Gemeente Oegstgeest 12 Reiger 36 Beelden, 13 Schoolgaand Meisje Met Fietsroute! 14 Vechtende Honden Oegstgeest 15 Beeldengroep/Vrouwen

1 De Verhalenverteller

Beeldengids 2 Tensio Arcu Aria 3 Zonder titel 4 Uil 5 Willibrord en schip

in bezit van Parochie 6 Muzieklint

7 Waterwerk

34 > Beeldengids 8 Anima Fluit per vias Naturae I & II

Gemeente Gemeente 9 Spelenderwijs 10 Waterrad Oegstgeest 11 Conference

aangekocht door de Gemeente Oegstgeest 12 Reiger 36 beelden, 13 Schoolgaand meisje met fietsroute! 14 Vechtende honden Oegstgeest 15 Beeldengroep/vrouwen

overige beelden > 16 Vrouwen in verzet 17 Nel met hoed plattegrond met fietsroute plattegrond 18 Titel Onbekend 19 Vat 20 La donna mobile 21 Titel onbekend in bezit van de Openbare Montessori-basisschool Oegstgeest,

22 Poort

9 > 23 Pot collectie Stichting Rivierduinen, 24 Sphinx binnenzijde omslag 25 Vrouwelijk naakt 26 Obelisk 18 t/m 30 > 18 t/m

27 Vazen 28 René Descartes 29 Totem 30 Spelend kind met bal 31 Doorgaande beweging 32 De landman 33 Beeldplastiek/Speelplastiek 34 De liefde draagt ons in bezit van Congre s hotel Kasteel Oud-Poelgeest, 35 Verzetsmonument

12 > van de Heilige Willibrord te Oegstgeest, 36 De Forens f

o 10 10

s d a

u p i f

s f

u o

l h t

C r

t r Martinus e

Heimanshof

Simon van B

Houttuynhof n

a l

Eli s s j

Ooststroomhof i

. P . J o

Vrieslaan ek Hugo de de Hugo o Z

rt r N

g B

e o

o w

l V e

o e

p g

s n

n t a

art a b L n kva a A a rtre l a mme y l arle d k Ha e a n a 12 12 n w w

e K Berlagelaan n H.B. K

a t 11 11 b b

a n l

8 e 8

n d

a i

W r

i l s

p s a

k F F e

e g

r e

s Poelgeest w

P r

t e

r t

E o s Laan van Oud van Laan e M. Mincopad M.

o e

V l

9 9 a

v e o

g P

s i n

l a

n L

Schendelpad

n a

a l

s a

b A.V.

o n e

g 8

a H C

Kleynprofijtlaan e

8 w

n g

7 n a e 7

a n a w l r

a a re e

n l d

a t a

l n

a n r

n n

n M o

a e a

l a o a e l

s m a k

j o

k z r

j l s i a

i t w o E

e s V r a

i a R W

w n E a r H

s e

d a a w a laan g

a Z n l n

a n . A e Violen- H J v a a

6 . l 6

r 3 3 L 13 13

H e y

d n w

a k e

l c

r n

Anemomenlaan Juffermannsstraat Brocklaan

v e

r e

e K

Irislaan

w 2 2 w

Diepen- 1 1

A44

k t

c K

r n Terweeweg a e Lijtweg

Terweeweg

a t

r 36 a 36 t n a

s n l a

r e r

L. de Colliniaan de L.

e a a t

d Fietsroute ca. 17 km i s m i

a l l s m r

r h e

e e l e v D

a 14 14

r r p e

j D D

a i P G

a P a

H C

a t straat a

r l

s C

s e

p r j 5 o 5 D n

35 35

De Kempenaer- De

R h i j n g g A e e e s t w e t r a s a r t B

B 4 4 straat 22 22

21 21 Wilemina

15 23 15 23

parklaan

Endegeester g

Groenhoevelaan w

34 t 34

a 24 24

25 25 a 18 18

r 20 20

19 g 19

R e h s

n e g

e g

w k c Apollolaan n g a l

P x a

26 e M 26 g e 27 27

A44 w

16 w 16

t e

w 28 28

17 a s 17

a r

30 30 r

h a

t 29 29

33 33

s a

i 31 31

r n g

e e e

n s

j s w

i s

e n

e a

Carteiuslaan R i

g e

W e t

o d s

n n

g i e E

r h o B s l e i E N

A44

e w Z

N t

z n

j eg i g

zie binnenzijde omslag plattegrond met fietsroute plattegrond Beelden spreken

Ze spreken tot onze verbeelding. Ze beelden sprekend een situatie, een gedachte, een persoon, een dier uit. Ze spreken, ze praten niet. En stel dat ze het wel zouden kunnen, willen wij dan hun verhalen wel horen? Ik denk het eigenlijk niet. Nu kunnen we immers naar een beeld kijken en voorbij alle woorden voor onszelf uitmaken wat voor ons belangrijk is in wat we zien. Ik moet natuurlijk een uitzondering maken voor het Colofon beeld dat midden in ons dorp staat, een beeld dat wel Uitgave iets heeft te vertellen: de Verhalenverteller. Dat beeld is Gemeente Oegstgeest, 2009 wat het zegt! In overleg met de kunstadviescommissie van Oegstgeest (Saskia Baatenburg de Jong, De nieuwe Beeldengids van de Gemeente Oegstgeest Ben Ide Min en Arnolda Zomer) www.oegstgeest.nl nodigt u uit om de beelden die in de buitenruimte van ons dorp staan – en dat zijn er vele – wat uitvoeriger te Teksten gaan bekijken. A.A. Labordus Dit keer hebben we een uitnodigende fietsroute toegevoegd, u vindt deze op het kaartje aangegeven. Fotografie Caroline Grijsen In deze gids ziet u schitterende foto’s die stuk voor stuk www.carolinegrijsen.com al kunstwerken zijn. De toelichtende teksten zijn een en beeld nr 11 door Erik Kampherbeek genoegen om te lezen en geven veel informatie. www.lacouleur.nl Het hele boekje getuigt van liefde voor de kunst en van liefde voor de buitenruimte van Oegstgeest. Grafisch ontwerp Janneke Hendriks Ik ben dan ook erg blij met deze nieuwe Beeldengids www.jannekehendriks.nl en ik wens u veel plezier met uw tocht langs de beelden van Oegstgeest! Druk Zijlstra drukwerk www.zijlstradrukwerk.nl Betty van Oortmerssen-Schutte Wethouder Oegstgeest

Wellicht moeten we de elementen maar de eer geven Er werd ook kleur gebruikt. In de renaissance stelde de eerste beeldhouwers te zijn geweest op deze aarde. men zich de klassieke oudheid als een stralend witte Zij immers hebben met eindeloos geduld de prachtigste wereld voor. Het tegendeel is waar. Wij weten nu dat stenen gevormd in de rivierbeddingen en rotsachtige de Griekse beelden levendig gekleurd waren. oevers geschapen tot indrukwekkende formaties met de hulp van water en lucht, en misschien ook wel van vuur, Op uw ‘ontdekkingstocht’ langs de beelden die zich om er maar een paar te noemen. in de openbare ruimten van Oegstgeest bevinden komt u de zeer summier beschreven materialen De prehistorische mens is misschien wel de opvolger van tegen zoals brons, steen en hout. En, omdat de die elementen. Hij houdt zich bezig met klei, steen of beeldhouwkunst zich verder ontwikkeld heeft, hout. Hij maakte mensfiguurtjes, heel vaak vrouwen, materialen zoals geglazuurde terra cotta, beton, of afbeeldingen van goden. Daar begon waarom het verlichting, kunststof, glas, verf en staal. lange tijd is gegaan in de beeldhouwkunst, namelijk toevoegen of weghalen. Met klei voeg je toe en in steen Gaat u zelf maar kijken. hak je, haal je weg. Snijden ook, weghalen, uit hout, ivoor of been. Albert Labordus

Zo is het allemaal begonnen, niet als kunst maar als gebruiksvoorwerp of amulet. Eeuwen lang heeft men van die kleifiguren bronzen afgietsels gemaakt en heeft men in marmer, zeer voorzichtig, en in steen gehakt. Van klein tot groot en zeer groot en in ivoor en been werd gesneden, voor sieraden en bijvoorbeeld kaften van gebedenboeken en in hout voor gebruiksvoorwerpen en bijvoorbeeld die prachtige religieuze beelden uit de Gotiek. staalplaat met een zinklaag, 2006 > hoek Irislaan / Lange Voort

Op deze plek stond eeuwen geleden de ringwalburcht de Oudenhof. In het jaar 1400 was de Oudenhof verdwenen. Destijds een landschap met hier en daar wat boerdeijen, en nu op ongeveer dezelfde plek een druk winkelcen- trum waar de huidige bewoners hun inkopen doen. De heuvel waarop het beeld staat geeft de plek aan waar de burcht gestaan moet hebben en als de grond kon vertellen zouden we heel wat te weten kunnen komen over de geschiedenis van ons dorp.

Monumentaal Er is een bankje vlak achter het beeld hoek Irislaan / Lange Voort

Je moet een beetje omhoog lopen neergezet, een beetje in de luwte, 1 om het plastiek beter te bekijken, uitrusten en luisteren, een ideale en dat is goed want zo ervaar je de combinatie. monumentaliteit van het kunstwerk. Staalplaat met een zinklaag, een nog niet eerder gebruikt materiaal voor beelden in Oegstgeest. De kop is sum mier aangegeven, en profil, bijna op de grond. De verteller luistert om het ons door te vertellen. (staalplaat met een zinklaag, 2006) (staalplaat De verhalenverteller

1 de voorgevelvanParijseopera. aan deArcTriomphe inParijsen toegepast. Voorbeelden uitde19eeeuwzijn Griekse tempel,bijgotischeportaalversieringenenindebarokwerddit vaak Een objecttegeneenwandaanbrengenisalheellanggebruikelijk.Inde den vanOegstgeest. zoveel mogelijkverschillendematerialenenstijlenteverzameleninde beel De kunstadviescommissieheefthierspeciaalopgelet.Ze probeertnamelijk Bij ditgevelobjectzijnhetmateriaalendevormnieuwvoorOegstgeest. interessanter geworden. interessanter stuk een gebouw het is wegen, te af nauwkeurig opgebouwd is flat de waarvan stenen gebruikte de tot verhouding in graniet het van kleur de Door geworden. gebouw een van voorkant de maar alleen dan meer gevel deze is werk dit Door worden gemaakt. plastiek speciaalvoorditgebouw gingswijzen besproken.Zo konhet uitgewisseld, materiaalenbevesti tekeningen werdenregelmatig gebouw kon‘meewerken’;ontwerp Brouwer metdearchitectvanhet Heel bijzonderwasdatMargreet Meewerken Graniet enmuurankersvan roestvrijstaal, 1993> De Dans 2 (wapperend) lint. kantelende werkingdiepastbijeen is gevlamd.Daardoorontstaateen glanzend gepolijsteneenanderstuk lint isvangraniet.Eengedeelte over eenlinttegenmuur. Het Kunstenaar Brouwerspreektzelf E en lint van JeanBaptisteCarpeauxaan La Marseillaise van FrancoisRude Irislaan

Tensio Arcu Aria (Graniet en muurankers van roestvrijstaal, 1993) 2 Irislaan Staal, 2005 > Rozenlaan

Omdat woningbouwvereniging Buitenlust haar 75-jarig jubileum vierde en een nieuw kantoor opende werd er besloten om een beeldhouwer een opdracht te geven tot het vervaardigen van een kunstwerk. Als thema’s werden ‘solidari- teit’ en ‘samenwerking’ genoemd. Een moeilijke plaats voor een beeld omdat er op de achtergrond nogal wat gebeurt. De architectuur van de flat met o.a. de grote ramen, het ‘verdraaien’ van het kantoorgebouw ten opzichte van de overige bebouwing en de vele kleuren op de muren, vensters en andere bouwonderdelen, maken de plek onrustig. Toch is de beeldhouwer geslaagd

omdat hij juist gebruik maakt van de (beperkte) plek en wat er met de plek Rozenlaan van het gebouw is bewerkstelligd. 3

Twee-eenheid plaatsen van het object ontstaat er Het stalen beeld vertoont een een sprekend markeringspunt dat

kader van ‘samenwerking’ zodanig zich als een twee-eenheid met het 2005) (Staal, geconstrueerd, dat er twee gebouw verhoudt. Een interessant elementen achter elkaar lijken te beeld op een plek waar duidelijk schuiven. Door de dynamische architectuur aanwezig is. zonder titel werking van het op deze wijze

3 Grondvor weer opzijnoudestek.Eenbeetjegestileerd,maardatmag. fluitenkruid, deslootjesenweilandjeszijnverdwenen,maarvogel is adviseren dezewijzevogelinbronsterugtelatenkeren.Deknotwilgen, het de toenmaligekunstadviescommissieheteenaardigideeomgemeente te Omdat opdezeplaatsnognietzolanggeledenveeluilenvoorkwamen, vond wind enderegen ookhunspelmet de kunstenaar. Overigensspelen de gietsel gaatweerdoordehanden van een eigenvoorkeur, maariedernieuw groener. Iedere kunstenaarheeftzo wat gelerofbruiner, danweerwat dan zo’nprachtigekleur, soms die hetdanafwerkt.Hetbeeldkrijgt beeld weerbijdekunstenaarterug ontstaan. Nahetgietenkomt opnieuw gegoten,zodaterreplica’s Bronzen beeldenwordenvaak Dit beeldisaleenpaarmaalgegoten. in bronsbijhaarvastebronsgieterij. vormd inkleiendaarnalatenafgieten van derPantheeftdeuileerstge karakteristieke grondvorm.Theresia uitbeelden ineenvereenvoudigde, Stileren is,volgenshetwoordenboek, m 4 H die weinonzegemeentehebben. teld bijdeanderenbronzenbeelden het object,zoalsaleerderwerdver door haar dierplastieken. in Amsterdam en is bekend geworden een ruiterstandbeeld van Wilhelmina in Rotterdam). Theresia maakte ook de bronzen deur voor de Laurenskerk Giacomo Manzù (de laatste maakte ling van beeldhouwers Piet Esser en achtergrond. Van der Pant was leer met het groen van de bomen op de beetje tegen de vogel op moet kijken, van graniet. Hoog, omdat je een soenbeeld met een wat hoge sokkel van het beeld. Het is een echt plant schillende behandelingen van de huid Aan dit beeld is veel te zien. De ver oo g brons, 1993 > Groenhoevelaan

Uil (brons, 1993) 4 Groenhoevelaan E is gestorvenin739. 1250 jaargeledenwasdathijoverleed.Willibrordwerdin657geborenen 1990 eenmonumentvoordezezendelingoprichten,omdathetindatjaar De OegstgeesterkerkenendegemeentewildeninhetWillibrord-jaar een kerkalssymbool voorhetwerk In zijnrechterhand houdtWillibrord D beraden oputoetreden. u opdelinkerzuilWillibrordvast aan hetbeginvanpadstaat, ziet kerkje. Eenjuisteplaats,wantalsu aan deingangvanhetterrein voor haarkunstwerkdebeidepilaren Kerkje’. MonicaEliaskoosalsplaats schap. Nustaatdaarhet‘Groene die gewijdeplaatseenkerkgemeen ‘heilige plek’wasenhijstichtteop oude boom.Hijvonddatditeen een hoogteinhetlandprachtige Oegstgeest terecht.Daarzaghijop aan walgegaanenkwamhijin een vanzijnvelereizeninKatwijk Volgens overleveringisWillibrordop en heili e voorstellin g e plek g brons, 1990> 5 lucht, imposantgenoegomindrukte niet grootmaar, aftekenendtegende van zijnzendingswerk.Hetbeeldis in zijnlinkerhetkruis,symbool dat hijopzichgenomenheeft,en de proporties. is ergeensprake vanvertekeningin hoog kijken.Doordegeringeafstand beelden beschouwt,danmoetu om nog eenhooptedoen.Wanneer ude is zijnwerkbegonnen,indewereld is kerk vandaan,dewereldin.In kerk is. Hijstapterstevigoplos;vande bekijkt zietudathijflinkinbeweging te verrichten.AlsuWillibrordenprofil land vanEuropaomdaarzijnarbeid golven inzijnschipnaarhetvaste een golfin.Willibrordkwamoverde migen zienereenbootenanderen wat minderrealistischwerk.Som maken. Opderechterzuilzietueen Haarlemmerstraatweg /GroeneKerkje

Willibrord en schip (brons, 1990) 5 Haarlemmerstraatweg / Groene Kerkje aanmoedigingsprijs voornetafgestudeerdebeeldendekunstenaars. Rietveld AcademieinAmsterdam.Hijkreeg1986deDordwijkprijs,een Deze kunstenaarisin1953Delftgeborenenkreegzijnopleidingaan de mijn beelden’, zegtAnton Broos. vloeiende vormenuitontstaan.Dezeaspectenspeleneenbelangrijkerol in geert doorhetijlekarakter. Hoewelhetheelsterkenstugis,kunnener mooie benveelmetplaatstaalbezig,omdatheteenmateriaaliswatmeintri ‘Ik de zee,eneenin Dordrecht. Noordwijk opeenheuvelbijhotels en Broos staatookeenstalenplastiek in verwerkt wordt.Van kunstenaar teurs endewerkplaatswaarstaal king tussenkunstenaar, construc een goedvoorbeeldvansamenwer De totstandkomingvanditbeeldis dirigenten. maken hebbenmetcomponistenen een buurtwaardestratenenlanente een grasveldjeinhetcentrumvan moest namelijkkomentestaanop muziek temakenhad’. Hetbeeld kunstwerk moestmakendat‘met de kunstenaarluiddedathijeen De opdrachtvandegemeenteaan 6 Staal, 1990> Het iseenlintvanmuziekgeworden. laten komen. het beeldoptimaaltotzijnrecht te wer zelfinbewegingmoetkomen om dus. Echteenbeeldwaardebeschou andere vorm,eenmelodie van waarustaatziettelkenseen ook nogdoenkantelen.Afhankelijk het horizontalevlakvanbeeld golven maakt.Dekunstenaarheeft het lintnietalleenomhooggaaten Als ueromheenlooptdanzietdat herhaalt, zichverheftenweerdaalt. fortissimo klinkt.Eenmelodiediezich vorm vanhetobject,ijlmaarook Een melodiedie,alsukijktnaarde E en lint van plantsoen HendrikAndriessenlaan m uziek -

Muzieklint (Staal, 1990) 6 plantsoen Hendrik Andriessenlaan P beeld kanbewegennoemenwedatkinetisch. bewegen, machinaal,ofaangedrevendoordewindhetwater. Alseen Er zijnbeeldendielijkentebewegenmaarerookechtkunnen stromen. Dezonwordtinhetwater golfjes overhetbeeldnaarbeneden de kunstenaarwaterinhelekleine tegels gemetseld.Vervolgens laat Over dezevormzijngebrokenbeton als basiseenpiramidevormgebouwd. beeld. KunstenaarPietSlegersheeft water wordttoegevoegdaanhet door eenelement,hetwater. Het De bewegingwordthierveroorzaakt ira m idevor m 7 Staal enbetontegels,1991> insect vlakbovenhetwater. Jezou beeld beweegtenfladdertalseen schittering reflecteert.Hetlijktofhet uitsteekt iszogeplaatstdatdezeeen tert eenbeetje.Destalenvormdie opgevangen. Hetflonkertenschit spelend leren. waar eenheleboeljongemensjesal die vijverspeelt,vlakbijeengebouw kunnen zeggendatereenvlinderin vijver Haaswijklaan

Waterwerk (Staal en betontegels, 1991) 7 vijver Haaswijklaan E verderop staataandeoevervanHaarlemmertrekvaart. het kunstwerk.Hetheefttemakenmetobjectdatongeveer400meter de staalconstructieinhetmiddenvanparkisnietenigedeel kunstwerk. Umoetwerkelijkinactiekomenomallesgoedtebekijken, want Een ingewikkeldenaam,doordekunstenaarzelfbedacht,bijeenbijzonder stenaar isdaarinnietdeeerste.Het met licht.Kunstlichtditkeer. Dekun gewerkt, metkleur, maarzekerook De kunstenaarheeftmetstaal en kunstwerk in twee delen 8 a Bauhaus sprakalover‘gebeeldhouwd een beeldnaasthetbeeld.Datis>> den, ontstaatereennieuwevorm, van hetkunstwerkontstokenwor licht. Alsdelichtenbijbeidedelen Staal enkunstlicht, 1995> Mien Ruyspark

Anima Fluit per Vias Naturae I (Staal en kunstlicht, 1995) 8a Mien Ruyspark >> Deel2 haar eigennatuurwetten.Debol bo geleid, maarstroomtwegvolgens water wegstroomt.Hetwordt We zieneenaquaductwaardoorhet binden, maarvolgthaareigenweg’. verbeelden: ’de geestlaatzichniet Fluit per Vias Naturae De kunstenaarwilmetzijn D beeldend middel. vaart. GerardHaligebruiktlichtals bootvorm aandeHaarlemmertrek vooral hetgevalbijderudimentaire e ei g en we g van de het volgende g eest Anima 8 Staal enkunstlicht, 1995> b van onzeplaneet.Debolmaakthet ven ophetkunstwerkissymbool brengt’. voeren naarwaarheendestroom het klaar om‘ons gedachtegoedverderte van onseigengedachtegoed.Hetligt werk toe.Ditiseenschipdatdrager naar hettweededeelvankunst punt. Denkbeeldigstoomthetwater ting aan.Hetleidtdebliknaareen gegeven. Hetstakellichtgeeftderich haar eigenwettentoteenuniverseel wegstromen vanhetwatervolgens Haarlemmertrekvaart

Anima Fluit per Vias Naturae II (Staal en kunstlicht, 1995) 8b Haarlemmertrekvaart E toen gegoteninditdankbaremateriaalbrons. school, zokrijgthetalleaandacht,endatisterecht.Eerstgeboetseerd en kleuren. Daaromisditbeeldjeeenbeetjeopzijgezet,ietsdichterbijde de LangeVoort. Eenschoolpleinduswaarmeerobjectenstaaninvrolijke Op eenschoolpleinvandetweedeschoolvanafhetwinkelcentrumlangs Je moeterevennaarzoeken.Overhethekisditvrolijkebeeldjetezien. zelf bepalen. aan deslagzijngegaan?Umaghet een hoepelwaarmeedezekinderen omheen geconstrueerd.Ofwaseral benadrukken ernogeenechtehoepel naar heeft,omdezebewegingte hoepel proberenterollen.Dekunste twee spelendekinderendiealseen Op eenredelijkhogesokkelzienwe en beeldje voor kinderen brons, 2003> Lange Voort, schoolpleinMontessori-basisschool 9 proberen, alshethektochopenstaat, voor eenschoolplein.Uzoumoeten Een vriendelijkbeeldje,zeergeschikt pleinbeeldje. meer tegenietenvanditbijzondere er evenomheentelopenomnog

Spelenderwijs (brons, 2003) 9 Lange Voort, schoolplein Montessori-basisschool P een nogkrachtigermiddelbeschikten,namelijkdewindmolen. In middenEuropawarenerookveel.Nederlandminder, omdatwijhier daar voordelandbouwgebruiktwerdenenaquaductenvuldenmetwater. stroming wordthetradaangedreven.InHama,Syrië,staanerheeloude, die worden. Jehebternatuurlijkwelstromendwatervoornodigwantdoor die spierkracht konzeerveelmeermechanischeenergiebeschikbaargemaakt keling vandemensheid.Doorhetbenuttenwaterkrachttegenover De uitvindingvanhetwaterradwaseenmijlpaalindetechnischeontwik waterkracht diehetradlaatdraaien, het rietdatoveralaanwezigis.De ‘reis’ wordthetwatergezuiverddoor terugkeert indewijk.Tijdensdeze vervoerd naardeplekwaarhetwater ter ennogmeerslootjesuiteindelijk slootjes, eengemaal,boezemwa Daarvandaan wordthetviaallerlei jes samengebrachtineenmeertje. bebouwde gebiedwordtviasloot Poelgeest. Hethemelwateruithet beelding vandewatercyclus Ons waterradisdeultiemever oel g eest Hout, 2006> Holle Mare,langsdespoorlijntegenoverMartinushouttuynhof 10 levert voldoendeenergieopom meer kunttegenkomen. sen, torretjes en kikkers en nog zoveel je waterplantenenmisschienwel vis Voor hetradiseenwaterkamer waar door delangsdenderendetreinen. wind, zonuendanwreedverstoord rust, hetstromenvanwaterende Je kuntopdezeplekgenietenvande altijd hetgevalis. hoogte gehoudenwordt,watniet natuurlijk hetwaterpeilopeengoede Mare inbewegingtehouden.Mits het waterindedoodlopendeHolle -

Waterrad (Hout, 2006) 10 Holle Mare, langs de spoorlijn / Martinus houttuynhof B door leerlingenindewerkplaatsen. om daarnapasindesteen,ofmarmer, tegaanhakken,aldannietbijgestaan renaissance, barokenlaterhetclassicismewerdervaakeerstgeboetseerd beeldenpark van museum is directhakkeninsteen.HetbeeldvandekunstenaarDodeignehet laten zichopallerleimanierenbewerken. De verschillendesteensoorten,welkegebruiktwordendoorbeeldhouwers, maar ookgoednaarelkaarluisteren. stelletje geworden,lekkerkletsen achter dezevogels.Hetiseenknus confereren doenzeookindatkasteel confereren, hetzijnkwartels.Dat Dicht bijelkaarzittenvogelste esprekin g Hardsteen, jaaronbekend> Kröller Müller Poelgeesterweg, naastingangKasteelOudPoelgeest 11 is daar een mooi voorbeeld van. In de beeldhouwer gepolijsthetgeencon De ogenendesnavelsheeft er zijnbijhetwerkeninsteen. gemaakt vandemogelijkhedendie De beeldhouwerheeftgoedgebruik trasteert metderestvanhetbeeld. Entailledirect bijvoorbeeld,dat

Conference (Hardsteen, jaar onbekend) 11 Poelgeesterweg, naast ingang Kasteel Oud Poelgeest V zowel menselijkealsdierlijketrekken. Gefascineerd doorhetzijnvanmensendier, creëertzijnieuwewezensmet neergezet. Mens-endierfigurenstaancentraalinhetwerkvanLeontine Sies. tige plekmetdatfraaiegebouwopdeachtergrond.Hetbeeldiserin1998 vijver, aandeachterkantvankasteelOudPoelgeestzienstaan.Eenprach Als hetrietniettehoogstaatkuntuditbijzonderebeeldaanderandvan de ontdek jedeprachtigebuiginginhet kend naarvoedsel?Van deoverkant een mens/dier roerloosstaan, uitkij de oeverstaan.Van destadzijdezieje tussen destruikendoordiedaaraan zeker vandeoverkant,voorzichtig van verschillendekantenbezien.Ook Voor zovermogelijkmoetuditbeeld an verschillende kanten brons, 1998> Poelgeesterweg, indevijverachterKasteelOudPoelgeest 12 de ruguitlopendinhanden.Het lichaam, dearmenalsvleugelsop rustig, ineenschitterendeomgeving. vijverbeelden. Hijstaatermaar, heel Er komtgeenwateruit,zoalsuitveel blijven staanofopvliegen? linkerbeen komtinbeweging,zalhij -

Reiger (brons, 1998) 12 Poelgeesterweg, in de vijver achter Kasteel Oud Poelgeest N heeftdatzelfdeeffectbereikt. Pieter d’Hont heden vanhetoppervlakriepeneenspelonrustiglichtenschaduw op. een structuurgekregenwaarmeehetlichtwerdopgevangen.De oneffen ook hetoppervlakvanzijnbeeld,dehuid.DehuidRodinsbeeld had gebruikt vaneenlevendmens.Nietalleendevormwaslevensechtmaar was datpubliekzeerverontwaardigd.Zijdachtenhijeenafgietselhad de officiëleAcademie. Toen hijzijn hij heleoorspronkelijkeideeënhadoverhetmakenvanbeelden.Rodin cre (1840-1917) staataanhetbeginvandemodernebeeldhouwkunst,omdat uit degeschiedenisvanbeeldhouwkunst.DeFransebeeldhouwerRodin zogenaamde huid.Eerstevenwatkunstgeschiedenis,eigenlijkeendetail Het opvallendevanditbeeldjeis‘de huid’endeinvloedvanhetlichtopdie zit. Indezonzietzijerandersuit dan zien datdeschooltashaarinweg ook eenbeetjenonchalant.Jekunt kunstenaar, waren.Ditmeisjestaat zoals meisjesin1966,volgensde sionistisch geboetseerd.Vlot,speels, Zijn meisjesfiguurtjeisheelimpres ëerde naareigeninzichtenvolgdenietderegelsdiewarenopgelegddoor onchalant m eisje l’Age d’Airain 13 geworden. Het iseenechtplantsoenbeeldje beeldje watmeeroptelatenvallen. nodig omhetcirca1.90meterhoge die huid.Eeneenvoudigesokkelwas ander beeld.Endatallemaaldoor als hetregentverschijnterweereen in donkerweerofdeschemeren aanhetpubliektoonde, brons, 1966> plantsoen Marelaan - -

Schoolgaand meisje (brons, 1966) 13 plantsoen Marelaan Z zeer bredetrottoir. Niet inhetmiddenmaarbescheidenaanderandvanrijweg,op plein. Ditsoortruimtenvraagtomeenversiering,inditgevalplastiek. het plastiekvanMarijkeRavenswaaynustaatheeftdegrootteeen tiental metersverwijderdvandeplekwaarhetnustaat.Dekruising ongecompliceerde beeldaangekochtenlatenneerzettenopeenplek tentoonstelling geweestvandeCaroluskring.Degemeenteheefttoen dit In 1975iserrondhetoudegemeentehuisinWilhelminaparkeen u de mogelijkheid om even uit te te uit even om mogelijkheid de u geeft en hoger wat beeldengroep de plaatst Het verenigd. zich in functies twee heeft sokkel De gegoten. is brons in later en was klei van model het dat zien te duidelijk is Het vandoor. buit de met er gaat derde een en honden Twee vechtende geworden. beeld realistisch en anekdotisch een is Het itjes brons, 1976> 14 rusten tijdens het boodschappen boodschappen het tijdens rusten behoeden. in debuurtomzevoorhetvallente allerkleinsten metvaderofmoeder ermee tespelen.Natuurijkdoorde om ernaartekijken,maarook Het beeldisnietalleenbedoeld uitgespaard. zitjes enige namelijk zijn beton gewassen van voetstuk het In doen. hoek DeKempenaerstraat /Terweeweg

Vechtende honden (brons, 1976) 14 hoek De Kempenaerstraat / Terweeweg het Wilhelminapark. is vandearchitectuurhetpleinvoorvoormaligegemeentehuis aan zo gekozen,datheteronopvallendstaat,maartochwezenlijkonderdeel gemeentehuis besprokenenbeslotenwerd.Deplaatsvanhetwerkwerd moest zijnvanburgersdieluisterenenbesprekenwaterinhettoenmalige In deopdrachtaankunstenaarisdestijdsmeegegevendatersprake uit engevenheteengladoppervlak. tijdens descheppingheeftopgelopen tegen wissenallesporendiehetwerk werk. Anderekunstenaarsdaaren kunnen vindeninhetuiteindelijke deze zintuiglijkewaarnemingterug de vingersengereedschap.Zijwillen reageren vankleiopelkedruk kunstenaars genietenvanhetdirect veranderd enomgevormd.Veel elk stadiumvanwordingkanworden materiaal betekentdateenmodelin maakt. Dekneedbaarheidvanhet Het ontwerpiseerstvankleige 15 de huidvanzijnbeeldhouwwerkzo sen dezetweetendensen.Hijheeft Joop vanKralingenbevindtzichtus nog kaninvullenwathijwaarneemt. gestileerd, zodatdebeschouwerzelf naar heeftzijnvrouwenfigureniets beeld inbronsgegoten.Dekunste niet tegrofwerken.Vervolgens ishet hij vanwegedeomvangvanzijnbeeld zijn eerstemateriaalwas.Toch kon behandeld datnogtezienisklei brons, 1983> plein Wilhelminapark

Beeldengroep/vrouwen (brons, 1983) 15 plein Wilhelminapark E huis aandeRhijngeesterstraatweg. kunstwerk verplaatstmoestwordennaardevoortuinvanhetgemeente sculptuur gemaaktmoestworden.Daaropbeslootdegemeentedathet na deplaatsingvernieldenvandalenhetbeeldzodanigdatereennieuwe De stratenindezewijkzijnallevernoemdnaarverzetsmensen.Nietlang middenberm vandeAbtspoelwegterhoogtewijkOverveer. gebruikt datsterkerisdansteen.Zijncreatiestondaanvankelijkinde De schrijverenkunstenaarheeftvoorhetkunstwerkspeciaalglas ontwikkeling door!Degestileerde Het verzetmaakteeensoortgelijke stevig vuurgewordeninderuimte. boven eenvertakking.Devlamis voorzichtig, fragielenmeernaar We zieneenvlamdiekleinbegint, en g estileerde vla m van g las Glas, 1997> 16 vlam isgeplaatstopeenzwarte een sculptuurinOegstgeest. licht eennieuwemateriaalkeuzevoor kunstwerk verlichtwordt.Glasen een lampgeplaatstwaarmeehet sokkel vangraniet.Indeis Rhijngeesterstraatweg, tuinGemeentehuis

Vrouwen in verzet (Glas, 1997) 16 Rhijngeesterstraatweg, tuin Gemeentehuis T nu indeentreevanhetgemeentehuis. om hetbeeldnaeenrestauratienieuwebinnenplektegeven. Hetstaat bevriezen. Degevolgenlatenzichraden.Ditisondermeerdereden geweest strenge vorstverzameltzichwaterindegleufjes.Ditkanvervolgens te werk.Hetmateriaalisnietgeschiktvooralleweersomstandigheden. Bij bijna nietteherkennen.Inderenaissancegingmenjuistzeerrealistisch deze Italiaansewikkelkindjes.Nietwatdevoorstellingbetreft,wantdie is Het beeldjevanMaggiGilesdoetdenkenaandetechniekdieisgebruikt bij Florence, zijnbewaardgebleven. voorgevel vaneentoenmaligweeshuis,alsversieringaangebrachtereliëfs in Robbia kwamen uithetateliervandebekendeItaliaansebeeldhouwersfamilie Lang geleden,inhetQuattrocentoItalië(vijftiendeeeuw-renaissance), structuur vande huidgeengroterol, Bij debeeldenvan Maggispeeltde N beeldjes . een mooi voorbeeld van terra cotta (Julianapark) staan twee eenden, tjes aan de ingang van de Nassaulaan twee van baksteen opgetrokken zuil maar bakt, noem je dat terra cotta. Op ken van haar beeld. Als je klei alleen Giles heeft klei gebruikt voor het ma erra el geglazuurdeterracottareliëfs.Debekende‘wikkelkindjes’opde C otta A Keramiek –gekleurd,geglazuurd,1989> 17 schilders enaan kindertekeningen. zijn verwantaan dievandeCobra en desimpele,spontane tekening ook aantotempalen.Defellekleuren soms aanstripverhalendenken, maar van hetOegstgeesterbeelddoet plechtigs ofeentonigs.Decompositie geworden metzijnfellekleuren, niets een staart.Hetisvrolijkbeeld de achterkantzietunogietsvan wezen meteenhoofddeksel.Aan het beeldje,herkentueenkatachtig wel dekleur. Alsugoedkijktnaar Rhijngeesterstraatweg, Gemeentehuis della

Nel met Hoed (Keramiek – gekleurd,geglazuurd, 1989) 17 Rhijngeesterstraatweg, Gemeentehuis een zonnewijzerkunnenzijn.Veel ruimtevooruweigenfantasiedus. niet bekendhoeditkunstwerker oorspronkelijkuitheeftgezien.Hetzou neergelegd. Devraagisofdithet gehelekunstwerkis,ofeendeel.Het is zomaar ineenseenpaarstenen. Wat doendienuhierenwieheeftzedaar Op hetgrasveldlinksvangebouw datnaastdehoofdingangstaat, uw speurtocht. problemen opleveren,bovendienhelpendefoto’sbij terrein nieterggrootiszaleenenanderwelgeen Een beetjeingewikkeldallemaal,maaromdathet wordt nogeendefinitieveplekgezocht. ben eenvasteplaatsgekregenmaarvoorsommige moeite omhiereenstekijken.Demeestebeeldenheb beetje inhetslopgeraakt.Hetloontechterzekerde reorganisaties ishetbehoudvandebeeldeneen tuin isindejarennegentigaangelegdendoorinterne aantreffen ophetterreinvanEndegeest.Debeelden Beelden metnummer18tot30inditgidsjekuntu Park Endegeest Staal enstenen,jaaronbekend> 18 Landgoed Endegeestachterentreegebouw

titel onbekend (Staal en stenen, jaar onbekend) 18 Landgoed Endegeest achter entreegebouw H Soms komenerindesteensoortadersvoordieverschillendgekleurdzijn. makkelijk laatbewerkenzoalsbijvoorbeeldraspen,’graveren’ enpolijsten. crème kleurigevarianten.Eensteensoortdieredelijkhardis,maarzich toch marmer. Marmermetvelevariatiesinkleur, vanzwarttotwitmaarvooral vertegenwoordigd inditpark.Ze zijnvrijwelallemaalgemaaktvanPortugees invloeden. HetisgemaaktdoorMathieuNab.Hijmeteenaantalbeelden sokkel vanAzobehout,eenhoutsoortdatgoedbestandistegenweers Een flinktuinbeeldophetgrasveldrechtsvandeingang.Hetheefteen flinke vat. Dooreenrondgatinvande dat hijholis,hetiseenmooiversierd konden kijkenzoudenwekunnenzien mentaal overmaaralsweerbovenop gezet. Hetbeeldkomtnogalmonu we eenbeetjeophetverkeerdebeen Omdat desokkelzohoogisworden olte Portugees marmer,1996> 19 Landgoed Endegeesttegenoverentreegebouw zijkanten kunjedatgoedzien.Het den vanNabmeerzultaantreffen. Dat iseenwerkwijzediejebijdebeel weer andereplaatsengladgepolijst. ren. Opsommigeplaatsenruwenop vat ismooiversierdmetallerleifigu

Vat (Portugees marmer, 1996) 19 Landgoed Endegeest tegenover entreegebouw B beeldhouwkunst houden. Verdi isdecomponistendatwasdanmuziek.Latenweonsbij Luciano PavarottienAndreaBocelliomermaareenpaartenoemen. Een wispelturige,mobile,vrouw. MarioLanzazongoverhaarenlater ruwe gedeeltenlijnendiedevorm beeld geschonken.Insommige veel aandachtaandehuidvanhet meeste teherkennenzijn.Hijheeft onrustige vormenwaarvande van temaken.Erzijnverschillende zien doorergeenstatischbeeld De beeldhouwerlaatdiegrilligheid eeld Portugees marmer,1996> 20 strijdbare figuurookennatuurlijk en daardoordesteenlopen.Een Prachtig zijndeaderendiehier gepolijst ofalleenmaarruwgelaten. benadrukken, maarookgedeelten bij ditnogalbewerktebeeld. gebleven misschienwelalscontrast wispelturig. Desokkelismooiglad Landgoed Endegeest/Kasteellaan

La donna mobile (Portugees marmer, 1996) 20 Landgoed Endegeest / Kasteellaan groef indesteentemaken. naar magzegebruiken.Derechthoekenhoudenzichstaandedooreen De elementen hebben de zwerfkeien voor dit plastiek gemaakt, de kunste voorbeeld van. Het beeldvanCorpusishiereen bescherming tegenverderecorrosie. natuurlijke vasteroestlaagvormtde een beschermenderoestlaag.Deze de buitenluchttebedekkenmet bezit omzichbijblootstellingaan type staaldatdeeigenschappen staal, datiseensterkenweervast Die rechthoekenzijnvancorten C ortenstaal Staal enzwerfkeien,1981> 21 teken opdezeplek. Het plastiekisnietmeerdaneen terend indenatuuropdezeplek. De kleurvanroestvoegtzichschit K leur Landgoed Endegeest/Goudvinklaan

Zonder titel (Staal en zwerfkeien, 1981) 21 Landgoed Endegeest / Goudvinklaan K aan deanderekantdan. lopen, vieringangen,doorgangen,jekomteigenlijknergens,nouja, zwarte verferopgeschilderd.Vierstevigepilarenwaarjetussendoorkunt nergens naartoe.Eenbeetjesprookjesachtigmetbijzonderefigurenin midden opeengrasveld!Hetgeeftgeentoegangtotwatdanook,jekunt Het plastiekiseenheelbijzonderobject,teken,opdezeplek,poort van deomgeving. beton verhoudtzichgoedtotdekleur ook nogeenroostertje.Dekleurvan wat mysterieuzer. Aaneenkantzit gat. Hetmaakthetallemaalwel wel eendeurtje,metechtsleutel is, zoookeenluik,ofishetmisschien Pantheon (Rome)eropgeschilderd Dichterbij ziejedatdekoepelvanhet oepel Beton, 1994> Landgoed Endegeest/hoekGoudvinklaan-Zwaluwlaan 22 voor dezeplaatsengeplaatstin Prins BernhardCultuurfondsgemaakt Het beeldisalsvrijeopdrachtvanhet licht straalt. telgat encentrumafbeeldingkoepel) in hetdonkeruitdeopeningen(sleu te zijnopdestraatverlichting,zodat 1994. Hetbeeldbehoortaangesloten

Poort (Beton, 1994) 22 Landgoed Endegeest / hoek Goudvinklaan-Zwaluwlaan S heeft isniethelemaalduidelijk. vorm opgezet,meteenstevigestalenring.Ofdekunstenaarditzobedoeld Een pot,melkbus,umaghetzelfverzinnen.Erislatereenbijnaanatomische bovenop isgedeeltelijkgepolychro de regen,vorstenwind.Devormer riaal datweinigtelijdenheeftvan Beton, gladinditgeval,eenmate terk m ateriaal brons, jaarOnbekend> 23 blijft erwattefantaserenover. duidelijk, maardathoeftookniet,zo willen maken.Wat preciesisniet een richting,onsopietsopmerkzaam meerd. Pijlendienaarietswijzen, Landgoed Endegeest/Zwaluwlaan

Pot (brons, jaar Onbekend) 23 Landgoed Endegeest / Zwaluwlaan D van dezon. vijanden angstaantejagen.InEgyptewerdhijookgebruiktalswachter Een Sfinxiseenwachter. DeafbeeldingvandeSfinxwerdgebruiktom adelaar. EnerzijnookaziatischeSfinxenzoalsinSriLankaenThailand. In Egypteisdesfinxhalfmanleeuw, inGriekenlandhalfvrouw culturen voor, maarnietiniederecultuurwordtdesfinxgelijkafgebeeld. Een sfinx(Lat.Sphinx)iseenmythischwezenenkomtinverschillende nogal geabstraheerdbeeldgemaakt Van Portugeesmarmerheefthijeen op endatheeftNabookgedaan. Met eensfinxkunjedusallekanten e S phinx van N ab Portugees marmer,1996> 24 mooie gepolijstesokkel.Endesfinxis met eengrovehuid.Alscontrast een vrouwenfiguurgeworden. Landgoed Endegeest/Zwaluwlaan

Sphinx (Portugees marmer, 1996) 24 Landgoed Endegeest / Zwaluwlaan naakte vrouwengewaagd.Misschienheeftde werp geweest.Degrootstekunstenaarshebbenzichaandevoorstelling van Het vrouwelijknaaktisindebeeldendekunstaltijdeenintrigerendonder alle eeuwenheen. vloed vankerkenmaatschappijdoor wijzigde zichnogaleensonderin toepassing. Sterkernog,datideaal sieke oudheidisallangnietmeervan Het schoonheidsideaalvandeklas inspiratiebron vooraldienaakteofschaarsgekledevrouwen. beeldhouwer Praxiteles(vierdeeeuwvoorChristus)welgefunctioneerd als Portugees marmer,jaarOnbekend> 25 buik flinknaarvorenzoookhaar haar verbergt.Daardoorkomt haar knieënzitenhandeninhet Mathieu Nabmaakteennaaktdatop achtig ofgewooneendikkemevrouw. figuur geworden.EenbeetjeRubens Engelsen zeggen,‘well-rounded’ borsten. Hetiseennogal,zoalsde Venus Pudica Landgoed Endegeest/Spechtlaan vandeGriekse

Vrouwelijk naakt (Portugees marmer, jaar Onbekend) 25 Landgoed Endegeest / Spechtlaan R tuinen washetookeengeliefdobject. versierd metditsoortnaaldenenlaterindenegentiendeeeuwselandschaps herdenkingsmonument ontworpen.Indeachttiendeeeuwwerdentuinen Obelisken zijnzeldzaaminNederland.Ze werdenalstuinsieraadof treffen namelijkophetvanGriethuy ons dorpkuntunogmeerreliëfs aan dimensionaal. Optweeplaatsen in drie dimensionaalbeeldslechtstwee kunst maarisintegenstellingtoteen Een reliëfhoortbijdebeeldhouw uit derotsenslaat. de koperenslangenMozes,diewater taferelen inreliëfaan.Dezondvloed, loopt trefjeverschillendebijbelse manshoog. Alsjeomdeobeliskheen De oorspronkelijkesokkelwasbijna echte vijandenvanditmateriaal. taureerd). Regen,windenvorstzijn steen (energondeskundiggeres Onze obeliskisgemaaktvanzand eliëf Zandsteen, ca.1740> Landgoed Endegeest/KasteellaanvoorKasteel 26 Emma .Wel vakerwordenderge tweede eenafbeeldingvankoningin Van Griethuysenenophet eerste hetportretvanburgemeester senplein enhetEmmaplein.Op in 1943isneergestort. het Halifax-vliegtuig,datopdieplek plaat onthuldvoordebemanningvan meente op4mei2009eengedenk in Oegstgeest . Daarheeftdege middenberm aandeKleynProffijtlaan Een andereerbetoonvindenweinde toon aanbepaaldepersonen. lijke reliëfsaangebrachtalseerbe E F C -

obelisk (Zandsteen, ca. 1740) 26 Landgoed Endegeest / Kasteellaan voor Kasteel Endegeest hakken envijlenomhetoppervlakbijvoorbeeldmooigladtemaken. gieten, alsjeeersteenvormhebtgemaakt,endaarnakunerooknog in Beton isindebeeldhouwkunsteenbetrekkelijknieuwmateriaal.Jekunt het het kasteelisermisschienweleen grapje, ietstussenkunstenonzin.In kunnen noemen,plastiekenmeteen ken vanhetkasteel.Jezouze Oranjerie entweeopdegevelhoe Twee stuksopdesokkelsvoor zes eeuwenoudekasteelviervazen. We zienophetvoorpleinvan Beton, jaarOnbekend> follies

27 `s Hertogenbosch,dienoemenwe op deluchtbogenvanSintJanin een beetjedenkenaandefiguren Een beetjeeengrapdus,zedoenmij zolang indemooietuinvazengezet. feestje geweestenishetvaatwerk van langgeleden. drôleries Landgoed Endegeest/pleinvoorKasteel , ookgrappigdusmaardan

Vazen (Beton, jaar Onbekend) 27 Landgoed Endegeest / plein voor Kasteel het kasteelachterhemeentijdjeheeftgelogeerd. Een echtborstbeeld,beeldvanborstenkopdewijsgeerDescartes die in bewerkt envormteenmooicontrast daarna gegoteninbrons.Dejasisrijk staat. Hetiseerstgeboetseerden sokkel zodathetbeeldopooghoogte Het borstbeeldstaatopeenflinke brons, 2000> 28 wat levendigermaakt. pupillen aangegevenwathetgelaat ons vriendelijkaan.Indeogenzijn de rustendehanden.Descarteskijkt met degladdekraag,mancheten Landgoed Endegeest/pleinvoorKasteel

René Descartes (brons, 2000) 28 Landgoed Endegeest / plein voor Kasteel van deCanadeseWestkust zijnwereldberoemd. meestal inregenwoudenwaarzeopdenduurwegrotten.Detotempalen Wanneer totempalenzijnontstaanismoeilijkteachterhalen,zestonden Als beeldhouwwerkbeschilderdwordt,noemenwedatpolychromeren. ceder. Indemeestegevallenwerdenpaleninbontekleurengeverfd. een heiligdom.Depaalwerdmeestalgemaaktvanhethoutderode indianenstammen werden gemaakt. Een totempaal kan gezien worden als Totempalen zijnhoutenstandbeeldenzoalsdieo.a.doorsommige derd maarvoorzienvaneenprachtige kan. Dezepaalisnietbontbeschil houtsoort datgoedtegenonsklimaat Mathieu NabgebruiktAzobe,een Hout, Azobe,1992> 29 structuur, zekeraandeachterkant. van hetkasteel. op ditstukjegrasaandeachterkant Een geslotenvorm.statigobject Landgoed Endegeest/Koolmeeslaan

Totem (Hout, Azobe, 1992) 29 Landgoed Endegeest / Koolmeeslaan S meter lang. glas. Dekunstenaarheeftalleglazenstukjesgekniptuiteengrootstuk van 2 Het beeldjeisopwarelichaamsgrootte.beeldgemaaktvanVenetiaans kan draaienendatdoethetdanookregelmatigaangemoedigddoorde wind. gaan om aan het kind te denken. Het is een kinetisch beeld geworden.Het het daarbijoverledenkind,alseenherinneringopplek waar je heen kunt ongeluk aldaaropinitiatiefvanStichtingKasteelEndegeestendeouders van geplaatst in2004vooreenperiodevan15jaar. Hetisdaargeplaatstnaeen Dit beeldjezoujeeenlogéinhetparkvanEndegeestkunnennoemen.Het is Colignylaan. Er ligt daar een plant de Wijttenbachweg en de Louise de de hoek van het wandelpaadje van Nog een herinnering vinden we op H voor een kind. kinderen spelen, echt een plastiek knikkers kunnen denken waarmee tjes bevinden. Je zou ook aan glazen waarin zich feestelijk gekleurde figuur Het silhouet wordt opgevuld met glas beweging, zoals kinderen dat doen. Het staat niet stil, is voortdurend in pelen erinnerin g Koper, brons,glasensteen,2004> 30 aan haaroverledenechtgenoot . een zuilopgerichtternagedachtenis Zijn vrouw, JeannetteGallien,heeft dezelfde plekstond. De Hoogeboom, gevestigd inOegstgeesthethuis Buskruitramp heefthijzichvoorgoed Leiden zobeschadigdwasdoorde wijsbegeerte. Omdatzijnwoningin Hij washoogleraaroudetalenen zuil met daarop de naam Wijttenbach. soentje met een groot inrijhek en een Landgoed Endegeest/Koolmeeslaan datongeveerop D

Spelend kind met bal (Koper, brons, glas en steen, 2004) 30 Landgoed Endegeest / Koolmeeslaan versiële kunsttotnutoe. Minimal artismisschiendemoeilijkste,meestomstredenencontro uiterst eenvoudigevormenvandeobjecten,diemeestal3-dimensionaal zijn. van devorigeeeuwinAmerika.Hetwoord‘minimal’heeftbetrekkingop de Deze stromingindekunstontstondeerstehelftvanjarenzestig Zo kanhetwerkuitelkaargehaald, opgestapeld,maarookuitgerektworden. ten, verbindendeonderdelen,eenbasisofvoetstukontbrekengeheel. opgetrokken.Aanhechtingspun Art’ Dit beeldisindestijlvan‘Minimal koud gewalststaalenneonbuizen. materialen zijngegalvaniseerdijzer, sen. Voorbeelden vanindustriële die zijzoneutraalmogelijktoepas werken metindustriëlematerialen, ketting. DeMinimalArtkunstenaars zoals deschakelsineeneindeloze heden bestaatdieherhaaldworden, mig enonderlingverwisselbareeen eenvoudige ordeningvangelijkvor van iederwerkafzonderlijkuiteen ming indekunstdatcompositie Het iskarakteristiekvoordezestro Staal, 1986> Einsteinweg teLeiden,nabijGorlaeuslaboratorium 31 de achtergrondeen rolspelen. staan erpoortjes, openingen.Zo gaat object, maarbijhetverderlopen ont Het enemomentisheteenrobuust u eromheenloopt,bijnabeweegt. beweging iseenbeelddat,wanneer vormen envanleegten.Doorgaande uit eenordeningvantastbare kunstwerk. Zijncompositiebestaat bij decreatievanzijnmonumentale Wit werktemetdezeuitgangspunten van hettastbaremateriaal.Fransde ten zijnevenbelangrijkalsdevormen ontstaan doordeholtenenleeg ons beeldinneemt.Devormendie We staanevenstilbijderuimtedie V or m en lee g te - -

Doorgaande Beweging (Staal, 1986) 31 Einsteinweg te Leiden, nabij Gorlaeuslaboratorium kracht eneenhogeweerstandtegenatmosferischecorrosie. van hoofdzakelijkkoperentin.Ditmateriaalheefteengrotestructurele corrosie veranderendenatuurlijkekleurenvanbrons.Bronsiseenlegering beelden bestaatdekansdatkleurinloopdertijdverandert.Door zelf. Datgebeurtineenspecialebronsgieterij.Zoals bijdeanderebronzen daarna gegoten.Datgietendoenkunstenaarsindemeestegevallenniet Duidelijk isteziendathetbeeldvanHansBayenseerstgeboetseerd en en eentonigwerk.Hetbeeldis zeer zich heen.Hijisbezigmetzwaar een stukgereedschap.Hijkijktom en staatuitterusten.Hijleuntop voorover gebogenmandiemoeis brons isgemaakt.Erstaateenwat daarom goeddatjuistditbeeldvan Kracht enweerstanddus,hetis brons brons, 1973> 32 te denken en te fantaseren. Het is figuratief, het geeft weinig meer met hem kunnen maken. ooghoogte staat. Je zou zo een praatje geen sokkel waardoor het beeld op omgeving nog steeds afspeelt. Er is afgespeeld en zich in de directe waar dit tafereel zich vast vaak heeft neergezet op een plaats in Oegstgeest Rijnzichtweg nabijdewijk‘Buitenlust’

De landman (brons, 1973) 32 Rijnzichtweg nabij de wijk ‘Buitenlust’ sprin constructivisme zegthetal:construeren,bouwen,stapelen. gelijkvormigheid, herhaling,symmetrieenhelderheidvanopbouw. Denaam realistisch manifestsprekengenoemdebeeldhouwersoverbegrippenals die de‘Gestileerdebloem’maaktenvoorRotterdamseBijenkorf.In het tivisten. Zijngrotevoorgangerswareno.a.AntonPevsnerenNaumGabo, Carel VisserrekenenwetoteenvandebelangrijksteNederlandseconstruc laten lopen. laten overheen water er of verandert vorm de zodat leggen op zandbergjes er mag Je springen. vanaf er en men beklim plastiek betonnen het mag Je ‘gebruiksvoorwerp’. een is Het geplaatst. sokkel een op keurig niet is beeld Het uitdrukken. keling ontwik en ruimte moet plastiek De bestemd. is voor het waar duidelijk maakt kunstwerk, zijn voor gebruikt Visser dat speelplastiek woord Het g en 33 van betondieinverschillenderich tiek bestaatuitverschillendedelen Je magerdusmeespelen.Hetplas speelplastiek. elementen zijnteherkennenindit gelijkvormigheid enherhaling,al deze Visser. Openheid, leesbaarheid, van devroegeplastiekenCarel openheid isnuprecieshetkenmerk werk meeropen.Dezesuggestievan hoeken vannegentiggradenlijkthet van richtingtelatenveranderenin lende lagentenopzichtevanelkaar de gronddrukken.Doorverschil sprake vanhorizontalendiezwaarop tingen zijngestapeld.Erisduidelijk Beton, 1968> Apolloplein -

Beeld- / speelplastiek (Beton, 1968) 33 Apolloplein van dekerkeenwarmharttoedragen. haal verteldwordt.lnditgevalhetverhaalvanallemensendiewerk We noemeneenbeeldliterairalsermetfiguratieveelementenver beeldgeworden. van zijnzilverenpriesterjubileum.Hetiseen‘literair’ Het beeldisin1982geschonkendoorPaterDirkKostertergelegenheid handelingen doorChristusingesteld, De Zeven Sacramenten,degewijde Kerkgemeenschap. Zo zijntezien speelse symbolenvande daarin allerleilevendigeenzelfs We zieneensoortkerktoren,met Brons, 1982> 34 buiten kijken. pastoor dievanuitdetorennaar maar ookdetweehondjesvan zwart leisteen. Het beeldstaatopeenvoetvan Rijnzichtweg, ingangR.K.Willibrordkerk -

De liefde draagt ons (Brons, 1982) 34 Rijnzichtweg, ingang R.K. Willibrordkerk oud B schadigd wasdathetvervangenisdooreennieuwmonument. beeldje vanzandsteenH.J.M.Zweersdateerderdoorvandalenzo be naar eenontwerpvanir. J.Jonkmanuit1949envormdenhetdecorvooreen al aanweziginhetbos.Zijmaaktenonderdeeluitvanverzetsmonument slooth. Deverticalegranietenkolommenendebakstenenachterwand waren Het verzetsmonumentvanNouwensbevindtzichinhetBosWijcker een eeuwig litteken. in een spiegel waar een barst in zit, Hij laat het hemelse licht weerkaatsen monument in Amsterdam van de nieuwe visie getuigt het Auschwitz Zadkine in Rotterdam. Van een geheel van Rädecker en Het Nationaal Monument zijn te richten. De bekendste voorbeelden slachtoffers uit eigen stad of dorp op de behoefte een gedenkteken voor de gemeenten voelden in de vijftiger jaren de Nederlandse Beeldhouwkunst. Veel Tweede Wereldoorlog een aparte rol in Verzetsmonumenten spelen na de ehoefte aan - De Dokwerker Oegstgeestenaar Jan Wolkers. g De verwoeste stad van Mari Andriessen, edenkteken op de Dam

Staal, granietenbaksteen,1985> van -

35 een gesloten, zichzelf besche gesteld uit twee delen. Het ene is Het beeld van Nouwens is samen gesneuvelde inwoners van Oegstgeest. de namen van de tijdens de oorlog Panthaleon van Eck. Hierop staan de beeldhouwster Monica Elias gevoegd. Deze zijn vervaardigd door zijn later twee bronzen plaquettes toe het monument. Aan het monument Wijckerslooth) en de ruimte binnen tussen de open ruimte (het bos van kolommen. Zo wordt een relatie gelegd wordt bekrachtigd door de verticale De horizontale richting van het beeld elkaar aan. Zij symboliseren het verzet. delen lopen in elkaar over en vullen een aanvallend gedeelte. Deze twee gedeelte. Het andere is open, actief en B escher m end en aanvallend bos van Wijckerslooth r mend - van -

Verzetsmonument (Staal, graniet en baksteen, 1985) 35 bos van Wijckerslooth Theo vandenNahmerbehoordetotdegroep niet Nederlands. monumentaliteit iseenvoudigweg ons landtevindenzijn.Heroïsche bijna geenruiterstandbeeldenin u overigensdatertotde19 natuurlijk omindruktemaken.Wist Bij ruiterstandbeeldendientdesokkel den wordenverheventotooghoogte. aanzien. Kleinebeeldjesenborstbeel geheel. Sokkelsgevenhetbeeldmeer sterker nog:hetontbreektinzijn beeldhouwwerk isdatniethetgeval, basis vooreenbeeldhouwwerk.Bijdit voetstuk voorborstbeeld’dusde boek Koeneniseensokkel‘klein van desokkel.Volgens woorden Opvallend aande D Leiderdorp. figuratief werkten.Nahmermaakteo.a. e sokkel Forens isdefunctie e eeuw 36 De Stier is eenimpressionistischeweergave echte forensengemeente.Hetbeeld staat symboolvoorOegstgeest,een staat gewoontussenonsin.Ditbeeld Onze Lekker indewind, hijkanertegen. verplaatst. Daarstaathijgoed. wat meernaardehoekvanhetplein flatgebouw washeringericht,is hij stond, nadathetpleinvoorhoge Omdat de of met‘klodders’kleigeboetseerd. laatste momentnogwatuitgehaktis gepolijst, maarruwalsoferophet te zien.Hetoppervlakisnietglad wijzingen naar de beeldhouwtechniek bronzen beeldzijnerduidelijkever je samenvechttegendewind.Bijdit een schimvoorbijzietgaan,terwijl van derealiteit.Netalsofjehemin E brons, 1970> en van ons Haagse Verve Forens opdeprovincialebrugbij Forens hoek Aertvan Neslaan/Lijtweg heeft dusgeensokkel.Hij eenbeetjeindeweg die voornamelijk

De Forens (brons, 1970) 36 hoek Aert van Neslaan / Lijtweg Baerveldt, Erszébet 2828 Lugthart, Bas 11 Bayens, Hans 32 Meppelink, Hieke 99 Bennekum, Henk van 33 Nab, Mathieu 19,19 20,20 24,24 25,25 2929 Berger, Caspar 22 Nahmer, Theo van den 36 Blok, Maree 1 1 Nieuwenborg, Frans van 21 Borst, Frank 3030 Nouwens, Herbert Gerard 35 Braat, Ad 3434 Pant, Theresia van der 44 Broos, Anton 66 Pouls, Geer 2727 Brouwer, Margreet 22 Ravenswaay, Marijke 14 Eck, Monica Elias-van Panthaleon van 5 5 Roebers, Hanshan 10 Eijnde, Bertie van den 23 Sies, Leontine 1212 Giles, Maggi 1717 Slegers, Piet 77 Hali, Gerard 88 Visser, Carel 33 d’Hont, Pieter 1313 Wit, Frans de 31 Katiyo, Royal 11 Wolkers, Jan 16 Kralingen, Joop van 15 A Entree Julianapark B Entree Oranjepark C Reliëf Van Griethuysen D Gedenkteken Wijttenbach E Bronzen profiel koningin Emma F Gedenkplaat Halifaxbemanning