Vladimir Solov'ëv and the Russian-Christian Jewish

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Vladimir Solov'ëv and the Russian-Christian Jewish VLADIMIR SOLOV’ËV AND THE RUSSIAN-CHRISTIAN JEWISH QUESTION EVERT VAN DER ZWEERDE* ‘…ljubi vse drugie narody, kak svoj sobstvennyj […love all other nations like your own].’ (Vladimir Solov’ëv, 1897)1 ‘The needy peasant goes to the Jews because his own people will not help him. And if the Jews, when they help the peasant, exploit him, then they don’t do this because they are Jews, but because they are masters of financial affairs, which are based on the exploitation of some by others [italics in the original, EvdZ].’ (Vladimir Solov’ëv, 1884)2 ‘Die Judenemanzipation in ihrer letzten Bedeutung ist die Emanzipation der Menschheit vom Judentum.’ (Karl Marx, 1844)3 * Dr. Evert van der Zweerde is senior lecturer at the Department of Social and Political Phi- losophy, and director of the Centre for Russian Humanities Studies, both at the Faculty of Philosophy of the University of Nijmegen, Netherlands. This article is based on investigations supported by the Foundation for Research in the field of Philosophy and Theology which is subsidized by the Netherlands Organization for Scientific Research (NWO). A first version of this paper was presented at the conference ‘Vladimir Solovyov and the Jews', held June 1998 at the Jewish University in St.Petersburg, Russian Federation. The present version has bene- fited from the discussions at that conference, from the feedback by members of the Centre for Russian Humanities Studies, University of Nijmegen, and from a recent visit to Oswiecim / Auschwitz. Unless otherwise indicated, all translations are the author’s, Russian spelling has been adapted to contemporary standards, the transliteration follows the ISO-standard. 1 Vladimir Solov’ëv, Opravdanie dobra III, 14, v, in Vladimir Solov’ev, Socinenija v dvukh tomakh, eds. A.F. Losev and A.V. Gulyga (Moskva, 1988), I, pp. 47-480, p. 379. Cf. also, in the same paragraph, p. 378: ‘my dolzny ljubit’ vse narodnosti, kak svoju sobstvennuju’. 2 Vladimir Solov’ëv, ‘Evrejstvo i khristianskij vopros’, Pravoslavnoe obozrenie 1884, August, pp. 755-772, and September, pp. 76-114; here cited from V.S. Solov’ev, Socinenija v dvukh tomakh, eds. N.V. Kotrelëv and E.B. Raskovskij (Moskva, 1989), I, Publicistika, pp. 206-256, p. 254. 3 Karl Marx, ‘Zur Judenfrage', in Marx Engels Werke, Bd. 1 (Berlin, 1983), p. 377 [orig. in Deutsch-Franzosische Jahrbucher, Paris, 1844]. 212 EVERT VAN DER ZWEERDE In the 21st Century, one of the ‘post-modern' conclusions to be drawn is that the ‘modern' idea of a gradual reduction of religion to a strictly private sphere of ‘conscience' and an equally gradual, but fundamental exclusion of religion and church from the public domain and from ‘politics' has proved to be an illusion. For better or for worse (or perhaps: for better and for worse), reli- gion and politics continue to be interconnected in a variety of ways: religion is a political factor and the political obtains, in many contexts, a religious colouring. Although it is possible to argue, in a continuity of Enlightened thinking, that in reality religion and politics are different and separate affairs, the question then is where this ‘reality' is to be found, apart from the mind of the person who thinks it or the intellectual milieu in which she or he thinks. To put it more radically: the disconnectedness of politics and religion is a reality to the exact extent to which people think that they are disconnected and act accordingly. As a rule, however, people think and act otherwise. Much the same applies to the phenomenon of national identity and nation- alism, also at some point believed to be a thing of the past, but in some parts of the world vitally and violently manifesting itself. One of the ways in which religion and politics are often connected is in the idea of a ‘national religion', the idea of a one-to-one correspondence of a specific religion and a national identity. The clearest example of this idea in the present-day world is to be found, probably, in former Yugoslavia, where, in the independent republic of Bosnia-Herzegovina, you can be a Croat, a Serb, or a Muslim, the three functioning as mutually exclusive determinations within the same category, a category in which the ethnic and the religious are interchangeable. The lurking opposition of ‘Europeans' (post-Christian or Christian) and ‘Muslims' within the context of the expanding European Union copies the same cate- gory mistake at a larger scale, and with potentially disastrous consequences.4 Christianity and Christians have a special problem here, because this reli- gion has come into being, on the one hand, on the basis of an explicitly national religion, Judaism, while representing, on the other hand, the idea of a religion that transcends all national differences in the name of human- ity as such – the fact that the Roman Catholic Church is often nicknamed 4 See my ‘Europe – A Christian Super-Nation in a Globalizing World?', in Orthodox Chris- tianity and Contemporary Europe, eds. Jonathan Sutton and W.P. van den Bercken (Leuven, 2003), pp. 145-162. VLADIMIR SOLOV’ËV AND THE RUSSIAN-CHRISTIAN JEWISH QUESTION 213 the largest transnational NGO is a apt illustration of this fact. Post-Christians (secularists, humanists, neo-Marxists, etc.) share this problem with their Chris- tian predecessors: their pretension, badly hidden behind relativistic rhetoric, remains universal, while at the same time the phenomenon of national reli- gion is too manifest and strong to be disregarded or rejected. One of the possible ways of getting access to the core logic of this problem is to turn to historical examples. Within the context of this article, I attempt to trace this core logic in the thought and action of one of the greater intel- lectual figures of late-19th century imperial Russia, Vladimir Sergeevic Solov’ev (1853-1900), a thinker who was clearly aware of the aforementioned problem, and who not only was ready to acknowledge the political relevance of religion, but actively engaged in what he called ‘Christian politics', the attempt to real- ize, within the framework of human history, the conditions for the Kingdom of God. The fact that the idea of this Kingdom is itself part of the Judeo-Chris- tian tradition accounts for the special attention paid by Solov’ëv to the so- called ‘Jewish Question', and serves to explain his attempt to ‘invert' that ques- tion. At the same time, as I shall show, Solov’ëv not merely remains within the ‘national paradigm', but even hypertrophies it in the form of a national-reli- gious essentialism. The historical and cultural distance between Solov’ëv and ‘us' is what, hopefully, gives my analysis more than purely scholarly relevance. In this article, my objective is, most of all, to analyse the notion of ‘nation' employed by Solov’ëv in his discussion of the Jewish question. Secondly, I focus, in a reflexive manner, on the position Solov’ëv is claiming for him- self vis-à-vis the ‘Jewish Question' as he discusses it, using his perspective on the Jewish Question as a perspective on Solov’ëv. In the third place, my aim is to intervene in a particular kind of discourse on nationality and religion, exemplified by Solov’ëv. All three questions have both a historical, a philo- sophical, and a present-day aspect, i.e. they are relevant for Solov’ëv studies, for an assessment of Solov’ëv’s importance as a thinker, and for contempo- rary discussions about national identity and the role of religion in it. A lot has already been written about Solov’ëv’s perception of the Jews and of the Jewish question. Instead of repeating points made by others, I shall refer to them in passing. If, however, there is one thing that is absent in the extant literature, it is a political reading, not in the sense of siding with or against Solov’ëv in this or any other matter, but of detecting ‘the political' in his writing: the key to this is the question ‘Who is “we”?'. Finally, in another 214 EVERT VAN DER ZWEERDE context, I have made a plea for the denationalisation, de-russification, and de-christianisation of the philosophical heritage of Solov’ëv – this essay can be regarded as a specimen of this triple deconstructive move, the ultimate aim of which is to ‘liberate' the creative elements inherent in his thought and make them valuable for a contemporary audience.5 1. THE JEWISH-CHRISTIAN QUESTION AND RUSSIA Relationships between Jews and Christians, Jewry and Christendom, and Judaism and Christianity have never been particularly smooth or easy in human history. In spite of numerous cases of harmonious cooperation and notwithstanding the substantial contribution by people of Jewish descent to the development of European culture (think only of Baruch de Spinoza, Marc Chagall, Franz Kafka, Sigmund Freud), anti-Semitism must be seen as one of the fils rouges of the history of ‘Christian Europe’. Although the mass destruction of Jewish people by the Nazi regime cannot be ascribed to Chris- tianity as such, Nazism alone does not suffice to explain the Shoah either. At the same time, throughout European history, Christians have often protested against anti-Semitism and many Jews were helped by Christians during World War II. The counterpart of Christian anti-Semitism, Jewish anti-Christian- ism, is not wholly absent, but it is both rare and innocent by comparison.6 The heart of the matter is perhaps best expressed with the statement that, while ‘material' for both anti-Semitism, judaeophobia, philo-semitism, and cosmopolitanism abounds in the Christian tradition, for Christians Jews cannot and therefore never will be ‘just people' if only because they are the people from which Jesus of Nazareth originated.7 The relationship between 5 See Evert van der Zweerde, ‘Deconstruction and Normalization: Towards an Assessment of the Philosophical Heritage of Vladimir Solov’ëv’, in Vladimir Solov’ëv.
Recommended publications
  • Sicco Mansholt [1908—1995], Duurzaam-Gemeenzaam SICCO ANSHOLT
    fax. ?W • :•, '•'••• ^5 *4 ffr," Pi Sicco Mansholt [1908—1995], Duurzaam-Gemeenzaam SICCO ANSHOLT, [1908—1995] Duurzaam-Gemeenzaam o Met dank aan Wim Kok, Jozias van Aartsen, Franz Fischler, Louise Fresco, Frans Vera, Riek van der Ploeg, Aart de Zeeuw, Piet Hein Donner, Paul Kalma, Herman Verbeek, Marianne Blom, Cees Van Roessel, Hein Linker, Jan Wiersema, Corrie Vogelaar, Joop de Koeijer, Wim Postema, Jerrie de Hoogh, Gerard Doornbos en Wim Meijer. Redactie Dick de Zeeuw, Jeroen van Dalen en Patrick de Graaf Schilderij omslag Sam Drukker Ontwerp Studio Bau Winkel (Martijn van Overbruggen) Druk Ando bv, 's-Gravenhage Uitgave Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij Directie Voorlichting Bezuidenhoutseweg 73 postbus 20401 2500 EK 's-Gravenhage Fotoverantwoording Foto schilderij omslag, Sylvia Carrilho; Jozias van Aartsen, Directie Voorlichting, LNV; Riek van der Ploeg, Bert Verhoeff; Piet Hein Donner, Hendrikse/Valke; Paul Kalma, Hans van den Boogaard; Herman Verbeek, Voorlichtingsdienst Europees Parlement; Marianne Blom, AXI Press; Gerard Doornbos, Fotobureau Thuring B.V.; Wim Meijer, Sjaak Ramakers s(O o <D o CD i 6 ra ro 3 3 Q CT O O) T 00 o o Inhoud 1 o Herdenken is Vooruitzien u 55 Voorwoord 9 Korte schets van het leven van Sicco Mansholt 13 De visie van Sicco Mansholt Wetenschappelijk inzicht en politieke onmacht 19 Minder is moeilijk in de Europese landbouw 26 Minder blijft moeilijk in de Europese landbouw 54 Een illusie armer, een ervaring rijker 75 Toespraken ter gelegenheid van de Mansholt herdenking Sicco Mansholt,
    [Show full text]
  • Vastgeroeste Idealen
    Bachelorscriptie Geschiedenis VASTGEROESTE IDEALEN De Communistische Partij Nederland, de verandering van haar politieke oriëntatie en de doorwerking daarvan op de Binnenlandse Veiligheidsdienst (1945 -1991) Auteur: Kort, J.W.J. de (Jasper) Studentnummer: S4344219 Begeleider: dr. M.H.C.H. Leenders Nijmegen, 18 oktober 2018 1 Inhoudsopgave Inleiding..................................................................................................................................... 3 Hoofdstuk 1: Vijandbeelden: ontstaan, verandering en functie .......................................... 6 Vijand en vijandbeeld ............................................................................................................. 6 Hoe ontstaan vijandbeelden? .................................................................................................. 7 Wat is de functie van vijandbeelden? ..................................................................................... 7 Hoe veranderen vijandbeelden? ............................................................................................. 8 Het communistisch vijandbeeld in Nederland ....................................................................... 8 Hoofdstuk 2: Einthovens BVD .............................................................................................. 10 Einthovens anticommunisme ............................................................................................... 10 Een dienst naar Einthovens richtlijnen ................................................................................
    [Show full text]
  • Verloren Vertrouwen
    ANNE BOs Verloren vertrouwen Afgetreden ministers en staatssecretarissen 1967-2002 Boom – Amsterdam Verloren vertrouwen Afgetreden ministers en staatssecretarissen 1967-2002 Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Radboud Universiteit Nijmegen op gezag van de rector magnificus prof. dr. J.H.J.M. van Krieken, volgens het besluit van het college van decanen in het openbaar te verdedigen op woensdag 28 maart 2018 om 14.30 uur precies door Anne Sarah Bos geboren op 25 februari 1977 te Gouda INHOUD INLEIdINg 13 Vraagstelling en benadering 14 Periodisering en afbakening 20 Bronnen 22 Opbouw 23 dEEL I gEïsOLEERd gERAAkT. AftredEN vanwegE EEN cONfLIcT IN hET kABINET 27 hOOfdsTUk 1 dE val van mINIsTER dE Block, ‘hET mEEsT gEgEsELdE werkpAARd’ VAN hET kABINET-dE JONg (1970) 29 ‘Koop prijsbewust, betaal niet klakkeloos te veel’ 32 ‘Prijzenminister’ De Block op het rooster van de oppositie 34 Ondanks prijsstop een motie van wantrouwen 37 ‘Voelt u zich een zwak minister?’ 41 De kwestie-Verolme: een zinkend scheepsbouwconcern 43 De fusie-motie: De Block ‘zwaar gegriefd’ 45 De Loonwet en de cao-grootmetaal 48 Tot slot. ‘Ik was geen “grote” figuur in de ministerraad’ 53 hOOfdsTUk 2 hET AftredEN van ‘IJzEREN AdRIAAN’ van Es, staatssEcretaris van dEfENsIE (1972) 57 De indeling van de krijgsmacht. Horizontaal of verticaal? 58 Minister De Koster en de commissie-Van Rijckevorsel 59 Van Es stapt op 62 Tot slot. Een rechtlijnige militair tegenover een flexibele zakenman 67 hOOfdsTUk 3 sTAATssEcretaris JAN GlasTRA van LOON EN dE VUILE was Op JUsTITIE (1975) 69 Met Mulder, de ‘ijzeren kanselier’, op Justitie 71 ‘Ik knap de vuile was op van anderen’ 73 Gepolariseerde reacties 79 In vergelijkbare gevallen gelijk behandelen? Vredeling en Glastra van Loon 82 Tot slot.
    [Show full text]
  • De Liberale Opmars
    ANDRÉ VERMEULEN Boom DE LIBERALE OPMARS André Vermeulen DE LIBERALE OPMARS 65 jaar v v d in de Tweede Kamer Boom Amsterdam De uitgever heeft getracht alle rechthebbenden van de illustraties te ach­ terhalen. Mocht u desondanks menen dat uw rechten niet zijn gehonoreerd, dan kunt u contact opnemen met Uitgeverij Boom. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonde­ ringen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part ofthis book may be reproduced in any way whatsoever without the writtetj permission of the publisher. © 2013 André Vermeulen Omslag: Robin Stam Binnenwerk: Zeno isbn 978 90 895 3264 o nur 680 www. uitgeverij boom .nl INHOUD Vooraf 7 Het begin: 1948-1963 9 2 Groei en bloei: 1963-1982 55 3 Trammelant en terugval: 1982-1990 139 4 De gouden jaren: 1990-2002 209 5 Met vallen en opstaan terug naar de top: 2002-2013 De fractievoorzitters 319 Gesproken bronnen 321 Geraadpleegde literatuur 325 Namenregister 327 VOORAF e meeste mensen vinden politiek saai. De geschiedenis van een politieke partij moet dan wel helemaal slaapverwekkend zijn. Wie de politiek een beetje volgt, weet wel beter. Toch zijn veel boeken die politiek als onderwerp hebben inderdaad saai om te lezen. Uitgangspunt bij het boek dat u nu in handen hebt, was om de geschiedenis van de WD-fractie in de Tweede Kamer zodanig op te schrijven, dat het trekjes van een politieke thriller krijgt.
    [Show full text]
  • Jaarverslag 2008 (Pdf)
    Jaarverslag 2008 inhoud 2 VAN PAULINE NAAR PAUL 8 PRESENTATIE 8 Tijdelijke tentoonstelling 14 Permanente tentoonstelling 20 EDUCATIE 34 COLLECTIE 52 ARCHEOLOGIE 54 MUSEUM WILLET -HOLTHUYSEN 58 INTERNATIONALE SAMENWERKING 62 Stichting Genootschap Amsterdams Historisch Museum 62 Het Genootschap Amsterdams Historisch Museum 65 Raad van Toezicht Stichting Amsterdams Historisch Museum 66 ANNUAL REPORT SUMMARY 68 DAG LIEVE PAULINE 74 BIJLAGEN 74 Bezoekersaantallen Van Pauline naar Paul Interview met scheidende directeur Per 1 januari 2009 is Paul Spies directeur van het Amsterdams Historisch Pauline Kruseman en komende Museum. De opvolger van Pauline Kruseman was hiervoor mededirecteur directeur Paul Spies door Teio van het Kunsthistorisch Advies- en Organisatiebureau d’arts, dat hij zelf Meedendorp. meer dan 20 jaar geleden met twee kompanen oprichtte. Aan het eind van 2008 keken Pauline en Paul gezamenlijk naar hun respectievelijk verleden en toekomende tijd in het Amsterdams Historisch Museum. Voordat Pauline ongeveer 18 jaar geleden het voormalige Burgerweeshuis binnentrok, werkte zij als zakelijk leider voor het kit/Tropenmuseum (20 jaar). Pauline: ‘Terugkijkend moet ik zeggen dat ik heb gewerkt voor de twee mooiste cultuurhistorische musea in Amsterdam. Ik heb heel bewust voor het werken in een cultuurhistorisch museum gekozen en voor het openbaar kunstbezit, daar heeft altijd mijn belangstelling gelegen. Ik vond het fantastisch om hier voor een mooie, eeuwenoude collectie te mogen zorgen en die in te zetten voor allerlei presentaties, om verhalen te vertellen over Amsterdam en de Amsterdammers. Mijn hart – en dat weet iedereen – ligt heel erg bij educatie. Het klinkt misschien heel ouderwets, maar ik ben erg voor l’éducation permanente. Of het Favoriete tentoonstellingen of aankopen tijdens haar directoraat wil ze nu voor kinderen of voor volwassenen is, hier kun je prachtige verhalen liever niet noemen, alle projecten zijn haar om diverse redenen even lief.
    [Show full text]
  • Den Uyl, Lay-Out
    UvA-DARE (Digital Academic Repository) Joop den Uyl 1919-1987 : dromer en doordouwer Bleich, A. Publication date 2008 Link to publication Citation for published version (APA): Bleich, A. (2008). Joop den Uyl 1919-1987 : dromer en doordouwer. Uitgeverij Balans. General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:28 Sep 2021 Den Uyl-revisie 18-01-2008 10:08 Pagina 172 Hoofdstuk 7 Manhattan aan de Amstel ‘Willen we onszelf blijven dan moeten we constant veranderen de toekomst start vandaag kom mee.’ WillemSandberg1 ‘De toekomst komt over ons in plaats dat we ze vormen. De verstedelijking wordt niet geleid als een Deltaplan.’ Joop den Uyl2 AandepaarjaaralswethouderinAmsterdamdachtJoopdenUylachter- af met grote voldoening terug. Zozeer zelfs dat een van de weinige func- ties die hij tegen het eind van zijn loopbaan stilletjes nog ambieerde die van burgemeester van de hoofdstad was.
    [Show full text]
  • De Parallelle Levens Van Hans En Hans
    De parallelle levens van Hans en Hans Door Roelof Bouwman - 16 januari 2021 Geplaatst in Boeken Het is nog maar nauwelijks voorstelbaar, maar tot ver in de jaren negentig van de vorige eeuw verschenen in Nederland nauwelijks biografieën. Terwijl je in Britse, Amerikaanse, Duitse en Franse boekwinkels struikelde over de vuistdikke levensbeschrijvingen van historische kopstukken als Winston Churchill, John F. Kennedy, Konrad Adenauer en Charles de Gaulle, hadden Nederlandse historici nauwelijks belangstelling voor het biografische genre. Over de meeste grote vaderlanders – van Johan Rudolf Thorbecke tot Multatuli, van Anton Philips tot Aletta Jacobs en van koningin Wilhelmina tot Joseph Luns – bestond geen enkel fatsoenlijk boek. Het verloop van de geschiedenis, zo hoorde je Nederlandse historici vaak beweren, wordt niet bepaald door personen, maar door processen: industrialisatie, (de)kolonisatie, verzuiling, democratisering, emancipatie, enzovoorts. Daarnaast werd de weerzin tegen biografieën gevoed door de protestantse angst – in Nederland wijdverbreid – voor het ‘ophemelen’ van individuen. Van feministische zijde kwam daar nog de afkeer bij tegen geschiedschrijving met ‘grote mannen’ in de hoofdrol. Al met al een dodelijke cocktail. Maar nu: een tsunami van biografieën Inmiddels is alles anders. Het anti-biografische klimaat is de afgelopen vijfentwintig jaar dermate drastisch omgeslagen dat het bijvoorbeeld moeilijk is geworden om een prominente, twintigste-eeuwse Wynia's week: De parallelle levens van Hans en Hans | 1 De parallelle levens van Hans en Hans politicus te noemen wiens leven nog níet is geboekstaafd. De oud-premiers Abraham Kuyper, Dirk Jan de Geer en Joop den Uyl maar ook VVD-boegbeeld Neelie Kroes en D66-prominent Hans Gruijters kregen zelfs twee keer een biografie.
    [Show full text]
  • Memoires 1963-1964
    Memoires 1963-1964 Willem Oltmans bron Willem Oltmans, Memoires 1963-1964. Papieren Tijger, Breda 2000 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/oltm003memo07_01/colofon.php © 2013 dbnl / Willem Oltmans Stichting VI Voor Henk Hofland Willem Oltmans, Memoires 1963-1964 VII Inleiding Dit deel van mijn herinneringen preciseert nader het ontstaan van een veertig jaar durende ‘oorlog’ met het ministerie van Buitenlandse Zaken. In 1957 had ik in Jakarta openlijk de positie ingenomen dat het vasthouden aan het voormalige Nederlands-Indische gebiedsdeel Nieuw-Guinea in flagrante strijd was met dwingende Nederlandse belangen in Zuidoost-Azië. Daarna zou de onverkorte, onderhandse sabotage door de overheid - en de tot haar beschikking staande inlichtingendiensten - beginnen. Het wordt ook steeds duidelijker hoe het dagblad De Telegraaf haar pagina's en hoofdartikelen voor dit smerige spel van de overheid laat gebruiken. In dit deel begint ook mijn geleidelijke betrokkenheid bij de moord op president John F. Kennedy, door een toevallige ontmoeting met mevrouw Marguerite Oswald, de moeder van Lee Harvey Oswald die door de Amerikaanse overheid zonder enige steekhoudende bewijsvoering als de moordenaar werd gebrandmerkt. Ook leerde ik dezer jaren de Utrechtse paragnost Gerard Croiset kennen, die tot zijn dood een vriend zou blijven. Hij behoort tot die mensen aan wie ik in dankbaarheid en met warmte in mijn hart terugdenk. Ik handhaaf overigens mijn opzet om in volgorde van mijn vriendschappen dit deel aan Hofland op te dragen, al ben ik mij, in het jaar tweeduizend, volledig bewust dat hij het allerminst verdient, door de wijze waarop hij zich in het latere leven jegens mij heeft gedragen.
    [Show full text]
  • Rondom De Nacht Van Schmelzer Parlementaire Geschiedenis Van Nederland Na 1945
    Rondom de Nacht van Schmelzer Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945 Deel 1, Het kabinet-Schermerhorn-Drees 24 juni 1945 – 3 juli 1946 door F.J.F.M. Duynstee en J. Bosmans Deel 2, De periode van het kabinet-Beel 3 juli 1946 – 7 augustus 1948 door M.D. Bogaarts Deel 3, Het kabinet-Drees-Van Schaik 7 augustus 1948 – 15 maart 1951 onder redactie van P.F. Maas en J.M.M.J. Clerx Deel 4, Het kabinet-Drees II 1951 – 1952 onder redactie van J.J.M. Ramakers Deel 5, Het kabinet-Drees III 1952 – 1956 onder redactie van Carla van Baalen en Jan Ramakers Deel 6, Het kabinet-Drees IV en het kabinet-Beel II 1956 – 1959 onder redactie van Jan Willem Brouwer en Peter van der Heiden Deel 7,Hetkabinet-DeQuay 1959 – 1963 onder redactie van Jan Willem Brouwer en Jan Ramakers Deel 8, De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra 1963 – 1967 onder redactie van Peter van der Heiden en Alexander van Kessel Stichting Parlementaire Geschiedenis, Den Haag Stichting Katholieke Universiteit, Nijmegen Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945, Deel 8 Rondom de Nacht van Schmelzer De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra 1963-1967 PETER VAN DER HEIDEN EN ALEXANDER VAN KESSEL (RED.) Centrum voor Parlementaire Geschiedenis Auteurs: Anne Bos Charlotte Brand Jan Willem Brouwer Peter van Griensven PetervanderHeiden Alexander van Kessel Marij Leenders Johan van Merriënboer Jan Ramakers Hilde Reiding Met medewerking van: Mirjam Adriaanse Miel Jacobs Teun Verberne Jonn van Zuthem Boom – Amsterdam Afbeelding omslag: Cals verlaat de Tweede Kamer na de val van zijn kabinet in de nacht van 13 op 14 oktober 1966.[anp] Omslagontwerp: Mesika Design, Hilversum Zetwerk: Velotekst (B.L.
    [Show full text]
  • 'Een Democratische Formatie?'
    ‘Een democratische formatie?’ Onderzoek naar het debat over de spanning tussen openbaarheid en beslotenheid van kabinetsformaties tussen 1970 en 2012 Masterscriptie Lisa van Bussel Universiteit Leiden S1585355 14 juli 2016 prof. Dr. Henk te Velde en Elisabeth Dieterman aantal woorden: 31013 Inhoudsopgave Inleiding 2 Hoofdstuk 1 Arguing and Bargaining 10 Hoofdstuk 2 De besloten formatie 13 Hoofdstuk 3 De schriftelijke formatie 18 Hoofdstuk 4 De tegenstrijdige formatie 26 Hoofdstuk 5 De snelle formatie 35 Hoofdstuk 6 De functionele formatie 42 Hoofdstuk 7 De anti-paarse formatie 50 Hoofdstuk 8 De nieuwe formatie 59 Conclusie Een democratische formatie? 68 Epiloog 78 Literatuurlijst 82 2 Inleiding Openbaarheid zal door elke politicus onderstreept worden als kernbegrip binnen het politieke stelsel van Nederland. Openbaarheid is belangrijk als het gaat om informatievoorziening naar het parlement of de burger, maar heeft nog een andere functionele waarde. Wanneer besluitvorming openbaar plaatsvindt, kunnen buitenstaanders zich identificeren met het proces. In het geval bepaalde afwegingen achteraf toch slechte keuzes geweest blijken te zijn kan er terug gegrepen worden op het transparante proces waaraan iedereen op een bepaalde manier heeft kunnen deelnemen. Maar waarom gebeurt dit dan niet altijd? Als een transparant proces van totstandkoming van besluiten of akkoorden achteraf een hoop ellende wegneemt, waarom worden er dan ook regelmatig radiostiltes afgesproken? Openbaarheid van politieke processen is al lange tijd een thema in Nederland. Johan Rudolf Thorbecke, vormgever van de grondwetswijziging van 1848, had openbaarheid al hoog in het vaandel staan en omschreef het als: ‘Openbaarheid dat is; de groote algemene school van politieke opvoeding.’1 De grondwetswijziging van 1848 stond niet alleen in het teken van de invoering van ministeriële verantwoordelijkheid, maar ook van het creëren van openbaarheid.
    [Show full text]
  • From Squatting to Tactical Media Art in the Netherlands, 1979–1993
    City University of New York (CUNY) CUNY Academic Works All Dissertations, Theses, and Capstone Projects Dissertations, Theses, and Capstone Projects 5-2019 Between the Cracks: From Squatting to Tactical Media Art in the Netherlands, 1979–1993 Amanda S. Wasielewski The Graduate Center, City University of New York How does access to this work benefit ou?y Let us know! More information about this work at: https://academicworks.cuny.edu/gc_etds/3125 Discover additional works at: https://academicworks.cuny.edu This work is made publicly available by the City University of New York (CUNY). Contact: [email protected] BETWEEN THE CRACKS: FROM SQUATTING TO TACTICAL MEDIA ART IN THE NETHERLANDS, 1979–1993 by AMANDA WASIELEWSKI A dissertation submitted to the Graduate Faculty in Art History in partiaL fulfiLLment of the requirements for the degree of Doctor of PhiLosophy, The City University of New York 2019 © 2019 AMANDA WASIELEWSKI ALL Rights Reserved ii Between the Cracks: From Squatting to TacticaL Media Art in the Netherlands, 1979–1993 by Amanda WasieLewski This manuscript has been read and accepted for the Graduate Faculty in Art History in satisfaction of the dissertation requirement for the degree of Doctor of PhiLosophy. Date David JoseLit Chair of Examining Committee Date RacheL Kousser Executive Officer Supervisory Committee: Marta Gutman Lev Manovich Marga van MecheLen THE CITY UNIVERSITY OF NEW YORK iii ABSTRACT Between the Cracks: From Squatting to TacticaL Media Art in the Netherlands, 1979–1993 by Amanda WasieLewski Advisor: David JoseLit In the early 1980s, Amsterdam was a battLeground. During this time, conflicts between squatters, property owners, and the police frequentLy escaLated into fulL-scaLe riots.
    [Show full text]
  • Beeldmateriaal Kraakbeweging 1980 Aanwezig Bij Het Nederlands Instituut Voor Beeld En Geluid
    Beeldmateriaal kraakbeweging 1980 aanwezig bij het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid 1980 DOCID: 19957 COLLECTIE: Polygoon Hollands Nieuws TITEL: LEGER EN ME INGEZET BIJ ONTRUIMING KRAAKPAND IN AMSTERDAM OPNAMEDATUM: 1980-00-00 (exacte datum onbekend) BEGIN-EINDTIJD: 00:47:44 - 00:50:47 TIJDSDUUR: 3'03" (87 mtr.) DRAGERNUMMER: 80-11 {wknr.} 80023 {negatiefnr.} TDP470 {DIGI-BETA} VP470 {VHS} GENRE: journaal TECHN-GEGEVENS: Materiaal: zw/w Film : 35mm Geluid : CO BESCHRIJVING: In Amsterdam zijn het leger, de ME en de politie ingezet bij de ontruiming van een kraakpand aan de Vondelstraat. De hoge barricades die de krakers hadden opgeworpen, werden door tanks omver gereden. SHOTS: krakers werpen barricades op met stoeptegels en bouwketen; bandweer blust brand in naburig kantoorgebouw; dagjesmensen komen massaal kijken naar de barricades; tank rijdt brandende barricade omver, gevolgd door ME en rijkspolitie; bulldozers ruimen barricades op, waaronder auto's, verlaten Vondelstraat na afloop. TREFWOORDEN: krakers; mobiele eenheid; tanks; versperringen LOCATIES: Amsterdam; Nederland MAKER-FUNCTIE: Bloemendal, Philip {commentaar} DOCID: 171148 COLLECTIE: Televisie Journaal TITEL: JOURNAAL ZENDGEMACHTIGDE: NOS OPNAMEDATUM: 1980-01-00 TIJDSDUUR: 8'35" DRAGERNUMMER: K64622 {FILM} GENRE: journaal BESCHRIJVING: Ext. gekraakte panden "De Groote Keyser" in Amsterdam: op de daken; kleine relletjes + charge politie met enkele "krakers" + arrestaties; gedrentel voor "Groote Keyser"; ext. "Groote Keyser". TREFWOORDEN: krakers; politie NAMEN: De Groote
    [Show full text]