NR.NR. 1812 1902 NOVJUL 2016

Feiten en fabels Doorstroom Als papa of over regels rondom ­vmbo-havo niet meer mama in de invallen aan regels gebonden ­gevangenis zit ingezonden Wilt u uw mening geven? U kunt een brief van maximaal 200 woorden mailen naar [email protected]. De redactie behoudt zich het recht voor om inzendingen niet te plaatsen of Sylvana Simons (2) in te korten. In tegenstelling tot Ruud van Loon (School- het perspectief van anderen dan westerse journaal 17, brieven) ben ik blij met het blanke mannen. En juist dat geeft een be- weergeven van een diversiteit aan meningen perkt, vertekend beeld van onze gezamenlijke over geschiedenismethodes, verwoord door geschiedenis. Kinderen hebben recht op een verschillende mensen in onze samenleving. veelzijdiger kijk op de werkelijkheid dan die Het feit dat hij Sylvana Simons een knuffel- welke hen nu in een aantal boeken wordt allochtoon noemt geeft mijns inziens precies voorgeschoteld. aan wat er aan sommige geschiedenisme- thodes ontbreekt: het serieus nemen van Ester Alake-Tuenter, Doetinchem

Sylvana Simons (3) Als geadopteerde en niet in Nederland geboren basisschoolleerkracht (dus VAKANTIE IS... allochtoon) las ik met verbazing de inge- zonden brief van Ruud van Loon (School- journaal nr 17). Dat de briefschrijver Sylvana Simons een omstreden persoon vindt, zegt iets over hoe briefschrijver naar de wereld kijkt. De wijze waarop mevrouw Simons het debat en het in de samenleving aanwezige institutionele racisme aankaart, verdient juist aandacht, ook in het onderwijs. Door een geschie- denismethode leren leerlingen over de feiten en verbanden in een samenleving ...HET BESTE uit het verleden. Verleden en heden zijn

met elkaar verbonden. Ik juich juist een ADVERTENTIE GRATIS IN HEM bredere kijk op onze geschiedenis toe, en mevrouw Simons probeert ons hierop NAAR BOVEN HALEN te wijzen. Dat de door mevrouw Simons gevoerde discussie over Zwarte Piet sommige mensen niet aanstaat, is bekend. De samenleving en ook het onderwijs zal VAKANTIE IS WIELEWAAL echter meer rekening moeten houden met mensen van kleur, hun gevoelens en hun Stichting Wielewaal zoekt vrijwilligers zienswijzen. Ook het onderwijs heeft hier om kinderen, jongeren en volwassenen mijns inziens een opdracht te vervullen. met een beperking een Een inclusieve samenleving begint bij inclusief onderwijs. Daar hebben we geen onvergetelijke vakantietijd te bezorgen. knuffelallochtoon voor nodig, maar een Maak jij het mogelijk? open hart en open oren. www.wielewaal.nl/vrijwilligers Anand Kaper, Apeldoorn

De discussie over Sylvana Simons is 02 hiermee gesloten inhoud

16

Feiten en fabels over regels invallen Probleem: invallerstekort én onduidelijkheid over 27 contractvormen

7 Expertteams in strijd tegen onnodige papierbergen Herrie in de keuken in het onderwijs? 14 ‘Havo moet geen afvoerputje worden’ Kanttekeningen onbelemmerde doorstroom vmbo-havo 16 Energizer inspireert jonge leraren ‘Een leraar zou als een vroedvrouw moeten zijn’ 18 Verkiezingsbeloften en sneren over en weer Tweede Kamer bespreekt Onderwijsbegroting rubrieken 24 Als papa of mama in de gevangenis zit 2 Brieven ‘Achteraf zie ik dat ik meer had moeten doen’ 4 De klas 27 ‘Praat met anderen over je problemen’ 8 Column Loek Schueler Gastles brengt leerlingen aan het huilen en troosten 20 Werk en recht 21 Vraag antwoord 34 ‘Het vroor er veertig graden’ 23 Column Ruud Staverman Internationale pabo leidt op voor wereldbanen 29 Column Susan van Raamt 30 Agenda 32 Berichten 33 Column Anders Actieven Schooljournaal is een uitgave van CNV Onderwijs, onderdeel van CNV Connectief Oplage: 55.000 exemplaren Redactieadres Postbus 2510, 3500 GM Utrecht, tel. 030 751 10 03 E-mail [email protected] 36 Cursussen Website www.cnvonderwijs.nl/schooljournaal LinkedIn www.cnvonderwijs.nl/linkedin 39 Contact CNV Onderwijs Hoofdredacteur Loek Schueler Redactie Edwin van Baarle, Hein Bosman, Ciska de Graaff (eindred.), Anouk van der Graaf, Peter Magnée (eindred.), Elize van de Werken (stagiair) Secretariaat Jobien Goldberg Medewerkers Jan Bijstra, Helmy van Dooren, Henno Eckhardt, Susan van Raamt, Ruud Staverman, Tanja Vogels. Omslagfoto Henriëtte Guest Basisontwerp en opmaak FIZZ Marketing & Communicatie, Meppel Druk Ten Brink, Meppel Abonnementen € 150,– per jaar. Personeels- en zakenadvertenties Opgeven bij Recent t.a.v. Ray Aronds ([email protected]) of Joop Slor ([email protected]), Postbus 17229 1001 JE Amsterdam, tel. 020 330 89 98. Personeelsadvertenties kunnen worden opgegeven tot uiterlijk dinsdag 14.30 uur. Prijzen vanaf € 106,- excl. BTW. 03 Colofon de klas

04 Foto: Bert Beelen

Blindmask In het kader van de Nationale Dag van de BHV (bedrijfshulpverlening) kregen leerlingen van groep 8 van basisschool De Mariënborn in Oosterbeek vorige week gratis instructie van het Arnhemse brandveiligheidsbedrijf Tesmo over EHBO en reanimatie en hoe het is om een ruimte gevuld met rook te moeten verlaten. Om dit na te bootsen kregen zij een ‘blind- mask’ op. Tevens werd de school beoor- deeld op haar brandveiligheid. 05 nieuws

Leraren hebben meer tijd nodig om na te denken Foto: Wilbert van Woensel

Wat moeten leerlingen op school leren om goed er helemaal niet mee eens. voorbereid te zijn op de toekomst? In het advies Aan leraren is ook gevraagd hoe zij invulling en (januari 2016) van het Platform Onderwijs 2032, geleid uitvoering willen geven aan een nieuw curriculum. door Paul Schnabel, werden voorstellen gedaan voor In tegenstelling tot de eerste vraag zijn leraren hier curriculumvernieuwing in het primair en voortgezet opvallend eensgezind. Zij willen een veel steviger rol in onderwijs. De Onderwijscoöperatie, waarvan CNV curriculumontwikkeling of- vernieuwing. Leraren mis- Onderwijs deel uitmaakt, vroeg de afgelopen maanden sen daarvoor echter op dit moment tijd en middelen. aan leraren wat zij van deze voorstellen vinden. De Dit alles leidt tot concrete aanbevelingen aan de bevindingen zijn op 17 november aan staatssecretaris politiek. Leraren moeten structureel tijd krijgen om, Dekker aangeboden. op scholen maar ook vak- en schooloverstijgend, met Allereerst is aan leraren gevraagd of het advies van het elkaar na te kunnen denken over onderwijsinhoud. Platform2032 de juiste richting geeft voor een nieuw Leraren moeten in werktijd aan curriculumontwikke- curriculum. Leraren blijken hier heel verschillend ling kunnen werken. Hebben zij die mogelijkheid niet, over te denken, afhankelijk van de manier waarop dan komt de taak in het gedrag. Dit betekent dat de de voorstellen worden vormgegeven. De voorstellen overheid structureel moet zorgen voor middelen. Het roepen veel vragen op en een deel van de leraren is het advies is in te zien op www.onderwijscooperatie.nl. KK

Pabostudenten starten buitenschoolse opvang vluchtelingkinderen

Een team van vierdejaars studenten van Pabo 4 en 12 jaar oud een leerzame middag te geven én Inholland Alkmaar heeft een buitenschoolse opvang de pabostudenten hun vaardigheden in de praktijk te opgezet voor kinderen van het azc Robonsbosweg. laten brengen. ‘Hoofdzaak is dat de kinderen plezier De pabo en het azc liggen praktisch naast elkaar en hebben. En tijdens het plezier hebben, leren de zijn dus buren. De organisatie en het opzetten van leerlingen onze normen en waarden en natuurlijk de de buitenschoolse opvang is volledig in handen van Nederlandse taal’, zegt student Sebastiaan Ensel. Bij zeven vierdejaarsstudenten en gaat minimaal een jaar alle voorwerpen in het lokaal worden de bijpassende draaien. Bij het verzorgen van de activiteiten worden Nederlandse woorden opgehangen. Zo willen de ze begeleid door docenten. Alles gaat in samenwer- studenten een bijdrage leveren aan het inburgeren king met het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers van de nieuwkomers. Het projectteam krijgt hulp van (COA). BSO Bij Elkaar is bedoeld om kinderen tussen tweede- en derdejaars studenten bij de uitvoering. HB 06 ONDERBOUW LUISTERT NAAR ROBBIE DE ROBOT, BOVENBOUW PROGRAMMEERT HEM

Ineens was er een nieuwe toevoeging in een Zwolse geen angst dat de robot hen straks vervangt? Nee! ‘Alles klas: Robbie… een robot. En volgens regionale krant De wat hij zegt en doet, stop ik erin’, zegt juf Linda Wilms. Stentor is iedereen dol op hem. Robbie wordt sinds kort ‘Hij zal nooit het pedagogische werk van de leerkracht ingezet bij de lessen in de onderbouw terwijl leerlingen kunnen overnemen. Maar het is wel een prachtig extra in de bovenbouw ermee leren programmeren. Onder- middel in de klas. Je kunt leerlingen alleen of in groep- wijsstichting Catent heeft twee onderwijsrobots aange- jes aan het werk zetten met ‘m, met lesstof op hun eigen schaft waarmee de aangesloten scholen nu experimen- niveau. Je kunt zwakke of sterke leerlingen zo extra hel- teren. ‘Je kunt robots niet meer buitensluiten in deze pen en dat past weer bij de doelstellingen van passend tijd. Kinderen groeien ermee op. Het is onze taak om ze onderwijs.’ Het kan natuurlijk aan de nieuwigheid liggen, voor te bereiden op een samenleving waarin robots een maar er is onder de leerlingen opvallend veel ontzag grote rol spelen’, verduidelijkt Loles Bobo, directeur van voor Robbie. Wilms: ‘Ze blijven tot het einde geboeid en de Geert Groteschool. Maar is er onder de leraren dan luisteren goed naar hem.’ HB

Beweging tegen Kindermishandeling

In elke schoolklas zit gemiddeld één kind dat mishandeld of verwaarloosd wordt. Onderwijs, kinderopvang, peu- terspeelzalen en ouderorganisaties hebben zich verenigd in de Beweging tegen Kindermishandeling om samen dit probleem aan te pakken. Bij vermoedens van mishandeling moet er sneller worden overgegaan tot actie, vindt de beweging. Niko Persoon, onderwijsbestuurder en lid van de Taskforce: ‘Mishandelde kinderen die er zelf niet over durven praten, hebben mensen in de omgeving nodig die hun signalen opmerken en in actie komen.’

Expertteams moeten scholen helpen met onnodig papierwerk Operatie Regels Ruimen, zo heet het programma van de leraar en schoolleider, maar ook van de bestuurders het ministerie van Onderwijs waarin op een aantal en samenwerkingsverbanden. Zolang zij met elkaar de voorbeeldscholen wordt ‘gesneden in oerwouden van dialoog niet aangaan, zal er geen echte oplossing worden zelfopgelegde regels’. Een team van experts (bestaande gevonden. Wij roepen dan ook onze leden op om het uit een leraar en schoolleider van een andere school, gesprek met elkaar en met de bestuurders aan te gaan een inspecteur en een expert op het gebied van over wat én waarom we formulieren invullen, plannen verandermanagement), zal de structuur van de school opstellen of leerlingdossiers bijhouden.’ Femke Goeden- onder de loep nemen en kijken hoe er efficiënter kan dorp, leerkracht op basisschool De Opstap in IJsselstein, worden gewerkt, zodat er meer tijd overblijft voor lesgeven. vindt dat er naar meer moet worden gekeken dan alleen Staatssecretaris Dekker heeft zich naar eigen zeggen de regeldruk: ‘Administratieve lasten maken deel uit van laten inspireren door realityprogramma’s als Herrie in de de werkdruk. keuken en Rob’s grote tuinverbouwing: ‘waarbij mensen Maar werkdruk is zoveel breder. De klassen worden groter aan de hand worden genomen om een grote verandering te en daarin zitten meer leerlingen met gedrags- en leerpro- realiseren. Dat leidt tot de mooiste resultaten, die mensen blemen, daarnaast zijn er steeds minder handen in en om zonder hulp niet hadden kunnen bereiken. Dat willen we de klas. Ik mis wederom de steun van Dekker. Hij zou onze voor scholen die kampen met bergen papierwerk ook. Zij problemen moeten signaleren en zich moeten inzetten om moeten hun prioriteiten weer op orde krijgen.’ de situatie structureel te verbeteren. Daarbij mag hij echt CNV Onderwijs plaatst kanttekeningen bij het initiatief. wel kritisch over ons zijn, maar hij gaat veel te ver en zet Voorzitter Loek Schueler: ‘Zowel in de Regeldrukagenda met deze kortzichtige oplossing leraren weg als onver- PO als in ons eigen onderzoek naar werkdruk, zien we dat schillig en vastgeroest.’ De expertteams gaan in januari passend onderwijs en handelings- en opbrengstgericht aan de slag op vijf basisscholen en een middelbare school. werken veel regeldruk met zich meebrengen. CNV Onder- Belangstellende scholen kunnen zich tot en met vrijdag wijs vindt dat de regeldruk niet alleen het probleem is van 2 december aanmelden via www.delerarenagenda.nl. EvB 07 de voorzitter

Volgende Schooljournaal

De volgende editie van Schooljournaal verschijnt over drie weken. Op 10 december valt nr. 19, het laatste nummer van dit jaar, op de deurmat.

Foto: René Bouwman Foto: Instrument tegen 10 werkdruk in hoger Geef onderwijs de ruimteonderwijs De afgelopen weken discussieerde de Tweede Kamer over de Onder- Hogere efficiency en verbetering van de kwali- wijsbegroting. Een onderwerp waarvan ik verwachtte dat het een teit van het onderwijs heeft Jac Christis, lector stevig debat zou worden. Maar het was mat en visieloos. Het enige Kenniscentrum Arbeid aan de Hanzehogeschool, wat uit de verf kwam, waren de accenten uit de diverse verkiezings- voor ogen als de werkdruk in het onderwijs wordt programma’s. De aangenomen moties wekken bij mij een bepaalde aangepakt. Dat zei hij vorige week tijdens een bij- indruk: nieuwe regels, rechten, verplichtingen en dwingende eisen eenkomst van de sectorgroepen Hoger Onderwijs van ‘bovenaf’ beogen het onderwijs te verbeteren. De stapels papier en Onderwijsdienstverlening van CNV Onderwijs worden hoger en hoger. Daarmee lijkt goed onderwijs in de ogen van over werkdruk voor professionals in het hoger de politiek maakbaar. De leraar, de ondersteuner, de directie of het onderwijs. Christis hield een boeiend betoog over bestuur krijgen nauwelijks bewegingsvrijheid. Neem bijvoorbeeld de wat werkdruk en stressbanen zijn, en over hoe motie over de brede brugklassen, waarvan adviesorganen het belang werkdruk verminderd kan worden. Volgens hem hebben aangetoond vanwege de verbeterde ontwikkelingsmogelijk- volgt werkstress niet alleen uit het gedrag en heden van kinderen. So far so good. Alleen waarom moet de Tweede eigenschappen van werknemers, maar ook uit Kamer dat verder onderzoeken en een landelijk plan van aanpak het werk zelf of de werkomstandigheden. Hij gaf opeisen? Neem ook de motie over landelijke normen aan hoe beide typen oorzaken veranderd kunnen waaraan loopbaanbegeleiding, studievoorlichting en worden om werkdruk te verminderen, en wat studiekeuze- activiteiten moeten voldoen. En als werknemers en werkgevers, en ook de bond kun- we die normen dan hebben? Dwingen we daarmee nen doen aan te hoge werkdruk. CNV Onderwijs wel de juiste keuze van leerlingen af? Het gaat pas vindt het belangrijk dat werknemers duurzaam succesvol werken als scholen zelf de ruimte krijgen inzetbaar zijn. Het bevorderen van de gezondheid voor hun invulling. Dan wordt de menselijke maat en inzetbaarheid van werknemers staat centraal. leidend en zijn professionals aan zet. CNV Onder- Daarom is in de cao afgesproken dat elke hoge- wijs heeft de Tweede Kamer opgeroepen om school een medewerkerstevredenheidsonderzoek gericht te investeren, werk te maken van meer (mto) uitvoert, waarin onder meer de beleving van handen in en om de klas en vooral om ruimte de werkdruk wordt gemeten. Uit die mto’s blijkt te geven. Helaas is hier niets mee gedaan. dat de werkdruk vooral hoog is bij het onder- Een gemiste kans bij deze begrotingsbe- wijzend personeel. Reden waarom Christis een spreking. De politiek wil regie op details in werkdrukinstrument voor onderwijsteams heeft de uitvoering. Ik hoop dat Den Haag snel ontwikkeld om feitelijke werkdrukknelpunten te inziet dat niet papieren stapels inventariseren en op te lossen (kijk op het onderwijs tot grote hoogte www.zestor.nl). Het is inmiddels binnen verschil- brengen, maar leraren, lende hogescholen met succes uitgeprobeerd. CH werkzaam in teamverband, Loek Schueler Voorzitter CNV binnen de school en met Onderwijs 08 hun schoolbesturen! primair onderwijs

Onderwijs niet onverdeeld gelukkig met nieuwe ketenbepaling ‘ Als er even niets is, krijg je toch doorbetaald’

‘Door goed werk- geverschap kun je ook invallers aan je binden.’

09 Tekst: Peter Magnee, Ciska de Graaff Illustratie: Susi Bikle Foto: Wilbert van Woensel

Invallers zijn moeilijk te vinden in het onderwijs, zo bleek onlangs uit het Meldpunt Geen Invaller van CNV Schoolleiders, een onderdeel van CNV Onderwijs. Oorzaken: gebrek om vervanging voor korte periodes te vinden. Oor- aan invallers, maar ook onduidelijkheden zaak is ook het tekort aan leerkrachten dat nu in de Randstad en andere delen van Nederland duidelijk over de nieuwe regels rond min/max- en merkbaar is. Het aanbod wordt schaarser en dat uit bindingscontracten. Tijd voor een overzicht van zich in het je kunnen permitteren om niet te kiezen fabels en feiten en voor verhalen over hoe het voor een dagje invallen, zonder dat daar een contract wel lukt om vervanging te vinden. tegenover staat. Dat blijkt ook bij het meldpunt van CNV Schoolleiders. Veel scholen hebben moeite met het vinden van invallers. In tien procent van de geval- len worden klassen naar huis gestuurd. In de overige e ketenbepaling in de Wet Werk en Zeker- gevallen staan directeuren, ib’ers of rt’ers voor de klas heid en de invulling daarvan in de cao pri- of worden klassen samengevoegd. mair onderwijs is uiteraard een verbete- ring van de rechtspositie van werknemers, MISVERSTANDEN ‘Dmaar werkgevers hadden ook voorheen voldoende Naast het probleem van een leraren- en invallerste- ruimte om tot goede afspraken te komen met hun kort, lijkt een van de oorzaken ook onduidelijkheid personeel.’ Rose Notenboom, directeur personeels- over de regels en over nieuwe contractvormen. Op zaken van Christelijke Scholengroep De Waard in een bijeenkomst van CNV Onderwijs voor coördi- Oud-Beijerland (15 basisscholen) vindt de nieuwe natoren van invalpools eind september kwam naar wetgeving die voor heel werkend Nederland geldt, en voren dat aanwezigen nog geen bindingscontracten waardoor flexwerkers sneller kunnen doorstromen durven af te sluiten. Bedoeld wordt een contract naar een vaste baan, eigenlijk niet passen in het on- voor ten minste een uur, waarin de werknemer werkt derwijs. ‘Wij hielden de mensen niet aan het lijntje. aan professionalisering of teamactiviteiten. Je kunt Bij ons stroomden mensen na 36 maanden in een gedurende de contractperiode bovenop dat ene vast dienstverband, tenzij we ver daarvoor al hadden uur invallen bij niet-voorziene vervangingen. Deze geconstateerd dat iemand niet functioneerde.’ uitbreiding telt niet mee voor de ketenbepaling. Veel besturen weten dat niet, reden waarom ze geen bin- SCHAARSTE dingscontracten aangaan. Ook bleek op deze bijeen- Toch moet ook Notenboom dealen met de nieuwe ke- komst dat er werkgevers zijn die voor de zekerheid tenbepaling en de invulling daarvan in de cao primair toch maar de ketenbepaling van de WWZ aanhouden onderwijs. Daarin is vastgelegd dat een school een in- – drie contracten in twee jaar –, terwijl toch in de cao valler maximaal zes contracten in drie jaar mag inzet- primair onderwijs is afgesproken dat zes contracten ten. Daarna moet een vaste aanstelling volgen. Pro- in drie jaar zijn toegestaan. Maar er heersen meer bleem is dat scholen het invallen op de oude manier misverstanden bij werkgevers, bleek uit het voor- blijven organiseren met kortdurende aanstellingen beeld van een invaller die dit schooljaar voor twee per invalbeurt. Gevolg is dat veel leerkrachten bedan- dagen per week vast in een klas staat. Tijdens een ken voor een dagje invallen, want dan is meteen een netwerkbijeenkomst vertelde ze dat haar duo-partner van de zes keer ‘opgebruikt’. Het blijkt voor scholen een week afwezig zou zijn vanwege een uitvaart. Zij die op die manier blijven werken dan ook moeilijk wilde dolgraag de klas in die periode overnemen, wat uiteraard ook het prettigst zou zijn voor de kinderen. Maar volgens de HRM-medewerker mocht dat niet. Ten onrechte dacht hij dat tijdelijke contractuitbrei- Instemming ding met deze dagen een nieuw contract zou zijn in CNV Onderwijs wijst er op dat ieder bestuur een vervan- de keten. gingsbeleid moet hebben dat de instemming heeft van de PGMR. Daarin kunnen afspraken gemaakt worden over al dan GEEN VERPLICHTING niet werken met bepaalde contractvormen, bijvoorbeeld wel Bij CSG De Waard hebben zeven teamleden inmid- bindingscontracten, maar geen min/max-contracten. dels een bindingscontract en twee een achtuurs- 10 contract. Directeur Notenboom: ‘Veel invallers, Tekst: Peter Magnee, Ciska de Graaff Illustratie: Susi Bikle Foto: Wilbert van Woensel

FEITEN EN FABELS WWZ EN INVALLEN

FABEL FEIT

Door de WWZ moet je na 3 contracten in In de cao PO is geregeld dat 6 tijdelijke 2 jaar een vast contract krijgen. contracten in 3 jaar toegestaan zijn.

Ik mag mijn duo-partner niet meer Net als in voorgaande jaren kunnen vervangen, omdat de werkgever mij dan werknemers met een vast of tijdelijk voor meer uren in vaste dienst moet contract door zogenoemde tijdelijke nemen. uitbreidingen blijven invallen.

Bindingscontracten kunnen voor alle Bindingscontracten mogen alleen vervangingen worden ingezet. worden ingezet als vervanging op een andere manier niet geregeld kan worden, zoals vervanging van onver- wacht zieke collega’s.

Als je met een bindingscontract een paar Een bindingscontract is een tijdelijk keer bent ingevallen, heb je recht op een contract dat mag worden afgesloten tot vast contract. 1 november 2017. Tijdens je contract- 2017 periode mag je onbeperkt invallen. NOVEMBER 1

Min-max contracten zijn vaste Min-max contracten zijn tijdelijke contracten. contracten voor alleen vervanging. In de cao PO staat dat de min bij- voorbeeld 8 uur kan zijn met een MIN max van 20 uur.

MAX bron: CNV Onderwijs Uitgebreide informatie op www.cnvo.nl/cao-po-faq vormgeving: studio zipper

11 vaak vrouwen met een gezin, vinden het prettig om Verschil openbaar en incidenteel in te vallen zonder dat daar voor hen bijzonder onderwijs zelf verdere verplichtingen aan zitten. Wij hebben De in de cao PO gemaakte afspraken over met hen afgesproken dat zij met een eenuurs- of invallen onder de Wet Werk en Zekerheid bindingscontract een jaar kunnen invallen, zonder (WWZ) gelden alleen voor het bijzonder onder- dat wij het risico lopen dat we een verplichting wijs, omdat werknemers op openbare scholen moeten aangaan met iemand die maar een dag in nog vallen onder het ambtenarenrecht. Voor de week beschikbaar is.’ Ze betwijfelt of mensen zich hen geldt de ketenbepaling WWZ nog niet. De meer verbonden voelen aan een organisatie met een Eerste Kamer heeft inmiddels op 8 november dergelijk contract. Veel heeft toch ook te maken met jl. ingestemd met het wetsvoorstel Normalise- goed werkgeverschap, waardoor ze volgens haar geen ring rechtspositie ambtenaren. Hierdoor vallen tekort aan invallers kent. Naast het bindingscontract werknemers in het openbaar onderwijs straks werkt Notenboom met achtuurscontracten, waarvoor niet meer onder het ambtenarenrecht en een bestuur ‘een bepaalde inzet en beschikbaarheid krijgen zij dezelfde rechtspositie als werkne- mag terugvragen.’ mers in het bijzonder onderwijs. Wanneer voor het openbaar onderwijs ook de ketenregeling DOORBETAALD WWZ gaat gelden is nog niet bekend. Catharina Gieberts (52) uit Arnhem, invalkracht voor schoolbestuur Punt Speciaal in Malden (zes scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs, is juist blij met kortdurende vervangingen. Daarnaast maken wij haar min/max-contract. ‘Ik heb ‘m sinds drie weken gebruik van losse invallers voor de invulling van lang- voor minimaal twee en maximaal vier dagen per durige vervangingen door zwangerschapsverloven en week. Ik heb er nog niet zoveel mee te maken, omdat ziekte. We voorzien dat we met onze capaciteit aan ik nu een zwangerschapsverlof aan het invullen ben vaste invallers in de loop van dit schooljaar niet kun- van drie dagen in de week. Maar ik hoor van andere nen voldoen aan de vraag naar korttijdelijke invallers. invallers binnen de stichting dat het heel fijn werkt, Losse invallers zitten aan hun maximum aantal con- omdat ze een gegarandeerd aantal dagen hebben. Als tracten, en als zij nog contractmogelijkheden hebben er even niets is, krijg je toch doorbetaald. Ik hoef me dan willen ze vaak niet, omdat zij - begrijpelijk ove- dus nooit meer ongerust te maken. Ik heb hiervoor rigens – hun “schaarse” aantal contracten niet willen een aantal jaren los invalwerk gedaan en dat ging besteden aan kortdurende vervangingen.’ ook prima. Het nadeel daarvan was dat er zeker aan het begin van het schooljaar weinig invalwerk was en ONDUIDELIJK je dus ook geen inkomen had. Ik weet nu wat ik aan Hij zegt te hebben overwogen bindingscontracten te salaris ontvang en dat is wel zo prettig.’ gaan gebruiken voor de invulling van korttijdelijke vervangingen. ‘Vooral omdat een bindingscontract SLUITSTUK in de kern de meeste flexibiliteit leek te bieden. Je Ook Frank Claessen, hoofd personeel en organisatie kunt iemand een eenuurscontract geven dat een van de Dommelgroep (een samenwerkingsverband medewerker kan besteden aan professionaliserings- van vijf voornamelijk katholieke schoolbesturen met doeleinden. Alle uitbreidingen daarop zijn de vervan- 39 scholen en 550 fte aan medewerkers) in Oost-­ gingsuren. Probleem is dat je een bindingscontract Brabant kiest gedeeltelijk voor min/max-contracten. alleen als sluitstuk van je vervangingsbeleid mag Hij begrijpt goed hoe het tekort aan invallers heeft gebruiken. Dit houdt in dat als je ook gebruikmaakt kunnen ontstaan. ‘Wij werken al sinds 2004 met een van vaste invallers of mensen in een min/max-­ vaste pool die door de jaren heen is gegroeid. Nu contract, je eerst de ruimte moet gebruiken die deze hebben we ongeveer 18 fte aan vaste invallers in de contracten nog bieden voordat je het bindings­ pool zitten. Deze vaste invallers worden ingezet op contract kunt inzetten. Dit betekent dus ook dat als je iemand met een min-max contract nog niet tot zijn “max” hebt ingezet, je nog geen bindingscontract Evaluatie contractvormen PO mag inzetten. Bovendien hoeft een medewerker met Volgend jaar april is er een evaluatie van de mogelijkheden een bindingscontract geen gehoor te geven aan een van contractvormen in het primair onderwijs. In aanloop daar oproep om te komen vervangen. Omdat nog zoveel naar toe zal CNV Onderwijs er alles aan doen de mogelijkhe- onduidelijk is voor ons als werkgever over de even- den die de cao biedt uit te leggen en besturen te stimuleren tuele gevolgen die het gebruik van dit type contract om naar hun vervangingsbeleid te kijken. Ondertussen horen heeft, kiezen wij er voor om naast onze vaste pool aan wij graag de signalen uit de praktijk, van zowel schoolleiders invallers met min-maxcontracten te gaan werken. als invallers. Mailen kan naar: [email protected] Dit biedt hopelijk net voldoende flexibiliteit om de 12 kortdurende vervangingen in te vullen.’  Wie wil er nou geen korting via Tot 10% CNV Onderwijs? korting op je premie

Als lid van CNV Onderwijs ontvang je aantrekkelijke kortingen op een zorgverzekering bij VGZ. Gezinsleden ontvangen dezelfde korting. Zo bespaar je geld en heb je alle vrijheid om te kiezen wat het beste bij je past.

· 10% korting op basisverzekeringen Ruime Keuze en Eigen Keuze · 5% korting op aanvullende verzekeringen Goed, Beter en Best

Bekijk je voordeel op www.vgz.nl/CNVO

7472 VGZ Advertorial 221x291 - CNVO.indd 1 14-11-16 13:07 voortgezet onderwijs

Kanttekeningen bij onbelemmerde doorstroom vmbo-havo

Elke vmbo’er met een diploma voor de theoretische leerweg op zak moet voortaan het recht hebben om door te stromen naar de havo, ongeacht het gemiddelde eindexamencijfer. Een motie van die strekking is vorige week door de Tweede Kamer aangenomen. Velen juichen inderdaad de doorstroom toe. Maar er zijn ook critici. ‘De havo moet geen afvoerputje worden voor leerlingen die niet weten wat ze willen.’

e populaties van havoklassen zijn voort- ging in op 1 augustus 2012. Onderdeel van de code is durend in beweging. Leerlingen blijven dus onder meer het bovengenoemde cijfergemiddel- zitten, afgehaakte vwo’ers stromen in de van een 6,8. en dan is er in 4 havo nog dat groepje Veel scholen hanteren daarnaast nog eigen eisen Dafkomstig van het vmbo. Dat groepje was beperkt van zoals het Gomarus College in Assen. Daar geldt dat omvang, want niet elke vmbo’er heeft automatisch onder meer de kernvakken op het vmbo (Nederlands, het recht om door te stromen naar de havo. Daar Engels en wiskunde) met minimaal een voldoende moet nu verandering in komen, zo besloot de Tweede (6,0) moeten zijn afgesloten, er een positief advies Kamer vorige week. De motie die op 8 november van de vmbo-docenten is en het gemiddelde van alle werd aangenomen constateerde dat ‘havo-scholen vakken tezamen een 6,5 is. Decaan Rolienke van der bij doorstromers met een vmbo-tl-diploma een toela- Velde is eigenlijk niet blij met het doorstroomrecht, tingscode hanteren met een afspraak dat het cijferge- zoals die nu is vastgelegd in de motie. ‘Op het Gomar- middelde op het diploma minimaal een 6,8 moet zijn’. us College hadden we geen eisen voor instromende Maar de Kamer denkt dat ook doorstromers ‘met een vmbo-ers. We gaven wel een advies, maar dat was lager cijfergemiddelde dan een 6,8 in veel gevallen niet bindend. De groep instromers werd alsmaar met succes de havo-opleiding zouden kunnen, zeker groter. We onderzochten de resultaten en zagen dat als maatwerk en persoonlijke begeleiding dit moge- bij de vmbo’ers er minder diploma’s werden behaald lijk maken.’ De Kamer vindt daarom dat een ‘diploma of leerlingen er veel langer over deden dan reguliere op het niveau van vmbo-tl/gl (theoretische leerweg/ havisten.’ De school in Assen besloot daarom, wrang gemengde leerweg) toegang moet geven tot de havo; genoeg sinds het begin van dit schooljaar, wél eisen (en) verzoekt de regering om, in de wet een door­ in te stellen. Die kunnen nu binnenkort weer van stroomrecht van vmbo-tl naar havo vast te leggen en tafel. Van der Velde: ‘Wij onderschrijven het uitgangs- met meer maatwerk en begeleiding perspectief te punt van het voorstel, dat je mensen een kans moet bieden op een soepele en kansrijke doorstroom van bieden. Maar bij ons is gebleken dat drempelloos vmbo naar havo.’ toelaten niet effectief is. Ik vraag me dan ook af of er onderzoek is gedaan voordat deze motie werd TOELATINGSCODE opgesteld.’ Eerder werden er al afspraken gemaakt om een goede overgang tot stand te brengen voor vmbo-leerlingen AFVOERPUTJE die de stap naar havo wilden maken. Deze zoge- Liesbeth Schot, sinds dit schooljaar teamleider havo 14 naamde Toelatingscode overstap van vmbo naar havo bovenbouw op het Christelijk lyceum Zandvliet in voortgezet onderwijs Tekst: Edwin van Baarle Foto: Wilbert van Woensel

De Tweede Kamer wil dat elk vmbo-tl-diploma voortaan toegang geeft tot de havo, ongeacht het gemiddelde eindcijfer.

Den Haag, waar het vereiste gemiddelde eindcijfer om door te stromen. In de eerste helft van het eerste een 7 is, is voorstander van het doorstroomrecht: ‘Ik jaar is er een verplicht instapprogramma rondom zou het doorstromen alleen maar meer kans willen kernvakken en studievaardigheden. Dat wordt geven, maar het cijfer dat op deze school wordt ge- facultatief in de tweede helft van het jaar voor de leer- hanteerd is niet uit de lucht gegrepen. Scholen willen lingen die het goed aankunnen. Kinderen met goede een zeker niveau binnenhalen om een goede kans resultaten krijgen vervolgens de mogelijkheid om van slagen te bieden. En als er straks helemaal geen over te gaan naar 2 havo. In het tweede jaar is dit weer richtlijnen meer zijn, bijvoorbeeld in de vorm van cij- mogelijk. ‘Als dat niet lukt, is de mavoroute natuurlijk fers, dan kan ik me voorstellen dat het ook vaak mis- verder prima’, vertelt Erik Jan Bakker, locatiedirecteur lukt omdat de overstap naar de havo toch voor som- op het Mondriaan College in Oss. Volgens Bakker zijn mige leerlingen te hoog gegrepen is.’ Schot denkt dat de opstromers op deze manier niet minder succesvol het belangrijk is om goed naar de individuele leerling dan de reguliere havisten. Maar op de motie van de te kijken. ‘Welke leerling wil de overstap maken? Tweede Kamer is hij kritisch. ‘De onbelemmerde Wat is de achtergrond, wat is de motivatie? Het moet doorstroom tussen twee verschillende schooltypen natuurlijk geen afvoerputje worden voor leerlingen die wordt voorgesteld is niet makkelijk. Er zijn bij- die denken, ik weet het even niet, ik ga maar naar de voorbeeld problemen met het curriculum. Wiskunde havo. Dat zou natuurlijk het risico kunnen zijn.’ op het vmbo sluit niet goed aan op de stof die in de bovenbouw op de havo wordt aangeboden. Dan moet EERDER DOORSTROMEN je met allerlei reparatieprogramma’s aan de slag. Op Op het Mondriaan College in Oss wordt de stelling deze manier maak je het kinderen niet makkelijker en gehanteerd dat leerlingen de kans moeten krijgen om wordt het voor sommigen problematisch of zelfs on- te kunnen groeien, maar daar gaat de doorstroom van mogelijk. Je houdt ze een worst voor die ze eigenlijk vmbo naar havo op een andere manier. Leerlingen niet kunnen eten. Het zou mooi zijn als de ondersteu- 15 met een vmbo-advies krijgen al veel eerder de kans ning er komt die ervoor nodig is.’  alle sectoren

Enthousiaste leraren van basisschool De Duinroos uit Katwijk gaan op de foto met brilletjes, snor- retjes en andere props.

Inspirerende filosoof op Energizer: ‘Een leraar zou als een vroedvrouw moeten zijn’

‘Vandaag zijn hier allemaal strenge juffrouwen en meesters bij elkaar gekomen om inspiratie op te doen, ze hebben zelf niet zoveel goede ideeën.’ Het zijn de plagerige woorden van BNN-presentator Filemon Wesselink tegen de kinderen van Saskia’s Dansschool uit Harmelen, die net een fantastische openingsdans hebben verzorgd bij Energizer 2016 van CNV Onderwijs. Tweehonderd leraren en studenten zijn naar 16 het DeLaMar theater in Amsterdam gekomen om inspiratie op te doen. alle sectoren Tekst: Elize van de Werken Foto’s: Evert Elzinga

et de voelbare energie van de danseresjes te gebruiken.’ Een andere docent is terughoudender en nog in de theaterzaal heet Filemon Wes- geeft aan dat ze nog moet nadenken hoe het handig kan selink alle bezoekers welkom. ‘Ik ben wel worden ingezet. benieuwd waarom jullie naar Energizer Mzijn gekomen.’ Net als hij dit zegt komt een zachte dob- OP Z’N KOP belsteen met microfoon, ofwel een Catchbox, achter de Wat kijk je!!!? Is de triggerende titel van de workshop van coulissen tevoorschijn. Het apparaat wordt door de zaal gedragsdeskundige Kees van Overveld. ‘Je hebt momen- gegooid, de gelukkige vanger mag antwoord geven. ‘Mijn ten dat je om je heen kijkt en alles lekker gaat in de klas. hoofddoel is toch wel nieuwe inspiratie op doen,’ vertelt Een paar minuten later staat de hele boel op z’n kop. Ik een deelnemer. Een ander mocht mee met de lerares van vind dat je leerkrachten sterker moet maken om met dit het jaar, Daisy Mertens, die ook de box in handen krijgt. soort situaties om te gaan,’ zegt hij. ‘Je hebt zes fases in het Ze vertelt: ‘Ik ben continue op zoek naar verbinding en proces wanneer er iets mis gaat: basisrust, trigger, agitatie, verbetering in het onderwijs.’ versnelling, uitbarsting, de escalatie en het herstel. Het is belangrijk om tijdens fase 6, bij de escalatie, niet op een VROEDVROUW moraliserende manier tegen leerlingen te praten.’ Ook ‘“Een goede filosoof zou net zoals een vroedvrouw moe- vertelt hij waarom het zo belangrijk is om bij de deur te ten zijn”, zei Socrates ooit. Ditzelfde geldt misschien ook staan als de leerlingen binnen komen. ‘Dan kun je van het wel voor leraren. Ze stoppen er niks in, maar ze halen gezicht aflezen wat er in de leerling omgaat.’ er juist iets uit.’ Dat zegt filosoof Lammert Kamphuis tijdens een sessie over de prestatiemaatschappij. Luid BRASSBAND gelach klinkt in de zaal. Kamphuis vervolgt: ‘Eén van Aan het eind van het evenement verschijnt presentator de ingewikkeldste filosofie-vragen is misschien wel Wesselink weer op het podium. Hij is benieuwd wat de “Wie ben ik?’’’ En juist deze legt hij aan de deelnemers (toekomstige) leraren geleerd hebben. ‘Heel veel. Bij- voor. Na een korte bespreking met hun nog onbekende voorbeeld dat je geen tablets moet gebruiken in de klas, buurman of buurvrouw, wordt gevraagd wie zijn mond want dan komt informatie minder goed binnen bij het heeft gehouden over zijn of haar studie of werk. Een paar kind,’ antwoordt iemand. ‘Ik wil zeker aan de slag gaan eenzame handen gaan de lucht in. ‘Niet veel dus. In ons met het inzetten van rustmomenten in de klas, hier heb ik land denken we dat dit aangeeft wie je bent, terwijl dat vandaag over geleerd,’ zegt een ander. Na een intensieve uiteindelijk helemaal niet zo is. Onze prestatiemaat- middag is het tijd voor ontspanning. Een Braziliaanse Een bezoeker vertelt via de schappij heeft hier grote invloed op.’ Aan de hand van brassband begeleidt de leraren swingend naar de hapjes ­Catchbox waarom de thema’s statusangst, instrumentalisering en tijd, legt en de drankjes.  ze bij Energizer is. Kamphuis hier meer over uit. Op de vraag of deelnemers statusangst herkennen volgt een eenduidig ‘ja’. ‘Ik moet mezelf altijd verdedigen als ik zeg dat ik in het onderwijs werk’, luidt het antwoord van een van de deelnemers.

DIGITOOL Er is een ruime keuze aan workshops. Zo is er de workshop Social media in het onderwijs, waar wordt verteld over de digitool EDpuzzle. Hiermee kunnen leraren filmpjes bewerken, zoals het toevoegen van pauzes en vragen, om ze daarna in de klas te bespreken. Op de vraag wie deze tool zou gebruiken, steekt meer dan de helft hun hand op. Janita Janssen, docent op het Linge College in Tiel: ‘Ik geef maatschappijleer en behan- del iedere week iets uit het nieuws. Hierbij vind ik het leuk om deze tool 17 alle sectoren

Kamerdebat onderwijsbegroting: kansenongelijkheid en onderwijsvrijheid ‘Vreselijk!’, ‘Een fooi’ ‘Waanbeeld’ ‘Te makkelijk’

Een debat vol mooie verkiezingsbeloften over kleinere klassen en minder lesuren voor leraren en flink wat sneren over en weer. Zo is de bespreking van de Onderwijsbegroting 2017 in de Tweede Kamer te karakteriseren. Maar ook komen er interessante bespiegelingen over kansenongelijkheid en de vrijheid van onderwijs voorbij. Een impressie.

n het regeerakkoord uit 2012 staan mooie am- het blussen ben.’ Minister Bussemaker (PvdA) reageert: bities: “Talent meer uitdagen en achterstanden ‘Het onderwijs kan ongelijkheid niet in zijn eentje verkleinen, ook als je geboren bent in een mi- oplossen. Ik ben het er niet mee eens dat het onderwijs grantenfamilie, een gezin met een laag inkomen of het beleid van dit kabinet de ongelijke kansen heeft ‘ofI deelneemt aan het speciaal onderwijs.” Het is nu veroorzaakt. Kansenongelijkheid is niet nieuw, het november 2016. We lezen dat de tweedeling in het heeft zich jarenlang ontwikkeld. We investeren komen- onderwijs toeneemt. Er is een groeiende kloof tussen de drie jaar € 87 miljoen in kansengelijkheid. Ik zeg niet rijk en arm en tussen hoog- en laagopgeleid’, zet Van dat we het hiermee oplossen, want daar is meer voor Dijk (SP) de toon. ‘Heeft de regering de moed om te er- nodig, ook de bijna € 35 miljard die we in het onderwijs kennen dat dit onderwijsbeleid niet bepaald succesvol te besteden hebben.’ Veel partijen noemen meer brede is geweest?’ Die erkenning komt er niet. Integendeel: de brugklassen, waar er juist steeds minder van komen, bewindslieden geven aan dat het aantal zwakke scholen als optie om de kansenongelijkheid te verkleinen. Een is gedaald, het aantal excellente scholen is gestegen en aangenomen motie van GroenLinks en PvdA geeft de dat minder leerlingen zich vervelen. Maar dat er nog regering opdracht te onderzoeken hoe er meer brede werk aan de winkel is, erkennen ze wel. brugklassen kunnen worden gerealiseerd.

DRUPPEL HELE FILM Een van de punten waar dat werk ligt, is de kansenon- Het niveau waar leerlingen instromen, is afhankelijk gelijkheid, die door het onderwijs niet opgelost wordt. van het eindadvies van de basisschool, een ander heikel De € 25 miljoen die nu wordt uitgetrokken om die – vol- punt. Want blijkt een Citoscore hoger uit te pakken gens de Inspectie – toegenomen kansenongelijkheid te dat het schooladvies aangeeft, dan past slechts een op lijf te gaan, wordt gekenschetst als ‘een fooi’ (Van Dijk, de vijf scholen het eindadvies aan. Vermue (PvdA) wil SP) en ‘een druppel’ (Van Meenen, D66). Rog (CDA) dat scholen verplicht worden het advies aan te passen omschrijft het als volgt: ‘Na vier jaar sociaaldemocra- als de Citotoets daar aanleiding toe geeft, waarop Rog tisch onderwijsbeleid is de kansenongelijkheid eigenlijk (CDA) reageert: ‘De PvdA lijkt een soort gestold wan- alleen maar toegenomen. Nu, in de nadagen van het trouwen te hebben in de professionaliteit en het advies kabinet, kiest de minister voor een gelijkekansencoali- van de leraar.’ Vermue: ‘Wij hechten heel veel waarde tie. Het lijkt er op dat de minister eerst de boel in brand aan de inbreng van de leraar, maar helaas maakt het heeft gestoken, nu afstand neemt van haar verleden en nog iets te vaak uit wat je achtergrond en herkomst 18 tegen iedereen roept: kijk eens hoe lekker ik de boel aan is.’ Rog weer: ‘Hier zit toch echt iets van wantrouwen alle sectoren Tekst: Ciska de Graaff Foto: Fotograaf Hans Kouwenhoven

Rog (CDA): ‘Het is jammer voor de PvdA, maar we zijn niet allemaal gelijk.’

tegenover de leraar. Hoe kan mevrouw Vermue denken ‘Segregatie zit in de wijken, niet op scholen. Op bijzon- dat dit is omdat een leerling uit een ander milieu dere scholen zitten net zo veel kinderen van een andere komt? Zou het misschien kunnen dat juist iets zoals afkomst als op openbare scholen. Van Dijk schetst het ontbreken van een stimulerende thuissituatie de een waanbeeld. Het is vreselijk.’ Van Dijk: ‘De heer reden is dat de ene leerling een hoger advies krijgt dan Bruins leeft echt op een andere planeet als hij zegt dat de ander? Het is jammer voor de PvdA, maar we zijn segregatie niet plaatsvindt op scholen maar in de wijk.’ niet allemaal gelijk.’ Dekker geeft later aan niet voor Verschillende Kamerleden kondigen aan het op de verplichte bijstelling van het schooladvies te zijn, wel plank liggende wetsvoorstel over een acceptatieplicht of voor een heroverweging. ‘Een school en leerkrachten toelatingsrecht weer nieuw leven in te blazen. Ze zullen zien toch de hele film van een kind. Om nou bij een weinig steun krijgen van de bewindslieden. Bussema- hogere Citoscore te zeggen dat al die meesters en juffen ker: ‘Het onderwijs is niet de bron van segregatie, maar in Nederland het verkeerd hebben gezien, is mij te segregatie komt wel de school binnen.’ En Dekker is niet makkelijk.’ voor een acceptatieplicht, ‘want het gaat om een heel klein percentage scholen dat daadwerkelijk gebruik SCHIJNPROBLEEM maakt van de mogelijkheid om een toelatingsbeleid te De SP wil dat er boven elke school een bordje komt te voeren. Het is echt een flardje van het aantal scholen hangen met de tekst: ‘Ieder kind is welkom.’ Van Dijk: in heel Nederland. Ook de Onderwijsraad heeft in 2013 ‘Twee derde van de scholen is bijzonder, maar is twee al aangegeven dat er geen aanleiding is om te veron- derde van de bevolking ook religieus? Ik vind dat we derstellen dat het bijzonder onderwijs segregatie in de moeten stoppen met de gesubsidieerde segregatie in hand werkt. Ik vind het dus echt een schijnprobleem 19 het onderwijs.’ Bruins (ChristenUnie) slaat meteen aan: dat we proberen op te lossen.’  Werk en Recht

CNV protesteert tegen te snelle verhoging AOW-leeftijd

De huidige wetgeving bepaalt dat de cijfers van het CBS leiden er inderdaad verhoging van de AOW-leeftijd. Ook AOW-leeftijd na 2021 automatisch met toe dat de AOW-leeftijd meteen al in nu weer heeft het CNV direct krachtig stappen van drie maanden per jaar 2022 met drie maanden omhoog moet. stelling genomen: zie het nieuwsbericht omhoog kan gaan. Of zo’n verhoging Dit betekent dat wie in 1955 voor 1 van 31 oktober op www.cnv.nl. Gelukkig er komt is afhankelijk van de door het oktober is geboren pas op de leeftijd van is er nog een reële mogelijkheid dat Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) 67 jaar en drie maanden AOW-krijgt. Wat de nieuwe regeringscoalitie kiest voor geraamde stijging van de levensver- de AOW-leeftijd wordt voor wie daarna is aanpassing van de huidige wetgeving. wachting. Dit wordt telkens vijf jaar van geboren, hangt af van de volgende jaar- Het AOW-perspectief voor de diverse tevoren bepaald, dit jaar dus voor het lijkse CBS-ramingen. Het CNV heeft zich leeftijdsgroepen kan er dus in de loop eerst. Wat al gevreesd werd is helaas eerder herhaalde malen fel verzet tegen van volgend jaar nog anders en hopelijk bewaarheid geworden: de nieuwste de in de wet vastgelegde, veel te snelle beter uit komen te zien.

De AOW-leeftijd volgens de huidige wetgeving

AOW-leeftijd Betreft personen geboren: 2016 65 + 6 maanden na 30 september 1950 en voor 1 juli 1951 2017 65 + 9 maanden na 30 juni 1951 en voor 1 april 1952 2018 66 na 31 maart 1952 en voor 1 januari 1953 2019 66 + 4 maanden na 31 december 1952 en voor 1 september 1953 2020 66 + 8 maanden na 31 augustus 1953 en voor 1 mei 1954 2021 67 na 30 april 1954 en voor 1 januari 1955 2022 67 + 3 maanden na 31 december 1954 en voor 1 oktober 1955

20 VO: regeling (aanvullende) reiskostenvergoeding woon-werkverkeer 2017 Het personeel in het voortgezet in te ruilen voor een (aanvullende) van de procedure die gevolgd moet onderwijs kan ook in 2017 weer in reiskostenvergoeding. Het omzetten van worden. Is dat niet het geval, informeer veel gevallen profiteren van het fiscaal brutoloon (de eindejaarsuitkering) in dan bij de personeelsadministratie. Kijk vriendelijk (extra) vergoeden van een netto-vergoeding (voor reiskosten) voor meer informatie en de tekst van de reiskosten woon-werk. Dit kan door is voordelig. Als het goed is brengt de regeling op www.cnvo.nl (nieuwsbericht (een deel van) de eindejaarsuitkering werkgever u binnenkort op de hoogte van 8 november). RDDF-meldingen in het primair onderwijs

Zeven schoolbesturen in het primair In een enkel geval is op basis van de De melding moet gedaan worden via onderwijs hebben gemeld dat zij op melding overleg met de bonden begon- [email protected]. Het bestuur 1 februari 2017 personeel in het rddf nen. De indruk bestaat dat nog niet moet in ieder geval een goedgekeurd moeten plaatsen. Die melding is ver- alle schoolbesturen de voorgeschreven bestuursformatieplan meesturen. Ook plicht voor schoolbesturen die nog het melding hebben gedaan. Dat moet zo moeten de besturen aangeven hoe zij ontslagbeleid hanteren. In de cao 2016- snel mogelijk, maar in ieder geval voor willen voorkomen dat er op 1 februari 2017 zijn daar afspraken over gemaakt. 1 februari. Doen schoolbesturen dat 2018 mensen ontslagen gaan worden. Niet alle meldingen voldoen al aan de niet, dan kunnen zij in de problemen eisen die in de cao zijn opgenomen. komen bij individuele procedures.

Vraag antwoord

Wordt invloed (G)MR per 1 januari groter?

De Wet versterking bestuurskracht geeft naast de wijzigingen Het spreekt voor zich dat er voorafgaand aan het advies een in de Wet medezeggenschap op Scholen (WMS) ook wijzi- vorm van kennismaking is. De regels gelden voor de GMR (en gingen in de onderwijswetten. Zo is in de WPO (Wet op het in gevallen waarin er maar één school is, is de MR ook GMR). primair onderwijs), de WVO (Wet op het voortgezet onderwijs) Ook het gesprek met de toezichthouders wordt geformali- en de WEC (Wet op de expertisecentra) opgenomen dat er voor seerd. In de onderwijswetten is toegevoegd: ‘De interne toe- benoeming van bestuurders nieuwe regels gelden. Zo heeft zichthouder of het interne toezichthoudend orgaan pleegt ten de (G)MR adviesrecht op de profielen van de toezichthouders minste tweemaal per jaar overleg met de medezeggenschaps- én de bestuurders (dit geldt ook voor vrijwillige bestuurders raad.’ Om dit gesprek inhoudelijk vorm te geven hebben we en toezichthouders in een Vereniging), heeft de (G)MR zitting voor toezichthouders en medezeggenschapsraadsleden een in de benoemingsadviescommissie voor bestuurders met een handreiking gemaakt die gebruikt kan worden bij de prakti- personeelslid en een ouderlid en heeft de (G)MR lid advies- sche uitvoering van deze verplichting. U kunt de handreiking recht over de voorgenomen benoeming van een bestuurder. gratis opvragen bij [email protected]

21 Een goed inkomen bij arbeidsongeschiktheid? Zó geregeld!

Met bevlogenheid draagt u bij aan de ontwikkeling van een ander. Want kiezen voor het onderwijs doet u vanuit een passie. Elke dag weer. En dat vergt nogal wat. Belangrijk dat u goed voor uzelf zorgt. Want als u uit de running raakt, heeft dat veel impact. Ook op uw inkomen. Dat kan afzakken tot bijstandsniveau! Voorkom geldzorgen met dé arbeidsongeschiktheidsverzekering speciaal voor iedereen die werkt in het onderwijs.

Uw voordelen  Altijd verzekerd van minstens 70% inkomen tot  U blijft bij arbeidsongeschiktheid pensioen uw AOW-leeftijd opbouwen  Minimaal 20% premiekorting via uw werkgever  Geen medische vragen als u zich aanmeldt binnen  Sluit perfect aan op de WIA, uw cao en 6 maanden na indiensttreding pensioenregeling

Wacht niet te lang, u hebt het zó geregeld! Bereken uw premie op: www.loyalis.nl/aov-onderwijs

90.1627.16 adv Aov Onderwijs 215x285.indd 1 10-10-16 15:44 column Een goed inkomen bij Ruud Staverman arbeidsongeschiktheid? Zó geregeld! Stapelgek Het lijkt op het eerste gezicht fantastisch nieuws. Mbo’s, die hun studenten stimuleren om een diploma op een hoger niveau te halen, krijgen daar binnenkort extra geld voor. De minister trekt de komende jaren voor dat nobele doel maar liefst 12 miljoen euro uit. Fantastisch nieuws? Mijn neus! Mbo’s kennen al een jaren- lange traditie van ‘stapelen’. Dat is onderwijsjargon voor het verschijnsel dat mensen bleven doorstuderen, diploma op diploma ‘stapelden’ en op die manier een hoger schoolniveau Guest Henriëtte Foto: bereikten. Wie met deze mensen te maken had, raakte altijd geïnspireerd door hun enorme motivatie. Door het nieuwe bekostigingsmodel werd het de laatste paar jaar voor mbo’s echter bijna onmogelijk om ‘stapelaars’ op weg te helpen. Zelf heb ik ooit meegemaakt dat een leerling bij een collega begon met de Opleiding Pedagogisch Werk niveau 3, doorstroomde naar niveau 4 en daarna zich aanmeldde bij het hbo om daar haar studie af te ronden met een Master Orthopedagogiek. Hier doen we het dus voor; ook al duurt de studie van zo’n stapelaar heel wat jaren. Maar ja, de mbo-mandarijnen, daarin van harte gesteund door de politiek, hadden weinig op met die verheffing van het volk. Dat studenten te lang in de schoolbanken bleven, vonden ze Ambitie was mooi, maar die mocht geen geld kosten Met bevlogenheid draagt u bij aan de ontwikkeling van een ander. Want kiezen voor het onderwijs heel vervelend, want dat werd te duur. Ambitie was doet u vanuit een passie. Elke dag weer. En dat vergt nogal wat. Belangrijk dat u goed voor uzelf mooi, maar die mocht geen geld kosten. Plotsklaps zorgt. Want als u uit de running raakt, heeft dat veel impact. Ook op uw inkomen. Dat kan afzakken mogen we opeens weer wel gaan stapelen en wordt tot bijstandsniveau! Voorkom geldzorgen met dé arbeidsongeschiktheidsverzekering speciaal voor daar geld voor vrijgemaakt. Het is een mooi voorbeeld iedereen die werkt in het onderwijs. van de manier waarop het mbo door de politiek als jojo wordt gebruikt. De ene regeling waar je net aan gewend aan bent, wordt afgeschaft en vervangen door Uw voordelen een andere maatregel. Na een paar jaar wordt die weer  Altijd verzekerd van minstens 70% inkomen tot  U blijft bij arbeidsongeschiktheid pensioen geëlimineerd en wordt de oude regeling grotendeels uw AOW-leeftijd opbouwen opnieuw ingevoerd. Een ander voorbeeld van die jojo-politiek is het werkelijk Ruud Staverman  Minimaal 20% premiekorting via uw werkgever  Geen medische vragen als u zich aanmeldt binnen krankjorume idee van PvdA en CDA om het vak maatschap- (58) is docent Neder-  Sluit perfect aan op de WIA, uw cao en 6 maanden na indiensttreding pijleer in het mbo verplicht te stellen. Dit moet de studenten lands en Communicatie leren kritisch te denken en ervoor zorgen dat ze positief staan pensioenregeling en coördinator leerling- tegenover de democratische rechtsstaat. zaken op Roc TOP in Hallo, dit gebeurt al in het vak burgerschap. Moet dat nu Almere. opeens worden afgeschaft en plaats maken voor maat- schappijleer? De voorzitter van de MBO Raad, Ton Heerts, was in een reactie zonneklaar naar de politici: stop met die Wacht niet te lang, u hebt het zó geregeld! plannen en kom eerst eens kijken hoe het er aan toe gaat op de mbo-scholen. ‘Dan kunnen ze zien hoe onze studenten Bereken uw premie op: www.loyalis.nl/aov-onderwijs binnen Burgerschap hun kritische denkvaardigheden verder ontwikkelen.’ Daar voeg ik nog aan toe: dan kunnen ze ook ervaren hoe de werknemers niet meer stapelen, maar stapelgek zijn gewor- den van die jojo-politici. 23

90.1627.16 adv Aov Onderwijs 215x285.indd 1 10-10-16 15:44 alle sectoren

Als papa of mama in de gevangenis zit

Meer dan 25.000 kinderen in Nederland hebben een ouder die in de gevangenis zit. Dat is gemiddeld op iedere school wel een leerling, al is dit vaak niet bekend. Steeds meer scholen geven er aandacht aan, maar dat is niet altijd zo geweest. ‘Achteraf zie ik heel goed dat ik als basisschooldirecteur meer had moeten doen.’

24 alle sectoren Tekst: Anouk van der Graaf Illustratie: Maartje de Sonnaville

e had net haar Cito-toets gemaakt en wachtte is belangrijk dat ze erover kunnen praten met iemand in spanning op de resultaten. Het was goed op school. Dat iemand tegen zo’n kind zegt dat het zich gegaan, waarschijnlijk mocht ze naar het vwo. nergens voor hoeft te schamen en vooral: dat het zijn Maar dan wordt de vader van de 11-jarige of haar schuld niet is. Leerlingen kunnen bang zijn dat ShariZ Prins plotseling thuis opgehaald door de politie. de juf of meester hen nu óók ziet als slecht.’ Sommige De bange blik in zijn ogen zal ze nooit meer vergeten. kinderen voelen zich opgelucht als hun ouder naar de Pas twee weken later mag hij even thuis een koffer ko- gevangenis gaat, zegt Hanekamp. ‘De situatie is dan men halen met kleren, vergezeld van acht gewapende thuis zó slecht, dat ze blij zijn dat er wordt ingegrepen. mannen met dreigende blikken. Later hoort Shari dat Ook daar kunnen ze zich rot over voelen.’ hij verdacht werd van drugssmokkel. Het vonnis: acht Niet alle kinderen zullen het in de klas willen bespre- jaar gevangenisstraf. Na 1,5 jaar blijkt hij onschuldig, ken. ‘Sommigen willen vooral dat het op school “nor- maar dan is het leed al geschied. maal” voelt, thuis hebben ze het er dan al veel over’, legt Shari uit. ‘Maar je kunt als leraar wel het onderwerp INGRIJPEND bespreekbaar maken, zonder te vertellen dat iemand in Shari is nu 28. Ze is weer aan het wachten op een de klas ermee te maken heeft.’ Hanekamp: ‘Vertel over toetsuitslag, nu van haar eindexamen havo. ‘Ik heb wat het betekent om verdachte te zijn, dat je dan nog mijn middelbare school destijds niet afgemaakt, omdat niet per se schuldig bent bijvoorbeeld, en over wat er ik veel last had van paniek en nachtmerries. Mijn gebeurt in een rechtszaak of in de gevangenis.’ concentratie was slecht en dat was heel lastig in de les.’ Haar moeder gaf bij de school aan wat er speelde, maar HEEN-EN-WEER-SCHRIFTJE die wist niet goed hoe ermee om te gaan. ‘Er was maar Het is voor kinderen en gedetineerde ouders belang- weinig bekend over wat het doet met kinderen als ze rijk om contact te houden met elkaar. Hanekamp: zo’n ingrijpende levenservaring meemaken’, legt ze uit. ‘Daardoor groei je met elkaar mee. Ik ken situaties ‘Ik sprak af dat ik soms wat later op school mocht zijn, waarbij ouders hun kinderen lang niet zien en hun als ik slecht had geslapen. Al na twee weken kreeg ik te kind van twaalf een verjaardagskaart van Bert en Ernie horen: nu is het wel weer goed, toch? Maar zo werkt het sturen omdat ze niet weten wat hij of zij nu leuk vindt.’ niet. Ik denk wel eens: als ik meer steun had gehad van Gedetineerden worden niet perse in de dichtstbijzijnde school dan had ik mijn vwo misschien wel af kunnen gevangenis bij hun huis geplaatst. ‘Zo kun jij in Gronin- maken.’ gen wonen met je familie, en moet papa in Tilburg naar de penitentiaire inrichting. Je kunt maar op beperkte KAARTJE STUREN? momenten contact met elkaar hebben en bezoekuren Shari werkt nu als vrijwilliger bij Exodus, een organi- zijn vaak onder schooltijd. Even een whatsappje sturen satie die (ex-) gedetineerden helpt terug te keren in naar je moeder of vader is er niet bij. Sommige scholen de samenleving. Vrijwilligers begeleiden familie en helpen kinderen met ‘heen-en-weerschriftjes’, waarin kinderen. Winie Hanekamp is landelijk coördinator ouder en kind elkaar op de hoogte houden. En er zijn van het Ouders, Kinderen en Detentieprogramma gevangenissen die het mogelijk maken dat van ouders (OKD) van Exodus. Onderdeel hiervan is leraren te een video-opname wordt gemaakt dat ze uit een boek helpen omgaan met leerlingen van wie een ouder in voorlezen. Het kind krijgt dan toch even een contact- de gevangenis zit. ‘Kinderen brengen het grootste deel moment.’ van hun tijd op school door, het is deel van hun opvoe- ding. Daarom is het heel belangrijk dat leraren steun KINDVRIENDELIJK BEZOEKUUR krijgen in het begeleiden van deze getraumatiseerde Steeds meer gevangenissen plannen bezoekuren die leerlingen.’ Signaleren, daar begint het mee. ‘Bij Shari voor kinderen handig zijn, bijvoorbeeld op woensdag- kwam haar moeder naar school om te vertellen wat er middag. ‘De populariteit van continuroosters maakt dit speelde, maar dat doet niet iedereen. Zo kun je smoes- bezoek aan een ouder dan weer minder makkelijk. In jes leren herkennen van kinderen. Als ze bijvoorbeeld overleg met de school kan soms ook verlof voor bezoek beweren dat hun ouder in het ziekenhuis ligt, maar je worden aangevraagd, maar er wordt ook veel gespij- als juf of meester absoluut geen beterschapskaartje beld.’ Exodus verzorgt daarom ‘kindvriendelijke be- mag sturen en het kind niet uit kan leggen waarom.’ zoekuren’, waarin ouders en kinderen buiten schooltijd samen kunnen kletsen en spelen. Vrijwilligers halen de SCHAMEN kinderen op en rijden ze naar de gevangenis waar hun Je moet als school een veilige omgeving creëren waarin ouder zit. ‘Dit contact is voor gedetineerden ook een kinderen hun verhaal kunnen doen, vindt Shari. ‘Het motivatie om het beter te gaan doen’, legt Hanekamp 25 uit. ‘Als ze hun kinderen maar eens in de zoveel tijd besef ik dat ik er niet goed mee om ben gegaan. Ik mogen zien doen ze niets stoms om te riskeren dat wist niet anders, maar ik schaam me er nu een beetje dit niet meer mag. Daarbij blijkt uit onderzoek dat bij voor. Toen was het: als het kind er niet over praat, knuff elen met dierbaren bepaalde hormonen vrijko- dan doen wij dat ook niet. Nu zou ik veel meer het men waardoor je als mens vriendelijker wordt.’ gesprek aangaan en scherp zijn op tekens die duiden op stress en verdriet. Wees als leraar vooral warm en KORT BRIEFJE geef vertrouwen.’ Voor kinderen met ouders in detentie zouden meer schoolrichtlijnen mogen komen, vindt Hanekamp. VERDRIET BESPAREN Daar kan Jan Verspuij, gepensioneerd directeur van ‘Het waren volwassen problemen, waar ik als kind een basisschool in Leerdam en vrijwilliger bij Exodus, mee te maken kreeg’, zegt Shari. ‘En ik besef nu nog zich in vinden. ‘Ik heb lang in het onderwijs gewerkt beter hoe belangrijk het is als hier op school goed en heb deze situatie een paar keer meegemaakt. Zeker mee wordt omgegaan. Leraren hoeven de begeleiding in die tijd was het taboe, waardoor veel gezinnen het niet zelf te doen, of helemaal niet, als ze het heel lastig ook niet aan de school vertelden.’ Verspuij herinnert vinden. Vrijwilligers en deskundigen van Exodus kun- zich een brief van een vader die in de gevangenis zat. nen je daarbij helpen, of het van je overnemen.’ Shari ‘Hij vroeg mij of ik hem op de hoogte kon houden wil nu sociaal pedagogisch hulpverlener worden. ‘Zo van hoe zijn kinderen het op onze school deden. Ik kan ik iets doen met mijn vervelende ervaringen en heb toen in een kort briefje teruggeschreven dat hij andere kinderen dit verdriet besparen.’  dit kon zien in de rapporten van de kinderen en door gesprekken met hun moeder.’ Hij is even stil. ‘Achteraf Kijk voor meer informatie en advies op www.exodus.nl

Advertentie

Ga praktisch aan de slag tijdens subsessies!

Organiseren en instrueren in een combinatieklas

Locatie: Klasse combinatieklassen Congrescentrum Antropia, Driebergen Een overvolle planning, een hoge instructiedruk en veel verschillende Datum: niveaus… een combinatieklas vergt veel van u als leerkracht. Hoe wordt passend onderwijs vormgegeven in een combinatieklas? En hoe ontwerpt Donderdag 9 februari u het taal- en rekenonderwijs op een efficiënte manier? Inschrijven: Zorg voor een goede organisatie en instructie in uw combinatieklas! www.medilexonderwijs.nl/combinatieklas 26 Medilex Onderwijs - Congressen en cursussen voor het onderwijs T. (030) - 700 12 20 E. [email protected]

MEDIJW_Schooljournaal_195x130_191116.indd 1 4-11-2016 13:57:59 voortgezet onderwijs

Gastles brengt leerlingen aan het huilen… en troosten ‘Praat met anderen over je problemen’

Iedere leerling heeft wel problemen of zorgen. Iedereen heeft op jonge leeftijd al iemand verloren, wordt gepest of is zelf ziek. Maar erover praten met klasgenoten, dat doen er veel te weinig. De stichting Tweestrijd wil het verborgen leed onder leerlingen bespreekbaar maken. Voorzitter Faraaz Ramdjanbeg (22) doet dat op een ontroerende en aangrijpende manier die werkt.

n korte tijd verloor hij veel vrienden: aan een Vandaag staat hij voor een klas in Hoorn, op het Tabor auto-ongeluk, aan zelfdoding, nog een keer zelf- College locatie d’Ampte. Een vmbo-school. De Hoornse doding, drugsgebruik en kanker. Hij besefte dat wethouder van Jeugdzorg, Nel Douw, geeft een gastcol- het niet goed is om alleen te staan met verdriet en lege over respect en heeft ook Faraaz uitgenodigd om te beslootI met een stel vrienden Stichting Tweestrijd op te vertellen. Dan komen twee jongens binnen, te laat. Dui- richten. Daarmee gaat hij langs scholen in Noord-Hol- delijk de herriemakers van de klas. De deur slaat veel te land om leerlingen met elkaar in gesprek te brengen. hard achter ze dicht, ze sjokken naar de tafel, schuiven 27 Tekst: Hein Bosman Foto: Ruben Schipper

luid met hun stoelen. Als Faraaz vraagt wie de drukste aan kanker is overleden. Ze huilt. Haar vriendinnetje er- leerlingen zijn, steken ze direct hun vinger op. Cyrill en naast legt een arm om haar heen. Wie haar wil steunen, Sam. ‘Ik maak een deal met jullie. Het is de komende moet van Faraaz gaan staan. Iedereen staat op. Maar veertig minuten stil, als ik in die tijd jullie respect niet Cyrill loopt weg. En komt terug. Met wat te drinken voor heb verdiend, dan zijn jullie erna vrij.’ Precies dan gaat de meid zonder vader. En zo is die jongen die te laat er een telefoon over in een tas. Cyrill staat op, die zal binnen was, kennelijk omdat hij met chocolademelk vast van hem zijn. ‘Nog een regel’, zegt Faraaz. ‘Alles wat had lopen gooien in de kantine, degene die opkomt hier besproken wordt, blijft in deze klas. Dit is serieus, voor anderen en ze steunt. Eerste indrukken, te snelle geen grappen.’ conclusies, ze kunnen verraderlijk zijn.

POPULAIR, MAAR… STEUN Faraaz laat een foto zien van Henk. In de auto gestapt Faraaz laat twee videoclips zien die hij met vrienden bij iemand die gedronken en gebruikt had. Overleden heeft gemaakt om de mensen te herdenken die zijn door een ongeluk. Een foto van Julia. ‘Super populair weggevallen. “Niemand ziet je verdriet en niemand ziet was ze, en knap zoals je ziet. Maar niet zo gelukkig als dat je ziek bent” klinkt het in de ene clip en “Op zo’n ze van buiten leek. Ze heeft zichzelf opgehangen, is jonge leeftijd had je hier moeten staan” in de ander. gevonden toen ze het deed. Ze lag een half jaar in coma ‘Dat is onze manier om shit van ons af te schrijven. Wat en is daarna overleden.’ Dan een foto van Geertje, ze denken jullie dat er gebeurt als je van elkaar afweet kwam vaak voor mensen op. ‘Voor de trein gesprongen.’ wat voor problemen we hebben?’ Er gaat een vinger De leerlingen zijn stil. omhoog: ‘Als je het niet weet is het lastig om iemand te begrijpen, als je het wel weet kun je elkaar steunen.’ PESTEN ‘Precies dat’, zegt Faraaz. ‘En het kan om van alles Dan gooit Faraaz een bal de klas in. Wie ook iemand gaan. Eenzaamheid, een moeilijke thuissituatie. Zit je heeft verloren, moet de bal naar hem teruggooien. met problemen, maak het dan bespreekbaar.’ Hij heeft Nagenoeg iedereen doet dat: ‘Kijk, dat hebben we met rode armbandjes meegenomen met daarop ‘Ik praat’. elkaar gemeen. De volgende vraag: ken je iemand die Leerlingen die dat willen, kunnen er eentje pakken en gepest is of ben je zelf gepest? En deze keer, als je wilt, omdoen. ‘Niet om erbij te horen, maar als je echt wilt ook zeggen hoe of wat.’ En dan begint de stroom van praten.’ bekentenissen. ‘Ik heb een vriend met de ziekte van pfeiff er. Die wordt daarmee gepest en is daardoor nu AFSCHEIDSBRIEF al twee maanden niet op school. Ze kleineren hem, Na afl oop van de les blijft Faraaz nog even zitten met irriteren hem.’ De tweede zegt: ‘Ik ken iemand die heel drie meisjes die het lastig hebben. Hij loopt naast zijn erg gepest wordt. Ze schoppen hem en na gym in de studie sociaal-maatschappelijk dienstverlener stage douche pissen ze over hem heen.’ Faraaz vraagt of dat bij een wijkteam van de gemeente Hoorn. ‘Bij een vrije is opgelost? ‘Ja, één jongen is van school gestuurd, de inloop op een andere school kwamen 49 leerlingen ander is ermee opgehouden.’ De derde stelt: ‘Ik ben zelf langs. Er is grote vraag naar. Er zijn aanvragen binnen gepest, omdat ik een bril had en gezet was. Ik heb daar van scholen uit Volendam, Alkmaar, Schagen.’ Mocht geen last meer van, want ik trok het me niet aan.’ De een situatie erg nijpend zijn, dan schakelt het team van vierde erkent: ‘Ik werd gepest, weet niet waarom, door Tweestrijd de zorgcoördinator van school in. Faraaz mensen die ik vrienden noemde.’ En dan zegt Cyrill, een gaat dan samen met de zorgcoördinator en de leerling van de twee drukke jongens: ‘Ik ken iemand die gepest in gesprek om erger te voorkomen. Nazorg is prioriteit werd, ik kwam voor hem op en toen was ik de pineut. voor de scholen. Zo zijn er ook terugkomdagen voor Ik kreeg klappen, boeit me niet, gaf gewoon klappen individuele gesprekken. Na gastlessen schrijven leerlin- terug.’ Faraaz kijkt op. ‘Echt? Dope, ouwe, eerlijk! Dat je gen hun problemen op een A4’tje. Dat wordt dezelfde voor iemand opkomt, tegen de groepsdruk in…. Daar avond nog door het team van Tweestrijd gelezen. moet je ballen voor hebben.’ Dat zijn soms heftige brieven. ‘Over huiselijk geweld, gechanteerd worden met naaktfoto’s, we hebben zelfs HUILEN afscheidsbrieven gekregen… Leerlingen zijn dankbaar Als de vraag komt wie iemand kent die ziek is, of er voor de aandacht die ze nu krijgen.’  iemand aan verloren heeft, komen de tranen. Kanker links, kanker rechts, Alzheimer achter, ALS voor. Een De namen van de leerlingen en overledenen zijn van- 28 meisje in het midden van de klas zegt dat haar vader wege de privacy gefingeerd. Tekst: Hein Bosman Foto: Ruben Schipper column Susan van Raamt Wisseldouche

Twee columns geleden schreef ik, enigszins trots, over de aanpak van de warme douche. Ik kreeg een nieuwe leerling in mijn klas die

moeite scheen te hebben met (vrouwelijk) Guest Henriëtte Foto: gezag. Om problemen te voorkomen, ben ik hem volop complimenten gaan geven, heb ik positieve verwachtingen uitgesproken en hem verantwoordelijkheden gegeven. In alle eerlijkheid moet ik bekennen dat het niet gelukt is om zijn gedrag positief te houden. De eerste weken van het schooljaar gingen prima, maar na zeven weken warme douche, kreeg ik ineens een heel opstandige en vervelende jongen in de klas. Hij was brutaal, boos en ging overal de discussie over aan. En straat- taaldiscussies zijn niet echt mijn ding. Ik raak de draad kwijt als er valse beschuldigingen worden gedaan (u discrimineert!) en argumen- ten worden aangedragen die niet waar zijn of

Straattaaldiscussies zijn niet echt mijn ding

niets met het onderwerp te maken hebben. Na een aantal van die vervelende momenten, zakte de moed me in de schoenen. Ik kon niet achterhalen wat er precies mis ging en een oplossing zag ik ook niet. Totdat ik ineens moest denken aan de cursus en boeken van Hans Kaldenbach. De uitspraak ‘een echte vent ontkent’ was me het meest bijgebleven. In zijn werk staan vele tips zoals: ‘Geef kort en duidelijk je grenzen aan’, ‘Ga niet in discus- sie’ en ‘Zorg vooral dat het eergevoel van de leerling niet wordt aangetast’. Ik ben gestart met het apart nemen van de jongen als ik hem aan moest spreken op zijn gedrag. Dit maakte al een heel verschil. Daarnaast ben ik kort en duidelijk geweest in het benoemen van de Susan van Raamt regels, en heb ik geprobeerd om (32) werkt op praktijkschool weg te blijven van discussies. Laurentius in Delft. Ze is Tot nu toe lijkt de wisseldouche mentor van klas 2a, coördina- het beste te werken. Een combi- tor theoretische vakken en lid natie van liefde, aandacht maar van het MT. ook stevige grenzen.

29 vereniging

In de agenda staan activiteiten van CNV Onderwijs. Bijeenkomsten worden maximaal twee keer vermeld. Aanleveren agendapunten Kijk voor een uitgebreide uiterlijk 9 dagen voor versie van de agenda op verschijning via www.cnvo.nl/agenda schooljournaalagenda cnvo.nl

Provincie Friesland GEPENSIONEERDEN Dinsdag 24 november, 10.30-14.30 NETWERKEN Rayons Oostelijke Mijnstreek, uur, rest.-partycentrum De Plaets, Flevoland Westelijke Mijnstreek en Heu- Schoolstr. 82, Bergum. Netwerkbij- Woensdag 23 november, 16-20.30 velland-Maastricht eenkomst voor jonggepensioneerden uur, De Schakel, Botter 40-77, Woensdag 14 december, 13.30 uur over Bewust omgaan met de rollen Lelystad. Bijeenkomst voor alle (inloop 13 uur), ontmoetingsbijeen- in je leven. Info/aanmelden: net- leden van CNV Connectief. Keuze uit komst, Best Western Hotel Slenaken, [email protected] o.v.v. Bergum workshops: Omgaan met werkdruk, Heijenratherweg 4, Heijenrath-Sle- 24-11-2016. Omgaan met agressie en In gesprek naken. Met muziek van duo Jos met de inspecteur. Info/aanmelden: Meessen (entertainer/zanger) en Jef [email protected] o.v.v. Lely- Brauers; kerstverhaal in Limburgs ANDERS ACTIEVEN stad 23-11-2016. dialect door Paul Gulikers en optre- Dinsdag 13 december, 10-16 uur, den koor van solisten van de Philhar- zalencentrum De Rank, Berglaan 10, Gelderland monie van Sint Petersburg. Info: Drachten. Bijeenkomst voor anders Dinsdag 22 november, 16-20.30 uur, J. Janssen, 045 541 10 81. Aan- actieve leden van CNV Connectief. Iselinge Hogeschool, Bachlaan 11, melden (voor 1 december), door Presentatie: Pensioenen: wat is de Doetinchem. Bijeenkomst voor alle overmaking van € 5,- voor leden stand van zaken en de toekomst leden van CNV Connectief. Keuze uit en € 10,- voor introducees (per van de pensioenen door Patrick workshops: Emotionele intelligentie, bank: NL42RABO 0184887313 t.n.v. Fey, voorzitter sector Overheid en Assertiviteit en Hechtingsproblema- CNV Onderwijs Rayon Gep. Heuvel- Publieke Diensten. Workshop: Wat tiek. Info/aanmelden: netwerkgel- land-Maastricht, P. Ruttenstr. 20, voor visie op het leven heb jij? Info/ [email protected] o.v.v. Doetinchem 6281 AB Mechelen, o.v.v. rayonnaam. aanmelden: [email protected]. 22-11-2016.

Verenigingsbureau CNV Connectief (036) 548 94 05 Wil je bijeenkomsten organiseren? Heb je een [email protected] vraag over kaderscholing of heb je een vraag kanjertraining.nl over een activiteitenplan of het budget? Met al deze vragen en meer kun je bij het vereni- gingsbureau terecht. Het bureau is de schakel Voor vertrouwen, veiligheid, tussen de vereniging en de werkorganisatie rust en wederzijds respect van CNV Connectief, waar CNV Onderwijs deel • Preventief en curatief van is, is te breiken via verenigingsbureau@ Opleiding voor individuele cnv.nl. leerkrachten en teams (ook B.S.O. en T.S.O.) • Gratis volgsysteem, door COTAN positief beoordeeld • Aanpak van pesten, erkend effectief (NJi) 30 Jouw werk, Jij bent er voor je leerlingen, hun toekomst. wij zijn er voor jou.

Gun je jouw collega ook de voordelen van het lidmaatschap van CNV Onderwijs? Maak hem of haar dan nu lid! Het nieuwe lid ontvangt de eerste 3 maanden gratis en het Inspiratieboekje cadeau. Jij ontvangt tijdens deze actie een cadeaubon t.w.v. €25,- voor het aanbrengen van een nieuw lid.

Meld je collega aan via

B zwart = 0/0/0 RG www.cnv-actie.nl*

* Deze actie loopt van 23 september t/m 16 december 2016. De korting geldt alleen voor nieuwe leden werkzaam binnen één van de sectoren van CNV Connectief: Onderwijs, Zorg & Welzijn, Overheid & Publieke Diensten. Let op: de korting voor het nieuwe lid wordt niet expliciet op www.cnv-actie.nl vermeld, maar wordt wel automatisch doorgevoerd. Verenigingsbureau CNV Connectief Wil je bijeenkomsten organise- ren? Heb je een vraag over ka- derscholing of heb je een vraag over een activiteitenplan of het budget? Met al deze vragen en meer kun je bij het verenigings- Verbeter uw bureau terecht. Het bureau is de schakel tussen de vereniging Voortgezet technisch lezen leesonderwijs in en de werkorganisatie van CNV groep 4 t/m 8 Connectief, waar CNV Onderwijs in het primair onderwijs deel van is, is te breiken via ver- [email protected]. Een kwart van uw leerlingen verlaat de basisschool met het leesvaardigheidsniveau van een leerling uit groep 6. Dit heeft gevolgen voor de verdere schoolloopbaan. Welke didactiek zet u in om tot geautomatiseerd lezen te komen? En wat doet u tegen leesvermijding? Zorg voor beter leesonderwijs!

Leerhotel Het Klooster, Amersfoort

Donderdag 9 februari

www.medilexonderwijs.nl/lezen 31 Medilex Onderwijs - Congressen en cursussen voor het onderwijs T. (030) - 700 12 20 E. [email protected]

MEDIJS_Schooljournaal_195x130_191116.indd 1 3-11-2016 16:08:40 berichten

Lessenserie over de Bijbel

Basisschoolleerlingen vinden de verhalen uit de Bij- Ontmoeten medekunst- bel prachtig, maar weten vaak weinig over dit boek. Corina Nagel-Herweijer van Luonnos (training, advies, materiaalontwikkeling en onderzoek op het gebied van vakdocenten Brabant godsdienstonderwijs en geloofscommunicatie) heeft een lessenserie ontwikkeld waarbij schilderkunst centraal Discussiëren en inspiratie ontvangen van mede- staat. Onderdeel van één van de lessen is het maken kunstvakdocenten in Brabant? Dit is nu mogelijk van een eigen schilderij bij een zelf uitgekozen Bijbel- bij het platform www.kunstvakdocenten.nl. Hier gedeelte. De serie is te downloaden via www.refo5000.nl kun je elkaar online ontmoeten, kennis delen en inspiratie uitwisselen. Experts van de Kunstba- lie ondersteunen de community. Doel is om een sterk en vitaal provinciaal netwerk te creëren. Meedenken over onderwijshuis- vesting

Als school in gesprek gaan met gemeenten over de Vlogwedstrijd toekomst van onderwijshuisvesting? Dit kan op 1 december 2016 in De Basiliek in Veenendaal. Bouw- middelbare stenen, platform voor maatschappelijk vastgoed, presenteert die dag de resultaten uit ontwikkelwerk. schoolklassen Ook kunnen deelnemers sessies volgen. Kan het niet anders?, gaat over integrale kindvoorzieningen vanuit sectorale regelgeving. Ook meer informatie rondom vastgoed- en facilitymanagement, onderhoudsplan- ning en verduurzaming van onderwijsgebouwen is te verkrijgen. Aanmelden kan op: www.agendamaat- schappelijkvastgoed.nl.

Het allerleukste Vlogs bekijken is een alledaagse bezigheid van veel leerlingen. Samsung en YouTuber Dylan Haegens voetbalboek roepen op om als klas een vlog te maken van een les. Wie is de meest bijgelovige voetballer? Wie is Voor 9 december kunnen leerlingen zich inschrijven en de oudste voetballer? Laat de jongens uit de hun video uploaden op www.vlogjeleraar.nl. Ze maken klas met de mond vol tanden staan wanneer de kans op een meet & greet met Dylan en leraren dingen juf deze feitjes vertelt. Dankzij Het allerleukste mee voor een Youtube-les van de bekende vlogger. De voetbalboek (Uitgeverij Kosmos) kan de leer- campagne volgt op een onderzoek van de universiteiten kracht meepraten met de kinderen en komt ze van Tilburg, Gent en Louvain-la-Neuve. Hieruit bleek alles te weten over dit populaire onderwerp. De dat veel leraren niet weten hoe ze technologie kunnen prijs is € 17,50, ISBN: 9789021563886. inzetten in de klas.

32 column Anders Actieven Nieuw boek Meester Bart

Docent Nederlands Bart Ongering, Jan Anninga Foto: beter bekend als Meester Bart heeft, heeft een nieuw boek uit. Van de columnist van voorheen Spits en tegenwoordig Trouw en schrijver van vele Facebookposts verscheen begin Henno Eckhardt deze maand Meester Bart op zijn best (61) is lid van de bij uitgever Pepper Books. Hierin staan Stuurgroep Anders Actieven nieuwe, ongepubliceerde stukken. Een leuke toevoeging is een kort autobio- grafisch verhaal. De prijs is € 15,- ISBN: 9789020608441

Weer actief Gratis evenement Ontslag als een donderslag bij heldere hemel. Als een geslagen bokser hang je in de touwen. basisscholen: Word een Je vlucht, trekt je terug in de beschermde omgeving van je huis, gaat in een donker Waterheld hoekje zitten wachten ‘tot het over gaat’. Je Leerlingen vinden het heel normaal dat ze schoon drinkwater hebben. voelt je schuldig om een situatie waarop je Toch moeten ze zich ervan bewust worden dat dit niet overal in de zelf geen invloed hebt gehad. Je bent je werk, wereld zo is. Om hen hiermee aan de slag te laten gaan, heeft ontwik- je contacten, je doel in het leven kwijt. Je kelingsorganisatie Simavi het gratis evenement Word een Waterheld verliest jezelf af en toe in diep zelfmedelijden. ontwikkeld voor basisscholen. Dit bestaat uit drie onderdelen: een Na een tijdje wil je zo niet verder, je besluit interactieve Water Quiz voor op het digibord, een sponsoractie en een in beweging te komen. Eerst letterlijk door sportief deel. Scholen kunnen zich aanmelden voor het gratis informa- te wandelen, te fietsen, naar een sportschool tiepakket op www.simavi.nl/waterheld. te gaan. Dan durf je weer naar het winkel- centrum, je durft de confrontatie aan te gaan met ouders van je school, het risico te nemen oud-collega’s tegen te komen. Langzaam, met vallen en opstaan, durf je weer te gaan Rijmelarij leven, je schaamt je niet meer voor je eigen Het is elk jaar weer een heel gedoe: situatie. Je leest in Schooljournaal dat er een het maken van gedichten. regiobijeenkomst wordt georganiseerd voor Sommige leraren worden nu al moe, Anders Actieven binnen CNV Onderwijs. Met dat ze zich ook nog daarop moeten richten. lood in de schoenen ga je daar toch maar eens heen. Je bent niet de enige in deze situatie! De werkdruk is al hoog en dus, Tijdens het introductierondje hoor je andere is het goed u te vertellen, mensen jouw eigen verhaal vertellen. Dit dat er iets bestaat dat rust geldt voor zowel de werklozen als de collega’s en vreugde kan herstellen. die arbeidsongeschikt zijn geworden. Stuur- groepleden die de bijeenkomsten organiseren Een woordenboek op internet zijn open, warm, en begripvol. ‘Bij die club waar je mak’lijk mee kunt rijmen. wil ik wel horen’, denk je. ‘Ik meld me aan Zo heeft een goed gedicht vol pret, en hoor weer ergens bij.’ Wil jij als anders voor jou nooit meer geheimen. actief-lid ook weer actief worden? Sluit je aan bij de Stuurgroep, word weer collega en Het gratis rijmwoordenboek van Van Dale is via deze link we behartigen samen de belangen van onze te vinden: www.vandale.nl/rijmwoordenboek doelgroep binnen de bond. 33 hbo

Internationale pabo trekt studenten uit alle windstreken Een wereldbaan in het onderwijs

Ze komen vanuit de hele wereld en waaieren na hun opleiding ook weer over de wereld uit. Afgelopen zomer studeerde de eerste lichting studenten van ITEPS (International Teacher Education for Primary Schools) in Meppel af. De dependance van Stenden Hogeschool is de eerste in Nederland met een ‘internationale pabo’. En haar alumni komen goed terecht: ze worden met open armen ontvangen door internationale scholen, maar ook gewoon hier in eigen land. sociaal vaardig, flexibel en het Engels goed onder de knie hebben. Onze opleiding heeft een eigen programma en dat betekent dat je na een jaar niet alsnog kunt overstap- pen naar de reguliere pabo. Studenten moeten dus goed at ooit begon als speciaal traject van de weten wat ze willen. Ze moeten ook beseffen dat het een pabo is in vijf jaar tijd uitgegroeid tot een prijzige studie is. Buitenlandse stages kosten geld. Maar je geaccrediteerde opleiding met (momen- hebt straks letterlijk en figuurlijk wel een wereldbaan.’ teel) tweehonderd studenten, partnerscho- Wlen in Denemarken en Noorwegen, en bekendheid bij VERKEERD VISUM internationale scholen in de hele wereld. ‘In het begin wa- De ITEPS is één van de eerste internationale pabo’s in ren onderwijsinstellingen huiverig’, vertelt teamleider Ton Europa en moest veel ontdekken. Dat deed ze samen met Gelmers. ‘Ze twijfelden of ze een stageplek wilden bieden. haar studenten. Gelmers: ‘We moesten contacten leggen Maar onze studenten hebben laten zien wat ze kunnen in de wereld, leren over visa, onderzoeken welke regelin- en nu zijn er zelfs scholen in Nairobi en Aruba die naar ze gen er zijn en dan nog kom je heel veel tegen. Zo hebben vragen.’ Ook de werkgelegenheid blijkt enorm. ‘Alle stu- we studenten naar huis gehaald, omdat ze niet de goede denten uit de eerste lichting hadden al een baanaanbod visa hadden geregeld of omdat er terreurdreiging was. voordat ze afstudeerden.’ Maar eerlijk gezegd zijn dat de uitzonderingen. De meeste studenten hebben een geweldige tijd waarin ze veel leren. AVONTUURLIJK EN FLEXIBEL Ze werken nu zelf aan een site met informatie over stages, De International Teacher Education for Primary Schools welke documenten je moet hebben, hoe je huisvesting (ITEPS) begon met 24 eerstejaars. Dit studiejaar startten vindt, enzovoorts. Die ondernemingszin kenmerkt onze er al 84 en naar verwachting zal dat aantal volgend jaar studenten: zij zijn samen met ons verantwoordelijk voor rond de honderd zijn. Wie afstudeert kan aan het werk hun opleiding.’ op internationale scholen voor primair onderwijs. ‘Stu- denten weten ons te vinden’, vertel Gelmers. ‘Ze komen DIWALI EN ARUBA uit de hele wereld: van Frankrijk tot Polen en van Nigeria Tess Middendorp (21) is vierdejaars. Zij ging negen weken tot Burkina Faso. En natuurlijk ook uit Nederland. Wie op stage naar India. ‘Een geweldige ervaring. Lesgeven zich bij ons aanmeldt krijgt een intakegesprek, Engelse gaat daar heel anders dan in Nederland. Ze hebben taalvaardigheden worden getest en we doen een assess- vakgericht onderwijs. Leerlingen hebben twee vaste ment.’ Dat lijkt pittig voor een school zonder numerus leraren en de rest komt van een andere school om vakken fixus, maar het blijkt noodzakelijk. ‘Deze baan vraagt een te geven zoals drama, dans, karate of tennis. In India heb 34 bepaalde mindset. Je moet avontuurlijk zijn, zelfstandig, ik Diwali meegemaakt (één van de belangrijkste feesten hbo Tekst: Tessa Klooster Foto’s: privé-collectie

binnen het hindoeïsme, red.). Als ik tijdens stages of later Hulleman (24). Hij hoopt na het afstuderen een baan te in mijn werk Indiase leerlingen in de klas heb, weet ik vinden op Arnhem International School. ‘Ze zijn bezig dus waar ze het over hebben. Dat is een voordeel.’ Laura met een nieuwe school. Het lijkt me geweldig om in een Menting (20) liep stage op een Amerikaanse school op nieuw gebouw met nieuwe technieken zelf iets op poten Aruba. ‘Het eiland heeft veel inwoners met verschillende te zetten.’ Hij is tevreden over zijn studie: ‘Ik heb hier veel achtergronden en roots, en er komen veel toeristen uit geleerd van de docenten, maar misschien nog wel meer diverse landen. Kinderen krijgen er les in het Engels, van andere, buitenlandse studenten en hun culturen. Spaans én Nederlands. Heel interessant, een plek waar ik Echt fijn.’ veel leerde over andere culturen.’ UITEINDELIJKE TERUGKEER GEWEREN SCHOONMAKEN Waar ze volgend jaar terechtkomen, weten de vierdejaars Jaargenoot Anneloes Hobbeling (19) voegt toe: ‘Omdat je nog niet. Lang zullen ze waarschijnlijk niet op één plek zelf nu weet hoe het is om in een ander land te wonen, ver blijven. Gelmers: ‘Meestal krijg je voor hoogstens twee weg van je opa en oma en je vrienden, kun je je inleven in je leerlingen.’ De vierdejaars liep stage in Kazachstan. ‘Het vroor er veertig graden. Ik droeg drie broeken, twee ‘Je moet avontuurlijk, zelfstandig, truien en twee jassen en ging zo weinig mogelijk naar buiten. Alles bevriest: je wenkbrauwen, je wimpers. De sociaal vaardig en flexibel zijn’ interna­tionale school waar ik stage liep was vrij exclusief. Kinderen werden gebracht door chauffeurs en liepen jaar een contract. Dan kijkt de school opnieuw naar allemaal in uniform. Hoewel veel vakken in het Engels bijvoorbeeld de leerlingenpopulatie. Als er veel kinderen waren, kregen ze wiskunde in het Russisch. En er was van expats uit China zijn bijgekomen, zullen ze hun een militaire les. Daar leerden ze dingen als geweren ­docententeam daar ook op aanpassen. De ervaring schoonmaken.’ Lachend: ‘Iedereen is heel verbaasd als ik leert dat docenten overal in de wereld lesgeven en dan dat vertel, maar je went aan dat soort dingen. Ik hoefde uit­eindelijk terugkeren naar Nederland, waar ze hun er zelf niet zo nodig eentje schoon te maken, maar keek opgedane kennis en ervaring verder kunnen inzetten.’ er ook niet meer zo van op. De kinderen vinden het de Tess: ‘Als ik zelf kinderen krijg, kan ik me voorstellen dat gewoonste zaak van de wereld.’ ik op één plek wil blijven en ze niet steeds wil verplaatsen.’ Vooralsnog hoopt ze haar internationale carrière te be- INTERNATIONAAL IN NEDERLAND ginnen op Aruba: ‘En daarna naar andere warme landen, Voor een plek als internationaal georiënteerde leerkracht want ik heb zo’n hekel aan de kou hier. Het lijkt me heer- 35 hoef je niet per se naar het buitenland, weet Sander lijk: lekker op het strand mijn les voorbereiden.’  Ontwikkelingen in de medezeggenschap: Training voor (ambtelijk) secretarissen Foto: Wilbert van Woensel

CNV Connectief Academie bekende basiscursussen over wet- en regelgeving voor In het scholingsaanbod van CNV Connectief Academie MR- en GMR-leden. In deze korte, verdiepende training staan jij en je collega’s centraal. Samen met jou bepalen komt actuele wet- en regelgeving aan bod. Welke ont- we welke dienstverlening het beste aansluit op jouw wikkelingen zijn er op korte en middellange termijn te leerbehoefte. Zo kun je je individueel inschrijven voor verwachten? Welke wet- en regelgeving is momenteel een van de cursussen, maar kun je ook als team, aan het veranderen, en wat zijn de gevolgen voor mede- stichting, (G)MR of OR een programma op maat laten zeggenschap? Maar ook: wat zijn nu precies de rollen maken. Dit kan worden aangeboden op de door jou van het college van het bestuur, de raad van toezicht en gewenste locatie, in de vorm van een workshop, training de GMR en in welke volgorde hoort de besluitvorming of studiedag. Voor (G)MR en OR is er het Partnerschap te verlopen? Ook draait het bij de training om kennis- voor structurele ondersteuning. deling. Want in de eenzame positie waarin ambtelijk secretarissen doorgaans verkeren, is het belangrijk om Training voor ambtelijk secretarissen regelmatig ervaringen uit te wisselen. De training vindt Een van de trainingen die wordt aangeboden is Ont- plaats in Utrecht op 11 januari. Voor meer informatie of wikkelingen in de medezeggenschap: Training voor direct aanmelden bel met 030 751 17 47 of kijk op (ambtelijk) secretarissen. Dit is een aanvulling op de al www.cnvonderwijs.nl/academie.

36 Sta jij al geregistreerd? Laat ook zien wat je waard bent!

Hoe werkt het register? Het lerarenregister geeft je zeggenschap over je eigen professionele ontwikkeling. De wet Beroep Leraar, waar het lerarenregister onderdeel van uitmaakt, versterkt de positi e van leraren in het po, vo, (v)so en mbo, bakent je beroep af en gaat onbevoegdheid tegen. Het register beschermt en garandeert de kwaliteit van leraren. Zo biedt het register ouders en leerlingen de zekerheid dat er een bevoegde en bekwame leraar voor de klas staat die zijn vak bijhoudt en met zijn of haar collega’s werkt aan het verbeteren van het onderwijs. De Tweede Kamer heeft met grote meerderheid met het wetsvoorstel ingestemd. Als de Eerste Kamer er ook mee akkoord gaat is er vanaf augustus 2017 een beroepsregister waarin alle bevoegde leraren staan opgenomen.

Wil je meer weten over het lerarenregister? Kijk op registerleraar.onderwijscooperati e.nl

van, voor en door de leraar Verschijningsschema SCHOOLJOURNAAL

nr. 19 10 december

Kent u de kracht van een wensdag?

Vraag het Leo Ècht iets (chronisch ziek) Maak een onvergetelijke wensdag mogelijk voor ernstig zieken van alle bereiken in het leeftijden. Geef ze ontspanning, blijheid en kracht voor een vaak onzekere toekomst. Dank u wel voor uw bijdrage! 10 JARIG JUBILEUM onderwijs? Elke bijdrage is welkom: IBAN NL 43 RABO 0156 2427 10

www.oppepper4all.nl

Photo: Win McNamee/Getty Images Adverteer in SEARCH. Schooljournaal! RESCUE. De voordelen op een rij SAVE. • Direct en gericht contact met een grote, geïnteresseerde doelgroep • Primair en voortgezet onderwijs, mbo en hbo • Twee wekelijkse verschijning op adres • Adverteren in Schooljournaal kunt u goed combineren met CNV Bondsbytes E-nieuwsbrief. Oplage ruim 11.700 exemplaren

oplage: Kijk voor verschijningsdata, formaten en tarieven op 55.000 EEN KIND LAAT JE NIET VERDRINKEN www.cnvo.nl/adverteren STEUN ONS REDDINGSSCHIP OP DE MIDDELLANDSE ZEE SMS SCHIP NAAR 4333 Neem contact op met (doneer eenmalig € 3,-) Ray Aronds van Bureau Recent T. 020 330 89 98 - E. [email protected] adres & telefoonnummers

CNV Onderwijs is dé vakvereniging die opkomt voor het welzijn en de belangen van (oud-)onderwijspersoneel. Wij zijn jouw partner in school op het gebied van beroepsinhoud,­ individuele (rechts)bijstand en collectieve belangenbehartiging. CNV Onderwijs is onderdeel van CNV Connectief en aangesloten bij CNV Vakcentrale.

ALGEMEEN of van brochures en folders, zoals over CNV Onderwijs verlofregelingen, ziekte en prepensioen. Tiberdreef 4, 3561 GG Utrecht Postbus 2510, 3500 GM Utrecht LEDENVOORDELEN [email protected], www.cnvonderwijs.nl Leden van CNV Onderwijs profiteren 030 751 10 03. Bereikbaar op werkdagen van lagere premies en kortingen. tussen 8 en 18 uur Zorgverzekering Bestuur (vereniging) OHRA, 026 400 40 40, coll. nr. 3725 Pieter Oudenaarden, algemeen www.ohracollectief.nl/cnvo3725 secretaris/penningmeester VGZ, 0900 07 50, coll. nr. 5008500 [email protected] Schadeverzekering Ledenadministratie Centraal Beheer Achmea, 055 579 80 00 [email protected], Revalidatieoord 030 751 10 03 Dennenheuvel, 035 646 04 64 Schooljournaal [email protected], 030 751 10 03 Stuurgroepen Verenigingsbureau Sectorgroepsbesturen GROEN ONDERWIJS [email protected] Dhr. J.H.A.M. Damhuis PRIMAIR ONDERWIJS 06 29 22 90 91 DIENSTVERLENING Dhr. H. de Vries [email protected] Rechtshulp Werk en Inkomen 06 44 42 25 77 [email protected], 030 751 10 03; [email protected] ONDERWIJSONDERSTEUNERS vertrouwenspersonen 030 751 10 01 Dhr. J.M. van den Groenendal Rechtshulp Privé VOORTGEZET ONDERWIJS 06 24 98 75 43 Stichting Achmea Rechtsbijstand Dhr. R. Mudde [email protected] 088 462 37 20, coll. nr. 49356. 06 42 98 65 43 Academie [email protected] JONG CNV Connectief Academie verzorgt trainin- Mevr. A. Wering gen en adviestrajecten op uw locatie. Ook MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJS 0575 47 04 45 kunt u als (G)MR of OR een Partnerschap Dhr. T.P.E. Opgenoord [email protected] aangaan. [email protected], 046 449 34 21 030 751 17 47 [email protected] ANDERS ACTIEVEN Starters en Studenten Mevr. K. Frugte [email protected], 030 751 10 06 HOGER ONDERWIJS 06 33 83 96 92 Directietelefoon Leo Douwes [email protected] [email protected], 030 751 10 04 06 83 57 38 60 Zelfstandigen [email protected] [email protected], 030 751 10 03 Thema- / werkgroepen Sociaal Fonds ONDERWIJS DIENSTVERLENING Het Sociaal Fonds helpt waar mogelijk Francis Huisman PASSEND ONDERWIJS leden en/of hun gezinsleden met 06 22 33 90 42 AnneMarie Bruurmijn-De Louw (financiële)­ problemen: A. van Vliet, [email protected] 0416 33 31 13 Theeheuvellaan 66, 3903 DD Veenendaal [email protected] 06 36 19 33 76 SCHOOLLEIDERS [email protected] Dhr. R.J. Bovee BIJEENKOMSTEN B.g.g. voor dringende zaken: 020 647 68 43 Koos Wijkhuijs-Geschiere Dhr. B. Gersen, 040 213 03 09 [email protected] [email protected] CNV Onderwijs Coachingsnetwerk [email protected], 030 751 17 85 GEPENSIONEERDEN NETWERKBIJEENKOMSTEN­ Www.hetonderwijsplein.nl Mevr. T. Arts Elly den Haan Te raadplegen en downloaden (leden)infor­ 06 25 53 59 78 [email protected] matie uit Schooljournaal of Rechtspositiegids, [email protected] 39 www.hetonderwijsplein.nl www.facebook.com/cnvonderwijs Twitter: @cnvonderwijs Linkedin: www.cnvonderwijs.nl/linkedin Kom naar de NOT 2017 en krijg een energieboost op onze stand!

Vraag via CNV Onderwijs je gratis toegangsbewijs aan op www.not2017.nl

Bezoek de stand van CNV Onderwijs direct bij de ingang van hal 8 (stand 08.B010).