Zróbmy to Razem – Tylko Kulturalnie! Diagnoza
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Zróbmy to razem – tylko kulturalnie! Diagnoza Miejskie Centrum Kultury im. Henryka Bisty Dom Kultury+ Inicjatywy Lokalne Zespół autorów: Łukasz Dziuba Aleksander Lysko Maciej Zygmunt Zro bmy to razem – tylko kulturalnie! Diagnoza Ruda Śląska to rozległa gmina miejska z 11 różnorodnymi dzielnicami. Miasto jest policentryczne – mieszkańcy poszczególnych dzielnic są bardziej związani właśnie z historią dzielnic, niż z miastem, które powstało w 1959 roku. Miejskie Centrum Kultury im. Henryka Bisty znajduje się w dzielnicy centralnej – Nowy Bytom. Poza MCK w mieście znajdują się jeszcze trzy inne instytucje kultury: biblioteka wraz z filiami, muzeum oraz dom kultury. Ponadto w mieście funkcjonują organizacje kulturowe niefinansowane bezpośrednio z budżetu miasta: osiedlowe domy kultury oraz organizacje pozarządowe. Centrum Kultury czuje, że jego siła oddziaływania jest silnie związana z dzielnicą w której się znajduje i chcąc rozszerzyć swój profil powinno aktywniej uczestniczyć w życiu poszczególnych dzielnic. Spotkania diagnostyczne w projekcie „Zróbmy to razem – tylko kulturalnie!” realizowanym przez Miejskie Centrum Kultury im. Henryka Bisty w Rudzie Śląskiej w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy Lokalne odbywały się w budynku instytucji. Pracownicy centrum kultury byli odpowiedzialni za promocję i organizację spotkań z grupami zidentyfikowanymi jako wymagające szczególnej uwagi. Pomimo celowości spotkań, komunikowane one były jako otwarte dla wszystkich. Warsztaty opierały się o: a) Przedstawienie Miejskiego Centrum Kultury im. Henryka Bisty jako miejsca otwartego na pomysły mieszkańców, b) Zaprezentowanie idei programu DK+ i roli MCK w Rudzie Śląskiej w projekcie, c) Pracę warsztatową na rzecz diagnozy badanej społeczności i wypracowania pomysłów mogących brać udział w konkursie w ramach DK+, d) Zaprezentowanie narzędzia, za pomocą którego mieszkańcy będą mogli uczestniczyć w projekcie (Zróbmy to razem – karta pomysłu), e) Zebranie postulatów społeczności co do ogólnego profilu MCK w Rudzie Śląskiej oraz sposobów realizacji stałych form działalności. 1 Spotkanie pierwsze Seniorzy, Uniwersytet Trzeciego Wieku, media, samorząd Data: 04.04.2016 r. 12:00-14:00 Liczba uczestników: 25 osób Pierwsze spotkanie cieszyło się bardzo dużym zainteresowaniem – w spotkaniu uczestniczyło 25 osób. Zaproszenie na pierwszy warsztat kierowane było przede wszystkim do lokalnych liderów. Tak otwarta formuła promocji warsztatu zaowocowała szerokim spektrum uczestników – pojawili się aktywiści działający na rzecz seniorów, przedstawiciele Uniwersytetu Trzeciego Wieku, przedstawiciele mediów i przedstawicielka samorządu, a także pacjenci i animatorzy z okolicznego oddziału dziennej psychiatrii. Mapowanie odbywało się w przestrzeniach: osób inspirujących kojarzących się z miastem Ruda Śląska, miejsc ciekawych, kulturotwórczych, uwzględniających indywidualny charakter miasta aktywności kulturowych realizowanych i pożądanych przez uczestników i grupy ich reprezentantów partnerów, którzy mogą wesprzeć potencjał kulturotwórczy, oczekiwań wobec MCK zarówno względem samego projektu Dom Kultury+ Inicjatywy Lokalne, ale też działalności instytucji jak i jej profilu i oferty. Warsztat toczył się z silnym akcentem na uwzględnienie perspektywy odbiorców – konkretnych grup beneficjentów potencjalnych działań, a nie tylko podstawowych kategorii jak: mieszkańcy miasta, czy mieszkańcy dzielnicy. Spotkanie warsztatowe, ze względu na dużą różnorodność grupy, toczyło się wokół wielu wątków. Zidentyfikowane zostały następujące zasoby z odpowiednich przestrzeni: LUDZIE: Ryszard Nowak (proboszcz dzielnicy Orzegów), Aleksandra Poloczek (MOSiR), Anna Nawrot, Agnieszka Płaszczyk, Adam Podgórski (ekologia) MIEJSCA: Park Nowy Bytom przy Targu, Park Kozioła (amfiteatr), Wzgórze Kohla (Bykowina), Zabytkowa drukarnia, Muzeum PRL-u AKTYWNOŚCI: Śniadania na trawie w parku, samoobrona w terenie (wieczorowa pora dla kobiet), kino w plenerze, joga, edukacja nieformalna, kurs języka obcego (dla seniorów), lokalne publikacje na temat historii dzielnic i Rudy Śląskiej, cykl: historia druku (przy współpracy z zabytkową drukarnią), terenowa gra miejska, warsztaty sadzenia (troska o estetykę przestrzeni publicznej), spektakl wystawiany przez seniorów na rzecz dzieci (międzypokoleniowy aspekt), kurs komputerowy dla seniorów (CIS), warsztaty 2 zdrowego żywienia, rewitalizacja przestrzeni publicznej (murale, odmalowanie, ogródki, balkony), podróże po świecie, kluby dyskusyjne PARTNERZY: spółdzielnie, TV Sfera, Centrum Inicjatyw Społecznych, Uniwersytet Trzeciego Wieku ODBIORCY: Młodzież, seniorzy, dzieci, mieszkańcy osiedli Najistotniejsze dla uczestników spotkania były oczywiście podejmowane i pożądane aktywności, które mogłyby być częścią pomysłu realizowanego w ramach konkursu. W trakcie spotkania najsilniejszą reprezentację uczestników uzyskały grupy seniorów, których reprezentanci pochodzili z lokalnych stowarzyszeń, jak i z Uniwersytet Trzeciego Wieku. Przestrzeń aktywności seniorów różni się w zależności od organizacji, którą reprezentowali: seniorzy z Uniwersytetu Trzeciego Wieku opowiadali o wielu formach pożądanych aktywności (kursy języków obcych, komputerowych, wspólne wyjazdy, kluby dyskusyjne, itp.), które już teraz mogą być realizowane w ramach ich statutowej działalności. Niezrzeszeni w Uniwersytecie Trzeciego Wieku seniorzy opowiadali o dotychczasowych doświadczeniach współpracy z Uniwersytetem zwracając uwagę na fakt, że oferta ta najczęściej nie spełniała ich indywidualnych oczekiwań, a w funkcji była przede wszystkim spędzaniem wolnego czasu w większej grupie, aniżeli rzeczywistym podnoszeniem umiejętności i wiedzy w pożądanym stopniu. Ciekawym wątkiem poruszonym przez grupę seniorów były temat podróży po świecie związany z nauką języka. Pomysł eksplorowania wątków podróżniczych może być uzupełniony o wątki: taniego, oszczędnego podróżowania po świecie przy wykorzystaniu dzisiejszych możliwości, dzielenia się dotychczasowymi doświadczeniami w tym zakresie, spotkania z podróżnikami, naukę języków obcych do poziomu komunikatywnego, itp. Istotną przestrzenią dla seniorów była także wymiana myśli i wiedzy – zarówno we własnej grupie wiekowej, jak i w ujęciu międzypokoleniowym. Zainteresowaniem cieszyły się zarówno kluby dyskusyjne, literackie, kluby książki – ale aktywnie promujących wymianę i wykorzystanie wiedzy i umiejętności samych seniorów, niekoniecznie ekspertów z zewnątrz. Tutaj szczególnie ciekawy może być aspekt międzypokoleniowy, gdzie istotne będzie zbadanie potencjału takiej wymiany myśli również wśród młodszego pokolenia. Animatorzy dziennego oddziału psychiatrii i pacjenci wskazywali jako istotne przede wszystkim na kwestie dotyczące bezpieczeństwa: swojego, mieszkańców, samych dzielnic jak i wyglądu i estetyki otaczającej ich przestrzeni publicznej. Padł też pomysł zorganizowania aktywności wzmacniających kobiety w mieście pod kątem umiejętności samoobrony. Szczególnie istotny aspektem w tym przypadku był „terenowy” charakter zajęć – wieczorową porą w parku lub innej przestrzeni w mieście, a nie tylko teoretyczny na sali gimnastycznej. Kwestie rewitalizacji przestrzeni miejskiej wykraczały daleko poza możliwości i kompetencje projektów możliwych do realizacji w ramach programu, aczkolwiek wskazywane były inne programy umożliwiające tego typu działania, jak np. Budżet Obywatelski Rudy Śląskiej. Istnieje jednak możliwość organizacji konkursów na najbardziej estetyczną przestrzeń publiczną – ulic, ogródków, balkonów, placów i parków – pomysł jednak wymaga dalszej eksploracji i obudowania ciekawą warstwą społeczną ze strony zainteresowanych. 3 Na spotkaniu pojawiła się przedstawicielka samorządu miasta Ruda Śląska z komisji kultury. Sprawne poruszanie się w przestrzeni kulturalnej miasta pozwalało wskazywać odpowiednie miejsca, partnerów czy też interesujących ludzi, którzy mogliby wesprzeć działania lokalne. Z drugiej strony wskazywała też na programy kulturalne i infrastrukturalne, które w najbliższym czasie będą rewitalizować miasto przekształcając je i dostosowując do potrzeb mieszkańców. Uczestnicy spotkania często postulowali szczególne zainteresowanie ofertą dla dzieci i młodzieży, wskazując ich jako grupę, której uczestnictwo w kulturze jest w jakiś sposób ograniczone. Jako, że młodzież to jedna ze strategicznych kategorii odbiorców kultury dla Miejskiego Centrum Kultury, silnie komunikowano ten fakt i wskazywano, że tematy sygnalizowane w trakcie spotkania będą diagnozowane w trakcie warsztatów z młodzieżą. Jako istotny partner w aktywizowaniu społeczności, również infrastrukturalny, wskazywane było Centrum Inicjatyw Społecznych (Stary Orzegów). PODSUMOWANIE: Duża różnorodność grupy wskazała wiele kierunków, w których mogłyby się rozwijać pomysły wykorzystujące lokalny potencjał i potrzeby mieszkańców. W przypadku tej grupy warto podejmować zintensyfikowane wysiłki na rzecz pobudzania ich aktywności, gdyż sam warsztat może okazać się niewystarczający do pobudzenia aktywności na rzecz szerszej współpracy dla społeczności miasta. Uczestnicy często skupiali się na potrzebach pozostałych, nieobecnych grup społecznych zapominając o wskazywaniu potrzeb własnych. Spotkanie drugie Młodzież ze świetlicy osiedla Kaufhaus, rodzice członków zespołu pieśni i tańca „Rudzianie”, młodzież gimnazjalna z gimnazjum z dzielnicy Chebzie Data: 4.04.2016, 16:00-18:00 Liczba uczestników: 21 osób W drugim spotkaniu warsztatowym uczestniczyli przede wszystkim rodzice i członkowie lokalnego zespołu folklorystycznego „Zespołu Pieśni i Tańca Rudzianie” oraz animator