تحقيقات آفات گياهي 1397 -8 )2(: 83-87

مقاله کوتاه علمي اولین گزارش سن Grypocoris fieberi Douglas & Scott, 1868 (Hem.: : ) برای فون ایران

مژگان زمانی1 و رضا حسینی1* 1- گروه گياهپزشکي، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گيالن

)تاریخ دریافت: 10/6/97 تاریخ پذیرش: 97/6/17(

چکیده در پژوهشي که به منظور بررسي فون سنهای برگي زیرخانواده Mirinae در استان گيالن در سال 1396 صورت گرفت، گونههای متعددی از این زیرخانواده جمعآوری و شناسایي شدند. در بين نمونههای جمعآوری و شناسایي شده، گونهGrypocoris fieberi Douglas & Scott, 1868 بهعنوان گونهای جدید برای فون ایران گزارش ميشود. این گونه از روی گياه کنگر).Cirsium sp( و گياهان علفي تيره چتریان )Apiaceae( در مناطق داماش (N, 49°48´E. 1737m´43°36) و سالنسر )N, 49°23´E. 1703m´55°36( جمعآوری شد. نمونههای جمعآوری شده در کلکسيون حشرات موزه تاریخ طبيعي دانشگاه گيالن نگهداری ميشوند.

واژههای کلیدی: نيمبالپوشان، سنهای برگي، تاکسونومي، استان گيالن.

نویسنده مسئول: [email protected]

84 زماني و حسيني، اولين گزارش سن Grypocoris fieberi برای فون ایران

مقدمه کنگر).Cirsium sp( و 3 نر و 2 ماده از روی گياهان علفي Miridae خانواده یا سنهای برگي، با داشتن بيش از تيره چتریان )Apiaceae( در مناطق داماش ) ,N´36°43 11300 گونهی توصيف شده در سراسر جهان، بزرگترین E. 1737m´48°49( در تاریخ 7/3/96 و سالنسر Schuh, خانواده از راسته نيمبالپوشان را تشکيل ميدهند ) )N, 49°23´E. 1703m´55°36( در تاریخ 8/5/96 جمع- 1995; 2002-2013 (. این سنها عموما گياهخوارند، اما آوری شد. برخي گونهها نيز شکارگرهای عمومي کنهها و حشراتي ویژگیهای ریختشناسی: بدن )شکل 1 و 2( هستند که از گياهان تغذیه ميکنند و با بسياری از آفات کشيده و باریک؛ پوشيده از موهای کوتاه سفيد رنگ؛ Schuh عمومي درختان زینتي و درختچهها مرتبط هستند ) اندازه بدن در نرها 7/7-3/7 و در مادهها 8/8-3/8 ميليمتر. and Slater, 1995; Wheleer, 2002 (. طبق آخرین سر: سياه، براق؛ عرض سر 26/1-22/1 ميليمتر؛ فرق سر سيستم طبقهبندی از این خانواده، 7 زیرخانواده معرفي شده دارای دو لکه در پشت چشمهای مرکب؛ عرض فرق سر - Wolski and Henry, 2015 است ) (. در ميان زیرخانواده 55/0-51/0 ميليمتر، نسبت فرق سر به چشمهای مرکب Mirinae ها، با داشتن 6 قبيله و حدود 350 جنس و حداقل 66/1-35/1؛ پيشاني و کليپئوس )Clypeus( متورم؛ بخش - 4100 گونهی توصيف شده، بزرگترین زیرخانواده از سن پایيني سر در زیر چشمهای مرکب دارای یک نوار طولي Hernandez and Henry, 2010 های برگي ميباشد ) (. باریک زرد رنگ. چشمهای مرکب: بزرگ، با یقه در تماس Grypocoris Douglas & Scott, 1868 جنس با 10 نيستند. لب پایين: به پيش ران پای مياني ميرسد. شاخکها: گونهی توصيف شده در دنيا، یکي از جنسهای قبيله کشيده و بلند، کوتاهتر از طول بدن، قهوهای مایل به قرمز؛ Mirinae در زیرخانواده محسوب ميشود. تاکنون بند اول شاخک قهوهای مایل به قرمز، بخش ابتدایي و نوک Grypocoris در ایران تنها 2 گونه از این جنس، انتهایي آن سياه رنگ، ضخيمتر از سایر بندها، به طول Grypocoris ajderensis Putshkov, 1975 و 06/1-1 ميليمتر، 85/0-78/0 برابر عرض سر؛ طول بند دوم golestanicus Heiss & Linnavuori, 2002 ، متعلق به شاخک 7/3-5/3 ميليمتر، قاعده بند دوم و سوم شاخک Grypocoris زیرجنس ، بهترتيب از شمال ایران و گلستان زرد رنگ؛ یقه پهن و سياه، گاهي زرد رنگ، به طول -0/2 گزارش شده است. این در حالي است که از حضور گونه 16/0 ميليمتر؛ کالي )Calli( مشخص، سياه و گاهي در اول در ایران اطالعات دقيقي در دسترس نيست و صحت بخش مياني زرد رنگ. پرونوتوم: طول 33/1-18/1 ميليمتر، گزارش آن مورد تردید است و در آینده باید مورد بررسي زنگولهای شکل، دارای دو لکه زرد بزرگ در انتهای کالي، Aukema et al., 2013 قرار گيرد ) (. در پژوهش حاضر حاشيه عقبي پرونوتوم صاف؛ پریتریم )Peritreme( زرد؛ Mirinae فون سنهای زیرخانواده در استان گيالن در سال مزواسکوتوم )Mesoscutum( مشخص و سياه رنگ، در 1396 مورد بررسي قرار گرفت و گونههای متعددی از این طرفين فرورفته. سپرچه: زرد و در قاعده سياه رنگ، به طول زیرخانواده جمعآوری و شناسایي شدند. جمعآوری نمونهها 02/93-1/0 ميليمتر و عرض در قاعده 2/1-02/1 ميليمتر.

با استفاده از تور حشرهگيری و تله نوری انجام گرفت. هميليترا: کالووس )Clavus( سياه و 4/1 انتهایي آن گاهي نمونههای جمعآوری شده پس از انتقال به آزمایشگاه اتاله زرد رنگ؛کوریوم )Corium( زرد و در نيمه انتهایي دارای شده و با استفاده از کليدهای تاکسونوميک معتبر و موجود یک نوار طولي پهن سياه رنگ؛ مدیال فرکچر ) Medial شناسایي شدند. در بين نمونههای جمعآوری و شناسایي Fracture( مشخص، بلند و تا بخش مياني کوریوم امتداد Grypocoris fieberi Douglas & Scott, شده، گونه یافته؛ امبوليوم )Embolium( باریک، زرد رنگ و نوک - 1868 بهعنوان گونهای جدید برای فون ایران گزارش مي انتهایي آن سياه؛ کونئوس )Cuneus( زرد و در لبه انتهایي شود. از این گونه 1 نر و 3 ماده از روی گياه تحقيقات آفات گياهي، جلد 8، شماره 2، سال 1397 85

سياه رنگ. پاها: قهوهای مایل به قرمز، پوشيده از موهای اسپيکول )Spicule(، دارای لوبهای غشایي متعدد، سطوح کوتاه سياه رنگ؛ ران دارای لکههای سياه و موهای مشکي لوبها پوشيده از خارهای ریز است. کوتاه؛ ساق پاها زرد و دارای خارهای کوتاه سياه؛ بند سوم پنجه بلندتر از بند اول و دوم؛ ناخنها بدون دندانه، دارای سپاسگزاری بالشک؛ امپودیوم )Empodium( ورقهای شکل. ژنيتاليای نویسندگان مقاله مراتب قدرداني خود را از آقای )Genitalia( نر: پارامر )Paramere( )شکل 3 و 4( چپ مهندس سعدی محمدی )دانشجوی کارشناسي ارشد داسي شکل، سنسوری لوب )Sensory Lobe( نسبتا متورم دانشگاه گيالن( به دليل تهيه عکسهای نمونه مورد مطالعه و دارای موهای بلند ایستاده، آپوفيز )Apophysis( در انتها در تحقيق حاضر ابراز ميدارند.

نوک تيز؛ اندوزما )Endosoma( )شکل 5( غشایي و فاقد

References Aukema, B., Rieger, C. and Rabitsch, W. 2013. Catalogue of the Heteroptera of the palaearctic region. Vol. 6. supplement. Netherlands Entomological Society. Ponsen & Looijen, Wageningen 628 pp. Hernandez, L. M. and Henry, T. J. 2010. The plant bugs or Miridae (: Heteroptera) of Cuba. Pensoft Series Faunistica, Sofia and Moscow 92: 1-212. Schuh, R. T. 1995. Plant bugs of the world (Heteroptera: Miridae): Systematic catalog, distributions, host list and bibliography. New York Entomological Society 1329 pp. Schuh, R. T. 2002-2013. On-line systematic catalog of plant bugs (Insecta: Heteroptera: Miridae). The American Museum of Natural History, New York. Available from http://research.amnh.org/pbi/catalog. Schuh, R. T. and Slater, J. A. 1995. True bugs of the world (Hemiptera: Heteroptera). Classification and Natural History. Cornell University Press, Ithaca, New York, 336 pp. Wheeler, A. G. 2001. Biology of the plant bugs (Hemiptera: Miridae). Cornell University Press, Ithaca and London, 507 pp. Wolski, A. and Henry, T. J. 2015. Review and a new subfamily placement of the plant bug genus Isometocoris Carvalho & Sailer, 1954 (Hemiptera: Heteroptera: Miridae), with the description of a new species from Brazil. Proceedings of the Entomological Society of Washington 117(3): 407- 418. 86 زماني و حسيني، اولين گزارش سن Grypocoris fieberi برای فون ایران

شکلهای 1 تا 5- سن Grypocoris fieberi جنس نر: )1( حشره کامل نمای پشتي؛ )2( نمای جانبي؛ )3( پارامر راست؛ )4( پارامر چپ؛ )5( اندوزوما. Figures 1-5. Grypocoris fieberi male: (1) adult, dorsal view; (2) adult, lateral view; (3) right paramere; (4) left paramere; (5) endosoma.

تحقيقات آفات گياهي، جلد 8، شماره 2، سال 1397 87

Plant Pest Research 2018- 8(2): 83-87

Short paper First report of Grypocoris fieberi Douglas & Scott, 1868 (Hem.: Miridae: Mirinae) for the Iranian fauna

M. Zamani1 and R. Hosseini1* 1. Department of Plant Protection, Faculty of Agricultural sciences, University of Guilan, Rasht, Iran.

(Received: September 1, 2018-Accepted: September 8, 2018)

Abstract In a study to investigate the fauna of Mirinae subfamily in Guilan province during 2017, many mirid species were collected and identified. Among collected species, Grypocoris fieberi Douglas & Scott, 1868 is reported as a new species for Iranian fauna. This species was collected on Cirsium sp. and weeds (Apiaceae) from Damash (36°43´N, 49°48´E. 1737m) and SalanSar (36°55´N, 49°23´E. 1703m). Collected specimens were deposited at the Natural History Museum of the University of Guilan, Rasht, Iran.

Key words: Hemiptera, Plant bugs, Taxonomy, Guilan province.

Corresponding author: [email protected]