Gmina Pełna Energii Połaniec
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
2011 GMINA PEŁNA ENERGII POŁANIEC Spotkajmy się w Połańcu 3 Nadwiślańska kraina 5 Prawda i legenda o Połańcu 15 Połaniec od świtu do zmierzchu 27 Miasto pełne energii 61 Okolica, która zachwyca 97 „Człowiekowi potrzebne jest miejsce, do którego może wrócić” - Haruki Murakami, Kafka nad morzem mina pełna energii – to propozycja, którą pozostawiam Państwu do rozważenia podczas lektury niniejszej publikacji. Urok połanieckiej ziemi tkwi nie tylko w pięknie krajobrazu, ale w harmonijnym połączeniu przeszłości i współczesności. Miasto i gmina, które idą z duchem czasu, jednocześnie kultywują pamięć o przodkach, 3 Go dawnych, ale ważnych dla społeczności wydarzeniach. Sam album stanowi zachętę, zaproszenie do bliższego przyjrzenia się tutejszym okolicom bądź zobaczenia ich na nowo. Prawdziwą wartością nadwiślańskiej krainy są kreatywni, energiczni, współcześnie żyjący tu ludzie, mający świadomość swojej lokalnej tożsamości, aktywnie i z inicjatywą podejmujący wyzwania, które stawia przed nimi XXI wiek. Gmina dotrzymuje kroku światowym trendom w zakresie zastosowanych rozwiązań urbanistycznych, rozwija się zgodnie z założonym planem, wykorzystuje możliwości, jakie stwarza Unia Europejska. Zieleńce, parki rekreacyjne, obiekty sportowe, odnowione budynki użyteczności publicznej świadczą o atrakcyjności terenu. Nowe nawierzchnie dróg, chodniki i inne udogodnienia podnoszą standard życia mieszkańców i sprawiają, że żyje się bezpieczniej. Trwają przygotowania kolejnych terenów inwestycyjnych, dzięki którym możliwy będzie rozwój całej gminy. Zapraszam Państwa do naszej małej ojczyzny. Jeżeli prawdą jest, że wszystkie drogi prowadzą do Połańca, nasze spotkanie pozostaje tylko kwestią czasu. Burmistrz Miasta i Gminy Połaniec Panorama Połańca - fot. Tomasz Podsiadło Nadwiślańska kraina „Być może, gdzie indziej są ziemie piękniejsze Być może, gdzie indziej... lecz sercu jest droższa połaniecka kraina…” 7 1 eżeli, wędrowcze, zawitałeś w połanieckie strony, szybko przekonasz się, że od wschodu granicę gminy stanowi Wisła, zaś jej północ i zachód wyznaczają Lasy Golejowskie. Rozpocznij swą podróż stojąc na skarpie Winnej Góry – pierwotnej lokalizacji Połańca. Obejmij spojrzeniem Wisłę, jej granatową wstęgę okalaną jasną smugą wiślanego piachu. Podnieś wzrok nieco Jwyżej, dostrzeżesz bujną, nietkniętą ludzką ręką nabrzeżną roślinność. Spójrz w przeciwną stronę - cieszy oko różnobarwna łąka opadająca łagodnie w stronę rzeki Czarnej. Czarna i Wisła ujęły tę krainę w malownicze karby. Od wieków królowa polskich rzek wraz ze swoimi dopływami wyznaczała rytm życia tutejszych mieszkańców. Po prawej ujrzysz charakterystyczny budynek elektrowni. Wystarczy kilkuminutowy marsz, by dotrzeć do nowego miasta. Starsza jego część jest położona po obu stronach rzeki Czarnej, nieco dalej, na wzgórzu, widnieją nowoczesne osiedla. Połaniec jest sercem gminy, do której przynależy 17 sołectw: Brzozowa, Kamieniec, Kraśnik, Łęg – Zawada, Maśnik, Okrągła – Luszyca, Rudniki, Ruszcza, Ruszcza Kępa, Rybitwy, Tursko Małe, Tursko Małe Kolonia, Winnica, Wymysłów, Zdzieci Nowe, Zdzieci Stare, Zrębin. Ich dynamiczny rozwój nie byłby możliwy bez czerpania z doświadczeń przeszłości, poczucia zakorzenienia. To jedna ze specyficznych cech tej ziemi – połączenie tradycji i nowoczesności. Rzeka Wisła - fot. A. Komorowski 1. Prom na Wiśle - fot. Z. Siraga Zakole Wisły - fot. M.Szelest 11 2 1. Wisła z lotu ptaka - fot. M. Szelest 2. Przyroda - fot. A. Wałcerz-Kot 3. Winna Góra 1 3 - fot. A. Wałcerz-Kot Panorama miasta - fot. M. Szelest Prawda i legenda o Połańcu „Krąży opowieść z ust do ust powtarzana w wiosce i miastach. Prawda i zmyślenie miesza się już, historia legendą obrasta…” 17 1 ówią, że słaba pamięć pokoleń utrwala legendy. Wieść gminna niesie, że nazwa Połaniec wywodzi się od imienia słowiańskiego komesa – Połanka. Inne źródło podaje, że oznacza ona miarę powierzchni zwaną półłanem (dawniej 15 morgów). Niektórzy są przekonani, że gród miano swe zawdzięcza prastarym, ogromnym lasom. Podobno przechodzący nieopodal osadnicy tak wyrazili się o tutejszych terenach: „Tu pola nic, tylko lasy!”. I tak powstała pierwotna wersja - Polanic, którą przekształcono w ciągu wieków. Trudno orzec, które zM tych podań jest bliższe prawdy. O nieprzemijającej atrakcyjności połanieckiej ziemi świadczy to, że obecność człowieka datuje się na tutejszych terenach wcześnie, bo na 10-8 tys. lat p.n.e.; zaś udokumentowane, dzięki prowadzonym tu wykopaliskom archeologicznym, ślady osadnictwa o charakterze miejskim pochodzą z VI – VII wieku, a więc z wczesnego średniowiecza. Ze względu na pierwotną datę nadania praw miejskich (1264r.), Połaniec jest wymieniany wśród najstarszych miast polskich. Przywilej lokacyjny otrzymał od Bolesława Śmiałego na ręce wójta Mikołaja, syna Bartłomieja, w uznaniu zasług wojennych ojca i syna. Rozwojowi osady sprzyjało jej położenie przy prastarym wiślanym szlaku łączącym Kraków z Sandomierzem i dalej z Rusią. Po okresie rozkwitu, miasto naznaczone przez wojny, grabieże, pożary, klęski nieurodzaju, zarazy i wojny, stopniowo podupadało. Pod koniec XIX wieku utraciło prawa miejskie, by je odzyskać po 111 latach, w 1980 r. Pod Połańcem Tadeusz Kościuszko podpisał słynny Uniwersał Połaniecki ograniczający poddaństwo chłopów, nadający im pierwsze prawa obywatelskie. Pamiątki związane z Naczelnikiem w sukmanie gromadzi Galeria Kościuszkowska, jego pomnik znajduje się w centrum miasta. Najpiękniejszym jednak dowodem wdzięczności i pamięci mieszkańców jest kopiec usypany ku czci bohatera. Dzisiaj to miejsce spotkań, odbywają się tu uroczystości religijno – państwowe. Organy w Kościele p.w. św. Marcina - fot. A. Wałcerz-Kot 1. Pamiątkowy ołtarz w Kościele p.w. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych - fot. A. Wałcerz-Kot Uważny przechodzień doceni urok przydrożnych kapliczek – niemych świadków minionych czasów, wytrwale stojących na straży wiary. Z niektórymi związane są prawdziwe lub wymyślone historie, jak ta o Nepomucenie, który się od Wisły odwrócił. Rzeka Czarna przepływa obok zabytkowego kościoła parafialnego pw. Św. Marcina, którego najstarszą częścią jest XVIII - wieczna Kaplica Matki Bożej Różańcowej. W kościele można posłuchać brzmienia świeżo odnowionych stuletnich organów. Osobliwością nowego kościoła parafialnego pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych jest ołtarz, przy którym Jan Paweł II odprawiał mszę św. w Sandomierzu w trakcie pielgrzymki, w 1999r. 19 1 Pomnik Tadeusza Kościuszki - fot. T. Podsiadło 1. Pamiątkowy obelisk Kościół p.w. św. Marcina - fot. Z. Siraga 23 2 1. Krzyż Kosynierów - fot. A. Wałcerz-Kot 2. Galeria Kościuszkowska - fot. A. Wałcerz-Kot 3. Zbiory Galerii Archeologicznej 1 3 - fot. A. Wałcerz-Kot Kopiec Kościuszki - fot. M.Szelest Połaniec od świtu do zmierzchu „Lubię te miejsca, w których pomiędzy zmierzchem a świtem snuje się leciutka mgła zadumy nad minioną chwilą...” 29 1 ołaniec to nowoczesne, idące z postępem technicznym miasto, świadome swych atutów. W trosce o poprawę bezpieczeństwa powstały skrzyżowania o ruchu okrężnym: jedno przy ul. Czarnieckiego drugie przy ul. Osieckiej. Całe miasto jest dobrze oświetlone i objęte monitoringiem. Kolorowe chodniki z kostki brukowej wiją się wokół miasta przecinając osiedlowe arterie i przydomowe alejki.P Ulice z wymienioną nawierzchnią, wygospodarowane w pobliżu osiedli parkingi świadczą o świadomym i planowym zagospodarowaniu terenu. W piątkowe poranki nowoczesny plac handlowy zapełnia się klientami - to jeden z największych targów w okolicy. Resztę zakupów można zrobić m.in. w pobliskiej Galerii Połanieckiej. Zdecydowanie poprawił się estetyczny wizerunek miasta. W naturalną i dodatkowo nasadzoną zieleń wkomponowane są obiekty o charakterze rekreacyjnym. Stylowe ławeczki, zaciszne altanki, kolorowo podświetlone fontanny. Rozliczne skwery tworzą harmonijną całość z architekturą osiedla. To wszystko sprawiło, że miejski krajobraz stał się bardziej bliski, niemalże przytulny. Nie tylko tereny zielone stanowią o urodzie Połańca. Swoją szatę zmieniły budynki użyteczności publicznej: szkoły, przedszkola, przychodnia zdrowia, centrum kultury, biblioteka. Zmiany te w sposób konsekwentny porządkują architektoniczną rzeczywistość miasta, a jasna, spójna kolorystyka elewacji czyni budowle atrakcyjnymi wizualnie. Osiedle nocą - fot. A. Komorowski 1. Rynek nocą - fot. T. Podsiadły 31 1 Jednym z ulubionych miejsc spotkań mieszkańców jest Plac Uniwersału Połanieckiego. W ciągu dnia uwagę przykuwa studnia i odnowiony budynek dawnej remizy strażackiej, gdzie obecnie mieści się Punkt Informacji Turystycznej. Nocą - kolorowo tańczące fontanny i punktowo oświetlone płyty tworzą specyficzny klimat. Miasto zwraca na siebie uwagę tempem i rozmachem wprowadzanych zmian i ulepszeń. W rankingach podsumowujących realizację planów inwestycyjnych Połaniec plasuje się na wysokich pozycjach nie tylko w województwie, ale i w Polsce. Zwieńczeniem lokalnej aktywności stało się nadanie Połańcowi tytułu „Miasta i Gminy roku 2010/2011”. xxxxxxxxxxxxxxxxx Połaniec z lotu ptaka - fot. M. Szelest 1. Kompleks placówek oświatowych - fot M. Szelest 33 1 1. Ul. Kilińskiego - fot. A. Komorowski 2. Ul. Głowackiego - fot. A. Wałcerz-Kot 3. Miejski Klub Sportowy 4. Plac zabaw przy ul. Kołłątaja 2 3 4 - fot. A. Wałcerz-Kot 35 3 1 1. Galeria Połaniecka - fot. A. Wałcerz-Kot 2. Miasto nocą - fot. Z. Siraga 3. Osiedle nocą - fot. A. Komorowski 2 4 4. Ulica 11 Listopada Panorama miasta - fot. M. Szelest 39 1 1. Połaniec z lotu ptaka - fot. M. Szelest 2. Park rekreacyjny przy ul. Czarnieckiego - fot. A. Wałcerz-Kot 3. Połaniec jesienią 2 3 - fot. A. Wałcerz-Kot