“Design for Sustainability, a Non-Critical Review”
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
University of the Aegean Department of Product and Systems Design Engineering Syros, 2011 “Design for sustainability, a non-critical review” Spyros Bofylatos 511/2005029 Supervisor: Thomas Spyrou Supervision Committee: John Darzentas Jehnny Darzentas, 1 2 Πανεπιστήμιο Αιγαίου Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων Σύρος, 2011 “Σχεδίαση για αειφορία, μια μη κριτική επισκόπηση” Διπλωματική εργασία προπτυχιακού διπλώματος σπουδών Σπύρος Μποφυλάτος 511/20005029 Επιβλέπων: Θωμάς Σπύρου Εξεταστική Επιστροπή: Ιωάννης Δαρζέντας Τζέννη Δαρζέντα, 3 4 Ευχαριστίες Πρωτίστως θα ήθελα να ευχαριστήσω την οικογένεια μου για την συνεχή αμέριστη και άνευ όρων συμπαράσταση καθ'ολή τη διάρκεια των σπουδών μου. Χωρίς αυτούς θα ήταν αδύνατον να εκπονηθεί αυτή η διπλωματική εργασία όπως και ότι έγινε πριν από αυτή. Ένα μεγάλο ευχαριστώ οφείλω επίσης στον κ. Αργυρή Αρνέλλο ο οποίος αν και δεν αποτέλεσε τελικά μέλος της τριμελούς επιτροπής για την παρούσα διπλωματική έπαιξε καθοριστικό ρόλο στα πρωταρχικά στάδια και χωρίς την βοήθεια του αυτή η διπλωματική θα ήταν σαφώς κατώτερη. Επίσης οφείλω να ευχαριστώ τον κ. Θωμά Σπύρου ο οποίος με βοήθησε να βάλω τάξη στο χάος της σκέψης μου και να το μετατρέψω σε μια επιστημονική εργασία και ήταν δίπλα μου σε κάθε στάδιο εξορκίζοντας τα άγχη μου. Οφείλω επίσης να ευχαριστήσω τα υπόλοιπα μέλη της τριμελούς επιτροπής, Γιάννη Δαρζέντας & Τζένη Δαρζέντα, για τα εποικοδομητικά σχόλια, κριτική και διορθώσεις. Ένα τεράστιο ευχαριστώ σε όλους του συμφοιτητές, φίλους και καθηγητές μου που έκαναν αυτή την εξαετή εμπειρία κάτι παραπάνω από ενδιαφέρουσα και ήταν πάντα δίπλα μου. Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω όλους ονομαστικά άλλα αυτό θα διπλασίαζε το μέγεθος της διπλωματικής και η εκτύπωση κοστίζει. 5 Introduction Goal and objectives The goal of this diploma dissertation is to review different approaches, frameworks and tools in the area of design for sustainability. Design for sustainability is an emergent field in design and thus it is important to inform the readers about these emerging ideas, translate frameworks with different backgrounds and disciples into design and aid him to choose the most appropriate for the design process adopted by creating a theoretical framework and taxonomy that can ease the burden of choice. This is achieved by taxonomizing these aforementioned frameworks introducing and stressing the distinction between eco-effective and eco-efficient approaches. At the same time the goal of this diploma dissertation is not to guide the reader towards one approach on sustainability but to act as a introduction to any designer interested in design for sustainability. This is achieved by opening new nodes throughout the passage, aiding the readers on finding bibliography that fits their understanding of design for sustainability. At the same time an attempt is made to create a theoretical tool that can be used to taxonomize and compare existing frameworks associated with design for sustainability. The hope is that the taxonomy created now, will be sufficiently robust to compare existing frameworks associated with design for sustainability as well as new frameworks that are likely to emerge in the future. Scope and Content This diploma dissertation attempts to cover the field of sustainability with emphasis on product design. In order to create a rich picture frameworks associated with business and methods of manufacturing have also been analyzed since both can create many restrictions when designing for manufacture. All the major frameworks associated with design with sustainability have been taken into account (to the extent that the author is aware of their existence). The structural principles used to create a basis on which we can compare frameworks is a purely theoretical tool. Due to it's theoretical nature it fails to offer any practical conclusions that could be reached by using the frameworks. It has been our inclination to approach a design problem using different frameworks. By undertaking the same project using different tools we would be able to heuristically evaluate these frameworks. However,such an undertaking exceeds the brief for a 6 diploma dissertation, and we put forward an educational tool, that helps interested parties evaluate what is useful for them and choose an approach. In this fashion the theoretical tool should be more than enough to evaluate and choose an approach A non-critical approach was adopted for three reasons. Firstly it is difficult to approach a phenomenon that is in action and judge it, we prefer to understand and participate in forming it giving the characteristics that we believe are required. Also a critical review is a scientific process that demands a high degree of confidence, knowledge and experience and it would be impossible to achieve satisfactory results. Finally in order to be able to judge the frameworks it would be unfair not to use them and judge them on the success of the projects. Thesis outline In the first chapter different definitions of sustainability and it approached by using an Hengelian dipole and by using the wicked problem methodology. This is followed by a discussion of the historical reasons behind the unsustainability of human development and how the phycological positions in today's society (radical hedonism and unlimeted egotism) drive our society to be based around Having and not Being. The first being unsustainable and the latter sustainable. In the second chapter the most acclaimed frameworks of design for sustainability are analyzed by disusing their main principles and the tools they offer with an emphasis to product design. In the third chapter a taxonomy of these frameworks is attempted by looking into principles displayed by the majority of these frameworks. Using these frameworks and the definitions adopted in the first chapter a set of "structural" principles is synthesized. At the same time a taxinomisis in a Cartesian system is proposed, using eco effective - eco efficient as a horizontal axis and cyclic - linear life cycle as the vertical axis. 7 Περίληψη Η παρούσα Δ.Ε. έχει ως στόχο την επισκόπηση διαφορετικών προσεγγίσεων, πλαισίων και εργαλείων στο χώρο της σχεδίασης για αειφορία. Η διαδικασία επισκόπησης συμπεριλαμβάνει και την μεταφορά εννοιών ξένων στη σχεδίαση, σε όρους και εργαλεία που έχουν χρηστική άξια για τους σχεδιαστές. Ταυτόχρονα, σκοπός είναι να οδηγηθεί ο αναγνώστης σε μια βαθύτερη κατανόηση της σχεδίασης για αειφορία προσφέροντάς του ταυτόχρονα βιβλιογραφία ώστε να προχωρήσει σε πιο βαθιά μελέτη των πλευρών της αειφορίας που τον ενδιαφέρουν. Τέλος γίνεται προσπάθεια δημιουργίας μιας λογικής βάσης πάνω στην οποία μπορούν διαφορετικά πλαίσια επί της σχεδίασης για αειφορία, τόσο υπάρχοντα όσο και μελλοντικά, να συγκριθούν σε θεωρητικό επίπεδο. Τι είναι όμως η αειφορία; Η πρώτη έκφανση της αειφορίας ήταν αυτή της αειφόρου κοινωνίας (sustainable society) που χρησιμοποιήθηκε το 1974 από το παγκόσμιο συμβούλιο εκκλησιών (World Council of Churches) και οριζόταν ως εξής: “Πρώτον, κοινωνική σταθερότητα δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί δίχως μια δίκαιη κατανομή των πόρων και χωρίς ίσες δυνατότητες συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων. Δεύτερον, μια εύρυθμη κοινωνία δεν θα είναι αειφόρα αν η ανάγκη για τρόφιμα, ανά πάσα στιγμή, δεν είναι μικρότερη από την δυνατότητα της παγκόσμιας παράγωγης, και ταυτόχρονα ο ρυθμός παραγωγής ρύπων είναι μικρότερος από τον ρυθμό απορρόφησής τους. Τρίτον, αυτό το νέο κοινωνικό κατασκεύασμα θα είναι αειφόρο για όσο καιρό ο ρυθμός χρήση μη ανανεώσιμων πηγών (ενέργειας και αγαθών) δεν ξεπερνά τον ρυθμό αύξησης τους λόγω της τεχνολογικής προόδου. Τέλος, μια αειφόρος κοινωνία απαιτεί η κλίμακα της ανθρώπινης δραστηριότητας να είναι τέτοια ώστε να μην επηρεάζει αρνητικά το παγκόσμιο κλίμα.” Η έννοια της αειφόρου κοινωνίας μετατράπηκε σε αυτή της αειφόρου ανάπτυξης (sustainable development) που πρωτοεμφανίστηκε το 1980 στην πρώτη Παγκόσμια Στρατηγική για την Διατήρηση η οποία δημοσιεύτηκε από την Παγκόσμια Ένωση Διατήρησης (World Conservation Union) και η οποία αναγνώριζε ως στόχους τη διατήρηση των βασικών οικολογικών διαδικασιών, τη διαφύλαξη της γενετικής ποικιλότητας και τη βιώσιμη χρήση των πόρων. Σύμφωνα με αυτό τον ορισμό, αειφόρος ανάπτυξη είναι η διατήρηση των απαραίτητων οικολογικών διαδικασιών και συστημάτων υποστήριξης της ζωής, η διατήρηση της βιοποικιλότητας και η βιώσιμη εκμετάλλευση των ειδών και των οικοσυστημάτων Αργότερα, η Παγκόσμια Επιτροπή για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη όρισε πως αειφόρος ανάπτυξη είναι: "Η ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να κάνει 8 συμβιβασμούς ως προς την ικανότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους" (W.C.E.D., 1987). Αυτός ο ορισμός πάσχει λόγω του γεγονότος πως είναι πολύ πλατύς και μπορεί να περιλαμβάνει πολλά διαφορετικά πράγματα και στρατηγικές. Η αειφορία είναι ένας όρος ο οποίος είναι αόριστος καθώς έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά ανάλογα με το πλαίσιο στο οποίο τον ορίζουμε. Τέτοιου τύπου έννοιες είναι πολύ πιο εύκολο να οριστούν και να αναλυθούν χρησιμοποιώντας την έννοια του ακανθώδους προβλήματος ( wicked problem) η οποία προτάθηκε από τον Horst Rittel το 1974. Ένα ακανθώδες πρόβλημα ορίζεται ως: “Ένα είδος προβλημάτων που σχετίζονται με το κοινωνικό σύστημα, είναι κακώς ορισμένα, η πληροφορία για αυτά προκαλεί σύγχυση, με παρουσία πολλών πελατών και ληπτών αποφάσεων με διαφορετικές άξιες και με περίπλοκες συσχετίσεις στο εσωτερικό του προβλήματος”. Ο Rittel αναγνωρίζει δέκα χαρακτηριστικά των ακανθωδών προβλημάτων: • Δεν υπάρχει ορισμός του προβλήματος (ο ορισμός του προβλήματος