9922 130 05002
J A A R V S L A 1 9 8 9
Jaarverslag van Deze publikatie, het Jaarverslag 1989, bevat het verslag activiteiten Philips groep, een mededeling N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken van de Raad van Beheer van N.V. Gemeenschappelijk Bezit van Aandeelen Philips' Gloeilampen- fabrieken (N.V. Bezit) en een overzicht van de voornaamste financiele gegevens van de Philips 1 Philips groep in 1989 groep. 2 Leden Raad van Toezicht en Groepsraad In een afzonderlijke publikatie, getiteld Jaarrekening 1989, zijn opgenomen: 3 Pre-advies van de Raad van Toezicht —de jaarrekening van N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken 4 Voorwoord van de President —de groepsjaarrekening van de Philips groep Verslag activiteiten Philips groep: —het verslag van de Raad van Beheer van N.V. Bezit 6 . Gang van zaken —de jaarrekening van N.V. Bezit 15 . Nadere informatie per produktsector —de op de jaarrekeningen betrekking hebbende accountantsverklaring 36 . Vooruitzichten —de overige wettelijk voorgeschreven gegevens. 38 Financiele overzichten 42 Mededeling van de Raad van Beheer Beide publikaties, Jaarrekening 1989 en Jaarverslag 1989, vormen te zamen het volledige 42 Mededeling van de accountant overeenkomstig de Nederlandse wetgeving opgestelde verslag. Van het Jaarverslag 1989 en de 43 Structuur van de Philips groep Jaarrekening 1989 is een Engelse vertaling verkrijgbaar en van het Jaarverslag 1989 een Duitse 44 Per land belangrijke groepsmaatschappijen en vertaling. Bovendien is van het Jaarverslag 1989 een uittreksel in het Frans beschikbaar. niet-geconsolideerde deelnemingen 48 Vijf jaren Philips groep 50 Enige belangrijke gegevens in ECU's 51 Directies Philips groep
Foto omslag
Ruim een halve eeuw geleden werd het eerste Phi- lishave scheerapparaat op de markt gebracht. Een geheel nieuw produkt met een uniek scheersysteem. Inmiddels is de Philishave uitgegroeid tot een produkt dat op de gehele wereldmarkt succesvol is. De Philishave werd uitgevonden door Prof.ir. A. Horo- Exemplaren van bovengenoemde publikaties zijn op verzoek kosteloos verkrijgbaar bij: witz en in 1939 geIntroduceerd op de Voorjaarsbeurs te Utrecht. Sindsdien is het apparaat technisch voort- durend verbeterd en kreeg het een steeds beter N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken marktonthaal. Met de Philishave, die voorzien is van de Corporate Finance Investor Relations modernste elektronica en aan de hoogste kwaliteits- Groenewoudseweg 1 eisen voldoet, versterkte Philips in 1989 zijn positie op de droogscheermarkt. In het jubileumjaar werden 5621 BA Eindhoven, Nederland meer Philishaves verkocht dan in enig jaar tevoren. Telefoon 040-783495. Gedrukt in Nederland
J A A R V E R S L A 1 9 8 9
PHILIPS GROEP IN 1 989
1101. 1 "700rfe' h 1989 1988
Netto-omzet 57 224 56 079 stijging in % t.o.v. voorgaand jaar 2 6 stijging in % t.o.v. voorgaand jaar op vergelijkbare basis 7 7
Bedrijfsresultaat 2 294 2 428 in % van de netto-omzet 4,0 4,3 in % van het bedrijfsvermogen 4,7 5,0
Winst na belasting 746 494 in % van de netto-omzet 1,3 0,9
Nettowinst uit gewone bedrijfsuitoefening 792 531 per gewoon aandeel van f 10 (in guldens) 2,97 2,07
Nettowinst 1 374 1 056 in % van het eigen vermogen 8,2 6,6 per gewoon aandeel van f 10 (in guldens) 5,16 4,12
Dividend per gewoon aandeel van f 10 (in guldens) 2,00* 2,00-
Toevoeging aan Ingehouden winst 822 541
E5 Totaal vermogen 54 979 52 849
Eigen vermogen 16 888 16 540 ir, 1,1*•0: per gewoon aandeel van f 10 (in guldens) 61,09 64,16 N * • Voorraden in % van de netto-omzet 22,4 24,1
Gemiddelde krediettermijn van handelsdebiteuren in maanden 1,9 1,9
Vreemd vermogen in % van het totaal vermogen 65,2 64,4
Werknemers per einde van het jaar 304 800 310 300 (vergelijkbare stand per 1.1.1989: 309 800)
Verlichting van een metrostation Gegevens op basis van Amerikaanse grondslagen: 1989 1988 in Singapore. Verlichting van het Sentosa- eiland in Singapore. Nettowinst 1 182 943 De PLC'Electronic, een uitstekend alternatief voor de per gewoon aandeel van f 10 (in guldens) 4,43 3,68 gewone gloeilamp. Antieke lantaarnpalen bij het Louvre voorzien van Witte SON lampen. De pagode in Brussel verlicht met SON Comfort-lampen. * Slotdividend ad f 1,40 desgewenst in aandelen verkrijgbaar (verhouding wordt bekendgemaakt op 10 april 1990). Slotdividend ad f 1,40 was in aandelen verkrijgbaar (1 aandeel op 25 aandelen).
Alle bedragen in miljoenen guldens tenzij anders vermeld.
52 J A A R V S L A 1 9 8 9
RAAD VAN TOEZICHT Voorzitters Directies Produktdivisies en Concern Directeuren van de Philips groep van N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken Communication Systems Mr. W. Huisman Prof.dr. W. Dekker* Components, tevens lid Groepsraad Ir. W. de Kleuver voorzitter Consumer Electronics, tevens lid Groepsraad J.D. Timmer Dr. A. Leysen* Domestic Appliances and Personal Care J.P. Jona vice-voorzitter Industrial and Electro-Acoustic Systems Ir. F.A. de Bruijne A. Jiskoot* Information Systems K. Kennedy secretaris Lighting Y.G. Bouwkamp Ir. D. Noordhof Medical Systems Ir. H. van Bree Dr.ir. N. Rodenburg* PolyGram D. G. Fine Sir Peter Carey* C.M. Mueller* Accounting, tevens lid Groepsraad Drs. H.H.A. Appelo Drs. Ph. Leenman* Automation Ir. M. Gelijns F.X. Ortoli Finance, tevens lid Groepsraad Drs. J.H. Goris Ir. M. Kuilman* Chief Legal Officer Mr. H. Beekhuis Algemeen Secretaris N.V. Philips' ' Commissaris Gloeilampenfabrieken Philips Export B.V. Regional Bureau Europe & Near East Dr.ir. J. Muntendam RAAD VAN BESTUUR/GROEPSRAAD Philips International B.V. van N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken Philips Export B.V. Drs. K. Krombeen C.J. van der Klugt Regional Bureau Western Hemisphere president, voorzitter van de Raad van Bestuur en de Groepsraad & Pacific Basin Dr. K. Bulthuis G. Jeelof Research vice-president, vice-voorzitter van de Raad van Bestuur en de Groepsraad Mr. B. Verheeke Ir. K. Hubee Secretaris Groepsraad vice-president, vice-voorzitter van de Raad van Bestuur en de Groepsraad Mr. F.F. Often Voorzitters van Nationale Organisaties in: vice-president, lid van de Raad van Bestuur en de Groepsraad Dr. S. van Houten Belgie U. Devoldere lid van de Raad van Bestuur en de Groepsraad Brazilie F.H. Sluiter Dr. G. Lorenz Canada D. Siegelberg lid van de Raad van Bestuur en de Groepsraad Duitsland C. Bossers Drs. H.H.A. Appelo Drs. T. Meyer lid van de Groepsraad en groepsdirecteur Accounting Frankrijk Dr. A. Cervi Ir. W. de Kleuver Italie lid van de Groepsraad en voorzitter van de directie van de Components Division Japan H.Th. Hoksbergen J.D. Timmer Mexico Drs. M.R.H. de Bruin lid van de Groepsraad en voorzitter van de directie van de Consumer Electronics Division Nederland Mr.ir. F.C. Rauwenhoff Mr. J.J. Tuyt Nordic (Scandinavia) Drs. H.W.D. Bos lid van de Groepsraad Oostenrijk Ir. K. Vuursteen Drs. J.H. Goris Spanje Drs. J. Post lid van de Groepsraad en groepsdirecteur Finance Taiwan Y.C. Lo Verenigd Koninkrijk Drs. C.A.M. Busch Verenigde Staten van Amerika E.Kloster Zwitserland Dr. C. Margna
2
1 J A A R V E R S L A 1 9 8 9
PRE-ADVIES VAN DE RAAD VAN TOEZICHT
Alle bedragen in miljoenen ENIGE BELANGRIJKE GEGEVENS IN ECU'S De jaarrekening van N.V. Philips' Gloei- waarvan de laatste 7 jaren als vice-president, en ECU's tenzij anders vermeld. lampenfabrieken over 1989, die door de Raad sindsdien lid van de Raad van Commissarissen De geconsolideerde overzichten van Philips worden opgesteld in guldens. Onderstaand zijn de van Bestuur is opgesteld, hebben wij doen en later de Raad van Toezicht van onze vennoot- belangrijkste gegevens vermeld in ECU's. Daarbij zijn de guldensbedragen in de balans om- onderzoeken door de registeraccountants schap, gaarne dank voor de wijze waarop hij zijn gerekend tegen de officiele noteringen van de ECU per 31 december. Deze waren ultimo 1989 f 2,27 KPMG Klynveld Kraayenhof & Co. Hun verkla- belangrijke functies heeft vervuld. en ultimo 1988 f 2,34. De guldensbedragen in de winst- en verliesrekening zijn omgerekend tegen ring is opgenomen op bladzijde 43 van de Jaar- gewogen gemiddelde ECU-koersen. De aldus berekende ECU-koersen bedroegen in 1989 en 1988 rekening 1989. Wij adviseren de jaarrekening In dezelfde Algemene Vergadering van f 2,33. overeenkomstig het voorstel van de Raad van Aandeelhouders treedt volgens rooster de heer Bestuur vast te stellen en het voorstel voor het Prof.dr. W. Dekker af als lid van de Raad van Resultatenoverzicht 1989 1988 declareren van een dividend, zoals opgenomen Toezicht en als commissaris van de vennoot- in het "Verslag activiteiten Philips groep", te schap. De heer Dekker heeft zich herbenoem- Netto-omzet 24 560 24 068 aanvaarden. baar gesteld voor benoeming tot lid van de Raad van Toezicht en tot commissaris van de vennoot- Bedrijfsresultaat 985 1 042 In de op 12 april 1989 gehouden Algemene schap. in % van de netto-omzet 4,0 4,3 Vergadering van Aandeelhouders zijn de heren De heer A. Jiskoot treedt af als lid van de Raad in % van het bedrijfsvermogen 4,7 5,0 Prof.dr. R. Rodenstock en F. Chapman afgetre- van Toezicht en als commissaris van de ven- den als lid van de Raad van Toezicht. Wij zijn nootschap wegens het bereiken van de daartoe Winst na belasting 320 212 beide heren erkentelijk voor hun bijdragen aan gestelde leeftijdsgrens. De heer Jiskoot heeft in % van de netto-omzet 1,3 0,9 het beraad binnen ons college. zich herbenoembaar gesteld voor benoeming In deze vergadering zijn herbenoemd tot lid van tot lid van de Raad van Toezicht. Nettowinst uit gewone bedrijfsuitoefening 340 228 de Raad van Toezicht en tot commissaris van in % van het eigen vermogen 4,7 3,3 de vennootschap de heren Sir Peter Carey en De Raad van Toezicht draagt de heren Drs. Ph. Leenman; de heer F.X. Ortoli is tot lid J.F. Bennett, Dr. P.G. Gyllenhammar en Prof.dr. Nettowinst 590 453 van de Raad van Toezicht herbenoemd. W. Hilger voor ter benoeming tot lid van de Raad in % van het eigen vermogen 8,1 6,6 van Toezicht met ingang van 10 april 1990, In de op 10 april 1990 te houden Algemene alsmede de heer G. Jeelof met ingang van 1 juli Vergadering van Aandeelhouders treedt de 1990. heer Ir. D. Noordhof af als lid van de Raad van Vermogensoverzicht per 31 december 1988 1989 Toezicht wegens het bereiken van de daartoe Wij spreken onze dank en grote waardering uit gestelde leeftijdsgrens. jegens de Raad van Bestuur en de overige leden Wij zeggen de heer Noordhof, die in 1941 bij de van de Groepsraad en hun medewerkers voor al Vaste activa 10 798 10 105 onderneming in dienst is getreden en van 1968 hetgeen in het afgelopen jaar in het belang van tot 1978 lid van de Raad van Bestuur is geweest, de onderneming is bereikt. Vlottende activa 13 422 12 480
Totaal geinvesteerd vermogen 24 220 22 585
Vreemd vermogen 15 802 14 554
Groepsvermogen 8 418 8 031
Overig groepsvermogen 978 963
Eigen vermogen 7 440 7 068
Ratio's Voorraden in % van de netto-omzet 23,0 24,1 Eindhoven, 28 februari 1990 De Raad van Toezicht
Gemiddelde krediettermijn van handelsdebiteuren (in maanden) 1,9 1,9
Vreemd vermogen in % van het totaal vermogen 65,2 64,4 J A A R V
VOORWOORD VAN DE PRESIDENT
Ons beleid van de afgelopen jaren is erop Door twee belangrijke acquisities heeft Poly- gericht om onze resultaten stap voor stap te Gram zijn positie in het populaire segment van verbeteren en onze concurrentiepositie te de muziekmarkt kunnen verstevigen. De versterken. software-activiteiten van PolyGram leveren niet Financiering 1989 1988 1987 1986 1985 Ook in 1989 hebben wij deze doelstellingen alleen een goede bijdrage aan de winst, zij gerealiseerd; de nettowinst steeg met 30% tot vormen ook een strategisch belang voor de Gestort en opgevraagd kapitaal 2 765 2 599 2 553 2 325 2 265 f 1 374 miljoen. hardware-activiteiten in de consumentenelek- Reserves 14 123 13 941 12 961 13 533 13 886 Dit is het hoogste winstbedrag dat Philips ooit tronica. Om onze muziekgroep slagvaardiger op Eigen vermogen 16 888 16 540 15 514 15 858 16 151 bereikt heeft. De omzet steeg met 2%, ondanks haar specifieke werkterrein te laten opereren Overig groepsvermogen 2 221 2 253 2 298 2 479 2 430 het feit dat de sector grote huishoudelijke ap- hebben wij 20% van het aandelenkapitaal Groepsvermogen 19 109 18 793 17 812 18 337 18 581 paraten niet meer in de Philips-cijfers geconsoli- PolyGram bij derden geplaatst; het PolyGram- Vreemd vermogen op lange termijn 14 472 14 771 13 533 13 840 14 609 deerd wordt. Op vergelijkbare basis bedroeg de aandeel werd op de effectenbeurzen van New Vreemd vermogen op korte termijn 21 398 19 285 18 594 18 453 19 693 omzetstijging 7%. Met uitzondering van geIn- York en Amsterdam geintroduceerd. Vreemd vermogen 35 870 34 056 32 127 32 293 34 302 tegreerde schakelingen en informatiesyste- Totaal vermogen 54 979 52 849 49 939 50 630 52 883 men, lieten alle activiteitsgebieden duidelijke Daarnaast hebben we in 1989 vorderingen ge- Vreemd vermogen verbeteringen zien. maakt met de overdracht van onze defensie- in % van het totaal vermogen 65,2 64,4 64,3 63,8 64,9 activiteiten aan derden. Dit beleid past in de Rentedragende schulden Schaalvergroting, technologische vernieuwing concentratietrend die in deze sector gaande is. in % van het totaal vermogen 30,6 28,6 28,1 28,2 28,4 en globalisering van markten kenmerken ons Ookonze belangen in de publieketelecommuni- Eigen vermogen tijdperk. Enorme investeringen zijn nodig om in catiesector hebben we verder teruggebracht. per gewoon aandeel van f 10 (in guldens) 61,09 64,16 60,78 68,20 71,30 de diverse activiteitsgebieden leidende posities te verwerven en te behouden. In de belangrijke software-markt voor profes- Deze ontwikkeling dwingt tot selectiviteit in sionele informatieverwerking gaan wij een joint Kapitaalgebruik 1989 1988 1987 1986 1985 onze activiteiten-scope. Criteria die we daarbij venture aan met BSO. De samenwerking in het hanteren zijn winstgevendheid, strategische kader van Europese technologieprogramma's, Materiele vaste activa (boekwaarde) 18 596 18 558 18 487 18 247 18 219 sterkte en groeipotentie. bijvoorbeeld HDTV en JESSI, werd geIntensi- Overige vaste activa 5 916 5 087 3 695 4 216 3 894 Drie jaar geleden hebben we onze prioriteits- veerd. Vaste activa 24 512 23 645 22 182 22 463 22 113 gebieden en de strategische herorientatie van Voorraden 12 840 12 619 12 092 12 851 13 942 ons beleid bekendgemaakt. Sindsdien zijn we Parallel aan deze strategische ontwikkeling ver- Vorderingen 16 080 15 156 13 823 13 992 15 094 bezig hieraan uitvoering te geven mede door loopt de implementatie van ons beleid binnen Effecten en liquide middelen 1 547 1 429 1 842 1 324 1 734 middel van overnames, samenwerkingen en de organisatie. Het vorig jaar hebben wij U Vlottende activa 30 467 29 204 27 757 28 167 30 770 desinvesteringen. Ook in 1989 hebben we in dit gerapporteerd over de veranderingen die wij Totaal van de activa 54 979 52 849 49 939 50 630 52 883 proces weer verdere vooruitgang geboekt. bezig zijn aan te brengen in de organisatiestruc- Materiele vaste activa tuur ter versterking van onze mondiale slag- Boekwaarde in % van de actuele waarde 45,4 46,7 47,3 47,4 47,0 Na de gloeilamp is de Philishave een van de vaardigheid. Een van de hoofdpunten hierbij is Netto-aanschaffingen in het jaar 3 681 3 510 4 196 4 292 4 216 meest bekende Philips-produkten. In 1989 vier- de verdere verzelfstandiging van de produkt- Afschrijvingen in het jaar 3 431 3 356 3 200 3 126 3 493 den wij het heuglijke feit dat de Philishave 50 divisies. Netto-aanschaffingen: afschrijvingen 1,1 1,0 1,3 1,4 1,2 jaar bestond. Sinds de introductie van het eerste Deze grote veranderingen zijn in hoog tempo Voorraden in % van de netto-omzet 22,4 24,1 22,9 23,3 23,2 - met een roterende scheerkop uitgeruste -type voltooid en wij zijn zeer tevreden over de wijze Handelsdebiteuren zijn er 250 miljoen scheerapparaten in 120 ver- waarop de structuur functioneert. De communi- Gemiddelde krediettermijn (in maanden) 1,9 1,9 1,9 2,0 2,0 schillende uitvoeringen verkocht. Een halve catielijnen zijn aanzienlijk verkort en de verant- Vlottende activa: vreemd vermogen op korte termijn 1,4 1,5 1,5 1,5 1,6 eeuw lang heeft Philips zijn succes als leider op woordelijkheden zijn duidelijk vastgelegd. de wereldmarkt voor droogscheren weten te continueren, dankzij een excellent samenspel Het is onze overtuiging dat de grote acquisities van innovatief produkt- en marktbeleid. en de belangrijke desinvesteringen die wij in de loop van 1989 tot stand hebben gebracht, nooit
1 I 1 J A A R V E R S L A 1 9 8 9
VIJF JAREN PHILIPS GROEP
Alle bedragen in miljoenen De bedragen, percentages en ratio's zijn niet zonder meer vergelijkbaar, onder meer door consolidaties en in dit tempo onder de oude structuur gereali- snel mogelijktot stand komt en dat de monetaire guldens tenzij anders vermeld. deconsolidaties. seerd hadden kunnen worden. eenwording met kracht wordt nagestreefd. Ook in het afgelopen jaar hebben wij hiervoor na- Algemene gegevens 1989 1988 1987 1986 1985 De interne verzakelijking en klantgerichte kwali- d rukkelijk gepleit in het belang van de Europese teitsverbetering worden met onverminderde werkgelegenheid en technologische ontwikke- Netto-omzet 57 224 56 079 52 715 55 037 60 045 intensiteit voortgezet. ling. stijging in % t.o.v. voorgaand jaar 2 6 -4 -8 12 Prijs en prestatie van interne dienstverlenende Nettowinst 1 374 1 056 818 1 015 919 afdelingen worden getoetst aan externe aan- Ook buiten onze onderneming vonden er in het stijging in % t.o.v. voorgaand jaar 30 29 -19 10 -17 biedingen. Ook in 1989 zijn we erin geslaagd om verslagjaar grote omwentelingen pleats. De Omloopsnelheid van het bedrijfsvermogen 1,14 1,15 1,13 1,14 1,17 het relatieve vermogensbeslag in voorraden meest opvallende gebeurtenis was uiteraard Werknemers ultimo (in duizenden) 305 310 337 344 346 verder omlaag te brengen. We hebben ons het hervormingsproces in Oost-Europa. Salarissen, lonen en sociale kosten 19 061 19 526 19 126 19 755 21 491 beleid voortgezet om alle vermogen dat niet effectief in dienst staat van onze strategische Wij volgen de gebeurtenissen in het Oosten van bedrijfsactiviteiten respectievelijk niet bijdraagt Europa nauwlettend en zullen niet nalaten alert Resultaat 1989 1988 1987 1986 1985 aan winstvergroting, vrij te maken voor struc- te reageren op de ontwikkelingen aldaar. In een turele investeringen en/of versterking van onze aantal van deze landen is de naam van onze Bedrijfsresultaat 2 294 2 428 2 175 3 194 3 075 kapitaalstructuur. onderneming nog steeds zeer goed bekend en in % van de netto-omzet 4,0 4,3 4,1 5,8 5,1 de contacten verlopen voorspoedig. Uiteraard in % van het bedrijfsvermogen 4,7 5,0 4,7 6,7 6,2 Ook de ingrijpende veranderingen in de opstel- strekt ons tot voordeel dat wij nationale organi- Winst na belasting 746 494 538 1 133 1 025 ling van onze stafdiensten die tot aanzienlijke saties hebben in landen zoals de Bondsrepu- in % van de netto-omzet 1,3 0,9 1,0 2,1 1,7 afslanking en dus kostenverlaging hebben ge- bliek en Oostenrijk, die goed gepositioneerd zijn Nettowinst uit gewone bedrijfsuitoefening 792 531 539 959 980 leid, zijn nu practisch voltooid. De ontwikkeling voor de benadering van een belangrijk gedeelte Nettowinst 1 374 1 056 818 1 015 919 van onze nettowinst is een goede indicatie dat van de Oost-Europese markt. in % van het eigen vermogen 8,2 6,6 5,2 6,3 5,6 de veranderingen die we in de afgelopen jaren Wij achten nochtans voorzichtigheid geboden per gewoon aandeel van f 10 (in guldens) 5,16 4,12 3,33 4,39 4,26 hebben doorgevoerd nu hun vruchten beginnen en gaan ervan uit dat het nog wel enige tijd zal Belasting op de winst 521 316 209 825 713 of te werpen. Een en ander ondanks het feit dat duren voor er een duidelijk beeld van de situatie in % van de winst 41 39 28 42 41 wij deze veranderingen hebben moeten uitvoe- ontstaat. Winstinhouding 822 541 308 551 466 ren in een periode waarin de concurrentie op de in % van de nettowinst 60 51 38 54 51 markt uitermate scherp was. Onze medewerkers kunnen er trots op zijn dat Uitkering het met de onderneming de goede kant uitgaat. per gewoon aandeel van f 10 (in guldens) 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 Na zeer langdurige onderzoekingen heeft de Uit de verrichte grote prestaties putten wij het EG-commissie in 1989 vastgesteld dat Japan- vertrouwen dat de resterende problemen voort- se en Koreaanse concurrenten zich op een varend worden aangepakt en opgelost. Namens aantal vakgebieden op grote schaal aan dum- de Groepsraad wil ik gaarne mijn dank betuigen ping-praktijken hebben schuldig gemaakt. Het jegens al degenen binnen onze organisatie die felt dat wij desondanks op een aantal belangrij- ertoe hebben bijgedragen dat wij in 1989 deze ke punten onze marktpositie hebben verbeterd, resultaten hebben gerealiseerd. getuigt naar onze mening van een verheugende toename van de concurrentiekracht van onze organisatie en een blijvend vertrouwen van onze klanten.
Voor de noodzakelijke versterking van de con- currentiekracht van Europa op de wereldmarkt blijft het van eminent belang dat de voltooiing C.J. van der Klugt van de gemeenschappelijke Europese markt zo President J A A R V
VERSLAG ACTIVITEITEN PHILIPS GROEP
Omzet in de wereld Omzet en nettowinst gestegen van de kosten voor pensioenaanspraken die wij Irak Verenigde Arabische Emiraten zijn gaan verantwoorden conform internatio- • Philips Midden Oosten B.V. (bijkantoor) • Philips Midden Oosten B.V. (bijkantoor) In de afgelopen jaren hebben wij ingrij- nale, en sedert enige jaren meer en meer als in miljarden guldens pende maatregelen genomen om de onderne- norm gehanteerde gebruiken. De overige be- Iran AUSTRALIE EN NIEUW-ZEELAND ming slagvaardiger en wendbaarder te maken. drijfsopbrengsten, die deel uitmaken van ons • Philips Iran Ltd. (Private Joint Stock De effecten daarvan zijn in 1989 duidelijk zicht- bedrijfsresultaat, bedroegen in 1989 f 598 mil- Company) Australia baar geworden. Ondanks sterke concurrentie joen tegenover f 315 miljoen in 1988. In de • Philips Industries Holdings Limited - Philips Lighting Pty Limited I0 to realiseerden wij in de meeste activiteitsgebie- overige bedrijfsopbrengsten zijn de baten Japan to to CD den voortgaande goede omzet- en winststijgin- begrepen die voortvloeien uit het al enige jaren • Philips Japan, Ltd. gen. In een aantal andere, die in 1988 nog een door ons gevoerde beleid om de bedrijfsmid- • Japan New Media Systems, Inc. 50 Nieuw-Zeeland 70 • Marantz Japan, Inc. 50 • Philips New Zealand Limited verliestoonden, werd de rendementslijn in posi- delen waaroverwij beschikken terug te brengen • PNN Corporation 40 60 tieve richting omgebogen en werd weer winst tot het niveau dat nodig is om onze activiteiten gemaakt. De gunstige invloed hiervan op het doelmatig te kunnen verrichten. • Matsushita Electronics Corporation 35 50 totale ondernemingsresultaat werd echter voor
40 een groot deel teniet gedaan door verslech- Ter versterking van de innovatieve kracht van Zuid-Korea (de Republiek Korea) tering van de gang van zaken bij informatie- onze onderneming handhaafden wij ook in het • Philips Industries (Korea) Ltd. 30 systemen en geIntegreerde schakelingen. In de verslagjaar de uitgaven voor onderzoek en ont- • Philips Electronics (Korea) Ltd. 20 voor ons belangrijke nnarktsegmenten voordeze wikkeling op een hoog niveau. Deze uitgaven, • Signetics Korea Co. Ltd. produktcategorieen deed zich hevige prijscon- die wij meteen ten laste van het bedrijfsresultaat 10 currentie voor. Wij hebben maatregelen geno- brengen, bedroegen in 1989 f 4 557 miljoen Maleisie men om in beide activiteitsgebieden te komen (8,0% van de omzet) tegenover f 4 623 miljoen • Philips Malaysia Sdn. Berhad tot een herstel van de resultatenontwikkeling. (8,2% van de omzet) in 1988. Voor herstructu- • Audio Electronics Sdn. Bhd. reringen brachten wij in 1989 een bedrag van • Malaysian Lamps Sendirian Berhad 70 De omzet bedroeg in 1989 f 57 224 miljoen, 2% f 340 miljoen ten laste van het bedrijfsresultaat. • Electronic Systems (Malaysia) meer dan in 1988. In onze omzet in 1988 waren Deze herstructureringen zullen voornamelijk Sdn. Bhd. 30 nog de verkopen opgenomen van grote huis- plaatsvinden in onze activiteitsgebieden consu- houdelijke apparaten. In 1989 was dat niet meer mentenelektronica, informatiesystemen en Pakistan het geval omdat die activiteiten inmiddels zijn communicatiesystemen. In 1988 brachten wij • Philips Electrical Company of ondergebracht in een niet-geconsolideerde voor herstructureringen een bedrag van f 476 Pakistan (Private) Limited joint venture met Whirlpool. miljoen ten laste van het bedrijfsresultaat. • Philips Electrical Industries of Daarnaast deden zich nog enige andere, kleine Pakistan Limited 60 re consolidatiewijzigingen voor als gevolg van Gang van zaken per produktsector overdrachten en verwervingen van activiteiten. Singapore Als we de effecten van genoemde invloeden en De omzet van f 57 224 miljoen was als • Philips Singapore Private Limited van de wisselkoersveranderingen buiten be- volgt over de produktsectoren verdeeld: schouwing laten is de omzet - op vergelijkbare Taiwan basis - met 7% toegenomen. • Philips Taiwan Ltd. Omzet per produktsector • Philips Electronics Industries 1989 De nettowinst uit gewone bedrijfsuitoefening (Taiwan) Ltd. steeg in 1989 met 49%. Zij bedroeg f 792 miljoen groei in % • Philips Electronic Building Elements tegenover f 531 miljoen in 1988. Inclusief het omzet Industries (Taiwan) Ltd. vergelijk- buitengewoon resultaat bedroeg de nettowinst nominaal bear' • Philips Lighting Taiwan, Ltd. in 1989 f 1 374 miljoen (f 5,16 per aandeel) • Compact Disc Industries Co., Ltd. tegenover f 1 056 miljoen (f 4,12 per aandeel) in Verlichting 7 521 9 7 • Taiwan Lighting Industries Co., Ltd. 51 9 1988. Dit is een stijging van 30%. Consumentenprodukten 23 518 -6 • Taiwan Semiconductor Manufacturing Professionele Produkten Company Limited 26 en Systemen 15 751 4 4 Bedrijfsresultaat Componenten 8 473 9 6 Diversen 1 961 50 11 Thailand Wij behaalden in 1989 een bedrijfsresul- • Philips Electrical Company of Totaal 57 224 2 7 taat van f 2 294 miljoen (in 1988f 2 428 miljoen). Thailand Limited Anders dan in 1988 is hierin niet meer begrepen • Thai Lamps Company Limited Bedragen in miljoenen guldens het resultaat op grote huishoudelijke apparaten. • Electrical Lamp Manufacturers Thailand Limited 50 Daar staat tegenover dat het bedrijfsresultaat in • Gecorrigeerd voor de invloed van consolidatiewijzigingen en wis- 1989 positief werd beInvloed door een verlaging selkoersveranderingen • Elinthai Limited • Signetics Thailand Co. Ltd.
6
I J A A R V S L A
Peru Zuid-Afrika Bedrijfsresultaat per produktsector neming manifesteerde zich vooral in Europa en • Philips Peruana S.A. • Philips Electronics Holdings Limited 75 in % van in de groeimarkt Azle. Wij handhaafden onze bedrag leveringen' - Consolidated Cable Investments leidende positie op de wereldmarkt. In de sterk Uruguay (Pty) Ltd. 50 1989 1988 1989 1988 groeiende markt voor energiebesparende lam- • Industrias Philips del Uruguay S.A. - Aberdare Cables Africa Limited 69 pen en halogeenlampen stegen onze verkopen • PEC Investments (Proprietary) Limited 75 Verlichting 763 777 10,1 11,1 aanzienlijk. In het verslagjaar nam de efficiency Consumentenprodukten 1 105 827 4,6 3,3 Venezuela - in deze sector toe en werd het produktie-ap- South African Philips (Pty) Ltd. Professionele Produkten • Industrias Venezolanas Philips, S.A. - Philips Telecommunication and en Systemen 40 368 0,2 2,4 paraat beter benut. Omdat in Latijns-Amerika, Data Systems (Pty) Limited Componenten -125 353 -1,0 3,2 een belangrijk marktgebied, de kosteninflatie AFRIICA Diversen 163 115 8,0 8,2 slechts gedeeltelijk in de verkoopprijzen kon Niet toegerekend AZIE worden doorberekend, nam echter het bedrijfs- aan een sector 348 -12 Egypte resultaat toch enigszins af. Het bedroeg in 1989 • Philips Midden Oosten B.V. (bijkantoor) Bangladesh Totaal 2 294 2 428 f 763 miljoen (in 1988 f 777 miljoen). • El Nasr Company for Electrical and • Philips Bangladesh Limited Electronic Apparatus (NEEASAA) 50 • Bangladesh Lamps Limited 60 Bedragen in miljoenen guldens De sector Consumentenprodukten omvat • Bangladesh Electrical onze activiteiten op het gebied van consumen- Ethiopia Industries Limited 60 Voor een goed inzicht in de gang van zaken in de produktsectoren is tenelektronica, muziek, huishoudelijke appara- het bedrijfsresultaat in de tabel gerelateerd aan de leveringen. De • Philips Ethiopia (Private Limited leveringen geven een beeld van het activiteitenniveau van de verschil- ten en produkten voor persoonlijke verzorging. Company) China (de Volksrepubliek) lende produktsectoren; zij omvatten naast de verkopen aan derden Op al deze activiteitsterreinen handhaafden wij (netto-omzet) ook de leveringen van goederen en diensten tussen de • Philips Electronics South-East produktsectoren onderling. in 1989 het hoge groeitempo van de omzet. Kenya Asia Holding B.V. (bijkantoor) Vrijwel alle consumentenelektronica-produkten • Philips (Kenya) Limited • Car Audio Electronics (China) droegen bij tot de groei van de omzet waarbij wij • Philips Electric Lamps (E.A.) Limited Company Limited 70 In de sector Verlichting droegen alle produkt- onze marktposities handhaafden. Een zeer ster- • Shenzhen Shen Fei Plastics and groepen bij tot de omzetstijging. De omzettoe- ke omzetstijging realiseerden wij in monitoren. Marokko Metalware Company Limited 60 • Philips Maroc • Philips Semiconductor Corporation • Manufacture Nationale pour of Shanghai 51 Leveringen, omzet, goederen en diensten, en toegevoegde waarde la Refrigeration et l'Electronique • Beijing Philips Audio/Video "MANAR" 50 Corporation 50 • Shenzhen Shen Fei Laser Optical Leveringen Omzet Nigeria Systems Company Limited 50 Verlichting 12,3% • Associated Electronic Products • Yangtze Optical Fibre and (Nigeria) Limited 40 Cable Company, Ltd. 50 • Hua Fei Colour Display Systems Tanzania Company, Ltd. 30 Consumentenprodukten 38,60/0 • Philips (Tanzania) Limited Filippijnen Goederen en Tunesie • Philips Industrial Development, Inc. diensten 56,4% • Societe Tunisienne d'Industrie - Philippine Glass Bulbs, Inc. 58 Electronique et de Television • Philips Components (Philippines), Inc. Salarissen, lonen 75,9,/o. "S.T.I.E.T." 50 • Philips Electrical Lamps, Inc. en sociale kosten 33,10/0-
Zaire Hongkong • Philips Electronics • Philips Hong Kong Limited - Electronic Devices Limited 80
Zambia • Philips China Hong Kong Group Professionele Produkten • Philips Electrical Zambia Ltd. Company Limited en Systemen 26,2,/o Atrikt2MW 13,70/o• Afschrijvingen 6,0%••
Financiele baten Zimbabwe India en lasten 2,30/13” • Philips Electrical (Private) Limited • Peico Electronics & Electricals Limited 40 2,1,/o* Belasting op de winst 0,9,/o**
Componenten 19,69,/o Indonesia Winst na belasting 1,3%•• • P.T. Philips Development Corporation 90 • P.T. Philips-Ralin Electronics 60 Diversen 3,30/o • in 96 van toegevoegde waarde ▪ in 96 van de omzet J A A R V
Salarissen, lonen en De omzetstijging van PolyGram was ook in 1989 verbeterde. Onze groep Medische Systemen Noorwegen Zwitserland sociale kosten aanzienlijk. Dit gold zowel voor het populaire heeft haar groeitennpo in de markt hersteld. Dit • Norsk Aktieselskap Philips • Philips AG repertoire als voor het klassieke. Ook de omzet blijkt uit de ontwikkeling van de omzet en van de - Philips Fabrikker A/S - Faselec AG 75 van huishoudelijke apparaten en produkten orderportefeuille. - Philips Lys A/S • Philips Beteiligungs AG in miljarden guldens voor persoonlijke verzorging nam in het verslag- De liberalisering van detelecommunicatiemark- jaar sterk toe, vooral op het gebied van ten in het kader van de Europese eenwording Oostenrijk U.S.A. EN CANADA scheerapparaten, keukenapparaten en strijk- leidde tot verscherpte concurrentie. Ook op de • Osterreichische Philips Industrie Canada co co co ijzers. nnarktvoor informatiesystemen nam de concur- Gesellschaft mbH co 03 0) co Het verkoopprijsniveau van deze sector verbe- rentie sterk toe, onder meer vanuit het Verre - Philips Licht Gesellschaft mbH • Philips Canada Ltd. terde licht ondanks voortgaande druk op de Oosten; in enige marktsegmenten vond een - Philips Professionelle Elektronik - Philips Electronics Ltd. 22 prijzen voor consumentenelektronica-produk- hevig gevecht om de marktaandelen plaats. Gesellschaft mbH 20 ten in Europa. Op de markt in de Verenigde Bovendien deed zich een sneller dan verwachte - Philips Video International Verenigde Staten van Amerika 18 Staten van Amerika konden wij door een goed verschuiving voor van minicomputers naar Gesellschaft mbH • North American Philips Corporation 16 marketing beleid onze marges verbeteren. personal computers. - Philips Diktiersysteme - Philips Dictation • PolyGram Records, Inc. 79 14 Met de activiteiten van deze sector werd in 1989 De terugval van het resultaat op communicatie- Systems Gesellschaft mbH 12 een bedrijfsresultaat behaald dat meer dan het en informatiesystemen kon niet worden goed- LATIJNS-AMERIKA 10 dubbele was dan met dezelfde activiteiten in gemaakt door de winstverbetering die bij medi- Portugal 8 • Philips Portuguesa S.A. Argentinie 6 1988 werd gerealiseerd. Het bedroeg in 1989 sche systemen en industriele produkten werd • Philips Argentina S.A. de Lamparas 4 f 1 105 miljoen. Alle segmenten van de sector gerealiseerd. In de produktsector als geheel - Philips Iluminacao Lda 2 droegen tot de verbetering bij. Ten laste van het daalde het bedrijfsresultaat dan ook tot f 40 Electricas y Radio bedrijfsresultaat van deze sector werden in 1989 miljoen (in 1988 was het bedrijfsresultaat f 368 Spanje voorzieningen voor herstructureringen getrof- miljoen). Ten laste van het bedrijfsresultaat • Philips lberica S.A.E. Bolivia fen ten bedrage van f 190 miljoen (in 1988 f 336 werden in deze sector in 1989 voorzieningen - Sociedad Espanola de Lamparas • Industrias Bolivianas Philips S.A. miljoen). voor herstructureringen getroffen ten bedrage Electricas "Z" S.A. van f 88 miljoen (in 1988 f 66 miljoen). - Miniwatt S.A. Brazilie De omzetgroei van de sector Professionele - Philips Informatica y • Inbraphil - IndUstrias Brasileiras Produkten en Systemen was in 1989 slechts Aan de omzetgroei van de sector Componen- Comunicaciones S.A. Philips Ltda. gering. Zij werd afgeremd door de verslech- ten leverden kleurenbeeldbuizen een belangrij- • lberica de Alumbrado S.A. • Philips do Brasil Ltda. tering van de gang van zaken bij informatie- en ke bijdrage. In dit produktgebied handhaafden communicatiesystemen. Behalve het feit dat wij onze sterke marktpositie. Met name in de Turkije Chili zich op deze beide gebieden grote prijsdalingen Verenigde Staten van Amerika realiseerden wij • Turk Philips Ticaret Anonim Sirketi 75 • Philips Chilena S.A. voordeden als gevolg van scherpe concurrentie een aanzienlijke omzetstijging. Ook op het ge- • Turk Philips Sanayi Anonim Sirketi speelde ook een rol dat de organisatie van onze bied van passieve componenten was de om- "Philisan" 75 Colombia • Industrias Philips de Colombia S.A. activiteiten op dit terrein niet aansloot op de zetgroei belangrijk. Een vertragend effect op de • Turk Philips Aydinlatma Sanayi ve situatie in de markt. Wij hebben hierin inmiddels omzetontwikkeling van de sector als geheel Ticaret Anonim Sirketi 75 • Industria Nacional de Refrigeracion verandering gebracht door de activiteiten onder ging echter uit van de afzwakking van de markt y Calefaccion S.A. to brengen in twee afzonderlijke divisies: voor die categorieen gelntegreerde schakelin- Verenigd Koninkrijk Information Systems en Communication gen waarin wij een sterke positie innemen. De • Philips U.K. Limited Ecuador Systems. Dankzij de nieuwe organisatie kan verkopen ervan stegen nauwelijks en de prijzen - Philips Electronic and Associated • Philips Ecuador C.A. specifieker en directerworden ingespeeld op de daalden. Industries Ltd. behoeften van beide markten die, anders dan Door de herstructureringen die wij in de af- - Philips Lighting Limited El Salvador een aantal jaren geleden werd verwacht, ver- gelopen jaren doorvoerden, is het resultaat op - Philips Components Limited • Industria de Productos Electricos schillende karakteristieken blijven tonen. kleurenbeeldbuizen en passieve componenten - Philips Medical Systems U.K. Limited Centro-Americana, Sociedad Anoninna De omzetstijging van de sector als geheel werd sterk verbeterd. Het resultaat van de sector als • PolyGram Leisure Ltd. 79 de Capital Variable voorts nadelig beInvloed door de daling van de geheel stond echter onder druk. Dit was het vraag naar defensie-apparatuur en door de gevolg van verscherpte concurrentie op het Zweden Mexico verkoop van onze defensie-activiteiten in Zwe- gebied van geIntegreerde schakelingen en van • Philips Norden Aktiebolag • Philips Mexicana, S.A. de C.V. den. grote capaciteits- en ontwikkelingsinvesterin- - Philips Forsaljning AB Belangrijke omzetstijgingen werden gereali- gen die nog onvoldoende inkomsten konden - Philips Ljus AB Nederlandse Antillen seerd op het gebied van industriele en medische genereren. In 1989 ontstond dan ook een nega- - Philips Tele & Data System AB • Philips Antillana N.V. systemen. Bij industriele systemen droegen tief bedrijfsresultaat van f 125 miljoen (in 1988 - Philips Kistaindustrier AB vooral test- en meetapparaten en industriele was er een positief bedrijfsresultaat van f 353 - Philips Medicinska System AB Paraguay automatiseringsprojecten tot de omzetstijging miljoen). Ten laste van het bedrijfsresultaat van - Philips Financial Business Systems AB • Philips del Paraguay S.A. bij. Ook de orderpositie voor deze produkten de sector werden voorzieningen voor herstruc-
8 45 J A A R V A 1 9 8 9
PER LAND BELANGRIJKE GROEPSMAATSCHAPPIJEN EN NIET-GECONSOLIDEERDE DEELNEMINGEN
Een lijst van groepsmaatschappijen en niet-ge- Bondsrepubliek Duitsland consolideerde deelnemingen, opgesteld met • Philips GmbH inachtneming van de desbetreffende wettelijke - Philips Licht GmbH bepalingen, wordt ten kantore van het Handels- - Philips Car Stereo International GmbH 4 111 # register to Eindhoven ter inzage gedeponeerd. - Philips Medizin Systeme GmbH In het hierna volgende is opgenomen een over- - Philips Kommunikations zicht van de per land belangrijke groepsmaat- Industrie Aktiengesellschaft 80 schappijen en niet-geconsolideerde deelne- - BTS-Broadcast Television mingen. Systems GmbH 50 Indien geen deelnemingspercentage is ver- • Grundig Aktiengesellschaft 32 meld, bedraagt dit 100. • PolyGram GmbH 79
Denemarken EUROPA • Philips Industri og Handels A/S ME Het ArenaVision verlichtingssysteem is - Philips Lys A/S geinstalleerd in het Montjuich Nederland Olympisch stadion in Barcelona en in stadions in Berlijn, • Nederlandse Philips Bedrijven B.V. Finland Neurenberg en Istanboel. - Philips Consumer Electronics B.V. • Oy Philips Ab Bovendien werd dit systeem gekozen veer zes stadions in - Philips Nederland B.V. - Philips Valaistus Oy Ab Italie wear in 1990 wedstrijden - Philips Telecommunicatie en in het kader van het Wereld- kampioenschap Voetbal worden Data Systemen Nederland B.V. Frankrijk gespeeld. • Philips International B.V. • Compagnie Francaise Philips ArenaVision wordt ook toe- gepast voor het aanlichten van • Philips Export B.V. - S.A. Philips Industrielle de Picasso Toren in Madrid en • Philips Lighting Holding B.V. et Commerciale de Arc de Defense in Parijs. - Philips Lighting B.V. - Philips Composants • Philips Consumer Electronics - TRT - Telecommunications Radio- International B.V. electriques et Telephoniques 99 • Philips Medical Systems International B.V. - Compagnie Philips Eclairage 98 - Philips Medical Systems Nederland B.V. - La Radiotechnique 53 • PolyGram N.V. 79 - La Radiotechnique Portenseigne - PolyGram Nederland B.V. • Philips Systennes M6dicaux • Philips and Du Pont Optical Company 50 • PolyGram S.A. 79 • Whirlpool International B.V. 47 • Hollandse Signaalapparaten B.V. 20 Griekenland • AT&T Network Systems • Philips S.A. Hellenique Commerciale International B.V. 15 de Produits Electrotechniques • Philips Industrielle S.A. Hellenique de Belgie Produits Electrotechniques et • Philips S.A. Electroniques - Philips Industrial Activities - MBLE lerland - Philips Consumer Products • Philips Electronics Ireland Limited - Philips Professional Systems - Silicon & Software Systems Limited 90 - Philips Lighting - Philips Lighting Industrial Italie - MBLE Defense 51 • Philips Societa per Azioni • Europese Mij voor Fabricage en • Philips Sistemi Medicali S.p.A. Verkoop van Gloeilampenonderdelen "E.M.G.0." 50 Luxemburg • Philips Matsushita Battery • Philips Luxembourg Consumer Products Corporation 50 • Philips Luxembourg Professional Systems • Philips International Finance S.A.
9 J A A R V
STRUCTUUR VAN DE PHILIPS GROEP
tureringen getroffen ten bedrage van f 24 mil- Om dezelfde reden verwierf PolyGram per N.V. Gemeenschappelijk Bezit van Vergadering van Aandeelhouders van N.V. joen (in 1988 f 16 miljoen). 1 januari 1990 de muziekactiviteiten van de Aandeelen Philips' Gloeilampenfabrieken Philips; deze benoemt ook de leden van de Raad onderneming A&M Records, Inc. in de Verenig- ("N.V. Bezit") is uitsluitend houdstermaatschap- van Toezicht uit een door dit college zelf op- In de sector Diversen deed zich in 1989 vooral de Staten van Amerika. Met de twee acquisities pij van aandelen N.V. Philips' Gloeilampenfa- gemaakte voordracht. Het algemene beleid van een belangrijke omzetstijging voor in de dien- samen was een bedrag van ongeveer f 1,4 brieken ("N.V. Philips"). Zij bezit daarvan 99,99%. de Philips groep wordt vastgesteld door de stensfeer. De activiteiten die wij in enige landen miljard gemoeid. Tezelfdertijd vond de open- Het aandelenkapitaal van N.V. Bezit is verdeeld Groepsraad, waarin behalve de leden van de nog verrichten op het gebied van grote huishou- bare uitgifte pleats van 20% van de aandelen van in 500 miljoen gewone aandelen, 499 995 000 Raad van Bestuur van N.V. Philips enkele top- delijke apparaten en die geen deel uitmaakten PolyGram met introductie op de effectenbeur- preferente aandelen en 10 prioriteitsaandelen. functionarissen uit de produktdivisies en van de overeenkomst met Whirlpool zijn vanaf zen in New York en Amsterdam. Hierdoor is Van de gewone aandelen zijn ongeveer 276,5 centrale stafafdelingen zitting hebben. De leden 1 januari 1989 ook in deze sector ondergebracht. PolyGram in staat gesteld zelfstandiger op zijn miljoen stuks uitgegeven. De houders van deze van de Groepsraad die geen lid zijn van de Raad Het bedrijfsresultaat van de sector bedroeg in zeer specifieke werkterrein te opereren. Gelet aandelen zijn verspreid over de gehele wereld. van Bestuurworden op voorstel van de Raad van 1989 f 163 miljoen (in 1988 f 115 miljoen). op het grote belang van software voor onze Er zijn geen preferente aandelen uitgegeven; Bestuur benoemd door de Raad van Toezicht. In activiteiten op het terrein van de consumen- aan de Stichting Preferente Aandelen Philips is zijn algemene leiding over de Philips groep Het niet aan een produktsector toegerekende tenelektronica zullen wij een groot meerder- echter het recht verleend preferente bescher- wordt de Groepsraad bijgestaan door Philips bedrijfsresultaat ten bedrage van f 348 miljoen heidsbelang in PolyGram behouden. mingsaandelen in het kapitaal van N.V. Bezit te International B.V., waarin directies en interna- betreft voornamelijk de winst die is ontstaan bij nemen. De 10 prioriteitsaandelen worden in tionale beleidsafdelingen van produktdivisies, de afstoting van nnateriele vaste activa. Wij besloten voorts samen met Nam Sung meerderheid gehouden door de op de Neder- alsmede centrale stafafdelingen zijn onderge- Corporation (Seoel) in Zuid-Korea een fabriek landse Antillen gevestigde Dr. A.F. Philips- bracht. Samenwerkingen en deelnemingen op te zetten voor de produktie van cassette- Stichting. decks voor autoradio's. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders De organisatie van de Philips groep wordt ge- Met de strategische herorientatie van van N.V. Bezit benoemt de Raad van Beheer op kenmerkt door twee grondpatronen: de organi- onze onderneming is in het verslagjaar gestaag De belangrijkste desinvestering waartoe wij in voordracht van de vergadering van houders van satie van de activiteiten per produkt en de voortgang geboekt. Gezien de zeer snelle tech- het verslagjaar besloten, is de vermindering van prioriteitsaandelen. organisatie per land. nologische ontwikkelingen, de globalisering onze activiteiten op het gebied van defensie- De aandeelhouders van N.V. Bezit hebben het De activiteiten naar produkten, in dit jaarverslag van de markten en de toeneming van de concur- systemen. Mede gelet op de noodzaakom in het recht de Algemene Vergadering van Aandeel- naar verwantschap in technologie en markt rentie zijn op verscheidene activiteitsgebieden licht van de Europese eenwording te komen houders van N.V. Philips bij te wonen en daarin gebundeld in vijf produktsectoren, zijn onderge- enorme investeringen nodig om belangrijke, tot concentratie van de Europese defensie- het woord te voeren. Stemrecht in die verga- bracht in produktdivisies. Deze zijn verantwoor- renderende marktposities te behouden of te industrie brengen wij die activiteit voor een dering hebben zij niet. delijk voor het wereldproduktbeleid. verwerven. Daarmee zijn zulke grote bedragen belangrijk deel onder bij andere Europese on- Het belang van de aandeelhouders van N.V. Philips heeft in een 60-tal landen nationale gemoeid dat het maken van keuzes en het dernemingen. Midden 1989 reeds werden onze Bezit wordt gereflecteerd in de groepsjaarreke- organisaties. Deze bestaan doorgaans uit 100% aangaan van samenwerkingsverbanden nood- activiteiten op het betrokken gebied, die waren ning van N.V. Philips. Deze maakt onderdeel uit groepsmaatschappijen, varierend van han- zakelijk is. Beide beleidslijnen zijn duidelijk ondergebracht in Philips Elektronikindustrier van de toelichting bij de jaarrekening van N.V. delsmaatschappijen tot volledig geIndustriali- zichtbaar in onze onderneming. Terwijl op be- AB (PEAB), verkocht aan Bofors Electronics AB, Bezit. seerde ondernemingen. Zij voeren het algeme- paalde terreinen belangrijke acquisities worden een dochteronderneming van Nobel Industries ne beleid in de betrokken landen, geIntegreerd gedaan, wordt op andere besloten tot Sweden AB. Begin 1990 resulteerden de in 1989 N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken is de in de plaatselijke samenleving en economie. overdracht van activiteiten aan derden of tot met de Franse onderneming Thomson-CSF aan- centrale houdstermaatschappij van de Philips Tussen de produktdivisies en nationale organi- samenwerking met andere ondernemingen om gevangen besprekingen in de verkoop van een groep. Het bestuur van deze vennootschap be- saties bestaat een hecht overlegpatroon, af- daardoor te komen tot schaalvergroting van belang van 80% in onze Nederlandse dochteron- rust bij de Raad van Bestuur, onder toezicht van gestemd op het karakter van de markt en de produktie en verkoop. Waar het participaties in derneming Hollandse Signaalapparaten B.V. de Raad van Toezicht. De leden van de Raad van organisatie in het betreffende land. samenwerkingsprojecten op het gebied van Thomson-CSF verwierf in het kader van deze Bestuur worden benoemd door de Algemene research en ontwikkeling betreft, zijn risi- overeenkomst tevens een belang van 49% in cospreiding en standaardisatie de belangrijkste onze Belgische onderneming MBLE en 99% van doelstellingen. de defensie-activiteiten van onze Franse onder- Het strategisch herorientatiebeleid leidt tot be- neming TRT. De overeenkomst voorziet in de langrijke wijzigingen in de opstelling en samen- mogelijkheid dat Thomson-CSF zijn belang in stelling van onze activiteiten. Hollandse Signaalapparaten B.V. en in MBLE Een sterke uitbreiding van onze activiteiten op verder uitbreidt. muziekgebied kwam tot stand doordat Poly- Gram de muziek- en muziekuitgeverij-onder- Overeenkomstig eerder uitgesproken intenties nemingen van Island International Ltd. overnam. brachten wij voorts ons aandeel in AT&T Oogmerk was hierbij de versterking van de Network Systems International B.V. terug van PolyGrampositie op het gebied van populaire 40% tot 15%. muziek, met name op de Amerikaanse markt.
10 J A A R V E R S L A 1 9 8 9
MEDEDELING TEN BEHOEVE VAN DE AANDEELHOUDERS N.V. GEMEENSCHAPPELIJK Vernneldenswaard in het kader van ons samen- Matsushita Electronics Corporation. De stij- Nettowinst BEZIT VAN AANDEELEN PHILIPS' GLOEILAMPENFABRIEKEN werkingsbeleid is ook de overeenkomst die wij ging van het activiteitenniveau werd in 1989
aangingen met de Japanse onderneming Hita- gecontinueerd. Dit deed zich vooral voor op het in miljoenen guldens Blijkens het verslag van de Raad van Beheer, opgenomen in de Jaarrekening 1989*, kan de Raad van chi Medical Corporation om samen in Boston gebied van componenten. Door een sterke druk Beheer zich verenigen met de voorgestelde jaarrekening over 1989 van N.V. Philips' Gloeilampen- (Verenigde Staten van Amerika) een produk- op de prijzen nam echter het resultaat niet toe. fabrieken. De Raad van Beheer stelt zich voor, in de op 10 april 1990 te houden Algemene tiecentrum te vestigen voor de fabricage van Grundig. De voor Grundig belangrijkste markt- Vergadering van Aandeelhouders van N.V. Philips te stemmen veer vaststelling van de jaarrekening computertomografie-systemen. De produktie segmenten in Europa groeiden in 1989 niet. van N.V. Philips. in de nieuwe vestiging zal in de loop van 1990 Mede hierdoor stonden de prijzen onder druk en CO CO CO ro co Bij aanvaarding van de jaarrekening van N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken wordt voorgesteld het beginnen. kon het resultaat niet op het niveau van 1988 dividend te bepalen op f 2,00 in contanten per gewoon aandeel. Aangezien reeds f 0,60 betaal bear word en gehandhaafd. werd gesteld als interimdividend, zal bij vaststelling van de jaarrekening van N.V. Bezit het Onze professionele dienstverleningsactivitei- Philips and Du Pont Optical Company. Door 1400 slotdividend f 1,40 per gewoon aandeel bedragen. Wij stellen tevens voor aan houders van gewone ten op het gebied van automatisering en in- de sterke stijging van de activiteiten, die voort- aandelen, die niet veer of op 22 juni 1990 hebben geopteerd voor de uitkering van het slotdividend formatieverwerking, die zijn ondergebracht in vloeide uit de gunstige ontwikkeling van de in contanten, een uitkering te doen in gewone aandelen. PASS International, willen wij samen gaan ver- Compact-Disc-verkopen, verbeterde de gang Teneinde rekening te kunnen houden met de ontwikkeling van de beurskoers zal op 10 april 1990 het richten met het Nederlandse Softwarehuis BSO van zaken in deze onderneming. Door de hoge aantal gewone aandelen worden bekendgemaakt waarvoor een gewoon aandeel zal worden Beheer B.V. Het ligt in de bedoeling een geza- aanloop- en ontwikkelingskosten werd echter 600 uitgekeerd. Voor zover het slotdividend in contanten wordt opgenomen, wordt 25% dividend- menlijke onderneming op te richten die succes- het verslagjaar nog met een gering verlies af- belasting ingehouden. vol kan opereren op de sterk groeiende interna- gesloten. 400 tionale markt voor dat soort dienstverlening. Peico Electronics & Electricals Limited. De 200 ontwikkelingen bij Peico in India verbeterden. ' De Jaarrekening 1989, met daarin opgenomen het verslag van de Raad van Beheer, de jaarrekening van N.V. Bezit met als toelichting daarop de jaarrekening van N.V. Philips en de daarbij opgenomen geconsolideerde jaarrekening van de Philips groep, is afzonderlijk verkrijgbaar. Wij blijven voorts een belangrijke rot spelen in De onderneming was echter ook in 1989 nog in de samenwerking op het gebied van halfgelei- geringe mate verliesgevend. ders tussen Europese ondernemingen onder- ASM Lithography B.V. De omzet van deze ling en tussen overheden en ondernemingen. onderneming nam in het verslagjaar toe en het Deze samenwerking is nodig vanwege de hoge resultaat werd weer positief. Op het gebied van kosten van de technologische ontwikkeling op geavanceerde produktie-apparatuur voor geIn- dit terrein. In vele Europese programme's is ons tegreerde schakelingen neemt deze onderne- Eindhoven, 28 februari 1990 De Raad van Beheer aandeel substantieel, met name in het JESSI- ming op de markt een vooraanstaande positie in. project. Financieringslasten lager Resultaat niet-geconsolideerde MEDEDELING VAN DE ACCOUNTANT deelnemingen verbeterd De financieringslasten - in 1989 2,3% van de omzet - waren per saldo aanzienlijk lager dan De in dit verslag onder "Financiele overzichten" opgenomen gegevens zijn ontleend aan de Ons aandeel in het resultaat van niet- in 1988. Dit was te danken aan een dating van de groepsjaarrekening 1989 van de Philips groep waarbij wij een goedkeurende verklaring hebben geconsolideerde deelnemingen steeg van f 123 betaalde rente die wij realiseerden ondanks het verstrekt. De Financiele overzichten dienen in samenhang met de tot de groepsjaarrekening miljoen in 1988 tot f 190 miljoen in 1989. De feit dat het gemiddeld rentedragend vreemd behorende toelichting te worden bezien. stijging ontstond voor een deel omdat in deze vermogen in het verslagjaar hoger was dan in post thans ook de ons toekomende resultaten 1988. Bovendien ging een positief effect uit van van het samenwerkingsverband met Whirlpool betere koersresultaten. op het gebied van grote huishoudelijke appara- ten zijn opgenomen. Bovendien zijn in deze post Belastingdruk gestegen niet meer de negatieve resultaten verwerkt van Eindhoven, 28 februari 1990 KPMG KLYNVELD KRAAYENHOF & CO. enige ondernemingen waarin wij een meerder- De belastingdruk, die in 1988 39% be- heidsbelang namen om er het rendement te droeg, steeg in 1989 tot 41% ondanks het feit dat verbeteren. Daartoe behoren PDM (Nederland) de belastingtarieven in een aantal landen daal- en ASML in de Verenigde Staten van Amerika. den. De stijging was voornamelijk toe te schrij- ven aan verliezen in enige landen waarvoorgeen De gang van zaken bij enige niet-geconsolideer- belastingbaten in aanmerking werden geno- de deelnemingen was in het verslagjaar als men. Daarvan waren de Verenigde Staten van volgt: Amerika en het Verenigd Koninkrijk de belang- rijkste. J A A R V E R S L A 1 9 8 9
BEDRIJFSRESULTAAT VAN DE PHILIPS GROEP
In de hierna volgende overzichten worden de omvang van de activiteiten en de daaraan to relateren bedrijfsresultaten per produktsector en per geografisch gebied weergegeven; in de produktsector Consumentenprodukten zijn begrepen de activiteiten van de voormalige produktsector Huishou- delijke Apparaten. In 1988 waren hierin nog opgenomen de per 31 december 1988 aan Whirlpool International B.V. overgedragen activiteiten op het gebied van grote huishoudelijke apparaten.
Produktsector 1989 1988 bedrijfs- in 96 van bedrijfs- in 96 van leveringen resultaat leveringen leveringen resultaat leveringen
Verlichting 7 573 763 10,1 6 974 777 11,1 Consumentenprodukten 23 836 1 105 4,6 25 287 827 3,3 Professionele Produkten en Systemen 16 211 40 0,2 15 359 368 2,4 Componenten 12 130 -125 -1,0 11 199 353 3,2 Diversen 2 036 163 8,0 1 396 115 8,2 Niet aan produktsectoren toegerekende resultaten 348 -12
Totaal 61 786 2 294 60 215 2 428 Onderlinge leveringen -4 562 -4 136
Netto-omzet 57 224 56 079 Bedrijfsresultaat in 96 van de netto-omzet 4,0 4,3
Geografisch gebied 1989 1988 bedrijfs- in 96 van bedrijfs- in 96 van leveringen resultaat leveringen leveringen resultaat leveringen
Nederland 17 603 159 0,9 17 054 268 1,6 Europa exclusief Nederland 33 606 1 578 4,7 36 463 1 133 3,1 U.S.A. en Canada 14 503 -360 -2,5 13 109 37 0,3 Latijns-Amerika 3 722 409 11,0 3 293 540 16,4 BM Computer gestuurde stof- 4 Philishave HS 950 oplaadbaar Afrika 705 59 8,4 659 48 7,3 zuiger T 780 met handgreep- driekopsscheerapparaat met bediening en "Rotasweep" energiemeter en dubbele Azie 8 876 376 4,2 7 211 377 5,2 tapijtborstel. scheertechniek Australia en Nieuw-Zeeland 1 230 58 4,7 931 27 2,9 rim Stoomstrijkijzer met electro- 5 De nicuwe Satinelle epilcerl nische "auto shut-off". beenhaar. Niet aan geografische gebieden Snoerloze keukenhulpen: 6 De Philips Cafe Gourmet: 15 -2 staafblender, mixer, elektrisch good voorheeld van toegerekende resultaten mes en blikopencr. geavanceerde voringeving. Totaal 80 245 2 294 78 720 2 428 Onderlinge leveringen -23 021 -22 641
Netto-omzet 57 224 56 079 Bedrijfsresultaat in 96 van de netto-omzet 4,0 4,3
12 41 J A A R V E R S L A 1 9 8 9
STAAT VAN HERKOMST EN BESTEDING VAN MIDDELEN VAN DE PHILIPS GROEP Hogere nettowinst staat echter tegenover dat uit de operationele Materiele vaste activa activiteiten een kasstroom ontstond die ruim netto-aanschaffingen 1989 1988 Na verwerking van het aandeel van der- f 1,1 miljard hoger was dan in 1988. Per saldo in het jaar den in de groepswinst kwam de nettowinst uit was het financieringstekort lager dan in 1988. Nettowinst 1 374 1 056 gewone bedrijfsuitoefening in 1989 uit op f 792 Dit tekort werd voornamelijk gefinancierd met in miljoenen guldens miljoen. Dit betekent een stijging ten opzichte kortlopende schulden. Aanpassing tot kasstroom uit operationele activiteiten : van 1988 van f 261 miljoen (49%). De stijging van het werkkapitaal bedroeg f 2,1 afschrijving 3 431 3 356 Eind 1989 werd 20% van de aandelen PolyGram miljard. De ratio voorraden in procenten van de LO CD 0. 03 CD 03 CO 03 03 CO mutaties in verband met herwaardering -397 -389 bij derden geplaatst nadat het elders uitstaande omzet daalde van 24,1% per eind 1988 tot 22,4% overheveling netto-resultaat op desinvesteringen 10% PolyGrambelang was aangekocht. Uit deze per eind 1989. De gemiddelde krediettermijn naar de paragraaf investeringsactiviteiten -1069 -711 transacties resulteerde netto een buitengewo- van handelsdebiteuren werd gehandhaafd op 4500 koersverschillen op leningen -118 -46 ne bate van f 588 miljoen. Daarenboven werd 1,9 maanden. 4000 mutaties voorzieningen 118 396 nog een buitengewone bate gerealiseerd van 3500 mutaties werkkapitaal -2 087 -3 149 f 33 miljoen door verkoop van onze activiteiten De netto-aanschaffingen in materiele vaste ac- 3000 resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen -117 -99 op het gebied van defensiesystemen in Zweden. tiva bedroegen in 1989 f 3 681 miljoen. Uit af- 2500 overig groepsvermogen 68 -49 Een buitengewone last ontstond door een voor- schrijvingen kwam een bedrag van f 3 431 mil- 2000 betaald dividend N.V. Philips -187 -510 ziening die wij hebben getroffen verband hou- joen beschikbaar. De omloopsnelheid van het 1500 dend met voormalige activiteiten op farmaceu- bedrijfsvermogen bedroeg 1,14 (in 1988 1,15). kasstroom uit operationele activiteiten 1 016 -145 tisch-chemisch gebied, voornamelijk in de Ver- 1000 enigde Staten van Amerika. 500 Investeringsactiviteiten Investeringen per produktsector aanschaf innnnateriele vaste activa -188 -14 Na verwerking van de buitengewone baten en 1989 1988 netto-investeringen materiele vaste activa -3160 -3 396 lasten komt de nettowinst in 1989 uit op f 1 374 Verlichting 550 442 verwerving/verkoop financiele vaste activa -374 -87 miljoen, 30% meer dan in 1988 toen de netto- Consumentenprodukten 1 151 1 252 verwerving deelnemingen -1 365 -843 winst, inclusief de buitengewone bate van f 525 Professionele Produkten en verkoop deelnemingen 1 359 1 635 miljoen uit hoofde van de transactie met Systemen 648 676 Whirlpool, f 1 056 miljoen bedroeg. Componenten 1 272 1 323 kasstroom uit investeringsactiviteiten -3 728 -2 705 Diversen 148 125 Niet toegerekend aan een sector 364 327 Dividendvoorstel Financieringstekort voor financieringsactiviteiten -2712 -2850 Bruto-investeringen 4 133 4 145 Wij stellen voor het dividend op f 2,00 per Buitengebruikstelling en verkoop -452 -635 Financieringsactiviteiten gewoon aandeel te bepalen en aan houders van opname kortlopende schulden 2 149 902 Netto-aanschaffingen 3 681 3 510 gewone aandelen, die niet yolk of op 22 juni aflossing langlopende schulden -2 909 -2 790 1990 hebben geopteerd voor de uitkering van opname langlopende schulden 3 715 4 571 In miljoenen guldens het slotdividend van f 1,40 in contanten, een uitgifte conversiecertificaten -2 uitkering te doen in gewone aandelen ten laste geplaatste/gestorte en ingekochte eigen aandelen 91 -68 van Agio. Teneinde rekening te kunnen houden In de sector Consumentenprodukten was het met de ontwikkeling van de beurskoers zal op 10 investeringsniveau in 1989 f 101 miljoen lager kasstroom uit financieringsactiviteiten 3 046 2 613 april 1990 het aantal gewone aandelen worden dan in 1988. Als de invloed van de investeringen bekendgemaakt waarvoor eon gewoon aandeel in de groep grote huishoudelijke apparaten in kasstroom 334 -237 zal worden uitgekeerd. Voor zover niet gebruik 1988 buiten beschouwing wordt gelaten, is er omrekeningsverschillen op kasposities -216 -176 wordt gemaakt van de mogelijkheid het slot- echter sprake van een stijging. In de sector Mutatie liquide middelen en effecten 118 -413 dividend in contanten te ontvangen, zal het Componenten bleef het investeringsniveau daardoor niet in contanten uitgekeerde bedrag hoog. Mede als gevolg van omrekeningsverschillen, herwaardering en nieuwe en vervallen consolidaties bij wijze van reserve worden ingehouden. sluiten individuele posten van de staat van herkomst en besteding van middelen niet aan op de Gelet op de door ons in het verslagjaarvoorziene verschillen tussen de balanssaldi van de desbetreffende posten. Netto-kasstroom positief ontwikkeling hebben wij de relatief beperkte financieringsbehoefte overwegend met kort Zoals blijkt uit de staat van herkomst en vermogen gedekt. Per saldo was, gezien de besteding van middelen (zie bladzijde 40 van dit kasstroom, de additionele behoefte aan lang verslag) waren voor investeringsactiviteiten in vreemd vermogen beperkt. 1989 meer middelen benodigd dan in 1988. Daar J A A R V L A
Aandelen Philips Uit de plaatsing van 20% van het aandelenkapi- Personeelsbestand nam verder of VERMOGENSOVERZICHT VAN DE PHILIPS GROEP Na verwerking voorstel hoogste/laagste koersen taal van PolyGram, die in december 1989 werd winstverdeling. per kwartaal afgerond, kwam een bedrag van ruim f 1 miljard De invloed van overdrachten en verwer- per 31 december 1989 1988 Effectenbeurs Amsterdam beschikbaar. vingen buiten beschouwing gelaten, daalde in Door uitbreiding van het aantal aandelen Philips 1989 het aantal medewerkers per saldo met Vaste activa met ruim 16 miljoen steeg het eigen vermogen 5 000 personen. De vermindering betrof met Imnnateriele vaste activa 624 47 in guldens met f 514 miljoen. De uitbreiding ontstond door name niet direct bij fabricage en verkoop Materiele vaste activa 18 596 18 558 conversie van obligaties en doordat aandeel- betrokkenen. Door aan- en verkoop van bepaal- Niet-geconsolideerde deelnemingen 3 330 3 323 85 86 87 88 89 houders in zeer ruime mate gebruik maakten de activiteiten nam het personeel per saldo of Overige financiele vaste activa 1 962 1 717 70 van de geboden keuze om een deel van het met 500 personen. Uiteindelijk hadden wij der- dividend in aandelen op to nemen. halve per 31 december 1989 304 800 per- 24 512 23 645 60 Per saldo namen in 1989 onze liquide middelen sonen in dienst tegenover 310 300 ultimo 1988. 50 toe met f 164 miljoen tot f 1 400 miljoen. Daar- In overeenstemming met het voortgaande her- Vlottende activa Voorraden 12 840 12 619 40 naast staan ons nog langlopende kredieten ter allocatieproces nam het personeel in Europa beschikking ten bedrage van f 4 156 miljoen verder af. Het aantal werknemers in Azie steeg; Vorderingen 16 080 15 156 30 (eind 1988 f 4 760 miljoen). in de Verenigde Staten van Amerika daaren- Effecten 147 193 Liquide middelen 1 400 1 236 20 tegen daalde het aantal werknemers, vooral als De ratio vreemd vermogen in procenten van het gevolg van de situatie op de markt voor geIn- 10 30 467 29 204 totaal vermogen was ultimo 1989 65,2% (eind tegreerde schakelingen. 1988 64,4%). De stijging ontstond voornamelijk Totaal activa 54 979 52 849 door de afboeking van goodwill voor onder Nadere informatie per andere Island ten laste van het eigen vermogen. produktsector Kortlopende schulden rentedragend 6 834 5 065 Het Philips-aandeel is genoteerd op Daarnaast had ook de ontwikkeling van de Overige kortlopende schulden en de effectenbeurzen van: Amsterdam, wisselkoersen een negatief effect. Wij geven nu een beschrijving van de Brussel, Antwerpen, Frankfurt a.M., voorzieningen op korte termijn 14 564 14 220 Dusseldorf, Hamburg, Munchen, verschillende produktsectoren en van de resul- W.Berlijn, Londen, Zurich, Bern, Basel, taten van onze research-inspanningen. 21 398 19 285 Lausanne, Geneve, Parijs, Luxemburg en Wenen, alsmede de New York Stock Voorzieningen op lange termijn 4 436 4 671 Exchange en de Tokyo Stock Exchange. Netto-geinvesteerd vermogen 29 145 28 893
Langlopende schulden 10 036 10 100
Koersen van een aantal belangrijke valuta's Groepsvermogen 19 109 18 793
gewogen ') gewogen ') Overig groepsvermogen 2 221 2 253 balanskoers balanskoers gemiddelde gemiddelde per per van de gebruikte van de gebruikte 31 december 31 december maandkoersen maandkoersen Eigen vermogen 16 888 16 540 1989 1988 1989 1988
US dollar per stuk f 1,91 f 2,00 f 2,12 f 1,98 Duitse mark per 100 f 112,94 f 112,89 f 112,81 f 112,56 Franse franc per 100 f 33,02 f 33,04 f 33,23 f 33,16 Pond sterling per stuk f 3,07 f 3,62 f 3,47 f. 3,52 Zwitserse franc per 100 f 123,73 f 133,35 f 129,62 f 135,12 Belgische franc per 100 f 5,36 f 5,38 f 5,39 f 5,37 Spaanse peseta per 100 f 1,74 f 1,76 f 1,79 f 1,69 Italiaanse lire per 10 000 f 15,04 f 15,31 f 15,45 f 15,18 Japanse yen per 10 000 f 133,49 f 160,26 f 153,05 f 153,97 Braziliaanse cruzado per stuk f 0,16 f 2,62 f 0,65 f 7,50 Mexicaanse peso per 1 000 f 0,71 f 0,88 f 0,86 f 0,87
ECU per stuk f 2,27 f 2,34 f 2,33 f 2,33
') Weging vindt pleats op basis van de maandomzet.
14 39 J A A R V E R S L A 1 9 8 9
FINANCIELE OVERZICHTEN
Alle bedragen in miljoenen WINST- EN VERLIESREKENING VAN DE PHILIPS GROEP Elektriciteitsbedrijven in verschillende Europe- Omzet Verlichting guldens tenzij anders vermeld. se landen boden consumenten de mogelijkheid 1989 1988 VERLICHTING tegen een gereduceerde prijs energiezuinige stijgingspercentage 1989 SL* en PLC*E lampen aan te schaffen. Deze t.o.v. 1988 = 9 Netto-omzet 57 224 56 079 acties zullen naar verwachting de komende (indexcijfers basis 1984 = 100) Kostprijs van de omzet -43 417 -42 263 Groot aantal nieuwe lampen en jaren op grote schaal worden nagevolgd. lampentypen
Vernieuwingen bij armaturen s CO CO Bruto-omzetresultaat COCOCO CO CO CO CO 13 807 13 816 De trend naar een steeds grotere diversi- Verkoopkosten -11 022 -10 516 teit in lampen en lampentypen zette in 1989 Op het gebied van armaturen hebben wij Algemene beheerskosten -1 089 -1 187 sterk door. Kleurschakering en energiebespa- de afgelopen jaren veel aandacht besteed aan Overige bedrijfsopbrengsten 598 315 ring waren hierbij belangrijke drijvende krach- produkt- en systeemvernieuwing. Hierdoor kan ten. Wij speelden bij deze ontwikkeling een nu bij winkel- en kantoorverlichting veel meer leidende rol. De serie gasontladingslampen is tegemoet worden gekomen aan de wensen van Bedrijfsresultaat 2 294 2 428 uitgebreid met een generatie metaal-halogeni- individuele klanten. Ons nieuwe systeem Ergo- de lampen. In 1989 zijn Witte SON lampen voor Vision houdt rekening met een aantal specifieke Financieringscorrectie 297 353 het eerst toegepast voor decoratieve buitenver- activiteiten die in een kantoor worden verricht, lichting. Zij werden in Europa op grote schaal zoals administratief werk, vergaderen en wer- Financiele baten en lasten -1 324 -1 971 geInstalleerd. Ook het gebruik van PL lampen ken met beeldschermen. Het programma TL- groeit snel. Het programma is uitgebreid met armaturen is uitgebreid met een serie, die door Winst voor belasting 1 267 810 een warmwitte versie, zodat de serie nu de een grote verscheidenheid aan optische syste- Belasting op de winst -521 -316 kleuren extra warmwit, warmwit en neutraal wit men zeer geschikt is voor werkruimten waar omvat. In Europa en de Verenigde Staten van geen verblinding mag optreden. Voor de ver- Amerika is de introductie van de Softone collec- lichting van woonwijken is een economische en Gloeilampen en halogeenlampen. Winst na belasting 746 494 tie een succes geworden. De zacht-witte uit- attractieve paaltop-armatuur op de markt ge- Autolampen Aandeel in het netto-resultaat voering en die in pasteltinten zullen nu gelei- bracht. Hoge- en lagedruk gasontladings- van niet-geconsolideerde deelnemingen 190 123 delijk ook in andere landen op de markt worden lampen en voorschakelapparatuur gebracht. De toenemende behoefte aan kwaliteitsverlich- Armaturen ting in de tuinbouw leidde tot de introductie van Verlichtingselektronica Groepswinst 936 617 De vraag naar gasontladingslampen van het de SGR 140-armatuur. Gecombineerd met de Verlichtingsprojecten Aandeel overig groepsvermogen type MSR voor studio- en theaterverlichting nieuwe SON-T Agro lamp kan hiermee het Batterijen in de groepswinst -144 -86 nam fors toe. Deze in 1988 geIntroduceerde kweekresultaat worden verbeterd. Glas, draad en andere onderdelen. lamp heeft de mogelijkheid tot dimmen. De verkoop van elektronische voorschakelappa- Nettowinst uit gewone bedrijfsuitoefening 792 531 De ontwikkeling van de gasontladingslamp voor raten is enorm toegenomen. Met name de toe- Buitengewoon resultaat na belasting 582 525 koplampen van auto's raakte in een stroom- passing voor lichtregeling is daarbij opvallend. versnelling. Met deze nieuwe lamp zal een In de professionele sector wordt elektronica opmerkelijke verbetering van de verlichtings- voor de infrarood-afstandsbesturing steeds va- Nettowinst 1 374 1 056 kwaliteit worden gerealiseerd. Dankzij de zeer ker in de verlichtingsarmatuur geintegreerd. kleine afnnetingen van deze lamp kan de vorm- Een voorbeeld hiervan is het MCS-afstands- geving van auto's gevarieerder worden. besturingssysteem, dat onder meer in de nieu- we Teletronic armatuur wordt toegepast. Met twee nieuw-geIntroduceerde TL lampen kan de huidziekte psoriasis veel effectiever dan Ter versterking van onze positie in het Verre tot nu toe worden behandeld. Oosten is in Taiwan een kennis- en fabricage- centrum voor armaturen en lichttechnische De Spotline reflector-serie is uitgebreid. De applicaties in gebruik genomen. nieuwe typen hebben een veel sterker gecon- centreerde lichtbundel. Bij een gelijk stroom- Lichtprojecten verbruik resulteert dit in 50 tot 100% meer ge- richt licht. In de snel groeiende markt voor Nieuw ontwikkelde systemen worden op halogeenlampen introduceerden wij vier nieu- steeds grotere schaal toegepast. Een goed voor- we produktuitvoeringen, te weten Plusline, beeld hiervan is de elektronische lichtregeling Masterline, Capsuleline en PAR HalogenA. voor binnenverlichting in gebouwen en winkels.
Enkele verbeteringen in de grondslagen zijn toegelicht in de jaarrekening (noot 2).
38 J A A R V E R S L A 1 9 8 9
gunstig. De uitbreiding van het produktenpak- Wij verwachten in alle groepen die in 1989 ket is een belangrijke reden voor ons om een positief bijdroegen tot de winst een voortgaan- verdere omzetstijging bij medische systemen te de verbetering van het bedrijfsresultaat. Daar- verwachten. Hogere opbrengsten zullen daarbij naast voorzien wij op grond van genomen en te naar verwachting gepaard gaan met een ver- nemen maatregelen een verbetering van het betering van de resultaten. De problemen op het resultaat in de groepen die in 1989 met pro- gebied van informatiesystemen zijn nog groot; blemen kampten. Hierdoor zal de nettowinst uit door herstructureringen en een meer flexibele gewone bedrijfsuitoefening verder toenemen organisatorische opstelling verwachten wij in en het aandeel daarvan in de totale nettowinst 1990 toch een licht herstel van het resultaat. Het stijgen. Daardoor zal de kwaliteit van de winst positieve resultaat op communicatiesystemen verbeteren. Het is vrijwel niet mogelijk de om- zal weinig afwijken van dat in 1989. yang van de buitengewone baten en het effect van de onzekere situatie op het gebied van de In de sector Componenten verwachten wij in wisselkoersen en de rentestanden in te schat- 1990 ongeveer dezelfde procentuele omzet- ten. Wij hopen evenwel de totale nettowinst groei als in 1989. Het resultaat zal daarbij weer verder te verbeteren. duidelijk positief worden, met name door het In 1990 zullen de investeringen op een lets hoger herstel van de groei in enige voor ons belangrij- niveau liggen dan in 1989. Zij zullen het bedrag ke marktsegmenten, een betere benutting van van de afschrijvingen - zij het in lichte mate - de capaciteit en vermindering van de verliezen overtreffen. Door de herstructureringen in enige op geIntegreerde schakelingen via kosten- belangrijke activiteitsgebieden en voortgaande besparende maatregelen. De reorganisatie van maatregelen om te komen tot kostenverlaging onze Amerikaanse activiteiten in deze sector zal zal het personeelsbestand verder dalen. Door een belangrijke bijdrage leveren aan de stijging ons kapitaal effectiever te gebruiken, verwach- van het resultaat. ten wij dat voor de financiering van het hogere Voor de gehele onderneming verwachten wij in activiteitenniveau in 1990 slechts in geringe 1990 een voortgaande omzetstijging die, op mate add itionele middelen behoeven te worden vergelijkbare basis, omstreeks 6% zal bedragen. aangetrokken.
Philips heeft een leidende positie op het gebied van televisie. Dat geldt voor vrijwel het gehele produktengamma, vanef de 7,5 centimeter LCD kleurentelevisie met unieke beeldscherpte tot en met Vidiwall, waarin Philips marktleider is. Philips Matchline introduceerde een wezenlijke verbetering van de beeldkwaliteit met de Black Line beeldbuis. De penetratie van supergrootbeeld steeg aanzienlijk dankzij Philips Projection TV. , g0 Nieuwe stappen op de weg naar HDTV werden gezet, onder andere door introductie van D2MAC- ontvangstapparatuur. Philips introduceerde op de Europese markt de eerste video- recorder met ingebouwde LCD- kleurenmonitor en de ultra-platte 25 centimeter LCD-computer- AIM monitor. Eindhoven, 28 februari 1990 Raad van Bestuur/Groepsraad
16 J A A R V L A 1 9 8 9
In het verslagjaar is veel aandacht geschonken municatie en industriele automatisering zullen Met dit inmiddels op ruime schaal geintrodu- talen uit to zenden - zullen direct merkbaar Omzet Consumenten- aan verbindingstechnieken. Deze spelen een in 1990 naar verwachting een verdere groei ceerde systeem kunnen belangrijke besparin- worden voor de consument als de MAC-ont- produkten belangrijke rol in de moderne elektronica. Er tonen. De groei van de componentenmarkt, die gen worden bereikt. vangers in de loop van 1990 in grote aantallen op werden methoden ontwikkeld die leiden tot een in 1989 vertraagde, zal als zich Been onvoorziene de markt konnen. stijgingspercentage 1989 aanzienlijke volumereductie en een toenemend omstandigheden voordoen, halverwege 1990 ArenaVision - het in 1988 geintroduceerde sy- t.o.v. 1988 = -6 (13 gecorrigeerd voor aantal aansluitingen. haar normale tempo hervatten. steem voor de verlichting van sportvelden en In het najaar van 1989 zijn de MAC-ontvangers consolidatiewijzigingen) Bij het onderzoek naar de toepassing van laser- In alle activiteitsgebieden zal de concurrentie het aanlichten van gebouwen - is zeer gunstig getoond op de Internationale Funkausstellung (indexcijfers basis 1984 = 100)
technologieen in de produktie lag het accent op wereldwijd hevig blijven. ontvangen. Dit systeem zal worden gebruikt in (IFA) in Berlijn. Op deze tentoonstelling - waar 10 CO N. CO 0) CO CO CO CO CO lessen, markeren en op thermische processen. zes stadions in Italie, waar deze zonner wedstrij- Philips zeer veel positieve reacties kreeg - is Bijzondere belangstelling ging in 1989 uit naar Tegen de achtergrond van het voorgaande, en den in het kader van het Wereldkampioenschap tevens de volledige Europese HDTV-keten ge- de ontwikkeling van fabricagetechnieken die ervan uitgaande dat zich in de valutakoersen voetbal worden gespeeld. Het systeem is inmid- dennonstreerd: van opnanne tot weergave. Dit 200
zijn gericht op een minimale belasting van het geen onverwachte ontwikkelingen zullen voor- dels ook geInstalleerd in het Olympisch Stadion was mogelijk dankzij een hechte samenwerking 175 milieu en op het gebruik van een zo gering doen, hebben wij de volgende vooruitzichten van Barcelona en in diverse andere stadions in tussen de bedrijven, die participeren in het 150 mogelijke hoeveelheid grondstoffen. Nu de voor de gang van zaken in onze produktsectoren Europa. Een spectaculaire toepassing van het project Eureka 95. Philips toonde een experi- milieuproblematiek zo indringend op ons af- in 1990: ArenaVision-systeem is de verlichting van de mentele videorecorder voor HDMAC-opnamen, 125 komt, zal dit onderzoek aan belang winnen. Torre Picasso in Madrid. HDMAC Video Long Play (VLP) en HDTV-projec- 100
In de sector Verlichting verwachten wij een tietelevisies die in het kader van dit project 75 Het CFT voerde een aantal projecten uit op het verdere groei van de activiteiten. De toeneming In het verslagjaar werd de verlichting opgele- ontwikkeld waren. De Europese Commissie 50 terrein van de automatisering van de montage van het onnzetvolume zal gepaard gaan met een verd voor het Skydome-project in Toronto. De heeft zich inmiddels volledig achter de ont- van mechanische onderdelen. De mechanisa- voortgaande efficiency-verbetering in de fa- verlichting in dit reusachtige overdekte stadion wikkeling van het Europese HDTV-systeem ge- 25 tie-activiteiten met betrekking tot de assem- brieken en in de verkooporganisaties. Wij ver- voldoet aan de hoogste eisen voor kleuren- plaatst. blage van elektronische componenten namen wachten dat dit zal leiden tot een verbetering televisie-opnannen. sterk toe. Voorts werden connputersystennen van het resultaat. Ook in de Verenigde Staten van Amerika zijn wij ontwikkeld voor een effectief beheer en gebruik Van de andere belangrijke projecten die in 1989 actief in HDTV. De Amerikaanse autoriteiten Televisie- en radio-apparaten van technische gegevens bij de produktont- In de sector Consumentenprodukten ver- zijn gerealiseerd, noemen we voorts de decora- hebben zich in het verslagjaar niet uitgesproken Monitoren wikkeling. Voor enkele fabrieken werden on- wachten wij een verdere stijging van de omzet. tieve verlichting van kasteel Frederiksborg in over een Amerikaanse HDTV-standaard maar Audio- en videorecorders dersteuningsactiviteiten uitgevoerd op gebie- Op het gebied van de consumentenelektronica Hillery d (Denemarken), van het Braziliaanse slechts gesteld dat zo'n standaard verenigbaar Videocamerarecorders den als procesbeheersing en het beoordelen zal de verwachte onnzetstijging vergezeld gaan onafhankelijkheidsmonument in Sao Paulo, van moet zijn met de huidige NTSC-transmis- Audio- en videocassettes van produktconcepten. van een Baling van de kosten als gevolg van de Torres de Colon in Madrid en van de kathe- siestandaard. In afwachting van de standaard- Afspeelapparatuur voor beeld en geluid in het verleden getroffen herstructurerings- draal in Rouen (Frankrijk). keuze hebben wij onze ontwikkelingsactivitei- Muziek- en beelddragers maatregelen. ten geconcentreerd op het zogenaamde simul- Personal computers, tekstverwerkers, Voor PolyGram verwachten wij een voortgaan- cast-systeem. Videotex terminals en randapparatuur VOORUITZICHTEN de groei van de omzet, gestimuleerd door de Hoorapparaten recente overnannes van Island en A&M. Poly- CONSUMENTEN- De reeks topmodellen van kleurentelevisies met Scheerapparaten, haardrogers, Gram verwacht zijn muziekrepertoire verder to PRODUKTEN een groot beeldformaat werd uitgerust met de solaria en andere produkten voor De algemene verwachting is dat de eco- kunnen versterken, in het bijzonder op de Ame- Black Line beeldbuis, die de helderheid van de persoonlijke verzorging nomische groei in 1990 in de gehele wereld iets rikaanse markt. ontvangst bij daglicht en in fel verlichte kanners Stofzuigers zal vertragen. Dit zal vooral het geval zijn in de In enige segmenten van de markt voor huishou- Een nieuw televisietijdperk vergroot. De toestellen kunnen op het Strijkijzers Verenigde Staten van Amerika. De economi- delijke apparaten en produkten voor per- beeldscherm informatie over het programma- Klokken sche groei in Europa zal worden gestimuleerd soonlijke verzorging verwachten wij een groei Er staat een nieuw televisietijdperk voor kanaal weergeven, waardoor de bediening Ventilatoren en warmtekachels door de verdere eenwording van de markt. van ons nnarktaandeel. Dit zal de omzetstijging de deur. Karakteristieken daarvan zijn onder wordt vergemakkelijkt. Keukenmachines, foodprocessors, stimuleren. Het resultaat van de sector als ge- meer een vergroting van het programma-aan- In verscheidene landen, waaronder Japan, mixers, Ice-cream-makers De markt voor elektronische en elektrotechni- heel zal in 1990 verder toenennen en evenals in bod en een aanzienlijke verbetering van de introduceerden wij een fraai vormgegeven LCD- en andere kleine keukenapparaten sche produkten zal zich, evenals in de vooraf- 1989 substantieel bijdragen tot het onderne- ontvangstkwaliteit. Aan het eind van het kleurentelevisie (LCD: Liquid Crystal Display) Koffiezetapparaten en broodroosters gaande jaren, in een hoger groeitempo ontwik- mingsresultaat. verslagjaar waren er zeven Europese televisie- met een beeld van 7,5 centimeter. Deze is tevens Frituurapparaten, grills en ovens. kelen dan de totale economie. Per marktseg- satellieten gelanceerd, die een keuze bieden uit met een radio uitgerust. De hiernnee opgedane ment kunnen evenwel belangrijke verschillen Voor de sector Professionele Produkten en ruim veertig verschillende progrannmakanalen. ervaringen op de Japanse markt hebben mede optreden als gevolg van technologische fac- Systemen verwachten wij een bescheiden stij- Een deel van deze programma's wordt uitgezon- geleid tot de introductie van een Philips groot- toren of van de fase in de levenscyclus van de ging van het omzetvolume waarbij het resultaat den in een MAC-transmissiestandaard die de beeldtelevisie in dit land. Ten behoeve van een prod ukten in die markt. zal verbeteren. Bij industriele systennen voor- voorloper is van HDMAC, de standaard voor de schoolproject in de Verenigde Staten van zien wij dat de groei zich zal voortzetten, zij het Europese High Definition Television (HDTV). De Amerika plaatste Whittle Communications een De markt voor consumentenelektronica zal vrij- in een wat matiger tempo. Vooral de vooruit- voordelen van dit MAC-systeem - beduidend order van maar liefst 300 000 kleurentelevisies wel over de gehele linie licht stijgen. Ook de zichten op het gebied van industriele automati- scherpere beelden, geluid met CD-kwaliteit en van ons merk Magnavox. markten voor informatietechnologie, telecom- sering en professionele audiosystemen zijn de mogelijkheid om parallel in verschillende
36 17 J A A R V
Op de Amerikaanse markt voor projectietelevi- neerd. Met de lancering van de reeks CD 630 is dere gebieden van exploratief onderzoek zijn weefsel van kleine dieren. Een andere lijn van sie ontwikkelde ons marktaandeel zich zeer het gebruiksgemak sterk verbeterd. De Favou- belangrijke vorderingen gemaakt. Aan een me- onderzoek heeft geleid tot de SQUID-magneto- bevredigend. Met de introductie van de IARC- rite Track Selection (FTS) is nu verder uitgebreid dewerkervan het laboratorium in Brussel is door meter voor het meten van het extreem zwakke buizen in de loop van 1990 zal de beeldkwaliteit tot Double FTS, waarmee het mogelijk is twee de Society of Industrial & Applied Mathematics magneetveld dat wordt opgewekt door de elek- van projectietelevisie nog verderverbeteren. De voorkeurkeuzes in het geheugen op te slaan. De de James H. Wilkinson Prize in Numerical Analy- trische stroom in de neuronen van de hersenen. kwaliteit is dan vergelijkbaar met die van televi- namen van bepaalde "tracks" kunnen op een sis & Scientific Computing toegekend. Hij kreeg Metingen aan de verschillende gebieden van de sies met beeldbuizen. In de Verenigde Staten schermpje zichtbaar worden gemaakt. Op dit- deze prijs voor het ontwikkelen van elegante hersenen kunnen van nut zijn bij de diagnose van Amerika groeide overigens ons marktaan- zelfde scherm kunnen ook bedieningsinstruc- mathematische methodes waarvan gebruik van aandoeningen als epilepsie en schizofrenie. deel niet alleen voor video-, maar ook voor ties worden getoond. Ook in 1989 wonnen wij wordt gemaakt bij het regelen van ovens in de audioprodukten. met onze CD-toepassingen weer enkele be- Philips Glasfabrieken en bij de besturing van de Voor het ontwerpen van computerprogramma's langrijke prijzen, onder andere in Japan waarwij CD-arm. is in het kader van een ESPRIT-project de taal Aan onze serie videorecorders werd een geheel het predikaat "de beste CD-speler van 1989" COLD (Common Object-Oriented Language for nieuw produktconcept toegevoegd: een VCR verwierven. Vaste-stof-beeldsensoren worden met het vor- Design) ontwikkeld. Deze taal is een nieuw met een ingebouwde LCD-kleurenmonitor van deren van het onderzoek steeds aantrekkelijker geavanceerd hulpmiddel bij de specificatie en 7,5 centimeter. Dit biedt de mogelijkheid televi- Wij introduceerden drie complete Hi Fi-syste- voor allerlei toepassingen. De door ons ontwor- realisatie van complexe programnnatuur in com- siebeelden te zien of videobanden of te spelen men, die zich onderscheiden door een ge- pen architectuur blijkt zeer geschikt te zijn voor putersystemen en audio-videosystemen. In het zonder televisietoestel. Op dit scherm kunnen distingeerde vormgeving en een opvallende nieuwe toepassingen, waarvoor een hoge reso- afgelopen jaar is het bedieningsgedrag van een starttijd, reeds verstreken opnametijd en kleurschakering, maar ook door de afstands- lutie is vereist. Onlangs is een sensor met een nieuw audio-videosysteem beschreven. Dit programmakanaal worden geprojecteerd. Een bediening, waarmee tevens TV en videorecor- beelddiagonaal van 0,5 inch voor S-VHS-came- heeft onder meer de mogelijkheid geopend om andere manier van terugmelding biedt de VCR der kunnen worden bediend. rarecorders gedemonstreerd. Met een sensor uitgaande van specificaties snel prototypes te 6390 die is voorzien van een interactieve van 2/3 inch is zowel S-VHS als elektronische maken. afstandsbediening met een LCD-scherm. Het In het verslagjaar werden vijf nieuwe modellen fotografie mogelijk. Een HDTV-sensor van 1 inch programmeren van videorecorders is vereen- sound machines, bedoeld voor tieners, op de is in ontwikkeling, met het doel deze tijdens de Fabricagetechnologie voudigd. Wij lanceerden een serie apparaten markt gebracht. Hierdoor werd onze positie op Olympische Spelen in Barcelona operationeel te waarop het mogelijk is met behulp van een de markt voor de draagbare CD aanzienlijk hebben. Ons Centrum voor Fabricage-Technieken cursor op teletekst aan te geven welk program- verstevigd, ook in de Verenigde Staten van (CFT) in Eindhoven beschikt over een concentra- ma men wenst op te nemen. Amerika. Voor onze nieuwe serie Moving Sound Ook op het gebied van de televisieweergave zijn tie van kennis, ervaring en inzicht op het gebied was 1989 een echt succesjaar. er belangrijke bijdragen van de research ge- van technische automatisering, produktiesyste- De markt voor camerarecorders is in 1989 meer De muziekindustrie en de producenten van weest, bijvoorbeeld aan een project voor de men en fabricagetechnologie. Hierdoor is een gegroeid dan die voor videorecorders. Wij intro- consumentenelektronica bereikten overeen- vervaardiging van beeldschermen met vloeiba- goed gecoordineerde multidisciplinaire aanpak duceerden onder meer een lichtgewicht schou- stemming over gemeenschappelijke voorstel- re kristallen voor gewone televisie en projec- van de aan het Centrum opgedragen taken dertype-camcorder (S-VHS-C) voor de consu- len ter voorkoming van ongewenste kopieerac- tietelevisie. Hierbij zijn nieuwe methodes mogelijk. Het afgelopen jaar zijn voor verschei- ment die in alle opzichten perfectie nastreeft. tiviteiten met de DAT-recorder (DAT: Digital ontwikkeld die een hogere fabricage-opbrengst dene fabrieken met succes projecten uitge- Audio Tape). In Europa, Japan en de Verenigde en een hogere beeldkwaliteit mogelijk maken. voerd. Daarbij was veelal een combinatie van Digitalisering: de trend in audio Staten van Amerika zal naar wetgeving worden disciplines aan de orde, zoals mechanica, com- gestreefd, die voorschrijft dat DAT-recorders Een verbetering van andere aard betreft de puter-hardware en -software, lasertechnologie, De digitale ontwikkelingen in de audio- zodanige technische eigenschappen hebben, fosforlagen in conventionele beeldbuizen, tot servosystemen, herkenning en verwerking van wereld winnen snel aan betekenis. Tegelijkertijd dat er alleen van voor-opgenonnen muziek kan stand gebracht in ons laboratorium in Briarcliff beeld, enzovoort. is er een sterke vraag gebleven naar de traditio- worden gekopieerd en niet van reeds gemaakte Manor (Verenigde Staten van Amerika). Hierbij nelere produkten zoals HiFi-sets en personal kopieen. Afhankelijk van de beschikbaarheid wordt gebruik gemaakt van nieuwe methodes Het gebruik van software als deel van het pro- audio. De ontwikkeling van de CD-toepassingen van de benodigde chip en van de voortgang van voor het aanbrengen van deze lagen. Deze dukt neemt snel toe. Het CFT ondersteunt de overtrof alle verwachtingen. Vooral het gebruik de wetgeving verwachten wij in het lopend jaar methodes, gebaseerd op het zogenaannde SOL/ produktdivisies met betrekking tot de kwaliteit in draagbare apparatuur - zoals in onze Moving met twee DAT-recorders op de markt te komen. GEL-proces, hebben eveneens geleid tot betere en de produktiviteit bij het vervaardigen hiervan. Sound serie - groeide enorm. fosforlagen in fluorescentielampen. In het verslagjaar is derhalve veel aandacht In enkele Europese landen wordt binnenkort geschonken aan verdere ontwikkeling van de Bij de CD-spelers zette de trend naar nog meer digitale satellietradio realiteit. Programme's van Een mijlpaal in het onderzoek naar de medische "software engineering". technisch vernuft en tegelijkertijd een groter perfecte digitale kwaliteit kunnen dan worden toepassing van magnetische resonantie was de bedieningsgemak door. Op de IFA werd de ontvangen met behulp van een schotelantenne installatie van een systeem met een supergelei- Ten behoeve van een slagvaardige invoering unieke Philips bitstream-conversie geIntrodu- of de kabel maar daarbij is een speciale ont- dende magneet van 4 tesla. Hiermee is het van Computer Aided Design (CAD) en Com- ceerd, waarbij de conversie van digitaal naar vanger noodzakelijk. Op de IFA in Berlijn hebben mogelijk uit een zeer klein gebied van het puter Aided Manufacturing (CAM) wordt on- analoog met een 16bit-resolutie plaatsvindt. De wij de eerste digitale radio-satellietontvanger lichaann (1 cm3) op een dynamische manier dersteuning verleend bij de formulering van geluidskwaliteit werd zo verder geperfectio- getoond. stofwisselingsinformatie te verkrijgen. In een integrale plannen en de projectmatige uitvoe- experimentele opstelling met een magneet van ring daarvan met bestaande modules. Deze 6 tesla bleek het zelfs mogelijk informatie te diensten zijn geIntensiveerd. krijgen uit een gebied van 0,1 cm3 in het hersen-
18 35 J A A R V E R S L A 1 9 8 9
4
"MK
Sinds 75 jaar staat Philips Research aan de basis van Het audio-programma van Philips omvat produktvernieuwingen (3). apparaten voor elk marktsegment. De foto's belichten drie Het loopt van modern vormgegeven en belangrijke aspecten: overal te gebruiken draagbare apparaten • Nauwkeurige metingen aan voor jonge muziekliefhebbers tot modellen de electromagnetische met superieure geluidsweergave voor zeer afstraling van electronische kritische luisteraars. Tot de topmodellen systemen (1 en 2). waarmede Philips toonaangevend is in de • Hoogwaardige optische markt behoren Compact Disc-spelers met recording voor de opslag "Bitstream"-schakelingen en hoog- van computer data (4). gekwalificeerde apparaten onder de merk- • Materiaalonderzoek, naam Marantz. Op audiogebied heeft Philips geillustreerd met de de consument alles to bieden: losstaande depositie van dunne HiFi-apparaten, complete geluidsweergave- diamantlaagjes (5 en 6). systemen en zelfs CD Video, de optimale combinatie van beeld en geluid.
34 19
J A A R V L A
CD-Video uit de startblokken PolyGram: een succesvol jaar Teneinde de tijdsduur van de keten onderzoek- realisatie, onder andere door het ontwerpen van ontwikkeling-commercialisering verder te de benodigde IC's. In de Verenigde Staten van Amerika - en Voor onze muziekonderneming Poly- verkorten, is de samenwerking tussen de pro- in mindere mate in Europa - kwam de verkoop Gram was 1989 een zeer succesvol jaar. Op het duktdivisies en de research in het verslagjaar Bij de submicron-IC-technologie werd veel van CD-Video goed op gang, zij het dat de gebied van de populaire muziekversterkte Poly- verder verstevigd. aandacht besteed aan de verdere ontwikkeling marktontwikkeling nog niet vergelijkbaar is met Gram zijn positie in de Verenigde Staten van van het 0,7micron-proces waarin nu zowel 256- die in Japan. In beide eerstgenoemde gebieden Amerika, maar ook daarbuiten, door de overna- Het onderzoek in de research-laboratoria is kilobit als 1megabit statische willekeurig toe- is een verdere uitbreiding van het aantal film- me van twee vooraanstaande platenmaat- steeds meer gericht op het ontwikkelen en gankelijke geheugen-chips (SRAM's) worden titels noodzakelijk. In het verslagjaar hebben wij schappijen. Medio 1989 werd het muziekbedrijf beheersen van zeer gecompliceerde systemen gemaakt. twee nieuwe modellen spelers op de markt van Island International Ltd. overgenomen, ter- op gebieden als consumentenelektronica, in- gebracht. Op de IFA was CD-Video een van de wijl begin dit jaar de overname van A&M Re- formatietechnologie en telecommunicatie. Zo is Het met Siemens AG uitgevoerde onderzoek- g rote trekpleisters. cords, Inc. haar beslag kreeg. Island-artiesten de revolutionaire ontwikkeling van de moderne programma op het terrein van de submicron- zijn onder anderen Anthrax, Aswad, The telecommunicatie gebaseerd op de snelle voor- technologie (Mega-project) is in 1989 met suc- Grote doorbraken kunnen worden gemeld op Christians, Melissa Etheridge, Tom Waits, Tone uitgang van de micro-elektronica, de optische ces voltooid. Nieuwe impulsen gaan uit van het het terrein van CD-Interactive (CD-I). Dit com- Loc en U2. Bij A&M staan onder meer populaire technologie en de programmatuur. Eureka-project JESSI. Hierin hebben een aantal plete digitale systeem combineert geluid, artiesten als Bryan Adams, Herb Alpert, Chris de Europese bedrijven en laboratoria zich ten doel beeld, data en tekst op een Compact Disc en Burgh, Janet Jackson, .38 Special, Sting en De trend in de elektronica naar het ontwerp van gesteld gezamenlijk hun inspanningen op het !evert informatie in een dialoog met de gebrui- Suzanne Vega onder contract. systemen op een geIntegreerde schakeling zet gebied van de technologie, de benodigde ap- ker. Met Sony en Matsushita sloten wij overeen- door. De voortdurende stijging van het aantal paratuur, het ontwerp en de toepassing van komsten met betrekking tot de definitie van De omzet van populaire muzieksteeg aanzienlijk functies per oppervlakte-eenheid silicium leidt systemen van gentegreerde schakelingen te standaarden en met Motorola voor samenwer- dankzij een agressieve exploitatie van de be- tot steeds meer toepassingen van complexe versterken. king op technisch gebied. Century Research staande catalogus en versterkte marketingac- IC's, bijvoorbeeld voor onze toekomstige televi- Center in Tokio zal onze systemen voor de tiviteiten; enkele nieuwe opnamen resulteerden siesystemen, CD-spelers met een chip of intel- Voor algemene toepassing bij digitale bewer- vervaardiging van CD-I software op de Japanse in de verkoop van miljoenen stuks. Door promo- ligente home terminals. Omdat de details in de king van videosignalen is een programmeerbare en andere Aziatische markten uitbrengen. Voor tiecampagnes werden van reeds eerder uitge- IC's voortdurend kleiner worden, zijn voor de video-signaal-processor (VSP) met bijbehoren- de professionele markt werden in 1989 ver- brachte opnamen van Dire Straits, Def Leppard, vervaardiging processen nodig met een grotere de programmeerhulpmiddelen gereed geko- scheidene CD-I-spelers geintroduceerd. Bon Jovi, Bananarama en The Phantom Of The precisie en een betere beheersing van iedere men. Deze VSP is een chip van ongeveer 1 cm2 Vermeldenswaard is in dit verband de samen- Opera van Andrew Lloyd Webber elk nog eens stap. die meer dan 200 000 transistors bevat. Doordat werking met Renault. Op alle servicepunten van meer dan een miljoen albums verkocht. Van Ook aan de ontwerpmethoden worden steeds deze chip uit een aantal parallel werkende on- dit autonnobielbedrijf zal een CD-I-systeem wor- Hysteria van Def Leppard zijn inmiddels meer hogere eisen gesteld. In de research worden derdelen bestaat, kan hij maar liefst 270 miljoen den genstalleerd ter begeleiding van repara- dan dertien miljoen stuks verkocht. Tot de in hulpmiddelen ontwikkeld voor het modelleren instructies per seconde uitvoeren. De inspan- ties. 1989 uitgebrachte albums waarvan meer dan en simuleren van zeer complexe IC's. Er wordt ningen in het kader van het Eureka-project DVS een miljoen stuks werden verkocht behoren The ook onderzoek gedaan naar geavanceerde (Digital Video Systems) hebben geleid tot een In navolging van de eerder gelanceerde Air- Seeds Of Love van Tears For Fears, Disintegra- ontwerpmethoden waarbij diverse niveaus van succesvolle demonstratie van een digitale vi- vision LCD-TV - in de rug van een vliegtuigstoel tion van The Cure, Hot In The Shade van Kiss, Big het ontwerp goed aan elkaar zijn gekoppeld. Een deorecorder. Hierin zijn geavanceerde data- - werd afgelopen najaar in Berlijn Carvision aan Daddy van John Cougar Mellencamp, The Raw belangrijke vooruitgang wordt bereikt door het compressietechnieken toegepast, waarmee de het publiek getoond. Dit auto-tv'tje met een and The Cooked van Fine Young Cannibals, tot stand brengen van "siliciumcompilatie", voor videosignalen vereiste vermindering van scherm van tien centimeter kan ook draagbaar Southside van Texas en Oro Incenso & Birra van waarbij na een formele specificatie van de de bitsnelheid wordt bereikt. Tevens is een worden gebruikt. De hoge resolutie van de LCD Zucchero. vereiste functie de computer zorgdraagt voor zodanig foutencorrectiesysteem ontwikkeld dat zorgt in combinatie met het zogenoemde black- het automatisch op elkaar afbeelden van de bij de registratie de beeldkwaliteit vrijwel niet matrix-systeem voor een scherp, contrastrijk Op het gebied van klassieke muziek is PolyGram diverse ontwerpniveaus tot uiteindelijk een vol- achteruit gaat. beeld. Met het apparaat kunnen zowel program- - met labels als Deutsche Grammophon, Philips, ledige lay-out van het IC wordt verkregen. ma's in PAL als in SECAM worden ontvangen. Decca en London - de grootste platen- Exploratief onderzoekvormt een essentieel deel maatschappij ter wereld. PolyGram profiteerde Onze laboratoria hebben een belangrijke bij- van onze research-activiteiten. Wij spelen een Het car-stereo-produktprogramma werd uitge- bij de klassieke muziek wederom sterk van de drage geleverd aan het Eureka-project voor leidende rol bij de studie van nieuwe verschijn- breid met een nieuw topmodel: de DC 984. Dit populariteit van de CD, die in 1982 door Poly- High Definition Television, waarin ruim dertig selen die optreden in zeerdunne halfgeleidende systeem bevat een CD-speler met FTS, een Gram voor het eerst op de markt werd gebracht Europese bedrijven - met Philips als project- lagen met structuren van zeer kleine afnnetin- Radio Data System (RDS) en Antenna Diversity. met klassiek repertoire. Sindsdien hebben de leider - participeren om tot een nieuwe, kwalita- gen. We krijgen hierte maken met een analogon RDS maakt het mogelijk informatie - zoals de klassieke labels de gelegenheid gehad een tief sterk verbeterde, televisiestandaard te ko- van de elektronen-optiek, waarbij geleidings- naam van de zender, de frequentie en groot deel van hun repertoire opnieuw uit te men. Tijdens een officiele demonstratie op de elektronen in de vaste stof op soortgelijke ma- verkeersmededelingen - met een radiosignaal brengen op CD. Deutsche Grammophon be- IFA in Berlijn werden signalen via drie satellieten nier beInvloed kunnen worden als elektronen in mee te zenden en zichtbaar te maken. Antenna haalde in 1989 wederom de beste verkoopcijfers over heel Europa verspreid met behulp van vacuum. Technische vaardigheden, nodig om Diversity verbetert de ontvangst van FM-uit- met Vladimir Horowitz en Herbert von Karajan, de voorgestelde HDTV-transmissiestandaard deze structuren te maken, gaan hand in hand zendingen. die beiden in 1989 de muziekwereld ontvielen. HDMAC. Er wordt nu verder gewerkt aan de met nieuwe theoretische inzichten. Ook op an-
33 J A A R V L A 1 9 8 9
Staten van Amerika, maar nu ook in Europa is de werkingsverband aangegaan op het gebied van herstructurering van deze industrie in voile aluminium slag-extrusie. Deze technologie gang. Hierbij gaat het vooral om schaalvergro- werd tot nu toe voornamelijk toegepast voor ting en veranderingen in produktielocaties. In onderdelen ten behoeve van de elektronische het verslagjaar werd met de produktie in twee industrie zoals kopschijven voor videorecor- nieuwe fabrieken begonnen: in Suwon (Zuid- ders. Door de samenwerking met Hoogovens zal Korea) en in Manaus (Brazilie). het produktenpakket worden uitgebreid met onderdelen voor de automobielindustrie. De trend naar verdere miniaturisering bij alle passieve componenten zette in het verslagjaar sterk door. Bij keramische condensatoren intro- duceerden wij een serie met uitzonderlijk kleine DIVERSEN afmetingen. Voorts kondigden wij een nieuwe reeks geavanceerde foliecondensatoren in MEI EMI SMD-vorm aan. In de produktsector Diversen zijn de ac- tiviteiten opgenomen, die niet in een produkt- De introductie van ferrietkernen met een vlak divisie zijn ondergebracht. Het betreft hier on- profiel leverde een bijdrage aan de miniaturise- der meer bepaalde toeleveringsbedrijven en ring van bepaalde voedingseenheden ("swit- activiteiten die geen nauwe verwantschap heb- ched mode power supplies"). De reeks perma- ben met onze andere produktsectoren. Deze nente magneten gemaakt van zeldzame aarden activiteiten spelen zich voor een belangrijk deel werd uitgebreid. De nieuwe typen leveren een of in de Verenigde Staten van Amerika. In deze zeer sterk magneetveld, waardoor nieuwe toe- sector zijn ook begrepen de activiteiten die wij in passingsmogelijkheden ontstaan in omgevin- enige landen nog verrichten op het gebied van gen met een hoge temperatuur en in gelijk- grote huishoudelijke apparaten omdat zij geen stroom-motoren. Met name onze kennis van deel uitmaakten van de overeenkomst met corrosiebescherming bij dit type magneten stelt Whirlpool. WM Fine Young Cannibals ons in staat snel aan specifieke eisen van de markt te voldoen. Tot de activiteiten in de Verenigde Staten van EIBMI Jessye Norman Amerika behoren die van Anchor Brush Com- b WA Chris Blackwell (midden), oprichter van Island In de Verenigde Staten van Amerika is onze pany, Inc., een fabrikant van tandenborstels - Records, tekende de onderneming Airpax een belangrijke toele- met als afnemers onder meer Colgate en overeenkomst met verancier van de auto-industrie voor geavan- Johnson &Johnson - en van verpakkingen voor PolyGram. ceerde elektronische onderdelen. De Airpax cosmetica en farmaceutische produkten. In Tears For Fears Digital Linear Actuator (DLA) speelde in het 1989 nam de concurrentie sterk toe. Dankzij verslagjaar een belangrijke rol bij de groei van een intensief kwaliteits- en kostenbespa- Airpax. De DLA wordt gebruikt om de ringsprogramma wist Anchor Brush zijn positie brandstoftoevoer te optimaliseren. Bovendien evenwel te handhaven. Ook Genie Manufac- dienen er zich nieuwe veelbelovende toepas- turing, Inc. - een fabrikant van onder andere singsmogelijkheden aan. automatische garagedeuropeners - behoort tot deze groep. Plastics en metaalwaren
De omzet van onze Plastics en Metaal- warenfabrieken (PMF) die als co-makers vitale RESEARCH onderdelen aan onze produktdivisies leveren, €174:3 a Ili steeg in het verslagjaar. In de sector kunststof- TAM Luciano Pavarotti fen werd in de Volksrepubliek China een samen- De Philips-research is geconcentreerd in werkingsverband aangegaan met de Shenzhen laboratoria in Europa en de Verenigde Staten rM•E Bon Jovi Advanced Science and Technology Develop- van Amerika. Het onderzoek richt zich op het MEI Herbert von Karajan
ment Company voor de produktie van videocas- vinden van nieuwe produkten en produktiepro- wo Herb Alpert (links) en Jerry Moss settebehuizingen op basis van een door ons cessen die de leidende positie van Philips op de (rechts) van A&M Records tekenen samen met David G. Fine, president ontwikkelde technologie. In de sector metaal elektronicamarkten kunnen versterken. van PolyGram, de overeenkomst met werd met de Hoogovens Groep een samen- PolyGram.
21 J A A R V L A 1 9 8 9
Horowitz In Moscow brak alle verkooprecords, paalde gebruikersgroepen en regio's specifiek direct gevolgd door Horowitz At Home. Von afgestemde apparaten op de markt te brengen. Karajans repertoire is het meest uitgebreide in Zo is een nieuwe serie tweekops scheerappara- de catalogus van Deutsche Grammophon, ten onder de naam Philishave Tracer geIntrodu- dankzij een intensieve samenwerking die vijftig ceerd. Ontwikkeling en produktie van scheerap- jaar heeft geduurd. Luciano Pavarotti bleek paraten vindt voornamelijk pleats in Drachten opnieuw zeer populair met de titels Pavarotti At (Nederland), waar Philips de grootste scheerap- Carnegie Hall en Tutto Pavarotti. De uitgave van paratenfabriek ter wereld heeft. Ter gelegen- het jaar van Philips Classics was zonder twijfel heid van het 50-jarig jubileum bezochten han- de opname van Bizet's Carmen met Jessye delaren uit de gehele wereld deze fabriek. Norman en het Orchestre National de France In het verslagjaar hebben wij op een sterk onder leiding van Seiji Ozawa. groeiende markt met succes het Satinelle epi- leerapparaat uitgebracht. Mede door de toena- Door de overname van Welk Music Group, me van het aantal een- en tweepersoonshuis- Sweden Music Publishing en de uitgeverij van houdens groeit de vraag naar onze produkten Island International Ltd. versterkte PolyGram voor gebruik in de huishouding. In het verslag- zijn positie als muziekuitgeverij. Met meer dan jaar werd onder de naam Comfort met veel 87 500 titels is PolyGram nu een van de grootste succes een nieuw stoomstrijkijzer op de markt in de wereld. gebracht. Dit apparaat heeft een groot gebruiks- gemak dankzij een groter vermogen, een gro- In het verslagjaar werd goede voortgang ge- tere stoomopbrengst en een nieuw ontkalkings- boekt bij de wereldwijde introductie van CD- systeem. Wij introduceerden een nieuwe Video. De initiele catalogus bevatte 160 titels. In geruisarme stofzuiger die vanaf de handgreep 1989 ontwikkelde PolyGram software voor CD-I, kan worden bediend. Deze is voorzien van een die in de loop van 1990 en de volgende jaren op elektrisch aangedreven borstelmondstuk met de markt zal worden gebracht. PolyGram is kabelautomaat en lamp. Het uitgebreide pro- voorts actief op het terrein van muziek-video- gramma produkten voor luchtbehandeling programma's en film. - zoals verwarmingsapparatuur en ventilato- ren - en de serie klokken en tijdschakelaars Huishoudelijke apparaten worden voortdurend aangepast aan de laatste ontwikkelingen op het gebied van vormgeving In de divisie huishoudelijke apparaten en en techniek. produkten voor persoonlijke verzorging schen- ken wij veel aandacht aan functionele kwaliteit, De markt voor keukenapparatuur toont door de gebruiksgemak en vormgeving en ondersteu- jaren heen een lichte stijging. Onze internationa- nen wij onze activiteiten met aanzienlijke in- le opstelling maakt het - te zamen met gerichte vesteringen in reclame. verkoopbevordering - nnogelijksnel te reageren op de doorzettende trend naar spreiding van Dankzij een breed programma scheerapparaten eet- en drinkgewoonten. Nieuw geIntroduceer- bezetten wij een leidende positie in de markt de produkten hebben in 1989 onze marktpositie voor droogscheerapparaten. In het verslagjaar versterkt. Er is een nieuwe reeks snoerloze bestond het Philishave-scheerapparaat vijftig apparaten (mixer, blenderbar, mes en blikope- jaar. Gedurende deze vijftig jaren zijn er in totaal ner) op de markt gebracht, die dezelfde presta- NUE MN 250 miljoen scheerapparaten met het unieke ties leveren als netapparaten. De serie ijsmachi- Solid state image sensors uit de NXA1100-serie roterende principe verkocht. Het aantal nes werd uitgebreid. Vormgeving wordt bij gebaseerd op het frame-transfer-principe. verkochte apparaten per jaar neemt voortdu- keukenapparatuur steeds belangrijker. De intro- Solid state monochroom imaging module, op de optiek na een complete TV-camera. rend toe. De elektronica bood nieuwe mogelijk- ductie van het Café Gourmet koffiezetapparaat Bij lage druk chemische depositie uit de dampfase heden tot functionele verbeteringen. Samen is hiervan een voorbeeld. Vanwege zijn bijzon- op IC-plakken. Massaproduktie van Flat Square kleurenbeeldbuizen. met de aanpassingen in de vormgeving stelde dere specificaties en gelet op de prijsklasse Houders voor laserkristallen, lasers met ons dit in staat onze leidende positie verder te waartoe hij behoort, wordt dit produkt via spe- geintegreerde optiek en laserdiodes voor CD-spelers en glasvezelcommunicatie. versterken. De oplaadbare series zijn een voor- ciale distributiekanalen verkocht. Onze positie Een selectie van beeldschermcellen en modules met beeld van het gebruik van elektronica. De vraag bij de nieuwste generatie keukenmachines vloeibare kristallen in de nieuwste technologie. Moderne, hybride IC's geven apparatenbouwers naar deze apparaten groeit voortdurend. De (foodprocessors) is verstevigd; een verdere betere concurrentiekansen in de wereld van vandaag. combinatie van elektronica en moderne produk- uitbreiding van het produktenprogramma is in tietechnieken maakt het mogelijk om voor be- ontwikkeling.
31
J A A R V L A 1 9 8 9
grotere stabiliteit is het gevolg van een meer Op basis van een licentie-overeenkomst met project met de Volksrepubliek China kwamen in Omzet Professionele gelijkmatige produktie-ontwikkeling en een ver- Sun Microsystems Inc. uit de Verenigde Staten 1989 op gang. Produkten en Systemen beterde inkoopplanning bij de industriele af- van Amerika zal Philips nieuwe schakelingen op PROFESSIONELE nemers. Te sterke voorraadvorming - in het de markt brengen waarin een 32-bit RISC micro- Zowel met Sopho-S als met digitale ISDN-ter- stijginspercentage 1989 verleden veelal de oorzaak van een recessie - processor, met de specifieke Sun-a rchitectuur PRODUKTEN EN minals voor directe aansluiting op het openbare t.o.v. 1988 = 4 wordt daardoor voorkomen. (SPARC), wordt opgenomen. net wordt deelgenomen aan een aantal ISDN- SYSTEMEN (indexcijfers basis 1984 = 100) proefprojecten, die momenteel in verschillende In het verslagjaar onderscheidde de markt voor De verkoopinspanningen voor IC's in het Verre landen door PTT's worden uitgevoerd. Voor 10 r, CO 0) CO CO CO CO CO kleurenbeeldbuizen in de Verenigde Staten van Oosten zijn zeer succesvol gebleken. De Vernieuwingen in kleinere bedrijfssystemen werd begonnen met Amerika zich in gunstige zin van het algemene verkoop van bijvoorbeeld bipolaire schakelin- communicatiesystemen een programma voor het betreden van de in- beeld als gevolg van de zeer sterk toenemende gen voor consumententoepassingen is in twee ternationale markt. Inmiddels is in meer dan 200 vraag naar kleurentelevisies. In deze regio zal jaar verdrievoudigd. De verdere expansie in Het toenemend strategisch belang van dertig landen goedkeuring verkregen voor 175
een nieuwe fabriek voor kleurenbeeldbuizen en deze regio wordt ondersteund door een tweede communicatie voor de wereldeconomie leidt tot aansluiting op het openbare net. 150 - in de toekomst - voor HDTV-buizen worden applicatielaboratorium in Chengdu (de Volks- een groeiende vraag naar intelligente netwer- 125 gebouwd. Op de Europese markt werd de Black republiek China), dat in februari 1989 werd ken en daarbij behorende diensten. Dankzij onze Voor datacommunicatie was 1989 een beterjaar Line serie goed ontvangen. Dankzij deze beeld- geopend. Aan het eind van het verslagjaar werd technologische kennis ligt onze kracht op dit dan 1988 dankzij de versterking van de markt- buis wordt de helderheid van het televisiebeeld begonnen met de bouw van een IC-fabriek in de terrein bij de nieuwe toepassingen. positie van het hoge-snelheids-modem Sema- bij daglicht en in helder verlichte vertrekken Chinese stad Shanghai. trans 9696 en de ontvangst van enkele grote 50 verder verbeterd. Deze serie zal op afzienbare Van groot belang voor de marktomstandighe- orders voor netwerken. termijn ook in de Verenigde Staten van Amerika In Nijmegen (Nederland) is begonnen met de den voor infrastructuren is de deregulering en 25 worden gelanceerd. Van de beeldbuizen met de prod uktie van grote aa ntall en 64k en 256k stati- privatisering van de activiteiten van de verschil- Onze leidende technologische positie op het nieuwe, attractieve beeldverhouding van 16:9 sche, willekeurig toegankelijke geheugenchips lende PTT's in Europa. Hiervan zullen wij op het terrein van de digitale cellulaire radiocommuni- hebben inmiddels de eerste demonstraties (Static Random Access Memories ofwel terrein van de transmissie van spraak, data, catie werd onderstreept door enkele grote or- plaatsgevonden, onder andere op de Internatio- SRAM's). Deze zeer moderne fabricagelijn, die tekst en beeld kunnen profiteren. Vooral voor ders van beheerders van Europese netwerken. Telecommunicatieprodukten nale Funkausstellung (IFA) in Berlijn. De reeks 24 uur per dag gedurende zeven dagen perweek onze ISDN-apparatuur (ISDN: Integrated Ser- Het produktprogramma voor analoge systemen en -systemen monitorbuizen met een hoge resolutie werd met in bedrijf is, heeft, dankzij de zeer schone om- vices Digital Network) bestaan er veelbeloven- omvat - mede dankzij samenwerking met an- Kabelprodukten en -systemen nieuwe types aangevuld. geving waarin wordt geproduceerd, een zeer de mogelijkheden. Er zijn nieuwe produkten in dere fabrikanten - alle Europese en Amerikaan- Defensiesystemen Doordat ons produktenpakket op het terrein van hoge produktie-opbrengst. ontwikkeling voor netwerkbeheer en gedistri- se standaarden. Onze positie in particuliere Systemen voor regeling van weg-, IC's onvoldoende aansloot bij de belangrijkste Met Du Pont Co. werd overeenstemming bereikt bueerde intelligente schakelsystemen. Bij netwerken is versterkt door nieuwe produkten water- en luchtverkeer groeimarkten verloren wij zowel in Europa als in over het overnemen van de Philips-activiteiten beeldtelefonie en videoconferentie-systemen voor de zogenoemde "Trunked Mobile Radio". Meteogrondstations de Verenigde Staten van Amerika marktaan- op het gebied van IC-maskers in Nijmegen. De doen zich geavanceerde toepassingsmogelijk- Het ontwikkelingsprogramma is gericht op Mobiele radio en oproepsystemen deel. Herstel moet onder meer komen van de overgang zal in drie fasen plaatsvinden en in heden voor. Bij de nieuwe breedbandtransmis- openbare snoerloze telefonie, localiserings- Dicteerapparatuur introductie van nieuwe produkten en uitbreiding 1991 worden afgerond. siesystemen bestrijkt Philips het gehele terrein systemen en apparatuurvoor satellietconnmuni- Personal computers van bestaande series. Daarom worden de series tot en met systemen met een capaciteit van 2,4 catie. Systemen en produkten voor IC's uitgebreid. Zo werden twee nieuwe mi- Met de produktreeks voor discrete halfgeleiders gigabit per seconde. "Cross connect-systemen" kantoorautomatisering en communicatie crocontrollers gentroduceerd met unieke speelden wij in op de eisen die de markt stelt. Zo maken het mogelijk om architecturen voor inter- In de markt voor comnnunicatie-apparatuur voor Automatiseringssystemen voor banken eigenschappen. De ene kan werken op een brachten wij drie nieuwe "pulsed" vermo- lokale verbindingen en specifieke huurlijn- afgelegen gebieden ("rural telephony") is onze Document-behandelingssystemen batterijvoeding van 1,5 V, hetgeen voor een genstransistoren op de markt ten behoeve van netwerken op een flexibele manier tot stand to positie behouden dankzij een groot aantal or- Optische en magnetische dergelijk type de laagste spanning is die tot radarsystemen. De recent gelntroduceerde brengen. Grote orders werden verkregen van de ders uit de gehele wereld. Bij radiotransmissie datastorage randapparatuur dusverre op de markt werd aangeboden. Het reeks transistoren voor zenders en ontvangers PTT in de Bondsrepubliek Duitsland, van France werd onze positie in Frankrijk voor interlokale Systemen voor medische diagnostiek energieverbruik is hierdoor bijzonder laag. De (MOSFET's) is uitgebreid met zeven nieuwe Telecom en van PTT's in het Verre Oosten. straalzenderverbindingen verbeterd. en therapie andere nieuwe microcontroller kan de snelheid types, die ontworpen zijn voor UHF-gebruik Analyse-apparatuur van systemen aanzienlijk opvoeren. Deze werkt door radio-ontvangers in vliegtuigen, voor mo- Voor gelntegreerde bed rijfscommun icatie- Informatietechnologie sterk in Elektronische test- en meetapparatuur op de uitzonderlijk hoge klokfrequentie van 24 biele basisstations en voor communicatiever- systemen van het type Sopho-S was 1989, wat beweging Systemen voor fabrieksautomatisering MHz. Daarnaast werden vele anderetypen op de bindingen. Voor cellulaire radio, zoals autotele- het verkoopvolume betreft, een bevredigend Apparatuur voor procesautomatisering markt gebracht, zowel voor consumententoe- foons en draagbare telefoons, zijn krachtiger jaar. Door de heftige concurrentie stonden de De markt voor informatiesystemen is Automatiseringsprojecten passingen als voor professionele toepassingen. modules op de markt gebracht. In Hongkong prijzen echter sterk onder druk. Dankzij ons sterk in beweging. De oorzaken daarvan zijn met Audiovisuele communicatiesystemen Op de Amerikaanse markt zijn wij leidend op het werd in het verslagjaar een produktielijn gestart beleid van internationalisatie kon het marktaan- name de stormachtige ontwikkeling bij hard- en Elektronische beveiligingssystemen gebied van kwaliteit. Door diverse belangrijke voor discrete halfgeleiders met een SMD- deel worden vergroot. In september, drie jaar na software naar standaardbesturingssystemen Machines en gereedschappen. klanten werden speciale kwaliteitsprijzen aan omhulsel (SMD: Surface Mounted Devices). de introductie van het systeem, werd de mil- en open systemen alsmede de sterk veran- onze Amerikaanse vestiging toegekend. Met joenste lijn geleverd. Van de vorige generatie derende distributiepatronen van deze produk- SEEQ Technology Inc. werd in de Verenigde In tegenstelling tot eerdere verwachtingen is de Sopho TBX-bedrijfscentrales werd in het ten. De zeer hevige concurrentie heeft tot sterke Staten van Amerika een samenwerkingsver- markt voor passieve componenten sterk blijven verslagjaar de tweemiljoenste lijn geleverd. prijsdalingen geleid. De beheersing van de band aangegaan op het terrein van program- groeien. Het marktaandeel van Philips kon daar- Ook de leveringen van het in 1988 begonnen kosten - in het bijzonder de ontwikkelings- meerbare geheugen-IC's. bij nog toenemen. Niet alleen in de Verenigde
30 23 1 9 8 9 J A A R V E R S L A
EMS
C 0 L D
Communiceren vanuit de jungle via In Totale communicatie voor mobiele menses. Philips IRT 1500. Videoconferentie: een eigentijdse wijze gum Met de Philips Voice Manager altijd tl bereikbaar. ij van mondiaal zaken doen. ME Efficient zaken doen met Philips FiriM Met Philips banksystemen meer Communication Systems. aandacht voor de klant. Megadoc optische technologie verkleint het papierprobleem. Sensoren voor het metes van temperatures van -250°C tot +1600°C in het Ariane ruimteprojekt. Test- en meetsystemen werken steeds meer via personal computers. Een electronisch stemsysteem geinstalleerd in Moskou. Philips electronenmicroscopen worden overal in de wereld toegepast bij onderzoek naar nieuwe materialen. Automatisch plaatsen van draadloze electronische onderdelen (SMD). Proces-besturing van waterzuiveringsinstallaties.
29 24 J A A R V L A 1 9 8 9
Omzet Componenten onze radar-, vuurleidings- en commandovoe- behoeve van de produktie van deze systemen is kosten - hield daarmee geen gelijke tred. In de De positie van de joint venture met Control Data ringssystemen. Van de Zwitserse landmacht een samenwerkingsverband aangegaan met gehele sector liepen de marges derhalve terug in de Verenigde Staten van Amerika op het
stijgingspercentage 1989 werden omvangrijke orders ontvangen voor de Hitachi (Japan) voor een gezamenlijke fabriek en deden zich aanzienlijke verliezen voor. gebied van massadata-opslag is op de markt t.o.v. 1988 = 9 levering van munitie-elektronica. De draagbare bij Boston (Verenigde Staten van Amerika). De De markt voor minicomputers stagneerde in het voor computerrandapparatuur verder versterkt HF-radioset Callpac werd met succes op de door introductie van nieuwe optische en mag- (indexcijfers basis 1984 = 100) produktie aldaar zal in de loop van 1990 begin- verslagjaar; ook wij ondervonden hiervan de Afrikaanse markt aangeboden. In de Verenigde nen. gevolgen. In het middelste marktsegment doet neetbandprodukten. De leveringen aan andere Staten van Amerika werden VHF/FM-radiosets zich in hoog tempo een structurele verschuiving computerfabrikanten zijn in volume toegeno- 10 r, co 0) verkocht. Ten behoeve van de radiotherapie is in verband voor van gesloten naar open systemen die zijn men. OD CO on CO CO met de grotere marktvraag het produktie- gebaseerd op Unix*. Hierbij wordt steeds meer In het verslagjaar zijn belangrijke stappen gezet centrum in Crawley (Verenigd Koninkrijk) aan- gebruik gemaakt van personal computers als In het verslagjaar handhaafden wij onze leiden- 200 bij het verminderen van onze defensie-activitei- zienlijk uitgebreid. werkstations. de positie bij dicteersystemen. Met de introduc- 175 ten. Het onderbrengen bij derden van deze tie van het Voice Manager telefoondicteer- activiteiten past in de strategische herorientatie systeem is een eerste stap gezet in de markt 150 Op het gebied van digitale patientgegevensver- De verkopen van personal computers zijn in het van onze onderneming. werking (Picture Archiving and Communication verslagjaarsterk gestegen. In deze door scherpe voor meer geavanceerde communicatiesyste- 125 Systems; PACS) is de eerste fase van het Emilia concurrentie gekenmerkte markt is het nood- men. 100 Medische systemen Romagna Project afgesloten. Dit project betreft zakelijk snel te reageren op de technologische 75 vier ziekenhuizen in Ferrara en Bologna (Italie). verbeteringen, die elke nieuwe generatie micro- • Unix is a registered trademark of AT&T in the USA and other countries. In 1989 is een aantal nieuwe medische Het is het meest ambitieuze project op ditterrein processoren biedt. Wij hebben enkele modellen 50 produkten en systemen geIntroduceerd ten be- in Europa. Fase twee, de glasvezelverbindingen op de markt gebracht met een grotere capaciteit Industriele systemen 25 hoeve van diagnosestelling. Op het gebied van tussen de PACS-systemen in de ziekenhuizen, is en snelheid. Personal computers worden steeds magnetische resonantie (kernspinresonantie) is inmiddels begonnen. vaker in netwerken en voor de distributie van Op het gebied van fabrieksautomatise- een nieuwe 1,5 testa machine ontwikkeld. Deze informatie gebruikt. Het aandeel van apparaten ring hebben wij het flow line-concept toege- Gyroscan S15/ACS paart een groot bedienings- Machines met een ingebouwd CD-ROM-systeem neemt past, waardoor wij nu een compleet geIn- Beeldbuizen en televisieglas gemak aan een sterke verbetering van de klini- hierdoor toe. tegreerde produktielijn aanbieden voor het ma- Geintegreerde schakelingen en sche flexibiliteit in beeldvorming en in spectro- De Machinefabrieken, die van oudsher ken van printplaten. Produktielijnen voor het discrete halfgeleiders scopie. Voor de in het vorige verslagjaar geIntro- toeleveranciers zijn voor onze produktsectoren, De toepassingsmogelijkheden van ons Mega- automatisch fabriceren en testen van printpla- Passieve componenten en materialen duceerde Gyroscan T5 is een groot aantal orders hebben zich gedurende het verslagjaar sterker docsysteem voor documentbehandeling - ge- ten voor de auto-industrie werden onder andere Speciale buizen en professionele ontvangen. De eerste leveringen hiervan von- in de markt geprofileerd. Daardoor zijn de ac- baseerd op optische registratie - zijn in het geleverd aan Ford en Delco Electronics Corp. componenten den in het verslagjaar plaats. tiviteiten voor derden aanzienlijk toegenomen. verslagjaar aanzienlijk uitgebreid door het op de (General Motors) in de Verenigde Staten van Onderdelen van glas, metaal en De orderportefeuille is goed gevuld. Bij de ver- markt brengen van het P9000 Megadoc-com- Amerika. Tijdens de tentoonstelling van de kunststof Op het gebied van vasculaire systemen is onze dere groei zijn co-maker-relaties van groot be- binatiesysteem. Tevens werden vervolgorders European Machine-tool Organization (EMO) in Gedrukte bedradingen. voorsprong op de concurrentie vergroot met de lang. ontvangen. Onze positie als marktleider in Euro- Hannover is de CNC 5000 geIntroduceerd, een introductie van een geheel nieuw concept, het pa werd hierdoor versterkt. Voor persoonlijke numerieke besturing voor gereedschapsmachi- systeem Integris. De Integris C is tentoon- archivering brachten wij de Megadoc 10 op de nes. Dit produkt trok door zijn unieke specifica- gesteld tijdens het congres van de radiologen- markt. Hiervoor zijn inmiddels de eerste orders ties en toepassingsmogelijkheden zeer veel organisatie (RSNA) in Chicago (Verenigde Sta- COMPONENTEN geboekt. belangstelling bij internationale machinebou- ten van Amerika). Deze is universeel bruikbaar wers. voor algemeen vasculaire en cardiovasculaire De markt voor optische media ontwikkelt zich toepassingen. De markt voor elektronische componen- tot een van de belangrijkste groeimarkten. De Bijzonder was ook de toepassing van vernieuw- ten is zeer cyclisch, met name die voor half- groeiende vraag naar applicaties voor docu- de computerbouwelementen volgens VME- Zeer veel orders zijn in het boekjaar verkregen geleiders en geIntegreerde schakelingen. In het mentbehandeling is met name afkomstig van bus-standaard, die het hart vormen van een voor het nieuwe gedigitaliseerde beeldverwer- verslagjaar was sprake van een verminderende banken, verzekeringsbedrijven en de overheid. geautomatiseerd systeem. Met Motorola is een kingssysteem voor de universele rontgenka- groei. Deze groeivertraging zal vermoedelijk in Door ons kenniscentrum in Zweden wordt spe- samenwerkingsovereenkomst gesloten om ge- mers, het Digital Spot Imaging System (DSI). In de eerste helft van 1990 het laagste punt pas- cifieke ondersteuning gegeven aan banken, zamenlijk een real time besturingssysteem op 1989 is ook een nieuwe rontgenbuis (MRC 200) seren, waarna de markt - als zich geen onvoor- bijvoorbeeld door het uitwerken van oplossin- de markt te brengen. Dit is ontwikkeld volgens geIntroduceerd. Door de revolutionaire lagers ziene omstandigheden voordoen - haar norma- gen die een bijdrage leveren aan de efficiency. de VME-software-standaard. heeft deze buis een vrijwel onbegrensde levens- le groeipad kan hervatten. De huidige recessie is Deze gerichte benadering van de financiele duur bij een zeer hoge belasting. Dit wordt mild vergeleken met voorgaande. In de meeste wereld zal krachtig worden voortgezet. De voor De activiteiten op het terrein van procesautoma- mogelijk gemaakt door keramische technieken. marktsegmenten was sprake van stagnatie van beveiliging en elektronisch betalen ontworpen tisering concentreerden zich in 1989 op de le- de groei dan wel van bescheiden dalingen. Dit chipkaart toont een bevredigende omzet- vering van omvangrijke meet- en controlesyste- Op het gebied van computertomografie is in staat in schril contrast met de marktinkrimpin- ontwikkeling ; Philips neemt op dit terrein een men voor verbrandingsovens van grote vuilver- 1989 een groot aantal orders ontvangen voor gen van 25 tot 50%, waarmee de halfgeleider- vooraanstaande positie in. Met American Air- werkingsinstallaties in enkele grote steden in de onze Tomoscan CX-S- en LX-systemen. Ten industrie in het verleden is geconfronteerd. De lines werd een contract gesloten voor de distri- Bondsrepubliek Duitsland. Ook voor de proces- butie van het Trophy softwarepakket dat spe- besturing van zuiveringsinstallaties zijn be- ciaal is ontwikkeld voor de reiswereld. langrijke opdrachten verkregen. Daarnaast wer-
28 25
J
J A A R V L A 1 9 8 9
den in het verslagjaar op een aantal lokaties in de en vernieuwingen vonden ook plaats op het Volksrepubliek China systemen geInstalleerd gebied van onze spectrofotometrische analyse- voor de bewaking van turbinegeneratoren van apparatuur. Zo werd medio 1989 een vernieuw- elektrische centrales. Evenals in 1989 zullen wij de serie atoomabsorptie-spectrofotometers ons de komende jaren met nieuwe prod ukten en geIntroduceerd. Naast deze uitbreidingen werd systemen voor procesautomatisering richten op in het verslagjaar besloten onze activiteiten met de marktsegmenten chemie en voedings- en betrekking tot emissiespectrometrie te beein- genotmiddelen. digen. Door de geleidelijk afnemende belang- Bij geluids- en beveiligingssystemen werden stelling in de markten en vanwege een verschui- enige nieuwe technieken geImplementeerd. ving naar alternatieve technieken werd een Hierdoor kon het leveringsprogramma worden voortzetting van deze activiteit niet !anger wen- uitgebreid met complexe klantspecifieke syste- selijk geacht. men en met relatief eenvoudige systemen voor levering via de tussenhandel. In toenemende mate worden de mogelijkheden Wij ontvingen belangrijke orders voor ge- benut die Europese samenwerkingsverbanden luidsinstallaties, onder meer voor het Olym- als ESPRIT en JESSI bieden. Voorbeelden hier- pisch Stadion in Barcelona, voor communicatie- va n zijn projecten op het gebied van i nformatie- en spraakregistratie-apparatuur voor de Bun- technologie en van instrumenten voor de fa- desflugsicherung van de Bondsrepubliek Duits- bricage van halfgeleiders. land en voor het Ministerie van Justitie van Italie. Op het gebied van verkeersobservatie ontvin- Het in 1987 gesloten samenwerkingsverband gen wij een vervolgopdracht voor de verkeers- met de firma John Fluke Mfg.Co., Inc., in de ader M25 rond Londen. Een grote bankinstelling Verenigde Staten van Amerika, heeft ook in 1989 in Belgie plaatste een order voor de levering van een positieve invloed gehad op onze omzet van ons geIntegreerd beveiligingssysteem. Een zeer test- en meetapparatuur. Het beleid van con- belangrijke order voor onze toekonnstige positie centratie op specifieke produktlijnen en speci- was die voor het congresgebouw in het Kremlin fieke regio's werd met succes voortgezet. (Moskou) waar wij een conferentie- en stem- Zo groeiden de verkopen van Philipsprodukten systeem zullen installeren. Deze order uit de op de Amerikaanse markt met ruim vijftig pro- Sovjet Unie heeft inmiddelstot vervolgopdrach- cent. Daarnaast hebben succesvolle introduc- ten geleid. Wij verwierven voorts de order voor ties, zoals die van digitale oscilloscopen en de levering van alle geluidssystemen in het calibratiesystemen, bijgedragen tot de verbe- Magic Kingdom Theme Park in Euro Disneyland tering van onze marktpositie. dat thans bij Parijs in aanbouw is. Defensiesystemen Ondanks de toegenomen concurrentie hebben wij ook in 1989 onze vooraanstaande positie op De omzet in de defensie-elektronica werd de wereldmarkt voor analyse-apparatuur kun- voor een belangrijk deel gerealiseerd door le- nen behouden. Dat is niet in de laatste plaats te veringen voor marineschepen. De ontwikkelin- danken aan de succesvolle introductie van nieu- gen bij het anti-raket-verdedigingssysteem NIM Maximus ROTALIX, de revolutionaire we produkten. Hiertoe behoorden onder meer Goalkeeper waren bevredigend. Het onderhoud keramische Rontgenbuis. een transmissie-elektronenmicroscoop van 200 van een anti-raketsysteem op enkele Britse INN INTEGRIS C, het fraai gestyleerde cardiovasculaire systeem voor de kV en een raster-elektronenmicroscoop. Laatst- marineschepen werd aan ons toevertrouwd. Jaren negentig. genoemd systeem is speciaal bestemd voor EMI INTEGRIS: ontworpen voor universele en cardiovasculaire onderzoeken. procescontrole bij de produktie van silicium- Aan de marine van Canada en die van het Patientencomfort en eenvoudige pla kken. Krachtige software-pakketten voor u it- Verenigd Koninkrijk werd EW-apparatuur (EW: bediening zijn kenmerken van de GYROSCAN. voerige analyses completeren deze nieuwe pro- Electronic Warfare) geleverd. De omzet van het Mill De GYROSCAN S15/ACS !evert dukten. Flycatcher radar- en vuurleidingssysteem tegen zeer hoge beeldkwaliteit. MEI Magnetisch resonantieondernek laagvliegende doelen ontwikkelde zich bevredi- met speciaal daarvoor ontworpen Voor rontgenanalyse werden drie nieuwe gend. Aan de Braziliaanse luchtmacht werden RF spoelen. instrumenten aan het programma toegevoegd, radarsystemen voor lichte vliegtuigen geleverd. waaronder een diffractometer voor het toene- mend aantal toepassingen waarbij een hoog De door de Westduitse en Griekse marine oplossend vermogen is vereist. Uitbreidingen bestelde fregatten zullen worden uitgerust met
27
J A A R V E R S L A
Jaarverslag van N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken
1 Philips groep in 1989 2 Leden Raad van Toezicht en Groepsraad 3 Pre-advies van de Raad van Toezicht 4 Voorwoord van de President Verslag activiteiten Philips groep: 6 . Gang van zaken 15 . Nadere informatie per produktsector 36 . Vooruitzichten 38 Financiele overzichten 42 Mededeling van de Raad van Beheer 42 Mededeling van de accountant 43 Structuur van de Philips groep 44 Per land belangrijke groepsmaatschappijen en niet-geconsolideerde deelnemingen 48 Vijf jaren Philips groep 50 Enige belangrijke gegevens in ECU's 51 Directies Philips groep
Foto omslag
Ruim een halve eeuw geleden werd het eerste Phi- lishave scheerapparaat op de markt gebracht. Een geheel nieuw produkt met een uniek scheersysteem. Inmiddels is de Philishave uitgegroeid tot een produkt dat op de gehele wereldmarkt succesvol is. De Philishave werd uitgevonden door Prof.ir. A. Horo- witz en in 1939 geintroduceerd op de Voorjaarsbeurs to Utrecht. Sindsdien is het apparaat technisch voort- durend verbeterd en kreeg het een steeds beter marktonthaal. Met de Philishave, die voorzien is van de modernste elektronica en aan de hoogste kwaliteits- eisen voldoet, versterkte Philips in 1989 zijn positie op de droogscheermarkt. In het jubileumjaar werden meer Philishaves verkocht dan in enig jaar tevoren. 1 9 8 9
PHILIPS GROEP IN 1 989
1989 1988
Netto-omzet 57 224 56 079 stijging in % t.o.v. voorgaand jaar 2 6 stijging in cYo t.o.v. voorgaand jaar op vergelijkbare basis 7 7
Bedrijfsresultaat 2 294 2 428 in % van de netto-omzet 4,0 4,3 in % van het bedrijfsvermogen 4,7 5,0
Winst na belasting 746 494 in 9b van de netto-omzet 1,3 0,9
Nettowinst uit gewone bedrijfsuitoefening 792 531 per gewoon aandeel van f 10 (in guldens) 2,97 2,07
Nettowinst 1 374 1 056 in % van het eigen vermogen 8,2 6,6 per gewoon aandeel van f 10 (in guldens) 5,16 4,12
Dividend per gewoon aandeel van f 10 (in guldens) 2,00. 2,00—
Toevoeging aan Ingehouden winst 822 541
Totaal vermogen 54 979 52 849
Eigen vermogen 16 888 16 540 per gewoon aandeel van f 10 (in guldens) 61,09 64,16
Voorraden in % van de netto-omzet 22,4 24,1
Gemiddelde krediettermijn van handelsdebiteuren in maanden 1,9 1,9
Vreemd vermogen in % van het totaal vermogen 65,2 64,4
Werknemers per einde van het jaar 304 800 310 300 (vergelijkbare stand per 1.1.1989: 309 800)
Gegevens op basis van Amerikaanse grondslagen: 1989 1988
Nettowinst 1 182 943 per gewoon aandeel van f 10 (in guldens) 4,43 3,68
* Slotdividend ad f 1,40 desgewenst in aandelen verkrijgbaar (verhouding wordt bekendgemaakt op 10 april 1990). **Slotdividend ad f 1,40 was in aandelen verkrijgbaar (1 aandeel op 25 aandelen).
Alle bedragen in miljoenen guldens tenzij anders vermeld.
1 J A A R V E R S L A
RAAD VAN TOEZICHT van N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken
Prof.dr. W. Dekker* voorzitter Dr. A. Leysen* vice-voorzitter A. Jiskoot* secretaris Ir. D. Noordhof Dr.ir. N. Rodenburg* Sir Peter Carey* C.M. Mueller* Drs. Ph. Leenman* F.X. Ortoli Ir. M. Kuilman*
• Commissaris
RAAD VAN BESTUUR/GROEPSRAAD van N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken
C.J. van der Klugt president, voorzitter van de Raad van Bestuur en de Groepsraad G. Jeelof vice-president, vice-voorzitter van de Raad van Bestuur en de Groepsraad Ir. K. Hubee vice-president, vice-voorzitter van de Raad van Bestuur en de Groepsraad Mr. F.F. Often vice-president, lid van de Raad van Bestuur en de Groepsraad Dr. S. van Houten lid van de Raad van Bestuur en de Groepsraad Dr. G. Lorenz lid van de Raad van Bestuur en de Groepsraad Drs. H.H.A. Appelo lid van de Groepsraad en groepsdirecteur Accounting Ir. W. de Kleuver lid van de Groepsraad en voorzitter van de directie van de Components Division J.D. Timmer lid van de Groepsraad en voorzitter van de directie van de Consumer Electronics Division Mr. J.J. Tuyt lid van de Groepsraad Drs. J.H. Goris lid van de Groepsraad en groepsdirecteur Finance
2 1 9 8 9
PRE-ADVIES VAN DE RAAD VAN TOEZICHT
De jaarrekening van N.V. Philips' Gloei- waarvan de laatste 7 jaren als vice-president, en lampenfabrieken over 1989, die door de Raad sindsdien lid van de Raad van Commissarissen van Bestuur is opgesteld, hebben wij doen en later de Raad van Toezicht van onze vennoot- onderzoeken door de registeraccountants schap, gaarne dank voor de wijze waarop hij zijn KPMG Klynveld Kraayenhof & Co. Hun verkla- belangrijke functies heeft vervuld. ring is opgenomen op bladzijde 43 van de Jaar- rekening 1989. Wij adviseren de jaarrekening In dezelfde Algemene Vergadering van overeenkomstig het voorstel van de Raad van Aandeelhouders treedt volgens rooster de heer Bestuur vast te stellen en het voorstel voor het Prof.dr. W. Dekker af als lid van de Raad van declareren van een dividend, zoals opgenomen Toezicht en als commissaris van de vennoot- in het "Verslag activiteiten Philips groep", te schap. De heer Dekker heeft zich herbenoem- aanvaarden. baar gesteld voor benoeming tot lid van de Raad van Toezicht en tot commissaris van de vennoot- In de op 12 april 1989 gehouden Algemene schap. Vergadering van Aandeelhouders zijn de heren De heer A. Jiskoot treedt af als lid van de Raad Prof.dr. R. Rodenstock en F. Chapman afgetre- van Toezicht en als commissaris van de ven- den als lid van de Raad van Toezicht. Wij zijn nootschap wegens het bereiken van de daartoe beide heren erkentelijk voor hun bijdragen aan gestelde leeftijdsgrens. De heer Jiskoot heeft het beraad binnen ons college. zich herbenoembaar gesteld voor benoeming In deze vergadering zijn herbenoemd tot lid van tot lid van de Raad van Toezicht. de Raad van Toezicht en tot commissaris van de vennootschap de heren Sir Peter Carey en De Raad van Toezicht draagt de heren Drs. Ph. Leenman; de heer F.X. Ortoli is tot lid J.F. Bennett, Dr. P.G. Gyllenhammar en Prof.dr. van de Raad van Toezicht herbenoemd. W. Hilger voor ter benoeming tot lid van de Raad van Toezicht met ingang van 10 april 1990, In de op 10 april 1990 te houden Algemene alsmede de heer G. Jeelof met ingang van 1 juli Vergadering van Aandeelhouders treedt de 1990. heer Ir. D. Noordhof af als lid van de Raad van Toezicht wegens het bereiken van de daartoe Wij spreken onze dank en grote waardering uit gestelde leeftijdsgrens. jegens de Raad van Bestuur en de overige leden Wij zeggen de heer Noordhof, die in 1941 bij de van de Groepsraad en hun medewerkers voor al onderneming in dienst is getreden en van 1968 hetgeen in het afgelopen jaar in het belang van tot 1978 lid van de Raad van Bestuur is geweest, de onderneming is bereikt.
Eindhoven, 28 februari 1990 De Raad van Toezicht
3
J A A R V L A
VOORWOORD VAN DE PRESIDENT
Ons beleid van de afgelopen jaren is erop Door twee belangrijke acquisities heeft Poly- gericht om onze resultaten stap voor stap te Gram zijn positie in het populai re segment van verbeteren en onze concurrentiepositie te de muziekmarkt kunnen verstevigen. De versterken. software-activiteiten van PolyGram leveren niet Ook in 1989 hebben wij deze doelstellingen alleen een goede bijdrage aan de winst, zij gerealiseerd; de nettowinst steeg met 30% tot vormen ook een strategisch belang voor de f 1 374 miljoen. hardware-activiteiten in de consumentenelek- Dit is het hoogste winstbedrag dat Philips ooit tronica. Om onze muziekgroep slagvaardiger op bereikt heeft. De omzet steeg met 2%, ondanks haar specifieke werkterrein te laten opereren het feit dat de sector grote huishoudelijke ap- hebben wij 20% van het aandelenkapitaal paraten niet meer in de Philips-cijfers geconsoli- PolyGram bij derden geplaatst; het PolyGram- deerd wordt. Op vergelijkbare basis bedroeg de aandeel werd op de effectenbeurzen van New omzetstijging 7%. Met uitzondering van gen- York en Amsterdam geIntroduceerd. tegreerde schakelingen en informatiesyste- men, lieten alle activiteitsgebieden duidelijke Daarnaast hebben we in 1989 vorderingen ge- verbeteringen zien. maakt met de overdracht van onze defensie- activiteiten aan derden. Dit beleid past in de Schaalvergroting, technologische vernieuwing concentratietrend die in deze sector gaande is. en globalisering van markten kenmerken ons Ook onze belangen in de publieketelecommuni- tijdperk. Enorme investeringen zijn nodig om in catiesector hebben we verder teruggebracht. de diverse activiteitsgebieden leidende posities te verwerven en te behouden. In de belangrijke software-markt voor profes- Deze ontwikkeling dwingt tot selectiviteit in sionele informatieverwerking gaan wij een joint onze activiteiten-scope. Criteria die we daarbij venture aan met BSO. De samenwerking in het hanteren zijn winstgevendheid, strategische kader van Europese technologieprogramma's, sterkte en groeipotentie. bijvoorbeeld HDTV en JESSI, werd gelntensi- Drie jaar geleden hebben we onze prioriteits- yeerd. gebieden en de strategische herorientatie van ons beleid bekendgemaakt. Sindsdien zijn we Parallel aan deze strategische ontwikkeling ver- bezig hieraan uitvoering te geven mede door loopt de implementatie van ons beleid binnen middel van overnames, samenwerkingen en de organisatie. Het vorig jaar hebben wij U desinvesteringen. Ook in 1989 hebben we in dit gerapporteerd over de veranderingen die wij proces weer verdere vooruitgang geboekt. bezig zijn aan te brengen in de organisatiestruc- tuur ter versterking van onze mondiale slag- Na de gloeilamp is de Philishave een van de vaardigheid. Een van de hoofdpunten hierbij is meest bekende Philips-produkten. In 1989 vier- de verdere verzelfstandiging van de produkt- den wij het heuglijke feit dat de Philishave 50 divisies. jaar bestond. Sinds de introductie van het eerste Deze grote veranderingen zijn in hoog tempo — met een roterende scheerkop uitgeruste— type voltooid en wij zijn zeer tevreden over de wijze zijn er 250 miljoen scheerapparaten in 120 ver- waarop de structuur functioneert. De communi- schillende uitvoeringen verkocht. Een halve catielijnen zijn aanzienlijk verkort en de verant- eeuw lang heeft Philips zijn succes als leider op woordelijkheden zijn duidelijk vastgelegd. de wereldmarkt voor droogscheren weten te continueren, dankzij een excellent samenspel Het is onze overtuiging dat de grote acquisities van innovatief produkt- en marktbeleid. en de belangrijke desinvesteringen die wij in de loop van 1989 tot stand hebben gebracht, nooit
4 1 9 8 9
in dit tempo onder de oude structuur gereali- snel mogelijktot stand komt en dat de monetaire seerd hadden kunnen worden. eenwording met kracht wordt nagestreefd. Ook in het afgelopen jaar hebben wij hiervoor na- De interne verzakelijking en klantgerichte kwali- drukkelijk gepleit in het belang van de Europese teitsverbetering worden met onverminderde werkgelegenheid en technologische ontwikke- intensiteit voortgezet. ling. Prijs en prestatie van interne dienstverlenende afdelingen worden getoetst aan externe aan- Ook buiten onze onderneming vonden er in het biedingen. Ook in 1989 zijn we erin geslaagd om verslagjaar grote omwentelingen plaats. De het relatieve vermogensbeslag in voorraden meest opvallende gebeurtenis was uiteraard verder omlaag te brengen. We hebben ons het hervormingsproces in Oost-Europa. beleid voortgezet om alle vermogen dat niet effectief in dienst staat van onze strategische Wij volgen de gebeurtenissen in het Oosten van bedrijfsactiviteiten respectievelijk niet bijdraagt Europa nauwlettend en zullen niet nalaten alert aan winstvergroting, vrij te maken voor struc- te reageren op de ontwikkelingen aldaar. In een turele investeringen en/of versterking van onze aantal van deze landen is de naam van onze kapitaalstructuur. onderneming nog steeds zeer goed bekend en de contacten verlopen voorspoedig. Uiteraard Ook de ingrijpende veranderingen in de opstel- strekt ons tot voordeel dat wij nationale organi- ling van onze stafdiensten die tot aanzienlijke saties hebben in landen zoals de Bondsrepu- afslanking en dus kostenverlaging hebben ge- bliek en Oostenrijk, die goed gepositioneerd zijn leid, zijn nu practisch voltooid. De ontwikkeling voor de benadering van een belangrijk gedeelte van onze nettowinst is een goede indicatie dat van de Oost-Europese markt. de veranderingen die we in de afgelopen jaren Wij achten nochtans voorzichtigheid geboden hebben doorgevoerd nu hun vruchten beginnen en gaan ervan uit dat het nog wel enige tijd zal of te werpen. Een en ander ondanks het feit dat duren voor er een duidelijk beeld van de situatie wij deze veranderingen hebben moeten uitvoe- ontstaat. ren in een periode waarin de concurrentie op de markt uitermate scherp was. Onze medewerkers kunnen er trots op zijn dat het met de onderneming de goede kant uitgaat. Na zeer langdurige onderzoekingen heeft de Uit de verrichte grote prestaties putten wij het EG-commissie in 1989 vastgesteld dat Japan- vertrouwen dat de resterende problemen voort- se en Koreaanse concurrenten zich op een varend worden aangepakt en opgelost. Namens aantal vakgebieden op grote schaal aan dum- de Groepsraad wil ik gaarne mijn dank betuigen ping-praktijken hebben schuldig gemaakt. Het jegens al degenen binnen onze organisatie die feit dat wij desondanks op een aantal belangrij- ertoe hebben bijgedragen dat wij in 1989 deze ke punten onze marktpositie hebben verbeterd, resultaten hebben gerealiseerd. getuigt naar onze mening van een verheugende toename van de concurrentiekracht van onze organisatie en een blijvend vertrouwen van onze klanten.
Voor de noodzakelijke versterking van de con- currentiekracht van Europa op de wereldmarkt blijft het van eminent belang dat de voltooiing C.J. van der Klugt van de gemeenschappelijke Europese markt zo President
5 J A A R V L A
VERSLAG ACTIVITEITEN PHILIPS GROEP
Omzet in de wereld Omzet en nettowinst gestegen van de kosten voor pensioenaanspraken die w zijn gaan verantwoorden conform internatio in miljarden guldens In de afgelopen jaren hebben wij ingrij- nale, en sedert enige jaren meer en meer al: pende maatregelen genomen om de onderne- norm gehanteerde gebruiken. De overige be ming slagvaardiger en wendbaarder te maken. drijfsopbrengsten, die deel uitmaken van on: De effecten daarvan zijn in 1989 duidelijk zicht- bedrijfsresultaat, bedroegen in 1989 f 598 mil baar geworden. Ondanks sterke concurrentie joen tegenover f 315 miljoen in 1988. In d( In r, 03 a realiseerden wij in de meeste activiteitsgebie- overige bedrijfsopbrengsten zijn de bater 03 03 03 03 03) den voortgaande goede omzet- en winststijgin- begrepen die voortvloeien uit het al enige jarer gen. In een aantal andere, die in 1988 nog een door ons gevoerde beleid om de bedrijfsmid 70 verliestoonden, werd de rendementslijn in posi- delen waaroverwij beschikken terug te brenger
60 tieve richting omgebogen en werd weer winst tot het niveau dat nodig is om onze activiteiter gemaakt. De gunstige invloed hiervan op het doelmatig te kunnen verrichten. 50 totale ondernemingsresultaat werd echter voor 40 een groot deel teniet gedaan door verslech- Ter versterking van de innovatieve kracht var tering van de gang van zaken bij informatie- onze onderneming handhaafden wij ook in he 30 systemen en geintegreerde schakelingen. In de verslagjaar de uitgaven voor onderzoek en ont 20 voor ons belangrijke marktsegmenten voordeze wikkeling op een hoog niveau. Deze uitgaven produktcategorieen deed zich hevige prijscon- die wij meteen ten laste van het bedrijfsresultaa 10 currentie voor. Wij hebben maatregelen geno- brengen, bedroegen in 1989 f 4 557 miljoer men om in beide activiteitsgebieden te komen (8,0% van de omzet) tegenover f 4 623 miljoer tot een herstel van de resultatenontwikkeling. (8,2% van de omzet) in 1988. Voor herstructu reringen brachten wij in 1989 een bedrag var De omzet bedroeg in 1989 f 57 224 miljoen, 2% f 340 miljoen ten laste van het bedrijfsresultaat meer dan in 1988. In onze omzet in 1988 waren Deze herstructureringen zullen voornamelijl nog de verkopen opgenomen van grote huis- plaatsvinden in onze activiteitsgebieden consu houdelijke apparaten. In 1989 was dat niet meer mentenelektronica, informatiesystemen er het geval omdat die activiteiten inmiddels zijn communicatiesystemen. In 1988 brachten wi ondergebracht in een niet-geconsolideerde voor herstructureringen een bedrag van f 47( joint venture met Whirlpool. miljoen ten laste van het bedrijfsresultaat. Daarnaast deden zich nog enige andere, kleine- re consolidatiewijzigingen voor als gevolg van Gang van zaken per produktsector overdrachten en verwervingen van activiteiten. Als we de effecten van genoemde invloeden en De omzet van f 57 224 miljoen was al: van de wisselkoersveranderingen buiten be- volgt over de produktsectoren verdeeld: schouwing laten is de omzet - op vergelijkbare basis - met 7% toegenomen. Omzet per produktsector 1989 De nettowinst uit gewone bedrijfsuitoefening steeg in 1989 met 49%. Zij bedroeg f 792 miljoen groei in % tegenover f 531 miljoen in 1988. Inclusief het omzet vergelijk buitengewoon resultaat bedroeg de nettowinst nominaal baar in 1989 f 1 374 miljoen (f 5,16 per aandeel) tegenover f 1 056 miljoen (f 4,12 per aandeel) in Verlichting 7 521 9 1988. Dit is een stijging van 30%. Consumentenprodukten 23 518 -6 Professionele Produkten en Systemen 15 751 4 Bedrijfsresultaat Componenten 8 473 9 Diversen 1 961 50 1' Wij behaalden in 1989 een bedrijfsresul- Totaal 57 224 2 taat van f 2 294 miljoen (in 1988 f 2 428 miljoen). Anders dan in 1988 is hierin niet meer begrepen het resultaat op grote huishoudelijke apparaten. Bedragen in miijoenen guldens
Daar staat tegenover dat het bedrijfsresultaat in Gecorrigeerd voor de invloed van consolidatiewijzigingen en wis 1989 positief werd beInvloed door een verlaging selkoersveranderingen
6 1 9 8 9
Bedrijfsresultaat per produktsector nenning manifesteerde zich vooral in Europa en in 9b van in de groeimarkt Azle. Wij handhaafden onze bedrag leveringen* leidende positie op de wereldmarkt. In de sterk 1989 1988 1989 1988 groeiende markt voor energiebesparende lam- pen en halogeenlampen stegen onze verkopen Verlichting 763 777 10,1 11,1 aanzienlijk. In het verslagjaar nam de efficiency Consumentenprodukten 1 105 827 4,6 3,3 Professionele Produkten in deze sector toe en werd het produktie-ap- en Systemen 40 368 0,2 2,4 paraat beter benut. Omdat in Latijns-Amerika, Componenten -125 353 -1,0 3,2 een belangrijk marktgebied, de kosteninflatie Diversen 163 115 8,0 8,2 slechts gedeeltelijk in de verkoopprijzen kon Niet toegerekend aan een sector 348 -12 worden doorberekend, nam echter het bedrijfs- resultaat toch enigszins af. Het bedroeg in 1989 Totaal 2 294 2 428 f 763 miljoen (in 1988 f 777 miljoen).
Bedragen in miljoenen guldens De sector Consumentenprodukten omvat onze activiteiten op het gebied van consumen- Voor een goed inzicht in de gang van zaken in de produktsectoren is tenelektronica, muziek, huishoudelijke appara- het bedrijfsresultaat in de tabel gerelateerd aan de leveringen. De leveringen geven een beeld van het activiteitenniveau van de verschil- ten en produkten voor persoonlijke verzorging. lende produktsectoren; zij omvatten naast de verkopen aan derden Op al deze activiteitsterreinen handhaafden wij (netto-omzet) ook de leveringen vap goederen en diensten tussen de produktsectoren onderling. in 1989 het hoge groeitempo van de omzet. Vrijwel alle consumentenelektronica-produkten droegen bij tot de groei van de omzet waarbij wij In de sector Verlichting droegen alle produkt- onze marktposities handhaafden. Een zeer ster- groepen bij tot de omzetstijging. De omzettoe- ke omzetstijging realiseerden wij in monitoren.
Leveringen, omzet, goederen en diensten, en toegevoegde waarde
Leveringen Omzet Verlichting 12,3%
Consumentenprodukten 38,6%
Goederen en diensten 56,4%
Salarissen, lonen 75,90/o. en sociale kosten 33,1%"
Professionele Produkten en Systemen 26,2,/o 13,7%' Afschrijvingen 6,0,/o” Azio 7.8% Australia en Nw. Zeeland 2,2010 Financiele baten 5,3%. en lasten 2,3%** 2,1°/o' Belasting op de winst 0,9,/o” Componenten 19,60/a 3,0%* Winst na belasting 1,3,/o”
Diversen 3,3% • in % van toegevoegde waarde in % van de omzet
7
J A A R V
Salarissen, lonen en De omzetstijging van PolyGram was ook in 1989 verbeterde. Onze groep Medische Systemen sociale kosten aanzienlijk. Dit gold zowel voor het populaire heeft haar groeitempo in de markt hersteld. Dit repertoire als voor het klassieke. Ook de omzet blijkt uit de ontwikkeling van de omzet en van de orderportefeuille. in miljarden guldens van huishoudelijke apparaten en produkten voor persoonlijke verzorging nam in het verslag- De liberalisering van de telecommunicatiemark- jaar sterk toe, vooral op het gebied van ten in het kader van de Europese eenwording scheerapparaten, keukenapparaten en strijk- leidde tot verscherpte concurrentie. Ook op de
in co r, co 0) ijzers. markt voor informatiesystemen nam de concur- 0) CO CO CO CO Het verkoopprijsniveau van deze sector verbe- rentie sterk toe, onder meer vanuit het Verre terde licht ondanks voortgaande druk op de Oosten; in enige marktsegmenten vond een 22 prijzen voor consumentenelektronica-produk- hevig gevecht om de marktaandelen plaats. 20 ten in Europa. Op de markt in de Verenigde Bovendien deed zich een sneller dan verwachte 18 Staten van Amerika konden wij door een goed verschuiving voor van minicomputers naar 16 marketing beleid onze marges verbeteren. personal computers. 14 Met de activiteiten van deze sector werd in 1989 De terugval van het resultaat op communicatie- 12 een bedrijfsresultaat behaald dat meer dan het en informatiesystemen kon niet worden goed- 10 dubbele was dan met dezelfde activiteiten in gemaakt door de winstverbetering die bij medi- 8 sche systemen en industriele produkten werd 6 1988 werd gerealiseerd. Het bedroeg in 1989 4 f 1 105 miljoen. Alle segmenten van de sector gerealiseerd. In de produktsector als geheel 2 droegen tot de verbetering bij. Ten laste van het daalde het bedrijfsresultaat dan ook tot f 40 bedrijfsresultaat van deze sectorwerden in 1989 miljoen (in 1988 was het bedrijfsresultaat f 368 voorzieningen voor herstructureringen getrof- miljoen). Ten laste van het bedrijfsresultaat fen ten bedrage van f 190 miljoen (in 1988 f 336 werden in deze sector in 1989 voorzieningen miljoen). voor herstructureringen getroffen ten bedrage van f 88 miljoen (in 1988 f 66 miljoen). De omzetgroei van de sector Professionele Produkten en Systemen was in 1989 slechts Aan de omzetgroei van de sector Componen- gering. Zij werd afgeremd door de verslech- ten leverden kleurenbeeldbuizen een belangrij- tering van de gang van zaken bij informatie- en ke bijdrage. In dit produktgebied handhaafden communicatiesystemen. Behalve het feit dat wij onze sterke marktpositie. Met name in de zich op deze beide gebieden grote prijsdalingen Verenigde Staten van Amerika realiseerden wij voordeden als gevolg van scherpe concurrentie een aanzienlijke omzetstijging. Ook op het ge- speelde ook een rol dat de organisatie van onze bied van passieve componenten was de om- activiteiten op dit terrein niet aansloot op de zetgroei belangrijk. Een vertragend effect op de situatie in de markt. Wij hebben hierin inmiddels omzetontwikkeling van de sector als geheel verandering gebracht door de activiteiten onder ging echter uit van de afzwakking van de marks to brengen in twee afzonderlijke divisies: voor die categorieen geIntegreerde schakelin- Information Systems en Communication gen waarin wij een sterke positie innemen. De Systems. Dankzij de nieuwe organisatie kan verkopen ervan stegen nauwelijks en de prijzer specifieker en directerworden ingespeeld op de daalden. behoeften van beide markten die, anders dan Door de herstructureringen die wij in de af- een aantal jaren geleden werd verwacht, ver- gelopen jaren doorvoerden, is het resultaat or schillende karakteristieken blijven tonen. kleurenbeeldbuizen en passieve componenter De omzetstijging van de sector als geheel werd sterk verbeterd. Het resultaat van de sector als voorts nadelig beinvloed door de daling van de geheel stond echter onder druk. Dit was het vraag naar defensie-apparatuur en door de gevolg van verscherpte concurrentie op hei verkoop van onze defensie-activiteiten in Zwe- gebied van geIntegreerde schakelingen en var den. grote capaciteits- en ontwikkelingsinvesterin- Belangrijke omzetstijgingen werden gereali- gen die nog onvoldoende inkomsten konder seerd op het gebied van industriele en medische genereren. In 1989 ontstond dan ook een nega- systemen. Bij industriele systemen droegen tief bedrijfsresultaat van f 125 miljoen (in 198E vooral test- en meetapparaten en industriele was er een positief bedrijfsresultaat van f 35C automatiseringsprojecten tot de omzetstijging miljoen). Ten laste van het bedrijfsresultaat var bij. Ook de orderpositie voor deze produkten de sector werden voorzieningen voor herstruc
8 1 9 8 9
MN Het ArenaVision verlichtingssysteem is geinstalleerd in het Montjuich Olympisch stadion in Barcelona en in stadions in Berlijn, Neurenberg en Istanboel. Bovendien werd dit systeem gekozen voor zes stadions in Italie waar in 1990 wedstrijden in het kader van het WereId- kampioenschap Voetbal worden gespeeld. ArenaVision wordt ook toe- gepast voor het aanlichten van de Picasso Toren in Madrid en de Arc de Defense in Parijs.
lfr N i
9 J A A R V
tureringen getroffen ten bedrage van f 24 mil- Om dezelfde reden verwierf PolyGram pei joen (in 1988 f 16 miljoen). 1 januari 1990 de muziekactiviteiten van d€ onderneming A&M Records, Inc. in de Verenig• In de sector Diversen deed zich in 1989 vooral de Staten van Amerika. Met de twee acguisitie; een belangrijke omzetstijging voor in de dien- samen was een bedrag van ongeveer f 1,z stensfeer. De activiteiten die wij in enige landen miljard gemoeid. Tezelfdertijd vond de open nog verrichten op het gebied van grote huishou- bare uitgifte plaats van 20%van de aandelen var delijke apparaten en die geen deel uitmaakten PolyGram met introductie op de effectenbeur van de overeenkomst met Whirlpool zijn vanaf zen in New York en Amsterdam. Hierdoor i; 1 januari 1989 ook in deze sector ondergebracht. PolyGram in staat gesteld zelfstandiger op zijr Het bedrijfsresultaat van de sector bedroeg in zeer specifieke werkterrein te opereren. Gele 1989 f 163 miljoen (in 1988 f 115 miljoen). op het grote belang van software voor onze activiteiten op het terrein van de consumen Het niet aan een produktsector toegerekende tenelektronica zullen wij een groot meerder bedrijfsresultaat ten bedrage van f 348 miljoen heidsbelang in PolyGram behouden. betreft voornamelijk de winst die is ontstaan bij de afstoting van materiele vaste activa. Wij besloten voorts samen met Nam Sunc Corporation (Seoel) in Zuid-Korea een fabriel Samenwerkingen en deelnemingen op te zetten voor de produktie van cassette decks voor autoradio's. Met de strategische herorientatie van onze onderneming is in het verslagjaar gestaag De belangrijkste desinvestering waartoe wij it voortgang geboekt. Gezien de zeer snelle tech- het verslagjaar besloten, is de vermindering var nologische ontwikkelingen, de globalisering onze activiteiten op het gebied van defensie van de markten en de toenenning van de concur- systemen. Mede gelet op de noodzaakom in he rentie zijn op verscheidene activiteitsgebieden licht van de Europese eenwording te komer enorme investeringen nodig om belangrijke, tot concentratie van de Europese defensie renderende marktposities te behouden of te industrie brengen wij die activiteit voor eer verwerven. Daarmee zijn zulke grote bedragen belangrijk deel onder bij andere Europese on gemoeid dat het maken van keuzes en het dernemingen. Midden 1989 reeds werden onz( aangaan van samenwerkingsverbanden nood- activiteiten op het betrokken gebied, die ware! zakelijk is. Beide beleidslijnen zijn duidelijk ondergebracht in Philips Elektronikindustrie zichtbaar in onze onderneming. TerwijI op be- AB (PEAB), verkocht aan Bofors Electronics AB paalde terreinen belangrijke acquisities worden een dochteronderneming van Nobel Industrie gedaan, wordt op andere besloten tot Sweden AB. Begin 1990 resulteerden de in 198! overdracht van activiteiten aan derden of tot met de Franse onderneming Thomson-CSF aan samenwerking met andere ondernemingen om gevangen besprekingen in de verkoop van eei daardoor te komen tot schaalvergroting van belang van 80% in onze Nederlandse dochteron produktie en verkoop. Waar het participaties in derneming Hollandse Signaalapparaten samenwerkingsprojecten op het gebied van Thomson-CSF verwierf in het kader van dez( research en ontwikkeling betreft, zijn risi- overeenkomst tevens een belang van 49% ii cospreiding en standaardisatie de belangrijkste onze Belgische onderneming MBLE en 99% vai doelstellingen. de defensie-activiteiten van onze Franse onder Het strategisch herorientatiebeleid leidt tot be- neming TRT. De overeenkomst voorziet in di langrijke wijzigingen in de opstelling en samen- mogelijkheid dat Thomson-CSF zijn belang ii stelling van onze activiteiten. Hollandse Signaalapparaten B.V. en in MBLI Een sterke uitbreiding van onze activiteiten op verder uitbreidt. muziekgebied kwam tot stand doordat Poly- Gram de muziek- en muziekuitgeverij-onder- Overeenkomstig eerder uitgesproken intentie nemingen van Island International Ltd. overnam. brachten wij voorts ons aandeel in AT& Oogmerk was hierbij de versterking van de Network Systems International B.V. terug vai PolyGrampositie op het gebied van populaire 40% tot 15%. muziek, met name op de Amerikaanse markt.
10 1 9 8 9
Vermeldenswaard in het kader van ons samen- Matsushita Electronics Corporation. De stij- Nettowinst werkingsbeleid is ook de overeenkomst die wij ging van het activiteitenniveau werd in 1989 aangingen met de Japanse onderneming Hita- gecontinueerd. Dit deed zich vooral voor op het in miljoenen guldens chi Medical Corporation om samen in Boston gebied van componenten. Door een sterke druk (Verenigde Staten van Amerika) een produk- op de prijzen nam echter het resultaat niet toe. tiecentrum te vestigen voor de fabricage van Grundig. De voor Grundig belangrijkste markt- computertomografie-systemen. De produktie segmenten in Europa groeiden in 1989 niet. in de nieuwe vestiging zal in de loop van 1990 Mede hierdoor stonden de prijzen onder druk en LO CO r, co CO 03 03 CO CO 03 beginnen. kon het resultaat niet op het niveau van 1988 worden gehandhaafd. Onze professionele dienstverleningsactivitei- Philips and Du Pont Optical Company. Door 1400 ten op het gebied van automatisering en in- de sterke stijging van de activiteiten, die voort- formatieverwerking, die zijn ondergebracht in vloeide uit de gunstige ontwikkeling van de PASS International, willen wij samen gaan ver- Compact-Disc-verkopen, verbeterde de gang richten met het Nederlandse Softwarehuis BSO van zaken in deze onderneming. Door de hoge Beheer B.V. Het ligt in de bedoeling een geza- aanloop- en ontwikkelingskosten werd echter menlijke onderneming op te richten die succes- het verslagjaar nog met een gering verlies af- 600 vol kan opereren op de sterk groeiende interna- gesloten. 400 tionale markt voor dat soort dienstverlening. Peico Electronics & Electricals Limited. De 200 ontwikkelingen bij Peico in India verbeterden. Wij blijven voorts een belangrijke rol spelen in De onderneming was echter ook in 1989 nog in de samenwerking op het gebied van halfgelei- geringe mate verliesgevend. ders tussen Europese ondernemingen onder- ASM Lithography B.V. De omzet van deze ling en tussen overheden en ondernemingen. onderneming nam in het verslagjaar toe en het Deze samenwerking is nodig vanwege de hoge resultaat werd weer positief. Op het gebied van kosten van de technologische ontwikkeling op geavanceerde produktie-apparatuur voor geIn- dit terrein. In vele Europese programma's is ons tegreerde schakelingen neemt deze onderne- aandeel substantieel, met name in het JESSI- ming op de markt een vooraanstaande positie in. project. Financieringslasten lager Resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen verbeterd De financieringslasten - in 1989 2,3% van de omzet - waren per saldo aanzienlijk lager dan Ons aandeel in het resultaat van niet- in 1988. Dit was te danken aan een daling van de geconsolideerde deelnemingen steeg van f 123 betaalde rente die wij realiseerden ondanks het miljoen in 1988 tot f 190 miljoen in 1989. De felt dat het gemiddeld rentedragend vreemd stijging ontstond voor een deel omdat in deze vermogen in het verslagjaar hoger was dan in post thans ook de ons toekomende resultaten 1988. Bovendien ging een positief effect uit van van het samenwerkingsverband met Whirlpool betere koersresultaten. op het gebied van grote huishoudelijke appara- ten zijn opgenomen. Bovendien zijn in deze post Belastingdruk gestegen niet meer de negatieve resultaten verwerkt van enige ondernemingen waarin wij een meerder- De belastingdruk, die in 1988 39% be- heidsbelang namen om er het rendement te droeg, steeg in 1989 tot 419110 ondanks het feit dat verbeteren. Daartoe behoren PDM (Nederland) de belastingtarieven in een aantal landen daal- en ASML in de Verenigde Staten van Amerika. den. De stijging was voornamelijk toe te schrij- ven aan verliezen in enige landen waarvoor Been De gang van zaken bij enige niet-geconsolideer- belastingbaten in aanmerking werden geno- de deelnemingen was in het verslagjaar als men. Daarvan waren de Verenigde Staten van volgt: Amerika en het Verenigd Koninkrijk de belang- rijkste.
11 DMZ Computer gestuurde stof- Philishave HS 950 oplaadbaar zuiger T 780 met handgreep- driekopsscheerapparaat met hediening en "Rotasweep" energiemeter en dubbele tapijtborstel. scheertechniek. (S241 Stoomstrijkijzer met electro- De nieuwe Satinelle epileert nische "auto shut-off". been hear. MEI Snoerloze keukenhulpen: De Philips Cafe Gourmet: staalblender, mixer, elektrisch good voorbeeld van mes en blikopener. geavanceerde vormgeving.
1 9 8 9
Hogere nettowinst staat echter tegenover dat uit de operationele Materiele vaste active activiteiten een kasstroom ontstond die ruim netto-aanschaffingen Na verwerking van het aandeel van der- f 1,1 miljard hoger was dan in 1988. Per saldo in het jaar den in de groepswinst kwam de nettowinst uit was het financieringstekort lager dan in 1988. gewone bedrijfsuitoefening in 1989 uit op f 792 Dit tekort werd voornamelijk gefinancierd met in miljoenen guldens miljoen. Dit betekent een stijging ten opzichte kortlopende schulden. van 1988 van f 261 miljoen (49%). De stijging van het werkkapitaal bedroeg f 2,1 Eind 1989 werd 20% van de aandelen PolyGram miljard. De ratio voorraden in procenten van de 10 CO CI) CO CO CO 03 CO bij derden geplaatst nadat het elders uitstaande omzet daalde van 24,1% per eind 1988 tot 22,4% 10% PolyGrambelang was aangekocht. Uit deze per eind 1989. De gemiddelde krediettermijn transacties resulteerde netto een buitengewo- van handelsdebiteuren werd gehandhaafd op 4500 ne bate van f 588 miljoen. Daarenboven werd 1,9 maanden. 4000 nog een buitengewone bate gerealiseerd van 3500 f 33 miljoen door verkoop van onze activiteiten De netto-aanschaffingen in materiele vaste ac- 3000 op het gebied van defensiesystemen in Zweden. tiva bedroegen in 1989 f 3 681 miljoen. Uit af- 2500 Een buitengewone last ontstond door een voor- schrijvingen kwam een bedrag van f 3 431 mil- 2000 ziening die wij hebben getroffen verband hou- joen beschikbaar. De omloopsnelheid van het dend met voormalige activiteiten op farmaceu- bedrijfsvermogen bedroeg 1,14 (in 1988 1,15). 1500 tisch-chemisch gebied, voornamelijk in de Ver- 1000 enigde Staten van Amerika. 500 Investeringen per produktsector Na verwerking van de buitengewone baten en 1989 1988 lasten komt de nettowinst in 1989 uit op f 1 374 miljoen, 30% meer dan in 1988 toen de netto- Verlichting 550 442 Consumentenprodukten 1 151 1 252 winst, inclusief de buitengewone bate van f 525 Professionele Produkten en miljoen uit hoofde van de transactie met Systemen 648 676 Whirlpool, f 1 056 miljoen bedroeg. Componenten 1 272 1 323 Diversen 148 125 Niet toegerekend aan een sector 364 327 Dividendvoorstel Bruto-investeringen 4 133 4 145 Wij stellen voor het dividend op f 2,00 per Buitengebruikstelling en verkoop -452 -635 gewoon aandeel te bepalen en aan houders van Netto-aanschaffingen gewone aandelen, die niet voor of op 22 juni 3 681 3 510 1990 hebben geopteerd voor de uitkering van het slotdividend van f 1,40 in contanten, een In miljoenen guldens uitkering te doen in gewone aandelen ten laste van Agio. Teneinde rekening te kunnen houden In de sector Consumentenprodukten was het met de ontwikkeling van de beurskoers zal op 10 investeringsniveau in 1989 f 101 miljoen lager april 1990 het aantal gewone aandelen worden dan in 1988. Als de invloed van de investeringen bekendgemaakt waarvoor een gewoon aandeel in de groep grote huishoudelijke apparaten in zal worden uitgekeerd. Voor zover niet gebruik 1988 buiten beschouwing wordt gelaten, is er wordt gemaakt van de mogelijkheid het slot- echter sprake van een stijging. In de sector dividend in contanten te ontvangen, zal het Componenten bleef het investeringsniveau daardoor niet in contanten uitgekeerde bedrag hoog. bij wijze van reserve worden ingehouden. Gelet op de door ons in het verslagjaar voorziene Netto-kasstroom positief ontwikkeling hebben wij de relatief beperkte financieringsbehoefte overwegend met kort Zoals blijkt uit de staat van herkomst en vermogen gedekt. Per saldo was, gezien de besteding van middelen (zie bladzijde 40 van dit kasstroom, de additionele behoefte aan lang verslag) waren voor investeringsactiviteiten in vreemd vermogen beperkt. 1989 meer middelen benodigd dan in 1988. Daar
13 J A A R V L A
Aandelen Philips Uit de plaatsing van 20% van het aandelenkapi- Personeelsbestand nam verder af hoogste/Iaagste koersen taal van PolyGram, die in december 1989 werd per kwartaal afgerond, kwam een bedrag van ruim f 1 miljard De invloed van overdrachten en verwe Effectenbeurs Amsterdam beschikbaar. vingen buiten beschouwing gelaten, daalde i Door uitbreiding van het aantal aandelen Philips 1989 het aantal medewerkers per saldo m( ME in guldens met ruim 16 miljoen steeg het eigen vermogen 5 000 personen. De vermindering betrof met f 514 miljoen. De uitbreiding ontstond door name niet direct bij fabricage en verkoo conversie van obligaties en doordat aandeel- betrokkenen. Door aan- en verkoop van bepaa 85 86 87 88 89 houders in zeer ruime mate gebruik maakten de activiteiten nam het personeel per saldo 70 van de geboden keuze om een deel van het met 500 personen. Uiteindelijk hadden wij de halve per 31 december 1989 304 800 pe 60 dividend in aandelen op to nemen. Per saldo namen in 1989 onze liquide middelen sonen in dienst tegenover 310 300 ultimo 198 50 toe met f 164 miljoen tot f 1 400 miljoen. Daar- In overeenstemming met het voortgaande he
40 naast staan ons nog langlopende kredieten ter allocatieproces nam het personeel in Euroi beschikking ten bedrage van f 4 156 miljoen verder af. Het aantal werknemers in Azie steel 30 (eind 1988 f 4 760 miljoen). in de Verenigde Staten van Amerika daarei 20 tegen daalde het aantal werknemers, vooral a De ratio vreemd vermogen in procenten van het gevolg van de situatie op de markt voor geil 10 totaal vermogen was ultimo 1989 65,2% (eind tegreerde schakelingen. 1988 64,4%). De stijging ontstond voornamelijk door de afboeking van goodwill voor onder Nadere informatie per andere Island ten laste van het eigen vermogen. produktsector Het Philips-aandeel is genoteerd op Daarnaast had ook de ontwikkeling van de de effectenbeurzen van: Amsterdam, wisselkoersen een negatief effect. Wij geven nu een beschrijving van ( Brussel, Antwerpen, Frankfurt a.M., Dusseldorf, Hamburg, Miinchen, verschillende produktsectoren en van de rest W.Berlijn, Londen, Zurich, Bern, Basel, taten van onze research-inspanningen. Lausanne, Geneve, Parijs, Luxemburg en Wenen, alsmede de New York Stock Exchange en de Tokyo Stock Exchange.
Koersen van een aantal belangrijke valuta's
gewogen ') gewoge balanskoers balanskoers gemiddelde gemidde per per van de gebruikte van de gebru 31 december 31 december maandkoersen maandkoer 1989 1988 1989 1
US dollar per stuk f 1,91 f 2,00 f 2,12 f 1, Duitse mark per 100 f 112,94 f 112,89 f 112,81 f 112, Franse franc per 100 f 33,02 f 33,04 f 33,23 f 33, Pond sterling per stuk f 3,07 f 3,62 f 3,47 f 3, Zwitserse franc per 100 f 123,73 f 133,35 f 129,62 f 135 Belgische franc per 100 f 5,36 f 5,38 f 5,39 f 5 Spaanse peseta per 100 f 1,74 f 1,76 f 1,79 f 1 Italiaanse lire per 10 000 f 15,04 f 15,31 f 15,45 f 15 Japanse yen per 10 000 f 133,49 f 160,26 f 153,05 f 153 Braziliaanse cruzado per stuk f 0,16 f 2,62 f 0,65 f 7 Mexicaanse peso per 1 000 f 0,71 f 0,88 f 0,86 f 0
ECU per stuk f 2,27 f 2,34 f 2,33 f 2
Weging vindt pleats op basis van de maandomzet.
14 1 9 8 9
Elektriciteitsbedrijven in verschillende Europe- Omzet Verlichting se landen boden consumenten de mogelijkheid VERLICHTING tegen een gereduceerde prijs energiezuinige stijgingspercentage 1989 SL* en PLC*E lampen aan te schaffen. Deze t.o.v. 1988 = 9 acties zullen naar verwachting de komende (indexcijfers basis 1984 = 100) Groot aantal nieuwe lampen en jaren op grote schaal worden nagevolgd. lampentypen Vernieuwingen bij armaturen co cn co co co co co De trend naar een steeds grotere diversi- teit in lampen en lampentypen zette in 1989 Op het gebied van armaturen hebben wij sterk door. Kleurschakering en energiebespa- de afgelopen jaren veel aandacht besteed aan 200 ring waren hierbij belangrijke drijvende krach- produkt- en systeemvernieuwing. Hierdoor kan 175 ten. Wij speelden bij deze ontwikkeling een nu bij winkel- en kantoorverlichting veel meer 150 leidende rol. De serie gasontladingslampen is tegennoet worden gekomen aan de wensen van 125 uitgebreid met een generatie metaal-halogeni- individuele klanten. Ons nieuwe systeem Ergo- de lampen. In 1989 zijn Witte SON lampen voor Vision houdt rekening met een aantal specifieke 100 het eersttoegepast voor decoratieve buitenver- activiteiten die in een kantoor worden verricht, 75 lichting. Zij werden in Europa op grote schaal zoals administratief werk, vergaderen en wer- 50 geInstalleerd. Ook het gebruik van PL lampen ken met beeldschermen. Het programma TL- groeit snel. Het programma is uitgebreid met armaturen is uitgebreid met een serie, die door 25 een warmwitte versie, zodat de serie nu de een grote verscheidenheid aan optische syste- kleuren extra warmwit, warmwit en neutraal wit men zeer geschikt is voor werkruimten waar omvat. In Europa en de Verenigde Staten van geen verblinding mag optreden. Voor de ver- Amerika is de introductie van de Softone collec- lichting van woonwijken is een economische en Gloeilampen en halogeenlampen tie een succes geworden. De zacht-witte uit- attractieve paaltop-armatuur op de markt ge- Autolampen voering en die in pasteltinten zullen nu gelei- bracht. Hoge- en lagedruk gasontladings- delijk ook in andere landen op de markt worden lampen en voorschakelapparatuur gebracht. De toenemende behoefte aan kwaliteitsverlich- Armaturen ting in de tuinbouw leidde tot de introductie van Verlichtingselektronica De vraag naar gasontladingslampen van het de SGR 140-armatuur. Gecombineerd met de Verlichtingsprojecten type MSR voor studio- en theaterverlichting nieuwe SON-T Agro lamp kan hiermee het Batterijen nam fors toe. Deze in 1988 geIntroduceerde kweekresultaat worden verbeterd. Glas, draad en andere onderdelen. lamp heeft de mogelijkheid tot dimmen. De verkoop van elektronische voorschakelappa- De ontwikkeling van de gasontladingslamp voor raten is enorm toegenomen. Met name de toe- koplampen van auto's raakte in een stroom- passing voor lichtregeling is daarbij opvallend. versnelling. Met deze nieuwe lamp zal een In de professionele sector wordt elektronica opmerkelijke verbetering van de verlichtings- voor de infrarood-afstandsbesturing steeds va- kwaliteit worden gerealiseerd. Dankzij de zeer ker in de verlichtingsarmatuur geIntegreerd. kleine afmetingen van deze lamp kan de vorm- Een voorbeeld hiervan is het MCS-afstands- geving van auto's gevarieerder worden. besturingssysteem, dat onder meer in de nieu- we Teletronic armatuur wordt toegepast. Met twee nieuw-geIntroduceerde TL lampen kan de huidziekte psoriasis veel effectiever dan Ter versterking van onze positie in het Verre tot nu toe worden behandeld. Oosten is in Taiwan een kennis- en fabricage- centrum voor armaturen en lichttechnische De Spotline reflector-serie is uitgebreid. De applicaties in gebruik genomen. nieuwe typen hebben een veel sterker gecon centreerde lichtbundel. Bij een gelijk stroom- Lichtprojecten verbruik resulteert dit in 50 tot 100% meer ge richt licht. In de snel groeiende markt voor Nieuw ontwikkelde systemen worden op halogeenlampen introduceerden wij vier nieu- steeds grotere schaal toegepast. Een goed voor- we produktuitvoeringen, te weten Plusline, beeld hiervan is de elektronische lichtregeling Masterline, Capsuleline en PAR HalogenA. voor binnenverlichting in gebouwen en winkels.
15 ----"WWM111114Togsw,
Egg Philips heeft een leidende positie op het gebied van televisie. Dat geldt voor vrijwel het gehele produktengamma, vanaf de 7,5 centimeter LCD kleurentelevisie met unieke beeldscherpte tot en met Vidiwall, waarin Philips marktleider is. Philips Matchline introduceerde een wezenlijke verbetering van de beeldkwaliteit met de Black Line beeldbuis. De penetratie van supergrootbeeld steeg aanzienlijk dankzij Philips Projection TV. Nieuwe stappen op de weg naar HDTV werden gezet, onder andere door introductie van D2MAC- ontvangstapparatuur. Philips introduceerde op de Europese markt de eerste video- recorder met ingebouwde LCD- kleurenmonitor en de ultra-platte 25 centimeter LCD-computer- monitor. Philips heeft een leidende positie op het gebied van televisie. Dat geldt voor vrijwel het gehele produktengamma, vanaf de 7,5 centimeter LCD kleurentelevisie met unieke beeldscherpte tot en met Vidiwall, waarin Philips marktleider is. Philips Matchline introduceerde een wezenlijke verbetering van de beeldkwaliteit met de Black Line beeldbuis. De penetratie van supergrootbeeld steeg aanzienlijk dankzij Philips Projection TV. Nieuwe stappen op de weg naar HDTV werden gezet, onder andere door introductie van D2MAC- ontvangstapparatuur. Philips introduceerde op de Europese markt de eerste video- recorder met ingebouwde LCD- kleurenmonitor en de ultra•platte 25 centimeter LCD-computer- monitor. 1 9 8 9
Met dit inmiddels op ruime schaal geIntrodu- talen uit to zenden - zullen direct merkbaar Omzet Consumenten- ceerde systeem kunnen belangrijke besparin- worden voor de consument als de MAC-ont- produkten gen worden bereikt. vangers in de loop van 1990 in grote aantallen op
de markt komen. stijgingspercentage 1989 ArenaVision - het in 1988 geIntroduceerde sy- t.o.v. 1988 = -6 (13 gecorrigeerd voor steem voor de verlichting van sportvelden en In het najaar van 1989 zijn de MAC-ontvangers consolidatiewijzigingen) het aanlichten van gebouwen - is zeer gunstig getoond op de Internationale Funkausstellung (indexcijfers basis 1984 = 100) ontvangen. Dit systeem zal worden gebruikt in (IFA) in Berlijn. Op deze tentoonstelling - waar LE) CO r, CO CD CO CO CO CO 03 zes stadions in Italie, waar deze zomer wedstrij- Philips zeer veel positieve reacties kreeg - is den in het kader van het Wereldkampioenschap tevens de volledige Europese HDTV-keten ge- voetbal worden gespeeld. Het systeem is inmid- demonstreerd: van opname tot weergave. Dit 200 dels ook geInstalleerd in het Olympisch Stadion was mogelijk dankzij een hechte samenwerking 175 van Barcelona en in diverse andere stadions in tussen de bedrijven, die participeren in het 150 Europa. Een spectaculaire toepassing van het project Eureka 95. Philips toonde een experi- ArenaVision-systeem is de verlichting van de mentele videorecorder voor HDMAC-opnamen, 125 Torre Picasso in Madrid. HDMAC Video Long Play (VLP) en HDTV-projec- 100
tietelevisies die in het kader van dit project 75 In het verslagjaar werd de verlichting opgele- ontwikkeld waren. De Europese Commissie 50 verd voor het Skydome-project in Toronto. De heeft zich inmiddels volledig achter de ont- verlichting in dit reusachtige overdekte stadion wikkeling van het Europese HDTV-systeem ge 25 voldoet aan de hoogste eisen voor kleuren- plaatst. televisie-opnamen. Ook in de Verenigde Staten van Amerika zijn wij Van de andere belangrijke projecten die in 1989 actief in HDTV. De Amerikaanse autoriteiten Televisie- en radio-apparaten zijn gerealiseerd, noemen we voorts de decora- hebben zich in het verslagjaar niet uitgesproken Monitoren tieve verlichting van kasteel Frederiksborg in over een Amerikaanse HDTV-standaard maar Audio- en videorecorders Hillerod (Denemarken), van het Braziliaanse slechts gesteld dat zo'n standaard verenigbaar Videocamerarecorders onafhankelijkheidsmonument in Sao Paulo, van moet zijn met de huidige NTSC-transmis- Audio- en videocassettes de Torres de Colon in Madrid en van de kathe- siestandaard. In afwachting van de standaard- Afspeelapparatuur voor beeld en geluid draal in Rouen (Frankrijk). keuze hebben wij onze ontwikkelingsactivitei- Muziek- en beelddragers ten geconcentreerd op het zogenaamde simul- Personal computers, tekstverwerkers, cast-systeem. Videotex terminals en randapparatuur Hoorapparaten CONSUMENTEN- De reeks topmodellen van kleurentelevisies met Scheerapparaten, haardrogers, PRODUKTEN een groot beeldformaat werd uitgerust met de solaria en andere produkten voor Black Line beeldbuis, die de helderheid van de persoonlijke verzorging ontvangst bij daglicht en in fel verlichte kamers Stofzuigers Een nieuw televisietijd perk vergroot. De toestellen kunnen op het Strijkijzers beeldscherm informatie over het programma- Klokken Er staat een nieuw televisietijdperk voor kanaal weergeven, waardoor de bediening Ventilatoren en warmtekachels de deur. Karakteristieken daarvan zijn onder wordt vergemakkelijkt. Keukenmachines, foodprocessors, meer een vergroting van het programma-aan- In verscheidene landen, waaronder Japan, mixers, Ice-cream-makers bod en een aanzienlijke verbetering van de introduceerden wij een fraai vormgegeven LCD- en andere kleine keukenapparaten ontvangstkwaliteit. Aan het eind van het kleurentelevisie (LCD: Liquid Crystal Display) Koffiezetapparaten en broodroosters verslagjaar waren er zeven Europese televisie- met een beeld van 7,5 centimeter. Deze is tevens Frituurapparaten, grills en ovens. satellieten gelanceerd, die een keuze bieden uit met een radio uitgerust. De hiermee opgedane ruim veertig verschillende programmakanalen. ervaringen op de Japanse markt hebben mede Een deel van deze programma's wordt uitgezon- geleid tot de introductie van een Philips groot- den in een MAC-transmissiestandaard die de beeldtelevisie in dit land. Ten behoeve van een voorloper is van HDMAC, de standaard voor de schoolproject in de Verenigde Staten van Europese High Definition Television (HDTV). De Amerika plaatste Whittle Communications een voordelen van dit MAC-systeem - beduidend order van maar liefst 300 000 kleurentelevisies scherpere beelden, geluid met CD-kwaliteit en van ons merk Magnavox. de mogelijkheid om parallel in verschillende
17 1 9 8 9
Met dit inmiddels op ruime schaal geIntrodu- talen uit to zenden - zullen direct merkbaar Omzet Consumenten- ceerde systeem kunnen belangrijke besparin- worden voor de consument als de MAC-ont- produkten gen worden bereikt. vangers in de loop van 1990 in grote aantallen op
de markt komen. stijgingspercentage 1989 ArenaVision - het in 1988 geIntroduceerde sy- t.o.v. 1988 = -6 (13 gecorrigeerd voor steem voor de verlichting van sportvelden en In het najaar van 1989 zijn de MAC-ontvangers consolidatiewijzigingen) het aanlichten van gebouwen - is zeer gunstig getoond op de Internationale Funkausstellung (indexcijfers basis 1984 = 100) ontvangen. Dit systeem zal worden gebruikt in (IFA) in Berlijn. Op deze tentoonstelling - waar Lo N CO CO CO CO 03 CO CO zes stadions in Italie, waar deze zomer wedstrij- Philips zeer veel positieve reacties kreeg - is den in het kader van het Wereldkampioenschap tevens de volledige Europese HDTV-keten ge- voetbal worden gespeeld. Het systeem is inmid- demonstreerd: van opname tot weergave. Dit 200 dels ook geinstalleerd in het Olympisch Stadion was mogelijk dankzij een hechte samenwerking 175 van Barcelona en in diverse andere stadions in tussen de bedrijven, die participeren in het 150 Europa. Een spectaculaire toepassing van het project Eureka 95. Philips toonde een experi- ArenaVision-systeem is de verlichting van de mentele videorecorder voor HDMAC-opnamen, 125 Torre Picasso in Madrid. HDMAC Video Long Play (VLP) en HDTV-projec- 100
tietelevisies die in het kader van dit project 75 In het verslagjaar werd de verlichting opgele- ontwikkeld waren. De Europese Commissie 50 verd voor het Skydome-project in Toronto. De heeft zich inmiddels volledig achter de ont- verlichting in dit reusachtige overdekte stadion wikkeling van het Europese HDTV-systeem ge 25 voldoet aan de hoogste eisen voor kleuren- plaatst. televisie-opnamen. Ook in de Verenigde Staten van Amerika zijn wij Van de andere belangrijke projecten die in 1989 actief in HDTV. De Amerikaanse autoriteiten Televisie- en radio-apparaten zijn gerealiseerd, noemen we voorts de decora- hebben zich in het verslagjaar niet uitgesproken Monitoren tieve verlichting van kasteel Frederiksborg in over een Amerikaanse HDTV-standaard maar Audio- en videorecorders Hillerod (Denemarken), van het Braziliaanse slechts gesteld dat zo'n standaard verenigbaar Videocamerarecorders onafhankelijkheidsmonument in Sao Paulo, van moet zijn met de huidige NTSC-transmis- Audio- en videocassettes de Torres de Colon in Madrid en van de kathe- siestandaard. In afwachting van de standaard- Afspeelapparatuur voor beeld en geluid draal in Rouen (Frankrijk). keuze hebben wij onze ontwikkelingsactivitei- Muziek- en beelddragers ten geconcentreerd op het zogenaamde simul- Personal computers, tekstverwerkers, cast-systeem. Videotex terminals en randapparatuur Hoorapparaten CONSUMENTEN- De reeks topmodellen van kleurentelevisies met Scheerapparaten, haardrogers, PRODUKTEN een groot beeldformaat werd uitgerust met de solaria en andere produkten voor Black Line beeldbuis, die de helderheid van de persoonlijke verzorging ontvangst bij daglicht en in fel verlichte kamers Stofzuigers Een nieuw televisietijd perk vergroot. De toestellen kunnen op het Strijkijzers beeldscherm informatie over het programma- Klokken Er staat een nieuw televisietijdperk voor kanaal weergeven, waardoor de bediening Ventilatoren en warmtekachels de deur. Karakteristieken daarvan zijn onder wordt vergemakkelijkt. Keukenmachines, foodprocessors, meer een vergroting van het programma-aan- In verscheidene landen, waaronder Japan, mixers, Ice-cream-makers bod en een aanzienlijke verbetering van de introduceerden wij een fraai vormgegeven LCD- en andere kleine keukenapparaten ontvangstkwaliteit. Aan het eind van het kleurentelevisie (LCD: Liquid Crystal Display) Koffiezetapparaten en broodroosters verslagjaar waren er zeven Europese televisie- met een beeld van 7,5 centimeter. Deze is tevens Frituurapparaten, grills en ovens. satellieten gelanceerd, die een keuze bieden uit met een radio uitgerust. De hiermee opgedane ruim veertig verschillende programmakanalen. ervaringen op de Japanse markt hebben mede Een deel van deze programma's wordt uitgezon- geleid tot de introductie van een Philips groot- den in een MAC-transmissiestandaard die de beeldtelevisie in dit land. Ten behoeve van een voorloper is van HDMAC, de standaard voor de schoolproject in de Verenigde Staten van Europese High Definition Television (HDTV). De Amerika plaatste Whittle Communications een voordelen van dit MAC-systeem - beduidend order van maar liefst 300 000 kleurentelevisies scherpere beelden, geluid met CD-kwaliteit en van ons merk Magnavox. de mogelijkheid om parallel in verschillende
17 J A A R V E R S L A
Op de Amerikaanse markt voor projectietelevi- neerd. Met de lancering van de reeks CD 6: sie ontwikkelde ons marktaandeel zich zeer het gebruiksgemak sterk verbeterd. De Fa bevredigend. Met de introductie van de IARC- rite Track Selection (FTS) is nu verder uitgeL buizen in de loop van 1990 zal de beeldkwaliteit tot Double FTS, waarmee het mogelijk is t van projectietelevisie nog verderverbeteren. De voorkeurkeuzes in het geheugen op te slaar kwaliteit is dan vergelijkbaar met die van televi- namen van bepaalde "tracks" kunnen op sies met beeldbuizen. In de Verenigde Staten schermpje zichtbaar worden gemaakt. Op van Amerika groeide overigens ons marktaan- zelfde scherm kunnen ook bedieningsinsl deel niet alleen voor video-, maar ook voor ties worden getoond. Ook in 1989 wormer audioprodukten. met onze CD-toepassingen weer enkele langrijke prijzen, onder andere in Japan waE Aan onze serie videorecorders werd een geheel het predikaat "de beste CD-speler van 1 nieuw produktconcept toegevoegd: een VCR verwierven. met een ingebouwde LCD-kleurenmonitor van 7,5 centimeter. Dit biedt de mogelijkheid televi- Wij introduceerden drie complete HiFi-s) siebeelden te zien of videobanden of te spelen men, die zich onderscheiden door een zonder televisietoestel. Op dit scherm kunnen distingeerde vormgeving en een opvallE starttijd, reeds verstreken opnametijd en kleurschakering, maar ook door de afsta programmakanaal worden geprojecteerd. Een bediening, waarmee tevens TV en videotE andere ma nier van terugmelding biedt de VCR der kunnen worden bediend. 6390 die is voorzien van een interactieve afstandsbediening met een LCD-scherm. Het In het verslagjaar werden vijf nieuwe mod programmeren van videorecorders is vereen- sound machines, bedoeld voor tieners, o voudigd. Wij lanceerden een serie apparaten markt gebracht. Hierdoor werd onze positi waarop het mogelijk is met behulp van een de markt voor de draagbare CD aanziE cursor op teletekst aan te geven welk program- verstevigd, ook in de Verenigde Staten ma men wenst op te nemen. Amerika. Voor onze nieuwe serie Moving Sc was 1989 een echt succesjaar. De markt voor camerarecorders is in 1989 meer De muziekindustrie en de producenten gegroeid dan die voorvideorecorders. Wij intro- consumentenelektronica bereikten over duceerden onder meer een lichtgewicht schou- stemming over gemeenschappelijke voor dertype-camcorder (S-VHS-C) voor de consu- len ter voorkoming van ongewenste kopiei ment die in alle opzichten perfectie nastreeft. tiviteiten met de DAT-recorder (DAT: D Audio Tape). In Europa, Japan en de Verer Digitalisering: de trend in audio Staten van Amerika zal naar wetgeving we gestreefd, die voorschrijft dat DAT-recoi De digitale ontwikkelingen in de audio- zodanige technische eigenschappen hek wereld winnen snel aan betekenis. Tegelijkertijd dat er alleen van voor-opgenomen muziel is er een sterke vraag gebleven naar de traditio- worden gekopieerd en niet van reeds gemE nelere produkten zoals HiFi-sets en personal kopieen. Afhankelijk van de beschikbaal audio. De ontwikkeling van de CD-toepassingen van de benodigde chip en van de voortgan! overtrof alle verwachtingen. Vooral het gebruik de wetgeving verwachten wij in het 'open( in draagbare apparatuur - zoals in onze Moving met twee DAT-recorders op de markt te ko Sound serie - groeide enorm. In enkele Europese landen wordt binn& Bij de CD-spelers zette de trend naar nog meer digitale satellietradio realiteit. Programma' technisch vernuft en tegelijkertijd een groter perfecte digitale kwaliteit kunnen dan we bedieningsgemak door. Op de IFA werd de ontvangen met behulp van een schotelant unieke Philips bitstream-conversie geIntrodu- of de kabel maar daarbij is een speciale ceerd, waarbij de conversie van digitaal naar vanger noodzakelijk. Op de IFA in Berlijn he analoog met een 16bit-resolutie plaatsvindt. De wij de eerste digitale radio-satellietontvE geluidskwaliteit werd zo verder geperfectio- getoond.
18 1 9 8
Het audio-programma van Philips omvat apparaten voor elk marktsegment. Het loopt van modern vormgegeven en overal te gebruiken draagbare apparaten voor jonge muziekliefhebbers tot modellen met supeneure geluidsweergave voor zeer kritische luisteraars. Tot de topmodellen waarmede Philips toonaangeyend is in de markt behoren Compact Disc-spelers met "Bitstream"-schakelingen en hoog- gekwalificeerde apparaten onder de merk- naam Marantz. Op audiogebied heeft Philips de consument alles te bieden: losstaande HiFi-apparaten, complete geluidsweergave- systemen en zelfs CD Video, de optimale combinatie van beeld en geluid.
19