Archive of SID
Teachings of Qur'anic Support for Imam Khomeini's Doctrine of Resistance With Emphasis on the Statements of the Supreme Leader of Iran
Mohammad Sadeqi1 Nahid Movahedi2 Mahdi Sadeqi3 Received: 04/06/2020 Accepted: 16/06/2020
Abstract The honorable and proud authority of the Islamic Revolution of Iran in the region and the world is rooted in the theories of Imam Khomeini's resistance. This issue has been referred to as the "Imam Khomeini's doctrine of resistance" in international political literature. A theory that has vigorously targeted the arteries of Western and American domination. This theory is not based on excitement and fleeting emotions, but has logical, intellectual, scientific, and religious support. In this paper, which is carried out by descriptive-analytical and documentary method, the Qur'anic explanation of Imam Khomeini's doctrine of resistance is examined and analyzed according to the statements of the Supreme Leader. Based on the findings of this study, according to the verses of the Holy Quran, resistance is the natural reaction of every free nation to oppression, which causes the enemy to retreat. Resistance is possible even against the great powers, which is less costly than surrender. In addition, the final victory of the resistance is certain, provided that its conditions are met. Keyword Resistance, Doctrine of Resistance, Endurance, Imam Khomeini, Supreme Leader of Iran.
1. Graduated from level three of Islamic Seminary in Islamic theology, the Specialized Institute for Theology and professor of Al-Mustafa University, Qom, Iran. msadegi1@ gmail.com. 2. Seminary student of level three in comparative interpretation of the Qur'an, Al-Zahra University and professor of Sisters' Islamic Seminary, Qom, Iran. (author in charge). Movahhedio14@ gmail.com. 3. Seminary student in grade four, Roshd School, Islamic Seminary of Qom, Iran. Zolfagharo14@ gmail.com
Sadeqi, M.; Movahedi, N.; Sadeqi. M. (2020). Teachings of Qur'anic Support for Imam Khomeini's Doctrine of Resistance With emphasis on the statements of the Supreme Leader of Iran. The Quarterly Journal of Studies of Qur'anic Sciences, 2(4), pp. 82-107. Doi: 10.22081/jqss.2020.57859.1058
www.SID.ir
Archive of SID
; آﻣﻮزههﺎی ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ هﺎی ِﻗﺮآﻧﯽ دﮐﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻣﺎم ﺧﻤﯿﻨﯽ ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﺑﯿﺎﻧﺎت ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رهﺒﺮی
3 2 1 ّﻣﺤﻤﺪ ﺻﺎدﻗﻰ ﻧﺎﻫﻴﺪ ﻣﻮﺣﺪی ﻣﻬﺪی ﺻﺎدﻗﻰ ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ: 15/03/1399 ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش: 1399/03/27 ﭼﻜﻴﺪه اﻗﺘﺪار ﻋﺰﺗﻤﻨﺪ و ﻏﺮورآﻓـﺮﻳﻦ اﻧﻘـﻼب اﺳـﻼﻣﻰ اﻳـﺮان در ﻣﻨﻄﻘـﻪ و ﺟﻬـﺎن، رﻳﺸـﻪ در ﻧﻈﺮﻳـﻪﻫﺎی ﻣﻘﺎوﻣـﺖ اﻣـﺎم 82 ﺧﻤﻴﻨﻰ; دارد. در ادﺑﻴﺎت ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ از اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎ ﻋﻨﻮان «دﻛﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ;» ﻳﺎد ﺷـﺪه اﺳﺖ. ﻧﻈﺮﻳﻪای ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﺗﻮان، ﺷﺎﻫﺮگﻫﺎی ﺳﻴﻄﺮۀ ﻏﺮب و آﻣﺮﻳﻜﺎ را ﻫﺪف ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. اﻳـﻦ ﻧﻈﺮﻳـﻪ از روی ﻫﻴﺠﺎنزدﮔﻰ و اﺣﺴﺎﺳﺎت زودﮔﺬر ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻠﻜﻪ ﭘﺸﺘﻮاﻧﮥ ﻣﻨﻄﻘﻰ، ﻋﻘﻼﻧﻰ، ﻋﻠﻤﻰ و دﻳﻨﻰ دارد. در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ
ﺳﺎل ِ ; روش ﺗﻮﺻﻴﻔﻰ - ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ و ﺷﻴﻮه اﺳﻨﺎدی ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘﻪ، ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻗﺮآﻧﻰ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻫﺎی دﻛﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ دوم ، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﺎت ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی ﺑﺮرﺳﻰ و واﻛﺎوی ﻣﻰﺷﻮد. ﺑﺮاﺳﺎس ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎی اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟـﻪ، ﻃﺒـﻖ آﻳـﺎت ِ ﺷﻤﺎره ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ، ﻣﻘﺎوﻣﺖ، واﻛﻨﺶ ﻓﻄﺮی ﻫﺮ ﻣﻠﺖ آزاده در ﺑﺮاﺑﺮ ﻇﻠﻢ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻣﻮﺟـﺐ ﻋﻘﺐ ﻧﺸـﻴﻨﻰ دﺷـﻤﻦ
دوم ،
ﻣﻰ ﺷﻮد. ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻣﺮی ﻣﻤﻜﻦ ﺣﺘﻰ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﺪرتﻫﺎی ﺑﺰرگ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻤﺘـﺮی ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﺗﺴـﻠﻴﻢ دارد. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺤﻘﻖ ﭘﻴﺮوزی ﻧﻬﺎﻳﻰ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﺷﺮط رﻋﺎﻳﺖ ﺷﺮاﻳﻂ آن، ﻗﻄﻌﻰ اﺳﺖ. ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن
1399 ﻛﻠﻴﺪواژهﻫﺎ
ﻣﻘﺎوﻣﺖ، دﻛﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ، اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ، اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ;، ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی.
1. ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺳﻄﺢ ﺳﻪ رﺷﺘﻪ ﻛﻼم اﺳـﻼﻣﻰ ﻣﺆﺳﺴـﻪ ﺗﺨﺼﺼـﻰ ﻛـﻼم و ُﻣـﺪرس ﺟﺎﻣﻌـﻪ اﻟﻤﺼـﻄﻔﻰ، ﻗـﻢ، اﻳـﺮان. [email protected] 2. ﻃﻠﺒﻪ ﺳﻄﺢ 4 رﺷﺘﻪ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺗﻄﺒﻴﻘﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻟﺰﻫﺮا و ُﻣﺪرس ﺣﻮزه ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺧـﻮاﻫﺮان، ﻗـﻢ، اﻳـﺮان. (ﻧﻮﻳﺴـﻨﺪه ﻣﺴـﺌﻮل) Movahhedio14@ gmail.com 3. ﻃﻠﺒﻪ ﭘﺎﻳﻪ 4 ﻣﺪرﺳﻪ رﺷﺪ ﺣﻮزه ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ـ اﻳﺮان. Zolfagharo14@ gmail.com
ﺻﺎدﻗﻰ، ﻣﺤﻤﺪ؛ ﻣﻮﺣﺪی، ﻧﺎﻫﻴﺪ؛ و ﺻﺎدﻗﻰ، ﻣﻬﺪی. (1399). آﻣﻮزهﻫﺎی ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪﻫﺎی ِﻗﺮآﻧﻰ دﻛﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻣـﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ; ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺑﻴﺎﻧﺎت ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻋﻠﻮم ﻗﺮآن، ۲(3)، ﺻﺺ 107-82. Doi: 10.22081/jqss.2020.57859.1058
www.SID.ir
Archive of SID
ﻣﻘﺪﻣﻪ دﻳﻦ ﻣﺒﻴﻦ اﺳﻼم ﺑﻪ ﻫﻴﭻوﺟﻪ، ﺗﺴﻠﻂ ﻛﺎﻓﺮان ﺑﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن را روا ﻧﻤﻰﺷﻤﺎرد و ﻫﻤﻮاره ﺗﻮﺻﻴﻪ ِ ِ ِ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ دارد: « َو ﻟَ ْﻦ ْﻳﺠ َﻌ َﻞ ّٰ ُاﷲ ﻟﻠْﻜﺎﻓ َﺮﻳﻦ َﻋﻠَﻰ اﻟْ ُﻤ ْﺆﻣ َﻨﻴﻦ َﺳ ًﺒﻴﻼ؛ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﻛـﺎﻓﺮان را ﺑﺮ ﻣﺆﻣﻨﺎن ﺗﺴﻠﻄﻰ ﻧﺪاده اﺳﺖ» (ﻧﺴﺎء: 141). اﻳﻦ ﺳﻨﺖ در ﻣﻴﺎن ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺸﺮی ﺟـﺎری اﺳـﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﻠﺘﻰ ﻫﻢﻋﻬﺪ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﺎﻣﻼﻳﻤﺎت ﺑﺎﻳﺴﺘﻨﺪ، ﺑﻪ ﺑﺮﺗﺮیﻫﺎی ﺑﺴـﻴﺎر ﺑﺰرﮔﻰ دﺳﺖ ﻣﻰ ﻳﺎﺑﻨﺪ و از ﺳﻠﻄﻪ دﺷﻤﻨﺎن رﻫﺎ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ. ﭘﻴﺮوزی ﻣﻠﺖ دﻟﻴﺮ اﻳﺮان ﺑﺎ رﻫﺒﺮی اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ; ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎرزی از ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺳﻠﻄﻪ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮان اﺳﺖ. اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ; در اﻳﻦ رﻫﺒﺮی ﺷﻜﻮﻫﻤﻨﺪ، ﻣﺴﻴﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ، اﻳﺴـﺘﺎدﮔﻰ و ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﺸـﺪن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺸﻜﻼت و ﻣﻮاﻧﻊ را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺑﻮد و ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﻫﻤـﻴﻦ وﻳﮋﮔـﻰ، اﻣـﺎم را در ﻫﻴﺌـﺖ ﻳـﻚ ﻣﻜﺘﺐ، ﻳﻚ ﺗﻔﻜﺮ، ﻳﻚ راه، ﺑﺮای زﻣﺎن ﺧﻮد و در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻄﺮح ﻛﺮد. ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: «در ﺑﺮاﺑﺮ ﻃﺎﻏﻮتﻫﺎ اﻣﺎم ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻮدش 83 را ﺑﻪ رخ ﻫﻤﮥ دﻧﻴﺎ ﻛﺸﻴﺪ. اﻣﺎم ﺣﻘﻴﻘﺘﺎً ﺑﺴﻴﺎری از آﻳﺎت ﻗﺮآن را ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ اﻳﺴـﺘﺎدﮔﻰ ﺧـﻮد و ِ ِ ِ ِ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻮد ﻣﻌﻨﺎ ﻛﺮد. اﻳﻨﻜﻪ ﻗﺮآن ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: «ﻓَﻠﺬﻟ َﻚ ﻓَ ُﺎدع َواﺳﺘَﻘﻢ ﻛَﻤﺎ اُﻣ َﺮت َو ﻻ ﺗَﺘﺒِﻊ اَﻫﻮاءﻫﻢ...؛ ﭘﺲ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻮ ﻧﻴﺰ آﻧﺎن را ﺑﻪ ﺳﻮى اﻳﻦ آﻳﻴﻦ واﺣﺪ اﻟﻬﻰ دﻋﻮت ﻛـﻦ و آﻣﻮزه
ُ ﻫﺎی َ آن ﭼﻨﺎنﻛﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﺷﺪه اى اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﻧﻤﺎ و از ﻫﻮا و ﻫﻮسﻫﺎى آﻧﺎن ﭘﻴﺮوى ﻣﻜـﻦ (ﺷـﻮری: 15). ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻫﺎی ﺗﻬﺪﻳﺪ و ﺗﻄﻤﻴﻊ و ﻓﺮﻳﺐ در اﻣﺎم اﺛﺮ ﻧﮕﺬاﺷﺖ» ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1398اﻟﻒ). ِ ﻗﺮآﻧﻰ ﺑﺮاﺳﺎس ﻓﺮﻣﺎﻳﺶ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی، «ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑـﻪ ﺷـﻴﻮۀ اﻣـﺎم ﺧﻤﻴﻨـﻰ;» در ادﺑﻴـﺎت دﻛﺘﺮﻳﻦ ِﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠــﻰ، ﻳــﻚ ﻋﻨــﻮان اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺑــﺎ اﺻــﻄﻼح «دﻛﺘــﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎوﻣــﺖ اﻣــﺎم ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﻴﻨﻰ;» ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ» ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1398اﻟﻒ). اﻛﻨﻮن اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺘـﻪ و ﺑـﻪ ﺑـﺎر اﻣﺎم
ﻧﺸﺴﺘﻪ و آﺛﺎر آن، در ﻣﻠﺖﻫﺎی ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﺣﺘﻰ ﺟﻬﺎن، ﺑﺎ دﺳﺘﺎن ﭘﺮﺗﻮان ﺑـﺰرگ ﻣﺮداﻧـﻰ ﻛـﻪ ﺧﻤﻴﻨﻰ ;
ﺑﺎ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻋﻤﻠﻰ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻰ ﺷﻮد. ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒـﺮی در ﺳـﻰاﻣﻴﻦ ﺳـﺎﻟﮕﺮد ﺗﺄﻛﻴﺪ
ﺑﺮ ارﺗﺤﺎل اﻣﺎم اﻣﺖ;، ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪﻫﺎی دﻛﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ; را ﺑﻴﺎن ﻓﺮﻣﻮدهاﻧـﺪ؛ وﻟـﻰ ﺑﻴﺎﻧﺎت ﺳﺆال اﺻﻠﻰ در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺒﻴﻴﻦ ِﻗﺮآﻧﻰ اﻳﻦ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻫﺎ ﭼﻴﺴﺖ. ﻣﻘﺎم
ﻣﻌﻈﻢ
در واﻛﺎویﻫﺎی ﺻﻮرتﮔﺮﻓﺘﻪ، اﺛﺮ ﻣﺴﺘﻘﻠﻰ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻋﻨﻮان، ﻳﺎﻓﺖ ﻧﺸـﺪ. در زﻣﻴﻨـﻪ ﻧﻈﺮﻳـﻪ رﻫﺒﺮی
ﻣﻘﺎوﻣﺖ، ﻛﺘﺎب اﻧﺪﯾﺸﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ از ﻣﻨﻈﺮ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی ﺗـﺪوﻳﻦ ﺷـﺪه اﺳـﺖ؛ وﻟـﻰ در
www.SID.ir
Archive of SID
اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ روش ﺗﻮﺻـﻴﻔﻰ- ﺗﺤﻠﻴﻠـﻰ و ﺷـﻴﻮه اﺳـﻨﺎدی ﺗﻨﻈـﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘـﻪ، ﺳﺮﻓﺼـﻞﻫﺎ، ﺑـﻪ آﻳﺎت ﻗﺮآﻧﻰ و ﺑﻴﺎﻧﺎت اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ; و ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻔﺴـﺮان، ﻣﺴـﺘﻨﺪ و ﺑـﺎ ﺗﻘﺴـﻴﻢ ﺑﻨﺪی ﺟﺪﻳـﺪی اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
1. ﻣﻔﻬﻮمﺷﻨﺎﺳﻰ ﻣﻘﺎوﻣــﺖ ﻣﺼــﺪر ﺑــﺎب «ﻣﻔﺎﻋﻠــﻪ» از رﻳﺸــﻪ «ق.و.م» ﺑــﻪ ﻣﻌﻨــﺎی «ﺑﺮﺧﺎﺳــﺘﻦ، اﻳﺴــﺘﺎدﮔﻰ، اﻳﺴﺘﺎدﮔﻰﻛﺮدن، اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ، ﭘﺎﻳﺪاری، ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻛﺮدن، ﺑﺮاﺑﺮیﻛﺮدن در ﺟﻨﮓ اﺳﺖ (زﺑﻴﺪی، ﺑﻰﺗﺎ، ج33، ص307؛ اﺑﻦﺳﻴﺪه، 1421ق، ج6، ص589؛ اﺑﻦﻣﻨﻈﻮر، 1414ق، ج12، ص498؛ ﻓﻴﺮوزآﺑـﺎدی، 1426ق، ج1، ص1152؛ ﺟﻮﻫﺮى، 1376، ج2، ص499). ﻣﻔﺴﺮان و اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان اﺳﻼﻣﻰ، ﺑﺮای «ﻣﻘﺎوﻣﺖ» ﺗﻌﺮﻳﻒﻫﺎﻳﻰ اراﺋﻪ ﻛﺮده اﻧﺪ، از ﺟﻤﻠـﻪ: ﭘﺎﻳﺪارى در دﻳﻦ و ﺣﻔﻆ ﻣﺴﻴﺮ ﺣﻖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻛﮋیﻫﺎ ( اﺑـﻦﻋﺎﺷـﻮر، 1420ق، ج 11، ص 282). اﻳﻨﻜـﻪ 84 اﻧﺴــﺎن ﻫﻤــﻮاره ﺑــﺮ ﻃﺮﻳــﻖ ﻣﺴــﺘﻘﻴﻢ ﻛــﻪ راه ﻣﺘﻮﺳــﻂ ﻣﻴــﺎن اﻓــﺮاط و ﺗﻔــﺮﻳﻂ اﺳــﺖ، ﺑﺎﺷــﺪ (ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ،1390، ج11، ص84). ﺳﺎل ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی در ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻣﻌﻨﺎی «ﻣﻘﺎوﻣﺖ» ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: «ﻣﻌﻨﺎی ﻣﻘﺎوﻣـﺖ اﻳـﻦ اﺳـﺖ دوم ،
ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﻳﻚ راﻫﻰ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﺪ ﻛﻪ آن را راه ﺣﻖ ﻣﻰداﻧﺪ، راه درﺳـﺖ ﻣﻰ داﻧـﺪ و در ﺷﻤﺎره
دوم ، اﻳﻦ راه ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ و ﻣﻮاﻧﻊ ﻧﺘﻮاﻧﺪ او را از ﺣﺮﻛﺖ در اﻳﻦ راه ﻣﻨﺼـﺮف ﻛﻨـﺪ و
ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1398اﻟﻒ)
او را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﻨﺪ. اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎی ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﺖ» . 1399
2. ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪﻫﺎی دﻛﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ4 در ﺑﻴﺎﻧﺎت رﻫﺒﺮی
ﺑﻌﺪ از ﻣﻔﻬﻮمﺷﻨﺎﺳﻰ واژه ﻣﻘﺎوﻣﺖ، ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪﻫﺎی ِﻣﻨﻄﻘﻰ دﻛﺘـﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ اﻣـﺎم ﺧﻤﻴﻨـﻰ; ﻛﻪ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮد هاﻧﺪ، ﻣﻄﺮح ﻣﻰﺷﻮد و ﺗﺒﻴـﻴﻦ ﻗﺮآﻧـﻰ ﻫﺮﻛـﺪام از اﻳﻦ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪﻫﺎ اراﺋﻪ ﻣﻰ ﮔﺮدد.
٢ ١. ﻣﻘﺎوﻣﺖ، واﮐﻨﺶ ﻃﺒﯿﻌﯽ هﺮ ﻣﻠﺖ آزاده در ﺑﺮاﺑﺮ زورﮔﻮﯾﯽ - ِ اﻳﺴﺘﺎدن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻇﻠـﻢ و زورﮔـﻮﻳﻰ رﻳﺸـﻪ در ﻓﻄـﺮت اﻧﺴـﺎنﻫﺎ دارد؛ اﻟﺒﺘـﻪ اﮔـﺮ اﻳـﻦ
www.SID.ir
Archive of SID
ﻓﻄﺮت ﺳﺎﻟﻢ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ، وﮔﺮﻧﻪ ﻓﺮد ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻮﺟﻮدی ﺑﻰﺧﺎﺻـﻴﺖ ﻣﻰ ﺷـﻮد ﻛـﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻤﻰ ﺗﺴﻠﻴﻢ و ﻣﻨﻔﻌﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ; ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: «ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺸﺮى اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﺳـﺘﻤﻜﺎرى و ﻇﻠـﻢ و ﺑــﻰ ﻋــﺪاﻟﺘﻰ در ﺟﺎﻣﻌــﻪ و ﻣﻠﺘــﻰ اوج ﮔﻴــﺮد، ﺑــﻪ ﻫﻤــﺎن ﻧﺴــﺒﺖ ﻗــﻮه ﻣﻘﺎوﻣــﺖ در ﻣﻠــﺖ رﺷﺪ ﻣﻰﻛﻨﺪ». اﻳﺸﺎن اوﺿﺎع اﺧﻴﺮ اﻳﺮان را ﺷـﺎﻫﺪ زﻧـﺪه اﻳـﻦ ﻣﺴـﺌﻠﻪ ﻣﻰ داﻧـﺪ (ﺧﻤﻴﻨـﻰ، 1389، ج3، ص110). ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی ﻧﻴﺰ ﻣﻘﺎوﻣﺖ را واﻛﻨﺶ ِﻃﺒﻴﻌﻰ ﻫﺮ ﻣﻠـﺖ آزاده و ﺑﺎﺷـﺮف در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺗﺤﻤﻴﻞ و زورﮔﻮﻳﻰ ﻣﻰداﻧﻨﺪ و ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: «ﻫﺮ ﻣﻠﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺮای ﺷﺮف ﺧـﻮد، ﺑـﺮای ﻫﻮﻳـﺖ ﺧﻮد، ﺑﺮای اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﺧﻮد ارزش ﻗﺎﺋﻞ اﺳﺖ، وﻗﺘﻰ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻳـﻚ ﭼﻴـﺰی را ﻣﻰﺧﻮاﻫﻨـﺪ ﺑـﻪ او ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺑﻜﻨﻨﺪ، ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ، اﻣﺘﻨﺎع ﻣﻰ ﻛﻨﺪ، اﻳﺴﺘﺎدﮔﻰ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ. ﺧﻮد اﻳـﻦ، ﻳـﻚ دﻟﻴـﻞ ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ» ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1398اﻟﻒ). ِ ِ 85 ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ در ذﻳﻞ آﻳﻪ «... َو ﻟَ ْﻮ ﻻ َدﻓْ ُﻊ ّٰاﷲ اﻟﻨ َﺎس ﺑَﻌْ َﻀ ُﻬ ْﻢ ﺑِﺒَﻌْ ٍﺾ ﻟَ ُﻬ ﺪ َﻣ ْﺖ َﺻﻮاﻣ ُﻊ َو ِ ِ ٰ ِ ﺑ ٌﻴﻊ َو َﺻﻠَ ٌﻮات َو َﻣﺴﺎﺟ ُﺪ ْﻳﺬﻛَ ُﺮ َﻓﻴﻬﺎ ْاﺳ ُﻢ ّاﷲ ﻛَﺜﻴﺮا ً...؛ و اﮔﺮ ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺑﻌﻀـﻰ از ﻣـﺮدم را ﺑـﻪ
وﺳﻴﻠﮥ ﺑﻌﻀﻰ دﻳﮕﺮ دﻓﻊ ﻧﻜﻨﺪ، دﻳﺮﻫﺎ و ﺻﻮﻣﻌﻪﻫﺎ و ﻣﻌﺎﺑﺪ ﻳﻬﻮد و ﻧﺼـﺎرا، و ﻣﺴـﺎﺟﺪى ﻛـﻪ آﻣﻮزه ﻫﺎی
ﻧﺎم ﺧﺪا در آن ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺮده ﻣﻰﺷﻮد، وﻳﺮان ﻣﻰﮔﺮدد!» (ﺣﺞ:40)، دﻓﺎع ﻣﺮدم از ﻣﻨـﺎﻓﻊ ﺣﻴـﺎﺗﻰ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ
ِ ﻫﺎی ﺧﻮد و اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ در ﺣﻔﻆ وﺿﻊ زﻧـﺪﮔﻰ را ﺳـﻨﺖ ﻓﻄـﺮى ﺟـﺎری در ﻣﻴـﺎن ﻣـﺮدم ﻗﻠﻤـﺪاد ِ ﻗﺮآﻧﻰ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاى ﻣﺘﻌﺎل اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ روﺷﻰ ﻫـﺪاﻳﺖ ﻓﺮﻣـﻮده اﺳـﺖ (ﻃﺒﺎﻃﺒـﺎﻳﻰ، 1390، دﻛﺘﺮﻳﻦ ج14، ص385 و ج2، ص293). ﻣﻘﺎوﻣﺖ
اﻣﺎم
٢ -٢. ﻣﻘﺎوﻣﺖ، ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺑﺮای ﻋﻘﺐﻧﺸﯿﻨﯽ دﺷﻤﻦ ﺧﻤﻴﻨﻰ ;
ﺑﺎ دوﻣﻴﻦ ﺑﺨﺶ از اﺟﺰای ﻣﻨﻄﻘﻰ اﻳـﻦ ﻧﻈﺮﻳـﻪ، اﺷـﺎره ﺑـﻪ ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ در ﻋﻘﺐ ﻧﺸـﻴﻨﻰ ﺗﺄﻛﻴﺪ
ﺑﺮ دﺷﻤﻦ دارد. اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ; ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: «ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﺸﻮﻳﺪ... ﻧﻘﺸﻪ آن اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻗـﺪم ﺑـﻪ ﻗـﺪم ﺑﻴﺎﻧﺎت ﭘﻴﺸﺮوی ﻛﻨﻨﺪ. ﻫﺮﻗﺪر ﺷﻤﺎ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻰ ﻛﻨﻴﺪ، آﻧﻬﺎ ﭘﻴﺸﺮوی ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ. آﻧﻬﺎ ﻛﻤﺮ ﺑـﻪ ﻧـﺎﺑﻮدی ﻣﻘﺎم
ﻣﻌﻈﻢ
ﺷﻤﺎ ﺑﺴﺘﻪاﻧﺪ. ﮔﻤﺎن ﻧﻜﻨﻴﺪ ﺑـﺎ ﻣﻼﻳﻤـﺖ و ﺗﺴـﻠﻴﻢ دﺳـﺖﺑﺮدار ﻫﺴـﺘﻨﺪ، ﺑﻠﻜـﻪ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻘﺎﻣﺖ و
(ﺧﻤﻴﻨﻰ، 1389، ج2، ص130) رﻫﺒﺮی اﻳﺴﺘﺎدﮔﻰ و اﻇﻬﺎر ﺣﻖ و ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻈﻠﻮﻣﺎﻧﻪ ﻋﻘﺐ ﻣﻰ ﻧﺸﻴﻨﻨﺪ» .
www.SID.ir
Archive of SID
ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: «ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮﺟﺐ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻰ دﺷﻤﻦ ﻣﻰ ﺷﻮد، ﺑﺮﺧﻼف ﺗﺴﻠﻴﻢ. وﻗﺘﻰ ﻛﻪ دﺷﻤﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ زور ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ، اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻳـﻚ ﻗـﺪم ﺑـﻪ ﻋﻘـﺐ ﺑﺮداﺷـﺘﻴﺪ، او ﺟﻠﻮ ﻣﻰ آﻳﺪ، ﺑﺪون ﺗﺮدﻳﺪ. راه اﻳﻨﻜﻪ او ﺟﻠﻮ ﻧﻴﺎﻳﺪ، اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺴـﺘﻴﺪ.... ﻫﺮﺟـﺎ ﻣـﺎ اﻳﺴﺘﺎدﮔﻰ ﻛﺮدﻳﻢ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮدﻳﻢ، ﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﭘﻴﺶ ﺑﺮوﻳﻢ. ﻫﺮﺟﺎ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪﻳﻢ و ﻃﺒﻖ ِﻣﻴﻞ ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻳﻢ، ﺿﺮﺑﻪ ﺧﻮردﻳﻢ» ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1398اﻟﻒ). در ﻧﮕﺎه اول ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰ رﺳﺪ اﮔﺮ ﺑﻪ ﺣﺮف دﺷﻤﻦ، ﺗﺮﺗﻴﺐ اﺛـﺮ داده ﺷـﻮد و ﺧﻮاﺳـ ﺘﻪﻫﺎﻳﺶ اﻧﺠﺎم ﭘﺬﻳﺮد، راﺣﺖﺗﺮ اﺳﺖ و ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻰ ﺷﻮد دﺷﻤﻦ ﺑﻪاﺻﻄﻼح دﺳﺖ از ﻣﻠﺖ ﺑـﺮدارد و ﻣﻠﺖ ﺑﺎ آراﻣﺶ و ﺑﻰدردﺳﺮ زﻧﺪﮔﻰ روال ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺧﻮد را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺣﺎل آﻧﻜـﻪ ﭼﻨـﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ. در آﻳﺎت ﻣﺘﻌﺪدی ﺗﺴﻠﻴﻢﻧﺎﭘﺬﻳﺮی و ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ دﺷﻤﻦ، ﺗﺬﻛﺮ داده ﺷـﺪه و از ِ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺳﺎزش و ﺗﺴﻠﻴﻢ و ذﻟﺖ ﻧﻬـﻰ ﺷـﺪه اﺳـﺖ. « َﻛﻴـﻒ َو إن ْﻳﻈ َﻬ ُـﺮواْ َﻋﻠَ ْـﻴﻜﻢ َﻻ ْﻳﺮﻗُﺒُـﻮاْ ِ ِ ﻓ ْﻴﻜﻢ ِإﻻ َو َﻻ ذ ﻣ ًﺔ ...؛ ﭼﮕﻮﻧﻪ [ﭘﻴﻤﺎن ﻣﺸﺮﻛﺎن ارزش دارد]، درﺣﺎﻟ ﻰﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﺮ ﺷـﻤﺎ ﻏﺎﻟـﺐ 86 ﺷﻮﻧﺪ، ﻧﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪى ﺑﺎ ﺷﻤﺎ را ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ و ﻧﻪ ﭘﻴﻤﺎن را» (ﺗﻮﺑﻪ: 8).
در ﺳﻮره ﺑﻘﺮه ﻧﻴﺰ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ رﺳﻮل اﻛﺮم9 آﻣﺪه اﺳﺖ: « َو ﻟَﻦ ﺗَ ْﺮ َﺿﻰ َﻋﻨﻚ اﻟْ َﻴﻬ ُـﻮد َو ﺳﺎل ِ َﻻ اﻟﻨﺼ َﺎرى ﺣﺘﻰ ﺗَﺘﺒِﻊ ﻣﻠ ُﺘﻬ ْﻢ ...؛ ﻫﺮﮔﺰ ﻳﻬﻮد و ﻧﺼﺎرى از ﺗﻮ راﺿﻰ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ، [ﺗﺎ ﺑﻪﻃﻮر دوم َ َ َ ، َ
ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎى آﻧﺎن ﺷﻮى و] از آﻳﻴﻦ [ ﺗﺤﺮﻳﻒﻳﺎﻓﺘﮥ] آﻧﺎن ﭘﻴﺮوى ﻛﻨـﻰ» (ﺑﻘـﺮه: 120). ﺷﻤﺎره
دوم ، رﺳﻮل اﻛﺮم9 ﺗﻼش ﻣﻰ ﻛﺮدﻧﺪ رﺿﺎﻳﺖ ﻳﻬﻮد و ﻧﺼﺎری را ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻨﺪ ﺗـﺎ آﻧـﺎن اﻗﺒـﺎل ﺑـﻪ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن
دﻳﻦ اﺳﻼم داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ؛ وﻟـﻰ ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺑـﻪ رﺳـﻮﻟﺶ دﺳـﺘﻮر ﻣﻰ دﻫـﺪ ای رﺳـﻮل در ﭘـﻰ 1399
رﺿﺎﻳﺖ آﻧﺎن ﻧﺒﺎش؛ اﮔﺮ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻳﻬﻮد و ﻧﺼﺎری ﺑﺸﻮی و در ﭘﻰ رﺿﺎﻳﺖ آﻧﺎن ﺑﺎﺷـﻰ،ﻛﻮﺗﺎه ﻧﻤﻰآﻳﻨﺪ، از ﻣﻮﺿﻊ ﺷﺎن ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻰ ﻧﻤﻰﻛﻨﻨﺪ، ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ را ﻛﻪ آﻧﺎن ﻣﻰ ﺧﻮاﻫﻨـﺪ ﺗﻮ اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﻰ، ﺑﻪﻃﻮرﻛﺎﻣﻞ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎى آﻧﻬﺎ و ﭘﻴﺮو آﻳﻴﻨﺸﺎن ﺷﻮى (ﻃﻮﺳﻰ، ﺑﻰﺗﺎ، ج1، ص439؛ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ، 1390، ج1، ص265؛ ﻣﻜﺎرم ﺷﻴﺮازی، 1371، ج1، ص429؛ آﻟﻮﺳﻰ، 1415ق، ج1، ص369).
٢ -٣. ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻣﺮی ﻣﻤﮑﻦ ﺣﺘﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮔﺮدنﮐ ﻠﻔﺖهﺎ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻋﻨﺼﺮ از ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪﻫﺎی اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ;، ﻣﻤﻜﻦﺑﻮدن ﻣﻘﺎوﻣـﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ دﺷﻤﻨﺎن و ﻣﺴﺘﻜﺒﺮان اﺳﺖ. اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ; ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: «ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﻵن ﻫﻢ اﻳـﻦ ﻧﻬﻀـﺘﻰ
www.SID.ir
Archive of SID
ﻛـﻪ در اﻳـﺮان ﭘﻴـﺪا ﺷــﺪ، اﻳـﻦ ﺑـﺎور را ﺑــﺮاى ﻣـﺮدم آورد ﻛـﻪ ﻣـﻰ ﺷــﻮد ﺑـﺎ ﻫﻤـﻪ ﻗــﺪرت ﻫﺎ [ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻛﺮد]، اﮔﺮ ﻳﻚ ﻣﻠﺘﻰ ﺧﻮاﺳﺖ، ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﻗﺪرتﻫﺎ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻛﻨﺪ. اﻵن اﻳﺮان در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﻤﻪ ﻗﺪرتﻫﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ و ﭘﻴﺮوز ﻫـﻢ ﻣـﻰ ﺷـﻮد ان ﺷـﺎء ّٰ اﷲ» (ﺧﻤﻴﻨـﻰ، 1389، ج14، ص509). ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی ﻧﻴﺰ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻧﺴﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎﻳﻰ ﺑﻪﻣﺮاﺗﺐ ﺑﺰرگ ﺗـﺮ از ﻗـﺪرﺗﺶ و ﺣﻔــﻆ ﻣﻮﺟــﻮدﻳﺘﺶ را ﻣ ﺰ ﻳ ــﺖ اﻧﺴــﺎن ﺑﺮﺷـﻤﺮدهاﻧﺪ و ﺿــﻤﻦ اﺷــﺎره ﺑــﻪ ﺗــﺄﺛﻴﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮ درﻳﺎﻓﺖ اﻣﺪادﻫﺎی اﻟﻬﻰ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: «ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻳﻚ اﻣﺮ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ؛ درﺳـﺖ ﻧﻘﻄﮥ ِﻣﻘﺎﺑﻞ ﻓﻜﺮ ِﻏﻠﻂ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﻨـﺪ و ﺗﺒﻠﻴـﻎ ﻣﻰ ﻛﻨﻨـﺪ ﻛـﻪ "آﻗـﺎ! ﻓﺎﻳـﺪهای ﻧـﺪارد؛ ﭼﻄﻮر ﻣﻰ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﻴﺪ؟ ﻃﺮف، ﮔﺮدنﻛﻠﻔﺖ اﺳﺖ، ﻃﺮف ﻗﻮی اﺳﺖ". ﺧﻄﺎی ﺑــﺰرگ، اﻳﻨﺠــﺎ اﺳــﺖ. ﺧﻄــﺎی ﺑــﺰرگ اﻳــﻦ اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻛﺴــﻰ ّﺗﺼــﻮر ﻛﻨــﺪ ﻛــﻪ در ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﮔﺮدن ﻛﻠﻔﺖﻫﺎی ﻋﺎﻟَﻢ ﻧﻤﻰ ﺷﻮد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮد، ﻧﻤﻰﺷﻮد اﻳﺴﺘﺎد» ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1398اﻟﻒ). 87 اﻳﺸﺎن ﻧﻈﺮ روﺷﻨﻔﻜﺮاﻧﻰ ﻛـﻪ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ را ﺑﻰﻓﺎﻳـﺪه ﺗﻠﻘـﻰ ﻣﻰ ﻛﻨﻨـﺪ را ﻧﺎﺷـﻰ از ﺧﻄـﺎی ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻰ داﻧﺴﺘﻪ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: «ﺧﻄﺎی ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻰ در ﻫﺮ ﻗﻀﻴّ ﻪای ﻧﺎﺷﻰ از اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻣـﺎ
ﻋﻮاﻣﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ را درﺳﺖ ﻧﺒﻴﻨﻴﻢ. ﺟﺒﻬﻪی ﺧﻮدﻣﺎن را، ﺟﺒﻬﻪی ﻣﻘﺎﺑﻞ را درﺳﺖ آﻣﻮزه
ّ ﻫﺎی
ﻧﺸﻨﺎﺳﻴﻢ؛... ﺑﺎﻳﺪ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻳﻦ زورﮔﻮﻳﺎن و ﺧﻮدﻣﺎن را ﺑﺪاﻧﻴﻢ. ﻳﻜﻰ از اﻳﻦ ﺣﻘﺎﻳﻖ، ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻫﺎی «ﻗﺪرت ﻣﻘﺎوﻣﺖ» اﺳﺖ ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1398اﻟﻒ). ِ ﻗﺮآﻧﻰ ِ ِ ِ ﺟﻨــﮓ ﺑــﺪر ﻧﻤﻮﻧــﻪای ﺑــﺎرز از ﻣﻤﻜﻦ ﺑــﻮدن ﻣﻘﺎوﻣــﺖ اﺳــﺖ. « َوإذْ ﻳﻌ ُــﺪ ُﻛﻢ ُاﷲ إ ْﺣ َــﺪى دﻛﺘﺮﻳﻦ ِ ِ َ َ ِ ِ ِ َ ِ اﻟﻄﺎﺋﻔَﺘَﻴﻦ أﻧ َﻬﺎ ﻟَ ْﻜﻢ َوﺗَ َﻮ د َون أ ن ﻏَ َﻴـﺮ َذات اﻟﺸ ْـﻮﻛﺔ ﺗ َ ُﻜـﻮن ﻟَ ْﻜـﻢ َوﻳﺮ ُﻳـﺪ ُاﷲ أ ْن ﻳﺤ ـﻖ اﻟْ َﺤ ـﻖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑِﻜﻠِﻤﺎﺗِ ِﻪ وﻳﻘْ َﻄﻊ داﺑِﺮ اﻟْ ِﻜﺎﻓ ِﺮﻳﻦ؛ و [ﺑﻪ ﻳﺎد آرﻳﺪ] ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ را ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ وﻋﺪه داد ﻛﻪ اﻣﺎم َ َ َ َ َ َ
ﻳﻜﻰ از دو ﮔﺮوه (ﻛﺎروان ﺗﺠﺎرى ﻗﺮﻳﺶ، ﻳﺎ ﻟﺸﻜﺮ ﻣﺴﻠﺢ آﻧﺎن) ﻧﺼﻴﺐ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑـﻮد و ﺧﻤﻴﻨﻰ ;
ﺑﺎ ﺷﻤﺎ دوﺳﺖ ﻣﻰ داﺷﺘﻴﺪ ﻛﻪ ﻛﺎروان [ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﺢ] ﺑﺮاى ﺷـﻤﺎ ﺑﺎﺷـﺪ [و ﺑـﺮ آن ﭘﻴـﺮوز ﺷـﻮﻳﺪ]؛ ﺗﺄﻛﻴﺪ
ﺑﺮ وﻟﻰ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ ﺣـﻖ را ﺑـﺎ ﻛﻠﻤـﺎت ﺧـﻮد ﺗﻘﻮﻳـﺖ و رﻳﺸـﮥ ﻛـﺎﻓﺮان را ﻗﻄـﻊ ﻛﻨـﺪ؛ ﺑﻴﺎﻧﺎت [ ازاﻳﻦرو ﺷﻤﺎ را ﺑﺮ ﺧﻼف ﻣﻴﻠﺘﺎن ﺑﺎ ﻟﺸﻜﺮ ﻗـﺮﻳﺶ درﮔﻴـﺮ ﺳـﺎﺧﺖ و آن ﭘﻴـﺮوزى ﺑـﺰرگ ﻣﻘﺎم
ﻣﻌﻈﻢ ﻧﺼﻴﺒﺘﺎن ﺷﺪ]» (اﻧﻔﺎل: 7). در اﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﺑﻪﺻـﻮرت ﻃﺒﻴﻌـﻰ ﻳﻜـﻰ از دو ﻟﺸـﻜﺮ ﺑﺎﻳـﺪ در ﺑﺮاﺑـﺮ رﻫﺒﺮی
ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻗﺮار ﻣﻰ ﮔﺮﻓﺖ. ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻟﺸﻜﺮ ﭼﻬﻞ ﻧﻔـﺮه ﻛـﺎروان ﺗﺠـﺎری
www.SID.ir
Archive of SID
روﺑ ﻪرو ﺷﻮﻧﺪ؛ اﻣﺎ اراده ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ آﻧﺎن ﺑﺎ ﻟﺸﻜﺮ ﻫﺰارﻧﻔﺮهای روﺑ ﻪرو ﺷـﻮﻧﺪﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﺮﻓﺪاری ﻛﺎروان ﺗﺠﺎری، از ﻣﻜﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ. ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در اﻳﻦ ﻧﺒﺮد 313 ﻧﻔـﺮ و ﻟﺸﻜﺮ ﻛﻔﺮ ﻫﺰار ﺑﻮدﻧﺪ درﻇﺎﻫﺮ اﻳﻦ ﺗﺼﻮر ﭘﻴﺶ ﻣﻰ آﻳـﺪ ﻛـﻪ آن ﻟﺸـﻜﺮ ﻫﺰارﻧﻔـﺮه ﭘﻴـﺮوز ﻣﻰ ﺷﻮد؛ ﺣﺘﻰ ﺑﺨﺸﻰ از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﺎﻳﻞ ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﺑﺎ ﺳﭙﺎه ﺑﺪر اﻋﺰام ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﻰﮔﻔﺘﻨـﺪ ﻛـﻪ ﻣـﺎ ﮔﺮوﻫﻰ اﻧﺪك ﻫﺴﺘﻴﻢ و ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺻﻼح ﻧﻴﺴﺖ (واﻗﺪی، 1409ق، ج 1، ص 131). اﻣﺎ ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺪا ﻧﺘﻴﺠﻪ دﻳﮕﺮی را رﻗﻢ زد. ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ; ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﻄﺎی ﻣﺤﺎﺳـﺒﺎﺗﻰ اﺷـﺎره دارﻧـﺪ و در ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻳﻦ آﻳﻪ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: «ﺷﻤﺎ ﺿﻌﻒ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﻰ ﺧـﻮد را ﺑـﺎ ﺷـﻮﻛﺖ و ﻧﻴـﺮوى آﻧـﺎن ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻰﻛﺮدﻳﺪ؛ وﻟﻰ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻼف اﻳﻦ را ﻣﻰﺧﻮاﺳـﺖ، ﺧﺪاوﻧـﺪ ﻣـﻰﺧﻮاﺳـﺖ ﺗـﺎ ﺑـﺎ ﻟﺸﻜﺮﻳﺎن اﻳﺸﺎن روﺑ ﻪرو ﺷﻮﻳﺪ و او ﺷﻤﺎ را ﺑﺎ ﻛﻤﻰ ﻋـﺪدﺗﺎن ﺑـﺮ اﻳﺸـﺎن ﻏﻠﺒـﻪ دﻫـﺪ و ﺑـﺪﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﻗﻀﺎى او ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﻇﻬﻮر ﺣﻖ و اﺳﺘﻴﺼﺎل ﻛﻔـﺎر و رﻳﺸـﻪ ﻛﻦﺷـﺪن اﻳﺸـﺎن ﺑـﻪ ﻛﺮﺳـﻰ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ» (ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ، 1390، ج9، ص19). 88 در ﺟﺮﻳﺎن دﻓﺎع ﻣﻘﺪس ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑـﻮد و ﻧﻴﺮوﻫـﺎی ﻧﻈـﺎﻣﻰ اﻳﺮاﻧـﻰ ﻫـﻴﭻ ﭼﻴـﺰی ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و درﻣﻘﺎﺑﻞ، ﺗﻤﺎم ﺟﻬـﺎن ﭘﺸـﺘﻴﺒﺎن ﻟﺸـﻜﺮ ﺻـﺪام ﺑﻮدﻧـﺪ؛ اﻣـﺎ درﻧﻬﺎﻳـﺖ ﭼﻴـﺰی رخ ﺳﺎل ﻣﻰ دﻫﺪ ﻛﻪ اراده ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﭼﻨﺎنﻛﻪ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: «ﻟِ ِﻴﺤ ﻖ اﻟْﺤ ﻖ وﻳﺒ ِﻄﻞ اﻟْﺒ ِﺎﻃـﻞ وﻟَـﻮ ِﻛـﺮه
دوم َ َ ْ َ َ َ َ ْ َ ،
اﻟْﻤﺠ ِﺮﻣ َﻮن؛ ﺗﺎ ﺣﻖ را ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻛﻨﺪ و ﺑﺎﻃﻞ را از ﻣﻴﺎن ﺑﺮدارد؛ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻣﺠﺮﻣﺎن ﻛﺮاﻫﺖ داﺷـﺘﻪ
ﺷﻤﺎره ْ
ُ ُ دوم ، ﺑﺎﺷﻨﺪ» (اﻧﻔﺎل: 8) ﻧﻴﺰ ﻣﻘﺎوﻣﺖ 33 روزه ﺣﺰب ّٰاﷲ ﻟﺒﻨﺎن در ﻣﻘﺎﺑـﻞ رژﻳـﻢ ﻏﺎﺻـﺐ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴـﺘﻰ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن
ﮔﻮاه ﺑﺮ ﻣﻤﻜﻦﺑﻮدن ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﺖ. 1399
٢ -۴. هﺰﯾﻨﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺨﺶ دﻳﮕﺮ از ﻣﻨﻄﻖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ، ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﺖ. اﻣﺎم اﻣﺖ; ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻰ رﺳﻮل اﻛﺮم9 ﻓﺮﻣﻮد: « ﺑﺎﻳـﺪ ﺑﺎﻳﺴـﺘﻴﻢ، ﺑﺎﻳـﺪ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻛﻨـﻴﻢ ﺗـﺎ اﺳـﻼم اﺳﺘﻘﺮار ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ و ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﻮد و دﺳﺖ ﻇﺎﻟﻢ ﻫﺎ ﻛﻮﺗﺎه ﮔﺮدد. ﻣﺮدم زﻣﺎن ﺣﻀـﺮت رﺳﻮل9 و اﺻﺤﺎب او ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و از ﺳﺨﺘﻰ ﻫﺎ ﻧﻬﺮاﺳﻴﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﭘﻴﺮوز ﺷـﺪﻧﺪ. ﻣـﺎ ﻫـﻢ وﻗﺘــﻰ وارد اﻳــﻦ ﻛــﺎر ﺷــﺪﻳﻢ و ﺗﺼــﻤﻴﻢ ﮔــﺮﻓﺘﻴﻢ ﻛــﻪ دﺳــﺖ ﺑــﺪﻳﻦ ﻋﻤــﻞ ﺑــﺰرگ ﺑــﺰﻧﻴﻢ، ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻳﺶ را ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺬﻳﺮا ﺑﺎﺷﻴﻢ » (ﺧﻤﻴﻨﻰ، 1389، ج19، ص55).
www.SID.ir
Archive of SID
رﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ اﻧﻘﻼب در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: «ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻟﺒﺘﻪ ﻫﺰﻳﻨـﻪ دارد، ﺑـﺪون ﻫﺰﻳﻨـﻪ ﻧﻴﺴﺖ؛ اﻣﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﺷﻤﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ از ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ. وﻗﺘﻰ ﺷﻤﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﺷﻤﻦ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻰ ﺷﻮﻳﺪ، ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﺪﻫﻴﺪ. رژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮی در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻣﺮﻳﻜـﺎ ﺗﺴـﻠﻴﻢ ﺑـﻮد. ﻫـﻢ ﻧﻔﺖ ﻣﻰ داد، ﻫﻢ ﭘﻮل ﻣﻰ داد، ﻫﻢ ﺑﺎج ﻣﻰ داد، ﻫﻢ ﺗﻮﺳﺮی ﻣﻰ ﺧﻮرد! اﻣﺮوز دوﻟﺖ ﺳﻌﻮدی ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﺟﻮر اﺳﺖ. ﻫﻢ ﭘﻮل ﻣﻰ دﻫﺪ، ﻫﻢ دﻻر ﻣﻰ دﻫـﺪ، ﻫـﻢ ﺑـﺮ ﻃﺒـﻖ ﺧﻮاﺳـﺖ آﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮی ﻣﻰ ﻛﻨﺪ، ﻫﻢ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻣﻰ ﺷﻨﻮد. ﺑﻪ او ﻣﻰ ﮔﻮﻳﻨﺪ "ﮔـﺎو ﺷـﻴﺮده"! ﻫﺰﻳﻨـﻪ ﺳـﺎزش، ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ، ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻋﺪم ﻣﻘﺎوﻣﺖ، از ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑ ﻪﻣﺮاﺗﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ. ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺎدی ﻫﻢ دارد، ﻫﺰﻳﻨﻪی ﻣﻌﻨﻮی ﻫﻢ دارد» ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1398اﻟﻒ). ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ رﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﺗﺴﻠﻴﻢ، ﻫﻢ ﻫﺰﻳﻨـﻪ ﻣـﺎدی دارد و ﻫـﻢ ﻫﺰﻳﻨـﻪ ﻣﻌﻨﻮی. وﺿﻊ ذﻟﺖﺑـﺎر ﺣﻜﻮﻣـﺖ ﭘﻬﻠـﻮی و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ اوﺿـﺎع ذﻟﻴﻼﻧـﻪ ﺣﻜﻮﻣـﺖ ﺳـﻌﻮدی
ﻧﺸـﺎندﻫﻨـﺪه ﻫﺰﻳﻨـﻪ ﻫﺎی ﻣـﺎدی ﺗﺴـﻠﻴﻢ در ﺑﺮاﺑــﺮ زورﮔﻮﻳـﺎن اﺳـﺖ. ﻣﺜـﺎل ﺗـﺎرﻳﺨﻰ دﻳﮕــﺮ، 89 ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ رﻫﺒﺮ ﻟﻴﺒﻰ، ﻳﻌﻨﻰ ﺳﺮﻫﻨﮓ ﻗَ ّﺬاﻓﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﺤﺮﻳﻢﻫـﺎی اﻣﺮﻳﻜـﺎ از ﻣﻮاﺿـﻊ ﺧﻮد ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻰ ﻛﺮد. او 19 دﺳـﺎﻣﺒﺮ 2003م در ﺑﻴﺎﻧﻴـﻪای اﻋـﻼم ﻛـﺮد ﻧـﻪ ﺗﻨﻬـﺎ ﺗﺠﻬﻴـﺰات آﻣﻮزه ﻫﺎی ﻫﺴﺘﻪای، ﻧﻈﺎﻣﻰ و ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻰ ﺧﻮد را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ اﻣﻀـﺎی ﭘﺮوﺗﻜـﻞ اﻟﺤـﺎﻗﻰ،
ﻧﻈﺎرتﻫﺎی ﺑﻴﺸﺘﺮ آژاﻧﺲ اﻧﺮژی اﺗﻤﻰ و ﺑﺎزرﺳـﺎن ﺗﺴـﻠﻴﺤﺎت ﺷـﻴﻤﻴﺎﻳﻰ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ. ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻫﺎی
ِ ﻗﺮآﻧﻰ ﻋﻼوهﺑﺮ اﻳﻨﻬﺎ، ﺑﺮد ﻣﻮﺷﻚﻫﺎی ﺧﻮد را ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ 300 ﻛﻴﻠـﻮﻣﺘﺮ ﻛـﺎﻫﺶ ﺧﻮاﻫـﺪ داد. اﻣـﺎ ﺑـﺎ دﻛﺘﺮﻳﻦ وﺟﻮد ﻫﻤﻪ اﻳﻦ اﻗـﺪﻣﺎت در ژاﻧﻮﻳـﻪ 2004م ﺟﻴﻤـﺰ ﻛﺎﻧﻴﻨﮕﻬـﺎم ﺳـﻔﻴﺮ آﻣﺮﻳﻜـﺎ در اﺳـﺮاﺋﻴﻞ، ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻟﻐﻮ ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎی ﻟﻴﺒﻰ را اﻗﺪاﻣﻰ ﺧﻄﺮﻧﺎك اﻋﻼم ﻣـﻰ ﻛﻨـﺪ و وزﻳـﺮ اﻧـﺮژی آﻣﺮﻳﻜـﺎ اﻣﺎم
ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ: اﻳﻦﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ 5 درﺻﺪ از ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎی آﻣﺮﻳﻜﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺳﻮی ﻟﻴﺒﻰ ﺑﺮآورده ﺷﺪه ﺧﻤﻴﻨﻰ ;
ﺑﺎ اﺳﺖ ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1394). ﺗﺄﻛﻴﺪ ِ ﺑﺮ
ِ و اﻣﺎ آﻳﻪ « َو ﻟَـﻦ ﺗ َ ْﺮ َﺿـﻰ َﻋﻨـﻚ اﻟْ َﻴﻬ ُـﻮد َو َﻻ اﻟﻨ َﺼ َـﺎرى َﺣ َﺘـﻰ ﺗَﺘﺒ َـﻊ ﻣﻠ ُـﺘﻬ ْﻢ ...» (ﺑﻘـﺮه: 120) ﺑﻴﺎﻧﺎت ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﻌﻨﻮی ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﺎﺷﺪ. آﻳـﻪ ﮔﻮﺷـﺰد ﻣﻰ ﻛﻨـﺪ: اﮔـﺮ ﺑـﺎ دﺷـﻤﻨﺘﺎن ﻣﻘﺎﺑﻠـﻪ ﻣﻘﺎم
ﻣﻌﻈﻢ
ﻛﻨﻴﺪ، ﺷﺎﻳﺪ ﻛﺸﺘﻪ ﺑﺪﻫﻴﺪ، ﺷﺎﻳﺪ زﺧﻤﻰ ﺑﺸﻮﻳﺪ؛ وﻟﻰ دﻳﻨﺘﺎن از ﺑﻴﻦ ﻧﻤﻰ رود؛ اﻣﺎ اﮔـﺮ ﺗﺴـﻠﻴﻢ رﻫﺒﺮی
دﺷﻤﻦ ﺑﺸﻮﻳﺪ، آﻧﺎن ﺗﺎ دﻳﻦ ﺷﻤﺎ را ﻧﮕﻴﺮﻧﺪ، دﺳﺖﺑﺮدار ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ. روﺷﻦ اﺳﺖ ازدﺳـﺖرﻓـﺘﻦ
www.SID.ir
Archive of SID
دﻳﻦ اﻧﺴﺎن و درﻧﺘﻴﺠﮥ آن، ازدﺳﺖ رﻓﺘﻦ آﺧﺮت اﺑﺪی اﻧﺴﺎن، ﺧﻴﻠﻰ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺳﻨﮕﻴﻦﺗﺮی اﺳﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺮاﺣـﺖ و ﺣﺘـﻰ ﺷـﻬﺎدت و ﻛﺸﺘﻪﺷـﺪن و ﺣـﺎل آﻧﻜـﻪ ﻛﺸـﺘ ﻪﺷـﺪۀ در راه دﻳـﻦ درﺣﺎﻟﻰﻛﻪ ﻣﺘﺪﻳﻦ ﺑﻪ دﻳﻦ ﺣﻖ ﺑﺎﺷﺪ، آﺧﺮﺗﻰ ﻧﻴﻜﻮ در اﻧﺘﻈﺎرش ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. در ﺟﻨﮓ اﺣﺪ ﻫﻤﻪ ﻟﺸﻜﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻓﺮار ﻛﺮدﻧﺪ و ﺟﺰ ﻋﻠﻰ ﺑﻦ اﺑﻰ ﻃﺎﻟﺐ ﻛﺴﻰ ﺑﺎ رﺳـﻮل ِ ِ ﺧﺪا ﺑﺎﻗﻰ ﻧﻤﺎﻧﺪ (آﻳﺘﻰ، 1366، ص318) و ﺣﺎل آﻧﻜﻪ ﻗﺮآن ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: «ﻟَ ْﻮ ﻛﻨﺘُ ْﻢ ﻓﻰ ﺑُﻴﻮﺗ ْﻜﻢ ﻟَﺒَ َﺮ َز ِ ِ ِ ِ ِ اﻟﺬ َﻳﻦ ﻛﺘ َﺐ َﻋﻠَ ِﻴﻬ ُﻢ اﻟْﻘَﺘْ ُﻞ إﻟَﻰ َﻣ َﻀﺎﺟﻌ ِﻬﻢ؛ اﮔـﺮ ﻫـﻢ در ﺧﺎﻧـﻪ ﻫﺎى ﺧـﻮد ﺑﻮدﻳـﺪ، آﻧـﺎﻧﻰ ﻛـﻪ ﻛﺸﺘﻪﺷﺪن ﺑﺮ آﻧﺎن ﻣﻘﺮر ﺷﺪه ﺑﻮد، ﻗﻄﻌﺎً ﺑﻪ ﺳـﻮى آراﻣﮕﺎهﻫـﺎى ﺧـﻮد ﺑﻴـﺮون ﻣﻰآﻣﺪﻧـﺪ [و آﻧﺎن را ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻣﻰ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ]» (آل ﻋﻤﺮان: 154). ﻓﺮدی ﻛﻪ اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﺗﻘـﺪﻳﺮ اﻟﻬـﻰ دارد ﻣﻰ داﻧـﺪ ﻛـﻪ اﺟـﻞ ﺣﺘﻤـﻰ دﺳـﺖ ﺧـﺪا اﺳـﺖ و ﻟﺤﻈﻪای از آن وﻗﺖ زودﺗﺮ واﻗﻊ ﻧﻤﻰﺷﻮد ﻳﺎ ﺑﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﻧﻤﻰاﻓﺘﺪ؛ ﭘﺲ، از ﺗﺮس ﻛﺸﺘﻪﺷـﺪن،
90 ﻣﻘﺎوﻣﺖ را ﺗﺮك ﻧﻤﻰ ﻛﻨﺪ و ﺗﺴﻠﻴﻢ را ﺑﺮ آن ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻧﻤﻰ دﻫﺪ (ﺳﻴﺪ ﻗﻄﺐ، 1425ق، ج1، ص497). اﺻﻮﻻ ً ﻣﻠﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ ِﺳﺴﺘﻰ اﻛﺜﺮﻳﺘﺶ ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪ ﺷﻜﺴﺖ اﺳﺖ، ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻃﻌﻢ ﻣـﺮگ را ﺧﻮاﻫﺪ ﭼﺸﻴﺪ. ﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﻛﻪ آن را در ﻣﻴﺪان ﺟﻬﺎد و در زﻳﺮ ﺿـﺮﺑﺎت ﺷﻤﺸـﻴﺮ دﺷـﻤﻦ در ﺳﺎل
دوم ، ﺣﺎل ﻣﺒﺎرزه اﻓﺘﺨﺎرآﻣﻴﺰ ﺑﺒﻴﻨﺪ، ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ در ﺧﺎﻧﻪاش ﺑﺮ ﺳﺮ او ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ و او را ﺑﺎ ذﻟﺖ در ﻣﻴـﺎن ﺷﻤﺎره ﺑﺴﺘﺮ از ﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮﻧﺪ (ﻣﻜﺎرم ﺷﻴﺮازى، 1371، ج3، ص133). دوم ،
ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن
٢ -۵. ﭘﯿﺮوزی ﺟﺒﻬﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ، وﻋﺪه اﻟﻬﯽ 1399
ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل در ﻗﺮآن اﻳﻦ وﻋﺪه را داده اﺳـﺖ ﻛـﻪ اﻫـﻞ ﺣـﻖ و ﻃﺮﻓـﺪاران ﺣـﻖ، ﭘﻴـﺮوز ﻧﻬﺎﻳﻰاﻧﺪ.اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ; ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: «اﻳﻦ ﺣـﺲ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻛـﻪ در ﺣـﺎل رﺷـﺪ اﺳـﺖ، ﻧﻮﻳـﺪ ﭘﻴﺮوزی ﺣﺘﻤﻰ اﺳﺖ» (ﺧﻤﻴﻨﻰ، 1389، ج3، ص111). ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ: «اﻫﻞ ﺣﻖ و ﺣﻘﻴﻘﺖ، ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻗﺮﺑـﺎﻧﻰ ﺑﺪﻫﻨـﺪ؛ اﻣـﺎ درﻧﻬﺎﻳﺖ ﺷﻜﺴﺖ ﻧﻤﻰﺧﻮرﻧﺪ. آﻧﻬﺎ ﭘﻴﺮوز ﻫﺴﺘﻨﺪ در اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ؛ ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ دارﻧﺪ، اﻣﺎ ﻧﺎﻛـﺎﻣﻰ ﻧﺪارﻧﺪ. آﻳﺎﺗﻰ ﻣﺜﻞ ﻃﻮر: 42، ﻗﺼﺺ: 5، ﻣﺤﻤﺪ: 7، ﺣﺞ: 40، ﻫﻤـﻴﻦ ﻋﺎﻗﺒـﺖ را ﺑـﻪ ﻛﺴـﺎﻧﻰ ﻛﻪ در راه ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻧﺪ، ﻧﻮﻳﺪ ﻣﻰ دﻫﺪ» ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1398اﻟﻒ).
www.SID.ir
Archive of SID
اﻟﺒﺘﻪ در آﻳﺎت ﻗﺮآن ﻛـﺮﻳﻢ، وﻋـﺪه ﭘﻴـﺮوزی و ﻳـﺎری اﻟﻬـﻰ ﺑـﻪ ﭘﻴـﺮوان دﻳـﻦ ﺣـﻖ، در ﺻﻮرت ﺗﺤﻘﻖ ﺷﺮاﻳﻄﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻮاردی اﺷﺎره ﻣﻰ ﺷﻮد:
2-5-1. ﻳﺎریﻛﺮدن دﻳﻦ ﺧﺪا ﻳﻜﻰ از ﺷﺮطﻫﺎی ﺗﺤﻘﻖ وﻋﺪه ﭘﻴﺮوزی، ﻳﺎریﻛﺮدن دﻳﻦ ﺧـﺪا اﺳـﺖ. اﻣـﺎم ﺧﻤﻴﻨـﻰ; ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: «ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻗﻠﺐ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻴﺪ و ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛـﻪ ﻣﺮﻛـﺰ ﻗـﺪرت ﻛـﻪ ﺧـﺪای ﺗﻌﺎﻟﻰ اﺳﺖ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ دارد. ﻗـﺪرتﻫﺎی دﻳﮕـﺮ ﭘﻮﺷـﺎﻟﻰ ﻫﺴـﺘﻨﺪ. ﻗـﺪرت ﺧـﺪا اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻗﻰ اﺳﺖ و ﺧﺪا اﺳﺖ ﻛﻪ وﻋﺪه ﻛﺮده اﺳﺖ اﮔﺮ ﻧﺼﺮت دﻫﻴـﺪ او را، او ﺷـﻤﺎ را ﭘﻴﺮوز ﻣﻰ ﻛﻨﺪ» (ﺧﻤﻴﻨﻰ، 1389، ج19، ص172). ٰ ِ ٰ ِ ِ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺗﺄﻛﻴﺪ دارد «... َوﻟَ ُﻴﻨﺼ َﺮ ن ّ ُاﷲ َﻣﻦ ُﻳﻨﺼ ُﺮ ُه إ ن ّ َاﷲ ﻟَﻘَﻮی َﻋﺰ ٌﻳـﺰ ؛ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻛﺴﺎﻧﻰ را ﻛﻪ ﻳﺎرى او ﻛﻨﻨﺪ [و از آﻳﻴـﻨﺶ دﻓـﺎع ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪ] ﻳـﺎرى ﻣﻰ ﻛﻨـﺪ. ﺧﺪاوﻧـﺪ 91 ﻗﻮى و ﺷﻜﺴﺖﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ» (ﺣـﺞ: 40). آﻣـﺪن «ﻻم ﻗﺴـﻢ» و «ﻧـﻮن ﺗﺄﻛﻴـﺪ ﺛﻘﻴﻠـﻪ» در ﺟﻤﻠـﻪ «ﻟﻴﻨﺼﺮن» ﻣﺆﻛﺪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ اﺳﺖ (ﺻﺎﻓﻰ، 1418ق، ج17، ص 119؛ ﺑﺮﻛـﺎت، ﺑﻰ ﺗـﺎ، ج2، ص101). ﻃﺒـﻖ
وﻋﺪه دادهﺷﺪه در آﻳﻪ، ﻫﺮﻛﺲ او را ﺑﺎ ﺟﻬﺎد ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎن ﻳﺎرى ﻛﻨﺪ، او ﻳـﺎرﻳﺶ ﻣـﻰ ﻛﻨـﺪ و آﻣﻮزه ﻫﺎی
ﺧﺪاى ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺑﻪ اﻳﻦ وﻋﺪه ﺧﻮد در ﺣﻖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن وﻓﺎ ﻛﺮده و آﻧﻬﺎ را در ﻧﺒﺮدﻫﺎ ﺑﺮ دﺷـﻤﻨﺎن ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻫﺎی ﭘﻴﺮوزﺷﺎن ﻛﺮد (ﻃﺒﺎﻃﺒـﺎﻳﻰ، 1390، ج14، ص386؛ ﺣﻘـﻰ ﺑﺮﺳـﻮى، ﺑﻰ ﺗـﺎ، ج6، ص40؛ آﻟﻮﺳـﻰ، 1415ق، ج9، ِ ﻗﺮآﻧﻰ ص157؛ ﻣﺪرﺳﻰ، 1419ق، ج8، ص74؛ ﺷﺒﺮ، 1407ق، ج4، ص247). دﻛﺘﺮﻳﻦ رﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ اﻧﻘﻼب ذﻳﻞ اﻳﻦ آﻳﻪ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: « ﻫﻤﻪی ﺟﻮاﻧﺎن ﻣﻠﺖ اﻳﺮان، ﻫﻤـﮥ دلﻫـﺎی ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﺎك و روحﻫﺎی ﻧﺎآﻟﻮده ﻛﻪ ﻣﻰ ﺧﻮاﻫﻨﺪ وﻇﻴﻔﻪی اﻟﻬﻰ و اﻧﺴﺎﻧﻰ ﺧﻮدﺷﺎن را اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﻨﺪ، اﻣﺎم
[اﮔﺮ] در راه اﻳﺴﺘﺎدﮔﻰ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ، در ﻣﻘﺎﺑﻞ ِدﺷﻤﻨﺎن دﻳﻦ و ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺑﺎﻳﺴﺘﻨﺪ، ﻗﻄﻌﺎ ﺧـﺪای ً ﺧﻤﻴﻨﻰ ;
ﺑﺎ ٰ ﻣﺘﻌﺎل آﻧﻬﺎ را ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد: " َو ﻟَﻴَ ُﻨﺼ َﺮ ن ّ ُاﷲ َﻣﻦ ﻳَ ُﻨﺼ ُﺮه". ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﻣﺎ در اﻳﻦ ﭼﻬﻞ ﺗﺄﻛﻴﺪ
ﺑﺮ ﺳﺎل ﺑﻪ ﺗﻮﻓﻴﻖ اﻟﻬﻰ ﭘﻴﺮوز ﺷﺪﻳﻢ، در آﻳﻨﺪه، در ﮔﺎم دوم، در ﮔﺎمﻫﺎی ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺗﻮﻓﻴﻖ اﻟﻬﻰ ﺑﺮ ﺑﻴﺎﻧﺎت ﻫﻤﻪ ﻣﻮاﻧﻊ ﻏﻠﺒﻪ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد و ﺑﺮ دﺷﻤﻨﺎن ﭘﻴﺮوز ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺷﺪ ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1398ب). ﻣﻘﺎم
ٰ َ ِ ٰ ﻣﻌﻈﻢ در آﻳﻪای دﻳﮕﺮ از ﻛﻼم ّاﷲ ﻣﺠﻴﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻰ ﺧﻮاﻧﻴﻢ: «ﻳﺎ أ َﻳﻬﺎ اﻟ َﺬﻳﻦ َآﻣﻨﻮا إن ﺗَ ُﻨﺼ ُـﺮوا ّ َاﷲ
َ رﻫﺒﺮی ُﻳﻨﺼﺮﻛﻢ َوﻳﺜَﺒﺖ أ َﻗﺪاﻣﻜﻢ؛ اى ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ اﻳﻤﺎن آوردهاﻳﺪ! اﮔﺮ [آﻳﻴﻦ] ﺧﺪا را ﻳﺎرى ﻛﻨﻴﺪ،
www.SID.ir
Archive of SID
ﺷﻤﺎ را ﻳﺎرى ﻣﻰﻛﻨﺪ و ﮔﺎمﻫﺎﻳﺘﺎن را اﺳﺘﻮار ﻣـﻰدارد» (ﻣﺤﻤـﺪ: 7). «ﺗﺜﺒﻴـﺖ اﻗـﺪام»، ﻛﻨﺎﻳـﻪ از ﺷﺠﺎﻋﺖ و ﭘﺎﻳﺪارى اﺳﺖ. آﻳﻪ ﺑﻪروﺷﻨﻰ ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪ ﺧﺪاى ﺳﺒﺤﺎن ﺑـﺎ ﻃﺮﻓـﺪاران ﺣـﻖ و ﻋﺪاﻟﺖ اﺳﺖ، آﻧﺎن را ﻳﺎرى ﻣﻰ دﻫﺪ و دﺳﺖ اﻳﺸﺎن را ﻣﻰ ﮔﻴﺮد (ﻣﻐﻨﻴﻪ، 1424ق، ج7، ص63). اﻳﻦ آﻳﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎن را ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻪ ﺟﻬﺎد ﻣﻰﻛﻨﺪ، و در ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ ﺧﺪا را ﻧﺼـﺮت دﻫﻨـﺪ، وﻋﺪه ﻧﺼﺮﺗﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪ. ﻣﻨﻈﻮر از « ﻧﺼﺮتدادن ﺑﻪ ﺧﺪا» ﺟﻬﺎد در راه ﺧﺪا و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺄﻳﻴﺪ دﻳﻦ او و اﻋﺘﻼى ﻛﻠﻤﻪ ﺣﻖ اﺳﺖ، ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺟﻬﺎد ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ در زﻣﻴﻦ ﺳﺮورى ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻳـﺎ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺑﻪ ﭼﻨﮓ آورﻧﺪ ﻳﺎ ﺷﺠﺎﻋﺖ و ﻫﻨﺮ ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ. ﻣﺮاد از اﻳﻨﻜـﻪ ﻓﺮﻣـﻮد «ﺧـﺪا ﻫﻢ ﺷﻤﺎ را ﻳﺎرى ﻣﻰﻛﻨﺪ» اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﺒﺎب ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ دﺷﻤﻦ را ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﻓـﺮاﻫﻢ ﻣـﻰﺳـﺎزد؛ ًﻣﺜﻼ ﺗﺮﺳﻰ از ﺷﻤﺎ در دل ﻛﻔﺎر ﻣﻰاﻧﺪازد و اﻣﻮر را ﻋﻠﻴﻪ ﻛﻔﺎر و ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺷﻤﺎ ﺟﺎرى ﻣﻰ ﻛﻨـﺪ و دلﻫﺎى ﺷﻤﺎ را ﻣﺤﻜﻢ و ﺷﺠﺎع ﻣـﻰﺳـﺎزد (ﻃﺒﺎﻃﺒـﺎﻳﻰ، 1390، ج18، ص229؛ اﺑـﻦﻋﺎﺷـﻮر، 1420ق، ج26، ص71؛ ﻣﺮاﻏﻰ، ﺑﻰﺗﺎ، ج 26، ص52؛ ﻗﺎﺳﻤﻰ، 1418ق، ج8، ص469). 92 ِ ِ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی در ذﻳﻞ اﻳﻦ آﻳﻪ ﺷﺮﻳﻔﻪ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: " َو َﻣﻦ اَ َﺻـﺪ ُق ﻣ َـﻦ ّٰاﷲ ًﻗـﻴﻼ؛ ﭼـﻪ ﻛﺴﻰ از ﺧﺪا راﺳﺘﮕﻮﺗﺮ اﺳﺖ؟" وﻋﺪه ﭼﻪ ﻛﺴﻰ از ﺧﺪا درﺳﺖﺗﺮ اﺳﺖ؟ ﺧـﺪا ﻣﻰﮔﻮﻳـﺪ: ﺳﺎل ِ "ان ﺗَﻨﺼﺮوا ّٰاﷲ ﻳﻨﺼﺮﻛُﻢ"؛ اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻧﺼﺮت ﻛﺮدﻳﺪ ﺧﺪا را، ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﻤـﺪن اﺳـﻼم و دوم ُ َ َ ُ
، ُ
ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﻼﻣﻰ و ﺗﺤﻘﻖ دﻳﻦ ﺧﺪا ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻴﺪ، ﺧﺪا ﺷﻤﺎ را ﻳﺎری ﻣﻰ ﻛﻨﺪ» ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1398ج). ﺷﻤﺎره
دوم ،
ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن 2 5 2. اﻳﻤﺎن و ﻣﻘﺎوﻣﺖ - - 1399
اﻳﻤﺎن و ﻣﻘﺎوﻣﺖ دو رﻛﻦ ﻣﻬﻢ در ﺣﻴﺎت دﻧﻴﻮی ﻳـﻚ ﻓـﺮد و ﻳـﻚ ﺟﺎﻣﻌـﻪ اﺳـﺖ. ﻫـﺮ ﻓﺮدی و ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪای ﻛﻪ ﺑﺎاﻳﻤﺎن ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﺪ، ﭘﻴﺮوز ﻣـﻰﺷـﻮد، وﮔﺮﻧـﻪ در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﻓﺸﺎرﻫﺎ و ﻣﻄﺎﻣﻊ دﻧﻴﻮی زاﻧﻮ زده، ﺑﻪ ﻫﺪف ﺧﻮد ﻧ ﻤﻰرﺳﺪ. رﺳﻮل اﻛـﺮم9 در ﺗﻮﺻـﻴﻪ ﺑـﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻰ7 ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ: «ﻗﻞ رﺑﻰ ّٰاﷲ ﺛﻢ اﺳﺘﻘﻢ» ( اﺑﻦﺷﻬﺮﺷﻮب، 1379، ج2، ص355). اﻣــﺎم ﺻــﺎدق7 ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨــﺪ: «ﻛﺴــﻰ ﻛــﻪ اﻳﻤــﺎن دارد از آﻫــﻦ ﺳــﺨﺖ، ﻣﺤﻜﻢ ﺗــﺮ و ﭘﺎﻳﺪاریاش ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ. آﻫﻦ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ داﺧﻞ آﺗﺶ ﻣﻰ ﺷﻮد، ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ؛ وﻟﻰ ﻣـﺆﻣﻦ اﮔﺮ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﻮد، آنﮔﺎه زﻧﺪه ﺷﻮد و ﺑﺎز ﻛﺸـﺘﻪ ﮔـﺮدد، اﻳﻤـﺎﻧﺶ ﭘﺎﺑﺮﺟـﺎ و دﻟـﺶ اﺳـﺘﻮار و ﺗﻐﻴﻴﺮﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ» (ﻣﺠﻠﺴﻰ، 1404ق، ج64، ص 303).
www.SID.ir
Archive of SID
اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﻳﻜﻰ از وﻳﮋﮔﻰﻫﺎی اﻣـﺎم ﺧﻤﻴﻨـﻰ; اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺗـﺎ ﭘﺎﻳـﺎن ﻋﻤـﺮ ﭘﺎﺑﺮﺟـﺎ ﺑـﻮد؛ ﻫﻤﭽﻨﺎنﻛﻪ رﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ اﻧﻘﻼب ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: «ﺗﺎ روزﻫﺎی آﺧﺮ زﻧﺪﮔﻰ، ﻫﻴﭻﻛﺲ در ﺣﺮف و ﻋﻤﻞ اﻣﺎم ﺑﺰرﮔﻮار;، ﻧﺸﺎﻧﻰ از اﻓﺴﺮدﮔﻰ و ﺗﺮدﻳﺪ و ﺧﺴﺘﮕﻰ و وادادﮔﻰ و ﺗﺴـﻠﻴﻢﻃﻠﺒﻰ ﭘﻴﺪا ﻧﻜﺮد... ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎی اﻣﺎم; در ﺳﺎلﻫﺎی آﺧﺮ ﻋﻤﺮ، ﺣﺘﻰ از ﺳﺨﻨﺎن ﺳﺎل 42 اﻳﺸﺎن ﮔﺎﻫﻰ اﻧﻘﻼﺑﻰﺗﺮ ﺑﻮد، ﺗﻨﺪﺗﺮ ﺑﻮد، ﻗﻮیﺗﺮ ﺑﻮد. ﭘﻴﺮ ﻣﻰﺷﺪ، اﻣﺎ دل او ﺟﻮان ﺑﻮد، روح او زﻧـﺪه ﺑـﻮد. ِ اﻳﻦ ﻫﻤﺎن اﺳﺘﻘﺎﻣﺘﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳـﺪ: " َو َأ ْن ﻟَ ِـﻮ ْاﺳـﺘَﻘَ ُﺎﻣﻮا َﻋﻠَـﻰ اﻟﻄ ِﺮﻳﻘَـﺔ َ َﻷ ْﺳﻘَﻴﻨَ ُﺎﻫ ْﻢ َﻣ ًﺎء ﻏَ َﺪﻗًﺎ؛ و اﻳﻨﻜﻪ اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ( ّﺟﻦ و اﻧـﺲ) در راه [اﻳﻤـﺎن] اﺳـﺘﻘﺎﻣﺖ ورزﻧـﺪ، ﺑـﺎ آب ﻓﺮاوان ﺳﻴﺮاﺑﺸﺎن ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ" (ﺟﻦ: 16)» ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1392). ٰ ِ ِ ِ ِ ِ ِ ِ ِ ِ در ﻛﻼم ّاﷲ ﻣﺠﻴﺪ آﻣﺪه اﺳﺖ: «ﻓَﺎن ﻳَﻜُﻦ ﻣﻨﻜُﻢ ﻣﺎﺋَ ٌﺔ َﺻﺎﺑ َﺮ ٌة ﻳَﻐﻠﺒﻮا ﻣﺎﺋَﺘَﻴﻦ وان ﻳَﻜُﻦ ﻣﻨﻜُﻢ ِ ِ ِ ِ اَ ٌﻟﻒ ﻳَﻐﻠﺒﻮا اَﻟﻔَ ِﻴﻦ ﺑِـﺎذن ّٰاﷲ ...؛ ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﺮﮔـﺎه ﻳﻜﺼـﺪ ﻧﻔـﺮ ﺑﺎاﺳـﺘﻘﺎﻣﺖ از ﺷـﻤﺎ ﺑﺎﺷـﻨﺪ، ﺑـﺮ دوﻳﺴﺖ ﻧﻔﺮ ﭘﻴﺮوز ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ و اﮔﺮ ﻳﻚﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺑﺮ دو ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﺧـﺪا ﻏﻠﺒـﻪ 93 ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد» (اﻧﻔﺎل: 66). در اﻳﻦ آﻳﻪ ﺷـﺮﻳﻔﻪ، ﺧﺪاوﻧـﺪ ﭘﻴـﺮوزی ﻣﺆﻣﻨـﺎن ﺻـﺒﻮر و ﻣﻘـﺎوم را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﺮده اﺳﺖ.
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: « ِإ ن اﻟ َﺬﻳﻦ ﻗﺎﻟُﻮا َرﺑﻨَﺎ ّٰاﷲ ﺛُ ـﻢ اﺳـﺘَﻘﺎﻣﻮا ﺗَﺘَﻨَ ـﺰ ُل َﻋﻠَ ِـﻴﻬ ُﻢ آﻣﻮزه ُ ْ ُ ﻫﺎی ِ اﻟْﻤﻼﺋ ُﻜﺔ َأﻻ ﺗَﺨﺎﻓُﻮا َو ﻻ ﺗَ ْﺤ َﺰﻧُﻮا...؛ ﺑﻪﻳﻘﻴﻦ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣـﺎ ﺧﺪاوﻧـﺪ ﻳﮕﺎﻧـﻪ
َ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻫﺎی اﺳﺖ، ﺳﭙﺲ اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﻛﺮدﻧﺪ، ﻓﺮﺷـﺘﮕﺎن ﺑـﺮ آﻧـﺎن ﻧـﺎزل ﻣﻰﺷـﻮﻧﺪ ﻛـﻪ ﻧﺘﺮﺳـﻴﺪ و ﻏﻤﮕـﻴﻦ ِ ﻗﺮآﻧﻰ ﻣﺒﺎﺷﻴﺪ» (ﻓﺼﻠﺖ: 30). اﻣﺎم ﻋﻠﻰ7 در ﺗﻮﺿﻴﺢ آﻳﻪ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: «ﺷﻤﺎ ﮔﻔﺘﻴﺪ ﭘﺮوردﮔـﺎر ﻣـﺎ ّٰاﷲ دﻛﺘﺮﻳﻦ اﺳﺖ، اﻛﻨﻮن ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﭘﺎﻳﻤﺮدى ﻛﻨﻴﺪ، ﺑﺮ اﻧﺠﺎم دﺳـﺘﻮرﻫﺎى ﻛﺘـﺎب او و در راﻫـﻰ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎن داده و در ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ او، اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﺑﻪ ﺧﺮج دﻫﻴﺪ، از داﻳـﺮه ﻓﺮﻣـﺎﻧﺶ اﻣﺎم
( ﻧﻬـﺞاﻟﺒﻼﻏـﻪ،
ﺧﺎرج ﻧﺸﻮﻳﺪ، در آﻳﻴﻦ او ﺑـﺪﻋﺖ ﻣﮕﺬارﻳـﺪ و ﻫﺮﮔـﺰ ﺑـﺎ آن ﻣﺨﺎﻟﻔـﺖ ﻧﻜﻨﻴـﺪ» ﺧﻤﻴﻨﻰ ;
ﺑﺎ ص253، ﺧﻄﺒـﻪ 176). ﻣﺮاد از ﺟﻤﻠﻪ «ﺛُ ﻢ اﺳﺘَ ُﻘﺎﻣﻮا» اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎن، دﭼﺎر اﻧﺤﺮاف ﻧﮕﺮدﻧﺪ ﺗﺄﻛﻴﺪ
ﺑﺮ و ﺑﺮ ﺳﺨﻨﻰ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ اﺳﺘﻮار ﺑﺎﻗﻰ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ (ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ،1390، ج17، ص389). ﺑﻴﺎﻧﺎت اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ; ﺑﺎ ﺗﺬﻛﺮ درﺑﺎره ﻧﻘـﺶ اﻳﻤـﺎن و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ در ﺷﻜﺴـﺖ دﺷـﻤﻦ، ﺑـﺮ ﻟـﺰوم ﻣﻘﺎم
ﻣﻌﻈﻢ ﺣﻔﻆ اﻳﻤﺎن در ﭘﻴﺸﺒﺮد ﻧﻬﻀﺖ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮده، ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: « ﻫﻤﺎنﻃﻮرى ﻛﻪ اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﺧﺪا در رﻫﺒﺮی
ﻗﻠﺐﻫﺎ ﺑﻮد و ﺷﻤﺎ را آن اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﺧﺪا ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﺮد و ﺣﺲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ داد و ﺧﺪاوﻧـﺪ
www.SID.ir
Archive of SID
اﻳﺠﺎد رﻋﺐ در آﻧﻬﺎ ﻛﺮد و ﺑﺎ ﻗﺪرت ﺷﻴﻄﺎﻧﻰ ﻛﻪ داﺷﺘﻨﺪ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮردﻧـﺪ، اﻳـﻦ اﻳﻤـﺎن را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﺟﻠﻮ ﺑﺮود» (ﺧﻤﻴﻨﻰ، 1389، ج9، ص494). ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒـﺮی ﻧﻴـﺰ ﻧﺘﺮﺳـﻴﺪن از دﺷـﻤﻦ را ﻧﺘﻴﺠـﻪ اﻳﺴـﺘﺎدﮔﻰ در راه ﺣـﻖ داﻧﺴـﺘﻪ، ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨــﺪ: «اﻣــﺮوز اﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻗــﺪرﺗﺶ، ﻫﻴﻤﻨــﻪ اش، اﺑﻬــﺖ اﺑﺮﻗــﺪرﺗﻰ اش در ﭼﺸــﻢ ﻣﻠﺖ ﻫــﺎ رﻳﺨﺘﻪ و ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺑﻴﺪار ﺷﺪهاﻧﺪ. ﺟﺮﺋﺖ و ﺟﺴﺎرت ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﻧﺪ، و ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﻰ ﺷﻤﺎ ﻫﺴﺘﻴﺪ؛ ﺷﻤﺎ ﻣﻠﺖ اﻳﺮان، ﺷﻤﺎ ﺟﻮان ﻫﺎ ﻛﻪ ﻗﻴﺎم ﻛﺮدﻳﺪ، اﻳﺴﺘﺎدﻳﺪ، اﻧﻘﻼب ﻛﺮدﻳـﺪ، ﺣـﺮف ﺣﻘـﻰ را زدﻳﺪ، ﭘﺎی آن ﺣﺮف اﻳﺴﺘﺎدﻳﺪ، اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﻛﺮدﻳﺪ. ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪای ﻣﺘﻌﺎل رﺣﻤﺖ و ﺑﺮﻛﺘﺶ را ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﻧﺎزل ﻣﻰ ﻛﻨﺪ. ﺧﻮف از دﺷﻤﻦ در دل ﺟﻮاﻧﺎن اﻳﺮاﻧﻰ ﻧﻴﺴﺖ. ﺟﻮاﻧﺎن ﻣﺎ از دﺷﻤﻦ ﻧﻤﻰﺗﺮﺳﻨﺪ. ﺣﺰن و اﻧﺪوه ﺑـﺮ اﻳﻨﻜـﻪ زﻳـﺮ ﺳـﻠﻄﻪ دﺷـﻤﻦاﻧﺪ، در دل آﻧﻬـﺎ ﻧﻴﺴـﺖ» ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1386). رﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ اﻧﻘﻼب در ﻳﻮم ّٰاﷲ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﻌـﻪ ﺑﻌـﺪ از ﺷـﻬﺎدت ﺳـﺮدار ﺳـﻠﻴﻤﺎﻧﻰ، ﺗﻨﻬـﺎ راه 94 ﻧﺠﺎت ﻣﻠﺖﻫﺎ را ﺗـﺪﺑﻴﺮ و اﺳـﺘﻘﺎﻣﺖ و ﻧﺘﺮﺳـﻴﺪن از دﺷـﻤﻦ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸـﺎن ﻛـﺮده ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨـﺪ: «دﻧﻴﺎی اﺳﻼم ﺑﺎﻳﺪ ﺻﻔﺤﻪ ﺟﺪﻳﺪی ﺑﮕﺸﺎﻳﺪ. وﺟﺪانﻫﺎی ﺑﻴﺪار و دلﻫﺎی ﻣﺆﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ اﻋﺘﻤـﺎد ﺳﺎل ﺑﻪ ﻧﻔﺲ را در ﻣﻠ ﺖﻫﺎ ﺑﻴﺪار ﻛﻨﻨﺪ و ﻫﻤﻪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ راه ﻧﺠﺎت ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺗﺪﺑﻴﺮ و اﺳـﺘﻘﺎﻣﺖ دوم ،
و ﻧﺘﺮﺳﻴﺪن از دﺷﻤﻦ اﺳﺖ» ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1398د). ﺷﻤﺎره
دوم ، اﻳﺸﺎن ﻃﺒﻖ آﻳﻪ 55 ﺳﻮره ﻧﻮر، در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺤﻘﻖ وﻋﺪه اﻟﻬﻰ ﻣﺒﻨـﻰ ﺑـﺮ ﺧﻼﻓـﺖ ﻣﺆﻣﻨـﺎن و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺻﺎﻟﺤﺎن ﺑﺮ روی زﻣﻴﻦ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: « وﻋﺪهی ﻋﻤﻠﻰ اﺳﺖ و ﺗﺤﻘﻖ ﭘﻴﺪا ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد. ﺷـﺮط 1399
آن، اﻳﺴﺘﺎدﮔﻰ، اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ، راه را ﮔﻢ ﻧﻜﺮدن، ﻫﺪف را ﮔﻢﻧﻜﺮدن، وﺣﺪت را ﺣﻔﻆﻛـﺮدن و ﺑﻪ ﺧﺪای ﻣﺘﻌﺎل ﺗﻮﻛﻞ ﻛﺮدن اﺳﺖ» ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1384).
2-5-3. ﺣﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ و دوﺳﺘﻰ ﻧﻜﺮدن ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎن ﺧﺪا دوﺳﺖداﺷﺘﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ و دوﺳـﺖ ﻧﺪاﺷـﺘﻦ دﺷـﻤﻦ ﻧﻴـﺰ از دﻳﮕـﺮ ﺷـﺮاﻳﻂ ﺗﺤﻘـﻖ وﻋـﺪه ﭘﻴﺮوزی اﺳﺖ. اﻣﺎم راﺣﻞ; ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ آﺛـﺎر دوﺳـﺘﻰ ﺑـﺎ دﺷـﻤﻦ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨـﺪ: «ﭼـﺮا ﺑﺎﻳـﺪ ﻛﺸﻮرﻫﺎی اﺳﻼﻣﻰ اﻳﻦ ﻃﻮر ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ وﺿﻊ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﻛـﻪ اﺳـﺮاﺋﻴﻞ ﻃﻤـﻊ ﻛﻨﺪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﺸﻮر اﺳﻼﻣﻰ، ﺑﻪ ﻟﺒﻨﺎن ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻜﻨﺪ؟ ﻫﻤﻪاش ﺑـﺮای ﻫﻤـﻴﻦ
www.SID.ir
Archive of SID
اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﻬﻠﺖ دادﻧﺪ، ﺑﺎ او دوﺳﺘﻰ دارﻧﺪ» (ﺧﻤﻴﻨﻰ، 1389، ج16، ص303). در ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻗﺮآﻧﻰ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ از اﻳﻦ آﻳﻪ ﻛﻤﻚ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد: «ﻳﺎ َأ َﻳﻬﺎ اﻟ َﺬﻳﻦ َآﻣﻨـﻮا َﻣـﻦ ِ ِ ِ ِ ِ ِ ِ ٍ ِ ِ ٍ ﻳﺮﺗَ ﺪ ﻣﻨﻜﻢ َﻋﻦ دﻳﻨﻪ ﻓَ َﺴ َﻮف ﻳﺄﺗﻰ ّٰ ُاﷲ ﺑِﻘَ ٍﻮم ﻳﺤﺒ ُﻬﻢ َوﻳﺤﺒّﻮﻧَ ُﻪ َأذﻟﺔ َﻋﻠَﻰ ُاﻟﻤـﺆﻣ َﻨﻴﻦ َأﻋ ـﺰة َﻋﻠَـﻰ ِ اﻟﻜﺎﻓ َﺮﻳﻦ؛ اى ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ اﻳﻤﺎن آوردهاﻳﺪ، ﻫﺮﻛﺲ از ﺷـﻤﺎ، از آﻳـﻴﻦ ﺧـﻮد ﺑـﺎزﮔﺮدد، [ﺑـﻪ ﺧﺪا زﻳﺎﻧﻰ ﻧﻤﻰرﺳﺎﻧﺪ]. ﺧﺪاوﻧﺪ ﺟﻤﻌﻴﺘﻰ را ﻣﻰآورد ﻛﻪ آﻧﻬﺎ را دوﺳﺖ دارد و آﻧﺎن [ﻧﻴـﺰ] او را دوﺳﺖ دارﻧﺪ، در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺆﻣﻨﺎن ﻣﺘﻮاﺿـﻊ و در ﺑﺮاﺑـﺮ ﻛـﺎﻓﺮان ﺳﺮﺳـﺨﺖ و ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪﻧـﺪ. آﻧﺎن در راه ﺧﺪا ﺟﻬﺎد ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ و از ﺳﺮزﻧﺶ ﻫﻴﭻ ﻣﻼﻣﺘﮕـﺮى ﻫﺮاﺳـﻰ ﻧﺪارﻧـﺪ» (ﻣﺎﺋـﺪه: 54). اﻳﻦ آﻳﻪ ﺷﺮﻳﻔﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎﻧﻰ را وﺻﻒ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﺪا را دوﺳـﺖ ﻣـﻰدارﻧـﺪ و ﺧـﺪا اﻳﺸـﺎن را دوﺳــﺖ ﻣــﻰدارد و ﻣﺮدﻣــﻰ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﻛــﻪ در ﺑﺮاﺑــﺮ ﻣﺆﻣﻨــﺎن ﻣﺘﻮاﺿــﻊ و در ﺑﺮاﺑــﺮ ﻛﻔــﺎر ﺷﻜﺴﺖﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻧﺪ. اﻳﻦ اوﺻﺎف، ﺑﻰارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﻀﻤﻮن آﻳﺎت ﻗﺒﻞ ﻳﻌﻨﻰ دوﺳﺘﻰ ﺑﺎ ﻳﻬﻮدﻳـﺎن و ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﻧﻴﺴﺖ؛ (ﻣﺎﺋﺪه: 51)؛ ﭼﻮن دوﺳﺘﺪار آﻧﺎن ﻋﻼﻗﻪ ﻗﻠﺒﻰ ﺑﻪ آﻧﺎن دارد و ﭼﮕﻮﻧـﻪ ﻣﻤﻜـﻦ 95 اﺳﺖ ﻗﻠﺒﻰ ﻛﻪ اﻳﻦﭼﻨﻴﻦ ﺷﻴﻔﺘﻪ دﺷﻤﻨﺎن ﺧﺪا اﺳﺖ، ﻣﺤﺒﺖ ﺧﺪا را در ﺧـﻮد ﺟـﺎى دﻫـﺪ، ﺑـﺎ ِ ٍ ِ ِ ِ ِ اﻳﻨﻜﻪ ﺧﺪاى ﺧﺎﻟﻖ دلﻫﺎ ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ: «ﻣﺎ َﺟ َﻌ َﻞ ُاﷲ ﻟ َﺮ ُﺟﻞ ﻣﻦ ﻗَﻠْﺒَـﻴﻦ ﻓـﻰ َﺟ ْﻮﻓـﻪ، ﺧﺪاوﻧـﺪ
ﺑﺮاى ﻫﻴﭻ ﻛﺲ دو دل در دروﻧﺶ ﻧﻴﺎﻓﺮﻳﺪه» (اﺣﺰاب: 4) (ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ، 1390، ج5، ص380). آﻣﻮزه ﻫﺎی ِ اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ7 ﭼﻨﻴﻦ دﻋﺎ ﻣﻰ ﻛﺮدﻧﺪ: «ﻟَﻘﺪ َﺧﺎب ﻣﻦ َرﺿﻰ ُدوﻧَﻚ ﺑ َﺪﻻً؛ آن ﻛﻪ دﻳﮕﺮى
َ َ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻫﺎی را ﺑﻪ ﺟﺎى ﺗﻮ ﮔﺮﻓﺖ، زﻳﺎن ﻛـﺮد و ﺑﺎﺧـﺖ» (ﻣﺠﻠﺴـﻰ، 1404ق، ج 98، ص226). ﭘﻴـﺎﻣﺒﺮ ﺧـﺪا9 ِ ﻗﺮآﻧﻰ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ: «ﻫﺮﻛﺲ ﺧﺪادوﺳﺘﻰ را ﺑـﺮ ﺧﻮددوﺳـﺘﻰ ﻣﻘـﺪم ﺑـﺪارد، ﺧﺪاوﻧـﺪ او را از رﻧـﺞ و دﻛﺘﺮﻳﻦ زﺣﻤﺖ ﻣﺮدم دور ﮔﺮداﻧﺪ» (ﻣﺘﻘﻰ ﻫﻨﺪی، 1401ق، ج15، ص790). ﻣﻘﺎوﻣﺖ دوﺳﺖداﺷﺘﻦ دﺷﻤﻦ، ﻟﻮازﻣﻰ دارد؛ از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪاش ذﻟﺖ ﻣﺆﻣﻦ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻛﻔﺎر اﻣﺎم
(ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ، 1390، ج5، ص380)
و ﺳﻠﻄﻪ ﻛﻔﺎر ﺑﺮ ﻣﺆﻣﻨﺎن اﺳﺖ . ﻋﺰت ﻣﺆﻣﻨﺎن ﻧﺰد ﺧﺪا اﺳـﺖ، ﻧـﻪ ﺧﻤﻴﻨﻰ ;
ﺑﺎ ِ ِ ِ ﻧﺰد دوﺳﺘﻰ ﺑﺎ دﺷﻤﻦ. ﻫﻤﭽﻨﺎنﻛﻪ ﺧﺪاى ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ: « َأﻳﺒْﺘَﻐُ َـﻮن ﻋﻨْ َـﺪ ُﻫ ُﻢ اﻟْﻌ ـﺰ َة ﻓَـﺈ ن ﺗﺄﻛﻴﺪ
ِ ِ ﺑﺮ ِ ِ ِ اﻟْﻌ ﺰ َة ﷲ َﺟﻤ ًﻴﻌﺎ؛ آﻳﺎ ﻋﺰت و آﺑﺮو ﻧﺰد آﻧﺎن ﻣﻰﺟﻮﻳﻨﺪ؟ ﺑـﺎ اﻳﻨﻜـﻪ ﻫﻤـﻪ ﻋﺰتﻫـﺎ از آن ﺧـﺪا ﺑﻴﺎﻧﺎت اﺳﺖ؟!» (ﻧﺴﺎء: 139). ﻣﻘﺎم
ﻣﻌﻈﻢ ﻻزﻣﻪ دﻳﮕﺮ دوﺳﺖداﺷﺘﻦ دﺷﻤﻦ، ﺳﻬﻞ اﻧﮕـﺎرى در ﺟﻬـﺎد ﻋﻠﻴـﻪ ﻛﻔـﺎر و ﻧﺎرﺿـﺎﻳﺘﻰ از رﻫﺒﺮی
ﺟﻨﮕﻴﺪن ﺑﺎ آﻧﺎن اﺳﺖ... ﻛﺴﻰ ﻣﻰﺗﻮاﻧـﺪ ﻧﺎﻣﻼﻳﻤـﺎت ﺟﻬـﺎد ﺑـﺎ دﺷـﻤﻦ را ﺗﺤﻤـﻞ ﻛﻨـﺪ ﻛـﻪ
www.SID.ir
Archive of SID
ﺑﻪﻃﻮرﻛﻠﻰ راﺑﻄﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﻮد را ﺑﺎ آﻧﺎن ﻗﻄﻊ ﻛﻨﺪ (ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ، 1390، ج5، ص380). دوﺳﺖداﺷﺘﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ، ﻃﺎﻋﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ و ﻃﻠﺐ ﺧﻮﺷﻨﻮدی او اﺳﺖ و اﻳﻨﻜـﻪ ﻣﻮﺟﺒـﺎت ﺳــﺨﻂ و ﻋﻘــﺎب ﺧﺪاوﻧــﺪ را ﻓــﺮاﻫﻢ ﻧﻜﻨﻨــﺪ (آﻟﻮﺳــﻰ، 1415ق، ج3، ص329؛ زﻣﺨﺸــﺮى، 1407ق، ج1، ص646). ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪ آﻳﻪ ﺷﺮﻳﻔﻪ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: «ﻧﺼﺮت اﺳﻼم و ﻧﺼﺮت ﻣﺴـﻠﻤﻴﻦ درﻧﻬﺎﻳﺖ ﻗﻄﻌﻰ اﺳﺖ؛ ﻣﻨﺘﻬﺎ ﻣﺎ وﻇﻴﻔـﻪای دارﻳـﻢ؛ ﻫـﻢ اﻓـﺮاد وﻇﻴﻔـﻪ دارﻧـﺪ،... ﻫﺮﻛـﺪام ﺑـﻪ وﻇﻴﻔﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﻋﻤﻞ ﻛﺮدﻧﺪ، ﭘﻴﺶ ﺧﺪای ﻣﺘﻌﺎل ﻣﺄﺟﻮرﻧﺪ. ﻋﻤﻞ ﻫﻢ ﻧﻜﻨﻨﺪ، ﺑﺎر ﺧﺪا زﻣـﻴﻦ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ، اﻳﻦ راه اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد. اﻣﻴﺪوارﻳﻢ ان ّٰﺷﺎءاﷲ ﻣﺎ ﺟﺰو ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر را ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻧﮕﺬارﻳﻢ» ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1395)» «آﻧﭽﻪ ﻗﻄﻌﻰ ﻧﻴﺴـﺖ، ﻋﺒـﺎرت اﺳـﺖ از زﻣﺎن و ﻣﺮدﻣﻰ ﻛﻪ ِﺳﻌﺎدت ﺑﺮدن اﻳﻦ ﮔـﻮی را از اﻳـﻦ ﻣﻴـﺪان داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ. اﻳـﻦ ﺑﺴـﺘﻪ ﺑـﻪ ارادهی ﻣﻦ و ﺷﻤﺎ اﺳﺖ ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1381). 96
2-5-4. اﺳﺘﻌﺎﻧﺖ ﺳﺎل اﺳﺘﻌﺎﻧﺖ از ﺧﺪا ﻳﻜﻰ از وﺳﻴﻠﻪﻫﺎﻳﻰ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺮای رﺳـﻴﺪن ﺑـﻪ ﻫـﺮ ﻫـﺪﻓﻰ از ﺟﻤﻠـﻪ دوم ،
ﭘﻴﺮوزی ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ آن ﭼﻨﮓ زد. اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ; ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: «ﻣﺮدم ﻛـﺎرآزﻣﻮده و ﻣﺘﻮﻛـﻞ ﻣـﺎ ﺷﻤﺎره
دوم ، ﺑﺎ اﺳﺘﻌﺎﻧﺖ از ذات ﻣﻘﺪس ﻛﺒﺮﻳﺎ، ﻳﻜﻪ و ﺗﻨﻬﺎ و ﻣﻈﻠﻮﻣﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﻣﺸﻜﻼت... ﻓﺎﺋﻖ آﻣـﺪه اﺳـﺖ»
ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن (ﺧﻤﻴﻨﻰ، 1389، ج20، ص326)
. 1399
رﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ اﻧﻘﻼب ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻟﺰوم اﺳﺘﻌﺎﻧﺖ از ﺧﺪاوﻧـﺪ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨـﺪ: «ﻳـﻚ ﻣﻠـﺖ اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺎرﻫﺎی ﺑﺰرگ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ﺑﺎﻳﺪ از ﺧﺪا اﺳﺘﻤﺪاد ﻛﻨﺪ» ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1373). «ﻛﻤﻚ اﻟﻬﻰ ﻳﻚ اﻣﺮ ﺗﺼﺎدﻓﻰ، ﻏﻴﺮﻣﻨﻄﻘﻰ و ﺑﻰﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﻛﻤﻚ اﻟﻬﻰ ﻫﻢ ﻣﺘﺮﺗﺐ ﺑﺮ اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن از ﺧﺪا ﺑﺨﻮاﻫﺪ، ﺗﻼش ﻛﻨﺪ، اﺳﺘﻐﺎﺛﻪ ﻛﻨﺪ و او را ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺑﻄﻠﺒﺪ» ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1379). اﺳﺘﻌﺎﻧﺖ از ﺧﺪاوﻧﺪ، ﺳﻴﺮه اﻧﺒﻴﺎی اﻟﻬﻰ و اﺋﻤﻪ اﻃﻬﺎر و ﺑﺰرﮔﺎن دﻳﻦ ﺑﻮده اﺳـﺖ (ﻗﺼـﺺ: 25؛ ﺗﺤﺮﻳﻢ: 11؛ ﺑﻘـﺮه: 250؛ ﻧﺴـﺎء: 75؛ ﻧـﻮح: 26؛ ﺷـﻌﺮ: 118؛ ﻳـﻮﻧﺲ: 88). ﺧﺪاوﻧـﺪ ﻣﺘﻌـﺎل ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳـﺪ: « َﻗـﺎل ِ ِ ِ ِ ٰ ِ ِ ِ َ ِٰ ِ ِ ِ ِ ِ ِ ِ ﻣﻮﺳﻰ ﻟﻘَﻮﻣﻪ اﺳـﺘَﻌﻴﻨﻮا ﺑ ّـﺎﷲ َواﺻـﺒﺮوا إ ن اﻷ َرض ّﷲ ﻳﻮرﺛُﻬـﺎ َﻣـﻦ ُﻳﺸـﺎء ﻣـﻦ ﻋﺒـﺎده َواﻟﻌﺎﻗﺒَ ُـﺔ ِ ﻟ ُﻠﻤﺘ َﻘﻴﻦ ؛ ﻣﻮﺳﻰ ﺑﻪ ﻗﻮﻣﺶ ﮔﻔﺖ: از ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﺎرى ﺑﺠﻮﻳﻴﺪ و ﺑﺮدﺑﺎرى ﻛﻨﻴﺪ. ﺑﻰﮔﻤﺎن زﻣﻴﻦ
www.SID.ir
Archive of SID
از ِآن ﺧﺪا اﺳﺖ. ﻫﺮﻛﺲ از ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺶ را ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ وارث آن ﻗـﺮار ﻣﻰدﻫـﺪ و ﺳـﺮاﻧﺠﺎم ﻧﻴﻚ از ِآن ﭘﺮﻫﻴﺰﻛﺎران اﺳﺖ» (اﻋـﺮاف: 128). ﻣﻮﺳﻰ7 در اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻨﻰ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را ﺑﺮ ﻗﻴـﺎم ﻋﻠﻴﻪ ﻓﺮﻋﻮن ﺑﺮﻣﻰاﻧﮕﻴﺰد و آﻧﺎن را ﺑﻪ اﺳﺘﻤﺪاد و اﺳـﺘﻌﺎﻧﺖ از ﺧـﺪاى ﺗﻌـﺎﻟﻰ در رﺳـﻴﺪن ﺑـﻪ ﻫﺪف ﻛﻪ ﻫﻤﺎن رﻫﺎﻳﻰ از اﺳﺎرت و ﺑﻨﺪﮔﻰ ﻓﺮﻋﻮن اﺳﺖ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰﻛﻨﺪ (ﻃﺒﺮﺳـﻰ، 1372، ج4، ص716؛ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ، 1390، ج8، ص224) و درواﻗﻊ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﺨﻦ، ﺑـﻪ ﻗـﻮﻣﺶ آراﻣـﺶ و اﻃﻤﻴﻨـﺎن و وﻋﺪه ﻳـﺎرى و ﭘﻴـﺮوزی ﻣﻰ دﻫـﺪ (ﻃﺒﺮﺳـﻰ، 1412ق، ج1، ص461؛ ﺑﻐـﻮى،1420ق، ج2، ص222؛ ﻓـﻴﺾ ﻛﺎﺷﺎﻧﻰ، 1415ق، ج2، ص227). ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم9 ﻧﻴﺰ وﻗﺘﻰ ﻛﻤﻰ ﻳﺎران ﺧﻮد و ﻛﺜﺮت ﺳﭙﺎه ﻗﺮﻳﺶ را در ﺟﻨﮓ ﺑﺪر دﻳـﺪ، از ﺧﺪا ﻛﻤﻚ ﺧﻮاﺳﺖ (ﻃﻮﺳﻰ، ﺑﻰﺗﺎ، ج 5، ص 48). اﻣﺎم ﺳﺠﺎد7 در ﻳﻜﻰ از دﻋﺎﻫﺎﻳﺶ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻰ دارد: «ﺧﺪاوﻧﺪا، در ﻫﺮ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن را ﺑﻪ دﻓﻊ ﻣﺸﺮﻛﺎﻧﻰ ﻛﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ آﻧﺎن اﻧﺪ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ» (ﺻﺤﻴﻔﻪ ﺳﺠﺎدﻳﻪ، 1386، ص185، دﻋﺎی 27). 97 اﺳﺘﻌﺎﻧﺖ از ﭘﺮوردﮔﺎر از ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﺳﻼحﻫﺎﻳﻰ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺗـﺎ ﺗﺤﻘـﻖ وﻋـﺪه ﭘﻴـﺮوزی ﺑﺰرگ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن ﺑﺎ ﻇﻬﻮر ﺣﺠﺖ اﻟﻬﻰ اﻣﺎم ﻋﺼﺮ7 ﻣﺆﻣﻨﺎن ﺑﻪ آن ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ. آﻣﻮزه ﻫﺎی
2-5-5. ﺗﻘﻮا ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻫﺎی ﺗﻘﻮا ﻧﻴﺰ ﻳﻜﻰ از ﻋﻮاﻣﻞ زﻣﻴﻨﻪﺳﺎز ﺗﺤﻘﻖ وﻋﺪه ﭘﻴﺮوزی اﺳـﺖ. اﻣـﺎم ﺧﻤﻴﻨـﻰ; ﺑـﻪ اﻳـﻦ ِ ﻗﺮآﻧﻰ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻧﻴﺰ در ﺗﺤﻘﻖ وﻋﺪه ﭘﻴﺮوزی ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ، ﺿﻤﻦ ﺗﻮﺻﻴﻪای ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ: «ﺑﻪ ﺧﺪاى ﺗﻌﺎﻟﻰ دﻛﺘﺮﻳﻦ ﺗﻮﻛﻞ ﻛﻨﻴﺪ و از ﻗﺪرت ﻣﻌﻨﻮى ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻬﺮه ﺟﻮﻳﻴﺪ و ﺑـﺎ ﺳـﻼح ﺗﻘـﻮا و ﺟﻬـﺎد و ﺻـﺒﺮ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮ دﺷﻤﻨﺎن ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺮﻳﺪ» (ﺧﻤﻴﻨﻰ، 1389، ج20، ص321). اﻣﺎم
ﻣﻘــﺎم ﻣﻌﻈــﻢ رﻫﺒــﺮی ﻧﻴــﺰ ﺑــﻪ ﻣﻠﺖﻫــﺎی ﺑﻪ ﭘﺎﺧﺎﺳــﺘﻪ ﺗﻮﺻــﻴﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻧــﺪ ﺧــﻮد را ﺳــﺮﮔﺮم ﺧﻤﻴﻨﻰ ;
ﺑﺎ دﺳــﺘﺎوردﻫﺎی اﻳــﻦ ﻣﻘﻄــﻊ ﻧﻜﻨﻨــﺪ و ﺗــﺬﻛﺮ دادﻧــﺪ ﻣﺼــﺪاق ﺑــﺰرگ ﺗﻘــﻮا در اﻳــﻦ دوره، ﺗﺄﻛﻴﺪ
ﺑﺮ ﻣﺘﻮﻗﻒﻧﺴﺎﺧﺘﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺒﺎرك ﺧﻮد اﺳﺖ و اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻢ از ﺗﻘﻮاﻳﻰ ﻛﻪ دارﻧﺪﮔﺎن آن، ﺑﻴﺎﻧﺎت ﺑﻪ وﻋﺪه » ِﻋﺎﻗﺒﺖ ﻧﻴﻚ» ﺳﺮاﻓﺮاز ﮔﺸﺘﻪاﻧﺪ ( ﺧﺎﻣﻨﻪای، 1390). ﻣﻘﺎم ِ ِ
ٰ ِ ِ ْ ِ ﻣﻌﻈﻢ درﻛــﻼم ّاﷲ ﻣﺠﻴــﺪ آﻣــﺪه اﺳــﺖ: «ﺑَﻠَــﻰ إ ْن ﺗَ ْﺼــﺒ ُﺮوا َوﺗَﺘﻘُــﻮا َوﻳــﺄﺗُ ْﻮﻛﻢ ﻣ ْــﻦ ﻓَ ْــﻮرﻫ ْﻢ َﻫ َــﺬا
ِ ِ ِ ٍ ِ ِ ِ ِ رﻫﺒﺮی ْﻳﻤﺪ ْد ْﻛﻢ َرﺑ ْﻜﻢ ﺑ َﺨ ْﻤ َﺴﺔ َآﻻف ﻣ َﻦ اﻟْ َﻤ َﻼﺋﻜﺔ ُﻣ َﺴ ﻮﻣ َﻴﻦ؛ آرى، [اﻣـﺮوز ﻫـﻢ] اﮔـﺮ اﺳـﺘﻘﺎﻣﺖ و
www.SID.ir
Archive of SID
ﺗﻘﻮا ﭘﻴﺸﻪ ﻛﻨﻴﺪ و دﺷﻤﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ زودى ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﺷﻤﺎ ﺑﻴﺎﻳﺪ، ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﻤﺎ را ﺑـﻪ ﭘـﻨﺞ ﻫـﺰار ﻧﻔﺮ از ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﺧﻮد دارﻧﺪ، ﻣﺪد ﺧﻮاﻫﺪ داد» (آل ﻋﻤﺮان: 125). در اﻳـﻦ آﻳـﻪ ﺑﻪﺻﺮاﺣﺖ ﺑﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺗﻘﻮا در ﺗﺤﻘﻖ ﻧﺼﺮت اﻟﻬﻰ اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻓﺰون ﺑﺮ ﺗﻘﻮا ﺑﻪ ﺻﺒﺮ ﻧﻴـﺰ ﻧﻴﺎز اﺳﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﺷﺮط ﺗﺤﻘﻖ وﻋﺪه اﻟﻬﻰ ﺻﺒﺮ و ﺗﻘﻮاﺳﺖ (ﻃﺒﺎﻃﺒـﺎﻳﻰ، 1390، ج4، ص8؛ ﻓﻀـﻞ
ّٰاﷲ، 1419ق، ج6، ص254). ِ ِ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ آﻳﻪ 128 ﺳﻮره اﻋﺮاف ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺪﻋﺎ دﻻﻟﺖ دارد: «...اﻟْﻌﺎﻗﺒَ ُﺔ ﻟﻠْ ُﻤﺘ َﻘـﻴﻦ ». ﻫﺮﭼﻨـﺪ آﻳﻪ در ﻣﻮرد ﻫﻼﻛﺖ ﻓﺮﻋﻮن اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺑﻨﻰاﺳﺮاﺋﻴﻞ وﻋﺪه ﭘﻴﺮوزى ﻣﻰدﻫﺪ ﺗﺎ ﺻﺒﺮ ﻛﻨﻨـﺪ و ﻳﻘﻴﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺴﻦ ﻋﺎﻗﺒﺖ در دﻧﻴﺎ و آﺧـﺮت ﻧﺼـﻴﺐ اﻫـﻞ ﺗﻘـﻮا ﻣﻰﺷـﻮد (ﻃﺒﺮﺳـﻰ، 1372، ج4، ص716؛ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ، 1390، ج 8، ص244)، اﻳﻦ وﻋﺪه اﻟﻬﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻨﺖ اﻟﻬﻰ درﺑﺎره ﻫﻤﻪ اﻣﺖﻫﺎ اﺳﺖ و ﺑـﺎرزﺗﺮﻳﻦ و ﻛﺎﻣـﻞﺗﺮﻳﻦ ِﻣﺼـﺪاق ِﻧـﺎﺑﻮدی ﻇﻠـﻢ و ﺳـﺘﻢ در ﮔﺴـﺘﺮه ﺟﻬـﺎﻧﻰ ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻰ ﺷﺪه اﺳﺖ (اﺑﺎذری، 1393، ص101) ﻛـﻪ ﻃﺒـﻖ رواﻳـﺎت، ﻧـﺎﻇﺮ ﺑـﻪ ﺣﻜﻮﻣـﺖ ﺟﻬـﺎﻧﻰ 98 ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪی7 اﺳﺖ (ﻋﻴﺎﺷﻰ، 1380ق. ج2، ص25؛ ﻛﻠﻴﻨـﻰ، 1407ق، ج1، ص408؛ ﻣﺠﻠﺴـﻰ، 1406ق، ج3، ص122؛ ﺑﺤﺮاﻧﻰ، 1374، ج2، ص570؛ ﻧﻮرى، 1408ق، ج17، ص113). ﺳﺎل
دوم ، ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮی ﺷﻤﺎره
دوم ، 1. اوﻟﻴﻦ ﺑﺨﺶ از ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪﻫﺎی ﻣﻨﻄﻘﻰ و ِدﻳﻨـﻰ دﻛﺘـﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ اﻣـﺎم ﺧﻤﻴﻨـﻰ; اﻳـﻦ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن
اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺟﺒﻬﻪ ﺣﻖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮان اﻣﺮی ﻓﻄﺮی اﺳﺖ؛ زﻳـﺮا ﻫـﺮ اﻧﺴـﺎن 1399
آزادهای در ﺑﺮاﺑﺮ ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ و از ﭘﺬﻳﺮش ﻇﻠﻢ ﺧﻮدداری ﻣﻰﻛﻨﺪ. آﻳﻪ 40 ﺳﻮره ﺣﺞ ﻣﺆﻳﺪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ اﺳﺖ. 2. دوﻣﻴﻦ ﺑﺨﺶ از اﺟﺰای ﻣﻨﻄﻘﻰ دﻛﺘـﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ اﻣـﺎم ﺧﻤﻴﻨـﻰ; ﻛـﻪ ﻣﻘـﺎم ﻣﻌﻈـﻢ رﻫﺒﺮی ﺑﺮآن ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ، اﺛﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺒﺎت ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻰ دﺷـﻤﻦ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻰ آورد. آﻳﻪ 120 ﺳﻮره ﺑﻘﺮه و آﻳﺎت 8 و 12 ﺳﻮره ﺗﻮﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ اﻳﻦ وﻳﮋﮔـﻰ اﺳﺖ. 3. ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻋﻨﺼﺮی ﻛﻪ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی آن را ﺟﺰو ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪﻫﺎی اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ; ﺑﻴﺎن ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ، ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮدن ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ دﺷـﻤﻨﺎن و ﻣﺴـﺘﻜﺒﺮان اﺳـﺖ.
www.SID.ir
Archive of SID
ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻗﺮآﻧﻰ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ در آﻳﻪ ﻫﻔﺘﻢ ﺳﻮره اﻧﻔﺎل ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ. 4. ﺑﺨﺶ دﻳﮕﺮی از ﻣﻨﻄﻖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ، ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ اﺳـﺖ. آﻳـﻪ 120 ﺳﻮره ﺑﻘﺮه و 154 ﺳﻮره آل ﻋﻤﺮان ﺷﺎﻫﺪ ِﻗﺮآﻧﻰ ﻣﻄﻠﺐ اﺳﺖ. از ﻟﺤﺎظ ﺗﺎرﻳﺨﻰ ﻧﻴﺰ وﺿﻌﻴﺖ رژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮی و دوﻟﺖ ﺳﻌﻮدی و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻋﺎﻗﺒﺖ اﻓﺮادی ﻣﺜﻞ ﺳـﺮﻫﻨﮓ ّﻗﺰاﻓﻰ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪۀ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ و ﺳﺎزش ﺑﺎ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮان اﺳﺖ. 5. ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی ﺑﺨﺶ دﻳﮕﺮی از ﻣﻨﻄﻖ ﻣﻘـﺎوﻣﺘﻰ را ﻛـﻪ اﻣـﺎم راﺣـﻞ; در ﻧﻈـﺎم ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﻰ ﭘﺎﻳﻪﮔﺬاری ﻛﺮد، اﻳﻦ ِﺑﺨﺶ ِﻗﺮآﻧﻰ وﻋﺪۀ اﻟﻬـﻰ ﻣﻄـﺮح ﻣﻰ ﻛﻨﻨـﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل در آﻳﺎت ﻣﻜﺮر ﻗﺮآن اﻳـﻦ وﻋـﺪه را داده اﺳـﺖ ﻛـﻪ اﻫـﻞ ﺣـﻖ و ﻃﺮﻓﺪاران ﺣﻖ، ﭘﻴـﺮوز ﻧﻬﺎﻳﻰاﻧـﺪ. آﻳـﺎت ﻓـﺮاوان ﻗـﺮآن ﻣﺜـﻞ ﻃـﻮر: 42، ﻗﺼـﺺ: 5، ﻣﺤﻤﺪ: 7، ﺣﺞ: 40 ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ دﻻﻟﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ. 6. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻳﺎت ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ، وﻋﺪۀ ﭘﻴﺮوزی و ﻳﺎری اﻟﻬﻰ ﺑﻪ ﭘﻴـﺮوان دﻳـﻦ ﺣـﻖ، در 99 ﺻﻮرت ﺗﺤﻘﻖ ﺷﺮاﻳﻄﻰ از ﺟﻤﻠﻪ ﻳﺎریﻛـﺮدن دﻳـﻦ ﺧـﺪا، اﻳﻤـﺎن و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ، ﺣـﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ و دوﺳﺘﻰ ﻧﻜﺮدن دﺷﻤﻨﺎن ﺧﺪا، اﺳﺘﻌﺎﻧﺖ و ﺗﻘﻮا اﺳﺖ.
آﻣﻮزه ﻫﺎی
ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻫﺎی
ِ ﻗﺮآﻧﻰ
دﻛﺘﺮﻳﻦ
ﻣﻘﺎوﻣﺖ
اﻣﺎم
ﺧﻤﻴﻨﻰ ;
ﺑﺎ
ﺗﺄﻛﻴﺪ
ﺑﺮ
ﺑﻴﺎﻧﺎت
ﻣﻘﺎم
ﻣﻌﻈﻢ
رﻫﺒﺮی
www.SID.ir
Archive of SID
ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ
* ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻢ (ﺗﺮﺟﻤﻪ: ﻧﺎﺻﺮ ﻣﻜﺎرم ﺷﻴﺮازی). * ﻧﻬﺞ اﻟﺒﻼﻏﻪ (ﻟﻠﺼﺒﺤﻰ ﺻﺎﻟﺢ). 1. اﺑﺎذری، ﻣﺤﻤﻮد. (1393). ﻗﺎﻓﻠﻪﺳﺎﻻر. ﻗﻢ: ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺑﻨﻴﺎد ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻣﻬﺪی ﻣﻮﻋﻮد7. 2. اﺑﻦﺳــﻴﺪه، ﻋﻠــﻰ ﺑــﻦ اﺳــﻤﺎﻋﻴﻞ. (1421ق). اﻟﻤﺤﮑــﻢ و اﻟﻤﺤــﯿﻂ اﻻﻋﻈــﻢ (ﺗﺤﻘﻴــﻖ: ﻋﺒﺪاﻟﺤﻤﻴــﺪ ﻫﻨﺪاوی). ﺑﻴﺮوت: داراﻟﻜﺘﺐ اﻟﻌﻠﻤﻴﺔ. 3. اﺑﻦﺷﻬﺮآﺷﻮب، ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻠﻰ. (1379ق). ﻣﻨﺎﻗﺐ آل ا ﺑﯽﻃﺎﻟﺐ:. ﻗﻢ: [ ﺑﻰﻧﺎ]. 4. اﺑﻦﻋﺎﺷﻮر، ﻣﺤﻤﺪﻃﺎﻫﺮ. (1420ق). ﺗﻔﺴﯿﺮ اﻟﺘﺤﺮﯾﺮ و اﻟﺘﻨﻮﯾﺮ. ﺑﻴﺮوت: ﻣﺆﺳﺴﺔ اﻟﺘﺎرﻳﺦ اﻟﻌﺮﺑﻰ. 5. اﺑﻦﻣﻨﻈﻮر، ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﻜﺮم. (1414ق). ﻟﺴﺎن اﻟﻌﺮب (ﭼﺎپ ﺳﻮم). ﺑﻴﺮوت: دار ﺻﺎدر. 6. آﻟﻮﺳﻰ، ﻣﺤﻤﻮد ﺑﻦ ّٰﻋﺒﺪاﷲ . (1415ق). روح اﻟﻤﻌﺎﻧﯽ ﻓﯽ ﺗﻔﺴﯿﺮ اﻟﻘـﺮآن اﻟﻌﻈـﯿﻢ و اﻟﺴـﺒﻊ اﻟﻤﺜـﺎﻧﯽ. 100 ﺑﻴﺮوت: داراﻟﻜﺘﺐ اﻟﻌﻠﻤﻴﺔ. 7. آﻳﺘﻰ، ﻣﺤﻤﺪاﺑﺮاﻫﻴﻢ. (1366). ﺗﺎرﯾﺦ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم. ﺗﻬﺮان: ﻣﺆﺳﺴﻪ اﻧﺘﺸﺎرات و ﭼﺎپ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان. ﺳﺎل 8. ﺑﺤﺮاﻧﻰ، ﺳﻴﺪﻫﺎﺷﻢ. (1374). اﻟﺒﺮﻫﺎن ﻓﯽ ﺗﻔﺴﯿﺮ اﻟﻘﺮآن. ﻗﻢ: [ ﺑﻰﻧﺎ]. دوم ،
9. ﺑﺮﻛﺎت، اﺑﺮاﻫﻴﻢ اﺑﺮاﻫﻴﻢ. [ ﺑﻰﺗﺎ]. اﻟﻨﺤﻮ اﻟﻌﺮﺑﯽ. ﻗﺎﻫﺮه: دار اﻟﻨﺸﺮ ﻟﻠﺠﺎﻣﻌﺎت. ﺷﻤﺎره
دوم
، ١٠. ﺑﻐﻮى، ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد. (1420ق). ﺗﻔﺴﯿﺮ اﻟﺒﻐﻮى. ﺑﻴﺮوت: دار اﺣﻴﺎء اﻟﺘﺮاث اﻟﻌﺮﺑﻰ.
11. ﺟﻮﻫﺮى، اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺑﻦ ﺣﻤﺎد. (1376). اﻟﺼﺤﺎح: ﺗﺎج اﻟﻠﻐﺔ و ﺻﺤﺎح اﻟﻌﺮﺑﯿﺔ. ﺑﻴﺮوت: داراﻟﻌﻠﻢ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن
ﻟﻠﻤﻼﻳﻴﻦ. 1399
12. ﺣﻘﻰ ﺑﺮﺳﻮى، اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ. [ ﺑﻰﺗﺎ]. ﺗﻔﺴﯿﺮ روح اﻟﺒﯿﺎن. ﺑﻴﺮوت: داراﻟﻔﻜﺮ. 13. ﺧﺎﻣﻨــﻪای، ﺳــﻴﺪﻋﻠﻰ. (28/02/1373). دﻳــﺪار اﻗﺸــﺎر ﮔﻮﻧــﺎﮔﻮن ﻣــﺮدم از ﺷــﻬﺮﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از: ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼعرﺳﺎﻧﻰ دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی https://www.leader.ir. 14. ﺧﺎﻣﻨﻪای، ﺳﻴﺪﻋﻠﻰ. (29/03/1379). دﻳﺪار ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن دوره ﺷﺸﻢ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای اﺳـﻼﻣﻰ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از: ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼعرﺳﺎﻧﻰ دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی https://www.leader.ir. 15. ﺧﺎﻣﻨﻪای، ﺳﻴﺪﻋﻠﻰ. (09/03/1381). دﻳﺪار ﻣﺴـﺌﻮﻻن و ﻛـﺎﮔﺰاران ﻧﻈـﺎم در ﺳـﺎﻟﺮوز وﻻدت ﻓﺮﺧﻨﺪه ﻧﺒﻰ اﻛﺮم9 و اﻣﺎم ﺻـﺎدق7 ﺑﺮﮔﺮﻓﺘـﻪ از: ﭘﺎﻳﮕـﺎه ا ﻃﻼعرﺳـﺎﻧﻰ دﻓﺘـﺮ ﻣﻘـﺎم ﻣﻌﻈـﻢ رﻫﺒﺮی https://www.leader.ir.
www.SID.ir
Archive of SID
16. ﺧﺎﻣﻨﻪای، ﺳﻴﺪﻋﻠﻰ. (06/02/1384). دﻳﺪار ﻛﺎرﮔﺰاران ﻧﻈـﺎم و ﺳـﻔﺮای ﻛﺸـﻮرﻫﺎی اﺳـﻼﻣﻰ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از: ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼعرﺳﺎﻧﻰ دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی https://www.leader.ir. 17. ﺧﺎﻣﻨﻪای، ﺳﻴﺪﻋﻠﻰ. (09/08/1386). دﻳﺪار ﻫﺰاران ﻧﻔﺮ از داﻧﺶآﻣﻮزان و داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺑﺴﻴﺠﻰ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از: ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼعرﺳﺎﻧﻰ دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی https://www.leader.ir. 18. ﺧﺎﻣﻨــﻪای، ﺳــﻴﺪﻋﻠﻰ. (14/08/1390). ﭘﻴــﺎم ﺑــﻪ ﻛﻨﮕــﺮه ﻋﻈــﻴﻢ ﺣــﺞ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘــﻪ از: ﭘﺎﻳﮕــﺎه اﻃﻼعرﺳﺎﻧﻰ دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی https://www.leader.ir. 19. ﺧﺎﻣﻨﻪای، ﺳﻴﺪﻋﻠﻰ. (14/03/1392). ﻣﺮاﺳﻢ ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ارﺗﺤﺎل اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ; ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از: ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼعرﺳﺎﻧﻰ دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی https://www.leader.ir. 20. ﺧﺎﻣﻨﻪای، ﺳﻴﺪﻋﻠﻰ. (02/04/1394). دﻳﺪار ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻻن ﻧﻈﺎم ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از:ﭘﺎﻳﮕـﺎه اﻃـﻼعرﺳـﺎﻧﻰ رﺟﺎﻧﻴﻮز https://www.rajanews.com. 21. ﺧﺎﻣﻨﻪای، ﺳﻴﺪﻋﻠﻰ. (16/02/1395). دﻳﺪار ﻣﺴﺌﻮﻻن ﻧﻈﺎم، ﺳﻔﺮای ﻛﺸﻮرﻫﺎی اﺳـﻼﻣﻰ و اﻗﺸـﺎر ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮدم ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از: ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼعرﺳﺎﻧﻰ دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی https://www.leader.ir. 101 22. ﺧﺎﻣﻨــﻪای، ﺳــﻴﺪﻋﻠﻰ. (14/03/1398اﻟــﻒ). ﻣﺮاﺳــﻢ ﺳــﻰ اﻣــﻴﻦ ﺳــﺎﻟﮕﺮد ارﺗﺤــﺎل اﻣــﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ;ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از: ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼعرﺳﺎﻧﻰ دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی https://www.leader.ir.
23. ﺧﺎﻣﻨﻪای، ﺳﻴﺪﻋﻠﻰ. (21/07/1398ب). ﻣﺮاﺳﻢ داﻧـﺶآﻣـﻮﺧﺘﮕﻰ داﻧﺸـﺠﻮﻳﺎن داﻧﺸـﮕﺎه اﻣـﺎم آﻣﻮزه ﻫﺎی
ﺣﺴﻴﻦ7 ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از: ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼعرﺳﺎﻧﻰ دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی https://www.leader.ir. 24. ﺧﺎﻣﻨــﻪای، ﺳــﻴﺪﻋﻠﻰ. (01/03/1398ج). دﻳــﺪار ﺟﻤﻌــﻰ از داﻧﺸــﺠﻮﻳﺎن ﺑﺮﮔﺮﻓﺘــﻪ از: ﭘﺎﻳﮕــﺎه ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻫﺎی
https://www.leader.ir ِ ﻗﺮآﻧﻰ
اﻃﻼعرﺳﺎﻧﻰ دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی .
25. ﺧﺎﻣﻨــﻪای، ﺳــﻴﺪﻋﻠﻰ. (27/10/1398د). ﺧﻄﺒــﻪﻫــﺎی ﻧﻤــﺎز ﺟﻤﻌــﻪ ﺗﻬــﺮان ﺑﺮﮔﺮﻓﺘــﻪ از: ﭘﺎﻳﮕــﺎه دﻛﺘﺮﻳﻦ
اﻃﻼعرﺳﺎﻧﻰ دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی https://www.leader.ir. ﻣﻘﺎوﻣﺖ
اﻣﺎم 26. ﺧﻤﻴﻨﻰ، روح ّٰاﷲ . (1389). ﺻﺤﯿﻔﻪ اﻣـﺎم (ﭼﺎپ ﭘﻨﺠﻢ). ﺗﻬﺮان: ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ و ﻧﺸﺮ آﺛـﺎر اﻣـﺎم
ﺧﻤﻴﻨﻰ;. ﺧﻤﻴﻨﻰ ;
ﺑﺎ
27. زﺑﻴﺪی، ﻣﺮﺗﻀﻰ. [ ﺑﻰﺗﺎ]. ﺗﺎج اﻟﻌﺮوس ﻣﻦ ﺟﻮاﻫﺮ اﻟﻘﺎﻣﻮس. [ ﺑﻰﺟﺎ]: داراﻟﻬﺪاﻳﺔ. ﺗﺄﻛﻴﺪ
ﺑﺮ 28. زﻣﺨﺸﺮى، ﻣﺤﻤﻮد ﺑﻦ ﻋﻤﺮ. (1407ق). اﻟﮑﺸﺎف ﻋﻦ ﺣﻘﺎﺋﻖ ﻏﻮاﻣﺾ اﻟﺘﻨﺰﯾﻞ و ﻋﯿﻮن اﻷﻗﺎوﯾﻞ ﺑﻴﺎﻧﺎت
ﻓﻰ وﺟﻮه اﻟﺘﺄوﯾﻞ (ﭼﺎپ ﺳﻮم). ﺑﻴﺮوت: داراﻟﻜﺘﺎب اﻟﻌﺮﺑﻰ. ﻣﻘﺎم
ﻣﻌﻈﻢ 29. ﺳــﻴﺪﻗﻄﺐ، اﺑــﺮاﻫﻴﻢ ﺣﺴــﻴﻦ. (1425ق). ﻓــﻰ ﻇــﻼل اﻟﻘــﺮآن (ﭼــﺎپ ﺳــﻰ و ﭘــﻨﺠﻢ). ﺑﻴــﺮوت:
داراﻟﺸﺮوق. رﻫﺒﺮی
www.SID.ir
Archive of SID
30. ﺷﺒﺮ، ّٰﻋﺒـﺪاﷲ . (1407ق). اﻟﺠـﻮﻫﺮ اﻟﺜﻤـﯿﻦ ﻓـﯽ ﺗﻔﺴـﯿﺮ اﻟﮑﺘـﺎب اﻟﻤﺒـﯿﻦ. ﻛﻮﻳـﺖ: ﺷـﺮﻛﺔ ﻣﻜﺘﺒـﺔ اﻻﻟﻔﻴﻦ. 31. ﺷﻌﺮاﻧﻰ، اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ. (1386). ﺗﺮﺟﻤﻪ و ﺷﺮح ﺻﺤﯿﻔﻪ ﺳﺠﺎدﯾﻪ (ﭼﺎپ ﺷﺸﻢ). ﻗﻢ: اﻧﺘﺸﺎرات ﻗﺎﺋﻢ آلﻣﺤﻤﺪ7. 32. ﺻﺎﻓﻰ، ﻣﺤﻤﻮد. (1418ق). اﻟﺠﺪول ﻓﯽ اﻋﺮاب اﻟﻘﺮآن و ﺻـﺮﻓﻪ و ﺑﯿﺎﻧـﻪ ﻣـﻊ ﻓﻮاﺋـﺪ ﻧﺤﻮﯾـﺔ ﻫﺎﻣـﺔ (ﭼﺎپ ﭼﻬﺎرم). دﻣﺸﻖ: داراﻟﺮﺷﻴﺪ. 33. ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ، ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ. (1390ق). اﻟﻤﯿﺰان ﻓﯽ ﺗﻔﺴﯿﺮ اﻟﻘـﺮآن (ﭼـﺎپ دوم). ﺑﻴـﺮوت: ﻣﺆﺳﺴـﺔ اﻻﻋﻠﻤﻰ ﻟﻠﻤﻄﺒﻮﻋﺎت. 34. ﻃﺒﺮﺳﻰ، ﻓﻀـﻞ ﺑـﻦ ﺣﺴـﻦ. (1372). ﻣﺠﻤـﻊ اﻟﺒﯿـﺎن ﻓـﯽ ﺗﻔﺴـﯿﺮ اﻟﻘـﺮآن (ﭼـﺎپ ﺳـﻮم). ﺗﻬـﺮان: ﻧﺎﺻﺮﺧﺴﺮو. 35. ﻃﺒﺮﺳﻰ، ﻓﻀﻞ ﺑﻦ ﺣﺴﻦ. (1412ق). ﺗﻔﺴﯿﺮ ﺟﻮاﻣﻊ اﻟﺠﺎﻣﻊ. (ﺗﺼﺤﻴﺢ: اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﮔﺮﺟﻰ ). ﻗـﻢ: ﻣﺮﻛﺰ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺣﻮزه ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ . 102 36. ﻃﻮﺳﻰ، ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺣﺴﻦ. [ ﺑﻰﺗﺎ]. اﻟﺘﺒﯿﺎن ﻓﯽ ﺗﻔﺴﯿﺮ اﻟﻘﺮآن. ﺑﻴﺮوت: دار اﺣﻴﺎء اﻟﺘﺮاث اﻟﻌﺮﺑﻰ. 37. ﻋﻴﺎﺷﻰ، ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد. (1380ق). ﺗﻔﺴﯿﺮ اﻟﻌﯿﺎﺷﯽ. ﺗﻬﺮان: [ ﺑﻰﻧﺎ]. ﺳﺎل 38. ﻓﻀﻞ ّٰاﷲ، ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ. (1419ق). ﻣﻦ وﺣﻰ اﻟﻘﺮآن. ﺑﻴﺮوت: داراﻟﻤﻼك. دوم ،
39. ﻓﻴﺮوزآﺑﺎدی، ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻳﻌﻘﻮب. (1426ق). اﻟﻘﺎﻣﻮس اﻟﻤﺤﯿﻂ (ﭼﺎپ ﻫﺸﺘﻢ). ﺑﻴﺮوت: ﻣﺆﺳﺴـﺔ ﺷﻤﺎره
دوم اﻟﺮﺳﺎﻟﺔ ﻟﻠﻄﺒﺎﻋﺔ و اﻟﻨﺸﺮ و اﻟﺘﻮزﻳﻊ. ،
40. ﻓﻴﺾ ﻛﺎﺷﺎﻧﻰ، ﻣﺤﻤﺪ. (1415ق). ﺗﻔﺴﯿﺮ اﻟﺼﺎﻓﯽ (ﭼﺎپ دوم). ﺗﻬﺮان: ﻣﻜﺘﺒﺔ اﻟﺼﺪر. ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن
41. ﻗﺎﺳﻤﻰ، ﺟﻤﺎلاﻟﺪﻳﻦ. (1418ق). ﺗﻔﺴﯿﺮ اﻟﻘﺎﺳﻤﯽ اﻟﻤﺴﻤّﻰ ﻣﺤﺎﺳﻦ اﻟﺘﺄوﯾﻞ. ﺑﻴـﺮوت: داراﻟﻜﺘـﺐ 1399
اﻟﻌﻠﻤﻴﺔ. 42. ﻛﻠﻴﻨﻰ، ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻳﻌﻘﻮب. (1407ق). اﻟﮑﺎﻓﯽ (ﭼﺎپ ﭼﻬﺎرم). ﺗﻬﺮان: اﻻﺳﻼﻣﻴﺔ. ٤٣. ﻣﺘﻘﻰ ﻫﻨﺪی. (١٤٠١ق).ﻛﻨﺰ اﻟﻌﻤﺎل ﻓﯽ ﺳﻨﻦ اﻻﻗﻮال و اﻻﻓﻌـﺎل (ﺗﺤﻘﻴﻖ: ﺑﻜﺮی ﺣﻴﺎﻧﻰ - ﺻﻔﻮة اﻟﺴﻘﺎ، ﭼﺎپ ﭘﻨﺠﻢ). ﺑﻴﺮوت: ﻣﺆﺳﺴﺔ اﻟﺮﺳﺎﻟﺔ. 44. ﻣﺠﻠﺴﻰ، ﻣﺤﻤﺪﺗﻘﻰ. (1406ق). روﺿﺔ اﻟﻤﺘﻘﯿﻦ ﻓﯽ ﺷﺮح ﻣﻦ ﻻﯾﺤﻀﺮه اﻟﻔﻘﯿﻪ (ﭼﺎپ دوم). ﻗﻢ: [ ﺑﻰﻧﺎ]. 45. ﻣﺠﻠﺴﻰ، ﻣﺤﻤﺪﺑﺎﻗﺮ. (1404ق). ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار. ﺑﻴﺮوت: ﻣﺆﺳﺴﺔ اﻟﻮﻓﺎء. 46. ﻣﺪرﺳﻰ، ﻣﺤﻤﺪﺗﻘﻰ. (١٤١٩ق). ﻣﻦ ﻫﺪى اﻟﻘﺮآن. ﺗﻬﺮان: دار ﻣﺤﺒﻰ اﻟﺤﺴﻴﻦ.
www.SID.ir
Archive of SID
47. ﻣﺮاﻏﻰ، اﺣﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﻰ. [ ﺑﻰﺗﺎ]. ﺗﻔﺴﯿﺮ اﻟﻤﺮاﻏﻰ. ﺑﻴﺮوت: داراﻟﻔﻜﺮ. 48. ﻣﻐﻨﻴﻪ، ﻣﺤﻤﺪﺟﻮاد. (1424ق). اﻟﺘﻔﺴﯿﺮ اﻟﮑﺎﺷﻒ. ﻗﻢ: داراﻟﻜﺘﺎب اﻻﺳﻼﻣﻰ. 49. ﻣﻜﺎرم ﺷﻴﺮازى، ﻧﺎﺻﺮ. (1371). ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ (ﭼﺎپ دﻫﻢ). ﺗﻬﺮان: داراﻟﻜﺘﺐ اﻻﺳﻼﻣﻴﺔ. 50. ﻧﻮرى، ﺣﺴﻴﻦ. (1408ق). ﻣﺴﺘﺪرک اﻟﻮﺳﺎﺋﻞ و ﻣﺴﺘﻨﺒﻂ اﻟﻤﺴﺎﺋﻞ. ﻗﻢ: [ ﺑﻰﻧﺎ]. 51. واﻗﺪی، ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻤﺮ. (1409ق). اﻟﻤﻐـﺎزی (ﺗﺤﻘﻴﻖ: ﺟﻮﻧﺰ ﻣـﺎرزدن ، ﭼـﺎپ ّﺳـﻮم). ﺑﻴـﺮوت: ﻣﺆﺳﺴﺔ اﻻﻋﻠﻤﻰ ﻟﻠﻤﻄﺒﻮﻋﺎت.
103 آﻣﻮزه ﻫﺎی
ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻫﺎی
ِ ﻗﺮآﻧﻰ
دﻛﺘﺮﻳﻦ
ﻣﻘﺎوﻣﺖ
اﻣﺎم
ﺧﻤﻴﻨﻰ ;
ﺑﺎ
ﺗﺄﻛﻴﺪ
ﺑﺮ
ﺑﻴﺎﻧﺎت
ﻣﻘﺎم
ﻣﻌﻈﻢ
رﻫﺒﺮی
www.SID.ir
Archive of SID
References * Holy Quran. * Nahj al-Balagha. 1. Abazari, M. (1393 AP). leader of caravan. Qom: Mahdi Mo'oud (PBUH) Cultural Foundation. [In Persian]. 2. al-Alusi, M. (1415 AH). Ruh al-Ma'ani fi Tafsiri-l-Qur'ani-l-'Azim wa Sab'u-l- Mathani. Beirut: Scientific Library. [In Arabic]. 3. al-Baghawi, H. (1420 AH). Tafsir al-Baghawi. Beirut: Dar al-Ihya al-Turath al-Arabi. [In Arabic]. 4. al-Jawhari, I. (1376 AP). al-Sihah: The crown of the language and the Correct Arabic. Beirut: Dar al-Elm Lil Mala'ein. [In Arabic]. 5. al-Kulayni. (1407 AH). Usul al-Kafi (4th ed.). Tehran: Islamic. [In Arabic]. 6. al-Modarresi, M. T. (1419 AH). Min Hoda al-Quran. Tehran: Dar Mohebi al- 104 Hussein. [In Arabic]. 7. al-Waqidi, M. (1409 AH). al-Maghazi (J. Marzden, Ed., 3rd ed.). Beirut: ﺳﺎل
دوم ، Scientific Foundation for Publications. [In Arabic]. ﺷﻤﺎره 8. al-Zabidi, M. (n.d.). Taj al-Arus Min Jawahir al-Qamus. n.p.: Dar al-Hidayah. دوم ، [In Arabic].
ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن rd 9. al-Zamakhshari, M. (1407 AH). al-Kashshaaf 'an Haqa'iq at-Tanzil (3 ed.). 1399
Beirut: Arabic Library. [In Arabic]. 10. Ayashi, M. (1380 AH). Tafsir al-Ayashi. Tehran: n.p. 11. Ayati, M. I. (1366 AP). History of the Prophet of Islam. Tehran: University of Tehran Press. [In Arabic]. 12. Ayatollah Khomeini. (1389 AP). Sahifa Imam (5th ed.). Tehran: Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini's Works. [In Persian]. 13. Bahrani, S. H. (1374 AP). al-Burhan Fi Tafsir al-Quran. Qom:n.p. [In Arabic].
www.SID.ir
Archive of SID
14. Barakat, I. I. (n.d.). Arabic grammar. Cairo: Publishing House for Universities. [In Arabic]. 15. Fazlullah, M. H. (1419 AH). Min Vahy al-Quran. Beirut: Dar al-Malak. [In Arabic]. 16. Feiz Kashani, M. (1415 AH). Tafsir al-Safi (2nd ed.). Tehran: al-Sadr Library. [In Arabic]. 17. Firuzabadi, M. (1426 AH). al-Qamus al-Muhit (8th ed.). Beirut: Post Office for Printing, Publishing and Distribution. [In Arabic]. 18. Haqi Barsawi, I. (n.d.). Tafsir Ruh al-Bayan. Beirut: Dar al-Fikr. 19. Ibn Ashur, M. T. (1420 AH). Tafsir al-Tahrir wa al-Tanwir. Beirut: Arab History Institute. [In Arabic]. 20. Ibn Manzur. (1414 AH). Lisan al-Arab (3rd ed.). Beirut: Dar Sader. [In
105 Arabic]. 21. Ibn Sayyidah, A. (1421 AH). al-muhkam wa-al-muhit al-a'zam (A. H. Hindawi, Ed.). Beirut: Scientific Library. [In Arabic]. .[Ibn Shahr Ashub. (1379 AH). Manaqib Al Abi Talib. Qom: n.p. [In Arabic .22 آﻣﻮزه
ﻫﺎی
23. Majlesi, M. B. (1404 AH). Bihar al-Anwar. Beirut: al-Wafa Foundation. [In ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻫﺎی Arabic]. ِ ﻗﺮآﻧﻰ 24. Majlesi, M. T. (1406 AH). Rozat al-motaqin fi sharhe Man La Yahduruhu al-
nd دﻛﺘﺮﻳﻦ Faqih (2 ed.). Qom: n.p. [In Arabic].
th
:Makarem Shirazi, Naser (1371 AP). Tafsir Nemooneh (10 ed.). Tehran .25 ﻣﻘﺎوﻣﺖ
اﻣﺎم Islamic Library. [In Persian].
.Maraghi, A. M. (n.d.). Tafsir al-Maraghi. Beirut: Dar al-Fikr .26 ﺧﻤﻴﻨﻰ
;
ﺑﺎ
27. Mottaqi al-Hindi, A. (1401 AH). Kanz al-Ummal Fee Sunan al-Aqwal wa al- ﺗﺄﻛﻴﺪ
ﺑﺮ Af'al. Beirut: al-Risalah Foundation. [In Arabic]. ﺑﻴﺎﻧﺎت 28. Mughniyeh, M. J. (1424 AH). Tafsir al-Kashif. Qom: Islamic Library.
ﻣﻘﺎم
:Nuri, H. (1408 AH). Mustadrak al-Wasa'il and Mustanbat al-Masa'il. Qom .29 ﻣﻌﻈﻢ
.[n.p.]. [In Arabic] رﻫﺒﺮی
www.SID.ir
Archive of SID
30. Qasemi, J. (1418 AH). Tafsir al-Qasimi al-musama mahasin al-taʼwil. Beirut: Scientific Library. [In Arabic]. 31. Safi, M. (1418 AH). al-Jadval fi Erab al-Qur'an (4th ed.). Damascus: Dar al- Rashid. [In Arabic]. 32. Sayyid Qutb, E. H. (1425 AH). Fi Zilal al-Quran (In the Shade of the Qur'an) (35th ed.). Beirut: Dar al-Shorouk. [In Arabic]. 33. Sha’rani, A. (1386 AP). Translation and explanation of Sahifa Sajjadieh (6th ed.). Qom: Qaem al-Muhammad (PBUH) Publications. [In Persian]. 34. Shubbar, A. (1407 AH). al-Jawhar al-thamin fi tafsir al-kitab al-mubin. Kuwait: al-Mofin al-Muktab Company. [In Arabic]. 35. Tabarsi, F. (1372 AP). Majma’ al-bayan fi Tafsir al-Quran (3rd ed.). Tehran: Naser Khosrow. [In Arabic]. 36. Tabarsi, F. (1412 AH). Interpretation of comprehensive communities (A. 106 Gorji, Ed.). Qom: Qom Seminary Management Center. [In Arabic]. 37. Tabatabaei, S. M. H. (1390 AH). al-Mizan Fi Tafsir al-Quran (2nd ed.). ﺳﺎل Beirut: Scientific Foundation for Publications. [In Arabic]. دوم ،
38. Tusi, M. (n.d.). al-Tibbyan Fi Tafsir al-Quran. Beirut: Dar al-Ahya al-Tarath ﺷﻤﺎره
دوم ،
al-Arabi. [In Arabic]. 39. Ayatollah Khamenei. (28/02/1373 AP). Visiting different strata of people ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن
from different cities. Retrieved from: https://www.leader.ir. 1399
40. Ayatollah Khamenei. (29/03/1379 AP). Meeting with the representatives of the sixth term of the Islamic Consultative Assembly. Retrieved from: https://www.leader.ir. 41. Ayatollah Khamenei. (09/03/1381 AP). Meeting of the officials and agents of the system on the anniversary of the birth of Farkhondeh Nabi Akram (PBUH) and Imam Sadegh (PBUH). Retrieved from: https://www.leader.ir. 42. Ayatollah Khamenei. (06/02/1384 AP). Meeting of military agents and ambassadors of Islamic countries. Retrieved from: https://www.leader.ir.
www.SID.ir
Archive of SID
43. Ayatollah Khamenei. (09/08/1386 AP). Meetings of thousands of Basij students and students. Retrieved from: https://www.leader.ir. 44. Ayatollah Khamenei. (14/03/1392 AP). Ceremony of the 24th anniversary of the demise of Imam Khomeini. Retrieved from: https://www.leader.ir. 45. Ayatollah Khamenei. (14/08/1390 AP). Great Hajj Congress of the demise of Imam Khomeini. Retrieved from: https://www.leader.ir. 46. Ayatollah Khamenei. (02/04/1394 AP). Meeting with the officials of the system. Retrieved from: https://www.leader.ir. 47. Ayatollah Khamenei. (16/02/1395 AP). Meeting of the officials of the system, ambassadors of Islamic countries and different strata of the people. Retrieved from: https://www.leader.ir. 48. Ayatollah Khamenei. (01/03/1398 AP). Group meeting of students. Retrieved 107 from: https://www.leader.ir. 49. Ayatollah Khamenei. (14/03/1398 AP). Ceremony of the 30th anniversary of the demise of Imam Khomeini. Retrieved from: https://www.leader.ir. آﻣﻮزه ﻫﺎی 50. Ayatollah Khamenei. (21/07/1398 AP). Graduation ceremony of students of
.Imam Hossein University. Retrieved from: https://www.leader.ir ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻫﺎی
51. Ayatollah Khamenei. (27/10/1398 AP). Tehran Friday prayer sermons. ِ ﻗﺮآﻧﻰ
Retrieved from: https://www.leader.ir. دﻛﺘﺮﻳﻦ
ﻣﻘﺎوﻣﺖ
اﻣﺎم
ﺧﻤﻴﻨﻰ ;
ﺑﺎ
ﺗﺄﻛﻴﺪ
ﺑﺮ
ﺑﻴﺎﻧﺎت
ﻣﻘﺎم
ﻣﻌﻈﻢ
رﻫﺒﺮی
www.SID.ir