Structuurvisie Echt-Susteren 2012-2025 Ontwikkelen Met Kwaliteit — 1
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Structuurvisie Echt-Susteren 2012-2025 Ontwikkelen met kwaliteit — 1 Inhoudsopgave Voorwoord 5 Samenvatting 6 1 Inleiding 13 1.1 Aanleiding 13 1.2 Doel 13 1.3 Status 14 1.4 Plangebied 14 1.5 Totstandkoming 14 1.6 Relaties met overig beleid 16 1.7 Plan-MER 16 1.8 Leeswijzer 17 Deel A Visie en principes 19 2 Visie op Echt-Susteren 20 2.1 Echt-Susteren: nu en in de toekomst 20 2.2 Visie op het buitengebied 22 2.3 Visie op het stedelijk gebied 24 2.4 Leidende principes 25 Deel B Beleids- en landschapskader 29 3 Beleid per thema 30 3.1 Functionele zoneringskaart 30 3.2 Landschap en cultuurhistorie 31 3.3 Natuur en water 36 3.4 Landbouw 40 3.5 Werken in het buitengebied 45 3.6 Recreatie en toerisme 50 3.7 Wonen 52 3.8 Detailhandelsvoorzieningen 58 3.9 Maatschappelijke voorzieningen 62 3.10 Bedrijventerreinen, pdv/gdv en kantoren 63 3.11 Openbare ruimte 67 3.12 Infrastructuur 68 3.13 Externe veiligheid 70 3.14 Duurzaamheid 70 4 Landschapskader 73 4.1 Algemeen 73 4.2 Maasdal 76 4.3 Beekdalen 81 4.4 Oude ontginningen 86 4.5 Landduinen 91 4.6 Jonge ontginningen 96 2 — Structuurvisie Echt-Susteren 2012-2025 Ontwikkelen met kwaliteit 4.7 Hoogterras (incl. steilrand) 102 4.8 Ruimtelijke ontwikkelingsmogelijkheden per landschapstype 107 Deel C Sturing en uitvoering 111 5 Sturingsfilosofie 112 5.1 Rol van de gemeente 112 5.2 Sturingsinstrumenten 112 6 Uitvoering 116 6.1 Realisatie structuurvisie Echt-Susteren 116 6.2 Plannen en projecten in Echt-Susteren 117 6.3 Dynamisch uitvoeringsprogramma 118 6.4 Limburgs KwaliteitsMenu 118 6.5 Toepassing Gemeentelijk KwaliteitsMenu 119 6.6 Kwaliteitsverbeterende maatregelen 119 6.7 Kwaliteitsbijdragen 121 6.8 Kwaliteitsvoorziening 129 6.9 Kwaliteitscommissie 129 6.10 Handhaving 130 6.11 Monitoring 131 6.12 Beoordeling ruimtelijke initiatieven 131 Bijlagen 133 1 Literatuurlijst 135 2 Deelnemers externe klankbordgroepen 137 3 Begrippen en afkortingen 138 4 Lijst met kaartbeelden, tabellen en illustraties 147 5 Overzicht nationaal, provinciaal en regionaal ruimtelijk relevant beleid 148 6 Toelichting op kwaliteitsbijdragen per ontwikkeling 168 7 Speerpunten stedelijk gebied 171 8 Kwaliteitsverbeterende projecten 181 9 Ontwerprichtlijnen per landschapstype 190 10 Beoordeling initiatief nieuwe ruimtelijke ontwikkeling 198 11 Mogelijkheden voor kostenverhaal 202 12 Cultuurhistorische ensembles 203 Structuurvisie Echt-Susteren 2012-2025 Ontwikkelen met kwaliteit — 3 4 — Structuurvisie Echt-Susteren 2012-2025 Ontwikkelen met kwaliteit Ontwikkelen met kwaliteit! De gemeente Echt-Susteren heeft veel kwaliteiten: ons grote buitengebied is een unieke mix van landbouw, natuur, landschap, water en cultuurhistorie. Niet alleen mooi voor recreanten en toeristen, maar ook voor de mensen die er wonen en werken. Ook het stedelijk gebied kent een grote variatie: een opvallend hoog voorzieningenniveau in de kern Echt en daaromheen veel kleinere kernen met elk hun eigen authentieke sfeer en karakter. Wie in deze gemeente woont, voelt zich hier thuis en is meestal heel betrokken bij zijn omgeving. Zowel ons buitengebied als ons stedelijk gebied zijn volop in beweging. Denk bijvoorbeeld aan de schaalvergroting in de landbouw, de afname van het aantal agrarische bedrijven en daardoor het vrijkomen van agrarische bebouwing, de steeds grotere behoefte aan het doorbrengen van vrije tijd in het buitengebied, de bevolkingskrimp en de toenemende roep om duurzaam en zorgvuldig om te gaan met onze ruimte. Door deze ontwikkelingen is ons buitengebied de afgelopen jaren verder versteend. Natuur en landschap staan steeds meer onder druk en krijgen soms niet de kansen die ze zouden moeten krijgen. In het stedelijk gebied zien we een toenemende leegstand van woningen, bedrijfskavels en winkelpanden. Dit draagt niet bij aan de leefbaarheid van onze gemeente. Om het tij te keren hebben we een toekomstvisie voor onze gemeente ontwikkeld. Hierbij is rekening gehouden met nationale, provinciale en regionale uitgangspunten. En natuurlijk ook met internationale afspraken uit Euromosa-verband. De visie benadrukt onze aandacht voor de bescherming en verbetering van de karakteristieken van ons unieke buitengebied en geeft sturing om de leefbaarheid in al onze kernen zo optimaal mogelijk te houden. We kiezen voor een benadering waar ontwikkelingen binnen flexibele kaders worden toegestaan indien de kwaliteiten van het buitengebied en het stedelijk gebied er per saldo ook op vooruit gaan. Deze benadering sluit aan bij de systematiek van het ‘Limburgs KwaliteitsMenu’. De visie vormt de basis voor al ons handelen; zij maakt vóóraf voor iedereen die een initiatief of project aandraagt inzichtelijk of en zo ja hoe deze ontwikkeling kan plaatsvinden. We realiseren ons daarbij terdege dat de samenleving niet maakbaar is en de toekomst niet te voorspellen. En dat de steeds mondigere burgers en maatschappelijke organisaties op diverse terreinen een veranderde rol en positie verwachten van de overheid. Deze structuurvisie is daarom opgebouwd als een flexibel plan dat met de benoeming van ruimtelijke principes en afwegingskaders handvaten biedt om de onzekere toekomst goed voorbereid tegemoet te treden. En dat kansen biedt om positief te reageren op initiatieven uit het veld, mits zij meer dan in het verleden respect hebben voor ons mooie landschap en de bestaande bebouwing én een bijdrage leveren aan de kernkwaliteiten van een gebied. Namens de gemeenteraad danken wij allen die hebben meegewerkt aan de totstandkoming van deze visie. We vertrouwen erop dat we bij de uitvoering van deze visie ook weer op uw meedenken en daadwerkelijke hulp kunnen rekenen. Zo zorgen we er samen voor dat we nog tot in de lengte der jaren kunnen genieten van ons mooie buitengebied en dat het goed toeven blijft in onze mooie kernen! Namens het college van Burgemeester en Wethouders, Wethouder J. Dijcks (portefeuillehouder structuurvisie) Structuurvisie Echt-Susteren 2012-2025 Ontwikkelen met kwaliteit — 5 Samenvatting Aanleiding structuurvisie De gemeente Echt-Susteren heeft veel kwaliteiten. Wie in deze gemeente woont, voelt zich hier thuis en is meestal heel betrokken bij zijn omgeving. Ook de recreant weet steeds vaker de weg naar onze gemeente te vinden. Zowel ons buitengebied als ons stedelijk gebied zijn echter volop in beweging. Er is schaal-vergroting in de landbouw, er stoppen steeds meer agrarische bedrijven, er is meer behoefte aan het doorbrengen van vrije tijd in het buitengebied, de bevolking krimpt, het internet-winkelen neemt toe, de rijksmiddelen voor natuur nemen drastisch af etc. Door deze ontwikkelingen is ons buitengebied de afgelopen jaren verder versteend en in onze kernen zien we een toenemende leegstand. Dit draagt niet bij aan de leefbaarheid van onze gemeente. Met deze toekomstvisie voor onze gemeente willen we het tij keren: we benadrukken de bescherming en verbetering van ons unieke buitengebied en sturen gericht om de leefbaarheid in al onze kernen te optimaliseren. We kiezen voor een benadering waar ont-wikkelingen worden toegestaan indien de kwaliteiten van het buitengebied en de kernen er per saldo ook op vooruit gaan. Deze benadering sluit aan bij de ideeën van de provincie Limburg. Ons beleid biedt volop kansen om positief te reageren op initiatieven uit het veld. Voorwaarde is wel dat initiatieven meer dan in het verleden respect hebben voor ons mooie landschap en de bestaande bebouwing én dat ze een duurzame bijdrage leveren aan kwaliteitsverbetering van onze gemeente. Doelstellingen voor buitengebied en stedelijk gebied Voor zowel ons buitengebied als het stedelijk gebied formuleert de structuurvisie een aantal ambities. Het realiseren van deze ambities draagt bij aan het halen van onze algemene doelstelling om ook in 2025 en lang daarna een aantrekkelijke gemeente te zijn waar het prettig wonen, werken en recreëren is. Buitengebied 1. Rust en ruimte in ons buitengebied behouden en waar mogelijk versterken; 2. Verdere verstening tegengaan; 3. Vergroting van de contrasten tussen de aanwezige landschappen; 4. Komen tot een groen-blauwe ecologische ladder; 5. Behoud van een economisch gezonde, duurzame agrarische sector met het juiste bedrijf op de juiste plek; 6. Ruimte bieden aan een breed georiënteerde plattelandseconomie; 7. Het zijn van een toeristisch-recreatieve schakel in de Euregio. Stedelijk gebied 1. Realisatie van een woningvoorraad die kwantitatief en kwalitatief aansluit op de vraag; 2. Gericht ruimtegebruik voor en door alle typen bedrijven; 3. Concentratie van verstedelijking gericht op behoud van een onderscheidend detailhandels-aanbod; 4. Concentratie en combinatie van maatschappelijke voorzieningen; 5. Behoud van (be)leefbare kernen; 6. Optimale bereikbaarheid van stedelijke functies; 7. Het zijn van een veilige en duurzame gemeente. 6 — Structuurvisie Echt-Susteren 2012-2025 Ontwikkelen met kwaliteit Leidende principes bij elke ruimtelijke afweging Om onze visie en ambities te realiseren, hanteren we bij al onze ruimtelijke (locatie)keuzes zes leidende principes. Deze dragen ertoe bij dat meer dan tot nu toe het geval is ge-weest ruimtelijke kwaliteit leidend is bij ons dagelijks handelen, zowel in het buitengebied als in het stedelijk gebied. Vaak zal een combinatie van thema’s bruikbaar zijn, waardoor een optimale belangenafweging wordt verkregen. 1. Meer aandacht voor de onderste lagen (bodem, water, landschap, natuur, cultuurhistorie en infrastructuur); 2. Zorgvuldig ruimtegebruik (met oog voor beeldkwaliteit én economie); 3. Grensoverschrijdend denken en handelen; 4. Tegengaan van verdere verstening van het buitengebied;