Opening Prodemos
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Jaargang 42 Nummer 7 November 2011 Prijs € 6,20 Opening ProDemos Maatschappij & Politiek Vakblad voor Maatschappijleer 113116-2 Haagse Tribune ad MBO_297 x 210 mm 15-09-11 10:57 Pagina 1 BURGERSCHAP? KOM GRATIS MET UW KLAS NAAR POLITIEK DEN HAAG! DE HAAGSE TRIBUNE is een educatieve dag in politiek Een bezoek aan de Tweede Kamer Den Haag voor het voortgezet onderwijs en het mbo. maakt deel uit van alle programma’s: Uw klas volgt een van onze succesvolle programma’s op • Rechtsstaat en rond het Binnenhof. Door activerende werkvormen in • Europese Unie onze sfeervolle zalen maken de leerlingen kennis met • Geschiedenis politiek, democratie en rechtsstaat. • Politiek • Media Kijk voor meer informatie op WWW.DEHAAGSETRIBUNE.NL Hier kunt u zich ook inschrijven voor het seizoen 2011/2012. Doe het meteen, want vol is vol! DE HAAGSE TRIBUNE: inmiddels voor 100.000 leerlingen een onvergetelijke ervaring! Een project van ProDemos, Huis voor democratie en rechtsstaat. Redactioneel Inhoud We zijn niet voor Ajax of voor Twente, we zijn voor voetbal 4 Het hart van de democratie 7 Democratie met horten en stoten 9 Polder idealen 10 ‘Voorzitter, daar ben ik het geheel mee eens’ 11 ProDemos, Huis voor democratie en rechtsstaat: op 15 september werd het officieel geopend, door minister Donner. Natuurlijk werd hij daarbij Waakhonden van de democratie? 12 gecontroleerd door leden van de volksvertegenwoordiging, te weten Dictatoriale nacht in Den Haag 14 de beide Kamervoorzitters. De opening, op de Dag van de Democratie, werd voorafgegaan door de Nacht van de Dictatuur, met debatten, een Leven en werken in een dictatuur 15 masterclass, een paneldiscussie van journalisten en nog veel meer. Dit nummer is voor een belangrijk deel gevuld met verslagen daarvan. ‘Drie sukkels’ in Huis voor democratie en rechtsstaat is een hele mondvol en vandaar dat, het internationaal recht 18 na lang delibereren, ProDemos als naam is gekozen. ProDemos: voor het volk. We kennen allemaal Abraham Lincoln’s korte karakterisering van de ‘Heb je Facebook bij je?’ 19 (Amerikaanse) democratie als een politiek bestel van, voor en door het volk. Paternalisme is de Nederlandse democratietraditie nooit vreemd Zagen aan de poten van de troon 20 geweest: dat voor heeft altijd meer nadruk gekregen dan het van en het door. ‘Doe eens normaal man’ 22 Zou die keuze voor ProDemos mede door dat paternalistische element in de politiek-culturele traditie van de Nederlandse democratie ingegeven zijn geweest? Ik waag dat te betwijfelen. Voor zover er een zeker RUBRIEKEN paternalisme in dat ProDemos gelezen mag worden, lijkt me dat eerder Grom 21 voortgevloeid uit het educatieve karakter dat het Huis voor democratie en rechtsstaat moet gaan dragen. Het overdragen van kennis over Geknipt 25 (de) democratie, met de bedoeling een democratische attitude aan te kweken, gaat nu eenmaal niet zonder enig paternalisme. Elke docent Lesmateriaal 26 zal dat beseffen. Dat neemt echter niet weg dat het aankweken van een Begrotingswijzer democratische attitude wél moet leiden tot een democratie die zich net zo sterk kenmerkt door het van en het door als door het voor. De Werkvloer 28 Een school die bij je past Hans van der Heijde Recensie 29 Dossier Maatschappijleer NVLM 30 Gesignaleerd 31 Interview met ProDemos-directeur Kars Veling We zijn niet voor Ajax of voor Twente, we zijn voor voetbal Anique ter Welle Kars Veling is sinds april dit jaar directeur van Het Huis voor democratie en rechtsstaat, dat op 15 september werd omgedoopt tot ProDemos. Anique ter Welle spreekt hem op een maandag middag in het kantoor van het Instituut voor Publiek en Politiek (IPP), dat deel uitmaakt van ProDemos. Hij stelt voor om elkaar te tutoyeren. Hieronder volgt een verslag van het gevoerde gesprek. Anique ter Welle: Waarom ben je centrum Binnenhof. Het IPP heeft een de ondertitel bij ProDemos. Het is niet overgestapt van een baan als rector lange staat van dienst en De Haagse weg, maar het is te lang. Dat is trouwens in het onderwijs naar deze baan? Tribune levert de koppeling met de een heel proces hoor, zo’n naam verzin- Kars Veling: ‘Ik was al lid van de Raad plek en het contact met scholen. De nen. Als je een kind krijgt is het al een van Toezicht van het IPP en later van Nederlandse Vereniging voor Leraren heel gedoe met z’n tweeën en nu was het de Raad van Toezicht van het Huis. Maatschappijleer heeft ook een belang- een proces waar veel mensen bij waren Er was niemand beschikbaar voor de rijke rol gespeeld.’ betrokken. Ik vind het vooral belangrijk functie van directeur en we hadden dat de naam gaat klinken naar wat we haast. Toen kwam het idee op dat ik Komen ervaringen uit je eerdere werk doen.’ het zou doen. (in de politiek en het onderwijs) je Ik was meteen heel enthousiast. Ik loop van pas in je nieuwe baan? Je noemde eerder het belang van de warm voor de missie van onze organi- ‘Ik zie het als bouwstenen die bij elkaar rechtsstaat, maar is het niet lastig om satie: het promoten van de democratie komen. Mijn studie Filosofie, mijn werk daar in jullie programma in Den Haag en de rechtsstaat. Dat mensen begrij- in de politiek en in het onderwijs. Het invulling aan te geven? Lastiger dan pen dat er regels nodig zijn in een goede van het onderwijs is dat je leert aan democratie? samenleving, waarin we steeds meer om heel praktisch te denken. Plannen ‘Bij de officiële start van ProDemos van elkaar verschillen. Promoten, maar moeten wel uitvoerbaar zijn.’ waren zowel de Eerste en Tweede mensen ook activeren. Ik zeg wel eens: Kamer, de Raad van State, de Hoge we zijn niet voor Ajax of voor Twente, Wat is je visie op burgerschapsvor- Raad, de Raad voor de Rechtspraak, we zijn voor voetbal.’ ming en welke rol speelt het vak een wethouder uit Den Haag en minis- Maatschappijleer daarbij? ter Donner van Binnenlandse Zaken Is het een ingewikkelde baan? ‘Als je de democratie, de rechtsstaat en betrokken. Bij de dingen die we lokaal ‘Het is een mooie baan, maar wel de betrokkenheid van burgers daarbij gaan doen willen we ook rechtbanken complex. Twee organisaties die fuseren, belangrijk vindt, dan moet je het vak betrekken. In het landelijke progamma een verhuizing naar Den Haag. Het Huis Maatschappijleer koesteren. Dat is niet moet het ook voelbaar zijn. Het is in een moet eigenlijk nog worden uitgevon- iets dat je er even bij doet, dat moet je democratische rechtsstaat namelijk niet den. Niet alleen in Den Haag, maar ook serieus nemen.’ zo dat de meerderheid gewoon beslist. op locatie. Als team zijn we gegroeid en Er wordt ook gekeken of er geen rechten als je een goed team bent, dan is moei- Wat is er veranderd nu het Huis worden geschonden. Er wordt gekeken lijk een relatief begrip. Dat geldt overal. ProDemos is geworden? naar Europese regels. Democratie en Ook in het onderwijs. Verder hebben ‘ProDemos is de roepnaam, het Huis rechtsstaat kunnen niet zonder elkaar. we een goede basis. We bouwen voort voor democratie en rechtsstaat is de Dat is de boodschap. op de activiteiten van het Bezoekers- doopnaam. Overigens is het nog steeds We willen ook debatten gaan organise- 4 Maatschappij & Politiek november 2011 ProDemos-directeur Kars Veling (links) red.] in Amsterdam. We zijn geen doel, mos landelijk zit in Den Haag omdat en de voorzitter van de Eerste Kamer we zijn een middel.’ dat nou eenmaal praktisch is, maar Fred de Graaf. (Foto: Jan Dirk Gerritsen) ik wil nogmaals het belang van onze Wordt het niet te omvangrijk alle- lokale activiteiten benadrukken. ren onder de titel ‘Wat zou de demo- maal, met als risico dat het onderwijs ProDemos is niet zozeer een instelling cratische rechtsstaat zijn zonder…?’, en ondergesneeuwd raakt? als wel een manier van werken, een dan bijvoorbeeld de vrije pers. Je kunt ‘ProDemos wordt niet een heel grote merk.’ van alles verzinnen. Heel veel zaken organisatie. We richten ons op thema’s horen daarbij.’ die binnen onze missie passen. We Ik ben zelf ook met klassen naar Den hoeven niet alles zelf te doen. We Haag geweest. Wat ik onderbelicht Is ProDemos nodig in de Nederlandse ondersteunen anderen. Contacten vind is de manier waarop de politiek samenleving? met het onderwijs blijven dus heel in de dagelijkse praktijk werkt, de ‘De Nederlandse democratie zal niet in elkaar storten als ProDemos er niet is, maar ik denk wel dat het belangrijk is dat we er zijn. Wij helpen verbindin- ‘We hoeven niet alles zelf te doen. gen maken tussen de binnenste ring (politiek, openbaar bestuur, rechter- We ondersteunen anderen.’ lijke macht) en de buitenste ring (de samenleving). Politieke partijen doen dat natuurlijk zelf ook. Wij helpen ze belangrijk, omdat het onderwijs wandelgangen zeg maar. Daarover daarbij. Zo leeft bij politieke partijen heel belangrijk is bij de voorlichting bestaat een negatief beeld bij veel het plan om de Dag van de Democra- en de activering van jongeren – dat mensen, terwijl ik denk dat het dat tie (15 september) te gebruiken om zijn tenslotte de volwassenen van de niet per se hoeft te zijn. Goede con- zich overal in het land te presenteren. toekomst.’ tacten zijn belangrijk als je iets voor Wij kijken waar we iets kunnen toevoe- elkaar wilt krijgen. Dat is ook zo in gen. We hebben contact met Lokaal Bestaat het gevaar dat met de verhui- het normale leven van mensen. Rotterdam, waar alle politieke partijen zing naar Den Haag ProDemos zelf ‘Dat is een punt om vast te pakken: in het bestuur zitten. Kunnen we daar onder de Haagse kaasstolp ver- het thema negatieve beeldvorming. iets betekenen? We onderzoeken de dwijnt? Met andere woorden: dat het Politici die elkaar de hele tijd de bal mogelijkheden voor samenwerking deel gaat uitmaken van de binnenste toespelen.