JABATAN MINERAL DAN GEOSAINS MALAYSIA DEPARTMENT OF MINERAL AND GEOSCIENCE MALAYSIA LAPORAN TAHUNAN 201 6 ANNUAL REPORT KEMENTERIAN SUMBER ASLI DAN ALAM SEKITAR MALAYSIA MINISTRY OF NATURAL RESOURCES AND ENVIRONMENT MALAYSIA Kandungan Contents Perutusan Ketua Pengarah 6 Message from the Director General Profil Korporat 10 Corporate Profile Hal Ehwal Korporat 17 Corporate Affairs Aktiviti Mineral 45 Mineral Activities Aktiviti Geosains 58 Geoscience Activities Aktiviti Lombong & Kuari 96 Mine & Quarry Activities Penyelidikan & Pembangunan 105 Research & Development Perkhidmatan Sokongan Teknikal 122 Technical Support Services Penerbitan 147 Publications Profil Pejabat 158 Office Profiles Sorotan Peristiwa 167 Event Highlights Senarai Pegawai Profesional 175 List of Professional Officers JAWATANKUASA EDITOR / EDITORIAL COMMITTEE PENASIHAT / ADVISORS Datuk Mior Sallehhuddin Mior Jadid Shahar Effendi Abdullah Azizi Kamal Daril Abdul Rahman Yusoff KETUA EDITOR / EDITOR-IN-CHIEF Dr. Sia Say Gee PENOLONG KETUA EDITOR / DEPUTY EDITOR-IN-CHIEF Brendawati Ismail PASUKAN EDITORIAL / EDITORIAL TEAM Hal Ehwal Korporat Zamila Abd Rahman Corporate Affairs Ling Nan Ley Aktiviti Mineral Mohamad Yusof Che Sulaiman 4 Mineral Activities Mohd Aznawi Haji Mat Awan Wan Salmi Haji Wan Harun Jaithish John Aktiviti Geosains Noorazhar Ngatimin Geoscience Activities Muhammad Fadzli Deraman Mazrali Alway Aktiviti Lombong & Kuari Kamaruddan Abdullah Mine & Quarry Activities Penyelidikan & Pembangunan Dr. Nazwin Ahmad Research & Development Perkhidmatan Sokongan Teknikal Azizan Ali Technical Support Services Azmi Abu Bakar Penerbitan Brendawati Ismail Publications Profil Pejabat Nurzaidi Abdullah Office Profiles Sorotan Peristiwa Zamila Abd Rahman Event Highlights Ropidah Mat Zin Senarai Pegawai Profesional Dr. Sia Say Gee List of Professional Officers Mohd. Zulkiflee Che Soh Peta Suhaimizi Yusoff Maps Mohd Anuar Ishak LAPORAN TAHUNAN 2016 ANNUAL REPORT EDITOR BAHAGIAN / NEGERI DIVISION / STATE EDITORS Mat Niza Abd Rahman Bahagian Perkhidmatan Teknikal Dr. Nazwin Ahmad Pusat Penyelidikan Mineral Kamaruddan Abdullah Unit Lombong dan Kuari Cawangan Penyelarasan Pelaksanaan Operasi Nurzaidi Abdullah Unit Mineral dan Geosains Cawangan Penyelarasan Pelaksanaan Operasi Ling Nan Ley Cawangan Ekonomi Mineral Mohd. Zulkiflee Che Soh Cawangan Pengurusan Maklumat Suhaimizi Yusoff Mohd Anuar Ishak Che Ibrahim Mat Saman Cawangan Perancangan dan Pengurusan Jaithish John JMG Sarawak Alvyn Clancey Mickey JMG Sabah Azmi Abu Bakar JMG Perak Mohd Fauzi Rajimin JMG Johor Mohd Aznawi Haji Mat Awan JMG Pahang Ropidah Mat Zin JMG Selangor Mohamad Yusof Che Sulaiman JMG Kelantan Muhammad Fadzli Deraman JMG Terengganu Azizan Ali JMG N. Sembilan / Melaka 5 Wan Salmi Haji Wan Harun JMG Kedah / Perlis / Pulau Pinang Berdiri dari kiri / Standing from left: Muhammad Fadzli Deraman, Noorazhar Ngatimin, Mohd. Zulkiflee Che Soh, Mohd Aznawi Haji Mat Awan, Mohamad Yusof Che Sulaiman, Ling Nan Ley, Mohd Anuar Ishak, Azizan Ali, Mazrali Alway, Azmi Abu Bakar, Wan Salmi Haji Wan Harun, Kamaruddan Abdullah, Jaithish John, Suhaimizi Yusoff Duduk dari kiri / Sitting from left: Brendawati Ismail, Dr. Nazwin Ahmad, Dr. Sia Say Gee, Abdul Rahman Yusoff, Zamila Abd Rahman, Ropidah Mat Zin LAPORAN TAHUNAN 2016 ANNUAL REPORT Perutusan Ketua Pengarah Message From The Director General alaupun berhadapan dengan potongan peruntukan mengurus yang ekstensif berikutan daripada pengurangan hasil daripada minyak dan gas, tahun 2016 merupakan satu lagi tahun yang Wproduktif untuk Jabatan Mineral dan Geosains Malaysia (JMG) dan saya begitu bangga untuk menjadi sebahagian daripadanya. Pencapaian cemerlang JMG pada tahun 2016 dinyatakan dengan jelas oleh keupayaan Jabatan dalam memenangi beberapa anugerah antarabangsa dan tempatan yang berprestij, termasuk satu pingat emas dan satu pingat perak di International Invention & Innovation Exhibition Ke-27 (ITEX 2016), dan dua pingat emas di Invention, Innovation & Design Exposition 2016 (iidex2016). Pencapaian lain yang ketara pada tahun ini termasuklah pendaftaran hasil penyelidikan Jabatan 6 sebagai harta intelek, dengan satu paten telah difailkan, satu reka bentuk perindustrian telah didaftarkan, dan menuntut hak cipta ke atas dua perisian. Pencapaian ini otwithstanding the extensive recurrent allocation cuts following the decline in oil and gas revenues, 2016 had been another productive year for the Department of Mineral and Geoscience Malaysia (JMG) and None I am very proud to be a part of. The distinctive achievements of JMG in 2016 were clearly indicated by the department winning several prestigious international and local awards, including a gold medal and a silver medal at the 27th International Invention & Innovation Exhibition (ITEX 2016), and two gold medals at the Invention, Innovation & Design Exposition 2016 (iidex2016). Other notable achievements during the year included the registration of the Department’s research findings as intellectual properties, with one patent filed, one industrial design registered, and copyright LAPORAN TAHUNAN 2016 ANNUAL REPORT tidak akan mungkin tanpa sokongan dan komitmen yang claimed for two softwares. These achievements would menggalakkan daripada semua pihak yang berkenaan. not have been possible without the support and Sehubungan ini, saya mengambil peluang ini untuk enthusiastic commitment of all parties concerned. In merakamkan terima kasih kepada Kementerian Sumber this connection, I would like to extend my gratitude to Asli dan Alam Sekitar atas sokongan dan kepercayaan the Ministry of Natural Resources and Environment for yang diberikan kepada JMG. Saya juga menyampaikan the support and trust accorded to JMG. I would also like setinggi-tinggi penghargaan kepada semua pegawai to express my deep appreciation to the staff of JMG for dan kakitangan JMG di atas komitmen dan sumbangan their commitment and contributions, as well as to other mereka, serta agensi kerajaan yang lain, institusi government agencies, public institutions of higher pengajian tinggi awam dan sektor swasta atas sokongan learning, and the private sector for their support and dan kerjasama rapat dalam menjayakan pelbagai aktiviti close co-operation in JMG’s activities. JMG. Harga kebanyakan komoditi mineral telah meningkat Prices of most mineral commodities rose from daripada paras terendah pada awal tahun 2016, their lows in early 2016, and this, together with the dan ini, bersama dengan permintaan yang semakin improved demand for raw minerals and construction meningkat ke atas mineral mentah dan bahan binaan, materials, stimulated renewed interest in mineral telah merangsangkan minat dalam ekplorasi mineral exploration and mining in the country. Being the sole dan perlombongan di negara ini. Sebagai agensi government agency responsible for mineral resources tunggal kerajaan yang bertanggungjawab ke atas of the country, JMG has been assigned the duty of sumber mineral negara, JMG telah diberikan tugas implementing government policies and directives to untuk melaksanakan dasar dan arahan kerajaan ensure the long-term growth and sustainability of bagi memastikan pertumbuhan jangka panjang dan the country’s mineral industry. In this regard, besides kemampanan industri mineral negara. Sehubungan ini, undertaking systematic mineral exploration, JMG selain menjalankan ekplorasi mineral yang sistematik, also regulates mining activities to ensure that mineral JMG juga mengawal selia aktiviti-aktiviti perlombongan resources are exploited in a systematic, safe, efficient, untuk memastikan sumber mineral dieksploitasi secara and environmental-friendly manner. During the year 7 sistematik, selamat, cekap dan mesra alam. Pada tahun under review, mineral exploration conducted by the yang ditinjau, kerja eksplorasi yang dijalankan oleh Department identified potentially mineable deposits of Jabatan telah membawa kepada penemuan sumber bauxite and silica sand in the states of Terengganu and baharu bauksit dan pasir silika yang berpotensi untuk Kelantan respectively. JMG received funding to conduct dilombong di negeri Terengganu dan Kelantan masing- an airborne geophysical survey using magnetic and masing. JMG telah menerima pembiayaian untuk radiometric methods to outline mineralization areas in kajian geofizik awangan dengan menggunakan kaedah the East Coast Economic Region during the same period. magnetik dan radiometrik untuk menentukan kawasan In 2016, JMG carried out a total of 908 inspections on berpotensi sumber mineral Di Wilayah Ekonomi Pantai mining operations, 1343 on quarry operations, 132 Timur dalam tempoh yang sama. Pada tahun 2016, JMG on amang and mineral processing plant operations, telah melakukan sebanyak 1343 pemeriksaan ke atas and 130 on mineral ore and gold dealers, in line with operasi perlombongan, 908 pemeriksaan ke atas operasi the Mineral Development Act 1994, State Mining kuari, 132 pemeriksaan ke atas kilang amang dan loji Enactments or Ordinances, and State Quarry Rules. pemprosesan mineral, serta 130 pemeriksaan ke atas In addition to these, JMG also conducted research on urusniaga kedai bijih mineral dan emas mentah, selaras acid mine drainage treatment techniques, and on mine dengan Akta Pembangunan Mineral 1994, State Mining and quarry rehabilitation technology to protect and to Enakmen atau peraturan dan Peraturan Kuari Negeri. restore the environment to reduce adverse impact of Selain ini, JMG juga menjalankan penyelidikan mengenai mineral extraction. teknik rawatan acid mine drainage, dan juga teknologi pemulihan lombong