YSAN | POBLYPRYSGOED SAN | BUSHMEN MALAWI MOSAMBIQUE ANGOLA MOZAMBIQUE SAMBIA Lusaka ZAMBIA
Harare
SIMBABWE NAMIBIA Bryniau Tsodilo ZIMBABWE Tsodilo Hills
Mynydd Brandberg Brandberg Mountain
BOTSWANA Y San|Pobl y Prysgoed yw’r term torfol ar Windhoek gyfer helwyr-casglwyr-pysgotwyr y mae’r rhan fwyaf ohonynt heddiw’n byw o fewn ac o amgylch Anialwch y Kalahari. Y Calahari Yr oedd eu tiroedd unwaith yn ymestyn dros ardal lawer mwy o dde Affrica, gan gynnwys amgylcheddau mynyddig a savannah yn ogystal Kalahari Desert ag anialwch. Defnyddir y term y ‘San|Pobl y Prysgoed’ i enwi llawer o Gaberone ddynion, merched a phlant mewn gwahanol grwpiau gyda ieithoedd a thraddodiadau diwylliannol cytras. Gall rhai pobl ystyried bod ‘San’ a ‘Pobl y Prysgoed’ yn dermau bychanol ond cawsant eu mabwysiadu’n gadarnhaol gan eraill.
Pretoria Yn draddodiadol, roedd cymunedau’r San|Pobl y Prysgoed yn fach, yn cynnwys 25 i 35 o bobl oedd yn byw mewn aneddiadau dros dro o lochesau ysgafn a wnaed o ganghennau, oedd yn ei gwneud yn Johannesburg SWASILAND hawdd iddynt symud yn rheolaidd i ganfod gwahanol ffynonellau bwyd a dŵr.
SWAZILAND Roedd y San|Pobl y Prysgoed wedi rhoi’r gorau i greu celfyddyd creigiau tua 100 mlynedd yn ôl oherwydd newidiadau cymdeithasol yn sgil cyfanheddu a gwladychiaeth Ewropeaidd o’r 1650au ymlaen. Er gwaethaf hyn, mae llawer o’r traddodiadau diwylliannol a gysylltir â Mynyddoedd Drakensberg chelfyddyd creigiau yn dal i gael eu hymarfer gan y San|Pobl y Drakensberg Mountains Prysgoed heddiw.
DEAFFRICA San|Bushmen is a collective term for SOUTHAFRICA LESOTHO hunter-gatherer-fishers who mostly live today in De Affrica Dengys y map hwn y gwledydd y bu’r San|Pobl y Prysgoed Durban and around the Kalahari Desert. yn byw ynddynt yn y gorffennol. Their lands once covered a much larger area of southern Africa, including mountain and savannah environments as well as desert. Southern Africa This map shows the countries inhabited by The term ‘San|Bushmen’ is used to identify many men, women and the San|Bushmen in the past. children in different groups with related languages and cultural traditions.
Both ‘San’ and ‘Bushmen’ can be considered derogatory terms by Cefnfor yr Iwerydd some people but have been positively adopted by others. Karoo Traditionally San|Bushmen communities were small, made up of 25 to 35 people who lived in temporary settlements of lightweight Atlantic Ocean shelters made of branches, which made it easy for them to move Cefnfor yr India regularly to access different food and water sources.
Indian Ocean San|Bushmen stopped making rock art around 100 years ago due to radical social changes brought about by European settlement and colonialism from the 1650s onwards. Despite this, many of the Tref y Penrhyn cultural traditions associated with rock art continue to be practised Cape Town by San|Bushmen today.
Ôl troed dde mawr pigiedig â chwe bys, Namibia Ceir sawl maen mawr ysgythredig, wedi eu lleoli ar y naill ochr i afon, yn y safle hwn yn Namibia. Mae’r ysgythriadau’n cynnwys olion traed dynol ac anifeiliaid. © TARA/David Coulson (BM 2013,2034.20457)
Pecked large human right footprint with six toes, Namibia There are many engraved boulders, located on either side of a river, at this site in Namibia. Engravings include both human and animal footprints. © TARA/David Coulson (BM 2013,2034.20457)