Nieuwe En Zeldzame Belgische Wantsen 11 (Hemiptera: Heteroptera)

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Nieuwe En Zeldzame Belgische Wantsen 11 (Hemiptera: Heteroptera) Bulletin S.R.B.E.IK.B. V.E., 143 (2007) : 83-91 Nieuwe en zeldzame Belgische wantsen 11 (Hemiptera: Heteroptera) 1 B. AUKEMA , J.M. BRUER~ & G.M. VISKENs2 1 Zoologisch Museum, Afdeling Entomologie, Plantage Middenlaan 64, 1018 DH Amsterdam, Nederland (e­ mail: [email protected]) 2 Jan van Heelulaan 31, B-2050 Antwerpen ( e-mail: [email protected].) Abstract Salda muelleri (Saldidae), Corythucha ciliata (Tingidae ), Macrolophus rubi, Tupiocoris rhodo­ dendri, Psallus montanus (Miridae), Amphiareus obscuriceps (Anthocoridae) and Tritomegas sexma­ culatus (Cydnidae) are recorded for the first from Belgium. Additional records of Arocatus roeselii (Lygaeidae), Ochetostethus nanus (Cydnidae) and the invasive alien Nysius huttoni (Lygaeidae) are given. The latter is also recorded for the first time from France. Resume Saldula muelleri (Saldidae), Corytucha ciliata (Tingidae), Macrolophus rubi, Tupiocoris rhodo­ dendri, Psallus montanus (Miridae), Amphiareus obscuriceps (Anthocoridae) et Tritomegas sexma- ~ culatus (Cydnidae) sont signales pour la premiere fois en Belgique et de nouvelles stations sont a present connues pour Arocatus roeselii (Lygaeidae) et Ochetostethus nanus (Cydnidae) et pour 1' espece exotique envahissante Nysius huttoni (Lygaeidae). Cette demiere est aussi signalee pour la premiere fois de France. Samenvatting Saida muelleri (Saldidae ), Corythucha ciliata (Tingidae), Macrolophus rubi, Tupiocoris rhodo­ dendri, Psallus montanus (Miridae), Amphiareus obscuriceps (Anthocoridae) en Tritomegas sexma­ culatus (Cydnidae) worden voor het eerst uit Belgie vermeld, naast nieuwe vondsten van Arocatus roeselii (Lygaeidae), Ochetostethus nanus (Cydnidae) en de invasieve exoot Nysius huttoni (Lygaeidae ). De laatste wordt ook voor de eerste keer uit Franlcrijk vermeld. Inleiding Antwerpse Vereniging voor Entomologie; RMNH: Nationaal Natuurhistorisch Museum In deze bijdrage aan de faunistiek van de Naturalis, Leiden; ZMAN: Zoologisch Museum, Belgische wantsen worden de eerste vondsten Amsterdam. van Salda muelleri (Saldidae ), Corythucha cilia­ Belgische provincies: O.Vl.: Oost-Vlaanderen; la (Tingidae), Macrolophus rubi, Tupiocoris A.: Antwerpen; Br.: Vlaams Brabant; Bru.: Brus­ rhododendri, Psallus montanus (Miridae ), sel; Ht.: Henegouwen; Lg.: Luik; Lux.: Luxem­ Amphiareus obscuriceps (Anthocoridae) en burg. Tritomegas sexmaculatus (Cydnidae) vermeld, alsmede aanvullende vondsten van Arocatus Familie Saldidae roeselii (Lygaeidae) en Ochetostethus nanus Salda muelleri (Gmelin, 1790) (Cydnidae). Nieuwe vindplaatsen van de inva­ sieve exoot Nysius huttoni (Lygaeidae ), die ook Lg.: Hoge Venen, Elsenbom, Natuurreservaat Berger­ voor het eerst in Franlcrijk is waargenomen, venn (KB9900}, 25. VI.1996, 1c:! langs de worden in kaart gebracht. Schwartzbach, J. Constant. Gebruikte afkortingen voor collecties: KBlN: Het exemplaar dat door BAUGNEE et al. (2000) Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwe­ als Salda morio (Zetterstedt, 183 8) werd tenschappen, Brussel; KA VE: Koninklijke vermeld, behoort tot S. muelleri, een soort die Fig. 1. C01ythucha ciliata (Foto R. Kleukers, Leiden). niet eerder in Belgie werd waargenomen. De twee soorten lijken erg veel op elkaar. Salda muelleri is gemiddeld wat kleiner dan S. moria en de hemelyt_ra zijn ruwer . en minder sterk glanzend. S. moria heeft bovendien doorgaans een aantal lichte vlekken op het corium, waar S. muelleri zelden een enkele lichte vlek op het mesocorium heeft (COBBEN, 1960, 1985; PERICART, 1990). Salda muelleri heeft een eurosiberische verspreiding en komt voor van Ierland en Groot­ Brittannie tot in het verre oosten van Rusland. Ze komt over het algemeen minder noordelijk en meer naar het zuiden voor dan S. moria Fig. 2. Verspreiding van C01ythucha ciliata in Belgie (COBBEN, 1985). In West-Europa is ze zeldzaam tot zeer zeldzaam. Uit Nederland is ze bekend (ES9875), 1.1.2007, 5d'd', 9~ ~ onder schors van van de waddeneilanden Arneland en Terschelling plataan, J.M. Bruers & G. Viskens (KBIN); en Zeeuws-Vlaanderen (AUKEMA, 1989) en in Ekeren-Centrum (ES0082), 1.1.2007, I ~ onder Franlaijk zijn er onder andere oude vondsten in schors van plataan, J.M. Bruers & G. Viskens de omgeving van Lille en in de Vogezen (KBIN); Antwerpen-Linkeroever (ES9874), 24.111. (PERICART, 1990). Uit het aangrenzende deel van 2007, I d' onder schors van plataan, J. Bruers Duitsland meldt GONTHER (2002) haar van een (KBIN) en 15.IV.2007, 11 ~ op schors van piataan, enkele vi ndplaats in Rheinland-Pfalz. B. Aukema; Deume-Noord, Bosuii (FS0277), 10.1. Over de biologie van S. muelleri is weinig 2007, 1d', J.M. Bruers & G. Viskens (KBIN). bekend. Ze komt net als Salda littoralis zowel Bru.: Brussel, Leopold park (ES9533), l.III.2007, tangs de kust als op grotere hoogte in het binnen­ 1 ~. J. M.Bruers (KBIN). land voor en leeft waarschijnlijk eveneens van Corythucha ciliata (Fig. 1) is een van origine kadavers van andere insecten en overblijfselen Nearctische soort, die in 1964 voor het eerst in van andere dode dieren (PERICART, 1990). Europa in lta1ie werd ontdekt (SERVADEI, 1966) Volwassen dieren zijn gevangen vanjuni tot in en die haar areaal in Europa sindsdien gestaag September (SOUTWOOD & LESTON, 1959). heeft uitgebreid. HOFFMANN (2002) geeft een overzicht van de verspreiding tot dan toe. Ze Familie Tingidae komt voor in Belgie (Fig. 2), Bulgarije, K.roatie, Corytltucha ciliata (Say, 1832) Duitsland, Itali e, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Oostenrijk, Polen, Portugal, Zuid­ A: Antwerpen-Centrum, Ossemarkt (ES9875), 27- 28.XII.2006, tientallen onder schors van plataan, Rusland, Slovenie, Slowakije, Spanje, R. Kleukers (RMNH); Antwerpen-Noord, ltalienlei Zwitserland, en in Canada en de Verenigde o4 Staten. Nadien werd ze ook uit Engeland l858, maar volgens RIEGER & STRAUSS (1992) is (MALUMPHY & REm, 2006), Korea (CHUNG et dit niet terecht. al., 1996) en Japan (TOKIHIRO et al., 2003) Macrolophus rubi leeft langs bosranden en op gemeld. De meest noordelijke gepubliceerde kaalslagen in bossen op gewone braam (Rubus vindplaatsen op het vasteland van Eurbpa zijn fructicosus), vooral op de jonge twijgen en op de Parijs in Franlcrijk in 2000 (HOFFMANN, 2001) bloemen en de vruchten (GOSSNER & SCHUSTER, en Keulen in Duitsland in 2001 (HOFFMANN, 2005). M. pygmaeus leeft in de vrije natuur 2002). hoofdzakelijk op bosandoom (St(lchys sylvatica), Corythucha ciliata leeft monofaag op plataan maar soms ook op andere, doorgaans behaarde (Platanus occidentalis in Noord-Amerika en planten. Het laatste is vooral het geval in tuinen vooral P. orientalis en P. hispanica in Europa). en parken. De belangrijkste waardplanten Larven en adulten zuigen aan de onderzijde van worden opgesomd door MARTINEZ-CASCALES et het blad, waarbij opvallende gee1verkleurende al. (2006). Uitzonderlijk zijn de waamemingen zuigschade optreedt, die al van afstand is waar te in Baden-Wiirttemberg, waar M rubi juist nemen. Door de zuigactiviteit treedt vervroegde uitsluitend op bosandoom werd gevonden bladval op en verzwakken de bomen. In (HECKMANN & RIEGER, 2001 ). combinatie met schimmelinfecties kan dit zelfs Macrolophus-soorten zijn zoofytofaag en Ieiden tot het afsterven van bomen. prederen kleine insecten als bladluizen en De volwassen dieren overwinteren vanaf wittevliegen. De mediterrane M melanotoma (A. oktober geaggregeerd onder de schors van de Costa, 1853) wordt onder andere in Belgie en waardplant en zoeken in het -vomjaar het Nederland ingezet voor de bestrijding van de uitlopende blad weer op. De eieren worden aan wittevlieg Trialeurodes vaporariorum de onderzijde van de bladeren vastgekleefd en (Westwood, 1856) in kassen. komen na enkele weken uit. Er zijn Macrolophus rubi is bekend uit Groot­ waarschijnlijk twee generaties per jaar Brittannie, Frankrijk, Portugal, Duitsland, Polen, (PERICART, 1983). Tsjechie, Slowakije, Zuid-Rusland, Ukraine en Verspreiding vindt vooral passief plaats door Georgie (KERZHNER & JosiFOV, 1999; KMENT et de wind of door mensen en voertuigen, die onder al., 2003). In het aangrenzende deel van aangetaste bomen hebben vertoefd. Ook Duitsland zijn er recente vondsten in Nordrhein­ verspreiding met plantmateriaal vormt een Westfalen en Rheinland-Pfalz (HOFFMANN & belangrijke verspreidingsroute. hnport van jonge MELBER, 2003; GOSSNER & SCHUSTER, 2005) en boompjes uit Italie met Corythucha ciliata werd in Frankrijk zijn is ze bekend uit Bretagne en al in Nederland geconstateerd (AUKEMA, 1991 ), Seine-et-Mame (EHANNO, 1987). Er is een overigens zonder dat dit Ieidde tot vestiging, wat generatie per jaar en de eieren overwinteren. wel het geval was in Bedfordshire, Groot­ Adulten zijn aangetroffen van begin juni tot Brittannie (MALUMPHY & REID, 2006). begin augustus. Familie Miridae Tupiocoris rhododendri (Dolling, 1972) Macrolophus rubi Woodroffe, 1957 O.Vl.: Beveren, Hofter Saksen (ES8774), 8.VI.2007, lOo", 14~ en 1 nirnf op rododendron, J.M. Bruers Lg.: Teuven, Bovenste Bosch (GS0226), lO.VII. (KBIN). 2007, 3!i! geklopt van gewone braam, B. Aukema A.: Bonheide, Abdij Bethlehem (FS0853), 20.VI. (KBIN). 2007, 1 !i!, J.M. Bruers (KBIN); Brasschaat, Macrolophus rubi is nauw verwant aan de ook Peerdsbos (FS0483), 6.VI.2007, 2c!, 3!i!, J.M. in Belgie voorkomende Macrolophus pygmaeus Bruers (KBIN); Deurne, Ter Rivierenhof (Rambur, 1839). De morfologische verschillen (FS0275), IO.VI.2007, 2~, J.M. Bruers (KBIN); Schilde, Park (FS1077), 10.VI.2007, ld', 12!i!, zijn echter duidelijk en ook de waardplantkeuze J.M. Bruers (K.BIN); Schoten, Vordenstein is anders. Macrolophus rubi is duidelijke groter (FS0479),
Recommended publications
  • Natur Und Heimat
    ZOBODAT - www.zobodat.at Zoologisch-Botanische Datenbank/Zoological-Botanical Database Digitale Literatur/Digital Literature Zeitschrift/Journal: Natur und Heimat Jahr/Year: 2014 Band/Volume: 74 Autor(en)/Author(s): Schäfer Peter Artikel/Article: Faunistisch bemerkenswerte Wanzen aus Nordrhein-Westfalen (lnsecta: Heteroptera) II. 127-140 Natur und Heimat, 7 4. Jahrg., Heft 4, 2014 Faunistisch bemerkenswerte Wanzen aus Nordrhein-Westfalen (lnsecta: Heteroptera) II. Peter Schäfer, Telgte Einleitung Die Erforschung der Wanzenfauna Nordrhein-Westfalens hat in den letzten Jahren einen starken Auftrieb erhalten, nicht zuletzt durch die Aktivitäten der neu gegründeten Arbeitsgruppe "Wanzen in NRW" (HOFFMANN & SCHÄFER 2006). Haben Kon & HoFFMANN (2003) noch 567 Arten gemeldet, so sind es in der aktuellen Checkliste von HoFMANNet al. (2011) bereits 608 Arten. Auch wenn in diesem nach ScHÄFER (2009) zweiten Beitrag des Autors zur regionalen Ökofaunistik von Wanzen keine Neufunde dabei sind, so liegen von den aufgeführten Arten doch bisher nur einzelne oder wenige publizierte Nachweise vor oder ihre Meldung ist aus anderen Gründen mitteilungs- würdig. Ausgewertet wurden verschiedene Sammlungen sowie an den Autor herangetragene Funde und eigene Aufsammlungen. Die Nomenklatur richtet sich nach dem ,Catalogue of the Heteroptera of the Palaearctic Region' (AUKEMA et al. 2013; AUKEMA & RIEGER 1996, 2001 ). Abb. 1: Arocatus /ongiceps Stäl, 1872, lebt ausschließlich auf Platane (Foto: H. Stein) 127 Ergebnisse und Diskussion Tingidae (Gitterwanzen) Tingis crispata (Herrich-Schaeffer, 1838) Die Gitterwanze Tingis crispata stellte für Nordrhein-Westfalen noch vor wenigen Jahren eine Rarität dar. Nach dem Erstfund Anfang der 1990er Jahre im Siebengebirge {GEILING & Düx 1993) gelangen weitere Nachweise erst wieder in den Jahren 2000 (Hagen; DREES 2009), 2006 (Truppen- übungsplatz Haltern-Borkenberge; ScHÄFER & HANNIG 2009) und 2010 (Dar- magen, NSG Hannepützheide; HOFFMANN 2011 ).
    [Show full text]
  • Building-Up of a DNA Barcode Library for True Bugs (Insecta: Hemiptera: Heteroptera) of Germany Reveals Taxonomic Uncertainties and Surprises
    Building-Up of a DNA Barcode Library for True Bugs (Insecta: Hemiptera: Heteroptera) of Germany Reveals Taxonomic Uncertainties and Surprises Michael J. Raupach1*, Lars Hendrich2*, Stefan M. Ku¨ chler3, Fabian Deister1,Je´rome Morinie`re4, Martin M. Gossner5 1 Molecular Taxonomy of Marine Organisms, German Center of Marine Biodiversity (DZMB), Senckenberg am Meer, Wilhelmshaven, Germany, 2 Sektion Insecta varia, Bavarian State Collection of Zoology (SNSB – ZSM), Mu¨nchen, Germany, 3 Department of Animal Ecology II, University of Bayreuth, Bayreuth, Germany, 4 Taxonomic coordinator – Barcoding Fauna Bavarica, Bavarian State Collection of Zoology (SNSB – ZSM), Mu¨nchen, Germany, 5 Terrestrial Ecology Research Group, Department of Ecology and Ecosystem Management, Technische Universita¨tMu¨nchen, Freising-Weihenstephan, Germany Abstract During the last few years, DNA barcoding has become an efficient method for the identification of species. In the case of insects, most published DNA barcoding studies focus on species of the Ephemeroptera, Trichoptera, Hymenoptera and especially Lepidoptera. In this study we test the efficiency of DNA barcoding for true bugs (Hemiptera: Heteroptera), an ecological and economical highly important as well as morphologically diverse insect taxon. As part of our study we analyzed DNA barcodes for 1742 specimens of 457 species, comprising 39 families of the Heteroptera. We found low nucleotide distances with a minimum pairwise K2P distance ,2.2% within 21 species pairs (39 species). For ten of these species pairs (18 species), minimum pairwise distances were zero. In contrast to this, deep intraspecific sequence divergences with maximum pairwise distances .2.2% were detected for 16 traditionally recognized and valid species. With a successful identification rate of 91.5% (418 species) our study emphasizes the use of DNA barcodes for the identification of true bugs and represents an important step in building-up a comprehensive barcode library for true bugs in Germany and Central Europe as well.
    [Show full text]
  • Autumn 2011 Newsletter of the UK Heteroptera Recording Schemes 2Nd Series
    Issue 17/18 v.1.1 Het News Autumn 2011 Newsletter of the UK Heteroptera Recording Schemes 2nd Series Circulation: An informal email newsletter circulated periodically to those interested in Heteroptera. Copyright: Text & drawings © 2011 Authors Photographs © 2011 Photographers Citation: Het News, 2nd Series, no.17/18, Spring/Autumn 2011 Editors: Our apologies for the belated publication of this year's issues, we hope that the record 30 pages in this combined issue are some compensation! Sheila Brooke: 18 Park Hill Toddington Dunstable Beds LU5 6AW — [email protected] Bernard Nau: 15 Park Hill Toddington Dunstable Beds LU5 6AW — [email protected] CONTENTS NOTICES: SOME LITERATURE ABSTRACTS ........................................... 16 Lookout for the Pondweed leafhopper ............................................................. 6 SPECIES NOTES. ................................................................18-20 Watch out for Oxycarenus lavaterae IN BRITAIN ...........................................15 Ranatra linearis, Corixa affinis, Notonecta glauca, Macrolophus spp., Contributions for next issue .................................................................................15 Conostethus venustus, Aphanus rolandri, Reduvius personatus, First incursion into Britain of Aloea australis ..................................................17 Elasmucha ferrugata Events for heteropterists .......................................................................................20 AROUND THE BRITISH ISLES............................................21-22
    [Show full text]
  • Some Notes on the Occurrence of Arocatus Genus (Heteroptera, Lygaeidae) in Slovakia
    Folia faunistica Slovaca, 2003, 8: 75-77 ISSN 1335-7522 SOME NOTES ON THE OCCURRENCE OF AROCATUS GENUS (HETEROPTERA, LYGAEIDAE) IN SLOVAKIA ZUZANA BIANCHI 1, OĽGA ŠTEPANOVIČOVÁ 2 1 Department of Zoology, Faculty of Sciences, Comenius University, Mlynská dolina B1, 842 15 Bratislava, Slovakia 2 Medená 7, 811 02 Bratislava, Slovakia Keywords: Heteroptera; Arocatus, Slovakia The genus of Arocatus Spinola, 1837 (Heteroptera, especially from Germany. For example GÜNTHER Lygaeidae) is in Palaearctic region represented by 9 (1981) mentions its occurrence on willows and alders species. 6 of them occur on Eastern-palaearctic coun- in the surroundings of INGELHEIM et al. (1992) present tries, especially in China, Mongolia, Far East of Rus- several sites of A. roeselii in Baden Würtenberg and sia as well as in Near East and Northern Africa. In its presence on sycamores and European alder (Alnus Europe there are only 3 recorded species: Arocatus incana). There is an interesting record by CARAYON roeselii (Schilling, 1829), Arocatus longiceps Stal, (1989) on the occurrence on sycamores in Paris. 1872 and Arocatus melanocephalus (Fabricius, 1798). Arocatus longiceps is a rare Pont Mediterranean Data on occurrence of all the 3 species from Euro- species originally distributed just in southern parts of pean countries appear in many, especially older refer- Europe and Asia (Fig. 2). In the recent years there is ences and many of them are almost not available. a significant spreading out of this species towards the Most of them are presented by Péricart (1998) in the North, into Central Europe. This fact has been proved first volume of his 3-volumed monograph on Lygaei- by its occurrence in the following countries.
    [Show full text]
  • Hemiptera: Heteroptera: Lygaeidae
    Arocatus longiceps Stål (Hemiptera: Heteroptera: Lygaeidae) – nowy dla fauny Polski gatunek pluskwiaka oraz inne pluskwiaki różnoskrzydłe zimujące pod korą platanów we Wrocławiu (Dolny Śląsk) RADOSŁAW GIL 1, BARBARA LIS 2, MARCIN KADEJ 3 1ul. Kołłątaja 26/3, 50-007 Wrocław, e-mail: radosł[email protected] 2Katedra Biosystematyki, Uniwersytet Opolski, ul. Oleska 22, 45-052 Opole e-mail: [email protected] 3Zakład Bioróżnorodności i Taksonomii Ewolucyjnej, Instytut Zoologiczny, Uniwersytet Wrocławski, ul. Przybyszewskiego 63/77, 51-148 Wrocław e-mail: [email protected] Abstract . [Arocatus longiceps Stål (Hemiptera: Heteroptera: Lygaeidae) – a species new for the Polish fauna, and other true-bugs overwintering under the bark of plane trees in Wrocław (Lower Silesia) ]. The paper presents results of the studies on true-bugs overwintering under the bark of plane trees ( Platanus sp.) in Wrocław (Lower Silesia). 138 specimens representing seven species have been collected, namely: Anthocoris nemoralis (Fabricius) (Anthocoridae), De- raeocoris (Knightocapsus ) lutescens (Schilling) (Miridae), Liocoris tripustula- tus (Fabricius), Arocatus longiceps Stål (Lygaeidae), Scolopostethus pictus (Schilling) (Rhyparochromidae), Corythucha ciliata (Say) (Tingidae), and Phy- satocheila dumetorum (Herrich-Schaeffer) (Tingidae). Arocatus longiceps Stål (Lygaeidae) is new to the Polish fauna. Wstęp W pracy przedstawiono rezultaty badań prowadzonych w styczniu 2011 roku nad pluskwiakami różnoskrzydłymi (Hemiptera, Heteroptera) zimującymi pod korą platanów we Wrocławiu (Dolny Śląsk). Łącznie Heteroptera Poloniae – Acta Faunistica, vol. 3: 25-35. Opole, 31 XII 2011. ISSN 2083-201X 26 zebrano 138 okazów reprezentujących 7 gatunków należących do 5 ro- dzin (Anthocoridae, Lygaeidae, Miridae, Rhyparochromidae, Tingidae). Wśród zebranych okazów znaczną liczbę stanowili przedstawiciele ga- tunku Arocatus longiceps Stål, który do tej pory nie był podawany z te- renu Polski.
    [Show full text]
  • Het News Issue 9 (Spring 2007)
    Het News 9, Spring 2007 Issue 9 Het News Spring 2007 2nd Series Newsletter of the UK Heteroptera Recording Schemes Circulation: An informal email newsletter circulated periodically to those interested in Heteroptera. Copyright: Text & drawings © 2007 Authors Photographs © 2007 Photographers Citation: Het News, 2nd Series, no.9, Spring 2007 Editorial: We keep saying this: once again we have news of more species new to Britain – this time it’s three in fact, plus a possible ‘new to science’! In this issue we also have two articles with a (very) historical flavour and two regional overviews, Kent & Wales – consider writing up your own area for a future issue. Something else we would like more of, is information on changing seasonal patterns of species. If you have unusually early or late records, or evidence of additional broods, we would welcome details. The next (autumn) issue will include the usual publications update. Sheila Brooke: 18 Park Hill Toddington Dunstable Beds LU5 6AW [email protected] Bernard Nau: 15 Park Hill Toddington Dunstable Beds LU5 6AW [email protected] Contents EDITORIAL ....................................................................... 1 FROM THE REGIONS.................................................... 13 ARTICLES: Dorset, Hants, Herts, Berks, Oxford, Beds, Wales, Yorkshire Heteroptera in Kent....................................................... 1 BRC RECORDING SCHEMES ...................................... 15 An historic French record............................................ 2 Water
    [Show full text]
  • Und Schwarzerlen (Alnus Spp.) Vorkommenden Heteropteren in Südösterreich (Steiermark, Kärnten)
    ©Österr. Ges. f. Entomofaunistik, Wien, download unter www.biologiezentrum.at Beiträge zur Entomofaunistik 1 57-71 Wien, November 2000 Beitrag zur Kenntnis der an Grau-, Grün- und Schwarzerlen (Alnus spp.) vorkommenden Heteropteren in Südösterreich (Steiermark, Kärnten) Thomas Friess* Abstract Notes on Heteroptera occuring on Alnus alnobetula (EHRH.), A. incana (L.) and A. glutinosa (L.) in southern Austria (Styria, Carinthia). The heteropteran coenoses of three alder species (Alnus alnobetula, A. incana, A. glutinosa) at six different localities in southern Austria are analysed. A total of 54 bug species were found with more than half (30 spp.) belonging to the Mirids. Twentysix species were recorded from the most species- rich sampling site, the A. glutinosa area Kaiserwald. The smallest number of species collected in the subalpine A. alnobetula location was seven. Anthocoris nemorum (LINNAEUS, 1761) was found at all localities and Phytocoris longipennis FLOR, 1861, Blepharidopterus angulatus (FALLEN, 1807), Orius majusculus (REUTER, 1879) and O. minutus (LINNAEUS, 1758) occurred frequently. Of faunistic interest are the records of Empicoris vagabundus (LINNAEUS, 1758) and Pinthaeus sanguinipes (FABRICIUS, 1787). Thirtyseven species show a specific relation to alders. Seventeen of these species are predators and only four species are oligophytophagous on Alnus spp.: Physatocheila costata (FABRICIUS, 1794), Oxycarenus modestus (FALLEN, 1829), Arocatus roeselii (SCHILLING, 1829) and Phylus plagiatus (HERRICH-SCHÄFFER, 1835). The most species-rich of these alders, Alnus incana (29 spp.), is only moderately species-rich in comparison with other tree species. The species composition at the subalpine Alnus alnobetula-location differs markedly from the others in the qualitative, quantitative and zoogeographical analysis. No food- specialists were found on A.
    [Show full text]
  • Zootaxa, Alien True Bugs of Europe (Insecta: Hemiptera: Heteroptera)
    TERM OF USE This pdf is provided by Magnolia Press for private/research use. Commercial sale or deposition in a public library or website site is prohibited. Zootaxa 1827: 1–44 (2008) ISSN 1175-5326 (print edition) www.mapress.com/zootaxa/ ZOOTAXA Copyright © 2008 · Magnolia Press ISSN 1175-5334 (online edition) Alien True Bugs of Europe (Insecta: Hemiptera: Heteroptera) WOLFGANG RABITSCH Austrian Federal Environment Agency, Spittelauer Lände 5, 1090 Wien, Austria.E-Mail: [email protected] Table of contents Abstract .............................................................................................................................................................................. 1 Introduction ........................................................................................................................................................................2 Material and methods......................................................................................................................................................... 2 Results and discussion ........................................................................................................................................................3 1) Comments on the alien Heteroptera species of Europe .................................................................................................3 Category 1a—Species alien to Europe..............................................................................................................................
    [Show full text]
  • Katalog Sbírky Ploštic (Heteroptera) Kolínského Rodáka Otokara Kubíka Uložené V Regionálním Muzeu V Kolíně – Část II
    PRÁCE MUZEA V KOLÍNĚ řada přírodovědná 7 (2006): 47-80 Katalog sbírky ploštic (Heteroptera) kolínského rodáka Otokara Kubíka uložené v Regionálním muzeu v Kolíně – část II. Catalogue of the Heteroptera collection of Otokar Kubík deposited in the Regional Museum Kolín – Part II. Ivo Rus1 & Petr Kment2 1) Regionální muzeum v Kolíně, Brandlova 27, Kolín I, CZ – 280 02 2) Entomologické oddělení, Národní muzeum, Kunratice 1, Praha 4, CZ – 148 00 & Univerzita Karlova v Praze, Přírodovědecká fakulta, Katedra zoologie, Viničná 7, Praha 2, CZ – 128 44 Faunistics, Catalogue, Heteroptera, Lygaeoidea, Czech Republic, Slovakia, Hungary, Balkan peninsula, other countries Abstract. The second part of the catalogue of the Otokar Kubík collection of Heteroptera covers the superfamily Lygaeoidea, the families Lygaeidae, Cymidae, Blissidae, Geocoridae, Arthe nei dae, Heterogastridae, Oxycarenidae, and Rhyparochromidae. Most of the material originate from the Czech Republic, Slovakia, Croatia, Montenegro, Bosnia Hercegovina, Bulgaria and Hun - gary; a few specimens from other countries are also found. The following data are particu- larly noteworthy: Raglioides delineatus (Rambur, 1839), so far known as endemic to southern Spain, is recorded from Morocco for the first time; Nysius helveticus (Herrich-Schaeffer, 1850), Geocoris (Geocoris) lineola lineola (Rambur, 1839), Gonianotus galactodermus Fieber, 1861, and Peritrechus geniculatus (Hahn, 1832) are new species for Croatia; the occurrences of Plinthisus (Plinthisus) coracinus Horváth, 1876 and Megalonotus sabulicola (Thomson, 1870) in Croatia, and of Orsillus depressus (Mulsant & Rey, 1852), Geocoris (Piocoris) erythrocepha lus (Lepeletier & Serville, 1825), Emblethis verbasci (Fabricius, 1803), Beosus maritimus (Sco po li, 1763), and Rhyparochromus phoeniceus (Rossi, 1794) in Bosnia Hercegovina, are confirmed. Additional records of the rare and critically threatened species Macrodema microptera (Cur - tis, 1836), Pionosomus opacellus Horváth, 1895, and Pionosomus varius (Wolff, 1804) from Bohemia are also interesting.
    [Show full text]
  • Заштита Природе 61/1 Protection of Nature 61/1
    КРСТАШ Aquila heliаca НА ФРУШКОЈ ГОРИ –ИСТРАЖИВАЊЕ И ЗАШТИТА У ПЕРИОДУ 2002-2009. ЗАВОД INSTITUTE FOR ЗА ЗАШТИТУ ПРИРОДЕ NATURE CONSERVATION OF СРБИЈЕ SERBIA ЗАШТИТА ПРИРОДЕ 61/1 PROTECTION OF NATURE 61/1 ISSN 0514 5899 UDK: 202/504 Београд/Belgrade 2010 2 Братислав Грубач, Никола Стојнић, Слободан Пузовић ЧАСОПИС ЗАВОДА ЗА ЗАШТИТУ ПРИРОДЕ СРБИЈЕ JOURNAL OF THE INSTITUTE FOR NATURE CONSERVATION OF SERBIA 11070 Нови Београд, Др Ивана Рибара 91 18000 Ниш, Вожда Карађорђа 14 E-mail: [email protected] За издавача/For Publisher Проф. др Ненад Ставретовић Редакциони одбор/Editorial board Академик Владимир Стевановић Академик Васкрсије Јањић, Република Српска Академик Васил Големански, Бугарска Akademik Matija Gogala, Slovenia Проф. др Ненад Ставретовић Проф. др Борислав Стојков Проф. др Слободан Јовановић Проф. др Милан Медаревић Проф. др Владица Цветковић Др Александар Мијовић Др Златко Булић, Црна Гора Др Биљана Пањковић Др Драгана Остојић Др Срећко Ћурчић Др Душан Мијовић Главни уредник/Chif Editor Др Александар Мијовић Технички уредник/Technical Editor Снежана Королија Технички секретар/Executive Secretary Владимир Смиљанић Фотографија на корицама / Photo on cover Глава крсташа Aquila heliаca – субадулт. Фрушка гора, фебруара 2005. Фото: Б. Грубач Head of Imperial Eagle Aquila heliaca – subadult. Fruška Gora, February 2005. Photo: B. Grubač Припрема за штампу/Prepres STYLOS, Нови Сад, Светлана Савић Штампа/Print STYLOS, Нови Сад Тираж/Press 500 КРСТАШ Aquila heliаca НА ФРУШКОЈ ГОРИ –ИСТРАЖИВАЊЕ И ЗАШТИТА У ПЕРИОДУ 2002-2009. 3 САДРЖАЈ / CONTENTS Братислав Грубач, Никола Стојнић, Слободан Пузовић КРСТАШ Aquila heliаca (Savigny, 1809) НА ФРУШКОЈ ГОРИ - ИСТРАЖИВАЊЕ У ПЕРИОДУ 2002-2009.. .5 Ивана Петрић, Верица Стојановић, Предраг Лазаревић, Илинка Пећинар, Владан Ђорђевић Флористичке карактеристике подручја НП „ЂЕРДАП“ и његове непосредне околИНЕ.
    [Show full text]
  • Heft 26 / 2008
    id5649078 pdfMachine by Broadgun Software - a great PDF writer! - a great PDF creator! - http://www.pdfmachine.com http://www.broadgun.com HETEROPTERON Mitteilungsblatt der Arbeitsgruppe Mitteleuropäischer Heteropterologen öln, Februar 2008 ISSN 1432 Heft Nr. 26 - K -3761 INHALT Einleitende Bemerkungen des Herausgebers .......................................................................................................... 1 äischer Heteropterologen" 2008 Einladung zum 34. Treffen der "Arbeitsgruppe mitteleurop ............................... 3 ÖNITZER ünchen KLAUS SCH & TANJA KOTHE: Die Sektion Hemiptera der Zoologischen Staatssammlung M ...... 5 ür Wanzen (Insecta: Heteroptera) städtischer Brachflächen. CLAAS DAMKEN: Habitatmodelle f ........................... 7 ückigen Irrwischwanze Alydus calcaratus JOSEF H. REICHHOLF: Einblicke in die Biologie der Rotr .................. 12 RALPH ZANGE: Eine Industriebrache im Stadtgebiet von Ingolstadt .................................................................... 15 üdwestdeutsche Wanzen ürger – änderung ? RIETSCHEL, S.: S -Neub Zeugen einer Klimaver ................................ 17 Änderungen zum äischer Heteropterologen Adressenverzeichnis Mitteleurop ..................................................... 17 „Arbeitsgruppe Mitteleuropäischer Heteropterologen“ – Adressenverzeichnis (Stand Januar 2008) ................. 18 Änderungen zum Adressenverzeichnis Mitteleuropäischer Heteropterologen ..................................................... 21 Arocatus longiceps ÅL ROLAND ACHTZIGER
    [Show full text]
  • Evaluation of Pathways for Exotic Plant Pest Movement Into and Within the Greater Caribbean Region
    Evaluation of Pathways for Exotic Plant Pest Movement into and within the Greater Caribbean Region Caribbean Invasive Species Working Group (CISWG) and United States Department of Agriculture (USDA) Center for Plant Health Science and Technology (CPHST) Plant Epidemiology and Risk Analysis Laboratory (PERAL) EVALUATION OF PATHWAYS FOR EXOTIC PLANT PEST MOVEMENT INTO AND WITHIN THE GREATER CARIBBEAN REGION January 9, 2009 Revised August 27, 2009 Caribbean Invasive Species Working Group (CISWG) and Plant Epidemiology and Risk Analysis Laboratory (PERAL) Center for Plant Health Science and Technology (CPHST) United States Department of Agriculture (USDA) ______________________________________________________________________________ Authors: Dr. Heike Meissner (project lead) Andrea Lemay Christie Bertone Kimberly Schwartzburg Dr. Lisa Ferguson Leslie Newton ______________________________________________________________________________ Contact address for all correspondence: Dr. Heike Meissner United States Department of Agriculture Animal and Plant Health Inspection Service Plant Protection and Quarantine Center for Plant Health Science and Technology Plant Epidemiology and Risk Analysis Laboratory 1730 Varsity Drive, Suite 300 Raleigh, NC 27607, USA Phone: (919) 855-7538 E-mail: [email protected] ii Table of Contents Index of Figures and Tables ........................................................................................................... iv Abbreviations and Definitions .....................................................................................................
    [Show full text]