Pobierz Zeszyt 12

Home , Agassizhorn, Albert I Land, Altevatnet, Aneto, Aran Fawddwy, Ara (lake)

Uwaga:

Niniejsza publikacja została opracowana według stanu na 2010 rok i nie jest aktualizowana. Zamieszczony na stronie internetowej Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granica- mi Rzeczypospolitej Polskiej plik PDF jest jedynie zapisem cyfrowym wydrukowanej publikacji.

Wykaz zalecanych przez Komisję polskich nazw geograficznych świata (Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata), wraz z aktualizowaną na bieżąco listą zmian w tym wykazie, zamieszczony jest na stronie internetowej pod adresem: http://ksng.gugik.gov.pl/wpngs.php.

KOMISJA STANDARYZACJI NAZW GEOGRAFICZNYCH POZA GRANICAMI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ przy Głównym Geodecie Kraju

NAZEWNICTWO GEOGRAFICZNE ŚWIATA

Zeszyt 12

Europa Część II

GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Warszawa 2010

EEuropa2.indburopa2.indb 1 66/10/10/10/10 9:49:219:49:21 PMPM KOMISJA STANDARYZACJI NAZW GEOGRAFICZNYCH POZA GRANICAMI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ przy Głównym Geodecie Kraju

Waldemar Rudnicki (przewodniczący), Andrzej Markowski (zastępca przewodniczącego), Maciej Zych (zastępca przewodniczącego), Katarzyna Przyszewska (sekretarz); członkowie: Stanisław Alexandrowicz, Andrzej Czerny, Janusz Danecki, Janusz Gołaski, Romuald Huszcza, Sabina Kacieszczenko, Dariusz Kalisiewicz, Artur Karp, Zbigniew Obidowski , Jerzy Ostrowski, Jarosław Pietrow, Jerzy Pietruszka, Andrzej Pisowicz, Bogumiła Więcław, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Bogusław R. Zagórski

Opracowanie Elżbieta Chudorlińska (Belgia, Holandia, Irlandia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania), Andrzej Czerny (Austria, Niemcy), Jarosław Pietrow (Dania, Finlandia, Islandia, Norwegia, Szwecja), Agnieszka Pietrzak (Hiszpania, Malta, Portugalia, Włochy), Maksymilian Skotnicki (Francja), Maciej Zych (Andora, Francja, Gibraltar, Guernsey, Holandia, Jan Mayen, Jersey, Liechtenstein, Luksemburg, Monako, San Marino, Svalbard, Watykan, Wyspa Man, Wyspy Owcze)

Recenzenci Dariusz Kalisiewicz, Jerzy Ostrowski, Maciej Zych

Komitet Redakcyjny Andrzej Czerny, Sabina Kacieszczenko, Dariusz Kalisiewicz, Jerzy Ostrowski, Jarosław Pietrow, Katarzyna Przyszewska, Waldemar Rudnicki, Maciej Zych

Redaktor prowadzący Maciej Zych

Projekt okładki Agnieszka Kijowska

ISBN 978-83-254-0825-1

Skład komputerowy i druk MarciArt Marcin Morawski

EEuropa2.indburopa2.indb 2 66/10/10/10/10 9:49:259:49:25 PMPM Spis treści

Od Wydawcy ...... 5 Przedmowa ...... 7 Wprowadzenie ...... 11

Wielkie regiony, oceany ...... 15 ANDORA ...... 16 AUSTRIA ...... 20 BELGIA ...... 28 DANIA ...... 35 FINLANDIA ...... 43 FRANCJA ...... 54 GIBRALTAR ...... 72 GUERNSEY ...... 74 HISZPANIA ...... 77 HOLANDIA ...... 96 IRLANDIA ...... 106 ISLANDIA ...... 116 JAN MAYEN ...... 125 JERSEY ...... 126 LIECHTENSTEIN ...... 128 LUKSEMBURG ...... 130 MALTA ...... 134 MONAKO ...... 140 NIEMCY ...... 142 NORWEGIA ...... 160 PORTUGALIA ...... 174 SAN MARINO ...... 185 SVALBARD ...... 187 SZWAJCARIA ...... 192 SZWECJA ...... 204 WATYKAN ...... 217 WIELKA BRYTANIA ...... 219 WŁOCHY ...... 242 WYSPA MAN ...... 257 WYSPY OWCZE ...... 262

EEuropa2.indburopa2.indb 3 66/10/10/10/10 9:49:269:49:26 PMPM EEuropa2.indburopa2.indb 4 66/10/10/10/10 9:49:299:49:29 PMPM Od Wydawcy

Jednym z zadań Służby Geodezyjnej i Kartograficznej jest opracowywanie i publikowanie wykazów nazw geograficznych. Wykazy zawierają zestandaryzowane nazwy geograficzne z obszaru świata – zalecane do stosowania jako oficjalne i poprawne pod względem językowym. Opracowywanie wykazów ma na celu zapewnienie jednoznaczności w posługiwaniu się nazewnictwem geograficznym. Publikowanie oficjalnych wykazów nazw geograficznych umożliwia zaintereso- wanym szeroki dostęp do poprawnego nazewnictwa geograficznego świata, ponadto jest realizacją postanowień rezolucji Organizacji Narodów Zjednoczonych, mających na celu ujednolicenie nazewnictwa geograficznego w obiegu międzynarodowym. Niniejsza publikacja pt. „Europa, Część II” stanowi zeszyt dwunasty NAZEW- NICTWA GEOGRAFICZNEGO ŚWIATA, które zostało opracowane przez Komisję Stan daryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju.

Główny Geodeta Kraju

EEuropa2.indburopa2.indb 5 66/10/10/10/10 9:49:299:49:29 PMPM EEuropa2.indburopa2.indb 6 66/10/10/10/10 9:49:299:49:29 PMPM Przedmowa

W 1951 roku ówczesna Komisja Nazw Geograficznych podjęła szeroko zakrojo- ne prace mające na celu ujednolicenie stosowania nazw geograficznych w Polsce oraz przygotowanie wykazu nazw uznanych za poprawne i zalecanych do stosowania. O tym, jak żmudna była realizacja tego zadania, świadczy fakt, że dopiero w 1959 roku, a więc po ośmiu latach, opublikowano Polskie nazewnictwo geograficzne świata, opracowane przez L. Ratajskiego, J. Szewczyk i P. Zwolińskiego, wydane w Państwowym Wydawnictwie Naukowym w Warszawie. Okazało się ono trudnym do przecenienia instrumentem w różnej, przede wszystkim wydawniczej, działalności geograficznej i kartograficznej. Późniejsze, równie cenne wykazy dotyczyły już tylko nazw spolszczonych, czyli egzonimów. Były to Polskie nazwy geograficzne świata, wydane przez Głównego Geodetę Kraju w kolejnych czterech częściach w latach 1994–1996. W pół wieku po rozpoczęciu prac nad tak ważnym dla wielu środowisk dziełem, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Pol- skiej rozpoczęła wydawanie Nazewnictwa geograficznego świata, opracowywanego przez liczne grono specjalistów: geografów, historyków, językoznawców, kartografów. Czas wydawał się być najwyższy, tak wiele wydarzyło się bowiem w latach, jakie dzielą nas od ukazania się pierwowzoru. O blisko jedną trzecią zwiększyła się liczba państw i tych terytoriów zależnych, które wymagają oddzielnego opracowania. Odpo- wiednio zwiększyła się liczba języków urzędowych, które oczywiście zawsze muszą być uwzględniane. Świat stał się znacznie bliższy – dochodzą do nas wiadomości z naj- odleglejszych, czasem nieznanych zakątków, do których też często sami docieramy. Warto więc, abyśmy je nazywali poprawnie. Choćby z tych powodów przygotowywa- ny obecnie wykaz jest znacznie obszerniejszy, przy czym obfitsze jest przede wszystkim nazewnictwo dotyczące obszarów, gdzie stosuje się niełacińskie systemy pisma. W trakcie postępu prac publikowane są robocze zeszyty wykazu. Dotychczas ukazało się ich jedenaście: 1. Ameryka, Australia i Oceania; 2. Bliski Wschód; 3. Afry- ka; 4. Azja Południowa; 5. Azja Środkowa i Zakaukazie; 6. Białoruś, Rosja, Ukraina; 7. Azja Południowo-Wschodnia; 8. Antarktyka; 9. Azja Wschodnia; 10. Morza i oceany; 11. Europa, Część I, a zeszyt bieżący zamyka całą serię. Zeszyty te w wersji elektronicznej, w postaci plików pdf, można pobrać z internetowej strony Komisji: http://www.gugik.gov.pl/komisja/. W ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat zmieniały się zasady, którymi kierowano się przy ustalaniu zalecanego nazewnictwa. Chodzi przede wszystkim o poprawność stosowania egzonimów. Początkowo zalecano ich szerokie używanie, a nawet spol- szczanie nazw, które w Polsce nie były znane. Później okazywano znacznie większą w tym względzie ostrożność. Opinie, a zatem i podejmowane w tych sprawach decyzje, mogą być, i istotnie były, bardzo dyskusyjne. Kryteria ustalania nazw nie mogą być bowiem jednoznaczne – tym bardziej, że język jest żywy i zmienne są nasze doświadczenia. Równie dyskusyjny jest z pewnością dobór nazw obiektów

EEuropa2.indburopa2.indb 7 66/10/10/10/10 9:49:299:49:29 PMPM geograficznych ujętych w poszczególnych wykazach – choć starano się zawsze, aby zawierały one obiekty największe, najbardziej znaczące i charakterystyczne, najlepiej znane, najczęściej odwiedzane lub pojawiające się w literaturze. W wykazach uwzględniane są nazwy dwóch rodzajów – polskie egzonimy oraz endonimy. Egzonimami są tradycyjne polskie nazwy stosowane dla obiektów znajdujących się poza granicami naszego kraju (np. Paryż, Nowy Jork, Bangkok). Endonimami są natomiast nazwy obiektów geograficznych w językach używanych na obszarze, gdzie dany obiekt się znajduje (np. Paris, New York, Krung Thep). Należy podkreślić, że Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych standaryzuje wyłącznie polskie nazwy, nie zajmuje się zaś standaryzacją endonimów, a zawarte w wykazach egzonimy są jedynymi zalecanymi przez Komisję polskimi nazwami geograficznymi (brak egzonimu dla danego obiektu jest jednoznaczny ze stwierdzeniem, że Komisja nie zaleca dlań polskiej nazwy, nawet jeżeli taka spotykana jest w niektórych publikacjach, a zalecaną formą jest nazwa oryginalna). Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie trybu i zakresu działania Państwowej Rady Geodezyjnej i Kartograficznej i Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasad wynagradzania ich członków (Dz. U. z 2000 r. Nr 26, poz. 316 oraz z 2009 r. Nr 107, poz. 897) podmioty wykonujące zadania publiczne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zobowiązane są stosować polskie nazwy ustalone przez Komisję. W wykazach starano się podać oficjalne formy endonimów, pochodzące z narodowych wykazów nazewniczych, map topograficznych i innych oficjalnych źródeł. Kiedy okazywało się to niemożliwe, korzystano z najbardziej wiarygodnych publikacji międzynarodowych. Dlatego niekiedy formy nazw urzędowych mogą budzić wątpliwości, bo choć ich ustalanie odbywało się z dużą starannością, to jednak napotykano czasem trudne do pokonania przeszkody. Mogły one wynikać z braków w materiałach źródłowych, a nawet, bo i to się zdarzało, z różnych, sprzecznych wersji nazewnictwa podawanych w oficjalnych publikacjach instytucji rządowych lub organów ustawodawczych. W przypadku wykazów nazw dla obszarów, na których istnieje kilka języków urzędowych, Komisja kierowała się zasadą, że wszystkie urzędowe języki ogólno- państwowe są sobie równe. Dlatego fakt umieszczenia w wykazie na pierwszym miejscu nazw w jednym języku nie oznacza faworyzowania nazw z tego języka – wyjąt- kiem są tu sytuacje, gdy języki ogólnopaństwowe są urzędowe wyłącznie na poziomie centralnym, a na poziomie lokalnym urzędowe są tylko niektóre z tych języków, jak ma to miejsce np. w Szwajcarii. Jeżeli na danym obszarze występują dwa języki, z których jeden jest językiem urzędowym państwowym, a drugi językiem urzędowym lokalnym, to wtedy na pierwszym miejscu podano, jako ważniejsze, nazwy w języku państwowym, chyba, że urzędowo ustalane są wyłącznie nazwy w języku lokalnym (np. w hiszpańskiej Katalonii). Przedstawione wyżej uwagi odnoszą się również do kolejnego zeszytu Nazew- nictwa geograficznego świata, poświęconego wybranym państwom europejskim. Z punktu widzenia nazewnictwa geograficznego jest to obszar, dla którego istnieje

EEuropa2.indburopa2.indb 8 66/10/10/10/10 9:49:319:49:31 PMPM wiele materiałów nazewniczych, a szczegółowe mapy poszczególnych państw są dostępne w wielu polskich księgarniach. Jednak pomimo takiej dostępności materia- łów, również dla tego obszaru niektóre kwestie nazewnicze są skomplikowane. Po pierwsze, w większości uwzględnionych państw istnieje nazewnictwo w językach mniejszości narodowych – w niektórych krajach języki mniejszości narodowych są językami oficjalnymi na części terytorium, w innych, pomimo że języki te nie są oficjalne, stosowane jest urzędowe nazewnictwo w tych językach. Konsekwentnie starano się zatem podawać urzędowe nazwy w językach mniejszości wszędzie tam, gdzie one występują, korzystając głównie z odpowiednich aktów prawnych, wyka- zów nazw oraz map. Po drugie, starano się podać pełne nazewnictwo dla krajów wielojęzycznych, co w kilku przypadkach oznaczało dotarcie do form nazewniczych rzadko spotykanych w dostępnych w naszym kraju publikacjach (np. nazwy irlandzkie w Irlandii, maltańskie na Malcie, luksemburskie w Luksemburgu, czy w języku manx na Wyspie Man). Ponieważ występują niekiedy niejasności polityczne, trzeba wyraźnie podkre- ślić, że w wykazie przedstawiono nazwy obiektów geograficznych, które, wyłącznie z językowego punktu widzenia, Komisja uznała za poprawne i zgodne z dotychczas zgromadzoną wiedzą. W żadnym wypadku zalecenia te nie mają nic wspólnego z zajmowaniem przez Komisję stanowiska w sprawach politycznych lub dotyczących administracyjnej przynależności poszczególnych terytoriów. Jakiekolwiek stanowiska w kwestii politycznej, jeżeli muszą być podjęte, są zawsze konsultowane z Mini- sterstwem Spraw Zagranicznych. Ze względu na roboczy charakter zeszytów, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych będzie wdzięczna za wszelkie uwagi dotyczące tej publikacji, przede wszystkim za uwagi krytyczne. W zeszytach brak jest skorowidza nazw, który ma zostać uwzględniony w wydaniu ostatecznym. Planowane jest również opublikowanie zawartych w wykazie nazw geograficznych w formie ogólnodostępnej internetowej bazy danych. Po zakończeniu prac nad zeszytami Nazewnictwa geograficznego świata Komisja przystąpi do opracowania wykazu polskich nazw geograficznych świata, a następnie do opracowania zbiorowego, zweryfikowanego, ujednoliconego i poprawionego wykazu Nazewnictwo geograficzne świata.

Przewodniczący Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej

Waldemar Rudnicki

EEuropa2.indburopa2.indb 9 66/10/10/10/10 9:49:339:49:33 PMPM EEuropa2.indburopa2.indb 1010 66/10/10/10/10 9:49:359:49:35 PMPM Wprowadzenie

Wykaz Nazewnictwo geograficzne świata. Europa, Część II obejmuje nazwy obiektów geograficznych położonych na obszarze Andory, Austrii, Belgii, Danii, Finlandii, Francji, Gibraltaru, Guernsey, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Islandii, Jan Mayen, Jersey, Liechtensteinu, Luksemburga, Malty, Monako, Niemiec, Norwegii, Portugalii, San Marino, Svalbardu, Szwajcarii, Szwecji, Watykanu, Wielkiej Brytanii, Włoch, Wyspy Man oraz Wysp Owczych. Zeszyt rozpoczyna lista zalecanych nazw wielkich jednostek regionalnych, które ze względu na swoją wielkość obejmują z reguły powierzchnie kilku krajów, oraz nazw oceanów. Następnie zamieszczono nazwy według państw lub terytoriów, dla których podano skróconą nazwę polską i nazwę w obowiązujących w nich języ- kach urzędowych. Z kolei nazwy poszczególnych obiektów geograficznych ułożono z podziałem na kategorie w następującej kolejności: – Jednostki administracyjne – Niziny, równiny – Miejscowości – Doliny – Części miejscowości – Kotliny – Stacje badawcze – Wyżyny, płaskowyże – Krainy, regiony – Góry – Oceany – Szczyty – Morza – Przełęcze – Inne akweny morskie – Lasy, puszcze – Zatoki – Jaskinie – Cieśniny – Inne obiekty naturalne – Jeziora – Obszary ochrony przyrody – Grupy jezior – Regiony przemysłowe – Zatoki na jeziorze – Miejsca wydobycia lub – Rzeki występowania surowców – Kanały mineralnych – Wodospady – Zapory – Lodowce – Drogi – Bagna – Koleje – Wyspy – Ulice – Grupy wysp, archipelagi – Place – Wyspy na jeziorze lub rzece – Mosty – Grupy wysp, archipelagi na – Tunele jeziorze – Inne obiekty komunikacyjne – Półwyspy – Świątynie, klasztory, miejsca – Przylądki kultu – Wybrzeża – Forty, twierdze, zamki – Delty – Cmentarze, nekropole – Pojezierza – Mauzolea

EEuropa2.indburopa2.indb 1111 66/10/10/10/10 9:49:359:49:35 PMPM – Ruiny osiedli – Inne obiekty antropogeniczne – Inne zabytki

Występowanie poszczególnych kategorii obiektów geograficznych zależy od specyfiki danego obszaru, dlatego też w poszczególnych krajach niektóre z kategorii nie występują. W ramach poszczególnych kategorii nazwy ułożono alfabetycznie w szyku właściwym (prostym). Hasła odnoszące się do poszczególnych obiektów geograficznych zawierają nazwę spolszczoną (egzonim), jeśli taka jest zalecana (pisaną pogrubioną kursywą), a następnie nazwę oryginalną (endonim), w języku urzędowym – lub nazwy oryginal- ne, jeśli obowiązuje więcej niż jeden język urzędowy lub dany obiekt ma urzędowe nazwy w kilku językach. W przypadku, gdy dla jednego obiektu podane zostały nazwy w kilku językach, zawsze po nazwie podano język, w którym dana nazwa funkcjonuje. Dla państw i terytoriów, w których dwa lub trzy języki mają status języków urzędowych całego państwa lub terytorium (Guernsey, Irlandia, Jersey, Luk- semburg, Malta, Watykan, Wyspa Man, Wyspy Owcze), nazwy przeważnie podano w kolejności alfabetycznej polskich nazw tych języków (wyjątkiem są tu Malta, dla której jako pierwsze podano nazwy w języku maltańskim, Wyspy Owcze, dla któ- rych jako pierwsze podano nazwy w języku farerskim oraz Watykan, dla którego podano przeważnie tylko nazwy włoskie). Dla trzech państw formalnie w całości wielojęzycznych (Belgia, Finlandia, Szwajcaria), w których faktyczne stosowanie ję- zyka zależy od regionu, jako pierwsze podano nazwy w urzędowym języku danego obszaru, nazwy w pozostałych państwowych językach urzędowych podając na dal- szym miejscu i zapisując je kursywą (jeżeli na danym obszarze są dwa języki urzę- dowe, to nazwy podano w kolejności alfabetycznej polskich nazw tych języków). W przypadku, gdy w danym państwie występują regionalne języki urzędowe lub poszczególne obiekty mają urzędowe nazwy również w językach mniejszości, nazwy w tych językach podano po nazwach w języku państwowym (wyjątkiem są sytuacje, gdy nazewnictwo geograficzne urzędowo ustalane jest wyłącznie w języku regionalnym – w takich przypadkach nazwy w języku ogólnopaństwowym, jako nie- urzędowe, podano na drugim miejscu i zapisano kursywą).

Przykład ułożenia haseł:

Bruksela; Bruxelles; Ville de Bruxelles [fr.]; Brussel; Stad Brussel [nid.]; Brüssel; Stadt Brüssel [niem.] Tarxien; Ħal-Tarxien [malt.]; Tarxien [ang.] Santa Coloma de Gramenet [kat.]; Santa Coloma de Gramanet [hiszp.] Jezioro Nezyderskie; Neusiedler See Alpy Retyckie; Rätische Alpen [niem.]; Alpi Retiche [wł.]; Alpes rhétiques [fr.]

EEuropa2.indburopa2.indb 1212 66/10/10/10/10 9:49:369:49:36 PMPM Jeżeli podawane są polskie nazwy wariantowe (np. Kordoba; Kordowa), to nazwa pierwsza w kolejności jest tą, którą Komisja uważa za właściwszą, uznając jednak pozostałe za dopuszczalne. Czasem podawany jest tylko egzonim; oznacza to, że dany obiekt geograficzny nie jest nazywany w kraju, w którym jest położony lub nie znaleziono poprawnej lokalnej nazwy tego obiektu. Skrótem „hist.” opatrzono nazwy historyczne wybranych obiektów, w tym nazwy niedawno zmienione. Starano się zawsze podawać oficjalne nazwy geograficzne, pochodzące z narodowych wykazów nazewniczych, oryginalnych map i innych urzędowych źródeł krajowych lub poważnych wydawnictw międzynarodowych. Jednak nie zawsze udało się takie znaleźć, często też zalecane nazwy tych samych obiektów nie były jed- nakowe. Starano się podać również nazewnictwo w językach urzędowych regionów autonomicznych oraz urzędowo wprowadzone nazwy w językach mniejszości narodowych.

Wykaz użytych skrótów:

ang. – angielski bask. – baskijski d.-łuż. – dolnołużycki duń. – duński far. – farerski fiń. – fiński fr. – francuski fryz. – zachodniofryzyjski g.-łuż. – górnołużycki gael. – gaelicki szkocki galis. – galisyjski hist. – nazwa historyczna hiszp. – hiszpański irl. – irlandzki jedn. adm. – jednostka administracyjna kat. – kataloński luks. – luksemburski łac. – łaciński malt. – maltański nid. – niderlandzki niem. – niemiecki norw. – norweski (ogólnie) norw. bokmål – norweski w standardzie bokmål norw. nynorsk – norweski w standardzie nynorsk oficj. – nazwa używana w stosunkach oficjalnych pd. sami – południowy sami (południowolapoński)

EEuropa2.indburopa2.indb 1313 66/10/10/10/10 9:49:379:49:37 PMPM pn. sami – północny sami (północnolapoński) port. – portugalski retorom. – retoromański szw. – szwedzki wal. – walijski wł. – włoski zob. – zobacz

EEuropa2.indburopa2.indb 1414 66/10/10/10/10 9:49:389:49:38 PMPM Wielkie regiony, oceany

Alpy; Alpes [fr.]; Alpen [niem.]; l’Ouest [fr.]; Roinn-Eòrpa an Iar [gael.]; Alps [retorom.]; Alpi [wł.] Europa Occidental [galis., hiszp., kat.]; Arktyka; Arktinen alue; Arktis [fiń.]; An Eoraip Thiar [irl.]; Westeuropa [luks., Norðurslóðir [isl.]; Arktis [norw.]; niem.]; Yn Oarpey Heear [manx]; Arktis [szw.] West-Europa [nid.]; Europa ocidental Europa Południowa; Southern Europe [port.]; Europa dal vest [retorom.]; [ang.]; Hegoaldeko Europa; Mediterranear Gorllewin Ewrop [wal.]; Europa Europa [bask.]; Europe du Sud [fr.]; occidentale [wł.] Europa meridional; Europa do sur [galis.]; Fennoskandia; Fennoskandia [fiń., norw., Europa del Sur [hiszp.]; Europa del Sud szw.] [kat.]; Europa meridionalis; Europa Makaronezja; Macaronesia [hiszp.]; australis [łac.]; In-Nofsinhar ta’ l-Ewropa Macaronésia [port.] [malt.]; Südeuropa [niem.]; Europa Ocean Arktyczny; Norður-Íshaf [islandzki]; meridional [port.]; Europa meridionale; Polhavet; Nordishavet [norw.] [hist.: Europa del sud [wł.] Morze Arktyczne; Ocean Lodowaty Europa Północna; Northern Europe [ang.]; Północny] Nordeuropa [duń., szw.]; Norðurevropa Ocean Atlantycki; Atlantyk; Atlantic [far.]; Pohjois-Eurooppa [fiń.]; Roinn- Ocean [ang.]; Ozeano Atlantikoa [bask.]; -Eòrpa a Tuath [gael.]; An Eoraip Atlanterhavet [duń., norw.]; Atlantshavið Thuaidh [irl.]; Norður-Evrópa [islandzki]; [far.]; Océan Atlantique [fr.]; An Cuan Yn Oarpey Hwoaie [manx]; Nord-Europa Siar [gael.]; Océano Atlántico [galis., [norw.]; Gogledd Ewrop [wal.] hiszp.]; An tAigéan Atlantach [irl.]; Europa Środkowa; Europe centrale [fr.]; Atlantshaf [islandzki]; Oceano Atlântico Mitteleuropa [niem.]; Europa centrala [port.] [retorom.]; Europa centrale [wł.] Skandynawia; Skandinavien [duń., szw.]; Europa Zachodnia; Western Europe [ang.]; Skandinavia [fiń., norw.] Mendebaldeko Europa [bask.]; Europe de

EEuropa2.indburopa2.indb 1515 66/10/10/10/10 9:49:389:49:38 PMPM ANDORA Andorra

Język urzędowy: kataloński

Słowniczek terminologiczny nazw katalońskich

abadia opactwo aeroport lotnisko altiplà płaskowyż, wyżyna arxipèlag archipelag badia zatoka barri dzielnica bosc las, puszcza cadena kanał cala mała zatoka camp równina, pole canal kanał canó kanion cap, capa przylądek carretera droga cascada wodospad centre środkowy, centralny cim szczyt ciutat miasto coll przełęcz comunitat autònoma wspólnota autonomiczna congost kanion costa wybrzeże cova jaskinia cresta pasmo górskie del nord północny del sud południowy delta delta depressió kotlina, nizina

EEuropa2.indburopa2.indb 1616 66/10/10/10/10 9:49:409:49:40 PMPM església kościół est wschód estació stacja estany jezioro, staw estret cieśnina ferri prom ferrocarril kolej golf zatoka gran duży, wielki gual bród illa wyspa illes wyspy llac jezioro llacuna laguna mar morze maresme bagno massís masyw meridional południowy monestir klasztor muntanya góra muntanyes góry nord północ nord-est północny wschód nord-oest północny zachód nou nowy occident zachód occidental zachodni oceà ocean oest zachód orient wschód oriental wschodni palau pałac parc park parc nacional park narodowy parc natural park przyrody parròquia parafia, okręg península półwysep pic, pica góra, szczyt platja plaża poble wieś pont most port przełęcz; port primavera źródło

EEuropa2.indburopa2.indb 1717 66/10/10/10/10 9:49:409:49:40 PMPM principal główny província prowincja puig góra, wzgórze punta przylądek regió region rierol potok, strumień riu rzeka roca skała sant, santa święty, święta septentrional północny serra góry, pasmo górskie sud południe sud-est południowy wschód sud-oest południowy zachód terreny obszar, ziemia terres altes wyżyna territori terytorium, ziemia torre wieża torrent strumień túnel tunel vall dolina vedat de caça rezerwat łowiecki (dosłownie: „zakaz polowania”) vell stary vila wieś

Jednostki administracyjne

Andora; Andorra la Vella; Parròquia La Massana; Parròquia de La Massana d’Andorra la Vella Ordino; Parròquia d’Ordino Canillo; Parròquia de Canillo Sant Julià de Lòria; Parròquia de Sant Julià Encamp; Parròquia d’Encamp de Lòria Escaldes-Engordany; Parròquia d’Escaldes- -Engordany

Miejscowości

Andora; Andorra la Vella Engordany Arinsal L’A ldosa Canillo La Massana El Serrat Les Escaldes Encamp Ordino

EEuropa2.indburopa2.indb 1818 66/10/10/10/10 9:49:419:49:41 PMPM Pas de la Casa Santa Coloma Sant Julià de Lòria Soldeu

Jeziora Estany de l’Illa Grupy jezior

Estanys de Juclar Estanys de Tristaina Estanys de la Val del Riu Estanys dels Pessons

Rzeki

Riu d’Arinsal Riu Valira d’Orient Riu d’Ós Riu Valira del Nord Riu Valira; Riu Gran Valira

Doliny

Vall del Valira Vall del Valira del Nord Vall del Valira d’Orient Valls d’Andorra

Góry

Pireneje; Pirineus Pireneje Wschodnie; Pirineus orientals

Szczyty

Alt del Griu Pic de la Cabaneta Pic de Coma Pedrosa; Pic de Comapedrosa Pic de la Portelleta Pic de Font Blanca Pic de la Serrera

Przełęcze

Coll d’Ordino Port d’Envalira Coll de la Gallina Port de Cabús

Obszary ochrony przyrody

Paisatge cultural de la vall del Madriu- Parc Natural de la Vall de Sorteny -Perafita-Claror Patrimoni Mundial Vedat de caça d’Enclar Parc Natural Comunal Valls del Vedat de caça de la vall de Ransol Comapedrosa

EEuropa2.indburopa2.indb 1919 66/10/10/10/10 9:49:419:49:41 PMPM AUSTRIA Österreich

Język urzędowy: niemiecki; na obszarach zamieszkanych przez mniejszośc i n a r o d o w e również chorwacki, słoweński i węgierski. Jeżeli nazwa występuje wyłącznie w języku niemieckim, nie podano nazwy tego języka.

Słowniczek terminologiczny nazw niemieckich – zob. Niemcy

Jednostki administracyjne

Burgenland Styria; Steiermark Dolna Austria; Niederösterreich Tyrol; Tirol Górna Austria; Oberösterreich Vorarlberg Karyntia; Kärnten Wiedeń; Wien Salzburg

Miejscowości

Admont Eferding Amstetten Eisenstadt Bad Gastein Feldbach Bad Hofgastein Feldkirch Bad Ischl Feldkirchen in Kärnten; Feldkirchen Bad Radkersburg Freistadt Baden Fürstenfeld Bischofshofen Gänserndorf Bludenz Gmünd Braunau am Inn; Braunau Gmunden Bregencja; Bregenz Graz [hist.: Grodziec] Bruck an der Leitha; Bruck Grieskirchen Bruck an der Mur; Bruck Güssing Deutschlandsberg Hallein Deutsch-Wagram Hallstatt Dornbirn Hartberg

EEuropa2.indburopa2.indb 2020 66/10/10/10/10 9:49:429:49:42 PMPM Heiligenblut Neusiedl am See; Neusiedl Hermagor Neustift im Stubaital; Neustift Hollabrunn Oberpullendorf [niem.]; Felsőpulya [węg.] Horn Oberwart [niem.]; Felsőőr [węg.] Imst Ossiach Innsbruck Perg Ischgl Reutte Jennersdorf Ried im Innkreis; Ried Judenburg Rohrbach in Oberösterreich; Rohrbach Kapfenberg Rust Kaprun Saalbach-Hinterglemm Kirchdorf an der Krems; Kirchdorf Salzburg Kitzbühel Sankt Anton am Arlberg; Sankt Anton Klagenfurt am Wörthersee; Klagenfurt Sankt Johann im Pongau; Sankt Johann [hist.: Celowiec] Sankt Pölten Klosterneuburg Sankt Veit an der Glan; Sankt Veit Knittelfeld Schärding Korneuburg Scheibbs Krems an der Donau; Krems Schwaz Kufstein Schwechat Landeck Seefeld in Tirol; Seefeld Laxenburg Sölden Lech am Arlberg; Lech Spittal an der Drau; Spittal Leibnitz Stams Leoben Steyr Leonding Tamsweg Lienz Traun Liezen Tulln an der Donau; Tulln Lilienfeld Villach Linz Vöcklabruck Lustenau Voitsberg Mariazell Völkermarkt Mattersburg Waidhofen an der Thaya; Waidhofen Mauthausen Waidhofen an der Ybbs; Waidhofen Mayrhofen Weiz Melk Wels Mistelbach Wiedeń; Wien Mittelberg Wiener Neustadt Mödling Windischgarsten Murau Wolfsberg Mürzzuschlag Zell am See Neunkirchen Zwettl-Niederösterreich; Zwettl

EEuropa2.indburopa2.indb 2121 66/10/10/10/10 9:49:429:49:42 PMPM Części miejscowości

Grinzing [Wiedeń] Krainy, regiony Außerfern Pongau Eisenwurzen Salzkammergut Flachgau Styria; Steiermark Industrieviertel [południowo-wschodnia Tannengau część Dolnej Austrii] Traunviertel [południowo-wschodnia część Karyntia; Kärnten Górnej Austrii] Lungau Tyrol; Tirol Mostviertel [południowo-zachodnia część Tyrol Północny; Nordtirol Dolnej Austrii] Tyrol Wschodni; Osttirol Mühlviertel [północno-wschodnia część Waldviertel [północno-zachodnia część Górnej Austrii] Dolnej Austrii] Pinzgau

Jeziora

Achensee Speicher Schlegeis Attersee Stary Dunaj; Alte Donau [starorzecze Jezioro Bodeńskie; Bodensee Dunaju w Wiedniu] Jezioro Halsztackie; Hallstätter See Stauraum Altenwörth Jezioro Nezyderskie; Neusiedler See Stauraum Aschach Millstätter See Stauraum Melk Mondsee Traunsee Mooserboden; Stausee Mooserboden Wolfgangsee Ossiacher See Wörther See Speicher Gepatsch Zeller See Speicher Kölnbrein

Grupy jezior

Gosauseen [jezioro Vorderer Gosausee i zbiornik wodny Hinterer Gosausee]

Rzeki

Aniza; Enns Gurk Drawa; Drau Inn Dunaj; Donau Izara; Isar Dyja; Thaya Kamp Gail Lainsitz

EEuropa2.indburopa2.indb 2222 66/10/10/10/10 9:49:439:49:43 PMPM Lech Rabnitz Litawa; Leitha Ren; Rhein Morawa; March Salzach Mura; Mur Traun Mürz Ybbs Raba; Raab

Kanały

Einser-Kanal Nowy Dunaj; Neue Donau [Wiedeń] Kanał Dunajski; Donaukanal [Wiedeń]

Wodospady

Krimmler Wasserfälle Lodowce

Pasterze Vernagtferner Gepatschferner

Niziny, równiny

Mała Nizina Węgierska; Mała Nizina Nizina Środkowodunajska; Kotlina Naddunajska; Kleine Ungarische Panońska; Ungarische Tiefebene; Tiefebene Pannonisches Becken Morawskie Pole; Marchfeld Seewinkel Waasen

Doliny

Brama Hainburska; Hainburger Pforte Ötztal [przełom Dunaju pod Hainburgiem] Pitztal Brama Wiedeńska; Wiener Pforte [przełom Pustertal Dunaju pod Wiedniem] Rheintal [dolina Renu od połączenia Gailtal Przedniego i Tylnego Renu do Jeziora Gesäuse [przełom Enns] Bodeńskiego] Liechtensteinklamm [gardziel rzeki Rosental Großarlbach przy ujściu do Salzach] Wachau [ przełom Dunaju] Montafon [dolina rzeki Ill] Wipptal

EEuropa2.indburopa2.indb 2323 66/10/10/10/10 9:49:449:49:44 PMPM Kotliny

Grazer Becken Kotlina Tullneńska; Tullner Becken Kotlina Dyjsko-Swratecka Kotlina Wiedeńska; Wiener Becken Kotlina Klagenfurcka; Klagenfurter Becken [hist.: Kotlina Celowiecka]

Wyżyny, płaskowyże

Granit- und Gneishochland [austriacka Przedgórze Austriackie; Österreichisches część Masywu Czeskiego] Alpenvorland; Alpenvorland Hausruck Vorland im Südosten Masyw Czeski; Böhmische Masse; Weinviertel; Weinviertler Hügelland Böhmisches Massiv Wyżyna Czesko-Morawska Pogórze Styryjskie; Steirisches Hügelland

Góry

Alpy; Alpen Dolomity Lienzkie; Lienzer Dolomiten Alpy Algawskie; Allgäuer Alpen Góry Litawskie; Leithagebirge Alpy Bawarskie; Bayerische Alpen Góry Soprońskie; Ödenburger Gebirge Alpy Bawarsko-Tyrolskie; Nordtiroler Karawanki; Karawanken Kalkalpen Karpaty; Karpaten Alpy Berchtesgadeńskie; Berchtesgadener Karpaty Austriacko-Morawskie Alpen Karpaty Zachodnie; Westkarpaten Alpy Centralne; Zentralalpen Karwendel Alpy Gailtalskie; Gailtaler Alpen Las Bregencki; Bregenzer Wald Alpy Gurktalskie; Gurktaler Alpen Las Wiedeński; Wienerwald Alpy Kamnickie; Steiner Alpen Małe Karpaty; Kleine Karpaten Alpy Karnickie; Karnische Alpen Niskie Taury; Niedere Tauern Alpy Kitzbühelskie; Kitzbüheler Alpen Południowe Alpy Wapienne; Südliche Alpy Kruszcowe; Eisenerzer Alpen Kalkalpen Alpy Lechtalskie; Lechtaler Alpen Północne Alpy Wapienne; Nördliche Kalkalpen Alpy Noryckie; Norische Alpen Prealpy Styryjskie; Steirisches Randgebirge Alpy Ötztalskie; Ötztaler Alpen Rätikon Alpy Retyckie; Rätische Alpen Schneeberg Alpy Salzburskie; Salzburger Kalkalpen Silvrettagruppe; Silvretta Alpy Seetalskie; Seetaler Alpen Steinernes Meer Alpy Styryjsko-Dolnoaustriackie; Stubaier Alpen Steirisch-niederösterreichische Kalkalpen Szumawa; Böhmerwald Alpy Wschodnie; Ostalpen Totes Gebirge Alpy Zillertalskie; Zillertaler Alpen Tuxer Alpen Chiemgauer Alpen Wetterstein Dachstein Wysokie Taury; Hohe Tauern

EEuropa2.indburopa2.indb 2424 66/10/10/10/10 9:49:449:49:44 PMPM Szczyty Gaisberg [Salzburg] Leopoldsberg [Wiedeń] Großglockner Olperer Großvenediger Parseierspitze Hochfeiler Piz Buin Hochgolling Plöckenstein Hochkönig Schesaplana Hohe Warte Schöpfl Hoher Dachstein Wildspitze Hoher Ifen Zuckerhütl Kahlenberg [Wiedeń]

Przełęcze

Brenner Pyhrnpass Flexenpass Schoberpass Gaberl Semmering Gerlospass Timmelsjoch Hochtannbergpass Turracher Höhe Hochtor

Jaskinie

Dachsteinhöhlen [grupa jaskiń, do której Eisriesenwelt [koło miejscowości Werfen] należą Jaskinia Lodowa i Jaskinia Jaskinia Lodowa; Eishöhle; Rieseneishöhle Mamucia] Jaskinia Mamucia; Mammuthöhle

Obszary ochrony przyrody

Nationalpark Gesäuse Park Narodowy „Jezioro Nezyderskie- Nationalpark Nockberge -Seewinkel”; Nationalpark Neusiedler Park Narodowy Alp Wapiennych; See – Seewinkel Nationalpark Kalkalpen Park Narodowy Łęgów Naddunajskich; Park Narodowy Doliny Dyi; Nationalpark Nationalpark Donau-Auen Thayatal Park Narodowy Wysokich Taurów; Nationalpark Hohe Tauern

Drogi Arlberg Schnellstraße; Arlberg Straße; S 16 Inntal Autobahn; A 12 Brenner Autobahn; A 13 Karawanken Autobahn; A 11 Großglockner-Hochalpenstraße; Ost Autobahn; A 4 Glocknerstraße Pyhrn Autobahn; A 9 Innkreis Autobahn; A 8 Rheintal Autobahn; A 14

EEuropa2.indburopa2.indb 2525 66/10/10/10/10 9:49:469:49:46 PMPM Silvretta-Hochalpenstraße West Autobahn; A1 Süd Autobahn; A 2 Wiener Außenring Autobahn; A 21 Tauern Autobahn; A 10

Koleje

Semmeringbahn Tauernbahn

Ulice

Gürtel; Gürtelstraße [Wiedeń] Ring; Ringstraße [Wiedeń]

Place

Stephansplatz [Wiedeń] Tunele

Arlbergtunnel Karawankentunnel Gleinalmtunnel [drogowy] Plabutschtunnel [drogowy] Inntaltunnel [kolejowy] Tauerntunnel

Świątynie, klasztory, miejsca kultu

katedra Świętego Szczepana; Stephansdom; kościół Świętego Józefa na Kahlenbergu; Domkirche St. Stephan [Wiedeń] Kahlenbergkirche; St. Josef kościół Kapucynów; Kapuzinerkirche am Kahlenberg [Wiedeń] [Wiedeń]

Forty, twierdze, zamki

Ambras; Schloss Ambras [zamek Hohensalzburg [twierdza w Salzburgu] w Innsbrucku]

Ruiny osiedli

Carnuntum; Archäologischer Park Carnuntum [ruiny miasta i obozu legionów rzymskich]

EEuropa2.indburopa2.indb 2626 66/10/10/10/10 9:49:469:49:46 PMPM Inne zabytki

Albertina [galeria w Wiedniu] Opera Wiedeńska; Staatsoper; Wiener Belweder; Belvedere [zespół pałacowo- Staatsoper -parkowy w Wiedniu] pawilon Secesji; Secession; Wiener Hiszpańska Szkoła Jazdy; Winterreitschule; Secession [pawilon wystawowy Spanische Reitschule [część Hofburga] w Wiedniu] Hofburg [dawna rezydencja cesarska Schönbrunn; Schloss Schönbrunn [zespół w Wiedniu] pałacowo-parkowy w Wiedniu]

Inne obiekty antropogeniczne

Donauinsel [teren wypoczynkowy Riesenrad; Wiener Riesenrad [zabytkowa w Wiedniu] karuzela w Wiedniu] Kunsthaus Graz [muzeum w Grazu] Stübing; Österreichisches Freilichtmuseum MuseumsQuartier; MuseumsQuartier Wien [skansen w gminie Deutschfeistritz [zespół obiektów kulturalnych w Wiedniu] w Karyntii] Muzeum-Miejsce Pamięci Mauthausen; Vienna International Centre; UNO-City KZ-Gedenkstätte Mauthausen [siedziba ONZ w Wiedniu] Prater; Wiener Prater [park rozrywki i wypoczynku w Wiedniu]

EEuropa2.indburopa2.indb 2727 66/10/10/10/10 9:49:479:49:47 PMPM BELGIA Belgique [francuski] België [niderlandzki] Belgien [niemiecki]

Języki urzędowe: francuski, niderlandzki, niemiecki. W zależności od regionu nazewnictwo geograficzne występuje w języku urzędowym danego obszaru.

Słowniczek terminologiczny nazw francuskich – zob. Francja Słowniczek terminologiczny nazw niderlandzkich – zob. Holandia Słowniczek terminologiczny nazw niemieckich – zob. Niemcy

Jednostki administracyjne pierwszego rzędu

Region Flamandzki; Vlaams Gewest [nid.]; Hoofdstedelijk Gewest [nid.]; Region Région flamande [fr.]; Flämische Region Brüssel-Hauptstadt [niem.] [niem.] Region Waloński; Région wallonne [fr.]; Region Stołeczny Brukseli; Région Waals Gewest [nid.]; Wallonische Region de Bruxelles-Capitale [fr.]; Brussels [niem.]

Jednostki administracyjne drugiego rzędu (prowincje)

Antwerpia; Antwerpen; Provincie Wallonisch-Brabant; Provinz Antwerpen [nid.]; Anvers; Province Wallonisch-Brabant [niem.] d’Anvers [fr.]; Antwerpen; Provinz Flandria Wschodnia; Oost-Vlaanderen; Antwerpen [niem.] Provincie Oost-Vlaanderen [nid.]; Flandre Brabancja Flamandzka; Vlaams-Brabant; orientale; Province de Flandre orientale Provincie Vlaams-Brabant [nid.]; Brabant [fr.]; Ostflandern; Provinz Ostflandern flamand; Province du Brabant flamand [niem.] [fr.]; Flämisch-Brabant; Provinz Flandria Zachodnia; West-Vlaanderen; Flämisch-Brabant [niem.] Provincie West-Vlaanderen [nid.]; Brabancja Walońska; Brabant wallon; Flandre occidentale; Province de Flandre Province du Brabant wallon [fr.]; Wa a l s - occidentale [fr.]; Westflandern; Provinz -Brabant; Provincie Waals-Brabant [nid.]; Westflandern [niem.]

EEuropa2.indburopa2.indb 2828 66/10/10/10/10 9:49:489:49:48 PMPM Hainaut; Province de Hainaut [fr.]; Luksemburg; Luxembourg; Province Henegouwen; Provincie Henegouwen de Luxembourg [fr.]; Luxemburg; [nid.]; Hennegau; Provinz Hennegau [niem.] Provincie Luxemburg [nid.]; Luxemburg; Liège; Province de Liège [fr.]; Luik; Provinz Luxemburg [niem.] Provincie Luik [nid.]; Lüttich; Provinz Namur; Province de Namur [fr.]; Namen; Lüttich [niem.] Provincie Namen [nid.]; Namur; Provinz Limburgia; Limburg; Provincie Limburg Namur [niem.] [nid.]; Limbourg; Province de Limbourg [fr.]; Limburg; Provinz Limburg [niem.]

Miejscowości

Aalst [nid.]; Alost [fr.] Charleroi [fr.] Aalter [nid.] Châtelet [fr.] Aarschot [nid.] Chimay [fr.] Andenne [fr.] Comines-Warneton [fr.]; Komen-Waasten Anderlecht [fr., nid.] [nid.] Ans [fr.] Courcelles [fr.] Antwerpia; Antwerpen [nid.]; Anvers [fr.] Deinze [nid.] Arlon [fr.]; Aarlen [nid.] Dendermonde [nid.]; Termonde [fr.] Asse [nid.] Diest [nid.] Ath [fr.]; Aat [nid.] Diksmuide [nid.]; Dixmude [fr.] Baarle-Hertog [nid.]; Baerle-Duc [fr.] Dilbeek [nid.] Banneux [fr.] Dinant [fr.] Bastogne [fr.]; Bastenaken [nid.] Eeklo [nid.] Beauraing [fr.] Enghien [fr.]; Edingen [nid.] Beersel [nid.] Eupen [niem., fr.] Belœil [fr.] Evergem [nid.] Beringen [nid.] Gandawa; Gent [nid.]; Gand [fr.] Beveren [nid.] Geel [nid.] Bilzen [nid.] Gembloux [fr.]; Gembloers [nid.] Binche [fr.] Genk [nid.] Blankenberge [nid.] Geraardsbergen [nid.]; Grammont [fr.] Bouillon [fr.] Gerpinnes [fr.] Braine-l’Alleud [fr.]; Eigenbrakel [nid.] Grimbergen [nid.] Brasschaat [nid.] Halle [nid.]; Hal [fr.] Brecht [nid.] Hasselt [nid.] Brugelette [fr.] Heers [nid.] Brugia; Brugge [nid.]; Bruges [fr.] Heist-op-den-Berg [nid.] Bruksela; Bruxelles; Ville de Bruxelles Herentals [nid.] [fr.]; Brussel; Stad Brussel [nid.]; Brüssel; Herstal [fr.] Stadt Brüssel [niem.] Heusden-Zolder [nid.] Bütgenbach [niem.]; Budgenbach [fr.] Holsbeek [nid.]

EEuropa2.indburopa2.indb 2929 66/10/10/10/10 9:49:499:49:49 PMPM Houthalen-Helchteren [nid.] Saint-Hubert [fr.] Huy [fr.]; Hoei [nid.] Sambreville [fr.] Ieper [nid.]; Ypres [fr.] Sankt Vith [niem.]; Saint-Vith [fr.] Ixelles [fr.]; Elsene [nid.] Schaerbeek [fr.]; Schaarbeek [nid.] Kelmis [niem.]; La Calamine [fr.] Schoten [nid.] [hist.: Neutral-Moresnet] Seraing [fr.] Knokke-Heist [nid.] Sint-Genesius-Rode [nid.]; Kortrijk [nid.]; Courtrai [fr.] Rhode-Saint-Genèse [fr.] La Louvière [fr.] Sint-Niklaas [nid.]; Saint-Nicolas [fr.] Lennik [nid.] Sint-Pieters-Leeuw [nid.]; Leuven [nid.]; Louvain [fr.] Leeuw-Saint-Pierre [fr.] Liège [fr.]; Luik [nid.]; Lüttich [niem.] Sint-Truiden [nid.]; Saint-Trond [fr.] Lier [nid.]; Lierre [fr.] Soignies [fr.]; Zinnik [nid.] Lokeren [nid.] Spa [fr.] Lommel [nid.] Spiennes [fr.] Lo-Reninge [nid.] Stavelot [fr.] Maaseik [nid.] Tervuren [nid.]; Tervueren [fr.] Maasmechelen [nid.] Thuin [fr.] Marche-en-Famenne [fr.] Tielt [nid.] Mechelen [nid.]; Malines [fr.] Tienen [nid.]; Tirlemont [fr.] Menen [nid.]; Menin [fr.] Tongeren [nid.]; Tongres [fr.] Mol [nid.] Torhout [nid.] Molenbeek-Saint-Jean [fr.]; Sint-Jans- Tournai [fr.]; Doornik [nid.] -Molenbeek [nid.] Turnhout [nid.] Mons [fr.]; Bergen [nid.] Uccle [fr.]; Ukkel [nid.] Mouscron [fr.]; Moeskroen [nid.] Verviers [ fr.] Namur [fr.]; Namen [nid.] Veurne [nid.]; Furnes [fr.] Neufchâteau [fr.] Vilvoorde [nid.]; Vilvorde [fr.] Nieuwpoort [nid.]; Nieuport [fr.] Virton [fr.] Ninove [nid.] Voeren [nid.]; Fourons [fr.] Nivelles [fr.]; Nijvel [nid.] Waimes [ fr.]; Weismes [niem.] Ostenda; Oostende [nid.]; Ostende [fr.] Waregem [nid.] Ottignies-Louvain-la-Neuve [fr.] Waremme [fr.]; Borgworm [nid.] Oudenaarde [nid.]; Audenarde [fr.] Waterloo [ fr.] Philippeville [fr.] Wavre [ fr.]; Waver [nid.] Raeren [niem., fr.] Wevelgem [nid.] Roeselare [nid.]; Roulers [fr.] Yvoir [fr.] Ronse [nid.]; Renaix [fr.] Zoutleeuw [nid.]; Léau [fr.]

Krainy, regiony

Borinage [fr.] Condroz [fr.] Brabancja; Brabant [fr., nid.] Fagne [fr.]

EEuropa2.indburopa2.indb 3030 66/10/10/10/10 9:49:509:49:50 PMPM Famenne [fr.] Luksemburg; Luxembourg [fr.]; Flandria; Vlaanderen [nid.]; Flandre [fr.] Luxemburg [nid.] Hageland [nid.] Pays de Herve [fr.]; Land van Herve [nid.] Hainaut [fr.]; Henegouwen [nid.] Średniogórze Środkowoeuropejskie; Hesbaye [fr.]; Haspengouw [nid.] Montagnes moyennes du centre [fr.]; Kempen [nid.]; Campine [fr.] Mittelgebirge [niem.]; Middelgebergte Limburgia; Limburg [nid.]; Limbourg [fr.] [nid.] Lotaryngia Belgijska; La Lorraine belge; Walonia; Wallonie [fr.]; Wallonien [niem.]; Côtes lorraines [fr.]; Belgisch- Wallonië [nid.] -Lotharingen [nid.]

Morza

Morze Północne; Noordzee [nid.]; Mer du Nord [fr.]

Zatoki

Skalda Zachodnia; Westerschelde [nid.]; Escaut occidental [fr.]

Jeziora

Bütgenbach Stausee [niem.]; Lac Lac de la Gileppe [fr.] de Bütgenbach [fr.] Lac de Neufchâteau [fr.] Donkmeer [nid.]; Lac de Donk [fr.] Lac de Nisramont [fr.] Eupener Stausee [niem.]; Lac d’Eupen [fr.] Lac de Robertville [fr.] Grand Large [fr.] Lac de Virelles [fr.]; Meer van Virelles [nid.] Lac de Genval [fr.]; Meer van Genval [nid.] Lac du Ry de Rome [fr.] Lac de l’Eau d’Heure [fr.]; Meren van het Schulensmeer [nid.]; Lac de Schulens [fr.] water van de Heure [nid.]

Rzeki

Aisne [fr.] Ĳzer [nid.]; Yser [fr.] Amblève [fr.]; Amel [niem.] Lesse [fr.] Demer [nid.]; Démer [fr.] Lomme [fr.]; Lhomme [nid.] Dendre [fr.]; Dender [nid.] Lys [fr.]; Leie [nid.] Dyle [fr.]; Dijle [nid.] Moza; Meuse [fr.]; Maas [nid.] Eau Blanche [fr.] Nete [nid.]; Nèthe [fr.] Eau d’Heure [fr.]; Heure [nid.] Oise [fr.] Eau Noire [fr.] Our [fr., niem.] Grote Nete [nid.]; Grande Nèthe [fr.] Ourthe [fr.] Hunelle [fr.] Rupel [nid.]

EEuropa2.indburopa2.indb 3131 66/10/10/10/10 9:49:519:49:51 PMPM Sambre [fr.]; Samber [nid.] Sûre [fr.] Semois [fr.] Velp [nid.]; Velpe [fr.] Senne [fr.]; Zenne [nid.] Vierre [fr.] Skalda; Escaut [fr.]; Schelde [nid.]

Kanały

Kanaal Roeselare-Leie [nid.]; Canal Kanał Centralny; Canal du Centre [fr.]; Roulers-Lys [fr.] Centrumkanaal [nid.] Kanaal van Bocholt naar Herentals; Kanaal Kanał Gandawa-Brugia; Kanaal Gent- Bocholt-Herentals; Kempisch Kanaal -Brugge [nid.]; Canal Gand-Bruges [fr.] [nid.]; Canal Bocholt-Herentals; [wschodnia część Kanału Gandawskiego] Canal Campinois [fr.] Kanał Gandawa-Terneuzen; Kanaal Gent- Kanał Alberta; Canal Albert [fr.]; -Terneuzen; Kanaal van Gent naar Albertkanaal [nid.] Terneuzen [nid.]; Canal Gand-Terneuzen Kanał Antwerpia-Turnhout; Kanaal [fr.] van Antwerpen naar Turnhout [nid.]; Kanał Gandawski; Kanaal van Gent naar Canal Anvers à Turnhout [fr.] Oostende [nid.]; Canal Gand-Ostende [fr.] Kanał Brugia-Ostenda; Kanaal Brugge- Kanał Skalda-Ren; Schelde-Rijnkanaal -Oostende [nid.]; Canal Bruges-Ostende [nid.]; Canal de l’Escaut au Rhin [fr.] [fr.] [zachodnia część Kanału Leopoldkanaal; Leopoldvaart [nid.]; Gandawskiego] Canal Léopold [fr.] Kanał Bruksela-Charleroi; Canal Netekanaal [nid.]; Canal de la Nèthe [fr.] Bruxelles-Charleroi [fr.]; Kanaal Brussel- Zuid-Willemsvaart [nid.]; Canal Guillaume- -Charleroi [nid.] -Sud [fr.] Kanał Brukselski; Zeekanaal Brussel- -Schelde; Kanaal van Willebroek [nid.]; Canal maritime de Bruxelles à l’Escaut; Canal de Willebroek [fr.]

Wodospady

Cascade de Coo [fr.]; Watervallen van Coo [nid.]

Niziny, równiny

Kempens Plateau [nid.]; Plateau Nizina Środkowoeuropejska; de la Campine [fr.] Noord-Europese Laagvlakte; Nizina Flandryjska; Vlaamse Vlakte [nid.]; Noord-Duitse Laagvlakte [nid.]; Plaine de Flandre [fr.] Grande plaine du Nord de l’Europe; Plaine de l’Allemagne du Nord [fr.]

EEuropa2.indburopa2.indb 3232 66/10/10/10/10 9:49:539:49:53 PMPM Wyżyny, płaskowyże

Hautes Fagnes [fr.]; Hohes Venn [niem.]; Plateau des Tailles [fr.] Hoge Venen [nid.] Wyżyna Lotaryńska; Plateau lorrain [fr.]; Plateau brabançon [fr.]; Brabants Plateau Plateau van Lotharingen [nid.] [nid.]

Góry

Ardeny; Ardenne; Ardennes [fr.]; Ardennen Eifel [niem., fr.] [niem.]; Ardennen [nid.]

Szczyty

Baraque de Fraiture [fr.] Croix Scaille [fr.] Botrange; Signal de Botrange [fr.]; Vaalserberg [fr., niem., nid.] Botrange; Signaal van Botrange [nid.] Kemmelberg [nid.]; Mont Kemmel [fr.]

Jaskinie

Grotte de Spy [fr.]; Grot van Spy [nid.] Grottes de Neptune [fr.] Grottes de Han; Grottes de Han-sur- Grottes de Nichet [fr.] -Lesse [fr.]; Grotten van Han [nid.] Grottes Saint-Remacle [fr.]

Obszary ochrony przyrody

Grenspark De Zoom-Kalmthoutse Heide Parc naturel des Plaines de l’Escaut [fr.]; [nid.]; Parc frontalier De Zoom- Natuurpark der Scheldevlakte [nid.] -Kalmthoutse Heide [fr.] Parc naturel des Vallées de la Burdinale et Nationaal Park Hoge Kempen [nid.]; de la Mehaigne [fr.]; Natuurpark van Parc national de la Haute Campine [fr.] de Valleien van de Burdinale Naturpark Hohes Venn-Eifel; en de Mehaigne [nid.] Deutsch-Belgische Naturpark [niem.]; Parc naturel du Pays des Collines [fr.]; Parc naturel Hautes Fagnes-Eifel; Natuurpark van het Pays des Collines [nid.] Parc naturel germano-belge [fr.]; Parc naturel Viroin-Hermeton [fr.]; Natuurpark Hoge Venen-Eifel; Natuurpark Viroin-Hermeton [nid.] Duits-Belgische natuurpark [nid.] Réserve naturelle domaniale de Marie Natuurpark Zwin [nid.]; Parc naturel Mouchon [fr.]; Domaniaal du Zwin [fr.] Natuurreservaat Marie-Mouchon [nid.] Parc naturel de la Vallée de l’Attert [fr.]; Natuurpark van de Attertvallei [nid.]

Place

Grand Place [fr.]; Grote Markt [nid.] [Bruksela]

EEuropa2.indburopa2.indb 3333 66/10/10/10/10 9:49:549:49:54 PMPM Świątynie, klasztory, miejsca kultu

Cathédrale Notre-Dame de Tournai [fr.]; Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Antwerpen [nid.]; Cathédrale Notre- Doornik [nid.] [katedra w Tournai] -Dame d’Anvers [fr.] [katedra w Antwerpii]

Forty, twierdze, zamki

Château de Reinhardstein [fr.]; Burg Château Jemeppe [fr.]; Kasteel Jemeppe Reinhardstein [niem.]; Burcht [nid.] [zamek koło Marche-en-Famenne] Reinhardstein [nid.] [zamek koło Waimes] Gravensteen [nid.] [zamek w Gandawie]

Inne zabytki

Belfort van Brugge [nid.]; Beffroi de Bruges Palais Royal; Palais Royal de Bruxelles [fr.] [dzwonnica w Brugii] [fr.]; Koninklijk Paleis; Koninklijk Paleis Château de Laeken [fr.]; Kasteel van Laken van Brussel [nid.] [pałac królewski [nid.] [pałac królewski w Brukseli] w Brukseli] Hôtel de Ville; Hôtel de Ville de Bruxelles Serres Royales de Laeken [fr.]; [fr.]; Stadhuis; Stadhuis van Brussel [nid.] Koninklijke Serres van Laken [nid.] [ratusz w Brukseli] [oranżerie w Brukseli] Kasteel van Ooidonk [nid.]; Château d’Ooidonk [fr.] [pałac koło Deinze]

Inne obiekty antropogeniczne

Atomium [fr., nid.][budowla w Brukseli] Espace Léopold [fr.]; Leopoldruimte [nid.] Berlaymont; Bâtiment Berlaymont [fr.]; [siedziba Parlamentu Europejskiego Berlaymont; Berlaymontgebouw [nid.] w Brukseli] [siedziba Komisji Europejskiej w Brukseli]

EEuropa2.indburopa2.indb 3434 66/10/10/10/10 9:49:559:49:55 PMPM DANIA Danmark

Język urzędowy: duński

Słowniczek terminologiczny nazw duńskich

å, åen strumień, rzeczka bæk strumień bakke wzgórze bakker wzgórza banke ławica bassin basen bjerg, bjerget góra bjerge góry borg zamek bro, broen most bugt, bugten zatoka by miasto centrale centralny domkirke katedra fjeld góra fjord fiord flod rzeka gammel stary gård farma; ogród gletscher lodowiec grund ziemia halvø półwysep hav, havet morze havn port høj wzniesienie; wysokość højland wyżyna højslette płaskowyż hovedstad stolica

EEuropa2.indburopa2.indb 3535 66/10/10/10/10 9:49:569:49:56 PMPM hus dom, budynek jernbane kolej kanal kanał kap przylądek kilde źródło kirke kościół klint klif klippe skała klit wydma kloster klasztor kommune gmina kyst wybrzeże land ziemia, kraj landsby wieś lavland nizina; równina lille mały lufthavn port lotniczy midten środkowy næs mały półwysep nationalpark park narodowy nord północ nordlige północny nordøst północny wschód nordøstlige północno-wschodni nordvest północny zachód nordvestlige północno-zachodni nørre północ; północny ny nowy øwyspa odde cypel øer, øerne wyspy øst wschód øster wschód; wschodni østlige wschodni palads pałac park park region region (jedn. adm. pierwszego rzędu) reservat, reservatet rezerwat przyrody reservoir sztuczny zbiornik wodny sankt święty slot zamek sø, søen jezioro

EEuropa2.indburopa2.indb 3636 66/10/10/10/10 9:49:569:49:56 PMPM sønder południe; południowy stad miasto; osiedle store duży, wielki stræde cieśnina strand plaża strøm, strømmen prąd; strumień sund cieśnina syd południe sydlige południowy sydøst południowy wschód sydøstlige południowo-wschodni sydvest południowy zachód sydvestlige południowo-zachodni tange półwysep; mierzeja top, toppen szczyt tunnel tunel vand, vandet woda vandløb ciek wodny, strumień vej droga vest zachód vester zachód; zachodni vestlige zachodni vig mała zatoka

Jednostki administracyjne

Dania Południowa; Syddanmark; Region Stołeczny; Hovedstaden; Region Syddanmark Region Hovedstaden Jutlandia Północna; Nordjylland; Zelandia; Sjælland; Region Sjælland Region Nordjylland Jutlandia Środkowa; Midtjylland; Region Midtjylland

Miejscowości

Aabenraa Brøndby Aalborg Charlottenlund Albertslund Esbjerg Århus Farum Ballerup Fredensborg Billund Fredericia Birkerød Frederiksberg

EEuropa2.indburopa2.indb 3737 66/10/10/10/10 9:49:579:49:57 PMPM Frederikshavn Korsør Gentofte Næstved Glostrup Nakskov Grenaa Nexø Greve Strand Nørresundby Haderslev Nyborg Helsingør [hist.: Elsynor] Nykøbing Falster Herlev Odense Herning Randers Hillerød Ribe Hjørring Ringkøbing Højbjerg Ringsted Holbæk Rødovre Holstebro Rønne Holte Roskilde Horsens Silkeborg Hørsholm Skagen Hvidovre Skive Ishøj Slagelse Jelling Søborg Kalundborg Sønderborg Kastrup Sorø Køge Svendborg Kolding Taastrup Kongens Lyngby Vejle Kopenhaga; København Viborg

Części miejscowości

Christiania [Kopenhaga]

Krainy, regiony

Fryzja; Frisere; Frisland Szlezwik; Sønderjylland [hist.: Slesvig] Fryzja Północna; Nordfrisere; Nordfrisland Szlezwik Północny; Nordslesvig; Hanherrederne De sønderjyske landsdele Jutlandia; Jylland Thy Jutlandia Północna; Nørrejylland Vendsyssel

Morza

Morze Bałtyckie; Bałtyk; Østersøen Morze Północne; Nordsøen; Vesterhavet

EEuropa2.indburopa2.indb 3838 66/10/10/10/10 9:49:579:49:57 PMPM Inne akweny morskie

Morze Wattowe; Morze Wattów; Vadehavet

Zatoki

Aabenraa Fjord Marstal Bugt Ålbæk Bugt Nibe Bredning Ålborg Bugt Nissum Bredning Århus Bugt Odense Fjord Fanø Bugt Randers Fjord Faxe Bugt; Fakse Bugt Roskilde Fjord Hesselø Bugt Sejerø Bugt Hjelm Bugt Smålandsfarvandet Ho Bugt Stege Bugt Horsens Fjord Tannis Bugt Isefjord Thisted Bredning Jammerbugten Vejle Fjord Kalø Vig Venø Bugt Karrebæksminde Bugt Vigsø Bugt Køge Bugt Zatoka Flensburska; Flensborg Fjord Lovns Bredning Zatoka Niemiecka; Tyske Bugt Mariager Fjord

Cieśniny Aggersund Langerak Als Sund Limfjorden Bełt Fehmarn; Femern Bælt; Femer Bælt Livø Bredning Bełt Langelandzki; Langelandsbælt Mały Bełt; Lillebælt Bełt Samso; Samsø Bælt Salling Sund Bełty; Bælterne Siø Sund Bøgestrøm Skagerrak Cieśnina Bornholmska; Bornholmsgat Snævringen Cieśniny Duńskie Storstrømmen Flinterenden Sund; Øresund Grønsund Svendborg Sund Guldborg Sund Ulvsund Kattegat; Kattegat Wielki Bełt; Storebælt Læsø Rende

EEuropa2.indburopa2.indb 3939 66/10/10/10/10 9:49:589:49:58 PMPM Jeziora

Arresø Skanderborg Sø Esrum Sø Søndersø Furesø Stadil Fjord Julsø Tange Sø Mossø Tissø Nissum Fjord Tystrup Sø Ovesø Vandet Sø Ringkøbing Fjord

Rzeki

Århus Å Ribe Å Gudenå Ryå Karup Å Skals Å Kongeå Skive Å Lerkenfeld Å Skjern Å Lindenborg Å Storå Mølleå Suså Odense Å Varde Å Omme Å Vidå

Wyspy

Ærø Græsholm Agersø Læsø Als Langeland Amager Lolland Anholt Mandø Bogø Møn Bornholm Mors Christiansø Nørrejyske Ø; Vendsyssel-Thy Endelave Omø Falster Orø Fanø Rømø Fejø Saltholm Femø Samsø Fionia; Fyn Sejerø Frederiksø Tåsinge Fur Zelandia; Sjælland

EEuropa2.indburopa2.indb 4040 66/10/10/10/10 9:49:599:49:59 PMPM Grupy wysp, archipelagi

Ertholmene Wyspy Północnofryzyjskie; Wyspy Fryzyjskie; Frisiske Øer Nordfrisiske Øer

Półwyspy

Agger Tange Mols Asnæs Odsherred Djursland Półwysep Jutlandzki; Jylland; Jyske Halvø Harboøre Tange Røsnæs Helgenæs Salling Helnæs Sjællands Odde Himmerland Skallingen Hindsholm Stevns Hornsherred Sundeved Kegnæs Thyholm Knudshoved Odde

Przylądki

Blåvands Huk Grenen Dovnsklint Hammer Odde Dueodde; Dueodde Pynt Møns Klint Fornæs Roshage Gedser Odde Stevns Klint Gniben Syrodde

Nizniny, równiny

Nizina Środkowoeuropejska; Nordeuropæiske Lavland

Szczyty

Frøbjerg Bavnehøj [Fionia] Møllehøj [Płw. Jutlandzki] Gyldenløves Høj [Zelandia] Rytterknægten [Bornholm] Himmelbjerget [Płw. Jutlandzki] Yding Skovhøj [Płw. Jutlandzki] Knøsen [Nørrejyske Ø]

Inne obiekty naturalne

Bøvling Klit [mierzeja oddzielająca Nissum Holmsland Klit [mierzeja oddzielająca Fjord od morza] Ringkøbing Fjord od morza]

EEuropa2.indburopa2.indb 4141 66/10/10/10/10 9:49:599:49:59 PMPM Obszary ochrony przyrody

Nationalpark Kongerens Nordsjælland Nationalpark Thy Nationalpark Mols Bjerge Park Narodowy Morza Wattowego; Nationalpark Skjern Å Nationalpark Vedehavet

Mosty

Øresundsbroen [most nad Sundem między Storebæltsbroen [most nad Wielkim Bełtem Kopenhagą a Malmö] między Zelandią a Fionią]

Forty, twierdze, zamki

Frederiksborg Slot [zamek w Hillerød] Kronborg [zamek w Helsingør] Hammershus [ruiny zamku na Bornholmie]

Inne zabytki

Amalienborg [pałac królewski w Kopenhadze]

Inne obiekty antropogeniczne

Legoland; Legoland Billund [park rozrywki Tivoli [park rozrywki w Kopenhadze] w Billund] Mała Syrenka; Den Lille Havfrue [pomnik w Kopenhadze]

EEuropa2.indburopa2.indb 4242 66/10/10/10/10 9:50:009:50:00 PMPM FINLANDIA Suomi [fiński] Finland [szwedzki]

Języki urzędowe: fiński i szwedzki na poziomie centralnym; na poziomie lokalnym każda z gmin ma ustalony język urzędowy w zależności od składu narodowościowego – istnieją gminy wyłącznie fińskojęzyczne, wyłącznie szwedzkojęzyczne, gminy dwujęzyczne z fiń- skim jako językiem głównym oraz gminy dwujęzyczne ze szwedzkim jako językiem głów- nym. Urzędowe nazewnictwo geograficzne ustalane jest w językach danej gminy, jednak również dla obszarów, gdzie występuje jeden język urzędowy czasami standaryzowane są nazwy w drugim z języków (tego typu nazwy w wykazie zapisano kursywą). Na północnych terenach kraju stosowane jest również nazewnictwo w językach lapońskich (północnym sami, inari sami i skolt sami).

Słowniczek terminologiczny nazw fińskich

ala-, alainen dolny alanko, alanne, alava nizina ali-, alinen dolny alue region, obszar, terytorium, strefa etelä południe; południowy hamina port hautausmaa cmentarz holma, holmi wyspa iso duży, wielki itä wschód; wschodni järvi jezioro joki rzeka jyppyrä wzgórze kaakko, kaakkois- południowy wschód; południowo-wschodni kaita cieśnina kallio skała kaltio źródło kanava kanał kannas cypel, przylądek

EEuropa2.indburopa2.indb 4343 66/10/10/10/10 9:50:009:50:00 PMPM kansallispuisto park narodowy kari szkier, skalista wysepka kärki przylądek kauppala miasteczko kaupunki miasto kero szczyt keski- centralny, środkowy kirkko kościół kloppi wysepka koillis- północny wschód; północno-wschodni köngäs wodospad, katarakta koski wodospad; bystrze; kaskada kosteikko bagno; teren podmokły kukkula wzgórze, pagórek kunta gmina kurkkio wodospad kylä wieś laakso dolina lääni prowincja (do 2009 r. jedn. adm. pierwszego rzędu) lahti zatoka laki szczyt länsi, läntinen zachód; zachodni lautta prom lentoasema lotnisko linna zamek linnoitus fortyfikacje lounais- południowy zachód; południowo-zachodni luode, luoteis- północny zachód; północno-zachodni luola jaskinia luonnonpuisto rezerwat przyrody luostari klasztor luoto wysepka maa ziemia, kraj, obszar maakunta region (jedn. adm. pierwszego rzędu) maatila farma mäki wzgórze; zbocze, stok massiivi masyw meri morze metsä las niemi przylądek niemimaa półwysep

EEuropa2.indburopa2.indb 4444 66/10/10/10/10 9:50:019:50:01 PMPM niitty łąka nuora cieśnina palatsi pałac pato zapora wodna pieni, pikku mały pitkä długi pohjoinen, pohja, pohjois- północ; północny puisto park puro potok, strumień putous wodospad rannikko wybrzeże ranta brzeg; plaża rauma cieśnina rautatie linia kolejowa rotko wąwóz saari wyspa saaristo archipelag, wyspy salmi cieśnina salo wyspa satama port selänne grzbiet, pasmo selkä grzbiet, pasmo; zatoka siirtokunta osiedle silta most sola przełęcz suo bagno suur-, suuri duży, wielki talo dom; farma tasanko równina tekojärvi zbiornik wodny tie droga tunneli tunel tunturi góry; góra; fiell uus-, uusi nowy vaara wzgórze; góra vanha stary vesi woda; jezioro vesiputous wodospad virta strumień; rzeka vuori góra; wzgórze vuorijono pasmo górskie vuoristo góry

EEuropa2.indburopa2.indb 4545 66/10/10/10/10 9:50:019:50:01 PMPM ylä, yläinen górny ylänkö wyżyna ylätasanko płaskowyż yli-, ylinen górny

Słowniczek terminologiczny nazw szwedzkich – zob. Szwecja

Jednostki administracyjne

Etelä-Pohjanmaa; Etelä-Pohjanmaan Kymenlaakso; Kymenlaakson maakunta maakunta [fiń.]; Södra Österbotten; Södra [fiń.]; Kymmenedalen; Kymmenedalens Österbottens landskap [szw.] landskap [szw.] Etelä-Savo; Etelä-Savon maakunta [fiń.]; Laponia; Lappi; Lapin maakunta [fiń.]; Södra Savolax; Södra Savolax landskap Lappland; Lapplands landskap [szw.] [szw.] Österbotten; Österbottens landskap [szw.]; Finlandia Środkowa; Keski-Suomi; Pohjanmaa; Pohjanmaan maakunta [fiń.] Keski-Suomen maakunta [fiń.]; Päijät-Häme; Päijät-Hämeen maakunta [fiń.]; Mellersta Finland; Mellersta Finlands Päijänne-Tavastland; Päijänne-Tavastlands landskap [szw.] landskap [szw.] Itä-Uusimaa; Itä-Uudenmaan maakunta Pirkanmaa; Pirkanmaan maakunta [fiń.]; [fiń.]; Östra Nyland; Östra Nylands Birkaland; Birkalands landskap [szw.] landskap [szw.] Pohjois-Pohjanmaa; Pohjois-Pohjanmaan Kainuu; Kainuun maakunta [fiń.]; maakunta [fiń.]; Norra Österbotten; Norra Kajanaland; Kajanalands landskap [szw.] Österbottens landskap [szw.] Kanta-Häme; Kanta-Hämeen maakunta Pohjois-Savo; Pohjois-Savon maakunta [ fiń.]; [fiń.]; Egentliga Tavastland; Egentliga Norra Savolax; Norra Savolax landskap Tavastlands landskap [szw.] [szw.] Karelia Południowa; Etelä-Karjala; Etelä- Satakunta; Satakunnan maakunta [fiń.]; -Karjalan maakunta [fiń.]; Södra Karelen; Satakunta; Satakunta landskap [szw.] Södra Karelens landskap [szw.] Uusimaa; Uudenmaan maakunta [fiń.]; Karelia Północna; Pohjois-Karjala; Nyland; Nylands landskap [szw.] Pohjois-Karjalan maakunta [fiń.]; Varsinais-Suomi; Varsinais-Suomen Norra Karelen; Norra Karelens landskap maakunta [fiń.]; Egentliga Finland; [szw.] Egentliga Finlands landskap [szw.] Keski-Pohjanmaa; Keski-Pohjanmaan Wyspy Alandzkie; Åland; Landskapet maakunta [fiń.]; Mellersta Österbotten; Åland [szw.]; Ahvenanmaa; Mellersta Österbottens landskap [szw.] Ahvenanmaan maakunta [fiń.]

Miejscowości Äänekoski [fiń.] Ekenäs [szw.]; Tammisaari [fiń.] Alavus [fiń.] Espoo [fiń.]; Esbo [szw.] Ämmänsaari [fiń.] Forssa [ fiń.]

EEuropa2.indburopa2.indb 4646 66/10/10/10/10 9:50:029:50:02 PMPM Godby [szw.] Kuusamo [fiń.] Hämeenlinna [fiń.]; Tavastehus [szw.] Lahti [fiń.]; Lahtis [szw.] Hamina [fiń.]; Fredrikshamn [szw.] Lappeenranta [fiń.]; Villmanstrand [szw.] Hanko [fiń.]; Hangö [szw.] Lapua [fiń.]; Lappo [szw.] Heinola [fiń.] Lempäälä [fiń.] Helsinki; Helsinki [fiń.]; Helsingfors [szw.] Lieksa [fiń.] Hetta [fiń.]; Heahttá [pn. sami] Liperi [fiń.] Hyvinkää [fiń.]; Hyvinge [szw.] Lohja [fiń.]; Lojo [szw.] Iisalmi [fiń.]; Idensalmi [szw.] Loimaa [fiń.] Ilomantsi [fiń.]; Ilomants [szw.] Loviisa [fiń.]; Lovisa [szw.] Imatra [fiń.] Maarianhamina; Mariehamn [szw.]; Inari [fiń.]; Aanaar [inari sami]; Anár [pn. Maarianhamina [fiń.] sami]; Aanar [skolt sami]; Enare [szw.] Mäntsälä [fiń.] Ivalo [fiń.]; Avveel [inari sami]; Avvil Mikkeli [fiń.]; Sankt Michel; S:t Michel [pn. sami] [szw.] Jakobstad [szw.]; Pietarsaari [fiń.] Muonio [fiń.] Jämsä [fiń.] Naantali [fiń.]; Nådendal [szw.] Järvenpää [fiń.]; Träskända [szw.] Nokia [fiń.] Joensuu [fiń.] Nurmes [fiń.] Jyväskylä [fiń.] Nurmijärvi [fiń.] Kaarina [fiń.]; Sankt Karins; S:t Karins [szw.] Orimattila [fiń.] Kajaani [fiń.]; Kajana [szw.] Oulu [fiń.]; Uleåborg [szw.] Kangasala [fiń.] Outokumpu [fiń.] Kankaanpää [fiń.] Pargas [szw.]; Parainen [ fiń.] Kauhajoki [fiń.] Pello [fiń.] Kemi [fiń.] Petäjävesi [fiń.] Kemijärvi [fiń.] Pieksämäki [fiń.] Kerava [fiń.]; Kervo [szw.] Pirkkala [fiń.]; Birkala [szw.] Keuruu [fiń.] Pori [ fiń.]; Björneborg [szw.] Kirkkonummi [fiń.]; Kyrkslätt [szw.] Porvoo [ fiń.]; Borgå [szw.] Kitee [fiń.] Raahe [fiń.]; Brahestad [szw.] Kittilä [fiń.] Raisio [fiń.]; Reso [szw.] Kiuruvesi [fiń.] Ranua [fiń.] Kokkola [fiń.]; Karleby [szw.] Rauma [fiń.]; Raumo [szw.] Kolari [fiń.] Riihimäki [fiń.] Kontiolahti [fiń.] Rovaniemi [fiń.] Kotka [fiń.] Salla [fiń.] Kuhmo [fiń.] Salo [fiń.] Kuopio [fiń.] Savonlinna [fiń.]; Nyslott [szw.] Kuovola [fiń.] Seinäjoki [fiń.] Kurenalus [fiń.] Siilinjärvi [fiń.] Kurikka [fiń.] Sodankylä [fiń.]; Soađegilli [pn. sami]

EEuropa2.indburopa2.indb 4747 66/10/10/10/10 9:50:039:50:03 PMPM Sotkamo [fiń.] Vaasa [fiń.]; Vasa [szw.] Taivalkoski [fiń.] Valkeakoski [fiń.] Tampere [fiń.]; Tammerfors [szw.] Vantaa [ fiń.]; Vanda [szw.] Tervola [fiń.] Varkaus [fiń.] Tornio [ fiń.]; Torneå [szw.] Verla [fiń.] Turku; Turku [fiń.]; Åbo [szw.] Vihti [fiń.]; Vichtis [szw.] Tuusula [fiń.]; Tusby [szw.] Ylitornio [fiń.]; Övertorneå [szw.] Ulvila [fiń.]; Ulvsby [szw.] Ylivieska [fiń.] Utsjoki [fiń.]; Ohcejohka [pn. sami] Ylöjärvi [fiń.] Uusikaupunki [fiń.]; Nystad [szw.]

Krainy, regiony

Häme [fiń.]; Tavastland [szw.] Pohjanmaa [fiń.]; Österbotten [szw.] Karelia; Karjala [fiń.]; Karelen [szw.] Satakunta [fiń., szw.] Laponia; Lappi [fiń.]; Sápmi [pn. sami]; Savo [fiń.]; Savolax [szw.] Sameland; Lappland; Lappmark [szw.] Uusimaa [fiń.]; Nyland [szw.] Masyw Fińsko-Karelski Varsinais-Suomi [ fiń.]; Egentlinga Finland [szw.]

Morza

Morze Bałtyckie; Bałtyk; Itämeri [fiń.]; Östersjön [szw.]

Inne akweny morskie

Morze Alandzkie; Ålands hav [szw.]; Morze Archipelagowe; Saaristomeri [fiń.]; Ahvenanmeri [fiń.] Skärgårdshavet [szw.]

Zatoki

Airisto [fiń.]; Erstan [szw.] Monåfjärden [szw.] Botnik Południowy; Morze Botnickie; Mynälahti [fiń.]; Virmo fjärd [szw.] Selkämeri [fiń.]; Bottenhavet [szw.] Norra Gloppet [szw.] Botnik Północny; Perämeri [fiń.]; Östra Gloppet [szw.] Bottenviken [szw.] Påsalöfjärden [szw.] Gloppet [szw.] Pemarfjërden [szw.]; Peimari [fiń.] Gullkrona fjärd [szw.] Pohjanlahti [fiń.]; Pojoviken [szw.] Hangö västra fjärd [szw.]; Hangon läntinen Porkkalanselkä [fiń.]; Porkalafjärden [szw.] selkä [fiń.] Sipoonselkä [fiń.]; Sibbofjärden [szw.] Jurmofjärden [szw.] Zatoka Botnicka; Pohjanlahti [fiń.]; Kolpanselkä; Kolpanlahti [fiń.] Bottniska viken [szw.] Lappdalsfjärden [szw.] Zatoka Fińska; Suomenlahti [fiń.]; Lumparn [szw.] Finska viken [szw.]

EEuropa2.indburopa2.indb 4848 66/10/10/10/10 9:50:059:50:05 PMPM Cieśniny

Delet [szw.]; Teili [fiń.] Kvarken Północny; Norra Kvarken; Kvarken Południowy; Södra Kvarken [szw.]; Kvarken [szw.]; Merenkurkku [fiń.] Ahvenanrauma [fiń.] Luondonselkä [fiń.] Skiftet [szw.]; Kihti [fiń.]

Jeziora

Haukivesi [fiń.] Onkivesi [fiń.] Hoytiäinen [fiń.] Ontojärvi [fiń.] Iijärvi [fiń.]; IIjävri [inari sami]; Idjajávri Orivesi [fiń.] [pn. sami]; Iijäu'rr [skolt sami] Oulujärvi [fiń.]; Ule träsk [szw.] Inarijärvi [fiń.]; Aanaarjävri [inare sami]; Päijänne [fiń.] Anárjávri [pn. sami]; Aanarjäu'rr [skolt Pankajärvi [fiń.] sami]; Enare träsk [szw.] Pautujärvi [fiń.]; Pavdjävri [inari sami]; Jerisjärvi [fiń.] Bávdejávri [pn. sami] Paudjäu'rr [skolt Juojärvi [fiń.] sami] Juurusvesi [fiń.] Pielinen [fiń.] Kallavesi [fiń.] Pihlajavesi [fiń.] Keitele [fiń.] Porttipahdan tekojärvi [fiń.] Kemijärvi [fiń.] Puruvesi [fiń.] Keurusselkä [fiń.] Puula [fiń.] Kiantajärvi [fiń.] [Kainuu] Pyhäjärvi [fiń.] [Karelia Północna] Kilpisjärvi [fiń.]; Gilbbesjávri [pn. sami]; Pyhäjärvi [fiń.] [Pirkanmaa] Ylinen Kilpisjärvi [szw.] Pyhäjärvi [fiń.] [Pohjois-Pohjanmaa] Kivijärvi [fiń.] [Finlandia Środkowa] Pyhäjärvi [fiń.] [Satakunta] Koitere [fiń.] Pyhäselkä [fiń.] [Karelia Północna] Konnevesi [fiń.] Saimaa [fiń.]; Saimen [szw.] Kyrösjärvi [ fiń.] Simojärvi [fiń.] Kyyvesi [fiń.] Sotkanselkä [fiń.] Längelmavesi [fiń.] Suontee [fiń.] Lappajärvi [fiń.] Surnujärvi [fiń.]; Curnâjärvi [inari sami]; Lentua [fiń.] Curnujäu'rr [skolt sami] Lohjanjärvi [fiń.]; Lojo sjö [szw.] Suvasvesi [fiń.] Lokan tekojärvi [fiń.] Ukonselkä [fiń.]; Äjjihselgi [inari sami]; Luonteri [fiń.] Ää'jjseä'lğğ [skolt sami] Miekojärvi [fiń.] Unari [fiń.] Muojärvi [fiń.] Vanajavesi [ fiń.] Mutusjärvi [fiń.]; Muddusjävri [inari sami]; Vesijärvi [fiń.] [Päijät-Häme] Muttusjávri [pn. sami] Vuohijärvi [ fiń.] Näsijärvi [fiń.] Yli-Kitka [fiń.] Nilakka [fiń.]

EEuropa2.indburopa2.indb 4949 66/10/10/10/10 9:50:069:50:06 PMPM Rzeki

Emäjoki [fiń.] Oulujoki [fiń.]; Ule älv [szw.] Iijoki [fiń.]; Ijo älv [szw.] Ounasjoki [fiń.]; Ovnnesjohka [pn. sami] Inarijoki [fiń.]; Anárjohka [pn. sami] Paatsjoki [fiń.]; Paččvei [inari sami]; Ivalojoki [fiń.]; Avveeljuuhâ [inari sami]; Paaččjokk [skolt sami] Avviljohka [ pn. sami] Perhonjoki [fiń.]; Perho å [szw.] Kemijoki [fiń.]; Kemiälven [szw.] Pielisjoki [fiń.] Kiiminkijoki [fiń.]; Kiminge älv [szw.] Pyhäjoki [fiń.] Kitinen [fiń.] Siikajoki [fiń.] Koitajoki [fiń.] Simojoki [fiń.] Kokenmäenjoki [fiń.]; Kumo älv [szw.] Teno [ fiń.]; Deatnu [pn. sami] Kymijoki [ fiń.]; Kymmene älv [szw.] Tornionjoki [fiń.]; Torneälven [szw.] Lapuanjoki [fiń.]; Lappo å [szw.] Vaskojoki [fiń.]; Vášku [inari sami]; Livojoki [fiń.] Fášku [pn. sami] Luiro [fiń.] Vuoksi [ fiń.]; Vuoksen [szw.] Muonionjoki [fiń.]; Rádjeeatnu [pn. sami]; Muonioälven [szw.]

Kanały

Kanał Saimiański; Saimaan kanava [fiń.]; Varistaipaleen kanava [fiń.] Saima kanal [szw.]

Wodospady

Hepoköngäs [fiń.] Korkeakoski [fiń.][Pohjois-Savo] Imatra; Imatrankoski [fiń.]

Wyspy

Ålön [szw.]; Ålönsaari [fiń.] Långskäret [szw.] Björkön [szw.] Lemlaxon [szw.]; Lemlahdensaari [fiń.] Emäsalo [fiń.]; Emsalö [szw.] Otava [fiń.] Fasta Åland [szw.]; Ahvenanmanner; Replot [szw.]; Raippaluoto [fiń.] Manner-Ahvenanmaa [fiń.] Sarvsalö [szw.]; Sarvisalo [fiń.] Hailuoto [fiń.]; Karlö [szw.] Storlandet [szw.]; Iso-Nauvo [fiń.] Kimitoön [szw.]; Kemiönsaari [fiń.] Stortervolandet [szw.]; Iso-Tervo [fiń.] Kyrklandet [szw.] Vessöö [ fiń.]; Vessölandet [szw.] Långön [szw.]

Grupy wysp, archipelagi Archipelag Turku; Turun saaristo [fiń.]; Kvarkens skärgård [szw.]; Merenkurkun Åbo skärgård [szw.] saaristo [fiń.]

EEuropa2.indburopa2.indb 5050 66/10/10/10/10 9:50:079:50:07 PMPM Mickelsörarna [szw.]; Mikkelinsaaret [fiń.] Wyspy Alandzkie; Åland [szw.]; Ahvenanmaa [fiń.]

Wyspy na jeziorze lub rzece

Äitsaari [fiń.] [na Saimaa] Suurisuo [fiń.] [na Saimaa] Manamansalo [fiń.] [na Oulujärvi] Väisälänsaari [fiń.] [na Puula] Oravisalo [fiń.] [na Orivesi] Viljakansaari [fiń.] [na Saimaa] Paalasmaa [fiń.] [na Pielinen] Virmailansaari [fiń.] [na Päijänne] Partalansaari [fiń.] [na Saimaa]

Półwyspy

Hanko; Hankoniemi [fiń.]; Hangö udd [szw.] Półwysep Skandynawski; Skandinavian niemimaa [fiń.]; Skandinaviska halvön [szw.]

Przesmyki

Międzymorze Fińsko-Karelskie

Pojezierza

Pojezierze Fińskie; Järvi-Suomi [fiń.]; Insjöfinland [szw.]

Niziny, równiny

Nizina Wschodniobotnicka; Pohjanmaan rannikkotasanko [fiń.]; Österbottens kustområde [szw.]

Wyżyny, płaskowyże

Airiselkä [fiń.] Repokaira [fiń.]; Riebanjohskáidi [pn. sami] Kainuunselkä [fiń.] Saariselkä [fiń.]; Suoločielgi [pn. sami] Kivalo [fiń.] Salpausselkä [fiń.]; Stängselåsen [szw.] Maanselkä; Maanselkä [fiń.] Suomenselkä [fiń.] Maarestatunturi [fiń.]; Márástah [inare Vätsäri [ fiń.]; Vääččir [inari sami]; Váhčir sami]; Márástat [pn. sami] [pn. sami]; Vä'ččer [skolt sami] Muotkatunturit [fiń.]; Muotkeduoddarat Viipustunturit [fiń.]; Viibosduoddarat [pn. [pn. sami] sami] Paistunturit [fiń.]; Báišduottar [pn. sami] Wyżyna Lapońska; Lappi [fiń.]; Lappmark Pohjankangas [fiń.] [szw.]; Finnmárkkoduottar [pn. sami]

EEuropa2.indburopa2.indb 5151 66/10/10/10/10 9:50:099:50:09 PMPM Góry

Góry Skandynawskie; Skandit [fiń.]; Ounastunturi [fiń.]; Ovnnesduottar [pn. Skandinaviska fjällkedjan; Skanderna sami] [szw.] Pallastunturi [fiń.]; Bállasduottar [pn. sami]

Szczyty

Haltiatunturi [fiń.]; Háldičohkka [pn. sami] Puitsitunturi [fiń.] Hammastunturi [fiń.]; Päniordo [pn. sami] Ropi [fiń.]; Roahpi [pn. sami] Kahperusvaarat [fiń.]; Gahperusat [pn. Saana [fiń.]; Sáná [pn. sami] sami] Sokosti [fiń.] Kiilopää [fiń.] Tiirismaa [fiń.] Naulavaara [fiń.]

Jaskinie

Djupviksgrottan [szw.]

Obszary ochrony przyrody

Ekenäs skärgårds nationalpark [szw.]; Lauhanvuoren kansallispuisto [fiń.]; Tammisaaren saariston kansallipuisto [fiń.] Lauhanvuori nationalpark [szw.] Helvetinjärven kansallispuisto [fiń.]; Leivonmäen kansallispuisto [fiń.]; Helvetinjärvi nationalpark [szw.] Leivonmäki nationalpark [szw.] Hiidenportin kansallispuisto [fiń.]; Lemmenjoen kansallispuisto [fiń.]; Leammi Hiidenportti nationalpark [szw.] álbmotmeahcci [pn. sami]; Lemmenjoki Isojärven kansallispuisto [fiń.]; Isojärvi nationalpark [szw.] nationalpark [szw.] Liesjärven kansallispuisto [fiń.]; Itäisen Suomenlahden kansallispuisto [fiń.]; Liesjärvi nationalpark [szw.] Östra Finska vikens nationalpark [szw.] Linnansaaren kansallispuisto [fiń.]; Kauhanevan-Pohjankankaan kansallispuisto Linnansaari nationalpark [szw.] [fiń.]; Kauhaneva-Pohjankangas Maltion luonnonpuisto [fiń.]; Maltio nationalpark [szw.] naturreservat [szw.] Kevon luonnonpuisto [fiń.]; Geavu Nuuksion kansallispuisto [fiń.]; Noux luonddumeahcci [pn. sami]; Kevo nationalpark [szw.] naturreservat [szw.] Oulangan kansallispuisto [fiń.]; Oulanka Kolin kansallispuisto [fiń.]; Koli nationalpark [szw.] nationalpark [szw.] Päijänteen kansallispuisto [fiń.]; Päijänne Koloveden kansallispuisto [fiń.]; nationalpark [szw.] Kolovesi nationalpark [szw.] Pallas-Yllästunturin kansallispuisto [fiń.]; Kurjenrahkan kansallispuisto [fiń.]; Bállás-Ylläsduoddara álbmotmeahcci [pn. Kurjenrahka nationalpark [szw.] sami]; Pallas-Yllästunturi nationalpark [szw.]

EEuropa2.indburopa2.indb 5252 66/10/10/10/10 9:50:109:50:10 PMPM Park Narodowy Botniku Północnego; Rokuan kansallispuisto [fiń.]; Rokua Perämeren kansallispuisto [fiń.]; nationalpark [szw.] Bottenvikens nationalpark [szw.] Salamajärven kansallispuisto [fiń.]; Park Narodowy Morza Archipelagowego; Salamajärvi nationalpark [szw.] Skärgårdshavets nationalpark [szw.]; Seitsemisen kansallispuisto [fiń.]; Saaristomeren kansallispuisto [fiń.] Seitseminen nationalpark [szw.] Patvinsuon kansallispuisto [fiń.]; Patvinsuo Sompion luonnonpuisto [fiń.]; Sompio nationalpark [szw.] naturreservat [szw.] Petkeljärven kansallispuisto [fiń.]; Syötteen kansallispuisto [fiń.]; Syöte Petkeljärvi nationalpark [szw.] nationalpark [szw.] Puurijärven ja Isonsuon kansallispuisto [fiń.]; Tiilikkajärven kansallispuisto [fiń.]; Puurijärvi-Isosuo nationalpark [szw.] Tiilikkajärvi nationalpark [szw.] Pyhä-Häkin kansallispuisto [fiń.]; Torronsuon kansallispuisto [fiń.]; Pyhä-Häkki nationalpark [szw.] Torronsuo nationalpark [szw.] Pyhä-Luoston kansallispuisto [fiń.]; Urho Kekkosen kansallispuisto [fiń.]; Pyhä-Luosto nationalpark [szw.] Urho Kekkonena álbmotmeahcci [pn. Repoveden kansallispuisto [fiń.]; Repovesi sami]; Urho Kekkonens nationalpark [szw.] nationalpark [szw.] Valkmusan kansallispuisto [fiń.]; Valkmusa Riisitunturin kansallispuisto [fiń.]; nationalpark [szw.] Riisitunturi nationalpark [szw.] Värriön luonnonpuisto [fiń.]; Värriö naturreservat [szw.]

Place

plac Senacki; Senaatintori [fiń.]; Senatstorget [szw.] [Helsinki]

Świątynie, klasztory, miejsca kultu

sobór Uspieński; Uspenskin katedraali [fiń.]; Uspenskijkatedralen [szw.] [Helsinki]

Forty, twierdze, zamki

Hämeen linna [fiń.]; Tavastehus slott [szw.] Olavinlinna [fiń.]; Olofsborg [szw.] [zamek w Hämeenlinna] [zamek w Savonlinna] Kastelholms slott [szw.]; Kastelholma [fiń.] Suomenlinna [fiń.]; Sveaborg [szw.] [zamek koło Godby] [fortyfikacje w Helsinkach]

Inne zabytki

Sammallahdenmäki [fiń.] [cmentarze z epoki brązu koło Rauma]

EEuropa2.indburopa2.indb 5353 66/10/10/10/10 9:50:119:50:11 PMPM FRANCJA France

Język urzędowy: francuski

Słowniczek terminologiczny nazw francuskich

abbaye opactwo aéroport lotnisko archipel archipelag arrondissement okręg atoll atol avenue aleja baie zatoka banc ławica, płycizna, mielizna barrage zapora, tama bas dolny base baza, stacja polarna basilique bazylika basses terres nizina bassin basen, kotlina bois lasek bouche ujście buissons zarośla caldeira kaldera canal kanał, cieśnina canton kanton canyon kanion cap przylądek cascade wodospad castel zamek cathédrale katedra cayes wysepka (wysepki) piaszczysto-koralowa central środkowy, centralny centre centrum, ośrodek

EEuropa2.indburopa2.indb 5454 66/10/10/10/10 9:50:129:50:12 PMPM cercle okręg chaîne góry, łańcuch górski champ pole, obszar, teren chapelle kaplica château pałac, zamek chemin ścieżka, droga chemin de fer linia kolejowa chenal kanał, cieśnina chott szott chute, chutes wodospad cité miasto, centrum miasta col przełęcz collectivité territoriale wspólnota terytorialna colline wzgórze collines wzgórza commune gmina comté hrabstwo (jednostka administracyjna) côte wybrzeże, krawędź coteau wzgórze courant prąd couvent klasztor cratère krater cuesta krawędź cuvette kotlina d’est wschodni d’ouest zachodni delta delta département departament dépression depresja, obniżenie désert pustynia détroit cieśnina district dystrykt, obwód, okręg djebel góra; góry (w Afryce Północnej) du nord północny du sud południowy dune wydma église kościół embouchure estuarium erg erg (pustynia piaszczysta) ermitage pustelnia est wschód estuaire estuarium

EEuropa2.indburopa2.indb 5555 66/10/10/10/10 9:50:139:50:13 PMPM étang jezioro, staw falaise klif, urwisko, krawędź ferry prom fleuve rzeka (uchodząca do morza) forêt las fort fort fossée rów gare dworzec, stacja glaciaire lodowiec glacier lodowiec golfe zatoka gorge wąwóz gouffre grota grand wielki grotte jaskinia groupe grupa hamada, hammada hamada (pustynia kamienista) haut górny; wysoki hauteur wzniesienie havre port hôtel pałac; rezydencja; gmach publiczny; hotel hôtel de ville ratusz île wyspa îles wyspy îlot wysepka isthme przesmyk jardin ogród jebel góra; góry (w Afryce Północnej) lac jezioro lagune laguna; jezioro; zatoka limite granica littoral wybrzeże marais bagno marécage bagno massif masyw; wyżyna; góry mausolée mauzoleum mer morze méridional południowy mine kopalnia monastère klasztor mont góra, szczyt montagne góra; góry

EEuropa2.indburopa2.indb 5656 66/10/10/10/10 9:50:139:50:13 PMPM montagnes góry monts góry monument pomnik mosquée meczet moyen środkowy municipalité gmina mur mur nord północ nord-est północny wschód; północno-wschodni nord-ouest północny zachód; północno-zachodni nouveau nowy oasis oaza occidental zachodni océan ocean oriental wschodni oued ued ouest zachód palais pałac parc park parc national park narodowy parc régional, parc naturel régional park regionalny pas cieśnina passage cieśnina passe cieśnina pâturage pastwisko pays kraj, kraina péninsule półwysep pértuis cieśnina petit mały pic szczyt, góra piste ścieżka piton szczyt place plac plage plaża plaine nizina, równina plateau, plateaux płaskowyż; wyżyna pointe przylądek pont most port port porte brama poste posterunek, stanowisko, placówka pré łąka

EEuropa2.indburopa2.indb 5757 66/10/10/10/10 9:50:149:50:14 PMPM préfecture prefektura (jednostka administracyjna) presqu’île półwysep promontoire przylądek, cypel province prowincja puits studnia quartier dzielnica rade basen, reda; zatoka récif rafa, skalista wysepka région region réserve rezerwat réserve de biosphère rezerwat biosfery réserve naturel rezerwat przyrody réservoir zbiornik rivage brzeg rivière rzeka rocher skała route droga rue ulica saint święty salines solnisko, słone bagno savane sawanna sebkha, sebkhet solnisko (w Afryce Północnej) sentier ścieżka, szlak septentrional północny site miejsce sommet szczyt souk targ, bazar (w Afryce Północnej) source źródło sous-préfecture podprefektura (jednostka administracyjna) steppe step sud południe sud-est południowy wschód; południowo-wschodni sud-ouest południowy zachód; południowo-zachodni supérieur górny temple świątynia terre ziemia, kraj, terytorium territoire terytorium tombeau grobowiec torrent potok, strumień tour wieża tunnel tunel val dolina

EEuropa2.indburopa2.indb 5858 66/10/10/10/10 9:50:149:50:14 PMPM vallée dolina verger sad vieux stary village wieś ville miasto voie droga volcan wulkan

Jednostki administracyjne pierwszego rzędu (regiony) Akwitania; Aquitaine; Région Aquitaine Limousin; Région Limousin Alzacja; Alsace; Région Alsace Lotaryngia; Lorraine; Région Lorraine Bretania; Bretagne; Région Bretagne Midi-Pyrénées; Région Midi-Pyrénées Burgundia; Bourgogne; Région Bourgogne Nord-Pas-de-Calais; Région Nord-Pas-de- Dolna Normandia; Basse-Normandie; -Calais Région Basse-Normandie Owernia; Auvergne; Région Auvergne Franche-Comté; Région Franche-Comté Pikardia; Picardie; Région Picardie Górna Normandia; Haute-Normandie; Poitou-Charentes; Région Poitou-Charentes Région Haute-Normandie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże; Île-de-France; Région Île-de-France Provence-Alpes-Côte d’Azur; Région Korsyka; Corse; Collectivité territoriale Provence-Alpes-Côte-d’Azur de Corse Region Centralny; Centre; Région Centre Kraj Loary; Pays-de-la-Loire; Région Pays- Rodan-Alpy; Rhône-Alpes; Région Rhône- -de-la-Loire -Alpes Langwedocja-Roussillon; Languedoc- Szampania-Ardeny; Champagne-Ardenne; -Roussillon; Région Languedoc- Région Champagne-Ardenne -Roussillon

Jednostki administracyjne drugiego rzędu (departamenty)

Ain; Département de l’Ain Ardeny; Ardennes; Département des Aisne; Département de l’Aisne Ardennes Allier; Département de l’Allier Ariège; Département de l’Ariège Alpy Górnej Prowansji; Alpes-de-Haute- Aube; Département de l’Aube -Provence; Département des Alpes-de- Aude; Département de l’Aude -Haute-Provence Aveyron; Département de l’Aveyron Alpy Nadmorskie; Alpes-Maritimes; Calvados; Département du Calvados Département des Alpes-Maritimes Cantal; Département du Cantal Alpy Wysokie; Hautes-Alpes; Charente; Département de la Charente Département des Hautes-Alpes Charente-Maritime; Département de la Ardèche; Département de l’Ardèche Charente-Maritime Cher; Département du Cher

EEuropa2.indburopa2.indb 5959 66/10/10/10/10 9:50:159:50:15 PMPM Corrèze; Département de la Corrèze Indre; Département de l’Indre Côte-d’Or; Département de la Côte-d’Or Indre-et-Loire; Département d’Indre-et- Côtes-d’Armor; Département des Côtes- -Loire -d’Armor Isère; Département de l’Isère Creuse; Département de la Creuse Jura; Département du Jura Delta Rodanu; Bouches-du-Rhône; Korsyka Południowa; Corse-du-Sud; Département des Bouches-du-Rhône Département de la Corse-du-Sud Deux-Sèvres; Département des Deux-Sèvres Landy; Landes; Département des Landes Dolina Marny; Val-de-Marne; Loara; Loire; Département de la Loire Département du Val-de-Marne Loara Atlantycka; Loire-Atlantique; Dolny Ren; Bas-Rhin; Département Département de la Loire-Atlantique du Bas-Rhin Loiret; Département du Loiret Dordogne; Département de la Dordogne Loir-et-Cher; Département du Loir-et-Cher Doubs; Département du Doubs Lot; Département du Lot Drôme; Département de la Drôme Lot-et-Garonne; Département du Lot-et- Essonne; Département de l’Essonne -Garonne Eure; Département de l’Eure Lozère; Département de la Lozère Eure-et-Loir; Département d’Eure-et-Loir Maine-et-Loire; Département du Maine-et- Finistère; Département du Finistère -Loire Gard; Département du Gard Manche; Département de la Manche Gers; Département du Gers Marna; Marne; Département de la Marne Górna Garonna; Haute-Garonne; Mayenne; Département de la Mayenne Département de la Haute-Garonne Meurthe-et-Moselle; Département Górna Korsyka; Haute-Corse; de Meurthe-et-Moselle Département de la Haute-Corse Morbihan; Département du Morbihan Górna Loara; Haute-Loire; Moza; Meuse; Département de la Meuse Département de la Haute-Loire Mozela; Moselle; Département de la Moselle Górna Marna; Haute-Marne; Nièvre; Département de la Nièvre Département de la Haute-Marne Nord; Département du Nord Górna Sabaudia; Haute-Savoie; Oise; Département de l’Oise Département de la Haute-Savoie Orne; Département de l’Orne Górna Saona; Haute-Saône; Paryż; Paris; Département de Paris Département de la Haute-Saône Pas-de-Calais; Département du Pas-de- Górny Ren; Haut-Rhin; Département -Calais du Haut-Rhin Pireneje Atlantyckie; Pyrénées-Atlantiques; Haute-Vienne; Département de la Haute- Département des Pyrénées-Atlantiques -Vienne Pireneje Wschodnie; Pyrénées-Orientales; Hauts-de-Seine; Département des Hauts-de- Département des Pyrénées-Orientales -Seine Pireneje Wysokie; Hautes-Pyrénées; Hérault; Département de l’Hérault Département des Hautes-Pyrénées Ille-et-Vilaine; Département d’Ille-et- Puy-de-Dôme; Département du Puy-de- -Vilaine -Dôme

EEuropa2.indburopa2.indb 6060 66/10/10/10/10 9:50:169:50:16 PMPM Rodan; Rhône; Département du Rhône Tarn; Département du Tarn Sabaudia; Savoie; Département de la Savoie Territoire-de-Belfort; Département Saona i Loara; Saône-et-Loire; du Territoire-de-Belfort Département de Saône-et-Loire Val-d’Oise; Département du Val-d’Oise Sarthe; Département de la Sarthe Var; Département du Var Seine-Maritime; Département de la Seine- Vaucluse; Département du Vaucluse -Maritime Vienne; Département de la Vienne Seine-Saint-Denis; Département de la Wandea; Vendée; Département de la Seine-Saint-Denis Vendée Sekwana i Marna; Seine-et-Marne; Wogezy; Vosges; Département des Vosges Département de Seine-et-Marne Yonne; Département de l’Yonne Somma; Somme; Département de la Somme Yvelines; Département des Yvelines Tarn i Garonna; Tarn-et-Garonne; Żyronda; Gironde; Département de la Département du Tarn-et-Garonne Gironde

Miejscowości

Agen Besançon Aigues-Mortes Béthune Aix-en-Provence Béziers Ajaccio Biarritz Albertville Blois Albi Bobigny Alençon Bonifacio Amboise Bordeaux Amiens Boulogne-Billancourt Angers Bourg-en-Bresse Angoulême Bourges Annecy Brest Antibes Caen Arc-et-Senans Cahors Argenteuil Calais Arles Calvi Arras Cannes Auch Carcassonne Aurillac Carnac Auxerre Cergy Awinion; Avignon Châlons-en-Champagne Bajonna; Bayonne Châlons-sur-Marne Bar-le-Duc Chambéry Bastia Chambord Beauvais Chamonix-Mont-Blanc Belfort Charleville-Mézières

EEuropa2.indburopa2.indb 6161 66/10/10/10/10 9:50:189:50:18 PMPM Cahors Metz Chartres Millau Châteauroux Miluza; Mulhouse Chaumont Montauban Clermont-Ferrand Montbard Cognac Montbéliard Colmar Mont-de-Marsan Compiègne Montpellier Corte Mont-Saint-Michel Courbevoie Moulins Créteil Nancy Dieppe Nanterre Digne-les-Bains Nantes Dijon Nevers Douai Nicea; Nice Dunkierka; Dunkerque Nîmes Épinal Niort Évreux Orange Évry Orlean; Orléans Foix Orly Fontainebleau Paryż; Paris Gap Pau Grenoble Périgueux Guéret Perpignan Hawr; Le Havre Poitiers La Rochelle Pontoise La Roche-sur-Yon Porto-Vecchio Laon Privas Laval Provins Le Mans Puteaux Le Puy-en-Velay Quimper Lille Reims Limoges Rennes Lons-le-Saunier Rodez Lorient Roissy-en-France Lourdes Rouen Lyon Saint-Brieuc Mâcon Saint-Denis Marsylia; Marseille Saint-Émilion Melun Saint-Étienne Mende Saint-Lô Mentona; Menton Saint-Malo

EEuropa2.indburopa2.indb 6262 66/10/10/10/10 9:50:199:50:19 PMPM Saint-Nazaire Troyes Saint-Paul Tulle Saint-Tropez Tulon; Toulon Sarlat-la-Caneda Tuluza; Toulouse Sartène Val d’Isère Saumur Valence Sélestat Valenciennes Sète Vannes Sèvres Vesoul Strasburg; Strasbourg Vézelay Taizé Vichy Tarascon Villefranche-de-Conflent Tarbes Villeurbanne Thonon-les-Bains Wersal; Versailles Tours

Części miejscowości

Dzielnica Łacińska; Quartier latin [Paryż] Montparnasse; Quartier du Montparnasse La Défense [dzielnica w podparyskich [Paryż] miastach Puteaux i Courbevoie] Sorbona; Sorbonne; Quartier de la Montmartre [Paryż] Sorbonne [Paryż]

Krainy, regiony

Akwitania; Aquitaine Cerdagne Alzacja; Alsace Charentes Andegawenia; Anjou Cognac Angoumois Delfinat; Dauphiné Armagnac Dordogne Artois Flandria; Flandre Baskonia; Kraj Basków; Pays basque Franche-Comté Béarn Gaskonia; Gascogne Beauce Gujenna; Guyenne Beaujolais Hainaut Berry Île-de-France Bresse Katalonia; Catalogne Bretania; Bretagne Landy; Landes Brie Langwedocja; Languedoc Burbonia; Bourbonnais Limousin Burgundia; Bourgogne Lomagne Calvados Lotaryngia; Lorraine Camargue Maine

EEuropa2.indburopa2.indb 6363 66/10/10/10/10 9:50:209:50:20 PMPM Marche Quercy Médoc Rouergue Normandia; Normandie Roussillon Orleania; Orléanais Sabaudia; Savoie Owernia; Auvergne Saintonge Pays de Caux Sologne Périgord Szampania; Champagne Pikardia; Picardie Średniogórze Środkowoeuropejskie Poitou Turenia; Touraine Prowansja; Provence Wandea; Vendée

Oceany

Ocean Atlantycki; Atlantyk; Océan Atlantique

Morza

Morze Liguryjskie; Mer de Ligurie; Mer Morze Północne; Mer du Nord Ligurienne Morze Śródziemne; Mer Méditerranée

Inne akweny morskie Iroise; Mer d’Iroise

Zatoki

Baie d’Audierne Golfe de Porto Baie de Bourgneuf Golfe de Sagone Baie de Douarnenez Golfe de Saint-Malo Baie de Lannion Golfe du Morbihan Baie de Quiberon Rade d’Hyères Baie de Saint-Brieuc Rade de Brest Baie des Anges Rade de Marseille Baie du Mont-Saint-Michel Zatoka Biskajska; Golfe de Gascogne Bassin d’Arcachon Zatoka Lwia; Golfe du Lion Golfe d’Aigues-Mortes Zatoka Sekwany; Baie de Seine; Golfe d’Ajaccio Baie de la Seine Golfe de Fos Żyronda; Gironde; Embouchure Golfe de la Napoule de la Gironde

Cieśniny

Chenal du Four Cieśnina Świętego Bonifacego; Cieśnina Kaletańska; Pas de Calais Bouches de Bonifacio

EEuropa2.indburopa2.indb 6464 66/10/10/10/10 9:50:209:50:20 PMPM Goulet de Brest Passage de la Teignouse; Chaussée de la Kanał Korsykański; Canal de Corse Teignouse La Manche; Manche; La Manche Pertuis Breton Le Fromveur; Passage du Fromveur Pertuis d’Antioche Passage de la Déroute Pertuis de Maumusson

Jeziora

Étang d’Hourtin-Carcans Étang de Mauguio; Étang de l’Or Étang de Bages et de Sigean Jezioro Genewskie; Lac Léman; Le Léman; Étang de Berre Lac de Genève Étang de Biscarrosse et de Parentis Lac d’Annecy Étang de Cazaux et de Sanguinet Lac de Sainte-Croix Étang de Lacanau Lac de Serre-Ponçon Étang de Leucate; Étang de Salses Lac de Vouglans Étang de Thau; Bassin de Thau Lac du Bourget Étang de Vaccarès Lac du Der-Chantecoq

Rzeki

Adour Lot Ain Marna; Marne Aisne Mayenne Allier Meurthe Ardèche Moza; Meuse Aube Mozela; Moselle Aude Ognon Aveyron Oise Charente Ren; Rhin Cher Rodan; Rhône Creuse Saara; Sarre Dordogne Sambra; Sambre Doubs Saona; Saône Durance Sarthe Eure Sekwana; Seine Gard; Gardon Semois Garonna; Garonne Skalda; Escaut Hérault Somma; Somme Ill Tarn Indre Var Isère Vézère Isle Vienne Loara; Loire Vilaine Loir Yonne

EEuropa2.indburopa2.indb 6565 66/10/10/10/10 9:50:219:50:21 PMPM Kanały Canal de Berry Kanał Orleański; Canal d’Orléans Canal de Briare Kanał Południowy; Canal du Midi Canal de Nantes à Brest Kanał Północny; Canal du Nord Canal du Nivernais Kanał Rodan-Marsylia; Canal du Marseille Kanał Alzacki; Grand Canal d’Alsace au Rhône Kanał Ardeński; Canal des Ardennes Kanał Rodan-Ren; Canal du Rhône au Rhin Kanał Burgundzki; Canal de Bourgogne Kanał Rodan-Sète; Canal du Rhône à Sète Kanał Centralny; Canal du Centre Kanał Sambra-Oise; Canal de la Sambre Kanał Garonny; Canal latéral à la Garonne à l’Oise Kanał Loary; Canal latéral à la Loire Kanał Sommy; Canal de la Somme Kanał Marna-Ren; Canal de la Marne au Rhin Kanał Wschodni; Canal de l’Est Kanał Marna-Saona; Canal de la Marne à la Saône

Lodowce

Glacier Blanc Glacier du Géant Glacier d’Argentière Mer de Glace

Wyspy

Belle-Île Île de Bréhat Île d’Houat Île de Groix Île d’If Île de Hœdic Île d’Oléron Île de Noirmoutier Île d’Ouessant Île de Porquerolles Île d’Yeu Île de Ré Île de Batz Korsyka; Corse

Grupy wysp, archipelagi

Archipel de Molène Îles de Glénan Archipel des Lavezzi Îles de Lérins Îles Chausey Îles du Frioul Îles d’Hyères Les Sept Îles

Wyspy na jeziorze lub rzece Wyspa Świętego Ludwika; Île Saint-Louis Île de la Cité [na Sekwanie w Paryżu] [na Sekwanie w Paryżu]

EEuropa2.indburopa2.indb 6666 66/10/10/10/10 9:50:229:50:22 PMPM Półwyspy Cap Corse Presqu’île d’Arvert Cotentin; Presqu’île du Cotentin Presqu’île de Crozon Médoc Presqu’île de Giens Półwysep Bretoński; Bretagne Presqu’île de Quiberon

Przylądki

Cap Camarat Cap Leucate Cap Cerbère Cap Sicié Cap Corse Capo Pertusato Cap d’Adge Pointe de Barfleur Cap d’Antibes Pointe de Grave Cap de la Hague Pointe de Penmarc’h Cap Ferrat Pointe du Raz Cap Ferret Przylądek Świętego Mateusza; Pointe Saint- Cap Gris Nez -Mathieu

Wybrzeża

Côte d’Albâtre Lazurowe Wybrzeże; Riwiera Francuska; Côte d’Émeraude Côte d’Azur Côte d’Opale

Delty

Delta Rodanu; Bouches du Rhône; Delta du Rhône

Niziny, równiny Basen Akwitański; Bassin aquitain Nizina Górnoreńska; Fossé rhénan Basen Loary; Bassin de la Loire Nizina Langwedocka; Languedoc; Plaine Basen Paryski; Bassin parisien du Languedoc Crau; Plaine de la Crau Nizina Środkowoeuropejska; Grande plaine Nizina Alzacka; Plaine d’Alsace du Nord de l’Europe; Plaine Nizina Flandryjska; Flandre; Plaine de l’Allemagne du Nord de Flandre

Doliny Dolina Loary; Val de Loire Maurienne Dolina Rodanu; Vallée du Rhône Tarentaise; Vallée de la Tarentaise Gorges du Verdon; Grand Canyon du Verdon Vallée d’Aspe

EEuropa2.indburopa2.indb 6767 66/10/10/10/10 9:50:239:50:23 PMPM Vallée d’Aure Vallée de la Saône Vallée d’Ossau Vallée de la Seine Vallée de l’Arve Vallée du Fangu

Wyżyny, płaskowyże

Argonny; Argonne Côtes de Meuse Brama Burgundzka; Porte de Bourgogne; Masyw Armorykański; Massif armoricain Trouée de Belfort Monts d’Arrée Causses du Quercy Plateau de Langres Collines de l’Artois Plateaux Limousins; Plateaux du Limousin Collines de Normandie Wyżyna Burgundzka; Plateaux Collines du Nivernais de Bourgogne Côte d’Or Wyżyna Lotaryńska; Plateau lorrain

Góry

Alpy; Alpes Massif du Mont-Blanc Alpy Delfinackie; Alpes du Dauphiné Masyw Centralny; Massif central Alpy Graickie; Alpes grées; Alpes graies Montagne Noire Alpy Kotyjskie; Alpes cottiennes Monts du Beaujolais Alpy Liguryjskie; Alpes ligures Monts du Cantal Alpy Nadmorskie; Alpes maritimes Monts du Vivarais Alpy Prowansalskie; Alpes de Provence Morvan Alpy Sabaudzkie; Alpes de Savoie Pireneje; Pyrénées Alpy Zachodnie; Alpes occidentales Pireneje Środkowe; Pyrénées centrales Ardeny; Ardenne; Ardennes Pireneje Wschodnie; Pyrénées orientales Jura; Massif du Jura Pireneje Zachodnie; Pyrénées occidentales Massif de la Vanoise Prealpy; Préalpes Massif des Écrins Sewenny; Cévennes Massif des Maures Vercors; Massif du Vercors Massif du Beaufortain Wogezy; Vosges; Massif des Vosges Massif du Luberon

Szczyty

Aiguille de Chambeyron Le Grand Ballon; Ballon de Guebwiller Aiguille Verte Le Roignais Aiguilles d’Arves Mont Blanc; Mont Blanc Barre des Écrins Mont Buet Cime du Gélas Mont Lozère Crêt de la Neige Mont Mézenc Grand Pic de Belledonne Mont Pelat La Grande Casse Mont Pelvoux

EEuropa2.indburopa2.indb 6868 66/10/10/10/10 9:50:249:50:24 PMPM Mont Ventoux Pic du Marboré Monte Cinto Pique d’Estats; Pic d’Estats Monte Incudine Plomb du Cantal Pic Carlit Pointe Percée Pic d’Anie Puy de Dôme Pic de Perdiguère Puy de Sancy Pic de Rochebrune Vignemale Pic du Canigou

Przełęcze

Col d’Ares Col des Aravis Col de l’Iseran Col du Galibier Col de la Croix Morand; Col de Dyane Col du Lautaret Col de la Perche Col du Mont Cenis Col de la République; Col du Grand Bois Col du Montgenèvre Col de Larche Col du Perthus Col de Puymorens Col du Pourtalet Col de Tende Col du Somport Col de Vars Mała Przełęcz Świętego Bernarda; Col de Vizzavona Col du Petit-Saint-Bernard

Jaskinie

Aven Armand Grotte de Font-de-Gaume Grotte Chauvet Grotte des Demoiselles Grotte de Clamouse Lascaux; Grotte de Lascaux

Obszary ochrony przyrody

Parc national de la Vanoise Parc naturel régional Livradois-Forez Parc national de Port-Cros Parc naturel régional Loire-Anjou-Touraine Parc national des Écrins Park Narodowy Pirenejów; Parc national Parc national du Mercantour des Pyrénées Parc naturel marin d’Iroise Park Narodowy Sewennów; Parc national Parc naturel régional de Camargue des Cévennes Parc naturel régional de Millevaches Park Regionalny Armoryki; Parc naturel en Limousin régional d’Armorique Parc naturel régional des Ballons des Vosges Park Regionalny Górnej Langwedocji; Parc naturel régional des Grands Causses Parc naturel régional du Haut-Languedoc Parc naturel régional des Pyrénées Park Regionalny Jury Wysokiej; Parc ariégeoises naturel régional du Haut-Jura Parc naturel régional du Luberon Park Regionalny Korsyki; Parc naturel Parc naturel régional du Morvan régional de Corse

EEuropa2.indburopa2.indb 6969 66/10/10/10/10 9:50:259:50:25 PMPM Park Regionalny Landów Gaskońskich; Park Regionalny Wogezów Północnych; Parc naturel régional des Landes Parc naturel régional des Vosges du Nord de Gascogne Park Regionalny Wulkanów Owernii; Parc Park Regionalny Lotaryngii; Parc naturel naturel régional des Volcans d’Auvergne régional de Lorraine Rezerwat Biosfery Wogezów Północnych Park Regionalny Pirenejów Katalońskich; i Lasu Palatynackiego; Réserve Parc naturel régional des Pyrénées de Biosphère des Vosges du Nord- catalanes -Pfälzerwald

Ulice

Pola Elizejskie; Champs-Élysées; avenue des Champs-Élysées [Paryż]

Place

plac Bastylii; place de la Bastille [Paryż] plac Stanisława; place Stanislas [Nancy] plac Inwalidów; place des Invalides [Paryż] plac Zgody; place de la Concorde [Paryż]

Mosty most Aleksandra III; Pont Alexandre III [Paryż] Pont Valentré [Cahors] Pont Saint-Bénezet; Pont d’Avignon [Awinion] Viaduc de Millau [koło Millau]

Tunele Eurotunel; Tunnel sous la Manche Tunnel du Somport Tunnel du Fréjus Tunnel Maurice-Lemaire Tunnel du Mont-Blanc

Świątynie, klasztory, miejsca kultu

Abbaye de Fontenay [opactwo koło Cathédrale Notre-Dame de Paris; Montbard] Notre-Dame [katedra w Paryżu] Abbaye de Saint-Savin-sur-Gartempe Cathédrale Notre-Dame de Reims [katedra [opactwo koło Poitiers] w Reims] Basilique du Sacré-Cœur; Basilique Cathédrale Notre-Dame de Strasbourg du Sacré-Cœur de Montmartre [kościół [katedra w Stasburgu] w Paryżu] Cathédrale Saint-André de Bordeaux Basilique Sainte-Marie-Madeleine de Vézelay [katedra w Bordeaux] [kościół w Vézelay] Cathédrale Saint-Étienne de Bourges Cathédrale Notre-Dame d’Amiens [katedra [katedra w Bourges] w Amiens] Cathédrale Notre-Dame de Chartres [katedra w Chartres]

EEuropa2.indburopa2.indb 7070 66/10/10/10/10 9:50:269:50:26 PMPM Forty, twierdze, zamki

Château du Haut-Kœnigsbourg Neuf-Brisach [fortyfikacja koło Colmar] [zamek koło Sélestat]

Cmentarze, nekropole

Montparnasse; Cimetière du Montparnasse Père-Lachaise; Cimetière du Père-Lachaise [cmentarz w Paryżu] [cmentarz w Paryżu]

Inne zabytki

Château d’Ussé [pałac koło Tours] Panteon; Panthéon [budowla w Paryżu] Luwr; Louvre; Palais du Louvre [pałac Pont du Gard [akwedukt koło Nîmes] w Paryżu] Saline royale d’Arc-et-Senans [kompleks Łuk Triumfalny; Arc de Triomphe [Paryż] przemysłowy koło Besançon] Palais Bourbon [pałac w Paryżu] Tumulus de Bougon [grobowce neolityczne pałac Elizejski; Palais de l’Élysée [Paryż] koło Niort] pałac Inwalidów; Hôtel des Invalides [Paryż] Wersal; pałac Wersalski; Château pałac Luksemburski; Palais du Luxembourg de Versailles [koło Paryża] [Paryż] wieża Eiffla; Tour Eiffel [Paryż] pałac Papieski; Palais des Papes [Awinion]

Inne obiekty antropogeniczne Disneyland Resort Paris [park rozrywki pod Pole Marsowe; Champ de Mars; Parc Paryżem] du Champ de Mars [park w Paryżu] Lasek Buloński; Bois de Boulogne [park Sorbona; Sorbonne [wspólna nazwa kilku w Paryżu] uczelni w Paryżu] ogród Luksemburski; Jardin du Luxembourg [park w Paryżu]

EEuropa2.indburopa2.indb 7171 66/10/10/10/10 9:50:279:50:27 PMPM GIBRALTAR (bryt.) Gibraltar

Język urzędowy: angielski

Słowniczek terminologiczny nazw angielskich – zob. Wielka Brytania

Miejscowości

Catalan Bay; Catalan Bay Village Gibraltar Morza

Morze Alborańskie; Alboran Sea Morze Śródziemne; Mediterranean Sea

Zatoki

Bay of Gibraltar Gibraltar Harbour Catalan Bay Rosia Bay

Cieśniny

Cieśnina Gibraltarska; Strait of Gibraltar Półwyspy

Gibraltar Półwysep Iberyjski; Iberian Peninsula

Przylądki

Europa Point

EEuropa2.indburopa2.indb 7272 66/10/10/10/10 9:50:289:50:28 PMPM Szczyty

Skała Gibraltarska; Rock of Gibraltar; The Rock

Jaskinie

Saint Michael’s Cave Obszary ochrony przyrody

Upper Rock Nature Reserve

EEuropa2.indburopa2.indb 7373 66/10/10/10/10 9:50:289:50:28 PMPM GUERNSEY (bryt.) Guernsey [angielski] Guernesey [francuski]

Języki urzędowe: na obszarze administracyjnym wyspy Guernsey – angielski i francuski; na obszarze administracyjnym wysp Alderney, Brecqhou, Herm, Jethou, Sark – angielski. Nazewnictwo geograficzne występuje głównie w języku angielskim.

Słowniczek terminologiczny nazw angielskich – zob. Wielka Brytania Słowniczek terminologiczny nazw francuskich – zob. Francja

Jednostki administracyjne

Alderney [ang.] Saint Peter Port; Saint Peter Port [ang.]; Brecqhou [ang.] Saint-Pierre-Port [fr.] Castel [ang.]; Câtel [fr.] Saint Pierre du Bois [ang.]; Saint-Pierre-du- Forest [ang.]; La Forêt [fr.] -Bois [fr.] Herm [ang.] Saint Sampson [ang.]; Saint-Samson [fr.] Jethou [ang.] Saint Saviour [ang.]; Saint-Sauveur [fr.] Saint Andrew [ang.]; Saint-André-de-la- Sark [ang.] -Pommeraye [fr.] Torteval [ang., fr.] Saint Martin [ang.]; Saint-Martin [fr.] Vale [ang.]; Le Valle [fr.]

Miejscowości

Albecq [ang.]; Albècq [fr.] Saint Martin [ang.]; Saint-Martin [ fr.] Castel [ang.]; Câtel [fr.] Saint Peter Port; Saint Peter Port [ang.]; Forest [ang.]; La Forêt [fr.] Saint-Pierre-Port [fr.] Herm [ang.] Saint Pierre du Bois [ang.]; Saint-Pierre-du- L’Islet [ang., fr.] -Bois [fr.] La Villette [ang., fr.] Saint Sampson [ang.]; Saint-Samson [fr.] Le Villocq [ang., fr.] Saint Saviour [ang.]; Saint-Sauveur [fr.] Saint Andrew [ang.]; Saint-André-de-la- Sark [ang.] -Pommeraye [fr.] Torteval [ang., fr.] Saint Anne [ang.] Vale [ang.]; Le Valle [fr.]

EEuropa2.indburopa2.indb 7474 66/10/10/10/10 9:50:289:50:28 PMPM Krainy, regiony

Bas Pas [ang., fr.] Haut Pas [ang., fr.]

Zatoki

Belle Greve Bay [ang.]; Baie de Belle Grève Braye Bay [ang.] [fr.] Rocquaine Bay [ang.]; Baie de Rocquaine Bleine Bay [ang.] [fr.]

Cieśniny

Great Russel; Big Russel [ang.] Little Russel [ang.]; Petit Ruau [fr.] La Déroute Channel [ang.]; Passage Race of Alderney; The Race [ang.] de la Déroute [fr.] The Swinge [ang.] La Manche; English Channel [ang.]; Manche; La Manche [fr.]

Jeziora

Longue Hougue Reservoir [ang.] Saint Saviour Reservoir [ang.]

Wyspy

Alderney [ang.] Herm [ang.] Brecqhou [ang.] Jethou [ang.] Burhou [ang.] Lihou; Lihou Island [ang.]; Lihou [fr.] Guernsey; Guernsey [ang.]; Guernesey [fr.] Sark [ang.]

Grupy wysp, archipelagi

Casquets [ang.] Wyspy Normandzkie; Channel Islands [ang.]; Îles de la Manche; Îles Anglo-Normandes [fr.]

Półwyspy

Little Sark [ang.] Przylądki

Pleinmont Point [ang.]; La Pointe Saint Martin’s Point [ang.]; Pointe de Saint- de Pleinmont [fr.] -Martin [fr.] Quesnard Point [ang.]

EEuropa2.indburopa2.indb 7575 66/10/10/10/10 9:50:299:50:29 PMPM Doliny

Talbot Valley [ang.] Szczyty

Hautnez [ang., fr.] Le Rond But [ang.] Le Moulin [ang.]

Jaskinie

Gouliot Caves [ang.] Obszary ochrony przyrody

Alderney West Coast and the Buchou Lihou Island and L’Erée Headland [ang.] Islands [ang.] Longis Nature Reserve [ang.] Colin Best Nature Reserve [ang.] Pleinmont Nature Reserve [ang.] La Claire Mare Nature Reserve [ang.] Val du Saou Nature Reserve [ang.] Les Vicheries Orchid Fields Nature Reserve [ang.]

EEuropa2.indburopa2.indb 7676 66/10/10/10/10 9:50:309:50:30 PMPM HISZPANIA España

Język urzędowy: hiszpański (kastylijski), dodatkowo baskijski w Kraju Basków i części Nawarry, galisyjski w Galicji, kataloński na Balearach, w Katalonii i Walencji (gdzie zwany jest walenckim); poza językami urzędowymi w poszczególnych wspólnotach autonomicznych dopuszczono języki mniejszości: aragoński (w Aragonii), aranés (jeden z języków prowansalskich w Kastylii), asturyjski (w Asturii), galisyjski (w Asturii oraz Kastylii i Leónie), kataloński (w Aragonii).

Każda ze wspólnot autonomicznych ustala, w którym języku jest stosowane nazewnictwo geograficzne: na obszarze Aragonii urzędowe nazwy ustalane są po hiszpańsku (większość obszaru), po hiszpańsku i katalońsku (na wschodzie) lub po hiszpańsku i aragońsku (na północy); w Asturii obowiązuje nazewnictwo hiszpańskie, jednak nazwy niektórych obiektów ustalane są również po asturyjsku; na Balearach urzędowe nazwy ustalane są wyłącznie w języku katalońskim; w Galicji urzędowe nazwy ustalane są wyłącznie po galisyjsku; w Katalonii urzędowe nazwy ustalane są wyłącznie po katalońsku na większości obszaru, na jego niewielkiej części zaś wyłącznie w języku aranés; w Kraju Basków stosowane jest podwójne nazewnictwo baskijskie i hiszpańskie; w Nawarze w zależności od regionu stosowane jest nazewnictwo podwójne – baskijskie i hiszpańskie, albo wyłącznie hiszpańskie; w Walencji w zależności od regionu stosowane jest nazewnictwo podwójne – katalońskie (walenckie) i hiszpańskie, albo wyłącznie hiszpańskie lub wyłącznie katalońskie. W pozostałych wspólnotach autonomicznych stosowane jest wyłącznie nazewnictwo hiszpańskie.

Jeżeli nazwa występuje wyłącznie w języku hiszpańskim, nie podano nazwy tego języka. Kursywą oznaczono nieurzędowe obecnie nazwy hiszpańskie z obszarów Balearów, Galicji i Katalonii.

Słowniczek terminologiczny nazw hiszpańskich

abadía opactwo acantilado klif, urwisko acueducto akwedukt aeropuerto lotnisko

EEuropa2.indburopa2.indb 7777 66/10/10/10/10 9:50:309:50:30 PMPM alcázar twierdza aldea wieś altiplanicie płaskowyż, wyżyna (w Ameryce Pd.) altiplano płaskowyż, wyżyna (w Ameryce Pd.) alto, alta wysoki, wysoka; górny, górna archipiélago archipelag arrecife rafa arroyo strumień, potok atolón atol bahía zatoka bajo, baja dolny, dolna banco ławica, płycizna barranco wąwóz barrera de hielos lodowiec szelfowy barrio dzielnica base baza; stacja polarna basílica bazylika bosque las cabo przylądek cadena góry caleta mała zatoka camino droga campos de hielo pole lodowe; lodowiec szelfowy canal kanał, cieśnina cantón, cantone kanton cañón kanion capilla kaplica carretera szosa, droga casa dom cascada wodospad, kaskada castillo zamek catarata wodospad, katarakta catedral katedra cayo mała wyspa piaszczysta central środkowy cerro góra, szczyt, wzgórze chico mały chorrera wodospad, kaskada chorro strumień ciénaga bagno ciudad miasto collada przełęcz

EEuropa2.indburopa2.indb 7878 66/10/10/10/10 9:50:319:50:31 PMPM comarca okręg, region administracyjny; region comunidad autónoma wspólnota autonomiczna (jedn. adm. pierwszego rzędu) convento klasztor cordillera, cordilleras góry corriente strumień, potok costa wybrzeże cráter krater cuenca kotlina cueva jaskinia cumbre szczyt delta delta departamento departament depresión kotlina; nizina desfiladero wąwóz desierto pustynia distrito dystrykt distrito capital dystrykt stołeczny distrito federal dystrykt federalny embalse zbiornik wodny ensenada strumień; mała zatoka estación stacja estado stan este, del este wschód; wschodni estero strumień; mała zatoka; estuarium estrecho cieśnina estuario estuarium faro latarnia morska ferrocarril kolej ferry prom fiordo fiord fortaleza fort, twierdza fuente źródło; fontanna fuerte fort garganta wąwóz géiser gejzer glaciar lodowiec golfete zatoka golfo zatoka grande duży, wielki grupo grupa hoya kotlina; dziura

EEuropa2.indburopa2.indb 7979 66/10/10/10/10 9:50:329:50:32 PMPM iglesia kościół inferior dolny isla wyspa islas wyspy islote mała wyspa istmo przesmyk lago jezioro laguna laguna; jezioro litoral wybrzeże llanos równina (w Ameryce Pd.) llanura równina, nizina localidad miejscowość loma wzniesienie macizo masyw; wyżyna mar morze marisma bagno mayor większy menor mniejszy meridional południowy mesa płaskowyż meseta płaskowyż mezquita meczet monasterio klasztor montaña góra; góry monte góra montes góry monumento zabytek municipalidad gmina municipio gmina muro mur nevado szczyt pokryty wiecznym śniegiem (w Ameryce Pd.) noreste północny wschód; północno-wschodni noroeste północny zachód; północno-zachodni norte, del norte północ; północny nuevo, nueva nowy, nowa occidental zachodni océano ocean oeste, del oeste zachód; zachodni oriental wschodni país kraj, ziemia palacio pałac

EEuropa2.indburopa2.indb 8080 66/10/10/10/10 9:50:339:50:33 PMPM pampa równina (w Ameryce Pd.) pantano bagno; zbiornik wodny parque park parque nacional park narodowy parque natural park przyrody parque regional park regionalny parroquia parafia pasaje cieśnina paso przełęcz; cieśnina península półwysep peña góra, wzgórze; skała peñón cypel; skała pequeño mały pico szczyt pirámide piramida planicie równina, nizina playa plaża plaza plac pozo studnia presa zapora; zbiornik zaporowy principal główny promontorio cypel provincia prowincja pueblo miasto (małe), miejscowość; wieś puente most puerta brama puerto przełęcz; port punta przylądek región region región autónoma region autonomiczny represa zapora; zbiornik zaporowy reserva rezerwat reserva de la biosfera rezerwat biosfery reserva nacional rezerwat narodowy ría rias (zatoka) río rzeka roca skała, skalista wysepka ruinas ruiny salar solnisko salina solnisko salto, salto de água wodospad san święty

EEuropa2.indburopa2.indb 8181 66/10/10/10/10 9:50:339:50:33 PMPM santa święta santo święty sebjet solnisko (w Afryce Pn.) seno mała zatoka septentrional północny serranía góry sierra góry sinagoga synagoga sistema system sud południe superior górny sur, del sur południe; południowy sureste, sudeste południowy wschód; południowo-wschodni suroeste, sudoeste południowy zachód; południowo-zachodni templo świątynia territorio terytorium territorio indígena terytorium plemienne tierra ziemia torre wieża transbordador prom túnel tunel uad ued valle dolina ventisquero lodowiec, czapa lodowa vía droga viejo, vieja stary, stara volcán wulkan

Słowniczek terminologiczny nazw katalońskich – zob. Andora

Jednostki administracyjne pierwszego rzędu

Andaluzja; Andalucía; Comunidad Illes Balears; Comunitat Autònoma de les Autónoma de Andalucía Illes Balears [kat.] Aragonia; Aragón; Comunidad Autónoma Ceuta; Ciudad Autónoma de Ceuta de Aragón Estremadura; Extremadura; Comunidad Asturia; Księstwo Asturii; Principado Autónoma de Extremadura de Asturias; Comunidad Autónoma Galicja; Galicia; Comunidad Autónoma del Principado de Asturias de Galicia [hiszp.]; Galicia; Comunidade Baleary; Illes Balears; Comunidad Autónoma de Galicia [galis.] Autónoma de las Illes Balears [hiszp.];

EEuropa2.indburopa2.indb 8282 66/10/10/10/10 9:50:349:50:34 PMPM Kantabria; Cantabria; Comunidad Madryt; Wspólnota Madrytu; Autónoma de Cantabria Comunidad de Madrid Kastylia i León; Castilla y León; Melilla; Ciudad Autónoma de Melilla Comunidad Autónoma de Castilla y León Murcja; Region Murcji; Región de Murcia; Kastylia-La Mancha; Castilla-La Mancha; Comunidad Autónoma de la Región Comunidad Autónoma de Castilla-La de Murcia Mancha Nawarra; Navarra; Comunidad Foral Katalonia; Cataluña; Comunidad Autónoma de Navarra [hiszp.]; Nafarroa; Nafarroako de Cataluña [hiszp.]; Catalunya; Comunitat Foru Komunitatea [bask.] Autònoma de Catalunya [kat.] Walencja; Wspólnota Walencka; Kraj Basków; País Vasco; Comunidad Comunidad Valenciana [hiszp.]; Autónoma del País Vasco [hiszp.]; Euskadi; Comunitat Valenciana [kat.] Euskal Autonomia Erkidegoa [bask.] Wyspy Kanaryjskie; Canarias; Comunidad La Rioja; Comunidad Autónoma de La Rioja Autónoma de Canarias

Jednostki administracyjne drugiego rzędu (prowincje)

A Coruña; Provincia de A Coruña [hiszp.]; Girona; Provincia de Girona [hiszp.]; A Coruña; Provincia da Coruña [galis.] Girona; Província de Girona [kat.] [do 1998 hiszp.: Provincia de La Coruña] [do 1992 hiszp.: Provincia de Gerona] Álava; Provincia de Álava [hiszp.]; Araba; Grenada; Granada; Provincia de Granada Arabako Probintzia [bask.] Guadalajara; Provincia de Guadalajara Albacete; Provincia de Albacete Guipúzcoa; Provincia de Guipúzcoa [hiszp.]; Alicante; Provincia de Alicante [hiszp.]; Gipuzkoa; Gipuzkoako Probintzia [bask.] Alacant; Província d’Alacant [kat.] Huelva; Provincia de Huelva Almería; Provincia de Almería Huesca; Provincia de Huesca Asturia; Asturias; Provincia de Asturias Jaén; Provincia de Jaén [do 1983 Provincia de Oviedo] Kadyks; Cádiz; Provincia de Cádiz Ávila; Provincia de Ávila Kantabria; Cantabria; Provincia de Cantabria Badajoz; Provincia de Badajoz [do 1981 Provincia de Santander] Baleary; Illes Balears; Provincia de las Illes Kordoba; Kordowa; Córdoba; Provincia Balears [hiszp.]; Illes Balears; Província de Córdoba de les Illes Balears [kat.] [do 1997 hiszp.: La Rioja; Provincia de La Rioja Provincia de Baleares] [do 1980 Provincia de Logroño] Barcelona; Provincia de Barcelona [hiszp.]; Las Palmas; Provincia de Las Palmas Barcelona; Província de Barcelona [kat.] León; Provincia de León Burgos; Provincia de Burgos Lleida; Provincia de Lleida [hiszp.]; Lleida; Cáceres; Provincia de Cáceres Província de Lleida [kat.] [do 1992 hiszp.: Castellón; Provincia de Castellón [hiszp.]; Provincia de Lérida] Castelló; Província de Castelló [kat.] Lugo; Provincia de Lugo [hiszp., galis.] Ciudad Real; Provincia de Ciudad Real Madryt; Madrid; Provincia de Madrid Cuenca; Provincia de Cuenca Malaga; Málaga; Provincia de Málaga

EEuropa2.indburopa2.indb 8383 66/10/10/10/10 9:50:359:50:35 PMPM Murcja; Murcia; Provincia de Murcia Segovia; Provincia de Segovia Nawarra; Navarra; Provincia de Navarra Sewilla; Sevilla; Provincia de Sevilla [hiszp.]; Nafarroa; Nafarroako Probintzia Soria; Provincia de Soria [bask.] Tarragona; Provincia de Tarragona [hiszp.]; Ourense; Provincia de Ourense [hiszp., Tarragona; Província de Tarragona [kat.] galis.] [do 1998 hiszp.: Provincia Teruel; Provincia de Teruel de Orense] Toledo; Provincia de Toledo Palencia; Provincia de Palencia Valladolid; Provincia de Valladolid Pontevedra; Provincia de Pontevedra [hiszp., Vizcaya; Provincia de Vizcaya [hiszp.]; galis.] Bizkaia; Bizkaiko Probintzia [bask.] Salamanka; Salamanca; Provincia Walencja; Valencia; Provincia de Valencia de Salamanca [hiszp.]; València; Província de València Santa Cruz de Tenerife; Provincia de Santa [kat.] Cruz de Tenerife Zamora; Provincia de Zamora Saragossa; Zaragoza; Provincia de Zaragoza

Miejscowości

A Coruña [galis.]; La Coruña [hiszp.] Castellón de la Plana [hiszp.]; Castelló Alange de la Plana [kat.] Albacete Cervera de la Cañada Alcalá de Henares Ceuta Alcobendas Ciudad Real Alcorcón Ciudad Rodrigo Algeciras Ciudadela de Menorca [kat.]; Alicante [hiszp.]; Alacant [kat.] Ciudadela [hiszp.] Almería Cóll [kat.]; Coll [hiszp.] Aranjuez Coria Arrecife Cuenca Ávila Donostia-San Sebastián; San Sebastián Avilés [hiszp.]; Donostia-San Sebastián; Badajoz Donostia [bask.] Badalona [kat., hiszp.] Dos Hermanas Baeza Durro [kat., hiszp.] Barcelona [kat., hiszp.] Elche [hiszp.]; Elx [kat.] Barruera [kat., hiszp.] Erill-la-Vall [kat., hiszp.] Bilbao [hiszp.]; Bilbo [bask.] Fuenlabrada Boí [kat.]; Bohí [hiszp.] Getafe Burgos Gijón [hiszp.]; Xixón [asturyjski] Cáceres Girona [kat.]; Gerona [hiszp.] Calatayud Grenada; Granada Cardet [kat., hiszp.] Guadalajara Guadalupe

EEuropa2.indburopa2.indb 8484 66/10/10/10/10 9:50:379:50:37 PMPM Guadix Palma [kat.]; Palma de Mallorca [hiszp.] Guecho [hiszp.]; Getxo [bask.] Pampeluna; Pamplona [hiszp.]; Iruña [bask.] Guernica y Luno [hiszp.]; Gernika-Lumo Parla [bask.] [hist.: Guernica] Plasencia Haro Playa de las Américas Hinojosa del Duque Playa del Inglés Huelva Pola de Lena Huesca [hiszp.]; Uesca [aragoński] Ponferrada Ibiza; Eivissa [kat.]; Ibiza [hiszp.] Pontevedra [galis., hiszp.] Jaén Portugalete Jerez de la Frontera [hist.: Xeres] Puerto de la Cruz Jerez de los Caballeros Puerto del Rosario Kadyks; Cádiz Reus [kat., hiszp.] Kartagena; Cartagena Sabadell [kat., hiszp.] Kordoba; Kordowa; Córdoba Salamanka; Salamanca L’Hospitalet de Llobregat [kat.]; San Cristóbal de La Laguna Hospitalet de Llobregat [hiszp.] San Lorenzo de El Escorial La Línea de la Concepción San Millán de la Cogolla La Seu d’Urgell [kat.]; Seo de Urgel [hiszp.] San Sebastián de la Gomera Las Palmas de Gran Canaria Sant Francesc de Formentera [kat.]; Leganés San Francisco [hiszp.] León Santa Coloma de Cervelló [kat., hiszp.] Lleida [kat.]; Lérida [hiszp.] Santa Coloma de Gramenet [kat.]; Santa Logroño Coloma de Gramanet [hiszp.] Los Cristianos Santa Cruz de La Palma Lugo [galis., hiszp.] Santa Cruz de Tenerife Madryt; Madrid Santa Eulària des Riu [kat.]; Santa Eulalia Malaga; Málaga del Río [hiszp.] Manacor [kat., hiszp.] Santa Lucía de Tirajana Maó [kat.]; Mahón [hiszp.] Santander Marbella Santiago de Compostela [galis., hiszp.] Maspalomas Santillana del Mar Mataró [kat., hiszp.] Saragossa; Zaragoza Melilla Segovia Mérida Sewilla; Sevilla Montblanc [kat., hiszp.] Soria Móstoles Tarragona [kat., hiszp.] Murcja; Murcia Taüll [kat.]; Tahull [hiszp.] Níjar Telde Ourense [galis.]; Orense [hiszp.] Terrassa [kat.]; Tarrasa [hiszp.] Oviedo [hiszp.]; Uviéu [asturyjski] Teruel Palencia Tobed

EEuropa2.indburopa2.indb 8585 66/10/10/10/10 9:50:389:50:38 PMPM Toledo Vila-real [kat.]; Villarreal [hiszp.] Torrejón de Ardoz Vimbodí i Poblet [kat.]; Vimbodí y Poblet Torrevieja [hiszp.]; Torrevella [kat.] [hiszp.] Úbeda Vitoria-Gasteiz; Vitoria [hiszp.]; Valladolid Vitoria-Gasteiz; Gasteiz [bask.] Valverde Walencja; Valencia [hiszp.]; València [kat.] Vielha e Mijaran [aranés]; Viella [hiszp.] Zamora Vigo [galis., hiszp.]

Części miejscowości

Albaicín; Albayzín [Grenada] Barri Gòtic [kat.]; Barrio Gótico [hiszp.] [Barcelona]

Krainy, regiony Alpuhara; La Alpujarra; Las Alpujarras Kantabria; Cantabria Andaluzja; Andalucía Kastylia; Castilla Aragonia; Aragón Katalonia; Cataluña [hiszp.]; Asturia; Asturias [hiszp.]; Asturies Catalunya [kat.] [asturyjski] La Alcarria Baskonia; Kraj Basków; País Vasco; La Mancha Vasconia [hiszp.]; Euskal Herria; León; Región de León Euskadi [bask.] Levante Camp de Tarragona [kat., hiszp.] Maestrazgo [hiszp.]; Maestrat [kat.] Empordà [kat.]; Ampurdán [hiszp.] Murcja; Murcia; Región de Murcia Estremadura; Extremadura Nawarra; Navarra Franja d’Aragón [hiszp.]; Franja d’Aragó Nowa Kastylia; Castilla la Nueva [kat.] Penedès [kat.]; Penedés [hiszp.] Galicja; Galicia [hiszp.]; Galicia; Stara Kastylia; Castilla la Vieja Galiza [galis.] Tierra de Campos Huerta de Murcia Valle de La Orotava Huerta de Valencia Vallès [kat.]; Vallés [hiszp.]

Oceany

Ocean Atlantycki; Atlantyk; Océano Atlántico [hiszp., galis.]; Ozeano Atlantikoa [bask.]

Morza

Morze Alborańskie; Mar de Alborán Morze Śródziemne; Mar Mediterráneo Morze Balearskie; Mar Balear [hiszp., kat.] [hiszp.]; Mar Mediterrània [kat.]

EEuropa2.indburopa2.indb 8686 66/10/10/10/10 9:50:399:50:39 PMPM Zatoki

Badia d’Alcúdia [kat.]; Bahía de Alcudia Ría de Arousa [galis.]; Ría de Arosa [hiszp.] [hiszp.] Ría de Betanzos [galis., hiszp.] Badia de Palma [kat.]; Bahía de Palma Ría de Muros e Noia [galis.]; Ría de Muros de Mallorca [hiszp.] y Noya [hiszp.] Bahía de Algeciras Ría de Ortigueira [galis., hiszp.] Bahía de Alhucemas Ría de Pontevedra [galis., hiszp.] Bahía de Alicante; Golfo de Alicante [hiszp.]; Ría de Ribadeo [hiszp., galis.] Badia d’Alacant; Golf d’Alacant [kat.] Ría de Vigo [galis., hiszp.] Bahía de Cádiz Zatoka Biskajska; Mar Cantábrico; Golfo Bahía de Santander de Vizcaya [hiszp.]; Bizkaiko Golkoa Golf de Roses [kat.]; Golfo de Rosas [hiszp.] [bask.]; Golfo de Biscaia [galis.] Golf de Sant Jordi [kat.]; Golfo de San Jorge Zatoka Kadyksu; Golfo de Cádiz [hiszp.] Zatoka Walencka; Golfo de Valencia [hiszp.]; Golfo de Almería Golf de València [kat.] Golfo de Mazarrón

Cieśniny

Cieśnina Gibraltarska; Estrecho La Bocayna de Gibraltar

Jeziora

Albufera de Valencia [hiszp.]; Embalse de la Serena Albufera de València [kat.] Embalse de Mequinenza Embalse de Alange Embalse de Orellana Embalse de Alarcón Embalse de Ricobayo Embalse de Almendra Embalse de Valdecañas Embalse de Andévalo Embalse del Ebro Embalse de Buendía Estany de Banyoles [kat.]; Lago de Bañolas Embalse de Cíjara [hiszp.] Embalse de Entrepeñas Lago de Sanabria Embalse de Gabriel y Galán Laguna de Pitillas Embalse de García de Sola Lagunas de Ruidera Embalse de Guadalcacín Mar Menor Embalse de José María de Oriol; Embalse de Alcántara

EEuropa2.indburopa2.indb 8787 66/10/10/10/10 9:50:409:50:40 PMPM Rzeki

Almanzora; Río Almanzora Júcar; Río Júcar [hiszp.]; Xúquer; Riu Aragón; Río Aragón [hiszp.]; Aragon; Xúquer [kat.] Aragon ibaia [bask.] Llobregat; Riu Llobregat [kat.]; Llobregat; Ardila; Río Ardila Río Llobregat [hiszp.] Bernesga; Río Bernesga Mijares; Río Mijares [hiszp.]; Millars; Riu Cigüela; Río Cigüela Millars [kat.] Cinca; Río Cinca Miño; Río Miño [galis., hiszp.] Duero; Duero; Río Duero Nalón; Río Nalón Ebro; Río Ebro [hiszp., aragoński]; Ebro; Navia; Río Navia [hiszp., galis.]; Navia; Ebro ibaia [bask.]; Ebre; Riu Ebre [kat.] Rigu Navia [asturyjski] Esla; Río Esla Odiel; Río Odiel Gállego; Río Gállego Pisuerga; Río Pisuerga Garonna; Garona; Arriu Garona [aranés, Segre; Río Segre [hiszp.]; Segre; Riu Segre kat.]; Garona; Río Garona [hiszp.] [kat.] Genil; Río Genil Segura; Río Segura [hiszp.]; Segura; Guadalaviar; Río Guadalaviar [nazwa Riu Segura [kat.] górnego odcinka rzeki Turia] Tag; Tajo; Río Tajo Guadalete; Río Guadalete Tambre; Río Tambre [galis., hiszp.] Guadalhorce; Río Guadalhorce Ter; Riu Ter [kat.]; Ter; Río Ter [hiszp.] Guadalimar; Río Guadalimar Tinto; Río Tinto Guadiana Menor; Río Guadiana Menor Tormes; Río Tormes Gwadalkiwir; Guadalquivir; Río Turia; Río Turia [hiszp.]; Túria; Riu Túria Guadalquivir [kat.] Gwadiana; Guadiana; Río Guadiana Ulla; Río Ulla [galis., hiszp.] Jalón; Río Jalón Záncara; Río Záncara Jarama; Río Jarama Zújar; Río Zújar

Kanały

Acequia Real del Júcar [hiszp.]; Séquia Canal de Monegros Reial del Xúquer [kat.] Canal de Taibilla Canal d’Urgell [kat.]; Canal de Urgel Canal del Henares [hiszp.] Canal Imperial de Aragón Canal de Aragón y Cataluña [hiszp.]; Canal Júcar-Turia [hiszp.]; Canal Xúquer- Canal d’Aragó i Catalunya [kat.] -Túria [kat.] Canal de Bardenas Trasvase Tajo-Segura; Canal de Trasvase Canal de Castilla Tajo-Segura

Wodospady

Cascada de la Cola del Caballo Chorrera de San Mamés Chorrera de Mojonavalle Chorro Grande

EEuropa2.indburopa2.indb 8888 66/10/10/10/10 9:50:419:50:41 PMPM Pozo de los Humos Salto del Nervión [hiszp.]; Nerbioiko ur-jauzia [bask.]

Bagna

Laguna de El Padul Marismas de Isla Cristina Laguna de Gallocanta Marismas de Santoña Las Marismas; Marismas del Guadalquivir

Wyspy

Alborán; Isla de Alborán La Gomera [w Afryce] Alegranza [w Afryce] La Graciosa [w Afryce] Arousa; A Illa de Arousa [galis.]; Arosa; La Palma [w Afryce] Isla de Arosa [hiszp.] Lanzarote [w Afryce] Cabrera [kat., hiszp.] Majorka; Mallorca [kat., hiszp.] El Hierro [w Afryce; hist.: Ferro] Minorka; Menorca [kat., hiszp.] Formentera [kat., hiszp.] Peñón de Alhucemas [w Afryce] Fuerteventura [w Afryce] Perejil; Isla de Perejil [w Afryce] Gran Canaria [w Afryce] Teneryfa; Tenerife [w Afryce] Ibiza; Eivissa [kat.]; Ibiza [hiszp.]

Grupy wysp, archipelagi

Archipiélago Chinijo [w Afryce] Les Gimnèsies; Illes Gimnèsies [kat.]; Arxipèlag de Cabrera [kat.]; Archipiélago Las Gimnesias; Islas Gimnesias [hiszp.] de Cabrera [hiszp.] [łączna nazwa Majorki i Minorki] Baleary; Illes Balears [kat.]; Islas Baleares Pitiuzy; Les Pitiüses; Illes Pitiüses [kat.]; [hiszp.] Las Pitiusas; Islas Pitiusas [hiszp.] Illas Cíes [galis.]; Islas Cíes [hiszp.] Wyspy Kanaryjskie; Islas Canarias; Islas Alhucemas [w Afryce] Canarias [w Afryce] Islas Chafarinas [w Afryce] Islas Columbretes [hiszp.]; Els Columbrets [kat.]

Półwyspy

La Isleta; Península de La Isleta [na Gran Peñón de Vélez de la Gomera [w Afryce; Canarii] dawniej wyspa] Morrazo; Península do Morrazo [galis.]; Półwysep Iberyjski; Península Ibérica Morrazo; Península del Morrazo [hiszp.] [hiszp., asturyjski, galis.]; Peninsula Península de Almina [w Afryce] Iberica [aragoński]; Iberiar penintsula Península de Jandía [na Fuerteventurze] [bask.]; Península Ibèrica [kat.]

EEuropa2.indburopa2.indb 8989 66/10/10/10/10 9:50:429:50:42 PMPM Przylądki

Cabo de Ajo Cabo Trafalgar Cabo de Gata Cap de Creus [kat.]; Cabo de Creus [hiszp.] Cabo de la Nao [hiszp.]; Cap de la Nau [kat.] Cap de ses Salines [kat.]; Cabo Salinas Cabo de Palos [hiszp.] Cabo de Peñas [hiszp.]; Cabu Peñes [astu- Cap de Tortosa [kat.]; Cabo de Tortosa ryjski] [hiszp.] Cabo de San Antonio [hiszp.]; Cap de Sant Estaca de Bares [galis., hiszp.] Antoni [kat.] Punta Almina [w Afryce] Cabo Fisterra [galis.]; Cabo Finisterre Punta de Anaga [hiszp.] Punta de Fuencaliente Cabo Machichaco [hiszp.]; Punta de Jandía Matxitxako lurmuturra [bask.] Punta de Tarifa Cabo Ortegal [galis., hiszp.] Punta de Teno Cabo Touriñán [galis., hiszp.] Punta Orchilla

Wybrzeża

Costa Blanca [kat., hiszp.] Costa del Azahar [hiszp.]; Costa Costa Brava [kat., hiszp.] de la Tarongina [kat.] Costa Cálida Costa del Sol Costa da Morte [galis.]; Costa de la Muerte Costa Tropical [hiszp.] Costa Vasca [hiszp.]; Euskal Herriko Costa Daurada [kat.]; Costa Dorada [hiszp.] kostaldea [bask.] Costa de Almería Costa Verde Costa de la Luz Rías Altas [galis., hiszp.] Rías Baixas [galis.]; Rías Bajas [hiszp.]

Delty

Delta de l’Ebre [kat.]; Delta del Ebro [hiszp.] Delta del Llobregat [kat., hiszp.]

Niziny, równiny Nizina Andaluzyjska; Depresión Nizina Walencka; Plana Valenciana [hiszp.] del Guadalquivir; Depresión Bética

Doliny

Desfiladero de Despeñaperros Valle de Laciana Val d’Aran [aranés]; Vall d’Aran [kat.]; Valle Valle de Ordesa de Arán [hiszp.] Valle de Roncal [hiszp.]; Erronkari [bask.] Vall de Boí [kat.]; Valle de Bohí [hiszp.] Valle del Tiétar Valle de Alcudia

EEuropa2.indburopa2.indb 9090 66/10/10/10/10 9:50:439:50:43 PMPM Kotliny

Depressió Central Catalana [kat.]; Kotlina Aragońska; Depresión del Ebro; Depresión Central Catalana [hiszp.] Valle del Ebro [hiszp.]; Depresión Hoya de Baza de l’Ebro; Bal de l’Ebro [aragoński]; Hoya de Guadix Depressió de l’Ebre; Vall de l’Ebre [kat.] Hoya de Málaga Vega de Granada

Wyżyny, płaskowyże Meseta Iberyjska; Meseta Central Wyżyna Starej Kastylii; Meseta Norte; Wyżyna Nowej Kastylii; Meseta Sur; Submeseta Septentrional Submeseta Meridional

Góry

Cordillera Penibética Picos de Europa Cordillera Subbética Pireneje; Pirineos [hiszp.]; Perineus Góry Baskijskie; Montes Vascos [hiszp.]; [aragoński]; Pirenèus [aranés]; Pirinioak Euskal Mendiak [bask.] [bask.]; Pirineus [kat.] Góry Betyckie; Cordilleras Béticas; Pireneje Środkowe; Pirineos Centrales Sistemas Béticos [hiszp.]; Perineus zentrals [aragoński]; Góry Iberyjskie; Sistema Ibérico; Pirineus Centrals [kat.] Cordillera Ibérica Pireneje Wschodnie; Pirenèus Orientals Góry Kantabryjskie; Cordillera Cantábrica [aranés]; Pirineus Orientals [kat.]; [hiszp.]; Cordelera Cantábrica [asturyjski]; Pirineos Orientales [hiszp.] Kantauriar mendilerroa [bask.]; Pireneje Zachodnie; Pirineos Occidentales Cordilleira Cantábrica [galis.] [hiszp.]; Perineus ozidentals [aragoński]; Góry Kastylijskie; Kordyliera Centralna; Mendebaldeko Pirinioak [bask.] Sistema Central Serra de Tramuntana [kat.]; Sierra Góry Katalońskie; Sistema Mediterrani de Tramontana [hiszp.] Català [kat.]; Cordilleras Costero Serranía de Cuenca Catalanas [hiszp.] Sierra de Atapuerca Góry Toledańskie; Montes de Toledo Sierra de Gredos Macizo Galaico [galis., hiszp.] Sierra de Guadarrama Massís de Montserrat [kat.]; Macizo Sierra de las Nieves de Montserrat [hiszp.] Sierra de Somosierra Massís del Montseny [kat.]; Macizo Sierra de Urbión del Montseny [hiszp.] Sierra Morena Montes de León Sierra Nevada

EEuropa2.indburopa2.indb 9191 66/10/10/10/10 9:50:449:50:44 PMPM Szczyty

Aizkorri [hiszp., bask.] Peñalara Alcazaba; Pico Alcazaba Peñas del Chache [na Lanzarote] Almanzor; Pico Almanzor Perdiguero; Pico Perdiguero [hiszp., Aneto; Pico Aneto [hiszp., aragoński]; aragoński] Aneto; Pic d’Aneto [kat.] Pica d’Estats [kat., hiszp.] Balaitus [hiszp.]; Pico Os Moros [aragoński] Pico de la Zarza [na Fuerteventurze] Bañuela Pico de las Nieves [na Gran Canarii] Cabeza de Manzaneda [galis., hiszp.] Posets; Pico Posets [hiszp.]; Llardana; Cilindro; Pico Cilindro [hiszp.]; Pico Tuca Llardana [aragoński] Zelindro Marmorés [aragoński] Puig Major [kat.]; Puig Mayor [hiszp.] Garajonay [na La Gomerze] Revolcadores; Pico de Revolcadores La Sagra Roque de los Muchachos [na La Palmie] Las Villuercas Teide; Pico del Teide [na Teneryfie] Maladeta; Pico de la Maladeta Teleno Malpaso; Pico de Malpaso [na El Hierro] Torre Blanca Moncayo Torre Cerredo [hiszp.]; Torrecerréu Monte Hacho [w Afryce] [asturyjski] Monte Perdido Torrecilla Mulhacén Tres Sorores Naranjo de Bulnes [hiszp.]; Picu Uriellu Turó de l’Home [kat., hiszp.] [asturyjski] Veleta; Pico Veleta Peña de Francia Viñamala [hiszp.]; Comachibosa; Pico Peña Trevinca [hiszp.]; Pena Trevinca [galis.] Comachibosa [aragoński]

Przełęcze Coll del Pertús [kat., hiszp.] Puerto de Piedrafita Collada de Toses [kat., hiszp.] Puerto de Piedrasluengas Pòrt dera Bonaigua [aranés]; Puerto Puerto de Somosierra de la Bonaigua [hiszp.]; Port Puerto de Somport [hiszp., aragoński] de la Bonaigua [kat.] Puerto de Tornavacas Puerto de Cotos Puerto de Velate [hiszp.]; Belate mendatea Puerto de Guadarrama [bask.] Puerto de Navacerrada Puerto de Villatoro Puerto de Niefla Puerto del Manzanal Puerto de Pajares Puerto Pulido

Jaskinie

Cova del Salnitre [kat.]; Cueva del Salnitre Cueva de Altxerri [hiszp.]; Altxerriko leizea [hiszp.] [bask.] Cueva de Altamira Cueva de Ardales

EEuropa2.indburopa2.indb 9292 66/10/10/10/10 9:50:459:50:45 PMPM Cueva de Candamo; Caverna de la Peña Cueva de Llonín de Candamo Cueva de los Casares Cueva de Chufín Cueva de Nerja Cueva de Covalanas Cueva de Santimamiñe [hiszp.]; Cueva de Ekain [hiszp.]; Ekaingo leizea Santimamiñeko koba [bask.] [bask.] Cueva de Tito Bustillo Cueva de El Pendo Cueva del Moro Cueva de El Soplao Cueva del Pindal Cueva de Hornos de la Peña Cueva del Valle Cueva de la Covaciella Cueva Morín Cueva de La Garma Cuevas del Monte Castillo Cueva de la Pileta

Obszary ochrony przyrody

Międzykontynentalny Rezerwat Biosfery Parque Nacional Marítimo-Terrestre das Morza Śródziemnego; Reserva de la Illas Atlánticas de Galiza [galis.]; Parque Biosfera Intercontinental del Mediterráneo Nacional Marítimo-Terrestre de Las Islas Parc Nacional d’Aigüestortes i Estany Atlánticas de Galicia [hiszp.] de Sant Maurici [kat.]; Parque Nacional Parque Natural de Bardenas Reales de Aigüestortes y Lago de San Mauricio Parque Natural de la Sierra de Grazalema [hiszp.] Parque Natural de la Sierra de las Nieves Parc Nacional Maritimoterreste Parque Natural de las Lagunas de Ruidera de l’Arxipèlag de Cabrera; Parc Nacional Parque Natural de las Marismas de Santoña, de l’Arxipèlag de Cabrera [kat.]; Parque Victoria y Joyel Nacional Marítimo-Terrestre del Parque Natural de las Sierras de Cazorla, Archipiélago de Cabrera; Parque Segura y Las Villas Nacional del Archipiélago de Cabrera Parque Natural de Redes [hiszp.] Parque Natural de Sierra Nevada Parc Natural del Montseny [kat.]; Parque Parque Natural de Somiedo Natural del Montseny [hiszp.] Parque Natural del Cabo de Gata-Níjar Parque Nacional de Cabañeros Parque Natural del Entorno de Doñana Parque Nacional de Doñana Parque Regional de la Cuenca Alta del Río Parque Nacional de Garajonay Manzanares Parque Nacional de la Caldera de Taburiente Reserva da Biosfera Área de Allariz [galis.]; Parque Nacional de Las Tablas de Daimiel Reserva de la Biosfera del Área de Allariz Parque Nacional de Monfragüe [hiszp.] Parque Nacional de Ordesa y Monte Perdido Reserva da Biosfera Os Ancares Lucenses Parque Nacional de Picos de Europa e Montes de Cervantes, Navia e Becerreá Parque Nacional de Sierra Nevada [galis.]; Reserva de la Biosfera de los Parque Nacional de Timanfaya Ancares Lucenses y Montes de Cervantes, Parque Nacional del Teide Navia y Becerreá [hiszp.]

EEuropa2.indburopa2.indb 9393 66/10/10/10/10 9:50:469:50:46 PMPM Reserva da Biosfera Terras do Miño [galis.]; Reserva de la Biosfera de los Valles Reserva de la Biosfera de las Tierras del de Omaña y Luna Miño [hiszp.] Reserva de la Biosfera de los Valles del Reserva de la Biosfera de Babia Jubera, Leza, Cidacos y Alhama Reserva de la Biosfera de la Sierra del Rincón Reserva de la Biosfera de Muniellos Reserva de la Biosfera de las Dehesas Reserva de la Biosfera de Urdaibai [hiszp.]; de Sierra Morena Urdaibaiko Biosferaren Erreserba [bask.] Reserva de la Biosfera de las Marismas del Reserva de la Biosfera del Alto Bernesga Odiel Reserva de la Biosfera del Río Eo, Oscos Reserva de la Biosfera de las Sierras y Tierras de Burón [hiszp.]; Reserva de Béjar y Francia da Biosfera Río Eo, Oscos e Terras Reserva de la Biosfera de los Ancares de Burón [galis.] Leoneses Reserva de la Biosfera del Valle de Laciana Reserva de la Biosfera de Los Argüellos

Mosty

most Biskajski; Puente de Vizcaya [hiszp.]; Bizkaiko Zubia [bask.] [Portugalete]

Tunele

Nou Túnel de Viella; Túnel de Joan Carles I Túnel de Viella; Túnel Alfons XIII [kat.]; [kat.]; Nuevo Túnel de Vielha; Túnel Juan Túnel de Vielha; Túnel Alfonso XIII Carlos I [hiszp.] [hiszp.] Túnel de Guadarrama Túnel del Cadí [kat., hiszp.] Túnel de Somport Túnel del Pertús [kat., hiszp.]

Świątynie, klasztory, miejsca kultu

Catedral de Santa María de Burgos; Monasterio de San Millán de Suso Catedral de Burgos [katedra w Burgos] [klasztor w San Millán de la Cogolla] Catedral de Santa María de Córdoba; Reial Monestir de Santa Maria de Poblet; Mezquita de Córdoba [katedra (dawny Monestir de Poblet [kat.]; Real Monasterio meczet) w Kordobie] de Santa María de Poblet; Monasterio Catedral de Santa María de la Sede; de Poblet [hiszp.] [klasztor w Vimbodí Catedral de Sevilla [katedra w Sewilli] i Poblet] Catedral de Santa María de Mediavilla Monestir de Santa Maria de Montserrat [kat.]; de Teruel; Catedral de Teruel [katedra Monasterio de Santa María de Montserrat w Teruel] [hiszp.] [klasztor koło Terrassa] katedra Świętego Jakuba; Catedral Real Monasterio de San Millán de Yuso de Santiago de Compostela [galis., hiszp.] [klasztor w San Millán de la Cogolla] [katedra w Santiago de Compostela] Real Monasterio de Santa María de Guadalupe [klasztor w Guadalupe]

EEuropa2.indburopa2.indb 9494 66/10/10/10/10 9:50:489:50:48 PMPM Sagrada Família; Temple Expiatori de la Santa Iglesia Catedral de Nuestra Señora Sagrada Família [kat.]; Sagrada Familia; de la Asunción y de San Frutos Templo Expiatorio de la Sagrada Familia de Segovia; Catedral de Santa María [hiszp.] [kościół w Barcelonie] de Segovia [katedra w Segovii]

Forty, twierdze, zamki

Alcázar de los Reyes Cristianos La Aljafería; Palacio de la Aljafería [pałac-twierdza w Kordobie] [pałac-twierdza w Saragossie] Alhambra [warowny zespół pałacowy Reales Alcázares de Sevilla w Grenadzie] [pałac-twierdza w Sewilli]

Mauzolea

Valle de los Caídos [koło San Lorenzo de El Escorial]

Ruiny osiedli

Medina Azahara [ruiny miasta koło Kordoby]

Inne zabytki

Escorial; Monasterio de El Escorial; Generalife [pałac i ogrody w Grenadzie] Monasterio de San Lorenzo de El Escorial Las Médulas [kopalnie złota z czasów [klasztor i zespół pałacowy koło San rzymskich koło Ponferrada] Lorenzo de El Escorial] Torre del Oro [wieża w Sewilli]

Inne obiekty antropogeniczne

Droga Świętego Jakuba; El Camino Parc Güell [kat.]; Parque Güell [hiszp.] de Santiago [hiszp.]; Done Jakue Bidea [park w Barcelonie] [bask.]; O Camiño de Santiago [galis.] Parque del Buen Retiro; Jardines del Buen [szlak pielgrzymi do Santiago Retiro [park w Madrycie] de Compostela] Palmeral de Elche [hiszp.]; Palmerar d’Elx [kat.] [gaje palmowe w Elche/Elx]

EEuropa2.indburopa2.indb 9595 66/10/10/10/10 9:50:499:50:49 PMPM HOLANDIA Nederland

Język urzędowy: niderlandzki; na obszarze Fryzji dodatkowo zachodniofryzyjski. Jeżeli nazwa występuje wyłącznie w języku niderlandzkim, nie podano nazwy tego języka.

Słowniczek terminologiczny nazw niderlandzkich

abdij opactwo afwateringskanaal kanał nawadniający archipel archipelag baai zatoka bank ławica, płycizna, mielizna beek strumień berg góra bergen góry bergketen góry, łańcuch górski bergrug góry, łańcuch górski bocht zatoka bos las brug most burg twierdza dal dolina dam tama, zapora delta delta depressie depresja diep kanał; głęboko; głębia dijk tama; grobla district dystrykt dorp wieś dras bagno duin wydma duinterrein wydmy piaszczyste eiland wyspa eilanden wyspy

EEuropa2.indburopa2.indb 9696 66/10/10/10/10 9:50:509:50:50 PMPM fort fort gat przejście; cieśnina gebergte góry gemeente gmina golf zatoka gracht kanał; fosa haven port heuvel wzgórze hoek przylądek hoofd przylądek hoogland wyżyna hoogte wzgórza hoogvlakte wyżyna, płaskowyż kaap przylądek kanaal kanał kasteel zamek kerk kościół klip klif kom kotlina kreek potok kruin szczyt, wierzchołek kust wybrzeże, brzeg laagland nizina laagvlakte nizina land kraj, kraina, ziemia luchthaven lotnisko meer jezioro middel środkowy mijn kopalnia moeras bagno, trzęsawisko mond ujście nationaal park park narodowy natuurreservaat rezerwat przyrody nauw cieśnina; ciasny, wąski neder niski; wąski nieuw nowy noord północ; północny noorden północ; północny noord-oost północno-wschodni noord-west północno-zachodni oceaan ocean oost wschód; wschodni

EEuropa2.indburopa2.indb 9797 66/10/10/10/10 9:50:509:50:50 PMPM oosten wschód; wschodni oud stary, dawny paleis pałac park park pas przełęcz; przesmyk plateau płaskowyż, wyżyna poel bagno; staw, jeziorko polder polder poort port; przejście provincie prowincja punt przylądek rede przystań reservaat rezerwat rif rafa rivier rzeka rots skała ruïne ruiny schiereiland półwysep singel kanał sint święty sloot rów sluis śluza spits szczyt, wierzchołek spoorweg kolej stad miasto straat cieśnina; ulica strand wybrzeże, brzeg; plaża stuwmeer zbiornik terp kopiec, pagórek territorium terytorium top szczyt vaart kanał vallei dolina vallen wodospad veen bagno; torfowisko veerboot prom veerpont prom veld pole vlakte nizina, równina vulkaan wulkan wad namuły, osuchy waterval wodospad

EEuropa2.indburopa2.indb 9898 66/10/10/10/10 9:50:519:50:51 PMPM waterweg kanał weg droga west zachód; zachodni westen zachód; zachodni wetering kanał woud las zand piasek zandbank ławica, płycizna, mielizna zee morze zeeëngte cieśnina zeehaven port zuid południe; południowy zuiden południe; południowy zuid-oost południowo-wschodni zuid-west południowo-zachodni

Jednostki administracyjne

Brabancja Północna; Noord-Brabant; Holandia Południowa; Zuid-Holland; Provincie Noord-Brabant Provincie Zuid-Holland Drenthe; Provincie Drenthe Holandia Północna; Noord-Holland; Flevoland; Provincie Flevoland Provincie Noord-Holland Fryzja; Fryslân; Provincie Fryslân [nid.]; Limburgia; Limburg; Provincie Limburg Fryslân; Provinsje Fryslân [fryz.] Overijssel; Provincie Overijssel [do 1997 nid.: Provincie Friesland] Utrecht; Provincie Utrecht Geldria; Gelderland; Provincie Gelderland Zelandia; Zeeland; Provincie Zeeland Groningen; Provincie Groningen

Miejscowości

Aalsmeer Barneveld Alkmaar Bergen op Zoom Almelo Beverwijk Almere Bolsward [nid.]; Boalsert [ fryz.] Alphen aan den Rijn Breda Amersfoort Brunssum Amstelveen Capelle aan den IJssel Amsterdam Delft Apeldoorn Delfzijl Arnhem Den Helder Assen Deventer Baarle-Nassau Doetinchem

EEuropa2.indburopa2.indb 9999 66/10/10/10/10 9:50:519:50:51 PMPM Dokkum [nid., fryz.] Middelburg Dordrecht Muiden Drachten [nid., fryz.] Naarden Edam Nieuwegein Ede Nijmegen Eindhoven Noordwijk aan Zee Emmeloord Oosterhout Emmen Oost-Vlieland [nid.]; East-Flylân [fryz.] Enkhuizen Oss Enschede Purmerend Franeker [nid.]; Frjentsjer [ fryz.] Roosendaal Giethoorn Rotterdam Gorinchem ’s-Hertogenbosch Gouda Schiedam Groningen Schiermonnikoog [nid.]; Haarlem Skiermûntseach [fryz.] Haga; Den Haag; ’s-Gravenhage Sittard Hardenberg Slochteren Harlingen [nid.]; Harns [fryz.] Sneek [nid.]; Snits [fryz.] Heerenveen [nid.]; It Hearrenfean [fryz.] Spijkenisse Heerlen Stavoren [nid.]; Starum [ fryz.] Helmond Terneuzen Hengelo Tilburg Hilversum Urk Hoofddorp Utrecht Hoogeveen Vaals Hoorn Valkenburg IJmuiden Veenendaal Kampen Velsen Katwijk aan Zee Venlo Kinderdijk Vlaardingen Leeuwarden [nid.]; Ljouwert [fryz.] Vlissingen Leidschendam-Voorburg Weert Lejda; Leiden West-Terschelling [nid.]; West-Skylg [fryz.] Lelystad Zaanstad Lemmer [nid.]; De Lemmer [fryz.] Zeist Maastricht Zoetermeer Makkum [nid., fryz.] Zutphen Meppel Zwolle

Części miejscowości

Hoek van Holland [Rotterdam] Scheveningen [Haga]

100

EEuropa2.indburopa2.indb 100100 66/10/10/10/10 9:50:529:50:52 PMPM Krainy, regiony Achterhoek Kennemerland Betuwe Krimpenerwaard Brabancja; Brabant Limburgia; Limburg De Peel Oostergo [nid.]; Eastergoa [fryz.] Flandria; Vlaanderen Salland Fryzja; Friesland [nid.]; Fryslân [fryz.] Schokland Fryzja Zachodnia; West Friesland Średniogórze Środkowoeuropejskie; Hogeland Middelgebergte Holandia; Holland Twente Hondsrug Westergo [nid.]; Westergoa [fryz.] Hunsingo Zeeuws-Vlaanderen Kempen Zevenwouden [nid.]; Sânwâlden [fryz.]

Morza

Morze Północne; Noordzee [nid.]; Noardsee [fryz.]

Inne akweny morskie

Morze Wattowe; Morze Wattów; Waddenzee [nid.]; Waadsee [fryz.]

Zatoki

Dollard Skalda Wschodnia; Oosterschelde Ems Zachodni; Westereems Skalda Zachodnia; Westerschelde Haringvliet Volkerak Hollandsch Diep Zatoka Niemiecka; Duitse Bocht [nid.]; Krammer Dútske bocht [fryz.]

Cieśniny

Borndiep Pinkegat Engelschmangat; Eijerlandse Gat Vliestroom; Vlieree Marsdiep Westgat

Jeziora Fluessen [nid.]; De Fluezen [fryz.] IJmeer [hist.: IJ; dawna zatoka morska] Gooimeer IJsselmeer [nid.]; Iselmar [fryz.] Grevelingenmeer; Grevelingen [dawna [hist.: Zuiderzee; dawna zatoka morska] zatoka morska] Ketelmeer

101

EEuropa2.indburopa2.indb 101101 66/10/10/10/10 9:50:539:50:53 PMPM Lauwersmeer [nid.]; Lauwersmar [fryz.] Veerse Meer [hist.: Veerse Gat; dawna [hist.: Lauwerszee; dawna zatoka morska] cieśnina morska] Markermeer [dawna zatoka morska] Veluwemeer Slotermeer [nid.]; Sleattemer Mar [fryz.] Wolderwijd Sneekermeer [nid.]; Snitser Mar [fryz.] Zwarte Meer Tjeukemeer [nid.]; Tsjûkemar [fryz.]

Rzeki

Aa Niers Afgedamde Maas [ujściowe ramię Mozy] Nieuwe Merwede [ujściowe ramię Mozy] Amer [ujściowe ramię Mozy] Noord [ujściowe ramię Mozy] Amstel Nowa Moza; Nieuwe Maas [ujściowe ramię Beneden Merwede [ujściowe ramię Mozy] Mozy] Berkel Oude IJssel Boven Merwede [ujściowe ramię Mozy] Reitdiep Dolny Ren; Neder Rijn [ujściowe ramię Ren; Rijn Renu] Roer Dommel Skalda; Schelde Górna Moza; Bergsche Maas [ujściowe Stara Moza; Oude Maas [ujściowe ramię ramię Mozy] Mozy] IJssel Stary Ren; Oude Rijn [w prowincjach Lek [ujściowe ramię Renu, kontynuacja Utrecht i Holandia Południowa] Dolnego Renu] Vecht Moza; Maas Waal [ujściowe ramię Renu]

Kanały

Apeldoorns Kanaal Kanał Północnoholenderski; Eemskanaal Noordhollandsch Kanaal Kanaal Almelo-Nordhorn Kanał Skalda-Ren; Schelde-Rijnkanaal Kanał Amsterdam-Ren; Amsterdam- Kanał Wilhelminy; Wilhelminakanaal -Rijnkanaal Maas-Waalkanaal Kanał Gandawa-Terneuzen; Kanaal Gent- Nieuwe Waterweg -Terneuzen; Kanaal van Gent naar Noord-Willemskanaal Terneuzen Overijssels Kanaal Kanał Juliany; Julianakanaal Twentekanaal; Kanaal Zutphen-Enschede Kanał Księżniczki Małgorzaty; Prinses Van Harinxmakanaal [nid., fryz.] Margrietkanaal [nid., fryz.] Zuid-Willemsvaart Kanał Morza Północnego; Noordzeekanaal

102

EEuropa2.indburopa2.indb 102102 66/10/10/10/10 9:50:549:50:54 PMPM Wyspy

Ameland [nid.]; It Amelân [fryz.] Rottumerplaat Eiland van Dordrecht Schiermonnikoog [nid.]; Goeree-Overflakkee Skiermûntseach [fryz.] Hoeksche Waard Schouwen-Duiveland IJsselmonde Terschelling [nid.]; Skylge [fryz.] Noord-Beveland Texel Noorderhaaks Tiengemeten Putten Vlieland [nid.]; Flylân [fryz.] Rottumeroog Voorne

Grupy wysp, archipelagi

Wyspy Fryzyjskie; Waddeneilanden; Friese Wyspy Zachodniofryzyjskie; Eilanden [nid.]; Waadeilannen; Fryske Nederlandse Waddeneilanden; eilannen [fryz.] West-Friese Eilanden [nid.]; Westfryske eilannen [fryz.]

Półwyspy

Sint-Philipsland Walcheren Tholen Zuid-Beveland

Delty

Maasdelta Rijn-Schelde Delta

Niziny, równiny

Nizina Flandryjska; Vlaamse Vlakte Nizina Środkowoeuropejska; Noord- Nizina Holenderska; Hollandse Vlakte -Europese Laagvlakte; Noord-Duitse Laagvlakte

Wyżyny, płaskowyże

Veluwe

Szczyty

Rozendaalse veld Vaalserberg Torenberg

103

EEuropa2.indburopa2.indb 103103 66/10/10/10/10 9:50:559:50:55 PMPM Obszary ochrony przyrody

Grenspark de Zoom-Kalmthoutse Heide Nationaal Park Duinen van Texel Het Nationale Park De Hoge Veluwe Nationaal Park Dwingelderveld Nationaal beek- en esdorpenlandschap Nationaal Park Lauwersmeer [nid.]; Drentsche Aa Nasjonaal Park Lauwersmar [fryz.] Nationaal Park De Alde Feanen [nid.]; Nationaal Park Sallandse Heuvelrug Nasjonaal Park De Alde Feanen [fryz.] Nationaal Park Schiermonnikoog [nid.]; Nationaal Park De Biesbosch Nasjonaal Park Skiermûntseach [fryz.] Nationaal Park De Grote Peel Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug Nationaal Park De Loonse en Drunense Nationaal Park Veluwezoom Duinen Nationaal Park Weerribben-Wieden Nationaal Park De Maasduinen Nationaal Park Zuid-Kennemerland Nationaal Park De Meinweg Park Narodowy Skaldy Wschodniej; Nationaal Park Drents-Friese Wold [nid.]; Nationaal Park Oosterschelde Nasjonaal Park Drintsk-Fryske Wâld [fryz.]

Zapory

Afsluitdijk [nid.]; Ofslútdyk [fryz.] Houtribdijk Brouwersdam Oesterdam Grevelingendam Oosterscheldekering Haringvlietdam Philipsdam

Forty, twierdze, zamki Kasteel de Haar [zamek koło Amsterdamu] Stelling van Amsterdam [linia umocnień Muiderslot [zamek koło Amsterdamu] wokół Amsterdamu]

Inne zabytki

Fraeylemaborg [pałac w Slochteren] Paleis Noordeinde [pałac królewski w Hadze] Het Koninklijk Paleis op de Dam [pałac Paleis Soestdijk [pałac koło Hilversum] królewski w Amsterdamie] pałac Pokoju; Vredespaleis [siedziba Huis ten Bosch [pałac królewski w Hadze] Międzynarodowego Trybunału Paleis Het Loo [pałac koło Apeldoorn] Sprawiedliwości w Hadze]

Inne obiekty antropogeniczne Alblasserwaard [polder] Flevoland Wschodni; Oostelijk Flevoland Beemster [polder] [polder] Eemshaven [zespół portowy] Haarlemmermeer; Haarlemmermeerpolder Europort; Europoort [zespół portowy] [polder] Flevoland Południowy; Zuidelijk Flevoland Keukenhof [ogród koło Lejdy] [polder]

104

EEuropa2.indburopa2.indb 104104 66/10/10/10/10 9:50:559:50:55 PMPM Madurodam [park miniaturowych budowli Rijnpoort [zespół portowy] w Hadze] Schermer [polder] Polder Północno-Wschodni; Wieringermeer; Wieringermeerpolder Noordoostpolder [polder] Prins Alexanderpolder [polder] Zuidplaspolder [polder]

105

EEuropa2.indburopa2.indb 105105 66/10/10/10/10 9:50:569:50:56 PMPM IRLANDIA Ireland [angielski] Éire [irlandzki]

J ęzyki urzę dowe: angielski, irlandzki. Zgodnie z irlandzką konstytucją język irlandzki jest „językiem narodowym” i „pierwszym językiem oficjalnym”, język angielski jest natomiast „drugim językiem oficjalnym”. Pomimo tego zapisu obecnie powszechniej stosowany jest język angielski; znajomość irlandzkiego deklaruje 39% mieszkańców, a posługiwanie się nim w życiu codziennym 12%. Nazewnictwo geograficzne do 1973 roku było ustalane i oficjalnie stosowane wyłącznie w języku angielskim, od tego roku mogły być nadawane nazwy irlandzkie dla miejscowości, jednak miały one status nazw dodatkowych, a nie oficjalnych. Zgodnie z przyjętą w 2003 roku ustawą o językach oficjalnych (Official Languages Act 2003), każdy obiekt geograficzny powinien posiadać urzędową nazwę irlandzką, a dotychczasowe nazwy angielskie mogą być zastępowane nazwami irlandzkimi w dokumentach urzędowych, w tym anglojęzycznych. Kolejnym krokiem ma być pomijanie nazw angielskich na urzędowych mapach topograficznych i znakach drogowych. Zakończenie prac nad wprowadzeniem irlandzkiego nazewnictwa dla wszystkich obiektów kraju planowane jest na rok 2013. Obecnie w powszechnym użyciu są nazwy w obu językach.

Słowniczek terminologiczny nazw angielskich – zob. Wielka Brytania

Słowniczek terminologiczny nazw irlandzkich

abha rzeka abhainn rzeka achadh pole aigéan ocean aill klif aillte klify ardán wzniesienie ardchlár płaskowyż; wyżyna bá zatoka baile miasto beagh mały

106

EEuropa2.indburopa2.indb 106106 66/10/10/10/10 9:50:579:50:57 PMPM béal ujście rzeki; zatoka bearnas przełęcz beinn szczyt; góra binn szczyt; przylądek bior szczyt buirg okręg caiseal wieża caisleán zamek caladh port; przystań calafort port canáil kanał caol cieśnina carn przylądek carraig skała carraigeacha skały cathair miasto ceann przylądek ceann tíre cypel ceantar dystrykt clochar klasztor cnoc góra contae hrabstwo contae riaracháin hrabstwo administracyjne crompán potok, strumień cuan port; zatoka cúige prowincja deisceart południe deisceartach południowy droim grzbiet dúiche dystrykt dumhach wydma dún fort; zamek eas wodospad farraige morze garbhchriocha wyżyna gleann dolina iarthar zachód iartharach zachodni inbhear zatoka; estuarium inis wyspa íseal dolny leithinis półwysep

107

EEuropa2.indburopa2.indb 107107 66/10/10/10/10 9:50:589:50:58 PMPM linn staw; jezioro loch jezioro magh nizina, równina mainistir opactwo mór wielki mruig kraj muir morze mull przylądek mullach wierzchołek, szczyt murascaill zatoka nua nowy oileáin wyspy oileán wyspa oileánrach archipelag oirthear wschód oirthearach wschodni páirc park páirc naisiúnta park narodowy pointe przylądek rinn przylądek siúnta cieśnina sliabh góra; góry sliabhraon góry; pasmo górskie sráidbhaile wieś sruth rzeka; potok sunda cieśnina taiscumar zbiornik wodny tír kraj, ziemia trá plaża tuaisceart północ tuaisceartach północny uachtar górny uaimh jaskinia

Jednostki administracyjne

Carlow; County Carlow [ang.]; Cork; Cork; Cork City [ang.]; Corcaigh; Ceatharlach; Contae Cheatharlach [irl.] Cathair Chorcaí [irl.] Cavan; County Cavan [ang.]; An Cabhán; Cork; Cork; County Cork [ang.]; Corcaigh; Contae an Chabháin [irl.] Contae Chorcaí [irl.] Clare; County Clare [ang.]; An Clár; Donegal; Donegal; County Donegal [ang.]; Contae an Chláir [irl.] Dún na nGall; Contae Dhún na nGall [irl.]

108

EEuropa2.indburopa2.indb 108108 66/10/10/10/10 9:50:589:50:58 PMPM Dublin; Dublin; Dublin City [ang.]; Baile Átha Louth; County Louth [ang.]; Lú; Cliath; Cathair Bhaile Átha Cliath [irl.] Contae Lú [irl.] Dublin Południowy; South Dublin; County Mayo; County Mayo [ang.]; Maigh Eo; of South Dublin [ang.]; Baile Átha Cliath Contae Mhaigh Eo [irl.] Theas; Contae Átha Cliath Theas; Contae Meath; County Meath [ang.]; An Mhí; Bhaile Átha Cliath Theas [irl.] Contae na Mí [irl.] Dún Laoghaire-Rathdown; County of Dún Monaghan; County Monaghan [ang.]; Laoghaire-Rathdown [ang.]; Dún Muineachán; Contae Mhuineacháin [irl.] Laoghaire-Ráth an Dúin; Contae Dhún North Tipperary; County of North Laoghaire-Ráth an Dúin [irl.] Tipperary [ang.]; Tiobraid Árann Fingal; County of Fingal [ang.]; Fine Gall; Thuaidh; Contae Thiobraid Árann Contae Fhine Gall [irl.] Thuaidh [irl.] Galway; Galway; County Galway [ang.]; Offaly; County Offaly [ang.]; Uíbh Fhailí; Gaillimh; Contae na Gaillimhe [irl.] Contae Uíbh Fhailí [irl.] Galway; Galway; Galway City [ang.]; Roscommon; County Roscommon [ang.]; Gaillimh; Cathair na Gaillimhe [irl.] Ros Comáin; Contae Ros Comáin [irl.] Kerry; Kerry; County Kerry [ang.]; Ciarraí; Sligo; County Sligo [ang.]; Sligeach; Contae Chiarraí [irl.] Contae Shligigh [irl.] Kildare; County Kildare [ang.]; Cill Dara; South Tipperary; County of South Tipperary Contae Chill Dara [irl.] [ang.]; Tiobraid Árann Theas; Contae Kilkenny; Kilkenny; County Kilkenny Thiobraid Árann Theas [irl.] [ang.]; Cill Chainnigh; Contae Chill Waterford; County Waterford [ang.]; Chainnigh [irl.] Port Láirge; Contae Phort Láirge [irl.] Laois; County Laois [ang.]; Laois; Contae Waterford; Waterford City [ang.]; Laoise [irl.] Port Láirge; Cathair Phort Láirge [irl.] Leitrim; County Leitrim [ang.]; Liatroim; Westmeath; County Westmeath [ang.]; Contae Liatroma [irl.] An Iarmhí; Contae na hIarmhí [irl.] Limerick; Limerick; County Limerick Wexford; County Wexford [ang.]; Loch [ang.]; Luimneach; Contae Luimnigh [irl.] Garman; Contae Loch Garman [irl.] Limerick; Limerick; Limerick City [ang.]; Wicklow; County Wicklow [ang.]; Cill Luimneach; Cathair Luimnigh [irl.] Mhantáin; Contae Chill Mhantáin [irl.] Longford; County Longford [ang.]; An Longfort; Contae an Longfoirt [irl.]

Miejscowości

Arklow [ang.]; An tInbhear Mór [irl.] Belturbet [ang.]; Béal Tairbirt [irl.] Athlone [ang.]; Baile Átha Luain [irl.] Bray [ang.]; Bré [irl.] Athy [ang.]; Baile Átha Í [irl.] Buncrana [ang.]; Bun Cranncha [irl.] Balbriggan [ang.]; Baile Brigín [irl.] Bundoran [ang.]; Bun Dobhráin [irl.] Ballina [ang.]; Béal an Átha [irl.] Cahersiveen [ang.]; Cathair Saidhbhín [irl.] Ballinasloe [ang.]; Béal Átha na Sluaighe [irl.] Carlow [ang.]; Ceatcharlach [irl.] Bantry [ang.]; Beanntrai [irl.]

109

EEuropa2.indburopa2.indb 109109 66/10/10/10/10 9:50:599:50:59 PMPM Carrick-on-Shannon [ang.]; Cora Droma Lifford [ang.]; Leifear [irl.] Rúisc [irl.] Limerick; Limerick [ang.]; Luimneach [irl.] Carrick-on-Suir [ang.]; Carraig na Siúire [irl.] Listowel [ang.]; Lios Tuathail [irl.] Carrigaline [ang.]; Carraig Uí Leighin [irl.] Longford [ang.]; An Longfort [irl.] Cashel [ang.]; Caiseal [irl.] Mallow [ang.]; Mala [irl.] Castlebar [ang.]; Caisleán an Bharraigh [irl.] Midleton [ang.]; Mainistir na Corann [irl.] Castlebellingham [ang.]; Baile Monaghan [ang.]; Muineachán [irl.] an Ghearlánaigh [irl.] Mullinahone [ang.]; Muileann na hUamhan Cavan [ang.]; An Cabhán [irl.] [irl.] Clonakilty [ang.]; Cloich na Coillte [irl.] Mullingar [ang.]; An Muileann gCearr [irl.] Clones [ang.]; Cluain Eois [irl.] Naas [ang.]; An Nás [irl.] Clonmel [ang.]; Cluain Meala [irl.] Navan [ang.]; An Uaimh [irl.] Cóbh [ang.]; An Cóbh [irl.] Nenagh [ang.]; An tAonach [irl.] Cork; Cork [ang.]; Corcaigh [irl.] New Ross [ang.]; Ros Mhic Thriúin [irl.] Dingle [ang.]; An Daingean [irl.] Portlaoise [ang.]; Port Laoise [irl.] Donegal; Donegal [ang.]; Dún na nGall [irl.] Roscommon [ang.]; Ros Comáin [irl.] Drogheda [ang.]; Droichead Átha [irl.] Sligo [ang.]; Sligeach [irl.] Dublin; Dublin [ang.]; Baile Átha Cliath [irl.] Shannon; Shannon [ang.]; Sionainn [irl.] Dún Laoghaire [ang.]; Dún Laoghaire [irl.] Swords [ang.]; Sord [irl.] Dundalk [ang.]; Dún Dealgan [irl.] Tallaght [ang.]; Tamhlacht [irl.] Dungarvan [ang.]; Dún Garbhán [irl.] Thurles [ang.]; Durlas [irl.] Ennis [ang.]; Inis [irl.] Tipperary [ang.]; Tiobraid Árann [irl.] Enniscorthy [ang.]; Inis Córthaidh [irl.] Tralee [ang.]; Trá Lí [irl.] Galway; Galway [ang.]; Ghaillimh [irl.] Tuam [ang.]; Tuaim [irl.] Greystones [ang.]; Na Clocha Liatha [irl.] Tullamore [ang.]; Tulach Mhór [irl.] Kells [ang.]; Ceanannas [irl.] Waterford [ang.]; Port Láirge [irl.] Kilkenny; Kilkenny [ang.]; Cill Chainnigh Westport [ang.]; Cathair na Mart [irl.] [irl.] Wexford [ang.]; Loch Garman [irl.] Killarney [ang.]; Cill Airne [irl.] Wicklow [ang.]; Cill Mhanntáin [irl.] Kilrush [ang.]; Cill Rois [irl.] Youghal [ang.]; Eochaill [irl.] Letterkenny [ang.]; Leitir Ceanainn [irl.]

Krainy, regiony

Burren; The Burren [ang.]; Boirinn; Joyce Country [ang.]; Dúiche Sheoigheach [irl.] Boireann [irl.] Leinster [ang.]; Laighin; Cúige Laighean [irl.] Connacht [ang.]; Connachta; Cúige Munster [ang.]; Mumha; Cúige Mumhan [irl.] Chonnachta [irl.] Tipperary; County Tipperary [ang.]; Connemara [ang.]; Conamara [irl.] Tiobraid Árann; Contae Thiobraid Árann Dublin; Dublin; County Dublin [ang.]; [irl.] Baile Átha Cliath; Contae Bhaile Átha Ulster; Ulster [ang.]; Ulaidh; Cúige Uladh Cliath [irl.] [irl.]

110

EEuropa2.indburopa2.indb 110110 66/10/10/10/10 9:51:019:51:01 PMPM Oceany

Ocean Atlantycki; Atlantyk; Atlantic Ocean [ang.]; An tAigéan Atlantach [irl.]

Morza

Morze Celtyckie; Celtic Sea [ang.]; Morze Irlandzkie; Irish Sea [ang.]; An Mhuir Cheilteach; Muir Cheilteach [irl.] An Mhuir Éireann; Muir Éireann [irl.]

Inne akweny morskie

Morze Szkockie; Inner Scottish Sea; Inner Seas off the West Coast of Scotland [ang.]

Zatoki

Ballyteige Bay [ang.]; Cuan Bhaile Taidhg Dundalk Bay [ang.]; Cuan Dhún Dealgan [irl.] [irl.] Dunmanus Bay [ang.]; Bá Dhún Mánais [irl.] Bantry Bay [ang.]; Bá Bheanntraí [irl.] Galway Bay [ang.]; Cuan na Gaillimhe [irl.] Blacksod Bay [ang.]; Cuan an Fhóid Dhuibh Gweebarra Bay [ang.]; Béal an Bheara [irl.] [irl.] Kenmare River [ang.]; An Ribhéar [irl.] Brandon Bay [ang.]; Bá Bhreandáin [irl.] Killala Bay [ang.]; Cuan Chill Ala [irl.] Carlingford Lough [ang.]; Loch Cairlinn Lough Foyle [ang.]; Loch Feabhail [irl.] [irl.] Lough Swilly [ang.]; Loch Súilí [irl.] Clew Bay [ang.]; Cuan Mó [irl.] Mouth of the Shannon [ang.]; Béal Clonakilty Bay [ang.]; Bá Chloich na Coillte na Sionainne [irl.] [irl.] Sligo Bay [ang.]; Cuan Shligigh [irl.] Cork Harbour [ang.]; Cuan Chorcaí [irl.] Tralee Bay [ang.]; Bá Thrá Lí [irl.] Dingle Bay [ang.]; Bá an Daingin [irl.] Zatoka Dublińska; Dublin Bay [ang.]; Donegal Bay [ang.]; Bá Dhún na nGall [irl.] Cuan Baile Átha Cliath [irl.]

Cieśniny

Kanał Śwętego Jerzego; Saint George’s South Sound [ang.]; An Sunda ó Dheas [irl.] Channel [ang.]; Muir Bhreatan [irl.] Tory Sound [ang.]; An Sunda Thoraigh [irl.] North Sound [ang.]; An Sunda ó Thuaidh [irl.]

Jeziora

Carrowmore Lake [ang.]; Loch na Ceathrún Lough Caragh [ang.]; Loch Cárthaí [irl.] Móire [irl.] Lough Carra [ang.]; Loch Ceara [irl.] Lough Allen [ang.]; Loch Aillionn [irl.] Lough Conn [ang.]; Loch Con [irl.] Lough Arrow [ang.]; Loch Arbhach [irl.] Lough Corrib [ang.]; Loch Coirib [irl.]

111

EEuropa2.indburopa2.indb 111111 66/10/10/10/10 9:51:029:51:02 PMPM Lough Currane [ang.]; Loch Luíoch [irl.] Lough Leane [ang.]; Loch Léin [irl.] Lough Cutra [ang.]; Loch Cútra [irl.] Lough Mask [ang.]; Loch Measca [irl.] Lough Derg [ang.]; Loch Dearg [irl.] Lough Owel [ang.]; Loch Uail [irl.] Lough Derg [ang.]; Loch Deirgeirt [irl.] Lough Ree [ang.]; Loch Rí [irl.] Lough Ennell [ang.]; Loch Ainninn [irl.] Pollaphuca; Pollaphuca Reservoir [ang.]; Lough Gara [ang.]; Loch Uí Ghadhra [irl.] Poll an Phúca; Taiscumar Pholl an Phúca Lough Gill [ang.]; Loch Gile [irl.] [irl.] Lough Gowna [ang.]; Loch Gamhna [irl.]

Rzeki

Bann; Bann River [ang.]; An Bhanna; Lee; River Lee [ang.]; An Laoi; Abhainn na Banna [irl.] Abhainn na Laoi [irl.] Barrow; River Barrow [ang.]; An Bhearú; Liffey; River Liffey [ang.]; An Life; Abhainn na Bearú [irl.] Abhainn na Life [irl.] Blackwater; River Blackwater [ang.]; Maine; River Maine [ang.]; An Mhaing; An Abhainn Mhór [irl.] Abhainn na Mainge [irl.] Boyne; River Boyne [ang.]; An Bhóinn; Moy; River Moy [ang.]; An Mhuaidh; Abhainn na Bóinne [irl.] Abhainn na Muaidhe [irl.] Erne; River Erne [ang.]; An Éirne; Shannon; River Shannon [ang.]; Abhainn na hÉirne [irl.] An tSionainn; Abhainn na Sionainne [irl.] Feale; River Feale [ang.]; An Fhéil; Slaney; River Slaney [ang.]; An tSláine; Abhainn na Féile [irl.] Abhainn na Sláine [irl.] Finn; River Finn [ang.]; An Fhinn; Suck; River Suck [ang.]; An tSuca; Abhainn na Finne [irl.] Abhainn na Suca [irl.] Foyle; River Foyle [ang.]; An Feabhal; Suir; River Suir [ang.]; An tSiúir; Abhainn na Fheabhail [irl.] Abhainn na Siúire [irl.] Laune; River Laune [ang.]; An Leamhain; Abhainn na Leamhna [irl.]

Kanały Grand Canal [ang.]; An Chanáil Mhór [irl.] Shannon-Erne Waterway [ang.]; Royal Canal [ang.]; An Chanáil Ríoga [irl.] Uiscebhealach na Sionainne-na hÉirne [irl.]

Wyspy

Achill Island [ang.]; Acaill [irl.] Great Blasket Island [ang.]; An Blascaod Aran Island [ang.]; Árainn Mhór [irl.] Mór [irl.] Bear Island [ang.]; An tOileán Mór [irl.] Inishbofin [ang.]; Inis Bó Finne [irl.] Clare Island [ang.]; Cliara [irl.] Inisheer [ang.]; Inis Oírr [irl.] Clear Island [ang.]; Cléire [irl.] Inishmaan [ang.]; Inis Meáin [irl.] Dursey Island [ang.]; Oileán Baoi [irl.] Inishmore [ang.]; Árainn [irl.] Gorumna Island [ang.]; Garmna [irl.] Inishtrahull [ang.]; Inis Trá Tholl [irl.]

112

EEuropa2.indburopa2.indb 112112 66/10/10/10/10 9:51:049:51:04 PMPM Inishturk [ang.]; Inis Toirc [irl.] North Bull Island [ang.]; Oileán an Bhulla Irlandia; Ireland [ang.]; Éire [irl.] [irl.] Lambay Island [ang.]; Reachrainn [irl.] Tory Island [ang.]; Toraigh [irl.] Valencia Island [ang.]; Dairbhre [irl.]

Grupy wysp, archipelagi

Aran Islands [ang.]; Oileáin Árann [irl.] Skellig Islands [ang.]; Na Scealaga [irl.] Blasket Islands [ang.]; Na Blascaoidí [irl.] Wyspy Brytyjskie; West European Isles; Saltee Islands [ang.]; Oileáin an tSalainn British Isles [ang.]; Oileáin Iarthair Eorpa; [irl.] Éire agus an Bhreatain Mhór [irl.]

Półwyspy

Beara; Beara Peninsula [ang.]; Béara [irl.] Inishowen; Inishowen Peninsula [ang.]; Cooley Peninsula [ang.]; Cúalnge [irl.] Inis Eoghain [irl.] Corraun Peninsula [ang.]; Leathinis Iveragh; Iveragh Peninsula [ang.]; Uíbh an Chorráin [irl.] Ráthach [irl.] Dingle; Dingle Peninsula [ang.]; Corca Mullet Peninsula [ang.]; An Muirthead [irl.] Dhuibhne [irl.]

Przylądki

Achill Head [ang.]; Ceann Acla [irl.] Inishowen Head [ang.]; Srúibh Brain [irl.] Ardmore Head [ang.]; Ceann Airde Móire [irl.] Kerry Head [ang.]; Ceann Chiarraí [irl.] Benwee Head [ang.]; An Bhinn Bhuí [irl.] Loop Head [ang.]; Ceann Léime [irl.] Black Head [ang.]; Ceann Boirne [irl.] Malin Head [ang.]; Cionn Mhálanna [irl.] Bloody Foreland [ang.]; Cnoc Fola [irl.] Mizen Head [ang.]; Carn Uí Néid [irl.] Bolus Head [ang.]; Ceann Bhólais [irl.] Muntervary; Sheep’s Head [ang.]; Rinn Bray Head [ang.]; Ceann Bhreagha [irl.] Mhuintir Bháire [irl.] Carnsore Point [ang.]; Ceann an Chairn [irl.] Old Head of Kinsale [ang.]; An Seancheann Downpatrick Head [ang.]; Ceann Dhún [irl.] Pádraig [irl.] Rossan Point [ang.]; Ceann Ros Eoghain [irl.] Dursey Head [ang.]; Ceann Baoi [irl.] Saint John’s Point [ang.]; Pointe Charraig Erris Head [ang.]; Ceann Iorrais [irl.] an Rois [irl.] Fanad Head [ang.]; Cionn Fhánada [irl.] Seven Heads [ang.]; Na Seacht gCeanna [irl.] Hag’s Head [ang.]; Ceann Caillí [irl.] Slea Head [ang.]; Ceann Sléibhe [irl.] Hook Head [ang.]; Rinn Duáin [irl.] Slyne Head [ang.]; Ceann Léime [irl.] Howth Head [ang.]; Ceann Binn Éadair [irl.]

Niziny, równiny

Nizina Środkowoirlandzka; Central Plain [ang.]

113

EEuropa2.indburopa2.indb 113113 66/10/10/10/10 9:51:059:51:05 PMPM Góry

Blackstairs Mountains [ang.]; Na Staighrí Partry Mountains [ang.]; Sliabh Phartraí [irl.] Dubha [irl.] Shehy Mountains [ang.]; Cnoic na Seithe Caha Mountains [ang.]; An Cheacha [irl.] [irl.] Comeragh Mountains [ang.]; Sléibhte Slieve Anierin [ang.]; Sliabh an Iaraina [irl.] an Chomaraigh [irl.] Slieve Aughty Mountains [ang.]; Sliabh Croaghgorm Mountains; Blue Stack Eachtaí [irl.] Mountains [ang.]; Na Cruacha [irl.] Slieve Bloom Mountains [ang.]; Sliabh Derryveagh Mountains [ang.]; Sléibhte Bladhma [irl.] Dhoire Bheatha [irl.] Slieve Gamph; The Ox Mountains [ang.]; Galty Mountains [ang.]; Na Gaibhlte [irl.] Sliabh Gamh [irl.] Macgillycuddy’s Reeks [ang.]; Na Cruacha Slieve Mish Mountains [ang.]; Sliabh Mis Dubha [irl.] [irl.] Nephin Beg Range [ang.]; Sléibhte Néifinn Wicklow Mountains [ang.]; Sléibhte Chill [irl.] Mhanntáin [irl.]

Szczyty

Baurtregaum [ang.]; Barr Trí gCom [irl.] Lugnaquillia Mountain [ang.]; Log na Coille Benbaun [ang.]; An Bhinn Bhán [irl.] [irl.] Birreencorragh [ang.]; Birín Corrach [irl.] Mangerton Mountain [ang.]; An Mhangarta Brandon Mountain [ang.]; Cnoc Bréanainn [irl.] [irl.] Mount Leinster [ang.]; Stua Laighean [irl.] Carrauntoohil [ang.]; Corrán Tuathail [irl.] Muckish Mountain [ang.]; An Mhucais [irl.] Croagh Patrick [ang.]; Cruach Phádraig [irl.] Mweelrea [ang.]; Cnoc Maol Réidh [irl.] Cuilcagh [ang.]; Binn Chuilceach [irl.] Nephin [ang.]; Néifinn [irl.] Dooish [ang.]; An Dubhais [irl.] Slieve Bernagh [ang.]; Sliabh Bearnach [irl.] Errigal Mountain [ang.]; An Earagail [irl.] Slieve Foye [ang.]; Sliabh Feá [irl.] Galtymore Mountain [ang.]; Cnoc Mór Slieve Snaght [ang.]; Sliabh Sneachta [irl.] na nGaibhlte [irl.] Slievekimalta; Keeper Hill [ang.]; Sliabh Knockboy [ang.]; An Cnoc Buí [irl.] Coimeálta [irl.] Knockmealdown [ang.]; Cnoc Maol Donn Slievenamon [ang.]; Sliabh na mBan [irl.] [irl.] Truskmore [ang.]; Trosc Mór [irl.] Lavagh More [ang.]; An Leamhach Mhór [irl.]

Jaskinie Ailwee Cave [ang.]; Pluaiseanna an Aill Marble Arch Caves [ang.]; Uaimheanna Bhuí [irl.] na hÁirse Marmair [irl.] Dunmore Cave [ang.]; Dearc Fhearna [irl.] Mitchelstown Cave [ang.]; Uaimh Bhaile Mhistéala [irl.]

114

EEuropa2.indburopa2.indb 114114 66/10/10/10/10 9:51:079:51:07 PMPM Obszary ochrony przyrody

Ballycroy National Park [ang.]; Páirc Killarney National Park [ang.]; Páirc Náisiúnta Bhaile Chruaich [irl.] Náisiúnta Chill Airne [irl.] Burren National Park [ang.]; Páirc Náisiúnta Wexford Wildfowl Reserve [ang.]; na Boirne [irl.] Anaclann Éanlaithe Uisce Loch Garman Connemara National Park [ang.]; Páirc [irl.] Naisiúnta Chonamara [irl.] Wicklow Mountains National Park [ang.]; Glenveagh National Park [ang.]; Páirc Páirc Náisiúnta Shléibhte Cill Mhantáin Naisiúnta Gleann Bheatha [irl.] [irl.]

Świątynie, klasztory, miejsca kultu

Bective Abbey [ang.]; Mainistir Bheigtí [irl.] Moyne Abbey [ang.]; Mainistir na Maighne [ruiny opactwa koło Navan/An Uaimh] [irl.] [ruiny opactwa koło Ballina/Béal Clonmacnoise [ang.]; Cluain Mhic Nóis [irl.] an Átha] [ruiny klasztoru koło Athlone/Baile Átha Oratorium Gallarus; Gallarus Oratory Luain] [ang.]; Séipéilín Ghallarais [irl.] Dunbrody Abbey [ang.]; Dún Bróithe [irl.] [wczesnośredniowieczny kościół koło [ruiny opactwa koło Waterford/Port Dingle/An Daingean] Láirge] Ross Errilly Friary [ang.]; Mainistir Ros Jerpoint Abbey [ang.]; Mainistir Sheiriopúin Oirialaigh [irl.] [ruiny opactwa koło [irl.] [ruiny opactwa koło Kilkenny] Galway] Monasterboice [ang.]; Mainistir Bhuithe Skellig Michael [ang.]; Sceilg Mhichíl [irl.] [irl.] [ruiny ośrodka religijnego koło [ruiny zepołu klasztornego na Skellig Drogheda/Droichead Átha] Islands/Na Scealaga]

Inne zabytki

Brú na Bóinne [ang., irl.] [kompleks megali- National Historic Park Derrynane House tyczny koło Drogheda/Droichead Átha] [ang.]; Páirc Náisiúnta Stairiúil Teach Johnstown Castle [ang.]; Caisleán Bhaile Dhoire Fhionáin [koło Cahersiveen/ Sheáin [irl.] [pałac koło Wexford/Loch Cathair Saidhbhín] Garman]

Inne obiekty antropogeniczne Phoenix Park [ang.]; Páirc an Fhionnuisce [irl.] [park w Dublinie]

115

EEuropa2.indburopa2.indb 115115 66/10/10/10/10 9:51:089:51:08 PMPM ISLANDIA Ísland

Język urzędowy: islandzki

Słowniczek terminologiczny nazw islandzkich

á rzeka, potok austur wschód; wschodni bær miasto, miasteczko; zagroda borg miasto; zamek breiður szeroki brú most bunga wzniesienie byggð osiedle, miejscowość dalir doliny dalur dolina djúp głębia dyngja wulkan tarczowy efri górny eldstöð, eldfjall wulkan ey wyspa eyja wyspa eyjaklasi archipelag eyjar, eyjur wyspy eyri mierzeja; łacha; cypel eystra na wschodzie; wschodni fell góra (izolowana) ferja prom firðir fiordy; zatoki fjall góra fjallaskarð przełęcz fjöll góry fjörður fiord; zatoka flatlendi równina

116

EEuropa2.indburopa2.indb 116116 66/10/10/10/10 9:51:099:51:09 PMPM fljót rzeka flói zatoka; tereny podmokłe flugstöð port lotniczy flugvöllur lotnisko foss wodospad garður park, ogród; mur gata ulica; droga gígar kratery gígur krater gil wąwóz; jar gjá wąwóz gljúfur wąwóz goshver gejzer grund łąka haf ocean; morze hálendi wyżyna háls wzgórza (między równoległymi dolinami) hár wysoki heiði płaskowyż hellir jaskinia, grota hérað dystrykt, region (jedn. adm.) hnjúkur szczyt, wierzchołek hnúkur szczyt, wierzchołek höfði cypel; przylądek höfn port hólmur wysepka hraun lawa; pole lawowe hreppur gmina wiejska (jedn. adm.) hús dom hver gorące źródło hverfi okolica; dzielnica ís lód jarðgöng tunel jökull lodowiec kaupstaður miasto (jedn. adm.) kirkja kościół klettur skała; klif lægð depresja; obniżenie land kraj; państwo; ziemia lítill mały lón laguna mið środek

117

EEuropa2.indburopa2.indb 117117 66/10/10/10/10 9:51:109:51:10 PMPM miður środkowy mýri bagno; wrzosowisko neðri dolny nes przylądek; cypel norðaustur północny wschód; północno-wschodni norður północ; północny norðvestur północny zachód; północno-zachodni ós estuarium; ujście rzeki sandur piasek; teren piaszczysty síki kanał skagi półwysep skarð przełęcz skógur las skurður kanał slétta równina; nizina staður miejsce stór duży; wielki strönd wybrzeże; plaża suðaustur południowy wschód; południowo-wschodni suður południe; południowy suðvestur południowy zachód; południowo-zachodni sund cieśnina; kanał; przesmyk svæði strefa; obszar, teren sveit dystrykt, region; obszar, kraj sveitarfélag wspólnota (jedn. adm.) sýsla okręg administracyjny tangi cypel; przylądek þjóðgarður park narodowy tindar szczyty tindur szczyt tjörn staw uppspretta źródło vatn jezioro; woda vegur droga vellir pola vestra na zachodzie vestur zachód; zachodni vík mała zatoka vogur mała zatoka völlur pole vötn jeziora

118

EEuropa2.indburopa2.indb 118118 66/10/10/10/10 9:51:109:51:10 PMPM Jednostki administracyjne

Akrahreppur Hveragerði; Hveragerðisbær Akranes; Akraneskaupstaður Ísafjörður; Ísafjarðarbær Akureyri; Akureyrarkaupstaður Kaldrananeshreppur Álftanes; Sveitarfélagið Álftanes Kjósarhreppur Árborg; Sveitarfélagið Árborg Kópavogur; Kópavogsbær Arnarneshreppur Langanesbyggð Árneshreppur Mosfellsbær Ásahreppur Mýrdalshreppur Bæjarhreppur Norðurþing Bláskógabyggð Ölfus; Sveitarfélagið Ölfus Blönduós; Blönduóssbær Rangárþing eystra Bolungarvík; Bolungarvíkurkaupstaður Rangárþing ytra Borgarbyggð Reykhólahreppur Borgarfjarðarhreppur Reykjanesbær Breiðdalshreppur Reykjavík; Reykjavíkurborg Dalabyggð Sandgerði; Sandgerðisbær Dalvíkurbyggð Seltjarnarnes; Seltjarnarneskaupstaður Djúpavogshreppur Seyðisfjörður; Seyðisfjarðarkaupstaður Eyja- og Miklaholtshreppur Skaftárhreppur Eyjafjarðarsveit Skagabyggð Fjallabyggð Skagafjörður; Sveitarfélagið Skagafjörður Fjarðabyggð Skagaströnd; Sveitarfélagið Skagaströnd Fljótsdalshérað [do 2007 Höfðahreppur] Fljótsdalshreppur Skeiða- og Gnúpverjahreppur Flóahreppur Skorradalshreppur Garðabær Skútustaðahreppur Garður; Sveitarfélagið Garður Snæfellsbær Grímseyjarhreppur Strandabyggð Grímsnes- og Grafningshreppur Stykkishólmur; Stykkishólmsbær Grindavík; Grindavíkurbær Súðavíkurhreppur Grundarfjörður; Grundarfjarðarbær Svalbarðshreppur Grýtubakkahreppur Svalbarðsstrandarhreppur Hafnarfjörður; Hafnarfjarðarkaupstaður Tálknafjörður; Tálknafjarðarhreppur Helgafellssveit Þingeyjarsveit Hörgárbyggð Tjörneshreppur Hornafjörður; Sveitarfélagið Hornafjörður Vestmannaeyjar; Vestmannaeyjabær Hrunamannahreppur Vesturbyggð Húnaþing vestra Vogar; Sveitarfélagið Vogar Húnavatnshreppur Vopnafjörður; Vopnafjarðarhreppur Hvalfjarðarsveit

119

EEuropa2.indburopa2.indb 119119 66/10/10/10/10 9:51:119:51:11 PMPM Miejscowości

Akranes Keflavík Akureyri Kópavogur Álftanes Neskaupstaður Blönduós Njarðvík Bolungarvík Patreksfjörður Borgarnes Reyðarfjörður Dalvík Reykjavík Egilsstaðir Sandgerði Eskifjörður Sauðárkrókur Flúðir Selfoss Garðabær Seltjarnarnes Garður Seyðisfjörður Grindavík Siglufjörður Grundarfjörður Skagaströnd Hafnarfjörður Stykkishólmur Höfn Þorlákshöfn Húsavík Vestmannaejar Hveragerði Vík Ísafjörður Vogar

Krainy, regiony

Austurland Suðurland Eyjafjöll Suðurnes Höfuðborgarsvæðið Vestfirðir Norðurland eystra Vesturland Norðurland vesrta

Oceany

Ocean Arktyczny; Norður-Íshaf Ocean Atlantycki; Atlantyk; Atlantshaf

Morza

Morze Grenlandzkie; Grænlandshaf Morze Norweskie; Noregshaf

Zatoki

Arnarfjörður Eyrarbakkabugur Bakkaflói Faxaflói Borgafjörður Héraðsflói Breiðafjörður Hrútafjörður Eyjafjörður Húnaflói

120

EEuropa2.indburopa2.indb 120120 66/10/10/10/10 9:51:129:51:12 PMPM Hvalfjörður Skagafjörður Hvammsfjörður Skjálfandi Ísafjarðardjúp Þistilfjörður Öxarfjörður Vopnafjörður

Cieśniny

Cieśnina Duńska; Danmerkursund Jeziora

Blöndulón Langisjór Hágöngulón Mývatn Hóp Ölfusá Hvitárvatn Öskjuvatn Kleifarvatn Þingvallavatn Kvíslavatn Þórisvatn

Rzeki Blanda Kúðafljót Héraðsvötn Lagarfljót Hvitá [uchodzi do Borgafjörður] Skjálfandafljót Hvitá [uchodzi do Ölfusá] Þjórsá Jökulsá á Dal; Jökulsá á Brú Tungnaá Jökulsá á Fjöllum

Wodospady

Dettifoss Gullfoss Dynjandi Háifoss Glymur Selfoss Goðafoss Skógafoss

Lodowce

Breiðamerkurjökull Hofsjökull Brúarjökull Langjökull Drangajökull Mýrdalsjökull Dyngjujökull Norðlingalægð Eyjafjallajökull [nazwa stosowana także Öræfajökull w odniesieniu do bezimiennego wulkanu Tungnafellsjökull znajdującego się pod tym lodowcem] Vatnajökull

121

EEuropa2.indburopa2.indb 121121 66/10/10/10/10 9:51:139:51:13 PMPM Wyspy

Arney Hrísey Brokey Islandia; Ísland Flatey Málmey Grímsey Papey Heimaey Surtsey

Grupy wysp, archipelagi

Vestmannaeyjar Półwyspy

Hornstrandir Skagi Langanes Snæfellsnes Melrakkaslétta Tjörnes Reykjanes; Reykjanesskagi Vestfirðir

Przylądki Barðneshorn Kötlutangi Bjargtangar Önðverðarnes Fontur Reykjanestá Garðskagi Rifstangi Gerpir Siglunes Hraunhafnartangi Skagatá Hvalnes Stokksnes Ingólfshöfði Straumnes

Niziny, równiny

Holt Meðallandssandur Kelduhverfi Mýrdalssandur Landeyjar Skeiðarársandur

Doliny

Fljótsdalur Langidalur Fnjóskadalur Norðurárdalur Haukadalaur Þjórsadalur Jökuldalur

122

EEuropa2.indburopa2.indb 122122 66/10/10/10/10 9:51:139:51:13 PMPM Wyżyny, płaskowyże

Arnarvatnsheiði Jökuldalsheiði Auðkúluheiði Mosfellsheiði Dimmifjallgarður Mývatnsheiði Eyvindarstaðaheiði Öxarfjarðarheiði Fljótsdalsheiði Sprengisandur

Góry

Esja Mávabyggðir Gláma Vatnafjöll Lambadalsfjall

Szczyty

Bárðarbunga Katla Bláfjall Kerling Dyrfjöll Kjalfell Esjufjöll Kollóttadyngja Háabunga Kverkfjöll Hamarinn Laki Hámundur Miklafell Hekla Miðþúfa Herðubreið Snæfell Hrútfell Svíahnúkur eystri Hvannadalshnúkur Þjóðfell Jökulbunga Þorvaldstindur Jökulgilstindar Þórðarhyrna Kambur Trölladyngja

Przełęcze

Bláfellsháls Vatnsskarð

Jaskinie

Tröllahellir Inne obiekty naturalne

Askja [kaldera] Hagönguhraun [pole lawowe] Búrfellshraun [pole lawowe] Hallmundarhraun [pole lawowe] Eldgjá [szczelina wulkaniczna] Kjalhraun [pole lawowe] Eldhraun [pole lawowe] Krafla [kaldera]

123

EEuropa2.indburopa2.indb 123123 66/10/10/10/10 9:51:149:51:14 PMPM Lakagígar [kratery] Strokkur [gejzer] Mývatnsöræfi [pole lawowe] Þingvallahraun [pole lawowe] Ódáðahraun [pole lawowe] Veiðivatnahraun [pole lawowe] Skjaldbreiðarhraun [pole lawowe] Wielki Gejzer; Geysir [gejzer]

Obszary ochrony przyrody

Park Narodowy Vatnajökull; Þjóðgarðurinn Snæfellsjökull Vatnajökulsþjóðgarður Þjóðgarðurinn Þingvellir

Inne zabytki

Þingvellir [miejsce obrad historycznego parlamentu Alþingi]

124

EEuropa2.indburopa2.indb 124124 66/10/10/10/10 9:51:149:51:14 PMPM JAN MAYEN (norw.) Jan Mayen

Język urzędowy: norweski

Słowniczek terminologiczny nazw norweskich – zob. Norwegia

Stacje badawcze

Jan Mayen Meteorologiske stasjon Olonkinbyen

Krainy, regiony

Nord-Jan Sør-Jan

Morza

Morze Grenlandzkie; Grønlandshavet Morze Norweskie; Norskehavet

Zatoki

Engelskbukta Rekvedbukta Guineabukta

Lodowce

Kronprins Olavs Bre Kronprinsesse Märthas Bre

Wyspy Jan Mayen

Przylądki

Nordkapp Sørkapp Søraustkapp

Szczyty

Beerenberg Rudolftoppen Haakon VII Topp 125

EEuropa2.indburopa2.indb 125125 66/10/10/10/10 9:51:159:51:15 PMPM JERSEY (bryt.) Jersey [angielski] Jersey [francuski]

Języki urzędowe: angielski, francuski. Nazewnictwo geograficzne występuje głównie w języku angielskim.

Słowniczek terminologiczny nazw angielskich – zob. Wielka Brytania Słowniczek terminologiczny nazw francuskich – zob. Francja

Jednostki administracyjne

Grouville [ang., fr.] Saint Martin [ang.]; Saint-Martin [ fr.] Saint Brelade [ang.]; Saint-Brélade [fr.] Saint Mary [ang.]; Sainte-Marie [fr.] Saint Clement [ang.]; Saint-Clément [fr.] Saint Ouen [ang.]; Saint-Ouen [fr.] Saint Helier; Saint Helier [ang.]; Saint Peter [ang.]; Saint-Pierre [fr.] Saint-Hélier [fr.] Saint Saviour [ang.]; Saint-Sauveur [fr.] Saint John [ang.]; Saint-Jean [fr.] Trinity [ang.]; La Trinité [fr.] Saint Lawrence [ang.]; Saint-Laurent [fr.]

Miejscowości

Five Oaks [ang.] Saint John [ang.]; Saint-Jean [ fr.] Gorey [ang., fr.] Saint Lawrence [ang.]; Saint-Laurent [fr.] Grouville [ang., fr.] Saint Martin [ang.]; Saint-Martin [ fr.] Longueville [ang., fr.] Saint Mary [ang.]; Sainte-Marie [fr.] Saint Aubin [ang.]; Saint-Aubin [fr.] Saint Ouen [ang.]; Saint-Ouen [fr.] Saint Brelade [ang.]; Saint-Brélade [fr.] Saint Peter [ang.]; Saint-Pierre [ fr.] Saint Clement [ang.]; Saint-Clément [fr.] Saint Saviour [ang.]; Saint-Sauveur [fr.] Saint Helier; Saint Helier [ang.]; Trinity [ang.]; La Trinité [fr.] Saint-Hélier [fr.]

126

EEuropa2.indburopa2.indb 126126 66/10/10/10/10 9:51:159:51:15 PMPM Zatoki

Gulf of Saint-Malo [ang.]; Golfe de Saint- Saint Aubin’s Bay [ang.]; Baie de Saint- -Malo [fr.] -Aubin; Baie de la Ville [fr.] Royal Bay of Grouville [ang.]; Baie Royale Saint Ouen’s Bay [ang.]; Baie de Saint-Ouen de Grouville; Baie du Vieux Chateau [fr.] [fr.]

Cieśniny

La Déroute Channel [ang.]; Passage de la La Manche; English Channel [ang.]; Déroute [fr.] Manche; La Manche [fr.]

Jeziora

Grands Vaux Reservoir [ang.] Saint Ouen’s Pond [ang.] Queen’s Valley Reservoir [ang.] Val de la Mare Reservoir [ang.]

Wyspy

Jersey [ang., fr.] Grupy wysp, archipelagi

Les Minquiers [ang., fr.] Wyspy Normandzkie; Channel Islands [ang.]; Les Écréhous [ang., fr.] Îles de la Manche; Îles Anglo-Normandes [fr.]

Przylądki

Corbière Point [ang.] Plat Rocque Point [ang.] Grosnez Point [ang.]

Doliny

Grands Vaux Valley [ang.] Waterworks Valley [ang.] Saint Peter’s Valley [ang.]

Szczyty Les Platons [ang., fr.]

Obszary ochrony przyrody

La Mare au Seigneur [ang., fr.] Les Minquiers [ang., fr.] Le Don Paton [ang., fr.] South East Coast of Jersey [ang.] Les Écréhous and Les Dirouilles [ang.] Paternosters [ang.]; Les Pierres de Lecq [fr.]

127

EEuropa2.indburopa2.indb 127127 66/10/10/10/10 9:51:169:51:16 PMPM LIECHTENSTEIN Liechtenstein

Język urzędowy: niemiecki

Słowniczek terminologiczny nazw niemieckich – zob. Niemcy

Jednostki administracyjne

Balzers; Gemeinde Balzers Schaan; Gemeinde Schaan Eschen; Gemeinde Eschen Schellenberg; Gemeinde Schellenberg Gamprin; Gemeinde Gamprin Triesen; Gemeinde Triesen Mauren; Gemeinde Mauren Triesenberg; Gemeinde Triesenberg Planken; Gemeinde Planken Vaduz; Gemeinde Vaduz Ruggell; Gemeinde Ruggell

Miejscowości

Balzers Planken Eschen Ruggell Gamprin Schaan Malbun Schellenberg Mäls Triesen Mauren Triesenberg Nendeln Vaduz

Krainy, regiony

Oberland Unterland

Rzeki Esche Samina Ren; Rhein

128

EEuropa2.indburopa2.indb 128128 66/10/10/10/10 9:51:179:51:17 PMPM Doliny

Lawenatal Saminatal Rheintal

Góry

Alpy; Alpen Alpy Wschodnie; Ostalpen Alpy Centralne; Zentralalpen; Eschnerberg Zentrale Ostalpen Rätikon

Szczyty

Augstenberg Naafkopf Drei Schwestern Ochsenkopf Falknis Rappenstein Gallinakopf Schönberg Grauspitz; Vorder-Grauspitz Schwarzhorn; Hinter-Grauspitz Kuegrat

Przełęcze

Bettlerjoch Mattajoch Kulm

Obszary ochrony przyrody

Naturschutzgebiet „Ruggeller Riet“ Naturschutzgebiet „Schwabbrünnen/Äscher”

129

EEuropa2.indburopa2.indb 129129 66/10/10/10/10 9:51:179:51:17 PMPM LUKSEMBURG Luxembourg [francuski] Lëtzebuerg [luksemburski] Luxemburg [niemiecki]

Języki urzędowe: francuski, luksemburski, niemiecki. Nazewnictwo geograficzne występuje głównie w języku francuskim.

Słowniczek terminologiczny nazw francuskich – zob. Francja Słowniczek terminologiczny nazw niemieckich – zob. Niemcy

Słowniczek terminologiczny nazw luksemburskich

baach rzeka, potok, strumień bierg góra bierger góry bréck most bucht zatoka buerg zamek col przełęcz dall dolina distrikt dystrykt duerf wieś eisebunn linia kolejowa floss rzeka fluchhafen lotnisko gare dworzec kolejowy géigend kraina, region gemeng gmina grott jaskinia grouss wielki, duży hafen port hallefinsel półwysep insel wyspa inselen wyspy

130

EEuropa2.indburopa2.indb 130130 66/10/10/10/10 9:51:189:51:18 PMPM kanton kanton kierch kościół kopp góra; wzgórze land kraj, ziemia nationalpark park narodowy naturpark park krajobrazowy naturschutzgebitt rezerwat przyrody nërdlechen północny nord, norden północ nordosten północny wschód nordwesten północny zachód ost, osten wschód park park plateau płaskowyż, wyżyna quartier dzielnica schlucht kanion, wąwóz séi jezioro stad miasto stauséi sztuczny zbiornik wodny stoum rzeka strooss droga süd, süden południe südosten południowy wschód südwesten południowy zachód territoire terytorium uertschaft miasto; miejscowość waasserfall wodospad weier staw west, westen zachód

Jednostki administracyjne

Diekirch; District de Diekirch [fr.]; Dikrech; Luksemburg; Luxembourg; District Distrikt Dikrech [luks.]; Diekirch; de Luxembourg [fr.]; Lëtzebuerg; Distrikt Distrikt Diekirch [niem.] Lëtzebuerg [luks.]; Luxemburg; Distrikt Grevenmacher; District de Grevenmacher [fr.]; Luxemburg [niem.] Gréiwemaacher; Distrikt Gréiwemaacher [luks.]; Grevenmacher; Distrikt Grevenmacher [niem.]

131

EEuropa2.indburopa2.indb 131131 66/10/10/10/10 9:51:189:51:18 PMPM Miejscowości

Beaufort [fr.]; Befort [luks., niem.] Hollenfels [fr., niem.]; Huelmes [luks.] Belvaux [fr.]; Bieles [luks.]; Beles [niem.] Insenborn [fr., niem.]; Ënsber [luks.] Berdorf [fr., niem.]; Bäerdref [luks.] Larochette [fr.]; Fiels [luks.]; Fels [niem.] Bertrange [fr.]; Bartréng [luks.]; Luksemburg; Luxembourg [fr.]; Bartringen [niem.] Lëtzebuerg [luks.]; Luxemburg [niem.] Bettembourg [fr.]; Beetebuerg [luks.]; Mamer [fr., luks., niem.] Bettemburg [niem.] Mersch [fr., niem.]; Miersch [luks.] Bourglinster [fr.]; Buerglënster [luks.]; Mertert [fr., niem.]; Mäertert [luks.] Burglinster [niem.] Mondorf-les-Bains [fr.]; Munneref [luks.]; Bourscheid [fr.]; Buurschent [luks.]; Bad Mondorf [niem.] Burscheid [niem.] Pétange [fr.]; Péiteng [luks.]; Petingen [niem.] Capellen [fr., niem.]; Kapellen [luks.] Rambrouch [fr.]; Rammerech [luks.]; Clervaux [fr.]; Klierf [luks.]; Clerf [niem.] Rambruch [niem.] Diekirch [fr., niem.]; Dikrech [luks.] Redange [fr.]; Réiden [luks.]; Redingen Differdange [fr.]; Déifferdeng [luks.]; [niem.] Differdingen [niem.] Remich [fr., niem.]; Réimech [luks.] Dudelange [fr.]; Diddeléng; Diddeleng Schengen [fr., luks., niem.] [luks.]; Düdelingen [niem.] Schifflange [fr.]; Schëffléng [luks.]; Echternach [fr., niem.]; Iechternach; Schifflingen [niem.] Eechternoach [luks.] Soleuvre [fr.]; Zolwer [luks.]; Zolver [niem.] Esch-sur-Alzette [fr.]; Esch-Uelzecht [luks.]; Strassen [fr., niem.]; Stroossen [luks.] Esch an der Alzette [niem.] Troisvierges [ fr.]; Elwen; Ëlwen [luks.]; Esch-sur-Sûre [fr.]; Esch-Sauer [luks.]; Ulflingen [niem.] Esch an der Sauer [niem.] Vianden [fr., niem.]; Veianen [luks.] Ettelbruck [fr.]; Ettelbréck [luks.]; Wasserbillig [ fr., niem.]; Waasserbëlleg [luks.] Ettelbrück [niem.] Wiltz [fr., niem.]; Wolz [luks.] Grevenmacher [fr., niem.]; Wormeldange [fr.]; Wuermeldéng [luks.]; Gréiwemaacher [luks.] Wormeldingen [niem.]

Krainy, regiony

Bon Pays [fr.]; Guttland [luks.]; Gutland Petite Suisse Luxembourgeoise [fr.]; [niem.] Kleng Lëtzebuerger Schwäiz [luks.]; Luksemburg; Luxembourg [fr.]; Kleine Luxemburger Schweiz [niem.] Lëtzebuerg [luks.]; Luxemburg [niem.] Średniogórze Środkowoeuropejskie; Oesling [fr.]; Éislek [luks.]; Ösling [niem.] Mittelgebirge [niem.] Terres rouges [fr.]; Minettsgéigend [luks.]; Roten Erde [niem.]

132

EEuropa2.indburopa2.indb 132132 66/10/10/10/10 9:51:199:51:19 PMPM Jeziora

Lac de la Haute Sûre [fr.]; Stauséi Uewersauer [luks.]; Stausee an der Ober- -Sauer [niem.]

Rzeki

Alzette [fr., niem.]; Uelzecht [luks.] Mozela; Moselle [fr.]; Musel [luks.]; Attert [fr., niem.]; Atert [luks.] Mosel [niem.] Clerve [fr.]; Klierf [luks.]; Klerf [niem.] Our [fr., luks., niem.] Eisch [fr., niem.]; Äisch [luks.] Sûre [fr.]; Sauer [luks., niem.] Ernz Blanche [fr.]; Wäiss Iernz [luks.]; Syre [fr.]; Sir [luks.]; Syr [niem.] Weiße Ernz [niem.] Wiltz [fr., niem.]; Wolz [luks.]

Wyżyny, płaskowyże

Wyżyna Lotaryńska; Plateau lorrain [fr.]; Loutrénger Plateau [luks.]; Lothringer Stufenland [niem.]

Góry

Ardeny; Ardennes [fr.]; Ardennen [luks., niem.]

Szczyty

Buurgplaatz [fr., niem.]; Buergplaz; Kneiff [fr., niem.]; Op Kneiff [luks.] Buergplaz zu Huldang [luks.] Origerboesch [fr.]

Jaskinie

Grotte de Moestroff [fr.]; Höhle von Moestroff [niem.]

Obszary ochrony przyrody

Parc naturel de l’Our [fr.]; Naturpark Our Parc naturel Germano-Luxembourgeois [fr.]; [luks., niem.] [luksemburska część Parc Däitsch-Lëtzebuerger Naturpark [luks.]; naturel Germano-Luxembourgeois] Deutsch-Luxemburgischer Naturpark [niem.] Parc naturel de la Haute-Sûre [fr.]; Réserve naturelle Haff Réimech [fr.]; Naturpark Öewersauer [luks.]; Naturschutzgebitt Haff Réimech [luks.]; Naturpark Obersauer [niem.] Naturschutzgebiete Haff Réimech [niem.] Parc naturel des Trois Frontières [fr.]; Naturpark Dräilännereck [luks.]; Naturpark Dreiländereck [niem.]

133

EEuropa2.indburopa2.indb 133133 66/10/10/10/10 9:51:209:51:20 PMPM MALTA Malta [maltański] Malta [angielski]

J ęzyki urzędowe: maltański, angielski.

Słowniczek terminologiczny nazw angielskich – zob. Wielka Brytania

Słowniczek terminologiczny nazw maltańskich

abbazija opactwo ajruport lotnisko arċipelagu archipelag art kraj, kraina, ziemia baħar morze bajja zatoka belt miasto bini budynek ċentru centrum daħla, daħlet zatoka fliegu cieśnina forti fort fortifikazzjini fortyfikacje fortizza forteca ġebel, ġebla klif; wzgórze; skała għadira jezioro għajn źródło għar jaskinia; mała zatoka ġibjun zbiornik wodny gżejjer wyspa; wyspy gżira wyspa hotba wzgórze istretti cieśnina kalanka zatoka kanal kanał kastell zamek

134

EEuropa2.indburopa2.indb 134134 66/10/10/10/10 9:51:219:51:21 PMPM knisja kościół kosta wybrzeże; linia brzegowa lvant wschód marsa port masġar las; roslinność misraħ plac muntanja góra nofsinhar południe palazz pałac park park penisula półwysep pjazza plac ponta, punta przylądek port port punent zachód qala zatoka qolla wzgórze qortin wzgórze quccata szczyt raħal kraj; wieś, miejscowość ramla plaża; port ras przylądek rdum klif; wybrzeże riserva naturali rezerwat przyrody san święty skoll klif sqaq mała ulica; alejka tempju świątynia torri wieża tramuntana północ triq droga wied dolina xatt il-baħar brzeg xmara rzeka

Miejscowości

Attard; H’Attard [malt.]; Attard [ang.] Bormla [malt.]; Cospicua [ang.] Birgu; Il-Birgu [malt.]; Vittoriosa [ang.] [hist.: Città Cospicua] [hist.: Città Vittoriosa] Buġibba [malt., ang.] Birkirkara [malt., ang.] Ċirkewwa; Iċ-Ċirkewwa [malt.]; Birżebbuġa [malt., ang.] Ċirkewwa [ang.]

135

EEuropa2.indburopa2.indb 135135 66/10/10/10/10 9:51:229:51:22 PMPM Fgura; Il-Fgura [malt.]; Fgura [ang.] Raħal Ġdid [malt.]; Paola [ang.] Furjana; Il-Furjana [malt.]; Floriana [ang.] San Ġiljan [malt.]; Saint Julian’s [ang.] Għarb; Il-Għarb [malt.]; Għarb [ang.] San Pawl il-Baħar [malt.]; Saint Paul’s Bay Ħamrun; Il-Ħamrun [malt.]; Ħamrun [ang.] [ang.] Isla; L-Isla [malt.]; Senglea [ang.] Siġġiewi; Is-Siġġiewi [malt.]; Siġġiewi [hist.: Città Invicta] [ang.] [hist.: Città Ferdinand] Luqa; Ħal-Luqa [malt.]; Luqa [ang.] Sliema; Tas-Sliema [malt.]; Sliema [ang.] Marsaxlokk [malt., ang.] Tarxien; Ħal-Tarxien [malt.]; Tarxien [ang.] Mdina; L-Imdina [malt.]; Mdina [ang.] Valletta; Il-Belt Valletta [malt.]; Valletta [hist.: Città Notabile] [ang.] [hist.: La Valetta; Città Umilissima] Mellieħa; Il-Mellieħa [malt.]; Mellieħa [ang.] Wied il-Għajn [malt.]; Marsaskala [ang.] Mġarr; L-Imġarr [malt.]; Mġarr [ang.] Xagħra; Ix-Xgħajra [malt.]; Xagħra [malt.] Mosta; Il-Mosta [malt.]; Mosta [ang.] Żabbar; Ħaż-Żabbar [ang.]; Żabbar [ang.] Nadur; In-Nadur [malt.]; Nadur [ang.] [hist.: Città Hompesch] Naxxar; In-Naxxar [malt.]; Naxxar [ang.] Żebbiegħ; Iż-Żebbiegħ [malt.]; Żebbiegħ Qawra; Il-Qawra [malt.]; Qawra [ang.] [ang.] Qormi; Ħal-Qormi [malt.]; Qormi [ang.] Żebbuġ; Ħaż-Żebbuġ [malt.]; Żebbuġ [ang.] [hist.: Città Pinto] [hist.: Città Rohan] Qrendi; Il-Qrendi [malt.]; Qrendi [ang.] Żejtun; Iż-Żejtun [malt.]; Żejtun [ang.] Rabat; Ir-Rabat [malt.]; Rabat [ang.] [na [hist.: Città Beland] Malcie] Żurrieq; Iż-Żurrieq [malt.]; Żurrieq [ang.] Rabat; Ir-Rabat Għawdex [malt.]; Victoria [ang.] [hist.: Città Victoria; na Gozo]

Morza

Morze Śródziemne; Baħar Mediterran [malt.]; Mediterranean Sea [ang.]

Zatoki

Ċirkewwa; Iċ-Ċirkewwa [malt.]; Paradise Il-Bajja tas-Salina [malt.]; Salina Bay [ang.] Bay [ang.] Il-Port ta’ Marsamxett [malt.]; Il-Bajja ta’ Marsaxlokk [malt.]; Marsamxett Harbour [ang.] Marsaxlokk Bay [ang.] Ir-Ramla tal-Mixquqa [malt.]; Golden Bay Il-Bajja ta’ San Giljan [malt.]; Saint Julian’s [ang.] Bay [ang.] Wielki Port; Il-Port il-Kbir [malt.]; Grand Il-Bajja ta’ Wied il-Għajn [malt.]; Harbour [ang.] Marsaskala Bay [ang.] Zatoka Świętego Pawła; Il-Bajja ta’ San Il-Bajja tad-Dwejra [malt.]; Dwejra Bay [ang.] Pawl il-Baħar [malt.]; Saint Paul’s Bay Il-Bajja tal-Mellieħa [malt.]; Mellieħa Bay [ang.] [ang.]

136

EEuropa2.indburopa2.indb 136136 66/10/10/10/10 9:51:239:51:23 PMPM Cieśniny

Błękitna Laguna; Bejn il-Kmiemen [malt.]; Il-Fliegu ta’ Għawdex [malt.]; North Blue Lagoon [ang.] Comino Channel [ang.] Cieśnina Maltańska; Malta Channel [ang.] Il-Fliegu ta’ Malta [malt.]; South Comino Channel [ang.]

Rzeki

Wied il-Għasel [malt., ang.] [rzeka okresowa] Wied il-Kbir [malt., ang.] [rzeka okresowa] Wied is-Sewda [malt., ang.] [rzeka okresowa]

Wyspy

Comino; Kemmuna [malt.]; Comino [ang.] Filfla [malt., ang.] Cominotto; Kemmunett [malt.]; Cominotto Gozo; Għawdex [malt.]; Gozo [ang.] [ang.] Malta [malt., ang.]

Grupy wysp, archipelagi

Wyspy Maltańskie; Il-Gżejjer ta’ Malta Wyspy Świętego Pawła; Gżejjer ta’ San Pawl [malt.]; Maltese Islands [ang.] [malt.]; Saint Paul’s Islands [ang.]

Przyl ądki

Il-Ponta ta’ Bengħajsa [malt.]; Bengħisa Il-Ponta tal-Qammieħ [malt.]; Qammieh Point [ang.] Point [ang.] Il-Ponta ta’ Delimara [malt.]; Delimara Point Il-Ponta tal-Qawra [malt.]; Qawra Point [ang.] [ang.] Il-Ponta ta’ l-Aħrax [malt.]; Ahrax Point Il-Ponta tal-Wardija [malt.]; Wardija Point [ang.] [ang.] Il-Ponta ta’ San Dimitri [malt.]; San Dimitri Il-Ponta taż- Żonqor [malt.]; Żonqor Point [ang.] Point [ang.] Ras il-Qala [malt.]; Qala Point [ang.] Il-Ponta taċ-Ċirkewwa [malt.]; Marfa Point Ras in-Newwiela [malt., ang.] [ang.] Ras ir-Raħeb [malt., ang.]

Góry

L-Aħrax [malt.]; Marfa Ridge [ang.] Wardija Ridge [malt., ang.] Mellieħa Ridge [malt., ang.]

Szczyty

Ta’ Dmejrek [malt., ang.]

137

EEuropa2.indburopa2.indb 137137 66/10/10/10/10 9:51:249:51:24 PMPM Jaskinie

Błękitna Grota; Il-Ħnejja [malt.]; L-Għar ta’ Calypso [malt.]; Blue Grotto [ang.] Calypso’s Cave [ang.] Għar Dalam [malt., ang.]

Inne obiekty naturalne

L-Irdum ta’ Ħad-Dingli [malt.]; Dingli Cliffs [ang.] [klify]

Obszary ochrony przyrody

Ir-Riserva Naturali ta’ Filfla [malt.]; Ir-Riserva Naturali tal-Gżejjer Salmunett Filfla Nature Reserve [ang.] (Gżejjer ta’ San Pawl) [malt.]; Ir-Riserva Naturali ta’ l-Għadira [malt.]; Selmunett Islands (Saint Paul’s Islands) Għadira Nature Reserve [ang.] Nature Reserve [ang.] Ir-Riserva Naturali tal-Ġebla tal-Ġeneral Ir-Riserva Naturali tas-Simar [malt.]; [malt.]; Fungus Rock Nature Reserve Simar Nature Reserve [ang.] [ang.]

Świątynie, klasztory, miejsca kultu

katedra Świętego Pawła; Katidral ta’ San Santwarju tal-Madonna Ta’ Pinu; Pawl [malt.]; Saint Paul’s Cathedral [ang.] Santwarju Ta’ Pinu [malt.]; Shrine of the [Mdina] Blessed Virgin of Ta’ Pinu; Ta’ Pinu konkatedra Świętego Jana; Kon-Katidral Sanctuary [ang.] [koło Għarb] ta’ San Ġwann [malt.]; Saint John’s Co-Cathedral [ang.] [Valletta]

Forty, twierdze, zamki Ċittadella; Iċ-Ċittadella [malt.]; Cittadella Il-Linji tal-Kottonera [malt.]; Cottonera [ang.] [cytadela w Rabat/Victoria na Lines [ang.] [linia umocnień wokół Gozo] Bormla/Cospicua, Birgu/Vittoriosa i Isla/ fort Świętego Elma; Forti Sant’Iermu Senglea] [malt.]; Fort Saint Elmo [ang.] [Valletta] Victoria Lines; Il-Linji tal-Vittorja [malt.]; Forti Sant’Anġlu [malt.]; Fort Saint Angelo Victoria Lines [ang.] [linia umocnień [ang.] [ fort w Birgu/Vittoriosa] na Malcie]

138

EEuropa2.indburopa2.indb 138138 66/10/10/10/10 9:51:259:51:25 PMPM Inne zabytki

Ġgantija; It-Tempji tal-Ġgantija [malt.]; pałac Wielkich Mistrzów; Palazz tal-Gran Ġgantija; Ġgantija Temples [ang.] Mastru [malt.]; Grandmaster’s Palace [świątynie neolityczne w Xagħra] [ang.] [Valletta] Ħaġar Qim [malt., ang.] [świątynie Skorba; It-Tempji ta’ Skorba [malt.]; Skorba; neolityczne koło Qrendi] Skorba Temples [ang.] [świątynie Ipoġew; L-Ipoġew ta’ Ħal-Saflieni neolityczne w Żebbiegħ] [malt.]; Hypogeum; Ħal-Saflieni Ta’ Ħaġrat; It-Tempji ta’ Ħaġrat [malt.]; Hypogeum [ang.] [hypogeum (starożytne Ta’ Ħaġrat; Ta’ Ħaġrat Temples [ang.] pomieszczenia podziemne) w Raħal Ġdid/ [świątynie neolityczne w Mġarr] Paola] Tarxien; It-Tempji ta’ Ħal Tarxien [malt.]; Mnajdra; It-Tempji ta’ l-Imnajdra [malt.]; Tarxien; Tarxien Temples [ang.] Mnajdra; Mnajdra Temples [ang.] [świątynie neolityczne w Tarxien] [świątynie neolityczne koło Qrendi] Palazz tal-Verdala [malt.]; Verdala Palace [ang.] [pałac prezydencki koło Rabatu]

Inne obiekty antropogeniczne

Ġonna tal-Buskett [malt.]; Buskett Gardens [ang.] [koło Rabatu; jedyny obszar leśny Malty]

139

EEuropa2.indburopa2.indb 139139 66/10/10/10/10 9:51:269:51:26 PMPM MONAKO Monaco

Język urzędowy: francuski

Słowniczek terminologiczny nazw francuskich – zob. Francja

Miejscowości

Monako; Monaco Części miejscowości Fontvieille Monaco-Ville La Condamine Moneghetti Larvotto Monte-Carlo

Morza

Morze Śródziemne; Mer Méditerranée Morze Liguryjskie; Mer de Ligurie; Mer Ligurienne

Zatoki Port de Fontvieille Port Hercule; Port de Monaco

Półwyspy

Rocher de Monaco Przylądki

Pointe de la Poudrière Pointe Focinane

Wybrzeża Lazurowe Wybrzeże; Riwiera Francuska; Côte d’Azur

140

EEuropa2.indburopa2.indb 140140 66/10/10/10/10 9:51:279:51:27 PMPM Góry

Alpy; Alpes Alpy Zachodnie; Alpes occidentales Alpy Nadmorskie; Alpes maritimes

Szczyty

Mont Agel Jaskinie

Grotte de l’Observatoire Obszary ochrony przyrody

Réserve à Corail Rouge de Monaco Réserve sous-marine du Larvotto et zone Réserve sous Marine de Monaco côtière du Portier

Inne zabytki

pałac Książęcy; Palais Princier

Inne obiekty antropogeniczne

Kasyno Monte Carlo; Casino de Monte- Muzeum Oceanograficzne; Musée -Carlo océanographique de Monaco

141

EEuropa2.indburopa2.indb 141141 66/10/10/10/10 9:51:279:51:27 PMPM NIEMCY Deutschland

Język urzędowy: niemiecki; na obszarach zamieszkanych przez mniejszości narodowe również dolnołużycki, duński, górnołużycki, północnofryzyjski i wschodniofryzyjski. Jeżeli nazwa występuje wyłącznie w języku niemieckim, nie podano nazwy tego języka.

Słowniczek terminologiczny nazw niemieckich

Ackerland ziemia uprawna Alb płytowa wyżyna jurajska w południowych Niemczech (w nazwach regionów geograficznych) Alm; Alp (szwajcarskie); Alpe (austriackie) pastwisko górskie, hala alt stary Amt, Amtsbezirk okręg (jedn. adm. drugiego rzędu w Szwajcarii) Aue, Au łęg Autobahn autostrada Autofähre prom samochodowy Bach potok Bad uzdrowisko; w nazwach miejscowości: Zdrój Bahn kolej Bahnhof dworzec kolejowy Becken basen; kotlina Belt cieśnina (w nazwach geograficznych) Berg góra Berge góry Bergland region o zróżnicowanej rzeźbie, obejmujący góry, wyżyny i obniżenia; w nazwach geograficznych: Góry, Pogórze Bergwerk kopalnia Bezirk okręg (jedn. adm. drugiego rzędu w Austrii i Szwajcarii) Biosphärenreservat rezerwat biosfery

142

EEuropa2.indburopa2.indb 142142 66/10/10/10/10 9:51:279:51:27 PMPM Bodden płytka zatoka morska Boden gleba; grunt Börde urodzajna równina lessowa (w północnych Niemczech) Braunkohle węgiel brunatny Bruch bagno; uskok Brücke most Brunnen; przestarzałe Bronnen, Bronn studnia; w nazwach miejscowości: Zdrój Bucht zatoka Bucht, Tieflandsbucht nizina wcinająca się klinem w obszar wyżynny lub górski Bundesland kraj związkowy (jedn. adm. pierwszego rzędu w Austrii i Niemczech) Bundesstraße* droga krajowa Burg zamek Busen, Meerbusen zatoka morska głęboko wcinająca się w ląd Direktionsbezirk okręg administracyjny (jedn. adm. pierwszego rzędu w Saksonii) Distrikt dystrykt (jedn. adm. pierwszego rzędu w Luksemburgu) Dom katedra Dorf wieś Ebene równina Eisenbahn linia kolejowa Eisenbahnfähre prom kolejowy Erdölleitung ropociąg Erz ruda Europastraße droga międzynarodowa (europejska) Fähre prom Fall spadek; wodospad Feld pole Fels, Felsen skała, skałka Ferner (tyrolskie) lodowiec Festung twierdza Fichte świerk Findling głaz narzutowy Flughafen port lotniczy Fluss; dawna pisownia Fluß rzeka Förde płytka, wąska zatoka morska głęboko wcinająca się w ląd

* W szwajcarskiej odmianie języka niemieckiego nie stosuje się „ß”, lecz „ss”, np. Strasse zamiast Straße.

143

EEuropa2.indburopa2.indb 143143 66/10/10/10/10 9:51:289:51:28 PMPM Forst zagospodarowany obszar leśny; hist. las królewski frei wolny Friedhof cmentarz Furt bród Garten ogród Gau; Gäu (austriackie i szwajcarskie) kraina historyczna, region Gebirge góry Geest wysoczyzna morenowa o słabych glebach (w północnych Niemczech) Gegend okolica Gemeinde gmina (jedn. adm. trzeciego rzędu) Gipfel szczyt Gletscher lodowiec Grenze granica Groß duży, wielki Grube kopalnia Gruppe grupa Grünland użytki zielone Hafen port Haff zalew Halbinsel półwysep Hallig (Halligen) wysepka (wysepki) zatapiana podczas przypływu (w Szleswiku-Holsztynie) Hansestadt miasto hanzeatyckie Harde jedn. adm. w Szleswiku-Holsztynie (termin historyczny) Hauptstadt stolica Hauptstraße droga główna Haus dom, budynek Heide wrzosowisko; las iglasty na piaszczystych glebach, bór (w północnych Niemczech) Heilige święty Heiligen święci Heim dom hoch wysoki Hochebene; Hochfläche płaskowyż Hochland wyżyna Höhe wzniesienie Höhle jaskinia Horn (szwajcarskie) szczyt Hügel pagórek, wzgórze

144

EEuropa2.indburopa2.indb 144144 66/10/10/10/10 9:51:299:51:29 PMPM Hügelgrab kurhan Hütte huta Industriegebiet okręg przemysłowy Insel wyspa Inseln wyspy Joch przełęcz Kanal kanał Kanton kanton (jedn. adm. pierwszego rzędu w Szwajcarii oraz drugiego rzędu w Luksemburgu) Kap przylądek Kapelle kaplica Kirche kościół klein mały Kloster klasztor Kohle węgiel König król Kreis powiat (jedn. adm. drugiego rzędu) kreisfreie Stadt miasto na prawach powiatu Kreisgrenze granica powiatu Kreisstadt miasto powiatowe Kuppe kopa, góra o zaokrąglonym wierzchołku Küste wybrzeże Land kraj, kraina Ländchen niewielka kraina, kraik Landeshauptstadt stolica kraju związkowego Landkreis powiat ziemski (jedn. adm. drugiego rzędu) Landrücken wydłużona wypukła forma terenu, wał Leuchtturm latarnia morska Luch bagno, torfowisko Mark marchia, terytorium pograniczne (termin historyczny) Marsch, Marschland marsze, żuławy Massiv masyw Mauer mur Meer morze Mittel; mittel... środek; środkowy, średni Moor torfowisko Moos mszar, torfowisko Münster kolegiata; dawniej: klasztor Nationalpark park narodowy Naturdenkmal pomnik przyrody

145

EEuropa2.indburopa2.indb 145145 66/10/10/10/10 9:51:309:51:30 PMPM Naturpark park krajobrazowy Naturschutzgebiet rezerwat przyrody Nebenstraße droga boczna Nehrung mierzeja neu nowy nieder, nieder... niski, dolny Niederung nizina Nord, Norden północ nördlich północny ober... górny Ort miejsce; miejscowość Ost, Osten wschód östlich wschodni Park park Pass; dawna pisownia Paß przełęcz Pforte brama, obniżenie między obszarami górskimi lub wyżynnymi Platz plac Provinz prowincja (jedn. adm. drugiego rzędu w Belgii) Quelle źródło Raum obszar, region; przestrzeń Regierungsbezierk okręg regencyjny (jedn. adm. pierwszego rzędu niektórych krajów związkowych) Region region (jedn. adm. pierwszego rzędu w Belgii) Revier okręg górniczy rot czerwony Ruine ruiny Sand piasek Sankt święty Schichtstufe próg strukturalny, kuesta Schiefer łupek Schiffahrtsweg, Schifffahrtstraße droga wodna Schloss; dawna pisownia Schloß pałac Schnee śnieg schwarz czarny Schwelle próg See (der See) morze See (die See) jezioro Seenplatte pojezierze Seite; seiten... strona; boczny Senke obniżenie; rów tektoniczny Siedlung osiedle

146

EEuropa2.indburopa2.indb 146146 66/10/10/10/10 9:51:309:51:30 PMPM Siedlungsfläche zabudowa mieszkaniowa Speicherbecken zbiornik retencyjny Spitze; Spitz (szwajcarskie) szczyt Staat państwo Stadt miasto Stadtkreis powiat miejski, miasto na prawach powiatu (jedn. adm. drugiego rzędu) Stausee zbiornik retencyjny Steilküste wybrzeże klifowe Stein kamień, skała Stift (austriackie) duży klasztor Strand plaża Straße droga, ulica; cieśnina Strom duża rzeka Süd, Süden południe südlich południowy Sumpf bagno Sund cieśnina Tagebau kopalnia odkrywkowa Tal dolina Talsperre zbiornik retencyjny Tauern (austriackie) przełęcz; grupa górska; góra Teich staw Tiefebene nizina o płaskiej powierzchni Tiefland nizina Tieflandsbucht nizina wcinająca się klinem w obszar wyżynny lub górski Tiergarten zwierzyniec Tor brama Tunnel tunel Turm wieża unter... dolny Urstromtal pradolina vor..., vorder... przed, przedni Vorland przedgórze, podgórze Wald las Wanderweg droga do wędrowania, szlak turystyczny Wasser woda Wasserfall wodospad Watt dno morskie wynurzające się podczas odpływu, watt Weg droga

147

EEuropa2.indburopa2.indb 147147 66/10/10/10/10 9:51:319:51:31 PMPM Weide pastwisko Weiher staw Weinstraße droga prowadząca przez tereny uprawy winorośli weiß biały West, Westen zachód westlich zachodni Wiese łąka

Jednostki administracyjne pierwszego rzędu Badenia-Wirtembergia; Baden- Hesja; Hessen -Württemberg Meklemburgia-Pomorze Przednie; Bawaria; Wolny Kraj Bawaria; Bayern; Mecklenburg-Vorpommern Freistaat Bayern Nadrenia Północna-Westfalia; Berlin Nordrhein-Westfalen Brandenburgia; Brandenburg Nadrenia-Palatynat; Rheinland-Pfalz Brema; Wolne Hanzeatyckie Miasto Saara; Saarland Brema; Bremen; Freie Hansestadt Saksonia; Wolny Kraj Saksonia; Sachsen; Bremen Freistaat Sachsen Dolna Saksonia; Niedersachsen Saksonia-Anhalt; Sachsen-Anhalt Hamburg; Wolne i Hanzeatyckie Miasto Szlezwik-Holsztyn; Schleswig-Holstein Hamburg; Hamburg; Freie und Turyngia; Wolny Kraj Turyngia; Hansestadt Hamburg Thüringen; Freistaat Thüringen

Jednostki administracyjne drugiego rzędu*

Arnsberg Górna Frankonia; Oberfranken Chemnitz Górny Palatynat; Oberpfalz Darmstadt Karlsruhe Detmold Kassel Dolna Bawaria; Niederbayern Kolonia; Köln Dolna Frankonia; Unterfranken Lipsk; Leipzig Drezno; Dresden Münster Düsseldorf Środkowa Frankonia; Mittelfranken Fryburg; Freiburg Stuttgart Gießen Szwabia; Schwaben Górna Bawaria; Oberbayern Tybinga; Tübingen

* Okręgi regencyjne w Badenii-Wirtembergii, Bawarii, Hesji i Nadrenii Północnej-Westfalii oraz okręgi administracyjne w Saksonii; pozostałe kraje związkowe dzielą się bezpośrednio na jednostki administracyjne niższego rzędu.

148

EEuropa2.indburopa2.indb 148148 66/10/10/10/10 9:51:329:51:32 PMPM Miejscowości

Akwizgran; Aachen Forst; oficj. Forst (Lausitz) [niem.]; Ansbach Baršć; oficj. Baršć (Lužyca) [d.-łuż.] Arnsberg Frankfurt nad Menem; Frankfurt am Mein; Augsburg Frankfurt Bad Kissingen Frankfurt nad Odrą; Frankfurt; oficj. Bad Schandau Frankfurt (Oder) Bad Wildungen Fryburg Bryzgowijski; Freiburg im Bad Wörishofen Breisgau; Freiburg Baden-Baden Fulda Bamberg Garmisch-Partenkirchen Bayreuth Gelsenkirchen Berlin Getynga; Göttingen Bielefeld Gießen Bittburg Görlitz Bochum Goslar Bonn Gotha Brandenburg an der Havel; Brandenburg Greifswald Brema; Bremen Guben [niem.]; Gubin [d.-łuż.] Bremerhaven Hagen Brühl Halle; oficj. Halle (Saale) Brunszwik; Braunschweig Hamburg; oficj. Freie und Hansestadt Budziszyn; Bautzen [niem.]; Budyšin [g.-łuż.] Hamburg Calau [niem.]; Kalawa [d.-łuż.] Hanower; Hannover Chemnitz Heidelberg Chociebuż; Cottbus [niem.]; Chóśebuz; Heilbronn Chośebuz [d.-łuż.] Herne Coburg Hildesheim Cuxhaven Hoyerswerda [niem.]; Wojerecy [g.-łuż.] Dachau Ingolstadt Darmstadt Jena Dessau-Roßlau Kaiserslautern Detmold Kamenz [niem.]; Kamjenc [g.-łuż.] Dortmund Karlsruhe Drezno; Dresden Kassel Duisburg Kilonia; Kiel Düsseldorf Koblencja; Koblenz Eisenach Kolonia; Köln Eisleben; oficj. Lutherstadt Eisleben Konstancja; Konstanz Erfurt Krefeld Erlangen Landshut Essen Leverkusen

149

EEuropa2.indburopa2.indb 149149 66/10/10/10/10 9:51:339:51:33 PMPM Lipsk; Leipzig Quedlinburg Lorsch Ratyzbona; Regensburg Lübben; oficj. Lübben (Spreewald) [niem.]; Recklinghausen Lubin; oficj. Lubin (Błota) [d.-łuż.] Reichenau Lubeka; Lübeck Rostock Lubusz; Lebus Rothenburg ob der Tauber; Rothenburg Ludwigshafen am Rhein; Ludwigshafen Saarbrücken Lüneburg Sassnitz Magdeburg Schwedt; oficj. Schwedt/Oder Mannheim Schwerin Maulbronn Siegen Miśnia; Meißen Solingen Moguncja; Mainz Spira; Speyer Monachium; München Spremberg [niem.]; Grodk [d.-łuż.] Mönchengladbach Stralsund Mühlhausen; oficj. Mühlhausen/Thüringen Stuttgart Mülheim an der Ruhr; Mülheim Szlezwik; Schleswig Münster Trewir; Trier Murnau am Staffelsee; Murnau; oficj. Tybinga; Tübingen Murnau a. Staffelsee Ulm Mużaków; Bad Muskau [niem.]; Völklingen Mužakow [g.-łuż.] Weimar Neustadt an der Weinstraße; Neustadt Weißwasser; oficj. Weißwasser/O.L.* Niesky [niem.]; Niska [g.-łuż.] [niem.]; Běła Woda [g.-łuż.] Norymberga; Nürnberg Wiesbaden Oberhausen Wismar Oberstdorf Wittenberga; Wittenberg; oficj. Lutherstadt Offenbach am Main; Offenbach Wittenberg Oldenburg; oficj. Oldenburg (Oldenburg) Wolfsburg Oranienburg Wolgast Osnabrück Wörlitz Paderborn Wormacja; Worms Pasawa; Passau Wuppertal Pforzheim Würzburg Poczdam; Potsdam Żytawa; Zittau

Części miejscowości

Ahlbeck [gmina Heringsdorf na wyspie Bad Godesberg [Bonn] Uznam] Wannsee [Berlin]

* Skrót O.L. w oficjalnej nazwie miasta oznacza Oberlausitz.

150

EEuropa2.indburopa2.indb 150150 66/10/10/10/10 9:51:349:51:34 PMPM Krainy, regiony

Allgäu Nadrenia; Rheinland Anhalt Palatynat; Palatynat Reński; Pfalz; Badenia; Baden Rheinpfalz Bawaria; Bayern Pomorze; Pommern [częściowo w Polsce] Brandenburgia; Brandenburg Pomorze Przednie; Vorpommern Bryzgowia; Breisgau Prignitz Dithmarschen Pustać Lüneburska; Lüneburger Heide Dolne Łużyce; Niederlausitz [niem.]; Ren-Men; Rhein-Main; Rhein-Main- Dolna Łužyca [d.-łuż.] [częściowo -Gebiet; Frankfurt/Rhein-Main w Polsce] Ren-Neckar; Rhein-Neckar; Dolny Śląsk; Niederschlesien [niem.]; Metropolregion Rhein-Neckar Delnja Šleska [g.-łuż.] [częściowo Ren-Ruhra; Rhein-Ruhr; w Polsce] Metropolregion Rhein-Ruhr Emsland Rheingau Fläming Saara; Saarland Frankonia; Franken Saksonia; Sachsen Fryzja; Friesland [niem.]; Fresklun; Saska Szwajcaria; Sächsische Schweiz Friislon [północnofryzyjski]; [niemiecka część Gór Połabskich] Fräislound [wschodniofryzyjski] Sauerland Fryzja Północna; Nordfriesland [niem.]; Spreewald [niem.]; Błota [d.-łuż.] Nuurdfresklun; Nuurđfriisklun Stara Marchia; Altmark [północnofryzyjski] Szlezwik; Schleswig Fryzja Wschodnia; Ostfriesland Szwabia; Schwaben Górne Łużyce; Oberlausitz [niem.]; Szwajcaria Frankońska; Fränkische Hornja Łužica [g.-łuż.] [częściowo Schweiz w Polsce] Szwajcaria Meklemburska; Górny Palatynat; Oberpfalz Mecklenburgische Schweiz Hanower; Hannover Śląsk; Schlesien [niem.]; Šleska [g.-łuż.] Havelland [częściowo w Polsce] Hesja Nadreńska; Rheinhessen Średniogórze Środkowoeuropejskie; Hesja; Hessen Mittelgebirge Holsztyn; Holstein Turyngia; Thüringen Jutlandia; Jütland Uckermark [hist.: Marchia Wkrzańska] Łużyce; Lausitz [niem.]; Łužyca [d.-łuż.]; Vogtland Łužica [g.-łuż.] [częściowo w Polsce] Westfalia; Westfalen Märkische Schweiz Wirtembergia; Württemberg Meklemburgia; Mecklenburg ziemia lubuska; Land Lebus; Lebus Münsterland [częściowo w Polsce]

151

EEuropa2.indburopa2.indb 151151 66/10/10/10/10 9:51:359:51:35 PMPM Morza

Morze Bałtyckie; Bałtyk; Ostsee [częściowo Morze Północne; Nordsee w Polsce]

Zatoki

Jadebusen Zatoka Helgolandzka; Helgoländer Bucht Mały Zalew; Kleines Haff Zatoka Jasmundzka; Jasmunder Bodden Wielka Zatoka Jasmundzka; Großer Zatoka Kilońska; Kieler Bucht Jasmunder Bodden Zatoka Lubecka; Lübecker Bucht Zalew Szczeciński; Stettiner Haff; Oderhaff Zatoka Meklemburska; Mecklenburger [częściowo w Polsce] Bucht Zatoka Flensburska; Flensburger Förde Zatoka Niemiecka; Deutsche Bucht Zatoka Greifswaldzka; Greifswalder Zatoka Pomorska; Pommersche Bucht Bodden Zatoka Wismarska; Wismarbucht

Cieśniny

Bełt Fehmarn; Fehmarnbelt Piana; Peenestrom Bełty; Beltsee Strelasund Fehmarnsund

Inne akweny morskie

Ems Wschodni; Osterems [estuarium rzeki Morze Wattowe; Morze Wattów; Ems na wschód od wyspy Borkum] Wattenmeer Ems Zachodni; Westerems [estuarium rzeki Ems na zachód od wyspy Borkum]

Jeziora

Ammersee Kummerower See Chiemsee Laacher See Edersee Mała Zatoka Jasmundzka; Kleiner Forggensee Jasmunder Bodden Großer Müggelsee Müritz Großer Plöner See Parsteiner See Jezioro Bodeńskie; Bodensee Plauer See Jezioro Myśliborskie Wielkie; Rurtalsperre Mützelburger See [częściowo w Polsce] Scharmützelsee Jezioro Nowowarpieńskie; Neuwarper See Schweriner See [częściowo w Polsce] Schwielochsee Königssee Starnberger See

152

EEuropa2.indburopa2.indb 152152 66/10/10/10/10 9:51:369:51:36 PMPM Steinhuder Meer Talsperre Spremberg Talsperre Bautzen Unterueckersee Talsperre Bleiloch

Rzeki

Biała Elstera; Elstera; Weiße Elster Neckar Biały Men; Weißer Main Nysa Łużycka; Neiße; Lausitzer Neiße Czarna Elstera; Schwarze Elster [niem.]; [niem.]; Nysa [d.-łuż., g.-łuż.] [częściowo Čorny Halštrow [g.-łuż.] w Polsce] Czerwony Men; Roter Main Ochrza; Eger Dunaj; Donau Odra Zachodnia; Westoder [odnoga Odry; Düssel częściowo w Polsce] Eider Odra; Oder [częściowo w Polsce] Elde Piana; Peene Ems Recknitz [hist.: Regnica] Fulda Ren; Rhein Hawela; Havel Ruhra; Ruhr Iller Rur Inn Saara; Saar Izara; Isar Soława Frankońska; Fränkische Saale Łaba; Elbe Soława; Saale; Sächsische Saale Lahn Sprewa; Spree [niem.]; Sprjewja [d.-łuż., Lech g.-łuż.] Lippe Unstruta; Unstrut Mała Elstera; Kleine Elster Werra Men; Main Wezera; Weser Mozela; Mosel Wkra; Uecker Mulda; Mulde

Kanały

Datteln-Hamm-Kanal Kanał Men-Dunaj; Main-Donau-Kanal Droga Wodna Ren-Men-Dunaj; Kanał Nadbrzeżny; Küstenkanal Rhein-Mein-Donau Großschifffahrtsweg Kanał Odra-Hawela; Oder-Havel-Kanal Elbeseitenkanal [hist.: Kanał Hohenzollernów; Kanał Dortmund-Ems; Dortmund-Ems- Hohenzollernkanal] -Kanal Kanał Odra-Sprewa; Oder-Spree-Kanal Kanał Ems-Jade; Ems-Jade-Kanal Kanał Ren-Herne; Rhein-Herne-Kanal Kanał Haweli; Havelkanal Kanał Śródlądowy; Mittellandkanal Kanał Kiloński; Nord-Ostsee-Kanal Teltowkanal Kanał Łaba-Hawela; Elbe-Havel-Kanal Wesel-Datteln-Kanal Kanał Łaba-Lubeka; Elbe-Lübeck-Kanal

153

EEuropa2.indburopa2.indb 153153 66/10/10/10/10 9:51:379:51:37 PMPM Wyspy

Borkum Pellworm [niem.]; Polweerm Fehmarn [północnofryzyjski] Föhr [niem.]; Feer [północnofryzyjski] Poel Helgoland [niem.]; Deät Lun Rugia; Rügen [północnofryzyjski] Sylt [niem.]; Söl [północnofryzyjski] Norderney Uznam; Usedom [częściowo w Polsce] Nordstrand

Grupy wysp, archipelagi Wyspy Fryzyjskie; Friesische Inseln [niem.]; Wyspy Wschodniofryzyjskie; Fresk Eilunen; Friisk Ailönen Ostfriesische Inseln [północnofryzyjski] Wyspy Północnofryzyjskie; Nordfriesische Inseln [niem.]; Nuurdfresk Eilunen; Nuurđfriisk Ailönen [północnofryzyjski]

Wyspy na jeziorze lub rzece

Herreninsel [Chiemsee] Reichenau [Jezioro Bodeńskie] Pawia Wyspa; Pfaueninsel [Hawela]

Półwyspy Darss Wittow [część Rugii] Jasmund [część Rugii] Zingst Półwysep Jutlandzki; Jütland

Przylądki Arkona; Kap Arkona Darsser Ort

Pojezierza

Barnim Pojezierze Szlezwicko-Holsztyńskie; Pojezierze Brandenburskie; Märkische Schleswig-Holsteinisches Hügelland Seenplatte Pojezierze Meklemburskie; Mecklenburgische Seenplatte

154

EEuropa2.indburopa2.indb 154154 66/10/10/10/10 9:51:389:51:38 PMPM Niziny, równiny

Nizina Dolnoreńska; Niederrheinisches Nizina Środkowoeuropejska; Tiefland Mitteleuropäisches Tiefland Nizina Górnoreńska; Oberrheinisches [częściowo w Polsce] Tiefland; Oberrheinische Tiefebene Nizina Westfalska; Münsterländer Nizina Kolońska; Kölner Bucht; Tieflandsbucht; Westfälische Bucht Niederrheinische Bucht Pobrzeże Meklemburskie; Nizina Lipska; Leipziger Tieflandsbucht Mecklenburgische Küste Nizina Północnoniemiecka; Nizina Niemiecka; Norddeutsches Tiefland; Norddeutsche Tiefebene

Doliny

Brama Westfalska; Porta Westfalica; Pradolina Warszawsko-Berlińska; Westfälische Pforte Warschau-Berliner Urstromtal Dolina Dolnej Odry; Unteres Odertal [częściowo w Polsce] [częściowo w Polsce] Pradolina Wrocławsko-Magdeburska; Pradolina Barucko-Głogowska; Breslau-Magdeburger Urstromtal Glogau-Baruther Urstromtal [częściowo w Polsce] [częściowo w Polsce] Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka; Thorn-Eberswalder Urstromtal [częściowo w Polsce]

Kotliny Kotlina Drezdeńska; Dresdener Elbtal Niecka Turyńska; Thüringer Becken Kotlina Freienwaldzka; Oderbruch Ries [częściowo w Polsce]

Wyżyny, płaskowyże Basen Szwabsko-Frankoński; Schwäbisch- Wyżyna Bawarska; Przedgórze Alpejskie; -Fränkisches Schichtstufenland Deutsches Alpenvorland; Alpenvorland Masyw Czeski; Böhmische Masse; Wyżyna Frankońska; Jura Frankońska; Böhmisches Massiv [częściowo w Polsce] Fränkische Alb Pogórze Łużyckie; Lausitzer Bergland

Góry

Alpy; Alpen Alpy Bawarsko-Tyrolskie; Nordtiroler Alpy Algawskie; Allgäuer Alpen Kalkalpen; Tirolisch-Bayerische Alpy Bawarskie; Bayerische Alpen Kalkalpen

155

EEuropa2.indburopa2.indb 155155 66/10/10/10/10 9:51:389:51:38 PMPM Alpy Berchtesgadeńskie; Berchtesgadener Odenwald Alpen Pogórze Heskie; Hessisches Bergland Alpy Salzburskie; Salzburger Kalkalpen; Pogórze Wezerskie; Weserbergland Salzburger Alpen Północne Alpy Wapienne; Nördliche Alpy Wschodnie; Ostalpen Kalkalpen Böhmerwald [w szerokim znaczeniu: Reńskie Góry Łupkowe; Rheinisches Las Czeski, Szumawa i Las Bawarski; Schiefergebirge w wąskim znaczeniu: Szumawa] Rhön Eifel Rothaargebirge Góry Łużyckie; Zittauer Gebirge; Rudawy; Erzgebirge Lausitzer Gebirge Sauerland Góry Połabskie; Elbsandsteingebirge; Schwarzwald Sächsische Schweiz Siedmiogórze; Siebengebirge Góry Wezerskie; Wesergebirge Smreczany; Fichtelgebirge Harz Spessart Hunsrück Średniogórze Niemieckie; Deutsche Jura Szwabska; Schwäbische Alb Mittelgebirgsschwelle Las Bawarski; Bayerischer Wald Sudety, Sudeten [częściowo w Polsce] Las Bregencki; Bregenzer Wald Szumawa; Hinterer Wald; Böhmerwald Las Czeski; Las Górnopalatynacki; Taunus Oberpfälzer Wald Turyńskie Góry Łupkowe; Thüringer Las Frankoński; Frankenwald Schiefergebirge Las Palatynacki; Pfälzer Wald Vogelsberg Las Teutoburski; Teutoburger Wald Westerwald Las Turyński; Thüringer Wald

Szczyty

Brocken Lemberg Feldberg Schneeberg Fichtelberg Wasserkuppe Großer Arber Watzmann Großer Feldberg Zugspitze Lausche

Przełęcze Achenpass Scharnitzpass Oberjoch

Lasy, puszcze

Puszcza Wkrzańska; Ueckermünder Heide [częściowo w Polsce]

156

EEuropa2.indburopa2.indb 156156 66/10/10/10/10 9:51:409:51:40 PMPM Inne obiekty naturalne

Loreley [skalne urwisko nad Renem w Sankt Grube Messel [stanowisko paleontologiczne Goarshausen; hist.: Lorelei] w Messel] Stubbenkammer [klif na Rugii] Wannsee [zatoka na Haweli]

Obszary ochrony przyrody

Biosphärenreservat Bliesgau Park Narodowy Dolnosaksońskiego Biosphärenreservat Flusslandschaft Elbe- Morza Wattowego; Nationalpark -Brandenburg Niedersächsisches Wattenmeer Biosphärenreservat Karstlandschaft Südharz Park Narodowy Hamburskiego Morza [w stadium organizacji] Wattowego; Nationalpark Hamburgisches Biosphärenreservat Mecklenburgisches Wattenmeer Elbetal Park Narodowy Harzu; Nationalpark Harz Biosphärenreservat Niedersächsische Park Narodowy Lasu Bawarskiego; Elbtalaue Nationalpark Bayerischer Wald Biosphärenreservat Oberlausitzer Heide- Park Narodowy Saskiej Szwajcarii; und Teichlandschaft Nationalpark Sächsische Schweiz Biosphärenreservat Rhön Park Narodowy Szlezwicko-Holsztyńskiego Biosphärenreservat Schaalsee Morza Wattowego; Nationalpark Biosphärenreservat Schorfheide-Chorin Schleswig-Holsteinisches Wattenmeer Biosphärenreservat Spreewald Rezerwat Biosfery Wogezów Północnych Biosphärenreservat Vessertal-Thüringer i Lasu Palatynackiego; Wald Biosphärenreservat Pfälzerwald- Müritz-Nationalpark -Nordvogesen Nationalpark Berchtesgaden Rezerwat Biosfery Jury Szwabskiej; Nationalpark Eifel Biosphärengebiet Schwäbische Alb Nationalpark Hainich Rezerwat Biosfery Rugii Południowo- Nationalpark Jasmund -Wschodniej; Biosphärenreservat Südost- Nationalpark Kellerwald-Edersee -Rügen Nationalpark Vorpommersche Rezerwat Biosfery Środkowej Łaby; Wattenlandschaft Biosphärenreservat Mittelelbe Park Narodowy Doliny Dolnej Odry; Nationalpark Unteres Odertal

Regiony przemysłowe

Reńsko-Westfalski Okręg Przemysłowy; Zagłębie Ruhry; Ruhrgebiet Rheinisch-Westfälisches Industriegebiet Zagłębie Saary; Saar

157

EEuropa2.indburopa2.indb 157157 66/10/10/10/10 9:51:409:51:40 PMPM Miejsca wydobycia lub występowania surowców mineralnych

Zagłębie Łużyckie; Lausitzer Zagłębie Saary; Saarrevier; Braunkohlenrevier; Lausitzer Revier Saarkohlenbecken Zagłębie Nadreńskie; Rheinisches Zagłębie Środkowoniemieckie; Braunkohlenrevier; Rheinisches Revier Mitteldeutsches Braunkohlenrevier; Zagłębie Ruhry; Ruhrrevier; Ruhr Mitteldeutsches Revier

Drogi Weinstraße; Deutsche Weinstraße Ulice Unter den Linden [Berlin] Place plac Poczdamski; Potsdamer Platz [Berlin]

Inne obiekty komunikacyjne

Vogelf luglinie [ przeprawa do Danii: most i prom]

Świątynie, klasztory, miejsca kultu

Andechs; Kloster Andechs [klasztor] kościół Świętego Michała; Michaeliskirche; Corvey [dawne opactwo] St. Michael [Hildesheim] Eberbach; Kloster Eberbach [dawne opactwo] Maria Laach [klasztor] Ettal; Kloster Ettal [klasztor] Weltenburg; Kloster Weltenburg [klasztor] Hirsau [klasztor] Wieskirche [kościół w Wies] kościół Pamięci; Kaiser-Wilhelm- -Gedächtniskirche [Berlin]

Forty, twierdze, zamki Eltz; Burg Eltz [gmina Moselkern] Königstein; Festung Königstein Hohenzollern; Burg Hohenzollern [Königstein/Sächs. Schw.] [gmina Bisingen] Wartburg [Eisenach]

Inne zabytki

Brama Brandenburska; Brandenburger Tor Limes Górnogermańsko-Retycki; [Berlin] Obergermanisch-rätischer Limes Brama Holsztyńska; Holstentor [Lubeka] [umocnienia rzymskie] Czerwony Ratusz; Rotes Rathaus [Berlin] Linderhof [zespół pałacowo-parkowy Herrenchimsee [pałac na wyspie w Bawarii] Herreninsel]

158

EEuropa2.indburopa2.indb 158158 66/10/10/10/10 9:51:429:51:42 PMPM Moritzburg; Jagdschloss Moritzburg Sanssouci [zespół pałacowo-parkowy [pałac w Saksonii; 51°10'N, 13°41'E] w Poczdamie] Muzeum Pergamońskie; Stare Muzeum; Altes Museum [Berlin] Pergamonmuseum [Berlin] Walhalla [ pomnikowa budowla Neuschwanstein; Schloss Neuschwanstein w Donaustauf] [pałac królewski w Hohenschwangau] Wyspa Muzeów; Museumsinsel [kompleks Nowy Odwach; Neue Wache [Berlin] muzealny (część wyspy na Sprewie) Porta Nigra [brama w Trewirze] w Berlinie] Reichstagsgebäude; Reichstag Zwinger [zespół architektoniczny w Dreźnie] [gmach parlamentu w Berlinie]

Inne obiekty antropogeniczne

Bauhaus; Bauhaus Dessau; Bauhausgebäude park Mużakowski; Muskauer Park [uczelnia artystyczna w Dessau] [Mużaków i Łęknica; częściowo w Polsce] Mur Berliński; Berliner Mauer Rammelsberg [nieczynna kopalnia w Goslar]

159

EEuropa2.indburopa2.indb 159159 66/10/10/10/10 9:51:439:51:43 PMPM NORWEGIA Norge [norweski bokmål] Noreg [norweski nynorsk]

Język urzędowy: norweski w dwóch urzędowych standardach – bokmål oraz nynorsk; na obszarach zamieszkanych przez mniejszości również języki lapońskie (północny sami, południowy sami i lule sami) i język kven (dialekt fińskiego mający w Norwegii status osobnego języka). W większości przypadków urzędowe nazwy norweskie ustalane są w jednym ze standardów języka, jedynie nieliczne obiekty mają ustalone różne nazwy w norweskim bokmål i norweskim nynorsk. Nazwy w urzędowych językach mniejszości ustalane są również dla obiektów leżących poza obszarami, gdzie języki te mają status urzędowy; dla niektórych obiektów ustalane są także nazwy w innych językach mniejszości (fińskim, ume sami i pite sami). Jeżeli nazwa występuje wyłącznie w jednym ze standardów języka norweskiego (tzn. jest formą stosowaną w obu standardach), nie podano nazwy języka.

Słowniczek terminologiczny nazw norweskich

å potok, rzeka arkipel archipelag aust [norw. nynorsk] wschód austre [norw. nynorsk] wschodni bekk potok berg góra, wzgórze botn górna część doliny; ujście fiordu bre lodowiec bro, bru [norw. bokmål] most bru [norw. nynorsk] most bukt zatoka by miasto canyon kanion dal dolina demning zapora, tama domkirke [norw. bokmål] katedra domkyrkje [norw. nynorsk] katedra

160

EEuropa2.indburopa2.indb 160160 66/10/10/10/10 9:51:439:51:43 PMPM egg pasmo górskie elv rzeka ferge, ferje [norw. bokmål] prom ferje [norw. nynorsk] prom festning fortyfikacje fjell góra; góry; fiell fjellkjede łańcuch górski fjellpass przełęcz fjord fiord; zatoka; jezioro fly płaskowyż; równia; wyżyna flyplass lotnisko fonn lodowiec foss wodospad fylke jedn. adm. pierwszego rzędu gammal [norw. nynorsk] stary gammal, gammel [norw. bokmål] stary gjel wąwóz, kanion grotte jaskinia halvøy półwysep hamn [norw. nynorsk] port haug wzgórze hav morze; ocean havn, hamn [norw. bokmål] port heim dom hette góra høgland wyżyna hole [norw. nynorsk] jaskinia hule, hole [norw. bokmål] jaskinia indre wewnętrzny innsjø jezioro is lód isbre lodowiec jarnbane, jernbane [norw. nynorsk] linia kolejowa jernbane [norw. bokmål] linia kolejowa jøkel [norw. bokmål] lodowiec jøkul [norw. nynorsk] lodowiec kam wzgórze, góra; góry kanal kanał kapp przylądek katedral katedra kirke [norw. bokmål] kościół kløft [norw. bokmål] wąwóz

161

EEuropa2.indburopa2.indb 161161 66/10/10/10/10 9:51:449:51:44 PMPM kloster klasztor kluft, kløft [norw. nynorsk] wąwóz kommune gmina (jedn. adm. drugiego rzędu) kyrkje [norw. nynorsk] kościół kyst wybrzeże land kraina, kraj landsby wieś lille [norw. bokmål] mały lisle, litle [norw. nynorsk] mały marsk bagno massiv masyw mellom środkowy midt środek; średni, środkowy midtre środkowy myr bagno, błoto nasjonalpark park narodowy naturreservat rezerwat przyrody nedre dolny nord północ nordaust [norw. nynorsk] północny wschód nordaustleg [norw. nynorsk] północno-wschodni nordøst, nordaust [norw. bokmål] północny wschód nordøstlig, nordaustlig [norw. bokmål] północno-wschodni nordre [norw. bokmål] północny nordre, nørdre [norw. nynorsk] północny nordvest północny zachód nordvestleg [norw. nynorsk] północno-zachodni nordvestlig [norw. bokmål] północno-zachodni ny nowy odde przylądek ør delta; łacha øst, aust [norw. bokmål] wschód østre, austre [norw. bokmål] wschodni øvre górny øy wyspa; półwysep øyane, øyer [norw. nynorsk] wyspy øyer [norw. bokmål] wyspy øyr delta; łacha øysamling archipelag palass pałac park park pass przełęcz; cieśnina

162

EEuropa2.indburopa2.indb 162162 66/10/10/10/10 9:51:459:51:45 PMPM pigg szczyt platå wyżyna, płaskowyż port brama pynt przylądek; szczyt rygg pasmo górskie sankt święty sjø morze; jezioro skar [norw. bokmål] przełęcz skar, skard [norw. nynorsk] przełęcz skau, skog [norw. bokmål] las skjær [norw. bokmål] skała; szkier skjer [norw. nynorsk] skała; szkier skog [norw. nynorsk] las slette równina, nizina slott zamek søndre, søre [norw. bokmål] południowy sør południe søraust [norw. nynorsk] południowy wschód søraustleg [norw. nynorsk] południowo-wschodni søre [norw. nynorsk] południowy sørøst, sydøst, søraust [norw. bokmål] południowy-wschód sørøstlig, sydøstlig, søraustlig [norw. bokmål] południowo-wschodni sørvest [norw. nynorsk] południowy zachód sørvest, sydvest [norw. bokmål] południowy zachód sørvestleg [norw. nynorsk] południowo-zachodni sørvestlig, sydvestlig [norw. bokmål] południowo-zachodni stad [norw. nynorsk] miejsce stasjon stacja sted [norw. bokmål] miejsce stor wielki straum [norw. nynorsk] cieśnina; prąd morski strede [norw. bokmål] cieśnina strete [norw. nynorsk] cieśnina strøm [norw. bokmål] cieśnina; prąd morski sump bagno sund cieśnina syd [norw. bokmål] południe tange przylądek, cypel tettstad [norw. nynorsk] wieś; miejscowość tettsted [norw. bokmål] wieś; miejscowość tind szczyt topp szczyt

163

EEuropa2.indburopa2.indb 163163 66/10/10/10/10 9:51:459:51:45 PMPM vann, vatn [norw. bokmål] jezioro vatn [norw. nynorsk] jezioro veg [norw. nynorsk] droga vei, veg [norw. bokmål] droga vest zachód vestre zachodni vidde płaskowyż, wyżyna vik zatoka ytre zewnętrzny

Jednostki administracyjne

Akershus; Akershus fylke Oppland; Oppland fylke Aust-Agder; Aust-Agder fylke Oslo; Oslo fylke Buskerud; Buskerud fylke Østfold; Østfold fylke Finnmark; Finnmark fylke [norw.]; Rogaland; Rogaland fylke Finnmárkku; Finnmárkku fylkka [pn. Sogn og Fjordane; Sogn og Fjordane fylke sami] Sør-Trøndelag; Sør-Trøndelag fylke Hedmark; Hedmark fylke Telemark; Telemark fylke Hordaland; Hordaland fylke Troms; Troms fylke [norw.]; Romssa; Møre og Romsdal; Møre og Romsdal fylke Romssa fylkka [pn. sami] Nord-Trøndelag; Nord-Trøndelag fylke Vest-Agder; Vest-Agder fylke Nordland; Nordland fylke Vestfold; Vestfold fylke

Miejscowości Å Halden Ålesund Hamar Alta Hammerfest Arendal Harstad Askim Haugesund Askøy Hønefoss Bergen Honningsvåg Bodø Horten Drammen Jessheim Drøbak Karasjok [norw.]; Kárášjohka [pn. sami] Eidsvoll Kautokeino [norw.]; Guovdageainnu [pn. Elverum sami] Førde Kirkenes Fredrikstad Kjøpsvik [norw.]; Gásluokta [lule sami] Gjøvik Kongsberg Grimstad Kongsvinger

164

EEuropa2.indburopa2.indb 164164 66/10/10/10/10 9:51:469:51:46 PMPM Kristiansand Oslo [hist.: Christiania; Kristiania] Kristiansund Porsgrunn Lakselv [norw.]; Leavdnja [pn. sami]; Røros Lemmijoki [kven] Sandefjord Larvik Sandnes Leikanger Sandnessjøen Leirvik Sarpsborg Levanger Ski Lillehammer Skien Malvik Snåsa [norw.]; Snåase [pd. sami] Mandal Sortland Melhus Stavanger Mo i Rana; Mo Steinkjer Molde Stjørdalshalsen Mosjøen Svolvær Moss Tønsberg Namsos Tromsø Narwik; Narvik Trondheim Nesoddtangen Vadsø [norw.]; Čáhcesuolu [pn. sami]; Orkanger Vesisaari [kven] Ornes Vennesla

Części miejscowości

Bryggen [Bergen] Krainy, regiony

Dalane Østlandet [norw. bokmål]; Helgeland Austlandet [norw. nynorsk] Innherred; Innherad Rondane Jæren Ryfylke Laponia; Sameland; Lappland [norw.]; Salten [norw.]; Sállto [lule sami] Sápmi [pn. sami] Sogn Midt-Norge; Trøndelag [norw. bokmål]; Sørlandet; Agder Midt-Noreg; Trøndelag [norw. nynorsk] Sunnfjord Nordfjord Sunnmøre Nordmøre Valdres Nord-Norge [norw. bokmål]; Vestlandet Nord-Noreg [norw. nynorsk]

Oceany Ocean Arktyczny; Polhavet; Nordishavet Ocean Atlantycki; Atlantyk; Atlanterhavet

165

EEuropa2.indburopa2.indb 165165 66/10/10/10/10 9:51:479:51:47 PMPM Morza

Morze Barentsa; Barentshavet Morze Północne; Nordsjøen Morze Norweskie; Norskehavet

Zatoki

Åkrafjorden Lyngen [norw.]; Ivgovuotna [pn. sami] Altafjorden Lysefjorden [Rogaland] Aurlandsfjorden Malangen Balsfjorden [norw.]; Báhccavuotna [pn. sami] Melfjorden Beitstadfjorden Nærøyfjorden Bindalsfjorden Namsfjorden Bjørnafjorden Nordfjorden [Sogn og Fjordane] Boknafjorden Nordfolda Bunnefjorden Ofotfjorden Dalsfjorden [Sogn og Fjordane] Oslofjorden Drammensfjorden Osterfjorden Eidfjorden Porsangerfjorden [norw.]; Eidsfjorden [Nordland] Porsáŋgguvuotna [pn. sami]; Fensfjorden Porsanginvuono [kven] Fjærlandsfjorden Ranfjorden Folda [Nordland] Revsbotn [norw.]; Jáhkovuotna [pn. sami] Folda; Foldafjorden [Nord-Trøndelag] Romsdalsfjorden Førdefjorden Sagfjorden [Nordland] Frohavet Saltfjorden Geirangerfjorden Sandsfjorden [Rogaland] Griphølen Sildegapet Halsafjorden Singlefjorden Hardangerfjorden Sjona Harøyfjorden Skånevikfjorden Hjørundfjorden Skjerstadfjorden Høgsfjorden Sognefjorden Hustadvika Solbergfjorden Iddefjorden Sørfjorden [Hordaland, odnoga Kvænangen [norw.]; Návuotna [pn. sami] Hardangerfjorden] Laksefjorden [norw.]; Lágesvuotna [pn. Sørfjorden [Hordaland, odnoga sami] Osterfjorden] Langesundsbukta Sørfolda Langfjorden [Møre og Romsdal] Stadhavet Listafjorden Storfjorden [Møre og Romsdal] Lopphavet Tanafjorden [norw.]; Deanuvuotna [pn. Lustrafjorden sami]

166

EEuropa2.indburopa2.indb 166166 66/10/10/10/10 9:51:489:51:48 PMPM Tingvollfjorden Varangerfjorden [norw.]; Tosen [norw.]; Dåasa [pd. sami] Várjjatvuotna [pn. sami] Trondheimsfjorden Vefsnfjorden Tysf jorden [norw.]; Divtasvuodna [lule Velfjorden sami] Vesterålsfjorden Ullsfjorden [Troms] Vestfjorden [Nordland] Vågsfjorden [Troms] Vindafjorden Vanylvsfjorden Voldsfjorden

Cieśniny

Andfjorden Røingen Bømlafjorden Rolvsøysundet Breidsundet Røsthavet Edøyfjorden Sammelsundet [norw.]; Freifjorden Sámmálnuorri [pn. sami] Frøyfjorden Selbjørnfjorden Frøysjøen Skagerrak Gavlfjorden Sognesjøen Gimsøystraumen Sørøysundet [norw.]; Joahkku [pn. sami] Gisundet Sortlandsundet Grøtsundet Stjernsundet Hadselfjorden Stokksund [Hordaland] Hjeltefjorden Sulafjorden Hortafjorden Tjeldsundet Kvalsundet Trænfjorden Kvernesfjorden Trondheimsleia Langenuen Ulvangen Magerøysundet [norw.]; Vannsundet Makkarajnuorri [pn. sami] Vargsundet [norw.]; Várggonuorri [pn. Måsøysundet sami] Moskenstraumen Vartdalsfjorden Nappstraumen Vegafjorden Raftsundet Vinjefjorden Rognsundet [norw.]; Čolmmenuorri [pn. Ytrefjorden sami]

Jeziora

Altevatnet [norw.]; Álttesjávri [pn. sami] Bygdin Aursunden Esandsjøen [norw.]; Balvatnet [norw.]; Bállávrre [lule sami] Saantenjaevrie [pd. sami] Blåsjø Femunden

167

EEuropa2.indburopa2.indb 167167 66/10/10/10/10 9:51:499:51:49 PMPM Fyresvatn Randsfjorden Hornindalsvatnet Røssvatnet [norw.]; Reevhtse [pd. sami] Iešjávri [norw., pn. sami] Salsvatnet Jølstravatnet Selbusjøen Krøderen Snåsavatnet Limingen [norw.]; Lyjmede [pd. sami] Storakersvatnet Mjøsa Storsjøen Møsvatn Svanevatnet [norw.]; Salmijärvi [fiń.] Nesjøen Tinnsjå Nisser Tunnsjøen [norw.]; Dåtnejaevrie [pd. sami] Norsjø Tyrif jorden Osensjøen Vaggatem [norw.]; Vouvatusjärvi [fiń.] Øyeren

Rzeki Altaelva [norw.]; Álttáeatnu [pn. sami] Otra Anarjóhka [norw., pn. sami] Pasvikelva [norw.]; Báhčeveaijohka [pn. Drammenselva sami]; Paatsjoki [fiń.] Gaula Rena Glomma; Glomma [w dolnym biegu]; Skienselva Glåma [w górnym biegu] Snarusmelva [w dolnym biegu]; Kárášjohka [norw., pn. sami] Hallingdalselva [w górnym biegu] Namsen [norw.]; Nååmesje [pd. sami] Tana [norw.]; Deatnu [pn. sami] Nidelva Trysilelva Numedalslågen; Lågen Vefsna [norw.]; Vaapstenjeanoe [pd. sami] Orkla Vorma

Kanały Telemarkskanalen Haldenkanalen

Wodospady Balåifossen Mardalsfossen Brudesløret [Møre og Romsdal] Mongefossen Furebergfossen Ølmåafossen Kjeragfossen Ramnefjellsfossen Kjosfossen Vettisfossen Langfossen; Langfoss Vinnufossen Låtefossen Vøringsfossen Målselvfossen

168

EEuropa2.indburopa2.indb 168168 66/10/10/10/10 9:51:509:51:50 PMPM Lodowce Ålfotbreen Okstindbreen Blåmannsisen [norw.]; Seilandsjøkelen [norw.]; Ålmåjalosjiegŋa [lule sami] Nourtageašjiehkki [pn. sami] Folgefonna Sekkebreen; Sikilbreen Fresvikbreen Simlebreen [norw.]; Frostisen [norw.]; Ruosstajiegŋa [lule sami] Váhčanjohkjiehkki [pite sami] Gihtsejiegŋa [norw., lule sami] Smørstabbreen Grovabreen Spørteggbreen Harbardsbreen Sulitjelmaisen [norw.]; Sállajiegŋa [lule Hardangerjøkulen sami] Holåbreen Svartisen Jostedalsbreen Tindefjellbreen Jostefonni Tystigbreen Myklebustbreen Veobreen Øksfjordjøkelen [norw.]; Vestre Memurubreen Ákšovunjiehkki [pn. sami]

Wyspy

Alsten; Alsta Holsnøy Andørja [norw.]; Áttir [pn. sami] Inner-Vikna Andøya Jøa Arnøya [norw.]; Árdni [pn. sami] Karmøy Askøyna; Askøy Kvaløya [norw.]; Fálá [pn. sami] [Finnmark] Austra Kvaløya [norw.]; Sállir [pn. sami] [Troms] Austvågøya Kvingra Averøya Langøya Bømlo Leka Bremangerlandet Magerøya [norw.]; Máhkarávju [pn. sami] Dønna Moskenesøya Engeløya Nordkvaløya Etrvågsøya Osterøy Finnøya [Nordland] Otrøya Flakstadøya Otterøya Frøya [Sør-Trøndelag] Radøy Grytøya Rebbenesøya [norw.]; Ruobbá [pn. sami] Gurskøya Reinøya Hadseløya Ringvassøya [norw.]; Ráneš [pn. sami] Hareidlandet Rolla [norw.]; Rálli [pn. sami] Hinnøya [norw.]; Iinnasuolu [pn. sami] Rolvsøya [norw.]; Gádde-Iččát [pn. sami] Hitra Røst

169

EEuropa2.indburopa2.indb 169169 66/10/10/10/10 9:51:519:51:51 PMPM Sandhornøya Tjeldøya [norw.]; Dielddasuolu [pn. sami] Seiland [norw.]; Sievju [pn. sami] Tromsøya [norw.]; Romssasuolu [pn. sami] Senja [norw.]; Sážža [pn. sami] Tustna Skogerøya [norw.]; Sállan [pn. sami] Tysnesøya Smøla Værøy Sørøya [norw.]; Sállan [pn. sami] Vågsøy Sotra Vanna; Vannøya Stjernøya [norw.]; Stierdná [pn. sami] Vega Stord Vestvågøya Sula [Sogn og Fjordane] Ytter-Vikna

Grupy wysp, archipelagi

Froan Sørøyane Hvaler Vegaøyan Lofoty; Lofoten Vesterålen Nordøyane Vikna

Półwyspy Bygdøy [Oslo] Porsangerhalvøya Fosen Romsdalhalvøya Hamarøya Skriverøya Lindåshalvøya Sømna Lindesnes Stadlandet Lista Sværholthalvøya [norw.]; Spierttanjárga [pn. Nordkinnhalvøya [norw.]; Čorgašnjárga [pn. sami] sami] [hist.: Nordkynhalvøya] Varanger; Varangerhalvøya [norw.]; Półwysep Skandynawski; Den Várnjárga [pn. sami] skandinaviske halvøy

Przylądki Kibergneset Przylądek Północny; Nordkapp Kinnarodden [hist.: Nordkyn] Sværholtklubben Knivskjelodden Vardetangen Lindesnes Vardnesodden Lofotodden Vestkapp; Stad Næringen

Doliny

Aurlandsdalen Hemsedal Gudbransdalen Isterdalen Hallingdal Jostedalen

170

EEuropa2.indburopa2.indb 170170 66/10/10/10/10 9:51:529:51:52 PMPM Namdalen Ottadalen Numedal Rendalen Odalen Romsdalen Oldedalen Setesdal Østerdalen Uvdal

Wyżyny, płaskowyże Hardangervidda Wyżyna Lapońska; Finnmarksvidda [norw.]; Finnmárkkoduottar [pn. sami]

Góry Besseggen Jotunheimen Børgefjellet [norw.]; Byrkije [ume sami] Norefjell Breheimen Okstindan Dovrefjell Reinheimen Filefjell Saltfjellet Góry Skandynawskie; De skandinaviske Setesdalsheiene fjellene; Kjølen [norw. bokmål]; Dei Smiubelgen; Smiubelgin Skandinaviske fjella; Kjølen [norw. Stølsheimen nynorsk] Sylan [norw.]; Bealjehkh [pd. sami] Hallingskarvet Trollheimen Hurrungane; Hurrungene

Szczyty Besshøe Oksskolten Čohkarášša [norw., pn. sami] Ørfjellet [norw.]; Uvbbágájsse [lule sami] Folarskardnuten Puttegga Galdhøpiggen Rondeslottet Gaustatoppen Skagastølstindane Glittertinden; Glittertind Skjelåtinden Hårteigen Snøhetta Hestbrepiggan Store Memurutinden Jiehkkevárri [norw., pn. sami] Storebjørn Kvigtinden [norw.]; Storsteinsfjellet Voenjelensnjurhtije [ume sami] Storstygge-Svånåtinden Loftet Storsylen Møysalen Suliskongen Nautgardstinden Surtningssue Njunis [norw., pn. sami] Tjønnholstinden Øksfjordjøkelen [norw.]; Ákšovunjiehkki [pn. sami]

171

EEuropa2.indburopa2.indb 171171 66/10/10/10/10 9:51:529:51:52 PMPM Przełęcze Alnesreset Vakkerlandet Fantesteinen Valdresf lye Kobbskardet [norw.]; Njuorjoskárdi [lule sami]

Obszary ochrony przyrody

Ånderdalen nasjonalpark Øvre Anarjóhka nasjonalpark [norw.]; Blåfjella-Skjækerfjella nasjonalpark [norw.]; Badje-Anarjóhka álbmotmeahcci [pn. Låarte-Skæhkere álbmotmeahci [pd. sami] sami] Øvre Dividal nasjonalpark [norw.]; Børgefjell nasjonalpark Dieváidvuovddi álbmotmeahcci [pn. Dovre nasjonalpark sami] Dovrefjell-Sunndalsfjella nasjonalpark Øvre Pasvik nasjonalpark [norw.]; Femundsmarka nasjonalpark Báhčaveaji álbmotmeahcci [pn. sami] Folgefonna nasjonalpark Park Narodowy Półwyspu Varanger; Forollhogna nasjonalpark Varangerhalvøya nasjonalpark [norw.]; Gutulia nasjonalpark Várnjárga álbmotmeahcci [pn. sami] Hallingskarvet nasjonalpark Rago nasjonalpark Hardangervidda nasjonalpark Reinheimen nasjonalpark Jostedalsbreen nasjonalpark Reisa nasjonalpark Jotunheimen nasjonalpark Rondane nasjonalpark Junkerdal nasjonalpark Saltfjellet-Svartisen nasjonalpark Lierne nasjonalpark [norw.]; Lijre Seiland nasjonalpark [norw.]; Sievjju álbmotmeahcci [pd. sami] álbmotmeahcci [pn. sami] Møysalen nasjonalpark Skarvan og Roltdalen nasjonalpark Ormtjernkampen nasjonalpark Stabbursdalen nasjonalpark [norw.]; Rávttošvuomi álbmotmeahcci [pn. sami]

Drogi Droga Trolli; Trollstigen; Trollstigvegen Koleje Ofotbanen Tunele

Bømlafjordtunnelen Korgfjelltunnelen Finsetunnelen Lærdalstunnelen Folgefonntunnelen Nordkapptunnelen Gudvangatunnelen Romeriksporten

172

EEuropa2.indburopa2.indb 172172 66/10/10/10/10 9:51:539:51:53 PMPM Świątynie, klasztory, miejsca kultu Nidarosdomen [katedra w Trondheim] Urnes stavkirke [norw. bokmål]; Urnes stavkyrkje [norw. nynorsk] [kościół w Ornes]

Forty, twierdze, zamki

Akershus festning [twierdza w Oslo]

Inne obiekty antropogeniczne

park Vigelanda; Vigelandsanlegget [Oslo, część Frognerparken]

173

EEuropa2.indburopa2.indb 173173 66/10/10/10/10 9:51:549:51:54 PMPM PORTUGALIA Portugal

Język urzędowy: portugalski

Słowniczek terminologiczny nazw portugalskich

abadia opactwo aeroporto lotnisko água woda albufeira zbiornik wodny aldeia wieś alto górny, wysoki antigo stary arquipélago archipelag atol atol bacia kotlina, basen baía zatoka bairro dzielnica baixa dolny banco ławica, mielizna barragem zapora basílica bazylika beira brzeg; granica cabo przylądek caldeira kaldera, krater wulkaniczny caminho droga canal cieśnina, kanał canhão kanion cascata wodospad castelo zamek catarata katarakta, wodospad catedral katedra caverna jaskinia central środkowy, centralny

174

EEuropa2.indburopa2.indb 174174 66/10/10/10/10 9:51:549:51:54 PMPM cerro wzgórze chapada góra, płaskowyż (Brazylia) cidade miasto colina wzgórze concelho dystrykt (Rep. Zielonego Przylądka), gmina (dawna nazwa stosowana w Portugalii) convento klasztor cordilheira góry costa wybrzeże cume szczyt distrito dystrykt distrito federal dystrykt federalny duna wydma enseada zatoka (mała) estação stacja estado stan este wschód, wschodni estreito cieśnina estuário estuarium falésia klif ferrovia kolej, linia kolejowa floresta las fonte źródło fortaleza fort, fortyfikacja forte fort freguesia gmina (Rep. Zielonego Przylądka); w Portugalii jednostka podziału gminy (jedn. adm. trzeciego rzędu) garganta wąwóz, kanion, gardziel golfo zatoka grande duży grupo grupa gruta jaskinia igreja kościół ilha wyspa ilhas wyspy ilhéu wyspa (mała) lago jezioro lagoa jezioro, laguna laguna laguna leste wschód, wschodni levante wschód

175

EEuropa2.indburopa2.indb 175175 66/10/10/10/10 9:51:559:51:55 PMPM litoral nadbrzeżny localidade miejscowość; miejsce maciço masyw górski mar morze mata las meridional południowy montanha góra monte góra monumento zabytek; pomnik morro wzgórze, góra mosteiro klasztor município gmina nordeste północno-wschodni noroeste północno-zachodni norte północ, północny novo nowy oceano ocean ocidental zachodni ocidente zachód oeste zachód, zachodni oriente wschód oriental wschodni outeiro wzgórze palácio pałac pântano bagno paróquia parafia parque park parque nacional park narodowy parque natural park przyrodniczy passo przełęcz pedra kamień, skała; góra penedo skała península półwysep pequeno mały pico szczyt planalto wyżyna, płaskowyż planície nizina, równina ponta przylądek ponte most portão brama porto port praia plaża

176

EEuropa2.indburopa2.indb 176176 66/10/10/10/10 9:51:559:51:55 PMPM principal główny província prowincja queda, queda de água wodospad recife rafa região region região autónoma region autonomiczny represa zapora; zbiornik zaporowy reserva rezerwat reserva da biosfera rezerwat biosfery ribeira rzeka, potok, strumień; obszar położony nad rzeką, porzecze rio rzeka ruinas ruiny santo, santa święty, święta santuário sanktuarium são święty sapal bagno serra góry serrania góry setentrional północny sudeste południowo-wschodni sudoeste południowo-zachodni sul południe; południowy terra kraj, kraina, ziemia terra alta wyżyna território terytorium tope szczyt torre wieża túnel tunel vale dolina velho stary via droga vila miasto (małe), osiedle vulcão wulkan

Jednostki administracyjne

Aveiro; Distrito de Aveiro Bragança; Distrito de Bragança Azory; Region Autonomiczny Azorów; Castelo Branco; Distrito de Castelo Branco Açores; Região Autónoma dos Açores Coimbra; Distrito de Coimbra Beja; Distrito de Beja Évora; Distrito de Évora Braga; Distrito de Braga Faro; Distrito de Faro

177

EEuropa2.indburopa2.indb 177177 66/10/10/10/10 9:51:569:51:56 PMPM Guarda; Distrito da Guarda Santarém; Distrito de Santarém Leiria; Distrito de Leiria Setúbal; Distrito de Setúbal Lizbona; Lisboa; Distrito de Lisboa Viana do Castelo; Distrito de Viana Madera; Region Autonomiczny Madery; do Castelo Madeira; Região Autónoma da Madeira Vila Real; Distrito de Vila Real Portalegre; Distrito de Portalegre Viseu; Distrito de Viseu Porto; Distrito do Porto

Miejscowości Agualva-Cacém Guimarães Albufeira Horta Alcobaça Lagoa Algueirão-Mem Martins Lagos Alvor Leiria Amadora Lizbona; Lisboa Amora Loulé Angra do Heroísmo Loures Armação de Pêra Luso Aveiro Madalena Batalha Maia Beja Marinha Grande Braga Marvão Bragança Matosinhos Caldas da Rainha Monfortinho Câmara de Lobos Monsaraz Carvoeiro Monte Gordo Cascais Montemor-o-Velho Castelo Branco Nazaré Castelo de Vide Óbidos Chaves Odivelas Coimbra Olhão Corroios Palmela Covilhã Ponta Delgada Ericeira Portalegre Ermesinde Portimão Évora Porto Faro Porto Moniz Fatima; Fátima Póvoa de Varzim Funchal Quarteira Gerês Queluz Gondomar Rio de Mouro Guarda Rio Tinto

178

EEuropa2.indburopa2.indb 178178 66/10/10/10/10 9:51:579:51:57 PMPM Sagres Unhais da Serra Santa Cruz da Graciosa Velas Santa Cruz das Flores Viana do Castelo Santana Vila Baleira Santarém Vila do Conde São Domingos de Rana Vila do Porto São Pedro do Sul Vila Nova de Gaia Setúbal Vila Real Sines Vila Real de Santo António Sintra Vilamoura Tavira Viseu Tomar

Części miejscowości

Alfama [Lizbona] Belém; Santa Maria de Belém [Lizbona] Bairro Alto [Lizbona] Chiado [Lizbona] Baixa; Baixa Pombalina [Lizbona] Mouraria [Lizbona]

Krainy, regiony

Alentejo Beira Litoral Algarve Douro Litoral Alto Alentejo Estremadura; Estremadura Alto Douro Lizbona; Lisboa; Região de Lisboa Baixo Alentejo Minho Beira Porto Beira Alta Ribatejo Beira Baixa Trás-os-Montes

Oceany

Ocean Atlantycki; Atlantyk; Oceano Atlântico

Zatoki

Baía de Lagos Estuário do Tejo Baía de Setúbal Zatoka Kadyksu; Golfo de Cádis Estuário do Sado

Cieśniny Canal de São Jorge Canal do Faial

179

EEuropa2.indburopa2.indb 179179 66/10/10/10/10 9:51:579:51:57 PMPM Jeziora

Albufeira da Aguieira Albufeira do Chança Albufeira da Venda Nova Albufeira do Maranhão Albufeira de Alqueva Albufeira do Monte da Rocha Albufeira de Castelo do Bode Albufeira do Roxo Albufeira de Cedillo Lagoa da Sancha Albufeira de Crestuma-Lever Lagoa das Furnas Albufeira de Fratel Lagoa das Sete Cidades Albufeira de Montargil Lagoa de Albufeira Albufeira de Pedrógão Lagoa de Óbidos Albufeira de Pracana Lagoa de Santo André Albufeira de Santa Clara Lagoa do Caldeirão Albufeira do Alto Rabagão Lagoa do Fogo Albufeira do Alvito Ria de Aveiro Albufeira do Cabril Ria Formosa Albufeira do Caia

Rzeki Águeda; Rio Águeda Mira; Rio Mira Ardila; Rio Ardila Mondego; Rio Mondego Ave; Rio Ave Odelouca; Rio Odelouca Caia; Rio Caia Ponsul; Rio Ponsul Cávado; Rio Cávado Rabaçal; Rio Rabaçal Cértima; Rio Cértima Sabor; Rio Sabor Chança; Rio Chança Sado; Rio Sado Côa; Rio Côa Sorraia; Rio Sorraia Duero; Douro; Rio Douro Tag; Tejo; Rio Tejo Erges; Rio Erges Tâmega; Rio Tâmega Gwadiana; Guadiana; Rio Guadiana Tua; Rio Tua Homem; Rio Homem Tuela; Rio Tuela Lima; Rio Lima Vouga; Rio Vouga Minho; Rio Minho Zêzere; Rio Zêzere

Wodospady

Cascata da Faia da Água Alta Cascata de Fisgas do Ermelo Cascata da Frecha da Mizarela Cascata de Pitões das Júnias Cascata da Peneda Cascata do Poço do Bacalhau Cascata das 25 Fontes Cascata do Véu da Noiva Cascata de Água Cai d’Alto

180

EEuropa2.indburopa2.indb 180180 66/10/10/10/10 9:51:589:51:58 PMPM Bagna

Sapal de Castro Marim Wyspy

Armona; Ilha da Armona Graciosa; Ilha Graciosa Barreta; Ilha da Barreta Madera; Madeira; Ilha da Madeira Berlenga; Ilha da Berlenga; Berlenga Pico; Ilha do Pico Grande; Ilha da Berlenga Grande Porto Santo; Ilha de Porto Santo Bugio; Ilha do Bugio Santa Maria; Ilha de Santa Maria Corvo; Ilha do Corvo São Jorge; Ilha de São Jorge Culatra; Ilha da Culatra São Miguel; Ilha de São Miguel Deserta Grande; Ilha Deserta Grande Tavira; Ilha de Tavira Faial; Ilha do Faial Terceira; Ilha Terceira Flores; Ilha das Flores

Grupy wysp, archipelagi Arquipélago das Berlengas Ilhéus das Formigas Azory; Açores; Arquipélago dos Açores Madera; Archipelag Madery; Ilhas Desertas Arquipélago da Madeira Ilhas Selvagens

Półwyspy

Península de Setúbal Półwysep Iberyjski; Península Ibérica Ponta de São Lourenço

Przylądki

Cabo Carvoeiro Ponta da Ilha Cabo da Roca Ponta de Cruz Cabo de Santa Maria Ponta de Sagres Cabo de Sines Ponta do Pargo Cabo Espichel Ponta dos Capelinhos Cabo Girão Ponta dos Rosais Cabo Mondego Przylądek Świętego Wincentego; Cabo Sardão Cabo de São Vicente

Wybrzeża

Costa Azul Costa do Estoril Costa de Lisboa Costa Dourada Costa de Prata Costa Verde Costa do Algarve Costa Vicentina 181

EEuropa2.indburopa2.indb 181181 66/10/10/10/10 9:51:599:51:59 PMPM Doliny

Vale do Douro Vale do Tejo Vale do Guadiana

Wyżyny, płaskowyże

Meseta Iberyjska; Meseta Central Góry

Góry Kastylijskie; Kordyliera Centralna; Serra de Montemuro Sistema Central Serra de Montesinho Serra Amarela Serra de São Mamede Serra da Cabreira Serra do Açor Serra da Coroa Serra do Alvão Serra da Estrela Serra do Caldeirão Serra da Gardunha Serra do Caramulo Serra da Lousã Serra do Gerês Serra da Nogueira Serra do Larouco Serra da Peneda Serra do Marão Serra de Mogadouro Serra do Pico Serra de Monchique

Szczyty

Alto do Talefe Pico das Torres [na Maderze] Cabeço Gordo [na Faial] Pico de Cebola Fóia Pico do Arieiro [na Maderze] Marão Pico Ruivo [na Maderze] Morro Alto [na Flores] Pico; Montanha do Pico; Ponta do Pico Pedrada [na Pico] Pico da Esperança [na São Jorge] Santa Bárbara [na Terceirze] Pico da Nevosa Torre Pico da Vara [na São Miguel] Vulcão dos Capelinhos [wulkan na Faial]

Jaskinie

Gruta de Moinhos Velhos; Grutas de Mira Gruta do Almonda; Gruta da Nascente de Aire do Almonda

182

EEuropa2.indburopa2.indb 182182 66/10/10/10/10 9:52:009:52:00 PMPM Inne obiekty naturalne

Caldeira das Sete Cidades [kaldera Caldeira Guilherme Moniz [kaldera na wyspie São Miguel] na wyspie Terceira] Caldeira do Cabeço Gordo [kaldera na wyspie Faial]

Obszary ochrony przyrody Parque Arqueológico do Vale do Côa Parque Natural de Montesinho Parque Nacional da Peneda-Gerês Parque Natural de Sintra-Cascais Parque Natural da Arrábida Parque Natural do Alvão Parque Natural da Madeira Parque Natural do Douro Internacional Parque Natural da Ria Formosa Parque Natural do Litoral Norte Parque Natural da Ribeira dos Caldeirões Parque Natural do Sudoeste Alentejano Parque Natural da Serra da Estrela e Costa Vicentina Parque Natural da Serra de São Mamede Parque Natural do Tejo Internacional Parque Natural das Serras de Aire Parque Natural do Vale do Guadiana e Candeeiros Reserva Natural do Paul do Boquilobo

Mosty most 25 Kwietnia; Ponte 25 de Abril Ponte da Lezíria [koło Lizbony] [Lizbona] Ponte Dom Luís I [Porto] most Vasco da Gamy; Ponte Vasco da Gama Ponte Maria Pia [Porto] [Lizbona] Ponte móvel de Leça [koło Porto]

Świątynie, klasztory, miejsca kultu bazylika Matki Boskiej Różańcowej; Mosteiro de Santa Maria da Vitória Basílica de Nossa Senhora do Rosário [klasztor w Batalha] de Fátima [Fatima] Mosteiro de Santa Maria de Alcobaça Convento de Cristo [klasztor w Tomar] [klasztor w Alcobaça] Igreja de Santa Maria Maior; Sé de Lisboa Santuário do Bom Jesus do Monte [katedra w Lizbonie] [klasztor w pobliżu Bragi] klasztor Hieronimitów; Mosteiro dos Jerónimos [Lizbona]

Forty, twierdze, zamki Zamek Świętego Jerzego; Castelo de São Jorge [Lizbona]

183

EEuropa2.indburopa2.indb 183183 66/10/10/10/10 9:52:009:52:00 PMPM Ruiny osiedli

Conímbriga [ruiny rzymskie koło Coimbry] Inne zabytki Cromeleque dos Almendres [kompleks Palácio Nacional de Sintra; Palácio da Vila megalityczny koło Évory] [pałac w Sintrze] Palácio Nacional da Ajuda [pałac Torre de Belém [wieża w Lizbonie] w Lizbonie]

Inne obiekty antropogeniczne pomnik Odkrywców; Padrão dos Descobrimentos; Monumento aos Descobrimentos [Lizbona]

184

EEuropa2.indburopa2.indb 184184 66/10/10/10/10 9:52:019:52:01 PMPM SAN MARINO San Marino

Język urzędowy: włoski

Słowniczek terminologiczny nazw włoskich – zob. Włochy

Jednostki administracyjne

Acquaviva; Castello di Acquaviva Fiorentino; Castello di Fiorentino Borgo Maggiore; Castello di Borgo Montegiardino; Castello di Montegiardino Maggiore San Marino; Castello della Città di San Chiesanuova; Castello di Chiesanuova Marino Domagnano; Castello di Domagnano Serravalle; Castello di Serravalle Faetano; Castello di Faetano

Miejscowości Acquaviva Falciano Borgo Maggiore Fiorentino Cailungo Gualdicciolo Chiesanuova Montegiardino Dogana San Marino; Città di San Marino Domagnano Serravalle Faetano

Krainy, regiony

Romania; Romagna Rzeki

Torrente Ausa Torrente Marano Torrente di San Marino

185

EEuropa2.indburopa2.indb 185185 66/10/10/10/10 9:52:029:52:02 PMPM Półwyspy Półwysep Apeniński; Penisola Italiana; Penisola Italica; Penisola Appenninica

Doliny

Valle del Marano Valle dell’ Ausa

Góry

Apenin Toskańsko-Emiliański; Appennino Apeniny Północne; Appennino Settentrionale Tosco-Emiliano Montefeltro Apeniny; Appennini; Appennino

Szczyty

Monte Titano Obszary ochrony przyrody

Parco Naturale di Montecchio

186

EEuropa2.indburopa2.indb 186186 66/10/10/10/10 9:52:029:52:02 PMPM SVALBARD (norw.) Svalbard

Język urzędowy: norweski.

Słowniczek terminologiczny nazw norweskich – zob. Norwegia

Miejscowości

Barentsburg Ny-Ålesund Longyearbyen Sveagruva

Stacje badawcze

Polska Stacja Polarna Hornsund; Polske Hopen meteorologiske stasjon Polarstasjonen Hornsund Isfjord radio Bjørnøya meteorologiske stasjon

Krainy, regiony

Albert I Land Olav V Land Bünsow Land Orvin Land Dickson Land Prins Oscars Land Gustav Adolf Land Sabine Land Gustav V Land Sørkapp Land Haakon VII Land Wedel Jarlsberg Land Heer Land Ziemia Andréego; Andrée Land James I Land Ziemia Nordenskiölda; Nordenskiöld Land Nathorst Land Ziemia Oskara II; Oscar II Land Nowa Fryzja; Ny Friesland Ziemia Torella; Torell Land

Oceany

Ocean Arktyczny; Polhavet; Nordishavet

187

EEuropa2.indburopa2.indb 187187 66/10/10/10/10 9:52:029:52:02 PMPM Morza

Morze Barentsa; Barentshavet Morze Norweskie; Norskehavet Morze Grenlandzkie; Grønlandshavet

Zatoki

Bellsund Van Keulenfjorden Hornsund Van Mijenfjorden Isfjorden Wahlenbergfjorden Kamavika Wijdefjorden Nordenskiöldbukta Woodfjorden Nordfjorden Zatoka Białych Niedźwiedzi; Isbjörnhamna Tjuvfjorden

Cieśniny

Cieśnina Olgi; Olgastretet Freemansundet Erik Eriksenstretet Hinlopenstretet Forlandsundet Storfjorden

Jeziora Brånevatnet Flysjøen Femmilsjøen Tjuvfjordlaguna

Lodowce Åsgårdfonna Lodowiec Polaków; Polakkbreen Austfonna Lodowiec Różyckiego; Rozyckibreen Hansbreen Lodowiec Siedleckiego; Siedleckibreen Hornbreen Lodowiec Sikory; Sykorabreen Kronebreen Lodowiec Wilno; Wilnobreen Kvitbreen Lodowiec Zagrajskiego; Zagrajskiisen Kvitøyjøkulen Lodowiec Zawadzkiego; Zawadskibreen Lodowiec Arctowskiego; Arctowskibreen Nathorstbreen Lodowiec Biernawskiego; Biernawskibreen Storbreen Lodowiec Dobrowolskiego; Torellbreen Dobrowolskibreen Vestfonna Lodowiec Mogilnickiego; Mogilnickibreen

Wyspy

Abeløya Amsterdamøya Akseløya Chermsideøya

188

EEuropa2.indburopa2.indb 188188 66/10/10/10/10 9:52:039:52:03 PMPM Danskøya Wyspa Niedźwiedzia; Bjørnøya Sørkappøya Wyspa Niska; Lågøya Spitsbergen [hist.: Vestspitsbergen; Wyspa Szwedzka; Svenskøya Spitsbergen Zachodni] Wyspa Wielka; Storøya Wyspa Barentsa; Barentsøya Wyspa Wilhelma; Wilhelmøya Wyspa Biała; Kvitøya Ziemia Księcia Karola; Prins Karls Forland Wyspa Edge’a; Edgeøya Ziemia Północno-Wschodnia; Wyspa Królewska; Kongsøya Nordaustlandet Wyspa Nadziei; Hopen

Grupy wysp, archipelagi Bastianøyane Tusenøyane Repøyane Vaigattøyane Siedem Wysp; Sjuøyane Ziemia Króla Karola; Kong Karls Land Svalbard [hist.: Spitsbergen]

Półwyspy

Botniahalvøya Mosselhalvøya Brøggerhalvøya Platenhalvøya Gotiahalvøya Scaniahalvøya Laponiahalvøya Storsteinhalvøya Lomfjordhalvøya Vasahalvøya Mitrahalvøya

Przylądki

Kapp Payer Przylądek Północny; Nordkapp Kapp Platen [na Chermsideøya: 80°31′N, 20°00′E] Kapp Thor Przylądek Północny; Nordkapp Negerpynten [na Wyspie Niedźwiedziej: 74°31′N, 19°07′E] Przylądek Baranowskiego; Przylądek Wilczka; Wilczekodden Baranowskiodden Salpynten Przylądek Południowy; Sørkapp Velkomstpynten Verlegenhuken

Niziny, równiny

Breinesflya Fuglebergsletta Daudmannsøyra Lågnesflya Elveflya Reinsdyrflya

189

EEuropa2.indburopa2.indb 189189 66/10/10/10/10 9:52:049:52:04 PMPM Doliny

Adventdalen Reindalen Dyrdalen Sassendalen Kjellströmdalen

Wyżyny, płaskowyże

Płaskowyż Amundsena; Amundsenisen

Góry

Atomfjella Grzbiet Stanisławskiego; Góry Łyse; Lysefjellet Stanislavskikammen Góry Piłsudskiego; Pilsudskifjella

Szczyty

Aspelintoppen Miseryfjellet Belweder; Belvederetoppen Monacofjellet Berzeliustinden Norddomen Góra Arctowskiego; Arctowskifjellet Ostra Brama; Ostra Bramatoppen Góra Bernadzikiewicza; Ostrogradskifjella Bernadzikiewiczfjellet Perriertoppen Góra Curie-Skłodowskiej; Rørosfjellet Curie-Sklodowskafjellet Scott Keltiefjellet Góra Fotografów; Fotografryggen Solveigdomen Góra Jahna; Jahnfjellet Sporden Góra Kopernika; Kopernikusfjellet Szczyt Polaków; Polakkfjellet Góra Newtona; Newtontoppen [hist.: Szczyt Roku 1934] Góra Staszica; Staszicfjellet Terrierfjellet Gustavfjellet Wały Hetmańskie; Waly Hetmanskiefjellet Gyldénfjellet Warszawa; Warszawaryggen Hornemantoppen Wawel; Waweltoppen Hornsundtind Winsnesfjellet Kongen

Przełęcze

Łyse Siodło; Lyseskardet Przełęcz Kopernika; Kopernikuspasset Przełęcz Dobrego Początku; Godthåppasset Przełęcz Kosiby; Kosibapasset Przełęcz Jahna; Jahnskardet

190

EEuropa2.indburopa2.indb 190190 66/10/10/10/10 9:52:059:52:05 PMPM Obszary ochrony przyrody

Forlandet nasjonalpark Rezerwat Wyspy Nadziei; Hopen Indre Wijdefjorden nasjonalpark naturreservat Nordaust-Svalbard naturreservat Rezerwat Wyspy Niedźwiedziej; Nordre Isfjorden nasjonalpark Bjørnøya naturreservat Nordvest-Spitsbergen nasjonalpark Sassen-Bünsow Land nasjonalpark Park Narodowy Ziemi Nordenskiölda; Søraust-Svalbard naturreservat Nordenskiöld Land nasjonalpark Sør-Spitsbergen nasjonalpark

Inne obiekty antropogeniczne

Grumantbyen [opuszczone osiedle]Pyramiden [opuszczone osiedle]

191

EEuropa2.indburopa2.indb 191191 66/10/10/10/10 9:52:059:52:05 PMPM SZWAJCARIA Suisse [francuski] Schweiz [niemiecki] Svizra [retoromański] Svizzera [włoski]

Języki urzędowe: francuski, niemiecki, retoromański, włoski. W zależności od regionu nazewnictwo geograficzne występuje w języku urzędowym danego obszaru.

Słowniczek terminologiczny nazw francuskich – zob. Francja Słowniczek terminologiczny nazw niemieckich – zob. Niemcy Słowniczek terminologiczny nazw włoskich – zob. Włochy

Słowniczek terminologiczny nazw retoromańskich

abbey opactwo amez środkowy aua woda baselgia kościół bassa dolny cascada wodospad casti zamek central środkowy, centralny chanal kanał chantun kanton chastè zamek citad miasto crap skała crest wzgórze, góra cresta grzbiet górski cuntrada region, kraj damaun wschód district dystrykt, obwód eroport lotnisko

192

EEuropa2.indburopa2.indb 192192 66/10/10/10/10 9:52:069:52:06 PMPM flum rzeka funtauna źródło glatscher lodowiec grand wielki gruppa grupa guaud las immez środkowy insla wyspa; wyspy lai jezioro lej jezioro mar morze munt góra muntogna góra muntogna-plateau wyżyna muntognas góry nord północ; północny nov nowy occidental zachodni oriental wschodni parc park parc naziunal park narodowy pass przełęcz piz szczyt, góra punt most san święty sid południe; południowy staziun stacja strada droga superiur górny sur górny sut dolny tunnel tunel vadret lodowiec val dolina veglia stary vest zachód viafier kolej vischnanca gmina vitg wieś

193

EEuropa2.indburopa2.indb 193193 66/10/10/10/10 9:52:069:52:06 PMPM Jednostki administracyjne

Appenzell Ausserrhoden; Kanton Appenzell ed il chantun Genevra [retorom.]; Ginevra; Ausserrhoden [niem.]; Appenzell Rhodes- Repubblica e Cantone di Ginevra [wł.] -Extérieures; Canton d’Appenzell Rhodes- Glarus; Kanton Glarus [niem.]; Glaris; - Extérieures [fr.]; Appenzell dador; Canton de Glaris [fr.]; Glaruna; Chantun Chantun Appenzell dador [retorom.]; Glaruna [retorom.]; Glarona; Cantone Appenzello Esterno; Cantone di Glarona [wł.] di Appenzello Esterno [wł.] Gryzonia; Graubünden; Kanton Appenzell Innerrhoden; Kanton Appenzell Graubünden [niem.]; Grischun; Chantun Innerrhoden [niem.]; Appenzell Rhodes- Grischun [retorom.]; Grigioni; Cantone -Intérieures; Canton Appenzell Rhodes- dei Grigioni [wł.]; Grisons; Canton -Intérieures [fr.]; Appenzell dadens; des Grisons [fr.] Chantun Appenzell dadens [retorom.]; Jura; République et canton du Jura [fr.]; Appenzello Interno; Cantone Jura; Republik und Kanton Jura [niem.]; di Appenzello Interno [wł.] Giura; Republica ed il chantun Giura Argowia; Aargau; Kanton Aargau [niem.]; [retorom.]; Giura; Repubblica e Cantone Argovie; Canton d’Argovie [fr.]; Argovia; del Giura [wł.] Chantun Argovia [retorom.]; Argovia; Lucerna; Luzern; Kanton Luzern [niem.]; Cantone di Argovia [wł.] Lucerne; Canton de Lucerne [fr.]; Bazylea-Miasto; Basel-Stadt; Kanton Basel- Lucerna; Chantun Lucerna [retorom.]; -Stadt [niem.]; Bâle-Ville; Canton Lucerna; Cantone di Lucerna [wł.] de Bâle-Ville [fr.]; Basilea-Citad; Neuchâtel; République et canton Chantun Basilea-Citad [retorom.]; de Neuchâtel [fr.]; Neuenburg; Republik Basilea Città; Cantone di Basilea Città [wł.] und Kanton Neuenburg [niem.]; Bazylea-Okręg; Basel-Landschaft; Neuchâtel; Republica ed il chantun Kanton Basel-Landschaft [niem.]; Neuchâtel [retorom.]; Neuchâtel; Bâle-Campagne; Canton de Bâle- Repubblica e Cantone di Neuchâtel [wł.] -Campagne [fr.]; Basilea-Champagna; Nidwalden; Kanton Nidwalden [niem.]; Chantun Basilea-Champagna [retorom.]; Nidwald; Canton de Nidwald [fr.]; Basilea Campagna; Cantone di Basilea Sutsilvania; Chantun Sutsilvania Campagna [wł.] [retorom.]; Nidvaldo; Cantone Berno; Berne; Canton de Berne [fr.]; Bern; di Nidvaldo [wł.] Kanton Bern [niem.]; Berna; Chantun Obwalden; Kanton Obwalden [niem.]; Berna [retorom.]; Berna; Cantone Obwald; Canton d’Obwald [fr.]; di Berna [wł.] Sursilvania; Chantun Sursilvania Fryburg; Fribourg; Canton de Fribourg [fr.]; [retorom.]; Obvaldo; Cantone di Obvaldo Freiburg; Kanton Freiburg [niem.]; [wł.] Friburg; Chantun Friburg [retorom.]; St. Gallen; Kanton St. Gallen; Sankt Gallen; Friburgo; Cantone di Friburgo [wł.] Kanton Sankt Gallen [niem.]; Saint-Gall; Genewa; Genève; République et canton Canton de Saint-Gall [fr.]; Son Gagl; de Genève [fr.]; Genf; Republik und Chantun Son Gagl [retorom.]; San Gallo; Kanton Genf [niem.]; Genevra; Republica Cantone di San Gallo [wł.]

194

EEuropa2.indburopa2.indb 194194 66/10/10/10/10 9:52:079:52:07 PMPM Schwyz; Kanton Schwyz [niem.]; Schwytz; Turgovia; Chantun Turgovia [retorom.]; Canton de Schwytz [fr.]; Sviz; Chantun Turgovia; Cantone di Turgovia [wł.] Sviz [retorom.]; Svitto; Cantone di Svitto Uri; Kanton Uri [niem.]; Uri; Canton d’Uri [wł.] [fr.]; Uri; Chantun Uri [retorom.]; Uri; Solura; Solothurn; Kanton Solothurn Cantone di Uri [wł.] [niem.]; Soleure; Canton de Soleure [fr.]; Valais; Canton du Valais [fr.]; Wallis; Soloturn; Chantun Soloturn [retorom.]; Kanton Wallis [niem.]; Vallais; Soletta; Cantone di Soletta [wł.] Chantun Vallais [retorom.]; Vallese; Szafuza; Schaffhausen; Kanton Cantone del Vallese [wł.] Schaffhausen [niem.]; Schaffhouse; Vaud; Canton de Vaud [fr.]; Waadt; Kanton Canton de Schaffhouse [fr.]; Schaffusa; Waadt [niem.]; Vad; Chantun Vad Chantun Schaffusa [retorom.]; [retorom.]; Vaud; Cantone di Vaud [wł.] Sciaffusa; Cantone di Sciaffusa [wł.] Zug; Kanton Zug [niem.]; Zoug; Canton de Ticino; Repubblica e Cantone del Ticino [wł.]; Zoug [fr.]; Zug; Chantun Zug [retorom.]; Tessin; République et Canton du Tessin [fr.]; Zugo; Cantone di Zugo [wł.] Tessin; Republik und Kanton Tessin [niem.]; Zurych; Zürich; Kanton Zürich [niem.]; Tessin; Republica ed il chantun Tessin Zurich; Canton de Zurich [fr.]; Turitg; [retorom.] [hist.: Tessyn] Chantun Turitg [retorom.]; Zurigo; Turgowia; Thurgau; Kanton Thurgau [niem.]; Cantone di Zurigo [wł.] Thurgovie; Canton de Thurgovie [fr.];

Miejscowości

Aarau [niem.] Brissago [wł.] Aigle [fr.] Châtel-Saint-Denis [fr.] Altdorf [niem.] Chur [niem.]; Coire [fr.]; Cuira [retorom.]; Andermatt [niem.] Coira [wł.] Appenzell [niem.]; Appenzello [wł.] Davos [niem.]; Tavau [retorom.]; Arosa [niem.] Tavate [wł.] Ascona [wł.] Delémont [fr.]; Delsberg [niem.]; Baar [niem.] Delemunt [retorom.]; Delemonte [wł.] Bad Zurzach [niem.] Dietikon [niem.] Baden [niem.] Dübendorf [niem.] Bazylea; Basel [niem.]; Bâle [fr.]; Echallens [fr.] Basilea [retorom., wł.] Emmen [niem.] Bellinzona [wł.]; Bellinzone [fr.]; Engelberg [niem.] Blinzuna [retorom.] Frauenfeld [niem.] Berno; Bern [niem.]; Berne [fr.]; Berna Fryburg; Fribourg [fr.]; Freiburg [niem.]; [retorom., wł.] Friburg [retorom.]; Friburgo [wł.] Bex [fr.] Genewa; Genève [fr.]; Genf [niem.]; Bienne [fr.]; Biel [niem.] Genevra [retorom.]; Ginevra [wł.] Brig-Glis [niem.]; Brigue-Glis [fr.]; Gersau [niem.] Briga-Glis [wł.]

195

EEuropa2.indburopa2.indb 195195 66/10/10/10/10 9:52:089:52:08 PMPM Glarus [niem.]; Glaris [fr.]; Glaruna Nyon [fr.] [retorom.]; Glarona [wł.] Pfäfers [niem.] Gossau [niem.] Porrentruy [fr.]; Pruntrut [niem.] Grandson [fr.] Poschiavo [wł.]; Puschlav [niem., retorom.] Grenchen [niem.]; Granges [fr.] Rapperswil [niem.] Grindelwald [niem.] Renens [fr.] Gruyères [fr.]; Greyerz [niem.] Rheinfelden [niem.] Hergiswil [niem.] Saint-Maurice [fr.] Herisau [niem.] Samedan [niem., retorom.]; Samedano [wł.] Horgen [niem.] Sankt Moritz; St. Moritz; Sankt Moritz Igis [niem.] [niem.]; San Murezzan [retorom.]; Ilanz [niem.]; Glion [retorom.] Saint-Moritz; Saint-Maurice [fr.]; Klosters-Serneus [niem.]; San Maurizio [wł.] Claustra-Serneus [retorom.] Sarnen [niem.] Köniz [niem.] Schwyz [niem.]; Schwytz [fr.]; Sviz Kreuzlingen [niem.] [retorom.]; Svitto [wł.] Kriens [niem.] Scuol [retorom.]; Schuls [niem.] La Chaux-de-Fonds [fr.] Sierre [fr.]; Siders [niem.] Lancy [fr.] Sion [fr.]; Sitten [niem.] Laufenburg [niem.] Solura; Solothurn [niem.]; Soleure [fr.]; Le Locle [fr.] Soloturn [retorom.]; Soletta [wł.] Lenk [niem.] St. Gallen; Sankt Gallen [niem.]; Lenzburg [niem.]; Lenzbourg [fr.] Saint-Gall [fr.]; Son Gagl [retorom.]; Leukerbad [niem.]; Loèche-les-Bains [fr.] San Gallo [wł.] Liestal [niem.] Stans [niem.] Locarno [wł.] Stein am Rhein [niem.] Lozanna; Lausanne [fr.]; Losanna Szafuza; Schaffhausen [niem.]; [retorom., wł.] Schaffhouse [fr.]; Schaffusa [retorom.]; Lucerna; Luzern [niem.]; Lucerne [fr.]; Sciaffusa [wł.] Lucerna [retorom., wł.] Tarasp [niem., retorom.] Lugano [wł.]; Ligiaun [retorom.] Thun [niem.]; Thoune [fr.] Martigny [fr.]; Martinach [niem.] Uster [niem.] Melide [wł.] Vernier [fr.] Mendrisio [wł.] Vevey [fr.] Monthey [fr.] Visp [niem.]; Viège [fr.] Montreux [fr.] Vitznau [niem.] Morat [fr.]; Murten [niem.] Weggis [niem.] Morges [fr.] Wengen [niem.] Moutier [fr.] Wil [niem.] Müstair [retorom.]; Münster [niem.]; Winterthur [niem.]; Winterthour [fr.] Monastero [wł.] Yverdon-les-Bains [fr.] Neuchâtel [fr.]; Neuenburg [niem.] Zermatt [niem.]; Praborgne [fr.]

196

EEuropa2.indburopa2.indb 196196 66/10/10/10/10 9:52:109:52:10 PMPM Zug [niem.]; Zoug [fr.]; Zugo [wł.] Zurych; Zürich [niem.]; Zurich [fr.]; Turitg [retorom.]; Zurigo [wł.]

Krainy, regiony

Ajoie [fr.] Lavaux [fr.] Appenzellerland [niem.] Oberaargau [niem.] Berner Oberland [niem.]; Oberland bernois Riviera vaudoise [fr.]; Waadtländer Riviera [fr.]; Surselva bernaisa [retorom.]; [niem.] Oberland Bernese [wł.] Seeland [niem.] Franches-Montagnes [fr.]; Freiberge [niem.] Unterwalden [niem.]; Unterwald [fr.]; Fürstenland [niem.] Silvania [retorom.]; Untervaldo [wł.] Klettgau [niem.] Zürcher Oberland [niem.]; Oberland La Côte [fr.] zurichois [fr.]

Jeziora

Arnensee [niem]; Lac d’Arnon [fr.] Lac de Joux [fr.] Baldeggersee [niem.] Lac de la Gruyère [fr.]; Greyerzersee [niem.] Blausee [niem.] Lac de Morat [fr.]; Murtensee [niem.] Brienzersee [niem]; Lac de Brienz [fr.] Lac de Neuchâtel [fr.]; Greifensee [niem.] Neuenburgersee [niem.] Hallwilersee [niem.] Lac des Brenets; Lac de Chaillexon [fr.] Jezioro Bodeńskie; Bodensee [niem.]; Lac Lago di Lucendro [wł.] de Constance [fr.]; Lai da Constanza Lago di Lugano; Lago Ceresio [wł.]; [retorom.]; Lago di Costanza [wł.] Luganersee [niem.] Jezioro Czterech Kantonów; Lago Maggiore; Lago Verbano [wł.]; Vierwaldstättersee [niem.]; Lac des Lac Majeur [fr.]; Langensee [niem.] Quatre Cantons [fr.]; Lai dals Quatter Limmerensee [niem.] Chantuns [retorom.]; Lago dei Quattro Sarnersee [niem.] Cantoni; Lago di Lucerna [wł.] Sempachersee [niem.] Jezioro Genewskie; Lac Léman; Le Léman; Sihlsee [niem.] Lac de Genève [fr.]; Genfersee [niem.]; Silsersee [niem.]; Lej da Segl [retorom.]; Lai da Genevra [retorom.]; Lago Lemano; Lago di Sils [wł.] Lago di Ginevra [wł.] [hist.: Jezioro Silvaplanersee [niem.]; Lej da Silvaplauna Lemańskie] [retorom.] Jezioro Zuryskie; Zürichsee [niem.]; Lac Thunersee [niem.]; Lac de Thoune [fr.] de Zurich [fr.]; Lai da Turitg [retorom.]; Walensee [niem.]; Lac de Walenstadt [fr.]; Lago di Zurigo [wł.] Lai Rivaun [retorom.] Lac de Bienne [fr.]; Bielersee [niem.] Zugersee [niem.]; Lac de Zoug [fr.]

197

EEuropa2.indburopa2.indb 197197 66/10/10/10/10 9:52:119:52:11 PMPM Zatoki na jeziorze Untersee [niem.] [część Jeziora Urnersee [niem.] [część Jeziora Czterech Bodeńskiego] Kantonów] Obersee [niem.] [część Jeziora Zuryskiego]

Rzeki Aare [niem.]; Aar [fr.]; Ara [retorom.] Ren; Rhin [fr.]; Rhein [niem.]; Rein Arve [fr.] [retorom.]; Reno [wł.] Birse [fr.]; Birs [niem.] Reuss [niem.] Broye [fr.] Rodan; Rhône [fr.]; Rotten; Rhone [niem.]; Doubs [fr.] Rodan [retorom.]; Rodano [wł.] Emme [niem.] Sarine [fr.]; Saane [niem.] Inn [niem.]; En [retorom.]; Eno [wł.] Thur [niem.] Kander [niem.] Ticino [wł.]; Tessin [fr., niem., retorom.] Limmat [niem.] Tylny Ren; Hinterrhein [niem.]; Rhin Linth [niem.] postérieur [fr.]; Rein Posteriur [retorom.]; Orbe [fr.] Reno posteriore [wł.] [źródłowe ramię Przedni Ren; Vorderrhein [niem.]; Rein Renu] Anteriur [retorom.]; Rhin antérieur [fr.]; Wigger [niem.] Reno anteriore [wł.] [źródłowe ramię Renu]

Kanały

Canal de la Broye [fr.]; Broyekanal [niem.] Hagneck-Kanal [niem.] Canal de la Thielle [fr.]; Zihlkanal [niem.] Linthkanal [niem.]

Wodospady Cascade de Pissevache [fr.] Rheinfall [niem.]; Chutes du Rhin [fr.]; Giessbachfälle [niem.] Cascate del Reno [wł.] Staubbachfall [niem.]

Lodowce Feegletscher [niem.] Glacier du Mont Miné [fr.] Fieschergletscher [niem.] Gornergletscher [niem.] Findelgletscher [niem.] Grosser Aletschgletscher; Gauligletscher [niem.] Aletschgletscher [niem.] Glacier d’Otemma [fr.] Hüfifirn [niem.] Glacier de Brenay [fr.] Langgletscher [niem.] Glacier de Corbassière [fr.] Lodowiec Rodanu; Rhonegletscher [niem.]; Glacier de Saleina [fr.] Glacier du Rhône [fr.] Glacier de Zinal [fr.]

198

EEuropa2.indburopa2.indb 198198 66/10/10/10/10 9:52:129:52:12 PMPM Morteratschgletscher [niem.]; Unteraargletscher [niem.] Vadret da Morteratsch [retorom.] Unterer Grindelwaldgletscher [niem.] Oberaletschgletscher [niem.] Vadrec del Forno [retorom.] Rosenlauigletscher [niem.] Zmuttgletscher [niem.] Triftgletscher [niem.]

Doliny

Dolna Engadyna; Unterengadin [niem.]; Simmental [niem.] Engiadina Bassa [retorom.]; Basse- Surselva [niem., retorom.] -Engadine [fr.]; Bassa Engadina [wł.] Toggenburg [niem.] Emmental [niem.] Val Bregaglia [wł.]; Bergell [niem.] Engadyna; Engadin [niem.]; Engiadina Val d’Entremont [fr.] [retorom.]; Engadina [wł.]; Engadine [fr.] Val de Bagnes [fr.] Entlebuch [niem.] Val de Travers [fr.] Goms; Gommertal [niem.]; Conches; Val Ferret [fr.] Vallée de Conches [fr.] Val Müstair [retorom.]; Münstertal [niem.]; Górna Engadyna; Oberengadin [niem.]; Val Monastero [wł.] Engiadin’Ota [retorom.]; Alta Engadina Val Poschiavo [wł.]; Puschlav [niem.]; [wł.]; Haute-Engadine [fr.] Val Puschlav [retorom.] Haslital [niem.] Valle di Blenio [wł.] Lötschental [niem.] Valle Leventina [wł.]; Vallée de la Léventine Mattertal [niem.]; Vallée de Zermatt [fr.] [fr.]; Livinen; Livinental [niem.] Prättigau [niem.]; Val Partens [retorom.] Valle Maggia [wł.]; Maggiatal [niem.] Rheinwald [niem.]; Valrain [retorom.] Valle Mesolcina [wł.]; Misox [niem.] Safiental [niem.]; Val Stussavgia [retorom.] Vallée de Joux [fr.]

Wyżyny, płaskowyże

Seerücken [niem.] Wyżyna Szwajcarska; Plateau suisse [fr.]; Schweizer Mitteland [niem.]; Altopiano Svizzero [wł.]

Góry Alpy; Alpes [fr.]; Alpen [niem.]; Alps Voralpen; Freiburger Alpen [niem.]; [retorom.]; Alpi [wł.] Prealpi di Friburgo [wł.] Alpy Berneńskie; Alpes bernoises [fr.]; Alpy Glarneńskie; Glarner Alpen [niem.]; Berner Alpen [niem.]; Alpi Bernesi [wł.] Alpes glaronaises [fr.]; Alpi Glaronesi [wł.] Alpy Centralne; Zentralalpen; Zentrale Alpy Lepontyńskie; Lepontinische Alpen Ostalpen [niem.]; Alpes orientales [niem]; Alpi Lepontine [wł.]; Alpes centrales [fr.]; Alpi Centro-orientali [wł.] lépontines [fr.] Alpy Fryburskie; Préalpes fribourgeoises; Alpes fribourgeoises [fr.]; Freiburger

199

EEuropa2.indburopa2.indb 199199 66/10/10/10/10 9:52:149:52:14 PMPM Alpy Pennińskie; Alpes pennines; Alpes Jura [fr., niem.]; Giura [retorom., wł.] valaisannes [fr.]; Walliser Alpen [niem.]; Jura Szwabska; Schwäbische Alb [niem.]; Alpi Pennine [wł.] Jura souabe [fr.]; Giura Svevo [wł.] Alpy Retyckie; Rätische Alpen [niem.]; Massif du Mont-Blanc [fr.]; Alpi Retiche [wł.]; Alpes rhétiques [fr.] Montblanc-Gruppe [niem.]; Alpy Urneńskie; Urner Alpen [niem.]; Massiccio del Monte Bianco [wł.] Alpes uranaises [fr.]; Alpi Urane [wł.] Monte-Rosa-Gruppe [niem.]; Massif du Alpy Wschodnie; Ostalpen [niem.]; Alps Mont Rose [fr.]; Massiccio del Monte orientals [retorom.]; Alpi Orientali [wł.]; Rosa [wł.] Alpes orientales [fr.] Prealpy; Préalpes [fr.]; Voralpen [niem.]; Alpy Zachodnie; Alpes occidentales [fr.]; Prealpi [wł.] Westalpen [niem.]; Alps occidentals Prealpy Lombardzkie; Prealpi Lombarde [retorom.]; Alpi Occidentali [wł.] [wł.] Appenzeller Alpen [niem.]; Préalpes Prealpy Włoskie; Prealpi Italiane [wł.] appenzelloises [fr.] Rätikon [niem.]; Reticone [wł.] Berninagruppe [niem.]; Massiccio del Rheinwaldhorn [niem.]; Piz Valragn Bernina [wł.] [retorom.]; Adula [wł.] Gotthardmassiv [niem.]; Massiccio del San Samnaun; Samnaungruppe [niem.] Gottardo [wł.]; Massif du Saint-Gothard Silvretta; Silvrettagruppe [niem.] [fr.]

Szczyty

Äbeni Flue; Ebnefluh [niem.] Dent d’Hérens [niem.] Agassizhorn [niem.] Dents du Midi [fr.] Aiguille d’Argentière [fr.] Dom [niem.] Aiguille du Croissant [fr.] Dufourspitze [niem.]; Pointe Dufour [fr.]; Aletschhorn [niem.] Piz da Dufour [retorom.]; Punta Dufour Allalinhorn [niem.] [wł.] Alphubel [niem.] Dürrenhorn; Dirruhorn [niem.] Alpjuhorn [niem.] Eggstock [niem.] Altels [niem.] Eiger [niem.] Balmhorn [niem.] Fiescherhörner; Gross Fiescherhorn [niem.] Bellavista [niem., retorom.] Finsteraarhorn [niem.] Bietschhorn [niem.] Fletschhorn [niem.] Bishorn [niem.] Galenstock [niem.] Blüemlisalp [niem.] Galmihorn [niem.] Blümlisalphorn [niem.] Glärnisch [niem.] Breithorn [niem.] Grand Combin [fr.] Castor [niem.]; Punta Castore [wł.] Grand Gendarme [fr., niem.] Clariden [niem.] Grenzgipfel [niem.] Dammastock [niem.] Gross Wannenhorn [niem.] Dent Blanche [fr., niem.] Grünhorn; Gross Grünhorn [niem.]

200

EEuropa2.indburopa2.indb 200200 66/10/10/10/10 9:52:159:52:15 PMPM Haldensteiner Calanda [niem.] Piz Bernina [niem., retorom.] Hinter Fiescherhorn [niem.] Piz Buin [niem., retorom.] Hohberhorn [niem.] Piz Corvatsch [niem., retorom.] Jungfrau [niem.] Piz d’Err [niem., retorom.] Klein Fiescherhorn [niem.] Piz Dado [niem., retorom.] Lagginhorn [niem.] Piz Kesch [niem.]; Piz d’Es-Cha [retorom.] Lauteraarhorn [niem.] Piz Linard [niem., retorom.] Lenzspitze [niem.] Piz Medel [retorom., wł.] Liskamm; Lyskamm [niem.] Piz Palü [niem., retorom., wł.] Matterhorn; Matterhorn [niem.]; Cervin; Piz Roseg [niem., retorom.] Mont Cervin [fr.]; Cervino; Monte Piz Zupò [niem., retorom.] Cervino [wł.] Pizzo Campo Tencia [wł.] Mönch [niem.] Pizzo Rotondo [niem., wł.] Mont Blanc de Cheilon [fr.] Pollux [niem.] Mont Collon [fr.] Rhonestock [niem.] Mont Dolent [fr.] Rimpfischhorn [niem.] Mont Durand [fr., niem.] Ringelspitz [niem.]; Piz Barghis [retorom.] Mont Gelé [fr.] Roccia Nera [niem.] Mont Tendre [fr.] Rottalhorn [niem.] Monte Leone [niem.] Sattelhorn [niem.] Monte Rosa [niem.]; Mont Rose [fr.] Schalihorn [niem.] Monte San Giorgio [wł.] Schneestock [niem.] Munt Cotschen [niem., retorom.] Schreckhorn [niem.] Naafkopf [niem.] Signalkuppe [niem.]; Punta Gnifetti [wł.] Nadelhorn [niem.] Silvrettahorn [niem.] Nesthorn [niem.] Stecknadelhorn [niem.] Nordend [niem.] Strahlhorn [niem.] Ober Gabelhorn [fr., niem.] Surenstock [niem.]; Piz Sardona [retorom.] Oberalpstock [niem.]; Piz Tgietschen Täschhorn [niem.] [retorom.] Tödi [niem.]; Piz Russein [retorom.] Parrotspitze [niem.] Trugberg [niem.] Petersgrat [niem.] Weisshorn [fr., niem.] Petit Mont Collon [fr.] Weissmies [niem.] Pic d’Artsinol [fr.] Wetterhorn [niem.] Pigne d’Arolla [fr.] Wildhorn [fr., niem.] Pilatus [niem.] Zinalrothorn [fr., niem.] Piz Alv [niem., retorom.] Zumsteinspitze [niem.] Piz Argient [niem., retorom.] Zwillinge [niem.] Piz Ault [niem., retorom.]

201

EEuropa2.indburopa2.indb 201201 66/10/10/10/10 9:52:169:52:16 PMPM Przełęcze Ächerlipass [niem.] Monte Moro Pass [niem.] Albulapass [niem.]; Pass d’Alvra [retorom.] Nufenenpass [niem.] Balmberg [niem.] Oberalppass [niem.]; Pass Alpsu; Cuolm Berhnardinpass; San-Bernardino-Pass [niem.]; d’Ursera [retorom.] Passo del San Bernardino [wł.] Ofenpass [niem.]; Pass dal Fuorn [retorom.] Berninapass [niem.]; Passo del Bernina [wł.] Pas de Cheville [fr.] Brünigpass [niem.] Pass Umbrail [retorom.]; Umbrailpass Col de Balme [fr.] [niem.]; Giogo di Santa Maria [wł.] Col de Jaman [fr.] Passo del Monte Ceneri [wł.] Col des Mosses [fr.] Przełęcz Świętego Gotarda; Passo del San Col du Pillon [fr.] Gottardo [wł.] Saint-Gothard; Col Cuolm Lucmagn [retorom.]; Passo del du Saint-Gothard [fr.]; Gotthardpass; Lucomagno [wł.]; Lukmanierpass [niem.] St. Gotthardpass [niem.] Fenêtre de Durand [fr.] Simplon; Simplonpass [niem.]; Passo del Flüelapass [niem.]; Pass dal Flüela Sempione [wł.] [retorom.] Splügenpass [niem.]; Pass dal Spleia Furkapass [niem.] [retorom.]; Passo dello Spluga [wł.] Gemmipass [niem.] Sustenpass [niem.] Griespass [niem.] Theodulpass [niem.]; Colle del Teodulo [wł.] Grimselpass [niem.] Wielka Przełęcz Świętego Bernarda; Julierpass [niem.]; Pass dal Güglia Grand-Saint-Bernard; Col du Grand- [retorom.]; Passo del Giulia [wł.] -Saint-Bernard [fr.]; Grosser St. Bernhard Lötschenpass [niem.] [niem.]; Pass dal Grond Son Bernard Malojapass [niem.]; Malögia [retorom.]; [retorom.]; Gran San Bernardo; Colle del Passo del Maloja [wł.] Gran San Bernardo [wł.]

Jaskinie Grottes aux Fées [fr.] Grottes de Vallorbe [fr.] Grottes de l’Orbe [fr.] Sankt Beatus-Höhlen [niem.] Grottes de Réclère [fr.]

Obszary ochrony przyrody

Biosphärenreservat Entlebuch [niem.]; Szwajcarski Park Narodowy; Réserve de biosphère Entlebuch [fr.] Schweizerischer Nationalpark [niem.]; Schweizer Tektonikarena Sardona [niem.]; Parc Naziunal Svizzer [retorom.]; Parc Aut lieu tectonic svizzer da Sardona National Suisse [fr.]; Parco Nazionale [retorom.]; Haut lieu tectonique suisse Svizzero [wł.] Sardona [fr.]; Arena tettonica svizzera di Sardona [wł.]

202

EEuropa2.indburopa2.indb 202202 66/10/10/10/10 9:52:189:52:18 PMPM Koleje Albulabahn [niem.]; Viafier da l’Alvra Berninabahn [niem.]; Viafier dal Bernina [retorom.] [retorom.]; Linea ferroviaria del Bernina [wł.]

Tunele Albulatunnel [niem.]; Tunnel da l’Alvra Simplon [retorom.]; Traforo del Sempione [retorom.] [wł.] Furka-Basistunnel [niem.] tunel Świętego Bernarda; Tunnel du Grand- Giessbachtunnel [niem.] -Saint-Bernard [fr.]; Tunnel des Grossen Kerenzerbergtunnel [niem.] St. Bernhard [niem.]; Traforo del Gran Lötschberg-Basistunnel [niem.] San Bernardo [wł.] Munt-la-Schera-Tunnel [niem.] tunel Świętego Gotarda; Gotthardtunnel San Bernardino Tunnel [niem.]; Galleria [niem.]; Galleria del San Gottardo [wł.]; del San Bernardino [wł.]; Tunnel dal San Tunnel du Saint-Gothard [fr.]; Tunnel dal Bernardin [retorom.] Son Gottard [retorom.] Seelisbergtunnel [niem.] Vereinatunnel [niem.]; Tunnel da la Vereina tunel Simploński; Simplontunnel [niem.]; [retorom.] Tunnel du Simplon [fr.]; Tunnel dal

Forty, twierdze, zamki

Château de Chillon [fr.] [zamek koło Montreux]

203

EEuropa2.indburopa2.indb 203203 66/10/10/10/10 9:52:199:52:19 PMPM SZWECJA Sverige

Język urzędowy: szwedzki; na terenach zamieszkanych przez mniejszości narodowe stosowane jest również nazewnictwo w językach lapońskich (północnym sami, lule sami, ume sami i południowym sami) oraz w językach fińskim i meänkieli (dialekt fińskiego mający w Szwecji status osobnego języka). Jeżeli nazwa występuje wyłącznie w języku szwedzkim, nie podano nazwy tego języka.

Słowniczek terminologiczny nazw szwedzkich

årzeczka; strumień; struga åker pole älv rzeka äng łąka arkipelag archipelag ås grzbiet górski; grań bank ławica berg góra bergart skała bergspass przełęcz biosfärområde rezerwat biosfery borg zamek; twierdza bro most brunn studnia bukt zatoka by wieś dal dolina damm zapora, tama; zbiornik zaporowy distrikt dystrykt, obwód, okręg domkyrka katedra fall wodospad fält pole färja prom fästning forteca, fortyfikacje

204

EEuropa2.indburopa2.indb 204204 66/10/10/10/10 9:52:209:52:20 PMPM fjäll góra; góry; fiell fjällkedja łańcuch górski fjärd zatoka (z wąskim ujściem) fjord fiord flod rzeka flygplats lotnisko fors bystrze; wodospad fort fort gamla stary gård podwórze; dziedziniec; zagroda; ogród gatt cieśnina; przesmyk glaciär lodowiec grotta jaskinia grund ławica, mielizna, łacha gruva kopalnia gruvdistrikt region górniczy håla jaskinia halvö półwysep hamn port hav morze; ocean havsbukt zatoka hög wysoki högland wyżyna högplatå płaskowyż holme wysepka huvudsaklig główny insjö jezioro järnväg kolej jökel lodowiec källa źródło kanal kanał kap przylądek kärr bagno katedral katedra kloster klasztor kommun gmina köping miasto (targowe) kust wybrzeże; brzeg kyrka kościół lågland nizina län region, prowincja (jedn. adm. pierwszego rzędu)

205

EEuropa2.indburopa2.indb 205205 66/10/10/10/10 9:52:209:52:20 PMPM land kraina, kraj; ziemia landskap prowincja (historyczna jedn. adm. Szwecji); region (jedn. adm. pierwszego rzędu w Finlandii) lång długi lilla mały liten mały mark obszar massiv masyw mellan środkowy näs przesmyk; międzymorze; przylądek; cypel nationalpark park narodowy naturreservat rezerwat przyrody ned dolny nord północ; północny nordlig północny nordöst, nordost północny wschód nordöstra, nordostra północno-wschodni nordväst północny zachód nordvästra północno-zachodni norr północ; północny norra północny ny nowy öwyspa öar wyspy ögrupp wyspy område obszar öst, ost wschód; wschodni öster, oster wschód östlig, ostlig wschodni östra, ostra wschodni övre górny palats pałac park park pass przełęcz platå płaskowyż sand piasek sankmark bagno sjön jezioro; morze sjöområde pojezierze skär szkier, skalista wysepka skärgård archipelag, wyspy

206

EEuropa2.indburopa2.indb 206206 66/10/10/10/10 9:52:219:52:21 PMPM skog las slätt równina slott pałac; zamek sluttning stok söder południe södra południowy stad miasto station stacja kolejowa stor duży; wielki strand brzeg; wybrzeże; plaża sund cieśnina syd południe; południowy sydlig południowy sydöst, sydost południowy wschód sydöstra, sydostra południowo-wschodni sydväst południowy zachód sydvästra południowo-zachodni topp szczyt torn wieża torr suchy träsk bagno tunnel tunel udde przylądek; cypel urskog puszcza väg droga väst zachód; zachodni väster zachód västlig zachodni västra zachodni vatt woda vattenfall wodospad vik zatoka

Jednostki administracyjne

Blekinge län Kalmar län Dalarnas län Kronobergs län Gävleborgs län Norrbottens län Gotlandia; Gotlands län Örebro län Hallands län Östergötlands län Jämtlands län Skania; Skåne län Jönköpings län Södermanlands län

207

EEuropa2.indburopa2.indb 207207 66/10/10/10/10 9:52:219:52:21 PMPM Sztokholm; Stockholms län Västerbottens län Uppsala län Västernorrlands län Värmlands län Västra Götalands län

Miejscowości

Åkersberga Huskvarna Alingsås Jokkmokk [szw.]; Jåhkåmåhkke; Ängelholm Jåhkåmåhkke Dálvvadis [lule sami] Ängelsberg Jönköping Arboga Kalmar Arjeplog [szw.]; Árjepluovve [lule sami] Karlshamn Arvika Karlskoga Avesta Karlskrona Bålsta Karlstad Boden Katrineholm Bollnäs Kinna Boo Kiruna [szw.]; Giron [pn. sami] Borås Köping Borlänge Kristianstad Drottningholm Kristinehamn Eksjö Kumla Enköping Kungsbacka Eskilstuna Landskrona Eslöv Lerum Fagersta Lidingö Falkenberg Lidköping Falköping Lindome Falun Linköping Gällivare [szw.]; Jellivaara [meänkieli]; Ljungby Váhtjer [lule sami] Ludvika Gammelstad Luleå Gävle Lund Göteborg Lycksele [szw.]; Likssjoe [pd. sami] Hallstahammar Malmberget [szw.]; Malmivaara [meänkieli]; Halmstad Málmmavárre [pn. sami] Haparanda [szw.]; Haaparanta [fiń., meän- Malmö kieli] Mariefred Härnösand Mariestad Hässleholm Märsta Helsingborg Mjölby Höganäs Mölndal Hudiksvall Mora

208

EEuropa2.indburopa2.indb 208208 66/10/10/10/10 9:52:229:52:22 PMPM Motala Strängnäs Nässjö Sundsvall Norrköping Sztokholm; Stockholm Norrtälje Täby Nybro Tanumshede Nyköping Timrå Nynäshamn Tranås Örebro Trelleborg Örnsköldsvik Trollhättan Oskarshamn Tumba Östersund Uddevalla Övertorneå [szw.]; Matarengi [meänkieli] Umeå Oxelösund Upplands Väsby Piteå Uppsala Ronneby Vallentuna Sala Varberg Sandviken Värnamo Skara Västerås Skellefteå Västerhaninge Skoghall Västervik Skövde Växjö Söderhamn Vetlanda Södertälje Visby Sollentuna Ystad

Części miejscowości Gamla stan [Sztokholm] Solna [Sztokholm] Kungsholmen [Sztokholm]

Krainy, regiony

Ångermanland Laponia; Sameland; Lappland; Lappmark Blekinge [szw.]; Lappi [fiń.]; Sápmi [pn. sami] Bohuslän Medelpad Dalarna Närke Dalsland Norrbotten Gästrikland Norrland [szw.]; Norlanti [fiń.] Götaland Östergötland Halland Roslagen Hälsingland Skania; Skåne Härjedalen Småland Jämtland Södermanland

209

EEuropa2.indburopa2.indb 209209 66/10/10/10/10 9:52:239:52:23 PMPM Svealand Västerbotten Uppland Västergötland Värmland Västmanland

Morza

Morze Bałtyckie; Bałtyk; Östersjön Inne akweny morskie

Morze Alandzkie; Ålands hav Zatoki

Bocköfjärden Lövstabukten Botnik Południowy; Morze Botnickie; Malmö fjord Bottenhavet Nordmalingsfjärden Botnik Północny; Bottenviken Öregrundsgrepen Bråviken Pukaviksbukten Burgsviken Seskaröfjärden Gävlebukten Singlefjorden Gunnarsfjärden Skälderviken Hanöbukten Skelleftebukten Harufjärden Skomakarfjärden Himmerfjärden Storfjärden Idefjorden Valdemarsviken Kallfjärden Zatoka Botnicka; Bottniska viken Laholmsbukten

Cieśniny

Cieśnina Bornholmska; Bornholmsgattet Östra Kvarken Cieśnina Kalmarska; Kalmarsund Skagerrak Fårösund Sund; Öresund Kattegat; Kattegatt Västra Kvarken Kvarken Południowy; Södra Kvarken Kvarken Północny; Norra Kvarken; Kvarken

Jeziora Aisjaure [szw.]; Ajsjávrre [lule sami] Ånnsjön Akkajaure [szw.]; Áhkájávrre [lule sami] Åsnen Amungen Åsunden [Östergötlands län] Anjan Bergviken

210

EEuropa2.indburopa2.indb 210210 66/10/10/10/10 9:52:239:52:23 PMPM Betarsjön Övre Fryken Bolmen Paittasjärvi Bramsöfjärden Pieskehaure [szw.]; Bieskehávrre [lule sami] Fegen Randijaure [szw.]; Rádnávrre [lule sami] Flåren Ransarn Flåsjön [Jämtlands län] Revsundssjön Gäuta [szw.]; Luvlie Gaevhta [ume sami] Riebnes Glafsfjorden Rogen [szw.]; Rovje [pd. sami] Glan Rottnen [Kronobergs län] Håckrenmagasinet Roxen Helgasjön Runn Hjälmaren Rusken Holmsjön [Västernorrlands län koło Saggat [szw.]; Sakkat [lule sami] Sundsvall] Satihaure [szw.]; Sádijávrre [lule sami] Hornavan [szw.]; Tjårvek [lule sami] Siljan Hotagen Sitasjaure [szw.]; Siiddasjávri [pn. sami] Ivösjön Skagern Kallsjön Sommen Karats [szw.]; Gárásj [lule sami] Sördellen Kultsjön [szw.]; Gålhtoe [ume sami] Stora Gla Kvarnbergsvattnet [szw.]; Ströms Vattudal Stora Le [pd. sami] Stora Lulevatten [szw.]; Stuor Julevu [lule Landögssjön sami] Långhalsen Storavan [szw.]; Buovđđahávva [lule sami] Lelång Stor-Björkvattnet Lossen Stor-Blåsjön [szw.]; Pluevre [pd. sami] Lygnern Storjuktan Malgomaj [szw.]; Jetneme [ume sami] Stor-Rensjön Melar; Mälaren Storsjön [Gavleborgs län] Mellan Fryken Storsjön [Jämtlands län koło Östersundu] Mjörn Storuman [szw.]; Stuora Ubmeje [ume sami] Möckeln Storvindeln Näkten Ströms Vattudal Näldsjön Svegssjön Norra Barken Tämnaren Norrdellen Tärnasjön [szw.]; Deärnnájávrre [lule sami] Norsjön [Västerbottens län] Tjaktjajaure [szw.]; Tjaktjajávrre [lule sami] Örken Tjeggelvas [szw.]; Tjieggelvas [lule sami] Orsasjön Torneträsk [szw.]; Duortnosjávri [pn. sami] Östra Ringsjön Torrön Över-Uman [szw.]; Luvlemes Upmeje [lule Trängseldammen sami] Uddjaure [szw.]; Ujják [lule sami]

211

EEuropa2.indburopa2.indb 211211 66/10/10/10/10 9:52:249:52:24 PMPM Ullvettern Vojmsjön [szw.]; Våajmoe [ume sami] Unden Wener; Vänern Värmeln Wetter; Vättern Vastenjaure [szw.]; Vastenjávrre [lule sami] Yngaren Venjanssjön Yngen Vidöstern Yxningen Virihaure [szw.]; Virihávrre [lule sami]

Zatoki na jeziorze

Dalbosjön [Wener] Kinneviken [Wener] Galten [Melar] Vänersborgsviken [Wener]

Rzeki Ångermanälven Luleälven Ätran Muonioälven [szw.]; Muonionväylä Dalälven [meänkieli] Emån Nissan Faxälven Österdalälven Göta älv Piteälven Indalsälven Skellefteälven Kalixälven [szw.]; Gáláseatnu [pn. sami] Tärendöälven [szw.]; Täränönväylä Klarälven [meänkieli] Lagan Torneälven [szw.]; Tornionväylä [meänkieli]; Lainioälven [szw.]; Lainiojoki [fiń.]; Duortnoseatnu [pn. sami] Lávnjiteatnu [pn. sami] Umeälven Ljungan Västerdalälven Ljusnan Vindelälven [szw.]; Vidduolienuo [lule sami]

Kanały

Dalslands kanal Södertälje kanal Kanał Gotyjski; Göta kanal Strömsholms kanal Kinda kanal

Wodospady Fällforsen Storforsen Hallamölla Trollhättefallen Njupeskär Tännforsen Stora Sjöfallet [szw.]; Stuor Muorkegårttje [lule sami]

212

EEuropa2.indburopa2.indb 212212 66/10/10/10/10 9:52:259:52:25 PMPM Lodowce Akkajekna [szw.]; Ahkájiegŋa [lule sami] Mikkajekna [szw.]; Mihkájiegŋa [lule sami] Alep Sarekjekna [szw.]; Alep Sarekjiegŋa Moarmaglaciären [lule sami] Pårtejekna [szw.]; Bårddejiegŋa [lule sami] Ålmåijekna [szw.]; Ålmåjjiegŋa [lule sami] Rabots glaciär Årjep Ålkatjjekna [szw.]; Oarjep Rivgojiehkki [szw., pn. sami] Oalgásjjiegŋa [lule sami] Salajekna [szw.]; Sálajiegŋa [lule sami] Årjep Ruotesjekna [szw.]; Oarjep Storglaciären Ruohtesjiegŋa [lule sami] Stuorrajekna [szw.]; Stuorrajiegŋa [lule Årjep Sarekjekna [szw.]; Oarjep Sarekjiegŋa sami] [lule sami] Suottasjekna [szw.]; Suotasjiegŋa [lule sami] Jåkkåtjkaskajekna [szw.]; Jågåsjgaskajiegŋa [lule sami]

Wyspy

Alnön Olandia; Öland Ängesön Ornö Bergön Orust Björkö Rånön Fårö Sandön Gotlandia; Gotland Seskarö Gotska Sandön Singö Gräsö Tjörn Hemsön Väddö Hertsön Värmdölandet Holmön Ven Ingarö

Grupy wysp, archipelagi

Archipelag Sztokholmski; Stockholms Haparanda skärgård skärgård Lule skärgård Blekinge skärgård Misterhults skärgård Bohusläns skärgård Sankt Anna skärgård Göteborgs skärgård Tjusts skärgård Gryts skärgård

Wyspy na jeziorze lub rzece

Ammerön [na jeziorze Revsundssjön] Djurgården [na jeziorze Melar Bolmsö [na jeziorze Bolmen] w Sztokholmie] Ekerö [na jeziorze Melar]

213

EEuropa2.indburopa2.indb 213213 66/10/10/10/10 9:52:269:52:26 PMPM Färingsö [na jeziorze Melar] Munsö [na jeziorze Melar] Hisingen [w ujściu Göta älv] Selaön [na jeziorze Melar] Kållandsö [na jeziorze Wener] Torsö [na jeziorze Wener] Kungsholmen [na jeziorze Melar Tosterön [na jeziorze Melar] w Sztokholmie] Visingsö [na jeziorze Wetter]

Półwyspy Bjärehalvön Półwysep Skandynawski; Bokenäs Skandinaviska halvön Hogdalsnäset Skäggenäs Hornslandet Skania; Skåne Kullen Sotenäs Listerlandet Vikbolandet

Przylądki

Åstholmsudde Nyrevsudde Barshageudd Ölands norra udde Bjuröklubb Ölands södra udde Bodudd Smygehuk Kullen Torhamns udde Norsholmen

Wybrzeża Höga kusten

Pojezierza Pojezierze Środkowoszwedzkie

Doliny

Brama Lapońska; Lapporten [szw.]; Mälardalen Čuonjávággi [pn. sami] Älvdalen

Wyżyny, płaskowyże

Hallandsås Wyżyna Południowoszwedzka; Linderödsåsen Sydsvenska höglandet Romeleåsen Wyżyna Północnoszwedzka; Wyżyna Söderåsen Norrlandzka; Norrland; Norrländska Wyżyna Lapońska; Lappmark [szw.]; höglandet Finnmárkkoduottar [pn. sami]

214

EEuropa2.indburopa2.indb 214214 66/10/10/10/10 9:52:279:52:27 PMPM Góry Ammarfjället [szw.]; Skiebblie [lule sami] Njassja Artfjället [szw.]; Aartege [lule sami] Norra Borgafjällen Björkfjället Norra Storfjället Blaikfjället Oldfjällen Fulufjället Sarek Góry Skandynawskie; Skandinaviska Skäckerfjällen fjällkedjan; Skanderna Södra Storfjället Hotagsfjällen Sösjöfjällen Lunndörrsfjällen [szw.]; Dåarranvearie [pd. Tjidtjak sami] Transtrandsfjällen Marsfjällen

Szczyty Aivotjåkkå [szw.]; Ájvotjåhkkå [lule sami] Mjölkvattsfjället [szw.]; Akka [szw.]; Áhkká [lule sami] Mealhkantjahke [pd. sami] Äpar; Ähpar Nissuntjårro [szw.]; Nissunčorru [pn. sami] Atjektjåkka [szw.]; Ážekčohkka [pn. sami] Nörder-Storådörrfjället Brattfjället Norra Sytertoppen Čoamuhas [szw., pn. sami] [hist.: Tjåmuhas] Pältsan [szw.]; Bealccan [pn. sami] Fierras Pårte [szw.]; Bårdde [lule sami] Godučohkka [szw., pn. sami] [hist.: Riepentjåkkå [szw.]; Riehpentjåhkkå [lule Kåtotjåkka] sami] Helagsfjället [szw.]; Maajåelkie [pd. sami] Rierruogájsie [szw., lule sami] Kallaktjåkka [szw.]; Gállaktjåhkkå [lule Rusjka [szw.]; Stuor Ruška [pn. sami] sami] Sånfjället Kårsatjåkka [szw.]; Gorsačohkka [pn. sami] Sarektjåkkå [szw.]; Sarektjåhkkå [lule sami] Kartetjåkka [szw.]; Gárdečohkka [pn. sami] Skanatjåkkå [szw.]; Skanátjåhkkå [lule Kaskasatjåkka [szw.]; Gaskkasčohkka [pn. sami] sami] Skårki [szw.]; Skoarkki [lule sami] Kebnekaise [szw.]; Giebnegáisi [pn. sami] Skarsfjället Kirunavaara [szw.]; Gironvárri [pn. sami] Staika [szw.]; Stájggá [lule sami] Klippfjället [szw.]; Skaarjehke [ume sami] Storvätteshågna [szw.]; Gealta [pd. sami] Kustar [szw.]; Gusttar [lule sami] Tarrekaise [szw.]; Darregájsse [lule sami] Luossavaara [szw.]; Luossavárri [pn. sami] Tomtabacken Marsfjället [szw.]; Maaresvaerie [ume sami] Tsäkkak

Inne obiekty naturalne Döda fallet [miejsce po wodospadzie w dawnym korycie rzeki]

215

EEuropa2.indburopa2.indb 215215 66/10/10/10/10 9:52:279:52:27 PMPM Obszary ochrony przyrody Abisko nationalpark Padjelanta nationalpark Ängsö nationalpark Pieljekaise nationalpark Biosfärområde Kristianstads Vattenrike Sånfjällets nationalpark Björnlandets nationalpark Sareks nationalpark Blå Jungfruns nationalpark Skuleskogens nationalpark Dalby Söderskogs nationalpark Söderåsens nationalpark Djurö nationalpark Stenshuvuds nationalpark Färnebofjärdens nationalpark Stora Sjöfallets nationalpark Fulufjällets nationalpark Store mosse nationalpark Garphyttans nationalpark Tivedens nationalpark Gotska Sandöns nationalpark Töfsingdalens nationalpark Hamra nationalpark Torneträsk biosf ärområde Haparanda skärgårds nationalpark Tresticklans nationalpark Muddus nationalpark Tyresta nationalpark Norra Kvills nationalpark Vadvetjåkka nationalpark

Regiony przemysłowe Bergslagen Kiruna-Gällivare

Koleje Ofotbanen Mosty

most Olandzki; Ölandsbron [most łączący Öresundsbron [most nad Sundem między Olandię ze stałym lądem] Kopenhagą a Malmö]

Forty, twierdze, zamki

Eketorp [fortyfikacje na Olandii] Gripsholms slott; Gripsholm [zamek w Mariefred]

Cmentarze, nekropole Skogskyrkogården [cmentarz w Sztokholmie] Ruiny osiedli Birka [ruiny miasta wikingów koło Hovgården [ruiny osiedla wikingów koło Sztokholmu] Sztokholmu]

Inne obiekty antropogeniczne

Falu koppargruva [dawna kopalnia miedzi Skansen [park ze skansenem i ogrodem w Falun] zoologicznym w Sztokholmie]

216

EEuropa2.indburopa2.indb 216216 66/10/10/10/10 9:52:289:52:28 PMPM WATYK AN Santa Sede; Città del Vaticano [włoski] Sancta Sedes; Civitas Vaticana [łaciński]

Języki urzędowe: łaciński, włoski. Nazewnictwo geograficzne występuje głównie w języku włoskim.

Słowniczek terminologiczny nazw włoskich – zob. Włochy

Miejscowości

Watykan; Città del Vaticano [wł.]; Vaticanum; Civitas Vaticana [łac.]

Krainy, regiony

Lacjum; Lazio [wł.]; Latium [łac.] Półwyspy

Półwysep Apeniński; Penisola Italiana; Penisola Italica; Penisola Appenninica [wł.]; Paeninsula Italica [łac.]

Niziny, równiny

Campagna di Roma [wł.] Szczyty

Wzgórze Watykańskie; Monte Vaticano; Colle Vaticano [wł.]; Mons Vaticanus [łac.]

Place plac Świętego Piotra; Piazza San Pietro [wł.]; Platea Sancti Petri [łac.]

217

EEuropa2.indburopa2.indb 217217 66/10/10/10/10 9:52:299:52:29 PMPM Świątynie, klasztory, miejsca kultu Bazylika Świętego Piotra; Basilica di San kaplica Sykstyńska; Cappella Sistina [wł.] Pietro [wł.]; Basilica Sancti Petri [łac.]

Inne zabytki

Kolumnada Berniniego; Colonnato del pałac Rządowy; Palazzo del Governatoro Bernini [wł.] dello Stato della Città del Vaticano [wł.] mur Aureliański; Mura Aureliane [wł.] pałac Sykstusa V; Palazzo di Sisto V [wł.] pałac Papieski; Palazzo Apostolico Vaticano [wł.]

Inne obiekty antropogeniczne

Akademia Papieska; Pontificia Accademia Muzeum Egipskie; Museo Egiziano; delle Scienze [wł.] Museo Gregoriano Egizio [wł.] aula Pawła VI; Aula delle Udienze Pontificie Muzeum Etruskie; Museo Gregoriano Paolo VI [wł.] Etrusco [wł.] koszary Gwardii Szwajcarskiej; Caserma Ogrody Watykańskie; Giardini Vaticani [wł.] della Guardia Svizzera [wł.] Pinakoteka; Pinacoteca vaticana [wł.] Muzea Watykańskie; Musei Vaticani [wł.] Spiżowa Brama; Portone di Bronzo [wł.]

218

EEuropa2.indburopa2.indb 218218 66/10/10/10/10 9:52:309:52:30 PMPM WIELKA BRYTANIA United Kingdom

Język urzędowy: angielski; w poszczególnych regionach również irlandzki, gaelicki szkocki, walijski. Jeżeli nazwa występuje wyłącznie w języku angielskim, nie podano nazwy tego języka.

Słowniczek terminologiczny nazw angielskich

abbey opactwo aerodrome lotnisko airfield lądowisko airport lotnisko anchorage kotwicowisko archipelago archipelag atoll atol autonomous autonomiczny bank ławica, płycizna; brzeg base baza, stacja polarna basilica bazylika basin kotlina, basen bay zatoka beach plaża beck potok belt pas, strefa ben góra, szczyt (w Szkocji) bight zatoka bluff urwista krawędź; skałka borough miasto, miasteczko; okręg boundary granica branch ramię rzeki bridge most brook strumień, potok burgh miasto; osiedle

219

EEuropa2.indburopa2.indb 219219 66/10/10/10/10 9:52:309:52:30 PMPM camp obozowisko canal kanał canyon kanion cape przylądek capital stolica cascade wodospad castle zamek cathedral katedra cave, cavern jaskinia cay wysepka piaszczysto-koralowa center, centre ośrodek central środkowy, centralny chain pasmo, łańcuch górski channel kanał chapel kaplica church kościół city miasto; centrum miasta cliff klif, urwisko, krawędź coast wybrzeże convent klasztor county hrabstwo (administracyjne) cove zatoka crag turnia crater krater creek strumień cross, crossing skrzyżowanie current prąd oceaniczny dale szeroka dolina dam zapora deep głębia dell dolina depression depresja, obniżenie desert pustynia district dystrykt, obwód, okręg division sekcja dome kopuła downs wzgórza drain rów dune wydma dyke grobla east wschód eastern wschodni

220

EEuropa2.indburopa2.indb 220220 66/10/10/10/10 9:52:319:52:31 PMPM escarpment krawędź, próg fall wodospad fen bagno ferry prom field równina; pole firth zatoka, fiord flat równina; mielizna footpath ścieżka dla pieszych ford bród foreland przylądek forest las fork ramię, odnoga rzeki fort fort fracture zone krawędź oceaniczna, próg frontier pogranicze garden ogród gate brama glacier lodowiec glen wąwóz, dolina gorge wąwóz grand wielki graslands łąki i pastwiska great wielki group grupa grove lasek growth zagajnik gulf zatoka harbor, harbour port; zatoka (dogodna do cumowania) haven port head wzgórze, szczyt; przylądek heathland wrzosowisko height wzniesienie high wysoki highland wyżyna; góry hill wzgórze, góra hills wzgórza hollow obniżenie, depresja horn róg horse próg oceaniczny house dom ice shelf lodowiec szelfowy icefall lodospad

221

EEuropa2.indburopa2.indb 221221 66/10/10/10/10 9:52:319:52:31 PMPM icefield pole lodowe, lądolód inferior dolny inlet mała zatoka island wyspa islands wyspy isle wyspa isles wyspy islet wysepka isthmus przesmyk jetty pomost junction węzeł komunikacyjny key wysepka piaszczysto-koralowa knob wzgórze, góra knoll pagórek, kopiec lagoon laguna, jezioro; zatoka lake; lakes jezioro; jeziora land kraj, kraina, ziemia little mały loch jezioro, zatoka (w Szkocji) lough jezioro (w Irlandii) low, lower dolny lowland nizina main główny marine reserve rezerwat morski marsh bagno massif masyw mausoleum mauzoleum meadow łąka middle środkowy mine kopalnia mineral mineralny monastery klasztor monument pomnik moor podmokła pustać, bagno morass bagno, moczar mosque meczet moss torfowisko mound kopiec, pagórek mount góra, szczyt mountain góra mountains góry mouth ujście

222

EEuropa2.indburopa2.indb 222222 66/10/10/10/10 9:52:329:52:32 PMPM mud błoto national narodowy national park park narodowy nature reserve rezerwat przyrody ness cypel, przylądek new nowy north północ northeast północny wschód northeastern północno-wschodni northern północny northwest północny zachód northwestern północno-zachodni ocean ocean old stary orchard sad palace pałac pan niecka park park pass przełęcz passage cieśnina, kanał; przejście path ścieżka peak szczyt, góra peninsula półwysep pipe-line rurociąg pit dół plain równina plateau płaskowyż, wyżyna point przylądek pool staw, jeziorko port port, przystań promontory przylądek, cypel protection area obszar chroniony province prowincja quarry kamieniołom railway kolej range, ranges góry, łańcuch górski rapids bystrza wodne, progi reef rafa, skalista wysepka region region reservation rezerwat reserve rezerwat reservoir zbiornik

223

EEuropa2.indburopa2.indb 223223 66/10/10/10/10 9:52:339:52:33 PMPM ridge, ridges góry, grzbiet górski rise grzbiet oceaniczny river rzeka road droga rock skała saint święty salt pan solnisko, słone bagno sanctuary rezerwat sand piasek scarp krawędź, próg scrubs krzaki sea morze settlement osada shelf szelf shire hrabstwo shoal mielizna; skała podwodna shore wybrzeże, brzeg slope zbocze, stok small mały sound cieśnina; zatoka south południe southeast południowy wschód southeastern południowo-wschodni southern południowy southwest południowy zachód southwestern południowo-zachodni spit cypel spring źródło state stan; państwo station stacja strait cieśnina stream potok, strumień, rzeka summit wierzchołek, szczyt superior górny swamp bagno tableland płaskowyż temple świątynia territory; territories terytorium; terytoria tomb grobowiec top szczyt tower wieża town miasto

224

EEuropa2.indburopa2.indb 224224 66/10/10/10/10 9:52:339:52:33 PMPM trench rów oceaniczny trough rów oceaniczny; rynna tunnel tunel unitary authorities jednostki władzy upland wyżyna; góry upper górny vale dolina valley dolina village wieś -ville miasto volcano wulkan wall mur, wał wash namuły, osuchy water woda waterfall wodospad way droga weir jaz well studnia; źródło west zachód western zachodni wharf przystań, nabrzeże wildlife reserve rezerwat przyrody wood, woodland las, puszcza

Jednostki administracyjne pierwszego rzędu

Anglia; England Szkocja; Scotland [ang.]; Alba [gael.] Irlandia Północna; Northern Ireland [ang.]; Walia; Wales [ang.]; Cymru [wal.] Tuaisceart Éireann [irl.]

Jednostki administracyjne drugiego rzędu

Anglia: Bolton; Borough of Bolton Barnsley; Borough of Barnsley Bournemouth; Borough of Bournemouth Bath and North East Somerset; District Bracknell Forest; Borough of Bracknell of Bath and North East Somerset Forest Bedford; Borough of Bedford Bradford; City and Borough of Bradford Birmingham; City and Borough Brighton and Hove; Borough of Brighton of Birmingham and Hove Blackburn with Darwen; Borough Bristol; City of Bristol of Blackburn with Darwen Buckinghamshire; County Blackpool; Borough of Blackpool of Buckinghamshire

225

EEuropa2.indburopa2.indb 225225 66/10/10/10/10 9:52:349:52:34 PMPM Bury; Borough of Bury Liverpool; City and Borough of Liverpool Calderdale; Borough of Calderdale Luton; Borough of Luton Cambridgeshire; County of Cambridgeshire Manchester; City and Borough Central Bedfordshire; District of Central of Manchester Bedfordshire Medway; Borough of Medway Cheshire East; District of Cheshire East Middlesbrough; Borough of Middlesbrough Cheshire West and Chester; District Milton Keynes; Borough of Milton Keynes of Cheshire West and Chester Newcastle upon Tyne; City and Borough Coventry; City and Borough of Coventry of Newcastle upon Tyne Darlington; Borough of Darlington Norfolk; County of Norfolk Derby; City of Derby North East Lincolnshire; District of North Derbyshire; County of Derbyshire East Lincolnshire Devon; County of Devon North Lincolnshire; District of North Doncaster; Borough of Doncaster Lincolnshire Dorset; County of Dorset North Somerset; District of North Somerset Dudley; Borough of Dudley North Tyneside; Borough of North Tyneside Durham; County Durham North Yorkshire; County of North Yorkshire East Riding of Yorkshire; District of East Northamptonshire; County Riding of Yorkshire of Northamptonshire East Sussex; County of East Sussex Northumberland; County Essex; County of Essex of Northumberland Gateshead; Borough of Gateshead Nottingham; City of Nottingham Gloucestershire; County of Gloucestershire Nottinghamshire; County Halton; Borough of Halton of Nottinghamshire Hampshire; County of Hampshire Oldham; Borough of Oldham Hartlepool; Borough of Hartlepool Oxfordshire; County of Oxfordshire Herefordshire; County of Herefordshire Peterborough; City of Peterborough Hertfordshire; County of Hertfordshire Plymouth; City of Plymouth Isle of Wight; County of Isle of Wight Poole; Borough of Poole Isles of Scilly Portsmouth; City of Portsmouth Kent; County of Kent Reading; Borough of Reading Kingston upon Hull; City of Kingston upon Redcar and Cleveland; Borough of Redcar Hull and Cleveland Kirklees; Borough of Kirklees Rochdale; Borough of Rochdale Knowsley; Borough of Knowsley Rotherham; Borough of Rotherham Kornwalia; Cornwall; County of Cornwall Rutland; District of Rutland Kumbria; Cumbria; County of Cumbria Salford; City and Borough of Salford Lancashire; County of Lancashire Sandwell; Borough of Sandwell Leeds; City and Borough of Leeds Sefton; Borough of Sefton Leicester; City of Leicester Sheffield; City and Borough of Sheffield Leicestershire; County of Leicestershire Shropshire; County of Shropshire Lincolnshire; County of Lincolnshire Slough; Borough of Slough

226

EEuropa2.indburopa2.indb 226226 66/10/10/10/10 9:52:359:52:35 PMPM Solihull; Borough of Solihull Wielki Londyn; Greater London* Somerset; County of Somerset Wigan; Borough of Wigan South Gloucestershire; District of South Wiltshire; County of Wiltshire Gloucestershire Windsor and Maidenhead; Royal Borough South Tyneside; Borough of South Tyneside of Windsor and Maidenhead Southampton; City of Southampton Wirral; Borough of Wirral Southend-on-Sea; Borough of Southend-on- Wokingham; Borough of Wokingham -Sea Wolverhampton; Borough of Wolverhampton St. Helens; Borough of St. Helens Worcestershire; County of Worcestershire Staffordshire; County of Staffordshire York; City of York Stockport; Borough of Stockport Stockton-on-Tees; Borough of Stockton-on- Irlandia Północna: -Tees Antrim; Antrim Borough [ang.]; Stoke-on-Trent; City of Stoke-on-Trent Aontroim; Buirg Aontroma [irl.] Suffolk; County of Suffolk Ards; Ards Borough [ang.]; An Aird; Sunderland; City and Borough of Sunderland Buirg na hArda [irl.] Surrey; County of Surrey Armagh; Armagh City and District [ang.]; Swindon; Borough of Swindon Ard Mhacha; Cathair agus Ceantar Ard Tameside; Borough of Tameside Mhacha [irl.] Telford and Wrekin; District of Telford and Ballymena; Ballymena Borough [ang.]; Wrekin An Baile Meánach; Buirg an Bhaile Thurrock; Borough of Thurrock Meánaigh [irl.] Torbay; Borough of Torbay Ballymoney; Ballymoney Borough [ang.]; Trafford; Borough of Trafford Baile Monaidh; Buirg Bhaile Monaidh [irl.] Wakefield; City and Borough of Wakefield Banbridge; Banbridge District [ang.]; Walsall; Borough of Walsall Droichead na Banna; Ceantar Dhroichead Warrington; Borough of Warrington na Banna [irl.] Warwickshire; County of Warwickshire Belfast; Belfast; Belfast City [ang.]; Béal West Berkshire; District of West Berkshire Feirste; Cathair Bhéal Feirste [irl.] West Sussex; County of West Sussex

* Składa się z następujących jednostek administracyjnych: City and London Borough of Westminster, City of London, London Borough of Barking and Dagenham, London Borough of Barnet, London Bor- ough of Bexley, London Borough of Brent, London Borough of Bromley, London Borough of Camden, London Borough of Croydon, London Borough of Ealing, London Borough of Enfield, London Borough of Greenwich, London Borough of Hackney, London Borough of Hammersmith and Fulham, London Borough of Haringey, London Borough of Harrow, London Borough of Havering, London Borough of Hillingdon, London Borough of Hounslow, London Borough of Islington, London Borough of Lambeth, London Borough of Lewisham, London Borough of Merton, London Borough of Newham, London Borough of Redbridge, London Borough of Richmond upon Thames, London Borough of Southwark, London Borough of Sutton, London Borough of Tower Hamlets, London Borough of Waltham Forest, London Borough of Wandsworth, Royal London Borough of Kensington and Chelsea, Royal London Borough of Kingston upon Thames.

227

EEuropa2.indburopa2.indb 227227 66/10/10/10/10 9:52:369:52:36 PMPM Carrickfergus; Carrickfergus Borough [ang.]; Newtownabbey; Newtownabbey Borough Carraig Fhearghais; Buirg Charraig [ang.]; Baile na Mainistreach; Buirg Fheargais [irl.] Bhaile na Mainistreach [irl.] Castlereagh; Castlereagh Borough [ang.]; North Down; North Down Borough [ang.]; An Caisleán Riabhach; Buirg An Dún Thuaidh; Buirg Dúin Thuaidh an Chaisleáin Riabhaigh [irl.] [irl.] Coleraine; Coleraine Borough [ang.]; Cúil Omagh; Omagh District [ang.]; Raithin; Buirg Chúil Raithin [irl.] An Ómaigh; Ceantar na hÓmaí [irl.] Cookstown; Cookstown District [ang.]; Strabane; Strabane District [ang.]; An Chorr Chríochach; Ceantar na Coirre An Srath Bán; Ceantar an tSratha Báin Críochaí [irl.] [irl.] Craigavon; Craigavon Borough [ang.]; Craigavon; Buirg Craigavon [irl.] Szkocja: Derry; Derry City [ang.]; Doire; Cathair Aberdeen; Aberdeen City [ang.]; Obar Dhoire [irl.] Dheathain; Baile Obar Dheathain [gael.] Down; Down District [ang.]; An Dún; Aberdeenshire [ang.]; Siorrachd Obar Ceantar an Dúin [irl.] Dheathain [gael.] Dungannon and South Tyrone; Dungannon Angus [ang.]; Aonghas [gael.] and South Tyrone Borough [ang.]; Dún Argyll and Bute [ang.]; Earra-Ghaidheal Geanainn agus Tír Eoghain Theas; Buirg agus Bòid [gael.] Dhún Geanainn agus Thír Eoghain Theas Clackmannanshire [ang.]; Clach Mhanainn [irl.] [gael.] Fermanagh; Fermanagh District [ang.]; Dumfries and Galloway [ang.]; Dùn Phris Fear Manach; Ceantar Fhear Manach [irl.] agus an Gall-Ghaidhealaibh [gael.] Larne; Larne Borough [ang.]; Latharna; Dundee; Dundee City [ang.]; Dùn Dèagh; Buirg Latharna [irl.] Baile Dùn Dèagh [gael.] Limavady; Limavady Borough [ang.]; East Ayrshire [ang.]; Siorrachd Inbhir Àir Léim an Mhadaidh; Buirg Léim an Ear; Siorrachd Àir an Ear [gael.] an Mhadaidh [irl.] East Dunbartonshire [ang.]; Siorrachd Dhùn Lisburn; Lisburn City [ang.]; Lios Bhreatainn an Ear [gael.] na gCearrbhach; Cathair Lios East Lothian [ang.]; Lodainn an Ear [gael.] na gCearrbhach [irl.] East Renfrewshire [ang.]; Siorrachd Rinn Magherafelt; Magherafelt District [ang.]; Friù an Ear [gael.] Machaire Fíolta; Ceantar Mhacaire Fíolta Edynburg; Edinburgh; City of Edinburgh [irl.] [ang.]; Dùn Èideann; Baile Dhùn Èideann Moyle; Moyle District [ang.]; An Mhaoil; [gael.] Ceantar Shruth na Maoile [irl.] Falkirk [ang.]; An Eaglais Bhreac [gael.] Newry and Mourne; Newry and Mourne Fife [ang.]; Fìobha [gael.] District [ang.]; An tIúr agus Múrna; Glasgow; Glasgow City [ang.]; Glaschu; Ceantar an Iúir agus Mhúrn [irl.] Baile Ghlaschu [gael.]

228

EEuropa2.indburopa2.indb 228228 66/10/10/10/10 9:52:389:52:38 PMPM Hebrydy; Eilean Siar [ang.]; Na h-Eileanan Carmarthenshire; County Siar [gael.] [hist.: Western Isles] of Carmarthenshire [ang.]; Sir Gaerfyrddin Highland [ang.]; A’ Ghàidhealtachd [gael.] [wal.] Inverclyde [ang.]; Inbhir Chluaidh [gael.] Ceredigion; County of Ceredigion [ang.]; Midlothian [ang.]; Meadhan Lodainn [gael.] Ceredigion; Sir Ceredigion [wal.] Moray [ang.]; Moireabh [gael.] Conwy; County Borough of Conwy [ang.]; North Ayrshire [ang.]; Siorrachd Inbhir Àir Conwy; Bwrdeistref Sirol Conwy [wal.] a Tuath; Siorrachd Àir a Tuath [gael.] Denbighshire; County of Denbighshire [ang.]; North Lanarkshire [ang.]; Siorrachd Sir Ddinbych [wal.] Lannraig a Tuath [gael.] Flintshire; County of Flintshire [ang.]; Sir Orkady; Orkney Islands [ang.]; Àrcaibh y Fflint [wal.] [gael.] Gwynedd [ang., wal.] Perth and Kinross [ang.]; Peairt agus Ceann Isle of Anglesey [ang.]; Sir Ynys Môn [wal.] Rois [gael.] Merthyr Tydfil; County Borough of Merthyr Renfrewshire [ang.]; Siorrachd Rinn Friù Tydfil [ang.]; Merthyr Tudful; Bwrdeistref [gael.] Sirol Merthyr Tudful [wal.] Scottish Borders [ang.]; Na Crìochan [gael.] Monmouthshire; County of Monmouthshire South Ayrshire [ang.]; Siorrachd Inbhir Àir [ang.]; Sir Fynwy [wal.] a Deas; Siorrachd Àir a Deas [gael.] Neath Port Talbot; County Borough of Neath South Lanarkshire [ang.]; Siorrachd Port Talbot [ang.]; Castell-nedd Port Lannraig a Deas [gael.] Talbot; Bwrdeistref Sirol Castell-nedd Stirling [ang.]; Sruighlea [gael.] Port Talbot [wal.] Szetlandy; Shetland Islands [ang.]; Newport; City of Newport [ang.]; Sealtainn [gael.] Casnewydd; Bwrdeistref Sirol Casnewydd West Dunbartonshire [ang.]; Siorrachd [wal.] Dhùn Bhreatainn an Iar [gael.] Pembrokeshire; County of Pembrokeshire West Lothian [ang.]; Lodainn an Iar [gael.] [ang.]; Sir Benfro [wal.] Powys; County of Powys [ang.]; Powys; Sir Walia: Powys [wal.] Blaenau Gwent; County Borough Rhondda Cynon Taf; County Borough of Blaenau Gwent [ang.]; Blaenau Gwent; of Rhondda Cynon Taf [ang.]; Rhondda Bwrdeistref Sirol Blaenau Gwent [wal.] Cynon Taf; Bwrdeistref Sirol Rhondda Bridgend; County Borough of Bridgend Cynon Taf [wal.] [ang.]; Pen-y-bont ar Ogwr; Bwrdeistref Swansea; City and County of Swansea [ang.]; Sirol Pen-y-bont ar Ogwr [wal.] Abertawe; Dinas a Sir Abertawe [wal.] Caerphilly; County Borough of Caerphilly The Vale of Glamorgan [ang.]; Bro [ang.]; Caerffili; Bwrdeistref Sirol Morgannwg [wal.] Caerffili [wal.] Torfaen; County Borough of Torfaen [ang.]; Cardiff; Cardiff; City and County of Cardiff Tor-faen; Bwrdeistref Sirol Tor-faen [wal.] [ang.]; Caerdydd; Dinas a Sir Caerdydd [wal.] Wrexham; County Borough of Wrexham [ang.]; Wrecsam; Bwrdeistref Sirol Wrecsam [wal.]

229

EEuropa2.indburopa2.indb 229229 66/10/10/10/10 9:52:409:52:40 PMPM Miejscowości

Aberaeron [ang., wal.] Carlisle Aberdeen [ang.]; Obar Dheathain [gael.] Carmarthen [ang.]; Caerfyrddin [wal.] Aberystwyth [ang., wal.] Carrickfergus [ang.]; Carraig Fhearghais Aldeburgh [irl.] Alloa [ang.]; Albha [gael.] Castlereagh [ang.]; An Caisleán Riabhach Antrim [ang]; Aontroim [irl.] [irl.] Armagh [ang.]; Ard Mhacha [irl.] Charlestown Aylesbury Chelmsford Ayr [ang.]; Inbhir Àir [gael.] Chester Ballycastle [ang.]; Baile an Chaistil [irl.] Chichester Ballymena [ang.]; An Baile Meánach [irl.] Colchester Ballymoney [ang.]; Baile Monaidh [irl.] Coleraine [ang]; Cúil Raithin [irl.] Banbridge [ang.]; Droichead na Banna [irl.] Conwy [ang., wal.] Bangor [ang.]; Beannchar [irl.] Cookstown [ang.]; An Chorr Chríochach Barnsley [irl.] Barrow-in-Furness Coventry Barry [ang.]; Y Barri [wal.] Craigavon [ang., irl.] Basildon Crawley Bath Cruden Bay [ang]; Inbhir Chruidein [gael.] Bedford Cwmbran [ang.]; Cwmbrân [wal.] Belfast; Belfast [ang]; Béal Feirste [irl.] Dalkeith [ang.]; Dail Cheith [gael.] Berwick-upon-Tweed Darlington Beaumaris [ang.]; Biwmares [wal.] Derby Beverley Doncaster Birkenhead Dorchester Birmingham Dover Blackburn Downpatrick [ang]; Dún Pádraig [irl.] Blackpool Dudley Blaenavon [ang.]; Blaenafon [wal.] Dumbarton [ang.]; Dùn Bhreatainn [gael.] Bolton Dumfries [ang.]; Dùn Phris [gael.] Bournemouth Dundee [ang.]; Dùn Dèagh [gael.] Bracknell Dungannon [ang.]; Dún Geanainn [irl.] Bradford Durham Bridgend [ang.]; Pen-y-bont ar Ogwr [wal.] East Kilbride [ang.]; Cille Bhrìghde an Iar Brighton [gael.] Bristol Eastbourne Bury Ebbw Vale [ang.]; Glyn Ebwy [wal.] Bushmills [ang.]; Muileann na Buaise [irl.] Edynburg; Edinburgh [ang.]; Dùn Èideann Caernarfon [ang., wal.] [gael.] Cambridge Elgin [ang.]; Eilginn [gael.] Cardiff; Cardiff [ang]; Caerdydd [wal.] Enniskillen [ang.]; Inis Ceithleann [irl.]

230

EEuropa2.indburopa2.indb 230230 66/10/10/10/10 9:52:429:52:42 PMPM Exeter Lincoln Falkirk [ang.]; An Eaglais Bhreac [gael.] Lisburn [ang.]; Lios na gCearrbhach [irl.] Forfar [ang.]; Baile Fharfair [gael.] Liverpool Fort William [ang.]; An Gearasdan [gael.] Livingston [ang.]; Baile Dhùn Lèibhe [gael.] Fraserburgh [ang.]; Baile nam Frisealach Llandrindod Wells [ang.]; Llandrindod [wal.] [gael.] Llanfair Pwllgwyngyll; Galashiels [ang.]; An Geal Àth [gael.] Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrob- Gateshead wllllantysiliogogogoch [ang., wal.] Glasgow [ang.]; Glaschu [gael.] Llangefni [ang., wal.] Glenrothes [ang.]; Gleann Rathais [gael.] Lochgilphead [ang.]; Ceann Loch Gilb [gael.] Gloucester Londonderry; Derry [ang]; Doire [irl.] Grays Londyn; London Greenock [ang.]; Grianaig [gael.] Luton Grimsby Magherafelt [ang.]; Machaire Fíolta [irl.] Haddington [ang.]; Baile Adainn [gael.] Maidenhead Hamilton [ang.]; Hamalton [gael.] Maidstone Harlech [ang., wal.] Manchester Hartlepool Merthyr Tydfil [ang.]; Merthyr Tudful [wal.] Haverfordwest [ang.]; Hwlffordd [wal.] Middlesbrough Hayle Milford Haven [ang.]; Aberdaugleddau [wal.] Hengoed [ang., wal.] Milton Keynes Hereford Mold [ang.]; Yr Wyddgrug [wal.] Hertford Morpeth Holyhead [ang.]; Caergybi [wal.] Motherwell [ang.]; Tobar na Màthar [gael.] Hove New Lanark Huddersfield Newbury Hugh Town Newcastle upon Tyne Inverness [ang.]; Inbhir Nis [gael.] Newport [ang.]; Casnewydd [wal.] Ipswich Newport [na Isle of Wight] Irvine [ang.]; Irbhinn [gael.] Newry [ang.]; An tIúr [irl.] Kilmarnock [ang.]; Cill Mhearnaig [gael.] Newtown [ang.]; Y Drenewydd [wal.] Kingston upon Hull Newtownabbey [ang.]; Baile Kirkintilloch [ang.]; Cathair Cheann Tulaich na Mainistreach [irl.] [gael.] Newtownards [ang.]; Baile Nua na hArda [irl.] Kirkwall [ang]; Baile na h-Eaglaise [gael.] Northampton Lanark [ang]; Lannraig [gael.] Norwich Larne [ang]; Latharna [irl.] Nottingham Leeds Oksford; Oxford Leicester Oldham Lerwick [ang]; Liùrabhaig [gael.] Omagh [ang.]; An Ómaigh [irl.] Lewes Paisley [ang.]; Pàislig [gael.] Limavady [ang.]; Léim an Mhadaidh [irl.] Perth [ang.]; Peairt [gael.]

231

EEuropa2.indburopa2.indb 231231 66/10/10/10/10 9:52:439:52:43 PMPM Peterborough Stornoway [ang]; Steòrnabhagh [gael.] Plymouth Strabane [ang.]; An Srath Bán [irl.] Pontypool [ang.]; Pont-y-pŵl [wal.] Stranraer [ang.]; An t-Sròn Reamhar [gael.] Poole Stratford-upon-Avon Port Talbot [ang., wal.] Sunderland Portsmouth Sutton Coldfield Preston Swansea [ang]; Abertawe [wal.] Reading Swindon Redcar Taunton Renfrew [ang.]; Rinn Friù [gael.] Tavistock Ripon Telford Rochdale Thurso [ang.]; Inbhir Theòrsa [gael.] Rochester Tonypandy [ang., wal.] Rotherham Torquay Ruthin [ang.]; Rhuthun [wal.] Trowbridge Saint Albans Truro Saint Andrews [ang.]; Cill Rìmhinn [gael.] Wakefield Saint Helens Walsall Salisbury Warrington Saltaire Warwick Scunthorpe West Bromwich Sheffield Weston-super-Mare Shrewsbury Widnes Slough Wigan Solihull Winchester Southampton Windsor Southend-on-Sea Wokingham Stafford Wolverhampton Stirling [ang.]; Sruighlea [gael.] Worcester Stockport Wrexham [ang.]; Wrecsam [wal.] Stockton-on-Tees York Stoke-on-Trent

Części miejscowości

Belgravia [Londyn] Lambeth [Londyn] Camden [Londyn] Notting Hill [Londyn] Chelsea [Londyn] Richmond upon Thames [Londyn] City of London; The City [Londyn] Southwark [Londyn] Greenwich [Londyn] Wembley [Londyn] Islington [Londyn] Westminster; City of Westminster [Londyn] Kew [Londyn] Wimbledon [Londyn] Kingston upon Thames [Londyn]

232

EEuropa2.indburopa2.indb 232232 66/10/10/10/10 9:52:449:52:44 PMPM Krainy, regiony Anglia Wschodnia; East Anglia Kornwalia; Cornwall Antrim; County Antrim [ang.]; Aontroim; Kumbria; Cumbria; Cumberland Contae Aontroma [irl.] Lake District Argyll [ang.]; Earra-Ghàidheal [gael.] Londonderry; County Londonderry; Derry; Armagh; County Armagh [ang.]; Ard County Derry [ang.]; Doire; Contae Mhacha; Contae Ard Mhacha [irl.] Dhoire [irl.] Cumberland Lowlands; Scottish Lowlands [ang.]; Down; County Down [ang.]; An Dún; A’ Ghalldachd [gael.] Contae an Dúin [irl.] Merseyside Dyfed [ang., wal.] Middlesex English Midlands; The Midlands Ross [ang.]; Ros [gael.] Essex Snowdonia [ang.]; Eryri [wal.] Fermanagh; County Fermanagh [ang.]; Sussex Fear Manach; Contae Fhear Manach [irl.] Sutherland [ang.]; Cataibh [gael.] Galloway [ang.]; Gall-Ghaidhealaibh [gael.] Tyrone; County Tyrone [ang.]; Tír Eoghain; Gwent [ang., wal.] Contae Thír Eoghain [irl.] Highlands; Scottish Highlands [ang.]; Ulster; Ulster [ang.]; Ulaidh; Cúige Uladh A’ Ghàidhealtachd; Gàidhealtachd [irl.] na h-Alba [gael.] Wessex Humberside Yorkshire Kent

Oceany

Ocean Atlantycki; Atlantyk; Atlantic Ocean [ang.]; An tAigéan Atlantach [irl.]; An Cuan Siar [gael.]

Morza

Morze Celtyckie; Celtic Sea [ang.]; An Morze Norweskie; Norwegian Sea [ang.]; Mhuir Cheilteach; Muir Cheilteach [irl.]; An Cuan Nirribheach [gael.] Y Môr Celtaidd [wal.] Morze Północne; North Sea [ang.]; Morze Irlandzkie; Irish Sea [ang.]; An An Cuan a Tuath [gael.] Mhuir Éireann; Muir Éireann [irl.]; Môr Iwerddon [wal.]

Inne akweny morskie

Morze Hebrydzkie; Sea of the Hebrides Morze Szkockie; Inner Scottish Sea; Inner Seas off the West Coast of Scotland

233

EEuropa2.indburopa2.indb 233233 66/10/10/10/10 9:52:459:52:45 PMPM Zatoki Barnstaple Bay; Bideford Bay Loch Fyne [ang.]; Loch Fìne [gael.] Belfast Lough [ang.]; Loch Lao [irl.] Loch Linnhe [ang.]; Linne Dhubh [gael.] Bridgwater Bay Loch Torridon [ang.]; Loch Thoirbheartan Bridlington Bay [gael.] Caernarfon Bay [ang.]; Bae Caernarfon [wal.] Lough Foyle [ang.]; Loch Feabhail [irl.] Cardigan Bay [ang.]; Bae Ceredigion [wal.] Luce Bay Carlingford Lough [ang.]; Loch Cairlinn Lyme Bay [irl.] Mersey; River Mersey Carmarthen Bay [ang.]; Bae Caerfyrddin Moray Firth [ang.]; An Cuan Moireach; [wal.] Linne Mhoireibh [gael.] Conwy Bay [ang.]; Bae Conwy [wal.] Morecambe Bay Cromarty Firth [ang.]; Caolas Chrombaidh Mount’s Bay [gael.] Mouth of the Severn [ang.]; Aber Afon Dee Estuary [ang.]; Aber Dyfrdwy [wal.] Hafren [wal.] Dornoch Firth [ang.]; Caolas Dhòrnaich Poole Bay [gael.] Poole Harbour Dundrum Bay [ang.]; Cuan Dhún Droma Saint Brides Bay [ang.]; Bae Sain Ffraid [wal.] [irl.] Solway Firth [ang.]; Linne Salmhaigh [gael.] Firth of Clyde [ang.]; Linne Chluaidh [gael.] Strangford Lough [ang.]; Loch Cuan [irl.] Firth of Forth [ang.]; Linne Foirthe [gael.] Swansea Bay [ang.]; Bae Abertawe [wal.] Firth of Tay [ang.]; Linne Tatha [gael.] Thames Estuary Holyhead Bay [ang.]; Bae Caergybi [wal.] The Wash Humber Tremadog Bay [ang.]; Bae Tremadog [wal.] Kanał Bristolski; Bristol Channel [ang.]; Zatoka Liverpulska; Liverpool Bay [ang.]; Môr Hafren [wal.] Bae Lerpwl [wal.] Loch Broom [ang.]; Loch Bhraoin [gael.]

Cieśniny Cieśnina Kaletańska; Strait of Dover Pentland Firth [ang.]; An Caol Arcach Firth of Lorn [ang.]; An Linne Latharnach [gael.] [gael.] Sound of Barra [ang.]; An Caolas Barrach Inner Sound [ang.]; An Lighe Rathairseach [gael.] [gael.] Sound of Harris [ang.]; Caolas na Hearadh Kanał Północny; North Channel [ang.]; [gael.] Sruth na Maoile [gael., irl.] Sound of Jura [ang.]; An Linne Rosach Kanał Śwętego Jerzego; Saint George’s [gael.] Channel [ang.]; Muir Bhreatan [irl.]; Sound of Mull Sianel San Siôr [wal.] Sound of Raasay [ang.]; An Linne La Manche; English Channel Rathairseach [gael.] Menai Strait [ang.]; Afon Menai [wal.] Sound of Sleat

234

EEuropa2.indburopa2.indb 234234 66/10/10/10/10 9:52:469:52:46 PMPM The Little Minch [ang.]; An Cuan Canach The Minch; North Minch [ang.]; An Cuan [gael.] Sgìth; Cuan na Hearadh [gael.] The Solent

Jeziora

Bala Lake [ang.]; Llyn Tegid [wal.] Loch Shin [ang.]; Loch Sìn [gael.] Loch Awe [ang.]; Loch Obha [gael.] Loch Tay [ang.]; Loch Tatha [gael.] Loch Ericht [ang.]; Loch Eireachd [gael.] Lough Neagh [ang.]; Loch nEathach [irl.] Loch Lochy [ang.]; Loch Lochaidh [gael.] Lower Lough Erne [ang.]; Loch Érine Loch Lomond [ang.]; Loch Laomainn [gael.] Íochtair [irl.] Loch Morar [ang.]; Loch Mhòrair [gael.] Ullswater Loch Ness [ang.]; Loch Nis [gael.] Upper Lough Erne [ang.]; Loch Érine Loch Rannoch [ang.]; Loch Raineach [gael.] Uachtair [irl.] Loch Shiel [ang.]; Loch Seile [gael.] Windermere

Rzeki Aire; River Aire Great Ouse; River Great Ouse Avon; River Avon Nene; River Nene Bann; River Bann [ang.]; An Bhanna; Ouse; River Ouse Abhainn na Banna [irl.] Ribble; River Ribble Clyde; River Clyde [ang.]; Abhainn Severn; River Severn [ang.]; Hafren; Chluaidh [gael.] Afon Hafren [wal.] Dee; River Dee [ang.]; Dyfrdwy; Afon Spey; River Spey [ang.]; Uisge Spè [gael.] Dyfrdwy [wal.] Tamar; River Tamar Dee; River Dee [ang.]; Uisge Dè [gael.] Tamiza; Thames; River Thames Derwent; River Derwent Tay; River Tay [ang.]; Uisge Tatha [gael.] Doon; River Doon [ang.]; Abhainn Dhùin Tees; River Tees [gael.] Trent; River Trent Dovey; River Dovey [ang.]; Dyfi; Afon Dyfi Tweed; River Tweed [ang.]; Uisge Thuaidh [wal.] [gael.] Eden; River Eden Tyne; River Tyne Erne; River Erne [ang.]; An Éirne; Abhainn Welland; River Welland na hÉirne [irl.] Wye; River Wye [ang.]; Gwy; Afon Gwy Exe; River Exe [wal.] Foyle; River Foyle [ang.]; An Feabhal; Yare; River Yare Abhainn na Fheabhail [irl.]

235

EEuropa2.indburopa2.indb 235235 66/10/10/10/10 9:52:489:52:48 PMPM Kanały

Forth and Clyde Canal Kanał Oksfordzki; Oxford Canal Grand Union Canal Kanał Tamiza-Severn; Thames and Severn Kanał Kaledoński; Caledonian Canal [ang.]; Canal Seòlaid a’ Ghlinne Mhòir [gael.] Kennet and Avon Canal Kanał Manchesterski; Manchester Ship Newry Canal [ang.]; Canail Iúir [irl.] Canal

Wyspy

Anglesey [ang.]; Ynys Môn [wal.] Mull; Isle of Mull [ang.]; Muile [gael.] Arran; Isle of Arran [ang.]; Eilean Arainn North Uist [ang.]; Uibhist a Tuath [gael.] [gael.] Raasay; Island of Raasay [ang.]; Barra [ang.]; Barraigh [gael.] Ratharsair [gael.] Bute; Isle of Bute [ang.]; Eilean Bhòid [gael.] Rathlin Island [ang.]; Reachlainn [irl.] Coll [ang., gael.] Rockall Eday Rona; North Rona [ang.]; Rònaidh [gael.] Foula Rùm [ang., gael.] Harris [ang.]; Na Hearadh [gael.] Sheppey; Isle of Sheppey Holy Island [ang.]; Ynys Gybi [wal.] Skye; Isle of Skye [ang.]; An t-Eilean Hoy Sgitheanach [gael.] Irlandia; Ireland [ang.]; Éire [irl.] South Uist [ang.]; Uibhist a Deas [gael.] Islay [ang.]; Ìle [gael.] Tiree [ang.]; Tiriodh [gael.] Isle of Wight Unst Jura [ang.]; Diùra [gael.] Walney Island Lewis; Isle of Lewis [ang.]; Leòdhas; Wielka Brytania; Great Britain [ang.]; Eilean Leòdhais [gael.] Breatainn Mhòr [gael.]; Prydain Fawr Lundy [wal.] Mainland [główna wyspa Orkad] Yell Mainland [główna wyspa Szetlandów]

Grupy wysp, archipelagi

Hebrydy; Wyspy Hebrydzkie; Hebrides; Saint Kilda [ang.]; Hiort [gael.] Western Isles [ang.]; Na h-Innse Gall [gael.] Scilly; Isles of Scilly Hebrydy Wewnętrzne; Inner Hebrides [ang.]; Szetlandy; Wyspy Szetlandzkie; Shetlands; Na h-Eileanan a-staigh [gael.] Shetlands Islands [ang.]; Sealtainn [gael.] Hebrydy Zewnętrzne; Outer Hebrides [ang.]; Wyspy Brytyjskie; British Isles [ang.]; Na h-Eileanan Siar [gael.] Eileanan Breatannach [gael.]; Oileáin Orkady; Orkney; Orkney Islands [ang.]; Iarthair Eorpa; Éire agus an Bhreatain Àrcaibh [gael.] Mhór [irl.]; Ynysoedd Prydain [wal.]

236

EEuropa2.indburopa2.indb 236236 66/10/10/10/10 9:52:499:52:49 PMPM Półwyspy Ardnamurchan [ang.]; Àird nam Murchan Kintyre [ang.]; Ceann Tìre [gael.] [gael.] Lleyn Peninsula [ang.]; Penrhyn Llŷn [wal.] Ards Peninsula [ang.]; An Aird [irl.] Półwysep Kornwalijski; Cornwall; Black Isle [ang.]; An t-Eilean Dubh [gael.] Cornwall Peninsula Cowal Półwysep Walijski Eye Peninsula [ang.]; An Rubha [gael.] The Machars [ang.]; Machair [gael.] Fife [ang.]; Fìobh [gael.] The Rhins; The Rhins of Galloway [ang.]; Gower [ang.]; Penrhyn Gŵyr [wal.] Na Rannaibh [gael.] Isle of Purbeck Wirral

Przylądki

Barra Head [ang.]; Ceann Bharraigh [gael.] Lizard Point Beachy Head Mull of Galloway Benmore; Fair Head [ang.]; An Bhinn Mhór Mull of Kintyre [ang.]; Maol Ceanntìre [irl.] [gael.] Braich y Pwll [ang., wal.] North Foreland Butt of Lewis [ang.]; Rubha Robhanais [gael.] Point of Ardnamurchan Cape Wrath [ang.]; Am Parbh [gael.] Saint Bees Head Duncansby Head Saint Catherine’s Point Dungeness Saint David’s Head [ang.]; Penmaen Dewi Dunnet Head [ang.]; Ceann Dùnaid [gael.] [wal.] Flamborough Head Saint John’s Point [ang.]; Pointe Charraig Hartland Point an Rois [irl.] Herma Ness Spurn Head Kinnaird Head [ang.]; An Ceann Àrd [gael.] Strathy Point Land’s End Wybrzeża

Jurassic Coast Niziny, równiny Basen Londyński; London Basin Salisbury Plain Nizina Angielska The Weald Nizina Środkowoszkocka; Central Lowlands; Scottish Lowlands

237

EEuropa2.indburopa2.indb 237237 66/10/10/10/10 9:52:509:52:50 PMPM Doliny

Glen Albyn; Glen Mor [ang.]; An Gleann Strathmore [ang.]; An Srath Mòr [gael.] Mòr [gael.] Strathspey [ang.]; Srath Spè [gael.] Ironbridge Gorge Luxulyan Valley

Wyżyny, płaskowyże

Chiltern Hills North York Moors Cleveland Hills South Downs Cotswold Hills Wyżyna Południowoszkocka; Dartmoor Southern Uplands Exmoor Wyżyna Wschodnioangielska; North Downs East Anglian Heights

Góry

Antrim Mountains Góry Pennińskie; Penniny; Pennines; Berwyn [ang.]; Y Berwyn [wal.] The Pennines Black Mountains [ang.]; Grampiany; Grampian Mountains; The Y Mynyddoedd Duon [wal.] Grampians [ang.]; Am Monadh [gael.] Cairngorm Mountains Monadhliath Mountains Cheviot Hills Mourne Mountains [ang.]; Beanna Boirche Clwydian Range [ang.]; Bryniau Clwyd [irl.] [wal.] Ochil Hills Góry Kaledońskie; North-West Highlands Sperrin Mountains [ang.]; Sliabh Speirín Góry Kambryjskie; Cambrian Mountains [irl.] Góry Kumbryjskie; Cumbrian Mountains

Szczyty Aran Fawddwy [ang., wal.] Cairn Gorm [ang., gael.] Beinn Dearg [ang., gael.] Carn Eige [ang.]; Càrn Eige [gael.] Ben Hope [ang.]; Beinn Hòb [gael.] Carnedd Llewelyn [ang., wal.] Ben Lawers [ang.]; Beinn Lawers [gael.] Clisham [ang.]; An Cliseam [gael.] Ben Macdui [ang.]; Beinn Macduibh [gael.] Cross Fell Ben More [ang.]; Beinn Mòr [gael.] Helvellyn [na wyspie Mull] High Willhays Ben More [ang.]; Beinn Mòr [gael.] Kinder Scout [w Grampianach] Lochnagar [ang.]; Beinn Chìochan [gael.] Ben More Assynt [ang.]; Beinn Mòr Asaint Merrick [ang.]; Mearaig [gael.] [gael.] Pen y Fan [ang., wal.] Ben Nevis [ang.]; Beinn Nibheis [gael.] Ronas Hill

238

EEuropa2.indburopa2.indb 238238 66/10/10/10/10 9:52:519:52:51 PMPM Sawel Mountain [ang.]; Samhail [irl.] Slieve Donard [ang.]; Sliabh Dónairt [irl.] Scafell Pike Snowdon [ang.]; Yr Wyddfa [wal.] Sgurr Alasdair [ang., gael.] The Cheviot Sgurr Mòr [ang., gael.] Ward Hill Skiddaw

Przełęcze

Bwlch y Groes [ang., wal.] Pass of Drumochter [ang.]; Bealach Druim Cairnwell Pass Uachdair [gael.] Corrieyairack Pass Pass of Llanberis [ang.]; Bwlch Llanberis Kirkstone Pass [wal.] Lairig Ghru Slochd

Jaskinie Dan-yr-Ogof [ang., wal.] Kents Cavern Gough’s Cave

Inne obiekty naturalne

Grobla Olbrzyma; Giant’s Causeway [ang.]; Clochán an Aifir [irl.] [ formacje skalne koło Bushmills]

Obszary ochrony przyrody Beinn Eighe National Nature Reserve Merrick Kells Braunton Burrows Moor House-Upper Teesdale Brecon Beacons National Park [ang.]; Parc New Forest National Park Cenedlaethol Bannau Brycheiniog [wal.] North Norfolk Coast Cairngorms National Park [ang.]; Pàirc North York Moors National Park Nàiseanta a’ Mhonaidh Ruaidh [gael.] Northumberland National Park Cairnsmore of Fleet National Nature Peak District National Park Reserve Pembrokeshire Coast National Park [ang.]; Dartmoor National Park Parc Cenedlaethol Arfordir Penfro [wal.] Dyfi National Nature Reserve Silver Flowe National Nature Reserve Exmoor National Park Snowdonia National Park [ang.]; Parc Lake District National Park Cenedlaethol Eryri [wal.] Loch Druidibeg National Nature Reserve Taynish National Nature Reserve Loch Lomond and The Trossachs National The Broads National Park Park [ang.]; Pàirc Nàiseanta Loch Yorkshire Dales National Park Laomainn agus nan Tròisichean [gael.]

239

EEuropa2.indburopa2.indb 239239 66/10/10/10/10 9:52:529:52:52 PMPM Tunele Eurotunel; Channel Tunnel

Świątynie, klasztory, miejsca kultu

Cathedral and Metropolitical Church katedra Westminsterska; Westminster of Christ at Canterbury; Canterbury Cathedral [Londyn] Cathedral [katedra w Canterbury] kościół Świętej Małgorzaty; Saint Cathedral Church of Christ and Blessed Margaret’s Church [Londyn] Mary the Virgin; Durham Cathedral opactwo Westminsterskie; Westminster [katedra w Durham] Abbey; Collegiate Church of Saint Peter Fountains Abbey [ruiny opactwa koło Ripon] [Londyn] katedra Świętego Pawła; Saint Paul’s Saint Augustine’s Abbey [opactwo Cathedral [Londyn] w Canterbury] Saint Martin’s Church [kościół w Canterbury]

Forty, twierdze, zamki Tower of London; The Tower [twierdza Windsor Castle [zamek królewski w Londynie] w Windsorze]

Inne zabytki

Avebury; Avebury Stone Circle pałac Westminsterski; Palace [krąg megalityczny koło Swindon] of Westminster; Houses of Parliament Balmoral Castle [pałac królewski koło [budynek parlamentu w Londynie] Aberdeen] Ring of Brodgar [krąg megalityczny Blenheim; Blenheim Palace [pałac koło na Orkadach] Oksfordu] Royal Pavilion [pałac w Brighton] Buckingham Palace [pałac królewski Skara Brae [budowla neolityczna w Londynie] na Orkadach] kolumna Nelsona; Nelson’s Column Stonehenge [budowla megalityczna koło [pomnik w Londynie] Salisbury] Maeshowe [budowla neolityczna Stones of Stenness [krąg megalityczny na Orkadach] na Orkadach] Obserwatorium Królewskie; Royal wał Antonina; Antonine Wall [rzymskie Observatory [Londyn (Greenwich)] umocnienia w środkowej Szkocji] Palace of Holyroodhouse; Holyrood Palace wał Hadriana; Hadrian’s Wall [rzymskie [pałac królewski w Edynburgu] umocnienia w północnej Anglii] pałac Świętego Jakuba; Saint James’s Palace [pałac królewski w Londynie]

240

EEuropa2.indburopa2.indb 240240 66/10/10/10/10 9:52:539:52:53 PMPM Inne obiekty antropogeniczne

Hyde Park [park w Londynie] Royal Botanic Gardens; Kew Gardens Kensington Gardens [park w Londynie] [ogród botaniczny w Londynie] Studley Royal Park [park koło Ripon]

241

EEuropa2.indburopa2.indb 241241 66/10/10/10/10 9:52:549:52:54 PMPM WŁOCHY Italia

Język urzędowy: włoski; w poszczególnych regionach również języki mniejszości narodowych. Jeżeli nazwa występuje wyłącznie w języku włoskim, nie podano nazwy tego języka.

Słowniczek terminologiczny nazw włoskich

abbazia opactwo aeroporto lotnisko altipiano, altopiano płaskowyż altura wyżyna; wzgórze; wzniesienie antro jaskinia arcipelago archipelag bagni kąpielisko baia zatoka basilica bazylika bassopiano nizina bocca, bocche cieśnina borro wąwóz burrone wąwóz cala mała zatoka calanca mała zatoka cammino droga campo pole campo d’aviazione lotnisko canale cieśnina; kanał capo przylądek cascata wodospad castel, castello zamek catena montuosa łańcuch górski cava jaskinia caverna jaskinia chiesa kościół chiusa zapora wodna

242

EEuropa2.indburopa2.indb 242242 66/10/10/10/10 9:52:559:52:55 PMPM cima szczyt città miasto colle wzgórze; przełęcz colli wzgórza collina wzgórze comune gmina corno szczyt costa wybrzeże cresta grzbiet górski del nord północny del sud południowy dell’est wschodni dell’ovest zachodni delta delta diga zapora wodna dorsale łańcuch górski dosso grzbiet górski; szczyt; wzgórze elevazione wzgórze, wzniesienie est wschód ferrovia linia kolejowa fiume rzeka fontana fontanna; czasami: źródło fonte źródło galleria tunel ghiacciaio lodowiec gola przełęcz golfo zatoka grotta jaskinia; grota ismo przesmyk isola wyspa isole wyspy istmo przesmyk lago jezioro laguna laguna levante wschód lido brzeg litorale, littorale wybrzeże località climatica uzdrowisko luogo di cura uzdrowisko mar, mare morze marina wybrzeże meridionale południowy

243

EEuropa2.indburopa2.indb 243243 66/10/10/10/10 9:52:559:52:55 PMPM mezzogiorno południe montagna góra monte góra monti góry; łańcuch górski naviglio kanał nord północ occidentale zachodni occidente zachód orientale wschodni oriente wschód ovest zachód palazzo pałac palude bagno parco nazionale park narodowy passo przełęcz; wąwóz penisola półwysep piano nizina, równina pianura nizina, równina piazza plac picco szczyt pizzo szczyt platea płaskowyż poggio wzniesienie ponte most porto port promontorio półwysep; cypel; przylądek provincia prowincja punta przylądek; szczyt quartiere dzielnica regione region rione dzielnica riserva rezerwat riva brzeg; wybrzeże riviera wybrzeże seno zatoka serra łańcuch górski settentrionale północny settentrione północ sommità szczyt sorgente źródło spiaggia plaża sponda brzeg; wybrzeże

244

EEuropa2.indburopa2.indb 244244 66/10/10/10/10 9:52:569:52:56 PMPM stagno bagno stazione dworzec strada droga stretta przełęcz stretto cieśnina sud południe terme uzdrowisko torre wieża traforo tunel górski val dolina valico przełęcz vallata dolina; kotlina valle dolina vallone wąwóz vertice szczyt vetta szczyt via droga villa willa villaggio wieś vulcano wulkan

Jednostki administracyjne Abruzja; Abruzzo; Regione Abruzzo Lombardia; Regione Lombardia Apulia; Puglia; Regione Puglia Marche; Regione Marche Basilicata; Regione Basilicata Molise; Regione Molise Dolina Aosty; Region Autonomiczny Doliny Piemont; Piemonte; Regione Piemonte Aosty; Valle d’Aosta; Regione Autonoma Sardynia; Region Autonomiczny Valle d’Aosta [wł.]; Vallée d’Aoste; Région Sardynii; Sardegna; Regione Autonoma autonome Vallée d’Aoste [fr.] della Sardegna Emilia-Romania; Emilia-Romagna; Sycylia; Sicilia; Regione Siciliana Regione Emilia-Romagna Toskania; Toscana; Regione Toscana Friuli-Wenecja Julijska; Region Autonomi- Trydent-Górna Adyga; Region czny Friuli-Wenecja Julijska; Friuli- Autonomiczny Trydent-Górna Adyga; -Venezia Giulia; Regione Autonoma Friuli- Trentino-Alto Adige; Regione Autonoma -Venezia Giulia Trentino-Alto Adige [wł.]; Trentino-Südtirol; Kalabria; Calabria; Regione Calabria Autonome Region Trentino-Südtirol [niem.] Kampania; Campania; Regione Campania Umbria; Regione Umbria Lacjum; Lazio; Regione Lazio Wenecja Euganejska; Veneto; Regione del Liguria; Regione Liguria Veneto

245

EEuropa2.indburopa2.indb 245245 66/10/10/10/10 9:52:569:52:56 PMPM Miejscowości

Acqui Terme Carbonia Agrigento Carrara Akwileja; Aquileia Caserta Akwin; Aquino Cassino Alba Castel Gandolfo Albenga Catanzaro Alberobello Cefalù Alessandria Cerveteri Alghero [wł.]; L’Alguer [kat.] Châtillon [wł., fr.] Amalfi Chieti Anacapri Como Andria Cortina d’Ampezzo Ankona; Ancona Cosenza Aosta; Aosta [wł.]; Aoste [fr.] Cremona Arezzo Crespi d’Adda Ascoli Piceno Cuneo Asolo Enna Asti Faenza Asyż; Assisi Fermo Atri Ferrara Avellino Florencja; Firenze Bari Foggia Barletta Forlì Barumini Frascati Bassano del Grappa Frosinone Belluno Genua; Genova Benewent; Benevento Giugliano in Campania Bergamo Gorycja; Gorizia Biella Grosseto Bolonia; Bologna Gubbio Bolzano [wł.]; Bozen [niem.] Herkulanum; Ercolano Brescia Iglesias Bressanone [wł.]; Brixen [niem.] Imperia Brindisi Isernia Brunico [wł.]; Bruneck [niem.] Kanossa; Canossa Cagliari Kapua; Capua Caltagirone Katania; Catania Caltanissetta L’Aqu i la Campione d’Italia La Spezia Campobasso Lanusei Capri Latina

246

EEuropa2.indburopa2.indb 246246 66/10/10/10/10 9:52:579:52:57 PMPM Lecce Piza; Pisa Lecco Pompeje; Pompei Lipari Pordenone Livorno Portoferraio Lodi Portofino Loreto Portovenere Luino Positano Lukka; Lucca Potenza Macerata Prato Mantua; Mantova Predazzo Marsala Ragusa Massa Rapallo Matera Rawenna; Ravenna Mediolan; Milano Reggio di Calabria Merano [wł.]; Meran [niem.] Reggio nell’Emilia Mesyna; Messina Rieti Militello in Val di Catania Rimini Modena Rovigo Modica Rzym; Roma Monreale Sabbioneta Monza Salerno Neapol; Napoli San Gimignano Norcia San Remo Noto Sanluri Novara Sassari Nuoro Savona Olbia Scicli Oristano Seborga Orvieto Siena Padwa; Padova Sondrio Palazzolo Acreide Sorrento Palermo Spoleto Parma Syrakuzy; Siracusa Pawia; Pavia Taormina Perugia Tarent; Taranto Pesaro Tarquinia Pescara Tempio Pausania Piacenza Teramo Piazza Armerina Terni Pienza Tivoli Piombino Torre Annunziata Pistoia Tortolì

247

EEuropa2.indburopa2.indb 247247 66/10/10/10/10 9:52:589:52:58 PMPM Trani Varese Trapani Verbania Treviso Vercelli Triest; Trieste Vibo Valentia Trydent; Trento Vicenza Turyn; Torino Viterbo Udine Wenecja; Venezia Urbino Werona; Verona

Części miejscowości Mestre [Wenecja] Zatybrze; Trastevere [Rzym] Murano [Wenecja]

Krainy, regiony Abruzja; Abruzzo Pola Flegrejskie; Campi Flegrei Apulia; Puglia Romania; Romagna Chianti Toskania; Toscana Cilento Tyrol; Tirolo [wł.]; Tirol [niem.] Górna Adyga; Tyrol Południowy; Alto Umbria Adige [wł.]; Südtirol [niem.] Val d’Orcia Kalabria; Calabria Val di Noto Kampania; Campania Valli di Comacchio Lacjum; Lazio Wenecja Euganejska; Veneto; Venezia Liguria Euganea Lombardia Wenecja Julijska; Venezia Giulia Piemont; Piemonte

Morza Morze Adriatyckie; Adriatyk; Mar Adriatico Morze Śródziemne; Mar Mediterraneo Morze Jońskie; Mar Ionio Morze Tyrreńskie; Mar Tirreno Morze Liguryjskie; Mar Ligure

Zatoki

Golfo dell’Asinara Golfo di Sant’Eufemia Golfo di Cagliari Golfo di Squillace Golfo di Castellammare Golfo di Termini Imerese Golfo di Gioia Laguna Wenecka; Laguna Veneta; Golfo di Manfredonia Laguna di Venezia Golfo di Policastro Zatoka Gaecka; Zatoka Gaetańska; Golfo di Salerno Golfo di Gaeta

248

EEuropa2.indburopa2.indb 248248 66/10/10/10/10 9:52:589:52:58 PMPM Zatoka Genueńska; Golfo di Genova Zatoka Tarencka; Golfo di Taranto Zatoka Katańska; Golfo di Catania Zatoka Triesteńska; Golfo di Trieste Zatoka Neapolitańska; Golfo di Napoli Zatoka Wenecka; Golfo di Venezia

Cieśniny Canal Grande [w Wenecji] Cieśnina Świętego Bonifacego; Canale di Piombino Bocche di Bonifacio Cieśnina Maltańska; Canale di Malta Cieśnina Sycylijska; Canale di Sicilia Cieśnina Mesyńska; Stretto di Messina Kanał Korsykański; Canale di Corsica Cieśnina Otranto; Canale d’Otranto

Jeziora

Jezioro Trazymeńskie; Lago Trasimeno Lago di Garda; Lago Benaco Lago d’Iseo; Lago Sebino Lago di Lesina Lago del Coghinas Lago di Lugano; Lago Ceresio Lago di Bolsena Lago di Varano Lago di Bracciano; Lago Sabatino Lago Maggiore; Lago Verbano Lago di Como; Lago Lario

Rzeki

Adda Panaro Adyga; Adige [wł.]; Etsch [niem.] Pescara Agri Piawa; Piave Arno Reno Aterno Rienza [wł.]; Rienz [niem.] Basento Sacco Biferno Salso; Imera Meridionale Bradano Secchia Brenta Sele Crati Sesia Dora Baltea [wł.]; Doire Baltée [fr.] Simeto Dora Riparia Socza; Isonzo Drawa; Drava [wł.]; Drau [niem.] Stura di Demonte Liri Tagliamento Mincio Tanaro Montone Taro Nera Ticino Ofanto Tirso Oglio Trebbia Ombrone Tyber; Tevere Pad; Po Volturno

249

EEuropa2.indburopa2.indb 249249 66/10/10/10/10 9:52:599:52:59 PMPM Kanały

Canal Bianco Canale Vacchelli Canale Cavour Canale Villoresi Canale Gorzone Naviglio Civico di Cremona

Lodowce

Ghiacciaio del Forno Ghiacciaio della Brenva [wł.]; Glacier de la Brenva [fr.]

Wyspy

Alicudi; Isola Alicudi Marettimo; Isola Marettimo Asinara; Isola Asinara Montecristo; Isola di Montecristo Capraia; Isola di Capraia Palmaria; Isola Palmaria Caprera; Isola Caprera Panarea; Isola Panarea Capri; Isola di Capri Pantelleria; Isola di Pantelleria Elba; Isola d’Elba Pellestrina Favignana; Isola Favignana Pianosa; Isola Pianosa Filicudi; Isola Filicudi Ponza; Isola di Ponza Giannutri; Isola di Giannutri Salina; Isola Salina Giglio; Isola del Giglio San Domino; Isola San Domino Gorgona; Isola di Gorgona San Pietro; Isola di San Pietro Ischia; Isola d’Ischia Sant’Antioco; Isola di Sant’Antioco Lampedusa; Isola di Lampedusa Sardynia; Sardegna Levanzo; Isola di Levanzo Stromboli; Isola Stromboli Lido di Venezia Sycylia; Sicilia Linosa; Isola di Linosa Tavolara; Isola Tavolara Lipari; Isola Lipari Ustica; Isola di Ustica Maddalena; Isola Maddalena Vulcano; Isola Vulcano

Grupy wysp, archipelagi

Arcipelago Campano Wyspy Pelagijskie; Isole Pelagie Arcipelago del Sulcis Wyspy Poncjańskie; Isole Ponziane; Arcipelago della Maddalena Isole Pontine Egady; Isole Egadi Wyspy Toskańskie; Arcipelago Toscano Isole Tremiti Wyspy Liparyjskie; Wyspy Eolskie; Isole Eolie; Isole Lipari

250

EEuropa2.indburopa2.indb 250250 66/10/10/10/10 9:53:009:53:00 PMPM Grupy wysp, archipelagi na jeziorze

Isole Borromee [na Lago Maggiore]

Półwyspy Monte Argentario Półwysep Kalabryjski; Penisola Calabrese Penisola Sorrentina Półwysep Salentyński; Penisola Salentina; Półwysep Apeniński; Penisola Italiana; Salento Penisola Italica; Penisola Appenninica Promontorio del Gargano

Przylądki

Capo Carbonara Capo Santa Maria di Leuca Capo Comino Capo Spartivento Capo d’Otranto Capo Teulada Capo del Falcone Capo Vaticano Capo dell’Argentiera Punta Campanella Capo delle Correnti Punta degli Infreschi Capo Gallo Punta Falcone Capo Peloro; Punta del Faro Punta Licosa Capo San Vito Testa del Gargano

Wybrzeża Cinque Terre Riviera di Ponente; Riviera Ligure Costiera Amalfitana di Ponente Riviera di Levante; Riviera Ligure di Levante Riwiera Włoska; Riviera Ligure; Riviera

Niziny, równiny

Maremmy; Maremma Nizina Wenecka; Pianura Veneta Nizina Katańska; Piana di Catania Pola Pontyjskie; Agro Pontino Nizina Lombardzka; Pianura Lombarda Tavoliere; Tavoliere delle Puglie Nizina Padańska; Pianura Padana Campagna di Roma Nizina Piemoncka; Pianura Piemontese

Doliny

Dolina Adygi; Valle dell’Adige; Val di Fiemme Val d’Adige [wł.]; Etschtal [niem.] Val di Susa Dolina Aosty; Valle d’Aosta [wł.]; Val Pusteria [wł.]; Pustertal [niem.] Vallée d’Aoste [fr.] Val Venosta [wł.]; Vinschgau [niem.] Val Camonica Valtellina Val d’Ossola

251

EEuropa2.indburopa2.indb 251251 66/10/10/10/10 9:53:019:53:01 PMPM Wyżyny, płaskowyże Kras; Carso Murgia Monferrato Wzgórza Euganejskie; Colli Euganei Monti Berici; Colli Berici

Góry

Alpy; Alpi [wł.]; Alpes [fr.]; Alpen [niem.] Apenin Toskańsko-Emiliański; Alpy Apuańskie; Alpi Apuane Appennino Tosco-Emiliano Alpy Bergamskie; Alpi Orobie; Alpi Apenin Umbryjsko-Marchijski; Bergamasche Appennino Umbro-Marchigiano Alpy Centralne; Alpi Centro-orientali [wł.]; Apeniny; Appennini Zentralalpen; Zentrale Ostalpen [niem.] Apeniny Południowe; Appennino Alpy Graickie; Alpi Graie [wł.]; Alpes Meridionale grées; Alpes graies [fr.] Apeniny Północne; Appennino Alpy Julijskie; Alpi Giulie Settentrionale Alpy Karnickie; Alpi Carniche Apeniny Środkowe; Appennino Centrale Alpy Kotyjskie; Alpi Cozie Aspromonte Alpy Lepontyńskie; Alpi Lepontine Dolomiti di Brenta; Gruppo di Brenta Alpy Liguryjskie; Alpi Liguri Dolomity; Dolomiti; Alpi Dolomitiche [wł.]; Alpy Nadmorskie; Alpi Marittime Dolomiten [niem.] Alpy Ötztalskie; Alpi Venoste [wł.]; Góry Albańskie; Colli Albani Ötztaler Alpen [niem.] Góry Pelorytańskie; Monti Peloritani Alpy Pennińskie; Alpi Pennine [wł.]; Góry Sabińskie; Monti Sabini Alpes pennines; Alpes valaisannes [fr.] Gran Sasso d’Italia Alpy Retyckie; Alpi Retiche [wł.]; Majella Rätische Alpen [niem.] Massiccio del Monte Bianco [wł.]; Massif Alpy Weneckie; Alpi Venete; Prealpi Venete du Mont-Blanc [fr.] Alpy Wschodnie; Alpi Orientali [wł.]; Massiccio del Monte Rosa [wł.]; Massif Ostalpen [niem.] du Mont Rose [fr.] Alpy Zachodnie; Alpi Occidentali [wł.]; Monti del Gennargentu Alpes occidentales [fr.] Monti Ernici Alpy Zillertalskie; Alpi Aurine [wł.]; Monti Lepini Zillertaler Alpen [niem.] Monti Nebrodi Apenin Abruzyjski; Appennino Abruzzese Monti Simbruini Apenin Kalabryjski; Appennino Calabro; Południowe Alpy Wapienne; Alpi Appennino Calabrese Sud-orientali Apenin Liguryjski; Appennino Ligure Prealpy; Prealpi Apenin Lukański; Appennino Lucano Prealpy Lombardzkie; Prealpi Lombarde Apenin Neapolitański; Appennino Prealpy Włoskie; Prealpi Italiane Campano; Appennino Napoletano Rudawy Toskańskie; Colline Metallifere Sila

252

EEuropa2.indburopa2.indb 252252 66/10/10/10/10 9:53:029:53:02 PMPM Szczyty

Adamello Monte Argentera Awentyn; Aventino; Colle Aventino Monte Bianco di Courmayeur [wł.]; [wzgórze w Rzymie] Mont Blanc de Courmayeur [fr.] Celius; Celio; Colle Celio [wzgórze Monte Cassino; Montecassino w Rzymie] Monte Cimone Coglians; Monte Coglians Monte Rosa [wł.]; Mont Rose [fr.] Corno Grande Monte Velino Eskwilin; Esquilino; Colle Esquilino Monte Vettore [wzgórze w Rzymie] Monviso; Monte Viso Etna; Monte Etna [hist.: Mongibello] Ortles [wł.]; Ortler [niem.] Gran Paradiso [wł.]; Grand Paradis [fr.] Palatyn; Palatino; Colle Palatino [wzgórze Gran Pilastro [wł.]; Hochfeiler [niem.] w Rzymie] Janikulum; Gianicolo; Monte Gianicolo Palla Bianca [wł.]; Weißkugel [niem.] [wzgórze w Rzymie] Petroso; Monte Petroso Jôf di Montasio Pizzo Bernina Kapitol; Campidoglio [hist.: Monte Pizzo Coca Capitolino] [wzgórze w Rzymie] Pollino Kwirynał; Quirinale; Colle Quirinale Punta Dufour [wzgórze w Rzymie] Punta La Marmora Marmolada Serra Dolcedorme Matterhorn; Cervino; Monte Cervino [wł.]; Stromboli Cervin; Mont Cervin [fr.] Wezuwiusz; Vesuvio; Monte Vesuvio Meta; Monte Meta Wiminał; Viminale; Colle Viminale Mont Blanc; Monte Bianco [wł.]; Mont [wzgórze w Rzymie] Blanc [fr.] Wzgórze Watykańskie; Monte Vaticano; Monte Amaro Colle Vaticano [wzgórze w Rzymie]

Przełęcze

Bocca Trabaria Passo del Tonale Colle della Maddalena Passo della Futa Colle di Tenda Passo dello Spluga Mała Przełęcz Świętego Bernarda; Colle Passo dello Stelvio [wł.]; Stilfser Joch [niem.] del Piccolo San Bernardo [wł.]; Passo di Resia [wł.]; Reschenpass [niem.] Col du Petit-Saint-Bernard [fr.] Wielka Przełęcz Świętego Bernarda; Passo del Brennero [wł.]; Brennerpass Gran San Bernardo; Colle del Gran San [niem.] Bernardo [wł.]; Grand-Saint-Bernard; Passo del Rombo [wł.]; Timmelsjoch [niem.] Col du Grand-Saint-Bernard [fr.]

253

EEuropa2.indburopa2.indb 253253 66/10/10/10/10 9:53:039:53:03 PMPM Jaskinie Grotta Gigante Lazurowa Grota; Grotta Azzurra Grotte di Castellana [na Capri] Grotte di Frasassi

Obszary ochrony przyrody

Parco di Migliarino, San Rossore, Parco Nazionale dell’Asinara Massaciuccoli Parco Nazionale dell’Aspromonte Parco Lombardo della Valle del Ticino Parco Nazionale della Majella Parco Naturale Valle del Ticino Parco Nazionale della Sila Parco Nazionale d’Abruzzo, Lazio e Molise Parco Nazionale della Val Grande Parco Nazionale dei Monti Sibillini Parco Nazionale dello Stelvio [wł.]; Parco Nazionale del Cilento e Vallo di Diano Nationalpark Stilfserjoch [niem.] Parco Nazionale del Circeo Parco Nazionale Dolomiti Bellunesi Parco Nazionale del Gargano Park Narodowy Apeninu Toskańsko- Parco Nazionale del Golfo di Orosei e del -Emiliańskiego; Parco Nazionale Gennargentu dell’Appennino Tosco-Emiliano Parco Nazionale del Gran Paradiso [wł.]; Park Narodowy Wezuwiusza; Parco Parc national du Grand Paradis [fr.] Nazionale del Vesuvio Parco Nazionale del Gran Sasso e Monti Park Narodowy Wysp Toskańskich; Parco della Laga Nazionale Arcipelago Toscano Parco Nazionale del Pollino Riserva Naturale Marina di Miramare Parco Nazionale dell’Arcipelago Riserva Statale Collemeluccio di La Maddalena Riserva Statale Montedimezzo

Place

plac Hiszpański; Piazza di Spagna [Rzym] plac Wenecki; Piazza Venezia [Rzym] plac Świętego Marka; Piazza San Marco [Wenecja]

Mosty most Świętego Anioła; Ponte Sant’Angelo most Westchnień; Ponte dei Sospiri [Rzym] [Wenecja] Ponte Vecchio [Florencja]

Tunele Traforo del Frejus tunel Świętego Bernarda; Traforo del Gran Traforo del Monte Bianco [wł.]; Tunnel San Bernardo [wł.]; Tunnel du Grand- du Mont-Blanc [fr.] -Saint-Bernard [fr.] tunel Simploński; Traforo del Sempione

254

EEuropa2.indburopa2.indb 254254 66/10/10/10/10 9:53:059:53:05 PMPM Świątynie, klasztory, miejsca kultu

Basilica di Santa Maria degli Angeli [Asyż] bazylika Świętego Marka; Basilica di San Basilica di Santa Maria Maggiore [Rzym] Marco [Wenecja] bazylika Maksencjusza; Basilica Bazylika Świętego Pawła za Murami; di Massenzio [ruiny w Rzymie] Basilica di San Paolo fuori le mura [Rzym] bazylika Najświętszej Maryi Panny bazylika Świętego Sebastiana za Murami; na Zatybrzu; Basilica di Santa Maria Basilica di San Sebastiano fuori le mura in Trastevere [Rzym] [Rzym] Bazylika Świętego Franciszka z Asyżu; Bazylika Świętego Wawrzyńca za Murami; Basilica di San Francesco d’Assisi [Asyż] Basilica di San Lorenzo fuori le mura Bazylika Świętego Jana na Lateranie; [Rzym] Basilica di San Giovanni in Laterano; Chiesa di Santa Maria delle Grazie Basilica del Santissimo Salvatore e dei [Mediolan] Santi Giovanni Battista ed Evangelista Monte Cassino; Abbazia di Montecassino in Laterano [Rzym] [opactwo koło Cassino] bazylika Świętego Krzyża z Jerozolimy; Panteon; Pantheon [Rzym] Basilica di Santa Croce in Gerusalemme Valle dei Templi [ruiny kompleksu świątyń [Rzym] w Agrigento]

Forty, twierdze, zamki

Castel del Monte [koło Andrii] Zamek Świętego Anioła; Castel Sant’Angelo [Rzym]

Cmentarze, nekropole Necropoli dei Monterozzi [nekropola Necropoli Rocciosa di Pantalica etruska koło Tarquinia] [nekropola koło Syrakuz] Necropoli della Banditaccia [nekropola etruska koło Cerveteri]

Ruiny osiedli

Herkulanum; Ercolano [ruiny miasta koło Segesta [ruiny miasta koło Trapani] Neapolu] Selinunt; Selinunte [ruiny miasta koło Oplontis [ruiny miasta koło Neapolu] Trapani] Ostia Antica [ruiny miasta koło Rzymu] Su Nuraxi [ruiny w Barumini] Paestum [ruiny miasta koło Salerno] Velia [hist.: Elea] [ruiny miasta koło Salerno] Pompeje; Pompei [ruiny miasta koło Weje; Veio [ruiny miasta koło Rzymu] Neapolu]

255

EEuropa2.indburopa2.indb 255255 66/10/10/10/10 9:53:069:53:06 PMPM Inne zabytki

Acquedotto Carolino; Acquedotto pałac Laterański; Palazzo del Laterano di Vanvitelli [akwedukt w Caserta] [Rzym] Campanile di San Marco [dzwonnica pałac Maltański; Palazzo Malta; w Wenecji] Palazzo Magistrale [w Rzymie, Circus Maximus; Circo Massimo [dawny eksterytorialna siedziba Zakonu cyrk w Rzymie] Kawalerów Maltańskich] Forum Romanum; Foro Romano [dawny piramida Cestiusza; Piramide Cestia rynek w Rzymie] [Rzym] Forum Trajana; Foro di Traiano [dawny Schody Hiszpańskie; Scalinata di Trinità rynek w Rzymie] dei Monti [Rzym] Koloseum; Colosseo; Anfiteatro Flavio termy Dioklecjana; Terme di Diocleziano [amfiteatr w Rzymie] [Rzym] Krzywa Wieża w Pizie; Torre pendente Via Appia; Via Appia Antica [droga di Pisa rzymska] mur Aureliański; Mura Aureliane [mury Villa d’Este [Tivoli] miejskie w Rzymie] Villa Romana del Casale [koło Piazza pałac Dożów; Palazzo Ducale [Wenecja] Armerina] pałac Kwirynalski; Palazzo del Quirinale willa Hadriana; Villa Adriana [Tivoli] [Rzym]

256

EEuropa2.indburopa2.indb 256256 66/10/10/10/10 9:53:079:53:07 PMPM WYSPA MAN (bryt.) Isle of Man [angielski] Ellan Vannim [manx]

Języki urzędowe: angielski, manx. Nazewnictwo geograficzne występuje głównie w języku angielskim.

Słowniczek terminologiczny nazw angielskich – zob. Wielka Brytania

Słowniczek terminologiczny nazw w języku manx

ard duży; wysoki; główny assaig prom awin rzeka baie zatoka balley miasto; farma bayr droga beallagh przełęcz beinn góra, szczyt biritch most boayl ośrodek; miejsce broogh ławica, płycizna camys zatoka carrick klif; skała cassan ścieżka cheer injil nizina cheu obszar clagh kamień; skała coan dolina; wąwóz creg urwisko; skała croit mała farma cronk wzgórze; góra curragh bagno; teren podmokły doour zbiornik wodny dreeym grzbiet górski

257

EEuropa2.indburopa2.indb 257257 66/10/10/10/10 9:53:079:53:07 PMPM eaynin klif eear zachód ellan; ellanyn wyspa; wyspy faarkey mooar ocean glion dolina; wąwóz gob przylądek heear zachodni jiass południe; południowy keim zamek keyll las keyllys cieśnina kione przylądek lake jezioro lhargagh zbocze; stok lheeanee łąka lieh-inshey półwysep logh jezioro magher pole meanagh środkowy, centralny mooar duży, wielki; główny mooir morze muyne góra noa nowy pairk park purt port raad droga raad yiarn linia kolejowa shann stary sheear ass południowy zachód; południowo-zachodni sheear hwoaie północny zachód; północno-zachodni shiar wschód; wschodni shiar ass południowy wschód; południowo-wschodni shiar hwoaie północny wschód; północno-wschodni skeerey parafia skyll kościół sleitoil wyżyna stashoon traenagh stacja kolejowa strooan strumień, potok thalloo terytorium; ziemia; obszar thalloo freaylt rezerwat thie dom, budynek towl ennal lotnisko

258

EEuropa2.indburopa2.indb 258258 66/10/10/10/10 9:53:089:53:08 PMPM traie plaża twoaie północ; północny y neear zachód

Jednostki administracyjne

Andreas; Andreas Parish [ang.]; Andreays; Malew; Malew Parish [ang.]; Malew; Skeerey Andreays [manx] Skeerey Malew [manx] Arbory; Arbory Parish [ang.]; Chairbre; Marown; Marown Parish [ang.]; Marooney; Skeerey Chairbre [manx] Skeerey Marooney [manx] Ballaugh; Ballaugh Parish [ang.]; Balley Maughold; Maughold Parish [ang.]; ny Loghey; Skeerey Balley ny Loghey Maghald; Skeerey Maghald [manx] [manx] Michael; Michael District [ang.]; Maayl; Braddan; Braddan Parish [ang.]; Vraddan; Skeerey Maayl [manx] Skeerey Vraddan [manx] Onchan; Onchan District [ang.]; Kione Bride; Bride Parish [ang.]; Vridey; Droghad; Skeerey Kione Droghad [manx] Skeerey Vridey [manx] Patrick; Patrick Parish [ang.]; Pharick; Castletown [ang.]; Balley Chashtal [manx] Skeerey Pharick [manx] Douglas; Douglas [ang.]; Doolish [manx] Peel [ang.]; Purt ny h-Inshey [manx] German; German Parish [ang.]; Port Erin [ang.]; Purt Chiarn [manx] Charmane; Skeerey Charmane [manx] Port Saint Mary [ang.]; Purt le Moirrey Jurby; Jurby Parish [ang.]; Yurby; [manx] Skeerey Yurby [manx] Ramsey [ang.]; Rhumsaa [manx] Laxey [ang.]; Laksaa [manx] Rushen; Rushen Parish [ang.]; Chreest Lezayre; Lezayre Parish [ang.]; Chreest Rushen; Skeerey Chreest Rushen [manx] ny h-Ayrey; Skeerey Chreest ny h-Ayrey Santon; Santon Parish [ang.]; Sondane; [manx] Skeerey Sondane [manx] Lonan; Lonan Parish [ang.]; Lonan; Skeerey Lonan [manx]

Miejscowości

Andreas [ang.]; Andreays [manx] Cregneash [ang.]; Creneash [manx] Arbory [ang.]; Chairbre [manx] Crosby [ang.]; Balley ny Croshey [manx] Baldrine [ang.]; Balley Drine [manx] Douglas; Douglas [ang.]; Doolish [manx] Ballasalla [ang.]; Balley Sallagh [manx] Foxdale [ang.]; Forsdal [manx] Ballaugh [ang.]; Balley ny Loghey [manx] Jurby [ang.]; Yurby [manx] Braddan [ang.]; Vraddan [manx] Kirk Michael [ang.]; Balley Keeill Vaayl Bride [ang.]; Vridey [manx] [manx] Castletown [ang.]; Balley Chashtal [manx] Laxey [ang.]; Laksaa [manx] Churchtown [ang.]; Balley Keeilley [manx] Lonan [ang., manx] Colby [ang., manx] Maughold [ang.]; Maghald [manx]

259

EEuropa2.indburopa2.indb 259259 66/10/10/10/10 9:53:099:53:09 PMPM Onchan [ang.]; Kione Droghad [manx] Ramsey [ang.]; Rhumsaa [manx] Peel [ang.]; Purt ny h-Inshey [manx] Saint John’s [ang.]; Balley Keeill Eoin Port Erin [ang.]; Purt Chiarn [manx] [manx] Port Saint Mary [ang.]; Purt le Moirrey Santon [ang.]; Sondane [manx] [manx] Sulby [ang., manx]

Morza Morze Irlandzkie; Irish Sea [ang.]; Mooir Vannin [manx]

Zatoki

Bay ny Carrickey [ang.]; Baie ny Carrickey Douglas Bay [ang.]; Baie Doolish [manx] [manx] Laxey Bay [ang.]; Baie Laksaa [manx] Castletown Bay [ang.]; Baie Balley Chashtal Ramsey Bay [ang.]; Baie Rhumsaa [manx] [manx]

Cieśniny

Calf Sound [ang.]; Yn Cheyllys [manx] Jeziora

Sulby Reservoir [ang.]; Doour Sulby [manx]

Rzeki

River Dhoo [ang.]; Yn Awin Doo [manx] Silver Burn [ang.]; Awin Argid [manx] River Glass [ang.]; Yn Glass [manx] Sulby River [ang.]; Awin Sulby [manx] River Neb [ang.]; Awin Neb [manx]

Wyspy Man; Isle of Man; Man; Mann [ang.]; Saint Michael’s Island [ang.]; Ynnys Vaayl Ellan Vannim; Mannin [manx] [manx] Calf of Man [ang.]; Yn Cholloo [manx]

Grupy wysp, archipelagi Wyspy Brytyjskie; British Isles [ang.]; Ny h-Ellanyn Goaldagh [manx]

260

EEuropa2.indburopa2.indb 260260 66/10/10/10/10 9:53:109:53:10 PMPM Półwyspy

Langness [ang.]; Langlish [manx] Przylądki

Point of Ayre [ang.]; Kione ny Hayrey Spanish Head [ang.]; Kione Spaainey [manx] [manx] Maughold Head [ang.]; Kione Vaghal [manx] Dreswick Point [ang.]

Doliny

Central Valley [ang.] Sulby Glen [ang.]; Glion Mooar [manx]

Szczyty Snaefell [ang.]; Sniall [manx]

Obszary ochrony przyrody

Ballaugh Curragh; The Curraghs [ang.] Maughold Head and Brooghs [ang.] Eary Cushlin [ang.] Spanish Head and the Chasms [ang.] Killabrega [ang.] The Ayres [ang.] Land Seaward of the Marine Drive [ang.] The Sound and the Calf of Man [ang.]

261

EEuropa2.indburopa2.indb 261261 66/10/10/10/10 9:53:119:53:11 PMPM WYSPY OWCZE (duń.) Føroyar [farerski] Færøerne [duński]

Języki urzędowe: duński, farerski. Nazewnictwo geograficzne występuje głównie w języku farerskim.

Słowniczek terminologiczny nazw duńskich – zob. Dania

Słowniczek terminologiczny nazw farerskich

árzeka bygd wieś býur miasto dalur dolina eystur, eyst wschód; wschodni ferja prom fjall, fjøll góra fjørður fjord; zatoka; cieśnina fløttur pole; obszar fossur wodospad gamal stary hav morze; ocean havn port heyggjur wzgórze hólmur wysepka kirkja kościół kommuna gmina land ziemia; kraj; region lítil mały norður, norð północ; północny nýggjur nowy oyggj, -oy wyspa; wysepka oyggjaflokkur archipelag; wyspy skóg las

262

EEuropa2.indburopa2.indb 262262 66/10/10/10/10 9:53:119:53:11 PMPM steinur skała; kamień stórur duży, wielki suður, suð południe; południowy sund cieśnina vár źródło vatn jezioro; woda vegur droga vestur, vest zachód; zachodni vík zatoka

Jednostki administracyjne

Eiðis kommuna [far.]; Ejde kommune [duń.] Porkeris kommuna [far.]; Porkere kommune Fámjins kommuna [far.]; Famien kommune [duń.] [duń.] Runavíkar kommuna [far.]; Runevig Fuglafjarðar kommuna [far.]; Fuglefjord kommune [duń.] kommune [duń.] Sandavágs kommuna [far.]; Sandevåg Fugloyar kommuna [far.]; Fuglø kommune kommune [duń.] [duń.] Sands kommuna [far.]; Sand kommune [duń.] Funnings kommuna [far.]; Funding Sjóvar kommuna [far.]; Sjov kommune kommune [duń.] [duń.] Gøtu kommuna [far.]; Gøte kommune [duń.] Skálavíkar kommuna [far.]; Skålevig Hovs kommuna [far.]; Hove kommune [duń.] kommune [duń.] Húsa kommuna [far.]; Husa kommune [duń.] Skopunar kommuna [far.]; Skopen Húsavíkar kommuna [far.]; Husevig kommune [duń.] kommune [duń.] Skúvoyar kommuna [far.]; Skuø kommune Hvalbiar kommuna [far.]; Kvalbø kommune [duń.] [duń.] Sørvágs kommuna [far.]; Sørvåg kommune Hvannasunds kommuna [far.]; [duń.] Kvannesund kommune [duń.] Sumbiar kommuna [far.]; Sumbø kommune Klaksvíkar kommuna [far.]; Klaksvig [duń.] kommune [duń.] Sunda kommuna [far.]; Sund kommune Kunoyar kommuna [far.]; Kunø kommune [duń.] [duń.] Svínoyar kommuna [far.]; Svinø kommune Kvívíkar kommuna [far.]; Kvivig kommune [duń.] [duń.] Tórshavnar kommuna [far.]; Thorshavn Leirvíkar kommuna [far.]; Lervig kommune kommune [duń.] [duń.] Tvøroyrar kommuna [far.]; Tverå kommune Miðvágs kommuna [far.]; Midvåg [duń.] kommune [duń.] Vágs kommuna [far.]; Våg kommune [duń.] Nes kommuna [far.]; Næs kommune [duń.]

263

EEuropa2.indburopa2.indb 263263 66/10/10/10/10 9:53:129:53:12 PMPM Vestmanna kommuna [far.]; Vestmanna Viðareiðis kommuna [far.]; Viderejde kommune [duń.] kommune [duń.]

Miejscowości

Argir [far.]; Arge [duń.] Sandavágur [far.]; Sandevåg [duń.] Eiði [far.]; Ejde [duń.] Sandur [far.]; Sand [duń.] Fuglafjørður [far.]; Fuglefjord [duń.] Skáli [far.]; Skåle [duń.] Hoyvík [far.]; Højvig [duń.] Sørvágur [far.]; Sørvåg [duń.] Hvalba [far.]; Kvalbø [duń.] Strendur [far.]; Strænder [duń.] Klaksvík [far.]; Klaksvig [duń.] Thorshavn; Tórshavn [far.]; Kollafjørður [far.]; Kollefjord [duń.] Thorshavn [duń.] Leirvík [far.]; Lervig [duń.] Toftir [ far., duń.] Miðvágur [far.]; Midvåg [duń.] Tvøroyri [ far.]; Tverå [duń.] Norðragøta [far.]; Nordregøte [duń.] Vágur [far.]; Våg [duń.] Saltangará [far.]; Saltangerå [duń.] Vestmanna [far., duń.]

Morza

Morze Norweskie; Noregshavi [far.]; Ocean Atlantycki; Atlantyk; Norskehavet [duń.] Atlantshavið [far.]; Atlanterhavet [duń.]

Zatoki

Funningsfjørður [far.]; Funding Fjord [duń.] Trongisvágsfjørður [ far.]; Trangisvåg Fjord Gøtuvík [far.]; Gøtevig [duń.] [duń.] Skálafjørður [far.]; Skåle Fjord [duń.] Vágafjørður [far.]; Vågøfjord [duń.]

Cieśniny

Dímunarfjørður [far.]; Dimon Fjord [duń.] Leirvíksfjørður [far.]; Lervig Fjord [duń.] Djúpini [far.]; Djupene [duń.] Skopunarfjørður [far.]; Skopen Fjord [duń.] Haraldssund [far.]; Haraldsund [duń.] Suðuroyarfjørður [far.]; Suderø Fjord [duń.] Hestsfjørður [far.]; Hestø Fjord [duń.] Sundini [far.]; Sundene [duń.] Hvannasund [far.]; Kvannesund [duń.] Tangafjørður [ far.]; Tangefjord [duń.] Kalsoyarfjørður [far.]; Kalsø Fjord [duń.] Vestmannasund [far., duń.]

Jeziora

Fjallavatn [ far.]; Fjeldvandet [duń.] Sørvágsvatn; Leitisvatn [far.]; Sørvaagsvand [duń.]

264

EEuropa2.indburopa2.indb 264264 66/10/10/10/10 9:53:139:53:13 PMPM Wyspy Borðoy [far.]; Bordø [duń.] Nólsoy [far.]; Nolsø [duń.] Eysturoy [ far.]; Østerø [duń.] Sandoy [far.]; Sandø [duń.] Fugloy [far.]; Fuglø [duń.] Skúgvoy; Skúvoy [far.]; Skuø [duń.] Hestur [far.]; Hestø [duń.] Stóra Dímun [far.]; Store Dimon [duń.] Kalsoy [far.]; Kalsø [duń.] Streymoy [far.]; Strømø [duń.] Koltur [far.]; Kolter [duń.] Suðuroy [far.]; Suderø [duń.] Kunoy [far.]; Kunø [duń.] Svínoy [far.]; Svinø [duń.] Lítla Dímun [far.]; Lille Dimon [duń.] Vágar [far.]; Vågø [duń.] Mykines [far.]; Myggenæs [duń.] Viðoy [far.]; Viderø [duń.]

Grupy wysp, archipelagi

Wyspy Owcze; Føroyar [far.]; Norðoyar; Norðuroyggjar [far.]; Færøerne [duń.] Norderøerne [duń.]

Przylądki

Akraberg [far.]; Akrabyrgi [duń.] Settorva [far., duń.] Kirkjubønes [far.]; Kirkebönæs [duń.]

Szczyty

Gluggarnir [far.]; Gluggerne [duń.] Slættaratindur [far., duń.] Kopsenni [far., duń.] Villingadalsfjall [far.]; Villingedalsfjeld Kúvingafjall [far., duń.] [duń.]

265

EEuropa2.indburopa2.indb 265265 66/10/10/10/10 9:53:149:53:14 PMPM KOMISJA STANDARYZACJI NAZW GEOGRAFICZNYCH POZA GRANICAMI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ przy Głównym Geodecie Kraju

www.gugik.gov.pl/komisja

Sekretariat Komisji: ul. Wspólna 2, pokój 3100, 00-926 Warszawa Tel. 0-22 661 81 45, fax: 0-22 628 32 06 e-mail: [email protected]

Publikacje Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych oraz Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii dotyczące nazewnictwa geograficznego:

Wykazy nazw geograficznych świata: Polskie nazwy geograficzne świata: Część I. Europa (bez Europy Wschodniej), 1994 Część II. Europa Wschodnia i Azja, 1996 Część III. Afryka, Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Australia i Oceania, Antarktyka, 1994 Część IV. Oceany i morza, 1994 Nazewnictwo geograficzne świata: Zeszyt 1. Ameryka, Australia i Oceania, 2004 Zeszyt 2. Bliski Wschód, 2004 Zeszyt 3. Afryka, 2004 Zeszyt 4. Azja Południowa, 2005 Zeszyt 5. Azja Środkowa i Zakaukazie, 2005 Zeszyt 6. Białoruś, Rosja, Ukraina, 2005 Zeszyt 7. Azja Południowo-Wschodnia, 2006 Zeszyt 8. Antarktyda, 2006 Zeszyt 9. Azja Wschodnia, 2006 Zeszyt 10. Morza i oceany, 2008 Zeszyt 11. Europa – część I, 2009 Nazwy państw świata, ich stolic i mieszkańców, wyd. 3, 2007

Wykazy nazw geograficznych Polski: Nazwy geograficzne Rzeczypospolitej Polskiej, 1991 Nazewnictwo geograficzne Polski, tom I Hydronimy, Część I Wody płynące, źródła, wodospady, 2006 Nazewnictwo geograficzne Polski, tom I Hydronimy, Część II Wody stojące, 2006

Inne publikacje: Słownik terminów używanych przy standaryzacji nazw geograficznych, 1998 Toponymic Guidelines of Poland for Map Editors and Other Users. Third Revised Edition, 2002 Janusz Gołaski, Zbieranie i opracowywanie nazw geograficznych. Przewodnik toponimiczny. Część I. Zbieranie nazw w terenie, 2002 Ewa Wolnicz-Pawłowska, Wanda Szumowska, Zbieranie i opracowywanie nazw geograficznych. Przewodnik toponimiczny. Część II. Opracowywanie językowe nazw, 2003 Wiesław Ostrowski, Paweł Kowalski, Zbieranie i opracowywanie nazw geograficznych. Przewodnik toponimiczny. Część III. Stosowanie i rozmieszczanie napisów na mapach, 2004

Publikacje można nabyć w Centralnym Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii, ul. Jana Olbrachta 94B, 01-102 Warszawa, tel. 22 532 25 81, w godzinach 7:15 – 15:15 lub pobrać z internetowej strony Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych

EEuropa2.indburopa2.indb 266266 66/10/10/10/10 9:53:159:53:15 PMPM