Actualiteiten Fricties tussen de fracties

De Tweede Kamer behandelt op 19, 20 en 21 november de begroting van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Justitiewoordvoerders van vijf politieke partijen waren bereid alvast hun visie geven. Waar zitten de pijnpunten?

Maarten Bakker burgers serieus te nemen, en geschillen geleden dat er een hoop mis was. Ze steun­ niet te laten aankomen op een rechtszaak. den massaal het “Manifest van Leeuwar­ Het voorstel voor de zogeheten dade­ den”. De VVD-minister stuurde de Raad lijke tenuitvoerlegging van een celstraf van voor de rechtspraak op tournee, maar ging één jaar of meer, had voor Recourt niet per zelf niet met rechters praten. Daar spat de se gehoeven, maar hij heeft er wel voor liefde voor het rechtsbedrijf niet vanaf!’ getekend. ‘Een principieel punt voor mij is In het akkoord dat D66-voorman dat het hof altijd de voorlopige hechtenis sloot met de rege­ kan schorsen.’ ringscoalitie over de begroting voor 2014 Foto's: ANP Foto's: is nog geen extra geld uitgetrokken voor de rechtsstaat. In de jaren daarna moet er vol­ ‘Pijn bij de gens de democraten wel 0,4 miljard euro advocatuur’ bijkomen voor dit doel. Dat aanvullende budget wil D66 inzetten om het OM te ont­ (PvdA) zien en de toegankelijkheid van de recht­ spraak te garanderen. Volgens Schouw eroen Recourt van de PvdA vindt de aan­ leiden de aangekondigde bezuiniging op Jgekondigde bezuiniging op de rechts­ de rechtsbijstand en de verhoging van de bijstand te verdedigen. ‘De maatregel zal griffierechten ertoe dat vooral de midden­ vooral pijn doen bij de advocatuur, die klasse afhaakt. ‘Die spannen geen hoger minder vergoeding krijgt voor de bewer­ ‘Liefde voor beroep meer aan, of stappen helemaal niet kelijke zaken. Ik zou het erger vinden als meer naar de rechter. Ze kunnen het niet de drempel tot de rechter te hoog wordt rechtsbedrijf spat meer opbrengen.’ voor rechtzoekenden.’ Recourt heeft ook er niet vanaf’ gezien dat in de begroting de bezuiniging op de gesubsidieerde rechtsbijstand is (D66) opgehoogd met nog eens zes miljoen, tot 91 miljoen euro. ‘Hier gaan we nog vragen 66 wil tijdens het begrotingsdebat over stellen. Ik ga uit van een bezuiniging Dtwee hoofdthema’s aan de orde stel­ van 85 miljoen tot en met 2018.’ len: de gebrekkig functionerende straf­ De aangekondigde verhoging van rechtketen en de toegankelijkheid van de griffierechten met gemiddeld vijf­ de rechtspraak die gevaar loopt. Volgens tien procent ligt Recourt minder zwaar woordvoerder Gerard Schouw is de straf­ op de maag. ‘Deze verhoging is ook van rechtketen duidelijk overbelast. ‘Het ‘De rek is uit een geheel andere orde dan het plan van duurt alleen al negen maanden voordat de begroting’ het vorige kabinet voor kostendekkende het Openbaar Ministerie beslist of een ver­ griffierechten.’ De PvdA’er is er al langer dachte verder wordt vervolgd. De minis­ (CDA) voorstander van dat de hoogte van de grif­ ter moet ervoor zorgen dat de politie met fierechten wordt gekoppeld aan het belang goede dossiers komt, maar twintig tot der­ e rek is helemaal uit de begroting van een zaak. ‘Als er een geschil is met een tig procent daarvan is eigenlijk onder de ‘Dvan Veiligheid en Justitie’, zegt miljoeneninzet, kunnen er ook meer grif­ maat. Op het OM wordt dan nog eens een Tweede Kamerlid Peter Oskam. Zijn par­ fierechten betaald worden.’ kwart bezuinigd tot 2018. Ze krijgt boven­ tij wil dat er in 2014 al veertig miljoen Recourt kondigt wel een amendement dien te maken met een opeenstapeling van euro extra gereserveerd wordt ter verster­ aan op het kabinetsvoorstel. Bestuursor­ prioriteiten.’ king van de strafrechtketen. ganen zouden een hoger griffierecht moe­ Schouw verwijt minister Ivo Opstelten Oskam is benieuwd hoe de afspraken ten betalen als ze een bestuursrechtszaak ‘een gebrek aan passie’ voor het rechtsbe­ uit het herfstakkoord, waar het CDA niet verliezen. Dat leert ze om bezwaren van drijf. ‘De rechters constateerden een jaar aan meedeed, uitpakken voor de begro­

advocatenblad november 2013 | 11 Actualiteiten

ting van Veiligheid en Justitie. ‘De tbs- Steur. ‘Maar het kan geen kwaad als er instelling Veldzicht mag open blijven. een drempel wordt opgeworpen in de Goed nieuws, maar wij vragen ons af of rechtsbijstand. Het geeft een stimulans er dan niet elders bij Justitie geld vanaf aan de alternatieve vormen van geschil­ gaat.’ lenbeslechting, zoals buurtbemidde­ De bezuiniging op de rechtsbijstand is ling of mediation. Ik wil wel dat er nog voor het CDA ook een heikel onderwerp. onderzoek gedaan wordt naar de effecten ‘Wat er in de brief van juli stond met de van de ingreep van staatssecretaris Fred bezuiniging van 85 miljoen euro vond Teeven.’ ik al fors. Maar als dat bedrag nog hoger Ook de aangekondigde verhoging ‘Strafzaken niet uitvalt, wordt het wel heel krap.’ van de griffierechten stuit op weinig buiten rechter om Vragen heeft Oskam tevens over de problemen bij de VVD. ‘Het is een fractie landelijk uitrol van de ZSM-aanpak, van de verhoging die het vorige kabi­ afraffelen’ waarbij het OM zelf straffen oplegt. ‘Het net in petto had met haar voorstel voor moet niet ten koste gaan van de zorg­ kostendekkende griffierechten.’ Van vuldigheid. Ik heb begrepen dat er nog der Steur heeft wel bedenkingen bij de (GroenLinks) weleens een parketsecretaris van het OM honderd procent verhoging bij som­ met een zwakke zaak op een verdachte mige beroepszaken. ‘Daarvan moeten de roenLinks maakt zich grote zor­ wordt afgestuurd, om hem een voorstel effecten ook nog eens bekeken worden.’ Ggen over de toegankelijkheid van te doen. Als zo’n zaak voorkomt, zou het Als de advocatuur zich zorgen maakt over de rechtspraak. ‘Je zult maar als zwan­ wegens gebrek aan bewijs uitdraaien op de toegankelijkheid van de rechtspraak, gere vrouw ontslagen worden vanwege je een vrijspraak.’ Oskam wil ook weten wat zou ze volgens Van der Steur ook naar zwangerschap,’ zegt fractiewoordvoerster voor effect ZSM heeft op de rechtspraak. zichzelf moeten kijken. ‘Wanneer komt Liesbeth van Tongeren. ‘Wat heb je dan ‘Die blijft zitten met de ingewikkelde ze nu eens zelf met een voorstel voor de aan een wettelijk ontslagverbod, als je de zaken en die kosten weer meer tijd en verlaging van haar tarieven?’ toegangsprijs tot de rechtbank niet kunt geld.’ Van der Steur: ‘De toegankelijkheid betalen? Wie verzeild raakt in een bezwaar­ Het CDA gaat niet akkoord met het van de rechtspraak zou er ook op vooruit­ procedure tegen het stopzetten van een voorstel voor dadelijke tenuitvoerleg­ gaan als de Nederlandse Orde van Advo­ uitkering, betaalt een maandinkomen aan ging. De maatregel is volgens Oskam caten meewerkt aan uitbreiding van het griffierechten en advocatenkosten.’ overbodig, want een officier van justitie “no cure, no pay”-principe. Dat zou niet Kamerlid Van Tongeren wil dat er kri­ kan op een terechtzitting al gevangen­ alleen op letselschadezaken van toepas­ tisch wordt gekeken naar de ‘grootver­ neming vorderen. ‘Als de rechter toch niet sing moeten zijn. Jammer dat de Orde dit bruikers’ van het recht, de organen van daartoe overgaat, is het niet aan ambtena­ niet verder uitrolt.’ de Nederlandse overheid. ‘Wie het oneens ren van Justitie om dat alsnog te doen.’ Van der Steur vindt dat de advoca­ is met een beslissing van een overheidsin­ tuur haar zaakjes nog steeds niet op orde stantie wordt vrijwel automatisch gedwon­ heeft. De kwaliteit laat volgens hem te gen tot het voeren van een procedure. Van wensen over. ‘Ik vind echt dat advocaten overheden mag worden verwacht dat zij zich moeten specialiseren. We zouden het proberen tot een vergelijk te komen.’ van een chirurg niet accepteren als hij in GroenLinks is, net als de PvdA, voor een ziekenhuis kankergevallen behandelt hogere griffierechten voor overheden. ‘Ook en daarnaast ook longziekten en hart­ grote bedrijven, energieleveranciers of kwalen. Maar van een advocaat vinden verzekeraars, zouden verhoudingsgewijs we het goed dat hij als specialismen het meer kunnen betalen voor de rechtsple­ strafrecht, het civiel recht, en ook nog het ging’, zegt Van Tongeren. bestuursrecht heeft.’ De landelijke uitrol van ZSM in 2014 ‘Kom zelf met De afwijzing van de Orde van het laat­ wordt zeker niet gesteund door Groen­ voorstel tot ste toezichtvoorstel van de staatssecreta­ Links. ‘Voortvarendheid valt toe te juichen, ris heeft Van der Steur ‘hooglijk verbaasd’. maar strafzaken mogen niet buiten de rech­ lagere tarieven’ De VVD’er verwerpt de gedachte dat er ter om worden afgeraffeld. Iedereen heeft staatscontrole komt op de advocatuur. er recht op dat een onafhankelijke straf­ (VVD) ‘De staatssecretaris wil nota bene dat de rechter, op basis van integer en transparant Orde zelf de leden van het nieuwe college onderzoek, een oordeel velt. De verdachte e VVD vindt toegang tot het van toezicht aanwijst. Het lijkt wel alsof en zijn advocaat moeten zich inhoudelijk ‘Drecht voor iedereen belangrijk’, de Orde zichzelf niet in staat acht om met en procedureel kunnen verweren. Die zegt fractiewoordvoerder Ard van der geschikte leden te komen.’ garanties zie ik niet in de ZSM-aanpak.’

12 | november 2013 advocatenblad