Płockie Societas Scientiarum Plocensis Scientific Society of Plock
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
TOWARZYSTWO NAUKOWE PŁOCKIE SOCIETAS SCIENTIARUM PLOCENSIS SCIENTIFIC SOCIETY OF PLOCK ROCZNIK TOWARZYSTWA NAUKOWEGO PŁOCKIEGO YEARBOOK OF SCIENTIFIC SOCIETY OF PLOCK VII PŁOCK 2015 ISSN 0860-56-37 1 „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego” 2015, nr 7 Rada naukowa / Research Council Przewodnicz ący / Chairman: Tomasz Kruszewski (Polska) Członkowie / Members: Romuald Brazis (Litwa), Grzegorz Goł ębiewski (Polska), Henryk Malewski (Litwa), Alena Novotna (Słowacja), Michaił Ro żkow (Rosja) Redaktorzy / Staff Redaktor naczelny / Chief Editor: Andrzej Kansy Zast ępca redaktora naczelnego, sekretarz / Secretary: Maciej Wróbel Redaktorzy tematyczni / Thematic Editors Zbigniew Siemi ątkowski : nauki o polityce Leszek Zygner : historia Małgorzata Kami ńska : pedagogika Daniel Korzan : o świata, edukacja, kultura Marcin Lutomierski : filologia Rafał Kania : prawo Joanna Banasiak : redaktor j ęzykowy (j. polski) Barbara Konarska-Pabiniak : redaktor j ęzykowy (j. polski) Gra żyna Szumlicka-Rychlik : redaktor j ęzykowy (j. angielski) Julia Mianecka : redaktor statystyczny Adres redakcji: „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego” Towarzystwo Naukowe Płockie 09-402 Płock, pl. Narutowicza 8 tel., fax 24 262 26 04, e-mail: [email protected] strona internetowa: http://www.tnp.org.pl/rocznik_tnp.html Copyright by Towarzystwo Naukowe Płockie ISSN 0860-56-37 Druk: P.P.-H. „DRUKARNIA” Sp. z o.o. Sierpc, tel./fax 24 275-19-35 Nakład: 300 egz. Wersj ę pierwotn ą „Rocznika Towarzystwa Naukowego Płockiego” stanowi wersja drukowana 2 Pomocy przy wydaniu „Rocznika Towarzystwa Naukowego Płockiego” udzielili: Andrzej Nowakowski Prezydent Miasta Płocka Mariusz Bieniek Starosta Płocki 3 „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego” 2015, nr 7 4 Spis treści Od wydawcy .................................................................................... 13 ETNOLOGIA ................................................................................. 15 Jerzy Damrosz, Przestrze ń kulturowa i jej lokalno-regionalne uwarunkowania ............................................................................ 17 Damian Kasprzyk, Zwi ązki Adama Ch ętnika z Towarzystwem Naukowym Płockim ...................................................................... 46 HISTORIA ..................................................................................... 63 Mariusz Celmer, Polityka władz komunistycznych wobec nauczania religii na terenie diecezji płockiej w latach 1950-1956 .................. 65 Jan Daniluk, Oddziały Szturmowe NSDAP (SA) na ziemi płockiej w świetle nieznanego dokumentu ze zbiorów Tajnego Archiwum Pa ństwowego Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego w Berlinie-Dahlem ....................................................................... 88 Benon Dymek, Płock – stolic ą regionalizmu mazowieckiego ....... 116 Jarosław Kozanecki, Udział Komitetu Obywatelskiego „Solidarno ść ” w Płocku w wyborach do Sejmu i Senatu 4 czerwca 1989 r. .......... 135 Mariusz Mysiakowski, Kulturotwórcza rola ziemia ństwa i dworu polskiego w środowisku wiejskim (1815-1939) ............... 202 Paweł Piotrowski, Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej na Mazowszu w latach 1928-1939 .............................................. 222 5 „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego” 2015, nr 7 FILOLOGIA ................................................................................. 253 Izabela van den Akker-Urba ńska, Józef Opatoszu – klasyk literatury jidysz. Próba przywrócenia pami ęci ............................................ 255 Paweł Becker, Rozalia i Wojciech Grzegorczykowie – ludowi poeci Gór Świ ętokrzyskich .......................................................... 278 Alicja Wasilewska, Od Arkadii do Golgoty – refleksje na temat Kresów w literaturze polskiej ...................................................... 306 PEDAGOGIKA ............................................................................ 321 Andrzej Jaczewski, Piotr Toczyski, Przemiany cywilizacyjne a współczesne zagro żenia wychowawcze okresu dojrzewania ...... 323 Małgorzata Kami ńska, Dagmar Marková, The social and educational capital of senior citizens’ development in Poland and in Europe .. 332 Zbigniew Kruszewski, Andrzej Kansy, Kształcenie kadr przez Szkoł ę Wy ższ ą im. Pawła Włodkowica w Płocku dla potrzeb sportu. Raport z bada ń ........................................................................... 348 PRAWO I ADMINISTRACJA .................................................... 373 Rafał Bernat, Darowizna udziałów sp. z o.o. w celu ich umorzenia – wybrane skutki podatkowe ....................................................... 375 Waldemar Podel, Kształtowanie si ę samorz ądu terytorialnego w III Rzeczypospolitej Polskiej .................................................... 392 SPOŁECZE ŃSTWO .................................................................... 409 Jan Ryszard Kalinowski, Murale i graffiti w przestrzeni publicznej Płocka ....................................................................................... 411 RECENZJE .................................................................................. 431 Paweł Piotrowski, Walki o miasta Mazowsza Północnego podczas wojny polsko-rosyjskiej 1920 roku, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Pozna ń 2014, ss. 386 (Rec. Grzegorz Goł ębiewski) . 433 6 KRONIKA .................................................................................... 441 Andrzej Kansy, Nowi członkowie honorowi Towarzystwa Naukowego Płockiego ................................................................ 443 Recenzenci ..................................................................................... 447 Autorzy .......................................................................................... 449 Informacje dla autorów ................................................................... 453 Procedura recenzowania ................................................................. 455 Formularz recenzji .......................................................................... 456 Zabezpieczenie oryginalno ści artykułów w „Roczniku Towarzystwa Naukowego Płockiego” .................................................................. 459 7 „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego” 2015, nr 7 8 Contents From editor ....................................................................................... 13 ETHNOLOGY ................................................................................ 15 Jerzy Damrosz, Cultural space and its local and regional conditions 17 Damian Kasprzyk, Adam Ch ętnik's connection with Scientific Society of Płock ............................................................................ 46 HISTORY ....................................................................................... 63 Mariusz Celmer, The policy of the Communist authorities to teaching religion in the Diocese of Płock in the years 1950-1956 ................ 65 Jan Daniluk, Storm Detachement of the NSDAP (Sturmabteilung der NSDAP: SA) in the Land of Plock (Schröttersburg) in light of unknown document from The Secret State Archives Prussian Cultural Heritage Foundation in Berlin-Dahlem ........................... 88 Benon Dymek, Płock as the capital of Mazovian regionalism ...... 116 Jarosław Kozanecki, The participation of The Citizens Committee „Solidarno ść ” in Płock in the elections to the Parliament on 4th June 1989 ........................................................................ 135 Mariusz Mysiakowski, The culture-making role of the landowners and polish manor in rural environment (1815-1939) ................... 202 Paweł Piotrowski, The Air and Anti-gas Defence League in Mazovia in 1928-1939 .............................................................................. 222 9 „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego” 2015, nr 7 PHILOLOGY ............................................................................... 253 Izabela van den Akker-Urba ńska, Józef Opatoszu – The classic of Yiddish literature An attempt to restoring the memory ............. 255 Paweł Becker, Rozalia and Wojciech Grzegorczyk - folk poets of The Świ ętokrzyskie Mountains ................................................ 278 Alicja Wasilewska, From Arcadia to Golgotha - Meditations on the Eastern Borderlands [Kresy Wschodnie] in Polish Literature ...... 306 PEDAGOGICS ............................................................................. 321 Andrzej Jaczewski, Piotr Toczyski, Civilization changes and contemporary educational threats of puberty ........................ 323 Małgorzata Kami ńska, Dagmar Marková, The social and educational capital of senior citizens’ development in Poland and in Europe .. 332 Zbigniew Kruszewski, Andrzej Kansy, Training of personnel by Paweł Włodkowic University College in Płock for the need of sport. The research report ...................................................... 348 PRAWO I ADMINISTRACJA .................................................... 373 Rafał Bernat, Shares' donation of limited liability company in the destination of redeem them - chosen tax effects .................. 375 Waldemar Podel, The formation of the local government in The Third Republic of Poland ................................................. 392 SOCIETY ..................................................................................... 409 Jan Ryszard Kalinowski, Murals and graffiti in the public space of Plock ..................................................................................... 411 REVIEVS .....................................................................................