GORFFENNAF 2019

Rhif 339

tafod elái Pris 80c

Llwyddiant Car Gwyrdd Diwedd cyfnod yn Efail Isaf

Er fod ymdrechion ac ymgyrch wedi eu cynnal i annog pobl i ddefnyddio siop pentref Efail Isaf mae’r perchennog wedi penderfynu cau y siop ym mis Gorffennaf. Mae’r siop, sydd hefyd yn swyddfa bost, wedi bod yn rhan ganolog o fywyd y pentref am dros hanner canrif ond ar ôl agor y ffordd osgoi roedd nifer y teithwyr oedd yn galw heibio wedi gostwng yn Daeth car Ysgol Tonyrefail i’r brig yng nghystadlaethau ceir sylweddol. Bydd cau y siop yn golled enfawr i bobl hŷn y Goblin PwerGwyrdd sy’n ysbrydoli pobl ifanc i gymryd pentref sy’n dibynnu ar wasanaethau lleol a gwasanaethau diddordeb mewn gwyddoniaeth a pheirianneg drwy eu herio i ariannol y Swyddfa Bost. gynllunio, adeiladu a rasio car trydan. Adeiladwyd ‘Y Ddraig Werdd’ gan Blwyddyn 6 Ysgol Tonyrefail gyda chymorth Mr Holland cyn-ofalwr yr ysgol. Mewn cystadlaethau clos iawn daeth yr ysgol yn gyntaf yn y ras sbrint, yn ail yn y ras drag a thrydydd yn y slalom.

Heno yn dod â chyfweliad o’r Alban

Yn ddiweddar aeth y rhaglen deledu ‘Heno’ i gyfweld â Sara Mair, merch Brian Raby a Meinir Heulyn o Bontypridd. Ar ôl cyfnod yn gweithio yn yr Alpau, Ffrainc, symudodd Sara i’r Alban rhyw 10 mlynedd yn ôl i fyw tua 12 milltir o Fort William yng nghysgod Ben Nevis gyda dau fab sy’n mwynhau bywyd yn yr awyr agored. Ei diddordeb pennaf a’i gwaith i’w darganfod ffyrdd i fwynhau bywyd gwyllt yr ardal. Mae hi’n datblygu twristiaeth eco ac yn creu pecynnau ar gyfer pobl sy'n chwilio am rywbeth dipyn bach gwahanol mewn lle gwyllt - canwio, pysgota a choginio pysgod - y sgil o fyw ym myd natur. Mae hi’n datblygu cynllun 'Darganfod' sy’n cynnwys rhedeg, hwylio a chrwydro’r llynnoeddd a’r ynysoedd. Mae’n mwynhau’r bywyd a’r tir gwyllt anghysbell gyda gymaint i’w ddarganfod ond sydd hefyd â chymuned glos.

www.tafelai.com 2 Tafod Elái Gorffennaf 2019 ymwybyddiaeth ac arian i ddarparu EFAIL ISAF cefnogaeth i bobl ifanc sy’n dioddef o iselder ac er cof am Manon Jones, gynt o Ysgol Plasmawr. Dewch i wrando ar y Gohebydd Lleol: Côr yn canu ym Mharti Ponty fore Loreen Williams Sadwrn, Gorffennaf 13 yng Nghanolfan garth Olwg. Ym mis Mai aeth 110 o bobl leol ar daith cerdded i godi arian tuag at Arch Noa Llongyfarchiadau Y TABERNACL Ysbyty Plant Cymru. Cychwynnwyd y Dymunwn yn dda i Ethin Henry, Nant y Pen-blwydd arbennig iawn felin sydd wedi dathlu pen-blwydd Llongyfarchiadau gwresog i Aneira daith gerdded gan Tina Donnelly, Uchel arbennig yn ystod y mis. Davies, Plasgwyn, Tonteg sydd newydd Siryf Morgannwg Ganol ac un o ddathlu ei phen-blwydd yn 90 oed. Rwyn drigolion Tonteg. Roedd y cerddwyr Brysiwch Wella deall ei bod wedi dathlu gyda’r teulu a wedi dechrau a gorffen eu taith yn Dymunwn adferiad iechyd buan a llwyr i chael parti arbennig arall gyda’r ffrindiau Neuadd Gymunedol Tonteg a chasglwyd Pat Edmunds, sydd yn treulio sy’n mwynhau paned pob bore Llun. Pob £850. cyfnod hir yn yr ysbyty ar hyn o bryd. Yr dymuniad da, Aneira. un yw ein dymuniad i Beti Treharne, Nant y Felin a hithau wedi treulio cyfnod yn yr ysbyty yn ddiweddar. Brysiwch wella eich dwy.

Cydymdeimlo Estynnwn ein cydymdeimlad â theulu Mrs Muriel Abbot, Ffordd y Capel a fu farw yn ystod y mis.

Swydd Newydd Dymuniadau gorau i Lyn West, parc Nant Celyn sydd wedi derbyn secondiad i weithio am flwyddyn gydag Estyn.

Diolch Dymuna Mrs Myra Davies a Bethan a’r teulu ym Mharc Nant Celyn ddiolch yn gynnes i ffrindiau ac i aelodau’r Tabernacl am bob cymorth a dderbyniwyd ganddynt adeg colli Bryn, gŵr a thad arbennig iawn. Priodas Gwerthfawrogir y gefnogaeth yn y Estynnwn ein dymuniadau gorau i Catrin gwasanaeth angladdol yn y Tabernacl ac Heledd a Robert Wedlake ar eu priodas i bawb a gynigiodd helpu gyda’r parcio a yn y Tabernacl ddydd Sadwrn gweini’r bwyd yn y Ganolfan ar ôl y Mehefin 22ain. Gwasanaeth. TONYREFAIL Derbyniwyd £700 at waith Ymchwil Merched y Tabernacl Gohebydd Lleol: Dementia Prifysgol Caerdydd ac mae Aeth nifer dda o aelodau Merched y Helen Prosser Myra a’r teulu’n ddiolchgar iawn i bawb Tabernacl ar daith i Sain Ffagan ddydd 671577/[email protected] am eu haelioni. Gwener, 7fed o Fehefin ar fore digon diflas a gwlyb. Cawsom ginio bach yn y Siop y Pentref yn Cau ffreutur a chyfle i roi’r byd yn ei le. Fe Fe fydd yn newid byd i ni drigolion y wnaeth y glaw ein rhwystro rhag Pen-blwydd hapus, Myf pentref cyn hir gan fod siop y pentref a crwydro o amgylch y tai a’r adeiladau, Pen-blwydd hapus iawn i Myfanwy Hunt Swyddfa’r Post yn cau ar Orffennaf ond cawsom gyfle i fwynhau ymweld â’r a ddathlodd ei phen-blwydd yn wyth deg 19eg. Bydd hyn yn gadael bwlch anferth Orielau o fewn y prif adeilad. y mis diwethaf. Gobeithio i chi yn enwedig i’r pentrefwyr oedrannus Bydd ein cyfarfod nesaf fore Iau, fwynhau’r dathlu, Myf. sydd heb fod yn medru gyrru. Dymunwn Gorffennaf 4ydd. I’r rhai heini yn ein yn dda i’r teulu Sasi, gan ddiolch iddynt plith, ceir taith gerdded fer o amgylch y am eu gwasanaeth yn ystod y tair pentref gan gyfarfod am 10 o’r gloch ger blynedd yn siop y pentref. y capel. Trefnir paned am 11 o’r gloch yn y Ganolfan a chyfle i drefnu rhaglen Côr yr Einion am weddill y flwyddyn. Mynydd Seion, Casnewydd Dymunwn wellhad buan i nifer o Gorffennaf 21ain Sul i’r Teulu aelodau’r Côr. Cafodd Gwilym Williams Yr Eisteddfod Genedlaethol Gorffennaf 28ain Cyd-addoli ym ei gymryd yn wael tra ar fordaith yn Dymuniadau gorau i bawb o aelodau’r Methlehem Gwaelod y Garth am 10.30 y ddiweddar a bu yn yr ysbyty yn Tabernacl a fydd yn cystadlu yn yr bore. Reykjavik am gyfnod. Dymunwn yn dda Eisteddfod Genedlaethol yn Llanrwst ym iti, Gwilym. Yr un yw ein dymuniadau i mis Awst. Awst 4ydd Oedfa Gymun o dan ofal Y Beti Treharne a Pat Edmunds. Brysiwch Parchedig Eirian Rees yn ôl atom yn fuan eich tri. Trefn yr Oedfaon ar gyfer mis Awst 11eg Cyd-addoli ym Methlehem, Llongyfarchwn aelod arall o’r Côr am Gorffennaf a mis Awst Gwaelod y Garth ei wrhydri yn seiclo o Gaergybi i Gorffennaf 7fed Oedfa Gymun o dan Awst 18fed Geraint Rees Gaerdydd dros bedwar diwrnod. Fe ofal aelodau Pentyrch Awst 25ain Cyd-addoli ym Methlehem, deithiodd Pens yr holl filltiroedd i godi Gorffennaf 14eg Sul y Cyfundeb ym Gwaelod y Garth. Tafod Elái Gorffennaf 2019 3 CREIGIAU

Gohebydd Lleol:

Priodas arian Llongyfarchiadau mawr Ann a Phil Angell ar ddathlu eich priodas arian yn ystod mis Mai! Ymlaen at yr aur! Pob Gerddi Agored yn dathlu'r 10! Dydd Sul, Mehefin 16eg roedd tair o bendith! erddi hardd Creigiau ar agor i'r cyhoedd ac fe ymwelodd rhai cannoedd â gardd Cartref newydd Taith seiclo noddedig Mark a Neil Pob hapusrwydd Nia a Jon Honeybun yn Mike a Lesley ym Maes y Nant, gan ymlwybro oddi yno i ardd hyfryd Frances Llongyfarchiadau mawr Mark Diaz a dy eich cartref newydd ar Faes y Gollen! gyfaill ffyddlon Neil Nunnerley ar seiclo dri drws i ffwrdd, cyn cyrraedd y Heb eich colli o Creigiau - jyst newid o Gaerdydd i Baris mewn tridie nôl ym aelwyd! penllanw yn Waunwyllt, gardd arbennig iawn John a Richard. Serch tywydd mis Mawrth. Tipyn o gamp! Tri chant a hanner o filltiroedd! Codi arian oedd y braidd yn siomedig roedd y rhyfeddodau Merched y Wawr - Y Garth bwriad - ac fe lwyddodd y ddau i godi Mis Mai daeth 'blodyn' arbennig o hardd yn y gerddi yn wledd i'r llygad. Salvias o bob math, o bob lliw a llun oedd y sêr dros £8,000 at gronfa apêl Dawn - ffrind a chreadigol i'n plith - sef y Parchg ysgol i Mark, o'r Creigiau, bellach yn mewn ambell fordar - tra bo hostas John Kevin Davies - Caerdydd/Aberystwyth. byw gyda'i gŵr Simon a'u mab Daniel yn Fe'n hudwyd gan ei allu i greu a Richard yn cynnig y wow ffactor! Lesley a Mike oedd yn gweini te p'nawn Salisbury. Mae Dawn wedi ei tharo gan gosodiadau anhygoel allan o flodau'r haf salwch difrifol iawn a phrin - cyflwr ac yn rhyfeddol fe godwyd £1,500 tuag at - tra'n adrodd hanesion hynod ddifyr yr niwrolegol a gyfeirir ato fel AAG. un pryd! Seiliodd ei greadigaethau ar Uned Gofal Lliniarol Macmillan y Bwthyn ger . Mae Lesley yn Cyflwr sy' wedi newid ei bywyd yn themau y Pasg, Cymorth Cristnogol a'r llwyr. Chwarae teg i'r bechgyn nobl yma gwerthfawrogi cyfraniadau hael ei Sulgwyn. O fewn llai nag awr roedd - cymwynaswyr go iawn. Dymuniadau gennym bedwar gosodiad bendigedig - chymdogion Alan Harvey a Venetia, a gorau i Dawn hefyd a gobeithio y caiff ac yn ôl yr arfer aeth ambell un adre'n wellhad cyn hir. hynod hapus gyda'u gwobrau! phawb ymwelodd â'r gerddi gan ddangos Llongyfarchiadau mawr Rhian, Carys, Dymuniadau gorau oll . . . cymaint o Morfydd ac Eleri! Cewch gip ar un neu . . . i Bryan Davies. Yn meddwl amdanat ddiddordeb. Mae'r ddau o'r gosodiadau yn y lluniau. Diolch Brei wrth i ti wella ar ôl llawdriniaeth yn fenter hon yn dathlu o galon, Kevin am noson ddifyr! yr ysbyty yn ddiweddar. Siwr bydd gofal ei degfed pen blwydd gan nyrs Enid yn dy gael yn ôl i'th hen eleni. hwyliau yn fuan. Dal ati i gryfhau. Llongyfarchiadau

mawr chi arddwyr! Croeso i'r Creigiau! Hyfryd cael croesawu teulu bach newydd Cymraeg i'r ! A diolch i Robin ac Olwen am wneud y gwaith sgowtio! Daw Adam o Abergwaun, ac mae'n ddirprwy brifathro yn ysgol gynradd newydd Pencoed, tra bo Emma ei wraig yn enedigol o Langain. Mae hithau yn athrawes ym Mhlasyfelin, Caerffili. Mae 'na fachgen bach hefyd, sef Lloyd sy'n bymtheg mis oed .'Dw i'n siwr y byddwch yn hapus iawn yma - yn arbennig gan bo cymaint o Gymry o'ch cwmpas ym Mharc y Coed!

Enillwyr yr Urdd! Llongyfarchiadau mawr i'r holl blant a phobol ifanc o'r pentre fu'n cymryd rhan yn Eisteddfod yr Urdd ddiwedd mis Acapela Mai! Eisteddfod i'w chofio i lawer! Bydd Elinor Bennett yn cynnal ei Merched croesawgar y Garth chyngerdd haf yn Acapela, Diolch o galon i'r Merched o Gangen y Pentyrch, am 8yh, Nos Sul, 14eg o Garth roddodd o'u hamser fore Mawrth Orffennaf. yr Eisteddfod i weini te a choffi gyda Tocynnau - acapela.co.uk gwên a chyfarchiad cynnes! Wele'r llun! 4 Tafod Elái Gorffennaf 2019 Taith Clwb y Dwrlyn i PENTYRCH ardal Llandeilo

Gohebydd Lleol: Eleni troi eu golygon i gyfeiriad Llandeilo wnaeth aelodau Priodas dda Clwb y Dwrlyn i fwynhau eu penwythnos blynyddol “oddicartref” yng nghwmni eu gilydd. Cafwyd ymborth a gwely yng Ngwesty’r Plough yn Rhosmaen gydol y penwythnos a llwyddodd ambell un o’r criw hyd yn Yna dringo i ben dwy gaer hynafol o oed i wisgo eu dillad cerdded a mentro i gyfnod Oes yr Haearn (o’r flwyddyn 800 awyr iach Dyffryn Tywi am ysbaid! Cyn Crist ymlaen, a’r safle mwyaf o’r Taith yng nghyffiniau Bethlehem a cyfnod yn ne Cymru) – Y Gaer Fach a’r Llangadog a gafwyd ar fore Sadwrn, gan Gaer Fawr ar gopa’r Garn Goch. (Mae ddechrau ger carreg goffa Gwynfor olion o’r Oes Efydd Gynnar [2500 – 1500 (Evans) – carreg enfawr 7.5 tunnell o Cyn Crist] yma hefyd.) Yn ôl un hanes bu chwarel ger Llandybie gyda’r enw, croes Caradog a llwyth Brythonaidd y Silwriaid Geltaidd a’r Triban wedi ei gerfio’n gain yn ymladd yma yn erbyn y Rhufeiniad arni gan Ieuan Rees. tua’r flwyddyn 48 Oed Crist. Dadorchuddiwyd y gofeb ar ddydd Ar y Garn Goch y gwasgarwyd llwch Sadwrn Gorffenaf 15 2006 fel rhan o Gwynfor gan ei deulu yn 2005. Rali Cofio '66 i ddathlu deugain Manteisiodd rhai ar siopau a chaffis mlynedd union ers iddo gael ei ethol yn Llandeilo yn y prynhawn, ac hefyd y Aelod Seneddol cyntaf Plaid Cymru cyfle i ymweld â Pharc Dinefwr gyda’i Ar Fehefin 22ain a'r haul yn disgleirio ar mewn is-etholiad hanesyddol ar gastell trawiadol (pencadlys ymerodraeth ôl mis o dywydd siomedig priodwyd Gorffennaf 14eg 1966. y Deheubarth – Rhodri Mawr / Hywel Catrin Heledd a Robert Wedlake yng Dda / Rhys ap Gruffydd), a’i wartheg nghapel y Tabernacl Efail Isaf. Merch hynod (Gwartheg Parc Gwynion – a Ken ac Eleri Jones o Bentyrch yw Catrin gofnodwyd gyntaf yng Nghyfreithiau a Rob yn fab i Lesley a John Wedlake o Hywel Dda yn y flwyddyn 920). Benarth. Gweinyddwyd y seremoni Ar y Sul cafwyd taith i Gastell Carreg hyfryd gan Geraint Rees,yr organyddes Cennen, safle un arall o gestyll oedd Sian Elin a Huw Foulkes oedd y gwreiddiol Rhys ap Gruffydd, sy’n adfail cyfeilydd. Adroddodd Twm a Math ar greigiau uwch Afon Cennen, nepell o Rogowski emyn o waith mam-gu Catrin a chafwyd darlleniad gan James Potts bentref Trap. Mae’r hyn sy’n weddill o’r ffrind i'r priodfab oedd wedi teithio o castell heddiw yn deillio ‘nol i gyfnod Texas ar gyfer yr achlysur. Edward y 1af, ond a ddifrodwyd gan Darllenodd Marged Haf gerdd o waith Owain Glyndŵr ac yn ddiweddarach yn ei thad Rhodri-Gwynn Jones a Rhiannon ystod Rhyfel y Rhosynnau yn 1462. Williams gerdd o waith Catrin Dafydd. Mae yna chwedl fod y Brenin Arthur Cafwyd datganiad cerddorol gan dair o hyd yn cysgu o dan y castell! ffrind arall, Catherine Ayres, Melissa Mae’r ardal gyfan yn un hynod o braf ei Griffiths a Rhian Harding a chafodd thirwedd, ei thraddodiadau a’i llecynnau Catrin dipyn o sioc pan ymddangosodd Carreg Goffa Gwynfor Evans ymweld, a bu i nifer alw yng Ngerddi Rhys Meirion yn annisgwyl iddi hi i Aberglasne ar eu ffordd adref i weld y ddiddanu'r gynulleidfa ymhellach. blodau llliwgar yn y gerddi hynafol yma. Y forwyn briodas oedd Sara Esyllt Cafodd y tri deg ag wyth a fynychodd chwaer Catrin a Twm a Math Rogowski, ei neiaint, yn facwyaid. Roedd tri foddhad a phleser dros y penwythnos, a chyfaill i Rob yn rhannu dyletswyddau bydd disgwyl ymlaen yn eiddgar at gwas priodas: James Richardson, Tom Raglen Tymor 2019/20 i weld pa ardal o Sidford a Tom Cole a'r tywysyddion Gymru a gaiff y pleser o gwmni’r Dwrlyn oedd Mark Rogowski brawd yng bryd hynny. nghyfraith Catrin a Huw Grundy ffrind ysgol iddi. Ffarwelio Parhawyd â'r dathliadau gyda gwledd Dymunwn yn dda i Siân a Huw Roberts briodas yng Ngwinllan Llanerch. wedi iddynt symud o Bentir-hir i’r Llongyfarchiadau gwresog a’n Groesfaen. Pob dymuniad da iddynt ar dymuniadau gorau i’r ddau. eu haelwyd newydd.

Castell Carreg Cennen Tafod Elái Gorffennaf 2019 5 Diwrnod Pontio Blwyddyn 6 - Ysgol Gyfun Celfyddydau’r Garth Garth Olwg Bu blwyddyn 6 ein clwstwr yn rhan o ddiwrnod pontio ddydd Iau 27ain o Fehefin. Cafodd disgyblion Blwyddyn 6 y cyfle i fod Eisteddfod yr Urdd gyda'r athrawon Celfyddydau Mynegiannol Da iawn i bawb a gystadlodd trwy'r dydd i baratoi ar gyfer arddangosfa a yn yr Eisteddfod ym Mae pherfformiad yn y nos i'w rhieni. Bu'r Caerdydd eleni. Mae’r ysgol disgyblion yn brysur iawn yn ymarfer canu a yn falch iawn o bob un dawnsio i 'Anthem Garth Olwg', peintio Llongyfarchiadau mawr hefyd i Tom Kemp, ohonoch. Llongyarchiadau portreadau lliwgar gan ddefnyddio'r dechneg Blwyddyn 13 ar ddod yn fuddugol yng mawr i’r canlynol ar eu llinell ddi-dor, creu cerflunwaith allan o nghystadleuaeth Her Academi Morgan gan llwyddiant: wifren a chynllunio a chreu bathodynnau ennill £250 i’r ysgol ac interniaeth gydag Kai Easter - 1af yn y dawnsio allan o fetel. Roedd y diwrnod yn un Adran Ddaearyddiaeth Prifysgol Abertawe. disgo/hip hop unigol llwyddiannus gyda’r disgyblion yn dangos

Blwyddyn 7 -9 balchder ac yn agored i'r her. Da iawn chi! Roedd hi’n hyfryd gweld ein cyn-ddisgybl Fel athrawon Celfyddydau'r Garth rydym yn Ethan Williams yn gweithio’n galed ar y edrych ymlaen at ein cwricwlwm maes fel Llywydd yr Urdd a diolch i’n Celfyddydau Mynegiannol a fydd yn parhau i disgyblion o’r chweched dosbarth a oedd gael ei addysgu ym mis Medi fel rhan o’r wedi gwirfoddoli. Cwricwlwm newydd i Gymru.

Elen Griffiths - 1af yn yr unawd chwythbrennau Blwyddyn 7-9

Gwaith Celf a Dylunio a Thechnoleg Cafodd yr Adran Gelf a Dylunio & Thechnoleg noson arall llwyddiannus eleni yn croesawu rhieni a’r cyhoedd i weld arddangosfa disgyblion Blwyddyn 12 a 13. Braf oedd gweld cyn-ddisgyblion hefyd yn dathlu blwyddyn o waith llwyddiannus. Pob lwc i chi Flwyddyn 13 ar eich cam nesaf yn eich taith addysg. Cafodd gwaith disgyblion TGAU eu harddangos ym Mhrifysgol Fetropolaidd Caerdydd, unwaith eto eleni fel rhan o’r Arddangosfa Greadigol. Bu Tom Kemp, Lauren Mogford, Charla Grace, cymeradwyaeth i’r Eva Lloyd – 3ydd yn yr ymgom hŷn disgyblion am eu gwaith yn ystod y flwyddyn gan y Pennaeth a llawer o ddarlithwyr y Brifysgol. Braint oedd gweld ymateb y cyhoedd i waith y disgyblion.

Perfformiwr o fri Disgyblion Blwyddyn 8 – 1af yn y Cywaith Llongyfarchiadau mawr i Gethin Williams, Gwyddoniaeth Blwyddyn 8 ar ei berfformiad yn yr opera Dead Man Walking yn ddiweddar. Roedd yn rhan o gynhyrchiad Opera Cenedlaethol Cymru yng Nghanolfan y Mileniwm. Gethin yw’r un yn y trowsus coch!

Sam Davies – 3ydd yn y gystadleuaeth sgriptio Blwyddyn 10-13

Chwaraeon ar dudalen 16 > 6 Tafod Elái Gorffennaf 2019 LLANTRISANT GROESFAEN MEISGYN

Gohebydd y mis: Siân Llewelyn Barnes

Merched y Wawr Tonysguboriau Cafwyd noson ddiddorol yng nghwmni Gwenno Rees yn adrodd ei hanes am ei blwyddyn ym Mhatagonia. Er mai Cangen Tonysguboriau o Ferched y Wawr drefnodd y noson, mae’n rhaid Chwaraewr y Flwyddyn diolch i Ferched Capel Y Tabernacl Efail Llongyfarchiadau i Alffi Edwards, Groes Isaf am eu cefnogaeth ar y noson. Diolch -faen – disgybl yn ei dymor olaf yn hefyd am haelioni y rhai a gyfrannodd i’r Ysgol Gymraeg Llantrisant – ar ennill casgliad ar gyfer ysgol y Gaiman. Tlws Chwaraewr y Flwyddyn yn nhîm Dyma’r neges a dderbyniwyd gan Esyllt pêl-droed sir i a Rebeca o Ysgol Gymraeg y Gaiman: fechgyn dan 11 oed. Pob dymuniad da Annwyl Gangen, iddo hefyd pan fydd yn teithio i Swydd Gair byr i ddiolch o galon i chi am eich Warwick ym mis Gorffennaf fel aelod o cyfraniad hael tuag at YSGOL dîm criced Morgannwg Ganol dan 11 GYMRAEG Y GAIMAN yma ym oed. Llongyfarchiadau hefyd i'w chwaer, Mhatagonia. Deallwn eich bod wedi cael Ela – disgybl ym Mlwyddyn 9 yn Ysgol noson hwyliog yng nghwmni Gwenno Llanhari – am ennill Tlws yr Hyfforddwr Rees, a fu yma'n dysgu gyda ni yn 2018. difyrru gan y gŵr gwadd, y garddwr gyda thîm Pêl-rwyd Llantrisant dan 14 Gobeithio fod ei sgwrs wedi codi awydd enwog Terry Walton. Mae’r grŵp yn oed yn eu seremoni wobrwyo ar 28 yn rhai ohonoch i deithio draw yma i'r ddiolchgar iawn i bawb am eu Mehefin. Wladfa i'n gweld. Cofiwch bod drysau cefnogaeth ar y diwrnod ac i’r rhai a ein hysgol yn agored bob amser i brynodd docynnau raffl. Codwyd dros gyfeillion o Gymru. £4,000 a bydd yr holl arian yn cael ei Cofion cynnes iawn a diolch fil i chi ddefnyddio tuag at gostau adeiladu Y Sinema un nos Llantrisant unwaith yn rhagor am eich Bwthyn, Uned Gofal Lliniarol Arbenigol Bydd modd gwylio tair ffilm rhwng caredigrwydd. newydd arloesol ger Llantrisant. Gorffennaf 13eg – 14eg yn Neuadd Yn gywir, Esyllt a Rebeca, Ysgol Disgwylir i’r adeilad hwn agor yn yr Plwyf Llantrisant. Un o’r ffilmiau yw Gymraeg y Gaiman. hydref. The Proud Valley ac mae’n cynnwys Digwyddiad nesaf y grŵp yw’r daith golygfeydd a ffilmiwyd yn Llantrisant. Cyngerdd gerdded 4 neu 8 milltir o Ganolfan Nos Wener, 7fed o Fehefin cynhaliwyd Hamdden Llantrisant am 11 o’r gloch y Gohebydd mis nesaf: Margaret White cyngerdd yn Eglwys y plwyf, bore ddydd Sul Gorffennaf 7fed. Tâl Llantrisant. Cafwyd datganiadau cofrestru yw £10. Nid oes tâl ar gyfer clodwiw gan fand pres Awyrlu St Athan, rhai o dan 14 oed. Mae rhagor o Côr YGGG Llantrisant a Chôr Cymysg wybodaeth ar dudalen Gweplyfr y grŵp ‘Noteworthy’. Roedd elw’r noson yn neu gallwch gofrestru ar https:// mynd at adfer hen neuadd y dref, www.justgiving.com/fundraising/ Llantrisant ac mae disgwyl i’r gwaith llantrisant-walk adeiladu ddod i ben yn fuan iawn gyda chyfle i’r cyhoedd weld y gwaith gorffenedig ddiwedd mis Awst. Cynlluniau Gofal Haf Menter Caerdydd Picnic Mawr Llantrisant ...archebwch nawr! Cynhaliwyd picnic ar lawnt y castell yn Llantrisant ddydd Sadwrn, 9fed o Gallwch nawr archebu eich lle ar ein Fehefin. Er gwaethaf y tywydd gwlyb cynlluniau gofal Haf: daeth y gymuned ynghyd i fwynhau https://mentercaerdydd.org/ arlwy gyda Chôr Tadau Llantrisant a Ysgol Treganna 22.07.2019 - 23.08.2019 llawer o artistiaid a cherddorion lleol. Ysgol Melin Gruffydd 29.07.2019 - 23.08.2019 Grŵp Codi Arian Macmillan, Dilynwch y ddolen er mwyn archebu a a’r cylch gweld yr amserlen lawn, sy'n cynnwys: Cynhaliwyd trydydd cinio haf y grŵp ar Tripiau, Gweithdai, Crefft, Chwaraeon, Fehefin 2il yn DeCourcey’s. Eleni eto, Coginio ...a mwy! nid oedd yn anodd gwerthu tocynnau ar Am wybodaeth pellach cysylltwch â: gyfer y cinio. Daeth 140 ynghyd i [email protected] fwynhau pryd o fwyd da a chael eu 029 2068 9888 Tafod Elái Gorffennaf 2019 7

Ysgol Creigiau

Eisteddfod Bae Caerdydd Ddydd Llun a Dydd Mawrth yn ystod hanner tymor, cystadlodd nifer o ddisgyblion yr ysgol yn Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd ym Mae Caerdydd. Daeth Molly, Class 3, yn gyntaf ar y prynhawn. Diolch i bawb am ddod â dydd Llun ar Lefaru i chefnogi a helpu gwneud y diwrnod yn Ddysgwyr Blwyddyn 3 un llwyddiannus. a 4 a daeth y Grŵp Wythnos Wyddoniaeth Llefaru i Ddysgwyr yn Bu holl ddisgyblion yr ysgol mor Y Criw Mentrus ail ar y dydd Mawrth. frwdfrydig yn ystod ein Wythnos Aeth pedwar disgybl o Flwyddyn 4 a 5 i Rydym yn hynod falch o'r holl Wyddoniaeth. Bu’r disgyblion yn Bafiliwn Porthcawl i gynrychioli’r ysgol ddisgyblion a fu'n cystadlu ac yn cwblhau ystod o weithgareddau yng nghystadleuaeth Ysgolion Cynradd ‘Y Criw Mentrus’. Roedd Gethin, cynrychioli’r ysgol mor wych. Diolch i'r gwyddonol o fewn eu dosbarthiadau ac chyfrannodd yr ysgol gyfan at greu tŷ Aneira, Charlotte a Nikolaos wedi staff am hyfforddi'r disgyblion a hefyd gwydr gan ddefnyddio poteli plastig arddangos y gwaith ardderchog diolch o galon i'r holl rieni a theuluoedd wedi eu hail-gylchu. Diolch i’n rhieni am gwnaethpwyd yn yr ysgol yn ystod ein am eu cefnogaeth. ein helpu wrth gasglu’r holl boteli! wythnos Fentergarwch Eco i entrepreneuriaid blaenllaw. Diolch i Mrs Mei Gwynedd Hussey a Mrs Wilkins am baratoi’r Yn ddiweddar daeth Mei Gwynedd i’r disgyblion ac arwain y prosiectau ysgol i weithio gyda disgyblion Dosbarth menter. 5 a 6. Cyfansoddon nhw gân newydd sbon a pherfformiwyd y gân yn y Tafwyl fel ran o brosiect gydag ysgolion Clwstwr Plasmawr. Roedd eu perfformiad yn wefreiddiol. Os hoffech glywed y gân ‘Ni yw Plant y Wlad’ dilynwch y linc yma https:// vimeo.com/343631043.

Troi Heddiw yn Ddoe Bu 19 o ddisgyblion Dosbarth 4, 5 a 6 yn rhan o sioe Cynradd yr Urdd ‘Troi Tafwyl Heddiw yn Ddoe’. Cawsant brofiad Perfformiodd disgvblion Cyfnod Sylfaen bythgofiadwy o berfformio ar lwyfan yr Adran Gymraeg ar Lwyfan yr Canolfan y Mileniwm nos Fawrth yn Ysgolion yng Ngŵyl Tafwyl. Roedd pob ystod yr Eisteddfod. Ardderchog blantos un wedi canu’n wych. Trefnwyd - roeddech chi i gyd yn wych. gorymdaith i ddathlu 70 mlynedd o addysg cyfrwng Cymraeg yn y ddinas. Diolch i’r disgyblion, rhieni, cyn- ddisgyblion a chyn-rieni a ddaeth i Ymweliad Blwyddyn 5 â Bae orymdeithio gydag Ysgol Creigiau. Abertawe Roedd hi’n hyfryd gweld cymaint o bobl Cafodd disgyblion Dosbarth 5 a Class 5 yn cefnogi’r orymdaith. ddiwrnod i’r brenin ym Mae Abertawe yn ddiweddar. Cawsant ddiwrnod yn ymweld ag Amgueddfa Hanesyddol 1940au. Dysgon nhw lawer o ffeithiau diddorol yn yr amgueddfa a chawsant gyfle i astudio ystod o arteffactau.

Llwyddiant Pêl-droed Mabolgampau Ar ôl tair blynedd o Cawsom ddiwrnod Mabolgampau hynod chwarae pêl-droed lwyddiannus. Cawsom brynhawn gwych gyda chlwb pêl-droed ac roedd pawb wrth eu boddau. Iestyn Dinas Caerdydd, mae oedd y llys buddugol ar ddiwedd y Gruffydd, Dosbarth 3, wedi arwyddo i Dîm Academi Caerdydd o dan 9 ar gyfer y flwyddyn nesaf. Gwych Gruff!

8 Tafod Elái Gorffennaf 2019 3 Rala Rwdins

Ysgol Llantrisant Bu disgyblion y dosbarthiadau Derbyn, Blwyddyn 1 a Blwyddyn 2 yn gweld sioe Ffarwelio Rala Rwdins gan Gwmni Theatr Arad Goch Yn anffodus, mae nifer o staff yn ein gadael yng Nghanolfan Garth Olwg yn ddiweddar. ni eleni. Roeddynt wrth eu bodd yn trafod y Wedi saith mlynedd ar hugain o addysgu, a perfformiad ar ôl dychwelyd i’r ysgol. phum mlynedd ar hugain o’r blynyddoedd hynny yn ein hysgol ni, mae’n amser i ni Sioeau Haf ffarwelio â Mrs Mair Williams. Ni fydd Mrs Mae’r disgyblion wrthi’n brysur ar hyn o Williams yn dychwelyd atom fis Medi gan y bryd yn paratoi ar gyfer eu sioeau haf. Mae bydd yn mwynhau gwyliau hamddenol yn yr sioeau’r plant lleiaf yn seiliedig ar waith y Eidal - mae Mrs Williams yn ymddeol, yn flwyddyn tra bod disgyblion CA2 yn gynnar wrth gwrs! Diolch yn fawr i Mrs cyflwyno’r sioe gerdd “Y Llew Frenin”. Williams am ei hymroddiad ar hyd y Lluniau yn y rhifyn nesaf gobetihio! blynyddoedd - bydd pawb yn gweld eu heisiau hi, rwy’n siwr. Ymweliad gan y nyrs Hefyd, dymunwn bob hwyl i Mrs Lisa Bu’r nyrs ysgol ar ymweliad â disgyblion Barrington, Cynorthwywraig Addysgu y Blynyddoedd 5 a 6 yn ddiweddar, er mwyn Cyfnod Sylfaen ar ôl 8 mlynedd hapus gyda trafod tyfu i fyny. ni. Bydd Mrs Barrington yn ein gadael ar Orffennaf y 12fed i ddechrau swydd newydd Addysg i Bawb yng Nghaerdydd. Diolch yn fawr iawn Buom yn dysgu’n ddiweddar am yr ymgyrch AHOI! hefyd, felly, i Mrs Barrington, am ei holl i gael addysg i bawb (“Send my Friend to Cafodd disgyblion Blwyddyn 3 brynhawn waith caled. School”). Fe gynhyrchodd y disgyblion cyffrous yn ddiweddar, pan aethon nhw i Aelod arall o staff fydd yn ein gadael eleni allweddi a chadwyni’n cynnwys negeseuon ar Gaerdydd er mwyn cymryd rhan yn y rhaglen yw Mrs Cathy Cowles. Ni fydd Mrs Cowles gyfer ein Haelod Seneddol, yn gofyn iddo deledu “Ahoi”. Dewiswyd criw bach i yn cynorthwyo Mrs Krieger yn y Swyddfa fis godi’r mater yn Nhŷ’r Cyffredin. gystadlu mewn cwis ac roedd y gweddill yn Medi ond byddwch yn ei gweld hi o hyd ar rhan o’r gynulleidfa. Bydd y rhaglen yn cael iard yr ysgol yn goruchwylio’r plant yn ystod ei darlledu ym mis Medi. yr awr ginio. Diolch i Mrs Cowles am ei chymorth. Ymweld ag Ysgol Gyfun Llanhari Felly, hoffem ddiolch yn fawr iawn i’r Bu Blwyddyn 6 ar ddau ymweliad ag Ysgol pedwar aelod o staff yma a phob dymuniad Llanhari’n ddiweddar. Yn ystod y diwrnod da! cyntaf, cafwyd blas ar ddysgu ieithoedd modern. Llongyfarchiadau i’r criw o fechgyn Mabolgampau fu’n fuddugol yn y cwis. Yn ystod yr ail Tri chynnig i Gymro medden nhw, a dyna sut ddiwrnod, cafwyd diwrnod yn seiliedig ar y fu hi gyda’n mabolgampau ni eleni. chwedl Guto Nyth Bran a chyfle i’r Oherwydd tywydd gwlyb, bu’n rhaid gohirio disgyblion gymryd rhan mewn ddwywaith ond ar y trydydd ymgais fe gweithgareddau corfforol. lwyddwyd i gynnal mabolgampau llwyddiannus, yn ôl yr arfer. Diolch i bawb a Codi arian ddaeth i gefnogi’r plant. Bu plant y Cyfnod Sylfaen yn codi arian ar gyfer yr elusen “Action for Children” yn PC Lloyd ddiweddar. Llwyddwyd i godi £168 – diolch Ar yr unfed ar ddeg o Fehefin, fe ddaeth PC i bawb am eu cefnogaeth. Lloyd i siarad gyda disgyblion Blwyddyn 5 am ymddygiad gwrth-gymdeithasol. Roedd y Sig 31 disgyblion yn frwdfrydig iawn wrth gyfrannu Ar y 27ain o Fehefin, fe ddaeth staff a at y drafodaeth. disgyblion o ysgolion cynradd Notais, Sain Ffagan, Sant Curig ac Ysgol Iau Hwyl fawr! atom er mwyn dathlu’r cyd-weithio sydd Dymuniadau gorau i Mrs Lisa Barrington wedi digwydd rhyngom eleni. Yn ystod y sy’n ein gadael er mwyn dechrau swydd dydd, cafwyd cyngerdd dathlu lle roedd cyfle newydd gyda chwmni adeiladu. Diolch iddi i berfformio eitemau Eisteddfod yr Urdd. am ei holl waith caled dros y blynyddoedd diwethaf. Penbwydd Hapus Sali Mali Môr o oren, ac nid y porffor arferol oedd i’w Parti yn y Parc weld ar fuarth y Cyfnod Sylfaen ar y 19eg o Senedd yr Ysgol Ar yr wythfed o Fehefin, fe aeth criw o Fehefin – a hynny er mwyn dathlu Bu aelodau hŷn Senedd yr Ysgol yn ymweld ddisgyblion ynghŷd â Mrs Burrows i gynnal penblwydd Sali Mali’n hanner cant. Cafwyd â busnesau ym Mhontyclun yn ddiweddar, er gêmau Cymraeg yn y Parti yn y Parc ym parti llawn hwyl a sbri a chynhaliwyd mwyn tynnu sylw at bwysigrwydd ail- Mhontyclun. Cafwyd llawer o hwyl. amrywiaeth o weithgareddau’n y ddefnyddio boteli plastig. dosbarthiadau ar y thema oren!

Tafod Elái Gorffennaf 2019 9 Rhanbarth Jiwdea fel “prefect” (rheolwr Atgofion am yr Urdd Bethlehem gweinyddol) ar ran Rhufain rhwng 26 a

Gwaelod-y-garth 36 oed Crist. I Nasareth, dinas fwyaf rhanbarth Annwyl ddarllenwyr, Trefn yr Oedfaon (ar y Sul am 10:30 gogledd Israel, (gyda’r mwyafrif o’r Mae cyfrol helaeth, yn cynnwys llawer o a.m. oni nodir yn wahanol) : boblogaeth o dros 76,000 o dras luniau ac atgofion, ar y gweill i ddathlu Mis Gorffennaf 2019: Arabaidd, a thraean ohonynt yn canrif Urdd Gobaith Cymru 1922-2022. 7 – Oedfa gymun dan ofal Delwyn Sion Gristnogion), yr aethpwyd nesaf, cartref Croesewir pob atgof/llun/archif at y a’r Aelodau Mair, i ymweld â’r eglwys sydd wedi ei prosiect hwn – yn rhodd i'r Urdd neu yn 14 – Sul y Cyfundeb yng Nghapel hadeiladu ar y safle lle y daeth yr fenthyciad. Mae swyddfeydd Mynydd Seion, Casnewydd archangel Gabriel ar newydd iddi am ei gwersylloedd yr Urdd yn Llangrannog, 21 – Oedfa dan ofal Delwyn Siôn beichiogrwydd a’i gorchymyn i enwi’r Glan-llyn a Chaerdydd yn barod i'w 28 – Oedfa dan ofal Arwel Ellis Owen (ar baban yn Iesu. derbyn (neu drwy ebost y cyd ag Efail Isaf) Yma y dychwelodd y teulu i fyw wedi’r [email protected]). Mis Awst 2019: enedigaeth, ac yma y treuliodd yr Iesu y 4 – Cyd-addoli yn y Tabernacl, Efail Isaf rhan helaeth o’i fywyd yn gweithio, cyn Eisoes mae trysorau o flynyddoedd (10:45 a.m.) cychwyn ar ei weinidogaeth. cynnar y mudiad wedi dod i'r fei. Ond 11 – Oedfa dan ofal y Dr Ian Hughes Fe’ch croesewir i Gapernaum, ar lan peidiwch ag anghofio bod angen hanes y 18 - Cyd-addoli yn y Tabernacl, Efail Isaf Llyn Galilea, gyda’r geiriau “Croeso i blynyddoedd diweddaraf yn ogystal! (10:45 a.m.) Dref yr Iesu”, ac yma y bu i’r Iesu Edrychwn ymlaen at gael rhannu'r cyfan. 25 - Oedfa dan ofal yr Aelodau dreulio gweddill ei oes cyn y siwrna Yn gywir, Mis Medi 2019: dyngedfennol honno i Jeriwsalem. Yma Myrddin ap Dafydd 1 – Oedfa Gymun dan ofal Delwyn Sion yr oedd Pedr wedi setlo, yma y bu iddo (golygydd y gyfrol) ooooOOOOoooo alw’r pum disgybl cyntaf, yma y bu iddo Maddeued fy mod yn traethu am y wella’r claf o’r parlys, ac yma, yn y Nadolig ym mis Gorffennaf, er o Synagog, y bu iddo waredu’r ysbryd parhau i adeiladu, mur concrit 8 medr o sylweddoli dim ond rhyw fymryn dros 25 aflan allan o’r dyn hwnnw oedd yn uchder ym Methlehem, tra’n ymwthio’n wythnos sydd i fynd (o ddechrau’r mis) dioddef. ara bach i mewn i diriogaeth Palestina. tan yr Wyl! Buom ar gwch ar Fôr Galilea tawel a Maent yn adeiladu trefedigaethau Ond ni fydd cardiau (na stampiau) llonydd, lle y llanwyd y rhwydi, lle y newydd ar beth o dir Palestina ac mae’r Nadolig fyth yr un fath o hyn allan! tawelwyd y storm, lle bu’r cerdded ar y rhaniadau yma yn creu tensiynau parhaus Nid y rhai yna sy’n cyflwyno’r dyn eira dŵr, a chawsom ein cyfeirio at Fynydd y rhwng deiliaid y ddwy wladwriaeth. a’r pwdin, y cracyrs a’r hosan wrth ochr y Gwynfydau (safle’r Bregeth ar y Bu i gyfres teledu ardderchog “Y Wal”, lle tân dwi’n feddwl, ond yn hytrach y Mynydd) a’r man (Tabgha) y cafodd y a gyflwynwyd gan Ffion Dafis, ddewis y rheini sy’n cyflwyno’r golygfeydd a’r pum mil eu bwydo â’r pum torth a dau ffin yma fel un o’r gwrthrychau, gan neges grefyddol Gristnogol i ni. bysgodyn. dynnu sylw at westy Banksy, y “Walled Be sydd i gyfrif am y newid agwedd Teithiasom trwy Cana, lle y Off” (a agorwyd yn 2017) sydd wedi ei yma tybed? cyflawnwyd y wyrth gyntaf, newid y dŵr leoli reit gyferbyn a’r wal, ac sydd wedi Wel, ymweliad diweddar a gwledydd yn win yn y briodas honno wedi iddynt ei gymell ef a thrigolion Bethlehem i Israel a Phalesteina sy’n lliwio’r meddwl redeg allan o win, a gwelsom Magdala, ychwanegu graffiti pwerus ei gyfeiriad a’r myfyrdod y tro hwn. pentref genedigol Mair Magdalen. a’i gynnwys ar ei hyd. Roedd yn daith yr oeddem fel teulu Gwelsom Jericho yn werddon A wedyn, o’r diwedd cyrraedd wedi ei deisyf ers tro, ond ‘roedd peth ffrwythlon ynghanol diffaethwch tra’n Jeriwsalem – un o ddinasoedd hynaf y pryder ynglyn â diogelwch yn codi yn ein gweu ein ffordd tua’r Môr Marw, a byd – dinas sanctaidd Cristnogaeth, meddyliau oherwydd y sefyllfa chafwyd cip ar y ffordd tua Jeriwsalem y Iddewiaieth a Mwslemiaeth – dinas yr wleidyddol gymhleth yn y Dwyrain bu i’r truan dramwyo cyn cael ymgeledd hawlir fel eu prifddinas gan Canol, a bu sawl gohiriad yn ein gan y Samariad Trugarog. wladwriaethau Israel a Phalestina. Dinas trefniadau. Ond y tro yma “ymlaen mae Cyrraeddasom Bethlehem (poblogaeth Dafydd, dinas Solomon, dinas Mynydd y Canaan” ac i ffwrdd â ni. tua 25 000), sydd rhyw ychydig dros 6 Deml, dinas y Mur Gorllewinol, dinas Dechrau’r daith yn Tel Aviv ar Fôr y milltir o Jeriwsalem, wedi croesi’r ffin o Mosg yr Al-Aqsa, dinas y Gromen (Aur) Canoldir, cyn tramwyo i’r gogledd, ac Israel i’r Llain Gorllewinol ym ar y Graig, dinas ranedig y pedwar yna i’r de, i gyfeiriad pentrefi, trefi a Mhalestina, a chael ein tywys i olwg y chwarter. dinasoedd anghyfarwydd o gyfarwydd. meysydd lle ‘roedd y bugeiliaid yn Dinas Gardd Gethsemane, dinas y Via Cesarea, Nasareth a Capernaum, Môr “gwarchod eu praidd liw nos” ar noswyl Doloroso, dinas Golgotha, dinas Eglwys Galilea a’r Môr Marw, Bethlehem a Nadolig pan ymddangosodd yr angel y Beddrod Sanctaidd, dinas y bedd gwag, Jeriwsalem. Heb anghofio yn ogystal iddynt a chyhoeddi’r newyddion da. dinas Mynydd yr Olewydd. Dinas y fannau eraill megis Masada (caer hynod Cawsom wedyn gyfle, wedi’r ciwio bwrlwm, dinas y cyffro, dinas y prynu a’r Herod Fawr) ac Acre’r Croesgadwyr, gan maith, i gael golwg ar fan geni’r Iesu yn gwerthu a’r bargeinio, dinas y cofio. hefyd gael cip ar erddi a beddrod Bab yr ogof o dan lawr Eglwys y Geni ger Dinas Cysegrfan y Llyfr (Sgroliau’r Môr (sylfaenydd y grefydd “Babism”), a Sgwar y Preseb. Mae’r union fan wedi ei Marw) a dinas Amgueddfa’r Holocost – Chanolfan Byd y Baha’i yn Haifa, ar nodi a seren arian. Dyma’r safle hynaf Yad Vashem – nad anghofiwn. lethrau Mynydd Carmel, wrth basio. sydd wedi ei ddefnyddio’n ddi-dor fel Na, fydd cardiau Nadolig yn dangos Yn Cesarea (Maritima, nid Phillippi) ar man addoli Cristnogaeth, a’r adeilad yma golygfeydd o Wlad yr Addewid fyth ‘run Fôr y Canoldir, y cawsom ein cyffyrddiad ydi’r brif eglwys hynaf yng Ngwlad yr fath eto! cyntaf a pheth o’r hanes a ddysgwyd i ni Addewid. ooooOOOOoooo yn yr Ysgol Sul. Creadigaeth Herod Fawr Cystennin Fawr, ymerawdwr Rhufenig, Cofiwch y cynhelir Ysgol Sul i’r plant oedd Cesarea a ddatblygwyd fel porthladd a gomisiynodd adeiladu yr eglwys gyntaf bob Sul heblaw am wyliau Ysgol a hynny tua 25 – 13 Cyn Crist, ac a enwyd “o ar y safle yma. (Ef fe gofiwch, yn 325, i gyd fynd ac amser yr oedfa am 10:30 anrhydedd i Awgwstws Cesar” ganddo. fu’n gyfrifol am alw Cyngor Nicea, a a.m. Bu’r Apostol Paul yma ar brawf cyn ei wnaeth y grefydd Gristionogol yn Cofiwch hefyd am wefan Bethlehem anfon i garchar (a’i farwolaeth ) yn gyfreithlon yn yr ymerodraeth am y tro www.bethlehem.cymru Rhufain, a chredir mai yma yr oedd cyntaf.) Hefyd mae gan Bethlehem gyfri trydar Pontiws Peilat yn byw pan oedd yn rheoli Mae gwladwriaeth Israel wedi, ac yn (twitter) @gwebethlehem. 10 Tafod Elái Gorffennaf 2019 Aled Roberts, CLWB Y Comisiynydd y tafod elái DWRLYN Gymraeg,

yn cael ei holi gan Dylan GOLYGYDD Jones, Radio Cymru Penri Williams Taith i Went 029 20890040 Cynhelir sesiwn ddifyr a dadlennol ym gyda Frank Olding Mhabell y Cymdeithasau 1 ar faes yr

Eisteddfod Genedlaethol am 12 o’r gloch CYHOEDDUSRWYDD Dydd Sadwrn, ddydd Mercher 8fed o Awst, pan fydd Colin Williams Dylan Jones, cyflwynydd bywiog Radio 029 20890979 6 Gorffennaf Cymru, yn holi Aled Roberts, Comisiynydd y Gymraeg am ei swydd Manylion: 02920890040 Erthyglau a straeon newydd a’i obeithion ar gyfer dyfodol yr iaith Gymraeg. ar gyfer rhifyn mis Medi Ers ei benodi mae Aled Roberts wedi i gyrraedd erbyn bod yn teithio o gwmpas Cymru yn 28 Gorffennaf 2019 ceisio deall profiadau pobl a’u

hagweddau at yr iaith. Dywed “Ers i mi Y Golygydd gychwyn y swydd ym mis Ebrill, dwi Hendre 4 Pantbach Cangen y Garth wedi teithio i bob cwr o Gymru yn siarad Pentyrch gyda chwmnïau, sefydliadau a’r cyhoedd CF15 9TG Ymweliad a Swper yn am eu defnydd hwy, neu beidio, o’r Ffôn: 029 20890040 Gymraeg. Rwyf wedi gweld e-bost gwahaniaethau mawr o un ardal i’r llall, [email protected] Llancaiach Fawr er bod rhai themâu cyson wedi codi. Edrychaf ymlaen i rannu rhai o’r themâu 10 Gorffennaf hyn gyda Dylan Jones yn yr Eisteddfod.” Tafod Elái ar y wê Y Ganolfan, Efail Isaf Ymhlith y pynciau trafod eraill bydd http://www.tafelai.com cefndir ieithyddol Aled Roberts ei hun, heriau’r dasg o’i flaen yn Gomisiynydd a Argraffwyr: chyrraedd un filiwn o siaradwyr erbyn 2050. Cronfa Glyndŵr sy’n trefnu’r sesiwn Tonysguboriau hon yn ystod Eisteddfod Genedlaethol www.evanprint.co.uk Sir Conwy. Nod y Gronfa yw codi arian i ddosbarthu grantiau i ysgolion, Mentrau Gorffennaf 17eg Iaith a chylchoedd meithrin, er mwyn Ariennir yn hybu addysg cyfrwng Cymraeg. Meddai rhannol gan Adlewyrchu’r flwyddyn dros ‘baned Catrin Stevens, Cadeirydd Cronfa yn Cwrt Insole Glyndŵr, ‘Dyma’r eildro i’r Gronfa Lywodraeth fentro i gynnal sesiwn o’r fath yn y Cymru Rhagor o fanylion: Brifwyl, a bydd yn gyfle i ni ystyried sut 01443 223828 y gallwn ni, fel mudiad, hybu a chefnogi gweledigaeth y Comisiynydd, yn Gwasanaeth addurno, enwedig ym maes addysg. Rydym yn peintio a phapuro weithredol iawn yn hyrwyddo addysg gyfrwng Cymraeg ledled Cymru, ac wedi Andrew Reeves Y We yn Gymraeg rhannu cyfanswm o tua £38,000 o’r Gronfa rhwng 2011 a 2019. Mae cylchoedd a chylchoedd meithrin a Gwasanaeth lleol https://www.bbc.com/cymru Mentrau Iaith yn y de a’r gogledd ar gyfer eich cartref https://pedwargwynt.cymru/ ddwyrain wedi elwa’n fawr o’r grantiau neu fusnes https://glynadda.wordpress.com/ hyn ond prin yw’r ceisiadau o’r gogledd https://golwg360.cymru/ orllewin ac o sir Conwy ei hun. Hoffem Ffoniwch http://www.gwerddon.cymru/ petai’r drafodaeth hon gyda’r http://www.casglwr.org/ Comisiynydd yn sbardun i’n cyfeillion Andrew Reeves https://barn.cymru/ yn y siroedd hyn ystyried sut y gellir 01443 407442 https://parallel.cymru/ grymuso addysg Gymraeg yn eu neu https://mamcymru.wales/cy/ hardaloedd trwy gefnogaeth ymarferol y 07956 024930 http://cristnogaeth21.cymru/ Gronfa.’ http://gwefan.org/ Croeso cynnes i bawb i’r digwyddiad https://seneddymchwil.blog/ pwysig hwn. Am wybodaeth bellach I gael pris am unrhyw cysyllter â [email protected] waith addurno neu [email protected]

Tafod Elái Gorffennaf 2019 11 Ysgol Tonyrefail Cymdeithas Wyddonol Cylch Caerdydd Rasio Car ‘Greenpower Goblin’ Llongyfarchiadau mawr i dîm Blwyddyn 6 Yn 1992 cefais gyfle i lunio set o bedwar ar eu llwyddiant yng nghystadleuaeth rasio poster dan y teitl Gwyddonwyr Cymru. ceir ‘goblin’ o dan ofalaeth elusen Gwnaed hyn gyda nawdd gan Y Greenpower. Roedd disgyblion blwyddyn Swyddfa Gymreig (fel yr oedd ar y 6 wedi adeiliadu’r car sef ‘Y Ddraig pryd). Roeddwn yn ffodus iawn i gael Werdd’ gyda help Mr Holland cyn-ofalwr yr ysgol. Thema’r car eleni oedd ail-gylchu cymorth rhadlon ac arbenigedd diogel Prosiect Bylbiau’r Gwanwyn 2019 Huw Roberts oedd ar staff Cyd- a gwarchod y blaned. Daeth yr ysgol yn Unwaith eto eleni mae disgyblion gyntaf yn y ras ‘sbrint’ hynod o gyffrous, Bwyllgor Addysg Cymru. Anfonwyd set Blwyddyn 5 wedi derbyn clôd uchel am eu i bob ysgol a choleg yng Nghymru. Un 2il yn y ras ‘drag’ a 3ydd yn y slalom. gwaith prosiect yn gysylltiedig a phlannu Diolch yn fawr i bawb am eu holl ymdrech o’r gwyddonwyr a nodir yw’r Athro bylbiau’r gwanwyn. Mae’r prosiect yn cael Robin Williams. Derbyniodd ei addysg eto eleni! ei arwain gan Amgueddfa Genedlaethol yn Ysgol Gynradd Llanuwchllyn ac Cymru Caerdydd a’r Edina Trust i edrych Ysgol Uwchradd y Berwyn, Y Bala. ar effaith newid hinsawdd ar dyfiant bylbiau. Aeth ymlaen i ddilyn cwrs ffiseg yn y brifysgol ym Mangor ac oddi yno i yrfa ddisglair mewn ymchwil ar ffiseg y cyflwr solet. Bu’n Athro Ffiseg ym Mhrifysgol Caerdydd ac yn Is- ganghellor ar Brifysgol Abertawe (1994- 2003). Wedi ‘ymddeol’ bu’n ddiwyd mewn sawl gweithgaredd - bwrw ymlaen gyda’i faes ymchwil, Ysgolion Iach – Cam 5 gwasanaethu ar sawl corff yn ymwneud Dathlu Diwrnod Gwyrdd Mae’r ysgol y hynod falch o fod wedi ag addysg uwch, nid yn lleiaf Coleg Gwisgodd pawb yn yr adran iau mewn ennill Cam 5 Ysgolion Iach yn ddiweddar. Cenedlaethol Cymru, cefnogi gwyrdd i ddathlu ‘Diwrnod Gwyrdd’! Mae’r Cyngor Ysgol a holl blant a staff yr ymgyrchoedd yn ymwneud â’r Roedd pob dosbarth wedi bod wrthi yn ysgol wedi gweithio yn arbennig o galed i Gymraeg. Yn ddiweddar (Mehefin 8) brysur yn trafod sut ddatrys problem ddatblygu iechyd a ffitrwydd oddi-fewn i’r cyhoeddwyd ei fod wedi’i anrhydeddu’n ailgylchu a’r defnydd o blasting. ysgol. Llongyfarchiadau mawr i bawb. farchog. Wrth ei longyfarch dymunwn

yn dda iddo at barhau gyda’i amrywiol Prosiect cynllunio tai eco-gyfeillgar ddiddordebau ac ymrwymiadau. Diolch yn fawr i Mrs Karen Lock sydd yn Yn 2010 cefais gyfle pellach i lunio set gynddisgybl am ddod i siarad â disgyblion o bedwar poster dan y teitl Gwyddonwyr Bl3 a 5 am gartrefi eco gyfeillgar arloesol. Cymru. Gwnaed hyn gyda nawdd gan Mae Mrs Lock yn gweithio i gwmni Lywodraeth Cymru. Fel yn 1992, bu pensaerniol Pentan yng Nghaerdydd. cefnogaeth a phrofiad Huw Roberts Roedd y sgwrs yn sail wych i’r disgyblion i (wedi ymddeol erbyn hyn) yn gymorth dechrau eu prosiect ar gynllunio cartrefi hawdd ei gael. Anfonwyd set i bob ysgol eco-gyfeillgar eu hunain. Dogs Trust a choleg yng Nghymru. Un o’r Cafwyd sgwrs a gweithdai hynod o gwyddonwyr a nodir yw’r Athro Richard ddiddorol gan ‘Dog Trust’ Penybont i Parry-Jones. Derbyniodd ei addysg yn ddisgyblion Bl1-6. Dysgwyd llawer am sut Ysgol Gynradd Glanadda ac Ysgol i ymddwyn o amgylch cŵn yn ogystal a sut Uwchradd Friars, Bangor. i ofalu am gŵn. Aeth ymlaen i ddilyn cwrs peirianneg ym Mhrifysgol Salford ac yna i ddilyn gyrfa ddisglair iawn gyda Chwmni Modur Ford. Ar ddiwedd ei yrfa ffurfiol Sioe Blwyddyn 1 a 2 – ‘Y Blaned roedd yn Gyfarwyddwr Ymchwil a Werdd’ Datblygiad y cwmni ar draws y byd. Ni Roedd pawb wedi mwynhau sioe haf fu’n segur a daliodd gyda’i ymchwil i blwyddyn 1 a 2 yn fawr iawn – roedd y ddylunio moduron, yn benodol yn yr sioe yn trafod pwysigrwydd edrych ar ôl ymdrechion i greu ceir carbon-isel. ein planed. Cafwyd sioe ffasiynnau wahaol Yn ddiweddar iawn daeth y newyddion iawn gyda’r gwisoedd wedi eu cynllunio mai Richard Parry-Jones yw cadeirydd y gan y plant a’u gwneud o ddefnyddau a tasglu fydd yn ceisio cynlluniau arloesol oedd wedi eu hailgylchu. Ymdrech i gynnal staff cwmni Ford ym arbennig gan bawb. Mhenybont-ar-Ogwr, yn dilyn y

cyhoeddiad bod y safle i gau yn 2020. Sali Mali yn 50 oed Roedd disgyblion y Cyfnod Sylfaen yn Dymunwn yn dda iawn iddo yn ei hynod falch i gyd ddathlu pen-blwydd Sali ymdrechion. Mali yn 50oed. Roedd y plant wedi gwisgo Hanner can mlynedd yn ôl cymerodd mewn oren, wedi cael parti ac wedi Neil Armstrong gam bychan. I ble? Pa gwneud llu o weithgareddau amrywiol. ddyddiad? Ble roeddech chi? Ymweliad â Picnic y Tedis Wyn Mears 12 Tafod Elái Gorffennaf 2019 Sioe Rwtsh Ratsh Rala Rwdins Ysgol Cyfnod Sylfaen Pont Siôn Norton Pont-Sion-Norton

Cwis Llyfrau Llongyfarchiadau i dîm blwyddyn 3 a 4 am gyrraedd y rownd derfynol yn Aberystwyth. Diolch i Myfanwy, Eurgain a Bethan am ddod i mewn i gynorthwyo gyda’r trafod a’r Ddydd Mercher es i sioe Rwtsh Ratsh cyflwyniad yn ystod y paratoadau. Diolch Rala Rwdins yn Theatr Garth Olwg. hefyd i Myfanwy am ddod i’n cyfarfod i sôn Roedd y sioe yn ddoniol achos roedd am Pie Corbett wrth y staff. Rwdlan a Dewin Dwl yn trio gwneud i Mursen neidio dros rhaff o ddail. Fy hoff ran oedd pan gwympodd y Llipryn Llwyd i lawr y goeden a ffeindiodd y pot o aur. Fy hoff actores oedd Rala Rwdins achos ei llais diddorol iawn, roedd llais Rala Rwdins tipyn bach yn Ffrangeg! Hoffais i y darn pan ddaeth Strempan ymlaen achos roedd hi’n ofnus. Roeddwn i yn hoffi pan roedd y lleuad yn dod a pan roedd yr haul wedi dod. Tilly

Sali Mali Penblwydd Hapus ENFAWR i Sali Mali yn 50 oed. Bu’r Ysgol wrth eu boddau yn dathlu!! Ddydd Mercher es i Sioe Rwtsh Ratsh Ddydd Mercher es i Sioe Rwtsh Ratsh Rala Rwdins yn Theatr Garth Olwg. Rala Rwdins yn Theatr Garth Olwg. Roedd Sioe Rwtsh Ratsh yn ddoniol Roedd Sioe Rwtsh Ratsh yn ddoniol achos roedd y Dewin Dwl yn dweud achos roedd Dewin Dwl yn meddwl bod “Pam Jam!” ac roedd en odli. Fy hoff pot o driog yn pot o aur. Roeddwn in ran oedd pan roedd Dewin Dwl yn hoffi pan oedd Dewin Dwl yn dweud meddwl roedd y goeden yn crio. Roedd “Pam Jam!” Roedd y golau pan oedd un o’r actorion yn actio fel Rala Rwdins, Strempan yn dod ar y llwyfan yn ofni Ceridwen a Strempan. fi. Roeddwn in hoffi’r caneuon achos Ioan reodden nhw o Sioe Nadolig ni. Layla

Gwasanaethau Capel PSN Diolch i Gapel Pont-Siôn-Norton am ein croesawu ni wrth i bob dosbarth gyflwyno gwasanaeth i’w rhieni yn ystod y tymor. Rydym yn lwcus iawn yn gallu defnyddio’r capel hyfryd. Ddydd Mercher es i Sioe Rwtsh Ratsh Rala Rwdins yn Theatr Garth Olwg. Fy hoff ran yw pan roedd Dewin Dwl yn meddwl roedd coeden yn crio. Fy hoff gymeriad oedd Dewin Dwl achos roedd en ddoniol. Chwerthais i achos roedd Ddydd Mercher es i Sioe Rwtsh Ratsh Dewin Dwl yn dweud “Pam Jam!” Roedd Rala Rwdins yn Theatr Garth Olwg. yr actores yn actio tri cymeriad, Hoffais i y darn pan oedd Strempan yn Strempan, Ceridwen a Rala Rwdins. rhedeg ar ôl Dewin Dwl, Rwdlan a Cian H. Llipryn Llwyd. Hoffais y goleuadau achos yn y nos roedd y golau yn stopio sgleinio. Doeddwn i ddim yn hoffi pan Canolfan Arddio oedd cerddoriaeth Strempan yn dod. Ddydd Mercher es i Sioe Rwtsh Ratsh Aeth yr adeilad canol i Ganolfan Garddio Isaac Rala Rwdins. Hoffais i pan oedd Pugh’s i ddysgu am blanhigion ac i blannu. Rwdlan yn trio rhoi Mursen i neidio Maent yn edrych ymlaen at weld y tyfiant yn dros y rhaff. Roedd un o’r actorion yn awr! actio 3 peth, Rala Rwdins, Strempan a Ceridwen. Fy hoff beth oedd y Dewin Dwl oherwydd roedd en dweud “Pam Jam!” Doeddwn i ddim yn hoffi Strempan achos roedd hi’n gas. Annabelle Diolch Cyngor Celfyddydau, Arad Goch a Theatr Garth Olwg. Tafod Elái Gorffennaf 2019 13 Ysgol Pont Siôn Norton (Parhad) Newyddion Ardderchog Sioe Yr Ardd Hardd Fe gyrhaeddodd Arthur Gwynfor ym mis Bu disgyblion y Cyfnod Sylfaen yn lwcus iawn pan ddaeth ‘Puppet ’ i greu Mehefin. Mab bach i Alaw ac ŵyr cyntaf perfformiad o’r Ardd Hardd i gyd-fynd â’u Gohebydd Lleol: i Eleri Griffiths a Peter Evans, Heol thema y tymor hwn. Llanwonno a gorwyr i Gwen Griffiths, . Llongyfarchiadau.

Clwb y Bont Llongyfarchiadau Llongyfarchiadau i Mrs. Mair Dodd, Lan Pen-blwydd hapus i Dilys Davies, Maes y Close, ar ennill gwobr o £100 Deri, Graigwen sy newydd ddathlu o’r Clwb 200. cyrraedd oed yr addewid. Trist yw cofnodi marwolaeth un o aelodau hynaf y Clwb sef Glyn Morris. Croeso Roedd Glyn wedi treulio’r blynyddoedd Braf yw croesawu Cymro Cymraeg i diwethaf yn byw yn fflatiau Fern Bank Filfeddygfa Trefforest. Mae Rhys Cellan House, y Graig ar ôl gadael y fferm yn Thomas yn wreiddiol o Dreforys ac yn Nhrehafod. Estynnwn ein cydymdeimlad gyn ddisgybl Ysgol Gyfun Gwyr. Mae a’i ferch Tina Morris, Llundain a’r teulu. wedi ymgartrefu yng Nghaerdydd. Roedd Dewi Pws a Lleucu Llwyd wrth eu bodd Sêr y Sgrin Fach yn cael eu cyfarch yn Gymraeg pan Mae nifer o drigolion a chyn drigolion yr aethon nhw yn ddiweddar i gael eu ardal wedi ymddangos ar y teledu yn pigiadau! ddiweddar. Buodd Kate Griffiths, yn wreiddiol o Merched y Wawr Cymry Cŵl Lan Park Road, ar Pnawn Da yn siarad Bydd y gangen yn cwrdd nos Iau, Gorff. Diolch i’r Cymry Cŵl am eu cyflwyniad am fod yn hyfforddwr ioga. Buodd ar #Siarteriaith i’r Adran Iau ac i’r 11eg i orffen gweithgareddau’r flwyddyn. Llywodraethwyr- rydych chi wedi bod yn gwrs yn yr India yn astudio’r athroniaeth Glyn Hughes fydd yn ein tywys o gweithio’n galed iawn! tu ôl i ioga. Mae hi hefyd yn dysgu ioga i gwmpas ardal Llanwynno. Cyfle i blant. fwynhau pryd o fwyd yn y Brynffynnon Ymddangosodd Sara Mair, (cyn ar ôl cerdded. ddisgybl Pont Siôn Norton a Rhydfelen) Fe fydd y cyfarfod cyntaf ar ôl gwylie’r ar Heno. Mae Sara a’r teulu wedi haf nos Iau, 12fed o Fedi am 7.30p.m. yn ymgartrefu ers nifer o flynyddoedd yn yr Festri Capel Sardis pan ddaw Dave Alban. Roberts, Caerffili i son am ei brofiadau o Dau o drigolion y Comin oedd y golli pwysau ac o fod yn un o sêr ‘Ffit gwestai ar rifyn o Dechrau Canu, Cymru’.Dyma gyfle i groesawu aelodau Dechrau Canmol. Buodd Eurgain Haf yn hen a newydd i’r gangen ac i fwynhau sgwrsio am ddathliad 200 mlwyddiant a ychydig o gaws a gwin! gwaith yr elusen Achub y Plant. Cafodd Diwrnod Iachus Wil Morus Jones gyfle i siarad am y Bwyty Newydd Diolch i Miss Morgan am drefnu ein bore gwaith ardderchog mae’r elusen Bangla Pob hwyl i Janet Caffery ar ei menter brecwast iach blynyddol ac i bawb am Cymru yn gwneud yn Bangladesh. newydd. Os ydych am flasu bwyd ffres gefnogi. Cafodd pawb llawer o hwyl yn Ar y rhaglen Codi Pac bu’r cyflwynydd Tsieineaidd galwch yn y Farchnad ym cadw’n heini drwy’r dydd. Geraint Hardy yn holi Owen Williams Mhontypridd. Fe agorwyd Janets Ymddeoliad (yn wreiddiol o Graigwen) am rinweddau Authentic Northern Chinese Restaurant Ymddeoliad hapus iawn i byw yn y Barri. Mae Owen a’r teulu wedi yn ddiweddar. Mae Janet yn wraig i Huw Mr Evans! Diolch yn fawr ymgartrefi yno ers sawl blwyddyn. Caffery ac yn ferch yng nghyfraith i iawn am eich holl waith Efallai i chi weld criw ffilmio yn yr Bethan a Gerwyn, Graigwen. Maen nhw caled ym Mhont-Siôn- ardal yn ddiweddar. Mae cwmni Rondo wedi hen arfer a bwyd blasus Janet! Norton dros y blynyddoedd wedi bod wrthi yn paratoi rhaglen yn y diwethaf. Mwynhewch pob munud o’ch amser rhydd yn gyfres Cynefin ar Bontypridd. Fe fydd y Clwb llyfrau awr! Cofiwch ddod nôl i’n gweld ni. rhaglen yn cael ei darlledu rywbryd yn yr Dewch i Glwb y Bont nos Fawrth 16eg o Hydref ac fe fydd nifer o wynebau Orffennaf am 7.30 i drafod clasur Llangrannog cyfarwydd yn ymddangos arni. Saesneg. Cafodd blwyddyn 4 Dau o athrawon Rhondda Cynon Taf Edrychwn ymlaen i gyfarfod ym mis a 5 benwythnos oedd yn serennu gyda’u gwybodaeth Medi pan fydd digonedd o ddewis o gwych yn Llan- gyffredinol ar y gyfres newydd o grannog ym mis gyhoeddiadau cyfrolau Cymraeg mis Mehefin - cwrs ‘Oci,Oci,Oci’. Er nad oedd Nerys Brown Awst ar ein cyfer. Byddwn yn cwrdd nos mwd, weiren sip, a Dave Roberts yn taflu’r dartiau fe Fawrth Medi 17eg am 7.30 p.m. Croeso i sgïo, nofio… a wnaethon nhw yn arbennig o dda! aelodau newydd. mwy!!! Brysiwch Wella Colledion Dymuniadau gorau am wellhad buan i Ar ddiwedd Mehefin bu farw y Bethan Caffery, Graigwen sy wedi gwleidydd, cyn ASE a chyn darlledwr derbyn llawdriniaeth ar ei phen-glin yn Eurig Wyn, Waunfawr. Roedd yn frawd ddiweddar. Mae Margaret Francis yn dal yng nghyfraith i Gareth Miles. Estynnwn i gael triniaeth yn wythnosol yn yr ysbyty ein cydymdeimlad â Gina a Gareth a’r yn Llundain. Pob dymuniad da Margaret! teulu.

14 Tafod Elái Gorffennaf 2019 Llongyfarchiadau mawr i Joe Williams Cynlluniau cyffrous ar gyfer y Meithrin o flwyddyn 9, Rydym yn hynod o falch bod Awdurdod pencampwr bocsio Rhondda Cynon Taf yn buddsoddi mewn Cymru am yr ail addysg cyfrwng Cymraeg. Mae bwriad i flwyddyn yn olynol. agor gofal meithrin llawn amser ar safle’r Yn ystod mis ysgol ac mae cragen yr adeilad yn barod yn Mehefin, bu’n ei le. Edrychwn ymlaen yn fawr at weld y cynrychioli Cymru datblygiad hwn yn ffynnu. Unwaith eto, ym Mhencamp- Seremoni Raddio’r Meithrin dyma dyst bod Teulu Llanhari yn tyfu! wriaethau Prydain Cynhaliwyd seremoni arbennig ar ddiwedd gan ennill medal Mehefin i ddathlu blwyddyn gyntaf ein efydd. Balch iawn disgyblion meithrin mewn addysg. Hyfryd ohonot! oedd gweld rhieni, aelodau o deuluoedd a ffrindiau y disgyblion yn mwynhau’r achlysur. Diolch i chi am gefnogi drwy’r flwyddyn ac edrychwn ymlaen at fwynhau gweithgareddau a digwyddiadau Cadi Cwningen ym mis Medi.

Hwb Dysgu Proffesiynol Yn Nhymor yr Haf, dewiswyd Ysgol Llanhari fel ysgol sy’n darparu hyfforddiant a chyfleon dysgu proffesiynol i athrawon Consortiwm De Canol Cymru. Mae’r ysgol yn un o ddeg aelod o’r Gynghrair Dysgu Proffesiynol ac mae hyn yn gydnabyddiaeth o’r gwaith arloesi sy’n Cymuned Llanhari digwydd yn yr ysgol a’r ymdrech gyson i Rydym bob amser yn mwynhau’r cyfle i anelu at ragoriaeth o ran dysgu ac addysgu. gyfrannu at ein cymuned ac yn credu bod Byddwn yn cychwyn hyfforddi ym mis annog disgyblion i wneud hyn yn hynod Medi 2019 ac rydym yn edrych ymlaen at bwysig. Derbyniodd gôr yr adran gynradd weithio gyda’r ysgolion eraill wrth wahoddiad ym mis Mai i ganu yn yr Ŵyl a Eisteddfod yr Urdd ddatblygu ein hysgol fel sefydliad sy’n gynhaliwyd un pnawn Sadwrn ym Fe brofwyd cryn lwyddiant yn yr dysgu. Mhontyclun. Diolch yn fawr i chi blant ac i Eisteddfodau Sir ym Maesteg a Phorthcawl Miss Richards am y gwaith caled yn eleni ac fe fu criw mawr o ddisgyblion Ras Hwyl hyfforddi ar hyd y flwyddyn. Cyfrannu yn cynradd ac uwchradd yn cystadlu ym mis Ar bnawn poeth ar ddiwedd Mehefin uniongyrchol at gymuned yr ysgol fu Mai yn yr Eisteddfod Genedlaethol ym cynhaliwyd ras hwyl yr Urdd ar gaeau disgyblion blwyddyn 10 o dan Mae Caerdydd. Aeth Jude a merched y Llanhari. Roedd yn wych gweld cymaint o oruchwyliaeth Mr Pari. Mae criw mawr grwp dawnsio o’r adran yn eu blaenau i ddisgyblion rhanbarth Morgannwg Ganol ohonynt wedi bod yn brysur yn harddu gynrychiol’r ysgol a’r Sir ym Mae yn cystadlu yn y ras, Yn eu plith roedd gardd yr adran gynradd yn ystod yr Caerdydd. Enillodd disgyblion uwchradd nifer o ddisgyblion Cyfnod Allweddol Dau wythnosau wedi’r Sulgwyn. Mae ôl y Llanhari 11 gwobr gyntaf yn yr Eisteddfod Llanhari. Da iawn chi am eich ymdrechion. torchi llewys yn glir i’w weld. Diolch! Sir, yn unigolion, deuawd, partion, ymgom Mae’n amlwg bod y profiad dyddiol o a chorau ac fe gawsant brofiadau gwych yn redeg Milltir y Dydd yn help i’ch cadw yn perfformio yn y Bae. Llwyddodd merched heini ac iach! y ddawns aml-gyfrwng i ennill y drydedd wobr yn y Genedlaethol ac roedd yn dipyn o anrhydedd i berfformio ar lwyafn Theatr Donald Gordon. Bu’n ymdrech wych gan bawb a diolch eto i’r athrawon cynradd ac uwchradd ac Aimee Marchant, cyn ddisgybl am hyfforddi y dawnsio. Mae’r Clwb Dawns wedi mynd o nerth i nerth yn ystod y flwyddyn a dyma benllanw gwych i’r holl ymarfer.

Llwyddiannau Cenedlaethol! Llongyfarchiadau mawr i Eve Htut o flwyddyn 8 ar ei holl lwyddiannau ym myd Taekwando eleni ar y llwyfan cenedlaethol a rhyngwladol. Yn ystod mis Mehefin enilloddd Eve fedal aur tra’n cystadlu ym Mhencamp- wriaeth agored Luxembourg. Tafod Elái Gorffennaf 2019 15 Ysgol Llanhari (Parhad)

Newyddion Staffio Ar ddiwedd y flwyddyn, byddwn yn wedi ei gwblhau yn yr adrannau cynradd ac ffarwelio â phedwar aelod o staff sef Mrs uwchradd ar brosiectau iechyd a lles. Lowri Evans, Miss Elin Wyn Williams, Mr Arbrawf llwyddiannus eleni fu cynnal Hefin Karadog a Mrs Kella Thomas- gwersi lles bl7 ac 8 ar y cyd ac ymysg y Thorne. Diolchwn i’r pedwar ohonynt am gweithgareddau mwyaf poblogaidd fu’r eu cyfraniadau ar hyd y blynyddoedd a cyfIe i ymchwilio i anhwylderau meddwl dymunwn yn dda iddynt i’r dyfodol. Mae ac yna cyflwyno canfyddiadau i’r dosbarth. cryn newid i’n strwythur staffio ar gyfer Mentrodd disgyblion blwyddyn 8 i mis Medi. Penodwyd Mr Marc Evans a Benyfan ym mis Mai ac roedd y profiad Mrs Elen George yn Benaethiaid hwn o dan arweiniad Mr Iolo Roberts yn Cynorthwyol i’r Tîm Arwain ac fe gyfle gwych i’r disgyblion gyfuno eu benodwyd Mrs Ffion Richards a Miss sgiliau mathemategol, daearyddol ac Angharad Morgan yn Arweinwyr Cyfnod. ymarfer corff. Mrs Helen Bevan fydd yn Arweinydd Pwnc Gwyddonaieth o fis Medi ymlaen a Noson Agored Ms Lowri Reid yn Arweinydd Pwnc ITM. Hyfryd oedd croesawu cynifer o Bydd Miss Sian Morris yn cychwyn ar ei ddisgyblion a’u rhieni i’n Noson Agored ar gwaith ym mis Medi hefyd fel Arweinydd ddechrau mis Mehefin. Bu’n gyfle arbennig Safonau Cyrhaeddiad bl9 a 10 ac edrychwn i glywed gweledigaeth Mrs Phillips, ymlaen at groesawu Mrs Jenna Martin- sylwadau Cerys a Tom, dau o ddisgyblion Williams i’r ysgol fel Arweinydd Safonau bl8 am yr ysgol ac i gael taith o gwmpas y Cyrhaeddiad bl7 ac 8. Yn yr adran safle yn cyfarfod ag athrawon a disgyblion gynradd, bydd Mrs Delyth Welsh a Miss presennol. Roedd cryn fwrlwm a chyffro! Celyn Impey yn ymuno â staff Cyfnod Allweddol Dau.

Datblygiadau Cwricwlwm i Gymru Yn ystod y flwyddyn, rydym wedi parhau i arloesi ac arbrofi ar agweddau o’r Cwricwlwm i Gymru. Rydym wedi derbyn gwahoddiadau niferus i rannu ein harfer dda ag ysgolion eraill. Mae llawer o waith 16 Tafod Elái Gorffennaf 2019 Ysgol Gyfun Garth Olwg Cefnogaeth i (parhad o dudalen 5) Gymdeithas Enwau Llwyddiannau Chwaraeon Lleoedd Cymru Llongyfarchiadau enfawr i dîm pêl-droed merched Blwyddyn 9 a 10 am ennill cwpan RCT gyda’i buddugoliaeth yn erbyn Treorci. Cyhoeddodd y Loteri Genedlaethol bod grant o £38,000 wedi ei Mae’r tîm yn mynd o nerth i nerth. ddyfarnu i Gymdeithas Enwau Lleoedd Cymru ar gyfer datblygu prosiect treftadaeth o’r enw LLWYBRAU. Prif amcanion y prosiect fydd codi ymwybyddiaeth o werth enwau lleoedd fel rhan o’n treftadaeth ddiwylliannol ac annog cofnodi enwau er mwyn eu diogelu i’r dyfodol, a hynny gan ddefnyddio llwybrau ar hyd a lled Cymru yn thema ar gyfer y gwaith. Mae ein henwau lleoedd yn wynebu bygythiad difrifol a chyson wrth iddynt gael eu newid, eu cyfieithu neu eu diystyru. O’u colli, fe ddiflanna talp sylweddol o’n hetifeddiaeth a dolen gyswllt holl bwysig â’n gorffennol. Yn wahanol i elfennau eraill o’n treftadaeth megis adeiladau, anifeiliaid, a phlanhigion, rhaid gweithredu a’u gwarchod yn niffyg grym deddfwriaethol. Dros y ddwy flynedd nesaf bwriad y Gymdeithas yw codi ymwybyddiaeth o bwysigrwydd enwau lleoedd yn lleol a chenedlaethol. Gwneir hyn trwy drefnu sgyrsiau, teithiau cerdded,

ac arddangosfeydd. Bwriedir cynnal, yn ogystal, weithdai a Llongyfarchiadau i dimau athletau’r ysgol am eu perfformiadau diweddar yng grwpiau trafod er mwyn casglu a chofnodi mân enwau lleol (yn nghystadleuaeth y sir. Llwyddodd 4 tîm yr enwedig y rheini sydd wedi eu cadw a’u trosglwyddo hyd yma ar ysgol i gyrraedd yr 8 ysgol orau yn y sir. lafar yn unig). Gobeithiwn hwyluso dadansoddi a dehongli’r Llwyddodd Anna Halliday i ddod yn gyntaf enwau hynny. Trwy wneud hyn byddwn yn adeiladu ar y gwaith a yn y naid hir ac yn ail yn y 200m! gyflawnwyd dan adain Gwarchod, ein prosiect cyntaf i dderbyn cefnogaeth gan y Loteri Genedlaethol. Mae’r prosiect yn berthnasol i Gymru gyfan a bydd croeso i bawb a all wneud cyfraniad. Edrychwn ymlaen i gydweithio ag unigolion, cymdeithasau lleol a sefydliadau cenedlaethol. Ein gobaith yw y bydd yr enwau a gofnodir yn rhan o’r prosiect yn adnodd gwerthfawr a chynhwysfawr fydd yn hygyrch i bawb drwy ein gwefan. Gwefan: www.cymdeithasenwaulleoedd.cymru

Da iawn i dîm pêl-droed bechgyn Blwyddyn 8 am ddod yn ail yng nghystadleuaeth Plât Rhondda Cynon Taf.

Llongyfarchiadau i Summer Williams-Richards, Blwyddyn 7 ar ennill un fedal arian a dwy fedal efydd yn nhwrnamaint ‘Blackbelt yn ddiweddar. Da iawn ti.

Llongyfarchiadau hefyd i Gabe Lima sydd wedi cael ei ddewis i gynrychioli Cymru mewn pêl- fasged. Da iawn ti!