JATORRI ATZERRITARREKO ETORKINAK Eaeko ESKUALDEETAN 2015
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
2016ko azaroa IMMIGRAZIOAREN Euskal Behatokia Observatorio Vasco de INMIGRACIÓN 63 zbk. Depósito legal BI-2224-04 JATORRI ATZERRITARREKO ETORKINAK EAEko ESKUALDEETAN 2015 Begirada honetan, EAEn erroldatuta dauden jatorri atzerritarreko etorkinak izango ditugu aztergai, eskualdeka banatuta; horretarako, 2016ko urtarrilaren 20an argitaratutako erroldako behin betiko datuak erabiliko ditugu, 2015eko urtarrilaren 1eko ustiapenari dagozkionak. EAEko hogei eskualdetako egoera aztertuko dugu, kontuan hartuta jatorri atzerritarreko biztanleak nola dauden banatuta, eta aldagai hauen arabera bereizita: sexua, jato- rri nagusiak eta jatorri-herrialdeak. Begirada honen bidez, eguneratu egingo ditugu 2007an, 14. begiradan, aztergai izan genituen eskualdeen araberako datuak. Ikuspegin ohi dugun moduan, 2015etik aurrera, jatorri atzerritarreko biztanleak hartzen ditugu kontuan datuak aztertzeko garaian, eta ez nazionalitate atzerritarra dutenak; hartara, aintzat hartuko ditugu nazionalizatzeko prozesuak direla-eta datuetatik kanpo gera daitezke- en biztanleak eta, ondorioz, emaitzek izan zezaketen alborapen hori ekidingo dugu. Euskal eskualdeetako egoera orokorra Jatorri atzerritarreko biztanleriaren banaketa EAEn, Beraz, atzerrian jaiotako biztanleak hiriburuetan pilatzen eskualdeen arabera dira nagusiki, eta sakabanatuago daude gainerako eskualde- etan eta landa-eremuetan. Gauza bera gertatzen da bertan 2015eko erroldako datuen arabera, EAEn bizi diren jato- jaiotako biztanleekin (1. taula). rri atzerritarreko biztanle gehienak hiriburuen inguruan bizi dira: gehienek Bilbo Handia aukeratzen dute 1. taula. Guztizko biztanleriaren (bertakoa eta atzerritarra) (% 37,0), eta ondoren Arabako Lautada (% 16,1) eta banaketa, jatorriaren eta eskualdeen arabera. 2015 Donostialdea (% 15,1). Horrenbestez, hiru eskualde horiek EAEn bizi diren jatorri atzerritarreko biztanleria Guztira Bertokoak Jatorri atzerritarra osoaren % 68,2 hartzen dute. Interesgarria da behatzea K % K % K % zentraltasun hori mantendu egin dela azken urteotan, Arabako Ibarrak 5.674 0,3 5.201 0,3 473 0,3 aldaketa txiki batzuk izan baditu ere (1. grafikoa). Arabako Lautada 260.542 11,9 230.899 11,5 29.643 16,1 Arabako Lautadaren eta Donostialdearen egoera ia berdi- Arabako Mendialdea 2.982 0,1 2.824 0,1 158 0,1 na izan da, eta Bilbo Handiaren kasuan, berriz, bertan Errioxa Arabarra 11.293 0,5 10.099 0,5 1.194 0,6 bizi diren jatorri atzerritarreko etorkinen kopurua hiru Gorbeia Inguruak 8.682 0,4 8.105 0,4 577 0,3 puntu jaitsi da; ondorioz, Bizkaiko gainerako eskualdee- Kantauri Arabarra 34.475 1,6 32.483 1,6 1.992 1,1 tako kopuruek gora egin dute 2004tik 2015era. Araba, guztira 323.648 14,8 289.611 14,4 34.037 18,5 Arratia Nerbioi 23.849 1,1 22.386 1,1 1.463 0,8 1. grafikoa. Atzerriko biztanleen kokalekuen bilakaera, Bilbo Handia 865.398 39,5 797.300 39,8 68.098 37,0 hiriburuetako eskualdeetan eta gainerakoetan (%). Durangaldea 98.278 4,5 90.862 4,5 7.416 4,0 2004, 2009 eta 2015 Enkarterri 32.240 1,5 30.032 1,5 2.208 1,2 Gernika-Bermeo 46.224 2,1 42.362 2,1 3.862 2,1 Markina-Ondarroa 26.073 1,2 23.875 1,2 2.198 1,2 2015 37,0 16,1 15,1 31,8 Plentzia-Mungia 56.713 2,6 52.705 2,6 4.008 2,2 Bizkaia, guztira 1.148.775 52,5 1.059.522 52,8 89.253 48,5 2009 38,4 16,2 14,4 30,3 Bidasoa Beherea 78.426 3,6 69.900 3,5 8.526 4,6 Debabarrena 55.752 2,5 50.908 2,5 4.844 2,6 2004 40,2 16,7 15,7 27,4 Debagoiena 62.720 2,9 58.301 2,9 4.419 2,4 Donostialdea 327.992 15,0 300.094 15,0 27.898 15,1 Goierri 68.234 3,1 62.368 3,1 5.866 3,2 %0 %20 %40 %60 %80 %100 Tolosaldea 48.797 2,2 45.166 2,3 3.631 2,0 Bilbo Handia Arabako Lautada Urola Kosta 74.913 3,4 69.190 3,5 5.723 3,1 Gipuzkoa, guztira 716.834 32,7 655.927 32,7 60.907 33,1 Donostialdea Gainerako eskualdeak EAE, guztira 2.189.257 100,0 2.005.060 100,0 184.197 100,0 Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da. Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da. 2 63. Jatorri atzerritarreko etorkinak EAEko eskualdeetan 2015 Jatorri atzerritarreko biztanleen banaketa: eskualdeak, 2. grafikoa. Jatorri atzerritarreko biztanleen banaketa, lurralde lurralde historikoen arabera historiko bakoitzeko eskualdeen arabera. EAE. 2015 Jatorri atzerritarreko biztanleen banaketa lurralde historiko- BIZKAIA 2,5 en arabera aztertzen badugu, emaitza bestelakoa da (2. gra- 4,3 4,5 Bilbo Handia fikoa): batetik, Araban eta Bizkaian gehienak eskualde baka- 2,5 Arratia Nerbioi rrean pilatuta daude, Arabako Lautadan (% 87,1) eta Bilbo 8,3 Durangaldea Handian (% 76,3), hurrenez hurren. Gipuzkoan, berriz, jato- 1,6 rri atzerritarreko biztanleak ez daude hain zentralizatuta, Enkarterri eskualde hauetan sakabanatuta baizik: Donostialdea Gernika-Bermeo (% 45,8), Bidasoa Beherea (% 14), Goierri (% 9,6) eta Markina-Ondarroa Urola Kosta (% 9,4) –2. grafikoa–. 76,3 Plentzia-Mungia GIPUZKOA 9,4 1,7 5,9 ARABA 6,0 3,5 Donostialdea 0,5 Arabako Lautada Bidasoa Beherea 1,4 9,6 Arabako Ibarrak Debabarrena 45,8 Arabako Mendialdea Debagoiena Errioxa Arabarra 7,3 Goierri Gorbeia Inguruak Tolosaldea 8,0 Kantauri Arabarra Urola Kosta 87,1 14,0 Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da. Azken urteotan, 2004tik 2015era, izan duen bilakaera 2. taula. Jatorri atzerritarreko biztanleen portzentajearen dagokionez, Gipuzkoako jatorri atzerritarreko biztanleak des- bilakaera, EAEko eskualdeen arabera. 2004, 2009 eta 2015 (%) zentralizatuta zeuden hasieratik, 2004tik, zenbait aldaketa txiki egon badira ere. Hain zuzen ere, Donostialdean bizi 2004 2009 2015 Dif. 04-09 Dif. 09-15 diren jatorri atzerritarreko biztanleen ehunekoak behera egin Arabako Ibarrak 2,9 6,8 8,3 3,9 1,5 du: 2005ean % 52 eta 2015ean % 46. Aldiz, lurraldeko Arabako Lautada 5,5 10,4 11,4 4,9 1,0 Arabako Mendialdea 4,5 6,5 5,3 2,0 -1,2 beste eskualde batzuetako ehunekoek gora egin dute: Goierri Errioxa Arabarra 3,8 8,9 10,6 5,1 1,7 (% 7tik % 10era), Tolosaldea (% 4tik % 6ra), Debabarrena Gorbeia Inguruak 3,6 6,9 6,6 3,3 -0,3 (% 6tik % 8ra) eta Debagoiena (% 5etik % 8ra). Araban, Kantauri Arabarra 1,8 4,8 5,8 3,0 1,0 jatorri atzerritarreko biztanleriak behera egin du Arabako Araba, guztira 4,9 9,5 10,5 4,6 1,0 Lautadan eta Arabako Mendialdean. Beste eskualde batzue- 2004 2009 2015 Dif. 04-09 Dif. 09-15 tan bere horretan geratu da, esaterako Arabako Ibarretan eta Arratia Nerbioi 2,8 5,8 6,1 3,0 0,3 Gorbeialdean; eta beste batzuetan gora ere egin du: Arabako Bilbo Handia 3,6 7,0 7,9 3,4 0,9 Errioxan eta Kantauri Arabarran. Durangaldea 2,8 6,6 7,5 3,8 0,9 Enkarterri 2,7 5,8 6,8 3,1 1,0 Bizkaiko eskualdeetako bilakaerari dagokionez, azken urteo- Gernika-Bermeo 3,4 7,3 8,4 3,9 1,1 tako joera nahiko egonkorra izan da, baina jatorri atzerrita- Markina-Ondarroa 4,5 8,1 8,4 3,6 0,3 rreko biztanleek gora egin dute zenbait eskualdetan Plentzia-Mungia 4,3 6,8 7,1 2,5 0,3 (Durangaldea eta Gernika-Bermeo) eta behera beste batzue- Bizkaia, guztira 3,5 7,0 7,8 3,5 0,8 tan (Bilbo Handia, Plentzia-Mungia eta Markina-Ondarroa). 2004 2009 2015 Dif. 04-09 Dif. 09-15 Bidasoa Beherea 5,2 9,2 10,9 4,0 1,7 Jatorri atzerritarreko biztanleen ehunekoa eta bilakaera Deba Beherea 2,7 6,2 8,7 3,5 2,5 Debagoiena 1,9 5,2 7,0 3,3 1,8 Eskualdeen araberako atzerritarren ehunekoak aztertzen Donostialdea 3,9 7,1 8,5 3,2 1,4 baditugu (2. taula eta 1. mapa), hogeitik seik besterik ez Goierri 2,5 7,6 8,6 5,1 1,0 Tolosaldea 2,3 5,3 7,4 3,0 2,1 dute gainditzen EAEko batezbestekoa (% 8,4). Horietako bi Urola-Kostaldea 2,9 6,7 7,6 3,8 0,9 Araban daude (Arabako Lautada eta Arabako Errioxa), eta lau Gipuzkoa, guztira 3,4 7,0 8,5 3,6 1,5 Gipuzkoan (Bidasoa Beherea, Debabarrena, Donostialdea eta EAE, guztira 3,7 7,0 8,4 3,3 1,4 Goierri). Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da. • Arabako Lautada da EAEn atzerritarren ehunekorik han- diena duen eskualdea (% 11,4), Gasteiz buru duela; kokapen geografikoa nabarmendu behar da, muga-mugan horren atzetik, Arabako Errioxa dago (% 10,6). baitago. • Bigarren multzoan, Gipuzkoako eskualde hauek ditugu: • Bizkaian, Gernika-Bermeo eta Markina-Ondarroa eskual- Bidasoa Beherea (% 10,9), Debabarrena (% 8,7), Goierri deak dira atzerritar-tasarik altuena dutenak, baina ez (% 8,6) eta Donostialdea (% 8,5). Bidasoa Beherearen dute batezbestekoa gainditzen. 63. Jatorri atzerritarreko etorkinak EAEko eskualdeetan 2015 3 Kontuan hartu beharreko beste alderdi interesgarri bat 3. taula. EAEko biztanle atzerritarren bilakaera. 2004, 2009 eta eskualdeetan gertatu den migrazio-fenomenoa da; horren 2015 (kopuru absolutuak eta % hazkundea) baitan bi etapa nagusi hauek bereiz daitezke (1. mapa): 2004 2009 2015 Hazk. % Hazk.% • Lehenengoak zerikusia izan zuen hazkunde ekonomi- K K K 2004-2009 2009-2015 koaren aldiarekin; hain zuzen ere, 2004tik 2015era, Arabako Ibarrak 147 376 473 155,8 25,8 biztanle atzerritarren ehunekoak nabarmen egin zuen Arabako Lautada 13.079 26.029 29.643 99,0 13,9 gora eskualde guztietan. 3. taulan ikusten den Arabako Mendialdea 140 207 158 47,9 -23,7 moduan, gorakada Gipuzkoako eskualde hauetan Errioxa Arabarra 398 1.009 1.194 153,5 18,3 nabaritu zen batik bat: Debabarrena, Debagoiena, Gorbeia Inguruak 266 582 577 118,8 -0,9 Goierri, Tolosaldea eta Urola Kosta; baina baita Kantauri Arabarra 592 1.623 1.992 174,2 22,7 Araban (Arabako Ibarrak, Arabako Errioxa eta Araba, guztira 14.622 29.826 34.037 104,0 14,1 Kantauri Arabarra) eta Bizkaian ere (Durangaldea, Arratia Nerbioi 615 1.348 1.463 119,2 8,5 Gernika-Bermeo eta Enkarterri).