Landschapstypering LANDSCHAPSTYPEN 12 LANDSCHAPSTYPEN
Bedijkingenlandschap
Mengvorm Westergeest
Mieden- Mengvorm ontginnings- Oudwoude landschap Mengvorm Kollum
Landgoederen- landschap
Woudontginnings- landschap
schaal 1:50.000 LANDSCHAPSTYPEN LANDSCHAPSTYPEN 13 Het landschap in de gemeente Kollumerland Het woudontginningslandschap beeld van verruiging van de weilanden. Op willekeurige plekken Belangrijkste kenmerken van dit landschapstype zijn de houtwallen slaan wilgen, elzen en vlierstruwelen op. Daardoor wordt de in met eiken en elzen op de hogere en de elzensingels langs de sloten Zwagermieden voortzettende opstrekkende verkaveling van het Het landschap in de gemeente Kollumerland (exclusief het voormalige in de lager liggende delen. Hierdoor wordt de noord-zuid richting woudontginningslandschap minder herkenbaar. Lauwersmeergebied) is op basis van onder andere bodemgesteldheid, van de opstrekkende verkaveling duidelijk zichtbaar. Verspreid in het bodemgebruik, natuurlijke waarden, ontstaansgeschiedenis gebied liggen pingo’s en dobben. De lintbebouwing staat van oudsher Het landgoederenlandschap rond Veenklooster en verschijningsvorm in te delen in vier duidelijk verschillende langs de veelal oost-west lopende hoofdontsluiting en de haaks Het landgoederenlandschap rond Veenklooster is op te vatten als landschapstypes. Daarnaast zijn er drie gebieden die als mengvormen daarop staande wegen. Dit heeft geleid tot een aaneenschakeling een bijzondere vorm van het woudontginningslandschap. Kern van tussen de verschillende typen zijn te karakteriseren. van een groot aantal dorpen en dorpjes: Triemen, Zwaagwesteinde, dit landschapstype rond de vroegere kloosterplaats is het landgoed Kollumerzwaag, Zwagerbosch, Zandbulten en Zwagerveen. Van Fogelsanghstate met zijn tuinen in de Engelse landschapsstijl In het noorden van de gemeente ligt het bedijkingenlandschap op de recenter datum zijn de meer kernvormige uitbreidingen van deze (Roodbaard). Vanuit dit landgoed waaieren, in verschillende richtingen, zeeklei. dorpen. Zwaagwesteinde en Kollumerzwaag grenzen beide aan de oude eikenlanen uit. In het gebiedje liggen verschillende percelen Ten zuiden van de lijn Westergeest, Oudwoude, Kollum ligt het noordzijde aan het miedenontginningslandschap. bos- en hakhout. De brink in het dorpje Veenklooster duidt op een woudontginningslandschap, het landschap van de Friese wouden esdorpachtig opbouw. Aan de randen van de weilanden staan op zandruggen. elzensingels, in de voor het woudontginningslandschap typerende In het westen van de gemeente ligt het miedenontginningsland- noord-zuidrichting. schap op veengrond Tenslotte is de enclave rond Veenklooster te karakteriseren als een landgoederenlandschap De mengvormen zijn te vinden rond de dorpen Westergeest, Oudwoude en Kollum die alle drie op de overgang liggen van het kleigebied in het noorden en het zandgebied in het zuiden van de gemeente.
Het bedijkingenlandschap Het landschap is te karakteriseren als een open weidegebied met verspreid liggende boerderijen. Hoewel in het kader van de ruilverkaveling de percelering is aangepast aan moderne eisen, weerspiegelen de bochtige wegen en rieden nog het grillige verkavelingspatroon van vroeger. Opvallend zijn de ‘kruinige percelen’, bol liggende weilanden, bijvoorbeeld rond Augsbuurt. De bewoning vindt plaats op de hogere plekken in het landschap. Op Elzensingels in het woudontginningslandschap terpen liggen de dorpen Burum en Munnekezijl. De verspreid in het landschap voorkomende individuele boerderijen liggen op verhoogde huisterpen. Op - en langs de dijken liggen de dorpen Kollumerpomp en Het miedenontginningslandschap van de Warfstermolen. Zwagermieden Bomen staan op de boerenerven en langs de bochtige wegen. Het zijn De Zwagermieden is een relatief nat, open graslandgebiedje dat ligt in vooral iepen en essen. een venig dal tussen twee ruggen van de Friese Wouden. Het is vrijwel Eikenlaan in het landgoederenlandschap rond Veenklooster Verder zijn de aanwezige rietkragen langs de sloten en rieden onbebouwd. Hier en daar liggen restanten van petgaten. Het vroegere belangrijke blikvangers. hooi- en weidegebied is bijna geheel in handen van Staatsbosbeheer die het omvormt tot natuurgebied. Op dit moment ontstaat er een De mengvormen De dorpen Westergeest, Oudwoude en Kollum liggen op de grens van het woudontginningslandschap in het zuiden en het bedijkingenlandschap in het noorden van de gemeente. Deze mengvormen herbergen een mix van karakteristieken uit het bedijkingenlandschap en het woudontginningslandschap. Zo komen zowel de langgerekte percelen van het Woudontginningslandschap als de mozaïekachtige percelering uit het bedijkingenlandschap voor. Westergeest en Oudwoude zijn wegdorpen, het oudste deel van Kollum ligt op een terp. De dorpsuitbreidingen van na 1945 hebben bij Oudwoude en Westergeest een geringe omvang. Kollum heeft omvangrijker nieuwbouwwijken.
Bedijkingenlandschap met boerenerven als eilandjes de open ruimte. Beginnende verruiging in het miedenontginningslandschap