Rocznik Jeleniogórski Pismo Regionu Karkonoszy
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Towarzystwo Przyjaciół Jeleniej Góry ROCZNIK JELENIOGÓRSKI PISMO REGIONU KARKONOSZY tom XL 2008 Jelenia Góra 2008 ZESPół REdAKcYJNY Stanisław Firszt, Ivo łaborewicz (redaktor), Janusz Milewski, Janusz Nagórny, Andrzej Paczos, Wiesław Wereszczyński, Romuald Witczak REcENZENT dr hab. Grzegorz Hryciuk prof. Uniwersytetu Wrocławskiego PROJEKT OKłAdKI Ewa Liwandowska TłUMAcZENIA STRESZcZEń Jiří dvořák (na język czeski) Marianna Kurowska (na język niemiecki) Maurycy Kisielnicki (na język angielski) Tom wydano dzięki wsparciu i pomocy Prezydenta Miasta Jeleniej Góry, Związku Gmin Karkonoskich. WYdawcA © Towarzystwo Przyjaciół Jeleniej Góry 2008 przy współpracy Archiwum Państwowego Oddział w Jeleniej Górze Adres Redakcji: ul. Bohaterów Getta 2, 58-500 Jelenia Góra bądź ul. Podchorążych 2, 58-500 Jelenia Góra e-mail: [email protected]; [email protected] SKłAd KOMPUTEROWY „Ad Rem”, 58-500 Jelenia Góra, ul. Okrzei 12, tel. 075 752 22 15 dRUK Zakład Poligraficzny PRINT Jelenia Góra 58-500 Jelenia Góra, ul. 1 Maja 43, tel. 075 764 72 12 NAKłAd 500 egz. ISSN 0080-3480 Na okładce: 1 str.: Panorama Jeleniej Góry (fot. © cz. Wikilik) 4 str.: Logo Towarzystwa Przyjaciół Jeleniej Góry SpiS treœci Spis treœci ............................................................................................................ 3 contens .............................................................................................................. 5 Obsah .................................................................................................................... 7 inhaltsverzeichnis ............................................................................................ 9 Stanisław Firszt, Odkrycia i badania archeologiczne w latach 1971-2003, w obrębie dawnych murów miejskich Jeleniej Góry ...... 13 Wiesław Wereszczyński, powstanie i lokacja Jeleniej Góry na prawie miejskim ......................................................................................... 33 Roman Stelmach, Archiwum dokumentów miasta Jeleniej Góry ........... 75 Ivo Łaborewicz, Przemysław Wiater, Zmiany przynależności państwowo-administracyjnej śląskiej strony Gór izerskich na przestrzeni dziejów ............................................................................. 101 Michał Woźniak, Kartografia turystyczna Karkonoszy w okresie 1800-1918, cz. 2 .......................................................................................... 107 Przemysław Wiater, początki narciarstwa w Karkonoszach i Górach izerskich .................................................................................... 129 Michał Woźniak, plany Jeleniej Góry od początku XiX wieku do końca ii wojny światowej ..................................................................149 Mateusz J. Hartwich, czyj jest Gerhard Hauptmann? przyczynek do dziejów niemiecko-polsko-niemieckich zmagań z dziedzictwem karkonoskiego noblisty ............................................ 163 Tomasz Rzeczycki, Wyciąg saniowy z Karpacza na Kopę ....................... 187 Piotr Sroka, Masowe rajdy turystyczne w Sudetach w systemie stalinowskiej propagandy pierwszej połowy lat 50. XX w. ............ 193 Krzysztof Sawicki, polityczne i społeczne aspekty funkcjonowania kopalni uranu w Sudetach – na przykładzie Kowar, cz. ii ............ 207 Urszula Liksztet, Wzloty i upadki teatru im. cypriana Norwida w Jeleniej Górze ....................................................................................... 225 Julita Izabela Zaprucka, Muzeum Miejskie „Dom Gerharta Hauptmanna” w Jeleniej Górze – Jagniątkowie .............................. 245 Magdalena Wańkowicz, Wykorzystać przeszłość w przyszłości. Dziedzictwo Kotliny Jeleniogórskiej jako podstawa jej gospodarczego rozwoju .......................................................................... 251 Magda Dąbek, Świątynia Wang .................................................................... 271 Iwona Barcewicz, Jan Dach, Jan Swatowski, XX lat Jeleniogórskiego Oddziału towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów południowo-Wschodnich ........................................................................ 283 Edyta Łaborewicz, polscy archiwiści na karkonoskich szlakach ........ 299 Krzysztof Grenda, Marcin Paternoga, Honorata Rutka, Daniel Wojtucki, Miejsce straceń w Miłkowie – badania archeologiczne 2008 rok ... 303 3 SPIS TREŚcI iN MeMOriAM Danuta trawińska-Słabęcka ...................................................................... 317 receNZJe Romuald M. Łuczyński, Rezydencje magnackie w Kotlinie Jeleniogórskiej w XIX wieku – Ivo Łaborewicz .................................................................. 318 Hermanna F. Weiss, Buschvorwerk im Riesengebirge. Eine Gemeinde in Niederschlesien von den Kriegsjahren bis zur Vertreibung – Marian Iwanek ......................................................................................... 321 „Przyroda Sudetów”, t. X, 2007 – Jan Ryszard Sielezin ................................ 324 Historyczno-topograficzny opis miasta Jeleniej Góry... do roku 1797 przez J.D. Hensela; Kronika miasta Jelenia Góra... do roku 1847 przez J.K. Herbsta – Wojciech Szczerepa ............................................................. 327 „Sborníček Muzeum Podkrkonoší v Trutnově”. Příspěvky Muzea Podkrkonoší v Trutnově – Ivo Łaborewicz ................................................ 329 KrONiKA C. Margas, Kronika Jeleniogórska 2007 .................................................... 330 VARIA Dolnośląski klucz sukcesu dla Muzeum Miejskiego „Dom Gerharta Hauptmanna” ....................................................................... 350 4 cONteNS Spis treœci ............................................................................................................ 3 contens .............................................................................................................. 5 Obsah .................................................................................................................... 7 inhaltsverzeichnis ............................................................................................ 9 Stanisław Firszt, Discoveries and Archaeological research in the Years 1971-2003 within Former Jelenia Gora town Defensive Walls ...... 13 Wiesław Wereszczyński, Location of Jelenia Gora ..................................... 33 Roman Stelmach, Document Archives of the town of Jelenia Gora ..... 75 Ivo Łaborewicz, Przemysław Wiater, Historical changes in State and Administrative Affiliation of the Silesian Side of the izerskie Mountains ................................................................................... 101 Michał Woźniak, tourist cartography of the Karkonosze Mountains in the period of 1800-1918, part 2 .................................... 107 Przemysław Wiater, Beginning of Skiing in the Karkonosze and the izerskie Mountains ................................................................... 129 Michał Woźniak, plans of Jelenia Gora from the beginning of the 19th century until the end of the Second World War ................................149 Mateusz J. Hartwich, Whose Hauptmann? On German-polish-German postwar Disputes about the Writer’s Legacy .................................... 163 Tomasz Rzeczycki, Sledge Lift from Karpacz to Mt Kopa ...................... 187 Piotr Sroka, Mass tourist rallies in the Sudety Mountains in the System of Stalinist propaganda Drive in the First Half of the ‘50s of the 20th century ................................................................ 193 Krzysztof Sawicki, political operative aspects of the uranium mine in the Sudety Mountains, exemplified by Kowary, part ii ............ 207 Urszula Liksztet, the Highs and Lows of the theatre Named in Honour of cyprian Kamil Norwid in Jelenia Gora ..................... 225 Julita Izabela Zaprucka, town Museum “Gerhart Haptmann’s House” in Jelenia Gora – Jagniatkow ................................................. 245 Magdalena Wańkowicz, Using the past for the Future. Jelenia Gora Valley’s Heritage as the Base for its economical Development .............................................................................................. 251 Magda Dąbek, Wang temple ......................................................................... 271 Iwona Barcewicz, Jan Dach, Jan Swatowski, twenty Years of Jelenia Gora Branch of Lwow and the Southeast Borderland Lovers Society .................................................................... 283 Edyta Łaborewicz, Archive training in Jelenia Gora Valley ................ 299 Krzysztof Grenda, Marcin Paternoga, Honorata Rutka, Daniel Wojtucki, place of executions in Milkow – archaeological research in 2008 .... 303 5 cONTENS iN MeMOriAM Danuta trawińska-Słabęcka ...................................................................... 317 REVIEWS Romuald M. Łuczyński, Rezydencje magnackie w Kotlinie Jeleniogórskiej w XIX wieku – Ivo Łaborewicz .................................................................. 318 Hermanna F. Weiss, Buschvorwerk im Riesengebirge. Eine Gemeinde in Niederschlesien von den Kriegsjahren bis zur Vertreibung – Marian Iwanek ......................................................................................... 321 „Przyroda Sudetów”, t. X, 2007 – Jan Ryszard Sielezin ................................ 324 Historyczno-topograficzny opis miasta Jeleniej Góry... do roku 1797 przez J.D. Hensela; Kronika miasta Jelenia Góra... do roku 1847 przez J.K. Herbsta – Wojciech Szczerepa ............................................................. 327 „Sborníček Muzeum Podkrkonoší