Publikacja: Stowarzyszenie Architektów Polskich Oddział Kraków 31-011 Kraków, plac Szczepański 6 tel.: +48 12 422 75 40 e-mail: [email protected] www.sarp.krakow.pl zespół redakcyjny editorial staff Marek Kaszyński, Bohdan Lisowski, Marta A. Urbańska projekt graficzny layout Lubomir Nikolov korekta proofreading Ewa Waszkiewicz tłumaczenie i korekta tekstów angielskich translation and proofreading of English texts Marta A. Urbańska Biuro Tłumaczeń „Parola” Wszystkie informacje, teksty i ilustracje w katalogu publikowane są za zgodą i na odpowiedzialność autorów. Wszystkie opublikowane materiały objęte są ochroną prawa autorskiego. Żadna z części katalogu nie może być kopiowana, zmieniana i publikowana bez wcześniejszej pisemnej zgody Stowarzyszenia Architektów Polskich Oddział Kraków. All information, texts and illustrations in the catalogue are published with the authors’ consent and for their account. All published materials are protected by the copyrights. No parts of the catalogue can be copied, changed or published without the written consent of The Association of Polish Architects Kraków Branch. ISBN: 978-83-65398-05-5 Kraków, październik 2017 Krakow, October 2017 PODWÓRZE — POLE WYOBRAŹNI BACKYARD — FIELD OF IMAGINATION 3 4 fot. phot. Paweł Krzan / archiwum Miasta Krakowa Struktura organizacyjna MBA Kraków 2017 Zarząd Oddziału SARP Kraków Organisational structure of MBA Kraków 2017 Board of the Association of Polish Architects Kraków Branch Kurator Grzegorz Stiasny Prezes Bohdan Lisowski Curator President of the Board Komisarz Marek Kaszyński Wiceprezes ds. zewnętrznych Krystyna Łyczakowska Commissioner Vice President for External Affairs Komisarz Konkursu A Marcin Włodarczyk Wiceprezes ds. wewnętrznych Marcin Włodarczyk Commissioner of t he Competition A Vice President for Internal Affairs Komisarz Konkursu B Marta A. Urbańska Wiceprezes ds. twórczości Paweł Wieczorek Commissioner of the Competition B Vice President for Architectural Practice Komisarz Konkursu C Paweł Wieczorek Skarbnik Marek Kaszyński Commissioner of the Competition C Treasurer of the Board Identyfikacja wizualna Mateusz Smoter Sekretarz Marta A. Urbańska Visual identification Secretary of the Board Komitet wykonawczy Bohdan Lisowski Członkowie Piotr Celewicz Executive Committee Krystyna Łyczakowska Members of the Board Marcin Ewý Marcin Ewý Przemysław Gawor Marcin Buczek-Palczyński Beata Malinowska-Petelenz Katarzyna Głuch Mateusz Smoter Szymon Nowak Marcin Pawłowski Pełnomocnik Zarządu ds. kontaktu ze studentami Benita Strzałka Benita Strzałka Plenipotentiary of the Board for Students’ Cooperation ORGANIZATORZY ORGANIZERS Kraków Stowarzyszenie Architektów Polskich MIASTO GOSPODARZ BIENNALE Oddział w Krakowie The Association of Polish Architects BIENNALE HOST CITY Kraków Branch Jacek Majchrowski Prezydent Miasta Krakowa The Mayor of Kraków PATRONAT HONOROWY THE HONORARY PATRONAGE Piotr Gliński Andrzej Adamczyk Piotr Ćwik Jacek Krupa Minister Kultury Minister Infrastruktury i Rozwoju Wojewoda Małopolski Marszałek Województwa i Dziedzictwa Narodowego Ministry of Infrastructure Voivode of Małopolska Małopolskiego Minister of Culture and Construction Region Marshal of the Małopolska and National Heritage of the Republic of Poland Region of the Republic of Poland ZWIĄZEK POLSKICH ARTYSTÓW PLASTYKÓW OKRĘG KRAKOWSKI Małopolska Okręgowa Izba Muzeum Sztuki i Techniki Muzeum Historyczne Związek Polskich Artystów Architektów RP Japońskiej Manggha Miasta Krakowa Plastyków Okręg Krakowski Małopolska District of National Manggha Museum of Japanese The Historical Museum Association of Polish Artists Chamber of Polish Architects Art and Technology of the City of Kraków Cracow District PARTNERZY STRATEGICZNI STRATEGICAL PARTNERS Centrum Kongresowe Krakowskie Biuro Muzeum Narodowe Stowarzyszenie ICE Kraków Festiwalowe w Krakowie Producentów Cementu ICE Krakow Congress Centre The Krakow Festival Office National Museum in Krakow Polish Cement Association SPONSOR PLATYNOWY PLATINUM SPONSOR SPONSORZY SPONSORS PATRONAT MEDIALNY MEDIA PATRONS fot. phot. Paweł Krzan / archiwum Miasta Krakowa Miasto przyjazne dla mieszkańców, miasto otwarte na A resident friendly city, a city open to people, a city shaping człowieka, miasto, które kształtuje przestrzeń do kreacji the space of creation and development — simply: a city of i rozwoju — po prostu miasto przyszłości. Do miana the future. Such is the name to which Krakow aspires. We takiego właśnie miasta aspiruje Kraków. Wiele udało nam have achieved much already in this respect, but a lot of work się już osiągnąć na tym polu, ale jeszcze wiele przed nami. is still ahead. Tak jak nasi mieszkańcy — Kraków jest ambitny, Similarly to its residents — Krakow is ambitious and does not nie boi się wyzwań — dlatego właśnie po raz kolejny cower from challenges — that is why we got involved in the zaangażowaliśmy się w Międzynarodowe Biennale International Biennale of Architecture: to seek — together Architektury, by wspólnie ze specjalistami, architektami with specialists, architects and city planners — new solutions i urbanistami, szukać nowych rozwiązań, inspiracji, and inspiration, so that the city of the future became our by miasto przyszłości stało się naszą teraźniejszością. present. Infrastruktura, komunikacja, zieleń — to elementy Infrastructure, communication, greenery — these elements niezbędne, by daną przestrzeń wyposażyć w potencjał, are necessary, if we want to give the space potential for dzięki któremu wypełnią ją ludzie. Jednak trzeba mieć filling up with people. However, one must consider that such na uwadze, że tego typu inwestycje i działania mają investments and activities have a wide horizon of strategic zwykle szeroki horyzont strategiczny, który często ginie planning behind them, which is frequently lost from the z perspektywy indywidualnych ludzi, okien ich domów, perspectives of individual persons and the windows of their kamienic czy bloków. houses, tenements or blocks of flats. Tutaj właśnie pojawia się kwestia najbliższego otoczenia, And here arises the question of the nearest neighbourhood, bardzo swoistej, bo na pół prywatnej, na pół publicznej a special, partly private and partly public, sphere. It is the sfery. Podwórko, bo o nim mowa, często pomijane, yard we are speaking about here, often left out, neglected, zaniedbywane, musi zostać objęte troską. Zmianę bowiem and consequently in the need of a special care. That is trzeba zacząć od siebie, od swojej przestrzeni — choć because the change should start with us, with our space czasem taka zmiana jest najtrudniejsza. Wierzę jednak, że — even if such a change is the most difficult one. However, tegoroczna edycja Biennale będzie wspaniałą motywacją I believe that this year’s Biennal will be a real motivation for do rewitalizacji tego, co widzimy z naszych okien — miasto revitalisation of what we see from our windows — a city in w mikroskali — naszych podwórzy. a micro-scale — our yards. Jacek Majchrowski Prezydent Miasta Krakowa Mayor of the City of Krakow 9 10 fot. phot. Piotr Krochmal / archiwum Miasta Krakowa Miasto to synergiczny splot przestrzeni publicznych i prywatnych. Tworzymy A city is a synergistic confluence of spheres public and private. eW make and admire i podziwiamy wielkie, śmiałe założenia urbanistyczne — reprezentacyjne ulice, place grand, bold urban assumptions — presentable streets, squares and parks, indicative of i parki, które świadczą o zasobności, urodzie i randze miasta. Codzienne życie toczy the city’s affluence, beauty and rank. The everyday life, however, goes on in the semi- się jednak w przestrzeniach półprywatnych, kameralnych enklawach sąsiedztw private, cosy enclaves of neighbourhoods and community yards. It is the landscape of i osiedlowych podwórek. To właśnie krajobraz podwórek i wnętrz kwartałów the yards and the inside of the city centre housing quarters that constitutes the natural zabudowy śródmiejskiej stanowi naturalne środowisko mieszkańców miasta, a ich environment of the city residents, and their development and functionality determine zagospodarowanie i funkcjonalność decydują o faktycznej jakości jego życia. Wydaje the factual quality of life in them. It seems, however, that we still do not have the ability to się jednak, że nie potrafimy jeszcze korzystać w pełni z przestrzeni wspólnej, że take full advantage of the public sphere, that we still do not have a full “awareness of the nie wykształciła się jeszcze w nas pełna „świadomość miasta”, przejawiająca się city” manifesting itself in both the frequency and the way in which it is used as well as in zarówno częstością i sposobem jej użytkowania, jak i naszym zaangażowaniem our involvement in its planning and shaping. w jej programowanie i kształtowanie. In the face of changes in civilisation and the increase in the pace of life, we can observe, W obliczu zmian cywilizacyjnych i wzrostu tempa życia obserwujemy z jednej strony on the one hand, progressing commercialisation and appropriation of space and, on postępującą komercjalizację i zawłaszczanie przestrzeni, z drugiej zaś — jako reakcję the other, a reactionary democratisation and openness expressed in activities of the — demokratyzację i otwartość wyrażaną w działaniach coraz powszechniejszych more and more common urban movements and civic organisations, demanding “the ruchów miejskich i organizacji obywatelskich, domagających się dla mieszkańców right to the city” for the residents. This escalating conflict sets the direction of creative „Prawa do miasta”. Ten narastający konflikt wyznacza dziś