DOCSLIB.ORG

Verhalen Uit Veertig Jaar Bestuursbeleid

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Verhalen Uit Veertig Jaar Bestuursbeleid Verhalen uit Veertig Jaar Bestuursbeleid Behorend bij “Wachten op het Omslagpunt” (Expeditie bestuursbeleid) Verkenning van het governancedenken in het bestuursbeleid bij het ministerie van Binnenlandse Zaken Jan Schrijver Ministerie van Binnenlandse Zaken Universiteit van Amsterdam 1 Inleiding Dossiers en projecten Ten behoeve van mijn onderzoek “Wachten op het Omslagpunt” heb ik 24 nieuwe projecten (uitgewerkt voornemen voor nieuw beleid) beschreven waartoe door de politieke of ambtelijke leiding (op minimaal DG-niveau) van het ministerie wordt besloten. De Werdegang van de projecten moest vervolgens een indicatie geven over de dieperliggende voorkeuren van het ministerie. Sommige projecten vallen al na korte tijd plat voor de kast, andere zijn niet weg te krijgen. Deze zjjn te rangschikken onder 5 dossiers: A. Bestuurlijke Organisatie, B. Interbestuurlijke Betrekkingen, Decentralisatie, (en Financiële Verhouding) C. Achterstandsgebiedenbeleid (= PCG, Sociale vernieuwing, Grotestedenbeleid) D. Interbestuurlijke informatievoorziening E. Organisatie Rijksdienst Hierbinnen zijn in chronologische volgorde de volgende projecten zijn te rangschikken, waarover in dit digitale document de achtergrondverhalen zijn gebundeld. A. Bestuurlijke Organisatie, 1. Reorganisatie binnenlands bestuur 1974- 1983 De eerste pogingen om het zogeheten Regionale Gat te dichten; 2. Complementair bestuur 1978-1982 Verkenning van horizontale samenwerking tussen verschillende bestuursorganen; 3. Bemiddeling, mediation 1984- 1986 Voorstel om Binnenlandse Zaken bij complexe vraagstukken in te schakelen als bemiddelaar tussen verschillende bestuursorganen; 4. Stadsprovincies 1992 – 1994 Tweede poging om het zgn regionale gat te dichten, selectief in stedelijke agglomeraties; 5. Dualisering gemeentebestuur 1998-2002 Aanpak van de monistische structuur van het gemeentebestuur; B. Interbestuurlijke betrekkingen, Decentralisatie, 1. Coördinerende taak binnenlands bestuur 1975 - 2009 Poging om financiële sturing (en later overige bestuursrelaties) van vakdepartementen te stroomlijnen t.g.v. gezonde gemeentefinanciën 2. Offensief decentralisatiebeleid vanuit Binnenlandse Zaken 1980 - heden. Overgang van vrijwillige taakoverdracht naar taakstellingen van bovenaf, geregisseerd door Binnenlandse Zaken; 3. Sanering specifieke uitkeringen, overhevelen naar Gemeentefonds 1978 – heden Streven om specifieke uitkeringen systematisch af te schaffen, door bundeling of overheveling naar het Gemeentefonds, impact op inrichting van dat Fonds; 4. Bestuursakkoorden 1987 - heden. Normaliseren van betrekkingen tussen Rijk en Gemeenten door gedragscode, later gevolgd door gezamenlijke inhoudelijke prioriteitsafspraken (Bestuursakkoord-nieuwe stijl, BANS); 5. Experiment D’gemeenten 1987-1989 (>1993) Decentralisatievoorstellen van onderaf, opgezet naar Scandinavisch voorbeeld (Frikommuner), inclusief mogelijkheid om te experimenteren met gedereguleerde arrangementen; 6. Decentralisatie-impuls, 1991- 1993 Decentralisatie in ruil voor geld: Onderhandelingen BiZa, Algemene Zaken (AZ) en Financiën (Fin) met VNG en IPO over efficiencykorting bij decentralisatie; 7. Decentraliseren met beleid 1998- 2001 2 Decentralisatie voortaan met in acht nemen van de context, contingentie van de beleidsontwikkeling en kwaliteiten van de ontvangende bestuurseenheden; 8. Gedifferentieerde verantwoordelijkhedentoedeling aan gemeenten (1998-) 2006 Voorstel om financiële relaties en taakverdeling te differentiëren aan de hand van output-afspraken; C. Achterstandsproblemenbeleid (Minderhedenbeleid, Sociale vernieuwing, Grotestedenbeleid) 1. Minderhedenbeleid 1980- 2001 Coördinerende taak voor de opvang van nieuwkomers bij Binnenlandse Zaken onderbrengen, vanuit de premisse dat gemeenten gesteund moeten worden bij een nieuwe bestuurlijke opdracht, integratie van groep ‘gewone’ burgers; Eerste aanzet voor beleid gericht op achterstandswijken: Probleemcumulatiegebiedenbeleid (PCG) 2. Sociale vernieuwing 1990-93 Impuls voor samenlevingsopbouw door bewoners in (achterstands)wijken te mobiliseren voor wonen, werk en weten; 3. Grotestedenbeleid, Meerjarige Ontwikkelingsplannen 1994-2009 Langdurig volgehouden gezamenlijke inspanning om stedelijke problematiek te lijf te gaan en kansen voor stedelijke dynamiek uit te bouwen. 4. Bedrijfsbetrokkenheid, verantwoord ondernemen 1995 Inschakelen van lokaal bedrijfsleven bij de versterking van de leefbaarheid in stadswijken, aanjagen vanuit Binnenlandse Zaken; D. Interbestuurlijke informatievoorziening 1. Beleids- en beheersinformatiesysteem (BBI), single audit (1985 – 1990) Impuls om gemeentelijke jaarstukken op orde te krijgen, primair ten behoeve van de bruikbaarheid van raadsleden, maar vervolgens als basisinformatie voor gebruikers uit hogere overheden; hogere overheden hebben geen argument om meer detailinformatie te vragen dan de eigen gemeenteraad; 2. Basisregistraties, Gemeentelijke BevolkingsAdministratie (GBA) (1986 e.v.); Moderne informatietechniek maakt modernisering van bevolkingsadministratie mogelijk tot basisinformatiesysteem persoonsgegevens ten behoeve van alle overheidsgebruikers op verschillende niveaus; 3. Kwaliteitsinstrumenten 1992-2009 Transparante versterking van kwaliteitsaanspraken en van horizontale verantwoording maken dienstverlening klantgerichter/doeltreffender en verticaal toezicht minder nodig; 4. Ketenregie 1999-2001 Binnenlandse Zaken positioneert zich even als kenniscentrum voor bestuursaanpak om de inzet van de betrokken publieke diensten rond een concreet probleemgeval (de keten) optimaal te organiseren. 5. ICT doorbreekt bestuurslagen 1998-2002 Voorstel om het zogenaamde medebewind, waarbij meerdere bestuurslagen delen van eenzelfde taak behartigen, af te schaffen. De (elektronische) beschikbaarheid van alle informatie zou deze bestuursvorm overbodig maken; E. Organisatie en werkwijze Rijksdienst 1. Taakverdeling en coordinatie, Reorganisatie Rijksdienst 1971 – 1985 Dwarsverbanden tussen sterk verkokerde departementen in hoofdbeleidsgebieden met coördinatie-instrumenten. Centrale poging vanuit Binnenlandse Zaken met zwaargewichten van buiten tot versterken van sturingskracht en beheerskwaliteit van de rijksoverheid. 2. Verzelfstandiging en ministeriële verantwoordelijkheid 1993 - heden. 3 Scheiding van beleid en uitvoering, aanvankelijk vooral uit oogpunt van efficiënte bedrijfsvoering, wordt vanuit Binnenlandse Zaken gepusht om de uitoefening van de ministeriële verantwoordelijkheid mogelijk te maken; 3. Ontwikkeling procesmanagement 1996-98 Besluitvorming over grote infrastructurele projecten vergt vooral goed procesmanagement, waarbij belanghebbenden vroegtijdig in overleg (onderhandeling) worden betrokken; A. Dossier Bestuurlijke Organisatie 1. Charles de Menthon Bake e.a, Reorganisatie binnenlands bestuur Het regionale gat Sleutelen aan de bestuurlijke organisatie was een bestaande opdracht van Binnenlandse Zaken toen ik daar kwam. Het idee dat het historisch gegroeide Nederlands middenbestuur niet paste op de maatschappelijke en bestuurlijke samenhangen van de 20e eeuw was al van voor mijn tijd. Hoe dit idee zelfs leidde tot het vermetele streven om de grenzen van de provincies opnieuw te tekenen, weet ik niet uit eigen waarneming. Over de reorganisatie binnenlands bestuur is overigens wel veel gepubliceerd, (Ringeling 1975, Ruiter 1975, Verkruisen 1975, Ruiter 1976, Breunese & Van der Heijden 1979, Breunese 1982, Breunese 1983, Tops 1985, de Pree 1997)1, maar niet over het interne besluitvormingsproces. Het dichtst bij komt nog de veelbelovende student Pieter Tops die begin 1982 stage loopt bij Binnenlandse Zaken en deze ervaring mede gebruikt als een van de bronnen voor zijn bekroonde en door de VNG gepubliceerde doctoraalscriptie (Tops 1985: 65-76). Op zichzelf was het natuurlijk een vernieuwing van de eerste orde sinds Thorbecke dat we de fundamenten van de bestuurlijke organisatie in Nederland (niet alleen de grenzen, maar ook ‘wat is een provincie, een gemeente, eigenlijk?’) niet meer als gegeven moesten beschouwen, maar daarentegen als object van beleid en sturing om de prestaties van het bestuur bij de tijd te laten blijven. In 1974 was een afdeling Bestuurlijke Organisatie opgericht onder leiding van Hans Adriaansen en daarbinnen een bureau Gewesten binnen de directie Binnenlands Bestuur van Paul Gilissen, met de opdracht te komen tot constructief beleid: het maken van een zodanige bestuurlijke indeling die past op de hedendaagse sociale structuur2. De motor achter dit denken was onder meer Charles de Menthon Bake, directeur Binnenlands Bestuur, in goede harmonie met de ruimtelijke ordenaars van de Rijksplanologische Dienst. Secretaris-generaal Pieter van Dijke was ook een sterk figuur, die zich direct met dit onderwerp bemoeide, maar meer een manager dan de persoon die aan de ideeënontwikkeling van dit project gekoppeld kan worden. Ruimtelijke ordening als motor De "Tweede Nota Ruimtelijke Ordening" uit 1966 pleitte voor een bestuurlijke organisatie die aan de schaal van de ruimtelijke ordening was aangepast. In 1969 was onder minister Beernink en staatssecretaris Van Veen een Nota bestuurlijke Organisatie verschenen, waarin hoofdlijnen van een bestuur met gewesten werden voorgesteld. Dit was de start van uitgebreid bestuurskundig onderzoek. Dat onderzoek werd destijds nog goeddeels in eigen huis verricht, met het eigen bureau wetenschappelijk Onderzoek Binnenlands Bestuur in samenwerking met de Rijksplanologische Dienst. Maar het veldwerk was uitbesteed aan een consortium onder leiding van het Instituut voor
Load more

Recommended publications
  • Bearers of the Safety Net
    Bearers of the safety net The influence of social service organisations on the social rights of social assistance recipients in the Netherlands (1982-1998) Utrecht University Master thesis – RMA History Supervisor: Prof. dr. L. Heerma van Voss Hans Rodenburg (3998290) 20 June 2017 I am not a client, a customer, nor a service user. I am not a shirker, a scrounger, a beggar, nor a thief. I am not a national insurance number, nor a blip on a screen. I paid my dues, never a penny short, and was proud to do so. I don’t tug the forelock, but look my neighbour in the eye. I don’t accept or seek charity. My name is Daniel Blake, I am a man, not a dog. As such I demand my rights. I demand you treat me with respect. I, Daniel Blake, am a citizen, nothing more, nothing less. Thank you. Quoted from: I Daniel Blake. Directed by Ken Loach. London (2016) 1 Acknowledgements Although I am the sole author of this thesis, this study would not have been possible without the support and advice of many others. Firstly, I would like to thank the people of DIVOSA for offering me the opportunity to delve through their organisational archives for several months and for sharing their time, workplace, and coffee with me. I particularly would like to thank Gerard Galema for the interview. Furthermore, I would like to thank my supervisor Lex Heerma van Voss for his steady and reassuring supervision over the past six months and for his assistance as a tutor during the RMA, enabling me to develop my own field of specialisation.
    [Show full text]
  • Vastgeroeste Idealen
    Bachelorscriptie Geschiedenis VASTGEROESTE IDEALEN De Communistische Partij Nederland, de verandering van haar politieke oriëntatie en de doorwerking daarvan op de Binnenlandse Veiligheidsdienst (1945 -1991) Auteur: Kort, J.W.J. de (Jasper) Studentnummer: S4344219 Begeleider: dr. M.H.C.H. Leenders Nijmegen, 18 oktober 2018 1 Inhoudsopgave Inleiding..................................................................................................................................... 3 Hoofdstuk 1: Vijandbeelden: ontstaan, verandering en functie .......................................... 6 Vijand en vijandbeeld ............................................................................................................. 6 Hoe ontstaan vijandbeelden? .................................................................................................. 7 Wat is de functie van vijandbeelden? ..................................................................................... 7 Hoe veranderen vijandbeelden? ............................................................................................. 8 Het communistisch vijandbeeld in Nederland ....................................................................... 8 Hoofdstuk 2: Einthovens BVD .............................................................................................. 10 Einthovens anticommunisme ............................................................................................... 10 Een dienst naar Einthovens richtlijnen ................................................................................
    [Show full text]
  • Activiteitenverslag 2015
    Activiteitenverslag 2015 Inleiding In 2015 vierde het tijdschrift Nexus zijn 25-jarig bestaan. Een belangrijke mijlpaal in een jaar vol hoogtepunten. Een succesvolle Nexus-lezing van Garry Kasparov onder grote belangstelling van de internationale pers in het voorjaar, een geanimeerd symposium – in de stijl van een Europees koffiehuis – in mei, een boeiende masterclass verzorgd door Roger Scruton over een dreigende Brexit en als kroonjuweel: vlammende betogen tijdens een emotionele Nexus-conferentie in Amsterdam. Daarnaast werden een reguliere Nexus-uitgave, een Nexus Bibliotheek-uitgave en een prachtig, dubbeldik jubileumnummer afgeleverd. Nexus Connect groeide dit jaar in ledental en organiseerde een aantal geslaagde evenementen. Nexus-lezing De Nexus-lezing van Garry Kasparov werd onverwacht zeer actueel: enkele dagen ervoor werd Boris Nemtsov, oppositieleider en vriend van Kasparov, in Moskou vermoord. NRC plaatste een groot interview met Kasparov op de voorpagina en op 21 maart luisterde een volle zaal ademloos naar Kasparovs lezing ‘Timeless Values in a Shifting World’. Hij hield een vlammend betoog over de gevaren die het vrije Westen bedreigen door de dictatuur van Vladimir Poetin in Rusland. Maar niet alleen Poetins regime moest het in Kasparovs betoog ontgelden. Hij haalde ook scherp uit naar de Europese regeringen die, in zijn ogen, voornamelijk bedremmeld aan de zijlijn blijven toekijken hoe Poetin zijn grenzen verlegt en macht vergroot. Kasparov vraagt om ingrijpen, desnoods met de dreiging van geweld, nu Poetin de integriteit en soevereiniteit van Oekraïne geschonden heeft. Zijn polemiek leidde tot beroering in de zaal en een bijzonder levendige vraag- en antwoordsessie onder leiding van Rob Riemen, waarin Kasparov liet zien niet alleen een schaakgrootmeester te zijn, maar ook meesterlijk te kunnen pareren en zijn publiek te kunnen bespelen.
    [Show full text]
  • Verloren Vertrouwen
    ANNE BOs Verloren vertrouwen Afgetreden ministers en staatssecretarissen 1967-2002 Boom – Amsterdam Verloren vertrouwen Afgetreden ministers en staatssecretarissen 1967-2002 Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Radboud Universiteit Nijmegen op gezag van de rector magnificus prof. dr. J.H.J.M. van Krieken, volgens het besluit van het college van decanen in het openbaar te verdedigen op woensdag 28 maart 2018 om 14.30 uur precies door Anne Sarah Bos geboren op 25 februari 1977 te Gouda INHOUD INLEIdINg 13 Vraagstelling en benadering 14 Periodisering en afbakening 20 Bronnen 22 Opbouw 23 dEEL I gEïsOLEERd gERAAkT. AftredEN vanwegE EEN cONfLIcT IN hET kABINET 27 hOOfdsTUk 1 dE val van mINIsTER dE Block, ‘hET mEEsT gEgEsELdE werkpAARd’ VAN hET kABINET-dE JONg (1970) 29 ‘Koop prijsbewust, betaal niet klakkeloos te veel’ 32 ‘Prijzenminister’ De Block op het rooster van de oppositie 34 Ondanks prijsstop een motie van wantrouwen 37 ‘Voelt u zich een zwak minister?’ 41 De kwestie-Verolme: een zinkend scheepsbouwconcern 43 De fusie-motie: De Block ‘zwaar gegriefd’ 45 De Loonwet en de cao-grootmetaal 48 Tot slot. ‘Ik was geen “grote” figuur in de ministerraad’ 53 hOOfdsTUk 2 hET AftredEN van ‘IJzEREN AdRIAAN’ van Es, staatssEcretaris van dEfENsIE (1972) 57 De indeling van de krijgsmacht. Horizontaal of verticaal? 58 Minister De Koster en de commissie-Van Rijckevorsel 59 Van Es stapt op 62 Tot slot. Een rechtlijnige militair tegenover een flexibele zakenman 67 hOOfdsTUk 3 sTAATssEcretaris JAN GlasTRA van LOON EN dE VUILE was Op JUsTITIE (1975) 69 Met Mulder, de ‘ijzeren kanselier’, op Justitie 71 ‘Ik knap de vuile was op van anderen’ 73 Gepolariseerde reacties 79 In vergelijkbare gevallen gelijk behandelen? Vredeling en Glastra van Loon 82 Tot slot.
    [Show full text]
  • Letter to Frits Bolkestein, European
    mE ASSOCIATION OF GLOBAL, CUSTODIANS THE BANK OF NEW YORK COUNSEL AND SEC:RETARliAT TO THE ASSOCIATION: BROWlN BROTHERS HA:RRIMAN BAKER Ew MCKENZ|E CITIBANK, N.A. 8 | 5 CONNECTICUT AVENUE, N.W. INVESTORS BANK (_,TRUST ,COMPANY WASHINGTON, D.C. 20006 ,JPMoRGAN 'CHASE BANK TELEPHONE:: 202/452-7000 MELLON FINANCIAL THE NORTHERN TRUST 'COMPANY FACSIM|LE: 202/452-7074 RIBC GLOBAL SERVICES VeVVW.TH EAG.C .CO,t STATE STREET BANK AND TRUST COMPANY February 17, 2:004 Mr. Frits Bolkestein European Comrnissioner for Internal Market 200, rue de la Loi 1049 Brussels BELGIUM Re: Anticipated Commission Communication ReRarding Clear'inR and Settlement Issues Dear Mr. Bolkestein:: The Association of Global Custodians, an info_al association of global b_ng: institutions, _ understands that the European C:ommission (the "Commission") may very soon issue a co_ication addressing securities clearing and settlement in the European Union. We also u_nder:stand that the Commission's communication may rely on aspects of the recommendations of the Committee of European Set,ties Relators and the European System of Central Banks C'ESCB-CESR") concerning clearing and settlement systems in the European Union that were contained in preliminary ESCB-CESR reports, entitled "Standards for Securities Cle_ng and Settlement Systems in the European Union" and "The scope of application of the ESCB-CESR s_dards", both dated August 1, 2003. The Association is writing to you at this time to underscore two relating to the ESCB-CESR recommendations and the Commission's reliance thereon. I The Association membership consists of nine b_s headquartered in North America _th extensive European branches and affiliates that provide v_ous securities safekeeping and related services to large cross-border investor clients, including major institutionN investors, pension _ds and investment companies, from all regions of the world.
    [Show full text]
  • 7. Komitee Zuidelijk Afrika
    UvA-DARE (Digital Academic Repository) Aan de goede kant: Een geschiedenis van de Nederlandse anti- apartheidsbeweging 1960-1990 Muskens, R.W.A. Publication date 2013 Link to publication Citation for published version (APA): Muskens, R. W. A. (2013). Aan de goede kant: Een geschiedenis van de Nederlandse anti- apartheidsbeweging 1960-1990. General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:01 Oct 2021 7. Komitee Zuidelijk Afrika Inleiding In april 1959 richtten Sietse Bosgra en To van Albada Actie Informatie Algerije (AIA) op.1090 De aanleiding was hun ontzetting over de wandaden van de Fransen in hun Noord-Afrikaanse gebiedsdeel. Bosgra en de zijnen pakten de zaken voortvarend aan. Naast picket lines bij de Franse ambassade hield de Actie Informatie Algerije zich bezig met het vertalen van boeken en het schrijven van brochures over de anti-koloniale strijd in Algerije.
    [Show full text]
  • Jaarverslag 2019
    2019 JAARVERSLAG Wetenschappelijk Instituut voor het CDA VOORWOORD Zij aan zij 2019 was een druk en productief jaar voor Inmiddels hebben al op tientallen plekken (in kroegen, kerken en het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA kantines) afdelingen, belangengroepen en organisaties het (WI). Zo is er als vervolg op het rapport ‘No Robots. startdocument besproken. Deze beweging zal in 2020 verder The position of middle-class households in nine Europe worden doorgezet. Daarnaast lopen er verschillende onderzoeks- countries’ in 2018 een rapport gepresenteerd over de positie van trajecten die in 2020 zullen worden afgerond, waaronder over de middenklasse: ‘The Middle. The middle class as the moral core belastingen en inkomen en medische ethiek. Met het oog op het of society’ (In het Nederlands vertaald als ‘Het midden’). Voor 40-jarig jubileum van het CDA in oktober 2020 is het WI gestart deze publicatie hebben we een prijs ontvangen van de Europese met de ontwikkeling van een website ‘40 jaar CDA in woord en denktank van de Europese Volkspartij (EVP). Daarnaast hebben beeld’ in samenwerking met het Documentatiecentrum we lezingen en workshops voor fracties van het CDA – lokaal, Nederlandse Politieke Partijen en de samenstelling van een provinciaal, landelijk – gehouden en hebben we opnieuw veel- ‘Handboek Christendemocratie in de praktijk’. besproken nummers van Christen Democratische Verkenningen laten verschijnen. Ook heeft het WI ondersteuning geboden bij Ook in 2020 blijven we onverminderd doorgaan met het het schrijven van het Europees verkiezingsprogramma voor de doordenken van het christendemocratische gedachtegoed en het verkiezingen van mei 2019 voor het Europees Parlement. In het ondersteunen van CDA-politici, van lokaal tot Europa.
    [Show full text]
  • De Liberale Opmars
    ANDRÉ VERMEULEN Boom DE LIBERALE OPMARS André Vermeulen DE LIBERALE OPMARS 65 jaar v v d in de Tweede Kamer Boom Amsterdam De uitgever heeft getracht alle rechthebbenden van de illustraties te ach­ terhalen. Mocht u desondanks menen dat uw rechten niet zijn gehonoreerd, dan kunt u contact opnemen met Uitgeverij Boom. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonde­ ringen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part ofthis book may be reproduced in any way whatsoever without the writtetj permission of the publisher. © 2013 André Vermeulen Omslag: Robin Stam Binnenwerk: Zeno isbn 978 90 895 3264 o nur 680 www. uitgeverij boom .nl INHOUD Vooraf 7 Het begin: 1948-1963 9 2 Groei en bloei: 1963-1982 55 3 Trammelant en terugval: 1982-1990 139 4 De gouden jaren: 1990-2002 209 5 Met vallen en opstaan terug naar de top: 2002-2013 De fractievoorzitters 319 Gesproken bronnen 321 Geraadpleegde literatuur 325 Namenregister 327 VOORAF e meeste mensen vinden politiek saai. De geschiedenis van een politieke partij moet dan wel helemaal slaapverwekkend zijn. Wie de politiek een beetje volgt, weet wel beter. Toch zijn veel boeken die politiek als onderwerp hebben inderdaad saai om te lezen. Uitgangspunt bij het boek dat u nu in handen hebt, was om de geschiedenis van de WD-fractie in de Tweede Kamer zodanig op te schrijven, dat het trekjes van een politieke thriller krijgt.
    [Show full text]
  • Western Europe
    Western Europe Great Britain National Affairs OIGNS OF SLOW BUT DISCERNIBLE economic recovery in 1993 —such as a drop in interest rate, reduced inflation, and even a small decline in unemploy- ment — did nothing to halt the unremitting decline in the political fortunes of Prime Minister John Major's Conservative government. The Tories lost to the Liberal Democrats in by-elections for two hitherto safe parliamentary seats — Newbury in May and Christchurch in July — and in local elections in May, when the Conserva- tives lost control of all but one county council. The most likely cause of the government's unpopularity was its own disunity. Internal dissension, for example, dogged the progress of the bill to ratify the Maas- tricht Treaty on European Union. In March the government lost a key vote on the bill by 22 votes, and Major had to call for a vote of confidence in July, which did insure final ratification of the treaty. The Labor party limited itself to profiting from the government's unpopularity and to updating its image and organization. Under leader John Smith's impetus, the party's annual conference in September voted to abolish the bloc vote enjoyed by the trade unions, in a bid to enhance the party's appeal to middle-class electors. Despite appeals by the Board of Deputies of British Jews and other groups, the government's Asylum Bill, which would limit the number of political refugees admitted to Britain, was passed by the House of Commons in January. Israel and the Middle East The draft peace accord signed by Israel and the Palestinians in September was welcomed by all political parties and opened the door to a more positive stance by Britain in Middle East politics.
    [Show full text]
  • Over De Noodrem Van Het Parlement
    EW • EW SPECIALE EDITIE ELSEVIER WEEKBLAD SPECIALE EDITIE SPECIALE ELSEVIER WEEKBLAD EERSTE KAMER EERSTE KAMER € AP Alles over de noodrem 8,99 van het parlement 1eKa_COVER.indd 1 19-08-20 11:51 REGERINGSCENTRUM Blik op de Hofvijver en het Binnenhof in Den Haag, waar sinds hun oprichting begin negentiende eeuw de Eerste en de Tweede Kamer zetelen. Aan de brugleuning wapperen vlaggen van de Nederlandse provincies 4 • ELSEVIER WEEKBLAD SPECIALE EDITIE 20esp002z004 4 14/08/2020 15:14 EERSTE KAMER DE PARLEMENTAIRE DEMOCRATIE BESTAAT UIT TWEE KAMERS. ZIJ CONTROLEREN DE REGERING, EN ZIJN MEDEWETGEVER. ELSEVIER WEEKBLAD ELSEVIER WEEKBLAD SPECIALE EDITIE • 5 20esp002z005 5 14/08/2020 15:14 INHOUD 58 INTERIEUR Het gebouw van de Eerste Kamer ademt een rijke historie. Oude schilderijen en antiek maken deze bijzondere sfeer compleet. 10 HISTORIE Eerste Kamer ontwikkelde zich vanaf haar oprichting in 1815 tot bedacht- zaam controleur van de regering. 30 SAMENSTELLING De vierjaarlijkse verkiezing van de 75 senatoren gaat gepaard met een onderhandelingsspel over ‘restzetels’. 40 MOTOR VAN DE SENAAT Achter de Eerste Kamerleden staat een geolied ambtelijk apparaat klaar. Van kamerbewaarder tot ICT’er. 50 TYPISCH EERSTE KAMER Op het Binnenhof legden kunstenaars en fotografen door de tijd heen poli- tieke hoogte- en dieptepunten vast. 6 • ELSEVIER WEEKBLAD SPECIALE EDITIE 20esp002z006 6 14/08/2020 15:16 EERSTE KAMER 74 ANONIEME TEGENHANGER Senatoren zijn weinig in het nieuws. Noodrem Zelfs op spotprenten over de Eerste Kamer staan meestal andere politici. De ene kant van het Binnenhof is bijna dagelijks in het nieuws. De andere kant bijna nooit. Aan de ene kant zetelt de Tweede Kamer en aan de andere de Eerste Kamer.
    [Show full text]
  • 'Politieke Partijen Hebben Kansen'
    Jaargang 8, nummer 83, 26 februari 2018 'Politieke partijen hebben kansen' Gerrit Voerman: Groei moeilijk, maar wel mogelijk Politieke partijen hebben, ondanks de gestage teruggang, toekomstkansen. 'Het is moeilijk om nieuwe leden te winnen', zegt Gerrit Voerman, hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen. 'Maar het blijkt mogelijk. En het is nodig.' Het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen publiceerde deze maand de jaarlijkse stand: een groei van het ledenaantal met 10 procent, grotendeels dankzij Forum voor Democratie. 'Een verkiezingsjaar laat altijd aanwas zien', zegt Voerman. 'Wat opvalt is de sterke groei voor Baudet’s FvD met name onder jongeren. Het blijkt mogelijk om, met inzet van sociale media, jongeren aan je te binden.' Lees verder › Het karwei Het karwei zit er op. Vorige week heeft Nederland afscheid genomen van Ruud Lubbers, de langstzittende minister-president. Als leider van drie kabinetten tussen 1982 en 1994 loodste 'Ruud Shock' het land door de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. Bij zijn overlijden werd hij geprezen als een icoon van een tijdperk. Net als Drees eerder. Premier Mark Rutte herdacht zijn voorganger tijdens de herdenkingsdienst in Rotterdam. Lubbers' biografie staat op www.parlement.com. Lees verder › Grafrede bij het afscheid van de politieke partij Column Geerten Bogaard, universitair docent Leiden '…Wij zijn hier bijeen om de politieke partij in de gemeenten te begraven. U ziet nog geen kist, maar die komt straks wel. Dat maakt voor deze gelegenheid ook niet zo veel uit. Want voor zover u al niet zeker weet dat politieke partijen op sterven na dood zijn, dan hoopt u daar in ieder geval sterk op.
    [Show full text]
  • De Parallelle Levens Van Hans En Hans
    De parallelle levens van Hans en Hans Door Roelof Bouwman - 16 januari 2021 Geplaatst in Boeken Het is nog maar nauwelijks voorstelbaar, maar tot ver in de jaren negentig van de vorige eeuw verschenen in Nederland nauwelijks biografieën. Terwijl je in Britse, Amerikaanse, Duitse en Franse boekwinkels struikelde over de vuistdikke levensbeschrijvingen van historische kopstukken als Winston Churchill, John F. Kennedy, Konrad Adenauer en Charles de Gaulle, hadden Nederlandse historici nauwelijks belangstelling voor het biografische genre. Over de meeste grote vaderlanders – van Johan Rudolf Thorbecke tot Multatuli, van Anton Philips tot Aletta Jacobs en van koningin Wilhelmina tot Joseph Luns – bestond geen enkel fatsoenlijk boek. Het verloop van de geschiedenis, zo hoorde je Nederlandse historici vaak beweren, wordt niet bepaald door personen, maar door processen: industrialisatie, (de)kolonisatie, verzuiling, democratisering, emancipatie, enzovoorts. Daarnaast werd de weerzin tegen biografieën gevoed door de protestantse angst – in Nederland wijdverbreid – voor het ‘ophemelen’ van individuen. Van feministische zijde kwam daar nog de afkeer bij tegen geschiedschrijving met ‘grote mannen’ in de hoofdrol. Al met al een dodelijke cocktail. Maar nu: een tsunami van biografieën Inmiddels is alles anders. Het anti-biografische klimaat is de afgelopen vijfentwintig jaar dermate drastisch omgeslagen dat het bijvoorbeeld moeilijk is geworden om een prominente, twintigste-eeuwse Wynia's week: De parallelle levens van Hans en Hans | 1 De parallelle levens van Hans en Hans politicus te noemen wiens leven nog níet is geboekstaafd. De oud-premiers Abraham Kuyper, Dirk Jan de Geer en Joop den Uyl maar ook VVD-boegbeeld Neelie Kroes en D66-prominent Hans Gruijters kregen zelfs twee keer een biografie.
    [Show full text]