Archive of SID
دوﻣﺎﻫﻨﺎﻣﺔ ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ 7د ، ش 3 (ﭘﻴﺎﭘﻲ 31 )، ﻣﺮداد و ﺷﻬﺮﻳﻮر 1395 ، ﺻﺺ-197 222 ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ در وﻓﺴﻲ در ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮﻳ ﺔ ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ
* ﻣﻬﻴﻦ ﻧﺎز ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن 1، ﺳﻌﻴﺪرﺿﺎ ﻳﻮﺳﻔﻲ2
1 . داﻧﺸﻴﺎر زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ، داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ، ﺗﻬﺮان، اﻳﺮان 2 . ﻛﺎرﺷﻨﺎس ارﺷﺪ زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ، داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ، ﺗﻬﺮان، اﻳﺮان
درﻳﺎﻓﺖ: /9/18 93 ﭘﺬﻳﺮش: /28/2 94 94
ﭼﻜﻴﺪه ﻫﺪف از ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ، ﺗﺤﻠﻴﻞ ﭘﺪﻳﺪ ة دﺳﺘﻮري ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ در وﻓﺴﻲ در ﭼﻬ ﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮﻳ ﺔ ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ 2 1 و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻣﺪل ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ آﻳ ﺴﻦ ( 2003 ) ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺎ وﺟﻮد ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي ﺑﻮﺳﻮﻧﮓ ( 1985 ) ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ در ﺑﻴﺶ از ﺳﻴﺼﺪ زﺑﺎن ﺟﻬﺎن، ﭘﺪﻳﺪ ة ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﺑﻪ ﺻﻮرت دﻗﻴﻖ و رده ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ واﻗﻊ ﻧﮕﺮدﻳﺪه اﺳﺖ. ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان زﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤ ﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ، ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺄ ﺛﻴﺮ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ و ﻳﺎ ﻛﺎرﺑﺮدي در ﻧﺤﻮ ة ﻇﻬﻮر ﺣﺎﻟﺖ در ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲ ﭘﺮدازد. ﺷﻮاﻫﺪ زﺑﺎﻧﻲ وﻓﺴﻲ ( Vide. Stilo, 2004 )، ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ آﻧﻨﺪ ﻛﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﺟﺎﻧﺪاري در ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ، ﺑﺮ ﻧﻮع ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ در آن ﻣﺆ ﺛﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﻣﻔﻌﻮل ﻫﺎي ﺣﺮف اﺿﺎﻓ ﺔ ﺔ ﺟﺎﻧﺪار و اﻧﺴﺎن در وﻓﺴﻲ در ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ (ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻔﻌﻮﻟﻲ ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ) ﺗﻈﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻨﺪ ؛ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓ ﺔ ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار، در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ (ﻓﺎﻋﻠﻲ) ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﺪل ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ در ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي از ﭘﺮﻳﻨﺲ و اﺳﻤﻮﻟﻨ ﺴﻜﻲ ( 1993 )، اﺳﻤﻮﻟﻨﺴﻜﻲ ( 1995 ) و ﺑﺎ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻣﺪل ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ آﻳﺴﻦ ( 2003 ) در ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ ﮔﻮﻳﺸﻲ ﻣﻮرد ﻛﺎرﺑﺮد ، ﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي اﺑﺰارﻫﺎي ﺻﻮري اﻧﻄﺒﺎق ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ و رﺑﻂ ﻣﻮﺿﻌﻲ اﺳﺘﺨﺮاج ﮔﺮدﻳﺪه اﻧﺪ.
واژﮔﺎن ﻛﻠﻴﺪي: ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ، ﻣ ﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ، ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ، ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ در ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ، ﺟﺎﻧﺪاري.
.1 ﻣﻘﺪﻣﻪ 4 3 وﻓﺴﻲ، ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ « ﺧﺎﻧﻮادة ﺗﺎﺗﻲ» از زﺑﺎن ﻫﺎي اﻳﺮاﻧﻲ ﺷﻤﺎل ﻏﺮﺑﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در ﭼﻬﺎر روﺳﺘﺎي وﻓﺲ، ﭼﻬﺮﻗﺎن، ﮔﻮرﭼﺎن و ﻓﺮك (ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭼﻬﺎر ﮔﻮﻧﺔ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺰدﻳﻚ وﻓﺴﻲ) ﺗﻜﻠﻢ ﻣﻲ ﮔﺮدد. اﻳﻦ ﭼﻬﺎر ر وﺳﺘﺎ از ﺗﻮاﺑﻊ اﺳﺘﺎن ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻮده و از دو ﺷﻬﺮ اراك و ﻫﻤﺪان ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً داراي ﻣﺴﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﻳﻜﺴﺎن 5 ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ. اﻳﻦ زﺑﺎن ﺑﺎ ﺣﺪود 18000 ﮔﻮﻳﺸﻮر، در ﺷﻤﺎر زﺑﺎن ﻫﺎي « ﻗﻄﻌﺎً در ﺧﻄﺮ » ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ دﺳﺘﺔ زﺑﺎﻧﻲ 11 % از زﺑﺎن ﻫﺎي ﺟﻬﺎن را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ( Vide. Stilo, 1981: 174 ). ).
1 2 Aissen 43 Bosso ng NothwesternTatic group languages 5definitely endangered
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــــــ * ﻧﻮﻳﺴﻨﺪة ﻣﺴﺌﻮل ﻣﻘﺎﻟﻪ: E-mail: [email protected]
www.SID.ir Archive of SID
ﻣﻬﻴﻦ ﻧﺎز ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن و ﻫﻤﻜﺎر ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ...
6 از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ وﻓﺴﻲ از ﺳﻮي ﻳﻮﻧﺴﻜﻮ در دﺳﺘﺔ زﺑﺎن ﻫﺎي « ﻗﻄﻌﺎً در ﺧﻄﺮ » ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه و ادﺑﻴﺎت اﻳﻦ زﺑﺎن ﻣﺤﺪود ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﭘﺪﻳﺪة ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ در زﺑﺎن ﻫﺎي ﻫﻨﺪ و اروﭘﺎﻳﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎدر اﺳﺖ، اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑ ﺮ آن اﺳﺖ ﺗﺎ در ﺟﻬﺖ ﺛﺒﺖ اﻳﻦ زﺑﺎن و ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ 7 ﻧﻈﺎم ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ در آن و اراﺋﺔ رده ﺑﻨﺪي ﻣﺮﺗﺒﻪ اي آن در ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ، ﮔﺎﻣﻲ ﻋﻠﻤﻲ و زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﺑﺮدارد. ﭘ ﺮﺳﺶ ﻫﺎي اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻋﺒﺎرت ﻧﺪا از: اﻟﻒ) آﻳﺎ ﭘﺪﻳﺪة ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ در زﺑﺎن وﻓﺴﻲ وﺟﻮد دارد؟ ب) در ﺻﻮر ت وﺟﻮد، ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان آن را در ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮد؟ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻃﻮل ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ، ﻋﺒﺎرت اﻧﺪ از: ﺷﻮاﻫﺪ زﺑﺎﻧﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﺪﻳﺪة ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ در وﻓﺴﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ و ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﺪﻳﺪة ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ در وﻓﺴﻲ در ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎد ه از ﻣﺪل ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮﻳﻨﺲ و اﺳﻤﻮﻟﻨﺴﻜﻲ ,Vide. Prince, & Smolensky) (1993 و ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻣﺪل ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ آﻳﺴﻦ (Vide. Aissen, 2003) ﺻﻮرت ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد.
1 1- . روش ﺗﺤﻘﻴﻖ 8 ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اي، ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ، ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ و ﭘﻴﻜﺮه - ﺑﻨﻴﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﻨﺒﻊ اﺻﻠﻲ اﻳﻦ 9 ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﻴﻜﺮة زﺑﺎن وﻓﺴﻲ، ﻛﺘﺎب ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻫﺎي ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﺔ وﻓﺴﻲ ﻧﻮﺷﺘﺔ دوﻧﺎﻟﺪ اﺳﺘﻴﻠﻮ .Vide) 10 (Stilo, 2004 ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪة 24 داﺳﺘﺎن وﻓﺴﻲ ﮔﻮرﭼﺎﻧﻲ (وﻓﺴﻲ - گ) ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از دو راوي ﺷﺎﻧﺰده و ﺷﺼﺖ ﺳﺎﻟﻪ در ﻗﺎﻟﺐ 228 دﻗﻴﻘﻪ ﺻﺪاي ﺿﺒﻂ ﺷﺪه ﻣﻲ ﺑﺎ ﺷﺪ.
2 . ﭘﻴﺸﻴﻨﺔ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ در زﻣﻴﻨﺔ ﺛﺒﺖ و اﺳﺘﺨﺮاج دﺳﺘﻮر زﺑﺎن وﻓﺴﻲ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﻛﺘﺎب ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻫﺎي ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﺔ وﻓﺴﻲ ﻧﻮﺷﺘﺔ دوﻧﺎﻟﺪ اﺳﺘﻴﻠﻮ ( 2004 ) داﻧﺴﺖ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﻪ آواﻧﮕﺎري 24 ﺣﻜﺎﻳﺖ وﻓﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﻔﺎﻫﻲ ﺗﻮﺳﻂ دو ﮔﻮﻳﺸﻮر وﻓﺴﻲ ﮔﻮرﭼﺎﻧﻲ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﭘﺮداﺧﺘﻪ ا ﺳﺖ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮاﻫﺪ زﺑﺎﻧﻲ در ﻣﻘﺎﻟﺔ ﺣﺎﺿﺮ از ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺘﺎب ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. اﻣﺎ ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺮﻳﻦ اﺛﺮ در زﻣﻴﻨﺔ ﺳﺎﺧﺘﺎر وﻓﺴﻲ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻈﺎم ﺣﺎﻟﺖ در وﻓﺴﻲ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺎﻣﺔ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺶ ﻧﮕﺎرﻧﺪﮔﺎن ﻫﻤﻴﻦ اﺛﺮ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻧﻈﺎم ﺣﺎﻟﺖ در ﮔﻮﻳﺶ وﻓﺴﻲ در ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻟﺔ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﻤﻴﻦ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.
6 87UNESCO atlas of endangered languages 9corpus-basedfactorial ty pology 10Vafsi folk tales ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻋﻼﻳﻢ اﺧﺘﺼ ﺎري در ﺟﺪول ا ﻧﺘﻬ ﺎي ﻣﻘﺎﻟﻪ آﻣﺪه اﺳﺖ.
198
www.SID.ir Archive of SID
ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ دورة 7 ، ﺷﻤﺎرة 3 (ﭘﻴﺎﭘﻲ 31 )، ﻣﺮداد و ﺷﻬﺮﻳﻮر 1395
3 . ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮي 11 ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮي ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ، ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر اﻟﻦ ﭘﺮﻳﻨﺲ و ﭘﺎل 13 12 اﺳﻤﻮﻟﻨﺴﻜﻲ در ﻫﻤﺎﻳﺸﻲ در داﻧﺸﮕﺎه آرﻳﺰوﻧﺎ در ﺳﺎل 1991 اراﺋﻪ دادﻧﺪ (ﻧﻚ. دﺑﻴﺮ ﻣﻘﺪم، 1383 : 644 - - 644 645 ). اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ، دﺳﺘﻮر را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﺷﻤﻮل و ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ از ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻫﺎي زﺑﺎن در ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﺗﻨﻮﻋﺎت ﻣﻴﺎن زﺑﺎﻧﻲ را ﺣﺎﺻﻞ ﺗﻌﺎﻣﻞ و رﻗﺎﺑﺖ ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎ ﻣﻲ داﻧﺪ. ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻪ ﺑﺎ رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان آراﻳﺶ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻮﺟﻮد در زﺑﺎن ﻫﺎي 14 ﻣ ﺨﺘﻠﻒ را ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻧﻤﻮد و در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم « وﺣﺪت در ﻋﻴﻦ ﺗﻨﻮع» دﺳﺖ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ (ﻧﻚ. ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن و ﻣﻬﻤﺎﻧﭽﻴﺎن ﺳﺎروي، 1390 : 54 ). اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ در اﺑﺘﺪا روي واج ﺷﻨﺎﺳﻲ زاﻳﺸﻲ اﻋﻤﺎل ﺷﺪ؛ اﻣﺎ ﺳﭙﺲ در دﻳﮕﺮ ﺣﻮزه ﻫﺎي زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺤﻮ و ﻣﻌﻨﺎﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﻴﺰ ﻛﺎرﺑﺮد و ﺳ ﻮدﻣﻨﺪي 15 آن ﺑﻪ اﺛﺒﺎت رﺳﻴﺪ. ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻈﺮﻳﺔ اﺻﻮل و ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ ﻳﻚ ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺻﻮري ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﺷﻤﻮﻟﻲ ﺑﻨﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺨﻄّﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﺻﻮل ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ در ﻧﻈﺮﻳﺔ اﺻﻮل و ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺨﻄّﻲ ﻧﺒﻮده، ﺑﻠﻜﻪ زﺑﺎن ﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس و ﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﺧﻮد از ﻣﻴﺎن اﻳﻦ اﺻﻮل و ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ ﮔﺰﻳﻨﺶ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ( Vide. Legendre, & et.al, 2001: 1 ). ). 16 ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ، ﻗﻮاﻋﺪ ﺑﺎزﻧﻮﻳﺴﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ و ﻫﻠﻪ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن اﻟﮕﻮي ﺻﺪاﻫﺎ 18 17 در اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ را ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﺑﺎ ﺣﺬف اﺷﺘﻘﺎق ﻫﺎ، آن ﻫﺎ را ﺑﺎ « ﺗﻮازي » ﺟﺎﻳﮕ ﺰﻳﻦ ﻛﺮده اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﻤﺎم ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺻﻮرﺗﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎري در ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﻲ واﺣﺪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ .( .( Vide. McCarthy, 2008: 1; Kager, 1999: xi )
4 . آواﻫﺎي وﻓﺴﻲ ﻫﻤﺨﻮان ﻫﺎي وﻓﺴﻲ، ﻫﻤﺎن ﻫﻤﺨﻮان ﻫﺎي زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ ( 23 ﻫﻤﺨﻮان) ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺑﻪ اﺿﺎﻓﺔ ﻫﻤﺨﻮان دوﻟﺒﻲ 19 /w/ ﻛﻪ از ﺟ ﺎﻳﮕﺎه واﺟﻲ ﻣﺴﺘﻘﻠﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ (ﻧﻚ. ﻟﻜﻮك ، 1382 : 518 ). واﻛﻪ ﻫﺎي وﻓﺴﻲ ﺑﻪ دو دﺳﺘﺔ ﻣﺆﻛﺪ و ﻏﻴﺮ ﻣﺆﻛﺪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. واﻛﻪ ﻫﺎي ﺟﺪول 1 از آواﻧﮕﺎري ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدة اﺳﺘﻴﻠﻮ ( 2004 ) اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه اﻧﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺟﻤﻼت آواﻧﮕﺎري ﺷﺪه در آن و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺜﺎل ﻫﺎي اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺎﻫﺪ ﺣﻀﻮر آواﻫﺎي زﻳﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ (ﻧﻚ. ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن و ﻳﻮﺳﻔﻲ، 1391 : ).86 ).86
11 1312 Alan Prince 14 ArizonaPaul Smolensky 1615 - Unity in Variety 17 rewriteprinciples rules & param eters 1918 The sound pattern of English (SPE) parallelismLecoq
199
www.SID.ir Archive of SID
ﻣﻬﻴﻦ ﻧﺎز ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن و ﻫﻤﻜﺎر ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ...
ﺟﺪول 1 واﻛﻪ ﻫﺎي وﻓﺴﻲ Table1 Vafsi vowels
ﻣﻌﺎدل ﻣﻌﺎدل ﻣﻌﺎدل ﻣﻌﺎدل ﻣﻌﺎدل ﻣﻌﺎدل ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻓﺎرﺳﻲ ﻓﺎرﺳﻲ ﻓﺎرﺳﻲ ﻓﺎرﺳﻲ ﻓﺎرﺳﻲ ﻓﺎرﺳﻲ
او e -ِ œ -َ u آ o -ُ a اي i
او ﻣﺆ ﻛﺪ ú َ - ﺆﻣ ﻛﺪ œ́ ِ- ﻣﺆﻛﺪ é آ ﻣﺆﻛﺪ á ُ- ﻣﺆﻛﺪ ó اي ﻣﺆﻛﺪ í í او ﻏﻴﺮ َ - ﻏﻴﺮ ِ- ﻏﻴﺮ ُ - ﻏﻴﺮ اي ﻏﻴﺮ è œ̀ ù آ ﻏﻴﺮ ﻣﺆﻛﺪ ì ì ò à ﺆﻣ ﻛﺪ ﻣﺆ ﻛﺪ ﻣﺆﻛﺪ ﺆﻣ ﻛﺪ ﻣﺆﻛﺪ
ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﺑﺮاي ﻣﺪت ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﺮاي زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد، وﻟﻲ اﻳﻦ 20 ﭘﺪﻳﺪه را رﻓﺘ ﺎر ﻋﺠﻴﺐ ﺗﻌﺪاد اﻧﺪﻛﻲ از زﺑﺎن ﻫﺎ ﻣﻲ داﻧﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﮔﺌﻮرگ ﺑﻮﺳﻮﻧﮓ در دﻫ ﺔ ﻫﺸﺘﺎد ﺷﻮاﻫﺪي را اراﺋﻪ داد ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ داد ﭘﺪﻳﺪ ة ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ در ﺑﻴﺶ از ﺳﻴﺼﺪ زﺑﺎن دﻧﻴﺎ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ ( Vide. Bossong, 1985 .) ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ﭘﺪﻳﺪة ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ در ادﺑﻴﺎت زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﻴﻖ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﺸﺪه و رده ﺑﻨﺪي زﺑﺎن ﻫﺎ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﻣﺸﺨﺺ ﻧﮕﺸﺘﻪ اﺳﺖ. ﻫﺮﭼﻨﺪ اﺻﻄﻼح ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ در ﻣﻮرد ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ در ﺑﺮﺧﻲ از 21 زﺑﺎن ﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻨﻼﻧﺪي و ﺗﺮﻛﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻟﺴﺘﺮﻳﺪ ( Vide.Lestrade, 2006 ) و ﻟﻴﺒﺮت ,Vide. Libert) 22 (2008 ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ، اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ در اﻳﻦ زﺑﺎن ﻫﺎ، ﻳﻚ ﮔﺮوه اﺳﻤﻲ در ﻳﻚ ﺑﺎﻓﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي آن ﺑﺎﻓﺖ، ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ 23 اﻳﻦ ﻧﻮع ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ، ﮔﻮﻧﺔ ﺷﻨﺎور ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ( Vide. Libert, 2008: 253 ; Lestrade, 2006: 15 ). 24 اﻣﺎ ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ و ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ در وﻓﺴﻲ ﻫﻤﻮاره در ﺗﻮزﻳﻊ ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ 25 ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ، ﮔﻮﻧﺔ ﮔﺴﺴﺘﻪ ﻳﺎ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﻮﻧﺔ ﻣﻮﺟﻮد در ﺗﺮﻛﻲ و ﻓﻨﻼﻧﺪي ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺮوه اﺳﻤﻲ، ﺗﻨﻬﺎ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎص ﻣﺜﻼً وﺟﻮد وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ و ﺟﺎﻧﺪاري، ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت، ﺑﻲ ﻧﺸﺎن ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ. 26 اﺳ ﺎﻣﻲ وﻓﺴﻲ داراي دو ﺟﻨﺲ (ﻣﺬﻛﺮ و ﻣﺆ ﻧﺚ)، دو ﺷﻤﺎر (ﻣﻔﺮد و ﺟﻤﻊ)، و دو ﺣﺎﻟﺖ (ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻏﻴﺮ 27 ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ) ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﻜﺮ ة زﺑﺎن وﻓﺴﻲ، اﺳﺘﻔﺎده از ﺻﻮرت ﺟﻤﻊ ﺑ ﺮاي ﻫﺮ دو ﺟﻨﺲ ﻛﺎﻣﻼً ﻋﻤﻮﻣﻴﺖ دارد ( Vide. Stilo, 2004: 223 ) . ﺻﻔﺎت در وﻓﺴﻲ ، ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻫﺴﺘ ﺔ اﺳﻤﻲ و ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﺗﻜﻮاژ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ، اﻣﺎ ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﺎ ﻫﺴﺘ ﺔ اﺳﻤﻲ ﺧﻮد از ﻟﺤﺎظ ﺷﻤﺎر، ﺣﺎﻟﺖ (ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ) و ﺟﻨﺴ ﻴﺖ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دارﻧﺪ. ﺟﺪول ﭘﺴﻮﻧﺪﻫﺎي ﺣ ﺎﻟﺖ ﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﺳﺎﻣﻲ و ﺻﻔﺎت وﻓﺴﻲ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از اﺳﺘﻴﻠﻮ ( Ibid ) در زﻳﺮ آﻣﺪه اﺳﺖ.
20 2221 Georg Bossong 2423 contextFinn ish 25 complemfluid type entary distribution 2726 split type obliquedirect
200
www.SID.ir Archive of SID
ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ دورة 7 ، ﺷﻤﺎرة 3 (ﭘﻴﺎﭘﻲ 31 )، ﻣﺮداد و ﺷﻬﺮﻳﻮر 1395
ﺟﺪول 2 ﭘﺴﻮﻧﺪﻫﺎي ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﺳﺎﻣﻲ و ﺻﻔﺎت وﻓﺴﻲ Table 2 Vafsi direct and oblique nominal and adjectival endings
ﻣﺬﻛﺮ (اﺳﺎﻣﻲ و ﺻﻔﺎت) ﺆﻣ ﻧﺚ ﻧﻮع اول (اﺳ ﺎﻣﻲ وﺻﻔﺎت) ﺆﻣ ﻧﺚ ﻧﻮع دوم (ﻓﻘﻂ اﺳﺎﻣﻲ) ̀ ﻣﻔﺮد ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ œ Ø - (ﻏﻴﺮ ﺆﻣ ﻛﺪ) é - - ﻣﻔﺮد ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ì - (ﻏﻴﺮ ﺆﻣ ﻛﺪ) í - é - - ﺟﻤﻊ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ é - (ﻏﻴﺮ ﺆﻣ ﻛﺪ) è - (ﻏﻴﺮ ﺆﻣ ﻛﺪ) (íe (<í+e- ﺟﻤﻊ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ián(<í+án) -án -án-
در زﻳﺮ ﺟﺪاول ﺿﻤﺎﻳﺮ ﺷﺨﺼﻲ ﻣﻨﻔﺼﻞ و ﻣﺘﺼﻞ وﻓﺴﻲ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از اﺳﺘﻴﻠﻮ :Vide. Stilo, 2004) (227 ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﻧﺪ:
ﺟﺪول 3 ﺟﺪول ﺿﻤﺎﻳﺮ ﺷﺨﺼﻲ ﻣﻨﻔﺼﻞ وﻓﺴﻲ Table 3 Vafsi independent pronouns
ﺿﻤﺎﻳﺮ ﺷﺨﺼﻲ ﻣﻨﻔﺼﻞ ﺷﺨﺺ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ (ﻓﺎﻋﻠﻲ) ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ (ﻏﻴﺮ ﻓﺎﻋﻠﻲ) اول ﺷﺨﺺ ﻣﻔﺮد tœmen œz دوم ﺷﺨﺺ ﻣﻔﺮد esdœ tœ ﺳﻮم ﺷﺨﺺ ﻣﻔﺮد taní/tanè ~ tiní ~ an-tané ~in-tiné ~ in-tiní an ~ in اول ﺷﺨﺺ ﺟﻤﻊ tawan awan دوم ﺷﺨﺺ ﺟﻤﻊ soan soan ﺳﻮم ﺷﺨﺺ ﺟﻤﻊ tanán áne, íne «ﭼ ﻪ ﻛﺴﻲ » kegé ki ~ ke
201
www.SID.ir Archive of SID
ﻣﻬﻴﻦ ﻧﺎز ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن و ﻫﻤﻜﺎر ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ...
ﺟﺪول 4 ﺟﺪول ﺿﻤﺎﻳﺮ ﺷﺨﺼﻲ ﻣﺘﺼﻞ وﻓﺴﻲ Table 4 Vafsi dependent pronouns
ﺿﻤﺎﻳﺮ ﺷﺨﺼﻲ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺨﺺ ﻣﺠﻤﻮﻋ ﺔ 1 ( ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ) ﻣﺠﻤﻮﻋ ﺔ 2 (ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ)
اول ﺷﺨﺺ ﻣﻔﺮد (óm/-im- -óm(e)/-ím(e-
دوم ﺷﺨﺺ ﻣﻔﺮد i -i-
ﺳﻮم ﺷﺨﺺ ﻣﻔﺮد es/-is- -e/-Ø-
اول ﺷﺨﺺ ﺟﻤﻊ (oan -ám(e-
دوم ﺷﺨﺺ ﺟﻤﻊ ian -a- ﺳﻮم ﺷﺨﺺ ﺟﻤﻊ (esan/-isan- -énd(e-
5 . ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ در ﺑﺮﺧﻲ زﺑﺎن ﻫﺎ، ﺣﺎﻟﺖ ﮔﺮوه اﺳﻤﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﻋﻨﺎﺻﺮ دﺳ ﺘﻮري ﺟﻤﻠﻪ، ﺑﺮ اﺳﺎس 28 ﭘﺎره اي وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي، ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ و ﻳﺎ ﻧﺤﻮي ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﺧﻮد ﻣﺸﺘﻤﻞ اﺳﺖ ﺑﺮ ﭘﺪﻳﺪه ﻫﺎي: اﻟﻒ) ﻓﺎﻋﻞ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ؛ ب) ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ؛ پ) ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ و ت) ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳ ﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ. در وﻓﺴﻲ ﭘﺪﻳﺪه ﻫﺎي ﻓﺎﻋﻞ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ و ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد؛ اﻣﺎ داراي ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ و ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. وﻳﮋﮔﻲ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﺟﺎﻧﺪاري در زﺑﺎن ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺄﺛﻴﺮات ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ روي ﻧﺤﻮ زﺑﺎن ﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺿﻤﺎﻳﺮ، ﭘﺎﻳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺣﺎﻟﺖ ، ﺗﻮاﻟﻲ واژﮔﺎﻧﻲ و ﻳﺎ ﺻﻮرت ﻓﻌﻠﻲ دارد. ﺟﺎﻧﺪاري در اﺳﺎﻣﻲ وﻓﺴﻲ ، ﻧﻤﻮد ﺗﻜﻮاژي ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﺮ ﻣﻮارد زﻳﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲ ﮔﺬارد : : (Vide. Stilo, 2004: 224) 29 • اﻧﺘﺨﺎب ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺮاي ﻣﻔﻌﻮل ﺻﺮﻳﺢ (ﻛﻨﺶ ﭘﺬﻳﺮ ) ﻓﻌﻞ (ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ)؛ • اﻧﺘﺨﺎب ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺮاي ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ (ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ)؛ • اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻠﻜﻲ (ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺗﺮﺗﻴﺐ واژﮔﺎﺗﻲ). ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ در وﻓﺴﻲ ﺑﻪ ﻫﺮ دو وﻳﮋﮔﻲ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﺟﺎﻧﺪاري و ﻣﻌﺮﻓﮕﻲ ﺣﺴﺎس ﺑﻮده، در ﻧﺘﻴﺠﻪ آن را ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ « دوﺑﻌﺪي اﻓﺘﺮاﻗﻲ » ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ (ﻧﻚ. ﻳﻮﺳﻔﻲ، 1391 : 42 )؛ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮ اﻗﻲ وﻓﺴﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﺟﺎﻧﺪاري (ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﺗﻚ ﺑﻌﺪي اﻓﺘﺮاﻗﻲ) ﺣﺴﺎس ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
2928 patientdifferential case marking (DCM)
202
www.SID.ir Archive of SID
ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ دورة 7 ، ﺷﻤﺎرة 3 (ﭘﻴﺎﭘﻲ 31 )، ﻣﺮداد و ﺷﻬﺮﻳﻮر 1395
6 . ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ 30 ﺑﺮﺧﻲ زﺑﺎن ﻫﺎ ﻛﻪ از ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ آﺷﻜﺎر ﻣﻔﻌﻮل ﺻﺮﻳﺢ ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺑﺮ اﺳﺎس وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ و ﻛﺎرﺑﺮدي ﻣﻔﻌﻮل، ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻔﻌﻮل ﻫﺎ را ﺑﺮ اﺳﺎس اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎ ﺣﺎﻟﺖ دﻫﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ . اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه را ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ ( Vide. Bossong, 1985; Aissen, 2003). آﻳﺴﻦ ( 2003 ،) ﻗﺎﻧﻮن ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ را ﺑﺮ اﺳﺎس ادﺑﻴﺎت ﻧﻘﺶ ﮔﺮاﻳﻲ/ رده ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺮح وارة 1 ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ: ﻃﺮح وار ة :1 ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﺮ ﺟﺴﺘﮕﻲ ﻳﻚ ﻣﻔﻌﻮل ﺻﺮﻳﺢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ، اﺣﺘﻤﺎل ﻧﻤﻮد آﺷﻜﺎر ﺣﺎﻟﺖ در آن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ( Vide. Ibid : 2). 32 31 ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ ، ﻣﻴﺰاﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮد ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از دو ﻣﻴﺰان ﺟﺎﻧﺪاري و ﻣﻌﺮﻓﮕﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. از اﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻓﺘﺮاق ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻣﻔﻌﻮل ﺻﺮﻳﺢ در زﻣﻴﻨ ﺔ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد. 33 دو ﻣﻴﺰان ﺟﺎﻧﺪاري و ﻣﻌﺮﻓﮕﻲ ﺑ ﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ رده ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ( Vide. Aissen, 2003: 3 ) : : ) ﻃﺮح وار 2ة : ﻣﻴﺰان ﺟﺎﻧﺪاري اﻧﺴﺎن> ﺟﺎﻧﺪار> ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار 34 ﻃﺮح وار 3ة : ﻣﻴﺰان ﻣﻌﺮﻓﮕﻲ 35 ﺿﻤﻴﺮ ﺷﺨﺼﻲ> اﺳﻢ ﺧﺎص> ﮔﺮوه اﺳﻤﻲ ﻣﻌﺮﻓﻪ> ﮔﺮوه اﺳﻤﻲ ﻧﻜﺮه ﻣﺸﺨﺺ > ﮔﺮوه اﺳﻤﻲ ﻧﻜﺮه ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ . . اﻳﻦ رواﺑﻂ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ در زﺑﺎﻧﻲ، ﻳﻚ ﻣﻔﻌﻮل ﺻﺮﻳﺢ در ﻣﺮﺗﺒﻪ اي در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺘﻤﻤﻲ ﻧﻤﻮد ﻳﺎﺑﺪ ، ﻣﻔﻌﻮل ﻫﺎي ﺻﺮﻳﺢ در ﻣﺮﺗﺒ ﺔ ﺑﺎﻻﺗﺮ در آن زﺑﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺘﻤﻤﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪ. وﻟﻲ اﻳﻦ ﻧﺸﺎن ﮔﺬاري ﺿﺮورﺗﺎً ﺑﺮاي ﻣﻔﻌﻮل ﻫﺎي ﺻﺮﻳﺢ در ﻣﺮﺗﺒ ﺔ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ( Vide. Ibid ) ﺑ. ﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﺰان ﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در زﺑﺎن ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺗﻔﺎوت ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از زﺑﺎن ﻫﺎ ﺗﻨﻬ ﺎ از ﻣﻴﺰان ﺟﺎﻧﺪاري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺸﺘﻮ و ﺑﻠﻮﭼﻲ ﺗﻨﻬﺎ از ﻣﻌﺮﻓﮕﻲ و ﺑﺮﺧﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻨﺪ /ي اردو و وﻓﺴﻲ ﺗﻠﻔﻴﻘﻲ از ﻫﺮ دو ﻣﻴﺰان را ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﻣﻔﻌﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ. آﻳﺴﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺳﺎزي ﻓﺎﻋﻞ از ﻣﻔﻌﻮل ﺑﺮاي از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن اﺑﻬﺎم ﺳﺎﺧﺘﺎري در ﻧﻈﺎم ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ، اﺻﻞ ﻧﺸﺎﻧﺪاري ﻣﻌﻜﻮس را ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.
1 6- . ﻧﺸﺎﻧﺪاري ﻣﻌﻜﻮس 36 ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻴﻦ ﻓﺎﻋﻞ و ﻣﻔﻌﻮل، آﻧﭽﻪ ﺑﺮاي ﻣﻔﻌﻮل ﻧﺸﺎﻧ ﺪار اﺳﺖ ، ﺑﺮاي ﻓﺎﻋﻞ ﺑﻲ ﻧﺸﺎن
3130 32 promdirect inence, object salience 3433 scale ﻓﻬﺮﺳﺘﻌﻼﻳﻤ ﻮاﺧﺘﺼ ﺎرات ﻣﻮرد ﻛﺎرﺑﺮد در ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﺿﺮ در اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻘﺎﻟﻪ آ ورده ﺷﺪه definiteness اﺳﺖ. 3635 markednessspecific reversal
203
www.SID.ir Archive of SID
ﻣﻬﻴﻦ ﻧﺎز ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن و ﻫﻤﻜﺎر ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ...
ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮ ﻋﻜﺲ (Vide. Aissen, 2003: 439) . . ﻧﺸﺎﻧﺪاري ﻣﻌﻜﻮس ﻧﺸﺎﻧ ﮕﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ آﻧﭽﻪ ﺑﺮاي ﻓﺎﻋﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﺪاري را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دارد، در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﻔﻌﻮل ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﺪاري اﺳﺖ و ﺑﺮ ﻋﻜﺲ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﺪاري ﻣﻔﻌﻮ ل ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﺪاري ﻓﺎﻋﻞ اﺳﺖ (Battistella, 1990: 57) . ﻛﻤﺮي درﺑﺎر ة ﻧﺸﺎﻧﺪاري ﻣﻌﻜﻮس ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﺪ : : در زﺑﺎن ﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ، ﺑﺮﺧﻲ رواﺑﻂ دﺳﺘﻮري ﻣﻌﻴﻦ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻣﻌﻴﻦ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﮔﺮد ؛ﻧﺪ ﺑﻪ وﻳﮋه اﻳﻦ ﻛﻪ ﻓﺎﻋﻞ ﻫﺎ ﺗﻤﺎﻳﻞ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﺮﻓﻪ، ﺟﺎﻧﺪار و ﻣﺒﺘﺪا ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ در ﺣﺎﻟﻲ ،ﻛﻪ ،ﻛﻪ ﻣﻔﻌﻮ ل ﻫﺎ ﻣﺘﻤﺎﻳﻠﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻜﺮه، ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار و ﺧﺒﺮ ي ﺑﺎﺷﻨﺪ (Comrie, 1979: 19) . . ﻧﺸﺎﻧﺪاري ﻣﻌﻜﻮس ﻧﻮﻋ ﻲ ﻧﺸﺎﻧﺪاري ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﺑﺮ اﺳﺎس وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻣﻌﺮﻓﮕﻲ و ﺟﺎﻧﺪاري. ﻛﻤﺮي 37 اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﺪاري را در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻧﺪاري ﺳﺎﺧ رﺎﺘ ي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ و راﺑﻄ ﺔ ﺑﻴﻦ اﻳﻦ دو را ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻴﺎن داﺷﺘﻪ اﺳﺖ : : ﻃﺒ ﻴﻌﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺘﺎر ﮔﺬرا، ﺳﺎﺧﺘﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﻛﻨ ﺶ ﮔﺮ داراي وﻳﮋﮔﻲ ﺟﺎﻧﺪاري و ﻣﻌﺮﻓﮕﻲ ﺑﺎ ﻣﺮﺗﺒ ﺔ ﺑﺎﻻ و ﻛﻨﺶ ﭘﺬﻳﺮ در آن داراي وﻳﮋﮔﻲ ﺟﺎﻧﺪاري و ﻣﻌﺮﻓﮕﻲ ﺑﺎ ﻣﺮﺗﺒ ﺔ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﺮ اﻧﺤﺮاﻓﻲ از اﻳﻦ اﻟﮕﻮ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻧﺸﺎﻧﺪارﺗﺮ ﻣﻲ اﻧﺠﺎﻣﺪ (Comrie, 1979: 198) . . اﻳﻦ ﻫﻤﺒ ﺴﺘﮕﻲ ﻣﻴﺎن ﻧﺸﺎﻧﺪاري ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ و ﺳﺎﺧﺖ واژي، دو اﺻﻞ ﻛﻠ ﻲ را در ﻧﻈﺎم زﺑﺎن ﻫﺎ ﻣﻄﺮح 39 38 ﻣﻲ ﺳﺎزد ﻛﻪ ﻋﺒﺎرتا ﻧﺪ از : ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ و اﻗﺘﺼﺎد . .
2 6- . ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ 40 ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﻣﻔﻌﻮل ﺑﺮ اﺳﺎس دو ﻣﻴﺰان ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﺟﺎﻧﺪاري و ﻣﻌﺮﻓﮕﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺸﺎﻧﺪاري ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﻣﻔﻌﻮل ﺻﺮﻳﺢ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﺪاري ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﺑ ﻪ ﺻﻮرت ﻧﺸﺎﻧﺪاري ﺳﺎﺧﺖ واژي ﻧﻴﺰ روي ﻣﻔﻌﻮل ﺻﺮﻳﺢ ﻇﻬﻮر ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ. اﻳﻦ ﺑﺪان ﻣﻔﻬﻮم اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ در ﻳﻚ ﺳﻄﺢ زﺑﺎن (ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ) در دﻳﮕﺮ ﺳﻄﺢ آن (ﺳﻄﺢ ﺳﺎﺧﺖ واژي) ﻧﻴﺰ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ 41 اﻓﺘﺮاﻗﻲ اﺻﻮﻻً ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ (Vide. Aissen, 2003: 439) . .
1 6-2- . ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻣﺤﺪودﻳﺖ اﻗﺘﺼﺎد، ﻧﺸﺎﻧﺪاري را ﻣﻨﻊ ﻣﻲ ؛ﻛﻨﺪ اﻣﺎ از ﻃﺮﻓﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺘﺒﻠﻮر ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ، ﻣﻔﻌﻮل ﺑﺎﻳﺪ داراي وﻳﮋﮔﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺎﺧﺖ واژي ﺑ ﺎﺷﺪ ؛ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻔﻌﻮل ، ﻧﺸﺎﻧﺪار ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و از ﻣﺤﺪودﻳﺖ اﻗﺘﺼﺎد ﺗﺨﻄﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد. اﻣﺎ ﻣﺤﺪودﻳﺖ اﻗﺘﺼﺎد در اﻳﻦ ﻧﻮع زﺑﺎن ﻫﺎ در ﻣﺮﺗﺒﻪ اي ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ از ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻗﺮار دارد ﻛﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ، ﻣﺤﺪودﻳﺖ اﻗﺘﺼﺎد را ﺗﺨﻄﻲ ﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ اﻣﺎ ﺑﺮون ،داد ﻗﻄﻌﺎً ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﺸﺎﻧﺪار
3837 39 iconicitymarkedness of structure 4140 economy iconiciconicity
204
www.SID.ir Archive of SID
ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ دورة 7 ، ﺷﻤﺎرة 3 (ﭘﻴﺎﭘﻲ 31 )، ﻣﺮداد و ﺷﻬﺮﻳﻮر 1395
ﺧﻮ اﻫﺪ ﺑﻮد. ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻛﻪ ﻧﺸﺎ ﻧﮕ ﺬاري ﻣﻮﺿﻮع ﻫﺎي واﺟﺪ ﺣﺎﻟﺖ را ﻻزم ﻣﻲ ﺷﻤﺮد، ﻪﺑ ﺻﻮرت ﻃﺮح وار ة 4 ﻓﺮﻣﻮل ﺑﻨﺪي ﺷﺪه اﺳﺖ (Vide. Ibid : 446) . . ﻃﺮح واره :4 ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ *Ø ح (ﺳﺘﺎره ﺻﻔﺮ ﺣﺎﻟﺖ): ﻋﺪم ﻧﻤﻮد ﺳﺎﺧﺖ واژي را ﺑﺮاي ﻣﺸﺨﺼ ﺔ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﺰﻳﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﻇﻬﻮر آواﻳﻲ ﺣﺎﻟﺖ را اﺟﺒﺎر ﻧﻤﻲ ،ﻛﻨﺪ وﻟﻲ از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ در ﻛﻞ، ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺎﺧﺖ واژي داراي ﻧﻤﻮدي آواﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﻳﺠﺎب ﻛﻨﻨﺪ ة ﻧﻤﻮد آواﻳﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ( Vide. Ibid .) .)
3 6- . اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻮﺟﺒﺎت اﻗﺘﺼﺎد در اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﺳﻤﻲ ﻫﺎي واﺟﺪ ﻧﺸﺎﻧﺪاري ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﻟﺤﺎظ ﻧﻘﺶ ﮔﺮاﻳﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺴﻬﻴﻞ در ادراك ﻣﻲ ﺷﻮد، ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﻣﻔﻌﻮل ﻫﺎي ﺑﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ - ﻛﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﻏﻴﺮ اﻗﺘﺼﺎدي اﺳﺖ - ﻏﻴﺮ ﺿﺮوري ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﻫﺎي ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﻧﺴﺒﺘﺎً اﻗﺘﺼﺎدي ﻫﺴﺘﻨﺪ ( Vide. Ibid).
1 6-3- . ﻣﺤﺪودﻳﺖ اﻗﺘﺼﺎد از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ در ﻧﻈﺎم ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﻇﻬﻮر ﺣﺎﻟﺖ در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﻔﻌﻮل ﻫﺎي ﺻﺮﻳﺢ ﻣﺠﺎز ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ، 42 ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑ ﻪ وﺟﻮد ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﻇﻬﻮر ﺣﺎﻟﺖ را ﺗﻨﺒﻴﻪ ﻛﻨﺪ. اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت * ﺳﺎﺧﺖ (ﺳﺘﺎره ﺳﺎﺧﺖ) ﺗﻮﺳﻂ آ ﻳﺴﻦ (Vide. Aissen, 2003: 448) و ﭘﺮﻳﻨﺲ و اﺳﻤﻮﻟﻨﺴﻜﻲ .Vide) (Prince & Smolensky, 1993: 25 ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ، « ﻣﺤﺪودﻳﺖ اﻗﺘﺼﺎد » ﻧﺎم دارد ﻛﻪ ﺗﺠﻠﻲ ﺳﺎﺧﺖ واژي ﺣﺎﻟﺖ را ﺗﻌﺰﻳﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺳﺘﺎره ﺳﺎﺧﺖ ، ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﺗﻌﺰﻳﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻨﺪ ( Vide. Ibid .) اﻣﺎ از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ در ﭘﮋو ﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ، اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﺗﻌﺰﻳﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود، ﺑﻪ ﭘﻴﺮوي از ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن ( 1387 : 223 )، ﺑﻪ ﺻﻮرت * ﺳﺎﺧﺖح ﻧﺸﺎن داده ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻃﺮح واره 5 : ﻣﺤﺪودﻳﺖ اﻗﺘﺼﺎد * ﺳﺎﺧﺖ ح: ﻇﻬﻮر ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺎﺧﺖ واژي را ﺗﻌﺰﻳﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﻣﺤﺪودﻳﺖ اﻗﺘﺼﺎد در رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻛﻪ ﺣ ﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﺳﺎﺧﺖ واژي را ﻣﻠﺰم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ، ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ، ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ، ﺑﻴﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ و اﻗﺘﺼﺎد ، ﺗﻨﺸﻲ را اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﻨﺶ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎ، در ﻫﺮ زﺑﺎن ﻗﺎﺑﻞ رﻓﻊ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
42 *ST RUC
205
www.SID.ir Archive of SID
ﻣﻬﻴﻦ ﻧﺎز ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن و ﻫﻤﻜﺎر ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ...
7 . راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﺻﻮري در اﻧﮕﺎرة ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺷﺘﻘﺎق ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎ در ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ، از اﺑﺰارﻫﺎﻳﻲ ﺻﻮري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮﻳﻨﺲ و اﺳﻤﻮﻟﻨﺴﻜﻲ ( 1993 ) و اﺳﻤﻮﻟﻨﺴﻜﻲ (1995) ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه اﻧﺪ. از آن ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان از اﻧﻄﺒﺎق 44 43 ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ و رﺑﻂ ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻧﺎم ﺑﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر ﺑﻪ آن ﻫﺎ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﺮداﺧﺖ.
1 7- . اﻧﻄﺒﺎق ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ « اﻧﻄﺒﺎق ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ» ، از اﺑﺰارﻫﺎي ﻓﻨﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ ﺑﺮاي رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺸﺎﻧﺪاري ﻧﺴﺒﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي دﺳﺘﻮري ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد. اﻳﻦ ﺷﻴﻮه 45 ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮﻳﻨﺲ و اﺳﻤﻮﻟﻨﺴﻜﻲ (1993) ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ راﺑﻄﺔ ﺑﻴﻦ رﺳﺎﻳﻲ و ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺠﺎ، ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه 46 اﺳﺖ. اﻳﻦ اﺑﺰار ﺑﺮ اﺳﺎس دو ﻣﻴﺰان ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از آن ﻫﺎ، ﻣﻴﺰاﻧﻲ دوﮔﺎﻧﻪ و دﻳﮕﺮي از ﺗﻈﺎﻫﺮي 47 ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ (Vide. Aissen, 2003: 441) . اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد، ﻋﻨﺼﺮ ﻓﺮاﻣﺮﺗﺒﻪ در ﻣﻴﺰان دوﮔﺎﻧﻪ را ﺑﺎ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻋﻨﺎﺻﺮ در ﻣﻴﺰان دﻳﮕﺮ، از راﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﭗ (ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ)، ﻫﻤﺎ ﻫﻨﮓ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ دو ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻣﻲ اﻧﺠﺎﻣﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻴﻢ، ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺗﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ. 48 ﺑﺮاي روﺷﻦ ﺷﺪن اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد، ﺑﻌﺪ دوﮔﺎﻧﺔ گ 1 («گ » ﻧﺸﺎﻧﺔ اﺧﺘﺼﺎري ﮔﺴﺘﺮه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ) را ﺑﺎ ﻣﻴﺰان Y
4443 4645 harmlocal onicconjunction alignm ent 47 binarysonority 4948 n-ary harmdimension onic scales
206
www.SID.ir Archive of SID
ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ دورة 7 ، ﺷﻤﺎرة 3 (ﭘﻴﺎﭘﻲ 31 )، ﻣﺮداد و ﺷﻬﺮﻳﻮر 1395
ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ n n /Y* « ... « /2 Y* « /1 Y* : Y
2 7- . رﺑﻂ ﻣﻮﺿﻌﻲ ﺷﻴﻮة ﺻﻮري دﻳﮕﺮ در رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ در ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ، « رﺑﻂ ﻣﻮﺿﻌﻲ » ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺳﻤﻮﻟﻨﺴﻜﻲ (1995) ، رﺑﻂ ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮدي اﺳﺖ ﻛﻪ روي ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه و اﻳﺠﺎد ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي ﻣﺮﻛﺐ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ. در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ 1م« و م2 » اﻋﻀﺎي ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ، رﺑﻂ ﻣﻮﺿﻌﻲ اﻳﻦ دو ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ 1م« و م2 » را ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻧﻴﺰ ﻋﻀﻮي از ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؛ در اﻳﻦ ﺻﻮرت رﺑﻂ ﻣﻮﺿﻌﻲ 1م« و م2 » ﻣﻮرد ﺗﺨﻄﻲ واﻗﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد. اﮔﺮ و ﺗﻨﻬﺎ اﮔﺮ ﻫﺮ دو ﻣﺤﺪودﻳﺖ 1م« و م2 » در ﮔﺴﺘﺮة «گ » ﻣﻮرد ﺗﺨﻄﻲ واﻗﻊ ﺷﻮﻧﺪ. « اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ را اﺳﻤﻮﻟﻨﺴﻜﻲ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻗ ﻮي ﺗﺮ ﺑﻮدن ﺗﻌﺎﻣﻞ و رﻗﺎﺑﺖ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﻴﺮ ﻣﻮﺿﻌﻲ آن ﻫﺎ و ﻧﻴﺰ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ ﺑﻮدن ﺗﺨﻄﻲ از دو ﻣﺤﺪودﻳﺖ در ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻳﻜﺴﺎن ﻣﻄﺮح ﻛﺮده اﺳﺖ » (ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن، 1387 : 202 ). ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺣﺎﺻﻞ از رﺑﻂ ﻣﻮﺿﻌﻲ، ﻳﻌﻨﻲ 1م« و م »2 ، ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ، ﻓﺮاﻣﺮﺗﺒﻪ ﺗﺮ از ﻫﺮ ﻳﻚ از د و ﻣﺤﺪودﻳﺖ م1 ، م 2 ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺠﺰا ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي اﻳﻦ ﺳﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺮح وارة 8 ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ: ﻃﺮح وارة 8 : ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ در رﺑﻂ ﻣﻮﺿﻌﻲ 1م و م2 » 1م 1م 1م و م2 » 2م 2م ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﺎﻻ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺗﺨﻄﻲ از دو ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ در ﻣﻮﺿﻌﻲ واﺣﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺣﺎدﺗﺮ و ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ از ﺗﺨﻄﻲ از ﻫﺮ ﻳﻚ از آن ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻨﻔﺮد در ﻣﻮاﺿﻊ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اﺳﺖ .Vide) . . Smolensky, 1995)
8 . ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ 50 53 52 51 « وﻓﺴﻲ داراي ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﻪ ، ﭘﺲ اﺿﺎﻓﻪ و ﭘﻴﺮا اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ داراي ﺻﻮرت ﻫﺎي ﻣﺮﻛﺐ ﺑﺎﺷﻨﺪ » (Stilo, 2004: 230) . ﮔﻔﺘﻨﻲ اﺳﺖ ﭘﻴﺮااﺿﺎﻓﻪ ﻫﺎ از ﻳﻚ ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﻪ و ﻳﻚ ﭘﺲ اﺿﺎﻓﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ. وﻓﺴﻲ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ زﺑﺎن اﻳﺮاﻧﻲ ﺷﺎﺧﺔ ﺗﺎﺗﻲ، در ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺣﺎﺋﻞ زﺑﺎﻧﻲ ﺑﻴﻦ زﺑﺎن ﻫﺎي ﺗﺮﻛﻲ و 54 ﺳﺎﻣﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺣﺎﺋﻞ زﺑﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﻞ ﺗﻼﻗﻲ دو زﺑﺎﻧﻲ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻛﻪ از ﻟﺤﺎظ رده ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ در ﺗﻀﺎد ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻗﺮار دارﻧﺪ ( ;Vide. Stilo, 2009; 2005 .( .( 1987
5150 52 preposition differential adpositional case marking (DACM) 5453 postposition linguisticcircumposition buffer zone
207
www.SID.ir Archive of SID
ﻣﻬﻴﻦ ﻧﺎز ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن و ﻫﻤﻜﺎر ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ...
از ﻟﺤﺎظ ﺗﺮﺗﻴﺐ واژﮔﺎﻧﻲ ﺣﺮوف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوه اﺳﻤﻲ، ﻧﺎﺣﻴﺔ ﺷﻤﺎل ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺣﺎﺋﻞ، ﻳﻚ ﻧﺎﺣﻴﺔ 56 55 ﭘﺲ اﺿﺎﻓﻪ اي ﺷﺎﻣﻞ زﺑﺎن ﻫﺎي ﺗﺮﻛﻲ، ارﻣﻨﻲ، ﻗﻔﻘﺎزي و ﻫﻨﺪ و آرﻳﺎﻳﻲ و ﻧﺎﺣﻴﺔ ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺣﺎﺋﻞ، ﻳﻚ 58 57 ﻧﺎﺣﻴﺔ ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﻪ اي ﺷﺎﻣﻞ زﺑﺎن ﺳﺎﻣﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ زﺑﺎن ﻫﺎي واﻗﻊ در ﻧﻮاﺣﻲ ﺷﻤﺎﻟﻲ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺣﺎﺋﻞ ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻫﺎي ﭘﺲ اﺿﺎﻓﻪ اي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ، داراي ﺗﻌﺪاد ﻧﺴﺒﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﺲ اﺿﺎﻓﻪ ﻫﺎ و زﺑﺎن ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻗﺴﻤﺖ ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺣﺎﺋﻞ ﻗﺮار دارﻧﺪ، ﺑﻪ زﺑﺎن ﻫﺎي ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﻪ اي ﻧﺰدﻳ ﻚ ﺑﻮده و داراي ﺗﻌﺪاد ﻧﺴﺒﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﻪ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ. وﻓﺴﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان زﺑﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺣﺎﺋﻞ ﻗﺮار دارد، داراي ﻫﺮ ﺳﻪ ﮔﻮﻧﺔ ﺣﺮوف اﺿﺎﻓﻪ ﻳﻌﻨﻲ ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﻪ، ﭘﺲ اﺿﺎﻓﻪ و ﭘﻴﺮااﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . . (Vide. Stilo, 2009: 3-8) وﻓﺴﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮﻛﻲ ﻳﻚ زﺑﺎن ﭘﺲ اﺿﺎﻓﻪ اي ﻣﻲ ﺑﺎ ﺷﺪ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ: 1 . ﺗﻌﺪاد ﭘﺲ اﺿﺎﻓﻪ ﻫﺎي وﻓﺴﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﻪ ﻫﺎي آن اﺳﺖ؛ 2 . ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺣﺮوف اﺿﺎﻓﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺲ اﺿﺎﻓﻪ اي روي ﻣﻲ دﻫﺪ و 3 . 3 ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﻪ ﻫﺎي وﻓﺴﻲ، وام ﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻓﺎرﺳﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ( Vide. Ibid :10 ). ). 59 در وﻓﺴﻲ، ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻇ ﻬﻮر و ﻳﺎ ﻋﺪم ﻇﻬﻮر وﻳﮋﮔﻲ ﺟﺎﻧﺪاري در آن، ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻪ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ داراي وﻳﮋﮔﻲ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﺟﺎﻧﺪاري ﺑﺎﺷﺪ، در ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ (ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻔﻌﻮﻟﻲ ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ) ﺗﻈﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ و در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار ﺑﺎﺷﺪ، در ﺣ ﺎﻟﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻧﻤﻮد ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ. در اﻳﻦ 60 ﭘﮋوﻫﺶ، در ﻗﻴﺎس ﺑﺎ اﺻﻄﻼح ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻮﺳﻮﻧﮓ ( ,Vide. Bossong 61 1985 )، اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه را ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻴﻢ. از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﺑﺮ ﺧﻼف ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ وﻓﺴﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ وﻳﮋﮔﻲ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﺟﺎﻧﺪ اري ﺣﺴﺎس ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻪ آن ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﺗﻚ - 62 ﺑﻌﺪي اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ (ﻣﺜﺎل ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در ﺑﺨﺶ ﺗﺤﻠﻴﻞ داده ﻫﺎ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ). ﻇﻬﻮر ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﻓﺎﻋﻠﻲ، از وﻳﮋﮔﻲ زﺑﺎن ﻫﺎي ﻫﻨﺪواروﭘﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻻﺗﻴﻦ، ﻓﺎرﺳﻲ و اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ (Vide. Libert, 2002: 137) . از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ در ﺑﺮﺧﻲ از زﺑﺎن ﻫﺎي ﺗﺮﻛﻲ، ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ - ﻛﺎرﺑﺮدي ﻣﻌﺮﻓﮕﻲ، ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ( Vide. Ibid : 253 ) و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ وﻓﺴﻲ ﺗﻮﺳﻂ زﺑﺎن ﻫﺎي ﺗﺮﻛﻲ ﺑﻪ ﻣﺪت ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻗﺮن اﺣﺎﻃﻪ 63 ﺷﺪه اﺳﺖ، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﻣ ﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻧﻈﺎم ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲِ ﺣﺴﺎس ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﺟﺎﻧﺪاري در وﻓﺴﻲ، ﻧﺘﻴﺠﺔ ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻲ و وام ﮔﻴﺮي اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر از آن زﺑﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﻔﻌﻮل ﺑﺮﺧﻲ از ﭘﺲ اﺿﺎﻓﻪ ﻫﺎي ﺗﺮﻛﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ gibi (ﻣﺎﻧﻨﺪ) و ile (ﺑﺎ)، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲ اﺳﻢ و ﻳﺎ ﺿﻤﻴﺮ ﺑﻮدن ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ، ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ را ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻓﺘﺮاﻗﻲ اﻋﻄﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ (Vide. Idem, 2008: 240) . ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﺜﺎل 1 ، ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻟﻮﻳﻴﺲ، ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ، در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻔﻌﻮل ﭘﺲ اﺿﺎﻓﺔ gibi (ﻣﺎﻧﻨﺪ) اﺳﻢ ﺑﺎﺷﺪ (اﻟﻒ)، در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ (ﻓﺎﻋﻠﻲ) ﺗﻈﺎﻫﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ و در
55 56 postpositional zone 5857 Indic 6059 prepositionaSem itic l zo ne 61 Differentialadpositional objectobject m arking (DOM) 6362 differential adpositional case m arking (DACM) arealone-dimensional linguistics DACM
208
www.SID.ir Archive of SID
ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ دورة 7 ، ﺷﻤﺎرة 3 (ﭘﻴﺎﭘﻲ 31 )، ﻣﺮداد و ﺷﻬﺮﻳﻮر 1395
ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻔﻌﻮل ﭘﺲ اﺿﺎﻓﻪ ﻳﻚ ﺿﻤ ﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ (ب)، در ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻧﻤﻮد ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ .Vide) . . Lewis, 2000: 84) ﻣﺜﺎل 1 : ﺗﺮﻛﻲ اﻟﻒ) bülbül gibi ﭘﺲ ا. ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻔﻌﻮل ح. ا. ﺑﻠﺒﻞ.ﻓﺎﻋﻠﻲ « ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻠﺒﻞ » ( Vide. Lewis, 2000: 84) در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل، ﻣﻔﻌﻮل ﭘﺲ اﺿﺎﻓﺔ gibi (ﻣﺎﻧﻨﺪ)، ﻳﻌﻨﻲ bülbül (ﺑﻠﺒﻞ) ﻳﻚ اﺳﻢ ﺑﻮده و در ﻧﺘﻴﺠﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ (ﻓﺎﻋﻠﻲ) و ﺑﻲ ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ب) biz-im gibi ﭘﺲ ا. ﻣﺎﻧﻨﺪ غ.م. (اض.) - ﻣﺎ « ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎ » » در ﻣﺜﺎل ﺑﺎﻻ، ﻣﻔﻌﻮل ﭘﺲ اﺿﺎﻓﺔ gibi (ﻣﺎﻧﻨﺪ)، ﻳﻌﻨﻲ biz-im (ﻣﺎ)، ﺿﻤﻴﺮ اول ﺷﺨﺺ ﺟﻤﻊ ﺑﻮده و در ﻧﺘﻴﺠﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﻇﻬﻮر ﭘﺲ واژه ﺑﺴﺖ ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘ ﻘﻴﻢ im- ﻧﻤﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺣﺎل ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺜﺎل ﻫﺎﻳﻲ از وﻓﺴﻲ در ﻣﻮرد ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ. اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﻫﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ وﻳﮋﮔﻲ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﺟﺎﻧﺪاري ﺑﺮ ﻇﻬﻮر ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ در وﻓﺴﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﻨﺪ. ﻣﺜﺎل 2 : وﻓﺴﻲ: ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﻪ [ - ﻓﻌﻞ، - اﺳﻢ ]، ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ [ - ﺟﺎﻧﺪار] bœ -rœsa dœ 64 ́ qœlœ ́ .s. (A3-122 ) 3 ﻣﺞ. 2 (ض. ﻣﻠﻜﻲ). ﻗﻠﻌﻪ ﭘﻴﺶ. ا. ﺑﻪ رﺳﻴﺪ - اﻟﺘﺰام « رﺳﻴﺪ ﺑﻪ ﻗﻠﻌﻪ اش » ﻣﺜﺎل 3 : وﻓﺴﻲ: ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﻪ [ - ﻓﻌﻞ، - اﺳﻢ ] ، ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ [+ﺟﺎﻧﺪار] bœ ́ -rœsa dœ dozd-an. (A3-56) ج. - غ. م. - دزد ﭘﻴﺶ ا. ﺑﻪ رﺳﻴﺪ - اﻟﺘﺰام « رﺳﻴﺪ ﺑﻪ دزدﻫﺎ» د ر ﻣﺜﺎل qœlœ ́ ، 2 (ﻗﻠﻌﻪ) ﻣﻔﻌﻮل ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﺔ dœ (ﺑﻪ) ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار اﺳﺖ، ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ (ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﭘﺴﻮﻧﺪ) ﻇﻬﻮر ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. اﻣﺎ ﻣﻔﻌﻮل ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﺔ dœ (ﺑﻪ) در ﻣﺜﺎل 3 ، 3 dozd-an (دزدﻫﺎ) ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺟﺎﻧﺪار ﺑﻮدن ﺑﻪ ﺟﺎي ﭘﺴﻮﻧﺪ ﺣﺎﻟﺖ ﺟﻤﻊ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ، ﻳﻌﻨﻲ é– ، ﭘﺴﻮﻧﺪ ﺣﺎﻟﺖ ﺟﻤﻊ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ، ﻳﻌﻨﻲ an– را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ (ر.ك: ﺟﺪول ).2 ).2 در وﻓﺴﻲ ﺣﺮوف اﺿﺎﻓﻪ اي ﻛﻪ ﻣﻨﺸﺄ اﺳﻤﻲ دارﻧﺪ ﻳﺎ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﻢ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ، ﻣﺎﻧﻨﺪ sœr
64 ) ﺑﺮ اﺳﺎس ﺟﺪول اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﻫﻤﺎن ( ص. 4 ) ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. Stilo, 2004 ﻓﺮﻣﺖ ارﺟﺎع ﺟﻤﻼت از ﭘﻴﻜﺮه ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده از وﻓﺴﻲ، ﺑﺮﮔﺮ ﻓﺘﻪ از اﺳﺘﻴﻠﻮ (
209
www.SID.ir Archive of SID
ﻣﻬﻴﻦ ﻧﺎز ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن و ﻫﻤﻜﺎر ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ...
(ﺳﺮ) و zer (زﻳﺮ)، vœr (ﺟﻠﻮ، ﭘﻴﺶ) ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ اﺳﻢ ﺗﺤﺖ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺧﻮد (ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ) ﺣﺎﻟﺖ 65 اﺿﺎﻓﻲ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ (و ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﺎر اﺿﺎﻓﻪ ﺑﻪ آن ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ). ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﺿﺎﻓﻲ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ، در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ داراي ﻣﻨﺸﺄ اﺳﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ، در زﺑﺎن ﻫﺎي ﺗﺮﻛﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد (Vide. Libert, 2002: 250) . . ﻣﺜﺎل 4 : وﻓﺴﻲ: ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﻪ [ - ﻓﻌﻞ، + اﺳﻢ ] ، ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ [ - ﺟﺎﻧﺪار] vœ̀ -ss-e zer axr-i. (A9-22) غ. م. - آﺳﻴﺎب ﭘﻴﺶ ا. زﻳﺮ 3 ﻣﺞ. 1 - رﻓﺖ - پ. ف. ﻛﺎﻣﻞ « رﻓﺖ زﻳﺮ آﺳﻴﺎب » » ﻣﺜﺎل :5 :5 bœ́ -vœsd man aw-e. (A4-5)
غ. م. - ﻣﺆﻧﺚ - آب ﭘﻴﺶ ا. ﻣﻴﺎن ﭘﺮﻳﺪ- پ. ف. ﻛﺎﻣﻞ « ﭘﺮﻳﺪ ﻣﻴﺎن آب.» ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﺜﺎل ﻫﺎي 4 5و ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﻨﺪ، ﻣﻔﻌﻮل ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﺔ zer (زﻳﺮ) ﻳﻌﻨﻲ axr-i (آﺳﻴﺎب) و ﻣﻔﻌﻮل ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﺔ man (ﻣﻴﺎن)، ﻳﻌﻨﻲ aw-e (آب)، ﺑﺎ وﺟﻮد ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار ﺑﻮدن در ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻧﻤﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ. از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ axr-i (آﺳﻴﺎب) اﺳﻢ ﻣﺬﻛﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﭘﺴﻮﻧﺪ ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﻔﺮد ﻣﺬﻛﺮ i– درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ و از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ aw-e (آب)، ﻳﻚ اﺳﻢ ﻣﺆﻧﺚ ﻧﻮع اول ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﭘﺴﻮﻧﺪ ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﻔﺮد ﻣﺆﻧﺚ ﻧﻮع اول ﻳﻌﻨﻲ é- درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ (ر.ك: ﺟﺪول 2 ). ﻋﻠﺖ ﻇﻬﻮر ﻣﻔﻌﻮل ﻫﺎي ﭘﺲ اﺿﺎﻓﺔ ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار در ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ، وﺟﻮد ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﻪ ﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺸﺄ اﺳﻤﻲ دارﻧﺪ.
1 - 8 . اﻧﮕﺎرة ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ در وﻓ ﺴﻲ ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪ، ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﺔ وﻓﺴﻲِ ﺣﺴﺎس ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﺟﺎﻧﺪاري (ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﺗﻚ ﺑﻌﺪي اﻓﺘﺮاﻗﻲ) ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺮاج ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ و رﺳﻢ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺗﺎﺑﻠﻮي ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﺔ وﻓﺴﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ا راﺋﺔ ﻣﺜﺎل ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ.
1 -1- 8 . اﺷﺘﻘﺎق ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎ ي ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ روﻧﺪ اﺷﺘﻘﺎق ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ وﻓﺴﻲ، ﻣﺸﺎﺑﻪ روﻧﺪ اﺷﺘﻘﺎق ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ ﺗﻚ ﺑﻌﺪي اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ آﻳﺴﻦ (Vide. Aissen, 2003: 445) ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ اﻓﺘﺮاقِ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ در وﻓﺴﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﺟﺎﻧﺪاري ﺣﺴﺎس ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﻣﻌﺮﻓﮕﻲ ﺧﻨﺜﻲ اﺳﺖ (ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﺗﻚ ﺑﻌﺪي اﻓﺘﺮاﻗﻲ).
65 genitive case
210
www.SID.ir Archive of SID
ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ دورة 7 ، ﺷﻤﺎرة 3 (ﭘﻴﺎﭘﻲ 31 )، ﻣﺮداد و ﺷﻬﺮﻳﻮر 1395
ﺑﺎ ﺗﻌﻤﻴﻢ وﻳﮋﮔﻲ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﻣﻔﻌﻮل ﺻﺮﻳﺢ ﻛﻪ در ﻃﺮح وارة 1 ﻣﻄﺮح ﺷﺪ، ﻣﻲ ﺗﻮان درﺑﺎرة ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴ ﺮي ﻛﺮد: ﻫﺮﭼﻪ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ ﻳﻚ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ، اﺣﺘﻤﺎل ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ آﺷﻜﺎر آن ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ﺑﺨﺶ 3 ﻣﻄﺮح ﺷﺪ، اﺑﻌﺎد ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ، ﻣﻴﺰان ﻫﺎي ﺟﺎﻧﺪاري و ﻣﻌﺮﻓﮕﻲ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در ﻃﺮح واره ﻫﺎي 2 3و ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ. از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ در وﻓﺴﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﺟﺎﻧﺪاري ﺣﺴﺎس ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻴﺰان ﺟﺎﻧﺪاري ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در ﻃﺮح وارة 2 در ﻃﺮح وارة 9 در زﻳﺮ ﺗﻜﺮار ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻃﺮح وار ة 9 : ﻣﻴﺰان ﺟﺎﻧﺪاري اﻧﺴﺎن> ﺟﺎﻧﺪار > ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار ارﺗﺒﺎط ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ آﺷﻜﺎر و ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ ﺣﺴﺎس ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﺟﺎﻧﺪاري در ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﺑﺎ ﺷﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ در زﺑﺎﻧﻲ ﺑﺘﻮان ﻳﻚ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ را در ﻣﺮﺗﺒﻪ اي ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﻛﺮد، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻔﻌﻮل ﻫﺎي ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ در ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻧﻴﺰ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﺿﺎﻓﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻟﺰوﻣﺎً ﻣﻔﻌﻮل ﻫﺎي ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ در ﻣﺮاﺗﺐ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ، ﺣﺎﻟﺖ آﺷﻜﺎر درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ در وﻓﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﺔ ﺟﺎﻧﺪار ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ، ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﺔ اﻧﺴﺎن ﺣﺘﻤﺎً ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. وﻟﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﺔ ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار، ﻟﺰوﻣﺎً ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، دو ﻣﻴﺰان در ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﻧﻘﺶ دارﻧ ﺪ: ﻳﻜﻲ ﻣﻴﺰان ﺟﺎﻧﺪاري ﻛﻪ در ﻃﺮح وارة 9 ﻣﻄﺮح ﺷﺪ و دﻳﮕﺮي ﻣﻴﺰان راﺑﻄﻪ اي ﻓﺎﻋﻞ و ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻪ از ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻣﻴﺰان راﺑﻄﻪ اي ﻓﺎﻋﻞ و ﻣﻔﻌﻮل آﻳﺴﻦ (Vide. Aissen, 2003: 441) ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺮح وارة 10 در زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ. ﻃﺮح وارة 10 : ﻣﻴﺰان راﺑﻄﻪ اي ﻓﺎﻋﻞ > ﻣﻔﻌ ﻮل ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﻧﺸﺎﻧﺪاري ﻣﻌﻜﻮس، از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻓﺎﻋﻞ ﻫﺎ ﺗﻤﺎﻳﻞ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﺮﻓﻪ و ﺟﺎﻧﺪار ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻣﻔﻌﻮل ﻫﺎ ﻣﺘﻤﺎﻳﻠﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻜﺮه و ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻓﺎﻋﻞ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮ از ﻣﻔﻌﻮل ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ در ﻣﻴﺰان راﺑﻄﻪ اي در ﻃﺮح وارة 10 ﻣﻨﻌﻜﺲ ﺷﺪه اﺳﺖ . .
2 -1- 8 . ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻧﺸﺎﻧﺪاري ﻣﻌﻜﻮس و ﻣﻴﺰان راﺑﻄﻪ اي آﻳﺴﻦ (Aissen, 2003) ﮔﺮوه ﻫﺎي ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ اي و ﮔﺮوه ﻫﺎي ﻓﻌﻠﻲ ﮔﺬرا ﺑﺮاي ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﻌﻨﺎي ﺧﻮد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻔﻌﻮل دارﻧﺪ. اﻧﻮاع 68 67 66 ﻣﻔﻌﻮل ﻋﺒﺎرت اﻧﺪ از: اﻟﻒ. ﻣﻔﻌﻮل ﺻﺮﻳﺢ ؛ ب. ﻣﻔﻌﻮل ﺑﻮاﺳﻄﻪ و پ. ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ . .
66 6867 direct object adpositionalindirect object object
211
www.SID.ir Archive of SID
ﻣﻬﻴﻦ ﻧﺎز ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن و ﻫﻤﻜﺎر ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ...
70 69 اﻓﻌﺎل ﻧﺎﮔﺬر ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻔﻌﻮل ﻧﺪارﻧﺪ . اﻓﻌﺎل ﮔﺬراي ﺗﻚ ﻣﻔﻌﻮﻟﻲ ﺑﺮاي ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﻌﻨﺎي ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﻔﻌﻮل 71 ﺻﺮﻳﺢ ﻧﻴﺎز دارﻧﺪ ﻛﻪ در زﺑﺎن ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ واژي ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻔﻌﻮﻟﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد. اﻓﻌﺎل ﮔﺬراي 72 دو ﻣﻔﻌﻮﻟﻲ ، ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻔﻌﻮل ﺻﺮﻳﺢ و ﻳﻚ ﻣﻔﻌﻮل ﺑﻮاﺳﻄﻪ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﻮد ﺳﺎﺧﺖ واژي اﻳﻦ دو 73 ﻣﻔﻌﻮل ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺎي ﻣﻔﻌﻮﻟﻲ و ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ آن 74 ﻣﺘﻤﻢ ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻴﺰ ﮔﻮﻳﻨﺪ، داراي ﻧﻘﺶ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﻨﻨﺪة ﻣﻌﻨﺎي ﮔﺮوه ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ اي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و در 75 زﺑﺎن ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ واژي، ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد. در وﻓﺴﻲ ﻣﻔﻌﻮل ﺻﺮﻳﺢ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دو وﻳﮋﮔﻲ ﻣﻌﺮﻓﮕ ﻲ و ﺟﺎﻧﺪاري، ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد. 76 ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻔﻌﻮل ﺑﻮاﺳﻄﻪ در وﻓﺴﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ زﺑﺎن ﻣﺎﮔﺎر ﻫﻤﻮاره در ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ (ﺑﻮاﺳﻄﻪ) ﺑﻮده 77 و وﻓﺴﻲ داراي ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﻣﻔﻌﻮل ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺮﭼﻨﺪ زﺑﺎن ﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ 78 زﺑﺎن ﻣﺎﮔﺎر از ﺷﺎﺧﺔ ﻫﻴﻤﺎﻟﻴﺎﻳﻲ ﻓﺮاﺧﺎﻧﻮادة ﻫﻨﺪواروﭘﺎﻳﻲ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ داراي وﻳﮋﮔﻲ ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﻣﻔﻌﻮل ﺻﺮﻳﺢ، ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﺟﺎﻧﺪاري و ﻣﻌﺮﻓﮕﻲ ﺣﺴﺎس ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﻣﻔﻌﻮل ﺻﺮﻳﺢ اﻧﺴﺎن (ﻣﻌﻴﻦ ﻳﺎ ﻧﺎﻣﻌﻴﻦ)، در ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻧﻤﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﻧﺸﺎﻧﺔ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻮاﺳﻄﻪ (ke-) درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﻣﻔﻌﻮل ﺻﺮﻳﺢ ﻏﻴﺮ اﻧﺴﺎن (ﺟﺎﻧﺪار ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار)، ﺗﻨﻬﺎ در ﺻﻮرﺗﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻮاﺳﻄﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ و در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎﻗﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ .Vide . . ( Grunow-Harsta, 2004: 81) ﺟﺎﻧﺪاري و ﻣﻌﺮﻓﮕﻲ از وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﺑﻲ ﻧﺸﺎن ﻓﺎﻋﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻓﺎﻋﻞ از ﻃﺮﻓﻲ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ 80 79 ﻧﻘﺶ ﻛﻨﺶ ﮔﺮي و از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ، ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻲ ﻣﺒﺘﺪاﻳﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ (Vide. Keenan, 1976) . ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺟﻤﻠﻪ ﻏﻴﺮ از ﻓﺎﻋﻞ، وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﺟﺎﻧﺪاري و ﻣﻌﺮﻓﮕﻲ را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪ، ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺑﺎ ﻓﺎﻋﻞ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻧﺸﺎﻧﺪار ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ دﻟﻴﻞ وﺟﻮدي ﭘﺪﻳﺪة ﻣﻔ ﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ، اﻳﺠﺎد ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺑﻴﻦ ﻓﺎﻋﻞ و ﻣﻔﻌﻮل ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ (Vide. Aissen, 2003: 438) ، ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻓﺎﻋﻞ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪه ﻛﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺣﺎﻟﺖﻧﻤﺎﻳﻲ آﺷﻜﺎر ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺑﺎ ﻓﺎﻋﻞ دارد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﻴﺰان راﺑﻄﻪ اي ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در ﻃﺮح وارة 10 ﻛﻪ در ﻣﻮرد راﺑﻄﺔ ﻓﺎﻋﻞ و ﻣﻔﻌﻮل ﺻﺮﻳﺢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻪ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺮح وارة 11 ﺗﻌﻤﻴﻢ داد. ﻃﺮح وار ة 11 : ﻣﻴﺰان راﺑﻄﻪ اي ﻓﺎﻋﻞ و ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺎﻋﻞ> ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﻄﺮح در ﻃﺮح وارة 11 ﺑ ﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺎﻋﻞ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮ از ﻣﻔﻌﻮل ﺣ ﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻓﺎﻋﻞ ﻫﺎ ﺗﻤﺎﻳﻞ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﺮﻓﻪ و ﺟﺎﻧﺪار ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻣﻔﻌﻮل ﻫﺎ ي ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻣﺘﻤﺎﻳﻠﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻜﺮه و ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮوز ﻋﻜﺲ اﻳﻦ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﺪاري اﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻲ اﻧﺠﺎﻣﺪ ( ﻧﺸﺎﻧﺪاري
7069 intransitive verb 7271 mono-transitive verb 73 ditransitiveaccusative verb 7574 dative case 7776 obliqueadpositional complement 78 differentialMagar dative m arking (DDM) 8079 Himalayan languages topicalityagenthood
212
www.SID.ir Archive of SID
ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ دورة 7 ، ﺷﻤﺎرة 3 (ﭘﻴﺎﭘﻲ 31 )، ﻣﺮداد و ﺷﻬﺮﻳﻮر 1395
ﻣﻌﻜﻮس ). ). اﻧﻄﺒﺎق ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ دو ﻣﻴﺰان ﺟﺎﻧﺪاري (ﻃﺮح وارة 9 ) و ﻣﻴﺰان راﺑﻄﻪ اي (ﻃﺮح وارة 11 ﻪﺑ) ﻣﻴﺰان ﻫﺎي ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ در ﻃﺮح وار ة 12 و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﺑﻪ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎ در ﻃﺮح وار ة 13 13 ﻣﻲ اﻧﺠﺎﻣﺪ. ﻃﺮح وار ة 12 : : 12 اﻟﻒ . ﻓﺎﻋﻞ/ اﻧﺴﺎن> ﻓﺎﻋﻞ/ ﺟﺎﻧﺪار> ﻓﺎﻋﻞ/ ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار ؛ ؛ .ب ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ / ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار> ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ / ﺟﺎﻧﺪار> ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮ ف اﺿﺎﻓﻪ / اﻧﺴﺎن ؛ ؛ ﻃﺮح وار ة 13 : ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ ﺟﺎﻧﺪاري اﻟﻒ . *ﻓﺎﻋﻞ/ ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار » *ﻓﺎﻋﻞ/ ﺟﺎﻧﺪار » * ﻓﺎﻋﻞ/ اﻧﺴﺎن ؛ ؛ .ب *ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ / اﻧﺴﺎن » *ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ / ﺟﺎﻧﺪار » *ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ / ﻏﻴﺮ ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار ؛ ؛ از ﻃﺮح وارة 12 ، ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ ﺟﺎﻧﺪاري ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ (ﻃﺮح وارة 13 ، ب)، ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد. ﻃﺒﻖ اﻳﻦ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ، ﺑﻨﺪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﺔ اﻧﺴﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ، در ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ درﺟ ﺔ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ.
3 .8-1- ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﺑﺎ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺟﺎﻧﺪاري ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ ﺟﺎﻧﺪاري ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در ﻃﺮح وار ة 13 ، ﻋﺪم ﻧﺸﺎﻧﺪاري وﻳﮋﮔﻲ ﺣﺎﻟﺖ را در زﺑﺎن ﻫﺎ ﺗﻌﺰﻳﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. از ﻃﺮﻓ ﻲ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ در ﻃﺮح وار ة 4 ﺑﺨﺶ 3 2. 1. ، ﻋﺪم ﻧﻤﻮد ﺳﺎﺧﺖ واژي را روي ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﺗﻌﺰﻳﺮ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ . ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫ ﻤﺰﻣﺎن ﻣﺤﺪودﻳﺖ 81 ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﺑﺎ ﺳ ﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ ﺟﺎﻧﺪاري، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رﺑﻂ ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻣﺤ ﺪودﻳﺖ ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﺐ و ﺗﺒﺪﻳﻞ آن ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ در ﻃﺮح وار ة 14 ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ . . ﻃﺮح وار ة 14 : ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﺑﺎ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺟﺎﻧﺪاري ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ / اﻧﺴﺎن و *Ø» ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ / ﺟﺎﻧﺪار و *Ø » ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ / ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار و *Ø
4 8-1- .درج ﻣﺤﺪودﻳﺖ اﻗﺘﺼﺎد در ﺗﺎﺑﻠﻮ ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد، ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ در ﻃﺮح وار ة 14 ﻇﻬﻮر ﺣﺎﻟﺖ را ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﻔﻌﻮل ﻫﺎ ي ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ اﺟﺒﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ در ﻧﻈﺎم ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﭼﻨﻴﻦ اﺗﻔﺎﻗ ﻲ ﻲ ﻣﺠﺎز ﻧﻴﺴﺖ، از ﻣﺤﺪودﻳﺖ اﻗﺘﺼﺎد ﻳﺎ ﺳﺘﺎره ﺳﺎﺧﺖ ( *ﺳﺎﺧﺖ ) ﻛﻪ در ﺑﺨﺶ 3 3. 1. در ﻣﻮرد
81 local constraint conjunction
213
www.SID.ir Archive of SID
ﻣﻬﻴﻦ ﻧﺎز ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن و ﻫﻤﻜﺎر ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ...
ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ، اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ. ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺘﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖ، ﻣﺤﺪودﻳﺖ اﻗﺘﺼﺎد ﻧﺎم دارد ﻛﻪ ﺗﺠﻠﻲ ﺳﺎﺧﺖ واژي ﺣﺎﻟﺖ را ﺗﻌﺰﻳﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﻣﺤﺪودﻳﺖ اﻗﺘﺼﺎد در رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﻣﺤ ﺪودﻳﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻛﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﺳﺎﺧﺖ واژي را ﻣﻠﺰم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ، ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ، ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ، ﺑﻴﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ و اﻗﺘﺼﺎد ، ﺗﻨﺸﻲ را اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﻨﺶ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎ، در ﻫﺮ زﺑﺎن ﻗﺎﺑﻞ رﻓﻊ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. در وﻓﺴﻲ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔ ﻴﺮي از ﻏﻴﺮ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺷﺪن ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﺔ ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار در ﺣﺎﻟﺖ ﻓﺎﻋﻠﻲ در ﺗﺎﺑﻠﻮي ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ، ﻣﺤﺪودﻳﺖ *ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻴﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ / ﺟﺎﻧﺪار و *Ø و ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ / ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار و *Ø ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد.
ﺗﺎﺑﻠﻮي 1 ﺗﺎﺑﻠﻮي ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ در وﻓﺴﻲ Tableau 1 Vafsi DACM OT Tableau
ﻣﻔﻌﻮل
ﻣﻔﻌﻮل ﻣﻔﻌﻮل
1ح. . 1ح. 1ح. 1ح. . 1ح. * * * و *
ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ Ø Ø / . / Ø
*ﺳﺎﺧﺖ
/ﻏﻴﺮ
و /اﻧﺴﺎن و ﺟﺎﻧﺪار و و ﺟﺎﻧﺪار
درون داد 1 : ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ (اﻧﺴﺎن)
اﻟﻒ. ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ (ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ) *! * ب. ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ (ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ) * دروﻧﺪاد 2 : ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿ ﺎﻓﻪ (ﺟﺎﻧﺪار)
اﻟﻒ. ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ (ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ) *! ب. ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ (ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ) * درون داد 3 : ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ (ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار) اﻟﻒ. ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ (ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ) * ب. ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ (ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ) *!
در ﺗﺎﺑﻠﻮي 1 ، درون داد 1 ، ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ اي اﺳ ﺖ ﻛﻪ داراي وﻳﮋﮔﻲ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ اﻧﺴﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، در ﮔﺰﻳﻨﺔ « اﻟﻒ» ، ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ (ﻓﺎﻋﻠﻲ) ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﺨﻄﻲ ﻣﻬﻠﻚ از ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ / اﻧﺴﺎن و *Ø ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺬاري آﺷﻜﺎر ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﺔ اﻧﺴﺎن را ﻣﻠﺰم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ، از دور رﻗﺎﺑﺖ ﺧﺎرج ﻣﻲ ﺷﻮد. از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ وﻳﮋﮔﻲ اﻧﺴﺎن ﺑﻮدن ﺷﺎﻣﻞ وﻳﮋﮔﻲ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﺟﺎﻧﺪاري ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪ از ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ / ﺟﺎﻧﺪار و *Ø ﻧﻴﺰ ﻛﻪ
214
www.SID.ir Archive of SID
ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ دورة 7 ، ﺷﻤﺎرة 3 (ﭘﻴﺎﭘﻲ 31 )، ﻣﺮداد و ﺷﻬﺮﻳﻮر 1395
ﻧﺸﺎﻧﮕﺬاري آﺷﻜﺎر ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﺔ ﺟﺎﻧﺪار را ﻣﻠﺰم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ، ﺗﺨﻄﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﺔ «ب » ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﺨﻄﻲ ﻏﻴﺮ ﻣﻬﻠﻚ از ﻣﺤﺪودﻳﺖ *ﺳﺎﺧﺖ ، ﺑﻪ ﻋﻨ ﻮان ﮔﺰﻳﻨﺔ ﺑﻬﻴﻨﻪ و ﺑﺮﻧﺪة رﻗﺎﺑﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺷﻮد؛ ﻣﺜﺎل 6 ﻧﻤﻮﻧﻪ واري از اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺖ در وﻓﺴﻲ اﺳﺖ. ﻣﺜﺎل 6 : ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ (اﻧﺴﺎن) bœ ́ -rœs-a dœ dozd-an.(A3-56) 3 ج. ﻣﺞ.2 .اﺿﺎﻓﻲ - دزد ﺑﻪ ﻣﻂ.3 ﻣﻒ. - رﺳﻴﺪ- ﻛﺎﻣﻞ « رﺳﻴﺪ ﺑﻪ دزدان » » در ﻣﺜﺎل 6 ، واژة dozd-an ، ﻣﻔﻌﻮل ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﺔ dœ ﻣ ﻲ ﺑﺎﺷﺪ. از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻔﻌﻮل ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﻪ اﻧﺴﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺎ اﺗﺼﺎل ﺗﻜﻮاژ ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢِ ﺳﻮم ﺷﺨﺺ ﺟﻤﻊ an- از ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ 2 (ر.ك: ﺟﺪول 2 ) در ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ (ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺮﻛﺘﻲ) ﻧﻤﻮد ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ. از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺑﺎﻓﺖ ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﺔ dœ (ﺑﻪ) ﺑﻪ ﻣﻔﻌﻮل ﺧﻮد ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻣﻲ دﻫﺪ، ﺗﻜﻮاژ an- ﺑﻴ ﺎﻧﮕﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﺑﺮاي dozd-an (دزدان) ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺗﺎﺑﻠﻮي 1 در ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﺿﺎﻓﻲ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﺔ اﻧﺴﺎن در وﻓﺴﻲ، ﺻﺤﻴﺢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. درون داد 2 ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﺔ ﺟﺎﻧﺪار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در وﻓﺴﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﮔ ﺰﻳﻨﺔ « اﻟﻒ » ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻓﺎﻋﻠﻲ ﺑﻮدن و در ﻧﺘﻴﺠﻪ، ﺗﺨﻄﻲ ﻣﻬﻠﻚ از ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ / ﺟﺎﻧﺪار و *Ø ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﮔﺰﻳﻨﺔ« اﻟﻒ » درون داد 1 از دور رﻗﺎﺑﺖ ﺧﺎرج ﺷﺪ و ﮔﺰﻳﻨﺔ «ب » ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﺨﻄﻲ از ﻣﺤﺪودﻳﺖ *ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﺪاري ﺣﺎﻟﺖ را ﺗﻌﺰﻳﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ، ﮔﺰﻳﻨﺔ ﺑﻬﻴﻨﻪ و ﺑﺮﻧﺪة رﻗﺎﺑﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮ د. ﻣﺜﺎل زﺑﺎﻧﻲ اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺖ در وﻓﺴﻲ در ﺷﻤﺎرة 7 آورده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻣﺜﺎل 7 : ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ (ﺟﺎﻧﺪار) yey qam či œz œsb-i-s bœ ́ zœ. (A 1-28) زد 3 ﻣﻒ.ﻣﺞ. -2 غ.م. - اﺳﺐ ﺑﻪ ﺷﻼق ﻳﻚ « ﻳﻚ ﺷﻼق ﺑﻪ اﺳﺐ زد ». ». در ﻣﺜﺎل 7 ، ﻣﻔﻌﻮل ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﺔ œz (ﺑﻪ) واژة œsb-i (اﺳﺐ) ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣ ﻔﻌﻮل ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﻪ، ﺟﺎﻧﺪار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺎ اﺗﺼﺎل ﺗﻜﻮاژ ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢِ ﺳﻮم ﺷﺨﺺ ﻣﻔﺮد i- از ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ 2 2 (ر.ك: ﺟﺪول 2 ) در ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻧﻤﻮد ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ. از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺑﺎﻓﺖ œsb-i (اﺳﺐ) در ﻧﻘﺶ ﭘﺬﻳﺮا ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﺔ œz (ﺑﻪ) ﺑﻪ ﻣﻔﻌﻮل ﺧﻮد ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﻣﻲ دﻫﺪ، ﺗﻜﻮاژ i- ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﺑﺮاي œsb-i (اﺳﺐ) ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺗﺎﺑﻠﻮي 1 در ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﺿﺎﻓﻲ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﺔ ﺟﺎﻧﺪار در وﻓﺴﻲ، ﺻﺤﻴﺢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. در درون داد -3 ﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﺔ زﺑﺎﻧﻲ آن در 8 آورده ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻓﺎﻗﺪ وﻳﮋﮔﻲ ﺟﺎﻧﺪاري ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ - - ﮔﺰﻳﻨﺔ «ب » ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧ ﺸﺎﻧﮕﺬاري ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ و ﺗﺨﻄﻲ ﻣﻬﻠﻚ از ﻣﺤﺪودﻳﺖ *ﺳﺎﺧﺖ ،
215
www.SID.ir Archive of SID
ﻣﻬﻴﻦ ﻧﺎز ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن و ﻫﻤﻜﺎر ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ...
از دور رﻗﺎﺑﺖ ﺧﺎرج ﻣﻲ ﺷﻮد و ﮔﺰﻳﻨﺔ « اﻟﻒ » ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﺨﻄﻲ از ﻓﺮوﻣﺮﺗﺒﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖ، ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ / ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار و *Ø ﻛﻪ ﻇﻬﻮر ﺣﺎﻟﺖ را در ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﺔ ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار اﻟﺰام ﻣﻲ ﻛﻨﺪ، ﮔﺰﻳﻨﺔ ﺑﻬﻴﻨﻪ و ﺑﺮﻧﺪة رﻗﺎﺑﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻣﺜﺎل 8 : ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ (ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار) bœ́ -rœs-a dœ qœlœ́ .s. (A 3-122) ض.ﻣﻠﻜﻲ3 ﻣﻒ.ﻗﻠﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﻂ.3 ﻣﻒ. - رﺳﻴﺪ- ﻛﺎﻣﻞ « رﺳﻴﺪ ﺑﻪ ﻗﻠﻌﻪ اش ». در ﻣﺜﺎل qœlœ́ ، 8 (ﻗﻠﻌﻪ) ﻣﻔﻌﻮل ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﺔ dœ (ﺑﻪ) و ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؛ در ﻧﺘﻴﺠﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ (ﻓﺎﻋﻠﻲ) ﻧﻤﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪة ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺗﺎﺑﻠﻮي ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ 1 در ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﻓﺎﻋﻠﻲ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﺔ ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺪار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ، ﺗﺎﺑﻠﻮي 1 ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻨﺪي ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي ﺟﺎﻧﺪاري، ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ و اﻗﺘﺼﺎد ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ دﻗﻴﻘﻲ را از ﻧﻮع ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ در وﻓﺴﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲ دﻫﺪ.
9 . ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، در ﻗﻴﺎس ﺑﺎ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪة ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ، ﻓﺎﻋﻞ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ و ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ، ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﭘﺪﻳﺪة دﺳﺘﻮري ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ در وﻓﺴﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ. ﺳﭙﺲ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ ﻛﻪ اﻓﺘﺮاق در اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه، ﺣ ﺎﺻﻞ ﺗﺄﺛﻴﺮ وﻳﮋﮔﻲ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﺟﺎﻧﺪاري ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. در اﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﺑﺎ اراﺋﺔ ﻣﺜﺎل ﻫﺎﻳﻲ از وﻓﺴﻲ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﭘﺮﺳﺶ اول ﭘﮋوﻫﺶ درﺑﺎرة وﺟﻮد ﭘﺪﻳﺪة ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ در وﻓﺴﻲ، ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ دوم ﭘﮋوﻫﺶ درﺑﺎرة ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﭘﺪﻳﺪة ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ د ر وﻓﺴﻲ در ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ، ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ زﺑﺎﻧﻲ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺑﻮدن ﻓﺎﻋﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﻣﻮﺿﻮع ﻫﺎي ﻛﺎﻧﻮﻧﻲ و ﻏﻴﺮ ﻛﺎﻧﻮﻧﻲ، وﺟﻮد وﻳﮋﮔﻲ ﺟﺎﻧﺪاري در ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ، ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﺸﺎﻧﺪاري ﻣﻌﻜﻮس، ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺑﺎ ﻓﺎﻋﻞ، ﺳﺎﺧﺘﻲ ﻧﺸﺎﻧﺪار را ﺑﺮا ي ﻣﻔﻌﻮل ﺣﺮف اﺿﺎﻓﺔ ﺟﺎﻧﺪار اﻟﺰام ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ آن را ﺑﻪ ﻣﻔﻌﻮل ﺻﺮﻳﺢ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ، ﻧﺸﺎﻧﺪار ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. از اﻳﻦ رو ﺑﻪ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻣﺪل ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ آﻳﺴﻦ ( ٢٠٠٣ ) در ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ و اﻧﻄﺒﺎق آن ﺑﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ. اﻳﻦ ﻣﺪل ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ، ﭘﻴﺶ ﺑﻴ ﻨﻲ درﺳﺘﻲ را در اﻧﻌﻜﺎس واﻗﻌﻴﺖ زﺑﺎﻧﻲ در ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ در وﻓﺴﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﻃﺮح وارة 14 و ﻣﺤﺪودﻳﺖ *ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ در ﺗﺎﺑﻠﻮي 1 رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه اﻧﺪ، اراﺋﻪ ﻣﻲ دﻫﺪ.
216
www.SID.ir Archive of SID
ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ دورة 7 ، ﺷﻤﺎرة 3 (ﭘﻴﺎﭘﻲ 31 )، ﻣﺮداد و ﺷﻬﺮﻳﻮر 1395
10 . ﭘﻲ ﻧﻮﺷﺖ ﻫﺎ ﻫﺎ 1. Aissen 2. Bossong 3. Tatic group 4. Nothwestern languages 5. definitely endangered 6. UNESCO atlas of endangered languages 7. factorial typology 8. corpus-based 9. Vafsi folk tales
.10 ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻋﻼﺋ ﻢ اﺧﺘﺼﺎري در ﺟﺪول اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻘﺎﻟﻪ آﻣﺪه اﺳﺖ. 11. Alan Prince 12. Paul Smolensky 13. Arizona 14. unity in variety 15. principles & parameters 16. rewrite rules 17. The sound pattern of English (SPE) 18. parallelism 19. Lecoq 20. Georg Bossong 21. Finnish 22. context 23. fluid type 24. complementary distribution 25. split type 26. direct 27. oblique 28. differential case marking (DCM) 29. patient 30. direct object 31. prominence, salience 32. scale
.33 ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻋﻼﺋ ﻢ و اﺧﺘﺼﺎرات ﻣﻮرد ﻛﺎرﺑﺮد در ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﺿﺮ در اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻘﺎﻟﻪ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ. 34. definiteness 35. specific 36. markedness reversal 37. markedness of structure 38. iconicity 39. economy 40. iconicity 41. iconic 42. *STRUC 43. harmonic alignment 44. local conjunction
217
www.SID.ir Archive of SID
ﻣﻬﻴﻦ ﻧﺎز ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن و ﻫﻤﻜﺎر ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ...
45. sonority 46. binary 47. n-ary 48. dimension 49. harmonic scales 50. differential adpositional case marking (DACM) 51. preposition 52. postposition 53. circumposition 54. linguistic buffer zone 55. postpositional zone 56. Indic 57. prepositional zone 58. semitic 59. adpositional object 60. differential object marking (DOM) 61. differential adpositional case marking (DACM) 62. one-dimensional DACM 63. areal linguistics
.64 ﻓﺮﻣﺖ ارﺟﺎع ﺟﻤﻼت از ﭘﻴﻜﺮ ة ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده از وﻓﺴﻲ، ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از اﺳﺘﻴﻠﻮ ( 2004 ) ﺑﺮ اﺳﺎس ﺟﺪول اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﻫﻤﺎن ﺟﺎ (ص 4 ) ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. 65. genitive case 66. direct object 67. indirect object 68. adpositional object 69. intransitive verb 70. mono-transitive verb 71. accusative 72. ditransitive verb 73. dative case 74. adpositional complement 75. oblique 76. Magar 77. differential dative marking (DDM) 78. Himalayan languages 79. agenthood 80. topicality 81. local constraint conjunction
11 . ﻣﻨﺎﺑﻊ • دﺑﻴﺮﻣﻘﺪم، ﻣ ﺤﻤﺪ ( 1383 ). زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﻈﺮي: ﭘﻴﺪاﻳﺶ و ﺗﻜﻮﻳﻦ دﺳ ﺘﻮر زاﻳﺸﻲ . وﻳﺮاﺳﺖ 2 . 2 ﺗﻬﺮان: ﺳﻤﺖ.
218
www.SID.ir Archive of SID
ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ دورة 7 ، ﺷﻤﺎرة 3 (ﭘﻴﺎﭘﻲ 31 )، ﻣﺮداد و ﺷﻬﺮﻳﻮر 1395
• ﻟﻜﻮك، ﭘ ﻴﺮ ( 1382 ). ﮔﻮﻳﺶ ﻫﺎي ﻣﺮﻛﺰي اﻳﺮان . ﺗﺮﺟﻤ ﺔ آرﻣﺎن ﺑﺨﺘﻴﺎري و دﻳﮕﺮان. ﺗﻬﺮان: ﻗﻘﻨﻮس. ( در رودﻳﮕﺮ اﺷﻤﻴﺖ (وﻳﺮاﺳﺘﺎر) . راﻫﻨﻤﺎي زﺑﺎن ﻫﺎي اﻳﺮاﻧﻲ . ﺻﺺ 517 - 539 ). • ﻘﻣ ﺪم، ﻣﺤﻤﺪ ( 1318 ). ﮔﻮﻳﺶ ﻫﺎي وﻓﺲ و آﺷﺘﻴﺎن و ﺗﻔﺮش . ﺗﻬﺮان : اﻧﺠﻤﻦ اﻳﺮاﻧﻮﻳﺞ . . • ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن، ﻣﻬﻴﻦ ﻧﺎز ( 1387 ). ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ در زﺑﺎن ﻫﺎي ﻫﻨﺪي/ اردو، ﭘﺸﺘﻮ و ﺑﻠﻮﭼﻲ، در ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ واژ - ﻧﻘﺸﻲ . ﺗﻬﺮان: ﻣﺮﻛﺰ ﭼﺎپ و اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ. • ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن، ﻣﻬﻴﻦ ﻧﺎز و ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻣﻬﻤﺎﻧﭽﻴﺎن ﺳﺎروي ( 1390 ). « ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺟﻤﻼت ﭘﺮﺳﺸﻲ آﺗﻨﻲ در ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﺑﻬ ﻴﻨﮕﻲ ». ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ . د 2 ، ش 3 . ﺻﺺ 53 -83 . . -83 53 • ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن، ﻣﻬﻴﻦ ﻧﺎز و ﺳﻌﻴﺪ رﺿﺎ ﻳﻮﺳﻔﻲ ( 1391 ). « ﺣﺎﻟﺖ و ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ در وﻓﺴﻲ ». زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺧﺖ (ﻧﺸﺮﻳﺔ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ). 3س . ش 1 . ﺻﺺ 85- 105 . • ﻳﻮﺳﻔﻲ، ﺳﻌﻴﺪ رﺿﺎ ( 1391 ). ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻧﻈﺎم ﺣﺎﻟﺖ در ﮔﻮﻳﺶ وﻓ ﺴﻲ در ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺑﻬﻴﻨﮕﻲ. ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺎﻣﺔ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ. ﺗﻬﺮان: داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ. References: • Aissen, J. (2003). “Differential object marking: Iconicity vs. Economy”. Natural Language and Linguistic Theory . No. 21. Pp. 435- 483. • Battistella, E. (1990). Markedness: The Evaluative Superstructure of Language . Albany, NY: State University of New York Press. • Bossong, G. (1985). “Animacy and markedness in universal grammar”. (Retrieved from: http://www.rose.uzh.ch/seminar/personen/bossong/Bossong_39.pdf ). • Comrie, B. (1979). “Definite and animate direct objects: A natural class”. Linguistica Silesiana . No. 3. pp. 13-21. • ------(1989). Language universals and linguistic typology . (2 nd ed.). Chicago, IL: University of Chicago Press. • Croft, W. (1990). Typology and Universals . Cambridge, MA: Cambridge University Press. • ------(1998). “Agreement vs. case marking and direct objects”. In M. Barlow & C. Ferguson (Eds.). Agreement in Natural Language, Approaches, Theories, Descriptions . Stanford, CA: CSLI. • Dabir-Moghaddam, M. (2004). Theoretical Linguistics: Emergence and Development of Generative Grammar. 2 nd ed . Tehran: SAMT [In Persian].
219
www.SID.ir Archive of SID
ﻣﻬﻴﻦ ﻧﺎز ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن و ﻫﻤﻜﺎر ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ...
• Grunow-Harsta, K. (2004). “Direction and differential dative case marking in Magar ”. In A. Saxena. Himalayan Languages: Past and Present . Pp. 77-100. (The Hague, Holland: Mouton de Gruyter). • Kager, R. (1999). Optimality Theory . Cambridge: Cambridge University Press. • Keenan, E. (1976). “Towards a universal definition of “subject”. In C. Li (Ed.). Subject and Topic . Pp. 303-333. (New York, NY: Academic Press). • Lecoq, P. (2003). Central Dialects of Iran. [In] Rudiger Schmitt (editor). A Companion to Iranian Languages (Pp. 517-539). (Translators: Arman Bakhtyari and et al). Tehran: Ghoghnoos [In Persian] • Legendre, G., J. Grimshaw, & Sten Vikner (ed.). (2001). Optimality-Theoretic Syntax . Cambridge, MA: The MIT Press. • Lestrade, S. A. M. (2006). Adpositional Case . MA Thesis, Radboud UniversityNijmegen (Retrievedfrom : http://www.ru.nl/publish/pages/518697 /sanderlestrade adpositionalcasema. pdf ). • Lewis, G. (2000). Turkish Grammar. (2 nd ed.). New York, NY: Oxford University Press. • Libert, A. R. (2002). “On the range and variety of cases assigned by adpositions ”. In M. Amberber & P. Collins (Eds.). Language Universals and Variation . Pp. 131-154. (Westport, CT: Praeger Publishers). • ------(2008). “Case marking of Turkic adpositional objects ”. In D. Kurzon & S. Adler (Eds.). Adpositions: Pragmatic, Semantic and Syntactic Perspectives . Pp. 229-256. (Philadelphia, PA: John Benjamins Publishing Company). • McCarthy, J. J. (2008). “Doing Optimality Theory: Applying Theory to Data ”. In S. Hellmuth. Journal of Linguistics . Pp. 480-485. (Oxford: Blackwell). • Mirdehghan, M. & S. R. Yousefi (2012). “Case and case marking in vafsi.” Linguist Magazine . 3 (1). Pp. 85-105. Tehran: Institute for humanities and cultural studies (IHCS) [In Persian]. • Mirdehghan, M. & Sh. Mehmanchian Saravi. (2011). “A Study on the Structure of the Interrogative Sentences in Ateni/Saravi within the OT Framework.” Language Related Research . 2 (3). Pp. 53-82. Tehran: Tarbiat Modares University [In Persian]. • Mirdehghan, M. (2008). Differential Case Marking in Hindu/Urdu. Pashto & Balochi Languages within OT-LFG . Tehran: Shahid Beheshti University Publication [In Persian].
220
www.SID.ir Archive of SID
ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ دورة 7 ، ﺷﻤﺎرة 3 (ﭘﻴﺎﭘﻲ 31 )، ﻣﺮداد و ﺷﻬﺮﻳﻮر 1395
• Moghaddam, M. (1939). Dialects of Vafs and Ashtian and Tafresh . Tehran: Iranvij [In Persian]. • Prince, A. & P. Smolensky (1993). Optimality Theory: Constraint Interaction in Generative Grammar . (Retrieved from: http://roa.rutgers.edu/files/537-0802/537-0802- PRINCE-0-0.PDF ). • Smolensky, P. (1995). “On the internal structure of the constraint component of UG”. Handout of Talk Presented at UCLA . April 7, 1995. (Retrieved from : http://roa.rutgers . edu /files /86-0000/86-0000-SMOLENSKY-0-0.PDF ). • Stilo, D. L. (1981). “The Tati language group in the sociolinguistic context of Northwestern Iran and Transcaucasia”. Iranian Studies . 14 ( 3-4). Pp. 137-187. • ------(1987). “Ambipositions as an areal response: The case study of the Iranian zone”. In Selected papers from SALA-7: South Asian languages analysis roundtable conference . Pp. 308-336. (Bloomington, IN: Indiana University Press). • ------(2004). Vafsi Folk Tales . Weisbaden, Germany: Ludwig Reichert Verlag. • ------(2005). “Iranian as buffer zone between the universal typologies of Turkic and semitic”. In É. Á. Csató, B. Isaksson, C. Jahani (Eds.). Linguistic Convergence and Areal Diffusion: Case Studies from Iranian, Semitic and Turkic . Pp. 35-63. (London, UK: Routledge Courzon). • ------(2006). “Ditransitive constructions in Vafsi”. (Retrieved from : http://www. eva. mpg.de /lingua/conference/07_DitransitiveConstructions /pdf/handouts /Handout_Stilo.pdf ). • ------(2009). “Circumpositions as an areal response: The case study of the Iranian zone. Turkic languages ”. No. 13. Pp. 3-33. Wiesbaden, Germany: Harrassowitz Verlag. (Retrieved from: http://www.digizeitschriften.de/dms /img/?PPN=PPN666048797_ 0013&DMDID=DMDLOG_0007 ). • Yousefi, S. R. (2012). Case and Case Marking in Vafsi within the OT Framework . M.A. Thesis. Shahid Beheshti University. Under the supervision of Dr. Mahinnaz Mirdehghan [In Persian].
221
www.SID.ir Archive of SID
ﻣﻬﻴﻦ ﻧﺎز ﻣﻴﺮدﻫﻘﺎن و ﻫﻤﻜﺎر ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﻓﺘﺮاﻗﻲ ...
ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻋﻼﺋ ﻢ و اﺧﺘﺼﺎرات ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻣﻘﺎﻟ ﺔ ﺣﺎﺿﺮ در ﺟﺪول زﻳﺮ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ: ﻋﻼﺋﻢ و اﺧﺘﺼﺎرات ﭘﻴﺸﻮﻧﺪ ﻓﻌﻠﻲ ﮔﺰﻳﻨﺔ ﺑﻬﻴﻨﻪ > ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺗﺮ پ.ف. ( ( Preverb ) 1 اول ﺷﺨﺺ >> ﻓﺮاﻣﺮﺗﺒﻪ ﺗﺮ ﭘﺲ ا. ﭘﺲ اﺿﺎﻓﻪ 2 دوم ﺷﺨﺺ ض. ﺿﻤﻴﺮ ﭘﻴﺶ ا. ﭘﻴﺶ اﺿﺎﻓﻪ 3 ﺳﻮم ﺷﺨﺺ غ.م. ﺣﺎﻟﺖ ﻏ ﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ج. ﺟﻤﻊ وﻓﺴﻲ- Ø ﺗﻜﻮاژ ﺻﻔﺮ ﮔﻮﻧﺔ وﻓﺴﻲ راﻳﺞ در روﺳﺘﺎي ﮔﻮرﭼﺎن ح. ا. ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻪ گ ﺷﻨﺎﺳﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ 1 (ر.ك: * ﺗﺨﻄﻲ ﻣﺠﺎز ﻣﺞ. 1 ﻣﻒ. ﻣﻔﺮد ﺟﺪول 4 )6. )6. 4 ﺷﻨﺎﺳﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ 2 (ر. ك: !* ﺗﺨﻄﻲ ﻣﻬﻠﻚ ﻣﺞ. 2 ﻣﻂ. ﭘﺴﻮﻧﺪ ﻣﻄﺎﺑﻘﻪ ﺟﺪول 4 )6. )6. 4
222
www.SID.ir