Verdwenen Haventjes Zijn Mede Mogelijk Gemaakt Door Waddenfonds, Verdwenen Inwaarts Richting Het Huidige De Cocksdorp

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Verdwenen Haventjes Zijn Mede Mogelijk Gemaakt Door Waddenfonds, Verdwenen Inwaarts Richting Het Huidige De Cocksdorp Loswal Zwinweg Oost De Kaai Oosterweg Zevenhuizen Oosterend L - en ands ur ch tu a a p Oosterenderweg s N v e e Oostkaap h r Oostkaap e Achtertuune zeedijk Oude c n s i i g r i a n r g g A deze haven. Vissers vertrokken naar Den Hoorn en De Nesweg Lageveld Koog. Uiteindelijk werd Wambinghe met stuifzand be­ dekt en zijn alle inwoners vertrokken. Fannenweg Nieuweschild Lancasterdijk De Waal 5 km i 35 De Waal vindt u centraal op het eiland. Voor de droog­ i 64 legging van Waal en Burg in 1612, lag het dorpje aan zee. Het grensde ook aan de brede zeearm De Lange 53 Nieuw Schild Fietsroute / Wandelroute Waal: een kweldergebied vol kreken. De Waal was 36 i Het startpunt is bij Peperhof 7 in Oosterend. Staat de destijds een vissersdorp. Vanaf de 12e eeuw werd in i 56 deur open? Bekijk de maquette van de oesterhaven en de baai gevist of men ging de Noordzee op. De Waal­ 57 52 exposities over de visserij! De wandelroute gaat langs dam (1362), later ‘Bomendiek’ genoemd, is een van de 37 boerenland; volg de rode voetstapbordjes. De fietsrou­ oudste, nog bestaande Texelse dijken. Onderaan de te loopt via fietsknooppunten. Hij is 40 km lang; u kunt Bomendiek lag ooit een haventje. Ten zuiden van De 50 51 76 hem desgewenst inkorten. Onderweg komt u informa­ Waal liep een zeearm richting Oudeschild. Bij hoog 45 tiepanelen en luisterpalen tegen. water spoelde het water, via de zeearm, dwars over het i Wambinghe 42 05 Torenhuis 38 eiland tussen twee ophopingen van keileem door. Door 26 41 het hoogteverschil in het landschap kunt u deze zee­ 11 39 Wambinghe arm en de Bomendiek nog goed zien. 14 10 12 Rond het ‘Torenhuis’ (Jan Ayeweg, Den Hoorn) was 09 Den Horn Het Clijf Havensluis het ooit één en al bedrijvigheid. Er lag een groot dorp: i Wambinghe, later omgedoopt tot De Westen. Mensen De Lieuw werkt aan behoud en herstel van L - en ands ur ch e e tu a leefden hier van de 8 tot de 17 eeuw. In 720 stond er a p natuur en landschap op Texel. s N v 40 km e e h r e c n s i al een kapel, gesticht door Willibrord en Bonifatius. Tot i g r i a n r g g 1400 was Wambinghe het belangrijkste kerkdorp van Flora en fauna Weidevogels A 5 km Texel. Je ziet helaas bijna niets terug in het landschap. 40 km Fietsroute Enkele boerderijen en huisjes zijn de enige tastbare Cultuurhistorie Landschapselementen Het startpunt is bij Peperhof 7 in Oosterend. Volg herinnering. Wambinghe was ook een vissersdorp. de fietsknooppunten (lees van links naar rechts): Vroeger liep een diepe inham vanaf de Noordzee land­ Colofon Deze routes langs verdwenen haventjes zijn mede mogelijk gemaakt door Waddenfonds, Verdwenen inwaarts richting het huidige De Cocksdorp. Voor de Gemeente Texel en Stichting Toeristisch Investeringsfonds Texel (STIFT), met gelden die 64 35 36 37 38 39 42 41 26 visserij bruikbaar als havenplaats aan de Noordzee, afkomstig zijn uit de toeristenbelasting. Ontwerp & Productie: EN/OF ontwerp & communicatie - Texel. Haventjes met aansluiting op de hoger gelegen delen, die door­ Fotografie: Ronald Timmer, Marlon Bruin, Tessa Jol, Van Driel, Natuurmonumenten, 14 12 9 10 11 5 45 26 76 Fotoarchief Gemeente Wieringen, Wim Janssen, Chefsfriend.nl, Foto Fitis en Nieuw Land. liepen voorbij Den Burg richting De Waal. Het dicht Oosterend, Den Hoorn, De Waal stuiven van de inham betekende de teloorgang van Bekijk meer routes en informatie: 50 51 52 56 57 53 www.delieuw.nl VH012016 Texel is onlosmakelijk verbonden met de zee. afzet bleek sterk afhankelijk van de welvaart in grote en de Afsluitdijk (1932) verdween het Groot zeegras uit Het Clijf Eilanders trotseerden eeuwenlang de elementen steden. Na 1845 ging het daarom bergafwaarts met dit gebied, en daarmee ook de handel. Vissersdorp het Clijf werd al vroeg bewoond van­ voor de handel en visserij. Het landschap liet de oestervangst ­ dus ook met de haven. Hij is in 1859 wege de gunstige ligging. Op een opstuwing van zich ondertussen gewillig leiden door de sterke buiten gebruik geraakt. Nieuw Schild keileem en aan zee, zodat vissers en handelaren hun stroming. Ter hoogte van Oosterend ontstond in de loop van de werk konden doen. Vanaf 1290 raakte het Clijf door Wiervisserij 17e eeuw een dorpje aan de dijk. Het kreeg de naam verlanding verder van het water. Het zeegat tussen De haventjes, een strategische handelsplaats, ‘ver­ Vanaf de 18e eeuw werd op wier (Groot zeegras) ge­ Nieuw Schild. ‘t Schild, ontstaan omstreeks 1630, werd Den Helder en Texel verplaatste verder zuidwaarts. huisden’ in het kielzog mee. Onze fietsroute voert vist. Hoe dat in zijn werk ging? In eerste instantie door daardoor Oude Schild. De dorpen danken hun naam De vissers stichtten iets zuidelijker een nieuw dorp; langs deze verdwenen plekken. Het geeft u een losgeslagen wier uit zee op de dijk te trekken. Het ge­ aan schelpenbanken (het schil), ten oosten van Texel. Den Horn. Aantrekkelijk, want het lag weer aan beeld van 750 jaar Texelse visserij. Wie de wandel­ droogde wier werd gebruikt voor de opbouw van dij­ Bewoners hielden zich vooral bezig met de visserij en water. Tussen 1300 en 1350 kon je met een klein route pakt, duikt in de historie van vissersdorp Oos­ ken. Vanaf 1826 kwamen de wiervisserij en wiermaaie­ de vele (buitenlandse) schepen die voor Oude Schild bootje van het hoog gelegen het Clijf, voornamelijk terend. rij (zeegrasindustrie) pas echt op gang. Niet alleen het en Nieuw Schild lagen. Loodsen begeleidden ze rich­ bewoond door boeren, naar Den Horn. In het jaar losgeslagen wier, maar ook wier uit zee werd geoogst ting zee; vaklieden zorgden voor scheepsonderhoud. 1398 ging het mis. De Friezen hebben Den Horn tij­ Oestervisserij door het af te maaien. Overal rond de Waddenzee gin­ Proviand regelen en overladen van handelswaar waren dens de Holland­Friese oorlog verwoest. Bewoners Ergens rond 1700 ontdekten de Texelse en Wie­ ook een bron van inkomsten. Met het verdwijnen van vluchtten noodgedwongen terug naar het Clijf. ringer vissers oestergronden in de Waddenzee. de koopvaardijschepen op de rede van Texel, is Nieuw Vanaf die tijd kreeg het Clijf de naam ‘Den Hoorn’. Zij raapten de oesters met de hand; de kostbare Schild gesneuveld. Enkel de scheepshelling bleef nog waar ging naar steden, van Amsterdam tot Ham­ in gebruik. Ter hoogte van het vroegere haventje staat burg. Tijdens de 18e eeuw waren 60 Texelse Kagen de IJzeren Kaap. Het vormde, samen met de Hervorm­ (schepen) actief. Steeds meer ‘vreemde’ Kagen van de Kerk en toenmalige molen (Molenbuurt) een baken­ Schiermonnikoog en Zoutkamp verschenen ten lijn voor de scheepvaart. tonele. Ze brachten ook nieuwe technieken mee. Het rapen gebeurde voortaan met een oesterkor Havensluis (ijzeren raamnet). De oogst ging naar met takken De Lieuw heeft, nabij de Watermolenweg bij Den afgezette bedden. Oesters konden daar groter groei­ gen wiervissers aan de slag. Even leek het erop dat de Hoorn, een havensluis nagebouwd. Hij werd omstreeks en voordat ze werden verkocht. De oesterbedden wierwinning op zijn retour raakte. Dijken werden in de 1465 aangelegd, tijdens inpoldering van polder Buiten­ lagen direct achter de dijk bij Oosterend (nu pol­ loop van de 18e eeuw bekleed met stenen. De vissers dijk. De zeezijde van de sluis diende als haventje van Tip! der ’t Noorden); goed beschut en vlakbij huis. Het boorden echter nieuwe markten aan. Matrassen en Den Hoorn. Het stond in verbinding met de vroegere In Oudeschild vindt u museum Kaap Skil. Duik oesterseizoen liep van februari tot november. Half kussens werden gevuld met zeegras en het wier werd Kagehaven (ligplaats voor Kaagschepen). Handelswaar in de maritieme historie! Om de hoek ligt de september verkochten de vissers hun voorraad, die gebruikt als isolatiemateriaal of mest. In hoogtijdagen werd, varend door de kreek bij de sluis, op het land Oude Vismarkt, met de (gratis) expositie Leven uit meer dan 100.000 oesters bestond. Tussen 1835 werkten op Wieringen 400 en op Texel 600 mensen in gezet of naar de Kaagschepen vervoerd. De aanslui­ van de Vis. In De Waal kunt u het Cultuurhisto- en 1845 werd, speciaal voor de oestervisserij van de wierwinning. Tot in jaren ’30 kwam in de westelijke tende kreek vormde een natuurlijke verbinding met de risch Museum Texel bezoeken, met een kijkje Oosterend, een haven aangelegd net buiten de dijk Waddenzee tot op wel 15.000 hectare Groot zeegras Waddenzee. Bij laag water zette men de sluis open om in het (boeren)leven op Texel. bij Nieuweschild. Oesters zijn een luxeproduct en de voor. Door afsluiting van de Amsteldiepdijk (1920­1924) het overtollige water in zee te spuien. .
Recommended publications
  • 1961773 Krim
    E I J E R L A N D S E G A T Veerdienst Texel - Vlieland 1/5 tot 30/9 31 32 P 33 Bewaakt strand 30 P 15/8 - 1/3 14 P STENGWEG 16 TEXEL 29 Lemoensberg VUUR kaart TORENWEG E Eierlandsche E duinen 28 Krimbos P Grote vallei 1. Vakantiepark De Krim Bewaakt strand KRIMWEG LANGEVELD- De Cocksdorp Z T 2. Golfbaan De Texelse STRAA D KRIMWEG 35 18 27 1 10 3. Hotel Molenbos De Krim R P ROGGESLOOT Naaktstrand 34 4. Residentie Californië Palenbol 3 / Golfbaan 1 3 - 8 33 / LANCASTERDIJK O 5 1 P 5. Bungalowpark ’t Hoogelandt 26 De Slufter O 2 32 6. Camping Kogerstrand HOLLANDSEWEG Lange dam 7. Camping Loodsmansduin OORSPRONGWEG N 25 Polder 8. Camping De Shelter Bol van 12 de Dordrecht POSTWEG Eendracht 31 De 9. Villapark De Koog OORSPRONGWEG Schorren 24 HOOFDWEG P 10. Zwembad De Krim Slufterbollen SLUFTERWEG Midden-Eierland OORSPRONGWEG Rietvlakkie Indoor speelparadijs 1 23 5 /8 - 30 1/3 Polder Eijerland ZANDDIJK /3 1 SLUFTERWEG De Putten - /3 Lasergame 8 1 EENDRACHTSWEG / 15 - DE MUY /8 5 1 Indoor Midgetgolf De Vlakte 19 STUIFWEG De Muy P Paracentrum 22 MUYWEG POSTWEG M Klimpark Oorlogsschip HOGEZANDSKILSLUFTERWEG Vliegveld Bertusnol Crossbaan Evenementenhal Texel Polder Het Noorden Zuid-Eierland 29 MUYWEG 21 Bewaakt De Nederlanden strand P EIJERLANDS KANAAL 11. Juttersmuseum Flora KORVERSKOOI HOOFDWEG BUITENZWIN POSTWEG MUYWEG ZWINWEG P RUIGENDIJK Drijvers vogelweid 27 De Bol 12. IJsboerderij Labora 26 20 P 8 9 MAAIKEDUINWEG Bewaakt P Krassekeet De Koog 28 SCHORRENWEG BINNENZWIN 13. Texelse bierbrouwerij strand6 LIMIETWEG 14.
    [Show full text]
  • Monumentnr Adres
    Monumentnr Adres Plaats sectie nummer Omschrijving aanwijzing afgevoerd G3 De Grie 7 Den Hoorn P 128 schapenboet 23-6-2009 G5 Hemmerweg 11 Den Hoorn R 325 schapenboet 23-3-1987 G6 Hemmerweg 15 Den Hoorn R 856 schapenboet 24-3-1987 G7 Hemmerweg 17 Den Hoorn R 550 schapenboet 24-3-1987 G8 Hemmerweg 18 Den Hoorn R 816 schapenboet 10-9-2014 G9 Hemmerweg 20 Den Hoorn R 709 schapenboet 15-12-1990 G10 Hoornderweg 15 Den Burg O 1249 schapenboet 19-12-1985 G11 Hoornderweg 16 Den Burg O 2189 schapenboet 23-3-1987 G12 Hoornderweg 42 Den Hoorn R 800 schapenboet 23-3-1987 G14 Keesomlaan 53 Den Burg O 2080 schapenboet met rieten dak en schuurtje met 26-11-1985 pannendak G14 Keesomlaan 55 Den Burg O 2080 schapenboet met rieten dak en schuurtje met 26-11-1985 pannendak G17 Lagewegje 2 Den Hoorn R 205 schapenboet 10-11-1998 G18 Leemkuil 2 Den Burg O 525 schapenboet 23-3-1987 G20 Stolpweg 20 A Den Hoorn P 735 schapenboet 23-3-1987 G21 Molwerk 19 Den Hoorn P 1360 schapenboet achter Molwerk 13 23-6-2009 G22 Mosselweg 4 Oosterend M 2079 schapenboet 13-3-2018 G24 Oudeweg 4 Den Hoorn R 608 schapenboet 23-3-1987 G25 Pontweg 116 Den Burg R 784 schapenboet 9-10-1985 G26 Ruigendijk 1 De Koog G 627 schapenboet 23-3-1987 G27 Schansweg 26 Den Burg O 287 schapenboet 23-3-1987 G28 Spangerweg 26 De Waal N 356 schapenboet 23-3-1987 G29 Westerweg 42 A Den Hoorn R 745 schapenboet 23-3-1987 G30 Hoornderweg 29 Den Burg O 2182 schapenboet verplaatst vanaf Duykerdam 25 23-12-1985 G32 Zuid Haffel 21 Den Burg O 1825 schapenboet 9-10-1985 G33 Molwerk 1 Den Hoorn P 1187 schapenboet
    [Show full text]
  • Het Eiland Texel
    Het eiland Texel Op Texel schijnt de zon langer, regent het minder en waait het meer dan in de rest van Nederland. D . C . D . K . O . D . W . D . B . O . Echte Texelaars spreken D . H . het Texels dialect. 'Hee lóópt as een mál skéép' (iemand die doelloos heen en weer loopt) 'Hut waait dat 't rôôkt' (het waait hard) Opdrachten bij de kaart Pak de atlas erbij of zoek op internet de kaart van Texel. a Waar op het eiland bevindt zich het bos? Omlijn, en kleur het groen. b Kleur de dorpen rood en zoek de naam erbij. c Waar is de vissershaven? Geef aan op de kaart met een bootje en een vis! d Zoek het strand op de kaart en geef het een gele kleur. e Zoek de waddendijk op de kaart en kleur deze donkerbruin. f Waar komt de veerboot aan? Geef aan op de kaart met een bootje! g Teken een fietsroute van de boot naar jullie logeerplek. Hoeveel kilometer is dat? ................................................................................................ (Heeft iemand straks op kamp ook een kilometerteller bij zich?) Weetjes Inwoners en dorpen Afmetingen (* bron Rijkswaterstaat) Op het eiland Texel wonen ongeveer 13.700 inwoners afstand Den Helder/Texel 2,5 km die verspreid zijn over zeven dorpen en het lengte eiland* 25 km buitengebied. Den Burg, het centrale dorp met circa breedte eiland* 12 km 6.900 bewoners, is verreweg het rondje Texel op de hoogwaterlijn* 60 km grootste. Dan volgen in volgorde van grootte: lengte strand* 27 km Oosterend (circa 1.400), lengte waddendijk* 24 km Oudeschild (1.275), land oppervlakte 16.982 ha De Cocksdorp (1.250), fietspaden 135 km De Koog (1.220), hoogte Hoge Berg 15 m Den Hoorn (965) en hoogste punt (Seetingsnol) 25 m De Waal (400).
    [Show full text]
  • Beschrijving Van De Regio Zuid-Texel, Provincie Noord-Holland
    Beschrijving van de regio Zuid-Texel, Provincie Noord-Holland Texel is het meest westelijk gelegen Waddeneiland en wordt – net als de andere Waddeneilanden – gekenmerkt door een dynamisch milieu. Het landschap bestaat uit door de wind gevormde zandduinen, bedijkte kwelders, veengronden en de uit het Pleistoceen daterende keileembulten op de zuidelijke helft van het eiland, waarvan De Hooge Berg met 15 m boven N.A.P. het hoogst is. Texel is het enige Nederlandse Waddeneiland waar zulke pleistocene heuvels voorkomen. Op deze heuvels en op de omringende zandvlakten treffen we de oudste nederzettingen op Texel aan, zoals Den Burg, Oudeschild en Den Hoorn. Dit deel van Texel wordt nog steeds ' het oude land' genoemd. Figuur 1: De geologie van Zuid-Texel De regio Zuid-Texel omvat het dorp Den Hoorn en omgeving, met de polders De Kuil, Hoornder Nieuwland en Prins Hendrikpolder en de poldergebieden van De Hemmer en Noord- en Zuidhaffel. In het zuidwesten en noordwesten wordt de regio afgebakend door de Westerduinen, terwijl de oostelijke grens wordt gemarkeerd door Den Burg en de karakteristieke Hooge Berg. De regio wordt daarmee grotendeels beperkt tot de pleistocene gronden, die sporen van prehistorische bewoning vertonen, de vroege bedijkingen van vóór 1300, en een karakteristiek boerenlandschap met tuunwallen en schapenboeten. A. Nederzettingen en nederzettingspatroon De vroege bewoning van Zuid-Texel concentreerde zich op de pleistocene keileembulten en de zandvlakten van De Hemmer en Noord- en Zuidhaffel. Bij archeologische opgravingen zijn sporen van prehistorische bewoning gevonden. De oudste vondsten dateren uit de Midden Steentijd (8000 - 4500 v.C.), terwijl van permanente bewoning sprake is vanaf de Bronstijd (1800 - 800 v.C.).
    [Show full text]
  • Halte Haltenr Pontweg Veerhaven, Den Hoorn
    Halte HalteNr Pontweg Veerhaven, Den Hoorn (1) 1 Pontweg Amaliaweg, Den Hoorn (4) 4 Pontweg Amaliaweg, Den Hoorn (5) 5 Pontweg Redoute, Den Hoorn (6) 6 Pontweg Redoute, Den Hoorn (7) 7 Pontweg Zuid Haffel, Den Burg (8) 8 Pontweg Zuid Haffel, Den Burg (9) 9 Pontweg Leemkuil, Den Burg (10) 10 Pontweg Leemkuil, Den Burg (11) 11 VVV Texel, Den Burg (12) 12 Elemert, Den Burg (13) 13 Gemeentehuis, Den Burg (14) 14 OSG De Hogeberg, Den Burg (15) 15 De 99, Den Burg (16) 16 Meester Kraaistraat, Den Burg (17) 17 Buytengors, Den Burg (18) 18 Wagemakerstraat, Den Burg (19) 19 Noordwester, Den Burg (20) 20 Sint Jan, Den Burg (21) 21 Gasthuisstraat, Den Burg (22) 22 De Zandkoog, Den Burg (23) 23 De Zandkoog, Den Burg (43) 43 Pontweg Rozendijk, Den Burg (24) 24 Pontweg Rozendijk, Den Burg (25) 25 Pontweg Gerritslanderdijkje, De Koog (26) 26 Pontweg Gerritslanderdijkje, De Koog (27) 27 Pontweg Californieweg, De Koog (28) 28 Pontweg Juttersmuseum Flora, De Koog (29) 29 Pontweg Pelikaanweg, De Koog (30) 30 Pontweg Pijpersdijk, De Koog (31) 31 Calluna, De Koog (32) 32 Bosch en Zee, De Koog (33) 33 Dorpsstraat, De Koog (34) 34 Nikadel, De Koog (35) 35 Badweg, De Koog (36) 36 Hotel Opduin, De Koog (37) 37 Epelaan, De Koog (38) 38 Maartenhuis, De Koog (39) 39 Ecomare, De Koog (40) 40 Californie, De Koog (41) 41 So What, De Koog (42) 42 Zeemansduin, Den Hoorn (50) 50 De Hors, Den Hoorn (51) 51 Loodsmansduin, Den Hoorn (52) 52 Den Andel, Den Hoorn (53) 53 De Naal, Den Hoorn (54) 54 Klif, Den Hoorn (55) 55 Novalishoeve, Den Hoorn (56) 56 Jonkersbergen, Den Hoorn
    [Show full text]
  • Braving Troubled Waters: Sea Change in a Dutch Fishing Community Ginkel, Rob Van
    www.ssoar.info Braving troubled waters: sea change in a Dutch fishing community Ginkel, Rob van Veröffentlichungsversion / Published Version Monographie / monograph Zur Verfügung gestellt in Kooperation mit / provided in cooperation with: OAPEN (Open Access Publishing in European Networks) Empfohlene Zitierung / Suggested Citation: Ginkel, R. v. (2009). Braving troubled waters: sea change in a Dutch fishing community. (Mare Publication Series, 4). Amsterdam: Amsterdam Univ. Press. https://nbn-resolving.org/urn:nbn:de:0168-ssoar-271720 Nutzungsbedingungen: Terms of use: Dieser Text wird unter einer CC BY-NC-ND Lizenz This document is made available under a CC BY-NC-ND Licence (Namensnennung-Nicht-kommerziell-Keine Bearbeitung) zur (Attribution-Non Comercial-NoDerivatives). For more Information Verfügung gestellt. Nähere Auskünfte zu den CC-Lizenzen finden see: Sie hier: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.de 4 MARE PUBLICATION SERIES 4 Rob van Ginkel This ethnographic study is about Dutch fisher folk’s engagements with erratic marine Rob van Ginkel living resources, capricious markets and the vicissitudes of political interventions in the fishing industry from the early 18th century until the present day, with an emphasis on post-war developments. More specifically, it focuses on the owner-operators, deckhands, fishermen’s wives and others involved in the fisheries of Texel, an island in the north- western part of the Netherlands. Braving Troubled Waters Troubled Braving The book attempts to situate their occupational community at the interface of local and (supra)-national processes and aims to show how the latter affect the socio-cultural fabric of the island’s fishing villages and prompt particular responses in the fishermen’s perceptions and modes of action.
    [Show full text]
  • Die Orte Auf Texel
    Die Orte auf Texel • Den Burg De Burg ist der größte der 7 Orte auf Texel und Verwaltungszentrum. Hier wohnt etwa die Hälfte der Inselbevölkerung. Archäologische Ausgrabungen zeigen, dass der Ort schon lange besiedelt ist, so fand man hier eine friesische Burg, die im 7. Jhr. von den Franken zerstört wurde. 1345/1346 wurde das Dorf von Graf Jan van Beaumont (dem jüngeren Bruder von Wilhelm III. von Holland) wieder befestigt. Den Klosterhof in Dorf machte er zum Verwaltungszentrum der Insel. Die um das Zentrum führenden Straßen zeugen noch heute vom Burgcharakter des Ortes, später wurde die Siedlung mit einem Burgwall und einer Burggracht umgeben. • Den Hoorn Den Hoorn ist das südlichste Dorf der Insel. Die niederländisch-reformierte Kirche von Den Hoorn, deren Ursprung auf das Jahr 1398 zurückgeht, erinnert an die Zeit, in der Lotsen und Walfänger das Dorf bevölkerten. Im 17. und 18. Jahrhundert. fuhren die niederländischen Handelsflotten auf allen Weltmeeren und das Lotsen von Schiffen wurde zu einer neuen Einnahmequelle. 1781 lebten in Oudeschild 122, in Nieuwe Schild 45 und in Den Hoorn 99 Lotsen; 1783 wurden bei Texel 1805 Schiffe gelotst. Nach dem Bau des Nordholland Kanals (1819 - 1824) und des Nordseekanals (1865 - 1875) fand das Lotsen allerdings ein Ende. Außerdem wurde in der Mitte des 19. Jahrhunderts vor der Mündung von Texel ein Reichslotsendienst eingerichtet. Heute zeugen nur noch Namen wie 'Loodsmansduin' und einige Lotsenhäuser in der Herenstraat von dieser Zeit. Später entdeckte man eine neue Existenzquelle: die Blumenzwiebelzucht. Da der Wasser- haushalt auf Texel zu jener Zeit noch nicht optimal war, eigneten sich am Anfang nur die höher gelegenen Böden, wie das Gebiet entlang der Dünen bei Den Hoorn, für die Zucht.
    [Show full text]
  • The Evolution of Dutch American Identities, 1847-Present Michael J
    Florida State University Libraries Electronic Theses, Treatises and Dissertations The Graduate School 2011 The Evolution of Dutch American Identities, 1847-Present Michael J. Douma Follow this and additional works at the FSU Digital Library. For more information, please contact [email protected] THE FLORIDA STATE UNIVERSITY COLLEGE OF ARTS AND SCIENCES THE EVOLUTION OF DUTCH AMERICAN IDENTITIES, 1847-PRESENT By MICHAEL J. DOUMA A Dissertation submitted to the History Department in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy Degree Awarded: Spring Semester, 2011 i The members of the committee approve the dissertation of Michael J. Douma defended on March 18, 2011. _____________________________ Dr. Suzanne Sinke Professor Directing Dissertation ______________________________ Dr. Reinier Leushuis University Representative ______________________________ Dr. Edward Gray Committee Member ______________________________ Dr. Jennifer Koslow Committee Member ______________________________ Dr. Darrin McMahon Committee Member The Graduate School has verified and approved the above-named committee members. ii ACKNOWLEDGEMENTS This dissertation was written on napkins, the reverse sides of archival call slips and grocery receipts, on notebook paper while sitting in the train, in Dutch but mostly in English, in long-hand, scribble, and digital text. Most of the chapters were composed in a fourth floor apartment on the west side of Amsterdam in the sunless winter of 2009-2010 and the slightly less gloomy spring of 2010. Distractions from the work included Sudoku puzzles, European girls, and Eurosport broadcasts of the Winter Olympics on a used television with a recurring sound glitch. This dissertation is the product of my mind and its faults are my responsibility, but the final product represents the work and activity of many who helped me along the way.
    [Show full text]
  • De Welstandsnota Voor Haar Grondgebied Vast- Gesteld
    1 Inhoudsopgave pagina 1. PROCES EN VERANTWOORDING 3 1.1 Aanleiding en achtergrond 3 1.2 Doel en uitgangspunten 3 1.3 Welstand 4 1.3.1 De praktijk 4 1.4 Leeswijzer 6 2. WELSTANDSBELEID 9 2.1 Inleiding 9 2.2 Beleid en procedure 10 2.2.1 Criteria 10 2.2.2 Mogelijkheden voor afwijken van welstandsadvies 12 2.2.3 Excessenregeling 13 2.3 Gebiedsgericht Welstandsbeleid 14 2.3.1 Inleiding 14 2.3.2 Gebiedsanalyse 15 2.3.3 Welstandniveaus Texel 16 2.4 Welstandsbeleid voor veelkomende kleine bouwwerken 17 2.5 Thematisch welstandsbeleid 18 3. RUIMTELIJKE KARAKTERISTIEK VAN TEXEL 21 3.1 Inleiding 21 3.2 Kernen 21 3.2.1 Woon- en werkgebieden 21 3.2.2 Recreatiewoningen 49 3.3 Duingebieden 50 3.3.1 Kust en duinen 50 3.3.2 Bos 51 3.4 Buitengebieden 51 3.4.1 Oude land 51 3.4.2 De Hoge Berg 53 3.4.3 Jonge polders 53 3.5 Conclusie 54 Inhoudsopgave 1 2 4. GEBIEDSGERICHTE CRITERIA 56 4.1 Inleiding 56 4.2 Historisch gegroeide woon- en gemengde gebieden 57 4.3 Planmatig ontworpen woongebieden 60 4.4 Werkgebieden en havens 62 5. THEMATISCHE UITWERKINGEN 64 5.1 Inleiding 64 5.2 Bouwwerken 65 5.2.1 Stolpboerderijen 65 5.2.2 Visserswoningen/loodswoningen 66 5.2.3 Schapenboeten 67 5.3 Bouwwerken geen gebouwen zijnde 69 5.3.1 Masten en windturbines 69 5.3.2 Reclame-uitingen 69 5.4 Bouwen aan en nabij 73 5.4.1 Monumenten 73 5.4.2 Bouwen aan en nabij dorpsranden 75 6.
    [Show full text]
  • Oosterend Viert Feest!
    8 OOOSTERENDOSTEREND 0 ELD 0 WWERELDER D 2 2008 ECOR PPRESENTRESENT RRECORD ING! PPOGING!OG Historisch Spel ‘Het Wapen van Amsterdam in oorlogstijd’ We kijken terug op het leven van opa Hendrik Waard. Zijn kleinkin- deren hebben een doos met foto’s op zolder gevonden, maar ze weten niet wie er allemaal opstaan. Opa vertelt zijn verhaal over het eind van 1944 en begin 1945. Lees meer hier- over op pagina 19. Straattheater Verdeeld over twee dagen en in drie tijdsblokken. In elk blok spelen een paar straten hun spel een aantal keer, zodat toeschouwers genoeg tijd en plaats hebben om alles te kunnen volgen. Meer info hierover op pagina 11 en 13. Oosterend viert feest! Meerkamp Een spectaculaire strijd tussen de 31 juli, 1 en 2 augustus maakt Oosterend zich genoemd worden, staan ook tijdens het feest bands, de tentoonstellingstent en natuurlijk Oosterenders onderling. Ingedeeld weer op voor het vijfjaarlijks feest. Vroeger open om andere mensen te ontmoeten en de het straattheater. Het is sowieso al een ge- naar straat, zullen zij opgaan in een vierden men het feest vooral om de midden- feestvreugde met u te delen. Er is een geva- not om door het versierde dorp te lopen. Het strijd waar zeker water bij komt kij- stand van het dorp de kans te geven zich te rieerd programma. Geen dure attracties maar versierthema dit jaar is vrijheid en u zult zien ken. Deze wedstrijd vindt plaats op presenteren. Nu is het meer het feest om de gewoon “Strender” eigen dingen. Een greep dat elke straat dit weer anders heeft geïnter- vrijdagmiddag om 14.30 uur op het relaties tussen de dorpelingen weer op te uit het programma: het historisch spel “Het preteerd.
    [Show full text]
  • Factsheet Texel
    cradle to cradle islands Texel, The Netherlands LED Light Plan “The LED light plan shows the main issues Project description on the island Project leader of Texel, namely The Light plan is the ambitious policy plan of the muni - Municipality of Texel sustainability and cipality of Texel for public lighting. It starts with an Bert Dennenberg taking into account inventory of the current area. On the basis of road tel.nr.: +31 (0) 222 362 175 the environment.” safety, social security and liveability a Texel’s practical e-mail: [email protected] directive has been determined for the application of public lighting. This is translatedinto a plan with the Partners Bert Dennenberg main focus on systainability and darkness. This plan Village councils of Den Burg, Den Hoorn, De Koog, De civil engineer provides LED lighting and generation of energy by Cocksdorp, De Waal, Oosterend and Oudeschild, Texel, means of solar panels. Delft University of Technology, EPEA International Umweltforsshung GmbH. Targets of the project The local council of Texel has decided that in 2020 Texel sustainably foresees in her own energy need and to take darkness as a core quality of the municipality. The LED light is the interpretation on this vision for public lighting. It leads to a reduction of energy usage of 60%, remaining energy is durably generated, none CO 2 emission, less light pollution, more nocturnal WATER darkness and lower maintenance costs. Innovation and value of the project • 100% LED-lighting • 100% sustainable generated energy • 100% reduction of CO 2 emission 2 With the implementation of an innovative and sustain- 1 0 ENERGY 2 able public lighting, Texel hopes to set an example and y l u inspire the many tourists who visit the island and also J stimulate other governments and organisations.
    [Show full text]
  • Strategische Visie Bedrijventerreinen – Bijlage – Inventarisatie.Pdf
    28 februari 2017 Inventarisatie Strategische Bedrijventerreinenvisie Gemeente Texel ing. Dave Vlaming MSc Inhoudsopgave 2 | 50 Omschrijving Paginanummer 0. Samenvatting 3 1. Inleiding, aanleiding en opgave 4 2. Doel, randvoorwaarde en aanpak 5 3. Inventarisatie bedrijventerreinen 6 3.1 Den Burg – Wezenland 7 3.2 Den Burg – Noord en De Mars 10 3.3 De Waal 14 3.4 Oudeschild 17 3.5 Oosterend 21 3.6 De Cocksdorp 24 3.7 De Koog 27 3.8 Samenvatting bedrijventerreinen Texel 30 4. Uitbreidingsvraag 35 5. Beleidsdocumenten 39 6. Ladder voor Duurzame Verstedelijking 43 7. Bijlage 1 – Enquête behoefte bedrijventerrein 46 8. Bijlage 2 – Behoefte bedrijfskavels 47 9. Bijlage 3 – Inventarisatie agrarisch aanverwante bedrijven 50 * ’t Horntje/NIOZ-haven is geen bedrijventerrein 0. Samenvatting 3 | 50 Ten behoeve van de Strategische Bedrijventerreinenvisie van de gemeente Texel zijn alle zeven bedrijventerreinen geïnventariseerd. In totaal betreft het 59 hectare bruto, waarvan 55 hectare netto met daarop 16 hectare bebouwd pandoppervlak. Op de bedrijventerreinen zijn volgens LISA (2015) 166 bedrijven gevestigd, waar in totaal 1.007 personen werkzaam zijn. Voornaamste sectoren zijn groot- en detailhandel/reparatie van auto’s, bouwnijverheid en industrie. Het huuraanbod op de bedrijventerreinen betreft 2.368m2 tegen een gemiddelde vraagprijs van € 55,- per m2 per jaar voor bedrijfsruimte en € 145,- per m2 per jaar voor kantoorruimte. Er wordt 4.137m2 bedrijfs- en kantoorruimte te koop aangeboden op de bedrijventerreinen tegen een gemiddelde vraagprijs van € 1.115 k.k. Het aanbod bouwkavels is zeer beperkt. Het betreft slechts één kavel van 3.915m2 op bedrijventerrein Oudeschild met een vraagprijs van € 375.000 k.k., ofwel € 96,- per m2.
    [Show full text]