Zhvillimi I Koleksioneve Për Bibliotekën Digjitale Kombëtare Të Kosovës: Pritshmëritë E Përdoruesve
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Biblio REVISTË E BIBLIOTEKËS KOMBËTARE DHE UNIVERSITARE TË KOSOVËS VITI 8 • NUMRI 3 • 2011 ZHVILLIMI I KOLEKSIONEVE PËR BIBLIOTEKËN DIGJITALE KOMBËTARE TË KOSOVËS: PRITSHMËRITË E PËRDORUESVE Besim Jakup KOKOLLARI përmes internetit. Si duket, zhvillimi i e internetit. Ashtu edhe e filluam këtë teknologjive të reja të informacionit e punim me shprehjen “konkurrencë e HYRJE krahas tyre edhe ndryshimi i sjelljes së natyrshme” në kuptimin e asaj se sot faktorit njeri sesi e shfrytëzojnë infor- është krejtësisht e natyrshme të jemi macionin, ndihmon në zhvillimin dhe konkurrentë në një botë të trendëve Bibliotekat digjitale paraqesin zhvil- shpikjen e mënyrave të reja të ofrimit globale ku mbizotëron tregtia, bollëku limet më të fundit bibliotekare në të shërbimeve të informacionit. Jo i njëllojshmërisë së ofruar nga tregtia fushën e konkurrencës sa të domos- rrallë jemi mësuar të dëgjojmë dhe t’i masive mes të cilës përpëlitet e veçanta, doshme aq edhe të natyrshme të insti- konsiderojmë shërbimet elektronike të unikja, dhe e pazëvendësueshmja. tucioneve bibliotekare karshi trendëve bibliotekave, apo përpjekjet e tyre në elektronikë të informacionit të ofruara këtë drejtim, si konkurrente me botën /VIJON NË FAQE 12/ 2 REZOLUTË PERSPEKTIVAT KOMBËTARE Në këtë numër NË INTEGRIMET BOTËRORE (REZOLUTA E EDICIONIT VI TË KONFERENCËS KOMBËTARE TË BIBLIOTEKONOMISË) onferenca Kombëtare e Konferenca u rekomandon të dy Bibli ote konomisë, si insti - bibliotekave partnere, BKUK dhe Ktucion kulturor-shkencor i BKSh, të theksojnë si përparësi për bashkët Shqipëri - Kosovë, mbajti integrimin biblio-webografik të tyre më 18 – 19 nëntor 2011, edicionin në portalet e përbashkëta europiane VI të saj nën temën “Perspektivat (EUROPEANA) dhe botërore kombëtare në integrimet botërore”. (World Digital Library), si dhe t’i Konferenca u organizua në mjediset shmangen humbjes së energjisë dhe e Bibliotekës Kombëtare dhe Univer - potencialeve në kinse integrime, që u sitare të Kosovës në Prishtinë. Ajo u largohen këtyre përparësive. ndoq nga menaxherë e specialistë të Të vetëdijshëm se, të dy biblio - NGA BIBLIOGRAFIA TE shkencës së bibliotekonomisë të biblio - tekat kombëtare, ajo e Shqipërisë dhe tekave kombëtare, universitare, publike, WEBOGRAFIA: MUNDËSI ajo e Kosovës, kanë një rol të veçantë APO REALITET nga të dy vendet . në ndërtimin dhe përditësimin e vijue - Bazuar në gjendjen konkrete të PËR BIBLIOTEKAT shëm të Portalit Albanologjik Shqipëri bibliotekave dhe në problemet që u SHQIPTARE .........................3 -Kosovë (www. portalialbanologjik.net), trajtuan në Konferencë, pjesëmarrësit paraqitet nevoja e bashkëpunimit të të e miratuan rezolutën e mëposhtme: LIBRI DHE dy institucioneve, në mënyrë që të Biblioteka Kombëtare e Shqipë risë BIBLIOTEKAT.......................6 realizohet integrimi i informacionit dhe Biblioteka Kombëtare dhe mbi trashëgiminë e kulturës së shkruar Universitare e Kosovës i realizojnë 55 VJET TË LIBRIT SHQIP mbarëshqiptare në rrjetin europian detyrat e tyre funksionale duke mbaj - NË KOSOVË............................8 dhe botëror të informacionit. tur parasysh ngaherë rolin për cak tues KUR LIGJI OBLIGON, që ato kanë në epokën digjitale, Konferenca ka besim se Biblioteka Kombëtare e Shqipërisë dhe Biblio - PATJETËR DUHET mbësh tetur në legjislacionet përkatëse ZBATIM ...............................10 për bibliotekat në të dyja vendet, duke teka Kombëtare dhe Universitare e respektuar dhe zbatuar standardet Kosovës do të ngrenë në një nivel më Click here: biblio tekare ndërkombë tare. Në mje - të lartë angazhimin për plotësimin si www.portalialbanologjik. disin e ri digjital, roli i të dy biblio - duhet të detyrave funksionale në këtë net .......................................19 tekave kombëtare në zbatim të këtyre sipërmarrje të rëndësishme duke për - detyrave është që të mundësojnë qasje mbushur kështu misionin e tyre të REFERENCA në informacion për të gjithë përdoru - çmuar kombëtar dhe kulturor. BIBLIOGRAFIKE NË FORMË esit, kudo e në çdo kohë. Prishtinë, 19 nëntor 2011 TË ARTIKULLIT ......................21 Botues: BKUK • Kryeredaktor i botimeve: Prof. dr. Sali Bashota BIBLIOTEKA THE NATIONAL Kryeredaktor: Fazli Gajraku KOMBËTARE AND UNIVERSITY DHE UNIVERSITARE LIBRARY E KSOVËS OF KOSOVA Këshilli redaktues: Bukurije Haliti, Izet Abdyli, Muharrem Halili, Bedrije Mekolli Fotograf: Bujar Mehmeti; Realizimi kompjuterik: Hekuran Rexhepi Adresa: Sheshi “Hasan Prishtina”, p.n. Prishtinë www.biblioteka-ks.org Tel: ++381 38 225-605, Fax: ++381 38 248-940 • e-mail: [email protected] VITI 8 • NUMRI 3 • 2011 WEBOGRAFIA 3 NGA BIBLIOGRAFIA TE WEBOGRAFIA: MUNDËSI APO REALITET PËR BIBLIOTEKAT SHQIPTARE “So where is the agora for the shoqërinë moderne. njëjtën kohë shënon fillimin e një global community? Është paradoksale që teknologjia e epoke të re, atë të shoqërisë së infor - informacionit, që i jep qasje shërbimeve macionit. Kjo, nuk kushtëzohet vetëm The answer has to be, on the net” në biblioteka, t’i çojë disa në pyetje të nga zhvillimi intensiv teknologjik, por Brenda Laurel1 tilla si: “A do të vijojnë që jenë të edhe nga rëndësia e qasjes së lirë në dije nevojshme bibliotekat për të përgatitur dhe informacion për të tërë qytetarët në bibliografitë kombëtare?”, “ Si do të jetë mbarë botën. Dr. Etleva DOMI e ardhmja e grafisë së librit përballë Është e rëndësishme të kuptohet që evolucionit virtual?”, “Si do të jetë e sot, bibliotekat kombëtare, që tradicio - ardhmja e bibliografëve?”, “A do të nalisht kanë grumbulluar dhe ruajtur thithen biblio grafët nga hypertekset?” informacion, në shek. XXI, roli i tyre EPOKA DIGJITALE etj. etj. më i rëndësishëm është të prodhojnë Punimet e kësaj konference po Dhe në këto kushte, bibliotekarët, informacion, burimet e informacionit t’i zhvillohen në një kohë, kur si në si pjesëtarë në lëvizjen drejt një bëjnë të përdorshme nga të gjithë përdo - Shqipëri, ashtu edhe në Kosovë, flitet infrastrukture të informacionit digjital, gjithnjë e më shumë për procese integri - duhet të kujtojnë Michael Gorman-in, ruesit, të ruajnë koleksionin universal të mesh e globalizimesh, kur disku tohet i cili në ditët tona ka riformuar, 5 ligjet dijes, përfshirë edhe atë digjital, edhe për përqasje në burime digjitale ose e bibliotekonomisë të Ranganatan-it, të për brezat e ardhshëm. Në shekullin e bibliografike, kur bëhen përpjekje për formuluara prej tij në vitin 1932. Sipas 21-të teknologjia e demo kratizoi infor - krijime portalesh, kur mbarë bota është tij bibliotekat: ma cionin. ka ndërmarrë nga nisma e projekte për 1. I shërbejnë njerëzimit; Dhe bibliotekat kombëtare, si përfshirje në rrjetin global jo vetëm të 2. Respektojnë të gjitha format që hambarë të dijes, ku si qytetari i thjeshtë, bibliotekave, por edhe të muzeumeve mundësojnë komunikimin e ashtu edhe intelektuali, vjen për të shuar dhe të arkivave. dijes; etjen për dije, kanë një rol të Panorama e impakteve (efekteve, 3. Përdorin teknologjitë në mënyrë rëndësishëm në orientimin e frekuentu - ndikimeve) të globalizimit në instituci - inteligjente për të shtuar shërbimet; esve në labirintin e ndërlikuar të buri - onet bibliotekare sa vjen e bëhet më e 4. Ruajnë qasjen e lirë në dije; meve digjitale. Teknologjitë e reja të dukshme, më e prekshme, më e qartë. 5. Respektojnë të shkuarën dhe in for macionit nuk e zbehin aspak rëndë - Transformimi i bibliotekave, të percep - krijojnë të ardhmen. sinë e misionit të bibliotekave. Si pjesë - tuara tradicionalisht si “fole” konserva - tarë në rrjetin botëror të informacionit, tore të kujtesës dhe trashëgimisë, në Prej nesh, komunitetit të biblio - grafëve, është mëse i njohur fakti, që bibliotekat po luajnë jo vetëm rolin e qendra flexible informacioni në të mediatorëve teknikë, por dhe të dialo - ardhmen, do të mund të sigurohej zgjerimi i rrjetit botëror të komuni - guesit me përdoruesit. vetëm, nëse procesi i globalizimit gjy - kimit, - World Wide Web-it, - që prej Siç dihet tanimë nga të gjithë, kohet, vlerësohet me mendjekthjelltësi. zanafillës së tij në vitin 1993, bëri që të Interneti po rritet me një shpejtësi Shtrirja e Internetit, - këtij rrjet lindte nevoja e formave të reja për citi- kompjuterik gjigand, - në mbarë botën, met në bibliografi, në lista referimesh marramendëse dhe website-t e tij po po u ofron internetistëve një gamë dhe tekste të ngjashme me to. Proble - ofrojnë gjithnjë e më shumë një mizëri gjithnjë e më të gjerë informacioni, çfarë met që shtrohen sot, nuk kanë të bëjnë informacioni për gjithçka, qasje të po mundësohet me krijimin e vijueshëm vetëm me format e citimit, por edhe të barabartë për këdo, në çdo vend e në çdo të portaleve europiane dhe/ose globale, përmbajtjes dhe teknikës së prodhimit kohë. Historikisht, duke qenë burimi me weblinke dhe burimeve bibliografike të tyre. kryesor i informacionit në shekuj, bibliotekat mund të konsiderohen si një të pafundme. Revolucioni kompjuterik, II. BIBLIOGRAFIA KOMBËTARE - pjesë e pandashme e bibliotekave në ndër prototipet kryesore, ikona e epokën digjitale, - zhvillimi marra - Mijëvjeçari i ri, parë në një Internetit modern, që ngjason (është pak mendës i teknologjive të informacionit, këndvështrim global, lajmëron fundin a shumë e ngjashme me idenë) me kanë çuar tanimë në një kuptim të ri të e periudhës së zhvillimit shoqëror, bibliotekën e Babilonit e tregimit të rolit bashkëkohor të bibliotekës në identifikuar si shoqëri civile, dhe në të famshëm të Borgesit. 1 Interval Research Cooperation, quoted in Leslie, 1993, p.34 VITI 8 • NUMRI 3 • 2011 4 WEBOGRAFIA Në epokën e kibernetikës, biblio - përmbledhës kombëtar,