ISSN 1427-9142

RAPORTY OPINIE 6

Strategia ochrony przyrody województwa śląskiego Raporty Opinie to naukowe wydawnictwo seryjne, ukazujące się do roku 2030 od 1996 roku. Dotychczas w ramach serii opublikowano 5 tomów, Raport o stanie przyrody poświęconych w całości tematyce czerwonych list gatunków województwa śląskiego dla Górnego Śląska w granicach byłych województw: bielskiego, częstochowskiego, katowickiego i opolskiego. Zawartość tomów: t UPN  oD[FSXPOFMJTUZSPǴMJOOBD[ZOJPXZDIJLSǗHPXDØX 4 t UPN  oD[FSXPOFMJTUZXnjUSPCPXDØX NDIØXJ[CJPSPXJTL roślinnych, CZERWONE LISTY t UPN  oD[FSXPOFMJTUZDIS[njT[D[ZJNPUZMJE[JFOOZDI  RAPORTY OPINIE t UPN  oD[FSXPOFMJTUZHS[ZCØXXJFMLPPXPDOJLPXZDI WYBRANYCH i porostów, GRUP ZWIERZĄT t UPN  oD[FSXPOFMJTUZQBKnjLØXJNJǗD[BLØX słodkowodnych Górnego Śląska. BEZKRĘGOWYCH

Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska zostało powołane przez Wojewodę Katowickiego, Wojciecha Czecha, Zarządzeniem Nr 204/92 z dnia 15 grudnia 1992 roku, które nadało również statut 6.4 Czerwone listy wybranych grup zwierząt bezkręgowych tej jednostce. Dokumenty te zostały zmienione Zarządzeniem E

Nr 154/94 Wojewody Katowickiego z dnia 22 listopada 1994 roku. PINI CENTRUM Zgodnie z zarządzeniami i statutem, Centrum było państwową DZIEDZICTWA TY O jednostką budżetową powołaną do badania, dokumentowania

PRZYRODY POR i ochrony oraz prognozowania stanu przyrody Górnego Śląska. GÓRNEGO ŚLĄSKA RA W związku z reformą administracyjną kraju z dniem 1 stycznia 1999 roku Centrum zostało przekazane województwu śląskiemu Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 25 listopada 1998 roku. Uchwałą Nr I/51/5/2002 Sejmiku Województwa Śląskiego

z dnia 17 czerwca 2002 roku został nadany statut wojewódzkiej O ŚLĄSKA G samorządowej jednostce organizacyjnej o nazwie Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. Nadzór nad Centrum wykonuje Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Y GÓRNE Województwa Śląskiego. D Celem Centrum jest działanie dla dobra przyrody nieożywionej i ożywionej Górnego Śląska poprzez gromadzenie o niej wiedzy oraz działalność naukową, ochronną i edukacyjną, aby TWA PRZYRO

zachować tożsamość regionu oraz rolę i znaczenie jego wartości C przyrodniczych (§ 6 Statutu Centrum). ZI D

www.cdpgs.katowice.pl CENTRUM DZIE

CENTRUM DZIEDZICTWA PRZYRODY Urząd Marszałkowski GÓRNEGO ŚLĄSKA Województwa Śląskiego Raporty opinie 6 Strategia ochrony przyrody województwa śląskiego do roku 2030 Raport o stanie przyrody województwa śląskiego

4 Wydawca Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska

Projekt graficzny okładki Anna Grycman

Projekt układu typograficznego Joanna Chwoła

ISSN 1427-9142

Skład i przygotowanie do druku Verso, Katowice

Druk Pracownia Komputerowa Jacka Skalmierskiego, Gliwice 2012

Copyright © by Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska Raporty opinie 6 Strategia ochrony przyrody województwa śląskiego do roku 2030 Raport o stanie przyrody województwa śląskiego 4 Czerwone listy wybranych grup zwierząt bezkręgowych

Czerwona lista ważek województwa śląskiego – stan na rok 2010 5 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskiego 37 Czerwona lista ślimaków słodkowodnych województwa śląskiego 71

Redaktor tomu: Jerzy B. Parusel

Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska Katowice 2012 REports opinions 6 Conservation strategy of nature of the Silesian Voivodship by 2030 Report on the state of nature of the Silesian Voivodship 4 The red lists of chosen groups of invertebrate

The red list of dragonflies in Silesian Voivodship – 2010 status 5 The red list of (Coleoptera) of the Silesian Voivodship 37 The red list of freshwater snails of Silesian Voivodship 71

Editor: Jerzy B. Parusel

Upper Silesian Nature Heritage Center Katowice 2012 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskiego

u Red list of beetles (Coleoptera) of the Silesian Voivodship

Czesław Greń1, Roman Królik2, Henryk Szołtys3

1) ul. Gaikowa 10, 41-707 Ruda Śląska [email protected] 2) ul. Mickiewicza 8, 46-200 Kluczbork [email protected] 3) Park 9, 42-690 Brynek [email protected]

Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Ogólna charakterystyka i stopień poznania chrząsz­ mooczyszczenie cieków wodnych. Przykładami mogą być czy województwa śląskiego celulozownia w Kaletach zatruwająca Małą Panew, czy Województwo śląskie w obecnych granicach powstało Jamna w Mikołowie odbierająca ścieki z całego miasta. w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej kraju. Przekształceniom podlegają również zbiorowiska le- W jego skład weszła część obszarów byłych województw: śne, zarówno wskutek zanieczyszczenia powietrza, gospo- katowickiego, bielskiego oraz częstochowskiego. Pierwsza darki leśnej, turystyki, jak i zjawisk abiotycznych (wiatry, „Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) Górnego Śląska” huragany, okiść, pożary) oraz biotycznych. Trwająca od (Kubisz i in. 1998) swoim zakresem obejmowała oprócz ok. sześciu lat gradacja kornika drukarza w Beskidzie wyżej wymienionych byłych województw również woje- Śląskim i Żywieckim doprowadziła do masowego zamie- wództwo opolskie, co odpowiadało 25071 km2 powierzchni rania lasu. Prawie całkowitemu odlesieniu uległy m.in. z ok. 6,3 mln mieszkańców, natomiast obecne opracowa- wschodnie stoki Pasma Baraniej Góry od Baraniej Góry nie ograniczone zostało tylko do samego województwa ślą- po Skrzyczne, co niewątpliwie będzie miało dalekosiężne skiego, czyli 12333,09 km2 (ok. 3,95% powierzchni Polski), skutki również dla chrząszczy. ale z ok. 4,65 mln mieszkańców (co stanowi ok. 12,1% lud- W zatrważającym tempie w ostatnich latach postępuje ności Polski) (Nowak i in. 2010). Porównanie tych danych urbanizacja, i to zarówno w obrębie miast, gdzie znika- uświadamia nam skalę antropopresji, na jaką narażone ją ostatnie fragmenty niezabudowanych łąk, pól i różno- jest środowisko naturalne województwa śląskiego. W jego rodnych nieużytków, będących często siedliskiem wielu środkowej części znajduje się największa w Polsce konur- ciepłolubnych gatunków, jak również w rejonach do nie- bacja górnośląska, w której skład wchodzi 14 miast: Bę- dawna zupełnie pozbawionych zabudowań. Na terenie Be- dzin, Bytom, Chorzów, Czeladź, Dąbrowa Górnicza, Gli- skidów budownictwo, szczególnie letniskowe wkracza ca- wice, Katowice, Mysłowice, Ruda Śląska, Siemianowice, łymi osiedlami w tereny wykorzystywane dotąd rolniczo Sosnowiec, Świętochłowice, Tychy i Zabrze. W części po- i pastersko. W związku ze zmianami w sposobach hodowli łudniowo-zachodniej leży z kolei mniejsza konurbacja ryb- i strukturze gatunkowej zwierząt hodowlanych (chów za- nicka, m.in.: Rybnik, Wodzisław Śląski, Jastrzębie-Zdrój. mknięty, drastyczny spadek pogłowia owiec i krów), moż- Duże nagromadzenie, na niewielkim obszarze, zakła- na się spodziewać w najbliższym czasie daleko idących dów przemysłowych, kopalń oraz największe w Polsce zmian w składzie gatunkowym zgrupowań chrząszczy zaludnienie (376 os./km2) niesie za sobą olbrzymie prze- łąk i pastwisk (szczególnie gatunków koprofagicznych, kształcenie środowiska naturalnego. Do najbardziej za- które ze względu na brak bazy żerowej mogą, w skrajnych grożonych elementów środowiska należą wszelkie siedli- przypadkach, zupełnie ustępować). ska wodne i nadwodne. Regulacje rzek i melioracje mające Obszar województwa śląskiego należy do stosunkowo na celu osuszenie terenów podmokłych przyczyniły się do dobrze poznanych pod względem składu gatunkowego za- bezpowrotnego zniszczenia większości torfowisk i środo- siedlających go chrząszczy. Pierwsze obszerne zestawie- wisk bagiennych. Przemysł i duże zaludnienie spowodo- nie gatunków Śląska, obejmujące w dużej części obecne wały również znaczne zanieczyszczenie wód płynących województwo śląskie, zostało opracowane już sto lat temu w konsekwencji, czego większość rzek jest zanieczysz- przez Gerhardta (1910), który oparł się w dużej mierze czona prawie od samych źródeł i niesie takie ilości zanie- na pracach wcześniejszych autorów (Lgocki 1808, Kelch czyszczeń, że ich wody nie mieszczą się w żadnej klasie 1846, Roger 1856, Wachtl 1870). Wykaz ten był stopniowo czystości (Szumowska i in. 2010). Z drugiej strony, obser- uzupełniany kolejnymi pracami (Wanka 1915-1927; No- wuje się również zjawiska odwrotne. Zamknięcie jednego wotny, Polentz 1933; Stefek 1939) i wieloma drobniejszy- zakładu przemysłowego, lub budowa oczyszczalni ścieków mi przyczynkami dotyczącymi nowych gatunków dla tego sprawiają, że w stosunkowo krótkim czasie następuje sa- regionu. Do poznania chrząszczy Górnego Śląska w dużej

39 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

mierze przyczynili się amatorzy, których bogate zbiory w której określono zagrożenie gatunków w granicach ów- znajdują się w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu (zbiór czesnych województw: bielskiego, częstochowskiego i kato- H. Nowotnego, F. Kirscha, M. E. Krzoski i wielu innych). wickiego (Kubisz i in. 1998). W opracowaniu tym poddano Większa część z tych zbiorów nie doczekała się do dnia analizie około 4000 gatunków chrząszczy, z których 1236 dzisiejszego szczegółowego opracowania i zapewne kryją zamieszczono na czerwonej liście (około 31%). Z obszaru one jeszcze wiele niespodzianek. Opracowanie tylko ro- byłych województw: bielskiego, częstochowskiego i kato- dzin Noteridae i Dytiscidae przyczyniło się do wykazania wickiego, których obszar pokrywa się w znacznej części z terenu województwa śląskiego kolejnych czterech gatun- z obszarem obecnego województwa śląskiego, wykaza- ków (Greń 2010b). Szereg nowych dla Górnego Śląska, no 1146 gatunków (tab. 1). Ostatnio została opracowana w tym nowych dla Polski gatunków chrząszczy wykaza- karpacka czerwona lista (Witkowski i in. 2003), w któ- no w ciągu ostatnich kilkunastu lat w czasopiśmie Acta rej zamieszczono 29 gatunków chrząszczy występujących entomologica silesiana, wydawanym przez Śląskie Towa- w województwie śląskim. rzystwo Entomologiczne. Zdecydowanie najpełniejszą li- stę gatunków stwierdzonych na omawianym obszarze za- Metody oceny zagrożenia wiera Katalog fauny Polski (Burakowski i in. 1971-2000) W celu określenia kategorii zagrożenia dla poszczegól- obejmujący prawie komplet danych literaturowych do nych gatunków przyjęto metodę IUCN podaną w najnow- momentu wydania poszczególnych tomów. W roku 1998 szym wydaniu kategorii i kryteriów zagrożenia gatunków opracowano listę gatunków zagrożonych Górnego Śląska (IUCN. 2001. IUCN Red List Categories and Criteria. (Kubisz i in. 1998), będącą pierwszą w Polsce regionalną Version 3.1. Prepared by the IUCN Species Survival Com- czerwoną listą obejmującą swym opracowaniem wszyst- mission. IUCN - The World Conservation Union, Gland, kie rodziny chrząszczy. and Cambridge, UK). Przyjęte kategorie zagrożenia: Dotychczasowa ocena stanu zagrożenia chrząszczy RE – gatunek regionalnie wymarły, województwa śląskiego CR – gatunek krytycznie zagrożony, Stan zagrożenia fauny chrząszczy województwa śląskie- EN – gatunek zagrożony, go w jego obecnych granicach nie był dotychczas określa- VU – gatunek narażony, ny. Oceną zagrożenia fauny chrząszczy różnych terenów NT – gatunek bliski zagrożenia, wchodzących w skład obecnego województwa śląskiego LC – gatunek najmniejszej troski, zajmowano się już w drugiej połowie lat 90. ubiegłego wie- DD – gatunek o nieokreślonym stopniu zagrożenia, ku. Pierwszą czerwoną listę chrząszczy, uwzględniającą wymagający dokładniejszych danych. kryteria zagrożenia IUCN, opracował dla byłego woje- W przypadku danych zaczerpniętych z czerwonej listy wództwa częstochowskiego Skalski (1994). W roku 1998 chrząszczy Słowacji (Ho l e c o v á , Fr a n c 2001) zachowano ukazuje się czerwona lista chrząszczy Górnego Śląska, zastosowaną tam kategorię LR, którą należy interpreto-

Tabela 1. Zagrożenie fauny chrząszczy (Coleoptera) na Górnym Śląsku w roku 1998. Table 1. The threat of beetles (Coleoptera) fauna on Upper Silesia in the year 1998.

Kategorie zagrożenia Razem zagro- % zagrożenia Województwo Threat category żonych fauny Province Threatened % of fauna’s Ex E V R I in total threat bielskie 58 114 153 330 107 762 częstochowskie 17 47 40 115 40 259 katowickie 51 102 96 257 82 588 opolskie 38 68 71 140 49 366 Górny Śląsk 111 224 236 483 182 1236 ca 31 Objaśnienia/Explanations: Ex – wymarłe i prawdopodobnie wymarłe/extinct or probably extinct, E – wymierające/endangered, V – narażone/vulnerable, R – rzadkie/rare, I – o nieokreślonym zagrożeniu/indeterminate. Źródło/Source: Kubisz i in. (1998).

40 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

wać jako sumę kategorii NT, LC i DD. na liście. Wzięto pod uwagę dostępną literaturę dotyczą- Na potrzeby niniejszego opracowania przyjęto dodat- cą chrząszczy omawianego terenu, która ukazała się od kową kategorię – RE? – gatunek prawdopodobnie wymar- czasu opublikowania poprzedniej listy (Kubisz i in. 1998). ły regionalnie. W niektórych przypadkach, szczególnie Wykorzystano również zbiory i badania własne. w przypadku takich organizmów jak owady, na podstawie Na liście nie umieszczono gatunków o niewyjaśnionym dostępnych danych, trudno jednoznacznie stwierdzić wy- statusie taksonomicznym: Osmoderma eremita (Scopoli, marcie gatunku. 1763) i Psammoporus sabuleti (Panzer, 1797). Przy zaliczaniu poszczególnych gatunków do określo- Osmoderma eremita (Sc opo l i , 1763) jest szeroko roz- nej kategorii zagrożenia brano pod uwagę jego bionomię, siedlona na zachodzie Europy, na wschód sięgając do ekologię i zasięg geograficzny. Przeanalizowano również Niemiec i Słowenii. Zgodnie z ogólnym rozmieszczeniem kategorie zagrożenia dla poszczególnych gatunków przy- taksonów należących do rodzaju Osmoderma – pachnica, jęte w „czerwonych listach” opracowanych dla Słowacji obszar Polski powinien zasiedlać gatunek O. barnabita (Holecová, Franc 2001), Czech (Farkač i in. 2005), Polski Motschulsky, 1845 (= coriarium De Geer, 1774) (Audisio (Pawłowski i in. 2002), Europy (Nieto, Alexander 2010). i in. 2009), jednak w zachodniej części Polski nie do końca Gatunki umieszczone w Polskiej czerwonej księdze zwie- da się jednak wykluczyć obecności O. eremita, czy nawet rząt (Głowaciński, Nowacki 2004) oznaczono symbolem strefy hybrydyzacji między tymi populacjami czy takso- RB. Gatunki prawnie chronione w Polsce zaznaczono nami (Oleksa 2010). symbolem wykrzyknika (!). W przypadku gatunków, dla Psammoporus (= Aegialia) sabuleti (Panzer, 1797) – których niniejsza lista stanowi pierwsze stwierdzenie na zgodnie z ostatnimi badaniami (Pittino 2006), teren Pol- terenie województwa śląskiego (opatrzonych gwiazdką ski zasiedlać mogą dwa gatunki Psammoporus sabuleti *), jak również dla kilkunastu bardzo rzadkich i od daw- oraz P. mimicus Pittino, 2006. Wg tegoż autora P. sabule­ na nie notowanych z omawianego obszaru (opatrzonych ti występuje jedynie na północy Polski, a jej południową dwoma gwiazdkami **), podano pełne dane dotyczące część zamieszkuje P. mimicus. lokalizacji i terminu połowu. Gatunki te zamieszczono Komentarz do: Cornumutila lineata (Letzner, 1844). w aneksie. Według nowych ustaleń (Lazarev 2009), Cornumutila qu­ Punktem wyjścia w sporządzaniu niniejszej listy adrivittata (Gebler, 1830) jest gatunkiem wschodniopale- była „Czerwona Lista Chrząszczy (Coleoptera) Górnego arktycznym, w Europie występuje C. lineata, w związku Śląska” (Kubisz i in. 1998). Ze względu na obszar, jaki z tym do tego gatunku należy odnieść wszystkie dane obejmowała, w pierwszym rzędzie usunięto z niej gatun- z Polski dotyczące C. quadrivittata. ki nie występujące w granicach województwa śląskiego. Nomenklaturę i układ systematyczny przyjęto wg Ca- Opracowanie obejmuje obszar ograniczony granicami talogue of Palaearctic Coleoptera (Löbl, Smetana 2003- administracyjnymi województwa śląskiego, a nie, po- 2010) oraz Wanat, Mokrzycki (2005) z późniejszymi zmia- wszechnie przyjętymi w opracowaniach faunistycznych, nami. W obrębie rodzin gatunki ułożono alfabetycznie. krain zoogeograficznych zaproponowanych przez autorów Katalogu fauny Polski (Burakowski i in. 1973). W wie- Zagrożenie chrząszczy województwa śląskiego lu przypadkach bardzo utrudnione było stwierdzenie czy Prezentowana Czerwona lista (tab. 2 , s. 44) jest już trzecią dany gatunek został wykazany z obszaru województwa, próbą określenia zagrożenia fauny chrząszczy części oma- czy też nie, ze względu na zbyt ogólne dane odnoszące wianego obszaru, lecz pierwszą uwzględniającą gatunki się jedynie do krainy zoogeograficznej (np. Śląsk Górny), w obecnych granicach województwa śląskiego. Po prze- tym bardziej że województwo śląskie nie obejmuje żadnej analizowaniu danych, z czerwonej listy Górnego Śląska z krain zoogeograficznych w całości. W jego skład wcho- (Kubisz i in. 1998) usunięto 175 gatunków nie występu- dzą: od południa Beskid Zachodni, w centralnej części jących w obecnych granicach województwa śląskiego, 177 Śląsk Górny i dalej w kierunku północno-wschodnim Wy- nie spełniających naszym zdaniem kryteriów przyjętych żyna Krakowsko-Wieluńska oraz fragmentarycznie Wy- do umieszczenia na liście (niezagrożonych), dwa o niewy- żyna Małopolska. W przypadku, gdy nie było możliwe jed- jaśnionym statusie taksonomicznym oraz 4 w wyniku sy- noznaczne potwierdzenie występowania danego gatunku nonimizacji, natomiast włączono 129 nowych gatunków. w województwie śląskim rezygnowano z umieszczenia go Ostatecznie na czerwonej liście chrząszczy województwa

41 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

śląskiego umieszczono 1007 gatunków. Obejmuje ona 449 2002). Dwukrotnie większy odsetek zagrożonych gatun- taksonów zagrożonych (tj. gatunki wymarłe oraz katego- ków chrząszczy na obszarze województwa śląskiego, niż rie CR, EN i VU), 122 gatunki bliskie zagrożenia i 184 dla obszaru całego kraju, wynika ze specyfiki regionu: gatunki najmniejszej troski. Dla 252 gatunków brak wy- największego w Polsce uprzemysłowienia i zaludnienia, starczających danych do określenia ich statusu zagroże- co skutkuje nasilonym negatywnym oddziaływaniem na nia (tab. 3). środowisko naturalne i przekłada się na stopień zagroże- nia fauny. Tabela 3. Liczby taksonów chrząszczy województwa śląskiego w po- Za gatunki krytycznie zagrożone uznano chrząszcze szczególnych kategoriach zagrożeń. Table 3. Number of beetles taxa of Silesia Province in the particular wykazywane sporadycznie, związane z podlegającymi sil- threat categories. nej antropopresji, niewielkimi powierzchniowo siedliska- Kategorie mi kserotermicznymi (np. Rhizotrogus aestivus), bagien- zagrożenia Liczba taksonów Udział % Threat categories Number of taxa Share % nymi i torfowiskowymi (m.in.: Hydroporus scalesianus, RE 4 0,4 H. sabaudus, H. nigellus), słonawiskowymi (Ochthebius RE? 138 13,7 marinus, Carpelimus halophilus) czy leśnymi o pewnych CR 57 5,7 cechach naturalności (mało zmienionymi działalnością EN 101 10,0 człowieka), a zwłaszcza starodrzewiami (m.in.: Rhysodes VU 149 14,8 sulcatus, Cerambyx cerdo, Akimerus schaefferi). NT 122 12,1 Zgodnie z zaleceniami IUCN, w tabeli 4 zamieszczono LC 184 18,3 5 gatunków zagrożonych w skali globalnej, lecz nie zagro- DD 252 25,0 żonych obecnie w województwie śląskim. Komentarz do Razem taksonów: Taxons together: 1007 100,00 tabeli 4: Ampedus aethiops – gatunek wymagający rewizji oka- Umieszczone na liście gatunki stanowią niecałe 30% zów dowodowych pochodzących ze Śląska. Ostatnio Ro- z wykazanych ogółem z województwa śląskiego chrząsz- man Królik (w druku) wykazał nowego dla Polski Am­ czy. W przypadku czerwonej listy chrząszczy dla ca- pedus brunnicornis, który był długo uważany za synonim łej Polski odsetek ten wyniósł ok. 15% (Pa w ł o w s k i i in. A. aethiops. W przypadku potwierdzenia ewentualnego

Tabela 4. Niezagrożone w roku 2011 w województwie śląskim gatunki chrząszczy (Coleoptera) zagrożone globalnie. Table 4. Unendangered in the year 2011 in Silesian Voivodship species of beetles (Coleoptera) threatened globally.

Rok oceny Oceniający Nazwa gatunkowa Kategoria zagro- Kryteria oceny zagrożenia Sprawdzający Uwagi Species name żenia Assessment Year of threat Assessor/s Annotations Threat category criteria assessment Reviewer/s

Alexander K.N.A., Horák, J., Mason, F., Schlaghamersky, J., Trend populacji: Ampedus aethiops Least Concern 2001 (v. 3.1) 2009 Schmidl, J. & Petrakis, P. nieznany Alexander, K. & Nieto, A.

Campanaro, A., Horák, J., Clytus lama Least Concern 2001 (v. 3.1) 2009 Tezcan, S. & Mico, E. Trend populacji: Alexander, K. & Nieto, A. nieznany Mannerkoski, I., Hyvärinen, E., Grynocharis Alexander, K., Trend populacji: oblonga Least Concern 2001 (v. 3.1) 2009 Büche, B. & Campanaro, A. spadek Alexander, K. & Nieto, A. Méndez, M., Dodelin, J., Schlagha- Tenebroides fuscus Data Deficient 2001 (v. 3.1) 2009 mersky, J. & Nardi, G. Trend populacji: Alexander, K. & Nieto, A. stabilny Mannerkoski, I., Hyvärinen, E., Alexander, K., Büche, B., Mico, Trend populacji: Tritoma bipustulata Least Concern 2001 (v. 3.1) 2009 E. & Pettersson, R. stabilny Alexander, K. & Nieto, A.

Źródło/Source: IUCN 2010. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.4.: www.iucnredlist.org. Downloaded on 30 June 2011.

42 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

występowania w województwie śląskim, po weryfikacji wymarcia organizmów takich jak owady, niejednokrotnie oznaczeń, należałoby umieścić go w następnej wersji czer- o bardzo skrytym trybie życia, jest bardzo trudne i wiele wonej listy chrząszczy tego województwa. razy okazywało się, że gatunek uznawany za wymarły na Tenebroides fuscus – w Catalogue of Palaearctic Co- danym terenie, po bliższym poznaniu biologii i ukierun- leoptera (Löbl, Smetana 2007) jest to synonim synan- kowanych badaniach terenowych z wymarłego stawał się tropijnego i pospolitego gatunku T. mauritanicus. Mimo częsty. Pozostała część gatunków z tej kategorii zagroże- ostatnich prób „restytuowania” tego gatunku uważamy, nia, dzięki nowym danym, a także kryteriom kategory- że zsynonimizowanie tego gatunku było zasadne. Wszyst- zacji znalazła się we wszystkich pozostałych kategoriach kie okazy, które autorzy widzieli w kolekcjach (w tym zagrożenia, włącznie z grupą gatunków nie ocenianych, i z terenu województwa śląskiego) wykazują wiele cech czyli jako gatunki nie zagrożone. Zmiana kategorii za- pośrednich pomiędzy tymi gatunkami i tak naprawdę grożenia poszczególnych gatunków w dużej mierze zależy trudno jest na podstawie dostępnych kluczy jednoznacz- również od aktualnego zainteresowania daną grupą, a w nie przypisać dany okaz do któregoś z w/w taksonów. Być związku z tym i bieżącym jej rozpoznaniem. może się okazać, że w Polsce występuje tylko jeden z tych W grupie gatunków o wysokim zagrożeniu (dawne E gatunków, a klucze opierają się na „słabych” cechach. oraz V mniej więcej odpowiadające łącznie obecnym ka- tegoriom CR, EN i VU) odsetek z ok. 31% spadł do ok. Zmiany w zagrożeniu fauny chrząszczy wojewódz­ 22,5%. Aż 6% gatunków z tej grupy przeklasyfikowano twa śląskiego do grupy gatunków nieocenianych (NE), natomiast blisko Oceny zagrożenia fauny chrząszczy sporządzone w latach 4% do gatunków prawdopodobnie wymarłych (RE?). 1998 i 2011 dla omawianego obszaru pozwalają na porów- W liście z roku 1998 bardzo duży odsetek gatunków nanie statusu poszczególnych gatunków. Porównania tego (ok. 34%) został zaklasyfikowany do bardzo nieprecyzyj- dokonano metodą analizy zgodności ocen w obu rozpatry- nej kategorii gatunków rzadkich (R). Obecnie ponad 10% wanych okresach (tab. 5). z nich trafiła do grupy gatunków nieocenianych (NE) oraz W grupie gatunków o najwyższej kategorii zagroże- ponad 9% do kategorii o nieokreślonym stopniu zagroże- nia, czyli regionalnie wymarłych RE i prawdopodobnie nia (DD). Sama rzadkość występowania w obecnej kate- wymarłych RE? odsetek ten wzrósł z ponad 7 do ponad goryzacji nie skutkuje umieszczeniem na czerwonej liście, 10%. Najwięcej, bo blisko 3,5% gatunków z kategorią gdyż wiele gatunków występujących z natury w dużym EX z pierwszej czerwonej listy, obecnie zostało przesze- rozproszeniu i rzadko poławianych nie jest zagrożonych regowanych do kategorii RE? Jednoznaczne stwierdzenie w rozumieniu obecnych kryteriów zagrożenia.

Tabela 5. Zestawienie wyników oceny zagrożenia fauny chrząszczy województwa śląskiego w latach 1998 i 2011. Table 5. The composition of the Silesian’s Province beetles (Coleoptera) fauna threat evaluation results in years 1997 and 2011. 2011 Razem 1998 RE RE? CR EN VU NT LC DD NE Total EX 3 47 10 4 1 4 2 5 20 96

E 0 38 27 30 31 16 10 34 38 224

V 0 13 2 28 48 25 26 14 44 200

I 0 16 1 6 13 6 33 34 54 163

R 0 11 2 24 25 54 79 126 140 461

nt 0 0 0 0 0 0 1 1 1 3

NE 1 13 15 9 31 17 33 38 60 217 Razem Total 4 138 57 101 149 122 184 252 357 1364 Objaśnienia/Explanations: NE – gatunki nie oceniane (pominięte)/species not evaluated (omitted), nt – gatunki niezagrożone/unendange- red species.

43 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

W porównaniu do pierwszej listy wzrósł istotnie odse- znajdują się 64 rezerwaty przyrody i żaden do tej pory nie tek gatunków zaklasyfikowanych do najniższych kategorii został kompleksowo zbadany pod kątem występowania zagrożenia – z około 12% w dawnej kategorii I, do ponad chrząszczy. Ukazało się jedynie kilka publikacji doty- 18% w nowej kategorii DD. Tak duży odsetek gatunków czących chrząszczy saproksylicznych (Szafraniec, Szoł- o bliżej nieokreślonym stopniu zagrożenia wynika w du­ tys 1997; Melke i in. 1998; Szafraniec i in. 1999; Szołtys żej mierze z braku precyzyjnych danych, opartych na 2009) i wodnych (Greń 2003, 2009, 2010a) w kilkunastu współczesnych badaniach. rezerwatach województwa śląskiego. Przeprowadzenie W tabeli ujęto również gatunki nieoceniane (NE), tzn. kompleksowych badań nad całością fauny chrząszczy re- takie, które nie były umieszczone na pierwszej czerwonej zerwatów umożliwiłoby w przyszłości obserwację zmian liście chrząszczy Górnego Śląska (217 gatunków, 15,91%), w składzie gatunkowym i stosunkach ilościowych, a tak- natomiast zostały ujęte w obecnej oraz te, które były że ocenę sposobu prowadzonej ochrony, co ma istotne zna- umieszczone na pierwszej czerwonej liście chrząszczy czenie dla planowanych dalszych działań ochronnych. Górnego Śląska, a zgodnie z obecnym stanem wiedzy nie Z całą pewnością do najważniejszych działań mających są zagrożone na terytorium województwa śląskiego i nie podstawowe znaczenie dla ochrony chrząszczy związanych zostały obecnie ujęte na czerwonej liście (357 gatunków, troficznie, jak i siedliskowo z roślinnością drzewiastą jest 26,17%). wyeliminowanie, lub ograniczenie do niezbędnego mini- Ogólnie można stwierdzić, że przeszeregowania gatun- mum, pozyskania drewna (zarówno drzew martwych, jak ków w obrębie poszczególnych kategorii wynikają zarów- i żywych) w rezerwatach przyrody (Buchholz i in. 2000). no z postępu badań faunistycznych i pełniejszej wiedzy na Natomiast dla ochrony gatunków środowisk wodnych temat ich rozmieszczenia, jak i zmiany kryteriów przy- i nadwodnych należy dążyć do ograniczenia zanieczysz- jętych w kategoryzacji zagrożenia gatunków. W związku czenia wody ściekami przemysłowymi i komunalnymi z powyższym, porównanie to, może mieć charakter tylko oraz zabiegów melioracyjnych polegających na regulacji bardzo ogólnikowy, mający na celu zobrazowanie ogól- cieków wodnych i odwadnianiu terenu (Czachorowski, nych tendencji. Obecne kryteria kategoryzacji zagrożeń Buczyński 2000). Z kolei zachowanie gatunków kseroter- dają możliwość precyzyjnego przeanalizowania poszcze- micznych wymaga zabiegów z zakresu ochrony czynnej, gólnych gatunków i zaklasyfikowanie do danej kategorii. powstrzymujących zarastanie przez krzewy i drzewa śro- dowisk kserotermicznych. Dla ochrony gatunków terenów Zalecenia w zakresie badań i ochrony rolniczych i synantropijnych kluczowe znaczenie ma pro- Poszczególne rodziny chrząszczy na terenie województwa mowanie ekstensywnych metod uprawy roślin i hodowli śląskiego były w ostatnich latach poddane badaniom bar- zwierząt gospodarskich. dzo nierównomiernie. Na temat niektórych grup nie uka- Szczegółowe przedstawienie zaleceń ochronnych dla zały się żadne nowe oryginalne dane od czasu pierwszego poszczególnych obiektów ochronnych możliwe jest jednak całościowego spisu chrząszczy Śląska z początku XX wie- jedynie na podstawie systematycznych badań w zakresie ku (Ge r h a r d t 1910). W celu pełnej oceny współczesnego składu gatunkowego fauny i flory, stanu siedliska wraz rozmieszczenia i zagrożenia chrząszczy na terenie woje- z przyległym otoczeniem oraz obecnego i perspektywicz- wództwa śląskiego należałoby przeprowadzić komplekso- nego nasilenia antropopresji. we badania monitoringowe wszystkich rodzin chrząszczy na całym jego obszarze. Zdajemy sobie sprawę, że jest to Podziękowania postulat w chwili obecnej niemożliwy do zrealizowania W pracy nad niniejszą czerwoną listą chrząszczy woje- w pełnym zakresie, pomijając już względy finansowe, cho- wództwa śląskiego korzystaliśmy również z nieocenionej ciażby z uwagi na brak zainteresowania lub brak specja- pomocy i doświadczenia wielu naszych kolegów i przy- listów od pewnych grup chrząszczy. Jednakże należałoby jaciół. Na szczególne wyróżnienie zasługują: Jerzy Bo- dążyć w pierwszym rzędzie przynajmniej do rozpoznania rowski, Lech Buchholz, Andrzej Lasoń, Jacek Kalisiak, zasobów obiektów chronionych, a zwłaszcza rezerwatów Daniel Kubisz, Zygmunt Kwapis, Andrzej Melke, Miłosz przyrody, chroniących z założenia obszary zachowane Mazur oraz Marek Przewoźny, którym serdecznie dzięku- w stanie najmniej zmienionym, wyróżniające się szcze- jemy. Januszowi Grzywoczowi dziękujemy za udostępnie- gólnymi wartościami. Na terenie województwa śląskiego nie swoich zbiorów.

44 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Piśmiennictwo dae, Haliplidae, Hydrophilidae, Elmidae) obszaru Audisio P., Brustel H., Carpaneto G. M., Coletti G., Mancini źródliskowego Wisły w rezerwacie przyrody „Ba- E., Trizzino M., Antonini G., De Biase A. 2009. Data rania Góra” (Beskid Śląski). Acta entomol. siles., on molecular and genetic diversification 17 (2009): 41-52. of the European Hermit beetles, a species-complex Greń C. 2010b. Chrząszcze z rodziny Noteridae i Dyti- of endangered (Coleoptera: , scidae (Coleoptera) w zbiorach Muzeum Górnoślą- Cetoniinae, Osmoderma). J. Zool. Syst. Evol. 47, 1: skiego w Bytomiu. Acta entomol. siles., 17 (2009): 88-95. 53-76. Buchholz L., Kubisz D., Gutowski J.M. 2000. Ochrona Holecová M., Franc V. 2001. Červený (ekosozologický) zo- chrząszczy (Coleoptera) w Polsce – problemy i moż- znam chrobákov (Coleoptera) Slovenska. W: Balaž liwości ich rozwiązania. Wiadomości Entomolo- D., Marhold K., Urban P. (red.) Červený zoznam giczne, 18 (Supl. 2): 155-163. rastlin a živočíchov Slovenska. Ochr. Prír., 20, Burakowski B., Mroczkowski M., Stefańska J. 1971-2000. Suppl.: 111-128. Chrząszcze Coleoptera. Kat. fauny Pol., Warszawa, Kelch A. 1846. Grundlage zur Kenntniss der Käfer Ober- XXIII, tomy 1-22. Warszawa. schlesiens, insonders der Umgegend von Ratibor. Czachorowski S., Buczyński P. 2000. Zagrożenie i ochro- W: Zu der öffentlichen Prüfung aller Classen des na owadów wodnych w Polsce. Wiad. entomol., 18, Königlichen Gymnasiums zu Ratibor den 4. und 7. Supl. 2: 95-120. April, und dem mit Entlassung der Abiturienten Farkač J., Král D., Škorpík M. (red.) 2005. Červený se- verbundenen Redeactus den 20. April laden erge- znam ohrožených druhů České republiky. Bezo- bens ein Director und Lehrer-Collegium. Ratibor, bratlí. Red list of threatened species in the Czech ss. 54. Republic. Invertebrates, Agentura ochrany přírody Królik R. Ampedus brunnicornis Germar, 1844 – nowy a krajiny ČR, Praha, ss. 760. dla fauny Polski gatunek chrząszcza. Acta ent. Gerhardt J. 1910. Verzeichniss der Käfer Schlesiens siles. (w druku). preussischen und österreichischen Anteils, geord- Kubisz D., Kuśka A., Pawłowski J. 1998. Czerwona lista net nach dem Catalogus coleopterorum Europae chrząszczy (Coleoptera) Górnego Śląska. Raporty vom Jahre 1906. Dritte, neubearbeitete Auflage. Opinie, 3: 8-68 Centrum Dziedzictwa Przyrody Berlin, XVI + 431 ss. Górnego Śląska, Katowice. Głowaciński Z. 2000. Wyznaczanie zagrożonych gatun- Lazarev, M.A., 2009. Cornumutila quadrivittata (Gebler, ków owadów i innych zwierząt w świetle nowych 1830) and C. lineata (Letzner, 1844), stat. rest. kryteriów IUCN/WCU. Wiad. entomo­l., Poznań, (Coleoptera, Cerambycidae) from Western 18 (1999), Supl. 2: 233-249. and . Spec. Bull. Jpn. Soc. Coleopterol., To- Głowaciński Z., Nowacki J. (Red.) 2004. Polska czerwona kyo, (7): 117-126. księga zwierząt. Bezkręgowce. IOP PAN, AR Po- Lgocki H. 1908. Chrząszcze (Coleoptera) zebrane w oko- znań, ss. 447. Wersja internetowa. licy Częstochowy w Królestwie Polskiem w latach Greń C. 2003. Chrząszcze wodne (Coleoptera: Dytiscidae, 1899-1903. Spraw. Kom. Fizyogr., Kraków, 41: 18- Hydrophilidae, Gyrinidae) rezerwatu „Ochojec” 151. w Katowicach. Acta entomol. siles., 9-10 (2001- Löbl L., Smetana A. (red.) 2003-2010. Catalogue of Palae- 2002): 41-43. arctic Coleoptera, Volume1-6. Apollo Books, Sten- Greń C. 2009. Chrząszcze wodne (Coleoptera: Noteridae, strup. Dytiscidae, Haliplidae, Gyrinidae, Hydrophilidae) Melke A., Szafraniec S., Szołtys H. 1998. Saproksyliczne rezerwatu „Ochojec” w Katowicach, s.: 171-173. kusakowate (Coleoptera, Staphylinidae) rezerwa- W: Parusel J.B. (red.) Rezerwat przyrody „Ochojec” tów przyrody województwa katowickiego. Natura w Katowicach (Górny Śląsk). Monografia nauko- Silesiae Superioris, 2: 73-79. Centrum Dziedzictwa wo-dydaktyczna. Centrum Dziedzictwa Przyrody Przyrody Górnego Śląska, Katowice. Górnego Śląska, Katowice. Nieto A., Alexander K.N.A. 2010. European Red List of Greń C. 2010a. Chrząszcze wodne (Coleoptera: Dytisci- Saproxylic Beetles. Luxembourg: Publications Of-

45 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

fice of the European Union. Środowiska w województwie śląskim w 2009 roku. Nowak L. (kierujący), Stańczak J., Znajewska A. 2010. Wojewoda Śląski, s.: 69-94 Wojewódzki Inspekto- Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorial- rat Ochrony Środowiska w Katowicach. Biblioteka nym (Stan w dniu 30 VI 2010 r.). Warszawa: www. Monitoringu Środowiska, Katowice. stat.gov.pl Wachtl F. 1870. Spis chrząszczów z dorzecza Soły i Kosza- Nowotny H., Polentz.G. 1933. Beiträge zur schlesischen Kä- rawy. Spraw. Kom. Fizyogr., Kraków, 10: 246-262. ferfauna. Ent. Anz., Wien, 13, 13: 12-15, 31-35. Wanka Th. v. 1915. Beitrag zur Coleopterenfauna von Oleksa A. 2010. Pachnica dębowa. W: Przewodnik meto- Österr.-Schlesien. Wien. Ent. Ztg., Wien, 34: 199- dyczny monitoringu gatunków chronionych Dyrek- 214. tywą Siedliskową. Biblioteka Monitoringu Środo- Wanka Th. v. 1917. Zweiter Beitrag zur Coleopterenfauna wiska: 90-111. von Österr.-Schlesien. Wien. Ent. Ztg., Wien, 36: Pawłowski J., Kubisz D., Mazur M. 2002. Coleoptera, 276-282. s.: 88-110. W: Głowaciński Z. (red.). Red list of Wanka Th. v. 1920. Dritter Beitrag zur Coleopterenfau- threatened animals in . Polish Academy of na von Österr.-Schlesien. Ent. Bl., Berlin, 16: 202- Sciences, Institute of Nature Conservation PAS, 213. Kraków. Wanka Th. v. 1927. IV. Beitrag zur Coleopterenfauna von Pittino R. 2006. A revision of the genus Psammoporus Schlesien. Col. Wien. Ent. Ztg., Wien, 44: 1-32. Thomson, 1859 in Europe, with description of two Wanat M., Mokrzycki T. 2005. A new checklist of the wee- new species. Giornale Italiano di Entomologia, 11: vils of Poland (Coleoptera: Curculionoidea). Genus, 325-342. 16 (1): 69-117. Roger J. 1856. Verzeichniss der bisher in Oberschlesien Witkowski Z.J., Król W., Solarz W. (eds.). 2003. Carpa- aufgefundenen Käferarten. Z. Ent., Breslau, 10, thian list of endangered species. WWF and Insti- Coleoptera: 1-132. tute of Nature Conservation, Polish Academy of Stefek K. 1939. Przyczynek do fauny tęgopokrywych Ślą- Sciences, Vienna-Krakow, ss. 64. ska i sąsiednich okolic. Prace Oddz. Przyr. Muz. Śląskiego, 1: 125-174. Summary Szafraniec S., Szołtys H. 1997. Materiały do poznania The presented list contains 1007 species of beetles, found występowania chrząszczy (Coleoptera) kambio- in the Silesian Voivodship, for which the specified risk i ksylobiontycznych w rezerwatach przyrody woje- category according to the methodology adopted by the wództwa katowickiego. Natura Silesiae Superioris, IUCN. Of these, 4 species classified as extinct (EX), 138 1: 43-55. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego probably extinct (EX?), 57 critically endangered (CR), 101 Śląska, Katowice. endangered (EN), 149 vulnerable (VU), 122 near threate- Szafraniec S., Szołtys H., Melke A. 1999. Materiały do po- ned (NT), 184 least concern ( LC) and 252 with an unde- znania chrząszczy (Coleoptera) saproksylicznych termined degree of threat, or requiring more specific data w wybranych projektowanych rezerwatach przyro- (DD). Two species not included in the list because of the dy byłego województwa katowickiego. Natura Sile- unexplained presence status in Poland and commented siae Superioris, 3: 77-86. Centrum Dziedzictwa on. Selection of species based on the analysis of bionomy, Przyrody Górnego Śląska, Katowice. ecology and geographical distribution, especially on the Szołtys H. 2009. Saproksyliczne chrząszcze (Coleoptera) degree of habitat threat of their existence. rezerwatu przyrody ,,Ochojec”, s.: 168-170. W: Pa- As the most vulnerable elements of the environment in rusel J.B. (red.) Rezerwat przyrody „Ochojec” the Silesian Voivodship are water and water-fringes habi- w Katowicach (Górny Śląsk). Monografia nauko- tats as well as bogs and marshes biotopes. wo-dydaktyczna. Centrum Dziedzictwa Przyrody The second group are the best preserved areas of fore- Górnego Śląska, Katowice. sts, most of which is protected in nature reserves. These Szumowska A., Glubiak-Witwicka E., Łatkowska M., environments are less in danger of disappearance (if not Piszczek S., Solich J., Słupczyński S., Holecki A. remove diseased or dead trees), but the survival of organi- 2010. Wody powierzchniowe, s.: 69-94. W: Stan sms living here is threatened by high isolation of popula-

46 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

tions on relatively small living area. lands, often habitat for many thermophilic species. Chan- The third group comprised habitats threatened due to ges in methods of husbandry (breeding closed) urbanization, which causes the disappearance of the last lead to drastic changes in communities of meadows pieces of undeveloped meadows, fields and various waste- and pastures (especially coprophagous species).

47 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Tabela 2. Czerwona lista chrząszczy województwa śląskiego (stan na rok 2011). Table 2. The red list of beetles of Silesian Voivodship (the state for a year 2011). Kategoria zagrożenia Gatunek Category of threat Species WS RP CR SR E G CARABIDAE Abax schueppeli rendschmidtii (Ge r m a r , 1839) DD Acupalpus exiguus De j e a n , 1829 VU VU Acupalpus flavicollis (St u r m , 1825) EN Acupalpus suturalis De j e a n , 1829 DD VU Agonum duftschmidi J. Sc h m i d t , 1994 NT Agonum moestum (Du f t .) Agonum ericeti (Pa n z e r , 1809) EN VU VU Agonum versutum St u r m , 1824 NT Amara cursitans C. Zi m m e r m a n n , 1832 VU VU Amara quenseli (Sc h ö n h e r r , 1806) VU VU Amara schimperi We n c k e r , 1866 EN EN Asaphidion caraboides (Sc h r a n k , 1781) DD EX Badister sodalis (Du f t s c h m i d , 1812) NT Bembidion argenteolum Ah r e n s , 1812 DD CR Bembidion azurescens (Da l l a To r r e , 1877) DD Bembidion bipunctatum nivale (He e r , 1837) NT LC Bembidion decoratum (Du f t s c h m i d ), 1825) VU EN Bembidion dentellum (Th u n b e r g , 1787) DD Bembidion doderoi (Ga n g l b a u e r , 1891) NT NT NT Bembidion foraminosum (St u r m , 1825) VU CR Bembidion fulvipes (St u r m , 1827) RE? EX Bembidion fumigatum (Du f t s c h m i d , 1812) EN EN Bembidion humerale (St u r m , 1825) VU Bembidion lunatum (Du f t s c h m i d , 1812) NT NT Bembidion lunulatum (Ge o f f r o y , 1785) NT Bembidion Ma n n e r h e i m ii (C. R. Sa h l b e r g , 1827) VU Bembidion milleri carpathicum (J. Mü l l e r , 1918) DD Bembidion minimum (Fa b r i c i u s , 1792) VU VU Bembidion monticola (St u r m , 1825) DD Bembidion nigricorne (Gy l l e n h a l , 1827) EN Bembidion obtusum (Au d i n e t -Se r v i l l e , 1821) CR CR Bembidion prasinum (Du f t s c h m i d , 1812) EN VU Bembidion punctulatum (Dr a p i e z , 1820) DD Bembidion ruficolle (Pa n z e r , 1797) DD CR Bembidion semipunctatum (Do n o v a n , 1806) DD Bembidion velox (Li n n a e u s , 1761) DD CR Blethisa multipunctata (Li n n a e u s , 1758) VU VU LR Brachinus crepitans (Li n n a e u s , 1758) VU NT Brachinus explodens Du f t s c h m i d , 1812 VU VU Callistus lunatus (Fa b r i c i u s , 1775) NT NT Calosoma auropunctatum (He r b s t , 1784) ! VU VU EN Calosoma inquisitor (Li n n a e u s , 1758) ! NT Calosoma sycophanta (Li n n a e u s , 1758) ! CR NT VU Carabus intricatus Li n n a e u s , 1761 ! NT LC LR/nt Carabus irregularis Fa b r i c i u s , 1792 ! NT NT NT Carabus marginalis Fa b r i c i u s , 1794 ! NT VU Carabus obsoletus St u r m , 1815! VU LC LR Carabus scheidleri scheidleri Pa n z e r , 1799 ! NT Carabus sylvestris sylvestris Pa n z e r , 1793 ! CR VU Carabus sylvestris transylvanicus De j e a n , 1826 ! RE? VU Carabus variolosus Fa b r i c i u s , 1787 ! LC LR Chlaenius spoliatus (P. Ro ss i , 1792) RE? EX? Chlaenius tristis (Sc h a l l e r , 1783) LC

48 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Cilindera germanica germanica (Li n n a e u s , 1758) VU VU Cicindela germanica germanica (L.) Cymindis angularis (Gy l l e n h a l , 1810) VU NT Demetrias imperialis (Ge r m a r , 1824) VU VU Diachromus germanus (Li n n a e u s , 1758) NT NT Dicheirotrichus placidus (Gy l l e n h a l , 1827) DD Dromius laeviceps Mo t s c h u l s k y , 1850 DD Dyschirius digitatus (De j e a n , 1825) DD NT Elaphrus ullrichii W. Re d t e n b a c h e r , 1842 VU EN EX Harpalus hirtipes (Pa n z e r , 1796) DD VU Harpalus luteicornis (Du f t s c h m i d , 1812) DD Harpalus melancholicus (De j e a n , 1829) DD Harpalus modestus De j e a n , 1829 DD NT Laemostenus terricola terricola (He r b s t , 1784) RB CR CR Aechmites terricola (He r b s t , 1784) Lebia cruxminor (Li n n a e u s , 1758) DD Licinus cassideus (Fa b r i c i u s , 1792) CR EN Licinus depressus (Pa y k u l l , 1790) DD Licinus hoffmannseggii (Pa n z e r , 1803) CR NT Lionychus quadrillum (Du f t s c h m i d , 1812) NT NT Masoreus wetterhallii (Gy l l e n h a l , 1813) VU VU Miscodera arctica (Pa y k u l l , 1798) VU DD VU jockischii hoepfneri De j e a n , 1826 NT Nebria livida (Li n n a e u s , 1758) CR CR Nebria picicornis (Fa b r i c i u s , 1801) VU VU VU Nebria rufescens (St r ø m , 1768) NT Ocys quinquestriatus (Gy l l e n h a l , 1810) NT Odacantha melanura (Li n n e a u s , 1767) VU VU Colliuris melanura (L.) Omophron limbatum (Fa b r i c i u s , 1777) VU NT VU Oodes gracilis A. Vi l l a e t G. B. Vi l l a , 1833 EN EN VU Oodes helopioides (Fa b r i c i u s , 1792) VU VU Ophonus parallelus (De j e a n , 1829) CR CR Harpalus zigzag (Co s t a ) Patrobus assimilis Ch a u d o i r , 1844 NT Perigona nigriceps (De j e a n , 1831) RE? EX? areolatus (Cr e u t z e r , 1799) DD sigma (P. Ro ss i , 1790) VU VU Dromius sigma (Ro ss i ) Poecilus kugelanni (Pa n z e r , 1797) CR CR Pterostichus kugelanni (Pa n z .) connexus Ge o f f r e y , 1785 DD Porotachys bisulcatus (Ni c o l a i , 1822) NT NT Tachys bisulcatus (Ni c o l a i ) Pterostichus morio carpathicus Ku l t , 1944 EN VU Pterostichus ovoideus (St u r m , 1824) NT Pterostichus rufitarsis cordatus Le t z n e r , 1842 VU LC Pterostichus cordatus Le t z n . Sphodrus leucophthalmus (Li n n a e u s , 1758) RE? EX? CR Stenolophus skrimshiranus St e p h e n s , 1828 DD Acupalpus skrimshiranus (St e p h .) Syntomus obscuroguttatus (Du f t s c h m i d , 1812) DD Metabletus obscuroguttatus (Du f t .) Syntomus pallipes (De j e a n , 1825) CR CR Metabletus pallipes (De j .) Tachys bistriatus (Du f t s c h m i d , 1812) NT Tachys micros (Fi s c h e r v o n Wa l d h e i m , 1828) DD Tachyura parvula (De j e a n , 1831) NT Tachys parvulus (De j .) Tachyura sexstriata (Du f t s c h m i d , 1812)

VU t Tachys sexstriatus (Du f t .)

49 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Thalassophilus longicornis (St u r m , 1825) DD Trechus amplicollis Fa i r m a i r e , 1879 VU VU Trechus latus Pu t z e y s , 1847 DD Trechus montanellus Ge m m i n g e r e t Ha r o l d , 1868 CR CR VU Trechus pulchellus Pu t z e y s , 1846 NT Trechus rubens (Fa b r i c i u s , 1792) NT RHYSODIDAE Rhysodes sulcatus (Fa b r i c i u s , 1787) RB CR EN CR VU HALIPLIDAE Brychius elevatus (Pa n z e r , 1793) * VU LC EN VU Haliplus apicalis Th o m s o n , 1868 VU EN Haliplus fulvicollis Er i c h s o n , 1837 VU VU CR Haliplus fulvus (Fa b r i c i u s , 1801) DD VU Haliplus immaculatus Ge r h a r d t , 1877 DD Haliplus variegatus St u r m , 1834 NT NT CR Haliplus varius Ni c o l a i , 1822 EN EN EX DYTISCIDAE Agabus didymus (Ol i v i e r , 1795) VU EN Agabus unguicularis (Th o m s o n , 1867) DD Bidessus grossepunctatus Vo r b r i n g e r 1907 * EN CR Deronectes latus (St e p h e n s , 1829) VU VU VU Deronectes platynotus (Ge r m a r , 1837) LC VU Dytiscus latissimus Li n n a e u s , 1758 ! RB RE VU EX EX? VU Dytiscus semisulcatus (O. F. Mü l l e r , 1776) CR EX Graphoderus bilineatus (De GIER, 1774) ! CR CR VU VU Hydroporus elongatulus St u r m , 1835 VU VU EX Hydroporus ferrugineus St e p h e n s , 1829 NT Hydroporus longicornis Sh a r p 1871 VU EN VU Hydroporus morio Au b e , 1838 EN EN VU Hydroporus melanocephalus (Ma r s h .) Hydroporus nigellus Ma n n e r h e i m , 1853 CR Hydroporus notatus St u r m , 1835 EN EX Hydroporus sabaudus Fa u v e l , 1865 CR EN CR Hydroporus nivalis He e r Hydroporus scalesianus St e p h e n s , 1828 CR CR VU Hydrovatus cuspidatus (Ku n z e , 1818) VU EN Hygrotus nigrolineatus (St e v e n , 1808) * NT EN VU Laccornis oblongus (St e p h e n s , 1835) EN CR VU Nebrioporus depressus (Fa b r i c i u s , 1775) VU Oreodytes sanmarkii (C. R. Sa h l b e r g , 1826) NT CR VU Oreodytes septentrionalis (Gy l l e n h a l , 1827) VU CR VU GYRINIDAE Gyrinus paykulli Oc h s , 1927 VU EN Gyrinus suffriani Sc r i b a , 1855 EN CR SPERCHEIDAE emarginatus (Sc h a l l e r , 1783) NT VU HYDROPHILIDAE Berosus frontifoveatus Ku w e r t , 1888 NT VU Berosus spinosus (St e v e n , 1808) DD Cercyon granarius Er i c h s o n , 1837 DD CR Cercyon nigriceps (Ma r s h a m , 1802) * DD VU Crenitis punctatostriata (Le t z n e r , 1840) NT EN VU Enochrus bicolor (Fa b r i c i u s , 1792) NT EN Hydrochara flavipes (St e v e n , 1808) DD Hydrophilus aterrimus Es c h s c h o l t z , 1822 ! NT VU CR VU Hydrophilus piceus (Li n n a e u s , 1758) ! CR NT CR VU Laccobius albipes Ku w e r t , 1890 VU EX Laccobius alternus Mo t s c h u l s k y , 1855 EN EN

50 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Laccobius colon (St e p h e n s , 1829) DD EX Laccobius biguttatus Ge r h . Laccobius sinuatus Mo t s c h u l s k y , 1849 VU HELOPHORIDAE laticollis Th o m s o n , 1853 DD Helophorus pumilio Er i c h s o n , 1837 DD EX HISTERIDAE Aeletes atomarius Au b é , 1842 VU VU VU Atholus bimaculatus Li n n a e u s , 1758 DD NT Hetaerius ferrugineus (Ol i v i e r , 1789) LC LR Hister helluo Tr u q u i , 1852 DD Hister illigeri Du f t s c h m i d , 1805 EN CR Hister sepulchralis Er i c h s o n , 1834 RE? EX? Hypocaccus specularis Ma r s e u l , 1855 CR VU Margarinotus bipustulatus Sc h r a n k , 1781 DD Onthophilus striatus Fo r s t e r , 1771 VU NT Platysoma deplanatum (Gy l l e n h a l , 1808) CR Plegaderus discisus Er i c h s o n , 1839 NT VU Ochthebius marinus (Pa y k u l l , 1798) CR CR Hydraena belgica d’Or c h y m o n t , 1930 NT NT Hydraena excisa Ki e s e n w e t t e r , 1849 NT Hydraena rufipes Cu r t i s , 1830 DD Hydraena schuleri Ga n g l b a u e r , 1901 NT NT AGYRTIDAE Necrophilus subterraneus (Da h l , 1807) CR CR CR Agathidium bescidicum Re i t t e r , 1885 VU CR Agathidium pisanum Br i s o u t d e Ba r n e v i l l e , 1872 LC Agathidium bicolor J. Sahlb. Agathidium plagiatum (Gy l l e n h a l , 1810) NT Amphicyllis globiformis (Sa h l b e r g , 1833) NT Anemadus strigosus (Kr a a t z , 1852) LC Catops grandicollis Er i c h s o n , 1837 NT NT Catops kirbyi Sp e n c e , 1813 LC Catops nigriclavis Ge r h a r d t , 1900 NT Catops tristis infernus Sz y m c z a k o ws k i , 1957 EN EN Choleva agilis (Il l i g e r , 1798) NT Choleva lederiana gracilenta Sz y m c z a k o ws k i , 1957 VU VU Choleva nivalis (Kr a a t z , 1856) VU Choleva spadicea (St u r m , 1839) DD Choleva sturmii Br i s o u t d e Ba r n e v i l l e , 1863 LC Colon angulare Er i c h s o n , 1837 NT Colon appendiculatum (Sa h l b e r g , 1822) LC Colon bidentatum (Sa h l b e r g , 1822) LC Colon brunneum (La t r e i l l e , 1807) NT Colon calcaratum Er i c h s o n , 1837 EN EN Colon clavigerum He r b s t , 1797 LC Colon dentipes Sa h l b e r g , 1822 LC Colon fuscicorne Kr a a t z , 1852 LC Colon murinum Kr a a t z , 1850 NT Colon puncticolle Kr a a t z , 1850 DD Colon viennense He r b s t , 1797 NT Hydnobius punctatus (St u r m , 1807) NT Leiodes badia (St u r m , 1807) EN EN Leiodes carpathica Ga n g l b a u e r , 1896 NT Leiodes ciliaris W. L. E. Sc h m i d t , 1841 RE?

Leiodes flavescens (W. L. E. Sc h m i d t , 1841) LC t

51 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Leiodes lucens (Fa i r m a i r e , 1855) NT Leiodes nigrita (W. L. E. Sc h m i d t , 1841) NT Leiodes nitida (Re i t t e r , 1885) CR Leiodes obesa (W. L. E. Sc h m i d t , 1841) ** LC CR Leiodes rotundata (Er i c h s o n , 1845) NT Leiodes rubiginosa (W. L. E. Sc h m i d t , 1841) RE? VU Leiodes silesiaca (Kr a a t z , 1852) NT Liocyrtusa minuta (Ah r e n s , 1812) NT Liodopria serricornis (Gy l l e n h a l , 1813) EN EN VU VU Nargus wilkini (Sp e n c e , 1813) LC Nemadus colonoides (Kr a a t z , 1851) LC NT LR alpestris Je a n n e l , 1934 LC NT Triarthron maerkelii W. L. E. Sc h m i d t , 1841 NT LR Zeadolopus latipes (Er i c h s o n , 1845) RE? DD VU SILPHIDAE Ablattaria laevigata (Fa b r i c i u s , 1775) RE? EN VU Silpha laevigata F. Nicrophorus germanicus (Li n n a e u s , 1758) CR VU VU STAPHYLINIDAE Abemus chloropterus (Pa n z e r , 1796) CR CR CR Acrolocha minuta (Ol i v i e r , 1795) NT Acrotona nigerrima (Au b é , 1850) RE? Atheta nigerrima (Au b é ) Aleochara maculata Br i s o u t d e Ba r n e v i l l e , 1863 RE? Alevonota egregia (Ry e , 1875) CR Alevonota rufotestacea (Kr a a t z , 1856) NT Aloconota appulsa (W. Sc r i b a , 1868) EN EN Anotylus clypeonitens (Pa n d e l l é , 1867) NT EN Anotylus intricatus (Er i c h s o n , 1840) NT Anotylus mendus He r m a n , 1970 NT Anotylus pumilus (Er i c h s o n , 1839) NT Anotylus saulcyi (Pa n d e l l é , 1867) NT Anthophagus praeustus P. Mü l l e r , 1821 RE? EX? Arrhenopeplus tesserula (Cu r t i s , 1828) LC Micropeplus tesserula Cu r t i s Atheta benickiella Br u n d i n , 1948 NT VU Atheta diversa (Sh a r p , 1869) CR Atheta grisea (Th o m s o n , 1852) RE? Atheta melanaria (Ma n n e r h e i m , 1830) DD Atheta rugulosa He e r , 1839 RE? VU Atheta brisouti (Ha r o l d ) Autalia longicornis Sc h e e r p e l t z , 1947 LC VU Autalia puncticollis Sh a r p , 1864 VU VU Batrisodes adnexus (Ha m p e , 1863) VU Batrisodes delaporti (Au b é , 1833) VU Batrisodes unisexualis Be s u c h e t , 1988 VU Batrisus formicarius Au b é , 1833 VU Bisnius scribae (Fa u v e l , 1867) NT EN Philonthus varipennis Sc r i b a Bisnius sordidus (Gr a v e n h o r s t , 1802) VU Bledius atricapillus (Ge r m a r , 1825) DD EN Bledius baudii Fa u v e l , 1872 EN EN Bledius defensus Fa u v e l , 1872 EN Bledius fergussoni Jo y , 1912 DD VU EN Bledius pygmaeus Er i c h s o n , 1839 RE? EN Bledius agricultor He e r Brachygluta haematica (Re i c h e n b a c h , 1816) DD Brachygluta sinuata (Au b é , 1833) LC Brachygluta trigonoprocta (Ga n g l b a u e r , 1895) DD

52 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Brachygluta xanthoptera (Re i c h e n b a c h , 1816) DD VU Bryaxis clavicornis (Pa n z e r , 1805) LC Bryaxis nigripennis (Au b é , 1844) LC Bryaxis nodicornis (Au b é , 1833) LC Bryaxis ullrichii (Mo t s c h u l s k y , 1851) LC Bryaxis glabricollis auct. Bryophacis rugipennis (Pa n d e l l é , 1869) NT EN Bryoporus rugipennis (Pa n d .) Carpelimus despectus (Ba u d i d i Se l v e , 1870) EN EN Carpelimus halophilus (Ki e s e n w e t t e r , 1844) CR CR EN VU Carpelimus politus (Ki e s e n w e t t e r , 1850) CR EX? VU VU Cephennium carnicum Re i t t e r , 1882 DD EX? Cephennium carpathicum Sa u l c y , 1878 DD EN Chennium bituberculatum La t r e i l l e , 1807 DD EN EN Claviger longicornis P. W. J. Mü l l e r , 1818 DD VU EN VU Cypha lindbergi (Pa l m , 1935) DD Cypha pulicaria (Er i c h s o n , 1839) ** VU VU Cyphea curtula (Er i c h s o n , 1837) ** CR VU Dacrila fallax (Kr a a t z , 1856) VU EN Dasycerus sulcatus Br o n g n i a r t , 1800 ** VU CR Dianous coerulescens Gy l l e n h a l , 1810 DD Dochmonota rudiventris (Epp e l s h e i m , 1886) CR Emus hirtus (Li n n a e u s , 1758) NT NT EN Euconnus denticornis (P. W. J. Mü l l e r & Ku n z e , LC EN 1822) Euconnus fimetarius (Ch a u d o i r , 1845) EN Euconnus hirticollis (Il l i g e r , 1798) LC EN Euconnus pragensis (Ma c h u l k a , 1923) * CR VU Euconnus rutilipennis (P. W. J. Mü l l e r & Ku n z e , EN EN 1822) Euplectus decipiens Ra f f r a y , 1910 RE? EX? EN Euplectus kirbii De n n y , 1825 RE? DD Euplectus mutator Fa u v e l , 1895 CR Euplectus fauveli Gu i l l . Eusphalerum luteum (Ma r s h a m , 1802) NT Eusphalerum marshami (Fa u v e l , 1869) RE? EN Eusphalerum rectangulum (Ba u d i d i Se l v e , 1870) VU Eusphalerum signatum (Mä r k e l , 1857) NT Eutheia linearis Mu l s a n t & Re y , 1861 NT NT Eutheia scydmaenoides St e p h e n s , 1830 VU Euthiconus conicicollis (Fa i r m a i r e , 1855) * VU CR VU VU Geodromicus nigrita (P. Mü l l e r , 1821) VU EN VU Psephidonus nigrita (P. W. J . Mü l l .) Geodromicus plagiatus (Fa b r i c i u s , 1798) VU EN VU Psephidonus plagiatus (F.) Gyrophaena joyioides Wü s t h o f f , 1937 LC Gyrophaena nitidula (Gy l l e n h a l , 1810) LC Hydrosmecta delicatula (Sh a r p , 1869) VU EN VU Hydrosmecta fluviatilis (Kr a a t z , 1854) VU Thinoecia fluviatilis (Kr a a t z ) Hydrosmecta fragilicornis (Kr a a t z , 1854) VU Thinoecia fragilicornis (Kr a a t z ) Hydrosmecta fragilis (Kr a a t z , 1854) VU EN Hydrosmecta tenuissima (Epp e l s h e i m , 1892) VU EN Thinoecia tenuissima (Epp e l s h .) Hydrosmectina perpusilla (Sc h e e r p e l t z , 1944) VU VU Hydrosmectina subtilissima (Kr a a t z , 1854) VU EN VU Lithocharis ochracea (Gr a v e n h o r s t , 1802) RE? Lomechusoides strumosus (Fa b r i c i u s , 1775) EN t Lomechusa strumosa (F.)

53 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Megarthrus nitidulus Kr a a t z , 1857 LC Neuraphes carinatus (Mu l s a n t & Re y , 1861) LC Neuraphes parallelus (Ch a u d o i r , 1845) EN EN Neuraphes rubicundus (Sc h a u m , 1841) VU VU Neuraphes talparum Lo k a y , 1920 VU Oligota rufipennis Kr a a t z , 1858 CR Omalium oxyacanthae Gr a v e n h o r s t , 1806 EN EN Omalium septentrionis Th o m s o n , 1857 EN EN Omalium validum Kr a a t z , 1857 EN VU Oxypoda exoleta Er i c h s o n , 1839 VU Paederus schoenherri Cz w a l i n a , 1889 VU Paranopleta inhabilis (Kr a a t z , 1856) CR EN Philonthus alpinus Epp e l s h e i m , 1875 CR Philonthus binotatus (Gr a v e n h o r s t , 1806) RE? Philonthus ebeninus (Gr a v e n h o r s t , 1802) VU VU Philonthus nitidus (Fa b r i c i u s , 1787) VU Phloeonomus punctipennis Th o m s o n , 1867 LC Phloeopora nitidiventris Fa u v e l , 1900 LC Phloeopora scribae Epp e l s h e i m , 1884 LC Phloeopora bernhaueri Lo h s e Phloeostiba lapponica (Ze t t e r s t e d t , 1838) LC VU Phloeonomus lapponicus (Ze t t .) Phyllodrepa linearis Ze t t e r s t e d t , 1828 Hapalaraea linearis (Ze t t .) CR DD EN Hapalaraea scabriuscula (Kr a a t z ) Platydomene bicolor (Er i c h s o n , 1840) VU Lobrathium bicolor (Er.) Platystethus capito He e r , 1839 VU Plectophloeus nitidus (Fa i r m a i r e , 1858) LC DD Pronomaea rostrata Er i c h s o n 1837 DD EN Proteinus atomarius Er i c h s o n , 1840 VU Pycnoglypta lurida (Gy l l e n h a l , 1813) RE? CR Quedius boopoides Mu n s t e r , 1923 NT VU Quedius curtipennis Be r n h a u e r , 1908 LC Reichenbachia juncorum (Le a c h , 1817) VU DD Saulcyella schmidtii (Mä r k e l , 1845) VU VU VU Scaphisoma balcanicum Ta m a n i n i , 1954 VU DD EN Scaphisoma boreale Lu n d b l a d , 1952 * VU VU Schistoglossa aubei (Br i s o u t d e Ba r n e v i l l e , 1860) VU EN Scopaeus rubidus Mu l s a n t & Re y , 1855 VU EN Scydmaenus perrisii (Re i t t e r , 1879) VU CR Scydmoraphes helvolus (Sc h a u m , 1844) VU Scydmoraphes minutus (Ch a u d o i r , 1845) LC Sepedophilus transcaspicus (Be r n h a u e r , 1917) LC Sepedophilus lokayi Sm e t . Silusa rubra Er i c h s o n , 1839 RE? Stenichnus bicolor (De n n y , 1825) LC VU Stenus carpathicus Ga n g l b a u e r , 1896 ** EN Stenus flavipalpis Th o m s o n , 1860 ** EN EN VU Stenus fulvicornis St e p h e n s , 1833 EN Stenus fuscicornis Er i c h s o n , 1840 EN EN Stenus indifferens Pu t h z , 1967 RE? EN Stenus longipes He e r , 1839 EN Stenus longitarsis Th o m s o n , 1851 EN VU Stenus nitens St e p h e n s , 1833 ** EN Stenus pallitarsis St e p h e n s , 1833 EN Stenus picipennis Er i c h s o n , 1840 NT NT Stenus picipes St e p h e n s , 1833 EN Stenus providus Er i c h s o n , 1839 ** EN

54 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Stenus pusillus St e p h e n s , 1833 EN EN Stenus exiguus Er. Stenus ruralis Er i c h s o n , 1840 EN Stenus scrutator Er i c h s o n , 1840 RE? EN Stenus solutus Er i c h s o n , 1840 NT NT Stenus subdepressus Mu l s a n t & Re y , 1861 CR CR EN Tachinus scapularis St e p h e n s , 1832 EN EN Tachyporus quadriscopulatus Pa n d e l l é , 1869 RE? Tachyporus tersus Er i c h s o n , 1839 EN Tachyusida gracilis (Er i c h s o n , 1837) EN CR VU Taxicera deplanata (Gr a v e n h o r s t , 1802) EN EN Taxicera truncata (Epp e l s h e i m , 1875) EN CR Tetartopeus angustatus (La c o r d a i r e , 1835) RE? EX? CR Lathrobium angustatum La c o r d . Tetartopeus sphagnetorum (Mu o n a , 1977) EN CR Lathrobium sphagnetorum Mu o n a Thinobius ligeris Py o t , 1874 CR VU Thinobius linearis Kr a a t z , 1857 CR Thinobius petzi Be r n h a u e r , 1908 RE? CR Thinobius pusillimus (He e r , 1839) RE? EX? CR Thoraxophorus corticinus Mo t s c h u l s k y , 1837 VU VU EN VU Trimium carpathicum Sa u l c y , 1875 LC Velleius dilatatus (Fa b r i c i u s , 1787) ! ** VU VU VU VU Zeteotomus brevicornis (Er i c h s o n , 1839) EN EN LUCANIDAE Ceruchus chrysomelinus (Ho c h e n w a r t h , 1785) ! VU VU CR LR NT NT Dorcus parallelipipedus (Li n n a e u s , 1758) ! VU VU LC Lucanus cervus (Li n n a e u s , 1758) ! RB EN EN EN LR NT TROGIDAE Trox hispidus (Po n t o pp i d a n , 1763) EN EN BOLBOCERATIDAE Odontaeus armiger (Sc o p o l i , 1772) DD EN GEOTRUPIDAE Geotrupes mutator (Ma r s h a m , 1802) VU VU EX Typhaeus typhoeus (Li n n a e u s , 1758) NT NT CR SCARABAEIDAE assimile (He r b s t , 1790) NT NT NT Amphimallon ochraceum (Kn o c h , 1801) RE? EX? Amphimallon ruficorne (Fa b r i c i u s , 1775) DD DD CR Rhizotrogus ruficornis (F.) Anisoplia agricola (Po d a v o n Ne u h a u s , 1761) EN EN EN Anisoplia villosa (Go e z e , 1777) RE? EX? VU Aphodius biguttatus Ge r m a r , 1824 DD Aphodius circumcinctus W. L. E. Sc h m i d t , 1840 RE? VU Aphodius lugens Cr e u t z e r , 1799 DD EN VU Aphodius maculatus St u r m , 1800 NT NT Aphodius niger Il l i g e r , 1798 DD EN Aphodius niger (Pa n z .) Aphodius obscurus (Fa b r i c i u s , 1792) RE? EX? EX Aphodius paykulli Be d e l , 1907 DD Aphodius tessulatus (Pa y k .) Aphodius porcus (Fa b r i c i u s , 1792) * DD EX Aphodius quadrimaculatus (Li n n a e u s , 1761) RE? EX? EX Aphodius satellitus (He r b s t , 1789) RE? LC EX VU Aphodius scrofa (Fa b r i c i u s , 1787) DD EN Aphodius tomentosus (O. F. Mü l l e r , 1776) RE? EX? Aphodius zenkeri Ge r m a r , 1813 DD Caccobius schreberi (Li n n a e u s , 1767) NT NT EX VU Chaetopteroplia segetum (He r b s t , 1783) NT NT EN

Copris lunaris (Li n n a e u s , 1758) NT NT CR LR t

55 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Euheptaulacus sus (He r b s t , 1783) DD DD EX Heptaulacus sus (He r b s t ) Euheptaulacus villosus (Gy l l e n h a l , 1806) EN EN VU EN Heptaulacus villosus (Gy l l .) Euoniticellus fulvus (Go e z e , 1777) VU VU CR Oniticellus fulvus (Go e z e ) Gnorimus variabilis (Li n n a e u s , 1758) VU VU EN VU NT Gymnopleurus geoffroyi (Fu e ss l y , 1775) RE EX EX VU Heptaulaus testudinarius (Fa b r i c i u s , 1775) VU VU EX Holochelus aequinoctialis (He r b s t , 1790) CR CR VU VU Rhizotrogus aequinoctialis (He r b s t ) Hoplia hungarica Bu r m e i s t e r , 1844 DD DD CR Hoplia subnuda Re i t t . Hoplia philanthus (Fu e ss l y , 1775) DD EX? Hoplia praticola Du f t s c h m i d , 1805 NT NT EN Melolontha pectoralis Me g e r l e v o n Mü h l f e l d , 1812 DD DD VU Melolontha pectoralis Ge r m . Onthophagus furcatus (Fa b r i c i u s , 1781) NT NT NT Onthophagus gibbulus (Pa l l a s , 1781) DD CR VU Onthophagus lemur (Fa b r i c i u s , 1781) RE? EX? VU Onthophagus semicornis (Pa n z e r , 1798) NT NT NT Onthophagus vacca (Li n n a e u s , 1767) VU VU CR Onthophagus verticicornis (La i c h a r t i n g , 1781) EN EN VU Onthophagus vitulus (Fa b r i c i u s , 1777) EN EN Oryctes nasicornis (Li n n a e u s , 1758) NT NT EN VU Pleurophorus caesus (Cr e u t z e r , 1796) NT NT NT Pleurophorus caesus (Pa n z .) Polyphylla fullo (Li n n a e u s , 1758) NT NT EN VU Protaetia aeruginosa (Dr u r y , 1773) ! VU VU EN VU NT Netocia aeruginosa (Dr u r y ) Psammodius asper (Fa b r i c i u s , 1775) VU VU CR Psammodius sulcicollis (Il l i g .) Rhizotrogus aestivus (A. G. Ol i v i e r , 1789) CR CR Trichius rosaceus (Vo e t , 1768) DD DD CR LC EUCINETIDAE Nycteus hopffgarteni (Re i t t e r , 1885) LC LC EN Eucinetus hopffgarteni (Re i t t .) Hydrocyphon deflexicollis (P. W. J. Mü l l e r , 1821) DD CR BUPRESTIDAE Agrilus convexicollis L. Re d t e n b a c h e r , 1849 LC VU Agrilus graminis Ki e s e n w e t t e r , 1857 LC Agrilus graminis Ca s t . & Go r y Agrilus integerrimus (Ra t z e b u r g , 1837) NT NT EN VU Agrilus obscuricollis Ki e s e n w e t t e r , 1857 LC Agrilus subauratus (Ge b l e r , 1833) LC VU Anthaxia manca (Li n n a e u s , 1767) VU EN VU Anthaxia millefolii (Fa b r i c i u s , 1801) RE? EX? EX Anthaxia nigritula (Ra t z e b u r g , 1837) RE? EX? Anthaxia podolica Ma n n e r h e i m , 1837 DD VU Anthaxia salicis (Fa b r i c i u s , 1777) EN NT Anthaxia sepulchralis (Fa b r i c i u s , 1801) RE? Aphanisticus pusillus (A. G. Ol i v i e r , 1790) DD DD EN VU Buprestis haemorrhoidalis He r b s t , 1780 LC NT Buprestis octoguttata Li n n a e u s , 1758 LC VU Buprestis rustica Li n n a e u s , 1758 LC NT Chrysobothris chrysostigma (Li n n a e u s , 1758) EN CR VU Coraebus elatus (Fa b r i c i u s , 1787) LC NT Coraebus rubi (Li n n a e u s , 1767) RE? DD CR LR Cylindromorphus filum (Gy l l e n h a l , 1817) RE? DD EN VU Dicerca aenea (Li n n a e u s , 1761) EN EX VU

56 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Dicerca alni (Fi s c h e r v o n Wa l d h e i m , 1824) LC EN VU Dicerca berolinensis (He r b s t , 1779) VU VU Eurythyrea austriaca (Li n n a e u s , 1767) ! EN VU EX VU Habroloma nanum (Pa y k u l l , 1799) DD EN VU Lamprodila decipiens (Ge b l e r , 1847) VU VU EN Scintillatrix dives (Gu i l l .) Lamprodila rutilans (Fa b r i c i u s , 1777) NT NT VU Melanophila acuminata (DeGe e r , 1774) VU VU Perotis lugubris (Fa b r i c i u s , 1777) RE? EX? EX VU Poecilonota variolosa (Pa y k u l l , 1799) NT NT VU Trachypteris picta decostigma (Fa b r i c i u s , 1787) EN DD EN VU Melanophila picta (Pa l l .) BYRRHIDAE Byrrhus glabratus He e r , 1841 LC NT Byrrhus luniger Ge r m a r , 1817 LC CR Curimopsis setosa (Wa l t l , 1838) DD EX Simplocaria maculosa Er i c h s o n , 1847 DD CR ELMIDAE Esolus pygmaeus (P. W. J. Mü l l e r , 1806) DD EX Limnius muelleri (Er i c h s o n , 1847) DD EX Macronychus quadrituberculatus P. W. J. Mü l l e r , NT NT VU CR 1806 Stenelmis canaliculata (Gy l l e n h a l , 1808) RE? EX? DRYOPIDAE Dryops lutulentus (Er i c h s o n , 1847) DD CR EN Dryops nitidulus (He e r , 1841) DD EX Dryops rufipes (Kr y n i c k i , 1832) DD CR Dryops striatopunctatus (He e r , 1841) DD EN VU Pomatinus substriatus (P. W. J. Mü l l e r , 1806) DD DD EX Helichus substriatus (Mü l l .) LIMNICHIDAE Limnichus pygmaeus (St u r m , 1807) DD CR HETEROCRERIDAE Augyles intermedius (Ki e s e n w e t t e r , 1843) DD Augyles pruinosus (Ki e s e n w e t t e r , 1851) DD Heterocerus pruinosus Ki e sw . Augyles sericans (Ki e s e n w e t t e r , 1843) DD Heterocerus sericans Ki e sw . Heterocerus fossor Ki e s e n w e t t e r , 1843 DD PSEPHENIDAE Eubria palustris (Ge r m a r , 1818) DD CR EUCNEMIDAE Dromaeolus barnabita (A. Vi l l a & J. B. Vi l l a , 1838) DD EN VU LC Hylis olexai (Pa l m , 1955) DD DD CR VU LC Microrhagus lepidus Ro s e n h a u e r , 1847 DD DD EN VU LC LC Dirhagus lepidus (Ro s e n h .) Xylophilus corticalis (Pa y k u l l , 1800) DD CR VU LC LC THROSCIDAE Trixagus obtusus (Cu r t i s , 1827) DD DD ELATERIDAE Adrastus lacertosus Er i c h s o n , 1841 DD EX Adrastus montanus (Sc o p o l i , 1763) DD DD EN Ampedus cinnabarinus (Es c h s c h o l z , 1829) NT EN LC Ampedus nigerrimus (La c o r d a i r e , 1835) NT EN VU NT Ampedus praeustus (Fa b r i c i u s , 1792) LC VU LC Ampedus rufipennis (St e p h e n s , 1830) NT DD VU LC Ampedus tristis (Li n n a e u s , 1758) LC DD EN LC Anostirus gracilicollis (St e r l i n , 1896) DD NT VU Athous bicolor (Go e z e , 1777) DD

Betarmon bisbimaculatus (Fa b r i c i u s , 1803) CR EN EN t

57 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Calambus bipustulatus (Li n n a e u s , 1767) LC NT LC Cardiophorus gramineus (Sc o p o l i , 1763) VU VU NT Crepidophorus mutilatus (Ro s e n h a u e r , 1847) EN DD CR EN NT NT Ctenicera heyeri (Sa x e n , 1838) RB EN EN EN Danosoma fasciata (Li n n a e u s , 1758) EN EN EN LR LC Lacon fasciatus (L.) Diacanthous undulatus (DeGe e r , 1774) LC EN LC Dicronychus equiseti (He r b s t , 1784) LC VU Dicronychus equisetioides Lo h s e , 1976 DD VU VU Drapetes mordelloides (Ho s t , 1789) LC EN Elater ferrugineus Li n n a e u s , 1758 ! RB VU VU CR VU NT Fleutiauxellus maritimus (Cu r t i s , 1840) CR DD CR Lacon querceus (He r b s t , 1784) EN EN EN VU NT Melanotus crassicollis (Er i c h s o n , 1841) NT DD VU Oedostethus tenuicornis (Ge r m a r , 1824) DD CR Orithales serraticornis (Pa y k u l l , 1800) LC DD EN VU Paracardiophorus musculus (Er i c h s o n , 1840) NT CR VU Paraphotistus nigricornis (Pa n z e r , 1799) VU EN Pheletes quercus (A. G. Ol i v i e r , 1790) NT DD VU Cidnopus quercus (Ol.) Quasimus minutissimus (Ge r m a r , 1823) LC LC VU Stenagostus rhombeus (A. G. Ol i v i e r , 1790) CR CR EN LR LC Stenagostus rufus (DeGe e r , 1774) LC NT NT VU LC LC Zorochros flavipes (Au b é , 1850) LC LC CR Zorochros meridionalis (La p o r t e , 1840) DD DD CR Zorochros meridionalis (Ca s t .) LYCIDAE Benibotarsus taygetanus (Pi c , 1905) DD DD VU VU Dictyoptera fiedleri (Re i t t .) Erotides cosnardi (Ch e v r o l a t , 1831) DD Platycis cosnardi (Ch e v r .) Lopheros rubens (Gy l l e n h a l , 1817) DD VU Aplatapterus rubens (Gy l l .) LAMPYRIDAE Phosphaenus hemipterus (Go e z e , 1777) DD VU CANTHARIDAE Ancistronycha erichsonii (Ba c h , 1852) DD Ancistronycha occipitalis (Ro s e n h a u e r , 1847) DD Cantharis nigra (DeGe e r , 1774) DD Cantharis pallida Go e z e , 1777 VU Cantharis pulicaria Fa b r i c i u s , 1781 EN DD VU Cantharis quadripunctata (O. F. Mü l l e r , 1776) DD Cantharis tristis Fa b r i c i u s , 1798 CR VU VU Cratosilis denticollis (Sc h u m m e l , 1844) DD Malthinus moravicus Šv i h l a , 1997 DD VU Malthodes brevicollis (Pa y k u l l , 1798) DD Malthodes dispar (Ge r m a r , 1824) DD Malthodes lobatus Ki e s e n w e t t e r , 1852 EN EN VU Malthodes lucernensis Wi t t m e r , 1981 DD VU Malthodes transeuropaeus Wi t t m e r , 1970 DD DD VU Podistra rufotestacea (Le t z n e r , 1845) DD Absidia rufotestacea (Le t z n .) Podistra schoenherri (De j e a n , 1836) DD Absidia schoenherri (De j .) Rhagonycha atra (Li n n a e u s , 1767) DD Rhagonycha nigripes (W. Re d t e n b a c h e r , 1842) DD Silis nitidula (Fa b r i c i u s , 1792) DD Laricobius erichsonii Ro s e n h a u e r , 1846 DD VU

58 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

NOSODENDRIDAE Nosodendron fasciculare (A. G. Ol i v i e r , 1790) DD LR DERMESTIDAE Attagenus pantherinus (Ah r e n s , 1814) DD EN EN Attagenus punctatus (Sc o p o l i , 1772) DD BOSTRICHIDAE Lichenophanes varius (Il l i g e r , 1801) VU CR VU NT Stephanopachys substriatus (Pa y k u l l , 1800) RE? EX? EN EN LC PTINIDAE Anitys rubens (J. J. Ho f f m a n n , 1803) VU EN Caenocara affine (St u r m , 1837) RE? VU Caenocara bovistae (J. J. Ho f f m a n n , 1803) VU VU Gastrallus immarginatus (P. W. J. Mü l l e r , 1821) VU DD Gastrallus laevigatus (A. G. Ol i v i e r , 1790) RE? DD Gibbium psylloides (Cz e n p i n s k i , 1778) EN Grynobius planus (Fa b r i c i u s , 1787) RE? EX? Hadrobregmus denticollis (Cr e u t z e r , 1796) RE? Anobium denticollis Cr e u t z . Mesocoelopus niger (P. W. J. Mü l l e r , 1821) VU DD Ptinus calcaratus Ki e s e n w e t t e r , 1877 VU DD Ptinus lichenum Ma r s h a m , 1802 RE? Ptinus pusillus St u r m , 1837 RE? EN Ptinus sexpunctatus Pa n z e r , 1789 VU Ptinus variegatus P. Ro ss i , 1792 VU EN Xyletinus pectinatus (Fa b r i c i u s , 1792) VU Elateroides flabellicornis (D. H. Sc h n e i d e r , 1791) EN CR Lymexylon navale (Li n n a e u s , 1758) LC VU TROGOSSITIDAE Calitys scabra (Th u n b e r g , 1784) RB CR CR VU LC Peltis grossa (Li n n a e u s , 1758) VU VU LR LC Thymalus limbatus (Fa b r i c i u s , 1787) DD LC CLERIDAE Allonyx quadrimaculatus (Sc h a l l e r , 1783) DD DD CR VU Clerus mutillarius Fa b r i c i u s , 1775 RE? EX? Dermestoides sanguinicollis (Fa b r i c i u s , 1787) RB EN EN CR EN Opetiopalpus scutellaris (Pa n z e r , 1797) DD CR VU Opilo domesticus (St u r m , 1837) DD DD Opilo mollis (Li n n a e u s , 1758) DD Opilo pallidus (Ol i v i e r , 1795) EN EN VU Tilloidea unifasciata (Fa b r i c i u s , 1787) DD DD DASYTIDAE Aplocnemus tarsalis (C. R. Sa h l b e r g , 1822) DD DD Danacea morosa Ki e s e n w e t t e r , 1863 LC LC Danacea nigritarsis (Kü s t e r , 1850) DD DD Dasytes subaeneus Sc h ö n h e r r , 1817 DD DD Enicopus pilosus (Sc o p o l i , 1763) RE EX MALACHIIDAE Charopus concolor (Fa b r i c i u s , 1801) RE? EX? Clanoptilus elegans (A. G. Ol i v i e r , 1790) RE? EX? Clanoptilus geniculatus (Ge r m a r , 1824) NT NT Ebaeus appendiculatus Er i c h s o n , 1840 DD EN Ebaeus thoracicus (Ge o f f r o y , 1785) DD EN Ebaeus thoracicus (Fo u r c r .) Malachius scutellaris Er i c h s o n , 1840 DD VU Sphinginus coarctatus (Er i c h s o n , 1840) RE? EX? KATERETIDAE Brachypterolus antirrhini (Mu r r a y , 1864) RE? CR t Brachypterolus villiger (Re i t t .)

59 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

NITIDULIDAE Cyllodes ater (He r b s t , 1792) LC VU Epuraea oblonga (He r b s t , 1793) DD CR Epuraea silesiaca Re i t t e r , 1873 DD DD CR Ipidia binotata (Re i t t e r , 1875) LC VU Ipidia sexguttata (R. F. Sa h l b e r g , 1834) RE? EN Meligethes anthracinus C. N. F. Br i s o u t d e Ba r n e v - DD DD CR i l l e , 1863 Meligethes corvinus Er i c h s o n , 1845 DD VU Meligethes exilis St u r m , 1845 DD VU Meligethes kunzei Er i c h s o n , 1845 DD VU Meligethes nanus Er i c h s o n , 1845 DD CR Meligethes rosenhaueri Re i t t e r , 1871 DD EN Meligethes serripes (Gy l l e n h a l , 1827) DD CR Meligethes sulcatus C. N. F. Br i s o u t d e Ba r n e v i l l e , DD 1863 MONOTOMIDAE Rhizophagus aeneus Ri c h t e r , 1820 EN EN VU Rhizophagus brancsiki Re i t t e r , 1905 EN EN VU Rhizophagus cribratus (Gy l l e n h a l , 1827) DD VU Rhizophagus grandis (Gy l l e n h a l , 1827) LC LC VU SILVANIDA E Silvanoprus fagi (Gu é r i n -Mé n e v i l l e , 1844) DD VU CUCUJIDAE Cucujus cinnaberinus (Sc o p o l i , 1763) ! LC LC EN LR NT NT Cucujus haematodes Er i c h s o n , 1845 ! LC LC CR VU EN Pediacus depressus (He r b s t , 1797) DD EN VU LC Pediacus dermestoides (Fa b r i c i u s , 1792) DD VU LR DD LAEMOPHLOEIDAE Cryptolestes corticinus (Er i c h s o n , 1846) DD CR Laemophloeus monilis (Fa b r i c i u s , 1787) DD VU Lathropus sepicola (P. W. J. Mü l l e r , 1821) LC VU Notolaemus castaneus (Er i c h s o n , 1845) DD VU Placonotus testaceus (Fa b r i c i u s , 1787) DD PHALACRIDAE Olibrus gerhardti Fl a c h , 1888 DD CRYPTOPHAGIDAE Atomaria attila Re i t t e r , 1878 DD DD Cryptophagus quercinus Kr a a t z , 1852 DD Kryptophagus quercinus Kr a a t z Hypocoprus latridioides Mo t s c h u l s k y , 1839 DD DD Hypocoprus quadricollis Re i t t . Pteryngium crenatum (Fa b r i c i u s , 1798) DD Telmatophilus schonherrii (Gy l l e n h a l , 1808) DD EROTYLIDAE Combocerus glaber (Sc h a l l e r , 1783) DD CR EN Dacne notata (Gm e l i n , 1790) DD EN LC LC BIPHYLLIDAE Diplocoelus fagi (Ch e v r o l a t , 1837) DD DD Diplocoelus fagi (Gu é r .) BOTHRIDERIDAE Teredus opacus Ha b e l m a n n , 1854 RE? EX? CR EN CERYLONIDAE Cerylon impressum Er i c h s o n , 1845 DD EN Philothermus evanescens (Re i t t e r , 1876) * DD CR VU Sphaerosoma carpathicum Re i t t e r , 1883 RE? EX? ENDOMYCHIDAE Dapsa denticollis (Ge r m a r & Ka u l f u ss , 1816) DD DD VU VU

60 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Leiestes seminiger (Gy l l e n h a l , 1808) NT NT CR VU COCCINELLIDAE Sospita vigintiguttata (Li n n a e u s , 1758) DD LATHRIDIIDAE Corticarina latipennis (J. R. Sa h l b e r g , 1871) DD DD MYCETOPHAGIDAE Mycetophagus ater (Re i t t e r , 1879) EN EN EN VU DD Mycetophagus decempunctatus Fa b r i c i u s , 1801 LC EN VU LC Mycetophagus fulvicollis Fa b r i c i u s , 1792 LC VU LR LC Mycetophagus multipunctatus Fa b r i c i u s , 1792 LC VU LC Mycetophagus populi Fa b r i c i u s , 1798 LC VU LC Triphyllus bicolor (Fa b r i c i u s , 1777) LC VU LC CIIDAE Cis dentatus Me l l i é , 1848 * VU VU LR Cis lineatocribratus Me l l i é , 1848 VU VU Cis submicans Ab e i l l e d e Pe r r i n , 1874 DD Cis micans (F.) Cis villosulus (Ma r s h a m , 1802) DD Cis setiger Me l l . Diphyllocis opaculus (Re i t t e r , 1885) RE? EX? CR Dolichocis laricinus (Me l l i é , 1848) VU VU Octotemnus mandibularis (Gy l l e n h a l , 1813) RE? EX? CR Sulcacis bidentulus (Ro s e n h a u e r , 1847) VU VU Wagaicis wagai (Wa n k o w i c z , 1869) EN EN CR TETRATOMIDAE Mycetoma suturale (Pa n z e r , 1797) NT NT CR MELANDRYIDAE Conopalpus testaceus (A. G. Ol i v i e r , 1790) DD VU VU Hypulus bifasciatus (Fa b r i c i u s , 1792) LC LR Hypulus quercinus (Qu e n s e l , 1790) DD VU Melandrya barbata (Fa b r i c i u s , 1787) VU VU EN EN Melandrya caraboides (Li n n a e u s , 1760) DD VU LR Orchesia blandula Br a n c s i k , 1874 DD CR Orchesia fusiformis So l s k y , 1871 DD VU Orchesia acicularis Re i t t . Phloiotrya rufipes (Gy l l e n h a l , 1810) DD Phloiotrya subtilis (Re i t t e r , 1897) CR CR EN Phryganophilus auritus Mo t s c h u l s k y , 1845 VU VU CR Phryganophilus ruficollis (Fa b r i c i u s , 1798) ! RB EN EN CR EN NT Wanachia triguttata (Gy l l e n h a l , 1810) LC EN VU Abdera triguttata (Gy l l .) Zilora obscura (Fa b r i c i u s , 1794) LC CR VU RIPIPHORIDAE Metoecus paradoxus (Li n n a e u s , 1760) DD DD NT Pelecotoma fennica (Pa y k u l l , 1799) DD DD CR VU Ripidius quadriceps (Ab e i l l e d e Pe r r i n , 1972) DD DD CR EN ZOPHERIDAE Aulonium trisulcum (Ge o f f r o y , 1785) DD VU VU Colobicus hirtus (Ro ss i , 1790) EN EN EN Colobicus marginatus La t r . Coxelus pictus (J. St u r m , 1807) EN EN Orthocerus clavicornis (Li n n a e u s , 1758) DD EN Orthocerus crassicornis (Er i c h s o n , 1845) DD DD CR EN Pycnomerus terebrans (A. G. Ol i v i e r , 1790) EN EN EN VU Synchita mediolanensis A. Vi l l a & J. B. Vi l l a , 1833 DD EN VU Synchita undata Gu é r i n -Mé n e v i l l e , 1844 Cicones undatus (Gu é r .) EN EN EN VU Cicones pictus Er. Synchita variegata He l l w i g , 1792

DD EN VU t Cicones variegatus (He l l w .)

61 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

MORDELLIDAE bisignata (L. Re d t e n b a c h e r , 1849) DD VU Curtimorda maculosa (Ne a z e n , 1794) DD Hoshihananomia perlata (Su l z e r , 1776) LC LC kraatzi Em e r y , 1876 DD Mordellistena stenidea Mu l s a n t , 1856 DD tournieri (Em e r y , 1876) DD VU TENEBRIONIDAE Allecula rhenana Ba c h , 1856 DD EN Blaps lethifera Ma r s h a m , 1802 EN EN Blaps mortisaga (Li n n a e u s , 1758) RB EN EN Blaps mucronata La t r e i l l e , 1804 EN EN Corticeus bicoloroides (Ro u b a l , 1933) DD EN Corticeus pini (Pa n z e r , 1799) DD CR VU Cteniopus sulphuripes (Ge r m a r , 1824) EN EN CR VU Eledonoprius armatus (Pa n z e r , 1799) RE? EX? CR VU Gonodera luperus (He r b s t , 1783) DD Hymenalia rufipes (Fa b r i c i u s , 1792) DD Nalassus laevioctostriatus (Go e z e , 1777) DD Cylindronotus laevioctostriatus (Go e z e ) Neomida haemorrhoidalis (Fa b r i c i u s , 1787) NT VU Prionychus melanarius (Ge r m a r , 1813) DD VU Pseudocistela ceramboides (Li n n a e u s , 1758) DD PROSTOMIDAE Prostomis mandibularis (Fa b r i c i u s , 1801) VU VU CR VU NT OEDEMERIDAE Ditylus laevis (Fa b r i c i u s , 1787) RB RE EX EN VU Nacerdes melanura (Li n n a e u s , 1758) DD MELOIDAE Cerocoma schaefferi (Li n n a e u s , 1758) DD DD CR EN rufidorsum (Go e z e , 1777) RE? EX? CR VU Lytta vesicatoria (Li n n a e u s , 1758) NT NT EN Meloe cicatricosus Le a c h , 1815 DD DD CR VU Meloe rufiventris Ge r m a r , 1832 DD DD CR EN Meloe coriarius Br a n d t & Er. Meloe rugosus Ma r s h a m , 1802 DD DD VU VU Meloe scabriusculus Br a n d t & Er i c h s o n , 1832 DD NT VU MYCTERIDAE Mycterus curculionoides (Fa b r i c i u s , 1781) DD VU EN SALPINGIDAE Aglenus brunneus (Gy l l e n h a l , 1813) DD VU Cariderus aeneus (A. G. Ol i v i e r , 1807) DD DD Rhinosimus aeneus Ol. Lissodema cursor (Gy l l e n h a l , 1813) DD Lissodema denticolle (Gy l l e n h a l , 1813) DD Lissodema quadripustulatum (Ma r s h .) Rabocerus foveolatus (Lj u n g h , 1823) DD VU Rabocerus gabrieli (Ge r h a r d t , 1901) DD EN VU Sphaeriestes bimaculatus (Gy l l e n h a l , 1810) DD EN Salpingus bimaculatus Gy l l . Sphaeriestes stockmanni (Bi s t r ö m , 1977) DD EN Salpingus ater (Pa y k .) ANTHICIDAE Anthelephila pedestris (Ro ss i , 1790) DD DD Formicomus pedestris (Ro ss i ) Anthicus ater (Th u n b e r g , 1787) DD Anthicus luteicornis W. L. E. Sc h m i d t , 1842 DD Anthicus sellatus (Pa n z e r , 1796) DD EN Hirticollis hispidus (Ro ss i , 1792) DD DD Hirticomus hispidus (Ro ss i )

62 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Mecynotarsus serricornis (Pa n z e r , 1796) DD CR Notoxus brachycerus (Fa l d e r m a n n , 1837) DD DD ADERIDAE Euglenes oculatus (Pa y k u l l , 1798) DD Aderus oculatus (Pa y k .) SCRAPTIDAE Cyrtanaspis phalerata (Ge r m a r , 1847) DD Scraptia fuscula P. W. J. Mü l l e r , 1821 DD NT CERAMBYCIDAE Acmaeops pratensis (La i c h a r t i n g , 1784) RE? EN Gnathacmaeops pratensis (La i c h .) Akimerus schaefferi (La i c h a r t i n g , 1784) ! CR CR CR VU Callimus angulatus (Sc h r a n k , 1789) VU VU LC Callimellum angulatum (Sc h r a n k ) Cerambyx cerdo Li n n a e u s , 1758 RB ! CR VU EN LR NT VU Cerambyx scopolii Fu e ss l y , 1775 ! VU DD LC Chlorophorus figuratus (Sc o p o l i , 1763) RE? EX? LC Chlorophorus sartor (O. F. Mü l l e r , 1766) RE? DD LC Clytus rhamni Ge r m a r , 1817 VU LC Clytus tropicus (Pa n z e r , 1795) DD LC LC Cornumutila lineata (Le t z n e r , 1844) RB RE? CR CR VU Dorcadion fulvum erythropterum Fi s c h e r v o n Wa l d - h e i m , 1823 ! RE? NT Dorcadion fulvum (Sc o p .) Glaphyra kiesenwetteri (Mu l s a n t & Re y , 1861) CR DD DD Molorchus kiesenwetteri Mu l s . Isotomus speciosus (D. H. Sc h n e i d e r , 1787) RE? EX? EN LC Leiopus punctulatus (Pa y k u l l , 1800) RE? CR Leptura aurulenta Fa b r i c i u s , 1792 CR CR Monochamus sartor (Fa b r i c i u s , 1787) RE? EN LC LC Opsilia uncinata (Re d t e n b a c h e r , 1842) DD EN VU Phytoecia uncinata (Re d t .) Pachytodes erraticus (Da l m a n , 1817) RE? EX? Judolia erratica (Da l m .) Phymatodes rufipes (Fa b r i c i u s , 1777) RE? EX? LC Phytoecia affinis (Ha r r e r , 1784) RE? Phytoecia cylindrica (Li n n a e u s , 1758) LC LR Phytoecia nigricornis (Fa b r i c i u s , 1782) LC LR Pogonocherus ovatus (Go e z e , 1777) RE? NT Pronocera angusta (Kriechbaumer , 1844) ** LC DD Pseudogaurotina excellens (Br a n c s i k , 1874) ! LC LC CR Carilia excellens (Br a n c .) Ropalopus clavipes (Fa b r i c i u s , 1775) LC CR VU LC Ropalopus ungaricus (He r b s t , 1784) RE? DD EN VU EN EN Ropalopus varini (Be d e l , 1870) DD DD VU VU LC Ropalopus spinicornis (Ab e i l l e ) Rosalia alpina (Li n n a e u s , 1758) RB ! RE? EN CR VU LC VU Rusticoclytus pantherinus (Sa v e n i u s , 1825) RE? DD NT DD Xylotrechus pantherinus (Sa v .) Saphanus piceus (La i c h a r t i n g , 1784) LC DD NT Semanotus undatus (Li n n a e u s , 1758) LC EN LC Stenopterus rufus (Li n n a e u s , 1767) RE? DD LC Xylotrechus arvicola Ol i v i e r , 1795 LC DD LC Zeugophora scutellaris Su f f r i a n , 1840 DD CHRYSOMELIDAE aenescens (We i s e , 1888) EN CR Aphtona atrovirens (Fö r s t e r , 1849) DD EN Aphtona erichsoni (Ze t t e r s t e d t , 1838) EN EN Aphtona violacea (Ko c h , 1803) DD

Apteropeda globosa (Il l i g e r , 1794) DD t

63 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Argopus ahrensii (Ge r m a r , 1817) RB RE? EN CR Bruchidius cisti (Fa b r i c i u s , 1775) EN EN Bruchidius seminarius (Li n n a e u s , 1767) DD Bruchidius unicolor (Ol i v i e r , 1795) DD CR Bruchus rufipes He r b s t , 1783 DD Cassida azurea Fa b r i c i u s , 1801 DD CR Cassida ferruginea Go e z e , 1777 RE? CR Cassida leucanthemi Bo r d y , 1995 EN EN Chaetocnema subcoerulea (Ku t s c h e r a , 1864) EN EN Chaetocnema tibialis (Il l i g e r , 1807) EN Chrysolina marcasitica (Ge r m a r , 1824) CR EN Coptocephala rubicunda (La i c h a r t i n g , 1781) DD Coptocephala scopolina (Li n n a e u s , 1767) DD Crioceris quatuordecimpunctata (Sc o p o l i , 1763) RE? EX? Cryptocephalus distinquendus Sc h n e i d e r , 1792 DD EN Cryptocephalus nitidulus Fa b r i c i u s , 1787 DD Cryptocephalus octomaculatus Ro ss i , 1790 DD EN Cryptocephalus pygmaeus Fa b r i c i u s , 1792 VU Cryptocephalus schaefferi Sc h r a n k , 1789 RE? EX? Cryptocephalus variegatus Fa b r i c i u s , 1781 DD DD Donacia antiqua Ku n z e , 1818 DD LR Donacia brevicornis Ah r e n s , 1810 DD EN Donacia obscura Gy l l e n h a l , 1813 DD EN VU Donacia tomentosa Ah r e n s , 1810 DD EX VU Entomoscelis adonidis (Pa l l a s , 1771) VU DD CR Eumolpus asclepiadeus (Pa l l a s , 1773) NT NT CR Galeruca dahli (Jo a n n i s , 1865) VU CR Labidostomis lucida axillaris (La c o r d a i r e , 1848) VU CR Labidostomis lucida lucida (Ge r m a r , 1824) VU DD Longitarsus nigerrimus (Gy l l e n h a l , 1827) VU Longitarsus pallidicornis Ku t s c h e r a , 1863 RE? EX? CR Luperus xanthopoda (Sc h r a n k , 1781) VU DD EN Macroplea appendiculata (Pa n z e r , 1794) RE? CR EX Neocrepidodera interpunctata (Mo t s c h u l s k y , 1859) VU Oomorphus concolor (St u r m , 1807) DD EN Pachybrachis fimbriolatus (Su f f r i a n , 1848) CR LC EN Phyllotreta nodicornis (Ma r s h a m , 1802) DD Psylliodes brisouti Be d e l , 1898 EN EN Sclerophaedon orbicularis (Su f f r i a n , 1851) CR Smaragdina flavicollis (Ch a r p e n t i e r , 1825) DD CR Timarcha goettingensis (Li n n a e u s , 1758) VU DD CR ANTHRIBIDAE Allandrus undulatus (Pa n z e r , 1794) ** LC NT Anthribus scapularis Ge b l e r , 1833 DD DD Brachytarsus scapularis (Ge b l e r ) Bruchela conformis (Suffrian, 1845) DD EX? NT Bruchela suturalis (Fa b r i c i u s , 1792) LC Choragus sheppardi W. Ki r b y , 1918 RE? VU Dissoleucas niveirostris (Fa b r i c i u s , 1798) LC Opanthribus tessellatus (Bo h e m a n , 1829) LC CR VU Phaeochrotes cinctus (Pa y k u l l , 1800) LC Platyrhinus resinosus (Sc o p o l i , 1763) LC NT LR Tropideres albirostris (He r b s t , 1784) ** LC NT APIONIDAE Aizobius sedi (Ge r m a r , 1818) LC Apion sedi Ge r m . Catapion meieri (De s b r o c h e r s , 1901) LC Apion meieri De s b r . Ceratapion austriacum (Wa g n e r , 1904) LC NT Apion austriacum Wagn.

64 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Cyanapion platalea (Ge r m a r , 1817) LC Apion platalea (Ge r m .) Eutrichapion facetum (Gy l l e n h a l , 1839) RE? NT Apion facetum Gy l l . Eutrichapion punctigerum (Pa y k u l l , 1792) LC Apion punctigerum (Pa y k .) Exapion compactum (De s b r o c h e r s , 1888) RE? VU Apion compactum De s b r . Omphalapion buddebergi (Be d e l , 1887) RE? LC CR Apion buddebergi Be d . Oryxolaemus flavifemoratus (He r b s t , 1797) RE? EN VU Apion flavifemoratum He r b s t Oxystoma opeticum (Ba c h , 1854) LC Apion opeticum Ba c h Perapion affine (W. Ki r b y , 1808) LC Apion affine Ki r b y Protopirapion atratulum (Ge r m a r , 1817) RE? CR Apion atratulum Ge r m . Pseudapion rufirostre (Fa b r i c i u s , 1775) RE? Apion rufirostre (F.) Pseudoprotapion elegantulum (Ge r m a r , 1818) RE? Apion elegantulum Ge r m . Squamapion cineraceum (We n c k e r , 1864) LC Apion cineraceum We n c k . Squamapion elongatum (Ge r m a r , 1817) LC Apion elongatum Ge r m . Squamapion flavimanum (Gy l l e n h a l , 1833) LC NT Apion flavimanum Gy l l . Squamapion oblivium (Sc h i l s k y , 1902) LC NT Apion oblivium Sc h i l s k y Stenopterapion intermedium (Epp e l s h e i m , 1875) EN Apion intermedium Epp e l s h . ATTELABIDAE Apoderus erythropterus (Gm e l i n , 1790) RE? CR CURCULIONIDAE Acalyptus sericeus Gy l l e n h a l , 1836 LC Adexius scrobipennis Gy l l e n h a l , 1834 LC NT Alophus kaufmanni St i e r l i n , 1884 LC Anoplus setulosus Ki r s c h , 1870 LC NT Anthonomus bituberculatus Th o m s o n , 1868 LC Anthonomus conspersus De s b r o c h e r s , 1868 LC Anthonomus kirschi De s b r o c h e r s , 1868 DD NT Anthonomus ulmi (De Ge e r , 1775) VU Anthonomus undulatus Gy l l e n h a l , 1836 VU NT Bagous argillaceus Gy l l e n h a l , 1836 ** EN EN VU VU Bagous binodulus (He r b s t , 1795) VU CR VU Bagous lutosus (Gy l l e n h a l , 1813) VU VU VU Bagous lutulentus (Gy l l e n h a l , 1813) NT NT VU Bagous lutulosus (Gy l l e n h a l , 1827) NT EN VU Bagous tempestivus (He r b s t , 1795) NT VU Bagous tubulus Ca l d a r a & O’Br i e n , 1994 NT Bagous angustus Si l f . Baris analis (Ol i v i e r , 1790) VU VU VU Baris cuprirostris (Fa b r i c i u s , 1787) VU Baris picicornis (Ma r s h a m , 1802) LC Barynotus moerens (Fa b r i c i u s , 1792) LC NT Barypeithes araneiformis (Sc h r a n k , 1781) RE? Barypeithes chevrolati (Bo h e m a n , 1843) LC LC Barypeithes mollicomus (Ah r e n s , 1812) LC Bothynoderes affinis (Sc h r a n k , 1781) LC VU Chromoderus fasciatus (Mü l l .)

Brachysomus hirtus (Bo h e m a n , 1845) RE? NT t

65 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Brachysomus villosulus (Ge r m a r , 1824) RE? NT Brachytemnus porcatus (Ge r m a r , 1824) RE? Bradybatus fallax Ge r s t a e c k e r , 1860 LC NT Bradybatus kellneri Ba c h , 1854 LC Calosirus apicalis (Gy l l e n h a l , 1827) LC Centricnemus leucogrammus (Ge r m a r , 1824) RE? NT Peritelus leucogrammus Ge r m . Ceutorhynchus barbareae Su f f r i a n , 1847 VU VU NT Ceutorhynchus canaliculatus C. Br i s o u t , 1869 LC NT Ceutorhynchus parvulus C. Br i s o u t , 1869 LC NT Ceutorhynchus pumilio (Gy l l e n h a l , 1827) LC EN Ceutorhynchus querceti (Gy l l e n h a l , 1813) NT Ceutorhynchus roberti Gy l l e n h a l , 1837 LC Ceutorhynchus unguicularis Th o m s o n , 1871 LC NT Chlorophanus graminicolla Sc h o e n h e r r , 1832 LC CR Chlorophanus pollinosus (Fa b r i c i u s , 1792) LC EX? Cionus olivieri Ro s e n s c h o e l d , 1838 LC NT Cleopomiarus micros (Ge r m a r , 1821) LC VU Miarus micros (Ge r m .) Cleopomiarus plantarum (Ge r m a r , 1824) RE? Miarus plantarum (Ge r m .) Coeliodinus nigritarsis (Ha r t m a n n , 1895) LC NT Coeliodes nigritarsis Ha r t m . Cossonus cylindricus C. R. Sa h l b e r g , 1835 LC Cossonus linearis (Fa b r i c i u s , 1775) LC Cossonus parallelepipedus (He r b s t , 1795) LC Curculio elephas (Gy l l e n h a l , 1836) RE? VU NT Curculio villosus Fa b r i c i u s , 1781 LC Cycloderes pilosulus (He r b s t , 1796) LC NT Cycloderes pilosus (F.) Cyphocleonus dealbatus (Gm e l i n , 1790) LC NT Cyphocleonus trisulcatus (He r b s t , 1795) RE? VU VU Datonychus derennei (Gu i l l a u m e , 1936) LC VU Dodecastichus pulverulentus (Ge r m a r , 1824) RE? Otiorhynchus pulverulentus Ge r m . Ellescus inifrmus (He r b s t , 1795) RE? Ethelcus denticulatus (Sc h r a n k , 1781) RE? Eubrychius velutus (Be c k , 1817) NT VU Euryommatus mariae Ro g e r , 1856 RE? VU CR Gasterocerus depressirostris (Fa b r i c i u s , 1792) RB RE? EN VU VU Glocianus fennicus (Fa u s t , 1895) LC VU Glocianus moelleri (C. G. Th o m s o n , 1868) LC NT Hadroplontus trimaculatus (Fa b r i c i u s , 1775) RE? Hexarthrum exiguum (Bo h e m a n , 1838) NT Hylastes linearis Er i c h s o n , 1836 LC Hylastinus obscurus (Ma r s h a m , 1802) LC Hylesinus toranio (Da n t h o i n e , 1788) * LC Hylobius transversovittatus (Go e z e , 1777) LC VU Hypera arundinis (Pa y k u l l , 1792) VU VU CR Larinus brevis (He r b s t , 1795) VU Larinus obtusus Gy l l e n h a l , 1836 LC LC NT Larinus planus (Fa b r i c i u s , 1792) RE? Liparus coronatus (Go e z e , 1777) RB RE? EN NT Liparus germanus (Li n n a e u s , 1758) RE? Lixus angustatus (Fa b r i c i u s , 1775)** CR VU NT Lixus algirus (L.) Lixus bardanae (Fa b r i c i u s , 1787) RE? VU Lixus cardui Ol i v i e r , 1807 RE? EX? Lixus filiformis (Fa b r i c i u s , 1781) RE? VU Lixus elongatus (Go e z e )

66 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Lixus myagri Ol i v i e r , 1807 NT VU Lixus paraplecticus (Li n n a e u s , 1758) NT EN Lixus punctiventris Bo h e m a n , 1836 VU VU NT Lixus subtilis Bo h e m a n , 1836 NT NT Lymantor aceris (Li n d e m a n n , 1875) LC LC Magdalis flavicornis (Gy l l e n h a l , 1836) LC Magdalis nitidipennis (Bo h e m a n , 1843) LC Magdalis punctulata (Mu l s a n t & Re y , 1859) LC CR Mecaspis alternans (He r b s t , 1795) EN EN VU Mecinus ictericus (Gy l l e n h a l , 1838) LC EN Gymnetron ictericum Gy l l . Mecinus janthinus Ge r m a r , 1821 LC Melicius cylindrus (Bo h e m a n , 1838) RE? NT Phloeophagus cylindrus (Bo h .) Minyops carinatus (Li n n a e u s , 1767) EN EN CR Mogulones andreae (Ge r m a r , 1824) NT VU Mogulones borraginis (Fa b r i c i u s , 1792) RE? NT Mogulones cynoglossi (Fr a u e n f e l d , 1866) LC NT Mogulones javetii (Ge r h a r d t , 1867) LC NT Mogulones larvatus (Sc h u l t z e , 1897) LC Neoglocianus maculaalba (He r b s t , 1795) VU VU Neophytobius granatus (Gy l l e n h a l , 1835) NT NT Neoplinthus porcatus (Pa n z e r , 1798) RE? EX? Notaris aethiops (Fa b r i c i u s , 1793) RB RE? EN Notaris aterrima (Ha m p e , 1850) NT Omias puberulus Bo h e m a n , 1834 LC NT Omias rotundatus (F.) Oprohinus consputus (Ge r m a r , 1824) LC Orchestes erythropus (Ge r m a r , 1821) RE? EX? NT Rynchaenus erythropus (Ge r m .) Orchestes rufus (Sc h r a n k , 1781) RE? NT Rynchaenus rufus (Sc h r a n k ) Otiorhynchus austriacus (Fa b r i c i u s , 1801) RE? Otiorhynchus cornicinus St i e r l i n , 1861 RE? Otiorhynchus laevigatus (F.) Otiorhynchus fullo (Sc h r a n k , 1781) RE? Otiorhynchus perdix (Ol i v i e r , 1807) RB EN EN Otiorhynchus porcatus (He r b s t , 1795) ** LC Otiorhynchus rugosostriatus (Go e z e , 1777) ** LC NT Paophilus afflatus (Bo h e m a n , 1833) EN EN Parafoucartia squamulata (He r b s t , 1795) RE? Foucartia squamulata (He r b s t ) Philopedon plagiatum (Sc h a l l e r , 1783) RE? CR Phloeophagus lignarius (Ma r s h a m , 1802) NT Phloeophagus thomsoni (Gr i l l , 1896) NT Phyllobius betulinus (Be c h s t e i n & Sc h a r f e n b e r g , LC 1805) Phyllobius scutellaris Re d t e n b a c h e r , 1849 LC Pissodes scabricollis Mi l l e r , 1859 VU Pityogenes bistridentatus (Ei c h h o f f , 1878) DD Plinthus tischeri Ge r m a r , 1824 LC Polydrusus flavipes (De Ge e r , 1775) RE? NT Polydrusus fulvicornis (Fa b r i c i u s , 1792) VU Polygraphus subopacus Th o m s o n , 1871 LC Pselactus spadix (He r b s t , 1795) LC NT Pseudomyllocerus invreae (So l a r i , 1948) LC CR Phyllobius cinerascens (F.) Pseudomyllocerus sinuatus (Fa b r i c i u s , 1801) LC Pseudorhestes ermischi (Di e c k m a n n , 1958) LC

Pseudorhestes pratensis (Ge r m a r , 1821) LC NT t

67 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Pseudostyphlus pilumnus (Gy l l e n h a l , 1835) LC VU Pteleobius vittatus (Fa b r i c i u s , 1787) VU VU VU Rhinoncus bosnicus Sc h u l t z e , 1900 NT NT Rhinoncus henningsi Wa g n e r , 1936 NT NT Rhinusa melas (Bo h e m a n , 1838) LC NT Gymnetron melas Bo h . Rhinusa thapsicola (Ge r m a r , 1821) RE? EX? NT Gymnetron thapsicola (Ge r m .) Rhyncolus sculpturatus Wa l t l , 1839 LC NT Sciaphobus rubi (Gy l l e n h a l , 1813) RE? NT Scolytus ensifer Ei c h h o f f , 1881 VU VU Sibinia sodalis Ge r m a r , 1824 RE? Sibinia subelliptica (De s b r o c h e r s , 1873) EN Sibinia tibialis (Gy l l e n h a l , 1836) EN Sitona cambricus St e p h e n s , 1831 LC NT Sitona regensteinensis (He r b s t 1797) LC Smicronyx coecus (Re i c h , 1797) LC Smicronyx jungermanniae (Re i c h , 1797) LC Smicronyx smreczynskii F. So l a r i , 1952 LC Sphenophorus abbreviatus (Fa b r i c i u s , 1787) RE? EX? CR Stereocorynes truncorum (Ge r m a r , 1824) NT Strophosoma limbatum (Fa b r i c i u s , 1792) RE? Tanysphyrus ater Bl a t c h l e y , 1928 NT NT Thamiocolus kraatzi (C. Br i s o u t , 1869) NT LC CR Thamiocolus pubicollis (Gy l l e n h a l , 1837) VU VU VU Thamiocolus signatus (Gy l l e n h a l , 1837) RE? NT Trachyphloeus angustisetulus Ha n s e n , 1915 * LC Trachyphloeus spinimanus Ge r m a r , 1824 LC NT Trachyphloeus spinosus (Go e z e , 1777) LC NT Trachyphloeus olivieri Be d . Trichosirocalus urens (Gy l l e n h a l , 1837) LC LC Tropiphorus obtusus (Bo n sd o r f , 1785) RE? NT Tropiphorus terricola (Ne w m a n , 1838) RE? NT Tropiphorus tomentosus (Ma r s h .) Tychius parallelus (Pa n z e r , 1794) RE? Tychius pusillus Ge r m a r , 1842 LC NT Tychius schneideri (He r b s t , 1795) EN NT NANOPHYIDAE Dieckmanniellus gracilis (L. Re d t e n b a c h e r , 1849) CR Nanophyes gracilis Re d t . Microon sahlbergi (Sa h l b e r g , 1835) EN VU Nanophyes sahlbergi (C. R. Sa h l b .) Nanomimus hemisphaericus (Ol i v i e r , 1807) RE? EN Nanophyes hemisphaericus (Ol.) Nanophyes globulus (Ge r m a r , 1821) VU VU NEMONYCHIDAE Doydirhynchus austriacus (Ol i v i e r , 1807) ** LC RHYNCHITIDAE Auletobius sanguisorbae (Sc h r a n k , 1798) NT VU LR Chonostropheus tristis (Fa b r i c i u s , 1794) NT NT Deporaus tristis (F.) Haplorhynchites pubescens (Fa b r i c i u s , 1775) RE? EN Rhynchites pubescens (F.) Lasiorhynchites olivaceus (Gy l l e n h a l , 1833) LC Lasiorhynchites sericeus (He r b s t , 1797) LC Neocoenorrhinus aeneovirens (Ma r s h , 1802) LC Caenorhinus aeneovirens (Ma r s h .) Neocoenorrhinus interpunctatus (St e p h e n s , 1831) LC Caenorhinus interpunctatus (St e p h .) Rhynchites auratus (Sc o p o l i , 1763) RE? Rhynchites bacchus (Li n n a e u s , 1758) VU VU

68 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Objaśnienia: Zagrożenie chrząszczy: WS – województwo śląskie, RP – Polska (Pawłowski i in. 2002), CR – Republika Czeska (Farkač i in. 2005), SR – Republika Słowacka (Holecová, Franc 2001), E – Europa (Nieto, Alexander 2010), G – globalne (IUCN 2010. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.4. . Downloaded on 30 June 2011). Kategorie zagrożenia gatunków: RE – regionalnie wymarły, RE? – prawdopodobnie wymarły regionalnie, CR – krytycznie zagrożony, EN – zagrożony, VU – narażony, NT – bliski zagrożenia, LC – najmniejszej troski., DD – gatunek o nieokreślonym stopniu zagrożenia, wymagający dokładniejszych danych. ! – gatunki objęte w Polsce ochroną, RB – gatunki z polskiej Czerwonej Księgi (Głowaciński, Nowacki 2004), * – gatunki po raz pierwszy wykazywane z terenu województwa śląskiego, ** – gatunki, dla których podano współczesne stanowiska. Explanations: The threat of beetles: WS – Silesian Voivodship, RP – Poland (Pawłowski et al. 2002), CR – (Farkač et al. 2005), SR – Slovak Republic (Holecová, Franc 2001), E – Europe (Nieto, Alexander 2010), G – globally (IUCN 2010. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.4. . Downloaded on 30 June 2011). Categories of the threat of species: RE – regionally extinct, RE? – probably regionally extinct, CR – critically endangered, EN – endangered, VU – vul- nerable, NT – near threatened, LC – least concern, DD – data deficient. ! – species under protection in Poland, RB – species from the Polish Red Book (Głowaciński, Nowacki 2004), * – species recorded from the Silesia province for the first time, ** – species for which recent stations gave.

Aneks *Cis dentatus Me l l i é , 1848 Wykaz stanowisk gatunków zamieszczonych w czerwonej Beskid Zachodni: Beskid Śląski, okolice Istebnej liście po raz pierwszy na podstawie danych własnych (*) (CV49), 5.05.2004, 1 ex. leg. R. Królik. oraz współczesnych stanowisk gatunków bardzo rzad- **Cypha pulicaria (Er i c hso n , 1839) kich i od dawna nie notowanych (**) w województwie Górny Śląsk: Brynek [CA39], 4. 04. 2000, 15. 08. 2000, śląskim. leg. H. Szołtys. **Cyphea curtula (Er i c hso n , 1837) Appendix Jest to niezwykle rzadki gatunek kusaka związany ze The list of stations of species placed in the red list for środowiskiem saproksylicznym. Mimo intensywnych the first time on the basis of own data (*) and recent sta- badań tego biotopu przez licznych autorów, od dawna tions of very rare and for a long time not noted species nie wykazywany. Ze Śląska wykazany jedynie z Za­ (**) in Silesian Province. brza na początku XX wieku (Burakowski i inni, 1981). Znaleziony ostatnio w Bielsku-Białej (Beskid **Allandrus undulatus (Pa n z e r , 1794) Zachodni) w środowisku podkorowym (informacja Górny Śląsk: Tworóg [CB30], 22.06.1992, leg. H. ustna od A. Melke). Szołtys. **Dasycerus sulcatus Br o n g n i a r t , 1800 *Aphodius porcus (Fa b r i c i u s , 1792) Górny Śląsk: potwierdzono jego występowanie na Górny Śląsk: Bytom – Bobrek (CA47), 1.09.1988, 1 ex. stanowisku w Rudach (Rudy [CA16], 22.04.2006, [6 leg. R. Królik. exx.], leg. J. Grzywocz, informacja ustna). **Bagous argillaceus Gy l l e n h a l , 1836 **Doydirhynchus austriacus (Ol i v i e r , 1807) Górny Śląsk: Brynek [CA39], 26.06.1994, leg H. Górny Śląsk: Brynek [CA39], 10.05.2005, 3 exx., Szołtys, jest to drugie stanowisko na Górnym Śląsku. 11.05.2005, 15.05.2005, 23.05.2005, 2.05.2006, leg. *Bidessus grossepunctatus Vo r b r i n g e r , 1907 H. Szołtys. Górny Śląsk: Tychy [CA55], Lasy Kobiórskie płytkie *Euconnus pragensis (Ma c h u l k a , 1923) bajoro leśne zarośnięte torfowcami i turzycami, Górny Śląsk: Rudziniec Gliwicki [CA18], 29.08.1998, 15.06.2008, 1 ex.; 26.04.2007, 4 exx., leg. C. Greń. leg. et coll. J. Grzywocz. *Brychius elevatus (Pa n z e r , 1793) Jest to gatunek zasiedlający południową część Beskid Zachodni: Milówka [CV69], rzeka Soła, środkowej Europy. Z Polski wykazany jedynie ze Słubic 9.07.2010, 1 ex., leg. C. Greń. (Nizina Wielkopolsko-Kujawska) w pierwszej połowie *Cercyon nigriceps (Ma r sh a m , 1802) XX wieku (Burakowski i inni, 1978). W Rudzińcu Górny Śląsk: Ruda Śląska [CA46], 10.06.1998, odłów odłowiony w próchnie martwej topoli, którą ścięto. na światło, 1 ex., leg. C. Greń. *Euthiconus conicicollis (Fa i r m a i r e , 1855)

69 Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskieg0

Górny Śląsk: Murcki [CA66], 2.07.1999, 12.08.2001, *Trachyphloeus angustisetulus Ha n s e n , 1915 leg. H. Szołtys, Paniowy [CA46], 11.09.1999, Sta­re Górny Śląsk: Brynek [CA39], 26.04.1994, leg. H. Tarnowice [CA48], 6.03.2000, leg. et coll. J. Grzy­ Szołtys. Gatunek nowy dla Górnego Śląska. wocz. **Tropideres albirostris (He r b s t , 1784) Beskid Zachodni: góra Czantoria [CA40], 26.04.1998, Górny Śląsk: Połomia [CA39], 26.05.2008, 2 exx., leg. leg. et coll. J. Grzywocz. H. Szołtys. *Hygrotus nigrolineatus (St e v e n , 1808) **Velleius dilatatus (Fa b r i c i u s , 1787) Górny Śląsk: Borowa Wieś, odłów na światło, 27.07. Górny Śląsk: Brynek [CA39], przylatuje do światła, 2006, 1 ex., leg. J. Grzywocz. obs. H. Szołtys. *Hylesinus toranio (Da n t ho i n e , 1788) Górny Śląsk: Ruda Śląska [CA46], cult. 07. 2010, leg. T. Bziuk, coll. H. Szołtys. Gatunek nowy dla Górnego Śląska. **Leiodes obesa (W. L. E. Sc hm i d t , 1841) Górny Śląsk: Brynek [CA39], łowiony pojedynczo w latach 1992-2001, leg. H. Szołtys. **Lixus angustatus (Fa b r i c i u s , 1775) Górny Śląsk: Miłosz Mazur (informacja ustna) widział okaz z okolic Lublińca [CB31]. **Otiorhynchus porcatus (He r b s t , 1795) Górny Śląsk: Chorzów [CA57], 5.12.1994, leg. T. Koś­ cielny, coll. H. Szołtys. Jest to drugie stanowisko na Górnym Śląsku. **Otiorhynchus rugosostriatus (Go e z e , 1777) Górny Śląsk: Bytom [CA47], 2.07.1993, leg. W. Żyła, coll. H. Szołtys. Jest to drugie stanowisko na Górnym Śląsku. *Philothermus evanescens (Re i t t e r , 1876) Górny Śląsk: inf. ustna J. Grzywocz, H. Szołtys. **Pronocera angusta (Kr i e c h b a u m e r , 1844) Górny Śląsk: Brynek [CA39], 10.06.1994, Tworóg [CB30], 16. 07. 1999, leg. H. Szołtys. *Scaphisoma boreale Lu n d b l a d , 1952 Górny Śląsk: Miedary [CA39], 21.05.2001, leg. H. S z o ł ­t y s . **Stenus carpathicus Ga n g l b a u e r , 1896 Górny Śląsk: rezerwat Segiet [CA48], 17.11.2002, [7 exx.], leg. H. Szołtys. **Stenus flavipalpis Thomso n , 1860 Górny Śląsk: Połomia [CA39], 3.02.2002, Świniowice [CA39], 9. 03. 2002, leg. H. Szołtys. **Stenus nitens St e ph e n s , 1833 Górny Śląsk: Tworóg [CB30], 1.11.2003, leg. H. Szoł­ tys. **Stenus providus Er i c hso n , 1839 Górny Śląsk: Brynek [CA39], 19.04.2003, leg. H. Szoł­ tys.

70