Spis Treści I
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
MINISTERSTWO OCHRONY ŚRODOWISKA ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA PAŃSTWOWY INSTYTUT GEOLOGICZNY Generalny wykonawca Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1:50 000 PAŃSTWOWY INSTYTUT GEOLOGICZNY ODDZIAŁ GÓRNOŚLĄSKI 41-200 Sosnowiec ul. Królowej Jadwigi 1 OBJAŚNIENIA DO MAPY HYDROGEOLOGICZNEJ POLSKI w skali 1:50 000 Arkusz KALETY (0877) Opracowali: .......................................... DYREKTOR NACZELNY mgr inż. Bogumił Gajowiec Państwowego Instytutu Geologicznego Państwowy Instytut Geologiczny .......................................... dr inż. Jadwiga Wagner upr. geol. Nr 040284 Państwowy Instytut Geologiczny ..................................... dr Andrzej Kowalczyk ............................. dr Krystyn Rubin Redaktor arkusza: .......................................................... Prof. dr hab. inż Andrzej Różkowski Państwowy Instytut Geologiczny Sfinansowano ze środków NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ ____________________________________________________________________________________________________________________ Praca wykonana na zamówienie Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa Copyright by PIG & MOŚZNiL, Warszawa 1998 Spis treści I. Wprowadzenie.......................................................................................................... str. 4 II. Lokalizacja................................................................................................................ str. 6 III. Klimat. Wody powierzchniowe .............................................................................. str. 8 IV. Warunki hydrogeologiczne .................................................................................... str. 9 V. Jakość wód podziemnych......................................................................................... str. 17 VI. Zagrożenie i ochrona wód podziemnych ............................................................... str. 22 VII. Wykorzystane materiały ...................................................................................... str. 29 Spis tabel dołączonych do części tekstowej Tabela 1a. Reprezentatywne otwory studzienne Tabela 1b. Reprezentatywne studnie kopane Tabela 2. Główne parametry jednostek hydrogeologicznych Tabela 3a. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy - reprezentatywne otwory studzienne Tabela 3b. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy - reprezentatywne studnie kopane Tabela 4. Obiekty uciążliwe dla wód podziemnych Tabela A. Otwory studzienne pominięte na planszy głównej Tabela B. Inne punkty dokumentacyjne pominięte na planszy głównej Tabela C1. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych - materiały archiwalne - reprezentatywne otwory studzienne Spis załączników umieszczonych w części tekstowej Zał. 1. Przekrój hydrogeologiczny I-II Zał. 2. Przekrój hydrogeologiczny II-III Zał. 3. Głębokość występowania głównego poziomu wodonośnego - mapa w skali 1 : 100 000 Zał. 4. Miąższość i przewodność głównego poziomu wodonośnego - mapa w skali 1 : 100 000 Zał. 5. Wybrane warstwy informacyjne mapy, skala 1 : 250 000 Spis rycin umieszczonych w części tekstowej Ryc. 1. Położenie głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP) w zasięgu arkusza Kalety (granice zbiorników w ujęciu A.S.Kleczkowskiego (1990) zweryfikowane przez A.Różkowskiego, T.Rudzińską - Zapaśnik, A.Siemińskiego, (1997) 2 - mapa w skali 1:500 000). Ryc. 2a Podstawowe wartości statystyczne wybranych składników chemicznych wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego w utworach czwartorzędowych (studnie kopane). Ryc. 2b Podstawowe wartości statystyczne wybranych parametrów chemicznych wód podziemnych głównych użytkowych poziomów wodonośnych w kompleksie wodonośnym serii węglanowej triasu. Ryc. 2c Wykres słupkowy zawartości jonów HCO3, SO4, Cl, Ca, Mg, Na, K oraz azotu azotanowego (NNO3) i azotu amonowego (NNH4) w wodach podziemnych głównych użytkowych poziomów wodonośnych w kompleksie wodonośnym serii węglanowej triasu i w utworach czwartorzędowych. Ryc. 2d Wykres słupkowy zawartości jonów F, Fe, Mn, Ba i Sr w wodach podziemnych głównych użytkowych poziomów wodonośnych w kompleksie wodonośnym serii węglanowej triasu i w utworach czwartorzędowych. Ryc. 3 Mapa chemizmu wód ze studni kopanych - pierwszy poziom wodonośny, skala 1 : 100 000. Ryc. 4. Mapa potencjalnych źródeł zanieczyszczeń wód podziemnych w rejonie Kalet, skala 1 : 25 000. Mapa hydrogeologiczna Polski w postaci cyfrowej (plik eksportowy MGE - mhp906.mhp) z podziałem na grupy warstw informacyjnych 1. Wodonośność 2. Hydrodynamika 3. Jakość wód podziemnych 4. Wody powierzchniowe 5. Ujęcia wód podziemnych 6. Ogniska zanieczyszczeń 7. Inne Tablice Tablica 1. Mapa hydrogeologiczna Polski - plansza główna (materiał archiwalny w PIG) Tablica 2. Mapa dokumentacyjna (materiał archiwalny w PIG) 3 I. WPROWADZENIE Arkusz Kalety (877) w skali 1:50 000, w ramach opracowania Mapy hydrogeologicznej Polski (MHP), wykonano w Oddziale Górnośląskim PIG w Sosnowcu. Podstawą do sporządzenia tego arkusza była “Instrukcja opracowania Mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1 : 50 000”. Realizację arkusza rozpoczęto dn. 15.07.96 na podstawie umowy zawartej między Państwowym Instytutem Geologicznym a Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W roku 1996 wykonano ”Program prac geologicznych dla opracowania arkusza Kalety (877) Mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1 : 50 000. W myśl tego programu przeprowadzono prace: przeglądowo-rejestracyjne, pomiarowe i pobór próbek wód do analiz fizykochemicznych. Wykonano pomiar zwierciadła we wszystkich dostępnych studniach wierconych wraz z rejestracją poboru wód podziemnych, we wszystkich studniach kopanych gospodarskich, z których wynikowo pobrano 8 próbek wody, oraz inne badania przewidziane w programie (A.Siemiński, B.Gajowiec, 1997). Wiele studni, szczególnie w północnej części arkusza oraz w rejonie Kalet zostało trwale wyłączonych z eksploatacji w czasie realizacji prac nad arkuszem Kalety. Powodem tego stanu jest komunalizacja i budowa wodociągów. Ludność zamieszkująca obszar na północy arkusza korzysta z wód ujmowanych studniami w rejonie Lublińca. Brak dostępu do studni uniemożliwił wykonanie w nich pomiarów i opróbowań a środki przeznaczone na powyższy cel zostały wykorzystane do szczegółowego opracowania zagrożenia wód podziemnych ogniskami zanieczyszczeń, zlokalizowanymi w rejonie Kalet. Zagadnienia w tekście i na załącznikach graficznych omówiono w oparciu o zebranie i reinterpretację danych hydrogeologicznych i sozologicznych, hydrologicznych oraz informacji z zakresu jakości i wykorzystania wód podziemnych. Materiały uzyskano w archiwach: Urzędu Wojewódzkiego w Częstochowie i Katowicach, Centralnym Banku Danych Hydrogeologicznych w Warszawie, archiwum OG PIG w Sosnowcu i PIG w Warszawie, w lokalnych stacjach SANEPID w Chorzowie i Bytomiu, w Urzędach Miast Kalety i Koszęcin jak również w urzędach gmin położonych na obszarze arkusza. Podczas realizacji prac związanych z opracowaniem arkusza przeanalizowano liczne materiały dokumentacyjne dotyczące: 69 otworów studziennych i 186 otworów wiertniczych oraz 14 studni kopanych i 6 płytkich piezometrów. Spośród nich wytypowano 40 reprezentatywnych otworów studziennych i 8 studni kopanych, które umieszczono na planszy głównej (Tablica 1, tab.1a i 1b) natomiast 6 studni kopanych i 6 piezometrów z rejonu Kalet 4 przedstawiono na rycinie 4. Pozostałe 39 studni i 186 otworów wiertniczych bez opróbowań hydrogeologicznych przedstawiono na mapie dokumentacyjnej, złożonej z dwóch plansz 1 i 2, i stabelaryzowano (Tab. A i B). Wyniki 45 analiz chemicznych wód podziemnych zestawiono w tabelach: 3a (22 oznaczenia) i C1 (23 oznaczenia) oraz 3b (8 oznaczeń). Wykonano 22 oznaczenia H2S z zakładanych w programie 25 oznaczeń w studniach gdzie okresowo organoleptycznie stwierdzana jest jego obecność. Wyniki oznaczeń zawartości H2S w wodach są nie zadawalające, bowiem metoda OBiKŚ o progu dokładności 0,1 mg/dm3 okazała się niedostatecznie czuła do oznaczenia zawartości H2S wyczuwalnego organoleptycznie. Analizy kontrolne na obecność H2S w kilku studniach również nie dały wyniku pozytywnego. W opracowaniu arkusza Kalety uczestniczyli: mgr Joanna Cudak - zestawienie i kreślenie map oraz przekrojów hydrogeologicznych; Urszula Mazurek - wykonanie tabel w programach: Word 6.0, Excel 5.0 i edycji tekstu oraz objaśnień do map i przekrojów; Halina Hoksa - prace kreślarskie, mgr Robert Formowicz - statystyka chemizmu wód, mgr Marcin Zembal - opracowanie komputerowe w systemie INTERGRAPH. 5 II. LOKALIZACJA Arkusz Kalety (877) znajduje się na północno-zachodnim obrzeżeniu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego i zawiera się w obszarze ograniczonym południkami 18045' do 19000' długości geograficznej wschodniej oraz równoleżnikami 50030' do 50040' szerokości geograficznej północnej. Pod względem administracyjnym obszar arkusza leży na terenie dwóch województw. Przeważająca, północna jego część zawiera się w granicach województwa częstochowskiego zaś południowy pas w granicach województwa katowickiego. Południowo-zachodnia część obszaru, mieszczącego się w granicach arkusza Kalety, położona jest w obrębie podprowincji Nizina Śląska natomiast północno-wschodnia część obszaru należy do Wyżyny Śląsko-Krakowskiej (J. Kondracki, 1988). Nizinę Śląską reprezentuje makroregion Równiny Opolskiej natomiast Wyżynę Śląsko-Krakowską makroregion Wyżyny Woźnicko-Wieluńskiej. W budowie geologicznej obszaru omawianego arkusza biorą udział osady dewonu, karbonu, triasu, jury i czwartorzędu. Najstarszymi osadami ukazującymi