Muzyczne Scenariusze Music Scenarios
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
NRNR 1(24),4 MAARZERZR C 20155 / NO.NOO. 1((24)24 ,,M MARCCH 2015155 | ISSN 2353-6721 Music Scenarios O PolskiegoWydawnictwa PWM Edition Kwartalnik About FilmMusic scenariusze muzyce Muzyczne Magazine Muzycznego fi lmowej Jubileusz 85. urodzin 85th Birthday kompozytor i pedagog Romuald composer and educator Twardowski Wybitny twórca muzyki orkiestrowej, kameralnej, chóralnej, operowej, baletowej i dziecięcej Great author of orchestral, chamber, choral, opera, ballet and children music { spis treści / content } { od redakcji / editorial } Kwartalnik Polskiego Wydawnictwa Szanowni Państwo, Muzycznego PWM Edition Magazine Muzyczne muzyka pełni wiele funkcji: wspiera religijny scenariusze 2bPX]\FHğOPRZHM 0XVLF6FHQDULRV rytuał, jest przedmiotem artystycznego prze- $ERXW)LOP0XVLF 1 72 6 - 353 ISSN 2 ISSN | życia, towarzyszy codziennym zajęciom, jak , MA O.O 1(24), MARCH 2015 NO. 1(24), MARCH 1(24), 2015 NO. N istanowi istotny element zabawy. Wbieżą- NO. 1(24), MARCH 2015 MARCH1(24), 2015 1(24), 1(24) NO. RZEC 2015 / 2015 RZEC ARZEC 2015 / 2015 ARZEC R 1(24), MARZEC 2015 / cym numerze magazynu Quarta koncentru- NR 1(24), MARZEC 2015 / 2015 2015 MARZEC MARZEC 1(24), 1 NR N 1(24 jemy się na muzyce fi lmowej – przynależącej do świata rozrywki, ale przecież tworzonej zcałą powagą kompozytorskiego warsztatu. Od wynalezienia kinematografu rola iznacze- nie muzyki fi lmowej znacząco się zmieniły. inspiracje 4–9 inspirations Do niedawna uznawana za uboższą krewną dzieł artystycznych iniezależnych, warstwę Muzyka emocji 4–5 The Music of Emotions towarzyszącą ipogardzaną, po wielu latach została doceniona za swoje wyrafi nowanie, Poleca Maestra 5 Maestra Monika Wolińska złożone interakcje zobrazem, nierzadko za Monika Wolińska Recommends swoją autonomię. Zagościła wsalach fi lhar- monicznych ina wielkich festiwalach. Zmianie Renesans muzyki fi lmowej 6–7 Revival of Film Music uległ też status jej kompozytorów. Choć dla – rozmowa zRobertem – aconversation with kina zawsze pisali najwięksi, dopiero teraz Piaskowskim Robert Piaskowski zauważa się, że tą twórczością zajmują się artyści niezwykle utalentowani, często ze Portrety kompozytorów 8–9 Portraits of Composers szlachetnym akademickim rodowodem. Zapraszam do podróży wświat polskiej mu- aktualności 10–23 news zyki fi lmowej, do słuchania iwykonywania tematów fi lmowych Wojciecha Kilara, Krze- nowe twarze 10–11 new faces simira Dębskiego, Jerzego „Dudusia” Ma- Michał Lorenc Michał Lorenc tuszkiewicza, Michała Lorenca czy Macieja Zielińskiego. zapowiedzi 12–15 announcements Daniel Cichy, Redaktor Naczelny PWM retrospekcje 16–22 retrospections nagrody 22–23 awards Ladies and Gentlemen, materiały orkiestrowe 24 hire materials Music serves many functions: it enriches reli- nowości wydawnicze 25–27 new publications gious rituals, is the subject of artistic experi- ence, accompanies everyday activities and is nowe nagrania 25 new recordings an important element of play. In this issue of Quarta we focus on fi lm music. Although rekomendacje 26 recommendations it belongs to the world of amusement, it is nevertheless created in all seriousness of the nowe książki 27 new books composition art. Since the cinematograph has been inven- nowe nuty 27 new scores ted, the role and importance of fi lm music has changed signifi cantly. Treated so far as apoorer sister of artistic and independent Pożegnanie / Farewell work, or as adespised accompaniment, it has fi nally been recognised for its sophisticated 5 stycznia 2015 roku zmarł Paweł Buczyński, ceniony kom- structure, complex interactions with picture pozytor ipedagog. Studiował kompozycję wPaństwowej and, not infrequently, its autonomous nature. Wyższej Szkole Muzycznej wWarszawie iwHochschule für It has reached philharmonic halls and great Musik wWiedniu. Pracował wAkademii Muzycznej wWar- festivals. What has also changed is the status szawie iPaństwowej Wyższej Szkole Teatralnej wWarszawie; of fi lm music composers. Although the great- pełnił różne funkcje wZarządzie Głównym iZarządzie Od- est artists have always written music for the działu Warszawskiego Związku Kompozytorów Polskich. Był cinema, it is only now that their input and laureatem wielu konkursów. talent, very often supported by noble aca- demic background, has been fi nally noticed. Paweł Buczyński, an acclaimed composer and educator, died Iwould like to invite you for atrip into the on January 5, 2015. He studied composition at the State world of Polish fi lm music, into listening andquarta • March 2015 Higher Music School in Warsaw and in Hochschule für Musik playing fi lm themes by Wojciech Kilar, Krzesi- in Vienna. He worked at the Academy of Music in Warsaw mir Dębski, Jerzy “Duduś” Matuszkiewicz, and the State Higher Theatre School in Warsaw, and held dif- Michał Lorenc and Maciej Zieliński. ferent functions in the Main Management Board and in the Paweł BUCZYŃSKI Management of the Warsaw Division of the Polish Composers’ Daniel Cichy, Editor-in-Chief (1953-2015) Photo: Andrzej Glanda Union. He was alaureate of many awards. 3 { inspiracje / inspirations } Kadr zfi lmu Ogniem imieczem (reż. Jerzy Hoffman) / With Fire and Sword (dir. Jerzy Hoffman) yburtowicz / East News Ż Photo: Zenon Muzyka emocji The Music of Emotions Jan Topolski repetytywizm Glassa w trylogii Qatsi ekranowego, obecnie jej domena kurczy Reggio). Czasem składa się z samych się do kilku minut, a pierwszoplanową Zwykle rozbrzmiewa już w czołów- zapożyczeń: klasyki (tu przodują utwo- rolę zaczyna odgrywać tzw. sound de- ce, wprowadzając w klimat epoki lub ry Bacha iPärta) tudzież rozrywki (Bee sign, czyli starannie dobrane iobrobione miejsca (klasycystyczna stylizacja Pende- Gees w Gorączce sobotniej nocy). Hit wy- brzmienia konkretne. reckiego wRękopisie znalezionym wSara- pada powtórzyć przy napisach końco- Zdrugiej strony, ostatnie dwie deka- gossie Hasa albo fabryczne rytmy Kilara wych (Dumka na dwa serca Dębskiego dy to czas spektakularnego wkraczania wZiemi obiecanej Wajdy). Potem zazwy- wOgniem imieczem Hoffmana iMy Heart muzyki filmowej na sceny koncertowe. czaj charakteryzuje bohaterów iwzmac- Will Go On Hornera wTitanicu Camero- Najwięksi jej twórcy są wciągłym tour- nia emocje (rebeliancka fanfara kontra na). Muzyka filmowa. née icieszą się statusem gwiazd: wystar- marsz imperialny Williamsa w Gwiezd- Najwięksi nie mieli oniej pochlebne- czy wspomnieć Gorana Bregovicia czy nych wojnach Lucasa lub minimalistycz- go zdania. Igor Strawiński powiedział, Yanna Tiersena. Organizowane są festi- ne melodie Preisnera w Trzech kolorach że „to nic więcej niż tapeta, wypełniacz”, wale muzyki filmowej i specjalne kon- Kieślowskiego), charakteryzując czasem aJohn Williams jest autorem maksymy, kursy kompozytorskie. Muzykę filmową też styl reżysera, jak np. wwieloletnich że „najlepsza muzyka w filmie to taka, nadają liczne stacje radiowe, słuchacze duetach Fellini–Rota lub Zanussi–Kilar. której nie słyszymy”. Dziś w kinie ar- wymieniają ją jako ulubiony gatunek, Rzadziej zyskuje znaczenie konstruk- tystycznym coraz częściej zdarza się, aniektórzy nawet grają zcoraz częściej cyjne lub formotwórcze (Kilara szkliste że specjalnie skomponowanej muzy- wydawanych partytur. faktury w Strukturze kryształu czy łącz- ki powstaje bardzo mało (pojedyncze Jak słusznie zauważył ZbigniewPreis- niki imotywy wIluminacji Zanussiego), motywy Mykietyna w Essential Killing ner, „kiedy Strauss pisał swoją muzykę, albo nadaje rytm (barokowa motoryka Skolimowskiego). Podczas gdy dawniej to były tańce, ateraz to muzyka klasycz- quarta • Marzec 2015 Nymana uwczesnego Greenawaya czy potrafiła zajmować trzecią część czasu na. Czy nie można zatem powiedzieć, 4 że za 50 lat muzyka filmowa zmieni się or forming role (Kilar’s glassy textures the listeners call it their favourite genre w klasyczną?” Nie trzeba nawet czekać in The Structure of Crystals or inclusions and some even play the scores that are tak długo – są tematy, które od razu and motifs in Illumination by Krzysztof increasingly being published. wchodzą do kanonu, jak monumentalne Zanussi), or arhythm building function As Zbigniew Preisner aptly put it: utwory Zimmera do Incepcji iInterstellar, (Michael Nyman’s baroque motorics in “When Strauss wrote his music, it was ubogie walczyki Tiersena zAmelii Jeune- early Greenaway or Philip Glass’s repeti- meant for dancing and now it is classical ta czy ascetyczny motyw Trzaski zRóży tive character in The Qatsi Trilogy direct- music. Can’t we say that film music will Smarzowskiego. Wkońcu nic nie wyrazi ed by Godfrey Reggio). It is sometimes become classical in 50 years?” We do not lepiej niż muzyka magii zakochania, dra- made of borrowings from classical (with have to wait so long, as some themes en- matu rozłąki czy grozy śmierci. Dlatego compositions of Bach and Pärt as the ter the canon on the spot, as was the case nie dziwią słowa Macieja Zielińskiego: most popular) or pop music (Bee Gees in with e.g. monumental works of Hans „moją specjalizacją jest muzyczne wspie- Saturday Night Fever). The hit should be Zimmer from Inception and Interstellar, ranie uczuć iemocji wfilmie. Czy jest to repeated in the final credits (Dumka for humble waltzes of Yann Tiersen from strach, miłość, akcja, smutek czy radość Two Hearts by Krzesimir Dębski in With Amélie by Jean-Pierre Jeunet or Mikołaj (...). Uważam, że najgorszy film to taki, Fire and Sword by Jerzy Hoffman or James Trzaska’s ascetic motif from Rose by który nie ma emocji, który jest pozbawio- Horner’s My Heart Will Go On in Titanic Wojciech Smarzowski. Nothing will bet- ny jakiejkolwiek głębi. Dla mnie muszą