‹Ç‹NDEK‹LER

4 BAfiYAZI / Ardan ZENTÜRK 64 ANAL‹Z / Can EREL BAfiYAZI / Ardan ZENTÜRK “Türk Silikon Vadisi” Hayata Geçiriliyor 8 SAVUNMA HABER 1987’den Günümüze ‹TEP / II. Bölüm 26 RÖPORTAJ / Ümit BAYRAKTAR 68 ÖZEL HABER / Naile ASLAN YALTES Gelece¤e Emin Ad›mlarla Yürüyor Hayalden Gerçe¤e: 36 ANAL‹Z / Y. Suat BENGÜR Teknopark ‹stanbul Denizlerde ASELSAN, Tam Yol ‹leri 70 STRATEJ‹ HABER / Ardan ZENTÜRK 40 ÖZEL HABER / Naile ASLAN Kafkasya’da Euronews Diplomasisi NÖBETÇ‹ Nöbete Haz›r K›r›m’da Tatarlar›n Sesi Duyulmuyor 42 ANAL‹Z / Merdan MET‹N Kerkük’te Yeni Dönem TÜB‹TAK UEKAE Ülke Sath›nda Görevde ‹srail’in Suikast Mevsimi 46 ÖZEL HABER / Zuhal ESEN Asya’da Bir Askerin Yükselifli HEMA Endüstri 6x6’da Sona Yaklaflt› 48 ANAL‹Z / Dr. Ali ASKER ‹slam’da Yeni Nevruz Tart›flmas› Rusya Federasyonu’nun Yeni Askeri Doktrini Avrupa’da Yunanistan Depremi Bir Tepki Belgesi mi? 72 HARP TAR‹H‹ / Prof. Dr. Mesut Hakk› CAfiIN 56 ANAL‹Z / Cenk ÖZGEN Hitler Suikastlar›n›n Siyasal Uçak Gemisi Efsanesi Devam Ediyor ve Askeri Sebepleri

YAYIN Military Science & Genel Yay›n Yönetmeni Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü Sanat Yönetmeni Intelligence / MSI Ümit BAYRAKTAR Ferda BAYRAKTAR fiebnem AKGÖL KARA [email protected] [email protected] Yerel Süreli Yay›n Foto¤raf Direktörü Nisan 2010 / Say›: 054 Ba¤dat Caddesi Noter Sok. Genel Yay›n Koordinatörü Gülflen Apt No:13/12 Banu B‹RAMEN www.savunmahaber.com Ardan ZENTÜRK fiaflk›nbakkal Kad›köy ‹stanbul TÜRK‹YE [email protected] Foto Muhabiri Genel Koordinatör / ANKARA YAYIN KURULU Petek ARICI 2 Tu¤general (E) Hüsamettin ESEN Prof. Dr. Süleyman TOLUN [email protected] Prof. Dr. Adil YÜKSELEN D›fl ‹liflkiler Müdürü Prof. Dr. Okan ADDEM‹R Emrah ÇAKIN Executive Editor Prof. Dr. Zahit MEC‹TO⁄LU Sami ATALAN Prof. Dr. Mikdat KADIO⁄LU [email protected] Prof. Dr. Yaflar GÜRBÜZ DANIfiMA KURULU M. Güray DE⁄ERL‹ Strateji Editörü Prof. Dr. Mesut Hakk› CAfiIN Doç. Dr. Nevzat ALKAN M. Güray DE⁄ERL‹ Doç. Dr. Gonca COfiKUN Egm. Kom. ‹lhami ÜNER [email protected] Dr. Mehmet ATAY

Editör HABER MERKEZ‹ Hukuk Dan›flman› Kapak Foto¤raf›: Burak ÇINAR [email protected] Evren H‹DAYETO⁄LU Dz.K.K.l›¤› Cenk ÖZGEN Koray KOfiAR Londra Temsilcisi UMSA Ltd. fiti. Ad›na Sahibi Emre TEK Sat›fl ve Pazarlama Direktörü Hasan fi. TAfiLICA ÜM‹T BAYRAKTAR Gözde KARA Zuhal ESEN 441 Edgwave Road, [email protected] London W2 1TH Ba¤dat Caddesi Noter Sok. Gülflen Apt. Tel: +20 7724 1499 No: 13/12 fiaflk›nbakkal Kad›köy Bas›n ve Halkla ‹liflkiler Faks: +20 7724 0474 ‹stanbul TÜRK‹YE Naile ASLAN [email protected]

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com “As›l önemli olan ve memleketi temelinden y›kan, halk›n› esir eden, içerideki cephenin suskunlu¤udur.”

Türk Savunma Sanayisi Atlantik’i Aflt› Yurt d›fl› etkinlikleri aç›s›ndan yo¤un geçen bir ay› geride b›rakan savunma sanayimizin ilk dura¤›, 23-28 Mart tarihleri aras›nda fiili’de düzenlenen FIDAE, hemen ard›ndan da 29-31 tarihleri aras›nda Katar’da düzenlenen DIMDEX fuar› oldu. Denizcilik a¤›rl›kl› bir fuar olan DIMDEX’te, ayn› zamanda GENES‹S projesi kapsam›nda modernize edilen ilk gemimiz olan Deniz Kuvvetleri Komutanl›¤›n›n TCG GEML‹K (F-492) f›rkateyninin de yer almas›, GENES‹S’in ihracat çal›flmalar› aç›s›ndan önemliydi. Bu paralelde, fuar süresince ziyaretçilerini a¤›rlayan TCG GEML‹K (F-492)’te ayr›ca GENES‹S’in tan›t›m›na yönelik etkinlikler de icra edildi. Bu iki etkinlikten sonra ise s›rada Nisan ay›n›n 19’u ile 22’si aras›nda Malezya’n›n baflkenti Kuala Lumpur’da düzenlenecek DSA 2010 fuar› var. 2010 y›l› içerisinde, Savunma Sanayii Müsteflarl›¤› taraf›ndan resmi kat›l›m düzenlenen fuarlar aras›nda, Türk firmas› kat›l›m›n›n en yüksek seviyede gerçeklefltirilece¤i ve sizler için yerinde takip edece¤imiz DSA 2010’da, savunma sanayimiz aç›s›ndan çok önemli geliflmeler olmas›n› bekliyoruz. Planlar›m›zda geliflmelere ba¤l› bir de¤ifliklik olmad›¤› takdirde, May›s say›m›z›n ana konusu da DSA 2010 ve Türk kat›l›m› olacak. DSA ve FNSS DSA’dan bahsetmiflken, savunma sanayimiz aç›s›ndan bakt›¤›m›zda, ad› neredeyse DSA ile özdeflleflen ve DSA dendi¤inde akla ilk gelen Türk firmas› olan FNSS’den bahsetmemek olmaz. Geçmiflte, teknoloji transferini de içeren projelerle Malezya’n›n çeflitli tiplerdeki z›rhl› muharebe arac› ihtiyaçlar›na baflar›l› çözümler getiren FNSS, 2008 y›l›ndaki DSA fuar›nda imzalanan anlaflmalarla da Malezya’ya; 25 mm Keskin Niflanc› (Sharpshooter) kuleli 48 adet ADNAN (ACV) ve 8 adet AKINCI (ACV-S) 120 mm havan arac› ihraç etmeyi baflarm›flt›. Bu projelerin ana yüklenicisi ise FNSS’nin Malezya’daki projelerde birlikte çal›flt›¤› DEFTECH firmas› olmufltu. Araçlar›n gövdeleri ve çeflitli kitlerinin üretimi için FNSS, nihai montaj ve entegrasyon çal›flmalar› için ise DEFTECH görevlendirilmiflti. YÖNET‹M MERKEZ‹ Ba¤dat Caddesi Noter Sok. Malezya’n›n tek yerli kara sistemleri üreticisi olan DEFTECH ile tekerlekli araçlara yönelik bir Gülflen Apt. No: 13/12 ifl birli¤i anlaflmas› da bulunan FNSS’den, bu y›lki DSA’da da beklentimiz çok yüksek. DEFTECH fiaflk›nbakkal Kad›köy ‹stanbul TÜRK‹YE ve FNSS’nin, bu ifl birli¤i kapsam›nda, Malezya flartlar›na ve kullan›c› gereksinimlerine uygun, Tel: +90 216 467 7952 Faks: +90 216 467 7953 PARS temelli 8x8 bir araç gelifltirme planlar› do¤rultusunda, fuar esnas›nda baz› geliflmeler olma ihtimali çok yüksek. fiimdiden kesin bir fley söylemek zor olsa da izlenimlerimiz, Türkiye’nin TEKN‹K H‹ZMETLER Bask›: Ada Ofset Matbaac›l›k ihracat rakamlar›n› alt üst edecek de¤erde bir proje için, FNSS’nin Malezya’da mutlu sona 3 San. ve Tic. Ltd. fiti. Litros Yolu 2. Matbaac›lar Sitesi çok yaklaflt›¤› yönünde. E Blok No: ZE-2 Kat 1 Topkap› ‹stanbul FNSS ve savunma sanayimizden gö¤sümüzü kabartacak di¤er haberleri DSA 2010 özel say›m›zda Tel: +90 212 567 12 42 Pbx sizlerle paylaflabilmek dile¤iyle… Military Science & Intelligence Ayl›k Savunma Teknolojileri Dergisi UMSA Ltd. fiti. Taraf›ndan T. C. Yasalar›na Uygun Olarak Yay›mlanmaktad›r. Savunma sektöründen güncel geliflmeler ve yeni makalelerimizle may›s ay›nda yeniden Military Science & Intelligence Ayl›k Savunma Teknolojileri Dergisi’nin ‹sim ve Yay›n Hakk› sizlerle birlikte olaca¤›z. UMSA Ltd. fiti’ye Aittir. Dergide Yay›mlanan Yaz›, Foto¤raf, Harita, ‹llüstrasyon ve Konular›n Her Hakk› Sakl›d›r. Kaynak Gösterilmek fiart›yla Al›nt› Yap›labilir. Yay›nlanan Eserlerin Sorumlulu¤u Eser Sahiplerine Aittir. Ümit BAYRAKTAR Genel Yay›n Yönetmeni

www.savunmahaber.com Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 BAfiYAZI Komutan’›n Mesajlar›

üyük güçler “Bu yeni tehditler, terör Genelkurmay Baflkan› Orgeneral aras›nda büyük bir ve askeri tehditlerin “Bsavafl olas›l›¤›n›n yan› s›ra ekonomik ‹lker Baflbu¤’un NATO Terörizmle önemli ölçüde eflitsizlik, adaletsizlik, Mücadele Mükemmeliyet kayboldu¤unun çevre kirlili¤i ve do¤al düflünülebilece¤i kaynaklar›n yok olmas›, Merkezi’nin koordinasyonunda günümüzde, ne yaz›k ki etnik anlaflmazl›klar, gerçeklefltirilen “Küresel Terörizm bölgesel çat›flmalar hala uluslararas› göç, devam ediyor. Özellikle iki uyuflturucu ticareti ve ve Uluslararas› ‹fl Birli¤i kutuplu dünya düzeninin kaçakç›l›k ve enerji Sempozyumu”nda yapt›¤› aç›fl y›k›lmas›ndan sonra, hatlar›n›n güvenli¤i gibi güvenlik sorunu olarak sorunlar› da içermektedir. konuflmas›nda yer alan afla¤›daki de¤erlendirilen risk ve Ancak “yeni güvenlik”, cümleler, Türk Silahl› Kuvvetlerinin, tehditlerin, simetrikten sadece gündemin asimetri¤e do¤ru geniflletilmesinden ibaret terörizmle mücadeledeki stratejisini kayd›¤›ndan söz edilebilir. de¤ildir. Gündemin net olarak ortaya koyuyordu: Bugün karfl› karfl›ya geniflletilmesi, yeni oldu¤umuz en büyük risk, güvenlik anlay›fl›n›n Ardan ZENTÜRK / [email protected] ard›nda radikal düflünceler benimsenmesinin bar›nd›ran fliddet ve uygulamadaki Kuflkusuz, Genelkurmay “Terörle mücadele” terördür. Terörizm, yans›mas›d›r. Güvenlik Baflkan› Orgeneral ‹lker gibi, son derece net bir yüzy›llard›r süren çabalar bir bütündür. Bir felsefe Baflbu¤, Türk Silahl› kavram›n içinde bile ve fedakarl›klar›n birer olarak yeni güvenlik, Kuvvetlerine en yüksek düflüncenin labirentlerini ürünü olan, yaflam hakk› güvenlik anlay›fl ve düzeyde hizmet etmifl yakalamas›, gerçekten dahil insan haklar›n›, ortak uygulamalar›n›n komutanlar önemli… insan de¤erleri, merkezine, insan›n aras›nda,“felsefenin Mesela, Genelkurmay demokrasiyi ve ihtiyaçlar›n› yerlefltirmeyi genifl ufuklar›na en Baflkan› Orgeneral özgürlükleri tehdit hedefleyen topyekûn bir yak›n” komutanlardan biri ‹lker Baflbu¤’un etmektedir. Terör yenilenme giriflimidir. olarak an›lacak ileride… konuflmas›ndan, terör örgütleri bugün, herhangi Güvenli¤e yaklafl›mdaki O’nun, bu makama örgütlerinin, devletlerden bir zamanda, dünyan›n bu dönüflüm, güvenli¤in gelmeden çok önceden çok önce ve çok daha h›zl› herhangi bir yerinde terör askeri ve di¤er tüm bafllayan mesajlar›nda, olarak s›n›rlar› aflan bir eylemleri bafllatabilecek boyutlar›n› içeren daha okuyan ve okudu¤unu örgütlenmeye girdiklerini, varl›¤a ve kapasiteye bütüncül bir anlay›fl›n analiz eden bir beyin bu nedenle, devletlerin de ulaflm›fllard›r. Bu benimsenmesi anlam›na kimyas›n› yakalama flans› en az terör örgütleri bak›mdan günümüz gelir.” bulmufltuk… kadar h›zl› bir flekilde dünyas›nda güvenlik de küreselleflmifltir. Mevcut TSK © güvenlik anlay›fllar›n›n sorgulanmas› ise yeni güvenlik anlay›fl›n›n do¤mas›na zemin 4 haz›rlam›flt›r. Yeni güvenlik denildi¤inde, ço¤unlukla, güvenlik anlay›fl›n›n daha genifl bir tehdit yelpazesini içerecek flekilde geniflletilmesi anlafl›lmaktad›r.” Küresel ifl birli¤i olmadan terörle mücadelede baflar›ya ulaflmak imkâns›zd›r. Orgeneral Baflbu¤, bu yaklafl›m› günümüzün flu gerçeklerine dayand›r›yordu:

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com uluslararas› ifl birli¤ini terör örgütünün ve gelifltirmesi gerekti¤ini destekleyicilerinin baflar› anl›yoruz. Ama tam bu umutlar›n›n yok edilerek noktada, demokrasinin terörle bir yere nimetleriyle terör var›lamayaca¤›n› örgütlerinin avantaj göstermek olmal›d›r. elde etme çabalar› Bunun yap›labilmesi, aras›ndaki ba¤lant›ya terör örgütünün elimine de¤inmesi dikkat çekici: edilmesi, etkisiz hale “Demokrasi; haklar, getirilmesi ile olur. özgürlükler ve Terörle mücadele insan sorumluluklar sistemidir. odakl› olarak yürütülmeli, Demokrasinin sundu¤u mücadele insanlar›n f›rsat alanlar›n› kalbine ve beynine hitap kullananlar, bireylerin etmelidir. Bunun için en temel hakk› olan yap›lmas› gerekenler yaflam hakk›n› hedef alan flunlard›r: terörizm faaliyetlerini I Terörle mücadele hiçbir nedenle hofl mutlaka yasalar göremez. Terör ve çerçevesinde terörizm desteklenemez, yürütülmelidir. görmezlikten gelinemez.” I Terörün oldu¤u Orgeneral Baflbu¤’un, bölgelerde, bölge terörizmle mücadele halk›n›n güvenli¤inin konusunda yapt›¤› bir sa¤lanmas› öncelikli konuflman›n, sadece bir görevdir. ülke içinde de¤il, bütün I Teröristle masum dünyada dikkatle bölge halk› dinlenmesinin ana nedeni, kar›flt›r›lmamal›d›r. büyük bir terör dalgas› I Terörist ile teröristlere ile mücadele eden bir yard›m edenler, devletin komutan› olmas› teflvik edenler ve kuflkusuz. O, bir yandan onlara de¤iflik ‹slam’›n ad›n›n terörizmle nedenlerle sempati 5 yan yana getirilmesine duyanlar iyi ay›rt duydu¤u tepki ve kayg›y› edilmeli, her dile getirirken, di¤er birine karfl› farkl› yandan, 30 y›ld›r süren davran›fl biçimleri PKK terörü ile yap›lan gelifltirilmelidir. ©

mücadelede zaman zaman I Terörle mücadelede Dergisi MSI karfl›lafl›lan yaln›zl›¤a da bölge halk›n›n deste¤i ve dikkat çekiyor. güvenlik kuvvetlerinin Orgeneral Baflbu¤’un yan›nda yer almas› deneyimlerinden yola mutlaka sa¤lanmal›d›r. ç›karak yapt›¤› flu analiz Bu destek sa¤lanamadan, çok önemli kuflkusuz: terör örgütüyle “Bize göre terörle mücadelenin baflar›ya mücadelenin ana hedefi, ulaflmas› çok zordur. www.savunmahaber.com Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 BAfiYAZI

S Dergisi MSI © Ankara’da Stratejik Buluflma Sempozyum, sürpriz bir “stratejik” buluflmaya da sahne oldu. Genelkurmay Baflkan› Orgeneral ‹lker Baflbu¤’un davetini kabul ederek Türkiye’ye gelen ‹srail Genelkurmay Baflkan› Korgeneral Gabi Aflkenazi, kuflkusuz sempozyumun en çok dikkat çeken konu¤uydu. Türkiye ile ‹srail aras›nda Gazze Savafl›’ndan bu yana süren diplomatik so¤uklu¤a karfl›n, her iki ülke genelkurmay baflkan›n›n medya önünde samimi bir görüntü verdikleri de dikkat çekti. Korgeneral Aflkenazi’nin, ‹srail’in Gazze’ye dönük ablukas›n›n sürdü¤ü bir dönemde, özellikle, “Orgeneral Baflbu¤’un aç›fl konuflmas›, yaflam deneyimlerinden kaynaklanan bir ders niteli¤indeydi” demesi önemliydi. Çünkü Orgeneral Baflbu¤, terörizmle mücadelede baflar›n›n, teröristle masum insanlar›n ayr›lmas›na ve mücadele edilen alanda halk›n gönlünün kazan›lmas›na ba¤l› oldu¤unu vurgulam›flt›!.. Korgeneral Aflkenazi, 2005 y›l›nda Genelkurmay ‹kinci Baflkan›’yd›. Dönemin ‹srail Savunma Bakan› Shaul Mofaz, herkesin beklentisinin aksine, görev süresi dolan dönemin Genelkurmay Baflkan› Moshe Ya’alon’un yerine ‹srail Hava Kuvvetleri Komutan› Korgeneral I Terörle mücadelede, noktada terörizmle Dan Halutz’u atay›nca, ülkede k›z›lca k›yamet kopmufltu. de¤iflik alanlarda mücadele konusunda Korgeneral Aflkenazi “büyük bir ac› içinde ve flaflk›nl›kla” faaliyetlerde bulunan çok yeni bir kavram›n da emeklili¤ini aç›klam›flt›... çeflitli kurum ve ipuçlar›n› veriyor… Kendisine ayaküstü bu geliflmeleri hat›rlatt›¤›m›zda da aç›k kurulufllar aras›nda “Ekosistem”e dayal› bu yüreklilikle konufltu: “Ben Orgeneral Baflbu¤ kadar flansl› de¤ildim. gayret birli¤i düflünce bütünlü¤ü, O da ben de ‹kinci Baflkan olduk, ama o normal süreçte genelkurmay sa¤lanmal›d›r. asl›nda flafl›rt›c› ve bir o baflkan› oldu. Ben ise, emeklili¤imi istemek zorunda kald›m. Ama I Terörle mücadele uzun kadar da gerçekçi: sonra ne oldu? Lübnan Savafl›’nda yaflan›lanlar benim hakl› soluklu bir süreçtir. “Terörizm, kendi üreten, oldu¤umu ç›kartt› ve beni tekrar göreve ça¤›rd›lar, ben de 2007’de Terör karfl›s›nda sab›rl› yaflatan ve kuflatan döndüm. Tarih karfl›s›nda hakl› ç›kmaktan mutluyum...” azimli ve itidalli ekosistemin bir parças›d›r Her iki komutan da “sivil siyasetin ve diplomasinin alanlar›na” davran›lmal›d›r. ve onunla birlikte var olur. giren konularda konuflmaktan kaç›nsalar da verdikleri görüntü, I Terörle mücadelenin Ekosistem deyince çok stratejik aç›dan anlaml›yd›. zorlu¤unun ve sab›rl› genel anlam›yla içinde davran›lmas› bulunulan çevre düzeni gerekti¤inin yaln›z anlafl›l›r. Bu bölgedeki tüm güvenlik kuvvetleri canl›lard›r. Ekosistem bir taraf›ndan de¤il, noktada bu canl›lar›n siyasi karar al›c›lar, birbirleriyle ve çevreleriyle

medya ve kamuoyu olan iliflkileridir. Bütün Dergisi MSI © taraf›ndan da do¤ru terör olaylar›na bakt›¤›m›z flekilde alg›lanmas›na zaman görüyoruz ki terör çal›fl›lmal›d›r. örgütleri içerisinde I Terör örgütleri bulunduklar› bu mücadelenin uzamas›n› ekosisteme flekil 6 ve toplumsal sabr›n vermeye çal›fl›yorlar. olamazs›n›z. Aya¤›n›z dünyada en iyi yerine tükenmesini ister. Terörün beslendi¤i bu basmal›. Ekosistem getiren güvenlik Bu nedenle, stratejilerini ekosistemi terörle içerisinde bir aktör kuvvetleridir.” toplumsal sabr›n mücadeleye katk› olunmal›. 7 gün 24 saat Genelkurmay Baflkan›’na üzerine kurmaya çal›fl›r. sa¤layacak flekle kesintisiz bu do¤al göre, Türkiye’nin belirli Dolay›s›yla, terörizmle dönüfltürmek çok sistemin bir parças› çevrelerce elefltiri mücadelede toplumsal önemlidir. Bunun için de olmal›s›n›z. Bunu ya¤muruna tutulan ve yönetsel sabr›n terörün beslendi¤i yerel baflaranlar terörle “koruculuk” sisteminin gösterilmesi gerekir. ekosistemi iyi flekilde mücadelede baflar›l› olur. bugün Irak, Afganistan gibi I Terörle mücadelede anlamal›y›z. (…) Türk Silahl› Kuvvetleri, yüksek riskli ülkelerde topluma gerçekçi Co¤rafya ile iç içe Polis, Jandarma. kullan›l›yor olmas›, olmayan beklentiler yaflamaya çal›flman›z Türkiye’de güvenlik ülkemizin bu konuda ne verilmesinden laz›m. Bu her yerde kuvvetleri, burada kadar uzak görüfllü kaç›n›lmal›d›r.” geçerli. Co¤rafya’ya anlatt›¤›m ekosistemin oldu¤unun net bir örne¤ini Orgeneral Baflbu¤, tam bu uzaktan hâkim gereklili¤ini belki de oluflturuyor. Terörle

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com mücadelenin incelikleri devletler nas›l baflar›l› herkese ve en çok da bilgi vermezseniz medya o aç›s›ndan ise “hayati oluyor. Elbette teknolojiyi medyaya önemli görevler zaman çevreden duydu¤u önemdeki” konu flu sözler kullanacaks›n›z. Ama e¤er düflüyor. Medya kamusal bazen de do¤ru olmayan ile flekilleniyor: insan istihbarat›nda görev yapmaktad›r ve bilgilerle bu görevi yapmak “Terörle mücadelenin zay›fsan›z bu ifl olmaz. yapmal›d›r. Bu konuda durumunda kal›r. hayati noktas›na k›saca ‹nsan istihbarat›n›n kimsenin tereddüdü yok, Dolay›s›yla bu iki tarafl› de¤inmek istiyorum. Bu e¤itimli personel çünkü medya bu görevi bir sorumluluktur. Ben konuda güvenlik güçleriyle taraf›ndan yap›lmas›, yapmazsa ortaya bu durumun gerçekten istihbarat örgütleri bu e¤itimli personelin de dedikodular ç›kar. çok önemli oldu¤unu aras›ndaki ifl birli¤inin size ait bir personel Bu durum çok daha düflünüyorum. Biz elbette sa¤lanmas› çok önemli. olmas› laz›m. ‹flin zor tehlikelidir. Dolay›s›yla haber özgürlü¤üne Bir istihbarat ya da bilgi noktas› da bu.” medya do¤ru bilgilere sayg›l›y›z. Haber özgürlü¤ü do¤ru olmal›. ‹ki, uygun …Ve tabii ki kamuoyunun dayanarak kamuoyunu ve objektif bilgilendirme, zamanda verilmeli. iyi bir flekilde bilgilendirmelidir, bu her aç›dan sayg› Üçüncü faktör de etkili bilgilendirilmesi, kamusal bir görevdir, gösterilmesi gereken olmal›. fiunu bilmeliyiz ki sokaktaki insan›n buna hiçbir itiraz›m›z yok. bir olgu olmakla beraber, operasyonlar› istihbarat terörizmle mücadele Medya vas›talar›yla özgürlüklerin topluma yönlendirir. ‹stihbarata konusunda tam deste¤i “gerçek”; “var olan”, zarar verme s›n›r›n›n dayanmayan operasyonlar sa¤lan›rken, bütünlü¤ün “sunulan” ve “alg›lanan” olmas› gereklili¤i üzerinde bazen olumsuz sonuçlar da korunmas›. Orgeneral olarak karfl›m›za ç›kmakta, de düflünülmelidir.” do¤urabilir. “‹stihbarat yok Baflbu¤’un bu son ço¤u kez ayr›nt›l› Zaten yukar›daki son ise ne yapaca¤›z?” sorusu derece önemli konuya bir incelemeye tabi cümle, yaflam›n gerçe¤inin akla gelebilir. O zaman yaklafl›m› flöyle: tutulmadan bir özetidir… “Biliflim flunu da düflünmemiz “Toplumun terörle sunulmaktad›r. Bu durum ça¤›”nda bilgi bu ölçüde laz›m; belki baz› mücadele konusundaki toplumlar›n alg›lamalar› kontrolsüz akarken tabii ki operasyonlar›n asli hedefi, kararl›l›¤› da çok önemli. üzerinde de ciddi de¤iflim kaç›n›lmaz ama, temel amac› istihbarat Bu nedenle teröristlerin de¤iflimlere sebep “özgürüm” demek, elde etmek olacakt›r. alg› yöntemine uygun olabilmektedir. Bu beraberinde “her fleyi Herhalde bunu da bir ortam oluflturmak konuya da iki tarafl› y›kar›m” düflüncesini kenara kaydetmemiz amac›yla yaymaya çal›flt›¤› bakmak laz›m. E¤er siz getiriyorsa, her fleyi bir kez gerekir. (…) Terörle dehflet ve korkunun önüne ilgili devlet kurumlar› daha de¤erlendirmek mücadelede baflar›l› olan geçilmesi için toplumda olarak medyaya zaman›nda gerekmez mi? S Dergisi MSI ©

7 III. Küresel Terörizm ve Uluslararas› ‹fl Birli¤i Sempozyumu Genelkurmay Baflkanl›¤›n›n ev sahipli¤inde Terörizmle Mücadele Mükemmeliyet Merkezi (TMMM) Komutanl›¤› taraf›ndan bu y›l 3’üncüsü düzenlenen Küresel Terörizm ve Uluslararas› ‹fl Birli¤i Sempozyumu 15-16 Mart tarihlerinde Ankara Bilkent Otel’de gerçeklefltirildi. Ülkelerin terörizmle mücadele konusundaki deneyimlerini di¤er ülkelerle paylaflabilece¤i bir ortam sa¤layarak uluslararas› ifl birli¤i imkânlar›n› gelifltirmek amac›yla düzenlenen sempozyumun aç›fl konuflmas›n› Genelkurmay Baflkan› Orgeneral ‹lker Baflbu¤ yapt›. Tüm kat›l›mc› ülkelerin üst düzey temsil edildi¤i etkinlikte, onur misafirlerinin yan› s›ra NATO yetkilileri ve birçok akademisyen, “Terörizmle Mücadelede Uluslararas› Hukuk ve Uluslararas› Örgütlerin Rolü”, “Terörizmle Mücadelede ‹stihbarat›n Rolü”, “Teknolojik Geliflmeler ve Terörizmle Mücadeleye Etkileri”, “Terörizmle Mücadelede Stratejik ‹letiflimin Rolü” ve “Terörizmle Mücadelede Gelecekteki E¤ilimler” konulu oturumlarda söz ald›. Terörizmle Mücadelede Savunma Sanayisinin Rolü, Siber Savunmadaki Güçlükler ve Sistem Yönetiminin Önemi, Fikir Savafl›n›n Kazan›lmas›: Etkin Dinleme gibi birçok alt bafll›¤›n tart›fl›ld›¤› oturumlar ilgiyle takip edildi. “Küresel problemler, küresel çözümler gerektirir” slogan›yla gerçeklefltirilen sempozyum, ikinci gün icra edilen oturumlar›n ard›ndan Genelkurmay ‹kinci Baflkan› Orgeneral Aslan Güner taraf›ndan yap›lan kapan›fl konuflmas› ile sona erdi.

www.savunmahaber.com Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 SAVUNMA HABER ASELSAN Hava Savunmada Uzmanl›¤›n› Konuflturuyor

eride b›rakt›¤›m›z © GMart ay›nda ASELSAN ASELSAN, hava savunma projelerindeki imzalar›yla gündemin üst s›ralar›nda yer ald›. Savunma Sanayii Müsteflarl›¤› (SSM) ile ASELSAN aras›nda bahse konu projelerdeki ilk imza, 11 Mart’ta “35 mm Oerlikon Modernizasyonu ve Parçac›kl› Mühimmat Tedariki (OMPMT) Projesi Tasar›m ve Gelifltirme Dönemi Sözleflmesi”nde at›ld›. Bu sözleflmenin kapsayan bu sözleflmeler hava savunmas›n› gelifltirecek. hemen 1 hafta sonras›nda, çerçevesinde yapaca¤› sa¤layacak olan Kunda¤› Bu çal›flmalara ek olarak 18 Mart’ta ise ASELSAN, çal›flmalarla ASELSAN, Motorlu Namlulu Alçak K.K.K.l›¤› envanterinde “Kunda¤› Motorlu Namlulu Kara Kuvvetleri ‹rtifa Hava Savunma Silah bulunan 35 mm çekili Alçak ‹rtifa Hava Savunma Komutanl›¤› Sistemi’nin yan› s›ra 35 mm hava savunma toplar›n› Silah Sistemi (KMNA‹HSSS) (K.K.K.l›¤›)’m›z›n hava Çekili Hava Savunma modernize edecek olan ve Atefl ‹dare Cihaz› (A‹C) savunma kabiliyetlerini Toplar› ile Çekili Alçak ASELSAN, söz konusu Projeleri Tasar›m ve daha yukar› seviyelere ‹rtifa Hava Savunma Füze toplara parçac›kl› Gelifltirme Dönemi tafl›yacak. Sistemi’nin at›fl kontrolünü mühimmat ateflleme Sözleflmesi”nin alt›na Ayr›ca yine bu sözleflmeler ve komuta kontrolünü kabiliyeti kazand›rmakla, imzas›n› att›. Her ikisi de kapsam›nda ASELSAN, gerçeklefltirecek olan toplar›n etkinli¤inde önemli gelifltirme dönemlerini z›rhl› mekanize birliklerin Atefl ‹dare Cihaz›’n› da bir art›fl sa¤layacak. Atefl ‹dare Cihaz› (A‹C) Kunda¤› Motorlu Namlulu Alçak ‹rtifa Hava Savunma Silah Sistemi

Modernize edilmifl 35 mm çekili hava savunma olan yüksek etkinlik toplar› ile birlikte düzeyine sahip hava Kunda¤› Motorlu savunma sistemleri Namlulu Alçak ‹rtifa Hava kazand›r›laca¤› gibi Savunma Silah Sistemi’nde kuvvet ihtiyaçlar›n›n yurt de kullan›lacak olan ve içinde gelifltirilen sistemler 35 mm’lik namlulu silah ile karfl›lanmas› sayesinde bu projelerle daha sistemlerinin etkinli¤ini proje maliyetlerinde önemli ileri seviyelere tafl›yacak artt›racak parçac›kl› ak›ll› bir tasarruf da sa¤lanacak. olan ASELSAN, Türk Silahl› Makina ve Kimya Endüstrisi mühimmatlar da yine Bu sayede kaynaklar yurt Kuvvetlerinin gelecekte Kurumu (MKEK), TÜB‹TAK ASELSAN taraf›ndan içinde kullan›ld›¤› gibi ortaya ç›kacak daha üst SAGE ve FNSS gibi gelifltirilecek. bahse konu sistemlerin seviyelerdeki ihtiyaçlar›n›n savunma sanayimizin Gerçeklefltirilecek olan bak›m ve idamesi de yurt içi olanaklarla önde gelen kurum ve hava savunma projeleri kolaylaflacak. Hava karfl›lanabilmesini olanakl› kurulufllar› da söz konusu sayesinde, K.K.K.l›¤›na, savunma sistemleri k›lacak birçok alanda daha projelerde, ASELSAN’›n alt güncel teknoloji konusunda geçmiflte yeni teknolojiler kazanmay› yüklenicisi olarak görev kullan›larak gelifltirilecek elde etti¤i birikimleri hedefliyor. alacak. SAVUNMA HABER ASES 2010 ‹çin Geri Say›m Bafllad› ürk Silahl› I A¤ Merkezli Harp T Kuvvetlerinin, Teknolojileri ve özellikle de Hava Uygulamalar›, Kuvvetleri Komutanl›¤›n›n I Aviyonik Sistem MSI Dergisi teknolojik ihtiyaçlar›n›n Mimarileri, © karfl›lanmas›na yönelik I Bak›m Onar›m yürütülen projelerde önemli Teknolojileri, bir yeri bulunan, Aviyonik I Elektrik Mühendisli¤i ve Sistem entegrasyonu Uygulamalar›, konular›n›n masaya I Elektronik Harp yat›r›laca¤› 1’inci Aviyonik ve Radar Teknolojileri, ve Sistem Entegrasyon I Gömülü Yaz›l›m Sempozyumu (ASES Teknolojileri, d›fl›nda etkinlik kapsam›nda 29-30 Nisan 2010 2010)’un taslak program› I Görüntü ‹flleme 5 adet e¤itim konusunda tarihlerinde Hava Harp belli oldu. Teknolojileri ve davetli bildiriye de yer Okulu’nun ‹stanbul, ‹nsans›z Hava Arac› Uygulamalar›, verilecek. Yurt içi ve Yeflilyurt yerleflkesinde (‹HA)’lar›n I Gösterge Sistem ve yurt d›fl›ndan davetli düzenlenecek olan ASES Silahland›r›lmas›, Teknolojileri, konuflmac›lar›n da kat›laca¤› 2010, Savunma Sanayii Uçaklarda Yak›t Ak›fl I Hava Trafik Kontrol etkinlikte ayr›ca 2 de panel Müsteflarl›¤› (SSM), Miktar›n›n Yapay Sinir Uygulamalar›, düzenlenecek. Panellerin Savunma Sanayii A¤lar› ile Modellenmesi, I ‹HA Sistemleri, konular› ise flöyle: ‹malatç›lar Derne¤i At›lan ve Çekilen Sahte I Özel Mühendislik I Hava Arac› (Uçak, Motor (SaSaD), Elektrik Hedef Teçhizat›, Gelece¤in Konular›, ve Aviyonik) Bak›m, Elektronik Mühendisleri Ticari Casus Uydular›na I Sensör Teknolojileri, Onar›m ve Yenileme Enstitüsü (IEEE) ve Bir Bak›fl, fiaf (Chaff) I Sistem Mühendisli¤i (BOY) Faaliyetlerinde Uluslararas› Mühendislik Bulutundan Uygulamalar›, Bölgesel Güç Oluflumunu Kurulu (INCOSE)’nin Elektromanyetik I Uçufl Kontrol ve Yönetim Destekleyici Bütünleflik deste¤i ve ASELSAN, Saç›lma Benzetimin Sistemleri, Uygulamalar Neler SAVRON‹K ve TUSAfi gibi Gerçeklefltirilmesi I Uçufl Test ve Harici Olmal›d›r? savunma ve havac›l›k ve Ters Yapay Aç›kl›kl› Yük Entegrasyonu. I Sistem Entegrasyonu sektörünün önde Radar Görüntülerinin Bu konular çerçevesinde Yönüyle Ulusal gelen firmalar›n›n Elde Edilmesi gibi birçok gerçeklefltirilecek paralel Havac›l›¤›n Teknolojik ana sponsorlu¤unda farkl› ve ilgi çekici oturumlarda, 35’ten fazla Alt Yap›s› ve Bu gerçeklefltirilecek. konuda bildirinin farkl› kurum ve kurulufl, Alt Yap›n›n Ulusal Bir ASES 2010 ile ilgili sunulaca¤› oturumlar›n yaklafl›k 85 bilimsel Güç Haline Getirilmesi daha detayl› bilgiye ana konu bafll›klar› ise makaleyi kat›l›mc›lar ile Yönünde Bütünlefltirici www.ases2010.org flu flekilde: paylaflacak. Bunlar›n Çabalar Neler Olmal›d›r? adresinden ulaflabilirsiniz.

10

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com

SAVUNMA HABER

üflterek Taarruz Uça¤› F-35B fiimflek II ‹lk Kez Dikey ‹ndi M(JSF) program›n›n ana yüklenicisi Lockheed © Martin, F-35 fiimflek II’nin Lockheed Martin k›sa mesafeden kalk›fl ve dikey inifl kabiliyetli B modelinin ilk dikey iniflini, test uçufllar›n›n da yap›ld›¤› Amerikan Donanmas›n›n Patuxent River hava üssünde gerçeklefltirdi. Kullan›ma girdi¤inde Amerikan Deniz Piyadelerindeki AV-8B Harrier II ve F/A-18 savafl uçaklar› ile ‹ngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri ve Kraliyet Donanmas›’ndaki Harrier GR7/GR9 savafl uçaklar›n›n yerini alacak Graham Tomlinson baflar›l› flekilde dikey yetkililer, kalk›fl ve olan F-35B fiimflek II, taraf›ndan 46 metre olarak inifl yapt›. Program›n inifllerin daha verimli bir 18 Mart’ta gerçeklefltirilen yükseklikte yaklafl›k gidiflat› aç›s›ndan son flekilde yap›ld›¤› taktirde, ilk dikey inifl öncesinde 1 dakika havada as›l› olarak derece sevindirici olan bu F-35B’nin havada kal›fl 13 dakikal›k bir uçufl yapt›. bekletilen F-35B fiimflek II, geliflmenin ard›ndan, k›sa süresinin artaca¤›n› Uçuflun ard›ndan, Kraliyet ard›ndan da daha önceden mesafeden kalk›fl ve dikey ve bu amaca yönelik Hava Kuvvetlerinden belirlenen yaklafl›k inifl testlerine devam çal›flmalar›n sürdü¤ünü emekli olan test pilotu 9 metrekarelik bir alana edilece¤ini belirten söyledi.

SAVUNMA HABER KBRN Mobil Arazi

Laboratuvar› ‹çin © ‹mzalar At›ld› Indra uharebe ortam›ndaki tehditlerin giderek daha da asimetrik Mhale gelmeye bafllad›¤› günümüzde Savunma Sanayii Müsteflarl›¤› (SSM), Kara Kuvvetleri Komutanl›¤›n›n kimyasal, tamamland›¤›nda Kara Kuvvetleri Komutanl›¤›; kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer (KBRN) harp maddelerinin biyolojik, radyolojik ve nükleer tehditlerin analitik olarak tespit ve zehirli endüstriyel maddeler (ZEM)'in tespit, analiz ve edilebilmesine imkân veren konuflland›r›labilir ve mobil bir tan›mlamas›na yönelik KBRN savunmas› ihtiyaçlar›n›n laboratuvara sahip olacak. Sistemi gelifltirmenin yan› s›ra karfl›lanmas› yolunda önemli bir ad›m att›. Savunma Sanayii kullan›mda oldu¤u dönem içerisinde de hizmet vermeyi Müsteflar› Murad Bayar ve Indra’n›n Ulusal Savunma sürdürecek olan Indra, e¤itim ve ifl protokollerinin tan›mlanmas› Programlar› Direktörleri Domingo Castro ve Manuel Ruiz’in da dahil olmak üzere genifl kapsaml› lojistik destek de kat›ld›klar› 10 Mart’taki törende SSM ile ‹spanyol Indra Sistemas sa¤layacak. Helikopter, nakliye uça¤› ya da bir kamyon S.A. aras›nda yaklafl›k 4 milyon dolarl›k KBRN Mobil Arazi arac›l›¤›yla operasyon alan›na nakledilebilecek olan mobil Laboratuvar› Sözleflmesi imzaland›. Nurol Makina’n›n laboratuvar, olas› kirletici maddelerin harici ve dahili alanlar en önemli alt yüklenicilerden biri oldu¤u 18 ayl›k proje aras›nda tafl›nmas›n› önleyen bir ar›nd›rma duflu da içeriyor. Karma Disiplin Mesle¤i Etkinli¤i: UPMK roje yöneticili¤i mesle¤ini Ulusal Proje Meslek için Savunma Sanayii sponsorlar› aras›nda, Türk Ptan›tmay› ve gelifltirmeyi Konferans› (UPMK)’y› Müsteflarl›¤› (SSM), Savunma Telekom ve savunma sanayisi kendisine misyon edinen düzenlemek üzere yola ç›kt›. Sanayii ‹malatç›lar Derne¤i firmalar›m›zdan Meteksan MCM Grup, proje yöneticileri Çeflitli sektörlerde ve farkl› (SaSaD) ve Proje Yönetim Savunma da bulunuyor. ve proje yönetim ekipleri proje yönetim ekiplerinde Derne¤i (PYD)’nin de Etkinlik program› henüz üyelerini bir araya getirerek 30 y›l› aflk›n deneyimi olan deste¤ini alm›fl bulunuyor. kesinleflmemifl olsa da mesleki sorun ve önerileri ba¤›ms›z uzman kiflilerin Ana temas› konferans ve kat›l›mc› profili ve gündeme paylaflmak, ülkemizde proje oluflturdu¤u bir proje yönetimi proje yönetimi metodolojisinden getirilecek konular ile yönetimi mesle¤inin yöntem hizmetleri ekibi olan MCM ziyade, kifliler, çal›flma oldukça ilgi çekmesi beklenen ve dil birli¤ini tart›flmak ve Grup, 28-29 May›s 2010’da flartlar›, mesleki zorluklar ve konferans›n önümüzdeki bir dayan›flma zemini Ankara City Hotel’de bunlara dair özgün çözümler y›llarda da devaml›l›¤›n›n oluflturmak amac› ile ilk gerçeklefltirilecek bu etkinlik ve beklentiler olan etkinli¤in sa¤lanmas› planlan›yor.

14

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com

SAVUNMA HABER TUSAfi © illi Savunma Bakan› Vecdi TUSAfi Bakanlar› A¤›rlad› MGönül ve Ulaflt›rma Bakan› Binali Y›ld›r›m, ülkemizin havac›l›k edilecek olan 30 adet yeni nesil geçildi. Milli Savunma Bakan› Vecdi ve uzay merkezi Türk Havac›l›k ve F-16 uça¤›n›n, nihai montaj, test Gönül, Ulaflt›rma Bakan› Binali Uzay Sanayii A.fi. (TUSAfi)’›n uçufllar› ve teslimat ifllemleri Y›ld›r›m ve Savunma Sanayii mühendislik ve üretim kabiliyetleri TUSAfi tesislerinde yap›lacak. Müsteflar› Murad Bayar’›n yan› s›ra aç›s›ndan geldi¤i nokta ve bu TUSAfi, F-16 konusunda kazand›¤› Türk Silahl› Kuvvetlerini Güçlendirme yeteneklerin sivil projelerde de tecrübelerin dost ve müttefik Vakf›, Milli Savunma Bakanl›¤› ve daha yo¤un kullan›m› hususunda ülkelerin benzer projelerinde Türk Silahl› Kuvvetleri temsilcilerinin fark›ndal›¤›n art›r›lmas› amac›yla, de¤erlendirilmesi için de de kat›l›m›yla HÜRKUfi’un 1 Nisan 2010 tarihinde TUSAfi çal›flmalar›n› sürdürüyor. Türk ilk montaj ifllemi gerçeklefltirildi. tesislerini ziyaret etti. Her iki Hava Kuvvetlerinin envanterinde Ziyaretin devam›nda, F-35’in orta bakan›n TUSAfi tesislerini bulunan F-16 uçaklar›n›n gövdesinin ABD d›fl›nda tek kaynak ziyareti esnas›nda, her biri bafll› modernizasyonu ve yeni nesil olarak TUSAfi tesislerinde bafl›na bir dönüm noktas› teflkil F-16 uçaklar›n›n Türk Hava üretilmesine yönelik TUSAfi ile eden bir dizi etkinlik de Kuvvetleri envanterine Northrop Grumman aras›nda gerçeklefltirildi. kazand›r›lmas› amac›yla bafllat›lan fiubat 2007'de imzalanan anlaflma Savunma Sanayii Müsteflarl›¤› Öncel III F-16 Modernizasyon ve kapsam›nda temeli at›lan ve (SSM) ile TUSAfi aras›nda Aral›k Öncel IV programlar›na ilave olarak TUSAfi’a ileri teknoloji kompozit 2004’te imzalanan sözleflmeyle TUSAfi, Pakistan Hava Kuvvetleri üretimi yapabilme kabiliyeti 16 yürürlü¤e giren ve tamamen envanterinde bulunan F-16 kazand›racak ‹leri Kompozit Türk mühendisleri taraf›ndan milli uçaklar›n›n modernizasyonu Teknolojileri ‹malat Tesisi’nin olanaklarla tasarlanan Türk Özgün amac›yla bafllat›lan projede de 2. Faz›’n›n aç›l›fl› yap›ld›. ‹nsans›z Hava Arac› (T‹HA)’n›n uygulama safhas›na geldi. F-35’in en karmafl›k ana yap›sal montaj›n›n tamamlanmas› ile bölümlerinden biri olan orta bafllayan etkinlik, F-16 Öncel IV HÜRKUfi’un gövdesinin üretimine yönelik (PO IV) Program›’nda ilk perçinin ‹lk Montaj› da Yap›ld› üstlenilen ifl paketlerinin Milli Savunma Bakan› Vecdi Gönül Bu faaliyetlerin ard›ndan ise gerçeklefltirilebilmesi amac›yla ve Ulaflt›rma Bakan› Binali Y›ld›r›m TUSAfi taraf›ndan gelifltirilen ve infla edilen ‹leri Kompozit taraf›ndan çak›lmas› ile devam etti. özellikleri itibariyle, ülkemizde Teknolojileri ‹malat Tesisi’nin Bilindi¤i üzere, TUSAfi’›n, geliflmifl bir hava arac›n›n tüm 2. Faz’› ve benzeri yap›sal yat›r›mlar- ana yüklenici Lockheed Martin unsurlar› ile birlikte tasarland›¤› la sahip olaca¤› kabiliyetler, firmas› ile 5 Aral›k 2008 tarihinde ilk proje olma unvan›na sahip olan TUSAfi’›n ad›n›n dünyadaki say›l› imzalad›¤› F-16 Öncel IV Program› Türk Bafllang›ç ve Temel E¤itim firmalarla birlikte an›lmas›n› sözleflmesi kapsam›nda tedarik Uça¤› “HÜRKUfi”un montaj alan›na sa¤layacak.

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com © TUSAfi

TUSAfi’›n Kapal› Alanlar› bar›nd›rabilecek. Mevcut hangarlara Geniflliyor ek olarak tasarlanan 1000 m2 Bu aç›l›fl›n ard›ndan da TUSAfi’›n yeni büyüklü¤ündeki di¤er hangar›n Uçufl Hatt› Hangarlar› ve Altyap› (B360/3) ise yo¤un olarak insans›z ‹nflaatlar›’n›n temeline ilk harç hava araçlar›n›n testlerinde döküldü. ‹nfla çal›flmalar› kullan›lmas› öngörülüyor. tamamland›¤›nda, yürütülmekte TUSAfi tesislerinin, TUSAfi olan programlar›n ihtiyaçlar›n› taraf›ndan gelifltirilmekte olan karfl›layacak montaj ve tadilat HÜRKUfi ve T‹HA gibi özgün hangarlar› ile uçufl ifllemleri ürünlerin ve taahhüt alt›na hangarlar›ndan oluflacak bu al›nan yeni helikopter projelerinin tesislerden Uçak Montaj Binas› (ATAK, vb.) devreye girmesiyle (B610), ayn› anda 21 adet birlikte do¤an ihtiyaçlara cevap F-16 uça¤›n›n montaj ve tadilat verebilmesi amac›yla infla edilen yeni ifllemlerinin yap›labilece¤i, 8000 m2 tesislerin, 2010 y›l›n›n Ekim ay›nda büyüklü¤ünde bir tesis olacak. iflletmeye al›nmas› planlan›yor. 2010 Artan uçufl hatt› operasyonlar› y›l› için planlanan bu yat›r›mlar›n ihtiyac›n› karfl›layacak “Uçufl Hatt› tamamlanmas›yla birlikte, TUSAfi’›n ‹fllemleri Hangarlar› (B260)” ise Ak›nc› Ankara’da bulunan 5400 m2’lik alana sahip, 6 adet 5.000.000 m2’lik arazisindeki kapal› hangardan oluflacak ve 12 adet alan büyüklü¤ü, y›l sonunda yaklafl›k jet uça¤› veya helikopteri 260.000 m2’ye ulaflm›fl olacak. © Türk Hava Kuvvetleri

www.savunmahaber.com SAVUNMA HABER

eniz Kuvvetleri HAVELSAN, GENES‹S’teki DKomutanl›¤› (Dz.K.K.l›¤›) bünyesinde görev yapan Erken Teslim Gelene¤ini Sürdürüyor G s›n›f› (eski Perry) projesiyle birlikte: f›rkateynlerin savafl yönetim I Ara katman ve savafl sistemlerinin modernize yönetim sistemi uygulama

edildi¤i GENES‹S projesi yaz›l›mlar›n›n de¤iflen HAVELSAN

kapsam›ndaki ilk 4 gemiyi ihtiyaçlara göre milli © önemli bir baflar› olanaklar kullan›larak sergileyerek erken teslim gelifltirilmesi ve eden HAVELSAN, projede uyarlanmas›, gelenek haline gelen erken I Cihaz ve sistemlerin teslimlere bir yenisini daha büyük ölçüde milli ekledi. HAVELSAN, Savunma olanaklar ve haz›r ticari Sanayii Müsteflarl›¤› (SSM) ürünler kullan›larak taraf›ndan yürütülen projede, yurt içinde üretilmesi, 5’inci gemi olan TCG I Sistem entegrasyonu Gökçeada (F-494)’ü de proje ve testlerinin yap›lmas›, takviminde belirlenen I Gerekli e¤itimlerin tarihten önce Dz.K.K.l›¤›na verilmesi ve sistemin teslim etti. Daha önce yaflam süreci boyunca GENES‹S modernizasyonuna bak›m deste¤i sa¤lanmas› tabi tutulan 4’üncü gemi gibi konulardaki olan TCG Gelibolu (F-493) de yeteneklerimiz de daha teslim edilen ilk 3 gemide üst seviyelere tafl›nm›fl oldu. gelenek haline getirildi¤i gibi, Bu projeyle, G s›n›f› planl› tarihten önce, f›rkateynlerin savafl yönetim 20 Temmuz 2009’da sistemi modernizasyonunu Dz.K.K.l›¤›na teslim edilmiflti. baflar›yla gerçeklefltiren 5’inci gemide de istikrar›n› ilk flirket olarak tüm dünya koruyan HAVELSAN, planl› taraf›ndan da tan›nm›fl tarih Mart ay›n›n ilk haftas› olmas›, GENES‹S’in olmas›na ra¤men, geminin ihracat›na yönelik liman ve seyir testlerini HAVELSAN aç›s›ndan erken tamamlayarak önemli bir f›rsat teflkil ediyor. 19 fiubat’ta kullan›c›s›n›n ABD taraf›ndan üretilen ve hizmetine sundu. Oliver Hazard Perry (FFG-7) 2005 y›l›n›n Ocak ay›nda olarak adland›r›lan G s›n›f› bafllayan ve 2011 y›l›n›n f›rkateynlerden, 30’u Amerikan Aral›k ay›nda sona ermesi Donanmas›nda olmak üzere, planlanan, toplamda 8 adet yaklafl›k 80 adedi halen f›rkateynin modernize görevde. GENES‹S projesi edilece¤i GENES‹S kapsam›nda modernize projesinde, gemilerde edilen ilk f›rkateyn olan halihaz›rda kullan›lan silah TCG Gemlik (F-492), sistemleri ve sensörler, geçti¤imiz y›l Somali 18 gemi savafl yönetim aç›klar›ndaki deniz sistemine entegre ediliyor. korsanl›¤›na karfl› koruma Sahip oldu¤umuz görevlerinde yer alarak teknolojinin geliflimi Türk Bayra¤›’n› Hint aç›s›ndan ülkemize büyük Okyanusu’nda bir katk› sa¤layan GENES‹S dalgaland›rm›flt›. Türk Silahl› Kuvvetleri ©

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com

SAVUNMA HABER

stanbul Teknik ‹TÜ-Türk Savunma Sanayisi ‹Üniversitesi (‹TÜ) Savunma Teknolojileri ‹fl Birli¤inde Geri Say›m Bafllad› Kulübü (SAVTEK)’in Kültür Merkezi’nde olmak üzere Türk sa¤layabilece¤i katk›lar›n üniversite-savunma gerçeklefltirilecek. Savunma Sanayisi’nde net bir flekilde ortaya sanayisi ifl birli¤ine yönelik MSI Dergisi olarak faaliyet gösteren çok konulmas›; bunun yan› s›ra olarak düzenleyece¤i ve bas›n sponsorlu¤unu say›da firman›n iki taraf aras›ndaki ifl özel olarak da ‹TÜ-Türk üstlendi¤imiz ÜSS‹2010 sponsorlu¤unda hayata birli¤inin oldu¤undan daha Savunma Sanayisi ifl Konferans›; Savunma geçirilecek. ileri bir noktaya tafl›nmas› birli¤inin ele al›naca¤› Sanayii Müsteflarl›¤› ve Türk Savunma Sanayisi’nin konusunda somut “Üniversite-Savunma Türk Silahl› Kuvvetlerini bugünü ve yar›n› hakk›nda ad›mlar›n at›lmas›, Sanayisi ‹flbirli¤i Güçlendirme Vakf› gibi ‹TÜ’deki akademik konferansta üzerinde (ÜSS‹2010) Konferans›”, savunma sanayimize yön kadronun ve ö¤rencilerin durulacak en önemli 4 May›s 2010 Sal› günü veren kurulufllar›m›z›n fark›ndal›¤›n›n artt›r›lmas›; noktalardan olacak. ‹TÜ Ayaza¤a Yerleflkesi deste¤i ve baflta ‹TÜ’nün Türk Savunma Ayr›nt›l› bilgi için: Süleyman Demirel Yonca-Onuk Tersanesi Sanayisi’nde sa¤lad›¤› ve www.ussi2010.itu.edu.tr ÜSS‹2010 Konferans› Program›* 1. Oturum - 12:15-12:45 ‹TÜ’de Faaliyet Gösteren Merkezlerin Üniversite-Savunma Sanayisi ‹fl Birli¤inde Neredeyiz? Kabiliyetleri ve Türk Savunma Sanayisi’nin Aç›l›fl Konuflmalar›: Gelece¤inde Alabilecekleri Roller 10:00-10:20 ‹TÜ-Türk Savunma Sanayisi ‹fl Birli¤i 12:45-13:00 ‹TÜ Ö¤rencilerinin ‹fl Birli¤ine Bak›fl› Kapsam›nda Geçmiflten Günümüze 13:00-13:45 ‹TÜ Ö¤renci Projelerinin ‹TÜ’nün Birikimi Türk Savunma Sanayisi’ne Katk›lar› ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin 13:45-14:30 Yemek Aras› 10:20-10:40 Üniversite-Türk Savunma Sanayisi 14:30-14:50 Özgün Sistemler Gelifltirip Kendi Kendine ‹fl Birliklerine Yönelik Olarak Geçmiflten Yetebilen ve Uluslararas› Alanda Rekabet Günümüze Uygulanan Politikalar ve Edebilen Bir Türk Savunma Sanayisine Elde Edilen Kazan›mlar Ulaflman›n Formülü Savunma Sanayii Müsteflar› Murad Bayar 14:50-16:30 Üniversite-Savunma Sanayi ‹fl Birli¤i 10:40-11:00 Say›larla 2009 Y›l› Örneklerine Yak›ndan Bak›fl / Özgün Projelerde SaSaD Genel Sekreteri Kaya Yazgan Görev Alacak Mühendislerde Aranan Nitelikler 2. Oturum - Nereye, Nas›l Ulafl›r›z? 16:30-16:45 Kahve Molas› 11:00-11:15 Üniversite-Sanayi ‹flbirli¤i Çerçevesinde Panel - Nas›l sürdürürüz? Ülkemizdeki Sanayileflme Politikalar› 16:45-18:00 Üniversite- Türk Savunma Sanayisi 11:15-11:30 Ar-Ge Çal›flmalar› Kapsam›nda Gelecekte ‹fl Birli¤inin Geliflmesine Katk› Sa¤layacak Hangi Teknolojiler Öne Ç›kacak? En Stratejik Ad›m Nedir? 11:30-11:45 Kahve Molas› 18:00-18:15 Kapan›fl Konuflmas› 11:45-12:15 Üniversite-Sanayi ‹fl Birli¤i’ne ‹TÜ’den 18:15 Kokteyl Örnek Bir Merkez - OTAM (Otomotiv *Programda de¤ifliklik olmas› durumunda, Teknolojileri Araflt›rma Merkezi) www.ussi2010.itu.edu.tr adresinde yay›mlanacakt›r.

Savunma ve Güvenlik Konular›na ‹lgi Art›yor 20 o¤uk Savafl döneminde bafll›kl› seminerler dizisi, bu Siyaset Konuflmalar›”n›n ilk Konuflmalar›”, önümüzdeki Sa¤›rl›kl› olarak askeri yönde at›lan ad›mlardan biri konu¤u Bali Yaz›c› oldu. günlerde de devam edecek. bürokrasinin ilgi alan› olarak olarak dikkat çekiyor. “Türkiye’de Z›rhl› Birlikler Program takvimi flu flekilde de¤erlendirilen savunma Stratejik Araflt›rmalar Tarihine Bak›fllar” konulu bir belirlenmifl durumda: ve güvenlik konular›na, Merkezi yöneticilerinden sunum yapan Yaz›c›, 1930’lu • Gün Kut, “Yavuz ve Midilli’nin son dönemlerde baflta Prof. Dr. Gencer Özcan ve y›llardan bafllayarak z›rhl› Karadeniz Harekât› ve Birinci üniversiteler ve düflünce Doç. Dr. Serhat Güvenç’in araçlar›n Türkiye’ye geliflini Dünya Savafl›’n›n Geliflimi”, kurulufllar› olmak üzere, giriflimleri ile düzenlenen ve ilk z›rhl› birliklerin teflkil 21 Nisan 2010. sivil kesimin de ilgisinin seminerlerde, uluslararas› edilmesini anlatt›. Konuflmas›n› • Mehmet Salim Derviflo¤lu, giderek artmaya bafllad›¤› iliflkiler, güvenlik ve harp zengin görsel arflivi ile “Aç›k Denizde Savafl D›fl› gözlemleniyor. ‹stanbul tarihi alanlar›n›n kesiflti¤i süsleyen Yaz›c›, kalabal›k Operasyonlar: Avrasya Feribotu Bilgi Üniversitesi Stratejik konular ele al›n›yor. 24 Mart dinleyici toplulu¤undan büyük Örne¤i”, 26 May›s 2010. Araflt›rmalar Merkezi 2010 tarihinde üniversitenin ilgi gördü. Prof. Dr. Gencer • Gül Tokay, “Geç Dönem taraf›ndan düzenlenen “Ordu, Dolapdere yerleflkesinde Özcan’dan ald›¤›m›z bilgilere Osmanl› Ordusunda Toplum, Siyaset Konuflmalar›” düzenlenen “Ordu, Toplum, göre, “Ordu, Toplum, Siyaset Dönüflüm”, 27 Ekim 2010.

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com

SAVUNMA HABER TÜB‹TAK UEKAE Mart Ay›nda Nefes Almad› MSI Dergisi

art ay›n› oldukça hareketli geçiren TÜB‹TAK UEKAE, © May›n ilk planl› etkili¤i olan IV. Bilgi Güvenli¤i Günü’nü 11 Mart 2010 tarihinde Harbiye Askeri Müzesi’nde icra etti. “Biliflim Sistemleri Güvenli¤inde Yeni E¤ilimler” bafll›¤› alt›nda yönetim sistemlerinin güvenli¤i, veri kaça¤› önleme sistemleri, mobil sistemlerin güvenli¤i gibi konular›n ele al›nd›¤› etkinlik kapsam›nda yap›lan panellerde ise Bankac›l›k Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Bilgi Enstitünün Mart ay› içerisinde kat›ld›¤› bir di¤er etkinlik ise Teknolojileri ve ‹letiflim Kurumu, Vodafone ve Hayal Bilgi Adli T›p ve Adli Biliflim Konferans› ve Sergisi EuroForensics Teknolojileri yetkilileri art›k gündelik hayat›m›z›n ayr›lmaz oldu. 26-28 Mart tarihlerinde yine Harbiye Askeri Müzesi’nde bir parças› olan biliflim sistemlerinin güvenli¤i üzerine icra edilen etkinli¤in sponsorlar› aras›nda bulunan TÜB‹TAK tecrübelerini kat›l›mc›larla paylaflt›. Ö¤leden sonraki UEKAE, sergiledi¤i Forensic XP-4010D Doküman ‹nceleme oturumlarda ise TÜB‹TAK UEKAE’nin özgün çözümleri Cihaz› ile büyük ilgi çekti. Özellikle kat›l›m›n üst düzey oldu¤u Pardus ve Kurumsal Kimlik Yönetimi hakk›nda etkinli¤in ilk günü Pakistan Milli ‹stihbarat Teflkilat› Baflkan› kat›l›mc›lara sistemlerdeki yeni gelifltirmeler hakk›nda ve Pakistan’da kurulacak olan Forensic Laboratuvar› bilgi verildi. Fuaye alan›nda aç›lan stantlarda ise kat›l›mc›lar Sorumlu Heyeti taraf›ndan stand› ziyaret edilen TÜB‹TAK TÜB‹TAK UEKAE’nin di¤er özgün ürünleri ile ilgili bilgi UEKAE, tasar›m› ve üretimi milli olan Forensic XP-4010D alma ve gösterimlerden faydalanma f›rsat› yakalad›. Doküman ‹nceleme Cihaz› ile ziyaretçilerin takdirini kazand›.

ok amaçl› bir muharebe Çarac›n›n gelifltirildi¤i MBDA’n›n Yeni Hava Savunma MPCV (Multi Purpose Sistemi MPCV Üretime Haz›r Combat Vehicle) projesinin hava savunma versiyonunda bafllayan MBDA, arac›n, sa¤layan MPCV’nin taretine ay›nda verdi¤i siparifl tasar›m› dondurma benzer alt bir makinal› tüfek de kapsam›nda 60 tane Rafale aflamas›na gelen MBDA, sistemlerin kullan›laca¤› entegre edilmifl. Karada savafl uça¤› DDM NG ile çok yak›nda seri üretime tanksavar versiyonunun bunlar olurken MBDA, teçhiz edilecek. Hâlihaz›rda haz›rlan›yor. 2009 y›l› entegrasyon çal›flmalar›na havada da bofl durmad›. Rafale’ler üzerinde bulunan sonunda yap›lan ve 2 adet ise önümüzdeki aylarda Fransa’n›n envanterindeki DDM sisteminin kabiliyetler Mistral k›sa menzilli hava bafllayacak. Hava savunma Rafale savafl uçaklar› için aç›s›ndan daha da gelifltirilmifl savunma füzesinin baflar›l› versiyonu 4 tane at›fla haz›r gelifltirilen ve uça¤› hedef versiyonu olan DDM NG, yerini bir flekilde otomatik Mistral füzesi ile donat›lan alan füzeleri alg›layan alaca¤› DDM ile ayn› fiziksel olarak atefllendi¤i MPCV, 4 tane füzeyi de araç DDM NG sisteminden ilk özelliklere sahip. Performans› denemeler, Mart içerisinde tafl›yabiliyor. görüntüler de gelmeye artt›r›lan sistem, tehdidi ay›nda tasar›m›n Refakat etti¤i konvoya bafllad›. 2007 sonunda daha uzun menzilden dondurulmas› karar›n›n alçak irtifa hava bafllat›lan proje dahilinde alg›layabildi¤i gibi, yanl›fl al›nmas›nda etkili oldu. savunmas› gelifltirilen ve 2009 yaz›ndan alarm oran›n› da azalt›yor. Renault Trucks taraf›ndan beri Rafale üzerinde test Her biri bal›kgözü lensle üretilen Sherpa 3A taktik edilen sistemin, 2012 y›l›nda donat›lm›fl 2 adet k›z›l ötesi tekerlekli arac› üzerinde tam operasyonel hale sensörü bulunan ve uça¤›n flekillendirilen MPCV’yi gelmesi bekleniyor. Frans›z karfl› tedbir sistemlerine de gelifltirmeye 2006 y›l›nda savunma tedarik makam› entegre edilebilecek olan DGA’n›n geçti¤imiz Aral›k DDM NG, pilotun, genifl 22 © bir aç›yla uça¤›n etraf›n› MBDA

MBDA görebilmesini de © olanakl› hale getiriyor. © MBDA

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com

SAVUNMA HABER Nijerya ‹kinci ATR 42MP’sini de

Teslim Ald› © lenia Aeronautica, ATR 42 uça¤›n›n deniz karakol AgustaWestland Aversiyonu olan ATR 42MP’lerin ikincisini de Turin’deki tesislerinde Mart ay›n›n sonlar›nda gerçeklefltirilen törenle Nijerya Hava Kuvvetlerine teslim etti. Nihai kabul safhas›n›n da geride b›rak›lmas›yla uçak, bundan sonra görev yapaca¤›, ülkenin en büyük kenti olan Lagos’a yaklafl›k 400 km mesafedeki Benin City’de bulunan AgustaWestland Nijerya Hava Kuvvetleri üssüne do¤ru yola ç›kacak. AW101’ler ‹çin Yaklafl›k 73 milyon dolarl›k bir anlaflma kapsam›nda yürütülen projede ilk uça¤›n teslimat› ise Hindistan’la El S›k›flt› geride b›rakt›¤›m›z y›l›n Aral›k ay›nda indistan hükümeti, pazar›ndaki yerini gerçeklefltirilmiflti. Teslimatlar› baflar›yla H12 adet AW101 sa¤lamlaflt›rm›fl oldu. gerçeklefltiren Alenia Aeronautica, ilerleyen helikopteri tedariki için Önümüzdeki 10 y›l için süreçte Nijerya Hava Kuvvetlerinin AgustaWestland ile 560 Hindistan pazar›nda filosundaki uçaklar›n modernizasyonu milyon avroluk bir yaklafl›k 6 milyar avroluk ve filodaki uçaklar›n anlaflma imzalad›. bir potansiyel gördü¤ünü operasyonel kabiliyetlerinin Anlaflma kapsam›nda söyleyen firman›n sürdürülebilmesi üretilecek orta / a¤›r hâlihaz›rdaki gündeminde, için lojistik destek gibi s›n›ftaki AW101 AW119 helikopteriyle faaliyetlerde yer alabilmek helikopterleri, nakliye yar›flt›¤›, Hindistan üzere çal›flmalar›n› da görevlerinde kullan›lacak. Savunma Bakanl›¤›n›n sürdürüyor. Anlaflma, personel ve keflif ve gözetleme teknisyen e¤itiminin yan› helikopteri projesi var. s›ra Hindistan’a 5 y›l Hindistan taraf›ndan süreyle lojistik destek sürdürülen de¤erlendirme verilmesini de kaps›yor. çal›flmalar›nda, © fiimdiye kadar 180’in Himalayalarda 6000 m’nin Alenia Aeronautica üzerinde AW101 siparifli üzerindeki irtifalarda zorlu alan AgustaWestland, bu testlere tabi tutulan anlaflmayla birlikte, AW119’u, gelecek aylarda yaklafl›k 40 y›ld›r faaliyet ise s›cak ortamlarda ki gösterdi¤i Hindistan testler bekliyor. KMW’nin Mart Gündemi FENNEK ve DINGO Oldu 004’ten beri Afganistan’da görev yapan FENNEK’lere FENNEK JFST’ler; kara-kara versiyonu topçu ileri gözetleyici, 2 yenilerini eklemeye haz›rlanan Almanya, Müflterek Atefl hava-kara versiyonu ise ileri hava kontrolörü olmak üzere iki Destek Tak›m› (Joint Fire Support Team / JSFT) konfigürasyonuna farkl› konfigürasyonda gelifltirildi. KMW, ilk 20 adet FENNEK sahip ilk araçlar›n› KMW’den teslim ald›. Hava, kara ve deniz JFST sipariflinin tamam›n› 2011 y›l› içerisinde teslim etmeyi unsurlar›ndan düflman hedeflere yap›lan at›fllar›n etkinli¤ini planl›yor. ‹lave 20 adet daha FENNEK JFST siparifli almay› artt›rmaya yönelik atefl destek görevlerine özel sistemlerle bekleyen KMW’ye as›l siparifl ise Mart ay›n›n sonlar›nda DINGO 2 24 donat›lan yeni araçlar, Nisan gibi Afganistan’a gönderilecek. cephesinden geldi. Yine Afganistan’da görev yapan Alman Operasyonlarda birbirlerini tamamlayacak flekilde görev yapacak birliklerine gönderilecek 41 adet DINGO 2’nin teslimatlar› ise bu y›l tamamlanacak. Araçlar ayr›ca savunma amaçl› FLW 100 uzaktan komutal› silah istasyonuyla da teçhiz edilecek. NATO ISAF ©

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com

RÖPORTAJ YALTES Gelece¤e Emin Ad›mlarla Yürüyor Ümit BAYRAKTAR: Öncelikle YALTES Kuruldu¤u günden beri gelecek stratejilerini ile ilgili genel bir de¤erlendirme yapar m›s›n›z? Yola ç›kt›¤›n›z zaman son derece sa¤lam bir flekilde kurgulayan ve bu koyulan hedefler nelerdi? Bu hedeflerin stratejiler do¤rultusunda belirlenen hedeflere emin ne kadar›na ulafl›ld›? Bugün gelinen noktayla bafllang›çta konulan hedefler ad›mlarla ilerleyen YALTES’i, firman›n Genel Müdürü örtüflüyor mu? Kemal KUMCU: Türk taraf›n›n 2000 y›- Kemal Kumcu’dan dinledik. Firman›n yol haritas›n›n l›nda Sinyal A.fi. ad›yla faaliyete bafllad›- belirlenmesinde de büyük pay sahibi olan Kumcu ¤› YALTES, resmi olarak 2002 y›l›nda ku- ruldu. Ard›ndan da yüzde 40 hissesi ile YALTES’in mevcut projeleri ve gelecek Thales Hollanda taraf›ndan al›nd›. hedeflerini konufltuk. ‹lk günden itibaren YALTES, hangi alan- Ümit BAYRAKTAR / [email protected] lara odaklanaca¤›n› ve uzmanlaflaca¤›n› çok iyi bilerek hareket etti. Komuta kon- ¤›m›z baz› offset projeleri üzerinde ça- Ümit BAYRAKTAR: Neden stratejileri trol sistemleri a¤›rl›kl› olarak ve Thales l›flt›k. TÜB‹TAK destekli bir tak›m arafl- belirlemek bu kadar uzun sürdü ve Hollanda’n›n faaliyetleriyle paralellik t›rma projeleri bafllat›lm›flt›, onlar› ta- sonuç ne oldu? arz edecek flekilde, Deniz Kuvvetleri Ko- mamlad›k. En önemlisi de Dz.K.K.l›¤›n›n Kemal KUMCU: Yabanc› ortakl› bir flir- mutanl›¤› (Dz.K.K.l›¤›) projelerinde gö- o esnadaki en önemli projesi olan ket olmam›zdan kaynakland›. Orta¤›m›z rev almay› hedefleyerek ç›kt›¤›m›z yol- GENES‹S’in içerisinde nas›l yer alabile- Thales Hollanda. Onun da arkas›nda bü- da, bafllang›çta, elimizde neredeyse hiç- ce¤imiz üzerinde çal›flt›k. 2004 y›l›n›n yük Thales var. Büyük Thales’in bir proje yoktu. sonlar›na gelindi¤inde, art›k YALTES’in YALTES’ten bir tak›m taleplerde bulu- 2004 y›l› sonlar›na kadar geçen dönem, rotas› çizilmiflti. nup bulunmayaca¤›; deniz projeleri- bizim için bir çeflit haz›rl›k dönemi oldu 2005- 2006 y›llar›n›, üstlendi¤imiz proje- nin ötesinde, Türkiye’de takip ettikleri ve hangi iflleri yapaca¤›m›z› ve hangi leri tamamlamak ve onlar›n hava savunma ya da Meltem projelerde yer alaca¤›m›z› belirledik. uzant›s›nda ortaya ç›kan di¤er ifl- gibi projelerde yer almam›z› Personelimizi teknolojik aç›dan yetiflti- leri kovalamak gibi rutin çal›flma- isteyip istemeyecekleri; daha rebilmek için, Thales Hollanda’dan ald›- lar›n d›fl›nda, YALTES’in gelecek çok Thales mi yoksa Thales stratejilerini oluflturmakla ge- Hollanda a¤›rl›kl› bir ortak- çirdik.

26 Dz.K.K.l›¤› ©

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com © S Dergisi MSI

bu stratejinin kendisini ispat etmesi için çal›flmalar›m›za bafllad›k. GENES‹S ve M‹LGEM gibi projeleri de kendimizi is- pat projeleri olarak gördük. 2009’un sonuna gelindi¤inde, Dz.K.K.l›- ¤›n›n 2000’li y›llarda bafllatt›¤› projeler do¤rultusunda, savafl yönetim sistemi çözümlerinde de ana oyunculardan biri olmay› hedeflerimiz aras›na dahil ettik. Dz.K.K.l›¤›n›n yeni nesil gemileriyle bir- likte, üzerinde çal›flt›¤›m›z savafl yöne- l›k m› olaca¤›z gibi sorular›n cevab› bu flirketler ve onlar›n alt›nda da uzman- tim sistemlerinin de evrimleflmesi gibi süreçte önemliydi. laflm›fl ikinci katman flirketler hiyerarfli- bir durum ortaya ç›kacak. Burada daha Sonunda, YALTES’in o günkü konum- si içerisinde, ikinci katman uzman bir önceden yapmad›¤›m›z baz› iflleri de ar- lanmas›n›n YALTES’in baflar›s› için ye- flirket olarak yer alabilmemiz aç›s›ndan t›k yapar duruma gelmekten, doktrin terli oldu¤u sonucuna vard›k. Dz.K.K.l›¤› da önemliydi. de¤iflikliklerini buralara uyarlamaktan projelerinin ötesinde bir aray›fl içerisine Sektöre giriflimiz itibariyle, Dz.K.K.l›¤›- ve 10 sene öncesine ait olan teknolojik girmeden ve Thales’in di¤er alanlar›na n›n gelifltirmifl oldu¤u bir çözümün en- alt yap›y› da modernlefltirmekten bah- s›çramaya çal›flarak enerjimizi tüket- düstrilefltirildi¤i GENES‹S projesinde sediyoruz. 2010’dan itibaren art›k oyun meden yolumuza devam etme karar› al- ald›¤›m›z rol, küçük bir sistem enteg- eskisi gibi oynanmayacak. Dolay›s›yla d›k. Alan uzmanl›¤› olarak özellikle su rasyonu boyutu olsa da donan›m a¤›r- 2009 içerisinde, YALTES’in bundan son- üstü gemilerin komuta kontrol sistem- l›kl›yd›. Ancak kuruluflumuzdan itibaren raki dönemde hangi projeler üzerinde lerine yönelik bir strateji belirledik. yaz›l›m ile de u¤rafl›yoruz. Üstlendi¤i- çal›flaca¤›n› belirledik. Bu benim kalben de çok destekledi¤im miz offset projeleri kapsam›nda, yaz›l›- bir stratejiydi. Bizi fevkalade odakl› hale m› da stratejimizin önemli bir parças› Ümit BAYRAKTAR: 2010 ve sonras› için getirdi. Bunu yaparken Dz.K.K.l›¤›n›n haline getirmifltik. Birinci katmandaki nas›l bir kurgu öngörüyorsunuz? komuta kontrol sistemlerine iliflkin pro- ana yüklenici konumundaki flirketlerin, Kemal KUMCU: Stratejik Plandan ayr› jelere yönelik olarak daha derin çal›flma entegratör olarak sistem entegrasyonu olarak bir tane de Teknik Stratejik Pla- f›rsat› bulduk. Bu durum, Savunma Sa- sorumlulu¤unu alt yüklenicilere tü- n›m›z var. Burada 3 ana teknik alanda nayii Müsteflarl›¤› (SSM)’nin belirledi¤i müyle devretmesi söz konusu de¤ildir. toplamda 18 tane proje tan›mlad›k. ve bizim de tamamen destekledi¤imiz; Fakat onlarla birlikte çal›fl›rken, kendi Bunlar›n ço¤u, bir öncekine dayal› kü- milli ana yüklenici olarak birinci katman sistemlerimizin, hem di¤er sistemlerle çük araflt›rma projeleri olsa da sonuçta hem de gemiyle entegre edilmesinde ulaflmay› düflündü¤ümüz hedef; hava ana yükleniciye ciddi destek verebile- savunma f›rkateyni gibi ya da cek durumda olmam›z gerekti¤ini dü- M‹LGEM’in bundan sonraki versiyonla- flündük. Sonuçta, su üstü platformlar›n r›nda kullan›labilecek yeni nesil komuta komuta kontrol sistemleri ile ilgili yaz›- kontrol sistemlerini gerçeklefltirebilir l›m, donan›m ve sistem entegrasyonun- duruma gelmek. Böyle bir sistemin bü- dan oluflan 3 konuda da uzmanlaflma tünün tan›m›n› biz yapmasak da sistem karar› ald›k. Bu alanda bilmedi¤imiz içerisinde bulunabilecek unsurlar›n ne- hiçbir fley olmamas›n› hedefledik. 2007 ler olaca¤›n› çok iyi biliyoruz. Hem tek- y›l›na geldi¤imizde, art›k stratejik for- nik olarak hem de alan uzmanl›¤› olarak mülasyonumuzu da tamamlam›flt›k ve bu konulara haz›rlan›yoruz. © S Dergisi MSI

27 GENES‹S Projesi kapsam›nda YALTES taraf›ndan sa¤lanan operatör konsollar›n›n harekat esnas›nda kullan›m›

YALTES taraf›ndan gelifltirilen, Entegre Platform Kontrol ve ‹zleme Sistemleri (EPK‹S) kapsam›nda Yang›n ve Yara Savunma Tamirci Partileri taraf›ndan kullan›lan Yara Savunma Konsolu (DCC-Damage Control Console)

www.savunmahaber.com Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 RÖPORTAJ

Bu döneme haz›rlanabilmemiz için, ay- n› fleyleri yapmam›z yeterli olmayacak. Yeni bir fleyler eklememiz gerekiyor. Bunun içinde teknik olmayan unsurlar teknik alt yap›y› ve da var. fiirketin organizasyonunun bu- alan uzmanl›¤›n› na uygun hale getirilmesi, insan kay- oluflturmaya harcaya- naklar›, Ar-Ge yönetimi gibi konular› da cak. Bunun için 2010- kurumsallaflman›n bir parças› olarak 2012 aras›ndaki 3 y›ll›k dö- önümüzdeki dönemlerde gerçekleflti- nemi kapsayan bir süreci rece¤iz. teknik stratejik planda tan›m- M‹LGEM Projesi kapsam›nda lad›k ve bu plan› her y›l güncelle- Yat›r›ma Devam… TCG HEYBEL‹ADA (F-511) için yerek devam edece¤iz. Ümit BAYRAKTAR: Bu süreçte yeni YALTES taraf›ndan üretilen

MSI Dergisi Bu noktada flunu da eklemeliyim: yat›r›mlar da yapacaks›n›z san›r›m. Entegre Köprüüstü Sistemi

© Bafllang›çta belirledi¤imiz stratejik Kemal KUMCU: Evet. Bugüne kadar ol- formülasyonumuzda büyük de¤ifliklik- du¤u gibi bundan sonraki 3 y›l içerisinde Dolay›s›yla plan›m›z›n özünde bu gelifl- ler yapmak durumunda kalmad›k ve ay- de hedefimiz, bütün üretebildi¤imiz art› melere haz›rlanmak var. Bunlar›n d›fl›n- n› do¤rultuda yolumuza devam ediyo- de¤eri araflt›rma projelerine aktarabil- da, yine bu alan›n uzant›s›nda olan Sahil ruz. Bugüne kadar baflar›l› bir flekilde mek ve yat›r›m yapmak. YALTES, flimdi- Güvenlik Komutanl›¤›n›n bir tak›m pro- yol ald›k. Hiç bir projemizi geç teslim et- ye kadar kâr›ndan ortaklar›na bir kurufl jelerini de dikkate al›yoruz. 2010’dan iti- medik. Ana yüklenicileri yar› yolda b›- da¤›tmad› ve hep yat›r›m yapt›. Bu çok baren YALTES, bir taraftan kontrat al- rakmad›k. Bunlar›n hepsini yaparken de önemli bir fley. Ortaklar›n ikisi de kâr›n t›ndaki ifllerini yapmaya devam edecek; ayakta kalabildik. biraz›n› istiyoruz diyebilirlerdi. 8 y›ll›k ama bir taraftan da kendi kaynaklar›n›n Bu sayd›klar›m› bir sonraki aflamaya bekleme süresi hiç de k›sa bir süre de- 28 önemli bir k›sm›n›, 2015’ten sonra orta- geçebilmek için bir çeflit yak›t olarak ¤il. Kaynaklar›n, flirketin uzun vadeli he- ya ç›kacak platformlar›n üzerindeki sis- kullanaca¤›z. Bundan sonraki dönem, deflerine ulaflabilmesi için harcanmas›- temlerin ihtiyaçlar›n› karfl›layabilecek daha çok de¤iflkenli bir dönem olacak. na müsaade ettikleri için her iki tarafa YALTES’in platform sistemleri baz›nda etkinlik alan›n› gösteren bu çal›flma da müteflekkiriz. IDEF 2009’da sergilenmiflti. Bu ba¤lamda YALTES, Entegre Platform ve Ancak bu projelerin boyutu, YALTES’in Köprüüstü ile Savafl Yönetim Sistemi söz konusu oldu¤unda, bir harp gemisinin kendi kaynaklar›yla yapabilece¤inin öte- ihtiyaç duydu¤u tüm sistemleri sinde. Bir bölümünü hayata geçirebil- sa¤layabilecek kabiliyette. mek için deste¤e ihtiyac›m›z olacak. Mevcut projelerin benzeri olan, müflte- rinin de destekleyebilece¤i projeler. Bir k›sm› TÜB‹TAK destekli SSM’den geçe- cek projeler olabilir. Fakat 3 ana teknik alandaki 18 projenin ilk ad›mlar›n› tamamen kendi kaynakla- YALTES r›m›z ile at›yoruz. Belli bir aflamaya ka- ©

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com ulus kökenli bir flirkete ana yük- lenicilik görevi verilecek. Ayr›ca Türkiye’de Dz.K.K.l›¤›n›n GENES‹S yaz›l›m› oldu¤u sürece ve bunun endüstrileflmesi için HAVELSAN, YALTES ve MilSOFT gibi flir- ketlere teslim edilmesi iradesi var ol- dukça, savafl yönetim sistemleri daima yerli olacakt›r. Geriye bir tek sensörler kal›yor. Orada bizim onlarla hiçbir ba¤- lant›m›z yok. Yani biz Thales Hollanda’n›n temsilcisi falan de¤iliz. Onlar e¤er bir ra- dar sat›yorlarsa tamamen kendi çabala- r›yla sat›yorlar. Bugün örne¤in M‹LGEM büyüklük ne mertebede? Bir de bugün korvetinin üzerinde Smart-S radarlar› var. dar da kendi kaynaklar›m›zla geldikten itibari ile sözleflmeye ba¤lanm›fl ifllerin Bunun Türkiye’de ASELSAN ile birlikte sonraki safhalarda d›flar›dan destek al- toplam tutar›n› söyleyebilir misiniz? endüstrilefltirilmesi konusu var. Savafl yö- maya ihtiyac›m›z olacak. O noktaya gel- Kemal KUMCU: YALTES’in 2009 cirosu netim sistemi yaz›l›m›nda, donan›m›nda di¤imizde, baz› di¤er flirketlerle de ça- 10 milyon avro civar›nda. Elimizdeki ve sistem entegrasyonunda YALTES’in rol l›flmaya bafllayabiliriz. sözleflmeye ba¤lanm›fl mevcut ifl yükü almas›na manevi destek olmak d›fl›nda ‹flin tamam›n› ben yapaca¤›m gibi bir id- de 40 milyon avro civar›nda. fiimdiye ka- bir katk›lar› da olmad›. Biz tasar›m da al- diam›z yok. Bütünü görmeyi hedefliyo- dar da toplam 40 milyon avro civar›nda mad›k onlardan. Thales Hollanda’n›n ruz. Bunu baflkalar› da görsün istiyoruz. bir ifl yapm›fl durumday›z. kendi ürününü bizim üzerimizden pazar- Masaya beraber oturdu¤umuzda, bu lamak gibi bir düflüncesi yok. k›sm›n› biz bu k›sm›n› da siz yap›n diye- Ümit BAYRAKTAR: Kifli bafl›na düflen Kendi alan uzmanl›klar›nda kald›¤› sü- bilelim, bunu beraber gerçeklefltirelim. ciro ne kadar? rece, ticari sonuçlar da olumlu oldukça Buna Dz.K.K.l›¤› ve SSM ne kadar sahip Kemal KUMCU: Yaklafl›k 100 kifliyiz. YALTES’e kar›flm›yorlar. Bilmedikleri ç›karsa YALTES de o kadar arkas›nda 2009 sonu itibari ile bakacak olursak, ki- bir alana yönelir ve onlar›n alan›n›n d›fl›- duracak. YALTES’in bunu tek bafl›na fli bafl›na üretebildi¤imiz ciro da 100.000 na ç›kmaya kalkarsak bu konudan hiç yapmas› mümkün de¤il. avro civar›nda. anlam›yoruz dedikleri noktada birazc›k tedirginlefliyorlar, daha çok irdelemeye çal›fl›yorlar. Daha çok Imtech ile bera- ber girdi¤imiz platform yönetimi konu-

MSI Dergisi lar›nda bu süreci yaflad›k. Yönetim ku- © rulu toplant›lar›m›zda yapt›¤›m›z çal›fl- malar›n yar›s› risk analizidir diyebilirim.

Ümit BAYRAKTAR: Bafllang›çta, alan uzmanl›¤› olarak özellikle su üstü gemilerin komuta kontrol sistemlerine yönelik bir strateji belirledi¤inizi söylediniz. Su alt› platformlarla ilgili durum nedir peki? Kemal KUMCU: Su alt› taraf›nda hem proje azd› hem de Thales Hollanda’n›n o alanda bir uzmanl›¤› olmad›¤› için bu ko- nuda oradan da olumlu dönüfl alamad›k. 29 Thales’in baflka flirketlerinde vard›. Fa- kat bizim de onlarla organik bir ba¤lan- Ümit BAYRAKTAR: Önümüzdeki 3 y›lda Thales’in Temsilcisi De¤iliz t›m›z yoktu. Dolay›s›yla kendimizi ispat yaklafl›k ne kadarl›k bir yat›r›m yapmay› Ümit BAYRAKTAR: Projeler hakk›nda dönemindeyken su üstü platformlarda düflünüyorsunuz? etrafl›ca konuflaca¤›z, ama öncesinde kalal›m, buradaki iflimizi çok iyi yapal›m Kemal KUMCU: 3 milyon avro civar›nda Thales Hollanda ve YALTES iliflkisi dedik. Yeni tip denizalt› projesi gündeme bir yat›r›m yapaca¤›z. Bu rakam›n art- hakk›nda bilgi verir misiniz? geldi¤inde de Thales’in DCNS ile olan mas› gerekirse ilave bir fleyler daha Kemal KUMCU: Thales Hollanda’n›n çok ortakl›¤›ndan kaynaklanan nedenlerle, yapmam›z gerekecek. Bu 3 milyonu iyi bildi¤i bir konuda kendi formülasyo- biz Scorpene denizalt›s›n›n Türkiye’ye kesinlikle son kurufluna kadar harca- numuzu tamamlamaya çal›flt›¤›m›z için, teklifi s›ras›nda DCNS’ye teklif vermek yaca¤›z. durufllar› destekleyici biçimde oldu. Bu- durumunda kald›k. Asl›nda Alman taraf› nun milli olmas› da onlar› tedirgin etme- yani HDW de rakipleri ile ba¤lant›l› oldu- Ümit BAYRAKTAR: Peki flu anda di. Çünkü flunu kavrad›lar: Art›k bu alan- ¤umuzu düflündüklerinden olsa gerek YALTES’in ciro aç›s›ndan ulaflt›¤› da bir daha ne Hollanda ne de baflka bir teklif vermemizi istemedi. www.savunmahaber.com Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 © S Dergisi MSI RÖPORTAJ

Ana stratejimiz Dz.K.K.l›¤›n›n projeleri- Kemal KUMCU: GENES‹S projesi ile ne uzman› oldu¤umuz konularda destek ulus olarak ne kadar övünsek azd›r diye vermek oldu¤u için, kap›y› bütünüyle düflünüyorum. Dz.K.K.l›¤›n›n kendi ta- kapatm›fl da de¤iliz, ama çok zor görü- sar›m›n› endüstrileflmesi için Türk sa- nüyor HDW cephesinde bir geliflme ol- nayisine açt›¤› ve savunma sanayimizin mas›. bir araya gelip, oldukça baflar›l› bir ifl DCNS’ye verdi¤imiz teklifin içerisinde birli¤i içerisinde götürdü¤ü bir projedir. ise hiç gündeme gelmese de entegre Bir ilktir ve çok güzel bir modeldir. Çok platform kontrol ve izleme sistemleri da ders ç›kartt›¤›m›z bir projedir. ‹lk (EPK‹S)’e yönelik oldukça kapsaml› bir projemiz olsa da HAVELSAN’›n alt yük- çal›flma vard›. Ayr›ca sistem entegras- lenicisi olarak görev ald›¤›m›z GENES‹S yonuna yönelik de onlara destek olarak hala devam ediyor. GENES‹S’te komuta verdi¤imiz bir çeflit dan›flmanl›k hizmeti kontrol donan›mlar› a¤›rl›kl› bir ifl pay›- SSM’nin Thales Hollanda ile sözleflme- vard›. m›z var. Yaz›l›m taraf›nda yokuz. Toplam sini imzalad›¤› proje, 2009 sonu geldi¤in- Her zaman uzman› oldu¤umuz konular- 8 geminin modernize edilece¤i projede de, hayli gecikmeli olarak daha nihai ka- da ad›m att›k. Muhabere ve elektronik iflimizi oldukça kolaylad›k. Art›k kendini bul aflamas›na yeni gelmiflti, 2010’un ilk harp gibi uzman olmad›¤›m›z konular tekrar eden iflleri yap›yoruz orada. yar›s› itibari ile de tümüyle Dz.K.K.l›¤›na söz konusu oldu¤unda ise kendi iflimizi ‹lerleyen süreçte GENES‹S’e çok önemli teslim edilmifl olacak. düzgün yapabilmek için bilmemiz ge- bir kabiliyet daha kazand›r›ld›: Multi Link. Fakat gecikmelerin sebebi hiç bir za- rekti¤i kadar›n› biliyoruz. Fakat EPK‹S Bu k›sm›n› HAVELSAN ve MilSOFT üst- man biz olmad›k. Hatta YALTES, bu pro- söz konusu oldu¤unda, buras› bizim uz- lendi. MilSOFT önemli bir yaz›l›m gelifltir- jede bizim ön gördü¤ümüzden daha faz- manl›k alan›m›z. E¤er platform de¤iflir, di burada. Biz de onun konsolunu gelifltir- las›n› yaparak ç›kt›. Ana mimarinin tasa- suyun üzeri de¤il de alt› olursa orada da dik. Di¤er konsollara k›yasla biraz farkl›. r›m›nda de¤ifliklikler oldukça da benzeri çal›flmalar› yapmay› düflünüyo- Bu çal›flma GENES‹S’te kabul gördükten YALTES’in ifl yükü artt›. Proje tamam- ruz. Fakat platformun de¤iflmesi, alan sonra M‹LGEM’de de tekrarlanacak. land›¤›nda, bafllang›çta ön görülen uzmanl›klar›m›z› da gelifltirmemizi ge- adam saatin iki buçuk kat›ndan fazlas›n› rektiriyor. 85 cm’lik bir kapaktan içeriye Ümit BAYRAKTAR: Sonras›nda da sizin harcam›fl olaca¤›z. girmekten bahsediyoruz art›k. Dolay›- aç›n›zdan biraz s›k›nt›l› geçen Uzun Ufuk s›yla bütün yapt›klar›m›z› küçültmek, projesi bafllad› de¤il mi? M‹LGEM Bizim ‹çin Çok Önemli daha modüler hale getirmekten. Çevre Kemal KUMCU: Evet, hemen sonras›nda Ümit BAYRAKTAR: Yan›lm›yorsam koflullar›n›n farkl›laflmas›yla birlikte, Uzun Ufuk ya da bir di¤er ad›yla IMSS sonra da M‹LGEM projesi ile ilgili oradaki komuta kontrol sistemindeki (Integrated Maritime Surveillance çal›flmalar›n›za bafllad›n›z… M‹LGEM çözülmesi gereken sorunlar, ortamdan System) projesine dahil olduk. Bizim aç›- ve GENES‹S aras›ndaki fark neydi dolay› farkl›lafl›yor. Bunlar basit fleyler m›zdan ilginç bir projeydi, çünkü tümüy- sizin aç›n›zdan? olsa da bu flekildeki bir farkl›laflmay› da le donan›m de¤il, hatta ço¤unlukla yaz›- Kemal KUMCU: Evet, arkas›ndan da uzmanl›k seviyesinde içsellefltirmemiz l›m ve entegrasyon projesiydi. Thales M‹LGEM geldi. M‹LGEM’in GENES‹S’ten gerekti¤ini düflünüyorum. Hollanda ana yüklenici seçilmiflti. Dona- fark›; en bafltan bizim komuta kontrol n›m k›sm› bizim için çok zorlay›c› olma- yaz›l›mlar›n›n uygulama katman›ndaki Ümit BAYRAKTAR: ‹zninizle biraz da yacakt›, yaz›l›m taraf› da TACT‹COS ta- k›sm›nda HAVELSAN ile birlikte yer projeleriniz hakk›nda k›sa k›sa bilgi banl› bir sisteme dayand›r›ld›¤› ve bafl›n- alacak olmam›zd›. Donan›m k›sm›nda almak istiyorum. Öncelikle, ayn› da konuyu çok iyi bilen Thales Hollanda GENES‹S’te yapt›¤›m›za benzer ifller zamanda ilk büyük projeniz de olan oldu¤u için çok sorunsuz gidecek bir yap›yoruz, ama yaz›l›m k›sm›nda uygu- GENES‹S’ten bahseder misiniz? proje gibi alg›lam›flt›k, yan›ld›k. 2003’te lama katman›nda da HAVELSAN ile yüzde 60 yüzde 40 oran›nda ifli paylafla- ©

Yeni Tip Karakol Botu Dergisi MSI rak yap›yoruz. (YTKB) Projesi M‹LGEM, YALTES aç›s›ndan çok önemli 30 kapsam›nda YALTES bir proje. Çünkü M‹LGEM ile birlikte en- taraf›ndan üretilen tegre platform kontrol ve izleme alan›na Makina Kontrol Konsolu da girdik. Hollanda’da yerleflik Imtech firmas›ndan transfer etti¤imiz bilgi ile EPK‹S’i de M‹LGEM üzerinde gerçeklefl- tiriyoruz. Bu, YALTES’in bu alana ilk kez girdi¤i proje. M‹LGEM’in, yeni iki radar, RIM-116 RAM nokta hava savunma füze sistemi (PDMS), ASELSAN’›n lazer ikaz al›c›s› gibi farkl› sistemlerden kaynaklanan bir sürü modifikasyon ihtiyac› da var. HAVELSAN ile birlikte 3 y›ld›r bunlar›n sisteme entegrasyonu üzerinde çal›fl›- yoruz.

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com

RÖPORTAJ

Bu projede, GENES‹S’ten de daha büyük ©

bir baflar› sa¤layaca¤›z diyebilirim. Ta- Smart-S Mk2 radar› THALES sar›m çok daha yüksek seviyede. M‹LGEM’de ilk geminin donan›m›n› tes- lim ettik. Karada testleri sürüyor. Çok yak›nda gemiye de tafl›nacak ve y›l orta- s› gibi de gemide test edilmeye bafllana- cak. ‹kinci gemi de flu anda gündemde. HAVELSAN ile kontrat müzakerelerini bitirmek üzereyiz. A¤›rl›kl› olarak dona- n›ma yönelik bir çal›flma olacak. Yaz›l›m taraf›nda baz› uyarlamalar d›fl›nda bü- yük bir pay› olmayacak YALTES’in. Üçüncü ve dördüncü gemi için ise henüz bir takvim ya da bir model yok. Orada üçüncü ve dördüncü gemilerin Dz.K.K.l›¤›n›n kendi tersanelerinde mi yoksa özel sektör tersanelerinde mi ya- p›laca¤› belirsizli¤ini koruyor. Ayr›ca, bu gemiler üzerindeki savafl yönetim siste- minde herhangi bir de¤ifliklik iste¤i ola- olarak düflünüyoruz. YTKB’de ayr›ca so- ARMERKOM ile birlikte yap›yoruz. Bu cak m› yoksa ilk iki gemideki tekrar m› nar ile elektro-optik konsollar›n›n tasa- yeni bir yaklafl›m. Dz.K.K.l›¤›n›n, bu edecek konusu da flimdilik belirsiz. r›m ve üretimini de biz yapt›k, alanda, di¤er ESSM kullan›c›lar›n›n ve GENES‹S’e de sonradan dahil edilen HAVELSAN ve ASELSAN’a teslim ettik. Amerikal›lar›n çözümlerine alternatif Multi Link çözümü, M‹LGEM’e 2. gemi- olarak gerçeklefltirdi¤i çok güzel bir den itibaren dahil edildi. Do¤ruland›ktan Ciddi Mühendislik yaklafl›m›n uzant›s›nda ortaya ç›kan bir sonra birinci gemiye konmas› da planla- Çal›flmalar› Yap›yoruz ürün. Onun prototipini yapt›k ve Lockhe- n›yor. Dolay›s›yla sistemi bir savafl plat- Ümit BAYRAKTAR: YALTES’in üzerinde ed Martin ile testlerini de tamamlad›k. formu olarak ne zaman haz›r görece¤iz çal›flt›¤› modernizasyon projeleri fiimdi onun seri üretimi yap›lacak. derseniz, bence bütün unsurlar›yla test cephesinde durum nedir? ‹kincisi ise çok daha önemli. ESSM atefl- edilmesi 2012’yi bulur. Bu sürenin siste- Kemal KUMCU: Modernizasyon projele- leyebilmek için, G s›n›f› f›rkateynlerde min uzun süreli performans›n› görmek rinde çok önemli bir yerdeyiz. Biliyorsu- SPS49 radar›n›n yerine, Smart-S radar›- aç›s›ndan da yeterli olmayaca¤›n› düflü- nuz Dz.K.K.l›¤› Barbaros (MEKO 200 n›n konmas› gerekecek. Track II’lerde nüyorum. Dolay›s›yla 3. ve 4. gemiler Track II) s›n›f›, ikisi A ve ikisi B olmak de mevcut AWS-9 arama radar›n›n yeri- için yeni tan›m yapabilmek için yeterli üzere, 4 tane Track II, 4 tane de G s›n›f› ne, yine Smart-S radar›n›n konmas› ge- zaman olacak m› bilemiyorum. (eski Perry) f›rkateynin modernizasyonu rekecek. M‹LGEM korveti üzerindeki için çok önemli bir çal›flma bafllatt›. Mo- Smart-S’nin entegrasyonunu biz yap- Ümit BAYRAKTAR: Yeni Tip Karakol Botu dernizasyon sonras›nda gemilere ESSM m›flt›k. ASELSAN ile bu y›l›n bafl›nda bir (YTKB)’deki YALTES çözümleri neler? (Evolved Sea Sparrow Missile) ateflleme anlaflma imzalad›k. Track II’lerdeki Kemal KUMCU: M‹LGEM ile bafllayan kabiliyeti kazand›r›lacak. Modernizasyo- Smart-S entegrasyonunu biz gerçeklefl- EPK‹S alan›nda çal›flmalar›m›z kapsa- nun ana mimari tasar›m› gibi bir tak›m tirece¤iz, çal›flmalara bafllamak üzere- m›nda, 400 tonluk YTKB projesi için de çal›flmalar› Dz.K.K.l›¤› kendi öncülü- yiz. ESSM modernizasyonunun bir par- DEARSAN tersanesine M‹LGEM’in daha ¤ünde bafllatt›. ESSM çal›flmalar›n›n bir ças› olarak yap›lacak bu çal›flmada ol- küçük bir modülü olan, makine kontrol üyesi olarak YALTES, burada iki alanda dukça zorlu bir tak›m mühendislik so- konsolunu teslim ettik. San›yorum bu rol al›yor. runlar›n› çözmemiz gerekecek. Baz› aylarda ilk gemiye tafl›nacak. Hem ‹lki nispeten daha basit ve ileride önem- noktalarda tersine mühen- 32 M‹LGEM hem de YTKB’nin ilk gemile- sedi¤imiz bir flekle dönüflebilecek dona- dislik yapmam›z ge- rindeki çal›flmalar›m›z neredeyse efl za- n›m a¤›rl›kl› bir çal›flma. ESSM sistemi manl› olarak gidiyor diyebilirim. için bir kabinetin gelifltirilmesi çal›flma- EPK‹S, 2010’dan itibaren stratejik bir s›n› do¤rudan do¤ruya Dz.K.K.l›¤› önem kazand›rd›¤›m›z, organizasyonu- muzda farkl› bir yer verdi¤imiz bir konu. Ar-Ge projelerimizde de 2012’den sonra bu alanda neler gerekecek diye a¤›rl›kl›

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com rekecek. Gemilerdeki baz› eski çözüm- Güvenlik Radar Sistemi projesi oldu. © lerin yerine yeni çözümler getirmemiz Türkiye sahillerine 40 adet radar yerlefl- Dergisi MSI gerekecek. Bütün bunlar› Dz.K.K.l›¤› ile tirilmesi düflünülüyor, ayn› zamanda da birlikte, bir mimari tasar›m üzerinde elektro optik gözetleme, GPS ve bir ile- anlaflarak yapmam›z gerekecek. Bizi tiflim sistemi olmas› gerekiyor. Oldukça çok heyecanland›rd› do¤rusu. kapsaml› iddial› bir proje. Bu y›l içerisin- de de bu projede bir geliflme olaca¤›n› Ümit BAYRAKTAR: Burada ciddi bir tahmin ediyoruz. mühendislik çal›flmas› yap›lacak gibi Asl›nda bizim aç›m›zdan bu bir keflif gö- görünüyor. zetleme sistemi. Ona göre bir sistem ta- Kemal KUMCU: Evet, çok ciddi bir mü- sar›m› yapt›k. Onun içerisinde kendi yo- hendislik var ve biraz da riskli. Ama o ¤unlaflmak istedi¤imiz yerleri belirle- risk bizi çok motive ediyor aç›kças›. dik. Hala da bir tak›m gelifltirme çal›fl- Çok uzun zamand›r, mühendislik aç›- malar› yapmaya devam ediyoruz. Bu ça- s›ndan bizi bu kadar zorlayan bir çal›fl- l›flmalar›m›z› ASELSAN’a k›smen sun- mayla karfl›laflmam›flt›k. Bu gibi ifller duk. E¤er ana yüklenici olarak teklif ha- geçmiflte Thales gibi firmalar›n görev- z›rlayacaksan›z o zaman bizi bu konuda lendirildi¤i ya da Dz.K.K.l›¤›n›n kendi de¤erlendirir misiniz dedik. De¤erlendi- içerisinde çözdü¤ü türden ifllerdi. Bu riyorlar, henüz kesin bir yan›t almad›k. projenin çok yak›nda efektif hale gel- YALTES burada baz› yaz›l›mlar›n geliflti- mesini bekliyoruz. rilmesi ve sistem entegrasyonu alan›n- tek bafl›na ihraç etmesi zor. Bu yüzden da belirli rollere soyunuyor. A¤›rl›kl› en çok üzerinde durdu¤umuz konu, Ümit BAYRAKTAR: LST, MOSHIP ve olarak sensörlere teklif vermek ya da GENES‹S ve M‹LGEM’in ihracatlar›. Bu RATSHIP gibi gündemdeki di¤er bir tak›m yerel hizmetlerin hepsini yap- gerçekleflirse, komuta kontrol sistemi projelerle ilgili çal›flmalar›n›zdan da mak gibi bir tutum içerisinde de¤iliz. bütün olarak ihraç edilmifl olacak. O za- k›saca bahseder misiniz? Kendi uzmanl›k alan›m›za yak›n yerler- man HAVELSAN’›, YALTES’i, MilSOFT’u, Kemal KUMCU: Yeni gemi infla projele- de bulunmak istiyoruz. ASELSAN’›n AYESAfi’› hep birlikte orada görev alabi- rinde içinde komuta kontrol sistemi kendi radar› var. TÜB‹TAK’›n daha önce- liriz. Kimse tek bafl›na bir komuta kon- olan sadece LST var. LCT ya da MOSHIP den gelifltirip test etti¤i bir radar› var. trol konsolunu istemez. Yani bir tane ve RATSHIP gibi destek gemilerinde cid- Yurt d›fl›nda da çok say›da radar sistemi konsol isteyen bir müflteri olabilir mi? di bir komuta kontrol sistemi yok. Bu var. Biz onlar›n hiç birisine taraf olmu- Olmaz. Onun yerine sistem çözümü isti- yüzden bu projelere sadece EPK‹S aç›- yoruz. Ana yüklenici, SSM ya da kullan›- yor insanlar. Bu çözümü de ancak plat- s›ndan teklif verdik. LCT’de baflar›l› ola- c›n›n yönlendirmeleriyle seçilecek radar formla birlikte satabilir ve en yüksek ka- mad›k, MOSHIP ve RATSHIP’i deniyoruz. hangisi olursa olsun, onu entegre ederiz zan›m› sa¤lar›z. Fakat LST’de ciddi bir komuta kontrol diyoruz. taraf› var. Oraya da ASELSAN ve YALTES’in bu projedeki beklentisi, Uzun Bir M‹LGEM Stand›m›z Olsa… HAVELSAN üzerinden teklif- Ufuk projesindeki birikimlerinin a¤›rl›kl› Ümit BAYRAKTAR: Sizce ihracat lerimizi verdik. 2010’da so- olarak kullan›lmas› yönünde. Orada aç›s›ndan en flansl› projemiz hangisi? nuçlanmas›n› bekliyoruz. YALTES’in yapt›klar›, bu projede yap- Kemal KUMCU: Hangilerinde en çok Üzerinde oldukça fazla mü- mak istenenle örtüflüyor. Orada flans› görüyorsunuz derseniz, k›sa vade- hendislik çal›fl- TACTICOS üzerine gelifltirmifltik, bura- de GENES‹S’i ve YTKB’nin M‹LGEM’den mas› yapt›¤›m›z di- da kendi önerdi¤imiz bir mimari var. daha flansl› oldu¤unu düflünüyorum. ¤er alan ise Sahil Ancak gerekirse baflka bir mimari ile de M‹LGEM yetkin bir savafl gemisi olacak. benzer bir çal›flma yapabiliriz. Atefl gücü, eski bir f›rkateynden çok da- ha fazla. Dolay›s›yla böyle bir platformu Ümit BAYRAKTAR: ‹hracata yönelik alacak donanman›n da yetkinli¤inin bi- YALTES neler yap›yor? Burada koyulmufl raz fazla olmas› gerekiyor. ‹flin mali bo- 33 bir hedef ya da öngörünüz var m›? yutu da cabas›. Kemal KUMCU: ‹hracat bizim çok Aç›kças› daha küçük gemilerin ve fazla kontrol edebilece¤i- GENES‹S gibi modernizasyon projeleri- miz bir alan de¤il. nin flans› yüksek olur diye düflünüyo- YALTES’in kendi ürün- rum. fiu anki ekonomik kriz biraz zor-

lerini ya da çözümlerini lasa da bu çal›flmalar›m›za talip olan ©

3-4 tane ülke var. Dergisi MSI

www.savunmahaber.com Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 RÖPORTAJ

© trol konsollar›n›n üretimi konusunda S Dergisi MSI hem de yaz›l›m taraf›nda projeler yapt›k. O y›l 1,1 milyon avroluk donan›m ve ya- z›l›m ifli yapm›flt›k Thales’e. En çok ifli 2003’te yapm›fl›z zaten. Ondan sonra kendi bafl›m›za projeler almaya bafllad›- ¤›m›z için ihtiyac›m›z azald›. 1,1 milyon- luk ifl ikinci sene 600.000 avroya düfltü. fiimdilerde ise Thales Hollanda’ya yöne- lik 350.000 avroluk bir çal›flma yap›yo- ruz. 2003-2009 y›llar› aras›nda, toplam- da 6 milyon avroluk offset ifli yapm›fl›z onlara. Ancak Thales’in offsetleri YALTES’in özellikle tercih etti¤i bir alan de¤il. Az›msad›¤›m›z için de¤il, fakat bizim da- ha yüksek katma de¤erli ifllere ihtiyac›- m›z var. Enerjimizi kendi insanlar›m›z, kendi tasar›mlar›m›z üzerine harcamak istiyoruz. Bu offsetler YALTES’in kendi Uzun vadede bizim sanayi olarak en bü- r›ca bize bunu birlikte yapmay› da öner- tasar›mlar› üzerinde çal›flabilece¤i fle- yük hedefimiz M‹LGEM gibi bir gemiyi mifl bir ülke. GENES‹S için de ayn› fley kilde olsa durum farkl› olabilirdi. Ama satmak olmal›. Böylece M‹LGEM’in üze- geçerli. Avustralya’n›n yapt›¤› moderni- genellikle böyle olmuyor. rinde, YALTES’in ve di¤er firmalar›n zasyona karfl›l›k Türkiye’nin yapt›¤› mo- Ayr›ca salt üretim a¤›rl›kl› offset bizim üretti¤i her fley o gemiyle birlikte sat›la- dernizasyon ortada ve biz aç›k ara daha tercih etti¤imiz bir model de¤il. Mesela bilir. Biz bunu tek bafl›m›za yapamay›z. maliyet etkin bir sistem yapm›fl durum- IDEF fuar›nda baz› flirketler geldiler. Gemiyi satmak için SSM, ASELSAN, day›z. Çok ayr›nt›l› olarak bilmesem bile Thales oldu¤unda ortakl›k yap›s›ndan HAVELSAN’a ihtiyaç var. Dolay›s›yla bu- maliyet hedeflerinden fazlas›yla flaflt›k- kaynaklanan nedenlerle yapmay›z de- nu baflarabilmek için fuarlara tek tek gi- lar›n› biliyorum. Türkiye onlarla k›yas- mek zor olabiliyor, fakat onlara daha ra- dece¤imize, tek tek stand açaca¤›m›za, land›¤›nda, böyle bir sisteme ihtiyac› hatl›kla söyledik. Bizim tasarlamam›z› bir M‹LGEM stand› alt›nda toplansak çok olan uluslara çok daha ucuza büyük bir istedi¤iniz bir fley varsa seve seve yapa- daha etkili olaca¤›na inan›yorum. ‹sterse kuvvet çarpan› oluflturabilecek bir mo- r›z, fakat bizi salt üretim ifli ile u¤raflan herkes ayr›ca kendi stand›n› da açs›n. del sunabilecek durumda. bir flirketle ayn› kefeye koymaya kalkar- Bunu hepimizin sorunu olarak alg›laya- san›z bu iflte yokuz dedik. Birincisi çok l›m. Bizim büyük fleyler yapabilmek için Ümit BAYRAKTAR: Peki Thales pahal› kal›r›z. ‹kincisi de hedefimiz böy- birlikte çal›flmaya ihtiyac›m›z var. Birlikte cephesinden bir ihracat le ifller yerine, özgün tasar›m›n› kendi çal›flma kültürünü oluflturmam›z gereki- gerçeklefltirilemez mi? Belki yapt›¤›m›z çal›flmalardan para kazan- yor. ‹letiflim kopukluklar›m›z› gidermeye offsetler de dikkate al›n›rsa… mak. Dolay›s›yla YALTES’in kaynaklar›n› ihtiyac›m›z var. Bunlara hay›r diyebilecek Kemal KUMCU: Thales ile birlikte bir buralara yönlendirmeyi tercih ediyoruz. birisinin ç›kabilece¤ini sanm›yorum. fleyler yapabiliriz. Karar destek sistemi- Söz ofsetten aç›lm›flken bir konuya daha ni, EPK‹S sistemi ile savafl yönetim sis- de¤inmek istiyorum. Savunma sanayi- Ümit BAYRAKTAR: Belki Pakistan’daki temi taraf›na entegre eden bir ürün or- sinde offset uygulamas› yaparken ne- fuara M‹LGEM stand›yla gidilir, taya koyabilirsek bu ürünün Thales ara- den di¤er sektörlerde ayn› uygulamay› ne dersiniz? c›l›¤›yla dünyadaki pek çok ülkeye sat›l- yapm›yoruz? Mesela neden enerji sek- Kemal KUMCU: Gidilse çok ama çok iyi mas› mümkün olabilir. Ama Thales’ten töründe yok? Biz milyarlarca dolarl›k olur diye düflünüyorum. Bunu 2008 y›- bize gelen isteklerin ço¤u deniz alan› d›- projeler yap›yoruz orada. Do¤rudan off- 34 l›nda Malezya’da düzenlenen DSA fua- fl›nda ve Türkiye’nin co¤rafi olarak erifli- seti geçtim, dolayl› offset diye bir fley r›nda gözlemledi¤im için söyledim. Tür- minin daha kolay olaca¤›n› düflündü¤ü var. ‹ngiltere’den tutun da Avustralya’ya kiye Malezya d›fl›ndaki en büyük standa alanlardaki projeler. Hava trafik kontrol kadar baflka devletler bunu fazlas›yla sahipti. Ama oda¤›m›z yoktu. Oraya ge- projesi ve hava alanlar› güvenli¤i gibi yapm›yor mu? Türkiye yüzde 50 offset lenler Türkiye’yi görüyorlard›. Fakat projelerle bize geliyorlar. Fakat biz bu istiyor deyince k›z›yorlard›. Fakat eko- Türkiye’nin nesi var diye sordu¤umuz- yöne çok fazla girmek istemiyoruz. nomilerini canl› tutabilmek için yüzde da, bir sürü firma gördükleri halde ak›l- Offset konusuna gelince… 2003 y›l›nda 100, hatta Avustralya gibi yüzde150 off- lar›nda kalan bir fley söylemekte zorluk flirketin 1 dolarl›k sözleflmesi yoktu. set isteyen ülkeler oldu¤unu da unut- çekiyorlard›. Daha tecrübeli uluslara Thales’in en büyük katk›s›, 30 kifli oldu- mamak gerekiyor. bak›yorum, ne ile dikkat çekmek iste- ¤umuz o günlerde bize verdi¤i destek diklerine, mesaj› düzgün bir flekilde ve- oldu. Bizim ayakta durabilmemizi sa¤la- Kemal Kumcu’ya keyifli sohbet ve rebilmeye odaklanm›fl olduklar›n› görü- mak, personelimizin ilgi alan›m›z için- verdi¤i bilgiler için okuyucular›m›z yorum. M‹LGEM gibi ak›lda kalacak bir deki konulardaki e¤itimini desteklemek ad›na teflekkür ediyoruz. Bakal›m fleyle oraya gitmeli ve birlikte hareket amac›yla bir tak›m offset projeleri ald›k. Pakistan’da bir M‹LGEM stand›m›z etmeliyiz. Pakistan güzel bir örnek. Ay- Hem donan›m taraf›nda, komuta kon- olacak m›?

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com

ANAL‹Z Denizlerde ASELSAN, Tam Yol ‹leri ncak, d›fl politikalar- Deniz gücü, kulland›¤› silah sisteminin bak›m ve onar›m›n› dan kaynaklanan am- Abargolar ve teknoloji- kendi imkânlar› ile savafl ortam› da dâhil olmak üzere deki süratli geliflmeler, ba- k›m idame imkânlar›n›n sürdürebilmesi özelli¤i ile di¤er silahl› kuvvetler yurt içinden sa¤lanmas› ih- unsurlar›ndan farkl›l›k gösterir. Deniz platformlar›nda, tiyac›n› öne ç›karm›fl; bu ih- tiyaç, teknolojinin h›zla ge- her ne kadar yedeklenebilirlik öne ç›kart›lm›flsa da vurufl liflmesi ve daha karmafl›k ve durufl gücünü etkileyen sistem performanslar›n›n daima bir yap› kazanmas›yla bir- likte daha da artm›flt›r. Ay- en üst düzeyde tutulmas›, görevin gerekti¤i flekilde icra r›ca, yeni teknoloji ürünü silah sistemlerinin “kara edilmesinde temel unsurdur. Bu nedenle, bak›m-onar›m kutu” hüviyetinde olmas›, ifllemlerinin harekât ortam›nda sürdürülmesi kabiliyeti, savunma güvenli¤ini menfi olarak etkilemeye baflla- deniz platformlar›nda daima mevcut olmufltur. m›flt›r. Türk Deniz Kuvvetleri, milli savunma sanayimiz kurulmadan Deniz kuvvetlerinin az say›- daki teçhizat ihtiyac›n›n önce, bu kabiliyetin süreklili¤ini ve harp araç ve gereçlerinin karfl›lanmas›nda, gelifltir- bak›m idamesini ancak yurt d›fl›ndan sa¤lanan lojistik me maliyet ve süreleri ile performans güvenirli¤i, bu destekle yürütebiliyordu. sistemlerinin yurt içerisin- Y. Suat BENGÜR* / [email protected] de gelifltirme faaliyetlerine bafllan›lmas›nda olumsuz *Deniz Sistemleri Program Direktörü, ASELSAN bir etki de yaratm›flt›r. kazand›¤› alt yap› ve bilgi bi- temler sa¤layabilecek sevi- yan milli deniz sistemleri ge- Günümüzde ASELSAN, yü- rikimleri sayesinde, Türk De- yeye gelmifltir. ASELSAN, lifltirme çal›flmalar›n› artan rüttü¤ü di¤er faaliyetlerde niz Kuvvetlerine özgün sis- geçti¤imiz dönemde baflla- bir h›zla sürdürmektedir.

36 ASELSAN © Tüm Görseller:

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com Komutanl›¤›n›n M‹LGEM Proje Ofisi ekipleri ile birlikte çal›flmaktad›r. ASELSAN, M‹LGEM d›fl›nda önümüzdeki dönemin önemli projeleri olan; Yeni Tip Deni- zalt›, Denizalt› Modernizasyo- nu, Denizalt› Kurtarma Ana Gemisi, Kurtarma ve Yedek- leme Gemisi / Arama Kurtar- ma Gemisi, Ç›karma Gemile- ri, TF2000 gibi projelerde “Deniz Savafl Sistemi” çö- zümleri sunacak flekilde ça- l›flmalar›n› sürdürmektedir. Su Alt› Akusti¤i ve Sonar Sistemleri ASELSAN, Türk Deniz Kuv- vetleri Komutanl›¤›n›n su alt› akustik sistemler konusun- daki ihtiyaçlar›n›n yurt için- fiekil-1 ASELSAN’›n M‹LGEM Deniz Savafl I LPI (Low Probability den ve özgün flekilde karfl›- Savafl Sistemi Faaliyetleri Sistemleri Intercept Radar) Radar›, lanmas› amac›yla, mevcut bi- Bu kapsamda; muhabere Savunma elektroni¤i ala- I At›fl Kontrol Radar› rikimlerini su alt› akusti¤i fa- sistemleri, elektro-optik ve n›nda, teknolojik yeterlili¤i I Torpido Karfl› Tedbir aliyet alan›na da yönelterek mikrodalga sensörler ile ve ürünlerinin performans› Sistemleri bu alanda çal›flmalar ger- komuta kontrol sistemleri ile imkân / kabiliyetlerini gibi sistemler konusunda al›- çeklefltirmektedir. gibi, ASELSAN’›n uzmanl›k kan›tlam›fl olan ASELSAN, nan stratejik kararlar do¤- Bugüne kadar oldu¤u gibi alanlar›ndaki ürünlerin de- bugüne kadar kullan›ma rultusunda, ASELSAN tara- bundan sonra da; çal›flmala- niz platformlar›na uyarlan- sundu¤u bütün ürünlerinin f›ndan öz kaynaklarla milli r›n› öncelikli olarak Türk Si- mas› ve daha da ötesinde her türlü çevresel koflulda ürün gelifltirme çal›flmalar› lahl› Kuvvetlerine hizmet an- Türkiye’ye akustik sistem çal›flmas›n› sa¤layacak ka- gerçeklefltirilmektedir. lay›fl› ile sürdürmek azminde teknolojileri kazand›r›lma- lite ve standartlar› uygula- Halen kara uygulamas› ola- olan ASELSAN, 2006 y›l›ndan s›na çal›fl›lmaktad›r. maktad›r. Bunun yan› s›ra rak gelifltirilen faz dizinli itibaren Deniz Kuvvetleri Ko- Bu aflamada, ASELSAN yö- ASELSAN, art›k sadece ci- (phased array) arama, tespit mutanl›¤›n›n ihtiyaçlar› için netimi ald›¤› stratejik bir haz üreticisi de¤il, ürünleri- ve takip radar› sistemleri de “Su Alt› Akustik Sistemleri” karar ile 2006 y›l›nda yeni- nin her türlü kullan›m ko- gelecekte deniz platformlar› faaliyet alan›nda hizmet ver- den yap›lanarak, mevcut flullar›nda beklenen perfor- için uyarlanmas› planlanan meye bafllam›fl, bu amaçla potansiyelin deniz sistem- mans› sa¤layabilecek flekil- unsurlar›n aras›ndad›r. öncelikle su alt› akustik sis- lerine odaklanmas›na ze- de, silahl› kuvvetler bünye- M‹LGEM Savafl Sistemi çözü- temlerinin; sistem mühen- min sa¤lam›flt›r. Bu do¤rul- sindeki kara, deniz ve hava münde ASELSAN’›n; disli¤i, gelifltirilmesi, üretimi, tuda, mevcut cihaz ve sis- platformlar›na alt sistemler I 76 mm Top At›fl Kontrol tedariki ve sistem entegras- temlerin deniz platformla- gelifltirmekte ve sistem en- Sistemi yonu konular›nda görev al- r›na uyarlanmas› yaklafl›- tegrasyonunu da gerçek- I Seyrüsefer Sistemleri maya yönelik bir organizas- m›na ilave olarak deniz lefltirmektedir. I Elektro-Optik Sistemler yon ASELSAN bünyesinde platformlar›na özgün görev M‹LGEM projesi, kan›tlanm›fl I Dahili / Harici Muhabere teflkil edilmifltir. 37 sistemleri gelifltirilmesi ve “sistem gelifltirme ve enteg- Sistemleri Su alt› akustik sistemlerine sistem entegrasyonu yak- rasyon” yetenekleri çerçeve- I Uydu Haberleflme yönelik faaliyetleri kapsa- lafl›m›na dönülmüfltür. sinde, ASELSAN’›n, deniz Sistemleri m›nda ASELSAN, baflta De- ASELSAN deniz sistemleri platformlar›na özgün sistem I Elektronik Harp Sistemleri niz Kuvvetleri Komutanl›¤› faaliyet alan›nda; gelifltirilmesi faaliyetlerinde I LPI Radar Sistemi olmak üzere, ülkemizdeki I Deniz Savafl Sistemleri tarihi bir dönüm noktas›n› I Stabilize Makineli Tüfek araflt›rma kurulufllar›, üni- I Sualt› Akusti¤i ve oluflturmaktad›r. Sistemleri versiteler ile endüstri içeri- Sonar Sistemleri M‹LGEM Savafl Sistemi gelifl- I Lazer ‹kaz Sistemi sindeki di¤er kurulufllar›n I S›n›r ve Sahil Güvenlik tirme / tedarik / entegrasyon gibi “alt sistemleri” kullan›l- imkânlar›ndan da yararlana- Sistemleri çözümünde, prototip gemi maktad›r. rak; akustik sistemlerle ilgili olmak üzere, milli sistemler savafl sistemi için, bafllang›ç- Savafl sisteminin tasar›m› ve projelerde yurt içine yay›lm›fl gelifltirmek ve üretmek üze- ta gemi infla takvimine uyul- savafl sisteminin gemiye en- bir teknoloji taban› olufltu- re faaliyetlerini sürdürmek- mak amac›yla yurt d›fl›ndan tegrasyonu aflamas›nda rulmas› hedefi ile hareket et- tedir. temini planlanan; ASELSAN, Deniz Kuvvetleri mektedir. www.savunmahaber.com Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 ANAL‹Z

ASELSAN lenmesi ile proje stratejisi “H›z›r” Gibi Yetifliyor belirleme faaliyetlerini 2007 Su alt› akustik sistemleri ile y›l›nda tamamlam›flt›r. HIZIR ilgili yürütülmekte olan Ar- gelifltirme projesi kapsam›n- Ge projelerinden Su Üstü Ge- da, öngörülen sistem yap›s›- mileri ‹çin Torpido Kar›flt›r- na göre alt sistem birimleri- ma Aldatma Sistemi Gelifltir- nin tedariki / gelifltirilmesi, me Projesi (HIZIR), su üstü sisteme özgün arayüz yaz›- gemilerinin torpido tehdidine l›m ve donan›mlar›n›n gelifl- karfl› savunma imkânlar›n› tirilmesi, say›sal akustik sin- desteklemek amac›yla gelifl- yal iflleme algoritmalar›n›n tirilmektedir. Sistem, torpido gelifltirilmesi faaliyetlerine tehdidinin erken tespit edil- yurt içi endüstri ile birlikte mesi ile tehdit alt›ndaki su hâlihaz›rda devam edilmek- üstü gemisine reaksiyon sü- tedir. resi sa¤lamak ve yedeklenen ASELSAN’›n bu alandaki bir ve/veya harcanabilir sahte di¤er projesi olan; denizalt›- hedef (dekoy)’larla torpido lar için Akustik Kar›flt›r›c› Al- fiekil 2: HIZIR Temsili Yap›s› lefltirilmesi, iyilefltirilmesi ve karfl› tedbirlerini uygulamak dat›c› Sistemi, denizalt›lar›n ODTÜ, Bilkent üniversiteleri bak›m idamesi imkânlar›n›n amac›yla kullan›lacakt›r. en önemli tehdidi olan düfl- ve TÜB‹TAK ile ana yükleni- Türkiye’ye kazand›r›lmas› “Su Üstü Gemileri için HIZIR” man torpido taarruzlar›na ci-alt yüklenici çal›flma mo- amaçlanmaktad›r. çözümü oluflturma çal›flma- karfl› savunulmas›n›n des- deli ile çal›flmalar devam et- lar›na 2006 y›l› içerisinde teklenmesi amac›yla yürü- mektedir. Hedef: Su Alt›nda kendi öz kaynaklar› ile baflla- tülmektedir. Deniz Kuvvetleri Proje kapsam›nda gelifltiril- Hakimiyet yan ASELSAN, sistem ve alt Komutanl›¤› envanterindeki mekte olan akustik kar›flt›r›c› ASELSAN’›n akustik sistem- birimlerin detayl› irde- denizalt›lar›n ihtiyaçlar›n›n ve aldat›c› birimler, 209 s›n›f› lerle ilgili faaliyetlerinde ni- karfl›lanmas› amac›yla denizalt›lardaki su toplar›n- hai hedefi; Türk Deniz Kuv- bafllat›lan çal›flmalarda, dan at›labilme özelli¤i ile vetleri Komutanl›¤›n›n su alt› emsallerinden daha üstün hâkimiyetini ülke kaynaklar› olacakt›r. ile sa¤lamakt›r. Bu hedefe Bu proje kapsam›nda gelifl- giden yoldaki en önemli afla- tirilecek harcanabilir al- ma ise “ak›ll› su alt› araçlar›” dat›c› / kar›flt›r›c› ailesi, kabiliyetinin kazan›lmas› ola- ayn› zamanda mukavim rak de¤erlendirilmifltir. tekne içi / d›fl› lançerler- ASELSAN olarak; bu hedefe den at›labilece¤i gibi, su üs- yönelik torpido gelifltirilmesi tü gemilerinde kullan›la- dâhil tüm giriflimlerde yer fiekil 3: cak modelleri için de al›nmas›, önderlik edilmesi Harcanabilir Akustik Aldat›c› / alt yap› sa¤layacakt›r. ve araflt›rmalar›n yönlendi- Kar›flt›r›c›lar Su Alt› Akustik faaliyet rilmesi planlanm›flt›r. Ak›ll› alan›nda ASELSAN’›n yürüt- su alt› araçlar› gelifltirilmesi Model Aç›klama tü¤ü bir di¤er çal›ma da Üs konusunda öncelikli husus- ve Limanlar›n Korunmas› lar ise flöyle belirlenmifltir: Çap / Boy (cm) Harekat Gürültü Aldatma Akustik ‹mza ‹çin Su Alt› Tespit Sistemi Te- I Ak›l› su alt› araçlar› <10 LAP‹N Hay›r Evet Hay›r Hay›r sisi projesidir. Deniz Kuvvet- sonarlar› ve manyetik <50 leri Komutanl›¤›n›n ihtiyac› sensörler, <10 38 MERCAN Hay›r Hay›r Evet Evet Denizalt› kapsam›nda üs ve limanlar›n I Fiber optik / tel ile kontrol <50 su su alt› savunmas›na yönelik teknolojileri, <10 topundan olarak Kongsberg firmas›n- I Seyrüsefer teknolojileri, Ç‹PURA Hay›r Evet Hay›r Hay›r <100 at›l›r dan teknoloji transferi ile te- I Sinyal iflleme, güdüm <10 sis edilmekte olan sistemde, teknolojileri ve ÇAÇA Evet Hay›r Evet Evet <100 alçak frekans aktif sonarlar, I Sistem entegrasyon <12.5 pasif sonar dizinleri ve dalg›ç ve testler için alt yap› L‹PSÖZ Evet Evet Hay›r Hay›r <120 Denizalt› tespit sonarlar› bulunmakta- oluflturulmas›. lançerinden d›r. Bu faaliyet kapsam›nda Deniz gücündeki temel akus- <12.5 EfiK‹NA Evet Evet Evet Evet at›l›r elde edilecek teknolojik bilgi tik sensör olarak kullan›lan <120 birikimi ve alt yap› sayesinde, sonar sistemlerinde etkinli- <12.5 DÜLGER Evet Evet Hay›r Hay›r müteakip üs ve liman su alt› ¤inin art›r›lmas› ve milli so- <120 Suüstü tespit sistemlerinin yurt için- nar sistemlerinin gelifltiril- <12.5 gemileri de üretiminin yan› s›ra tesis mesi, ASELSAN taraf›ndan MEZG‹T Evet Evet Evet Evet <120 edilecek sistemlerin güncel- bir gereklilik olarak görül-

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com mektedir. Bu kapsamda, en- vanterde mevcut sonar sis- temleri konusundaki bilgi bi- rikiminin art›r›lmas›, aktif ve pasif sonarlar için algoritma ve sinyal iflleme konular›nda gelifltirme çal›flmalar›n›n ya- p›lmas› ile özgün sonar sis- temlerinin endüstriyel üreti- me uygun flekilde gelifltiril- mesi hedeflenmektedir. Bu faaliyetlerde, Deniz Kuvvet- leri Komutanl›¤›nca yürütü- len araflt›rma faaliyetlerine endüstriyel destek sa¤lan- tasar›m, gelifltirme, üretim ler su alt› akustik sistemleri- fiekil 4: ASELSAN Akustik Sistem mas› öncelikli görev olarak ve test alt yap›lar› oluflturul- nin zaman›nda ve en uygun Faaliyetleri Yol Haritas› benimsenmifltir. maktad›r. maliyetle gerçeklefltirilmesi birlikte gelifltirip sunaca¤› Türk savunma endüstrisinde ASELSAN, akustik sistem fa- yolunda emin ad›mlarla iler- Sahil Güvenlik Sistemleri; “Su Alt› Akustik Teknolojileri aliyetleri yol haritas›n›, en lemektedir. deniz vas›talar›n›n tespit, Mükemmeliyet Merkezi” ol- belirgin hedeflere ve önü- teflhis, tan›mlama ve izlen- may› hedeflemifl olan müzdeki birkaç y›l içerisin- Sahil Güvenlik mesine yönelik fonksiyonlar› ASELSAN, su alt› akustik deki ihtiyaçlara öncelik veri- Sistemleri ile Tan›mlanm›fl Deniz Res- sistemleri konusunda çizi- lecek flekilde oluflturmufltur. ASELSAN, Sahil Güvenlik mi’nin oluflturulmas›n› sa¤- len yol haritas›na uygun ola- Bu yol haritas›, akustik konu- Sistemleri faaliyet alan›nda lamakta ve rak, öncelikle M‹LGEM ve di- sundaki, ASELSAN ve yurt ise; karasular›m›z, Türk I Kay›t, ¤er su üstü gemilerine yö- içindeki teknolojik edinim- Münhas›r Ekonomik Bölgesi I Yeniden oynatma, nelik torpido karfl› tedbir lerden yararlan›lacak ve uy- ve Türk Arama Kurtarma I Simülasyon tabanl› e¤itim sistemlerinin gelifltirilmesi- gulama alanlar›n› kullan›c› Sahas›’ndaki gözetleme, vb. yetenekleri ile etkin bir ni planlanm›flt›r. Bunlara ihtiyaçlar›na uygun olarak operasyon ve güvenlik faali- sistem çözümü sunmaktad›r. paralel olarak, su alt› akus- geniflletecek flekilde di¤er yetleri otomasyonunun 24 A¤ merkezli ve servis odakl› tik kar›flt›r›c› ile su alt› sahte projeler ile güncellenecektir. saat / 365 gün esas›yla ve bir yap›ya sahip olan sis- hedef gelifltirilmesi ve milli Geçti¤imiz 30 y›l boyunca ka- her türlü çevre koflulunda temler; güvenilir, emniyetli, sonar sistemlerinin endüs- zand›¤› birikimi ile ASELSAN, gerçeklefltirilmesini sa¤la- birlikte çal›flabilir, geniflle- trilefltirilmesi öngörülmek- ülkemizde tesis edilecek su yan, komuta kontrol ve ha- yebilir, ölçeklenebilir, ba- tedir. Ayr›ca, Akustik Harp, alt› akustik sistemleri tekno- berleflme unsurlar›n›n ileri k›m yap›labilir, etkin ve aç›k Kendini Koruma, Akustik lojisinde liderlik sorumlulu- teknoloji sensörler ile en- sistem ve yaz›l›m mimarisi- Sensörler ve Torpido faali- ¤unu üstlenerek; perfor- tegre flekilde anahtar tesli- ne sahiptir. yet alanlar›nda Deniz Kuv- mans, ifllevsellik, çevre ko- mi milli çözümler sunmaya Sistem ayr›ca, farkl› konfigü- vetleri Komutanl›¤›n›n ge- flullar› ve lojistik destek ge- haz›rlanmaktad›r. rasyonlarda düzenlenerek reksinimlerini karfl›layacak reksinimlerine uygun, modü- ASELSAN’›n yerli sanayi ile Üs / Liman Güvenli¤i ve Gemi Trafik Yönetimi uygulamala- fiekil 5: ASELSAN Sahil Güvenlik Sistemleri r›nda da kullan›labilecek ya- p›dad›r. ASELSAN, yürütmekte oldu- ¤u tüm faaliyetlerde oldu¤u gibi, bundan sonra da Türk Deniz Kuvvetlerinin ihtiyaç 39 duyaca¤› su üstü ve su alt› akustik sistemler için gere- ken teknolojinin yurt içinde edinilmesi konusunda bir Türk Silahl› Kuvvetlerini Güçlendirme Vakf› kuruluflu olarak savunmada endüstri- yel liderlik ve deste¤in sa¤- lanmas› görevini sürdürme- ye devam edecektir. Söz ko- nusu teknolojilerle ilgili daha detayl› makaleler MSI Dergi- si’nin gelecek say›lar›nda ele al›nacakt›r. www.savunmahaber.com Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 ÖZEL HABER NÖBETÇ‹ Nöbete Haz›r eride b›rakt›¤›m›z Mart Yüksel Savunma Sistemleri A.fi.’nin NÖBETÇ‹’si art›k ay›nda NÖBETÇ‹, at›fl Gdenemelerinde göster- nöbete haz›r. 3 y›la yak›n bir süredir üzerinde çal›fl›lan di¤i baflar›n›n ard›ndan yaz›l› NÖBETÇ‹’nin Mart ay›nda bafllayan test çal›flmalar›, ve görsel bas›n›n da ilgi oda¤› oldu. Çok say›da habere konu geçti¤imiz günlerde yap›lan at›fl denemeleriyle birlikte olan sistemle ilgili tart›flma- o o lar, savunma sanayisi ile ilgili tamamland›. -40 C / + 60 C s›cakl›klara dayan›kl›l›k, o geliflmeleri çok yak›ndan ta- 25 C’de yüzde 100 nem, kar ve ya¤mur testlerinden kip eden önemli bir okuyucu kitlesi oldu¤unu da gözler baflar›yla ç›kan NÖBETÇ‹, at›fl testlerinden de tam not ald›. önüne serdi. Naile ASLAN / [email protected] Sistemin teknik özellikleri ve kabiliyetlerinin k›saca üzerin- den geçmek gerekirse, NÖBETÇ‹’nin, öncelikle bir gö- zetleme ve erken uyar› sistemi oldu¤unun alt›n› çizmek gere- kiyor. Yüksel Savunma’n›n proje kapsam›nda yapt›¤› ifl, hâlihaz›rda devam eden Mo- dern Milli Piyade Tüfe¤i proje- sindeki gibi bir piyade tüfe¤i- nin kendisini tasarlamak de- ¤il. NÖBETÇ‹’nin öncelikli gö- revi, ad›ndan da anlafl›laca¤› üzere, bir nöbetçi gibi çevrede olup bitenleri gözlemlemek ve görevlendirildi¤i araziyi tara- yarak hareket tespit etme ye- tene¤i ile muhtemel tehditleri saptamak ve birli¤ini uyar- mak. Bunu yapabilmesi için gelifltirilen yaz›l›mlar sayesin- de görüntü iflleme yetene¤i 1000 metreden bir insan›n ha- reketini alg›layacak derecede hassas. Operatör taraf›ndan elle komuta edilebilmesinin yan› s›ra istenilen kritik bölge- lerde görüntü yak›nlaflt›rma ifllevi de dahil olmak üzere, 40 görev öncesi ö¤retilen rotalar- da gözetleme yapabiliyor. fl› ekran›n sa¤›na at›yor. Gere- NÖBETÇ‹ gözetledi¤i arazide kirse bu küçük görüntüler tek- bir hareket tespit etti¤inde ön- rar oynat›larak tespit edilen celikle operatörünü uyar›yor. hareket yeniden izlenenebili- Takip moduna geçildi¤inde, yor ve de¤erlendirilebiliyor. operatör taraf›ndan müdahale Termal ve elektro-optik ka- edilmeksizin alg›lad›¤› hare- meralar›n yan› s›ra lazer me- keti takip edebiliyor. Ayr›ca safe ölçme cihaz› ile de teçhiz

Yüksel Savunma sistem, yakalad›¤› hareketleri edilen NÖBETÇ‹, hedefin © bir taraftan operatör taraf›n- menzilini de saptayarak oto- dan belirlenen süre boyunca matik olarak niflangâh tanzi- kaydederken bir taraftan da mini yapabiliyor. Bu önemli daha sonra gerek duyulup özellik sayesinde, tespit edi-

Tüm Foto¤raflar: tekrar izlenme ihtimaline kar- len hareketin aniden atefl alt›-

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com Daha ilk at›flta beklentileri en üst seviyede karfl›layan NÖBETÇ‹, at›fllar›n tamam›n› 200 metre menzildeki boy hedefinde toplayarak yüzde 100’lük bir baflar› sa¤lad›. na al›nmas› gerekirse opera- törün niflangâh ayar› yapmak- la zaman kaybetmesi de ge- rekmiyor. Fakat yine de her- Büyüklü¤ü, tecrübesi ve do- hangi bir aksakl›k yaflanabil- nan›m› bak›m›ndan dünyan›n mesi ihtimaline karfl›, opera- en önde gelen silahl› kuvvet- töre elle ayar yapabilme im- lerinden biri olan Türk Silahl› kân› da sunuluyor. Ancak her Kuvvetlerinin tercih etti¤i bir ne olursa olsun NÖBETÇ‹, çözümle yurt d›fl›na ç›kman›n olas› bir hata ihtimaline karfl›, avantaj›ndan faydalanmak is- operatör müdahalesi olma- lisi kullan›lm›flt›.At›fl testlerin- flimdiden haz›r oldu¤unu da teyen Yüksel Savunma’n›n, dan hedefi atefl alt›na almaya- de kendinden beklentileri en söylüyor. Tasar›m ve üretimini bu hedef do¤rultusunda Mart cak flekilde tasarland›. Nöbet- üst seviyede karfl›layan siste- tamamen kendi imkânlar›yla ay› içerisinde kullan›c› ve te- çiye emniyetli bir yerden gö- min baflar›s›n›, hedefler üze- gerçeklefltirdikleri ve dolay›- darik makamlar›na bir brifing zetleme ve gerekirse atefl et- rindeki izlerden de görmek s›yla teknik bilgi paketine sa- verdi¤i ve at›fll› gösterim yap- me yetene¤i kazand›rarak, mümkün. PKMS’nin do¤as›n- hip olduklar› için NÖBETÇ‹ ile t›¤› da gelen haberler aras›n- öncelikle aç›lan ilk ateflte za- da var olan standart vurufl da- ilgili her türlü beklentiye ce- da. Bu konuda neler olaca¤›- yiat vermenin önüne geçmeyi ¤›l›m› d›fl›nda at›lan tüm mer- vap verebileceklerini ve iste- n› zaman gösterecek olsa da hedefleyen NÖBETÇ‹’nin var- miler, daha ilk at›flta 200 met- nilen her türlü de¤iflikli¤i sis- Yüksel Savunma’n›n, Malez- l›¤›n›n, kullan›c›s›na psikolojik re menzildeki boy hedefinde tem üzerinde uygulayabile- ya’ya bir önceki seferin aksi- bir üstünlük de sa¤layaca¤› topland›. Bu da at›fllarda yüz- ceklerini her f›rsatta vurgula- ne, elini çok daha güçlendir- tahmin ediliyor. de 100’lük bir baflar› sa¤land›- yan Yüksel Savunma’n›n ulus- mifl olarak gidece¤i tart›fl›l- ¤› anlam›na geliyor. PKMS’nin lararas› pazarla ilgili en büyük maz bir gerçek… Silah Seçimi kendi vurufl da¤›l›m› ise bilin- endiflesi ise sistemin henüz Kullan›c› ‹ste¤ine di¤i üzere, makineli tüfeklere Türk Silahl› Kuvvetleri taraf›n- Ba¤l› özgü, bask› atefli görevini sa¤- dan kullan›lmaya bafllan- Mart ay›n›nda gerçeklefltiri- lamak için bir gereklilik. mam›fl olmas›. len ilk at›fl testleri her ne ka- dar PKMS makinal› tüfe¤i ve S›rada Hareketli AK-47 piyade tüfe¤i ikilisi ile Hedefler ve yap›lsa da silah befli¤i üzerine ‹hracat Var 41 monte edilecek silahlar tama- Yüksel Savunma, hareketli men kullan›c›n›n takdiri do¤- hedeflere yönelik at›fl testleri rultusunda seçilebiliyor. Yap›- için ise19-22 Nisan 2010 ta- sal aç›dan 12,7 mm’lik maki- rihleri aras›nda Malez- nal› tüfekleri de tafl›yabilecek ya’da düzenlenecek olan flekilde tasarlanan silah befli- DSA 2010 fuar› sonras›n› ¤i üzerine, istenildi¤i takdirde hedefliyor. DSA 2010 fu- MG3 / G3 ikilisi gibi alternatif ar›n›, NÖBETÇ‹’nin dün- piyade tüfekleri de yerlefltir- ya pazarlar›na aç›l- mek mümkün. Hat›rlayaca¤›- mas› aç›s›ndan çok n›z üzere yaklafl›k 2 y›l önce önemli gören Yüksel Malezya’da düzenlenen DSA Savunma, herhangi bir fuar›nda sergilenen sistemin talep gelmesi halinde, ilk versiyonunda MG3 / G3 iki- NÖBETÇ‹’nin seri üretim için www.savunmahaber.com Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 ANAL‹Z TÜB‹TAK UEKAE Ülke Sath›nda Görevde Uydu, kablo, karasal ve ‹nternet üzerinden yay›n yapan televizyon ve radyo kanallar›n›n say›sal olarak arflivlenebilmesi, kay›tlar üzerinde ses ve görüntü analizleri yap›labilmesi amac›yla TÜB‹TAK UEKAE taraf›ndan Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) için gelifltirilen Say›sal Kay›t Arfliv ve Analiz Sistemi (SKAAS); TÜB‹TAK UEKAE’nin bilgi güvenli¤i ve ülke savunmas› ile ilgili donan›m, yaz›l›m ve sistem entegrasyonu gerektiren büyük taahhüt projelerini gerçeklefltirme kabiliyetinin farkl› alanlara uygulanmas›na güzel bir örnek teflkil ediyor.

Merdan Metin* / [email protected] len kanal›n uydu üzerinden uydu anteni, 2 karasal an- *Bafluzman Araflt›rmac›, Proje Yöneticisi, TÜB‹TAK UEKAE al›namamas› durumunda, ten ve 1 radyo anteni kulla- s›ras› ile kablodan ve kara- n›l›yor. Yay›n sinyallerinin lkemizde televizyon neticesinde, sistem tasar›- sal ortamdan al›nmaya kesintisizli¤i ise uygulama ve radyo yay›nlar›n› m›, en az 400 televizyon ve bafllanarak yay›n›n kesinti- yaz›l›mlar› içinden dinamik Üdenetlemek ve dü- 1500 radyo yay›n›n› en az 6 siz kayd› da sa¤lanabiliyor. olarak yönetilen 2 anten zenlemekten sorumlu olan ay saklayabilecek depola- Ayr›ca yay›n al›fl donan›m- matrisi ile sa¤lan›yor. RTÜK ile 2006 y›l›n›n fiubat ma ve canl› olarak izletti- lar› aktif / pasif yedekli ça- Tasarlanan esnek yap› sa- ay›nda imzalanan sözlefl- rebilecek a¤ altyap›s›na l›flt›¤› için, yay›nlar›n sinyal yesinde, mevcut analog ve meyle bafllayan proje, 22 sahip olacak biçimde ha- seviyesi takip edilerek ola- say›sal yay›n teknolojileri ayl›k bir sürede tamamlan- z›rland›. s› bir ar›za durumunda, sa- (uydu, kablo, karasal ve d› ve iflletmeye al›nd›. Sis- Gelifltirilen yay›n al›fl alt niyeler içerisinde yedek ci- IPTV platformlar›) yay›n temin iflletmeye al›nmas› sistemi ile televizyon ve haz›n otomatik devreye al›fl alt sistemi taraf›ndan ile RTÜK, mevcut tüm yay›n radyo kanallar›n›n uydu- girmesi sa¤lan›yor. kaydedilebildi¤i gibi, gele- biçimlerini kapsayan ve dan, kablodan, karasal an- Televizyon ve radyo yay›n- cekte ortaya ç›kabilecek gelecekte ortaya ç›kacak tenden hiyerarflik olarak lar›n›n al›nmas› için, 3’ü teknolojiler de kaydedilebi- yeni teknolojilere kolay al›nabilmesi, yani kaydedi- sabit 1 tanesi hareketli 4 lecek. Televizyon yay›nlar› uyum sa¤layabilecek, bü- 42 yüme imkân›na sahip, uluslararas› standartlara göre haz›rlanm›fl bir altya- p›ya da sahip oldu. Ayn› anda, 120 ulusal tele- vizyon ve 120 ulusal radyo yay›n›n› kaydedebilen sis- tem, 100’den fazla kullan›- c›n›n, hem canl› olarak

TÜB‹TAK UEKAE hem de arflivden yay›nlar›

© izleyebilmesini olanakl› k›- l›yor. Kurumun, gelecekte, yerel yay›nlar› da sisteme dahil etme ihtiyac›n›n da düflünüldü¤ü çal›flmalar Tüm Foto¤raflar:

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com H.264 kodlama algoritmas› Alan›nda ‹lk ile istenen çözünürlükte ve ve Tek Örnek ekran boyutunda, radyo ya- Depo alt sisteminin dolu- y›nlar› ise MP3 kodlama al- luk oran›n›n izlenmesi iflle- goritmas› ile istenen ör- mi otomatik yük dengele- nekleme h›z› ve bit h›z› de- mesinin yap›lmas› gelifltiri- ¤erinde saklanabilmekte, len yaz›l›mlar ile aç›k kay- ayn› anda da kurulan a¤ nak kodlu Postgre SQL ve- altyap›s› üzerinden MPEG2 ritaban› kullan›larak yap›l›- Transport Stream (ISO/IEC yor. Bu uygulama, bu bü- 13818-1) standard›nda yüklükteki bir deponun kullan›c›lara canl› olarak aç›k kaynak kodlu bir veri- izletilmektedir. taban› ile kontrol edilmesi- Oluflturulan kay›t dosyalar› nin ilk ve tek örne¤i olarak Medya varl›k yönetim program› kullan›c› arayüzleri en az 6 ay depoda saklana- dikkat çekiyor. Veritaban›- bildi¤i gibi tek tek kanal n›n, kesintisiz olarak bir- seçimine ba¤l› olarak bu den fazla sunucu üzerinde de¤erlendiriliyor. Canl› ola- dosyas› oynat›labiliyor ve süre s›n›rs›z olarak da uza- hizmet verebilmesi için, rak bilgi ifllem a¤› üzerin- yay›n gelmemesi durumun- t›labiliyor. Yaklafl›k 750 Te- TÜB‹TAK UEKAE taraf›n- den gönderilen da uyar› verilebiliyor. rabayt fiziksel büyüklü¤e dan bir yaz›l›m da gelifltiril- televizyon Sistem taraf›ndan kaydedil- sahip iki aflamal› saklama yay›nlar›n›n meyen yay›nlar›n depoya mimarisinde yap›land›r›lan görsel ola- at›labilmesi ve çeflitli depo alt sisteminde; 15 rak kon- amaçlarla depodan ç›kart›- günden eski olmayan ka- trolü için, labilmesi için yay›n girifl–ç›- y›tlar, daha h›zl› eriflim her bi- k›fl yaz›l›m› da gelifltirildi. sa¤layan FC (Fiber Chan- rinde 6 VCD, DVD, USB, HDD, VHS nel) diskler üzerinde; daha adet 67” teyp kaseti ortam›ndan sis- eski kay›tlar ise FATA disk- DLP küp kullan›la- teme kay›t dosyas› atabilen ler üzerinde tutuluyor. rak iki ekran duvar› olufltu- yetkilendirilmifl kullan›c›- RAID deste¤i olan tümüyle di. Bu yaz›l›m sayesinde, ruldu. Ekran duvarlar›n›n lar, kay›t dosyalar›n› VCD ve yedekli donan›m bileflenle- ileride gerçeklefltirilecek yönetimi için, yine TÜB‹TAK DVD format›nda d›flar› da rinden oluflturulan depola- aç›k kaynak kodlu projeler- UEKAE taraf›ndan gelifltiri- ç›kartabiliyor. Üzerine iste- ma alt sistemi, kurumsal de, Postgre SQL veritaba- len yaz›l›m sayesinde, iste- nen fleffafl›kta fligran ekle- seviyede ve neredeyse s›- n›n›n yüksek kullan›labilir- nen boyutta ve adette pen- nebilen ç›k›fl kay›tlar›, elek- n›rs›z büyütülebilme po- li¤inin (High Availability) cere aç›labildi¤i gibi hem tronik olarak da imzalana- tansiyeline sahip. güvenle sa¤lanabilece¤i canl› yay›n hem de kay›t biliyor.

Ulusal ve yerel yay›nlar›n izlenmesi için kurulan ekran duvarlar›

43

www.savunmahaber.com Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 ANAL‹Z

Sistem odas›n›n durumu, yon kanallar›n›n mahallin- donan›m ve yaz›l›mlar›n çal›flmas› 7/24 de kaydedilerek RTÜK’ün takip edilmektedir. Ankara’daki merkez bina- s›nda kurulmufl olan sis- tem odas›na aktar›lmas› çal›flmalar›na da 22 Ocak 2009 tarihinde baflland›. Bu proje ile Ankara’dan izle- nemeyen 185 yerel televiz- yon kanal›n›n yerinden kay- d›n›n al›nmas›, Telekom hatlar› üzerinden aktar›l- mas›, ulusal yay›nlarda ol- du¤u gibi izlenebilmesi ve üzerinde analizler yap›la- bilmesi mümkün olacak. fiu anda son aflamas›na ge- Yine gelifltirilen Medya Varl›k TÜB‹TAK Uzay Bilimleri Ens- linen çal›flmalar neticesin- Yönetim (MVY) yaz›l›m› saye- titüsü taraf›ndan bu proje de, 163 yerde yay›n al›fl sis- sinde, sistem kullan›c›lar›: için gelifltirilen görüntü ve temi kurulumu tamamlan- I Birden fazla canl› yay›n› ses analiz yaz›l›m paketi kul- m›fl durumda. 22 Nisan ayn› anda izleyebilmekte, lan›larak; Sistemde kullan›lan, kuru- 2010 tarihi itibariyle kuru- I Arfliv yay›nlar›n› I Sahne geçifllerine veya mun ihtiyac› tüm yaz›l›mlar lumlar›n ve iflletme testle- sorgulayabilmekte ve zamana göre anahtar kare TÜB‹TAK taraf›ndan geliflti- rinin tamamlanmas›yla, izleyebilmekte, üretimi yap›labilmekte, rildi¤i gibi, aç›k kaynak RTÜK, ülkemizde yay›n ya- I Anahtar kareler I Kay›tlar üzerinde görüntü kodlu veritaban› (Postgre pan tüm televizyon kanalla- üzerinden sahne seçimi klibi aranabilmekte, SQL), iflletim sistemleri (Li- r›n› ve ulusal radyolar› can- yaparak istenen yere h›zla I Görüntü üzerine nux–Pardus, Centos) ve su- l› veya arflivden izleyebilme konumlanabilmekte, bindirilmifl, duran veya nucu-a¤ cihaz› yönetim kabiliyetine sahip olacak. I S›n›rs›z say›da klip hareketli yaz›lar metine programlar› kullan›ld›¤› Bu çal›flma, TÜB‹TAK oluflturabilmekte ve dönüfltürülebilmekte, için de yaz›l›m lisans›ndan UEKAE’nin, cihaz ve yaz›l›m klip bazl› arama I Kanal logosu, fragman milyonlarca dolarl›k tasar- üretmenin de ötesinde, yapabilmekte, ve c›ng›l› tan›narak ruf sa¤land›. üretti¤i cihazlar› tüm ülke I Aç›klama notu hem televizyon hem de Sistemin donan›m ihtiyac› sath›nda entegre etti¤i ve koyabilmekte ve rapor radyo kanallar›n›n reklam ise ticari olarak sat›lan ge- kesintisiz iflletilmesini sa¤- yazabilmekte, süreleri otomatik olarak nel amaçl› donan›mlardan, lad›¤› büyük taahhüt proje- I Haz›rlanan araçlar› belirlenebilmekte, sistemin genifllemesi ge- lerindeki baflar›s›na güzel kullanarak deflifre I Verilen listedeki rekti¤inde marka ba¤›ml›l›- bir örnek teflkil ediyor. yapabilmekte anahtar kelimeler ¤› yaratmayacak biçimde Proje gerçekleme aflama- I ‹fl ak›fl› tan›mlayabilmekte, televizyonda veya radyoda kullan›larak karfl›land›. s›nda edinilen bilgi birikimi I Görüntü ve ses analiz telaffuz edildi¤inde SKAAS’›n ikinci aflamas› ve tecrübenin, TÜB‹TAK görevi verebilmektedir. yakalanabilmektedir. say›labilecek, yerel televiz- UEKAE’nin öz görev edindi- ¤i; milli imkânlarla yurt sa- vunmas›n›n güçlendirilme- si ve bilgi güvenli¤inin sa¤- lanmas› çal›flmalar›na kat- 44 k› sa¤lamas› bekleniyor. Operasyon alanlar›ndan veya gözetleme sistemle- rinden al›nan canl› / arfliv görüntülerine karargâhlar- dan h›zl› ve yayg›n eriflimin sa¤lanmas› ve otomatik görüntü analizleri ile karar vericinin desteklenmesi gi- bi çal›flmalar, bu projeden elde edilen birikimin sa- vunma alan›na yönelik do¤- rudan veya dolayl› uygula- malar› aras›nda gösterile- bilir.

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com

ÖZEL HABER HEMA Endüstri'den Özgün Tasar›m 6x6

fiimdiye kadar; I M113 modernizasyonu, Savunma sanayisine yönelik çal›flmalar›n›, 2009 y›l›nda I BTR80 modernizasyonu, Savunma Sanayii Müsteflarl›¤› (SSM) ile imzalad›¤› Tank I M60 modernizasyonu, I 6x6 Hitit arac› prototip Tafl›y›c› Araç ve Römorku projesiyle bir ad›m daha ileriye üretimi, tafl›yan HEMA Endüstri A.fi.’nin yeni hedefi ise SSM’nin Özel I Milli Tank projesinde transmisyon güç paketi Maksatl› Taktik Tekerlekli Z›rhl› Araç (ÖMTTZA) projesi. Bu ve silah istasyonu konusunda alt proje kapsam›nda tedarik edilecek 6x6 araçlara yönelik, yüklenicilik, HEMA Endüstri’nin Morozov ile birlikte tasarlad›¤› prototip I Jandarma Genel Komutanl›¤› için traktör arac›n gövdesinin üretimi, Çerkezköy’de tamamland›. imalat›, Zuhal ESEN / [email protected] I Havac›l›k parçalar› imalat›, oldu¤u ihale kapsam›ndaki I Offset projeleri teklif de¤erlendirme çal›fl- kapsam›nda parça üretimi malar› devam eden gibi projelerle birlikte an›lsa ÖMTTZA dahilinde çeflitli da özellikle son birkaç y›ld›r versiyonlarda tedarik edile- SSM taraf›ndan bafllat›lan cek araçlara yönelik tasa- projelerde, HEMA Endüstri r›m çal›flmalar›nda son ad›n›n çok daha iddial› bir fle- aflamaya gelen HEMA kilde geçti¤ini görüyoruz. Endüstri’nin, gövde üre- Firman›n, talafll› imalat ve timini tamamlad›¤› montaj yeteneklerine ek ola- 6x6 arac›n›n tasa- rak, yeni kurulan döküm fab- r›m›nda; rikas› ile birlikte her türlü motor blo¤u, transmisyon ve aks gövdesi ve di¤er aksam- lar›n döküm yetene- ¤ini de kazand›¤› ve savunma projeleri için Çerkezköy’de 24.000 metrekarelik kapal› alanda askeri araç üreti- mi için gereken alt yap›y› ve yat›r›mlar› tamamlad›¤› 46 da elimize ulaflan bilgiler aras›nda. Taktik Tekerlekli Araç pro- jesinin üçüncü grubunda yer Mühendislik Deste¤i alan May›na Karfl› Korumal› Morozov’dan Taktik Tekerlekli Araçlar Fikri mülkiyet haklar›n›n Tür- için kat›ld›¤› yar›flta BMC’nin I SSM stratejik hedef I Güçlü alt sistemler, kiye’nin olmas› ve hiçbir k›s›t- ard›ndan ikinci olan, Tank plan›na uygun olarak I Düflük silüet, lamaya maruz kal›nmamas› Tafl›y›c› Araç ve Römorku yurt içi gelifltirme I Modüler yap›, için arac›n sadece tasar›m›na projesinde ise ana yüklenici ve özgün tasar›m, I Yüksek hareket yönelik olarak Ukraynal› Mo- HEMA Endüstri seçilmeyi baflaran firma, bu I Fikri mülkiyet haklar›n›n kabiliyeti, rozov Design Bureau ile mü- © altyap›y›, tasarlad›¤› taktik Türkiye’ye ait olmas›, I Ömür devir maliyetinin hendislik ve personel e¤itimi tekerlekli araçlar›n üreti- I Yüksek oranda yerli düflük olmas› gibi konular›nda birlikte çal›flan minde de kullanmay› hedef- üretim, unsurlar ön planda HEMA Endüstri, özgün tasa- I

Tüm Görseller: liyor. Halen SSM’nin açm›fl Lojistik birliktelik, tutulmufl. r›m ve yurt içi gelifltirme mo-

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com delinin esas al›nd›¤› çal›flma- eni 2500 mm, boyu 6540 lar› kapsam›nda, gövde ima- mm ve yüksekli¤i de lat›n›n ard›ndan, Çerkez- 2320 mm olacak. köy’deki tesislerinde arac›n Arac›n tasar›m›nda dik- ilk prototipini üretmeye haz›r- kate al›nan bir di¤er özel- lan›yor. Arac›n alt sistemle- lik ise e¤imli arazilerdeki rinden güç paketi kabiliyeti. Yüzde 60 e¤imlere konusunda, dün- t›rmanabilecek araç, yüzde yada kalite aç›s›ndan 40’l›k yan e¤imli arazilerde kendini ispatlam›fl, de yoluna devam edebilecek. lojistik ve yedek par- 1200 mm’lik hendekleri afla- ça aç›s›ndan da kuv- bilecek arac›n engel geçme vetli Deutz motor, Allison yüksekli¤i ise 500 mm olarak öngörülmüfl. Saatte azami 120 km h›z ya- pabilmesi düflünülen arac›n HEMA Endüstri, gövde menzili ise 700 km civar›nda imalat›n› tamamlad›¤› olacak. Kullan›c› istekleri 6x6 arac›n üretiminde, do¤rultusunda belirlenecek yerli imkanlar› azami uzaktan komutal› bir silah seviyede kullanacak. kulesi ile de teçhiz edilmesi düflünülen araç, konfigüras- yona ba¤l› olarak, sürücü da- hil 5 ila 13 kifli tafl›yabilecek. TÜB‹TAK’›n da Deste¤i Al›nd› ÖMTTZA projesinin en önemli araçlar›ndan birisi olan KBRN keflif arac› için ise HEMA Endüstri TÜB‹TAK ile birlikte çal›- fl›yor. Havadaki kimya- sal ya da biyolojik teh- ditlerin tespit ve teflhisi için araçta kullan›lmas› planlanan LIDAR (Light De- tection And Ranging / Ifl›kla Alg›lama ve Mesafe Ölçme) sistemi TÜB‹TAK taraf›ndan Transmisyon gibi firmalar- birine benzemeyen 6x6 tasarlanacak ve üretilecek. la çal›flmay› düflünen HEMA tasar›mlar›nda, iç kullan›m Entegrasyonu da TÜB‹TAK Endüstri, arac›n süspansi- lebilecek. Henüz hacmini art›rmak için güç taraf›ndan yap›lacak olan yon sistemi için HEMA prototip üretim aflamas›nda paketini arac›n önüne yer- KBRN sisteminin çift Hortsman tasar›m› ve tama- oldu¤u ve konfigürasyonlara lefltirmifl ve arka bölmede LIDAR’l› olmas› öngörülüyor. m›yla HEMA Endüstri tesis- göre baz› de¤erler de¤ifliklik kullan›m ve di¤er alt sis- Atmosferdeki tehditleri 15 km lerinde üretilecek olan hidro gösterebilece¤i için teknik temlerin yerleflimi ve en- mesafeden tespit ve teflhis 47 pnömatik bir süspansiyon; detaylara iliflkin kesin bilgi- tegrasyonu için genifl bir etmesi öngörülen KBRN direksiyon, fren, akslar için ler vermek mümkün olmasa hacim b›rakm›fl. sisteminin ilk prototipinin ise dünyan›n say›l› otomotiv da araca genel itibariyle ba- Keflif görevlerinde kolayca testlerden baflar›yla geçti¤i firmalar› için tasarlad›¤› ve kacak olursak flunlar› söyle- fark edilmemesi ve manevra de edindi¤imiz bilgiler ara- üretti¤i kendi sistemlerini yebiliriz: kabiliyetinin artmas› amac›y- s›nda. Arac›n yedek güç üni- kullanmay› düflünüyor. la silüeti düflük tutulan ara- tesi için de HEMA Endüstri Tasar›m›nda modülerli¤in Tamamen c›n, tüm tekerlerinin döne- yine TÜB‹TAK ile birlikte çal›- de dikkate al›nd›¤› araç, is- Yeni Bir 6x6 bilmesi sayesinde manevra fl›yor. TÜB‹TAK MAM Enerji tendi¤i taktirde, gerekli güç Arac›n tasar›m sürecinde; kabiliyeti art›r›lm›fl ve dönüfl Enstitüsü ile birlikte gelifltiri- paketi ve süspansiyon gelifl- kullan›m kolayl›¤›, hareket yar›çap› da düflürülmüfl. len yedek güç ünitesi tirmeleri de yap›larak, ortak kabiliyeti ve iç yerleflim aç›- 13-14 ton civar›nda bir sayesinde,klima dahil bütün parçalar›n kullan›laca¤› 8x8 s›ndan dünyan›n önde ge- a¤›rl›¤a sahip olmas› ve görev donan›mlar›, asgari gibi di¤er versiyonlar› da bu- len araçlar›n› inceleyen C-130 nakliye uça¤› ile tafl›- 2,5 saat süresince kesintisiz lunan bir aileye dönüfltürü- ekip, mevcut araçlar›n hiç nabilmesi öngörülen arac›n; çal›flabilecek. www.savunmahaber.com Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 ANAL‹Z Rusya Federasyonu’nun Yeni Askeri Doktrini Bir Tepki Belgesi mi? Son dönemde dünyan›n gündemini Dr. Ali ASKER* / [email protected] *21. Yüzy›l Türkiye Enstitüsü Rusya-Avrasya Araflt›rmalar› meflgul eden konulardan birisi de Bölümü Baflkan› Rusya’n›n yeni bir “askeri doktrini” Yeni Rus Askeri II. Askeri Tehlikeler ve Rusya Doktrini’nin ‹çeri¤i Federasyonu’na Karfl› kabulüydü. Baz› uzmanlar, bu belgenin Rusya Federasyonu Devlet Savafl Tehditleri yeni dönemde Rus ordusundaki Baflkan› Dmitri Medvedev’in (madde 7-16) kararnamesiyle 5 fiubat III.Rusya Federasyonu’nun reformlar aç›s›ndan önemli oldu¤unu 2010’da onaylanan1 Rusya’n›n Askeri Politikas› Yeni Askeri Doktrini2 afla¤›da- (madde 17-37) vurgularken baz›lar› da doktrinin ki 4 bölümden olufluyor: IV.Savunman›n Askeri ve ABD ve NATO’ya karfl› bir tepki I. Genel Hükümler Ekonomik Teminat› belgesi oldu¤unu savunuyor. (madde 1-6.) (madde 38-53)

48

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com Yeni Rus Askeri Doktrini’nin tan›mland›¤› (madde 1) “Ge- nel Hükümler” bölümünde, bu doktrinin haz›rlanmas›nda hangi belgelerin esas al›nd›¤› da ifade ediliyor.3 Yeni dok- trinde kullan›lan; askeri gü- venlik, askeri tehlike, askeri tehdit, askeri çat›flma, silahl› çat›flma, mahalli savafl, böl- gesel savafl vs. gibi kavram-

lar›n aç›klamas› da bu bö- NATO Askeri Komite Baflkan› © lümde veriliyor (madde 6). Oramiral Giampaolo di Paola ile NATO ‹kinci bölümde ülkeye yöne- Rusya Genelkurmay Baflkan› ve Ordu Generali Nikolay Makarov lik iç ve d›fl tehlikelerin ne- lerden ibaret oldu¤u aç›kla- unsurlar›n donat›lmas›, sa- madde kaynaklar›n›n kulla- öne ç›kararak askeri ve stra- n›yor. Ayr›ca Rusya’n›n kat›- vunma sanayisinin gelifltiril- n›m›yla ilgili rekabet de yeni tejik sorunlar›n› çözmek için labilece¤i askeri çat›flmalara mesi, ekonominin, devlet or- çat›flmalara zemin haz›rl›yor. zaman kazanmak istedi¤ini da yer veriliyor. NATO’nun ganlar›n›n, yerel yönetimlerin Baz› ülkelerin, örne¤in Ja- de söyleyebiliriz. genifllemesi, yabanc› devlet- seferberlik haz›rl›¤›, Rus- ponya’n›n Rusya’ya karfl› ileri Siyasi uzmanlar›n ve askeri lerin Rusya ve müttefikleriyle ya’n›n di¤er ülkelerle askeri- sürdü¤ü toprak taleplerinin uzmanlar›n üzerinde dur- s›n›r› bulunan ülkelerde as- siyasi ve askeri-teknik alanda gittikçe yo¤unlaflt›¤› dikkat duklar› önemli noktalardan keri güç bulundurmas› ve ifl birli¤i konular›na yer verili- çekiyor. Irak ve Afganis- biri de yeni doktrinin bir tep- balistik füzelere karfl› strate- yor. Burada belirtildi¤i üzere tan’daki durum, Yak›n ve Or- kisel belge niteli¤i tafl›mas›. jik füze savunma sistemleri Rus Silahl› Kuvvetlerinin mo- ta Do¤u’da, Güney Asya ve Resmi aç›klamalarda, konuflland›rmas›, nükleer dern savunma sistemleriyle Afrika’n›n birçok ülkesinde, NATO’nun do¤uya do¤ru ge- devletlerin say›s›n›n artmas›, donat›lmas›, sadece savun- Kore yar›madas›nda meyda- nifllemesi en fazla üzerinde uluslararas› terörün artmas›, ma sanayisi tesislerinin nor- na gelen çat›flmalar, orta va- durulan tehdit unsuru olarak uzay›n silahland›r›lmas›, mal iflleyifli sayesinde müm- dede uluslararas› ortam›n dikkat çekiyor. ‹ki kutuplu Rusya ve müttefiklerine kar- kün olaca¤› belirtiliyor. Bunu daha da gerginleflmesine ne- dünya düzeninin sona erme- fl› toprak iddialar› vs. d›fl teh- sa¤larken halk›n, özellikle de den olaca¤›na dikkat edilme- sinden sonra NATO’nun h›zl› ditler olarak belirtiliyor savunma tesislerinin bulun- li. Ayr›ca Rusya içinde de bir bir flekilde do¤uya do¤ru ya- (madde 8). Rusya Federasyo- du¤u bölgelerde yaflayanlar›n savafl tehdidi yaflan›yor. Ku- y›lmas› ve Rusya’ya s›n›r› bu- nu anayasal düzeninin zor refah düzeyinin yükselece¤i- zey Kafkasya’daki durum bu- lunan ülkelerde askeri üs kullan›larak de¤ifltirilmesi, nin alt› çiziliyor. nun bariz örne¤idir.4 Tüm bu bulundurmas›, Moskova’y› egemenli¤in, ülke ve toprak hususlar yeni doktrinin ha- endiflelendiren hususlar›n bütünlü¤ünün ihlali gibi ko- Yeni Doktrinin z›rlanmas›ndaki önemli ge- bafl›nda geliyor. Rusya Fede- nular da bafll›ca iç tehditler Gerekçeleri rekçeler olarak say›labilir. rasyonu Güvenlik Konseyi olarak tan›mlan›yor. Bugün, nükleer, biyolojik ve Doktrin metnine bakt›¤›m›z Sekreteri Nikolay Patruflev, “Rusya Federasyonu’nun As- kimyasal teknolojilerin dün- zaman ise son dönemde konuya iliflkin yapt›¤› aç›kla- keri Politikas›” bafll›kl› üçün- ya çap›nda gelifltirilmesi, kit- ABD’nin ve NATO’nun artan mada, Yeni Rus Askeri Dok- cü bölümde, herhangi bir si- le imha silahlar›n›n üretimi etkisine karfl› Rusya’n›n tep- trini’nin haz›rlanmas›nda et- lahl› çat›flmay› önlemek ve ve uluslararas› terör, askeri kisini sergileme iste¤inin kili hususlar› s›ralarken gü- cayd›rman›n yan› s›ra böylesi ve siyasi istikrar› tehdit eden a¤›r bast›¤›n› görüyoruz. Bu- nümüz dünyas›nda savafl bir durumda yap›lmas› gere- etkenler aras›nda yer al›yor. nun yan› s›ra Rusya’n›n, elin- tehdidinin hala devam etti¤i- kenler belirtiliyor. Burada Kuzey Kutbu bölgesindeki deki en etkin güç olan nükle- ni ve sadece, büyük çapl› sa- Rusya’n›n, “kendisine ve yak›t, enerji ve di¤er ham- er silahlar›n kullan›lmas›n› vafllar›n, yerini mahalli sa- 49 müttefiklerine yönelik her- vafllara ve silahl› çat›flmalara hangi bir sald›r›y› bertaraf et- terk etti¤ini ifade ettikten mek, Birleflmifl Milletler Gü- sonra, NATO’nun faaliyetleri- venlik Konseyi ve di¤er ko- ni yo¤unlaflt›rmakta oldu¤u- lektif güvenlik kurumlar›n›n nun ve kesintisiz olarak Rus- kararlar› do¤rultusunda, ba- ya s›n›rlar›na do¤ru ilerledi-

r›fl›n desteklenmesi veya ye- © ¤inin alt›n› çiziyor. Patruflev niden tesisi için asker kulla- Rusya Devlet Baflkanl›¤› bunun yan› s›ra 9 senelik bir nabilme hakk›na sahip oldu- aradan sonra ABD’nin stra- ¤u” da vurgulan›yor. tejik kuvvetlerinin tatbikata “Savunman›n Askeri ve Eko- bafllamas›na da dikkat çeki- nomik Teminat›” bafll›kl› dör- yor. Bu tatbikatlarda, strate- düncü bölümde ise Rus Si- jik nükleer silahlar›n kontro- lahl› Kuvvetlerinin ve ba¤l› lü konusu da iflleniyor. www.savunmahaber.com Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 ANAL‹Z

Bafll›ca Tehlike: ra, bu belgenin NATO-Rusya ©

Rusya Devlet Baflkan› Dmitri Medvedev Birleflmifl Milletler NATO iliflkileri aç›s›ndan olumsuz ve Rusya D›fliflleri Bakan› Sergey Lavrov Doktrinin müelliflerine göre, bir geliflme oldu¤unun da al- Rusya, öncelikle NATO’nun t›n› çizdi.6 genifllemesinden rahats›z. ABD ve Bat› bas›n›nda da ye- Geniflleme süreci, örgüte ye- ni doktrinden duyulan rahat- ni üyelerin al›nmas› ve Rus- s›zl›¤›n etkileri görülüyor. ya’n›n etraf›na balistik füze The Guardian gazetesine gö- savunma sistemlerinin ko- re, yeni doktrin, SSCB döne- nuflland›r›lmas›yla devam et- minin analojik belgelerine tiriliyor. Rusya’y› rahats›z benziyor. Nitekim ABD ve eden baflka bir konu da s›n›r- NATO, Sovyet döneminde de lar›n›n çok yak›n›nda ve ka- Rusya’n›n düflmanlar›yd›. rasular›na bitiflik alanlarda Gazete, uluslararas› terörün yabanc› ordular›n konufllan- yay›lmas›na ra¤men, dok- mas›. Yeni askeri doktrinine trinde tehditler aras›nda dana getirebilecek reel as- yor?” fleklindeki sorusunu göre Rusya, kendi ç›karlar›n› onuncu s›rada yaz›ld›¤›na keri çat›flman›n meydana yan›tlarken flu hususlara ve yurttafllar›n› koruma, ayr›- dikkat çekiyor.7 gelmesiyle karakterize edilir dikkat çekti¤ini görüyoruz: ca uluslararas› bar›fl ve gü- Doktrin tehdit ve tehlike kav- (madde 6/v). “Burada sorun NATO’nun venli¤in sa¤lanmas› amac›y- ramlar›na iliflkin “Genel Hü- Uzmanlara göre, Rusya’n›n varl›¤› de¤il. Sorun, la, kendi silahl› kuvvetlerini kümler” bölümünde yap›lan NATO’nun genifllemesine NATO’nun durmadan genifl- ülke s›n›rlar› d›fl›nda kulla- aç›klamalar, Rusya’n›n net karfl› tepki koymas› çok do- lemesindedir. Bir zamanlar nabilecek.5 bir flekilde NATO’nun genifl- ¤al. Çünkü Rusya’n›n kendini Sovyetler Birli¤i üyesi olmufl Rusya’n›n yeni askeri doktri- lemesini bir tehlike olarak savunmas› için bir “ön alana” ülkelerin veya Rusya’n›n ya- ninde ortaya konan bak›fl ve gördü¤üne iflaret ediyor: ihtiyaç duydu¤u biliniyor. k›n komflular›n›n NATO’ya stratejinin, Bat›’y› rahats›z et- -Askeri tehlike, belli flartlar- 1939 y›l›nda Sovyetler Birli¤i üye olmalar› Rusya için bir ti¤ini görüyoruz. NATO Genel da askeri tehdit meydana ge- için bu alan 400 km uzunluk- tehdit oluflturmaktad›r. Sa- Sekreteri Anders Fogh Ras- tirebilecek faktörlerle karak- tayd›. ‹kinci Dünya Savafl› s›- vunma stratejisi do¤rultu- mussen, bu konudaki rahat- terize edilen devletler ara- ras›nda Alman ordular›n›n sunda Rusya’n›n silahl› kuv- s›zl›¤›n› ifade etmekte geç kal- s›nda veya ülke içinde mey- yar›p geçmek için bir hayli vetleri belli bir yap›lanma mad›. Rasmussen konuya ilifl- dana gelebilen bir durumdur u¤raflt›¤› ve Hitler’in çok gü- flekline sahiptir. Rusya ile re- kin aç›klamas›nda, NATO’nun (madde 6/b). vendi¤i Blitzkrieg (Y›ld›r›m kabet halindeki bir askeri do¤uya do¤ru genifllenmesi- -Askeri tehdit ise çat›flan ta- Harbi) doktrininin sekteye blokun Rusya s›n›rlar›na ya- nin bir tehdit olarak alg›lan- raflar aras›nda yüksek dü- u¤rad›¤› bu alan içerisinde k›nlaflmas› ve füzelerini ko- mas›n›n do¤ru olmad›¤›n›, bu zeyde savafl haz›rl›¤›n› mey- bugün, St. Petersburg’un 120 nuflland›rmas› Rusya’y› ra- anlamda doktrinin gerçeklik- km ve Moskova’n›n 600 km hats›z etmektedir.”9 2005 y›- ten uzak oldu¤unu, ayr›ca uza¤›nda NATO kuvvetleri l›n›n Aral›k ay›nda süresi so- NATO’nun Rusya’ya düflman bulunuyor.8 na eren Nükleer Silahlar›n ‹n- olmad›¤›n› ifade ettikten son- Rusya Devlet Baflkan› Dmit- dirimi Anlaflmas› (START)’›n ri Medvedev’in, Paris Match yeniden imzalanmas› süreci- dergisinin; “Dünya liderleri nin uzamas› da bu rahats›z- so¤uk savafla geri mi dönü- l›ktan kaynaklanmaktad›r.

NATO Deniz Kuvvetlerinin ©

Akdeniz’de icra etti¤i Etkin Çaba NATO 50 Harekât› (Operation Active Endeavour)’a destek veren Rus savafl gemisi Pitliviy

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com

ANAL‹Z

Azami mühimmat yükü yaklafl›k 8 ton olan Su-35, kanat ve gövde alt›ndaki 12 tafl›ma noktas›nda uzun menzilli havadan havaya ve havadan karaya güdümlü füzeler tafl›yabiliyor.

Nükleer Silah Kullan›m› Rusya’n›n Yeni Askeri Doktri- ni ile ilgili en çok tart›fl›lan konulardan biri de nükleer silah kullan›m›na iliflkin hu- suslar olarak karfl›m›za ç›k›- yor. Rusya’ya göre, yeni as- keri doktrin savunma amaçl› potansiyel düflmanlar›na ge- ¤olistan’da da konuflland›- bölgesindeki ordu birlikle- bir belge. Nükleer taarruz da rekse ABD’nin balistik füze rabilece¤ini düflünüyor. Ay- rinin bir Çin sald›r›s›na kar- savunma aç›s›ndan büyük savunma sistemlerini kendi r›ca Çin’in de gelecekte fl› koyamayacaklar› bilini- öneme haiz. Bu paralelde, topraklar›na yerlefltirmesine Rusya aç›s›ndan potansiyel yor. Bu yüzden önleyici nük- doktrinde, Rusya’n›n hangi müsaade eden Do¤u Avru- bir tehdit oluflturabilece¤i leer taarruz tek çözüm yolu durumlarda nükleer silah pa’daki ABD “uydu devletle- tahmin ediliyor. Çin’le bir olarak düflünülüyor.10 52 kullanabilece¤i aç›k bir fle- rine” karfl› etkin bir uyar› savafl yaflanmas› durumun- Silahs›zlanma, Enerji ve Eko- kilde ifade ediliyor ve nükleer mekanizmas› niteli¤i tafl›yor. da, Rusya’n›n Uzak Do¤u loji Sorunlar› Araflt›rma Mer-

silah kullan›m› belli flartlara Jeopolitik Sorunlar Akade- © ba¤lan›yor. Rusya; misi Baflkan Yard›mc›s› Vla- Rusya Devlet Baflkanl›¤› - Rusya’ya ve / veya mütte- dimir Anyuhin’e göre, hâli- fiklerine karfl› nükleer silah haz›rda ABD, balistik füze veya di¤er kitle imha silahla- savunma sistemlerini ko- r› kullan›laca¤› takdirde, nuflland›rd›¤› alan› daha da - Konvansiyonel silahlar geniflletmek istiyor. Rus- kullan›lsa bile devletin varl›- ya’n›n belli çevreleri, ¤›n› tehdit eden bir sald›r› ABD’nin balistik füze sa- durumunda, nükleer silah vunma sistemlerini gele- kullanabilece¤ini söylüyor. cekte Do¤u Avrupa ülkele- Uzmanlara göre, böyle bir rinin yan› s›ra Kafkaslar, düzenleme Rusya’n›n gerek hatta Kazakistan veya Mo-

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com © Sukhoi

Rusya’n›n Avantajlar› ve Dezavantajlar› lik ve ortak savunma kuvvet- Yeni askeri doktrin, askeri ve lerin oluflturulmas› ve bu jeostratejik aç›dan Rusya’n›n büyük nükleer güç- yöndeki çabalar›n bir araya sahip oldu¤u belli avantajlar› ten, sadece Çin nükleer gücü getirilmesi gerekti¤i de vur- ve dezavantajlar› da ortaya olan bir devlete ilk alternatif gulan›yor. KGAT d›fl›nda ka- koyuyor. Bugün Rusya’n›n, olarak nükleer silah kullan- lan di¤er Ba¤›ms›z Devletler en az›ndan post Sovyet ala- kezi Direktörü mayaca¤› yükümlülü¤ünü Toplulu¤u ülkeleriyle bölge- n›ndaki etkinli¤ini artt›rma Anatoli Dyakov ve kabul etmifl durumda.12 sel ve uluslararas› güvenlik yönündeki politikalar›n› h›z- baz› uzmanlar ise ye- konular›nda ve ayr›ca “bar›fl land›rd›¤› bilinen bir gerçek. ni askeri doktrindeki Kolektif Güvenlik faaliyetlerinde” askeri ve si- Hâlihaz›rda Rusya’n›n elinde nükleer silah kullan›m›yla Anlaflmas› yasi ifl birli¤i de öncelikli ko- bu yöndeki politikalar›n› ge- ilgili düzenlemenin, 2003 Teflkilat›n›n nular aras›nda yer al›yor. lifltirmek için birkaç önemli doktrinindeki benzeri hükme Güçlendirilmesi KGAT üye devletlerinden araç bulunuyor. KGAT, bu k›yasla daha s›n›rl› oldu¤unu Rusya’n›n hedeflerinden biri herhangi birisine yap›lacak anlamda Rusya’n›n elini söylüyor. Bu yaklafl›ma göre, de Kolektif Güvenlik Anlafl- bir silahl› sald›r›n›n, di¤er güçlendiren en önemli fak- 2000 doktrininde, ulusal gü- mas› Teflkilat› (KGAT)’›n öne- tüm üyelere karfl› yap›lm›fl tör. “Rusya s›n›rlar› d›fl›nda venli¤ine karfl› bir tehdit minin artt›r›lmas› yönünde.13 silahl› bir sald›r› olarak alg›- yaflayan Rus yurttafllar› ko- meydana gelmesi durumun- Rusya’n›n egemen oldu¤u lanaca¤›na da metinde ayr›- ruma misyonu” da bu anlam- da, Rusya’n›n önleyici taarruz KGAT’›n, 2000 y›l›ndaki dok- ca yer veriliyor ve bu durum- da Rusya’n›n sahip oldu¤u amac›yla nükleer silah kulla- trinde 1 defa, yeni doktrinde da KGAT’›n öngörülen ted- önemli bir avantaj. Post Sov- nabilece¤i öngörülmüfltü. ise bu ad›n en az 10 kez geç- birleri alaca¤›n›n alt› çizili- yet alan›ndaki çat›flma odak- Oysa yeni doktrinde, karfl› ta- ti¤ini görüyoruz. Ayn› flekilde yor (madde 21).14 lar› veya ayr›l›kç› rejimler de raf nükleer silah veya di¤er KGAT çerçevesinde olufltu- Doktrinde, KGAT flemsiyesi Rusya’n›n bölgedeki etkinli- kitle imha silahlar›yla sald›r- rulmufl silahl› kuvvet unsur- alt›nda Rusya Federasyonu ¤ini korumas› aç›s›ndan d›¤› takdirde önleyici nükleer lar›n›n da ismi birkaç defa Silahl› Kuvvetlerinin post önemli. Çünkü 20 y›ldan faz- taarruz yap›labilecek. metinde yer al›yor. Yeni dok- Sovyet alan›nda, Merkezi As- la devam eden bir sürede Hudson Enstitüsü uzmanla- trinde, Belarus ve Rusya’n›n ya’da etkin ve h›zl› hareket Rusya, uluslararas› kamu- r›ndan Richard Weitz de 2010 ulusal silahl› kuvvetler ve as- potansiyelinin artt›r›lmas›n›n oyunda, bu co¤rafyadaki böl- doktrininde önleyici veya keri altyap›s›n›n gelifltirilme- teyit edilmesi de dikkat çeki- gesel sorunlar›n anahtar›n› uyar›c› amaçl› nükleer silah sinde koordinasyon sa¤lan- yor (madde 24). fiangay ‹fl kendi elinde bulundurdu¤u- kullan›m›na iliflkin yelpaze- mas› da öngörülüyor. Rusya- Birli¤i Örgütü üye devletle- na dair bir alg›lama yaratma- nin daralt›ld›¤› düflüncesin- Belarus ‹ttifak› üyelerinden riyle ortak alanda askeri teh- y› baflard›. de. Weitz’e göre, buradaki birine yap›lacak sald›r›n›n, it- like ve askeri tehditlere karfl› Fakat baz› uzmanlar, bu bel- düzenlemede amaç; di¤er tifak›n tümüne karfl› yap›la- koymak, ayr›ca zaruri yasal geyle, Rusya’n›n Bat›ya karfl› ülkeleri Rusya ile çat›flmaya cak bir sald›r› olarak alg›la- zeminin oluflturulmas› da tepkilerini sergileyerek Rus girmekten cayd›rmak.11 naca¤› belirtiliyor (madde21). askeri ve siyasi ifl birli¤inin ordusundaki sorunlar› ört- Osteuropa dergisi Genel Ya- Doktrinde ayr›ca, KGAT üye öncelikleri aras›nda s›ralan›- bas etmeyi amaçlad›¤›n› dü- y›n Yönetmeni Volker Weich- devletleriyle kolektif güven- yor (madde 51). flünüyor. 53 sel ise Rusya’n›n nükleer si- lah kullan›m›yla ilgili, asl›nda Rusya’n›n Fransa’dan tedarik etmeyi planlad›¤› Mistral s›n›f› ç›kartma gemisi herhangi bir de¤iflikli¤in söz konusu olmad›¤›n› söylüyor. Nitekim Sovyetler Birli¤i, 1982 y›l›nda, ilk alternatif olarak nükleer silah kullan- mayaca¤› konusunda bir yü- kümlülü¤ü kabul etmifl, 1993 y›l›nda ise bu yükümlülü¤ün- den vazgeçmiflti. Burada

Rusya’n›n izledi¤i strateji, ©

asl›nda ABD ve ‹ngiltere’nin DCNS izledi¤i stratejinin ayn›s›d›r. 5 www.savunmahaber.com Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 ANAL‹Z

Bu tepkilerden birincisi, bir di¤er problem kayna¤› onaylanm›flt›r. ‹kinci askeri doktrin ise 21 Nisan 2000’de I 9. 剂‰‚: NÓ‚‡q ‚ÓÂÌ̇q ‰ÓÍÚrË̇ êî NATO’nun do¤uya do¤ru ge- olarak de¤erlendirilebilir. V. Putin’in 706 say›l› kararnamesiyle onaylanm›flt›r. Ì ̇Ôp‡‚ÎÂ̇ ÔpÓÚË‚ HATO, nifllenmesine karfl› duyulan Bu durumun, ülke içinde as- Asl›nda ikinci doktrin de B. Yeltsin döneminde http://www.rosbalt.ru/2010/02/25/715400.html, tepkidir. ‹kincisi bir zamanlar keri-siyasi dengesizli¤e, iç haz›rlanm›flt›r. 28.10.2010. Rusya’n›n etki alan›nda bu- güvenlik zafiyetine ve dahas› I 2. VÓÂÌ̇q ‰ÓÍÚrË̇ êÓÒÒËÈÒÍÓÈ I 10. å‡ÍÒËÏ ïrÛÒڇ΂, VÓÂÌÌÛ˛ ‰ÓÍÚrËÌÛ lunmufl Do¤u Avrupa ülkele- sosyal huzursuzlu¤a yol î‰Âr‡ˆËË, http://www.rg.ru/2010/02/10/doktrina- êÓÒÒËË ÔÂp˜ÂpÍË‚‡ÂÚ CHB, rinin bugün ABD’nin uydu açabilece¤i de¤erlendirili- dok.html. http://news.km.ru/voennuyu_doktrinu_rossii_pereche/ devletlerine dönüflme süreci- yor. Çünkü ordudan ayr›la- I 3. Yeni askeri doktrinin haz›rlanmas›nda bir önceki print13:00 06.02.2010. ne karfl› duyulan rahats›zl›k- cak subaylar›n bir k›sm›n›n, askeri doktrin (2000), 2020 y›l›na dek dönemde I 11. NËÍÓÎ‡È è‡Úrۯ‚, ír‡ÍÚӂ͇ tan ileri gelen tepkidir. Hatta Sovyet ordusu da¤›ld›ktan Rusya’n›n Uzun Vadeli Sosyoekonomik Kalk›nma VÓÂÌÌÓÈ ‰ÓÍÚrËÌ˚ êÓÒÒËË, baz› yorumcular, bu belgeyi, sonraki kadar genifl çapl› ol- Konsepti, 2020 y›l›na dek dönemde Rusya Federasyonu ("http://www1.voanews.com/russian/news/Analysis- ABD’nin balistik füze savun- masa da mafya ya da d›fl is- Ulusal Güvenlik Stratejisi, ayr›ca Rusya Federasyonu and-perspectives/Patrushev-comments-defence-2010- ma sistemlerine karfl› bir tihbarat kaynaklar›yla iliflki- D›fl Politika Konsepti (2008) ve 2020 y›l›na dek dönemde 02-09-83920907.html. 09.02.2010. tepki olarak da de¤erlendir- ye geçme olas›l›¤› mevcut.16 Rusya Federasyonu Deniz Doktrininin ilgili hükümleri I 12. NÓ‚‡q ‚ÓÂÌ̇q ‰ÓÍÚrË̇ êÓÒÒËË – mektedir. Rusya’n›n, askeri moderni- dikkate al›nm›flt›r. ÔÛÒÚ˚ ÒÎÓ‚‡, http://www.inosmi.ru/rus- Bugün Rus ordusunda, ge- zasyon politikalar›n› baflar›l› I 4. VÓÂÌÌÛ˛ ‰ÓÍÚrËÌÛ êÓÒÒËË sia/20100216/158213589.html, 16.02.2010, Anketa: rek teçhizat gerekse disip- bir flekilde sürdürebilmesi ÔÂr˜ÂrÍË‚‡ÂÚ CHB, Moskva podepsala novou vojenskou doktrínu, kde si lin aç›s›ndan küçümsen- için, zamana, paraya ve daha http://news.km.ru/voennuyu_doktrinu_rossii_pereche/ vyhrazuje právo pouÏít jaderné zbranû jako první.14. 2. meyecek sorunlar mevcut. da önemlisi, yönetici elitle- print13:00 06.02.2010 2010 19:20 - Redakce Respekt Rusya’n›n askeri harcama- rin mutabakat›na ve kamuo- I 5. ÑÏËÚpËÈ å‰‚‰‚ ÛÚ‚Âr‰ËÎ I 13. Cesur Sümerinli, lar›, Fransa’n›n harcamala- yu deste¤ine ihtiyac› oldu¤u- rÓÒÒËÈÒÍÛ˛ ‚ÓÂÌÌÛ˛ ‰ÓÍÚrËÌÛ, http://milaz.info/news.php?id=10245, 06-03-2010 r›n›n gerisinde kalm›fl du- nu söyleyebiliriz. http://www.bbc.co.uk/russian/rus- I 14. V VÓÂÌÌÓÈ ‰ÓÍÚrËÌ êÓÒÒËË rumda. Rusya’n›n Avru- sia/2010/02/100205_medvedev_doctrine.shtml ÒÓÚrÛ‰Ì˘ÂÒÚ‚Ó Ò Å·rÛÒ¸˛ ̇Á‚‡ÌÓ pa’dan ç›karma gemisi te- D‹PNOTLAR I 6. ê‡ÒÏÛÒÒÂÌ: ÌÓ‚‡q ‰ÓÍÚrË̇ êî ‚r‰ËÚ ÓÒÌÓ‚Ì˚Ï ÔrËÓrËÚÂÚÓÏ, darik etmek istemesi de ül- I 1. ì͇Á èpÂÁˉÂÌÚ‡ êÓÒÒËÈÒÍÓÈ î‰Âr‡ˆËË ÓÚÌÓ¯ÂÌËqÏ C HATO, http://www.bbc.co.uk/russ- http://www.inosmi.ru/belorus- kedeki teknolojik yetersizli- ÓÚ 5 Ù‚r‡Îq 2010 „. N 146 "é ÇÓÂÌÌÓÈ ‰ÓÍÚrËÌ ian/international/2010/02/100206_rasmussen_russ- sia/20100208/158054392.html,"ë‡Îi‰‡ṙ҈¸" ¤in bir göstergesi olarak êÓÒÒËÈÒÍÓÈ î‰Âp‡ˆËË", ian_doctrine.shtml, 06/02/2010. I 15. è¸Âr A‚rËθ åÓÒÍ‚‡ ÔrËÌËχÂÚ de¤erlendiriliyor.15 http://www.rg.ru/2010/02/10/doktrina-dok.html. Askeri I 7. Guardian: ‚ÓÂÌ̇q ‰ÓÍÚrË̇ êÓÒÒËË ÌÓ‚Û˛ ‚ÓÂÌÌÛ˛ ‰ÓÍÚrËÌÛ, Rusya’n›n daha modern ve Doktrin, Devlet Baflkan› taraf›ndan 5 fiubat 2010 ÔÓıÓʇ ̇ ‡Ì‡Îӄ˘Ì˚ ‰ÓÍÛÏÂÌÚ˚ ‚CCCP http://www.inosmi.ru/army/20091221/157121493.html, atak bir ordu düzenine ge- tarihinde imzalanarak yürürlü¤e girmifl, 10 fiubat http://www.gazeta.ru/news/lenta/2010/02/24/n_14616 Pierre Avril, Moscou se dote d'une nouvelle doctrine çilmesi için askeri harcama- 2010’da yay›nlanm›flt›r. Bu belge, Sovyetler Birli¤i’nin 49.shtml militaire, "Le Figaro", 18.12.2009. lar›n azalt›lmas› amac›yla da¤›lmas›ndan sonra Rusya’n›n kabul etti¤i üçüncü I 8. VÓÂÌ̇q ‰ÓÍÚrË̇ ¢ Ì ˘ËÚ êÓÒÒËË. I 16. Burak Ç›nar, Yeni Rus Askeri Doktrininin asker ve subay kadrosunda askeri doktrindir. ‹lk doktrin 2 Kas›m 1993’de B. àÌÚÂr‚¸˛ „ÂÌÂr‡Î-ÔÓÎÍÓ‚ÌË͇ ã.É.à‚‡¯Ó‚‡, Yans›malar›, indirime gitme düflüncesi de Yeltsin’in imzalad›¤› 1933 say›l› kararnameyle http://kprf.ru/army/75743.html, 28.03.2010. http://21yyte.org/tr/yazi.aspx?ID=3686&kat=33

‹lk uçuflunu 2008 y›l›n›n fiubat ay›nda yapan 901 numaral› ilk Su-35

54 © Sukhoi

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com

ANAL‹Z Uçak Gemisi Efsanesi Devam Ediyor onanma operasyonla- Donanma literatüründe “yüzen kaleler” olarak r›ndaki yerini 20’nci Dyüzy›l›n hemen baflla- nitelendirilen uçak gemileri, deniz ilgi alanlar› karasular›n›n r›nda alan uçak gemilerinin çok ötesinde olan ülkeler taraf›ndan hizmete al›nmaktad›r. genifl çapl› kullan›ld›¤› ilk yer ‹kinci Dünya Savafl› olmufltur. Denizden kuvvet aktarma (power projection) olarak 11 Kas›m 1940’da ‹talyan Do- adland›r›lan konseptin hayata geçirilmesinin en önemli nanmas›n›n ana üssü olan Taranto’ya gerçeklefltirdi¤i unsurlar›ndan biri olan bu platformlar, dünyan›n herhangi taarruz ile ‹kinci Dünya Sava- bir yerinde karada konufllu üslerden ba¤›ms›z olarak fl›’n›n ilk büyük uçak gemisi harekât›n› icra eden ‹ngiltere, harekât icra edebilecek acil müdahale güçlerinin savafl boyunca söz konusu oluflturulmas›na imkân sa¤lamaktad›r. platformlar› Akdeniz ve At- lantik Okyanusu’ndaki ope- Cenk ÖZGEN* / [email protected] rasyonlarda genifl ölçüde *Uluda¤ Üniversitesi Atatürk ‹lkeleri ve ‹nk›lâp Tarihi Bölümü Okutman› kullanm›flt›r. Harp patlak yük Amiral Karl Dönitz’in uçak gemisi gibi kullanma gi- önemini erken kavrayan ül- verdi¤i s›rada, envanterinde 6 stratejisi do¤rultusunda kay- riflimleri ise gerçek anlamda kelerden biri olmufltur. Har- adet uçak gemisi bulunan ‹n- naklar›n›n büyük bölümünü bir tehdit yaratmaktan çok bin bafl›nda 6’s› a¤›r, 2’si ha- giltere, savafl s›ras›nda U-botlar›n inflas›na ay›ran uzak kalm›flt›r. fif olmak üzere, toplam 8 ta- ABD’den tedarik etti¤i refa- Nazi Almanya’s›, envanterin- ne uçak gemisine sahip olan kat uçak gemileri ile de bun- de yer alan tek uçak gemisi Pearl Harbor’da Japonya, söz konusu filonun lar› takviye etmifltir. Nitekim olan Graf Zeppelin’i aktif gö- Y›ld›z› Parlad› sa¤lad›¤› üstün vurufl gücü- 27-29 Mart 1941 tarihleri revde kullanmam›fl; ‹talyan- ‹kinci Dünya Savafl›’na, Uzak ne dayanarak son derece aras›nda uçak gemilerinin lar›n, ‹ngiliz Kraliyet Donan- Do¤u’da denizafl›r› toprakla- sald›rgan bir strateji izlemifl- yer ald›¤› bir baflka harekât mas›n›n Akdeniz’de artan et- ra yay›lan büyük bir impara- tir. Bu do¤rultuda, Japon ‹m- ile Cape Matapan’a taarruz kinli¤ini azaltabilmek için ti- torluk kurma hayali ile giren paratorluk Donanmas›n›n 7 eden ‹ngilizler, söz konusu cari gemileri tadil ederek Japonya, uçak gemilerinin Aral›k 1941’de ABD’nin Pasi- platformlar›n deste¤iyle, har- bin sonlar›na do¤ru ‹tal- yan’lardan Akdeniz’deki üs- tünlü¤ü ele geçirmifl, savafl süresince Alman U-botlar›na karfl› da son derece baflar›l› bir mücadele yürüt- müfltür. ‹ngiliz Kraliyet Donan- mas›, uçak gemilerine harbin bafl›ndan itibaren büyük 56 önem verirken K›ta Avrupas› devletlerinin bu konuda ‹ngil- tere’yi bir ad›m geriden takip etti¤ini söylemek ise yanl›fl bir de¤erlendirme olmaya- cakt›r. Manfl Denizi’nin karfl› k›y›s›nda bulunan Fransa, ak- tif görevdeki tek uçak gemisi olan Bearn’i etkili flekilde kullanamad›¤› gibi, savafl›n henüz bafl›nda Almanya tara- f›ndan iflgal edildi¤i için, infla halindeki 2 uçak gemisini de suya indirememifltir. Ayn› fle- kilde donanma komutan› Bü-

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com fik Okyanusu’ndaki en önem- sonel say›lar› itibariyle, adeta li deniz üslerinden olan Pearl yüzen birer flehir görünümü

Harbor’a gerçeklefltirdi¤i © almaya bafllam›flt›r. Savafl

bask›n, uçak gemilerinin o Amerikan Donanmas› sonras› imzalanan anlaflma- güne kadar kullan›ld›¤› en lar uyar›nca, Almanya ve Ja- etkili taarruz olarak tarihe ponya’n›n yer almad›¤› uçak Nimitz s›n›f› geçmifl ve donanma operas- gemisi infla yar›fl›nda, ABD uçak gemileri yonlar›nda art›k yepyeni bir 100.000+ ton deplasmanlar› hep bir ad›m önde yer al›r- dönemin bafllad›¤›n› göster- ile dikkat çekiyor. ken; onu ‹ngiltere ve Fransa mifltir. Öte yandan Pearl ile birlikte ileriki dönemlerde Harbor’a gerçeklefltirilen su’ndaki üstünlü¤ü ele geçi- gemisi bulunan ABD, ilk a¤›rl›¤› artan ‹spanya, ‹talya bask›n sonras›nda Pasifik’e ren ve bu üstünlü¤ü savafl›n etapta 8 tane gemiyi denize ve Sovyetler Birli¤i gibi ülke- bir süre egemen olan Japon- sonuna kadar devam ettiren indirmifl, k›sa bir süre sonra ler takip etmifltir. ya, söz konusu taarruzda ABD’nin bu baflar›s›ndaki en onlar› yeni siparifller de takip Avrupa’n›n, dünyadaki siyasi, Amerikan uçak gemilerine büyük paylardan biri, hiç etmifltir. ekonomik ve askeri alandaki zarar verememenin bedelini flüphesiz uçak gemilerine üstünlü¤ünün sona erdi¤i ise a¤›r ödemifltir. 4-7 Hazi- aittir. 1930’lu y›llar›n ortala- Liderlik ‹kinci Dünya Savafl›’ndan iki ran 1942 tarihleri aras›nda r›na kadar, uçak gemilerinin Sam Amca’n›n süper güçten biri olarak ç›- cereyan eden Midway Deniz deplasmanlar›n› k›s›tlay›c› ‹kinci Dünya Savafl›’na kadar kan ABD, uzun y›llar boyunca Muharebesi’nde Amerikan hükümler içeren Washington donanmalar›n asli muharebe yürüttü¤ü yaln›zc›l›k (izolas- uçak gemilerinden kalkan Antlaflmas› uyar›nca, hafif unsuru olarak de¤erlendiri- yonizm) politikas›n› terk ede- uçaklardan büyük darbe alan uçak gemisi çal›flmalar›na len a¤›r z›rhl›lar›n yerini ala- rek uluslararas› alanda mü- Japonlar, söz konusu muha- a¤›rl›k veren Amerikan Do- rak büyük bir de¤iflimin ya- dahil bir güç olma stratejisi rebede kaybettikleri 4 uçak nanmas›, söz konusu anlafl- flanmas›na neden olan uçak izlemeye bafllam›flt›r. Co¤rafi gemisinin yerini hiçbir za- may› tek tarafl› olarak feshe- gemileri konusundaki gelifl- konumunun etkisiyle donan- man dolduramam›fl ve bun- den Japonya’n›n Pasifik böl- meler, savafl sonras› dönem- maya önem veren ABD’nin, dan sonraki süreçte inisiyatif gesindeki a¤›rl›¤›n›n artmas› de de ayn› h›zla devam et- de¤iflen stratejisindeki en ABD’ye geçmifltir. üzerine, birbiri ard›na yeni mifltir. Jet motorlu uçaklar›n önemli dayanak noktalar›n- Midway Deniz Muharebesi projeleri yürürlü¤e sokmufl hizmete girmesiyle vurufl ka- dan birisini ise dünya denizle- sonras›nda Pasifik Okyanu- ve bozulan dengeyi 1942 y›l›- biliyetleri önemli ölçüde ar- rinde dolaflt›rd›¤› uçak gemi- n›n ortalar›ndan itibaren tan uçak gemileri, büyüyen leri oluflturmufltur. kendi lehine çevirmeyi ba- boyutlar› ve görev yapan per- flarm›flt›r. Öyle ki ‹kinci Dün- ya Savafl›’n›n bafl›nda envan- terinde sadece 2 a¤›r uçak

Amerikan Donanmas›n›n Nimitz s›n›f› uçak gemilerinden USS Harry S. Truman 57 (CVN-75) seyir halinde. © Amerikan Donanmas›

www.savunmahaber.com Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 ANAL‹Z

1961 y›l›nda, onlarca y›l yak›t risinde kalsa da buharl› man- ikmali yapmadan seyir edile- c›n›k, aç›l› uçufl pisti ve yans›- bilmesine imkân sa¤layan mal› inifl yard›mc›s› gibi haya- nükleer reaktörler ile dona- ta geçirdi¤i yenilikler ile ya- t›lm›fl dünyan›n ilk nükleer r›fltaki varl›¤›n› her daim his- uçak gemisi olan USS Enter- settiren ‹ngiltere’nin bu alan- prise (CVN-65)’i hizmete ala- daki en dikkat çekici çal›flma- rak bu alanda 盤›r açan bir s›n›, 1980’li y›llarda hizmete geliflmeye imza atan ABD, al›nan Invincible s›n›f› hafif

sahip olunan platformlar›n uçak gemileri oluflturmufltur. ©

nitelik ve niceli¤i itibariyle bu 22.000 ton deplasmana sahip Amerikan Savunma Bakanl›¤› yar›fltaki liderli¤ini günümü- olan ve So¤uk Savafl dönemi- ze kadar korumufltur. Hâli- nin risk ve tehdit alg›lamalar› haz›rda Amerikan Donanma- ›fl›¤›nda, a¤›rl›kl› olarak At- s›n›n envanterinde yer alan lantik Okyanusu’nda Sovyet ‹ngiliz Kraliyet en geliflmifl platformlar, denizalt›lar› ile mücadele et- Donanmas›n›n Invincible 100.000+ ton deplasmanlar› me amac›yla tasarlanan bu s›n›f› uçak gemilerinden ile süper uçak gemisi (super gemilerde, k›sa mesafeden HMS Illustrious (R 06) carrier) kategorisinde yer kalk›fl ve dikey inifl (Short Ta- alan Nimitz s›n›f› uçak gemi- ke-Off Vertical Landing / rine alan Frans›z Donanmas›, Yar›fla Sovyetler leridir. Hava grubu dahil ol- STOVL) kabiliyetli Harrier yaklafl›k 40 y›ll›k hizmet süre- Birli¤i de Kat›l›yor mak üzere, yaklafl›k 6000 GR7-9 uçaklar› konufllanabil- lerinin sonunda söz konusu So¤uk Savafl döneminde do- personelin görev yapt›¤› bu mektedir. Hava grubu dahil gemileri aktif görevden çek- nanmas›n› k›ta savunmas›na gemilerde, aralar›nda F/A- olmak üzere, yaklafl›k 1100 mifltir. Hâlihaz›rda Frans›z göre yap›land›r›lan ve uzun 18C Hornet, F-A-18E/F Su- personelin görev yapt›¤› In- Donanmas›’n›n envanterinde y›llar boyunca kaynaklar›n›n per Hornet, EA-6B Prowler, vincible s›n›f› uçak gemilerin- yer alan tek uçak gemisi, önemli bir bölümünü deni- E-2C Hawkeye, C-2A(R) de, 21 sabit ve döner kanatl› 2001 y›l›nda hizmete al›nan zalt› infla projelerine ay›ran Greyhound, SH-60F Sea hava platformu tafl›nabil- nükleer tahrik sistemli Char- Sovyetler Birli¤i, olas› hare- Hawk ve HH-60H Sea mektedir. les De Gaulle (R91)’dir. kât alanlar›nda Amerikan Hawk’›n da yer ald›¤› 80 ila ‹kinci Dünya Savafl›’ndan ‹n- 42.000 ton deplasmana sahip Donanmas›n›n ezici hava üs- 100 aras›nda sabit ve döner giltere gibi büyük bir y›k›mla olan gemide, hava grubu da- tünlü¤ünü dengeleyebilmek kanatl› hava platformu tafl›- ç›kan Fransa, savafl sonras› hil olmak üzere, toplam 1950 için uçak gemilerine ilgi duy- nabilmektedir. küresel ölçekli bir politika iz- personel görev yapmaktad›r. maya bafllam›flt›r. 1970’li y›l- lememekle birlikte, Hint ve Frans›z Donanmas›n›n ami- lar›n bafl›nda hayata geçiri- Emekli Pasifik okyanuslar› ile Kuzey ral gemisi olan Charles De len proje kapsam›nda, k›sa Küresel Güçler ve Güney Amerika k›talar›nda Gaulle; aralar›nda Rafale M, mesafeden kalk›fl dikey inifl ‹kinci Dünya Savafl› sonras›n- bulunan hükümranl›k bölge- Super Etendard, E-2C Haw- kabiliyetli Yak-38 Forger da büyük ekonomik sorunlar- lerindeki ç›karlar›n› korumak keye, AS 565 Panther ve uçaklar›n›n konufllanabildi¤i la karfl›laflan ‹ngiltere, küre- amac›yla uçak gemilerini en- NH90NFH’nin de yer ald›¤› 40 4 adet Kiev s›n›f› uçak gemi- sel güç konumunu ABD’ye b›- vanterinde bulundurmaya adet sabit ve döner kanatl› sini hizmete alan Sovyet Do- rakman›n da etkisiyle uçak devam etmifltir. 1960’l› y›llar- hava platformunun harekât›- nanmas›, ileriki dönemlerde gemisi say›s›n› azaltm›flt›r. da konvansiyonel tahrik sis- na uygun pist ve hangar ko- daha büyük tafl›ma kapasite- Yeni gemilerin hizmete al›n- temli Clemenceau s›n›f› 2 layl›klar›na sahip bulunmak- sine sahip platformlara yö- mas› konusunda ABD’nin ge- adet uçak gemisini envante- tad›r. nelse de bunlardan sadece

Avrupa’n›n tek klasik uçak gemisi olan Charles De Gaulle (R91)’de, 40 adet 58 uçak ve helikopterden oluflan bir hava gücü konufllanabilmektedir. Foto¤rafta, Charles De Gaulle (önde) ile Amerikan Donanmas›n›n Nimitz s›n›f› uçak gemilerinden olan USS John C. Stennis (CVN-74) birlikte seyir halinde görülüyor. © Amerikan Savunma Bakanl›¤›

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com

ANAL‹Z © Amerikan Savunma Bakanl›¤›

Hindistan Donanmas›n›n sancak gemisi olan INS Viraat (R22)

bir tanesinin inflas› tamam- önemli etkenlerden biri ma- lerinden oluflacak olan bu de, manc›n›k yard›m›yla kal- lanabilmifltir. Halihaz›rda liyettir. Öyle ki söz konusu platformlar›n maliyetlerini k›fl kabloyla durdurufl (Cata- Rusya’n›n uluslararas› alan- platformlar›n infla ve bak›m- de dikkate almakta olup, bu pult Assisted Take-Off But daki en önemli prestij unsur- idame masraflar›n›n bir fle- konuda verilebilecek en iyi Arrested Recovery / CATO- lar›ndan biri olarak görev kilde karfl›lanabildi¤i düflü- örneklerden biri, Amerikan BAR) konfigürasyonundaki yapmaya devam eden bu ge- nülse bile, bunun buzda¤›n›n Donanmas›n›n Uçak Gemisi uçak gemileri yer almakta- mi, s›n›fa ad›n› da veren Ami- görünen k›sm› oldu¤u unu- Muharebe Gurubu (Carrier d›r. ABD, Brezilya ve Fransa ral Kuznetsov’dur. 1995 y›l› tulmamal›d›r. Bir uçak gemi- Battle Group) konseptidir. taraf›ndan kullan›lan bu ge- itibariyle tam operasyonel si, tafl›d›¤› sabit ve döner ka- Harekât ihtiyaçlar›na ba¤l› miler, donanma literatürün- hale gelen Amiral Kuznetsov, natl› hava platformlar› olma- olarak de¤ifliklik gösterebil- de klasik uçak gemileri ola- 67.500 tonluk deplasmana dan yüzen bir çelik y›¤›n›d›r. mekle birlikte, tipik bir Uçak rak tan›mlanmaktad›r. ‹kinci sahiptir. Hava grubu dahil ol- Dolay›s›yla donanmas›nda Gemisi Muharebe Guru- kategoride, STOVL konfigü- mak üzere, toplam 2700 per- uçak gemisi bulundurmay› bu’nda; 1 uçak gemisi, 2 gü- rasyonundaki uçak gemileri sonelin görev yapt›¤› gemide, planlayan bir ülke, maliyet dümlü mermi kruvazörü, 2 bulunmaktad›r. aralar›nda Su-33 Flanker-D hesaplar› yaparken tedarik güdümlü mermi muhribi, 1-2 AV-8B Harrier II benzeri ve KA-27 Helix’lerin de oldu- edilecek olan sabit ve döner denizalt› savunma harbi uçaklar›n harekât›na elveriflli ¤u 40 civar›nda sabit ve dö- kanatl› hava platformlar›n› muhribi veya f›rkateyni, 1-2 olan bu gemiler, Hindistan, ner kanatl› hava platformu da dikkate almaktad›r. Ayr›ca nükleer taarruz denizalt›s› ve ‹ngiltere, ‹spanya, ‹talya ve tafl›nabilmektedir. uçak gemisinin tafl›d›¤› stra- 1-2 muharebe destek gemisi Tayland deniz kuvvetlerinin tejik önem nedeniyle, olas› bulunmaktad›r. envanterinde yer almaktad›r. Uçak Gemisi Kulübü bir s›cak çat›flmada has›m Üçüncü kategoride ise k›sa Yukar›da bahsedilenler d›- gücün hedef listesinin ilk s›- Farkl› mesafeden kalk›fl kabloyla fl›nda Brezilya, Hindistan, ‹s- ras›nda yer alacak olmas›, Konfigürasyonlar durdurufl (Short Take-Off But panya, ‹talya ve Tayland’›n refakat gemilerinden oluflan Günümüzde s›n›rl› say›da ül- Arrested Recovery / STOBAR) yer ald›¤› uçak gemisi kulü- bir koruma çemberi içerisin- kenin sahip oldu¤u uçak ge- konfigürasyonundaki uçak büne, bugün üye olan ülke de görev yapmas›n› zorunlu mileri, inifl-kalk›fl yöntemle- gemileri bulunmaktad›r. Bu say›s› sadece 9’dur. ABD’nin k›lmaktad›r. Uçak gemisi te- rine göre genel olarak 3 ana tip gemilerin tek örne¤i, Rus 1’i yedek olmak üzere, 12 darik etmek isteyen bir ülke, kategoriye ayr›lmaktad›r. Donanmas›’nda hizmet veren platformla liderli¤i elinde su üstü ve su alt› savafl gemi- Buna göre, birinci kategori- Amiral Kuznetsov’dur. bulundurdu¤u listede; ‹ngil- CATOBAR konfigürasyonundaki uçak gemilerinde kullan›lan yüksek performansl› manc›n›k sistemi 60 tere 3, ‹talya 2, Brezilya, Fransa, Hindistan, ‹spanya, Rusya ve Tayland ise 1’er platformla yer almaktad›r. Ancak söz konusu listenin, Amerikan Donanmas›

STOVL kabiliyetli uçaklar›n © harekât›na elveriflli amfibi taarruz gemilerini envante- rinde bulunduran ülkelerin de eklenmesiyle bir miktar geniflleyebilece¤i de belirtil- melidir. Kuflkusuz, uçak gemisine sa- hip olan ülke say›s›n›n bu de- rece az olmas›ndaki en

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com

ANAL‹Z

Yeni Gemiler Yolda Donanma operasyonlar›nda bu denli önemli bir yere sa- hip olan uçak gemilerinin, bugün için baflka hiçbir su üstü savafl gemisinde bulun- mayan rakipsiz özellikleri sayesinde daha uzun y›llar boyunca denizlerde boy gös- termeye devam edece¤i de- ¤erlendirilmektedir. Halen donanmas›nda uçak gemisi

© bulunan ülkelerin söz konu- Amerikan Donanmas› su platformlar› modernize ederek görev sürelerini ve etkinliklerini artt›rmaya ça- ‹talya’n›n 2 uçak gemisinden biri olan l›flmalar›, bu tespiti do¤rular Giuseppe Garibaldi (C551), 1985 y›l›nda niteliktedir. Ayn› flekilde donanmaya kat›ld›. ABD’nin Gerald R. Ford, ‹n- giltere’nin Queen Elizabeth En Yak›n Dikey inifl kabiliyetini ve Hindistan’›n Vikrant s›n›f› Uçak Gemisi Nerede? sergileyen ‹spanyol yeni uçak gemisi infla proje- Yüzen hava üssü ifllevi gören Donanmas›na ait lerini yürürlü¤e koymas› da uçak gemileri, bugün deniz il- AV-8B Harrier II Plus bu platformlar›n öneminin gi alanlar› karasular›n›n çok savafl uça¤› ileriki dönemlerde devam ötesinde olan ülkeler taraf›n- edece¤inin göstergesidir. dan tercih edilmektedir. Ana- Öte yandan uluslararas› ©

karas›ndan uzakta görev ya- Amerikan Donanmas› alanda etkin bir aktör olmak pacak bir donanma gücünün isteyen ve hâlihaz›rda bu ka- hava tehdidine karfl› zay›fl›¤›- biliyeti elinde bulundurma- n› ortadan kald›rmak için hiz- yan baz› ülkelerin de söz ko- mete al›nan bu platformlar, nusu gemilere ilgi duydu¤u tehdidin uzaktan karfl›lanma- bilinmektedir. Bu kapsam- s›n› sa¤lad›klar› gibi ülkenin da, son dönemlerde deniz cayd›r›c›l›¤›n› da önemli ölçü- na imkân sa¤lamaktad›r. prestij ve itibar da kazand›r- kuvvetlerine büyük yat›r›m- de artt›rmaktad›r. Hollywood filmlerinden ha- maktad›r. Siyasal karar alma lar yapan Çin’in, aç›k deniz- Denizden kuvvet aktarma t›rlanaca¤› üzere, Amerikan süreçlerinde daha fazla söz lerde görev yapacak etkin olarak adland›r›lan konsep- baflkanlar›n›n kriz anlar›nda hakk› elde etme anlam›na bir donanma gücü kurma tin hayata geçirilmesinin en ilk sorduklar› sorunun “en gelen bu durum, özellikle stratejisi do¤rultusunda, ya- önemli unsurlar› aras›nda yak›n uçak gemisi nerede?” uluslararas› bar›fl gücü ope- k›n bir gelecekte uçak gemi- yer alan uçak gemileri, dün- olmas› da hiç flüphesiz bu- rasyonlar›na kat›l›m söz ko- si kulübüne üye olma haz›r- yan›n herhangi bir yerinde nunla ba¤lant›l›d›r. nusu oldu¤unda kendisini l›¤› içerisinde oldu¤u belir- karada konufllu bulunan üs- Öte yandan uçak gemisine göstermektedir. tilmektedir. lere ba¤l› olmaks›z›n harekât sahip olmak, bir ülkeye ulus- icra edebilecek acil müdaha- lararas› alanda önemli bir le güçlerinin oluflturulmas›- 62 BAE Systems ©

‹ngiliz Kraliyet Donanmas› için infla çal›flmalar› devam eden 2 adet Queen Elizabeth s›n›f› uçak gemisinde, STOVL kabiliyetli F-35B fiimflek II uçaklar›n›n konuflland›r›lmas› öngörülmektedir.

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com

ANAL‹Z myTECHNIC © Tüm Foto¤raflar:

“Türk Silikon Vadisi” Hayata Geçiriliyor 1987’den Günümüze ‹TEP / II. Bölüm De¤erlendirme Makalenin bir önceki say›da yay›nlanan ‹TEP fikrinin dayand›¤› uzgörünün esas ald›¤› gibi, havac›l›k; I Yüksek nitelikli insan kayna¤›na dayal› ve bu yönde ihtiyac› ilk bölümünde, ‹leri Teknoloji Endüstri sürekli artarak devam eden, Park› (‹TEP) ve alt projeleri ile ilgili I Yüksek teknolojileri kullanan, I H›zla geliflen, olarak geliflim süreçleri incelenmiflti. G Gelecek 20 y›l (2009-2028) içinde, Bu bölümde ise ‹TEP süreçleri ›fl›¤›nda L Yolcu-kilometre (RPK) gelirlerinin 3+ katlanarak 14 trilyon dolar› geçece¤i, geliflmekte olan endüstriyel alanlardan L Yeni sat›lacak yaklafl›k 25.000+ uça¤›n 3+ trilyon dolarl›k ticari hacim yarataca¤› biri olan; hava arac› bak›m, onar›m L Ba¤l› / etkileflen di¤er sektörlerin de paralel yönde ve yenileme (BOY) aç›s›ndan 64 geliflme gösterece¤i, I Gerekliliklere ve geliflmelere mutlak uyumun mecburi de¤erlendirmeler yap›lacak ve oldu¤u, bir endüstridir. önerilerde bulunulacakt›r. Hava arac› BOY sahas› bu endüstri içinde; uluslararas› geçerlilikteki lisans ve/veya sertifikalara sahip; Can EREL* / [email protected] I ‹fl gücü (mühendis, teknisyen, di¤er), * Teknoloji ve ‹fl Gelifltirme Direktörü, myTECHNIC I Tesis, malzeme, teçhizat, I Metot, de¤erlerinin 2 kat›na yak›n seviyede oldu¤u yönünde tah- kullanan; havac›l›k endüstrisinin geliflimine uyum sa¤lamada minler mevcuttur. insan kayna¤›n›n stratejik öneme sahip oldu¤u bir bölümdür. Türkiye’nin en fazla yat›r›mla ve en çok sertifikal› personel Günümüzde 45 milyar dolar› geçen ve gelecek 10 y›lda 70 çal›flt›rd›¤› havac›l›k sektörü olarak hava arac› BOY sek- milyar dolara ulaflacak ticari (ulaflt›rma) hava araçlar› BOY törüne yönelik ulusal kaynaklar›m›z, uygulamalar› ve yük- pazar›n›n üçte birinden fazlas›, ‹stanbul merkezine 3-4 sek nitelikli personel yetifltirilmesi ile küresel BOY pazar›n› saatlik uçufl mesafesindedir. Savunma havac›l›¤›nda bu destekleyecek ve bu pazardan al›nan pay› h›zla art›rabilecek sahadaki küresel ifl hacminin ise ticari havac›l›k potansiyele sahiptir.

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com Ulaflt›rma Bakanl›¤› taraf›ndan düzenlenen 10. Ulaflt›rma fiuras› Sonuç Bildirgesi’nde; “… I ‹stanbul'da 60 milyon yolcu kapasiteli bir havaalan› ile Türkiye'de 30 milyon kapasiteli 2, 15 milyon kapasiteli 3 havaalan› yap›lmas›, I Uçak dolmufl / taksi iflletmelerinin kurulmas› ve yayg›nlaflt›r›lmas›, I Deniz, göl gibi yerlere yak›n olan turizm yerleflim merkezlerine hitap edecek deniz hava araçlar›n›n kullan›larak, bu alanda geliflimin sa¤lanmas›, I Döner kanat hava arac› tafl›mac›l›¤› sisteminin kurulup desteklenmesi, I Hava kargo tafl›mac›l›¤›na uygun olan havaalanlar›n›n ''serbest bölge'' ilan edilmesi, I Hava arac› veya parças›n›n sertifikasyonunun Türkiye taraf›ndan sa¤lanabilir hale getirilmesi, Kurulu Karar› esasen, askeri fabrikalar›n üretime yönelik I Yerli imalat olarak en az 2 tip uluslararas› bilinirli¤i olan mevcut yeteneklerinin özel sektörün kullan›m›na tek / çift motor pervaneli ve çift motorlu hafif jet uça¤› aç›lmas›n› öngörmektedir. Bu nedenle, askeri fabrikalar›n üretiminin gerçeklefltirilmesi, mevcut durumunun de¤erlendirilmesi amac›yla bir fizibilite I Türk sivil hava tafl›mac›l›¤› filo yap›s›n›n 2023 y›l›nda çal›flmas› yap›lmas› yönünde giriflimde bulunulacakt›r. 100 genifl gövde, 450 dar gövde ve 200 bölgesel uçak olacak Askeri fabrikalarla ilgili olarak ilk etapta al›nmas› flekilde 750 uçakl›k bir yap›ya ulaflmas›, öngörülen tedbirler; I Havac›l›k Endüstrisi ‹htisas Organize Sanayi G Yurt içi gelifltirilmesi ve üretimi yap›lm›fl ürünler için Bölgeleri'nin kurulmas›, ayr›ca askeri fabrikalarda depo seviyesi bak›m kabiliyeti I ‹nsans›z hava araçlar›n›n hava sahas› kullan›m›n›n yat›r›m›n›n yap›lmamas›, sivil havac›l›k sistemine entegre edilmesi, G Sanayide mevcut olan yetenekler için askeri fabrikalarda I Havayolu ulafl›m›n›n gelifltirilmesi, yayg›nlaflt›r›lmas› ve tekrar yat›r›m yap›lmamas›, ülkemizin uluslararas› alanda bölgesel hava ulafl›m G Askeri fabrikalarda mevcut üretim ve bak›m-onar›m merkezi haline getirilmesi, kapasitelerinin ana yüklenici firmalar kanal›yla tedarik I Havaalan› iflletmecili¤i, yolcu terminali ve kargo tesisleri projeleri kapsam›nda de¤erlendirilmesi, iflletmecili¤inde özel sektör giriflimcili¤ini destekleyerek, fleklinde s›ralanabilir. serbestlefltirme sürecinin tamamlanmas›, …” I Ulaflt›rma sektöründe bilimsel araflt›rma, gelifltirme ve olarak belirlenmifltir. e¤itim etkinliklerini yerine getirecek “Ulafl›m Araflt›rma Türkiye’nin havac›l›k endüstrisi aç›s›ndan sahip oldu¤u özel- Merkezi” kurulmas›, likleri de¤erlendirmek isteyen baz› kürsel havac›l›k flirket- ...” lerinin; konular› havac›l›k ile ilgili olarak yer alan hususlardan I ‹TEP içinde; baz›lar›d›r. G 2010 y›l› bafl›nda faaliyetlerine bafllayan (bölgesel ölçekte uçak motoru revizyonu amaçl›) Turkish Engine Hava arac› BOY sektörünü, teknolojik imkân ve kabiliyetleri Center (Pratt & Whitney ve THY Teknik ortak giriflimi), yan›nda, pazar de¤eri aç›s›ndan yak›ndan ilgilendiren di¤er bir G Kas›m 2007’de Mutabakat Zapt› imzalanm›fl olan (thrust geliflim öngörüsü de Savunma Sanayii Müsteflarl›¤›’n›n yak›n reverser bak›m / onar›m› amaçl›) Nacelle Service Center geçmiflte güncellenen 2009-2016 Savunma Sanayii Sektörel (Goodrich Corporation ve THY ortak giriflimi), Strateji Doküman› içindeki Askeri Fabrikalar bafll›¤› alt›nda; I ‹TEP çevresinde; “… G Haziran 2009’da aç›l›fl› yap›lan (bölgesel ölçekte tüm I 1998 y›l›nda yay›mlanan, “Türk Savunma Sanayii Politikas› General Electric ticari ve askeri motorlar›na yönelik 65 ve Stratejisi Esaslar›” hakk›ndaki 98/11173 say›l› Bakanlar tasar›m ve gelifltirme amaçl›) Türkiye Technology Center (Gebze Kocaeli’de General Electric ve TEI ortak giriflimi), G Haziran 2009’da Mutabakat Zapt› imzalanm›fl olan (uçak motoru parçalar› üretme amaçl›) Motor Parça Üretim Merkezi (Tuzla ‹stanbul’da Pratt & Whitney ve Kale Havac›l›k ortak giriflimi), fleklinde yat›r›m / yat›r›m anlaflmalar› dikkat çekmektedir. Bu yönde giriflimlerin gelecek 5 y›l içinde daha da artaca¤› de¤erlendirilmektedir. Küresel ölçekte siyasi ve ekonomik geliflmelerin yaratt›¤› ortamda, havac›l›k sektörü aç›s›ndan hissedilen ihtiyaçlar›n karfl›lanmas› yönünde ‹TEP, beklenenden fazlas›n› sa¤laya- bilecek stratejik konum ve öneme sahiptir; yakalanan bu f›rsat kaç›r›lamayacak kadar büyüktür. www.savunmahaber.com Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 ANAL‹Z

Öneriler G Hava arac› BOY kurulufllar› baflta olmak üzere, Sektördeki küresel ölçekteki geliflmeler ile Dubai Aviation City havac›l›k sektörü kurulufllar›n›n kabulü ve gibi uygulama örnekleri ve ‹TEP ile ilgili olarak ortaya konulan sa¤lanacak sektörel avantajlarla ön ve öncelik bafllang›ç ana fikri de dikkate al›narak; almas›, I ‹TEP bölgesinde hava arac› BOY faaliyetleri yap›lan alanda G Havac›l›k / BOY iliflkili faaliyetlerde destekleyici faaliyet gösteren kurulufllara, Serbest Bölge veya teknolojilere sahip teknolojik uzmanl›¤a sahip KOB‹’ler Teknopark içindeki faaliyetlere uygulanan (gelir vergileri, oluflturulabilmesi için ‹TEP bölgesinin bir cazibe merkezi gümrük vergi ve resimleri, Sosyal Güvenlik Kurumu olarak kabul edilmesi ve bu bölgede destekleyici primleri, finansman fonlar› üzerinden tarh olunan teknolojilere yönelik KOB‹ yat›r›mlar›n›n özendirilerek vergiler gibi konularda muafiyet ve avantajlar›n hava arac› BOY konusunda sistematik geliflimin sa¤lanmas› gibi) desteklerden yararlanabilecekleri sa¤lanmas›, bir statü kazand›r›lmas›, G Sa¤lanacak kolayl›klarla, halihaz›rda bölgedeki otomotiv I Havac›l›k ifl kolu ile ilgili oluflturulacak yeni orta ve yüksek ve denizcili¤e yönelik sahip olunan tamamlay›c› ö¤renim kurumlar›n›n ‹TEP bölgesinde ve bu bölgede teknolojiler ve ifl gücü varl›¤› avantaj› da dikkate faaliyet gösteren kurulufllar› dikkate al›narak ve mümkün al›narak, müflteriye çözüm esneklikleri sa¤lanabilmesini olmas› halinde bu kurulufllar›n öncelikli kat›l›m› ile mümkün k›lacak ve ilave katma de¤er yaratacak; planlanarak oluflturulmas›, hava araçlar›nda VIP, kargo tip dönüflümleri, tadilatlar I “myCAMPUS” proje flemsiyesi alt›nda, ulusal / bölgesel / (retrofitting) ve kompozit iç yap› elemanlar› dahil kabin içi küresel BOY pazar›na “temel eleman (mekanik), teknisyen, döfleme (cabin interiors) uygulamalar›n›n yap›labilece¤i 66 mühendis ve yönetici” yetifltirerek sahip olunan kabiliyetler oluflturulmas›na olanak sa¤layacak ve özellikle stratejik güç çarpan›n› bölgesel ölçekte h›zla art›racak tekstil sektörünün bu uygulamalar› yapabilecek (bilgi, “myACADEMY” mesleki egitim merkezi fikrinin, tüm donan›m, e¤itim, sertifikasyon dahil) seviyeye getirilmesi eleman ve dinamikleri ile ‹TEP bölgesinde hayata için gereken yönlendirme ve di¤er güdüleyiciler geçirilebilece¤i destekler sa¤lanmas› (“myCAMPUS” oluflturulmas›, projesi; uygulanan programlar ve içinde geçirilen G Ulusal (ticari ve savunma amaçl›) platform ve zaman sonunda havac›l›k kültürü ö¤elerini de özümsemifl sistem tedarik programlar›n›n ilgili uluslararas› olarak ve tüm boyutlar› ile havac›l›k yaflanan bir ortamda yat›r›mc› ve sistem üreticilerini ve destek teknolojileri geliflimini tamamlayarak havac›l›k endüstrisinde görev kurulufllar›n› tasar›m aflamas›ndan bafllayarak alacak insan kayna¤›n›n yetifltirilece¤i bir havac›l›k ortam› bölge pazar›na yönelik üretim ve destek hizmet (aviation habitat) oluflum süreci düflüncesidir), sa¤lamak amac› ile Avrupa, CIS, Orta Do¤u ülkelerinin I Savunma Sanayii Müsteflarl›¤› ile ‹stanbul Ticaret Odas› yerine Türkiye’de ‹TEP’e yat›r›m yapmalar›n› (‹TO) ve ‹stanbul Ticaret Üniversitesi aras›nda imzalanan sa¤layacak ortam›n oluflturulmas›, bu yönde “Niyet Anlaflmas›” ile ‹TO’nun da ilgi sahas›na giren faaliyette bulunan flirketlerin ilgili devlet kurum / ‹stanbul Teknopark’ta, kurulufllar›nca da desteklenmesi,

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com I Genel havac›l›¤› da destekleyecek apron, hangar gibi ilavelerle park›n tüm hava araçlar› operasyonuna aç›k ve destek sa¤layabilir hale getirilmesi, I Havac›l›k ve savunma sektörü a¤›rl›kl› uluslararas› kültür, kongre ve fuar merkezinin ‹TEP bölgesinde Sabiha Gökçen Uluslararas› Havalimani pist(ler)ini kullanabilecek flekilde planlanarak oluflturulmas›, I ‹TEP’de yer alan havac›l›k kurulufllar› aç›s›ndan iflletme sermayeleri yarat›labilmesi için, teminattan daha çok imkan ve kabiliyetler ve iflletme potansiyelini esas alan (Venture Capital, Risk Sermayesi gibi) kredi I 8. EREL, Can; “Hava Arac› Bak›m, Onar›m ve Yenileme (BOY) Endüstrisi ve BOY Faaliyetlerindeki ‹nsan Kayna¤›n›n Mühendis seçeneklerinin yarat›lmas› uygun olacakt›r. Özelinde ‹ncelenmesi”, TMMOB-MMO IV. Bak›m Teknolojileri Konferans› ve Sergisi Aç›l›fl Konuflmas›, 22 Ekim 2009. Küresel BOY pazar›n›n geliflim h›z›na paralel olarak ihtiyac› I 9. EREL, Can; “Teknoloji Yo¤un Havac›l›k Faaliyetlerinin Konumlanmas› ve Yap›lanmas›”, MSI Ayl›k Savunma Teknolojileri ve sürekli artan / artacak, Strateji Dergisi Say› 036, Ekim 2008. I Yüksek nitelikli personel, I 10. EREL, Can; “Hava Arac› Bak›m, Onar›m ve Yenileme (BOY) Faaliyetlerinde Ulusal Çekicili¤in/Etkinli¤in Art›r›lmas› Giriflimleri”, I ‹leri teknolojiler, TMMOB-MMO V. Ulusal Uçak, Havac›l›k ve Uzay Mühendisli¤i Kurultay› myTECHNIC Bildirisi, 23 May›s 2009. kullanarak döviz kazand›ran ve döviz kayb›n› da engelleyen I 11. L‹MAK;"‹stanbul Sabiha Gökçen Uluslararas› Havaliman›", L‹MAK Tan›t›m Web Sayfas›, 2009. hava arac› BOY sektörünün ulusal baflar›s› için sektörel, I 12. myTECHNIC;"History of the Making - myTECHNIC Aircraft MRO Services", myTECHNIC Tan›t›m Web Sayfas›, 2009. kurumsal ve bireysel her rol ve beklenti sahibinin yak›n ilgi, I 13. OYMAN, Korhan; "Sabiha Gökçen’e Tebrikler Ama Bizleri de Unutmay›n..", Airport Haber, 09 Kas›m 2009. yönlendirme ve desteklerine ihtiyaç vard›r. I 14. Radikal; http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=226546, 10 Temmuz 2007. Küresel havac›l›k dinamiklerine uygun geliflme sa¤lanabilme- I 15. Sanayi ve Teknoloji Bakanl›¤›, Teknoloji Gelifltirme Bölgeleri Tan›t›m (www.sanayi.gov.tr) Web Sayfas› 2009. si, bu konuda sektör ve alt elemanlar›n›n beklentilerinin kar- I 16. SSM; “2009-2016 Savunma Sanayii Sektörel Strateji Doküman›”, Kurumsal Tan›t›m Web Sayfas›, Eylül 2009. fl›lanabilmesi için teknolojik yönden ulusal kaynaklar› bütün- I 17. SSM; “Haftal›k Haber Bülteni, Say› 12”, SSM Tan›t›m Web Sayfas›, 3-10 Aral›k 2004. leflik bazda kapsayan bir master plan yap›lmas› ve hayata I 18. SSM; “Haftal›k Haber Bülteni, Say› 37”, SSM Tan›t›m Web Sayfas›, 13-19 Haziran 2005. geçirilmesi gereklili¤inin her geçen gün daha da fazla I 19. SSM; “Teknopark ‹stanbul”, Projeler Tan›t›m Web Sayfas›, 2009. . hissedilece¤i de¤erlendirilmektedir. I 20. SSM; “Teknopark ‹stanbul”, Projeler Tan›t›m Web Sayfas›, Eylül 2009. I 21. SÜREK, fievket; “Sabiha Gökçen Havaliman› ve HABOM Projesi”, SSM Gündem Bülten, 16.12.2004. KAYNAKÇA I 22. TBMM 7/4489-10868 say›l› Soru Önergesi, 2001. I 1. Airport Haber; "HABOM, 2600'den fazla kifliye ifl imkan› sunacak", Airport Haber, 12 Ocak 2010. I 23. THY; “HABOM (Havac›l›k Bak›m Onar›m ve Modifikasyon Merkezi)”, THY Teknik Tan›t›m Web Sayfas›,2009. I 2. Airport Haber; "HABOM'da Sürpriz...", Airport Haber, 19 fiubat 2010. I 24. THY; “Pratt & Whitney THY Teknik Uçak Motoru Bak›m Merkezi”, THY Teknik Tan›t›m Web Sayfas›,2009. I 3. ALBAY, Necati; Meclis Soruflturma Komisyonu Baflkan› TBMM Genel Kurul Konuflmas›, 29 Haziran 2000. I 25. THY;"THY Duyurusu", 16 Haziran 2005. I 4. AYDIN, O¤uz Alpay; OSMANÇAVUfiO⁄LU, Atanur; "Teknopark ‹stanbul", Savunma Sanayii Gündemi, Ekim 2009. I 26. THY;"THY Tarihçesi", 28 Kas›m 2005. I 5. BAfiALP, Ahmet; "3. Teknoparklar Zirvesi", 03 Kas›m 2006.. I 27. THY;"THY Teknik 2006 Y›l› Faaliyet Raporu", 2006. I 6. BROWN, Richard; “Air Transport MRO Forecast – The Road to Recovery”, Aviation Week MRO Middle Conference AeroStrategy I 28. TORUM, Oya; "‹TEP’ten Sabiha Gökçen’e", Airport Haber, 16 Kas›m 2009. Management Consulting Bildirisi, 28 fiubat 2010 I 29. TÜRK, Hikmet Sami; Milli Savunma Bakan› Konuflmas›, 09 Mart 1999. I 7. DPT; “Sekizinci Befl Y›ll›k Kalk›nma Plan› Makina ‹malat Sanayii Özel ‹htisas Komisyonu Raporu”, DPT: 2536 – Ö‹K: 552, 2000.. I 30. Ulaflt›rma Bakanl›¤›, "10. Ulaflt›rma fiuras› Sonuç Bildirgesi", Ekim 2009.

67

www.savunmahaber.com Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 ÖZEL HABER

avunma Sanayii Müs- teflarl›¤› (SSM), ‹stan- Hayalden Gerçe¤e: S bul Ticaret Odas› (‹TO) ve ‹stanbul Ticaret Üniversi- tesi (‹T‹CÜ) aras›nda 12 fiu- Teknopark ‹stanbul bat 2009 tarihinde imzalanan Niyet Mektubu ile bafllayan süreç, 12 Mart 2010’da Tek-

nopark ‹stanbul Yönetici fiir- MSI Dergisi

ket Ortakl›k Sözleflmesi’nin © imzalanmas› ile bir ad›m da- ha ileriye tafl›nd›. Sabiha Gökçen Havaliman› Airport Otel’de, Milli Savunma Baka- n› Vecdi Gönül’ün himayesin- de, SSM, ‹TO, ‹T‹CÜ, Havaala- n› ‹flletme ve Havac›l›k En- düstrileri A.fi. (HEAfi) ile Sa- vunma Teknolojileri Mühen- dislik ve Ticaret A.fi. (STM) aras›nda Teknopark ‹stan- bul’un yönetici flirketinin ku- rulmas› için imzalanan Or- takl›k Sözleflmesi ile önemli Havac›l›k sektörü için ileri teknolojide kan› Gönül, ülkemizde Ar- bir kilometre tafl› daha geri- Ge’ye verilen öneme, bu yeni de b›rak›ld›. üretim yap›lmas› ve bu üretimin teknopark›n misyonuna ve ‹mza töreninde söz alan ‹TO ‹TO ile SSM’nin ifl birli¤i sa- Baflkan› Murat Yalç›ntafl, 250 Ar-Ge faaliyetleri ile desteklenmesi ve yesinde, ‹TEP Projesi’nin sa- hektarl›k bir alan›n 30 y›l bo- pazarlama faaliyetlerinde kolayl›k nayi taraf›ndan oldukça sa- yunca iflletmesini sürdüre- hiplenildi¤ine de¤indi. cek olan bu 5 ortakl› flirketin, sa¤lanmas› için bir serbest bölge Bafllang›çta 1milyon TL ser- kamuyu, özel sektörü ve üni- oluflturulmas› fikirleriyle 1980’li maye ile kurulacak olan flir- versiteleri bir araya getire- ketin ortakl›k yap›s›; yüzde 45 rek Teknopark ‹stanbul’a y›llarda planlanan ‹leri Teknoloji ve SSM, yüzde 40 ‹TO, yüzde 13 sa¤layaca¤› destekler, finan- HEAfi, yüzde 1 ‹T‹CÜ ve yüzde sal güç, ifl birli¤i imkanlar› ve Endüstri Park› (‹TEP) projesi, hayalden 1 STM fleklinde kurguland›. profesyonel yönetim hizmet- gerçe¤e do¤ru h›zl› ad›mlarla ilerliyor. Kuluçka merkezinin ve Ar- leri ile di¤er üniversite tek- Ge merkezinin oluflturulmas› Naile ASLAN / [email protected] noparklar›ndan farkl› bir viz- sorumlulu¤unu üstlenen yon kazand›raca¤›n› vurgula- kiye’nin ve Avrupa’n›n say›l› merkez olabilmesi için ‹TO ‹TO, proje kapsam›nda ayr›- d›. ‹TO’nun, Milli Savunma teknoparklar›ndan birisi ola- taraf›ndan da desteklenecek ca, yaklafl›k 50 milyon TL’lik Bakanl›¤› ve SSM’nin destek- ca¤›n› vurgulayarak sözleri- Teknopark ‹stanbul’un, de bir kaynak ay›racak. Fakat leriyle 2010-2035 y›llar›n› ne bafllayan Bayar, ‹TEP Pro- SSM’nin de Ar-Ge destekle- teknoparklarda öngörülen kapsayan bir fizibilite çal›fl- jesi ile Türk Savunma Sana- riyle dünya çap›nda bir tek- model, burada çal›flacak flir- mas› yapt›¤›n› söyleyen Yal- yisi için büyük önem arz eden nopark olaca¤›na inand›kla- ketlerin kendi yat›r›mlar›n› ç›ntafl, bu çal›flma sonucun- havac›l›k ve uzay, malzeme r›n› dile getirdi. yapmalar› oldu¤u için, tüm 68 da, Teknopark ‹stanbul’da teknolojileri, mikro elektro- Sözleflmenin imzalanmas›na teknopark›n yat›r›m› ortaklar 1000’in üzerinde firman›n fa- nik ve biliflim teknolojileri gi- geçilmeden önce, son ko- taraf›ndan yap›lmayacak. aliyet gösterece¤ini, bi birçok ileri teknoloji alan›- nuflmay› ise Milli Savunma Aç›klanan bu rakam ve pay- 18.000’den fazla nitelikli per- n› içeren entegre bir merkez Bakan› Vecdi Gönül yapt›. lar, yap›lacak olan çekirdek sonel yetifltirilece¤ini ve oluflturmay› hedeflediklerini Bugün itibariyle, ülkemizde yat›r›m› gösteriyor. Daha oluflturulacak yerli katma söyledi. Önümüzdeki y›l›n ba- ilan edilen 37 teknoloji gelifl- sonra teknopark, kendi ken- de¤erin yaklafl›k 10 milyar fl›ndan itibaren ilk firmalar› tirme bölgesinden 23 adedi- dini finanse eden bir yap›ya dolar olaca¤›n› tespit ettikle- bünyesine almaya bafllaya- nin faal oldu¤unu, bu tekno- kavuflacak. Yerli ve yabanc› rini belirtti. Bu çerçevede cak Teknopark d›fl›nda, yak- parklarda 1200 civar›nda fir- firmalar›n ön baflvurular›n› devletin elde edece¤i geliri lafl›k 20 hektarl›k bir alanda man›n faaliyet gösterdi¤ini, www.teknoparkistanbul.com de yaklafl›k 300 milyon dolar Ar-Ge kanunlar›na göre çal›flan say›s›n›n 12.000’i ‹nternet sitesinden yapabile- olarak aç›klayan Yalç›ntafl, uluslararas› yat›r›mc› firma- geçti¤ini ve yaklafl›k 600 mil- cekleri Teknopark ‹stanbul, sözü Savunma Sanayii Müs- lar için de bir merkez kurula- yon dolarl›k da ihracat yap›l- firmalara ayr›ca ofis ve arazi teflar› Murad Bayar’a b›rakt›. ca¤›n› sözlerine ekleyen Ba- d›¤›n› belirterek sözlerine kiralama seçeneklerini de Teknopark ‹stanbul’un Tür- yar; özel sektöre yönelik bir bafllayan Milli Savunma Ba- sunuyor.

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com

STRATEJ‹ HABER

rmenistan Cumhurbafl- kan› Serj Sarkisyan’a, Kafkasya’da EEuronews muhabiri Laura Davidescu taraf›ndan Euronews Diplomasisi yöneltilen bu soru, kelimenin tam anlam›yla bir “gazeteci- “Soyk›r›m›n tan›nmas› konusuna dönmek istiyorum. lik” örne¤iydi. Davides- Bu mesele, hem kendi ülkelerinde hem de diasporada cu’nun, kendi ulusu için “soy- k›r›m iddialar›n›” sürekli yaflayan Ermenilerin önceli¤iyse, lütfen söyler misiniz, gündemde tutan bir ulusun Erivan Üniversitesi 2007’de ‹ran Cumhurbaflkan› cumhurbaflkan›na, 2007 y›- l›nda at›lm›fl bir ad›m› hat›r- Mahmud Ahmedinecad’a neden onur niflan› verdi? latarak bu soruyu yöneltme- Hâlbuki ‹ran, Yahudi soyk›r›m›n› tan›m›yor…” si, gazetecilik okullar› için ders niteli¤i tafl›yor… Ardan ZENTÜRK / [email protected] Öyle ya… Siz sürekli, Türklerin lece¤ine iliflkin son derece kendinize karfl› soyk›r›m ger- iyimser bir tablo çizdi¤i söy- çeklefltirdi¤ini söylüyorsunuz, leflisinde, ülkesinin gerekti¤i ama sonra, bu dünyada her- takdirde, Ermenistan’a karfl› kesin kabul etti¤i tek soyk›r›m silah kullanabilece¤ini de olan Yahudi soyk›r›m›n› red- vurgulad›. deden bir devlet adam›na Aliyev’in bu sözlerine Sarkis- “onur niflan›” veriyorsunuz… yan’dan cevap 19 Mart 2010 Sarkisyan’›n yan›t›n› merak günü yay›nlanan söyleflide ettiniz de¤il mi… Aktaray›m: flöyle geldi: “Biliyorsunuz, komflular›m›- “Röportaj›m›z› f›rsat bilerek, za ve di¤er dünya liderlerine medya arac›l›¤›yla Azeri tara-

bizim gibi düflünmelerini da- Ermenistan Cumhurbaflkanl›¤› f›na güç kullanmama anlafl-

yatamay›z. Bir lidere paye, © mas› imzalamay› öneriyo- onur niflan› verilmesi, o ülke nemde Kafkasya’ya dönük et- baycan Türklerinin dram›n› rum. Böyle bir anlaflma Yu- halk›n›n söz konusu liderle kin bir yay›nc›l›k sergiliyor. Hocavend’deki kamptan verdi. kar› Karaba¤ ve Ermeni halk- ayn› düflüncelere sahip oldu- Kanal, 1 fiubat 2010 yay›n›nda Bu yay›ndan bir gün sonra lar›na güven verecektir ve bu ¤unu göstermez. Yüzy›llard›r ilk kez, Ermeni iflgalinden ka- ise, Azerbaycan Cumhurbafl- güvenin sa¤lad›¤› flartlar al- komflumuz olan ‹ran bizim ç›p 20 y›la yak›n bir zamand›r kan› ‹lham Aliyev ekrandayd›. t›nda görüflmelere bafllaya- için çok önemlidir.” sefalet içinde, mülteci kamp- Aliyev, Da¤l›k Karaba¤ soru- ca¤›z…” Asl›nda Euronews, son dö- lar›nda yaflayan masum Azer- nunun 2010 y›l›nda çözülebi- Aliyev ve Sarkisyan’›n 1 ay arayla Euronews’a verdikleri Trajedinin Foto¤raflar› söylefliler, sorunun hala “ki- Konu “küresel medya”dan aç›lm›flken bir baflka örne¤e dönmekte yarar var: Özgür Avrupa Radyosu litli” oldu¤unu gösteriyor. Er- (Radio Free Europe). So¤uk Savafl’›n bafllad›¤› ‹kinci Dünya Savafl› sonras›nda Do¤u Bloku ülkeleri ve menilerin, Da¤l›k Karaba¤’›n Sovyetler Birli¤i içine haber iletmek için kuruldu. 1971 y›l›na kadar Amerikan Merkezi Haberalma nihai statüsü belirlenmeden Teflkilat› CIA taraf›ndan yönetildi. Bu y›l, yönetimi Amerikan Uluslararas› Yay›n Konseyi’ne devredildi. iflgal topraklar›ndan çekil- Sovyetler da¤›ld›¤›nda iflinin bitti¤i san›ld› ama dünyada bas›n özgürlü¤ü k›s›tl› ülkeler oldukça devam meye niyeti yok. Azeriler ise, etmesinde yarar görüldü; flimdi 28 dilde radyo-TV yay›n› yap›yor. Son olarak, Azerbaycan’›n 17 y›ld›r iflgal sona ermeden Karaba¤ yaflad›¤› mülteci sorununu görüntüleriyle dünyan›n gündemine getirdi. ‹flgal edilen Azeri topraklar›ndan statüsünü konuflmaya pek kaçan insanlar›n a¤›r trajedisi, geçmiflin soyk›r›m iddialar›n›n yan›nda günümüzün gerçe¤i olarak yans›d›… yanaflm›yorlar. Bununla bir- 70 likte gelen haberler bu y›l için iyimser olmam›z› kolaylaflt›- r›yor. ‹flin di¤er yan›nda, Euronews yak›n gelecekte, “medya dip- lomasisi”nin en güzel örnek- lerinin sergilenece¤i bir ekran haline gelecek. Kriz bölgeleri- nin taraflar›, “so¤ukkanl› ve tarafs›z” politikas› nedeniyle, mesajlar›n› bu kanal üzerin- den vermeyi tercih edecekler. Yeni bir tür diplomasi ile karfl› UNHCR karfl›yay›z. Özellikle Avrasya © co¤rafyas› için…

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com K›r›m’da Tatarlar›n Sesi Duyulmuyor ünya parlamentola- riflimlerinden biri olarak D r›, komflusu Azer- nitelenmiflti. K›r›m Ta- baycan’›n topraklar›n› tarlar› Sovyetler Birli- iflgal etmifl Ermenis- ¤i’nin y›k›lmas›ndan tan’›n sesini yüksek du- sonra, Ukrayna ile var›- yup, bundan 100 y›l önce lan anlaflma çerçevesin- meydana gelmifl olaylar› de yeniden ülkelerine “soyk›r›m” olarak nite- dönmeye bafllad›lar. Fa- lemenin telafl›n› kap›l- kat bu dönüfl bölgeye m›flken, 20’nci yüzy›lda yerleflik di¤er uluslar ile en büyük zulme flahit ol- aralar›nda yeni gergin- mufl bir ulusun, K›r›m liklerin do¤mas›na ne- Tatarlar›n›n cesur lideri den oldu. Anavatan›n›n Mustafa Cemilo¤lu, se- yeniden imar› için mut-

sini duyuramaman›n ac›- crimeantatarsofamerica.org laka Avrupa Birli¤i fon-

s›n› yafl›yor. © lar›na ihtiyaç duyan Ce- Cemilo¤lu geçti¤imiz günlerde, Litvanyal› bir parlamen- milo¤lu, bu fonlar›n do¤rudan K›r›m Yar›madas›’na yön- terin deste¤iyle, davas›n› bir kez daha anlatmak üzere lendirilmesi için bu lobi çal›flmalar›n› sürdürüyor. Ukray- Brüksel’de, Avrupa Parlamentosu koridorlar›ndayd›. na’n›n ba¤›ms›zl›¤›n› ilk günden destekleyen Cemilo¤lu, Kendisi için ayr›lan küçük, tozlu, bak›ms›z bir salonda, Avrupa Birli¤i fonlar›n›n Kiev’e verilmesi halinde, bura- 150 kifliyi beklerken sadece 12 kiflinin geldi¤ini gördü¤ü daki afl›r› yolsuzluklar nedeniyle K›r›m’a yönlendirilmesi- an yaflad›¤› üzüntü yüzünden belli oluyordu. Bir kaç gaze- nin çok güç oldu¤una inand›¤› da belirtiliyor. Bununla bir- teci, bir Türk diplomat ve söz verdikleri gibi gelen bir-kaç likte, siyasi gözlemciler gibi Mustafa Cemilo¤lu da dava- parlamenterden oluflan dinleyicilerine büyük bir sab›rla s›n›n iyi rotada gitmesi için, Avrupa Birli¤i’nin deste¤ini davas›n› anlatmay› sürdürdü. K›r›m Tatarlar›, ‹kinci Dün- almas› gerekti¤ine inan›yor. Fakat Brüksel’de yaflan›lan- ya Savafl› sonras›nda, Naziler ile ifl birli¤i yapt›klar› ge- lar ve dünyan›n genel tutumu, ifl K›r›m Tatarlar›na geldi- rekçesiyle Sovyet lider Stalin taraf›ndan yerlerinden al›- ¤inde, dünyan›n sustu¤unu, günümüzün haks›zl›klar› ile narak Orta Asya’ya sürülmüfller, yüz binlercesi yolda öl- mücadele etmektense, geçmiflin tarihi tart›flmalar›na yö- müfl ve yaflan›lanlar 20’nci yüzy›l›n en büyük soyk›r›m gi- nelmeyi tercih etti¤ini gösteriyor. ‹slam’da Yeni Nevruz Tart›flmas› o¤u toplumlar›n›n ge- kutlamalar›n yasaklanma- D nifl bir co¤rafyas›nda s›na dönük ad›m atmaya ce- bir çeflit “bahar bayram›” saret edemiyor. Çünkü ‹ran olarak kutlan›lan Nevruz, halk›, Nevruz’u, ulusal kül- bu y›l iki ayr› ülkeden birbi- türünün bir parças› olarak riyle uzlaflmas› mümkün görüyor ve bu kutlamalar›n olmayan iki farkl› ‹slam ‹slam dinine ayk›r› olmad›- anlay›fl›n›n dini temsilcile- ¤›n› ›srarla savunuyor. rini birlefltirdi: ‹slam önce- ‹ran’dan do¤up Türkiye, si döneme ait bu tür kutla- Kafkasya, Orta Asya, Pakis- malar, yasaklanmal›d›r!.. tan, Afganistan ve Hindis- Bu konudaki tart›flmalar›n tan’›n bir kesiminde kutla- 71 ilk temeli, ‹ran’da Ayetullah n›lan Nevruz’a bu y›l ilk kez T.C. Cumhurbaflkanl›¤› © Humeyni’nin devrimi ile bir- Sünni kanattan da tepki likte at›lm›flt›. Birleflmifl geldi. Afganistan’da topla- rak kutlan›lan ve do¤u top- fienlikleri çerçevesinde Milletler Genel Kurulu, bi- nan ülkenin önde gelen 75 lumlar›n›n ortak kültürü- kutlam›fl, bir etnik grubun lindi¤i gibi, Nevruz’u, “‹ran Sünni din adam› ad›na nün bir parças› olarak de- Nevruz’u siyasi amaçl› kut- kaynakl› bir bahar bayram› aç›klama yapan Kabil eski ¤erlendirilen Nevruz kutla- lama arenas›na çevirmesi günü olarak” geçti¤imiz fiu- valisi Molla Tac Muham- malar› karfl›s›nda, fiii ve de y›llard›r ülkeyi gerginli- bat ay›nda kabul etmiflti. med Mücahid, Nevruz’un Sünni radikallerin ayn› dili ¤e sokmufltu. Nevruz’un ‹ranl› Zerdüfltlerin atefl üze- ‹slamiyet öncesi kültüre ait konuflmas› dikkat çekici. önümüzdeki y›llarda, radi- rinden atlamaya dayanan bu bir kutlama oldu¤unu ve Bilindi¤i gibi, Türkiye, uzun kal fiii ve Sünni hareketler kutlamas›na karfl› Humeyni derhal yasaklanmas›n› is- y›llar boyu, Orta Asya ve taraf›ndan hedef al›nmas› gibi, son 20 y›ld›r fetva ya- tedi. Sözü edilen co¤rafya- Kafkasya’daki Türk boyla- halinde, Müslüman ülkele- y›nlayan ‹ran’›n dini lideri Ali da milattan önce 6’nc› yüz- r›n›n aksine, “bahar bayra- rin farkl› bir s›k›nt› yaflaya- Hamaney, bununla birlikte y›ldan bu yana düzenli ola- m›n›” 6 May›s H›d›rellez ca¤› belirtiliyor. www.savunmahaber.com Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 STRATEJ‹ HABER Kerkük’te Yeni Dönem rak halk›, 7 Mart günü sand›k bafl›na gitti ve ülkenin yeni Idönem siyasi rotas›n› çizmeye çal›flt›… Laik Sünni ve fiii Arap unsurlar›n›n oluflturdu¤u, ülkenin “dini temelde bölün- mesine karfl› ç›kan” El-Irakiyeh koalisyonunun genel olarak iyi bir varl›k göstermifl olmas›, Irak’›n gelece¤inin de yeni bir

teminat›n› oluflturdu. Amerikan Savunma Bakanl›¤›

Seçimin en önemli sonuçlar›ndan biri de Kerkük’ü “er veya © geç” Kürdistan özerk yönetimi s›n›rlar› içine almakta kararl› oylar›n› birlefltiren El-Irakiyeh’in, art›k, Kerkük’ün statüsünü Kürt liderli¤inin ald›¤› a¤›r siyasi darbe oldu. Y›llarca, Irak belirleyecek siyasi güç konumuna ulaflm›fl olmas› kuflku- bünyesindeki siyasi mücadelelerini genel olarak “Ankara en- suz… Çünkü, Barzani-Talabani ikilisine karfl› her seçimde bi- deksli” sürdüren Türkmenlerin, Türkiye’nin “Irak’taki tüm raz daha büyük baflar› elde eden Kürt Gorran hareketi, böl- taraflara eflit uzakl›k” politikas› sonras›nda son derece ak›l- gedeki Kürt oylar›n›n da bölünmesine yol açm›fl durumda. c› bir koalisyona yöneldikleri dikkat çekti. “Her tarafa eflit Kerkük zemininde yaflan›lan Türkmen-Arap ifl birli¤inin yük- uzakl›k” politikas›, bir yandan Türkiye’nin Irak politikas›n›n sek baflar› kazanmas›n›n flu sonuçlar› getirece¤i giderek ke- etkinli¤ini art›r›rken, di¤er yandan Türkmenlerin de gelecek- sinlik kazan›yor: leri aç›s›ndan çok önemli hareket kabiliyetlerini yükseltti. ‹fl- Kerkük, hiçbir federasyonun üyesi olmadan, kendine has te, bütün bu geliflmeler sonucunda, Türkmenler, seçime, El- 1bir yönetimi olan özerk bölge statüsünü kazanacakt›r ki, Irakiyeh listelerinden koalisyon ittifak› yaparak girdiler. Bu- bu zaten Türkiye’nin iflin bafl›ndan beri olmas›n› istedi¤i bir güne kadar Kerkük’te esas olarak Kürt, Arap, Türkmen lis- sonuçtur. teleri yar›fl›r, bu yar›fl›n en zararl› ç›kan› da her seferinde Türkçe ve ba¤lant›s›nda Latin Alfabesi, art›k, sadece Ker- Türkmenler olurdu… 2kük’te de¤il, bütün Irak’ta resmi dil olarak kabul edile- Say›lan oylar, Kerkük’te, Arap ve Türkmenlerin ortak deste- cektir. ¤indeki El-Irakiyeh koalisyonu ile Barzani’nin Irak Kürdistan Kerkük’teki seçim sonucu önemlidir… Kürt liderli¤i, Türkiye Demokrat Partisi ile Talabani’nin Irak Kürdistan Yurtsever- aç›s›ndan son derece hassas bir konuda, kendisine “seçme- ler Birli¤i’nin oluflturduklar› Kürdistan Koalisyonu aras›nda nin verdi¤i mesaj›” iyi al›rsa, Erbil-Ankara iliflkilerinde do¤a- geçti¤ini gösteriyor. Burada flafl›rt›c› olan, Türkmen-Arap bilecek bir Kerkük gerginli¤inin de önü al›nm›fl olacakt›r…

merikan yönetiminin A Afganistan-Pakistan Asya’da Bir Askerin Yükselifli hatt›nda yükseltti¤i savafl, bir askerin dünya stratejik Hatta bu geliflmeyi yak›ndan dusunun, Taliban unsurla- yan› s›ra Savunma Bakan› dengelerinde güçlenmesi- izleyen Hindistan medyas›, r›n› Afganistan-Pakistan Robert Gates ile bir araya ne neden oldu: Pakistan Amerikan yönetimini, Pa- s›n›r›nda temizleme hare- gelmesi dikkat çekti. Bu Genelkurmay Baflkan› Or- kistan’da sivil politikac›lar- kât›n› sürdürdü¤ü bir s›ra- arada Amerikan bas›n›na general Eflfak Kayani. dan çok askerler ile yak›n da Washington’a resmen yans›yan tüm yorumlarda, Afganistan-Pakistan s›n›- temas kurmakla suçlam›flt›. davet edildi. Orgeneral Ka- Pakistan-Amerikan iliflki- r›ndaki radikal unsurlar›n Orgeneral Kayani’nin öne- yani’nin, Washington’daki lerinin yeniden düzenlen- temizlenmesi, Taliban ör- mi son dönemde bir kez birinci gününde yine, Ame- mesi, bu arada, ABD’nin gütüne Pakistan’dan gelen daha ortaya ç›kt›. Pakistan rikan Genelkurmay Baflka- Pakistan’a yönelik yeni askeri deste¤in durdurul- Genelkurmay Baflkan›, or- n› Oramiral Mike Mullen’in yard›m program›n›n da fle- mas› yönünde ABD ile Pa- killenmesi konusunda or- kistan yönetimleri aras›nda dunun inisiyatif ald›¤›, Pa- 72 sürdürülen ifl birli¤i Orge- kistanl› sivillerin bir ad›m neral Kayani’nin geliflme- geride durmay› tercih et- lerde daha çok söz sahibi tikleri de vurguland›. olan portre olarak ortaya Afganistan-Pakistan hat- ç›kmas›na neden oldu. t›nda yürütülen ortak mü-

Orgeneral Kayani’nin Ame- Amerikan Savunma Bakanl›¤› cadele çerçevesinde iki ül-

rikan yönetimi nezdinde ar- © ke terörizmle mücadelede tan önemine ilk kez, geçti¤i- yeni ortakl›k kavram›n› ge- miz haftalarda ‹slamabad’› lifltirme karar› alm›fl, ABD, ziyaret eden Amerikan Sa- bu karar do¤rultusunda vunma Bakan› Robert Ga- Pakistan ordusuna ve ge- tes’in Pakistanl› generalle nel olarak da ülke ekono- uzun süren bir görüflme misine destek çal›flmalar›- yapmas›yla ortaya ç›km›flt›. n› bafllatm›flt›.

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com

STRATEJ‹ HABER

dal. Macaristan'› kar›flt›ran ‹srail’in bu ihlalle ilgili Türkiye he- men aç›klama yay›nlad›. Ha- va Kuvvetleri Komutanl›¤›, Suikast D›fliflleri Bakanl›¤›'n›n talep- leri do¤rultusunda iki ‹srail Mevsimi ‹srail Hava Kuvvetleri

© uça¤›na 17 Mart 2010 tari- ubai'den Budapeflte'ye hinde, uçufl izninin; yak›t ik- Duzanan, önümüzdeki mali yapmamas›, elektronik günlerde baflka bölgelerde teçhizat bulundurmamas› de görebilece¤imiz suikast- gibi baz› flartlarla verildi¤ini ler, bir gün Türkiye'yi de vu- aç›klad›. Bir saati aflk›n süre rur mu? Üzerinde tart›fl›l- Türk hava sahas›nda uçan mas› gereken soru bu… uçaklar, elektronik izleme Lübnan'dan Pakistan'a ka- ayg›tlar› tafl›yor olmal› ki, dar yay›lan bir koalisyon t›l›m›yla, yeni suikast dalga- dia edilen 500.000 avroyla Budapeflte üstünde suikast- operasyonu olan Büyük Orta s›n›n seyrinin belirlendi¤i te- birlikte kay›plara kar›flt›. çilere izleme / güvenlik sa¤- Do¤u Suikastleri, yerini, ‹s- zi, bu toplant› sonras›nda or- Macar yönetimi, sald›r›y› lad›. Asl›nda söz edilmeyen rail merkezli, ‹srail'in Ha- taya at›ld›. ‹ranl› nükleer fi- gasp olarak kay›tlara geçti bir skandal daha var bu mas, Hizbullah ve ‹ran önce- zikçilerin ve Dubai’de Ha- ama büyük bir skandal›n olayda. Dubai'deki suikastte, liklerine göre planlanan yeni mas askeri yöneticisinin öl- patlamas›n› önleyemedi. Avrupa ülkelerinin pasa- suikast dalgas›na terk edi- dürülmesinden sonra yap›- Suikast s›ras›nda iki ‹srail portlar›n› kullanan Mossad yor. CIA Baflkan› Leon Panit- lan de¤erlendirme toplant›- uça¤›n›n havada güvenlik suikastçileri, Budapeflte'de ta ve üst düzey yöneticilerle s›n›n, bu konudaki endiflele- sa¤lad›¤› ortaya ç›kt›. Dün- hangi ülke vatandafl› olarak Mossad Baflkan› ve tepe yö- ri artt›rd›¤› da bir gerçek. Bu yan›n her yerinden iflkence suikast yapt›lar? Hat›rlaya- neticiler aras›nda ‹srail'de 3 arada baflka suikast timleri merkezlerine esir kaç›r- l›m: Bizzat Baflbakan Binya- fiubat’ta yap›lan bir gizli top- oldu¤u da ortaya ç›kt›. Bu makta kullan›lan Gulfstre- min Netanyahu'nun talima- lant›da, ‹ran'a, Suriye'ye, timlerden biri, Macaristan'›n am tipi iki uçak, Türkiye, t›yla, ‹ngiltere, ‹rlanda, Al- Hizbullah'a ve Hamas'a kar- baflkenti Budapeflte'de Ha- Bulgaristan ve Romanya ha- manya, Fransa pasaportlar› fl› al›nacak "önlemler" tart›- mas'a mali destek sa¤lad›¤› va sahalar›n› kullanarak sui- tafl›yan 11 kiflilik Mossad ti- fl›ld›. ‹srail Baflbakan› Binya- iddia edilen bir Suriye vatan- kaste kat›lm›flt›. Uçaklar›n mi, Dubai'ye gitmifl, 20 min Netanyahu ile Savunma dafl›n› gün ortas›nda öldürdü bu ülke hava sahalar›n› kul- Ocak'ta, Hamas mensubu Bakan› Ehud Barak'›n da ka- ve çantas›nda bulundu¤u id- lanmas› da büyük bir skan- bir kifliyi öldürmüfltü. Avrupa’da Yunanistan Depremi

elli ki, kendisinden önce ifl bafl›nda olan siyasilerden tipik © Yunanistan Baflbakanl›¤› Bbir “enkaz devralm›fl” olan Yunanistan Baflbakan› Yorgo Papandreu’nun ifli çok zor. Ülkesinin bir y›lda üretebildi¤i tüm ekonomik de¤erlerin yüzde 113’ü oran›nda borçlanm›fl bir ya- p›da, gemisini sahile ç›karmaya çal›fl›yor. Dünya piyasalar›na güven verebilmek için çok acele 20 milyar dolarl›k borç ödemesi yapmas›, bunun için de devlet tahvili ç›- karmas› gerekiyor, ama dünyaya berbat bir kriz hediye etmifl olan açgözlü h›rs›zlar›n, yani borsa spekülatörlerinin yaratt›¤› 74 faiz dalgalanmalar› nedeniyle bunu bile yapam›yor. Avrupa’n›n iki büyü¤ü; Almanya’n›n Angela Merkel’i ve Fran- sa’n›n Nicholas Sarkozy’si ile arka arkaya görüfltü, kelimenin tam anlam›yla nasihat ald›… tirmesiyle de dikkat çekiyor. Belli ki Yunanistan, So¤uk Savafl Böylece, Avrupa Birli¤i’nin, üyelerinden biri Yunanistan’›n du- y›llar›n›n stratejik düzlemini ve o ortamda kendisine para rumuna düfltü¤ünde nas›l kilitlendi¤ini de bütün dünya gör- musluklar›n› sonuna kadar açan müttefiklerini ar›yor… müfl oldu. Bir zamanlar, “So¤uk Savafl’›n do¤du¤u” Yunanis- Komflumuzdaki hastal›¤› art›k iyi biliyoruz. Sürekli “kay›r›lan” tan topraklar›, bu kez, Avrupa Birli¤i’nin pembe hayallerinin bir ulus olman›n verdi¤i rahatl›k ve ruhlara iflleyen tembellik- gömüldü¤ü topraklar haline geldi. le iflin sonunda bu noktaya gelmesi de normaldir. Özellikle, Avrupa’dan umudunu kesen Papandreu’nun, 3 günlük bir zi- So¤uk Savafl’›n sonlanmas›ndan sonra de¤iflen uluslararas› yaret için Washington’a gidip, ülkesinde yürürlü¤e koydu¤u is- stratejide “sürekli dayak yeme riskiyle” karfl›laflan Türkiye’nin tikrar program› için destek aramas›, kelimenin tam anlam›yla son 20 y›l›n deneyimlerinden yola ç›karak sergiledi¤i tablo, ibretliktir. Yunanistan Baflbakan›, her ne kadar ABD’den do¤- kuflkusuz Avrupa aç›s›ndan da önemlidir. Yunanistan’da önü- rudan bir mali yard›m beklemedi¤ini söylese de yapt›¤› aç›kla- müzdeki dönemde yaflan›lacaklar, belli ki Avrupa Birli¤i’nin de malarda konuyu ikide bir “Truman Doktrini” dönemlerine ge- kaderini belirleyecek…

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com

HARP TAR‹H‹ Hitler Suikastlar›n›n Siyasal ve Askeri Sebepleri ununla birlikte, Mütte- Almanya’n›n Birinci Dünya Savafl› esnas›nda Müttefikler fik Hava Kuvvetleri’nin karfl›s›nda üç ayr› cephede devam eden y›pratma ve B‹ngiltere’den kalkan Müttefik a¤›r bombard›man anavatan topraklar›na do¤ru geri çekilme harekât›, Alman uçaklar›n›n gece-gündüz Ordusu Yüksek Komutas›’ndaki muhaliflerin Adolf Hitler’e aral›ks›z sürdürdükleri hava taarruzlar›, halk›n azmini ve odaklanmas›na sebep olmufltur. Almanlar›n savaflt›klar› motivasyonunu olumsuz yönde etkileyen fliddetli bir Fransa, ‹talya ve Rusya cephelerinde giderek artan askeri bask› unsuru oluflturmufltur. personel kay›plar›, 20 yafl›n alt›ndaki Alman gençlerinin Art›k savafl, Alman toprakla- r›nda y›k›ma ve insan kayb›na silâhalt›na al›narak cepheye sürülmesine yol açm›flt›r. yol açan tehlikeli bir döneme Prof. Dr. Mesut Hakk› CAfiIN* / [email protected] girmifltir. Almanya için en *Yeditepe Üniversitesi Uluslararas› ‹liflkiler Bölümü Ö¤retim Üyesi küçük bir iyimserli¤e yer b›- rakmayacak kadar çok a¤›r

© koflullarda cereyan etmeye Adolf Hitler, ‹talyan Diktatör Bildarchiv Preußischer Kulturbesitz bafllam›flt›r. Kara, deniz ve Benito Mussolini ile birlikte hava birliklerinin zay›flama- s›, savafl›n son safhalar›nda askeri güç dengesi aç›s›ndan Alman Ordusunu olumsuz yönde etkilemifltir. Almanya savafl›n sonlar›nda sadece askeri personel de¤il, ayn› zamanda silah, askeri teçhizat ve mühimmat aç›- s›ndan da bir ç›kmaz›n içine sürüklenmifltir. Hitler’in Bat› Cephesi’ni savunan Mareflal Erwin Rommel’in emrine verdi¤i seçkin Alman birlik- lerinin gücü, say›ca üstün Müttefiklere karfl› yetersiz kalm›flt›r. “Çöl Tilkisi” lakap- l› Rommel, Bat› savunmas›- n›n dayanma süresini 2-3 hafta olarak belirtmifltir. Bu kritik öngörü, ordu kademe- lerinde yaflanacak dramatik 76 olaylar›n perde arkas›ndaki geliflmeleri de su yüzüne ç›- karacakt›r. Moltke ve Kreisau Halkas› Hitler’e yap›lan pek çok sui- kast›n varl›¤› bilinmekle bir- likte, olaylar›n gelifliminde siyasal muhalefetin ana fikri- nin ayd›nlat›lmas› gerekti¤i düflünülmektedir. Bu tespite göre, Hitler’e suikast planla- r›n› haz›rlayan siyasal grup lideri Helmuth James Graf

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com © Bildarchiv Preußischer Kulturbesitz Deutsches Historisches Museum ©

Helmuth James von Moltke, 20 Temmuz 1944 suikast›ndan Ünlü Alman Devlet Adam› sorumlu tutularak Carl Friedrich Goerdeler 23 Ocak 1945’te idam edildi.

Von Moltke’dir. Moltke, sava- nedeniyle “bat›ya dönük” ol- sal hedefleri nelerdi? Savafl planlam›flt›r. Ancak, suikast fl›n bafl›nda Silezya’daki ma- makla itham edilmifltir. sonras› yeniden yarat›lacak giriflimini haz›rlayan grup, likânesinde kurdu¤u Nazi Moltke, ‹sveç’te de Amerikan yepyeni ve diri Almanya mo- Hitler’in korumalar›n›n olufl- aleyhtar› gruba “Kreisau ve ‹ngiliz hükümetleri ile te- delinde neler düflünülmüfl- turdu¤u güvenlik çemberini Halkas›” ad›n› vermifltir. mas etmifltir. Müttefikler, bu tü? Almanya’da Hitler rejimi- geçmeyi baflaramam›fllard›r. Moltke, haz›rlad›¤› muhalif gizli pazarl›k faaliyetleri ile ne karfl› muhalefetin ilk hal- Baflar›s›z suikast giriflimin- siyasi rejim projelerine ulafl- Sovyetlerin flüphelerini çek- kas› “Kreisau” teflkilat›yd›. den tesadüfen kurtulanlar da mak için, Hitler’in tutuklana- mekten kaç›nm›fllard›r. Ayr›ca devlet adam› Karl Hitler'in emriyle idam man- rak yarg›lanmas›n›, savafl Moltke, 1943’de Hitlerin öl- Goerdeler ve Kara Kuvvetleri gas›n›n önüne ç›kar›lm›fl, in- suçlular›n›n da anayasa ve dürülmesi fikrine zaman Eski Komutan› Emekli Orge- faz sonras›nda yak›lan külleri ceza hukukuna uygun olarak içinde destek vermeye baflla- neral Ludwig Beck’in olufl- la¤›ma dökülmüfltür. cezaland›r›lmalar›n› öngör- m›flt›r. ‹lk zamanlar yeni ku- turdu¤u bir di¤er muhalif ka- ‹kinci önemli giriflim ise Al- müfltür. Esasen Moltke, rulacak Almanya’n›n Hitlerin nat, muhafazakâr bir Alman- man ordular›n›n Stalingrad mesle¤i olan hukuk uzmanl›- ölümü üzerine infla edilmesi- ya modeli üzerinde fikir birli- Cephesi’nde ald›¤› a¤›r yenil- ¤›n›, Amiral Wilhelm Canaris ni büyük bir yanl›fl olarak yo- ¤i etmifllerdi. Moltke, Hitler gi sonras›nda, 13 Mart ve Hans Oster’in liderli¤inde rumlayarak suikast teklifle- iktidar›n›n devrilmesinden 1943’te gündeme gelmifltir. faaliyet gösteren, Alman kar- rini kabul etmemifltir. Hit- sonra Almanya’n›n siyasal ve Orgeneral Henning von fl› casusluk teflkilat› “Ab- ler’e yap›lacak suikast hak- ahlaki bak›m›ndan yeniden Tresckow ve Te¤men Fabian wehr”in hukuk müflavirli¤i k›nda, “Biz amatörüz ve bu ifli yap›land›r›lmas› ana fikrini von Schlabrendorf’un haz›r- çerçevesinde aktif olarak yü- yüzümüze gözümüze bulafl- ortaya atm›flt›r. lad›klar› plan, Hitler’in Uk- rütmüfltür. Moltke, bu ba¤- t›rmaktan baflka bir fley ya- rayna’da Smolensk’teki Ordu lamda Gestapo’nun yak›n ta- pamay›z” fleklindeki endifle- Alman Subaylar›n Karargâh›’na yapaca¤› ziya- kibe ald›¤› flüpheli flah›slar›n lerini savunmaktan, kötüle- Hitler’e Suikast ret esnas›nda bombayla öl- kurtar›lmas›na önemli yar- flen duruma ba¤l› olarak vaz- Giriflimleri dürülmesi üzerine kurul- d›mlarda bulunmufltur. geçmifltir. Eylül 1943’te a¤›r Hitler’in liderli¤ine son ver- mufltur. Hitler’in Bock’un ye- Moltke, benzeri flekilde Al- kay›plar›n artmas› üzerine, mek için savafl›n farkl› safha- rine Guenther von Kluge’yi man Ordusunun iflgali alt›n- nihai karar›n› “Hitler’in vücu- lar›nda 41 suikast giriflimi ol- atamas› üzerine, suikast da bulunan Fransa, Belçika dunu ortadan kald›rmaktan mufltur. Mareflal Fedor von grubu geliflmeleri yeni ko- ve Norveç’teki direniflçiler ile baflka seçene¤imiz yok” flek- Bock’un Do¤u Cephesi’nde mutana aç›klam›flt›r. Hitler o Yahudilerin öldürülmelerini linde de¤ifltirmifltir. Ancak savaflan Merkez Ordular Gru- gün karargâh› ziyaret etmifl- de önlemifltir. 1943 y›l›nda Ocak 1944’de tutuklanarak bu’nda görevli bir grup subay, tir. Suikast grubunun haz›r- Türkiye’ye yapt›¤› ziyaret es- cezaevine gönderilmifltir. 4 A¤ustos 1941’de Hitler’e lad›¤› plan gere¤i, konyak fli- nas›nda, Hitler’in halefi ola- Peki, Moltke’nin bafll›ca siya- karfl› ilk suikast giriflimini flesi fleklinde haz›rlanan 77 cak yeni hükümet ad›na ka- plastik bomba ise Hitler’in y›ts›z-flarts›z teslimiyeti ka- emir subaylar›ndan Albay bul etmifltir. Heinz Brandt’a teslim edil- Ancak Moltke, Bat› Cephe- mifltir. Böylece Hitler’in uça- si’nde savafl›n derhal durdu- ¤›na giren bomban›n fünyesi rulmas› koflulunu kabul et- kalk›fltan 2 saat sonra hava- mesine ra¤men, Do¤u’da sa- da patlayacak flekilde ayar- vafl›n gerekli oldu¤unu sa- lanm›flt›r. Bomba, uçak Be- vunmufltur. Moltke’nin Müt- larus’un baflflehri Minsk ha- tefiklerle sürdürdü¤ü müza- va sahas›ndan geçerken pat- kerelerde, Müttefik ordular›- Hitler ve lat›lacakt›r. Ancak, uçak n›n Fransa’y› iflgali halinde cepheye giden Rastenburg hava meydan›na kesin bir antlaflman›n imza- Alman normal flekilde iniflini ger- lanmas› fikrini savunmas› çocuklar› çeklefltirmifltir. www.savunmahaber.com Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 HARP TAR‹H‹

manya’da öldürülmesi üzeri- Patlama sonras› ne kurgulanm›flt›r. Bu göre- harabeye dönen ve Hitler’in yak›n çevresine Kurt ‹ni Karargah› s›zan bir Sovyet gizli ajan› se- çilmifltir. Nitekim ünlü Sov- yet sanatç›s› Blyumental Ta- marin, ‹kinci Dünya Savafl› bafllar›nda Almanya taraf›na geçerek, Berlin’e yerleflmifl- tir. Tamarin’in day›s› ajan Igor Miklaflevski, Rus-Alman Savafl›’nda gönüllü olarak esir düflmüfltür. Tamarin’in Miklaflevski’yi esir kamp›n- dan Berlin’e ald›rmas› ile plan›n ikinci safhas›na geçil- mifltir. Bunlar suikast›n üçüncü aktörü olan, Hitler’in Deutsches Historisches Museum efli Eva Braun’un en yak›n ar- © kadafl›, Rus sanatç› Olga Çe- Suikast grubu karargâhta gâh› terk etmesi üzerine be- mesi sonras›nda K›z›l Mey- hova ile temasa geçmifller- acilen gerçek konyak fliflesi- flinci plan da baflar›s›z kal- dan’da yap›lacak tören esna- dir. Böylece, Hitler’e yaklafl- ni, uçakta plastik bomba ile m›flt›r. s›nda, NKVD-2 (casus-kun- may› planlayan suikast ekibi, de¤ifltirmifllerdir. Darbeci- daklama bölümü) Bölüm Stalin ve NKVD’nin talimat›n› ler, müteakiben yapt›klar› Sovyet Ordusunun Baflkan› Pavel Sudoplatov’un bekleme durumuna geçmifl- teknik incelemede, yüksek Hitler’e Suikast gizli ajanlar›yla gerçekleflti- lerdir. Ancak Stalin’in, 1942 irtifada bomba tapas›n›n ba- Giriflimleri rece¤i suikast sonucu öldü- y›l›nda Franz von Papen ile s›nç nedeni ile patlamad›¤›n› Hitler’e sadece Almanlar›n rülmesi planlanm›flt›r. An- Vatikan temsilcisinin yapt›k- teflhis etmifllerdir. de¤il, Sovyet Ordusunun da cak, Alman Ordusu’nun Mos- lar› gizli görüflmede, ‹ngilte- Üçüncü suikast 21 Mart suikast düzenlemeyi planla- kova’y› ele geçirememesi, re ve ABD’nin savafl sonras› 1943’te, yine Tresckow tara- d›¤› Rus bas›n› taraf›ndan plan›n rafa kald›r›lmas›na yol Almanya’n›n gelece¤ine ilifl- f›ndan planlanm›flt›r. Hit- aç›klanm›flt›r. Sovyet ajan› açm›flt›r. ‹kinci plan, Sovyet kin planlar›ndan flüphelene- ler’in Berlin’deki Askeri Me- Igor Atamenko, Stalin’in Hit- gizli ajan› Nikolay Kuznetsov rek suikasttan vazgeçti¤i zarl›k An›t›’na kat›ld›¤› tören ler’e gizli suikast planlar› ha- taraf›ndan gizli istihbarat bil- Igor Atamenko taraf›ndan id- esnas›nda Albay Freiherr von z›rlad›¤›n›, ancak yerine ge- gilerine dayan›larak haz›r- dia edilmifltir. Esasen, gerek Gersdorff’un cebine yerlefl- çecek yeni Alman yönetimi- lanm›fl ve uygulamaya kon- SSCB gerekse ABD ve ‹ngil- tirdi¤i 2 saatli bomban›n pat- nin ‹ngiltere ve ABD ile ifl bir- mufltur. Hitler’in Vinnitsa tere’nin benzeri planlar› dü- lat›lmas› planlanm›flt›r. An- li¤ine giderek SSCB aleyhin- Bölgesi’ne yapt›¤› ziyaretler flündükleri varsay›m› dikkate cak Hitler tören yerinden 8 de bu ülkelerle ortakl›k ku- esnas›nda, bir intihar timi de¤er savafl planlar› olarak dakika önce ayr›lm›flt›r. rabilece¤i düflüncesiyle vaz- karargâh bölgesine gizlice yorumlanabilir. Ortada olan Dördüncü teflebbüs ise 30 geçti¤ini söylemifltir. Buna paraflütle s›zma hareketi gerçek, Müttefiklerin bu Kas›m 1943 tarihinde, Hit- göre Sovyet Gizli Servisi yapm›fllarsa da, Hitler’in gü- planlar›n› gerçeklefltirme ler’in Almanya’da savaflan NKVD, 1941 tarihinde Alman venlik gerekçesiyle Vinnitsa imkân›n› bulamad›klar›d›r. askeri birlikler için haz›rla- Ordusunun Moskova’y› iflgal Karargâh›’n› aniden baflka nan yeni askeri kaputlar›n sald›r›s› öncesi Hitler’in öl- bir bölgeye tafl›mas› ile sald›- 20 Temmuz 1944 modellerini seçmek için ya- dürülmesini planlam›flt›r. r› hayata geçirilememifltir. Suikast› 78 paca¤› ziyareti esnas›nda, Hitler’in Moskova’y› iflgal et- Üçüncü plan ise Hitler’in Al- Hitler’e en büyük suikast gi- manken k›l›¤›ndaki bir suba- riflimi, Rastenburg’taki y›n cebindeki bomban›n pat- “Wolfschanze” (Kurt ‹ni) Ka- lat›lmas› planlanm›flt›r. An- rargâh›’nda gerçeklefltiril- cak plan, Müttefiklerin gece mifltir. Suikast, Albay Kont bombard›man›nda askeri el- Claus Schenk Von Stauffen- bise deposunu bombalan- berg taraf›ndan gerçekleflti- mas› üzerine baflar›s›z ol- rilmifltir. Haz›rlanan bomba- mufltur. n›n bu defa patlamas›na ra¤- 11 Temmuz 1944 tarihinde, men, Hitler bu suikast komp- Hitler’in Do¤u Prusya’da losundan da sa¤ kurtulmufl-

Rastenburg’da gerçeklefltiri- Bundesarchiv tur. Sald›r›n›n ard›ndan Ber-

len bir toplant›da, bomba ta- © lin’de Bendlerblock’da acilen pas›n›n atefllenmesi önce- kurulan soruflturma komis- sinde, Hitler’in aniden karar- Hitler’in, suikastta yaralanan Oramiral Karl-Jesco von Puttkamer’i hastanede ziyareti yonu taraf›ndan yarg›lamaya

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com Alman Ordusunun Benderblock karargâh›nda 21 Temmuz 1944 tarihindeki genel durum. © Bundesarchiv

Bildarchiv Preußischer Kulturbesitz Stauffenberg, ana karargahta Hitler ve Keitel ile birlikte © ba¤l› olarak 5000 personel de Okulu alarma geçirilmifl- yareti dolay›s› ile toplant› saa- duman tabakas› yükselmek- tutuklanm›fl, 200’den fazlas› tir. Böylece, siyasi ve askeri ti 12.00’ye, görüflmelerse ye- tedir. A¤›r yaral›lar›n ve can idam edilmifltir. Hitler’e sui- ön haz›rl›klar tamamlanm›fl- ralt› beton s›¤›na¤›ndaki “Mi- çekiflenlerin ac› ba¤›r›fllar›n› kast plan›n› gerçeklefltirmek t›r. ‹lk sald›r› plan›n›n 11 Tem- safirler Salonu” olarak ta- duyan Stauffenberg ile Haef- için eski bir savafl malulü muz 1944 tarihinde Do¤u n›mlanan ahflap k›sma al›n- ten, olaylar› so¤ukkanl›l›kla olan Stauffenberg seçilmifl- Prusya’da Rastenburg’daki m›flt›r. Birkaç ay önce ‹htiyat izlemifllerdir. Suikast ekibi, tir. Stauffenberg, Kuzey Afri- karargâhta harekete geçiril- Ordular› Baflkomutan› Orge- bomban›n yaratt›¤› flaflk›nl›k ka muharebeleri s›ras›nda mesi için gerekli emir veril- neral Friedrich Fromm'un ve panik içinde Hitler’in öldü- may›n tarlas›na düflmesi ne- mifltir. Haz›rlanan plastik emir subayl›¤›na atanan Sta- ¤ünü 15.15’de rapor ederler. ticesinde, sa¤ kolu, sol elinin bombalar›n patlat›lmas› ön- uffenberg de bu çok gizli top- Ancak bu korkunç patlamaya iki parma¤› ve sol gözünü cesinde, Heinrich Himmler ve lant›ya kat›lma olana¤› elde ra¤men, san›lan›n aksine kaybetmifl ve Ordu’daki geri Hermann Göring’in olmama- etmifltir. Stauffenberg pavyo- mucize eseri Hitler, patla- hizmet görevinde ikmal su- s›ndan kaynaklanan tereddüt na girmeden önce kap›da k›sa madan sa¤ kurtulmufl, sade- bayl›¤›na getirilmifltir. Stauf- s›ras›nda Hitler karargâh› bir süre duraklayarak e¤ilmifl ce sa¤ koluna felç gelmifltir. fenberg, Hitler’in görevinden terk edince sald›r› baflar›ya ve çantan›n içindeki bomba- Patlama esnas›nda Hitlerin suikast yolu ile uzaklaflt›r›la- ulaflmam›flt›r. Böylece çok n›n mekanizmas›n› sa¤lam yaveri General Schmundt, rak, ülkenin yönetimine el kritik bir f›rsat daha kaç›r›l- kalan 3 parma¤›yla çal›flt›r- Hava Kuvvetleri Generali koymay› planlayan bir grup m›flt›r. Ancak, cephelerin ge- m›flt›r. Bu çok gizli toplant›ya Korten, çantay› uzaklaflt›ran subay heyetinin görevlendir- nel durumu Temmuz’un ikin- kat›lan 25 kadar üst rütbeli Albay Brandt ve stenograf di¤i kiflidir. Ancak bu defaki ci haftas›nda son derece kri- subay salondad›r. 2 plastik Berger hayatlar›n› kaybet- planda di¤er suikast giriflim- tik bir süreç içine girmifltir. bomban›n birisini tafl›yan mifltir. Hitler, yaflad›¤›n› ispat lerindeki baflar›s›zl›k dikkate Rommel’in 16 Temmuz çanta Stauffenberg taraf›n- maksad›yla saklanmak yeri- al›narak, Stauffenberg’in 1944’de Bat› Cephesi’nden dan toplant› salonuna getiri- ne müteakiben tren istasyo- kendi haz›rlad›¤› bomba ile gönderdi¤i rapora göre, Al- lir. Ortadaki masada Hitler ve nunda bekletilen Mussoli- intihar sald›r›s› yapmas›na man Ordu kay›plar› 97.000 komutanlar› muharebe ala- ni’yi, Göring, Himmler, Rib- karar verilmifltir. Bu maksat- olup, bunlar›n yerine cepheye n›ndaki geliflmelerin incelen- bentropp ve Burman ile kar- la haz›rlanan gizli plan çer- ancak 6000 asker sevk ede- di¤i harita üzerinde tart›fl›r- fl›lam›flt›r. Hitler, Mussoli- çevesinde, “Walküre” paro- bilmifltir. Rommel, raporunda ken, bomba salona b›rak›l- ni’ye patlat›lan bombadan las›yla Nazi Teflkilat› ve savafl›n kaybedildi¤ini ve Müt- m›flt›r. Stauffenberg, acil te- kendisini Tanr›’n›n korudu- SS’lerin tutuklanarak ülke tefiklerle derhal müzakereye lefon gerekçesi ile toplant› ¤unu söylemifl, Keitel’e ise yönetimine el konulmas›, geçilmesini, yoksa Bat› Cep- salonundan ç›kar. Mareflal so¤ukkanl›l›kla “Yeni panto- milyonlarca esir ve yabanc› hesi’nde çok büyük bir gedik Wilhelm Keitel, hemen arka- lonum pek güzeldi, bana yeni 79 iflçinin isyan›n›n önlenerek, aç›lmas›n›n çok yak›n oldu¤u- s›ndan salonu terk eder. Hit- bir üniforma getirin” demifl- genel alarm ilan›na karar ve- nu aç›klam›flt›r. Alman komu- ler, Saat 12.42’de Alman ihti- tir. 3 saat sonra, Hitler Mus- rilmesi hedeflenmifltir. ta kademesi, Ordunun bir yat tümenlerinin Rus sald›r›- solini ile olay yerini gezmifl- Plan gere¤i, Berlin’de topla- muht›ra ile rejimi de¤ifltirmek lar›na mukavemeti hakk›nda tir. Mussolini asli hedefini nan geçici hükümet için Beck üzere harekete geçerek, Müt- Orgeneral Adolf Heusinger’in bulamayan suikast› “ilahi bir Baflkan, Carl Friedrich Gör- tefiklerle bar›fl ve ateflkes ko- brifingini dinlerken, Albay iflaret” olarak yorumlam›flt›r. deler fiansölye, Ulrich von flullar›n›n müzakeresinin ka- Brandt Hitler’in masas›n›n al- Hassel D›fliflleri Bakan›, Ma- ç›n›lmaz oldu¤unda fikir birli- t›ndaki bombal› çantay› uzak- Suikast Sonras› reflal Erwin von Witzleben ¤ine varm›fllard›r. laflt›rm›flt›r. Hitler’in öldü¤ünü zanneden Baflkomutan olarak görev- Hitler, cephelerdeki geliflme- Saat 12.50’de salondan kor- Stauffenberg, uçakla acilen lendirilmifllerdir. fiehrin ele lerle ilgili toplant› amac›yla 20 kunç bir patlama duyulur. Berlin’e gitmifltir. 15.45’de geçirilmesindeki aksakl›klar› Temmuz 1944, saat 13.00’te Pavyonun çat›s› çökmüfl, hava meydan›ndan askeri önlemek amac›yla Krampnitz Kurt ‹ni’ne gelecektir. Ancak, camlar paramparça olmufl, makamlara Hitler’in öldü¤ü- Z›rhl› Birlikler Okulu ile Piya- Benito Mussoli’nin Hitler’i zi- barakan›n üzerinde siyah bir nü bildirmifltir.

www.savunmahaber.com Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 HARP TAR‹H‹

Muhalif suikast grubu, Ber- lin’de yönetimi ele geçirerek 5 saat süreyle flehri geçici olarak kontrol etmifltir. Öte yandan Fransa’daki suikast komitesi lideri ve Alman- ya’n›n Fransa Valisi de Al- man Ordusunun SS ve SD (Güvenlik Örgütü) komuta- s›ndaki subaylar› tutuklaya- rak Frans›z hapishanelerine yollam›flt›r. Ancak Kluge “domuz ölmedi” gerekçesiy- le valinin bar›fl iste¤ine karfl› ç›km›flt›r. Hitler’in ölmedi¤i saatler sonra ortaya ç›km›fl- H‹TLER’E DÜZENLENEN SU‹KASTTA KURT ‹N‹ KARARGAHI’NDA BULUNANLAR t›r. Kluge’nin cevab› kesin- p›lan törende Führer'in özel 1. Adolf Hitler 14. Yüzbafl› Heinz Assman (yaraland›) temsilcisi olarak söz alan dir: “Beyler, suikast baflar›- 2. Mareflal Wilhelm Keitel 15. Stenograf Heinrich Berger (öldü) s›zl›¤a u¤ram›flt›r”. Berlin’de 3. General Alfred von Jodl 16. Tümamiral Karl-Jesco von Puttkamer Mareflal Gerd von Rundstedt, kargaflan›n tozu duman› da- 4. General Walter Warlimont (yaraland›) Rommel’in “Alman komu- ¤›l›nca, Fromm Keitel’i ara- 5. Franz von Sonnleithner 17. General Walther Buhle tanlar›n›n en büyüklerinden m›fl, Keitel de Führer’in yara 6. Binbafl› Herbert Buchs 18. Yarbay Heinrich Borgmann (yaraland›) biri olarak tarihe geçti¤ini” 7. Stenograf Heinz Buchholz 19. General Rudolf Schmundt (öldü) belirtmifltir. Art›k efsane ko- almad›¤›n› ve Mussolini’yi 8. Tümgeneral Hermann Fegelein 20. Yarbay Heinz Waizenegger karfl›lamak üzere tren istas- 9. Albay Nikolaus von Below 21. General Karl Bodenschatz (yaraland›) mutan Rommel yoktur. yonuna gitti¤ini aç›klam›flt›r. 10. Tümamiral Hans-Erich Voss 22. Albay Heinz Brandt (öldü) Fromm, Stauffenberg’e inti- 11. Binbafl› Otto Gunsche, Hitler'in Yaveri 23. General Gunther Korten (öldü) Sonuç har etmesini söyleyince, 12. General Walter Scherff (yaraland›) 24. Albay Claus von Stauffenberg Hitler’e karfl› düzenlenen 13. General Ernst John von Freyend 25. General Adolf Heusinger (yaraland›) komplocular onu hapsetmifl- suikast, Almanlar için kötü lerdir. Saatler ilerledikçe kasta kat›lanlar› tutuklaya- halinde, flerefini kurtarmas› sonuçlanm›flt›r. Savaflta üs- Hitler’in a¤›rl›¤› Berlin fleh- rak kurfluna dizmifllerdir. istenmifltir. Mektubu getiren tün hizmetler gösteren bir rinde yeniden hissedilmek- Beck de infaz edilir. Ancak General Burgdorff, kendisine dizi seçkin komutan hayat- tedir. Darbenin ilerleyen saf- Paris’teki ayaklanman›n li- getirdi¤i zehir kutusunu tes- lar›n› kaybetmifltir. Yap›lan halar›nda, Berlin Muhaf›z deri General Heinrich von lim eder. Mareflal Rommel, balistik incelemede, Hitler’i, Komutanl›¤›na ba¤l› birlikler Stulpnagel’in, intihar tefleb- ailesiyle vedalafl›r ve yak›n- oturdu¤u masan›n kal›n oyunun son sahnesinde orta- büsü sonras›nda hastanede daki bir korulukta hayat›na aya¤›n›n korudu¤u tespit ya ç›km›flt›r. Darbeciler Gru- Mareflal Rommel’in ismini son verir. Kamuoyuna yap›- edilmifltir. Teknik aç›dan bu, Berlin Muhaf›z Taburu say›klamas› üzerine olaylar lan resmi aç›klamada Rom- ikinci bomban›n konmamas› Komutan› Binbafl› Otto Ernst geliflir. Gestapo, flüphelerin mel'in kalp krizi sonucu öl- ve infilak için yeterli patlay›- Remer’i Gestapo Komutan› d›fl›nda kalan Rommel hak- dü¤ü bildirilmifltir. Goering, c› madde ile teçhiz edilme- Goebbels’i tutuklamak üzere k›ndaki soruflturmay› derin- Dönitz ve Jodl gibi Nazi ileri mesi, böylesine riskli bir gi- görevlendirirler. Hitler’in, lefltirince, suikast›n içinde gelenleri dahi Rommel'in riflimin baflar›s›zl›k sebebi cephede 32 yara alan ve fiö- bizzat yer ald›¤› gerçe¤i orta- çok gizli tutulan gerçek ölüm olarak aç›klanabilir. Ber- valye Haç Niflan› takt›¤› Bin- ya ç›kar. Rommel, 13 Ekim sebebini ö¤renememifllerdir. lin’in kontrolünde yap›lan bafl› Remer, Goebbels’i tu- 1944 tarihinde Keitel’den çok Müteakiben Alman Ordu- hatalar da buna eklenince, tuklamak üzere gidince, Go- gizli bir mektup al›r. Mektup- su’nun komutanlar›, Mareflal Almanya’n›n flerefli bir bar›fl ebbels, telefonla Binbafl› Re- ta, Mareflal Rommel’e isnat Rommel için parlak bir cena- antlaflmas› imzalama imkâ- 80 mer ve Hitler’i bizzat görüfl- edilen suçlar›n do¤ru olmas› ze töreni düzenlemifltir. Ya- n› yok olmufltur. Yaflanan türür. Hitler, Binbafl› Re- her türlü iç ve d›fl zorluklara mer’e, Goebbels’e mutlak ra¤men, Alman Ordusu itaat ederek isyanc›lar› tu- emirlere ba¤l› kalarak kah-

tuklamas› için emir verir. Bundesarchiv ramanca vatanlar›n› savun-

General Fromm bu esnada © mufllad›r. Alman komutan- hapisten ç›kar›l›r. Acele ku- lar›n›n yaflad›klar› ç›kmaz, rulan Harp Divan› karar› ge- asl›nda bir ülkede demokra- re¤ince tüm darbeciler tu- sinin ne kadar önemli oldu- tuklan›p, ölüme mahkûm ¤unu ortaya koymufltur. So- edilir. Akflamüstü Berlin’de nuçta, Hitler’in suikasttan Savunma Bakanl›¤›’ndaki sa¤ kurtulmas›, savafl›n çarp›flmalarda Stauffenberg Berlin’e kadar gelmesine öldürülür. Gece olmadan, Bildarchiv Preußischer Kulturbesitz neden olmufl; yenilen Al- Nazilere ba¤l› subaylar, sui- © manya ikiye bölünmüfltür. Emekli Orgeneral Ludwig Beck Albay Claus von Stauffenberg

Military Science & Intelligence / MSI - Nisan 2010 www.milscint.com