Leven in Zuidoost Fryslân

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Leven in Zuidoost Fryslân FEITEN & CIJFERS 10/19 Bevolking LEVEN IN Economische omgeving Sociale omgeving ZUIDOOST FRYSLÂN Fysieke omgeving CIJFERS / MENSEN / INZICHT LEVEN IN ZUIDOOST FRYSLÂN LEVEN IN ZUIDOOST FRYSLÂN IN HET KORT De gemeenten Heerenveen, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland en een afnemend mantelzorgpotentieel zal een nieuwe maatschappelijke opgave Weststellingwerf vormen samen de regio Zuidoost Fryslân met ruim 187.000 opleveren. inwoners. De regio is overwegend een plattelandsgebied, en telt 85 kleine dorpen (tot 5.000 inwoners), drie regionale centra (Gorredijk, Wolvega en Inwoners van Zuidoost Fryslân hebben gemiddeld een lager opleidingsniveau, Oosterwolde) en twee grotere stedelijke kernen (Drachten en Heerenveen). een lager inkomen en een lagere arbeidsdeelname dan landelijk; de verschillen Driekwart van het oppervlak bestaat uit agrarisch terrein, ruim een tiende uit met Fryslân zijn daarentegen klein. In Zuidoost Fryslân ontvangen iets meer bos en natuur. huishoudens een voorziening in het sociaal domein dan landelijk. Dit percentage ligt overigens iets lager dan in geheel Fryslân. De kosten per verzekerde voor Zuidoost Fryslân is een anticipeerregio voor bevolkingskrimp. Hoewel in de de Zorgverzekeringwet en de Wet langdurige zorg zijn in Zuidoost Fryslân wel afgelopen tien jaar de bevolking nog met een half procent is toegenomen zal hoger dan in Fryslân en Nederland. volgens de meest recente prognose van het CBS de bevolking in de komende jaren afnemen tot circa 183.000 in 2040. Ook provinciaal daalt de bevolking, Zuidoost Fryslân telt in verhouding veel koopwoningen, en minder particuliere in tegenstelling tot heel Nederland waar de bevolking blijft groeien. De geringe huurwoningen. De verkoopprijs van woningen is lager dan landelijk, maar iets groei van het afgelopen decennium heeft vooral plaatsgevonden in de grotere hoger dan provinciaal. Het zelfde geldt voor de woonlasten. Door de gemiddeld plaatsen in Zuidoost Fryslân. In de dorpen is de bevolking gedaald. lagere inkomens zijn de woonlasten als aandeel van het inkomen echter nagenoeg net zo hoog als landelijk en provinciaal: 29% voor een eigenaar, 38% In de regio Zuidoost Fryslân is er meer vergrijzing dan in Fryslân en Nederland. voor een huurder. Ook het aandeel 75-plussers in Zuidoost Fryslân is hoger dan in Nederland en Fryslân. Vooral in de kleinste dorpen is het aandeel senioren in de afgelopen Het plattelandskarakter van de regio komt ook naar voren in de werkgelegenheid, tien jaar toegenomen. Door veranderend overheidsbeleid en veranderende met name in de plattelandsgemeenten Opsterland, Ooststellingwerf en West- woonvoorkeuren blijven senioren langer zelfstandig thuis wonen. Zij zullen stellingwerf. Hier is de werkgelegenheid in de landbouw nog bijna 10 procent, naar verwachting een toenemend beroep doen op hun sociale netwerk. Dit kan terwijl dit landelijk nog maar enkele procenten bedraagt. Verder is de gemiddelde gaan knellen, omdat in de komende jaren de groep die veel mantelzorg verleent afstand tot voorzieningen in de plattelandsgemeenten in Zuidoost Fryslân vaak – de 45-65-jarigen – daalt. Dubbele vergrijzing in de dorpen in combinatie met groter dan in de rest van het land. ALGEMENE KENMERKEN 5 GEMEENTEN: Heerenveen / Ooststellingwerf / Opsterland / Smallingerland / Weststellingwerf LEEFBAARHEID AANTAL INWONERS Gemiddeld geven de inwoners van Zuidoost Fryslân IN ZUIDOOST FRYSLÂN een 7,8 aan de leefbaarheid van hun woonomgeving. 7, 8 Dit is gelijk aan het Friese gemiddelde. 2019 187.255 AANTAL KERNEN IN Aantal kernen naar omvang ZUIDOOST FRYSLÂN 2 3 - Zuidoost Fryslân telt veel kleine kernen. Er zijn 85 17 29 dorpen met minder dan 5.000 inwoners. Drachten 39 en Heerenveen zijn de grootste kernen met respectievelijk ruim 45.000 en bijna 30.000 inwoners. AANTAL INWONERS <500 500 - 1.500 1.500 - 5.000 5.000 - 15.000 15.000 - 25.000 > 25.000 ER ZIJN IN TOTAAL 90 KERNEN IN ZUIDOOST FRYSLÂN ALGEMENE KENMERKEN GRONDGEBRUIK In Zuidoost Fryslân wordt driekwart van de grond in beslag genomen door agrarisch terrein, in verhouding veel meer dan in Fryslân of Nederland. RUIM DRIEKWART VAN DE Daarnaast is er in Zuidoost Fryslân relatief meer bos en natuurlijk terrein dan GROND IN ZUIDOOST FRYSLÂN in Fryslân, en in vergelijking met Fryslân en Nederland minder wateren. IS AGRARISCH TERREIN 75,2% 6,1% 44,8% 3,6% 53,8% 9,9% AGRARISCH TERREIN BEBOUWD TERREIN 11,8% 2,4% 7,2% 1,5% 12,0% 2,8% BOS EN OPEN NATUURLIJK TERREIN VERKEERSTERREIN 3,1% 1,4% 42,0% 0,9% Zuidoost Fryslân 18,9% 2,5% Fryslân WATEREN RECREATIE TERREIN Nederland BEVOLKING KRIMP VERWACHT IN ZUIDOOST FRYSLÂN Bevolkingsontwikkeling Zuidoost Fryslân en Fryslân, 2009-2040 In de afgelopen tien jaar is de totale bevolking in Zuidoost 2009 -2019 2019 -2040 Fryslân (+0,5%) en Fryslân (+0,4%) nog iets gegroeid maar veel +0,5% -2,1% minder dan in heel Nederland (+4,8%). Voor de komende jaren FRYSLÂN FRYSLÂN wordt een daling van de bevolking verwacht. In vergelijking ZUIDOOST FRYSLÂN +0,4% ZUIDOOST FRYSLÂN -1,9% met geheel Fryslân zal de bevolking in Zuidoost Fryslân tot Bron: CBS, bewerking FSP 2040 iets minder snel dalen. Prognose van bevolkingsontwikkeling Zuidoost Fryslân en Fryslân, 2020-2040 ZUIDOOST FRYSLÂN FRYSLÂN PROGNOSE VAN BEVOLKINGS- 2019 187.300 647.700 2020 187.100 647.800 VOOR DE KOMENDE JAREN ONTWIKKELING ZUIDOOST FRYSLÂN 2025 186.200 644.800 WORDT EEN DALING VAN EN FRYSLÂN VAN 2020 TOT 2040 2030 185.300 642.000 DE BEVOLKING VERWACHT 2035 184.900 639.200 2040 183.800 634.400 Bron: CBS, bewerking FSP VERGRIJZING NEEMT TOE Bevolkingsontwikkeling leeftijdsgroepen Zuidoost Fryslân, 2010-2040 In de afgelopen tien jaar is in Zuidoost Fryslân vooral het aantal 0- tot 15-jarigen en 25- tot 45-jarigen gedaald. Als gevolg hiervan dalen de komende jaren vooral het aantal 15- tot 25-jarigen en het aantal 45- tot 65-jarigen. Het aantal 65-plussers is in de afgelopen tien jaar het meest gestegen en deze stijging blijft naar verwachting in ieder geval doorgaan tot 2040. De trend in Zuidoost Fryslân is vergelijkbaar met tot 15 jaar de trend in geheel Fryslân. Als gevolg van deze vergrijzing en 15 tot 25 jaar de afname van het aantal jongeren zal de beroepsbevolking in 25 tot 45 jaar de komende jaren dalen. Verder zal het deel van de bevolking 45 tot 65 jaar dat zorg nodig heeft toenemen, terwijl het deel dat hulp en 65 plus ondersteuning kan bieden afneemt. Bron: CBS, bewerking FSP BEVOLKING MEER VERGRIJZING DAN LANDELIJK EN PROVINCIAAL In Zuidoost Fryslân is het aandeel 65-plussers met 21,8% in 2019 hoger dan dat van Nederland (19,2%) en Fryslân (21,2%). In verhouding zijn er in deze regio ook meer 75-plussers dan in Nederland en Fryslân. Er is sprake van dubbele vergrijzing: er zijn meer en oudere senioren. FRYSLÂN FRYSLÂN 2019 21,2% 2019 9,1% AANDEEL 2040 28,5% AANDEEL 2040 15,5% 65-PLUSSERS 75-PLUSSERS IN TOTALE IN TOTALE BEVOLKING BEVOLKING ZUIDOOST FRYSLÂN ZUIDOOST FRYSLÂN 2019 21,8% 2019 9,6% NEDERLAND NEDERLAND 2040 16,5% 2019 19,2% 2040 30,3% 2019 8,1% 2040 26,1% 2040 14,2% BEVOLKING KRIMP IN KLEINERE KERNEN, NOG GROEI IN GROTERE KERNEN Bevolkingsgroei/-afname naar omvang dorp/stad in Zuidoost Fryslân, 2007-2017 Tussen 2007 en 2017 is vooral het aantal inwoners in de dorpen (tot 5.000 inwoners) afgenomen. De grootste daling > 15.000 2,7% vond plaats in de kleine dorpen tot 500 inwoners. In de regionale centra (5.000-15.000 inwoners en grote kernen 5.000 < 15.000 2,7% (>15.000) is de bevolking gegroeid met 2,7%. De ontwikkeling in Zuidoost Fryslân laat een vergelijkbaar beeld zien als in 1.500 < 5.000 -1,4% de gehele provincie. Wel is de krimp in de kleinste dorpen in Zuidoost Fryslân van -3,5% nog iets sterker dan Fryslân -2,8%. 500 < 1.500 -1,9% < 500 -3,5% -5% -4% -3% -2% -1% 0% 1% 2% 3% 4% 5% Bron: CBS, provincie Fryslân, bewerking FSP MINDER KINDEREN, MEER SENIOREN IN DORPEN Percentuele groei/krimp in Zuidoost Fryslân naar leeftijdscategorie en omvang woonplaats, 2007-2017 Tussen 2007 en 2017 is vooral in dorpen het aantal kinderen 60% tot 15 jaar gedaald, evenals de leeftijdscategorie 25-44 jaar. 50% Het lijkt erop dat vooral het aantal gezinnen met kinderen 40% afneemt in de dorpen. Hoe kleiner de plaats, hoe groter de afname. Er is sprake van ontgroening. Voor 65-plussers geldt 30% het omgekeerde: hoe kleiner de plaats, hoe groter de toename. 20% Dit noemen we vergrijzing. In de kleinste dorpen is het aantal 10% senioren zelfs met ruim de helft toegenomen. Ook hier geeft 0% Zuidoost Fryslân vrijwel hetzelfde beeld als geheel Fryslân. -10% -20% -30% tot 15 jaar 15-24 jaar 25-44 jaar 45-64 jaar 65-plus < 500 500 < 1500 1500 < 5000 5000 < 15000 > 15000 Bron: CBS, provincie Fryslân, bewerking FSP ECONOMISCHE OMGEVING HANDEL EN GEZONDHEIDSZORG MEESTE BANEN Aandeel banen per sector, verdeeld in plattelandsgemeenten en stedelijke gemeenten in Zuidoost Fryslân, 2018 De sectoren handel & reparatie en gezondheids- en welzijnszorg zijn de grootste sectoren qua aantal banen in Zuidoost Fryslân. Handel en reparatie Gezondheids- en welzijnszorg Hier is een verschil te zien tussen stedelijke gemeenten (Heeren- Industrie en delfstoffenwinning veen en Smallingerland) en plattelandsgemeenten (Oost- en West- Zakelijke dienstverlening stellingwerf en Opsterland). Zo zijn de sectoren ‘landbouw’ en Onderwijs ‘handel en reparatie’ groter in de plattelandsgemeenten dan in de Bouwnijverheid stedelijke gemeenten. De sectoren ‘zakelijke dienstverlening en Vervoer en opslag Landbouw en visserij ‘industrie’ zijn daarentegen groter in de stedelijke gemeenten. Overige dienstverlening Horeca Openbaar bestuur en overheid Werkgelegenheid in toerisme Informatie en communicatie Financiële instellingen Nutsbedrijven 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% MINDER 4,8% ZUIDOOST FRYSLÂN Plattelandsgemeenten PlattelandsgemeentenStedelijke Stedelijke gemeenten gemeenten WERKGELEGENHEID 6,4% FRYSLÂN Bron: Provincie Fryslân, bewerking FSP IN TOERISME DAN PROVINCIAAL EN 7,5% NEDERLAND Opleidingsniveau in Zuidoost Fryslân, Fryslân en Nederland (bevolking 15-75 jaar), 2018 LANDELIJK 50% 42% 43% 39% 40% 32% 30% 31% 28% 30% 25% 26% GEMIDDELD LAGERE OPLEIDING In Zuidoost Fryslân zijn er meer inwoners met een lage en 20% middelbare opleiding dan in Fryslân en Nederland.
Recommended publications
  • TIP Smallingerland Haalbaarheidsstudie September 2017 Inhoud
    TIP Smallingerland Haalbaarheidsstudie september 2017 Inhoud 1 Inleiding ..................................................................................................................... 3 2 Uitgangspunten, trends en ontwikkelingen ..................................................... 6 3 Uitkomsten lokale scan ...................................................................................... 12 4 Nut en noodzaak .................................................................................................. 17 5 Organisatie- en businessmodel ....................................................................... 19 6 Conclusies en aanbevelingen ........................................................................... 26 Bijlage 1 Gesprekpartners ..................................................................................... 28 Bijlage 2: Uitkomsten (groeps)gesprekken ........................................................ 29 Bijlage 3 VVV en TIP elders .................................................................................... 33 Bijlage 4 Bronnenlijst .............................................................................................. 36 Colofon ....................................................................................................................... 37 TIP Smallingerland Haalbaarheidsstudie september 2017 2 1 Inleiding CityLab De aanleiding CityLab ambieert ondernemers te ondersteunen om in te spelen op de In 2013 is de samenwerking met de ANWB en VVV beëindigd en is de huidige veranderingen
    [Show full text]
  • 6 Second Periodical Report Presented to the Secretary General Of
    Strasbourg, 26 May 2003 MIN-LANG/PR (2003) 6 EUROPEAN CHARTER FOR REGIONAL OR MINORITY LANGUAGES Second Periodical Report presented to the Secretary General of the Council of Europe in accordance with Article 15 of the Charter NETHERLANDS 1 CONTENTS Volume I: Second report on the measures taken by the Netherlands with regard to the Frisian language and culture (1999-2000-2001)............................................4 1 Foreword........................................................................................................4 2 Introduction...................................................................................................5 3 Preliminary Section.....................................................................................10 PART I .....................................................................................................................25 4 General measures.........................................................................................25 PART II .....................................................................................................................28 5 Objectives and principles.............................................................................28 PART III 31 6 Article 8: Education.....................................................................................31 7 Article 9: Judicial authorities.......................................................................79 8 Article 10: Administrative authorities and public services..........................90 10 Article
    [Show full text]
  • Brass Bands of the World a Historical Directory
    Brass Bands of the World a historical directory Kurow Haka Brass Band, New Zealand, 1901 Gavin Holman January 2019 Introduction Contents Introduction ........................................................................................................................ 6 Angola................................................................................................................................ 12 Australia – Australian Capital Territory ......................................................................... 13 Australia – New South Wales .......................................................................................... 14 Australia – Northern Territory ....................................................................................... 42 Australia – Queensland ................................................................................................... 43 Australia – South Australia ............................................................................................. 58 Australia – Tasmania ....................................................................................................... 68 Australia – Victoria .......................................................................................................... 73 Australia – Western Australia ....................................................................................... 101 Australia – other ............................................................................................................. 105 Austria ............................................................................................................................
    [Show full text]
  • Nieuwsblad Van Friesland : Hepkema's Courant
    Vrijdagavond 23 Mei 1941. - No. 61. HEPKEMA'S COURANT (68e Jaargang) HEERENVEEN. Verschijnt Maandags-, Woensdags- en Vrijdagsavonds p. peg. - ADVERTENTIES Maand, en Woened. no. 14 c, Vrljd.no. 16 o.j bulten 4 Noordel. prov. Maand, en Woenad. 18 0., Vrljd. 21 o. Reolamekolommen dubbele prijzen (Omzet- belasting inbegrepen). L.EESGELD per halfjaar f 2,63. Inning 16 et. Amerika p. jaar f 12.50. Losee no.'a. 5 et, Postrek. 5894. Tel. 2213 (Kengetal K 6280). NIEUWSBLAD VAN FRIESLAND EERSTE BLAD het gemeentebestuur bied ik u van harte deren per bakfiets naar het pakhuisje van Modevakschool A. Mulder-de Vries Het mim gelukwenschen aan. M. aan het Noordvliet te transporteeren, en veertig-jarig jubileum van „Zevenwouden” Wij nog steeds over, dat tegen wien de Officier wegens heling vier Hoofdredacteuren: Tjepkemastraat 18 Heerenveen verheugen ons er In een eenvoudidige bijeenkomst herdacht. de zetel van Zevenwouden destijds van Gor- maanden gevorderd had, werd veroordeeld W. HIELKEMA J. BRUINSMA redijk hier is overgegaan. tot deze straf. Op 3 Juni a.s. beginnen de nieuwe HEERENVEEN. Woensdag j.l. heeft de naar Leeuwarden Heerenveen Uit de getallen, welke hier hedenmorgen Diefstal en heling van levensmiddelen. Onderlinge Verzekeringsmij. „Zevenwouden" zijn genoemd, is wel gebleken, dat s?dert ■^^ Knip- en Naailessen te Heerenveen den dag herdacht, waarop De rechtbank veroordeelde voorts den 26- veertig jaar dien uw vereeniging in beduidende mate is Dit no. bestaat uit ACHT bladzijden; tot Coupeuse voor deze verzekeringmaatsohap- -jarigen monteur Jouwert K., te Leeuwarden Opleiding enz. enz. pij vooruitgegaan. Deze cijfers spreken boek- gewicht 55 werd opgericht. Dit feit ie in een een- deelen geven duidelijk beeld van en den 27-jarigen arbeider Ernestus van der gram.
    [Show full text]
  • Bidbook-Harlingen-Tall-Ships-Races
    > TABLE OF CONTENTS Photography: © Valery Vasilevskiy © Valery Photography: 2 > TABLE OF CONTENTS PREFACE The city of Harlingen is, once again, very proud to propose Our port town has already been honoured as a host port for the its candidacy as host port for the Tall Ships Races in 2022. Tall Ships Races on two occasion and both times the enthusiastic efforts of hundreds of volunteers allowed Harlingen to show its most hospitable In 2014 we had a very successful event, a splendid weekend and more side. We succeeded in connecting a wide audience to this sporting battle trainees than any previous harbour. In 2018 the results were even better. between the world’s most imposing sailing ships whilst supporting the More visitors, even better economic revenues and above all more trainees Tall Ships Races’ mission of giving young people the opportunity to push than 2014. their limits. This is something we are proud of and would like nothing more than the opportunity to repeat. Cooperation between the municipality of Harlingen, the Foundation Harlingen Sail, the province of Friesland, our guests from STI and the It was a conscious decision to give this bid book the title, “Crossing Dutch Royal Navy, to name a few, was smooth and a joy for all parties. Borders”. It is a theme I am familiar with as a shipping entrepreneur We all enjoyed the event and we cannot wait to repeat the experience. and one that I’d like to pass on to the new generation. The Tall Ships Races symbolise this theme perfectly. The passion with which trainees This is why we are very much looking forward to seeing the STI Tall Ships from all over the world work together and make friendships for life Fleet in our beautiful harbour again in 2022.
    [Show full text]
  • Indeling Van Nederland in 40 COROP-Gebieden Gemeentelijke Indeling Van Nederland Op 1 Januari 2019
    Indeling van Nederland in 40 COROP-gebieden Gemeentelijke indeling van Nederland op 1 januari 2019 Legenda COROP-grens Het Hogeland Schiermonnikoog Gemeentegrens Ameland Woonkern Terschelling Het Hogeland 02 Noardeast-Fryslân Loppersum Appingedam Delfzijl Dantumadiel 03 Achtkarspelen Vlieland Waadhoeke 04 Westerkwartier GRONINGEN Midden-Groningen Oldambt Tytsjerksteradiel Harlingen LEEUWARDEN Smallingerland Veendam Westerwolde Noordenveld Tynaarlo Pekela Texel Opsterland Súdwest-Fryslân 01 06 Assen Aa en Hunze Stadskanaal Ooststellingwerf 05 07 Heerenveen Den Helder Borger-Odoorn De Fryske Marren Weststellingwerf Midden-Drenthe Hollands Westerveld Kroon Schagen 08 18 Steenwijkerland EMMEN 09 Coevorden Hoogeveen Medemblik Enkhuizen Opmeer Noordoostpolder Langedijk Stede Broec Meppel Heerhugowaard Bergen Drechterland Urk De Wolden Hoorn Koggenland 19 Staphorst Heiloo ALKMAAR Zwartewaterland Hardenberg Castricum Beemster Kampen 10 Edam- Volendam Uitgeest 40 ZWOLLE Ommen Heemskerk Dalfsen Wormerland Purmerend Dronten Beverwijk Lelystad 22 Hattem ZAANSTAD Twenterand 20 Oostzaan Waterland Oldebroek Velsen Landsmeer Tubbergen Bloemendaal Elburg Heerde Dinkelland Raalte 21 HAARLEM AMSTERDAM Zandvoort ALMERE Hellendoorn Almelo Heemstede Zeewolde Wierden 23 Diemen Harderwijk Nunspeet Olst- Wijhe 11 Losser Epe Borne HAARLEMMERMEER Gooise Oldenzaal Weesp Hillegom Meren Rijssen-Holten Ouder- Amstel Huizen Ermelo Amstelveen Blaricum Noordwijk Deventer 12 Hengelo Lisse Aalsmeer 24 Eemnes Laren Putten 25 Uithoorn Wijdemeren Bunschoten Hof van Voorst Teylingen
    [Show full text]
  • Concept- BEGROTING 2019 ONTWIKKELINGSMAATSCHAPPIJ BEDRIJVENPARKEN A-7 HEERENVEEN-JOURE
    | | | | | | | | | | | | | | | | BUSINESS PARK FRIESLAND | | | | | | | | | | | | | | | | Concept- BEGROTING 2019 ONTWIKKELINGSMAATSCHAPPIJ BEDRIJVENPARKEN A-7 HEERENVEEN-JOURE 2 Concept Begroting 2019 Bedrijvenparken A-7 Inhoud ALGEMENE TOELICHTING ................................................................................................................... 5 Plandelen ............................................................................................................................................ 5 Begroting 2019 .................................................................................................................................... 5 Paragraaf continuïteit GR .................................................................................................................... 7 Paragraaf grondbeleid ......................................................................................................................... 7 Paragraaf weerstandsvermogen ......................................................................................................... 7 Paragraaf bedrijfsvoering .................................................................................................................... 7 Programmabegroting 2019 ...................................................................................................................... 9 Programma: ......................................................................................................................................... 9 Nadere uitsplitsing programmabegroting
    [Show full text]
  • Strategisch Plan 'Mei-Inoar Foarút'
    Strategisch plan sc Heerenveen 2019-2022 MEI-INOAR FOARÚT VOORWOORD: DE IDEALE DAG De zon schijnt, hamburgers sissen op de bakplaat en muziek galmt uit de boxen. Het is zaterdagmiddag, 17.30 uur. Matchday. Honderden volwassenen en kinderen hebben zich al bij het Abe Lenstra stadion verzameld op het supportersplein en het kidsplein: de perfecte warming-up voor de wedstrijd van vanavond. Het is druk op beide pleinen. Onder het gezelschap De trompetten naar beneden, de muzikanten en kinderen bevinden zich eveneens twee spelers die vanavond niet naar de kant. De spelers staan klaar, de scheidsrechter bij de wedstrijdselectie zitten. Ze maken hier en daar een fluit, de wedstrijd begint. Vanaf de eerste minuut wil sc praatje, trappen een balletje mee in de pannakooi, delen Heerenveen de tegenstander het gevoel geven dat er handtekeningen uit en laten zich uitgebreid fotograferen. vanavond niets te halen valt. De strijd, passie en beleving De wedstrijd maken de twee mee vanaf de staantribune: straalt over van de tribunes naar het veld en andersom, tussen de supporters, als één man achter het team. met een fantastische sfeer tot gevolg. Twee uren later hebben de meesten de pleinen verruild Die sfeer hebben we in het verleden vaak mogen ervaren. voor het Abe Lenstra stadion, dat langzamerhand vol Eerst aan de J.H. Kruisstraat en later aan de Abe Lenstra begint te stromen. Op de stoeltjes liggen vlaggetjes, boulevard beleefden we veel mooie momenten met klaar om straks door de lucht gewapperd te worden en elkaar. Zo schakelden we in 1993 na verlenging PSV uit daarmee de sfeer in het stadion te verhogen.
    [Show full text]
  • Toelichting Peilbesluit Eijzengapaed Te De Veenhoop
    Toelichting Peilbesluit Eijzengapaed te De Veenhoop Afbeelding plangebied Eijzengapaed De Veenhoop Datum: 15 april 2021 Status: ontwerp 2.0 Wetterskip Fryslân Postbus 36, 8900 AA Leeuwarden Telefoon 058-292 22 22 – Fax: 058-292 22 23 1 1 INLEIDING ....................................................................................................................... 3 1.1 WAAROM EEN PEILBESLUIT? ..................................................................................................... 3 1.2 BELEIDSKADER PEILBESLUITEN ................................................................................................. 3 1.3 PARTIËLE HERZIENING PEILBESLUIT ........................................................................................... 4 1.4 AANLEIDING PARTIËLE HERZIENING ........................................................................................... 4 1.5 LEESWIJZER ............................................................................................................................ 4 2 PROCEDURE ................................................................................................................... 4 2.1 BESLUITVORMING EN INSPRAAK ................................................................................................ 4 2.2 INWERKINGTREDING ................................................................................................................ 5 2.3 BEROEP TEGEN HET PEILBESLUIT ............................................................................................... 5
    [Show full text]
  • Humanities Computing: A
    Humanities Computing: A Federation of Disciplines John Nerb onne Alfa-Informatica University of Groningen [email protected] http://www.let.rug.nl/alfa/ Series: Is Humanities Computing an Academic Discipline? Organized by John Unsworth University of Virginia Oct. 29, 1999 RROPQR IJ Federation KL MN Federation Thesis: Humanities Computing (HC) is not a discipline (yet), but a federation of co op erating disciplines. a discipline is demarcated by a subject matter a range of analytical techniques one or more comp eting theories where appropriate, practical applications caution: these are claims ab out elds, not ab out every piece of work, or every scholar's cumulative work HC has neither coherent subject matter nor theory (apart from its comp onents) RROPQR 1 IJ Vision KL MN Federation Humanities Computing is ...die Fortsetzung der Geisteswissen- schaften mit anderen Mitteln. (with ap ologies to Clausewitz, Battus). unsurprising but signicant HC must engage traditional Humanities HC's primary value is within traditional Humanities which traditional Humanities problems have we solved? opp osed to view that HC's purp ose is to understand digital culture using humanities metho ds studies comparing printing press to computers Electronic Incunabula (Nerb onne, 1995) linguistic studies of computer-mediated communication literary studies of hyp ertext vs. planar text recent prop osal from Dutch Science CouncilWTR interesting, but not HC's job RROPQR 2 IJ Parallel? KL MN Federation in general, scholarship makes use of all available
    [Show full text]
  • Inhoudsopgave
    INHOUDSOPGAVE INLEIDING -Archief gemeente Opsterland 1920 - 1985 10 -Organisatie 10 -Geschiedenis van het archief en verantwoording van de inventarisatie 12 INVENTARIS ORGANISME -Gemeente 14 -Bestuurlijke organisatie 14 -Gemeentewapen en -vlag 14 -Grondgebied 14 -Straatnaamgeving 15 -Betrekkingen tot andere lichamen en organen 16 -Samenwerking 16 -Financiële verhouding 16 -Verzekering tegen wettelijk aansprakelijkheid 17 -Eigendom en bezit 17 -Gemeentewoningen 19 -Gemeentegebouwen 22 -Aankoop onroerend goed 22 -Verkoop onroerend goed 25 -Ruiling onroerend goed 32 -Schenking 33 -Onteigening onroerend goed 33 -Andere wijzen van verkrijging en verlies 33 -Verjaring 33 -Zakelijke rechten 33 -Erfpacht 34 -Verpachting jacht- en visrecht 34 -Verhuur en verpachting 34 -Ingebruikgeving van gemeente-eigendommen 35 -Rechten en verplichtingen aangrenzende eigendommen 35 -Bouwrijpmaken 35 -Verzekering van gemeente-eigendommen 35 -Bescherming gemeente-eigendommen 35 -Frauderisico gemeenten 35 -Gemeentefinanciën 35 -Begroting 36 -Jaarrekening 39 -Financieel beheer 46 -Rekening-courant 47 -Controle rekenplichtige ambtenaren 47 -Geldleningen 47 -Kasgeldleningen 47 -Archief en registratuur 48 -Abonnementen en lidmaatschappen 48 -Telecommunicatie 48 -Publiciteit en voorlichting 49 -Gemeentehuis en dienstgebouwen 49 -Werkclassificatie 51 -Organisatie van de dienst 51 -Mechanisatie en automatisering 51 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Inventaris gemeentearchief
    [Show full text]
  • Het Verhaal Van Smallingerland-Webversie
    University of Groningen Het verhaal van Smallingerland van den Wittenboer, Shera; Spek, Theo; Wiersma, Jeroen; Borsen, Oscar; Van der Meer, Foppe IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 2018 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): van den Wittenboer, S., Spek, T., Wiersma, J., Borsen, O., & Van der Meer, F. (2018). Het verhaal van Smallingerland: Landschapsbiografie - Atlas Kernkwaliteiten. Rijksuniversiteit Groningen/Kenniscentrum Landschap. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). The publication may also be distributed here under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license. More information can be found on the University of Groningen website: https://www.rug.nl/library/open-access/self-archiving-pure/taverne- amendment. Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal.
    [Show full text]