Załącznik do Uchwały Nr BRM.0007.37.2016 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 29 czerwca 2016 r.

ANALIZA ZMIAN W ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM MIASTA I GM I N Y O RN ETA w lat ach 2 0 1 2 - 2 0 1 5

kwiecień 2016 r.

1

AUTORZY OPRACOWANIA: mgr Dagmara Kownacka - uprawnienia do projektowania w planowaniu przestrzennym zgodnie z art. 5 ust. 3 i 5 ustawy z dn. 27 marca 2003 r o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 199 z późniejszymi zmianami) mgr inż. Monika Skoczyńska mgr Aneta Wojtaszek

2

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy

1. WPROWADZENIE ...... 5

1.1. PODSTAWA PRAWNA...... 5 1.2. CEL OPRACOWANIA ...... 5 1.3. ZAKRES CZASOWY ...... 6 2. UWARUNKOWANIA ROZWOJU ...... 6

2.1. UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE ...... 6 2.1.1. Podstawowe dane o mieście i gminie (stan na 2014 r.)...... 6 2.1.2. Formy użytkowania terenu...... 6 2.1.3. Tereny mieszkaniowe – stan mieszkalnictwa ...... 7 2.1.4. Leśna przestrzeń produkcyjna ...... 7 2.1.5. Rolnicza przestrzeń produkcyjna...... 8 2.1.6. Potencjał demograficzny ...... 8 2.1.7. Działalność gospodarcza ...... 14 2.1.8. Bezrobocie ...... 20 2.1.9.Uzbrojenie terenu ...... 20 2.1.9.1. Gospodarka wodno – ściekowa ...... 21 2.1.9.2. Gospodarka odpadami ...... 21 2.1.9.3. Zaopatrzenie w gaz ...... 22 2.1.9.4. Energia elektryczna ...... 22 3. OCHRONA PRZYRODY ...... 22

3.1. Rezerwaty przyrody...... 22 3.2. Obszary chronionego krajobrazu ...... 23 3.3. Obszary Natura 2000 ...... 23 3.4. Pomniki przyrody ...... 24 4. OCHRONA ZABYTKÓW ...... 24

5. WYTYCZNE Z DOKUMENTÓW WYŻSZEGO RZĘDU UWZGLĘDNIANE W PLANOWANIU PRZESTRZENNYM NA POZIOMIE GMINY ...... 26

5.1. ANALIZA DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH ...... 26 5.1.1. Przestrzenna Polityka Zagospodarowania Kraju ...... 26 5.1.2. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Warmińsko – Mazurskiego ...... 27 5.1.3. Strategia rozwoju społeczno – gospodarczego województwa warmińsko – mazurskiego do roku 2025 ...... 29 5.1.4. Strategia Rozwoju Powiatu Lidzbarskiego...... 30 5.1.5. Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Orneta ...... 31 5.1.6. Lokalny Program Rewitalizacji ...... 32 5.1.7. Podsumowanie ...... 33

3

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

6. ANALIZA AKTUALNOŚCI STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ...... 33

6.1. OCENA AKTUALNOŚCI ZAPISÓW I TREŚCI ZAWARTYCH W STUDIUM ...... 33 6.1.1. Analiza decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu oraz decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, wydanych w latach 2010 -2014 ...... 34 6.1.2. Analiza wniosków w sprawie sporządzenia planów miejscowych, które wpłynęły do Urzędu Miejskiego ...... 37 Tabela 17. rejestr wniosków złożonych do urzędu Miejskiego na zmianę w zagospodarowaniu przestrzennym ...... 38 6.1.3. Analiza obowiązujących planów miejscowych ...... 39 6.1.4. Kształtowanie się studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Ornety ...... 45 6.1.5. Analiza ustaleń zawartych w „Studium” w tekście i na rysunkach ...... 46 7. PODSUMOWANIE PRZEPROWADZONEJ ANALIZY AKTUALNOŚCI DOKUMENTÓW PLANISTYCZNYCH...... 50

7.1. Dokumenty „Studium …” ...... 50 7.2. Plany miejscowe ...... 51 7.3. Wnioski końcowe ...... 51 7.3.1. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego ...... 51 7.3.2. Plany zagospodarowania przestrzennego do opracowania ...... 51 8. SPIS RYSUNKÓW I TABEL ...... 54

4

1. WPROWADZENIE

1.1. PODSTAWA PRAWNA 1) Umowa NR RRiZP.4.2016 zawarta w dniu 25 lutego 2016 r. pomiędzy Burmistrzem Ornety - Panem Ireneuszem Popielem a Dagmarą Kownacką zamieszkałą przy ul. Kopernika 4/10, 82-300 Elbląg, prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą: Pracownia Studiów Architektonicznych i Planowania Przestrzennego "DAG-MAR" Nr NIP: 578-193-51-35, REGON 281372927. 2) Art. 32 ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2016 r. poz. 778) w celu oceny aktualizacji Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Orneta oraz Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy - Tereny Wiejskie, a także planów miejscowych Burmistrz Ornety dokonuje analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy, ocenia postępy w opracowywaniu planów miejscowych i opracowuje wieloletnie programy ich sporządzania w nawiązaniu do ustaleń studium z uwzględnieniem decyzji zamieszczonych w rejestrach, o których mowa w art. 57 ust. 1–3 i art. 67 w/w ustawy oraz rozpatruje wnioski w sprawie sporządzenia lub zmiany planu miejscowego. Następnie przekazuje Radzie Miejskiej w Ornecie wyniki analiz, o których mowa w ust. 1 Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Po uzyskaniu opinii gminnej lub innej ku temu właściwej (w rozumieniu art. 8) komisji urbanistyczno-architektonicznej, co najmniej raz w czasie kadencji rady. Rada podejmuje uchwałę w sprawie aktualności studium i planów miejscowych, a w przypadku uznania ich za nieaktualne, w całości lub w części, podejmuje działania, o których mowa w art. 27 ust. 3. Przy podejmowaniu uchwały, o której mowa w ust. 2, rada gminy bierze pod uwagę w szczególności zgodność studium albo planu miejscowego z wymogami wynikającymi z przepisów art. 10 ust. 1 i 2, art. 15 oraz art. 16 ust. 1.

1.2. CEL OPRACOWANIA Celem niniejszego opracowania jest: 1) analiza uwarunkowań przestrzennych dla obszaru miasta i gminy; 2) analiza uwarunkowań nadrzędnych wydanych w oparciu o przepisy odrębne; 3) analiza zmian zagospodarowania terenu wynikających z wydanych decyzji o lokalizacji celu publicznego, decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz decyzji o pozwoleniu na budowę, a także ich rozmieszczenie w przestrzeni; 4) analiza wniosków w sprawie sporządzenia lub zmiany planów miejscowych (wnioskowane tereny do objęcia planami miejscowymi); 5) ocena aktualności Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Ornety oraz Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Ornety - Tereny Wiejskie; 6) ocena aktualności obowiązujących planów miejscowych;

5

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

1.3. ZAKRES CZASOWY

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta Ornety zawiera odniesienia do „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego obszaru miasta z 2009 r. oraz „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego obszaru gminy – tereny wiejskie zmienionego w 2015 r., a także obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na terenie miasta i gminy.

2. UWARUNKOWANIA ROZWOJU

2.1. UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE

2.1.1. Podstawowe dane o mieście i gminie (stan na 31.12.2014 r.). Powierzchnia miasta Orneta wynosi – 9,63 km2, powierzchnia gminy- 234,6 km² razem obszar miejsko – wiejski wynosi 244,23 km2. jest właścicielem 847 ha gruntów, z czego w mieście 491 ha i gminie 356 ha, co stanowi 3,47 % udziału własności gminy w ogólnej powierzchni gruntów. Liczba mieszkańców – 12397 osób (spadek o 149 osób w porównaniu z rokiem 2012), Gęstość zaludnienia: - w mieście – 940 osób na 1 km2, - na terenach wiejskich – 14 osób na 1 km2. Lesistość – 35,1 % (wzrost o 0,1 % w porównaniu z rokiem 2012).

2.1.2. Formy użytkowania terenu. Analiza zmian w użytkowaniu przestrzeni wykazuje, że na przestrzeni trzech lat zmieniło się użytkowanie obszaru miasta. Powierzchnia użytków rolnych zmniejszyła się o 0,2%, niewielkie zmiany zaszły w powierzchni lasów, których powierzchnia zwiększyła się o 0,1 %. Największe zmiany zanotowano w terenach zabudowanych i zurbanizowanych, które zwiększyły swoją powierzchnię o 1 %, w tym o 1,4 % zwiększyła się powierzchnia pod drogami.

Tabela 1. Formy użytkowania terenów WYSZCZEGÓLNIENIE 2012 r. 2014 r. Dynamika zmian Powierzchnia ogólna(miasto i gmina) [ha] 24423 24423 - Użytki rolne [ha] 13275 13248 - 0,2 % Grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione [ha] 9077 9093 + 0,2 % Grunty pod wodami [ha] 258 266 +3,1% Tereny mieszkaniowe [ha] 185 183 - 1,1 % Tereny przemysłowe [ha] 45 45 - Tereny inne zabudowane [ha] 21 22 + 4,8 % Tereny zurbanizowane niezabudowane [ha] 9 9 - Tereny rekreacji i wypoczynku [ha] 12 12 - Tereny komunikacyjne – drogi [ha] 549 560 + 2,0 % Nieużytki [ha] 832 826 - 0,7% Źródło: opracowanie własne na podstawie http://stat.gov.pl/ (dostęp: kwiecień 2016)

6

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

W powierzchni obszaru miasta największy udział procentowy mają tereny rolne i zurbanizowane (mieszkaniowe). Tereny mieszkaniowe zabudowane zajmują one 15,4 % powierzchni miasta, natomiast użytki rolne zajmują ok. 58,6 %. Niewielką powierzchnię w granicach miasta zajmują lasy – 6,2% oraz drogi – 6,6% powierzchni miasta.

2.1.3. Tereny mieszkaniowe – stan mieszkalnictwa Na koniec 2014 roku na terenie miasta i gminy Orneta liczba mieszkań wynosiła 4373, to jest o 36 mieszkań więcej niż w tym samym okresie roku 2012. Liczba mieszkań stanowiących własność komunalną wynosiła 515. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na osobę wynosi 22,2 m² i w 2014 roku w stosunku do roku 2012 wzrosła o 0,6 m2. Podstawowe wyposażenia w instalację w większości mieszkań, w porównaniu z rokiem 2012 jest na tym samym poziomie. Tendencje wzrostową zauważa się przy wyposażeniu mieszkań w centralne ogrzewanie – wzrost o 0,3%.

Tabela 2. Zasoby i warunki mieszkaniowe

Wyszczególnienie 2012r. 2014 r. Dynamika zmian Mieszkania ogółem [szt.], 4337 4373 +0,8% w tym: stanowiące własność 112 124 +10,7% komunalną [szt.] stanowiące własność 4225 4249 +0,6% prywatną [szt.] Mieszkania wg wyposażenia w miasto 99,7 99,7 0 instalacje wodociągową [%] wieś 90,7 90,7 0 Mieszkania wg miasto 92,9 92,9 0 wyposażenia w łazienkę [%] wieś 82,3 82,4 +0,1% Mieszkania wg miasto 75,5 75,8 +0,4% wyposażenia w centralne wieś 49,3 49,5 +0,4% ogrzewanie [%] Przeciętna powierzchnia 63,2 63,4 +0,3% użytkowa 1 mieszkania [m2] Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania 21,6 22,2 +2,8% na 1 osobę [m2] Mieszkania na 1000 362,6 370,7 +2,2% mieszkańców [szt.] Źródło: opracowanie własne na podstawie http://stat.gov.pl/ (dostęp: kwiecień 2016)

2.1.4. Leśna przestrzeń produkcyjna W ramach leśnej przestrzeni produkcyjnej znajdują się tereny lasów oraz inne grunty leśne (rola, łąki, pastwiska, grunty zabudowane itd.). Powierzchnia gruntów leśnej przestrzeni produkcyjnej na koniec roku 2014 w mieście i gminie Orneta wynosiła 8784,66 ha, w tym powierzchnia lasów 8562,79 ha.

7

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Powierzchnia leśnej przestrzeni produkcyjnej wzrosła w porównaniu z rokiem 2012 o 0,3%, natomiast na terenie miasta lesistość wzrosła o 0,1 %.

W całej leśnej powierzchni produkcyjnej 97,7% stanowią grunty skarbu państwa i grunty komunalne, grunty leśne we władaniu prywatnym stanowią 2,3%.

Rysunek 1. Powierzchnia lasów [ha] w mieście Orneta w latach 2011 – 2014

Źródło: opracowanie własne na podstawie http://stat.gov.pl/ (dostęp: kwiecień 2016)

2.1.5. Rolnicza przestrzeń produkcyjna Grunty rolne zajmują pierwsze miejsce w powierzchni miasta i gminy Orneta – i wynoszą 54% ogólnej powierzchni. Znajdują się one na glebach średnich - IV klasy bonitacyjnej. W roku 2014 zmniejszyła się powierzchnia gruntów rolnych w stosunku do roku 2012 o 27 ha, grunty te zostały przeznaczone na inne niż rolne zagospodarowanie. W strukturze użytkowania dominują grunty orne, których powierzchnia zwiększyła się o 3% w stosunku do 2012 r., przy mniejszym udziale pastwisk i nieznacznym udziale łąk, których powierzchnia zmniejszyła się w stosunku do roku 2012 oraz siedlisk rolniczych.

Tabela 3. Powierzchnie gruntów rolnych i ich rodzaj w gminie i mieście Ornecie w 2012 i 2014 roku

Wyszczególnienie 2012 r. 2014r. Dynamika zmian Powierzchnia użytków rolnych ogółem 13275 13248 -0,2% Grunty orne 9563 9848 +3,0% Sady 18 18 0 Łąki trwałe 1097 1036 -5,6% Pastwiska trwałe 2276 2030 -10,8% Grunty rolne zabudowane 253 252 -0,4% Źródło: opracowanie własne na podstawie http://stat.gov.pl/ (dostęp: kwiecień 2016)

Zgodnie z danymi uzyskanymi z ostatniego Powszechnego Spisu Rolnego w 2010 r., na terenie gminy znajduje się 513 gospodarstw rolnych o łącznej powierzchni 11 104,94 ha.

2.1.6. Potencjał demograficzny Liczba mieszkańców na koniec 2014 roku w mieście Orneta wynosiła w 9057 osób, a na obszarach wiejskich 3340, dając razem 12 397 mieszkańców. 8

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Mieszkańcy miasta stanowią 73% w stosunku do ilości mieszkańców miasta i gminy Orneta ogółem. Na analizowanym obszarze zauważa się nieznaczne zmniejszenie liczby mieszkańców. W roku 2014 zmniejszyła się liczba mieszkańców stosunku do roku 2012 o 149 osób, tj. 1,2%.

Rysunek 2. Liczba mieszkańców w mieście i gminie Orneta w latach 2011 – 2014

Źródło: opracowanie własne na podstawie http://stat.gov.pl/ (dostęp: kwiecień 2016)

Analizując ludność miasta i gminy Orneta wg płci widać przewagę kobiet nad mężczyznami. Procentowy udział mieszkańców płci męskiej wynosi 49 %, a udział mieszkańców płci żeńskiej 51%. Rysunek 3. Liczba ludności w miejscowościach gminnych w 2014 roku

Le jła w ki M ałe Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miejskiego w Ornecie

W gminie Orneta znajduje się 25 wsi. Największe z nich to: Henrykowo (388 mieszkańców) oraz Bażyny (296 mieszkańców). W sześciu miejscowościach liczba ludności wynosi 200 – 300 osób. Kolejnych siedem wsi mieści się w przedziale 100 – 200 mieszkańców, pozostałe mają ich mniej niż 100. Najmniejsze wsie liczą zaledwie kilku mieszkańców – Gieduty i Ostry Kamień i Lejławki Wielkie oraz Lejławki Małe, gdzie jest tylko 1 mieszkaniec.

9

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Tabela 4. Liczba ludności w miejscowościach gminnych w 2012 i 2014 roku

Liczba ludności ogółem L.P. Jednostka osadnicza Dynamika zmian 2012 2014 1. Henrykowo 407 388 -4,7% 2. Bażyny 310 296 -4,5% 3. Wola Lipecka 252 251 -0,4% 4. 231 220 -4,8% 5. Dąbrówka 229 233 +1,7% 6. Wojciechowo 220 214 -2,7% 7. 217 226 +4,1% 8. Miłkowo 215 214 -0,5% 9. Krosno 183 169 -7,7% 10. Karkajmy 147 155 +5,4% 11. Karbowo 139 146 +5,0% 12. Biały Dwór 138 137 -0,7% 13. Nowy Dwór 125 127 +1,6% 14. Klusajny 119 115 -3,4% 15. Drwęczno 105 105 0 16. Osetnik 102 96 -5,9% 17. Kumajny 80 81 +1,3% 18. Chwalęcin 78 75 -3,8% 19. Krzykały 66 67 +1,5% 20. Bogatyńskie 57 61 +7,0% 21. 26 26 0 22. Lejławki Małe 9 1 -88,9% 23. Lejławki Wielkie 1 7 +600,0% 24. Gieduty 6 7 +16,7% 25. Ostry Kamień 6 5 -16,7% Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miejskiego Orneta

W zdecydowanej większości, tj. 13 wsiach w stosunku do roku 2012 liczba ludności zmniejszyła się, nawet o ponad 89%, Taki znaczny spadek odnotowano w miejscowości Lejławki Małe. Liczba mieszkańców wzrosła w 10 miejscowościach. W Drwęcznie i Augustynach nie zaobserwowano zmiany liczby ludności. Rzeczywisty stan zaludnienia miasta i gminy w 2014 roku kształtowany był przez ujemne saldo migracji i ujemny przyrost naturalny. Saldo migracji wewnętrznych i zewnętrznych w 2014 roku wzrosło o 53 osoby w porównaniu z rokiem 2012 i plasuje się na poziomie minus 75, natomiast przyrost naturalny zmalał o 21 i plasuje się na poziomie minus17.

10

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Rysunek 4. Saldo migracji oraz przyrost naturalny w mieście i gminie Orneta w 2012 – 2014 roku

Źródło: opracowanie własne na podstawie http://stat.gov.pl/ (dostęp: kwiecień 2016) Orneta ma ujemny przyrost naturalny odpowiadający przyrostowi naturalnemu -1,4 na 1000 mieszkańców miasta i gminy. W 2014 roku urodziło się 120 dzieci, w tym procentowo: 52,9% dziewczynek i 47,1% chłopców. Współczynnik dynamiki demograficznej, czyli stosunek liczby urodzeń żywych do liczby zgonów wynosi 0,94 i jest znacznie mniejszy od średniej dla województwa oraz nieznacznie mniejszy od współczynnika dynamiki demograficznej dla całego kraju. W 2014 roku zarejestrowano 122 zameldowań w ruchu wewnętrznym oraz 194 wymeldowań, w wyniku czego saldo migracji wewnętrznych wynosi -72. Z tego 6 osób zameldowało się z zagranicy oraz zarejestrowano 9 wymeldowań za granicę, co daje saldo migracji zagranicznych wynoszące -3. W 2014 roku w odniesieniu do roku 2012 nie uległa wyraźnym zmianom struktura wieku ludności miasta i gminy Orneta. Liczba ludności przedprodukcyjnej (0-17 lat) zwiększyła się o 1% a o 1% zmniejszyła liczba ludności w wieku poprodukcyjnym, ludność w wieku produkcyjnym pozostaje bez zmian.

Tabela 5. Struktura ludności wg wieku i płci w 2012 i 2014 roku

2012 rok 2014 rok grupy obszar wiejski obszar wiejski miasto Orneta miasto Orneta wiekowe gminy gminy mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety 0-4 96 100 232 229 97 78 212 214 5-9 95 76 229 172 95 98 236 220 10-14 99 92 241 224 93 83 257 188 15-19 118 120 255 288 113 106 210 242 20-24 171 129 338 361 163 133 305 354 25-29 163 148 360 321 171 121 339 322 30-34 130 111 384 370 117 119 364 367 35-39 127 97 335 343 134 111 357 338 40-44 100 101 275 287 120 93 302 301 45-49 123 105 286 280 99 97 262 274 50-54 143 119 324 328 130 125 315 301 55-59 137 101 359 395 144 113 320 378 60-64 84 69 299 368 103 74 314 387 65-69 42 58 152 186 47 55 199 235 70-74 36 58 115 185 42 55 115 176 75-79 35 68 90 180 22 57 89 175 80-84 24 59 88 148 23 56 72 147 85 i więcej 13 30 28 114 16 37 41 129

11

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Ogółem 1736 1641 4390 4779 1729 1611 4309 4748 Źródło: opracowanie własne na podstawie http://stat.gov.pl/ (dostęp: kwiecień 2016)

Odmiennie rozkłada się struktura wieku i płci w gminie i w mieście. W mieście znacznie częściej niż na wsi widoczna jest przewaga liczby kobiet w poszczególnych grupach wiekowych. W wieku od 20 do 64 roku życia prawie w każdym przypadku występuje przewaga liczebna kobiet (odwrotnie niż na obszarach wiejskich). Po 65 roku życia współczynnik feminizacji w mieście i na wsi rozkłada się podobnie. Po 75 roku życia uwidacznia się gwałtowny spadek liczby mężczyzn zarówno na wsi, jak i w mieście. Rysunek 5. Rozkład procentowy ludności w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym w mieście i gminie Orneta w 2012 i 2014 roku

Źródło: opracowanie własne na podstawie http://stat.gov.pl/ (dostęp: kwiecień 2016)

Tabela 6. Podstawowe wielkości charakteryzujące ludność w mieście i gminie Orneta

Wyszczególnienie 2012 r. 2014 r. Dynamika zmian

Ludność ogółem 12546 12397 -1,2% Mężczyźni 6126 6038 -1,4% Kobiety 6420 6359 -1,0% Kobiety/100 mężczyzn 105 105 0 Małżeństwa 73 55 -24,7% Małżeństwa/1000 5,8 4,4 -24,1% Urodzenia/1000 9,0 9,7 +7,8% Zgony/1000 12,02 11,06 -8,0% Przyrost naturalny/1000 -3,0 -1,4 +53,3% Saldo migracji -22 -75 -70,7% Ludność w wieku 2323 2258 -2,8% przedprodukcyjnym Ludność w wieku 8077 7890 -2,3% produkcyjnym Ludność w wieku 2146 2249 +4,8% poprodukcyjnym Źródło: opracowanie własne na podstawie http://stat.gov.pl/ (dostęp: kwiecień 2016)

Wskaźnik feminizacji od lat utrzymuje się na zbliżonym poziomie - w 2014 roku wynosił 105, co oznacza, że na 100 mężczyzn przypadało 105 kobiet. Zbliżoną wartość tego wskaźnika (104) obserwuje się generalnie na obszarach całego województwa warmińsko – mazurskiego. Mniejsza liczba kobiet w stosunku do liczby mężczyzn jest typowym zjawiskiem na obszarach wiejskich, w tym także w gminie Orneta. Odmiennie

12

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta zachowuje się populacja kobiet i mężczyzn w miastach, gdzie najczęściej występuje nadwyżka kobiet. W mieście Orneta współczynnik feminizacji wynosi 110, natomiast w gminie 93.

Tabela 7. Struktura ludności wg ekonomicznych grup wieku w 2012 roku

liczba ludności współczynnik Jednostki L.p. wiek wiek wiek obciążenia demo osadnicze ogółem przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny graficznego 1. Augustyny 26 5 17 4 52,9 2. Bażyny 310 63 192 55 61,5 3. Biały Dwór 138 32 94 12 46,8 4. Bogatyńskie 57 13 33 11 72,7 5. Chwalęcin 78 18 47 13 66,0 6. Dąbrówka 229 44 160 25 43,1 7. Drwęczno 105 23 75 7 40,0 8. Gieduty 6 0 5 1 20,0 9. Henrykowo 407 88 266 53 53,0 10. Karbowo 139 26 99 14 40,4 11. Karkajmy 147 26 109 12 34,9 12. Klusajny 119 28 76 15 56,6 13. Krosno 183 39 116 28 57,8 14. Krzykały 66 12 49 5 34,7 15. Kumajny 80 17 48 15 66,7 16. Lejławki Małe 1 0 0 1 x 17. Lejławki Wielkie 9 0 7 2 28,6 18. Miłkowo 215 33 143 39 50,3 19. Mingajny 231 35 148 48 56,1 20. Nowy Dwór 125 29 79 17 58,2 21. Opin 217 55 133 29 63,2 22. Osetnik 102 20 62 20 64,5 23. Ostry Kamień 6 0 6 0 0,0 24. Wojciechowo 220 56 143 21 53,8 25. Wola Lipecka 252 61 164 27 53,7 26. gmina ogółem 3468 723 2271 474 52,7 27. miasto ogółem 9169 1628 5887 1654 55,7 28. woj. warm.-maz. 1450697 279683 942867 228147 53,9 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych z Urzędu Miasta i Gminy Orneta

Spośród wszystkich miejscowości gminy najwyższy współczynnik obciążenia demograficznego, powyżej 45, mają wsie: Bogatyńskie i Opin. W pozostałych miejscowościach waha się w przedziale 45 ÷17. W trzech wsiach widoczna jest względna równowaga pomiędzy liczbą osób w wieku przedprodukcyjnym a poprodukcyjnym (Ostry Kamień, Gieduty i Lejławki Małe).

Tabela 8. Struktura ludności wg ekonomicznych grup wieku w 2014 roku

liczba ludności współczynnik obciążenia L.p. Jednostki osadnicze wiek wiek wiek ogółem demografi- przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny cznego 1. Augustyny 26 6 20 0 30,0 2. Bażyny 296 63 219 14 35,2 3. Biały Dwór 137 36 99 2 38,4

13

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

4. Bogatyńskie 61 18 41 2 48,8 5. Chwalęcin 75 16 56 3 33,9 6. Dąbrówka 233 52 175 6 33,1 7. Drwęczno 105 28 73 4 43,8 8. Gieduty 7 0 7 0 0,0 9. Henrykowo 388 89 281 18 38,1 10. Karbowo 146 34 105 7 39,0 11. Karkajmy 155 34 117 4 32,5 12. Klusajny 115 30 82 3 40,2 13. Krosno 169 37 126 6 34,1 14. Krzykały 67 16 51 0 31,4 15. Kumajny 81 19 60 2 35,0 16. Lejławki Małe 1 0 0 1 0,0 17. Lejławki Wielkie 7 1 6 0 16,7 18. Miłkowo 214 39 165 10 29,7 19. Mingajny 220 33 170 17 29,4 20. Nowy Dwór 127 31 90 6 41,1 21. Opin 226 61 155 10 45,8 22. Osetnik 96 21 69 6 39,1 23. Ostry Kamień 5 0 5 0 0,0 24. Wojciechowo 214 57 148 9 44,6 25. Wola Lipecka 251 69 174 8 44,3 26. 3468 723 2271 474 52,7 27. miasto Orneta 9169 1628 5887 1654 55,7 28. woj. warm. – maz. 1450697 279683 942867 228147 53,9 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych z Urzędu Miejskiego w Ornecie.

Szczególnym przypadkiem są wsie: Lejławki Małe, której 100% mieszkańców to osoby starsze, co wynika to z tego, że mieszkańcem jest tu 1 osoba, a także Gieduty i Ostry Kamień, w których nie ma osób w wieku przedprodukcyjnym.

2.1.7. Działalność gospodarcza Na koniec 2014 r. w gminie i mieście Orneta było zarejestrowanych 1 169 (w tym w Ornecie 1 010) podmiotów gospodarczych. Jest to o 66 podmiotów więcej niż w 2008 r. W gminie działa około 0,9% (w Ornecie 0,8%) podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w województwie. Najwięcej zarejestrowanych jest w sektorze prywatnym 1 033 (876 w mieście). Natomiast w sektorze publicznym, który reprezentuje takie działy jak administracja, bezpieczeństwo publiczne, ochrona zdrowia i edukacja, działa 136 (w Ornecie 134) podmiotów gospodarczych.

Tabela 9. Liczba podmiotów gospodarczych w gminie i mieście Orneta (stan na 31.12.2014 r.)

Podmioty gospodarcze stowarzyszenia i sektor przedsiębiorstwo spółdzielnie fundacje organizacje Wyszczególnienie Ogółem % paostwowe społeczne publiczny prywatny prywatny prywatny prywatny ogółem % ogółem % ogółem % ogółem % ogółem % ogółem % Województwo warmińsko- 123 361 100 5 466 100 117 890 100 3 100 741 100 423 100 4 750 100 mazurskie lidzbarski 3 478 2,8% 303 5,5% 3 175 2,7% 1 0 27 3,6% 9 2,1% 129 2,7% Gmina Orneta 1 169 0,9% 136 2,5% 1 033 0,9% 0 0 9 1,2% 2 0,5% 42 0,9% m. Orneta 1010 0,8% 134 2,5% 876 0,7% 0 0 8 1,1% 2 0,5% 35 0,7% Źródło: opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych, www.stat.gov.pl (02.10.2015 r.)

14

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Spółki prawa handlowego w gminie stanowią tylko około 0,5% spółek tego typu w regionie Warmii i Mazur. Najwięcej zarejestrowanych spółek handlowych na analizowanym terenie to spółki z ograniczoną odpowiedzialnością 34 (26 w Ornecie, w tym 2 z udziałem kapitału zagranicznego). Dodatkowo na terenie gminy funkcjonują spółki cywilne 42 (w tym 35 w mieście), a osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na koniec 2014 r. było 728 (w tym 619 w Ornecie).

Tabela 10. Liczba spółek działających w gminie i mieście Orneta (stan na 31.12.2014 r.)

Podmioty gospodarcze w tym w tym w tym Wyszczególnienie spółki prawa spólki z ograniczoną z udziałem handlowego akcyjne jednoosobowe z udziałem kapitału jednoosobowe cywilne odpowiedzialnością kapitału Skarbu Paostwa zagranicznego Skarbu Paostwa zagranicznego Województwo warmińsko- 7 632 151 5 7 6 244 5 1 012 6544 mazurskie Powiat lidzbarski 157 1 0 0 126 0 25 185 Gmina Orneta 41 1 0 0 34 0 4 42 m. Orneta 32 1 0 0 26 0 2 35 Źródło: opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych, www.stat.gov.pl (02.10.2015 r.)

Zgodnie z przedstawionym poniżej wykresem najniższy udział podmiotów według rodzajów działalności PKD 2007 mają przedsiębiorstwa związane z rolnictwem, leśnictwem i rybactwem – 4%, 45 podmiotów (w tym Ornecie 2% - 19 podmiotów). Przemysł i budownictwo osiągnęło 20% - 229 firm (199 przedsiębiorstw w Ornecie), a największy udział w ogóle podmiotów mają przedsiębiorstwa z grupy pozostała działalność (76% - 895 podmiotów, w tym 792 podmiotów w mieście).

Rysunek 6. Udział podmiotów wg rodzajów działalności PKD 2007 na terenie miasta i gminy Orneta (stan na 31.12.2014 r.)

Źródło: opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych, www.stat.gov.pl (02.10.2015 r.)

Posługując się Polską Klasyfikacją Działalności można zauważyć, że trzema sekcjami, w których działa najwięcej podmiotów gospodarczych w gminie Orneta są: - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle – 257 podmiotów (w tym 228 w Ornecie);

15

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

- Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości – 250 podmiotów (w tym 244 w mieście); - Budownictwo – 134 podmiotów (111 w Ornecie).

Tabela 11. Struktura podmiotów gospodarki narodowej w gminie i mieście Orneta według sekcji PKD 2007

w gminie w mieście Sekcja Sekcje PKD wg 2007 Orneta Ornecie 45 19 Sekcja A Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 0 0 Sekcja B Górnictwo i wydobywanie 89 82 Sekcja C Przetwórstwo przemysłowe Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, 2 2 Sekcja D gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami 4 4 Sekcja E oraz działalność związana z rekultywacją 134 111 Sekcja F Budownictwo Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów 257 228 Sekcja G samochodowych, włączając motocykle 41 35 Sekcja H Transport i gospodarka magazynowa Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami 39 32 Sekcja I gastronomicznymi 11 8 Sekcja J Informacja i komunikacja 30 28 Sekcja K Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 250 244 Sekcja L Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 32 32 Sekcja M Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna Działalność w zakresie usług administrowania i 32 22 Sekcja N działalność wspierająca Administracja publiczna i obrona narodowa; 6 25 Sekcja O obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 28 25 Sekcja P Edukacja 53 48 Sekcja Q Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 13 11 Sekcja R Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją Pozostała działalność usługowa i Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników: gospodarstwa 103 76 Sekcja S i T domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby 0 0 Sekcja U Organizacje i zespoły eksterytorialne OGÓŁEM 1 169 1 010 Źródło: opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych, www.stat.gov.pl (02.10.2015 r.)

Z danych dotyczących rynku pracy wynika, że gmina Orneta jest mało rozwiniętym rynkiem pracy. Zdecydowaną większość podmiotów gospodarczych stanowią mikroprzedsiębiorstwa, czyli zatrudniające do

16

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

9 osób. Na terenie gminy jest 7 małych przedsiębiorstw (zatrudniające 10-49 osób) oraz 39 podmioty gospodarcze, które można zakwalifikować jako średnie przedsiębiorstwo (50-249 osób). Na terenie gminy nie funkcjonują podmioty gospodarcze zatrudniające powyżej 250 pracowników.

Rysunek 7. Podmioty wg klas wielkości w Ornecie (stan na 31.12.2014 r.)

Źródło: opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych, www.stat.gov.pl (18.11.2015 r.)

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego za 2014 r. łączna liczba osób pracujących w gminie Orneta wynosiła 1 343. Na przestrzeni ostatnich 7 lat liczba osób pracujących zmniejszyła się o 460, a wskaźnik pracujący do ludności wieku produkcyjnym wynosił 17,02% i spadł o 5,36% w stosunku do roku 2008. Natomiast łączna liczba osób pracujących w Ornecie wynosiła na koniec 2014 r. 1 257. Na przestrzeni ostatnich 7 lat liczba osób pracujących zmniejszyła się o 426, a wskaźnik pracujący do ludności wieku produkcyjnym wynosi 22,03% i spadł o 5,91% w stosunku do roku 2008.

Tabela 12. Liczba pracujących mieszkańców gminy Orneta w latach 2008-2014

Jednostka Wyszczególnienie 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 miary pracujący ogółem - osoba 1 803 1 738 1 590 1 510 1 583 1 391 1 343 gm. Orneta pracujący do ludności w % 22,38 21,56 19,49 18,62 19,60 17,57 17,02 wieku produkcyjnym pracujący ogółem - m. osoba 1 683 1 639 1 484 1 391 1 473 1 307 1 257 Orneta pracujący do ludności w % 27,94 27,31 24,80 23,50 25,02 22,71 22,03 wieku produkcyjnym Źródło: opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych, www.stat.gov.pl (02.10.2015 r.)

W badanym okresie liczba pracujących kobiet spadła o 239 (w tym 230 w mieście), natomiast mężczyzn o 221 osób ( w tym 196 w Ornecie).

17

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Rysunek 8. Liczba pracujących mieszkańców gminy Orneta z podziałem na płeć w latach 2008-2014r.

Źródło: opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych, www.stat.gov.pl (02.10.2015 r.)

Do największych przedsiębiorstw działających na terenie Ornety zaliczono: Gunnebo Industries Sp. z o.o., PPH „PORKON”, JAWOR Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „WIROMAG”, VEOLIA Lidzbark Warmiński, PWiK Sp. z o.o., Poczta Polska, MAKChemia, Kogowski Auto-Centrum, firma przewozowa PU-H „RADEX”, PSS „SPOŁEM”, dystrybutor oleju opałowego i paliw płynnych „Nazali - Naft”, PPH „STALDRUT”, Przedsiębiorstwo Robót Drogowo-Budowlanych, Jerenimo Martines Dystrybucja S.A. - placówka handlowa „Biedronka”, Hurtownia i Market „EDEN”, KARBO-HURT, Hurtownia MIRPOL, Supermarkety: POLO i NETTO, placówka handlowa ROSSMANN, EKO-Orneta, Posterunek Energetyczny, Gospodarstwo Rolne Michalak, SUPROS, ELEWARR.

Osoby, które planują rozpocząć swoją działalność gospodarczą mogą starać się o bezzwrotne dotację z Europejskiego Funduszu Społecznego. Na terenie Ornety instytucją, która udziela dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej jest Powiatowy Urząd Pracy w Lidzbarku Warmińskim. W 2014 r. 15 osób z miasta Orneta otrzymało jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej.

Przeciętne wynagrodzenia brutto w Ornecie w 2013 r. wynosiło 2 970 zł i w relacji do średniej województwa warmińsko-mazurskiego było niższe o 9,03% (3 265 zł), a od średniej krajowej o 23,4% (3 877 zł). Przeciętne wynagrodzenie brutto w Ornecie wzrosło o 700 zł w stosunku do roku 2008 r.

Ze względu na brak danych statystycznych dotyczących źródeł utrzymania gospodarstw domowych w gminie Orneta, poniżej przedstawiono dane dla powiatu lidzbarskiego.

18

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Rysunek 9. Ludność powiatu lidzbarskiego wg głównego źródła utrzymania

Źródło: opracowanie własne na podstawie Narodowego Spisu Powszechnego 2011

Z powyższego wykresu wynika, że 32% społeczeństwa lidzbarskiego jest utrzymywane, natomiast 26% żyje z pracy najemnej, a tylko 3% utrzymuje się z pracy na własny rachunek. Powyższe dane świadczą o niskiej aktywności zawodowej mieszkańców.

Strefa przedsiębiorczości Na terenie Ornety została utworzona Strefa przedsiębiorczości. Dzięki kompleksowemu przygotowaniu terenu oraz modernizacji drogi wojewódzkiej 513 w kierunkach do Pasłęka oraz Lidzbarka Warmińskiego wzrósł potencjał inwestycyjny Ornety. Strefa ma powierzchnię ponad 21 ha terenów inwestycyjnych, które są oferowane inwestorom. Działki pod inwestycje są w pełni uzbrojone w sieci wodociągowe, kanalizację sanitarną i deszczową oraz kanały teletechniczne. Na terenie strefy powstał również nowo wybudowany układ drogowy. Wykonano także oświetlenie LED całego terenu strefy. Ponadto Orneta stara się również o włączenie terenów inwestycyjnych leżących przy ul. Przemysłowej do Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Przedsiębiorcy, którzy działają na terenie W-M SSE, w ramach Zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej mają prawo do korzystania z pomocy publicznej w postaci zwolnienia dochodu z podatku dochodowego. Zwolnienie to przysługuje z dwóch tytułów - z tytułu nowej inwestycji i z tytułu tworzenia nowych miejsc pracy. Przedsiębiorca ma pełną swobodę w wyborze tytułu, z którego chce korzystać.1 W celu zachęcenia inwestorów do inwestowania na nieruchomościach w Gminie Orneta Rada Miejska w Ornecie przyjęła uchwałę w sprawie zwolnienia z podatku od nieruchomości.

1 Internet, www.wmsse.com.pl, 02.10.2015 r. 19

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

2.1.8. Bezrobocie Liczba zarejestrowanych bezrobotnych wg danych GUS na koniec 2014 roku wynosiła 1312 osób, w tym 53% bezrobotnych stanowią kobiety (tj. o 0,3% więcej niż w powiecie). W stosunku do roku 2012 bezrobocie na terenie miasta i gminy Orneta spadło o 5 %. Liczba ludności bezrobotnej w odniesieniu do bezrobotnych w powiecie lidzbarskim zarejestrowanej pod koniec 2014 roku w stanowi 36%, a bezrobocie w gminie Orneta wynosiło w 2014 r. 30,8% (34,7% wśród kobiet 27,4% wśród mężczyzn).

Rysunek 10. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w mieście i gminie Orneta

Źródło: opracowanie własne na podstawie http://stat.gov.pl/ (dostęp: kwiecień 2016)

W 2014 r. największą grupę bezrobotnych w gminie Orneta stanowiły osoby młode w wieku 25-34 lat (333 osoby – 25% ogółu bezrobotnych), które przeważnie były bez pracy 6-12 miesięcy (20,7% - 69 osób), a najmniejszą grupę bezrobotnych stanowiły osoby powyżej 60 roku życia, które przeważnie pozostawały bez pracy powyżej 24 miesięcy.

Bezrobocie jest największym problemem społecznym większości miast i gmin w województwie. Od paru lat bezrobocie maleje, jednakże nadal utrzymuje się na wysokim poziomie.

Wskaźnik bezrobocia w mieście i gminie Orneta w 2012 roku był wysoki - 10,6%. Znacznie przewyższał średnią dla województwa (6,8%) oraz powiatu (8,6%).

2.1.9.Uzbrojenie terenu W 2014 r. w mieście i gminie Orneta liczba ludności korzystającej z instalacji wodociągowej wynosiła 98,8% (w 2012 roku – 91,1%) i kanalizacyjnej 79,2% (w 2012 roku – 77,9%). Dla porównania w powiecie procentowy udział ludności korzystającej z instalacji wodociągowej w 2014 roku wynosił 94,0% a z kanalizacyjnej 64,5%.

20

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

2.1.9.1. Gospodarka wodno – ściekowa Na terenie gminy zaopatrzenie w wodę odbywa się z ujęć głębinowych. Na terenie gminy, poza miastem Orneta, zlokalizowane są 2 podstawowe ujęcia wody wraz ze stacjami uzdatniania wody oraz wodociągami grupowymi. Są to ujęcia:

Tabela 13. Ujęć wody na terenie miasta i gminy Orneta

wodociąg grupowy obsługujący miasto Orneta, Nowy Dwór, Krosno, miasto Orneta Drwęczno, Biały Dwór, Opin, Wojciechowo, Karbowo, Klusajny, - 3 studnie głębinowe Bażyny, Dąbrówka, Osetnik, Chwalęcin, Augustyny, Lejławki - wydajność – 3.600m³/dobę Wielkie, Lejławki Małe, Krzykały, awaryjnie możliwość zasilenia wsi: Henrykowo, Kumajny, Mingajny, Miłkowo. Karkajmy wodociąg grupowy obsługujący Karkajmami, Bogatyńskie, kolonia - 2 studnie głębinowe - wydajność – 690m³/dobę Klusajny. Mingajny wodociąg grupowy obsługujący Mingajny, Miłkowo, Wola Lipecka, - 2 studnie - wydajność – 200m³/dobę Kumajny, część Henrykowa.

Pozostałe miejscowości gminy Zaopatrywane z ujęć lokalnych.

Długość sieci wodociągowej (czynnej sieci rozdzielczej) na terenie miasta Orneta na 2014 rok wynosiła 34,9 km, a w gminie 71,8 km. W latach 2012 do 2014 wybudowano 1,2 km sieci wodociągowej. Część gminy Orneta objęta jest zorganizowaną gospodarka ściekową . Ścieki zbierane są w zbiornikach bezodpływowych skąd są wywożone do punktu zlewnego ścieków w biologiczno-mechanicznej oczyszczalni ścieków w Ornecie przy ul. Elbląskiej.

Długość sieci kanalizacyjnej na terenie miasta Orneta na 2014 rok wynosiła 22,8 km, a w gminie 8,6 km. W latach 2012 do 2014 wybudowano 2,2 km sieci kanalizacyjnej.

Odnośnie obsługi kanalizacji sanitarnej miasto w 94,4% (94,3% w 2012 roku) jest skanalizowane, a gmina – 38,0% (33,3% w 2012 roku).W przypadku zwodociągowania miasto Orneta jest w 99,1%, a gmina w 97,9 % (69,4% w 2012 roku).

2.1.9.2. Gospodarka odpadami

Od 1 lipca 2013 r. obowiązuje nowy system gospodarowania odpadami komunalnymi. Gmina od tego momentu jest odpowiedzialna za zorganizowanie systemu gospodarki odpadami komunalnymi zgodnie z zapisami ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tj. Dz. U. 2016, poz. 250). Na terenie Gminy Orneta systemem zostały objęte nieruchomości zamieszkałe i niezamieszkałe. Na dzień dzisiejszy usługę odbioru odpadów komunalnych oraz zorganizowania i prowadzenia punktu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych świadczy podmiot zewnętrzny wybrany w drodze przetargu

21

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta nieograniczonego. Odbiorem odpadów „u źródła” zostały objęte 4 podstawowe frakcje odpadów: papier, plastik, szkło oraz odpady biodegradowalne.

Gmina Orneta jest współudziałowcem Zakładu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi w Olsztynie.

Od 02 stycznia 2016 r. odpady komunalne z terenu gminy Orneta są transportowane do stacji przeładunkowej w miejscowości Medyny, a następnie trafiają do nowo wybudowanego Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów w Olsztynie (cały strumień odpadów z terenu gminy trafia w jedno miejsce). Zgodnie z technologią MBS (mechaniczno-biologiczne przetwarzanie odpadów komunalnych - ukierunkowane na produkcję paliwa alternatywnego) zastosowaną w Zakładzie Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Olsztynie wysegregowywanie frakcji biodegradowalnej jest zupełnie niepotrzebne. Frakcja ta powinna pozostać w odpadach zmieszanych. Przyjęta technologia pozwala Gminie na bezproblemowe uzyskanie poziomów ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania z uwagi na fakt, że odpady zmieszane ulegają przetworzeniu, a do składowania zostanie przekazywany jedynie balast stanowiący jedynie 10-17% (zgodnie z założeniami technologii) strumienia poddanego przerobowi.

Zgodnie informacjami otrzymanymi z Urzędu Miejskiego w Ornecie ok. 40% mieszkańców Ornety zadeklarowało segregację odpadów. Od 1 lipca 2013 r. obowiązuje nowy system gospodarowania odpadami komunalnymi.

2.1.9.3. Zaopatrzenie w gaz Na terenie miasta i terenie gminy brak sieci gazowej.

2.1.9.4. Energia elektryczna Sieć energetyczna SN 15 kV zasilająca stacje transformatorowo-rozdzielcze 15/0,4 kV znajdujące się w obszarze gminy Orneta wyprowadzona jest z GPZ ORNETA 110kV/15kVdwoma liniami SN 15 kV: linią Piotrowiec – Orneta wyprowadzoną z GPZ PIOTROWIEC (obsługująca obszar gminy) oraz linią Miłakowo – Śruby (obsługująca obszar miasta). Przez teren gminy przebiega linia napowietrzna WN 110 kV Piotrowiec – Orneta – stanowiąca powiązanie GPZ Piotrowiec i GPZ Dobre Miasto.

3. OCHRONA PRZYRODY Na terenie gminy znajdują się tereny chronione na podstawie przepisów o ochronie przyrody.

3.1. Rezerwaty przyrody Na terenie gminy znajduje się rezerwat „Ostoja bobrów na rzece Pasłęce”. W obrębie gminy w skład rezerwatu wchodzą: rzeka Pasłęka, Drwęca Warmińska od miasta Orneta do ujścia, Wałsza oraz pasy gruntów położonych wzdłuż wymienionych rzek, o szerokości 100m na gruntach państwowych i 10m na gruntach prywatnych.

22

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Rezerwat utworzony został zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dn. 5.01.1970 r. (Mon. Pol. Nr 2 z 1970 r.) w celu ochrony bobrów. Na terenie rezerwatu między innymi obowiązuje zakaz przebywania osób do tego nie upoważnionych (z wyjątkiem gruntów prywatnych) oraz zakaz wznoszenia budowli i urządzeń komunikacyjnych i innych obiektów technicznych.

3.2. Obszary chronionego krajobrazu Część terenów gminy Orneta znajduje się w obrębie obszarów chronionego krajobrazu. Do nich należą: 1. Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Pasłęki. Tereny pozostające w jego granicach znajdują się w zachodniej i południowo-zachodniej części gminy. Obejmują Dolinę rzeki Pasłęki, dolinę rzeki Wałszy w pobliżu ujścia oraz przyujściowy odcinek doliny rzeki Drwęcy Warmińskiej i jej dopływu spod Kolonii Orneta. Na Obszarze Chronionego Krajobrazu Doliny Pasłęki obowiązują postanowienia uchwały nr VIII/208/15 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 24 czerwca 2015r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Pasłęki (Dz. Urz. Woj. W-M 2015, poz. 2749). 2. Obszar Chronionego Krajobrazu Równiny Orneckiej. Tereny pozostające w jego granicach to głównie tereny zlokalizowane w zalesionym pasie, przebiegającym równoleżnikowo od doliny Wałszy, przez jezioro Tafty do wschodniej granicy gminy na południe od wsi Mingajny. Na Obszarze Chronionego Krajobrazu Równiny Orneckiej obowiązują postanowienia rozporządzenia Nr 32 Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 23 kwietnia 2008r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Równiny Orneckiej (Dz. Urz. Woj. W-M nr 71 z 2008r.). Na obszarach chronionego krajobrazu w w/w aktach prawnych wprowadzone zostały między innymi następujące zakazy: realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu art. 51 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) - z wyjątkami;

likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych (z wyjątkami);

wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów i bursztynu;

lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych ( z wyjątkami);

dokonywania zmian stosunków wodnych, jeśli służą innym celom niż ochrona przyrody i zrównoważone wykorzystanie użytków rolnych i leśnych oraz gospodarki rybackiej;

likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno - błotnych;

wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciw osuwiskowym lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub remontem urządzeń wodnych.

3.3. Obszary Natura 2000 Część obszaru gminy Orneta wchodzi w skład obszarów Natura 2000 będących obszarami specjalnej ochrony (OSO) bądź obszarami o znaczeniu dla Wspólnoty (OZW). Tereny te związane są z rzeką Pasłęką

23

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta i z jej doliną oraz z rzekami Wałszą i Drwęcą Warmińską poniżej miasta. Rozciągają się więc pasami w zachodniej części obszaru gminy. Są to Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków „Dolina Pasłęki” (kod obszaru PLB280002), który swoim zasięgiem obejmuje rejon doliny rzeki Pasłęki, a także obszar o znaczeniu wspólnotowym „Rzeka Pasłęka” PLH280006, obejmujący tereny przybrzeżne rzeki Pasłęki Wałszy i Drwęcy Warmińskiej od ujścia do miasta Orneta. Ostoje ptasie w ramach sieci Natura 2000 zostały utworzone rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000, zmienionym kolejnymi rozporządzeniami Ministra Środowiska. Celem wyznaczenia ostoi jest ochrona populacji dziko występujących ptaków oraz utrzymanie ich siedlisk w niepogorszonym stanie. Obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 Dolina Pasłęki na terenie gminy obejmuje zachodni pas obszaru gminy, co stanowi nieduży fragment tej wieloprzestrzennej ostoi. Według standardowego formularza danych z 2002 roku, zaktualizowanego w roku 2011, powierzchnia ostoi wynosi 20 669,9ha. Występuje w niej co najmniej 23 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 9 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi. W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej następujących gatunków ptaków: nurogęś, błotniak łąkowy, kania czarna, kania ruda, bielik, orlik krzykliwy, trzmielojad, samotnik, zimorodek, siniak. W stosunkowo wysokim zagęszczeniu występują: bąk, bocian biały, bocian czarny, błotniak stawowy, derkacz i rybitwa czarna. Zagrożenie dla obszaru stanowią: brak geodezyjnego wydzielenia granic rezerwatu, melioracje, zmiany sposobu zagospodarowywania użytków rolnych, zbyt intensywny wypas miejscami (zniszczenie roślinności na brzegach rzeki), wycinanie nadrzecznych zadrzewień łęgowych, wypalanie wiosenne traw, penetracja brzegów przez rybaków i kłusowników. Obszar o znaczeniu dla Wspólnoty Rzeka Pasłęka zajmuje tereny nadrzeczne rzek Pasłęka, Wałsza i Drwęca Warmińska w zachodniej części terenu gminy. Łącznie w ostoi stwierdzono 12 gatunków kręgowców z załącznika II Dyrektywy. Z doliną rzeki związanych jest 9 rodzajów siedlisk. Zagrożeniem są między innymi zanieczyszczenia rzek przez ścieki komunalne i spływy z pól, zmiany stosunków wodnych, regulacje koryta, kłusownictwo.

3.4. Pomniki przyrody Na terenie gminy Orneta, łącznie z terenem miejskim, za pomniki przyrody uznano 42 obiekty przyrody ożywionej. Są to w większości pojedyncze dorodne drzewa, głównie dęby i buki. Ponadto jako pomnikowe uznano trzy aleje dębowo-brzozowe.

4. OCHRONA ZABYTKÓW Gmina i miasto Orneta leży na obszarze historycznej Warmii. Znaczna ilość obiektów zabytkowych położonych na terenie gminy układy ruralistyczne oraz inne cenne świadectwa dawnych kultur powinny być zachowane i przystosowane do nowych czasów.

24

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Kierunkiem wszelkich działań w zakresie obiektów zabytkowych na terenie gminy i miasta Orneta powinna być ich ochrona i zabezpieczenie dla przyszłych pokoleń. Bardzo ważną częścią dziedzictwa oprócz zabytków, dzieł sztuki lub cennych eksponatów jest także tradycja, żywe niematerialne przejawy kultury odziedziczone po przodkach i przekazywane kolejnym pokoleniom. Niematerialne dziedzictwo kulturowe, jest niezmiernie istotne w procesie kształtowania tożsamości każdej grupy społecznej i jednostki. Dlatego też zarówno historia kultura jak i tradycja warmińska powinna być kultywowana i zachowana dla przyszłych pokoleń. We wskazanych wsiach wyznaczone w „Studium…- tereny wiejskie ” są strefy ochrony historycznego układu wsi, w obrębie których powinien obowiązywać priorytet wymagań konserwatorskich nad prowadzoną działalnością inwestycyjną. Strefy te obejmują obszar podlegający rygorom w zakresie utrzymania zasadniczych elementów rozplanowania istniejącej substancji o wartościach kulturowych oraz charakteru i skali nowej zabudowy. Obowiązuje ochrona historycznego krajobrazu kulturowego z widokami na historyczne ośrodki miejskie i wiejskie, z dominantami w postaci kościołów oraz na historyczną zieleń zagospodarowaną w postaci parków, cmentarzy i alei przydrożnych. 1) Do Rejestru Zabytków Województwa Warmińsko – Mazurskiego z terenu miasta i gminy wpisanych jest: a) 20 obiektów nieruchomych na terenie gminy (Bażyny, Bogatyńskie, Chwalęcin, Henrykowo, Karkajmy, Krosno, Mingajny, Opin i Osetnik), b) 87 obiektów nieruchomych w mieście Orneta, (przy ul.: Elbląskiej, Podgórnej, 1- ego Maja, Młynarskiej, Pionierów, Placu Wolności, Sienkiewicza, Wały Jagiellońskie, Zamkowej), w tym zabytkowe budynki, parki, cmentarze a także aleje przydrożne, a w szczególności z terenu miasta zespół urbanistyczny ul. Elbląskiej i Podgórnej, klasztor sióstr Katarzynek, ratusz i wypalone podcienie, kościół paraf. p.w. św. Jana Chrzciciela wraz z wyposażeniem, kościół poewangelicki - obecnie cerkiew wraz z cmentarzem przykościelnym, fragmenty murów obronnych, c) 2 stanowiska archeologiczne zewidencjonowane na obszarach AZP w Osetniku i 3 stanowiska archeologiczne zlokalizowane na terenie miasta; 2) Obecnie trwają prace nad sporządzeniem Gminnej Ewidencji Zabytków, w której winny znajdować się: a) obiekty nieruchome, tj. domy, budynki gospodarcze, kapliczki, krzyże przydrożne, magazyny, zespoły dworsko – folwarczne itp., b) założenia cmentarne (Bażyny, Bogatyńskie, Chwalęcin, Henrykowo, Krosno, Mingajny, Opin i Osetnik), c) aleje przydrożne, d) stanowiska archeologiczne zewidencjonowane na obszarach AZP (Osetnik, Gieduty, Grabiska, Henrykowo, Dąbrówka, Augustyny, Bażyny, Chwalęcin, Krzykały, Kumajny, Nowy Dwór, Mingajny, Bogatyńskie, Drwęczno, Klusajny, Biały Dwór, Karbowo, Opin, Wojciechowo). Zabytki znajdujące się na terenie miasta i gminy podlegają ochronie oraz są uwzględniane w opracowaniach planistycznych: Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania obszaru miasta

25

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Orneta oraz Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania gminy Orneta – tereny wiejskie, jak również w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.

5. WYTYCZNE Z DOKUMENTÓW WYŻSZEGO RZĘDU UWZGLĘDNIANE W PLANOWANIU PRZESTRZENNYM NA POZIOMIE GMINY

5.1. ANALIZA DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH Do dokumentów nadrzędnych, których wytyczne winny znaleźć odniesienie w planowaniu przestrzennym gminy należy zaliczyć: 1) Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju. 2) Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Warmińsko – Mazurskiego. 3) Strategię rozwoju społeczno – gospodarczego województwa warmińsko – mazurskiego do roku 2025. 4) Strategię Rozwoju Powiatu Lidzbarskiego na lata 2001 – 2016. 5) Strategię Rozwoju Miasta i Gminy Orneta na lata 2016 – 2023. 6) Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2008 – 2015.

5.1.1. Przestrzenna Polityka Zagospodarowania Kraju Najważniejszym krajowym dokumentem strategicznym dotyczącym zagospodarowania przestrzennego kraju jest „Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030” (KPZK 2030), która została przyjęta przez Radę Ministrów 13 grudnia 2011r. Odnośnie planowania przestrzennego w gminach opartego na obecnie obowiązujących przepisach, a co za tym idzie do nowopowstałej zabudowy, która realizuje się na terenach naszego kraju. W dokumencie tym wyznacza się kierunki zagospodarowania przestrzennego kraju w odniesieniu do poszczególnych zagregowanych obszarów. Dla miast poziomu Ornety jest to między innymi: „W celu ustabilizowania sieci miast średniej wielkości działania polityki przestrzennej koncentrowanie się na wzmocnieniu roli tych miast w procesach rozwoju regionalnego. Działania te zmierzać będą do wspomagania ich roli jako ośrodków koncentrujących funkcje gospodarcze poprzez dostarczanie najwyższej jakości usług publicznych determinujących perspektywy rozwojowe w uzupełnianiu oferty głównych miast. Ośrodki subregionalne posiadają w wielu przypadkach szczególne znaczenie dla rozwoju obszarów wiejskich, głównie jako katalizatory tworzenia funkcji pozarolniczych oraz jako inkubatory przedsięwzięć aktywizujących te tereny. Obok rozwoju funkcji usługowych ośrodki te w sferze przestrzennej zostaną wsparte poprzez poprawę dostępności transportowej ośrodków subregionalnych i lokalnych do ośrodków metropolitarnych i regionalnych, co wpłynie pozytywnie, przy zwiększonej mobilności przestrzennej, na możliwości zaspokajanie przez mieszkańców potrzeb w zakresie dostępu do usług publicznych wyższego rzędu, a także zwiększy możliwości zarobkowani a – czy to poprzez lokalizację inwestycji w tych miastach czy to poprzez zwiększenie możliwości dojazdów do lepszych miejsc pracy w ośrodkach regionalnych. …” …………………………………………………………………………………………………………………………….2) Cele i kierunki działań Polityka przestrzenna państwa powinna sprostać następującym wyzwaniom:

26

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

• zaspokojenia bieżących potrzeb rozwojowych społeczeństwa w drodze najmniejszych konfliktów ekologicznych i społecznych, • zabezpieczenia możliwości dalszego rozwoju społeczno-gospodarczego w oparciu o zachowane w dobrym stanie zasoby naturalne, kulturowe i lokalne walory środowiska. • zapewnienie racjonalnego powiązania rozwoju społeczno-gospodarczego z ochroną zasobów wodnych i ich dostępnością, przy uwzględnieniu działań na rzecz ograniczenia ryzyka powodziowego oraz zagrożenia skutkami suszy. ……………………………………………………………………………………………………………………………. Tak określone pola interwencji oznaczają, że istotnym elementem polityki przestrzennej pozostaną działania związane z ograniczaniem emisji, poprawą czystości chemicznej wód i ich stanu ekologicznego oraz regulacją gospodarki odpadami w prowadzeniu polityki lokalizacyjnej opartej o rozwój systemu ocen oddziaływania na środowisko. Ponadto konieczna jest skuteczna ochrona przed zabudową na powierzchni złóż surowców kopalnych, w tym wód mineralnych i strategicznych surowców energetycznych, które mogą warunkować rozwój. …………………………………………………………………………………………………………………………..

Polityka Przestrzennego Zagospodarowania Kraju największe przełożenie ma na plany województwa, w tym przypadku na Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Warmińsko –Mazurskiego, gdzie główne zasady polityki zagospodarowania kraju osadzone są w konkretnych przestrzeniach.

5.1.2. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Warmińsko – Mazurskiego

Opracowany przez Warmińsko – Mazurskie Biuro Planowania Przestrzennego w Olsztynie Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Warmińsko – Mazurskiego, uchwalony Uchwałą Nr VII/164/15 Sejmiku Województwa Warmińsko – Mazurskiego z dnia 27 maja 2015 roku. ……………………………………………………………………………………………………………….. Cel główny polityki przestrzennej: Zrównoważony rozwój przestrzenny województwa, realizowany poprzez wykorzystanie cech i zasobów przestrzeni regionu, dla zwiększenia jego spójności w wymiarze przestrzennym, społecznym i gospodarczym, z uwzględnieniem ładu przestrzennego oraz zachowania wysokich walorów środowiska i krajobrazu. Cele szczegółowe polityki przestrzennej: 1) Dążenie w gospodarowaniu przestrzenią do uporządkowania i harmonii pomiędzy różnymi elementami i funkcjami tej przestrzeni dla ochrony ładu przestrzennego, jako niezbędnego wyznacznika równoważenia rozwoju. 2) Podwyższenie konkurencyjności regionu, w szczególności poprzez podnoszenie innowacyjności i atrakcyjności jego głównych ośrodków miejskich. 3) Poprawa jakości wewnętrznej regionu poprzez promowanie integracji funkcjonalnej i tworzenie warunków dla wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich, z wykorzystaniem potencjałów wewnętrznych. 4) Poprawa dostępności terytorialnej regionu w relacjach zewnętrznych i wewnętrznych poprzez rozwijanie systemów infrastruktury technicznej, w tym infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej. 5)

27

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Zachowanie i odtwarzanie wysokiej jakości struktur przyrodniczo-kulturowych i krajobrazowych regionu oraz zrównoważone korzystanie z zasobów środowiska, stanowiące istotny element polityki rozwoju województwa. 6) Zwiększenie odporności przestrzeni województwa na zagrożenie naturalne i antropogeniczne oraz utratę bezpieczeństwa energetycznego, a także uwzględnienie w polityce przestrzennej regionu potrzeb obronnych państwa. Województwo warmińsko-mazurskie to region o wyjątkowych wartościach przyrodniczo - krajobrazowych. Liczne uwarunkowania, w tym m.in. sytuacja społeczna, gospodarcza, silna presja turystyczna, zjawisko suburbanizacji, wymagają podejmowania szczególnie rozważnych działań w tym zakresie. Przyjmuje się dla realizacji polityki przestrzennej województwa w odniesieniu do ładu przestrzennego następujące ustalenia, działania i zasady dla realizacji kierunku: a) Dążenie do uporządkowania różnych elementów i funkcji przestrzeni oraz harmonii między nimi, jako niezbędnego wyznacznika równoważenia rozwoju – tak w wymiarze planistycznym, jak i realizacyjnym; b) Podniesienie świadomości społecznej dotyczącej diagnozy stanu ładu przestrzennego i jego znaczenia dla jakości życia człowieka. Dążenie do uzyskania wysokiego stopnia partycypacji społecznej w procesach gospodarowania przestrzenią, poprzez powszechne uświadomienie realnego wpływu mieszkańców na kształtowanie ładu przestrzennego. c) Utworzenie systemu monitorowania dynamiki działań i procesów w przestrzeni regionu w aspekcie oddziaływania na stan ładu przestrzennego poprzez opracowanie kompleksowej diagnozy ładu przestrzennego, stanowiącej płaszczyznę odniesienia dla obserwacji monitoringowych. Na podstawie klasyfikacji ośrodków osadniczych wg KPZK 2030 oraz cech ośrodków osadniczych uwzględniających potencjał miast: demograficzny, usługowy i gospodarczy, ustalono hierarchię sieci osadniczej w województwie warmińsko-mazurskim: ośrodek wojewódzki , ośrodek regionalny Elbląg, ośrodek subregionalny Ełk, ośrodki lokalne I-rzędu – miasta powiatowe: Iława, Ostróda, Szczytno, Giżycko, Kętrzyn, ośrodki lokalne II-rzędu – pozostałe miasta powiatowe: Braniewo, Bartoszyce, Lidzbark Warmiński, Gołdap, Olecko, Pisz, Mrągowo, Nidzica, Działdowo, Nowe Miasto Lubawskie, Węgorzewo, ośrodki lokalne III-rzędu – pozostałe miasta, w tym Orneta. Przyjmuje się kierunki, działania i zasady dla realizacji polityki przestrzennej w odniesieniu do lokalnych ośrodków osadniczych poprzez zasady funkcjonowania lokalnych ośrodków osadniczych: a) W ośrodkach lokalnych powinna następować koncentracja funkcji gospodarczych i usługowych, również dla potrzeb obsługi obszarów wiejskich. b) Potencjał usługowy i gospodarczy ośrodków lokalnych powinien rozwijać się, odpowiednio do pozycji ośrodków w hierarchii sieci osadniczej, w zakresie tworzenia i rozwijania: centrów obsługi, w tym usług publicznych podstawowych i ponadpodstawowych, funkcji pozarolniczych, funkcji aktywizujących obszary wiejskie.

28

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta c) Utrzymanie dobrze funkcjonującej sieci osadniczej na poziomie lokalnym wymaga przełamywania problemów rozwojowych. poprzez: podwyższanie standardu infrastruktury technicznej oraz infrastruktury społecznej miast, doprowadzenie do podwyższenia jakości życia w miastach, włączanie ośrodków lokalnych w proces restrukturyzacji obszarów wiejskich. Należy przestrzegać zasad ładu przestrzennego, w tym m. in. chronić krajobraz miejski, tożsamość kulturową miast, przestrzenie publiczne integrujące mieszkańców oraz krajobraz otwarty w bliskim otoczeniu miast. Do najważniejszych problemów rozwojowych ośrodków należy depopulacja, utrata znaczenia gospodarczego, zagrożenie peryferyzacją czy degradacja zagospodarowania. Ośrodki lokalne, według „Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030”, nie mają swojego zaplecza funkcjonalnego w postaci wyznaczonego obszaru funkcjonalnego, ale mają szansę na koncentrację funkcji gospodarczych oraz służą obszarom wiejskim swoim zapleczem usługowym. Pomiędzy miastem, a jego zapleczem na terenach wiejskich, a także pomiędzy współpracującymi miastami położonymi w sąsiedztwie zachodzą rzeczywiste relacje. Należy jednak przeciwdziałać zjawiskom negatywnym w tym zakresie, np. suburbanizacji.

5.1.3. Strategia rozwoju społeczno – gospodarczego województwa warmińsko – mazurskiego do roku 2025

Strategia od 2005 r. opiera się na koncepcji trzech płaszczyzn rozwoju, obejmujących: ludzi, gospodarkę i relacje między człowiekiem a gospodarką, obejmując priorytety i cele: a) Konkurencyjna gospodarka – poprzez wzrost konkurencyjności regionu poprzez rozwój inteligentnych specjalizacji, wzrost innowacyjności firm i wzrost liczby miejsc pracy. b) Otwarte społeczeństwo (wzrost aktywności społecznej) – poprzez rozwój kapitału społecznego oraz wzrost dostępności i jakości usług publicznych. c) Nowoczesne sieci (wzrost liczby i jakości powiązań sieciowych) – poprzez doskonalenie administracji oraz intensyfikacja współpracy międzyregionalnej. d) Nowoczesna infrastruktura rozwoju – poprzez zwiększenie zewnętrznej dostępności komunikacyjnej oraz wewnętrznej spójności, dostosowana do potrzeb sieć nośników energii oraz poprawa jakości i ochrona środowiska przyrodniczego.

Cel główny Strategii województwa brzmi: Spójność ekonomiczna, społeczna i przestrzenna Warmii i Mazur z regionami Europy przy czym: spójność ekonomiczna oznacza wzrost gospodarczy umożliwiający osiągnięcie i utrzymanie przez województwo udziału własnego w produkcie krajowym brutto na poziomie co najmniej 3%; spójność przestrzenna to włączenie się województwa (formalne i jakościowe) do głównej sieci infrastruktury transportowej w Polsce oraz w transeuropejską sieć korytarzy transportowych; spójność społeczna rozumiana jest jako tworzenie miejsc pracy i wzrost przedsiębiorczości (oferta nowych miejsc pracy skierowana zostanie przede wszystkim do ludzi młodych z uwagi na ich naturalną aktywność, mobilność, otwartość na zdobywanie nowych kwalifikacji), a także poprawę warunków życia ludności (w

29

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta szczególności dostępu do usług publicznych) zbliżającą do standardów życia występujących w Unii Europejskiej. Gmina Orneta objęta jest następującymi obszarami strategicznej interwencji (OSI) województwa warmińsko – mazurskiego: a) „Nowoczesna wieś” poprzez wzrost konkurencyjności obszarów oferujących najlepsze warunki dla produkcji żywności wysokiej jakości oraz wzrostu produktywności produkcji rolniczej. OSI „Nowoczesna wieś” ma na celu wzrost specjalizacji w zakresie produkcji żywności wysokiej jakości bazującej na regionalnych zasobach przyrodniczych, wspierającej poziom dochodów mieszkańców regionu; wzrost współpracy biznesowej, a także aktywności promocyjnej i targowej; wzrost przedsiębiorczości. b) „Obszary przygraniczne” poprzez nawarstwienie różnorodnych problemów społeczno-gospodarczych w obszarze przygranicznym. OSI ma na celu intensyfikację współpracy międzynarodowej; wykorzystanie szans wynikających z małego ruchu przygranicznego (aktywizacja społeczna i gospodarcza); wzrost przedsiębiorczości; poprawa powiązań komunikacyjnych w pasie przygranicznym; utworzenie i wypromowanie produktów turystycznych. c) „Obszary wymagające restrukturyzacji i rewitalizacji” poprzez utratę konkurencyjności małych i średnich miast w wyniku silnej konkurencji zewnętrznej oraz pogarszającej się sytuacji w gminach otaczających te miasta. Problemy społeczne dużych miast (wybrane dzielnice). OSI ma na celu wzrost kapitału społecznego; podniesienie jakości edukacji; wzrost przedsiębiorczości; rewitalizacja miast; wzrost jakości życia; wzrost współpracy międzygminnej; poprawa połączeń komunikacyjnych z otoczeniem (rynki pracy); specjalizacja miast i miasteczek i podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej terenu.

5.1.4. Strategia Rozwoju Powiatu Lidzbarskiego

Opracowana na koniec 2000 roku Strategia Rozwoju Powiatu Lidzbarskiego na lata 2001-2016 za wizję rozwoju przyjęła „Zachowanie i rewitalizację zasobów przyrodniczo – kulturowych powiatu jako podstawę jego rozwoju społeczno – gospodarczego”.

Pomyślny rozwój Powiatu zależeć będzie bezpośrednio od kierunku przemian, jakie dokonują się w rolnictwie, gospodarce turystycznej, edukacji oraz w przetwórstwie i przemyśle. Przyjęcie i stosowanie proekologicznych technologii w poszczególnych dziedzinach życia powinno istotnie wpłynąć na poprawę lokalnych walorów przyrodniczych. Z tego względu działania powinny być ukierunkowane na wykluczenie najistotniejszych zagrożeń środowiska przyrodniczego. Łączenie przestrzeni przyrodniczej z zasobami kulturowymi będzie podstawą powstania atrakcyjnej i ciągłej przestrzennie strefy turystyczno-krajobrazowej. Szczególną rolę pełnić będą obszary węzłowe wiążące na swoim terenie szereg atrakcji i możliwości (wypoczynku, edukacji, prowadzenia inwestycji). Wsparciem powinna być realizacja programu zalesiania najsłabszych gleb w Powiecie, jak też postępująca specjalizacja rolnictwa w kierunku hodowli bydła i produkcji mleka. Odnośnie przekształceń gospodarki rolnej istotne znaczenie ma jej powiązanie z zakładami

30

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta przetwórczymi oferującymi atrakcyjne produkty spełniające standardy europejskie. Uzupełnieniem dochodów szeregu gospodarstw wiejskich może być rozwój różnych form agroturystyki. Dalsze przemiany, jakie będą się dokonywały będą uzależnione od stopnia akceptacji społeczności lokalnej. Z tego względu przejście do społeczności informacyjnej i przyjęcie korzyści nią kierujących wymaga spełnienia następujących zasad: powszechnego dostępu do wiedzy i nauki, dostępu do nowych technologii sprzyjających przede wszystkim rozwojowi gospodarczemu, szerokiego otwarcia na współpracę społeczno-gospodarczą z organizacjami wspierania rozwoju a zwłaszcza z partnerami w Europie. Cele strategiczne sformułowano w następujących obszarach rozwoju Powiatu, przyjętych jako priorytetowe: - aktywizacja gospodarcza i rozwój rynku pracy, - oświata i wychowanie, - ochrona zdrowia i pomoc społeczna, - turystyka, sport i dziedzictwo kulturowe, - infrastruktura transportowa, łączność, zagospodarowanie przestrzenne i budownictwo, - rolnictwo, leśnictwo i ochrona środowiska, - bezpieczeństwo i porządek publiczny

5.1.5. Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Orneta Określa ona przesłanie rozwoju gospodarczego i społecznego Gminy, oraz budowania dobrobytu jej mieszkańców. Wizja stanowi odczucie możliwe do osiągnięcia przy wysokim poziomie atrakcyjności gminy jako miejsca zamieszkania, ośrodka wyjątkowej wartości przyrodniczej oraz przyrodoleczniczej, ośrodka aktywności gospodarczej, rozwiniętych usług czasu wolnego a także wyprofilowania działalności preferowanych do rozwoju lokalnego działalności gospodarczych. Wizja Gminy Orneta służy określeniu głównych kierunków strategicznych rozwoju Gminy na najbliższe lata, obejmujących: 1. Wykreowanie gminy jako ważnego, dobrze skomunikowanego i atrakcyjnego inwestycyjnie Ośrodka aktywności przedsiębiorczej, wykorzystującego potencjał rozwojowy Strefy Przedsiębiorczości, położenie geograficzne zapewniające dobre skomunikowanie z Olsztynem, Gdańskiem, Elblągiem, oraz granicą Państwa z Obwodem Kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej. 2. Wykorzystanie różnorodności funkcjonalnej Gminy Orneta, złożonej z obszaru wysokiej atrakcyjności inwestowania oraz obszaru wysokiej atrakcyjności kulturowej, turystycznej rekreacyjnej, do działań służących rozwojowi całej gminy. 3. Umacnianie wizerunku gminy jako atrakcyjnego miejsca zamieszkania. 4. Rozwój funkcji kulturalnego centrum Warmii, wykorzystanie marki Ornety (MODY NA ORNETĘ) do rozwoju gminy. 5. Wzmocnienie sektora rolnego, poprzez utrzymanie wysokiej wartości ekologicznej gminy, rozwój usług wspierających ekologiczne rolnictwo, oraz przemysłu rolno – spożywczego.

31

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Dla wdrożenia strategii konkurencyjnej poprzez zestawienie zdiagnozowanych słabych stron miasta i gminy oraz szans jego rozwoju wyznaczono następujące obszary priorytetowe: wysoka jakość zamieszkania, społeczeństwo, przedsiębiorczość rolnictwo ekologiczne

5.1.6. Lokalny Program Rewitalizacji W trakcie opracowania jest Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Orneta na lata 2016 - 2021. Wizja Lokalnego Programu Rewitalizacji na lata 2016-2021 brzmi:

„Obszar objęty Lokalnym Programem Rewitalizacji Gminy Orneta na 2016-2021 po przeprowadzeniu rewitalizacji jest obszarem ożywionym społecznie przy zachowaniu zasad zrównoważonego rozwoju”

Wizja będzie realizowana przez 5 celów strategicznych, odpowiadających poszczególnym sferom zgodnie z Wytycznymi w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014 - 2020: 1. Obszar społeczny Efektem podjęcia i realizacji działań rewitalizacyjnych będzie ograniczenie występowania negatywnych zjawisk w obszarze społecznym, przede wszystkim wynikających z bezrobocia i ubóstwa. Zaplanowane przedsięwzięcia będą skierowane na przeciwdziałanie wykluczeniu społecznym mieszkańców. Dodatkowo zakłada się wzrost integracji społecznej poprzez budowę lub modernizację infrastruktury dla dzieci i inicjatyw społecznych. 2. Obszar gospodarczy W wyniku przeprowadzonych przedsięwzięć rewitalizacyjnych nastąpi wzrost aktywizacji zawodowej mieszkańców poprzez zwiększenie ich kwalifikacji oraz poprawę jakości kształcenia. Przewiduje się, że nastąpi rozwój przedsiębiorczości lokalnej oraz tworzenie nowych miejsc pracy, co spowoduje zmniejszenie bezrobocia wśród mieszkańców obszarów rewitalizowanych. 3. Obszar przestrzenno-funkcjonalny W wyniku zrealizowanych działań rewitalizacyjnych nastąpi poprawa estetyki przestrzennej miasta poprzez poprawę dostępności i jakości infrastruktury publicznej dla mieszkańców obszaru rewitalizowanego, jak również całej gminy. Przeprowadzone interwencje przyczynią się również do rozszerzenia oferty kulturalnej i poprawią tożsamość lokalną społeczeństwa. Natomiast modernizacja dróg wraz infrastrukturą około drogową i zainstalowaniu monitoringu poprawi bezpieczeństwo mieszkańców. Realizacja działań rewitalizacyjnych zwiększy atrakcyjność turystyczną i inwestycyjną Ornety. 4. Obszar środowiskowy Efektem podjęcia działań rewitalizacyjnych m.in. poprzez budowę infrastruktury technicznej oraz kompleksową termomodernizację budynków, będzie poprawa środowiska naturalnego. 5. Obszar techniczny Poprzez kompleksową termomodernizację budynków nastąpi poprawa zasobów mieszkaniowych na obszarze rewitalizowanym. Dodatkowo wraz z zagospodarowaniem terenów rewitalizowanych poprawią się warunki życia mieszkańców i zmniejszy się ich odpływ z miasta.

32

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Do każdego celu przypisano kierunki działań rewitalizacyjnych, które odpowiadają na zidentyfikowane potrzeby.

5.1.7. Podsumowanie Analizując opracowania wyższego rzędu, o których wspomniano wyżej oraz strategicznych dokumentach gminy stwierdzono, że w dokumencie „Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego miasta Orneta” opracowanym w 2009 r. oraz w „Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego gminy Orneta - Tereny Wiejskie” opracowanym w latach 2014 – 2015 r. uwzględniono wnioski i wytyczne. Polityka zawarta w ustaleniach Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Warmińsko – Mazurskiego została uwzględniona i uszczegółowiona odniesieniu do terenu miasta i gminy. Należy jednak zaznaczyć, że proces planowania i zagospodarowania przestrzeni jest procesem ciągłym, stąd co pewien czas (wg ustawodawcy przynajmniej raz na kadencję rady) należy analizować i wprowadzać zmiany do opracowań planistycznych. Obecnie Warmińsko – Mazurskie Biuro Planowania Przestrzennego jest w trakcie aktualizacji Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa.

6. ANALIZA AKTUALNOŚCI STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

6.1. OCENA AKTUALNOŚCI ZAPISÓW I TREŚCI ZAWARTYCH W STUDIUM Pierwsze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Orneta, obejmujące cały obszar jednostki administracyjnej gminy Orneta zatwierdzono uchwałą Nr XX/114/2000 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 27 stycznia 2000 r. w sprawie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Uchwałą Nr XXXVIII/292/09 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 14 grudnia 2009 r. dokonano zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania miasta i gminy Orneta w części obejmującej obszar miasta Orneta, uwzględniając podział na jednostki geodezyjne, tj. obszar miasta i obszar gminy. Uchwałą Nr BRM.0007.18.2015 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 29 kwietnia roku 2015 uchwalono nowe studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego dla obszaru wiejskiego gminy Orneta. Głównym narzędziem realizacji kierunków zagospodarowania przestrzennego tak obszarów miasta jak i gminy są funkcjonujące na ich terenie miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, decyzje o warunkach zabudowy oraz decyzje lokalizacji inwestycji celu publicznego wydane przez Burmistrza miasta lub organy wyższego rzędu. Plany miejscowe, co wynika z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, nie mogą być sprzeczne z kierunkami zagospodarowania przyjętymi w „Studium ...”. Natomiast podstawą wydania decyzji o warunkach zabudowy nie może być „Studium …” a jedynie analiza otoczenia, w tym funkcja oraz parametry zabudowy sąsiedniej. W związku z powyższym ocenę aktualności zapisów obu „Studium… ..” tekstu oraz rysunków uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego wykonano w oparciu o: Rejestr decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego wydanych w latach 2010 - 2014,

33

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Rejestr wniosków w sprawie sporządzenia zmiany studium obszaru miasta Orneta, studium obszarów wiejskich i planów miejscowych, które wpłynęły w latach 2010 - 2014, Obowiązujące plany miejscowe realizowane zgodnie z polityką przestrzenną określoną w studium obszaru miasta oraz studium terenów wiejskich , Stan faktyczny uwarunkowań i przemian miasta i gminy Ornety określony istniejącą zabudową i zagospodarowaniem oraz wydanymi decyzjami.

6.1.1. Analiza decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu oraz decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, wydanych w latach 2010 -2014

Jednym z głównych narzędzi w kształtowaniu ładu przestrzennego w latach 2010-2014, oprócz planów miejscowych, są decyzje o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowaniu terenu oraz decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Na podstawie obowiązującej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym dla terenów, dla których miasto nie posiada aktualnych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, realizacja inwestycji następuje na podstawie w/w decyzji.

Z uwagi na fakt, iż uchwalone plany miejscowe nie pokrywają całego obszaru miasta i gminy, część inwestycji była realizowana na podstawie decyzji o warunkach zabudowy i decyzji lokalizacji inwestycji celu publicznego. Przeanalizowano wydane decyzje od roku 2011 z uwagi na to, że opracowania planów miejscowych wykonane są na terenach o największym ruchu budowlanym, w związku z tym wydane wcześniej na te tereny decyzje zostały ujęte w planach.

Przestrzenny i funkcjonalny obraz wydanych w latach 2010-2015 decyzji został przedstawiony na załączniku graficznym nr 1dla obszaru miasta i na załączniku graficznym nr 2 dla obszaru gminy.

Dla lepszego zobrazowania wykonano również zestawienie decyzji o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu oraz decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego w latach 2011 – 2015w wersji tabelarycznej z podziałem na lata i funkcje, a także przedstawiono na wykresach.

Bardzo mało wydano decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego na terenie miasta, gdzie na przestrzeni 5 lat wydano piętnaście decyzji na realizację infrastruktury technicznej, w postaci sieci różnych branż.

Tabela 14. Zestawienie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego na terenie miasta i gminy Orneta w latach 2011 - 2015

ROK PRZEZNACZENIE RAZEM 2011 2012 2013 2014 2015 usługowa ------mieszkaniowa ------przestrzeń publiczna i - 2 - - 1 3 rekreacja infrastruktura techniczna 7 1 5 1 1 15 RAZEM 7 3 5 1 2 18 Źródło: Opracowanie własne na podstawie rejestru wydanych decyzji w latach 2010-2014, Urząd Miejski w Ornecie.

34

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Też niewiele, lecz trochę więcej, na terenie miasta wydano decyzji o warunkach zabudowy. Na przestrzeni 5 lat wydano trzydzieści pięć decyzji. Najwięcej decyzji wydano w 2011 r. razem 27 decyzji, w tym 13 dotyczących zabudowy jednorodzinnej. W roku 2013 i 2014 na tereny miejskie nie wydano żadnej decyzji.

Tabela 15. Zestawienie wydanych decyzji o warunkach zabudowy w mieście Orneta w latach 2011 - 2015

ROK PRZEZNACZENIE 2011 2012 2013 2014 2015 RAZEM mieszkaniowa 3 1 - - - 4 wielorodzinna mieszkaniowa 13 1 - - 2 16 jednorodzinna usługowa 5 1 - - 1 7 produkcyjna ------produkcyjno - usługowa ------mieszkaniowo - usługowa 4 1 - - - 5 przemysłowa _ 1 - - - 1 zabudowa zagrodowa 1 1 - - - 2 przestrzeń publiczna ------rekreacyjno- 1 - - - - - wypoczynkowa RAZEM 27 6 - - 3 35 Źródło: Opracowanie własne na podstawie rejestru wydanych decyzji w latach 2011-2015, Urząd Miejski w Ornecie.

Najwięcej decyzji o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu wydanych zostało na terenie gminy, w przeciągu pięciu lat było ich aż 51. W tym samym czasie na funkcję usługową, produkcyjno – usługową i produkcyjną wydano 6 decyzji, natomiast na funkcję mieszkaniową (jednorodzinną) wydano 18 decyzji oraz na funkcję zabudowy zagrodowej – 18 decyzji.

Tabela 16. Zestawienie wydanych decyzji o warunkach zabudowy na terenach wiejskich w latach 2011 - 2015

ROK PRZEZNACZENIE 2011 2012 2013 2014 2015 RAZEM mieszkaniowa 4 4 7 2 1 18 jednorodzinna usługowa 2 - - - 2 4 produkcyjna 1 - - - - 1 produkcyjno - usługowa - - - 1 - 1 mieszkaniowo - usługowa ------przemysłowa ------zabudowa zagrodowa 5 1 4 4 4 18 przestrzeń publiczna - - - 6 1 7 rekreacyjno- 1 - - - 1 2 wypoczynkowa RAZEM 12 5 11 13 9 51 Źródło: Opracowanie własne na podstawie rejestru wydanych decyzji w latach 2011-2015, Urząd Miejski w Ornecie.

35

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Z przeprowadzonej analizy wynika, że zdecydowana większość decyzji wydawanych przez gminę to decyzje o warunkach zabudowy wydane dla inwestorów prywatnych lub prawnych. Zdecydowanie mniej, w tym samym czasie, bo tylko 18, wydano decyzji o lokalizacji celu publicznego. Najwięcej decyzji na terenie gminy wydawanych jest w obrębach geodezyjnych Henrykowo i Nowy Dwór.

Rysunek 11. Wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu oraz decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego na terenie miasta i gminy Orneta w latach 2011- 2015

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miejskiego w Ornecie

Rocznie wydaje się niewiele decyzji o warunkach zabudowy i decyzjach celu publicznego. W ostatnich pięciu latach suma wydanych decyzji o warunkach zabudowy w poszczególnym roku od 0 do 27 na terenie miasta oraz od 5 do 13 na terenie gminy. Tak mała ilość decyzji świadczy o dużym pokryciu obszaru miasta i gminy planami miejscowymi.

Rysunek 12. Struktura wydanych decyzji na terenie miasta i gminy Orneta

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miejskiego w Ornecie Ustalenia „Studium …” nie stanowią podstawy do wydania decyzji o warunkach zabudowy, zgodnie z obowiązującą ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Przy wydaniu decyzji zgodnie z art.

36

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

61 ust. 1 pkt 1 ustawy niezbędna jest „kontynuacja funkcji, parametrów, cech i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu”.

Z analizy wydanych decyzji o warunkach zabudowy oraz decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego wynika, że decyzje te pokrywają się ze strukturą funkcjonalno - przestrzenną określoną w studium obszaru miasta i studium obszaru gminy.

6.1.2. Analiza wniosków w sprawie sporządzenia planów miejscowych, które wpłynęły do Urzędu Miejskiego

Wnioski dotyczące opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w granicy administracyjnej miasta dotyczą terenów objętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego z uwagi na wnioskowaną zmianę funkcji lub zmianę zapisów ustaleń planu.

Wnioski dotyczące opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dotyczące obszaru gminy w części dotyczą terenów objętych miejscowymi planami, na zmianę funkcji w części terenów nie objętych planami, na których na wnioskowane przeznaczenie organ nie może wydać decyzji o warunkach zabudowy.

Na załączniku nr 3a pokazane zostały obszary miasta objęte planem, tereny planów w trakcie opracowania oraz obszary wnioskowane do sporządzenia nowych opracowań planistycznych.

Na załączniku nr 3b pokazane zostały obszary gminy objęte planem oraz tereny planów w trakcie opracowania.

Z uwagi na to, że zmieniają się uwarunkowania dotyczące realizacji inwestycji w postaci przepisów prawnych (dofinansowania inwestycji), powstających nowych podmiotów gospodarczych oraz inwencji samych mieszkańców do tzw. „wzięcia sprawy w swoje ręce”, plany miejscowe i dokumenty obu „Studium …” ulegają zmianom i przekształceniom w sferze zagospodarowania przestrzennego. W planowaniu przestrzeni, lokalizacji różnych inwestycji i różnego przeznaczenia terenów najważniejszą sprawą jest to, aby możliwe było zachowanie właściwych proporcji pomiędzy ochroną środowiska, warunkami do zamieszkania, wypoczynku, terenami usługowymi, rozwojem gospodarczym w tym jego funkcjami uciążliwymi dla terenów mieszkaniowych oraz utrzymaniu harmonii i ładu przestrzennego.

37

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Tabela 17. Rejestr wniosków złożonych w sprawie sporządzenia lub zmiany miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na terenie miasta i gminy

L.p. Wnioskodawca Rok Rodzaj wniosku Położenie Wnioskowane Powierzchnia złożenia obszaru do przeznaczenie obszaru Realizacja wniosku objęcia m.p.z.p. wniosku 1. osoba fizyczna 2010 Sporządzenie Gmina Orneta zabudowa 3,17 ha wniosek m.p.z.p. część obrębu mieszkaniowa zrealizowany- Opin jednorodzinna m.p.z.p. , zabudowa uchwalony w usługowa 2012 roku 2. spółka z o.o., 2011 zmiana Gmina Orneta gospodarka 305 ha wniosek osoby fizyczne obowiązującego część obrębu rolna zrealizowany- m.p.z.p. Drwęczno m.p.z.p. uchwalony w 2014 roku 3. osoba fizyczna 2011 zmiana Gmina Orneta usługi 1,15 ha wniosek obowiązującego część obrębu gastronomii zrealizowany- m.p.z.p. Krzykały m.p.z.p. uchwalony w 2013 roku 4. osoba fizyczna 2011 Sporządzenie Gmina Orneta zabudowa 0,77 ha wniosek m.p.z.p. część obrębu mieszkaniowa zrealizowany- Opin jednorodzinna m.p.z.p. uchwalony w 2013 roku 5. osoba fizyczna 2013 zmiana Miasto Orneta zabudowa 0,15 ha wniosek w obowiązującego część obrębu nr mieszkaniowa realizacji- m.p.z.p. 1 jednorodzinna trwa procedura planistyczna 6. osoby fizyczne 2014 Sporządzenie Gmina Orneta zabudowa 8,79 ha wniosek m.p.z.p. część obrębu mieszkaniowa realizowany- Nowy Dwór jednorodzinna m.p.z.p. uchwalony w 2015 roku 7. osoba prawna – 2015 Sporządzenie Gmina Orneta budowa 150,00 ha spółka z o.o. m.p.z.p. cześć obrębu elektrowni wniosek w geodezyjnego wiatrowych trakcie realizacji Miłkowo, m.p.z.p.

8. osoba prawna – 2015 zmiana Gmina Orneta- budowa 75,00 ha wniosek w spółka z o.o. obowiązującego cześć obrębu elektrowni trakcie realizacji m.p.z.p. Krzykały i wiatrowych m.p.z.p. część obrębu Bażyny 9. osoba fizyczna 2015 zmiana Miasto Orneta zabudowa 0,48 ha wniosek w obowiązującego część obrębu nr mieszkaniowa realizacji – m.p.z.p. 1 jednorodzinna trwa procedura planistyczna 10. 2015 zmiana Gmina Orneta usługi – ok. 280 ha wniosek w Stowarzyszenie obowiązującego część obrębu lądowisko trakcie analizy m.p.z.p. Krzykały

11. Osoba fizyczna 2016 zmiana Miasto Orneta zabudowa 1,32 ha wniosek w obowiązującego część obrębu nr mieszkaniowa trakcie analizy m.p.z.p. 4 jednorodzinna

Źródło: Opracowano na podstawie rejestru wniosków o zmianę i opracowanie planu w latach 2012 - 2015, Urząd Miejski w Ornecie

.

38

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

6.1.3. Analiza obowiązujących planów miejscowych Plany miejscowe obejmujące swoim zakresem zarówno część obszaru miasta jak też część obszaru gminy są opracowywane dla różnych terenów. Miasto zostało zakwalifikowane jako przestrzeń inwestycyjna, zwłaszcza obszar Starego Miasta, dla którego Rada Miejska uchwaliła w 2005 r. miejscowy plan obejmujący 650 ha z wyłączeniem terenów zachodnich z użytkowania rolniczego.

Tabela 17. Wykaz obowiązujących planów miejscowych na terenie miasta Orneta ROK POWIERZ- L.P. NAZWA OPRACOWANIA UCHWALENIA CHNIA PLANU PLANU [ha] Uchwała nr XIX/111/95 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 21 listopada 1995 r. w sprawie zmianu miejscowego plan ogólnego zagospodarowania przestrzennego 1995 1. miasta Orneta. Obowiązuje Funkcja: tereny działalności gospodarczej, tereny usług, przemysłu, baz i w części 13,71 składów. (Publ.: Dziennik Urzędowy Woj. Elbląskiego z 1995r, Nr 11, poz. 95) Uchwała nr XXV/145/96 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 28 czerwca 1996 r. w sprawie zmiana miejscowego planu ogólnego zagospodarowania 1996 przestrzennego miasta Orneta. 2. Obowiązuje Funkcja: zabudowa mieszkaniowa, teren działalności usługowo-przemysłowej, w części 11,00 tereny handlu, usług, (Publ.: Dziennik Urzędowy Woj. Elbląskiego z 1996r, Nr 7, poz. 46) Uchwała nr XXVIII/178/2000 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 30 listopada

2000r. w sprawie zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania 3. 2000 przestrzennego miasta Orneta; Funkcja: zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, 1,26 (Publ.: Dziennik Urzędowy Woj. Warm.-Maz. z 2000r., Nr 81, poz.1024) Uchwała nr XXXI/203/2001 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 29 marca 2001r. w sprawie zmiany miejscowego plan ogólnego zagospodarowania przestrzennego 4. miasta Orneta. 2001 Funkcja: budowa kanału wodnego, 0,5 (Publ.: Dziennik Urzędowy Woj. Warm.-Maz. z 2001r., Nr 37,poz.548) Uchwała nr XLIII/278/2002 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 23 maja 2002r.

w sprawie zmiany miejscowego plan zagospodarowania przestrzennego miasta

5. Orneta (ul. Olsztyńska) 2002

Funkcja: teren zabudowy przemysłowej, 3,1 (Publ.: Dziennik Urzędowy Woj. Warm.-Maz. z 2002r., Nr 73,poz. 1122) Uchwała XXVI/139/2004 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 28 października 2004 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ulic: Akacjowa, Jaśminowa, Świerkowa, Jarzębinowa, Polna i Sosnowa w Ornecie.

6. Lokalizacja: miasto Orneta, obręb nr 1 (rejon ulic: Polna, Sosnowa) 2004 Funkcja terenu: zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, w części z usługami 4,83 nieuciążliwymi. (Publ.: Dziennik Urzędowy Woj. Warm.-Maz. z 2004r., Nr 178, poz. 2235) Uchwała XXXIX/210/05 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 1 grudnia 2005 roku Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla Starego Miasta w Ornecie.

Lokalizacja: teren Starego Miasta w Ornecie. 7. Funkcja terenu : zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna, usługi oświaty, sakralne 2005 i komercyjne związane z obsługą ruchu turystycznego i obsługą mieszkańców, a 16,41 także usługi z zakresu usług administracji publicznej, tereny zieleni urządzonej. (Publ.: Dziennik Urzędowy Woj. Warm.-Maz. z 2006r.,Nr 10,poz. 284) Uchwała Nr XXXVI/280/09 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 20 października 2009 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu 8. 0,6 przy ul. 1-Maja w Ornecie. 2009 (Publ.: Dz. U. Woj. Warm.-Maz. z 02 grudnia 2009r., Nr 182, poz. 2460)

39

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Uchwała Nr XXXV/269/09 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 30 września 2009 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu przy ul. 9. 2009 0,68 Braniewskiej w Ornecie. (Publ.: Dz. U. Woj. Warm.-Maz z 30 listopada 2009r, Nr 180, poz. 2436) Uchwała Nr XIII/94/11 z dnia 26 października 2011 roku w sprawie miejscowego

10. planu zagospodarowania przestrzennego miasta Orneta. 2011 ok. 650,00 (Publ.: Dziennik Urzędowy Woj. Warm.-Maz. z 18 stycz. 2012 roku, poz. 2012) Źródło: Opracowano na podstawie rejestru m.p.z.p. w latach 2012 - 2015, Urząd Miejski w Ornecie.

Na terenie miasta obowiązuje 10 planów zagospodarowania przestrzennego, w tym: 1 plan obejmujący powierzchnię ok. 650 ha, 3 plany o powierzchni 11 – 16,41 ha, 6 planów o powierzchni po niżej 5 ha. Pokrycie planami miejscowymi stanowi 68,9% powierzchni miasta. Aktualnie trwają procedury sporządzenia dwóch planów miejscowych.

Tabela 18. Wykaz obowiązujących planów miejscowych na terenie gminy Ornety.

ROK POWIERZ- L.P. NAZWA OPRACOWANIA UCHWALENIA CHNIA PLANU PLANU [ha] Uchwała nr XXVI/158/2000 Rady Miejskiej w Ornecie -miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Lokalizacja: obręb Krzykały, gmina Orneta 2000 Funkcja: teren usług, przemysłu, baz, składów, gospodarka leśna, tereny zabudowy Uwaga: plan w 1. mieszkaniowej. części uchylony. (Publ.: Dziennik Urzędowy Woj. Warm.-Maz. z 2000r.,Nr 70,poz.873) Patrz pkt.6. 276,00

Uchwała nr XXVI/159/2000 Rady Miejskiej w Ornecie - miejscowy plan

zagospodarowania przestrzennego. Lokalizacja: obręb Gieduty, gmina Orneta 2. 2000 Funkcja: gospodarka leśna 6,80 (Publ.: Dziennik Urzędowy Woj. Warm.-Maz. z 2000 r., Nr 70,poz. 874) Uchwała nr XXXI/205/2001 Rady Miejskiej w Ornecie- Miejscowy plan

zagospodarowania przestrzennego: obręb Nowy Dwór, 3. 2001 Funkcja: zalesienia, zabudowa siedliskowa, 1,20 (Publ.: Dziennik Urzędowy woj. Warm.- Maz. z 2001r., Nr 37,poz.550) Uchwała nr XLVI/289/2002 Rady Miejskiej W Ornecie -Miejscowy plan

zagospodarowania przestrzennego obręb Krzykały, (działka nr 102/42) 4. 2002 Funkcja: teren działalności wytwórczo- usługowych, gospodarka rolna i leśna 4,78 (Publ.: Dziennik Urzędowy Woj. Warm.-Maz. z 2002r., Nr 144,poz. 1997) Uchwała Nr XIII/88/07 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 24 października 2007 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego 2007 obejmującego obręby geodezyjne Bażyny i Osetnik. Uwaga: plan w 5. 3805 Funkcja: obszar wielofunkcyjny części uchylony, (Publ.: Dz. U. Woj. Warm.- Maz. z dn.14 stycznia 2008 roku, Nr 5, poz.123) Patrz pkt. 8, 10.

Uchwała Nr XXII/163/08 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 27 sierpnia 2008 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu

6. obejmującego część obrębu geodezyjnego Krzykały, Gm. Orneta. 642 2008 Funkcja: obszar wielofunkcyjny (Publ.: Dz. U. Woj. Warm.-Maz. z 22 paźd. 2008 roku, Nr 166, poz. 2363) Uchwała Nr XXIII/174/08 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 30 września 2008 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu obejmującego część obrębu geodezyjnego Augustyny, 7. 2008 361,59 Lokalizacja: część obrębu geodezyjnego Augustyny Funkcja: obszar wielofunkcyjny. (Publ.: Dziennik Urzędowy Woj. Warm.-Maz. z 2008r., Nr 181, poz. 2659) 8. Uchwała Nr XXXIV/263/09 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 26 sierpnia 2009roku 2009

40

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębu geodezyjnego Bażyny, gmina Orneta. 3,00 Funkcja: zabudowa produkcyjno-usługowa, teren leśny. (Publ.: Dziennik Urzędowy woj. Warm.- Maz. z 2009r, Nr 143, poz. 2113) Uchwała Nr XXXV/270/09 R. M. w Ornecie z dn. 30 września 2009 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu obejmującego obręb geodezyjny Bogatyńskie, gmina Orneta. 9. 2009 1481,30 Lokalizacja: obręb geodezyjny Bogatyńskie Funkcja: obszar wielofunkcyjny. (Publ.: Dziennik Urzędowy Woj. Warm. –Maz. z 2009r, nr 182,poz. 2459) Uchwała Nr XXXV/268/09 R. M. w Ornecie z dn. 30 września 2009 r. w sprawie m. p. z. p. dla terenu obejmującego działki nr 29/2 i 29/3, obręb geod. Bażyny, 10. Funkcja: obszar wielofunkcyjny. 2009 5,59 (Publ.: Dz. Urzędowy Woj. Warm.-Maz. z 17 grudnia 2009r., Nr 192, poz. 2605)

Uchwała Nr XLIII/330/10 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 1 czerwca 2010 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części 11. obrębu geodezyjnego Krzykały, 2010 280,05 Funkcja: elektrownie wiatrowe, tereny rolne. (Publ.: Dziennik Urzędowy Woj. Warm.-Maz. z 06 lipca 2010r, Nr 98, poz. 1495). Uchwała Nr XLVI/354/10 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 28 września 2010 roku 2010 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w części 644,02 12. obrębu geodezyjnego Drwęczno. zmieniony

Funkcja: obszar wielofunkcyjny. planem z 2014 (Publ.: Dziennik Urzędowy Woj. Warm.-Maz. z 2010 r., Nr 190, poz. 2410). roku (poz. 17) Uchwała Nr XI/77/11 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 28 września 2011 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego działki 13. 2011 3,17 nr 37/3 w obrębie geodezyjnym Opin, (Publ.: Dz. U. Woj. Warm.-Maz. z 14.11.2011r., Nr 169, poz. 2546) Uchwała Nr XVI/113/11 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 28 grudnia 2011 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części obrębu geodezyjnego Krosno, 14. 2011 ok. 1276,00 Funkcja: teren usług turystycznych, sakralnych, gospodarki rolnej, tereny zabudowy zagrodowej, tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. (Publ.: Dziennik Urzędowy Woj. Warm.-Maz. z 16 lutego 2012 roku, poz. 749) Uchwała Nr XXX/229/13 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 27 marca 2013 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego działek 15. nr 80/9 i 80/10 w obrębie geodezyjnym Opin, gmina Orneta. 2013 Funkcja: tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. ok. 0,77 (Publ.: Dz. U. Woj. Warm. – Maz. z 25 kwietnia 2013 r., poz. 1704) Uchwała Nr XXXIV/264/13 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 28 sierpnia 2013 r. w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu

obejmującego część obrębu geodezyjnego Krzykały, 16. 2013 Lokalizacja: obręb geodezyjny Krzykały 15,40 Funkcja: tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. (Publ.: Dziennik Urzędowy Woj. Warm.-Maz. z 09 paźdz. 2013 r., poz. 2828) Uchwała Nr XLVIII/352/14 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 24 września 2014 roku w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

terenu obejmującego część obrębu geodezyjnego Drwęczno, 17. 2014 Funkcja: gospodarki rolnej, tereny zabudowy zagrodowej, tereny zabudowy 304,00 mieszkaniowej jednorodzinnej. (Publ.: Dziennik Urzędowy Woj. Warm.-Maz. z 2 grudnia 2014 roku, poz. 3937) Uchwała Nr BRM.0007.30.2015 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 27 maja 2015 r. w sprawie miejsc. planu zagospodar. przestrzen. fragmentu ob. geod. Nowy Dwór. 18. 2015 Funkcja: tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. 8,78 (Publ.: Dz. U. Woj. Warm.-Maz. z 22 czerwca 2015 roku, poz. 2220) Źródło: Opracowano na podstawie rejestru wniosków o zmianę i opracowanie planu w latach 2012 - 2015, Urząd Miejski w Ornecie. Na terenie gminy obowiązuje 18 planów zagospodarowania przestrzennego oraz 5 plany w trakcie opracowania.

41

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Sześć obrębów: Krosno, Bogatyńskie, Bażyny, Osetnik, i Krzykały posiada plany miejscowe obejmujące całe obręby (patrz tabela wyżej), reszta to plany o niewielkiej powierzchni. Pokrycie planami miejscowymi stanowi 42% powierzchni obszaru wiejskiego. Należy podkreślić, że ok. 29% obszaru miasta i gminy posiada miejscowe plany zagospodarowania. Do każdego planu zagospodarowania przestrzennego sporządzona została prognoza skutków finansowych realizacji ustaleń planu wynikających z zadań własnych gminy. Sumę tę szacuję się na kwotę ok. 11 271 782 zł. Obecnie ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego stanowią bezpośrednią podstawę dla wydania pozwolenia na budowę, dlatego bardzo ważny jest zakres przedmiotowy ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określony w art. 15 obowiązującej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz staranność jednoznacznego zapisywania ustaleń planu. Wszystkie zbadane miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego sporządzone w trybie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1999r., Nr 15, poz. 139 ze zm.), nie wyczerpują obligatoryjnego zakresu przedmiotowego planu miejscowego określonego w art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Bezpośrednie stosowanie ustaleń tych planów na etapie badania zgodności planowanej inwestycji z ustaleniami planu miejscowego przed wydaniem pozwolenia na budowę w wielu przypadkach jest niemożliwe, ze względu na brak wyczerpujących definicji użytych pojęć lub określenie dopuszczenia zaistnienia pewnych faktów bez definicji zasad, na jakich to dopuszczenie może być realizowane. W wielu planach brakuje również określenia podstawowych parametrów i wskaźników urbanistycznych włączonych do obrotu prawnego po roku 2010 a wynikających bezpośrednio z art. 15 wyżej cytowanej ustawy z 2003 roku. W konsekwencji pozostające w obrocie prawnym miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego wymagają dokonywania każdorazowo interpretacji ich ustaleń, co w rezultacie może prowadzić do rozbieżności i nierównego traktowania uczestników postępowania przy uzyskiwaniu pozwolenia na budowę lub zatwierdzenia podziału nieruchomości. Obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego sporządzone w trybie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym, nie spełniają również wymagań stawianych aktom prawa miejscowego, które zostały określone w Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 roku w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U. z 2002r., Nr 100, poz. 908). W szczególności odnosi się to do powtarzania przepisów zamieszczonych w innych aktach prawa, odsyłania do przepisów innych aktów normatywnych, jak również umieszczania uzasadnień, licznych komentarzy do wprowadzonych regulacji, jak i stwierdzeń stricte informacyjnych, nie posiadających żadnego umocowania prawnego. Ponadto budowa i układ przepisów w analizowanych planach miejscowych jest niezgodny z ww. rozporządzeniem. Dla terenów objętych tymi planami należy sporządzić ich zmianę. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego sporządzone po 2003 roku zasadniczo wyczerpują obligatoryjny zakres przedmiotowego planu miejscowego określony w art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, chociaż należy dążyć do ich aktualizacji ze względów formalno – prawnych, o których była mowa powyżej.

42

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Plany znajdujące się w obrocie prawnym wymagające zmiany i dostosowania do aktualnie obowiązujących przepisów prawa:

1. Uchwała nr XIX/111/95 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 21 listopada 1995 roku w sprawie zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Orneta; 2. Uchwała nr XXV/145/96 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 28 czerwca 1996 roku w sprawie zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Orneta; 3. Uchwała nr XXVI/158/2000 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 28 września 2000 roku w sprawie zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Orneta; 4. Uchwała nr XXVIII/178/2000 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 30 listopada 2000 roku w sprawie zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Orneta; 5. Uchwała nr XXXI/205/2001 Rady Miejskiej w Ornecie – w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego: obręb Nowy Dwór;

6. Uchwała nr XLIII/278/2002 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 23 maja 2002 roku w sprawie zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Orneta; 7. Uchwała Nr XLIII/330/10 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 1 czerwca 2010 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części obrębu geodezyjnego Krzykały.

43

Tabela 20. Przeznaczenie terenów w obowiązujących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego inne niż rolne i leśne

Funkcja terenu [ha]

L.P. MN MN/U U/MN RM RM/U U UT MW UP UT/MN RM/MN PU RU MR P US P/U/MN RU/MN MPZP dla terenu w rejonie ulic: Akacjowa, 1 Jaśminowa, Świerkowa, Jarzębinowa, Polna i 1,9 0,1 ------Sosnowa 2 MPZP dla Starego Miasta w Ornecie 0,0 0,6 0,4 ------MPZP dla terenu obejmującego obręby 3 4,0 21,6 - 1,9 31,6 0,1 35,1 0,2 4,1 2,2 1,4 ------geodezyjne: Bażyny i Osetnik Gm. Orneta MPZP dla terenu obejmującego część obrębu 4 15,7 12,3 - 23,3 - 1,0 16,0 ------geodezyjnego Krzykały, gm. Orneta MPZP dla terenu obejmującego część obrębu 5 10,0 - - 4,2 - 0,8 ------geodezyjnego Augustyny, gmina Orneta 6 MPZP dla części obrębu geodezyjnego Bażyny ------2,4 ------MPZP terenu obejmującego działki geodezyjne nr 7 29/2 oraz 29/3, obręb geodezyjny Bażyny, gm. - 0,7 ------1,6 ------Orneta MPZP dla terenu obejmującego obręb geodezyjny 8 34,1 0,1 - 2,5 - 3,7 ------1,7 1,1 - - - - Bogatyńskie gm. Orneta MPZP terenu położonego przy ul. Braniewskiej w 9 - 2,0 ------Ornecie MPZP terenu położonego przy ul. 1 maja w 10 ------Ornecie MPZP części obrębu geodezyjnego Krzykały, 11 2,3 0,6 - 1,1 ------gmina Orneta 12 MPZP obejmującego obręb geodezyjny Drwęczno - 55,9 - 3,9 - 4,6 ------12,4 - - - MPZP działki nr 37/3 w obrębie geodezyjnym 13 1,7 - 0,4 ------Opin, gmina Orneta 14 MPZP Miasta Orneta 31,3 64,0 0,6 6,4 - 6,6 - 5,3 - - 0,9 52,3 - 2,4 - 48,5 6,6 6,9 MPZP części obrębu geodezyjnego Krosno gm. 15 8,5 - - 4,5 - 0,9 3,7 ------Orneta MPZP działek nr 80/9 i 80/10 w obrębie 16 - 0,7 ------geodezyjnym Opin, gmina Orneta MPZP dla terenu obejmującego część obrębu 17 - 16,5 - - - 1,0 ------geodezyjnego Krzykały, gmina Orneta MPZP w części obrębu geodezyjnego Drwęczno, 18 1,6 0,7 ------gmina Orneta MPZP fragmentu obrębu geodezyjnego Nowy 19 2,4 ------Dwór, gmina Orneta SUMA 113,6 175,9 1,4 47,8 31,6 18,6 54,8 5,5 4,1 3,8 2,3 54,7 1,7 3,5 12,4 48,5 6,6 6,9 Miasto Orneta 33,2 66,8 1,0 6,4 0,0 6,6 0,0 5,3 0,0 0,0 0,9 52,3 0,0 2,4 0,0 48,5 6,6 6,9 Gmina Orneta 80,3 109,2 0,4 41,4 31,6 12,0 54,8 0,2 4,1 3,8 1,4 2,4 1,7 1,1 12,4 0,0 0,0 0,0

44

6.1.4. Kształtowanie się studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Ornety

Pierwszy dokument „Studium …” opracowany był w latach 1999 – 2000 i do roku 2009 nie wymagał wprowadzenia zmian. W roku 2008 – 2009 po raz pierwszy przystąpiono do opracowania zmiany części studium dla terenu obejmującego tylko obszar miasta (pow. 963 ha) uchwalony Uchwałą nr XXXVIII/292/09 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 14 grudnia 2009 r. W roku 2014 podjęto prace nad zmianą Studium dla obszarów wiejskich. Dostosowywano wówczas dokument do przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z marca 2003 r. oraz wynikającymi z niej rozporządzeniami i ustawami odrębnymi mającymi wpływ na zagospodarowaniu przestrzeni. Prace nad studium zakończono w roku 2015 i dokument przyjęty został Uchwałą Nr BRM.0007.18.2015 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 29 kwietnia 2015 r.

Tabela 21. Kształtowanie się studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Ornety

L.P. NAZWA OPRACOWANIA POWIERZCHNIA ROK UCHWALENIA W ha

Uchwała Nr XX/114/2000 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 27 stycznia 2000 r. w spr. studium uwarunkowań i 1. 2000 kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gm. 24423 Orneta - NIEOBOWIĄZUJĄCE

Uchwała Nr XXXVIII/292/09 Rady Miejskiej w Ornecie z

dn. 14 grudnia 2009 r. w spr. zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania 963 przestrzennego miasta i gminy Orneta uchwalonego uchwałą Nr XX/114/2000 RM Ornecie z dnia 27.01.2000

2. r. 2009 Uchwała zmienia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego zakresie obszaru miasta Orneta - OBOWIĄZUJĄCE

Powierzchnia miasta- 963 ha

Uchwała Nr BRM.0007.18.2015 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie uchwalenia zmiany studium uwarunkowań kierunków zagospodarowania 3. przestrzennego gminy Orneta - Tereny Wiejskie - OBOWIĄZUJĄCE 23460 2015

Powierzchnia gminy – 23.460 ha

45

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Wszystkie tworzone na przestrzeni lat dokumenty mają wpływ na zagospodarowanie obszaru. Efekty w zagospodarowaniu przestrzennym szczególnie miasta widoczne są w przestrzeni. Wyróżnia się wyraźnie Stare Miasto, dzielnice mieszkaniowe zabudowy wielorodzinnej, przemysłowo – usługowo – produkcyjnej, dzielnice zabudowy jednorodzinnej, oraz tereny zielone tzw. „zielone płuca miasta” w tym tereny rekreacyjno - sportowe. Tworzy się docelowy układ dróg tranzytowych, zgodnie z ustaleniami planu województwa, docelowo mają wyłączyć ruch tranzytowy z centrum miasta i dzielnic mieszkaniowych. Na terenach wiejskich zabudowa skupiona jest w ośrodkach wiejskich, mało jest zabudowy rozproszonej.

6.1.5. Analiza ustaleń zawartych w „Studium” w tekście i na rysunkach Z uwagi na to, że proces urbanizacji jest procesem ciągłym, rodzą się nowe inicjatywy, możliwe jest nowe zagospodarowanie przestrzeni lub jej zmiana, stanowione są nowe przepisy prawa, które mają wpływ na przestrzeń, ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu o przestrzennym nakazuje dokonać analizy aktualności opracowań planistycznych przynajmniej jeden raz w kadencji Rady. Zachodzące zmiany, nowe dokumenty strategiczne gminy, opracowania wyższego rzędu, a także nowe możliwości inwestycyjne, które nie były uwzględnione w obowiązującym dokumencie „Studium …” uchwalonym w roku 2000. Wymusiły opracowanie aktualizacji Studium, najpierw w roku 2009 na obszar miasta (936 ha) - uchwała nr XXXVIII/292/09 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 14 grudnia 2009 r. a w roku 2015 obszarów wiejskich uchwała Nr BRM.0007.18.2015 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 29 kwietnia 2015 r., zgodną z przepisami prawa opartą na aktualnych uwarunkowaniach i danych z 2012 r. Stąd niniejsza analiza, przeprowadzona w kwietniu 2016 r., obejmuje lata 2012 – 2015 opierając się w szczególności na: przemianach w układzie statystycznym, analizach dokumentów prawnych, dokumentów wyższego rzędu, rozporządzeń, opracowań które mają wpływ na uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego obszaru miasta i gminy, wydanych decyzjach o warunkach zabudowy i decyzjach celu publicznego, wnioskach o sporządzenie miejscowych planów lub zmian planu obowiązującego. Dokonując analizy „Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego miasta” oraz „Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy - Tereny Wiejskie” obydwu tekstów – załączników nr 1 i rysunków - załączników nr 2 do uchwał stwierdza się, że: 1. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Orneta, zatwierdzone uchwałą Nr XXXVIII/292/09 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 14 grudnia 2009 r. w sprawie zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Orneta uchwała nr XX/114/2000 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 27.01.2000 r.; 2. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Orneta – obszar wiejski, zatwierdzone uchwałą Nr BRM.0007.18.2015 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 29 kwietnia 2015 r. sporządzony dla obszarów wiejskich spełniają wymogi zawarte w art. 10 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004

46

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy( Dz. U. z 204r., Nr 118, poz. 1233.

Zapisy studium zgodne są z aktualnym stanem i umocowaniem prawnym.

Tabela 22. Ocena uwarunkowań zawartych w Studium

art. 10 ust.1 Ocena aktualności Ocena Uwarunkowania wynikające w szczególności z: aktualności Studium studium miasta gminy 1) dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu; Uwarunkowania Uwarunkowania aktualne aktualne

2) stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony; Uwarunkowania Uwarunkowania aktualne aktualne

3) stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości zasobów wodnych oraz Uwarunkowania Uwarunkowania wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu aktualne aktualne kulturowego;

4) stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury Uwarunkowania Uwarunkowania współczesnej; aktualne nieaktualne

5) warunków i jakości życia mieszkańców, w tym ochrony ich Uwarunkowania Uwarunkowania zdrowia aktualne nieaktualne

6) zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia; Uwarunkowania Uwarunkowania aktualne aktualne

7) potrzeb i możliwości rozwoju gminy; Uwarunkowania Uwarunkowania aktualne aktualne

8) stanu prawnego gruntów; Uwarunkowania Uwarunkowania aktualne nieaktualne

9) występowania obiektów i terenów chronionych na podstawie Uwarunkowania Uwarunkowania przepisów odrębnych; aktualne aktualne

10) występowania obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych; Nie dotyczy

11) występowania udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów Uwarunkowania Uwarunkowania wód podziemnych; aktualne aktualne

12) występowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie Nie dotyczy przepisów odrębnych;

47

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

13) stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym Uwarunkowania Uwarunkowania stopnia uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej, aktualne nieaktualne energetycznej oraz gospodarki odpadami;

14) zadań służących realizacji ponadlokalnych celów publicznych. Uwarunkowania Uwarunkowania aktualne aktualne

15) wymagań dotyczących ochrony przeciwpowodziowej. Uwarunkowania Uwarunkowania aktualne aktualne Źródło: opracowanie własne.

Tabela 19. Ocena kierunków zagospodarowania przestrzennego zawartych Studium:

art. 10 ust.2 Ocena aktualności Ocena W studium określa się w szczególności: aktualności Studium studium miasta gminy Przyjęte Przyjęte 1) kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w ustalenia nie ustalenia nie przeznaczeniu terenów; wymagają wymagają aktualizacji. aktualizacji.

Przyjęte Przyjęte 2) kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz ustalenia nie ustalenia nie użytkowania terenów, w tym tereny wyłączone spod zabudowy; wymagają wymagają aktualizacji. aktualizacji.

Przyjęte Przyjęte 3) obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ustalenia nie ustalenia nie ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk; wymagają wymagają aktualizacji. aktualizacji.

4) obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków Przyjęte Przyjęte oraz dóbr kultury współczesnej; ustalenia nie ustalenia wymagają wymagają aktualizacji. aktualizacji. Przyjęte Przyjęte 5) kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury ustalenia nie ustalenia nie technicznej; wymagają wymagają aktualizacji. aktualizacji.

Przyjęte Przyjęte 6) obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu ustalenia nie ustalenia nie publicznego o znaczeniu lokalnym; wymagają wymagają aktualizacji. aktualizacji.

48

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Przyjęte 7) obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu Przyjęte ustalenia nie publicznego o znaczeniu ponad-lokalnym, zgodnie z ustaleniami ustalenia nie wymagają planu zagospodarowania przestrzennego województwa i wymagają aktualizacji. ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1; aktualizacji.

8) obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie Przyjęte miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na Przyjęte ustalenia nie podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary wymagające ustalenia wymagają przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, a także wymagają aktualizacji. obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni aktualizacji. sprzedaży powyżej 400m²oraz obszary przestrzeni publicznej;

9) obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy Przyjęte Przyjęte plan zagospodarowania przestrzennego w tym obszary ustalenia nie ustalenia wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na wymagają wymagają cele nierolnicze i nieleśne; aktualizacji. aktualizacji.

10) kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni Przyjęte Przyjęte produkcyjnej; ustalenia nie ustalenia nie wymagają wymagają aktualizacji. aktualizacji. Przyjęte Przyjęte 11) obszary szczególnego zagrożenia powodzią oraz obszary ustalenia nie ustalenia nie osuwania się mas ziemnych; wymagają wymagają aktualizacji. aktualizacji.

12) obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złożu kopaliny filar ochronny; Nie występują Nie występują

13) obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na nich ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999r. o Nie występują Nie występują ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. Nr 41, poz. 412 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 153, poz. 1271);

14) obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub Przyjęte Przyjęte rekultywacji; ustalenia nie ustalenia nie wymagają wymagają aktualizacji. aktualizacji

15) granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych; Przyjęte Przyjęte ustalenia nie ustalenia nie wymagają wymagają aktualizacji. aktualizacji

Źródło: opracowanie własne

49

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Przeprowadzona analiza zaistniałych w latach 2009 – 2016 inwestycji oraz zmian stanu faktycznego zagospodarowania przestrzeni miasta i gminy, nie wykazała rozbieżności z ustaleniami tak studium obszaru miasta jak i studium obszaru terenów wiejskich. Obowiązujące Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Orneta i Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Orneta - Tereny Wiejskie, dzięki zapisom w nim zawartym (szczególnie ze względu na zabudowę wielofunkcyjną), pozwala szeroko interpretować możliwość realizacji różnego rodzaju inwestycji na określonym obszarze, stąd brak niezgodności z kierunkami przestrzennego rozwoju obszaru i miasta i gminy. Wydawane przez Burmistrza Ornety decyzje o warunkach zabudowy oraz decyzje celu publicznego nie stoją w sprzeczności do ustaleń przyjętych przez oba „Studium …”.

7. PODSUMOWANIE PRZEPROWADZONEJ ANALIZY AKTUALNOŚCI DOKUMENTÓW PLANISTYCZNYCH.

7.1. Dokumenty „Studium …”

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy Orneta - Tereny Wiejskie uchwalone w roku 2015 jest aktualne. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania miasta Orneta uchwalone w roku 2009 jest aktualne. Jednak zmiany wynikające z nowych inwestycji realizowanych szczególnie na terenie miasta, gdzie ruch inwestycyjny jest zdecydowanie większy niż na terenie gminy, należy monitorować i szczegółowo analizować przy sporządzaniu planów miejscowych, a dotyczyć one będą przede wszystkim określenia:

stref ochronnych i zasięgu systemów przyrodniczych przy uwzględnieniu zmian w zagospodarowaniu przestrzeni miejskich wywierających duży wpływ na ochronę środowiska, która powinna uwzględniać i weryfikować wpływ realizowanych inwestycji na otoczenie; powiązań komunikacyjnych wewnętrznych i zewnętrznych miasta oraz stanu uzbrojenia terenów; kierunków rozprzestrzeniania się funkcji miasta i ich intensywności w całościowym ujęciu zagospodarowania terenu. W obowiązujących obu studium tak dla obszaru miasta jak i dla obszarów wiejskich właściwie dokonano usytuowania przyszłych funkcji ze względu na wzajemne ich relacje oraz możliwości stwarzane przez ukształtowanie terenu i warunki zamieszkania i wypoczynku. Studium jest dokumentem określającym politykę przestrzenną miasta i gminy stwarzając możliwość rozwoju i koordynacji realizowanych przedsięwzięć. Kierunki określające politykę przestrzenną miasta, w tym lokalne zasady zagospodarowania przestrzennego, uwzględniają zasady i ustalenia określone w strategii rozwoju miasta, strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa warmińsko – mazurskiego oraz koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju. Wskazane jest monitorowanie jego zapisów i wprowadzenie w razie konieczności wprowadzenia zmian.

50

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

7.2. Plany miejscowe Obecnie obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego obejmują swoim zasięgiem 72% powierzchni miasta i 36% powierzchni gminy. Razem obszar objęty planami na terenie miasta i gminy wynosi 37,6%. Większość planów obejmuje duże obszary, wyróżniają się tutaj: - na terenie miasta – plan o powierzchni 650 ha, - na terenie gminy – plan całego obrębu Bażyny i Osetnik, plan całego obrębu Bogatyńskie, plan całego obrębu Krosno, plan całego obrębu Drwęczno, plan części obrębu Augustyny, plan części obrębu Krzykały.

Pod względem prawnym plany te są aktualne. Są jednak plany wykonane przed rokiem 2003, czyli przed datą wejścia z życie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dn. 23 marca 2003 i jej rozporządzenia z 2003 r. Mimo, iż prawnie plany te są obowiązujące nie spełniają jednak wymogów obowiązujących przepisów w tym zakresie. Te plany należałoby zmienić.

7.3. Wnioski końcowe

7.3.1. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdza się, że:

1) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Orneta przyjęte uchwałą Nr XXXVIII/292/09 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 14 grudnia 2009 r. w świetle potrzeb inwestycyjnych jest aktualne, aczkolwiek należy rozważyć potrzebę aktualizacji zapisów studium z uwagi na zmianę przepisów prawnych. 2) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmina Orneta przyjęte Uchwałą Nr BRM.0007.18.2015 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 29 kwietnia roku 2015 w świetle potrzeb inwestycyjnych jest aktualne.

7.3.2. Plany zagospodarowania przestrzennego do opracowania Z uwagi na ochronę ładu przestrzennego oraz zrównoważony rozwój, gmina prawidłowo dąży do sporządzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na jak największym obszarze miejskim oraz obszarze gminy. Obszary dla których należy rozważyć potrzebę opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub zmianę planów obowiązujących: 1) W dalszym etapie należy sporządzić plany ze szczególnym uwzględnieniem terenów przeznaczonych pod zabudowę w obowiązującym „Studium ….” .

2) Z uwagi na koszty zadań własnych gminy zaleca się sporządzenie zmiany planu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Orneta (Uchwała Nr XIII/94/11 z dnia 26 października 2011

51

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

roku) w zakresie terenu położonego w obrębie nr 4, miasto Orneta ( wzdłuż drogi powiatowej do miejscowości Karkajmy. 3) Z uwagi na interes społeczny oraz przygotowanie terenów inwestycyjnych należy opracować obszary wnioskowane przez inwestorów prywatnych i stowarzyszenie. 4) Z uwagi na niewystarczające ustalenia planów w porównaniu z obowiązującymi przepisami, w tym ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2016 r. poz. 778 z późn. zm.) oraz rozporządzenia należy rozważyć sporządzenie zmiany obowiązujących planów objętych uchwałami: a) nr XIX/111/95 Rady Miejskiej w Ornecie – w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego m. Orneta dla terenów: działalności gospodarczej, tereny usług, przemysłu, baz i składów; b) nr XXV/145/96 Rady Miejskiej w Ornecie – w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego m. Orneta dla terenów: zabudowy mieszkaniowej, teren działalności usługowo- przemysłowej, tereny handlu, usług; c) nr XXVIII/178/2000 Rady Miejskiej w Ornecie – w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego m. Ornety dla terenów: zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej; d) nr XXVI/158/2000 Rady Miejskiej w Ornecie – w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego: obręb Krzykały; e) nr XXXI/205/2001 Rady Miejskiej w Ornecie – w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego: obręb Nowy Dwór; f) nr XLIII/278/2002 Rady Miejskiej w Ornecie- w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego m. Ornety dla terenów: zabudowy przemysłowej, (ul. Olsztyńska); g) nr XLIII/330/10 Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 1 czerwca 2010 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części obrębu geodezyjnego Krzykały.

Przed przystąpieniem do w/w planów należy opracować analizę potrzeb terenów pod różne funkcje oraz wiążące się z tym wydatki.

Etapowa strategia sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego pozwoli na sukcesywne wcześniejsze podjęcie prac przygotowawczych przed rozpoczęciem prac planistycznych, a także pozwoli na zabezpieczenie źródeł finansowania prac planistycznych oraz uwzględnienie skutków finansowych realizacji ustaleń planów miejscowych.

Zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Burmistrz przekazuje wyniki analizy, po uzyskaniu opinii komisji co najmniej raz w czasie trwania kadencji rady. Rada Miejska podejmuje uchwałę w sprawie aktualności studium obszaru miasta oraz studium obszaru terenów wiejskich, a także miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

W przypadku uznania zgodnie z OCENĄ AKTUALNOŚCI STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ORNETA ORAZ STUDIUM

52

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ORNETA, A TAKŻE Z MIEJSCOWYCH PLANÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO - dokumentów planistycznych za nieaktualne w całości lub w części, podejmuje czynności związane z ich zmianą.

Ze względu na długotrwałe procedury sporządzenia planów lub zmiany miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz kosztów z nimi związanych, zaleca się uwzględnienie niniejszej analizy przy rozplanowaniu kolejności prac planistycznych.

53

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

8. SPIS RYSUNKÓW I TABEL

SPIS RYSUNKÓW Rysunek 1. Powierzchnia lasów [ha] w mieście Orneta w latach 2011 – 2014 ...... 8 Rysunek 2. Liczba mieszkańców w mieście i gminie Orneta w latach 2011 – 2014 ...... 9 Rysunek 3. Liczba ludności w miejscowościach gminnych w 2014 roku ...... 9 Rysunek 4. Saldo migracji oraz przyrost naturalny w mieście i gminie Orneta w 2012 – 2014 roku ...... 11 Rysunek 5. Rozkład procentowy ludności w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym w mieście i gminie Orneta w 2012 i 2014 roku...... 12 Rysunek 6. Udział podmiotów wg rodzajów działalności PKD 2007 (stan na 31.12.2014 r.) ...... 15 Rysunek 7. Podmioty wg klas wielkości w Ornecie (stan na 31.12.2014 r.) ...... 17 Rysunek 8. Liczba pracujących mieszkańców gminy Orneta z podziałem na płeć w latach 2008-2014r...... 18 Rysunek 9. Ludność powiatu lidzbarskiego wg głównego źródła utrzymania...... 19 Rysunek 10. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w mieście i gminie Orneta ...... 20 Rysunek 11. Wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu oraz decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego na terenie miasta i gminy Orneta w latach 2011- 2015 ...... 36 Rysunek 12.Struktura wydanych decyzji na terenie miasta i gminy Orneta ...... 36

SPIS TABEL Tabela 1. Formy użytkowania terenów ...... 6 Tabela 2. Zasoby i warunki mieszkaniowe ...... 7 Tabela 3. Powierzchnie gruntów rolnych i ich rodzaj w gminie i mieście Ornecie w 2012 i 2014 roku ...... 8 Tabela 4. Liczba ludności w miejscowościach gminnych w 2012 i 2014 roku ...... 10 Tabela 5. Struktura ludności wg wieku i płci w 2012 i 2014 roku ...... 11 Tabela 6. Podstawowe wielkości charakteryzujące ludność w mieście i gminie Orneta ...... 12 Tabela 7. Struktura ludności wg ekonomicznych grup wieku w 2012 roku ...... 13 Tabela 8. Struktura ludności wg ekonomicznych grup wieku w 2014 roku ...... 13 Tabela 9. Liczba podmiotów gospodarczych w gminie i mieście Orneta (stan na 31.12.2014 r.) ...... 14 Tabela 10. Liczba spółek działających w gminie i mieście Orneta (stan na 31.12.2014 r.) ...... 15 Tabela 11. Struktura podmiotów gospodarki narodowej w gminie i mieście Orneta według sekcji PKD 2007 ...... 16 Tabela 12. Liczba pracujących mieszkańców gminy Orneta w latach 2008-2014 ...... 17 Tabela 13. Ujęć wody na terenie miasta i gminy Orneta ...... 21 Tabela 14. Zestawienie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego na terenie miasta i gminy Orneta w latach 2011 - 2015 ...... 34 Tabela 15. Zestawienie wydanych decyzji o warunkach zabudowy w mieście Orneta w latach 2011 - 2015 ...... 35 Tabela 16. Zestawienie wydanych decyzji o warunkach zabudowy na terenach wiejskich w latach 2011 - 2015 ...... 35 Tabela 18. Wykaz obowiązujących planów miejscowych na terenie miasta Orneta ...... 39 Tabela 19. Wykaz obowiązujących planów miejscowych na terenie gminy Ornety...... 40 Tabela 23. Ocena kierunków zagospodarowania przestrzennego zawartych Studium: ...... 48

SPIS ZAŁĄCZNIKÓW

Załącznik nr 1a – Analiza ruchu budowlanego na podstawie wydanych decyzji o warunkach zabudowy na obszarze miasta. Załącznik nr 1b – Analiza ruchu budowlanego na podstawie wydanych decyzji o warunkach zabudowy na obszarze gminy.

54

Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Orneta

Załącznik nr 2 – Analiza ruchu budowlanego na podstawie wydanych decyzji inwestycji celu publicznego na obszarze gminy. Załącznik nr 3a – Analiza opracowań planistycznych na obszarze miasta. Załącznik nr 3b – Analiza opracowań planistycznych na obszarze gminy.

55