CONCERTSEIZOEN 2018 - 2019

EIGENZINNIG KLASSIEK COLOFON

TEKSTEN Dick van Gasteren

REDACTIE Ellen Vergunst Frank van der Schaar

EINDREDACTIE Frank van der Schaar

VORMGEVING Valeria Lanz

FOTO'S Anita Pantus Paul Sijm (Edesche Concertzaal) Jonas Sacks Keke Keukelaar Jen Bekman Kelly Steentjes Robert Delaunay (p.29): Hommage à Blériot, 1914. (collectie: Kunstmuseum Basel)

OPLAGE Het Ciconia Consort heeft getracht alle 2000 rechthebbenden van gereproduceerde afbeeldingen te achterhalen, bij vragen UITGAVE en opmerkingen [email protected] April 2018 Wijzigingen en zetfouten voorbehouden

Postadres, kantoor en repetitie- Op de hoogte zijn van alle nieuwtjes ruimte van Ciconia Consort rondom het Ciconia Consort? Stuur dan Brouwersgracht 2k een mail naar [email protected] 2512 ER Den Haag en ontvang dan gratis de online nieuwsbrief (verschijnt ca. 6 keer per [email protected] concertseizoen). www.ciconiaconsort.nl

Like en deel op KAMER VAN KOOPHANDEL www.facebook.com/ciconiaconsort 54917026

ANBI | RSIN 851490554

IBAN NL46 RABO 0312 2201 11 GEACHT PUBLIEK

Een bekend verzekeringsbedrijf (Klaver- Giacometti komt onze geledingen in blad Verzekeringen) hanteert de slogan februari versterken tijdens 'De Hongaarse 'Als je maar lang genoeg jezelf blijft, word Konditorei'; virtuositeit en vakmanschap je vanzelf bijzonder'. Het Ciconia Consort gaan hierbij hand in hand. Stersoliste en kan zich al meer dan vijf jaar uitstekend mezzosopraan Karin Strobos neemt ons herkennen in deze slogan. Ons strijkorkest in april mee in de wereld van de roman- is een orkest waarbij 'klassiek' staat voor tische sagen rondom de levensader van tijdloos, 'niet-generatie-gebonden' en be- Europa: de Rijn. En tenslotte, als afsluiter proefde waarden, maar ook voor 'steeds van het seizoen, maakt het Ciconia vernieuwend' en inspirerend. Logisch dat Consort zich in '070, muziek achtâh de alle generaties zich bij het Ciconia Consort dùine' sterk voor (enkele nooit eerder thuis voelen. Wij geloven dat dit komt uitgevoerde) Haagse composities van doordat ons orkest zichzelf blijft en onder andere de legendarische Willem gelooft in authenticiteit waarbij een van Otterloo. klassieke traditie gecombineerd wordt In november 2018 hopen wij onze debuut met een informele concertsfeer. Daarnaast CD te mogen presenteren bij het label presenteren wij u graag een concert met Brilliant Classics met Franse werken van verrassingen en worden muziekwerken o.a. Honegger en Saint-Saëns. De CD regelmatig in een net iets andere context weerspiegelt onze muzikale gedachten geplaatst dan u misschien gewend bent. maar bovenal ons spelplezier. En wij hebben uw hulp nodig om deze CD te In het concertseizoen 2018/2019 presen- realiseren, u leest er alles over op pagina teert het Ciconia Consort vijf prachtige 29. programma's. Wij trappen af met 'De weg Wij hopen weer van harte op uw trouwe naar Hollywood' met muziek van com- belangstelling bij onze concerten, want u ponisten die vaak alleen bekend zijn van staat als bezoeker bij het Ciconia Consort het witte doek. In december brengt het centraal. Namens bestuur, medewerkers Ciconia Consort het traditionele familie en musici van het Ciconia Consort, graag kerstconcert, nu geheel in Biedermeier- tot ziens! sfeer, wij staan daarbij ook stil bij de 200ste verjaardag van het kerstlied 'Stille Dick van Gasteren Nacht'. De vermaarde pianist Paolo dirigent en artistiek leider

1 CONCERTSEIZOEN 2018 - 2019 Voorwoord...... 1

PROGRAMMA’S

De weg naar Hollywood...... 4

Biedermeier Kerst...... 6

De Hongaarse Konditorei...... 10

Rheingold...... 14

070, muziek achtâh de dùine...... 20

INFORMATIE

Dick van Gasteren...... 23

Ciconia Consort...... 24

Musici en medewerkers...... 25

De Nieuwe Kerk en bestelinformatie...... 26

Muzikaal educatieve kinderopvang...... 27

Word vriend, donateur of sponsor...... 28

De debuut CD van Ciconia Consort...... 29

Concertoverzicht...... 30

Subsidiënten, fondsen en sponsors...... 32

3 DE WEG NAAR HOLLYWOOD COMPONISTEN VAN HET WITTE DOEK DE WEG NAAR HOLLYWOOD

George Antheil (1900-1959) – Serenade for String Orchestra Bernard Herrmann (1911-1975) – Psycho Suite for Strings Erich Korngold (1897-1957) – Symphonic Serenade opus 39 (delen 3 en 4) Igor Stravinsky (1882-1971) – Concerto en re Samuel Barber (1910-1981) – Adagio for strings Leonard Bernstein (1918-1990) – One Hand, One Heart

WANNEER EN WAAR

Zaterdag 13 oktober - 20:15 uur | De Nieuwe Kerk, Den Haag Zondag 14 oktober - 15:00 uur | De Doelen, Rotterdam Vrijdag 19 oktober - 20:15 uur | Het Concertgebouw, Amsterdam Vrijdag 26 oktober - 20:00 uur | Zeeuwse Concertzaal, Middelburg Vrijdag 9 november - 20:00 uur | Theater Hanzehof, Zutphen Zondag 11 november - 11:00 uur | Parkstad Limburg Theaters, Kerkrade

vinden, maar zijn muziek werd ongevraagd Het succes van films is vaak te danken wel gebruikt in ‘Fantasia’ van Walt Disney. aan bijbehorende muziek. Mooie voor- beelden zijn ‘Psycho’ van Hitchcock of Bij film is muziek ondergeschikt aan ‘Schindler’s List’ van Spielberg. beeld. De compositie geldt als sfeermaker Veel gerenommeerde concertcomponisten en vooral als versterker van emoties van voelden zich niet te goed om te schrijven de acteurs. De film is een modern melo- voor film. Sjostakovitsj, Prokofiev en drama. Bij een spannende scène is de mu- Antheil gaven hun tijd en talent aan de ziek regelmatig ondersteunend. Het al in filmindustrie, maar ook kwamen film- de 19e eeuw door Richard Wagner uit- componisten uiteindelijk dikwijls terecht gevonden leidmotief is in film veelvuldig in de concertzaal. Voorbeelden hiervan aanwezig. Bijvoorbeeld, een vrouw ligt zijn Bernard Herrmann (Hitchcock) en vastgebonden onder de dreigende tanden Nino Rota (Fellini), die vandaag de dag van een naderbij komende cirkelzaag veel gespeelde concertcomponisten zijn. maar het filmpubliek hoort het bekende Andere concertmuziek werd onbedoeld James Bond-motief. Door deze muziek populair nadat het werd gebruikt in een weten de kijkers dat de redding nabij is. film, zoals het meeslepende ‘Adagio for strings’ van Samuel Barber uit ‘Platoon’ of Het Ciconia Consort stapt met ‘De weg het legendarisch geworden ‘Adagietto’ uit naar Hollywood’ in de intrigerende wereld de ‘Vijfde symfonie’ van Gustav Mahler in van filmmuziek, vanaf de stomme film tot ‘Der Tod in Venedig’. en met de compositietechnieken in de hedendaagse blockbusters. Dick van Igor Stravinsky poogde zijn hele leven Gasteren licht, tijdens het concert, met verwoed filmmuziek te schrijven, het behulp van filmfragmenten de werking van lukte hem niet een entree in Hollywood te de filmmuziek toe.

5 BIEDERMEIER KERST 200 JAAR STILLE NACHT BIEDERMEIER KERST

Jean Sibelius (1865-1957) – Andante Festivo Robert Schumann (1810-1856), Franz Schubert (1797-1828), Carl Reinecke (1824-1910), Adolphe Adam (1803-1856), Engelbert Humperdinck (1854-1921) – Weihnachtslieder Antonin Dvořák (1841-1904) – Strijkersserenade Max Reger (1873-1916) – Weihnachten opus 145 Karl Kempter (1819-1871) – Pastoralmesse in G opus 24

WANNEER EN WAAR

Zondag 16 december - 15:00 uur | De Nieuwe Kerk, Den Haag Donderdag 20 december - 20:15 uur | De Grote Kerk, Naarden Vrijdag 21 december - 20:15 uur | Theater 't Voorhuys, Emmeloord

MET

Wendeline van Houten - sopraan Florieke Beelen - alt / mezzosopraan Jean-Léon Klostermann - tenor Nanco de Vries - bas / bariton

De Biedermeier-stijl is vooral terug te zien S chrijver Ernst Homann beschrijft in in de wooncultuur met gezellige zithoek- 'De Notenkraker en de Muizenkoning' uit jes, opbergmeubels en planten op de 1816 op aanschouwelijke wijze het gebruik vensterbank. Het gezinsleven rond de om kinderen met kerstmis kadootjes te tafel krijgt een centrale plaats. Belangrijk schenken. Het is in de huidige tijd moeilijk tijdverdrijf is het thuis musiceren. En voor te stellen, waarin miljarden omgaan feestdagen worden vooral gevierd in in december, dat het kerstfeest als huiselijke kring. Deze feestdagen hadden familiefeest met kerstboom, kerstliederen veelal een religieuze achtergrond, maar en kadootjes, nauwelijks 200 jaar bestaat. kregen een sterk geseculariseerde com- ponent. Zo ontstonden de figuren van ‘das Biedermeier is een laat 19e-eeuwse bena- Christkind’ en de Paashaas. De kerstboom ming van de Duits-Oostenrijkse kunst- verkreeg zijn grote populariteit, niet in de stroming die zich tussen ca. 1815 (Het laatste plaats door de ontdekking van Weens Congres) en 1848 (het Duitse stearine die kaarsen ook voor de minder revolutiejaar) manifesteerde. Tijdens deze welgestelden betaalbaar maakte. Het roerige periode in de Duitse geschiedenis hedendaagse kerstfeest geldt als een was sprake van een burgerlijke vlucht uitvinding van de Biedermeier en veel naar huiselijke gezelligheid. De Bieder- kerstliedklassiekers, zoals 'Stille Nacht' en meier is geboren, een ongecompliceerde, 'Oh Denneboom' ontstonden in deze tijd. uitgesproken a-politieke levenshouding.

7 ‘Stille Nacht’ werd voor het eerst opge- Wendeline van Houten, Florieke Beelen, voerd in de St. Nikolauskerk in Oberndorf Jean-Léon Klostermann, Nanco de Vries (Oostenrijk) op eerste kerstdag 1818, precies 200 jaar geleden. Het lied is De jonge sopraan Wendeline van Houten inmiddels in meer dan 140 talen vertaald studeerde klassieke zang aan het Konink- en hiermee het bekendste kerstlied aller nlijk Conservatorium Den Haag bij Lenie tijden. ‘Stille Nacht’ maakte haar opgang van den Heuvel en Sasja Hunnego. Zij dankzij orgelbouwer Mauracher en de volgde masterclasses bij onder anderen: zangersfamilie Strasser. Via hun kraam op Nelly Miricioiu, Miranda van Kralingen en de Leipziger Kerstmarkt en een uitvoering Pierre Audi. In 2013 soleerde zij in de Dr. in het Leipziger Gewandhaus trok dit lied Anton Philipszaal onder leiding van de wereld in en werd ‘Stille Nacht’ o.a. het Kenneth Montgomery met de aria ‘Voi favoriete lied van koning Friedrich avete un cor fedele‘ van Mozart. In Opéra Wilhelm IV. Mosset (Frankrijk) vertolkte zij diverse Tijdens 'Biedermeier kerst' staat het rollen: Violetta (Verdi), Parthénis (Oen- kerstlied in huiselijke sfeer centraal. bach) en Bertha (Il Barbiere di Siviglia). Wendeline van Houten, Florieke Beelen, Samen met actrice Heike Wisse maakte Jean-Léon Klostermann en Nanco de de veelzijdige sopraan de voorstelling Vries brengen de mooiste liederen zoals ‘ZINg!‘ en zij toerde met Kyteman het beroemde ‘Cantique de Noël’ van Orchestra door Europa. Adolphe Adam. De grote ‘Pastoralmesse’ van Karl Kempter wordt in Biedermeier Mezzosopraan Florieke Beelen grossiert huiskamersetting uitgevoerd, waarbij de in prijzen. Haar deelname aan het Interna- solisten ook de koorgedeelten voor hun tionaal Vocalisten Concours in 2014 rekening nemen. De strijkers komen leverde Florieke Beelen vier prijzen op, uitgebreid aan bod in de prachtige waaronder de prestigieuze Arleen Auger ‘Strijkersserenade‘ van Antonin Dvořák Allround Prijs. In 2015 won zij de Jong en het ‘Andante Festivo’ van Jean Sibelius. Talent Prijs bij de Belvedere Competitie

8 en een jaar later ontving zij twee prijzen op bij Janet Aster. In 2008 debuteerde de Stenhammar Music Competition in Jean-Léon Klostermann bij De Nationale Zweden. Florieke Beelen studeerde aan Opera in ‘Die Frau ohne Schatten‘ van het Koninklijk Conservatorium Den Haag Richard Strauss. Tot zijn concertrepertoire bij Charlotte Margiono. Haar studie behoren de ‘Matthäuspassion‘ en de ‘Hohe vervolgde zij bij de Dutch National Opera Messe‘. Hij trad op als solist bij de Zater- Academy in Amsterdam en Den Haag. Op dagmatinee, onder andere in ‘La Fanciulla 25-jarige leeftijd maakte zij haar debuut bij del West‘ en ‘Die Meistersinger‘ de Nationale Opera met Linette in ‘L’amour des trois oranges’ (Prokofiev), waar zij Nanco de Vries studeerde cum laude af later ook rollen zong als Modestina in ‘Il aan het Utrechts Conservatorium bij Udo viaggio a Reims’ (Rossini) en Ines in ‘Il Reinemann. In hetzelfde jaar was hij Trovatore’ (Verdi). prijswinnaar van het Christina Deutekom Concours. Hij ontwikkelde zijn stem Aanvankelijk combineerde tenor Jean- verder in het vak bij de Amerikaanse tenor Léon Klostermann zijn muzikale carrière James McCray. Als Alfio in ‘Cavalleria met een baan als manager in het bedrijfs- Rusticana‘ maakte hij zijn bariton debuut. leven. Na een optreden in 2002 als Tamino Nanco de Vries zong als vast ensemblelid in‚ ‘Die Zauberflöte‘ bij de Nieuwe Opera vele solorollen aan het Meininger Staats Academie heeft hij zich volledig op zijn Theater en de Komische Oper in Berlijn. muzikale carrière toegelegd. Hij studeerde Momenteel is hij, naast zijn betrekking bij aan het Utrechtse Conservatorium bij het Groot Omroepkoor, als freelance Henny Diemer en volgde master classes bij opera- en concertzanger werkzaam. o.a. Mark Tucker en drama-lessen

9 DE HONGAARSE KONDITOREI VIRTUOZEN IN DE MUZIEK DE HONGAARSE KONDITOREI

Leoš Janáček (1854-1928) – Suite voor strijkers Franz Liszt (1811-1886) – Malediction voor piano en strijkorkest Frederique Chopin (1810-1849) – Nocturne nr. 17 in B Franz Liszt – Hungarian Rhapsody nr. 2 Béla Bartók (1881-1945) – Divertimento voor strijkers Léo Weiner (1885-1960) – Divertimento nr. 1

WANNEER EN WAAR

Zaterdag 9 februari 2019 - 20.00 uur | Grote Kerk, Maassluis Zondag 10 februari 2019 - 15.00 uur | De Nieuwe Kerk, Den Haag Donderdag 21 februari 2019 - 20.15 uur | Theater De Lievekamp, Oss Zaterdag 23 februari 2019 - 15.00 uur | TivoliVredenburg, Utrecht

MET

Paolo Giacometti - piano

volksmuziek letterlijk salonfähig. Waar in Ciconia Consort richt haar blik oost- Frankrijk de salon fungeerde als plaats waarts en gaat op reis naar Boedapest. voor bijeenkomsten van kunstenaars en De concertzaal wordt omgebouwd tot intellectuelen, stond in Boedapest de Konditorei en de theaterstoelen maken Konditorei centraal. plaats voor tafeltjes en stoeltjes. Tijdens Liszt's hart lag vooral in Boedapest en het concert wordt koe geschonken met niet in Parijs. Hij werd geboren in een echte Dobas Torta, de zoete Hongaarse Hongaars dorpje tussen de kudden scha- lekkernij. pen en stak zijn liefde voor de zigeuner- In het midden van de 19e eeuw laait in muziek niet onder stoelen of banken. In Europa het nationaliteitsbesef op, de 1846 trok hij geruime tijd op met een belangstelling voor de eigen cultuur en groep zigeuners. In hetzelfde jaar begon folklore groeit. Deze periode van de hij aan de 'Hongaarse rapsodieën', geba- romantiek was ook het tijdperk van de seerd op oude dansen van de zigeuners. piano en het grote virtuozendom. De Zijn 'Malediction' voor piano en strijk- piano fungeerde in de salons als status- orkest voltooide hij in 1840. symbool. Dit geliefkoosde meubel bracht De werken van Chopin en Liszt worden de groeiende welvaart tot klinken en kon tijdens dit concert uitgevoerd door Paolo de glans en rijkdom van de grote wereld Giacometti, pianovirtuoos van vandaag in de huiskamer brengen. Chopin en Liszt de dag. vierden als pianovirtuozen triomfen in de De volksliederen cultuur van Hongarije is chique Parijse salons. Zij haalden hun groot en telt meer dan 300.000 liederen. inspiratie uit de volksmuziek, brachten Met name Béla Bartók en Zoltán Kodály deze naar de salon en maakten de hebben er hun levenswerk van gemaakt

11 dit erfgoed te classificeren. Belangrijke traditioneel harmonisch-romantische idioom kenmerken van deze volksmuziek zoals: geweld aan te doen. ritmische rijkdom, voorliefde voor de syncope, het gebruik van gewaagde harmonieën en archaïsche toonsoorten, Paolo Giacometti is in Bartóks muziek frequent aanwezig. Ook de composities van Léo Weiner De Nederlandse pianist met Italiaanse werden beïnvloed door de Hongaarse roots, Paolo Giacometti (1970), studeerde volksmuziek, maar anders dan Bartók bij Jan Wijn aan het Sweelinck Conserva- past hij slechts een aantal elementen uit torium Amsterdam, waar hij in 1995 met de volksmuziek toe, zonder het de hoogste onderscheiding afstudeerde.

12 Pianist Gyorgy Sebök is van grote invloed Düsseldorf en geeft les aan de Hoge- geweest op zijn muzikale ontwikkeling. school voor de Kunsten in Utrecht. Giacometti soleert op zowel authentieke Hij heeft een indrukwekkende lijst CD's als op moderne instrumenten bij bekende op zijn naam staan. Met het Hamlet Piano orkesten met belangrijke dirigenten Trio maakte hij twee succesvolle CD’s met zoals: Laurent Petitgirard, Jaap van werken van Mendelssohn en Beethoven. Zweden en Kenneth Montgomery. Als Voor Channel Classics nam hij het solist en kamermusicus was hij te bewon- complete piano-oeuvre van Rossini op. deren op vooraanstaande podia als Het Deze opnames van 8 CD’s namen 9 jaar Concertgebouw (Amsterdam), Teatro in beslag. Voor de derde in deze serie Colon (Buenos Aires), Wigmore Hall ontving Giacometti de Edison Klassiek (London), Théâtre du Châtelet (Parijs) en 2001. De Schubert CD die Giacometti Konzerthaus Wien. met Pieter Wispelwey uitbracht, werd Zijn liefde voor de kamermuziek leidde tot bekroond met de Choc du Monde de la een succesvolle samenwerking met musici Musique en een 10 van het tijdschrift als Pieter Wispelwey, Gordan Nikolić en Luister. Hun CD, met werken van Chopin, Janine Jansen. Samen met Candida Fauré en Poulenc, werd onderscheiden Thompson en Xenia Jankovic vormt hij het met een Diapason d’or. Hamlet Piano Trio. Giacometti is professor aan de Robert Schumann Hochschule in

13 RHEINGOLD 1233 KILOMETER SAGEN-ROMANTIEK RHEINGOLD

Carl Reinecke (1824-1910) – Strijkersserenade in g opus 242 Max Bruch (1838-1920) – Strijkoctet in Bes opus posthuum Felix Mendelssohn (1809-1847) – Capriccio opus 81 nr 3. Richard Wagner (1813-1883) – Wesendoncklieder Friedrich Silcher (1798-1860) – Die Loreley (Heinrich Heine)

WANNEER EN WAAR

Zaterdag 6 april - 20:15 uur | De Nieuwe Kerk, Den Haag Zondag 7 april - 15:00 uur | Witte Kerk, Heiloo Dinsdag 9 april - 20.15 uur | De Vereeniging, Nijmegen Donderdag 11 april - 20.15 uur | Oudhoornse Kerk, Alphen aan den Rijn

MET

Karin Strobos - mezzosopraan

Karin Strobos zijn ‘Wesendoncklieder’. In het jaar dat de beroemde opera ‘Das Ook andere componisten hebben Rijnver- Rheingold’ van Richard Wagner zijn 150ste halen getoonzet. Mendelssohn begon in verjaardag viert, brengt het Ciconia 1846 een opera over de Loreley maar stierf Consort een ode aan de Rijn, de rivier die voordat hij het werk kon voltooien. Carl ten grondslag ligt aan oude mythen, Reinecke schreef onder andere ‘Der Ritter romantische sagen en wonderlijke legen- vom Rhein’ en van Max Bruch, die de des. De Rijn is al eeuwen decor van verha- opera ‘Die Loreley’ componeerde, brengt len over menselijke en goddelijke lotgeval- Ciconia Consort zijn prachtige strijkoctet. len en hartstochten. Tussen Bingen en Koblenz bevindt zich het UNESCO-wereld- erfgoed Oberes Mittel-Rheintal dat bekend Karin Strobos staat als het hoogtepunt van Duitse burchtromantiek. In 2011 viel mezzosopraan Karin Strobos in als Octavian in ‘Der Rosenkavalier’ van In het programma ‘Rheingold, 1233 kilo- Richard Strauss bij De Nationale Opera meter sagen-romantiek’ verhaalt Ciconia onder leiding van Sir Simon Rattle. Haar Consort over de Heinzelmännchen, de succesvolle optreden oogstte lovende Nibelungen, de muizentoren van Bingen kritieken. Zowel het NRC Handelsblad als en natuurlijk de Loreley. De Rijn is in de 19e de Volkskrant spraken van een droom- eeuw inspiratiebron geweest tot tal van debuut. De carrière van Karin Strobos is sprookjes, literaire werken en muziek. Als vanaf dat moment in een stroomversnel- eerbetoon aan Wagner, wiens levenswerk ling terechtgekomen. Bij De Nationale 'Der Ring des Nibelungen' aan het Opera vertolkte zij ook de rollen van Flora Rijngoud is gewijd, brengt mezzosopraan (‘La Traviata’) en Phénice (‘Armide’).

15

Karin Strobos studeerde bij Henny Diemer Sinds 2014 speelt Karin Strobos bij het aan het Utrechts Conservatorium, waar zij Aalto-Musiktheater in Essen, Duitsland. Zij in 2009 haar Masterdiploma met onder- trad als soliste op bij alle grote Nederland- scheiding ontving. Daarnaast kreeg zij se orkesten, zoals het Residentie Orkest, zanglessen van o.a. Brigitte Fassbaender Nederlands Philharmonisch Orkest en en Margreet Honig. Van 2009 tot 2011 Rotterdams Philharmonisch Orkest. Willem behoorde Karin Strobos tot het vaste Jeths schreef speciaal voor haar twee ensemble van Opera Zuid en bij de delen in zijn ‘Eerste Symfonie’, waarmee Nederlandse Reisopera zong zij Cherubino zij haar debuut maakte in de Zaterdag- en Rosina (‘Barbiere di Siviglia’) en Flora matinee in Het Concertgebouw met het in ‘La Traviata’. Radio Filharmonisch Orkest onder leiding van Edo de Waart.

18

070 MUZIEK ACHTÂH DE DÙINE 070, MUZIEK ACHTÂH DE DÙINE

Willem van Otterloo (1907-1978) – Passacaglia voor strijkorkest Willem van Otterloo (1907-1978) – Prelude, dans en epiloog voor klarinet en strijkorkest Constant van der Wall (1871-1945) – Wajanglegende voor strijkorkest opus 25 Willem Mengelberg (1871-1951) – Sinfonietta voor strijkorkest Robert de Roos (1907-1976) – Sinfonia in due moti per orchestra d'archi Frits Koeberg (1876-1961) – Serenata in darno

WANNEER EN WAAR

Zaterdag 1 juni - 20.15u | De Nieuwe Kerk, Den Haag

gastdirigenten als Richard Strauss en Igor Den Haag neemt binnen de Nederland- Stravinsky aan te trekken. Maar ook se kunstgeschiedenis een unieke plaats in. chefdirigenten en orkestleden zoals Henri Onder andere door haar positie als Viotta, Willem van Otterloo, Peter van hofstad en centrum voor internationale Anrooy en Otto Ketting waren verdien- betrekkingen, stond het Haagse kunstle- stelijke componisten. ven al vroeg als eerste open voor interna- tionale kunststromingen zoals rococo en Den Haag was muziekminnend en Het jugendstil. Bovendien was Den Haag de Concertgebouworkest speelde er graag bakermat voor de vernieuwende schilders en vaak, vooral in het Gebouw voor van de Haagse School. Israëls, Mesdag en Kunsten en Wetenschappen (zie de foto Weissenbruch waren al vanaf 1860 onder op de volgende pagina). Dit leidde begin de indruk van het Frans impressionisme. vorige eeuw tot een controverse tussen de En net zoals bij schrijvers zoals Louis dirigenten van het Residentie Orkest Couperus werden componisten geïnspireerd (Henri Viotta) en Het Concertgebouworkest door de kunst en cultuur uit het voorma- (Willem Mengelberg) over het recht van lige Nederlandse Indië. Constant van der laatstgenoemde om concerten te mogen Wall en Bernhard van den Sigtenhorst geven in de Hofstad. Het Residentie Orkest Meyer lieten zich in hun werk beïnvloeden wist uiteindelijk, via onder andere een door gamelan muziek. publieke stemming, deze strijd in zijn voordeel te beslechten. In de 18e eeuw kende Den Haag een muzikale hofcultuur rond stadhouder Het Ciconia Consort maakt zich in ‘070, Willem V, die musici als Mozart en muziek achtâh de dùine’, samen met het Beethoven uitnodigde. Waren het in de Nederlands Muziek Instituut en Mengelberg 19e eeuw vooral de Franse Schouwburg specialist Frits Zwart sterk voor enkele en de Koninklijke Muziekschool die het nooit eerder uitgevoerde exclusief Haagse muzikaal culturele leven in de residentie composities. In een tweegesprek met Dick bepaalden, zo was in de 20e eeuw het van Gasteren vertelt Frits Zwart over de Residentie Orkest de grote motor achter rijke muziekgeschiedenis uit de Hofstad. de Haagse muziek. Niet alleen wist het Residentie Orkest belangrijke solisten en

21 Frits Zwart verscheen het tweede deel van de biografie van Mengelberg bij uitgeverij Frits Zwart is musicoloog en directeur Prometheus. In het najaar van 2018 collecties van het Nederlands Muziek verschijnt een Engelse vertaling van de Instituut. Het NMI, onderdeel van het biografie bij Amsterdam University Press. Haags Gemeentearchief, herbergt een Hij publiceert ook regelmatig artikelen op omvangrijke collectie op het gebied van het gebied van de Nederlandse muziek- het muzikaal erfgoed. Zwart promoveerde geschiedenis. Zwart maakt deel uit van op een dissertatie over de biografie talrijke, aan de muziek gelieerde stich- van Willem Mengelberg. Najaar 2016 tingsbesturen.

22 DICK VAN GASTEREN DIRIGENT EN ARTISTIEK LEIDER

Sinds de oprichting in 2012 is Dick van dirigeerde hij het Fernorchester bij het Gasteren dirigent en artistiek leider van Koninklijk Concertgebouworkest tijdens het Ciconia Consort. Daarnaast is Van het ‘Mahlerfestival Amsterdam’ in 1995. Gasteren vaste gastdirigent van het Concertprogramma´s dirigeerde hij onder fameuze Orquesta Simón Bolívar dat hij andere bij het Limburgs Symfonie Orkest, leidde in onder andere symfonieën van Noordhollands Philharmonisch Orkest, Schumann, Bruckner en Mahler. Ook Nürnberger Symphoniker en Wiener dirigeert hij regelmatig andere Venezo- Klangforum Orchester en opera's aan het laanse orkesten van 'El Sistema' zoals Oldenburgisches Staatstheater (‘Othello’, Francisco de Miranda en Teresa Carreño en ‘Don Pasquale’ en ‘Die Fledermaus’). In de geeft hij, als docent aan het Conservatorio Koninklijke Schouwburg Den Haag Itinerante de Venezuela, directielessen en dirigeerde hij ‘Attima’, de Nederlands- masterclasses aan talentvolle jonge Indonesische opera van Constant van der dirigenten. Wall. Dick van Gasteren studeerde cello, orkest- directie, kunstgeschiedenis en rechten. Van Gasteren was te zien in twee afleve- Cello studeerde hij bij Anner Bijlsma aan ringen van het televisieprogramma ‘Het het Koninklijk Conservatorium in Den Klokhuis’ over het beroep dirigent. In Haag en orkestdirectie bij Jan Stulen, oktober 2010 verscheen van zijn hand bij gevolgd door lessen van Bernard Haitink de Walburgpers het boek 'Over jeugdor- in Londen. Van Gasteren was laureaat kesten en de didactiek van het dirigeren'. bij de dirigentenmasterclass Accademia Het boek is vertaald in het Spaans en geldt Musicale Chigiana in Siena en de Wiener als lesmateriaal voor jonge dirigenten van Meisterkurs. Als assistent van Haitink El Sistema Venezuela.

23 CICONIA CONSORT

De orkestleden van het Ciconia Consort Lavinia Meyer, Pieter Wispelwey, Lilian zijn jonge musici die hun sporen hebben Farahani, Rick Stotijn en wetenschappers verdiend op nationale en internationale en schrijvers als Pieter Waterdrinker, concoursen en concertpodia. Het orkest Maarten van Rossem, Rosita Steenbeek streeft naar de hoogst haalbare kwaliteit en Willem Otterspeer. van musiceren. Daarnaast zijn speelvreugde Het Ciconia Consort verzorgde optredens en energiek musiceren altijd het ideaal. in Amsterdam, Bergen, Bergen op Zoom, Door verrassende programma’s en hoge Delden, Den Bosch, Ede, Eindhoven, speelkwaliteit vinden concerten van het Emmeloord, Gorinchem, Haarlem, Heiloo, Ciconia Consort in steeds bredere kring Leiden, Maassluis, Middelburg, Naarden, erkenning. Het orkest wil niet alleen een Nijmegen, Oss, Rotterdam, Utrecht, Zutphen concert bieden maar een echte avond of en Zwolle. Daarnaast was het orkest te middag uit. Daarbij worden concert- horen en te zien in radioprogramma’s programma’s vaak gecombineerd met zoals ‘Spiegelzaal’ en ‘Muziekwijzer’ en op andere kunstdisciplines zoals theater, televisie bij ‘Podium Witteman’. ballet en wetenschap. De concerten spelen regelmatig in op maatschappelijk actuele thema’s.

Het orkest heeft in korte tijd een breed repertoire opgebouwd en speelt muziek uit alle stijlperioden, van barok tot modern. Naast de grote strijkerswerken staan ook veel onbekende meesterwerken en Nederlandse premières op het programma. Het Ciconia Consort werkte samen met solisten als Peter Gijsbertsen,

24 MUSICI MEDEWERKERS & Emmy Storms (concertmeester) VRIJWILLIGERS Emma Rhebergen Ontwerp & vormgeving | Valeria Lanz Tessel Hersbach Educatie | Félice van der Sande Hieke Dam Bibliotheek en reproductie | Angela Stephan Nieuwesteeg Jansen op de Haar en Annelies Storms Olfje van der Klein Vriendenkring | Yna Visser Jurriaan Klapwijk Logistieke assistentie en social media | Timothée Busch Britt van Proosdij en Isabella Knaap Remco Woutersen Carlos Nicolás Alonso João Almeida Lucas COMITÉ VAN AANBEVELING Daniel Grácio Carias Jiři Kylián prof. dr. mr. Frits Bolkestein Jaring Walta BESTUUR Vera Beths mr. Klaas (K.G.) de Vries | voorzitter Anner Bijlsma mr. Tom Ensink | secretaris prof. dr. Maarten van Rossem drs. Juliette (J.F.) Hamelink | penning- meester mr. Gerhard (G.A.) Scholten | lid

STAF Artistiek leider | Dick van Gasteren Zakelijk leider | Ellen Vergunst Marketing & publiciteit | Frank van der Schaar Productieleider | vacature

25 DE NIEUWE KERK THUISBASIS VOOR CICONIA CONSORT

Voor het Ciconia Consort is de stijlvolle Kaarten voor de concerten in de Nieuwe Nieuwe Kerk in Den Haag de vaste speel- Kerk zijn verkrijgbaar via het Zuider- locatie. Alle vijf concertprogramma’s zijn strandtheater: www.zuiderstrandtheater.nl, in de Nieuwe Kerk te beleven. De kerk uit 070 88 00 333, de kassa bij de VVV in de 1656 is één van de oudste gebouwen van Centrale Bibliotheek, Spui 68 of vanaf een Den Haag en behoort tot de top 100 uur voor aanvang van het concert bij de Nederlandse UNESCO-monumenten. De Nieuwe Kerk. Nieuwe Kerk ligt aan het Spui op loopaf- stand van het Centraal Station. De kerk Vroegboekers krijgen korting! heeft een ideale akoestiek. Vanaf 3 concerten per persoon 10% korting Kaarten bestellen voor de Haagse Vanaf 5 concerten per persoon 15% concerten korting Bij de concerten in de Nieuwe Kerk zijn ontvangst- en pauzedrankje bij de entree- Bij de aanschaf van minimaal 3 verschil- prijs inbegrepen. Let op: in het seizoen lende concerten in één keer krijgen de 2018-2019 wordt bij 3 concerten met Ciconia Consort bezoekers een prachtige geplaceerde stoelen gewerkt. U kunt nu korting van 10 of 15%. Deze korting is uw eigen stoel uitkiezen. alleen geldig bij bestellingen tot en met 9 1ste rang: € 32 september 2018. 2e rang: € 28 Uitpas: korting Sparen voor een gratis concert Jongeren <27 jaar en Ooievaarspas: € 10 Haal bij de Vriendenbalie van het Ciconia Kinderen t/m 12 jaar: € 2,50 Consort tijdens de pauze van het concert een gratis spaarkaart. Bij ieder bezocht De concerten 'Biedermeier Kerst' en 'De concert (ook buiten Den Haag) krijgt u Hongaarse Konditorei' zijn ongeplaceerd. een stempel op uw kaart. Bij 5 stempels De prijs is € 30. Voor een gegarandeerde ontvangt u een vrijkaart voor een concert plaats aan tafel in de Konditorei kunt u een van het Ciconia Consort naar keuze. toeslagticket kopen à € 4 p.p.

26 MUZIKAAL EDUCATIEVE KINDEROPVANG

Ouders kunnen op de zondagmiddag hun zakelijk en gaat via [email protected] kinderen meenemen naar de concerten in (vergeet niet de leeftijd van de kinderen de Nieuwe Kerk in Den Haag zonder oppas door te geven). te hoeven regelen. Want het Ciconia Consort organiseert voor kinderen van 4 Félice van der Sande studeerde school- tot en met 10 jaar, tijdens het concert een muziek aan het Koninklijk Conservatorium muzikaal educatieve kinderopvang. Deze in Den Haag en deed de post-hbo oplei- kinderopvang/workshop staat onder de ding Docent Muziek op Schoot. In haar professionele leiding van Félice van der ensemble Juf Félice & Trio Krul treedt zij Sande. Bij ieder concertprogramma wordt op met klassieke babyconcerten en in- ingespeeld op het thema van het concert teractieve klassieke concerten. Félice van en de kinderen zullen altijd een deel van der Sande is voorzitter van de Stichting het concert meeluisteren. Muziek op Schoot en is dirigent en arran- geur van Musical- en Popkoor Delft. Een kaartje voor kinderen van 4 t/m 12 jaar, Daarnaast heeft zij zich gespecialiseerd in de Ciconia-runner, is slechts € 2,50. Erva- muziek tijdens de zwangerschap. In di- ring heeft geleerd dat kinderen vanaf 11 jaar verse vakbladen verschenen artikelen van heel goed in staat zijn om het concert bij te haar hand en zij houdt regelmatige natio- wonen maar ze zijn natuurlijk ook welkom naal en internationaal presentaties rondom in de kinderopvang. Op aanvraag kan ook muziek met jonge kinderen. Samen met op de zaterdagavond een speciaal kinder- Guus Westdorp en Ton op 't Hof maakte zij programma worden aangeboden. Reser- de CD-serie 'Liedjes op Schoot'. veren voor deze kinderopvang is nood-

27 WORD VRIEND, DONATEUR OF SPONSOR

Wilt u een bijdrage leveren om de mu- Word Vriend vanaf € 25 per jaar zikale dromen van het Ciconia Consort verder te kunnen ontplooien? Draagt u U kunt al Vriend worden voor € 25 per jaar het Ciconia Consort een warm hart toe? en € 40 per jaar voor twee personen En wilt u zich verbinden met de musici en wonende op hetzelfde adres. Daarnaast de kwaliteit van dit orkest? Dan begroeten kunt u Goede Vriend worden voor € 60 wij u graag als vriend, donateur of spon- per jaar (€ 80 voor twee personen) en sor van ons orkest. Iedere donatie, groot Boezemvriend voor € 100 (€ 125 voor of klein, is van harte welkom. Met uw twee personen). Kijkt u voor meer steun maakt u het mogelijk dit prachtige, informatie en de voordelen die u ontvangt unieke strijkorkest in stand te houden. op www.ciconiaconsort.nl

“Ciconia is voor mij klassiek met de Uw belastingvoordeel bij een gift puntjes op de i van innovatief, inspirerend, interactief, intercultureel qua muzes en De Stichting Ciconia Consort is door de altijd weer met verrassend uitgevoerde belastingdienst aangewezen als culturele concerten. Daarom ben ik en blijf ik graag ANBI (Algemeen Nut Beogende Instel- vriend van dit jonge veelbelovende ling). Voor donateurs, zowel voor particu- orkest”. lieren als ondernemers, kan dit veel belas- Yna Visser, vriend sinds 2015 tingvoordeel opleveren. Particulieren mo- gen in de aangifte inkomstenbelasting 1,25 keer het bedrag van de gift aftrekken. Als vriend wilt u het ensemble misschien Bij een jaarlijkse periodieke gift, vastge- niet alleen financieel ondersteunen, maar legd voor ten minste vijf jaar in een ook graag persoonlijk betrokken zijn bij schriftelijke overeenkomst, is het bedrag het wel en wee van het orkest. Wij waar- van de gift 1,25 keer zonder drempel deren uw steun en betrokkenheid en aftrekbaar. Een notariële akte van schen- geven hier graag iets voor terug. Zo no- king is niet meer nodig. Ondernemingen digen wij u bijvoorbeeld jaarlijks uit voor mogen 1,5 keer het bedrag van de gift de presentatie van het nieuwe seizoens- aftrekken in de aangifte vennoot- programma. schapsbelasting.

28 SPONSOR DE DEBUUT CD VAN HET CICONIA CONSORT

In november 2018 komt bij het interna- U krijgt er iets voor terug tionale label Brilliant Classics de eerste CD van Ciconia Consort uit. De CD heeft Voor een bijdrage van € 25 ontvangt u als titel ‘French Music for String een persoonlijke bedankkaart van alle Orchestra’. Op de CD spelen wij werken musici. van o.a. Jacques Castérède (‘Sinfonia per Voor een bijdrage van € 40 ontvangt u archi’), Arthur Honegger (‘Hymne pour de bedankkaart en een gesigneerde CD. Dixtuor à corde’) en Camille Saint-Saëns Voor een bijdrage van € 100 ontvangt u (‘Sarabande in E opus 93’). de bedankkaart, de gesigneerde CD en één Het uitbrengen van deze CD is een vrijkaart voor het concert op 2 juni 2018. langverwachte droom die wij al sinds Voor een bijdrage van € 150 ontvangt u onze oprichting hebben. Want wij willen de bedankkaart, de gesigneerde CD en ook graag dat onze muziek buiten de twee vrijkaarten voor het concert op 2 concertpodia is te beluisteren. En het juni 2018. repertoire is precies wat u van ons ver- En voor een bijdrage van € 2.500 ont- wacht, deels bekend, deels minder vangt u de bedankkaart, de gesigneerde bekend maar altijd die fijne pareltjes uit CD, naamsvermelding in het CD-boekje, de muziekgeschiedenis. De realisatie van twee vrijkaarten voor het concert op 2 juni een professionele CD van een goede en geven musici van het Ciconia Consort kwaliteit is een kostbare zaak en daar een kamermuziek-concert bij u thuis. hebben wij uw hulp voor nodig. Wij zijn daarom een crowdfundingactie gestart via het culturele platforum Wilt u ons helpen de CD te realiseren? www.voordekunst.nl Met relatief kleine Kijk dan op www.voordekunst.nl Wilt u bedragen maakt u het al mogelijk onze meer informatie, stuurt u dan een mail debuut CD te laten uitkomen. naar [email protected] en wij bellen Zet vast de datum van 2 juni 2018 in uw of mailen u zo snel mogelijk terug. agenda want dan geven wij ter voor- bereiding van de opnames een concert in de Nieuwe Kerk. Uiteraard spelen wij dan de werken die u later kunt terugluisteren op de CD.

29 CONCERTOVERZICHT

DE WEG NAAR HOLLYWOOD Den Haag, Rotterdam, Amsterdam, Middelburg, Zutphen en Kerkrade

Zaterdag 13 oktober 2018, 20:00u. De Nieuwe Kerk Spui 175, Den Haag. Kaarten: www.zuiderstrandtheater.nl of 070 88 00 333

Zondag 14 oktober 2018, 15:00u. De Doelen Schouwburgplein 50, Rotterdam. Kaarten: www.dedoelen.nl of 010 217 17 17

Vrijdag 19 oktober 2018, 20:15u. Het Concertgebouw Concertgebouwplein 10, Amsterdam. Kaarten: www.concertgebouw.nl of 0900 671 83 45

Vrijdag 26 oktober 2018, 20:00u. De Zeeuwse Concertzaal Verwerijstraat 14, Middelburg. Kaarten: www.zeeuwseconcertzaal.nl of 0118 659 666

Vrijdag 9 november 2018, 20:00u. Theater Hanzehof Coehoornsingel 1, Zutphen. Kaarten: www.hanzehof.nl of 0575 51 20 13

Zondag 11 november 2018, 11:00u. Parkstad Limburg Theaters Theaterplein 30, Kerkrade. Kaarten: www.plt.nl of 045 571 66 07

BIEDERMEIER KERST Den Haag, Naarden en Emmeloord

Zondag 16 december 2018, 15:00u. De Nieuwe Kerk Spui 175, Den Haag. Kaarten: www.zuiderstrandtheater.nl of 070 88 00 333

Donderdag 20 december 2017, 20:15u. Grote Kerk Marktstraat 13, Naarden. Kaarten: www.spant.org of 035 69 13 949

Vrijdag 21 december 2018, 20:15u. Theater 't Voorhuys Beursstraat 1, Emmeloord. Kaarten: www.theater-voorhuys.nl of 0527 760 620

30 DE HONGAARSE KONDITOREI Maassluis, Den Haag, Oss en Utrecht

Zaterdag 9 februari 2019, 20:00u. Grote Kerk Kerkplein 2, Maassluis. Kaarten: www.muziekmaassluis.nl of 0182 614 407

Zondag 10 februari 2019, 15:00u. De Nieuwe Kerk Spui 175, Den Haag. Kaarten: www.zuiderstrandtheater.nl of 070 88 00 333

Donderdag 21 februari 2019, 20:15u. Theater De Lievekamp Raadhuislaan 14, Oss. Kaarten: www.lievekamp.nl of 0412 6489 22

Zaterdag 23 februari 2018, 15:00u. TivoliVredenburg Vredenburgkade 11, Utrecht. Kaarten: www.tivolivredenburg.nl of 030 23 14 544

RHEINGOLD Den Haag, Heiloo, Nijmegen en Alphen aan den Rijn

Zaterdag 6 april 2019, 20:15u. De Nieuwe Kerk Spui 175, Den Haag. Kaarten: www.zuiderstrandtheater.nl of 070 88 00 333

Zondag 7 april 2019, 15:00u. Witte Kerk Raadhuisweg, Heiloo. www.concertenwittekerk.nl of 06 45 184 525

Dinsdag 9 april 2019, 20:15u. De Vereeniging Keizer Karelplein 2D, Nijmegen. Kaarten: www.stadsschouwburgendevereeniging.nl of 024 322 11 00

Donderdag 11 april 2019, 20:15u Oudshoornse Kerk Oudshoornseweg 90, Alphen aan den Rijn. Kaarten: www.cornelisdevlaming.nl of www.theatercastellum.nl

070, MUZIEK ACHTÂH DE DÙINE Den Haag

Zaterdag 1 Juni 2018, 20:15u De Nieuwe Kerk Spui 175 Den Haag. Kaarten: www.zuiderstrandtheater.nl of 070 88 00 333

Voor de entreeprijzen in Den Haag, zie pagina 26. Voor eventuele wijzigingen, toegevoegde concerten en entreeprijzen buiten Den Haag zie www.ciconiaconsort.nl of de websites van de desbetreende concertzalen

31 SUBSIDIËNTEN, FONDSEN EN SPONSORS

Ciconia Consort is dankbaar voor de fondsen. Dankzij deze ondersteuning en financiële steun en inzet van de gemeente particuliere bijdragen kan Ciconia Consort Den Haag. Daarnaast ontvangt het orkest haar ambities en bijzondere projecten belangrijke bijdragen van verschillende realiseren.

32

Ciconia Consort komt in seizoen 2018-2019 naar u toe in: Den Haag, Rotterdam, Amsterdam, Middelburg, Zutphen, Kerkrade, Naarden, Emmeloord, Maassluis, Oss, Utrecht, Heiloo, Nijmegen en Alphen aan de Rijn

TOT ZIENS BIJ ONZE CONCERTEN!

www.ciconiaconsort.nl