Rozwoju Społeczno

S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

SSTTRRAATTEEGGIIAA

RROOZZWWOOJJUU SSPPOOŁŁEECCZZNNOO-- GGOOSSPPOODDAARRCCZZEEGGOO GGMMIINNYY DDAARRŁŁOOWWOO

Darłowo, padziernik 2004r. S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

S P I S T R E C I

Wstp 3

Metodologia 4

Uczestnicy 6

Raport o stanie Gminy Darłowo 8

Ocena sytuacji społeczno-gospodarczej Gminy Darłowo 30

Analiza porównawcza 31

Analiza SWOT 55

Misja 65

Diagnoza stanu Gminy Darłowo 68

Priorytety 71

Cele i kierunki działania 73

ñ Ekologia 74

ñ Gospodarka 75

ñ Infrastruktura 76

ñ Przestrze 77

ñ Społecznoş 78

Wybrany wariant rozwoju 80

Komentarz do wybranego wariantu rozwoju 81

Ankiety pogldowe 83

Wdraanie strategii 92

Monitorowanie strategii 93

Załczniki 94

Alternatywne warianty rozwoju 106

2 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

W S T P

Podstaw rozwoju gminy Darłowo jest strategia, która okrela, misj, cele i kierunki działania na lata 2004 - 2014. Dokument ten poddany ocenie radnych, a nastpnie uchwalony przez Rad Gminy zawiera równie opcje i warianty rozwoju. Programy operacyjne maj charakter otwarty i bd uszczegóławiane przez Rad Gminy w zalenoci od corocznie uchwalanego budetu, zawartych umów z powiatem, sejmikiem wojewódzkim, wojewod oraz od wielkoci rodków pomocowych i po uzupełnieniu o daty wykonania poszczególnych zada staj si Wieloletnim Planem Inwestycyjnym. W dalszej czci opracowania przedstawiono wyniki bdce kompilacj debat strategicznych i autorskiego uporzdkowania wyników prac uczestników sesji, przy czym sformułowania misji, celów i kierunków działania pozostawiono w formie zblionej do proponowanej przez uczestników debat. Zmiana treci poszczególnych celów i kierunków działania miała jedynie na celu dostosowanie istniejcych sformułowa do zasad tworzenia poszczególnych elementów strategii. Dodatkowym czynnikiem majcym wpływ na ostateczny kształt dokumentu jest „Raport o Stanie Gminy” zawierajcy podstawowe informacje o gminie Darłowo uwzgldniajc stan jednostek podległych bezporednio Wójtowi. Raport został opracowany wg wczeniej przygotowanego schematu przy udziale pracowników Urzdu Gminy Darłowo. Zamieszczona “Analiza Porównawcza” opracowana na podstawie informacji uzyskanych od przedstawicieli Urzdu Gminy, z Centrum Bada Strategicznych w Warszawie oraz Biuletynu Statystycznego Województwa Zachodniopomorskiego stała si podstaw Diagnozy Stanu. W tworzeniu strategii rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Darłowo zostało włczonych kilkadziesit osób, bdcych reprezentantami rodowisk społecznych, biznesowych, samorzdowych, Rady Gminy. Dokument został poprzedzony list uczestników, którzy brali udział w debatach strategicznych.

3 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

METO D O LO GI A

Strategi Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Darłowo opracowano przyjmujc za podstaw wyniki debat strategicznych organizowanych Metod Aktywnego Planowania Strategicznego. Przeprowadzono dwie debaty z udziałem liderów lokalnych, reprezentujcych: Radnych Gminy, rodowiska biznesowe oraz organizacje pozarzdowe. Pierwsza sesja strategiczna odbyła si w dniu 20 wrzenia 2004 roku, a jej celem było zidentyfikowanie celów i kierunków działania w poszczególnych przyjtych teoretycznie obszarach ycia społeczno - gospodarczego. Uczestnicy debaty pracowali w piciu grupach, kada podporzdkowana jednemu z obszarów: przestrze, infrastruktura, gospodarka, społecznoş i ekologia. Na podstawie wczeniej wypracowanej analizy SWOT: Silne strony (wewntrzne) gminy, słabe strony (wewntrzne), szanse (zewntrzne) i zagroenia (zewntrzne) odpowiedziano na pytanie: C o n a l e y z r o b i ş , a l b o , j a k i e p o d j ş d z i a ł a n i a l u b s p o w o d o w a ş e f e k t y t y c h d z i a ł a , e b y z l i k w i d o w a ş s ł a b e s t r o n y g m i n y i z n i w e l o w a ş z a g r o e n i a ? Na podstawie tak postawionego pytania grupy przygotowały po osiem celów opierajc si na wczeniej wybranych w wyniku dyskusji słabych stronach i zagroeniach. Podobnie pracowano przy budowaniu celów okrelonych na podstawie mocnych stron i szans, z tym, e liczb celów ograniczono do szeciu w kadej grupie. Kolejnym krokiem procesu konsultacji społecznej była hierarchizacja celów w poszczególnych obszarach ycia społeczno - gospodarczego. Przyjto, e w kadym obszarze winny zostaş wyrónione trzy cele niezbdne, bez których dany obszar nie moe si rozwijaş, trzy cele pierwszorzdne, które przyspieszaj rozwój danego obszaru oraz trzy cele drugorzdne - wane dla rozwoju danego obszaru, ale z bliej nieokrelonym w dekadzie czasem i tempem ich realizacji. W ten sposób wynikiem konsultacji po pierwszej debacie strategicznej było wypracowanie kilkudziesiciu celów w piciu obszarach społeczno - gospodarczych.

4 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Druga sesja strategiczna z podobn reprezentacj liderów lokalnych, okreliła priorytety dla rozwoju społeczno - gospodarczego gminy oraz alternatywne warianty rozwoju. W tym celu uczestnicy debaty pracujcy w piciu tematycznych grupach dokonali w kadej z nich wyboru czternastu najwaniejszych celów dla gminy z grupy kilkudziesiciu wypracowanych na poprzedniej debacie strategicznej. Wybrane cele w kadej grupie zhierarchizowano w sposób okrelony w rozdziale warianty rozwoju. Druga debata dotyczyła równie procesu identyfikacji programów operacyjnych, których tytuły brały swój pocztek z wczeniej okrelonych kierunków działania. Uczestnicy debaty korzystajc z wczeniej przygotowanych kart programowych dokonywali w grupach wartociowania programów, projektów i przyporzdkowanych im zada oraz dokonywali wpisów do kart, tych projektów, które zdaniem grup winny zostaş zrealizowane w okresie wypełniania misji, celów i kierunków okrelonych strategi.

5 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

UUCCZZEESSTTNNIICCYY

1. Bukowski Antoni – Naczelnik Wydziału Ochrony rodowiska w Starostwie Powiatowym w Sławnie 2. Czach Kazimiera – Inspektor ds. Zamówie Publicznych i rodków Pomocowych w Urzdzie Gminy w Darłowie 3. Fraszko Jan – Radny Rady Gminy Darłowo 4. Gał Małgorzata – Dyrektor Zespołu Szkół nr 1 w Dobiesławiu 5. Gajzler Małgorzata – Inspektor Mienia Komunalnego w Urzdzie Gminy w Darłowie 6. Glaza Marceli - Dyrektor Gminnego Zakładu Uytecznoci Publicznej w Darłowie 7. Gondek Tomasz – Referent ds. Ochrony rodowiska w Urzdzie Gminy Darłowo 8. Grabiska Wiesława – Dyrektor Zespołu Szkół w Dbkach 9. Haczaryk Wanda – Prezes Stowarzyszenia Agroturystycznego „ZAGRODA”; Sołtys Sołectwa Cisowo 10. Jacewicz Krystyna – Dyrektor Szkoły Podstawowej w Jeyczkach 11. Kaleta Henryk – Inspektor ds. Inwestycji i Remontów w Urzdzie Gminy w Darłowie 12. Kisielewska Krystyna – Skarbnik Gminy Darłowo 13. Koluch Arkadiusz – pracownik Stray Gminnej w Darłowie 14. Koralewska – Winiarek Elbieta – Kierownik Biura Rady Gminy Darłowo 15. Kozielec Alicja – Wicedyrektor Zespołu Szkół w Kopnicy 16. Krakowiak Zofia – Sołtys Sołectwa Kopa 17. Lisek Jan – Administrator Przychodni i Inspektor Nadzoru Inwestorskiego w Urzdzie Gminy w Darłowie 18. Małecki Jan – Radny Rady Gminy Darłowo 19. Murii Robert – Inspektor ds. Promocji, Turystyki i Kontaktów z Zagranic w Urzdzie Gminy w Darłowie 20. Nakielska Karolina – Inspektor ds. Zagospodarowania Przestrzennego w Urzdzie Gminy w Darłowie 21. Prus Tadeusz – Pracownik ds. Inwestycji w przedsibiorstwie SOLMAR Sp. z o.o. w Darłowie 22. Trusiuk Hilary – Radny Rady Gminy Darłowo 23. Skoczylas Iwona – Radna Rady Gminy Darłowo

6 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

24. Sobieraj Janusz – Inspektor dróg, komunikacji, spraw energetycznych Gminy w Urzdzie Gminy Darłowo 25. Solecka Jadwiga – Sołtys Sołectwa Wiekowice 26. Szymacha Józef – Radny Rady Gminy Darłowo 27. Szymczak Ewa – Kierownik Gminnego Orodka Pomocy Społecznej w Darłowie 28. Szynkowska Anna – Sekretarz Gminy Darłowo 29. Szynkowski Antoni – Radny Rady Gminy Darłowo 30. Werner Mariola – Dyrektor Zespołu Szkół w Starym Jarosławiu 31. Wolowska Barbara – Dyrektor Szkoły Podstawowej w Słowinie 32. yluk Artur – Zastpca Komendanta Komisariatu Policji w Darłowie

7 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

RRAAPPOORRTT OO SSTTAANNIIEE

-- BBIILLAANNSS OOTTWWAARRCCIIAA --

8 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

GGMMIINNAA DDAARRŁŁOOWWOO

Gmina Darłowo jest gmin nadmorsk (w przewaajcej czci turystyczn) połoon w północno - wschodniej czci województwa zachodniopomorskiego. Znajduje si w obrbie powiatu sławieskiego i zajmuje czş terenu zwanego Równin Sławiesk przecit dolinami dwóch rzek: rzeki Wieprzy oraz rzeki Grabowej. Od zachodu i czciowo od południa gmina Darłowo graniczy z gmin Sianów, od południa z gmin Malechowo, od wschodu z gmin Postomino i od południowego wschodu z gmin Sławno. Na obszarze gminy wystpuje niewielka iloş lasów. Tereny nadmorskie, plae oddzielone s od pozostałych terenów gminy wskimi pasmami lasu głównie sosnowego. Wiksze skupisko lasów znajduje si w południowej czci gminy, rozcigajcy si na południowy wschód od Kolonii Jeyczki, Nowego Krakowa w kierunku Słowina. W obrbie tego zespołu lenego z przewag buków i dbów znajduje si projektowany rezerwat "Słowiskie Błota". Przewaaj jednak na terenie gminy tereny otwarte, równinne z dalekimi perspektywami widokowymi na wkomponowane w krajobraz wsie. Swoisty mikroklimat gminy, 20-kilometrowy odcinek szerokich, piaszczystych pla, czyste rodowisko naturalne oraz walory przyrodnicze i krajobrazowe powoduj, e naley ona do najatrakcyjniejszych turystycznych regionów nadbałtyckich. Liczca 17000 miejsc baza noclegowa wraz z obiektami towarzyszcymi zapewnia wspaniałe warunki wypoczynku. Najbardziej znan miejscowoci w gminie s Dbki, lece u nasady mierzei oddzielajcej jezioro Bukowo. Dbki s miejscowoci typowo turystyczn z licznymi orodkami wczasowymi i kolonijnymi, pensjonatami, polami biwakowymi, obozowiskami i kwaterami prywatnymi oraz bardzo dobrze rozwinit sieci placówek gastronomicznych i handlowych. Gmina Darłowo urzeka rozległymi panoramami oraz ciekawymi widokami. Przez obszar gminy przebiegaj piesze szlaki turystyczne: czerwony szlak nadmorski, szlak rezerwatów oraz Europejski Szlak Cystersów, gdzie główn atrakcj jest gotycki kociół cysterski w Bukowie Morskim. Oprócz niego w gminie znajduje si jeszcze 9 kociołów, wród których najciekawsze s kocioły w Barzowicach, Cisowie i Krupach

W skład gminy wchodz nastpujce sołectwa: Barzowice, Bobolin, Boryszewo, Bukowo Morskie, Cisowo, Dbki, Dobiesław, Domasławice, Drozdowo, Gle nowo, Jeyce, Jeyczki, Kopa, Kopnica, Kowalewice, Krupy, Nowy Jarosław, Pciszewko, Porzecze, Palczewice, Rusko, Siczyca, Słowino, Stary Jarosław, Sulmice, Wicie, Wiekowice, Wiekowo, Zakrzewo, Zielnowo, ukowo Morskie.

9 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

1.0. Syntetyczna charakterystyka gminy. 1.1. Połoenie, dane ogólne, powizanie z otoczeniem.

Gmina obejmuje obszar 269,84 km2, w tym: WYSZCZEGÓLNIENIE NAZWA GRUNTU 61,88km2 - uytki rolne ogółem 154,86km2 - lasy i grunty lene 53,10 km2 - pozostałe grunty i nieuytki

2.0. Gmina w statystyce.

Przekrój statystyczny gminy wg danych Urzdu Gminy przedstawia ponisza tabela (wg stanu na koniec 2003r.):

Powierzchnia gminy ogółem 269,84km2 Stan ludnoci ogółem 7 797 w tym mczy ni 3 924 Małestwa cywilne 42 Urodzenia ywe 89 Zgony ogółem 79 Ludnoş w wieku przedprodukcyjnym 2 225 Ludnoş w wieku produkcyjnym 4 631 Ludnoş w wieku poprodukcyjnym 941 Drogi lokalne gminne 574km Liczba gospodarstw domowych, w tym: 2 254 gospodarstwa rolne do 1 ha 460

Dochód budetu gminy ogółem 2002 rok ( w zł.) 12785731,00

Dochód budetu gminy ogółem 2003 rok ( w zł.) 14451327,00 Dochód na 1 mieszkaca w 2002 roku (w zł.) 1639,83 Dochód na 1 mieszkaca w 2003 roku (w zł.) 1853,45

10 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

3.0. Działalnoş produkcyjno-usługowa i budownictwo.

Na terenie gminy prowadziło działalnoş gospodarcz na podstawie wpisu do ewidencji działalnoci gospodarczej 430 podmiotów gospodarczych (stan na koniec 2003 roku).

STRUKTURA PROWADZONEJ DZIAŁALNOCI GOSPODARCZEJ PRZEDSTAWIA SI NASTPUJCO: WYSZCZEGÓLNIENIE 2003 Placówki handlowe i gastronomiczne 212 Produkcja wyrobów przemysłowych 18 Produkcja wyrobów spoywczych 3 Sadownictwo - Usługi transportowe 24 Zakłady produkcyjno - usługowe - Inne ( budownictwo, hotelarstwo, turystyka, rybactwo) 173 OGÓŁEM: 430

4.0. Infrastruktura techniczna. 4.1. Transport i komunikacja.

Szkielet układu drogowego gminy stanowi drogi: długoş ogółem w tym utwardzone Lp. rodzaj drogi w km w km 1 drogi krajowe brak brak

2 drogi wojewódzkie 32,00 32,00

3 drogi powiatowe 99,00 85,00

4 drogi gminne (lece na terenie gminy, nie 574,00* 81,00 posiadajce kategorii dróg) * - S to drogi gruntowe, dojazdowe do pól, łczce miejscowoci gminy. Ze wzgldu na niespełnienie parametrów wymaganych dla dróg gminnych drogi nie zostały przyjte uchwał Rady Gminy jako drogi gminne.

Komunikacja PKS – główne kierunki: Darłowo - Koszalin Darłowo - Sławno

Komunikacja PKP - główne kierunki: Sławno – nie funkcjonuje

11 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

4.2. Telekomunikacja.

Głównym operatorem jest Telekomunikacja Polska S.A. Stan sieci dobry. Stacje bazowe telefonii komórkowej.

4.3. Zaopatrzenie w ciepło.

Gmina nie posiada kotłowni centralnych. Mieszkacy gminy korzystaj z kotłowni indywidualnych.

4.4. Zaopatrzenie gminy w gaz.

Gmina Darłowo nie jest zgazyfikowana. Istnieje moliwoş podłczenia gminy do sieci gazu ziemnego (główny rurocig dla miasta Darłowa przebiega przez teren gminy).

4.5. Zaopatrzenie w wod.

Długoş sieci wodocigowej: 114,4 km Stan sieci: dobry Liczba stacji uzdatniania wody: 12 Liczba przyłczy prowadzcych do budynków: 1359 Iloş ujş wody: 12

Na terenie gminy istniej wodocigi grupowe zlokalizowane w miejscowociach: Dobiesław, Dbki, Stary Jarosław, Kowalewice, Zakrzewo, Cisowo. W najbliszych latach nie przewiduje si budowy ani modernizacji sieci wodocigowej.

4.6. Kanalizacja.

Długoş sieci kanalizacyjnej: 15,7km

Procent skanalizowania Podłczenie do oczyszczalni w Miejscowoş miejscowoci miejscowoci Dbki 100 Dbki Bobolin 95 Dbki Bukowo Morskie 100 Dbki Wicie 100 Wicie Wiekowo 48 Wiekowo Cisowo 50 Cisowo

12 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Oczyszczalnie cieków:

Na terenie gminy znajduj si cztery oczyszczalnie cieków zlokalizowane w miejscowociach: Dbki, Wicie, Wiekowo oraz Cisowo. W administracji gminy znajduj si oczyszczalnie Wicie, Wiekowo oraz Cisowo. Natomiast oczyszczalni w miejscowoci Dbki zarzdza prywatna spółka wodno – ciekowa „Dbki”.

OCZYSZCZALNIE GMINNE Maksymalna wydajnoş Lp. Miejscowoş [w m3/d] 1 Wicie 106,0 2 Wiekowo 27,9 3 Cisowo 10,8

Typ oczyszczalni: mechaniczno – biologiczna Oczyszczalnie s w pełni eksploatowane.

4.7. Gospodarka odpadami.

Na terenie gminy obserwuje si zrónicowany system wywozu odpadów– jednostki gminne, jednostki prywatne gminne i pozagminne oraz nieusystematyzowany sposób składowania odpadów – wysypiska gminne profesjonalne i nieprofesjonalne – spełniajce i nie spełniajce wymogów ochrony rodowiska, z zezwoleniem na uytkowanie lub nie posiadajce takiego.

FIRMY WYWOZOWE: 1. Zakład Uytecznoci Publicznej Darłowo 2. M.P.G.K. Spółka z o.o. Darłowo 3. Wywozy indywidualne

W gminie znajduje si jedno składowisko zlokalizowane w miejscowoci Porzecze. W roku 2004 przewiduje si zamknicie i rekultywacj starego składowiska (kierunek leny) oraz budow nowego składowiska. Horyzont czasowy eksploatacji: do 2020 roku Pojemnoş składowiska: 200 000m3

System wywozu opiera si na firmach komunalnych lokalnych lub obcych oraz powszechnie stosowany jest system dowozu indywidualnego. Firma komunalna - Miejskie Przedsibiorstwo Gospodarki Komunalnej wysypiskami Darłowie administruje składowiskiem w Porzeczu. Na terenie gminy realizowany jest rozpoczty system selektywnego zbioru odpadów tworzyw sztucznych oraz stłuczki szklanej.

Problemem nadrzdnym jawi si koniecznoş budowy składowiska odpadów dla rejonu darłowskiego z elementami stopniowego rozwoju unieszkodliwiania odpadów, w tym kompostowni odpadów organicznych ( powiatowej) przy składowisku w Gwiazdowie, oraz budowa bd rozbudowa systemu selektywnego zbioru surowców odpadowych u ródła. Potencjalne iloci wytwarzanych odpadów na terenie gminy z uwzgldnieniem ruchu turystycznego i wczasowego przedstawia ponisza tabela na nastpnej stronie.

13 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Roczne nagromadzenie odpadów komunalnych 2003 2007 2015 miasto/gmina m3/a Mg/a m3/a Mg/a m3/a Mg/a

Darłowo g. 3400 1510 4860 1782 6075 2125 Darłowo g. sezon 5440 850 6650 945 6650 1120

ogółem 8840 2360 11510 2727 12725 3245

5.0. Ochrona rodowiska przyrodniczego, w tym obszary chronione.

Do obszarów i obiektów objtych ochron prawn na mocy ustawy o ochronie przyrody, wystpujcych na terenie gminy Darłowo nale: - Rezerwat przyrody „Słowi skie Błota” (planowany), - Rezerwat przyrody „Łazowskie Bagna” (planowany), - obszar chronionego krajobrazu „Koszali ski Pas Nadmorski”, - pomniki przyrody.

Rezerwat "Słowi skie Błota" (planowany) - połoony jest na północ od wsi Słowino i obejmuje obszar około 145 ha. Jest to najlepiej zachowane w Polsce torfowisko wysokie typu bałtyckiego. Na terenie tym wystpuje 37 gatunków rolin naczyniowych, 41 gatunków mszaków oraz 45 gatunków porostów.

Rezerwat „Łazowskie Bagna” (planowany) - obszar obejmuje rozległy kompleks lasów bagiennych, połoonych w obrbie niecki jeziora Jamno i Bukowo. Jest to mozaika zbiorowisk lenych, w tym: łgów (łegi olszowe, łgi jesionowo olszowe, rzadkie łgi dbowo-jesionowe), olsów bagiennych, fragmenty borów i brzezin bagiennych, buczyn i grdów na górkach mineralnych, jak i obszar rozległych szuwarów wodnych, turzycowisk, oczek eutroficznych, torfowisk i podmokłych łk. Flora rolin naczyniowych odznacza si duym bogactwem, w tym udziałem wielu gatunków chronionych i zagroonych, takich jak: bluszcz pospolity (masowo), wiciokrzew pomorski (masowo), kruszyna (masowo), kalina koralowa (licznie), porzeczka czarna, przylaszczka pospolita, krwawnik kichawiec, kruszczyk szerokolistny, narecznica grzebieniasta, turzyca nitkowata, rosiczka okrgłolistna, bayna czarna, podkolan biały, bobrek trójlistkowy, bagno zwyczajne, borówka bagienna. Na szczególn uwag i ochron zasługuj zarola woskownicy europejskiej. Kompleks podmokłych łk i rozlewisk na południu jest siedliskiem wielu gatunków ptaków wodnych i błotnych: urawia, łabdzia niemego, kaczek: krzyówki, cyranki, cyraneczki, płaskonosa, drapienych: błotniaka stawowego i pustułki, chrucieli: łyski, kokoszki wodnej, wodnika, derkacza, siewek: czajki, krwawodzioba, bekasa, ptaków wróblowych zwizanych z wod: remiz, dziwonia, potrzos oraz łkowych: przepiórka, gsiorek, makolgwa, gadów: padalca, zaskroca, zwinki, płazów: traszki grzebieniastej, aby moczarowej, trawnej, ropuchy szarej. Przedmiotem ochrony jest naturalnie wykształcony kompleks lasów bagiennych oraz rónorodne łki i szuwary pomidzy jeziorem Jamno i Bukowo. Celem ochrony jest zachowanie unikatowej na Pomorzu rolinnoci lasów bagiennych oraz cennej flory i fauny, w szczególnoci ornitofauny.

Obszar Chronionego Krajobrazu "Koszali ski Pas Nadmorski" obejmuje wski pas nadmorskich borów i lasów mieszanych oraz jezior przymorskich. Charakteryzuje si rónorodnoci ekosystemów nadmorskich, bogactwem gniazdowania ptactwa wodnego, licznymi gatunkami rzadkich zespołów rolin oraz ostojami awifauny (m.in.: bki, bociany białe, kanie rdzawe, błotniaki, derkacze, urawie, rybitwy, łabdzie, kaczki).

14 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

POMNIKI PRZYRODY - Db szypułkowy i buk zwyczajny zronite konarami o obwodzie 450 i 220 cm rosnce około 1km na wschód od wsi Nowy Kraków. - Cis pospolity o obwodzie 60 cm i wysokoci 8 m rosncy na skraju lasu około 0,5 km na północny wschód od wsi Nowy Kraków. - 2 buki zwyczajne o obwodzie 440 i 460 cm oraz 2 dby szypułkowe o obwodzie 330 i 450 cm rosnce w obrbie lenictwa Nowy Kraków. - 2 dby szypułkowe o obwodzie 460 i 550 cm rosnce przy drodze w Kolonii Jeyce. - Db szypułkowy o obwodzie 430 cm rosncy we wsi Kopa. - Grupa drzew (2 lipy drobnoliciaste o obwodzie 388 i 340 cm, db szypułkowy o obwodzie 290 cm, 2 wierki pospolite o obwodzie 190 i 240 cm) rosnce na starym cmentarzu ewangelickim w Domasławicach. - Grupa drzew (8 lip drobnoliciastych o obwodzie 250-312 cm) rosnca na starym cmentarzu ewangelickim w Krupach. - Jesion wyniosły o obwodzie 278 cm rosncy na cmentarzu w Jeycach. - Lipa drobnolistna o obwodzie 285 cm rosnca przy kociele w Słowinie. - Aleja lipowa (14 lip drobnoliciastych o obwodzie 175-250 cm, 2 lipy o obwodzie 320 i 430) rosnca na cmentarzu w Słowinie. - Grupa drzew (6 lip drobnoliciastych o obwodzie 250-440 cm, kasztanowiec zwyczajny o obwodzie 302 cm, klon, jawor o obwodzie 243 cm) rosnca przy kociele w Starym Jarosławiu. - Grupa drzew (2 jesiony wyniosłe o obwodzie 325 i 330 cm, 2 lipy drobnoliciaste o obwodzie 340 i 545 cm) rosnca przy kociele w Barzowicach. - Grupa drzew (4 jesiony wyniosłe o obwodzie 230-250 cm, 2 jesiony wyniosłe odmiana zwisajca o obwodzie 230-250 cm, 3 dby szypułkowe o obwodzie 230-250 cm, klon zwyczajny o obwodzie 320 cm, kasztanowiec zwyczajny o obwodzie 245 cm, lipa drobnolistna o obwodzie 230 cm) rosnca przy kociele w Cisowie.

GŁAZY - Róowy granit - obwód 6 m, wysokoş nad wod 1,2 m ley w zachodniej czci jeziora Kopa. - Róowy granit - obwód 8 m, wysokoş nad wod 1,4 m ley w korycie rzeki Wieprzy koło wsi Kowalewice.

15 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

5.1. Obszary zasobowe.

WODY MORSKIE Północn granic gminy stanowi wody morskie Morza Bałtyckiego. Nie wchodz one jednak w granice administracyjne gminy. WODY LDOWE Wody gminy Darłowo s cile zwizane ze zlewni Wieprzy i jej lewobrzenego dopływu – Grabowej, do których to rzek dopływaj inne, mniejsze cieki. Drug zlewni, znacznie mniejsz, jest zlewnia rzeczki Główniczki. Wododział pomidzy tymi dwoma zlewniami wyznaczaj wzniesienia wysoczyzny morenowej przebiegajcej na odcinku Darłowo miasto – Cisowo – Zakrzewo – Barzowice, osigajce wysokoş 50 – 70 m budowane przez gliny zwałowe.

SIEŞ WODNA JEZIOR PRZYMORSKICH W gminie wystpuje dwa jeziora przymorskie: Bukowo i Kopa. Jezioro Bukowo - zajmuje powierzchni 1 747,4 ha. Jego długoş wynosi 8,8 km, szerokoş 3,4 km, przy ponad 23 kilometrowej linii brzegowej. rednia głbokoş wynosi 1,8 m, maksymalna 2,8 m. Jest to jezioro kryptodepresyjne i w przypadku przerwania przez morze mierzei do jeziora moe wlewaş si słona woda. Jego wody s czsto mieszane. Pojemnoş wodna zbiornika wynosi niewiele ponad 32 mln m3. Jezioro Kopa zwane te czasami Witowskim - zajmuje powierzchni 789,7 ha. Jego długoş wynosi 5 km, a szerokoş 2,2 km. rednia głbokoş wynosi 1,9 m, za maksymalna 3,9 m. Jest to jezioro kryptodepresyjne i w przypadku przerwania przez morze mierzej, co dawniej zdarzało si podczas silnych sztormów, do jeziora wlewa si słona woda. Bardzo płytki zbiornik mocno nagrzewa si w cigu lata, co sprzyja rozwojowi glonów i rolinnoci przybrzenej.

RZEKI - Wieprza - wypływa z Jeziora Białego na Pojezierzu Bytowskim. Długoş 112 km, powierzchnia dorzecza 2170 km2. Szczególnie cenna dla wdkarzy z uwagi na bogactwo wystpowania ryb łososiowatych. - Grabowa - wypływa z jeziora Łkie na Pojezierzu Bytowskim. Najwikszy dopływ Wieprzy. Długoş 71 km, powierzchnia dorzecza 534 km2. Rzeka o charakterze górskim, bogata w ryby łososiowate. - Główniczka zwana te Głównym Rowem – zasila wody jeziora Wicko. Elementy jej zlewni wystpuj w północnej czci gminy. Przepływa ona przez gmin rodkiem szerokiego kompleksu łk. Zlewnia tej rzeczki posiada połczenie ze zlewni jeziora Kopa. W zlewni tego jeziora znajduje si take widnik, którego jedna z gałzi wypływa spod Barzowic. - Martwa Woda posiada bardzo niewielk zlewni tworzon z kanałów melioracyjnych istniejcych pod Bobolinem. Sieş ta jest cile powizana ze zlewni Grabowej i jeziorem Bukowo. Martwa Woda ma swoje ujcie na zachód od tej miejscowoci. Jest ono w wikszoci roku zasypane piaskiem.

16 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

6.0. Obiekty zabytkowe.

OBIEKTY ZABYTKOWE GMINY DARŁOWO WPISANE DO REJESTRU ZABYTKÓW

Barzowice: - Kociół filialny, wraz z wystrojem wntrza i otoczeniem; Bukowo Morskie: - Kociół parafialny, wraz z wystrojem wntrza i otoczeniem - Dawny park dworski połoony w centrum wsi, zajmujcy teren o powierzchni 3 ha Cisowo: - Kociół filialny, wraz z wystrojem wntrza i otoczeniem; Domasławice - Poewangelicki kociół wraz z wystrojem wntrza oraz otoczeniem; Jeyce: - Kociół parafialny, neogotycki wniesiony w 1876 r. murowany z cegły Kowalewice: - Kociół filialny, murowany neoromaski z 1879 roku wraz z otoczeniem Kowalewiczki: - Wiatrak – konstrukcja szkieletowa datowana na przed 1865r. Krupy: - Kociół parafialny, wraz z wystrojem wntrza i otoczeniem, murowany, gotycki - Zagroda nr 26 (zespół budynków: chałupa i budynek bramy) Nowy Jarosław: - Budynek stacji PKP datowany na 1914 – 1916 r. Nowy Kraków: - Zagroda nr 2, dwubydunkowa z leniczówk ustawion szczytem do drogi i budynkiem gospodarczym w głbi; - Zagroda nr 3, Dawny budynek pracowników urzdu lenego - Zagroda nr 4, dwubydunkowa; Palczewice: - Dawny park dworski, naturalistyczny z koca XIX wieku o powierzchni 2 ha; Rusko: - Cmentarz ydowski z zachowanymi czciowo macewami; Słowino: - Kociół parafialny, murowany, neoromaski z XIX w., wraz z otaczajcym go dawnym cmentarzem ewangelickim, pozostałociami nagrobków i pomnika ku czci poległych w I wojnie wiatowej; Stary Jarosław: - Kociół parafialny, murowany, gotycki, wzniesiony na pocztku XV wieku; Zielnowo: - Zespół budynków dawnej fabryki płatków ziemniaczanych;

17 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

7.0. Turystyka i baza turystyczna.

BAZA NOCLEGOWA NA TERENIE GMINY DARŁOWO – AGROTURYSTYKA: Barzowice, Bobolin, Borzyszkowo, Bukowo Morskie, Cisowo, Dbki, Dobiesław, Drozdowo, Gle nowo, Jeyce, Jeyczki, Kopa, Kopnica, Krupy, Słowino, Sulimice, Stary Jarosław, Wicie, Wiekowice, Wiekowo, Zakrzewo.

BAZA NOCLEGOWA NA TERENIE GMINY DARŁOWO - KWATERY PRYWATNE: Bobolin – „U Piotrusia”, kwatery, Bukowo Morskie - pokoje, Dbki – pensjonaty, kwatery, orodki, Domasławie – kwatery prywatne, Drozdowo – kwatery prywatne, Jeyce – kwatery prywatne, Porzecze – kwatery prywatne, Słowino – kwatery prywatne, Siczyca – kwatery prywatne, Zakrzewo – kwatery prywatne, Wicie – kwatery prywatne, Wiekowice – kwatery prywatne.

BAZA NOCLEGOWA NA TERENIE GMINY DARŁOWO – POLA BIWAKOWE: Bobolin, Dbki, Gle nówko, Jeyce, Kopa, Wicie.

BAZA NOCLEGOWA NA TERENIE GMINY DARŁOWO – KEMPINGI: Bobolin, Dbki, Dbkowice, Wicie.

BAZA NOCLEGOWA NA TERENIE GMINY DARŁOWO - ORODKI WCZASOWE:

Miejscowoş Opis Dbki Dom wypoczynkowy Maria Dbki Orodek - Argentyt Dbki Orodek - Baltic Turist Dbki Orodek - Carbo Dbki Orodek - Cegielski Dbki Orodek - Celma Dbki Orodek - Duet Dbki Orodek - Dukat Dbki Orodek - Feliks Dbki Orodek - GeoVita Dbki Orodek - Hutmen Dbki Orodek - Horyzont Dbki Orodek - Jagódka Dbki Orodek - Nowa Apena Dbki Pensjonaty, kwatery, orodki Dbki Orodek - Polonez

18 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Miejscowoş Opis Dbki Orodek - Północ Dbki Orodek - Relaks Dbki Orodek - Słoce Gmina Darłowo Pensjonaty, kwatery, orodki Wicie Orodek - Arnika Wicie Orodek - Bałtyk Wicie Orodek - Na wydmach Wicie Orodek - Neptun Wicie Orodek - Zagroda

BAZA NOCLEGOWA NA TERENIE GMINY DARŁOWO – PENSJONATY

Miejscowo ş Opis Bobolin Ranczo Mustafa Bobolin Pensjonat Bursztyn Dbki Pensjonaty, kwatery, orodki Dbki Pensjonat Amber Dbki Pensjonat Bajka Dbki Pensjonat Janusia Dbki Pensjonat Laguna Dbki Pensjonat Pelikan Gmina Darˇowo Pensjonaty, kwatery, orodki Kopnica Dom gocinny Porzecze Pensjonat Uroczysko Rusko Pensjonat Zacisze Wicie Pensjonat Nadmorski

19 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

8.0. Owiata i wychowanie. 8.1. Aktualny stan przedszkoli i placówek przedszkolnych: kl. „O” realizowanych w Szkołach Podstawowych. Pracownicy Pracownicy obsługi Liczba L.p. Nazwa placówki pedagogiczni i administracji dzieci (w etatach) Oddział Przedszkolny 1. w Szkole Podstawowej 21 1,00 0,92 w Dobiesławiu Oddział Przedszkolny 2. w Szkole Podstawowej 20 1,00 0.50 w Dbkach Oddział Przedszkolny 21 1,00 1,00 3. w Szkole Podstawowej w Kopnicy Oddział Przedszkolny 4. w Szkole Podstawowej 22 1,00 1,00 w Starym Jarosławiu Oddział Przedszkolny 15 1,00 0,00 5. w Szkole Podstawowej w Jeyczkach Oddział Przedszkolny 6. w Szkole Podstawowej 13 1,00 0,00 w Słowinie RAZEM: 112 6,00 2,92

8.2. Aktualny wykaz szkół podstawowych i gimnazjalnych. Pracownicy Pracownicy obsługi Liczba L.p. Nazwa szkoły pedagogiczni i administracji uczniów (w etatach) Szkoła Podstawowa 1. w Dobiesławiu 100 9,11 3,00 Szkoła Podstawowa 2. w Dbkach 123 12,00 4,50 Szkoła Podstawowa 3. w Kopnicy 166 14,39 3,39 Szkoła Podstawowa 4. w Starym Jarosławiu 160 11,67 5,00 Szkoła Podstawowa 5. w Jeyczkach 81 9,14 7,33 Szkoła Podstawowa 6. w Słowinie 98 9,72 6,00 Gimnazjum Nr 1 7. w Dobiesławiu 98 9,05 7,16 Gimnazjum Nr 2 8. w Starym Jarosławiu 91 10,23 4,00 Gimnazjum Nr 3 9. w Dbkach 117 9,89 5,00

RAZEM: 1034 95,20 45,38

20 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Z dniem 01 wrzenia 2003 r. utworzone zostały cztery zespoły szkół: 1. Zespół Szkół Nr 1 w Dobiesławiu 2. Zespół Szkół Nr 2 w Starym Jarosławiu 3. Zespół Szkół Nr 3 w Dbkach 4. Zespół Szkół w Kopnicy w skład których wchodz szkoły podstawowe i gimnazja tj. w Dobiesławiu, Starym Jarosławiu, Dbkach i Kopnicy.

Na terenie gminy Darłowo nie funkcjonuj szkoły ponadgimnazjalne, dla których organem prowadzcym jest powiat sławieski.

9.0. Kultura w gminie.

Na terenie gminy znajduje si 11 wietlic socjoterapeutycznych: 1.wietlica rodowiskowa socjoterapeutyczna w Nowym Jarosławiu 2. wietlica rodowiskowa socjoterapeutyczna w Jeyczkach 3. wietlica rodowiskowa socjoterapeutyczna w Słowinie 4. wietlica rodowiskowa socjoterapeutyczna w Drozdowie 5. wietlica rodowiskowa socjoterapeutyczna w Jeycach 6. wietlica rodowiskowa socjoterapeutyczna w Cisowie 7. wietlica rodowiskowa socjoterapeutyczna w Wiekowicach 8. wietlica rodowiskowa socjoterapeutyczna w Kowalewicach 9. wietlica rodowiskowa socjoterapeutyczna w Bukowie Morskim 10. wietlica rodowiskowa socjoterapeutyczna w Krupach 11.wietlica rodowiskowa socjoterapeutyczna w Damasławicach

Celem wietlic socjoterapeutycznych jest pomaganie dzieciom potrzebujcym pomocy np. wsparcia moralnego z rodzin rozbitych, patologicznych np. rozmowy na temat uzalenie, przemocy w rodzinie np.(rysowanie plakatów). wietlice maj za zadanie pomagaş dzieciom w rónych kierunkach tzn. wiara w poczucie własnej wartoci, odwagi, otwarcia, rozwijania talentu. Integrowanie dzieci uczszczajcych na wietlice poprzez zajcia rekreacyjno-sportowe, konkursy, wycieczki, pomoc w nauce (odrabianie zada domowych). Zapewnienie spdzenia wolnego czasu dla dzieci i młodziey szczególnie w okresie ferii zimowych i letnich. W kadej wietlicy jest moliwoş korzystania z komputerów, gdzie czş wietlic posiada internet.

10.0. Ochrona zdrowia.

Na terenie gminy Darłowo funkcjonuje jeden Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej zlokalizowany w miejscowoci Dobiesław (budynek gminy wydzierawiony do 2014 roku lekarzowi z Sianowa). Zakład wiadczy usług w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej. Mieszkacy gminy korzystaj równie z usług lekarzy pierwszego kontaktu w Darłowie, gdzie znajduje si Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej. W zakresie opieki ambulatoryjnej mieszkacy gminy korzystaj z usług Szpitala Powiatowego w Sławnie.

21 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

11.0. Opieka społeczna.

Zadania z zakresu pomocy społecznej realizuje Gminny Orodek Pomocy Społecznej w Darłowie ul. Dbrowskiego 4. GOPS jest jednostk organizacyjn samorzdu gminnego realizujc zadania własne i zlecone z zakresu pomocy społecznej zgodnie z now ustaw o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004r.

Zadania zlecone gminie realizowane przez GOPS Darłowo:

1. Przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych. 2. Opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne okrelonych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia. 3. Organizowanie i wiadczenie specjalistycznych usług opiekuczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi. 4. Realizowanie zada wynikajcych z rzdowych programów pomocy społecznej, majcych na celu ochron poziomu ycia osób i rodzin.

Zadania własne gminy o charakterze obowizkowym realizowane przez GOPS Darłowo:

1. Udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbdnego ubrania osobom tego pozbawionym. 2. Przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych. 3. Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych. 4. Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego. 5. Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na wiadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom nie majcym dochodu oraz innym osobom nie majcym dochodu i moliwoci uzyskania wiadcze na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia. 6. Przyznawanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego. 7. Organizowanie i wiadczenie usług opiekuczych. 8. Doywianie dzieci i młodziey. 9. Praca socjalna.

REJONY PRACY SOCJALNFJ:

I REJON Cisowo, Kopa, Zakrzewo, Zielnowo, Kopnica, Drozdowo, Barzowice, Wicie, Sulmice, Kowalewice, Kowalewiczki, Borzyszkowo, Dbki, Bobolin, ukowo Morskie.

II REJON Siczyca, Krupy, St. Jarosław, N. Jarosław, Słowino, Słowinko, Domasławie, Rusko, Zagórzan, Bukowo Morskie, Lenica.

III REJON Porzecze, Pciszewko, Jeyce I, Jeyce II, Jzyczki, Boryszewo, Dobiesław, Wiekowo, Wiekowice, Gl nowo, Glnówko.

22 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

W formie pracy socjalnej udzielana, jest pomoc:

1. pomoc w ustaleniu lub zmianie stopnia niepełnosprawnoci, 2. pomoc w uzyskaniu uprawnie emerytalno-rentowych z ZUS, KRUS, 3. pomoc w ustaleniu alimentów oraz innych wiadcze finansowych, 4. pomoc w załatwieniu wzgldnie porednictwie w załatwieniu spraw urzdowych, 5. reprezentowanie interesów naszych podopiecznych w innych instytucjach, załatwianie spraw lokatorskich, 6. współpraca z kuratorami sdowymi i policja, 7. współpraca z rodzinami zastpczymi, 8. współpraca ze szkołami, 9. współpraca z lekarzami i pielgniarkami rodowiskowymi, 10. pomoc w załatwianiu spraw zwizanych ze specjalistycznymi konsultacjami, np. medycznymi, psychologicznymi, pedagogicznymi, 11. pomoc w załatwianiu spraw zwizanych z umieszczaniem - w szpitalach, placówkach specjalistycznych czy owiatowych, domach pomocy społecznej, 12. zbiórka oraz przekazywanie odziey uywanej, sprztu gospodarstwa domowego czy mebli, 13. pomoc we wszystkich innych sprawach osobom które takiej pomocy potrzebuj.

INFORMACJE O POMOCY SPOŁECZNEJ

Na terenie Gminy Darłowo nie funkcjonuje Dom Pomocy Społecznej - osoby, które wymagaj całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawnoci nie mogcej samodzielnie funkcjonowaş w codziennym yciu s kierowaş do Domów Pomocy Społecznej i poza terenem gminy Darłowo.

Na terenie gminy Darłowo działa Gminny Orodek Pomocy Społecznej, zlokalizowany w Darłowie, ul. Dbrowskiego 4. pomieszczenia znajduj si na parterze, mieszkaców gminy obsługuje 7 pracowników, w tym: - kierownik: l - pracownicy socjalni: 3 - główny ksigowy: l - informatyk: l - pracownik obsługi: l

Liczba osób (rodzin) korzystajcych z pomocy Orodka: 611 Łczny koszt wiadcze z zakresu pomocy społecznej: 933 473,00 złotych

23 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Placówki opieku czo-wychowawcze:

Rodzinne Domy Dziecka - na terenie gminy brak tego typu placówki.

wietlice socjoterapeutyczne - na terenie gminy Darłowo działa 11 wietlic w nw. miejscowociach: Słowino, Domasławice. Jeyce, Jzyczki, Cisowo, Kowalewice, B. Morskie, N. Jarosław, Wiekowice, Krupy, Drozdowo.

wietlice te przeznaczone s w szczególnoci dla dzieci i młodziey z rodzin dotknitych problemem alkoholowym, zagroonych przemoc, niewydolnych wychowawczo. Celem wietlic jest zapewnienie opieki wychowawczej, rozwijanie zainteresowa i uzdolnie osób w niej przebywajcych, działanie profilaktyczne w szczególnoci dotyczce uzalenie, pomoc w nauce. W kadej wietlicy zatrudniona jest osoba ds. obsługi wietlicy socjoterapeutycznej.

Na terenie gminy Darłowo jest 6 rodzin zastpczych w których przebywa 10 dzieci.

Jednostki realizujce -zadania pomocy społecznej w gminie: Gminny Orodek Pomocy Społecznej w Darłowie ul Dbrowskiego 4

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzime w Sławnie ul. Sempołowskiej 2A

Polski Komitet Pomocy Społecznej w Darłowie ul. \Wieniawskiego 8

Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych, ich Rodzin i Przyjaciół na terenie Ziemi Darłowskiej i gmin ocienna eh, Darłowo ul. Wieniawskiego 8

Komisja ds. Rozwizywania Problemów Alkoholowych, Darłowo ul. Tynieckiego 2

Punkt konsultacyjny uzalenie, działajcy w Przychodni Rejonowej w Darłowie

24 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

wiadczenia realizowane przez pomoc społeczn: 1. zasiłki stałe 2. zasiłki okresowe 3. opłata za składki zdrowotne 4. zasiłki celowe z przeznaczeniem na: - zakup leków - zakup ywnoci - zakup odziey - zakup opału - remont mieszkania - inne formy pomocy (opłata za energi, itp.) 5. doywianie dzieci i młodziey 6. zasiłki celowe specjalne 7. schronienie 8. dopłaty do pobytu w Domach Pomocy Społecznej 9. dodatki mieszkaniowe

Najczciej w rozwizywaniu problemów potrzebuj pomocy rodziny, w których wystpuje: 1. bezrobocie: 442 rodzin 2. długotrwała choroba: 253 rodzin 3. niepełnosprawnoş: 97 rodzi n 4. bezradnoş opiekuczo-wychowawcza: 56 rodzin 5. alkoholizm: 28 rodzin 6. przemoc fizyczna i psychiczna: 25 rodzin 7. bezdomnoş: 5 osób

Charakterystyka rodzin korzystajcych ze wiadcze pomocy: 1. osoby samotne: 106 osób 2. rodziny wielodzietne: 69 rodzin 3. rodziny niepełne: 70 rodzin 4. rodziny emerytów: 109 rodzin

25 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

UDZIELONE WIADCZENIA – ZADANIA WŁASNE GMIN – ZA 2003R.

LICZBA OSÓB, KWOTA LICZBA KTÓRYM LICZBA LICZBA FORMY POMOCY WIADCZE OSÓB W PRZYZNANO WIADCZE RODZIN W ZŁ RODZINACH DECYZJ WIAD. 0 1 2 3 4 5 RAZEM 01 1050 x 401948 797 3124 Schronienie 02 2 9 2095 2 2 Posiłek ogółem, w tym: 03 416 89415 144762 189 836 Dla dzieci i młodziey w okresie nauki w 04 szkole 414 88156 143634 187 834 Ubranie 05 61 72 5909 61 275 Usługi opiekucze ogółem, 06 W tym: 12 6814 37712 12 18

Specjalistyczne usługi opiekucze 07 x x x x X Pomoc finansowa na pokrycie wydatków 08 na wiadczenia zdrowotne w publicznych 76 155 10137 75 280 zakładach opieki zdrowotnej Zasiłki celowe na pokrycie wydatków 09 powstałych w wyniku zdarzenia x x x x s losowego Sprawienie pogrzebu 10 1 1 2058 1 1 Zasiłek w naturze (wyprawka) 11 x x x x z

Inne zasiłki celowe i w naturze ogółem*, 12 w tym: 482 x 199275 457 1712

- Zasiłki specjalne celowe 13 87 219 17679 86 272 Pomoc na ekonomiczne usamodzielnienie 14 – ogółem, w tym: x x x x z W naturze 15 x x x x z

Jednorazowy zasiłek celowy 16 x x x x z

Poyczka nie oprocentowana 17 x x x x z Poradnictwo specjalistyczne w 18 szczególnoci prawne i psychologiczne 78 x x 51 219 Pomoc w załatwianiu spraw urzdowych i 19 innych 49 x x 36 160 Praca socjalna 20 486 x x 371 1658 ______* - bez wiadcze przyznanych w ramach zada obowizkowych, tzn. wymienionych w wierszach 02-12

26 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

UDZIELONE WIADCZENIA – ZADANIA ZLECONE GMINOM– ZA 2003R.

KWOTA LICZBA OSÓB, KTÓRYM LICZBA WIADCZE LICZBA LICZBA OSÓB W FORMY POMOCY PRZYZNANO DECYZJ WIADCZE WYPŁACONYCH RODZIN RODZINACH WIAD. W ZŁ 0 1 2 3 4 5 RAZEM 01 360 X 499227 351 1285 Zasiłki stałe – ogółem: 02 17 148 61864 17 73 Zasiłki stałe wyrównawcze 03 – ogółem: 37 367 80541 37 102 Zasiłek okresowy gwarantowany: 04 3 29 11742 3 8

Zasiłek okresowy specjalny 05 5 20 3570 5 13

Zasiłki okresowe – ogółem, 06 W tym przyznane z powodu: 183 596 48000 176 708

Braku moliwoci zatrudnienia 07 170 545 42912 163 645 Długotrwałej choroby 08 18 51 4849 18 79 Niepełnosprawno ci 09 x x x x x Renta socjalna: 10 68 600 247965 67 175 Zasiłek z tytułu ochrony macierzystwa – 11 ogółem, w tym: 36 156 41929 36 150

Macierzyski zasiłek okresowy, w tym dla: 12 36 128 36301 36 150

Matki dziecka 13 36 128 36301 36 150 Ojca dziecka 14 x x x x x Osoby przysposabiajacej 15 x x x x x Osoby w ramach rodziny zastpczej 16 x x x x x Macierzyski zasiłek jednorazowy, w tym dla: 17 28 28 5628 28 116 Matki dziecka 18 28 28 5628 28 116 Ojca dziecka 19 x x x x x Osoby przysposabiajacej 20 x x x x x Osoby w ramach rodziny zastpczej 21 x x x x x Zasiłki celowe w formie biletu kredytowego 22 11 46 3616 10 56

Zasiłki celowe na pokrycie wydatków 23 powstałych w wyniku klski ywiołowej lub x x x x x ekologicznej Specjalistyczne uslugi opiekucze 24 przysługujce na podstawie przepisów o x x x x x ochronie zdrowia psychicznego Zasiłki rodzinne i pielgnacyjne razem 25 /wiersze 26+27/ x x 47264 x x

Zasiłki rodzinne 26 6 73 3103 6 14 Zasiłki pielgnacyjne 27 54 314 44161 34 247 Pomoc dla kombatantów 28 x x x x x

27 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Rzeczywista liczba rodzin i osób objtych pomoc społeczn w 2003r.

Wyszczególnienie Liczba osób, którym Liczba rodzin Liczba osób przyznano decyzj w rodzinach. wiadczenia Ogółem w tym na wsi

wiadczenia przyznane w ramach zada zleconych i zada własnych 611 557 557 1983 (bez wzgldu na ich rodzaj, form, liczb oraz ródło finansowania). wiadczenia przyznane w ramach zada zleconych bez wzgldu na 458 367 367 1396 ich rodzaj, form i liczb.

wiadczenia przyznane w ramach zada własnych bez wzgldu na 505 476 476 1763 ich rodzaj, form i liczb. Pomoc udzielana w postaci pracy socjalnej x 557 557 1983 – ogółem: w tym: wyłcznie w postaci pracy socjalnej. x 371 371 1658

28 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

12.0. Bezrobocie.

12.1. Bezrobocie – według stanu na 31.12.2003r.

W Powiatowym Urzdzie Pracy w Sławnie zarejestrowanych było: 8771 osób, w tym: 4600kobiet. Prawo do zasiłku posiadało: 1834 osoby, w tym 741 kobiet. Stopa bezrobocia1 w Powiecie Sławieskim wynosiła: 35,70%

Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w Gminie Darłowo: 1208 osób, w tym 340 kobiet. Prawo do zasiłku posiadało: 263 osoby, w tym 97 kobiet. Odsetek bezrobocia2 w Gminie Darłowo wynosił: 26,08%

Struktura bezrobotnych według wykształcenia: Policealne i rednie Zasadnicze Gimnazjalne Wykształcenie Wysze rednie ogólnokształcce Zawodowe i poniej zawodowe 15 133 53 432 575 osoby 10 90 47 203 251 w tym kobiety

Zwolnienia z przyczyn dotyczcych zakładu pracy: 47 osób, w tym 20 kobiet.

12.2. Bezrobocie – według stanu na 30.06.2004r.

W Powiatowym Urzdzie Pracy w Sławnie zarejestrowanych było: 7848 osób, w tym: 4068 kobiet. Prawo do zasiłku posiadało: 1562 osoby, w tym 586 kobiet. Stopa bezrobocia w Powiecie Sławieskim wynosiła: 36,70%

Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w Gminie Darłowo: 1070 osób, w tym 486 kobiet. Prawo do zasiłku posiadało: 236 osób, w tym 64 kobiety. Odsetek bezrobocia w Gminie Darłowo wynosił: 23,10%

Struktura bezrobotnych według wykształcenia: Policealne i rednie Zasadnicze Gimnazjalne Wykształcenie Wysze rednie ogólnokształcce Zawodowe i poniej zawodowe 17 125 41 354 533 osoby 10 79 35 152 210 w tym kobiety

Zwolnienia z przyczyn dotyczcych zakładu pracy: 37 osób, w tym 14 kobiet.

1 Stopa bezrobocia – w stosunku do powiatu, regionu i Polski liczona metod: procentowy udział bezrobotnych w liczbie cywilnej ludnoci aktywnych zawodowo, szacowany na koniec kadego – badanego okresu. 2 Odsetek bezrobocia – udział procentowy bezrobotnych w liczbie ludnoci w wieku produkcyjnym liczony w stosunku do poszczególnych gmin wchodzcych w skład powiatu (dla gmin wyliczono wskanik bezrobocia ze wzgldu na brak danych dotyczcych liczby ludnoci aktywnej zawodowo – niezbdnej do wyliczenia stopy bezrobocia).

29 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

OCENA SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ GMINY DARŁOWO

Liderzy lokalni na podstawie przeprowadzonej ankiety dokonali oceny sytuacji społeczno – gospodarczej Gminy Darłowo w porównaniu z podobnymi gminami w Polsce.

Kategoria ocen: A - bardzo dobra B - dobra C - zadowalajca D - niezadowalajca

Wyniki w % oddanych głosów na poszczególne kategorie ocen:

A - 0,0 % B - 45,5 % C - 54,5 % D - 0,0 %

Uczestnicy debat strategicznych okrelili równie ogólny trend rozwoju gospodarczego gminy w nastpujcych kategoriach:

A - kierunek wzrostu gospodarczego B - stagnacja C - kierunek pogarszajcego si stanu gospodarki

Wyniki w % oddanych głosów na poszczególne kategorie ocen:

A - 68,0 % B - 32,0 % C - 0,0 %

30 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

AANNAALLIIZZAA

PPOORRÓÓWWNNAAWWCCZZAA3

GRUPA PORÓWNAWCZA STANOWI ZBIÓR GMIN, DLA KTÓRYCH GŁÓWNYM KRYTERIUM PRZYDZIAŁU DO KONKRETNEJ GRUPY JEST WIELKOŞ JEJ DOCHODÓW I LICZBA MIESZKA CÓW

3 Opracowano na podstawie „Rocznika statystycznego województwa zachodniopomorskiego 2003r.”

31 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Dochody budetów gmin ogółem w złotych na 1 mieszkaca

1800,00 1696,60 1644,00 w zł. 1657,50

1600,00 1487,40 1477,10 1436,93 1352,30 1400,00 1237,80 1190,00

1200,00

1000,00

800,00

600,00

400,00

200,00

0,00 Gmina Darłowo Grupa porównawczaGmina Malechowo Gmina Postomino Gmina Sławno Miasto Darłowo Miasto Sławno Powiat Sławieski* Województwo Zachodniopomorskie * - rednia gmin wchodzcych w skład powiatu

32 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Dochody budetów gmin ogółem w złotych na 1 mieszkaca

1147,3 1200,00 w zł.

1000,00 877,60 820,80

800,00 724,90 707,30

626,6 597,7

600,00

421,90

400,00 316,70

200,00

33 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Samodzielnoş budetu - procent dochodów własnych w dochodach ogółem

69,79 w % 70,00

60,00 55,19 51,73 49,77 50,22 47,88 46,27 50,00

40,00 34,09

30,00 23,42

20,00

10,00

34 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Wydatki w złotych na 1 mieszkaca

1715,10 w zł. 1800,00 1585,70 1531,50 1514,20 1600,00 1446,00 1443,20 1441,43

1295,40 1400,00 1217,40

1200,00

1000,00

800,00

600,00

400,00

200,00

35 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Wydatki inwestycyjne w złotych na 1 mieszkaca

344,30 w zł. 350,00

300,00 260,70

237,40 235,40 250,00

200,00

153,10 146,60 151,70

150,00

90,00 100,00

50,00 24,40

36 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Dochody i wydatki z budetów gmin w złotych na 1 mieszkaca

w zł. 1800,00 1696,60 1715,10 1644,00 1657,50 1585,70 1531,50 1600,00 1514,20 1487,40 1477,10 1446,00 1443,20 1436,93 1441,43 1352,30 1400,00 1295,40 1237,80 1217,40 1190,00 1200,00

1000,00

800,00

600,00

400,00

200,00

37 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Liczba kobiet przypadajca na 100 mczyzn

111,5 112,00 w zł.

110,00

108,00 105,30 106,00 104,50

103,4 104,00 101,5

102,00 100,30 99,90 99,50

100,00 98,20

98,00

96,00

94,00

92,00

90,00 Gmina Darłowo Grupa porównawczaGmina Malechowo Gmina Postomino Gmina Sławno Miasto Darłowo Miasto Sławno Powiat Sławieski* Województwo Zachodniopomorskie * - rednia gmin wchodzcych w skład powiatu

38 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

poprodukcyjnym Struktura ludnoci w wieku: produkcyjnym przedprodukcyjnym

100% 9,79 w % 13,14 12,58 12,39 11,54 13,02 14,50 13,03 13,66

80%

60% 64,69 59,38 59,05 59,26 60,11 61,48 64,83 62,40 63,73

40%

20% 29,41 27,60 25,53 27,32 28,24 25,50 22,15 23,10 22,60

0% Gmina Darłowo Grupa porównawcza Gmina Malechowo Gmina Postomino Gmina Sławno Miasto Darłowo Miasto Sławno Powiat Sławieski Województwo Zachodniopomorskie

39 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Liczba osób w wieku poprodukcyjnym przypadajca na 100 osób w wieku produkcyjnym

25,00 23,23 22,16 21,19 21,44 20,92 20,86 19,55 20,08

20,00

15,13 15,00

10,00

5,00

0,00 Gmina Darłowo Grupa porównawcza Gmina Malechowo Gmina Postomino Gmina Sławno Miasto Darłowo Miasto Sławno Powiat Sławieski Województwo Zachodniopomorskie

40 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Saldo migracji w liczbach bezwzgldnych na 1000 ludnoci

20,00 19,10

15,00

10,00

5,00 2,13 2,12

0,00

-1,26 -0,80 -3,47 -5,00 -3,88 -4,92

-8,68 -10,00 Gmina Darłowo Grupa porównawcza Gmina Malechowo Gmina Postomino Gmina Sławno Miasto Darłowo Miasto Sławno Powiat Sławieski Województwo Zachodniopomorskie

41 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Saldo migracji liczone metod: (napływ - odpływ) : napływ

0,60 0,52

0,40 0,18 0,13 0,20

0,00

-0,06 -0,10 -0,20

-0,32 -0,40 -0,38

-0,50 -0,60

-0,80

-1,00 -1,03

-1,20 Gmina Darłowo Grupa porównawcza Gmina Malechowo Gmina Postomino Gmina Sławno Miasto Darłowo Miasto Sławno Powiat Sławieski Województwo Zachodniopomorskie

42 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Przyrost naturalny w liczbach bezwzgldnych na 1000 ludnoci

7,00

6,00

5,00

3,70 4,00 3,6

3,00 2,00

2,00 1,50 1,20

0,50 1,00 0,50 -0,30

0,00

-1,00 Gmina Darłowo Grupa porównawcza Gmina Malechowo Gmina Postomino Gmina Sławno Miasto Darłowo Miasto Sławno Powiat Sławieski Województwo Zachodniopomorskie

43 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Przyrost naturalny liczony metod: (urodzenia ywe - zgony) : urodzenia ywe

0,49 0,50

0,40

0,33 0,31

0,30

0,19 0,20 0,13 0,13

0,10 0,06 0,06

-0,03

0,00

-0,10 Gmina Darłowo Grupa porównawcza Gmina Malechowo Gmina Postomino Gmina Sławno Miasto Darłowo Miasto Sławno Powiat Sławieski Województwo Zachodniopomorskie

44 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Gstoş zaludnienia - liczba ludnoci przypadajca na 1km 2 powierzchni

900,0 839,0

800,0 731,4

700,0

600,0

500,0

400,0

300,0

200,0

55,4 74,1 100,0 27,8 58,0 29,1 30,7 30,7

0,0 Gmina Darłowo Grupa porównawcza Gmina Malechowo Gmina Postomino Gmina Sławno Miasto Darłowo Miasto Sławno Powiat Sławieski Województwo Zachodniopomorskie

45 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Stopie zalesienia - stosunek powierzchni lasów do całkowitej powierzchni gminy

45,0 w % 40,9

40,0 35,6

35,0 31,1 29,0 30,0

22,8 25,0 22,3

20,0 16,5

15,0 12,0

10,0

5,0 2,5

0,0 Gmina Darłowo Grupa porównawcza Gmina Malechowo Gmina Postomino Gmina Sławno Miasto Darłowo Miasto Sławno Powiat Sławieski Województwo Zachodniopomorskie

46 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Liczba zgonów na 1000 ludnoci

10,00

10,00 9,30 8,80 8,70 8,80 9,00 8,40 8,10

8,00 7,40 7,20

7,00

6,00

5,00

4,00

3,00

2,00

1,00

0,00 Gmina Darłowo Grupa porównawcza Gmina Malechowo Gmina Postomino Gmina Sławno Miasto Darłowo Miasto Sławno Powiat Sławieski Województwo Zachodniopomorskie

47 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Liczba urodze ywych na 1000 ludnoci

16,00 14,40

14,00 11,90 11,50 12,00 10,90 10,60 9,60 9,30 10,00 9,00 9,30

8,00

6,00

4,00

2,00

0,00 Gmina Darłowo Grupa porównawcza Gmina Malechowo Gmina Postomino Gmina Sławno Miasto Darłowo Miasto Sławno Powiat Sławieski Województwo Zachodniopomorskie

48 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Liczba urodze ywych na 1000 ludnoci mczyni kobiety

100,00

90,00

80,00 50,03 49,62 50,14 49,94 50,46 48,90 47,28 49,17 48,71

70,00

60,00

50,00

40,00

52,72 30,00 49,97 49,86 50,06 49,54 51,10 50,83 51,29 50,38

20,00

10,00

0,00 Gmina Darłowo Grupa porównawcza Gmina Malechowo Gmina Postomino Gmina Sławno Miasto Darłowo Miasto Sławno Powiat Sławieski Województwo Zachodniopomorskie

49 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Bezrobocie w %*

28,90 30,00 27,00 26,03 25,85 24,40 24,66 25,00 24,20

20,68

20,00 18,00

15,00

10,00

5,00

0,00 Gmina Darłowo Gmina Malechowo Gmina Postomino Gmina Sławno Miasto Darłowo Miasto Sławno Powiat Sławieski Województwo Polska Zachodniopomorskie * - według stanu na 31.12.2003r.

Odsetek bezrobocia – procentowy udział bezrobotnych w liczbie ludnoci w wieku produkcyjnym liczony w stosunku do poszczególnych gmin wchodzcych w skład powiatu (z uwagi na brak danych dotyczcych liczby ludnoci aktywnej zawodowo niemoliwe jest wyliczenie stopy bezrobocia). Stopa bezrobocia – obliczana w stosunku do powiatu, regionu i Polski liczona metod: procentowy udział bezrobotnych w liczbie cywilnej ludnoci aktywnych zawodowo, szacowany na koniec kadego – badanego okresu.

50 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Struktura procentowa bezrobocia według płci:* mczy ni kobiety

100,00

90,00

80,00 45,31 43,69 50,25 49,63 49,03 49,54 47,55 47,95 48,53

70,00

60,00

50,00

40,00

30,00 54,69 56,31 49,75 50,37 50,97 50,46 52,45 52,05 51,47

20,00

10,00

0,00 Gmina Darłowo Gmina Malechowo Gmina Postomino Gmina Sławno Miasto Darłowo Miasto Sławno Powiat Sławieski Województwo Polska Zachodniopomorskie * - według stanu na 31.12.2003r.

51 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

gimnazjalne i poniej zasadnicze zawodowe Struktura procentowa bezrobocia według wykształcenia:* rednie ogólnokształcce policealne i rednie zawodowe wysze

100,00 w %

90,00 32,97 32,38 35,91 38,52 80,00 41,43 47,60 48,13 47,57 46,14

70,00

60,00

33,14 35,50 50,00 32,28 33,08 34,65 40,00 35,76 35,21 37,27 36,94 6,49 30,00 9,68 11,66 6,91 6,92 20,00 4,39 3,44 4,43 21,21 2,72 19,27 19,11 17,57 10,00 15,14 11,01 12,29 11,52 11,89 4,42 0,94 0,94 0,60 2,85 3,12 1,86 3,92 - 1,24 Gmina Darłowo Gmina Malechowo Gmina Postomino Gmina Sławno Miasto Darłowo Miasto Sławno Powiat Sławieski Województwo Polska Zachodniopomorskie * - według stanu na 31.12.2003r.

52 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

pozostałe grunty i nieuytki Struktura procentowa gruntów:* lasy i grunty lene uytki rolne

100,00 8,92 w % 11,19 16,59 15,69 18,53 90,00 22,32 31,06

80,00 31,14 48,48 22,32 28,95 70,00 40,90 22,81 2,51 35,58 60,00

50,00 16,54 40,00 66,43 59,94 61,09 30,00 55,35 54,88 47,91 45,89 20,00 34,98

10,00

- Gmina Darłowo Gmina Malechowo Gmina Postomino Gmina Sławno Miasto Darłowo Miasto Sławno Powiat Sławieski Województwo Zachodniopomorskie

53 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

sady Struktura procentowa u ytków rolnych:* łki i pastwiska grunty orne

0,20 0,12 0,11 0,35 0,60 0,41 0,21 0,44

100,00 w % 21,47 17,61 90,00 24,24 23,17 24,80 29,39 29,33 30,55

80,00

70,00

60,00

50,00

81,95 40,00 78,41 75,65 76,48 74,99 70,07 69,04 70,41 30,00

20,00

10,00

0,00 Gmina Darłowo Gmina Malechowo Gmina Postomino Gmina Sławno Miasto Darłowo Miasto Sławno Powiat Sławieski Województwo Zachodniopomorskie

54 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

AANNAALLIIZZAA SSWWOOTT

[OPRACOWANO NA PODSTAWIE ZAPISÓW LIDERÓW LOKALNYCH PODCZAS DEBAT STRATEGICZNYCH]

55 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Podczas pierwszej debaty strategicznej pracowano nad analiz zasobów wewntrznych i analiz otoczenia zewntrznego pod ktem szans i zagroe. Przeprowadzono tzw. analiz SWOT. Analiza SWOT stała si podstaw do zidentyfikowania i sformułowania podstawowych problemów i zagadnie strategicznych. Nazwa SWOT jest akronimem angielskich słów Strengths (mocne strony), Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse w otoczeniu), Threats (zagroenia w otoczeniu). Jest ona efektywn metod identyfikacji słabych i silnych stron organizacji oraz badania szans i zagroe jakie stoj przed gmin. SWOT zawiera okrelenie czterech grup czynników: − „mocnych stron” – uwarunkowa wewntrznych, które stanowi silne strony gminy i które naleycie wykorzystane sprzyjaş bd jej rozwojowi (utrzymaş je jako mocne, i na których naley oprzeş jej przyszły rozwój); − „słabych stron” – uwarunkowa wewntrznych, które stanowi słabe strony gminy i które niewyeliminowane utrudniaş bd jej rozwój (ich oddziaływanie naley minimalizowaş); − „szans” - uwarunkowa zewntrznych, które nie s bezporednio zalene od zachowania społecznoci gminy, ale które mog byş traktowane jako szanse, i przy odpowiednio podjtych przez ni działaniach, wykorzystane jako czynniki sprzyjajce rozwojowi gminy; − „zagroe ” - uwarunkowa zewntrznych, które take nie s bezporednio zalene od zachowania społecznoci gminy, ale które mog stanowiş zagroenie dla jej rozwoju (naley unikaş ich negatywnego oddziaływania na rozwój gminy). Podczas sesji, jej uczestnicy zostali poproszeni o wskazanie na najwaniejsze czynniki i ich uszeregowanie wg obszarów analizy. Przeprowadzone wród uczestników debaty badania ankietowe dały moliwoş poznania gminy poprzez pryzmat ich opinii, pozwoliły dodatkowo przybliyş i okreliş najwaniejsze jej problemy. Ankietowani mieszkacy odpowiadali na pytania, co – ich zdaniem – jest mocn stron gminy, z jakimi gmina boryka si trudnociami i jak mona je zwalczaş, wykorzystujc rysujce si szanse. Respondenci kwantyfikowali równie podstawowe dziedziny ycia społeczno – gospodarczego w rozbiciu na poszczególne cechy. Wyniki ankiet były podstaw do przeprowadzenia analizy SWOT (mocnych i słabych stron, szans i zagroe). Analiza dotyczy sytuacji, w jakiej obecnie znajduje si gmina, pozwala sformułowaş koncepcje rozwoju ekonomicznego. Przedstawiona poniej analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagroe jest syntez poszczególnych obszarów ycia społeczno-gospodarczego gminy. Wiele kwestii podnoszonych było w sposób nieomal identyczny przez kilka lub nawet kilkanacie osób, mona je zatem nazwaş uniwersalnymi. Wiele za było tak szczegółowych, i mona by je traktowaş jako punkt wyjcia do konstruowania ju nawet nie celu, a właciwie konkretnego programu operacyjnego lub projektu.

56 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Poniszy zbiór informacji o mocnych i słabych stronach gminy i stojcych przed nim szansach i zagroeniach jest uzgodnion wypadkow wiedzy o stanie i potrzebach gminy ułoonych przekrojowo (w ramach poszczególnych obszarów ycia społeczno - gospodarczego). Niektóre zapisy z powodu swej lakonicznoci mog wydawaş si nie do koca czytelne, ale zespół redakcyjny z pełn wiadomoci dokonał takich włanie rozstrzygniş. Analiza SWOT jest kontynuacj i podsumowaniem diagnozy stanu gminy i w niej znajduje uzasadnienie wikszoş rozstrzygniş.

Poszczególne elementy analizy SWOT zapisano w sposób hierarchiczny przyjmujc, e o kolejnoci (wanoci) zapisu decyduje iloş głosów oddanych na kady z tych elementów przez uczestników debaty strategicznej pracujcych w piciu niezalenych grupach.

Tak przyjte kryterium oceny oddaje rzeczywisty obraz negatywów i pozytywów wewntrz, jak i na zewntrz gminy zapisanych przez lokalnych liderów kreujcych rozwój poszczególnych obszarów społeczno – gospodarczych.

57 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

POŁO ENIE, RODOWISKO NATURALNE, EKOLOGIA

WEWNTRZNE ZEWNTRZNE MOCNE STRONY SZANSE Ω walory turystyczne Ω wykorzystanie naturalnych zbiorników wodnych Ω dostp do morza Ω współpraca z innymi gminami w zakresie ekologii

Ω Ω E E poło enie geograficzne realizacja programu ochrony rodowiska naturalnego N N Ω zrónicowanie terenu Ω zainteresowanie goci walorami turystyczno – przyrodniczymi W W Ω Y Y jeziora T T Ω Y Y pla e Z Z Ω specyficzny klimat O O P P Ω czyste i niezdegradowane rodowisko Ω korzystne warunki do rozwoju turystyki Ω tereny lene Ω wysokie walory przyrodnicze i krajobrazowe

SŁABE STRONY ZAGRO ENIA Ω gospodarka odpadami Ω degradacja rodowiska naturalnego

Ω Ω E E słabe wykorzystanie walorów krajobrazowych zanieczyszczenie powietrza, wód N N Ω „dzikie” wysypiska mieci Ω budowa zakładów produkcyjnych szkodliwych dla rodowiska W W Ω Ω Y Y wykorzystanie walorów turystycznych gminy składowiska mieci pochodzcych z zewntrz gminy T T Ω Ω A A zaniedbane jeziora dalsza degradacja rodowiska naturalnego w wyniku działalno ci G G Ω brak kanalizacji w czci gminy człowieka bez zabezpieczenia właciwych funkcji komunalnych E brak kanalizacji w cz ci gminy E N N Ω zanieczyszczenie rzeki Wieprzy i Grobowa

58 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

SPOŁECZNOŞ, POTENCJAŁ LUDZKI, EDUKACJA WEWNTRZNE ZEWNTRZNE MOCNE STRONY SZANSE

Ω potencjał ludzki Ω stworzenie nowych miejsc pracy w skali makro E E

N Ω Ω N Ω sieş szkół Ω zmniejszenie bezrobocia w skali makro W W Ω sale rodowiskowe Ω owiata Y Y T T Ω bezpieczestwo Ω wysze uczelnie w pobliu gminy Y Y Z Z Ω szkolnictwo Ω tworzenie nowych miejsc pracy w skali makro O O

P Ω Ω P Ω tania siła robocza Ω osłony społeczne Ω wysokie kwalifikacje kadry pedagogicznej Ω walka z bezrobociem

SŁABE STRONY ZAGRO ENIA Ω pasywnoş społeczestwa Ω pogłbiajca si pauperyzacja społeczestwa Ω kradziee Ω słaby przyrost naturalny Ω brak miejsc pracy Ω starzenie si społeczestwa Ω niskie wykształcenie społecznoci lokalnej Ω zamykanie szkół Ω odpływ wykształconej młodziey Ω migracja ludnoci do wikszych miast

Ω Ω E E opieka medyczna ni demograficzny N N Ω wysokie bezrobocie Ω opieka zdrowotna W W Ω Ω

Y Y ubogie społeczestwo zmniejszenie bezpieczestwa obywateli T T Ω ni demograficzny Ω terroryzm A ni demograficzny terroryzm A G G Ω dalszy wzrost bezrobocia w skali makro E E N N Ω patologie społeczne wynikajce z bezrobocia Ω rosnce ubóstwo w skali makro Ω brak rodków na profilaktyk zdrowotn Ω konsumpcyjny tryb ycia Ω korupcja Ω napływ złych wzorców Ω narkomania Ω globalizacja

59 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

WARUNKI SOCJALNO - BYTOWE

WEWNTRZNE ZEWNTRZNE

MOCNE STRONY SZANSE E E N N Ω budownictwo indywidualne Ω rozwój budownictwa mieszkalnego W W Y Y Ω poprawa warunków ycia mieszkaców T T Ω Y Ω Y dofinansowanie opieki społecznej do zada z zakresu opieki socjalnej Z Z O O P P

SŁABE STRONY ZAGRO ENIA Ω Ω

budownictwo komunalne pogarszaj ce si warunki bytowe ludno ci w skali makro

budownictwo komunalne pogarszaj ce si warunki bytowe ludno ci w skali makro E E Ω stan szkół i ich wyposaenie Ω powikszajce si rónice w dochodach ludnoci N N Ω Ω W W zaplecze socjalne niekonsekwentna polityka pastwa wobec terenów wiejskich Y Y T T A A G G E E N N

60 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

GOSPODARKA, ROLNICTWO WEWNTRZNE ZEWNTRZNE MOCNE STRONY SZANSE Ω sprzeda działek Ω napływ kapitałów z zewntrz dla rozwoju gospodarczego Ω brak uciliwego przemysłu Ω wzrost inwestycji w skali makro

Ω Ω E E elektrownie wiatrowe rozwój elektrowni wiatrowych w skali makro N N Ω przetwórstwo ryb Ω rozwój duych punktów handlowych W W Ω Ω Y Y rolnictwo rozwój gospodarczy T T Ω Ω ş

Y ş Y yzne gleby port i ł czno morska Z Z Ω wolne obszary inwestycyjne Ω rozwój rybołówstwa morskiego

O wolne obszary inwestycyjne rozwój rybołówstwa morskiego O P P Ω zagospodarowanie terenów nadmorskich (dostp do pla) Ω zakłady przetwórstwa rolnego (miejsca pracy) Ω dofinansowanie rolnictwa przez U.E. Ω rozwój rolnictwa ekologicznego

SŁABE STRONY ZAGRO ENIA Ω odłogowana ziemia Ω zła sytuacja gospodarcza w kraju Ω słaby rozwój rolnictwa Ω konkurencyjnoş innych gmin

Ω gospodarka rybacka Ω nieuytki rolne E E N N Ω brak inicjatyw wród rolników dotyczcych przedsibiorczoci Ω stagnacja gospodarcza W W Ω likwidacja zakładów pracy Ω ekspansja europejskiego rynku rolnego

Y likwidacja zakładów pracy ekspansja europejskiego rynku rolnego Y T T Ω niska aktywnoş gospodarcza ludnoci Ω niedofinansowanie sektora rolniczego A A G G Ω brak działa w kierunku stworzenia produktu rodzimego Ω napływ towarów z zagranicy E E Ω

N Ω N wzrost bezrobocia w ssiednich gminach Ω zła sytuacja makroekonomiczna kraju zwizana z finansami publicznymi

61 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

INFRASTRUKTURA TECHNICZNA I INFORMACYJNA, KOMUNIKACJA WEWNTRZNE ZEWNTRZNE MOCNE STRONY SZANSE Ω Ω

komunikacja kanalizacja E E Ω ş Ω

N ş N sie drogowa gazyfikacja W W Ω rozwój komunikacji Y Y Ω

T Ω T obwodnica Darłowa Y Y Ω

Z Z połczenia kolejowe O O Ω P P rozbudowa oczyszczalni miejskiej Ω techniki informatyczne Ω stworzenie systemu informacji inwestycyjnej Ω dobre połczenie komunikacyjne Ω poprawa jakoci dróg SŁABE STRONY ZAGRO ENIA Ω infrastruktura techniczna i turystyczna Ω brak nakładów na drogi powiatowe, wojewódzkie i krajowe Ω kanalizacja gminy i wsi Ω brak współdziałania w realizacji przedsiwziş np. drogowych,

E E Ω kanalizacja gminna komunalnych z gminami ociennymi N N Ω selektywna zbiórka odpadów stałych Ω wzmoony ruch samochodowy W selektywna zbiórka odpadów stałych W Y Y Ω owietlenie uliczne Ω brak rodków na inwestycje T T A A Ω gazyfikacja Ω trudnoci w komunikacji G G Ω Ω E Ω E oczyszczalnia cieków brak połcze midzy miejscowociami N N Ω łcza internetowe Ω wzrost barier w dostpie do rodków inwestycyjnych Ω jakoş dróg gminnych Ω upadek transportu publicznego Ω infrastruktura drogowa (stan techniczny) Ω małe rodki finansowe na infrastruktur drogow i okołodrogow Ω niski stopie dostpu do internetu

62 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

KULTURA, SPORT I TURYSTYKA WEWNTRZNE ZEWNTRZNE MOCNE STRONY SZANSE Ω agroturystyka Ω rozwój agroturystyki w skali makro Ω zabytki Ω propagowanie cieek rowerowych

E E Ω sport Ω napływ turystów z zewntrz N N Ω baza turystyczna Ω wzrost zapotrzebowania na tereny turystyczne W baza turystyczna wzrost zapotrzebowania na tereny turystyczne W Y Y Ω rozwój turystyki Ω rozwój turystyki i usług w skali makro T T Y Y Ω rozwój kultury Z Z Ω O Ω O zwikszenie zainteresowania turystyk w obszarach wiejskich P P Ω napływ turystów z U.E.

SŁABE STRONY ZAGRO ENIA Ω niewykorzystane walory turystyczne regionu Ω degradacja rodowiska zwizana z działalnoci człowieka

E E Ω tereny rekreacyjne Ω nie kultywowanie tradycji i zasobów kulturowych regionu N N Ω obiekty sportowe W W Y Y Ω brak sali gimnastycznej T T A A Ω baza noclegowa dla turystów G G Ω E E infrastruktura turystyczna N N Ω kultura masowa Ω mały udział ludnoci w yciu kulturalnym

63 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

WARUNKI WSPIERAJ CE ROZWÓJ GOSPODARCZY, WSPÓŁPRACA WEWNTRZNE ZEWNTRZNE MOCNE STRONY SZANSE Ω sprawne zarzdzanie gmin Ω pozyskanie rodkówo finansowych z zewntrz

E E Ω lepsza współpraca midzy gminami N N Ω tworzenie warunków dla pozyskania inwestorów W W

Y Ω Y Ω współpraca z instytucjami zagranicznymi T T Ω

Y nawi zanie kontaktów z gminami zagranicznymi – wymiana do wiadcze Y nawi zanie kontaktów z gminami zagranicznymi – wymiana do wiadcze Z Z Ω otwarcie si rynków zachodnich O O P P Ω współpraca midzynarodowa Ω obecnoş w Unii Europejskiej

SŁABE STRONY ZAGRO ENIA Ω nieaktualny Plan Zagospodarowania Przestrzennego Ω zła polityka rzdu w stosunku do JST Ω brak wspierania przedsibiorców Ω konkurencja z krajów U.E. Ω reklama poczyna Urzdu Gminy Ω konkurencja gmin ociennych w staraniach o dotacj itp.

Ω Ω Ω promocja gminy Ω niespójnoş ustaw E E Ω Ω

N bud et gminy niestabilna polityka i sytuacja pa stwa N bud et gminy niestabilna polityka i sytuacja pa stwa Ω Ω W W inwestycje komunalne niestabilne prawo Y Y Ω tempo przekształce własnociowych Ω trudnoci w pozyskiwaniu rodków na rozwój gminy

T tempo przekształce własno ciowych trudno ci w pozyskiwaniu rodków na rozwój gminy T A A Ω dochód gminy na mieszkaca Ω zbyt due obcienie podatkowe G G Ω Ω

E E otoczenie biznesu niedofinansowanie małych i rednich przedsibiorstw N N Ω brak dobrych instytucji gospodarczych, społecznych Ω niedostosowanie do wymogów U.E. Ω brak inwestorów z duym kapitałem Ω zła sytuacja makroekonomiczna kraju zwizana z finansami publicznymi Ω brak dobrych liderów Ω korupcja Ω system finansowania samorzdu

64 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

MM II SS JJ AA

[TREŞ MISJI WYPRACOWANA PODCZAS DEBATY STRATEGICZNEJ]

65 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Misja jest wyraeniem, które okrela główny cel gminy, jego „sens ycia”. Jest wyrazem de i oczekiwa w stosunku do gminy, dla którego została sformułowana. Wypracowana misja rozwoju gminy poprzez wizj, pokazuje pozytywny obraz gminy Darłowo w perspektywie 10 lat. Przeprowadzone analizy i wyartykułowane potrzeby mieszkaców, pozwalaj na okrelenie głównych celów strategii. Cele te bd wyznacznikiem kierunku wszystkich działa objtych strategi. Misja dla Gminy Darłowo wypracowana została wspólnie z uczestnikami debat. Jest opisem wizji gminy oraz głównego pola działa w przyszłoci. Koncentruje si ona na istocie rzeczy, dostosowuje kierunki działa do długoterminowych celów, równoczenie pełni funkcje motywacyjne i promocyjne. W trakcie drugiej debaty strategicznej uczestnicy odpowiadali na pytania, w czym gmina chce byş atrakcyjna, dla kogo chce byş atrakcyjna i z czego wynika jej wyjtkowoş (czym róni si od innych) oraz okrelali czynniki szczególnie atrakcyjne dla mieszkaców. W załczniku do niniejszego dokumentu przedstawione zostały wyniki prac (propozycje) na podstawie których wypracowana została misja. Misja wyra nie okrela charakter gminy i wskazuje jej atuty. Z misji bezporednio wynikaj obszary, które powinny byş rozwijane. Obszary rozwojowe gminy Darłowo, które wypracowano wspólnie na debacie, wzajemnie si uzupełniaj. Wiele zada realizacyjnych wskazanych w obszarze "gospodarka" powizanych bdzie zarówno z obszarem "infrastruktura" oraz dotyczcym samych mieszkaców. W dalszej czci strategii przedstawiono obszary, cele i kierunki działania dla kadego z obszarów ycia społeczno – gospodarczego (ekologia, gospodarka, infrastruktura, przestrze, społecznoş).

66 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

GGMMIINNAA DDAARRŁŁOOWWOO

OBSZAR ZRÓWNOWA ONEGO ROZWOJU W CENTRUM POLSKIEO PASA NADMORSKIEGO. GMINA O CHARAKTERZE ROLNICZYM I TURYSTYCZNYM Z DOBR INFRASTRUKTUR SPRZYJAJ C ROZWOJOWI MAŁEJ I REDNIEJ PRZEDSIBIORCZOCI. GMINA Z DOBR OFERT TURYSTYKI POBYTOWEJ I WEEKENDOWEJ SKIEROWANEJ DO MIESZKA CÓW WIELKICH AGLOMERACJI OPARTA NA WALORACH PRZYRODNICZYCH I KRAJOBRAZOWYCH BEZPOREDNIEGO OTOCZENIA LINII BRZEGOWEJ MORZA BAŁTYCKIEGO, O OBSZARACH LENYCH I PEŁNEJ DOSTPNOCI DO TERENÓW REKREACYJNYCH. BEZPIECZNY SAMORZ D ZAPEWNIAJ CY KOMFORT YCIA I WYPOCZYNKU JEJ MIESZKA COM.

67 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O DIAGNOZA STANU

Diagnoza zawiera informacje o uwarunkowaniach gospodarczych, przestrzennych, ekologicznych i demograficznych, analizy społeczne i ekonomiczne, na podstawie których sformułowano wnioski bdce punktem wyjcia do zdefiniowania głównych kierunków strategii stanowicych treş niniejszego dokumentu. Wyszczególniono w niej najwaniejsze cechy poszczególnych obszarów przyjtych do oceny oraz okrelenia celów i kierunków działania w procesie debat strategicznych. Diagnoza Stanu jest syntez wyników debat strategicznych, analizy porównawczej i Raportu o stanie gminy. Charakterystyk obszarów cechuje wyszczególnienie ich cech w odniesieniu do gminy jako całoci, jej zrónicowa wewntrznych oraz pozycji w województwie. Poszczególnym wnioskom przyporzdkowano znaczenie: • wartoş pozytywna dla rozwoju gminy, • wartoş obecnie o niewielkim znaczeniu dla rozwoju gminy, • wartoş negatywna dla rozwoju społeczno – gospodarczego gminy Darłowo. Ocen potencjału wewntrznego dokonano metod analizy SWOT, która jest bilansem słabych i mocnych stron oraz szans i zagroe.

PRZESTRZE WARTOŞ POZYTYWNA rezerwaty przyrody obszary chronionego krajobrazu funkcje społeczno-gospodarcze w obszarach gospodarki popastwowej charakter rolniczy (obszary prorolnicze) struktura uytków rolnych obszary o walorach turystyczno krajobrazowych obszary lene obszary przyjeziorne obszary nadmorskie plae obszary przyrzeczne WARTOŞ O NIEWIELKIM ZNACZENIU gstoş zaludnienia struktura procentowa gruntów stopie zalesienia WARTOŞ NEGATYWNA nierozwinite obszary pod wzgldem infrastruktury

68 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

OCHRONA RODOWISKA (EKOLOGIA) WARTOŞ POZYTYWNA ograniczenie szkodliwych dla rodowiska technologii wiadomoş ekologiczna mieszaców tereny przyrodnicze – prawnie i zwyczajowo chronione oczyszczanie cieków wydatki na gospodark komunaln i ochron rodowiska WARTOŞ O NIEWIELKIM ZNACZENIU sieş kanalizacyjna czystoş wód ochrona powietrza nakłady inwestycyjne na ochron rodowiska WARTOŞ NEGATYWNA obszary o nieuregulowanej gospodarce odpadami melioracja zasoby wody pitnej niska emisja oczyszczanie cieków

SPOŁECZNOŞ WARTOŞ POZYTYWNA młoda społecznoş przyrost naturalny oferta edukacyjna stopie integracji społecznoci lokalnej wydatki na owiat organizacje pozarzdowe bezrobotni absolwenci grupy wiekowe saldo migracji WARTOŞ O NIEWIELKIM ZNACZENIU ludnoş w wieku poprodukcyjnym działania w zakresie przekwalifikowania zawodowego obszary depresji społecznej nakłady na opiek zdrowotn i społeczn udział ludnoci z wyszym wykształceniem WARTOŞ NEGATYWNA miertelnoş niemowlt stopa bezrobocia miertelnoş obcienie społeczne struktura ludnoci

69 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

INFRASTRUKTURA WARTOŞ POZYTYWNA stan techniczny sieci telefonii przewodowej stan techniczny przesyłowych sieci energetycznych sieş wodocigowa WARTOŞ O NIEWIELKIM ZNACZENIU rozwój sieci telefonii przewodowej infrastruktura rekreacyjna sieş gazownicza sieş kanalizacyjna infrastruktura sportowa WARTOŞ NEGATYWNA stan dróg infrastruktura turystyczna dostp do Internetu

GOSPODARKA WARTOŞ POZYTYWNA wykształcenie si procesów rozwojowych w sektorze prywatnym iloş podmiotów gospodarczych prywatyzacja dochód własny wydatki na opiek zdrowotn liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych wydatki ogółem na mieszkaca dochód budetów gmin na mieszkaca WARTOŞ O NIEWIELKIM ZNACZENIU niskie koszty pracy przetwórstwo rolno-spoywcze efektywnoş gospodarstw rolnych samodzielnoş budetu dotacje celowe liczba spółek z kapitałem zagranicznym wydatki inwestycyjne WARTOŞ NEGATYWNA struktury wspierajce rozwój małej i redniej przedsibiorczoci

70 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O PP RR II OO RR YY TT EE TT YY

Cały obszar społeczno-gospodarczy podzielono na umowne piş obszarów: ekologi, gospodark, infrastruktur, przestrze, społecznoş.

Dla kadego z tych obszarów wyznaczono trzy cele niezbdne, bez których dany obszar ycia społeczno-gospodarczego nie ma moliwoci dalszego rozwoju.

Jednoczenie wskazano na trzy cele pierwszorzdne, które powinny znacznie przyspieszaş rozwój w danym obszarze.

Dodatkowo wskazano na cele drugorzdne, które wspieraj rozwój, a czas ich realizacji jest zdeterminowany przez wieloş rodków budetowych, wielkoş dotacji i napływajcego kapitału zewntrznego i rosncej siły inwestycyjnej lokalnych podmiotów gospodarczych.

Na podstawie takich zhierarchizowanych celów okrelono priorytety w poszczególnych obszarach ycia społeczno-gospodarczego.

E K O L O G I A

Priorytetem w obszarze ekologii s działania w kierunku przeciwdziałania degradacji rodowiska naturalnego m.in. poprzez stworzenie kompleksowego systemu ochrony rodowiska oraz zagospodarowanie nieczystoci stałych i płynnych.

G O S P O D A R K A

Tworzenie warunków dla napływu kapitału zewntrznego oraz do rozwoju istniejcych firm jest priorytetem w obszarze gospodarki. Działania te winny byş wspierane stworzeniem sprawnego systemu pozyskiwania dotacji i identyfikacji kapitału dla realizacji zada własnych gminy.

71 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

I N F R A S T R U K T U R A

Infrastrukturalne priorytety maj na celu budow sieci kanalizacyjnej wraz z systemem oczyszczania cieków, budow i modernizacj ujcia i sieci wodocigowej oraz budow i modernizacj dróg znajdujcych si na terenie gminy.

P R Z E S T R Z E

Priorytetem w obszarze przestrzeni s działania w kierunku przeciwdziałania skutkom marginalizacji obszarów popegeerowskich m.in. poprzez wykorzystanie walorów turystycznych gminy oraz rozbudow infrastruktury technicznej obszarów turystycznych.

S P O Ł E C Z N O Ş

Podjcie działa na rzecz tworzenia nowych miejsc pracy jest priorytetem w obszarze społecznoci. Działania te winny byş wspierane wzmacnianiem istniejcych struktur owiaty oraz popraw usług opieki zdrowotnej.

72 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

CCEELLEE II KKIIEERRUUNNKKII DDZZIIAAŁŁAANNIIAA

73 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Cele wraz z kierunkami działania zostały podzielone na obszary strategiczne. Obszary strategiczne s najistotniejszymi polami działania gminy, jednoczenie wytyczaj kierunki prac na najblisze lata. Działalnoş gminy Darłowo koncentrowaş bdzie si na piciu obszarach: • Ekologii • Gospodarce • Infrastrukturze • Przestrzeni • Społecznoci Tablica celów w poszczególnych obszarach (przestrze, gospodarka, ekologia, infrastruktura, społecznoş) uporzdkowuje pod wzgldem wanoci i znaczenia dla rozwoju poszczególne zidentyfikowane cele.

Priorytety - w kadym z tych obszarów (trzy cele) to takie cele, bez których utrzymanie obecnego status quo (rozwoju danego obszaru) nie jest moliwe.

Cele pierwszorzdne to cele, które w skrócie mona okreliş jako cele prorozwojowe (ich realizacja przyspieszy rozwój danego obszaru).

Cele drugorzdne to cele, które s wane dla danego obszaru, ale czas i tempo realizacji tych celów zaley od uwarunkowa zewntrznych i wewntrznych moliwoci finansowania (cele rezerwowe). Kierunki działania zmierzajce do realizacji poszczególnych celów strategicznych przedstawiono poniej kadego z celów w układzie tabelarycznym.

74 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

EKOLOGIA Priorytety Podjş działania w kierunku Przeciwdziałaş degradacji rodowiska Podjş działania w kierunku stworzenia zagospodarowania nieczystoci stałych i naturalnego. kompleksowego systemu ochrony rodowiska. płynnych. Kierunki działania Kierunki działania Kierunki działania

Monitoring Ochrona wód systemów Budowa Kontrola zbiorników Likwidacja dzikich Ochrona gruntowych i Gospodarka odpadami w Sieş Segregacja odpadów grzewczych w oczyszczali bezodpływowych. wysypisk. powietrza. zbiorników pasie nadmorskim. kanalizacyjna. wraz z utylizacj. gospodarstwach cieków. wodnych. domowych.

Cele pierwszorzdne Stworzyş warunki do rozwoju Umoliwiş rozwój przemysłu nieuciliwego dla Podjş działania w kierunku wzrostu wiadomoci alternatywnych systemów wytwarzania rodowiska i zamierze o charakterze turystyczno – ekologicznej mieszkaców. energii. rekreacyjnym. Kierunki działania Kierunki działania Kierunki działania

Współpraca z Edukacja Obszary Parki przemysłowe Aktualny Plan „Zielone Szkoły” WFOiGW* w ródła ekologiczna na Energia wiatrowa. Energia słoneczna. Chronionego poza strefami Zagospodarowania wspólnie z młodzie zakresie kolportau geotermalne. poziomie Krajobrazu. ochrony przyrody. Przestrzennego. aglomeracji. materiałów szkolnym. edukacyjnych.

* - WFOiGW – Wojewódzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej

75 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

GOSPODARKA Priorytety Stworzyş sprawny system pozyskiwania dotacji i Tworzyş warunki dla napływu kapitału Tworzyş warunki do rozwoju istniejcych identyfikacji kapitału dla realizacji zada zewntrznego. firm. własnych gminy. Kierunki działania Kierunki działania Kierunki działania

Dobra Studia Wykonalnoci Doradztwo Partnerstwo Lokalny system Usługi Plan Rozwoju Preferencyjne systemy infrastruktura Programy Operacyjne. planowanych biznesowe na Publiczno – podatków. okołobiznesowe. Lokalnego. podatków. drogowa. inwestycji. terenie gminy. Prywatne.

Cele pierwszorzdne Stworzyş system wspierania lokalnej Stworzyş warunki dla rozwoju rónych form Podajc działania w kierunku poprawy systemu przedsibiorczoci. turystyki i rekreacji. melioracji gminy. Kierunki działania Kierunki działania Kierunki działania

Jasno okrelona Zwikszenie Konkursy i przetargi Monitoring koncepcja Konserwacja Budowa sieci Monitoring Szkolenie informacji i Uzbrojone tereny pod na realizacj inwestycji rozwoju rowów kanałów poziomu wód menederów. dostpnoci do inwestycje. gotowych zewntrznych. poszczególnych melioracyjnych. melioracyjnych. gruntowych. rodków U.E. projektów. obszarów gminy. Cele drugorzdne Tworzyş warunki dla rozwoju partnerstwa Stworzyş system współpracy z instytucjami Działaş na rzecz dostosowania struktur gminy publiczno – prywatnego. pozarzdowymi. do standardów U.E.

76 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

INFRASTRUKTURA Priorytety Budowaş sieş kanalizacyjn wraz z systemem Budowaş i modernizowaş ujcia i sieci Budowaş i modernizowaş drogi. oczyszczania cieków. wodocigowe. Kierunki działania Kierunki działania Kierunki działania Kanalizacja miejscowoci: Budowa: Kolonia, Kopa, Droga Palczewice Darłowo – Remont drogi z Modernizacja w Wicie, ukowo Oczyszczaln Dbki; Jeyczki, Palczewice, Wicie, – Kopa, Darłowo Dobiesław, Krupy – Wiekowic do miejscowociach Morskie, ie cieków. Bobolin, Zagórzyn, Sulmice, Gle nowo. – Wiekowo. Kowalewice. Darłowa. Dbki, Dobiesław. Wiekowo. Wiekowice, Porzecze, Rusko. Ruskowo. Cele pierwszorzdne Podjş działania w kierunku Stworzyş sprawny system segregacji i Podjş działania w kierunku rozbudowy zagospodarowania pasa nadmorskiego i składowania odpadów. przyszkolnej infrastruktury sportowej. obszarów przyjeziornych. Kierunki działania Kierunki działania Kierunki działania

Rozbudowa infrastruktury Sieş Selektywna Plae strzeone z technicznej kanalizacyjna w Infrastruktura Utylizacja odpadów Segregacja Sale gimnastyczne Budowa boisk zbiórka odpadów rozwinit umoliwiajcej obszarach sportowa do lekkiej wielkogabarytowych. przydomowa. przy gimnazjach. sportowych. (szkło + plastik). infrastruktur usług. rozwój obiektów turystycznych atletyki. turystycznych i jezior. rekreacyjnych.

Cele drugorzdne

Stworzyş warunki do budowy sieci gazowniczej. Poprawiş owietlenie obszarów zabudowanych. Umoliwiş rozwój budownictwa socjalnego.

77 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

PRZESTRZE Priorytety Przeciwdziałaş skutkom marginalizacji Rozbudowywaş infrastruktur techniczn Wykorzystaş walory turystyczne gminy. obszarów popegeerowskich. obszarów turystycznych. Kierunki działania Kierunki działania Kierunki działania

Modernizacja dróg Rozbudowa Promocja Kanalizacja Program dojazdowych do infrastruktury Rozwój usług. obszarów Agroturystyka. Infrastruktura turystyczna. terenów Nowe ujcia wody. Odnowy Wsi. obszarów techniczne. turystycznych. nadmorskich. turystycznych. Cele pierwszorzdne

Rozwijaş róne formy turystyki i agroturystyki Tworzyş warunki do zalesienia nieuytków. Przeciwdziałaş patologiom społecznym. poprzez wykorzystanie walorów krajobrazowych. Kierunki działania Kierunki działania Kierunki działania

Wytyczenie Obszary przy cieki i trasy Identyfikacja Współpraca z Tereny Obszary zabudowy cieki rowerowe. Sporty wodne. gruntów niskiej głównych cigach przyrodnicze. nieuytków. Nadlenictwem. Nadmorskie. turystycznej. klasy. komunikacyjnych.

Cele drugorzdne Wykorzystaş dla rozwoju gminy jej dobre Stworzyş warunki do rozwoju rónych form rekreacji w Promowaş walory turystyczne, krajobrazowe połoenie i dogodne połczenia oparciu o zasoby przyrodnicze. i proinwestycyjne gminy. komunikacyjne.

78 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

SPOŁECZNOŞ Priorytety Podejmowaş działania na rzecz wzmacniania Tworzyş warunki do powstawania nowych Stworzyş warunki do poprawy usług opieki istniejcych struktur owiaty. miejsc pracy. zdrowotnej. Kierunki działania Kierunki działania Kierunki działania

Rozbudowa placówek Infrastruktura Zwikszanie Remonty Informacja (sieş Lokalny system Doradztwo dla MSP* Badania owiatowych o obiekty techniczna i Medycyna szkolna. standardu placówek istniejcych szkół. szkolna). podatków. na szczeblu gminy. profilaktyczne. funkcjonalne. okołobiznesowa. lekarza rodzinnego.

Cele pierwszorzdne

Tworzyş warunki dla sprawnego i Stworzyş warunki do wychowania dzieci i Przeciwdziałaş patologiom społecznym. efektywnego funkcjonowania organizacji młodziey poprzez sport i rekreacj. społecznych. Kierunki działania Kierunki działania Kierunki działania

Partnerstwo Czytelny system gminne – Program Program wspierania Budowa boisk wietlice Szkolenie lokalnych organizacje w Hala sportowa Stadion. Aktywizacji Przeciwdziałania finansowego sportowych. socjoterapeutyczne. liderów. realizacji Społecznej. Alkoholizmowi. organizacji wspólnych społecznych. przedsiwziş. Cele drugorzdne Stworzyş warunki do rozwoju rónych form Przeciwdziałaş marginalizacji młodych i Stworzyş warunki dla wzrostu aktywnoci budownictwa mieszkaniowego. wykształconych mieszkaców gminy. społecznej mieszkaców gminy. * - MSP – Małe i rednie Przedsibiorstwa

79 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

WWYYBBRRAANNYY WWAARRIIAANNTT RROOZZWWOOJJUU SSPPOOŁŁEECCZZNNOO-- GGOOSSPPOODDAARRCCZZEEGGOO

-- PPRRIIOORRYYTTEETTYY -- CCEELLEE NNIIEEZZBBDDNNEE -- CCEELLEE PPIIEERRWWSSZZOORRZZDDNNEE

(PO KOREKTACH EKSPERCKICH)

80 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

KOMENTARZ DO WYBRANEGO WARIANTU

W poszczególnych obszarach ycia społeczno - gospodarczego (gospodarka, przestrze, ekologia, infrastruktura, społecznoş) wskazano 42 cele, które s podstaw prawidłowego rozwoju społeczno-gospodarczego Gminy Darłowo. Sporód wszystkich dotd sformułowanych celów przy okrelaniu wariantu posłuono si czternastoma celami wybranymi jako najwaniejsze bez wzgldu na to, do jakiego wczeniej obszaru zostały zakwalifikowane. Dwa najwaniejsze z tych czternastu celów okrelono mianem priorytetu dla rozwoju społeczno - gospodarczego Gminy Darłowo. Cele te zostały zapisane na tle jednego z czterech kolorów, które okrelały charakter celu, tzn. jego wsparcie dla jednego z teoretycznie przyjtych wariantów rozwoju (róowy - wariant prospołeczny, ółty - prokonkurencyjny, niebieski - proedukacyjny, zielony - proinnowacyjny). Cztery niszej rangi wybrane cele - to cele pierwszorzdne, dla których przewiduje si wydatkowanie 20 - 35 % budetu globalnego*. W przypadku priorytetów zakłada si przeznaczenie ponad 50 % rodków na realizacj tych celów. Na pozostałe osiem celów drugorzdne przeznacza si jedynie 10 - 15 % budetu globalnego. W ten sposób dokonano hierarchizacji celów i w przypadku Gminy Darłowo wybrano wariant o charakterze prospołeczno – prokonkurencyjnym, który zakłada z jednej strony podjcie działa w kierunku budowy sieci kanalizacyjnej wraz z systemem oczyszczalni cieków, z drugiej za budow i modernizacj dróg.

* przez pojcie "budet globalny" okrela si wszystkie rodki finansowe wpływajce do gminy (budet gminy, dotacje, subwencje, darowizny, kapitał prywatny), poprzez które realizuje si programy operacyjne i projekty wypełniajce załoenia strategii.

81 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

W Y B R A N Y W A R I A N T R O Z W O J U *

Y T E

T ş ş ş ş

Y Budowa sie kanalizacyjn wraz z systemem oczyszczalni cieków. Budowa i modernizowa drogi.

R O I R P

E N D

Podjş działania w kierunku

Z Podjş działania w kierunku

E ş ş ş R wdro enia nowoczesnych metod i Rozbudowywa infrastruktur Budowa i modernizowa uj cia i L Z rozbudowy przyszkolnej

E technologii segregacji i techniczn obszarów turystycznych. sieci wodocigowe. O C

S infrastruktury sportowej. składowania odpadów.

R E I P

Stworzyş sprawny system pozyskiwania dotacji i Tworzyş warunki dla rozwoju partnerstwa Tworzyş warunki dla napływu kapitału identyfikacji kapitału dla realizacji zada publiczno – prywatnego. zewntrznego. własnych gminy.

E N D

ş ş

E Przeciwdziała migracji młodych i Tworzy warunki do powstawania nowych Z ş L Przeciwdziała patologiom społecznym. R E wykształconych mieszka ców gminy. miejsc pracy. O

G U R D Podejmowaş działania na rzecz wzmacniania istniejcych struktur Podjş działania w kierunku zagospodarowania nieczystoci stałych i owiaty. płynnych.

* Wariant opracowany na podstawie propozycji grupy liderów lokalnych pn. „EKOLOGIA”

82 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

AA NN KK II EE TT YY PP OO GG LL DD OO WW EE

83 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Uczestnicy strategii w dniu 01.10.2004r. „na gorco” formułowali problemy, które ich zdaniem powinny zostaş zrealizowane z kocem roku. Zagadnienia problemowe ustalone wraz z uczestnikami debaty, ocenione w skali wanoci problemu od 1 do 10 pkt (termin realizacji – 31.12.2005r.) Mało wany Wany Bardzo wany

Su Su Su Lp. Zagadnienia problemowe 1 2 3 1 4 5 6 7 8 9 10 ma ma ma

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 Rozbudowa szkoły w Słowinie 2 0 0 2 1 5 3 4 13 3 1 4 8

2 Budowa sali gimnastycznej w Starym Jarosławiu 0 1 1 2 2 6 1 2 11 4 2 4 10

3 Zakoczenie budowy chodnika w Wiekowicach 6 7* 3 16 3 1 0 1 5 0 0 2 2

4 Gospodarka odpadami w gminie 1 0 1 2 0 1 1 1 3 2 2 14 18

5 Drogi gminne 0 1 0 1 0 1 2 3 6 0 3 13 16

6 Utworzenie Dziennego Domu Pomocy 0 0 2 2 0 3 1 6 10 3 2 6 11

7 Kanalizacja 1 0 0 1 0 2 1 0 3 2 1 16 19

8 Gazyfikacja miejscowoci turystycznych 1 1 1 3 2 5 1 2 10 3 3 4 10

9 Podniesienie notowa walorów rekreacyjno – turystycznych na 2 1 1 4 0 3 2 1 6 2 3 8 13 tle kraju 10 Zagospodarowanie jeziora Kopa dla celów turystycznych 1 1 1 3 1 5 1 3 10 6 2 2 10

1) suma wartoci z kolumn 3, 4, 5 *iloş osób oddajcych głos na okrelon punktacj (w tym przypadku 7 osób dało po 2 punkty na problem nr 3).

84 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Hierarchizacja problemów rozwoju społeczno - gospodarczego Gminy Darłowo Mało wany 20 19 Wa ny 18 Bardzo wany 18 16 16 16 i c o n

14 13 13 a

w h c h y c c a 12 i 11 11 r j o u 10 s g 10 10 10 10 10 o e ł t g a

10 k b h ó c s 8 y o

n ş l

8 ó o g l e I z 6 6 c z s 6 5 o p

w 4 4 3 3 3 3 2 2 2 2 2 2 1 1

0 Rozbudowa szkoły w Budowa sali Zakoczenie budowy Gospodarka Drogi gminne Utworzenie Kanalizacja Gazyfikacja Podniesienie Zagospodarowanie Słowinie gimnastycznej w chodnika w odpadami w gminie Dziennego Domu miejscowoci notowa walorów jeziora Kopa dla Starym Jarosławiu Wiekowicach Pomocy turystycznych rekreacyjno – celów turystycznych turystycznych na tle kraju

85 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Hierarchizacja problemów rozwoju społeczno – gospodarczego rozwoju Gminy Darłowo – suma głosów oddanych w kategorii oceny „Bardzo wany”

Bardzo wany

Lp. Zagadnienia problemowe 8 9 10 Suma

1. Rozbudowa szkoły w Słowinie 3 1 4 73* 2. Budowa sali gimnastycznej w Starym Jarosławiu 4 2 4 90 3. Zakoczenie budowy chodnika w Wiekowicach 0 0 2 20 4. Gospodarka odpadami w gminie 2 2 14 174 5. Drogi gminne 0 3 13 157 6. Utworzenie Dziennego Domu Pomocy 3 2 6 102 7. Kanalizacja 2 1 16 185 8. Gazyfikacja miejscowoci turystycznych 3 3 4 91 9. Podniesienie notowa walorów rekreacyjno – turystycznych na tle 2 3 8 kraju 123 10. Zagospodarowanie jeziora Kopa dla celów turystycznych 6 2 2 86 * - suma iloczynów iloci punktów i liczby osób, np.: 8 x 3 + 9 x 1 +10 x 4 = 73

86 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Hierarchizacja problemów rozwoju społeczno - gospodarczego Gminy Darłowo

200 185 174 180 157 160 i i r o g 140 e

t 123 a k

" w y 120 n h 102 c a y n w 90 91 a

o 100 86 d z d d o r

a 73 w B ó 80 " s o ł g

a 60 m u S 40 20 20

0 Rozbudowa szkoły w Budowa sali Zakoczenie Gospodarka Drogi gminne Utworzenie Kanalizacja Gazyfikacja Podniesienie Zagospodarowanie Słowinie gimnastycznej w budowy chodnika w odpadami w gminie Dziennego Domu miejscowoci notowa walorów jeziora Kopa dla Starym Jarosławiu Wiekowicach Pomocy turystycznych rekreacyjno – celów turystycznych turystycznych na tle kraju

87 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Uczestnicy w dniu 01.10.2004r. oceniali funkcjonowanie poszczególnych słub i jednostek administracji majcych wpływ na rozwój Gminy Darłowo w skali od 1 do 10 pkt.

Niezadowalajca Dobra Bardzo dobra

Zagadnienia Su Su Lp. 1 2 3 1 4 5 6 7 8 9 10 Suma ma ma

1. Bezpieczestwo 0 0 0 0 1 9 2 3 15 3 0 1 4

2. Słuba zdrowia 2 0 2* 4 3 9 0 2 14 0 0 1 1

3. Opieka społeczna 1 1 0 2 2 7 1 3 13 3 1 0 4

4. System owiaty 0 0 0 0 1 4 1 6 12 3 1 3 7

5. Komunikacja wewntrzna 0 1 1 2 1 4 4 3 12 5 0 0 5

6. Komunikacja zewntrzna 2 0 2 4 1 5 1 3 10 3 1 1 4

7. Usługi (bez handlu) 3 1 1 5 3 4 3 1 11 3 0 0 3

8. Kultura i sport masowy 2 0 3 5 0 4 4 1 9 3 1 1 5

9. Urzd Gminy 0 0 0 0 0 3 4 3 10 5 2 2 9 10. Współpraca z powiatem 3 2 0 2 6 1 1 1 0 3 5 10 4 1) suma wartoci z kolumn 3, 4, 5 *iloş osób oddajcych głos na okrelon punktacj (w tym przypadku 2 osoby dały po 2 punkty na problem nr 3).

88 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Ocena funkcjonowania słub i jednostek administracji majcych wpływ na rozwój Gminy Darłowo

Niezadowalajca 16 Dobra 15 Bardzo dobra 14 14 13

12 12 12 11 n e c o 10 10

h 10 c h c a

i 10 y 9

r 9 c o j g u e t s a o ł k g

h 8 7 c b y ó s n l o

ó ş g e o z 5 l 6 5 5 c I 5 5 z s o

p 4 4 4 4 4

w 4 4 3 2 2 2 1 0 0 0 0 Bezpieczestwo Słuba zdrowia Opieka społeczna System owiaty Komunikacja Komunikacja Usługi (bez handlu) Kultura i sport Urzd Gminy Współpraca z wewntrzna zewntrzna masowy powiatem

89 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Ocena funkcjonowania poszczególnych jednostek i słub Gminy Darłowo suma głosów oddanych w kategorii oceny „Bardzo dobra”.

Bardzo dobra

Lp. Zagadnienia 8 9 10 Suma

1. Bezpieczestwo 3 0 1 34* 2. Słuba zdrowia 0 0 1 10 3. Opieka społeczna 3 1 0 33 4. System owiaty 3 1 3 63 5. Komunikacja wewntrzna 5 0 0 40 6. Komunikacja zewntrzna 3 1 1 43 7. Usługi (bez handlu) 3 0 0 24 8. Kultura i sport masowy 3 1 1 43 9. Urzd Gminy 5 2 2 78 10. Współpraca z powiatem 1 0 3 38 * - suma iloczynów iloci punktów i liczby osób, np.: 8 x 3 + 9 x 0 +10 x 1 = 34

90 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Ocena funkcjonowania poszczególnych słub i jednostek administracji majcych wpływ na rozwój Gminy Darłowo

78 80

70 63 i

i 60 r o g e t a k 50 43 "

w 43

a r h 40 c b

y 38 o n d a

o 40 d 33

z 34 d d o r

a w B ó " s

o 30

ł 24 g a m u

S 20 10

0 Bezpieczestwo Słuba zdrowia Opieka społeczna System owiaty Komunikacja wewntrzna Komunikacja zewntrzna Usługi (bez handlu) Kultura i sport masowy Urzd Gminy Współpraca z powiatem

91 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

WW DD RR AA AA NN II EE SS TT RR AA TT EE GG II II

Z A D A N I E O D P O W I E D Z I A L N I T E R M I N R E A L I Z A C J I 1. Przedłoenie Raportu ze strategii rozwoju Przewodniczcy społeczno-gospodarczego Radnym Rady pa dziernik 2004 Rady Gminy Gminy. 2. Zatwierdzenie Strategii Rozwoju Społeczno- Rada Gminy pa dziernik 2004 Gospodarczego na sesji Rady Gminy.

3. Przetłumaczenie strategii na jzyk angielski. Rada Gminy grudzie 2004

4. Przesłanie uchwalonej strategii do Urzdu Marszałkowskiego Województwa Wójt listopad 2004 Zachodniopomorskiego.

5. Opracowanie strony WWW w Internecie z zamieszczeniem strategii w jzyku polskim i Wójt Stycze 2005 angielskim. 6. Opracowanie programów operacyjnych ze szczególnym uwzgldnieniem projektów i Rada Gminy grudzie 2004/stycze 2005 zada mogcych uzyskaş wsparcie ze rodków pomocowych. 7. Realizacja zada okrelonych poszczególnymi projektami zgodnie z harmonogramem Rada Gminy 2004 - 2014 przyjtym w programach operacyjnych.

92 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

MM OO NN II TT OO RR OO WW AA NN II EE SS TT RR AA TT EE GG II II T E R M I N Z A D A N I E O D P O W I E D Z I A L N I R E A L I Z A C J I 1. Monitorowanie Strategii przez Przewodniczcych Komisji Stałych Rada Gminy pa dziernik 2004

2. Przedkładanie raportów z przebiegu realizacji projektów i zada Co trzy miesice poczwszy od miesica zamieszczonych w programach Rada Gminy stycznia 2005 roku na rce operacyjnych. Przewodniczcego Rady Gminy

Sesja absolutoryjna 3. Ocena realizacji strategii. Rada Gminy kadego roku

Kadorazowo według potrzeb na wniosek 4. Wprowadzanie korekt do Strategii Rada Gminy poszczególnych komisji Rady Gminy lub Rozwoju Społeczno – Gospodarczego.* Wójta

5. Organizacja debat strategicznych z udziałem osób tworzcych wczeniej Rada Gminy Raz na dwa lata strategi dla oceny jej aktualnoci. * - Ze wzgldu na zmieniajc si sytuacj społeczno – gospodarcz na skutek zdarze wczeniej nieprzewidywalnych lub z innych wanych powodów strategia moe zostaş skorygowana w kadym z jej rozdziałów, o ile wniosek z uzasadnieniem złoy jedna z komisji Rady Gminy lub Wójt na rce Przewodniczcego Rady Gminy. Wniosek taki Przewodniczcy Rady Gminy poddaje procedurze zatwierdzania, jak w przypadku kadego projektu uchwały Rady Gminy.

93 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

ZZAAŁŁ CCZZNNIIKKII

PPRRZZEEBBIIEEGG PPRRAACC PPOOSSZZCCZZEEGGÓÓLLNNYYCCHH GGRRUUPP

WW RRAAMMAACCHH DDEEBBAATT SSTTRRAATTEEGGIICCZZNNYYCCHH

(BEZ KOREKT EKSPERCKICH)

94 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Podział na grupy w trakcie pierwszej debaty strategicznej – 20.09.2004 r.*

Grupa I Czach Kazimiera Gondek Tomasz Nakielska Karolina

Grupa II Gajzler Małgorzata Kisielewska Krystyna Koralewska – Winiarek Elbieta Krakowiak Zofia Szymczak Ewa yluk Artur

Grupa III Fraszko Jan Haczaryk Wanda Kaleta Henryk Koluch Arkadiusz Lisek Jan Solecka Jadwiga

Grupa IV Glaza Marceli Prus Tadeusz Sobieraj Janusz Szynkowska Anna Szynkowski Antoni Trusiuk Hilary

Grupa V Gał Małgorzata Grabiska Wiesława Jacewicz Krystyna Kozielec Alicja Werner Mariola Wolowska Barbara

______*- liderzy grup zostali wyrónieni pogrubion czcionk

95 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Podział grup na obszary w trakcie pierwszej debaty strategicznej – 20.09.2004r.*

EKOLOGIA Fraszko Jan Gondek Tomasz Haczaryk Wanda Hilary Trusiuk Nakielska Karolina

GOSPODARKA Gajzler Małgorzata Kisielewska Krystyna Krakowiak Zofia Małecki Jan Prus Tadeusz Solecka Jadwiga

INFRASTRUKTURA Czach Kazimiera Glaza Marceli Kaleta Henryk Lisek Jan Sobieraj Janusz

PRZESTRZE Koluch Arkadiusz Szymczak Ewa Szynkowska Anna

SPOŁECZNOŞ Gał Małgorzata Grabiska Wiesława Jacewicz Krystyna Koralewska – Winiarek Elbieta Kozielec Alicja Werner Mariola Wolowska Barbara

______*- liderzy grup zostali wyrónieni pogrubion czcionk

96 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Podział na obszary w trakcie drugiej debaty strategicznej – 01.10.2004r.*

EKOLOGIA Bukowski Antoni Gondek Tomasz Nakielska Karolina

GOSPODARKA Czach Kazimiera Koralewska – Winiarek Elbieta Skoczylas Iwona Szymacha Józef

INFRASTRUKTURA Glaza Marceli Kaleta Henryk Lisek Jan Prus Tadeusz Trusiuk Hilary Sobieraj Janusz

PRZESTRZE Kisielewska Krystyna Murii Robert Solecka Jadwiga Szymczak Ewa

SPOŁECZNOŞ Gał Małgorzata Grabiska Wiesława Jacewicz Krystyna Kozielec Alicja Werner Mariola Wolowska Barbara

______*- liderzy grup zostali wyrónieni pogrubion czcionk

97 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Cele odrzucone przez grupy w procesie hierarchizacji w obszarach ycia społeczno - gospodarczego w trakcie pierwszej debaty strategicznej – 20.09.2004r.

Grupa I 1. Geograficzne połoenie gminy, morze, jeziora, rzeki. 2. Atrakcyjnoş turystyczna gminy. 3. Wejcie do Unii Europejskiej, moliwoş pozyskania rodków z funduszy strukturalnych. 4. Bezrobocie, brak nowych miejsc pracy. 5. Zły stan dróg powiatowych, wojewódzkich. 6. Słabo rozwinita infrastruktura turystyczna i techniczna (brak kanalizacji, oczyszczalni, słaba jakoş dróg, owietlenie uliczne).

Grupa II 1. Bezrobocie. 2. Zły stan dróg. 3. Nowe miejsca pracy. 4. Zanieczyszczenie rodowiska. 5. Wójt Gminy. 6. Owiata.

Grupa III Gazyfikacja. Agroturystyka. Walory turystyczne. Bezrobocie. Brak gazyfikacji. Stan dróg. Zanieczyszczenie rodowiska. Brak kanalizacji i oczyszczalni.

Cele z grup IV i V przyjto.

98 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Cele odrzucone przez grupy w procesie hierarchizacji w obszarach ycia społeczno - gospodarczego w trakcie pierwszej debaty strategicznej – 20.09.2004r.

Grupa „Ekologia” 1. Wszystkie cele przyjto

Grupa „Gospodarka” 1. Konkurencja gmin ociennych. 2. Rozwój gospodarczy. 3. Inwestycje. 4. Dotacje unijne. 5. Małe rodki na inwestycje gminne. 6. Duo odłogowanej ziemi. 7. Turyci.

Grupa „Infrastruktura” 1. Telefonizacja. 2. Budowa i modernizacja dróg gminnych. 3. Stan dróg gminnych, powiatowych, wojewódzkich i krajowych. 4. Wodocigowanie gminy.

Grupa „Przestrze ” 1. Sytuacja gospodarcza w kraju. 2. Połoenie geograficzne. 3. yzne gleby. 4. Zrónicowanie terenu – morze, jeziora, lasy, rzeki.

Grupa „Społecznoş” 1. Patologie społeczne i przemoc. 2. Dostp do owiaty – Koszalin, Słupsk. 3. Gospodarz gminy. 4. Sieş szkół. 5. Bezrobocie – pauperyzacja społeczestwa. 6. Pasywne społeczestwo, niski potencjał intelektualny mieszkaców.

99 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Podział celów na obszary ycia społeczno – gospodarczego w trakcie pierwszej debaty strategicznej – 28.09.2004r.

Grupa „EKOLOGIA” 1. Podjş działania w kierunku zagospodarowania nieczystoci stałych i płynnych. 2. Podjş działania w kierunku stworzenia kompleksowego systemu ochrony rodowiska. 3. Przeciwdziałaş degradacji rodowiska naturalnego. 4. Podjş działania w kierunku wzrostu wiadomoci ekologicznej mieszkaców. 5. Umoliwiş rozwój przemysłu nieuciliwego dla rodowiska i zanieczyszcze o charakterze turystyczno – rekreacyjnym. 6. Stworzyş warunki do rozwoju alternatywnych systemów wytwarzania energii.

Grupa „GOSPODARKA” 1. Stworzyş warunki dla rozwoju rónych form turystyki i rekreacji. 2. Stworzyş system wspierania lokalnej przedsibiorczoci. 3. Tworzyş warunki do rozwoju istniejcych firm. 4. Stworzyş sprawny system pozyskiwania dotacji i identyfikacji kapitału dla realizacji zada własnych gminy. 5. Tworzyş warunki dla napływu kapitału zewntrznego. 6. Podjş działania w kierunku poprawy systemów melioracyjnych gminy. 7. Stworzyş system współpracy z instytucjami pozarzdowymi. 8. Tworzyş warunki dla rozwoju partnerstwa publiczno – prywatnego. 9. Działaş na rzecz dostosowania struktur gminy do standardów U.E.

Grupa „INFRASTRUKTURA” 1. Budowaş sieş kanalizacyjn wraz z systemem oczyszczania cieków. 2. Umoliwiş rozwój budownictwa socjalnego. 3. Poprawiş owietlenie obszarów zabudowanych. 4. Stworzyş warunki do budowy sieci gazowniczej. 5. Podjş działania w kierunku rozbudowy przyszkolnej infrastruktury sportowej. 6. Podjş działania w kierunku zagospodarowania pasa nadmorskiego i obszarów przyjeziornych. 7. Stworzyş sprawny system segregacji i składowania odpadów. 8. Budowaş i modernizowaş ujcia i sieci wodocigowe. 9. Budowaş i modernizowaş drogi.

Grupa „PRZESTRZE ” 1. Rozwijaş róne formy turystyki i agroturystyki poprzez wykorzystanie walorów krajobrazowych. 2. Rozbudowywaş infrastruktur techniczn obszarów turystycznych. 3. Wykorzystaş walory turystyczne gminy. 4. Przeciwdziałaş skutkom marginalizacji obszarów popegeerowskich. 5. Stworzyş warunki do rozwoju rónych form rekreacji w oparciu o zasoby przyrodnicze. 6. Wykorzystaş dla rozwoju gminy jej dobre połoenie i dogodne połczenia komunikacyjne. 7. Przeciwdziałaş patologiom społecznym. 8. Tworzyş warunki do zalesienia nieuytków. 9. Promowaş walory turystyczne, krajobrazowe i proinwestycyjne gminy.

100 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Grupa „SPOŁECZNOŞ” 1. Stworzyş warunki do wychowania dzieci i młodziey poprzez sport i rekreacj. 2. Stworzyş warunki do poprawy usług opieki zdrowotnej. 3. Tworzyş warunki do powstawania nowych miejsc pracy. 4. Podejmowaş działania na rzecz wzmacniania istniejcych struktur owiaty. 5. Przeciwdziałaş patologiom społecznym. 6. Stworzyş warunki dla wzrostu aktywnoci społecznej mieszkaców gminy. 7. Przeciwdziałaş migracji młodych i wykształconych mieszkaców gminy. 8. Stworzyş warunki do rozwoju rónych form budownictwa mieszkaniowego. 9. Tworzyş warunki dla sprawnego i efektywnego funkcjonowania organizacji społecznych.

101 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Cele podzielone przez uczestników na poszczególne warianty rozwoju w trakcie pierwszej sesji strategicznej –20.09.2004r.

Cele zapisane na kartkach róowych reprezentowały wariant prospołeczny. Kartki ółte – wariant prokonkurencyjny Niebieskie – wariant proedukacyjny Zielone – wariant proinnowacyjny Zadaniem poszczególnych grup było wybranie jednego lub dwóch celów, które tym samym stawały si priorytetem rozwoju społeczno – gospodarczego gminy. Wybranemu priorytetowi podporzdkowano poprzez kolejne wybory cele niezbdne dla realizacji wybranego priorytetu. Dla realizacji celów niezbdnych koniecznym było wskazanie w kadej grupie celów drugorzdnych. Dla podkrelenia wagi podziałów dokonywanych przez poszczególne grupy zaproponowano nastpujcy podział rodków finansowych w zalenoci od rangi celu: Priorytety – powyej 50 % rodków przeznaczonych na ich realizacj Cele niezbdne – 20 - 35 % rodków Cele drugorzdne - 10 - 15 % rodków

WARIANT PROEDUKACYJNY 1. Podjş działania w kierunku wzrostu wiadomoci ekologicznej mieszkaców.

WARIANT PROINNOWACYJNY 1. Stworzyş warunki do rozwoju alternatywnych systemów wytwarzania energii. 2. Stworzyş sprawny system pozyskiwania dotacji i identyfikacji kapitału dla realizacji zada własnych gminy.

WARIANT PROKONKURENCYJNY 3. Umoliwiş rozwój przemysłu nieuciliwego dla rodowiska i zamierze o charakterze turystyczno – rekreacyjnym. 4. Tworzyş warunki do powstawania nowych miejsc pracy. 5. Promowaş walory turystyczne, krajobrazowe i proinwestycyjne gminy. 6. Tworzyş warunki do zalesienia nieuytków. 7. Wykorzystaş dla rozwoju gminy jej dobre połoenie i dogodne połczenia komunikacyjne. 8. Stworzyş warunki do rozwoju rónych form rekreacji w oparciu o zasoby przyrodnicze. 9. Wykorzystaş walory turystyczne. 10. Rozbudowywaş infrastruktur techniczn obszarów turystycznych. 11. Rozwijaş róne formy turystyki i agroturystyki poprzez wykorzystanie walorów krajobrazowych. 12. Budowaş i modernizowaş drogi. 13. Podjş działania w kierunku zagospodarowania pasa nadmorskiego i obszarów przyjeziornych. 14. Stworzyş warunki do budowy sieci gazowniczej. 15. Poprawiş owietlenie obszarów zabudowanych. 16. Działaş na rzecz dostosowania struktur gminy do standardów U.E. 17. Podjş działania w kierunku poprawy systemów melioracyjnych gminy. 18. Tworzyş warunki dla rozwoju partnerstwa publiczno – prywatnego. 19. Tworzyş warunki dla napływu kapitału zewntrznego. 20. Stworzyş warunki dla rozwoju rónych form turystyki i rekreacji. 21. Stworzyş warunki do rozwoju alternatywnych systemów wytwarzania energii. 22. Przeciwdziałaş degradacji rodowiska naturalnego. 23. Podjş działania w kierunku stworzenia kompleksowego systemu ochrony rodowiska. 24. Podjş działania w kierunku zagospodarowania nieczystoci stałych i płynnych. 25. Stworzyş system wspierania lokalnej przedsibiorczoci. 26. Tworzyş warunki do rozwoju istniejcych firm.

102 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

WARIANT PROSPOŁECZNY 1. Tworzyş warunki dla sprawnego i efektywnego funkcjonowania organizacji społecznych. 2. Podjş działania w kierunku zagospodarowania nieczystoci stałych i płynnych. 3. Podjş działania w kierunku stworzenia kompleksowego systemu ochrony rodowiska. 4. Przeciwdziałaş degradacji rodowiska naturalnego. 5. Stworzyş sprawny system pozyskiwania dotacji i identyfikacji kapitału dla realizacji zada własnych gminy. 6. Stworzyş system współpracy z instytucjami pozarzdowymi. 7. Podjş działania w kierunku poprawy systemów melioracyjnych gminy. 8. Umoliwiş rozwój budownictwa socjalnego. 9. Budowaş sieş kanalizacyjn wraz z systemem oczyszczalni cieków. 10. Poprawiş owietlenie obszarów zabudowanych. 11. Stworzyş warunki do budowy sieci gazowniczej. 12. Podjş działania w kierunku rozbudowy przyszkolnej infrastruktury sportowej. 13. Budowaş i modernizowaş ujcia i sieci wodocigowej. 14. Stworzyş sprawny system segregacji i składowania odpadów. 15. Stworzyş warunki do rozwoju rónych form budownictwa mieszkaniowego. 16. Przeciwdziałaş migracji młodych i wykształconych mieszkaców gminy. 17. Stworzyş warunki dla wzrostu aktywnoci społecznej mieszkaców gminy. 18. Przeciwdziałaş patologiom społecznym. 19. Podejmowaş działania na rzecz wzmacniania istniejcych struktur owiaty. 20. Budowaş i modernizowaş drogi. 21. Rozbudowywaş infrastruktur techniczn obszarów turystycznych. 22. Przeciwdziałaş skutkom marginalizacji obszarów popegeerowskich. 23. Przeciwdziałaş patologiom społecznym. 24. Tworzyş warunki do zalesienia nieuytków. 25. Stworzyş warunki do wychowania dzieci i młodziey poprzez sport i rekreacj. 26. Stworzyş warunki do poprawy usług opieki zdrowotnej.

103 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Uczestnicy w trakcie drugiej debaty strategicznej, w dniu 01.10.2004r., odpowiedzieli na pytanie dotyczce kierunków rozwoju gminy w poszczególnych dziedzinach ycia gospodarczego.

Poniej zostały zapisane w niezmienionej formie i treci odpowiedzi, jakie podali uczestnicy debaty.

1. Wy m i e g ł ó w n e k i e r u n k i r o z wo j u w p o s z c z e g ó l n y c h d z i e d z i n a c h y c i a s p o ł e c z n o – g o s p o d a r c z e g o g mi n y D a r ł o w o .

KANALIZACJA 1. Miejscowoci turystyczne, Dbki, Bobolin, Wicie, Rusko. 2. Oczyszczalnia cieków w miejscowociach: Kopa, Palczewice, Wicie, Gle nowo. 3. Oczyszczalnia dla całej gminy. 4. Kanalizacja terenów nadmorskich oraz agroturystycznych. 5. Kanalizacja miejscowoci Wicie, pas nadmorski gmina Darłowo. 6. Kanalizacja m. Kopa, Cisowo. 7. Kanalizacja pasa miejscowoci nadmorskich. 8. Sieş w m. Gle nowo.

WODOCIGI 1. Cała gmina. 2. Głównie Kolonia Jeyczki. 3. Modernizacja ujş wody w miejscowociach: Dbki, Dobiesław. 4. Budowa sieci wodocigowej dla miejscowoci: Kolonia Jeyczki, Zagórzyn, Sulimice, Poprzecze. 5. Sieş wodocigowa w m. Porzecze, Rusko. 6. Nowe ujcia wody na terenach przymorskich. 7. Sieş wodocigowa w miejscowoci Wicie, ukowo Morskie. 8. Wodocig w m. Wichowo. 9. Zakład uytecznoci publicznej. 10. Modernizacja SUW w m. Dbki.

DROGI I INFRASTRUKTURA OKOŁODROGOWA 1. Cała gmina. 2. Głównie drogi powiatowe. 3. Droga Darłowo – Karwice – modernizacja. 4. Budowa chodników i cieek pieszo – rowerowych. 5. Drogi powiatowe na terenie gminy. 6. Modernizacja drogi Koszalin – Bydgoszcz. 7. Modernizacja drogi Darłowo – Wiłkowo. 8. Droga łczca Palczewice i Kopa, Darłowo – Wiekowo. 9. Modernizowaş drogi gminne, powiatowe i wojewódzkie znajdujce si na terenie gminy. 10. Drogi Darłowo – Dobiesław; Krupy – Kowalewice. 11. Remont drogi nr 256 za torami w Wichowicach – przez Jeyczki do Darłowa. 12. Droga Darłowo – Koszalin – Domasławie.

104 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

INFRASTRUKTURA SPORTOWA 1. Hala sportowa w miejscowoci Dbki. 2. Sala gimnastyczna w miejscowoci Stary Jarosław, Dbki. 3. Szkoła w miejscowoci Dbki. 4. Sala widowiskowo – sportowa w Dbkach. 5. Budowa boisk sportowych. 6. Sale gimnastyczne przy szkołach. 7. Stadion i hala sportowa w Słowinie. 8. Sale gimnastyczne przy Gimnazjach. 9. Boisko w miejscowoci Dobiesław. 10. Boisko w kadej wsi. 11. Budowa stadionu. 12. Budowa parku rozrywki. 13. Budowa boiska w Wiekowicach. 14. Kompleks boisk i stadion w miejscowoci Dbki. 15. Sala gimnastyczna pełnowymiarowa.

KULTURA 1. Miejscowoci wczasowe i agroturystyczne Dbki, Wicie, Bobolin, Cisowo. 2. Rozbudowa Szkoły Podstawowej w Słowinie. 3. Poprawiaş poziom nauczania. 4. Budowa sali widowiskowo – sportowej w Dbkach, utrzymanie wietlic. 5. Rozwój wietlic socjoterapeutycznych. 6. wietlice wiejskie. 7. Biblioteki wiejskie. 8. Gminny Dom Kultury. 9. Zespoły folklorystyczne. 10. wietlice wiejskie. 11. Dokoczyş remonty wietlic wiejskich w poszczególnych miejscowociach. 12. Gminny Dom Kultury. 13. Impreza wiodca charakterystyczna dla regionu. 14. Skojarzenie medialne z gmin. 15. wietlice we wszystkich wsiach dostpne dla młodziey. 16. Imprezy masowe i festyny. 17. Imprezy sezonowe i reklamowe. 18. Infrastruktura kulturalna.

OWIATA 1. Remont Szkoły Podstawowej w Słowinie. 2. Utrzymanie sieci szkół. 3. Podwyszaş kwalifikacje nauczycieli. 4. Rozbudowa Szkoły Podstawowej w m. Słowino. 5. Budowa sali gimnastycznej w Starym Jarosławiu. 6. Nie zmieniaş sieci szkół. 7. Edukowaş dorosłych. 8. Pozostawiş istniejc sieş szkół. 9. Dostp młodziey do sal sportowych. 10. Rozbudowa szkoły w Dbkach. 11. Szkolenia specjalistyczne, techniczne. 12. Zakup komputerów do szkół.

105 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

AALLTTEERRNNAATTYYWWNNEE WWAARRIIAANNTTYY RROOZZWWOOJJUU SSPPOOŁŁEECCZZNNOO -- GGOOSSPPOODDAARRCCZZEEGGOO GGMMIINNYY DDAARRŁŁOOWWOO

(BEZ KOREKT EKSPERCKICH)

106 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

Propozycje hierarchizacji celów

G r u p a „ G O S P O D A R K A ” – ( 6 / 9 ) *

Y T E

T ş

Y Podj działania w kierunku stworzenia kompleksowego systemu ochrony Budowaş i modernizowaş drogi. R rodowiska. O I R P

E N D

E ş ş R Rozbudowywa infrastruktur Stworzy sprawny system

L Budowaş sieş kanalizacyjn wraz z Budowaş i modernizowaş ujcia i O

E techniczn obszarów segregacji i składowania Z C

S systemem oczyszczalni cieków. sieci wodoci gowe. turystycznych. odpadów. W R E I P

Stworzyş warunki dla rozwoju rónych form Tworzyş warunki dla napływu kapitału Podjş działania w kierunku poprawy turystyki i rekreacji. zewntrznego. systemów melioracyjnych gminy.

E N D

Z Podejmowaş działania na rzecz wzmacniania L

R Przeciwdziałaş patologiom społecznym. Umoliwiş rozwój budownictwa socjalnego.

O istniej cych struktur o wiaty. C G U R D Stworzyş sprawny system pozyskiwania dotacji i identyfikacji kapitału Stworzyş warunki do rozwoju alternatywnych systemów wytwarzania dla realizacji zada własnych gminy. energii.

* - pierwsza liczba oznacza iloş głosów oddanych na dan propozycj wariantu przez osoby nie pracujce nad jej formułowaniem. Druga liczba to ogólna iloş głosów oddanych na t propozycje wariantu.

107 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

G r u p a „ E K O L O G I A ” – ( 9 / 1 2 ) * W Y B R A N Y W A R I A N T R O Z W O J U

Y T E

T ş

Y Stworzy sprawny system pozyskiwania dotacji i identyfikacji Stworzyş sprawny system segregacji i składowania odpadów. R kapitału dla realizacji zada własnych gminy. O I R P

E N D

E ş R Podj działania w kierunku

L ş ş ş Z Budowa sie kanalizacyjn wraz z Tworzy warunki do powstawania

E Budowaş i modernizowaş drogi. rozbudowy przyszkolnej O C

S systemem oczyszczalni cieków. nowych miejsc pracy. infrastruktury sportowej. W R E I P

Podjş działania w kierunku Tworzyş warunki dla rozwoju partnerstwa Tworzyş warunki dla napływu kapitału zagospodarowania nieczystoci stałych i publiczno – prywatnego. zewntrznego. płynnych.

E N D

Przeciwdziałaş migracji młodych i Budowaş i modernizowaş ujcia i sieci E Z Przeciwdziałaş patologiom społecznym. L R wykształconych mieszkaców gminy. wodocigowe. E O C G U R D Podejmowaş działania na rzecz wzmacniania istniejcych struktur Rozbudowywaş infrastruktur techniczn obszarów turystycznych. owiaty.

108 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

G r u p a „ I N F R A S T R U K T R A ” – ( 2 / 5 ) *

Y T E

T ş

Y Podj działania w kierunku zagospodarowania nieczysto ci stałych i Budowaş i modernizowaş drogi. R płynnych. O I R P

E N D

E ş ş R Podj działania w kierunku Stworzy warunki do

L Budowaş i modernizowaş ujcia i sieci Stworzyş system wspierania O

E stworzenia kompleksowego wychowania dzieci i młodziey Z C

S wodoci gowe. lokalnej przedsi biorczo ci. systemu ochrony rodowiska. poprzez sport i rekreacj. W R E I P

Umoliwiş rozwój przemysłu nieuciliwego dla Tworzyş warunki do powstawania nowych Tworzyş warunki dla napływu kapitału rodowiska i zamierze o charakterze turystyczno – miejsc pracy. zewntrznego. rekreacyjnym.

E N D

ş E Stworzy sprawny system pozyskiwania Z ş ş L Stworzy warunki do budowy sieci Przeciwdziała migracji młodych i R

E dotacji i identyfikacji kapitału dla realizacji O C gazowniczej. wykształconych mieszka ców gminy.

G zada własnych gminy. U R D

Stworzyş warunki do rozwoju alternatywnych systemów wytwarzania Podjş działania w kierunku wzrostu wiadomoci ekologicznej energii. mieszkaców

109 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

G r u p a „ P R Z E S T R Z E ” – ( 2 / 5 ) *

Y T E T

Y Budowaş i modernizowaş drogi. Budowaş sieş kanalizacyjn wraz z systemem oczyszczalni cieków. R O I R P

E N D

Z E R

L Tworzyş warunki do powstawania Poprawiş owietlenie obszarów Przeciwdziałaş patologiom Stworzyş warunki do poprawy usług O E Z C

S nowych miejsc pracy. zabudowanych. społecznym. opieki zdrowotnej. W R E I P

Stworzyş warunki dla wzrostu aktywnoci Budowaş i modernizowaş ujcia i sieci Przeciwdziałaş skutkom marginalizacji społecznej mieszkaców gminy. wodocigowe. obszarów popegeerowskich.

E N D

ş ş E Rozwija ró ne formy turystyki i Stworzy sprawny system pozyskiwania Z ş L Stworzy warunki do budowy sieci R

E agroturystyki poprzez wykorzystanie dotacji i identyfikacji kapitału dla realizacji O

C gazowniczej.

G walorów krajobrazowych. zada własnych gminy. U R D

Podjş działania w kierunku wzrostu wiadomoci ekologicznej Umoliwiş rozwój budownictwa socjalnego. mieszkaców.

110 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O Ł E C Z N O – G O S P O D A R C Z E G O G M I N Y D A R Ł O W O

G r u p a „ S P O Ł E C Z N O Ş ” – ( 0 / 6 ) *

Y T E

T ş

Y Stworzy sprawny system pozyskiwania dotacji i identyfikacji Podejmowaş działania na rzecz wzmacniania istniejcych struktur owiaty. R kapitału dla realizacji zada własnych gminy. O I R P

E N D

E ş ş ş R Podj działania w kierunku Podj działania w kierunku wzrostu Podj działania w kierunku L O

E zagospodarowania nieczystoci wiadomoci ekologicznej rozbudowy przyszkolnej Budowaş i modernizowaş drogi. Z C S stałych i płynnych. mieszka ców. infrastruktury sportowej. W R E I P

Stworzyş system wspierania lokalnej Tworzyş warunki dla napływu kapitału Stworzyş warunki do budowy sieci przedsibiorczoci. zewntrznego. gazowniczej.

E N D

ş E Wykorzysta dla rozwoju gminy jej dobre Z ş ş ş L Działa na rzecz dostosowania struktur gminy Budowa sie kanalizacyjn wraz z R E poło enie i dogodne poł czenia O C do standardów U.E. systemem oczyszczalni cieków.

G komunikacyjne. U R D

Stworzyş warunki do rozwoju alternatywnych systemów wytwarzania Stworzyş warunki do poprawy usług opieki zdrowotnej. energii.

111