni gruntów, 7. informacja o konieczności i zakresie wykonywania konserwacji urządzeń melioracji wodnych w ramach udziału własnego, zamieszczana jest w drugiej części nakazu płatniczego, 8. Zarządy spółek wodnych dokonują odbioru wykonanych robót w ramach świadczenia rzeczowego przez członków spółek oraz robót konserwacyjnych wykonywanych przez podmioty zewnętrzne.

W ramach realizacji kontroli i nadzoru nad działalnością spółek wodnych pracownicy Wydziału Środowiska i Rozwoju Obszarów Wiejskich w 2018 r. i 2019 rprowadzili: 1. oceny stanu technicznego urządzeń melioracji wodnych, poprzez: 1.1. dokonanie wyboru rowów melioracyjnych na obszarze działalności każdej spółki wodnej z uwzględnieniem zatwierdzonych przez Walne Zgromadzenia planów robót na 2018 r. i 2019, 1.2. przeprowadzenie wizji wybranych urządzeń melioracji wodnych wg opracowanego wcześniej Harmonogramu kontroli utrzymania urządzeń melioracji wodnych szczegółowych, 1.3. sporządzenie w trakcie wizji protokołów i dokumentacji fotograficznej, 1.4. wystosowanie ewentualnych zaleceń celem wyeliminowania nieprawidłowości.

Wnioski. W wyniku przeprowadzonej kontroli i nadzoru nad działalnością spółek wodnych funkcjonujących na terenie powiatu płockiego ustalono, iż do największych problemów spółek wodnych należą: - niedrożność (zamulenie, zaśmiecenie) studzienek drenarskich, zasypywanie studzienek drenarskich przez rolników, na których gruncie te studzienki występują; - niszczenie drenowania ciężkim sprzętem rolniczym (np. podczas orki pługiem), dreny są przerywane, wyciągane na zewnątrz, a następnie niewłaściwie układane bądź usuwane z gruntu, co w następstwie powoduje awarie urządzeń wodnych; - brak realizacji przez członków spółek wodnych postanowień walnych zgromadzeń, dotyczących wykonania konserwacji urządzeń wodnych w ramach świadczeń rzeczowych, w przypadku braku realizacji ww. obowiązku zarząd spółki wodnej wykonuje konserwację; - brak zaangażowania młodych rolników w sprawy spółkowe oraz do wykonywania bieżącej konserwacji; - brak współpracy pomiędzy zarządami spółek wodnych a rolnikami właścicielami gruntów przyległych do rowów melioracyjnych w zakresie konserwacji rowów na odcinkach poza gruntami własnymi, które to odcinki wynikają z zakresu korzystnego oddziaływania urządzeń; - występują przypadki wprowadzania nieoczyszczonych ścieków bytowych do rowów melioracyjnych; - niewystarczający stan środków finansowych na utrzymywanie urządzeń melioracji wodnych; - brak pomocy finansowej od jednostek samorządu terytorialnego (gminy, powiatu); - niska ściągalność składek członkowskich poniżej 50% w Spółce Wodnej Gąbin i Łęg (stan na 2018 r.) - trudny proces egzekucji należności zaległych ze składek członkowskich; 76

- brak własnego sprzętu do wykonywania konserwacji i usuwania awarii, prace zlecane są wykonawcom zewnętrznym, którzy niechętnie podejmują ich realizację z uwagi na niskie środki finansowe płacone przez spółki; - szkody i utrudnienia w spływie wód wywołane przez tamy bobrowe.

Prowadzony nadzór i kontrola nad działalnością spółek wodnych ma na celu doprowadzenie do poprawy stanu technicznego urządzeń melioracji wodnych funkcjonujących na terenie powiatu płockiego, uświadomienie członkom spółki wodnej spoczywających na nich obowiązków i skutków niewypełnienie tych obowiązków oraz wsparcie merytoryczne działalności zarządów spółek wodnych.

W ramach działań na rzecz poprawy sytuacji przeciwpowodziowej oraz zachowania regulacji stosunków wodnych, w celu polepszenia zdolności produkcyjnej gleby i ułatwienia jej uprawy oraz w ramach nadzoru i kontroli starosty płockiego nad spółkami wodnymi, w analizowanym okresie przeprowadzono kontrole stanu utrzymania urządzeń melioracji wodnych: rowów melioracyjnych oraz przeprowadzono wizualną ocenę stanu technicznego obiektów melioracyjnych objętych działalnością spółek wodnych funkcjonujących na terenie powiatu płockiego w m. Nowy Wiączemin, gm. Słubice; w m. Kowalewko i Nowe Trzepowo, gm. Stara Biała; w m. Karwosieki Nowe, gm. Brudzeń Duży; w m. Chomętowo, Juryszewo i Ślepkowo Szlacheckie, gm. Radzanowo, w m. Barcikowo, gm. Słupno; w m. Koszelew i Lipińskie, gm. Gąbin. Celem oceny stanu technicznego ww. urządzeń jest przeciwdziałanie podtopieniom gruntów rolnych, spowodowanych brakiem konserwacji, niewłaściwym prowadzeniem utrzymania lub złym stanem technicznym melioracji wodnych.

Kierunek interwencji: Gospodarowanie wodami uwzględniające zmiany klimatyczne

Zadanie 1. Realizacja przedsięwzięć zwiększających retencję wodną na terenach leśnych, rolniczych i zurbanizowanych W analizowanym okresie nie realizowano przedsięwzięć w celu zwiększenia retencji na gruntach będących w zarządzie Nadleśnictw Płock, Gostynin oraz Łąck.

Zadanie 2. Działania inwestycyjne i utrzymaniowe związane z melioracjami wodnymi

W analizowanym okresie Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie zrealizowało zdania z kategorii prac utrzymaniowych na urządzeniach melioracji wodnych: rowach melioracyjnych na terenie: gm. Słubice – Rowy Karolińskie; gm. Słupno – kompleks rowów doliny Ośnickiej; gm. Bodzanów – kompleks rowów doliny Białobrzegi; gm. Mała Wieś i gm. Wyszogród – rów A i rów B, gm. Wyszogród – rów A-4 i rów C. W analizowanym okresie monitoringiem objęte zostały również zadania związane z wykonywaniem i konserwacją urządzeń melioracji wodnych, służących regulacji stosunków wodnych w celu polepszenia zdolności produkcyjne gleby, ułatwienia jej uprawy. Od 1 stycznia 2018 r., ewidencję melioracji wodnych prowadzą jednostki organizacyjne Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wód Polskich – zarządy zlewni. 77

Regulacja stosunków wodnych na użytkach rolnych odbywa się za pomocą urządzeń wodnych. Prawie wszystkie urządzenia melioracji wodnych funkcjonujące na terenie powiatu płockiego konserwowane są przez spółki wodne. Nieznacznie uległa zmianie powierzchnia areału objętego działalnością spółek wodnych, w porównaniu do 2017 r., która wynosi 48 848,45 ha użytków rolnych i 1 095,58 km rowów melioracyjnych.

Tabela nr 25. Tereny zmeliorowane w gminach powiatu płockiego wg stanu na 31 grudnia 2019 r., objętych działalnością spółek wodnych (dane spółek wodnych)

Spółka Wodna Powierzchnia zmeliorowanych użytków Długość rowów melioracyjnych (km) rolnych objęta działalnością spółki wodnej (ha) Bielsk 6 258,0 134,0 Bodzanów 2 155,0 62,0 Borowiczki (gm. Słupno) 1 011,0 17,0 Bulkowo 3 479,0 82,0 Brudzeń 3 156,0 92,0 Drobin 5 662,0 120,0 Gąbin 7 856,45 92,08 Kozików-Sady (gm. Słubice) 804,0 54,5 Łęg (gm. Drobin) 3 524,0 85,0 Mała Wieś 3 502,0 71,0 Radzanowo 4 572,0 86,0 Stara Biała 2 225,0 64,0 Staroźreby 2 514,0 69,0 Wyszogród 2 130,0 67,0 Razem 48 848,45 1 095,58

W ramach swojej działalności spółki wodne, funkcjonujące na terenie powiatu płockiego, w miarę posiadanych środków finansowych, odmulają rowy melioracyjne, wykaszają z nich trawy, usuwają ewentualnie drzewa i krzewy. W 2019 r. łączna wartość prac konserwacyjnych wykonanych przez spółki wodne wynosiła 2 279 338,82 zł, w 2018 r. – 2 385 023,23 zł. Zakres robót konserwacyjnych uzależniony jest od wielkości budżetu spółek wodnych, który opiera się głównie na składkach członkowskich. Ich wysokość zależna jest od statusu materialnego członków i wynosiła w analizowanym okresie od 11,0 zł do 30,0 zł. Budżet spółek wodnych zasilany był również corocznymi dotacjami podmiotowymi z budżetu wojewody, środkami z rezerwy celowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, dotacjami celowymi z budżetu jednostek samorządu terytorialnego Gminy Radzanowo, Słupno i Stara Biała.

Tabela nr 26. Łączna wartość prac konserwacyjnych wykonanych przez spółki wodne (zł) Spółka Wodna 2018 r. 2019 r. Bielsk 339 049,0 352 485,0 Bodzanów 138 420,0 152 445,0 Borowiczki 63 316,0 78 567,0 Bulkowo 256 342,0 275 389,0 Brudzeń 79 708,0 54 547,00 Drobin 150 055,95 56 223,85 Gąbin 61 551,10 70 417,50 Kozików-Sady 44 506,55 13 030,52 Łęg 84 446,63 2 748,95 Mała Wieś 249 528,0 258 014,0 Radzanowo 391 694,0 382 459,0 Stara Biała 210 699,0 201 468,0 78

Staroźreby 177 763,0 212 369,0 Wyszogród 137 944,0 169 175,0 Razem 2 385 023,23 2 279 338,82

Zadanie 3. Renaturyzacja koryt cieków i ich brzegów, przywracanie naturalnych meandrów oraz funkcji retencyjnych cieków oraz jezior: - zapewnienie drożności koryta oraz swobodnego dostępu do cieku Wielka Struga - wykoszenie nadmiernie rozwiniętej trzciny i roślin, zebranie a następnie transport biomasy poza ekosystem i unieszkodliwienie, - prowadzenie monitoringu wód jeziora Zdworskiego związanego z opracowaniem niezbędnych analiz wody i osadów dennych, na podstawie których zostanie określony ładunek zanieczyszczeń dopływających do jeziora oraz zostanie dokładnie rozpoznana ilość i jakość wód zasilających jezioro poprzez przeprowadzenie serii badań i pomiarów, - odmulenie jeziora, które zwiększa głębokość i cyrkulację wody oraz zapobiega wzrostu trofii, - zasilanie w wodę jeziora Zdworskiego i Ciechomickiego w okresach suszy hydrologicznej, - kontynuowanie badań eksperymentalno-doświadczalnych i działań na jeziorze Zdworskim mających na celu poprawę stanu jakości wód tego akwenu

Realizacja zadania została omówiona w Zadaniu 9 Kontynuowanie działań na rzecz renaturyzacji jezior łąckich w Kierunku interwencji: Poprawa stanu jakościowego i ilościowego wód powierzchniowych.

Zadanie 4. Realizacja działań o charakterze bieżącym w przypadku wystąpienia suszy (np. czasowe zakazy wykorzystywania wody z sieci wodociągowej do celów innych niż socjalno-bytowe)

Rok 2018 charakteryzował się wyjątkowo bardzo wysoką temperaturą powietrza oraz bardzo wysokim usłonecznieniem. Wartości tych elementów meteorologicznych były znacznie wyższe od norm wieloletnich. Jednocześnie w tym okresie wystąpiły stosunkowo niskie opady atmosferyczne co spowodowało kolejne już duże obniżenie wartości KBW oznaczające znaczne niedobory wody dla roślin. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach stwierdził wystąpienie w trzecim okresie raportowania suszy rolniczej dla następujących upraw: zbóż ozimych i jarych, buraka cukrowego, drzew i krzewów owocowych oraz truskawek, rzepaku i rzepiku na obszarze całej Polski. Według danych IUNG Puławy gminy powiatu płockiego również zostały dotknięte zjawiskiem suszy rolniczej w ww. uprawach. W związku z powyższym, w każdej z gmin powołano komisję, której zadaniem było oszacowanie szkód w plonach rolniczych wyrządzonych ww. zjawiskiem. Poniższy wykres, określa ilość złożonych przez rolników wniosków o oszacowanie szkód z powodu suszy oraz ich procentowy udział w skali powiatu płockiego. Na jego podstawie można określić, że w lewobrzeżnych gminach powiatu płockiego – tj. Gąbin, Łąck, Nowy Duninów, złożono najmniejszą ilość wniosków. Rekordzistami pod tym względem były gminy: Staroźreby, Radzanowo i Mała Wieś. 79

Ilość wniosków złożoncyh przez rolników o oszacowanie szkód z powodu suszy w 2018 r. (udział % w skali powiatu płockiego)

Gm. Wyszogród -166 Gm. Bielsk - 293 4% 8%

Gm. Staroźreby - 509 13% Gm. Bulkowo - 369 10%

Gm. Stara biała - 153 4%

Gm. Bodzanów - 361 9% Gm. Słupno - 171 4%

Gm. Słubice - 188 5%

Gm. Brudzeń Duży – 312 8%

Gm. Radzanowo -372 10% Gm. Drobin - 368 10%

Gm. Nowy Duninów - 48 1% Gm. Mała Wieś - 410 Gm. Łąck - 59 Gm. Gąbin - 77 11% 1% 2%

Ponadto, w 2018 r. na terenie powiatu płockiego wystąpiły również inne niekorzystne zjawiska atmosferyczne, z powodu których rolnicy złożyli wnioski o oszacowanie szkód. Na terenie gminy Bielsk, Łąck, Słubice, Słupno, Stara Biała wystąpiło zjawisko huraganu. W raportowanym roku 2018, na terenie gminy Słubice złożono 6 wniosków o oszacowanie szkód z powodu gradu. Szkody z powodu przymrozków wiosennych zgłoszono przez jednego rolnika w gminie Brudzeń Duży.

Rok 2019, obfitował w niemal cały przekrój niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, plony cierpiały w szczególności z powodu przymrozków wiosennych z marca i kwietnia oraz pogłębiającej się suszy, która we wszystkich gminach powiatu płockiego stworzyła realne zagrożenia dla produkcji rolnej. W okresie sześciodekadowym suszę rolniczą na terenie powiatu płockiego odnotowano 80

w uprawach: krzewów owocowych, kukurydzy na kiszonkę, kukurydzy na ziarno, rzepaku i rzepiku, roślin strączkowych, truskawek, zbóż jarych, zbóż ozimych. Poniższy wykres, wskazuje ilość złożonych przez rolników wniosków o oszacowanie szkód z powodu suszy oraz ich procentowy udział w skali powiatu płockiego. Na jego podstawie oszacowano, iż podobnie jak w roku 2018 r., w lewobrzeżnych gminach powiatu płockiego złożono najmniejszą ilość wniosków, tym razem w dwóch z gmin, tj. Łąck, Nowy Duninów. Największą ilość wniosków złożono w gminach Staroźreby, Drobin, Radzanowo. Ponadto, w 2019 r. na terenie powiatu płockiego wystąpiły również inne niekorzystne zjawiska atmosferyczne, z powodu których rolnicy złożyli wnioski o oszacowanie szkód. Na terenie gminy Mała Wieś, Słubice, Staroźreby i Wyszogród wystąpiło zjawisko gradu. W raportowanym roku 2019, szkody z powodu przymrozków wiosennych zgłoszono przez rolników z gminy Brudzeń Duży, Drobin, Gąbin, Łąck, Mała Wiś, Radzanowo, Słubice, Stara Biała, Staroźreby i Wyszogród. Gminę Słubice dotknął również problem powodzi.

Ilość wniosków złożoncyh przez rolników o oszacowanie szkód z powodu suszy w 2019 r. (udział % w skali powiatu płockiego)

Gm. Wyszogród - 122 3% Gm. Bielsk - 405 9% Gm. Staroźreby - 545 12%

Gm. Bulkowo - 456 10%

Gm. Stara biała - 205 4%

Gm. Słupno - 229 5% Gm. Bodzanów - 412 9%

Gm. Słubice - 208 4%

Gm. Brudzeń Duży - 343 7%

Gm. Radzanowo -491 10%

Gm. Nowy Duninów - 68 1% Gm. Drobin - 527 11% Gm. Mała Wieś - 305 6% Gm. Łąck - 90 Gm. Gąbin - 337 2% 7%

Zadanie 5. Rozwój systemów monitoringu, prognozowania i ostrzegania przed zjawiskiem suszy

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom i zgłaszanym uwagom przez rolników, mieszkańców gmin powiatu płockiego - Rada Powiatu w Płocku, zawnioskowała do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o wprowadzenie zmian legislacyjnych dotyczących ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. z 2017 r. poz. 2047, z późn. zm.) 82

oraz rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 22 marca 2017 r. w sprawie wartości klimatycznego bilansu wodnego dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb (Dz. U. z 2017 r. poz. 732), polegających na uwzględnieniu w art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy i załączniku do ww. rozporządzenia określającego wartości klimatycznego bilansu wodnego dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb, wyrażone w MM - trwałych użytków zielonych. W obecnie obowiązującym brzmieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. z 2017 r. poz. 2047, z późn. zm.), ustawodawca w zakresie dopłat do składek z budżetu państwa z tytułu zawarcia umów ubezpieczenia wyszczególnia uprawy zbóż, kukurydzy, rzepaku, rzepiku, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych, drzew i krzewów owocowych, truskawek, ziemniaków, buraków cukrowych lub roślin strączkowych, od zasiewu lub wysadzenia do ich zbioru, od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, suszę, ujemne skutki przezimowania oraz przymrozki wiosenne. W załączniku do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 22 marca 2017 r. w sprawie wartości klimatycznego bilansu wodnego dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb (Dz. U. z 2017 r. poz. 732), określającego wartości klimatycznego bilansu wodnego dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb, wyrażone w MM – wyszczególniono uprawy zbóż ozimych i jarych, kukurydzy na ziarno i na kiszonkę, rzepaku, rzepiku, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych, drzew i krzewów owocowych, truskawek, ziemniaków, buraków cukrowych lub roślin strączkowych. Obowiązujące przepisy ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, nie przewidują monitorowania skutków suszy rolniczej dla trwałych użytków zielonych, a w związku z tym uniemożliwiają skuteczne wnioskowanie poszkodowanych rolników o oszacowanie szkód powstałych w gospodarstwie rolnym w wyniku niekorzystnego zjawiska atmosferycznego, jakim jest susza rolnicza dla łąk, celem ubiegania się o rekompensatę za poniesione straty. Uchwała Nr 351/XXXVI/2018 Rady Powiatu w Płocku z dnia 27 czerwca 2018 r. w sprawie: wniosku o zabezpieczenie odpowiednich środków finansowych oraz uruchomienie innych niż kredyty preferencyjne instrumentów finansowych na działania pomocowe dla gospodarstw rolnych dotkniętych klęską suszy oraz wprowadzenie zmian legislacyjnych w zakresie uwzględnienia występowania suszy rolniczej w użytkach rolnych, została przekazana Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz burmistrzom i wójtom Miast i Gmin powiatu płockiego.

2.5. Gospodarka wodno-ściekowa

GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA

PROWADZENIE RACJONALNEJ GOSPODARKI WODNO-ŚCIEKOWEJ Kierunek interwencji: Sprawny i funkcjonalny system wodociągowy 1. Ograniczenie zużycia wody poprzez zmniejszenie Zadanie monitorowane: ↔ strat na przesyle Gminy, miasta i gminy 2. Propagowanie zachowań sprzyjających Zadanie monitorowane: ↔ oszczędzaniu wody przez działania edukacyjno- PGW WP, gminy, miasta i gminy, promocyjne powiaty, placówki oświatowe, organizacje pozarządowe 3. Budowa, rozbudowa ujęć wody stacji uzdatniana Zadanie monitorowane: ↔ wody oraz infrastruktury służącej do zbiorowego Gminy, miasta i gminy, zaopatrzenia w wodę przedsiębiorstwa 83

Kierunek interwencji: Rozwój i dostosowanie instalacji oraz urządzeń służących zrównoważonej i racjonalnej gospodarce wodno-ściekowej dla potrzeb ludności i przemysłu 1. Budowa, rozbudowa urządzeń służących do Zadanie monitorowane: ↔ oczyszczania ścieków komunalnych Gminy, miasta i gminy, i zagospodarowywania osadów ściekowych oraz przedsiębiorstwa wodociągowo- kanalizacji sanitarnej kanalizacyjne

Zadanie własne: Starostwo Powiatowe w Płocku 2. Budowa kanalizacji deszczowej na terenach Zadanie monitorowane: ↔ zurbanizowanych Gminy, miasta i gminy

Zadanie własne: powiat 3. Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków na Zadanie monitorowane: ↔ terenach, dla których budowa sieci kanalizacyjnej Właściciele posesji, gminy jest nieuzasadniona ekonomicznie lub technicznie 4. Prowadzenie kontroli przestrzegania przez Zadanie monitorowane: ↔ podmioty warunków wprowadzania ścieków do WIOŚ, PGW WP, gminy, miasta wód lub o ziemi i gminy

PROWADZENIE RACJONALNEJ GOSPODARKI WODNO-ŚCIEKOWEJ Kierunek interwencji: Sprawny i funkcjonalny system wodociągowy

Zadanie 1. Ograniczenie zużycia wody poprzez zmniejszenie strat na przesyle Zadanie 2. Propagowanie zachowań sprzyjających oszczędzaniu wody przez działania edukacyjno- promocyjne Zadanie 3. Budowa rozbudowa ujęć wody stacji uzdatniana wody oraz infrastruktury służącej do zbiorowego zaopatrzenia w wodę

W okresie sprawozdawczym, wg danych z Gmin powiatu płockiego, procent zwodociągowania powiatu płockiego według stanu na koniec 2018 r. wynosił 98,6 %, a na koniec 2019 r. wynosił 98,7 %. Długość całej sieci wodociągowej na terenie powiatu w 2018 r. wynosiła 2 643,51 km, a na koniec 2019 r. wynosiła 2 648,61 km. Do sieci wodociągowej podłączonych było wg stanu na koniec 2018 r.: 30 635 gospodarstw domowych, a wg stanu na koniec 2019 r.: 31 252 gospodarstw domowych, tj. o 617 gospodarstw domowych więcej niż w 2018 r. Najniższy stopień zwodociągowania odnotowano w gminie Wyszogród (80%), zaś najwyższy w gminach: Słupno (100%) i Drobin (99,9%). W 2019 r. na zaspokojenie potrzeb ludności powiatu płockiego zużyto 49,4 m3 wody na 1 mieszkańca na rok, tj. o 1,08 m3 więcej niż w roku 2018 r. (48,32 m3).

Tabela nr 27. Stan ilościowy sieci wodociągowej na terenie powiatu płockiego w 2018 r. i 2019 r. (dane z gmin)

Lp. Gmina Ilość przyłączy Zużycie wody na 1 mieszkańca/rok wodociągowych [szt.] [m3]

2018 r. 2019 r. 2018 r. 2019 r. 1. Bielsk 2927 2937 53,86 53,86 2. Bodzanów 2391 2437 32,8 32,8 3. Brudzeń Duży 1971 1991 35,11 35,23 4. Bulkowo 1203 1263 32 32 5. Drobin 1839 1851 53,44 55,43 6. Gąbin 3083 3119 35 36 7. Łąck 1435 1461 91,76 84,62 8. Mała Wieś 1458 1458 64 64 9. Nowy Duninów 1198 1212 45,11 44,79 10. Radzanowo 2489 2548 b.d. 70 11. Słubice 1195 1214 36,32 37,9 12. Słupno 2820 3025 43,72 43,06 13. Stara Biała 3334 3426 65,318 62,391 14. Staroźreby 1807 1825 54,01 53,99 15. Wyszogród 1485 1485 34 35 w powiecie płockim 30635 31252 676,45 741,07 : 15 = 45,10 : 15 = 49,40 : 14 = 48,32

PROWADZENIE RACJONALNEJ GOSPODARKI WODNO-ŚCIEKOWEJ Kierunek interwencji: Rozwój i dostosowanie instalacji oraz urządzeń służących zrównoważonej i racjonalnej gospodarce wodno-ściekowej dla potrzeb ludności i przemysłu

Zadanie 1. Budowa, rozbudowa urządzeń służących do oczyszczania ścieków komunalnych i zagospodarowywania osadów ściekowych oraz kanalizacji sanitarnej Zadanie 2. Budowa kanalizacji deszczowej na terenach zurbanizowanych Zadanie 3. Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków na terenach, dla których budowa sieci kanalizacyjnej jest nieuzasadniona ekonomicznie lub technicznie

W powiecie płockim ścieki komunalne do oczyszczalni ścieków dostarczane są 440,04 km sieci kanalizacji sanitarnej, wg stanu na koniec 2018 r. i 479,68 km sieci kanalizacji sanitarnej, wg stanu na koniec 2019 r. Wartość ta zwiększyła się w porównaniu z 2018 r. o 39,64 km. Procent skanalizowania powiatu według stanu na koniec 2019 r. wynosił 31,19 %. Do sieci podłączonych było 10 030 gospodarstw domowych, co świadczy o wzroście osób korzystających z kanalizacji, który w porównaniu z 2018 r. zwiększył się o 600 przyłączy. W największym stopniu skanalizowana jest gmina Nowy Duninów (60%), a w najmniejszym gmina Słubice (4,3 %).

Mieszkańcy powiatu płockiego, których nieruchomości nie są podłączone do sieci kanalizacyjnej gromadzą ścieki w zbiornikach bezodpływowych lub korzystają z przydomowych 85

oczyszczalni ścieków. Zagrożenie dla stanu czystości wód podziemnych i powierzchniowych stanowić mogą nieszczelne szamba oraz ścieki pochodzące z nieprawidłowo użytkowanych przydomowych oczyszczalni. Zgodnie z ustawą z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, gminy mają obowiązek prowadzenia ewidencji zbiorników bezodpływowych oraz przydomowych oczyszczalni ścieków. Na terenie powiatu płockiego ścieki oczyszczane są w 1 659 oczyszczalniach przydomowych, oraz gromadzone w 16 716 zbiornikach bezodpływowych.

Tabela nr 28. Stan ilościowy sieci kanalizacyjnej na terenie powiatu płockiego w 2018 r. i 2019 r. (dane z gmin)

Lp. Gmina Długość sieci Ilość przyłączy Stopień skanalizowania Liczba gospodarstw kanalizacyjnej [km] kanalizacyjnych [szt.] % domowych korzystających z kanalizacji

2018 r. 2019 r. 2018 r. 2019 r. 2018 r. 2019 r. 2018 r. 2019 r. 1. Bielsk 22 22 520 525 33 33 755 760 2. Bodzanów 19,5 34,9 500 512 20,3 22,2 500 512 3. Brudzeń Duży 22,61 22,61 481 484 18,9 18,9 481 484 4. Bulkowo 7,9 9,4 137 141 12,3 12,5 123 123 5. Drobin 14,1 14,1 594 609 25 30 649 653 6. Gąbin 21,3 21,5 644 648 25 25 644 648 7. Łąck 30,06 30,09 389 391 33 34 389 391 8. Mała Wieś 9,2 9,2 205 208 24 24 346 349 9. Nowy Duninów 51,4 57,4 666 734 55 60 666 734 10. Radzanowo 12 21,99 200 329 10 13 200 329 11. Słubice 15 15 238 241 4,3 4,3 238 241 12. Słupno 102,8 103 1982 2153 b.d. 72 1982 2153 13. Stara Biała 64,67 70,99 1865 2031 36 37 1808 1963 14. Staroźreby 30,9 30,9 589 604 34,3 34,9 554 566 15. Wyszogród 16,6 16,6 420 420 47 47 850 850 w powiecie płockim 440,04 479,68 9430 10030 378,10 467,8 10 185 10 756 :15 = 31,19

Tabela nr 29. Stan ilościowy zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie powiatu płockiego w 2018 r. i 2019 r. (dane z gmin)

Lp. Gmina Ilość wykonanych przydomowych Liczba istniejących zbiorników oczyszczalni ścieków bezodpływowych na nieczystości ciekłe [szt.]

2018 r. 2019 r. 2018 r. 2019 r. 1. Bielsk 61 61 1833 1833 2. Bodzanów 127 127 1574 1795 3. Brudzeń Duży 27 30 1822 1827 4. Bulkowo 145 145 794 899 5. Drobin 29 29 931 1218 6. Gąbin 42 47 2383 2433 7. Łąck 104 106 706 708 86

8. Mała Wieś 8 9 920 920 9. Nowy Duninów 55 54 212 203 10. Radzanowo 50 50 2390 2281 11. Słubice 631 634 43 45 12. Słupno 51 51 b.d. 828 13. Stara Biała 171 212 524 571 14. Staroźreby 53 55 1120 1106 15. Wyszogród 49 49 49 49 w powiecie płockim 1 603 1 659 15 301 16 716

W okresie sprawozdawczym, Starosta Płocki, jako organ administracji architektoniczno- budowlanej, przyjął w 2018 r. – 87, a w 2019 r. – 81 zgłoszeń, na wykonanie przydomowych oczyszczalni ścieków.

Tabela nr 30. Stan ilościowy ścieków komunalnych i przemysłowych wytworzone na terenie powiatu płockiego w 2018 r. i 2019 r. (dane z gmin)

Lp. Gmina Ilość ścieków Ilość ścieków Ilość ścieków Procentowy udział Długość kanalizacji komunalnych ogółem oczyszczanych przemysłowych ścieków oczyszczanych deszczowej [km] wytwarzanych w oczyszczalniach [m3/rok] w oczyszczalniach do w gminie [m3/rok] komunalnych na oczyszczanych całkowitej ilości w danym roku 1 mieszkańca/rok [m3] w gminnych powstałych ścieków oczyszczalniach komunalnych [%] ścieków

2018 r. 2019 r. 2018 r. 2019 r. 2018 r. 2019 r. 2018 r. 2019 r. 2018 r. 2019 r. 1. Bielsk 140 000 140 000 0,00429 0,0426 - - b.d. b.d. 1,7 1,7 2. Bodzanów 81 000 76 000 10 9,41 - - 100 100 - 0,5 3. Brudzeń Duży 68 475 55 613 44,1 35,8 - - 90 89 - - 4. Bulkowo 451,1 454 24 24 - - 29 29 - - 5. Drobin - 96 642,17 12,08 12,2 - - 100 100 - - 6. Gąbin 174 951 151 854 16 14 - - - - 1,050 1,050 7. Łąck b.d. b.d. 64,77 71,13 - - b.d. b.d. 0,0118 0,0118 8. Mała Wieś 34 200 35 500 5,7 6,0 - - 100 100 - - 9. Nowy Duninów 48 000 46 500 13,51 13,31 - - 100 100 - - 10. Radzanowo 42 000 48 000 43,8 43,8 - - 100 100 - - 11. Słubice 31 33 9,48 7,48 ------12. Słupno 310 274 171 397 0,19 0,1 - - 100 100 - - 13. Stara Biała 190 679 184 691 - 43,3 - - - - 15,488 17,764 14. Staroźreby 93 049 87 969 12,83 12,27 0,3 0,3 100 100 1,045 1,045 15. Wyszogród 120 121 21 21 - - - - 1 1 w powiecie 1 183 1 094 277,46 313,84 0,3 0,3 819 818 20,29 23,07 płockim 230, 1 774,17 :14 = : 15 = : 9 = : 9 = : 13 = : 14 = 18,82 20,92 91 90,89 91 017,7 78 198,16

Stan w zakresie gospodarki komunalnej i wodociągowej osiągnięty na koniec 2019 r. został dzięki realizacji na terenie gmin powiatu płockiego inwestycji polegających na budowie kanalizacji sanitarnej i deszczowej, modernizacji gminnych oczyszczalni ścieków Bodzanów, Bądkowo Kościelne, Siecień, Słupno, budowie przydomowych oczyszczalni ścieków, modernizacji stacji uzdatniania wody Karwosieki Cholewice, Karsy, Nowy Duninów, Radzanowo - Dębniki oraz rozbudowie sieci wodociągowej.

Zadanie 4. Prowadzenie kontroli przestrzegania przez podmioty warunków wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi

2.6. Zasoby geologiczne

ZASOBY GEOLOGICZNE

RACJONALNA GOSPODARKA ZASOBAMI GEOLOGICZNYMI Kierunek interwencji: Kontrola i monitoring eksploatacji zasobami kopalin 1. Ograniczenie niekoncesjonowanej eksploatacji kopalin Zadanie monitorowane: ↔ gminy, Okręgowy Urząd Górniczy 2. Kontrola realizacji koncesji na wydobywanie kopalin ze Zadanie monitorowane: ↔ złóż Okręgowy Urząd Górniczy

Zadanie nr 1. Ograniczenie niekoncesjonowanej eksploatacji kopalin

W latach 2018 - 2019 organ administracji geologicznej rozpatrzył ok. 190 półrocznych informacji składanych przez przedsiębiorców - dotyczących uiszczonych na rachunki wierzycieli: tj. Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Gmin - opłat eksploatacyjnych za wydobytą w tych okresach kopalinę. Na podstawie art. 138 ustawy Prawo geologiczne i górnicze stanowi – stanowiącego, iż: w razie stwierdzenia, że przedsiębiorca nie dokonał wpłaty opłaty w terminie albo dokonał wpłaty w wysokości innej niż należna, organ koncesyjny określa, w drodze decyzji, wysokość należnej opłaty, stosując stawkę obowiązującą w okresie rozliczeniowym, którego opłata dotyczy - wydano w tym okresie, po przeprowadzeniu postępowań administracyjnych, łącznie 6 decyzji ustalających właściwe opłaty eksploatacyjne. Na skutek wprowadzonych zmian w ustawie Prawo geologiczne i górnicze (art. 140) organem właściwym do prowadzenia kontroli w przypadku stwierdzenia wydobywania kopaliny bez wymaganej koncesji oraz do ustalenia opłaty podwyższonej jest właściwy organ nadzoru górniczego.

Zadanie nr 2. Kontrola realizacji koncesji na wydobywanie kopalin ze złóż

W latach 2018-2019 Starosta Płocki, realizując zadania wynikające z ustawy Prawo geologiczne i górnicze, udzielił łącznie 12 koncesji na działalność gospodarczą w zakresie wydobywania kopaliny ze złóż nieobjętych własnością górniczą, o powierzchni mniejszej niż 2.0 ha, z których wydobycie w roku kalendarzowym nie przekroczy 20.000 m3 kopaliny i na których działalność będzie prowadzona metodą odkrywkową oraz bez użycia środków strzałowych.

Tabela nr 31. Wykaz koncesji udzielonych przez Starostę Płockiego w 2018 i 2019 r. Zasoby Powie- Znak i data Okres przemy- Lp Przedsiębiorca: Złoże kopaliny: rzchnia: wydania ważności słowe /ha/ koncesji: koncesji: /t/ 2018 r. Krzysztof Kozakiewicz, Firma „SĘDEK VIII”, gm. 1,9723 170.370 ŚR- do 1 Handlowo-Usługowa Kozakiewicz Staroźreby, piasek ha Mg III.6522.1.2018, 12..04.2033r. Krzysztof 12.04.2018 r.. „KRUSZ-BUD” - Mirosław „CHYLIN III A”, 0,84 ha 40.735 ŚR- do 2 Nowakowski, gm. Mała Wieś, Mg III.6522.12.2018, 20.08.2018 r. piasek 20.08.2018 r. Grzegorz Krokwa - Grzegorz „DĄBRUSK V”, 1,9583 161.277 ŚR- do 3 Krokwa „ŻWIR-MAX” gm. Staroźreby, ha Mg III.6522.18.2018, 22.10.2033r. piasek 22.10.2018 r. Łukasz Wasek Przedsiębiorstwo „PROBOSZCZEWI Pole A 176.326 ŚR- do 5.11.2033r. Handlowo-Usługowe „ARENA” CE STARE II”, gm. 0,4190 Mg III.6522.19.2018, Łukasz Wasek Stara Biała, piasek ha 22.10.2018 r. 4 Pole B 1,5518 ha Beata Remiś Firma Usługowo „GARWACZ I”, 1,9886 247.051 ŚR- do 5 Handlowa „DAP” Beata Remiś gm. Bodzanów, ha Mg III.6522.22.2018, 04.12.2033r. piasek 04.12.2018 r. 2019 r. Jacek Wojtalewicz, Sylwia „NOWE WYMYSLE 1,9891 505.936 ŚR- do 1 Wojtalewicz-Kurpias i Wiesława 1”, gm. Gąbin, ha Mg III.6522.26.2018, 31.12.2038r. Wojtalewicz - Firma Handlowo- piasek, 31.01.2019 r. Usługowa „JAWIS” s. c. Jacek Wojtalewicz, Sylwia Wojtalewicz- Kurpias i Wiesława Wojtalewicz Małgorzata Jędraszczak - RAWI- „NOWA WIEŚ III”, 0,7912 70.243 ŚR- do 2 KRUSZ BIS Małgorzata Jędraszczak gm. Staroźreby, ha Mg III.6522.2.2019, 26.04.2034r. piasek, 26.04.2019 r.. Ryszard Biziewski - Roboty Ziemne „SŁUPCA”, gm. 1,7873 220.537 ŚR- do 3 Firma Usługowa „KRET” Ryszard Bulkowo, piasek, ha Mg III.6522.4.2019, 26.04.2034r. Biziewski 26.04.2019 r.. Grzegorz Lewandowski, TRANS- „ŁUBKI STARE 1,6633 262.662 ŚR- do 4 SPRZĘT-HANDEL GRZEGORZ III”, ha Mg III.6522.6.2019, 15.05.2034r. LEWANDOWSKI gm. Bulkowo, 15.07.2019 r. piasek, Dariusz Pawlak - Darkop Roboty „DĄBRUSK VI”, 1,9424 230.977 ŚR- do 5 Ziemne Wynajem Sprzętu Dariusz gm. Staroźreby, ha Mg III.6522.8.2019, 15.05.2034r. Pawlak piasek, 15.07.2019 r. 89

Tomasz Przeradzki, Firma „BLICHOWO”, 1,9264 348.572 ŚR- do 6 Handlowo-Usługowa Tomasz gm. Bulkowo, ha Mg III.6522.13.2019, 26.07.2034r. Przeradzki, piasek, 26.07.2019 r.. Radosław Ziółkowski, USŁUGI „ZAGROBA IV”, 1,9625 237.008 ŚR- do 7 HANDLOWO-REMONTOWE, gm. Bielsk, piasek, ha Mg III.6522.21.2019, 30.10.2039r. WYDOBYWANIE PIASKU I 30.10.2019 r.. ŻWIRU RAD-POL

Ponadto Starosta Płocki decyzjami administracyjnymi stwierdził wygaśnięcie 8 koncesji na działalność gospodarczą w zakresie wydobywania kopalin - piasku ze złóż: - piasku „SĘDEK VII”, grunty wsi Sędek, gmina Staroźreby, - piasku „CHYLIN III”, grunty wsi Chylin, gmina Mała Wieś, w przypadku tego złoża udzielono temu samemu przedsiębiorcy nową koncesję w sierpniu 2018 r. - surowca ilastego „PRZEMYSŁÓW”, grunty wsi Przemysłów, gmina Gąbin, - piasku „ŁUBKI STARE II”, grunty wsi Łubki Stare, gmina Bulkowo, - piasku „CHYLIN IV”, grunty wsi Chylin, gmina Mała Wieś, - piasku „CHYLIN V”, grunty wsi Chylin, gmina Mała Wieś, - piasku „BARCIKOWO III”, grunty wsi Barcikowo, gmina Słupno, - piasku „CIERSZEWO”, grunty wsi Cierszewo, gmina Brudzeń Duży, w przypadku tego złoża udzielono temu samemu przedsiębiorcy nową koncesję w styczniu 2020 r. Na wnioski przedsiębiorców organ koncesyjny dokonał zmian, polegających na zmianie terminu obowiązywania koncesji oraz zmiany granic i terenów górniczych wyznaczonych we wcześniej udzielonych koncesjach - dla złóż piasku „DĄBRUSK II”, gmina Staroźreby i „PODLECK NOWY”, gmina Bulkowo, „PEPŁOWO I”, gmina Bodzanów, W dniu 26.09.2019 r. Starosta Płocki za zgodą Przedsiębiorcy Wandy Chojeckiej, prowadzącej działalność gospodarczą pn. KOPALNIA PIASKU I ŻWIRU Chojecka Wanda - na rzecz której Starosta Płocki w dniu 18 lipca 2011 r., znak: ŚR-III.6522.2.2011, udzielił na okres do dnia 30 czerwca 2031 r. koncesji na działalność gospodarczą w zakresie odkrywkowego wydobywania kopaliny pospolitej z wydzielonej części złoża kruszywa naturalnego „GRABIE POLSKIE II” zlokalizowanego na fragmencie nieruchomości gruntowej numer ew. 97/1, o powierzchni mniejszej niż 2.0 ha, z którego przewidywane roczne wydobycie nie przekroczy 20.000 m3 kopaliny, bez użycia materiałów wybuchowych, grunty wsi Grabie Polskie, gmina Gąbin, powiat płocki, województwo mazowieckie – przeniósł tę koncesję na rzecz Przedsiębiorcy Jarosława Pawluka Prezesa Zarządu JARMAR Sp. z o.o. Nowy Przedsiębiorca realizując duże prace budowlane w ciągu zaledwie kilku miesięcy 2019 r. łącznie wydobył 31.000 ton piasku.

Można przyjąć, iż łączne zasoby nowo-udokumentowanych złóż, na wydobywanie kopaliny z których udzielono koncesji - w zasadzie pozostają na tym samym poziomie, bowiem przyrosty z tytułu udokumentowania nowych złóż piasku, równoważone są ubytkami powstającymi na skutek eksploatacji wszystkich złóż, jak również z tytułu rozliczenia zasobów złóż, w przypadku których Starosta Płocki stwierdził wygaśnięcie koncesji na odkrywkowe wydobywanie kopalin. Według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r. Starosta Płocki udzielił od początku istnienia powiatu - łącznie 89 koncesji na działalność gospodarczą w zakresie wydobywania kopalin ze złóż udokumentowanych na terenie powiatu płockiego, nieobjętych własnością górniczą, o powierzchni mniejszej niż 2.0 ha każde, z których wydobycie w roku kalendarzowym nie przekraczało 20.000 m3 kopaliny i na których działalność będzie prowadzona metodą odkrywkową oraz bez użycia środków strzałowych. 90

Ponadto stwierdził wygaśnięcie łącznie 41 koncesji na działalność gospodarczą w zakresie wydobywania kopalin ze złóż udokumentowanych na terenie powiatu płockiego. Starosta Płocki w latach 2018 - 2019 decyzjami administracyjnymi zatwierdził 37 opracowań z zakresu geologii złóż kopalin, w tym 13 projektów robót geologicznych dla udokumentowania złóż kopalin oraz łącznie 24 dokumentacji i dodatków do dokumentacji z zakresu geologii złóż kopalin. Zestawienie dokumentacji i dodatków wraz z parametrami ilościowymi poszczególnych złóż zestawiono w tabelach poniżej:

Tabela nr 32. Złoża piasku udokumentowane na terenie powiatu w latach 2018 - 2019:

Powierzch Zasoby Znak i data decyzji Złoże kopaliny / l.p Przedsiębiorca: -nia geologiczne: zatwierdzającej rodzaj kopaliny: /ha/ /t/ dokumentację: 2018 r. Grzegorz Krokwa - Grzegorz „DĄBRUSK V”, gmina 1,96 ha 197.394 t ŚR-III. 6528.1.2018, 1 Krokwa „ŻWIR-MAX” Staroźreby, piasek, 06.03.2018 r. Dariusz Pawlak, Darkop Roboty „DĄBRUSK VI”, 1,94 ha ŚR-III. 6528.5.2018, 2 293.892 t Ziemne Wynajem SprzętU gm. Staroźreby, piasek, 14.08.2018 r. Grzegorz Lewandowski, TRANS- „ŁUBKI STARE III”, 1,66 ha 390.416 t ŚR-III. 6528.8.2018, 3 SPRZĘT-HANDEL GRZEGORZ gm. Bulkowo, piasek, 02.08.2018 r. LEWANDOWSKI Patrycja Lewandowska, „JULISZEW VI”, 0,91 ha 168.492 t ŚR-III.6528.14.2018, 4 JULISZEW V Patrycja gmina Słubice, piasek, 04.10.2018 r. Lewandowska Ryszard Biziewski - Roboty „SŁUPCA”, gm. 1,79 ha 296.966 t ŚR-III.6528.15.2018, 5 Ziemne Firma Usługowa „KRET” Bulkowo, piasek, 19.11.2018 r. Ryszard Biziewski Małgorzata Jędraszczak - RAWI- „NOWA WIEŚ III”, 0,79 ha 100.441 Mg ŚR-III.6528.16.2018, 6 KRUSZ BIS Małgorzata gm. Staroźreby, piasek, 28.01.2019.2018 r. Jędraszczak RAZEM: =9,05 ha 1.447.601 t 2019 r. 1 Marek Rutkowski, Zakład „WYMYŚLE POLSKIE 1,98 ha 415.817 t ŚR-III. 6528.4.2019, Usługowo-Handlowo-Produkcyjny III”, gmina Słubice, 28.02.2019 r. „MARKO piasek, 2 Tomasz Robak „LEONÓW III”, gmina 1,81 ha 304.133 t ŚR-III. 6528.7.2019, Słubice, piasek, 02.04.2019 r. 3 Zdzisław Banaszczak, „WICIEJEWO I”, 1,87 ha 97.726 t ŚR-III. 6528.8.2019, Przedsiębiorstwo Handlowo- gmina Bodzanów, 17.05.2019 r. Usługowe Zdzisław Banaszczak piasek, 4 Radosław Ziółkowski, Usługi „ZAGROBA IV”, 1,96 ha 317.328 t ŚR-III. 6528.9.2019, Handlowo-Remontowe, gmina Bielsk, piasek 17.05.2019 r. Wydobywanie Piasku i Żwiru „RAD-POL” 5 Wykonawstwo Robót Wodno „SĘDEK IX”, gm. 1,84 ha 136.399 t ŚR-III. 6528.14.2019, Kanalizacyjnych BANGO Staroźreby, piasek 29.08.2019 r. Sławomir Goszczycki, Zdzisław Banaszczak, Wojciech Nowicki spółka jawna, 6 Przedsiębiorstwo Produkcyjno „DĄBRUSK VII”, 1,96 ha 182.131 t ŚR-III. 6528.15.2019, Usługowo Handlowe „POL-BOR” gmina Staroźreby, 29.08.2019 r. s. c. piasek 7 Stanisław Guziński, P.U.H. „PODLECK NOWY 1,96 ha 351.174 t ŚR-III. 6528.18.2019, Guziński Stanisław II”, gmina Bulkowo, 11.10.2019 r. piasek RAZEM: =13.38 ha 1.804.708 t Łącznie w latach 22.43 ha 3.252.309 t 2018 - 2019: 91

Tabela nr 33. Złoża piasku o zasobach rozliczonych na terenie powiatu w latach 2018 - 2019:

Znak i data decyzji Powierzch- Zasoby l. Złoże kopaliny / zatwierdzającej Przedsiębiorca: nia geologiczne: p. rodzaj kopaliny: dodatek do /ha/ /t/ dokumentacji: 2018 r. Henryka Krokwa Wydobywanie „SĘDEK VII”, gm. 0,72 ha 10.341 t ŚR-III. 6528.2.2018, 1 Żwiru i Piasku Staroźreby, piasek 06.03.2018 r. „KRUSZ-BUD” - Mirosław „CHYLIN III”, 1,85 ha 48.102 t ŚR-III. 6528.3.2018, 2 Nowakowski, gm. Mała Wieś, 12.04.2018 r. piasek Grzegorz Lewandowski, TRANS- „ŁUBKI STARE II”, 1,41 ha 255.563 t ŚR-III. 6528.4.2018, 3 SPRZĘT-HANDEL GRZEGORZ gm. Bulkowo, piasek, 08.06.2018 r. LEWANDOWSKI Jadwiga Pietruk, WYTWARZANIE „PRZEYSŁÓW”, gm. ŚR-III. 6528.7.2018, 4 CEGŁY PALONEJ 1,34 ha 16.377 m3 Gąbin, surowiec ilasty, 02.08.2018 r. „KONSTANTYNÓW” Jakub Magnuszewski, „CHYLIN IV”, 1,58 ha 70.309 t ŚR-III. 6528.9.2018, 5 „DREWMAG” Magnuszewski gm. Mała Wieś, 14.08.2018 r. Jakub piasek „CHYLIN V”, 1,95 ha 90.355 t ŚR-III. 6528.10.2018, Joanna Magnuszewska i Jakub 6 gm. Mała Wieś, 14.08.2018 r. Magnuszewski, „ŻWIR-MAG” s.c. piasek „DĄBRUSK II”, 1,99 ha Sławomir Garlej, IRBUD Sławomir ŚR-III. 6528.11.2018, 7 gm. Staroźreby, 122.322 t Garlej 26.09.2018 r. piasek, RAZEM: =10,84 ha 596.992 t

i 16.377 m3 2019 r. 1 U.S.T. HANDEL ŻWIREM – „PODLECK NOWY”, 1,24 ha 303.049 t ŚR-III. 6528.2.2019, Mariusz Guziński gmina Bulkowo, piasek 27.02.2019 r. 2 Marek Piotrowski „GŁÓWCZYN”, 1,3 ha 102.979 t ŚR-III. 6528.3.2019, gmina Mała Wieś, 27.02.2019 r. piasek 3 Urszula Remiś, Firma Handlowo- „BARCIKOWO III”, 1,34 ha 9.009 t ŚR-III. 6528.6.2019, Usługowa R.U. gmina Słupno, piasek 02.04.2019 r. 4 Spółka Cywilna „TRANS-KOP” „CIERSZEWO”, 0,99 ha 95.696 t ŚR-III. 6528.11.2019, Sławomir Sulkowski, Sylwester gmina Brudzeń Duży, 28.06.2019 r. Sulkowski piasek RAZEM: =4,87 ha 511.733 t Łącznie w latach 15,71 ha 1.108.725 t 2018 - 2019: i 16.377 m3

Z powyższych danych wynika, iż w latach 2018 - 2019 organ administracji geologicznej zatwierdził 13 dokumentacji geologicznych złóż kopalin na terenie powiatu płockiego. Na łącznej powierzchni równej 22.43 ha udokumentowano łącznie 3.252.309 t zasobów geologicznych złóż piasku. W tym samym okresie zatwierdzono 11 dodatków do dokumentacji geologicznych złóż kopalin, w których rozliczono zasoby złóż w związku z zaprzestaniem działalności gospodarczej polegającej na odkrywkowym wydobywaniu kopalin. Na łącznej powierzchni równej 15,71 ha rozliczono łącznie 1.108.725 t zasobów geologicznych złóż piasku oraz 16.377 m3 surowca ilastego. 92

Tereny „rozliczonych” złóż kopalin, po stwierdzeniu wygaśnięcia koncesji geologicznych, podlegają procesom rekultywacyjnym na podstawie wymogów ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych.

2.7. Gleby

GLEBY

OCHRONA GLEB PRZED NEGATYWNYM DZIAŁANIEM ANTROPOGENICZNYM,EROZJĄORAZ NIEKORZYSTNYMI ZMIANAMI KLIMATU Kierunek interwencji: 1.1. Ochrona i zachowanie funkcji gospodarczych i środowiskowych gleb 1. Ochrona gruntów rolnych przed zmianą Zadanie monitorowane: Gminy, miasta ↔ zagospodarowania poprzez uwzględnienie ich i gminy przeznaczenia w dokumentach planistycznych 2. Kontrola i nadzorowanie prac związanych Zadanie własne: powiat ↔ z rekultywacją i zagospodarowaniem gruntów rolnych 3. Identyfikacja i sporządzenie wykazu historycznych Zadanie własne: powiat ↔ zanieczyszczeń powierzchni ziemi oraz przeprowadzanie jego aktualizacji Kierunek interwencji: 1.2. Ochrona przed osuwiskami 1. Monitorowanie terenów osuwiskowych Zadanie monitorowane: Powiatowy ↔ Instytut Geologiczny 2. Zabezpieczenie istniejących osuwisk Zadanie monitorowane: gminy ↔ z uwzględnieniem walorów przyrodniczych i krajobrazowych 3. Uwzględnienie osuwisk oraz obszarów Zadanie monitorowane: gminy ↔ zagrożonych na osuwanie się mas ziemnych w aktualnych dokumentach planistycznych

OCHRONA GLEB PRZED NEGATYWNYM DZIAŁANIEM ANTROPOGENICZNYM,EROZJĄORAZ NIEKORZYSTNYMI ZMIANAMI KLIMATU Kierunek interwencji: 1.1. Ochrona i zachowanie funkcji gospodarczych i środowiskowych gleb

Zadanie 1. Ochrona gruntów rolnych przed zmianą zagospodarowania poprzez uwzględnienie ich przeznaczenia w dokumentach planistycznych

W analizowanym okresie w sporządzanych przez gminy miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, zawarto zapisy dotyczące ochrony gruntów rolnych przed zmianą zagospodarowania, m.in. na terenie gm. Stara Biała; gm. Bulkowo; gm. Staroźreby, w m. Żochowo Stare i m. Rostkowo oraz gm. Radzanowo, w m. Czerniewo, na powierzchni ok. 280,79 ha.

Zadanie 2. Kontrola i nadzorowanie prac związanych z rekultywacją i zagospodarowaniem gruntów rolnych

Z ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych wynikają zadania związane z rekultywacją i zagospodarowaniem gruntów rolnych. Stąd istnieje konieczność systematycznego podejmowania kontroli w terenie i nadzorowania spraw dotyczących prawidłowości wykonywania procesów odnowy i przywracania gruntom zdegradowanym i zdewastowanym w skutek prowadzenia działalności przemysłowej przez zakłady górnicze wydobywające kruszywa wartości użytkowych gruntów. W ostatnich latach daje się zaobserwować systematyczny wzrost spraw z zakresu rekultywacji, co świadczy o rosnącej świadomości przedsiębiorców w zakresie spoczywających na nich obowiązków oraz o efektywnym nadzorze i stałej współpracy z innymi organami sprawującymi kontrolę nad obszarami górniczymi. W 2018 roku nałożono na zakłady przemysłowe obowiązki rekultywacji gruntów na obszarach górniczych o łącznej pow. 3,5098 ha, a w 2019 roku - 5,1672 ha. W 2018 roku zakończono proces rekultywacji obszarów górniczych o łącznej pow. 5,4100 ha, a w 2019 r. 20,2134 ha przywracając im rolniczy charakter oraz zagospodarowując w sposób inny niż rolny na działalności usługowej. Według stanu na 2019 r., na terenie Powiatu Płockiego prowadzone są sprawy, których łączna powierzchnia terenów górniczych objętych procesami rekultywacji wynosi 74,59ha. Jest to obszar objęty decyzjami administracyjnymi starosty, określającymi zakłady przemysłowe odpowiedzialne za proces rekultywacji i nakładającymi obowiązki na osoby oraz ustalającymi terminy i kierunki rekultywacji polegające na rolnym, leśnym lub innym zagospodarowaniu terenu.

Zadanie 3. Identyfikacja i sporządzenie wykazu historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi oraz przeprowadzanie jego aktualizacji

W analizowanym okresie, Starosta Płocki dokonał zidentyfikowania 16 punktów na terenie powiatu płockiego, gdzie była prowadzona przed 30 kwietnia 2007 r., działalność mogąca z dużym prawdopodobieństwem powodować historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi. Wśród tych punktów znalazły się zamknięte i zrekultywowane składowiska odpadów w ilości 8 obiektów w gminach: Bodzanów, Bulkowo, Drobin, Gąbin, Łąck, Słubice, Stara Biała, Staroźreby. Zidentyfikowano 1 zamkniętą instalację do unieszkodliwiania i odzysku padłych zwierząt w gm. Brudzeń Duży, 2 zamknięte gorzelnie w gminach Brudzeń Duży i Drobin, 1 zamkniętą w 2006 r. cukrownię w gm. Mała Wieś oraz 4 zamknięte stacje paliw, w tym 1 zrekultywowaną w gm. Drobin, 2 zamknięte w gm. Mała Wieś, Słubice i 1 poddaną remediacji w gm. Bielsk. Wykaz potencjalnych historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi występujących na terenie powiatu płockiego przekazano Regionalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska w Warszawie.

OCHRONA GLEB PRZED NEGATYWNYM DZIAŁANIEM ANTROPOGENICZNYM,EROZJĄORAZ NIEKORZYSTNYMI ZMIANAMI KLIMATU Kierunek interwencji: 1.2. Ochrona przed osuwiskami 1. Monitorowanie terenów osuwiskowych Zadanie monitorowane: ↔ Powiatowy Instytut Geologiczny 2. Zabezpieczenie istniejących osuwisk z uwzględnieniem Zadanie monitorowane: gminy ↔ walorów przyrodniczych i krajobrazowych 3. Uwzględnienie osuwisk oraz obszarów zagrożonych na Zadanie monitorowane: gminy ↔ osuwanie się mas ziemnych w aktualnych dokumentach planistycznych

Zadanie nr 1. Monitorowanie terenów osuwiskowych

Monitoring terenów osuwiskowych polega głównie na prowadzeniu oględzin w terenie możliwych ruchów masowych ziemi oraz na terenie osuwisk, będących przedmiotem zainteresowania inwestorów na potrzeby zabudowy. W latach 2018 - 2019 Starosta Płocki decyzjami administracyjnymi zatwierdził 17 opracowań hydrogeologicznych, w tym 13 projektów robót geologicznych dla wykonania otworów studziennych oraz 4 dokumentacje hydrogeologiczne. Zatwierdził także 2 opracowania geologiczno-inżynierskie, 1 projekt robót geologicznych dla rozpoznania i oceny warunków geologiczno-inżynierskich i 1 dokumentację geologiczno-inżynierska określającą warunki geologiczno-inżynierskie. W latach 2018 - 2019 Starosta Płocki rozpatrzył 8 opracowań geologicznych na wykonanie otworów wiertniczych w celu wykorzystania ciepła Ziemi. W sumie zaprojektowano wykonanie 27 otworów wiertniczych o łącznym metrażu równym 2.280 mb.

Zadanie nr 2. Zabezpieczenie istniejących osuwisk z uwzględnieniem walorów przyrodniczych i krajobrazowych

Ponieważ większość terenów zagrożonych osuwaniem się mas ziemnych oraz osuwisk na terenie powiatu płockiego jest niezagospodarowana antropogenicznie, bądź jest zagospodarowana w niewielkim stopniu nie prowadzi się prac zabezpieczających na tych terenach, tak by m.in. uwzględnić ich walory przyrodnicze i krajobrazowe.

Zadanie nr 3. Uwzględnienie osuwisk oraz obszarów zagrożonych na osuwanie się mas ziemnych w aktualnych dokumentach planistycznych

Na podstawie wymogów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Starosta Płocki, jako właściwy organ ochrony środowiska - w odniesieniu do terenów zagrożonych osuwaniem się mas ziemnych rozpatrzył łącznie 47 spraw przesłanych przez Wójtów Gmin Powiatu Płockiego do uzgodnień i do opiniowania z ww. zakresu. Rozpatrywano sprawy dotyczące m. in.: 95

- sporządzanych zmian studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i składania ewentualnych wniosków do studiów, - sporządzanych zmian miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i składania ewentualnych wniosków do planów, - projektów decyzji o warunkach zabudowy, - oraz projektów decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Każdorazowo w przypadku potrzeby uwzględnienia osuwisk oraz obszarów zagrożonych osuwaniem się mas ziemnych w opracowywaniu aktualnych dokumentów planistycznych Starosta Płocki udostępnia zainteresowanym gminom przede wszystkim w wersji elektronicznej posiadane dane z opracowanego na koszt Powiatu Rejestru terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi oraz terenów, na których występują te ruchy na obszarze powiatu płockiego.

2.8. Gospodarka odpadami i zapobieganie powstawaniu odpadów

GOSPODARKA ODPADAMI I ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIU ODPADÓW

GOSPODAROWANIE ODPADAMI ZGODNIE Z HIERARCHIĄ POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI, UWZGLĘDNIAJĄC ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ POWIATU PŁOCKIEGO Kierunek interwencji: Racjonalna gospodarka odpadami 1. Realizacja zadań w zakresie gospodarowania azbestem, Zadanie monitorowane: miasta, określonych w „Programie usuwania wyrobów gminy, zarządzający → zawierających azbest z terenu powiatu płockiego” składowiskami, właściciele obiektów 2. Przeprowadzenie kontroli instalacji do odzysku Zadanie monitorowane: Powiat i unieszkodliwiania odpadów w zakresie spełnienia Płocki, RDOŚ, WIOŚ ↔ wymogów prawnych i kontrola w zakresie przestrzegania warunków zezwoleń, pozwoleń 3. Kontrola zgodności z prawem gospodarki odpadami Zadanie monitorowane: ↔ komunalnymi WIOŚ, przedsiębiorcy Kierunek interwencji: Doskonalenie sposobu gospodarowania odpadami 1. Budowa punktów selektywnego zbierania odpadów Zadanie monitorowane: → komunalnych w gminach powiatu płockiego (PSZOK) zarządzający instalacjami 2. Modernizacja regionalnej instalacji do mechaniczno- Zadanie monitorowane: biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów zarządzający instalacją: ↑ komunalnych 3. Organizacja szkoleń i konkursów dla mieszkańców powiatu Zadanie własne: Powiat Płocki płockiego z zakresu prawidłowego postępowania z ↔ odpadami, segregacji odpadów u źródła

GOSPODAROWANIE ODPADAMI ZGODNIE Z HIERARCHIĄ POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI, UWZGLĘDNIAJĄC ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ POWIATU PŁOCKIEGO Kierunek interwencji: Racjonalna gospodarka odpadami

Zadanie nr 1. Realizacja zadań w zakresie gospodarowania azbestem, określonych w „Programie usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu powiatu płockiego”

„Program usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu powiatu płockiego na lata 2019- 2032” został przyjęty przez Radę Powiatu w Płocku Uchwałą Nr 90/IX/2019 z dnia 28 sierpnia 2019 r. Nadrzędnym celem Programu jest usunięcie azbestu z terenu powiatu płockiego. Realizacja Programu wymaga dużych nakładów finansowych i współpracy pomiędzy poszczególnymi szczeblami administracji rządowej, samorządowej oraz zaangażowania społeczeństwa. Zgodnie z Programem w najbliższych latach planuje się realizację zadań o charakterze informacyjnym i edukacyjnym skierowanych do mieszkańców powiatu w zakresie bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest, w tym organizację seminariów, konferencji, konkursów oraz zadań związanych z pozyskiwaniem środków krajowych i unijnych na usunięcie azbestu z terenu powiatu płockiego. Obecnie trwają prace przygotowawcze do realizacji ww. zadań. Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami prawa Marszałek województwa prowadzi rejestr wyrobów zawierających azbest, który stanowi integralną część bazy azbestowej administrowanej przez ministra właściwego do spraw gospodarki, dostępnej za pośrednictwem sieci Internet pod adresem ww.bazaazbestowa.gov.pl. Baza stanowi narzędzie do gromadzenia i przetwarzania informacji uzyskanych z inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest. Dane z inwentaryzacji wprowadzane są do rejestru przez gminy (dane dotyczące osób fizycznych niebędących przedsiębiorcami) i marszałków (dane dotyczące przedsiębiorców, w tym osoby prawne, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą i jednostki samorządu terytorialnego). Wszystkie gminy w powiecie płockim korzystają z bazy azbestowej i wypełniają obowiązek sprawozdawczy. Na terenie powiatu płockiego wg stanu na dzień 26.08.2020 r. zinwentaryzowano 62 356 161 Mg wyrobów zawierających azbest. Do unieszkodliwienia pozostało 55 779 008 Mg, w tym: 55 367 433 Mg wyrobów wykorzystywanych przez osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami i 411 576 Mg wykorzystywanych przez osoby prawne. W latach 2018-2019 na terenie gmin zrzeszonych w Związku Gmin Regionu Płockiego w ramach realizacji „Programu unieszkodliwiania odpadów azbestowo-cementowych na terenie działania Związku Gmin Regionu Płockiego”, dofinansowanego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, w gminach z terenu powiatu płockiego (członków ZGRP) usunięto i zutylizowano łącznie 1 118,248 Mg odpadów azbestowo-cementowych. W ramach realizacji tego zadania w 2018 r. usunięto i unieszkodliwiono odpady azbestowo- cementowe z terenu gmin: Nowy Duninów – 31,850 Mg; Łąck – 32,249 Mg; Gąbin – 78,161 Mg; Stara Biała – 54,688 Mg; Słupno – 34,826 Mg; Wyszogród – 69,479 Mg; Brudzeń Duży – 92,413 Mg; Drobin – 141,091 Mg; Bulkowo – 59,215 Mg; Staroźreby – 114,786 Mg. W 2019 r. usunięto i unieszkodliwiono odpady azbestowo-cementowe z gmin: Nowy Duninów – 52,750 Mg; Łąck – 62,400 Mg; Gąbin – 78,500 Mg; Stara Biała – 178,920 Mg; Słupno – 34,450 Mg; Wyszogród – 26,810 Mg; Brudzeń Duży – 117,920 Mg; Drobin – 86,895 Mg; Na terenie powiatu płockiego aktualnie nie funkcjonuje żadne składowisko odpadów zawierających azbest. W województwie mazowieckim funkcjonuje tylko jedno składowisko odpadów, przyjmujące 97

odpady zawierające azbest. Jest to kwatera o powierzchni 1,9 ha i pojemności 45 000 m3 mieszcząca się na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w miejscowości Rachocin, gmina Sierpc, powiat sierpecki. Składowisko zarządzane jest przez Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Sierpcu Sp. z o.o. Z analizy dostępnych danych wynika, że na terenie powiatu płockiego nadal obserwuje się zbyt wolne tempo usuwania wyrobów zawierających azbest.

Zadanie nr 2. Przeprowadzenie kontroli instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów w zakresie spełnienia wymogów prawnych i kontrola w zakresie przestrzegania warunków zezwoleń, pozwoleń Zadanie nr 3. Kontrola zgodności z prawem gospodarki odpadami komunalnymi

Zadania kontrolne dla Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Warszawie zostały ujęte w uzgodnionym przez Wojewodę Mazowieckiego „Planie działalności kontrolnej Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Warszawie” na rok 2018 i 2019 , jako cele operacyjne i wykonawcze na szczeblu krajowym (ustalone przez GIOŚ) i wojewódzkim (ustalone przez Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska). Kontrole w zakresie przestrzegania przez gminy przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wykonywane są cyklicznie w ramach ogólnopolskich cykli kontrolnych (ustalonych na szczeblu Głównego Inspektora Ochrony Środowiska). W obszarze działania Delegatury WIOŚ w Płocku w powiecie płockim w latach 2018-2019 przeprowadzono łącznie 108 kontroli w zakresie przestrzegania przepisów o ochronie środowiska i decyzji określających zakres i warunki korzystania ze środowiska. W 2018 r. przeprowadzono 55 kontroli, zaś w 2019 r. - 53 kontrole. Efektem kontroli WIOŚ są, w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, zarządzenia pokontrolne, w których WIOŚ określa stwierdzone nieprawidłowości i wskazuje terminy ich usunięcia. W latach 2018-2019 Starosta Płocki przeprowadzał kontrole doraźne podmiotów posiadających zezwolenia na gospodarowanie odpadami w zakresie przestrzegania warunków zezwoleń, pozwoleń. W 2018 r. przeprowadzono 2 kontrole, a w 2019 r. - 4 kontrole. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta sprawuje kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie w stosunku do podmiotów odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości. Właściwy organ przeprowadza ww. kontrolę co najmniej raz na dwa lata.

GOSPODAROWANIE ODPADAMI ZGODNIE Z HIERARCHIĄ POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI, UWZGLĘDNIAJĄC ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ POWIATU PŁOCKIEGO Kierunek interwencji: Doskonalenie sposobu gospodarowania odpadami

Zadanie nr 1. Budowa punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych w gminach powiatu płockiego (PSZOK) 98

Według stanu na dzień 31.12.2017 r. na terenie powiatu płockiego funkcjonowało 8 Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych w Gminach: Bodzanów (2szt), Radzanowo, Nowy Duninów, Słubice, Słupno (2szt)., Bulkowo oraz 1 punkt w ramach Związku Gmin Regionu Płockiego w miejscowości Gąbin przy ul. Strażackiej 6. W latach 2018-2019 nie powstawały nowe PSZOK. Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK) funkcjonujący w ramach Związku Gmin Regionu Płockiego obsługuje Gminy: Bielsk, Brudzeń Duży, Drobin, Gąbin, Łąck, Słupno, Stara Biała, Staroźreby, Wyszogród. Na budowę kolejnych PSZOK-ów Związek Gmin Regionu Płockiego pozyskał środki w ramach projektu pn. „Organizacja systemu PSZOK na terenie Związku Gmin Regionu Płockiego” współfinansowanego ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020, Oś priorytetowa V „Gospodarka przyjazna środowisku”, Działanie 5.2 „Gospodarka odpadami”, Typ projektów – Rozwój infrastruktury selektywnego zbierania odpadów komunalnych, ze szczególnym uwzględnieniem budowy i modernizacji Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (dalej „PSZOK”). Projekt polega na posadowieniu 8 Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych, w których będzie można oddać selektywnie zbierane odpady. Punkty posadowione zostaną między innymi na terenie powiatu płockiego w gminach: Brudzeń Duży, Drobin, Gąbin, Mała Wieś, Stara Biała – dwa obiekty, Słupno. W ramach przedmiotowego przedsięwzięcia przewiduje się budowę i montaż utwardzonych placów wraz z niezbędną infrastrukturą i instalacjami podziemnymi, naziemnymi oraz urządzeniami, promocję projektu – wraz ze stosownymi oznaczeniami, eventami promującymi i materiałami poligraficznymi, zaprojektowaniem i wykonaniem dojść, dojazdów oraz wyposażenie punktów w kontenery i pojemniki na odpady niebezpieczne oraz inne niż niebezpieczne. Nie wyklucza się możliwości budowy ramp, wiat, boksów magazynowych oraz ewentualnego nowego zjazdu z dróg. Obecnie prowadzone są odpowiednie procedury administracyjno-prawne i projektowe dotyczące lokalizacji PSZOK. Dzięki powstaniu PSZOK-ów i przeprowadzeniu akcji promocyjnej, zwiększona zostanie świadomość ekologiczna i wiedza mieszkańców na temat prawidłowego gospodarowania odpadami. Przedsięwzięcie zostanie zrealizowane w sposób, który uniemożliwia pogorszenie się stanu środowiska - powierzchni ziemi i gleby lub wód podziemnych i powierzchniowych, poprzez zastosowanie technologii chroniących obszary objęte projektem. Powstanie PSZOK-ów oraz bezobsługowych punktów selektywnego zbierania surowców wtórnych przyczyni się - poprzez umożliwienie segregacji odpadów i likwidacji dzikich wysypisk - do poprawy stanu środowiska, estetyki krajobrazu oraz wzrostu świadomości ekologicznej mieszkańców. Planowane zakończenie realizacji projektu do dnia 31.12.2021r. Wartość projektu wynosi: 2 301019,38 zł; Wartość dofinansowania wynosi: 1 490 460,77 zł.

Tabela nr 34. Odpady komunalne zebrane selektywnie z gospodarstw domowych w latach 2018-2019 w powiecie płockim (źródło: GUS) Rok Razem Odpady zebrane selektywnie [Mg] papier i tektura szkło tworzywa metale sztuczne 2018 6851,46 95,40 1332,85 408,38 12,41 99

2019 6962,52 164,89 1668,65 711,87 4,53 źródło: Dane GUS

Do selektywnego zbierania odpadów zobowiązani są również przedsiębiorcy, którzy w wyniku prowadzonej działalności wytwarzają odpady oraz gospodarują odpadami. W sektorze gospodarczym na terenie powiatu płockiego w 2018 r. wytworzono ogółem 11,0 tys. Mg odpadów, z czego 10,6 tys. Mg przekazano do zagospodarowania innym uprawnionym odbiorcom a 0,4 tys. Mg było czasowo magazynowane. W roku 2019 wytworzono ogółem 11,5 tys. Mg odpadów i tyleż samo przekazano do zagospodarowania innym uprawnionym odbiorcom odpadów. Za gospodarowanie odpadami przemysłowymi odpowiadają przedsiębiorcy – posiadacze odpadów, którzy posiadają wymagane prawem pozwolenia i zezwolenia. Od 24 stycznia 2018 r. działalność w zakresie gospodarowania odpadami może być prowadzona wyłącznie przez podmioty, które posiadają wpis do Rejestr podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami, który jest integralną częścią Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce opakowaniami (BDO). Wpisu do rejestru dokonuje marszałek województwa na wniosek lub z urzędu. Każdy przedsiębiorca gospodarujący odpadami ma nadany indywidualny numer rejestrowy i ma obowiązek jego umieszczania na dokumentach sporządzanych w związku z prowadzona działalnością.

Zadanie nr 2. Modernizacja regionalnej instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych

W powiecie płockim zlokalizowana jest 1 instalacja do przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych o statusie RIPOK wraz z kompostownią odpadów zielonych i innych odpadów ulegających biodegradacji zbieranych selektywni, prowadzona przez Przedsiębiorstwo Gospodarowania Odpadami w Płocku Sp. z o.o. Ww. instalacja zlokalizowana jest na terenie gminy Stara Biała w miejscowości Kobierniki 42. Modernizacja przedmiotowej instalacji zakończyła się w 2017 r. W ramach prac modernizacyjnych wybudowano nową kwaterę składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne.. Nowa kwatera składowiska ma powierzchnię 3 ha i pojemność ok. 499 tys. m3. Całkowity koszt przedsięwzięcia wyniósł 11 240,7 tys. zł. Na zadanie PGO w Płocku pozyskało pożyczkę z WFOŚiGW w Warszawie w kwocie 4 567,5 tys. zł. W latach 2018-2019 zorganizowanym systemem odbioru odpadów komunalnych zostało objętych 100% mieszkańców powiatu płockiego. Z danych GUS wynika, że w 2018 r. z terenu powiatu płockiego zebrano 18 064,42 Mg zmieszanych odpadów komunalnych, co w przeliczeniu na 1 mieszkańca wyniosło 162,6 kg. Natomiast w roku 2019 masa zebranych w ciągu roku zmieszanych odpadów komunalnych była niższa i wynosiła 16 973,36 Mg , co w przeliczeniu na 1 mieszkańca wyniosło 152,9 kg.

100

Zadanie nr 3. Organizacja szkoleń i konkursów dla mieszkańców powiatu płockiego z zakresu prawidłowego postępowania z odpadami, segregacji odpadów u źródła

W ramach projektu „Ochrona bioróżnorodności oraz ograniczenie negatywnego oddziaływania ruchu turystycznego na obszary cenne przyrodniczo i promowanie lokalnych walorów przyrodniczych na terenie powiatu płockiego” współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa mazowieckiego na lata 2014-2020 Oś Priorytetowa V „Gospodarka przyjazna środowisku” Działanie 5.4. „ Ochrona bioróżnorodności” prowadzono szeroką kampanię informacyjno-edukacyjną związaną z edukacją ekologiczną mieszkańców powiatu płockiego. Organizowano i przeprowadzono imprezy edukacyjne, konkursy, w których oprócz tematyki z zakresu bioróżnorodności poruszano tematy z zakresu prawidłowego postępowania z odpadami, segregacji odpadów u źródła. Powiat Płocki dba o edukację ekologiczną społeczeństwa i współpracuje w tym zakresie z samorządami, lokalnymi instytucjami, organizacjami, stowarzyszeniami, dla których ochrona środowiska oraz kształtowanie nawyków ekologicznych jest priorytetem.

2.9. Zasoby przyrodnicze

ZASOBY PRZYRODNICZE

OCHRONA RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ Kierunek interwencji: Zarządzanie zasobami przyrody i krajobrazem 1. Kontynuacja prac nad opracowaniem i zatwierdzenie Zadanie monitorowane: RDOŚ ↓ planów zadań ochronnych dla Obszarów Natura 2000 2. Podjęcie prac nad opracowaniem i zatwierdzeniem planów Zadanie monitorowane: RDOŚ ↑ ochrony dla rezerwatów przyrody 3. Kontynuacja prac nad opracowaniem i ustanowieniem Zadanie monitorowane: RDOŚ ↓ zadań ochronnych dla rezerwatów przyrody 4. Zakończenie prac nad opracowaniem i zatwierdzeniem Zadanie monitorowane: RDOŚ ↑ planu ochrony dla Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego 5. Podjęcie prac nad opracowaniem i zatwierdzeniem planu Zadanie monitorowane: RDOŚ ↓ ochrony dla Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego 6. Uwzględnienie ochrony dla różnorodności biologicznej, Zadanie monitorowane: gminy, ↔ terenów zieleni i krajobrazu w planowaniu przestrzennym miasta i gminy 7. Zachowanie, ochrona i przywrócenie do właściwego stanu RDOŚ, gminy, miasta i gminy, ↔ zasobów, tworów i składników przyrody powiat Kierunki interwencji: Ochrona i rozwój zieleni w miastach i wsiach oraz zadrzewień 1. Zachowanie siedlisk i gatunków na terenach nieobjętych Zadanie monitorowane: RDOŚ, ↔ formami ochrony przyrody gminy, miasta i gminy, RZGW, właściciele gruntów Zadania własne: powiat 2. Zachowanie zadrzewień i zakrzewień śródpolnych Zadanie monitorowane: gminy, ↔ miasta i gminy, RDOŚ Zadania własne: powiat 101

3. Budowa i pielęgnacja terenów zieleni Zadanie monitorowane: gminy, ↔ miasta i gminy Zadania własne: powiat 4. Pielęgnacja pomników przyrody i zieleni w obiektach Zadanie monitorowane: gminy, ↔ zabytkowych miasta i gminy, Konserwator Zabytków, RDOŚ

5. Uzupełnienie i utrzymanie zielni przy drogach publicznych Zadanie monitorowane: Zarząd ↔ dróg Kierunki interwencji: Działania z zakresu pogłębiania wiedzy o zasobach przyrodniczych i walorach krajobrazowych powiatu oraz promocji tych walorów 1. Wspieranie zaplecza dydaktycznego oraz infrastruktury Zadanie monitorowane: RDOŚ, ↔ służącej edukacji ekologicznej oraz ochronie walorów gminy, miasta i gminy, placówki przyrodniczych oświatowe, Zadania własne: powiat 2. Prowadzenie edukacji i rozpowszechnianie wśród Zadanie monitorowane: RDOŚ, ↔ społeczeństwa, zakładów informacji w zakresie ochrony gminy, miasta i gminy, placówki przyrody oświatowe, RCEE Zadania własne: powiat

OCHRONA RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ Kierunek interwencji: Zarządzanie zasobami przyrody i krajobrazem

Zadanie 1. Kontynuacja prac nad opracowaniem i zatwierdzenie planów zadań ochronnych dla Obszarów Natura 2000.

W ramach opracowania planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 Regionalny Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie ustanowił w 2018 r. zarządzenie dla obszaru Dolina Skrwy Lewej PLH140051. Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych w latach 2017-2018 realizował projekt współfinansowany ze środków RPO WM pn. Opracowanie planów ochrony parków krajobrazowych: Brudzeńskiego, Chojnowskieo i Kozienickiego czego efektem jest ustanowiony uchwałą nr 230/19 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 17 grudnia 2019 r. plan ochrony dla Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego.

Zadanie 2. Podjęcie prac nad opracowaniem i zatwierdzeniem planów ochrony dla rezerwatów przyrody. Zadanie 3. Kontynuacja prac nad opracowaniem i ustanowieniem zadań ochronnych dla rezerwatów przyrody.

Funkcjonowanie form ochrony przyrody jest ważnym elementem realizacji celów ochrony przyrody w Polsce. Formy ochrony przyrody funkcjonują w oparciu o podstawy naukowe i wieloletnią praktykę krajowej ochrony przyrody. Każda z form spełnia inną rolę w polskim systemie ochrony przyrody i służy innym celom, dlatego charakteryzuje się odmiennym reżimem ochronnym 102

oraz zakresem ograniczeń w użytkowaniu. W celu realizacji ochrony różnorodności biologicznej i krajobrazu konieczne jest ustanowienie i wdrożenie planów ochrony lub ewentualnie planów zadań ochronnych. W zakresie ochrony rezerwatowej Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie ustanowił plany ochrony dla niżej wymienionych rezerwatów: • rezerwat przyrody „Kępa Antonińska” - zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 15 listopada 2018 r. (Dz. U. Woj. Maz. z 2018 r. poz. 11274); • rezerwat przyrody „Kępa Rakowska” - zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 15 listopada 2018 r. (Dz. U. Woj. Maz. z 2018 r. poz. 11276) • rezerwat przyrody „Kępa Wykowska” - zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 15 listopada 2018 r. (Dz. U. Woj. Maz. z 2018 r. poz. 11275); • rezerwat przyrody „Ławice Troszyńskie” - zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 15 listopada 2018 r. (Dz. U. Woj. Maz. z 2018 r. poz. 11277); • rezerwat przyrody „Sikórz” - zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 26 listopada 2019 r. (Dz. U. Woj. Maz. z 2019 r. poz. 13681); • rezerwat przyrody „Wyspy Białobrzeskie” - zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 15 listopada 2018 r. (Dz. U. Woj. Maz. z 2018 r. poz. 11279); • rezerwat przyrody „Wyspy Zakrzewskie” - zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 15 listopada 2018 r. (Dz. U. Woj. Maz. z 2018 r. poz. 11280). Ponadto Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie we współpracy z Nadleśnictwem Płock przeprowadził w 2018 r. działania ochronne ustanowione zarządzeniem z dn. 22 września 2017 r. w sprawie planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Sikórz”. Powierzchnia działań ochronnych wynosiła 14,23 ha. Działania ochronne ukierunkowane były na wspomaganie naturalnych procesów regeneracji drzewostanów rosnących na siedlisku grądowym i łęgowym, wzbogacenie ich składu gatunkowego, struktury pionowej i poziomej oraz dostosowanie składu gatunkowego do warunków siedliskowych, obejmujące usunięcie we wszystkich warstwach drzewostanów indywidualnie wybranych drzew, poprzez wykonanie cięć o charakterze trzebieży. Pozostawiono na terenie rezerwatu do naturalnego rozkładu cześć usuwanej masy drzewnej, w ilości pozwalające odtworzyć zasoby martwego drewna do poziomu nie niższego niż 20 m3/ha.

Zadanie 4. Zakończenie prac nad opracowaniem i zatwierdzeniem planu ochrony dla Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego.

Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych w latach 201-2018 realizował projekt współfinansowany ze środków RPO WM pn. „Opracowanie planów ochrony parków krajobrazowych: Brudzeńskiego, Chojnowskiego i Kozienickiego”, czego efektem jest ustanowiony uchwała nr 230/19 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 17 grudnia 2019 r. plan ochrony dla Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego.

103

Zadanie 5. Podjęcie prac nad opracowaniem i zatwierdzeniem planu ochrony dla Gostynińsko – Włocławskiego Parku Krajobrazowego

W omawianym okresie Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie nie podjął prac nad opracowaniem i zatwierdzeniem planu ochrony dla Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego.

Zadanie 6. Uwzględnienie ochrony dla różnorodności biologicznej, terenów zieleni i krajobrazu w planowaniu przestrzennym.

Ważnym elementem w zarządzaniu zasobami przyrody - jest minimalizowanie nasilającej się presji urbanistycznej, poprzez uwzględnienie ochrony dla różnorodności biologicznej terenów zieleni i krajobrazu w planowaniu przestrzennym. Zapewnienie właściwej ochrony dla różnorodności biologicznej terenów zieleni i krajobrazu poprzez adekwatne zapisy w planach zagospodarowania przestrzennego w latach 2018 i 2019 na terenie powiatu płockiego uwzględniono w opracowanych i uchwalonych 6 miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Powierzchnia obszaru objętego aktem prawa miejscowego wyniosła około 142,8 ha. W celu zachowania i ochrony tworów przyrody w latach 2018 i 2019 na terenie powiatu płockiego zostały ustanowione 3 pomniki przyrody: • drzewo z gatunku Dąb szypułkowy i drzewo z gatunku Kasztanowiec zwyczajny rosnące w m. Staroźreby uchwalone uchwałą nr 78/XVI/2019 Rady Gminy Staroźreby z dn. 30 września 2019 r. • drzewo z gatunku Dąb szypułkowy rosnące w m. Daniszewo Malenie uchwalone uchwałą nr 83/XII/19 Rady Gminy Bulkowo z dnia 26.11.2019 r.

Zadanie 7. Zachowanie, ochrona i przywracanie do właściwego stanu zasobów, tworów i składników przyrody

W celu realizacji tego zadania w okresie sprawozdawczym 2018-2019 prowadzono wykarczowanie gatunków inwazyjnych drzew i krzewów na obszarze Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego – czeremchy amerykańskiej, niecierpka pospolitego oraz ochronę in-situ zagrożonej flory w obszarze jej naturalnego występowania np. śnieżynka przebiśnieg, lilia złotogłów, buk pospolity. Przedsięwzięcie polegało na systematycznym karczowaniu gatunków inwazyjnych tj. czeremchy amerykańskiej i niecierpka pospolitego. Zadanie objęło teren Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego od miejscowości Cierszewo szlakiem nording walking przez miejscowość Radotki i Kobierniki do granic Rezerwatu Sikórz oraz od miejscowości Maszewo do miejscowości Biskupice. Powierzchnia wspartego siedliska wyniosła prawie 30 ha. Zachowanie, ochronę i przywracanie do właściwego stanu zasobów, tworów i składników przyrody prowadzono również poprzez realizację projektu pn. „Ochrona bioróżnorodności oraz ograniczenie negatywnego oddziaływania ruchu turystycznego na obszary cenne przyrodniczo 104

i promowanie lokalnych walorów przyrodniczych na terenie powiatu płockiego”. Przedsięwzięcie współfinansowane było w ramach Osi priorytetowej V Gospodarka przyjazna środowisku Działanie 5.4. Ochrona bioróżnorodności Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014-2020. Całkowita wartość zadań realizowanych w latach 2018 – 2019 wyniosła 1.113.023,61 zł, dofinansowanie 890.418,88 zł.

Zadanie 8. Racjonalizacja gospodarki łowieckiej

Łowiectwo jako element ochrony środowiska przyrodniczego oznacza ochronę zwierząt łownych i gospodarowanie ich zasobami w zgodzie z zasadami ekologii oraz zasadami racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej. Gospodarka łowiecka jest działalnością w zakresie ochrony, hodowli i pozyskania zwierzyny, prowadzoną w oparciu o roczne plany łowieckie i wieloletnie łowieckie plany hodowlane. Gospodarka łowiecka na terenie powiatu płockiego prowadzona jest przez 27 kół łowieckich w 29 obwodach łowieckich (polnych i leśnych) o łącznej powierzchni 177 561 ha, w tym: - 21 kół łowieckich, dzierżawiących 23 obwody łowieckie polne o łącznej powierzchni 155 520 ha; - 6 kół łowieckich, dzierżawiących 6 obwodów łowieckich leśnych o łącznej powierzchni 22 041 ha. Gospodarkę łowiecką w powiecie płockim prowadzą koła łowieckie w obwodach łowieckich: polnych, wydzierżawionych przez Starostę Płockiego oraz obwodach łowieckich leśnych, wydzierżawionych przez Regionalnego Dyrektora Lasów Państwowych w Łodzi. W analizowanym okresie formalną podstawą gospodarowania zwierzyną łowną były umowy dzierżawy obwodów łowieckich polnych zawarte w 2017 r. na okres 10 lat, z wyjątkiem jednej zawartej w roku 2012 z Kołem Łowieckim „JENOT”, któremu umowa dzierżawy obwodu łowieckiego nr 301 wygasa 5 października 2022 r. Zawarte umowy dzierżawne zobowiązują koła łowieckie do prowadzenia w dzierżawionych obwodach racjonalnej gospodarki łowieckiej. Z analizy gospodarki łowieckiej w powiecie wynika, że wzrasta pogłowie zwierzyny łownej. Największe pogłowie reprezentują: sarny, dziki, jelenie, łosie. Rośnie populacja bobra. Wysokie pogłowie zwierzyny grubej jest wynikiem wprowadzania przez rolników upraw roślin wysokobiałkowych (kukurydza, strączkowe). Największą udręką rolników jest wielkość szkód łowieckich wyrządzanych głównie przez dziki. Szkody generują duże koszty kół łowieckich. Generalnie koła łowieckie znajdują porozumienie z rolnikami w zakresie odszkodowań, jednakże incydentalnie występują spory wymagające interwencji izby rolniczej, wójtów, a nawet Starosty Płockiego jako organu wydzierżawiającego kołom obwody łowieckie polne. W przypadku zwierzyny drobnej i ptactwa łownego następuje zmniejszanie się stanów, a co za tym idzie i pozyskania. Powyższa sytuacja spowodowana jest między innymi zmianami w strukturze agrarnej, pojawienie się dużych powierzchni monokulturowych, przede wszystkim kukurydzy, likwidacją miedz i remiz śródpolnych, stosowaniem chemicznych środków ochrony roślin. Dodatkowo na spadek populacji zwierzyny drobnej(zając, bażant) ogromny wpływ ma wzrost liczby drapieżników, w tym prawnie chronionych, których populacje gwałtownie rosną. Populację lisów wzmocniło ich systematyczne szczepienie szczepionką przeciwko wściekliźnie, zaś na wzrost ilości ptaków drapieżnych i krukowatych – wpłynęły zmiany w przepisach prawa. 105

Wszystkie koła łowieckie posiadają urządzenia łowieckie, takie jak: paśniki, posypy, lizawki, budki dla kuropatw, ambony myśliwskie. Uszkodzone urządzenia łowieckie są systematycznie naprawiane, budowane są również nowe. Służą one do dokarmiania zwierzyny i wykonywania polowania. Każde koło łowieckie na swoim terenie regularnie w okresie zimowym dokarmia zwierzynę. Koła łowieckie z własnych środków zakupują w ciągu sezonu łowieckiego: karmę - suchą, soczystą, treściwą oraz sól. Intensywność dokarmiania zależy od panujących warunków atmosferycznych. Większość kół w tym celu uprawia poletka łowieckie, na których wysiewane są zboża (owies, mieszanka zbożowa, kukurydza). Karmę gromadzi się w magazynach kół znajdujących się w łowiskach. Zatrudnianie strażników to obowiązek wynikający z umów dzierżawnych. Koła łowieckie realizują ten obowiązek w dwojakiej formie: część zatrudniło strażników łowieckich, a część funkcję strażników łowieckich powierzyło odpowiednio przeszkolonym myśliwym, mieszkającym na terenie obwodu łowieckiego. W większości kół 1 strażnik przypada na 1 obwód łowiecki. Przy realizacji zadań z zakresu gospodarki łowieckiej dzierżawcy i zarządcy obwodów łowieckich oraz wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) i nadleśniczowie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe współdziałają w sprawach związanych z zagospodarowaniem obwodów łowieckich, w szczególności w zakresie ochrony i hodowli zwierzyny i w sprawach zwalczania chorób zakaźnych zwierząt.

OCHRONA RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ Kierunki interwencji: Ochrona i rozwój zieleni w miastach i wsiach oraz zadrzewień

Zadanie 1. Zachowanie siedlisk i gatunków na terenach nieobjętych formami ochrony przyrody (np. terenach podmokłych, w dolinach rzek) w stanie niepogorszonym

W celu zachowania siedlisk i gatunków w dolinach rzecznych w stanie niepogorszonym jednostki samorządu terytorialnego przy wydawaniu zezwoleń na usunięcie drzew i krzewów wydawały decyzje odmawiające usunięcia drzew np. porastających skarpy cieków wodnych, bądź uzależniano ich usunięcie od dokonania nasadzeń zastępczych. Natomiast na terenach podmokłych w ramach uzgodnienia projektów planów zagospodarowania przestrzennego gmin zamieszczano uwagi dotyczące ochrony gruntów rolnych, terenów podmokłych, w dolinach rzecznych i na terenach zmeliorowanych.

Zadanie 2. Zachowanie zadrzewień i zakrzewień śródpolnych

W celu zachowania zadrzewień i zakrzewień śródpolnych jednostki samorządu terytorialnego przy wydawaniu zezwoleń na usunięcie drzew lub krzewów uwzględniały obowiązujące zakazy m.in. zakaz usuwania zadrzewień śródpolnych. Wydawano sprzeciwy i decyzje odmowy usuwania drzew i krzewów, bądź uzależniano ich usunięcie od dokonania nasadzeń kompensacyjnych.

106

Zadanie 3. Zrównoważony rozwój turystyki na obszarach cennych przyrodniczo

Zadanie w okresie sprawozdawczym 2018-2019 realizowane było, poprzez utworzenie miejsca wypoczynku i rekreacji nad Jeziorem Łąckim Dużym. Przedsięwzięcie obejmowało wyrównanie terenu i wykarczowanie krzaków na placu rekreacyjnym, budowę amfiteatru wraz z miejscami siedzącymi dla widzów, ustawienie elementów placu zabaw, utwardzenie kruszywem ciągów komunikacyjnych oraz powierzchni przeznaczonej na miejsca parkingowe, modernizację budynku gospodarki rybackiej (wymiana zadaszenia, odświeżenie elewacji), montaż elementów małej architektury, w tym tablic informacyjnych, koszy na śmieci, stojaków na rowery, ławostołów, leżaków drewnianych, leśnej skoczni, miejsca na ognisko, elementów siłowni zewnętrznej, lamp solarnych. Przedsięwzięcie realizowane było w partnerstwie z Nadleśnictwem Łąck. Całkowita wartość zadania 182.655,00 zł z dofinansowaniem unijnym w wysokości 146.124,00 zł. Kolejnym przedsięwzięciem realizowanym w ramach ww. zadania było wytyczenie dwóch tras rowerowych: Szlak Północny na odcinku Brwilno – Wyszogród oraz Szlak Południowy na odcinku Nowy Duninów – Płock wraz z posadowieniem dwóch konstrukcji drzew OZE, wraz z dwoma lunetami obserwacyjnymi, tablicami dydaktycznymi, jak również zakupiono 20 sztuk rowerów, ławostoły, kosze na śmieci. Zadanie było realizowane również poprzez modernizację szlaków turystyczno-rekreacyjnych Nadleśnictwa Płock. Przedsięwzięcie realizowano etapowo. W 2018 r. przeprowadzono modernizację 2 szlaków w miejscowości Cierszewo oraz w miejscowości Sikórz. Prace polegały na wyrównaniu istniejącego podłoża ścieżek materiałem naturalnym (tłuczeń kamienny, piasek), wycięcie krzewów (samosiejki) oraz inwazyjnych gatunków drzew (grab, czeremcha). Ponadto, ścieżki wyposażono w miejsca odpoczynku, na których zamontowano ławy drewniane, wprowadzono nowe oznaczenia i tablice informacyjno-edukacyjne. Z trasy ścieżek usunięto budki lęgowe dla ptactwa i przeniesiono z dala od wytyczonych ścieżek. Zadanie było realizowane w partnerstwie z Nadleśnictwem Płock. W ramach realizacji ww. zadania zorganizowano wystawę w Muzeum Wisły Środkowej i Ziemi Wyszogrodzkiej. Szerokie zbiory historyczne Muzeum Wisły w Wyszogrodzie zostały poszerzone o stałą ekspozycję akwarystyczną flory i fauny Wisły. Wystawa wyposażona została w akwarium o pojemności około tysiąca litrów, stanowiące ilustrację żywej ręki, jak również w eksponaty oraz mapę z naniesionymi szlakami utworzonymi w ramach ww. projektu. Całkowita wartość projektu wyniosła 58.200,00 zł, w tym dofinansowanie 46.560,00 zł oraz wkład własny Powiatu Płockiego 11.640,00 zł. W 2019 r. w ramach realizacji ww. zadania powstała stała ekspozycja pt. „Wokół Nasion” w obiekcie Wyłuszczarni Szyszek w Łącku. Jednym z ciekawszych rozwiązań są eksponaty powiększonych modeli nasion, które można porównać z rzeczywistą formą znajdującą się w gablocie ekspozycyjnej. Prezentację wzbogacają szyszki, kwiaty, gałązki, liście podstawowych rodzajów drzew: sosny, świerku, modrzewia, dębu, brzozy, olszy, lipy. Dobrane z niezwykłą starannością oświetlenie ledowe, podkreślające poszczególne elementy ekspozycji, czyni tę wystawę niezwykłą w odbiorze. Element przyciągający szczególną uwagę zwiedzających to makieta prezentująca rozwój lasu – od sadzonki po ścinkę drzew oraz drzewo mateczne, z którego pobiera się nasiona, aż do ścinki drzew. Gospodarka leśna ukazana w takiej odsłonie i z taką dbałością o szczegóły jest niewątpliwie 107

jedną z ciekawszych form edukacyjnych. Przedsięwzięcie obejmowało również wyposażenie ekspozycji w ramki multimedialne ze słuchawkami prezentujące w formie edukacyjnej gospodarkę leśną. Ponadto przygotowaną ofertę wystawy uzupełniono o projektor, ekran multimedialny oraz ławy drewniane. Całkowita wartości przedsięwzięcia wyniosła 64.944,00 zł, w tym dofinansowanie 51.955,20 zł oraz wkład własny Powiatu Płockiego 12.988,80 zł.

Zadanie 4. Budowa i pielęgnacja terenów zieleni

W badanym okresie jednostki samorządu terytorialnego realizowały na terenie powiatu płockiego zadania związane z pielęgnacja terenów zieleni. W ramach realizacji zadania została wykonana rewitalizacja terenów zieleni w miejscowości Nowy Duninów w obrębie zabytkowego założenia parkowego. Nasadzono 21 sztuk drzew oraz 221 sztuk krzewów. Rozłożona została kora utrzymująca wilgoć na powierzchni 204 m2 wraz z podkładem z geowłókniny oraz wykonano obramowanie z obrzeży trawnikowych bord pcv na długości 381mb. W miejscowości Soczewka gm. Nowy Duninów powstał nowy teren zieleni: zrealizowano humusowanie i wysianie trawy na powierzchni 1460 m2, wykonano nasadzenia drzew w ilości 18 sztuk oraz krzewów w ilości 310 sztuk, rozłożono korę utrzymującą wilgoć na powierzchni 68 m2 wraz z podkładem z geowłókniny oraz zrobiono obramowanie z obrzeży trawnikowych bord pcv na długości 127 mb. Nakłady inwestycyjne powyższych przedsięwzięć wyniosły 51,192 zł. W 50% dofinansowane z budżetu Województwa Mazowieckiego w ramach Mazowieckiego Instrumentu Wsparcia Ochrony Powietrza MAZOWSZE 2019. W gminie Bulkowo w miejscowości Pilichowo w 2019 r. wybudowano Park Wiejski wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Koszt inwestycji wyniósł 26400 zł. W 2019 r. w gminie Bodzanów poddano konserwacji 215 szt. drzew. Ponadto 78 szt. drzew poddano pielęgnacji polegającej na założeniu wiązań w koronach roślin. W mieście Gąbin w 2019 r. dokonano nasadzeń drzew i krzewów na terenach zieleni: skwery, zieleńce oraz w obrębie dworca autobusowego. Poza tym w ramach realizacji zadania wykonano nasadzenia drzew na terenie zieleni przydrożnej. W latach 2018-2019 w ramach realizacji działań na rzecz ochrony obiektów cennych przyrodniczo na terenie gm. Bulkowo dokonano inwentaryzacji dendrologicznej drzew stanowiących pomniki przyrody. W gminach: Łąck, Bodzanów i Brudzeń Duży przeprowadzono prace pielęgnacyjne i konserwacyjne pomników przyrody. Dokonano m.in. cięć sanitarnych. Wykonano cięcia redukcyjne i formujące zabezpieczające przed wyłamaniem konarów wraz z założeniem wiązań elastycznych. Ponadto w ramach realizacji zadania na terenie powiatu płockiego zostały ustanowione 3 pomniki przyrody. Wykonane zabiegi pielęgnacyjne przyczyniły się do poprawy stanu zdrowotnego drzew, poprawy ich wyglądu oraz kondycji. Cięcia pielęgnacyjne zastąpiły naturalny proces odrzucania gałęzi, gdyż spadające i usychające konary w terenie zabudowanym stanowią zagrożenie dla pobliskiej infrastruktury oraz dla życia i zdrowia ludzi. Prowadzone działania pozwoliły na zachowanie pomników przyrody w dobrym stanie przez kolejne lata, a także przyczyniły się do podniesienia walorów przyrodniczych gmin. 108

W latach 2018-2019 na terenie powiatu płockiego w strefach objętych ochroną konserwatorską w ramach kompensacji przyrodniczej za usunięte drzewa dokonano nasadzeń 40 sztuk drzew i 20 m2 krzewów. Procentowy udział nasadzeń zastępczych do usuwanych drzew w latach 2018-2019 wyniósł 100 %. W celu ochrony i rozwoju zieleni oraz zadrzewień na terenie powiatu płockiego realizowane były działania administracyjne polegające na nakładaniu w zezwoleniach na usunięcie drzew i krzewów obowiązku dokonania nasadzeń zastępczych stanowiących kompensację przyrodniczą za usuwane drzewa i krzewy. Powyższy cel był sukcesywnie realizowany w dwóch obszarach kompetencyjnych: przez Starostę Płockiego – w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność gmin, z wyjątkiem nieruchomości będących w użytkowaniu wieczystym innego podmiotu oraz burmistrzów miast i gmin i wójtów gmin - w odniesieniu do pozostałych nieruchomości. Obecna analiza tego zagadnienia ujawniła, że organy administracji publicznej, działając w granicach uznania administracyjnego, każdorazowo rozważały czy przyczyna zawarta we wniosku o wydanie zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów jest na tyle ważna, aby uzasadniała rezygnację z ustawowego obowiązku ochrony drzew i krzewów. Przewidziane w ustawie o ochronie przyrody zezwolenie na usunięcie drzew jest wyjątkiem od reguły zachowania drzew jako podlegającego ochronie prawnej elementu przyrody. W konsekwencji pozytywne rozstrzygnięcia w zakresie zezwoleń na usunięcie drzew lub krzewów dotyczyły drzew i krzewów, które obumarły lub nie rokowały szansy na przeżycie z przyczyn niezależnych od posiadacza nieruchomości, które zagrażały bezpieczeństwu ludzi lub mienia w istniejących obiektach budowlanych lub funkcjonowaniu urządzeń, np. linii energetycznych napowietrznych, które zagrażały bezpieczeństwu ruchu drogowego bądź kolidowały z planowaną inwestycją, która uzyskała pozwolenie na budowę lub przyjęte bez sprzeciwu zgłoszenie zamiaru wykonania robót budowlanych. W odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność gmin procentowy udział nasadzeń zastępczych do usuwanych drzew w latach 2018-2019 wyniósł: 159 %, zaś procentowy udział nasadzeń zastępczych do usuwanych krzewów wyniósł: 100 %. W odniesieniu do pozostałych nieruchomości na terenie powiatu procentowy udział nasadzeń zastępczych do usuwanych drzew wyniósł 46,85 %. W omawianym okresie podejmowane były działania mające na celu czynną ochronę siedlisk przyrodniczych oraz gatunków objętych ochroną. Utworzono 6 stanowisk lęgowych: 3 jerzykaria i 3 lęgówki dla jaskółek w miejscowościach: Brwilno, Brwilno Dolne, Wola Brwileńska, Nowy Duninów, Karolewo, Nowa Wieś. Koszt realizacji zadania to kwota około 110 tys. zł, z czego 90% stanowi dofinansowanie z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Warszawie. Ponadto w ramach czynnej ochrona siedlisk przyrodniczych oraz gatunków objętych ochroną na terenach nieobjętych formami ochrony przyrody, w latach 2018-2019 do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z terenu powiatu płockiego wpłynęło 14 szt. wniosków o wydanie zezwolenia na czynności podlegające zakazom w odniesieniu do zwierząt, roślin i grzybów objętych ochroną gatunkową, w tym wydano 11 szt. decyzji zezwalających na czynności podlegające ww. zakazom oraz 1 decyzję odmowną wydania zezwolenia na czynności podlegające zakazom w odniesieniu do zwierząt, roślin i grzybów objętych ochroną gatunkową.

109

Rokrocznie Powiat Płocki z sukcesem ubiegał się o dofinansowanie na zadania z zakresu budowy i pielęgnacji terenów zielonych w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie. W 2018 roku realizowano zadanie pn. „Zabiegi pielęgnacyjne drzewostanu oraz uzupełnienia nasadzeń na terenie Zespołu Szkół im. Leokadii Bergerowej w Płocku, Domu Pomocy Społecznej w Zakrzewie, Domu Pomocy Społecznej w Koszelewie, Domu Pomocy Społecznej w Brwilnie”. Budowa i pielęgnacja terenów zielonych objęły łącznie powierzchnię około m 5,873 ha (DPS Koszelew – 3,5 ha, DPS Brwilno – 2,25 ha, DPS Zakrzewo - 0,06 ha, ZS im. L. Bergerowej – 0,063 ha). Zakres realizacji prac dotyczył wykonania pielęgnacji drzew w ilości 631 szt., co dało łącznie 775 pni. Założono o w sumie 43 szt. wiązań elastycznych oraz wykonano uzupełnienia nasadzenia w ilości 484 szt. drzew, 584 szt. krzewów oraz 450 szt. roślin wieloletnich. W szczególności nasadzenia gatunków drzewiastych dotyczyły: drzew – 484 szt. (lipa drobnolistna, grab pospolity, świerk pospolity, cyprysik Lawsona, świerk biały, sosna górska, jałowiec skalny, sosna czarna, brzoza brodawkowata, śliwa wiśniowa); gatunków drzewiastych – krzewy – 584 szt. (żywotnik zachodni, tawuła japońska, bukszpan wieczniezielony, hortensja drzewiasta, azalia, irga płożąca, jałowiec sabiński, jałowiec płożący, krzewuszka cudowna, berberys Thunberg’a, pęcherznica kalinolistna, cyprysik groszkowy, irga drobnolistna, pięciornik krzewiasty, trzmielina Fortune’a, jałowiec łuskowaty, jałowiec pośredni, róża pomarszczona, rokitnik zwyczajny); oraz roślin wieloletnich – 465 szt. (barwinek pospolity, wrzos pospolity, lawenda lekarska). Całkowity koszt realizacji zadania: 309.825,00 zł, w tym dofinansowanie z WFOŚiGW w Warszawie – 233.033,76 zł. Powiat Płockiego partycypował w realizacji kwotą 76.291,24 zł. W 2019 roku adekwatne zadanie dotyczyło wykonania nasadzeń na terenie Domu Pomocy Społecznej w Brwilnie oraz wykonania zabiegów pielęgnacyjnych na terenie Domu Pomocy Społecznej w Koszelewie. Realizacja nasadzeń objęła w szczególności następujące gatunki: Hortensja drzewiasta „Anabelle” (3szt.), Azalia „Gibraltar” (3szt.), Tawuła japońska „Goldmound” – (40szt)., Tawuła japońska „Anthony Waterer” (8szt.), Wrzos pospolity „Gold Haze” (60szt.), Irga płożąca „Queen of Carpets” (52szt.), Jałowiec sabiński „Tamarisicifolia” (81szt.), Jałowiec płożący „Limeglow” (15szt.), Jałowiec płożący „Blue carpet” (9szt.), Krzewuszka cudowna „Olympiade” (3szt.), Berberys Thunberg,a ”Green carpet” (13szt.), Berberys Thunberg,a ”Red carpet” (9szt.). Łącznie nasadzonych zostało 296 szt. roślin wieloletnich. Zabiegi pielęgnacyjne dotyczyły natomiast: korekty drzew, cięć technicznych oraz zdjęcia posuszu. Prace przeprowadzono na 208 drzewach, co dało 245 pni, w tym: brzoza brodawkowata (3szt.), dąb bezszypułkowy (3szt.), dąb czerwony ( szt.), dąb szypułkowy (1 szt.), grab pospolity (20szt.), jarząb szwedzki (2szt.), jesion wyniosły (19szt.) , kasztanowiec zwyczajny (1szt.), klon jawor (16szt.), klon jesionolistny ( 5szt.), klon polny (19szt.). lipa drobnolistna (32szt.), olsza czarna (39szt.), robinia biała (14szt.), sosna zwyczajna (3szt.), świerk pospolity (19szt.), topola czarna (2szt.), wiąz szypułkowy (8szt.), wiśnia pospolita (1szt.). Kompleksowa pielęgnacja opierała się na: usuwaniu posuszu drobnego oraz posuszu grubego, cięć sanitarnych (w tym cięć grubych suchych konarów), cięć korygujących, cięć redukcyjnych oraz korygujących korony; założone zostaną wiązania elastyczne typu Cobra. Zabiegami pielęgnacyjnymi objęto następujące drzewa: 110

1-pniowe – 188 szt.; 2-pniowe – 13 szt.; 3-pniowe – 2 szt.; 4-pniowe – 3 szt.; 5-pniowe – 1 szt.; 8- pniowe – 1 szt. - co dało w sumie 245 pni. Całkowity koszt realizacji zadania: 114.480,00,00 zł, w tym dofinansowanie z WFOŚiGW w Warszawie – 99.551,81 zł. Wkład własny powiatu płockiego wyniósł 14.428,19 zł. Realizowane w latach 2018-2019 dosadzenia pozwoliły uzupełnić kompozycje terenu wokół obiektów. Realizacja zadania przyczyniła się to do poprawy walorów krajobrazowych oraz wizualno– estetycznych przedmiotowego obszaru objętego zadaniem. Podjęcie przez Powiat Płocki realizacji powyższych zadań przyczyniło się nie tylko do poprawy jakości środowiska, ale również miało wpływ na utworzenia nowej powierzchni biologicznie czynnej, poprawę warunków mikroklimatycznych na terenie objętym pracami tworząc lokalny mikroklimat poprzez oddziaływanie m. in. na poziom nasłonecznienia, temperaturę, wilgotność, poziom zanieczyszczenia i szybkość wymiany powietrza, - poprawy walorów krajobrazowych oraz wizualno – estetycznych obszaru objętego zadaniem.

W okresie sprawozdawczym 2018-2019 ww. zadanie realizowano również poprzez założenie mini ogrodów botanicznych przy placówkach oświatowych na terenie powiatu płockiego. Przedsięwzięcie obejmowało zaprojektowanie i założenie 3 mini ogrodów botanicznych przy Zespole Szkół w Wyszogrodzie przy Zespole Szkół w Gąbinie oraz przy Zespole Szkół Rolniczych im. L. Bergerowej w Płocku. Ogrody zaprojektowano i wykonano w zespołach szkół będących w zarządzie Starostwa Powiatowego w Płocku. W ramach zadania wyznaczono powierzchnie ogrodów, dobrano odpowiednie gatunki i zaaranżowano teren pod nasadzenia. Przedmiotowe rośliny to gatunki chronione z obszaru powiatu płockiego. Ogrody służą aktywnej edukacji ekologicznej dzieci i młodzieży w obszarze bioróżnorodności powiatu płockiego oraz edukacji związanej z obszarami Natura 2000. Stanowią również promocję lokalnych walorów przyrodniczych wśród dzieci i młodzieży.

Zaprojektowano i założono Las Dendrologiczny na terenie Nadleśnictwa Łąck. Przedsięwzięcie polegało na zaprojektowaniu utworzeniu lasu dendrologicznego we współpracy z Nadleśnictwem Łąck. W tym celu zaaranżowano i dobrano gatunki nasadzeń drzew i krzewów na obszarze 3 ha. Nowo utworzony las dendrologiczny jest dostępny dla wszystkich zainteresowanych mieszkańców i turystów powiatu płockiego, dla których w ramach zadania przygotowano ścieżki spacerowe dodatkowo wyposażone w tablice edukacyjne oraz informacyjne z opisami szczególnego gatunku flory.

Wykonano i doposażono ścieżki do prowadzenia edukacji środowiskowej w zakresie ochrony bioróżnorodności w powiecie płockim: - wykonanie i doposażenie trzech ścieżek do prowadzenia edukacji środowiskowej związanych z programem nauczania, jak również dodatkowe zajęcia terenowe ze specjalistami z dziedzin ekologicznych; – zamontowanie 16 szt. infrastruktury terenowej, tj. poziomych tablic edukacyjnych; - przeprowadzenie 30 warsztatów dla 216 słuchaczy z Domu Pomocy Społecznej w Brwilnie, Środowiskowym Domu Samopomocy w Wyszogrodzie oraz Domu Pomocy Społecznej 111

w Zakrzewie; - zakupienie materiału nasadzeniowego w ilości 384 szt. dla 8 stref;.

Zadanie 5. Pielęgnacja pomników przyrody i zieleni w obiektach zabytkowych

Na terenie obiektów wpisanych do rejestru zabytków zezwolenia na usunięcie drzew wydaje konserwator zabytków. Zgodnie z danymi uzyskanymi od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w analizowanym okresie wydano 34 sztuki decyzji w sprawie o wydanie zezwolenia na usunięcie drzew i krzewów z terenu nieruchomości lub jej części wpisanej do rejestru zabytków. Wojewódzki Konserwator Zabytków wydał 34 pozwolenia na prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru, polegających a usunięciu drzewa lub krzewu z nieruchomości lub jej części będącej wpisanym do rejestru parkiem, ogrodem lub inną formą zaprojektowanej zieleni. W ramach ww. decyzji usuniętych zostało 40 sztuk drzew oraz 20 m2 powierzchni krzewów. Organ ochrony zabytków odmówił wydania zezwolenia lub pozwolenia na usunięcie 2 sztuk drzew. Wielkość kompensacji przyrodniczej za usuwane drzewa wynosiła 100 % tj. 40 sztuk i 100 % za usuwane krzewy tj. 20 m2 powierzchni krzewów.

Zadanie 6. Uzupełnienie i utrzymanie zielni przy drogach publicznych

W ramach działań na rzecz utrzymania zieleni przydrożnej na terenie powiatu płockiego zarządcy dróg (Mazowiecki Zarząd Dróg Wojewódzkich w W-wie, Zarząd Dróg Powiatowych w Płocku, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad oddział w Warszawie Rejon w Płocku) na bieżąco zajmowali się pielęgnacją zieleni w pasie drogowym. W wyniku zagospodarowania terenu pasa drogowego zielenią w 2018 nasadzono 1302 szt. drzew oraz 1464 szt. w 2019 r.

OCHRONA RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ Kierunki interwencji: Działania z zakresu pogłębiania wiedzy o zasobach przyrodniczych i walorach krajobrazowych powiatu oraz promocji tych walorów

Zadanie 1. Wspieranie zaplecza dydaktycznego oraz infrastruktury służącej edukacji ekologicznej ochrony walorów przyrodniczych

Zadanie w okresie sprawozdawczym realizowane było poprzez następujące przedsięwzięcia:

1.1 Modernizacja szlaków turystyczno-rekreacyjnych Nadleśnictwa Płock – Zadanie realizowane etapowo. W roku 2018 przeprowadzono modernizację 2 szlaków turystyczno-rekreacyjnych. Prace polegały na wyrównaniu istniejącego podłoża ścieżek materiałem naturalnym (tłuczeń kamienny, piasek), wycięciu krzewów (samosiejki) oraz inwazyjnych gatunków drzew (grab, czeremcha). Ponadto, ścieżki wyposażano w miejsca odpoczynku, na których zamontowano ławy drewniane, 112

wprowadzono nowe oznaczenia i tablice informacyjne. Z trasy ścieżek usunięto budki lęgowe dla ptactwa i przeniesiono z dala od wytyczonych ścieżek. Zadanie realizowane w partnerstwie z Nadleśnictwem Płock. Całkowita wartość zadania – 96.432,00 Dofinansowanie – 77.145,60

1.2 Usługa wykonania i ustawienia 10 szt. dwustronnych tablic dydaktycznych Wsparciu działań z zakresu pogłębiania wiedzy o zasobach przyrodniczych i walorach krajobrazowych powiatu płockiego, a tym samym promocji tych walorów służyło uposażenie gmin Wyszogród oraz Nowy Duninów w tablice dydaktyczne zawierające powyższe treści. Przekazany materiał umiejscowiono w centrum Gmin, tak aby każdy z mieszkańców oraz odwiedzających miejscowość turystów miał do niego równy dostęp. Całkowita wartość zadania 33.250,00 Dofinansowanie – 26.600,00

1.3 Utworzenie portalu edukacji ekologicznej w ramach strony internetowej Starostwa Powiatowego w Płocku Zadanie polegało na zaprojektowaniu i uruchomieniu portalu edukacji ekologicznej, w pełni poświęconego zasobom przyrodniczym i walorom krajobrazowym powiatu płockiego oraz promocji tych walorów. Ponadto w ramach tego Zadania zaprojektowano i wykonano aplikację mobilną na smartfony i tablety umożliwiającą poruszanie się po wyznaczonych szlakach turystycznych powiatu płockiego. Portal jest na bieżąco uzupełniany o nowe informacje, dotyczące miejsc z terenu powiatu płockiego wartych uznania. Całkowita wartość zadania w 2018 r. – 5.166,00 Dofinansowanie – 4.132,80

1.4 Modernizacja istniejącego schroniska dla dzikich zwierząt w Miszewie Murowanym. Ochrona ex-situ zagrożonych gatunków fauny, np. jaszczurka zwinka, jeż europejski, zaskroniec, ryjówka, ropucha szara, żaba trawna, mysz zaroślowa, zimorodek, czapla siwa i biała, bielik, dudek. Przedmiotem zadania była modernizacja niewykorzystanych powierzchni na terenach leśnych Nadleśnictwa Płock w miejscowości Miszewo Murowane i dostosowanie ich do funkcji schroniska. Zadanie obejmowało budowę klatek i boksów służących dla zwierząt leśnych wymagających pomocy weterynaryjnej lub opieki do czasu usamodzielnienia. Zadanie umożliwiło zorganizowanie i wyposażenie punktu weterynaryjnego w niezbędny sprzęt. Zmodernizowana lecznica jest zaopatrzona w stół operacyjny i narzędziowy, lampy, stojaki, klatki transportowe i do przetrzymywania zwierząt wymagających opieki. To wszystko umożliwia schronienie oraz pomoc w leczeniu i rehabilitacji zwierząt. Na terenie ośrodka powstała również ścieżka dendrologiczna, wraz z elementami małej infrastruktury turystycznej. Zadanie realizowane w partnerstwie merytorycznym z Nadleśnictwem Płock.

113

Zadanie 2. Prowadzenie edukacji i rozpowszechnianie wśród społeczeństwa informacji w zakresie ochrony przyrody

Zadanie w okresie sprawozdawczym realizowane było poprzez następujące przedsięwzięcia:

1.1 „Wykonanie i doposażenie ścieżek do prowadzenia edukacji środowiskowej w zakresie ochrony bioróżnorodności w powiecie płockim” Zadanie obejmowało w szczególności: - wykonanie i doposażenie trzech ścieżek do prowadzenia edukacji środowiskowej związanych z programem nauczania, jak również dodatkowe zajęcia terenowe ze specjalistami z dziedzin ekologicznych; – zamontowanie 16 szt. infrastruktury terenowej, tj. poziomych tablic edukacyjnych: - przeprowadzenie 30 warsztatów dla 216 słuchaczy z Domu Pomocy Społecznej w Brwilnie, Środowiskowym Domu Samopomocy w Wyszogrodzie oraz Domu Pomocy Społecznej w Zakrzewie; - zakupienie materiału nasadzeniowego w ilości 384 szt. dla 8 stref ;

1.2 „Zorganizowanie i przeprowadzenie imprez edukacyjnych i promocyjnych” W ramach zadania prowadzono na szeroką skalę, kampanię informacyjno-edukacyjną związaną z edukacją ekologiczną. W 2018 roku przeprowadzono dwa festyny ekologiczne dla mieszkańców powiatu płockiego oraz konkurs ekologiczny dla dzieci i młodzieży ze szkół funkcjonujących na terenie powiatu płockiego. Efektem było zgromadzenie 650 prac, z czego nagrodzonych zostało ponad 50 uczestników, w tym placówki oświatowe do których uczęszczają.

1.3. Zaprojektowanie i organizacja stałych wystaw ekologicznych w powiecie płockim W ramach zadania w 2018 roku zorganizowano wystawę w Muzeum Wisły Środkowej i Ziemi Wyszogrodzkiej. Szerokie zbiory historyczne Muzeum Wisły w Wyszogrodzie zostały poszerzone o stałą ekspozycję akwarystyczną flory i fauny Wisły. Wystawa wyposażona została w akwarium o pojemności około tysiąca litrów, stanowiące ilustrację żywej rzeki, jak również w eksponaty oraz mapę z naniesionymi szlakami utworzonymi w ramach ww. projektu. Ekspozycja obejmowała wykonanie plansz edukacyjnych, gablot ekspozycyjnych z opisami gatunków drzew, informacje o pozyskiwaniu nasion tego gatunku, ciekawostek przyrodniczych, zdjęć szkodników. W 2019 r. w ramach przedmiotowego zadania powstała stała ekspozycja pt. „Wokół Nasion” w obiekcie Wyłuszczarni Szyszek w Łącku. Jednym z ciekawszych rozwiązań są eksponaty powiększonych modeli nasion, które można porównać z rzeczywistą formą znajdującą się w gablocie ekspozycyjnej. Prezentację wzbogacają szyszki, kwiaty, gałązki, liście podstawowych gatunków: sosny, świerku, modrzewia, dębu, brzozy, olszy, lipy. Dobrane z niezwykłą starannością oświetlenie ledowe, podkreślające poszczególne elementy ekspozycji, czyni tę wystawę niezwykłą w odbiorze. Element przyciągający szczególną uwagę zwiedzających to makieta prezentująca rozwój lasu – od sadzonki po ścinkę drzew oraz drzewo mateczne, z którego pobiera się nasiona, aż do ścinki drzew. Gospodarka leśna ukazana w takiej odsłonie i z taką dbałością o szczegóły jest niewątpliwe 114

1.4 Opracowanie i wydanie materiałów edukacyjnych dla społeczności Powiatu Płockiego W ramach zadania wykonano Przewodnik Ekologiczny po Powiecie Płockim promujący walory przyrodnicze i turystyczne powiatu płockiego oraz Przewodnik po obszarach Natura 2000 w powiecie płockim – Przewodnik Inwestycyjny dla MŚP. Ponadto, w ramach zadania wykonano plakaty i ulotki informacyjne przeznaczone dla szerokiego grona odbiorców powiatu płockiego – ulotki informacyjne związane z realizowanymi zadaniami w projekcie.

1.5 Szkolenia dla mieszkańców powiatu płockiego w zakresie edukacji ekologicznej oraz prowadzenia działalności gospodarczej na obszarach Natura 2000 W ramach zadania przeszkolono ponad 1500 osób (mieszkańców oraz urzędników) oraz przeprowadzono warsztaty dla dzieci i młodzieży z terenu powiatu płockiego. Zgodnie z założeniem projektu wszyscy uczestnicy otrzymali materiały szkoleniowe. Szkolenia prowadzone były w formie wykładu oraz w formie praktycznych warsztatów na których rozwiązywane są studia przypadków. Natomiast warsztaty dla dzieci i młodzieży szkolnej prowadzone były w terenie wykorzystując nowoczesne metody korzystając z zestawów eksperymentalnych oraz demonstracyjnych.

1.6 Powiatowe konkursy z zakresu bioróżnorodności Organizacja konkursów odbywała się ramach projektu pn. „Ochrona bioróżnorodności oraz ograniczenie negatywnego oddziaływania ruchu turystycznego na obszary cenne przyrodniczo i promowanie lokalnych walorów przyrodniczych na terenie powiatu płockiego” współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014 – 2020 Oś Priorytetowa V Gospodarka przyjazna środowisku Działanie 5.4 Ochrona bioróżnorodności”. Zadanie realizowano poprzez organizację konkursów, quizów oraz wystaw utrzymanych w tematyce ochrony bioróżnorodności Powiatu Płockiego. Miejscem realizacji była Giełda Rolnicza w Łącku, która zgromadziła rzeszę mieszkańców z całego terenu powiatu płockiego, dzięki czemu wiedza na temat zasobów przyrodniczych powiatu płockiego mogła trafić do większej grupy odbiorców. Dorośli i młodzież odpowiadali na pytania dotyczące wyszukanych ciekawostek w przedmiotowym zakresie, zaś dzieci swoje spostrzeżenia na temat otaczającego je środowiska przenosiły za pomocą pędzla, farb i kredek, tworząc wizję otaczającej je przyrody. Wartość 11.070,00 zł.

Zadanie realizowane było również przez inne instytucje działające m.in. na rzecz ochrony środowiska.

115

Tabela nr 35. Działania w ramach wspierania zaplecza dydaktycznego oraz infrastruktury służącej edukacji ekologicznej ochrony walorów przyrodniczych oraz prowadzenie edukacji i rozpowszechnianie wśród społeczeństwa informacji w zakresie ochrony przyrody

Formy działań/ projekty Źródła Koszty Lp. Okres finansowania realizacji

Stara Biała -Akcja sprzątanie świata 1 2018-2019 własne 340 zł (2018 r.); 503,91 zł (2019 r.)

Bulkowo -Utworzenie Infrastruktury Terenowej poprzez 2019 17 822,70 zł z WFOŚIGW oraz

budowę ścieżki edukacyjno - przyrod. przy SP 7638,30 zł z Funduszu Lokalnego 2 25461 zł w Nowych Łubkach służącej do edukacji ekologicznej, Ziemi Płockiej – Młodzi Razem

w tym 5 szt. tablic informacyjnych Gąbin- coroczna akcja „sprzątanie świata”, merytoryczne wsparcie nauczycieli i opiekunów w placówkach bd 3 bd bd oświatowych i kultury, edukacja ekologiczna w ramach spotkań z mieszkańcami i sołtysami Staroźreby- udział uczniów z terenu gminy Staroźreby bd 4 2018-2019 Środki własne LOP w konkursach organizowanych przez LOP Słupno „Budowa ścieżki dydaktyczno-ekologicznej w m. WFOŚIGW – 74271 zł, środki Słupno ul. Kościelna 16, dz. 72/3 03.10.2019- własne gminy – 6152,35 zł; bd 5 28.11.2019 darowizna od przedsiębiorcy 2100 zł Drobin - Ścieżka edukacyjna Park edukacyjno-rekreacyjny 6 2019 r. WFOŚ 80000 zł w Drobinie Słubice „Powiatowy Dzień Ziemi w Słubicach", na którym reprezentują się wystawcy żywności ekologicznej, podczas maj 2018r. i środki własne Gminy Słubice i bd 7 imprezy- warsztaty ekologiczne, w których uczestnicy 2019 r. Powiatu festynu mogą wziąć udział Słubice Wyposażenie w pomoce dydaktyczne niezbędne do realizacji podstawy programowej z przedmiotów przyrodniczych-Szkoła 8 2019 r. subwencja 31850 zł Podstawowa im. Władysława Jagiełły w Piotrkówku

Słubice Wyposażenie w pomoce dydaktyczne niezbędne do realizacji podstawy 9 2018 r. subwencja 13.538 zł programowej z przedmiotów przyrodniczych Szkoła Podstawowa w Świniarach Brudzeń Duży Szkolenie pt.: „Szanse, możliwości Szkolenie realizowane w ramach i potencjał gmin w zakresie zarządzania ochroną przyrody” projektu „Ogólnopolski Program Wsparcia Gmin i powiatów w zakresie zarzadzania ochrona

przyrody” współfinansowane ze 10 2018 bd środków Unii Europejskiej w

ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Brudzeń Duży Punkt Obsługi Klienta to jeden z elementów Mobilnego Stoiska Informacyjno– Edukacyjnego funkcjonującego podczas imprezy plenerowej „Festiwal Ginących Zawodów”. Zbiórka baterii oraz plastikowych nakrętek to jeden z 11 elementów Mobilnego Stoiska Informacyjno-Edukacyjnego 2018 Związek Gmin Regionu Płockiego Brak danych funkcjonującego podczas imprezy plenerowej „Festiwal Ginących Zawodów” (10 lipca 2016 r.). Każdy mieszkaniec Gminy Brudzeń Duży, który przekazał 0,5 kg baterii i/lub minimum 200 g plastikowych nakrętek otrzymał 1 sadzonkę rośliny ozdobnej. Brudzeń Duży Warsztaty ekologiczne pn.: Tropiciele 12 odpadów” edycja 2019 2019 Związek Gmin Regionu Płockiego Brak danych 116

Gry i zabawy tematyczne z zakresu ochrony środowiska przyrodniczego i segregacji odpadów, w tym: prace plastyczne (budowanie domków dla owadów w ramach akcji „Zostań przyjacielem owadów – buduj razem z nami hotele dla owadów” Radzanowo – Dzień Ziemi, Sprzątanie świata; - budowę ścieżki edukacyjno - przyrod. przy SP 1) 2018, 1)samorząd, 2) z WFOŚIGW w Rogozinie (10 tablic inform.) służącej do edukacji 13 2019; pomysł z Funduszu Lokalnego Brak danych ekologicznej 2) 2019 Ziemi Płockiej – Młodzi Razem - budowę ścieżki edukacyjno - przyrod. przy ośrodku dla osób niepełnosprawnych WTZ Męczenino (5 tablic) Bielsk Majówka Szkoła Podstawowa w Zagrobie oraz Wójt

Gminy Bielsk 14 2018 i 2019 Środki Gminy Bielsk 1000,00 zł Propagowanie ochrony przyrody oraz prawidłowej

gospodarki odpadami komunalnymi. Bielsk -Piknik Dzieci Ziemi

Szkoła Podstawowa w Leszczynie Szlacheckim oraz Wójt 1000,00 zł 15 Gminy Bielsk 2018 i 2019 Środki Gminy Bielsk

Propagowanie ochrony przyrody oraz prawidłowej

gospodarki odpadami komunalnymi. RDOŚ -Oznakowanie obszarów Natura 2000 tablicami 16 informacyjnymi: Dolina Skrwy Lewej PLH140051 2019 RDOŚ Bd i Kampinowska Dolina Wisły PLH140029 Łąck- budowę ścieżki edukacyjno - przyrod. przy Zielonej z WFOŚIGW pomysł z Funduszu Szkole w Sendeniu (4 tablic inform.) służącej do edukacji 17 2019 Lokalnego Ziemi Płockiej – Młodzi Bd ekologicznej Razem

Wyszogród – budowa ścieżki do prowadzenia edukacji 18 środowiskowej na terenie zielonym przy Parafii Pw. Św. 2019 WFOŚIGW Bd Jana Chrzciciela w Rębowie Powiat Płocki- DPS w Brwilnie z okazji ,,Światowego 19 Dnia Krajobrazu” zorganizował wielkie sprzątanie lasu 2019 (m.in. posadzenie drzewa) Powiat Płocki- realizację zadnia pn. „Zabiegi pielęgnacyjne drzewostanu oraz uzupełnienia nasadzeń na 20 2019 WFOŚIGW terenie Domu Pomocy Społecznej w Koszelewie oraz Domu Pomocy Społecznej w Brwilnie” Powiat Płocki - X edycja Powiatowego Konkursu Ekologicznego dla członków Ochotniczych Straży Pożarnych w powiecie płockim, przebiegającego pod hasłem „Ochrona zagrożonych gatunków”. Celem konkursu było promowanie działań związanych z ochroną gatunkową w celu zapewnienia przetrwania 21 i zachowania różnorodności gatunkowej i genetycznej oraz promowanie dobrej współpracy samorządów z OSP na rzecz szeroko pojętego bezpieczeństwa, poprawy jakości życia oraz aktywizowanie społeczeństwa lokalnego do włączenia się w działania na rzecz ochrony różnorodności świata przyrodniczego Powiat Płocki - w Wyszogrodzie zorganizował dla mieszkańców Powiatu Płockiego oraz turystów festyn ekologiczny. Organizacja festynu to kolejne z wielu zadań zrealizowanych w ramach projektu pn. „Ochrona bioróżnorodności oraz ograniczenie negatywnego oddziaływania ruchu turystycznego na obszary cenne przyrodniczo i promowanie lokalnych walorów przyrodniczych na terenie powiatu płockiego”. W ramach ww. projektu organizowano licznie konkursy, quizy oraz wystawy utrzymane w tematyce ochrony bioróżnorodności 2018 22 Powiatu Płockiego na takich imprezach jak Dzień Ziemi 2019 w Słubicach, Giełda Rolnicza w Łącku, dożynki powiatu płockiego Gąbin (2018), Brudzeń Duży (2019). Przeprowadzono konkurs ekologiczny dla dzieci i młodzieży z terenu powiatu płockiego -celem była edukacja ekologiczna społeczeństwa oraz zwiększenie atrakcyjności turystycznej w obszarze bioróżnorodności powiatu płockiego, jak również edukacji związanej z obszarami Natura 2000 i promocją lokalnych walorów przyrodniczych 117

Powiat Płocki - w Nowym Duninowie odbył się konkurs piosenki ekologicznej „O przyrodę dbamy, bo wszyscy ją Starostwo Powiatowe w Płocku we kochamy!” Przeprowadzono m.in. warsztaty nt. roli współpracy z Fundacją „Fundusz 23 owadów zapylających w przyrodzie, wystawy dotyczące 2018 Lokalny Ziemi Płockiej – Młodzi różnorodności biologicznej Razem”

Zadanie 3. Rozwój i promocja baz danych informacji o zasobach przyrodniczych

W okresie sprawozdawczym 2018-2019 zostało zrealizowane zadanie pn. Utworzenie portalu edukacji ekologicznej w ramach strony internetowej Powiatu Płockiego. Zadanie było realizowane, poprzez zaprojektowanie i uruchomienie portalu edukacji ekologicznej, w pełni poświęconego zasobom przyrodniczym i walorom krajobrazowym powiatu płockiego oraz promocji tych walorów. Ponadto w ramach zadania zaprojektowano i wykonano aplikację mobilną na smartfony i tablety. Portal jest na bieżąco uzupełniany o nowe informacje, dotyczące miejsc z terenu powiatu płockiego wartych uznania. Portal jest dostępny na stronie internetowej http://ekoinicjatywa-powiatplock.pl/.

PROWADZENIE TRWALE ZRÓWNOWAŻONEJ GOSPODARKI LEŚNEJ Kierunek interwencji . Racjonalne użytkowanie zasobów leśnych Uwzględnianie w planach urządzenia lasu, uproszczonych Zadanie monitorowane 1. planach urządzenia lasu i inwentaryzacjach stanu lasu PGL LP przebudowy drzewostanów monokulturowych lub niezgodnych Zadanie własne: ↔ z siedliskiem Starosta Płocki

Inwestycje związane z ochroną przeciwpożarową lasów, m.in. Zadanie monitorowane PGL LP 2. rozwój systemów monitorowania zagrożenia pożarowego oraz ↔ infrastruktury przeciwpożarowej 3. Monitoring stanu zdrowotnego lasów Zadanie monitorowane ↔ PGL LP, GIOŚ, IBL 4. Utrzymanie Leśnego Kompleksu Promocyjnego Lasy Zadanie monitorowane ↔ Gostynińsko Włocławskie wdrażającego proekologiczne zasady PGL LP gospodarowania w lasach 5. Optymalizacja nadzoru nad lasami niestanowiącymi własności Zadanie własne: ↔ Skarbu Państwa Starosta Płocki Wydawanie kart zadań gospodarczych pn.: „Zadania w zakresie Zadanie własne: Starosta ↔ 6. gospodarki leśnej”, stanowiących wyciągi z uproszczonych Płocki planów urządzenia lasu

Sporządzenie i wdrożenie uproszczonych planów urządzenia Zadanie własne: ↑ 7. lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu dla lasów, których Starosta Płocki uproszczone plany urządzenia lasu wyekspirują z dniem 31.12.2017 r. oraz 31.12.2019 r.

Wzmożenie działań na rzecz zwiększenia i ochrony zasobów Zadanie monitorowane ↔ 8. leśnych w ramach realizacji „Krajowego Programu Zwiększania Nadleśnictwa, właściciele Lesistości” gruntów Zadanie monitorowane ↔ 9. Motywowanie właścicieli gruntów nieprzydatnych rolniczo do sam gminne, LP ich zalesiania org. pozarz.

Zadanie własne: Starosta Płocki 118

Zadanie monitorowane PGL ↔ 10. Odbudowa powierzchni zniszczonej przez huragany i pożary LP Zadanie własne: Starosta Płocki, właściciele lasów 11. Sporządzanie miejscowych planów zagospodarowania Zadanie monitorowane ↔ przestrzennego dla terenów przeznaczonych pod zalesienia, samorządy gminne zakładających zwarte kompleksy leśne

Kierunek interwencji. Wsparcie działań edukacyjnych oraz infrastruktury turystycznej w lasach 1. Utrzymanie oraz rozwój infrastruktury edukacyjnej Zadanie monitorowane ↔ i turystycznej na terenach leśnych PGL LP, gminy, organizacje pozarządowe 2. Działania edukacyjne na temat znaczenia i roli lasów Zadanie monitorowane ↔ PGL LP, gminy, organizacje pozarządowe

PROWADZENIE TRWALE ZRÓWNOWAŻONEJ GOSPODARKI LEŚNEJ Kierunek interwencji: Racjonalne użytkowanie zasobów leśnych

Zadanie 1. Uwzględnianie w planach urządzenia lasu, uproszczonych planach urządzenia lasu i inwentaryzacjach stanu lasu przebudowy drzewostanów monokulturowych lub niezgodnych z siedliskiem

Przebudowa drzewostanów to zmiana (całkowita lub częściowa) składu gatunkowego drzewostanów lub ich struktur za pomocą zabiegów gospodarczych w celu dostosowania do wymogów siedliska. Przebudowa w lasach prywatnych dotyczy najczęściej drzewostanów akacjowych oraz pierwszego pokolenia lasów na gruntach porolnych. W skali powiatu przypadków konieczności przebudowy drzewostanów jest niewiele. Ostatnimi laty przy zalesieniach gruntów nieprzydatnych do produkcji rolnej oraz nieużytków stosuje się urozmaicony skład gatunkowy upraw. Istniejące drzewostany monokulturowe mają obecnie po kilkadziesiąt lat, bowiem była taka zasada sadzenia lasów oraz w celu szybkiego zalesiania gruntów. Te monokultury w większości nie wymagają przebudowy, bowiem gatunki je tworzące są najczęściej zgodne z danym siedliskiem. Racjonalne użytkowanie zasobów leśnych (zrównoważona gospodarka leśna) to użytkowanie zgodne z zapisami planów urządzenia lasu, uproszczonych planów urządzenia lasu oraz decyzji określających zadania z zakresu gospodarki leśnej wydanych w oparciu o inwentaryzacje stanu lasu. Jest to pozyskiwanie drewna w ilościach określonych w tych dokumentach. Racjonalne gospodarowanie zasobami leśnymi wymaga zachowania równowagi pomiędzy wieloma aspektami. Jak wynika z obowiązującej w Polsce ustawy o lasach - „trwale zrównoważona gospodarka leśna” to działalność zmierzająca do ukształtowania struktury lasów i ich wykorzystania w sposób i w tempie zapewniającym trwałe zachowanie ich bogactwa biologicznego, wysokiej produkcyjności oraz potencjału regeneracyjnego, żywotności i zdolności do wypełniania, teraz i w przyszłości, wszystkich ważnych ochronnych, gospodarczych i społecznych funkcji, na poziomie lokalnym, narodowym i globalnym, bez szkody dla innych ekosystemów. W lasach państwowych, które stanowią w Polsce zdecydowaną większość, wykorzystuje się wszystkie funkcje lasów, takie jak pozyskiwanie surowca, hodowanie i ochrona lasów, a także łowiectwo i zarządzanie stanem zwierząt leśnych.

Plany urządzenia lasu dla lasów stanowiących własność Skarbu Państwa, będących w zarządach Nadleśnictw: Płock (obowiązuje na okres od 01.01.2015 r. do 31.12.2024 r.), Łąck (obowiązuje na okres od 01.01.2014 r. do 31.12.2023 r.) oraz Gostynin (obowiązuje na okres od 01.01.2013 r. do 119

31.12.2022 r.), w swojej treści uwzględniają przebudowę drzewostanów monokulturowych oraz niezgodnych z siedliskiem. Realizacja planu przez Nadleśnictwo Łąck w zakresie przebudowy drzewostanów w latach 2018-2019 to: 2,91 ha przebudowanego lasu na kwotę 5846 zł (2018 r.) oraz 0,70 ha przebudowanego lasu na kwotę 1544 zł (2019 r.). Przebudowy drzewostanów Nadleśnictwo Łąck zrealizowało ze środków własnych, a dotyczyła ona zmian składów gatunkowych drzewostanów dostosowanych do warunków siedliskowych.

Przebudowę drzewostanów uwzględniają także uproszczone plany urządzenia lasu dla lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa w powiecie płockim, należących do osób fizycznych i wspólnot gruntowych oraz inwentaryzacje stanu lasu dla lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa w powiecie płockim, będące podstawą wydania decyzji Starosty Płockiego określających zadania z zakresu gospodarki leśnej. Dokumentacja urządzeniowa lasów niepaństwowych dotyczy lasów o łącznej powierzchni ok.8.300 ha, w tym: - od 01.01.2015 r. do 31.12.2024 r. - UPUL + ISL na łączną powierzchnię 2.718,8832 ha, - od 01.01.2018 r. do 31.12.2027 r. - UPUL + ISL na łączną powierzchnię 3.458,8705 ha, - od 01.01.2018 r. do 31.12.2029 r. - UPUL na powierzchnię 2.113,4745 ha.

Zadanie 2. Inwestycje związane z ochroną przeciwpożarową lasów, m.in. rozwój systemów monitorowania zagrożenia pożarowego oraz infrastruktury przeciwpożarowej

W latach 2018 - 2019 Nadleśnictwa: Płock, Łąck i Gostynin utrzymywały ze środków własnych sieci wykrywania pożarów, co roku, na łączne kwoty 158 tys. zł (x2). W 2018 r. w Nadleśnictwie Gostynin przebudowano dojazdy przeciwpożarowe o długości 5,1 km na kwotę środków własnych w wysokości 1 740 tys. zł. W 2019 r. przebudowano dojazdy przeciwpożarowe w Nadleśnictwach Gostynin i Łąck, ze środków własnych, na łączną kwotę 2 697 tys. zł. W 2019 r. Nadleśnictwo Łąck: 1) przebudowało drogę pożarową na długości 3749 m; koszt zadania wyniósł 1 729 000,00 zł; 2) zakupiło samochód patrolowo - gaśniczy Ford Ranger w ramach projektu „Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu - zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów. Zakup dofinansowany z funduszy unijnych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w kwocie 116 807,00 zł (85%), wkład własny Nadleśnictwa to 39 272,08 zł (15%).

Zadanie 3. Monitoring stanu zdrowotnego lasów

W latach 2018 - 2019 Nadleśnictwa: Płock, Łąck i Gostynin wykonywały rutynowe coroczne kontrole zagrożeń lasów od szkodników owadzich (monitoringi na powierzchniach próbnych), tj.: - kontrolę występowania szkodników korzeni, - badanie zapędraczenia gleby, - kontrolę występowania brudnicy mniszki, - jesienne poszukiwania szkodników pierwotnych sosny. 120

Zadania te realizowane były że środków własnych Nadleśnictw na łączną kwotę: 47 tys. zł, w tym: 23 tys. zł w 2018 r. i 24 tys. zł w 2019 r.

Ponadto, Nadleśnictwa wykonywały inne zadania związane z monitoringiem stanu zdrowotnego lasów zgodnie z Instrukcją Ochrony Lasu. W powyższych latach wykonywano także kontrolę zagrożenia lasów przez roślinożerne ssaki.

Zadanie 4. Utrzymanie Leśnego Kompleksu Promocyjnego Lasy Gostynińsko - Włocławskie wdrażającego proekologiczne zasady gospodarowania w lasach

Leśne Kompleksy Promocyjne zostały utworzone na zasadzie pogodzenia funkcji gospodarczych, w tym głównie produkcji drewna, z funkcjami aktywnej ochrony ekosystemów. Powoływane są zarządzeniem Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych, a w ich skład wchodzą poszczególne nadleśnictwa oraz lasy prywatnych właścicieli. LKP Lasy Gostynińsko - Włocławskie oprócz funkcji ochronnych i produkcyjnych pełnią również inne, coraz bardziej doceniane i eksponowane funkcje społeczne m.in. w turystyce, rekreacji i szeroko pojętej edukacji ekologicznej. Lasy te mają duże znaczenie rekreacyjne dla mieszkańców Łodzi i Warszawy. Przez teren LKP przebiega siedem szlaków turystycznych. W Nadleśnictwach Łąck i Gostynin, a także Włocławek, funkcjonują ośrodki edukacji ekologicznej, kilka ścieżek dydaktycznych, ogród ekologiczny, jednak izba leśna, zaś nad jeziorami ofertę zapewniają różnej wielkości ośrodki wypoczynkowe. Latem, w specjalnie do tego wyznaczonych miejscach, istniej możliwość rozbicia namiotu. W latach 2018 - 2019 Nadleśnictwo Łąck poniosło wydatki na edukację leśną w ramach LKP Lasy Gostynińsko - Włocławskie w łącznej kwocie: 219 041,40 zł, w tym: 134 952,20 zł w 2018 r. i 84 089,20 zł w 2019 r. Zadanie zostało zrealizowane ze środków własnych Nadleśnictwa.

Zadanie 5. Optymalizacja nadzoru nad lasami niestanowiącymi własności Skarbu Państwa

W latach 2018 - 2019 wydano: - ok. 300 decyzji Starosty Płockiego określających zadania z zakresu gospodarki leśnej na podstawie inwentaryzacji stanu lasu, - ok. 130 świadectw legalności pozyskania drewna, ocechowano 1370 m3 surowca drzewnego. Udzielono ok. 100 doradztw z zakresu gospodarki leśnej.

Zadanie 6. Wydawanie kart zadań gospodarczych pn.: „Zadania w zakresie gospodarki leśnej”, stanowiących wyciągi z uproszczonych planów urządzenia lasu

W latach 2018 - 2019 wydano łącznie 414 kart pn. „Zadania w zakresie gospodarki leśnej” stanowiące wyciągi z „Uproszczonych planów urządzenia lasu” ważnych w okresach: od 01.01.2015 r. do 31.12.2024 r.; od 01.01.2018 r. do 31.12.2027 r. oraz od 01.01.2020 r. do 31.12.2029 r.

121

Zadanie 7. Sporządzenie i wdrożenie uproszczonych planów urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu dla lasów, których uproszczone plany urządzenia lasu wyekspirują z dniem 31.12.2017 r. oraz 31.12.2019 r.

Sporządzono: 1) uproszczone plany urządzenia lasu na łączną powierzchnię 2 769,8482 ha oraz inwentaryzacje stanu lasu na powierzchnię 689,0223 ha - dla 195 obrębów ewidencyjnych, na terenach gmin: Gąbin, Łąck, Nowy Duninów, Słubice i Staroźreby. Dokumenty te obowiązują na okres od 01.01.2018 r. do 31.12.2027 r. Rozpatrzono w drodze decyzji administracyjnych 76 zastrzeżeń wniesionych do projektów ww. uproszczonych planów urządzenia lasu 2) uproszczone plany urządzenia lasu na łączną powierzchnię 2.113,4745 ha - dla 118 obrębów ewidencyjnych, na terenach gmin: Bielsk, Bodzanów, Brudzeń Duży, Bulkowo, Drobin, Mała Wieś, Radzanowo, Słupno, Stara Biała i Wyszogród. Dokumenty te obowiązują na okres od 01.01.2020 r. do 31.12.2029 r.

Uproszczone plany urządzenia lasu zostały opracowane dla osób fizycznych i wspólnot gruntowych, natomiast inwentaryzacje stanu lasu zostały opracowane dla lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa. Dokumenty są na bieżąco wdrażane przy prowadzeniu bezpośredniego nadzoru Starosty Płockiego nad gospodarką leśną w lasach niestanowiących własności Skarbu Państwa.

Zadanie 8. Wzmożenie działań na rzecz zwiększenia i ochrony zasobów leśnych w ramach realizacji „Krajowego Programu Zwiększania Lesistości”

Zainteresowanie zalesieniami przez właścicieli gruntów nieprzydatnych do produkcji rolnej oraz nieużytków w latach 2018 - 2019 r. było znikome. Rolnicy uważają w większości, iż większą opłacalność przynoszą im dopłaty bezpośrednie do gruntów rolnych.

W latach 2018 - 2019 Nadleśnictwa: Płock, Łąck i Gostynin nie sporządziły żadnego planu zalesienia dla właścicieli gruntów z terenu powiatu płockiego na zalesianie gruntów rolnych i nierolnych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020 zawarte w Działaniu 8. Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów, poddziałanie - Zalesianie i tworzenie terenów zielonych.

Natomiast w 2019 r. Nadleśnictwo Płock sporządziło 3 plany zalesień w ramach przyznania przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa właścicielom lasów pomocy na inwestycje zwiększające odporność ekosystemów leśnych i ich wartość dla środowiska w ramach poddziałania PROW 2014 - 2020, dla lasów o łącznej powierzchni 22,37 ha.

Zadanie 9. Motywowanie właścicieli gruntów nieprzydatnych rolniczo do ich zalesiania

Odbywa się to podczas bezpośrednich kontaktów z właścicielami gruntów. Zainteresowanie zalesieniami jest znikome i wynika z większego zainteresowania dopłatami bezpośrednimi do gruntów rolnych. 122

Zadanie 10. Odbudowa powierzchni zniszczonej przez huragany i pożary

W latach 2018 - 2019 na terenach administrowanych przez Nadleśnictwa: Płock, Łąck i Gostynin nie wystąpiły pożary wymagające odbudowę zniszczonych powierzchni leśnych. W 2018 r., w wyniku huraganowych wiatrów wystąpiły szkody w drzewostanach Nadleśnictwa Płock, w formie wywrotów i złomów, głównie na terenach gmin: Bodzanów, Mała Wieś i Staroźreby. Rozmiar tych szkód nie wpłynął jednak znacząco na gospodarkę leśną. W 2019 r. Nadleśnictwo Łąck odnowiło 10 ha powierzchni po huraganowych wiatrach, które miały miejsce w sierpniu 2017 r. Koszt zadania wyniósł 55 413 zł, a całe zadanie sfinansowano ze środków własnych Nadleśnictwa.

W m-cu sierpniu 2017 r. wystąpiły szkody pohuraganowe w lasach prywatnych należących do osób fizycznych, na łącznej powierzchni 11,80 ha, na terenie gminy Staroźreby, obręby ewidencyjne: Bromierzyk Nowy, Przedbórz, Słomkowo, Begno, Sarzyn, Zdziar Mały, Szulbory, Przedpełce, Worowice Wyroby, Sędek, Słomkowo, Dłużniewo Duże, Dłużniewo Małe. Na odnowienie zniszczonych powierzchni właściciele uszkodzonych lasów ubiegali się o dofinansowanie do ich odnowienia w 2018 r. ze środków Wojewody Mazowieckiego.

Zadanie 11. Sporządzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla terenów przeznaczonych pod zalesienia, zakładających zwarte kompleksy leśne

Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego dla terenów przeznaczonych pod zalesienia posiadają zaledwie 2 gminy z powiatu płockiego, tj. Brudzeń Duży i Słubice. Plany te sporządzone zostały przed 2018 r.

Kierunek interwencji: Wsparcie działań edukacyjnych oraz infrastruktury turystycznej w lasach

Zadanie 1. Utrzymanie oraz rozwój infrastruktury edukacyjnej i turystycznej na terenach leśnych

W zakresie Nadleśnictwa Łąck w 2018 r.: 1) utworzono miejsca wypoczynku i rekreacji nad Jeziorem Łąckim Dużym w ramach projektu pn. „Ochrona bioróżnorodności oraz ograniczenie negatywnego oddziaływania ruchu turystycznego na obszary cenne przyrodniczo i promowanie lokalnych walorów przyrodniczych na terenie powiatu płockiego” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014 - 2020”. W ramach zadania wybudowano leśny amfiteatr wraz z miejscami siedzącymi dla widzów, utwardzono powierzchnie przeznaczone na miejsca parkingowe, zainstalowano elementy małej architektury, tj. drewniane ławostoły, kosze na śmieci oraz tablice edukacyjne, elementy siłowni zewnętrznej, a także przeprowadzono modernizację budynku gospodarki rybackiej. Projekt realizowany przez Powiat Płocki - Starostwo Powiatowe w Płocku, zaś Nadleśnictwo Łąck było partnerem w tym projekcie. Całkowity koszt przedsięwzięcia wyniósł 182 655,00 zł, w tym środki: Powiatu Płockiego - 9 225,00 zł, Nadleśnictwa Łąck - 27 306,00 zł oraz Unii Europejskiej - 146 124,00 zł;

2) „Zaprojektowanie i założenie Lasu Dendrologicznego na terenie Nadleśnictwa Łąck” w ramach projektu pn. „Ochrona bioróżnorodności oraz ograniczenie negatywnego oddziaływania ruchu 123

turystycznego na obszart6y cenne przyrodniczo i promowanie lokalnych walorów przyrodniczych na terenie powiatu płockiego” współfinan-sowanego w ramach Osi Priorytetowej V Gospodarka przyjazna środowisku działania 5.4 Ochrona bioróżnorodności Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014 - 2020. Projekt realizowany przez Powiat Płocki - Starostwo Powiatowe w Płocku, zaś Nadleśnictwo Łąck było partnerem w tym projekcie. Całkowity koszt przedsięwzięcia wyniósł 119 740,50 zł, w tym środki: Powiatu Płockiego – 23 948,10 zł oraz Unii Europejskiej - 95 792,40 zł;

W 2019 r.: Usługa zaprojektowania i zorganizowania stałej wystawy „Wokół nasion” w obiekcie Wyłuszczarni szyszek w Łącku w ramach projektu pn. „Ochrona bioróżnorodności oraz ograniczenie negatywnego oddziaływania ruchu turystycznego na obszary cenne przyrodniczo i promowanie lokalnych walorów przyrodniczych na terenie powiatu płockiego” współfinansowanego w ramach Osi Priorytetowej V Gospodarka przyjazna środowisku działania 5.4 Ochrona bioróżnorodności Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014 - 2020. Projekt realizowany przez Powiat Płocki - Starostwo Powiatowe w Płocku, zaś Nadleśnictwo Łąck było partnerem w tym projekcie. Całkowity koszt przedsięwzięcia wyniósł 64 944,00 zł, w tym środki: Powiatu Płockiego - 12 988,80 zł oraz Unii Europejskiej - 51 955,20 zł. W ramach zadania wybudowano leśny amfiteatr wraz z miejscami siedzącymi dla widzów, utwardzono powierzchnie przeznaczone na miejsca parkingowe, zainstalowano elementy małej architektury, tj. drewniane ławostoły, kosze na śmieci oraz tablice edukacyjne, elementy siłowni zewnętrznej, a także przeprowadzono modernizację budynku gospodarki rybackiej. Projekt realizowany przez Powiat Płocki - Starostwo Powiatowe w Płocku, zaś Nadleśnictwo Łąck było partnerem w tym projekcie. Całkowity koszt przedsięwzięcia wyniósł 182 655,00 zł, w tym środki: Powiatu Płockiego - 9 225,00 zł, Nadleśnictwa Łąck - 27 306,00 zł oraz Unii Europejskiej - 146 124,00 zł;

W zakresie Nadleśnictwa Płock w 2018 r.: 1) w ramach partnerskiej współpracy przy realizacji projektu nr RPMA 05.04.00-14-4023/15, pn. „Ochrona bioróżnorodności oraz ograniczenie negatywnego oddziaływania ruchu turystycznego na obszary cenne przyrodniczo i promowanie lokalnych walorów przyrodniczych na terenie powiatu płockiego” wykonana została modernizacja ścieżki edukacyjnej w miejscowości Cierszewo oraz ścieżki edukacyjnej w miejscowości Sikórz.

Z danych przekazanych przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Łodzi wynika, iż łączne koszty poniesione przez Nadleśnictwa: Płock, Łąck i Gostynin na utrzymanie oraz rozwój infrastruktury edukacyjnej i turystycznej na terenach leśnych w latach 2018 - 2019 wyniosły 92 tys. zł, w tym: 40 tys. zł w 2018 r. i 52 tys. zł w 2019 r.

Zadanie 2. Działania edukacyjne na temat znaczenia i roli lasów

W latach 2018 - 2019 w różnych formach edukacji prowadzonej przez Nadleśnictwo Łąck wzięło udział ponad 10 tys. osób, w tym: 5700 osób w 2018 r. i 4200 osób w 2019 r. wykorzystując zaplecze edukacyjne Nadleśnictwa (Izbę edukacji leśnej, wyłuszczarnię nasion, leśną wiatę, szkółkę leśną oraz ścieżki dydaktyczne) przeprowadzono zajęcia edukacyjne z różnymi grupami dzieci, młodzieży oraz dorosłych. Największa grupę odbiorców stanowili uczniowie szkół podstawowych 124

w wieku 7-12 lat. Ponadto w latach tych Nadleśnictwo Łąck uczestniczyło w wielu lokalnych imprezach oraz festynach.

Z danych przekazanych przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Łodzi wynika, iż łączne koszty poniesione przez Nadleśnictwa: Płock, Łąck i Gostynin na realizację Programów Edukacji Leśnej Społeczeństwa (zajęcia edukacyjne, wydawnictwa), w latach 2018 – 2019, wyniosły 54,9 tys. zł, w tym: 40,8 tys. zł w 2018 r. i 14,1 tys. zł w 2019 r.

ZWIĘKSZANIE LESISTOŚCI Kierunek interwencji: Zwiększenie lesistości

Zadanie 1. Zalesianie gruntów z uwzględnieniem warunków siedliskowych i potrzeb różnorodności biologicznej

Realizacja zadania została omówiona w zadaniu 8 Wzmożenie działań na rzecz zwiększenia i ochrony zasobów leśnych w ramach realizacji „Krajowego Programu Zwiększania Lesistości” Kierunek interwencji: Racjonalne użytkowanie zasobów leśnych.

W latach 2018 - 2019:

1) Nadleśnictwo Płock i Gostynin nie realizowało zadań związanych ze zwiększaniem lesistości w lasach będących w zarządzie Nadleśnictw; 2) Nadleśnictwo Łąck zalesiło łącznie 2,76 ha gruntów, w tym: a) 1,54 ha gruntów własnych, ze środków własnych na kwotę 4 116 zł, b) 1,22 gruntów porolnych, odnowionych naturalnie w wyniku sukcesji.

Z danych Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Łodzi wynika, iż w latach 2018 - 2019 na terenach Lasów Państwowych w powiecie płockim zalesiono łączną powierzchnię 4,84 ha na łączną kwotę 54,9 tys. zł , w tym: w 2018 r. - 2,09 ha na kwotę 40,8 tys. zł oraz w 2019 r. - 2,75 ha na kwotę 14,1 tys. zł.

Zadanie 2. Zmiana klasyfikacji gruntów zalesionych oraz gruntów, na których postępuje sukcesja naturalna

Według stanu na dzień: 1) 1.01.2019 r. powierzchnia gruntów leśnych wynosiła 30 714 ha (w tym użytek gruntowy „lasy” o symbolu „Ls” – 30 642 ha oraz użytek gruntowy „grunty zadrzewione i zakrzewione” o symbolu „Lz” – 72 ha); 2) 1.01.2020 r. powierzchnia gruntów leśnych wynosiła 30 731 ha (w tym użytek gruntowy „lasy” o symbolu „Ls” – 30 659 ha oraz użytek gruntowy „grunty zadrzewione i zakrzewione” o symbolu „Lz” – 72 ha).

Zadanie 3. Promowanie zalesień jako alternatywnego sposobu zagospodarowania nieużytków i gruntów nieprzydatnych rolniczo

Nieużytków oraz gruntów nieprzydatnych do produkcji rolnej w powiecie płockim jest znacznie ponad 30 tys. ha. Promowanie zalesień odbywa się poprzez program Agencji 125

Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w ramach PROW na lata 2014 - 2020. Duży udział w promowaniu zalesień biorą Ośrodki Doradztwa Rolniczego.

2.10. Poważne awarie przemysłowe

POWAŻNE AWARIE PRZEMYSŁOWE

OGRANICZENIE RYZYKA WYSTĄPIENIA POWAŻNYCH AWARII PRZEMYSŁOWYCH ORAZ MINIMALIZACJA ICH SKUTKÓW Kierunek interwencji: Zmniejszenie zagrożenia poważnej awarii oraz minimalizacja skutków w przypadku wystąpienia awarii 1. Przeciwdziałanie wystąpieniu poważnych awarii poprzez Zadanie monitorowane: WIOŚ, ↔ kontrolę podmiotów KMPSP 2. Usuwanie skutków poważnych awarii w środowisku, Zadanie monitorowane: sprawca ↔ zanieczyszczenia środowiska awarii, RDOŚ 3. Unowocześnienie wyposażenia ratowniczego dla ↔ Ochotniczych Straży Pożarnych (OSP) z terenu powiatu Zadanie własne: Starosta Płocki płockiego do zapobiegania, ograniczania i likwidacji nadzwyczajnych zagrożeń środowiska i poważnych awarii 4. Edukacja mieszkańców powiatu z zakresu Zadanie własne: Starosta Płocki ↔ przeciwdziałania nadzwyczajnych zagrożeniom

Zadanie 1. Przeciwdziałanie wystąpieniu poważnych awarii poprzez kontrolę podmiotów

W okresie sprawozdawczym przeprowadzone zostały kontrole następujących podmiotów w zakresie przeciwdziałania wystąpieniu poważnych awarii.

Tabela nr 36. Zakłady o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej - wg stanu na 31 grudnia 2018 r. L.p. Nazwa zakładu adres powiat PERN Spółka Akcyjna 09-472 Słupno, Miszewko siedziba 09-410 Płock ul. 1. Strzałkowskie, ul. płocki Wyszogrodzka 133 Wyszogrodzka 133 Baza Miszewko Strzałkowskie Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. - 09-411 Płock, ul. 2. Zakład Produkcyjny płocki Chemików 7 w Płocku

Tabela nr 37. Zakłady o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej - wg stanu na 31 grudnia 2018 r. L.p. Nazwa zakładu adres powiat ZALGAZ Gostomscy J.G.E. Spółka 09-411 Biała k Płocka, 1. Jawna Przedsiębiorstwo Gazyfikacji miejscowość Bronowo płocki Bezprzewodowej Zalesie 65A

126

Tabela nr 38. Zakłady o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (ZDR) wg stanu na dzień 31 grudnia 2019 r. L.p. Nazwa zakładu adres powiat Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. 09-411 Płock, ul. Chemików 7 1. siedziba: ul. Łukasiewicza 39, 09 -400 płocki

Płock 09-472 Słupno, Miszewko PERN S.A. Baza Miszewko Strzałkowskie, ul. 2. płocki Strzałkowskie Wyszogrodzka 133

Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. - 09-411 Płock, ul. Chemików 7 3. płocki Zakład Produkcyjny w Płocku

Tabela nr 39. Zakłady o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej - wg stanu na 31 grudnia 2019 r.

L.p. Nazwa zakładu adres powiat ZALGAZ Gostomscy J.G.E. Spółka 09-411 Biała k Płocka, 1. Jawna Przedsiębiorstwo Gazyfikacji miejscowość Bronowo Zalesie płocki Bezprzewodowej 65A

Zadanie 2. Usuwanie skutków poważnych awarii w środowisku, zanieczyszczenia środowiska

Zadanie 3. Unowocześnienie wyposażenia ratowniczego dla Ochotniczych Straży Pożarnych (OSP) z terenu powiatu płockiego do zapobiegania, ograniczania i likwidacji nadzwyczajnych zagrożeń środowiska i poważnych awarii.

Zapewnienie bezpieczeństwa wpisującego się w oczekiwania społeczne wymaga zaangażowania wielu podmiotów ustawowo i statutowo powołanych do niesienia pomocy w celu ratowania życia, zdrowia i mienia. Do podmiotów, o których mowa należą Ochotnicze Straże Pożarne, których rola w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym, w tym zapewnieniu bezpieczeństwa lokalnych społeczności jest niezmiernie istotna. W związku z powyższym w latach 2018-2019 Powiat Płocki opracował, wdrożył i realizował Programu pn. „Zakup sprzętu ratowniczego i umundurowania – 2018” oraz „Zakup sprzętu ratowniczego i umundurowania 2019”. Główne założenia Programu to: 127

- unowocześnienie wyposażenia ratowniczego dla Ochotniczych Straży Pożarnych z terenu Powiatu Płockiego do zapobiegania, ograniczania i likwidacji nadzwyczajnych zagrożeń środowiska i poważnych awarii; - zwiększenie skuteczności bojowej oraz poszerzenie możliwości działania jednostek OSP z terenu Powiatu Płockiego; - minimalizacja skutków zdarzeń losowych dzięki szybszej i profesjonalnej interwencji. - poprawa bezpieczeństwa mieszkańców Powiatu Płockiego; - dostosowanie do standardów obowiązujących w Unii Europejskiej. W latach 2018-2018 z pomocy w ramach powyższego Programu skorzystało łącznie 84 jednostki ochotniczych straży pożarnych z terenu powiatu płockiego , w szczególności: 1. 2018r. – 40 jednostek OSP z 14 gmin powiatu płockiego 2. 2019r. – 44 jednostki OSP z 15 gmin powiatu płockiego Całkowita wartość zadań zgłoszonych do dofinansowania wniosków wyniosła w roku 2018r.: 209.246,10 zł, w tym za kwotę kwalifikującą się do dofinansowania zgodnie z Regulaminem Programu uznano 203.430,24 zł. Złożone wnioski dotyczyły wsparcia zadań bieżących ochotniczych straży pożarnych. Głównie ukierunkowane były na zakup sprzętu oraz umundurowania – 33 wnioski, szkolenia dla członków ochotniczych straży pożarnych, w sumie 15 osób – 3 wnioski, modernizacja, remont infrastruktury OSP – 4 wnioski. W roku 2019r. z pomocy finansowej przyznawanej przez Powiat Płocki skorzystały 44 jednostki. W przedmiotowym roku łącznie zgłoszono potrzeby na kwotę 344.813,82 zł. Analiza wniosków o dofinansowanie dokonana przez Zarząd Powiatu w Płocku, stała się podstawą do wsparcia wszystkich jednostek ubiegających się o pomoc, na łączną kwotę 217.935,77 zł Realizacja Programu w latach 2018-2019 wpłynęła na wzrost efektywności jednostek ochotniczych straży pożarnych z terenu powiatu płockiego w walce z powodziami, pożarami i innymi klęskami żywiołowymi. Przyczyniła się także do wzrostu szybkości i skuteczności ratownictwa przeciwpożarowego, technicznego i ekologicznego. Dzięki wdrożeniu Programu nastąpił wzrost poziomu koordynacji działań w zakresie bezpieczeństwa powodziowego i ekologicznego w Powiecie Płockim. Pomoc finansowa udzielana była w formie dotacji celowej, w oparciu i na zasadach określonych w Regulaminie Programu aktualizowanym rokrocznie. Przekazywanie i rozliczanie dotacji dokonywało się na podstawie Umowy o przyznanie pomocy finansowej zawartej z Gminą, na terenie której swoją siedzibę posiadała jednostka ubiegająca się o pomoc finansową.. Ochotnicze Straże Pożarne to ogromny lokalny kapitał, powstający głównie dzięki aktywności obywatelskiej mieszkańców wsi i małych miasteczek. Dofinansowanie działalności powyższych jednostek, wpłynęło nie tylko na wzrost poziomu bezpieczeństwa lokalnego, ale również niewątpliwie przysłużyło się integracji kulturowej, społecznej i gospodarczej powiatu płockiego.

128

Zadanie 4. Edukacja mieszkańców powiatu z zakresu przeciwdziałania nadzwyczajnym zagrożeniom.

W dniu 30 października 2018 roku zakończono prace nad budową powiatowego systemu ostrzegania ludności przed zjawiskami katastrofalnymi. Zadanie realizowane było w ramach projektu pn. „Budowa systemu wczesnego ostrzegania przed zjawiskami katastrofalnymi na terenie powiatu płockiego” współfinansowanego w ramach Osi Priorytetowej V Gospodarka Przyjazna Środowisku Działania 5.1 Dostosowanie do zmian klimatu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014-2020. Przedmiotowy projekt Powiat Płocki realizował wraz z ośmioma gminami partnerskimi tj. Gminą Bodzanów, Gminą Bulkowo, Gmina Mała Wieś, Gminą Słupno, Gminą Staroźreby, Gminą i Miastem Wyszogród, Gminą Nowy Duninów, Gminą Stara Biała. Powstały system składa się z 19 syren alarmowych, w szczególności: 16 szt. syren elektronicznych DSE-600W, 1 szt. syreny elektronicznej DSE-900W i 2 szt. syren elektronicznych DSE-1200W rozmieszczonych na terenie powiatu płockiego wraz z 8 pulpitami sterującymi znajdującymi się w siedzibach gmin partnerskich. Całość skorelowana jest z bazą, obsługiwaną przez Biuro Spraw Obronnych i Zarządzania Kryzysowego Starostwa Powiatowego w Płocku. Głównym zadaniem stworzonego systemu będzie ostrzeganie i alarmowanie ludności o zagrożeniach związanych z katastrofami naturalnymi, katastrofami technicznymi i zjawiskami pogody. Rozwiązania systemowe sprawdzą się podczas sytuacji ekstremalnych np. w czasie wojny, w przypadku ostrzegania i alarmowanie ludności o zagrożeniach z powietrza, zagrożeniach terrorystycznych, wystąpieniu skażeń chemicznych, biologicznych i promieniotwórczych. W momencie pojawienia się któregokolwiek z powyższych zagrożeń, system wykorzystuje zarówno sygnały dźwiękowe jak i komunikaty głosowe. Informacja na temat rodzajów alarmów i komunikatów ostrzegawczych z jakimi mieszkańcy mogą mieć do czynienia w przypadku nadchodzącego zagrożenia, trafi do nich za pośrednictwem urzędów gmin partnerskich, w formie ulotki informacyjnej. Ponadto w celu przekazania wiedzy o zagrożeniach, sygnałach alarmowych i komunikatach ostrzegawczych niezbędne informacje zostaną zamieszczone na stronie internetowej Starostwa Powiatowego w Płocku tj. http://powiat-plock.pl/ i strona internetowych gmin partnerskich. Projekt przyczynił się do stworzenia skutecznego narzędzia, który umożliwia podjęcie natychmiastowych działań w celu zapewnienia bezpieczeństwa ludności, zarówno na poziomie gospodarczym i społecznym. Realizacja projektu zapewnieni wyższy poziom bezpieczeństwa ludności potencjalnie narażonej na ryzyko wymienionych wcześniej zagrożeń. Przyczyni się również do zminimalizowania skutków zjawisk katastrofalnych na terenie powiatu płockiego. Powiatowy system ostrzegania i alarmowania ludności o zagrożeniach zostanie docelowo zintegrowany z Wojewódzkim Systemem alarmowania i Ostrzegania tworząc scentralizowany system powiadamiania mieszkańców województwa mazowieckiego o nadchodzącym zagrożeniu. Koszt całego przedsięwzięcia pod nazwą „Budowa systemu wczesnego ostrzegania przed zjawiskami katastrofalnymi na terenie powiatu płockiego” to ponad 460 tyś. złotych, z czego dofinansowanie unijne wynosi około 326 tyś. złotych.

129

3. Wskaźniki monitorowania realizacji Programu

Wskaźniki monitorowania realizacji „Programu ochrony środowiska dla powiatu płockiego do 2022 r. z perspektywą do 2026 r.”, mają na celu ocenę stopnia zmian w środowisku. Poniższa tabela przedstawia wartości wskaźników Programu dla stanu wyjściowego oraz dla analizowanego okresu 2018-2019.

Tabela nr 40. Wskaźniki monitorowania realizacji Programu Źródło danych do Wartość Wartość Wartość Lp. Wskaźnik określenia Jednostka wskaźnika wskaźnika w wskaźnika w wskaźnika 2018 r. 2019 r.

OCHRONA KLIMATU I JAKOŚCI POWIETRZA

1. Sprzedaż energii cieplnej na cele GUS GJ/rok 7 167,0 5480,0 3886,0 komunalno - bytowe 2. Odbiorcy gazu ogrzewający GUS Ilość 1975 2615 2988 mieszkania gazem gospodarstw 3. Długość ścieżek rowerowych GUS km 20,1 52,2 63,5 4. Emisja zanieczyszczeń 4761 5354 gazowych z zakładów GUS Mg/rok 6000,1 szczególnie uciążliwych Emisja zanieczyszczeń pyłowych GUS Mg/rok 6,0 9,0 13 5. z zakładów szczególnie uciążliwych 6. Moc instalacji wykorzystujących GUS MW 9,577 b.d. b.d. OZE 7. Norma dobowa dla pyłu PM10 WIOŚ - przekroczona przekroczona przekroczona 8. Poziom dopuszczalny WIOŚ - przekroczona przekroczona przekroczona powiększony o margines tolerancji pyłu PM2,5

POLA ELEKTROMAGNETYCZNE

1. Liczba osób narażonych na ponadnormatywne WIOŚ Ilość osób 0 0 0 promieniowanie elektromagnetyczne

GOSPODAROWANIE WODAMI

1. Udział JCWP o stanie/potencjale WIOŚ sztuk 2 2 2 dobrym i bardzo dobrym 2. Udział JCWPd o dobrej lub WIOŚ sztuk 3 3 3 zadowalającej jakości 3. Wzrost efektywności PGW WP % budżetu 90 95 95 infrastruktury na przeciwpowodziowej utrzymanie i inwestycje 4. Ilość punktów monitoringu IUNG-PIB, sztuk 2 2 2 zjawiska suszy PIG-IMGW

130

GOSPODARKA WODNO – ŚCIEKOWA

1. Odsetek ludności korzystającej gminy, % 98,5 98,6 98,7 z sieci wodociągowej miasta i gminy 2. Zużycie wody na 1 gminy, mieszkańca/rok miasta m3 47,3 49,4 48,3 i gminy 3. Długość sieci wodociągowej miasta i gminy km 2.639,21 2.643,51 2.648,61 4. Odsetek ludności korzystającej gminy, 37,20 37,20 z sieci kanalizacyjnej miasta % 37,18 i gminy 5. Długość sieci kanalizacyjnej gminy, miasta km 428,86 440,04 479,68 i gminy 6. Procentowy udział ścieków oczyszczonych gminy, % 68,0 69,0 69,0 w oczyszczalniach do całkowitej miasta ilości i powstałych ścieków i gminy komunalnych

ZASOBY GEOLOGICZNE

1. Punkty niekoncesjonowanego dane własne % 100 b.d. b.d. wydobycia kopalin (%) zmiana przepisów prawa w zakresie kompetencji

GLEBY

1. Powierzchnia gruntów zdegradowanych objętych powiat ha 79 77 74 procesami rekultywacji

GOSPODARKA ODPADAMI I ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIU ODPADÓW

1. Masa unieszkodliwionych Baza 3432,25 6577,153 2 833,752 odpadów zawierających azbest azbestowa Mg 2. Masa odpadów komunalnych zebranych jako zmieszane GUS Mg 16 465,16 18 064,42 16973,36 odpady komunalne 3. Masa zebranych zmieszanych odpadów komunalnych GUS Mg 13 345,97 15714,57 14875,01 z gospodarstw domowych 4. Ilość zebranych zmieszanych odpadów komunalnych na GUS kg/M/rok 148,2 162,6 152,9 mieszkańca na rok gminy, 5. Liczba PSZOK miasta szt. 7 8 8 i gminy 6. Liczba gmin, które osiągnęły bd. poziom recyklingu gminy, Covid i przygotowania do ponownego miasta szt. 12 7 przesuniecie użycia następujących frakcji i gminy terminu odpadów komunalnych: papier, sprawozdań do metal, tworzywa sztuczne, szkła końca października 7. Liczba gmin, które osiągnęły poziom recyklingu, gminy, przygotowania do ponownego szt. 13 13 bd. 131

użycia i odzysku innymi miasta metodami innych niż i gminy niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych 8. Liczba składowisk odpadów komunalnych o statusie WPGO 2022 szt. 1 1 1 regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych

ZASOBY PRZYRODNICZE

1. Liczba opracowanych planów zadań ochronnych dla obszarów RDOŚ sztuk 3 4 4 Natura 2000 2. Liczba opracowanych planów ochrony dla rezerwatów RDOŚ sztuk 0 6 7 przyrody 3. Liczba ustanowionych zadań ochronnych dla rezerwatów RDOŚ sztuk 4 4 4 przyrody 4. Liczba opracowanych planów ochrony dla parków MZPK sztuk 0 0 1 krajobrazowych 5. Procentowy udział nasadzeń gminy, zastępczych do usuwanych miasta % 124 165 112 drzew i gminy, powiat 6. Udział sosny GUS, RDLP % 72,3 72,3 72,3 w drzewostanach 7. Udział lasów prywatnych GUS, PGL objętych dokumentacją LP, powiat % 100 100 100 urządzeniową 8. Wielkość nakładów finansowych PGL LP, przeznaczonych na inwestycje powiat, tys. Zł/rok 2 500 1890 3011 zw. Z ochroną ppoż. W lasach gminy 9. Średnia defoliacja monitorowanych gatunków GUS % 23 23 23 drzew - ogółem 10. Lesistość GUS, powiat % 17,5 17,3 17,3

ZAGROŻENIA POWAŻNYMI AWARIAMI PRZEMYSLOWYMI

1. Liczba przypadków wystąpienia KM PSP szt. 2 1 0 poważnych awarii

4. Nakłady finansowe i źródła finansowania na realizację w latach 2018 – 2019 Programu

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2014 – 2020 – kwota dofinansowania 1.216.418,88 zł Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie – kwota dofinansowania - 332.585,57 zł Powiat Płocki – finansowanie programu dla OSP - 421.366,01 zł

132

5. Podsumowanie

Monitoring przeprowadzony został na podstawie wskaźników realizacji zawartych w „Programie ochrony środowiska dla powiatu płockiego do 2022 r. z perspektywą do 2026 r.”. Wskaźniki te wybiórczo, ale wskazują na tendencję zmian, jakie następują w cyklach dwuletnich na obszarze powiatu. Niniejszy raport z wykonania „Programu ochrony środowiska dla powiatu płockiego do 2022 r. z perspektywą do 2026 r.” ilustruje postęp w realizacji celów i działań programowych w poszczególnych wyznaczonych w programie obszarach interwencji. Analiza wykazała, że najbardziej wymierne efekty uzyskano w wyniku realizacji zadań mających konkretne terminy realizacyjne, natomiast w przypadku tzw. działań ciągłych zmierzenie efektów uzyskanych w krótkim okresie realizacji jest obiektywnie trudne. Ich pełna ocena jest możliwa dopiero po upływie dłuższego czasu monitorowania. Niemniej stwierdza się, że większość zadań planowanych do realizacji w okresie sprawozdawczym zawartych w programie została zrealizowana w całości lub częściowo, co tym samym przyczyniło się do poprawy jakości środowiska w powiecie płockim. Zaznaczyć należy, że o ile można ocenić stopień realizacji zadań pozostających w kompetencji organu powiatu, czy też instytucji państwowych m.in. WIOŚ, tak trudne do weryfikacji są działania podejmowane indywidualnie przez mieszkańców (np. poprawa energetyczna budynków, stosowanie OZE w gospodarstwach domowych itp.) oraz przez samych przedsiębiorców. Analiza postępu realizacji celów określonych w Programie w poszczególnych obszarach interwencji wykazała następujące ogólne tendencje: ‒ postęp w ograniczaniu emisji substancji i energii do środowiska, ‒ doskonalenie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, ‒ sukcesywna realizacja inwestycji służących ochronie środowiska; wybudowana została nowa oraz poprawił się stan techniczny istniejącej infrastruktury ochrony środowiska w samorządach, przedsiębiorstwach i innych jednostkach korzystających ze środowiska, ‒ poprawa skuteczności ochrony zasobów naturalnych: środowiska przyrodniczego, zasobów wodnych, surowców naturalnych, powierzchni ziemi, ‒ zwiększenie efektywności działań edukacji ekologicznej społeczeństwa przejawiająca się w odczuwalnym wzroście świadomości ekologicznej mieszkańców powiatu i ich aktywności w sprawach ochrony środowiska.

Bliższa analiza realizacji celów określonych w Programie oraz wskaźników monitorowania realizacji Programu pozwala na przedstawienie następujących wniosków szczegółowych: - zdecydowanie poprawiło się gospodarowanie odpadami komunalnymi, zwłaszcza segregacja odpadów u źródła – w gospodarstwach domowych, - osiągnięty został cel związany z objęciem mieszkańców powiatu systemem selektywnego zbierania odpadów komunalnych, - gminy stopniowo osiągają wymagane poziomy odzysku i recyklingu odpadów, - gospodarkę odpadami prowadzono zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami, 133

- w roku 2018 i 2019 nie odnotowano przypadków składowania odpadów komunalnych na składowiskach odpadów (odpady zmieszane i zielone kierowane były do RIPOK, a pozostałe do instalacji odzysku), - odnotowano opóźnienia gmin w tworzeniu Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK), - zauważono zbyt niskie tempo usuwania wyrobów zawierających azbest, - znacznie poprawiło się gospodarowanie odpadami w sektorze gospodarczym i w rolnictwie, - zrealizowano szereg inwestycji służących ochronie środowiska, - uruchomiono nowoczesny system informowania i alarmowania mieszkańców powiatu o nadchodzącym zagrożeniu powodziowym, co wpłynęło na wzrost bezpieczeństwa ekologicznego ludności, - nie uległa zmianie wielkość zasobów przyrodniczych objętych ochroną prawną, ich stan od lat utrzymuje się na tym samym poziomie, - sukcesywnie wzrasta ilość zatwierdzonych i wdrożonych planów ochrony lub planów zadań ochronnych dla obszarów chronionych, - problemem jest presja zabudowy na obszary o wysokich walorach przyrodniczych i krajobrazowych związana z brakiem dokumentów planowania przestrzennego, - utrzymuje się wzrost kompensacji przyrodniczej w postaci nasadzeń zastępczych w odniesieniu do usuwanych drzew, - wszystkie lasy niepaństwowe posiadają dokumentację urządzeniową określającą zadania w zakresie gospodarki leśnej, - wzrosła dbałość rolników o własne drzewostany leśne, odnotowano poprawę w respektowaniu wymogów gospodarki leśnej, - wzrósł wskaźnik zwodociągowania powiatu, - sukcesywnie wzrasta wskaźnik skanalizowania powiatu, - zwiększyła się ilość przyłączy zarówno wodociągowych, jak i kanalizacyjnych, - odnotowano wzrost liczby mieszkańców obsługiwanych przez oczyszczalnie ścieków, - zmniejszyła się ilość ścieków komunalnych odprowadzanych do wód lub ziemi, - trwa sukcesywna rekultywacja gruntów zdegradowanych lub zdewastowanych w wyniku działalności gospodarczych, - na tym samym poziomie utrzymują się zasoby geologiczne kruszywa, surowca ilastego i torfu. Analizując działania podjęte w latach 2018 – 2019 można stwierdzić, że realizacja celów założonych w Programie wpływa pozytywnie na rozwój powiatu oraz pozwala na ciągłe monitorowanie stanu środowiska i wykonywanie zadań, które będą prowadziły do dalszego pozytywnego rozwoju. Z niniejszego Raportu wynika, iż w każdym z priorytetów podejmowano szereg zadań. Osiągnięte wyniki dają podstawę do satysfakcji. Istnieją jednak obszary środowiskowe wymagające dalszej koncentracji sił i środków, determinacji oraz bardziej skutecznego wsparcia zewnętrznego, zwłaszcza prawnego i finansowego.

134

6. Monitoring skutków realizacji postanowień przyjętego Programu ochrony środowiska dla powiatu płockiego do 2022 r. z perspektywą do 2026 r.

Ustawodawca w art. 55 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, zapisał konieczność przeprowadzania określonymi metodami i z określoną częstotliwością monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu. W Prognozie oddziaływania na środowisko projektu „Programu ochrony środowiska dla powiatu płockiego do 2022 r. z perspektywą do 2026 r.” opracowanej we wrześniu 2017 r. zaproponowano określenie częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków realizacji postanowień projektu Programu zgodnie z okresami raportowania realizacji dokumentu, przy czym zaproponowano wskazanie pierwszego terminu przeprowadzenia monitoringu przy opracowywaniu raportu w roku 2020. Przeprowadzenie monitoringu skutków realizacji postanowień Programu w 2020 r. tj. po upływie trzyletniego obowiązywania Programu, zapewniło ocenę, czy stan środowiska ulega polepszeniu, czy pogorszeniu, w jakim kierunku następują zachodzące w środowisku zmiany, w wyniku realizacji postanowień Programu, na podstawie zebranych i poddanych analizie danych dotyczących jakości środowiska. Przyjęto, iż monitoring skutków realizacji postanowień przyjętego „Programu ochrony środowiska dla powiatu płockiego do 2022 r. z perspektywą do 2026 r.” zostanie dokonany na podstawie zestawienia Mierników monitorowania skutków realizacji postanowień Programu, które odpowiadają Wskaźnikom monitorowania realizacji Programu.

Tabela nr 41. Mierniki monitorowania skutków realizacji postanowień Programu

Lp. Miernik Jednostka Wartość Wartość Wartość Docelowa wskaźnika wskaźnika wskaźnika wartość w 2018 r. w 2019 r. miernika 1 2 3 4 5 6 7 I.OCHRONA KLIMATU I JAKOŚCI POWIETRZA 1. Sprzedaż energii GJ/rok 7 167,0 5 480,0 3 886,0 7000,0 cieplnej na cele komunalno - bytowe 2. Odbiorcy gazu Ilość 1975 2615 2988 2172 ogrzewający gospodarstw mieszkania gazem 3. Długość ścieżek km 20,1 52,2 63,5 25 rowerowych 4. Emisja zanieczyszczeń Mg/rok 6000,1 4761 5354 5800,0 gazowych z zakładów szczególnie uciążliwych Emisja zanieczyszczeń Mg/rok 6,0 9,0 13 5,8 5. pyłowych z zakładów szczególnie uciążliwych 6. Moc instalacji MW 9,577 b.d. b.d. 10,534 wykorzystujących OZE 7. Norma dobowa dla pyłu przekroczona przekroczona przekroczona brak PM10 przekroczeń 8. Poziom dopuszczalny przekroczona przekroczona przekroczona brak powiększony o margines przekroczeń tolerancji pyłu PM2,5 II.POLA ELEKTROMAGNETYCZNE 135

1. Liczba osób Ilość osób 0 0 0 0 narażonych na ponadnormatywne promieniowanie elektromagnetyczne III.GOSPODAROWANIE WODAMI 1. Udział JCWP sztuk 2 2 2 33 o stanie/potencjale dobrym i bardzo dobrym 2. Udział JCWPd sztuk 3 3 3 3 o dobrej lub zadowalającej jakości 3. Wzrost efektywności % budżetu 90 95 95 95 infrastruktury na przeciwpowodziowej utrzymanie i inwestycje 4. Ilość punktów sztuk 2 2 2 15 monitoringu zjawiska suszy IV.GOSPODARKA WODNO - ŚCIEKOWA 1. Odsetek ludności % 98,5 98,6 98,7 100 korzystającej z sieci wodociągowej 2. Zużycie wody na 1 m3 47,3 49,4 48,3 47,0 mieszkańca/rok 3. Długość sieci km 2.639,21 2.643,51 2.648,61 3.100,00 wodociągowej 4. Odsetek ludności % 37,18 37,20 37,20 50,0 korzystającej z sieci kanalizacyjnej 5. Długość sieci km 428,86 440,04 479,68 700,0 kanalizacyjnej 6. Procentowy udział % 68,0 69,0 69,0 100,0 ścieków oczyszczonych w oczyszczalniach do całkowitej ilości i powstałych ścieków komunalnych V.ZASOBY GEOLOGICZNE 1. Punkty niekonces- b.d. zmiana jonowanego % 100 b.d. przepisów 100 wydobycia kopalin prawa w (%) zakresie kompetencji VI.GLEBY 1. Powierzchnia gruntów zdegradowanych ha 79 77 74 55 objętych procesami rekultywacji VII.GOSPODARKA ODPADAMI I ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIU ODPADÓW 1. Masa unieszkodliwionych 3 432,25 6 577,15 2 833,752 31 313,31 odpadów Mg zawierających azbest 136

2. Masa odpadów komunalnych zebranych jako Mg 16 465,16 18 064,42 16 973,36 16 100 zmieszane odpady komunalne 3. Masa zebranych zmieszanych odpadów komunalnych Mg 13 345,97 15 714,57 14 875,01 12 945,59 z gospodarstw domowych 4. Ilość zebranych zmieszanych odpadów kg/M/rok 148,2 162,6 152,9 144,8 komunalnych na mieszkańca na rok 5. Liczba PSZOK szt. 7 8 8 15 6. Liczba gmin, które b.d. osiągnęły poziom szt. 12 7 przesunięcie 15 recyklingu terminu i przygotowania do sprawozdań ponownego użycia do końca następujących frakcji października odpadów komunalnych: papier, metal, tworzywa sztuczne, szkła 7. Liczba gmin, które osiągnęły poziom szt. 13 13 b.d. 15 recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych 8. Liczba składowisk szt. 1 1 1 1 odpadów komunalnych o statusie regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych VIII.ZASOBY PRZYRODNICZE 1. Liczba opracowanych planów zadań sztuk 3 4 4 5 ochronnych dla obszarów Natura 2000 2. Liczba opracowanych planów ochrony dla sztuk 0 6 7 15 rezerwatów przyrody 3. Liczba ustanowionych zadań ochronnych dla sztuk 4 4 4 15 rezerwatów przyrody 4. Liczba opracowanych planów ochrony dla sztuk 0 0 1 2 137

parków krajobrazowych 5. Procentowy udział nasadzeń zastępczych % 124 165 112 150 do usuwanych drzew 6. Udział sosny w drzewostanach % 72,3 72,3 72,3 72,0 7. Udział lasów prywatnych objętych 100 100 100 100 dokumentacją % urządzeniową 8. Wielkość nakładów finansowych tys. zł/rok 2 500 1890 3011 3 000 przeznaczonych na inwestycje zw. z ochroną ppoż. w lasach 9. Średnia defoliacja monitorowanych % 23 23 23 22 gatunków drzew - ogółem [%] 21. Lesistość % 17,5 17,3 17,3 22 IX.ZAGROŻENIA POWAŻNYMI AWARIAMI PRZEMYSLOWYMI (PAP) 1. Liczba przypadków szt 2 1 0 0 wystąpienia poważnych awarii

Opracowano:

Pracownicy Wydziału Środowiska i Rozwoju Obszarów Wiejskich Starostwa Powiatowego w Płocku