RECONSTRUCTIE VAN EEN SCHIMMIG SPEL VOL LIST EN BEDROG DE SOAP ROND AFONSO ALVES Afonso Alves, topscorer van , hoopte zijn nieuw verworven status van Braziliaans international te verzilveren met een mooie transfer naar een binnen- of buitenlandse topclub, maar op het uur U ketste de deal (met AZ) af. Aan de hand van een unieke reconstructie schetst Voetbal Magazine de achtergronden van een schimmige voetbalsoap vol list, bedrog en intriges. ‘Alves? Die verdient een paar klappen.’

TEKST EDDY VAN DER LEY FOTOGRAFIE PICS UNITED

In de zomer van 2006 doet sc Heerenveen een uit tot dé sensatie van de en finisht in trede gestaan.’ gouden greep op de transfermarkt. Na lang en mei op het ongelooflijke aantal van 34 doelpunten Hoe dan ook, de productiviteit van Alves gaat moeizaam onderhandelen slaagt de Friese voet- (uit 31 wedstrijden), goed voor de Nederlandse niet aan het getrainde oog van Carlos baltrots erin Afonso Alves Martin Junior los te topscorerstitel. Voor de prestigieuze Gouden voorbij. De bondscoach der Brazilianen roept de weken bij het Zweedse Malmö FF. De afkoopsom Schoen, de Europese schutterstitel, komt hij spits in mei op voor de Selecao. De topschutter van 4,1 miljoen euro is de hoogste in de clubge- welgeteld één doelpunt tekort op van Heerenveen is de koning te rijk. ‘Hier heb ik schiedenis, maar de investering zal zich, zo blijkt van AS Roma. al die jaren van gedroomd,’ reageert hij. In de later, dubbel en dwars uitbetalen. De Braziliaanse Paulo Cesar zegt te weten waarom. De zaakwaar- oefenwedstrijd tegen Engeland (1-1) maakt Alves voetballer laat zich aan de onderhandelingstafel nemer, die in de loop van het seizoen veel met als invaller zijn debuut, een paar dagen later, in vertegenwoordigen door twee officiële zaakwaar- Alves optrekt, wijst op een ‘te zacht karakter en Dortmund, staat hij tegen Turkije (0-0) zelfs aan nemers: familievriend Roberto Tiburcio, die hem een gebrek aan persoonlijkheid’. ‘Achteraf gezien de aftrap. Veel kan El Fenomeno niet uitrichten, hij sinds jaar en dag bijstaat, en Paulo Cesar, die hij heeft Afonso in de uitwedstrijd tegen FC Utrecht krijgt nauwelijks een bal toegespeeld. in zijn Zweedse periode heeft leren kennen. de Gouden Schoen vergooid. Toen Heerenveen Het laat onverlet dat Dunga hem, door het afhaken Die constructie is niet ongebruikelijk in de voetbal- lerij. Spelers uit Zuid-Amerika hebben vaak een ‘eigen’ Braziliaanse en een Europese spelersagent. En hoewel er tussen de twee Alves-vertegenwoor- ‘Alves laat zich hersenspoelen digers niet altijd sprake is van eenheid in handelen en denken, is het tweetal op elkaar aangewezen. Tiburcio kan zich nauwelijks verstaanbaar maken door zijn manager’ in een andere dan de Portugese taal, de in Tiel neergestreken Cesar, die voor Nr. 10 werkt, spreekt vloeiend Nederlands. Wel zo handig aan daar een strafschop kreeg, had hij moeten zeggen: van de vermoeide wereldsterren Kaka (AC Milan) de onderhandelingstafel. hier met die bal, ik ben hier de grote speler, ik ga en Ronaldinho (Barcelona), inviteert voor de Copa Heerenveen en Alves komen een vijfjarig contract scoren. Maar nee, hij schikte zich in de afspraak America in Venezuela. Hoewel de verwachtingen overeen. De Braziliaan toucheert de eerste drie dat Pranjic de strafschop zou nemen, omdat de niet hooggespannen zijn en Argentinië als favoriet seizoenen een bruto jaarsalaris van 400.000 euro trainer dat had gezegd. Pranjic miste en ik was geldt, kroont Brazilië zich na twee weken verras- (zonder premies) en de laatste twee seizoenen een woedend op Alves. Ik zei: klootzak, wie kan er hier send tot Zuid-Amerikaans kampioen. Voor Alves bedrag van 350.000 euro. Over de te ontvangen nou een strafschop nemen? Je had egoïstisch is een marginaal rolletje weggelegd. Hij verdeelt commissie maken de zaakwaarnemers de moeten zijn en die bal gewoon moeten pakken en zijn tijd tussen het kweken van zitvlees en het volgende afspraak: Cesar rekent af met Heeren- binnen knallen. Dán ben je een persoonlijkheid. opdraven als invaller. Opvallend: áls hij speelt, veen, Tiburcio met de speler zelf. Dat levert Cesar Hoezo luisteren naar Verbeek? Dit zijn zaken die je lijkt de Heerenveen-spits opzichtig te worden een slordige 100.000 euro op. als vedette zelf beslist. Achteraf baalt ook Afonso genegeerd. Het is een theorie die ook postvat bij Nu de formaliteiten zijn afgerond, kan Alves zijn van de situatie. Het heeft hem feitelijk de Gouden de Braziliaanse commentatoren. Hun theorie: ‘In voeten laten spreken. En hoe. De Braziliaan groeit Schoen gekost. Wat had hij graag op die hoogste tegenstelling tot de spelers om hem heen, van

12 VOETBAL MAGAZINE • OKTOBER 2007 OKTOBER 2007 • VOETBAL MAGAZINE 13 GOEDE TIJDEN SLECHTE TIJDEN

League zou ik graag willen spelen.’ Ook belt Alves met zijn voormalige steun en Op 5 augustus is van Alves nog steeds geen toeverlaat Paolo Cesar. De aan de kant geschoven spoor vernomen. Wél komt het tot een ordinaire manager betrapt de spits al snel op een leugentje verbale clash tussen Tiburcio en Cesar. Als Alves om bestwil. ‘Hij vertelde me dat hij vanuit Brazilië in een verklaring op de website van Tiburcio laat belde, maar ik kon op de telefoon zien dat hij in weten alle banden met Cesar te zullen verbreken Europa moest zitten. Ik heb hem streng toege- en zelfs met juridische stappen te dreigen, sproken, omdat ik vind dat hij zich laat gebruiken ontsteekt die laatste in toorn. ‘Dit is een grote door Tiburcio én omdat hij slecht met Heerenveen schande,’ zegt Cesar. ‘Het is niet de verklaring omgaat. Toen ik hem zei dat hij een paar klappen van Alves, maar van Tiburcio. Hij is een clown, verdiende, zoals dat gaat in de Braziliaanse een bluffer, die het grote geld ruikt en de speler cultuur, verbrak hij de verbinding. Hij kan de waar- nu gebruikt als een marionet. Hij heeft het geluk heid kennelijk niet verdragen.’ dat Afonso een zwakke persoonlijkheid is, die zich Tiburcio arriveert met een Engels sprekende advi- willoos laat hersenspoelen. Daarbij maakt Tiburcio seur in Nederland en slingert nog maar eens het Met scherp schieten was er de afgelopen weken niet bij. slim gebruik van het feit dat hij een vriend van de bericht de wereld in dat er onderhandelingen met familie is. Hij palmt iedereen in, koopt cadeautjes, een Europese topclub op til staan. Alves duikt die het is om misselijk van te worden.’ avond met zijn vriendinnetje, een ex-serveerster het nog even duren voor hij speelklaar is. Om het rust nodig en blijf hier het komend seizoen spelen. Cesar dreigt eveneens met juridische stappen. van het Hilton Hotel van Malmö, het nachtleven risico van spierblessures uit de weg te gaan, kan Ik heb het goed naar mijn zin en hoop tegen Ajax Het Braziliaanse team, met Afonso Alves (rechts), viert feest na het veroveren van de Copa America. ‘Zakelijk gezien sta ik stevig in mijn schoenen en in en zet de volgende ochtend koers richting hij zeker de openingswedstrijd tegen Willem II niet mijn eerste speelminuten te maken. Het moet heb ik recht van spreken. Ik heb afspraken met Heerenveen, waar de hele middag is uitgetrokken spelen.’ afgelopen zijn met de onrust.’ Alves die op papier zijn gezet, dat is overduidelijk. voor besprekingen met de Friese clubleiding. Het Bij de ouverture van de competitie, tegen Willem Hoe die woorden geïnterpreteerd moeten worden, Vagner Love tot Diego, is Alves niet afkomstig uit Cesar, de Europese zaakwaarnemer. Tiburcio is Maar dat weegt niet op tegen de morele schade. mea culpa van de Braziliaan is lang en doorzichtig. II, is ook op de reservebank geen plaats wegge- blijkt de volgende ochtend. Alves laat zonder Sao Paulo. Hij behoort niet tot het vaste kliekje, en diens bemoeienissen zat, hij wil Alves (lees: de Ik dacht Afonso te kunnen vertrouwen. Heb Het komt erop neer dat hij na een slopend seizoen legd voor Alves. De Braziliaan constateert vanuit opgaaf van redenen verstek gaan op de training en dat zie je terug in het veld.’ Volgens Paulo Cesar commissie) wel voor zich alleen. hem in alles geholpen en geadviseerd. Toen hij lijkt nadrukkelijker dan ooit aan te sturen op een dwingt Alves zelf niets af, ook niet buiten het Op 30 juli verschijnt de publiekstrekker niet op de verkeerde voetbalschoenen gebruikte, heb ik breuk. In een verklaring op zijn website, ongetwij- veld. ‘Hij zit er als een dood vogeltje bij, sluit zich de persdag van sc Heerenveen. De Friese club gezorgd dat hij goede kreeg. Exemplaren feld gedicteerd door Tiburcio, constateert hij een vaak op in zijn hotelkamer. Hooguit trekt hij een slaagt er niet in contact met Alves te krijgen, maar die niet eens in de winkel verkrijgbaar ‘Afonso verdient een paar gebrek aan respect bij Heerenveen. ‘Ik weet niet beetje op met Alex, die hij kent uit de Nederlandse volgens mensen in zijn omgeving is de Braziliaan waren. En ík heb álle tickets voor hem wat er allemaal gebeurt,’ stelt hij. ‘Maar van mijn competitie. Nee, als hij in het Braziliaanse elftal wil bij een auto-ongeluk aan de dood ontsnapt. Hij geregeld, als hij erom vroeg. En wat manager weet ik dat een geïnteresseerde club drie slagen, moet hij zich beter manifesteren.’ heeft zijn jeep door een stuurfout tegen een boom krijg ik: stank voor dank.’ klappen. Zo gaat dat in de tot vier keer zoveel heeft geboden als Heerenveen Na de Copa America trekt Alves voor een welver- gereden, maar is zelf ongedeerd gebleven. Om Heerenveen blijft ondertussen een jaar geleden voor mij heeft betaald. Op deze diende vakantie naar zijn geboortestad Belo formaliteiten af te handelen en van de schrik te stoïcijns onder het rumoer, manier heb ik geen zin meer om te spelen. Ik Horizonte. Hij verblijft er afwisselend bij vrienden, bekomen, krijgt Alves twee dagen respijt. De al is van Alves nog niets Braziliaanse cultuur’ houd van de club, maar het is niet fair van Heeren- familie en op de ranch van Roberto Tiburcio. Met nieuwe datum van terugkeer wordt door de club- vernomen. ‘We zullen een veen dat ze me niet laten gaan naar een club waar Heerenveen spreekt hij af zich op 30 juli te zullen leiding bepaald op 1 augustus. hartig woordje met hem ik tien keer zoveel verdien als nu. Ze tonen geen melden, als de spelersgroep zich aan de pers Maar wie zich op die bewuste dag ook in Heeren- spreken, want het niet meer tijd nodig heeft gehad om tot rust te komen. een zakenloge dat hij node gemist wordt. Collega- respect voor mij, mijn familie en mijn voetbal.’ presenteert. In Friesland is er dan nog geen reden veen meldt, géén Afonso Alves. Bij de club weet nakomen van afspraken Over het niet inlichten van zijn werkgever zegt hij: spitsen als Gerald Sibon en Caio Ziller, een medewerker van Tiburcio, voegt voor argwaan. Alves staat niet te boek als iemand niemand waar hij uithangt en fatsoenlijk commu- past niet in de verhou- ‘Op de ranch waar ik verbleef was het bereik van weten zich geen raad met een reeks kansen, resul- eraan toe: ‘Heerenveen speelt het hard, dat doet die een loopje neemt met afspraken, integendeel. niceren is onmogelijk. Een curieus verschijnsel, ding tussen werkgever de telefoon slecht. En er was een misverstand terend in duur puntverlies: 0-0. Naderhand zegt Afonso nu ook. Hij is boos en verdrietig omdat de Hij is eerder on-Braziliaans punctueel, een beeld in een tijd van voortschrijdende technologie. Uit en werknemer,’ zegt in de communicatie met mijn zaakwaarnemer.’ Verbeek te hopen dat zijn sterspeler tegen Ajax, club hem een mooie transfer door de neus lijkt te dat pas later enige bijstelling behoeft. telefoontjes met het ouderlijk huis blijkt dat Alves woordvoerder en Heerenveen doet niet te moeilijk en legt hem een een week later, op de bank kan plaatsnemen. boren. Ik dacht dat de slavernij was afgeschaft, In Brazilië is Afonso Alves na de Copa America zich bewust schuilhoudt. Eliade, zijn moeder, directielid Yme Kuiper. boete op, te doneren aan een nader te bepalen De ontwikkelingen raken vervolgens echter in maar kennelijk heb ik me vergist.’ een bekende verschijning geworden. Wie zichzelf wimpelt bellers categorisch af met de opmerking ‘Maar of hij weg wil goed doel. een stroomversnelling. Twee dagen later meldt De spoorloze Alves (Verbeek: ‘Ik heb hem gebeld, vanuit het schijnbare niets katapulteert tot lid van dat haar zoon ‘nét weg is’. Zijn mobiele telefoon en wát hij precies wil, De Braziliaanse delegatie stelt zich overigens niet Middlesbrough zich in Heerenveen voor Alves. tevergeefs’) ontbreekt door zijn handelwijze in de de Selecao genereert zoveel publiciteit, dat hij niet dan? ‘Eh, die heeft hij hier thuis laten liggen. Belt vernemen we graag uit de alléén nederig op. Tiburcio wijst op de gestegen De Engelse middenmoter legt een bod neer selectie voor de wedstrijd tegen Ajax. Het doet meer anoniem over straat kan. Iedereen in het u later maar terug.’ mond van Afonso zelf. En niet marktwaarde van Alves en geeft aan dat een van negen miljoen euro. De spits is blij met de doelman Brian Vandenbussche na afloop van de voetbaldwaze Brazilië (her)kent Alves, en met hem Het schimmenspel lijkt zorgvuldig geregisseerd van anderen.’ jaarsalaris van 400.000 euro niet meer van deze interesse. ‘Dit is een mooie club in een prachtige 4-1 nederlaag in woede uitbarsten. ‘Dit is nu al ‘Heerenveen’, dat gekke clubje uit het verre Neder- door Roberto Tiburcio, die via Wagner Augusto Op woensdag 8 augustus pakt veranderde tijd is. ‘Daarom kun je hem beter nu, competitie. De eerste besprekingen zijn goed de tweede keer dat hij ons laat zitten. Ik mag het land. Wat doet Alves daar eigenlijk? Waarom bommetjes werpt in de media. De rechterhand Alves eindelijk het vliegtuig naar als Braziliaans international, voor vele miljoenen verlopen, ik hoop dat het doorgang kan vinden. eigenlijk niet zeggen, maar ik wil die kerel niet speelt hij niet in Engeland, Spanje, Duitsland, Italië van de zaakwaarnemer spreekt over de belangstel- Europa. Hij landt op Schiphol, laten gaan,’ voegt hij de Heerenveen-directeuren Spelen in Engeland is voor mij een droom.’ De meer zien.’ Een dag later reageert Verbeek als of Portugal. Of desnoods bij PSV of Ajax? ling van een reeks Europese topclubs voor Alves. maar slechts voor een tussen- Henk Hoekstra en Yme Kuiper als goedbedoeld directie van Heerenveen hoont het bod weg. De door een adder gebeten op die uitlating. ‘Brian Het zijn vraagstukken die steeds nadrukkelijker FC Porto, Werder Bremen en Lokomotiv Moskou stop op weg naar Malmö, waar advies toe. ’s Avonds zegt Tiburcio de kans op club wil Alves niet kwijt, of er moet een astrono- had zijn muil moeten houden, omdat hij totaal door het hoofd van de opgewaardeerde speler worden als ‘meest concreet’ betiteld, maar alleen na anderhalve maand eerst een vijftig procent in te schatten dat zijn pupil voor de mische som op tafel komen. Bondscoach Dunga niet weet wat er aan de hand is én omdat er en diens Braziliaanse zaakwaarnemer Roberto de Russische club meldt zich officieel. Alves heeft verzoening met vriendin Lottie transferdeadline van 31 augustus vertrekt. roept de spits op voor de interlands tegen Mexico slechts twee woordvoerders zijn in deze zaak: de Tiburcio suizen. In onderlinge gesprekken wordt echter geen trek in een verhuizing naar Moskou, wacht. ‘Ik word meer herkend dan Een dag later is Alves terug op het veld en krijgt en de Verenigde Staten, begin september. ‘Het is trainer en de directie. Brian heeft wel zijn excuus uitvoerig gefilosofeerd over het verzilveren van hoe aanlokkelijk het geld ook is. Hij wil het liefst voorheen,’ zegt Alves telefonisch hij een privé-training van te mooi om er weer bij te zitten,’ reageert deze. aangeboden.’ Ook aan Alves zelf trouwens, die zijn nieuwe status, door middel van een mooie naar Engeland of Spanje. ‘Real Madrid en Barce- vanaf Schiphol. ‘Een stewardess verstouwen. De trainer is niet ontevreden. ‘Hij Op donderdag 24 augustus laat Alves een verras- zich op maandagmorgen doodleuk op de training transfer naar een Europese topclub. Ook aan lona zijn mijn droomclubs,’ luidt zijn stokpaardje. vroeg me net of ik hersteld ben van heeft een dikkere kop, maar zijn buik is nog zo send geluid horen. ‘Ik wil bij Heerenveen blijven,’ meldt. Verbeek: ‘Ik ben niet boos op Afonso. Ik de orde: het definitief kaltstellen van Paulo ‘Maar ook bij een mooie club in de Premier het auto-ongeluk. Grappig.’ plat als voorheen. Zijn basisconditie is goed, al zal zegt hij. ‘Al die onrust is niet goed voor me. Ik heb heb hem aangesproken op het feit dat hij zich

14 VOETBAL MAGAZINE • OKTOBER 2007 OKTOBER 2007 • VOETBAL MAGAZINE 15 GOEDE TIJDEN SLECHTE TIJDEN

Riemer van der Velde reikt de eerste prijs, bestemd voor Afonso Alves, uit aan een ietwat beteuterd kijkende Heerenveen-selectie. zaterdag niet heeft afgemeld. Ik wil best geloven ontwikkelingen elkaar snel op. Alves meldt zich neemt tegen Alves, dat de geestelijke schade bij dat hij door alle commotie niet kon trainen, kort op het stadion, maar krijgt een berichtje en de speler zal meevallen. ‘Ik zou niet weten hoe maar dan moet hij wel afbellen. Hij zei sorry en vertrekt spoorslags, met medeneming van zijn hij reageert, maar hij zal zijn contract, dat tot daarmee is voor mij de kous af. Ik ga ervan uit voetbalspullen. ’s Middags meldt hij zich niet op 2011 doorloopt, moeten respecteren. Er ligt een dat het een incident was.’ de training, hetgeen de geruchten voedt dat zijn voldongen feit en aan ons de taak hem weer op Een dag later neemt AZ in het geniep contact overgang naar AZ rond is. niveau te krijgen.’ Alves maakt een aangeslagen op met Alves. Sterker nog, de club uit Alkmaar Dan, rond 15.00 uur, sijpelt plotseling het indruk. Hij kan het zelfs niet opbrengen op het bereikt een akkoord met de Braziliaan over een meerjarig contract. Dat AZ handelt in strijd met de reglementen – de directie benadert de speler eerder dan zijn werkgever – hoeft niet als een ‘Ik hoop dat Heerenveen schande te worden betiteld: er is anno 2007 geen club die de richtlijnen wel netjes volgt. Niettemin: Heerenveen is niet blij met de ‘illegale’ toenadering zich volgend jaar sympathieker en besluit de rug nog eens extra te rechten. In de aanloop naar de transferdeadline van 31 augustus hervat Alves in Friesland de training en zal opstellen’ formuleert AZ een bod: twaalf miljoen euro plus vier miljoen extra als de aanvaller doorverkocht wordt. Heerenveen wijst het voorstel van de hand: bericht door dat de Alkmaarse club zich jaarlijkse voetbalgala de prijs voor 'Voetballer van de club wil de aanvangshoogte van twintig miljoen versterkt heeft met van het jaar' op te halen. Bizar, want zijn moeder, zus euro best laten zakken, maar voor minder dan Willem II. Het is duidelijk: de deal met Alves is en broer - ook geïnviteerd - hebben voor deze zestien miljoen gaat Alves de deur niet uit. Op afgeketst. AZ-voorzitter Dirk Scheringa blijkt in gelegenheid speciaal smokings en galajurken de ochtend van D-day, 31 augustus, volgen de een uiterste poging 14,5 miljoen euro te hebben aangeschaft. Een geëmotioneerde Riemer van geboden, maar Heerenveen houdt vast aan der Velde zegt op de feestavond: 'Ik hoop dat zestien miljoen. Einde verhaal. Alves blijft, tot Afonso nu met rust wordt gelaten door de wolven opluchting van het Friese kamp. in schaapskleren, van wie er ook een paar hier in de zaal zitten.' Hij doelt onder meer op AZ-preses Conclusie: de missie van Tiburcio is mislukt. Dirk Scheringa. Alle inspanningen om zijn pupil aan een nieuwe Op 4 september vertrekt Alves met een gebroken club te helpen, zijn vergeefs geweest. Ook het ziel naar de VS voor het spelen van twee inter- royale bedrag aan commissie is een fata morgana lands. Als speler van Heerenveen, tegen wil gebleken. De teleurstelling is dan ook hoor- en en dank. ‘Het niveauverschil tussen Brazilië en tastbaar. Caio Ziller zegt: ‘Dit zal Afonso niet snel Heerenveen is zo groot, dat het steeds weer een verwerken. Ik denk dat zijn motivatie nu compleet omschakeling vereist. Maar goed, ik moet door. Ik is verdwenen. Met een beter salaris had hij zijn hoop alleen dat de club zich volgend jaar sympa- familie kunnen helpen, dat is hem ontnomen. Dit thieker zal opstellen.' M mag je hem niet aandoen.’ Namens Heerenveen hoopt Yme Kuiper, die door Met dank aan tolk André Luiz da Silva De felicitaties van Annie van der Velde, toen de ingewikkelde wetgeving geen stappen onder- (www.brasilva.nl)(www.brasilva.com) alles nog koek en ei was.

OKTOBER 2007 • VOETBAL MAGAZINE 17