Uwarunkowania Gm Brodnica
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
STUDIUM UWARUNKOWA N I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY BRODNICA PRZEDSI Ę BIORSTWO GOSPODARKI GRUNTAMI 10 – 683 OLSZTYN, ul. Augustowska 23a tel./fax. 89 527 33 23 E-Mail:[email protected] http:// www.topoz.com.pl konto : Nordea Bank Polska S.A. O/Olsztyn 14 1440 1228 0000 0000 0401 2941 ROK ZAŁOZENIA 1 9 8 8 NIP : 739 – 302 – 04 – 62 Zał ącznik do uchwały Nr .......... Rady Gminy Brodnica z dnia ............ STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY BRODNICA CZ ĘŚĆ I UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY BRODNICA BRODNICA, 2015 r. 1 PRZEDSI ĘBIORSTWO GOSPODARKI GRUNTAMI 10 – 623 OLSZTYN UL. AUGUSTOWSKA 23A STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY BRODNICA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY CZ ĘŚĆ I UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY BRODNICA SKŁAD ZESPOŁU AUTORSKIEGO mgr in ż. Maciej Wronka mgr in ż. Michał Roma ński mgr in ż. Zuzanna Wi śniewska mgr in ż. Daria Rółkowska mgr in ż. Agnieszka Tymowicz in ż. Grzegorz Prusik 2 PRZEDSI ĘBIORSTWO GOSPODARKI GRUNTAMI 10 – 623 OLSZTYN UL. AUGUSTOWSKA 23A STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY BRODNICA SPIS TRE ŚCI 1 POŁO ŻENIE I OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY ........................................................................... 4 2 OBSZARY I OBIEKTY OBJ ĘTE PRAWNYMI FORMAMI OCHRONY PRZYRODY . ........................................... 16 3 UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE Z WYST ĘPOWANIA UDOKUMENTOWANYCH ZŁÓ Ż KOPALIN ORAZ ZASOBÓW WÓD PODZIEMNYCH . ............................................................................................................... 46 4 UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE Z WYST ĘPOWANIA OBIEKTÓW I TERENÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODR ĘBNYCH ........................................................................................................... 50 5 UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE ZE STANU PRAWNEGO GRUNTÓW .................................................... 51 6. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE ZE STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ ....................................................................................................................... 52 7. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE Z WARUNKÓW I JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKA ŃCÓW ................................ 67 8. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE Z ZAGRO ŻENIA BEZPIECZEŃSTWA LUDNO ŚCI I JEJ MIENIA .................... 93 9. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE ZE STANU SYSTEMU KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ .... 94 10 UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE Z DOTYCHCZASOWEGO PRZEZNACZENIA , ..................................... 107 ZAGOSPODAROWANIA I UZBROJENIA TERENU . ............................................................................. 107 11 UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE Z POTRZEB I MO ŻLIWO ŚCI ROZWOJU GMINY .................................. 111 12 UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE ZE STANU ŁADU PRZESTRZENNEGO I WYMOGÓW JEGO OCHRONY ....... 112 13 UWARUNKOWANIA SŁU ŻĄ CE REALIZACJI PONADLOKALNYCH CELÓW PUBLICZNYCH ......................... 114 14 BIBLIOGRAFIA : ................................................................................................................... 115 3 PRZEDSI ĘBIORSTWO GOSPODARKI GRUNTAMI 10 – 623 OLSZTYN UL. AUGUSTOWSKA 23A STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY BRODNICA 1 POŁO ŻENIE I OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY Gmina Brodnica le ży w północno - wschodniej cz ęś ci województwa kujawsko – pomorskiego. Gmina jest jedn ą z 10 gmin powiatu brodnickiego. Graniczy z siedmioma gminami: z gmin ą Bobrowo na zachodzie, gmin ą Zbiczno i Brzozie na północy, gmin ą Bartniczka na wschodzie, gmin ą Świedziebnia i Osiek na południu, oraz z gmin ą miejsk ą Brodnica w środku. Teren gminy okala miasto Brodnic ę, która stanowi odr ębn ą jednostk ę samorz ądow ą, a tak że siedzib ę powiatu. Gmina podzielona jest na 20 sołectw, które zamieszkuje 7597 osób (stan na 31.12.2013). W skład gminy Brodnica wchodz ą nast ępuj ące sołectwa: Ciel ęta, Dzier żno, Gorczenica, Gorczeniczka, Gortatowo, Karbowo, Kominy, Kozi Róg, Kruszynki, Moczadła, Mszano, Niewierz, Nowy Dwór, Opalenica, Podgórz, Sobiesierzno, Szabda, Szczuka, Szymkowo, Wybudowanie Michałowo. Podział gminy na sołectwa przedstawia poni ższa mapa: Ryc. 1. Podział gminy na sołectwa Źródło: Urz ąd gminy Brodnica 4 PRZEDSI ĘBIORSTWO GOSPODARKI GRUNTAMI 10 – 623 OLSZTYN UL. AUGUSTOWSKA 23A STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY BRODNICA Według regionalizacji fizyczno-geograficznej Polski (Kondracki J., 1994) gmina Brodnica poło żona jest w nast ępuj ących jednostkach: Megaregion: Pozaalpejska Europa Środkowa (3) Prowincja: Ni ż Środkowoeuropejski (31) Podprowincja: Pojezierza Południowobałtyckie (315) Makroregion: Pobrze że Chełmi ńsko - Dobrzy ńskie (315.1) Mezoregiony: Pojezierze Brodnickie (315.12), Dolina Drw ęcy (315.13), Pojezierze Dobrzy ńskie (315.14) Dobre warunki przyrodnicze i glebowe sprawiły, że podstawow ą funkcj ą gminy jest produkcja rolnicza. U żytki rolne w gminie zajmuj ą 8 885 ha, co stanowi 70,13 % ogólnej powierzchni gminy. Spor ą cz ęść zajmuj ą równie ż grunty le śne, zadrzewione i zakrzewione, a mianowicie 2 433 ha, czyli 19,20 % ogólnej powierzchni. Przez teren gminy przebiega droga krajowa nr 15 (Olsztyn) - Ostróda – Brodnica - Toru ń - Gniezno - Krotoszyn - Trzebnica - (Wrocław). Przez gmin ę przebiegaj ą równie ż 3 drogi wojewódzkie nr 560, 544 i 543. Uzupełnieniem sieci dróg, s ą drogi powiatowe i gminne. Przez gmin ę przebiegaj ą równie ż 3 linie kolejowe: Kutno – Brodnica, Działdowo – Chojnice, Brodnica – Bydgoszcz Wschód. 5 PRZEDSI ĘBIORSTWO GOSPODARKI GRUNTAMI 10 – 623 OLSZTYN UL. AUGUSTOWSKA 23A STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY BRODNICA 1.1 RZE ŹBA TERENU I BUDOWA GEOLOGICZNA Rze źba terenu jest znacznie urozmaicona i cechuje si ę wyst ępowaniem du żego bogactwa form o ró żnej genezie. Podstawowymi jednostkami geomorfologicznymi s ą fragmenty wysoczyzn morenowych Dobrzy ńskiej oraz Chełmi ńskiej i Brodnickiej, rozdzielone lini ą Drw ęcy. Fragment Wysoczyzny Dobrzy ńskiej na południe od doliny Drw ęcy charakteryzuje si ę wyst ępowaniem wysoczyzny morenowej płaskiej i falistej, poło żonej na wysoko ści 100-150 m n. p. m. Wysoczyzna morenowa rozci ęta jest na dwa mniejsze fragmenty przez gł ębok ą (40-50 m) rynn ę subglacjaln ą Rypienicy. Wysoczyzna na wschód od rynny Rypienicy cechuje si ę wi ększym urozmaiceniem rze źby terenu, szczególnie w okolicy Kretek Du żych oraz mi ędzy Szczuk ą i Nowymi Świerczynami. Deniwelacje terenu dochodz ą tu do 5 m, a lokalnie s ą nawet wi ększe. Znajduje si ę tu gł ęboka (ponad 40 m) rynna Jeziora Szczuckiego, liczne zagł ębienia powstałe po martwym lodzie oraz pojedyncze kemy. Osobliw ą form ą kemow ą jest wał o długo ści 1000 m, szeroko ści 150 m i wysoko ści 10 m na południowy-wschód od Brodnicy. Powierzchnia wysoczyzny morenowej rozci ęta jest przez liczne suche doliny i dolinki denudacyjne. Najwi ększe doliny denudacyjne maj ą długo ść do 5 km i gł ęboko ść 10-30 m. Wysoczyzna na zachód od rynny Rypienicy jest znacznie mniej urozmaicona (deniwelacje nie przekraczaj ą 2 m). Cech ą charakterystyczn ą jest wyst ępowanie równin piasków przewianych w okolicy Radzik Du żych. Głównymi elementami morfologicznymi rynny Rypienicy s ą bardzo dobrze rozwini ęte tarasy k e m o w e. Obejmuj ą one stosunkowo szerokie (200-1000 m) spłaszczenia wznosz ące si ę 7-20 m ponad równin ę torfow ą w dnie rynny. Szczególnie dobrze rozwini ęte s ą one po wschodniej stronie Rypnienicy. W północnej cz ęś ci rynny, znajduj ącej si ę ju ż w obr ębie doliny Drw ęcy, wyst ępuj ą niewielkie równiny jeziorne oraz fragmenty tarasów nadzalewowych rzeki Drw ęcy. Wyst ępuj ące na północ od doliny Drw ęcy fragmenty Wysoczyzny Chełmi ńskiej i Wysoczyzny Brodnickiej poło żone s ą na wysoko ści 100-135 m n. p. m. Wysoczyzna morenowa rozczłonkowana jest na kilka mniejszych fragmentów przez równoległe do siebie gł ębokie (40-70 m) rynny subglacjalne: rynn ę Lutryny, rynn ę jezior Niskiego i Wysokiego Brodna i rynn ę jezior Stra żymia i Bachotka, o przebiegu NNW–SSE, oraz rozwini ęte wzdłu ż tych rynien w ąskie równiny sandrowe (Niewiarowski, 1986). Przewa ża wysoczyzna morenowa płaska, o deniwelacjach do 2 m. W północno-zachodniej cz ęś ci badanego obszaru dominuje wysoczyzna morenowa falista o deniwelacjach rz ędu 2-5 m, a lokalnie wi ęcej, z licznymi zagł ębieniami powstałymi po martwym lodzie. W obni żeniu wysoczyzny morenowej o wysoko ści 100-105 m n. p. m. poło żonym w s ąsiedztwie rynny jezior 6 PRZEDSI ĘBIORSTWO GOSPODARKI GRUNTAMI 10 – 623 OLSZTYN UL. AUGUSTOWSKA 23A STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY BRODNICA Stra żymia i Bachotek rozwini ęte s ą drumliny . Na zachód od rynny tworz ą one zwarte pole drumlinowe licz ące około 110 indywidualnych form. S ą to przewa żnie wały lub wydłu żone, owalne pagórki o długo ści 100-600 m, szeroko ści 20-100 m i wysoko ści 5-10 m. Grzbiety form poło żone s ą na wysoko ści 105-115 m n. p. m. Osie drumlinów układaj ą si ę wzdłu ż kierunku NW–SE, zgodnie z przebiegiem obni żenia, w którym wyst ępuj ą oraz rynny jezior Stra żymia i Bachotek. W obr ębie fragmentów wysoczyzn morenowych wyst ępuje szereg form akumulacyjnych, zwi ązanych z recesj ą i zanikiem l ądolodu stadiału głównego zlodowacenia Wisły. W okolicy Wichulca i Najmowa znajduj ą si ę wały i wzgórza moren czołowych akumulacyjnych . S ą to formy o wysoko ści 10-15 m, długo ści 600-1200 m i szeroko ści 400- 600 m. Kulminacje moren czołowych poło żone s ą na