TRUCK 04-2015.Indd

KKWIECIEWIECIEŃ 44/2015/2015 ((47)47) IISSNSSN 2082-97952082-9795 CCena:ena: 55,50,50 ((ww tymtym 5%5% VAT)VAT)

TTAMAM jestjest z powrotempowrotem Słooweweńskieskie autobusyautobusy znówznów u nasnas

„Busy” coraz popularniejsze Wiele twarzy w Polsce Renault Od kampera Zabudowy ad: 11 000 egz. po koniowóz ł pasażerskie Nak Świętuj z nami 25-lecie Inter Cars Wejdź na www.ic25.pl i wygrywaj!

- PARTNERZY STRATEGICZNI -

oleje rekomendowane przez Inter Cars Wojciech Gniot, Gniotpol

Nowy Actros pozwolił nam zaoferować klientom najefektywniejszy zestaw na rynku.

Pojawienie się Nowego Actrosa stanowiło istotny przełom najefektywniejszy zestaw na rynku. Działamy już 25 lat, w podejściu do efektywności transportu. Wyniki spalania z marką Mercedes-Benz współpracujemy najdłużej. Bardzo są wręcz niewiarygodne, a dzięki niższej ramie udało nam cenimy profesjonalne podejście – wspólne szukanie jak się pierwszy raz skonstruować zabudowę o ładowności 25 ton. najlepszych możliwych rozwiązań dla klientów. Samochody To zmiana o dużym znaczeniu – samochody naszych klien- Mercedes-Benz cechuje wysoka jakość, a Nowy Actros jest tów najczęściej jeżdżą na dalekie trasy. Szukamy więc rozwią- dowodem na to, że wciąż można znaleźć jeszcze bardziej zań, które pozwolą uzyskać maksymalną ładowność w połą- efektywne rozwiązania. Dla nas to istotne, bo dzięki temu czeniu z największą przestrzenią ładunkową. Nowy Actros my również możemy rozwijać nasze produkty, oferować klien- zapewnił nam postęp pod tym względem. W połączeniu tom coraz lepsze i ekonomiczniejsze zestawy. z naszą zabudową aluminiową z serii Prestige Line powstał Marka Daimler AG Marka SSPISPIS TTrereśccii www.truck-van.pl

AAUTOBUSYUTOBUSY Rynek Dwa do przodu, trzy w tył Stabilizacja ...... 6 Efekt zaufania ...... 10 Ma być cicho i czysto. I będzie. Dzięki pomocy fi nansowej płynącej z Brukseli polskie miasta nie tylko mogą sobie pozwolić na zakup autobusów zasilanych metanem, ale również hybrydowych czy wręcz Napędy alternatywne elektrycznych. To realizacja planu, który zakłada wprowadzenie do 2020 r. na ulice europejskich miast pojazdów niskoemisyjnych. Próbne numery ...... 12 Komisja Europejska na rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego w miastach w latach Jedź do mnie szeptem… ...... 16 2014–2020 przeznaczy ponad 2,349 mld euro. W tym okresie Polska ma dostać 72,9 mld euro na realizację polityki spójności. W ramach tego budżetu będą realizowane m.in. inwestycje Prezentacja w ekologiczny transport publiczny. Oznacza to, że dużą szansę na dofi nansowanie zakupów nowych pojazdów TAM jest z powrotem ...... 18 będą miały gminy, które w swych planach zakupowych uwzględnią alternatywne napędy. Preferowane będą Zabudowy trolejbusy i autobusy elektryczne. Nacisk kładziony będzie Z umiarem ...... 20 również na dostosowanie komunikacji do potrzeb osób Zwyczajne niezwyczajne ...... 24 niepełnosprawnych. Dodatkowe wsparcie dla transportu publicznego popłynie ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura PPRODUKTRODUKT i Środowisko. Stworzy to kolejne możliwości do Klimatyzacja odnowienia taboru autobusowego i zastąpienie napędów Chłód w standardzie ...... 26 wysokoprężnych silnikami elektrycznymi czy gazowymi. Już podpisane są kontrakty na dostawę w tym roku 15 autobusów elektrycznych dla Warszawy, Inowrocławia, Ogumienie Jaworzna i Ostrołęki. Inowrocław zamówił również Trwała, całoroczna opona 10 hybryd, a Warszawa 35 gazowców LNG. Realizowane są spore zamówienia na autobusy CNG. U-AP 001 do autobusów ...... 30 Już niebawem 36 rozpocznie pracę w Tychach, 15 w Gdyni i 5 w Słupsku. Przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej, które postanowiły zainwestować w napęd CNG, mają jednak twardy orzech do zgryzienia. W Polsce trudno jest planować działalność z dużym wyprzedzeniem. Naczepy Od momentu ogłoszenia przetargu na autobusy do realizacji zamówienia może upłynąć sporo czasu Punkt przesiadkowy ...... 32 i wiele zmienić się na rynku. Pierwszą niespodzianką, jaką zafundował polskim przedsiębiorcą nasz rząd, było wprowadzenie od listopada 2013 r. akcyzy na sprężony gaz ziemny, co zaowocowało 18% Zabudowy podwyżką. Kolejna niekorzystna zmiana nastąpiła na początku tego roku, kiedy w życie weszła nowa taryfa na gaz ziemny wprowadzona przez PGNiG, zwiększająca cenę tego paliwa o 23%. Elastyczność w środku miasta ...... 36 Dla takich miast jak Rzeszów, który obecnie ma w swojej fl ocie 49 autobusów z napędem CNG, to poważny wzrost kosztów działalności. Tym bardziej, że wyższa cena zakupu takich pojazdów Myjnie bramowe względem tych z silnikiem Diesla, miała być rekompensowana niższymi cenami paliwa. 7 minut ...... 38 Do tej pory cena sprzedaży CNG była uzależniona od cen oleju napędowego, stanowiąc 55%. Po podwyżce jest to ok. 80%. Teraz ceny gazu CNG są ustalane na zasadach rynkowych, więc rząd BBUDOWLANEUDOWLANE nie może w nie ingerować. Sytuację mogłoby uratować zwolnienie z akcyzy, ale jak wiadomo, państwu trudno jest zrezygnować z danin, które już pobiera. Ministerstwo fi nansów twierdzi, Autostrada-Polska 2015 że przez ostatnie 10 lat (do końca października 2013 roku), zwolnienie z akcyzy CNG służącego AUTOSTRADA do susukcesuukcesu ...... 41...... 414 do napędu pojazdów nie doprowadziło do rozwoju rynku aut napędzanych tym paliwem, dlatego nie widzi powodu do ponownego wprowadzania zerowej stawki akcyzy. Szkoda, że nasi rządzący zamiast patrzeć do przodu, wolą zerkać wstecz. ▐ WWARSZTATARSZTAT Katarzyna Dziewicka [email protected] Regeneracja turbosprsprężararekek 

Nowa? Niekoniecznie! ...... 42 Miesięcznik Truck & Van & tel. 22 213 88 28, fax 22 205 07 57 TTruckruck [email protected], www.truck-van.pl, ISSN 2082-9795 Części zamienne VVanan Wydawca Dział reklamy i marketingu Orientacja na wzrost ...... 46 Mirosław Ganiec Jarosław Dynek – tel. 694 725 118, [email protected] tel. 502 532 575, [email protected] Krystyna Koch – tel. 515 444 589, [email protected] Redaktor naczelny Marcin Marczuk – tel. 513 432 305, [email protected] Katarzyna Dziewicka DDOSTAWCZEOSTAWCZE Redakcja i współpraca tel. 691 311 680, [email protected] Przemysław Dobrosławski, Michał Kij, Michał Mariański Zabudowy Prenumerata Nakład 11 000 egzemplarzy tel. 22 213 88 28, fax 22 205 07 57 Małe TIRy rządzą ...... 48 [email protected] Druk Drukarnia Edit, tel. 22 872 95 08 Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo do redagowania i skracania tekstów. Test Poznaj nasze wydawnictwo: Wydawnictwo KMG Media Sp. z o.o. ul. L. Staffa 31, 01-884 Warszawa TTruckruck&VVaan Katalogis net Ciepło, cieplej, mróz. www.truck-van.pl tel. 22 / 213 88 28, fax 22 / 205 07 57 NIP: 522 294 09 47, REGON: 142231181, KRS: 0000348328 Master kontra Ducato ...... 52 Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy KRS

4 TTruckruck&VVanan 4/2015 Scania Euro 6 - 410 KM Najoszczędniejsza w historii

Scania Euro 6 - 410 KM Rekordowy wynik Ustanowiła nowy rekord zużycia paliwa. Nigdy przedtem żaden zużycia paliwa testowany 40 t zestaw, na wymagającej trasie w okolicach Scania Euro 6 - 410 KM Monachium, nie uzyskał tak niskiego zużycia paliwa. 23,29 litra/100 km to rekordowy wynik. Ten prestiżowy test od wielu lat jest przeprowadzany przez 23,29 l/100 km specjalistów z magazynu „VerkehrsRundschau”.

13% paliwa mniej

Tyle zaoszczędziły użytkowane na polskim rynku pojazdy Scania Euro 6 w stosunku do Euro 5. Wynik uzyskany na podstawie danych eksploatacyjnych z systemu Scania FMS.

Prosta konstrukcja, tylko z SCR

Silnik Scania 410 KM to najczęściej wybierana jednostka napędowa.

Scania. Sprawdzone rozwiązania. AAUTOBUSYUTOBUSYRRynekynek www.truck-van.pl

Mercedes w 2014 r. sprzedał – 100 autobusów miejskich. W dużej mierze były to zamówienia realizowane dla Łodzi i Krakowa, dokąd dostarczono Conecto spełniające nomę ekologiczną Euro 6.

SStabilizacjatabilizacja

Autobusy elektryczne na ulicach polskich miast, większa odwaga w zakupach pojazdów z napędem gazowym i oczekiwanie na nowe perspektywy finansowe. Czyli rok 2014.

minionym roku zarejestrowano kupy w oczekiwaniu na nową perspektywę Lekki spadek 1475 nowe autobusy, o 84 więcej fi nansową unijnych funduszy, co szczegól- W (6%) niż w 2013. Wzrost sprze- nie było odczuwalne w segmencie miej- W zeszłym roku zarejestrowano 549 szt. daży odnotowano wśród tzw. „busów”, skich autobusów. miejskich autobusów, czyli o 54 mniej niż czyli małych autobusów budowanych Najwięcej autobusów zarejestrowano przed rokiem (9%). Najwięcej, bo 72 auto- na podwoziach pojazdów dostawczych w lipcu (178), kwietniu (174), marcu busy miejskie, odebrało MZA Warszawa, o dmc powyżej 3,5 t. W 2014 roku nabyw- (165) i grudniu (156). Największe wzrosty zaraz za nim znalazł się krakowski odział ców znalazły 553 takie pojazdy, czyli o 91 sprzedaży odnotowano w kwietniu i maju Mobilisu – 67 oraz MPK Wrocław – 57. więcej niż przed rokiem – 25%. Gorzej wy- – o 98%. Wtedy właśnie zrealizowano do- Sporo miejskich autobusów zakupiło też gląda sytuacja na rynku autobusów o dmc stawy dla Krakowa – w sumie ponad 100 szt. MPK Łódź – 40, MPK Kraków – 37 i KDD powyżej 8 t. Zarejestrowano 922 szt., czyli To również był czas, kiedy przewoźnicy Trans z Bydgoszczy – 35. W sumie do Kra- o 19 mniej niż w 2013 r. – 2%. Złożył się na zaczęli przygotowania do sezonu tury- kowa trafi ły aż 104 nowoczesne pojazdy, to niższy popyt na autobusy miejskie i mię- stycznego. Jeszcze lepszy był lipiec – rynek wszystkie zgodne z normą Euro 6. dzymiastowe. Jak na pierwszy rok obowią- wzrósł wówczas o 170%. Największe spad- Niekwestionowanym liderem w tym seg- zywania nowej normy ekologicznej Euro 6, ki natomiast odnotowano w listopadzie mencie jest Solaris. W minionym roku zare- można jednak uznać, że sytuacja jest sta- i grudniu. To efekt wzmożonych zakupów jestrowano 247 pojazdów tej marki, o 15,7% bilna. Wśród nowo zarejestrowanych po- pod koniec 2013 r. związanych z nadej- mniej niż przed rokiem, z 45% udziałem jazdów w pierwszej połowie roku prze- ściem normy Euro 6. O załamaniu rynku w rynku. Najwięcej Solarisów zakupiło MPK ważały jeszcze spełniające normę Euro 5, nie ma więc mowy. Wrocław – 57 szt., w tym 45 szt. Urbino 12 w drugim półroczu dominowały spełnia- W 2014 zarejestrowano 479 pojazdów i 12 szt. Urbino 18, następny w kolejności jące najwyższe wymogi środowiskowe. wyprodukowanych w Polsce (30,9%), rok był MPK Kraków – 37 szt., w tym 28 Urbi- W 2014 r. przewoźnicy wstrzymywali za- wcześniej – 456 szt. (34%). no 12 i 9 szt. Urbino 18, MZA Warszawa

Pierwsze autobusy hybrydowe Volvo 7900 Euro 6 Firma Sindbad odebrała w 2014 r. ADL Plaxton Elite i to nowość nie tylko kupiła w 2014 r. firma PKM Świerklaniec: Volvo 7900 19 autokarów Setra. Wśród zamówionych na rynku polskim, ale też europejskim. Euro 6 i trzy Volvo 7700 Euro 5. Obsługują linie egzemplarzy znalazły się modele: Jeżeli się sprawdzą na naszych drogach, w Tarnowskich Górach. S 515 HD, S 516 HD i S 517 HD. pewnie posypią się koleje zamówienia.

6 TTruckruck&VVanan 4/2015 www.truck-van.pl RRynekynekAAUTOBUSYUTOBUSY

– 25 szt. Urbino 18, PKM Jastrzębie Zdrój Liderem segmentu turystycznego jest – 15 szt. Urbino 12 i po 10: MPK Często- Mercedes z 32-procentowym udziałem Rejestracje autobusów o dmc powyżej 8 t w latach 2010–2014 chową – Urbino 12, PKM Katowice – Urbi- i sprzedażą na poziomie 75 szt. Za nim jest

no 15 oraz MPK Poznań – Urbino 12. Setra – 39, w tym 8 trafi ło do opolskiego 1500 Na drugiej pozycji uplasował się Mer- przewoźnika, fi rmy Sindbad, a dwie dwu- 1174 cedes – 100 szt. Tak dobry wynik to m.in. pokładowe S 431 DT do Biura Podróży 1000 955 941 realizacja dwóch dużych zamówień: dla Funclub. Trzeci był VDL – 29 szt. MAN 892 922 Łodzi (40) i Krakowa (38), dokąd poje- sprzedał 24 autobusy, w tym jeden Lion’s chały Conecto. Trzecie miejsce zajął Sol- Coach R07 rozpoczął służbę w straży po- 500 bus – 86 miejskich autobusów, z czego żarnej, a drugi w Ministerstwie Obrony

47 przegubowców SM18 trafi ło do War- Narodowej, po cztery Lion’s Coach trafi ły 0 20102011 2012 2013 2014 szawy, a 35 SM12 i SM18 do Bydgoszczy. do Szwagropolu i fi rmy Sandra, a jeden Dalej w rankingu znalazły się czeski SOR Lion’s Coach Effi cientLine ze zautoma- – 38 pojazdów, które w dużej mierze tra- tyzowaną skrzynią biegów TipMatic do Rejestracje nowych autobusów fi ły do prywatnych przewoźników obsłu- fi rmy Wist. Scania sprzedała 23 autokary, miejskich w Polsce w roku 2014 gujących linie m.in. w Elblągu, Będzinie, natomiast Van Hool 16 – wszystkie dwu- 250 247 Gliwicach i Żarach. AMZ Kutno sprze- pokładowe TDX27 Astromega Euro 6 ode- 200 dał 35 autobusów, w tym 29 CitySmile: brał Polski Bus. 25 12-metrowych i 4 10-metrowe, które W Polsce przewoźnicy coraz częściej 150 dostarczono do Krakowa. Wśród 28 au- wybierają pojazdy trzyosiowe, które mogą 100 100 86 tobusów sprzedanych przez MAN-a było pomieścić większą liczbę pasażerów. W ten 50 12 Lion’s City A37 Euro 6 dla MZK Je- sposób zwiększa się efektywność przewo- 38 35 28 16 8 4 2 2 lenia Góra i 2 MAN City A26 dla MZK zów, co przekłada się na zysk w przelicze- 0

Opole oraz kilka mniejszych Lion’s City niu na jednego pasażera. Sor M-B BYD AMZ MAZ MAN Volvo Irisbus Solaris Midi, które zasiliły mniej obciążone trasy Solbus w Siedlcach, Stargardzie Szczecińskim Bardziej komfortowo Autosan czy Koszalinie. Rejestracje nowych autobusów Popyt na autobusy międzymiastowe turystycznych w Polsce w roku 2014 w 2014 r. nieznacznie osłabł. Łącznie Mocno w turystyce 100 kupiono 116 szt. takich pojazdów, czyli 75 Rekordowy wzrost rejestracji odnoto- o 9 egzemplarzy mniej niż przed rokiem 75 wał segment autobusów turystycznych. (7%). Powodzeniem cieszyły się autobusy

W 2014 r. przewoźnicy odebrali 227 au- przewożące pracowników oraz realizu- 50 39 29 tokarów, czyli o 22 szt. więcej niż przed jące połączenia regionalne – większe za- rokiem (11%). To bardzo dobry wynik, potrzebowanie na ekspresowe połączenia 25 24 23 16 14 9 na który przede wszystkim złożył się za- międzymiastowe wymusza inwestycje 1 0 kup kilkudziesięciu autobusów turystycz- w nowocześniejszy tabor. Coraz częściej M-B VDL MAN Irizar nych Mercedes-Benz spełniających jeszcze przewoźnicy kupują bardziej komfortowe Setra Volvo Scania normę emisji spalin Euro 5. Zamówienie autobusy – do tej pory obsługujące wyłącz- Solbus Van Hool trafi ło do dwóch warszawskich przewoź- nie trasy turystyczne. Popytowi na takie ników turystycznych. Zmiana silników pojazdy sprzyja duża konkurencja, którą Rejestracje nowych autobusów między- na bardziej ekologiczne i droższe spowo- stworzyli przewoźnicy drogowi dla PKP. miastowych w Polsce w roku 2014 dowała, że poziom sprzedaży autobusów Podróżni przekonali się, że autobusem 100 turystycznych zbliżył się do rekordowego można przemieszczać się szybko, wygod-

sprzed 2 lat – 250 szt., wtedy przewoźnicy nie i tanio, dlatego warto inwestować w ten 75 przygotowywali się do mistrzostw Europy segment. Wzrasta również liczba autobu-

w piłce nożnej. sów lokalnych z obniżoną podłogą. 50 45 Najwięcej autobusów międzymiasto- 25 wych w minionym roku sprzedał Autosan 20 20 16

W tym roku MAN ma szansę stać się gazowym – 45, wśród nich znalazły się przekazane 41414141 potentatem na naszym rynku. W realizacji są już jesienią większe partie autobusów szkol- 0

kontrakty na 51 autobusów Lion`s City CNG, Sor M-B

nych i pracowniczych. Drugie miejsce Irizar Volvo Scania Irisbus Solaris Troliga które będą wozić pasażerów w Tychach i Gdyni. Solbus Plaxton Autosan należy do brytyjskiego Plaxtona. Firma Automet sprzedała Polskiemu Busowi 20 Elite i na podwoziu Volvo B11R, które obsługują właśnie ten segment autobusowego rynku ekspresowe połączenia międzymiastowe. był największy, nieznacznie wyprzedza- Tyle samo nabywców znalazł w tym seg- jąc autobusy miejskie. W minionym roku mencie czeski SOR. sprzedano 554 „busików”, czyli o 108 wię- cej niż przed rokiem (24%) – największy Mini w modzie wzrost na naszym rynku. Dzięki takim pojazdom mali przewoźnicy mogą do- Z roku na rok zwiększa się liczba chęt- stosować częstotliwość i trasy do potrzeb nych na zakup minibusów. W 2014 r. to

4/2015 TTruckruck&VVanan 7 AAUTOBUSYUTOBUSYRRynekynek www.truck-van.pl

Solaris od lat jest liderem na rynku Solbus w zeszłym roku wygrał Na dniach powinny być dostarczone zamówione pod koniec miejskich autobusów. Zainteresowaniem przetarg na dostawę 35 autobusów 2014 roku miejskie Scanie CityWide. Zamówienie opiewa cieszą się zarówno autobusy z napędem zasilanych LNG dla Warszawy. na 18 sztuk, w tym 5 12-metrowych niskopodłogowych CNG Diesla, jak i najnowocześniejsze, elektryczne. W tym roku autobusy są dostarczane. oraz 13 zasilanych Dieslem: 3 przegubowe i 10 dwuosiowych.

osób podróżujących. A elastyczność jest i Opel. Najwięcej zabudów autobusowych Programu Polska Wschodnia. Jeżeli nie po- ostatnio w cenie. Poza tym przewozy ta- w 2014 r. wykonał Mercus-Bus – 131, na- płyną w tym roku pieniądze z Brukseli, in- kimi pojazdami są ekonomiczne, bo kosz- stępne było Auto-CUBY – 65 oraz CMS westycje w nowy tabor w dużej mierze będą ty eksploatacji są dużo niższe, a pojazd Auto – 58 i Automet – 38. musiały się opierać na skromnych budże- szybko się zapełnia, więc nie ma pustych tach samorządów. To największe zagrożenia przebiegów. Popyt zapewne pobudził rów- Wyczekiwanie dla segmentu miejskich autobusów. nież PFRON, czyli unijne dofi nansowa- Kilkadziesiąt autobusów dostarczonych nie zakupów pojazdów przystosowanych Ten rok zaczął się słabiej od poprzed- w tym roku m.in. do Tychów, Gdyni i Ino- do przewozu osób niepełnosprawnych niego. W ciągu dwóch pierwszych miesię- wrocławia ma być dofi nansowanych jesz- w ramach programu wyrównywania róż- cy w segmencie autobusów powyżej dmc cze w ramach dotychczasowych środków nic pomiędzy regionami. 8 t rynek spadł o prawie 8%. Dostarczono unijnych. Dodatkowo 50 pojazdów dla Od lat liderem segmentu minibusów 48 autobusów miejskich, 153 międzymiasto- Częstochowy i Gdyni zostanie zakupio- jest Mercedes, który w tym roku sprzedał we i 154 turystyczne. W sumie 385 szt. (417 nych w ramach programu Gazela. 451 takich pojazdów, zdobywając 81,4% rok wcześniej). Tegoroczne wyniki w dużej Już dziś wiemy również o kontraktach rynku. Polskie fi rmy nadwoziowe znalazły mierze zależą od unijnego dofi nansowania, podpisanych jeszcze w minionym roku, nabywców aż na 371 pojazdów zabudo- które w następnych latach będzie podstawą które będą realizowane w bieżącym. Mię- wanych na Sprinterach. Daleko za Merce- autobusowych projektów w ramach Re- dzy innymi MAN ma dostarczyć 113 desem uplasowały się: Ford – 32, Renault gionalnych Programów Operacyjnych czy autobusów dla: ITS Michalczewski – 62 (43 Lion’s City G i 19 Lion’s City), PKM Tychy – 36 MAN Lion’s City CNG (30 szt. Udział poszczególnych segmentów w rynku autobusów w latach 2013–2014 w wersji 12 m i 6 przegubowych) oraz PKM Gdynia – 15 Lion`s City CNG.

603 600 Solaris natomiast podpisał umowy na 554 549 2014 dostawę 27 pojazdów, w tym 10 Urbino 500 446 2013 12 electric do Warszawy, dwa do Inowro- 400 cławia i jeden do Jaworzna oraz 2 Urbino 300 8,9 electric do Ostrołęki. Firma wygrała 227 205 również przetarg w Warszawie na do- 200 125 116 stawę 80 autobusów: 20 12-metrowych 100 i 60 przegubowych. Jeżeli nawet jakaś fi r- 27 8 0 ma złoży protest, i tak ktoś to zamówienie Mini Miejskie Międzymiastowe Turystyczne Inne w końcu zrealizuje. Dostarczone będą rów- nież przegubowe Solbusy z napędem LNG Rejestracje autobusów o dmc powyżej 8 t w Polsce w roku 2014 – w sumie 35 dla Warszawy. Do Słupska trafi 18 Scanii CityWide, w tym 5 zasilanych 300 CNG. W sierpniu natomiast Volvo ma prze- 250 248 kazać 10 niskopodłogowych autobusów hybrydowych miastu Inowrocław. Nowe 200 184 zamówienia zapowiada też MKP Rzeszów. 150 Korzystając z dofi nansowania ze środków

100 90 Unii Europejskiej w ramach PO Infrastruk- 58 54 52 40 35 31 29 27 50 20 tura i Środowisko 2014-2020 Rzeszów chce 16 15 16 ▐ 4 2 1 1 kupić 100 nowych autobusów. 0 Katarzyna Dziewicka Sor VDL BYD MAZ AMZ

MAN Źródło: PZPM, JMK Irizar Setra Volvo Scania Irisbus Troliga Solaris Solbus Plaxton Autosan

Automet Fot. Daimler, MAN, Polski Bus, Solbus, Van Hool Mercedes Solaris, Volvo

8 TTruckruck&VVanan 4/2015 Nowy Solaris. Dopracowany w najdrobniejszych szczegółach.

Nowy Solaris to innowacyjny autobus miejski o niezwykle lekkiej i trwałej konstrukcji oraz bardzo atrakcyjnym designie. Nowatorska technologia budowy pojazdu zapewnia niskie koszty eksploatacyjne i wysoką estetykę wykończenia. Przestronne, jasne wnętrze, jak i nowoczesny układ jezdny gwarantują pasażerom niespotykany dotąd komfort podróżowania. W tym roku AAUTOBUSYUTOBUSY RRynekynek Solaris chce www.truck-van.pl dostarczyć do klientów 300 egz. nowego modelu. Na 9 ma już sze przetargi na dostawy elektrobusów na podpisany kontrakt. naszym rynku: w Ostrołęce (2), Jaworznie (1), Warszawie (10) i Inowrocławiu (2). „Cieszy nas, że jest coraz więcej punktów na mapie, gdzie zostały dostarczone lub zamówione nasze autobusy elektryczne. W sumie zakontraktowaliśmy 41 takich autobusów, co oznacza, że zainteresowanie tym produktem rośnie” – powiedział Dariusz Michalak, wiceprezes zarządu Solaris Bus & Coach SA. Solarisy Urbino electric sprzedane w ubiegłym roku to modele wyposażone w system ładowania baterii metodą plug-in, poprzez indukcję oraz z wykorzystaniem pantografu. So- laris wprowadził też do oferty zupełnie nowe rozwiązanie w swoich pojazdach elektrycznych – ogniwa wodorowe zwięk- szające zasięg autobusu. Zastosowano je Efekt zaufania w przegubowym Solarisie Urbino 18,75, którego dwie sztuki zakupiła fi rma Hoch- Solaris rośnie. I to dosłownie. Nie tylko sukcesywnie bahn z Hamburga. W 2015 r. Solaris ma rozpycha się w Europie, ale też sięga dalej. W wyniku coraz dostarczyć 27 autobusów elektrycznych, większego zapotrzebowania na pojazdy tej marki, powiększa w tym: 10 do Warszawy, 4 do Berlina się również fabryka w Bolechowie. i 3 do Hanoweru (najnowszy model). Ale Solaris to również tramwaje. W roku 2014 rozpoczęła się realizacja kolejnego iniony rok był dla Solarisa rekor- cja. W sumie fi rma współpracuje z ponad kontraktu na dostawę pojazdów szynowych dowy pod względem liczby dostar- 700 klientami. Aż 80% spośród zrealizo- na rynku niemieckim. Do końca roku do- Mczonych pojazdów. Spółka sprze- wanych w ubiegłym roku zamówień dostarczono do Brunszwiku pierwsze trzy dała łącznie 1380 autobusów, trolejbusów starczono zagranicę (1100 sztuk). Najważ- z 18 zamówionych Tramino. Zakończenie i tramwajów i tym samym pobiła swój wy- niejszym rynkiem eksportowym polskiego realizacji umowy planowane jest na połowę nik z 2013 roku o 6%, kiedy to do odbior- producenta, już tradycyjnie, były Niemcy, 2015. Wtedy również w Olsztynie powinny ców trafi ły 1302 sztuki. Jak twierdzą przed- gdzie w 2014 roku sprzedano 197 pojaz- rozpocząć pracę dwa z 15 tramwajów. stawiciele producenta, to wynik zaufania dów. Wśród nich był 10-tysięczny autobus, klientów. Rok 2014 to również rekordowy wyprodukowany w fabryce w Bolechowie Premiera za premierą przychód w historii fi rmy – 1,6 mld zł. – Urbino 12 electric dla Dusseldorfu. Warto W Polsce nabywców znalazło 280 jed- po raz kolejny podkreślić, że na rynku nie- W minionym roku debiutował nowy So- nostek, co po raz dwunasty zapewni- mieckim sprzedaje się rocznie około 2000 laris Urbino. W porównaniu z poprzednią ło Solarisowi pozycję krajowego lidera autobusów, czyli Solaris ma w nim solidny, generacją w nowym autobusie jest więcej w segmencie niskopodłogowych autobu- sów miejskich. Producent z Bolechowa po raz 12. z rzędu sprzedał najwięcej auto- Solange Olszewska, właścicielka Solaris Bus & Coach busów miejskich na naszym rynku – 247. Kolejny rok rekordowo wysokiej sprzedaży to efekt zaufania, jakim „Warto podkreślić, że wśród naszych klien- obdarzyli nas dotychczasowi klienci i intensyfikacji działań sprzeda- tów znalazły się przedsiębiorstwa komuni- żowych w krajach europejskich. W minionym okresie byliśmy bardzo kacji miejskiej nie tylko z takich dużych aktywni zarówno tam, gdzie Solaris jest znany od dawna, jak też na miast jak Warszawa, Wrocław czy Kraków, rynkach, gdzie debiutowaliśmy, na przykład w Turcji. Nie wykluczamy ale również małych gmin. Mamy takich także, że w przyszłości w poszukiwaniu następnych kontraktów wyj- dziemy poza nasz kontynent. klientów i oni do nas wracają. Co istotne, to właśnie oni sprawiają, że rynek jest elastyczny. Są dla nas bardzo ważnym part- 10-procentowy udział. Znaczącymi kie- miejsc siedzących dostępnych z niskiej nerem” – powiedział Zbigniew Palenica, runkami eksportu były także Bułgaria (146 podłogi, pojazd jest również znacznie lżej- członek zarządu Solaris Bus & Coach SA. sztuk), Czechy (128) i Włochy (102). W Tur- szy, a co za tym idzie – zużywa mniej pa- Wśród największych odbiorców Solari- cji Solaris wygrał przetarg i dostarczył 100 liwa (Truck & Van 10/2014). Wygląd auto- sa w 2014 r. znalazły się takie miasta, jak: przegubowych Urbino 18 dla fi rmy ESHOT busu doceniło 53-osobowe jury konkursu Wrocław (57), Kraków (37), Warszawa z Izmiru. iF Design Award 2015. (25) i Jastrzębie Zdrój (15). Rok 2014 przyniósł fi rmie Solaris ko- Nowe Urbino trafi na linię produkcyjną lejne sukcesy w zakresie pojazdów elek- w najbliższych miesiącach. Do końca roku 80% na eksport trycznych. Firma podpisała umowy na fi rma chce sprzedać około 300 sztuk. Za- dostarczenie łącznie 41 takich autobu- kontraktowane jest już 9 egz. dla klienta Solaris jest obecny już w 29 krajach. sów, m.in. do Czech, Hiszpanii, Niemiec w Niemczech. Do końca 2016 r. najnowszy W tym roku dołączyła Chorwacja i Tur- i Szwecji. Producent wygrał także pierw- autobus ma zastąpić obecną generację.

10 TTruckruck&VVanan 4/2015 www.truck-van.pl RRynekynek AAUTOBUSYUTOBUSY

Sprzedaż autobusów i trolejbusów marki Solaris siedziby fi rmy oraz ciągów komunikacyj- w latach 2006–2014, w sztukach nych na terenie zakładu. 1380 „Dzięki realizowanej inwestycji zwięk- 1205 1302 1114 1120 szymy moce produkcyjne oraz poprawi- 1037 1006 my efektywność niektórych procesów. W powstającej hali fabrycznej będzie- 702 my wytwarzać zupełnie nową generację 579 naszych lekkich autobusów miejskich” – mówi dr inż. Dariusz Michalak. – Już teraz fabrykę opuszcza blisko 1400 pojazdów rocznie, w najbliższych latach planujemy zwiększyć tę liczbę.” 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Przebudowa rozpoczęła się w sierpniu Źródło: Solaris Bus & Coach S.A. 2014 r., a jej zakończenie zaplanowane jest

Sprzedaż autobusów i trolejbusów marki Solaris w roku 2014 280 w podziale na kraje, w sztukach

197

146 128 102102 100 63 60 60 57 49 34 34 19 15 Solaris Midi to kolejna nowość. Pojazd ma 11 10 10 4 1 służyć głównie jako propozycja dla szkół, ale nie tylko. W środku jest 31 miejsc, czyli dokładnie jedna klasa. Producent zapowiada również stworzenie wydłużonej wersji. Źródło: Solaris Bus & Coach S.A.

W bieżącym roku Solaris nie zamierza my za rozsądną cenę zaoferować naszym na drugą połowę 2015. Projekt o wartości zwalniać tempa. Firma planuje kolejne klientom produkt, na którym będą mo- 45 mln zł w części zostanie dofi nansowany nowości. Do najciekawszych projektów gli polegać, który będzie trwały i nieza- ze środków Europejskiego Funduszu Roz- należy konstrukcja pierwszego dwuprze- wodny” – podkreślał Dariusz Michalak. woju Regionalnego. gubowego autobusu elektrycznego z wo- Prezentacja tego autobusu ma się odbyć Ten rok rozpoczął się również poważną dorowym ogniwem paliwowym zwięk- podczas październikowych targów Bu- zmianą personalną. Decyzją właścicieli fi r- szającym jego zasięg. Pojazd powstaje sworld w belgijskim Kortrijk. Producent my Solange i Krzysztofa Olszewskich oraz we współpracy z Politechniką Poznańską zapowiada też dłuższą wersję. członków zarządu od 1 kwietnia 2015 r. i Politechniką Warszawską, przy wsparciu stanowisko prezesa zarządu spółki objął fi nansowym Narodowego Centrum Badań Zmiany dr Andreas Strecker. i Rozwoju w ramach programu InnoTech „Zapewniam, że to niezwykle staran- (Truck & Van nr 2/2015). Konsekwencją rokrocznie wzrastającego nie przemyślany krok. Na ten moment Kolejną premierą zapowiadaną w tym wolumenu sprzedaży była decyzja zarządu przygotowywaliśmy się wspólnie z mę- roku jest autobus midi przeznaczony m.in. spółki o rozbudowie obecnej hali fabrycz- żem od wielu lat. Do tej zmiany dojrzała do przewozów szkolnych. Krótki 8-metro- nej zlokalizowanej w Bolechowie. Do już również nasza fi rma i współpracowni- wy pojazd to nowość w ofercie polskiego istniejącej zostanie dobudowana nowa cy – powiedziała Solange Olszewska, producenta. W środku przewidziano 31 o powierzchni ponad 7,5 tys. m2. Powsta- właścicielka Solaris Bus & Coach SA. miejsc siedzących, a pod podłogą wygo- nie także ponad 5 tys. m2 powierzchni – Solaris wciąż jest i pozostanie przed- spodarowano bagażnik. Autobus został biurowych. Plany obejmują również prze- siębiorstwem, które należy do rodzi- zbudowany na podwoziu DAF-a. „Chce- budowanie drogi wjazdowej do głównej ny Olszewskich. Z pozycji właścicielki i doradcy zarządu będę nadal konsul- tować strategiczne decyzje na temat Zmiana w zarządzie kierunków rozwoju fi rmy. Z dr. Andre- asem Streckerem znamy się od blisko Andreas Strecker jest doktorem nauk ekonomicznych. Posiada po- 20 lat. Jestem przekonana, że jego wie- nad 15-letnie doświadczenie zawodowe w przemyśle transportowym. Przez 9 lat pełnił funkcję prezesa zarządu i dyrektora generalnego dza i międzynarodowe doświadczenie w koncernie Daimler Buses North America w USA. Odpowiadał m.in. w branży w połączeniu z umiejętnościa- za rozwój i realizację strategii dywizji autobusowej firmy Daimler mi obecnych członków zarządu, którzy w Ameryce Łacińskiej, Meksyku i Azji. Uczestniczył także w realizacji w większości są wychowankami naszej kluczowych kontraktów na rynku europejskim. Przez ostatnie cztery fi rmy, będą gwarantem dalszego dyna- lata dr Andreas Strecker pracował na stanowisku CFO w przedsiębiorstwie Novoferm Gro- ▐ up, które jest czołowym europejskim producentem materiałów budowlanych. Dr Andreas micznego rozwoju Solarisa”. Strecker ma 53 lata. Jest żonaty i ma dwoje dzieci w wieku 16 i 13 lat. Katarzyna Dziewicka Fot. Solaris

4/2015 TTruckruck&VVanan 11 AAUTOBUSYUTOBUSYNNapapęddyy aalternatywnelternatywne www.truck-van.pl

Mercedes Citaro wyposa- żony w wodorowe ogniwa paliwowe na stacji tankowania wybudowanej przy Instytucie Technologii (KIT) w Karlsruhe. Autobus zapewnia komunikację między północnym kampusem miejscowego Uniwer- sytetu a południowym.

Próbne numery Autobus, miasto, ludzie. Trudno je pogodzić. Czy gołąbkiem pokoju będą alternatywne układy napędowe?

omunikacja miejska zawsze wodziła szynowym. Można go wdrożyć do ruchu odpowiedników w aktualnie produkowa- na pokuszenie wynalazców. Nad- szybciej, taniej, a do tego jest znacznie nych pojazdach. Atomowy autobus? Sie- Krzędna idea od lat się nie zmieniła: bardziej elastyczny w spełnianiu potrzeb demdziesiąt lat temu wydawał się natural- chodzi o wydajny system, który na skalę ludności, ewoluujących w szybkim tempie ną konsekwencją postępu. masową spełni indywidualne potrzeby wraz z miastem. Doskonalenie autobusów Mroki średniowiecza, kaganek oświece- transportowe. Planowanie go może rozpa- ma głęboki sens. nia, romantyczna czułość, pozytywistyczna lić wyobraźnię do czerwoności. Autobusy dobrze adaptują się do nietypo- pilność, a w końcu kult techniki i płacz nad Kiedyś był to problem czysto organizacyj- wych układów napędowych, ponieważ mają skatowaną naturą doprowadziły cywiliza- ny i techniczny. Obecnie korektę wprowa- w środku dużo miejsca. Nadwozie moż- cję zachodnią do tego, co jest oczywiste dla dza troska o zdrowie, czy szerzej dobrostan na formować ze znaczną swobodą. Nawet Indian, a było takim zapewne dla starożyt- mieszkańców. Alternatywne źródła napędu miejsce kierowcy nie jest constans. Można nych: wszystko ze wszystkim obok wszyst- dochodzą do głosu, bo mogą uczynić poje przesuwać, unosić lub obniżać, a każde kiego i nic w izolacji. Ukuliśmy na to nowe, jazd „cichym i bezwonnym”. Szczególnie, że położenie ma własne zalety. Konstruktor pojemne określenie: zrównoważony rozwój. niektóre z nich dają nadzieję na oszczędno- wybiera, na czym zależy mu najbardziej. ści i energetyczną samowystarczalność. Rozpatrując autobus jako układ prze- Lotne i ciekłe twarzania energii, można dojść do pomy- Indianie wiedzą słów z pogranicza science-fi ction, gdzie Rozwaga często przejawia się w dzia- źródło energii i jej „przetwornik” nie mają łaniach społeczności lokalnych, które Wytwórcy autobusów licytują się na sposoby, jakimi można wprawiać koła w ruch. Oferta rynkowa depcze po pię- Elektryczny, czeski SOR w najno- Pierwotny model elektrycznego, tach badaniom prowadzonym w działach wszej odsłonie ma nową stylizację holenderskiego Ebusco był kopią rozwojowych producentów pojazdów i elegantsze wnętrze. chińskiego autobusu BYD. i komponentów. Poszukiwania nabrały tempa po szaleńczych wzrostach cen ropy w pierwszym dziesięcioleciu XXI wieku i w miarę zaostrzania się norm emisji spalin w najbogatszych krajach świata. Jednocześnie rozwój gospodarczy państw Ameryki Południowej i Azji spowodował, że autobus, jako środek transportu miejskiego zyskał na znaczeniu. Na „terenach dziewiczych” ma przewagę nad pojazdem

12 TTruckruck&VVanan 4/2015 www.truck-van.pl NNapapęddyy aalternatywnelternatywneAAUTOBUSYUTOBUSY

stosunkowo szybko wypracowują rozwią- zania optymalne w danych warunkach. 1 2 3 W autobusach pojawiają się zatem układy napędowe, które wykorzystują miejscowe 4 5 zasoby. Takiemu postępowaniu zawdzię- cza powodzenie najbardziej dostępny z „napędów przyszłości”: gazowy. Chodzi przede wszystkim o gaz ziemny, którego głównym składnikiem jest metan. Jest on dostępny w sieci przesyłowej, a można go pozyskiwać z naturalnych złóż lub ze źródeł odnawialnych. Metan 6 powstaje w gnijących hałdach odpadów 7 11 organicznych. Wystarczy go „odessać”. 8 W tej postaci nazywany jest „biogazem”. 9 10 Optymiści oceniają, że tak produkowany gaz, przy właściwym gospodarowaniu wy- Budowa hybrydy szeregowej MAN Lion’s City: 1 – superkondensatory, 2 – falownik, starczy, aby zasilać nie tylko autobusy, ale 3 – wentylatory, 4 – klimatyzacja, 5 – wloty powietrza, 6 – układ sterowania, 7 – układ cały transport miejski. wysokiego napięcia, 8 – wał napędowy, 9 – dwa silniki elektryczne napędzające koła, Autobusy gazowe wyposażone są w sil- 10 – generator prądu, 11 – silnik spalinowy. niki o zapłonie iskrowym. Znacznie prost- sze niż silniki wysokoprężne, które po autobusów na etanol. W latach 2006-09 Minister transportu drogowego i autostrad przystosowaniu do normy Euro 6 stały się prowadzono projekt BioEthanol for Su- Nitin Gadkari zapowiedział, że wprowadzi istnymi instalacjami quasi-przemysłowy- stainable Transport (BEST), wspierany autobusy na etanol w całym kraju, o ile pró- mi. Spalając się, gaz wytwarza znaczniej przez Unię Europejską. Koordynowano go by wypadną pozytywnie. W samym tylko mniej szkodliwych związków niż olej na- ze Sztokholmu, a udział wzięło 10 miast Ngapurze miałoby być ich od 200 do 500. pędowy czy benzyna. Jest stworzony do i regionów z Europy (Hiszpania, Holandia, Projekt BEST wykazał, że podobnie jak pojazdów miejskich. Niemcy, Szwecja, Wielka Brytania, Wło- autobusy gazowe, również te na etanol są Problem przechowywania gazu można chy), Azji (Chiny) i Ameryki Południo- droższe i wymagają częstszych przeglądów satysfakcjonująco rozwiązać. W postaci wej (Brazylia). W projekcie uczestniczyły niż typowe pojazdy z silnikami wysoko- sprężonej może znaleźć się w butlach na w większości autobusy z silnikami Diesla prężnymi. dachu w autobusach niskopodłogowych lub na etanol ED95, który zawiera 5% środka pod podłogą w pozostałych. Jeszcze większą ułatwiającego zapłon. Były również dwa W napięciu swobodę pozostawia konstruktorom ciekły, autobusy chińskiej fi rmy Dongfeng z jed- zmrożony do –162OC gaz LNG. „Termos”, nostkami o zapłonie iskrowym na „czysty” Gdy jednak porównać je z pojazdami w jakim jest przechowywany, zajmuje nie- etanol E100. Przy czym miały dodatkowy z innymi nietypowymi układami napę- wiele więcej miejsca niż zbiornik oleju na- zbiornik z benzyną, która była wykorzy- dowym, okazują się nader tanie. W tym pędowego i zapewnia pojazdowi porówny- stywana podczas rozruchu. Później silnik z dostępnymi już w sprzedaży, konkuren- walny zasięg bez tankowania. przełączał się na etanol. cyjnymi hybrydami oraz autobusami elek- Ekologia i cicha praca silnika stoją rów- Po zakończeniu projektu autobusy po- trycznymi. nież za próbami zasilania autobusów sil- zostały w użytku. Ich wprowadzeniu to- Budowa hybrydy sprowadza się do za- nikami na propan-butan (LPG). Miastem, warzyszyła budowa stacji do tankowania. stosowania dwóch silników: spalinowego gdzie takie pojazdy są eksploatowane od Niektórzy z uczestników rozwijają etanolo- i elektrycznego. Dzięki temu silnik spali- lat, jest Wiedeń. wą fl otę. W drugiej połowie 2014 r. próbną nowy może przez większość czasu praco- Motyw ulżenia płucom i uszom ludzi eksploatację pięciu takich autobusów roz- wać w ekonomicznym zakresie obrotów, oraz dogodny dostęp do stosunkowo ta- poczęło miasto Ngapur w Indiach. Pojazdy zużywając mało paliwa i wytwarzając mało niego paliwa miejscowego, a przy tym dostarczyła Scania Commercial Vehicles spalin. Elektryczny może pokazać pełnię odnawialnego stoi również za próbami India Ltd. Gra toczy się o wysoką stawkę.

Dwuprzegubowy, hybrydowy Hess czeka na pasażerów przed Chiński King Long E12 jest Scania od wielu lat produkuje autobusy lotniskiem w Luksemburgu. Autobus szwajcarskiej firmy ma układ hybrydą plug-in, wykorzystującą na etanol, które są popularne w Szwecji napędowy Vossloh Kiepe, podobnie jak jeden z wariantów Solarisa. silnik spalinowy Cumminsa. oraz Ameryce Południowej.

4/2015 TTruckruck&VVanan 13 AAUTOBUSYUTOBUSYNNapapęddyy aalternatywnelternatywne www.truck-van.pl

swoich zalet wtedy, gdy potrzebny jest wysoki moment obrotowy lub jazda, której w ogóle nie towarzyszy wydzielanie spalin. W hybrydzie szeregowej napęd do kół jest przekazywany wyłącznie przez silnik lub silniki elektryczne. Spalinowy służy do napędzania generatora prądu. W hybrydzie równoległej koła napędzane są przez obydwa silniki. Przy czym za harmonijną współpracę obu źródeł napędu odpowia- Amerykanie już od początku lat 90. z zapałem Volvo chce przejść od hybryd do autobusów da przekładnia spełniająca funkcję skrzy- inwestują w alternatywne napędy w transporcie elektrycznych, pozostawiając w ofercie ni biegów. To ona decyduje, kiedy i który publicznym. Gazowy New Flyer C40LFR rocznik różne układy napędowe. Niedawno 2011 jest jednym z autobusów obsługujących trasy 28 przegubowych hybryd Volvo 7900 z silników napędza koła. Czasem robią to turystyczne w Wielkim Kanionie Kolorado. rozpoczęło pracę w Budapeszcie. oba na raz, np. podczas ruszania. Coraz częściej producenci proponują hybrydy plug-in, czyli takie, których akumu- pełniania zasobów energii. Jednak wysiłki wowymi oraz w mniejszej liczbie autobusy latory można doładowywać na postoju projektantów nie przyniosły jeszcze prze- z silnikami spalinowymi na wodór. W ra- z gniazdka. Stale zresztą pojawiają się nowe łomu. Autobusy elektryczne są używane mach CHIC powstały również nowe stacje metody uzupełniania energii elektrycznej w zwykłym ruchu liniowym, pewne sukce- do tankowania wodoru – ogółem 9. Do w autobusie, np. za pomocą pantografu sy w ich sprzedaży odnosi nasz Solaris, lecz projektu przystąpiły poza Solarisem Van (jak w trolejbusie) lub indukcyjnie – bez- bez wsparcia na szczeblu samorządowym Hool, Mercedes oraz brytyjski Wrightbus. przewodowo. Wówczas pojazd można czy wręcz krajowym, niewielu użytkowni- Nawiasem mówiąc, Wrightbus opracował doładowywać nie tylko na pętli, po zakoń- ków może sobie pozwolić na wprowadze- ciekawą „hybrydę kinetyczną”, w której ma- czeniu kursu, ale również na przystankach. nie ich do eksploatacji. gazynem energii jest koło zamachowe (ang. W porównaniu z autobusami gazowy- W 2013 roku Solaris otrzymał pierw- KERS – Kinetic Energy Recovery System mi czy napędzanymi etanolem, hybrydy sze zamówienie na autobusy przegubowe – system odzysku energii kinetycznej). Odzy- praktycznie nie wymagają od użytkownika z wodorowym ogniwem paliwowym w roli skuje ono energię podczas hamowania, spo- dodatkowych inwestycji w infrastruktu- pokładowej elektrowni wydłużającej za- walniając pojazd. Następnie oddaje ją drogą rę. Nawet jeśli są to pojazdy typu plug-in, sięg. Odbiorcą jest Hochbahn z Hamburga. mechaniczną do kół i wspomaga rozpędzanie koszty wybudowania instalacji do uzupeł- Wodór w autobusach ma być uzupełniany autobusu. Koło zamachowe jest zamontowa- niania energii są stosunkowo niskie. Kon- w bazie przewoźnika raz na dobę. Wodo- ne obok skrzyni biegów i przekazuje napęd strukcja hybrydy nie wyklucza zamonto- rowe ogniwa paliwowe stwarzają nadzieję do przekładni głównej za pomocą własne- wania silnika gazowego w roli spalinowego na „czystą”, odnawialną energię, choć gaz go wałka. Hybryda kinetyczna powstała we źródła napędu. Czyniono próby z takimi ten jest trudny do przechowywania. Nie- współpracy z fi rmami Flybird, Voith oraz autobusami, jednak wydaje się, że z racji mniej w ten sposób znika zarzut, że gdy Productiv. Celem projektu fi nansowanego kosztu ich budowy oraz przyrostu masy samochody spalinowe dymią setką małych częściowo przez Innovate UK jest uzyskanie jest to pomysł chybiony. rur, to elektryczne czynią to samo jednym, 15% oszczędności na zużyciu paliwa. Wysoka cena i masa własna oraz mały potężnym kominem lokalnej elektrow- Zasilanie wodorem silnika spalinowego zasięg są głównymi przeszkodami we ni. Solaris będzie pracował w Hamburgu ma podobne wady, jak napęd metanem, wprowadzaniu autobusów wyposażonych w ramach projektu CHIC (Clean Hydro- tylko w większym stopniu. Kłopotliwe wyłącznie w silniki elektryczne. Coraz bar- gen in European Cities – ang. czysty wo- jest zgromadzenie wystarczającej ilości dziej pojemnym i – niestety – droższym dór w europejskich miastach), który trwa paliwa w pojeździe oraz jego przechowy- akumulatorom przychodzą na pomoc su- od 2010 do grudnia 2016. Bierze w nim wanie przez dłuższy czas (wodór łatwo się perkondensatory oraz wspomniane przy udział 23 partnerów z 8 krajów, a testowa- ulatnia), a stacja tankowania jest dużym okazji hybryd sposoby okazjonalnego uzu- ne są pojazdy elektryczne z ogniwami pali- wydatkiem. Zastrzeżenia dotyczą również bezpieczeństwa, choć specjaliści twierdzą, że nie ma powodów do obaw. „Autobus Roku 2015”, przegubowy, gazowy MAN Lion’s City CNG GL. Pasować do niszy

W świecie techniki unifi kacja i idąca za nią masowa produkcja wydawały się najlepszym sposobem spełnienia życzeń jak największej liczby ludzi. Teraz mimowol- nie skłaniamy się w stronę, którą podąża natura. Świat pełen jest wyspecjalizowanych roślin i zwierząt, które funkcjonują znakomicie, ale tylko w określonym śro- dowisku. Miasto to również swego rodzaju „nisza ekologiczna”. Gdy ma wąskie ulice, używamy małych autobusów. Czemu więc dodatkowo nie napędzać ich gazem, jeśli jest tuż obok w obfi tości?

14 TTruckruck&VVanan 4/2015 www.truck-van.pl NNapapęddyy aalternatywnelternatywneAAUTOBUSYUTOBUSY

Brytyjski Wrightbus zaopatrzył w hybrydowe autobusy „stolicę Solaris ma niemal kompletną ofertę alternatywnych układów napędowych, hazardu” Las Vegas. W wersji dla Nevady Wright StreerCar ma a ostatnio przedstawił elektrycznego przegubowca. W Hamburgu jeździ szwajcarskie podwozie Hess. Dostawa 50 pojazdów rozpoczęła się już elektryczne Urbino z wodorowym ogniwem paliwowym, w 2008 r. Układ napędowy powstał przy udziale ISE Corporation a w przygotowaniu jest dwuprzegubowy autobus z analogicznym i Siemensa. Silnik spalinowy to Cummins serii ISL. napędem, który powstanie na bazie najnowszego modelu Solarisa.

Producenci autobusów rozumieją szłości widzi też miejsce dla autobusów szy jego produkcja. Już dziś powstają tu wpływ otoczenia na konstrukcję i rozbu- elektrycznych. Podobną perspektywę trolejbusy, które mogą pokonać do 5 km dowują ofertę o pojazdy z różnymi źró- przyjmuje holenderski VDL. bez korzystania z sieci trakcyjnej. Ich od- dłami napędu. Na wyróżnienie zasługuje Z kolei MAN ma w ofercie autobusy biorcą jest Lublin, który zamówił 38 sztuk. Solaris, od dawna oferujący pojazdy gazo- gazowe oraz hybrydę. Obie technologie Nie można zapominać o napływających do we, a także pionier różnego typu napędów opanowało również Iveco Bus. Konkuren- Europy chińskich, elektrycznych autobu- hybrydowych oraz autobusów elektrycz- cyjny Mercedes, pomimo popartego eks- sach BYD oraz holenderskim Ebusco, któ- nych. Uzupełniwszy gamę o pojazd zasi- perymentami dużego doświadczenia na ry używa układu napędowego Yintonga. lany wodorowym ogniwem paliwowym polu napędów alternatywnych, poprzestaje King Long, który ma kompletną ofertę dla umacnia swą pozycję europejskiego lidera chwilowo na tradycyjnych silnikach wyso- Europy, proponuje m.in. hybrydę. innowacji. koprężnych. Niemniej należy do uczestni- Autobusy, które i tak są produkowane Równie szerokie spektrum układów ków projektu CHIC i zaawansowane Cita- z nader zróżnicowanym wyposażeniem napędowych mają autobusy holenderskiej ro z wodorowymi ogniwami paliwowymi czeka dalsza indywidualizacja. Impulsem fi rmy Van Hool. Przy czym od dawna wy- są eksploatowane w normalnym ruchu. są programy badawcze, których celem jest twarza ona również pojazdy dwu- i trzy- Również mniejsi wytwórcy zachęcają promowanie alternatywnych źródeł napę- członowe dla sieci BRT (ang. Bus Rapid nabywców nowymi typami układów napę- du i zbieranie doświadczeń na tym polu. Transit – szybki transport autobusowy). dowych. Spośród polskich fi rm elektrycz- Nie należy oczekiwać, że z nagła odwrócą Solaris dopiero się przymierza do autobu- ny autobus ma AMZ Kutno. Auto-Cuby one losy komunikacji autobusowej. Jednak su trzyczłonowego. proponuje miejskie minibusy na bazie „pełzający postęp” już skłonił niektórych Scania, silna m.in. w Ameryce Połu- Mercedesa Sprintera wyposażone w silniki producentów, aby autobusy z nietypowymi dniowej skupia wysiłek na autobusach CNG. Solbus lansuje LNG wraz z wygod- układami napędowymi włączyć do oferty zasilanych etanolem, co czyni ją dość nym systemem tankowania. i mówić o nich, jak o kolejnym, nowym wyjątkową na tle innych, europejskich W Czechach autobusy gazowe i elek- produkcie. Jeśli nawet jest w tym pewna wytwórców autobusów. W ubiegłym roku tryczne produkuje SOR. Ukraiński Bog- przesada i niektóre z „alternatywnych” au- w Hanowerze zaprezentowała hybrydę, dan, który chwalił się hybrydą, chwilowo tobusów zasługują raczej na miano proto- a w kooperacji z Van Hoolem stworzyła au- pozostaje poza zasięgiem. Ursus, który typów, to dosadne uświadomienie nabyw- tobus gazowy bazujący na modelu Exqui. przed dwoma laty prezentował ten pojazd, com nowych możliwości, daje nadzieję na City, przeznaczony do obsługi sieci BRT. przymierzając się do jego wytwarzania, komunikację miejską lepiej dopasowaną Volvo, które dużo inwestuje na rynku jest obecnie w trakcie procesu homologa- do potrzeb jej użytkowników. ▐ północnoamerykańskim, zdecydowanie cji autobusu elektrycznego. Jeśli wszystko Michał Kij opowiada się po stronie hybryd, a w przy- się powiedzie, w zakładzie w Lublinie ru- Fot. M. Kij, Dailmer, MAN,Scania, Volvo

4/2015 TTruckruck&VVanan 15 AAUTOBUSYUTOBUSYNNapapęddyy aalternatywnelternatywne www.truck-van.pl

Test innowacji

Elektryczna hybryda Volvo 7900 roz- poczęła regularne przewozy w Hamburgu pod koniec 2014 r. W tym samym czasie otwarto tam trasę Innovation Route 109, na której Hamburger Hochbahn AG – przedsiębiorstwo odpowiedzialne za transport publiczny w Hamburgu, prze- prowadza testy porównawcze innowacyj- nych technologii napędowych w surowych warunkach codziennej pracy. Hamburg ma bardzo ambitny cel: od 2020 roku po mieście mają poruszać się jedynie bezemi- syjne autobusy. Oprócz trzech elektrycznych hybryd Volvo 7900, będą tam również testowane „zwykłe” hybrydy Volvo, zarówno w wersji przegubowej, 18-metrowej, jak i 12-metrowej, oraz autobusy innych producentów z napędem elektrycznym i napędzane Jedź do mnie szeptem… ogniwami paliwowymi. Cicha, czystsza, o znacznie niższym apetycie na paliwo, „Jesteśmy bardzo zadowoleni, że nasza nowa elektryczna hybryda porusza się elektryczna hybryda Volvo 7900 reprezentuje nową generację po trasie Innovation Route 109. Dla nas transportu publicznego. Pierwsze egzemplarze tego pojazdu elektryczne autobusy hybrydowe przedsta- już wyjechały na ulice Hamburga. wiają aktualną, szczytową fazę współpracy z Hamburger Hochbahn AG – powiedział Olof Persson. – Razem osiągnęliśmy nasz porównaniu do konwencjonal- linowy. Elektryczna hybryda emituje hałas wspólny cel, czyniąc transport publiczny nych silników Diesla stosowanych na poziomie 65 dB, czyli taki, jaki powsta- bardziej efektywnym, cichym i zrówno- W w autobusach, technologia plug- je podczas zwykłej rozmowy. Volvo 7900 ważonym. Będziemy kontynuować naszą -in (doładowywanie akumulatorów z sieci) w takiej wersji, korzystając tylko z prądu, współpracę w Hamburgu w zakresie zrów- zmniejsza zużycie paliwa i emisję dwutlen- pokonuje średnio 7 km. Ładowanie aku- noważonych, cichych pojazdów. ku węgla do 75%. Całkowite zużycie energii mulatorów może odbywać się na stacjach jest niższe o 60%. Volvo nazywa to rozwią- końcowych i trwa 6 minut. Håkan Agnevall, zanie „hybrydą elektryczną”, w odróżnie- Już w momencie premiery, podczas prezes Volvo Bus Corporation niu od hybrydy pozbawionej możliwości hanowerskiej wystawy IAA, wiele euro- doładowywania z zewnętrznego źródła, pejskich miast było zainteresowanych ta- jaką również ma w ofercie. Oba typy auto- kimi pojazdami. Hamburg, Luksemburg busów szwedzkiej marki należą do hybryd i Sztokholm złożyły nawet zamówienia. równoległych, w których koła napędzane są Rozpoczęcie produkcji seryjnej planowane zarówno przez silnik elektryczny, jak i spa- jest na początek 2016 r.

Siemens dostarczył Hamburgowi Ładowanie odbywa się za pomocą pantografu, który cztery stacje ładowania. Energia jest zintegrowany ze stacją ładowania. Kiedy autobus jest uzupełniana na przystankach stoi pod masztem ładowania, kierowca może nacisnąć końcowych przez 6 minut. przycisk, który uruchomi obniżanie się pantografu. „ Jesteśmy ogromnie zadowoleni, To wystarcza do pokonania Na dachu autobusu umieszczone są dwie szyny 7-kilometrowej trasy. służące do ładowania akumulatorów. że możemy współpracować z jedną z największych na świecie spółek zajmujących się tworzeniem nowych technologii, która podziela naszą wizję elektromobilności”.

Około 10-kilometrowa trasa Innovation Route 109 biegnie od terminalu autobusów elektrycznych niedaleko Dworca Główne- go w Hamburgu do ostatniego przystan- ku znajdującego się na podziemnej stacji w Alsterdorf. Akumulatory ładowane są w dwóch terminalach autobusowych. Olaf Scholz, burmistrz Hamburga, jest przekonany, że Innovation Route dostar-

16 TTruckruck&VVanan 4/2015 www.truck-van.pl NNapapęddyy aalternatywnelternatywne AAUTOBUSYUTOBUSY

Silnik Volvo D5K240 Euro 6 Główne elementy systemu hybrydowego Volvo Electric 10

Air DC/DC Power Grid AC Moc (KM/kW/obr/min) ...... 240/177/2200 9 Compressor Converter Steering Mom. obrot. (Nm/obr/min) .... 918/1200÷1600 Liczba cylindrów ...... 4 8 Power Charger 6 5 4 Pojemność (dm3) ...... 5,1 7 Charging Charging Power ESS interface offboard interface onboard Electronics (Electrical Storage System)

3 2 1 Diesel engine

Gearbox I-SAM Clutch

1. Silnik Diesla 7. Pantograf 2. Silnik elektryczny / 8. Ładowarka stacjonarna generator (I-SAM) 9. Sieć elektryczna 3. Skrzynia biegów 10. Akcesoria zasilane Zużycie energii i oszczędność paliwa 4. Zestaw akumulatorów elektrycznie (sprężarka 100% 5. Falownik powietrza, klimatyzacja, 6. Pokładowy odbiornik energii wspomaganie kierownicy) 80%

60% Oszczędność energii Stacja ładowania Stacja ładowania 40% Zużycie napęd elektryczny prądu napęd hybrydowy 20% Zużycie ON 0% Przykład działania elektrycznej hybrydy Volvo. Autobus może przejechać ok. 7 km na napędzie Napęd Hybryda Elektryczna wysokoprężny hybryda elektrycznym. Dystans zależy od np. cyklu pracy, topografii i źródła zewnętrznego obciążenia. Wyniki zależą od cyklu pracy, dystansu i klimatu. nym jest stale rozwijane. W skali kraju pro- ny (moc ładowania do 300 kW) dostarcza wadzonych jest obecnie ok. 20 projektów, Siemens. Elektryczna Hybryda Volvo 7900 a następne są już zaplanowane” – podkreśla „Jesteśmy ogromnie zadowoleni, że Martin Schmitz, zarządzający technologia- możemy współpracować z jedną z naj- ▐ Elektryczny silnik zasilany jest przez akumulatory litowe. Zamontowany jest mi w VDV (Verband Deutscher Verkehr- większych na świecie spółek zajmujących również stosunkowo mały silnik Diesla. sunternehmen e.V – Związek Niemieckich się tworzeniem nowych technologii, która ▐ Ładowanie odbywa się szybko na sta- Przedsiębiorstw Komunikacyjnych). podziela naszą wizję elektromobilności cjach ładowania poprzez pantografy. Zajmuje ok. 6 minut. – powiedział Håkan Agnevall, prezes Vo- Technologia i doświadczenie lvo Bus Corporation. „Autobusy z napędem elektrycznym to Dzięki hybrydzie plug-in Volvo umacnia zasadnicza część zrównoważonego trans- swoją pozycję na rynku elektromobilności. portu miejskiego. Siemens i Volvo wnoszą Ładowanie tego autobusu odbywa się za zarówno technologię, jak i doświadczenie pomocą pantografu, który jest zintegro- umożliwiające kształtowanie tej tendencji” wany ze stacją ładowania. Kiedy autobus – dodał Jochen Eickholt, prezes zarządu ▐ Autobus może przejechać co najmniej zostanie zaparkowany pod masztem łado- Siemens Mobility. 7 km wyłącznie na zasilaniu elektrycznym. wania, pantograf, po naciśnięciu przycisku Infrastruktura ładowania pojazdów ▐ Możliwe jest wykorzystanie przystan- ków wewnątrz budynków. przez kierowcę, obniża się do dwóch szyn z napędem elektrycznym obejmuje stacje ▐ 75% oszczędności paliwa* służących do ładowania, które znajdują się ładowania, urządzenia pomocnicze, oka- ▐ 60% redukcji wykorzystania energii* na dachu pojazdu. Cały proces ładowania blowanie, roboty inżynieryjne, montaż, ▐ 75% redukcji emisji CO2* ▐ Długość: 12 m trwa jedynie 6 minut. uruchomienie i konserwację. ▐ Wysokość: 3280 mm Litowo-jonowy akumulator dostarcza sil- Volvo Buses i Siemens dostarczyły Ham- ▐ Szerokość: 2550 mm nikowi elektrycznemu 150 kW mocy. burgowi kompleksowe, miejskie rozwiąza- ▐ Liczba pasażerów: 95 Autobus przejeżdża co najmniej 7 km tyl- nie mobilne obejmujące trzy elektryczne ▐ Liczba miejsc siedzących, maks.: 32+1 (składane) ko na zasilaniu elektrycznym, zanim napęd hybrydy Volvo oraz cztery stacje ładowania. ▐ Silnik elektryczny: Volvo I-SAM, moc: 150 przejmie silnik wysokoprężny. Na odcin- W roku 2015 autobusy elektryczne i tzw. kW, maks. moment obrotowy 1200 Nm kach przejechanych jedynie na zasilaniu hybrydowe z napędem elektrycznym oraz ▐ Skrzynia biegów: Volvo I-Shift ▐ Akumulator litowo-jonowy: woltaż 600 V, elektrycznym, autobus jest całkowicie bez- infrastruktura ładowania trafi ą do szwedz- moc całkowita: 19 kWh emisyjny i bardzo cichy. kich miast: Goteborga i Sztokholmu.

*Przybliżona wartość przy trasie autobusu o długości 10 km, Elektryczny autobus hybrydowy Volvo Pierwszy autobus hybrydowy Volvo z na- w porównaniu z autobusem z silnikiem Diesla Euro 6. 7900 jest elastyczny w wykorzystaniu: na pędem Diesla rozpoczął pracę w 2009 r. Od wybranych obszarach może poruszać się tamtej pory fi rma przekazała ponad 5000 czy istotnych odkryć, które przyspieszą jedynie na zasilaniu elektrycznym, a na autobusów elektrycznych i hybrydowych rozwój bardziej zrównoważonych i pozwa- regularnych trasach może korzystać z na- z napędem elektrycznym do 21 krajów. lających zaoszczędzić zasoby naturalne au- pędu hybrydowego. Technologia zastoso- Pierwsze autobusy z napędem elektrycznym tobusów. „Nasz cel związany z wprowadza- wana w elektrycznym autobusie hybrydo- marki Volvo zostaną oddane do eksploata- niem od 2020 roku jedynie bezemisyjnych wym jest taka sama, jak w hybrydzie Volvo cji w czerwcu 2015 r. w Goteborgu w ra- autobusów, jest realny” – zaznacza. 7900 z silnikiem Diesla. mach projektu pod nazwą ElectriCity. ▐ „Wykorzystanie elektrycznych autobu- Wysoko wydajne stacje ładowania po- KD sów w niemieckim transporcie publicz- jazdów wyposażonych w napęd elektrycz- Fot. Volvo

E-prenumzarejestrujerata się na http://www.truck-van.pl/gratishtthtt kkl/i AAUTOBUSYUTOBUSYPPrezentacjarezentacja www.truck-van.pl

bywcy może sprowadzić dowolny model z gamy producenta.

Znajome zespoły

Autobusy TAM mają nowoczesny, a zarazem spokojny i ponadczasowy dizajn. Charakterystyczne dla wszystkich modeli są lekko skośne refl ektory ze znajdującym się pośrodku wlotem powietrza i dużym znakiem fi rmowym. Na początek spółka GSP zaprezentowa- ła dobrze wyposażony, turystyczny model Vive TH. Ma długość 10,2 m i może zabrać 41 pasażerów plus dwie osoby obsługi. Po- jemność bagażnika wynosi 8 m3. Sylwetkę urozmaica linia okien bocznych ze skosa- mi na końcach oraz oryginalnie zaryso- wane wykroje kół. Vive nader efektownie prezentuje się również z tyłu. Premierowy egzemplarz był wyposa- żony w dwukolorowe, skórzane fotele oraz podesty i niektóre elementy poszycia TAM jest wykonane z płyty naśladującej drewnia- z powrotem ną klepkę. Całość sprawiała znakomite wrażenie, była stonowana i elegancka. 8 kwietnia 2015 r. oficjalnie ruszyła w Polsce sprzedaż autobu- Lista wyposażenia dodatkowego obejmu- sów TAM. Zajmuje się tym spółka GSP Polska z Krapkowic. je m.in. DVD z ekranami dla pasażerów, pokładową toaletę, lodówkę oraz „aneks kuchenny”, umożliwiający przygotowywa- arka TAM wraca na nasz rynek po guł gospodarki rynkowej, gdy w tle rozpa- nie gorących napojów. Możliwości indy- długiej przerwie. Począwszy od lat dała się Jugosławia. widualizacji są duże. Kierowca ma przed M70. sprowadzano do nas te wygod- Obecnie TAM jest fi rmą słoweńską, sobą zestandaryzowaną tablicę rozdziel- ne, dalekobieżne, jugosłowiańskie autobu- z siedzibą w Mariborze. Działa pod nazwą czą, która może się z nim komunikować sy, ponieważ Autosan i Jelcz jeszcze długo TAM DuraBus. Głównym udziałowcem w języku polskim. Gabriel Prusek, prezes nie dysponowały modelami podobnej jest chiński koncern China Hi-Tech Group spółki GSP Polska zaznacza, że: „Refl ek- klasy. Jeden z dawnych TAM-ów wystąpił Corporation (CHTC), który zarządza rów- tory i oświetlenie wewnętrzne zostało za- w komedii „Miś”, gdzie służył zawodnikom nież holenderskim Ginafem. TAM współ- projektowane dla autobusów TAM przez klubu sportowego „Tęcza”. Odbywa się pracuje z nim przy produkcji ciężarówek. Hellę. Firma ISRI opracowała specjalnie przy nim słynna odprawa przed zagranicz- W ofercie fi rmy są autobusy miejskie Viva C dla tej marki całą linię foteli. Wyposażenie nym wyjazdem, na której prezes napomina z silnikiem Diesla oraz elektryczne Viva E, z zakresu bezpieczeństwa obejmuje m.in. „aby plusy nie przesłoniły wam minusów”. międzymiastowe, turystyczne i szkolne se- ABS, EBS i ESP, a może być uzupełnione Później import wygasł. Przemiany w na- rii Vive oraz lotniskowe VivAir. Ponadto o kamery z tyłu i z przodu oraz monitoring szym kraju zaowocowały gwałtownym fi rma oferuje podwozia autobusowe. GSP 360 stopni”. napływem nowych i używanych pojazdów Polska skupia się na sprzedaży autobusów Autobusy TAM korzystają z komponen- z Zachodu. TAM przeżywał zaś poważne turystycznych i międzymiastowych Vive tów renomowanych fi rm, co ma wpływ kłopoty, próbując przystosować się do re- o długości 10÷11 m, ale na życzenie na- nie tylko na jakość gotowego pojazdu,

TAM Vive TH jest dobrze wyposażonym, luksusowym autoka- Tę zestandaryzowaną tablicę rozdzielczą Bogate wyposażenie pokazowego egzem- rem do ruchu turystycznego. Skromniejszy model TL sprawdzi dobrze znają kierowcy autokarów. plarza obejmowało skórzane fotele. Jakość się na trasach krajowych, lokalnych i międzymiastowych. W TAM-ie od razu będą się czuć jak u siebie. wykończenia wnętrza jest wysoka.

18 TTruckruck&VVanan 4/2015 www.truck-van.pl PPrezentacjarezentacja AAUTOBUSYUTOBUSY

TAM Vive Podstawowe dane techniczne Vive TH Vive TL Vive TLL Connecting Global Competence Długość (m) 10,2 10,2 11,2 Liczba i usytuowanie drzwi 1-0-1 1-0-1 1-0-1 Liczba miejsc siedzących 41+2 41+2 45+2 Pojemność bagażnika (m3) 8 5,5 7,5 LOGISTICS Typ silnika MAN D0836 LOH72 Cummins ISB 6.7E6280 Norma emisji spalin Euro 6 Euro 6 Liczba i układ cylindrów R6 R6 MAKES IT Pojemność (dm3) 6,9 6,7 Moc (KM/kW/obr/min) 290/213/2300 285/209/2300 HAPPEN Moment obrotowy (Nm/obr/min) 1100/1200÷1800 1020/1200÷1800 Typ skrzyni i liczba biegów ręczna, 6-biegowa ZF EcoShift lub automatyczna, 6-biegowa ZF EcoLife

ale również wygodę jego serwisowania. wynosi nieco ponad 170 tys. – dodaje Ga- W serii Vive montowane są 7-litrowe sil- briel Prusek. – Nadal możemy zaoferować niki MAN D0836 lub Cummins ISB 6.7E autobusy z silnikami Euro 5. Taki wariant o mocy rzędu 290 KM, obydwa zgodne Vive TL kosztuje około 140 tys. euro”. z normą Euro 6. Współpracują z nimi Wraz z autobusami spółka GSP propo- 6-biegowe skrzynie ZF: manualna EcoShift nuje użytkownikom dostęp do mobilnego lub automatyczna EcoLife, wyposażona serwisu. Mogą się do niej również zgłaszać w intarder. Osie również pochodzą z fi rmy posiadacze starszych modeli TAM, TVM ZF. Przednia, typu ZF RL 75 zapewnia au- tobusowi bardzo dobrą zwrotność, średni- Gabriel Prusek, prezes GSP Polska ca zawracania wynosi 18,5 m. Poza Vive TH importer proponuje mię- dzymiastowy wariant TL z niżej położoną podłogą i bagażnikiem o objętości 5,5 m3 oraz dłuższy model TLL, mierzący 11,2 m Bądź we właściwym miejscu we właściwym i mieszczący 45 pasażerów, przy pojemno- czasie: ponad 2.000 wystawców z 63 3 krajów będzie oczekiwało na Światowych ści przestrzeni bagażowej 7,5 m . Targach Logistyki, Mobilności, IT i Zarzą- dzania Systemami. Tu nie powinno Jakość i cena Państwa zabraknąć!

„Podczas testów homologacyjnych pu- JUŻ TERAZ ZAREZERWUJCIE „ Nasze autobusy kierujemy przede sty autobus osiągnął najniższe spalanie PAŃSTWO BILET KILKOMA około 16 l/100 km, najwyższe pod peł- wszystkim do prywatnych przewoźników, do branży turystycznej. Co nie znaczy, że KLIKNIĘCIAMI: nym obciążeniem wynosiło 22 l/100 km” tylko do nich się ograniczamy. Chcemy – mówi prezes GSP Polska. Umiarkowane zachęcać innowacyjnością, bogatym www.transportlogistic.de/ koszty eksploatacji, a także komfort, jakość wyposażeniem standardowym, a przede tickets/en oraz bogate wyposażenie za stosunkowo wszystkim serwisem. Cokolwiek się stanie, niską cenę są atutami, które mają przeko- dojedziemy i naprawimy. Nie zostawimy nać polskich klientów zainteresowanych klienta samego.” TAM-em. „Vive TL kosztuje około 160 tys. euro i Marbus, choć w Polsce autobusy te wystę- w wersji z silnikiem Euro 6. Cena Vive TH pują w znikomej liczbie. Części zamienne, które są potrzebne najczęściej będą prze- Spółka GSP Polska zapewnia nabywcom chowywane w magazynie w Polsce. Silniki TAM-ów szybki, mobilny serwis oraz dogodny MAN można obsługiwać w każdym serwi- dostęp do części zamiennych. sie tej niemieckiej fi rmy. Spółka GSP zajmuje się serwisowaniem autobusów różnych marek oraz dystrybu- cją części zamiennych do autobusów, cię- żarówek i maszyn budowlanych. „Jeżeli w Polsce rozwinie się sprzedaż i do- 5. – 8. MAJA 2015 R. starczymy minimum 10 sztuk, jest szansa, że na terenie powiatu krapkowickiego powstanie MESSE MÜNCHEN, montownia, która będzie produkować autobu- NIEMCY sy na Wschód. Może dać zatrudnienie nawet 300 osobom” – podkreśla Gabriel Prusek. ▐ Biuro Targów Monachijskich w Polsce [email protected] Michał Kij tel. +48 22 620 4415 Fot. M. Kij

4/2015 TTruckruck&VVanan 19 AAUTOBUSYUTOBUSYZZabudowyabudowy www.truck-van.pl

oraz kasetami zawierającymi indywidu- alny nawiew klimatyzacji, nagłośnienie i dodatkowe oświetlenie. W zależności od potrzeb montuje się sprzęt AV (odtwarza- cze CD/DVD/MP3, monitory LCD), kamery cofania, radia CB, alarmy, nawigacje, systemy GPS, a nawet lodówkę. Możliwe są fotele montowane na podłodze płaskiej lub na specjalnym podwyższonym podeście. W podeście montowane są nawiewy ogrzewania oraz specjalne oświetlenie do jazdy nocnej. Wybór rodzaju przeszklenia, typu klimatyzacji i ogrzewania należy do klienta. Stylizacja zewnętrzna autobusu może być też wzbogacona poprzez montaż wysokich szyb panoramicznych, tylnej klapy autobusowej, zestawu spojlerów w kolorze nadwozia, chromowanych lusterek i kla- mek, a także lakierowanie listew bocznych i przedniego grilla. Jeżeli potrzeba więcej miejsca na bagaż, wykonuje się specjalne konstrukcje pogłębionego bagażnika. Z umiarem Trzecią grupę stanowią pojazdy typu VIP. To samochody z ekskluzywnym wnę- Zabudowy pasażerskie zajmują w Polsce bardzo znaczącą trzem i bogatym wyposażeniem. Auta pozycję w autobusowej branży. Segment ten jest nie tylko te przeznaczone są m.in. dla zarządów rynkowo stabilny, ale także wykazuje bardzo wysoką fi rm, zespołów muzycznych, aktorów powściągliwość, jeśli chodzi o trendy. oraz klientów, dla których liczy się luksus. W pojazdach tych montowane są specjalne komfortowe fotele oraz elementy ułatwia- edług danych Cepiku w 2014 r. Rynek zabudów autobusowych można jące i uprzyjemniające podróż: lodówki, minibusy zajęły pierwsze miejsce podzielić na kilka grup. Pierwszą można barki, drewniane stoliki, szafy, półki, po- Wpod względem liczby rejestracji, nazwać budżetową – tutaj preferowane są jemniki na napoje, indywidualne oświetle- nieznacznie wyprzedzając autobusy miej- zabudowy oparte na tańszych furgonach nie. Oferowany jest tu specjalny sprzęt AV, skie. W całym 2014 r. polscy przewoźnicy z niedużym silnikiem i podstawowym m.in.: składane monitory, profesjonalne zakupili 554 autobusy segmentu mini, czy- wyposażeniem. W wielkim uproszczeniu nagłośnienie, tunery TV, bezprzewodowe li o 108 więcej niż przed rokiem, pokazując można powiedzieć, że wkładane są tu do słuchawki. Pojazdy VIP dzięki swojemu tym samym ogromny potencjał tej katego- środka fotele klasy międzymiastowej, do- komfortowi i dużej przestrzeni mogą speł- rii. Koniunkturę tej części rynku pobu- datkowe oświetlenie i obicie tapicerskie niać także rolę mobilnych biur. W takich dzają dodatkowo dofi nansowania PFRON ścian bez zbędnych dodatków. Krótkie samochodach montuje się specjalną insta- do zakupów pojazdów przystosowanych linie pomiędzy niezbyt oddalonymi od lację do podłączenia laptopa oraz telefonów do przewozu osób niepełnosprawnych siebie miastami nie wymagają bogatego komórkowych, telewizję satelitarną czy bez- w ramach programu wyrównywania róż- wyposażenia turystycznego. przewodowy dostęp do internetu. Tego typu nic pomiędzy regionami. Druga grupa to wersje turystyczne, pojazdy rzadko mają więcej niż 8 miejsc. dużo lepiej wyposażone. Dla wygody po- Ostatnią grupę konwersji furgonów na Stabilne preferencje dróżnych instaluje się tu półki na bagaż minibusy stanowią pojazdy do transpor- z bocznym oświetleniem LED (dzień/noc) tu osób niepełnosprawnych oraz pojazdy Minibusy wykorzystywane są zarówno w turystyce, transporcie miejskim, pod- miejskim oraz przy przewozie osób nie- pełnosprawnych. W zależności od wersji pojazdu montuje się w nich wyposaże- nie niezbędne do danego rodzaju transportu. Autobusy mogą przewieźć do 22 osób, ale najczęściej zamawiane są wersje 19-osobowe, z przeznaczeniem na trasy międzymiastowe. Innym czynnikiem wpływającym na ich popularność jest optymalna relacja ceny w przełożeniu na jednego pasażera. Rozwiązania 22-miej- Dzięki obniżeniu oryginalnej podłogi, tzw. bagażnik pogłębiany ma o około 0,5 m3 większą scowe wymagają wydłużenia nadwozia powierzchnię. Mogą do niego prowadzić standardowe drzwi skrzydłowe lub pionowa o około 30÷40 cm, a to wpływa na wzrost pokrywa. Pierwsze rozwiązanie jest tańsze, gdyż wykorzystuje fabryczne drzwi furgonu. ceny minibusa.

20 TTruckruck&VVanan 4/2015 www.truck-van.pl ZZabudowyabudowy AAUTOBUSYUTOBUSY

Wejście do pojazdu może odbywać się przez boczne drzwi przesuwne W celu powiększenia powierzchni bagażowej pojazdu wykonuje lub drzwi pasażera. Boczne drzwi stosowane są bardzo rzadko, się dodatkowy bagażnik boczny, tak jak ma to miejsce ponieważ przy ich otwarciu niezwykle szybko wychładza się wnętrze zimą, w „większych” autobusach wysokopokładowych. Wykonanie a latem ucieka chłód. W tym drugim przypadku zdecydowanym ułatwieniem takiego bagażnika polega na zamontowaniu dodatkowych przy wchodzeniu i wychodzeniu jest montaż drzwi elektrycznych luków oraz pokryw zamykających po obu stronach autobusu z obniżonym progiem lub adaptacja drzwi i montaż podwójnego, obniżonego pod pokładem. W ten sposób uzyskujemy dodatkowy metr stopnia wejściowego. sześcienny powierzchni bagażowej. miejskie. Wyposaża się je w specjalne sta- cej. W przypadku zamówienia gruntownej Pierwszy etap polega na zabezpieczaniu nowiska na wózek inwalidzki, szyny, pasy przebudowy, montowana jest obniżona oryginalnej powłoki lakierniczej przed mocujące, pas bezpieczeństwa. Mocowa- podłoga z tyłu auta. uszkodzeniami mechanicznymi. Auto nie stanowisk dla wózków inwalidzkich Wszystkie wymienione grupy autobu- około 1,5 dnia spędza na demontażu i za- musi mieć wszystkie niezbędne certyfi - sów mogą u producenta otrzymać certyfi - bezpieczaniu kabiny kierowcy. Zakrywana katy oraz atesty bezpieczeństwa. W parze kat TEMPO 100, dzięki któremu autoryzo- jest deska i kokpit. Odpowiednie plastiki z możliwością przewozu wózków idzie za- wany serwis zwiększa prędkość autobusu są demontowane (podsufi tka, zderzaki, wsze montaż windy, platformy lub specjal- z 90 na 100 km/h. słupki). Kolejnym krokiem jest usunięcie nych najazdów ułatwiających wprowadze- tych części poszycia, które zostaną zastą- nie osób na wózkach do pojazdu. Z kolei Tonę więcej pione przez szyby. Ponadto wycinane są odmiany miejskie autobusów otrzymują otwory pod klimatyzację dachową, do- wnętrza z mniejszą liczbą foteli, ale z moż- A w jaki sposób powstają zabudowy datkowe instalacje, pod obniżenie stopnia liwością przewożenia osób w pozycji stoją- busów? Przebudowa to żmudny proces.

Nowość na rynku polskim. Autobus na podwoziu najnowszego modelu Iveco Daily zbudowany przez Auto-CUBY. W środku mogą być 31 lub 33 miejsca siedzące. Pojazd jest wyposażony w systemy i urządzenia zapewniające pełen komfort i bezpieczeństwo.

Zastosowano w nim 220-konny silnik spełniający normę emisji spalin Euro 6. W układzie przeniesienia napędu do wyboru jest manualna lub automatyczna skrzynia biegów. Dopuszczalna masa całkowita wynosi 7200 kg. AAUTOBUSYUTOBUSYZZabudowyabudowy www.truck-van.pl

przy drzwiach wejściowych i ewentualnie Piotr Leśniak, pod tylny i boczne bagażniki oraz pod członek zarządu firmy Automet Sp. z o.o. szybę przednią typu „panorama” nad szo- ferką. Wszystkie przecięte elementy są Istotą dobrej zabudowy jest przede wszystkim bezpieczeństwo pro- zabezpieczane antykorozyjnie. Następnie duktu i pewność, że firma, która ją wyprodukowała, przetestowała ją przed wypuszczeniem na rynek. Przetestowała tzn. certyfikowana furgon trafi a na spawalnię, gdzie wzmac- jednostka zbadała ten pojazd pod kątem bezpieczeństwa: foteli, ich niane są najważniejsze elementy nadwozia mocowań, urządzeń elektrycznych. Klient ma pewność, że „bus” nie w miejscach montażu nowych elementów jest zrobiony na „łapu-capu”, że fotele nie są mocowane nitami, że oraz zmieniana jest struktura przestrzenna auto jest w zakresie wagowym sprawdzone, że nie jest przeciążone. nadwozia pod kątem montażu szyb pa- 22 fotele na 3,5-tonowym furgonie to typowy przykład braku homo- noramicznych, elektrycznie otwieranych logacji, bo nie dopuszcza ona takiego wynaturzenia. Niestety ITD wychwytuje tylko rzeczy bardzo oczywiste, czyli np. pojedyncze koła z tyłu przy 22 fotelach we wnętrzu, ale przykrę- drzwi, montażu agregatu klimatyzacji cenia foteli śrubami M6 już nie. przestrzeni pasażerskiej itp. Zawsze ko- Atrakcyjna cena owszem – jest ważna, ale… Są klienci, którzy przekonali się, że za jakość nieczne jest wzmocnienie dachu poprzez trzeba zapłacić. Wystarczy spojrzeć na rynek wtórny tego typu aut. Nie ma w tej chwili ich na dospawanie odpowiednich wsporników. rynku. Kiedyś wymieniane były co 2, 3 lata, teraz w dobie tego, co zrobił kryzys, klienci nie Dodatkowe obciążenie od klimatyzatora chcą ich wymieniać. Klient wie, że ma sprawdzone auto i będzie nim jeździł, aż zacznie się psuć. Niestety są klienci, którzy nie są w stanie lub nie chcą zapłacić więcej, co oznacza, że i konieczność montowania cięższej niż dla innych bezpieczeństwo – niestety – jest na drugim miejscu. oryginalna podsufi tki stwarza taki wymóg. Następnie montowany jest podest i konstrukcja bagażników, jeśli jest taka potrze- metrów okablowania (oświetlenie, klima- wszystkie fi rmy współpracują z dostawca- ba. Gdy wszystko jest poskładane, poskrę- tyzacja, audio itd.). Równolegle prowa- mi uznanymi w branży motoryzacyjnej. Po cane i pospawane zabezpiecza się całość dzone są prace związane z izolacją podłogi przebudowie masa własna pojazdu wzra- antykorozyjnie. To jest ta część najbrud- lub przygotowaniem stelaży pod montaż sta o około 1 tonę, natomiast z kompletem niejszych prac. Następnie auto wjeżdża dodatkowego wyposażenia. pasażerów waży nawet 5 ton. w miejsce, gdzie odbywają się już prace Kiedy auto jest już przygotowane do czyste. Tu odbywa się szklenie, wygłusza- montażu dodatkowych akcesoriów (au- Aprobata producenta nie i izolowanie termiczne. Bardzo waż- dio-wideo), nawiewy klimatyzacyjne są nym etapem w procesie produkcyjnym jest rozprowadzone po kabinie, a stelaże pod Jednocześnie każda fi rma jako produ- odpowiednie wyciszenie i izolacja, tak aby fotele przykręcone, do akcji wkraczają cent drugiego etapu przechodzi żmudny uzyskać jak najlepsze warunki termiczne tapicerzy i stolarze. Montowane są: pod- proces aprobaty przez producenta pojazdu i akustyczne we wnętrzu budowanego mi- łoga, wykładziny, tapicerki boczne, półki bazowego. Konieczne są oględziny auta po nibusu. Także instalacja elektryczna jest i parapety okienne. Na końcu przykręcane zabudowie i jego akceptacja. Żeby taką ak- dostosowywana pod kątem montażu do- są fotele, montowane urządzenia końcowe ceptację zdobyć, trzeba wypełnić szereg dodatkowych urządzeń. Na tym etapie prace (odbiorniki, oświetlenie, radio, monitory, kumentów i spełnić wiele warunków. Jed- wykonują elektrycy, montując dziesiątki nawigacja itp.). W produkcji minibusów nym z nich jest – mało kto zdaje sobie z tego

Szyby w autobusach mają bezpośredni wpływ na komfort podróżowania. Ich typ ma Zabudowa specjalna przestrzeni pasażerskiej adaptuje pojazd również znaczenie dla bezpieczeństwa. Zabudowy autobusowe mogą być wyposażone do specyficznych potrzeb. Może to być autobus do przewozu w trzy typy szyb: klejone w miejscu fabrycznych przetłoczeń – to najprostszy i zarazem osób niepełnosprawnych. Wyposażenie pojazdu specjalnego nie wymagający dopłaty wariant, montowane w miejscach fabrycznych przetłoczeń, za może obejmować: elektryczną windę do wprowadzania wózków wyjątkiem szyby ostatniej, która jest przedłużana, oraz szyby panoramiczne, wysokie z boku lub z tyłu, pasy mocujące oraz przyciski i sygnalizatory (100 cm) – montaż szyb następuje po podniesieniu górnej krawędzi okna. Wszystkie trzy bezpieczeństwa, fotele montowane są na specjalnych szynach warianty polegają na wklejaniu szyb, przez co zwiększają sztywność całej konstrukcji. umożliwiających szybki montaż i demontaż.

Fotele to szeroka gama, od modeli prostych stosowanych w kompletacjach miejskich, poprzez turystyczne – komfortowe, aż do tzw. VIP. Wszystkie powinny posiadać stosowną homologację, dopuszczającą do eksploatacji.

22 TTruckruck&VVanan 4/2015 www.truck-van.pl ZZabudowyabudowy AAUTOBUSYUTOBUSY

Szyba panoramiczna ma podniesioną Wnętrze pojazdu będzie bardziej Zabudowy VIP stanowią najbogatsze, nowocześnie wykoń- górną krawędź o 25 cm w stosunku ekskluzywne, gdy zamontuje się czone wersje nadwozi, do produkcji których używane są kom- do standardu. Szyba czołowa w nim np. skórzane fotele, oświe- ponenty z naturalnych, najwyższej jakości materiałów, skór panoramiczna oferowana jest wraz tylenie LED na suficie, wykładzinę czy egzotycznych gatunków drewna. Wersje VIP wyposażone z roletą przeciwsłoneczną ograniczającą dywanową lub wykończenie kokpitu są m.in. w wysokiej klasy sprzęt audio-video, internet, barek, oślepianie. W opcji roleta może być kabiny kierowcy w kolorze wnętrza lodówkę, wielofunkcyjne, obrotowe fotele, stoliki konferen- sterowana elektrycznie. przestrzeni pasażerskiej. cyjne, TV/DVD/BlueRay, Playstation / Xbox, itp. sprawę – kwestia ubezpieczenia stoku. Fir- nadal jakość produkcji utrzymywana jest nawet 80% produkcji z polskich fabryk tra- ma autoryzowana musi mieć ubezpieczony na tym samym poziomie. fi a do klientów zza granicy. Patrząc na ubie- stok, gdzie czekają pojazdy na przebudowę. Szeroki dostęp do technologii używanych głoroczne wyniki przez pryzmat polskich Ubezpieczenie musi mieć odpowiednią we współczesnej motoryzacji oraz własne fi rm zabudowujących pojazdy klasy mini, wartość. Firma dostarczająca furgony chce rozwiązania konstrukcyjne pozwalają na wy- na pierwszym miejscu znalazł się Mercus- mieć pewność, że zabudowca będzie miał konanie estetycznej, trwałej i bezpiecznej za- -Bus, a następnie Auto-CUBY, CMS Auto pieniądze, żeby naprawić szkody. Wśród budowy autobusowej. Polscy przedsiębiorcy i Automet. Większość ich produkcji wędro- innych warunków jest ocena produkcji fi r- zajmujący się tą profesją od dawna uchodzą wała na eksport. ▐ my, ale zdarza się, że wystawia ją importer w Europie za jednych z najlepszych, a biorąc Michał Mariański w Polsce. Po jakimś czasie kontynuacją au- pod uwagę stosunek jakości do ceny są pod Fot. M. Mariański, Automet, toryzacji są audyty, które sprawdzają, czy tym względem bezkonkurencyjni. Dlatego CMS-Auto, Auto-CUBY AAUTOBUSYUTOBUSYZZabudowyabudowy www.truck-van.pl

City Line CNG. Zbiorniki gazu nie ograniczają przestrzeni dla pasażerów, a można sporo zaoszczędzić na kosztach paliwa. Emisja spalin jest podobna jak ZZwyczajnewyczajne nniezwyczajneiezwyczajne w pojazdach elektrycznych i wynosi „0”.

Minibusy Auto-CUBY wyróżniają się innowacyjnymi rozwiązaniami. Dzięki temu są wygodniejsze, bardziej uniwersalne i tańsze w eksploatacji, a do tego bardziej przyjazne dla środowiska.

zorcowym przykładem małych w wydatkach na paliwo na korzyść CNG Autobus ma dmc 5,5 t i również może być autobusów miejskich jest seria dochodzi do 40%! objęty przedłużoną gwarancją. WCity Line, budowana na bazie Seria Tourist Line, również na podwoziu Tegoroczną nowością w ofercie Auto- Mercedesa Sprintera. Wydłużone nadwo- Sprintera oraz VW Craft era, jest wydłużona CUBY jest autobus klasy midi na podwoziu zie wyposażone jest w przesuwane drzwi o 40 cm. Przy dopuszczalnej masie całko- najnowszego Iveco Daily. Emisja spalin Euro 6. o szerokości 1,2 m, za którymi znajduje się witej 5,5 t (bez retardera) może pomieścić Przewidziane są dwa warianty: dla 31 lub 33 niskie wejście z płaską podłogą, sięgającą 24 osoby, w tym kierowcę. Na życzenie osób (w tym kierowca). Jest to zupełnie nowa do drugiego rzędu foteli. Przy wejściu jest montowane są w niej wysokie, podwójne konstrukcja, opracowana własnymi siłami składana rampa dla wózka inwalidzkie- szyby panoramiczne, bagażniki boczne przez fi rmę Auto-CUBY. Panoramiczne szy- go. Miejsce dla niego przewidziano przy oraz pogłębiony, tylny. Możliwości indywi- by: przednia i boczne, podwójne zapewniają lewej ścianie nadwozia. Znajdują się tam dualizacji wyposażenia są praktycznie nie- doskonałą widoczność kierowcy i pasażerom. również dwa składane siedzenia, z których ograniczone. Klimatyzacja i ogrzewanie O wygodę podróżnych troszczy się klimaty- można skorzystać, gdy w autobusie jest niezależne od silnika należą do standardu. zacja, ogrzewanie niezależne od silnika oraz luźno. Dodatkowe drzwi mogą być zamon- Autobusy z Auto-CUBY objęte są 5-letnią fotele z regulacją i pneumatyczne zawieszenie towane za tylną osią. gwarancją MB. tylnej osi. Retarder zwiększa bezpieczeństwo Do napędu wykorzystywany jest silnik Duża liczba miejsc jest charakterystycz- jazdy i wydłuża żywotność hamulców za- Diesla lub iskrowy zasilany CNG (w no- na dla zmodyfi kowanej serii Tourist Line sadniczych. Walizki i torby można umieścić menklaturze Mercedesa – NGT) – poza School Bus, stworzonej jako alternatywa w pojemnych bagażnikach dolnych lub pogłę- zbiornikiem gazu autobus ma niewielki, dla typowych, dużych i paliwożernych bianym tylnym. Jako najnowszy model Auto- rezerwowy zbiornik benzyny. Wersja ga- autobusów szkolnych. Wewnątrz prze- CUBY, autobus ten wyznacza zupełnie nowy zowa jest wyjątkowo cicha i odznacza się dłużonego z tyłu nadwozia znajduje się standard w swojej klasie.▐ niskimi kosztami użytkowania. Różnica 27 miejsc siedzących w układzie 25+1+1. Fot. Auto-CUBY

City Line przyda się na mniej obciążonych liniach oraz do obsługi kursów Tourist Line jest komfortowym, małym autobusem, którego wyposażenie mo- nocnych. Szerokie drzwi i niska, płaska podłoga przy wejściu usprawniają żna dopasować dokładnie do wymagań klienta. Przy dmc 5,5 t ma 24 miejsca przepływ pasażerów i pozwalają wprowadzić wózek inwalidzki. siedzące. Model Special Line może ich mieć nawet 27 w układzie 25 +1+1.

24 TTruckruck&VVanan 4/2015 1DSUDZGöPRFQDRSRQD Nowa U-AP 001 Nowa opona premium od Bridgestone na wszystkie osie, GRXŏ\WNXPLHMVNLHJR8$3GRVNRQDOHUDG]LVRELH ]Z\]ZDQLDPLZVSÐĜF]HVQHJRWUDQVSRUWXSXEOLF]QHJR 7DZ\WU]\PDĜDFDĜRURF]QDRSRQDVWZRU]RQDGREH]SLHF]QHM NRPIRUWRZHMLEDUG]RGĜXJLHMMD]G\]DSHZQLDQLVNLNRV]W NDŏGHJRSU]HMHFKDQHJRNLORPHWUD

BRIDGESTONE SALES POLSKA Sp. z o.o. 'DQHNRQWDNWRZHQDMEOLŏV]HJRDXWRU\]RZDQHJRGHDOHUDRSRQ %ULGJHVWRQHVâGRVWöSQHQDQDV]HMVWURQLHLQWHUQHWRZHM ZZZEULGJHVWRQHSO PPRODUKTRODUKTKKlimatyzacjalimatyzacja www.truck-van.pl

Chłód w standardzie W autokarach turystycznych klimatyzacja to wręcz obowiązek, ale w autobusach miejskich jeszcze nie zawsze. Na szczęście to się zmienia i coraz częściej trafia ona do pojazdów lokalnych, podmiejskich i miejskich.

ziś modne stały się agregaty niskie, cy kierowców i podróżnych, ale przede obniża temperaturę, reguluje wilgotność małe i lekkie. Producenci w pogoni wszystkim na bezpieczeństwo w ruchu dro- powietrza i fi ltruje zanieczyszczenia, tak Dza niską masą swoich urządzeń za- gowym. Kierowcy spędzają w autobusach aby powietrze przedostające się do wnę- częli stosować lekkie materiały, takie jak większość czasu podczas swojej zmiany, a ze trza było nie tylko chłodne, ale też względ- aluminium czy skrajnie lekkie tworzywa względu na konstrukcję pojazdu (stal, szkło, nie czyste. Konstrukcja urządzenia zależy w postaci twardego styropianu (styrodur) zamknięta przestrzeń wewnętrzna) na- w dużej mierze od pojazdu, w którym zo- czy żywic poliestrowych. Oczywiście bar- wet przy względnie niskich temperaturach stanie ono zainstalowane. Chodzi przede dzo mocno promują takie agregaty pro- powietrze wewnątrz nagrzewa się bardzo wszystkim o objętość powietrza, jaką bę- ducenci autobusów, ponieważ są tanie szybko. W upalne dni pobyt w pojazdach dzie musiało schładzać. w zakupie i łatwe w montażu. bez klimatyzacji staje się nie do zniesienia. Otwieranie okien czy włączanie dmuchawy Inteligentna klimatyzacja Bezpieczeństwo nie przynosi pożądanych skutków, zwłasz- cza w korkach, kiedy dodatkowo do wnę- Jak powinna działać „mądra” klimaty- Wzrost temperatury z 25 na 35°C, jak trza dostaje się nie tylko gorące, ale i silnie zacja autobusowa? Powiedzmy, że auto- wskazują badania, zmniejsza o 20% zdol- zanieczyszczone powietrze. Dlatego dla bus stoi na słońcu przy temperaturze ze- ność postrzegania zmysłowego kierowcy zapewnienia kierowcom i pasażerom kom- wnętrznej 30°C. Jego wnętrze nagrzało się i kojarzenia. Wartość tę ocenia się jako fortu termicznego (optymalnie 21÷22°C) do 50°C. Kierowca włącza klimatyzację. odpowiadającą stężeniu alkoholu we krwi autobusy powinno wyposażać się właśnie Układ nie powinien od razu wystartować, wynoszącemu 0,5 promila. Dlatego dzię- w układy klimatyzacji. lecz w pierwszej kolejności uruchomić ki regulacji temperatury klimatyzacja ma Klimatyzator autobusowy spełnia kilka wentylatory i świeżym powietrzem z ze- istotny wpływ nie tylko na komfort pra- podstawowych funkcji. Przede wszystkim: wnątrz wydmuchać te 50° aż do osiągnięcia

26 TTruckruck&VVanan 4/2015 www.truck-van.pl KKlimatyzacjalimatyzacjaPPRODUKTRODUKT

Łódzkie Solarisy korzystają z serii urządzeń UL500 (UltraLight). Konstruktorzy Linia dachowych klimatyzacji Diavia marki Webasto Konvekty udowodnili, że można stworzyć nowoczesny wygląd i jednocześnie – przez przeznaczona jest do chłodzenia minibusów i midi- zastosowanie nowych i lekkich materiałów – uprościć budowę urządzenia. Klimatyzator busów o pojemności do 35 miejsc pasażerskich. oferuje redukcję masy o około 30% w porównaniu do tradycyjnie budowanych urządzeń Zakres proponowanych mocy chłodniczych konkurencji. Modele UL500 są najmniejszymi z gamy UltraLight, ważą tylko 109 kg. rozpoczyna się od 10 i kończy na 18 kW. Wydatek Spektrum ich mocy sięga 24 kW, a wydatek powietrza 4720 m3/h. Mogą pracować powietrza od 1100 do 4000 m3/h. W opcji producent maksymalnie do temperatury 50OC. proponuje możliwość grzania.

30°C. Zamykane są następnie klapy i włą- autobusowej. Jeśli założone urządzenie bę- kuje komfortowej temperatury wnętrza, czana jest sprężarka oraz maksymalny bieg dzie miało za małą moc, to szybko we wnę- czyli bliskiej 22°C. Nadmuchy powietrza wentylatorów. To etap maksymalnego ob- trzu zrobi się duszno, ponieważ system nie nie mogą osiągać zbyt dużych prędkości, niżania temperatury w obiegu wewnętrz- będzie otwierał klap ze względu na brak ponieważ będą hałasowały. Aby tego unik- nym. Klimatyzator następnie, zbliżając się zdolności dalszego obniżania temperatury. nąć, wytwarza się delikatne nadciśnienie do temperatury zadanej, otwiera powoli Niestety taka sytuacja jest praktycznie nie w pojeździe. Natomiast zupełnie innych klapy, aby pasażerowie mogli oddychać do uratowania i czasami się zdarza. Należy warunków podróży oczekuje pasażer au- świeżym powietrzem, ale dalej pracuje na założyć wtedy mocniejsze urządzenie. tobusu miejskiego, który przejeżdża śred- 100%. Jak temperatura zacznie się stabili- Trzeba też pamiętać, że inaczej dobiera nio 3÷4 przystanki. Tu przyjmuje się, że zować, układ obniża biegi wentylatorów się klimatyzatory do autobusów miejskich maksymalna różnica temperatur powinna parownika. Stara się przy tym pracować i turystycznych. Gdy pasażer wsiada do au- wynieść 8°C. Nie wolno tworzyć gradientu ciągle, ale przy jak najniższych biegach. tobusu turystycznego i wie, że jego podróż w postaci 35°C na zewnątrz i 22°C we- I to jest prawidłowe działanie klimatyzacji będzie trwała co najmniej 2 godziny, ocze-

AUTOBUSY TURYSTYCZNE, MIEJSKIE, SZKOLNE I LOTNISKOWE

oferujemy czesci zamienne do autobusów, ciezarówek i maszyn budowlanych

GSP POLSKA Sp z o.o. +48 537 998 740 47-300 Krapkowice [email protected] XO*âRZDFNLHJR www.gsppolska.pl PPRODUKTRODUKTKKlimatyzacjalimatyzacja www.truck-van.pl

Urządzenie klimatyzacyjne składa się Dla autobusów elektrycznych wymaga się skutecznych Dla minibusów Eberspraecher z kilku podstawowych części: sprężarki, agregatów, które nie będą wpływać niekorzystnie na wprowadził agregat o oznaczeniu skraplacza, odwadniacza, zaworu zasięg pojazdu oraz na komfort pasażerów. W urządzeniu AC 420 G2. Urządzenie rozprężnego, parownika, elementów Eberspraecher AC136 AE z wbudowaną pompą ciepła cały korzysta z jednego skraplacza, łączących oraz panelu sterowania. układ zintegrowany jest pod jedną obudową, a pompa jednego wymiennika ciepła Technicznym efektem ubocznym łączy w sobie możliwość chłodzenia wnętrza pojazdu i przy mocy chłodzenia od klimatyzacji, jednak równie ważnym jak oraz grzania, wykorzystując ciepło odpadowe. System 8 do 13 kW waży maksymalnie obniżenie temperatury, jest usuwanie pracuje w odwracalnym obiegu chłodniczym (skraplacz 48 kg. Optymalizacja konstrukcji wilgoci z powietrza i związane z tym jego pracuje jako parownik). Agregat wykorzystuje czynnik urządzenia poskutkowała oczyszczanie. Dzięki temu za jej pomocą chłodniczy R134a i dostępny jest w dwóch wariantach zmniejszoną ilością czynnika można osuszyć zaparowane szyby. mocy chłodniczej (28 oraz 37 kW) przy jednakowej mocy chłodniczego. W porównaniu Filtry przeciwpyłkowe i filtry z węglem grzewczej 39 kW i takim samym wydatku powietrza do poprzedniego rozwiązania aktywnym są uzupełniającymi elementami 5800 m3/h. Całość skrywa się pod obudową o wymiarach zmniejszono o 15% jego masę oczyszczania powietrza. 2430 × 2010 × 395 mm i waży około 220 kg. oraz długość do 1580 mm.

wnątrz ze względu na szok termiczny, który koniec wyparowuje pod wpływem spad- klimatyzacji nie zawiera atomów chlo- szczególnie odczuwają osoby starsze i dzieci. ku ciśnienia i pobierania ciepła. Zasada ru, dlatego nie ma ujemnego wpływu na działania klimatyzacji (podobnie zresztą warstwę ozonową. Natomiast jest gazem Walka o czynnik jak lodówek) polega więc na wykorzysta- o wysokim potencjale tworzenia efektu cie- niu ciepła utajonego przemian fazowych. plarnianego. Obok czynnika R134a rów- Wiadomo z fi zyki, że jeżeli coś ma ulec Żeby klimatyzacja działała prawidłowo, nolegle funkcjonuje także R407C. Czynnik ochłodzeniu, musi oddać ciepło. Dlatego cały układ musi być zamknięty i szczelny, ten jest zeotropową mieszaniną trzech ga- w autobusach stosowany jest sprężarko- wypełniony odpowiednią ilością czynnika zów, w tym R134a w ilości 52% i pochodzi wy układ chłodzenia. Czynnik chłodni- zmieszanego z olejem. z rozwiązań z agregatów chłodniczych. To czy cyrkuluje w układzie zamkniętym Obecnie w pojazdach użytkowych sto- ogólnie dostępny czynnik, o lepszych para- i zmienia swój stan skupienia między cie- sowany jest najczęściej środek chłodniczy metrach, lecz gorszy pod względem użyt- kłym a gazowym. W wielkim skrócie jest R134a. Pod tą kodową nazwą kryje się or- kowania, bo jest mieszaniną gazów, a nie on: w postaci gazowej sprężany, konden- ganiczny związek chemiczny tetrafl uoro- gazem jednorodnym. Dzięki użyciu trzech sowany na skutek oddawania ciepła, a na etan. Jako czynnik chłodniczy do układów gazów zestaw klimatyzacyjny zyskuje na-

Rodzina urządzeń Aerosphere marki Spheros Agregaty REVO oraz REVO-E to całkowicie nowa Najpopularniejsze modele w ofercie firmy charakteryzuje się łatwym dostępem do propozycja firmy Spheros. Agregaty, jak nazwa z serii Athenia o mocy od 18 do 45 kW wszystkich ważnych punktów serwisowych. wskazuje, są skokiem rewolucyjnym firmy, przeznaczone są do dużych autokarów W procesie produkcji agregatów większość oferują większą wydajność, żywotność, niższe o długościach 12 m i powyżej. Thermo złącz jest lutowana, co zmniejsza liczbę koszty eksploatacji (są mniej energochłonne) King jako jedyna spośród firm oferujących miejsc nieszczelności i utraty czynnika oraz są lżejsze i cichsze (3 dB) od rodziny klimatyzatory autobusowe równolegle (oczywiście na linii produkcyjnej wszystkie Aerosphere. Wersja elektryczna E skierowana stosuje popularny czynnik chłodniczy luty są prześwietlane i kontrolowane). jest do autobusów hybrydowych, elektrycznych R134a oraz R407C, który według Dostępne są warianty m.in. w wersjach 100% i trolejbusów. REVO to całoaluminiowe zapewnień producenta wpływa na znacznie świeżego powietrza, super tropik pracujące rozwiązania o modułowej budowie, mniejszy pobór energii. R407C wywodzi do temperatury 57OC oraz aluminiowe o masie o wydajności chłodniczej od 25 do 45 kW, się z agregatów chłodniczych stosowanych zredukowanej o 25 kg. dostępne w dwóch długościach. w transporcie ciężarowym.

28 TTruckruck&VVanan www.truck-van.pl KKlimatyzacjalimatyzacjaPPRODUKTRODUKT

Eberspraecher AC 515 G2 to agregat Firma Konvekta jako pierwsza Konvekta StreamLine to jeden z najpotężniejszych syste- przeznaczony dla midibusów idealnie wprowadziła na rynek system, mów klimatyzacyjnych podający do wnętrza 100% pasujący do tropikalnych warunków w którym rolę czynnika chłodniczego świeżego powietrza. W ten sposób nie tylko poprawia się klimatycznych. Skrócono w nim rury pełni R744, czyli dwutlenek węgla. rozprowadzanie powietrza i unika się duszności, ale także z czynnikiem chłodniczym przez co Umożliwia to przełączanie systemu na możliwe są do osiągnięcia niższe temperatury schładzania. zmniejszyła się ilość gazu w układzie. pracę w roli pompy ciepła. Dzięki temu W konwencjonalnych systemach ilość świeżego powietrza Niskie koszty eksploatacji zapewnić możliwe jest ograniczenie działania zazwyczaj zamyka się na poziomie 20÷50%. Niestety, coś za mają bezszczotkowe dmuchawy dodatkowego układu ogrzewania. coś: przy 8 wentylatorach agregat osiąga długość lekko ponad parownika. Urządzenie oferuje W efekcie zmniejsza się o 50% 4 m. Teraz istniejąca oferta 35 i 39 kW została poszerzona wydajność chłodniczą w dwóch roczne zapotrzebowanie na paliwo o 2 większe modele 41 i 44 kW. Ponadto bardziej zwarta wersjach mocy (13 oraz 14/16 kW) wykorzystywane do ogrzewania konstrukcja może łączyć w opcji urządzenia w systemie grzania. oraz w opcji możliwość grzania wnętrza autobusu. Oznacza to nie Dzięki użyciu lekkich materiałów urządzenie waży o 30% mniej (18 kW). Wydatek powietrza producent tylko korzyści ekonomiczne, ale także od poprzednika. Nowe pokrywy otwierają się znacznie prościej, ustalił na 4000/4400 m3/h w zależności znaczącą redukcję emisji dwutlenku a większość podzespołów jest łatwiej dostępnych, co może od napięcia zasilania (12/24V). węgla do atmosfery. przełożyć się na skrócenie czasów obsługi nawet do 40%. wet 20% większą wydajność w porówna- ciśnienia, przy temperaturze na wylocie czynników chłodniczych, jaki kiedykol- niu do zestawu wykorzystującego trady- ze sprężarki około 60°C. Znacznie wyższe wiek starano się wprowadzić na rynek. cyjny R134a. Dzięki wykorzystaniu R407C parametry ciśnienia roboczego osiągane są Tak więc Unia Europejska jeszcze czeka. w celu zapewnienia właściwej temperatury dla nowego czynnika R744, które wynoszą Zanosi się jednak, że czynnik R744 (CO2) kierowca uruchamia urządzenie klimaty- około 35 i nawet 130 bar, odpowiednio trafi ostatecznie do ciężkich pojazdów zacyjne na znacznie krótszy czas (mniejsze dla niskiego i wysokiego ciśnienia. Inaczej użytkowych, a do samochodów osobo- zużycie paliwa), a w przypadku eksploata- kształtuje się także poziom temperatury wych i lekkich użytkowych jego chemicz- cji autobusu w warunkach miejskich, przy na wyjściu ze sprężarki: jej wartość jest ny odpowiednik (jeszcze nie wiadomo czy częstym otwieraniu i zamykaniu drzwi prawie trzy razy wyższa – około 160°C. fi nalnie będzie nim R1243yf). Prędzej czy przywrócenie dogodnej temperatury zaj- Producenci klimatyzatorów już poznali później nowy środek chłodniczy wejdzie muje znacznie mniej czasu. Czynnik jest możliwości nowego czynnika i oferują go- w życie. Będzie się to wiązało z ogromnymi bardziej kłopotliwy w eksploatacji, ale po- towe rozwiązania. Oczywiście gazu tego nakładami pieniężnymi, bo w grę wejdzie zwala konstruować mniejsze urządzenia trochę boją się producenci autobusów. Są zmiana sprzętu oraz zmiana aparatury ser- o tej samej wydajności. Wiele fi rm chętnie tam ogromne ciśnienia, jest więc zagroże- wisowej. go stosuje, bo może wyprodukować tańsze nie wybuchem. Problem wejścia w bardzo Oferta producentów klimatyzatorów urządzenie. wysokie ciśnienia układu powoduje, że autobusowych jest naprawdę bardzo boga- Teraz R134a też jest już na etapie wyco- klimatyzatory stają się cięższe ze względu ta. Od indywidualnych rozwiązań miejsca fywania. Reguluje to dyrektywa Wspólno- na grube elementy ciśnieniowe. Wzrasta pracy kierowcy po agregaty całopojazdo- ty Europejskiej 2006/40/EG, która wyma- wielkość kompresora, a tego też nie chcą we, od małych urządzeń dla minibusów, ga zaniechania w nowych samochodach producenci i klienci. Kuszący natomiast po większe dla autobusów miejskich, mię- osobowych i pojazdach użytkowych stoso- jest fakt, że układ będzie umożliwiał pracę dzymiastowych i turystycznych, od roz- wania układów klimatyzacji z czynnikiem w roli pompy ciepła. Dzięki temu możliwe wiązań modułowych w postaci tzw. front- R134a od 2011 r. z okresem przejściowym jest ograniczenie działania dodatkowego boxów po agregaty dachowe. Pojawiają do 2017 r. I co nam pozostaje? Następcą układu ogrzewania, a to oznacza o 50% się także w ofercie oddzielne propozycje tego czynnika dla ciężkich pojazdów użyt- mniej rocznego zapotrzebowania na pali- dla trolejbusów, autobusów elektrycznych kowych ma być R744 (dwutlenek węgla), wo wykorzystywane do ogrzewania wnę- i hybrydowych. który dobrze współpracuje z olejami syn- trza autobusu. Aby klimatyzacja w autobusie pracowała tetycznymi, a jego potencjał cieplarnia- Od niedawna są naciski na opracowanie bezawaryjnie przez wiele lat, należy doko- ny jest 1300 razy mniejszy od potencjału zupełnie nowego czynnika chłodniczego. nywać regularnych przeglądów, wybierać czynnika R134a. Istotną różnicą obu tych Aspekt proekologiczny CO2 to oczywiście warsztaty, które dysponują odpowiednimi czynników – R134a i R744 – są wartości ci- jedno, drugie to zyski, które już zapewne urządzeniami, wiedzą z zakresu klimatyza- śnień roboczych po stronie tłocznej i ssącej kalkulują fabryki chemiczne. W tej chwili cji samochodowych i te, które stosują orygi- sprężarki. Stary czynnik (R134a) pracuje ich odpowiedzią jest opracowanie czyn- nalne czynniki chłodnicze. ▐ przy wartościach utrzymujących się na po- nika chłodniczego o oznaczeniu R1234yf Michał Mariański ziomie 3 bar dla strony niskiego ciśnienia (fl uorowany węglowodór). Jest to jednak Fot. M. Mariański, Eberspeacher, Konvekta, i około 12÷14 bar na stronie wysokiego jeden z najbardziej kontrowersyjnych Spheros, Thermo King, Webasto,

http://www.facebook.com/TruckVanPL dodołąłączcz dodo nas!nas! PPRODUKTRODUKTOOgumieniegumienie Trwała, całoroczna opona U-AP 001 do autobusów Bridgestone wprowadził na europejski rynek nowe opony autobusowe U-AP 001 klasy premium przeznaczone na wszystkie osie. Bridgestone U-AP 001 zostały opracowane z myślą o eksploatacji w warunkach intensywnego transportu miejskiego.

połączeniu z elastycznym pro- Marek Drewniak, dyrektora sprzedaży ków. Przy wysokim przebiegu oraz maksy- gramem do optymalizacji zarzą- opon ciężarowych Bridgestone Sales Polska. malizacji potencjału pogłębiania i bieżni- W dzania fl otami ciężarowymi Total kowania, nowe opony Bridgestone U-AP Tyre Care, nowe opony zapewniają użyt- Żywotność dłuższa o 20% 001 dają operatorom możliwość znaczne- kownikom korzyści w czterech najważ- go obniżenia kosztów w przeliczeniu na niejszych obszarach: Inżynierom Bridgestone udało się kilometr” – dodaje Marek Drewniak. ▐ wysoki poziom bezpieczeństwa przez zwiększyć trwałość opony poprzez zmia- Opony U-AP 001 są dostępne w rozmia- cały rok – dzięki wyższej przyczepno- nę konstrukcji karkasu, wzoru bieżnika rze 275/70R22,5. W tym roku ma do nich ści i lepszym parametrom hamowania i mieszanki modelu U-AP 001. Wytrzyma- dołączyć rozmiar 245/70R19,5. w każdych warunkach, w tym także na ły karkas nowej opony został stworzony błocie oraz świeżym i topniejącym śniegu do przenoszenia większych obciążeń niż Marek Drewniak, (oznaczenie M+S i symbolem alpejskim); jego poprzednik, a także do wytrzymywa- dyrektor sprzedaży opon ciężarowych ▐ mniejsze koszty – dzięki wydłużeniu nia dużych nacisków i sił odkształcających Bridgestone Sales Polska żywotności opon o 20% w porównaniu wywołanych tysiącami przejechanych ki- do modelu R192, co znacznie obniżyło lometrów zarówno w nowej, jak i bieżni- koszt eksploatacji opon w przeliczeniu kowanej wersji. na kilometr. Nowe opony mają również Do produkcji modelu U-AP 001 fi rma większy potencjał pogłębiania i bieżni- Bridgestone wykorzystała także mieszanki kowania oraz są bardziej odporne na najnowszej generacji, zapewniające wysoką nieregularne zużycie; odporność na ścieranie i nadmierne na- ▐ wydłużona żywotność opon – dzięki grzewanie, co pomaga wydłużyć żywotność programowi Bridgestone Total Tyre karkasu i ograniczyć opory toczenia. Niż- Life, który gwarantuje długi okres eks- szy opór toczenia przekłada się z kolei na ploatacji, a także możliwość wielokrot- oszczędność paliwa. Zaawansowany bież- „ Przewoźnicy będą mogli długo nego bieżnikowania, dzięki wysokiej nik modelu U-AP 001 jest o 5% szerszy niż użytkować opony i skutecznie je bieżniko- klasy bieżnikom marki Bandag; w oponach R192. Dzięki temu został zwięk- wać, obniżając tym samym koszt ▐ wyższa nośność (ze 148 do 150) – po- szony przebieg opony i jej przyczepność. eksploatacji w przeliczeniu na kilometr”. zwalająca spełniać wymagania współ- czesnego transportu publicznego (roz- Większa trwałość i wytrzymałość porządzenie Euro 6). Opony U-AP 001 to pierwszy model „Firma Bridgestone skoncentrowała się Szersze, masywne żebra barku opony autobusowy fi rmy Bridgestone, w ramach na trwałości opon autobusowych U-AP zapewniają lepszą trwałość i wytrzymałość nowego podejścia producenta do przejrzy- 001 nowej generacji, dbając o ich wytrzy- na otarcia podczas manewrowania. Dodat- stych i bardziej zrozumiałych nazw produk- małość i wysoką jakość karkasu. Dzięki kową odporność na uszkodzenia zapewnia tów. Odzwierciedlają one dwa najważniej- temu przewoźnicy będą mogli długo użyt- twarda osłona, która chroni karkas i ścianę sze aspekty właściwego użytkowania: rodzaj kować opony i skutecznie je bieżnikować, boczną przed uszkodzeniami. nawierzchni (U = Urban, miejskie) i oś (AP obniżając tym samym koszt eksploatacji „Koszt eksploatacji opon w przeliczeniu = All Position, na wszystkie osie). ▐ w przeliczeniu na kilometr” – zapewnia na kilometr to podstawa dla przewoźni- Fot. Bridgestone

Koszty pod kontrolą

Program Total Tyre Life jest częścią Bridgestone Total Tyre Care – elastycznego pakietu uzupełniających się programów dla opon ciężarowych, które pomagają flotom w dokładnym kontrolowaniu kosztów związanych z ogumieniem. Program ten składa się z 3 filarów: ▐ Total Tyre Life – jego podstawę stanowią solidne karkasy stworzone do wielokrotnego użyt- ku. Dzięki doskonałym parametrom, zapewniają długi okres eksploatacji, a także możliwość (kilkukrotnego) bieżnikowania, w technologii Bandag. ▐ Total Tyre Services – pozwala pojazdom flotowym pracować z maksymalną wydajno- ścią dzięki usługom konserwacji, monitorowania i pomocy, świadczonym przez ogólnoeu- ropejską sieć partnerów Bridgestone. ▐ Total Tyre Systems – zapewnia przejrzysty wgląd w stan opon przez cały czas, dzięki wyjątko- wym narzędziom monitorowania opracowanym przez Bridgestone, takim jak: Toolbox i TPMS.

30 TTruckruck&VVanan 4/2015 M.KO ZABUDOWY FURGONOWE DYSTRYBUCJA W WARUNKACH MIEJSKICH THE TRUCK & TRAILER SPECIALIST

ÎVSU]HGDīSRMD]GyZ6FKPLW]&DUJREXOO ÎOHDVLQJ ÎVLHýVHUZLVRZDKZ3ROVFHLFDâHM ÎXPRZ\)XOO6HUYLFH (XURSLH ÎZ\QDMHPSRMD]GyZXī\WNRZ\FK ÎFHQWUDOQ\PDJD]\QF]ċğFL]DPLHQQ\FK JZDUDQFMDPRELOQRğFL7UXFN 7UDLOHU ÎVHUZLVJZDUDQF\MQ\ ÎNXSQRLVSU]HGDīSRMD]GyZXī\ZDQ\FK

EWT Truck & Trailer Polska Sp. z o.o. Generalny Przedstawiciel Schmitz Cargobull AG w Polsce

+48 22 733 53 00 www.ewt.pl PPRODUKTRODUKTNNaczepyaczepy www.truck-van.pl

podłodze przy użyciu rolkowego wózka Joloda. W przedniej ścianie może znaleźć się dostępna tylko od wewnątrz skrytka z klinami, które służą do unieruchamiania bel papieru. Można tam również zostawiać pasy i inne akcesoria. Osiem perforowa- nych szyn w podłodze pozwala elastycznie rozmieścić punkty mocowania ładunku. Ponadto pojazd można wyposażyć w ramę zewnętrzną Multi Lock, która stwarza dodatkowe możliwości stabilnego zabezpie- czenia ładunku. W naczepie do przewozu koleją Krone W terminalu firmy Lehmann spotyka się stosuje diagonalne wzmocnienie dachu, transport morski z drogowym i kolejowym. zgodne z normą EN12642 kod XL, znane z pojazdów do transportu napojów. Za- czepy dachu są wzmocnione. Napinacze plandeki mają dodatkowe zabezpieczenie PPunktunkt pprzesiadkowyrzesiadkowy zatrzaskowe z hamulcem pasa. Punkty, w których wózek chwyta nacze- pę są wyraźnie oznakowane, a plandeka Lubeka to odpowiednie miejsce, aby rozmawiać o tran- jest wzmocniona w tych miejscach. Belka sporcie intermodalnym. Praktykuje się tu różne jego formy, przeciwnajazdowa z tyłu i osłony boczne a Krone ma wiele do zaoferowania dla każdej z nich. są składane. Profi l ramy w tylnej części ma kształt, który dopasowuje ją do wagonu. Znajdująca się z przodu płyta ze sworzniem królewskim jest bardziej rozbudo- erminal nr 1 fi rmy Lehmann leży nad Paper Liner „Huckepack” jest przystosowana. rzeką Trave, która łączy go z Bałty- wana do przewozu w wagonach kieszenio- Do naczep transportowanych koleją do- Tkiem. Ma nabrzeże o długości 300 m. wych w składach osiągających prędkość biera się osie z zawieszeniem umożliwia- Za szerokim placem biegną tory kolejowe. do 140 km/h. Jej wyposażenie pozwala na jącym chwilowe odłączenie wahacza od Pośrodku są małe klocuszki biur, magazyn sprawny przeładunek oraz zapewnia pełne miecha powietrznego podczas przeładun- i parking dla ciężarówek. Ruch nigdy nie bezpieczeństwo belom papieru. Jednocze- ku pojazdu z wagonu na drogę lub w dru- ustaje. Po placu przemykają ciągniki por- śnie nic nie stoi na przeszkodzie, aby w tej gą stronę. Rozwiązanie to chroni miechy towe, a wózek ładujący kontenery i nacze- naczepie przewozić dowolny, inny ładu- przed rozerwaniem, gdy osie uniesionej py na wagony uwija się jak w ukropie. nek, np. na paletach. naczepy opadają w dół. Terminal 1 obsługuje głównie ładunki Ponieważ papier jest ciężki, rama pod- Detalem świadczącym o trosce o kie- z krajów skandynawskich. Drugi, położo- wozia ma wsporniki poprzeczne rozmiesz- szeń użytkownika są chlapacze, które ny dalej na wschód, czyli bliżej ujścia rzeki, czone gęściej niż w typowych naczepach przed przeładunkiem pojazdu na wagon skupia się na Finlandii i Rosji. Do obu tra- kurtynowych Krone. Dodatkowe podpory można zawinąć do góry i zaczepić o ha- fi ają różne towary, również konsumpcyj- w tylnej części oraz szyny biegnące przez czyk na błotniku. ne. Trzeci koncentruje się na surowcach, całą długość pojazdu zabezpieczają go odpadach oraz materiałach budowlanych. przed skutkami dużych obciążeń punkto- Szynka na łańcuchu Wykorzystuje je miejscowy przemysł. Naj- wych podczas załadunku. Szyny wyróżnia- nowszy, czwarty terminal CTL-Cargo jest ją się niskim tarciem, co pozwala ręcznie Między CTL-Cargo a terminalem dru- wyposażony w dwa potężne dźwigi porto- i bez wielkiego wysiłku przesuwać bele po gim Lehmanna znajduje się Seelandkai, we i specjalizuje się w przeładunku konte- nerów na kolej i ciężarówki oraz w drugą stronę, na statki. Chłodnia przystosowana Oprócz oznaczeń i wzmocnień plan- Naczepa Paper Liner przystosowana Znaczną część ładunków, które prze- do transportu wagonami deki w miejscach, gdzie naczepę do transportu w wagonach kieszeniowych chodzą przez pierwszy terminal, stanowią kieszeniowymi z rurową chwytają ramiona wózka, stosuje się ma wzmocnioną konstrukcję. Usztyw- wyroby przemysłu drzewnego, w tym bele osłoną agregatu. klamry z dodatkowym zabezpieczeniem. nione jest m.in. podwozie oraz dach. papieru. Dla naczepy Krone Paper Liner, przystosowanej do transportu koleją jest to więc naturalne otoczenie.

Papier wszystko zniesie

Naczepy do przewozów intermodalnych mają coraz większy udział w sprzedaży Krone. W bieżącym roku rozrachunko- wym dochodzi on do 26%, podczas gdy w 2013/14 wynosił 22, a w 2012/13 – 20%.

32 TTruckruck&VVanan 4/2015 www.truck-van.pl NNaczepyaczepyPPRODUKTRODUKT

Zamiast rozkładać podpory, pracownicy podsta- Solidny uchwyt Ujście rzeki Trave płynącej przez wiają z przodu naczepy kozioł. Do uchwytów promowy w przedniej Lubekę. Tak duże promy zawijają na ramie mocowane są łańcuchy, które wiążą części ramy naczepy do położonego najbliżej morza naczepę z pokładem. Krone. terminalu Skandinavienkai.

fragment nabrzeża należący do Lübec- dują się stalowe płyty zajmujące całą szero- ga uszkodzeniom podczas przejazdu po ker Hafen-Gesellschaft mbH (LHG). To kość pojazdu, które nie występują w stan- rampach łączących nabrzeże ze statkiem najmłodszy terminal LHG, ukończony dardowych naczepach. W kilku punktach oraz znajdujące się na kilku poziomach w 2006 r. Jest dostosowany do rozładunku ramy znajdują się atestowane zaczepy pro- pokłady. Czasem są one dość silnie po- statków ro-ro oraz con-ro, czyli transpor- mowe. Dwa są wpuszczone płasko w płytę, chylone, a kierowcy portowych ciągników tujących oprócz pojazdów (szerzej: ła- do której mocowany jest sworzeń królew- w Lubece wciąż nazywanych „mafi ”, c h o ć dunków tocznych, jak rorowce), również ski. Z tyłu, od spodu ramy jest umocowany to już w większości Terbergi, nie żałują kontenery. Mogą tu cumować trzy statki specjalny profi l poślizgowy, który zapobie- jednocześnie, w tym jeden con-ro, obsługi- wany przez dwa dźwigi. Sporą część ładun- ków stanowią nowe i używane samochody, jednak na kotwiczących tu jednostkach podróżują również naczepy z wszelkiego rodzaju towarami, również wymagającymi temperatury kontrolowanej. Część z nich to chłodnie Krone Cool Liner DUOPLEX Steel. Sporo z nich było widocznych również w terminalu pierwszym, gdzie trafi ały na wagony. Poza wy- posażeniem umożliwiającym przeładunek i przewóz koleją, analogicznym jak w naczepach Paper Liner, mają specjalne ru- rowe osłony chroniące agregat. Miejsca, w których są chwytane przez wózek są oznakowane i wzmocnione widocznymi :PRLPĞZLHFLH na bokach nadwozia płytami stalowymi. Chłodnie przystosowane do podróży na OLF]\VLĊUDFKXQHN pokładzie rorowców mają przede wszystkim bardziej rozbudowane ramy. Przed HNRQRPLF]Q\ sworzniem królewskim oraz za nim znaj- RUD]PyM3URIL/LQHU

Naczepa Krone Cool Liner jest wprowadzana ILUP\.URQH na pokład statku. Jej wyposażenie obejmuje punkty mocowania oraz osłonę z tyłu, która pozwala jej bez szkody pokonywać ostrzej nachylone rampy.

0CE\GRC2TQſ.KPGT-410'LGUVRT\GO[ħNCP[OK\CCYCPUQYCP[OTQ\YKæ\CPKGOMVÎTGY[\PCE\C UVCPFCTF[FNCECđGLIGPGTCELKKPPQYCE[LP[EJPCE\GRUMT\[PKQY[EJ-410'6QY\QTEQYCPCE\GRC UMT\[PKQYC-410'0CPCLFTQDPKGLU\GU\E\GIÎđ[Y[RQUCľGPKCUMđCFCLæUKúUGT[LPKGOQPVQYCPG GNGOGPV[Y[UQMKGLLCMQħEKCECđæPCE\GRúY[TÎľPKCLæUQNKFPQħèPKG\CYQFPQħèRTCMV[E\PQħèC RT\GFGYU\[UVMKOLGFPQŌY[LæVMQYCTGPVQYPQħè6QEGEJ[MVÎTGURTCYKđ[ľGUVCđCUKúQPCOQFGNGO DC\QY[OYU\[UVMKEJPCE\GRUMT\[PKQY[EJ-410'CKEJWľ[VMQYPKE[\RQYQF\GPKGOQFPQU\æ UWMEGU[PCT[PMW

21<-410'5# 6CTPQYQ2QFIÎTPGWN2Q\PCēUMC 6GN (CZ www.pozkrone.pl 4/2015 PPRODUKTRODUKTNNaczepyaczepy www.truck-van.pl

Terminal LHG Skandinavienkai Naczepy Box Liner występują Jeden z magazynów Spedition Bode w Reinfeld. dzięki takim urządzeniom w wersjach przystosowanych do Znajdują się tu komory dla produktów głęboko jest przystosowany do przyjmowania kontenerów określonej wielkości mrożonych. Mają powierzchnię 4500 m2 i panuje rorowców różnej wielkości. lub uniwersalnych. w nich temperatura –20O lub niższa.

gazu. Czas to pieniądz, postój statku powi- wyposażony we wszelkie wygody niezbęd- uruchomione połączenie „Stary Szwed” nien być jak najkrótszy. ne kierowcom. Terminal ma bezpośrednie przez Danię do zachodniej Szwecji, do Aby nie marnować czasu na żmudne połączenie z autostradą A1. Halmstad. Pociągi wyruszają z terminala rozkładanie nóg podporowych, obsługa Z portem morskim kojarzy się przede CTL-Cargo trzy razy w tygodniu. Podróż ustawia rozłączone z ciągnikiem naczepy wszystkim transport kontenerowy. Do zajmuje im 13 godzin. Skład zabiera łącz- na specjalnych kozłach. Punkty, w których przewozu znormalizowanych „opakowań”, nie 36 kontenerów i naczep różnego typu, powinna znaleźć się podpora są wyraźnie jakimi w gruncie rzeczy są kontenery, Kro- w tym chłodniczych. Do Szwecji wysyłane oznaczone na naczepie. Do uchwytów mo- ne proponuje serię naczep Box Liner. Jej są głównie dobra konsumpcyjne. W dro- cowane są łańcuchy, utrzymujące naczepę najnowszym przedstawicielem jest Box dze powrotnej zabierane są wyroby prze- na pokładzie. Pojazdy są ustawiane ciasno. Liner SDC 27 eLTU6. Jest przystosowana mysłu drzewnego, które z Lubeki fi rma Chłodnie mają osłony agregatów, a inne do przewozu kontenerów o rozmiarze od Bode wysyła w głąb Niemiec oraz do kra- typy naczep wyposażone są na przedzie 20 do 45 stóp. Wyposażono ją w wysuwaną jów Beneluksu. Przewoźnik, który wcze- w gumowe odboje, które mają ochronić część przednią i tylną, a długość kontene- śniej korzystał z dróg i połączenia pro- złącza elektryczne i pneumatyczne. ra do przewiezienia ustawia się na pulpi- mowego Travemünde-Trelleborg skraca Dodatkowe wyposażenie chłodni może cie. Umożliwia to ustawienie kontenerów dzięki temu czas transportu oraz oszczę- obejmować drzwi antywłamaniowe zabez- 20-stopowych pośrodku oraz załadunek dza na pensjach kierowców. pieczone ośmioma ryglami oraz monito- i rozładunek równo z obrysem tyłu pojaz- Firma została założona w 1949 r. ring dachu i ścian. System telematyczny du. Zagwarantowane są prawidłowe naciski Obecnie zatrudnia 160 osób i dysponuje śledzi położenie pojazdu, rejestruje panu- na osie, a zużycie opon zostaje ograniczone. 23,8 tys. m2 powierzchni magazynowej, jącą wewnątrz temperaturę oraz pozwala Nieco prostsza jest naczepa Box Liner w tym komorami chłodniczymi, w których zdalnie zmieniać nastawy agregatu. Układ eLTU5 Plus, która ma pneumatycznie wy- może panować temperatura ujemna, niższa TailGuard fi rmy Wabco, wyposażony dłużany tył oraz ręcznie wydłużany przód. niż –20°C. W 2014 r. jej obroty wyniosły w trzy czujniki ultradźwiękowe i wyświe- Pojazdy podkontenerowe Krone mogą być 75 mln euro. Około 24% przewozów odby- tlacz w kabinie ostrzega, a potem automa- wyposażone w automatyczne zamki Quick- wa się drogą morską, udział kolei sięga 28%. tycznie uruchamia hamulce, gdy cofający Lock, zamiast tradycyjnych zamków kon- Flota liczy 450 naczep, z których naj- pojazd napotka na przeszkodę lub zbliży tenerowych. Ryglują się one samoczynnie, nowsze są zakupione w 2014 r. – pojazdy się do rampy. Na życzenie dostępny jest pod ciężarem kontenera i pozwalają zaosz- chłodnicze i kurtynowe Krone. Najbliższe również system monitorowania ciśnienia czędzić sporo czasu. plany przewidują zakup ciągników siodło- w oponach. Dla kontenerów bez tunelu producent wych MAN i Volvo, częściowo jako uzu- przewidział ręcznie ustawiane bloki dy- pełnienie, a częściowo jako zastępstwo dla Pod pudełko stansowe, a dla kontenerów chłodniczych ciężarówek wycofywanych z eksploatacji. agregat Carrier lub Th ermo King umiesz- Wykorzystując połączenia kolejowe z Mo- Na koniec odwiedzamy olbrzymi, wzor- czony w podwoziu, przed osiami naczepy. nachium, Duisburgiem, Ludwigshafen, cowy, a jakby tego było mało, również Podobnie jak inne pojazdy Krone, również Kolonią i Weroną Spedition Bode prze- ładnie położony terminal Skandinavien- podkontenerówki mogą być objęte opieką wozi transportem intermodalnym 10 000 kai, będący własnością LHG. Wpływają- systemu telematycznego. jednostek rocznie. ce tu statki są równie majestatyczne, jak Firma wykorzystuje możliwości, jakie stojący przy plaży, u ujścia rzeki Trave Czemu nie skorzystać? stwarza jej miasto portowe. Są bowiem przeszło 30-pietrowy hotel. Terminal ma okoliczności, kiedy transport intermodal- powierzchnię 669 tys. m2 i nabrzeże o dłu- W większości wymienionych terminali ny jest optymalnym rozwiązaniem. Opła- gości przekraczającej 2 km. Jest największy można było spotkać charakterystyczne, calnym i ułatwiającym sprawną obsługę w Lubece i należy do największych w Eu- czerwone naczepy fi rmy Spedition Bode. zleceniodawców. Warto poszukiwać dla ropie. Obsługuje ruch ro-ro i kontenerowy. Jedną z jej głównych specjalizacji jest niego nisz, ponieważ nowoczesne, dobrze Na nabrzeżu jest suwnica do załadunku transport chłodniczy, również intermodal- przystosowane do niego pojazdy są na wy- kontenerów, naczep i nadwozi wymien- ny z wykorzystaniem kolei i statków. ciągnięcie ręki. ▐ nych na wagony. W 2012 r. uruchomiony Firma systematycznie przesuwa ładunki Michał Kij tu został strzeżony parking dla ciężarówek, z dróg na kolej. W lutym 2015 r. zostało Fot. M. Kij

34 TTruckruck&VVanan 4/2015 Wycieraczki Bosch do ciężarówek. Dobra widoczność to bezpieczeństwo i komfort jazdy.

Kierowcy pojazdów ciężarowych muszą mieć optymalną widoczność. Sprawdzona w milionach egzem plarzy jakość wycieraczek Bosch gwarantuje bezpieczeństwo i komfort jazdy nawet w najtrudniejszych warunkach. Cechy wycieraczek do ciężarówek ﬁrmy Bosch: ` Niezawodne oczyszczanie bez smug zapewnia twarda guma w części zbierającej ` Cicha praca poprzez zastosowanie miękkiej gumy w górnej części ` Odporna na zużycie krawędź pokryta powłoką zmniejszającą tarcie Bosch Aerotwin – technologia płaskich wycieraczek bezprzegubowych. Bosch Twin – klasyczne wycieraczki wykonane z dwóch rodzajów gumy. www.wycieraczkibosch.pl PPRODUKTRODUKTZZabudowyabudowy wwww.truck-van.plww.truck-van.pl

Elastyczność w środku miasta Opatentowane przez Schmitza panele Ferroplast służą nie tylko do produkcji naczep furgonowych, ale również wysokiej jakości nadwozi ciężarówek i przyczep do transportu dystrybucyjnego artykułów spożywczych.

chmitz Cargobull dostarcza zabudo- cowych oraz seryjnemu wyposażeniu nia termiczne wydzielenie stref o różnej wy chłodnicze i izotermiczne M.KO w system RSP (Roll-Stabilty-Program) dbają temperaturze. Jak w przypadku naczepy Sz dwiema grubościami ścian (45 lub o bezpieczeństwo podczas jazdy. Modu- furgonowej, również tutaj oprócz poprzecz- 65 mm) do samochodów ciężarowych. łowa konstrukcja oraz ocynkowanie ramy nego podziału przestrzeni ładunkowej Długości nadwozia są dostępne w zakre- podwozia gwarantuje natomiast optymal- możliwy jest podział wzdłużny. sie od 5000 do 9750 mm przy wysokości ną ochronę antykorozyjną, dużą stabilność w świetle od 2000 do 2700 mm. Przy za- oraz łatwość napraw. Gwarantowane bezpieczeństwo stosowaniu paneli Ferroplast o grubości Klejone nadwozie Ferroplast jest od- 45 mm szerokość użytkowa wynosi 2490 mm. porne na skręcanie i zginanie, poza tym Zabudowę MKO można z powodzeniem Zwiększając ich grubość do 65 mm szero- jest trwałe i gwarantuje najwyższą szczel- montować na podwoziach wszystkich, kość ładowni zmniejsza się do 2460 mm. ność. Podłoga zabudowy wykonana jest uznanych producentów samochodów cię- Wraz z opuszczaną platformą ładunkową jako aluminiowa „wanna”, zwiększa to jej żarowych, z najlepszym efektem w pojaz- i agregatem chłodniczym masa własna takiej trwałość i ułatwia utrzymanie czystości. dach o dmc powyżej 12 ton. Zabudowa osa- zabudowy wynosi od 2500 do 3750 kg. Aktualne wersje nadwozi wyposażane są dzona jest na ocynkowanej ogniowo ramie w bezobsługowe i energooszczędne lampy pośredniej, wykonanej zgodnie z wytyczny- Łatwe zwiększenie ładowności w technologii LED. mi danego producenta podwozia. Zabudowy M.KO oraz przyczepy AKO Przyczepy AKO mają konstrukcję samo- Schmitz ma bogatą ofertę nadwozi (z obrotnicą) i ZKO (z osiami centralnymi) nośną, co znacznie ułatwia uzyskanie więk- przyczep chłodniczych i izotermicznych mają liczne opcje umożliwiające indywidu- szej wysokości wewnątrz, przy ograniczo- z obrotnicą A.KO oraz przyczep central- alne dostosowanie nadwozi – m.in.: ściana nym do 4 m wymiarze zewnętrznym oraz noosiowych Z.KO. Zestawy umożliwiają- cyrkulacyjna, do cyrkulacji powietrza chło- znacząco wpływa na redukcję masy pojaz- ce przejazd z przyczepy centralnoosiowej dzącego oraz kanały powietrzne w celu uzy- du. Całość wyposażono w wózki jezdne do zabudowy stały się bardzo popularne skania równomiernego obniżenia tempera- z osiami Schmitz lub SAF współpracujący- w przedsiębiorstwach logistycznych z bran- tury. Klasycznym elementem oferty fi rmy mi z systemami ABS/EBS oraz systemem ży spożywczej w Europie oraz w Rosji. Ro- Schmitz Cargobull są klejone i wpuszczane stabilizacji toru jazdy RSP. leta w miejsce drzwi na ścianie czołowej szyny ze stali ocynkowanej służące do zabez- Zabudowy i przyczepy mogą być wypo- przyczepy oraz opuszczana platforma ła- pieczania ładunku, stanowiące jedną płasz- sażone w listwy do zabezpieczania ładunku, dunkowa umożliwiają załadunek i rozładu- czyznę ze ścianą boczną. Dostępny jest rów- listwy cokołowe i zawiesie do mięsa. Możli- nek pojazdów członowych bez konieczno- nież system załadunku dwupoziomowego we jest również otrzymanie certyfi katu ATP ści rozprzęgania. Konstruktorzy pomyśleli z elastycznym ustawieniem wysokości. FRC oraz HACCP. nawet o ochronie przed deszczem obszaru W ofercie znajdują się też rozwiązania Zabudowy i przyczepy Schmitz Car- pomiędzy zabudową podwozia i przyczepy. do przewożenia towarów w systemie wielo- gobull są wykorzystywane najczęściej do Niezależnie od rodzaju przyczepy, temperaturowym z dodatkowymi parowni- przewozu żywności, produktów spożyw- Schmitz Cargobull stosuje najnowszą ge- kami sufi towymi. Nowa, łatwa w obsłudze czych, towarów szybko psujących się oraz nerację podwozi typu Rotos, które dzięki i zoptymalizowana pod względem właści- wymagających kontroli temperatury. ▐ optymalnemu chłodzeniu tarcz hamul- wości izolacyjnych ściana działowa zapew- Fot. Schmitz

36 TTruckruck&VVanan 4/2015

PPRODUKTRODUKTMMyjnieyjnie bbramoweramowe www.truck-van.pl

7 mminutinut

Mycie pojazdów rządzi się pewnymi prawami. Chcesz szybko – nie będzie idealnie. Chcesz dobrze – musisz uzbroić się w cierpliwość. Na szczęście producenci myjni coraz bardziej zbliżają ku sobie te dwa skrajne wymagania. A to za sprawą automatycznych myjni portalowych.

yjnia portalowa, czy rzystał z myjni automatycznej. wana także z elektronicznie Szczotka ta myje przód, dach jak kto woli bramowa, Czy jest to mycie pojazdu oso- regulowaną i automatycz- i tył pojazdu. Mto najczęściej spoty- bowego czy ciężarowego, zanie dobieraną do wielkości Za dozowanie środków kany typ myjni samochodo- sada pracy takiego urządzenia samochodu siłą docisku. myjących wraz z wodą przez wych, przede wszystkim przy jest podobna. Mało kto jednak stacjach paliw. Nazwa zwią- zastanawiał się, jak zbudowana zana jest z konstrukcją urzą- jest taka myjnia. dzenia. Ma ona formę bramy Konstrukcja myjni porta- poruszającej się nad stojącym lowych zamknięta jest w for- nieruchomo pojazdem. Na mę prostopadłościanu, co za- konstrukcji zamontowane są pewnia im niezwykłą stabil- szczotki, suszarka oraz syste- ność podczas pracy. Samo- my nanoszenia środków myją- jezdna brama napędzana jest cych i konserwujących, a także bezobsługowymi zespołami szereg opcji dodatkowych. Ze silnikowymi o elektronicznie względu na kształty geome- regulowanych prędkościach tryczne samochodów osobo- przesuwu bramy. Szczotki wych i ich nachylone ściany pionowe są elastycznie za- boczne myjnie takie muszą wieszone na wózkach jezd- Myjnia Tytan Tandem jest urządzeniem Niektóre myjnie portalowe mają wykonywać wiele nienatural- nych. Odpowiadają one za łączącym w sobie wysoką wydajność możliwość mycia skomplikowanych nych ruchów. Za to umycie mycie powierzchni bocznych, charakterystyczną dla myjni przejazdowych kształtów pojazdów za pomocą pionowych ścian pojazdu cię- przednich i tylnych pojazdów. oraz precyzję mycia myjni portalowych. wysokociśnieniowych dysz Myjnie te są szczególnie polecane przedsię- zamiast szczotek. Bogaty żarowego lub autobusu jest dla Najczęściej posiadają elek- biorstwom komunikacji autobusowej, wybór programów umożliwia nich banalnie proste. tronicznie kontrolowaną siłę gdzie zachodzi potrzeba dokładnego umycia mycie pojazdów o specjalnych docisku powierzchniowego dużej liczby pojazdów w krótkim czasie. zarysach, np. silosów czy cystern. Stabilne niezależnego od wysokości Myjnia składa się z dwóch portali myjących. Dysze poruszają się w sposób i kształtu mytego pojazdu. Portal I jest typową myjnią 3-szczotkową, oscylacyjny, w płaszczyźnie portal II myjnią 2-szczotkową, pionowej i poziomej, domywając Prawdopodobnie każdy z nas Jest jeszcze szczotka pozio- ze szczotkami pionowymi. praktycznie wszystkie zakamarki. przynajmniej raz w życiu ko- ma, dwustronnie ułożysko-

38 TTruckruck&VVanan 4/2015 www.truck-van.pl

układ dysz odpowiada pompa wych szybkość mycia wynosi dozująca o regulowanej wydaj- nie więcej niż 2,5 min. Trzeba ności. Wszystko sterowane jest mieć jednak świadomość, że z szafy z mikroprocesorowym w programie standardowym systemem sterująco-kontrol- pojazdy myte są dwukrotnie, nym umieszczonym w jednym z użyciem szczotki poziomej, ACTIVE DIAMOND FOAM z boków ramy urządzenia. która myje front oraz dach Ostatnimi elementami takiej pojazdu. Czas mycia w takim myjni są komplet szyn jezd- programie jest dłuższy niż nych oraz pulpit sterowniczy, w programie szybkim o ok. Silnie skoncentrowany, bardzo skuteczny umożliwiający wybór pro- 80%. Coś za coś... i wydajny produkt. Do mycia wszystkich gramu adekwatnego do mytego pojazdu oraz ingerencję Nierdzewne pojazdów. w pracę myjni w dowolnym momencie programu. Na rynku myjni możemy ZALETY: spotkać różnej jakość urzą- Coraz szybciej dzenia. Nienaturalnie niska bez trudu usuwa ciężkie zabrudzenia cena powinna skłaniać nas drogowe Duże przedsiębiorstwa z licz- do omijania takiego produk- ną fl otą pojazdów (np. za- tu z daleka. Z kolei po drugiej pozwala na znaczną redukcję kosztów jezdnie autobusowe) konse- stronie są profesjonalne, naj- mycia pojazdów kwentnie koncentrują się na wyższej klasy myjnie, których osiągnięciu maksymalnej wy- specyfi ką jest jakość i trwa- produkt o dwukrotnie większej dajności. Na przykład myjnie łość. Trwałość i niezawodność wydajności (w stosunku do standardowych automatyczne samochodów to gwarancja sukcesu i zawsze ciężarowych i autobusów obec- pozytywnych rekomendacji. pian aktywnych) nie potrafi ą umyć 18-metrowy Aby to osiągnąć, wszystkie bezpieczny dla mytych powierzchni pojazd w zaledwie 7 minut. elementy konstrukcyjne oraz W przypadku posiadania łączeniowe myjni wykonuje bardzo skuteczny w niskim stężeniu myjni typu tandem, czyli się ze stali kwasoodpornej. Jest (już od 0,5 - 3%) z dwoma portalami myjący- to szczególnie istotne w przy- mi, możemy ten czas jesz- padku myjni do samochodów bardzo niskie zużycie (ok. 400 - 500ml cze skrócić (ale odbędzie się ciężarowych, które ze względu - na ciągnik siodłowy z naczepą) on kosztem jakości mycia). na stosowanie agresywnych Program szybki – bez użycia środków chemicznych pracują szczotki poziomej – pozwala w nieporównywalnie cięższych umyć autobus 12 m w 2 mi- warunkach niż np. myjnie do nuty. Dla autobusów 18-metro- DOSTĘPNE URZĄDZENIA DOZUJĄCE

W myjniach Sultof Rodzina myjni Sultof Tytan to urządze- Tytan, oprócz pracy nia o wysokości 5,3 m i szerokości w systemie standardo- 4,6 m. Pozwala to na umycie pojazdów wym, gdy portal prze- o wysokości 4,3 i szerokości 2,7 m. DOSTĘPNE OPAKOWANIA: 5L,25L, 200L mieszcza się nad nieru- Długość torowiska wynosi 24 m. W zale- chomym pojazdem, żności od rodzaju pojazdu i realizowanych myjnia może pracować, programów – wydajność mycia waha się jako urządzenie stacjo- od 4 do 6 pojazdów na godzinę. narne, służące do szyb- Zastosowanie napędów falownikowych kiego mycia potokowego zapewnia cichą i miękką pracę myjni z użyciem szczotki wydłużającą żywotność podzespołów dachowej lub bez. mechanicznych. SZCZEGÓŁY:call us on 792+32 720 9 340 280 60 60 4/2015 or send us an e-mail at 730 [email protected] 488 PPRODUKTRODUKTMMyjnieyjnie bbramoweramowe www.truck-van.pl

Panel sterowania z wyświetlaczem. Myjnia portalowa Istobal Heavy Wash Progress Precyzyjna regulacja docisku szczotek Myjnia może mieć szereg programów to nowa automatyczna myjnia do samochodów została zapewniona poprzez zastosowanie specjalnych, jak służący ciężarowych i autobusów. Jest to nowoczesny falowników mierzących obciążenie do szybkiego mycia autobusów czy w pełni automatyczny portal 3-szczotkowy prądowe, a ich ruch kontrolowany jest za mycia pojazdów z nieskładanymi przystosowany do mycia pojazdów o wysokości pomocą systemu fotokomórek i czujników lusterkami. Elastyczne do: 3,88, 4, 4,5, oraz 5 m (4 rodzaje). indukcyjnych. Myjnia współpracuje oprogramowanie pozwala na mycie Konstrukcja została zabezpieczona poprzez z obiegiem zamkniętym wody. Recyrkulująca prawie wszystkich typów pojazdów ocynk ogniowy. Szczotki pionowe mocowane woda może być używana do wszystkich ciężarowych, a elektroniczna kontrola są na wózkach. Podczas mycia przodu i tyłu operacji poza spłukiwaniem końcowym pracy szczotek, zapewnia nienaganną pojazdu kilkukrotnie poruszają się wzdłuż mytej i woskowaniem. Daje to możliwość redukcji jakość mycia nawet w przypadku powierzchni, wykonując tzw. domywanie. Fun- jej zużycia nawet o 90%. Pozwala też na samochodów o skomplikowanych kcję tą można wyłączyć w każdym programie znaczne zmniejszenie zużycia środków kształtach. mycia, np. przy codziennym myciu autobusów. chemicznych.

pojazdów osobowych. Ze stali do sterowania pracą urządze- wania trudno dostępnych ciwzamarzaniowy, składający nierdzewnej wykonuje się całe niami stosuje się sterowniki miejsc. Dlatego producenci się z czujników temperatury struktury nośne oraz wszystkie mikroprocesorowe z indywi- myjni portalowych mają go- i systemu elektrozaworów. Za- elementy łączące i pomocni- dualnie stworzonym oprogra- tową, bardzo szeroką listę bezpiecza on przewody wodne cze. Materiał ten jest co prawda mowaniem. Sterownik zawie- wyposażenia opcjonalnego. przed rozsadzeniem przez lód, dość drogi i kłopotliwy w ob- ra gotowe programy, służące Może to być np. mycie pod- wydmuchując wodę sprężo- róbce, ale w zamian daje 100% do mycia określonych typów wozia. Składa się z dwóch nym powietrzem przy spadku zabezpieczenie przed korozją, pojazdów – rozszerzone o do- rzędów dysz wysokociśnie- temperatury poniżej ustalone- łatwość utrzymania urządzenia stępne w danym urządzeniu niowych usytuowanych w po- go poziomu np. 0°C. Wymy- w czystości i nieporównywalną opcje, np.: mycie podwozia, sadzce przed stanowiskiem ślono także system ręcznego do innymi trwałość. Z tego też mycie chemiczne czy wyso- mycia, uruchamianych przez sterowania myjnią z „pilota”. powodu także inne elementy, kociśnieniowe. Dzięki temu, układ fotokomórek w mo- Pozwala on na sterowanie nie- a zwłaszcza te przenoszące nie ma potrzeby każdorazo- mencie przejazdu samochodu. którymi funkcjami myjni „na moc, jak przekładnie, wózki wego ręcznego konfi gurowa- Podwozie myte jest wodą pod odległość”. Dostępne mogą jezdne szczotek, powinny być nia programu, a wystarczy ciśnieniem 20 bar. Klienci czę- być funkcje: Stop/Jedź, pod- zaprojektowane na dużo więk- go wybrać z dostępnej listy. sto też pytają o wstępne my- noszenie szczotki poziomej sze obciążenia niż zwykle spo- System sterujący umożliwia cie chemiczne (w tym także i rozsuwanie szczotek piono- tykane w myjni. Montuje się tu ponadto zatrzymanie myjni w formie piany aktywnej) wych. Bardzo przydatne jest silniki w wersji morskiej, a te w trakcie programu mycia oraz przed myciem zasadniczym to do mycia pojazdów o bar- narażone na szczególnie agre- jego kontynuację, jak również z szamponem. Jest ono nie- dziej nietypowych kształtach. sywne oddziaływanie środo- przejście z trybu automatycz- zwykle przydatne przy zmięk- Bezobsługowa technologia, wiska są dodatkowo chronione nego na sterowanie ręczne. czaniu resztek owadów na niskie zużycie wody w połą- np. poprzez specjalne uszczel- Nowoczesna myjnia powinna przedniej ścianie ciężarówek. czeniu z najwyższą niezawod- nienia lub osłony. Maksymalny mieć także funkcję autotestu Popularny jest też moduł wo- nością zapewniają wysokie czas eksploatacji zwykłej myjni sprawdzającego działanie pod- skowania ochronnego, gdzie zyski przedsiębiorcom, którzy wynosi ok. 10 lat – urządzenie stawowych układów po każdo- po wybraniu tej opcji samo- są zorientowani na minima- nierdzewne posłuży dwukrot- razowym włączeniu zasilania. chód jest spryskiwany wodą lizację kosztów mycia swoich nie dłużej. z woskiem ochronnym. Z tą aut. Oferta myjni bramowych Bajery jednak różnicą, że w przy- na rynku jest spora, ale pamię- Elastyczna padku pojazdów ciężarowych tajmy: pojazdy bardziej spe- kontrola pracy Podstawowa funkcjonal- spryskiwana jest jedynie ka- cjalistyczne np. betoniarki czy ność myjni portalowej to nie bina, a gdy myty jest autobus pompy do betonu nadal trzeba Oprócz trwałości kon- wszystko. Mycie pojazdów – spryskiwany jest cały pojazd. myć ręcznie. ▐ strukcji, drugą istotną cechą użytkowych zrodziło wiele Myjnia taka, jeżeli znajduje Michał Mariański dobrej myjni ciężarowej jest nowych oczekiwań najczę- się na zewnątrz, bardzo często Fot. M. Mariański, Sultof, jej oprogramowanie. Dlatego ściej dotyczących domy- otrzymuje też system prze- Corrimex, Istobal

40 TTruckruck&VVanan 4/2015 www.truck-van.pl AAutostrada-Polskautostrada-Polska 22015015BBUDOWLANEUDOWLANE

tegorocznej wystawy jest m.in. Instytut Badawczy Dróg i Mostów, który zapowiada konferencję „Diagnostyka a remonty nawierzchni dróg i lotnisk”. W programie targów znajduje się również Polski Kongres Drogowy, Kongres Innowacji Drogowych oraz wiele innych wydarzeń poruszających tematy najważniejsze dla branży, w tym zagadnienia dotyczące dróg asfaltowych i betonowych. AAUTOSTRADAUTOSTRADA Big Bau Master! ddoo ssukcesuukcesu Podobnie jak w roku ubiegłym, w ramach targów Autostrada-Polska i to- warzyszących im targów MASZBUD Święto branży drogownictwa, czyli targi Autostrada-Polska odbędzie się konkurs dla operatorów to wydarzenie, na które co roku czekają wszyscy związani koparek. Po raz pierwszy nad organizacją z tym sektorem gospodarki. Wystawa w tym roku będzie tego wydarzenia pracują wspólnie Targi trwać od 13 do 15 maja. W tym czasie Targi Kielce staną się Kielce oraz Stowarzyszenie Operatorów Maszyn Roboczych „Operator”. Druga najważniejszym miejscem spotkań, rozmów i kontraktacji edycja Konkursu Operatorów Maszyn w Europie Środkowo-Wschodniej. Budowlanych „Big Bau Master” już teraz zapowiada się niezwykle emocjonująco! egoroczna edycja targów, w związku Ważne rozmowy To konkurs skierowany do odważnych z nowym rozdaniem środków unij- operatorów maszyn budowlanych, któ- Tnych niesie ze sobą wiele perspektyw. Zgodnie z dwudziestoletnią tradycją, rzy chcą stanąć do rywalizacji w specjal- Swój udział w nadchodzącym wydarzeniu Międzynarodowe Targi Budownictwa nie przygotowanych konkurencjach. Na potwierdziły już takie marki jak: Am- Drogowego Autostrada-Polska mogą się zwycięzców czekać będą atrakcyjne na- mann, Atlas Copco, Caterpillar, HBM- pochwalić wsparciem merytorycznym grody. Do rywalizacji można zgłaszać się -Nobas, Hyundai, Komatsu, Lombardini, najważniejszych instytucji branży dro- już dziś. ▐ Stavostroj, Terex, Volvo oraz Wirtgen. gownictwa. Wśród głównych partnerów Fot. Targi Kielce WWARSZTATARSZTAT RRegeneracjaegeneracja tturbosprurbospręężżaarekrek

Nowa? Niekoniecznie!

Rynek usług regeneracji turbosprężarek jest bardzo duży i ma jeszcze spory potencjał rozwoju, a Polska w tej dziedzinie staje się światowym potentatem – tak wynika z doświadczeń firmy Turborolmet, zajmującej się naprawą turbin.

iększość kierowców, najczęściej mentu, kiedy powstała turbosprężarka dzają to warsztaty zajmujące się regene- z powodów fi nansowych, decyduje zrodził się dylemat: kupić nową czy re- racją turbin, które nie narzekają na brak Wsię na regenerację turbosprężarek generować? To pytanie zadają sobie kie- zamówień. Stosowane we wszystkich w wyspecjalizowanych warsztatach, rezy- rowcy, którym przytrafiła się awaria tego jeżdżących po naszym kraju samocho- gnując z zakupu nowych turbin. Właścicie- urządzenia. Większość z nich decyduje dach ciężarowych czy autobusach turbo- le aut są przy tym coraz bardziej świadomi się na ten drugi, tańszy sposób. Potwier- sprężarki nie są już często tymi prostymi i wymagający, a to wymusza na warsztatach zapewnienia coraz wyższej jakości naprawy. Aby sprostać oczekiwaniom klientów, warsztaty muszą być wyposażone w specja- Paweł Wycech, właściciel firmy Turborolmet listyczny sprzęt do regeneracji. Tak jest np. w fi rmie Turborolmet, która wykorzystuje do Najważniejsze w procesie regeneracji turbosprężarki jest to, czy dany pracy maszyny z najwyższej półki oraz po- warsztat ma odpowiednie maszyny i wiedzę technologiczną. Aby turbi- siada certyfi katy o odbytych profesjonalnych na działała prawidłowo i nie spowodowała uszkodzeń innych elementów szkoleniach z zakresu wyważania oraz dowa- silnika, należy sprawdzić wszystkie jej elementy: łożyska, uszczelki itp. żania elementów wirujących turbosprężarek, Jeśli noszą ślady zużycia, muszą być wymienione na nowe elementy o dobrej jakości. Przewagą turbosprężarek regenerowanych nad no- prowadzonych przez producenta zakupio- wymi, oprócz kilkukrotnie niższej ceny, jest również to, że w procesie nych urządzeń – fi rmę Schenck RoTec. regeneracji można zidentyfikować, co doprowadziło do uszkodzenia. Problem może być np. w silniku i jeśli go nie wyeliminujemy, to turbosprężarka ponownie bardzo szybko się uszko- 1905 rok dzi. Poza tym, profesjonalnie zregenerowane turbosprężarki w niczym nie ustępują nowym. Wybraliśmy ofertę firmy Schenck RoTec, ponieważ dostarcza ona maszyny także na linie Może nie od razu potrzebna była jej produkcyjne nowych aut, co świadczy o ich doskonałości. Mimo że cena jest dużo wyższa od konkurencji, to i tak nie kupiłbym innych. naprawa, ale od 1905 r., czyli od mo-

42 TTruckruck&VVanan 4/2015 RRegeneracjaegeneracja tturbosprurbospręężżaarekrekWWARSZTATARSZTAT

Usterki wirnika od strony ssącej to niekiedy najbardziej spektakularne uszkodzenia: wpadnięcie obcego ciała, nakrętki, elementu filtra powietrza. Od strony gorącej również może wpaść ciało obce typu element pierścienia, twardy nagar itp. Inne, dyskwalifikujące turbosprężarkę uszkodzenia to: złe doważenie i tarcie łopatek o obudowę aluminiową, zanieczyszczony układ smarowania, który zarysował wałek, brak smarowania, przerwy w smarowaniu, za małe ciśnienie oleju, widoczne jako przegrzanie wałka. Należy też zwracać uwagę na skład materiałowy wirnika – konieczne jest min. 70% niklu, bo jest on odporny na temperaturę. Podróbki mają go zdecydowanie mniej.

podzespołami, co kiedyś. Ich stopień kowite odnawianie turbosprężarek, które 40 lat doświadczenia skomplikowania urósł. Oprócz zmiennej po takim zabiegu w niczym nie ustępu- geometrii turbosprężarki wyposażone są ją nowym” – zapewnia Paweł Wycech Doświadczenie łódzkiej fi rmy sięga dziś także w zawory elektroniczne, sen- z fi rmy Turborolmet. Jego zdaniem, do tej 40 lat wstecz. Z początku produkowane sory prędkości i coraz częściej pracują na pory część warsztatów po prostu „udawa- były tu w dużych liczbach pierścienie tło- łożyskach kulkowych. ła”, że regeneruje turbiny, ale ta sytuacja kowe i uszczelniające (również nietypo- „Urządzenia do wyważania wysoko- szybko się zmieniła. Rosnąca konkuren- we), w tym też pierścienie do turbospręża- obrotowego i kalibracji zmiennej geome- cja spowodowała, że sprzęt niezbędny do rek. Budowa tych urządzeń była doskonale trii turbiny są w tej chwili standardem, regeneracji kupują nie tylko fi rmy, któ- znana, klienci coraz częściej poszukiwali bez którego nie może obejść się żadna re specjalizują się w tej działalności, ale warsztatów, które mogłyby naprawić tur- licząca się fi rma naprawiająca turbiny. Ta także warsztaty, które chcą ją rozwinąć binę, stąd pomysł, by zająć się także i tą nowoczesna technologia umożliwia cał- od zera.

WywaĪarki i Systemy Diagnostyczne Najnowsza wyważarka do wirników turbosprężarek

Najnowsza wysokoobrotowa wyważarka do rdzeni turbosprężarek

Zajmujemy się kompleksowym wyposaża- niem warsztatów regeneracji turbosprężarek. Zapraszamy na prezentację!

Wyłączne przedstawicielstwo SCHENCK RoTec GmbH

RoTec Polska 43-100 Tychy, ul. Strefowa 8a  +48 32 780 67 50 www.schenck-rotec.pl e-mail: [email protected]

4/2015 TTruckruck&VVanan 43 WWARSZTATARSZTAT RRegeneracjaegeneracja tturbosprurbospręężżaarekrek

nia a dokładniej szkiełkowania. Firma zamiast piasku stosuje granulat szkla- ny. Jest on droższy, ale mniej inwazyjny i części po czyszczeniu wyglądają ładniej. W rozebranej i zweryfi kowanej turbinie zostają wymienione wszystkie elementy, które przewidziane są przez dostępne zestawy naprawcze (łożyskowanie, pier- ścienie). Naprawa turbosprężarki to komplek- sowy wielostopniowy proces, którego najważniejszą częścią jest precyzyjne wyważenie wałka turbiny oraz koła To wysokociśnieniowa ekologiczna myjka do kompresji. Firma Turborolmet doko- komponentów turbosprężarek oraz innych części nuje tego na wyważarce Schenck typu samochodowych. Mycie odbywa się w szczelnie TBcomfort, a następnie wysokoobro- zamkniętej przestrzeni, ponieważ płyn myjący towe wyważenie kompletnego rdzenia podawany jest pod ciśnieniem 35 bar. Z uwagi na turbosprężarki na wyważarce Schenck ten fakt pracownik musi pracować w specjalnych rękawicach ochronnych zintegrowanych z kopułą typu 110MBRS. Powodem, dla które- zewnętrzną urządzenia. Różnica przed i po myciu go naprawa turbin wymaga zaawan- jest widoczna gołym okiem. sowanych technologii wyważania, jest elastyczne zachowanie się wirników, wysokie obroty robocze i wymagana dokładność. Sama obsługa wyważarek profesją. Tak więc od 2010 roku fi rma Tur- Podstawowa zasada działania i praca jest bardzo prosta, operator otrzymu- borolmet działa w branży naprawy turbin. przy regeneracji turbosprężarki jest z re- je dokładne wyniki jak: ilość i miejsce Nazwa „Rolmet” ma podwaliny rolno-me- guły taka sama, wyjątkiem są tylko tur- korekcji masy niewyważenia. Produ- talowe, a „Turbo” to nowy człon nawiązu- biny ze zmienną geometrią łopatek. Po cenci doważarek oferują maszyny, które jący do turbosprężarek. Nie zdecydowano rozbiórce urządzenia elementy się myje umożliwiają rozpędzenie układu wiru- się na zmianę nazwy, bo fi rma była dobrze w myjce ultradźwiękowej i dokonuje się jącego do 250 tys. obr/min. Dlatego po już znana, nie tylko w Polsce. ich weryfi kacji, w szczególności należy podłączeniu układu wirującego symu- Turborolmet regeneruje turbosprę- przyjrzeć się kołu kompresji, które zbu- luje się tu prędkości pracy lub nawet żarki takich fi rm jak: Garrett, Holset, dowane jest z aluminium, więc może się prędkości wyższe. Urządzenie pokazu- Schwitzer, KKK, Komatsu, Mitsubi- utleniać. Nawet jeśli wygląda dobrze, fi r- je, w którym miejscu kątowym należy shi, IHI, Toyota, Hitachi oraz inne ma stara się namawiać klientów na wy- ubrać masę. Pomiary są powtarzane aż nietypowe. Najmniejsze mają 20 mm mianę koła kompresji. Następnie ogląda do momentu, kiedy niewyważenie ukła- średnicy wirnika (od Smarta), a naj- się kanałek na wałku, czy jest wyrobiony, du wirującego schodzi poniżej 100 mi- większe pochodzą od ogromnych ma- czy nie. Części, które wracają ze starej krometrów/sek. Tak przynajmniej robi szyn budowlanych. Jednak w tej branży turbiny są czyszczone metodą piaskowa- firma Turborolmet. lepiej jest mówić o masach, które nale- ży wyważyć, bo te świadczą o wielkości turbosprężarek. Firma potrafi wyważać turbosprężarki z układem wirującym 110MBRS odpowiedzialna jest za wyważanie Ekran dotykowy terminalu obsługo- o masie do 5 kg. wysokoobrotowe. Do mocowania tutaj różnych typów rdzeni wego 110MBRS zapewnia prostą Klientami fi rmy są przede wszystkim służą adaptery. Wyważenie i korekcja rdzenia turbosprężarki obsługę z zachowaniem najwyższej następuje bezpośrednio w urządzeniu – bez osadzenia wydajności techniczno-pomiarowej. serwisy autoryzowane, których klienci po w łożyskach i zdejmowania. W ten sposób unika się Pomiar niewyważenia podawany jest gwarancji pojazdu wolą zregenerować tur- możliwych źródeł błędu, a cały przebieg wyważania staje się w całym zakresie kątowym oraz binę niż kupić nową. Wiele zamówień po- znacznie szybszy. w całym zakresie obrotów. chodzi z zagranicy. Najdziwniejsze usługi to składanie tzw. hybryd dla osób tunin- gujących swoje samochody. Zmianie ulega wtedy po jednej stronie wirnik, zastępuje się go dużo większym.

Kilka godzin

Naprawa turbosprężarek może trwać od 40 minut nawet do kilku godzin. Szczególnie turbiny ciężarowe wyma- gają dużo pracy. Często są zapieczone i sama rozbiórka trwa nawet 2 godziny. Niekiedy więcej czasu poświęca się na rozbiórkę niż na rzeczywistą naprawę.

44 TTruckruck&VVanan 4/2015 RRegeneracjaegeneracja tturbosprurbospręężżaarekrekWWARSZTATARSZTAT

Maszyny niezbędne do regeneracji – urządzenia do wyważania wysokoobrotowego i kalibracji zmiennej geometrii łopatek – to bardzo kosztowna inwestycja. Trzeba na nie wydać około 200 tys. zł. Dlatego taki wydatek ma sens, jeśli serwis zamierza specjalizować się tylko w regeneracji turbin. Zwrot inwestycji następuje dość szybko, ponieważ specjalistyczne, duże warsztaty regenerują nawet do 400 turbosprężarek miesięcznie.

Dwie maszyny nych rdzeni turbosprężarek. Doważanie dostarczają niekiedy tylko kilka elemen- Przy wykorzystaniu maszyn TBcom- przy wysokich obrotach służy zlikwido- tów, do podstawowych turbosprężarek fort i 110MBRS możliwe jest sprawdze- waniu niedoważenia powstałego w skutek występujących na rynku. Pytanie więc, czy nie parametrów dynamicznych turbin montażu turbosprężarki (pasowanie). Jest wszyscy posiadacze tych maszyn mają tak w całym zakresie, a następnie podanie to również konieczne ze względu na ela- wiele elementów podłączenia (dodatkowy wartości masy niewyważenia do korekcji. styczne zachowanie wirnika podczas pracy zakup jest dość kosztowny) i doświadcze- Pierwsza maszyna została zaprojektowa- na dużych obrotach. Dopiero wtedy turbo- nie (trzeba złożyć ok. 1000 turbin, by czuć na specjalnie do wyważania z największą sprężarka ma tak niewielkie niewyważenie się pewnym tego, co się robi), aby obsłużyć dokładnością elementów turbospręża- resztkowe, że jakościowo praktycznie nie tak wielką gamę występujących turbosprę- rek – wałka turbiny oraz koła kompresji. odbiega od poziomu fabrycznie nowej tur- żarek, a co za tym idzie, czy doważanie TBcomfort posiada pryzmy dla wirników biny. wykonują prawidłowo. Dlatego z uwagą turbosprężarek samochodów osobowych Prawie każda turbosprężarka wyma- należy wybierać warsztaty oferujące takie oraz rolki dla ciężarowych. Wysokoobroto- ga indywidualnej konstrukcji elementu naprawy. ▐ wa doważarka 110MBRS służy natomiast podłączenia rdzenia do doważarki, a pro- Michał Mariański do doważania kompletnych, zmontowa- ducenci w wyposażeniu standardowym Fot. M. Mariański

Konstrukcja maszyny TBcomfort Jak każda zaawansowana technologia, ta również ma swoje „defekty” oparta jest na odlewie – otóż nie można naprawić uszkodzonej turbosprężarki ze zmienną geometrią mineralnym. Dzięki temu w tradycyjny konwencjonalny sposób. Naprawa takiej turbiny wymaga dokładnej urządzenie nie jest wrażliwe na regulacji i ustawienia. Do tego jednak potrzebna jest specjalistyczna wiedza zakłócające wpływy z otoczenia oraz profesjonalne maszyny (np. firmy Redat). Związane jest to przede i nie musi być osadzane na wszystkim z ustawieniem maksymalnych i minimalnych wartości przepływu własnym fundamencie. spalin w turbosprężarce.

4/2015 TTruckruck&VVanan 45 WWARSZTATARSZTAT CCzzęęśśccii zzamienneamienne

Od lewej: Tomasz Górzyński – dyrektor finansowy Europart Polska, Pierre Flack – dyrektor generalny Europart Group, Sławomir Wrona – kierownik oddziału Europart Siedlce, Karol Prozner, prezes Europart Polska, Jurij Szewczenko – odpowiedzialny za rynek Europy Wschodniej w Europart Group. Orientacja na wzrost

200 oddziałów w Europie, z czego 27 w Polsce. Europart, główny gracz wśród europejskich dystrybutorów części zamiennych do pojazdów użytkowych, chce umocnić u nas swoją pozycję. Na razie celem jest trzecia pozycja na rynku.

Europie niemiecki dystrybutor oraz zespół sprzedaży” – powiedział Pierre pracuje nad rozwojem swojej sieci dys- jest liderem wśród dostawców Fleck, dyrektor generalny Europart. trybucji i zapełnia mapę nowymi oddzia- W części do pojazdów ciężaro- Aktualnie funkcjonuje 69 oddziałów łami. wych i naczep. W autobusach zajmuje w Europie Wschodniej, plany zakładają To właśnie w Polsce, w Wieluniu po- trzecią pozycję, oczywiście z zamiarem zwiększenie tej liczby w ciągu trzech lat wstał centralny magazyn zaopatrujący zdominowania tego segmentu w naj- do 100. 69 oddziałów w całym regionie Europy bliższym czasie. W ciągu trzech lat Eu- Środkowo-Wschodniej. I tutaj fi rma kon- ropart chce zdobyć tytuł lidera w Euro- Być w pierwszej trójce centruje swoje działania, pracując nad pie Wschodniej. Czy to się uda, zależy polepszeniem jego wydajności i jakości w dużej mierze od tego, jak pójdzie mu W Polsce Europart zajmuje obecnie obsługi. Efektywność ma zwiększyć nowe sprzedaż w Polsce, ponieważ to właśnie 6. pozycję wśród dystrybutorów części oprogramowanie, dzięki któremu produk- w naszym kraju fi rma upatruje najwięk- zamiennych do pojazdów użytkowych. ty będą dostarczane szybciej. Firma szuka sze nadzieje na wzrost. Firma chciałaby się znaleźć w pierwszej również specjalistów ds. sprzedaży, mają- „Dla fi rmy Europart Polska należy do trójce w ciągu najbliższych trzech lat. To cych doświadczenie w sektorze urządzeń najważniejszego rynku wzrostu w Europie ma pomóc w osiągnięciu ambitnego celu diagnostycznych i systemów hamowania. Środkowej i Wschodniej. Dlatego szcze- sprzedażowego w naszym regionie. Dla- Powstanie także Centrum Techniczne, gólnie mocno inwestujemy tutaj w sieć tego niemiecki dystrybutor intensywnie które połączy klientów z producentami

46 TTruckruck&VVanan 4/2015 CCzzęęśśccii zzamienneamienneWWARSZTATARSZTAT części. Jeżeli ktoś będzie miał jakieś pyta- nia techniczne dotyczące produktów, wy- jaśnianiem wątpliwości będą zajmowali się specjaliści z Centrum. Kolejna rzecz to rozwój własnej marki. Czyli części sprzedawanych jako Europart Premium Parts. W tej linii produktowej upatrywane są spore nadzieje. Popyt na produkty własnej marki jest w naszym regionie bardzo duży, a Polska jest drugim największym rynkiem dla Europartu zaraz po rodzimym niemieckim. Części te pochodzą od renomowanych producen- tów, więc są wysokiej jakości, tylko tańsze. Mają być alternatywą dla tzw. produktów oryginalnych. W Polsce, podobnie jak na wszystkich europejskich rynkach, popyt na produkty własnej marki Europart jest bardzo duży. Klienci w naszym kraju doceniają ich wysoką jakość. Wszystkie te produkty są sprawdzane i certyfi kowane w Niemczech zgodnie z najwyższymi standardami. Dodatkowo tarcze i kloc- Części Europart Premium Parts mają być Magazyn w nowootwartym oddziale ki hamulcowe od dwóch lat są testowane tańszą alternatywą dla rynku OE. Powstają w Gręzowie mieści 2500 pozycji. w wyścigowych bolidach. w fabrykach renomowanych producentów Jego zasoby uzupełniane są nocnymi podzespołów, a ich jakość jest regularnie dostawami z magazynu centralnego monitorowana. w Wieluniu. Nowy punkt na mapie

W Polsce Europart zatrudnia ponad 170 osób. „Polska organizacja, ze względu W Gręzowie niedaleko Siedlec od nioeuropejskie centra gospodarcze aż do na swoje pochodzenie i duże doświadcze- marca działa 27. polski oddział. Poło- Rosji. nie w dystrybucji części zamiennych do żony jest w strategicznym miejscu, bez- Kierownikiem nowego oddziału jest Sła- przyczep i naczep, dysponuje specjalnym pośrednio przy autostradzie A2, stano- womir Wrona, który od wielu lat związany know-how, niezbędnym przy doborze wiącej jedno z najważniejszych połączeń jest z samochodami ciężarowymi. Poprzed- części do samochodów ciężarowych oraz pomiędzy wschodem a zachodem Polski nio pracował m.in. w fi rmie Inter Cars, jako przyczep różnych marek” – powiedział Ka- i Europy. Droga A2 łączy ze sobą najważ- regionalny kierownik sprzedaży. W Gręzo- rol Prozner, prezes Europart Polska. niejsze środkowoeuropejskie i wschod- wie zatrudnionych jest sześciu pracowni- ków. Zakupione części można odebrać na miejscu lub zamówić z dostawą. Planowany wzrost zamówień poprzez wzmacnianie działu sprzedaży, Nowy oddział został zaprojektowany zatrudnienie specjalistów ds. kluczowych klientów oraz wsparcie nowymi zgodnie ze standardami panującymi w fi r- segmentami, takimi jak części do autobusów mie Europart. Przy wejściu znajduje się przestronna (50 m2) i nowoczesna sala Liczba zamówień w latach 2012-2017* sprzedaży wraz z ekspozycją części zamiennych, wyposażenia warsztatów i chemii technicznej Europart Premium Parts. Maga- zyn o powierzchni 300 m2 pomieści najbardziej rotujące części – znajduje się tam 2500 referencji. Stan na bieżąco jest uzupełniany, dzięki nocnym dostawom z Wielunia. W najbliższym czasie należy spodzie- wać się otwarcia kolejnych oddziałów

Europart w naszym kraju. Jak podkre- 58 02 4

.4 . śla Karol Prozner, mimo niekorzystnej .8 . 4 22.458 22 sytuacji na Wschodzie, Europart nie 24 2 24.802 zmienia planów związanych z rozsze- rzaniem swojej działalności. Firma zamierza koncentrować się na produktach wysokiej jakości („Made in Germany”) i rozwijać produkty pod marką Europart Premium Parts. ▐ Katarzyna Dziewicka * prognoza Fot. K. Dziewicka

4/2015 TTruckruck&VVanan 47 DDOSTAWCZEOSTAWCZE ZZabudowyabudowy www.truck-van.pl

Małe TIRy rządzą Zakup samochodu dostawczego wiąże się w dużym stopniu z jego dostosowaniem do zadań, jakie będzie wykonywał w firmie. Wybranie tradycyjnego furgonu daje większe możliwości różnorodnego wykorzystania, a przy sprzedaży łatwiej znaleźć nabywcę. Taka kalkulacja jednak nie zawsze się sprawdza.

Polsce większą popularnością cie- wynik do poziomu 18%. W 2014 r. na o 2,5%. Z tych ponad 8 tys. samochodów szą się tradycyjne furgony, jednak rynku polskim sprzedano 47 819 samo- 6890 były to auta marki Renault, a 1662 W ostatnio wzrosło zainteresowanie chodów dostawczych, w tym samym to Dacia. Także drugie miejsce w klasie podwoziami pod zabudowę, potocznie roku Grupa Renault sprzedała 8552 po- dużych pojazdów dostawczych zajmuje zwanymi widelcami. Taką tendencję szcze- jazdy, czyli o 1672 auta więcej niż przed Renault Master, podnosząc swój udział gólnie widać w dużych samochodach do- rokiem, zwiększając swój udział w rynku w runku o 2% względem 2013 roku. Na stawczych. Pojazdem, potwierdzającym ogólny trend jest Renault Master. Sprze- Carpol pokazał 6-osobową zabudowę brygadową na długim Gruau zaprezentował daż podwozi pod zabudowy tego modelu podwoziu Mastera. Taką możliwość daje również „mały” zabudowę brygadową dla wyraźnie rośnie. Powodem wzmożonego Traffic. Model ten posłużył do stworzenia 9-osobowego 7 osób na długim Masterze. popytu może być wzrost przewozów mię- minibusa i 7-osobowego VIP-Busa oraz pojazdu do przewozu Duży pojazd pozawala na dzynarodowych samochodami dostawczy- osób niepełnosprawnych. Był również podstawą pod wygodne podróżowanie mi. Małe „Tiry” z polską rejestracją można zabudowę chłodniczą. Natomiast zabudowa skrzyniowa pracowników z możliwością spotkać na drogach całej Europy. z plandeką powstała na podwoziu L3 Mastera. Przedłużona przewożenia dużej ilości kabina z nadstawką firmy Spojkar pozwala na zamontowanie materiału w przedziale dwóch miejsc do sapania. ładunkowym. Lider Europy

W 2014 r. sprzedano prawie 10 tys. podwozi (o dmc do 6 t). Co trzecie to właśnie Renault. Wynik ten stawia markę szósty rok z rzędu na pierwszym miejscu w tej klasyfi kacji. Jednocześnie Re- nault umocniło się na drugim miejscu wśród dostawców pojazdów dostawczych z udziałem prawie 15%, natomiast wraz z Dacią Grupa Renault poprawia swój

48 TTruckruck&VVanan 4/2015 www.truck-van.pl ZZabudowyabudowyDDOSTAWCZEOSTAWCZE

Pomysł na tymczasową chłodnię. Firma VebaBox zaprezentowała mobilną Lekka, aluminiowa zabudowa Izotermę na podwoziu Mastera zabudowę chłodniczą. Rozwiązanie to pozwala szybko przystosować skrzyniowa prezentowana przez zabudowała firma Partner w klasycznej furgon do przewozów w temperaturze kontrolowanej. System chłodniczy firmę MRauto zmniejsza ładowność formie kontenera umieszczonego na kontenera może być zasilany prądem12/24 V, dzięki czemu działa na pojazdu o 288 kg na długim pod- ramie. Zabudowa została wyposażona bazowym zasilaniu pojazdu. Kontener może być wykorzystywany jako woziu Mastera. Gotowym pojaz- w drzwi tylne i boczne, co ułatwia izoterma, gdzie ładownia może być schładzana lub podgrzewana. dem można przewieźć 1450 kg. dostęp do przestrzeni ładunkowej.

Paweł Baranowski, 4040 sprzedanych w Polsce samochodów PRO+, dysponujących m.in. parkiem po- szef Produktu pod zabudowy aż 3180 to podwozia, z cze- kazowych samochodów ze specjalistycz- Samochodów go powstało 2851 Masterów z zabudową nymi zabudowami oraz specjalnym pro- Dostawczych skrzyniową z plandeką. Warto podkreślić, gramem obsługowym. Można obejrzeć że od 1998 r. Renault jest liderem rynku samochody dostawcze, a nawet je przetesto- Klienci kupując pod- samochodów dostawczych w Europie. wać. Można tam również oddać auto o dmc do wozia pod zabudowy, 7 t na przegląd lub naprawę. Przeglądy są w 90% wybierają wersje z najmocniejszymi silnikami. Jeżeli chodzi Dla profesjonalistów tam wykonywane bez konieczności wcze- o rozstaw osi, to w podwoziach klienci wybie- śniejszego umawiania się. rają w większości przypadków najdłuższe mo- Stale wzrastającej sprzedaży zapewne Duży wybór zabudów na samochodach dele, natomiast w furgonach dominacja naj- sprzyja sieć 17 wyspecjalizowanych punk- Renault daje wiele możliwości dostosowania dłuższych wersji już nie jest tak zdecydowana. tów i serwisów działających pod szyldem DDOSTAWCZEOSTAWCZE ZZabudowyabudowy www.truck-van.pl

Lekka zabudowa Moto Wektor przedstawił dwie propozycje na podwoziach Master L3. Można Ultra cienka rama podłużnic, kontenerowa z windą wybrać między tradycyjną skrzynią z plandeką lub burtofiraną. Zabudowy zostały poprzeczki, obrzeże i blachy proponowana przez firmę wyposażone w pneumatyczną regulację wysokości przestrzeni ładunkowej. podłogowe w całości aluminiowe Pony Auto na podwoziu L3 Takie rozwiązanie pozwala zredukować koszty związane z opłatami tranzytowymi do tego lekka belka świetlna Mastera nie tylko daje dużą dotyczącymi tuneli, w których opłata zależy od wysokości pojazdu. W razie potrzeby diodowa z 15 różnymi trybami ładownię z bardzo pomocną można zwiększyć wysokość przestrzeni ładunkowej do 2500 mm. W pojazdach pracy i wzmocnione zawieszenia windą, ale pozostawia przedłużono kabiny, uzyskując przestrzeń na leżankę. W propozycji z nadkabinową to propozycja lawety na podwoziu jeszcze 1140 kg ładowności. zabudową zyskujemy dwa miejsca do spania. Mastera z firmy DPR.

Leszek Witczak, manager Samochodów Modyfikowanych

Od wielu lat prowa- dzimy bardzo kon- kretnie określoną politykę z firmami nadwoziowymi. By- liśmy jedną z pierwszych marek, która autoryzowała wy- Ambulans produkcji Autoform powstał Pojazd pożarniczy firmy Bibmot z podwójną kabiną branych zabudowców. Na dzień dzisiej- na bazie furgonu L2H2 modelu załogową powstał na podwoziu Master L3. Szkieletowa szy współpracujemy z 19 firmami za- Master. Pojazd jest przystosowany konstrukcja zabudowy może być wykonana z kształtowników ze stali nierdzewnej lub aluminium. W aucie dach został budowującymi pojazdy dostawcze. Ta do przewozu 4 osób personelu wykonany w formie podestu roboczego pokrytego blachą lista nie jest zamknięta, gdyż co pewien medycznego wraz z kierowcą w pozycji antypoślizgową, wytrzymałą na obciążenie dwóch strażaków czas weryfikujemy naszych partnerów siedzącej oraz jednej osoby w pozycji i przewożonego sprzętu. Zastosowane podwozie pozwoliło i z listy może ktoś „wypaść”, ale też inne leżącej na noszach. Mimo krótszego rozstawu, auto jest przestronne i daje na stworzenia zabudowy o długości 2900 mm, w którego firmy mogą dołączyć, jeżeli spełnią nasze wnętrzu za rozsuwanymi żaluzjami udało się umieścić oczekiwania i wymagania. możliwość zamontowania wszystkich potrzebnych urządzeń i aparatury. na półkach niezbędny sprzęt przeciwpożarowy.

pojazdu do specyfi cznych wymogów. Samo- z polskimi fi rmami nadwoziowymi. Umowy wozia, a także wzajemnej promocji produktów. chody mogą być zabudowane fabrycznie lub z zabudowcami zawierane na okres 1 lub 2 lat W ramach tej samej umowy organizowane w ścisłej współpracy z wybranymi przez Renault dotyczą: wymiany informacji technicznych są szkolenia w dziedzinie adaptacji pojazdów zabudowcami. Francuski koncern był jednym i handlowych, podziału odpowiedzialności oraz wspólne akcje handlowe. ▐ z pierwszych importerów na polskim rynku, w odniesieniu do produktu fi nalnego i gwa- Jarosław Dynek który stworzył formalne reguły współpracy rancji, obsługi posprzedażnej zabudowy i nad- Fot. J. Dynek, Renault

Propozycje na spędzanie wolnego czasu od firmy Prentki. Pojazd do przewozu koni został zbudowany na platformie Propozycja fabryczna. Mastera L3, natomiast Camping Car na bazie L3H3. W przedłużonej kabinie koniowozu jest miejsce dla 5 osób, Master 17-osobowy. w przestrzeni nad kabina można zaaranżować miejsce do spania lub schowek na sprzęt.

50 TTruckruck&VVanan 4/2015 0191ĦçOQFWđ[TGMNCOQYG 0CLVCēU\CHQTOCRTQOQELKY6TWEM8CP VGPOQFWđZOO=Z?LWľQF2.0PGVVQ\CGOKULú 5\E\GIÎđ[QHGTV[PCYYYMOIOGFKCRNOQFWN[ATGMNCOQYG

Kancelaria Prawna Iuridica ŌURGELCNKUV[E\PCQDUđWICRTCYPC ſTOVTCPURQTVQY[EJKURGF[E[LP[EJ

Kancelaria Prawna Iuridica ul. Czarnieckiego 8/4 30-536 Kraków www.iuridica.com.pl tel. 12 378 95 70

Doradztwo transportowee 4 - 6 listopada 2015 Warszawa

3URZDG]LP\REVáXJĊSUDZQRXEH]SLHF]HQLRZą¿UP WUDQVSRUWRZ\FKLVSHG\F\MQ\FKZ]DNUHVLH RFHQ\U\]\NDWUDQVSRUWRZHJR RSUDFRZ\ZDQLDRIHUWXEH]SLHF]HĔ2&SU]HZRĨQLND 2&SU]HZRĨQLNDXPRZQHJRL2&VSHG\WRUD Z\NRQ\ZDQLDDXG\WyZDQDOL]LRFHQSUDZQ\FK

1DV]HDXWRUVNLHUR]ZLą]DQLDXPRĪOLZLDMąSHáQH XEH]SLHF]HQLHRGSRZLHG]LDOQRĞFLF\ZLOQHMSRQRV]RQHM Z]ZLą]NX]Z\NRQ\ZDQLHPG]LDáDOQRĞFLWUDQVSRUWRZHM ...2NÏI_^SFWTIT\J9FWLN LVSHG\F\MQHM ZZZFGVRGV]NRGRZDQLDLQIR ZZZRFSU]HZR]QLNDLQIR 9WFSXUTWYZN1TLNXY^PN ZZZRFVSHG\WRUDLQIR Dane kontaktowe:

CDS Kancelaria Brokerska :DUV]DZDXO:LROLQRZDORN WHOID[ HPDLOELXUR#FGVRGV]NRGRZDQLDSO trans-poland.pl

NOWOŚĆ -- moduły reklamowe Najtańsza forma promocji w Truck & Van Szczegóły na www.kmg-media.pl/moduly_reklamowe DDOSTAWCZEOSTAWCZETTestest www.truck-van.pl

Ciepło, cieplej, mróz Wyrazisty wygląd, spotęgowanie liczby schowków, bardziej ekologiczne, a zarazem mocne silniki – to łączy Ducato i Mastera. A co je dzieli?

rzywykliśmy myśleć, że Fiat i Re- między facelift ingiem a wprowadzeniem ciskanie mocy z małych diesli, jak soku nault należą do jednego „kręgu kul- nowej generacji staje się coraz trudniej- z cytryn. Pturowego”. Południe, okolice Morza sze. Obraz mącą zabiegi marketingowe Ducato i Master biorące udział w teście Śródziemnego, skłonność do przedniego oraz polityka informacyjna skupiona na to uniwersalne, a zatem bardzo popular- napędu i szczególnego rodzaju estetyki: cechach użytkowych, a nie konstruk- ne długie warianty furgonów z dachem utylitarnej, ale nie pozbawionej fi nezji. cyjnych nowych pokoleń aut. Nadwozia o średniej wysokości. Mają po trzy miejsca Jednak Fiat rezerwował sobie dość ści- zmieniane są w cyklach kilkunastolet- w kabinie i przedni napęd. Silniki są ulo- śle wyznaczone terytorium, którego gra- nich, a korekty obejmują wystrój charak- kowane poprzecznie. Oba samochody re- nice wyznaczała użyteczność przedniego terystycznych partii, głównie przodu oraz prezentują pokolenie modeli wprowadzo- napędu w transporcie ładunków. Renault wnętrza. Normy emisji spalin wymusiły nych już w XXI wieku. W 2014 r. Ducato działało „totalnie”, oferując w cięższym na producentach gremialną wymianę zmieniło wygląd, a Master otrzymał nowe segmencie dostwczaków zarówno samo- silników. Zapanował „dowsizing” i wy- silniki. chody przednio- jak i tylnonapędowe, ko- rzystające ze wspólnych nadwozi. W żadnym z samochodów nie brakuje schowków, a wskaźniki są czytelne. Nie zmieniło się to do dziś. Porównu- jąc Ducato i Mastera, mamy do czynienia z jednej strony z samochodem ściśle do- pasowanym do swojego przedziału rynko- wego, a z drugiej z autem funkcjonującym na pograniczu, skonstruowanym tak, by adaptować się do oczekiwań dalece zróżni- cowanego grona użytkowników.

Rocznik 2014

Rytm modernizacji samochodów dostawczych nabrał tempa, ale rozróżnienie

52 TTruckruck&VVanan 4/2015 www.truck-van.pl TTestestDDOSTAWCZEOSTAWCZE

Fiat Ducato Renault Master L3H2 150 Multijet II L3H2 2,3 dCi 165 Dmc (kg) 3500 3500 Masa własna (kg) 1975 1970 Ładowność (kg) 1525 1530 Objętość ładowni (m3) 13 13 Długość ładowni (mm) 3705 3733 Maks. szer. ładowni/między nadkolami (mm) 1870/1422 1765/1380 Maksymalna wysokość ładowni (mm) 1932 1894 Wysokość podłogi ładowni nad jezdnią (mm) 550 543/557 Wymiary drzwi w świetle: szer. × wys. (mm) Tylnych 1562×1790 1580 × 1820 Bocznych 1250 × 1755 1270 × 1780 Rozstaw osi (mm) 4035 4332 Długość/szerokość/wysokość (mm) 5998/2050/2534 6198/2070/2488 Średnica zawracania (m) 14,4 15,7 Liczba miejsc 3 3 Silnik 150 Multijet II Energy 2,3 dCi 165 Liczba cylindrów 4 4 Pojemność (cm3) 2287 2299 Moc maksymalna (KM/kW/obr/min) 148/109/3600 163/120/3500 Maksymalny moment obrotowy (Nm/obr/min) 350/1500 360/1500 Typ skrzyni/liczba biegów ręczna/6 ręczna/6 Napędzana oś przednia przednia Średnie zużycie paliwa* (l/100 km) 6,7 6,9 Cena netto wersji standardowej (zł) 104 050 112 300 Wartość RV po 3 latach i przejechaniu 120 tys. km** 43,9% 42,2% *według danych producenta ** Źródło: Eurotax

Przy masie całkowitej 3,5 t potrzebują Najłatwiejszym do zaobserwowania Różnicę można złożyć na karb różnic mię- wydajnego źródła napędu. Ich diesle mają efektem pracy inżynierów jest cisza w ka- dzy trasami – Fiat jechał autostradą nieco po 2,3 l i zbliżoną moc rzędu 150 KM. binie. Bardzo dobry pod tym względem dłużej. Po przekroczeniu 100 km/h, zu- Wcześniej uzyskiwało się taką z jednostek jest Fiat, choć i Renault niczego nie bra- życie paliwa obu samochodów wzrastało większych o co najmniej pół litra. Korzy- kuje. Niestety, hałas wzrasta po przekro- do przeszło 10 l/100 km, osiągając ponad stają z wtrysku common rail. Silnik Fiata, czeniu 110 km/h i na to już nic nie można 12 l/100 km po rozpędzeniu się do 110 km/h. stosowany również w lżejszych wariantach poradzić. Iveco Daily, ma turbosprężarkę o zmiennej Podobnie jest ze zużyciem paliwa. Pilne Raz lepiej, raz gorzej geometrii łopatek. Renault wybrało układ baczenie na wskaźniki podpowiadające Twin Turbo z dwiema, szeregowo uloko- najlepszy moment zmiany biegu na pewno Może więc nie są to samochody na długi wanymi turbosprężarkami. Pierwsza pra- pomaga, ale tylko do pewnego momentu. dystans i lepiej im będzie w mieście? By- cuje przy niskich obrotach silnika, druga Jazda z wysoką prędkością powoduje, że najmniej. Ducato i Master są uniwersalne, włącza się przy wysokich. W obu przypad- oszczędności widoczne w fabrycznych da- choć sztuka kompromisu ma swoją cenę. kach konstruktorom zależało, aby silnik nych prędko ulatują przez rurę wydecho- Obydwa są zwrotne, przy czym Masterem płynnie „oddawał moc”, dysponując wy- wą. Obydwa samochody pokonały dystans kieruje się trochę jak ciężarówką. Dłuższy sokim momentem obrotowym w szerokim około 1000 km drogami krajowymi i au- rozstaw osi sprawia też, że ma większą przedziale obrotów. Pozwala to sprawnie tostradami. Były załadowane do około 1/3 średnicę zawracania. Oryginalnie umiesz- jeździć, a silnik pozostaje przez większość ładowności. W tych warunkach wg kom- czono ekran kamery cofania: w lewym czasu w ekonomicznym zakresie obrotów. putera pokładowego Fiat osiągnął spala- daszku przeciwsłonecznym. To całkiem Przynajmniej w teorii. nie 9,8 l/100 km, a Renault 9,6 l/100 km.

Tył jest chroniony nie tylko przez zderzaki, ale również pasy tworzywa u dołu drzwi.

4/2015 TTruckruck&VVanan 53 DDOSTAWCZEOSTAWCZETTestest www.truck-van.pl

wygodne, wzrok krócej wędruje z lusterek na ekran i z powrotem, niż gdyby wyświe- tlacz był pośrodku „deski”. Jedyne czego brakuje, to linii pokazujących kierunek ruchu samochodu. W obu autach zawieszenie zapewnia w mieście co najwyżej przeciętny komfort jazdy. Pozwala za to kierowcy z dużą pewnością siebie prowadzić szybko na trasie. Fiat, nieco mniejszy i bardziej „osobowy”, daje przy tym lepsze odczucia zza kierownicy. Wystrój wnętrz Mastera i Ducato jest niesztampowy. „Mięsiste” i „ciastowate” plastiki przenikają się i nakładają na sie- Fiat ma bardziej pionowe ściany, ładownia Renault jest minimalnie dłuższa. bie, tworząc niezwykle urozmaiconą „ar- chitekturę”. Renault ma bardziej neutral- ne kolory, Fiat ostrzejsze. W podobnych miejscach, pośrodku znajdziemy miejsce na kubki. Po prawej, oprócz zamykane- go schowka, są odkryte półki. Środkową część oparcia wykorzystano na rozkłada- ne stoliczki – ten w Masterze ma obroto- wą podstawkę na laptop. Fiat nie najlepiej wykorzystał miejsce pod podwójną ka- napą. Znajduje się tam tylko niepokaźna szufl ada. Renault ma odchylane siedzisko, pod którym jest spora skrzynia na rzeczy. Do Mastera można zamówić fotel z amortyzacją. Fiat ma lepiej rozwiązaną składaną Skrytki na wierzchu tablicy pozwalają podkładkę na tablicy rozdzielczej. w miarę porządnie poukładać płaskie przedmioty np. dokumenty. Deska Fiata opada w stronę szyby i można tam po- Plusy i minusy wrzucać faktury czy płyty kompaktowe, co

będzie wygodne, ale nieładne. Fiat Ducato Renault Master Jak zwykle w furgonach kabina nie daje Stabilne zachowanie podczas szybkiej jazdy Wydajny układ napędowy wiele swobody, co odczują przede wszyst- Dobre wykończenie wnętrza Pomysłowy obrotowy stolik na laptopa kim wysokie osoby. Regulacja fotela i kie- Precyzyjny lewarek skrzyni biegów Amortyzowany fotel kierowcy rownicy nie zawsze ratuje sytuację. Master ma ciekawą, „ciężarową” opcję. Testowany Regulacja fotela ograniczona ścianką działową Klips na dokumenty egzemplarz był wyposażony w fotel z me- Niedostatecznie wykorzystana przestrzeń zasłaniający radio chanicznym zawieszeniem i regulacją do- pod siedzeniami pasażerów Zbyt mały ekran kamery cofania stosowującą go do wagi kierowcy. Kosztuje Wysoka cena sklejki zabezpieczającej bez linii pokazujących tor jazdy to 1650 zł, ale jest wygodne i chroni kręgo- podłogę ładowni Szarobura kolorystyka wnętrza słup prowadzącego.

Wykończenie w cenie akustyczny. Klimatyzacja automatyczna to Obydwa stanowią „kawał samochodu”, ale wydatek 5650 zł w Masterze i 5200 w Du- Fiat jakby mniejszy, co ma więcej wspólne- Przedział ładunkowy obydwu furgonów cato. Podajemy ceny netto. go z aranżacją kabiny i działaniem mecha- był podobnie wykończony. Na podłodze Wygląda na to, że przy tej samej uży- nizmów sterowania niż rzeczywistą różnicą była sklejka pokryta wykładziną przeciw- tecznej objętości nadwozia, ładowności w wymiarach, która nie jest tak drastyczna. poślizgową, a ściany zostały zabudowane i podobnej mocy silnika decydująca przy Różnica w działaniu układów napędowych, do połowy gładkimi płytami ochronnymi. dokonywaniu wyboru może okazać się w szczególności w zestopniowaniu skrzy- W Masterze podłoga taka kosztuje 1300 zł, cena opcji. Warto przy tym rozejrzeć się ni biegów i funkcjonowaniu odmiennych w Ducato aż 3470 zł. Obicie ścian bocz- w kosztach i zawartości pakietów, które sposobów turbodoładowania również mie- nych do połowy odpowiednio 1750 i 530 zł. czasem pozwalają sporo skorzystać w ra- ści się pośrodku subiektywnej przestrzeni, Dodatkowo Master miał odchylane o kąt mach możliwej do zaakceptowania ceny. gdzieś między „podoba się bardzo”, a „nie 270 stopni drzwi tylne, które kosztują Fiat ma ładownię nieco krótszą, ale trochę podoba się wcale”. 970 zł. W Fiacie otwierały się tylko o 180 wyższą i szerszą. Za to Renault ma szersze Sporo pewnie wyjdzie „w praniu”, lecz stopni, ale za darmo. i wyższe drzwi w świetle, zarówno tylne, jak nim oba modele zestarzeją się i wiedza ta Jako ciekawostkę dodam, że na kamerę i boczne. Mowa jednak o różnicach rzędu będzie dostępna, pojawią się już ich na- cofania z czujnikami trzeba wydać 2400 kilku centymetrów. Fiata różni od Renault stępcy. ▐ + 650 zł w Renault, a Fiat życzy sobie za ka- przede wszystkim stylizacja oraz trudne do Michał Kij merę 1000 zł oraz 1330 za czujniki i sygnał zmierzenia odczucia, jakie dają kierowcy. Fot. M. Ganiec

54 TTruckruck&VVanan 4/2015 Teraz jeszcze więcej możliwości

Prenumerata roczna tylko 99 zł Prenumerata roczna tylko 49 zł Promocyjna prenumerata obu tytułów

LISLISTOPAD TOPA D 111/20141/20 :5=(6,(ļ² 14 /+'5+ô%<0+-241('5,10#.+56°9$4#0Ē;64#05214652'&;%,#.1)+56;- (4(42)2) '5,10#.+56°9$4#0Ē;64#052 Cena 9, biznesb 90 (5% VAT)]â]â]ââ iiz VAVATAT)TT) zne ) n N 14652' 208 ees 2 -9795 &;%,#.1)+56; : 5,50 129 zł s (w(w tym 5% VAT) 5% VAT) # 3$ū'=,(51,.² ,661²,661,661,6,666616 ²² (40) GRUDZIE Logistyka ü 12/12/2014201 /+'5+ô%<0+-241('5,10#.+56°9$4#0Ē;64#05214652'&;%,#.1)+56;- 4 (4(43)3) branży elektronicznejbiznes Cena 9, 90]â IISSNSSN 2082-9795 (5% VAT) 2082-9795 PALETOWE # ) standardy i nowości

Transport intermodalnyLISTOPAD – 11/2013 (41) Temat numeru:wskaźniki wzrostu KARTYjuż niePALIWOWE imponują STYCZEü 1/2015 (44) ISSN 2082-9795 - znacznie więcejbiznes Cena: 5,50 (w tym 5% VAT) /+'5+ô%<0+-241('5,10#.+56°9$4#0Ē;64#05214652'&;%,#.1)+56;-niż zakup paliwa # j

Cena 9,90]â ISSN 2081–5255 (5% VAT) Sprawdzamy Renault Trucks T w praktyce PAR LogistykaT NER WYDANIA Co miesiąc branży ce cej meblowej i AGD

Temat numeru: Ryczałty za noclegi ę ę WWW.TSL-BIZNES.PL WWW.TSL-BIZNES.PL WWW.TSL-BIZNES.PL Logistyka czyli kierowcy kontra przewoźnicy cd. branżyJak wybrać e-commerce i wdrożyć dla wszystkich system informatyczny? wi wi ć Ożywienie ć kkikierowcówieroerero na prób wcówcócówówwwn naap p na rynkuJak przygotować ﬁrmę do kontroli ITD? gz.gzg próbróróóbb Rynek nanaczep õ leasingu ie i przyczprzyczep 2014czep Czy Twoja polisa OCP jest dobra? pprofesjonalistówr 1DNâDGHJ]HPSODU]\ ep 2014

d: 1 o ad: 11 000 egz.e Mobilno z â IAAAAA HanowerHano k ćç przysz =DPyZEH]SâDWQĉHSUHQXPHUDWĘ Nak ãoćci Oczekiwaniaczekiw Więcej bran transportowejtransportoweēy Czytaj on-line na www.TSL-BIZNES.PL j płatnych dróg

MAN EfficientLine II branży TSL art Wyćrubowane oszczõdnoćci

Rusza frachtowa sieć Europy WartoW wiedzie Pojazdy Windy do miasta zaãadowcze Cena polisy OCP a zakres ubezpieczenia Gazowe, 1DNâDGHJ]HPSODU]\ Sprawnie

ad: 11 000 egz. elektryczne â czy z dieslem? i bezpiecznie www.TSL-biznes.pl/prenumeratawwNak TSL biznes p =DPyZEH]SâDWQĉHSUHQXPHUDWĘ Czytaj on-line na www.TSL-BIZNES.PL www.TSL–biznes.pl/prenumerata Prenumeratę miesięczników Formularz prenumeraty TSL Biznes oraz Truck & Van Dane do wysyłki Dane do faktury można zamówić przez: Imię Nazwa > www.TSL-biznes.pl/prenumerata fi rmy > e-mail: [email protected] Nazwisko NIP [email protected] Nazwa Adres (jeśli inny niż do wysyłki) fi rmy > fax: 22 205 07 57 Adres > pocztą: Redakcja TSL Biznes Kod Poczta i Truck& Van Kod Poczta ul. L. Staffa 31, Zamawiam roczną prenumeratę (11 wydań) 01-884 Warszawa Telefon TSL Biznes od numeru /2015 > telefon: 22 213 88 28 e-mail Truck&Van od numeru /2015 Roczna prenumerata Coroczne, automatyczne przedłużanie prenumeraty oba tytuły od numeru /2015 (11 wydań): Data i podpis TSL Biznes ...... w cenie 99 zł z VAT Truck & Van ...... w cenie 49 zł z VAT Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez KMG Media Sp. z o.o. dla celów prenumeraty, marketingu i wydawania oba tytuły ...... w cenie 129 zł z VAT miesięczników TSL Biznes i Truck & Van. Dane osobowe mogą być sprawdzane i poprawiane. Volvo Buses. Driving quality of life