Publikacja: Stowarzyszenie Architektów Polskich Oddział Kraków 31-011 Kraków, plac Szczepański 6 tel.: +48 12 422 75 40 e-mail: [email protected] www.sarp.krakow.pl

zespół redakcyjny editorial staff Marek Kaszyński, Bohdan Lisowski, Marta A. Urbańska projekt graficzny layout Lubomir Nikolov korekta proofreading Ewa Waszkiewicz tłumaczenie i korekta tekstów angielskich translation and proofreading of English texts Marta A. Urbańska Biuro Tłumaczeń „Parola”

Wszystkie informacje, teksty i ilustracje w katalogu publikowane są za zgodą i na odpowiedzialność autorów. Wszystkie opublikowane materiały objęte są ochroną prawa autorskiego. Żadna z części katalogu nie może być kopiowana, zmieniana i publikowana bez wcześniejszej pisemnej zgody Stowarzyszenia Architektów Polskich Oddział Kraków. All information, texts and illustrations in the catalogue are published with the authors’ consent and for their account. All published materials are protected by the copyrights. No parts of the catalogue can be copied, changed or published without the written consent of The Association of Polish Architects Kraków Branch.

ISBN: 978-83-65398-05-5 Kraków, październik 2017 Krakow, October 2017 PODWÓRZE — POLE WYOBRAŹNI BACKYARD — FIELD OF IMAGINATION

3 4 fot. phot. Paweł Krzan / archiwum Miasta Krakowa Struktura organizacyjna MBA Kraków 2017 Zarząd Oddziału SARP Kraków Organisational structure of MBA Kraków 2017 Board of the Association of Polish Architects Kraków Branch

Kurator Grzegorz Stiasny Prezes Bohdan Lisowski Curator President of the Board

Komisarz Marek Kaszyński Wiceprezes ds. zewnętrznych Krystyna Łyczakowska Commissioner Vice President for External Affairs

Komisarz Konkursu A Marcin Włodarczyk Wiceprezes ds. wewnętrznych Marcin Włodarczyk Commissioner of t he Competition A Vice President for Internal Affairs

Komisarz Konkursu B Marta A. Urbańska Wiceprezes ds. twórczości Paweł Wieczorek Commissioner of the Competition B Vice President for Architectural Practice

Komisarz Konkursu C Paweł Wieczorek Skarbnik Marek Kaszyński Commissioner of the Competition C Treasurer of the Board

Identyfikacja wizualna Mateusz Smoter Sekretarz Marta A. Urbańska Visual identification Secretary of the Board

Komitet wykonawczy Bohdan Lisowski Członkowie Piotr Celewicz Executive Committee Krystyna Łyczakowska Members of the Board Marcin Ewý Marcin Ewý Przemysław Gawor Marcin Buczek-Palczyński Beata Malinowska-Petelenz Katarzyna Głuch Mateusz Smoter Szymon Nowak Marcin Pawłowski Pełnomocnik Zarządu ds. kontaktu ze studentami Benita Strzałka Benita Strzałka Plenipotentiary of the Board for Students’ Cooperation ORGANIZATORZY ORGANIZERS

Kraków Stowarzyszenie Architektów Polskich MIASTO GOSPODARZ BIENNALE Oddział w Krakowie The Association of Polish Architects BIENNALE HOST CITY Kraków Branch

Jacek Majchrowski Prezydent Miasta Krakowa The Mayor of Kraków

PATRONAT HONOROWY THE HONORARY PATRONAGE

Piotr Gliński Andrzej Adamczyk Piotr Ćwik Jacek Krupa Minister Kultury Minister Infrastruktury i Rozwoju Wojewoda Małopolski Marszałek Województwa i Dziedzictwa Narodowego Ministry of Infrastructure Voivode of Małopolska Małopolskiego Minister of Culture and Construction Region Marshal of the Małopolska and National Heritage of the Republic of Poland Region of the Republic of Poland

ZWIĄZEK POLSKICH ARTYSTÓW PLASTYKÓW OKRĘG KRAKOWSKI

Małopolska Okręgowa Izba Muzeum Sztuki i Techniki Muzeum Historyczne Związek Polskich Artystów Architektów RP Japońskiej Manggha Miasta Krakowa Plastyków Okręg Krakowski Małopolska District of National Manggha Museum of Japanese The Historical Museum Association of Polish Artists Chamber of Polish Architects Art and Technology of the City of Kraków Cracow District PARTNERZY STRATEGICZNI STRATEGICAL PARTNERS

Centrum Kongresowe Krakowskie Biuro Muzeum Narodowe Stowarzyszenie ICE Kraków Festiwalowe w Krakowie Producentów Cementu ICE Krakow Congress Centre The Krakow Festival Office National Museum in Krakow Polish Cement Association

SPONSOR PLATYNOWY PLATINUM SPONSOR

SPONSORZY SPONSORS

PATRONAT MEDIALNY MEDIA PATRONS fot. phot. Paweł Krzan / archiwum Miasta Krakowa Miasto przyjazne dla mieszkańców, miasto otwarte na A resident friendly city, a city open to people, a city shaping człowieka, miasto, które kształtuje przestrzeń do kreacji the space of creation and development — simply: a city of i rozwoju — po prostu miasto przyszłości. Do miana the future. Such is the name to which Krakow aspires. We takiego właśnie miasta aspiruje Kraków. Wiele udało nam have achieved much already in this respect, but a lot of work się już osiągnąć na tym polu, ale jeszcze wiele przed nami. is still ahead. Tak jak nasi mieszkańcy — Kraków jest ambitny, Similarly to its residents — Krakow is ambitious and does not nie boi się wyzwań — dlatego właśnie po raz kolejny cower from challenges — that is why we got involved in the zaangażowaliśmy się w Międzynarodowe Biennale International Biennale of Architecture: to seek — together Architektury, by wspólnie ze specjalistami, architektami with specialists, architects and city planners — new solutions i urbanistami, szukać nowych rozwiązań, inspiracji, and inspiration, so that the city of the future became our by miasto przyszłości stało się naszą teraźniejszością. present. Infrastruktura, komunikacja, zieleń — to elementy Infrastructure, communication, greenery — these elements niezbędne, by daną przestrzeń wyposażyć w potencjał, are necessary, if we want to give the space potential for dzięki któremu wypełnią ją ludzie. Jednak trzeba mieć filling up with people. However, one must consider that such na uwadze, że tego typu inwestycje i działania mają investments and activities have a wide horizon of strategic zwykle szeroki horyzont strategiczny, który często ginie planning behind them, which is frequently lost from the z perspektywy indywidualnych ludzi, okien ich domów, perspectives of individual persons and the windows of their kamienic czy bloków. houses, tenements or blocks of flats. Tutaj właśnie pojawia się kwestia najbliższego otoczenia, And here arises the question of the nearest neighbourhood, bardzo swoistej, bo na pół prywatnej, na pół publicznej a special, partly private and partly public, sphere. It is the sfery. Podwórko, bo o nim mowa, często pomijane, yard we are speaking about here, often left out, neglected, zaniedbywane, musi zostać objęte troską. Zmianę bowiem and consequently in the need of a special care. That is trzeba zacząć od siebie, od swojej przestrzeni — choć because the change should start with us, with our space czasem taka zmiana jest najtrudniejsza. Wierzę jednak, że — even if such a change is the most difficult one. However, tegoroczna edycja Biennale będzie wspaniałą motywacją I believe that this year’s Biennal will be a real motivation for do rewitalizacji tego, co widzimy z naszych okien — miasto revitalisation of what we see from our windows — a city in w mikroskali — naszych podwórzy. a micro-scale — our yards.

Jacek Majchrowski Prezydent Miasta Krakowa Mayor of the City of Krakow

9 10 fot. phot. Piotr Krochmal / archiwum Miasta Krakowa Miasto to synergiczny splot przestrzeni publicznych i prywatnych. Tworzymy A city is a synergistic confluence of spheres public and private. eW make and admire i podziwiamy wielkie, śmiałe założenia urbanistyczne — reprezentacyjne ulice, place grand, bold urban assumptions — presentable streets, squares and parks, indicative of i parki, które świadczą o zasobności, urodzie i randze miasta. Codzienne życie toczy the city’s affluence, beauty and rank. The everyday life, however, goes on in the semi- się jednak w przestrzeniach półprywatnych, kameralnych enklawach sąsiedztw private, cosy enclaves of neighbourhoods and community yards. It is the landscape of i osiedlowych podwórek. To właśnie krajobraz podwórek i wnętrz kwartałów the yards and the inside of the city centre housing quarters that constitutes the natural zabudowy śródmiejskiej stanowi naturalne środowisko mieszkańców miasta, a ich environment of the city residents, and their development and functionality determine zagospodarowanie i funkcjonalność decydują o faktycznej jakości jego życia. Wydaje the factual quality of life in them. It seems, however, that we still do not have the ability to się jednak, że nie potrafimy jeszcze korzystać w pełni z przestrzeni wspólnej, że take full advantage of the public sphere, that we still do not have a full “awareness of the nie wykształciła się jeszcze w nas pełna „świadomość miasta”, przejawiająca się city” manifesting itself in both the frequency and the way in which it is used as well as in zarówno częstością i sposobem jej użytkowania, jak i naszym zaangażowaniem our involvement in its planning and shaping. w jej programowanie i kształtowanie. In the face of changes in civilisation and the increase in the pace of life, we can observe, W obliczu zmian cywilizacyjnych i wzrostu tempa życia obserwujemy z jednej strony on the one hand, progressing commercialisation and appropriation of space and, on postępującą komercjalizację i zawłaszczanie przestrzeni, z drugiej zaś — jako reakcję the other, a reactionary democratisation and openness expressed in activities of the — demokratyzację i otwartość wyrażaną w działaniach coraz powszechniejszych more and more common urban movements and civic organisations, demanding “the ruchów miejskich i organizacji obywatelskich, domagających się dla mieszkańców right to the city” for the residents. This escalating conflict sets the direction of creative „Prawa do miasta”. Ten narastający konflikt wyznacza dziś kierunki twórczej interwencji intervention in the space both physical and social. One of them, paraphrasing the slogan w przestrzeni tak fizycznej, jak i społecznej. Jednym z nich, by sparafrazować doing the rounds, will be: “Plan globally, design locally” — only in the local scale of a obiegowe hasło, będzie: „Planuj globalnie, projektuj lokalnie” — dopiero w lokalnej neighbourhood, in the direct contact with the users, one could identify specific problems skali sąsiedztwa można w bezpośrednim kontakcie z użytkownikami zidentyfikować and conflicts, confront the professional attitudes and experience with the real and konkretne problemy i konflikty, skonfrontować podejście i doświadczenie profesjonalne known needs of the residents. z realnymi, nazwanymi potrzebami mieszkańców. An occasion for posing such important questions, for a conversation, an exchange of Taką okazją do zadania ważnych pytań, do rozmowy, do wymiany myśli, do wspólnego thoughts, for looking for solutions together, is this year’s edition of the International poszukiwania rozwiązań, jest tegoroczna edycja Międzynarodowego Biennale Biennal of Architecture titled: the Yard — A Field of Imagination. Cracow has the honour Architektury pt. Podwórze — pole wyobraźni. Kraków ma zaszczyt być po raz kolejny of being, one more time, the Host City of this most important, in Poland, and even in Miastem Gospodarzem tego najważniejszego w skali Polski, a nawet Europy, wydarzenia Europe, event for architects and city planners. It is worthwhile to stress that the Biennal dla architektów i urbanistów. Warto przy tym podkreślić, że Biennale jest otwarte na is open for everyone for whom it is important that the urban space was accessible, wszystkich, którym zależy, by przestrzeń miejska była bliska człowiekowi, bezpieczna safe and friendly. The 2017 International Biennal of Architecture is a formula in which i przyjazna. MBA2017 jest bowiem formułą, w której rozwój trzeba się włączyć, by mieć development one needs to engage in order to have a share in the building of creative swój udział w budowaniu twórczych relacji i więzi miejskich, by poprzez zaangażowanie relations and urban bonds and, through the involvement in such events, to really w tego typu wydarzenia uzyskać realny wpływ na otaczającą rzeczywistość. Kreowanie influence the reality around us. The creation of the city space is, after all, the “(re)public” przestrzeni miasta to przecież „rzecz-pospolita” — (…) Miasta wszystkim mają coś do — Cities have the capability of providing something for everybody, only because, and only zaoferowania, pod warunkiem, że wszyscy je współtworzą (…). (Jane Jacobs). when, they are created by everybody (…). (Jane Jacobs).

Elżbieta Koterba Zastępca Prezydenta Miasta Krakowa ds. Rozwoju Miasta Deputy Mayor of the City of Krakow

11 Krakowski Oddział SARP organizował już 13 edycji Biennale, które zostało SARP Krakow Branch has already organised 13 editions of the Biennale, which was zapoczątkowane z inicjatywy Kolegi Romualda Loeglera w roku 1985 jako impreza invented and initiated by our Colleague Romuald Loegler in the year 1985 as a national ogólnopolska, aby dwa lata później przybrać międzynarodowy charakter. Z czasem event and gained its international character two years later. In time, it became as known stało się równie znane w Europie jak jego odpowiednik w Wenecji. W ramach in Europe as its equivalent in Venice. Within the framework of the Biennale not only an Biennale odbywa się nie tylko konkurs architektoniczny, ale również wystawy, architectural competition is held, but there are also exhibitions, lectures, discussions — wykłady, dyskusje — wszystko, co służy promocji i popularyzacji architektury, everything that serves promotion and popularisation of architecture, that attracts to co przyciąga do Krakowa gości nie tylko z Polski, ale i z zagranicy. Krakow many guests not only from Poland but from abroad as well. Kontynuując główny nurt tematyki poprzedniego Biennale, odnoszący się do Continuing the main scope of issues of the preceding Biennale, which referred to the jakości przestrzeni publicznych w mieście — „Ludzki wymiar miejskiej przestrzeni”, quality of public spaces in the city — ‘Human dimension of urban space’ — in the current w bieżącej edycji zajmiemy się przestrzeniami publiczno-prywatnymi, schowanymi edition we shall deal with public-private spaces, ones that are hidden behind the facades za fasadami pierzei ulicznych. „Podwórze — pole wyobraźni” stanowi nie tylko and street frontages. ‘Backyard — field of imagination’ is not only a Cracovian pun [here, krakowską grę słów, ale również podstawę do poważnej dyskusji na temat the locals say that ‘I go to out to the field’, not just plainly ‘out’ or ‘outside’] but also an rewitalizacji przestrzeni niezwykle istotnych dla mieszkańców ze społecznego intended basis for a serious discussion on revitalisation of spaces which are unusually punku widzenia. Czy przestrzeń wspólna jest niczyja? Jak utożsamiamy się important for the inhabitants, from the social point of view. Does the common space z otaczającą nas przestrzenią? I czy możemy mieć wpływ na jakość tego belong to nobody in particular? How do we identify ourselves with our environment? otoczenia? And can we have any influence on the quality of that surroundings? Mamy nadzieję, że rezultatem Biennale będzie dyskurs na ten trudny temat. We do hope that a discourse of that difficult issue shall be the result of the Biennale. In W wielu miejscach te przestrzenie publiczno-prywatne są zapomniane. Elewacje many places those public-private spaces are forgotten. Elevations are being renovated, są odnawiane, ale gdy wchodzimy na podwórko, świat się zupełnie zmienia. A to but when we enter the backyards, the world is suddenly completely changing. And still, jedna z najbardziej integrujących społecznie przestrzeni pomiędzy sąsiadami. an urban backyard is one of the most socially integrating spaces for the neighbours. Powinna być wizytówką, a najczęściej nie jest — być może dlatego, że mieszkańcy It should be a showcase [of the community of inhabitants], and most often — it is not nie mają odwagi, żeby wyjść z własnego mieszkania i zamanifestować chęć so. Perhaps - because the inhabitants have no courage to leave their own flat and to zmiany swojego otoczenia. Coraz więcej udanych przykładów projektowania manifest the will to change their surroundings. However, the growing number of positive partycypacyjnego stanowi szansę dla zmiany obecnej sytuacji. Chcemy, żeby to, examples of successful participatory design actions is a chance for changing the current co wypracowuje Biennale, było głosem, do którego można się odwołać, kiedy situation. We wish that the prospective results of the Biennale would become an audible zaczynają się prace nad konkretnym tematem. voice that can be referred to when works on a concrete assignment begin. W imieniu Zarządu Oddziału chciałbym przekazać Panu Prezydentowi Jackowi On behalf of the Board of SARP Krakow Branch I would like to thank Mister Mayor Jacek Majchrowskiemu podziękowania za zaufanie do Stowarzyszenia Architektów Majchrowski for his trust in the Association of Polish Architects and for the continuation Polskich i kontynuację współpracy przy czternastej edycji Biennale w Centrum of our collaboration on the 14th edition of the Biennale at the ICE Congress Centre, Kongresowym ICE, w którym spotykamy się po raz kolejny dzięki życzliwości where we are meeting again, owing to the kindness of the Mayor of the City. Thus, the Gospodarza Miasta. Tym samym Międzynarodowe Biennale Architektury stało International Biennale of Architecture became a cultural event of the City of Krakow. się wydarzeniem kulturalnym Miasta Krakowa. Razem — poprzez konkursy Together, by means of architectural competitions, exhibitions, lectures, debates, we architektoniczne, wystawy, wykłady, dyskusje — tworzymy dobry klimat dla create an atmosphere that is conducive to further strengthening of the cultural position umocnienia kulturowej pozycji Krakowa w Europie. of Krakow in Europe.

Bohdan Lisowski Prezes Zarządu Oddziału SARP w Krakowie President of the Board of the Association of Polish Architects Kraków Branch

12 Szanowni Państwo! Ladies and Gentlemen! Pozwólcie, że wrócę pamięcią do czasów sprzed kilku dekad i mojego Let me go back to my memory from a few decades ago and my first encounter pierwszego spotkania z Międzynarodowym Biennale Architektury with the International Architecture Biennale in Krakow. To my unexpected w Krakowie. Do niespodziewanego uczestnictwa w Święcie Architektury. participation in the Celebration of Architecture. To escaping from the daily Do oderwania od codzienności, do przeniesienia w świat Idei. Do stąpania life, crossing over to the world of ideas. To walking on the same cobblestones po tych samych brukach z kolegami, których poznawałem, ludźmi with the friends I had, who shared my belief, the belief in the power of podzielającymi tę samą wiarę, wiarę w moc ARCHITEKTURY. Myślę, ARCHITECTURE. I think that today, as then, we are connected by the że tak jak wówczas i dziś łączy nas wrażliwość, która każe patrzeć na sensitivity compelling us to see the material world as a field of imagination. świat materialny jako na ‑pole wyobraźni. Ulice, domy, podwórza nie Streets, houses, yards are not physical limitations for us, but spiritual są dla nas fizycznymi ograniczeniami, lecz duchowymi inspiracjami do inspirations for our creative activity. The world of the city incessantly twórczych działań. Świat miasta nieustannie domaga się zmian, czasem demands changes, sometimes revolutionary, but often only minor corrections, rewolucyjnych, a często tylko drobnych korekt, bez których rodzi się without which we start to feel discomfort. The participation in the Biennale w nas dyskomfort. Uczestnictwo w wydarzeniach Biennale bierze się events comes from enthusiasm. From the irresistible, joyful need of speaking z entuzjazmu. Nieodpartej, radosnej potrzeby wypowiedzi na temat out on the subject of form of the world around us. Considering the Latin formy otaczającego nas świata. Zważywszy na łaciński źródłosłów, nasza etymology, our professional activity — making projects, designing — means zawodowa działalność — projektowanie — to wyzwalanie się z obecnej liberation from the present situation (pro-) and literally: casting (-iacio) towards sytuacji (pro-) i dosłownie: rzucanie (-iacio) ku nieznanemu, ku przyszłości. the unknown, towards future. These bold achievements essentially require Do tych śmiałych dokonań niezbędny jest idealizm. I w dniach spotkania na idealism. In the days of the meeting on the next International Architecture kolejnym Międzynarodowym Biennale Architektury w Krakowie liczę na Biennale in Krakow I count on seeing you under the aegis of the triad of: spotkanie z Wami pod egidą tej triady: wrażliwości, entuzjazmu i idealizmu. sensitivity, enthusiasm and idealism.

Grzegorz Stiasny Kurator Międzynarodowego Biennale Architektury Kraków 2017 Curator of the International Biennale of Architecture Kraków 2017

13 Kraków — Miasto Gospodarz MBA

Inspirujący i pełen energii. Kraków to miasto, gdzie tradycja niezauważalnie Kraków zawdzięcza swoją atrakcyjność gospodarczą ludziom, którzy przeplata się z nowoczesnością. Jest jednym z najbardziej atrakcyjnych w mieście pracują i studiują: to oni są motorem rozwoju gospodarczego ośrodków gospodarczych w Europie Środkowej i Wschodniej, przestrzenią miasta. 765 000 osób, w tym ponad 77% w wieku produkcyjnym, które sprzyjającą twórczej energii i pasji. Dostępność dobrze wykształconej są kreatywne, wykształcone i znają języki obce na poziomie powyżej siły roboczej oraz korzystne położenie geograficzne to najważniejsze przeciętnego sprawia, że Kraków jest postrzegany jako ośrodek, w którym atuty miasta, a harmonijny, zrównoważony rozwój jest jego znakiem warto lokalizować przedsięwzięcia biznesowe. Dlatego Kraków wskazuje rozpoznawczym. się również jako największe centrum outsourcingowe w Polsce, lidera Starego Kontynentu i miejsce rozpoznawalne na rynku międzynarodowym. Kraków — miasto pięciu renomowanych uczelni — jest jednym Ok. 160 firm sektora BPO/SSC zatrudnia tutaj ponad 60 000 osób. z najważniejszych ośrodków naukowo-badawczych w Polsce. Na 23 uczelniach kształci się prawie 180 000 studentów, prowadzonych Odwiedzany przez miliony turystów, reklamowany w tysiącach folderów, przez ponad 12 000 nauczycieli akademickich, w tym 1400 profesorów. opisywany w setkach artykułów prasowych — Kraków. Unikalne, Każdego roku mury krakowskich uczelni opuszcza ponad 50 tys. wysoko intrygujące, zaskakujące miasto, gdzie rozwojowi nowoczesnych technologii wykwalifikowanych absolwentów. Nie znikają oni w próżni: w mieście swoje i twórczej inwencji mieszkających i pracujących tu ludzi towarzyszy siedziby mają liczne instytucje badawczo-rozwojowe, których współpraca troska o dziedzictwo historyczne. Wizyta w Krakowie to spotkanie z uczelniami i firmami Krakowa w sektorze wysokich technologii przyczynia z najwspanialszą erą w historii Polski. Krakowskie Stare Miasto, wraz się do powstania w Krakowie ośrodków naukowo-badawczych. Miasto z Wawelem i dzielnicą Kazimierz, zostało umieszczone na pierwszej liście stało się również wiodącą w Polsce platformą współpracy władz lokalnych, Światowego Dziedzictwa UNESCO, utworzonej w 1978 roku. W tym czasie świata nauki i biznesu, która rozciąga swój wpływ na cały region. Nie bez takie prestiżowe wyróżnienie spotkało tylko 12 najsłynniejszych zabytków powodu Kraków został wybrany na siedzibę Narodowego Centrum Nauki, na świecie, w tym także egipskie piramidy i Wielki Mur Chiński. Obecnie którego zadaniem jest wspieranie działań naukowo-badawczych. Nasze lista zawiera ponad 1000 miejsc na całym świecie. miasto jest także siedzibą instytucji z długimi tradycjami, takich jak Polska Akademia Umiejętności oraz Polska Akademia Nauk.

14 Kraków — Biennale Host City

Inspiring and vigorous. Krakow is a city where tradition indistinguishably Krakow owes its economic attractiveness to the people living, working and intertwines with modernity. One of the most attractive economic centers of studying here: they are the engine of economic development in the city. 765 000 Central and Eastern Europe. Space friendly to creative energy and passion. The people, including more than 77% of working age, creative, educated, and with availability of well-educated workforce and favorable geographic location are above average knowledge of foreign languages, allow Krakow to be seen as a the most important assets of the city, and harmonious, sustainable development centre where it is worth locating business ventures. That’s why Krakow is also is its hallmark. indicated as the biggest outsourcing center in Poland, the leader of the Old Continent and the recognizable location on the international market. Here Krakow — a city of five renowned universities — is one of the most important about 160 BPO/SSC companies employ over 60 000. centres of education and research in Poland. In the 23 institutions of higher education, almost 180 000 students are educated, and the teaching process Visited by millions of tourists, touted in thousands of folders, featured in is supervised by over 12 000 academic teachers, including 1400 professors. hundreds of newspaper articles — Krakow. Unique, intriguing, surprising city. Every year, more than 50 thousand highly qualified graduates exit Krakow’s Care for historical heritage is accompanied by the development of modern universities. They do not disappear into a void: the city hosts numerous research technologies and creative inventiveness of living and working here people. and development institutions, whose cooperation with Krakow’s universities A visit to Krakow is a meeting with the most glorious era in Polish history. and companies in the high technology sector contributes to the formation in Krakow’s Old Town, along with Wawel Castle and the city’s Kazimierz district Krakow scientific research centres. were placed on the First World Heritage List, created by UNESCO in 1978. At that time, such prestigious recognition had been awarded to only 12 of the The city has also become a leading platform in Poland for cooperation between world’s most famous heritage sites, including the Egyptian pyramids and the local government, academia and business, also radiating throughout the whole Great Wall of China. Today, the list contains more than 1000 sites worldwide. region. Not without reason was Krakow selected as the headquarters of the National Science Centre, whose role is to support academic activities. Our city is also home to institutions with long traditions, such as the Polish Academy of Arts and Sciences and the Polish Academy of Sciences.

15 Historia MBA w Krakowie

MBA jest imprezą cykliczną, odbywającą się w Krakowie od 1985 roku. Międzynarodowe Biennale Architektury w Krakowie poprzednią edycją Każda kolejna edycja stanowiła niepowtarzalne forum wymiany pomysłów powróciło na arenę kulturalnych wydarzeń miasta, w pierwotnej formie, i doświadczeń dla architektów z całego świata. Towarzyszące temu z dwuletnim cyklem organizacyjnym. Od 2015 roku MBA wpisane jest konkursy, wystawy, prezentacje i wykłady są unikalną w tej części Europy do stałego kalendarza imprez organizowanych przez Miasto. MBA 2015 atrakcją dla wszystkich związanych z architekturą. przeprowadzone pod hasłem „Ludzki wymiar miejskich przestrzeni” odniosło spektakularny sukces. Podczas poprzednich edycji MBA organizowane konkursy były okazją do zaistnienia w przestrzeni medialnej zarówno dla początkujących, jak Możliwość kontynuowania wieloletniej tradycji powszechnej i doświadczonych architektów z całego świata. Projekty były oceniane i otwartej na społeczność dyskusji, poruszającej aktualne problemy przez znakomite osobistości, jak Wojciech Leśnikowski, Pekka Salminen, współczesnej architektury to także szansa na intelektualny ferment, Julia Bolles, Peter Wilson, Francesco Purini, Eckhard Feddersen, Günter sprzyjający uwrażliwieniu naszego miasta na problemy kreowania Schlusche, Hildebrand Machleidt, Armando dal Fabbro czy Peter Cook. przyjaznego, zbudowanego miejskiego środowiska. Kontynuacja tradycji Gośćmi honorowymi wystaw i seminariów byli niegdyś Frei Otto, architekci Międzynarodowego Biennale Architektury ma być areną interdyscyplinarnej Herzog & de Meuron, Zvi Hecker, David Mackay, Dietmar Eberle, a w 2015 aktywności środowisk twórczych, wpływającą na poziom architektonicznej roku Peter Butenschøn, Claudio Nardi i Giovanni Multari. Zwycięskie prace kultury w Polsce, popularyzacji polskiej architektury za granicą i czerpania zyskiwały rozgłos międzynarodowy, natomiast wszystkie nagrodzone doświadczeń z dokonań innych krajów. zostawały udokumentowane w wydawnictwie MBA.

O wyjątkowości tego wydarzenia kulturalnego stanowi również jego lokalizacja. Kraków jest miastem rozpoznawalnym w całej Europie. Sukces ten zawdzięcza przede wszystkim dziedzictwu historycznemu, którego najistotniejszą częścią jest architektura. To właśnie w tym mieście dochodzi do ciągłej rywalizacji starego z nowym, historycznego ze współczesnym, konserwatywnego z awangardowym. Dyskusja architektoniczna zdaje się być wpisana w samą istotę miasta.

Ekonomiczne i organizacyjne uwarunkowania spowodowały konieczność odstąpienia od kontynuacji Biennale. MBA zastąpione zostało formułą Triennale, które w różnych formach organizacyjnych starało się tworzyć płaszczyznę środowiskowego dialogu o architekturze, otwartego także na mieszkańców Krakowa.

16 History of the MBA in Krakow

The MBA is a cyclical event, taking place in Krakow since 1985. Each edition The International Biennale of Architecture in Krakow with the previous edition was a truly special forum for exchanging ideas and experiences amongst returned to the arena of cultural events of the city, in its original form, with a architects from around the world. The accompanying competitions, exhibitions, two-year organizational cycle. Since 2015, the MBA has been included in the presentations and lectures are a unique attraction in this part of Europe for all regular calendar of events organised by the City. The MBA 2015 under the those involved in architecture. motto “Human dimension of urban space” has been a spectacular success.

During the previous MBAs, the organised competitions were an opportunity to The possibility to continue a long tradition of debate that is universal and open emerge also in the media space, valuable both for beginners and experienced to the local community, addressing the current problems of contemporary international architects. The projects were judged by prominent personalities architecture is also an opportunity for an intellectual stir which helps to sensitise such as Wojciech Leśnikowski, Pekka Salminen, Julia Bolles, Peter Wilson, our city to the problems of creating a friendly, developed urban environment. Francesco Purini, Eckhard Feddersen, Günter Schuss, Hildebrand Machleidt, Continuation of the tradition of the International Biennale of Architecture Armando dal Fabbro and Peter Cook. Previously, honorary guests of the is intended to be an arena of interdisciplinary activity of creative circles, exhibitions and seminars were Frei Otto, architects Herzog & de Meuron, Zvi influencing the level of architectural culture in Poland, popularising Polish Hecker, David Mackay, Dietmar Eberle, and in 2015 Peter Butenschøn, Claudio architecture abroad and gaining experience from other countries’ achievements. Nardi and Giovanni Multari. Winning entries have gained international publicity and have been documented in the MBA publication.

The uniqueness of this cultural event is also connected to its location. Krakow is a city recognised all over Europe. This success is owned mostly to the historical heritage, the most important part of which is architecture. In this very citythere is a constant rivalry of the old with the new, historic with the contemporary, conservative with avant-garde. Architectural discussion seems to be inscribed in the essence of the city itself.

Economic and organisational conditions caused the necessity to abandon the continuation of the Biennale. The MBA was replaced by the Triennial formula, which in various organizational forms tried to create a platform for milieu dialogue about architecture, also open to the people living in Krakow.

17 32 lata MBA w Krakowie

 I BA 12–14.12.1985 . Nowa architektura w tradycyjnym otoczeniu Zagospodarowanie i twórcza rehabilitacja zdegradowanego fragmentu śródmieścia Krakowa — Starej Gazowni na Kazimierzu.  II MBA 8–10.10.1987 . Przekształcalność przestrzeni miejskich Architektoniczne ukształtowanie otoczenia Klasztoru Norbertanek w Krakowie.  III MBA 12–14.10.1989...... Dom w środku miasta — dom jako środek miasta Projekt architektoniczny dla trzech krakowskich lokalizacji: plac Wiosny Ludów na obszarze Starego Miasta; ciąg ul. Lubicz w strefie zabudowy przełomu XVIII–XIX w. na obszarze Śródmieścia; plac w nowo projektowanym zespole mieszkalno-usługowym Dębniki–Zakrzówek na obrzeżu strefy śródmiejskiej.  IV MBA 10–12.10.1991 . Park miejski — miejsce spotkania kultury i natury Koncepcja programowo-przestrzenna, urbanistyczna i architektoniczna dla przekształceń terenów Zakładów Solvay w Krakowie.  V MBA 22–24.10.1993 ...... Projekt — realizacja — próba czasu Ukształtowanie trzech placów w Krakowie: placu Biskupiego, placu Wszystkich Świętych, placu Bohaterów Getta.  VI MBA 18–20.10.1996 . Rynek w Krakowie — Kraków w Europie Określenie form użytkowania i zagospodarowania Rynku Głównego w Krakowie odpowiadających nowym potrzebom miasta.  VII MBA 9–11.10.1998...... Frontem do wody 1. Bulwar Czerwiński, Bulwar Poleski; 2. Bulwar Podolski, ujście projektowanego kanału Ulgi.  VIII MBA 6–8.10.2000...... Przestrzenie otwarte w mieście XXI wieku: Piękno — Etyka — Ekologia Otoczenie Krakowskich Błoń.  IX MBA 11–13.10.2002 . Mniej ideologii — więcej geometrii Nowa Huta.  X MBA 15–16.10.2004 . Architektura Sztuka Przyszłości Muzeum Tadeusza Kantora przy Placu Szczepańskim w Krakowie. Most–galeria sztuki na Wiśle w Krakowie pomiędzy ulicami Mostową na krakowskim Kazimierzu a dzielnicą Podgórze.  XI MTA 17–19.04.2009...... Wymiar architektury Konkurs główny 50 wieżowców dla historycznego miasta Krakowa. Konkurs młodych na koncepcję przystanku szybkiej kolei aglomeracyjnej w Krakowie. Konkurs studencki na koncepcję wieży na Rondzie Mogilskim.  XII MTA 27.10, 6.12.2012, 21.06.2013. . . Architektura Muzyki Architektura Muzyki na Świecie. Czy Kraków potrzebuje Centrum Muzyki? Architektura Muzyki.  MBA Kraków 2015 15–16.10.2015. Ludzki wymiar miejskich przestrzeni Problematyka miejskich przestrzeni i ich przystępności dla mieszkańców. Publiczny dyskurs dotyczący architektonicznych potrzeb Krakowa.

18 32 years of Biennale in Kraków

 I BA 12-14.12.1985 . New architecture in traditional surroundings Development and creative rehabilitation of a degraded fragment of Krakow’s centre — Old Gas Plant in the Kazimierz district.

 II MBA 8-10.10.1987...... Transformability of Urban Space Architectural shaping of the environs of the convent of the Norbertine Nuns in Krakow.

 III MBA 12-14.10.1989. House in the middle of the City — House as the middle of the City Architectural design for three chosen Cracovian locations: Wiosny Ludów Square in the area of the Old Town; ul. Lubicz in the zone of the fabric of the close of the 18th century in the area of the city centre; a square in the newly developed housing-cum-services complex Dębniki-Zakrzówek at the verge of the central urban zone.

 IV MBA 10-12.10.1991. City park — the meeting point of culture and nature Programmatic-cum-spatial, urbanistic and architectural concept for the transformation of the Solvay Works area in Kraków.

 V MBA 22-24.10.1993...... Design — completion — test of time Shaping of three squares in Krakow; Biskupi Square; Wszystkich Świętych (All Saints) Square; Bohaterów Getta (Heroes of the Ghetto) Square.

 VI MBA 18-20.10.1996 . The Market Square in Krakow — Krakow in Europe Defining of forms of use and development of the Main Market Square in Krakow, appropriate for the new needs of the city.

 VII MBA 9-11.10.1998...... Facing water Boulevards designs: 1. Boulevard Czerwiński, Boulevard Poleski; 2. Boulevard Podolski, merging of the prospective Flood Relief Channel.

 VIII MBA 6-8.10.2000. Open Spaces in the City of the 21st century: Beauty — Ethics — Ecology Surroundings of the Krakow Commons.

 IX MBA 11-13.10.2002 . Less ideology — more geometry Nowa Huta.

 X MBA 15-16.10.2004. Architecture — the Art of the Future Tadeusz Kantor museum at the Szczepański Square in Krakow. A bridge — art gallery on the River Vistula between Mostowa Street at Krakow’s Kazimierz district and Podgórze district.

 XI MTA 17-19.04.2009. The Dimension of Architecture Main competition: 50 high-rises for the historic city of Krakow. Competition for the young — concept of a fast agglomeration railway stop in Krakow. Students’ competition — concept of a tower at the Mogilskie Roundabout.

 XII MTA 27.10, 6.12.2012, 21.06.2013. . . . . Architecture of Music Architecture of Music in the World. Does Krakow need the Centre of Music? Architecture of Music.

 MBA Kraków 2015 15–16.10.2015.. Human dimension of urban space Problems of urban spaces and their accessibility for the inhabitants. Public discourse regarding architectural needs of Krakow.

19 Podwórze — pole wyobraźni

W latach 70. XX wieku amerykański urbanista i dziennikarz William H. Whyte, Czy przestrzeń — krajobraz wewnątrz kwartału miejskiego — może służyć pracujący w komisji planowania przestrzennego w Nowym Jorku, przeprowadził mieszkańcom i innym użytkownikom kamienic wokół niej usytuowanym jako badania ludzkich zachowań w przestrzeniach zurbanizowanych, inspirujące wielu wspólna przestrzeń półprywatna? Jak powinna wyglądać ta przestrzeń, co jego następców. Obserwacje te posłużyły do opracowania analizy zachowań ludzi powinna zawierać? Biennale powinno odpowiedzieć na te pytania, a jego i dynamiki miasta, pod tytułem „Street Life Project”. Na podstawie i pod wpływem odbiorcy — zwłaszcza mieszkańcy miasta Krakowa — powinni mieć możliwość przemyśleń, badań i prac Whyte’a narodził się ruch zwany Placemaking. ustosunkowania się do propozycji architektów — uczestników MBA Kraków 2017. Chodzi o zainspirowanie dialogu służącego budowaniu dobra publicznego — czyli Placemaking („tworzenie miejsc”), to koncepcja kształtowania przestrzeni dobrowolnej umowy, porozumienia właścicieli i użytkowników, które umożliwi im publicznej, która zakłada wieloaspektowe podejście do planowania, projektowania wspólne korzystanie z większej przestrzeni. i zarządzania przestrzenią publiczną. Placemaking ma aktywować lokalne społeczności, angażować sąsiadów do tworzenia wspólnie użytkowanych miejsc, Jak wspomniano, krajobraz osiedli post-PRL-owskich to kolejne zagadnienie — czy sprzyjać poprawie zdrowia i samopoczucia, budować więzi sąsiedzkie. Placemaking uda się tam stworzyć przestrzeń półprywatną, a przynajmniej zadbaną i utrzymaną to zarazem proces i filozofia działania. w ludzkiej skali? Czy wszystko wokół bloków mieszkalnych jest „wspólne, czyli niczyje”? Czy jednak tam też może być pięknie, a ukształtowanie może sprzyjać Międzynarodowe Biennale Architektury Kraków 2017 chce zainspirować szerszej integracji w bezpiecznym środowisku, nie tylko tkwieniu na przysłowiowej społeczność krakowian tą ideą, pobudzić ich wyobraźnię i (być może jeszcze) ławce pod blokiem? nieuświadomione potrzeby i możliwości. Tytułem MBA Kraków 2017 będzie zatem: Podwórze — pole wyobraźni. Istnieją w mieście przestrzenie półprywatne. To krajobraz podwórek i wnętrz kwartałów śródmiejskich, podzielonych płotami, ogrodzeniami z siatki, murami, Od uczestników Biennale oczekuje się różnych form wypowiedzi, osadzonych wypełnionych głównie kubłami na śmieci lub samochodami, o zupełnie utylitarnym w głównym temacie dyskusji, uwzględniającej poniższe zagadnienia: charakterze, rzadko z dobrze utrzymaną zielenią. Jest też krajobraz pomiędzy – Projektowanie miasta, począwszy od mikroskali blokami osiedli post-PRL-owskich, służący nie wiadomo komu i w jakim celu. – Miasto i jego życie na styku stref prywatnej i społecznej Cechują go źle utrzymane trawniki i przypadkowo ukształtowana zieleń. – Poszukiwanie kształtu drobnych przestrzeni – Poszukiwanie jedności w wielości przestrzeni. Najbliższe MBA Kraków 2017 zajmie się tymi właśnie przestrzeniami, tymi krajobrazami, na użytek Biennale występującymi w trzech charakterystycznych Oczekiwany od Biennale rezultat to także większa aktywność społeczności na rzecz dla Krakowa odsłonach — kategoriach. Typowe wnętrza kwartałów śródmiejskich, tworzenia lepszej jakości przestrzeni publicznych, oddziałujących nie tylko poprzez a zwłaszcza kwartałów w modernistycznych partiach miasta, są co prawda ich praktyczne walory, ale także w kategoriach estetycznych i emocjonalnych prywatne, ale mają wielu właścicieli i wielu użytkowników: mieszkańców czy doznań, niejednokrotnie decydujących o akceptacji przestrzeni miejskiej jako przedsiębiorców zajmujących partery i kolejne piętra okolicznych kamienic. przyjaznej człowiekowi. Przestrzeń tych wnętrz, rozdzielona „świętą” własnością, tworzy krajobraz często Wspomniane emocjonalne i estetyczne przeżycia przestrzeni, jej pozytywne zdewastowany, niespójny, fizycznie podzielony, nietknięty jakąkolwiek integralną oddziaływanie na jakość życia, fizyczny i intelektualny rozwój człowieka, są ściśle myślą, nietknięty ręką architekta ani inną niż tylko utylitarną potrzebą użytkownika. związane również z jakością architektury definiującej publiczne przestrzenie. Biennale zamierza zaszczepić ideę wspólnego kształtowania tego krajobrazu, dotyczącego wszystkich jego użytkowników, w sposób racjonalny użytkowo Nowa edycja Biennale ma inspirować do refleksji, medytacji i poruszenia naszej i piękny architektonicznie, bez zaniedbywania kwestii własności. wyobraźni w procesie rozumienia, partycypacji i kreacji najbliższego otoczenia w mieście.

20 Backyard — field of imagination

In the 1970s American urbanist and journalist William H. Whyte, working at the New Can space — a landscape within an urban block — serve residents and other users York City Planning Commission, conducted a study of human behaviour in urbanised around it as a shared semi-private space? How should this space look like, what should areas, inspiring many of his successors. These observations have been used to develop it contain? The Biennale should answer these questions indeed, and its recipients — an analysis of the human behaviour and dynamics of the city, entitled “Street Life especially the inhabitants of the city of Kraków — should be able to respond to the Project”. Under the influence of Whyte’s thoughts, research and work, a movement proposals of architects — participants of the MBA Krakow 2017. It is about inspiring called Placemaking emerged. dialogue to build a public good — a voluntary agreement, an agreement between owners and users that will enable them to share space. Placemaking is the concept of shaping public space which assumes a multi-faceted approach to planning, designing and managing public space. Placemaking aims to As aforementioned, the landscape of Post-communist housing estates is another issue. activate local communities, engage neighbours to create jointly used sites, promote Is it possible to create a semi-private space, at least well looked after and maintained in health and well-being, and build neighbourhood ties. Placemaking is both a process and a human scale? Is everything around the apartment blocks “shared, meaning nobody’s”? a philosophy of action. Can those places also be beautiful and can their shaping promote greater integration in a safe environment, not just being stuck on the proverbial “bench under the block of The International Biennale of Architecture Kraków 2017 wants to inspire the Cracovian flats”? community by this idea, to stimulate the imagination and needs (which the inhabitants may still be unaware of) and to present possibilities. The title of the MBA Krakow 2017 will therefore be: Backyard — field of imagination. There are semi-private spaces in the city. It is a landscape of backyards and interiors Biennale participants are expected to give various forms of presentations, within the of central urban blocks, of completely utilitarian character which is divided by various main topic of the event’s general debate, taking into consideration the following issues: fences, metal meshes, and walls, filled mainly with rubbish bins or cars, rarely with – Designing the city, starting with the micro-scale well-maintained greenery. This is also the landscape between blocks of flats of Post- – City and its life at the verge of private and social zones communist housing estates, actually serving no one and no real purpose, marked by – Search for the shape of small spaces poorly maintained lawns and randomly shaped greenery. – Search for unity in the multitude of spaces. The upcoming MBA Krakow 2017 will deal with these spaces, these landscapes, The expected result of the Biennale is also the enhancing of activity of the local which — for the use of the Biennale — are marked in three categories characteristic community in order to create a better quality of public space, not only through practical of Kraków. The typical interiors of centrally located urban blocks, and especially values, but also in terms of aesthetic and emotional experiences, often decisive for the those of the Modernist parts of the city, are private, but have many owners and many acceptance of urban space as a human friendly environment. users: residents or entrepreneurs occupying the ground floors and higher floors of The aforementioned emotional and aesthetic experiences of space, its positive impact surrounding tenement houses. The space of these interiors, separated by the “sacred” on the quality of life, physical and intellectual development of man, are also closely property borders, creates a landscape that is often devastated, incoherent, physically related to the quality of architecture, defining public spaces. divided, untouched by any integral thought. It is untouched by the hand of an architect or by any other need of the user than the utilitarian one. The Biennale intends to instil The new edition of the Biennale is meant to inspire reflection, meditation, and to stir the idea of jointly shaping this landscape, concerning all its users in a rationally functional our imagination in the process of understanding, participating and creating the closest and architecturally beautiful way, without neglecting the ownership issues. environment in the city.

21 Architekt i krytyk architektury, urodzony w 1967. Absolwent Wydziału Architekt i urbanistka. Absolwentka Wydziału Architektury Architektury Politechniki Warszawskiej. W latach 1990–1991 Politechniki Wrocławskiej (1986). Współwłaścicielka pracowni doświadczenie zdobywał w brytyjskich biurach architektonicznych Szlachcic Architekci, Prokurent Zarządu oraz kierownik zespołu PCKO Architects i ADS Evesham. Od 1994 partner w firmie projektowego w Arc2 Fabryce Projektowej, którą od ponad 20 lat ARÉ Stiasny/Wacławek. Wykładowca na Wydziale Architektury prowadzi wspólnie z mężem Mariuszem Szlachcicem. Laureatka Politechniki Warszawskiej od 2000. Ekspert w konkursie europejskiej konkursów krajowych i zagranicznych, m.in. Himalayan Mountain Hut Nagrody Miesa van der Rohe (2013). Zdobywca nagrody MSWiA za (2015). Współautorka kilkunastu znaczących obiektów użyteczności najlepszy obiekt finansowany ze środków publicznych oraz głównej publicznej, a także osiedli i zespołów mieszkaniowych, których nagrody w konkursie „Życie w Architekturze” za najlepszy budynek, realizacje zostały nagrodzone. Laureatka Honorowej Nagrody Warszawa 1996-1997. Autor m.in. tekstu „Od A do Z — alfabet SARP Wrocław (2015). Zdobywczyni tytułu Profesjonalista Forbesa architektury” (Architektura-murator 10/2004). Laureat Honorowej w kategorii „architekt” (2014). Najważniejsze realizacje: Osiedle na Nagrody Stowarzyszenia Architektów Polskich 2012 (wraz z Jakubem Skrzydlatej we Wrocławiu (2013), Osiedle Krzycka-Przyjaźni we Grzegorz Wacławkiem). Członek władz głównych SARP — od 2015 wiceprezes Dorota Wrocławiu (2013), Afrykarium — Oceanarium we Wrocławiu (2014), SARP ds. twórczości. Najważniejsze realizacje to między innymi: Ratusz KZSO Business Park w Krakowie (2015), Centrum Sportów Lotniczych STIASNY Gminy Białołęka (1996), Urząd Pracy w Warszawie (2006), zespół SZLACHCIC i Ekstremalnych w Mirosławicach (2016). budynków mieszkalnych przy ul. Inflanckiej w Warszawie (2008), Polska Polska Architect and urban planner. Graduate of the Faculty of Architecture, terminal lotniska w Lublinie (2013). Poland Poland Wrocław University of Technology (1986). Co-owner of the Szlachcic Architect and architectural critic, born in 1967. Graduate of the Faculty of Architekci studio, Attorney of the Board, design principal at the Arc2 Kurator Biennale Architecture, Warsaw University of Technology. In the years 1990–1991 Sędzia referent Fabryka Projektowa, a firm that she has been running for over 20 years Biennale Curator he gained professional experience in British architectural offices PCKO Konkursu A along with her husband Mariusz Szlachcic. Laureate of national and Architects and ADS Evesham. Since 1994 — partner in ARÉ Stiasny / Reporting Judge of international competitions, among others Himalayan Mountain Hut Wacławek. Lecturer at the Faculty of Architecture, Warsaw University the Competition A (2015) and architect of over a dozen important public buildings, as well of Technology since the year 2000. Expert in the European Mies van der as of award-winning housing estates and complexes. Laureate of the Rohe Award competition (2013). Winner of the award of the Ministry SARP Wrocław Honorary Award (2015). She also won the title of Forbes of Internal Affairs and Administration for the best building with public Professional in the category: Architect (2014). The most important financing and the main award in the “Life in Architecture” competition realisations are: Osiedle na Skrzydlatej housing estate (2013), Osiedle for the best building, Warsaw 1996– 1997. Author of many critical texts, Krzycka-Przyjaźni housing estate (2013), Afrykarium — Oceanarium among others also “Od A do Z — alfabet architektury” (Architektura– (2014), all in Wrocław; KZSO Business Park in Krakow, (2015), Centrum murator 10/2004). Laureate of the prestigious SARP Honorary Award Sportów Lotniczych i Ekstremalnych (Aerial and Extreme Sports Centre) in 2012 (with Jakub Wacławek). Since 2015 he is the Deputy Chairman of Mirosławice (2016). Association of Polish Architects SARP. The most important realisations include: Białołęka Commune Townhall (1996), Labour Office in Warsaw (2006), housing complex at Inflancka St. in Warsaw (2008), airport terminal in Lublin (2013). Jury

22 Architekt i urbanistka, urodzona w 1977. Absolwentka Wydziału Architekt, urodzony w 1970. Absolwent Wydziału Architektury Architektury Politechniki Warszawskiej. Pracowała w pracowni Politechniki Śląskiej. Studiował również w Ecole d’Architecture urbanistycznej prof. Krzysztofa Domaradzkiego. Odbyła staż w Berlinie, Paris-Villemin w Paryżu we Francji. Po studiach pracował w biurach: gdzie zajmowała się rewitalizacją blokowisk. Jest współzałożycielką i do P.P. Pabel Architekten w Berlinie oraz paryskich biurach Jean Nouvel jesieni 2016 była prezesem Stowarzyszenia na rzecz poprawy środowiska Architecture i Odile Decq/Benoit Cornette. Od 1997 partner w firmie mieszkalnego „Odblokuj”, zajmującego się m.in. partycypacją społeczną medusagroup, którą założył z Łukaszem Zagałą. Przez rok wykładał w planowaniu miejscowym i rewitalizacji oraz współwłaścicielką (wraz w Ecole Speciale d’Architecture w Paryżu (2008). Dwukrotnie z mężem) pracowni projektowej Happach Architekci. Była także prezesem nominowany do nagrody Miesa van der Rohe (2004, 2015). Zdobywca Warszawskiego Oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich SARP licznych nagród, m. in. Platynowego Wiertła (2009/2010), Property w latach 2015–2016; od jesieni 2016 jest Głównym Architektem Design Awards (2017) oraz Eurobuild Awards w Architekturze (2016). Miasta Stołecznego Warszawy. M. Happach uczestniczyła w 10. polskiej Wyróżniony w konkursie Nagroda Roku 2016 SARP za najlepszy obiekt edycji europejskiego konkursu dla młodych architektów Europan. Jest architektoniczny w Polsce oraz Architektura Roku Województwa Marlena laureatką Nagrody Architektonicznej im. Małgorzaty Baczko i Piotra Przemo Śląskiego (2009/2010). Juror w wielu konkursach, m.in. w konkursie Zakrzewskiego (wyróżnienie, 2005). Zajęła II miejsce w konkursie na Praktyka Fundacji im. St. Kuryłowicza dla młodych architektów. HAPPACH Przystanek dla Warszawy. Jest współautorką (razem z Robertem Czajką) ŁUKASIK Najważniejsze realizacje to między innymi: Bolko Loft (2001), kompleks Polska książki „Architekturki” z rozkładanymi modelami znanych warszawskich Polska budynków usługowo-mieszkalnych w Bażantowie (2010), kompleks Poland budynków. Najważniejsze realizacje: społeczno-urbanistyczne projekty Poland KTW (centrum Katowic, 2016), biurowiec Infinite Dreams w Gliwicach rewitalizacji odNowa, Żółta Linia oraz Blok, podwórko, kamienice na (2016), wnętrza i zagospodarowanie otoczenia zrekonstruowanej Hali Sędzia referent warszawskiej Pradze, pawilon M3 na Służewie i M4 na Rakowcu. Sędzia referent Koszyki w Warszawie (2016). Konkursu B Architect and urban planner, born in 1977. Graduate of the Faculty of Konkursu C Architect, born in 1970. Graduate of the Faculty of Architecture, Silesian Reporting Judge of Architecture, Warsaw University of Technology. She worked in the Reporting Judge of University of Technology. Studied at the Ecole d’Architecture Paris- the Competition B urban planning atelier of professor Krzysztof Domaradzki. She also had the Competition C Villemin in France. He worked in the office of P.P. Pabel Architekten in an internship in Berlin, where she gained experience in revitalisation of Berlin and Parisian offices Jean Nouvel Architecture and Odile Decq / prefabricated housing estates. M. Happach is a co-founder (and until Benoit Cornette. Since 1997 partner in the medusagroup office which late 2016 she was the chairman) of the Association for the Amendment he co-founded with Łukasz Zagała. He lectured for a year at the Ecole of the Housing Environment „Odblokuj” which deals mainly with social Speciale d’Architecture in Paris (2008). Twice nominated to the Mies van participation in local planning and revitalisation. Until the Autumn 2016 der Rohe Award (2004, 2015). Winner of many awards, including Platinum she was the co-owner (along with her husband) of Happach Architekci Drill (2009/2010), Eurobuild Awards in Architecture (2016) and Property design studio and the Chairman of the Warsaw Branch of the Association Design Awards (2017). Citation in the SARP Award of the Year 2016 of Polish Architects. She currently holds the post of the Main Architect competition for the best building in Poland; also in the Silesian Voivodeship of the City of Warsaw. She took part in the 10th Polish Edition of the Architecture of the Year (2009/2010). Juror in many competitions, international competition for young architects Europan. She won a including the competition of the Stefan Kuryłowicz Foundation — Practice citation in the Małgorzata Baczko and Piotr Zakrzewski competition — for young architects. His most important realisations include: Bolko (2005). She also won a second prize in the competi tion for a bus and tram Loft (2001), housing and service complex in Bażantowo (2010), KTW stop for the city of Warsaw. She is a co-authoress (with Robert Czajka) office complex in Katowice centre (2016), office building Infinite Dreams of „Architekturki”, a book with pop-up models of well-known Varsovian in Gliwice (2016), interior design and environment of the Koszyki Hall in buildings. Her main designs and projects are: social-urban planning Warsaw (2016). revitalisation projects odNowa, Żółta Linia [Yellow line] and Blok, podwórko, kamienice [Block of flats, backyard, tenements] at the varsovian Praga district, pavilions M3 at Służew and M4 at Rakowiec housing estates.

23 Architekt, krytyk architektury. Studiowała na Wydziale Architektury Politechniki Architekt, urodzony w 1956 w Finlandii. Absolwent Tampere Krakowskiej; absolwentka Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. University of Technology. Od 1987 partner w firmie 8 Studio, Redaktor naczelna miesięcznika „Architektura–murator” i wiceprezes ZPR a od 1992 w Kaira-Lahdelma-Mahlamäki. Obecnie jest partnerem MEDIA SA. Juror Europejskiej Nagrody Architektonicznej imienia Miesa van w Lahdelma & Mahlamäki Architects z siedzibą w Helsinkach. der Rohe 2013. Juror Nagrody European Prize for Urban Public Space 2016 Profesor architektury współczesnej na Uniwersytecie w Oulu oraz ekspert nagrody City to City FAD Award. Członek jury World Architecture (1997), przewodniczący rady muzealnej w Muzeum Architektury Festival w Barcelonie w latach 2008-2010. Członek Rady Muzeum Architektury Fińskiej (2002–2006), dziekan (2000-2007) oraz prodziekan na we Wrocławiu. Działa na rzecz popularyzacji najlepszych wzorców architektury Wydziale Architektury Współczesnej w Szkole Architektury na — napisała wiele artykułów na tematy związane z architekturą (Architektura, Uniwersytecie w Oulu (2007–2011). Prezes fińskiego stowarzyszenia Architektura–murator, Detail, Baumeister i in.), wykłada o polskiej architekturze architektów (SAFA, 2007–2011). Przewodniczący jury w konkursie m.in. w AZW w Wiedniu, GSAPP Columbia University w Nowym Jorku oraz International Architecture Awards (2009). Zdobywca łącznie 59 The University of Hong Kong. Inicjatorka i współorganizatorka wielu wystaw nagród w konkursach architektonicznych, w tym 35 głównych, a także Ewa P. i wydarzeń architektonicznych, w tym konkursu „Życie w architekturze”, jednego Rainer Architectural Arts Suomi Award (1997) oraz Finland Prize, Ministry of z najważniejszych w Polsce w dziedzinie architektury. Pomysłodawczyni Education Award (2008). Jego twórczość była prezentowana w wielu PORĘBSKA i kuratorka „Kolekcji Architektury-murator dla Muzeum Sztuki Nowoczesnej MAHLAMӒKI prestiżowych magazynach dotyczących współczesnej architektury Polska w Warszawie”, wystawy inicjującej bezprecedensową kolekcję makiet wybitnych Finlandia i designu, m.in. w World Architecture, DOMUS, L’Archa, Architectural Poland obiektów architektonicznych zrealizowanych w Polsce po 1989 roku (MSN 2014). Finland Review i Detail. Wybrane najważniejsze realizacje: Lusto Finnish Za dokonania na rzecz rozwoju i promocji architektury otrzymała medal Forest Museum, Punkaharju (1994), Folks Arts Centre, Kaustinen, Członek Jury Stowarzyszenia Architektów Polskich SARP „Bene Merentibus” oraz medal Członek Jury (1997), biblioteka w Lohja (2005), Muzeum Historii Żydów Polskich Jury member Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. W 2014 roku została odznaczona Jury Member (2013, z Kuryłowicz & Associates), Finnish Nature Centre Haltia, Espoo Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia za wybitne zasługi na rzecz ochrony (2013). ładu przestrzennego i rozwoju architektury. Architect, born in 1956 r. in Finland. Graduate of the Tampere Architect, architectural critic. Studied at the Faculty of Architecture, Cracow University of Technology. Since 1987 partner in the 8 Studio office, University of Technology, graduated from the Faculty of Architecture at the Warsaw and since 1992 in Kaira-Lahdelma-Mahlamäki. He is currently partner University of Technology. Editor-in-chief of the renowned “Architektura-murator” at the Lahdelma & Mahlamäki Architects with the seat in England. monthly and deputy chairman of the ZPR MEDIA SA. publishing house. Juror at the Professor of contemporary architecture at the Oulu University (1997), European Union Prize for Contemporary Architecture – Mies van der Rohe Award head of the Museum Council at the Museum of Finnish Architecture 2013. Member of the Council of the European Prize for Urban Public Space and (2002–2006), Dean (2000–2007) and Deputy Dean at the Department a scout of the City to City FAD Award. Jury member of the World Architecture of Contemporary Architecture at the School of Architecture, Olulu Festival in Barcelona in the years 2008–2010. Member of the Council of the University (2007–2011). Charman of the Finnish Association of Architects Museum of Architecture in Wrocław. She is active in the field of dissemination of (SAFA, 2007–2011). Head of the Jury at the International Architecture the best patterns of architecture, wrote very many articles referring to those issues Awards (2009). Winner of 59 awards in architectural competitions, (in such architectural magazines as “Architektura”, “Architektura–murator”, “Detail”, including 35 prizes, as well as Architectural Arts Suomi Award (1997) “Baumeister” and others), she lectures on Polish architecture, among others at the and Finland Prize, Ministry of Education Award (2008). His oeuvre was AZW in Vienna, GSAPP Columbia University in New York and The University of presented in many international magazines dealing with architecture and Hong Kong. She initiated and co-organised many architectural exhibitions and events, design, including World Architecture, DOMUS, L’Archa, Architectural including the competition „Życie w architekturze”(‚Life in architecture’), one of the Review and Detail. Among his most important realisations are: Lusto most prominent architectural competitions in Poland. She is also the author of the Finnish Forest Museum, Punkaharju (1994), Folks Arts Centre, Kaustinen, concept and curator of the ‚Collection of Architektura -murator for the Museum of (1997), library in Lohja (2005), Polin — Museum of History of Polish Jews Contemporary Art in Warsaw’, an exhibition comprising a unique collection of models (2013, with Kuryłowicz & Associates), Finnish Nature Centre Haltia, Espoo of outstanding architectural realisations in Poland after the year 1989 (MSN 2014). (2013). For her achievements in the field of development and promotion of architecture she received the Medal of the Association of Polish Architects ‚Bene Merentibus’ as well as the Medal of the Faculty of Architecture, Cracow University of Technology. In the 2014 she was awarded with the Chevalier’s Cross of the Order of Rebirth of Poland for outstanding accomplishments in protection of spatial order and development of architecture.

24 Architekt, urodzona we Włoszech. Studia inżynierskie ukończyła Architekt, urodzony w 1969 r. na Węgrzech. Absolwent na Wydziale Architektury Uniwersytetu w Neapolu, a stopień Wydziału Architektury na Politechnice w Budapeszcie magistra zdobyła w Architectural Association’s Design Research (1994). Współzałożyciel pracowni G.Y.Á.R. Ltd. (1995–2001), Laboratory (2004). Od 2004 pracuje w Zaha Hadid Architects, działającej w pełnym spektrum zawodu architekta: począwszy początkowo projektując w Chinach, Holandii i Włoszech, od projektowania architektonicznego, urbanistycznego, od 2009 jako partner, a od roku 2014 jako starszy partner. wnętrz, do wzornictwa przemysłowego. Założyciel i manager Posiada uprawnienia do projektowania architektonicznego bez W-G-A PSYCHODESIGN Kft. (2001). Autor bloga www.wergida. ograniczeń w Wielkiej Brytanii i Włoszech. Uczestniczka wielu blogspot.com o tematyce architektury niezależnej. Profesor konkursów architektonicznych m.in. w Chinach, Malezji, Egipcie, nadzwyczajny na Wydziale Architektury na Uniwersytecie Singapurze, Francji i Wielkiej Brytanii. Współlaureatka licznych w Debreczynie (2008–2011), doktor habilitowany w Instytucie nagród m.in. dla projektów Riverside Museum w Glasgow, Sztuki Stosowanej Uniwersytetu Zachodnich Węgier w Sopron Viviana wieżowca CMA CGM w Marsylii i Architecture Foundation Andor (2011). Teoretyk architektury, korespondent i członek rady MUSCETTOLA w Londynie. Współuczestniczyła w wielu międzynarodowych WESSELÉNYI- doradczej Alaprajz (od 2000), redaktor naczelny magazynu inwestycjach jako kierownik projektu oraz dyrektor projektu. GARAY „Atrium” (od 2006), autor ok. 300 artykułów, esejów, opinii Włochy Najważniejsze realizacje: rezydencja d’Leedon w Singapurze i badań opublikowanych w „Atrium”, „Alaprajz” i „r-ú MÉ”. Italy (2014), masterplan dla Cairo Expo City w Egipcie, budynek Węgry Redaktor naczelny „Sanoma” (2005–2008). Współautor Członek Jury wielofunkcyjny w Pekinie. Współpracowała przy takich Hungary książki „Kettős vakolás” o tematyce relacji między literaturą projektach Zahy Hadid jak: Moon System dla B&B Italia, Dune i architekturą (2013). Współkurator oraz współautor instalacji Jury Member Członek Jury Formations, wystawa w Padwie. Obecnie jest dyrektorem Jury Member do Pawilonu Węgierskiego w ramach 12. Międzynarodowego projektu hotelu City of Dreams w Makao. Biennale Architektury w Wenecji w 2010 r., wyróżnionej przez Hg.hu International Design Award. Architect, born in Italy. She graduated from the first degree studies at the Faculty of Architecture of the University in Architect, born in 1969 in Hungary. Graduate of the Faculty of Naples and got her Master in Architecture at the Architectural Architecture, Budapest University of Technology (1994). Co- Association’s Design Research Laboratory (2004). She works founder of the G.Y.Á.R. Ltd. architectural studio (1995–2001), for Zaha Hadid Architects, starting from designs for China, which worked in all the aspects of architectural profession, starting Holland and Italy - since 2009 as a partner and since 2014 as from architectural and urban design through interiors to industrial a senior partner. V. Muscettola holds an architectural licence in design. Founder and manager of W-G-A PSYCHODESIGN Kft. Great Britain and in Italy. She participated in many architectural (2001). Author of the blog www.wergida.blogspot.com devoted competitions, among others in China, Malaysia, Egypt, to independent architecture. Professor at the Department Singapore, France and in Great Britain. She also is a co-winner of Architecture at the University of Technology in Debrecen of numerous awards, among others for designs of Riverside (2008–2011), Doctor of Science (habilitated) at the Institute of the Museum in Glasgow, the CMA CGM skyscraper in Marseille Applied Arts of the University of West Hungary in Sopron (2011). and Architecture Foundation in London. She also participated Theoretician of architecture, correspondent and member of the in many international projects as a project manager and project council of Alaprajz (since 2000), editor-in-chief of the “Atrium” director. The most important completed buildings are: d’Leedon magazine (since 2006), author of circa 300 articles, essays and residence in Singapore (2014), masterplan for Cairo Expo City research results published in “Atrium”, “Alaprajz” and “r-ú MÉ” in Egypt, multipurpose building in Beijing. She collaborated on magazines. Editor-in-chief of “Sanoma” (2005–2008). Co-author such Zaha Hadid’s projects as: Moon System for B&B Italia, Dune of the book “Kettos vakolás” devoted to relations of literature and Formations, exhibition in Padua. She currently is project director architecture (2013). Co-curator and co-author of the installation for the “City of dreams” in Macau. for the Hungarian Pavilion within the framework of the 12th International Biennale in Venice in 2010 which was cited by the Hg.hu International Design Award.

25 GRZEGORZ BRZĘCZYSZCZYKIEWICZ POLSKA / POLAND

Tytuł referatu Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur

abstrakt abstract

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nulla Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nulla magna magna orci, pellentesque ac dignissim eu, bibendum ut tortor. Fusce orci, pellentesque ac dignissim eu, bibendum ut tortor. Fusce molestie molestie hendrerit tristique. Proin iaculis, est sed mollis hendrerit, hendrerit tristique. Proin iaculis, est sed mollis hendrerit, purus orci purus orci porta magna, ac feugiat eros leo quis orci. Aenean nisl porta magna, ac feugiat eros leo quis orci. Aenean nisl urna, vulputate urna, vulputate vel viverra eget, cursus in eros. Praesent vehicula vel viverra eget, cursus in eros. Praesent vehicula porttitor ligula, ac porttitor ligula, ac consequat erat laoreet sed. Etiam sollicitudin eu consequat erat laoreet sed. Etiam sollicitudin eu tortor eget lacinia. tortor eget lacinia. Praesent porttitor quam justo, ultrices consequat Praesent porttitor quam justo, ultrices consequat dolor ornare vitae. dolor ornare vitae. Duis at porttitor purus, ut hendrerit tortor. Duis at porttitor purus, ut hendrerit tortor. Aliquam eu lorem lorem. Aliquam eu lorem lorem. Curabitur iaculis nec ligula ac rhoncus. Curabitur iaculis nec ligula ac rhoncus.

Nulla interdum rhoncus vehicula. Nam eu lectus sem. Pellentesque Nulla interdum rhoncus vehicula. Nam eu lectus sem. Pellentesque condimentum diam purus, eget lobortis odio lacinia et. Orci varius condimentum diam purus, eget lobortis odio lacinia et. Orci varius natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus ridiculus mus. Ut scelerisque feugiat tempor. Suspendisse imperdiet mus. Ut scelerisque feugiat tempor. Suspendisse imperdiet ultrices ultrices risus, id volutpat neque ornare et. Pellentesque facilisis risus, id volutpat neque ornare et. Pellentesque facilisis mauris nulla, vel mauris nulla, vel auctor nunc fermentum sit amet. Interdum et auctor nunc fermentum sit amet. Interdum et malesuada fames ac ante malesuada fames ac ante ipsum primis in faucibus. Pellentesque ipsum primis in faucibus. Pellentesque tortor ex, maximus in ultrices tortor ex, maximus in ultrices eget, venenatis id nunc. Cras vitae eget, venenatis id nunc. Cras vitae pretium leo. Phasellus tincidunt pretium leo. Phasellus tincidunt tincidunt augue, at facilisis purus. tincidunt augue, at facilisis purus. Proin quis fringilla nisl. Aenean laoreet Proin quis fringilla nisl. Aenean laoreet volutpat lorem, ac aliquam volutpat lorem, ac aliquam metus tempor id. Duis vel dolor a neque metus tempor id. Duis vel dolor a neque tristique volutpat vel non tristique volutpat vel non tellus. tellus.

26 ROB ANYBODY POLSKA / POLAND

Tytuł referatu Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur

abstrakt abstract

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nulla Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nulla magna magna orci, pellentesque ac dignissim eu, bibendum ut tortor. Fusce orci, pellentesque ac dignissim eu, bibendum ut tortor. Fusce molestie molestie hendrerit tristique. Proin iaculis, est sed mollis hendrerit, hendrerit tristique. Proin iaculis, est sed mollis hendrerit, purus orci purus orci porta magna, ac feugiat eros leo quis orci. Aenean nisl porta magna, ac feugiat eros leo quis orci. Aenean nisl urna, vulputate urna, vulputate vel viverra eget, cursus in eros. Praesent vehicula vel viverra eget, cursus in eros. Praesent vehicula porttitor ligula, ac porttitor ligula, ac consequat erat laoreet sed. Etiam sollicitudin eu consequat erat laoreet sed. Etiam sollicitudin eu tortor eget lacinia. tortor eget lacinia. Praesent porttitor quam justo, ultrices consequat Praesent porttitor quam justo, ultrices consequat dolor ornare vitae. dolor ornare vitae. Duis at porttitor purus, ut hendrerit tortor. Duis at porttitor purus, ut hendrerit tortor. Aliquam eu lorem lorem. Aliquam eu lorem lorem. Curabitur iaculis nec ligula ac rhoncus. Curabitur iaculis nec ligula ac rhoncus.

Nulla interdum rhoncus vehicula. Nam eu lectus sem. Pellentesque Nulla interdum rhoncus vehicula. Nam eu lectus sem. Pellentesque condimentum diam purus, eget lobortis odio lacinia et. Orci varius condimentum diam purus, eget lobortis odio lacinia et. Orci varius natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus ridiculus mus. Ut scelerisque feugiat tempor. Suspendisse imperdiet mus. Ut scelerisque feugiat tempor. Suspendisse imperdiet ultrices ultrices risus, id volutpat neque ornare et. Pellentesque facilisis risus, id volutpat neque ornare et. Pellentesque facilisis mauris nulla, vel mauris nulla, vel auctor nunc fermentum sit amet. Interdum et auctor nunc fermentum sit amet. Interdum et malesuada fames ac ante malesuada fames ac ante ipsum primis in faucibus. Pellentesque ipsum primis in faucibus. Pellentesque tortor ex, maximus in ultrices tortor ex, maximus in ultrices eget, venenatis id nunc. Cras vitae eget, venenatis id nunc. Cras vitae pretium leo. Phasellus tincidunt pretium leo. Phasellus tincidunt tincidunt augue, at facilisis purus. tincidunt augue, at facilisis purus. Proin quis fringilla nisl. Aenean laoreet Proin quis fringilla nisl. Aenean laoreet volutpat lorem, ac aliquam volutpat lorem, ac aliquam metus tempor id. Duis vel dolor a neque metus tempor id. Duis vel dolor a neque tristique volutpat vel non tristique volutpat vel non tellus. tellus.

27 GRZEGORZ BRZĘCZYSZCZYKIEWICZ POLSKA / POLAND

Tytuł referatu Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur

abstrakt abstract

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nulla Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nulla magna magna orci, pellentesque ac dignissim eu, bibendum ut tortor. Fusce orci, pellentesque ac dignissim eu, bibendum ut tortor. Fusce molestie konkursmolestie hendrerit tristique. Proin iaculis, est sed mollisA hendrerit, — hendreritkonkurs tristique. Proin iaculis, est sed mollis hendrerit, purus orci purus orci porta magna, ac feugiat eros leo quis orci. Aenean nisl porta magna, ac feugiat eros leo quis orci. Aenean nisl urna, vulputate urna, vulputate vel viverra eget, cursus in eros. Praesent vehicula vel viverra eget, cursus in eros. Praesent vehicula porttitor ligula, ac porttitor ligula, ac consequat erat laoreet sed. Etiam sollicitudin eu consequat erat laoreet sed. Etiam sollicitudin eu tortor eget lacinia. architektoniczno-tortor eget lacinia. Praesent porttitor quam justo, ultrices consequat Praesent porttitor quam justo, ultrices consequat dolor ornare vitae. dolor ornare vitae. Duis at porttitor purus, ut hendrerit tortor. Duis at porttitor purus, ut hendrerit tortor. Aliquam eu lorem lorem. Aliquam eu lorem lorem. Curabitur iaculis nec ligula ac rhoncus. Curabitur iaculis nec ligula ac rhoncus.

Nulla interdum rhoncus vehicula. Nam eu lectus sem. Pellentesque Nulla interdum rhoncus vehicula. Nam eu lectus sem. Pellentesque -urbanistycznycondimentum diam purus, eget lobortis odio lacinia et. Orci varius condimentum diam purus, eget lobortis odio lacinia et. Orci varius natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus ridiculus mus. Ut scelerisque feugiat tempor. Suspendisse imperdiet mus. Ut scelerisque feugiat tempor. Suspendisse imperdiet ultrices ultrices risus, id volutpat neque ornare et. Pellentesque facilisis risus, id volutpat neque ornare et. Pellentesque facilisis mauris nulla, vel competitionmauris nulla, vel auctor nunc fermentum sit amet. Interdum et auctor nunc fermentumA sit amet.— Interdum et malesuada fames ac ante malesuada fames ac ante ipsum primis in faucibus. Pellentesque ipsum primis in faucibus. Pellentesque tortor ex, maximus in ultrices tortor ex, maximus in ultrices eget, venenatis id nunc. Cras vitae eget, venenatis id nunc. Cras vitae pretium leo. Phasellus tincidunt pretium leo. Phasellus tincidunt tincidunt augue, at facilisis purus. tincidunt augue, at facilisis purus. Proin quis fringilla nisl. Aenean laoreet Proin quis fringilla nisl. Aenean laoreet volutpat lorem, ac aliquam volutpat lorem, ac aliquam metus tempor id. Duis vel dolor a neque architecturalmetus tempor id. Duis vel dolor a neque tristique volutpat vel non tristiqueand volutpat vel non tellus.urban competitiontellus.

28 Konkurs A ma charakter otwarty, Competition A has open, idea ideowy (koncepcyjny). Celem konkursu (conceptual) character. The aim of the jest wyłonienie najlepszego projektu competition is to select the best project nawiązującego do idei, tematu i tytułu referring to the idea, subject and title MBA Kraków 2017 — „Podwórze — pole of MBA Krakow 2017 — “Backyard wyobraźni”, przedstawionego dla jednej — field of imagination”, presented for lokalizacji, wybranej przez uczestnika one location, chosen by the participant spośród trzech zaproponowanych przez from three locations proposed by the Organizatorów. Organisers.

wystawa prac uczestników konkursu Exhibition of the competition entries

12–13 października 2017 12th–13 th October Centrum Kongresowe ICE, Foyer poziom 1 ICE Congress Centre, 17 Marii Konopnickiej Street ul. Marii Konopnickiej 17 foyer level 1

14 października — 5 listopada 2017 14th October–5th November Hotel Cracovia — Oddział Muzeum Narodowego w Krakowie Cracovia Hotel, Branch of the National Museum in Krakow al. Marszałka Ferdynanda Focha 1 1 Marszałka Ferdynanda Focha Avenue

29 SPACE A1 — MEDIEVAL A1 SPACE TOWN PRZESTRZEŃ — MIASTO A1 ŚREDNIOWIECZNE 000005

30 SPACE A1 — MEDIEVAL A1 SPACE TOWN PRZESTRZEŃ — MIASTO A1 ŚREDNIOWIECZNE 010233

Teatr The Theater

31 SPACE A1 — MEDIEVAL A1 SPACE TOWN PRZESTRZEŃ — MIASTO A1 ŚREDNIOWIECZNE 010510

OknoRAMA WindowFRAME

32 SPACE A1 — MEDIEVAL A1 SPACE TOWN PRZESTRZEŃ — MIASTO A1 ŚREDNIOWIECZNE 050494

33 SPACE A1 — MEDIEVAL A1 SPACE TOWN PRZESTRZEŃ — MIASTO A1 ŚREDNIOWIECZNE 073961

34 SPACE A1 — MEDIEVAL A1 SPACE TOWN PRZESTRZEŃ — MIASTO A1 ŚREDNIOWIECZNE 077714

Przestrzeń kształtują ludzie Space is shaped by people

35 SPACE A1 — MEDIEVAL A1 SPACE TOWN PRZESTRZEŃ — MIASTO A1 ŚREDNIOWIECZNE 111118

36 SPACE A1 — MEDIEVAL A1 SPACE TOWN PRZESTRZEŃ — MIASTO A1 ŚREDNIOWIECZNE 122593

37 SPACE A1 — MEDIEVAL A1 SPACE TOWN PRZESTRZEŃ — MIASTO A1 ŚREDNIOWIECZNE 262029

Sieć kapsuł Capsule Net

38 SPACE A1 — MEDIEVAL A1 SPACE TOWN PRZESTRZEŃ — MIASTO A1 ŚREDNIOWIECZNE 311050

39 SPACE A1 — MEDIEVAL A1 SPACE TOWN PRZESTRZEŃ — MIASTO A1 ŚREDNIOWIECZNE 596247

Światła w Krakowie Lights in Krakow

40 SPACE A1 — MEDIEVAL A1 SPACE TOWN PRZESTRZEŃ — MIASTO A1 ŚREDNIOWIECZNE 896989

Ustawka Framed

41 SPACE A1 — MEDIEVAL A1 SPACE TOWN PRZESTRZEŃ — MIASTO A1 ŚREDNIOWIECZNE 930113

Idziemy na POLE! Let’s go to the FIELD!

42 SPACE A1 — MEDIEVAL A1 SPACE TOWN PRZESTRZEŃ — MIASTO A1 ŚREDNIOWIECZNE 949275

Floriańskie enklawy źródłem Florian enclaves — a source

43 PRZESTRZEŃ A2 — MIASTO XIX-WIECZNE SPACE A2SPACE — CITY OF THE NINETEENTH CENTURY 071410

Geometria Typologicznie Abstrakcyjna w przestrzeni pół-prywatnej Geometry Typologically Abstract in semi-private space

44 PRZESTRZEŃ A2 — MIASTO XIX-WIECZNE SPACE A2SPACE — CITY OF THE NINETEENTH CENTURY 071423

PoDwórze PoMost Backyard — Pier

45 PRZESTRZEŃ A2 — MIASTO XIX-WIECZNE SPACE A2SPACE — CITY OF THE NINETEENTH CENTURY 123456

Mus społeczny Social wall

46 PRZESTRZEŃ A2 — MIASTO XIX-WIECZNE SPACE A2SPACE — CITY OF THE NINETEENTH CENTURY 136580

47 PRZESTRZEŃ A2 — MIASTO XIX-WIECZNE SPACE A2SPACE — CITY OF THE NINETEENTH CENTURY 150711

Podwórko w podwórku A backyard in a backyard

48 PRZESTRZEŃ A2 — MIASTO XIX-WIECZNE SPACE A2SPACE — CITY OF THE NINETEENTH CENTURY 623157

Miejska oaza Urban oasis

49 PRZESTRZEŃ A2 — MIASTO XIX-WIECZNE SPACE A2SPACE — CITY OF THE NINETEENTH CENTURY 685313

Elewacja 2.0 Elevation 2.0

50 PRZESTRZEŃ A2 — MIASTO XIX-WIECZNE SPACE A2SPACE — CITY OF THE NINETEENTH CENTURY 901124

51 SPACE A3 — CITYSPACE OF POST-WAR POSTMODERNISM PRZESTRZEŃ A3 — MIASTO MODERNIZMU POWOJENNEGO 053046

Farma miejska Urban Farm

52 SPACE A3 — CITYSPACE OF POST-WAR POSTMODERNISM PRZESTRZEŃ A3 — MIASTO MODERNIZMU POWOJENNEGO 141421

53 SPACE A3 — CITYSPACE OF POST-WAR POSTMODERNISM PRZESTRZEŃ A3 — MIASTO MODERNIZMU POWOJENNEGO 141925

Osiedle nowych idei An Estate of new ideas

54 SPACE A3 — CITYSPACE OF POST-WAR POSTMODERNISM PRZESTRZEŃ A3 — MIASTO MODERNIZMU POWOJENNEGO 152900

55 SPACE A3 — CITYSPACE OF POST-WAR POSTMODERNISM PRZESTRZEŃ A3 — MIASTO MODERNIZMU POWOJENNEGO 161291

Plac miejski Urban Plateau

56 SPACE A3 — CITYSPACE OF POST-WAR POSTMODERNISM PRZESTRZEŃ A3 — MIASTO MODERNIZMU POWOJENNEGO 250520

57 SPACE A3 — CITYSPACE OF POST-WAR POSTMODERNISM PRZESTRZEŃ A3 — MIASTO MODERNIZMU POWOJENNEGO 251402

Miejskie LEGO Urban LEGO

58 000010

Miasto, nasze podwórko The city, our backyard

59 593218

Eden Eden

60 841736

SŁUP.INFO INFO.POST

61 999123

62 63 GRZEGORZ BRZĘCZYSZCZYKIEWICZ POLSKA / POLAND

Tytuł referatu Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur

abstrakt abstract

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nulla Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nulla magna magna orci, pellentesque ac dignissim eu, bibendum ut tortor. Fusce orci, pellentesque ac dignissim eu, bibendum ut tortor. Fusce molestie molestie hendrerit tristique. Proin iaculis, est sed mollis hendrerit, hendrerit tristique. Proin iaculis, est sed mollis hendrerit, purus orci purus orci porta magna, ac feugiat eros leo quis orci. Aenean nisl porta magna, ac feugiat eros leo quis orci. Aenean nisl urna, vulputate urna, vulputate vel viverra eget, cursus in eros. Praesent vehicula vel viverra eget, cursus in eros. Praesent vehicula porttitor ligula, ac porttitor ligula, ac consequat erat laoreet sed. Etiam sollicitudin eu consequat erat laoreet sed. Etiam sollicitudin eu tortor eget lacinia. tortor eget lacinia. Praesent porttitor quam justo, ultrices consequat Praesent porttitor quam justo, ultrices consequat dolor ornare vitae. dolor ornare vitae. Duis at porttitor purus, ut hendrerit tortor. Duis at porttitor purus, ut hendrerit tortor. Aliquam eu lorem lorem. Aliquam eu lorem lorem. Curabitur iaculis nec ligula ac rhoncus. Curabitur iaculis nec ligula ac rhoncus.

Nulla interdum rhoncus vehicula. Nam eu lectus sem. Pellentesque Nulla interdum rhoncus vehicula. Nam eu lectus sem. Pellentesque condimentum diam purus, eget lobortis odio lacinia et. Orci varius condimentum diam purus, eget lobortis odio lacinia et. Orci varius natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus ridiculus mus. Ut scelerisque feugiat tempor. Suspendisse imperdiet mus. Ut scelerisque feugiat tempor. Suspendisse imperdiet ultrices ultrices risus, id volutpat neque ornare et. Pellentesque facilisis risus, id volutpat neque ornare et. Pellentesque facilisis mauris nulla, vel mauris nulla, vel auctor nunc fermentum sit amet. Interdum et auctor nunc fermentum sit amet. Interdum et malesuada fames ac ante malesuada fames ac ante ipsum primis in faucibus. Pellentesque ipsum primis in faucibus. Pellentesque tortor ex, maximus in ultrices tortor ex, maximus in ultrices eget, venenatis id nunc. Cras vitae eget, venenatis id nunc. Cras vitae pretium leo. Phasellus tincidunt pretium leo. Phasellus tincidunt tincidunt augue, at facilisis purus. tincidunt augue, at facilisis purus. Proin quis fringilla nisl. Aenean laoreet Proin quis fringilla nisl. Aenean laoreet volutpat lorem, ac aliquam volutpat lorem, ac aliquam metus tempor id. Duis vel dolor a neque metus tempor id. Duis vel dolor a neque tristique volutpat vel non tristique volutpat vel non tellus. tellus.

64 ROB ANYBODY POLSKA / POLAND

Tytuł referatu Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur

abstrakt abstract

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nulla Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nulla magna magna orci, pellentesque ac dignissim eu, bibendum ut tortor. Fusce orci, pellentesque ac dignissim eu, bibendum ut tortor. Fusce molestie molestie hendrerit tristique. Proin iaculis, est sed mollis hendrerit, hendrerit tristique. Proin iaculis, est sed mollis hendrerit, purus orci purus orci porta magna, ac feugiat eros leo quis orci. Aenean nisl porta magna, ac feugiat eros leo quis orci. Aenean nisl urna, vulputate urna, vulputate vel viverra eget, cursus in eros. Praesent vehicula vel viverra eget, cursus in eros. Praesent vehicula porttitor ligula, ac porttitor ligula, ac consequat erat laoreet sed. Etiam sollicitudin eu consequat erat laoreet sed. Etiam sollicitudin eu tortor eget lacinia. tortor eget lacinia. Praesent porttitor quam justo, ultrices consequat Praesent porttitor quam justo, ultrices consequat dolor ornare vitae. dolor ornare vitae. Duis at porttitor purus, ut hendrerit tortor. Duis at porttitor purus, ut hendrerit tortor. Aliquam eu lorem lorem. Aliquam eu lorem lorem. Curabitur iaculis nec ligula ac rhoncus. Curabitur iaculis nec ligula ac rhoncus.

Nulla interdum rhoncus vehicula. Nam eu lectus sem. Pellentesque Nulla interdum rhoncus vehicula. Nam eu lectus sem. Pellentesque condimentum diam purus, eget lobortis odio lacinia et. Orci varius condimentum diam purus, eget lobortis odio lacinia et. Orci varius natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus ridiculus mus. Ut scelerisque feugiat tempor. Suspendisse imperdiet mus. Ut scelerisque feugiat tempor. Suspendisse imperdiet ultrices ultrices risus, id volutpat neque ornare et. Pellentesque facilisis risus, id volutpat neque ornare et. Pellentesque facilisis mauris nulla, vel mauris nulla, vel auctor nunc fermentum sit amet. Interdum et auctor nunc fermentum sit amet. Interdum et malesuada fames ac ante malesuada fames ac ante ipsum primis in faucibus. Pellentesque ipsum primis in faucibus. Pellentesque tortor ex, maximus in ultrices tortor ex, maximus in ultrices eget, venenatis id nunc. Cras vitae eget, venenatis id nunc. Cras vitae pretium leo. Phasellus tincidunt pretium leo. Phasellus tincidunt tincidunt augue, at facilisis purus. tincidunt augue, at facilisis purus. Proin quis fringilla nisl. Aenean laoreet Proin quis fringilla nisl. Aenean laoreet volutpat lorem, ac aliquam volutpat lorem, ac aliquam metus tempor id. Duis vel dolor a neque metus tempor id. Duis vel dolor a neque tristique volutpat vel non tristique volutpat vel non tellus. tellus.

65 GRZEGORZ BRZĘCZYSZCZYKIEWICZ POLSKA / POLAND

Tytuł referatu Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur

abstrakt abstract

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nulla Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nulla magna magna orci, pellentesque ac dignissim eu, bibendum ut tortor. Fusce orci, pellentesque ac dignissim eu, bibendum ut tortor. Fusce molestie konkursmolestie hendrerit tristique. Proin iaculis, est sed mollisB hendrerit, — hendrerit tristique. Proin iaculis, est sed mollis hendrerit, purus orci purus orci porta magna, ac feugiat eros leo quis orci. Aenean nisl porta magna, ac feugiat eros leo quis orci. Aenean nisl urna, vulputate urna, vulputate vel viverra eget, cursus in eros. Praesent vehicula vel viverra eget, cursus in eros. Praesent vehicula porttitor ligula, ac porttitor ligula, ac consequat erat laoreet sed. Etiam sollicitudin eu consequat erat laoreet sed. Etiam sollicitudin eu tortor eget lacinia. konkurstortor eget lacinia. Praesent porttitor quam justo, ultricesseminarium consequat Praesent porttitor quam justo, ultrices consequat dolor ornare vitae. dolor ornare vitae. Duis at porttitor purus, ut hendrerit tortor. Duis at porttitor purus, ut hendrerit tortor. Aliquam eu lorem lorem. Aliquam eu lorem lorem. Curabitur iaculis nec ligula ac rhoncus. Curabitur iaculis nec ligula ac rhoncus.

Nulla interdum rhoncus vehicula. Nam eu lectus sem. Pellentesque Nulla interdum rhoncus vehicula. Nam eu lectus sem. Pellentesque competitioncondimentum diam purus, eget lobortis odio lacinia et. Orci varius condimentum B diam purus, eget— lobortis odio lacinia et. Orci varius natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus ridiculus mus. Ut scelerisque feugiat tempor. Suspendisse imperdiet mus. Ut scelerisque feugiat tempor. Suspendisse imperdiet ultrices ultrices risus, id volutpat neque ornare et. Pellentesque facilisis risus, id volutpat neque ornare et. Pellentesque facilisis mauris nulla, vel seminarmauris nulla, vel auctor nunc fermentum sit amet. Interdumcompetition et auctor nunc fermentum sit amet. Interdum et malesuada fames ac ante malesuada fames ac ante ipsum primis in faucibus. Pellentesque ipsum primis in faucibus. Pellentesque tortor ex, maximus in ultrices tortor ex, maximus in ultrices eget, venenatis id nunc. Cras vitae eget, venenatis id nunc. Cras vitae pretium leo. Phasellus tincidunt pretium leo. Phasellus tincidunt tincidunt augue, at facilisis purus. tincidunt augue, at facilisis purus. Proin quis fringilla nisl. Aenean laoreet Proin quis fringilla nisl. Aenean laoreet volutpat lorem, ac aliquam volutpat lorem, ac aliquam metus tempor id. Duis vel dolor a neque metus tempor id. Duis vel dolor a neque tristique volutpat vel non tristique volutpat vel non tellus. tellus.

66 Przedmiotem konkursu Seminarium The subject of the Seminar są referaty / prezentacje / manifesty competition will include papers / stanowiące wkład w teorię, presentations / manifestos that służącą praktyce kształtowania contribute to the theory serving the przyjaznego człowiekowi środowiska. practice of shaping a human-friendly W tegorocznym Biennale oceniane environment. In this year’s Biennale, są prace prezentujące wkład works that contribute to the theory w teorię i praktykę kształtowania and practice of shaping the urban środowiska miejskiego na poziomie environment at the level of smallest najmniejszych elementów przestrzeni space elements will be evaluated — — czyli na styku przestrzeni prywatnej i.e. at the verge of private and public i publicznej. Wystąpienia mogą space. Presentations may involve dotyczyć historycznych, teoretycznych historic, theoretical and model i modelowych aspektów kształtowania aspects of shaping such semi-private takich półprywatnych przestrzeni, jak spaces, as well as their visions, i ich wizji, projektów i realizacji. designs and realisations.

67 MONIKA ARCZYŃSKA POLSKA / POLAND

Różne przestrzenie, wspólne problemy — jak przywrócić miasto Different Spaces, Common Problems — How to Reclaim the City mieszkańcom? for Its Residents?

abstrakt abstract

Trakt Królewski w Gdańsku i blokowisko na gdyńskim The King’s Road in Gdańsk and the prefab housing estate Witominie dzieli wiele — charakter przestrzeni in Gdynia Witomino differ substantially in the character of i zabudowy, historia i prestiż miejsca. Ulica Długa i Długi space and buildings, in history as well as in their exclusiveness. Targ pojawiają się na gdańskich pocztówkach, podczas Długa and Długi Targ appear on every postcard in the gdy Witomino to peryferyjnie położone, otoczone lasem city whereas Witomino is a peripheral residential district, osiedle. Obie przestrzenie mają jednak wiele wspólnego. surrounded by the forest. Both spaces, however, have a lot Mieszkańcy nie utożsamiają się z nimi jako ze „swoim” in common. Their residents do not identify with them. One miejscem. Jedno jest zagarnięte przez turystów, drugie is seized by tourists, the other by cars. In both of them the — przez samochody. W obu brakuje miejsc integracji places for integration and recreation, especially for kids i odpoczynku, zwłaszcza dla dzieci i seniorów. Na zlecenie and the elderly, are missing. Upon the request of the local lokalnych urzędów oba miejsca wzięli na warsztat authorities, architecture students of Gdansk University of studenci Politechniki Gdańskiej. Prace nad poprawą Technology developed improvement guidelines. Design work jakości tych przestrzeni pozwoliły na przetestowanie on the betterment of these spaces allowed testing alternative alternatywnych metod projektowania, opierających methods of work, based on harnessing the cooperative się na zbiorowej kreatywności, współpracy zespołu creativity. The process was guided by a deep conviction that projektantów oraz przekonaniu, że partycypacja jest participation is a key in reclaiming this space for the residents. kluczem dla odzyskania tych przestrzeni dla mieszkańców. Keywords: regeneration, public space, prototyping, team Słowa kluczowe: rewitalizacja, przestrzeń publiczna, work methodology, workshop prototypowanie, metodologia pracy zespołowej, warsztat

68 KITTI BARANYAI WĘGRY / HUNGARY

Rewitalizacja otoczenia synagogi w Sopron Revitalization of the Synagogue’s Surrounding in Sopron

abstrakt abstract

Chciałabym podzielić się z Państwem moją pracą I would like to share my final thesis with You that is about dyplomową, której tematem są historyczne the historical suburbs of Sopron, especially about one of przedmieścia miasteczka Sopron, a dokładniej — jeden its neglected blocks. Our task was to do something with an z zaniedbanych kwartałów. Naszym zadaniem było empty orthodox synagogue, which is in one of the axes of zagospodarowanie pustej synagogi, leżącej na osi tego the block. However my research, has led me to conclude kwartału. Przeprowadzone badania doprowadziły that the building will not be centered. He could be only mnie do wniosku, że budynku nie należy traktować the point of a larger scale transformation. So the point jako punktu centralnego. Powinien on stanowić of my work and also of my presentation is the analysis of jeden z punktów szerzej zakrojonego projektu those processes, which had shaped the today’s face of the transformacji. Celem mojej pracy oraz prezentacji jest block and its possible vision. The basis of my vision were analiza procesów, które odpowiadają za dzisiejszy huge, poorly allocated and neglected areas discovered wygląd kwartału i nakreślenie ewentualnej wizji na behind the synagogue. I thought that it is possible to create przyszłość. Podstawą mojej wizji był duży, słabo such an urban space which would have a good access and zagospodarowany i zaniedbany obszar, znajdujący się equalization of some property boundaries that could za synagogą. Uznałam, że możliwe jest stworzenie reanimate the area. The other value of this step is that the przestrzeni miejskiej z odpowiednio zaprojektowanym synagogue would be in a much better position than before. otwarciem oraz zniesienie niektórych granic pomiędzy nieruchomościami, aby na nowo ożywić ten obszar. Płynącą z tego dodatkową korzyścią byłaby znacząca poprawa położenia synagogi w otaczającej przestrzeni.

69 RUBEN BARDANASZWILI POLSKA / POLAND

Wspólnota w podwórzu — od sentymentów do rzeczywistości Community in the backyard — from sentiment to reality (Analiza rzeczywistości podwórza — zmiany i perspektywa) (Analysis of reality of the backyard — changes and perspectives)

abstrakt abstract

Po uporządkowaniu i analizie własnego doświadczenia, Upon organisation and analysis of my own experience, I tend skłaniam się do wywodu, że urbanistyka i architektura to conclude that urban planning and architecture may to a mogą tylko w ograniczonym zakresie pomóc i zachęcić limited extent help and encourage activation of neighbours’ do aktywizowania więzów międzysąsiedzkich, relations, which are determined by development of the human determinowanych rozwojem ludzkiej cywilizacji. I to pod civilisation. The prerequisite is to find the appropriate forms warunkiem, że znajdują odpowiednie formy zabudowy: of development: urban structure — spatial composition, scale strukturę urbanistyczną — kompozycję przestrzenną, and selection of landscape architecture facilities, to find the skalę i dobór obiektów małej architektury i zieleni, functional and formal solutions, spatial and organisational znajdą rozwiązania funkcjonalne i formalne, strukturę structure of buildings, which would take into account the przestrzenną i organizacyjną budynków, uwzględniając needs of the elderly and the young, those who are employed potrzeby starszych i młodych, czynnych zawodowo lub and those who are not, to take advantage of factors that nie, wykorzystają czynniki wpływające na kontakty, jak influence communication, such as encounters of activities spotykanie się w różnych miejscach aktywności (drogi (traffic routes, day rooms, hobby clubs). It is recommended to komunikacyjne, świetlice, kluby hobbistów). Wskazane take into account the necessity of ‘narrowing’ of space in the jest uwzględnienie konieczności „zawężenia” przestrzeni, manner, which makes it possible to determine the boundaries w sposób umożliwiający określenie granicy najbliższego of the closest neighbourhood, thus improving intensity of sąsiedztwa i tym samym podniesienie wskaźnika human interactions. intensywności kontaktów międzyludzkich.

70 MIKOŁAJ BIAŁKO POLSKA / POLAND

Nasze podwórko — nasze dane, czyli wspólnotowa twórczość Our backyard — our data, or community-based creation in w dobie cyfryzacji the age of digitalisation abstrakt abstract

Jak budować właściwe warunki dla twórczości How to provide the proper conditions for creation in w kontekście miejskim? Każdy proces, nie tylko the urban context? Every process, not only a creative twórczy, to zastosowanie pewnego algorytmu, do one, consists of application of a certain algorithm, where którego wprowadzamy dane wejściowe i którego we input data and the result is generated using specific efekt jest wykonywany z wykorzystaniem resources. The important part is the approach towards określonych zasobów. Istotne jest podejście do tych the three components of various stakeholders and trzech elementów, jakie mają różni interesariusze participants of urban processes. In fact, all views of the i uczestnicy procesów miejskich. W zasadzie wszystkie subject are placed somewhere in between the two extreme poglądy na ten temat mieszczą się między dwoma philosophies — of full centralisation and full openness. skrajnymi filozofiami — pełnej centralizacji i pełnej A key issue is how to find space for creation between the otwartości. Kluczowe zagadnienie to jak między two extreme approaches, understood as a deliberate, tymi skrajnymi podejściami znaleźć przestrzeń conscious human activity. Otherwise, we are threatened dla twórczości rozumianej jako celowa, świadoma by progressing exclusion of the inhabitants from decisions działalność człowieka. Inaczej grozi nam postępujące concerning their community and growing asymmetry wykluczenie mieszkańców ze współdecydowania in relations between the citizens and public and private o swojej wspólnocie i pogłębianie asymetrii w relacjach organisations. obywatel a organizacje — publiczne i prywatne. Keywords: intelligent city, data, creation, community Słowa kluczowe: inteligentne miasto, dane, twórczość, wspólnota

71 ZBIGNIEW BIŃCZYK POLSKA / POLAND

Imperatyw kategoryczny Categorical imperative

abstrakt abstract

W strukturach przestrzennych i społecznych miast Spatial and social structures of cities undergo constant change. zachodzą nieustanne zmiany. Istotną trudność sprawia A significant difficulty is posed by precise identification of dokładna identyfikacja źródeł tych zmian, ocena sources of these changes, assessment of their significance and wagi oraz przewidywanie skutków ich rzeczywistego predicting of effects of their real impact. We are dealing with oddziaływania. Zupełne zamieszanie panuje w obszarze complete chaos in the sphere of ideas and attitudes towards idei i postaw wobec problemów przestrzennych spatial problems in cities, including the issue of quality of the w miastach, w tym także jakości najbliższego otoczenia, nearest surroundings, place of residence, work, recreation miejsca zamieszkiwania, pracy, odpoczynku — — the direct surroundings of my place. The changes taking bezpośredniego otoczenia mojego miejsca. Zachodzące place have gradually led, on the one hand, to reduction of zmiany stopniowo doprowadziły do, z jednej strony, expectations of the theoretically functioning communities with zredukowania oczekiwań teoretycznie funkcjonujących regard to social, technical and visual standards of the backyard; wspólnot co do standardów społecznych, technicznych on the other hand, urban and imperial institutions took hold of i plastycznych przynależnego im podwórka, z drugiej the prerogatives and attributes of the “Backyard Occupants”. — instytucje miejskie i cesarskie zawłaszczyły Keywords: people, institutions, field for imagination, prerogatywy i atrybuty „Podwórzan”. community Słowa kluczowe: ludzie, instytucje, pole wyobraźni, wspólnota

72 JUSTYNA BODUCH POLSKA / POLAND

Plan idealny The ideal plan

abstrakt abstract

Projektując często myślimy o planie idealnym When designing, we often think of the ideal plan and space i przestrzeni najdogodniejszej dla życia innych which would be most comfortable for other people to live ludzi. Pytanie brzmi, czy na pewno wiemy, jak może in. The question is: do we really know what it may look ona wyglądać? Na przykładzie wybranych wizji, like? Using as the example the selected visions, design działań projektowych i artystycznych, a także ich and artistic activities, as well as realisations, I would like realizacji, pragnę przedstawić sposoby kreowania to present the ways of creating and activation of space, i aktywizacji przestrzeni, ze szczególnym zwróceniem with particular emphasis on the backyard. The study also uwagi na podwórze. Temat przedstawia także presents the ideas and utopias invented by architects. idee i utopie architektów. Praca zwraca uwagę na The study emphasises importance of creativity and play to, jak ważnym czynnikiem u podstaw ludzkiego for human development. It reminds us of the role and rozwoju jest kreatywności i zabawa. Przypomina responsibility of architects and urban planners. Another o roli i odpowiedzialności jaka spoczywa w rękach objective is to make children once again a legitimate part architektów i urbanistów. Celem jest także of the city and to emphasise the importance of social przyczynienie się do ponownego uznania dziecka za interaction and activation. pełnoprawny składnik miasta, oraz podkreślenie jak ważna jest interakcja i aktywizacja społeczna.

73 MARIA DANKOWSKA POLSKA / POLAND

Podwórze Architekta Miejskiego Backyard of the Architect of the City

abstrakt abstract

Ulica Włókiennicza w Łodzi (dawna Kamienna) to jedna z krótszych Włókiennicza street in Łódź (former Kamienna Street) — it is one of ulic miasta. Stoją przy niej dziewiętnastowieczne kamienice, the shorter city streets. 19th century tenements are there, and among a wśród nich jedna szczególna — dom własny Hilarego Majewskiego them one special — Hilary Majewski’s house (of an old Architect of the (dawnego Architekta Miasta). W głębi kwartałów zabudowy City). Deep inside of the quarter buildings adjacent to ­there are tight, przyległych do Włókienniczej znajdują się ciasne śródmiejskie city courtyards largely lined from every side with outbuildings are. podwórka, w większości obudowane ze wszystkich stron oficynami. Differently is developed the centre of the quarter on the southern side Inaczej zagospodarowany jest środek kwartału po południowej of the street, where spontaneously appeared the green courtyard with stronie ulicy, gdzie znajduje się samoistnie powstałe zielone trees, a little escarpment and interesting, brick storage buildings. The podwórko z grupą drzew, niewielką skarpą i ciekawymi, ceglanymi entire area of both quarters at the Włókiennicza street was qualified for komórkami. Cały obszar obu kwartałów przy ulicy Włókienniczej conducting the pilot revitalization receiving the priority status, marked został zakwalifikowany do przeprowadzenia pilotażowej with number one. rewitalizacji, otrzymując status priorytetowego, oznaczonego The backyard of the city planner, a story about converting the interior of numerem jeden. the quarter of the building development, situated by the house of Hilary Podwórze Architekta Miejskiego — opowieść na temat planowanego Majewski, into the public square with greenery. przekształcenia wnętrza kwartału zabudowy zlokalizowanego obok Keywords: cultural landscape, revitalization, backyard domu Hilarego Majewskiego w plac publiczny z zielenią.

Słowa kluczowe: krajobraz kulturowy, rewitalizacja, podwórze

74 AGNIESZKA DUDZIŃSKA-JARMOLIŃSKA POLSKA / POLAND

Przyczyny degradacji zielonych przestrzeni półprywatnych Reasons for degradation of semi-private and public green i publicznych wokół budynków mieszkalnych w centrach miast areas around residential buildings in city centres abstrakt abstract

Zaniedbanie przestrzeni półprywatnych jakimi są podwórka czy Neglecting semi-private space of backyards and spaces between też tereny pomiędzy blokami ma swoje źródło w wielu czynnikach. apartment buildings has its source in many factors. These may Mogą one powstawać w wyniku obserwowanego na terenie emerge as a result of the suburbanisation process, observed in wielu polskich miast procesu suburbanizacji, który prowadzi do many Polish cities, which leads to degradation of city centres. degradacji centrów miast. Kolejnymi czynnikami są: brak programu Additional factors include: lack of a functional programme for a funkcjonalnego dla danego terenu, przez co mieszkańcy nie wiedzą, given area, as a result of which the inhabitants do not know what co na danej przestrzeni mogliby robić, likwidacja placów zabaw they could do within the space; liquidation of playgrounds or dla dzieci czy też niedostateczna infrastruktura w postaci ławek, insufficient infrastructure, including benches, tables and lighting. stołów czy też oświetlenia. Przestrzenie półprywatne mają jednak Semi-private space, however, often has great potential in form of bardzo często duży potencjał w postaci materiału roślinnego — vegetation — fully developed, of high natural value. Thus, these w pełni wykształconego, o dużej wartości przyrodniczej. Tereny te areas are biologically diverse spaces with fully developed habitats są więc przestrzeniami bioróżnorodnymi z w pełni wykształconymi for many species of animals, which exerts very positive influence siedliskami dla wielu gatunków zwierząt, co bardzo dobrze wpływa on operation of the environmental system of the entire city. na pracę układu przyrodniczego całego miasta. The spaces, which are the subject-matter of this Architectural Przestrzenie, które są tematem niniejszego Biennale Biennale, demand a lot of care and attention on the part of their Architektonicznego, wymagają od projektantów wiele uwagi i troski. designers. They must deal with spaces which have their history Muszą się oni zmierzyć z przestrzeniami, które mają swoją historię, and inhabitants, who in turn have their expectations towards swoich mieszkańców z ich oczekiwaniami wobec danego terenu. them. Therefore, the design process should be based on social Dlatego też proces projektowy powinien być przeprowadzany participation. It is also important to allow the inhabitants to w wyniku partycypacji społecznej. Ważne jest również participate in the physical transformation of the area to give them uczestnictwo mieszkańców przy fizycznych przekształceniach the sense of shared responsibility for space, encouraging them terenu, wówczas będą mieli poczucie współodpowiedzialności za to take care of it in the future. The process of revitalisation and daną przestrzeń i będą o nią bardziej dbali w przyszłości. Proces transformation of semi-private areas is very important. Neglected odnowy i przekształcenia terenów półprywatnych jest niezmiernie space becomes dangerous, it often leads to deepening pathological istotny. Zaniedbana przestrzeń staje się niebezpieczna, często phenomena and slow degradation, which may, in turn, lead to dochodzi tu do pogłębiania się różnych zjawisk patologicznych spatial and social segregation. i powolnej degradacji, co może przyczynić się do powstawania segregacji przestrzenno-społecznej.

75 PATRYCJA DYLĄG POLSKA / POLAND

Wspólnota jedzenia. Jak ulepszyć przestrzeń dzięki jedzeniu Collectiveness of eating. How to improve spaces with eating

abstrakt abstract

Myśląc o współczesnych podwórkach i otoczeniu domu, Thinking about the modern courtyards and direct trudno przeoczyć widoczny aspekt tych obszarów — brak surrounding of housings it is hard to miss one visible jedności wśród mieszkańców. Praca dotyczy problemu aspect of these areas — lack of unity of inhabitants. The samotności i braku współpracy pomiędzy budynkami paper deals with the problem of loneliness and absence of w miastach polskich, jak i braku aktywności zbiorowej activities between the buildings in Polish cities along with w małych społecznościach, a jej celem jest przywrócenie lack of collectiveness in neighborhoods, aiming to bring zakorzenionych w tradycji sposobów wspólnego back rooted in the tradition ways of sharing time together spędzania czasu w celu integracji małych społeczności in order to integrate local communities — starting with one — zaczynając od pojedynczych inicjatyw. Wspólne feast at the time. Eating together used to play an important jedzenie odgrywało kiedyś ważną rolę w życiu ludzi, dziś role in people’s lives, while now it is highly underrated natomiast jest niedoceniane i zostało wyparte. Dzielenie and absent. Sharing a meal is a simple way of showing posiłku to prosty sposób na okazanie troski i uwagi, appreciation and care, and yet is still sacred occasion that a zarazem uświęcone wydarzenie, które może stać się can be an indicator for the changes in the space. wskaźnikiem zmian w przestrzeni. Keywords: eating, loneliness, collectiveness, community Słowa kluczowe: jedzenie, samotność, zbiorowość, społeczność

76 DOROTA JARODZKA–ŚRÓDKA POLSKA / POLAND

Poszukiwania modelowych rozwiązań w strefowaniu Searching for model solutions in zoning of urban space przestrzeni miejskiej abstrakt abstract

W swojej prezentacji główna projektantka i współwłaścicielka In her presentation, the design principal and co-owner of the Archicom Studio — Dorota Jarodzka-Śródka — przedstawia Archicom Studio — Dorota Jarodzka-Śródka — presents the poszukiwania modelowych rozwiązań w strefowaniu search for model solutions in zoning of urban space, using przestrzeni miejskiej na przykładzie Spirali Czasu. Praca the Time Spiral as an example. The work discusses design omawia problemy projektowe i ich rozwiązania zastosowane problems and solutions applied at the meeting point of public na styku przestrzeni publicznych i prywatnych. and private space.

77 MARTA KOWALCZYK POLSKA / POLAND

Zeskalować przeskalowane — próba redefinicji fragmentu To scale the overscaled — an attempt of a redefinition of a fragment of osiedla z wielkiej płyty Nowe Zegrze w Poznaniu the housing estate of prefabricated slabs: Nowe Zegrze in Poznań

abstrakt abstract

U podstaw projektu leżą niewykorzystane możliwości The project has, at its foundations, the unexplored possibilities wolnych przestrzeni między budynkami mieszkaniowymi of free spaces between residential buildings constructed of z wielkiej płyty, wynikające z błędów modernistycznej prefabricated slabs [tower blocks] resulting from failures and urbanistyki. Urbanistyki, która postanowiła zignorować mistakes of Modern urban planning. Such urbanism decided to zjawisko granicy i wyprzeć się tradycyjnych miejskich ignore the phenomenon of a boundary and to deny traditional form. Projekt jest spekulacją na temat powstania miasta civic, urban forms. The project is a speculation on creation of wewnątrz przeskalowanego kwartału urbanistycznego. a city within an overscaled urban block. The extant fabric, built Istniejąca wstęgowa zabudowa, na przekór myśli in bands, becomes a border — in spite of the Modern Movement modernistycznej, staje się granicą. Niczym średniowieczny ideas. It becomes a morphological origin of creation of a dense mur miejski stanowi morfologiczną przyczynę powstania fabric, in the vein of a medieval town wall. The process may gęstej tkanki. Proces porównać można do historii be compared to the history of Diocletian’s palace in Split, on pałacu Dioklecjana w Splicie, na którego kanwie whose fabric, in years, a cohesive town appeared. Densification powstało z biegiem lat zwarte miasto. Zagęszczenie of urban fabric in the discussed area humanises space of materii urbanistycznej na omawianym obszarze a courtyard, allows for the existence of urbanistic microscale, of humanizuje przestrzeń podwórka, dopuszcza zaistnienie an environment with which a man can identify himself, in which urbanistycznej mikroskali, środowiska, z którym człowiek he wants to stay and feel safe. się identyfikuje, w którym chce przebywać, czuje się Keywords: Modernism, courtyard, densification, urban form bezpiecznie.

Słowa klucze: modernizm, podwórko, dogęszczanie, forma urbanistyczna

78 PAWEŁ WŁAD KOWALSKI POLSKA / POLAND

Architektura etyczna — przeciwieństwem modernizmu Ethical architecture — in opposition to Modernism

abstrakt abstract

Podwórze polem architektury etycznej, rodzącej się w odbiorze, The backyard is the space for ethical architecture, born w relacji, obejmującej miejsce i reguły obyczaju formującego in reactions, in a relationship encompassing the place and porządek jego przestrzeni — architektura, jako czysty wytwór customs that organise the space — architecture, as a pure umysłu, bez człowieka nie istnieje. invention of mind, does not exist.

79 ALICJA MACIEJKO POLSKA / POLAND

Dobre pomysły zmieniają nasz świat Good ideas change our world

abstrakt abstract

Opis programu grantowego Funduszu Toyoty realizowanego A description of the grant programme of Toyota Fund, w latach 2011–2017 w Wałbrzychu. implemented in years 2011–2017 in Wałbrzych.

Niniejsze wystąpienie ma na celu przedstawienie This paper is aimed at presenting a programme, unique on the unikatowego w skali Polski programu, który stworzył scale of Poland, which has provided an opportunity for grass- możliwość oddolnego wpływu na kształtowanie przestrzeni, root influence of shaping space, quality of spatial management jakość zagospodarowania oraz życie mieszkańców, a także and life of the inhabitants, and contributed to the emergence przyczynił się do powstania wielu oryginalnych i ważnych of many original and significant places in one district of miejsc w powiecie wałbrzyskim. Autorka przez kilka lat Wałbrzych. For several years, the author worked as a Fund była koordynatorem Funduszu z ramienia Państwowej coordinator, representing the State Vocational Institute in Wyższej Szkoły Zawodowej w Wałbrzychu i jako nauczyciel Wałbrzych, and, as an academic teacher, she supervised the akademicki sprawowała merytoryczną opiekę nad concepts and visualisations of designs prepared by students for koncepcjami i wizualizacjami projektów wykonywanymi przez organisations participating in the competition. The programme, studentów dla organizacji biorących udział w konkursie. which has been implemented for 7 years now, has disclosed Realizowany już 7 lat program grantowy ujawnił problemy problems associated with implementation of projects without związane z realizowaniem projektów bez udziału architekta, the involvement of professional architects, which, in the co ma, zdaniem autorki, znaczenie dla miejsca architekta author’s opinion, is of significance for the place of an architect in w zorganizowanym społeczeństwie, pomimo iż w założeniu an organised society. Even though, in principle, the projects are są to projekty realizowane w małej skali. implemented on a small scale.

Słowa kluczowe: Fundusz Toyoty, mała architektura, program Keywords: Toyota Fund, landscape architecture, grant grantowy, zielony Wałbrzych programme, green Wałbrzych

80 MARTYNA MOKRZECKA POLSKA / POLAND

Ciepło, cieplej, parzy! Czy w Polsce mamy problem z przegrzewaniem Warm, hot, burning! Do we have a problem in Poland with się powierzchni wewnątrz śródmiejskich kwartałów? Wstępna overheating of space inside central urban quarters? Preliminary diagnoza problemu diagnosis of the problem abstrakt abstract

W Polsce obserwuje się wzrost liczby ekstremalnych zjawisk In Poland, we are observing an increase in extreme weather pogodowych, w tym zjawisk termicznych ­— fal upałów. phenomena, including thermal phenomena - heat waves. The study W poniższym opracowaniu przeanalizowano cztery typy wnętrz analyses four types of central urban quarters - differing in terms of kwartałów śródmiejskich — zróżnicowanych pod względem układów their spatial organisation, type of space, number of trees. The selected przestrzennych, rodzaju powierzchni, liczby drzew. Jako studium case study is the central area of Wrocław, the warmest Polish city with przypadku wybrano śródmieście Wrocławia, najcieplejszego more than 500 000 inhabitants. Using a thermal imaging camera, it was polskiego miasta, posiadającego powyżej 500 000 mieszkańców. measured, how, on a hot day, temperature of individual spaces within Za pomocą kamery termowizyjnej zmierzono, jak w upalny dzień such quarters increases. Substantial differences were detected in terms nagrzewają się poszczególne powierzchnie wewnątrz kwartałów. of average surface temperature of backyards, indicating the reasons Wykazano znaczące różnice w średniej temperaturze powierzchni for these. Potential corrective actions were outlined, consisting in poszczególnych podwórzy i wskazano przyczyny tych różnic. development of green and blue urban infrastructure. Zarysowano możliwości działań naprawczych w postaci budowy Keywords: central urban quarters, urban heat island, heat waves, green zielonej i niebieskiej infrastruktury miejskiej. infrastructure Słowa kluczowe: kwartały śródmiejskie, miejska wyspa ciepła, fale upałów, zielona infrastruktura

81 LUIS NAVARRO JOVER HISZPANIA / SPAIN

Osiągnąć przejrzystość Make transparent

abstrakt abstract

Dla nas temat MBA Kraków 2017 określił najważniejsze For us, the subject of the MBA KRK 2017 set some of the wyzwania dla interwencji we współczesnych miastach. most important challenges in order to intervene in the Choć minęło ponad 50 lat od kiedy Whyte napisał książkę contemporary city. Although more than 50 years passed The Informational Man, wierzymy, że koncepcja Placemaking since Whyte wrote The Informational Man, we believe that the — „tworzenia miejsc” pozostaje istotna, pozwalając szukać, concept of Placemaking is still relevant in order to look, analyze analizować i interweniować w wielu wymiarach. and intervene in multiple scales.

Zadajemy sobie jednak pytanie, jaką wagę ma zastosowanie However, we ask ourselves about the significance of applying teorii i praktyki do i dla ludzi. Rozumiemy, jak pisał Peter a theory and praxis for and by the people. We understand, as L. Laurence o [teorii] Jacobs, że jednym z podstawowych Peter L. Laurence wrote about Jacobs, that one of the main wymiarów tych teorii jest zrozumienie miasta jako złożonej, dimension of these theories is understanding the city as a a niekiedy wewnętrznie sprzecznej sieci. Dlatego, aby complex and sometimes contradictory network. Therefore, skupić się na złożonych realiach Krakowa, nie chcemy we shun from offering an enclosed proposal that might oferować zamkniętej propozycji, która mogłaby skutkować hide part of a reality in and out of the city in order to start częściowym ukryciem zewnętrznej i wewnętrznej paying attention to the complex reality of Krakow. One of rzeczywistości miasta. Jednym z naszych celów jest our intentions is, therefore, to make the processes of the city zatem zwiększenie przejrzystości zachodzących w mieście more transparent in order to understand the implications of procesów, co pozwoli lepiej zrozumieć implikacje każdej each intervention. We do not come to solve anything, rather interwencji. Nie chodzi nam o rozwiązanie konkretnych we prefer to see which are the implications of each decision. problemów, a raczej o prześledzenie implikacji każdej We question ourselves even if it is necessary to realize some decyzji. Zadajemy sobie nawet pytanie, czy niektóre z tych interventions. interwencji są rzeczywiście niezbędne.

82 ARKADIUSZ PACHOLSKI POLSKA / POLAND

Na rogu Pięknej i Szpetnej On the corner of Beautiful and Ugly Streets

abstrakt abstract

Z ankiety przeprowadzonej latem 2017 roku na 200 A survey conducted in the Summer of 2017 with 200 mieszkańcach Kalisza wynika, że w gustach estetycznych inhabitants of Kalisz indicates that the aesthetic tastes of Polaków zaszła w ostatnim czasie wielka zmiana, która the Poles have changed substantially in the recent years, powinna ucieszyć architektów, urbanistów i plastyków which should be good news for architects, urban planners miejskich. Oczy większości, a nawet przytłaczającej and designers. Most — and even a great majority of the większości ankietowanych użytkowników przestrzeni survey participants, who are users of common spaces: wspólnych — ulic, placów, zaułków, podwórek — streets, backyards, lanes and squares — tend to prefer: zdecydowanie śmieją się do: monochromatycznych monochrome elevations; façades, which are made beautiful elewacji; fasad, których uroda wynika wyłącznie only by the architectural measures used; buildings, which z zastosowanych środków architektonicznych; are free from large-size advertising banners; monochrome budynków wolnych od wielkoformatowych reklam; pavements; green areas; streets with no parking spaces; monochromatycznych chodników; zieleni; ulic bez parking spaces separated from pavements with poles; miejsc postojowych; miejsc postojowych oddzielonych displays, which show the interior of shops and the goods od chodnika wygrodzeniami ze słupków; witryn sold; signs, which are not excessively large; backyards with odsłaniających wnętrze sklepu i sprzedawany w nim plants and benches. towar; szyldów nie przytłaczających wielkością; podwórek z zielenią i ławkami.

83 RENATA PRZEWŁOCKA–SIONEK POLSKA / POLAND

W poszukiwaniu istoty miasta przez łódzkie i wileńskie podwórka. In search a city’s essence in the courtyards of Łódź and Vilna. Podobieństwa i różnice Similarities and differences

abstrakt abstract

Łódź i Wilno to miasta, w których na przełomie XIX i XX In search a city’s essence in the courtyards of Łódź and Vilna. wieku wykształciła się jedna z najpowszechniejszych Similarities and differences. form domu mieszkalnego — kamienica czynszowa, której Łódź and Vilna are cities which, at the turn of the 19th century, towarzyszyła zawsze mniejsza lub większa przestrzeń, developed one of the most popular forms of housing — the stanowiąca dziedziniec o charakterze półpublicznym. tenement house, which was accompanied by a bigger or smaller Wielkość wewnętrznych dziedzińców zmieniała sie space which constituted a semi-public courtyard. The size of wraz z ewolucją tych miast i ich prawa budowlanego. these interior courtyards underwent change along with the Dziś podwórza łódzkie i wileńskie odsłaniają prawdziwą evolution of these cities and their construction laws. Today, opowieść miejską. Wszystkie w dawnych czasach tętniły the courtyards of Łódź and Vilnius uncover the true tale of życiem, stanowiąc teren krzątania się i mijania mieszkańców, the city. All of them bustled with life in days past, being the miejsce targu ulicznych handlarzy i plac zabaw dla dzieci. places of residents hustling and passing each other by, the Dziś wiele podwórzy opustoszało, zmieniając swoją funkcję places of trading for street merchants, and playgrounds for i stając się najczęściej miejscem parkingowym samochodów children. Today, many courtyards have gone empty, changing należących do okolicznych mieszkańców. Niektóre their function and most often becoming a parking space for ciemne, brukowane, z zabudową w bardzo złym stanie — cars belonging to local residents. Some dark, paved ones with odstraszają, inne zaś odrestaurowane, oświetlone, tętniące buildings in bad shape deter people, while others — restored, życiem — zapraszają. well-lit, throbbing with life — invite people in. Słowa kluczowe: dziedziniec, detal, kamienica, przestrzeń Keywords: courtyard, detail, tenement house, open space

84 SZYMON RUSZCZEWSKI POLSKA / POLAND

Wierszownik — pomiędzy przestrzenią publiczną a prywatną Wierszownik — between public and private spaces

abstrakt abstract

Wierszownik jest zwycięską propozycją w konkursie na obiekt Wierszownik (Polish for moveable type) is the winning proposal in the rzeźbiarski oraz ingerencję artystyczną w nawierzchnię skweru competition for a sculpture and paving of the Marian Eile Square in im. Mariana Eilego w Krakowie. Projekt, zrealizowany w ramach Krakow. The design, realised as a part of the “Superścieżka” [Superpath] programu „Superścieżka”, ma za cel upamiętnić czasopismo programme, was to commemorate the “Przekrój” magazine and to evoke „Przekrój”, a równocześnie nawiązywać do motywu słowa. the motif of a word.

W skład projektu weszły trzy współgrające w różnej skali elementy: The design was composed of three integrative elements at various rozsypane po skwerze litery, nieregularna wyrwa rozcinająca levels: letters scattered around the square, an irregular crack in the nawierzchnię oraz główna bryła nawiązująca do tytułowego ground cutting the paving and the main volume alluding to the moveable wierszownika i do krzyżówki „Przekroju”. Całość stawia na type and to the crossword from “Przekrój”. The installation enhances interakcję z przechodniem i zatarcie granicy pomiędzy tym, co jest interaction with the passer-by and the fading difference between what odbierane jako sfera publiczna lub prywatne podwórko. is perceived as public space or private backyard.

Projekt: Szymon Ruszczewski, Aleksander Rokosz Design: Szymon Ruszczewski, Aleksander Rokosz Masterplan skweru: Biuro architektury LandARCH Square masterplan: practice LandARCH (arch. Małgorzata Tujko and (arch. Małgorzata Tujko i arch. Anna Porębska) arch. Anna Porębska) Koordynator projektu: Fundacja Aktywnych Obywateli Project coordination: Fundacja Aktywnych Obywateli Inwestor: Skanska Investor: Skanska Realizacja: Pankreator Construction: Pankreator

Słowa kluczowe: Wierszownik, skwer, rzeźba, interakcja Keywords: moveable type, square, sculpture, interaction

85 ILONA SZEFER POLSKA / POLAND

Heterogeniczne formy kształtowania krajobrazu przestrzeni Heterogeneous forms of shaping residential space landscape as mieszkaniowych jako czynnik służący aktywizacji i korelacji the factor serving activation and correlation of their inhabitants ich mieszkańców abstrakt abstract

Podejmując się realizacji przestrzeni półprywatnych Undertaking realisation of a semi-private space, it is necessary należy wyjść z inicjatywą współpracy — konsultacji, to show the initiative for cooperation and consultations and wspierać ją, niekoniecznie narzucając mieszkańcom gotowe support such initiatives, instead of imposing ready solutions of rozwiązania, będące zamysłem architektów, urbanistów, architects, urban planners, developers and the city authorities deweloperów czy władz miasta. Przymuszając jednostkę upon the inhabitants. Forcing individuals to accept ready do zaakceptowania gotowych pomysłów, możemy stworzyć solutions, we may create beautiful and functional landscape; it piękny i funkcjonalny krajobraz; piękny na papierze will be beautiful on paper and in form of a 3D model, however, i w modelu trójwymiarowym, jednak pusty i bez życia empty and lifeless in reality, since the essence of this space are w rzeczywistości, gdyż istotą tej przestrzeni są ludzie, people, who will get the opportunity to integrate, communicate którzy będą mieli sposobność do integracji, komunikacji, and play — be it in large cities, in backyards of modern housing zabawy — czy to w wielkich miastach, na podwórkach estates or of prefabricated slab housing, central urban fabric or nowoczesnych osiedli lub tych z wielkiej płyty, zabudowie in slums. śródmiejskiej czy slumsach. Keywords: semi-private space, integration, activation, form, Słowa kluczowe: przestrzeń półprywatna, integracja, backyard aktywizacja, forma, podwórko

86 ELŻBIETA SZYMAŃSKA POLSKA / POLAND

Przestrzeń Relacji — relacja przestrzeni Space for relations — relations of space

abstrakt abstract

Celem niniejszej pracy jest analiza wpływu procesu The objective of this work is to analyse the impact of the metropolizacji oraz ekspansji rzeczywistości wirtualnej na processes of metropolisation and expansion of virtual deprecjację roli przestrzeni publicznej, a w konsekwencji reality on depreciation of the role of public space, and thus zanik relacji międzyludzkich. Obecny stan przestrzeni deterioration of interpersonal relations. The present condition publicznych nie spełnia oczekiwań współczesnych of public space fails to meet the expectations of its modern użytkowników; stawia pod znakiem zapytania jej users; it questions its further creation using the methods dalszą kreację według dotychczas stosowanych metod. applied so far. Today’s society seems to be only a passive user Dzisiejsze społeczeństwo wydaje się być jedynie biernym of a ‘lifeless’ space — which lacks human emotions, replaced by użytkownikiem „martwej” przestrzeni — pozbawionej sounds generated by messenger services. ludzkich emocji, które zostają zastąpione dźwiękami This vision provokes thought and shows how important komunikatora. it is to restore the original catalytic function to space and Wizja ta skłania do refleksji oraz pokazuje, jak ważne jest architecture. przywrócenie pierwotnej katalitycznej funkcji zarówno Summing up, this study, based on theory of architecture, is przestrzeni, jak i architekturze. a specific search for creation of the new dimension of public Podsumowując, niniejsze rozważania oparte na teorii space, focusing on one of its basic components — on the architektury stanowią swoiste poszukiwanie kreacji nowego backyard. wymiaru przestrzeni publicznej, koncentrując się na jednym z jej podstawowych elementów — podwórzu.

87 ORSOLYA VASS WĘGRY / HUNGARY

Rewitalizacja starej synagogi w mieście Sopron i jej Revitalisation of an old Synagogue in Sopron and its otoczenia wraz z podwórzem surroundings with the backyard

abstrakt abstract

1. Suburbanizacja w Sopron 1. Suburbanism in Sopron Sopron to miasto w zachodnich Węgrzech, zamieszkane przez It is a West-Hungarian city, there are circa 66 000 people living there, około 66 000 osób; większość z nich pracuje w Austrii. Populacja most of them are working in Austria. The population is growing quickly, rośnie szybko, proces ten skutkuje jednak także suburbanizacją — but this process also generate suburbanism and inside the city the wewnętrzna część i centrum miasta są puste. centre is empty.

2. Problemy z obszarem działania 2. Problems with the area Obszar ten znajduje się dość blisko centrum. Centrum oraz Paprét This area is quite close to the centre. The connection between the łączy ulica Torna, przy której znajdują się obiekty handlowe. Paprét centre and Paprét is Torna Street, where we can find commercial to jedyny teren zielony w otoczeniu centrum, wykorzystywany venues. Paprét is the only green field around the centre, but it is used jednak jako parking. Wspaniałe możliwości stwarza także as a parking place. The other great opportunity there is the direct bezpośrednie połączenie z potokiem Ikva. connection with the Ikva brook.

3. Rewitalizacja synagogi i jej podwórza 3. Synagogue and its yard revitalization Byłby to budynek użyteczności publicznej, przede wszystkim teatr. It would be a community building, which is mainly a theatre. Inside the We wnętrzu starej synagogi usunęłam tynk, cofnęłam chór i piętro. old synagogue, I have removed the plaster, and set back the gallery and Dobudowałam strefę usługową, dostępną z wąskiego przejścia the first floor. My conversion is a service unit which is accessible from od strony zachodniej. Ta część jest połączona bezpośrednio the narrow path in west. This block is directly linked with a permanent z całodobową kawiarenką. Parter synagogi znajduje się na poziomie café bar. The ground floor of the Synagogue is at +45 cm, therefore the +0,45 m, dlatego nowe obiekty znajdują się na tej samej wysokości. new units are also at the same height.

4. Wpływ realizacji na Paprét 4. Its effect to the Paprét Chodnik został poszerzony, nie ma tu więc miejsc parkingowych. The sidewalk was made wider, so there are no parking places here. Close W pobliżu tej strefy znajduje się opuszczony kompleks, w którym to this zone there is an abandoned plot, which can become a parking. można stworzyć parking. Trzy budynki użyteczności publicznej Three community buildings can organize the park life, it will increase the mogą organizować życie w parku, zachęcając do zamieszkania habitation in the centre and reduce the nature damage in the suburb. w centrum i ograniczając dewastację przyrody na przedmieściach.

88 JERZY WOWCZAK POLSKA / POLAND

Pomiędzy urbanistyką a architekturą — przestrzeń pośrednia jako Between urban planning and architecture — intermediate space as an atut architektury na przykładzie jednego zapomnianego dzieła advantage of architecture, illustrated by an example of one forgotten work. abstrakt abstract

W latach 50. XX w. w czasie socrealizmu, budowy In the 1950s, in the era of Socialist Realism and construction of Nowej Huty, na krakowskim Podgórzu ma powstać the Nowa Huta industrial complex, in Krakow’s Podgórze district, „Kombinat Sportowy KS Włókniarz”. Wyzwanie “KS Włókniarz” Sports Plant was to be built. The architectural projektowe podejmuje Jan Krug, laureat konkursów challenge was taken up by Jan Krug — a laureate of architectural architektonicznych, przedwojenny modernista. Powstaje competitions and a pre-war Modernist. The realised complex was obiekt o przemieszanym wyrazie stylowym, modernistyczny characterised by a mixture of styles, a Modernist building under w socrealistycznym kostiumie, dzisiaj znany jako „KS a façade of Socialist Realism, known today as “KS Korona”. The Korona”. Projektant mierzył się ze skomplikowanymi designer faced complex functional challenges. While situating wyzwaniami funkcjonalnymi. Sytuując budynek odnosił the building, he referred to spatial relations on the scale of the się do relacji przestrzennych w skali miasta, natomiast city, while the spatial arrangement was organised around the jego układ kształtował wokół dziedzińca wewnętrznego. internal backyard. An attractive geometrical complex was to Miał powstać zespół atrakcyjnych brył ograniczających emerge to limit the intimate, covered space. The idea was not kameralną, osłoniętą przestrzeń. Zamysł nie został fully implemented; due to changes in the course of construction w pełni zrealizowany, w wyniku zmian w trakcie budowy and further transformations, the advantages of the design were i późniejszych przekształceń zatracono atuty architektury. lost. The architects revamping the complex are aiming at making Uczytelnienie pierwotnego projektu jest zamierzeniem the original design transparent and legible. autorów przebudowy zespołu obiektów.

89 LIDIA ŻAKOWSKA POLSKA / POLAND

Idea równości w planowaniu przestrzeni urbanistycznej The idea of equality in planning of urban space

abstrakt abstract

Równość to rodzące się nowe podejście do planowania Equality is the new approach to urban planning, which is urbanistycznego, zbieżne z celami zrównoważonego consistent with the objectives of sustainable development. rozwoju. Dotyczy ono wielowymiarowej równoważności It refers to multidimensional balance in planning of transport, w planowaniu transportu, przestrzeni publicznych, jak public space and semi-private urban space. również półprywatnych przestrzeni miast. Equality in urban space is the priority of civil and human rights. Równość w przestrzeni miasta jest priorytetem praw Meanwhile, numerous financing programmes, for instance, cywilnych i praw człowieka. Tymczasem liczne programy in transport, fail to serve all communities and populations finansowania np. transportu nie służą w równy sposób equally. Decision-making in spatial management and wszystkim społecznościom i populacjom. Podejmowanie development of transport networks, which neglects the poor decyzji zagospodarowania przestrzennego i rozwoju sieci settlements, leads to long-term negative social results. transportowych, jeżeli pomijają osiedla biedy, są powodem At present, equality in urban space and in transport is długotrwałych negatywnych efektów społecznych. becoming a visible trend of changes and social movements Obecnie równość w przestrzeni miasta i w transporcie staje around the world. Equality is social justice, encompassing the się coraz bardziej widocznym trendem przemian i ruchów environment and social relations, counteracting exclusion. społecznych na świecie. Równość to sprawiedliwość The idea requires optimisation of objectives of equality and of społeczna, obejmuje środowisko i więzi społeczne, brak many other planning objectives. wykluczenia. Idea wymaga optymalizacji celów równości Keywords: equality, sustainable development, public space, i wielu innych celów planowania. semi-private space, transport, accessibility Słowa kluczowe: równość, zrównoważony rozwój, przestrzeń publiczna, przestrzeń półprywatna, transport, dostępność

90 91 GRZEGORZ BRZĘCZYSZCZYKIEWICZ POLSKA / POLAND

Tytuł referatu Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur

abstrakt abstract

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nulla Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nulla magna magna orci, pellentesque ac dignissim eu, bibendum ut tortor. Fusce orci, pellentesque ac dignissim eu, bibendum ut tortor. Fusce molestie molestie hendrerit tristique. Proin iaculis, est sed mollis hendrerit, hendrerit tristique. Proin iaculis, est sed mollis hendrerit, purus orci purus orci porta magna, ac feugiat eros leo quis orci. Aenean nisl porta magna, ac feugiat eros leo quis orci. Aenean nisl urna, vulputate urna, vulputate vel viverra eget, cursus in eros. Praesent vehicula vel viverra eget, cursus in eros. Praesent vehicula porttitor ligula, ac porttitor ligula, ac consequat erat laoreet sed. Etiam sollicitudin eu consequat erat laoreet sed. Etiam sollicitudin eu tortor eget lacinia. tortor eget lacinia. Praesent porttitor quam justo, ultrices consequat Praesent porttitor quam justo, ultrices consequat dolor ornare vitae. dolor ornare vitae. Duis at porttitor purus, ut hendrerit tortor. Duis at porttitor purus, ut hendrerit tortor. Aliquam eu lorem lorem. Aliquam eu lorem lorem. Curabitur iaculis nec ligula ac rhoncus. Curabitur iaculis nec ligula ac rhoncus.

Nulla interdum rhoncus vehicula. Nam eu lectus sem. Pellentesque Nulla interdum rhoncus vehicula. Nam eu lectus sem. Pellentesque condimentum diam purus, eget lobortis odio lacinia et. Orci varius condimentum diam purus, eget lobortis odio lacinia et. Orci varius natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus ridiculus mus. Ut scelerisque feugiat tempor. Suspendisse imperdiet mus. Ut scelerisque feugiat tempor. Suspendisse imperdiet ultrices ultrices risus, id volutpat neque ornare et. Pellentesque facilisis risus, id volutpat neque ornare et. Pellentesque facilisis mauris nulla, vel mauris nulla, vel auctor nunc fermentum sit amet. Interdum et auctor nunc fermentum sit amet. Interdum et malesuada fames ac ante malesuada fames ac ante ipsum primis in faucibus. Pellentesque ipsum primis in faucibus. Pellentesque tortor ex, maximus in ultrices tortor ex, maximus in ultrices eget, venenatis id nunc. Cras vitae eget, venenatis id nunc. Cras vitae pretium leo. Phasellus tincidunt pretium leo. Phasellus tincidunt tincidunt augue, at facilisis purus. tincidunt augue, at facilisis purus. Proin quis fringilla nisl. Aenean laoreet Proin quis fringilla nisl. Aenean laoreet volutpat lorem, ac aliquam volutpat lorem, ac aliquam metus tempor id. Duis vel dolor a neque metus tempor id. Duis vel dolor a neque tristique volutpat vel non tristique volutpat vel non tellus. tellus.

92 ROB ANYBODY POLSKA / POLAND

Tytuł referatu Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur

abstrakt abstract

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nulla Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nulla magna magna orci, pellentesque ac dignissim eu, bibendum ut tortor. Fusce orci, pellentesque ac dignissim eu, bibendum ut tortor. Fusce molestie molestie hendrerit tristique. Proin iaculis, est sed mollis hendrerit, hendrerit tristique. Proin iaculis, est sed mollis hendrerit, purus orci purus orci porta magna, ac feugiat eros leo quis orci. Aenean nisl porta magna, ac feugiat eros leo quis orci. Aenean nisl urna, vulputate urna, vulputate vel viverra eget, cursus in eros. Praesent vehicula vel viverra eget, cursus in eros. Praesent vehicula porttitor ligula, ac porttitor ligula, ac consequat erat laoreet sed. Etiam sollicitudin eu consequat erat laoreet sed. Etiam sollicitudin eu tortor eget lacinia. tortor eget lacinia. Praesent porttitor quam justo, ultrices consequat Praesent porttitor quam justo, ultrices consequat dolor ornare vitae. dolor ornare vitae. Duis at porttitor purus, ut hendrerit tortor. Duis at porttitor purus, ut hendrerit tortor. Aliquam eu lorem lorem. Aliquam eu lorem lorem. Curabitur iaculis nec ligula ac rhoncus. Curabitur iaculis nec ligula ac rhoncus.

Nulla interdum rhoncus vehicula. Nam eu lectus sem. Pellentesque Nulla interdum rhoncus vehicula. Nam eu lectus sem. Pellentesque condimentum diam purus, eget lobortis odio lacinia et. Orci varius condimentum diam purus, eget lobortis odio lacinia et. Orci varius natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus ridiculus mus. Ut scelerisque feugiat tempor. Suspendisse imperdiet mus. Ut scelerisque feugiat tempor. Suspendisse imperdiet ultrices ultrices risus, id volutpat neque ornare et. Pellentesque facilisis risus, id volutpat neque ornare et. Pellentesque facilisis mauris nulla, vel mauris nulla, vel auctor nunc fermentum sit amet. Interdum et auctor nunc fermentum sit amet. Interdum et malesuada fames ac ante malesuada fames ac ante ipsum primis in faucibus. Pellentesque ipsum primis in faucibus. Pellentesque tortor ex, maximus in ultrices tortor ex, maximus in ultrices eget, venenatis id nunc. Cras vitae eget, venenatis id nunc. Cras vitae pretium leo. Phasellus tincidunt pretium leo. Phasellus tincidunt tincidunt augue, at facilisis purus. tincidunt augue, at facilisis purus. Proin quis fringilla nisl. Aenean laoreet Proin quis fringilla nisl. Aenean laoreet volutpat lorem, ac aliquam volutpat lorem, ac aliquam metus tempor id. Duis vel dolor a neque metus tempor id. Duis vel dolor a neque tristique volutpat vel non tristique volutpat vel non tellus. tellus.

93 GRZEGORZ BRZĘCZYSZCZYKIEWICZ POLSKA / POLAND

Tytuł referatu Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur

abstrakt abstract

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nulla Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nulla magna magna orci, pellentesque ac dignissim eu, bibendum ut tortor. Fusce orci, pellentesque ac dignissim eu, bibendum ut tortor. Fusce molestie konkursmolestie hendrerit tristique. Proin iaculis, est sed mollisC hendrerit, — hendrerit tristique. Proin iaculis, est sed mollis hendrerit, purus orci purus orci porta magna, ac feugiat eros leo quis orci. Aenean nisl porta magna, ac feugiat eros leo quis orci. Aenean nisl urna, vulputate urna, vulputate vel viverra eget, cursus in eros. Praesent vehicula vel viverra eget, cursus in eros. Praesent vehicula porttitor ligula, ac porttitor ligula, ac consequat erat laoreet sed. Etiam sollicitudin eu consequat erat laoreet sed. Etiam sollicitudin eu tortor eget lacinia. konkurstortor eget lacinia. Praesent porttitor quam justo, ultricesmultimedialny consequat Praesent porttitor quam justo, ultrices consequat dolor ornare vitae. dolor ornare vitae. Duis at porttitor purus, ut hendrerit tortor. Duis at porttitor purus, ut hendrerit tortor. Aliquam eu lorem lorem. Aliquam eu lorem lorem. Curabitur iaculis nec ligula ac rhoncus. Curabitur iaculis nec ligula ac rhoncus.

Nulla interdum rhoncus vehicula. Nam eu lectus sem. Pellentesque Nulla interdum rhoncus vehicula. Nam eu lectus sem. Pellentesque competitioncondimentum diam purus, eget lobortis odio lacinia et. Orci varius condimentum C diam purus, eget— lobortis odio lacinia et. Orci varius natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus ridiculus mus. Ut scelerisque feugiat tempor. Suspendisse imperdiet mus. Ut scelerisque feugiat tempor. Suspendisse imperdiet ultrices ultrices risus, id volutpat neque ornare et. Pellentesque facilisis risus, id volutpat neque ornare et. Pellentesque facilisis mauris nulla, vel multimediamauris nulla, vel auctor nunc fermentum sit amet. Interdum et competitionauctor nunc fermentum sit amet. Interdum et malesuada fames ac ante malesuada fames ac ante ipsum primis in faucibus. Pellentesque ipsum primis in faucibus. Pellentesque tortor ex, maximus in ultrices tortor ex, maximus in ultrices eget, venenatis id nunc. Cras vitae eget, venenatis id nunc. Cras vitae pretium leo. Phasellus tincidunt pretium leo. Phasellus tincidunt tincidunt augue, at facilisis purus. tincidunt augue, at facilisis purus. Proin quis fringilla nisl. Aenean laoreet Proin quis fringilla nisl. Aenean laoreet volutpat lorem, ac aliquam volutpat lorem, ac aliquam metus tempor id. Duis vel dolor a neque metus tempor id. Duis vel dolor a neque tristique volutpat vel non tristique volutpat vel non tellus. tellus.

94 Celem konkursu jest wyłonienie The aim of the Competition is to select najlepszej pracy konkursowej the best competition entry related to nawiązującej do tematu MBA Kraków the subject of the MBA Krakow 2017 2017, a operującej narzędziem takim jak and operating a tool such as a video kamera czy aparat fotograficzny. camera or a camera.

wystawa prac uczestników konkursu Exhibition of the competition entries

12–13 października 2017 12th–13 th October Centrum Kongresowe ICE, Foyer poziom 1 ICE Congress Centre, 17 Marii Konopnickiej Street ul. Marii Konopnickiej 17 foyer level 1

14 października — 5 listopada 2017 14th October–5th November Hotel Cracovia — Oddział Muzeum Narodowego w Krakowie Cracovia Hotel, Branch of the National Museum in Krakow Al. Marszałka Ferdynanda Focha 1 1 Marszałka Ferdynanda Focha Avenue

95 66567

Projekt ukazuje wnętrza kwartałów śródmiejskich znajdujących się na terenie krakowskich dzielnic: Grzegórzek oraz Nowej Huty. Za

Let’s Meet at the Backyard the at Meet Let’s każdym z nich kryje się lokalna społeczność, która w lepszy lub gorszy sposób radzi sobie z oferowaną przestrzenią. Niewątpliwie na każdego z nas oddziaływuje miejsce oraz środowisko, w którym mieszkamy. Kształtuje naszą osobowość, poczucie bezpieczeństwa i zadowolenia. Ma ogromny wpływ na jakość życia. Czy te przestrzenie są dostępne dla mieszkańców? Czy są atrakcyjne? Jak wiele z nich potrzebuje rewitalizacji? A może właśnie w takiej postaci są odpowiednie? Może mają swój urok

Spotkajmy się na podwórku podwórku na się Spotkajmy i zalety?

96 The project shows interiors of urban quarters in the Cracovian districts Grzegórzki and Nowa Huta. Behind each of them there is a local community dealing better or worse with en offered space. Undoubtedly the place and environment of our life influence us all. They shape our personality, sense of safety and satisfaction. Influences greatly the quality of life. Are those spaces accessible or the inhabitants? Are they attractive? How many are in the need of revitalisation? Or maybe they are adequate in such a form? Perhaps they have their own charm and merits?

97 232509 Impluvium

98 Prezentowany esej fotograficzny przedstawia różne sposoby wprowadzania wody we wnętrza urbanistyczne i architektoniczne (dziedzińce, podwórka, place itp.) oraz potencjał jej wykorzystania jako instalacji artystycznej, dekoracji, basenu, wodospadu czy pomnika... Zdjęcia te ilustrują jej dobroczynny wpływ na przestrzenie pomiędzy... ulicami, budynkami, ścianami, ludźmi... The presented photographic essay depicts many ways of introducing water into urban and architectural interiors (courtyards, backyards, squares etc) and the potential of its using as an artistic installation, decoration, pool, waterfall or a monument...The pictures illustrate its beneficial influence on spaces between... streets, buildings, walls, people...

99 338394 The imagined images Wyobrażenia Wyobrażenia

SPOŁECZNE SOCIETAL Spotkanie, rozmowa, chwila, pole wyobraźni A meeting, a conversation, a while, field of imagination 100 PROJEKCYJNE PROJECTIVE Film, przeżywanie, puf, pole wyobraźni Film, experiencing, pouffe, field of imagination APETYCZNE APPETISING Zioło, warzywo, książka, pole wyobraźni Herb, vegetable, book, field of imagination

AKTYWNE ACTIVE Wspinaczka, ruch, bezpieczeństwo, pole wyobraźni Climbing, movement, safety, field of imagination TAJEMNICZE MYSTERIOUS Krzew, pnącze, hamak, pole wyobraźni Bush, ivy, hammock, field of imagination

DZIECINNE CHILDISH Śmiech, pisk, krzyk, pole wyobraźni Laughter, squeek, shouts, field of imagination

WSPÓŁCZESNE CONTEMPORARY Wydzielenie, zamknięcie, przygnębienie pole wyobraźni? Separating, enclosing, desolation, field of imagination ?

101 AWUTFU I love Toruń I love Kocham Toruń Toruń Kocham

102 Ulica Podmurna, Stare Miasto w Toruniu, mury ozdobione, z inicjatywy mieszkańców, figurkami z gliny wykonanymi przez miejscową artystkę. Ocieplają wygląd ulicy i jej zakamarków, nadając jej bajkowego charakteru. Podmurna Street, Old Town in Toruń, walls adorned by the inhabitants following their own initiative, by means of clay figurines made by a local artist. They warm the image of the street and of its recesses, render it quite fabulous...

103 AZALIA

Krakowskie ogrody działkowe — miejsce społecznej integracji społecznej integracji — miejsce działkowe ogrody Krakowskie integration social of — a place gardens allotment Cracovian

104 Ogrody działkowe, usytuowane często w sąsiedztwie post-PRL-owskich blokowisk, są ważnym miejscem kształtowania się więzi społecznych. Istnieje potrzeba wydobycia walorów tej przestrzeni i uczynienia jej bardziej przyjazną i akceptowalną estetycznie. Allotment gardens, situated often close to the prefabricated housing project of the Polish People’s Republic epoch, are an important place of shaping social bonds. There is a need of exploring the values of that space and making it more friendly and aesthetically acceptable.

105 KAWA

Projekt fotograficzny „Obok” to cykl 12 zdjęć z okolic ul. Szafera na Grzegórzkach w Krakowie, blisko mojego mieszkania. Prace przedstawiają zapuszczone fragmenty przestrzeni pomiędzy blokami. Widzimy na nich, że mieszkańcy traktują swoje podwórka jako przechowalnię, magazyn, przedłużenie balkonu lub pozwalają jej żyć swoim życiem czyli zaróść. W efekcie możemy dojrzeć wolnostojący na trawniku sedes, parę drzwi, samochód nieużywany od 20 lat czy rozwieszone pranie pomiędzy drzewami. Wyjątkiem od reguły są posadzone miejscami ozdobne kwiaty, co w połączeniu z resztą otoczenia tworzy swoistą osiedlową kakofonię. The photographic ‘Next to’ is a cycle of 12 photographs from the area of Szafera St. at Grzegórzki in Krakow, close to my apartment. They represent desolate fragments of spaces between the blocks of flats. We see that the inhabitants treat their courtyards as a warehouse, an extension of a balcony or they let it live its own life i.e. let it to overgrow. As a result we may see a free standing WC, a door, a car unused for 20 years or laundry hanging between the trees. There are flowers planted here and there as an Next to Next to exception, which, in connection with the rest of the environment, creates a specific

Obok cacophony of a housing estate.

106 107 KMZ3

Opuszczone podwórka na krakowskim Kazimierzu, ciche, zapuszczone,

pozarastane, erodujące, często niedostępne. Abandoned backyards at Krakow’s Kazimierz district, silent, desolate ,

Kazimierz overgrown, eroding, often not accessible.

108 109 KOKOSROKO

Wpływ miejskiej przestrzeni na tożsamość ludzką tożsamość Wpływ na przestrzeni miejskiej identity human on space urban of Influence

110 Cykl prac pod tytułem: „Wpływ miejskiej przestrzeni na tożsamość ludzką” pokazuje, do jakiego stopnia ludzka świadomość jest w stanie się zmienić pod wpływem przestrzeni, która ją otacza. Aby jak najlepiej rozwinąć ten temat, na fotografiach pokazany jest mężczyzna, który przebiera się za kobietę. Nie wiemy, czy to przebieranie się spowodowane jest chęcią zmiany płci. Czy to tylko forma zabawy, żartu? Jednak nie jest to takie ważne. Robiąc te zdjęcia miałam w głowie: „Dlaczego tak się dzieje? Czemu dorosły człowiek nie czuje się tym, kim się urodził? I co jest przyczyną takiego działania?”. Prace (zdjęcia) nie odpowiadają na zadane wyżej pytania, ani nie proponują, czy je rozwiązać w ten lub inny sposób, one skłaniają do zastanawiania się i zadania sobie pytania: „Czemu coś takiego się dzieje w dużym mieście, a na wsi nie? Czy istnieje granica tolerancji?...” Szukając odpowiedzi na niewłaściwe pytania z czasem można się pogubić. Dlatego tak ważne jest w jakimś momencie zatrzymać i zastanowić się nad tym, co jest ważne i co naprawdę uszczęśliwia.

A cycle of works under the title ‘Influence it so? Why does not a grown human being of urban space on human identity’ shows feel to be somebody that he was born? to which an extent human consciousness is What is a reason of such an activity? ’ able to be transformed under the influence The works neither answer the questions of the surrounding space. nor propose a solution. They intend to In order to develop the issue I chosed to inspire reflection on why does such a thing show on the photographs that there is a happens in a city and not in the country? Is man who dresses as a woman. Is it caused there a border of tolerance?’ by the will to change the gender? Is it a Looking for an an answer for wrong form of a joke or a play? However, this is not questions one may get lost, in time. Thus so important. Making the pictures I had the it is important to stop and wonder what is thoughts in the back of my head: ‘Why is important and what really makes us happy.

111 LEPSZE JUTRO LEPSZE

Autorka proponuje wykorzystać przestrzeń podwórek pod ogrody społeczne, które są terenem działań jednostki, a więc przestrzenią autonomiczną, ale też terenem negocjacyjnym — przestrzenią społeczną. Fotografie przedstawiają Rodzinne Ogródki Działkowe „Lepsze Jutro” we Wrocławiu.

The authoress is aiming at using space of courtyards for social gardens which are an area of activity of an individual human being but also a space of negotiation — a social space. The photographs depict the Family Allotment Gardens Better

Lepsze jutro Lepsze tomorrow A better Tomorrow in Wrocław.

112 113 PDGKD

Podwórko jako łącznik: wolny obszar miedzy mieszkaniami, który można wypełnić wspólnymi zajęciami. Zdjęcia zostały zrobione jesienią 2006 r. Pierwsza seria przy ul. Węgierskiej, podczas projekcji „Umarłej Klasy” Tadeusza Kantora. Druga seria to warszataty dla dzieci, przy ul. Józefińskiej. Backyard as a connector: a free area between flats which may be filled by common activities. The pictures were taken in Autumn 2006. The first series at Węgierska St., during the projection of ‘ A Dead Class’ by Tadeusz Kantor. The other

Podwórko jako łącznik jako Podwórko Backyard as a connector series are workshops for children at Józefińska St.

114 115 WID Appearances Pozory

116 Fotografowałam podwórka na terenie Krakowa, gdzie znalazłam coś „obcego”. Szukałam zaburzenia zwyczajności przedmiotów, iluzji przestrzeni; obiektów, które zestawione ze sobą tworzą nowe; zaaranżowanych kompozycji przytulnej betonowej przestrzeni. I photographed backyards in Krakow where I found something ‘strange’. I searched for distortions of normality of objects, of an illusion of space; objects which create new ones when they are set together; arranged compositions of cosy concrete space.

117 WZORNIK Backyard details Podwórkowe detale

118 Wybrane zdjęcia do mego eseju to zapiski z podróży i notatki z wieloletnich wędrówek po Polsce. To odkrywanie i wyławianie z otaczającego mnie świata małych, „zamkniętych” fragmentów przestrzeni. To też zapisywanie detali, które je tworzą, nadając tym miejscom niezwykły klimat. Pictures chosen for my essay are notes from voyages and many years of wandering through Poland. It is discovering and fishing of small, ‘enclosed’ fragments of space, from the sea of the surrounding world. It is also a notation of details which create their unique atmosphere.

119 ZELA Humid Duszno

120 Idąc miastem, poruszam się w wytyczanym budynkami układzie ulic. Przez bramy wnikam w miejsca poddane dużo swobodniejszym zasadom formowania. Stojąc na styku wnętrza i zewnętrza, obserwuję autonomiczną przestrzeń miasta, rozwijającą się za murem fasad. Walking in the city I am moving in a layout of streets marked out by buildings. I permeate their gates into places which are subject to much freer principles of forming. Standing at the edge of interior and exterior, I observe an autonomous space of the city which unravels behind the walls of the facades.

121 1990 No name city Miasto bez imienia bez imienia Miasto

Społeczno-urbanistyczna konfrontacja sprzeczności dużego miasta. Social and urbanistic confrontation of contradictions of a big city.

122 ATOMFL An attempt at space at An attempt Próba przestrzeni przestrzeni Próba Zrealizowane projekty zmieniają otoczenie, które od zawsze było The realised designs are changing the environment which always was neutrally next to... obojętnie obok. Mogą się stać impulsem do refleksji i zmiany zachowań, They may become an impulse to reflection and change of behaviour. They may become stać się lepsze, muszą uzyskać akces. Film pokazuje „próbę przestrzeni”, better, yet they have to gain access. The film shows ‘an attempt at space’, the joy of place radość miejsca, na tle rzeki i bieganiny życia. against the background of a river and the hubbub of life.

123 NEMO 80 NEMO Krakowska Sztuka Chaosu Chaosu Sztuka Krakowska Cracovian Art of Chaos Rysunkowa opowieść o Krakowie i jego największym PODWÓRZU — Rynku A drawn story on Krakow and its largest BACKYARD — the Main Market Square. Since Głównym. Od wczesnego średniowiecza jest atrakcyjny architektonicznie, the early medieval times it is attractive architecturally, commercially and socially as well handlowo, towarzysko, rozrywkowo. Jest unikatowym POLEM WYOBRAŹNI. as in terms of amusement. It is a unique FIELD OF IMAGINATION. The question is: do Pytanie: czy tłumy niszczą nastrój tej przestrzeni? crowds destroy the atmosphere of the space?

124 ZENONZENON

Podwórko, rzeczownik, rodzaj nijaki nijaki rodzaj rzeczownik, Podwórko, noun, neutral Backyard, Film jest grą pomiędzy przestrzeniami konkursowymi biennale: A1, A2 The film is a play between the Biennale competition spaces: A1, A2 i A3. i A3. Mało atrakcyjne i zaniedbane miejsca zestawiono z obrazem lasu. Not very attractive and desolate places are juxtaposed with an image of Celem filmu jest wzbudzenie zadumy w widzu na temat zieleni i jej braku a forest. The aim of the film is to induce reflection of a viewer — regarding w środowisku zamieszkania. verdure and its lack in the housing environment.

125 ATOMFK Four pictures Cztery obrazy

Opuszczona architektura jest przestrzenią nadziei. Projektowanie wnętrz Desolate architecture is a space of hope. Designing interiors of urban blocks, blokowych, przywracanie przestrzeni jest najtrudniejszym obszarem retrieving space is the most difficult area and a fundamental problem of architecture. i fundamentalnym problemem architektury. Pomimo wszystko warto próbować. It is worth trying against all odds.

126 ONPKD

Podwórko, przestrzeń pośrednia przestrzeń pośrednia Podwórko, Backyard, intermediate space Podwórko: już poza intymnością mieszkania, a jeszcze nie hałas i ruch ulicy, miasta. Backyard: beyond the intimacy of a flat, and not yet amidst the noise of the street and Przestrzeń pośrednia, gdzie różne rzeczy sie toczą... Jak bardzo nas one dotyczą? city. An intermediate space where many things are happening... how much do they Ujęcia fotokastu zostały zrealizowane w pewnym podwórku przy ul. Limanowskiego. pertain to us? The pictures of the photocast were captured in a certain backyard at Dźwięk pochodzi z kultowego „Rear Window” Alfreda Hitchcock’a. LImanowskiego St. The sound comes from the cult ‘Rear Window’ by Alfred Hitchcock.

127 128 129 MISTRZOWIE PRACUJĄ RAZEM

2017

www.atlas.com.pl

ATLAS NAJSILNIEJSZA MARKA BUDOWLANA W POLSCE systemy ociepleń ATLAS

www.atlas.com.pl

Użyj detali. Wykorzystaj światło, które pozwala Ci pokonać wszelkie ograniczenia i stworzyć przestrzenie z własnym charakterem. Wyróżnij siebie i swoje wnętrza.

Najnowsze technologie ukryte w tradycyjnej formie. Żyj w przestrzeni, która do Ciebie pasuje. Nie chowaj się, pokaż swoją odwagę, pokaż jaki jest Twój styl.

Krypton – wykonany na bazie przeciwwybuchowej lampy górniczej Saturn – oryginalna lampa przemysłowa przetrwa wszystko. Przeznaczony wspaniale uzupełni industrialne, loftowe wyłącznie dla tych, którzy nie boją się iść wnętrze. pod prąd.

Nie daj się ograniczać. Aranżuj swoje życie i swoje miejsce tak, jak chcesz. Wyjdź poza schematy. Baw się formą, kreuj przestrzeń, która zapowiada niezwykły dzień.

Jasmine – nie idź na Triangle – przełam nudną kompromis, jeśli chodzi o symetrię wielopoziomowymi Twoje dobre samopoczucie. aranżacjami. Stwórz Dowolnie ustawiaj przestrzeń, która zachęca do poszczególne panele i zabawy. za każdym razem twórz inną, świetlną aranżację dostosowaną do nastroju.

Transparent - zaawansowana konstrukcja ukryta w prostej formie. Zapewnia wyjątkowo równomierne światło i całkowicie eliminuje negatywne zjawisko olśnienia. Przestrzeń do tworzenia nigdy nie była tak idealna.

CAPE COD The new bathroom series by Philippe Starck.

137 reklama_Geze_Bienale_DRUKz ����rze� nia�������������� 140 Pojęcie „tradycji” we współczesnej debacie o architekturze The notion of ‘tradition’ in the contemporary architectural debate Konferencja Conference

„Tradycja” to jedno z kluczowych pojęć występujących zarówno ‘Tradition’ is one of the key notions that exist both in the reflection on the w refleksji nad zawodem architekta, jak i jako ważne narzędzie krytyki architectural profession and as an important tool of architectural criticism. Its architektonicznej. Jego sens jest zmienny i bardzo pojemny. Debata na meaning is changeable and very broad. The debate inaugurating the Biennale inaugurację Biennale ma na celu ukazać różne aspekty rozumienia „tradycji” aims at presenting various aspects of the understanding of ‘tradition’ in the we współczesnej polskiej myśli architektonicznej. contemporary Polish architectural thought. W debacie wezmą udział wymienione poniżej osoby, poruszając następujące The following personages shall take part in the discussion, speaking on the tematy: listed subject-matters: • prof. dr hab. Małgorzata Omilanowska: Znaczenie tradycji miejsca we • prof. dr hab. Małgorzata Omilanowska: Meaning of tradition of place in the współczesnych realizacjach architektury obiektów kultury contemporary realisations of the architecture of cultural buildings • arch. Stanisław Niemczyk: Rola tradycji jako inspiracji twórczych • arch. Stanisław Niemczyk: Role of tradition as the creative inspiration (on the (na przykładzie własnej twórczości) example of the own oeuvre) • arch. Zbigniew Maćków: Tradycja architektury nowoczesnej • arch. Zbigniew Maćków: Tradition of modern architecture • arch. Konrad Kucza-Kuczyński: Tradycja „szkoły” architektonicznej • arch. Konrad Kucza-Kuczyński: Tradition of a school of architecture on the (na przykładzie Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej example of the Faculty of Architecture, Warsaw Polytechnic (now Warsaw University of Technology) Dyskusję moderować będzie arch. Janusz Sepioł, który wygłosi także wprowadzenie dotyczące nie awangardowych nurtów w architekturze The following discussion will be moderated by architect Janusz Sepioł, who XX i XXI w. also will make an introduction regarding the avant-garde movements in the late 19th and 20th century architecture.

141 PROGRAM

Czwartek — 12 października 2017

Centrum Kongresowe ICE, ul. Marii Konopnickiej 17 Tłumaczenia: polski i angielski Międzynarodowe Biennale Architektury 9:00–9:45 Otwarcie MBA Kraków 2017 13:00–13:30 Przerwa kawowa Kraków 2017 Sala audytoryjna 13:30–14:30 Wykład: Andrzej Tobis (malarz, fotograf) Jacek Majchrowski, Prezydent Miasta Krakowa Sala teatralna Grzegorz Stiasny, Kurator MBA Kraków 2017 Elżbieta Koterba, Zastępca Prezydenta Miasta Krakowa 14:30–15:00 Przerwa kawowa ds. Rozwoju Miasta 15:00–18:00 Konkurs B: Seminarium, część I 10:00–13:00 Konferencja MBA Kraków 2017: Pojęcie „tradycji” Sala teatralna we współczesnej debacie o architekturze Sala audytoryjna Wystąpienia uczestników konkursu Moderator: Marta A. Urbańska Małgorzata Omilanowska: Znaczenie tradycji miejsca we współczesnych realizacjach architektury obiektów 18:15–19:00 Konkurs C: Multimedialny, prezentacja wybranych prac kultury Moderator: Paweł Wieczorek

Stanisław Niemczyk: Rola tradycji jako inspiracji twórczych (na przykładzie własnej twórczości) Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, ul. Marii Konopnickiej 26 Zbigniew Maćków: Tradycja architektury nowoczesnej 19:30 Wernisaż wystawy „Architekci Małopolski 2011–2017” Konrad Kucza-Kuczyński: Tradycja „szkoły” Lobby architektonicznej (na przykładzie Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej) 20:00 Wernisaż wystawy „Modernizm udomowiony. Współczesna architektura chińska” Moderator: Janusz Sepioł, który wygłosi także Galeria Europa — Daleki Wschód wprowadzenie dotyczące nieawangardowych nurtów w architekturze XX i XXI w.

142 Piątek — 13 października 2017

Centrum Kongresowe ICE, ul. Marii Konopnickiej 17 Tłumaczenia: polski i angielski

9:00–12:00 Konkurs B: Seminarium, część II 17:30–18:00 Przerwa kawowa Sala teatralna 18:00–20:00 Gala Nagród i zakończenie MBA Kraków 2017 Wystąpienia uczestników konkursu Sala audytoryjna Moderator: Marta A. Urbańska Architektura Betonowa 2017, akademicka nagroda 12:15–13.30 Wykłady Jurorów i Gości Specjalnych, część I za najlepszą pracę dyplomową roku Sala audytoryjna Nagroda Roku SARP 2016 za najlepsze realizacje Zhao Yang, Zhaoyang Architects, Dali, Chiny architektoniczne minionego roku Hu Yue, Hu Yue Studio, Pekin, Chiny Wang Lu, Uniwersytet Tsinghua, Pekin, Chiny Ogłoszenie wyników, wręczenie nagród i zakończenie Moderatorzy: Wojciech Kosiński, Krzysztof Ingarden Międzynarodowego Biennale Architektury Kraków 2017

13:30–14:00 Przerwa kawowa

14:0 0–17:30 Wykłady Jurorów i Gości Specjalnych, część II Sala audytoryjna

Dorota Szlachcic, sędzia referent Konkursu A, Polska Andor Wesselényi-Garay, członek Jury, Węgry Marlena Happach, sędzia referent Konkursu B, Polska Rainer Mahlamäki, członek Jury, Finlandia Ewa P. Porębska, członek Jury, Polska Viviana Muscettola, członek Jury, Włochy Przemo Łukasik, sędzia referent Konkursu C, Polska Moderatorzy: Wojciech Kosiński, Krzysztof Ingarden

143 PROGRAMME

Thursday — 12th October 2017

ICE Congress Centre, 17 Marii Konopnickiej St. Translated languages: Polish and English International Biennale of Architecture 9 A.M.–9:45 A.M. Opening of the MBA Kraków 2017 1 P.M.–1:30 P.M. Coffee break Kraków 2017 Auditorium Hall 1:30 P.M.–2:30 P.M. Lecture: Andrzej Tobis (painter and photographer) Jacek Majchrowski, Mayor of the City of Krakow Theatre Hall Grzegorz Stiasny, MBA Kraków 2017 Curator Elżbieta Koterba, Deputy Mayor of the City 2:30 P.M.–3 P.M. Coffee break of Krakow 3 P.M.–6 P.M. Competition B: Seminar, Part I Theatre Hall 10 A.M.–1 P.M. Conference of the MBA Kraków 2017: Notion of ‘tradition’ in the contemporary architectural debate Public presentations of the Competition participants Auditorium Hall Moderator: Marta A. Urbańska

Małgorzata Omilanowska: Meaning of tradition 6:15 P.M.–7 P.M. Competition C: Multimedia, presentation of the of place in the contemporary realisations select entries of architecture of cultural use buildings Moderator: Paweł Wieczorek

Stanisław Niemczyk: Role of tradition as creative inspiration (on the example of own oeuvre) Manggha Museum of Japanese Art and Technology, Zbigniew Maćków: Tradition of modern architecture 26 Marii Konopnickiej St.

Konrad Kucza-Kuczyński: Tradition an architectural 7:30 P.M. Varnishing Day of the Exhibition ‘Architects of the ‘school’ (on the example of the Faculty of Architecture, Małopolska Region’ Warsaw University of Technology) Lobby

Moderator: Janusz Sepioł, who shall also present 8 P.M. Varnishing Day of the Exhibition ‘Localized an introduction regarding non-avant-garde trends Modernism. Contemporary Chinese Architecture.’ in the architecture of the 20th and 21st century Europe — Far East Gallery architecture

144 Friday — 13th October 2017

ICE Congress Centre, 17 Marii Konopnickiej St. Translated languages: Polish and English

9 A.M.–12 A.M. Competition B: Seminar, Part II 5:30 P.M.–6 P.M. Coffee break Theatre Hall 6 P.M.–8 P.M. Gala of the Awards and Closing ceremony Public presentations of the Competition participants of the MBA Kraków 2017 Moderator: Marta A. Urbańska Auditorium Hall

12:15 P.M.–1:30 P.M. Lectures of the Jurors and Special Guests, part I Concrete Architecture 2017, academic prize for the Auditorium Hall best diploma design of the year

Zhao Yang, Zhaoyang Architects, Dali City, China SARP Award of the Year 2016 for the best Hu Yue, Hu Yue Studio, Beijing, China architectural realisations of the past year Wang Lu, Tsinghua University, Beijing, China Moderators: Wojciech Kosiński, Krzysztof Ingarden Announcement of the results, awards ceremony and closing of the International Biennale 1:30 P.M.–2 P.M. Coffee break of Architecture Krakow 2017

2 P.M.–5:30 P.M. Lectures of the Jurors and Special Guests, part II Auditorium Hall

Dorota Szlachcic, Reporting Judge of the Competition A, Poland Andor Wesselényi-Garay, Jury member, Hungary Marlena Happach, Reporting Judge of the Competition B, Poland Rainer Mahlamäki, Jury member, Finland Ewa P. Porębska, Jury member, Poland Viviana Muscettola, Jury member, Italy Przemo Łukasik, Reporting Judge of the Competition C, Poland Moderators: Wojciech Kosiński, Krzysztof Ingarden

145 Wystawy towarzyszące Accompanying exhibitions

Wystawa Modernizm udomowiony. Współczesna architektura chińska 12 października 2017 – 7 stycznia 2018 Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Galeria Europa — Daleki Wschód, ul. Marii Konopnickiej 26 Organizator: Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha Kuratorzy: Wang Lu (Uniwersytet Tsinghua, Pekin, Chiny), Krzysztof Ingarden (Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego) Koordynacja: Katarzyna Nowak, Malwina Wójcik (Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha) Projekt aranżacji: Krzysztof Ingarden Celem wystawy jest zeprezentowanie — po raz pierwszy w Polsce — nowych trendów we współczesnej chińskiej architekturze. Ukazane na wystawie projekty nie przedstawiają wielkoskalowych, komercyjnych budynków. W większości są to obiekty niewielkie, często położone z dala od dużych miast. Mają swój własny język i przesłanie; niczego nie naśladują, nie udają. Tworzą nowe wartości w przestrzeni miejskiej i w krajobrazie. Stanowią refleksję nad znaczeniem obiektu architektonicznego, reprezentują świadomość historii oraz poszukiwanie nowych metod ekspresji formy, materiałów i miejsca — a także ich tradycji. Zwracają uwagę na zaspokajanie potrzeb lokalnych społeczności oraz świadome tworzenie przestrzeni publicznej.

Exhibition Localized Modernism. Contemporary Chinese Architecture 12nd October 2017 – 7th January 2018 Manggha Museum of Japanese Art and Technology, Europe–Far East Gallery, 26 Marii Konopnickiej St. Organiser: Manggha Museum of Japanese Art and Technology Curators: Wang Lu (Tsinghua University, Beijing, China), Krzysztof Ingarden (Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University) Coordinator: Katarzyna Nowak, Malwina Wójcik (Manggha Museum of Japanese Art and Technology) Exhibition design: Krzysztof Ingarden The exhibition aim is to present the new tendencies of contemporary Chinese architecture – for the first time in Poland. The projects to be presented at the Exhibition are not large-scale commercial buildings. They are mostly small- Projekt: Międzynarodowe Muzeum Sztuki Ceramicznej w powiecie Fuping scale buildings, often located far away from big cities. They have their own language and message. They do not Studio: Liu Kecheng Architects Ltd. Design: International Museum of Ceramic Art in Fuping County imitate, do not pretend. They create new values in the city space and in the landscape. They represent reflection Studio: Liu Kecheng Architects Ltd. on the meaning of an architectural object, awareness of history and the search for new appropriate methods of expression of form, materials and place and its tradition. They draw attention to meeting the needs of local materiały prasowe Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha communities, as well as conscious creation of public spaces. press materials: Manggha Museum of Japanese Art and Technology

146 Wystawy towarzyszące Accompanying exhibitions

Wystawa Architekci Małopolski 2011–2017 12–15 października 2017 Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Lobby, ul. Marii Konopnickiej 26 Organizator: Małopolska Okręgowa Izba Architektów RP Architekci Kurator: Witold Zieliński (Małopolska Okręgowa Izby Architektów RP) To autorskie przedsięwzięcie Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP jest próbą podsumowania dorobku twórczego naszych Członków. MPOIA, jako druga w kraju pod względem liczby zrzeszonych Architektów IARP, ma dogodne warunki, Małopolski aby zaprezentować szeroki przekrój realizacyjny efektów ich pracy. Różnią się one skalą przedsięwzięcia, ale też podejściem autora do powierzonego zadania — z jego wrażliwością, pasją i doświadczeniem. Dobór prac był niezależny — jak niezależni w swoich działaniach są członkowie MPOIA, którzy osobiście dokonali selekcji swoich dzieł. Jedyną cenzurą był okres 2 0 1 7 lat 2011–2017 — rozpoczęcia użytkowania obiektu lub uzyskania pozwolenia na budowę.

Exhibition Architects of the Małopolska Region 2011–2017

th th mpoia pl 12 –15 October 2017 Manggha Museum Of Japanese Art And Technology, Lobby, 26 Marii Konopnickiej St. Organiser: Małopolska Regional Chamber of Architects of the Republic of Poland Curator: Witold Zieliński (Małopolska Regional Chamber of Architects of the Republic of Poland) This own undertaking of Małopolska Chamber of Architects [MPOIA] of the Republic of Poland is an attempt at an overview of creative achievements of our Members. The MPOIA is the second biggest in Poland in terms of the number of participating members and provides proper conditions for presenting a wide range of implementation results of their work. They are diverse in respect of the scale of the undertaking, but also in the author’s attitude to the entrusted task — taking into consideration his sensitivity, passion and experience. The choice of the jobs assigned was independent - just as independent as the activities of the MPOIA’s members, who personally selected their works. The only censure was the period of 2011–2017, when the exploitation of the building was commenced or when the construction permit was issued.

147

Wystawa Architektura polska dzisiaj 11 października – 12 listopada 2017 Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, sala Baltazara Fontany, Rynek Główny 35 Organizacja: SARP Oddział Kraków, Miasto Kraków Kuratorka: Marta A. Urbańska (SARP Oddział Kraków) Komisarz: Marcin Włodarczyk (SARP Oddział Kraków) Projekt aranżacji: Marcin Brataniec (eM4 . Pracownia Architektury . Brataniec) Realizacja: Bohdan (Biś) Lisowski (SARP), Marcin Włodarczyk (SARP) Wystawa próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy istnieje dzisiaj w Polsce architektura powściągliwości i umiarkowania, respektu wobec wielowarstwowego kontekstu, historii , topografii wobec kontekstu — genius loci? Wydaje się ono sensowne z uwagi na liczne, spektakularne realizacje obiektów kulturalnych po roku 2004, ale i ze względu na powszechne rewitalizacje. Kuratorzy dostrzegają zdecydowaną potrzebę dyskrecji, subtelności, uspokojenia architektury. Kultura architektoniczna powinna dążyć do zharmonizowania krajobrazu, miejskiego i wiejskiego, brutalnie rozdartego przez koleje losu w ostatnim stuleciu. Wielu znakomitych architektów polskich i realizujących w Polsce wydaje się podzielać pogląd o konieczności restytucji powściągliwości i powrocie do utraconego umiarkowania. Skromnie, a ściśle ujął to np. architekt Zbigniew Maćków, mówiąc o swym budynku we Wrocławiu: „Takie cerowanie miasta, które kiedyś już było”. Wystawa zaprezentuje ponad dwadzieścia realizacji z ostatnich lat: od szkiców do dokumentacji fotograficznych i modeli.

Exhibition Polish Architecture Today 11nd October 2017 – 7th January 2018 Historical Museum of the City of Krakow, Baltazar Fontana Hall, 35 Main Market Square Organiser: SARP Kraków, Municipality of Krakow Curator: Marta A. Urbańska (SARP Krakow Branch) Commissioner: Marcin Włodarczyk (SARP Krakow Branch) Exhibition design: Marcin Brataniec (eM4 . Pracownia Architektury . Brataniec) Realisation: Bohdan (Biś) Lisowski (SARP), Marcin Włodarczyk (SARP) The exhibition aims at answering the question: does the architecture of moderation and understatement, architecture full of respect for the multi-layered context, history, topography, culture of place etc., i.e. genius loci, exist in Poland today? The question seems to make sense because of numerous, spectacular realisations of structures devoted to culture which were completed since the year 2004, but Budynek administracyjno-biurowy Kancelarii also because of many revitalisations. The curator of the exhibition sees the need for discretion, subtlety, calm in architecture, regardless Sejmu RP Administrative and office building of its style, language or of its mode of expression. The architectural culture should tend towards harmonisation, restitution of harmony of the chancellery of the Sejm of the Republic and beauty of the landscape, both urban and rural, as it was so brutally torn by fates in the last century. Many pre-eminent architects, both of Poland Polish and realising in Poland, seem to share the view on self-limitation, restraint and return to the lost appropriateness. Architect Zbigniew zdjęcie z archiwum phot. from the archive of Maćków grasped it very modestly and yet precisely, speaking of his building in Wrocław: “It is just mending the city that already once was there”. Stelmach i Partnerzy Biuro Architektoniczne The exhibition presents over twenty realisations of the recent years — from sketches to photographic documentations and to models.

148

Wystawa fotograficzna Leszek Górski „Pejzaże przewrotne” 10–27 października 2017 Finisaż: 24 października 2017 Galeria Architektury SARP, plac Szczepanski 6 Organizator: SARP Oddział Krakow Kurator: Paweł Wieczorek „Leszka Górskiego fascynuje świat technicznej i użytkowej działalności człowieka. Dostrzega i docenia jego urodę: kolor, rytm, powtarzalność form, układów świateł i cieni. To co fotografuje i sposób, w jaki to robi, to jakby pieśń na chwałę osiągnięć ludzkiego geniuszu i kunsztu organizacji przestrzeni, która nas otacza”. W ten sposób fotografię Górskiego opisuje Wojciech Plewiński, nestor polskiej fotografii, z wykształcenia architekt. Można tutaj doszukać się śladów bressonowskiej lekkości, przebojowości konstruktywistów rosyjskich, pokrewieństwa ze Szkołą Düsseldorfską w dążeniu do czystości kadru i redukcjonizmu środków wyrazu. Te zdjęcia mówią: popatrzcie jakie wspaniałe rzeczy stworzyliśmy, cieszmy się tym. W dzisiejszych, pesymistycznych i nerwowych czasach jest to informacja dość przewrotna. Górski pokazuje ten obraz w nadziei, że wzbudzi on w widzu pozytywne uczucia, a przynajmniej wywoła lekki uśmiech na jego ustach.

Photographic exhibition Leszek Górski „Subversive Landscapes” 10th–27th October 2017 Closing: 24th October 2017 SARP Architecture Gallery, Szczepanski Square 6 Organized by: SARP Krakow Branch Curator: Paweł Wieczorek „Leszek Gorski is fascinated by the world of technical and utilitarian human activities. He sees beauty in its colours, rhythms, repetitiveness of shapes as well as the positions of light and shade. What he photographs and the way he does it is like a song that glorifies the achievements of human genius and the artistry of arranging and organising our surroundings.” This is a quote about Gorski’s photography by Wojciech Plewinski, who is an esteemed master of Polish photography as well as a trained architect and appreciator of this type of aesthetic. The images reveal traces of Bresson’s lightness, the bravery of Russian constructivists and the struggle of the Dusseldorf School to achieve a clean frame while minimising their means of expression. Gorski’s photographs seem to be conveying the message of looking at the wonderful things we have created and just enjoying them. This is a very subversive message in comparison to our pessimistic and nervous times. Gorski is showing his works hoping that they will make the viewers think positive thoughts or at least make them smile a little.

149

Wystawa plenerowa Szlakami dziedzictwa. Przegląd architektury Krakowa lat 1945–1990 8–29 października 2017 plac Szczepański Organizator: SARP Oddział Kraków Kuratorzy i projekt aranżacji: Marcin Włodarczyk, Małgorzata Włodarczyk (SARP Oddział Kraków) Celem wystawy jest wykazanie wartości artystycznej i szerzej — kulturowej obiektów architektury powstałych w Krakowie w czasach PRL. Wiele z takich przykładów uważane były za bezwartościowe, tak w przekonaniu społecznym, jak i nierzadko profesjonalnym. Stąd drugi cel to przywrócenie spuściźnie lokalnej, narodowej i historycznej zasobu, który często próbuje się uznać za stracony w kulturze. Zadanie powyższe SARP realizował poprzez wydawanie w latach 2000–2016 zbiorów, w formie przewodników, zawierających wybór obiektów wraz z fotografiami i opisami oraz, co istotne, z oznaczeniami autorów i dat powstania projektów i ich realizacji. Każdy tom opatrzony jest wstępem wprowadzającym w tematykę i przedstawiającym rys historyczny. Powstawały w tamtych czasach obiekty wybitne, nie gorsze od reprezentantów innych okresów i epok, ale także nie gorsze niż analogiczne dorobki innych krajów tego właśnie czasu odbudowy po drugiej wojnie światowej. Należy to wykazać, tak dla uchronienia od dewastacji, jak i dla podniesienia świadomości o ich wartości dla poprawy „samooceny” społecznej. Wystawa plenerowa w centrum miasta jest publiczną prezentacją zebranego w tych wydawnictwach materiału.

Open Air Exhibition On the Trails of Heritage. Review of Architecture in Krakow in the Years 1945–1990 8th–29th October 2017 Szczepański Square Organiser: SARP Krakow Branch Curators and exhibition design: Marcin Włodarczyk, Małgorzata Włodarczyk (SARP Krakow Branch) The aim of the exhibition is showing the artistic value and, more generally, the cultural one of architectural objects built in Cracow in the Polish People’s Republic. Many of such cases were considered worthless, whether in the social perception or, not infrequently, in the professional one. Hence the second goal is to reclaim the local, national and historic legacy of a resource, prone to strivings towards a recognition of being lost for the culture. The above task was realised by SARP through publication of collections in the years 2000–2016, in the form of guides featuring a selection of architectural objects with photographs and descriptions and, what is significant, with indications of the author and date of a project’s design and implementation. Each volume is provided with a preface introducing the subject and presenting a historical overview. In those times, outstanding projects were launched, not any worse from representatives of any other historical periods and epochs, nor from analogical heritages of other countries of this particular time of rebuilding after the world war. It should be indicated clearly, not only to safeguard them from devastation, but also to raise the awareness as to their value and improve the social “self-esteem”. The open-air exhibition, held in the city centre, presents the public with the material collected in the publishing houses.

150

Wystawa fotografiiWspólne pole 1–15 października 2017 Galeria Forum Przestrzenie, ul. Marii Konopnickiej 28 Organizator: Pracownia Fotografii 1, Wydział Grafiki, Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie Kuratorzy: Agata Pankiewicz, Natalia Wiernik (Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie) Wystawa prac studentów z Pracowni Fotografii 1, Wydziału Grafiki Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie pod kierunkiem Agaty Pankiewicz, realizowanych w ramach tematu: „Cytując miasto”. Krajobraz miejskich podwórek jest krajobrazem kulturowym, ukształtowanym w wyniku działalności poszczególnych osób, rodzin lub wspólnot na danym obszarze. To dokumentacja współczesności / codzienności, pokazująca przemiany społeczne, przemiany w sposobie myślenia, odczuwania estetycznego i zmiany w sposobie konsumpcji.

Photographic exhibition Common Field 1th–15th October 2017 Forum Przestrzenie Galllery, 28 Marii Konopnickiej St. Organiser: Studio of Photography I, Faculty of Graphic Design, Jan Matejko Academy of Fine Arts in Krakow Curators: Agata Pankiewicz, Natalia Wiernik (Jan Matejko Academy of Fine Arts in Krakow) An exhibition of works of the Photography Workshop students from the Graphics Department of Jan Matejko Academy of Fine Arts in Kraków, under the supervision of Agata Pankiewicz, realised as part of the subject: “Drawing on the city” The landscape of urban yards has a cultural character, shaped by activities of single persons, families or communes in a given area. This is the record of contemporary and every-day reality, presenting changes in the society, mindset, aesthetic perception and in the means of consumption.

151

Wystawa prac uczestników konkursu Architektura Betonowa 2017 12–13 października 2017 Centrum Kongresowe ICE, Foyer poziom 0, ul. Marii Konopnickiej 17 Organizator: Stowarzyszenie Producentów Cementu Kurator: Tomasz Kozłowski Zainicjowany w 2000 roku konkurs jest organizowany przez Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej oraz Stowarzyszenie Producentów Cementu (do roku 2006 pod nazwą firmy promocyjnej Polski Cement Sp. z o.o.), a prowadzony przez Zakład Architektury Mieszkaniowej i Kompozycji Architektonicznej IPA WA PK. Doroczny, ogólnopolski konkurs zyskał akceptację środowisk akademickich: potwierdzają to licznie nadsyłane prace dyplomowe. Prestiż konkursu budują członkowie Jury — autorytety świata nauki i architektury i studenci-dyplomanci prezentujący talent i wiarę w rolę betonu — niezwykłego materiału współczesnej architektury.

Concrete Architecture 2017, academic prize for the best diploma design of the year 12th–13 th October 2017 ICE Congress Centre, Foyer, level 0, 17 Marii Konopnickiej St. Organiser: Polish Cement Association Curator: Tomasz Kozłowski A contest initiated in 2000 was organised by the Department of Architecture of the Cracow University of Technology and by the Polish Cement Association (until 2006 bearing the publicity firm Polski Cement Sp. z o.o. [Polish Cement L td.]), and run by the Chair of Housing and Architectural Composition in the Architectural Planning Institute of the Department of Architecture of the Cracow University of Technology. The annual contest, with participants from all over Poland, has been approved of by academic societies, as confirmed by a rich assembly of the dissertations sent. The prestige of the contest is due to the members of the jury — authorities in the world of science and architecture, and degree candidate students showing talent and the belief in the part played by concrete — an extraordinary material of contemporary architecture.

152

Wystawa Nagroda Roku SARP 2016 12–13 października 2017 Centrum Kongresowe ICE, Foyer poziom 0, ul. Marii Konopnickiej 17 Organizator: Stowarzyszenie Architektów Polskich Kurator: Marek Szeniawski Nagroda Roku Stowarzyszenia Architektów Polskich (Nagroda Roku SARP), przyznawana jest w drodze Konkursu, architektowi — autorowi (zespołom autorskim) za wybudowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i przekazany do użytku w minionym roku kalendarzowym obiekt lub zespół obiektów o znaczących wartościach architektonicznych. Oprócz Głównej Nagrody Roku SARP przyznawane są także nagrody w kategoriach: budynek mieszkalny jednorodzinny, budynek mieszkalny wielorodzinny, budynek biurowy, oświaty lub administracji, budynek kultury, inny budynek użyteczności publicznej oraz przestrzeń publiczna.

Wystawa Nagroda Roku SARP 2016 12th–13 th October 2017 ICE Congress Centre, Foyer, level 0, 17 Marii Konopnickiej St. Organiser: Association of Polish Architects Curator: Marek Szeniawski The award of the Association of Architects in Poland (the SARP Award of the Year), is granted in connection with the Contest, to an Architect Author (authors design teams) for building, in the territory of the Republic of Poland, and handing over, for use in the previous calendar year, of an architectural object or complex of such objects of a significant architectural value. Besides the First SARP Award of the Year, other prizes are presented in the following categories: a detached house, a multi-family house, an office, educational or administration building, a cultural building, other public building and public space.

153 Konkurs A — uczestnicy Konkurs B — uczestnicy Competition A — participants Competition B — participants

000005 Elżbieta Szymańska, Michał Dołbniak, Kreator przestrzeni publicznej Monika Arczyńska, Różne przestrzenie, wspólne problemy — jak przywrócić 010233 Piotr Pasierbiński, The Theater miasto mieszkańcom? 010510 Piotr Pasierbiński, Ewa Sroczyńska, windowFRAME Kitti Baranyai, Rewitalizacja otoczenia synagogi w Sopron 050494 Miłosz Płachetka, Magdalena Harendarz, Backyard — field of imagination — Ruben Bardanaszwili, Wspólnota w podwórzu — od sentymentów do Floriańska 22 rzeczywistości 073961 Ovo Grąbczewscy Architekci, Oskar Grąbczewski, Barbara Grąbczewska, Jacek Rymaszewski, Zuzanna Robutka, Natalia Pączko, Justyna Motyka, Iga Mazur, Mikołaj Białko, Nasze podwórko — nasze dane, czyli wspólnotowa twórczość Aleksandra Samulska, Marlena Zadros, Anna Underowicz, Katarzyna Baraniecka, w dobie cyfryzacji Międzynarodowe Tree of activities Zbigniew Bińczyk, Imperatyw kategoryczny Biennale 077714 Marek Dubiel, Maria Piechota, Aleksandra Markowska, Przestrzeń kształtują ludzie Justyna Boduch, Plan idealny Architektury 111118 Gregory F. Orwat, Alek De Mott, Peter Waldman, Unfolding Centuries of Division Maria Dankowska, Podwórze Architekta Miejskiego Kraków 2017 from Courtyard to Courtyard to Street to Square Agnieszka Dudzińska-Jarmolińska, Przyczyny degradacji zielonych 122593 Katarzyna Wysocka, Karolina Wiśniowska, 122593 przestrzeni półprywatnych i publicznych wokół budynków mieszkalnych International 262029 Dorota Maj Kołodziej, Justyna Michalska, Małgorzata Barwińska, Capsule Net 311050 Marcin Kitala, Zygmunt Maniaczyk, Wieża — Centrum Promocji i Kultury Nowych w centrach miast Biennale of Budowli Krakowa Patrycja Dyląg, Wspólnota jedzenia. Jak ulepszyć przestrzeń dzięki jedzeniu Architecture 596247 Sergiu Catlin Petrea, Sabrina ENE, Sebastian Stefan Apostol, Tania Victoria Bancila, Dorota Jarodzka–Śródka, Poszukiwania modelowych rozwiązań Kraków 2017 Corina Alexandra Serban, Andrei Mihai, Bosnyak, Lights IN Krakow w strefowaniu przestrzeni miejskiej 896989 Natalia Kędzior, Anna Korzeniowska, Ustawka Marta Kowalczyk, Zeskalować przeskalowane — próba redefinicji fragmentu 930113 Paulina Rodzeń, Idziemy na POLE! — augmented reality interface osiedla z wielkiej płyty Nowe Zegrze w Poznaniu 949275 Marcelina Pasek, Helena Ostaszyk, Ewelina Pietrzykowska, Ewa Kosiacka-Beck, Paweł Wład Kowalski, Architektura etyczna — przeciwieństwem Floriańskie Enklawy — źródłem modernizmu 071410 Jan Przedpełski, Geometria Typologicznie Abstrakcyjna w przestrzeni pół-prywatnej 071423 Wojciech Szydłowski, Transformacja „Podwórze–Pomost” przy „Inwalidów”w Krakowie Alicja Maciejko, Dobre pomysły zmieniają nasz świat 123456 Lea Kaznecka-Olejnik, Mur społeczny Martyna Mokrzecka, Ciepło, cieplej, parzy! Czy w Polsce mamy problem 136580 Barbara Dotszuk, Jacek Grzegrzółka, Podwórze — Pole wyobraźni z przegrzewaniem się powierzchni wewnątrz śródmiejskich kwartałów? 150711 Anna Grajper, Sebastian Dobiesz, A Backyard in a backyard The “Scene” for Social Wstępna diagnoza problemu Activities Luis Navarro Jover, Osiągnąć przejrzystość 623157 Anna Czapla, Bartłomiej Cieszczyk, Urban Oasis Arkadiusz Pacholski, Na rogu Pięknej i Szpetnej 685313 Daniel Wojsz, Piotr Ząbek, Wojciech Wojas, Karol Wawrzkiewicz, Alicja Stefan, Bartosz Weber, Elewacja 2.0 Renata Przewłocka–Sionek, W poszukiwaniu istoty miasta przez łódzkie 901124 Marta Karpisiak, Pole wyobraźni — miasto XIX wieczne i wileńskie podwórka. Podobieństwa i różnice 053046 Adrian Kasperski, Alicja Nowak, URBANFARM Szymon Ruszczewski, Wierszownik — pomiędzy przestrzenią publiczną 141421 Andrzej Krzysztof Barysz, Tomasz Wróbel, Podwórze — Pole wyobraźni 141421 a prywatną 141925 Marcelina Pasek, Helena Ostaszyk, Ewelina Pietrzykowska, Ewa Kosiacka-Beck, Ilona Szefer, Heterogeniczne formy kształtowania krajobrazu przestrzeni Osiedle nowych idei mieszkaniowych jako czynnik służący aktywizacji i korelacji ich 152900 Barbara Maria Fatyga, Sylvia Szczepanik, Courtyard — field of imagination mieszkańców 161291 , Urban Plateau Marta Kowalczyk Elżbieta Szymańska, Michał Dołbniak, Przestrzeń Relacji — relacja 250520 , Zagospodarowanie przestrzeni przy Słomianej 23 w Krakowie Paulina Stefańska przestrzeni 251402 Maria Płaszczyk, Natalia Burnagiel, Julia Bury, Miejskie Lego 593218 Tomasz Smuga, Marcin Galas, Paulina Stachura, Kinga Klępa, Monika Wiecha, Orsolya Vass, Rewitalizacja starej synagogi w mieście Sopron i jej otoczenia EDEN.N.E. wraz z podwórzem 841736 Patryk Król, Aneta Świeżak, Bartosz Puchalski, SŁUP.INFO Jerzy Wowczak, Pomiędzy urbanistyką a architekturą — przestrzeń pośrednia 999123 Karolina Benoit, Marek Petruczynik, Podwórze — Pole wyobraźni mieszkańców jako atut architektury na przykładzie jednego zapomnianego dzieła 000010 Luis Navaro Jover, Carlos Sánchez Farcia, The City, Our Backyard Lidia Żakowska, Idea równości w planowaniu przestrzeni urbanistycznej Konkurs C — uczestnicy Competition C — participants Nagrody w Konkursie A Prizes in the A competition

st — 50 000 PLN 66567 Dominika Wilk, Let’s Meet At The I nagroda 1 prize Backyard Andrzej Krzysztof Barysz, Tomasz Wróbel, Podwórze — Pole wyobraźni nd — 30 000 PLN 232509 Bartosz Haduch, Michał Haduch, II nagroda 2 prize Impluvium Marcin Kitala, Zygmunt Maniaczyk, Wieża — Centrum Promocji i Kultury Nowych Budowli Krakowa th — 20 000 PLN 338394 Marek Bystroń, Wyobrażenia III nagroda 3 prize Luis Navaro Jover, Carlos Sánchez Farcia, The City, Our Backyard AWUTFU Tomasz Rozenberg, Kocham Toruń Wyróżnienie honorowe Honorable Mention AZALIA Agnieszka Olech, Krakowskie Wojciech Szydłowski, Transformacja „Podwórze–Pomost” przy „Inwalidów”w Krakowie Ogrody Działkowe — miejsce Międzynarodowe społecznej integracji Biennale Nagrody w Konkursie B Prizes in the B competition KAWA Marta Wapiennik, Obok Architektury Kraków 2017 st KMZ3 Krzysztof Zgoła, Kazimierz I nagroda 1 prize — 10 000 PLN Luis Navarro Jover, Osiągnąć przejrzystość KOKOSROKO Tatiana Talipowa, Wpływ miejskiej nd przestrzeni na tożsamość ludzką International II nagroda 2 prize — 6000 PLN Biennale of Marta Kowalczyk, Zeskalować przeskalowane — próba redefinicji fragmentu LEPSZE JUTRO Aleksandra Nowysz, Lepsze Jutro Architecture osiedla z wielkiej płyty Nowe Zegrze w Poznaniu PDGKD Kasia Dudzik, Podwórko jako Kraków 2017 III nagroda 3th prize — 4000 PLN łącznik Monika Arczyńska, Różne przestrzenie, wspólne problemy — jak przywrócić miasto mieszkańcom? WID Zofia Dziurawiec, Pozory Wyróżnienie honorowe Honorable Mention WZORNIK Romuald Fajtanowski, Podwórkowe Maria Dankowska, Podwórze Architekta Miejskiego detale ZELA Weronika Cyganik, Duszno Nagrody w Konkursie C Prizes in the C competition 1990 Artur Romanik, No Name City Nagroda w kategorii Fotografia prize in the Photography category — 7000 PLN ATOMFL Alicja Maciejko, Próba przestrzeni Weronika Cyganik, Duszno NEMO_80 Janusz Bartkowicz, Marcin Nagroda w kategorii Film prize in the Film category — 7000 PLN Koszałka, współpraca Janusz Bartkowicz, Marcin Koszałka, Krakowska Sztuka Chaosu organizacyjna i techniczna: współpraca organizacyjna i techniczna: Natalia Bartkowicz-Koszałka, Julia Bartkowicz-Kiszala, Marcin Polar Natalia Bartkowicz-Koszałka, — 7000 PLN Julia Bartkowicz-Kiszala, Nagroda w kategorii Fotokast prize in the Photocast category Jury nie przyznało nagrody The jury did not award the prize Marcin Polar, Krakowska Sztuka Chaosu Grand Prix ZENONZENON Piotr Celewicz, Podwórko, rzeczownik, rodzaj nijaki Kategoria Film ATOMFK Alicja Maciejko, Cztery obrazy Janusz Bartkowicz, Marcin Koszałka, Krakowska Sztuka Chaosu współpraca organizacyjna i techniczna: Natalia Bartkowicz-Koszałka, Julia Bartkowicz-Kiszala, Marcin Polar ONPKD Kasia Dudzik, Podwórko przestrzeń pośrednia Nagroda publiczności Audience Award

Konkurs A Sergiu Catlin Petrea, Sabrina ENE, Sebastian Stefan Apostol, Tania Victoria Bancila, Corina Alexandra Serban, Andrei Mihai, Bosnyak, Lights IN Krakow Spis treści Content

Struktura organizacyjna MBA Kraków 2017 . 5 Organisational structure

Kraków — Miasto Gospodarz MBA . 14 Kraków — Biennale Host City...... 15

Historia MBA w Krakowie. 16 History of MBA in Kraków. 17

32 lata Biennale w Krakowie . 18 32 years of Biennale in Kraków. 19

Podwórze — pole wyobraźni . 20 Backyard — field of imagination ...... 21

Jury. 22

Konkurs A — konkurs architektoniczno-urbanistyczny...... 27 Competition A — architectural and urban competition

Konkurs B — konkurs seminarium...... 65 Competition B — seminar competition

Konkurs C — konkurs multimedialny...... 93 Competition C — multimedia competition

Konferencja: Pojęcie „tradycji” we współczesnej debacie o architekturze. 141 Conference: The notion of ‘tradition’ in the contemporary architectural debate

Program . 142 Programme. 144

Wystawy towarzyszące . 146 Accompanying exibitions

Lista uczestników i nagrody ...... 154 Participants and awards 1. Centrum Kongresowe ICE ICE Kraków Congress Centre ul. Marii Konopnickiej 17

2. Galeria Architektury SARP SARP Architecture Gallery plac Szczepański 6

3. Muzeum Sztuki i Techniki 2 Japońskiej Manggha 4 Manggha Museum of Japanese Art and Technology ul. Marii Konopnickiej 26

4. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa Historical Museum of the City of Krakow Rynek Główny 35

5. Galeria Forum Przestrzenie 3 Forum Przestrzenie Galllery ul. Marii Konopnickiej 28

1

5

157 ISBN: 978-83-65398-05-5

158