Fossilized Fashion and Social Sparkle. Dutch Bronze Age Bracelets in Context Arnoldussen, Stijn; Steegstra, Hannie

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Fossilized Fashion and Social Sparkle. Dutch Bronze Age Bracelets in Context Arnoldussen, Stijn; Steegstra, Hannie University of Groningen Fossilized fashion and social sparkle. Dutch Bronze Age bracelets in context Arnoldussen, Stijn; Steegstra, Hannie Published in: Palaeohistoria DOI: 10.21827/602fcb460bb9b IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 2021 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Arnoldussen, S., & Steegstra, H. (2021). Fossilized fashion and social sparkle. Dutch Bronze Age bracelets in context. Palaeohistoria, 61/62, 43-110. https://doi.org/10.21827/602fcb460bb9b Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). The publication may also be distributed here under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license. More information can be found on the University of Groningen website: https://www.rug.nl/library/open-access/self-archiving-pure/taverne- amendment. Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date: 09-10-2021 PALAEOHISTORIA ACTA ET COMMUNICATIONES INSTITUTI ARCHAEOLOGICI UNIVERSITATIS GRONINGANAE 61/62 (2019/2020) University of Groningen / Groningen Institute of Archaeology & Barkhuis Groningen 2021 Editorial staff P.A.J. Attema, E. Bolhuis, R.T.J. Cappers, P.D. Jordan, F. Kramer (Editorial Coordinator), M.A. Los-Weijns, S. Needs-Howarth (Copy Editor), D.C.M. Raemaekers, S. Voutsaki Drawing office S.E. Boersma, E. Bolhuis (Coordinator), M.A. Los-Weijns, S. Tiebackx Address University of Groningen Groningen Institute of Archaeology Poststraat 6 9712 ER Groningen The Netherlands [email protected] Website www.palaeohistoria.nl DOI: https://doi.org/10.21827/5beaafbcc2bf2 Publisher’s address Barkhuis Kooiweg 38 9761 GL Eelde The Netherlands [email protected] www.barkhuis.nl Typesetting Hannie Steegstra Cover design S.E. Boersma Cover A decorated Late Postclassic Mixtec human skull from Teotitlán del Camino, Oaxaca, Mexico, possibly dating to c.1400–1520 CE. The type of adhesive used to affix the mosaic to the skull raised some doubts about the authenticity of the object. Photo P. Erdil. (Collection Nationaal Museum van Wereldculturen. Coll.No. RV-4007-1.) ISSN 0552-9344 ISBN 9789493194298 Copyright © 2021 Groningen Institute of Archaeology, University of Groningen, the Netherlands. All rights reserved. No part of this publication or the information contained herein may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means, electronical, mechanical, by photocopying, record- ing or otherwise, without prior written permission from the Groningen Institute of Archaeology, University of Groningen. Although all care is taken to ensure the integrity and quality of this publication and the information herein, no reponsibility is assumed by the publishers nor the authors for any damage to property or persons as a result of operation or use of this publication and/or the information contained herein. Contents In memoriam Piet Kooi W.A.B. van der Sanden ........................................................................................................... 1 Bibliography of Piet Kooi Kirsten van der Ploeg ............................................................................................................... 5 In memoriam Harm Tjalling Waterbolk Archaeologist with a passion for nature and landscape J. Bazelmans & J. Kolen ............................................................................................................9 Bibliography of H.T. Waterbolk .............................................................................................. 16 Super interesting black hole? The micromorphology of organic materials in a Mesolithic hearth pit feature from the site of Soest-Staringlaan (the Netherlands) D.J. Huisman & L.A. Tebbens .................................................................................................. 27 Fossilized fashion and social sparkle Dutch Bronze Age bracelets in context S. Arnoldussen & H. Steegstra ................................................................................................43 A pilot study on coarse ware ceramic fabrics from the Ayios Vasileios Survey Project (Greece) G.J.M. van Oortmerssen & C.W. Wiersma ............................................................................... 111 Tracing the Final Bronze Age–Early Iron Age transition Groningen Institute of Archaeology settlement excavations in the Sibaritide, 2018-2019 P.M. van Leusen & F. Ippolito ............................................................................................... 141 Grave goods from Sveta Lucija (Slovenia) in Groningen (the Netherlands) Contextualising old study collections Albert J. Nijboer .................................................................................................................. 169 Terra sigillata in southern Latium The evidence from the Pontine Region Project, 1987-2014 G.W. Tol, T.C.A. de Haas & P.A.J. Attema .............................................................................. 203 Isolated and backward Westerwolde (Groningen, the Netherlands)? A confrontation of archaeological and historical data from the Middle Ages in a wider geographical context Henny A. Groenendijk & Remi van Schaïk ............................................................................273 Radiocarbon-based investigations into the authenticity of Mesoamerican artefacts in museum contexts P. Erdil, M. Kuitems, M. Berger & M.W. Dee .......................................................................... 345 DOI: https://doi.org/10.21827/602fcb460bb9b Fossilized fashion and social sparkle Dutch Bronze Age bracelets in context S. Arnoldussen & H. Steegstra Groningen Institute of Archaeology, University of Groningen Abstract: This contribution deals with the bronze bracelets found in the Netherlands that are datable between the Late Neolithic and the Middle Iron Age (n=176). We study their context (hoards, funerary contexts, settlements and stray finds), and we relate the specifics of their form and decoration to regional and supraregional traditions. First, we study their role as social signifiers (in recon- structions) of prehistoric identities across those scales, discussing how particular Bronze Age ‘costumes’ or ‘ornament sets’ may have been kept from graves and deposited in alternate ways. Then, we study later prehistoric arm-rings for their potential to indicate the scale, orientation and longevity of supraregional contact networks into which the later prehistoric communities of the Netherlands were integrated. Keywords: bracelets, arm-rings, costume, Bronze Age, Iron Age, contact networks. 1. Introduction: Why arm-rings? already brings us somewhat closer to particular Bronze Age personae and the social implications of bronze In previous recent articles that showcased parts of the artefacts. Yet, the often all-too-simple equating of such Netherlands Bronze Age Catalogue (NBAC; started by grooming tools with male warrior identities1 could sig- J.J. Butler) of bronze artefacts, we have published tools, nal that, again, a large part of prehistoric communities such as socketed knives (Butler et al. 2011/2012) or sick- is left undiscussed. If we wish to target the role of bronze les (Arnoldussen & Steegstra 2016), and toilet sets, com- artefacts in the construction of female Bronze Age iden- prising razors or tweezers (Arnoldussen & Steegstra tities2 in what is now the Netherlands, ornaments, such 2018). Whereas such studies have proven their merit as arm-rings (or bracelets), can play an important role. in terms of the typological and technical properties of In a series of articles on Bronze Age dress, costume these sets of artefacts, particularly for the tools (knives, and identity, Sørensen (1997, 2010, 2013) has argued how sickles), we feel that understanding those objects in bronze ornaments (in tandem with fabrics and gar- relation to Bronze Age persons – gauging their salience ment additions) (Sørensen 2010: 57, Fig. 6.1) were used in social praxis rather than in functional terms – was to map narratives of the social body onto physical bod- difficult. For razors and tweezers, for example, their ies, accentuating bodily form, function3 and social cues usage in creating and changing (particular type(s) of) (Sørensen 2010: 55-6; Nordez 2017: 12, 2019). The fact that bodily appearance (Arnoldussen & Steegstra 2018) many ornaments, among which arm-rings, are worn on 1 See, for example, Sørensen 1989: 459; Jockenhövel 2003: 138; Steuer 2003: 13; Harding 2008: 192; Rebay-Salisbury 2017: 41; Arnoldus- sen & Steegstra 2018: 13. 2 As with the razors and tweezers discussed above, the number of Dutch inhumations with assigned biological sex that have been found with such ornaments is insufficient to fully warrant the gender binary suggested (cf. Sørensen 1997: 101),
Recommended publications
  • Drentsch Dagblad : Officieel Orgaan Voor De Provincie Drenthe
    3e JAARGANG No. 622 " ZATERDAG 10 JUNI 1944 Abonnementsprijs: f 2.85 per 3 mnd.; Incasso- Advertentietarief, voor de Provincie Drenthe: voor kosten inbegrepen (bU vooruitbetaling). gewone adv. I—lo mm f I.—, elke mm meer 10 cent. DRENTSCH DAGBLAD Rubriek kleine advert.: I—lo mm f 0.60, elke mm Advertenties moeten 's avonds voor den verschijndag et.; personeel gevr. en aangeb. 1-10 mm t 0.50, in bezit zi)n Uitgevers. meer 6 van de Adres: BUREAU elke mm meer S et Familieberichten I—3o mm t 2.10, DRENTSCH DAGBLAD MEPPEL elke mm meer ? et. Voor bulten de Prov. Drenthe: Postrekening No. 272500 —ten name va» S.V. De advertenties I—lo mm I 1.20, elke mm Agrarische Meppel. alle soorten Pers te meer 12 cent Bi) abonnement speciaal tarief. Officieel orgaan voor de provincie Drenthe Redactie- en Administratie-adres: Bureau Drentsch Dagblad Meppel " Telefoon 2245—2246 " Bijkantoren te: Assen, Nieuwe Hulzen 12, tel. 3082; Emmen, Noorderstr. 1, tel. 342 " Steeds meer gevangenen gsnhoofd van Normandië zeer zwaar KEURINGEN EERSTE PHAZE DER INVASIE Berlijn, 8 Juni (D.N.8.). De Woens- zijn. Dit was echter te verwachten. dagavond in het gebied ten Zuiden Een correspondent aan boord van Het f^-Ersatzkommando deelt mede: ledere gezonde Nederlander kan zich Precies oordeel over het verloop nog niet mogelijk. van Le Havre opnieuw in den rug het Amerikaansche transportschip aanmelden, teneinde gekeurd te worden voor de XVaiien-ff, f^-Wachtbataillon Thomas Jefferson verklaart, dat de Nieuwe landingen worden verwacht. niet van de oprukkende Duitsche forma- in Amersfoort, Landstorm Nederland, Kriegsmarine en de Germaansche ff in Toestand ties neergelaten vijandelijke lucht- weersomstandigheden den aanval- Nederland.
    [Show full text]
  • Mooi Op Eigen Kracht”
    Overzicht projecten “Mooi op Eigen Kracht” Inzender Omschijving project 1 Dorpsbelangen Hooghalen, Speeluitdaging in nieuwbouwbuurt Brootacker, Laaghalen, Laaghalerveen Een uitdagende speelomgeving te realiseren, voor alle kinderen, jong en oud. Daarbij speelwaarde bieden in passende speeltoestellen, sporttoestellen en speelaanleiding in de natuur versterken. Een bestaand bosje en een ven worden opgewaardeerd. 2. Plaatselijk Belang de Wachtruimte bij bushalte aan Schiphorsten Broekstreek 3. Stichting Zomerfeest Nieuw Nieuw “Podium” dorpsplein Nieuw Balinge Balinge Het realiseren van een podium in het dorp welke breed inzetbaar is. Kan door elke organisatie of vereniging gebruikt kan worden. Het heeft een culturele functie, voor muziek, kunstuitingen, evenementen, activiteiten en officiële gelegenheden. 4. Stichting het Buurthuis Toegangspoort plaatsen bij buurthuis Klatering Beilen Klatering Beilen 5. buurtvereniging Woltingshof, Groots opgezette bbq met live muziek ter ere van het 25 jarig bestaan Beilen van de buurtvereniging Woltingshof. 6. Stichting Buurthuis Uitbreiding buurthuis Holthe, Lieving, Makkum HotheLievingMakkum en deelnemende verenigingen 7. Actietafel Dorpsplein Van schoolplein (voormalige school De Morgenster in Witteveen) naar dorpsplein -> directe buitenomgeving wordt dorpsplein, onderdeel jeu de boulebaan 8. Stichting Dorpshuis de Tille Dorpshuis: Plaatsen openslaande deuren vanuit de dorpshuiskamer (dorpshuis) 9. Werkgroep dorps-huis-kamer Dorpshuis: Ophangsysteem voor foto’s van alle dorpsbewoners 10. Nieuw grijs
    [Show full text]
  • Samen Op Weg Naar Snel Internet in Drenthe
    Coöperatie De Kop Breed Matsloot • Pilot Sandebuur • 580 witte adressen Coöperatie Glasvezel Noord 1 DKB Eelderwolde • Netwerk aangelegd in 2017 Leutingewolde Roderwolde Samen op weg naar • 1.005 witte adressen / • Financier: provincie Foxwolde Peize 610 grijze adressen Nietap Paterswolde • Aanleg gereed per 1 oktober 2018 Roden snel internet in Drenthe • Financier: provincie Eelde Altena CGN1 Glasvezel Buitenaf/RE-NET i.s.m. Drents Glasvezel Collectief Bunne Lieveren De Punt • 2.347 witte adressen / 6.279 grijze adressen Yde Midlaren De Groeve Roderesch • Verwachte start aanleg: voorjaar 2019 • Doel: snel internet voor alle witte adressen* beschikbaar Alteveer Zuidlaarderveen Steenbergen Zuidlaren • Financiering in voorbereiding Donderen • Totaal: 24.500 witte adressen Amerika TYNAARLO Oud - Annerveen Langelo Tynaarlo Westlaren Annerveensche- • Aangelegd eind 2018: bijna 9.000 witte adressen kanaal Een ECO Oostermoer Verbindt CGN1 CGN2 Schuilingsoord Spijkerboor Vries • Pilot Schipborg • Rol provincie: faciliteren en financier Norg Zeegse • 75 witte adressen Coöperatie Glasvezel Noord 2 Eexterveen Westervelde Zeijen Oudemolen Annen Bareveld • Netwerk aangelegd in 2016 • Rol Breedbandplatform VerbindDrenthe: ondersteuning + Oosterduinen Eexterzandvoort • 1.375 witte adressen / Anloo • Financier: provincie NOORDENVELD Taarlo DGC initiatieven in brede zin 1.092 grijze adressen Zuidvelde ECO Veenhuizen Ubbena Gasteren Gieterzandvoort • Verwachte start aanleg: • Inmiddels ook meerdere marktpartijen actief: RE-NET, Gieterveen voorjaar 2019
    [Show full text]
  • Toekomstvisie Basisonderwijs Ooststellingwerf
    ‘De scholen van (over)morgen’ Toekomstvisie van het basisonderwijs in Ooststellingwerf Vastgesteld door de gemeenteraad op 17 december 2013 _______________________________________________________________________________________ 2 ‘De scholen van (over)morgen’ Toekomstvisie van het basisonderwijs in Ooststellingwerf Inhoud Voorwoord ................................................................................................................................. 5 1. Inleiding ............................................................................................................................. 7 1.1 Plan van Aanpak................................................................................................. 7 1.1.1 Doel visieontwikkeling ...................................................................................... 7 1.1.2 Kaders................................................................................................................. 8 1.1.3 Aandachtspunten................................................................................................ 8 1.1.4 Literatuurstudie .................................................................................................. 8 1.2 Leeswijzer........................................................................................................... 8 2. Gevolgen ontgroening........................................................................................................ 9 2.1 Kwaliteit ............................................................................................................
    [Show full text]
  • Lijst Bedrijven Huidige Situatie Emissie Ammoniak(1).Xlsx
    Emissie ammoniak per adres in kg/jaar (huidige situatie - dec. 2014) nr adres emissie in kg/jaar 1 Aekingaweg 5 Appelscha 539 3 Bruggewijk 8 Appelscha 130 4 De Bult 3 A Appelscha 0 5 De Bult 5 Appelscha 0 6 De Bult 6 Appelscha 2435 7 De Maden 1 Appelscha 1621 8 De Maden 2 Appelscha 2389 9 De Maden 4 Appelscha 2679 10 Drentseweg 14 Appelscha 120 11 Drentseweg 22 Appelscha 831 12 Drentseweg 24 B Appelscha 0 13 Drentseweg 28 Appelscha 1040 14 Drentseweg 30 Appelscha 886 15 Drentseweg 34 Appelscha 0 16 Drentseweg 38 Appelscha 0 17 Drentseweg 39 A Appelscha 230 20 Eerste Wijk 10 Appelscha 3061 22 Kloosterweg 10 Appelscha 135 23 Menneweg 3 Appelscha 726 25 Menneweg 5 Appelscha 1210 26 Nieuwe Vaart 1 Appelscha 1137 27 Nieuwe Vaart 3 Appelscha 980 28 Nieuwe Vaart 9 Appelscha 23 29 Nieuwe Vaart 16 Appelscha 0 30 Oude Willem 9 Appelscha 1824 31 Oude Willem 13 Appelscha 1162 33 Terwisscha 10 Appelscha 5900 35 Terwisscha 14 B Appelscha 0 36 Terwisscha 17 Appelscha 621 38 Tilgrupsweg 3 A Appelscha 1223 39 Tilgrupsweg 4 Appelscha 18 40 Vaart Nz 1 Appelscha 107 41 Vaart Nz 121 B Appelscha 150 42 Vaart Nz 140 Appelscha 325 43 Vaart Nz 146 Appelscha 884 44 Vaart Zz 104 A Appelscha 100 45 Vaart Zz 112 Appelscha 843 46 Vaart Zz 113 A Appelscha 53 47 Vaart Zz 114 B Appelscha 85 49 Vaart Zz 145 Appelscha 265 50 Vaart Zz 150 Appelscha 1105 51 Vaart Zz 151 Appelscha 0 52 Wester Es 38 Appelscha 1949 53 Wester Es 42 Appelscha 0 54 Wester Es 48 Appelscha 1949 55 Wester Es 52 Appelscha 0 57 Balkweg 2 Donkerbroek 0 60 Bovenweg 11 Donkerbroek 786 61 Bovenweg 20 Donkerbroek
    [Show full text]
  • The Realization That There Were Socketed Axes in the Netherlands
    BRONZE AGE METAL AND AMBER IN THE NETHERLANDS (IV) HOARDS AND RICH GRAVES IN THE LATE BRONZE AGE, PART A J.J. BUTLER & HANNIE STEEGSTRA University of Groningen, Groningen Institute of Archeology, Groningen, the Netherlands ABSTRACT: This, Part IV: A of the publication of Bronze Age metal and amber finds in the Netherlands, is the second part of a catalogue and evaluation of the bronze hoards and rich graves in the Netherlands. Attention is given to questions of importation and regional production of bracelets in the Late Bronze Age. KEYWORDS: the Netherlands, Late Bronze Age, bracelets ([pen]annular, kidney-shaped, multi-ribbed, omega, palette and otherwise), ornaments, socketed axes, hoards, graves. 1. INTRODUCTION the realization that there were socketed axes in the Netherlands with features of form and ornament, such In Part I of this series, the first writer (Butler, 1990: as the sawtooth ornament, that cannot be matched in 47–110) described 24 hoards and grave finds from the neighbouring areas, and therefore must have been lo- Early and Middle Bronze Age in the Netherlands. In cally produced in the northwest of the Netherlands. the present part (IV:A) we discuss Netherlands ho- Thus one could ask whether there was also evidence ards and richer grave finds especially with bracelets. for the parallel local production of articles of, for In Part IV:B (forthcoming) we will discuss tools and example, female attire. weapons of the Late Bronze Age (see fig. 1 for abso- There was indeed such evidence: the several finds lute chronology). of bronze multi-ribbed penannular bracelets with Bronze Age bracelets are scarce in the Netherlands: everted palettes.
    [Show full text]
  • Landschapsbeleidsplan 2012 Gemeente Midden-Drenthe
    Landschapsbeleidsplan 2012 Gemeente Midden -Drenthe Landschapsbeleidsplan Midden-Drenthe September 2012, Gemeente Midden Drenthe VOORWOORD De gemeente Midden-Drenthe is een landelijke gemeente met veel buitengebied. De verschillende landschapstypen zijn een gevolg van de natuurlijke ontstaansgeschiedenis van het gebied en het gebruik door de mens. Door aandachtig naar het landschap te kijken kan men veel te weten komen over de geschiedenis van het landschap. En door de verschillen in het landschap zichtbaar te houden kan een grote tijdsdiepte in het landschap worden beleefd. De tijdsdiepte samen met de verschillende landschapstypen, die zorgen voor een afwisselend landschap. De hoofdrol is nog altijd weggelegd voor de landbouw. Natuurgebieden worden doorsneden door fiets- en wandelpaden en zijn daardoor goed ontsloten voor de inwoners, recreanten en toeristen in deze gemeente. De combinatie van dit alles maakt Midden-Drenthe niet alleen een aantrekkelijke gemeente om te recreëren, maar ook om te wonen. In 2000 is de eerste versie van dit landschapsbeleidsplan opgesteld, in de afgelopen tien jaar is er veel veranderd in de visie op landschap. Zo worden cultuurhistorie, archeologie en aardkundige waarden nu gezien als een belangrijk onderdeel van het landschap. Ook zijn thema’s als duurzaamheid en ecologisch beheer steeds meer aan de orde. Daarnaast is er meer onzekerheid over de realisatie en financiering van het landschap en natuur in verband met grootschalige bezuinigingen. In 2011 is besloten het plan te actualiseren. In dit plan worden een aantal belangrijke punten genoemd, die bij onderhoud en grotere projecten in het landschap meegenomen kunnen worden. De bedoeling is dat steeds wanneer er ruimte is binnen een project één of een aantal van deze punten uit te voeren en zo het landschap nog mooier te maken.
    [Show full text]
  • Monumenten I Nventarisatie P Roject
    Monumenten Inventarisatie Project GEMEENTEBESCHRIJVING OOSTSTELLINGWERF PROVINCIE FRIESLAND - REGIO DE FRIESE WOUDEN INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING 3 2 BODEMGESTELDHEID 2.1 Ontstaansgeschiedenis 3 2.2 Vervening 4 2.3 Bodemsoorten 4 2.4 Reliëf 4 2.5 Waterbeheersing 4 3 GRONDGEBRUIK. VERKAVELING EN LANDSCHAPSBEELD 3.1 Grondgebruik 5 3•2 Verkaveling 5 3•3 Landschapsbeeld 6 4 INFRASTRUCTUUR 4.1 Waterwegen 6 4.2 Landwegen 7 4.3 Tramverbindingen 7 4.4 Gas-, electriciteits- en drinkwatervoorziening 8 5 MIDDELEN VAN BESTAAN 5.1 Algemeen 8 5•2 Landbouw en zuivelindustrie 9 5.3 Vervening 9 5.4 Handel, ambachtelijke bedrijven en industrie 9 5.5 Recreatie 10 6 NEDERZETTINGEN 6.1 Algemeen 10 6.2 De nederzettingen 11 6.3 Verspreide bebouwing 16 LITERATUUR 17 GERAADPLEEGD KAARTMATERIAAL 18 BIJLAGE BEVOLKINGSONTWIKKELING 19 1 INLEIDING De gemeente Ooststellingwerf is gelegen in regio De Friese Wouden (Oost) . De gemeente grenst in het oosten en het zuiden aan de provincie Drenthe, in het zuidwesten aan de gemeente Weststelling- werf, in het westen aan Heerenveen en in het noorden aan de ge- meente Opsterland. In 1904 en 1953 werden de grenzen van de gemeente Ooststellingwerf gewijzigd. In 1904 betrof het de grenzen met de voormalige gemeen- te Schoterland en in 1953 waarschijnlijk de grenzen met Weststel- lingwerf (en misschien ook Onsterland). De gemeente heeft thans een oppervlakte van 226,08 km , waarvan 1,32 km tot het binnen- water behoort. Op 1 januari 1990 telde de gemeente 24.799 inwoners, waarvan ruim een derde deel woonachtig was in Oosterwolde, de hoofdplaats van deze gemeente. Behalve Oosterwolde liggen in de gemeente nog 12 dorpen, nl.
    [Show full text]
  • Vgrp Midden-Drenthe Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Midden-Drenthe 2011-2015
    vGRP Midden-Drenthe Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Midden-Drenthe 2011-2015 Vastgesteld Gemeente Midden-Drenthe Februari 2011 vastgesteld op 31 maart 2011 vGRP Midden-Drenthe Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Midden-Drenthe 2011-2015 Vastgesteld dossier : D0958-01-001 registratienummer : GO-NN20100072 versie : Definitief Gemeente Midden-Drenthe Februari 2011 © DHV B.V. Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DHV B.V., noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Het kwaliteitssysteem van DHV B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001. DHV B.V. INHOUD BLAD 0 SAMENVATTING 3 1 INLEIDING 9 1.1 Aanleiding 9 1.2 Doelstelling 9 1.3 Geldigheidsduur 10 1.4 Totstandkoming 10 1.5 Leeswijzer 10 2 EEN KORTE TERUGBLIK (WAT HEBBEN WE GEDAAN) 13 2.1 Inleiding 13 2.2 Evaluatie onderzoeken 13 2.3 Evaluatie maatregelen 14 2.4 “Water in beeld” (enquête wateroverlast) 16 2.5 Benchmark 17 2.6 Evaluatie rioolrecht 18 3 DE HUIDIGE SITUATIE (WAT HEBBEN WE) 19 3.1 Inleiding 19 3.2 Overzicht aanwezige voorzieningen 20 3.3 Toestand riolering 20 3.4 Waterplan Midden – Drenthe 21 3.5 Van rioolrecht naar rioolheffing 21 3.6 Nieuwbouw en kosten voor aansluitingen 22 4 GEWENSTE SITUATIE EN STRATEGIEËN (WAT WILLEN WE) 23 4.1 Uitgangspunten goed rioolbeheer 23 4.2 Zorgplicht afvalwater 23 4.3 Zorgplicht hemelwater 25 4.4 Zorgplicht grondwater
    [Show full text]
  • Toekomstvisie Binnensport 2 ▹ Samenvatting
    ▹ Toekomstvisie Binnensport 2 ▹ Samenvatting Achtergrond en doel Van belang zijnde informatie Hieruit voortvloeiende en ontwikkelingen opdrachten Gemeente Borger-Odoorn hecht aan een goede Voor deze visie zijn de verschillende ontwikkelingen in gezondheid van haar inwoners. Sport en bewegen beeld gebracht, zoals gemeentelijk beleid, trends rond Op basis van prioriteit is een aantal opdrachten speelt daarbij een belangrijke rol. Vanuit dit sport en verenigingslidmaatschap, demografische geschetst, dat de komende jaren zal moeten perspectief en de wettelijke verplichting van de en maatschappelijke ontwikkelingen, leerling worden opgepakt. Dit zijn: gemeente om te voorzien in accommodaties waar prognoses van het onderwijs en vernieuwingen scholen hun bewegingsonderwijs kunnen geven, zijn en ontwikkelingen rond sportaccommodaties. 1. Multifunctioneel en toekomstbestendig maken er in de gemeente diverse gymzalen, sporthallen en Daarnaast wordt ingezoomd op het gebruik, de van sporthal de Koel sportzalen neergezet. spreiding, bouwkundige staat en exploitatie van de binnensportaccommodaties in de gemeente. Ook zijn 2. Verkennen toekomstig gebruik van gymzaal Ingegeven door verschillende ontwikkelingen, zoals de verschillende gebruikers (scholen, sportaanbieders school 75 als beweegvoorziening levensduur en inrichting van de accommodaties, en combicoaches) bevraagd op hun ervaringen en beleid rond gemeentelijk vastgoed (Kern en wensen met betrekking tot hun gebruik. 3. Multifunctioneel en toekomstbestendig maken Kader), veranderingen in bevolkingsopbouw van binnensportaccommodaties en leerlingenaantallen van scholen, is de Exloo-Odoorn-Valthe behoefte ontstaan voor een nieuwe visie op Visie binnensportaccommodaties binnensportaccommodaties die richting geeft aan 4. De inrichting van alle binnensport- hoe de gemeente de komende jaren moet omgaan Op basis daarvan deze informatie is de visie accommodaties upgraden met het accommodatie-bestand, het onderhoud en ontwikkeld dat de gemeente Borger-Odoorn eventuele renovatie en/of nieuwbouw.
    [Show full text]
  • Bewoners Enquête Gemeente Borger-Odoorn
    Bewoners enquête gemeente Borger- Odoorn In opdracht van: Gemeente Borger-Odoorn 18 november 2020 Gemeente Borger-Odoorn 18 november 2020 Resultaten De inwoners van de gemeente Borger-Odoorn zijn gevraagd naar hun visie van de gemeente Borger-Odoorn. De resultaten worden hier weergegeven en toegelicht. De resultaten zijn onderverdeeld in drie onderdelen: • Samenstelling groep respondenten • Behoud, gemis en activiteiten • Keurmerk en betrokkenheid bij de gemeente Per onderwerp is weergegeven wat de rode draad uit de resultaten is. Samenstelling groep respondenten De vragenlijst is door 294 inwoners (deels) ingevuld, waarvan 271 inwoners de vragenlijst volledig hebben ingevuld. Van deze respondenten komt ongeveer de helft van de respondenten uit Borger (15,0%), Valthe (12,6%), Nieuw-Buinen (11,6%) en 2e Exloërmond (10,5%). Ook zijn Valthermond, Buinerveen, Westdorp, Odoorn en Drouwen ieder present met een aandeel tussen 5% en 7% van de respondenten. Bruinen, Exloo en Klijndijk zijn ieder vertegenwoordigd met 3 à 4 procent. Verder zijn er enkelingen aanwezig van de volgende dorpen: 1e Exloërmond, 2e Valthermond, Bronneger, Bronnegerveen, Drouwenermond, Drouwenerveen, Ees, Eesergroen, Eeserveen, Ellertshaar, Exloërveen, en Odoornerveen. Er is niemand aanwezig van het buitengebied of Zandberg. Figuur 1: Respondenten naar dorp Woonachtig 16,0% 14,0% 12,0% 10,0% 8,0% 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% P 1 Gemeente Borger-Odoorn 18 november 2020 Het overgrote gedeelte van de respondenten woont graag in de gemeente Borger-Odoorn. 85% van de respondenten geeft het een score van 7 of hoger. Slechts 15% geeft aan niet of minder graag te wonen in de gemeente met een score van 6 of lager.
    [Show full text]
  • Megalithic Research in the Netherlands, 1547-1911
    J.A. B A KKER Megalithic Research in the Netherlands The impressive megalithic tombs in the northeastern Netherlands are called ‘hunebedden’, meaning ‘Giants’ graves’. These enigmatic Neolithic structures date to around 3000 BC and were built by the Funnelbeaker, or TRB, people. The current interpretation of these monuments, however, is the result of over 400 years of megalithic research, the history of which is recorded in this book. The medieval idea that only giants could have put the huge boulders of which they were made into position was still defended in 1660. Others did not venture to MEG explain how hunebeds could have been constructed, but ascribed them to the most I ancient, normally sized inhabitants. 16th-century writings speculated that Tacitus was N THE NETHE referring to hunebeds when he wrote about the ‘Pillars of Hercules’ in Germania. A Titia Brongersma is the first person recorded to do excavations in a hunebed, in LITHIC RESE 1685. The human bones she excavated were from normally sized men and suggested that such men, not giants, had constructed the hunebeds. Other haphazard diggings followed, but much worse was the invention of stone covered dikes which required large amounts of stone. This launched a widespread collection of erratic boulders, which included the hunebeds. Boundary stones were stolen and several hunebeds R were seriously damaged or they vanished completely. Such actions were forbidden in L an 1734, by one of the earliest laws protecting prehistoric monuments in the world. ar DS From the mid 18th century onwards a variety of eminent but relatively unknown CH researchers studied the hunebeds, including Van Lier (1760), Camper and son (1768- 1808), Westendorp (1815), Lukis and Dryden (1878) and Pleyte (1877-1902).
    [Show full text]