2020 | SAYI 14 ÜCRETSİZDİR CVSAIR BÜLTENİ 3 AYDA BİR YAYINLANIR

AKBAŞ ÖZLEM TEKİN GEZI: İSKOÇYA TUNCEL TUNCEL KURTİZ BAYRAKTAR AKINCI KURTIZ OKTAY SİNANOĞLU M.K. PERKER VENTILATION TECHNIC

Kaliteli Mühendislik, Uzman Teknik Yapı, Üretici Firma, Global Satış Ağı, Son Teknoloji Üretim, Genç ve Dinamik Profesyonel Ekip

216 417 12 48 www.cvsair.com.tr /cvsairtr 1

Tuncel Kurtiz 4 İçindekiler Cvsair Bülteni Vecihi

SAYI 14 - 2020 Akbaş

SAHİBİ 8 CVS HAVALANDIRMA SİSTEMLERİ SAN. TİC. A.Ş. ADINA Seyahat: Myanmar Tolga YOLCU 42 YAYIN KURULU Tolga YOLCU Kemal ATALAY

SORUMLU YAZI İŞLERİ Özlem DEKO MEDYA A.Ş. Tekin [email protected]

YÖNETİM YERİ 12 Ördekçioğlu Binası, Orta Mahalle Tevfik İleri Caddesi No:32/1 Pendik

YAYINA HAZIRLIK DEKO MEDYA A.Ş. Cihannuma Mh. İsmailiye Sk. Seyahat: İskoçya No:7 D:7 34353 Beşiktaş, İstanbul Tel: 0212 327 50 40 30 BASKI YERİ BKN GRAFİK Yüzyıl Mah. Mas-Sit Matbaacılar Sitesi 5. Cad. A Blok No: 303 Bağcılar, İSTANBUL 0212 430 60 30 Bayraktar Akıncı

Dergide yer alan makalelerdeki fikirler yazarlarına aittir. 16 Yazılar kaynak gösterilerek yayınlanabilir.

Vecihi Cvsair’in şirket içi bültenidir.

Ücretsizdir, para ile satılmaz.

26 Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu M.K. Perker 22 Cvsair Ventilation Technic / linkedin 3

Vecihi'nin son kontrollerini Gökova Körfezi'nde sabaha karşı yapıyo- Özlem Tekin, benim uzun yolculuk arkadaşım. Duygularımı ve kendi- rum. Birkaç saat önce deprem oldu. Yer iyi sallandı. mi temize çektiğim seyahatlerimde arka fon müziği.

Pandemi sürecinin stresi birikmiş herkeste. Yoğun bir telaş. Herkes "İstikbal göklerdedir" bakışına biraz daha yaklaştıran, Vecihi Hürkuş uzun yaşamak istiyor. gibi nice güzel insanın açtığı yolda göğsümüzü kabartan insansız hava araçları süreci. İz bırakanlar uzun yaşar gibi geliyor. Yaşam bitiyor ardından izlerin geliyor. Keyifli okumalar...

Tuncel Baba, yazdı, çizdi, oynadı, yaşadı. İnat hikayeleri ile anlattı ef- Vecihi sanelerini Anadolu'nun. Duvarda vardı acıtan sahneleri, ilk filmleri ve yasaklı yılları. Sonra Kazdağları.

M.K. Perker, tesadüf tanıştım kendisiyle, kitapları. Sonra araştırdıkça daha derine indi merakım. Sergi açılışı yapıldı ama pandemiden do- layı ziyaretçisiz halde. İlk yapmak istediğim eylem, "gece vardiyası" serisi karikatürleri canlı görmek. TUNCEL KURTİZ 5

TUNCEL KURTIZ

Tuncel Kurtiz’in canlandırdığı karakterler izleyicilerin beğenisini kazandı. Yurtiçinde ve yurtdışında pek çok projede yer alan usta oyuncuyu saygıyla anıyoruz...

1 ŞUBAT 1936 tarihinde İzmit'in Bahçecik nahiyesin- Yurt içi ve yurt dışında pek çok tiyatroda (A.B.D, Alman- de dünyaya gelen Tuncel Kurtiz’in babası Hamdi Valâ ya, İsveç, Hollanda vs.) sahne alan başarılı oyuncu, Şeyh Kurtiz Selanik doğumlu bir Türk bürokrat, annesi Mü- Bedrettin Destanı, Keşanlı Ali Destanı, Devr-i Süleyman fide Kurtiz ise Boşnak’tı. Sezgin ve Rengin adında iki gibi pek çok tiyatro oyununda rol aldı. kardeşi olan Tuncel Kurtiz, bürokrat babasının görevi 1964 yılında rol aldığı ve Orhan Günşiray'ın yönettiği gereği İlkokulu sekiz farklı şehirde okudu. Ortaokulu “Şeytan’ın Uşakları” adlı sinema filmi ile beyazperdeye Edremit’te okudu. Yine farklı şehirlerde devam ettiği adım atan Kurtiz, sinemadan bir daha kopmadı. Yılmaz lise hayatını Haydarpaşa Lisesi'nde sonlandırdı. Üniver- Güney’in “Sürü”, “Umut” ve “Duvar” gibi efsanevi filmle- sitede kısa bir süre hukuk fakültesinde, daha sonra ise rinin de aralarında yer aldığı 100’e yakın filmde rol aldı. İngiliz filolojisi, felsefe, psikoloji ve sanat tarihi bölüm- Türkiye sinema tarihinin diğer klasiklerinden Tunç Okan lerinde okudu; ancak hiçbirinden mezun olmadı. İlk işi, filmi “Otobüs”, Erden Kıral imzalı “Kanal” gibi filmlerde İETT'de ışık kontrolörlüğü oldu. rol aldı. 1981 Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde Oyunculuğa tiyatro ile başlayan Kurtiz, ilk olarak “En İyi Senaryo Ödülü”nü Nurettin Sezer ile kaleme al- 1958 yılında, Tiyatrosu'nda sahne aldı. dığı “Gül Hasan” filminin senaryosuyla kazandı. TUNCEL KURTİZ

12 Eylül 1980 darbesi sonrasında Yılmaz Güney'in ölü- müyle memleketine küsüp yurtdışında yaşamaya başla- dı. İsveç, ABD ve Almanya'da tiyatro kariyerini başarıyla sürdüren, yabancı tiyatro ve sinema projelerinde yer alarak yeteneğini ispatlayan sanatçı Türkiye’ye 90'larda tekrar döndü. Yeşilçam'ın eski solcusu olarak bilinen ya- pımcı, yönetmen ve oyuncularıyla ilişkilerini sürdürdü. 2003'te yönetmen Reis Çelik ile birlikte Ardahan'ın Çıl- dır ilçesinde yöre halkı ile birlikte "İnat Hikayeleri" fil- minde rol aldı. Tuncer Kurtiz’in genç nesiller tarafından tanınması ise, son yıllarda oynadığı televizyon dizileri sayesinde oldu. 2003 yılında “Alacakaranlık”, 2006 yılın- da ise “Hacı” adlı dizilerde rol alan Kurtiz, özellikle 2007 yılında yayınlanan “Asi” ve 2009 yılında vizyona giren “Ezel” adlı dizilerle beraber popüleritesini büyük oran- da arttırdı. 1979 yılında çekilen sinema filmi Gül Hasan ile yönetmenliği denemiş olan Kurtiz, ayrıca Gül Hasan ve Bereketli Topraklar Üzerinde (1980) adlı filmlerin se- naryosunu da yazmıştır. Kurtiz’e Ekim 2011'de 48. Altın Portakal Film Festivali'nde "Yaşam Boyu Onur Ödülü" ve- İNAT HIKAYELERI rildi. Altın Portakal, Gümüş Ayı ve Altın Böcek ödüllerinin İnat Hikayeleri, Ardahan'ın Çıldır ilçesinde yöre sahibi olan Tuncel Kurtiz, “Muhteşem Yüzyıl” dizisinde halkıyla doğaçlama çekilen 2003 yapımı Türk deney- ise Şeyhülislam Ebu Suud karakterini canlandırdı. sel-belgesel filmdir. Bu filmde oyuncu Tuncel Kurtiz ve yönetmen Reis Çelik'in oluşturduğu iki kişilik profes- EDREMIT'TE BUTIK OTEL İŞLETTI yonel kadro dışında Çıldır halkı ve amatör oyuncular Kurtiz, 2010 Yaz döneminde Edremit'in Çamlıbel yer aldı. Reis Çelik'in anlatımına göre: Kurtiz ve kendisi kasabasında eşi ve kayın biraderi ile birlikte işlettiği Anadolu'nun büyük halk geleneklerinden olan aşık- Zeytinbağı adlı butik otelden NTV için “Tuncel Kurtiz lıktan yola çıkmışlardır. Çok kısa bir senaryo taslağı ve Dostları” başlıklı bir program sundu, aynı yıl BBC’nin ile Çıldır'a giden ikili, aşıklık geleneğinde olduğu gibi Hayat (Life) belgeselini seslendirdi. Kurtiz, Menend Kur- bir sözcükten doğaçlama yaparak bir film çıkarmışlar- tiz ile evli idi. Aslı adında bir kızı ve Mirza adında bir dır. "İnat" sözcüğü ve "İnatlaşmak" filmin ana öğesini oğlu vardır. Tuncel Kurtiz, 27 Eylül 2013 tarihinde İstan- oluşturur. Yönetmen Reis Çelik'in de doğduğu bölge bul Etiler’deki evinde düşerek başını çarpması sonucu olan Ardahan'da kış ve yaz aylarında toplam 3 aylık bir 77 yaşında hayata veda etti. sürede çekilmiştir. Çekim yeri kışları buz tutan Çıldır 7

Gölü ve 2000 rakımlı Çıldır köyleridir. Bölge insanının Çöp Bir Kırık Kalp” ve “Cambaz Şaho”dur. yaşamsal yardımları ve bölge aşıklarının öykü ile do- “Lades” hikayesinde bir karakter olan Koço Ağa, ğaçlamaya katkıları unutulmaz bir filmin oluşmasını bölgenin diğer ağası Latif’le ladese tutuşur. Koço’nun sağlamıştır. aklı aylarca Latif’le tutuştuğu ladeste kaldı. Çünkü si- lahı vardı işin sonunda, silah da namus demekti. Hi- DOĞAÇLAMA HIKAYELER kaye Çıldır’ın üzerinde giderken anlatılır. Diğer hika- Bölge insanı, oyuncu Tuncel Kurtiz ve yönetmen ye ise birbirleriyle evlenmek isteyen Yusuf ve Reis Çelik bir arada bölgenin halk öykülerinden der- Şahsenem üzerinedir. Şahsenem Yusuf’a varabilmek leme yaparlar. Sonunda bir ana öykü üzerinde üç öykü için zor bir muammayı çözmelidir. Bu iki hikayede de ortaya çıkar. Kış aylarında ulaşımı sağlayan at kızağını insan, onuru için inatlaşır. Koço silahını namusuyla işleten Daşo’nu kırmızı bir minibüsle olan mücadelesi özdeşleştirdiği için rüyalarında sürekli Latif’i ve karı- ana öyküdür. Kızakçı kışın buz tu- sını beraber görür. Bu inat onu bile tan Çıldır Gölü üzerinden kestirme bile ölüme götürür. Şahsenem, aşkı gittiğinden minibüsün göle gire- için muammayı çözmeye çalışır. Bir meyeceğini ve yeni rakibinin ken- ay boyunca yemeden içmeden dü- disinden hızlı olamayacağını iddia şünür ve sonunda da döktüğü göz- etmektedir. İkisi arasında inatlaşma yaşıyla muammayı çözer ama bu ka- başlar. İnatlaşma devam ederken kızak ve minibüsün dar aşağılanmayı, aşkı için şart koşulmayı onuruna yolcularından tanınmış aşıklar ve hikaye anlatıcıları yediremez. Çeker gider. En son hikayede de Cambaz da bu kıyasıya yarışa katılırlar ve inat üzerine öyküler Şaho’nun bahis tutuşarak şehirli aklını yenmesi, kur- anlatırlar. Anlatılan öykülerin adları “Lades”, “Beş Kırık nazlığı anlatılır. AKBAŞ

ZEKI, ESTETIK VE BAĞIMSIZ BIR TÜRKIYE KÖPEĞI: AKBAŞ 9

ÜLKEMIZE ÖZGÜ KÖPEK IRKLARI ARASINDA YER da onlarla birlikte yerleşmiş. Akbaş Anadolu’daki en eski köpek ırklarından biri bu arada. Irkın kökeninin ALAN AKBAŞ, GELENEKSEL OLARAK SÜRÜ VE 3000 yıl önceye dek gittiği ve atalarının da farklı ço- BEKÇI KÖPEĞI OLARAK KULLANILSA DA BUGÜN ban köpeği ırkları olduğu düşünülüyor. DÜNYANIN BIRÇOK YERINDE EV KÖPEĞI OLARAK DA BESLENIYOR. AKBAŞLARIN FIZIKSEL ÖZELLIKLERI • Akbaş köpeklerinin ağırlıkları 40-64 kilo arasında değişir. Genellikle erkekler dişilerden daha ağırdır. • Yükseklikleriyse 71-86 santim arasındadır. • Tüyleri düz ve uzundur. TÜRKIYE köpek cinsleri açısından sanılandan daha • Senede iki kez kızgınlık dönemine girerler ve kızgın- zengin. Çoğu kişi ülkemize özgü köpek ırkları konu- lık dönemleri ortalama 21 gün sürer. sunda yeterli bilgiye sahip değil, Türkiye köpekleri • Hamilelik süresi 58-63 gün arasındadır ve bir batın- denilince akla ilk gelen Sivas Kangal oluyor. Akbaş da ortalama 8-9 yavru dünyaya getirirler. köpekler çoğu kez Kangal ile karıştırılıyor, oysaki bu • Akbaş ırkının ortalama yaşam süresi 10-15 yıldır. iki ırk farklı özelliklere sahip. Akbaş ırkı esas olarak de dengelidir. sürü koruma köpeği olsa da yumuşak mizacı sebebiy- KARAKTERI • Yabancılara karşı şüphecidir ama bu yabancı görür görmez saldıracağı anlamına gelmez. Akbaş köpek- le son yıllarda ailelerin de birlikte yaşadığı bir dost • Büyük köpeklerin çoğunda olduğu gibi Akbaşların haline gelmeye başladı. Bugün başta Amerika olmak da saldırgan olduğuna dair yanlış bir kanı hakim. Oy- lerin yüksek bir ayırt etme ve bağımsız düşünme ye- üzere dünyanın dört köşesinde Akbaş yetiştiriliyor ve saki Akbaş çok başarılı bir sürü ve bekçi köpeği olup, teneği vardır, dolayısıyla bir yabancının iyi mi kötü bu köpekler yalnızca ülkemizde değil tüm dünyada saldırganlık eğilimi yoktur. mü olduğunu algılama konusunda sıkıntı çekmez, çok seviliyor. İşte karşınızda Türkiye’nin muhteşem • Akbaş ne utangaç ne de agresiftir. Dengeli bir mizacı yabancıdan tehlike geldiğini hissetmezse saldırmaz. köpeği Akbaş! vardır. • Kendi başına düşünme eğilimi sebebiyle bazen Ak- • Bekçi köpeği olarak kullanıldığında elbette bölge- başları eğitmek zor olabilir. Bunun için sabırlı olmak AKBAŞ KÖPEĞININ KÖKENI sine giren yabancılara karşı şüphecidir. Bölgesin- gerekebilir. Esas olarak Eskişehir’e özgü bir ırk olan Akbaş Emir- de herhangi bir tehlike ya da değişiklik olduğunda • Akbaş uyum sağlama konusunda da başarılıdır, apart- dağ, Sivrihisar ve nadiren Polatlı-Haymana arasında bunu insanlara bildirme konusunda başarılıdır. man hayatına kolayca uyum sağlayabilir. Ancak apart- da görülür. Bu iri cüsseli köpeklerin Türkiye’ye Orta • Diğer köpeklerle anlaşma konusunda bazen sorun manda yaşayan Akbaşların düzenli olarak dolaştı- Asya’dan getirildiğine inanılıyor. Orta Asya’dan hay- yaşayabilir. rılması, bir bahçede hava alıp gezinme olanakları vancılık yapan yarı-göçebe topluluklar ile beraber o • Çok sosyal bir ırk değildir. sunulması gerekir. Unutmayın ki bu köpekler sürü zaman Osmanlı olan topraklara gelen Akbaşların bu • Havlama eğilimi orta düzeydedir. köpekleridir yani açık havada zaman geçirmek Ak- topluluklarla beraber göçebe yaşam sürdüğü biliniyor. • Kedilerle köpeklerle olduğundan daha iyi anlaşabilir. başlar için çok önemlidir. Daha sonra topluluklar yerleşik düzene geçince Akbaş • Çocuklarla ilişkisi de dengeli mizacına uygun şekil- • Akbaşlar çok zeki, cesur ve bağımsızdır. AKBAŞ

AKBAŞ BAKIMI TEMEL ÖZELLIKLERI Akbaş özel bir bakım gerektirmez. Diğer ırklar gibi Akbaş; iri cüsseli, atletik yapılı, dururken ve hareket Akbaşları da düzenli taramak, düzenli dolaştırmak ge- halinde son derece güzel ve zariftir. Anadolu'da kul- rekir. Ayrıca diş sağlığına da özen göstermek isabetli lanılan en eski koruma köpeklerinden birisidir. Apart- olur. Beslenmesinde büyük ırklar için formüle edilmiş man hayatına pek uygun değildir, fakat her köpek gibi mamaları tercih etmek de en doğrusudur. uyum yeteneği vardır. Hareket etmek ve mutlu olmak için geniş alanlara ihtiyaç duyar, yeterli sıklıkta dolaş- AKBAŞ IRKINDA GÖRÜLEBILEN SAĞLIK SORUNLARI tırıldığında ve en azından günün bir bölümünde kapalı Tüm köpek türlerinde olduğu gibi Akbaşlarda da bir- bir bahçede zaman geçirme şansı olduğunda, şehirde çok sağlık sorunu ile karşılaşılabilir. Bu ırkın herhangi de rahatlıkla yaşayabilmektedir. Amerika'da uzun sü- bir hastalığa karşı yatkınlığı yoktur. Aşağıda bahsede- reden beri yetiştirilen Akbaş cinsi köpeklerin hemen ceğimiz hastalık ve sorunlar Akbaşlarda sık görülen her ortama uyum sağladığı gözlemlenmiştir. Bağım- hastalıklar arasında yer alır. sız ve yer yer dominant karakteri nedeniyle yetişkin Mide torsiyonu: Özellikle büyük köpek ırklarını etki- döneme gelene kadar Akbaş köpeklerin eğitimlerini leyen bir sorun olan mide torsiyonu ne yazık ki çoğun- ara vermeden sürdürmek gerekir. 3-6 aylık dönemde lukla ölümle sonuçlanıyor. temel eğitim, 6-9 aylık dönemde ise ileri eğitim alabi- Kalça displazisi: Kısaca kalça çıkığı olarak tanımla- NELER YAPAR lecek kapasitededirler. Kırsal alanda 5 aylık Akbaşlar yabileceğimiz bu hastalık da daha çok büyük köpek Koyun, inek gibi çiftlik hayvanlarına karşı iyi ve koru- sürülere çobanlık yapmaya başlarlar. ırklarını etkiliyor ve Akbaş da bu ırklardan biri. yucu, fakat kurt, ayı, çakal gibi yabani hayvanlara karşı Akbaşlarda ayrıca dilate kardiyomiyopati, hipotiroi- çok saldırgandır. Genellikle yabancılara karşı saldırgan dizm ve göbek fıtıkları da görülebilir. olduğu için bulunduğu evin veya bahçenin çevresi dış ortamı görmemesi için kapatılır. Aksi halde yürüyen ve hareket eden her şeye havlayabilir. Üzerinde çalışıla- rak sosyaleştirildiğinde ise bu özellikleri rahatsız edici boyutlara varmaz. Akbaş köpekler doğaları gereği aşırı korumacı ve şüphecidirler, bu nedenle hemen herke- si ilk etapta potansiyel tehlike olarak görebilirler, bu özelliklerini törpülemek için sabırlı bir şekilde sosyal- leştirilmeleri gerekir. Geceleri, gündüz vaktine göre daha fazla dikkatli ve bekçidirler. Günümüzde bekçi köpeği olmanın yanı sıra çoban köpeği olarak da kulla- nılmaktadır. Akbaş ırkı, uluslararası pek çok yarışmada çobanlık ve sürü koruma konusunda birinci olmuştur. 11

AXIAL FANS AXIAL FAN ART ÖZLEM TEKİN

TÜRK ROCK MÜZIĞINE DAMGA VURAN Özlem Te k i n &

ŞARKILARI 13

TÜRK ROCK MÜZIĞINE DAMGA VURAN ÖZLEM Gezegen X Duvaksız Gelin TEKIN, ALIŞILMIŞIN DIŞINDA TARZI İLE ALBÜMLERI Fazla zaman kalmadı Dur gülüm, sus ağlama DİKKAT ÇEKMİŞTİ. TEKİN, “AŞK HER ŞEYI Kime Ne (Ocak 1996, Peker Müzik) Geri sayım başladı Yeter çektiğin Söylenenin tam tersine Kördüğüm körpe yüreğin AFFEDER MI?”, “DUVAKSIZ GELIN”, "HERKES Öz (28 Şubat 1998, İstanbul Plak) ŞANSLI DOĞMUYOR" GIBI ŞARKILARIYLA Gezegen X yaklaştı Bak titriyor ellerin Laubali (Haziran 1999, İstanbul Plak) Seni ezenler ezip geçenler TOPLUMSAL SORUNLARA DUYARSIZ OLMADIĞINI Tek Başıma (13 Ağustos 2002, İstanbul Plak) Daha bir şey görmedik Taş olsun birer birer GÖSTERMIŞTI. MÜZIKSEVERLERIN HAFIZALARINA 109876543210 (2005, İstanbul Plak) Gezip yiyip içmedik Neler ettin, neler buldun KAZINAN MELODILERIN SAHIBI ÖZLEM TEKIN'I Bana Bi' Şey Olmaz (2010, Sony Music) Öğrendiğimin tam tersine Yok de haykır gelin Mahşer günü yaklaştı Böyle zorla düğün olmaz ki ŞARKILARIYLA YENIDEN HATIRLATIYORUZ... Kargalar (2013, Ateş Müzik) Yok mu sevdiğin Kalk, yatağını boz, arkana bakma Böyle zorla gelin olunmaz ki Koş, yollara vur, şansını zorla Yok mu bildiğin Git, kuralını koy, kendine oyna Duvaksız gelin olmaz 18 Kasım 1971 tarihinde California'da dünyaya ge- dan Bursa'da temelleri atılan Volvox grubunda solist Sor, hedefini bul, kimseyi takma len Özlem Tekin, babası Prof. Dr. Talat Tekin'in Berkeley ve klavyeci olarak görev aldı. Volvox grubu ile birlikte Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olması nedeniyle Türkiye'de hiç denenmemiş sahne çalışmaları gerçek- çocukluğunun bir kısmını Amerika'da geçirdi. İlkokula leştirdi. Volvox grubundaki ilk senesinde akustik gitar Bugün günlerden isyan başlamadan önce Türkiye'ye geldi. İlkokulu Ankara'da, çalmayı öğrendi ve çeşitli besteler yapmaya başladı. Uzun ömür bir yalan Fransızca eğitim veren Tevfik Fikret Lisesi’nde okudu. 1996 yılında ilk solo albümü “Kime Ne”yi çıkardı. O Beklediğimin tam tersine Müziğe olan ilgisi çocuk yaşlarda gelişti. Bir süre piya- güne değin Türkiye'de çok fazla yaygın olmayan tarzı Neşe doluyor insan no dersi alan Tekin, bu yeteneğini daha fazla geliştir- ile büyük yankı uyandırdı. Albümden ilk hit şarkı “Aşk mek isteyince Hacettepe Üniversitesi Devlet Konser- her şeyi affeder mi?”, müziğiyle beğeni toplarken içer- Kalk, yatağını boz, arkana bakma vatuarı sınavlarına girerek Klarnet bölümünü kazandı. diği konu açısından tartışma programlarında yer bul- Koş, yollara vur, şansını zorla Müzik eğitimi devam ederken Ankara'da sahne çalış- du. Bu albümden ikinci klibini “Duvaksız gelin” isimli Git, kuralını koy, kendine oyna malarına başladı. Yaz dönemlerinde Bodrum başta şarkıya çekti. Bu şarkı ise başlık parası ve zorla evlen- Sor, hedefini bul, kimseyi takma olmak üzere birçok mekanda sahne alarak pop, rock, meye karşı tepki niteliği taşırken Özlem Tekin’e gerçek metal, punk ve caz türlerinde müzik yaptı. Daha sonra anlamda popüler olmanın yollarını açtı. Aynı yılın yaz Zaman kalmadı Grup Lokomotif’ten aldığı bir teklif üzerine İstanbul'a aylarına gelindiğinde ise Tekin’in albümünde bulunan Sayım başladı geldi. Profesyonel sahne çalışmalarına bu grubun üye- en hareketli şarkılardan biri olan “Yar bana varma- si olarak, Seyyal Taner ve Zerrin Özer'e vokal yaparak dı” eserine klip çekildi. Tekin’in ilk albümünden son Uzun bir ömür yalan başladı. Şebnem Ferah ve Ebru Bank (Eroğlu) tarafın- klip çalışması ise sokak çocuklarının konu edildiği 10, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1, 0 bum ÖZLEM TEKİN

Hep Yek Dağları Deldim "Herkes şanslı doğmuyor" isimli şarkı için yapıldı. İlk albüm Özlem Tekin’e Türk rock müziğinde kariyer Gün benim günüm hiç bi engelim yok Bomboştu uzun zamandır kalbim sağlarken Tekin ikinci albümün hazırlıklarına başladı. Bu kez önümde Düşlerim evim buz gibi ellerim İki yıl süren çalışmalar sonucunda ikinci albüm “Öz” Az düşünmedim çok üzülmedim Seni buldu karanlıkta Yaş da yok gözümde Yalnızdım sende yalnızdın aslında 1998’in baharında müzik piyasasına sunuldu. “Ba- Ayrılık ya bu zor biraz Güzel olduğu gibi olduğu yerde har” isimli şarkıyla albüm çıkışını gerçekleştirdi. Bu Ama geçer günün birinde Ama olduğu gibi görünecek cesur adam nerde albümden yaklaşık bir buçuk yıl sonra da üçüncü al- Sensiz olmaya razıyım Allah'ın cezası birkaç hafta süre bümü “Laubali”yi piyasaya çıkardı. Laubali, albümün Bırak bitsin bittiyse kalamam seninle Alışmadan aman abi yakınlaşmadan şu mesele klip çekilen ilk şarkısı da oldu. Uzun bir aradan son- Karar verdim gitmeye Aşıksan korkuyorsan kayıp ra “Tek Başıma” albümüyle geri dönen Özlem Tekin, Sevip de susuyorsan ayıp yazık albümün adının “Tek Başıma” olmasının sebebinin Bundan böyle hep yek hep tek başıma Daha gerçek ne var hayatta Dere tepe dümdüz kendi yoluma Hem ne var korkup kaçacak bunda albümdeki tüm şarkıları tek başına bir haftada yap- Yalnız kaldım sanma koca dünya yanımda Biter tabi istersen tığından kaynaklandığını belirtti. 5 Mayıs 2005’te Bundan böyle aşkım mevlamdır Yeter çeker gidersin ayrı “Ozz” olarak adlandırdığı arkadaşlarıyla birlikte 5. al- Ama bil başarırım bümü “109876543210”ı çıkardı. Kanmam yalana Sen olmasan da yaşatırım ben bu aşkı “Mucizeler Komedisi” adlı müzikli tiyatro oyununda Dizginsiz aklım belalımdır (düşmandır) yer alan Özlem Tekin, 2006 yılında Cem Yılmaz ile baş- almam yanıma Dağları deldim tek başıma çölleri aştım Bir tek ben erleri yendim kız başıma rolünü paylaştığı “Hokkabaz” adlı sinema filmi ile adın- Gün gelir geçer ay biraz durur Sende yıkılmam dan söz ettirdi. 2006 yılı başında yönetmenliğini Kartal Yılların cebinde Dağları deldim tek başıma çölleri aştım Çidamlı’nın gerçekleştirdiği, başrolünü Burhan Öcal ile Az direnmedim çok gücenmedim Bir tek ben erleri yendim kız başıma paylaştığı “Maçolar” adlı dizide rol aldı. Bu dizi 5. bö- Hırs da yok içimde Sende yıkılmam lümden sonra yayından kaldırıldı. 2007 yılında “Fesu- Hürriyet ya bu zor biraz ama güzel panallah” adlı dizide rol aldı. 2007 yılı başında hayran Yeri gelince Görgülü bilgili olsun zengin olsun diye hiç işim olmaz Yardan olmaya razıyım Benim keyfim yerinde sitesi önderliğinde, Özlem Tekin Bahar Ormanı, Tema Bırak bitsin bittiyse Magazin malı güllü dallı motorlar gibi Vakfı aracılığıyla oluşturuldu. 8 Ağustos 2008 tarihinde Durmam yerimde Koca aramıyorum ki oğlum ben bu şarkılar niye Cem Öcal ile evlendi. 29 Nisan 2010 tarihinde “Bana Bi' Karar verdim gitmeye Aşk için aşk Şey Olmaz” adlı albümünü çıkardı ve ilk klibi bu albüm- Bende sapına kadar var o ayrı deki “Yatağım Boş” parçası için çekildi. Şu sıralar daha Ama bil kesip atamam sakin bir hayatı tercih edip Bodrum’da yaşayan Tekin’in Sen olmasan da unutamam ben bu aşkı yeni şarkılarıyla geri dönüşünün yaklaştığını hissediyo- Dağları deldim tek başıma çölleri aştım bir tek ben ruz. Merakla ve heyecanla bekliyoruz biriktirdiklerini. Erleri yendim kız başıma Dünya starı olma yolunda Özlem Tekin'i izlemek bize Sende yıkılmam keyif verecektir. 15 www.cvsair.com.tr

newairbender

VENTILATION FAN UNITS BAYRAKTAR AKINCI TİHA

“İstikbal Göklerdedir” 17

TÜRKIYE, BAYRAKTAR AKINCI’NIN UÇUŞUYLA BIRLIKTE BU SINIFTA INSANSIZ HAVA ARACINA SAHIP DÜNYADAKI 4 ÜLKEDEN BIRI OLDU VE ATATÜRK’ÜN HEDEF GÖSTERDIĞI “İSTIKBAL GÖKLERDEDIR” SÖZÜ DOĞRULTUSUNDA ÇALIŞMALARA HIZ VERDI.

BAYKAR Makina tarafından yerli ve milli imkanlarla için de farklı konfigürasyonlarla da uçabilecek şekilde recek olan Bayraktar Akıncı TİHA, burun kısmında bu- geliştirilen, Türk Silahlı Kuvvetleri, Emniyet Genel Mü- tasarlandı. lunacak milli üretim AESA radarı ile yüksek durumsal dürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Milli İstihba- farkındalığa sahip olacak. Kanat altında taşıyacağı rat Teşkilatı tarafından aktif olarak kullanılan, Ukrayna MILLI MÜHIMMATLAR KULLANACAK yerli ve milli hava-hava mühimmatlarıyla harekat icra ve Katar’a da ihraç edilen Bayraktar TB2 Silahlı İnsan- Kendine özgü bükümlü kanat yapısıyla 20 metre edebilecek. sız Hava Aracı’ndan daha uzun ve daha geniş olan Bay- kanat açıklığına sahip olan hava aracı platformu, tam raktar Akıncı TİHA stratejik görevler icra edecek. otomatik uçuş kontrol ve 3 yedekli otopilot sistemi sa- GELIŞMIŞ YAPAY ZEKA yesinde yüksek uçuş güvenliği de sağlayacak. Bünyesinde EO/IR kamera, ASELSAN tarafından mil- 24 SAAT HAVADA KALACAK Faydalı yük kapasitesi sayesinde taşıyacağı milli li olarak üretilen AESA radarı, görüş hattı ötesi (uydu) 24 saat havada kalabilen ve 40 bin fit servis tavanı- mühimmatlarla görev icra edebilecek olan Bayraktar bağlantı ve elektronik destek sistemleri gibi kritik na sahip olan Bayraktar Akıncı, 400 kilogram dahili ve Akıncı, seyir füzesi atabilme yeteneğiyle büyük bir güç yükler taşıyacak olan hava aracı, gelişmiş yapay zeka 950 kilogram harici olmak üzere toplam 1350 kilog- çarpanı olacak. Bayraktar Akıncı TİHA, TÜBİTAK SAGE özelliklerine de sahip olacak. Ayrıca bulundurduğu 3 ram faydalı yük taşıma kapasitesiyle ön plana çıkıyor. ve ROKETSAN tarafından üretilen milli mühimmatlar adet yapay zeka bilgisayarı vasıtasıyla sensörlerden 5,5 ton kalkış ağırlığı bulunan Bayraktar Akıncı TİHA, 2 MAM-L, MAM-C, Cirit, L-UMTAS, Bozok, MK-81, MK-82, ve uçak üzerinde bulunan kameralardan aldığı verileri adet 450 beygir gücünde turboprop motor ile gökyü- MK-83, Kanatlı Güdüm Kiti-MK-82, Gökdoğan, Bozdo- kaydederek bilgi toplayabilecek. züne yükseliyor. Bayraktar Akıncı TİHA aynı zamanda ğan, SOM füzelerini kullanabilecek. Hiçbir dış sensöre veya Küresel Konumlama Siste- 2x750 beygir ve 2x200 beygir güç üreten motorlar F-16’ların icra ettiği bazı görevleri de gerçekleşti- mi’ne ihtiyaç duymadan hava aracının yatış, dikilme BAYRAKTAR AKINCI TİHA

ailenin ikinci nesil mühendislerinin katılımı (Haluk, Sel- çuk ve Ahmet Bayraktar) ile Baykar bünyesinde savunma ve havacılık dünyasında insansız hava aracı (İHA) tekno- lojileri ile bu alanda Ar-Ge çalışmalarına başlanıldı. Ar-Ge merkezi ve üretim tesisleri bünyesinde farklı mühendislik disiplinlerinden 800 kişilik (mühendis, tekniker ve teknisyen) Ar-Ge ekibiyle farklı sınıflar- da yer alan sabit kanat ve döner kanat insansız hava araçları için Uçuş Kontrol Sistemleri, Görev Bilgisayar TEMEL UÇUŞ PERFORMANS KRITERLERI GELIŞMIŞ ÖZELLIKLER Sistemleri, Otomatik İniş ve Kalkış Sistemleri, Komu- • 40,000 Feet Uçuş İrtifası • Tam Otomatik Seyir ve Rota Takibi Özelliği ta Kontrol ve Arayüz Sistemleri, elektromekanik Servo • 24 Saat Havada Kalış Süresi • Dahili Sensör Fizyonu Destekli Hassas Otomatik Aktüatör, Elektrik Güç Birimleri vb. sistemler elektro- • Çift Yedekli SATCOM + Çift Yedekli LOS (250 Km) Kalkış ve İniş Özelliği nik donanım, yazılım ve yapısal özellikleri ile tasarla- • Tam Otomatik Uçuş Kontrol ve 3 Yedekli Otopi- • Tam Otomatik Taksi ve Park Özelliği nıp, prototip ve test aşamaları neticesinde butik ola- lot Sistemi (Triple Redundant) • Yarı Otonom Uçuş Modları Desteği rak üretiliyor. • Yer Sistemlerine Bağımlı Olmaksızın Tam Oto- • Hata Toleranslı ve 3 Yedekli Sensör Füzyonu Uyg. Şirket, Kale-Baykar Mini İHA ile ilk milli insansız ke- matik İniş ve Kalkış Özelliği • Çapraz Yedekli YKİ Sistemi şif ve istihbarat (haberalma) hava aracını geliştirme • GPS Bağımlılığı Olmaksızın Dahili Sensör Füzyo- • Özgün Yedekli Servo Aktüatör Birimleri unvanına sahip oldu. Söz konusu sistemlerden Kara nu ile Seyrüsefer Özelliği • Özgün Yedekli Lityum Tabanlı Batarya Birimleri Kuvvetleri Komutanlığı 19 set (76 adet uçak içerir) İHA sistemi alımı için firmayla anlaşmaya vardı. Baykar bünyesinde 2007 yılında Türk Silahlı Kuvvet- ve yönelme açılarını tespit edebilecek olan bu yapay koşullarında dahi görüntü alarak kullanıcıya aktarabi- leri envanterine giren ilk İHA unvanına sahip mini zeka sistemi, coğrafi bilgileri kullanarak çevresel far- lecek. Meteoroloji radarı ve çok amaçlı hava radarını kındalık sağlayacak. Gelişmiş yapay zeka sistemi elde bünyesinde barındıracak olan hava aracı platformu bu ettiği verileri işleyerek karar verme özelliğine sahip kabiliyetleriyle sınıfında lider olacak. olacak. İnsan gözüyle tespit edilemeyen kara hedefle- rini tespit edebilecek olan yapay zeka sistemi, Bayrak- tar Akıncı’nın daha etkin kullanımını sağlayacak. BAYKAR MAKINA Bayraktar Kardeşler’in kısaltılmış hali olarak isimlen- YÜKSEK DURUMSAL FARKINDALIK dirilen Baykar Makina 1984 yılında Makina Yük. Müh. Milli olarak geliştirilen AESA radar ile yüksek durum- Özdemir Bayraktar tarafından otomotiv sanayine yer- sal farkındalık ile görev icra edebilecek olan Bayraktar lileştirmeye tabi hassas motor, pompa ve dişli kutusu Akıncı TİHA, Sentetik Açıklıklı Radar (SAR) ile elektro parçalarının imalatı konusunda hizmet etme amacıyla optik sistemlerin görüntü almakta zorlandığı kötü hava %100 yerli sermaye ile kuruldu. 2000 yılından itibaren 19

inovatif BAYRAKTAR AKINCI TİHA

İHA Sistemi’ne yönelik yürütülen Ar-Ge faaliyetleri YOU’VE TO sonucunda Baykar Makina 2010 yılında 9. Teknoloji ödülünü kazandı. Baykar Makina’nın "Üç Yedekli Tak- tik Sınıf Uçuş Kontrol Sistemi Yazılım Bileşenlerinin GO AND Geliştirilmesi" projesi, Yıldız Teknik Üniversitesi Tek- nopark’ın 2015 yılında birincisini düzenlediği Tekno- SEE lojinin Yıldızları Ödülleri programında “Proje Yıldızı” ödülüne layık görüldü. Yürütülen Ar-Ge çalışmalarının sonucu olarak geliştirilen Bayraktar Taktik İHA Siste- mi projesi kapsamında Savunma Sanayi tarihinde % 90’nın üzerinde sonuçlanan Sanayi Katılım oranı sağ- landı. Bayraktar Taktik İHA 2014 yılı içerisinde icra et- Taktik İHA Sistemi, 17 Aralık 2015 tarihinde 2 adet Ro- tiği otomatik uçuşlar ile 27.030 feet irtifa ve 24 Saat ketsan MAM-L güdümlü füzesi yüklü şekilde yapılan 34 Dakikalık uçuş süresi ile ülke tarihinde milli hava atış testinde %100 isabet ile hedefleri vurma başarı- sınıfı Bayraktar Mini İHA sistem ve alt sistemleri ile ge- araçları ile gerçekleştirilmiş en uzun süreli uçuş ve en sını gösterdi. Bu deneme ile keşif ve gözetleme yapar- liştirildi. 2012 yılında Katar Silahlı Kuvvetleri’ne yapı- yüksek irtifa rekorlarını kırdı. Bayraktar TB2 Sistemle- ken, anlık olarak ortaya çıkan hedefleri vurabileceğini lan satış ile Bayraktar Mini İHA yurtdışına ihraç edilmiş rinin kabul testleri 1. sistem için 2014 Kasım, 2. sistem gösterdi. ilk milli hava aracı sistemi oldu. Bayraktar Taktik Sınıfı için 2015 Haziran tarihlerinde tamamlandı. Bayraktar Bayraktar TB2 SİHA, Kuveyt’te katıldığı demo uçu- şunda kendine ait en uzun süre uçan milli hava aracı olma rekorunu kırdı. Sahip olduğu Türkiye rekorunu WHAT IS COOKING geliştiren Bayraktar TB2, Kuveyt’te yüksek sıcaklık ve kum fırtınası gibi zorlu coğrafi ve iklim şartlarında tam 27 saat 3 dakika kesintisiz uçarak önemli bir başarıya imza attı. Bayraktar TB2, Aralık 2019 tarihi itibari ile 160 bin saat uçuş saatini geride bıraktı. Baykar Savunma, son olarak Türkiye'nin ilk Taarru- zi İnsansız Hava Aracı (TİHA) olan Bayraktar Akıncı'yı geliştiriyor. Bayraktar Akıncı TİHA, 6 Aralık 2019 ta- rihinde ilk test uçuşunu başarıyla yaptı. Çorlu Hava Meydan Komutanlığı'nda yapılan ilk uçuşta 16 dakika havada kalan Bayraktar Akıncı TİHA, 10 Ocak 2020'de sistem doğrulama testi kapsamında havalandı ve 1 KITCHEN EXHAUST FANS saat 6 dakikalık başarılı bir uçuş gerçekleştirdi. 21

YOU’VE TO GO AND SEE

WHAT IS COOKING

KITCHEN EXHAUST FANS M.K. PERKER 23

Karikatürist M.K. PERKER

M. K. PERKER'IN 8 ADET ÇIZGI ROMAN ALBÜMÜ VAR. ÇIZGI ROMAN DALINDA OSCAR OLAN EISNER ÖDÜLÜNE ADAY OLMAYI BAŞARAN M. K. PERKER, SOCIETY OF ILLUSTORS'A KABUL EDILEN ILK TÜRK.

2 KASIM 1972 tarihinde İstanbul’da doğan M. K. Per- yıl, Milliyet, Vatan, Star ve Radikal gazetelerinde çalış- ker, çizgi roman sanatçısı, karikatürist ve illüstratördür. tı. 2001 yılında ABD’ye yerleşen Perker, The New York Profesyonel olarak 17 yaşından itibaren mizah der- Times, The Washington Post, The Wall Street Journal, gilerinde çalışmaya başlayan Perker’in ilk karikatürü The New Yorker, The Progressive, MAD ve Heavy Metal 1988 yılında Gırgır dergisinde yayınlandı. Dıgıl, Hıbır, gibi yayınlarda çizdi. LeMan, Penguen mizah dergilerinde; Sabah, Yeni Yüz- ABD’de yayınlanmış çizgi romanları arasında Cai- M.K. PERKER

ro (DC Comics / Vertigo), dört albümlük Air serisi (DC mizah dergisi Harakiri’yi (2011) ve tamamını kendi ya- Comics / Vertigo), iki albümlük Todd serisi (Image Co- zıp çizdiği çizgi roman dergisi Türk Mucizesi’ni (2014) mics) ve Insomnia Cafe (Dark Horse) yer alır. Society of yayınlamıştır. 2016 yılında Yelda Cumalıoğlu ile birlik- Illustrators’ün ilk ve tek türk üyesidir. te KaraKarga Yayınlarını kurdu. Halen Hürriyet gazete- Çizerliğin yanı sıra müzik dergisi Rock Kazanı’nı sinde günlük karikatürlerinin yanı sıra Ece karakterini (1992), çocuk çizgi roman dergisi Pilot’u (1998), aylık çizmektedir. 25

*

75.000 pcs*Cvsair’in 10. yılında bugüne kadar üretip sevk ettiği toplam ürün sayısı. OKTAY SİNANOĞLU

"Unutmayın! Başka hiçbir dil bilmeden sizi Adriyatik’ten Çin Seddi’ne kadar götürecek tek bir dil vardır: Türkçe. Dilinize sahip çıkın! Türkiye’nin kurtuluşu, Türkçe’nin kurtuluşuna bağlıdır. Türkçe giderse, ne Türkiye kalır, ne Türk Dünyası, ne de Türk!"

Türk Einstein'ı Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu 27

KIMYA ALANINDA KITAPLAR VE AKADEMIK YAYINLAR BIRAKARAK EBEDİYETE İNTİKAL EDEN TÜRK EINSTEIN'I PROF. DR. OKTAY SINANOĞLU, TÜRKIYE VE DÜNYA IÇIN ÇOK ÖNEMLI BIR DEĞER OLARAK HAFIZALARDA YAŞAMAYA DEVAM EDECEK.

OKTAY Sinanoğlu, Türkiye’nin dünyaya mal olmuş 1960). Doktora danışmanı Kenneth Pitzer'di. 21 Aralık nışman profesör unvanı verdi. 1975 yılında çıkartılan değerli kuramsal kimyacı ve moleküler biyologların- 1963 tarihinde Yale Üniversitesi'nde öğrenci olan Pa- özel kanunla devlet tarafından kendisine "cumhuriyet dandır. Babası Nüzhet Haşim Sinanoğlu'nun başkonso- ula Armbruster ile evlendi. Evlilik töreni The Branford profesörü" unvanı verildi. 1966'da kimya dalında "TÜ- los olarak görev yaptığı İtalya'nın Bari şehrinde 25 Şu- College Chapel of Yale'de yapıldı. Bu evliliğin ardın- BİTAK Bilim Ödülü"nü, 1973'te kimya dalında "Alexan- bat 1935 tarihinde dünyaya geldi. II. Dünya Savaşı'nın dan, Dilek Sinanoğlu ile evlendi ve bu evliliğinden ikiz der von Humboldt Research Award"ı ve 1975'te "In- başlamasının ardından 1939'da ailesiyle Türkiye'ye çocukları oldu. ternational Outstanding Scientist Award of Japan"ı döndü. Lise öğrenimini Ankara TED’in Yenişehir Lise- kazandı. 1973'te "fahrî büyükelçi" olarak Japonya'ya si’nde tamamladı. Başarılı bir öğrenci olduğu için TED YALE ÜNIVERSITESI'NDE 37 YIL ÇALIŞTI gönderildi. Sinanoğlu ayrıca Nobel ödülü için iki defa onu 1953 yılında Amerika Birleşik Devletleri’ne Kimya 1960'ta Yale Üniversitesi'nde öğretim üyesi oldu. aday gösterildiğini söylemiştir. 1964 senesinde Yale mühendisliği için gönderdi. Berkeley'deki Kaliforniya 1 Temmuz 1963 tarihinde kimya alanında tam profe- Üniversitesi'nde teorik kimya bölümünü kurdu. Ya- Üniversitesi’nde Kimya Mühendisliği eğitimi aldı ve sörlük unvanı alarak, 20. yüzyılda Yale Üniversitesi'n- le'deki görevi boyunca, "Atom ve moleküllerin çok-e- göstermiş olduğu üstün başarı sayesinde birincilikle de "tam profesörlük" unvanını en genç yaşta kazanan lektron teorisi" (1961), "Çözgeniter kuramı" (1964), Yüksek Kimya Mühendisi oldu. 1957'de Massachuset- öğretim üyesi olduğu açıklandı. Yale'de çalıştığı süre "Kimyasal tepkime mekanizmaları kuramı" (1974), ts Teknoloji Enstitüsü'nde yüksek lisansını tamamladı. boyunca, çeşitli Türk üniversitelerine, TÜBİTAK'a ve "Mikrotermodinamik"(1981) ve "Değerlik kabuğu et- Aynı yıl "Sloan Ödülü"nü kazandı. Doçentlik tezini ta- Japan Society for the Promotion of Science (JSPS)'ye kileşim kuramı" (1983) çalışmalarını gerçekleştirdi. mamlamasının (1958-1959) ardından Berkeley'de ku- danışmanlık yaptı. 1962 yılında Orta Doğu Teknik 1988 senesinde, laboratuvar ortamında birleştirilecek ramsal kimya alanında doktorasını tamamladı (1959- Üniversitesi mütevelli heyeti Oktay Sinanoğlu'na da- olan kimyasalların, birleştirmenin ardından nasıl OKTAY SİNANOĞLU

tepki vereceklerini öngörebilmek amacıyla, kendi ge- liştirdiği matematik teorilerine dayanan devrimsel bir yöntem olan ve "Sinanoğlu indirgemesi" olarak adlan- dırılan yöntemini yayınladı. Yale'de 37 sene çalıştık- tan sonra, 1997'de emekli oldu. 1997 yılında Yale'den emekli olmasının ardından Yıldız Teknik Üniversitesi'nde profesör olarak çalış- maya başladı ve 2002 senesinde kadar Yıldız Teknik Üniversitesi kimya bölümünde çalışmaya devam etti. Sinanoğlu birçok bilimsel kitap ve makale yazdı ve birçoklarına da katkıda bulundu. Ayrıca "Hedef Türki- ye" ve "Bye Bye Türkçe" (2005) gibi eserlere de imza attı.

AKADEMIK YAYINLARI • Modern Quantum Chemistry : Istanbul Lectures (Academic Press,1965) • Sigma Molecular Orbital Theory (Yale Press,1970) • Three Approaches to Electron Correlation in Atoms and Molecules (with K.Brueckner,Yale Press,1971) • New Directions in Atomic Physics (with E.Condon,Ya- le Press,1971)

KITAPLARI • Göçmen Hamamı • 2050'ye 5 Kala Dünyanın 105 Yıllık Tarihi • İlerisi İçin onunla bazı fizik kimya ilkelerinin bulunması de Hilbert Uzayının Topolojisi ve İçerdiği Yüksek • Türkçe Giderse Türkiye Gider • Yeni Bilim Ufukları 3 Hayatın Örgüsü Elli Yıllık Biyo- Simetrileri" problemini çözdü. Kitaplar ve akademik • Bye Bye Türkçe / Bir Nev-York Rüyası lojinin Temellerini Sarsan Sorular Açıklamalı Fizik, yayınlar bırakarak 80 yaşına girdiğinde, 19 Nisan • Büyük Uyanış Kimya, Matematik Ana Terimleri Sözlüğü. 2015 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Florida • Hedef Türkiye eyaletinde yaşamını yitiren Türk Einstein'ı, ünlü sa- • Ne Yapmalı / Yeniden Diriliş ve Kurtuluş İçin Oktay Sinanoğlu, yaşamı boyunca kuantum mekani- natçı Esin Afşar'ın da ağabeyidir. Karaca Ahmet Me- • Yeni Bilim Ufukları I ğine birçok katkıda bulundu. P.A.M. Dirac'in de üzerin- zarlığı'nda annesi Rüveyde Sinanoğlu ve kız kardeşi • Yeni Bilim Ufuklari 2 Yeni bir matematik kuramı ve de uğraştığı ancak çözemediği "Kuantum Mekaniği'n- Esin Afşar Aral'ın yanına defnedilmiştir. 29

YILDIZLAR GROUP

YILDIZLAR GROUP Tel: +90 312 447 09 19 www.yildizlar.com Mahatma Gandi Cad. No: 47 G.O.P. Tel: +90 312 405 60 80 06700, Çankaya / ANKARA / TÜRKİYE Faks: +90 312 436 38 02 SEYAHAT / İSKOÇYA

BIRLEŞIK KRALLIK'A BAĞLI DÖRT ÜLKEDEN BIRI: İSKOÇYA 31

YAĞMURLU IKLIMI, YEMYEŞIL DOĞASI, GAYDASI, VISKISI VE ETEĞIYLE ÜNLÜ BIRLEŞIK KRALLIK ÜLKESI İSKOÇYA, KÜLTÜREL VE TARIHI MIRASA SAHIP.

İNGILTERE, Galler ve Kuzey İrlanda’yla beraber Birleşik Krallık’ı oluşturan 4 ülkeden biri olan İs- koçya, Britanya Adası’nın kuzeyinde konumlanıyor. Tek kara sınırı güneyindeki İngiltere ile olan İskoç- ya’nın batısında Atlas Okyanusu, doğusundaysa Kuzey Denizi bulunuyor. “Braveheart” filminden William Wallace ve İskoçya’nın Robin Hood’u di- yebileceğimiz Rob Roy gibi halk kahramanlarından da tanıdığımız İskoçya, sayısı 100’leri bulan damı- tım evleriyle de dünyaya kabul ettirdiği "viski" uz- manlığını sürdürmektedir. Tarihi Glasgow Katedrali TARIHÇE bu dönemde iki ülke bir tek kral altında ayrı ayrı var- ve müzeleriyle ülkenin en büyük kenti olan Glas- İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth'in varis bırakmadan lıklarını sürdürmeye devam etti. gow’un yanı sıra Kraliyet Botanik Bahçesi, kafeleri, ölmesi üzerine, kraliçenin en yakın akrabası olan İs- 1707 yılında önce İskoç Parlamentosu tarafından, barları, restoranları ve ortaçağ havasını yaşayabile- koçya Kralı VI. James tahta geçti. I. James adıyla 1603 daha sonra da İngiliz Parlamentosu tarafından kabul ceğiniz sokaklarıyla başkent Edinburgh da yabancı yılında taç giyen kral, İskoçya ile birlikte, İngiltere'yi, edilen Birleşme Yasası ile iki krallık tek bir parlamen- turistlerin en sık ziyaret ettikleri şehirler arasında 12. yüzyıldan beri değişen derecelerde İngiliz tacı to ile yönetilmeye başladı. Bu birleşme sonrasında bulunuyor. 500 yıllık İngiliz hakimiyetinden mutfak altında bulunan İrlanda'yı ve 1536'da İngiltere ile oluşan yeni krallık, Büyük Britanya olarak adlandırıl- olarak da etkilenen İskoçya’da kırmızı etli yemekler siyasi olarak birleşen Galler'i merkezden yönetmeye dı. İskoçlar bu birleşmeden sonra tacı ele geçirmek ağırlıkta olmakla birlikte, okyanus balıkçılığının ge- başladı. I. James'in, İngiltere ve İskoçya'yı hukuki ve üzere en önemlileri 1715 ve 1745 tarihlerinde ol- tirisi olarak midye, yengeç, ıstakoz ve karides gibi siyasi olarak tam bir birlik haline getirme çabası so- mak üzere birkaç kez ayaklansalar da başarılı olama- deniz ürünleri de bulunmaktadır. nuç vermedi ve "Taçların Birliği" olarak adlandırılan dılar. 1800'de çıkarılan yeni bir Birleşme Yasası SEYAHAT / İSKOÇYA

ile İrlanda Parlamentosu da dağıtıldı ve parlamentoya COĞRAFYA Birleşik Krallık Parlamentosu'nda temsil hakkı verildi. İskoçya, 77.900 km²'lik yüzölçümü ile Birleşik Kral- Bu gelişme ile oluşan yeni ülkenin adı ise Büyük Bri- lık'ın toplam yüzölçümünün yaklaşık %32,3'ünü kap- tanya ve İrlanda Birleşik Krallığı oldu. ladığı Büyük Britanya adasının en kuzeyinde yer alır. İskoçya'yı bağımsızlık referandumuna taşıyan ilk Güneyde İngiltere’ye komşu olan ülkenin doğusunda somut adım, 1978 yılında İskoçya ve Galler için ayrı Kuzey Denizi, batısında ise Atlantik Okyanusu yer alır. ayrı çıkarılan ve yetki devri (devolution) öngören ya- Kaledonya Kanalı, İskoçya'nın doğu ve batı kıyılarını salar çerçevesinde 1 Mart 1979 tarihinde yapılan re- birleştirir. Coğrafı olarak İskoçya, kuzeyden güneye 3 ferandum oldu. Bahse konu referandumda söz konusu ana bölgeye ayrılmıştır. Bunlar dağlık bir bölge olan yasa hükümlerinin uygulamaya geçirilmesinin istenip Highlands, deniz seviyesine yakın olan Central Belt istenmediği soruldu. Galler halkının %79,7'sinin "ha- ve tepelik bir araziden oluşan Southern Uplands’dir. yır" oyu kullandığı referandumda, İskoçlar %51,6'lık İskoçya nüfusunun çoğu Edinburgh, Glasgow ve Stir- oran ile yetki devri öngören yasanın uygulamaya ge- bölümü Birleşik Krallık Parlamentosu ve hükûmetinden ling gibi önemli şehirlerin içinde yer aldığı Central Belt çirilmesini desteklediler. Ancak, ilgili yasaya eklenmiş bu parlamentoya ve parlamentonun seçtiği yürütme bölgesinde yaşamaktadır. Bunun yanında İskoçya’ya olan "evet oylarının toplam seçmen sayısının %45'ini organlarına devredildi. İskoçya'yı bağımsızlık referan- bağlı 130’u yerleşim bölgesi olan 790 ada vardır. İs- aşması zorunluluğu" nedeniyle referandum sonuçları- dumuna taşıyacak son önemli adım, İskoç ve Birleşik koçya, dağları, nehirleri ve gölleriyle zengin bir doğa- na rağmen yetki devri gerçekleşemedi. Krallık Hükûmetleri arasında yapılan müzakereler so- ya sahiptir. Bunlardan en ünlüsü şüphesiz yöre halkı- Bağımsızlık referandumu yolundaki ikinci önemli nucunda 15 Ekim 2012 tarihinde İskoçya Birinci Ba- nın Nessie adını verdiği efsanevi canavarla ünlü Loch adım 1997 yılında gerçekleştirilen referandum ile atıl- kanı Alex Salmond ile Birleşik Krallık başbakanı David Ness’tir. İskoçya bağımsız bir ülke olmasa da kendine dı. İskoçya ile birlikte Galler'e de yetki devrine yönelik Cameron tarafından imzalanan Edinburgh Antlaşması ait bir bayrağı, başkenti ve parlamentosu vardır. İskoç- olarak bu referandum yapıldı. Galler halkına sadece ile atıldı. Antlaşmayla referandumun 2014 yılı sonun- lar, kendi kültürlerine ve geleneklerine bağlı, geçmiş- kendi parlamentolarını isteyip istemedikleri sorulur- dan önce gerçekleştirilmesi ve referandumda bağım- lerini sürekli canlı tutan, tarihe önem veren bir millet- ken, İskoç halkına bu soru ile birlikte, İskoç Parlamento- sızlık ile ilgili tek bir sorunun sorulması kararlaştırıldı. tir. Başkent Edinburgh, Orta Çağ’dan kalma kaleleri, su’nun vergileri değiştirme yetkisine sahip olmasını is- 18 Eylül 2014 tarihinde bağımsızlık referandumunda tarihi binaları ve doğal güzellikleri olan bir şehirdir. Üç teyip istemedikleri yönündeki soru da yöneltildi. İskoç Birleşik Krallık'tan ayrılmama kararı çıktı. Nihai sonuç- tarafı denizle çevrili olan İskoçya'nın iklimi, Büyük Bri- halkının %60,4'ü referandumda oy kullandı ve katılan- lara göre; Evet oyu 1 milyon 617 bin 989 (%45), hayır tanya ortalamasına göre oldukça sert ve soğuktur. Gulf ların %74,3'ü İskoçya'nın kendi parlamentosuna sahip oyu ise 2 milyon bin 926 (%55) oldu. Katılım oranı ise Stream nedeniyle, yağış oranı Londra’dan biraz daha olması fikrini destekledi. Parlamentolarının vergileri %84,5 olarak belirlendi. 2016 yılında gerçekleştirilen fazladır. En sıcak aylar olan Temmuz ve Ağustos’ta or- değiştirme yetkisine sahip olmasını savunanların oranı Birleşik Krallık-Avrupa Birliği Üyeliği referandumunda talama hava sıcaklığı 15-20 °C olarak seyreder. ise %63,5 oldu.[7] 1997 referandumu sonuçları çerçe- İskoçya'daki seçmenlerin %62'si AB'de kalma yönünde vesinde 1999 yılında 129 üyeli İskoçya Parlamentosu oy kullanmasına rağmen Birleşik Krallık’taki seçmenle- DIL kuruldu. Sağlanan yetki devri uyarınca, egemen dev- rin %51,9’unun tersi yönde tercih yapması üyelikten İskoçya'da İngilizce, İskoçça ve İskoç Cermencesi ol- letin sahip olduğu yasama ve yürütme yetkilerinin bir ayrılma kararı verilmesine neden oldu. mak üzere üç farklı dil konuşulur. Hemen hemen her- 33

kes İngilizce konuşurken halkın %30'u İskoçça da bi- lir. Galce konuşan %11'lik kesimin çoğu aynı zamanda İngilizce konuşur. Halkın İskoççayı öğrenebilmesi için kurslar oluşturulmuştur.

NÜFUS İskoçya, 27 Mart 2011 tarihinde yapılan son nüfus sayımı verilerine göre 5.295.400 olarak kaydedilen nüfusu ile Birleşik Krallık'ın toplam nüfusunun yakla- şık %8,4'ünü oluşturmaktadır. 2011 nüfus sayımının 21 Mart 2013 tarihinde açıklanan verilerine göre, İs- koçya'da 65 yaş ve üzeri nüfus ilk kez 15 yaşın altın- daki nüfusu geçmiştir. Sayım sonuçlarına göre İskoçya nüfusunun %17'si 65 yaş ve üzeri kişilerden oluşur- ken, nüfusun %16'sı 15 yaşın altındadır.

EDINBURGH Edinburgh gezilecek yerler bakımından İskoçya'nın en zengin yerlerinden bir tanesidir. Edinburgh Kalesi, de enfes kent manzarasının tadını çıkartma fırsatına li olduğu için günümüze sadece dış duvarlarının bir Holyrood Palace, Royal Botanic Garden, St Giles Cat- sahip oluyorlar. kısmı ulaşabilen Holyrood Manastırı’nın misafirhane- hedral ve İskoçya Ulusal Müzesi Edinburgh'da gezile- İskoçya tarihinin açık ara en çok kuşatma gören ya- sine yerleşiyormuş. cek yerler listemizde ilk sıralarda yer alıyor. pısı konumundaki Edinburgh Kalesi’nde gezilecek yer- Ancak 1503’te IV. James manastırın hemen yanına lerin başında, St. Margaret Şapeli geliyor. Barok tarzdaki sarayı inşa ettirmiş. Yapının yoğun ilgi EDINBURGH CASTLE Şapelin ardından birçok gezgin gibi siz de Taç Oda- gören ve İskoç Kraliçesi Mary’nin 1561-1567 yılları Kraliyet Yolu’nun en üst kısmındaki, 2. yüzyıldan sı’na gidip kraliyet mücevherlerini yakından inceleye- arasında esir tutulduğu kulesi ise V. James döneminde beri yerleşim bölgesi olarak kullanılan alan üzerinde bilirsiniz. Her gün saat 13.00’da sembolik top atışının tamamlanmış. Holyrood Sarayı’nı ziyaretiniz sırasın- yükselen Edinburgh Castle, 12. yüzyılda I. David tara- yapıldığı kaleden ayrılmadan önce İskoçya Ulusal Sa- da çeşitli törenlerde kullanılan ve kraliyet üyelerinin fından inşa ettirilmiş. vaş Müzesi’ne de uğramanızı tavsiye ederiz. konakladığı odaları ziyaret edebilirsiniz. Duvar halı- Gezginler, İskoçya tarihi açısında önemli birçok ola- ları, portreler ve antika değeri taşıyan eşyalarla süslü ya sahne olduğu için kaleyi Edinburgh gezilecek yerler HOLYROOD PALACE sarayda, özellikle kraliçeye ait yatak odası hayranlık listelerinin ilk sıralarına yazmaya özen gösteriyor. Kraliyet Yolu’nun başlangıcında ise sizleri, mima- uyandırıyor. İskoçya’daki en güzel saraylar arasında Böylece hem bünyesinde barındırdığı müzeleri ge- risiyle dikkat çeken Holyrood Palace bekliyor. Orta gösterilen kudretli yapıda, Büyük Galeri de zarif süs- zip ülke tarihi hakkında değerli bilgiler edinme hem Çağ’da kraliyet ailesi, kış aylarında kale soğuk ve nem- lemeleriyle göz dolduruyor. SEYAHAT / İSKOÇYA

ST GILES CATHEDRAL kıyaslandığında çok da büyük olmayan bu şehirde ko- Tarih boyunca kente yönelik gerçekleştirilen nere- naklama kolayca çözülebilecek bir konu. Her bütçeye deyse her saldırıda ağır yaralar alan St Giles Cathed- ve her zevke uygun konaklama alternatifleriyle Glas- ral, Kral I. David’in emri doğrultusunda 1124 yılında gow zengin bir otel, butik otel ve pansiyon seçeneği kurulmuş. sunuyor. Dini yapı, günümüzdeki Gotik görünümünü, İngiliz- ler’in 1385’te ateşe vermesinin ardından gerçekleşti- GLASGOW ŞEHIR MERKEZI rilen kapsamlı restorasyon çalışması sonrasında edin- Doğal olarak canlı ve hareketli bir bölge. Her türlü miş. Haç şeklindeki tasarımı ise yıllar içerisinde inşa mağaza, restoran, pub ve cafelerle dolu olan, ve he- edilen ek yapılar nedeniyle büyük oranda bozulmuş. men her yere yürüyerek ulaşabileceğiniz şehir mer- St Giles Katedrali’nin iç kısmında en dikkat çekici kezinden metro hattı geçiyor ve 2 de tren istasyonu bölümü, 19. yüzyılda yerleştirilen vitraylar oluştu- mevcut. Öte yandan konaklama fiyatları diğer bölgele- ruyor. Orta bölümünde yer alan ve reform sırasında re göre daha yüksek. Şehirde sadece 1-2 gece kalmayı Protestanlar’a liderlik eden John Knox’un heykeli de planlıyorsanız maliyeti çok etkilemeyeceğinden bura- dikkatlerden kaçmıyor. da kalmanın avantajını kullanmanızı öneririm. FINNIESTON Bu eserleri inceledikten sonra katedralin güneydoğu Daha uzun süreli konaklamalarda yazının devamın- Argyle ve Sauchiehall gibi son derece hareketli tarafındaki Thistle Şapeli’ni ziyaret edebilirsiniz. Ayrı- da anlatacağım bölgeler daha düşük maliyetli ve daha caddelerin etrafında uzanan Finnieston bir zamanlar ca rehberli turlara katılırsanız kent manzarasını gözler konforlu bir konaklama sağlar. İngiltere’nin en hippi bölgesi olarak gösteriliyormuş. önüne seren çatıya çıkabilirsiniz. Bugün de ününden çok bir şey kaybetmiş sayılmaz. Hem şehir merkezine çok yakın, hem de Glasgow’daki GLASGOW turistik noktalara çok yakın. Dolayısıyla nispeten daha Şehrin sokaklarında alışveriş yapıp, cafe, bar ve res- uygun fiyatlı ve yine de canlı ve hareketli bir bölgede toranlarında atmosferin tadını çıkarmak isteyen gez- konaklama imkanı Finnieston. Kentteki en trendy res- ginlerden de olabilirsiniz, Ortaçağ’dan kalma şato, toran, cafe ve butiklerin bulunduğu bölge aynı zaman- kale, kilise, saray gibi tarihi yapıları yakından görmek da The Hydro isimli konser alanına da çok yakın olması ve incelemek isteyen tarih severlerden de, İskoçya’nın sebebiyle konser turistleri için de ideal bir yer. insanın gözünü alan yemyeşil doğasında park ve bah- çelerin keyfini de çıkarmak isteyen bir doğa aşığı da. MERCHANT CITY Arayışınız ne olursa olsun Glasgow'da beklediğinizin Kentin antik çağlarda merkezi olmuş bölge batıya de fazlasını bulabiliyorsunuz. Konaklama alternatifleri doğru genişleyerek bugün bildiğimiz şehir merkezi ile konusunda da Glasgow çeşitli seçenekler sunuyor. birleşmiş artık. Tolbooth Steeple’dan başlayarak etrafa Glasgow, İskoçya’nın en büyük kenti olabilir ancak yayılan dar tarihi sokaklar zarif restoran, cafe, publar ülkemizdeki şehirlerle ve hatta dünya metropolleriyle ve high-end butiklerlerle dolu. 35 KIBRIS YEMEKLERİ

Damak Tadına Hitap Eden KIBRIS YEMEKLERİ 37

Yeni tatlar keşfetmek isteyenlere sunduğu alternatifler oldukça fazla olan Kıbrıs mutfağı, damak tadına hitap ediyor. İşte herkesi mutlu etmeyi başaran Kıbrıs yemekleri...

YURT DIŞI tatillerinde en çok karşılaşılan sorunlar- te, şeftali kebabı gibi Kıbrıs’ın en ünlü yemeklerinden. dan biri yemek konusudur. Gittiğiniz şehrin ya da ül- Kızartılarak servis edilen Kıbrıs köftesi doyurucu bir kenin yemekleri kimi zaman damak tadımıza uymaya- yemek olmakla birlikte çayla birlikte aperatif olarak bilir. Böyle durumlarda ya damak tadımıza en uygun da tüketiliyor. Gerçek lezzete ulaşmak için köfte, sıcak yemeği bulmaya çalışır ya da gittiğimiz yerde bulunan tüketilmeli. Türk restoranlarını aramaya başlarız. Bu durum kimi- leri içinse hiç sorun olmaz. Özellikle farklı tatlar de- PİRUHİ nemekten hoşlanan tatilciler için gidilen yerin yöresel Osmanlı mutfağının en özgün lezzetlerinden olan yemeğini tatmak tatilin en önemli parçasıdır. Kıbrıs, bu Piruhi, Kıbrıs’ta en çok tüketilen yemeklerden biri. Bir iki tip seyahat severin de beklentisini karşılayabilen mantı çeşidi olarak değerlendirebileceğimiz Piruhi, ender tatil rotalarındandır. Öncelikle Kıbrıs yemek kül- un, yumurta, tulum peyniri, tereyağı ve cevizden yapı- türünün Türk yemek kültürüyle bire bir aynı olduğunu söyleyebiliriz. Yeni tatlar keşfetme konusunda ise sun- duğu alternatifler oldukça geniş bir yelpazeye sahip. KIBRIS KÖFTE İşte, herkesi mutlu etmeyi başaran Kıbrıs yemekleri. Kıyma, rendelenmiş patates, rendelenmiş soğan, maydanoz ve çeşitli baharatlardan yapılan Kıbrıs köf- ŞEFTALİ KEBABI Koyun ya da keçi iç zarının kıyma, soğan ve mayda- noz ile doldurulduktan sonra, ızgarada pişirilmesiyle hazırlanan şeftali kebabı, Kıbrıs’ın tartışmasız en ünlü yemeği. Muhteşem yumuşaklığı ile ağızda dağılan şeftali kebabının lezzetini kelimelerle anlatmak mümkün de- ğil. Domates, biber gibi taze sebzelerle birlikte servis edilebilen şeftali kebabının yanında, genelde kırmızı lıyor. Hamur ağırlıklı olmasından kaynaklı ağır bir ye- şarap tüketilse de, ağızda bıraktığı soft lezzeti beyaz mek olan Piruhi, bir çeşit atıştırmalık gibi görünse de şarap daha bir yumuşatarak katlanmasını sağlıyor. kesinlikle böyle olduğu düşünülmemeli. KIBRIS YEMEKLERİ

BÖRÜLCE Kıbrıs’ın çeşitli bölgelerinde yetiştirilen Kolokas (gö- Yeşil fasulyeyi andıran görünümüyle Kıbrıs’ta en çok levez) bitkisinden yapılan yemek, görünüm ve yapılış tercih edilen sebze yemeğinin Börülce olduğunu söy- itibariyle patates yemeğine çok benziyor. Daha çok leyebiliriz. Et ve hamur ürünleriyle mesafeli biriyseniz, kuzu eti ile harmanlanarak pişirilen yemek Kıbrıs’ta kış Kıbrıs seyahatinizde börülceyi güvenle tercih edebi- aylarının vazgeçilmezi olma özelliği taşıyor. lirsiniz. BULLEZ Kolokas bitkisi, patates ile çok fazla benzer özelli- ğe sahip. Henüz küçükken toplanan kolokaslar kızar- tıldığında müthiş bir lezzete sahip oluyor. Bu da yine yapılış ve görünüş itibariyle patates kızartmasına çok benziyor. CEVIZ MACUNU Ceviz macunu adada oldukça eski zamanlardan bu yana, misafir ikramlığı olarak hazırlanırmış. Yani eve gelen misafire önce bu macundan ikram edilirmiş. Ya- pımı ise son derece ilginç çünkü yapımında sönmemiş kireç kullanılıyor. Tarife çok takılmadan tadına bakma- nız gereken eşsiz bir lezzet olduğunu belirtelim.

KOLOKAS Eğer kış aylarında Kıbrıs’ı ziyaret ediyorsanız Kolo- kas isimli Kıbrıs yemeğini denemeyi asla unutmayın.

HELLİM BÖREĞİ İnce bir şekilde açılmış hamurun içine hellim peyniri konularak gözleme şeklinde hazırlanmış haline hellim böreği deniliyor. Lezzetinin sırrı hamurun inceliği ve hellim peynirinin kalitesi ile alakalı. Kare şeklinde ke- silerek pişirilen börekler henüz sıcakken üzerine bal sürülerek tüketiliyor. Damakta bıraktığı lezzet tarif edilemez. 39

MAGARINA BULLI koyun boğulur, bir çukur kazılır, derisi toprağın altına Kıbrıs’a özgü tavuklu makarnadır. Magarina makar- gömülür, et içinde pişmeye bırakılır ve üstü güzelce na, bulli tavuk anlamına gelir. Hemen hemen her res- kapatılır. Buradaki amaç zaptiyelerin eti, dolayısıyla toranda bulabilirsiniz. Kulağa çok özel bir yemekmiş çalınan kuzuyu fark etmemesidir. Bu yöntem, köylüyü gibi gelmese de Kıbrıs’ta tavuklu makarna bir başka yakalanmaktan korurken, bir yandan da lezzetli bir et doğrusu. yemesine olanak tanır.

MOLEHIYA Molehiya yemeği, ismini özel olarak yetiştirilen mo- lehiya bitkisinden alır. Genellikle etle beraber pişirilir. Kıbrıslıların evinden eksik olmayan bir tat diyebiliriz.

HIRSIZ (KÜP) KEBABI Kıbrıs’ın uzun yıllar öncesi yoksulluk zamanında, zenginlerin sürülerinden çalınan koyunların pişiril- mesiyle ismini kazanmıştır. Hikayeye göre, çalınan

LALANGI Kıbrıs’ın en özel yemeklerinden biridir. Haşlanmış tavşan etinin, hamurun arasına koyulup kızartılma- sıyla elde edilir. Kıbrıs’ta her restaurantta bulamaya- bilirsiniz ama ev yemeği yapan birçok restoran özel istek üzerine lalangı yapabilir. Birkaç gün öncesinden En çok tükettikleri ve en sevdikleri yemeklerden biri arayıp lalangı yemeye geleceğinizi haber verirseniz bu olabilir. Etli sebze yemeklerini seviyorsanız mutlaka eşsiz lezzeti tadabilirsiniz. denemeniz gereken bir lezzet. KIBRIS YEMEKLERİ

GULLURIKYA Gullurikya, Kıbrıs mutfağına özgü, yapılışı oldukça pratik olan bir tatlı türüdür. Un, su ve az miktarda da tuzla yapılır. Olmazsa olmazı içinde bulunan keçiboy- nuzu pekmezidir.

muyla (kişniş) servis edilmesidir. Hatta o kadar ünlü ve SAMARELLA lezzetlidir ki her sene Eylül ayının son haftasında Kal- Bol tuzlu ve bol kekikli keçi etinin, yaz aylarında çam kanlı’da Çakisdez Festivali yapılır. yaprakları arasında kurutulmasıyla elde edilen bir Kıb- rıs mezesidir Samarella. Çam yaprakları ete bir aroma TAVUK DOLMA PILAVUNA katarken, hem de kurutulma esnasında eti sineklerden Belki de adada bulunduğunuz süre boyunca en çok Kıbrıs’ta özellikle kahvaltılarda tüketilen bir hamur yiyeceğiniz Kıbrıs yemeğidir. Adı üstünde tavuktan ya- işidir. İçine nor peyniri ya da hellim, yumurta, kuru üzüm, nane ve damla sakızı konur. Nor peyniri de ne diye soracak olursanız, Kıbrıs’ta lor peynirinin adı nor peyniridir. Hem tatlı hem de ekşi bir tadı olmasıyla bir- çok kesim tarafından beğenilir.

korur. Tuz da etin daha güzel pişmesini sağlar. Yapım aşaması oldukça zahmetli olan bu lezzet genelde kon- yakla birlikte tüketilir. pılan dolmadır. Dolgu kısmında ise mantar, beşamel BIGLA ÇAKISDEZ sos ve kaşar peyniri olmazsa olmazıdır. Neredeyse Bigla, Kıbrıs’a özel bir sostur. İçinde turşu, yumurta Kıbrıs’a özgü bir yeşil zeytindir. Zeytin kırıldıktan ve bütün restoranlarda bulabileceğiniz bu lezzet, adadan ve çeşitli baharatlar vardır. En çok sandviçte, üstüne suda bekletildikten sonra kekik, sarımsak ve limonla gittiğiniz zaman en çok özleyeceğiniz yemeklerden dökülerek ve kebabın yanında tüketilir. salamura edilir. Asıl lezzetini verense golyandro tohu- biri olacaktır. dinamik SEYAHAT / MYANMAR

Güneydoğu Asya'nın keşfedilmesi gereken ülkesi MYANMAR 43

DIDEM MOLLAOĞLU Diğer adıyla Burma veya Birmanya. 1989’da hakim olan askeri rejim, sömürge döneminden kalma izleri silmek için ülkenin ismini Myanmar olarak değiştirdi.

GÜNEYDOĞU Asya’da Andaman Denizi ve Bengal Kör- vaş yavaş bir ticaret merkezi haline dönüştü. Şehir, sö- KANDAVGYI GÖLÜ fezi kıyısında, Bangladeş, Çin, Hindistan, Laos ve Tayland mürge döneminden kalma binalarıyla farklı bir karışım Svedagon Pagoda’nın yakının da bulunan göl ve park sınırları arasında bulunan Myanmar, bir zamanlar Güney- sunuyor. Birçok ülkeden expat’ların yaşadığı şehirde te- şehrin karmaşasından uzaklaşıp, sakin zaman geçirmek doğu Asya’nın en zengin ülkesiyken önce İngiliz işgali ar- ras barlardan, birbirinden güzel kafe’lere, sokak yemekle- isteyenler için. dından da askeri rejim nedeniyle Güneydoğu Asya’nın en rinden Myanmar’ın geleneksel kültürünü yansıtan farklı fakir ülkelerinden biri haline geldi. mekanlara kadar keşfedilecek birçok yer bulunuyor. Tra- BAGYOKE AUNA SAN MARKET Yaklaşık 60 milyon nüfusuyla Myanmar’da, resmi kayıt- fiği oldukça kötü olan şehri keşfetmenin en iyi yolu ise Yangon’un merkezinde kolonyal bir yapıdan oluşan lara göre 135 etnik grup yer alıyor ve 111 farklı dil konu- yürümek. market içinde her tür hediyelik eşya bulmak mümkün. şuluyor. Çoğunluğu Budist olan ülke, Budizm’in de mer- kezi sayılıyor. Myanmar’ın başkenti her ne kadar Yangon SVEDAGON PAGODA CHINA TOWN olarak bilinse de, üçüncü büyük şehri Nepido başkent Şehrin simgesi olan Svedagon Pagoda, sadece çoğun- Kırmızı tuğlalı dükkanlarıyla farklı bir atmosferi olan ilan edilmiş. Ülkenin eski başkenti Yangon ise ülkenin en luğu Budist ülkenin değil dünyanın da en önemli Budist China Town, şehrin zengin kültürünü en iyi yansıtan yer- büyük şehri olmakla birlikte aynı zamanda en büyük ti- tapınaklarından biri. lerden biri. caret merkezi. Kuleleri altından ve mücevherden yapılan tapınakta 1962-2011 yılları arasında askeri rejimle yönetilen Buda’nın saçı olduğuna inanılıyor. Şubat ve Mart ayla- MEŞHUR TREN TURU Myanmar, 2010 yılında gerçekleştirilen seçimler sonrası rında dolunay zamanında düzenlenen ve Tabaung Fes- Sömürge zamanında yapılan meşhur tren yolu. Yerel cumhuriyet rejimine geçti. Uzun yıllar dünya ile ilişkisi ol- tivali olarak bilinen festival ise şehrin en önemli festi- hayatı keşfetmenin ise en iyi yolu. mayan ve turizme kapalı olan Myanmar, kapılarını 2006 vallerinden biri. Budistler için hac mekanı olan tapınak, 1 Dolarlık biletle şehrin etrafında bir tur yapılabilir, di- yılında açtı ve kapılarını açmasıyla tüm güzelliklerini, saf- özellikle festival zamanı hacı olmaya gelen insanlarla lerseniz farklı duraklarda inerek harika fotoğraflar çeke- lığını da dünyaya açtı aslında. Uzun yıllar gizli bir hazi- dolup taşıyor. bilirsiniz. ne gibi saklı duran Myanmar zengin kültürüyle ama en önemlisi cana yakın insanlarıyla Güneydoğu’nun en bakir SULE PAYA PAGODA ALTIN KAYA ülkesi olarak öne çıkıyor. Şehrin bir diğer önemli tapınağı ise Sule Paya Pagoda. Ülkenin en kutsal yerlerinden biri olmakla beraber Bu- Her iki tapınağın da kuleleri altınla kaplı ve bu tapınak- distler için çok özel bir yer. YANGON ların altınları her üç yılda bir değiştiriliyor. Sule Paya Pa- Yangon’a üç saat uzaklıkta bulunan Altın Kaya gün do- Eski adıyla Rangoon, ülkenin en kalabalık şehri. Birçok goda 2500 yıl öncesinde inşaa edilmiş. En önemlisi ise ğumunun ve yerel halkın ibadetinin izlendiği en iyi yer- yabancı yatırımcının da akın etmesiyle beraber şehir ya- şehrin modern kısmının tam ortasında yer alıyor olması. lerden biri. SEYAHAT / MYANMAR

NGWESAUNG BAGAN HSINBYUME PAGODA Hint Okyanusu’na ve Andaman Denizi’ne kıyısı bulu- Ayeyarwady Nehri’nin kıyısında bulunan, 11. ve 12. Şehrin simgesi haline gelmiş ve Budistlerin kutsal dağı nan Myanmar, deniz tatili yapmak isteyenlere de birbi- Yüzyıllardan kalma Budist Tapınaklarıyla Myanmar’ın olan Meru Dağı’ndan esinlenerek yapılmış bu beyaz tapı- rinden güzel tatil seçenekleri sunuyor. Ngwesaung ise simgesi haline gelmiş Bagan, UNESCO Dünya Kültür Mira- nak, sanki bulutlarda geziyormuş hissi veriyor. Mimarisiy- Myanmar’ın en popüler deniz tatili alternatiflerinden biri. sı listesinde yer alıyor. 5 bin tapınağın yer aldığı bu küçük le büyüleyen bu tapınak Mandalay’da görülmesi gereken kasaba özellikle gün doğumlarının ve batımlarının en gü- yerlerden biri. PATHEIN zel izlendiği yerlerden biri. Dhammayanghi, Thatbyinnyu, Myanmar’ın meşhur renkli şemsiyelerinin üretildiği bu Ananda, Shwezigon tapınakları görülmesi gereken eser- U-BEIN KÖPRÜSÜ küçük kasabada, birçok atölye bulunuyor. Bu atölyelerde ler arasında yer alıyor. Şehir merkezinin dışında yer alan bu meşhur köprü bu meşhur şemsiyelerin nasıl yapıldığını görebilir, turist- çoğu turistin şehre gelme amacı. 1200 metre uzunluğun- lerin pek de olmadığı bu kasabada yerel yaşamı yakından MANDALAY dan dünyanın en uzun ve en eski ahşap köprüsü olma deneyimleyebilirsiniz. Bot turuyla nehir kenarındaki köy- Ülkenin en büyük ikinci şehri olan Mandalay, Myan- özelliği taşıyan U-Bein Köprüsü 1850 yılında inşaa edil- ler ise kesinlikle görmeye değer. mar’ın tam ortasında Irravaddy Nehri’nin kıyılarında yer miş. alıyor. PYAY MEŞHUR MANDALAY-HSIPAW TRENI Myanmar’ın antik şehirlerinden biri. Sri Kshetra antik MANDALAY TEPESI Dünyanın ikinci büyük tren köprüsünden geçmek için şehrinin kalıntıları arasında yürüyebilir, etrafındaki köy- 240 metre yüksekliğindeki tepeden şehrin muhteşem yapılan bu nostaljik tren yolculuğu Myanmar’ın simgele- leri ziyaret ederek yerel yemeklerden yiyebilirsiniz. manzarasını özellikle gün batımında izleyebilirsiniz. rinden biri. Mandalay tren istasyonundan kalkan tren 45 İSTANBUL NEW AIRPORT 3rd Biggest In The World www.cvsair.com.tr

VENTILATION FAN UNITS SEYAHAT / MYANMAR 47

Myanmar’ın koloni zamanından kalan şirin kasabası Pyin- Oo-Lwin’den geçerek Hsipaw’a kadar gidiyor.

PYIN-OO-LWIN 1896 yılında İngiliz ordusu tarafından kurulan bu kü- çük kasaba, koloniyel zamanından kalan eski yapılarıyla farklı bir atmosfere sahip bu küçük kasaba meşhur tren yolculuğu yapanların ilk durağı. İngilizler, koloniyel za- manda sıcaklardan kaçmak için yaz aylarını burada ge- çirirlermiş. Her mevsim birbirinden güzel çiçekler açtığı için Çiçek Şehir olarak alınan, Pyin-Oo-Lwin, özellikle Aralık ayında düzenlenen Çiçek Festivali’nde ülkenin bir çok farklı yerlerinden insan akınına uğruyor.

BOTANIK BAHÇESI 1915 yılında İngiliz Ordu tarafından açılan Botanik Bahçesi, birbirinden güzel çiçeklere ev sahipliği yapıyor. yerel hayatı tecrübe etmek ve Shan eyaletine özgü ürün- sarayı. Myanmar tarihini öğrenmek ve prensin yeğeninin ANIKASAN ŞELALESI leri görmek için harika bir yer. ağzından hikayeyi dinlemek isteyenler için mutlaka ziya- Kasabanın dışında yer alan bu şelale, civardaki en meş- ret edilmesi gereken yerlerden biri. hur şelalelerden biri. Özellikle sıcak havalarda serinle- NAM HU NWE ŞELALESI mek isteyen Myanmarlılar şelale etrafında piknik yapıyor. Kasabanın dışında yer alan bu şelaleye araçla ya da KALAW-INLE GÖLÜ YÜRÜYÜŞ ROTASI Yerel hayatı tecrübe etmek için kesinlikle görülmesi ge- motorla gidiliyor. Şelalenin etrafında güzel yürüyüş yol- Myanmar’daki en meşhur yürüyüş rotası. Toplamda üç reken yerlerden biri. ları bulunuyor. gün süren bu yürüyüş, Myanmar’ın farklı etnik kökenli gruplarının yaşadığı köylerden ve tren yollarından ge- HSIPAW MYAUK MYO çiyor. 13 saatlik tren yolculuğunun son durağı Hsipaw. Özel- Hsipaw’ın en eski yerleşim yerlerinden biri. El değme- Köy evlerinde kalınıyor ve köylülerin pişirdiği yemek- likle doğa severler ve yürüyüşçüler için bir cennet olan miş doğasıyla, stupaların içinden büyüyen ağaçlarıyla ler yeniyor. Yürüyüşün son durağı ise belgesellere konu Hsipaw’da günü birlik turlar olduğu gibi 3 günlük yürü- bölgenin en bakir yerlerinden biri. Burası aynı zamanda olan ve Myanmar’ın sembollerinden biri haline gelmiş yüş turları da bulmak mümkün. küçük Bagan olarak da anılıyor. balıkçıların bulunduğu Inle Gölü. Burayı görmeye ise en az iki gün ayrılmalı. Geleneksel bot turuyla Inle Gölü’nün HSIPAW PAZARI SHAN SARAYI meşhur balıkçıları, nehir üzerinde kurulmuş köyleri gö- Birbirinden güzel el yapımı ürünlerin satıldığı bu Pazar Askeri rejimde ortadan kaybolan eski Shan Prensi’nin rülebilir. jingi yuurei makoto meiyou chuugi

*Samurayların etik felsefesi Buşido’nun 7 erdemi // CVSair 10.yıl değerleri jin: hayırseverlik ve şefkat, gi: doğruluk ve adillik, rei: saygı, yuu: cesaret, makoto: dürüstlük ve içtenlik, meiyou: onur, chuugi: sadakat ve görev bilinci Çalışmadan, öğrenmeden, yorulmadan rahat yaşamanın yollarını alışkanlık haline getirmiş milletler; evvela haysiyetlerini, sonra hürriyetlerini ve daha sonra da istikballerini kaybetmeye mahkumdurlar. devriâlem