Zał ącznik nr 1 Uchwała Nr ………………… Rady Gminy Nowe Miasto z dnia ……………………….

S T U D I U M UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Cz ęść I - UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Cz ęść II - KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Cz ęść III- UZASADNIENIE I SYNTEZA USTALE Ń STUDIUM

Nowe Miasto, 2015 rok STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Spis tre ści

WST ĘP ...... 4 I. UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO...... 7 1. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOTYCHCZASOWEGO PRZEZNACZENIA, ZAGOSPODAROWANIA I UZBROJENIA TERENU ...... 7 2. STAN ŁADU PRZESTRZENNEGO I WYMOGI JEGO OCHRONY ...... 9 3. STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO ...... 11 3.1. Ukształtowanie powierzchni ...... 11 3.2. Budowa geologiczna. Warunki geotechniczne ...... 12 3.3. Gleby. Warunki agroekologiczne ...... 13 3.4. Stosunki wodne ...... 13 3.5. Surowce mineralne ...... 17 3.6. Warunki klimatyczne ...... 18 3.7. Szata ro ślinna ...... 20 3.8. Przyrodnicze obszary i obiekty chronione ...... 21 4. STAN ROLNICZEJ I LE ŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ ...... 23 5. STAN DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ ...... 28 6. WARUNKI I JAKO ŚĆ ŻYCIA MIESZKA ŃCÓW ...... 34 7. UWARUNKOWANIA ROZWOJU TURYSTYKI ...... 38 8. ZAGRO ŻENIA BEZPIECZE ŃSTWA LUDNO ŚCI I MIENIA ...... 39 9. POTRZEBY I MO ŻLIWO ŚCI ROZWOJU GMINY ...... 40 10. STAN PRAWNY GRUNTÓW ...... 43 11. WYST ĘPOWANIE OBIEKTÓW I TERENÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODR ĘBNYCH ...... 44 12. WYST ĘPOWANIE NATURALNYCH ZAGRO ŻEŃ GEOLOGICZNYCH ...... 44 13. WYST ĘPOWANIE UDOKUMENTOWANYCH ZŁÓ Ż KOPALIN ORAZ ZASOBÓW WÓD PODZIEMNYCH ...... 44 13.1. Zło ża kopalin ...... 44 13.2. Zasoby wód podziemnych ...... 45 14. WYST ĘPOWANIE TERENÓW GÓRNICZYCH WYZNACZONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODR ĘBNYCH ...... 46 15. STAN SYSTEMÓW KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ ...... 46 15.1. System komunikacji ...... 46 15.2. Systemy infrastruktury technicznej ...... 47 16. ZADANIA SŁU ŻĄ CE REALIZACJI PONADLOKALNYCH CELÓW PUBLICZNYCH ...... 50 17. WYMAGANIA DOTYCZ ĄCE OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ ...... 51

2 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

II. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ...... 52 1. KIERUNKI ZMIAN W STRUKTURZE PRZESTRZENNEJ ORAZ PRZEZNACZENIU TERENÓW ...... 52 2. KIERUNKI I WSKA ŹNIKI DOTYCZ ĄCE ZAGOSPODAROWANIA ORAZ UŻYTKOWANIA TERENÓW...... 56 3. OBSZARY ORAZ ZASADY OCHRONY ŚRODOWISKA I JEGO ZASOBÓW, OCHRONY PRZYRODY, KRAJOBRAZU KULTUROWEGO I UZDROWISK ...... 57 3.1. Ochrona środowiska i jego zasobów ...... 57 3.2. Prawna ochrona przyrody ...... 59 4. KIERUNKI I ZASADY KSZTAŁTOWANIA ROLNICZEJ I LE ŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ ...... 60 5. KIERUNKI I ZASADY OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ ...... 62 6. KIERUNKI ROZWOJU KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ ...... 63 6.1. System komunikacji ...... 63 6.2. Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej ...... 64 7. INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO O ZNACZENIU LOKALNYM ...... 66 8. INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO O ZNACZENIU PONADLOKALNYM ...... 67 9. OBSZARY OBOWI ĄZKOWEGO SPORZ ĄDZENIA MIEJSCOWYCH PLANÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ...... 67 10. OBSZARY, DLA KTÓRYCH GMINA ZAMIERZA SPORZ ĄDZI Ć MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ...... 68 11. OBSZARY SZCZEGÓLNEGO ZAGRO ŻENIA POWODZI Ą I OSUWANIA SI Ę MAS ZIEMNYCH ...... 68 12. OBIEKTY LUB OBSZARY, DLA KTÓRYCH WYZNACZA SI Ę W ZŁO ŻU KOPALINY FILAR OCHRONNY ...... 69 13. OBSZARY WYMAGAJ ĄCE PRZEKSZTAŁCE Ń, REHABILITACJI LUB REKULTYWACJI ...... 69 14. GRANICE TERENÓW ZAMKNI ĘTYCH I ICH STREF OCHRONNYCH ...... 69 15. INNE OBSZARY PROBLEMOWE, W ZALE ŻNO ŚCI OD UWARUNKOWA Ń I POTRZEB ...... 69 16. OBSZARY, NA KTÓRYCH PRZEWIDUJE SI Ę ROZMIESZCZENIE URZ ĄDZE Ń WYTWARZAJ ĄCYCH ENERGIĘ Z ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII O MOCY PRZEKRACZAJ ĄCEJ 100 KW ...... 69

3 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

WST ĘP

Podstaw ę prawn ą do podj ęcia prac nad Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nowe Miasto stanowi uchwała nr 186/XXXIV/2013 Rady Gminy Nowe Miasto z dnia 5 listopada 2013r. Projekt Studium przygotowano w trybie ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r. poz. 199) w zakresie okre ślonym w Rozporz ądzeniu Ministra Infrastruktury z dn. 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. nr 118 poz. 1233). Celem Studium jest okre ślenie polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nowe Miasto przyj ęte uchwał ą nr 141/VII/01 Rady Gminy Nowe Miasto z dnia 27 czerwca 2001r. sporz ądzone było w oparciu o ustaw ę z dnia 7 lipca 1994 roku o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1994 r. nr 15 poz. 135 z późn. zm.). Nie mo że zatem spełnia ć wszystkich wymogów aktualnie obowi ązuj ących przepisów reguluj ących planowanie przestrzenne. W szczególno ści nie okre śla przeznaczenia terenów pod inwestycje w stopniu odpowiadaj ącym zapotrzebowaniu (potrzeby w zakresie budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego, rekreacyjnego, usługowo-produkcyjnego) oraz nie porz ądkuje istotnych dla planowania miejscowego informacji- zgodnie z obecnymi wymogami ustawowymi. Niniejszy projekt nawi ązuje do Studium uchwalonego w 2001 roku dostosowuj ąc jego ustalenia do aktualnych uwarunkowa ń rozwoju przestrzennego jak równie ż aktualnych przepisów reguluj ących gospodark ę przestrzenn ą. Projekt zmiany Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nowe Miasto składa si ę z dwóch cz ęś ci: cz ęść I – „Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego” wynikaj ące z: - dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu, - stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony, - stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, wielko ści i jako ści zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego, - stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej, - warunków i jako ści życia mieszka ńców, w tym ochrony ich zdrowia, - zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia, - potrzeb i mo żliwo ści rozwoju gminy, - stanu prawnego gruntów, - wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych, - wyst ępowania obszarów naturalnych zagro żeń geologicznych,

4 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

- wyst ępowania udokumentowanych złó ż kopalin oraz zasobów wód podziemnych, - wyst ępowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odr ębnych, - stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami, - zada ń słu żą cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych, - wymaga ń dotycz ących ochrony przeciwpowodziowej. cz ęść II – „Kierunki zagospodarowania przestrzennego” okre ślaj ące: - kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów, - kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów, w tym wył ączone spod zabudowy, - obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody i krajobrazu kulturowego i uzdrowisk, - obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej, - kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, - obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym, - obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, - obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych, - obszary przestrzeni publicznej, - obszary, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, - kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, - obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą oraz obszary osuwania si ę mas ziemnych, - obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny, - obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej, - obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji, - granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych - obszary, na których przewiduje si ę rozmieszczenie urz ądze ń wytwarzaj ących energi ę z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczaj ącej 100 kW, wraz z ich strefami ochronnymi zwi ązanymi z ograniczeniami w zabudowie i u żytkowaniu terenu. W warunkach gminy Nowe Miasto nie zachodzi potrzeba okre ślania obszarów uzdrowisk, obszarów pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ących na nich ograniczeniach prowadzenia działalno ści gospodarczej jak równie ż granic terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych.

5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Integraln ą cz ęść Studium stanowi ą zał ączniki graficzne w skali 1:10 000 wykonane na kopii mapy topograficznej pochodz ącej z zasobów pa ństwowego o środka dokumentacji geodezyjno-kartograficznej: − Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego − Kierunki zagospodarowania przestrzennego. Cz ęść tekstowa Studium z zał ącznikami graficznymi stanowi zał ącznik nr 1 do Uchwały Rady Gminy. Zał ącznik nr 2 stanowi rozstrzygni ęcie Rady Gminy o sposobie rozpatrzenia uwag zgłoszonych do projektu Studium. W ramach prac nad Studium wykonano „Opracowanie ekofizjograficzne” zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2013r. poz. 1232 z pó źn. zm.) oraz prognoz ę oddziaływania na środowisko zgodnie z przepisami ustawy z dnia 3 pa ździernika 2008 roku o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1235).

6 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

I. UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

1. Uwarunkowania wynikaj ące z dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu

Gmina Nowe Miasto poło żona jest w środkowej cz ęś ci województwa mazowieckiego i północno-wschodniej cz ęś ci powiatu pło ńskiego. Powierzchnia gminy wynosi 118,3 km 2, co stanowi 5,7% powierzchni powiatu. Gmina s ąsiaduje z 5 gminami: Sochocin, Joniec (powiat pło ński), So ńsk (powiat ciechanowski), Świercze (powiat pułtuski) i Nasielsk (powiat nowodworski). Odległo ść o środka gminnego Nowe Miasto do najbli ższych miast wynosi: do Pło ńska – ok. 19 km, Nasielska – ok. 14 km, Ciechanowa – ok. 27 km, Pułtuska – ok. 38 km, natomiast do stolicy województwa - Warszawy – ok. 60 km. W strukturze u żytkowania gruntów ok. 63% zajmuj ą u żytki rolne (ł ącznie z zabudow ą zagrodow ą), ok. 28,5% lasy i zadrzewienia, ok. 8,5% pozostałe grunty (pod wodami, tereny komunikacyjne, tereny osiedlowe). Rolnictwo jest dominuj ącą funkcj ą rozwoju gminy. W strukturze osadniczej wyst ępuj ą 33 sołectwa (37 miejscowo ści) o bardzo zró żnicowanej liczbie ludno ści. Sie ć osadnicza gminy pod wzgl ędem zaludnienia jest rozdrobniona. Przewa żaj ą miejscowo ści małe o zaludnieniu do 100 mieszka ńców. Do najwi ększych pod wzgl ędem zaludnienia nale żą : Nowe Miasto i Nowe Miasto Folwark – 1790 mieszka ńców (ok. 38% mieszka ńców gminy), Karolinowo – 246, Gawłowo – 188, Go ścimin - 184. Miejscowo ści te zamieszkuje ok. 51 % ogółu mieszka ńców gminy. Rozmieszczenie przestrzenne ludno ści (wg danych Urz ędu Gminy, stan 31 grudnia 2013 roku) kształtuje si ę nast ępuj ąco:

Sołectwo (miejscowo ść ) Liczba ludno ści

1 2 Adamowo 79

Aleksandria 22

Anielin 94

Belin 60

Czarnoty 59

Gawłowo 188

Gawłówek 29

Go ścimin Wielki 184

Grabie 73

Gucin 25

Henrykowo 59

7 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

1 2 Janopole 69

Jurzyn 69

Jurzynek 102

Kadłubówka 154

Karolinowo 246

Kubice 39

Latonice 179

Miszewo B. 64

Miszewo Wielkie 129

Nowe Miasto 1 564

Nowe Miasto Folwark 226

Nowosiółki 54

Popiel żyn Dolny 22

Przepitki 22

Rostki 68

Salomonka 34

Szczawin 84

Tomaszewo 25

Władysławowo 103

Wólka Szczawi ńska 113

Zakobiel 55

Zasonie 101

Zawady B. 82

Zawady Stare 104

Żoł ędowo 53

Razem 4 660

8 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Rol ę głównego o środka obsługi ludno ści gminy pełni miejscowo ść Nowe Miasto b ędąca podstawowym elementem struktury funkcjonalno - przestrzennej z siedzib ą władz samorz ądowych, o środkami wielofunkcyjnymi w zakresie szkolnictwa podstawowego i ponadpodstawowego, opieki zdrowotnej, kultury, handlu, usług rzemie ślniczych i gastronomicznych oraz infrastruktury technicznej. Pod wzgl ędem zagospodarowania miejscowo ść gminna Nowe Miasto z miejscowo ści ą Nowe Miasto Folwark tworzy jeden zespół urbanistyczny. Przewa ża tu zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna i mieszkaniowo- usługowa a nieliczna zabudowa zagrodowa wyst ępuje w śród zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Na terenie gminy, w wi ększo ści wsi wyst ępuje zabudowa zagrodowa z zabudow ą mieszkaniow ą jednorodzinn ą i letniskow ą zlokalizowan ą najcz ęś ciej wzdłu ż głównych dróg. Zmiany zachodz ące w rolnictwie spowodowały, że budynki mieszkalne i obiekty gospodarcze w siedliskach rolniczych (m.in. stodoły, budynki inwentarskie) przestały pełni ć swoj ą funkcj ę i cz ęsto adaptowane s ą na inne cele np. mieszkaniowe, usługowe. Wśród terenów zabudowanych wyró żniaj ą si ę kompleksy zabudowy rekreacyjnej w formie głównie domów letniskowych lub budynków mieszkaniowych jednorodzinnych u żytkowanych sezonowo. Skupiska takiej zabudowy wyst ępuj ą w miejscowo ści Aleksandria, Grabie, Popiel żyn Dolny, Żoł ędowo oraz Nowe Miasto – głównie wokół zbiornika retencyjnego. Istniej ący układ komunikacyjny, który tworz ą drogi wojewódzkie nr 632 Pło ńsk (droga nr 10) – Nowe Miasto – Nasielsk – Dębe – Legionowo – Rembelszczyzna – Marki i nr 620 Nowe Miasto – Strzegocin - Przewodowo – Parcele oraz sie ć dróg powiatowych i gminnych, zapewnia dogodne poł ączenia wewn ątrz gminy jak i z terenami otaczaj ącymi. Powi ązania funkcjonalno – przestrzenne gminy z obszarem otaczaj ącym wskazuj ą na silne zwi ązki z miastem Pło ńskiem oraz Nasielskiem. Powi ązania te wyst ępuj ą głównie w zakresie dojazdów do pracy, szkół oraz korzystania z placówek usługowych (targowiska, punkty skupu, sklepy itp.). Wyposa żenie jednostek osadniczych w podstawowe elementy infrastruktury technicznej wymaga doinwestowania, szczególnie w zakresie rozwiąza ń gospodarki ściekowej. Z sieci wodoci ągowej korzysta ok. 75% mieszka ńców gminy. Na terenie gminy nie ma sieci kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków (planowana budowa w 2015r.).

2. Stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony

Kształtowanie przestrzeni z uwzgl ędnieniem uwarunkowa ń i wymaga ń funkcjonalnych, społeczno-gospodarczych, środowiskowych i kulturowych zapewniaj ą miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Opracowany dla całego obszaru gminy Nowe Miasto Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego (Uchwała Nr VIII/33/90 Gminnej Rady Narodowej w dniu 28 lutego1990 r. - Dz. Urz. Woj. Ciechanowskiego Nr 7 z 1990 r. poz. 59 z pó źniejszymi zmianami) stracił wa żno ść 31 grudnia 2003 roku moc ą ustawy z dn. 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity Dz. U. z 2015 poz. 199). W celu zaspokojenia potrzeb w zakresie przeznaczenia terenów pod budownictwo mieszkaniowe (jednorodzinne, letniskowe) usługi, działalno ść gospodarcz ą, eksploatacj ę kruszywa, dokonano zmiany planu, które obowi ązuj ą dotychczas:

9 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

- zmiany Miejscowego Planu Ogólnego Zagospodarowania Przestrzennego gminy Nowe Miasto (uchwała nr 80/XI/2000 Rady Gminy Nowe Miasto z dnia 29 marca 2000 roku, Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 53 z dn. 22.05.2000, poz. 542) dotycz ące przeznaczenia działek i kompleksów działek w miejscowo ściach: Aleksandria (tereny zabudowy letniskowej), Gawłówek (tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej), Grabie (tereny zabudowy letniskowej), Gucin (tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i letniskowej), Henrykowo (teren stawów rybnych), Kadłubówka (teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej), Kubice (tereny zabudowy letniskowej), . (tereny zabudowy letniskowej), Miszewo W. (tereny zabudowy letniskowej oraz teren usług produkcyjnych), Modzele Bartłomieje (teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej), Nowe Miasto (teren zabudowy letniskowej, mieszkaniowej jednorodzinnej, usług i produkcji, powierzchniowej eksploatacji kruszywa), Nowe Miasto Folwark (teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, usług sportu), Nowosiółki (tereny zabudowy letniskowej), Popiel żyn Dolny (tereny zabudowy letniskowej), (tereny zabudowy letniskowej), Szczawin (teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz usługi przemysłu), Władysławowo (teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej), Wólka Szczawi ńska (tereny zabudowy letniskowej), (tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i letniskowej), . (tereny zabudowy letniskowej), (tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej), Żoł ędowo (tereny zabudowy letniskowej); W latach 2004-2011 opracowano miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego: - miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Nowe Miasto w miejscowo ściach: Adamowo, Aleksandria, Anielin, Czarnoty, Grabie, Gościmin Wielki, Jurzyn, , Kubice, , Miszewo B., , Modzele Bartłomieje, Nowosiółki, Popiel żyn Dolny, , Salomonka, Szczawin, Wólka Szczawi ńska, Zasonie, Zawady B., Żoł ędowo (uchwała Nr 92/XIII/2004 Rady Gminy Nowe Miasto z dnia 13 pa ździernika 2004 r.) obejmuj ący tereny (pojedyncze działki lub zespoły działek) pod zabudow ę mieszkaniow ą jednorodzinn ą, mieszkaniowo-usługow ą, zabudow ę letniskow ą oraz powierzchniow ą eksploatacj ę kruszywa, - miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego cz ęś ci wsi Nowe Miasto z terenami otaczaj ącymi zbiornik retencyjny (uchwała nr 119/XVI/2005 Rady Gminy Nowe Miasto z dnia 30 marca 2005 r. – Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 130 poz. 3982). Plany obejmuj ą zwarte kompleksy terenów zabudowanych i przewidywanych do zabudowy miejscowo ści Nowe Miasto z terenami otaczaj ącymi zbiornik retencyjny na rzece Sonie w miejscowo ściach: Nowe Miasto Folwark, Anielin i Wólka Szczawińska, - zmiana w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego cz ęś ci miejscowo ści Nowe Miasto z terenami otaczaj ącymi zbiornik retencyjny uchwalonym przez Rad ę Gminy Nowe Miasto Uchwał ą Nr 119/XVI/2005 z dnia 30 marca 2005r. (uchwała Nr 136/XXV/2013 Rady Gminy Nowe Miasto z dnia 31 stycznia 2013 r.) obejmuj ąca teren oczyszczalni ścieków, tereny sportu i rekreacji oraz tereny zieleni parkowej, lasu i rolnicze.

10 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Obowi ązuj ące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego obejmuj ące zwarte kompleksy terenu okre ślaj ą: funkcje terenów, zasady zabudowy i ich zagospodarowania z uwzgl ędnieniem cennych walorów przyrodniczych i kulturowych. Stanowi ą zatem formaln ą podstaw ę kształtowania ładu przestrzennego. Funkcje terenów okre ślone w obowi ązuj ących planach miejscowych przyjmuje si ę jako jedno z podstawowych uwarunkowa ń zagospodarowania przestrzennego gminy w opracowywanym Studium. Na obszarach nie obj ętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego wydawane s ą decyzje o warunkach zabudowy i decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego na podstawie przepisów szczególnych. Wydane decyzje o warunkach zabudowy dotyczyły głównie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. W latach 2004- 2013 wydanych zostało 436 decyzji o warunkach zabudowy, w tym ok. 350 dotyczyło budowy budynków mieszkalnych. Najskuteczniejszym jednak elementem ładu przestrzennego s ą miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego okre ślaj ące zasady zabudowy i zagospodarowania terenów oraz uwzgl ędniaj ące wymogi zrównowa żonego rozwoju.

3. Stan środowiska przyrodniczego

3.1. Ukształtowanie powierzchni

Według regionalizacji fizyczno-geograficznej J. Kondrackiego gmina Nowe Miasto le ży w makroregionie Nizina Północnomazowiecka, w południowo-zachodniej cz ęś ci jednostki fizyczno-geograficznej (mezoregionu) Wysoczyzna Ciechanowska poło żonego mi ędzy: Równin ą Raci ąsk ą i dolin ą Wkry od zachodu, Dolin ą Dolnej Narwi i Równin ą Kurpiowsk ą od wschodu, Wzniesieniami Mławskimi od północy i Kotlin ą Warszawsk ą od południa. Jest to obszar o do ść zró żnicowanej rze źbie terenu b ędącej głównie efektem działalno ści l ądolodu środkowopolskiego. Stanowi go płaska lub falista równina, rozci ęta dolinami dopływów Narwi i Wkry, urozmaicona osta ńcami wzgórz morenowych i kemów, stanowi ących przedłu żenie w kierunku wschodnim moren pło ńskich. Rze źbę równiny płaskiej Wysoczyzna Ciechanowska posiada w południowo-zachodniej i zachodniej cz ęś ci gminy Nowe Miasto, natomiast rze źbę równiny falistej, bardziej atrakcyjnej krajobrazowo – w cz ęś ci północno-zachodniej oraz wschodniej. Płaska wysoczyzna morenowa charakteryzuje si ę niewielkimi spadkami, dochodz ącymi do 5 o, natomiast falist ą wysoczyzn ę morenow ą cechuj ą wi ększe spadki - do 15 o i deniwelacje si ęgaj ące 15-20 m. Decyduj ącym okresem rze źbotwórczym kształtowania si ę dzisiejszej formy Wysoczyzny Ciechanowskiej był okres recesji ostatniego l ądolodu zlodowacenia środkowopolskiego stadiału północnomazowieckiego, z charakterystycznymi fazami: zakroczymsk ą, nasielsk ą, wierzbick ą i ciechanowsk ą. Zasi ęg l ądolodu w ka żdej z faz został zaznaczony ci ągami moren czołowych. Pó źniejsze procesy erozyjno-denudacyjne oraz akumulacyjne doprowadziły do wyrównania powierzchni oraz utworzenia sieci dolinek erozyjnych, stanowi ących zasadnicze elementy dzisiejszej rze źby terenu. Analizowany obszar charakteryzuje do ść znaczne zró żnicowanie hipsometryczne. Najni żej, około 80 m n.p.m. poło żone jest dno doliny rzeki Sony w rejonie wsi Grabie, natomiast najwy żej, około 140 m n.p.m. poło żone s ą wzniesienia w rejonie wsi Jurzynek.

11 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Ograniczenia w sposobie u żytkowania terenu wynikaj ące z du żych spadków towarzysz ą obszarom kraw ędzi erozyjnej wysoczyzny morenowej oraz niektórym fragmentom drugorz ędnych dolinek. Du że nachylenie zboczy uniemo żliwia niektóre formy budownictwa oraz u żytkowania rolniczego. Znaczne deniwelacje (około 60 m) oraz zró żnicowanie genetyczne form rze źby terenu wpływaj ą na du żą atrakcyjno ść i antropizacj ę analizowanego obszaru. Antropizacja środowiska zwi ązana jest przede wszystkim z wielowiekowym u żytkowaniem rolniczym, gospodarczym charakterem lasów, prowadzon ą powierzchniow ą eksploatacj ą kruszywa, rozwojem sieci osadniczej oraz zagospodarowaniem turystyczno-rekreacyjnym, w szczególno ści terenów przyzbiornikowych. 3.2. Budowa geologiczna. Warunki geotechniczne Zró żnicowanie budowy geologicznej gminy Nowe Miasto wyra źnie nawi ązuje do rze źby terenu, a du że deniwelacje jej powierzchni świadcz ą o znacznym urozmaiceniu powierzchni trzeciorz ędowej, które jest efektem parokrotnie nakładaj ących si ę procesów erozyjnych oraz zaburze ń glacitekonicznych. Pod wzgl ędem geologicznym obszar gminy Nowe Miasto poło żony jest w obr ębie Niecki Mazowieckiej. Jest to jednostka geologiczna, na której obszarze na sfałdowanym podło żu kredowym zalegaj ą osady trzeciorz ędowe, natomiast powy żej le ży pokrywa osadów czwartorz ędowych, głównie plejstoce ńskich, w dolinach zalegaj ą utwory holoce ńskie. Mi ąż szo ść utworów kredy górnej, na które składaj ą si ę głównie utwory w ęglanowe wynosi około 800 m natomiast kredy dolnej, któr ą tworz ą głównie utwory piaszczysto-ilaste - około 100-120 m. Wy żej wyst ępuj ą osady trzeciorz ędowe, s ą to: • iły plioce ńskie o zmiennej mi ąż szo ści, dochodz ącej do 100 m, b ędącej wynikiem nakładaj ących si ę procesów glacitektonicznych, • utwory mioce ńskie o mi ąż szo ści ok. 30 m (piaski kwarcowe z wkładkami w ęgla brunatnego przewarstwione iłami i mułkami), • utwory oligoce ńskie o mi ąż szo ści 40 m (piaski morskie i muły). Zarówno utwory trzeciorz ędowe, jak równie ż najstarsze kredy dolnej ze wzgl ędu na znaczn ą gł ęboko ść zalegania nie tworz ą na terenie gminy wychodni. Obszar gminy pokryty jest utworami czwartorz ędowymi, tworz ącymi naprzemianległe warstwy o zró żnicowanej mi ąż szo ści i przestrzennym rozmieszczeniu. Najwi ększe powierzchnie pokrywaj ą osady plejstoce ńskie wykształcone w postaci piasków akumulacji rzecznolodowcowej o mi ąż szo ści kilku metrów oraz gliny morenowe o mi ąż szo ści kilkunastu metrów. Mniejsze powierzchnie zajmuj ą utwory zastoiskowe (iły i mułki o mi ąż szo ści kilku metrów) odsłaniaj ące si ę mi ędzy innymi nad Son ą oraz w rejonie Latonic (głównie piaski zastoiskowe). Płatami wyst ępuj ą równie ż utwory morenowe (gliny, piaski i żwiry) we wschodniej cz ęś ci gminy. W rejonie Gawłowa, mi ędzy Nasieln ą i Turk ą wyst ępuj ą iły plioce ńskie. W dolinach rzecznych wyst ępuj ą zarówno piaski rzeczne jak i utwory organiczne, głównie namuły, lokalnie piaski próchniczne spotykane w przegł ębieniach dna dolin i starorzeczach, o mi ąż szo ści: od około 0,5 m do powy żej 4 m. S ą to grunty słabono śne, niekorzystne dla budownictwa ze wzgl ędu na nisk ą wytrzymało ść , mały stopie ń zag ęszczenia lub ich zbyt du że nawodnienie. Obszar wyst ępowania tych gruntów najcz ęś ciej znajduje si ę w strefie płytkiego wyst ępowania zwierciadła wód gruntowych.

12 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Przewa żaj ąca cz ęść powierzchni gminy Nowe Miasto pokryta jest gruntami o korzystnych parametrach geotechnicznych, które stanowi ą z reguły dobre podło że budowlane dla posadowienia budynków. Charakteryzuj ą si ę dobrymi parametrami wytrzymało ściowymi, a o przydatno ści do budownictwa decyduje poziom wód gruntowych. 3.3. Gleby. Warunki agroekologiczne Pokryw ę glebow ą stanowi ą głównie piaski całkowite wodnolodowcowe oraz piaski zwałowe. Typologicznie dominuj ą gleby brunatne wyługowane, wytworzone z piasków lu źnych, piasków słabo gliniastych lub gliniastych na podło żu piasków. S ą to gleby ciepłe, łatwe do uprawy, ubogie w składniki pokarmowe, o niskiej i średniej przydatno ści rolniczej. Przewa żnie s ą okresowo za suche a wytworzone z piasków lu źnych trwale za suche. Wyst ępuj ą na terenie całej gminy Nowe Miasto, jednak wi ększe zwarte powierzchnie skupione s ą w północnej i środkowej cz ęś ci gminy. Na terenach płaskich i niewielkich obni żeniach, głównie w południowej i środkowej cz ęś ci gminy wyst ępuj ą skupiska gleb pseudobielicowych. Wytworzone zostały z glin odgórnie spiaszczonych lub z piasków naglinowych pod ścielonych glin ą. Gleby takie posiadaj ą do ść dobrze wykształcony poziom orno-próchniczny, w wi ększo ści nadmiernie uwilgotnione, ale nie podmokłe. Miejscowo na niewielkich areałach (w dolinach cieków i zagł ębieniach terenowych) wyst ępuj ą płaty gleb zaliczane do czarnych ziem wła ściwych. W dolinie rzeki Wkry i Sony niewielkie powierzchnie zajmuj ą mady oraz gleby powstałe na siedliskach pobagiennych (murszowe na piaskach i torfy). U żytkowane s ą przewa żnie jako ł ąki i pastwiska, a pod wzgl ędem przydatno ści rolniczej zaliczane s ą głównie do kompleksu 3z-użytki zielone słabe i bardzo słabe. Warto ść u żytkow ą gleb dla potrzeb gospodarki rolnej w sposób syntetyczny charakteryzuj ą kompleksy przydatno ści rolniczej gruntów ornych i u żytków zielonych. Kompleksy rolniczej przydatno ści grupuj ą ró żne gleby o zbli żonym składzie i wła ściwo ściach, a jednocze śnie wykazuj ące porównywaln ą przydatno ść do uprawy okre ślonej grupy ro ślin. Odzwierciedlaj ą zró żnicowanie środowiska glebowego pod wzgl ędem potencjału produkcyjnego i ekologicznej ró żnorodno ści ekosystemów polnych. W gminie Nowe Miasto wyst ępuje siedem kompleksów glebowo-rolniczych charakterystycznych dla terenów nizinnych. Przewa żaj ą gleby zaliczane do kompleksu 6-go żytniego słabego i 7-go żytniego bardzo słabego. Pod wzgl ędem bonitacji, jako ści i przydatno ści rolniczej gleb, agroklimatu, rzeźby terenu i warunków wodnych, gmina Nowe Miasto nale ży do obszarów o mało korzystnych warunkach do produkcji rolnej. Wyst ępuje tu przewaga gleb słabych i bardzo słabych jako ściowo. Skupiska gleb dobrych i średnich jako ściowo najbardziej przydatnych dla produkcji rolnej wyst ępuj ą w południowo-wschodniej cz ęś ci gminy (Gawłowo, Gawłówek, Rostki) i środkowej (Nowe Miasto Folwark, Belin, Anielin).

3.4. Stosunki wodne Wody powierzchniowe Gmin ę Nowe Miasto cechuj ą zró żnicowane warunki hydrologiczne. Charakterystyczn ą cech ą analizowanego obszaru jest do ść dobrze rozwini ęta sie ć cieków, która w znacznej

13 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO mierze zapewnia wła ściwe odprowadzenie wód powierzchniowych, a nawet przyczynia si ę do nadmiernego odwodnienia niektórych obszarów. Obszar ten stanowi niewielki fragment dorzecza dolnej Wkry – prawobrze żnego dopływu rzeki Narwi. Rzeka Wkra o całkowitej długo ści 249,1 km i powierzchni zlewni 5 322 km 2 przepływa na niewielkim odcinku w południowo-zachodniej cz ęś ci gminy. Bierze swój pocz ątek w województwie warmi ńsko- mazurskim, na wschód od jez. Kownatki, a uchodzi prawobrze żnie do Narwi w pobli żu Pomiechówka w województwie mazowieckim. Na całej długo ści rzeka posiada charakter nizinnego cieku, który charakteryzuje si ę niewielkim, około 0,5‰ spadkiem. Warunki hydrologiczne w dorzeczu Wkry cechuj ą wezbrania wiosenne, powstaj ące w wyniku topnienia śniegu oraz do ść wyrównany odpływ w okresie letnim, w którym wezbrania wyst ępuj ą sporadycznie. Warunki naturalne predysponuj ą Wkr ę do turystycznego użytkowania jako wodny szlak kajakowy. Ciekiem przepływaj ącym przez teren gminy i maj ącym jednocze śnie najwi ększy wpływ w kształtowaniu zasobów wodnych obszaru jest rzeka Sona o długo ści 67,3 km i powierzchni zlewni 528 km 2. Wyliczony empirycznie przepływ średni roczny rzeki (SSQ), charakteryzuj ący ogólne zasoby wodne zlewni wynosi 2,51 m 3/sek., natomiast przepływ średni niski (SNQ) wynosi 0,73 m 3/sek. 1. W połowie uregulowana Sona wypływa w rejonie miejscowo ści Wierzbowo na wschodnich stokach kraw ędzi opinogórskiej a uchodzi do Wkry w rejonie miejscowo ści Popiel żyn na 25,2 km jej biegu. Górny odcinek rzeki posiada charakter w ąskiego, silnie zdrenowanego rowu odwadniaj ącego u żytki rolne, w przyuj ściowym odcinku dolina rzeki jest wąska, dobrze wykształcona. Przej ście pomi ędzy wysoczyzn ą a dolin ą jest stosunkowo łagodne bez wyra źnie zarysowuj ących si ę załama ń i kraw ędzi. Nachylenia zboczy rzeki Sony zawieraj ą si ę w granicach od 4 do 6 0. Przez teren gminy Nowe Miasto Sona przepływa z północy na południe. Zbiera wody z terenu całej gminy za pomoc ą dopływów układaj ących si ę równole żnikowo w kierunku wschodnim i zachodnim, z których najwa żniejszym jest rzeka Tatarka o długo ści 11 km i powierzchni dorzecza 23,1 km². Ze wzgl ędu na walory krajobrazowe determinuje sposób zagospodarowania przestrzennego na przewa żaj ącym obszarze gminy, w szczególno ści rejonu miejscowo ści gminnej, gdzie znajduje si ę, dotychczas jedyny w rejonie dolnej i środkowej Wkry, zbiornik retencyjny. Zbiornik o powierzchni 31,6 ha przeznaczony jest do podsi ąkowego nawadniania około 40 ha u żytków rolnych oraz dla celów rekreacji. I etap budowy wykonany został w latach 1986 – 1989, w 2003 roku uko ńczona została realizacja II etapu budowy zbiornika polegaj ąca na powiększeniu powierzchni o 20,23 ha. Pojemno ść zbiornika przy niezmienionym normalnym poziomie pi ętrzenia 90,19 m n.p.m. wzrosła o 254,1 tys. m 3 tj. do 433,8 tys. m 3. W planie jest równie ż III etap rozbudowy zbiornika.

1 Dane na podstawie Raportu Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Warszawie – Jako ść i zagro żenia wód powierzchniowych w województwie mazowieckim – Warszawa 2002 rok. Na rzekach, na których brak jest pomiarów prowadzonych przez słu żbę hydrologiczn ą działaj ącą w strukturach Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, oblicze ń przepływów (SSQ i SNQ) dokonano na podstawie wzorów empirycznych W przypadku głównych rzek stosunki hydrologiczne okre ślaj ą przypływy charakterystyczne wyznaczone na podstawie długoletnich ci ągów obserwacji (minimum 15 lat) ich wielko ść , wahania sezonowe i roczne, cz ęstotliwo ść i czasy trwania w latach. 14 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Istniej ące wokół zbiornika zagospodarowanie rekreacyjno-wypoczynkowe oraz obowi ązuj ący całoroczny zakaz u żywania silników spalinowych do nap ędu jednostek pływaj ących, wpływa na komfort wypoczywaj ących nad zalewem mieszka ńców gminy Nowe Miasto (stałych i sezonowych) i odwiedzaj ących turystów. Znajduj ące si ę w granicach zbiornika, zwanego Zalewem Nowomiejskim, łowisko specjalne Polskiego Zwi ązku Wędkarskiego stanowi alternatywn ą form ę sp ędzenia wolnego czasu. Sie ć hydrograficzn ą gminy Nowe Miasto uzupełniaj ą rowy melioracyjne, odwadniaj ące użytki zielone podczas najwi ększych wezbra ń, tj. wiosennego topnienia śniegu i gwałtownych, o du żej intensywno ści opadów atmosferycznych. Do zasobów wodnych gminy nale żą równie ż niewielkie, układaj ące si ę w kształcie niecek, zagł ębienia bezodpływowe, wyst ępuj ące w południowo-wschodniej i środkowej cz ęś ci gminy. Dolina rzeki Sony ze zbiornikiem wodnym w rejonie Nowego Miasta, dolina Wkry oraz kompleksy le śne poło żone w s ąsiedztwie cechuj ą wysokie walory przyrodnicze i krajobrazowe. Atrakcyjny dla rozwoju rekreacji obszar rozci ąga si ę na północ od Popiel żyna i Jo ńca (na terenie s ąsiedniej gminy) na długo ści około 14 km i szeroko ści 4-5 km. Zlokalizowane w tym obszarze budownictwo letniskowe w znacznej cz ęś ci posiada charakter żywiołowy. Nie wszystkie zespoły domków usytuowane zostały stosownie do uwarunkowa ń przyrodniczych oraz mo żliwych zagro żeń, mi ędzy innymi poza stref ą zagro żenia powodziowego. Warunkiem rozwoju funkcji rekreacyjnej w gminie Nowe Miasto, zwłaszcza w aspekcie istniej ącego Zalewu Nowomiejskiego na Sonie i wydzielonego w jego obszarze k ąpieliska, jest jako ść wód powierzchniowych. Ocena jako ści wód powierzchniowych, w szerokim zakresie prowadzona jest w ramach pa ństwowego monitoringu środowiska w odniesieniu do jednolitych cz ęś ci wód powierzchniowych (JCWP) 2. Program monitoringu na lata 2010-2012 z perspektyw ą na lata 2013-2015 został zaprojektowany w sposób zapewniaj ący integracj ę wymaga ń zawartych w unijnych dyrektywach, w tym: Ramowej Dyrektywie Wodnej 2006/60/UE (RDW), dyrektywie 91/676/EWG (tzw. azotanowej), dyrektywie 91/271/EWG (tzw. ściekowej), dyrektywie 78/659/EEC (tzw. rybnej), dyrektywie 2009/147/WE (tzw. ptasiej), dyrektywie 92/43/EWG (tzw. siedliskowej), dyrektywach u żytkowych (pitnej, kąpieliskowej) oraz umowach mi ędzynarodowych. Poniewa ż rok 2012 zamykał trzyletni okres bada ń w sze ścioletnim cyklu Planów Gospodarowania Wodami w latach 2010-2015, w 2013 roku zostało wykonane zbiorcze zestawienie ocen stanu wód w dorzeczu wraz z ekstrapolacj ą wyników na JCWP nieobj ęte monitoringiem. Z JCWP przebadano mi ędzy innymi JCWP: Wkra od Sony do uj ścia, Sona od źródeł do dopływu spod Kraszewa oraz Sona od dopływu spod Kraszewa do uj ścia. Klasyfikacja jako ści wód przeprowadzona w oparciu o pomiary wykonane w punktach pomiarowo- kontrolnych w rejonie mostu w miejscowo ści Pomiechówek na Wkrze oraz w rejonie mostu w Gołotczy źnie i Popiel żynie na rzece Sonie wskazuje na stan ekologiczny umiarkowany oraz stan ww. badanych jednolitych cz ęś ci wód jako zły.

2 JCWP stanowi ą oddzielne i znacz ące elementy wód powierzchniowych, takie jak jezioro lub inny naturalny zbiornik wodny, sztuczny zbiornik wodny, struga, strumie ń, potok, rzeka, kanał lub ich cz ęś ci, morskie wody wewn ętrzne, wody przej ściowe lub wody przybrze żne. 15 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Przy klasyfikacji stanu/potencjału ekologicznego dodatkowo została przeprowadzona ocena JCWP w obszarach chronionych, która uwzgl ędnia wymagania dla obszarów chronionych ustanowionych w odr ębnych przepisach. W obszarach chronionych zostało przebadanych przez WIO Ś w Warszawie 149 JCWP, z czego wymaga ń nie spełniły w sumie 123 JCWP, w tym dwie JCWP z 2 wyznaczonych w obszarach chronionych, nara żonych na zanieczyszczenia zwi ązkami azotu ze źródeł rolniczych (Sona od źródeł do dopływu spod Kraszewa oraz Sona od dopływu spod Kraszewa do uj ścia), ze wzgl ędu na st ęż enia azotu i fosforu nie spełniły wymaga ń. Przeprowadzona ocena jako ści wód wskazuje na znaczne zagro żenie wód eutrofizacj ą. Istotnym źródłem presji na środowisko wodne jest niedostateczna sanitacja obszarów wiejskich (prowadzone na szerok ą skal ę wodoci ągowanie wsi nie było zsynchronizowane z równoczesn ą budow ą sieci kanalizacyjnej) oraz spływy powierzchniowe zanieczyszcze ń, obci ąż one głównie azotem i fosforem pochodzenia rolniczego z uwagi na rolniczy charakter zlewni.

Wody podziemne Obszar gminy Nowe Miasto charakteryzuje si ę zmiennymi, w wi ększo ści korzystnymi warunkami hydrogeologicznymi. Wody podziemne wyst ępuj ą tu w utworach trzeciorz ędowych tj. w mioce ńskich piaskach kwarcowych i oligoce ńskich morskich piaskach glaukonitowych oraz utworach czwartorz ędowych. Głównym źródłem zaopatrzenia ludno ści w wod ę podziemn ą jest najbardziej zasobny, najłatwiej odnawialny i wyst ępuj ący na najmniejszej gł ęboko ści czwartorz ędowy poziom wodono śny. S ą to wody zwi ązane z wyst ępowaniem na zmiennej gł ęboko ści od kilkunastu do kilkudziesi ęciu metrów mi ędzymorenowych piasków i żwirów. Najwi ększe potencjalne wydajno ści mo żliwe do uzyskania z pojedynczego otworu posiadaj ą czwartorz ędowe warstwy wodono śne w północno-zachodniej cz ęś ci gminy, w rejonie Kadłubówka – Przepitki - Zasonie gdzie wydajno ść pojedynczych studni przekracza 100 m 3/godz. Korzystne warunki hydrogeologiczne panuj ą równie ż w południowo-zachodniej cz ęś ci gminy, na linii Grabie - Aleksandria - Popiel żyn Dolny - Nowosiółki, gdzie utwory piaszczysto-żwirowe osi ągaj ą najwi ększ ą, w skali gminy, mi ąż szo ść (około 70–80 m). Obszary te poło żone s ą w zasi ęgu czwartorz ędowego Głównego Zbiornika Wód Podziemnych (GZWP) Działdowo o szacunkowych zasobach dyspozycyjnych 300 tys. m3/dob ę ( średnio 1,49 l/s/km 2) i średniej gł ęboko ści wyst ępowania 50-100 m. Zbiornik ten posiada zró żnicowan ą mi ąż szo ść warstwy wodono śnej, która na terenie gminy Nowe Miasto wynosi 20–40 m i wi ęcej. Z uwagi na bardzo korzystne warunki hydrogeologiczne, mo żliwo ść budowy uj ęć o du żym znaczeniu dla zaopatrzenia w wod ę tak że dla miast (m. Nasielsk) oraz dobr ą jako ść wód, wydzielony GZWP stanowi obszar wysokiej ochrony wód podziemnych (OWO), w którego ochronie du żą rol ę odgrywaj ą kompleksy le śne oraz obszary chronione. We wschodniej cz ęś ci gminy le żą cej poza zbiornikiem mi ąż szo ść utworów wodono śnych jest znacznie mniejsza i wynosi 10–20m, 5–10m i poni żej 5 m, a potencjalne wydajno ści pojedynczych studni poni żej 2 m 3/godz. wskazuj ą na wyst ępuj ący lokalnie deficyt wód podziemnych.

16 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

W zwi ązku z wdra żaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej (2000/60/WE) w wydzielonych jednolitych cz ęś ciach wód podziemnych (JCWPd) okre ślany jest stan ilo ściowy i chemiczny wód oraz prowadzone s ą analizy presji antropogenicznych. Celem monitoringu jako ści wód podziemnych jest dostarczenie informacji o stanie wód, śledzenie jego zmian oraz sygnalizacja zagro żeń, na potrzeby zarz ądzania zasobami wód podziemnych i oceny skuteczno ści podejmowanych działa ń ochronnych zwi ązanych z osi ągni ęciem dobrego stanu ekologicznego. W 2012 r. Pa ństwowy Instytut Geologiczny wykonał badania wód podziemnych, w nale żą cych do sieci krajowej, 92 punktach województwa mazowieckiego. W ramach monitoringu jako ści wód podziemnych badania prowadzone były miedzy innymi w JCWPd Nr 49, w granicach której znajduje si ę przewa żaj ąca cz ęść gminy Nowe Miasto (ponad 90% powierzchni gminy). Badania przeprowadzone zostały w 8 punktach, z których wi ększo ść (7) charakteryzowała si ę wyst ępowaniem wód o st ęż eniach wska źników w granicach okre ślonych dla wód zadowalaj ącej jako ści (III klasy). Do wód niezadowalaj ącej jako ści (IV klasy) zaliczono jedynie 1 punkt ujmuj ący wod ę w północno-wschodniej cz ęś ci JCWPd, gdzie stwierdzono wyst ępowanie wodorow ęglanów w IV klasie jako ści. W ocenie ko ńcowej JCWPd Nr 49 zaliczono do wód dobrej jako ści. Takiej samej, dobrej jako ści s ą wody JCWPd Nr 48, w granicach której poło żony jest niewielki, zachodni oraz południowy fragment gminy Nowe Miasto.

3.5. Surowce mineralne

Wyst ępowanie surowców na obszarze gminy Nowe Miasto zwi ązane jest z przypowierzchniowymi utworami czwartorz ędowymi. Najwi ększe powierzchnie pokrywaj ą osady plejstoce ńskie zwi ązane z okresem zlodowacenia środkowopolskiego. Przewa żaj ą piaski akumulacji rzeczno-lodowcowej o mi ąż szo ści kilku metrów oraz gliny morenowe fazy nasielskiej o mi ąż szo ści kilkunastu metrów. Znajduj ące si ę na terenie gminy Nowe Miasto zło ża piasku oraz piasku ze żwirem wykorzystywane s ą lokalnie i okresowo w ró żnym zakresie dla potrzeb budownictwa i drogownictwa. Zgodnie z Bilansem zasobów złó ż kopalin w Polsce według stanu na dzie ń 31.12.2014 rok na terenie gminy Nowe Miasto wyst ępuj ą 4 zło ża, s ą to: Adamowo, Kubice, Kubice II i Szczawin. Ponadto, zgodnie z informacjami z bazy MIDAS, obok zło ża Kubice II, wyst ępuje zło że Cichawy poło żone na granicy z gmin ą So ńsk. Pole 1B zło ża Cichawy znajduje si ę na terenie gminy Nowe Miasto, natomiast pole 1A, 2A i 2B – na terenie gminy So ńsk. Wyst ępuj ącym w formie pokładowej zło żom kruszywa nie towarzysz ą inne kopaliny. W obr ębie dwóch złó ż piasków i żwirów (Adamowo, Szczawin) prowadzona jest eksploatacja surowców (okresowo od 1994 roku), natomiast w obr ębie zło ża Kubice wydobycie zostało zaniechane a nast ępnie w roku 2012 zako ńczona została rekultywacja gruntów, na których zło że było eksploatowane (prace rekultywacyjne prowadzone były w oparciu o opracowan ą dokumentacj ę rekultywacji z docelowym zagospodarowaniem w kierunku rolnym). Najwi ększe zasoby geologiczno-bilansowe i przemysłowe związane s ą z najwi ększym powierzchniowo zło żem Szczawin i wynosz ą 268 tys. ton.

17 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Podstawowe dane złó ż kopalin wyst ępuj ących na terenie gminy Nowe Miasto

Stan Średnia : Powierzchnia Nazwa zagospodarowania zło ża grubo ść mi ąż szo ść gł ęboko ść zło ża zło ża (ha) wg Bilansu zasobów złó ż nadkładu zło ża sp ągu kopalin w Polsce (m) (m) (m) zło że zagospodarowane, Adamowo* 1,01 0,30 3,50 3,80 eksploatowane okresowo zło że, z którego Kubice* 1,87 wydobycie zostało 0,80 4,50 zaniechane zło że o zasobach Kubice II 1,09 rozpoznanych 0,54 10,68 11,20 szczegółowo zło że zagospodarowane, Szczawin* 5,47 0,20 4,00 4,20 eksploatowane okresowo * zło że zawieraj ące piasek ze żwirem Według klasyfikacji sozologicznej udokumentowane zło ża kopalin s ą niekolizyjne z ochron ą środowiska. Wszystkie poło żone s ą poza obszarem ochrony (OWO) głównego zbiornika wód podziemnych Działdowo oraz poza Nadwkrza ńskim Obszarem Chronionego Krajobrazu. Niekolizyjny z ochron ą środowiska jest równie ż obszar o pozytywnych wynikach bada ń poszukiwawczych wyst ępowania surowców mineralnych, poło żony na południe od wsi Latonice. Na wyznaczonym obszarze prognostycznym powinny by ć prowadzone prace maj ące na celu udokumentowanie zasobów tego zło ża oraz wykazanie opłacalno ści jego eksploatacji. Du żym ograniczeniem dla ewentualnej eksploatacji surowców z zachodniej cz ęś ci gminy Nowe Miasto, po ich wcze śniejszym udokumentowaniu, jest poło żenie w obszarze chronionego krajobrazu oraz wyst ępowanie terenów zalesionych, natomiast w cz ęś ci środkowej - poło żenie w obszarze wysokiej ochrony wód podziemnych (OWO).

3.6. Warunki klimatyczne

Ważnymi czynnikami wpływaj ącymi na lokalne warunki klimatyczne gminy Nowe Miasto s ą: poło żenie na Wysoczy źnie Ciechanowskiej (urozmaicona rze źba terenu), południkowy układ rozległych dolin rzecznych, zwłaszcza doliny rzeki Wkry i Sony, a tak że pokrycie, w tym obecno ść wi ększych kompleksów le śnych, które wykształciły si ę w zachodniej cz ęś ci gminy, na pograniczu z gmin ą Sochocin i Joniec. Czynniki te maj ą wpływ w szczególno ści na przebieg temperatury w ci ągu roku, cz ęstotliwo ść i kierunek wiatrów, wielko ść opadów.

18 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Ogólnie klimat na terenie gminy Nowe Miasto mo żna uzna ć za do ść ciepły, cech ą charakterystyczn ą jest łagodne i krótkie lato oraz długa, chłodna i śnie żna zima. Średnia roczna temperatura powietrza (w wysoko ści 7-8°C), średnie miesi ęczne temperatury i maksymalne dobowe wskazuj ą na korzystne warunki termiczne w ci ągu całego roku. Okres wegetacyjny, w którym temperatura średnia dobowa jest równa lub wy ższa od 5°C, nale ży do przeci ętnych i wynosi około 210 dni. Rozpoczyna si ę w pierwszej dekadzie kwietnia a ko ńczy w ostatniej dekadzie pa ździernika. Szczególnie niska na analizowanym obszarze jest średnia roczna suma opadów atmosferycznych, która kształtuje si ę na poziomie około 500 mm, z czego najwy ższy opad przypada od maja do wrze śnia z maksimum w lipcu. Przewa żaj ą wiatry z sektora zachodniego (zachodnie i południowo-zachodnie), których 1 średnie pr ędko ści wynosz ą w zale żno ści od pory roku 3,9 – 6,4 m/s. W około /6 wszystkich obserwacji anemometrycznych w ci ągu roku, najcz ęś ciej w miesi ącach letnich i jesieni ą, obserwuje si ę zjawisko cisz atmosferycznych. Wi ększ ą pr ędko ści ą wiatru cechuj ą si ę miesi ące pó źnojesienne, zimowe i wiosenne (listopad – maj). Korzystne warunki wietrzne (niezbyt intensywne nawietrzanie i jednocze śnie dostateczne przewietrzanie) panuj ą na przewa żaj ącym obszarze gminy. Odmiennie kształtuj ą si ę warunki mikroklimatyczne na wyniesionych wzgórzach ubogich w zadrzewienia (wi ększa siła wiatru i amplitudy temperatur), na terenach płaskich oraz w rejonach dolin rzecznych, gdzie cz ęś ciej wyst ępuj ą i dłu żej zalegaj ą poranne mgły oraz gromadz ą si ę zanieczyszczenia. Obszarami najbardziej nara żonymi na powstawanie zastoisk wilgotnego powietrza, a tak że powstawanie i utrzymywanie si ę mgieł s ą tereny wilgotnych ł ąk i pastwisk, zwłaszcza dolina Wkry, Sony wraz ze zbiornikiem wodnym, Turki i Tatarki. Obszary wy żej poło żone, dostatecznie przewietrzane charakteryzuj ą si ę dobrymi warunkami klimatu lokalnego. Najkorzystniejszymi warunkami klimatycznymi, korzystnymi warunkami termicznymi i najlepszym nasłonecznieniem, charakteryzuj ą si ę zbocza o ekspozycji południowej. Specyficznymi warunkami klimatycznymi cechuj ą si ę tereny le śne, które poprzez mi ędzy innymi osłabienie pr ędko ści wiatru, wpływaj ą równie ż na warunki klimatyczne terenów do nich przyległych. Drzewostan przyczynia si ę do łagodzenia dobowych ekstremów temperatury w jego obr ębie oraz wpływa modyfikuj ąco na warunki wilgotno ściowe i wietrzne, głównie poprzez ograniczenie siły wiatrów oraz wzrost cz ęsto ści wyst ępowania cisz. Od składu gatunkowego drzewostanu, jego wieku i zwarto ści zale żne jest zró żnicowanie warunków mikroklimatycznych. Cech ą terenów le śnych s ą wy ższe warto ści wilgotno ści powietrza, w okresie dobowym na obszarach le śnych notuje si ę wyrównany przebieg wilgotno ści w porównaniu do du żego zró żnicowania na terenach bezle śnych. Przedstawione warunki klimatyczne gminy Nowe Miasto modyfikowane s ą w znacznym stopniu dodatkowymi czynnikami, w tym sposobem zabudowy terenu oraz stopniem zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Jako ść powietrza determinuje antropogeniczna emisja substancji z obszaru gminy, minimalny wpływ ma napływ zanieczyszcze ń z obszarów s ąsiednich. Pomimo systematycznej poprawy jako ści powietrza nadal istotnym problemem pozostaj ą: w sezonie letnim - zbyt wysokie st ęż enia ozonu troposferycznego, a w sezonie zimowym - ponadnormatywne st ęż enia pyłu zawieszonego PM10 oraz benzo(a)pirenu.

19 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Wyniki analiz i oszacowa ń WIO Ś w Warszawie wskazuj ą, że głównym źródłem zanieczyszcze ń s ą domy ogrzewane indywidualnie oraz komunikacja samochodowa na obszarach bezpo średnio s ąsiaduj ących z drogami o znacznym nat ęż eniu ruchu. Koncentracja zanieczyszcze ń komunikacyjnych wyst ępuje wzdłu ż drogi wojewódzkiej nr 632 Pło ńsk (droga nr 10) – Nowe Miasto – Nasielsk – Dębe – Legionowo – Rembelszczyzna – Marki, stanowi ącej o ś komunikacji kołowej w gminie i przebiegaj ącej przez jej teren na długo ści około 17 km oraz drogi wojewódzkiej nr 620 Nowe Miasto - Świercze - Strzegocin - Przewodowo Parcele, przebiegaj ącej przez Nowe Miasto Folwark, Belin, Szczawin i Adamowo na odcinku długo ści około 5 km. Drogi te stanowi ą powi ązania regionalne i prowadz ą ruch głównie tranzytowy o charakterze gospodarczym. Na lokalne warunki higieny atmosfery ujemnie oddziałuj ą wi ększe obiekty hodowlane, które s ą źródłem niezorganizowanych emisji nieszkodliwych lecz uci ąż liwych dla sfery mieszkaniowej odorów, zanieczyszcze ń bakteriologicznych, pyłów i zwi ązków azotu. Uci ąż liwo ści o charakterze lokalnym mog ą wyst ąpi ć równie ż w bezpo średnim s ąsiedztwie zakładów produkcyjno-usługowych, mi ędzy innymi w s ąsiedztwie Firmy Barlon, która zajmuje si ę produkcj ą szerokiej gamy konsumenckich i profesjonalnych środków czysto ści (proszki i płyny do prania, środki do mycia, czyszczenia i dezynfekcji, mydła w płynie, pasty do mycia r ąk) oraz Zakładu Utylizacyjnego w Miszewie Wielkim, stanowiącego źródło emisji pyłów, gazów i odorów (amoniaku, siarkowodoru, substancji zapachowych). 3.7. Szata ro ślinna Według danych GUS, w ostatnim dziesi ęcioleciu powierzchnia gruntów le śnych wzrosła o około 140 ha i na koniec 2013 roku tereny lasów i zadrzewie ń zajmowały na obszarze gminy Nowe Miasto 3353,39 ha. Wska źnik lesisto ści gminy wyniósł zatem 28,5% i był wy ższy zarówno od wska źnika lesisto ści dla powiatu pło ńskiego (13,6%) jak i dla województwa mazowieckiego (23,0%). Lasy pa ństwowe zajmuj ą 40,5% ogólnej powierzchni le śnej i zarz ądzane s ą przez Nadle śnictwo Pło ńsk podlegaj ące Regionalnej Dyrekcji Lasów Pa ństwowych w Warszawie. Grunty nadle śnictwa charakteryzuj ą si ę du żym rozdrobnieniem, rozproszeniem oraz zawiło ści ą granic. Cz ęsto przemiennie wyst ępują w ąskie działki gruntów le śnych nadle śnictwa z działkami lasów prywatnych. W strukturze władania dominuj ą lasy prywatne, które wyst ępuj ą na powierzchni 2 009,2 ha, co stanowi 59,5% powierzchni le śnej w gminie. Poza du żym rozdrobnieniem charakteryzuj ą si ę stosunkowo mał ą warto ści ą hodowlan ą. Wynika to zapewne z faktu, i ż s ą to drzewostany rosn ące na gruntach porolnych, mniej odpornych na choroby grzybowe. Przyczyn ą obni żenia warto ści hodowlanej tych drzewostanów mo że by ć równie ż niedostateczna piel ęgnacja oraz nadmierne pozyskiwanie drewna. Zarówno lasy pa ństwowe, jak i prywatne zagospodarowane s ą w wi ększo ści jako lasy produkcyjne i maj ą drzewostan pochodz ący ze sztucznych nasadze ń i odnowie ń. Z gatunków lasotwórczych najwi ększy udział ma sosna (68,1%), wprowadzona na wi ększo ść typów siedlisk. Istotnym udziałem cechuj ą si ę drzewostany olszy czarnej, brzozy i d ębu, co oznacza, że trwaj ąca w ostatnich dekadach zmiana sposobu prowadzenia gospodarki le śnej spowodowała zwi ększenie bogactwa gatunkowego drzewostanów. Taki model gospodarowania b ędzie kontynuowany - zgodnie z obowi ązuj ącym Planem Urz ądzenia Lasu sporz ądzonym na lata 2013-2022.

20 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Gatunki innych drzew li ściastych takich jak grab zwyczajny i jesion wyniosły mimo odpowiednich warunków siedliskowych, wyst ępuj ą obecnie na bardzo małych powierzchniach i to jedynie jako domieszka lub podrost w drzewostanach sosnowych. Niezgodno ści aktualnego składu gatunkowego drzewostanów ze składem wynikaj ącym z warunków siedliskowych, przejawiaj ą si ę miedzy innymi zbyt niskim udziałem d ębu na siedliskach BM św, LM św, LMw i L św. Na terenie nadle śnictwa przewa żaj ą siedliska lasowe – lasów i lasów mieszanych, których udział wynosi 56,1%. Mniejsze rozprzestrzenienie (37,2%) dotyczy siedlisk borowych oraz olsów i łęgów (ł ącznie 6,7%). Żyzno ść siedlisk le śnych pozostaje w ścisłej zale żno ści od poziomu wody gruntowej znajduj ącej si ę w zasi ęgu systemu korzeniowego. Obserwowane w ostatnich latach obni żenie poziomu wód gruntowych ma odzwierciedlenie w spadku kondycji zdrowotnej drzewostanów, szczególnie poło żonych w obni żeniach terenu. Mimo, i ż udział lasów wilgotnych na terenie gminy Nowe Miasto jest niewielki, lasy te odgrywaj ą wa żną rol ę jako ostoje zwierzyny w ci ągach dolinowych powi ąza ń faunistycznych oraz stanowi ą cenny składnik krajobrazu. Poprzez regulacj ę spływów powierzchniowych wód opadowych i ich retencjonowanie pełni ą funkcj ę wodochronn ą. Lasy w powi ązaniu z trudnodost ępnymi zaro ślami tworz ą naturalne ci ągi powi ąza ń przyrodniczych oparte na terenach o najwi ększym zró żnicowaniu morfologicznym, hydrograficznym, mikroklimatycznym, florystycznym i faunistycznym, którymi s ą rozległe obni żenia i nieckowate doliny. Wyst ępuj ące na analizowanym terenie lasy cechuje niekorzystna struktura wiekowa, licznie wyst ępuj ą drzewostany młodszych i średnich klas wieku, tworzone przez kilka gatunków, głównie sosn ę. W śród wszystkich drzewostanów, dominuj ą drzewostany średniowiekowe (41 - 80 lat), które ł ącznie zajmuj ą ponad 51% powierzchni. Na szat ę ro ślinn ą gminy Nowe Miasto poza lasami i zadrzewieniami, składaj ą si ę tereny użytkowane rolniczo (głównie agrocenozy gruntów ornych), nieu żytki, ziele ń urz ądzona oraz ziele ń towarzysz ąca terenom zabudowanym. Du żymi walorami krajobrazowymi cechuj ą si ę śródpolne k ępy zakrzewie ń i zadrzewie ń, szpalery drzew przydro żnych oraz ziele ń towarzysz ąca cmentarzom i obiektom sakralnym. Wa żnym urozmaiceniem środowiska przyrodniczego s ą te ż miedze oraz pobocza dróg ze zbiorowiskami ruderalnymi. Niewielkie powierzchnie przypadaj ą na półnaturalne zbiorowiska ł ąkowe i bagienne ograniczone zazwyczaj do pasów wzdłu ż cieków i rozproszonych płatów w bezodpływowych zagł ębieniach. Ro ślinno ść rozległych u żytków zielonych buduj ą zbiorowiska siedlisk wilgotnych i cz ęś ciowo pobagiennych, ukształtowanych wtórnie przez zmeliorowanie torfowisk. W powi ązaniu z lasami olszowymi na analogicznych siedliskach, pełni ą funkcje wodochronn ą przyczyniaj ąc si ę do zwi ększenia retencji gruntowej. 3.8. Przyrodnicze obszary i obiekty chronione Na terenie gminy Nowe Miasto znajduj ą si ę przyrodnicze obszary i obiekty chronione na mocy ustawy o ochronie przyrody. Jest to obszar chronionego krajobrazu i pomniki przyrody. • Nadwkrza ński Obszar Chronionego Krajobrazu

21 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Na terenie gminy Nowe Miasto znajduj ą si ę tereny nale żą ce do obszarów chronionego krajobrazu, cenne ze wzgl ędu na wyró żniaj ący si ę krajobraz o zró żnicowanych ekosystemach. Jest to Nadwkrza ński Obszar Chronionego Krajobrazu, który na terenie gminy zajmuje 3 348,7 ha, co stanowi około 28,4% jej ogólnej powierzchni. Obejmuje tereny warto ściowe ze wzgl ędu na mo żliwo ść zaspokajania potrzeb zwi ązanych z turystyk ą i wypoczynkiem lub pełnion ą funkcj ą korytarzy ekologicznych. Zasady gospodarowania na tym terenie reguluje rozporz ądzenie nr 24 Wojewody Mazowieckiego z dnia 15 kwietnia 2005 roku w sprawie Nadwkrza ńskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Maz. nr 91 z 2005 r. poz. 2456 z pó źn. zmianami). • Pomniki przyrody Na terenie gminy Nowe Miasto pomnikami przyrody s ą okazałych rozmiarów drzewa, grupy drzew oraz głaz narzutowy. Szczególnym celem ich ochrony jest zachowanie warto ści przyrodniczych, krajobrazowych, naukowych, kulturowych i historycznych poprzez ich ochron ę w granicach lokalizacji. Wszystkie pomniki przyrody maj ą du żą warto ść przyrodnicz ą oraz s ą znacz ącymi elementami krajobrazu. Ochrona drzew w granicach lokalizacji obejmuje zasi ęg korony i systemu korzeniowego nie mniejszy ni ż w promieniu 15 metrów od zewn ętrznej kraw ędzi pnia drzew. W ramach czynnej ochrony istnieje mo żliwo ść dokonywania zabiegów piel ęgnacyjno-zabezpieczaj ących zgodnych z ogólnie przyj ętymi zasadami chirurgii drzew w stosunku do tworów przyrody żywej oraz dokonywania zabiegów ochronnych w celu przywrócenia naturalnego stanu - w stosunku do tworów przyrody nieo żywionej. Zgodnie z rozporz ądzeniem Nr 40 Wojewody Mazowieckiego z dnia 18 sierpnia 2008 roku (Dziennik Urz ędowy Województwa Mazowieckiego nr 152 z dnia 7 września 2008 roku, poz. 5338) oraz rozporz ądzeniem nr 41 Wojewody Mazowieckiego z dnia 18 sierpnia 2008r. (Dz. Urz. Województwa Mazowieckiego nr 152 poz. 5339) na terenie gminy Nowe Miasto znajduje si ę osiem pomników przyrody:

Charakterystyka chronionego Obiekt obiektu Lp. Miejscowo ść Bli ższa lokalizacja poddany ochronie Nazwa Obwód Wysoko ść gatunkowa (cm) (m) działka numer ewidencyjny 324/4 na dąb Go ścimin terenie parku obok 1. drzewo szypułkowy 435 23 Wielki budynku szkoły w odległo ści 40 metrów (Quercus robur ) na południe dąb działka numer 2. Grabie drzewo szypułkowy 430 30 ewidencyjny 299 (Quercus robur) lipa działka numer 3. Jurzynek drzewo drobnolistna 346 21 ewidencyjny 115/10 (Tilia cordata)

22 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Charakterystyka chronionego Obiekt obiektu Lp. Miejscowo ść Bli ższa lokalizacja poddany ochronie Nazwa Obwód Wysoko ść gatunkowa (cm) (m) dąb działka numer 4. Miszewo drzewo szypułkowy 227 19 ewidencyjny 154 (Quercus robur) działka numer ewidencyjny 343, przy drodze le śnej dąb Miszewo 5. Nowe Miasto - drzewo szypułkowy 438 22 Wielkie Popiel żyn, (Quercus robur) w odległo ści 120 metrów od szosy działka numer grupa dąb ewidencyjny 106, 232; 6. drzew szypułkowy 25 nad rzek ą Turk ą, 290 (2 szt.) (Quercus robur) na skarpie dąb Go ścimin działka numer 7. drzewo szypułkowy 264 18 Wielki ewidencyjny 24/4 (Quercus robur) działka numer ewidencyjny 55, Nowe w odległo ści 500 głaz 8. 1470 1,0 Miasto metrów od szosy narzutowy Nowe Miasto Pło ńsk (na prawo)

Oprócz pomników przyrody na uwag ę i ochron ę zasługuj ą skupiska zieleni wysokiej, wśród nich ziele ń parkowa w miejscowo ściach: Go ścimin Wielki, Miszewo B., Modzele Bartłomieje i Nowe Miasto. Tereny zieleni parkowej, wpływaj ąc korzystnie na zdrowie i samopoczucie ludzi, przyczyniaj ą si ę do podniesienia walorów krajobrazowych i s ą istotnym elementem systemu ekologicznego. Wa żnym składnikiem środowiska przyrodniczego s ą równie ż szpalery drzew przydro żnych, ziele ń towarzysz ąca cmentarzom i obiektom sakralnym oraz zadrzewienia śródpolne. Stanowi ą one wa żne ogniwo w systemie powi ąza ń przyrodniczych, którego funkcjonowanie umo żliwia rozprzestrzenianie si ę gatunków, a tak że swobodn ą migracj ę zwierz ąt w ędrownych.

4. Stan rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej

Gmina odznacza si ę stosunkowo niskim udziałem u żytków rolnych - ok. 63%, (powiat pło ński - ok. 67%) oraz stosunkowo wysokim udziałem gruntów pod lasami i zadrzewieniami – 28,5% (powiat – 13,6%). Struktura u żytkowania gruntów wskazuje na dominuj ącą rol ę produkcji rolnej w strukturze gospodarczej gminy. Wykorzystanie gruntów na cele rolnicze jest zró żnicowane przestrzennie.

23 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Udział u żytków rolnych w ogólnej powierzchni gruntów poszczególnych sołectw wynosi od ok. 34% we wsi Przepitki do ok. 96% we wsi Belin, co wynika głównie z rozmieszczenia terenów le śnych. Du żym udziałem kompleksów użytków rolnych oznaczaj ą si ę sołectwa: Anielin, Belin, Jurzyn, Gawłowo, Gawłówek, Latonice, Miszewo B.. Tereny u żytkowane rolniczo zajmuj ą 7491 ha, co stanowi ok. 63 % ogólnej powierzchni gminy.

Struktura u żytków rolnych przedstawia si ę nast ępuj ąco:

Struktura % Wyszczególnienie Powierzchnia ha gmina

- grunty orne 6 079 81,1 - sady 51 0,7 - łąki 964 12,9 - pastwiska 397 5,3

Użytki rolne razem 7 491 100,0

Dane GUS,2005r.

W strukturze u żytków rolnych dominuj ą grunty orne ok. 81% u żytków rolnych. W poszczególnych sołectwach udział gruntów ornych w u żytkach rolnych jest zró żnicowany, zale żny głównie od ilo ści trwałych u żytków zielonych. Najwi ększym udziałem gruntów ornych (ponad 90% u żytków rolnych) odznaczaj ą si ę rejony wsi Gucin, Nowosiółki, Salomonka, Tomaszewo. W gminie Nowe Miasto udział trwałych u żytków zielonych w powierzchni u żytków rolnych wynosi ok. 18% (w powiecie pło ńskim - ok. 15,8%) i jest zró żnicowany w układzie przestrzennym gminy od ok. 1% we wsi Gucin do ok. 30% we wsi Żoł ędowo. Najwi ększe kompleksy u żytków zielonych (ponad 20% u ż. rol.) wyst ępuj ą w rejonach wsi: Adamowo, Anielin, Belin, Czarnoty, Go ścimin Wielki, Janopole, Jurzyn, Latonice, Zawady B., natomiast najmniej (poni żej 10%) w sołectwach Aleksandria, Gucin, Nowosiółki, Salomonka, Tomaszewo. Udział sadów w strukturze u żytków rolnych wynosi ok 0,7% i s ą to głównie sady przydomowe nie maj ące wi ększego znaczenia w towarowej produkcji sadowniczej. Zintegrowany wska źnik jako ści rolniczej przestrzeni produkcyjnej obliczony przez IUNG Puławy wynosi dla gm. Nowe Miasto 50,8 punktów (w skali 100-punktowej), wobec wska źnika najwy ższego wyst ępuj ącego w gminach powiatu pło ńskiego - 73,2 pkt. dla gm. Naruszewo oraz najni ższego 49,0 pkt. dla gm. Sochocin. Miernikiem przydatno ści rolniczej gruntów jest równie ż klasyfikacja bonitacyjna. Struktur ę jako ści gruntów ornych i sadów wg klas bonitacyjnych przedstawia poni ższe zestawienie:

24 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Udział % Klasa Powierzchnia w pow. gruntów bonitacyjna (ha) ornych I - - II 3 0,04 IIIa 49 0,8 IIIb 343 5,5 IVa 899 14,3 IVb 827 13,2 V 2 261 36,0 VI 1 904 30,3 Opracowano na podstawie danych z Programu ochrony środowiska powiatu pło ńskiego

Gmina Nowe Miasto charakteryzuje si ę glebami słabymi jako ściowo. Na terenie gminy brak jest gruntów I klasy bonitacyjnej. Grunty orne dobre i średnie jako ściowo zaliczane do klas II - IV stanowi ą tylko ok. 33,8,0% ogółu gruntów ornych. W układzie przestrzennym gminy najkorzystniejsza dla rolnictwa struktura gruntów ornych wyst ępuje w rejonie wsi Gawłowo (ok. 77% to kl. III-IV) oraz w rejonie wsi Anielin, Belin, Miszewo B., Modzele, Czarnoty, Nowe Miasto Folwark, Rostki, Zakobiel, Gawłówek gdzie klasa III-IV stanowi ok. 50-60% gruntów. Grunty orne słabe i bardzo słabe jako ściowo (kl.V-VI ponad 90%) wyst ępuj ą w sołectwach: Adamowo, Gucin, Kadłubówka, Karolinowo, Nowosiółki, Popiel żyn Dolny, Salomonka. Struktura u żytków zielonych wg klas bonitacyjnych odznacza si ę przewag ą ł ąk i pastwisk słabych jako ściowo. Około 60% ł ąk i pastwisk to kl. V-VI. Takie u żytki zielone dominuj ą w wi ększo ści sołectw. Skupiska u żytków zielonych dobrych jako ściowo (przewaga kl. III-IV) wyst ępuj ą w rejonie wsi: Anielin, Belin, Czarnoty, Gawłowo, Gawłówek, Go ścimin Wielki, Henrykowo, Latonice, Miszewo W., Modzele, Nowe Miasto Folwark, Wólka Szczawi ńska, Zakobiel. Przestrzenne zró żnicowanie jako ści terenów u żytkowanych rolniczo wskazuje, że w południowo-wschodniej (Gawłowo, Gawłówek, Rostki) i środkowej (Nowe Miasto Folwark, Belin, Anielin) cz ęś ci gminy wyst ępuj ą skupiska gleb najbardziej przydatnych dla rolnictwa. Płaty gleb dobrych i średnich jako ściowo wyst ępuj ą równie ż w pobli żu rzeki Sony - głównie po wschodniej stronie (Modzele, Czarnoty, Henrykowo, Wólka Szczawi ńska oraz Go ścimin Wielki, Zasonie). Na pozostałym obszarze przewa żaj ą gleby słabe i bardzo słabe. Koncentracja gleb bardzo słabych jako ściowo wyst ępuje w cz ęś ci zachodniej (Gucin, Karolinowo, Kadłubówka, Salomonka), południowo - zachodniej (Popiel żyn Dolny, Nowosiółki) a tak że środkowo - wschodniej (Adamowo, Szczawin, Janopole). Gleby te o niskiej efektywno ści produkcji rolnej mog ą by ć w pierwszej kolejno ści wykorzystane na cele nierolnicze, najlepiej pod zalesienie. Grunty rolne podlegaj ące ochronie przed zmian ą rolniczego u żytkowania na cele nierolnicze zgodnie z ustaw ą o ochronie gruntów rolnych i le śnych (tekst jednolity Dz. U. z 2013r. poz. 1205 z pó źn. zm.) obejmuj ą gleby zaliczane do I-III klasy bonitacyjnej.

25 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Zdecydowana wi ększość u żytków rolnych znajduje si ę w posiadaniu rolników indywidualnych. Według danych spisu rolnego 2010r. na obszarze gminy było 678 indywidualnych gospodarstw rolnych, w tym 590 o powierzchni powy żej 1 ha. Średnia powierzchnia indywidualnego gospodarstwa wynosiła w gminie 9,54 ha (w tym 7,46 ha użytków rolnych) i była ni ższa w porównaniu do średniej w powiecie pło ńskim – 9,65 ha, w tym 8,55 ha u żytków rolnych.

Struktur ę obszarow ą indywidualnych gospodarstw rolnych w gm. Nowe Miasto wg danych spisu rolnego 2010 r. przedstawia poni ższe zestawienie:

Grupy Liczba Struktura obszarowe gospodarstw gospodarstw %

do 1 ha 88 13,0 1-5 ha 232 34,2 5-10 ha 180 26,5 10-15 ha 97 14,3 15 i wi ęcej ha 81 12,0

Razem 678 100,0

Powy ższe dane wskazuj ą, że na obszarze gminy przewa żaj ą gospodarstwa średnie i małe w grupach obszarowych do 10 ha, które stanowi ą ok. 74% ogółu gospodarstw (powiat ok. 51%). W porównaniu do danych spisu powszechnego 1988 r. na terenie gminy liczba indywidualnych gospodarstw (o pow. powy żej 1 ha) zmniejszyła si ę z 885 w 1988 r. do 590 w 2010 r.. Wynikiem zmniejszania si ę liczby gospodarstw indywidualnych jest zmiana funkcji terenów zabudowy zagrodowej. Wiele siedlisk rolniczych przekształca si ę na tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub letniskowej, w nielicznych przypadkach jest likwidowana. Zmiany w strukturze obszarowej gospodarstw indywidualnych o powierzchni powy żej 1 ha wskazuj ą na wzrost udziału gospodarstw małych obszarowo o powierzchni 1-5 ha z ok. 22,7% w 1988r. do ok. 39,3 w 2010 r. oraz spadku udziału gospodarstw w grupach obszarowych 15 ha i wi ęcej, co przedstawia poni ższe zestawienie:

26 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Grupy 1988 1996 2002 2010 obszarowe Liczba Stuktura Liczba Stuktura Liczba Stuktura Liczba Stuktura gospodarstw gospod. % gospod. % gospod. % gospod. % 1 -5 ha 201 22,7 250 31,7 381 45,1 232 39,3 5 -10 ha 302 34,1 272 34,5 243 28,8 180 30,5 10-15 ha 204 23,1 153 19,4 111 13,2 97 16,5 15 ha i wi ęcej 178 20,1 113 14,4 109 12,9 81 13,7

Razem 885 100,0 878 100,0 844 100,0 590 100,0

Na terenie gm. Nowe Miasto w produkcji ro ślinnej dominuje uprawa zbó ż, które zajmuj ą ok. 76% powierzchni zasiewów (wg spisu rolnego 2010r.) W grupie ro ślin zbo żowych przewa żała uprawa zbó ż podstawowych z mieszankami zbo żowymi. Pod upraw ę ziemniaków przeznaczone było tylko ok. 3,4% pow. zasiewów (ok. 170 ha). W produkcji zwierz ęcej przewa ża chów bydła i trzody chlewnej. Stan pogłowia zwierz ąt gospodarskich wg spisu rolnego 2010r przedstawiał si ę nast ępuj ąco: - bydło ogółem – 1,7 tys. szt., w tym krowy – 0,8 tys. szt. - trzoda chlewna – 5,5 tys. szt. - drób – 33,6 tys. szt. Obsada zwierz ąt na 100 ha u żytków rolnych wynosiła: bydło – 33,6 szt. (powiat pło ński – 56,0 szt.), trzoda chlewna – 110,5 szt. (powiat – 62,7 szt.). Wielko ści te wskazuj ą, że w produkcji zwierz ęce przewa ża chów trzody chlewnej. Według danych spisu rolnego chów zwierz ąt gospodarskich prowadzi ok. 47 % ogółu gospodarstw rolnych w gminie (powiat pło ński – ok.48% gospodarstw). Zaopatrzenie w środki do produkcji rolnej (nawozy, pasze, środki ochrony ro ślin) prowadz ą prywatne podmioty gospodarcze. Skup surowców rolniczych prowadzony jest głównie przez zakłady przetwórcze. Mleko skupuj ą mleczarnie w Ciechanowie, Raci ąż u i Pło ńsku głównie bezpo średnio z gospodarstw. Żywiec wieprzowy i wołowy zbywany jest przez rolników w lokalnych punktach skupu przy prywatnych ubojniach (m.in. Glinojeck) oraz kupowany jest przez agencje po średnicz ące w dostawie żywca do Zakładów Mi ęsnych w Płocku i Morlinach k/Ostródy. Obsług ę weterynaryjn ą dla obszaru całej gminy pełni ą trzy zakłady prywatne zlokalizowane we wsi Nowe Miasto. Głównym o środkiem skupiaj ącym usługi dla rolnictwa jest wie ś Nowe Miasto. Rolnicy korzystaj ą równie ż z usług zlokalizowanych na terenie miasta Pło ńska. Na terenie gminy nie wyst ępuj ą przeszkody w zakresie organizacji punktów obrotu produktami rolniczymi, jak i punktów zaopatrzenia w środki do produkcji rolnej.

Tereny le śne Powierzchnia lasów i gruntów le śnych na terenie gminy wynosi 3353,39 ha (wg GUS, 2013). Wska źnik lesisto ści wynosi zatem 28,5% i jest wy ższy od wska źnika dla powiatu pło ńskiego (13,6 %) jak i województwa mazowieckiego (23,0%).

27 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Rozmieszczenie przestrzenne lasów jest bardzo zró żnicowane. Najwi ększe zwarte kompleksy le śne wyst ępuj ą w zachodniej cz ęś ci gminy (rejon wsi: Gucin, Przepiki, Zasonie) łącz ące si ę z terenami le śnymi z gminy Sochocin, we wschodniej cz ęś ci (Jurzynek, Wólka Szczawi ńska) ł ącz ące si ę z terenami le śnymi gminy Świercze oraz w południowej cz ęś ci gminy. W strukturze władania dominuj ą lasy prywatne – 59,5 %, które charakteryzuj ą si ę stosunkowo młodym drzewostanem (głównie II i III klasa wieku). Lasy pa ństwowe zarz ądzane przez Nadle śnictwo Pło ńsk (RDLP w Warszawie) zajmuj ą ok. 40,5 % ogólnej powierzchni le śnej gminy. Stan sanitarny lasów na terenie gminy ogólnie jest zadowalaj ący, jednak lasy pa ństwowe znajduj ą si ę obecnie w lepszym stanie ni ż lasy niepa ństwowe.

5. Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej

Na dziedzictwo kulturowe gminy Nowe Miasto składaj ą si ę: - obiekty zabytkowe obj ęte ochron ą konserwatorsk ą, - zabytkowe zało żenia zieleni, - zabytki sztuki sepulkralnej, - stanowiska archeologiczne. • Ochron ą konserwatorsk ą obj ęte s ą: - obiekty wpisane do rejestru zabytków:

Miejscowo ść Rodzaj obiektu Numer rej. Go ścimin A-200 z dnia 01.06.1980 Wielki Ogród podworski Miszewo B. Zespół dworski: dwór, mur., pocz. XX w. A-201 z dnia 01.06.1980 Modzele pozostało ści parku podworskiego, k. XIX. A-202 z dnia 01.06.1980 Bartłomieje

Zespół ko ścioła parafialnego: A-113 z dnia 10.03.1962 Nowe - ko ściół parafialny p.w. Św. Trójcy, mur. Miasto XV, XVII w., - cmentarz przyko ścielny,

- ogrodzenie wokół ko ścioła, mur., k. XIX w.

- Obiekty wł ączone do gminnej ewidencji zabytków, która obejmuje obiekty wpisane do rejestru zabytków i do wojewódzkiej ewidencji zabytków oraz stanowiska archeologiczne: Nr działki Miejscowo ść Rodzaj obiektu ewidencyjnej 1 2 3 Go ścimin - Ogród podworski, XIX w. 324/2, 324/3, 324/4, Wielki - Kapliczka przydro żna, mur., ok. 1900 169

28 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

1 2 3 Grabie Cmentarz ewangelicki, 1 poł. XX w. 136 Miszewo B. - Zespół dworski: dwór, mur., pocz. XX w., 52/1, 56, 57 i cz ęś ci pozostało ści parku podworskiego, k. XIX w. dz.: 53/1, 228, 49, - Kapliczka przydro żna, mur., 1 ćw. XX w. 47/1, 46, 45, 44,180 Modzele Pozostało ści parku podworskiego, k. XIX w., cz. dz.: 166, 54, 161/2, Bartłomieje 165, 162/2, 164/1, 169/1, 168/1, 170 Nowe ul. Ciechanowska Miasto - cmentarz parafialny Rzym. – kat., 2poł. XIX w., 428 - budynek mieszkalny, nr 18, drewno, ok. 1930 622 budynek mieszkalny, nr 27, drewno, ok. 1930 437/2 budynek mieszkalny, nr 31 drewno, ok. 1920 436 ul .Ko ścielna Zespół ko ścioła parafialnego: ko ściół parafialny p.w. 628 Św. Trójcy; dzwonnica, drewn, poł. XIX w.; otoczenie w obr ębie muru ogrodzeniowego; ogrodzenie wokół ko ścioła, mur., k. XIX w. ul. Rynek Główny : - budynek mieszkalny nr 2, mur., ok. 1905 781 - budynek mieszkalny nr 9, mur., ok. 1900 649 - budynek mieszkalny nr 7, drewno, ok. 1920 786 - budynek mieszkalny nr 16, mur., ok. 1905 656 - budynek mieszkalny nr 19, drewno, l 30-te XX w. 848 - budynek mieszkalny nr 31, mur., 1 ćw. XX w. 806 ul. Go ścimi ńska - budynek mieszkalny nr 53, drewno, ok. 1930 435/2 ul. Pło ńska - budynek mieszkalny nr 2, mur., 1 ćw. XX w. 770 - budynek mieszkalny nr 4, mur., l 30-te. XX w. 768 - budynek mieszkalny nr 6, mur., 1 ćw. XX w. 767

ul. Warszawska - budynek mieszkalny nr 4, drewno, ok. 1930 890 ul. Wary ńskiego - budynek mieszkalny nr 14, drewno, 1 ćw. XX w. 867 - budynek mieszkalny nr 17, drewno, ok. 1920 900 - budynek mieszkalny nr 34, mur, ok. 1930 884

29 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

1 2 3

Nowe ul. Zakroczymska Miasto - budynek mieszkalny nr 2, mur., ok. 1900 812 - budynek mieszkalny nr 4, mur., pocz. XX w. 815 - budynek mieszkalny nr 17, mur., 1 ćw. XX w. 860 - budynek mieszkalny nr 16, drewno/mur., l 30-te. 828 XX w. ul. Zamkowa - budynek mieszkalny nr 3, mur., 1930 628 ul. Zielony Rynek - budynek mieszkalny nr 9/10, drewno, 1 ćw. XX w. 919/918 - budynek mieszkalny nr 23, drewno, l 30-te. XX w. 825 Nowe - Cmentarz żydowski, poł. XIX w. 268/3 Miasto - Cmentarz wojenny bez okr. wyznania, 1915 350 Folwark Adamowo Kapliczka przydro żna, mur./metal, ok. 1900 30 Gawłowo Budynek gospodarczy, mur., ok. 1900 169 Grabie - budynek mieszkalny nr 9, drewn., ok. 1920, 156 - młyn, mur. /drewn., 1 ćw. XX w. 313 Karolinowo - budynek mieszkalny nr 6 drewn., ok. 1930, 124/3 - budynek mieszkalny nr 8, drewn., ok. 1920, 123/8 - budynek mieszkalny nr 14, drewno, ok. 1920, 142 - budynek mieszkalny nr 45, drewno, ok. 1930, 84 - budynek mieszkalny nr 59, drewno, ok. 1920, 73 - budynek mieszkalny nr 60, drewno, ok. 1930 70/1

Kubice Kapliczka przydro żna, mur., 1919 56 Miszewo Budynek mieszkalny nr 12, drewno/mur., ok. 1930 220 Wielkie Przepitki Kapliczka przydro żna, mur., 2 poł. XX w. 32/1 Rostki Budynek mieszkalny nr 9, drewno, ok. 1920 121/3 Szczawin Kapliczka przydro żna, mur., 1928 147 Wólka Kapliczka przydro żna, mur., pocz. XX w. 89 (89/1) Szczawi ńska Zawady B - mieszkalny nr 6 drewno., 1 ćw. XX w., 38/1 - budynek mieszkalny nr 23, drewno, 1 ćw. XX w., 79 - kapliczka przydro żna, mur./metal, ok. 1910 243

30 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

• W gminie Nowe Miasto wyst ępuj ą liczne stanowiska archeologiczne, które świadcz ą o pobycie ludzi na tym terenie w ró żnych okresach historyczno-kulturowych (okres rzymski, średniowiecze, nowo żytno ść ) a nast ępnie o kształtowaniu si ę osadnictwa. Informacje zawarte w dokumentach m. in. w ksi ęgach s ądowych z ko ńca XIV i pocz ątku XV wieki wskazuj ą na istnienie wielu miejscowo ści nad rzek ą Son ą. S ą to Nowe Miasto, Modzele, Go ścimin, Miszewo, Czarnoty, Grabie, Latonice, Henrykowo. Nowe Miasto lokowane było w XIV w. (informacja z 1398 r. – „miasto ksi ążę ce, stolica powiatu sądowego ziemi zakroczymskiej”) nale ży do najstarszych mazowieckich miejscowo ści o wczesno średniowiecznych tradycjach grodowo-miejskich. Rozmieszczenie przestrzenne stanowisk archeologicznych przedstawia poni ższe zestawienie:

Nr stanowiska L.p. Obr ęb geodezyjny archeologicznego 1 2 3 1. Aleksandria 1 (49-63:1) 2. Belin 1 (48-63:5) 2 (48-63:6) 3 (48-63:9) 3. Czarnoty 1 (47-63:23) 2 (47-63:24) 4. Gawłowo 1 (49-63:19) 2 (49-63:20) 3 (49-63:21) 5. Gawłówek 1 (49-63:17)) 2 (49-63:18) 6. Go ścimin Wielki 1 (47-63:25) 7. Grabie 1 (48-62:29) 8. Henrykowo 1 (47-63:21) 2 (47-63:22) 9. Janopole 1 (48-63:26) 10. Jurzynek 1 (47-63:38) 2 (47-63:39) 11. Kubice 1 (47-63:32) 12. Latonice 1 (48-63:27) 2 (48-63:28) 3 (48-63:29) 4 (48-63:33) 13. Łuszczewo 1 (47-63:4) 2 (47-63:5) 14. Miszewo B 1 (48-63:44) 2 (48-63:45) 3 (48-63:46) 4 (48-63:51)

31 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

1 2 3 15. Miszewo Wielkie 1 (48-63:52) 2 (48-63:53) 1 (48-62:25) 2 (48-62:26) 3 (48-62:27) 4 (48-62:28) 5 (48-62:30) 6 (48-62:32) 16. Modzele 1 (47-63:26) 2 (47-63:27) 3 (47-63:28) 4 (47-63:29) 5 (47-63:30) 17. Nowe Miasto 2 (47-63:1) 3 (47-63:2) 6 (47-63:3) 1 (48-63:1) 2 (48-63:2) 3 (48-63:47) 4 (48-63:48) 18. Nowe Miasto Folwark 1 (48-63:4) 2 (48-63:10) 3 (48-63:11) 4 (48-63:30) 6 (48-63:49) 7 (48-63:50) 19. Popiel żyn Dolny 1(49-63:3) 20. Raki 1 (47-63:31) 21. Rostki 1 (49-63:15) 2 (49-63:16) 1 (48-63:34) 2 (48-63:35) 3 (48-63:36) 4 (48-63:38) 5 (48-63:39) 22. Szczawin 1 (48-63:7) 2 (48-63:8) 23. Tomaszewo 1 (49-63:2) 24. Ustrzewo 1(47-63:17) (aktualnie Łuszczewo) 2(47-63:18) 3(47-63:19) 4(47-63:20)

32 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

1 2 3 25. Władysławowo 1(48-63:40) 2(48-63:41) 3(48-63:42) 4(48-63:43) 26. Wólka Szczawi ńska 1(47-63:43) 27. Zagwizdy 1(48-63:3) 1 (47-63:14) 2 (47-63:15) 3 (47-63:16) 28. Zakobiel 1 (49-63:4) 2 (49-63:5) 3 (49-63:6) 4 (49-63:4) 5(49-63:8) 6(49-63:9) 7(49-63:10) 8 (49-63:11) 9(49-63:12) 10 (49-63:13) 11 (49-63:14) 29. Zasonie 1 (47-63:6) 2 (47-63:7) 3 (47-63:8) 4 (47-63:9) 5 (47-63:10) 6 (47-63:11) 7 (47-63:12) 8 (47-63:13) 30. Zawady B. 1 (46-63:21) 2 (46-63:22) 3 (46-63:23) 4 (46-63:24) 5 (46-63:25) 6 (46-63:26) 7 (46-63:27) 31. Zawady Stare 1 (46-63:17) 2 (46-63:18) 3 (46-63:19) 4 (46-63:20) 32. Żelazy Stare 1 (47-63:35) 2 (47-63:36) 33. Adamowo 1 (47-63:42)

33 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

• Na terenie gminy Nowe Miasto znajduj ą si ę dwa parki podworskie w miejscowo ściach: Modzele Bartłomieje i Miszewo B., • Do miejscowo ści o historycznych układach przestrzennych nale ży Nowe Miasto, • Przejawem sztuki ludowej s ą wyst ępuj ące na terenie gminy kapliczki i krzy że przydro żne wymagaj ące ochrony.

6. Warunki i jako ść życia mieszka ńców Według danych GUS (BDL) na koniec 2013 r. liczba mieszka ńców wg faktycznego miejsca zamieszkania w gminie Nowe Miasto wynosiła 4724 osoby, co stanowi ok. 5% ludno ści powiatu pło ńskiego i około 0,1% ludno ści województwa mazowieckiego. Pod wzgl ędem wielko ści zaludnienia gmina nale ży do mniejszych (8 miejsce na 10 gmin wiejskich) w powiecie pło ńskim. Według danych NSP 2011 liczba ludno ści gminy wynosiła 4813 osób. Wska źnik g ęsto ści zaludnienia - 40 osób/km 2 jest ni ższy od średniego wska źnika dla powiatu pło ńskiego (ok. 64 osoby/km 2). Według danych GUS ruch naturalny w gm. Nowe Miasto w latach 1990 – 2013 kształtował si ę nast ępuj ąco:

Osoby Ludno ść Rok ogółem Urodzenia Zgony Przyrost naturalny 1990 5 097 88 61 + 27 1995 4 985 59 49 +10 2005 4 734 43 62 -19 2010 4 813 51 71 -20 2011 4 791 39 65 -26 2012 4 757 39 57 -18 2013 4 724 38 75 -37

Ruch naturalny w gminie charakteryzuje si ę ujemnym poziomem przyrostu naturalnego. Poziom migracji w gminie w latach 1990 – 2013 przedstawia poni ższe zestawienie:

Napływ Odpływ saldo Rok osoby 1990 51 136 -85 1995 37 88 -51 2005 47 85 -38 2010 75 80 -5 2011 52 48 +4 2012 51 41 +10 2013 55 56 -1

34 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Gmina jest terenem odpływowym. Wymeldowania z gminy z pobytu stałego przewy ższaj ą zameldowania na pobyt stały (ujemne saldo migracji). Struktura demograficzna gminy w 2013 roku na tle powiatu pło ńskiego według podstawowych grup wieku przedstawiała si ę nast ępuj ąco:

Powiat Gmina Grupy wieku pło ński osoby % % - przedprodukcyjna (0-17 lat) 842 17,8 19,3 - produkcyjna 3 003 63,6 62,9 (18-59 l. kobiety) 1 329 (18-64 l. m ęż czy źni) 1 674 - poprodukcyjna 879 18,6 17,8 (18-59 l. kobiety) 599 (18-64 l. m ęż czy źni) 280

Ogółem 4 724 100,0 100,0

Struktura ludno ści wg grup wieku w gminie jest mniej korzystna ni ż w powiecie pło ńskim. Wska źnik ludno ści w wieku poprodukcyjnym jest stosunkowo wysoki – 18,6%, wobec 17,8% dla powiatu płońskiego. Wska źnik obci ąż enia demograficznego (ludno ść w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym) wynosił w 2013 roku 57,3 (powiat pło ński – 59,0). Z analizy zatrudnienia wynika, że na terenie gminy Nowe Miasto rolnictwo jest podstawowym źródłem utrzymania dla znacznej grupy mieszka ńców. Działalno ść gospodarcz ą w 2013 roku prowadziło 281 podmiotów zarejestrowanych w systemie REGON. Zmiany w liczbie zarejestrowanych podmiotów gospodarczych wg form własno ści w latach 1995 -2013 przedstawia poniższe zestawienie:

Sektor

Rok Ogółem Prywatny Publiczny w tym osób Razem fizycznych 2005 209 12 197 175

2010 269 12 257 229

2011 265 12 253 226

2012 272 13 259 231

2013 281 13 268 239

35 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Wska źnik zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej na 1000 mieszka ńców w 2013 roku wynosił dla gminy Nowe Miasto – 59,5 (powiat pło ński – 70,3). W śród podmiotów gospodarczych dominuje sektor prywatny – 268 tj. ok. 95 %. Z ogólnej liczby podmiotów sektora prywatnego – 239 (ok. 85,0%) zakładów prowadzona jest przez osoby fizyczne. Dominuj ą zakłady zwi ązane z działalno ści ą handlow ą (hurt i detal), budownictwem, transportem oraz produkcj ą szerokiej gamy środków chemii gospodarczej. Pod wzgl ędem wielko ści zatrudnienia przewa żaj ą zakłady małe zatrudniaj ące do 5 osób. Do podmiotów zatrudniaj ących ponad 10 osób nale żą : Urz ąd Gminy, Zespół Szkół im. Integracji Europejskiej w Nowym Mie ście (Szkoła Podstawowa, Gimnazjum, Liceum Ogólnokształc ące), Dom Pomocy Społecznej w Karolinowie, Przedsi ębiorstwo Produkcyjno – Handlowo – Usługowe „BARLON” oraz Szkoła Podstawowa w Go ściminie Wielkim. W strukturze przestrzennej gminy najwi ęcej podmiotów znajduje si ę w o środku gminnym Nowe Miasto i Nowe Miasto Folwark. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych na koniec 2013 roku wynosiła 351 osób, w tym 161 stanowiły kobiety (46%). Rozmiary bezrobocia na terenie gminy w latach 2005 - 2012 przedstawia poni ższe zestawienie:

Lata Liczba zarejestrowanych bezrobotnych 2005 446 2010 274 2011 297 2012 311 2013 351

Wśród bezrobotnych dominuj ącą grup ę stanowi ą roczniki wieku 18 - 44 lata (ok. 90%). Jest to grupa najbardziej mobilna, o najwy ższej aktywno ści produkcyjnej, najwy ższej cz ęstotliwo ści tworzenia gospodarstw domowych, najwi ększych potrzebach mieszkaniowych. Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludno ści w wieku produkcyjnym w latach 2005-2013 kształtował si ę nast ępuj ąco:

Wyszczególnienie Wska źnik Ogółem Męż czy źni Kobiety 2005 % 15,6 15,1 16,3 2010 % 9,1 8,8 9,4 2011 % 9,9 9,3 10,6 2012 % 10,3 9,7 11,2 2013 % 11,7 11,4 12,1

36 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Nat ęż enie bezrobocia w gminie utrzymuje si ę na wysokim poziomie od 2010 r. ma tendencj ę wzrostow ą. Świadczy o tym wska źnik bezrobocia (liczony w stosunku do ludno ści w wieku produkcyjnym), który dla gminy w roku 2010 wynosił 9,1 %, a w roku 2013 – 11,7 %. Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludno ści w wieku produkcyjnym w województwie mazowieckim w 2013 r. wynosił 8,5%. Warunki mieszkaniowe na terenie gminy Nowe Miasto mo żna okre śli ć jako dobre. Zasoby mieszkaniowe, według danych GUS na koniec 2012 roku, wynosiły 1788 mieszka ń o łącznej powierzchni u żytkowej 129600 m2, w 1655 budynkach mieszkalnych. Przeci ętna powierzchnia u żytkowa przypadaj ąca na jedno mieszkanie wynosiła 72,5 m2, (wobec 66,5 m 2 w 2005r.). Na jedno mieszkanie przypadało średnio 2,6 osoby (w 2005r. 2,7 osoby). Przeci ętna powierzchnia u żytkowa mieszkania na jedn ą osob ę wynosiła ok. 27,2 m 2 (w 2005 r. 23,8m 2). Własno ść prywatna jest dominuj ącą form ą własno ści zasobów mieszkaniowych. W latach 2010 -2013 oddano do u żytku 71 nowych mieszka ń tj. 2739 izb:

Powierzchnia u żytkowa Rok Mieszkania Izby (m 2) 2010 17 80 1922 2011 13 57 1436 2012 24 113 2838 2013 18 92 1979

Warunki mieszkaniowe pod wzgl ędem dost ępno ści do infrastruktury technicznej s ą dobre, o czym świadczy wyposa żenie mieszka ń w instalacje - ok. 82,9% w wodoci ąg, ok. 65,4% posiada łazienk ę a 57,9% mieszka ń posiada centralne ogrzewanie. W porównaniu do 2005 roku warunki mieszkaniowe uległy znacznej poprawie: wzrosła przeci ętna powierzchnia użytkowa mieszkania o ok. 6 m2, jak równie ż o ok. 3 m2 powierzchnia u żytkowa mieszkania przypadaj ąca na jedn ą osob ę, 73,6% mieszka ń wyposa żonych było w wodoci ąg, 52,6% posiadało łazienk ę a 50,1% mieszka ń posiadało centralne ogrzewanie. Warunki życia mieszka ńców okre śla równie ż dost ępno ść do podstawowych obiektów infrastruktury społecznej – wychowania przedszkolnego, o światy, ochrony zdrowia, kultury. Na terenie gminy funkcjonuje zespół placówek o światowych - w Nowym Mie ście, który obejmuj ą: sze ścioklasow ą szkoł ę podstawow ą, Publiczne Gimnazjum, Liceum Ogólnokształc ące i Zasadnicz ą Szkoł ę Wielozadaniow ą. Szkoła podstawowa funkcjonuje równie ż w miejscowo ści Go ścimin Wielki. Wszystkie placówki o światowe posiadaj ą boiska sportowe a zespół szkół szkoły w Nowym Mie ście – równie ż hal ę sportow ą. W gminie funkcjonuje samorz ądowe przedszkole, zlokalizowane w Nowym Mie ście dysponuj ące ok. 100 miejscami oraz oddział przedszkolny przy szkole podstawowej w Go ściminie Wielkim. Obsług ę ludno ści gminy w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej zapewnia Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Nowym Mie ście. W zakresie hospitalizacji chorych i poszkodowanych poradnie lekarskie współpracuj ą ze Szpitalem Powiatowym

37 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO w Pło ńsku i ze Specjalistycznym Szpitalem Wojewódzkim w Ciechanowie. W miejscowo ści Nowe Miasto zlokalizowana jest apteka prywatna. Pomoc społeczn ą realizuje Gminny O środek Pomocy Społecznej w miejscowo ści Nowe Miasto. Ze świadcze ń pomocy społecznej (zasiłki stałe, okresowe, celowe, do żywianie) w ostatnich latach korzystało 5 -10% mieszka ńców gminy. W zakresie kultury na terenie gminy funkcjonuje Gminny O środek Kultury wraz z bibliotek ą gminn ą w Nowym Mie ście. Ponadto funkcje kulturotwórcze i integracyjne pełni ą remizy OSP w miejscowo ściach: Nowe Miasto, Latonice i Karolinowo. Na terenie gminy jest tyko jeden oobiekt sakralny – Ko ściół p.w. św. Trójcy w Nowym Mie ście. W miejscowo ści Karolinowo funkcjonuje Dom Pomocy Społecznej, którego organem prowadz ącym jest Powiat Pło ński. Jest to placówka stacjonarna przystosowana dla pobytu stałego dla 40 osób przewlekle somatycznie chorych. 7. Uwarunkowania rozwoju turystyki Gmina Nowe Miasto ze wzgl ędu na liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe jest bardzo atrakcyjna turystycznie. Walory środowiska przyrodniczego to, du ża lesisto ść obszaru (ok. 28,5%pow. gminy), doliny rzek Wkry i Sony, zalew Nowomiejski zajmuj ący ok. 31,6 ha, spu ścizna historyczna, uroki krajobrazu rolno-le śnego. Dodatkowym atutem szczególnie dla mieszka ńców Warszawy jest dost ępno ść komunikacyjna z aglomeracj ą warszawsk ą - dojazd z Warszawy zajmuje ok. 1 godz.. Gmina nie dysponuje zbyt szerok ą ofert ą turystyczn ą, nie ma całorocznych o środków wypoczynkowych. Ogólnodost ępne tereny turystyczne poza lasami to zagospodarowany teren nad zbiornikiem retencyjnym w Nowym Mie ście. Mo żna tu korzysta ć z k ąpieliska, pomostów, pola namiotowego, boiska oraz urz ądze ń do gier zr ęczno ściowych dla dzieci. Tury ści i go ście mog ą korzysta ć z punktów małej gastronomii i zaopatrzy ć si ę w niezb ędne artykuły w 26 sklepach spo żywczych. Ofert ę turystyczn ą gminy uzupełniaj ą imprezy kulturalno-sportowe. Festyny sobotnio- niedzielne, pikniki i imprezy sportowe, organizowane w pobli żu zalewu maj ą swoich zwolenników równie ż spoza powiatu pło ńskiego. Na terenie gminy funkcjonuje 5 gospodarstw agroturystycznych we wsi: Gawłowo (2 gospodarstwa), Miszewo W., Modzele Bartłomieje, Przepitki, które oferuj ą znakomite potrawy regionalne, mo żliwo ść w ędkowania, nauk ę jazdy konno, zbieranie grzybów, owoców runa le śnego. Rozwój tej formy rekreacji mo że stanowi ć alternatyw ę dla indywidualnego budownictwa letniskowego i by ć szans ą rozwoju gospodarczego gminy. Dominuj ącą form ą turystyki w gminie Nowe Miasto jest turystyka weekendowa. Najwi ększ ą grup ę turystów stanowi ą mieszka ńcy Warszawy. Obecnie główn ą form ą zabudowy rekreacyjnej s ą domki letniskowe o ró żnej warto ści technicznej i architektonicznej lub budynki mieszkalne jednorodzinne zw. drugie domy. S ą to obiekty przewa żnie sezonowe. Szacuje si ę, że na terenie gminy jest ok. 200 działek zabudowy letniskowej. Szczególnie cenione dla turystyki i rekreacji zwłaszcza przez mieszka ńców Warszawy s ą tereny poło żone w dolinie rz. Wkry i Sony oraz na obrze żach kompleksów le śnych. Najwi ększe skupiska zabudowy letniskowej wyst ępuj ą nad Son ą we wsiach: Nowe Miasto, Aleksandria, Grabie oraz nad Wkr ą - Popiel żyn Dolny i Żoł ędowo.

38 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

W o środku gminnym Nowe Miasto rozwój budownictwa letniskowego nast ąpił po zako ńczeniu budowy zbiornika retencyjnego na rzece Sonie tj. po 1990 r. Zwarty kompleks domów letniskowych powstał w płn.-zach. rejonie miejscowo ści. W ostatnim okresie obserwuje si ę tendencj ę zmiany przeznaczenia domów letniskowych na całoroczne. Nale ży zaznaczy ć, że pomimo du żej ilo ści zabudowy letniskowej brak jest rozwi ąza ń gospodarki ściekowej koniecznej dla ochrony walorów przyrodniczych rejonu. Zgodnie z obowi ązuj ącym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego opracowywanym w 1999 roku wyst ępuj ą tereny dotychczas nie zagospodarowane przeznaczone pod funkcje letniskowe. Najwi ększe obszarowo tereny wyst ępuj ą w miejscowo ściach, które pełni ą ju ż funkcj ę rekreacyjn ą tj. Grabie, Nowe Miasto, Popiel żyn Dolny, Żoł ędowo, Miszewo Wielkie. Istniej ące zagospodarowanie wskazuje, że w wielu jednostkach osadniczych funkcja rolnicza, dominuj ąca na terenie gminy, została znacznie ograniczona na rzecz funkcji rekreacyjnej lub letniskowej. W okresie letnim w wielu miejscowo ściach, m.in. Grabie, Aleksandria, Popiel żyn Dolny, Żoł ędowo przebywa wi ęcej „letników” ni ż mieszka tam stałych mieszka ńców. Mo żliwo ści rozwoju funkcji turystyczno-wypoczynkowych w miejscowo ści Nowe Miasto jak i na obszarze gminy zale żą w du żym stopniu od rozbudowy odpowiedniej jako ści infrastruktury (bazy gastronomiczno – noclegowej, obiektów i urz ądze ń rekreacyjno - sportowych). Alternatyw ą dla rozwoju budownictwa letniskowego na terenie gminy mo że by ć agroturystyka odbywaj ąca si ę na bazie istniej ących siedlisk rolniczych (o odpowiednim standardzie wyposa żenia).

8. Zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i mienia

Do głównych zagro żeń bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia na obszarze gminy Nowe Miasto nale żą : - wysokie stany wód rzeki Wkry, które głównie podczas wiosennych roztopów mog ą powodowa ć zalewanie najni żej poło żonych terenów doliny. Towarzysz ące takim stanom wód du że pr ędko ści przepływu oraz intensywne podmywanie brzegów na łukach s ą przyczyn ą powstawania lokalnych osuwisk. W obszarze szczególnego zagro żenia powodzi ą znajduj ą si ę zespoły zabudowy rekreacyjnej w Popiel żynie Dolnym; - uci ąż liwo ści hałasu i zanieczyszczenie powietrza zwi ązane z ruchem komunikacyjnym na drogach wojewódzkich - nr 632 Pło ńsk (droga nr 10) – Nowe Miasto – Nasielsk – Dębe – Legionowo – Rembelszczyzna – Marki oraz nr 620 Nowe Miasto – Świercze - Strzegocin- Przewodowo Parcele, które stanowi ą powi ązania regionalne i prowadz ą ruch głównie tranzytowy o charakterze gospodarczym wykazuj ący tendencj ę wzrostow ą. Potencjalnym zagro żeniem jest mo żliwo ść naruszenia bezpiecze ństwa budowli pi ętrz ących (uszkodzenie zapory) w Nowym Mie ście na rzece Sonie. Nad porz ądkiem publicznym czuwa Komisariat Policji w Pło ńsku, za ś nad zagro żeniem po żarowym – jednostki Ochotniczej Stra ży Po żarnej w miejscowo ści Nowe Miasto, Latonice i Karolinowo.

39 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

9. Potrzeby i mo żliwo ści rozwoju gminy

Analiza uwarunkowa ń rozwoju społeczno-gospodarczego i przestrzennego gminy wskazuje na jej rolniczy charakter. Rozwijanie produkcji rolniczej wymaga wdra żania nowoczesnych rozwi ąza ń technicznych i technologicznych. Wytwarzanie dobrych jako ściowo produktów rolnych zapewnia ć powinno odpowiedni poziom dochodów producentom jak i sprzyja ć powstawaniu pozarolniczych form gospodarowania, przy równoczesnym zachowaniu równowagi ekologicznej terenu. Potrzeby rozwoju gminy zwi ązane s ą zatem z dostosowaniem infrastruktury technicznej i społecznej zapewniaj ącej odpowiednie warunki życia mieszka ńców oraz tworzeniem warunków dla przetwórstwa rolniczego i przedsi ębiorczo ści pozarolniczej. Realizacja potrzeb zwi ązana jest z odpowiednim okre śleniem funkcji terenów wyznaczonych w Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. O potrzebach rozwoju gminy poza uwarunkowaniami świadcz ą równie ż wnioski zgłoszone do zmiany Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nowe Miasto na podstawie art. 11 pkt 1 ustawy z dn. 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przez instytucje oraz wła ścicieli i władaj ących gruntami. Do Urz ędu Gminy wpłyn ęło 49 wniosków dotycz ących przeznaczenia terenów w 17 obr ębach geodezyjnych. Wnioski dotycz ą przeznaczenia gruntów na cele zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, mieszkaniowo-usługowej, letniskowej, staw rybny.

Lp. Obr ęb geodezyjny Postulowane przeznaczenie (nr działki)

1 2 3 Go ścimin Wielki - zabudowa mieszkaniowo-rekreacyjna (dz. nr 229, 276/1, 1. 277/1), - zabudowa mieszkaniowo-rekreacyjna (dz. nr 289), - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 429), 2. Modzele Barłomieje - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinn ą ( dz.71), - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (cz ęść dz. 85), - zabudowa mieszkaniowo letniskowa (dz. 84), 3. Latonice - zabudow ę mieszkaniow ą (dz. 96/9) - zabudowa usługowa (dz. 194) - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 132), 4. Nowosiółki - zabudowa letniskowa (dz. 34/16,) - zabudowa letniskowa (dz. 34/11, 34/13), - zabudowa letniskowa (dz. 35/5), - zabudowa usługowo-mieszkaniowa (dz. 35/11), - zabudowa letniskowa (dz. nr 34/28, 35/7), - zabudowa letniskowa (dz. nr 34/26), - zabudowa letniskowa (cz ęść rolna dz. 51/1, 51/2, 55, 57)

40 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

1 2 3 5. Nowe Miasto Folwark - zabudowa usługowo-mieszkaniowa (dz. 113), - zabudowa mieszkaniowa (dz. nr 270/219), - zabudowa mieszkaniowa (dz. nr 270/218) - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 49, 43/1, 331/8), - zabudowa rekreacyjna (dz. 119), - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 26), - zabudowa mieszkaniowo-usługowa (cz. dz. 207/1), - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 207/1), - zabudowa letniskowa (dz. 333), 6. Gawłówek - zabudowa mieszkaniowa (dz. 7/4) 7. Miszewo Wielkie - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 130, 131,132) - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 305/1, 318), 8. Zawady Stare - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 89) - zabudowa mieszkaniowo-usługowa (dz. 102, 100), 9. Zawady B - zabudowa mieszkaniowo-usługowa dz. nr 129), 10. Karolinowo - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 134/1) - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 29) - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 30, 52/4, 52/5, 52/6), - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 14/3), - zabudowa usługowa i mieszkaniowa (dz. 58/2, 58/9) - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 32/4), 11. Anielin - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 40) - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 13/2), - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 10/7, 10/8), - staw rybny (dz. nr 50/1) 12. Nowe Miasto - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 331, 333), - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 179), - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 147/7), - zabudowa mieszkaniowa i usługowa (dz. 779/2), - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 125), - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 980), - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 554), 13. Szczawin - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 155), - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 120), - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 50/1, 50/2), 14. Wólka Szczawi ńska - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 70/4, 70/5, 70/6), 15. Belin - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 39), 16. Kubice - zabudowa letniskowa (dz. nr 109), 17. Adamowo - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (dz. 38, 39).

41 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

W celu rozpoznania potrzeb w zakresie rozwoju przestrzennego gminy w 2010 roku opracowana została analiza wniosków odno śnie sporz ądzenia lub zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w poszczególnych miejscowo ściach. Od mieszka ńców i wła ścicieli nieruchomo ści wpłyn ęło 713 wniosków dotycz ących zmiany przeznaczenia terenów na cele zabudowy mieszkaniowej i letniskowej. Zło żone do Urz ędu Gminy wnioski analizowano w aspekcie zgodno ści z ustaleniami obowi ązuj ącego „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nowe Miasto” (uchwała nr 141/VIII/01 Rady Gminy Nowe Miasto z dnia 27 czerwca 2001 r.) oraz zasadno ści przyst ąpienia do sporz ądzenia planów miejscowych i zmiany Studium. W opracowaniu wyodr ębnione zostały wnioski: - zgodne z ustaleniami Studium (201), w tym wskazane do obj ęcia opracowaniem planu miejscowego, - niezgodne z ustaleniami Studium (584), w tym kwalifikuj ące si ę do obj ęcia zmian ą Studium i nie kwalifikuj ące si ę do zmiany Studium. Kwalifikacj ę wniosków niezgodnych z obowi ązuj ącym Studium do dwóch grup dokonano po przyj ęciu kryteriów, które dotyczyły: ładu przestrzennego, mo żliwo ści realizacji i utrzymania elementów infrastruktury technicznej oraz ogranicze ń wynikaj ących z obowi ązuj ących przepisów, w szczególno ści ustawy o ochronie przyrody i prawa wodnego. Wyró żniaj ące si ę krajobrazowo tereny gminy (w południowej i zachodniej cz ęś ci) nale żą do Nadwkrza ńskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Zgodnie z rozporz ądzeniem nr 24 Wojewody Mazowieckiego z dnia 15 kwietnia 2005 roku w sprawie Nadwkrza ńskiego Obszaru Chronionego krajobrazu obowi ązuje zakaz lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szeroko ści 100 m od linii brzegowej rzek i innych zbiorników wodnych, z wyj ątkiem urz ądze ń wodnych oraz obiektów słu żą cych prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, le śnej lub rybackiej. Na terenie gm. Nowe Miasto znajduj ą si ę obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą (w miejscowo ści Popiel żyn Dolny i Żoł ędowo), na których zabrania si ę wykonywania robót oraz czynno ści utrudniaj ących ochron ę przed powodzi ą lub zwi ększaj ących zagro żenie powodziowe. W ich zagospodarowaniu nale ży uwzgl ędni ć warunki okre ślone w ustawie Prawo wodne oraz wykluczy ć lokalizacj ę nowej zabudowy (mieszkaniowej, usługowej, przemysłowej). Wyniki analizy wskazały, że 182 wnioski mo żliwe s ą do realizacji i kwalifikuj ą si ę do obj ęcia zmian ą Studium. Wnioski zło żone przez instytucje, na podstawie art. 11 pkt 1 ustawy z dn. 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, dotycz ą uwzgl ędnienia w studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy problematyki wynikaj ącej z przepisów odr ębnych. Mo żliwo ści rozwoju przestrzennego i społeczno-gospodarczego okre ślaj ą nast ępuj ące czynniki: • korzystne poło żenie przestrzenne gminy w systemie komunikacji drogowej: osi ą komunikacyjn ą gminy s ą drogi wojewódzkie: nr 632 Pło ńsk – Nasielsk – Pułtusk i nr 620 Nowe Miasto - Świercze - Przewodowo (Pułtusk), wi ążą ce teren gminy z miastami

42 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

powiatowymi Pło ńskiem i Pułtuskiem oraz drogami krajowymi nr 7 relacji Gda ńsk- Warszawa i nr 61 relacji Warszawa – Legionowo – Ostroł ęka – Łom ża - Augustów, • walory środowiska przyrodniczego (znacz ące kompleksy terenów otwartych - lasy, obszary krajobrazu chronionego), kulturowego i krajobrazu oraz ich mała degradacja mog ą stanowi ć podstaw ę rozwoju turystyki i wypoczynku o charakterze regionalnym i mo żliwo ść rozwoju takich form ruchu turystycznego, • dotychczasowe zagospodarowanie i zainwestowanie – zbiornik retencyjny oraz tereny wypoczynkowe ogólnodost ępne to korzystne warunki dla rozwoju ró żnych form wypoczynku i rekreacji w Nowym Mie ście, • rezerwy wody dobrej jako ści w uj ęciach gł ębinowych, potencjalne mo żliwo ści budowy nowych uj ęć (północno-zachodni i południowo-zachodni rejon) oraz bogate zasoby wód geotermalnych stanowi ące potencjalne źródło taniej energii, • układ przestrzenny terenów predysponowanych do zalesie ń sprzyja powi ększeniu istniej ących kompleksów le śnych, tworzeniu ci ągło ści układów przyrodniczych oraz stabilizacji równowagi ekologicznej w obr ębie całej gminy, • potencjalne mo żliwo ści poprawy bilansu wodnego gminy poprzez realizacj ę (budowa, odtworzenie) obiektów małej retencji i wykorzystanie ich m.in. w celach: ekologicznych, retencyjnych i rekreacyjnych, • mo żliwo ść uzupełniania źródeł dochodów gospodarstw rolnych, w tym szans na inwestycje, wskutek przydatno ści terenu dla agroturystyki na bazie istniej ących siedlisk rolniczych, • korzystne warunki środowiskowe w zakresie czysto ści gleb (nie stwierdzono zanieczyszcze ń metalami ci ęż kimi) oraz brak obiektów uci ąż liwych to mo żliwo ść rozwoju produkcji żywno ści o wysokich parametrach jako ściowych tzw. „zdrowej żywno ści”, • dogodne warunki dla tworzenia małych zakładów przetwórstwa rolno-spo żywczego powi ązanych bezpo średnio z gospodarstwem rolnym, • wysoki standard mieszka ń oddawanych do u żytku w ostatnim okresie i korzystne tendencje w wyposa żaniu mieszka ń w urz ądzenia techniczne, • istniej ąca baza szkolnictwa licealnego w o środku gminnym o zasi ęgu ponadgminnym, • wykształcona, w stopniu zapewniaj ącym dobre powi ązania wewn ątrz gminne, sie ć dróg publicznych układu nadrz ędnego oraz dróg gminnych i lokalnych, pomimo jeszcze nieodpowiedniej ich jako ści technicznej, • mo żliwo ść aktywizacji gospodarczej terenów poło żonych w pobli żu dróg wojewódzkich, • korzystne warunki dla rozwoju drobnej i średniej przedsi ębiorczo ści (łatwo ść pozyskania zasobów pracy).

10. Stan prawny gruntów

Stan prawny gruntów analizowano na podstawie danych uzyskanych z Urz ędu Gminy w Nowym Mie ście. W strukturze własno ści u żytków rolnych dominuje własno ść prywatna. W posiadaniu wła ścicieli gospodarstw rolnych znajduje si ę ok. 97% powierzchni u żytków rolnych. W strukturze własno ści terenów le śnych około 40,5% gruntów le śnych nale ży do Skarbu Pa ństwa.

43 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Potrzeba pozyskania przez gmin ę nowych gruntów zwi ązana b ędzie przede wszystkim z popraw ą stanu technicznego dróg gminnych (rozbudowa, modernizacja). W poszczególnych jednostkach osadniczych wyst ępuj ą rezerwy terenu stanowi ące własno ść gminy (o powierzchni do 5 000 m 2), na których mog ą by ć lokalizowane inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym.

11. Wyst ępowanie obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych

Na obszarze gminy Nowe Miasto wyst ępuj ą obiekty i tereny chronione na podstawie przepisów odr ębnych: • ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jednolity Dz. U. 2013 poz. 627) – omówione w pkt 3.8 - Nadwkrza ński Obszar Chronionego Krajobrazu, - pomniki przyrody o żywionej – grupy drzew, pojedyncze drzewa, głaz narzutowy; • ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (tekst jednolity Dz.U. z 2014r., poz. 1446) – omówione w pkt 5. - obiekty uj ęte w rejestrze zabytków oraz wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków; - zabytkowe parki podworskie, - stanowiska archeologiczne, • ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r. poz. 469 z pó źn. zm.) - strefy ochronne uj ęć wody; • ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (tekst jednolity Dz. U. 2015 poz. 196) - zło ża kopalin; • ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i le śnych (tekst jednolity Dz. U. 2015 poz. 909) - grunty klasy III, - tereny lasów.

12. Wyst ępowanie naturalnych zagro żeń geologicznych

Na terenie gminy Nowe Miasto nie wyst ępuj ą obszary zagro żeń geologicznych.

13. Wyst ępowanie udokumentowanych złó ż kopalin oraz zasobów wód podziemnych

13.1. Zło ża kopalin

Zgodnie z Bilansem zasobów złó ż kopalin w Polsce według stanu na dzie ń 31.12.2014r. na terenie gminy Nowe Miasto wyst ępuj ą 4 udokumentowane zło ża kopalin. Charakterystyk ę tych złó ż przedstawia poni ższe zestawienie:

44 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Zasoby 2014 r. Wydobycie Stan zagospodarowania (tys. ton) (tys. ton) Nazwa zło ża zło ża geologiczne przemysłowe 2010 r. 2014 r. bilansowe zło że zagospodarowane, Adamowo* 52 - 2 - eksploatowane okresowo zło że, z którego wydobycie Kubice* 145 - - - zostało zaniechane zło że o zasobach Kubice II 220 - - - rozpoznanych szczegółowo zło że zagospodarowane, Szczawin* 268 268 6 - eksploatowane okresowo * zło ża zawieraj ące piasek ze żwirem

Powy ższe zestawienie nie uwzgl ędnia zako ńczonej w 2012 roku rekultywacji zło ża Kubice (decyzja Starosty Pło ńskiego znak: R Ś.6122.7.2012 z dnia 09.11.2012 r. uznaj ąca rekultywacj ę gruntów za zako ńczon ą). Ponadto, zgodnie z informacjami z bazy MIDAS, obok zło ża Kubice II, wyst ępuje fragment zło ża Cichawy (pole 1B), którego kontynuacja znajduje si ę na terenie gminy So ńsk. Zło że o powierzchni 10,9 ha zostało w znacznym stopniu zalesione a eksploatacja zaniechana. Warunkiem rozpocz ęcia eksploatacji w szerszym zakresie jest aktualizacja zasobów geologicznych i przemysłowych. Eksploatacja surowców prowadzona jest okresowo, w niedu żym zakresie, jedynie ze zło ża Adamowo (2010r. – 2 tys. ton, 2011 r. – 1 tys. ton) i Szczawin (wydobycie w 2010 r. – 6 tys. ton). Prowadzone na terenie gminy prace poszukiwawcze tego surowca pozwoliły na wyznaczenie, na południe od wsi Latonice, rejonu prognostycznego dla żwirów. Jest on niekolizyjny z ochron ą środowiska poniewa ż poło żony jest poza obszarem chronionego krajobrazu oraz poza obszarem wysokiej ochrony wód podziemnych.

13.2. Zasoby wód podziemnych

Pierwszy, przypowierzchniowy poziom (wody gruntowe) o niewielkiej mi ąż szo ści 5- 10m stanowił w przeszło ści źródło wody dla licznych studni kopanych. W zwi ązku z sukcesywnym wodoci ągowaniem gminy, poziom ten tylko sporadycznie wykorzystywany jest obecnie na potrzeby bytowo-gospodarcze. Spływ wód odbywa si ę generalnie z północy na południe w kierunku rzeki Wkry, w cz ęś ci wschodniej gminy dominuje natomiast kierunek ze wschodu na zachód do rzeki Sony. Obie te rzeki stanowi ą baz ę drena żu dla wód podziemnych. Źródłem wody dla istniej ących na terenie gminy Nowe Miasto wodoci ągów zbiorowych są udokumentowane zasoby wód podziemnych. Uj ęcia wody znajduj ą si ę w miejscowo ściach: Nowe Miasto, Go ścimin Wielki oraz na terenie gmin s ąsiednich: w Cieksynie gm. Nasielsk i Klukówku gm. Świercze. Źródłem wody dla wodoci ągów jest czwartorz ędowy, podglinowy główny poziom wodono śny o mi ąż szo ści 20-50m. Z uwagi na usytuowanie studni, lokalne warunki hydrogeologiczne oraz zró żnicowany poziom izolacyjno ści od powierzchni terenu, poza strefami ochrony bezpo średniej wokół uj ęcia wody w Nowym Mie ście oraz Go ściminie Wielkim, ustanowiono strefy ochrony po średniej zewn ętrznej z zakazem lokalizowania w ich

45 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO granicach obiektów mog ących ujemnie wpływa ć na jako ść wód podziemnych oraz z ograniczeniami w u żytkowaniu gruntów na ich terenach. Strefy te wyznacza 25-letni czas wymiany wód oraz ich kierunek spływu. Na tych obszarach konieczne jest odpowiednie, zabezpieczaj ące przed zanieczyszczeniem wody podziemne, gospodarowanie na powierzchni. Najwi ększe zatwierdzone zasoby w kat. „B” wynosz ą 150 m3/godz. dla uj ęcia wody w Go ściminie przy depresji 5,0 m.

14. Wyst ępowanie terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odr ębnych

Obszarem górniczym jest przestrze ń, w obr ębie której przedsi ębiorca upowa żniony jest do prowadzenia działalno ści górniczej zgodnie z wydan ą koncesj ą i na zasadach ustalonych w tej koncesji, natomiast terenem górniczym – jest przestrze ń obj ęta przewidywanymi szkodliwymi wpływami robót górniczych zakładu górniczego. Na terenie gminy Nowe Miasto wyst ępuje obszar i teren górniczy Szczawin - wyznaczony w koncesji Nr OSL.IV.7512/28/96 udzielonej przez Wojewod ę - UW w Ciechanowie. Koncesja na wydobywanie kruszywa naturalnego ze zło ża Szczawin udzielona do dnia 31.12.2005r., przedłu żona została do dnia 31.12.2018r. (dec. Wojew. Maz. W ŚR- C.7412/12/05). Obszar i teren górniczy Adamowo wyznaczony został w koncesji Nr R Ś.751-14-2/05 udzielonej przez Starost ę Powiatu Pło ńskiego. Koncesja na wydobywanie kruszywa naturalnego ze zło ża Adamowo udzielona została do dnia 31.12.2014r.

15. Stan systemów komunikacji i infrastruktury technicznej

15.1. System komunikacji

Powi ązania komunikacyjne Przez teren gminy przebiegaj ą dwie drogi wojewódzkie: nr 632 Pło ńsk (droga nr 10) – Nowe Miasto – Nasielsk – Dębe – Legionowo – Rembelszczyzna – Marki i nr 620 Nowe Miasto – Strzegocin - Przewodowo – Parcele, która stanowi podstawowe powi ązanie komunikacyjne terenu gminy z s ąsiednimi obszarami oraz poł ączenie z drog ą krajow ą nr 7 Gda ńsk-Warszawa. Komunikacj ę z terenami s ąsiednich gmin oraz główne powi ązania wewn ętrzne uzupełnia sie ć dróg powiatowych, stanowi ąc wraz z drogami wojewódzkimi nadrz ędny układ powi ąza ń drogowych. Przez teren gminy nie przebiegaj ą linie kolejowe. Najbli ższej poło żone stacje kolejowe na magistrali kolejowej E 65 Warszawa Wschodnia Osobowa – Gda ńsk Główny znajduj ą si ę w miejscowo ściach: Świercze ok. 10 km i Nasielsk ok. 15 km od miejscowości gminnej. W zakresie komunikacji zbiorowej głównym przewo źnikiem jest PKS, obsługuj ący wi ększo ść miejscowo ści na terenie gminy.

Nadrz ędny układ komunikacyjny Droga wojewódzka nr 632 Pło ńsk (droga nr 10) – Nowe Miasto – Nasielsk – Dębe – Legionowo – Rembelszczyzna – Marki (klasy Z) na terenie gminy przebiega na długo ści ok.

46 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

17 km przez obszary wsi: Kadłubówka, Nowe Miasto, Nowe Miasto Folwark i Latonice. Prowadzi ruch o charakterze głównie tranzytowym. Droga wojewódzka nr 620 Nowe Miasto - Strzegocin - Przewodowo – Parcele (klasy Z) przebiega na długo ści ok. 5,0 km przez obszary wsi: Nowe Miasto Folwark, Belin, Szczawin i Adamowo. Prowadzi ruch o charakterze głównie tranzytowym. Drogi wojewódzkie posiadaj ą nawierzchni ę utwardzon ą - bitumiczn ą, wymagaj ącą prowadzenia bie żą cych robót konserwacyjno – utrzymaniowych. Sie ć dróg powiatowych o ł ącznej długo ści około 56,6 km na terenie gminy stanowi ą drogi: - nr 1247W Ojrze ń – Nowe Miasto (dł. na terenie gminy 6,746 km), - nr 1248W Gołotczyzna – Zawady Stare –Nowe Miasto (dł. na terenie gminy 7,660 km), - nr 3043W Jurzynek – Go ścimin – do drogi Ojrze ń – Nowe Miasto (dł. na terenie gminy 11,160 km), - nr 3044W Nowe Miasto – Kał ęczyn (dł. na terenie gminy 8,890 km), - nr 3045W Władysławowo – Gawłowo – Cieksyn – do drogi nr 571 (dł. na terenie gminy 6,905 km), - nr 3046W Nowe Miasto – Cieksyn (dł. na terenie gminy 6,080 km), - nr 3047W Wrona Stara – Joniec – Nowe Miasto (dł. na terenie gminy 12,653 km), - nr 3048W Królewo – Miszewo (dł. na terenie gminy 5,350 km). Drogi powiatowe posiadaj ą nawierzchni ę utwardzon ą bitumiczn ą. S ą to jednak drogi o wąskich jezdniach i cz ęsto bez poboczy, nie spełniaj ące wymaganych parametrów technicznych. Stan techniczny tych dróg jest stosunkowo słaby. Drogi układu nadrz ędnego obsługuj ą prawie wszystkie miejscowo ści w gminie.

Drogi gminne i stacje paliw Drogi gminne o ł ącznej długo ści ok. 88,4 km oraz drogi wewn ętrzne o ł ącznej długo ści 46,37 km stanowi ą uzupełnienie nadrz ędnego układu drogowego gminy. Obsługuj ą mniejsze wsie i zabudow ę rozproszon ą oraz stanowi ą poł ączenia mi ędzy jednostkami osadniczymi i ułatwiaj ą dojazdy do u żytków rolnych. W wi ększo ści posiadaj ą nawierzchni ę gruntow ą i żwirow ą. Tylko 20 km tych dróg posiada nawierzchni ę bitumiczn ą. Na terenie gminy dwie stacje paliw płynnych zlokalizowane są w Nowym Mie ście przy drodze powiatowej nr 1247W Ojrze ń – Nowe Miasto oraz w Nowym Mie ście Folwark przy drodze wojewódzkiej nr 620 Nowe Miasto- Strzegocin- Przewodowo-Parcele.

15.2. Systemy infrastruktury technicznej

15.2.1. Elektroenergetyka Odbiorcy na terenie gminy zaopatrywani s ą w energi ę elektryczn ą z GPZ-u 110/15kV w Nasielsku zasilanej napowietrzn ą lini ą przesyłow ą WN 110 kV Dębe - Nasielsk w kierunku Ciechanowa. Linia ta przebiega przez obszar wsi Jurzynek na długo ści około 2,0 km. Energia elektryczna rozprowadzana jest od GPZ poprzez sie ć rozdzielcz ą napowietrznych linii SN 15 kV i stacje transformatorowe 15/0,4 kV, a od nich poprzez sie ć odbiorcz ą niskiego napi ęcia (220/380 V) do odbiorców, głównie liniami napowietrznymi. 47 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

Linie kablowe realizowane s ą przede wszystkim na obszarze wi ększych miejscowo ści o zwartej zabudowie. Dostawy energii elektrycznej pokrywaj ą zapotrzebowanie na terenie gminy. Działania rejonów energetycznych polegaj ą głównie na utrzymaniu ci ągło ści dostaw energii, konserwacji urz ądze ń i linii, rozbudowie linii kablowych (w rejonach skupisk odbiorców). W celu zmniejszenia awaryjno ści układu wa żna jest sukcesywna wymiana linii na nowe o wi ększych przekrojach i rozbudowa sieci stacji transformatorowych w celu skrócenia długo ści odbiorczych linii niskich napi ęć . Na terenie gminy nie ma obiektów lub urz ądze ń słu żą cych do wytwarzania energii elektrycznej przy wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii.

15.2.2. Gazownictwo Na terenie gminy nie ma sieci gazu ziemnego. Mieszka ńcy gminy zaopatrywani s ą w gaz butlowy propan-butan poprzez sie ć punktów dystrybucji. W celu zaopatrzenia gminy w gaz ziemny sieciowy, konieczne jest opracowanie studium gazyfikacji gminy, w oparciu o który mog ą by ć opracowane projekty techniczne systemu sieci i urz ądze ń gazowych. Zaopatrzenie w gaz mo żliwe b ędzie od przebiegaj ącej przez teren s ąsiednich gmin Sochocina i Ojrzenia sieci gazowych wysokiego ci śnienia DN 200 i DN 400 relacji Pło ńsk – Olsztyn.

15.2.3. Telekomunikacja

Łączno ść telefoniczna odbywa si ę głównie poprzez napowietrzne linie telefoniczne. Obecnie budowane i modernizowane sieci realizuje się jako linie kablowe. W zakresie telefonii komórkowej na terenie gminy funkcjonuje stacja bazowa cyfrowej telefonii komórkowej zlokalizowana w miejscowo ści Nowe Miasto.

15.2.4. Gospodarka wodno-ściekowa

Według danych GUS na koniec 2013 roku na terenie gminy Nowe Miasto funkcjonowała czynna sie ć rozdzielcza długo ści 150,2 km doprowadzaj ąca wod ę do 1527 budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania. Zbiorowym zaopatrzeniem w wod ę obj ętych było około 75,9% ludno ści gminy. Najwi ększy zasi ęg ma wodoci ąg bazuj ący na uj ęciu i stacji uzdatniania wody o wydajno ści 81 m 3/dob ę w Go ściminie Wielkim, zaopatruj ący w wod ę wsie: Zawady Stare, Go ścimin Wielki, Zasonie, Karolinowo, Zawady B., Czarnoty, Henrykowo, Wólka Szczawi ńska, Anielin, Belin, Szczawin, Latonice, Władysławowo, Janopol, Jurzyn, Modzele Bartłomieje, Miszewo B., Grabie, Jurzynek, Kubice, Nowe Miasto Folwark, Gucin oraz cz ęść Nowego Miasta. Uj ęcie wody wraz ze stacj ą uzdatniania zlokalizowane w miejscowo ści gminnej słu ży dla zaopatrzenia w wodę wsi: Kadłubówka, Miszewo Wielkie oraz cz ęś ci Nowego Miasta. Z uj ęcia wody w Cieksynie w gminie Nasielsk zaopatrywani w wod ę s ą mieszka ńcy wsi: Gawłowo, Gawłówek, Zakobiel, Tomaszewo, Żoł ędowo, Popiel żyn Dolny, Aleksandria, Rostki i Nowosiółki, natomiast z uj ęcia wody w Klukówku (gmina Świercze) woda

48 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO doprowadzana jest do wsi Adamowo poło żonej w środkowo-wschodniej cz ęś ci gminy Nowe Miasto. Prowadzone na szerok ą skal ę wodoci ągowanie wsi na terenie gminy Nowe Miasto nie było zsynchronizowane z równoczesn ą budow ą sieci kanalizacyjnej. Na terenie gminy nie ma dotychczas oczyszczalni ścieków komunalnych. W wykazie oczyszczalni komunalnych i przemysłowych prowadzonym przez WIO Ś w Warszawie, na obszarze gminy Nowe Miasto z oczyszczalni ścieków b ędących w eksploatacji jest jedynie zakładowa, biologiczna oczyszczalnia ścieków funkcjonuj ąca przy Domu Pomocy Społecznej w Karolinowie o średniej przepustowo ści 5,0 m3/dob ę. Zdecydowana wi ększo ść ścieków wytworzonych na terenie gminy Nowe Miasto oczyszczana jest w przydomowych oczyszczalniach lub gromadzona w zbiornikach bezodpływowych. Według danych GUS na koniec 2012 roku na terenie gminy Nowe Miasto było 1399 zbiorników bezodpływowych oraz 5 przydomowych oczyszczalni ścieków. W celu rozwi ązania gospodarki ściekowej w ostatnim czasie wybudowano 117 sztuk przydomowych oczyszczalni ścieków oraz planuje si ę budow ę kolejnych (138 sztuk). W planach jest równie ż budowa gminnej mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków w Nowym Mie ście (na działce nr ew. 958/1 o powierzchni 0,2557 ha), dla której trwa od 2013 roku post ępowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla tego przedsi ęwzi ęcia. Przewiduje si ę, że do oczyszczalni ścieków działaj ącej w oparciu o nitryfikuj ąco – denitryfikuj ący osad czynny z tlenową stabilizacj ą osadu o wydajno ści średnio dobowej 402 m3/dob ę dopływa ć b ędą ścieki sanitarne z terenu gminy, w pierwszej kolejności z terenu zwartej zabudowy miejscowo ści gminnej oraz ścieki ze zbiorników bezodpływowych dowo żone wozami asenizacyjnymi.

15.2.5. Gospodarka odpadami Zgodnie z Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami dla Mazowsza na lata 2012 – 2017 z uwzgl ędnieniem lat 2018 – 2023 odpady komunalne zmieszane, odpady zielone, bioodpady oraz pozostało ści z sortowania i po procesie mechaniczno-biologicznego przetwarzania przeznaczone do składowania mog ą by ć zagospodarowywane wył ącznie w ramach wyznaczonych regionów gospodarki odpadami komunalnymi. Gmina Nowe Miasto znajduje si ę w Regionie Płockim, w którym wskazane zostały instalacje regionalne do przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK) w miejscowo ściach: Rachocin, Kobierniki k/ Płocka, Po świ ętne k/Pło ńska oraz instalacje zast ępcze. W przypadku uruchomienia planowanej instalacji regionalnej, instalacje wskazane jako zast ępcze do czasu wybudowania RIPOK, trac ą status zast ępczych poprzez zmian ę uchwały w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami, uwzgl ędniaj ącą nowo wybudowan ą instalacj ę. Na terenie gminy Nowe Miasto funkcjonuje obecnie system odpłatnego odbioru odpadów z terenu ka żdej posesji. Zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych od 1 lipca 2013roku obj ęci zostali wszyscy mieszka ńcy gminy – zgodnie z Regulaminem utrzymania czysto ści i porz ądku na terenie Gminy Nowe Miasto. Odbiór odpadów od mieszka ńców odbywa si ę w oparciu o zawarte umowy zgodnie z przyj ętym harmonogramem.

49 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

16. Zadania słu żą ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych Kierunki działa ń i zadania wynikaj ące z Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego (Uchwała nr 180/2014 z dnia 7.07.2014 Sejmiku Województwa Mazowieckiego - Dz. Urz. WM z 2014 roku poz. 6868) w odniesieniu do gminy Nowe Miasto dotycz ą w szczególno ści: • wykorzystania rzeki Wkry w celach turystycznych i rekreacyjnych, • realizacji zada ń Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych, w tym budowy kanalizacji i oczyszczalni ścieków w Nowym Mie ście, • sukcesywnej sanitacji terenów o zabudowie rozproszonej na obszarach wiejskich (przydomowe oczyszczalnie ścieków lub wywo żenie ścieków przy zapewnieniu ich oczyszczania), • budowy ochronnego systemu kanalizacyjnego wokół zbiornika wodnego Nowe Miasto, • realizacji programu działa ń na obszarach szczególnie nara żonych na zanieczyszczenia zwi ązkami azotu pochodzenia rolniczego, • wykorzystania lokalnej bazy surowcowej dla rozwoju przetwórstwa rolno-spo żywczego, • uwzgl ędnienia obszarów zagro żenia powodzi ą w: studiach uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, decyzjach o warunkach zabudowy, decyzjach o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego; • wprowadzania zakazów i ogranicze ń w u żytkowaniu na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą wyznaczonych dla rzeki Wkry; • zachowywania funkcji towarzysz ących produkcji żywno ści, m.in.: utrzymywanie tradycyjnego krajobrazu rolniczego, zachowywanie wolnych przestrzeni u żytkowanych rolniczo, utrzymywanie trwałych u żytków zielonych dla ochrony bioró żnorodno ści; • poprawy dost ępno ści komunikacyjnej m. in. poprzez modernizacj ę istniej ącej sieci drogowej zwłaszcza dróg powiatowych i gminnych istotnych dla powi ąza ń wewn ątrzregionalnych, • ochrony dolin rzecznych, obszarów mokradłowych i kompleksów le śnych, które stwarzaj ą doskonałe warunki migracyjne zwierz ąt; • zwi ększania powierzchni le śnej - wprowadzanie zalesie ń na gruntach rolnych V i VI klasy bonitacyjnej; • zachowanie funkcji rolniczej na gruntach o wysokiej jako ści i przydatno ści dla rolnictwa, w szczególno ści ograniczenie przeznaczenia gleb wysokich klas bonitacyjnych na cele nierolnicze; • utrzymania istniej ących naturalnych zbiorników wodnych i terenów podmokłych, w szczególno ści starorzeczy, bagien i mokradeł, oczek wodnych oraz renaturalizacj ę przekształconych odcinków rzek i terenów zalewowych; • ograniczania niskiej emisji (powierzchniowej) ze źródeł rozproszonych poprzez m. in. zmian ę paliw w ęglowych na paliwa niskoemisyjne oraz wykorzystanie indywidualnych źródeł energii odnawialnej; • kształtowania pasma przyrodniczo-kulturowego rzeki Wkry, w tym wykorzystanie walorów krajobrazowo-architektonicznych dla wyznaczania szlaków turystyki kulturowej;

50 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

• zwi ększenia ilo ści bazy noclegowej turystyki wiejskiej, w tym agroturystycznej o wysokim standardzie, • ograniczania tworzenia nowych kompleksów zabudowy letniskowej na rzecz adaptowania istniej ących gospodarstw rolnych na cele wypoczynkowe.

17. Wymagania dotycz ące ochrony przeciwpowodziowej W dolinie rzeki Wkry wyst ępuj ą obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą na których obowi ązuj ą zakazy wynikaj ące z ustawy Prawo wodne, w tym zakaz: - wykonywania urz ądze ń wodnych oraz budowy innych obiektów budowlanych, z wyj ątkiem dróg rowerowych; - sadzenia drzew lub krzewów, z wyj ątkiem plantacji wiklinowych na potrzeby regulacji wód oraz ro ślinno ści stanowi ącej element zabudowy biologicznej dolin rzecznych lub słu żą cej do wzmacniania brzegów lub odsypisk, - zmiany ukształtowania terenu, składowania materiałów oraz wykonywania innych robót, z wyj ątkiem robót zwi ązanych z regulacj ą lub utrzymywaniem wód, budow ą, przebudow ą lub remontem drogi rowerowej oraz czynno ści zwi ązanych z wyznaczeniem szlaku turystycznego pieszego lub rowerowego, - lokalizowania nowych przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, gromadzenia ścieków, odchodów zwierz ęcych, środków chemicznych, a tak że innych materiałów, które mog ą zanieczy ści ć wody, prowadzenia odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, w tym w szczególno ści ich składowania.

51 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

II. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej oraz przeznaczeniu terenów

Wyznaczaj ąc główne kierunki rozwoju za podstaw ę działa ń przyjmuje si ę zasad ę zrównowa żonego rozwoju tj. taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym nast ępuje proces integrowania działa ń politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwało ści podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania mo żliwo ści zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczno ści lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokole ń. Wa żnym elementem ustalania kierunków rozwoju gminy jest równie ż ustawowa zasada ładu przestrzennego rozumiana jako ukształtowanie przestrzeni, które tworzy harmonijn ą cało ść oraz uwzgl ędnia w uporz ądkowanych relacjach wszelkie uwarunkowania i wymagania funkcjonalne, społeczno-gospodarcze, środowiskowe, kulturowe oraz kompozycyjno- estetyczne. Zmiana studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nowe Miasto jest kontynuacj ą polityki przestrzennej przyj ętej w Studium uchwalonym w 2001 r. Pozostaje w zgodzie z przyj ętymi kierunkami zagospodarowania przestrzennego, jednocze śnie aktualizuj ąc je i dostosowuj ąc do obecnych potrzeb rozwoju gminy i wymogów prawa. Uwarunkowania społeczno-gospodarcze i przestrzenne (m.in. istniej ące zainwestowanie w rolnictwie, dost ępno ść do dróg, uzbrojenie terenów, walory przyrodniczo-krajobrazowe) jednostek osadniczych wskazuj ą na dalszy rozwój rolnictwa i zwi ązanego z nim przetwórstwa rolno-spo żywczego. Podstawowym kierunkiem rozwoju przestrzennego w dalszym ci ągu pozostaje funkcja rolnicza (funkcja podstawowa gminy), uzupełniana przez funkcj ę mieszkaniow ą, produkcyjno-usługow ą oraz rekreacyjno wypoczynkow ą. Podstawowe kierunki zmian w zagospodarowaniu przestrzennym zmierza ć b ędą do tworzenia warunków dla rozwoju podstawowej funkcji gminy tj. rolnictwa oraz aktywizacji gospodarczej poprzez przygotowanie oferty terenów dla funkcji usługowo – osadniczych i produkcyjnych oraz funkcji rekreacyjnej. W zakresie zagospodarowania przestrzennego Studium ustala nast ępuj ące kierunki rozwoju: • zachowanie i rozwój wykształconych funkcji dla poszczególnych obszarów i jednostek osadniczych, - rozwój miejscowo ści Nowe Miasto jako o środka obsługi ludno ści gminy, - zachowanie i aktywizacja funkcji mieszkaniowo-usługowej w miejscowo ści: Karolinowo, Go ścimin Wielki, - wykorzystanie lokalnych zasobów rolniczej przestrzeni produkcyjnej, • zwi ększanie terenów lasów i zadrzewie ń, • modernizacja układu komunikacyjnego • zachowanie i rozwój funkcji rekreacyjnej. W strukturze funkcjonalno - przestrzennej gminy Nowe Miasto wyró żnia si ę tereny o nast ępuj ącym przeznaczeniu:

52 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

- Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej - obejmuj ą tereny ju ż zainwestowane jak i preferowane pod zabudow ą mieszkaniow ą. Najwi ększe skupiska istniej ącej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wyst ępuj ą w miejscowo ściach: Nowe Miasto, Nowe Miasto Folwark. W istniej ącej zabudowie przewiduje si ę mo żliwo ść modernizacji, rozbudowy, wymiany obiektów oraz lokalizacji nowej zabudowy, usług nieuci ąż liwych dla środowiska a niezb ędnych dla obsługi ludno ści. Tereny preferowane pod zabudow ę mieszkaniow ą jednorodzinn ą przewidziane są dla realizacji budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego i usługowego wraz z zabudow ą towarzysz ącą (gara że, budynki gospodarcze). Dopuszczalne funkcje towarzysz ące to: zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna o skali odpowiadaj ącej zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej, tereny zieleni urz ądzonej i sportu, tereny infrastruktury technicznej i komunikacji oraz parkingi. Na terenach tych mog ą by ć lokalizowane usługi nieuci ąż liwe tj. o uci ąż liwo ści niewykraczaj ącej granice działki do którego inwestor posiada tytuł prawny, nie stwarzających zagro żeń w zakresie emisji zanieczyszcze ń, hałasu i wibracji; - Tereny zabudowy zagrodowej i mieszkaniowej jednorodzinnej - zwi ązane s ą głównie z podstawow ą funkcj ą gminy (rolnictwo) i s ą to skupiska zabudowy zagrodowej lub pojedyncze siedliska rolnicze wyst ępuj ące na terenach u żytkowanych rolniczo. W sąsiedztwie zabudowy zagrodowej cz ęsto wyst ępuje zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna. W terenach zabudowy zagrodowej i mieszkaniowej jednorodzinnej przewiduje si ę mo żliwo ść modernizacji, rozbudowy, wymiany istniej ących obiektów, lokalizacji nowych obiektów oraz lokalizacji usług nieuci ąż liwych dla środowiska a niezb ędnych dla obsługi ludno ści. - Tereny zabudowy zagrodowej – obejmuj ą skupiska zabudowy lub pojedyncze siedliska zwi ązane z prowadzeniem działalno ści rolniczej w gospodarstwach rolnych. Taka forma zabudowy wyst ępuje w wi ększo ści jednostek osadniczych. W zabudowie tej wyst ępuj ą równie ż pojedyncze działki zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej powstałe w wyniku podziałów rodzinnych lub zmiany sposobu u żytkowania obiektów. W istniej ącej zabudowie zagrodowej (równie ż nie zaznaczonej na zał ączniku graficznym) dopuszcza si ę mo żliwo ść rozbudowy, przebudowy i modernizacji obiektów oraz lokalizacji usług. Mo żliwe jest równie ż przekształcanie istniej ących siedlisk rolniczych w zgodno ści z przepisami odr ębnymi, na cele mieszkaniowe, usługowe, magazynowo-składowe lub działalno ść produkcyjn ą, agroturystyk ę. - Tereny zabudowy usługowej obejmuj ą tereny istniej ących i planowanych usług nieuci ąż liwych o charakterze publicznym (m.in. o światy i wychowania, kultury, zdrowia i opieki społecznej, sportu i rekreacji, świetlice wiejskie, remizy OSP) i komercyjnym (m.in. handlu, gastronomi). Dopuszczalne przeznaczenie to: tereny zieleni urz ądzonej, lokalizowanie funkcji mieszkaniowej w granicach działek dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych wła ściciela obiektu usługowego oraz obiekty infrastruktury technicznej i komunikacji. - Tereny usług sportu – przeznaczone pod obiekty usług sportu i rekreacji wraz z towarzysz ącymi im obiektami i urz ądzeniami. Dopuszczalna jest lokalizacja usług zwi ązanych z obsług ą sportu, rekreacji i wypoczynku tj.: gastronomia, hotelarstwo,

53 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

pensjonaty, usługi kultury z uwzgl ędnieniem wymogów ochrony walorów przyrodniczych terenu. - Tereny obiektów produkcyjnych, składów i magazynów – przeznaczone pod lokalizacj ę nowych b ądź rozbudow ę istniej ących zakładów produkcyjnych, składów i magazynów oraz urz ądze ń infrastruktury technicznej i innych obiektów obsługi ludno ści i rolnictwa wymagaj ących przed lokalizacj ą przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Dopuszcza si ę lokalizowanie funkcji mieszkaniowej dla wła ścicieli obiektów działalno ści produkcyjnej lub usługowej, obiektów administracyjno – technicznych, sieci i urz ądze ń infrastruktury technicznej, dróg dojazdowych i wewnętrznych, parkingów, gara ży.

- Tereny zabudowy letniskowej– obejmuj ą istniej ące i preferowane tereny pod lokalizacj ę budownictwa letniskowego indywidualnego (zabudow ę mieszkaniow ą na działkach indywidualnych, u żytkowan ą sezonowo lub całorocznie dla potrzeb rekreacji; w przypadku u żytkowania całorocznego nale ży traktowa ć j ą jako zabudow ę mieszkaniow ą jednorodzinn ą) jak i ogólnodost ępnych usługowych obiektów turystyczno- rekreacyjnych, w tym pensjonatów. - Tereny zabudowy turystyczno-rekreacyjnej – przeznaczone pod lokalizacj ę obiektów zwi ązanych z turystyk ą i wypoczynkiem (baza noclegowa i gastronomiczna, pola biwakowe, o środki wypoczynkowe ogólnie dost ępne) oraz sportem i rekreacj ą (boiska, urz ądzenia sportowe itp.). Dopuszcza si ę lokalizacj ę obiektów administracyjno- gospodarczych oraz infrastruktury technicznej i komunikacji. - Tereny specjalistycznej produkcji zwierz ęcej obejmuj ą zespoły budynków i urz ądze ń zwi ązanych z hodowl ą i chowem głównie bydła i trzody chlewnej oraz drobiu o wielko ści obsady przekraczaj ącej 40 DJP. Studium dopuszcza lokalizacj ę funkcji mieszkaniowej dla wła ściciela lub obsługi obiektów z uwzgl ędnieniem stref z ograniczeniami w zabudowie na pobyt ludzi. - Tereny eksploatacji surowców mineralnych (PG), są to obszary i tereny górnicze, na których dopuszcza si ę mo żliwo ść eksploatacji surowców po spełnieniu wymogów wynikaj ących z przepisów odr ębnych. Dla terenów powierzchniowej eksploatacji kopalin ustala si ę: - racjonaln ą gospodark ę zło żem poprzez spełnienie wymogów dotycz ących ochrony środowiska, w tym: ochrony zło ża i obiektów budowlanych, - wyznaczenie wzdłu ż obrze ża wyrobisk pasów ochronnych dla terenów s ąsiednich nie obj ętych eksploatacj ą, o szeroko ści zgodnej z przepisami odr ębnymi, - mo żliwo ść realizacji wył ącznie obiektów kubaturowych i urz ądze ń pomocniczych bezpo średnio zwi ązanych z eksploatacj ą kopalin oraz komunikacyjnych, - wykonanie rekultywacji terenu po zako ńczonej eksploatacji kruszyw w oparciu o ustalony kierunek i warunki przeprowadzenia rekultywacji. - Tereny u żytkowane rolniczo obejmuj ą grunty orne, u żytki zielone wraz z rozproszon ą zabudow ę zagrodow ą a tak że drogi dojazdowe do pól. Zasady zagospodarowania okre ślono w punkcie 4. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej.

54 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

- Tereny lasów – obejmuj ą zwarte i rozproszone obszary le śne. Na obszarach tych ustala si ę ochron ę i utrzymanie dotychczas pełnionych funkcji oraz gospodarowanie zgodnie z planami urz ądzeniowymi lasów. Zasady zagospodarowania okre ślono w punkcie 4. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej. - Tereny potencjalnych zalesie ń obejmuj ą tereny gruntów rolnych o niskiej przydatno ści rolniczej predysponowane do rezygnacji z funkcji rolniczej na rzecz funkcji le śnych. Wskazuje si ę realizacj ę zalesie ń jako uzupełnienie istniej ących kompleksów le śnych oraz tworzenie mi ędzy nimi elementów ł ącznikowych. Dopuszcza si ę realizacj ę urz ądze ń i obiektów gospodarki le śnej. Realizacja zainwestowania w granicach obszaru nie mo że powodowa ć ograniczenia jego funkcji ł ącznikowej w systemie przyrodniczym. Zalesienia mog ą by ć wprowadzane równie ż na terenach o niskiej przydatno ści rolniczej, niewskazanych w Studium, z ograniczeniem na terenach ł ąk i pastwisk oraz obni żeń dolinnych. - Tereny zieleni obejmuj ą tereny zieleni urz ądzonej parkowej w Nowym Mie ście oraz cmentarze czynne i nieczynne. Na terenie zieleni parkowej ustala si ę utrzymanie i piel ęgnacj ę istniej ącego drzewostanu, rewaloryzacj ę zieleni, zachowanie istniej ących budynków usługowych. Dopuszcza si ę urz ądzanie placów do organizacji imprez masowych, lokalizacj ę urz ądze ń i obiektów o funkcji rekreacyjnej, parkingów i obiektów sanitarnych na potrzeby u żytkowników terenu oraz lokalizacj ę urz ądze ń infrastruktury technicznej. Na ternie cmentarza czynnego w Nowym Mie ście nale ży wprowadzi ć szpalerowe nasadzenia drzew oraz minimum 10% terenu nale ży urz ądzi ć jako teren zielony z nasadzeniami zieleni ą wysok ą. Dopuszcza si ę realizacj ę obiektów kultu religijnego i małej architektury. Na terenie parków podworskich obowi ązuj ą zasady zagospodarowania zgodnie z przeznaczeniem oraz przepisami odr ębnymi. - Tereny wód powierzchniowych – ustala si ę zachowanie istniej ących wód z mo żliwo ści ą budowy urz ądze ń wodnych, urz ądze ń melioracji wodnych oraz słu żą cych ochronie pod powodzi ą oraz susz ą z uwzgl ędnieniem przepisów odr ębnych. Przy zbiorniku wodnym w Nowym Mie ście dopuszcza si ę budow ę pomostów, kładek oraz urz ądze ń zwi ązanych z obsług ą turystyki. - Tereny komunikacji i infrastruktury technicznej obejmuj ą tereny pod drogami i urz ądzeniami integralnie zwi ązanymi z obsług ą ruchu komunikacyjnego (stacje paliw, parkingi) oraz tereny urz ądze ń infrastruktury technicznej (oczyszczalni ścieków, uj ęć i stacji uzdatniania wody, składowiska odpadów). Studium wyznacza tereny preferowane pod zabudow ę: mieszkaniow ą jednorodzinn ą (oznaczon ą na rys. symbolem M), usługow ą (U), turystyczno rekreacyjn ą (TR), letniskow ą (ML), obiekty produkcyjne, składy i magazyny (P) oraz powierzchniow ą eksploatacj ę surowców (PG). Rysunek Studium pt. Kierunki zagospodarowania przestrzennego w skali 1 : 10 000 przedstawia w sposób zgeneralizowany u żytkowanie terenów. Wskazane w Studium przeznaczenie terenów mo że ulega ć korektom wynikaj ącym z istniej ących podziałów geodezyjnych na etapie opracowywania planów miejscowych, z uwzgl ędnieniem ogranicze ń wynikaj ących z przepisów odr ębnych. Przeznaczenie terenów okre śla funkcj ę dominuj ącą

55 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

(a nie wył ączn ą), która mo że by ć uzupełniana innymi funkcjami stosownie do uwarunkowa ń, ustale ń niniejszego Studium i przepisów odr ębnych.

2. Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów

W zakresie kształtowania zagospodarowania terenów przewidzianych do zainwestowania zgodnie ze wskazanym przeznaczeniem, Studium okre śla nast ępuj ące zasady: - we wszystkich jednostkach osadniczych mo żliwa jest realizacja zabudowy mieszkaniowej lub mieszkaniowo - usługowej na wolnych działkach w terenach istniej ącej zabudowy zagrodowej i mieszkaniowej jednorodzinnej, - uzupełnianie zabudowy mo że nast ępowa ć pod warunkiem zachowania istniej ącej linii zabudowy, charakteru i gabarytów s ąsiedniej zabudowy, - forma architektoniczna budynków mieszkalnych, mieszkalno-usługowych, usługowych oraz zwi ązanych z działalno ści ą produkcyjn ą powinna harmonijnie wpisywa ć si ę w krajobraz, w szczególno ści w zakresie konstrukcji, formy, materiałów budowlanych i detali architektonicznych, - standardy kształtowania zabudowy:

Minimalna powierzchnia Maksymalna Minimalny wska źnik Maksymalny Rodzaj zabudowy działki wysoko ść powierzchni wska źnik zabudowy biologicznie czynnej zabudowy (m 2) Mieszkaniowa 2 kondygnacje jednorodzinna 800 (12m) 60% 40% Usługowa 1 000 12m 30% 60% Obiektów produkcyjnych 1 500 12m 20% 80% składów i magazynów 2 kondygnacje Letniskowa 1 500 (9m) 70% 20% 3 kondygnacje Turystyczno-rekreacyjna 2 000 (12m) 30% 60% Zagrodowa 3 000 12m 40% 60% nie ustala Usługi sportu 12 m 30% 50% si ę

- dopuszcza si ę w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego odst ępstwo od okre ślonych w Studium wska źników zabudowy i zagospodarowania terenów maksymalnie do 20%, - dla budynków mieszkalnych (równie ż w zabudowie zagrodowej) i obiektów towarzysz ących ustala si ę dachy dwu lub wielospadowe o nachyleniu połaci do 45 o a dla obiektów towarzysz ących dopuszcza si ę stosowanie dachów jednospadowych o nachyleniu połaci do 30 o, - w zabudowie usługowej dopuszcza si ę funkcj ę mieszkaniow ą dla wła ściciela lub obsługi obiektu,

56 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

- w zabudowie zagrodowej budynki gospodarcze i inwentarskie - jednokondygnacyjne z dachem jedno- lub dwuspadowym, - na terenach zabudowy produkcyjnej i zagrodowej dopuszcza si ę wysoko ść obiektów wynikaj ącą z wymogów technologicznych i konstrukcyjnych, - wska źniki dotycz ące minimalnej liczby miejsc postojowych dla samochodów osobowych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego: a) dla zabudowy mieszkaniowej: - jednorodzinnej – min. 2 m.p./mieszkanie - zagrodowej – min. 1 m.p./mieszkanie - letniskowej – min. 1 m. p./mieszkanie b) dla zabudowy usługowej – min. 2 miejsca do parkowania na ka żde rozpocz ęte 100 m² powierzchni u żytkowej obiektów oraz 1 miejsce na lokal mieszkalny, c) dla zabudowy przemysłowej i składowo - magazynowej – min. 2 miejsca do parkowania na ka żde rozpocz ęte 100 m² powierzchni u żytkowej obiektów, lecz nie mniej ni ż 5 miejsc do parkowania na ka żde 20 osób zatrudnionych, - w obr ębie terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, mieszkaniowo-usługowej i zagrodowej obowi ązuje zakaz lokalizacji zakładów stwarzaj ących zagro żenie dla życia lub zdrowia ludzi, a w szczególno ści zagro żenie wyst ąpienia powa żnych awarii, - w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego jednostek osadniczych nale ży zapewni ć układ komunikacyjny umo żliwiający dojazd o ka żdej porze roku jednostek ochrony przeciwpo żarowej do obiektów budowlanych. Tereny wył ączone spod zabudowy Do terenów wył ączonych z zabudowy Studium wskazuje: • strefy ochrony bezpo średniej od uj ęć wód podziemnych (w miejscowo ści Nowe Miasto, Go ścimin) ustanowione na podstawie odpowiednich decyzji, • obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą (prawdopodobie ństwo wyst ąpienia powodzi średnie i wynosi raz na 100 lat oraz wysokie - raz na 10 lat) poło żone w dolinie rzeki Wkry , • obszary i tereny górnicze, poza obiektami zwi ązanymi z eksploatacj ą surowców. Ograniczenia w lokalizowaniu zabudowy dotycz ą Nadwkrza ńskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu gdzie w pasie o szeroko ści 100 m od linii brzegowej wód obowi ązuje zakaz lokalizacji obiektów budowlanych, za wyjątkiem lokalizowania urz ądze ń wodnych oraz obiektów słu żą cych do prowadzenia racjonalnej gospodarki rolnej, le śnej lub rybackiej. Ponadto ograniczenia wynika ć mog ą z ustanowienia na podstawie przepisów odr ębnych stref ograniczonego u żytkowania, stref ochronnych wokół linii wysokiego napi ęcia, wokół cmentarza.

3. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk

3.1. Ochrona środowiska i jego zasobów Poło żenie gminy Nowe Miasto w atrakcyjnym przyrodniczo i krajobrazowo obszarze oraz istniej ące zagospodarowanie turystyczno-rekreacyjne predysponuje ten obszar do

57 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO lokalizacji funkcji przyjaznych środowisku. Dla zrównowa żonego rozwoju gminy konieczne jest: • ochrona walorów i zasobów środowiska poprzez: - utrzymanie i kształtowanie systemu naturalnych powiąza ń przyrodniczych, obejmuj ących aktywne biologiczne ekosystemy ł ąkowe, bagienne, wodne i le śne, które maj ą zasadniczy wpływ na utrzymanie równowagi biologicznej w środowisku przyrodniczym; - kompleksow ą ochron ę zasobów wodnych, w tym Głównego Zbiornika Wód Podziemnych „Działdowo” m.in. poprzez racjonaln ą gospodark ę roln ą, w tym stosowanie Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej, w szczególno ści w zakresie nawo żenia u żytków rolnych oraz stosowanie środków ochrony ro ślin. Dla ochrony zasobów wód podziemnych wokół uj ęcia wody dla wodoci ągu Nowe Miasto i Go ściminie ustanowiono stref ę ochrony po średniej (oznaczonej na rys. Studium) z zakazem lokalizowania w ich granicach obiektów mog ących ujemnie wpływa ć na jako ść wód podziemnych oraz z ograniczeniami w u żytkowaniu gruntów na ich terenach; - sukcesywne wprowadzanie zalesie ń, w szczególno ści w s ąsiedztwie istniej ących kompleksów le śnych, na terenach porolnych oraz gdzie z przyrodniczego i ekonomicznego punktu widzenia jest to mo żliwe; - kształtowanie zró żnicowanego krajobrazu rolniczego poprzez ochron ę istniej ących oraz formowanie nowych zadrzewie ń śródpolnych i przydro żnych. W przypadku niezb ędnej wycinki drzew - wprowadzanie nasadze ń, które zrekompensuj ą ubytki w drzewostanie; - zachowanie i utrzymywanie w stanie zbli żonym do naturalnego istniej ących śródle śnych cieków, mokradeł i niedopuszczanie do ich nadmiernego wykorzystania dla celów produkcji ro ślinnej lub sukcesji; - ochron ę rolniczej przestrzeni produkcyjnej na terenach o najwy ższych warto ściach bonitacyjnych gleb, ograniczanie rozpraszania zabudowy rolniczej i nierolniczej; - racjonaln ą eksploatacj ę złó ż surowców i rekultywacj ę terenu w oparciu o ustalony kierunek i warunki jej przeprowadzania; - dostosowanie form turystyki i wypoczynku do istniejących walorów przyrodniczych. Alternatyw ą dla rozwoju budownictwa letniskowego mo że by ć agroturystyka odbywaj ąca si ę na bazie istniej ących siedlisk rolniczych o odpowiednim standardzie wyposa żenia; • poprawa jako ści środowiska poprzez: - ograniczanie „niskiej emisji” - w miejsce w ęgla zaleca si ę wykorzystanie paliw o mniejszej uci ąż liwo ści dla środowiska, w tym gazu, oleju opałowego, energii elektrycznej; - odpowiednie zagospodarowanie terenów wokół obiektów specjalistycznej produkcji zwierz ęcej – tworzenie pasów zieleni izolacyjnej w celu łagodzenia uci ąż liwo ści, konfliktów funkcjonalno-przestrzennych i popraw ę odczu ć estetycznych;

58 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

- zachowanie dotychczasowej struktury przestrzennej gruntów rolnych i le śnych oraz jej modyfikacja – wprowadzanie zadrzewie ń śródpolnych i przydro żnych oraz zalesie ń na gruntach słabych jako ściowo; - zakaz odprowadzania ścieków do gruntu, cieków wodnych, wód powierzchniowych i do urz ądze ń melioracyjnych; - ograniczanie niekorzystnych oddziaływa ń eksploatacji surowców na środowisko poprzez m.in.: stosowanie odpowiednich rozwi ąza ń technicznych oraz dostosowanie tempa wydobycia do warunków terenowych i atmosferycznych; - utrzymanie istniej ącej retencji oraz podejmowanie ró żnorodnych działa ń w celu poprawy bilansu wodnego gminy; - realizacj ę III etapu budowy zbiornika retencyjnego w Nowym Mie ście w celu zmniejszenia podatno ści zbiornika na degradacj ę; 3.2. Prawna ochrona przyrody Na terenie gminy Nowe Miasto na mocy ustawy o ochronie przyrody ochronie podlegaj ą: • Nadwkrza ński Obszar Chronionego Krajobrazu Nadwkrza ński Obszar Chronionego Krajobrazu zajmuje 3 348,7 ha, co stanowi około 28,4% ogólnej powierzchni gminy Nowe Miasto. Zasady gospodarowania na tym terenie reguluje rozporz ądzenie nr 24 Wojewody Mazowieckiego z dnia 15 kwietnia 2005 roku w sprawie Nadwkrza ńskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu z pó źniejszymi zmianami (rozporz ądzenie Nr 12 Wojewody Mazowieckiego z dnia 3 kwietnia 2007 roku, uchwała nr 34/13 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 18 lutego 2013 r.). Dla zagospodarowania przestrzennego wa żne s ą mi ędzy innymi zakazy: - zakaz realizacji przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Zakaz ten nie dotyczy przedsi ęwzi ęć słu żą cych obsłudze ruchu komunikacyjnego, turystyce oraz przedsi ęwzi ęć bezpo średnio zwi ązanych z rolnictwem i przemysłem spo żywczym; - zakaz likwidowania i niszczenia zadrzewie ń śródpolnych, przydro żnych i nadwodnych, je żeli nie wynikaj ą one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia bezpiecze ństwa ruchu drogowego, wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urz ądze ń wodnych; - zakaz wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniało ści, w tym kopalnych szcz ątków ro ślin i zwierz ąt, a tak że minerałów i bursztynu. Zakaz ten nie dotyczy wydobywania piasku i żwiru na powierzchni nie przekraczaj ącej 2 ha przy przewidywanym rocznym wydobyciu nie przekraczaj ącym 20 000 m 3, je żeli działalno ść b ędzie prowadzona bez u życia materiałów wybuchowych – zgodnie z ustaw ą Prawo geologiczne i górnicze oraz zgodnie z ustaleniami wynikaj ącymi z zatwierdzonych w dniu wej ścia w życie rozporz ądzenia dokumentacji geologicznych;

59 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

- zakaz wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcaj ących rze źbę terenu, z wyj ątkiem prac zwi ązanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub utrzymaniem, budow ą, odbudow ą, napraw ą lub remontem urz ądze ń wodnych; - zakaz dokonywania zmian stosunków wodnych, je żeli słu żą innym celom ni ż ochrona przyrody lub zrównowa żone wykorzystanie u żytków rolnych i le śnych oraz racjonalna gospodarka wodna lub rybacka; - zakaz likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów wodnobłotnych; - zakaz lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szeroko ści 100 m od linii brzegowej rzek i innych zbiorników wodnych, z wyj ątkiem urz ądze ń wodnych oraz obiektów słu żą cych prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, le śnej lub rybackiej. Zakaz ten nie dotyczy obowi ązuj ących w dniu wej ścia w życie rozporz ądzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. • Pomniki przyrody

Rozporz ądzeniem nr 40 Wojewody Mazowieckiego z dnia 18 sierpnia 2008 roku oraz rozporz ądzeniem Nr 41 Wojewody Mazowieckiego z dnia 18 sierpnia 2008r. w sprawie pomników przyrody poło żonych na terenie powiatu pło ńskiego, na terenie gminy Nowe Miasto za pomniki przyrody uznano: d ąb szypułkowy na działce nr 324/4 i d ąb szypułkowy na działce nr 24/4 w Go ściminie Wielkim, d ąb szypułkowy w Grabiach, lip ę drobnolistn ą w Jurzynku, d ąb szypułkowy w Miszewie, d ąb szypułkowy w Miszewie Wielkim, głaz narzutowy w Nowym Mie ście oraz 2 d ęby szypułkowe w miejscowo ści Zakobiel. Ochrona drzew w granicach lokalizacji obejmuje zasięg korony i systemu korzeniowego nie mniejszy ni ż w promieniu 15 metrów od zewn ętrznej kraw ędzi pnia drzew. W ramach czynnej ochrony istnieje mo żliwo ść dokonywania zabiegów piel ęgnacyjno- zabezpieczaj ących zgodnych z ogólnie przyj ętymi zasadami chirurgii drzew w stosunku do tworów przyrody żywej oraz dokonywania zabiegów ochronnych w celu przywrócenia naturalnego stanu - w stosunku do tworów przyrody nieo żywionej (głaz narzutowy). W warunkach gminy Nowe Miasto nie ma przesłanek do okre ślenia ochrony obszarów uzdrowisk.

4. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej • Rolnictwo pełni ć b ędzie wiod ącą funkcj ę w rozwoju społeczno-gospodarczym i przestrzennym gminy Nowe Miasto. • Zmniejszenie si ę ogólnej powierzchni u żytków rolnych wynika ć b ędzie z zalesienia gruntów najsłabszych jako ściowo oraz wzrostu powierzchni terenów zabudowanych. • Zapotrzebowanie na nowe tereny pod zagospodarowanie rolnicze (zagrody) wynika ć będzie tylko ze zmiany lokalizacji istniej ących siedlisk rolniczych lub w sporadycznych przypadkach z powstawania nowych siedlisk. Zabudowa mieszkaniowa i cz ęś ciowo gospodarcza zanikaj ących gospodarstw mo że by ć wykorzystana na inne cele ni ż rolnicze (funkcja mieszkaniowa nierolnicza, letniskowa, usługowa itp.).

60 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

W celu racjonalnego wykorzystania rolniczej przestrzeni produkcyjnej ustala si ę nast ępuj ące zasady: - podstawowe formy u żytkowania terenów rolnych to uprawy rolnicze, ł ąki i pastwiska, siedliska rolnicze, rowy i drogi dojazdowe do pól, - kształtowanie przestrzeni na terenach rolniczych wymaga zachowania otwartego rolniczego charakteru przestrzeni, prowadzenia działalno ści rolniczej zgodnie z zasadami dobrej praktyki rolniczej, - dopuszcza si ę tworzenie nowej zabudowy zagrodowej, na działkach o minimalnej powierzchni 0,30 ha, bezpo średnio zwi ązanej z gospodarstwem rolnym o powierzchni przekraczaj ącej średni ą wielko ść gospodarstw rolnych w gminie, (z uwzgl ędnieniem obszarów wył ączonych spod zabudowy), - zakaz lokalizacji nowych obiektów produkcji zwierz ęcej o obsadzie powy żej 210 DJP, - dopuszcza si ę przekształcanie istniej ących siedlisk rolniczych w zgodno ści z przepisami odr ębnymi, na cele mieszkaniowe, usługowe, w tym agroturystyczne, magazynowo- składowe lub działalno ść produkcyjn ą, - ograniczanie zmiany przeznaczenia gruntów o wysokiej przydatno ści rolniczej (kl. I-III) na cele nierolnicze, - dopuszcza si ę realizacj ę dróg oraz napowietrznej i podziemnej sieci infrastruktury technicznej (wodoci ągowej, kanalizacyjnej, telefonicznej, gazowej i energetycznej) wraz z urz ądzeniami niezb ędnymi do ich funkcjonowania oraz obiektów małej retencji (stawy, oczka wodne) z uwzgl ędnieniem przepisów odr ębnych, - utrzymanie istniej ących oraz budowa nowych urz ądze ń melioracji wodnych, - przeznaczanie pod zalesienie u żytków rolnych o niskiej przydatno ści dla upraw rolniczych oraz nieu żytków w pobli żu istniej ących kompleksów le śnych lub zespołów zieleni wysokiej (równie ż poza terenami wyznaczonymi na rysunku Studium), - utrzymanie terenów zadrzewie ń śródpolnych oraz zespołów ro ślinno ści jako elementów lokalnego układu powi ąza ń ekologicznych.

Zasady kształtowania le śnej przestrzeni produkcyjnej: - ochrona i utrzymanie istniej ących kompleksów le śnych, - zachowanie istniej ących rowów, oczek wodnych i dróg le śnych na terenach le śnych, - na terenach preferowanych dolesie ń nale ży uwzgl ędni ć istniej ące stanowiska archeologiczne oraz przebiegi liniowych urz ądze ń infrastruktury technicznej, - sukcesywne zwi ększanie powierzchni gruntów le śnych poprzez zalesianie gruntów marginalnych dla produkcji rolniczej oraz terenów przyległych do istniej ących kompleksów le śnych, (równie ż poza terenami wskazanymi na rysunku Studium), - ograniczanie zmiany przeznaczenia lasów na cele niele śne, - dopuszcza si ę lokalizowanie obiektów i urz ądze ń dla celów turystycznych (m.in. szlaki turystyczne, ście żki piesze, rowerowe, miejsca odpoczynku) - dopuszcza si ę mo żliwo ść prowadzenia niezb ędnych sieciowych elementów infrastruktury technicznej,

61 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

- prowadzenie gospodarki le śnej zgodnie z uproszczonymi planami urz ądzania lasu oraz obowi ązuj ącymi przepisami szczególnymi.

5. Kierunki i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej

Obiekty zabytkowe obj ęte ochron ą konserwatorsk ą wymienione zostały w cz ęś ci I. - Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego pkt 5. Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej . • Zasady ochrony obiektów i obszarów zabytkowych: - utrzymanie odpowiedniego stanu zabytków wpisanych do rejestru zabytków lub obiektów znajduj ących si ę w ewidencji zabytków; poprzez wła ściwe użytkowanie, poddawanie bie żą cym remontom oraz przeprowadzanie zabiegów konserwatorskich. Działania te powinny by ć przeprowadzane w porozumieniu ze słu żbami ochrony zabytków. Zalecane jest doprowadzanie obiektów do ich pierwotnej funkcji b ądź adaptowanie ich do pełnienia funkcji, która nie b ędzie kolidowa ć z ich historycznym, zabytkowym charakterem. - wszelkie prace inwestycyjne podejmowane przy obiektach wpisanych do rejestru zabytków oraz wł ączonych do gminnej ewidencji zabytków nale ży prowadzi ć zgodnie przepisami w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków. Na terenie zespołów i parków podworskich (Go ścimin Wielki, Miszewo B., Modzele Bartłomieje) ustala si ę utrzymanie i uczytelnienie kompozycji zało żeń, w tym ochrona i piel ęgnacja drzewostanu oraz zachowanie obiektów. Dopuszcza si ę urz ądzanie placów do organizacji imprez masowych, lokalizacj ę urz ądze ń i obiektów o funkcji rekreacyjnej, parkingów i obiektów sanitarnych na potrzeby u żytkowników terenu oraz lokalizacj ę urz ądze ń infrastruktury technicznej. Na terenie cmentarzy nieczynnych (Nowe Miasto Folwark) podstawowy kierunek działa ń to utrzymanie w odpowiednim stanie i ochrona przed dewastacj ą. - okre ślenie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i decyzjach o warunkach zabudowy odpowiednich ustale ń w zakresie zasad i metod ochrony zabytków i obiektów o warto ściach kulturowych; - w miejscowo ści Nowe Miasto o historycznym układzie przestrzennym okre śla si ę stref ę ochrony konserwatorskiej układu historycznego. W granicach strefy ustala si ę zachowanie i wyeksponowanie głównych elementów historycznego układu przestrzennego: rozplanowania i przebiegu głównych ci ągów komunikacyjnych, historycznych linii zabudowy, kompozycji układów (m.in. utrzymanie zabudowy pierzejowej w rynku). Nowa zabudowa powinna nawi ązywać sw ą skal ą, materiałem i detalem do istniej ącej tradycyjnej zabudowy wiejskiej. Istniej ącą zabudow ę o warto ściach kulturowych mo żna adaptowa ć na cele kulturowe, rekreacyjne, letniskowe czy usługowe. • Stanowiska archeologiczne przedstawione zostały w formie stref ochrony konserwatorskiej (zał ącznik graficzny Studium pt. Kierunki Zagospodarowania Przestrzennego), gdzie obowi ązuj ą nast ępuj ące zasady:

62 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

- wszelkie prace inwestycyjne podejmowane w granicach tych stref nale ży prowadzi ć zgodnie przepisami w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków; - wprowadzenie odpowiednich ustale ń w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. • Ochron ą obejmuje si ę równie ż figurki i krzy że przydro żne, cz ęsto oznaczaj ące miejsca dawnych mogił – powinny pozosta ć w miejscu ich usytuowania. • W warunkach gminy Nowe Miasto nie ma przesłanek do okre ślenia zasad ochrony dóbr kultury współczesnej.

6. Kierunki rozwoju komunikacji i infrastruktury technicznej

6.1. System komunikacji Układ komunikacyjny warunkuje prawidłowy rozwój i funkcjonowanie struktury przestrzennej gminy. Zapewnia bowiem: - powi ązania zewn ętrzne gminy z układem krajowym oraz z najbli ższymi miastami i gminami s ąsiednimi, - wewn ętrzn ą obsług ę komunikacyjn ą, - komunikacj ę autobusow ą mieszka ńców. Istniej ący układ drogowy gminy stanowi podstaw ę rozwi ąza ń komunikacyjnych. W powi ązaniach zewn ętrznych gminy główne znaczenie b ędą mie ć nadal drogi wojewódzkie: nr 632 Pło ńsk (droga nr 10) – Nowe Miasto – Nasielsk – Dębe – Legionowo – Rembelszczyzna – Marki (klasy Z) i nr 620 Nowe Miasto – Strzegocin - Przewodowo – Parcele (klasy Z). Istotn ą rol ę w powi ązaniach zewn ętrznych pełni ć b ędą równie ż drogi powiatowe: - nr 1247W Ojrze ń – Nowe Miasto, - nr 1248W Gołotczyzna – Zawady Stare –Nowe Miasto, - nr 3043W Jurzynek – Go ścimin – do drogi Ojrze ń – Nowe Miasto, - nr 3044W Nowe Miasto – Kał ęczyn, - nr 3045W Władysławowo – Gawłowo – Cieksyn – do drogi nr 571, - nr 3046W Nowe Miasto – Cieksyn, - nr 3047W Wrona Stara – Joniec – Nowe Miasto, - nr 3048W Królewo – Miszewo. W rozwoju systemu komunikacyjnego, w zakresie kształtowania powi ąza ń zewn ętrznych, zakłada si ę utrzymanie i modernizacj ę istniej ącej sieci dróg wojewódzkich i powiatowych z dostosowaniem do obowi ązuj ących przepisów w zakresie warunków technicznych jakim powinny odpowiada ć drogi publiczne; Drogi gminne stanowi ć b ędą układ wewn ętrzny, który zapewnia powi ązania jednostek osadniczych miedzy sob ą w powi ązaniu z nadrz ędnym układem komunikacyjnym. W rozwoju wewn ętrznego systemu drogowego zakłada si ę: − utrzymanie, modernizacj ę i przebudow ę istniej ącej sieci dróg gminnych z dostosowaniem do obowi ązuj ących przepisów w zakresie warunków technicznych jakim powinny odpowiada ć drogi publiczne;

63 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

− budow ę chodników, ście żek rowerowych oraz ci ągów pieszo-rowerowych; − urz ądzanie dróg, posiadaj ących nieurz ądzone nawierzchnie; − budow ę i rozbudow ę układu komunikacyjnego na terenach przewidzianych dla rozwoju urbanizacji. Wszystkie drogi przebiegaj ące przez tereny zurbanizowane powinny by ć realizowane jako ulice z chodnikami i miejscami postojowymi w rejonie obiektów usługowych. W ramach prowadzonych modernizacji i przebudowy dróg nale ży uwzgl ędni ć budow ę zatok autobusowych i wiat dla pasa żerów, które s ą niezb ędne dla komunikacji zbiorowej (autobusowej). Du że znaczenie dla wykorzystania walorów przyrodniczo-krajobrazowych b ędzie miała realizacja ście żek rowerowych, które mog ą by ć lokalizowane przede wszystkim przy istniej ących drogach powiatowych oraz drogach gminnych. Ście żki rowerowe mog ą by ć realizowane jako: - oddzielone fizycznie od jezdni i chodnika, - pasy rowerowe wydzielone z jezdni lub chodnika, - ci ągi pieszo-rowerowe. Ponadto niezb ędne będzie tworzenie miejsc do przechowywania i parkowania rowerów, (szczególnie przy szkołach, obiektach handlowych i usługowych) a tak że prowadzenie działa ń promuj ących i edukacyjnych propaguj ących ruch rowerowy. Proponowany przebieg ście żek i szlaków rowerowych przedstawiono na mapie „ Kierunki zagospodarowania przestrzennego ”. Oprócz ście żek rowerowych wskazanych na mapie, w miar ę budowy nowych dróg i modernizacji istniej ących, ka żdorazowo powinna by ć przeanalizowana mo żliwo ść i celowo ść budowy ście żek rowerowych.

6.2. Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej

Gospodarka wodno-ściekowa • W zakresie zaopatrzenia w wod ę ustala si ę: - rozbudow ę sieci wodoci ągowej na obszarach pozbawionych sieci wodoci ągowej (zabudowa kolonijna oraz miejscowo ść Salomonka i Przepitki), w miar ę identyfikowania potrzeb na terenach przeznaczonych do zabudowy i wyznaczonych w Studium oraz tam, gdzie standard obsługi jest niepełny (awaryjno ść zasilania w wod ę, niskie ci śnienie); - na potrzeby zaopatrzenia ludno ści w wod ę wykorzystywane b ędą wody z uj ęć wód podziemnych, zlokalizowanych na terenie miejscowo ści: Go ścimin Wielki i Nowe Miasto oraz na potrzeby zaopatrzenia w wod ę wsi Adamowo - z uj ęcia wód podziemnych w Klukówku gm. Świercze oraz wsi: Gawłowo, Gawłówek, Zakobiel, Tomaszewo, Żoł ędowo, Popiel żyn Dolny, Aleksandria, Rostki i Nowosiółki - z uj ęcia wód podziemnych w Cieksynie gm. Nasielsk; - zabudowa mieszkaniowo-usługowa, rekreacyjno-wypoczynkowa oraz budynki użyteczno ści publicznej na całym analizowanym obszarze b ędą zaopatrywane w wod ę z uj ęć wód podziemnych,

64 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

- wody powierzchniowe mog ą by ć wykorzystywane jedynie dla potrzeb rolnictwa, rekreacji i dla celów gospodarczych; - wymagana jest ochrona uj ęć wód podziemnych poprzez respektowanie ustale ń zawartych w decyzjach dotycz ących ich ochrony. • W zakresie odprowadzania ścieków ustala si ę: - budow ę gminnej mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków w miejscowo ści Nowe Miasto z odprowadzeniem oczyszczonych ścieków do rzeki Sony; - budow ę grawitacyjno-ci śnieniowej kanalizacji sanitarnej w granicach wyznaczonej aglomeracji Nowe Miasto na terenach przeznaczonych do zabudowy i wyznaczonych w Studium; - dla zabudowy rozproszonej oraz gdzie ze wzgl ędów ekonomicznych budowa kanalizacji sanitarnej jest niemo żliwa, dopuszcza si ę odprowadzanie ścieków do zbiorników bezodpływowych lub indywidualnych przydomowych oczyszczalni ścieków - w przypadku udokumentowanych, korzystnych warunków gruntowo- wodnych; - utrzymanie istniej ących przyzakładowych oczyszczalni ścieków oraz dopuszcza si ę lokalizacj ę nowych; - z terenów b ędących poza zasi ęgiem kanalizacji sieciowej, ścieki dowo żone b ędą wozami asenizacyjnymi do punktu zlewnego przy gminnej oczyszczalni ścieków w Nowym Mie ście.

Elektroenergetyka W zakresie systemu elektroenergetycznego ustala si ę: - energia elektryczna na terenie gminy dostarczana b ędzie nadal z GPZ Nasielsk 110/15kV poprzez sie ć rozdzielcz ą napowietrznych linii SN 15 kV i stacje transformatorowe 15/0,4 kV, a od nich poprzez sie ć odbiorcz ą niskiego napi ęcia do odbiorców, - wzrost zapotrzebowania na energi ę wymaga ć b ędzie rozbudowy i modernizacji istniej ącej sieci energetycznej niskiego napi ęcia oraz stacji transformatorowych, - wzdłu ż napowietrznej linii przesyłowej WN 110 kV od strony Nasielska (GPZ) w kierunku Ciechanowa (przebiegaj ąca przez obszar wsi Jurzynek) obowi ązuje strefa, w której wyst ępuj ą ograniczenia lokalizacji budynków mieszkalnych. Przyjmuje si ę, że bezpieczn ą odległo ści ą lokalizacji budynków mieszkalnych od skrajnych przewodów linii napowietrznej 110kV jest 14,5m. Zastosowanie mniejszej odległo ści wymaga ka żdorazowo przeprowadzenia procedury pomiarowej okre ślonej w Rozporz ądzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 pa ździernika 2003 r. (Dz. U nr 192, poz. 1882 i 1883),

Telekomunikacja Dostosowanie systemu telekomunikacyjnego do potrzeb mieszka ńców gminy wymaga ć będzie: - pełnego wykorzystania i utrzymania istniej ących urz ądze ń, które spełniaj ą obowi ązuj ące standardy,

65 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

- rozbudowy istniej ącej sieci abonenckiej w dostosowaniu do potrzeb potencjalnych abonentów, - rozwoju systemów telekomunikacyjnych i teleinformatycznych przewodowych i bezprzewodowych odpowiednio do zapotrzebowania na usługi telekomunikacyjne i teleinformatyczne w gminie. W celu zwi ększenia dost ępno ści do sieci internetowej wskazuje si ę rozwój szeroko- pasmowego dost ępu do Internetu, urz ądzenie ogólnodost ępnych kawiarenek internetowych, rozwój sieci bezprzewodowych oraz budow ę systemu nieodpłatnego dost ępu do Internetu. Gazownictwo W zakresie sieci gazowej ustala si ę mo żliwo ść zaopatrzenia mieszka ńców gminy w gaz ziemny, w oparciu o opracowan ą koncepcj ę programow ą gazyfikacji gminy (omówion ą w cz ęś ci I. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego pkt. 14.2.2 Gazownictwo).

Gospodarka odpadami W zakresie gospodarki odpadami ustala si ę: - zagospodarowanie odpadów odbywa ć si ę b ędzie w regionalnych instalacjach do przetwarzania odpadów komunalnych zlokalizowanych w płockim regionie gospodarki odpadami; - docelowo cały obszar gminy powinien by ć obj ęty recyklingiem oraz zorganizowanym wywozem odpadów komunalnych, zgodnie z regulaminem utrzymania czysto ści i porz ądku w gminie; - obowi ązek zgodnego z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwiania odpadów – selekcj ę i gromadzenie odpadów na posesjach w urz ądzeniach przystosowanych do ich gromadzenia; - ograniczenie ilo ści odpadów podlegaj ących składowaniu poprzez upowszechnianie selektywnej zbiórki oraz zwi ększanie udziału odzysku i recyklingu odpadów; - selektywne zbieranie odpadów komunalnych obejmowa ć b ędzie co najmniej nast ępuj ące frakcje odpadów: papier, szkło metale, tworzywa sztuczne, opakowania wielomateriałowe oraz odpady komunalne ulegaj ące biodegradacji.

7. Inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym

Zakres inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym obejmuje: - budow ę, modernizacj ę i rozbudow ę publicznych obiektów ochrony zdrowia, o światy, wychowania przedszkolnego, sportowych, opieki społecznej, - modernizacj ę i rozbudow ę dróg gminnych, - modernizacj ę, rozbudow ę, przebudow ę linii elektroenergetycznych o znaczeniu lokalnym, - ochron ę nieruchomo ści i obiektów stanowi ących dobra kultury w rozumieniu przepisów o ochronie dóbr kultury, - utrzymanie cmentarzy, - realizacj ę zada ń z zakresu małej retencji,

66 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

- utrzymanie obiektów i urz ądze ń służą cych ochronie środowiska (rekultywacj ę oczek wodnych). Zgodnie z potrzebami wynikaj ącymi z uwarunkowa ń rozwoju przestrzennego gminy Nowe Miasto w Studium wskazuje si ę obszary inwestycji celu publicznego w zakresie budowy sieci wodoci ągowej w miejscowo ści Salomonka i Przepitki, budowy oczyszczalni ścieków i kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Nowe Miasto oraz budowy ście żek rowerowych.

8. Inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym

Zgodnie z zapisami Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego (Uchwała nr 180/14 z dnia 7 lipca 2014 Sejmiku Województwa Mazowieckiego - Dz. Urz. WM z 2014 roku poz. 6868) do inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym na terenie gminy Nowe Miasto nale ży: − budowa zbiornika wodnego o powierzchni powy żej 20 ha na rzece Sonie (powi ększenie istniej ącego zbiornika wodnego), − budowa zbiornika wodnego o powierzchni powy żej 20 ha na rzece Wkrze 3, − budowa inwestycji przegradzaj ącej koryto rzeki Turka o wysoko ści pi ętrzenia powy żej 4m; − budowa oczyszczalni ścieków w Nowym Mie ście wraz z systemem odprowadzenia ścieków z terenu wokół zbiornika wodnego Obszary przewidziane pod realizacj ę powy ższych inwestycji uj ęte s ą na rysunku Studium pt. Kierunki zagospodarowania przestrzennego w bloku tematycznym - Tereny komunikacji i infrastruktury technicznej a powi ększenie zbiornika retencyjnego – Tereny zieleni i wód.

9. Obszary obowi ązkowego sporz ądzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego

Tereny, dla których sporz ądzenie planu miejscowego jest obowi ązkowe na podstawie art. 10 ust. 2 pkt. 8 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym to:. − obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści – nie wskazuje si ę; − obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000 m2 – nie wskazuje si ę; − obszary przestrzeni publicznej – obszar wyznaczony w miejscowo ści Nowe Miasto - teren usług sportu (oznaczony na rysunku Studium) posiada obowi ązuj ący plan miejscowy. Ponadto za obszary przestrzeni publicznej (nie oznaczone na rysunku Studium) uznaje si ę tereny: dróg publicznych i placów, tereny obiektów administracji lokalnej, publiczne obiekty: o światy, kultury, sportu i rekreacji oraz ziele ńce i parki, które wyst ępuj ą w wi ększych jednostkach osadniczych gminy. Główne kierunki

3 Brak dokładnych przes ądze ń lokalizacyjnych. Inwestycja prawdopodobnie do realizacji na terenie s ąsiedniej gminy Joniec.

67 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO

działa ń dotycz ą dostosowania terenów i obiektów umo żliwiaj ące zaspokojenie potrzeb lokalnej społeczno ści. Na podstawie przepisów odr ębnych, sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest obowi ązkowe dla: - terenów górniczych, zgodnie z przepisami odr ębnymi dotycz ącymi geologii i górnictwa, o ile rada gminy, zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami, indywidualnie nie postanowi inaczej; - terenów lokalizacji cmentarzy, zgodnie z przepisami odr ębnymi dotycz ącymi cmentarzy. Niniejsze Studium nie wyznacza takich obszarów.

10. Obszary, dla których gmina zamierza sporz ądzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

Obszary, dla których planowana jest zmiana przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne to tereny wskazane w Studium pod rozwój urbanizacji, niezabudowane lub zabudowane obiektami zwi ązanymi z działalno ści ą rolnicz ą. Przewidywane zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym zwi ązane b ędą z przeznaczeniem gruntów rolnych na cele le śne (tereny dolesie ń), pod zabudow ę mieszkaniow ą jednorodzinn ą, usługow ą, letniskow ą oraz pod obiekty produkcyjne, składy i magazyny oraz gruntów le śnych pod zabudow ę mieszkaniow ą jednorodzinn ą, letniskow ą, turystyczno-rekreacyjn ą. Tereny preferowane pod zabudow ę okre ślone na rysunku Studium pt. Kierunki zagospodarowania przestrzennego wskazane s ą do obj ęcia opracowaniem miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Na etapie sporz ądzania Studium nie jest mo żliwe wskazanie kolejno ści wykonywania poszczególnych planów. Wykonana analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy pozwoli na okre ślenie kolejno ści sporz ądzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w nawi ązaniu do ustale ń Studium. Do podj ęcia decyzji dotycz ącej kolejno ści sporz ądzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego uwzgl ędniane b ędą: - potrzeby mieszka ńców na tereny o okre ślonej funkcji, - poło żenie terenu z punktu widzenia zwarto ści struktury przestrzennej gminy, - dost ępno ść do dróg publicznych, mo żliwo ść wykorzystania istniej ących elementów infrastruktury technicznej (m.in. sieci wodoci ągowej, kanalizacyjnej). Grunty le śne przeznaczone w Studium na cele zabudowy mieszkaniowej, letniskowej i turystyczno- rekreacyjnej wymagaj ą uzyskania zgody na zmian ę przeznaczenia gruntów le śnych na cele niele śne w trybie opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

11. Obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą i osuwania si ę mas ziemnych

Wzdłu ż rzeki Wkry wyst ępuj ą obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą oraz tereny osuwiskowe. W ich zagospodarowaniu nale ży uwzgl ędni ć warunki okre ślone w przepisach odr ębnych, w tym wykluczy ć lokalizacj ę nowej zabudowy i rozbudow ę istniej ącej w granicach wyznaczonych przez naturalne zalewy wodą stuletni ą, zgodnie ze sporz ądzonymi

68 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE MIASTO dla tej rzeki, mapami zagro żenia powodziowego. Zabronione jest wykonywanie robót oraz czynno ści utrudniaj ących ochron ę przed powodzi ą lub zwi ększaj ących zagro żenie powodziowe.

12. Obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny

Na terenie gminy nie wyst ępuj ą obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny.

13. Obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji

Na terenie gminy Nowe Miasto nie wyst ępuj ą obszary wymagaj ące przekształce ń lub rehabilitacji. Wyst ępuj ą natomiast obszary wymagaj ące rekultywacji. Na terenie gminy znajduj ą si ę wyrobiska zwi ązane z powierzchniow ą eksploatacj ą kopalin, w obr ębie których okresowo prowadzone jest wydobycie surowca. W przypadku likwidacji zakładu górniczego, w całości lub w cz ęś ci, przedsi ębiorca jest obowi ązany: - zabezpieczy ć lub zlikwidowa ć wyrobiska górnicze oraz urz ądzenia, instalacje i obiekty zakładu górniczego; - zabezpieczy ć niewykorzystan ą cz ęść zło ża kopaliny; - zabezpieczy ć s ąsiednie zło ża kopalin; - przedsi ęwzi ąć niezb ędne środki chroni ące wyrobiska s ąsiednich zakładów górniczych; - przedsi ęwzi ąć niezb ędne środki w celu ochrony środowiska oraz rekultywacji gruntów po działalno ści górniczej. Zgodnie z art. 129 ust. 2. ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. 2015 poz. 196 z pó źn. zm.) do rekultywacji gruntów po działalno ści górniczej maj ą zastosowanie przepisy ustawy z dnia 3 lutego 1995r. o ochronie gruntów rolnych i le śnych. (Dz. U. z 2013 r., poz. 1205 z pó źn. zm.). Na rysunku Studium pt. Kierunki zagospodarowania przestrzennego ujęte zostały tereny powierzchniowej eksploatacji surowców mineralnych, które stanowi ą jednocze śnie obszary wymagaj ące rekultywacji.

14. Granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych

Na terenie gminy Nowe Miasto nie wyst ępuj ą tereny zamkni ęte.

15. Inne obszary problemowe, w zale żno ści od uwarunkowa ń i potrzeb

Na terenie gminy Nowe Miasto nie wyst ępuj ą inne obszary problemowe poza omówionymi w niniejszym tek ście Studium.

16. Obszary, na których przewiduje si ę rozmieszczenie urz ądze ń wytwarzaj ących energi ę z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczaj ącej 100 kW

Na terenie gminy Nowe Miasto nie przewiduje si ę obszarów lokalizacji urz ądze ń wytwarzaj ących energi ę z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczaj ącej 100 kW wraz z ich strefami ochronnymi zwi ązanymi z ograniczeniami w zabudowie i u żytkowaniu terenu.

69