Kliknij Aby Pobrać
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Załącznik do UCHWAŁY Nr 260/XXXIV/18 RADY GMINY BULKOWO z dnia 27 marca 2018 roku Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Bulkowo na lata 2017 - 2025 Bulkowo Marzec 2018 I. Wstęp Gmina Bulkowo to wiejska, peryferyjnie położona względem ośrodków rozwoju, rolnicza gmina, średniej wielkości pod względem powierzchni, ale raczej niewielka pod względem liczby mieszkańców. Społeczność gminy była dotychczas w bardzo niewielkim stopniu beneficjentem zmian ustrojowych, które miały miejsce po 1989 roku. Można powiedzieć, że jej udziałem były bardziej negatywne procesy społeczno-gospodarcze wynikające z tych zmian niż, niewątpliwie też występujące, pozytywne zjawiska. Najpoważniejszym skutkiem tego faktu jest trwający od wielu lat proces zmniejszania się liczby mieszkańców gminy. Rozmiary, położenie i rolniczy charakter przekładają się na ograniczoność zasobów wewnętrznych gminy: finansowych, materialnych i ludzkich. Dzięki wysiłkom mieszkańców i samorządu gminy zasoby te, (chociaż nie wszystkie) stopniowo wzrastają, ale są ciągle bardzo ograniczone w stosunku do, będących efektem wieloletnich zaniechań, potrzeb. Ta ograniczoność tworzy tzw. ‘zaklęty krąg niemożności’: ograniczone zasoby powodują niski poziom rozwoju i jakości życia, a niski poziom rozwoju i jakości życia nie pozwala ich zwiększyć w tempie umożliwiającym poprawę jakości życia mieszkańców w satysfakcjonującym ich stopniu. Szansą na przerwanie tego ‘zaklętego kręgu’, są środki zewnętrzne na rozwój, w tym zwłaszcza fundusze na rewitalizację będące w dyspozycji Samorządu Województwa Mazowieckiego. Należy tu podkreślić, że ich walor to nie tylko ich wartość finansowa, ale także towarzyszące im zasady prowadzenia procesu rewitalizacji, skutkujące zwiększeniem aktywności ekonomicznej i społecznej mieszkańców. Bez tej aktywności jakiekolwiek dokonania inwestycyjne samorządu gminy nie stworzą warunków dla trwałego, długofalowego (zwanego również zrównoważonym) rozwoju. Opracowanie Gminnego Programu Rewitalizacji dla gminy Bulkowo stanowi wymóg formalny aplikowania o zewnętrzne środki na rozwój, jednak wartość Programu nie ogranicza się do roli ‘klucza do pieniędzy’. Umożliwia on także społeczności gminy głębsze wejrzenie w jej problemy i zaangażowanie się w większym stopniu w działania na rzecz ich ograniczania, gdyż stanowi usystematyzowany plan tych działań. Tym cenniejszy, że opracowany z udziałem tej społeczności Program rewitalizacji gminy Bulkowo stanowi uzupełnienie i uszczegółowienie opracowanych niedawno strategicznych dokumentów gminy Bulkowo: Strategii Zrównoważonego Rozwoju gminy Bulkowo do 2025 roku i Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na terenie Gminy Bulkowo na lata 2016-2022 i wpisuje się w dokumenty strategiczne Polski, Województwa Mazowieckiego i Powiatu Płockiego – obszarów, których gmina Bulkowo stanowi część. 1 II. Kontekst Gminnego programu rewitalizacji 1. Pojęcie rewitalizacji i programu rewitalizacji Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji, „rewitalizacja stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji.” Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020 Ministra Infrastruktury i Rozwoju z 3 lipca 2015 roku uszczegóławiają tę definicję, mówiąc o powiązanych wzajemnie przedsięwzięciach obejmujących kwestie społeczne oraz gospodarcze lub przestrzenno-funkcjonalne lub techniczne lub środowiskowe, integrujących interwencję na rzecz społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki, prowadzonych w sposób zaplanowany oraz zintegrowany poprzez programy rewitalizacji. Według Wytycznych, rewitalizacja zakłada optymalne wykorzystanie specyficznych uwarunkowań danego obszaru oraz wzmacnianie jego lokalnych potencjałów (w tym także kulturowych) i jest procesem wieloletnim, prowadzonym przez interesariuszy (m.in. przedsiębiorców, organizacje pozarządowe, właścicieli nieruchomości, organy władzy publicznej, etc.) tego procesu, w tym przede wszystkim we współpracy z lokalną społecznością. Działania służące wspieraniu procesów rewitalizacji prowadzone są w sposób spójny: wewnętrznie (poszczególne działania pomiędzy sobą) oraz zewnętrznie (z lokalnymi politykami sektorowymi, np. transportową, energetyczną, celami i kierunkami wynikającymi z dokumentów strategicznych i planistycznych). Obszar zdegradowany to obszar gminy znajdujący się w stanie kryzysowym z powodu koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, a także niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym, na którym występuje ponadto co najmniej jedno z następujących negatywnych zjawisk: 1) gospodarczych – w szczególności niski stopień przedsiębiorczości, słaba kondycja lokalnych przedsiębiorstw lub 2) środowiskowych – w szczególności przekroczenie standardów jakości środowiska, obecność odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub stanu środowiska, lub 3) przestrzenno-funkcjonalnych – w szczególności niewystarczające wyposażenie w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej zły stan techniczny, brak dostępu do podstawowych usług lub ich niska jakość, niedostosowanie rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niski poziomu obsługi komunikacyjnej, niedobór lub niska jakość terenów publicznych, lub 4) technicznych – w szczególności degradacja stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz niefunkcjonowanie rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska. Obszar zdegradowany może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic, pod warunkiem stwierdzenia na każdym z podobszarów występowania koncentracji negatywnych zjawisk społecznych oraz gospodarczych, środowiskowych, przestrzenno-funkcjonalnych lub technicznych, o których mowa powyżej. Obszar rewitalizacji to obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, cechującego się szczególną koncentracją wymienionych negatywnych zjawisk, na którym, z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego, zamierza się prowadzić rewitalizację. Obszar rewitalizacji może być podzielony 2 na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic, lecz nie może obejmować terenów większych niż 20% powierzchni gminy oraz zamieszkałych przez więcej niż 30% mieszkańców gminy. W skład obszaru rewitalizacji mogą wejść obszary występowania problemów przestrzennych, takich jak tereny poprzemysłowe (w tym poportowe i powydobywcze), powojskowe lub pokolejowe, wyłącznie w przypadku, gdy przewidziane dla nich działania są ściśle powiązane z celami rewitalizacji dla danego obszaru rewitalizacji Interesariuszami rewitalizacji, zwanymi dalej „interesariuszami”, są w szczególności: 1) mieszkańcy obszaru rewitalizacji oraz właściciele, użytkownicy wieczyści nieruchomości i podmioty zarządzające nieruchomościami znajdującymi się na tym obszarze, w tym spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe i towarzystwa budownictwa społecznego; 2) mieszkańcy gminy inni niż wymienieni w pkt 1; 3) podmioty prowadzące lub zamierzające prowadzić na obszarze gminy działalność gospodarczą; 4) podmioty prowadzące lub zamierzające prowadzić na obszarze gminy działalność społeczną, w tym organizacje pozarządowe i grupy nieformalne; 5) jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki organizacyjne; 6) organy władzy publicznej; 7) podmioty, inne niż wymienione w pkt 6, realizujące na obszarze rewitalizacji uprawnienia Skarbu Państwa. Program rewitalizacji to inicjowany, opracowany i uchwalony przez radę gminy, na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 6 Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594, z późn. zm.), wieloletni program działań w sferze społecznej oraz gospodarczej lub przestrzenno-funkcjonalnej lub technicznej lub środowiskowej, zmierzający do wyprowadzenia obszarów rewitalizacji ze stanu kryzysowego oraz stworzenia warunków do ich zrównoważonego rozwoju, stanowiący narzędzie planowania, koordynowania i integrowania różnorodnych aktywności w ramach rewitalizacji. Programami rewitalizacji są np. lokalne programy rewitalizacji, miejskie programy rewitalizacji, gminne programy rewitalizacji itp. Projekt rewitalizacyjny to projekt w rozumieniu art. 2 pkt 18 ustawy, wynikający z programu rewitalizacji, tj. zaplanowany w programie rewitalizacji i ukierunkowany na osiągnięcie jego celów albo logicznie powiązany z treścią i celami programu rewitalizacji, zgłoszony do objęcia albo objęty współfinansowaniem UE z jednego z funduszy strukturalnych albo Funduszu Spójności w ramach programu operacyjnego. Wynikanie projektu rewitalizacyjnego z programu rewitalizacji oznacza zatem albo wskazanie (wymienienie) go wprost w programie rewitalizacji albo określenie go w ogólnym (zbiorczym) opisie innych, uzupełniających rodzajów działań rewitalizacyjnych. 2. Wymogi formalne i merytoryczne dla programu rewitalizacji Ramy ustrojowe naturalnym liderem procesu rewitalizacji czynią samorząd gminny. Przygotowanie, koordynowanie i tworzenie warunków do prowadzenia rewitalizacji, a także jej prowadzenie w zakresie właściwości gminy, stanowią jej zadania własne. Zadania te samorząd gminny ma realizować: