Bergeijk Verklaring Oververtegenwoordiging Ken Uw Doelgroep Een Over- of Ondervertegenwoordiging Van Laaggeletterden Is
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Onderstaande figuur toont in welke gebieden binnen Bergeijk Verklaring oververtegenwoordiging Ken uw doelgroep een over- of ondervertegenwoordiging van laaggeletterden is. laaggeletterden in gebieden in Bergeijk Uit wetenschappelijk onderzoek is bekend dat de mate van ge- Burgers met onvoldoende basisvaardigheden letterdheid op een voorspelbare manier samenhangt met demo- grafische en sociaaleconomische kenmerken. Denk bijvoorbeeld in Bergeijk aan opleidingsniveau, leeftijd, arbeidsmarktstatus, geslacht, op- leidingsrichting, beroepsprestige en land van herkomst. Omdat Onze maatschappij is sterk in transitie, op vele vlakken. Veranderingen gaan snel en vooruitzichten zijn onzeker en complex. Deze ont- 5 gemeenten, wijken en (dorps)kernen van elkaar verschillen wat wikkelingen vragen veel van burgers. Van hen wordt verwacht dat ze zelfredzaam zijn en volwaardig participeren in de samenleving, nu betreft demografie en sociaaleconomische structuur, komt laag- én in de toekomst. Om de ontwikkelingen te kunnen volgen moeten burgers over meer kennis, vaardigheden en flexibiliteit beschikken geletterdheid in bepaalde gebieden vaker voor. dan voorheen. Een grote groep mensen mist echter nu al de aansluiting met maatschappelijke ontwikkelingen, kan niet goed meedoen in de digitale netwerksamenleving en heeft onder meer een afstand tot de arbeidsmarkt. In Bergeijk is meer dan de helft (52%) van de inwoners 45 jaar of 6 ouder. Landelijk ligt dit op 46% en in Noord-Brabant is 48% van de 9 Veel Nederlanders beschikken over onvoldoende basisvaardigheden om (volwaardig) te inwoners 45 jaar of ouder. Binnen de gemeente worden Bergeijk- 1 kunnen deelnemen aan deze huidige samenleving. Onder basisvaardigheden verstaan 7 3 Hof, Weebosch en Riethoven gekenmerkt door een relatief we taal- en rekenvaardigheden, maar ook digitale, financiële, sociale en juridische, en ge- oude populatie (resp. 53%, 55% en 57%). Dit is een belangrijke 2 zondheidsvaardigheden (de zogenaamde ‘schijf van vijf’). 6 verklaring voor het feit dat er in Bergeijk-Hof en Weebosch 8 een oververtegenwoordiging is van laaggeletterden binnen de In deze factsheet wordt gekeken naar burgers met onvoldoende taal-, digitale, gezond- 7 gemeente. heids- en financiële vaardigheden in de gemeente Bergeijk. Sociale en juridische vaardig- heden worden niet meegenomen, omdat deze minder worden beschouwd als ‘kernvaar- 4 Het aantal laagopgeleiden onder de 19 tot 65-jarige inwoners in digheden’. Daarnaast zijn over deze vaardigheden nauwelijks harde gegevens beschikbaar. Bergeijk (24%) is hoger dan het percentage in de regio Zuidoost-Bra- bant (20%). Met name in het cluster van de gebieden Weebosch en Luyksgestel en in het gebied Westerhoven zijn de percentages laagopgeleiden in vergelijking met de rest van de gemeente rela- Lezen en schrijven tief hoog (resp. 27% en 26%). Onder de 65-plussers uit Bergeijk is Wijken/kernen Kans op laag- het aantal inwoners dat geen opleiding of een mavo/lbo-opleiding Ongeveer 1 op de 9 Nederlanders tussen de 16 en 65 is laaggeletterd (11,9%). In totaal komt 1 Bergeijk-Hof geletterde inwoners heeft genoten (64%) ook hoger dan in de regio (57%). In het cluster dit neer op 1,3 miljoen mensen. Indien ook de doelgroep 65+ wordt meegenomen, komen 2 Bergeijk-Loo Zeer laag Weebosch en Luyksgestel is het percentage laagopgeleide inwo- er naar schatting nog eens 600.000 laaggeletterden bij. Het aantal laaggeletterden in Ne- 3 Industrieterrein Behoorlijk laag ners van 65 jaar en ouder gemeentelijk gezien het hoogst (69%).3 derland groeit bovendien nog steeds.1 4 Luyksgestel Gemiddeld 5 Riethoven Behoorlijk hoog 19-64 jarige inwoners 6 Verspreide huizen Bergeijk-Hof Zeer hoog 8,2% 1% 23% 42% 34% 16-65 jaar 7 Verspreide huizen Bergeijk-Loo Niet meegenomen in analyse LAAGGELETTERDEN IN NEDERLAND Autochtoon 65-plussers Hieronder wordt cijfermatig weergegeven in hoeverre laaggeletterdheid voorkomt binnen diverse (bevolkings)groepen in Nederland. 8 Weebosch 15% 49% 18% 18% 9 Westerhoven 37% Allochtoon 5% 8,1% 8,9% 14,1% 21,5% 1e generatie Geen opleiding/lager onderwijs MAVO/LBO 16-24 jr. 25-34 jr. 35-44 jr. 45-54 jr. 55-65 jr. 9% Allochtoon HAVO/VWO/MBO HBO/WO 2e generatie 12,7% 11,2% Opleidingsniveau 19% Een belangrijke verklaring voor de oververtegenwoordiging van Lager onderwijs 42,3 % Allochtoon Vmbo-bb-kb/mbo-1 24,4% laaggeletterden in specifiek Weebosch en Luyksgestel is het re- westers Vmbo-gl/tl 14,0% latief hoge percentage inwoners met een migratieachtergrond Mbo 2 of hoger 9,2% Havo/vwo 2,9% 46% (resp.13% en 11%). Ter vergelijking: in Nederland heeft 22% van de Hbo 2,3% Allochtoon inwoners een migratieachtergrond, in Noord-Brabant is dat 18% Wo 2,5% niet-westers en in de gemeente Bergeijk is het percentage 10%. In de overige gebieden ligt het percentage inwoners met een migratieachter- grond op of onder het gemeentelijke percentage. Definitie laaggeletterdheid Laaggeletterdheid in de gemeente Bergeijk Laaggeletterdheid is een overkoepelende term voor mensen die In Bergeijk wonen in totaal ruim 2.200 laaggeletterden. Tussen de Binnen de gemeente Bergeijk wonen in Bergeijk-Hof en Weebosch Non-participatie op de arbeidsmarkt vormt (eveneens) een be- grote moeite hebben met lezen en schrijven. Een laaggeletterde is 11% en 13%* van de 16 tot 65-jarigen is laaggeletterd.2 Dit komt verhoudingsgewijs de meeste laaggeletterden. Ook in Luyksgestel langrijke verklaring voor het hogere percentage laaggeletterden iemand met taalniveau 1F (het niveau waarmee een kind de ba- neer op bijna 1.400 laaggeletterden. Daarnaast is meer dan een wonen verhoudingsgewijs bovengemiddeld veel laaggeletterden. in Weebosch en Bergeijk-Hof: 11% van de potentiële beroepsbe- sisschool hoort te verlaten) of lager. Dit houdt in dat een laaggelet- vijfde van de leeftijdsgroep 65-plussers laaggeletterd. Dit zijn In Riethoven is dat aantal gemiddeld, terwijl met name Bergeijk- volking in deze gebieden participeert niet op de arbeidsmarkt. In terde wel een beetje kan lezen en schrijven, maar hier in het da- ruim 800 Bergeijkenaren. Ten opzichte van het landelijke percen- Loo, maar ook Westerhoven worden gekenmerkt door relatief 2016 ontving 14% van de potentiële beroepsbevolking in Neder- gelijks leven (grote) moeite mee heeft. Laaggeletterden zijn geen tage (11,9%), scoort Bergeijk ongeveer gelijk. Ten opzichte van de weinig laaggeletterden. land een uitkering (bijstands-, werkloosheids- of arbeidsonge- analfabeten, want die kunnen helemaal niet lezen en schrijven, provincie Noord-Brabant (10,6%) kent Bergeijk een iets hoger aan- schiktheidsuitkering). Het provinciale percentage ligt op 13 en in zelfs niet een beetje. tal laaggeletterden. * Het gaat hier om het cijfer dat betrekking heeft op Bergeijk en Valkens- de gemeente Bergeijk participeert 10% niet op de arbeidsmarkt. waard samen, zoals opgesteld door het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (2016). Digitale vaardigheden Gezondheidsvaardigheden Financiële vaardigheden Digitale vaardigheden zijn vaardigheden die nodig zijn om met Gezondheidsvaardigheden zijn vaardigheden die je nodig hebt Financiële vaardigheden gaan over het ‘kunnen omgaan met Burgers met onvoldoende financiële vaardigheden ICT en digitale toepassingen om te kunnen gaan. In de literatuur om goed te kunnen omgaan met je gezondheid en ziekte. Het gaat geld’. Het gaat er hierbij om dat mensen zowel op korte als op in de gemeente Bergeijk worden vijf typen digitale vaardigheden onderscheiden met een hierbij om het verkrijgen, begrijpen en gebruiken van informatie lange termijn hun financieel beheer op orde hebben. Financiële In de gemeente Bergeijk hebben naar verwachting ruim 700 huis- oplopende moeilijkheidsgraad over gezondheid bij het nemen van beslissingen gerelateerd aan vaardigheden zijn steeds meer een basisvoorwaarde om zelfstan- houdens te kampen met ernstige betalingsproblemen en ruim 800 gezondheid. Er zijn drie niveaus van gezondheidsvaardigheden: dig te kunnen deelnemen aan de maatschappij. met lichte betalingsproblemen. • Operationele vaardigheden, de zogenoemde ‘knoppenken- nis’. Bijvoorbeeld het bedienen van een browser, het kunnen • functionele vaardigheden: basale kennis van gezondheid door Betalingsachterstanden komen bij 35% van de Nederlandse huis- In onderstaande tabel is het percentage huishoudens in Bergeijk zoeken met een zoekmachine en het invullen en versturen het kunnen lezen, schrijven en begrijpen van informatie; houdens voor.10 Een betalingsachterstand hoeft niet direct een weergegeven dat (langdurig) een laag inkomen heeft. 1% van de van online formulieren; • interactieve vaardigheden: het vermogen vragen te kunnen stel- probleem te zijn voor de persoon zelf, de schuldeiser en/of de huishoudens moet langdurig (4 jaar of langer) rondkomen van een • Formele vaardigheden: kunnen navigeren op een website, len en actief informatie te zoeken; maatschappij. Het Nibud spreekt van betalingsproblemen als huishoudinkomen tot 101% van het sociaal minimum en 5% van het behouden van de oriëntatie tijdens het navigeren op een • kritische vaardigheden: informatie over ziekte en gezondheid betalingsachterstanden uit de privésfeer worden gehaald en de een huishoudinkomen tot 125% van het sociaal minimum. website en tussen verschillende websites; kunnen analyseren en toepassen. schuldeiser en de maatschappij er kosten voor maken. Van de • Informatievaardigheden: gericht informatie zoeken in Nederlandse huishoudens heeft 79% geen, 11% lichte en 10% ern- Percentage huishoudens dat (langdurig) een laag inkomen heeft (2014) computerbestanden en op het internet,