;NAM-NAM/BAC-NAM

QUAN HE NHAT BAN - ARAP XEUT

Truang Tuan Anh'

1. Quan he ngoai giao Trong nam 1953, Nhat Ban da gui mdt phai Nhat Ban la mdt cudng qudc kinh te ldn thir doan kinh te tdi Arap Xeut de tim hieu hgp tac mdt sd ITnh vue kinh te trgng yeu nhu: nang hai the gidi (sau My), nam a khu vuc Ddng lugng, vien thdng, dien tir ... Thang 6/1955, Bac A. Nhat Ban cung dugc biet den la mdt hai nude da chinh tbiie thiet lap quan he ngoai trong nhiing qudc gia vien trg ODA Idn nhat giao song phuang. Nam 1958, Arap Xeut da tren the gidi va la qudc gia rat ngheo nan ve md dai sir quan a . Nhat cung ma dai sir ngudn tai nguyen thien nhien. Tir sau ehien quan cua minh tai Jiddah nam 1960 va chuyen tranh lanh den nay. Nhat Ban budc vao cudc tdi Riyadh vao nam 1984. Ngay sau khi thiet dieu chinh chinh sach ddi ngoai theo hudng lap quan he ngoai giao, euge vieng tham dau giai quyet boa binh cac cudc xung dot trong tien eua doan cap cao giiia hai nude do thai tu khu vuc. hgp tae vai cac nude dang phat trien Sultan bin Abdulaziz den tham Nhat Ban vao va cac nude dang trong giai doan chuyen ddi nam 1960. Den nay. hai nude da eo nhimg kinh te. dac biet la tang cudng hgp cac vdi chuyen vieng tham qua lai lan nhau thirdng qudc gia dau lira. Day la ea sd quan trgng cho xuyen hon. quan he ehien luge giiia Nhat Ban va Arap Xeut. Mam mdng hgp tae giua hai nude duge Ve phia Arap Xeut. vua Faisal Bin bat dau tir nam 1938, khi ngai Hafiz Wahba. Abdulaziz da eo cudc vieng tham quan trgng dai dien ngoai giao Arap Xeut vieng tham Nhat Ban vao nam 1973, danh dau mdt bude Nhat Ban va du le khanh thanh nha thd Hdi tien Idn trong quan he giira hai nude. Dac bidt, giao d Thu dd Tokyo. Dap lai chuyen tham dd. day la khoang thdi gian cudc khiing hoang dAu nam 1939. ngai Masayuki Yokoyama. dai dien mo dien ra het sire phirc tap. Mot loat chuydn ngoai giao Nhat Ban. da den tham Arap Xeut vieng tham eua cac phai doan cap cao eua va ed eudc tidp kien vdi Vua Abdulaziz d Arap Xeut den Nhat Ban da lien tilp dugc td Riyadh. chire nhu: Phai doan do ngai Ilisham Mohieddin Nazer, Bd truang Tai ngu)en va

' Vi^n Thong tin Khoa hoc Xa hoi Dau lua dan dau vao thang 2/1990; Phai doan

Tgp chi nghien ciru CH.AC PHI & TRC\G BO\G s6 12 (52) thang 12/2009 Tru'ong Tuan Anh Quan he Nhat Ban... cap cao do Hoang tu Nawaf Bin Abdul-Aziz thang 12/1990: Phai doan do ngai Kozo dan dau vao thang 6/1990; Phai doan cap cao Watanabe, Bd trudng Cdng thuang dan dau do ngai Sulaiman Abdul-Aziz Al-Suleim, Bd vao thang 1/1992; Phai doan do Hoang Thai tu truong Thuang mai dan dau vao thang 4/1992; va phu nhan Narubito vao thang 2/1994; Phai Phai doan cap cao do ngai Abdul-Wahhab Bin doan do ngai Thu tudng Tomiichi Murayama Abdul-Salam Attar, Bd trudng Ke hoach dan dan dau vao thang 6/1995; Phai doan do ngai dau vao thang 12/1992; Phai doan cap cao do Takashi Kosugi. Bd trudng Giao due va phai Hoang Thai tu Turki Bin Faisal Bin Abdul- doan do ngai Thu tudng Aziz dan diu vao thang 7/1993; Phai doan cap dan dau vao thang 12/1997. Nam 1999, ed cao do ngai Hisham Mohieddin Nazer, Bd phai doan do ngai Mitsuo Horiuehi, Bd truang trudng Tai nguyen va Dau lua va ngai Abdul- Cdng thuang va ngai Tdng thu ky Ngoai giao Wahhab Bin Abdul-Salam Attar, Bd trudng Chinb phu dan dau. Ke hoach dan dau vao thang 6/1994; Phai doan Nam 2001, cd phai doan do ngai Yohei Kono. cap cao do ngai Saud Faisal, Bd trudng Ngoai Bd trudng Ngoai giao; Phai doan do ngai giao dan dau vao thang 3/1996; Phai doan cap Masahiko Koumura - phai vien loan quyen eua cao do ngai Mohammad Bin Ahmad AI- thu tudng Kozumi, thu truang Ngoai giao; Rasheed, Bd trucmg Giao due vao thang Phai doan cap cao nhat chinb phu do ngai Thu 6/1997. Trong nam 1998 cdng cd nhieu euge tudng Junichiro Koizumi dan dau vao thang vieng tham khac cua Arap Xeut, tieu bieu la 9/2005; Phai doan cap cao do ngai Shoiehi phai doan cap cao do Tieu vuong Riyadh Nakagawa, Bd trudng Ndng - Lam - Thuy san Salman va Hoang Thai tir Abdullah dan dau. dan dau vao thang 4/2006 va phai doan do Phai doan cap cao do ngai Al-Gosaibi, Bd Thai tu Sultan Bin Abdul-Aziz Al-Saud dan trudng Ke hoach Kinh te qudc gia dan dau vao dau vao thang 11/2006. thang 5/2002. Trong nam 2003, phai doan cap cao do ngai AI-Gosaibi, Bd trudng Ke hoach Trong chuyen tham Arap Xeut nam 1997. Kinh te qudc gia va ngai Dr. Yamani, Bd Thu tudng Nhat Ban Ryutaro Hashimoto da truang Thuang mai va Cdng nghiep dan dau. keu ggi mdt sir hgp tac chien luge mang khau Thang 4/2004, phai doan cap cao do ngai AI- hieu "Quan he todn dien huimg tdi the ky XXT' Naimi, Bd trudng dau md va khoang san dan giira Nhat Ban va Arap Xeut, bao gdm eae ITnh dau. Phai doan cap cao do ngai Dr. Yamani, vuc chu chdt nhu: chinh tri, kinh te, nang Bd trudng Thuang mai va Cdng nghiep dan lugng... Nam 1998. Hoang Thai tu Abdullah dau vao thang 8/2005. Phai doan cip cao do va ngai Thu tudng Keizo Obuchi da ky ket Hoang Thai tir Sultan Bin Abdulaziz Al-Saud mdt chuang trinh hgp tae nghj sir giira Nhat dan dau vao thang 6/2006 va Phai doan do Bd Ban va Arap Xeut. Nam 2001, Bd trudng trudng dau md va khoang san AI-Naimi tdi Ngoai giao Nhat Ban Yohei Kono da tdi tham tham va lam viec d Nhat Ban vao thang Arap Xeut va cung thdng nhit hanh ddng theo 3/2007. hai ITnh vuc: Thir nhdt, thuc day dam thoai vdi the gidi dao Hdi; Thir hai, phat tridn ngudn Ve phia Nhat Ban, ed phai doan do ngai nude va cung dugc tham gia trong cac cudc Thii tudng Toshiki Kaifu va ngai Taro dam thoai chinh trj trong gia dinh Hoang gia Nakayama, Bd trudng Ngoai giao dan diu vad Arap. Trong nam 2005, Nhat Ban \a Arap

Tgp chi nghien ciru CHAC PHI & TRCING Bd.\G so 12 (52) thang 12/2009 Quan he Nhat Ban... TrUdng Tuan Anh

Xeut da ky niem trgng dai 50 nam ngay thidt Chuyen tham vieng chinh thire giiia gia dinh lap quan he ngoai giao giiia hai nude, trong hoang gia va eae phai doan cap cao cua chmh thdi gian nay Thu tudng Junichiro Koizumi va Phu hai nha nude da gop phan cung cd quan he Hoang thai tu Abdullah da cimg td chuc su tdt dep nay. Ve khia canh chinh \.i\. Nhat Ban kien trgng dai nay a Riyadh va tai da) ngai dong vai tro trung tam trong khu \ uc chau .-\ Koizumi da hd trg Arap Xeut trong tien trinh va tren the gidi. Arap Xeut eiing ddng mdt vai gia nhap WTO. Nam 2006, Hoang thai tu tro trung tam trong Hdi ddng Hgp tae v img Sultan Bin Abdul-Aziz Al-Saud eiing da eo Vjnh eung nhu trong khu vuc Irung Dong. euge vieng tham chinh thue Nhat Ban. Trong Day la ngoi nha ehung cho cac tin do I ldi giao eae budi tiep kien. hai nha lanh dao da cung tren the gidi. hang nam co hang trieu tin do phe chuan cam ket de nd lire thuc hien cae Hdi giao tren khap the gidi hanh huong ve chuang trinh hgp tac chung giira hai nude tu vimg thanh dja nay. Nhat Ban va .Vrap Xeut se khi thiet lap quan he ngoai giao den na). eiing eung no lire trong cac van de ve tien trinh hoa xac djnh vai trd eiia khu vue kinh le tir nhan binh. dn djnh chinh trj, chdng khung bo v a cac trong viec nang cao quan he kinh te song van de noi cdm khac trong khu vuc Irung phuang va tao dieu kien thuan lgi cho hgp tac Dong nhu: xung ddt Israel - Palestine, van de khu vue tu nhan giiia hai nude. Ihem vao dd. hoa binh a Iraq va tinh hinh hat nhan o Iran hai nha lanh dao eimg xac djnh tam quan trgng vv.... Ngoai ra hai nude se hgp tac phat trien eua hgp tac dau Ida vi lgi ich phat trien ehung ngudn nhan lire, ma rong su hieu biet giiia the giira hai nude, dae biet trong cae hoat ddng gidi Arap \a Nhat Ban. Ve khia canh kinh te. thuang mai va dau tu trong ITnh vue dau lira. Nhat Ban la doi tae thuang mai ldn thu hai cua .Arap Xeut. Hai qudc gia se cimg thiic dav dau Trong quan he ngoai giao. Nhat Ban luon ung tu trong cac du an dau lira trong thai gian toi. hg dudng Idi eai each, ma eua eua Arap Xeut Nhat Ban se giiip Ariip Xeut phat trien eo so trong thdi gian gan day, ung hd va ho trg Arap ha tang, giao thong va xa) dung cac khu cong Xeut gia nhap Td ehire Thucyng mai Ihe gidi nghiep cao... Hien nay Arap Xeut la quoc gia (WTO) nam 2005. Nhat Ban eung rat coi trgng eung cap tdi 1/3 nguon nang lugng cho nhu quan he vdi Arap Xeut. lay lgi ich va mue tieu eau tieu dung cua nhat Ban va quoc gia co ncMi lau dai lam trgng. Arap Xeut eiing ung hd Nhat kinh te ldn thir hai the gidi na) cam ket se hd Ban lam thanh vien thirdng true Hdi ddng Bao trg edng nghe cho sir phat trien kinh te eua an Lien hiep qudc md rdng. .Arap Xeut. Tinh ban huu nghj giua Nhat Ban va Arap Xeut da trai qua ban mdt nua the k) ke tir khi 2. Quan he hap tac d§u ILFB hai nude chinh thire thiet lap quan he ngoai Nhat Ban la nude rat ngheo nan ve tai giao chinh thire tir nam 1955 la rat virng chac nguyen ngoai tru gd va hai san, trong khi dan va khdng gi thay ddi dirge. Quan he na) dirge qua ddng, phan ldn ngu)en nhien lieu phuc \ u xay dung dua tren nhirng gia trj va lgi ich cho san xuat va tieu dimg eua ngudi dan phai chung giiia hai nude. Lien tue tu nga) thiet lap nhap khau. Nhat Ban dugc biet ddn la nude co quan he ngoai giao. nhat la tir nam 1990 tra lai nen kinh te cdng nghiep - tai chinh - thuang day. ed rit nhieu phai doan ngoai giao cap cao mai - djch vu - khoa hge kT thuat ldn diing thir giira hai nude vieng tham qua lai lan nhau. hai trdn the giai sau My vi thd cudng qudc na)

Tgp chi nghien ciiu Cll.il^ PHI & TRC^C BO.\C so 12 (52) thang 12/2009 ^25 Tru'dng Tuan Anh Quan he Nhat Ban...

khdng tranh khoi tinh trang ngay cang thieu Cdng ty diu md Saudi Arameo la edng t) hut ngudn nang lugng trong qua trinh phat dau mo Idn nhat the giai, hien nay cdng ty nay trien kinh te eua minh. dang hgp tac vai Cdng ty Show a Shell Nhat Ban de van chuyen xuat khau 300.000 thiing Hien nay Nhat Ban dang tang cudng quan diu thd'ngay tdi Nhat Ban va edng lv eung he hgp tae trong ITnh vue dau khi dd dam bao lien doanh vdi Cdng ty boa chat Sumitomo an ninh ngudn nang lugng qudc gia, hgp tac thuc hien du an khu cdng nghiep phuc hgp dau eimg Arap Xeut va eae nude Trung Ddng lua Petro-Rabigh a Arap Xeut vdi tdng von trong viec dam bao an ninh dau lua va chdng diu tu tri gia 9,8 ty USD vdi ty Id luong irng khung bd pha hoai cac gidng Igc dau a cac qudc gia nay, boi dieu dd se anh huong true 60:40. Nam 2003. Tap doan Toshiba da hgp tiep ddn ngudn cung cap 90% lugng dau lua tac vdi Kazaloniprom nham hd trg edng nghe nhap khau cua Nhat Ban. Nhat Ban la nude de xay dung mdt nha may san xuat dau tham nhap khau toan bd dau lua cho ngudn tieu cho may bay de gia tang gia trj xuat khau dau dung trong nude, la nude tieu thu dau Ida ldn cao eip cua Arap Xeut. Du an nha may Igc dau thu ba trdn the gidi sau My va Trung Qudc. Sharq dugc xay dung nam 2005 da duge Cdng Tdng san lugng tieu dung dau lua cua Nhat ty phat trien dau khi Nhat Ban (JPDC) va Tap Ban chiem 90% nhap khau tir khu vuc Trung doan edng nghidp co ban Arap (SABIC) lien Ddng. chiem 75% lugng dau mo nhap khau tir ket hgp tac. Du an nay se dugc xay dung a khu vue Hdi ddng Hgp lac viing Vjnh (GCC) thanh phd Jeddab Arap Xdut va du kien hoan va 2/3 trong sd dd la tir Arap Xeut. Trong nam thanh di vao boat ddng trong nam 2007 vdi 2007. Arap Xeut la nude cung cap dau Ida ldn tdng von dau tu tri gia 1,8 ty USD. nhat cho Nhat Ban. eung cap 458 trieu thiing, Ngay 9/06/2004, Nhat Ban ciing bit diu ehiem 30% tdng khdi lugng nhap khau dau lua tidn hanh dam phan Hiep djnh Thuang mai tu Nhat Ban; tiep theo la UAE. eung cap 387 do (FTA) vdi GCC va chinh thirc ky ket vao trieu thung. ehiem 25.4%; thir ba la Iran, cung thang 12/2005. Hidn nay, Nhat Ban bat dau ed cap 176 trieu thung, ehiem 11.5%. Nam 2008, nhiing chinb sach uu tidn trong vide kv ket mac dii nen kinh te the gidi. cd su suy thoai FTA vdi cae qudc gia giau tai nguydn trong td ldn do van de khung hoang tai chinb the gidi song Arap Xeut van tiep tiie dan dau trong ehire GCC, dac biet la Arap Xeut de tang eung irng dau Ida cho Nhat Ban vdi 441 trieu cudng hgp tac vdi Arap Xeut va dam bao an thiing'. Du kien, cdng suat khai thac dau thd ninh nang lugng dn djnh dai lau. cua Arap Xeut den nam 2009 se tang trdn Trong mdt cudc phdng van vdi Dai sir nhat 14%, tir 11 trieu thung/ngay hidn nay Ien 12,5 Ban Shigeru Nakamura ngay 06/03/2006 tai trieu thung/ngay. Bd Xang dau Arap Xeut Riyadh, dng cho rang: "chinh .sdch huimg ve eung cd the tidp tuc dau tu 8,5 ty USD de nang phia De'mg cua .Arap Xeut se dua quan he hai edng suat len 13,05 tridu thung/ngay vao nam nue're len mot tdm ceio miri". Ong eung dua ra 2013 va tham ehi ed the dam bao san lugng dn con sd 9,8 ty USD trong du an Petro-Rabigh djnh 15 trieu thung/ngay neu can. Didu nay se dugc lien doanh giira Cdng ty dau khi dam bao cho vide cung cap dn dinh-ngudn Sumitomo Nhat Ban va Saudi Arameo la mot nang lugng phuc vu cho nen kinh te Nhat Ban minh chirng cho sir hgp tac dd. Day se la du ndi rieng va ndn kinh td the giai ndi chung. an lien doanh Igc dau va hda dau Ian nhat tir

Tiip chi nghien ciru CH.AC PHI & TKC:\G BO^IG so 12 (52) thang 12/2009 i Quan he Nhat Ban... Tru'gng Tuan Anh

trudc den nay giira hai nude. Nha ma) nay se chd nhung Igi ich tir v lee lap kho dau chii'ii san xuat ra 2,4 trieu tan chat boa long va chat luge tai Nhai Ban. Dieu na) se lao cho ,\rap ran hda dau ciing vdi mot lugng ldn xang dau Xeut mdt vj the thuang mai mdi trong khu \ jc va cac san pham boa dau khac. Du an dir kidn chau A. Hien tai. Nhat Ban dang du tru hoan thanh vao cuoi nam 2009"^. khoang 5.25 tridu kildlit dau. no du cung cap lugng tidu diing eua Nhat . Gan dav nhat \ao Trong chuyen tham chinh thuc tdi Arap Xeut vao ngay 15/4/2006, trong bai phat bieu ngay 18/08/2008. Dai su Nhat Ban Shigcru cua Thu tudng Nhat Ban Abe tai Riyadh ed Nakamura va ngai Abdullah bin Mohammed doan: "Quan he giira hai nue're khdng hi gidi Nur Rehaimi. Chu tich Khdi co quan chung \ c han a hdt ky- diiu kien chinh Iri ndo. Nhung khoa hge dan dung Arap Xeut da cung nhau k\ chimg ta khdng nghi ngd rdng. ngudn ndng ket ban thoa thuan hgp tae trong nganh dich \ u luemg ddu mo chinh Id nhdn td chinh trong hang khdng\ Co the noi. eae cudc thiim \icng quan he tin dep vd hen ehdt giira Nhia Ban vd giua chinh phu .Nhat Ban tai Arap .Xeut trong Ariip Xeut. Ddy Id he/p tde hinh de'mg vd vi led nhung nam gan da) thuc chat la "ngoai giao ich ehung cho ea hai ddn tde"\ Tai day Thu ddu lini'. tudng Shinzo Abe da de xuat vdi Vua 3. Quan he thu'cng mai Abdullah ve viec ma kho du trir dau ehien Nhat Ban la ddi tac thuang mai kVn lhu hai luge a thanh phd Okinawa, mien Nam Nhat cua Arap Xeiil chi sau My (bang 1). .Arap .Xeiii Ban. Nha Vua Abdullah eung ddng y vdi de xuat nay va se kiem tra giam sat true tiep viec Cling la mot lac nhan chinh trong su phat irien tnen khai ke hoach mdt each eu the. Ke hoach thuang mai loan cau. dirng thu 12 tren the lap kho du' trii dau lua duge de ra de lam tang gidi. Qudc gia Hoi giao niiv cimg la doi lac them quan he tuong thude giua hai nude va thuang mai ldn nhat cua Nhiit Ban trong khu dam bao dn djnh nguon eung dau mo cho Nhat virc GCC. irung Dong cflng nhu khu \uc Ban. Ca Nhat Ban va Arap Xeut dang trong Trung Dong va Bac Phi (MIiN.A).

Biing 1. Tinh hinh xuat nhap khau giua .Arap Xeut \a Nhat Ban

Triiu I SI)

N2m 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2(t(r 2()()S

Kim ngach 83.V\84 10172.39 15444.86 13906 14236.18 16973.85 17261.36 18598.59 1 1523.08 .•^83(11) thuong mai

Xuat khau 5778 7599 12287.9 10427 10661 13 1 54.98 13248.86 13607,57 8004.36 .>()5i)0

Nhap khau 2577.63 2573.36 3156.92 3478.301 3575.11 3818.877 4012.5 4991 35iX.^I ""801)

Can ciin 3200,57 5025.66 9131 6949,4 7085,95 9336.i 9236.35 8616.54 4485.65 427(10 thuonu mai

Ngudn: Phdng thuang mgi qudc te - Bd edng thuemg.4rcip Xeut Arap Xeut hgp tae vdi Nhat Ban trong hau da dat duge sir than huu ben chiu uiua luu het eae ITnh vuc ve kinh te, chinh trj va dieu dd nude. Quan he nay duge dua tren su ton trt)im

Tiip chi nghien ciru CH.AC PHI & TRC^C BO\G so 12 (52) thang 12/2009 27- TrUdng Tuan Anh Quan he Nhat Ban.. lan nhau va vi lgi ich chung cua nhau. Quan he khi day la giai doan khd khan nhat eua kinli te hgp tae thuang mai giua hai nude ludn bd thd gidi trudc khung hoang kinh te loan can. sung cho nhau. Arap Xeut cung cap cho Nhat Kim ngach xuat khau eua .Arap Xeut sang Ban 35% nhu ciu diu lua. Nhat Ban cung Nhat Ban chu yeu la dau lira va san pham hda eung eip cho Arap Xeut cae mat hang ve ma) diu. ehiem 98.9% tdng kim ngach xuat khau. mdc thiet bj edng nghidp. Nhat Ban da ung hd cac san pham xuat khau cdn lai chi la cac san Arap Xeut gia nhap vao td chuc thuang mai pham nguyen lieu deo chiem t) trgng iiit nho. kin nhit loan ciu - WTO trong nam 2005. Nam 2007. gia trj xuat khau dau va eae san Didu na) ed tac diing mo rdng ban niia quan pham dau nio eua .Arap Xdut sang Nhat Ban he hgp tac thuong mai giira Nhat Ban - Arap giam eon 40.7 ty USD. Nam 2008, mac dii Xeut. dae biet ma rdng them eae mat hang phi chju tae ddng cua khung hoang lai chinh toan dau mo. ciu nhung lugng dau xuat khau cua Arap Xdut Quan he thuang mai giira hai nude lien tue vao Nhat Ban tang ban so vai 2007 vdi tdng gia tang. Nhat Ban xuat khau sang Arap Xeut gia trj khoang 48 ty USD''. Da) la eo sa lam ehu yeu la eae san pham thiet bi may mdc, san gia tang tdng khdi lugng thuang mai giira hai pham che tao, thuc pham chd bien. hai san. gd qudc gia. Arap Xeut mong mudn gia tang khdi lugng thuong mai tu phia Nhat Ban, vv...eac san pham nia) mdc. thiet bj didn tu. khdng chi trong ITnh vuc dau bra ma con a xe ed ehiem t) trgng cao nliat trong cac mat cae ITnh vue khac. eii the nhu che tao may hang xuat khau ldi Arap Xdut. ehiem 76.2% mdc, CO khi, rdbdt, thuy san, cae mat hang gia trj nhap khau tuang duong vdi 11,9 ty lieu dimg de giam phu ihudc nang ne vao USD, tang 16,7% so vdi nam 2005. nguon dau lua va gia tang co hdi viec lam cho Nhat ban la ddi tae Idn thir hai trong thdi ngudi dan Arap Xeut . gian dai eua Arap Xeut (chi sau My). Bang 1 cho tha), khdi thugng thuong mai giira hai Trong cac chuyen tham vieng chinh thirc nude dat tir 8355,84 trieu USD trong nam lan nhau giua hai nude. Hgp mc thuang mai 1999 tang len 18598,59 trieu nam 2006. Can ludn la tam diem trong eae cudc thao luan giiia can thuang mai Arap Xeut ludn thang du va eae nha lanh dao cap cao. hai nude mong gia tang, tir 3200,57 tridu USD nam 1999 ddn mudn mo rdng ban nua hgp tae thuang mai 8616,54 trieu USD nam 2006. Xuit khiu cua phi dau mo. Nhat Ban si! hd trg Arap Xeut dau tu vao cac du an phi dau mo ma qudc gia nay .Arap Xdut tang tir 5778 trieu USD nam 1999 cd kha nang canh tranh nhu: san xuat nhira. tdi 13607,57 nam 2006, tang 235%. Nhap xa) dung, dien lu va eae mat hang tieu diing. khau eua Arap Xdut eung tang tu 2577,63 trieu USD nam 1999 ddn 4991 trieu Riyadh nam Chuyen vieng tham ljch sir cua Hoang Thai 2006, tang 193%. Mac du nam 2007 ed phin tu Sultan Bin Abdulaziz Al-Saud tdi Tok)0 lam gian doan bude tidn vim viit trong gia trj trong thang 6/2006 mo ra mdt chuang nidi thuang mai giiia hai nude, tu) nhien nd dudng trong quan he Nhat Ban- Arap Xeut. Rat nhieu nhu lai la budc chay da cho sir tang vgt ky luc cac edng ty Nhat Ban dang mudn mo rdng lien trong Ijch su quan he thuong mai Arap Xeut - ket kinh doanh vdi cac cdng ly a vuong qudc Nhat Ban cho tdi nay. Dieu nay cang khang va hai nude da cam ket "sir hcrp tiie ehien lucre djnh mdi quan he that sir ben chat giiia hai nude hap tdc thuemg nuii da Imh vue". Irong thdi

Tiip chi nghien cu-u CH.AC PHI & TRli>G B«)\G so 12 (52) thiing 12/2009 Quan he Nhat Ban.. Tru'ong Tuan Anh gian vieng tham nay, ingt dien dan doanh mdt the manh eua Nhat Ban vdi .Arap Xeut nghiep cac nganh phi dau lua giira hai nude nhu trao ddi van hoa, trao ddi hge gia, trao ddi dien ra tai Jeedah, ed nhidu dai dien cac tap giang vien cae trudng dai hge. mo nhieu eae doan ten tudi tren the giai a Nhat Ban da den suat hge bdng ve eae ITnh vuc kinh te - cdng tham du nhu: Sony, Toshiba, Canon va Fujitsu nghe cho cac sinh vidn Arap Xeut. Da) chinh va eae dai didn ngan hang, cac nganh cdng la mdt tam diem hgp tae mai va quan trgng nghiep nang, edng nghiep did va nganh edng trong tien trinh hgp tae dai lau giua hai nude. nghiep may bay da tham du dien dan nay. Hai nu'de eiing de xuat cho viec gui cac chuyen gia Arap tdi Nhat Ban cho cae chuang De eung cd han nua quan he trong eae ITnh vue thuang mai, chinb phu Nhat Ban da ky ket trinh dao tao chuyen gia khai thac dau khi va Hiep udc thuong mai tu do (FTA) vdi eae phat trien edng nghe. Nhat Ban cung hira giiip nude GCC, day la mdt bude dem trong quan da Nhat Ban phat trien cae chuyen giao trong he thuang mai tdt dep ban giiia Nhat Ban - ITnh vue thuong mai va dau tu, ciing nhu tang Arap Xeut. Nhat Ban se lidp tiic thuc day hgp cudng tai chinh cho viec hd trg phat trien co tac cdng nghe va phat trien ngudn nhan lue, la sa ha tang cho Arap Xeut. Chu thich:

' Nguon: hUp://M'\vw.:cjwva.com/printslc)rv.cliidslorvid=ZAWYA20090^02061912c!(d-06190009U'^02 ' Ngudn :htti):.'/ww\v..susris.orii Ngudn: Arap News

* Ngudn: hltp:/hvww.enecho.meti.sc).ip topics ener

'' Ngudn: http://ww\v.zawva.com/print.stc)rv.etnd'stc)r\id=Z.4WYA20090'^(l20619l2c!i:l=0619Ui)09U'02 ^ Ngudn: Td chirc hop lite llimmg mgi Jetro Tai lieu tham khao 1. 50 years of relationship: Cooperation in the 21st century between .Saudi Arabia and., theo hUp://ww\\.saudiembassv.or.ip/Fn/index.htin 2. Diplomatic Relations between Saudi - Japan, theo hUp://v\\v\\.saudieinbassv.or.ip/50vears/Fji/3.htm 3. Saudi .Arabian-Japanese Economic Relalions. theo http://\vvv\\.saudieinbassv.or ip/50vears/En/4.htm

4. Saudi .Arabia - Japan Relalions. theo http://vv\v\v.saudi-us-relations.oru/about/index.html 5. Saudi Arabia - Japan trade & Industry Cooperation, theo Ministrv of RIeclricit) and Water website http://wvv\v.mo\\rb.gov.sa/

Tiip chi ngiiien ciru CH.AC PHI & IRl.XG B6\C SO 12 (52) thang 12/2009