Biuro Planowania Rozwoju Miasta

Starostwo Powiatowe w Przysusze Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Przysusze Fundacja Sportu Zdrowia i Turystyki EST w Warszawie POWIATOWA STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH na lata 2016-22 Warszawa – Przysucha grudzień 2015 SPIS TREŚCI OBSZAR I CZAS REALIZACJI 4 1. DIAGNOZA SFERY PRZESTRZENNO-EKOLOGICZNEJ POWIATU 5 1.1. Charakterystyka ogólna powiatu – położenie, powierzchnia 5 1.2. Środowisko przyrodnicze 10 1.3. Uwarunkowania ochrony środowiska naturalnego 19 1.4. Infrastruktura techniczna 30 1.5. Zasoby mieszkaniowe 39 1.6. Stan obiektów dziedzictwa kulturowego 40 1.7. Identyfikacja problemów 44 2. DIAGNOZA SFERY GOSPODARCZEJ POWIATU 45 2.1. Główni pracodawcy 45 2.2. Struktura podstawowych branż na trenie Powiatu 45 2.3. Rynek pracy 49 2.4. Wynagrodzenia 56 2.5. Rolnictwo 59 2.6. Turystyka 61 2.7. Identyfikacja problemów 64 3. DIAGNOZA SFERY SPOŁECZNEJ POWIATU 65 3.1. Sytuacja demograficzna i społeczna Powiatu 65 3.2. Oświata i wychowanie 71 3.3. Zdrowie 74 3.4. Bezpieczeństwo publiczne 75 3.5. Kultura 78 3.6. Organizacje pozarządowe 79 3.7. Bezrobocie 92 3.8. Pomoc społeczna 99 3.9. Piecza zastępcza 107 3.10. Grupy społeczne wymagające wsparcia 117 3.11. Identyfikacja problemów 137 4. DIAGNOZA POTRZEB SPOŁECZNYCH MIESZKAŃCÓW POWIATU PRZYSUSKIEGO 143 – WYNIKI BADAŃ 4.1. Diagnoza potrzeb społecznych mieszkańców Powiatu Przysuskiego 143 4.2. Obszary problemowe wskazane w diagnozie społecznej 209 5. CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE 211 5.1. Hierarchia celów 211 5.2. Uzasadnienie wyboru celów strategicznych 213 6. ZADANIA SŁUŻĄCE ROZWIĄZYWANIU PROBLEMÓW OSÓB ZAGROŻONYCH WY- 217 KLUCZENIEM SPOŁECZNYM 6.1. Lista zidentyfikowanych zadań 217 7. SYSTEM WDRAŻANIA STRATEGII 220 7.1. Dokumentacja procesu wdrażania 221 7.2. Podmioty zarządzające realizacją Powiatowej Strategii Rozwiązywania Proble- 222 mów Społecznych 8. SPOSOBY MONITOROWANIA I AKTUALIZACJI, FINANSOWANIA I KOMUNIKACJI 224 SPOŁECZNEJ STRATEGII 8.1. System monitorowania 224 8.2. Sposoby ewaluacji i aktualizacji 224 8.3. Finansowanie realizacji Strategii 225 8.4. Sposoby inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym a organizacjami 226 pozarządowymi 3 Powiatowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2016 – 2022 OBSZAR I CZAS REALIZACJI Dokument Powiatowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2016 – 2022 został opracowany dla obszaru NTS 4 obejmującego Powiat Przysuski, wchodzący w skład NTS 3 – Podregionu Radomskiego (PL 128) oraz NTS 2 – Województwa Mazowieckiego (PL 12) w Regionie Centralnym (PL 1) w Rzeczpospolitej Polskiej. Czas realizacji Powiatowej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2016 – 2022 obejmuje okres programowania od 01 stycznia 2016 do 31 grudnia 2022. 4 Obszar i Czas Realizacji Powiatowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2016 – 2022 Rozdział 1. SFERA PRZESTRZENNO-EKOLOGICZNA POWIATU 1.1 Charakterystyka ogólna powiatu – położenie, powierzchnia 1.1.1 Położenie Powiat Przysuski leży w południowozachodniej części województwa mazowieckiego, graniczy z województwem łódzkim (powiat opoczyński i tomaszowski), województwem świętokrzy- skim (powiat konecki) oraz z powiatami: szydłowieckim, grójeckim, białobrzeskim i radomskim ziemskim. Powiat tworzy 8 jednostek administracyjnych: Przysucha (gmina miejsko - wiejska), Borkowice, Gielniów, Klwów, Odrzywół, Potworów, Rusinów, Wieniawa (gminy wiejskie). Powierzchnia powiatu obejmuje obszar 801 km2, co stanowi 2,25% powierzchni województwa mazowieckiego (co stanowi dwudziestą pierwszą pozycję pod względem powierzchni w woje- wództwie na 42 powia- ty). Siedzibą powiatu jest miasto Przysucha, będące równocześnie największym miastem powiatu o liczbie mieszkańców 6 146 (stan na dzień 31 grudnia 2013). Powiat przysuski został powołany dnia 1 stycznia 1956 roku w województwie kieleckim, 15 miesięcy po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychcza- sowych gmin (29 wrze- śnia 1954 roku) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat przysuski złożyło się 27 gromad, które wyłączo- no z trzech ościennych powiatów w tymże wo- 5 Rozdział 1. Sfera Przestrzenno – Ekologiczna Powiatu Powiatowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2016 – 2022 jewództwie: z powiatu koneckiego gromady Borkowice, Ninków, Ruski Bród, Rzuców i Stefanków, z powiatu opoczyńskiego gromady Bieliny, Domaszno, Gielniów, Gliniec, Goździków, Kozłowiec, Nieznamierowice, Przystałowice, Przysucha, Rusinów, Sady, Skrzynno, Skrzyńsko, Smogorzów i Sulgostów, z powiatu radomskiego gromady Brudnów, Goszczewice, Grabowa, Potworów, Wie- niawa, Wir i Żuków. Na uwagę zasługuje fakt, iż w momencie utworzenia powiatu przysuskiego jego stolica by- ła wsią. Prawa miejskie, które Przysucha utraciła w 1870 roku, zostały jej ponownie przyznane dopiero 1 stycznia 1958 roku. 1 lipca 1956 roku z powiatu przysuskiego wyłączono gromadę Domaszno i włączono ją z powrotem do powiatu opoczyńskiego, zaś 31 grudnia 1961 roku z powiatu opoczyńskiego wyłączo- no gromadę Klwów i włączono ją do powiatu przysuskiego. 1 stycznia 1973 roku zniesiono gromady i osiedla a w ich miejsce reaktywowano gminy. Powiat przysuski podzielono na 1 miasto i 7 gmin: miasto Przysucha, gminy Borkowi- ce, Gielniów, Klwów, Potworów, Przysu- cha, Rusinów i Wieniawa. Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku całe terytorium znie- sionego powiatu przysuskiego weszło w skład nowo utworzonego województwa radomskiego. 1 stycznia 1992 roku miasto Przysucha i gminę wiejską Przysu- cha połączono we współną gminę miejsko-wiejską. 1 lipca 1994 roku z gminy Potworów wyłączo- no wsie Beźnik i Dębiny (bez przysiółka Jamki) i włączono je do gminy Przysucha.` Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku w nowym województwie mazowieckim przy- wrócono powiat przysuski. W porównaniu z obszarem z 1975 roku został on zwiększony o gminę Odrzywół (będącej w latach 1973-75 w powiecie opoczyńskim w województwie kieleckim, a na- stępnie w województwie radomskim), tworzącej specyficzny wyskok w północno-zachodniej czę- ści powiatu. 1 lipca 2002 roku z gminy Klwów wyłączono wieś Jelonek i włączono ją do gminy Odrzywół. W porównaniu z obszarem z 1956 roku, obszar dawnej gromady Stefanków leży obecnie w powiecie szydłowieckim, gromady Goszczewice w powiecie radomskim a gromady Domaszno na terenie powiatu opoczyńskiego (województwo łódzkie) - pozostałe są ponownie w powiecie przysuskim. Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym Polski wg Kondrackiego obszar Powiatu Przysuskiego należy do megaregionu Pozaalpejskiej Europy Środkowej, prowincji Niżu Środko- woeuropejskiego i Wyżyn Polskich, podprowincji Niziny Środkowopolskie i Wyżyna Małopolska, makroregionów Wzniesienia Południowomazowieckie i Wyżyna Kielecka oraz regionów Równina Radomska, Garb Gielniowski i Przedgórze Iłżeckie. Równina Radomska to duży mezoregion fizycznogeograficzny w województwie mazowieckim, na której częściowo położona jest kraina historyczna – Ziemia Radomska. Równina Radom- ska rozpościera się na południe od Doliny Białobrzeskiej, między Przedgórzem Iłżeckim, Równina Kozienicką i Małopolskim Przełomem Wisły obejmując powierzchnię ok. 3640 km2. Jest to równi- na denudacyjna o zdegradowanej pokrywie utworów czwartorzędowych (w wyniku procesów 6 Rozdział 1. Sfera Przestrzenno – Ekologiczna Powiatu Powiatowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2016 – 2022 peryglacjalnych), pod którą występują warstwy jurajskie i kredowe, zapadające się ku północnow- schodowi. Równinę przecinają płytkie doliny Radomki, Iłżanki i Krępianki. Jest to równina rolnicza z małym udziałem lasów. Garb Gielniowski (również Wzgórza Koneckie) zajmuje obszar doliny Kamiennej po wieś Gielniów, graniczy ze Wzgórzami Opoczyńskimi na zachodzie a na południu z Płaskowyżem Suchedniowskim. Zbudowany jest z piaskowców retycko – liasowych. Zajmuje powierzchnię oko- ło 515 km². Najwyższym wzniesieniem jest góra Altana o wysokości 408 m n.p.m. Występują tu rzeki: Radomka oraz Drzewiczka. Tereny są porośnięte lasem. Przedgórze Iłżeckie północno-wschodnia część Wyżyny Kieleckiej. Rozciąga się między doliną Kamiennej na południu, a Równiną Radomską na północy. Dolina Kamiennej oddziela je od Wyżyny Sandomierskiej i Gór Świętokrzyskich. Występują tu pasma wzniesień (o wysokości 200-300 m n.p.m.) zbudowanych ze skał kredowych i jurajskich, ciągnących się z północnego zachodu na południowy wschód. Przedgórze w większej części porośnięte jest lasami Puszczy Iłżeckiej. Brak tu większych cieków, istnieją natomiast trzy zbiorniki zaporowe, również o stosun- kowo niewielkiej powierzchni (koło Skarżyska, Starachowic oraz Brodów). Na południowym skraju Przedgórza ulokowane są miasta Ostrowiec Świętokrzyski i Starachowice. Mapa 1 Położenie powiatu przysuskiego w regionach fizyczno-georaficznych wg Kondrackiego Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Kondracki, Geografia regionalna Polski, PWN, Warszawa 2002 7 Rozdział 1. Sfera Przestrzenno – Ekologiczna Powiatu Powiatowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2016 – 2022 1.1.2 Powierzchnia Ze względu na posiadane warunki naturalne i stan uprzemysłowienia regionu, Powiat Przysuski ma charakter rolniczy. Decydują o tym w głównej mierze stan uprzemysłowienia, oraz posiadane warunki naturalne, zależne od poszczególnych części powiatu. Strukturę użytkowania gruntów w Powiecie Przysuskim prezentuje tablica 1.1 oraz wykres 1.1. W strukturze użytkowania gruntów dominują użytki rolne, które zajmują łącznie 42 133 hektary (52,6%). Ponad 1/3 powierzchni powiatu zajmują lasy – 24 800 ha. Pozostałe grunty

Load more