STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY TARCZYN
TOM I UWARUNKOWANIA
(tekst jednolity) Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.)
Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr …………………. Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia ……………..………. r. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
SKŁAD ZESPOŁU AUTORSKIEGO: mgr inż. PIOTR ULRICH członek Okręgowej Izby Urbanistów z/s w Warszawie - WA-263 mgr inż. arch. ŁUKASZ NITECKI członek Okręgowej Izby Urbanistów z/s w Warszawie - WA-401 mgr inż. arch. PAWEŁ SKURPEL mgr MAGDALENA SALWA mgr SYLWIA ADAMKIEWICZ mgr MARCIN STRĄKOWSKI
SKŁAD ZESPOŁU AUTORSKIEGO ZMIANY STUDIUM: mgr inż. arch. krajobrazu ANNA PUGACEWICZ – główny projektant członek Okręgowej Izby Urbanistów z/s w Warszawie nr 384 mgr inż. arch. krajobrazu URSZULA BEREZA-TIJERO
Strona | 2 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn Spis treści
I Wprowadzenie ...... 5 1. Podstawa i zakres opracowania ...... 5 2. Rola studium w systemie planowania przestrzennego ...... 6 3. Materiały wejściowe ...... 7 II Uwarunkowania Zagospodarowania Przestrzennego ...... 9 1. Położenie i powiązania zewnętrzne ...... 9 2. Struktura funkcjonalno-przestrzenna ...... 10 2.1. Struktura zagospodarowania (dotychczasowe przeznaczenie, zagospodarowanie i uzbrojenie terenu) ...... 10 2.2. Stan prawny gruntów ...... 13 2.3. Stan ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony ...... 13 2.4. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego ...... 14 3. Zasoby i stan środowiska przyrodniczego, w tym stan rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska przyrodniczego i krajobrazu, w tym krajobrazu kulturowego ...... 17 3.1. Położenie fizycznogeograficzne i rzeźba terenu ...... 17 3.2. Budowa geologiczna ...... 21 3.3. Udokumentowane złoża kopalin oraz zasoby wód podziemnych oraz udokumentowane kompleksy podziemnego składowania dwutlenku węgla ...... 23 3.4. Tereny górnicze ...... 26 3.5. Warunki hydrogeologiczne ...... 28 3.6. Sieć hydrograficzna ...... 30 3.7. Gleby ...... 31 3.8. Warunki klimatu lokalnego...... 33 3.9. Środowisko przyrodnicze ...... 34 3.10. Obszary i obiekty objęte ochroną ...... 35 3.10.a. Chojnowski Park Krajobrazowy wraz z otuliną ...... 36 3.10.b. Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu ...... 38 3.10.c. Pomniki przyrody ...... 40 3.11. Antropogeniczne zagrożenia środowiska ...... 41 3.11.a. Zagrożenia atmosfery ...... 42 3.11.b. Zagrożenia wód powierzchniowych i podziemnych ...... 45 3.11.c. Przekształcenie rzeźby terenu oraz pokrywy glebowej ...... 49 3.11.d. Występowanie obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych Osuwanie się mas ziemnych ...... 50 3.11.e. Zagrożenia środowiska powodowane przez hałas ...... 50 3.11.f. Zagrożenia powodowane oddziaływaniem elektromagnetycznym ...... 52 3.12. Uwarunkowania wynikające z wymagań dotyczących ochrony przeciwpowodziowej Naturalne zagrożenia środowiska ...... 52 3.13. Wymogi ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu, w tym krajobrazu kulturowego ...... 52 3.14. Rekomendacje i wnioski zawarte w audycie krajobrazowym lub określone przez audyt krajobrazowy granice krajobrazów priorytetowych ...... 53 4. Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej ...... 53 4.1. Rys historyczny ...... 53 4.2. Środowisko kulturowe ...... 55 4.3. Gminna Ewidencja Zabytków ...... 55 4.4. Obszary i obiekty objęte ochroną ...... 62 5. Uwarunkowania społeczno-demograficzne ...... 64 5.1. Rozwój, ruch naturalny i migracje ludności ...... 64 5.2. Struktura demograficzna ludności ...... 66 5.3. Bezrobocie ...... 69 5.4. Warunki życia i poziom zamożności społeczeństwa ...... 69 5.5. Ochrona zdrowia i opieka społeczna ...... 70 5.6. Oświata ...... 71 5.7. Kultura, sport, turystyka i rekreacja ...... 71 5.8. Bezpieczeństwo publiczne ...... 73 6. Uwarunkowania gospodarcze ...... 73 Strona | 3 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
6.1. Rynek pracy ...... 73 6.2. Rolnicza przestrzeń produkcyjna ...... 75 6.3. Leśna przestrzeń produkcyjna ...... 76 7. Stan systemów komunikacji i infrastruktury technicznej ...... 77 7.1. Układ komunikacyjny ...... 77 7.1.a. Komunikacja kołowa ...... 77 7.1.b. Komunikacja kolejowa ...... 78 7.1.c. Komunikacja zbiorowa ...... 79 7.1.d. Komunikacja rowerowa ...... 79 7.2. Infrastruktura techniczna ...... 79 7.2.a. Zaopatrzenie w wodę ...... 79 7.2.b. Kanalizacja sanitarna ...... 80 7.2.c. Kanalizacja deszczowa ...... 81 7.2.d. Zaopatrzenie w energię elektryczną ...... 81 7.2.e. Zaopatrzenie w gaz ...... 82 7.2.f. Zaopatrzenie w ciepło ...... 82 7.2.g. Gospodarka odpadami ...... 82 7.2.h. Telekomunikacja ...... 83 8. Potrzeby i możliwości rozwoju gminy ...... 85 8.1. Analiza dokumentów programowych mających wpływ na politykę rozwoju gminy ...... 87 8.1.a. Dokumenty szczebla wojewódzkiego ...... 87 8.2. Prognozy demograficzne, w tym uwzględniające, migracje w ramach miejskich obszarów funkcjonalnych ośrodka wojewódzkiego ...... 92 8.3. Analizy ekonomiczne, środowiskowe i społeczne ...... 93 8.4. Możliwości finansowania przez gminę wykonania sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej, a także infrastruktury społecznej, służących realizacji zadań własnych gminy ...... 96 8.5. Bilans terenów przeznaczonych pod zabudowę ...... 97 9. Zadania służące realizacji ponadlokalnych celów publicznych ...... 102 III Podsumowanie ...... 103
Rysunki ...... 105 Rys. Nr 1 – Istniejące zagospodarowanie Rys. Nr 2 – Uwarunkowania polityki planistycznej Rys. Nr 3 – Uwarunkowania przyrodnicze i kulturowe Rys. Nr 4 – Uwarunkowania infrastrukturalne i komunikacyjne Rys. Nr 5 – Wnioski do Studium
Strona | 4 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn I Wprowadzenie
1. Podstawa i zakres opracowania
Podstawą formalną do opracowania studium jest Uchwała Nr XLIX/313/06 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 15 lutego 2006 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Tarczyn. Celem jest aktualizacja ustaleń Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Tarczyn przyjętego Uchwałą Nr XVI/139/2000 Rady Gminy Tarczyn z dnia 15 marca 2000 r. wynikająca z przeprowadzonej w 2005 r. oceny aktualności jego zapisów. Zapisy i sposób ich przedstawienia na rysunku obowiązującego Studium nie odpowiadają wymogom, jakie ustawa z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003r., Nr 80, poz. 717 z późn. zmianami) stawia przed Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego. Przeprowadzona analiza aktualności studium wskazała ponadto, iż „posiadane Studium w obecnej formie, o częściowo zdezaktualizowanej zawartości merytorycznej może stać się dokumentem hamującym rozwój pewnych obszarów Gminy”. Zakres i tryb opracowania określają przepisy ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80 poz. 717, z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118, poz. 1233). Sporządzającym studium jest Burmistrz, natomiast zatwierdzanie następuje w formie uchwały Rady Miejskiej.
Obowiązujące Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Tarczyn uchwalone Uchwałą Nr XXXIV/200/12 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 28 listopada 2012 r. zostało zmienione Zarządzeniem Zastępczym Wojewody Mazowieckiego z dnia 20 marca 2017 r. w sprawie wprowadzenia obszarów udokumentowanych złóż kopalin do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Tarczyn. Zmiany wprowadzone w części tekstowej, w związku w/w Zarządzeniem wyróżnione zostały kolorem niebieskim.
W celu aktualizacji kierunków polityki przestrzennej, w tym lokalnych zasad zagospodarowania, Rada Miejska w Tarczynie podjęła poniższe Uchwały w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków
Strona | 5 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn zagospodarowania przestrzennego gminy Tarczyn: 1) Uchwałę Nr XIX/140/16 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 22 stycznia 2016 r., 2) Uchwałę Nr XXI/151/16 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 11 marca 2016 r., 3) Uchwałę Nr XXVII/210/16 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 2 września 2016 r. Zmiana Studium dla w/w uchwał została określona jako I etap zmiany Studium. I etap zmiany Studium dotyczy działek o numerach ewidencyjnych: 1) dz. nr ew. 125/3, 125/4, 126/3, 126/4 obręb Kawęczyn, 2) dz. nr ew. 234/1, 234/2, 234/3, 234/4, 234/5, 235 obręb Komorniki, 3) dz. nr ew. 193 obręb Marylka, 4) dz. nr ew. 21/4, 21/6, 21/7, 21/8, 21/9 obręb Nowe Racibory, 5) dz. nr ew. 50/1 obręb Ruda, 6) dz. nr ew. 5/2, 5/3, 5/4, 5/5, 5/6, 5/7, 5/8, 5/9, 5/10, 5/11, 5/12, 6/2, 6/3, 6/4, 6/5, 6/6, 6/7, 6/8, 6/9, 6/10, 6/11, 6/12, 6/13, 6/14 obręb Werdun, 7) dz. nr ew. 62 obręb Wólka Jeżewska.
Studium składa się z części tekstowej, zawierającej dwa tomy: tom I Uwarunkowania i tom II Kierunki zagospodarowania przestrzennego oraz z części graficznej w postaci dwóch plansz w skali 1:10 000. Zmiany wprowadzone w części tekstowej jak i na załącznikach graficznych, w związku z pracami zainicjowanymi Uchwałami: . Uchwałą Nr XIX/140/16 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 22 stycznia 2016 r., . Uchwałą Nr XXI/151/16 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 11 marca 2016 r., . Uchwałą Nr XXVII/210/16 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 2 września 2016 r. wyróżnione zostały kolorem czerwonym.
2. Rola studium w systemie planowania przestrzennego
Studium jest narzędziem kształtowania polityki przestrzennej Samorządu. Jest ono wyrazem jego poglądów i postanowień związanych z rozwojem gminy. Głównym zadaniem studium jest określenie polityki przestrzennej gminy wpisanej w politykę przestrzenną państwa oraz ogólnych kierunków i zasad zagospodarowania przestrzennego gminy. Studium ma także za zadanie sformułowanie lokalnych uwarunkowań, celów i programów rozwoju, dzięki czemu staje się ono dokumentem wytyczającym ogólną politykę przestrzenną gminy. Jednocześnie posiada ono charakter wytycznych do sporządzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Określona w studium polityka przestrzenna jest zgodna z zasadami ustanowionymi przepisami prawa i uwzględnia w zagospodarowaniu gminy:
Strona | 6 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
. dotychczasowe przeznaczenie, zagospodarowanie i uzbrojenie terenu, . stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony,
. stan środowiska, w tym stan rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu, w tym krajobrazu kulturowego, . rekomendacje i wnioski zawarte w audycie krajobrazowym lub określone przez audyt krajobrazowy granice krajobrazów priorytetowych, . warunki i jakość życia, ochronę zdrowia oraz bezpieczeństwo ludności i mienia, . potrzeby i możliwości rozwoju gminy, . stan prawny gruntów, . występowanie obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odrębnych, . występowania obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych, . występowanie udokumentowanych złóż kopalin, zasobów wód podziemnych oraz udokumentowanych kompleksów podziemnego składowania dwutlenku węgla, . występowanie terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odrębnych, . stan systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopień uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami, . zadania służące realizacji ponadlokalnych celów publicznych, . wymagania dziedzictwa kulturowego i dóbr kultury, . walory ekonomiczne przestrzeni i prawo własności, . potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa. Uchwalone przez Radę Miejską studium nie jest aktem prawa miejscowego, ale zawarte w nim zasady polityki przestrzennej winny być wiążące dla Burmistrza i wszystkich jednostek organizacyjnych działających na terenie gminy. Jest to więc ważny akt władczy, w którym Rada Miejska bezpośrednio wpływa na działania całego swojego aparatu wykonawczego.
3. Materiały wejściowe
Przy sporządzaniu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Tarczyn wykorzystano następujące dokumenty i opracowania: . Koncepcja Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju – Polska 2000 Plus, . Koncepcja Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 Uchwałą Nr 239 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011 r. . Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego Uchwała Nr 65/2004 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 7 czerwca 2004 r. . Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego Uchwała Nr 180/14 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 7 lipca 2014 r. . Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego na lata 2007 – 2020 r., Strona | 7 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Uchwała Nr 78/06 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 29 maja 2006 r. . Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego do 2030 roku Uchwała Nr 158/13 z dnia 28 października 2013 r. . Program małej retencji dla Województwa Mazowieckiego Uchwała Nr 75/08 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 21 kwietnia 2008 r. . Program ochrony środowiska przed hałasem dla terenów poza aglomeracjami położonych wzdłuż drogi krajowej nr 7 i drogi ekspresowej nr S7 na terenie województwa mazowieckiego Uchwała Nr 141/09 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 7 września 2009 r. . Master plan dla transportu kolejowego w Polsce do 2030 roku, . Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn, Uchwała XVI/139/2000 Rady Gminy Tarczyn z dnia 15 marca 2000 r. . Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn wraz z Prognozami oddziaływania na środowisko, . Ocena aktualności Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Tarczyn oraz Planów Miejscowych Gminy Tarczyn, . Opracowanie ekofizjograficzne gminy Tarczyn, . Gminny Program Ochrony Środowiska na lata 2004-2007 z uwzględnieniem lat 2008- 2015, którego część stanowi Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Tarczyn na lata 2004- 2007 z uwzględnieniem lat 2008-2015, Uchwała XXXIII/205/04 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 28 września 2004 r. . Gminna Ewidencja Zabytków, . Plan Rozwoju Lokalnego gminy Tarczyn na lata 2004-2013, Uchwała XXXVII/231/04 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 29 grudnia 2004 r. . Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Tarczyn na lata 2009-2015 Uchwała XXXVIII/204/09 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 28 maja 2009 r. . Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce, wg stanu na 31 XII 2010 r. i 31 XII 2015 r.
Strona | 8 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn II Uwarunkowania Zagospodarowania Przestrzennego
1. Położenie i powiązania zewnętrzne
Gmina Tarczyn położona jest w południowej części województwa mazowieckiego, w powiecie piaseczyńskim. Powierzchnia gminy wynosi 114 km2, co stanowi 18,4% powierzchni powiatu. Do 1 stycznia 2003 r. gmina znajdowała się w granicach powiatu grójeckiego, ale wraz z uzyskaniem praw miejskich w dniu 1 stycznia 2003 r. weszła w skład powiatu piaseczyńskiego. Graniczy z gminami: Żabia Wola (powiat grodziski), Nadarzyn (powiat pruszkowski), Lesznowola, Piaseczno, Prażmów (powiat piaseczyński) oraz Grójec i Pniewy (powiat grójecki).
Położenie gminy Tarczyn
Źródło. Program ochrony środowiska dla gminy Tarczyn
W gminie znajduje się 35 sołectw: 1. sołectwo Borowiec, 2. sołectwo Bystrzanów, 3. sołectwo Gąski, 4. sołectwo Gładków, 5. sołectwo Grzędy, 6. sołectwo Janówek, 7. sołectwo Jeziorzany, 8. sołectwo Jeżewice,
Strona | 9 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
9. sołectwo Józefowice, 10. sołectwo Kawęczyn, 11. sołectwo Kolonia Prace Duże, 12. sołectwo Kolonia Woli Przypkowskiej, 13. sołectwo Komorniki, 14. sołectwo Kopana, 15. sołectwo Korzeniówka-Marylka, 16. sołectwo Kotorydz, 17. sołectwo Księżak, 18. sołectwo Many, 19. sołectwo Marianka, 20. sołectwo Nosy, 21. sołectwo Pawłowice, 22. sołectwo Prace Duże, 23. sołectwo Prace Małe, 24. sołectwo Przypki, 25. sołectwo Racibory, 26. sołectwo Rembertów, 27. sołectwo Ruda, 28. sołectwo Stefanówka, 29. sołectwo Suchodół, 30. sołectwo Suchostruga, 31. sołectwo Świetochów, 32. sołectwo Werdun, 33. sołectwo Wola Przypkowska, 34. sołectwo Wólka Jeżewska, 35. sołectwo Wylezin.
2. Struktura funkcjonalno-przestrzenna
2.1. Struktura zagospodarowania (dotychczasowe przeznaczenie, zagospodarowanie i uzbrojenie terenu)
Gmina ma charakter rolniczy, z dominującą specjalizacją sadowniczą oraz uprawą warzyw, które w znacznej mierze przetwarzane są w znajdujących się na jej terenie zakładach przetwórstwa rolno-spożywczego. Korzystne połączenie komunikacyjne i bliskie sąsiedztwo Warszawy sprawia, że obszar gminy jest atrakcyjny dla rozwoju funkcji mieszkaniowej oraz jest dogodnym miejscem lokalizacji zakładów produkcyjnych, składów
Strona | 10 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn handlowych oraz punktów usługowych dla rozwijającego się biznesu. Istniejącą strukturę zagospodarowania gminy Tarczyn przedstawia poniższa tabela:
Grupa użytków Powierzchnia (ha) Rodzaj użytku gruntowego gruntowych 2011 2015 grunty orne 5578,7 5564 sady 1594,3 1581 łąki 369,6 363 użytki rolne pastwiska 763,8 743 użytki rolne zabudowane 294,3 299 grunty pod stawami, rowy, 105,8 122 grunty leśne oraz lasy, grunty leśne zabudowane, zadrzewienia i grunty zadrzewione i 1973,5 1968 zakrzewienia zakrzewione grunty pod wodami grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi i 26,5 21 stojącymi tereny zabudowane 254,8 281 tereny zurbanizowane 0,8 4 grunty niezabudowane tereny rekreacyjno- zabudowane i 1,9 3 zurbanizowane wypoczynkowe drogi 294,7 296 tereny kolejowe 70,7 71 nieużytki nieużytki 79,9 87 tereny różne tereny różne 6,7 2 SUMA 11 416 11 4051 Źródło. Dane ewidencyjne uzyskane z Urzędu Miejskiego w Tarczynie, stan na 01.11.2011 r. i 01.01.2016 r. Według form użytkowania dominującymi są użytki rolne (ok. 76%) oraz grunty leśne, zadrzewione i zakrzewione (ok. 17%). Lesistość gminy (15,4% w 2014 r. wg danych GUS) jest niższa niż średnia w województwie mazowieckim (23,1% w 2014 r. wg danych GUS) i powiecie piaseczyńskim (18,3% w 2014 r. wg danych GUS). Powierzchnia gruntów leśnych będących własnością Skarbu Państwa jest porównywalna z powierzchnią gruntów leśnych stanowiących własność prywatną. Cechą charakterystyczną dla gminy Tarczyn jest duży udział powierzchni sadów w ogólnej powierzchni użytków rolnych (18,3% wg danych Urzędu Miejskiego w Tarczynie w 2010 r.; 14% wg danych ewidencyjnych na dzień 01.01.2016 r.), przy 15,7% udziale w skali powiatu (wg danych GUS). Inne grunty (zurbanizowane i zabudowane, wody, nieużytki) stanowią ok. 7,0% ogółu powierzchni gminy. Zabudowa mieszkaniowa zlokalizowana jest przede wszystkim w Tarczynie.
1 Powierzchnia ewidencyjna gminy, powierzchni geodezyjna wynosi 11 427 ha. Rozbieżności w kolumnach w roku 2010 i 2015 r. wynikają z danych geodezyjnych, które uległy aktualizacji. Strona | 11 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
W środkowej jego części występuje w formie zwartej zabudowy okalającej centrum miejscowości, przekształcając się wraz ze wzrostem odległości od centrum w formę bardziej rozproszoną. Obszary zlokalizowane w bezpośrednim sąsiedztwie lub niedalekiej odległości od miasta charakteryzują się układem właściwym dla osiedli, będącym swoistym przedłużeniem tkanki miejskiej. Poza Tarczynem największe osiedla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej znajdują się w miejscowościach Prace Duże, Prace Małe, Korzeniówka, Przypki. W pozostałych miejscowościach gminy budynki mieszkalne występują przede wszystkim w zabudowie zagrodowej w gospodarstwach rolnych, odpowiadając bardziej strukturze wiejskiej, gdzie główny trzon zabudowy lokalizowany jest pasmowo wzdłuż tras komunikacyjnych. Pozostała część siedlisk rozproszona jest wśród pól i łąk w postaci pojedynczych zagród. Zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna jest reprezentowana przez osiedla w Tarczynie zlokalizowane w środkowej i południowej części miasta oraz pojedyncze budynki wielorodzinne w zachodniej części miasta (osiedla Ustronie, Tarczyńska i Tarczynianka – 25 budynków). Poza Tarczynem zabudowa wielorodzinna występuje w postaci pojedynczych budynków wielorodzinnych znajdujących się we wsiach: Janówek, Wola Przypkowska, Pawłowice, Księżowola i Kawęczyn. Tereny zabudowy usługowej koncentrują się głównie w Tarczynie, będącym centrum administracyjno-usługowym gminy. Miasto o znacznym dorobku historycznym skupia większość urzędów i instytucji publicznych gminy. Centralna część miasta stanowi główne miejsce lokalizacji usług, przede wszystkim handlu. Osiedla zabudowy mieszkaniowej jedno- i wielorodzinnej wyposażone są w uzupełniającą funkcję usługową, zarówno komercyjną, jak i usług publicznych, w tym oświaty. Funkcja usługowa w innych miejscowościach występuje najczęściej w towarzystwie zabudowy mieszkaniowej. Największy jej udział jest widoczny wzdłuż dróg: krajowej w miejscowościach Kopana i Grzędy oraz wojewódzkiej w miejscowościach Józefowice, Ruda, Prace Małe i Prace Duże. W gminie nie ma obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2. W strukturze przestrzennej gminy wyróżniającym się elementem są tereny produkcyjne i magazynowe. Największe zakłady produkcyjne znajdują się w południowej części Tarczyna, w bezpośrednim sąsiedztwie linii kolejowej, w Rembertowie, Kotorydzu oraz Grzędach w sąsiedztwie drogi krajowej. Pomimo zmian w sposobie użytkowania, dominującą funkcją w gminie jest rolnictwo. Tereny rolne przeważają w zachodniej, środkowej i południowej części gminy. Największy udział w powierzchni gruntów rolnych mają sady. Funkcja sadownicza występuje przede wszystkim w zachodniej i południowej części gminy. Odmienny charakter, określony przez wysoki udział lasów, stanowiący przeciwwagę dla intensywnie zurbanizowanego centrum i wschodu gminy, posiada północno-zachodnia, Strona | 12 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
środkowo-zachodnia i wschodnia część gminy. Zwarte kompleksy leśne pełnią funkcje rekreacyjną dla gminy i miasta.
2.2. Stan prawny gruntów
Z ogólnej powierzchni gminy wynoszącej 114 km2 własnością osób fizycznych jest blisko 79,5 % obszaru (w 2010 r. ponad 79,5%). Skarb Państwa jest właścicielem 13,1% (w 2010 r. 14,6%), zaś pozostałe 7,4 % (w 2010 r. 5,9%) to grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego, wspólnot gruntowych, spółdzielni oraz parafii. Struktura własności gruntów w 2015 r.: Pow. Udział Lp. Właściciel [ha] [%] 2015 1. Grunty Skarbu Państwa poza użytkowaniem wieczystym 1164 10,21% 2. Grunty Skarbu Państwa w użytkowaniu wieczystym 207 1,81% Grunty spółek Skarbu Państwa, przedsiębiorstw państwowych i 3. 127 1,11% innych państwowych osób prawnych Grunty gmin i związków międzygminnych z wyłączeniem 4. 240 2,10% gruntów przekazanych w użytkowanie 5. Grunty gmin i ich związków w użytkowaniu wieczystym 148 1,30% Grunty gminne i in. os. prawnych, których organami 6. 0 0 założycielskimi są org. gmin 7. Grunty osób fizycznych 9048 79,33% 8. Grunty spółdzielni 13 0,11% 9. Grunty kościołów i związków wyznaniowych 24 0,21% 10. Grunty wspólnot gruntowych 2 0,02% Grunty powiatów i zw. pow. z wyłączeniem gruntów przekazane 11. 35 0,31% w użytkowanie 12. Grunty powiatów przekazane w użytkowanie wieczyste 0 0 Grunty województw z wyłączeniem gruntów przekazane w 13. 50 0,44% użytkowanie 14. Grunty województw przekazane w użytkowanie wieczyste 4 0,04% Grunty spółek prawa handlowego i innych os. nie 15. 343 3,01% wymienionych w pkt. 1-12 Źródło. Dane ewidencyjne uzyskane z Urzędu Miejskiego w Tarczynie, stan na 01.01.2016 r.
2.3. Stan ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony
Ład przestrzenny zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym to: „takie ukształtowanie przestrzeni, które tworzy harmonijną całość oraz uwzględnia w uporządkowanych relacjach wszelkie uwarunkowania i wymagania funkcjonalne, społeczno-gospodarcze, środowiskowe, kulturowe oraz kompozycyjno-estetyczne”. Do czynników wpływających na jego prawidłowe kształtowanie należy: właściwe rozmieszczenie funkcji dające jak najwięcej korzyści, bezkonfliktowe sąsiedztwo oraz odpowiednio ukształtowana struktura pionowa (w tym: zachowanie proporcji wysokości, występowanie dominanty) i pozioma (przez którą rozumiemy harmonijną strukturę
Strona | 13 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn użytkowania gruntu, odpowiedni kształt i wielkość działek, właściwe usytuowanie względem podmiotów gospodarczych). Obszar gminy Tarczyn charakteryzuje się dużą dynamiką zmian w zagospodarowaniu, o czym świadczy ilość wydawanych pozwoleń na budowę w oparciu o obowiązujący plan miejscowy. Z roku na rok postępuje zmiana charakteru gminy z rolniczej na miejską ze znacznymi obszarami przeznaczonymi na zabudowę mieszkaniową oraz działalność gospodarczą. Najszybciej rozwija się segment budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego w środkowej i wschodniej części gminy. Główny wpływ na to ma przebieg najważniejszego ciągu komunikacyjnego – drogi krajowej Nr 7 oraz, w przypadku wschodniej części gminy, sąsiedztwo zainwestowanych terenów gminy Piaseczno. Pokrycie blisko 99% powierzchni gminy planem miejscowym, dzięki jasno określonym terenom inwestycyjnym oraz wskazaniem kierunku rozwoju zabudowy, pozwoliło na uniknięcie procesu niekontrolowanej urbanizacji terenów wiejskich, do którego dochodzi przy braku planu miejscowego. Słabą stroną w zagospodarowaniu przestrzennym jest brak czytelnych struktur przestrzennych wsi, duże zróżnicowanie form zabudowy oraz duże nagromadzenie nośników reklamowych różnego rodzaju i gabarytów. W przyszłych planach miejscowych wskazane byłoby wyznaczanie na nowych osiedlach lokalnych centrów z funkcjami usługowymi pełniących funkcję przestrzeni publicznych.
2.4. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego
Narzędziem umożliwiającym kreacje przestrzeni i tworzenie zharmonizowanego otoczenia w skali gminy jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Powierzchnia gminy, dla której sposób zagospodarowania określony został w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego wynosi 112,5 km2, co stanowi blisko 99% powierzchni gminy. Poniżej przedstawiono wykaz obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na terenie Gminy Tarczyn, natomiast zasięg terytorialny obszaru objętego planem miejscowym określono na załączniku Nr 2.
Obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego na terenie gminy Tarczyn
Lp. Uchwała Nr XXIII/197/2000 Rady Gminy w Tarczynie z dnia 25 października 2000 r. 1. w sprawie zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego wsi Tarczyn Nr XX/147/03 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 30 grudnia 2003 r. 2. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Tarczyn, pow. Piaseczno, woj. mazowieckie
Strona | 14 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Nr IX/47/07 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 5 czerwca 2007 r. 3. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru obejmującego działki nr ew. 307/11, 307/15, 307/17, 308/3 obręb Tarczyn Nr XIII/79/07 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 18 września 2007 r.
4. w sprawie uchwalenia zmiany Miejscowego Planu Zagospodarowania przestrzennego gminy Tarczyn, powiat Piaseczno, woj. mazowieckie uchwalonego Uchwałą Nr XX/147/03 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 30 grudnia 2003r. oraz Uchwałą Nr XXVI/175/04 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 15 marca 2004r. Nr XXIII/134/08 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 18 czerwca 2008 r. 5. w sprawie uchwalenia zmiany Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego wsi Tarczyn dla części obrębu Tarczyn i Drozdy Nr XXXIV/186/09 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 5 marca 2009 r. 6. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Centrum Tarczyna Nr LIX/318/10 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 4 listopada 2010 r. 7. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działek o nr ew. 173/2, 174/2, 175/1, 173/1, 174/1, 174/3, 175/2 oraz części działek o nr ew. 121, 183, 176 położonych we wsi Świętochów Nr XLVI/297/13 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 30 września 2013 r. 8 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części ulicy Ogrodowej, obręb Tarczyn Nr XLVI/298/13 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 30 września 2013 r. 9 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działki nr ew. 862 oraz części działek nr ew. 189/1, 682 obręb Tarczyn Nr LIII/346/14 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 12 lutego 2014 r. 10 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działki nr ew. 49/1 oraz części działki nr ew. 62 obręb Tarczyn Nr LIII/347/14 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 12 lutego 2014 r. 11 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działki nr ew. 796 oraz części działki nr ew. 797, obręb Tarczyn Nr LIV/356/14 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 28 marca 2014 r. 12 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działki nr ew. 85 oraz części działki nr ew. 138, obręb Rembertów Nr VIII/47/15 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 30 marca 2015 r. 13 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działek nr ew. 161, 162/2, 162/3, 162/4, 111/7 oraz części działek nr ew. 119, 174 obręb Suchodół i części działek nr ew. 176/1, 147 obręb Jeżewice Nr VIII/48/15 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 30 marca 2015 r. 14 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działki nr ew. 58/1 oraz części działek nr ew. 62, 64/8, 400, obręb Tarczyn, gmina Tarczyn 15 Nr X/64/15 Rady Miejskiej w Tarczynie
Strona | 15 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
z dnia 22 maja 2015 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działek nr ew. 36/3, 36/4 oraz części działki nr ew. 42/2 obręb Wylezin, gmina Tarczyn Nr X/65/15 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 22 maja 2015 r. 16 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działek nr ew. 23, 24, 25/1, 25/2, 214, 215 oraz dla części działek nr ew. 22, 26, obręb Wola Przypkowska, gmina Tarczyn Nr X/66/15 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 22 maja 2015 r. 17 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działki nr ew. 70/3 oraz dla części działek nr ew. 70/1, 69 obręb Wólka Jeżewska, gmina Tarczyn Nr XI/80/15 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 25 czerwca 2015 r. 18 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działek nr ew. 40/1 i 40/2 oraz dla części działki nr ew. 400 obręb Tarczyn, gmina Tarczyn Nr XI/82/15 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 25 czerwca 2015 r. 19 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębu Many i części obrębu Borowiec Nr XIII/95/15 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 25 września 2015 r. 20 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działek nr ew. 181, 182 obręb Tarczyn, gmina Tarczyn Nr XIII/96/15 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 25 września 2015 r. 21 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działek nr ew. 133/33,133/34,133/35, 133/36 oraz części działek nr ew. 133/2, 133/14, 198 obręb Prace Duże, gmina Tarczyn Nr XIII/98/15 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 25 września 2015 r. 22 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działki nr ew. 74 oraz dla części działek nr ew. 70/1, 73, 116, 75 obręb Rembertów, gm. Tarczyn Nr XXII/161/16 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 21 kwietnia 2016 r. 23 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działki nr ew. 303 oraz części działek nr ew. 221 i 304/21 obręb Kotorydz Nr XXIV/187/16 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 23 czerwca 2016 r. 24 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działek nr ew. 237/1, 176/1, 173 obręb Tarczyn, gmina Tarczyn Nr XXVII/213/16 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 2 września 2016 r. 25 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Józefowice część 1 Źródło: Dane uzyskane z Urzędu Miejskiego w Tarczynie
Największy udział w przeznaczeniu terenów, poza terenami rolnymi (53,%) i lasami (16,4%), mają tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej – około 16,1 %. Znaczący jest udział terenów zabudowy produkcyjno-usługowej i mieszkaniowo-usługowej – odpowiednio około 3,7% i 4%. Tereny przeznaczone na zabudowę zagrodową stanowią około 2,6% co
Strona | 16 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn wskazuje, że funkcja ta ma ciągle duże znaczenie w strukturze funkcjonalnej gminy. Analiza rozmieszczenia poszczególnych funkcji w planach miejscowych pokazuje, że za główne ośrodki mieszkaniowe wskazane zostały Tarczyn, Prace Duże, Korzeniówka, Wola Przypkowska, Janówek, Przypki i Grzędy, czyli centralna, północna i wschodnia część gminy. Sposób rozmieszczenia terenów zabudowy mieszkaniowej wyznaczonych w planie może jednak wymagać korekty. Sytuacja ta dotyczy miejscowości Prace Duże, Wola Przypkowska, Przypki i Janówek, gdzie pozostawienie użytkowania rolniczego pomiędzy terenami przeznaczonymi na zabudowę może stwarzać problemy przy zapewnieniu właściwej obsługi komunikacyjnej czy zaopatrzeniu w niezbędną infrastrukturę. Wskazane byłoby uzupełnienie oraz stworzenie bardziej zwartych terenów zabudowy, umożliwiających zaprojektowanie bezpiecznego i wygodnego układu komunikacyjnego, wytworzenie lokalnych centrów wzbogaconych o funkcje usługowe, podnosząc dodatkowo atrakcyjność wskazanych terenów. W zachodniej części gminy zabudowa mieszkaniowa wyznaczona została jako element składowy zabudowy zagrodowej i stanowi kontynuację oraz uzupełnienie dotychczasowego zagospodarowania. Jako tereny przewidziane na inwestycje wskazany został pas wzdłuż drogi krajowej Nr 7. Poszczególne miejscowości mają wyznaczone tereny lokalizacji usług, jednak biorąc pod uwagę powierzchnie terenów przeznaczonych w planie na zabudowę mieszkaniową, tereny usługowe mogą okazać się niewystarczające do właściwej obsługi mieszkańców gminy.
3. Zasoby i stan środowiska przyrodniczego, w tym stan rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska przyrodniczego i krajobrazu, w tym krajobrazu kulturowego
3.1. Położenie fizycznogeograficzne i rzeźba terenu
Według regionalizacji Jerzego Kondrackiego gmina Tarczyn położona jest na pograniczu dwóch makroregionów: Wzniesień Południowomazowieckich (318.8) oraz Niziny Środkowomazowieckiej (318.7) w obrębie trzech mezoregionów: . Wysoczyzna Rawska (318.83) . Równina Warszawska (318.76) . Równina Łowicko-Błońska (318.72). Wyżej wymienione mezaregiony i makroregiony należą do podprowincji Niziny Środkowopolskie (318), stanowiącej część prowincji Niż Środkowoeuropejski (31). Granicę pomiędzy Wysoczyzną Rawską i Równinami stanowi zdenudowana skarpa wysoczyzny, ciągnąca się po wschodniej stronie drogi krajowej nr 7 (w okolicach miejscowości Kopana Strona | 17 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn i Tarczyn), która następnie skręca w kierunku północno-zachodnim w sąsiedztwie wsi Duki. Równina Łowicko-Błońska przechodzi na wschodzie łagodnie w Równinę Warszawską, a słabo zaznaczająca się w terenie granica przebiega na wysokości Woli Przypkowskiej i Grząd w kierunku północnym i dalej poza obszarem gminy, wzdłuż rzeki Utraty. Regionalizacja fizycznogeograficzna według podziału Jerzego Kondrackiego
Źródło. Program ochrony środowiska dla gminy Tarczyn
Obszar gminy Tarczyn, której powierzchnia pochylona jest w kierunku północno- wschodnim, znajduje się w całości w strefie recesji zlodowacenia środkowopolskiego. Zasadnicze elementy rzeźby, tworzącej dzisiejszą powierzchnię terenu, zostały ukształtowane w czasie stadiału Warty, kiedy po raz ostatni rejon ten w całości przykrył lodowiec, a także podczas recesji zlodowacenia północnopolskiego, kiedy istotną rolę odgrywały procesy erozyjno-denudacyjne. Na terenie gminy można wydzielić następujące formy rzeźby terenu będące wynikiem działania różnych procesów, w tym: 1. formy pochodzenia lodowcowego, do których zaliczyć należy: . wysoczyznę polodowcową (o zróżnicowanym ukształtowaniu) – jest ona położona na wysokościach około 150-180 m n.p.m. Zajmuje ona znaczne powierzchnie terenu zwłaszcza w południowej i zachodniej części gminy. . wysoczyznę polodowcową (wytopiskową) – położona jest ona przede wszystkim we wschodniej części gminy, na wysokości około 110 – 125 m n.p.m. Równinna powierzchnia wysoczyzny łagodnie bez długich stoków przechodzi w różnego rodzaju obniżenia, przeważnie wytopiskowe, . pagórki akumulacji szczelinowej i moren martwego lodu – ciągną się one pasmem z południowego-wschodu (gdzie znajdują się w okolicach miejscowości Kopana) po północny-zachód (gdzie występują w rejonie miejscowości Drozdy, Suchodół).
Strona | 18 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Pojedyncze pagóry kumulacji szczelinowej można również spotkać w sąsiedztwie Woli Przypkowskiej i Kotorydza; 2. formy pochodzenia wodnolodowcowego i wytopiskowego: . równiny akumulacji wodnolodowcowej budujące wysoczyznę – wyodrębnienie ich jest oparte bardziej na podstawach genetycznych niż na ich formie. Powierzchnia tych równin występuje we wschodniej części gminy, gdzie towarzyszy dolinie rzeki Jeziorki oraz pomiędzy Świętochowem a Suchodołem, tam częściowo związana jest ona z doliną rzeki Tarczynki. Równina jest położona nieznacznie niżej od wysoczyzny wytopiskowej na wysokości około 110 – 120 m n.p.m., . równiny akumulacji wodnolodowcowej sandrowe i wytopiskowe – podobnie jak poprzednie występują na wysoczyźnie. Nie uzupełniają jednak jej równinnej powierzchni, a budują nieznaczne wzniesienia lub wypełniają ciągi obniżeń, tworząc pokrywy sandrowe na glinie zwałowej. Występują one w północnej części gminy pomiędzy Kotorydzem, Wolą Przypkowską a Przypkami oraz w okolicach miejscowości Gąski-Stefanówka, . niecki wytopiskowe – są one charakterystycznym elementem rzeźby wschodniej części gminy i ciągną się pomiędzy Kotorydzem, Pracami Małymi, Gąskami i Wylezinem. Niecki te występują w obrębie mało urozmaiconej wysoczyzny. Wyróżniają się one nieznacznymi zaklęsłościami i płaskim dnem, które leży na wysokości około 125-128 m n.p.m., . kemy – na terenie gminy zaliczono do nich jedynie niewielkie wzgórza o wysokości względnej od kilku do 10 m, leżące na północ od miejscowości Przypki, . drobne zagłębienia po martwym lodzie – występują głównie w regionie wytopiskowym i leżą przede wszystkim w obrębie niecek. Są to najczęściej niewielkie zagłębienia bezodpływowe lub o słabo wyrażonym odpływie. Okresowo są one podmokłe lub stale zabagnione. W większych rozmiarach zespół tych form występuje w okolicy Pawłowic, . drobne zagłębienia różnej genezy – są podobne do w/w form jednak nie są związane z występowaniem brył martwego lodu. Występują one głównie w zachodniej części gminy. Są płytkie, małych rozmiarów i zagłębione o parę metrów w stosunku do wysoczyzny; 3. formy pochodzenia eolicznego: . wydmy i równiny piasków przewianych – formy te na terenie gminy nie są zbyt liczne. Można spotkać je w okolicy miejscowości: Nosy-Folwark, na północny-wschód od Grząd oraz na południowy-wschód od Prac Dużych. Występują one głównie na obszarach występowania piasków wodnolodowcowych, z których też pochodzi
Strona | 19 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
materiał wydmowy. Formy te nie są rozwinięte w klasycznych kształtach, a ich wysokości względne wynoszą do kilku metrów. . zagłębienia deflacyjne – występują sporadycznie głównie na obszarach wydm i piasków przewianych. Są one niewielkich rozmiarów (do kilkudziesięciu metrów szerokości). Większość z nich przynajmniej okresowo jest podmokłych. 4. formy pochodzenia rzecznego . tarasy zalewowe i dna dolin bocznych – występują na terenie całej gminy, we wszystkich dolinach rzecznych i drobnych bocznych obniżeniach wzdłuż cieków włączonych w sieć rzeczną. Charakterystyczna jest zmienność tarasu zalewowego i den dolinnych, która w przypadku większych cieków może wynosić około 1-1,5 km (jak ma to miejsce w niektórych odcinkach doliny rzeki Jeziorki), po kilka metrów w dolinach mniejszych cieków. . tarasy erozyjno-akumulacyjne – na terenie gminy występują jedynie w miejscu ujścia Tarczynki do Jeziorki. Ich wysokość względna jest różna, przy czym z reguły występują one około 2-5 m nad dnem doliny. Szerokość tarasu wynosi średnio 100- 250 m. Są to tarasy rzeczne z dużym udziałem materiału deluwialnego z sąsiadujących zboczy. . krawędzie erozyjne – towarzyszą dolinie rzeki Jeziorki. Krawędzie podcinają tam przeważnie równiny wodnolodowcowe i spadają do poziomu tarasu zalewowego, a wysokości ich dochodzą do 10-12 m. 5. formy pochodzenia denudacyjnego: . grzbiety wypiętrzeń strukturalnych i równiny denudacyjne wokół wypiętrzeń – są to wypiętrzenia osadów trzeciorzędowych i starszego czwartorzędowego. W rzeźbie terenu odpowiednikiem ich są zdenudowane grzbiety. Na terenie gminy znajdują się one pomiędzy miejscowościami: Bystrzanów, Suchostruga, Parcele-Jeżewice i w znacznej części są one porośnięte lasem, . stoki denudacyjne o założeniach strukturalnych – przez teren gminy przebiegają stoki denudacyjne, które stanowią granicę pomiędzy Wzniesieniami Południowomazowieckimi a Nizinami Środkowo-mazowieckimi. Ciągną się one po wschodniej stronie drogi krajowej nr 7 (w okolicach miejscowości Kopana i Tarczyn), a następnie skręcają w kierunku północno-zachodnim w sąsiedztwie wsi Duki. Ich wysokości względne wynoszą około 10-20 m, a lokalnie więcej jeśli pod stokiem zlokalizowane są obniżenia innej genezy. Przebieg ich nawiązuje do rozciągłości przedczwartorzędowych elementów tektoniczno-strukturalnych.
Strona | 20 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Ukształtowanie powierzchni gminy Tarczyn
Źródło. www.wrotamazowsza.pl
W/w formy mają wpływ na urozmaicenie rzeźby terenu. Najwyżej wyniesiona powierzchnia znajduje się w południowo - zachodniej części gminy Tarczyn, w okolicach Wólki Jeżewskiej, gdzie rzędne terenu kształtują się na poziomie 203 m n.p.m. Najniżej usytuowany jest wschodni obszar znajdujący się w dolinie rzeki Jeziorki i jest on usytuowany na wysokości 111,8 m n.p.m. Różnica wysokości bezwzględnych w obrębie gminy wynosi 91,2 m. Lokalnie wysokości względne wahają się od kilku do kilkunastu metrów.
3.2. Budowa geologiczna
Pod względem geologicznym obszar gminy znajduje się w środkowej części synklinorium brzeżnego – w południowo – zachodniej części niecki warszawskiej, wypełnionej osadami trzeciorzędowymi podścielonymi utworami kredy. Osady mezozoiczne Utwory mezozoiczne reprezentowane są przez różnego rodzaju wapienie, margle i gezy. Na przełomie mezozoiku i trzeciorzędu miała miejsce erozja powierzchni mezozoicznej, po której nastąpił okres akumulacji osadów. Osady trzeciorzędowe Osady trzeciorzędowe znajdujące się na terenie gminy złożone są w niecce
Strona | 21 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn warszawskiej, która została ukształtowana na przełomie mezozoiku i kenozoiku oraz we wczesnym trzeciorzędzie. Historia tego okresu jest wynikiem kolejnych obniżeń dna niecki, zalewów morskich oraz tworzenia się zbiorników śródlądowych. Osady trzeciorzędowe w zasadzie tworzą ciągłą pokrywę skał mezozoicznych. Miąższość ich jest zróżnicowana i ściśle związana z ukształtowaniem podłoża mezozoicznego. Utwory trzeciorzędu odsłaniają się na powierzchnię we wschodniej części obrębu Bystrzanów i razem ze znajdującymi się w ich bezpośrednim sąsiedztwie miejscami płytkiego występowania trzeciorzędu tworzą strefę, należącą do jednej ze stref wypiętrzeń strukturalnych o pierwotnych założeniach tektonicznych. Osady trzeciorzędowe reprezentowane są przez: oligoceńskie piaski ze żwirami, różno-, średnio-, drobnoziarniste piaski z przewarstwieniami pylastymi, często z glaukonitem, oraz mułki i iły w spągu zapiaszczone, mioceńskie piaski różno-, średnio-, drobnoziarniste i pylaste, często z pyłem węglowym, mułki, mułki piaszczyste i iły z wkładkami węgla brunatnego, plioceńskie iły pstre, mułki, mułki piaszczyste z wkładkami piasków, piaski. Osady czwartorzędowe Osady mezozoiczne i trzeciorzędowe na terenie gminy poza w/w wychodniami przykrywa zwarta powłoka utworów czwartorzędowych, które powstały na skutek cyklicznych zmian regionalnych i lokalnych warunków klimatycznych oraz zróżnicowanej akumulacji glacjalnej i procesów denudacyjno-erozyjnych, związanych z wielokrotnym nasuwaniem się i cofaniem mas lądolodu skandynawskiego. Różnorodność utworów czwartorzędowych to również wynik rozwoju głębokiej sieci dolinnej, założonej w znacznej części w rynnach subglacjalnych. Spośród warunków regionalnych najważniejszy wpływ na przebieg procesów geologicznych i rzeźbotwórczych w czwartorzędzie miały cechy podłoża, takie jak: morfologia powierzchni podczwartorzędowej, tektonika oraz wykształcenie i własności litologiczne skał. Utwory czwartorzędowe, reprezentowane przez osady plejstoceńskie i holoceńskie, cechuje zróżnicowanie litologiczne, zarówno w rozprzestrzenieniu poziomym jak i pionowym. W podłożu geologicznym czwartorzędu przeważają plejstoceńskie wielokrotnie powtarzające się, naprzemianległe, osady facji: . lodowcowej: gliny zwałowe, piaski, żwiry i głazy lodowcowe; . wodnolodowcowej: piaski, żwiry, głazy, iły, mułki; . zastoiskowej: iły, mułki, piaski mułkowate; pochodzące z okresów trzech zlodowaceń: południowopolskiego, środkowopolskiego i północnopolskiego (bałtyckiego). Na przeważającej powierzchni gminy Tarczyn, występują najmłodsze osady i formy rzeźby zlodowacenia środkowopolskiego. W obrębie terenów wysoczyznowych odsłaniają Strona | 22 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn się gliny zwałowe, a także eluwia glin i piaski rezydualne. Utwory wodnolodowcowe - piaski z domieszką żwirów, występują wzdłuż doliny Tarczynki. Większe obszary ich występowania znajdują się również w okolicach Świętochowa, na wschód od Rembertowa i Prac Dużych oraz na północny zachód od Tarczyna. Od Księżaka przez Przypki do Woli Przypkowskiej utwory te budują równiny sandrowe. Na zachód od Tarczyna i Przypek oraz wzdłuż północnego brzegu doliny Tarczynki występują żwiry, piaski i mułki, stanowiące materiał budulcowy moren martwego lodu. Miejscami - w dolinkach bocznych oraz zagłębieniach bezodpływowych, powierzchnię terenu tworzą piaski humusowe. Pomiędzy Świętochowem a Jeżewicami oraz na południe od tych miejscowości, na powierzchni terenu odsłaniają się wypiętrzone iły plioceńskie. W okolicach Tarczyna, Rembertowa, Kawęczyna, Księżowoli, Jeżewic i Rudy oraz na zachód od Jeżewic występują iły i mułki zastoiskowe. Natomiast w rejonie Pawłowic, Gładkowa, Prac Małych i Gąsek występują piaski i mułki wytopiskowe. Koło Suchodołu i Jeżewic oraz na północ od miejscowości Przypki występują piaski i żwiry kemów. W dolinach współczesnych rzek, głównie Jeziorki, a także Tarczynki występują holoceńskie osady rzeczne, reprezentowane przez piaski, żwiry i częściowo humusowe oraz namuły i mady. Niewielki udział w budowie geologicznej powierzchniowych partii czwartorzędu mają piaski eoliczne, z lokalnymi wydmami znajdującymi się w okolicy miejscowości: Nosy- Folwark, na północny-wschód od Grząd oraz na południowy-wschód od Prac Dużych.
3.3. Udokumentowane złoża kopalin oraz zasoby wód podziemnych oraz udokumentowane kompleksy podziemnego składowania dwutlenku węgla
Wyżej opisana budowa geologiczna przesądziła o zasobach surowcowych gminy. Na terenie gminy eksploatowane są wyłącznie złoża kruszyw naturalnych - piaski ze żwirem. Kruszywo to może być stosowane w budownictwie i drogownictwie i posiada znaczenie lokalne. Złoża kruszyw występują w zachodniej części gminy w rejonie Jeżewic i Suchodołu.
Na terenie gminy znajduje się następujące udokumentowane złoża kopalin: . złoże Barbara B – złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2015 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 224 tys. ton, . złoże Barbara I – złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2015 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 157 tys. ton, . złoże Borowiec 4 - złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2015 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 291 tys. ton,
Strona | 23 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
. złoże Borowiec -3 – złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2015 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 65 tys. ton, . złoże Jeżewice – złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2015 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 9 071 tys. ton, . złoże Jeżewice 159 – złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2015 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 373 tys. ton, zasoby przemysłowe wynosiły 342 tys. ton, . złoże Jeżewice II – złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2015 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 5 668 tys. ton, . złoże Jeżewice II (zarej.) – złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2015 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 233 tys. ton, . złoże Jeżewice III – złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2015 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 200 tys. ton, zasoby przemysłowe wynosiły 200 tys. ton – złoże skreślone z rejestru 31-12-2015 r., . złoże Jeżewice IV – złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2015 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 258 tys. ton, . złoże Jeżewice XI – złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2010 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 19 tys. Ton – złoże skreślone z rejestru 31-12-2014 r., . złoże Jeżewice dz. 180 – złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2015 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 5 tys. ton, . złoże Jeżewice dz.186 – złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2015 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 169 tys. ton, . złoże Many – złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2010 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 96 tys. ton – złoże skreślone z rejestru 31-12-2012 r., . złoże Many I – złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2010 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 77 tys. ton – złoże skreślone z rejestru 31-12-2012 r., . złoże Nosy – złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2015 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 215 tys. ton, . złoże Suchodół – złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2015 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 232 tys. ton, . złoże Suchodół 7a – złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2015 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 64 tys. ton,
Strona | 24 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
. złoże Suchodół 7b – złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2010 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 257 tys. ton, zasoby przemysłowe wynosiły 257 tys. Ton – złoże skreślone z rejestru 31-12-2012 r., . złoże Suchodół II – złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2015 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 91 tys. ton, . złoże Suchodół III – złoże kruszywa naturalnego piasku i żwiru, według stanu na koniec 2015 r. jego zasoby geologiczne bilansowe wynosiły 135 tys. ton. Wielkość zasobów udokumentowanych złóż określono na podstawie Bilansu zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na koniec 2010 r. i 2015 r. oraz Systemu Gospodarki i Ochrony Bogactw Mineralnych Polski MIDAS (stan na 01-07-2016 r.).
W granicach administracyjnych gminy Tarczyn znajdują się ponadto następujące obszary udokumentowanych złóż kopalin: 1. złoże kruszywa naturalnego „Jeżewice dz. nr 190/6"; 2. złoże kruszywa naturalnego „Jeżewice ll-l/l (dz. 178)”; 3. złoże kruszywa naturalnego „Suchodół V”, dla których właściwy organ administracji geologicznej zatwierdził dokumentację geologiczną lub dodatek do dokumentacji geologicznej w terminie, od którego upłynęło co najmniej dwa lata do daty wydania niniejszego zarządzenia zastępczego2 lub przyjął dokumentację geologiczną bez zastrzeżeń.
1. ZŁOŻE KRUSZYWA NATURALNEGO – JEŹEWICE DZ. NR 190/6: . kopalina: kruszywa naturalne - piaski budowlane, . miejscowość: Jeżewice, . decyzja nr / znak sprawy: ŚRL.6522.1.2014.AD; 204/2014 z dnia 11.07.2014 r. 2. ZŁOŻE KRUSZYWA NATURALNEGO – JEŻEWICE ll-l/l (DZ. 178) . kopalina: kruszywa naturalne - piaski budowlane, . miejscowość: Jeżewice, . decyzja nr / znak sprawy: ŚRL.6522.3.2013.AD z dnia 10.07.2013 r. 3. ZŁOŻE KRUSZYWA NATURALNEGO – SUCHODÓŁ V . kopalina: kruszywa naturalne - piaski budowlane, . miejscowość: Suchodół, . decyzja nr / znak sprawy: PŚ-II.7427.92.2014.ES; 14/15/PŚ.G z dnia 29.01.2015 r.
Zgodnie z „Mapą obszarów głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP) w Polsce wymagających szczególnej ochrony”, A. S. Kleczkowskiego, gmina Tarczyn położona jest w zasięgu udokumentowanego trzeciorzędowego GZWP 215 – Zbiornik Subniecka
Strona | 25 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn warszawska, o całkowitej powierzchni ok. 51 000 km2 oraz GZWP 215a – Zbiornik Subniecka warszawska – część centralna (mieści się w całości zarówno w obrębie GZWP nr 215, jak i regionu mazowieckiego I, ale przekracza granice, szczególnie na północy, subregionu centralnego), który nie posiada opracowanej dokumentacji hydrogeologicznej. Ze względu na warunki geologiczno-hydrologiczne w obrębie zbiornika GZWP 215 wyznaczono obszary objęte ochroną – 2 760 km2, w tym 1 060 km2 to obszary najwyższej ochrony (ONO), a 1 700 km2 to obszary wysokiej ochrony (OWO). Podstawowe informacje o GZWP na terenie gminy Tarczyn: Szacunkowe Średnia gł. Nr Nazwa Wiek utworów zasoby dysp. ujęć [m] [tys. m³/d] 215 Subniecka Warszawska trzeciorzęd 250 160 Subniecka Warszawska 215A trzeciorzęd 145 180 – część centralna Źródło: dane Państwowego Instytutu Geologicznego Na mapie gwarantowanych zasobów wód podziemnych dorzecza Wisły3 gmina Tarczyn przynależy do Z-09 obszaru bilansowego. Rezerwa gwarantowanych zasobów wód podziemnych dostępnych do zagospodarowania przy aktualnym poborze wód podziemnych dla obszaru wynosi od 100 do 200 tys. m3/d. Stopień wykorzystania zasobów gwarantowanych wód podziemnych dla tego obszaru bilansowego zarówno aktualny jak i prognozowany wynosi od 15 do 30% (niski stopień wykorzystania). Zasoby eksploatacyjne wód podziemnych w obrębie województwa mazowieckiego wynoszą 200 000-250 000 m3/h/km2, natomiast moduł zasobów eksploatacyjnych dla tego obszaru wynosi 6-8 m3/h/km2.
Na terenie gminy Tarczyn nie występują udokumentowane kompleksy podziemnego składowania dwutlenku węgla.
3.4. Tereny górnicze
W granicach gminy Tarczyn występują tereny górnicze związane z eksploatacją złóż: . Jeżewice 159 - koncesja WOŚ-VI/7412/29/98/00 z dnia 1 września 2000 r. na wydobywanie kruszywa naturalnego określająca granice obszaru i terenu górniczego „Jeżewice 159” wydana przez Wojewodę Mazowieckiego, zmieniona decyzją Marszałka Województwa Mazowieckiego nr 260/07/PŚ.G z dnia 5 października 2007 r. Termin ważności: 31 grudnia 2017 r.
3 Bilans wodnogospodarczy wód podziemnych z uwzględnieniem oddziaływań z wodami powierzchniowymi w dorzeczu Wisły. Piotr Herbich, Elżbieta Przytuła. Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy. Informator Państwowej Służby Hydrologicznej, Warszawa 2012 Strona | 26 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
. Jeżewice dz.180 - koncesja nr 215/09/PŚ.G, znak: PŚ.II./PS/7513-25/09 z dnia 3 września 2009 r. na wydobywanie kruszywa naturalnego określająca granice obszaru i terenu górniczego „Jeżewice dz. 180” wydana przez Marszałka Województwa Mazowieckiego. Termin ważności: 30 września 2019 r. . Jeżewice dz. 186-1 - koncesja ŚRL.7510/9/08 z dnia 12 lutego 2009 r. na wydobywanie kruszywa naturalnego określająca granice obszaru i terenu górniczego Jeżewice dz. 186 wydana przez Starostę Piaseczyńskiego. Termin ważności: 31 grudnia 2018 r. Teren górniczy zniesiony decyzją Starosty Piaseczyńskiego Nr 188/2016 z dnia 9 czerwca 2016 r. . Jeżewice dz. nr 190/6 pole I i pole II - koncesja Nr 128/2015 z dnia 12 maja 2015 r. na wydobycie kruszywa naturalnego określająca granice obszaru i terenu górniczego „Jeżewice dz. nr 190/6” wydana przez Starostę Piaseczyńskiego. Termin ważności: 31 grudnia 2034 r. . Jeżewice II – 1/1 (dz. 178) - koncesja Nr 390/2013 z dnia 24 października 2013 r. na wydobycie kruszywa naturalnego określająca granice obszaru i terenu górniczego „Jeżewice II – 1/1 (dz. 178)” wydana przez Starostę Piaseczyńskiego. Termin ważności: 31 grudnia 2033 r. . Jeżewice IV - koncesja WŚR-VI-7412/9/2003 z dnia 24 lipca 2003 r. na wydobywanie kruszywa naturalnego określająca granice obszaru i terenu górniczego „Jeżewice IV” wydana przez Wojewodę Mazowieckiego, zmieniona decyzją Marszałka Województwa Mazowieckiego – decyzja nr 261/06/OŚ.G z dnia 25 października 2006 r. [OŚ.G.I.7513-30/06] oraz nr 141/08/PŚ.G [PŚ.II./ES/7513-40/08] z dnia 19 czerwca 2008 r. – zmiana terminu ważności koncesji. Termin ważności: 30 czerwca 2011 r. Teren górniczy zniesiony decyzją Marszałka Województwa Mazowieckiego Nr 303/12/PŚ.G z dnia 30 października 2012 r. . Jeżewice XI - koncesja 4K/98, znak: OSRL-VI-7512A/37/97 z dnia 24 marca 1998 r. na wydobywanie kruszywa naturalnego określająca granice obszaru i terenu górniczego „Jeżewice XI” wydana przez Wojewodę Warszawskiego. Termin ważności: 31 grudnia 2003 r. Teren górniczy zniesiony decyzją Marszałka Województwa Mazowieckiego Nr 37/14/PŚ.G z dnia 25 lutego 2014 r. . Many - koncesja nr 100/2004, znak: ŚRL.7510/4/04 z dnia 28 maja 2004 r. na wydobywanie kruszywa naturalnego określająca granice obszaru i terenu górniczego „Many” Strona | 27 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
wydana przez Starostę Piaseczyńskiego. Termin ważności: 31 grudnia 2013 r. Teren górniczy zniesiony decyzją Starosty Piaseczyńskiego Nr 235/2012 z dnia 7 września 2012 r. . Many I - koncesja nr 15/2007, znak: ŚRL.7510/11/06 z dnia 31 stycznia 2007 r. na wydobywanie kruszywa naturalnego określająca granice obszaru i terenu górniczego „Many I” wydana przez Starostę Piaseczyńskiego. Termin ważności: 31 grudnia 2011 r. Teren górniczy zniesiony decyzją Starosty Piaseczyńskiego Nr 234/2012 z dnia 7 września 2012 r. . Suchodół II - decyzja nr RS-751-5/02 z dnia 29 listopada 2002 r. określająca granice terenu górniczego „Suchodół II” wydana przez Starostę Grójeckiego. Termin ważności: 31 maja 2006 r. (teren nie widnieje w wykazie Okręgowego Urzędu Górniczego w Warszawie). . Suchodół III - decyzja nr 293/2007, znak: ŚRL.7510/7/07 z dnia 13 listopada 2007 r. określająca granice terenu górniczego „Suchodół III” wydana przez Starostę Powiatowego. Termin ważności: 31 grudnia 2021 r. . Suchodół 7B-1 - decyzja WŚR-VI-7412/21/2003 z dnia 16 marca 2004 r. określająca granice terenu górniczego „Suchodół 7B-1” wydana przez Wojewodę Mazowieckiego. Termin ważności: 31 grudnia 2011 r. Teren górniczy zniesiony decyzją Marszałka Województwa Mazowieckiego Nr 359/12/PŚ.G z dnia 21 grudnia 2012 r.
3.5. Warunki hydrogeologiczne
Rozpatrując warunki hydrogeologiczne na terenie gminy wyróżnić można dwa użytkowe piętra wodonośne: . piętro wodonośne trzeciorzędu, . piętro wodonośne czwartorzędu.
Piętro wodonośne trzeciorzędu Występuje na przedmiotowym obszarze pod utworami czwartorzędowymi, jako podrzędne piętro wodonośne. Jedynie na niewielkim fragmencie gminy zlokalizowanym we wschodniej części obrębu Bystrzanów, gdzie występują miejsca płytkiego występowania trzeciorzędu, z powodu braku utworów wodonośnych w czwartorzędzie uzyskuje on rangę głównego poziomu wodonośnego. Trzeciorzędowe piętro wodonośne reprezentowane jest przez piaszczyste osady oligocenu, miocenu, a lokalnie pliocenu. Poziom wodonośny w utworach pliocenu
Strona | 28 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn charakteryzuje się mało korzystnymi parametrami hydrogeologicznymi. Mała wydajność potencjalna, niewielka przewodność, zmienna miąższość utworów wodonośnych, nie czyni z niego poziomu użytkowego. Poziom mioceński stanowią piaski drobnoziarniste i pylaste z przewarstwieniami mułków węgla brunatnego o miąższości 20-30 m. Wody zawarte w tych osadach charakteryzują się podwyższonym stopem mineralizacji oraz żółto brunatnym zabarwieniem. Studnie ujmujące ten poziom osiągają wydajność rzędu 30-60 m3/h. Z uwagi na zabarwienie trudne do likwidacji, wody są rzadko użytkowane. Najkorzystniejszy w trzeciorzędzie jest poziom w osady piaszczysto-żwirowych oraz piaskach glaukonitowych oligocenu. Jest on dobrze izolowany od wyżej zalegającego poziomu mioceńskiego przez serie iłów i mułków. Wody tego poziomu wykazują stopień mineralizacji 0,3-0,1 g/l oraz dobrą jakością. Wydajność studni jest bardzo zróżnicowana od 30 do 100 m3/h. Poziom oligoceński występuje na głębokości 200-250 m i strop ich nie wykazuje większych deniwelacji. W okolicy Tarczyna sporadycznie stwierdzony poziom wodonośny w utworach trzeciorzędowych występuje na głębokości 170-200 m w utworach wodonośnych mioceńsko- oligoceńskich. Wydajności potencjalne są tu w granicach 10 – 30, niekiedy 50-70 m3/h, miąższość utworów wodonośnych powyżej 40 m, niekiedy mniej. Na północnym wschodzie od Tarczyna poziom wodonośny w utworach oligoceńskich występuje na głębokości poniżej 200 m i ma wydajność 45 m3/h, przy depresji 14 m (otwór studzienny w Kotorydzu).
Piętro wodonośne czwartorzędu Z uwagi na zróżnicowane warunki geologiczne i litologiczne występowanie poziomów wodonośnych w utworach czwartorzędowych jest bardzo nieregularne. Skomplikowany układ strukturalny utworów lodowcowych (glin zwałowych) i wodnolodowcowych, powoduje iż często w sąsiedztwie, blisko położonych wierceniach stwierdzić można istnienie mniej lub bardziej miąższach warstw wodonośnych lub ich brak. Piętro wodonośne czwartorzędu odgrywa zasadniczą rolę przy zaopatrzeniu w wodę pitną. Warstwę wodonośną tworzą osady piaszczysto-żwirowe występujące pomiędzy glinami zlodowacenia środkowopolskiego i południowopolskiego oraz w utworach piaszczystych zlodowacenia południowopolskiego. Najczęściej ujmowaną warstwą wodonośną jest warstwa leżąca na utworach ilastych pliocenu. Prawie na całym obszarze gminy utwory wodonośne występują pod przykryciem od kilkunastu do kilkudziesięciu metrów glin zwałowych, iłów, mułków zastoiskowych słabo lub dobrze izolujących poziom wodonośny od powierzchni. Wody te występują pod ciśnieniem (wyjątek stanowią warstwy wodonośne nie izolowane od powierzchni terenu znajdujące się w dolinach rzek, gdzie zwierciadło wody ma charakter swobodny). Główny poziom wodonośny występuje dość głęboko bo od około 30 do 100 m. Miąższość utworów wodonośnych jest zróżnicowana: w części południowo-wschodniej, środkowej i północnej wynosi poniżej 10 m, w części
Strona | 29 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn zachodniej (w okolicach miejscowości Suchostruga) mieści się w przedziale 20-40 m, w regionie północno-wschodnim (Kotorydz-Marylka) kształtuje się na poziomie 15-50 m. Wydajność potencjalna w północno – zachodniej części gminy wynosi 50-70 m3/h, na terenie miasta Tarczyn wzrasta nawet do wysokości 70-120 m3/h, na pozostałym obszarze kształtuje się na poziomie 10-30 m3/h. Pierwszy poziom wodonośny (wody przypowierzchniowe) jest w znacznej części odsłonięty i nie izolowany od powierzchni utworami nieprzepuszczalnymi zwierciadła wody, w zależności od ukształtowania i wyniesienia powierzchni terenu występuje na różnych głębokościach. W dolinie Tarczynki, dolinach bocznych cieków i zagłębieniach terenu wody występuje na ogół na głębokości płycej niż 1,5 m, na pozostałych obszarach od 2,0 do 7,0 m poniżej powierzchni terenu. Ujęcia wód powierzchniowych studniami kopanymi są niekorzystne z uwagi na możliwość zanieczyszczeń. Wody te wykazują różne stężenie azotanami, (spowodowane nawozami mineralnymi) oraz skażenie bakteriologiczne.
Zgodnie z „Mapą obszarów głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP) w Polsce wymagających szczególnej ochrony”, A.S. Kleczkowskiego, gmina Tarczyn położona jest w zasięgu trzeciorzędowego zbiornika porowego GZWP 215 – Subniecka Warszawska oraz GZWP 215a – Zbiornik Subniecka warszawska – część centralna.
3.6. Sieć hydrograficzna
Przeważająca część gminy leży w zlewni rzeki Jeziorki - prawobrzeżnego dopływu Wisły. Niewielki fragment terenu położony w północnej i północno-zachodniej części gminy odwadniany jest przez bezimienny ciek stanowiący dopływ Utraty oraz rzekę Pisia Tuczna (zlewnia Bzury).
Układ wodny zlewni Jeziorki tworzą: . rzeka Tarczynka przecina obszar gminy z zachodu na wschód. Jej obszar źródłowy leży na wysokości 174,5 m (w rejonie wsi Werdun). Ujście do Jeziorki znajduje się w rejonie miejscowości Prace Duże, na granicy gminy i osiąga tam rzędną 113 m n.p.m. Całkowita długość praktycznie nie uregulowanej rzeki to 16,8 km, . rzeka Głoskówka posiada obszar źródłowy na wysokości 150 m n.p.m., w rejonie wsi Przypki, do Strugi wpada już poza granicami gminy Tarczyn w okolicach wsi Głosków, gdzie rzędna terenu wynosi około 105 m n.p.m. Jest to rzeka IV rzędu, która odwadnia północną część gminy, . rzeka Kraska – swój początek bierze ona w rejonie wsi Kopana, na wysokości 150 m n.p.m., skąd płynie w kierunku wschodnim do Jeziorki. Ujście Kraski znajduje się na wysokości ok. 120 m n.p.m. w okolicy wsi Nowe Racibory. Jest to rzeka III rzędu, odwadniającą południowo-wschodnią część gminy Tarczyn.
Strona | 30 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Sieć hydrograficzną gminy uzupełniają ponadto liczne mniejsze strumienie i cieki, a także szereg zbiorników wodnych (stawy Tarczyńskie, stawy w Rembertowie, Pawłowicach, Janówku, Mariance) i drobnych zagłębień bezodpływowych - oczek wodnych. Zajmują one łącznie ok. 100 ha powierzchni gminy i są wykorzystywane głównie jako zbiorniki hodowlane. Na obszarach zatorfionych i terenach podmokłych, jak również w dolinach rzecznych, znajdują się liczne rowy melioracyjne.
3.7. Gleby
Zróżnicowanie typologiczne i gatunkowe gleb jest uwarunkowane wieloma czynnikami, do których zaliczyć należy: rodzaj skały macierzystej, klimat (mikroklimat), rzeźbę terenu (mikrorzeźbę), hydrosferę, organizmy roślinne i zwierzęce, działalność człowieka oraz długość okresu, w którym ten proces przebiegał (wiek gleby). O jej przynależności typologicznej może decydować cały zespół wymienionych składników glebotwórczych lub tylko jeden. Rodzaj gleby uzależniony jest od genezy skały macierzystej, na której powstała (np. utwory fluwioglacjalne, eoliczne itd.), a o gatunku gleby – grupa granulometryczna (uziarnienie jaką wykazuje charakteryzowana gleba np.: piasek luźny, piasek gliniasty itd.). Biorąc pod uwagę w/w uwarunkowania na terenie gminy dominują gleby autogeniczne z rzędu brunatnoziemnych - brunatne kwaśne i wyługowane, wytworzone z utworów gliniastych - glin zwałowych lekkich, pyłów zwykłych oraz piasków gliniastych lekkich, zawierających znaczne ilości frakcji ilastej, charakteryzujących się brakiem węglanu wapnia
CaCO3 w całym profilu lub tylko w jego części. Gleby te charakteryzują się korzystnymi stosunkami wodno-powietrznymi, wysoką odpornością na degradację, a tym samym wysokimi walorami produkcyjnymi. Znaczne obszary na terenie gminy zajmują również gleby z rzędu bielicoziemnych - bielicowe i rdzawe, o dobrej kulturze, ale nieco gorszych wartościach produkcyjnych, wytworzone z glin piaszczystych, piasków słabogliniastych i piasków luźnych. W dolinach rzecznych (Jeziorki, Tarczynki) oraz w zagłębieniach bezodpływowych występują gleby hydrogeniczne z rzędu bagiennych - torfowe, cechujące się czynnym procesem gromadzenia osadów organicznych oraz z rzędu pobagiennych - murszowo-torfowe, wykształcone z osadów mineralnych i organicznych, np. piasków słabogliniastych, w których nad akumulacją substancji organicznej przeważa proces jej ubywania wskutek mineralizacji. Z uwagi na trwałą lub okresową podmokłość, gleby te tworzą obecnie głównie użytki zielone. Z dolinami rzecznymi związane jest również występowanie gleb napływowych - aluwialnych mad, które rozwinęły się na utworach holoceńskich tarasów zalewowych w warunkach niesprzyjających procesowi torfotwórczemu. Użytki rolne zajmują 8706 ha powierzchni gminy Tarczyn. W strukturze użytkowania przeważają grunty orne oraz sady. Zarówno grunty orne jak i trwałe użytki zielone w większości należą do dobrych klas
Strona | 31 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn bonitacyjnych (grunty klas III i IV stanowią 49%, a grunty klas V i VI – 41% powierzchni użytków rolnych). W areale użytków rolnych dominują gleby żytnie. Gleby o najlepszych parametrach (III klasy) zajmują znaczne, zwarte powierzchnie w południowej i wschodniej części gminy (Kopana, Księżowola, Rembertów, Marianka, Drozdy, Jeziorzany, Wola Przypkowski, Przypki). W postaci mniejszych płatów występują również na północy i północnym wschodzie. Gleby o gorszych właściwościach (IV klasy) spotykane są praktycznie na terenie całej gminy, w szczególności w części północno- zachodniej. Największe powierzchnie gleb o stosunkowo najgorszych parametrach występują w centralnej i zachodniej części. Struktura użytków rolnych na terenie gminy Tarczyn
Źródło. Dane ewidencyjne uzyskane z Urzędu Miejskiego w Tarczynie, stan na 1.11.2011 r.
Strona | 32 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Źródło. Dane ewidencyjne uzyskane z Urzędu Miejskiego w Tarczynie, stan na 01.01.2016 r. Grunty orne w granicach gminy reprezentują większość kompleksów przydatności rolniczej, przy czym zdecydowanie dominują kompleksy 3, 4, 5 i 6, czyli: pszenny wadliwy, żytni bardzo dobry, żytni dobry i żytni słaby, rozpowszechnione na całym jej obszarze. Niewielkie fragmenty na wschodzie i południu gminy zajmują gleby kompleksu żytniego najsłabszego (7).
3.8. Warunki klimatu lokalnego
Gmina Tarczyn znajduje się w granicach wielkopolsko-mazowieckiego regionu klimatycznego. Klimat w tym rejonie należy do grupy umiarkowanie ciepłych i kształtowany jest przez ścierające się masy suchego powietrza kontynentalnego i wilgotnego powietrza atlantyckiego. Efektem tego jest zmienność stanów pogody w ciągu roku i w okresach wieloletnich. Poza warunkami ogólnocyrkulacyjnymi, klimat kształtowany jest przez lokalne czynniki, takie jak: ukształtowanie powierzchni, wysokość bezwzględną, pokrycie terenu, stopień zurbanizowania itp. Korzystne warunki klimatyczne tego regionu sprzyjają rozwojowi rolnictwa-głównie sadownictwa. Termiczne lato trwa tu 90-100 dni, rozpoczyna się w ostatniej dekadzie maja i kończy w pierwszych dniach września. Umiarkowanie długa zima zaczyna się w pierwszej dekadzie grudnia. Okres wegetacyjny, tj. okres z temperaturą > 5C, trwa ok. 180 dni. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 7,5C, przy średnich temperaturach
Strona | 33 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn najcieplejszego miesiąca (lipca) wynoszących 18,0C, a najchłodniejszego stycznia oscylujących pomiędzy -3,0 a -2,5 C. Przez 110 - 130 dni występują dni z przymrozkami, a około 40 razy w roku są dni z mrozem, tj. z temperaturą maksymalną <0C. Sumy opadów są uzależnione od rzeźby podłoża, wzniesienia nad poziomem morza oraz odległości od dużych zbiorników wodnych. Średnia suma opadów z wielolecia w rejonie gminy Tarczyn jest niższa od średniej dla Polski - 600 mm i rzadko przekracza 550 mm. Najwyższe opady w tym rejonie notowane są w lecie w czerwcu i stanowią 26% sumy rocznej. Najniższe opady występują w grudniu i styczniu - ok. 9 %. Dni z burzami zdarzają się około 20 razy w roku. Warunki meteorologiczne w regionie gminy Tarczyn kształtowane są przez masy morskiego powietrza, napływające głównie z sektora zachodniego, tj. z kierunków: północno- zachodniego, zachodniego oraz południowo - zachodniego (ok. 64%). Znaczny udział mają również wiatry z południowego wschodu i wschodu (ok. 30 %), niosące masy powietrza kontynentalnego. Najrzadziej, bo przez ok. 15 dni w roku (4 %) napływa powietrze arktyczne z północy oraz powietrze zwrotnikowe z południa (ok. 2%).
3.9. Środowisko przyrodnicze
Według podziału geobotanicznego Szafera obszar gminy należy do Krainy Mazowieckiej, która to znajduje się poza zasięgiem naturalnego występowania jodły, świerka, buka, jaworu. Charakterystyczne są bory mieszane, grądy dębowo-grabowe i łęgi jesionowo-olchowe. Największe powierzchnie zajmują bory z drzewostanem sosnowo- dębowym (sosna w wieku 40-100 lat), z domieszką brzozy i lipy. Na znacznym obszarze występują także grądy z dębem szypułkowym, grabem i sosną. W drzewostanie spotykane są ponadto: osika, klon i lipa. Najcenniejszymi kompleksami na terenie gminy Tarczyn pozostają zespoły leśne o charakterze łęgów, występujące w dolinach Jeziorki i Tarczynki, z panującą tam olszą z domieszką jesionów, wiązów szypułkowych, polnych oraz wierzby. Lesistość gminy Tarczyn wynosi ok. 15,4%, przy całkowitej powierzchni lasów i terenów zadrzewionych – 1 968 ha (w 2010 r - 1 973 ha)4, co stawia gminę w środkowej części wśród gmin w powiecie. Około połowy 946,5 ha (w 2010 r. - 982 ha) stanowią lasy Skarbu Państwa, pozostające w zdecydowanej przewadze w zarządzie Lasów Państwowych (95%). Z dolinami rzecznymi - Tarczynki i Głoskówki związane jest występowanie łąk, pastwisk i szuwarów z rzeżuchą łąkową, firletką krwawnicą, czy jaskrem ostrym. Śródleśne oczka wodne charakteryzuje występowanie specyficznej roślinności - turzyc i kosaćców. Trwałe użytki zielone stanowią 13 % powierzchni gminy.
4 Wg ewidencji gruntów Strona | 34 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Faunę gminy reprezentują gatunki, z których większość spotykana jest również w pozostałych częściach województwa i kraju. Poszczególne gatunki zwierząt związane są z określonym ekosystemem i krajobrazem, w tym: leśnym, dolinami rzecznymi, zbiornikami wodnymi (sztucznymi i naturalnymi) oraz krajobrazem wiejsko-rolniczym. W faunie borów, znaczny udział mają gatunki owadów związanych pokarmowo z sosną (przy czym wiele z nich to znane szkodniki lasów). Występują tu również typowe dla polski środkowej gatunki płazów (np. żaba trawna, ropucha szara) i gadów (w tym jaszczurka zwinka, która zasiedla suche i nasłonecznione okrajki borów). Dosyć bogata jest fauna ptaków leśnych przy czym dominującymi gatunkami są drobne ptaki z rzędu wróblowatych. Fauna ssaków jest bardzo zróżnicowana, występują tu bowiem zarówno duże parzystokopytne jak i drobne ssaki. Dość pospolicie spotyka się tu sarnę i dzika, jakkolwiek jego stan liczebny jest trudny do ustalenia. Z rzędu ssaków owadożernych występują: jeż wschodni, kret, ryjówka. Do pospolitych gryzoni zaliczyć należy: nornicę rudą, mysz leśną, myszą zaroślową i wiewiórkę rudą. Bogactwo fauny krajobrazu rolniczego zależy przede wszystkim od stopnia jego mozaikowatości oraz intensywności prowadzonej tam gospodarki. Spotkać tu można okazałe muchówki, np. bąka bydlęcego. Wśród motyli występuje paź królowej. Na obszarach rolniczych spotykamy ptaki pochodzące z różnych środowisk - leśnych i nieleśnych. Jak we wszystkich typach krajobrazów dominują tu gatunki leśne, które przystosowały się do śródpolnych i osiedlowych zadrzewień, sadów, żywopłotów, drzew rosnących wśród szlaków komunikacyjnych. Najliczniejszymi ssakami upraw rolnych są gryzonie, głównie norniki. Z gatunków łownych występują tu królik, zając i polna populacja sarny, które występują również na użytkach zielonych. Charakterystycznym gatunkiem dla ciepłych łąk ziołoroślowych jest chroniony pająk tygrzyk paskowany, a z innych pająków krzyżak łąkowy. W sąsiedztwie siedzib ludzkich występują gatunki charakterystyczne dla obszarów zurbanizowanych.
3.10. Obszary i obiekty objęte ochroną
Na terenie gminy Tarczyn zlokalizowane są zarówno wielkoobszarowe jak i indywidualne formy ochrony przyrody, do których zaliczyć należy: Chojnowski Park Krajobrazowy, Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu oraz pomniki przyrody.
Strona | 35 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Formy ochrony przyrody na terenie gminy Tarczyn
3.10.a. Chojnowski Park Krajobrazowy wraz z otuliną5
Obejmuje wschodnią części gminy. Wyznaczony na podstawie rozporządzenia Wojewody Warszawskiego z dnia 1 czerwca 1993 r. w sprawie utworzenia Chojnowskiego Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Woj. War. Nr 9, poz. 100 oraz Dz. U. Woj. Maz. z 2000 r. Nr 128, poz. 1226). Ustalenia dotyczące celów ochrony oraz wprowadzonych zakazów zawarte zostały w rozporządzeniu Nr 7 Wojewody Mazowieckiego z dnia 4 kwietnia 2005 r. (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 75, poz. 1976). Utworzony na terenie 5 gmin: Piaseczno, Konstancin-Jeziorna, Góra Kalwaria, Prażmów i Tarczyn w celu ochrony cennego kompleksu Lasów Chojnowskich, doliny rzeki Jeziorki i doliny Wisły z malowniczą skarpą, parkiem oraz rezerwatami. Wraz z Mazowieckim Parkiem Krajobrazowym i Kampinoskim Parkiem Narodowym pełni ważną funkcję klimatotwórczą dla Warszawy. Położony na lewym brzegu Wisły ChPK zajmuje tereny płaskie, rzadko urozmaicone niewielkimi wzniesieniami pochodzenia wydmowego. Cennymi elementami krajobrazu tego terenu jest dolina rzeki Jeziorki wraz z dopływami: rzeką Zieloną
5 Źródło: www.parkiotwock.pl Strona | 36 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn i Tarczynką. Niestety znikają bagienne jeziorka, które wzbogacały krajobraz. Większość powierzchni Parku zajmują lasy w przeważającej części są to bory mieszane, z przewagą sosny i udziałem dębu, brzozy i lipy. Na żyźniejszych glebach występują grądy, z przewagą dębu szypułkowego, z domieszką grabu i sosny, czasem lipy i osiki. W zespołach tych często spotyka się leśne drzewa owocowe takie jak: jabłoń płonka, grusza polna i czeremcha. W dolinach rzek można spotkać fragmenty lasów łęgowych. W składzie gatunkowym lasów spotkać też można pojedyncze buki prawdopodobnie wprowadzone sztucznie. W dolinach rzek rosną olchy, jesiony, wiązy szypułkowe i polne. Wśród drzew iglastych dominuje sosna uzupełniana przez świerk pospolity i modrzew europejski. Ciekawostką botaniczną Parku jest stanowisko wiciokrzewu pomorskiego (objęte ochroną rezerwatową, rez. ,,Biele Chojnowskie”). Cennym elementem krajobrazu jest dolina rzeki Jeziorki, znajdujące się tam łąki i pastwiska ciągle użytkowane rolniczo stanowią dogodne miejsce dla zwierząt związanych z podmokłymi terenami. Nad Jeziorką można spotkać polujące zimorodki oraz wydrę, a w jej wodach żyje około 20 gatunków ryb, wśród nich pstrąg potokowy i miętus. Zgodnie z par. 3 ust. 1 Rozporządzenia Nr 7 Wojewody Mazowieckiego z dnia 4 kwietnia 2005 r. w Parku obowiązują poniższe zakazy: 1) realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu art. 51 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627, z późn. zm.); 2) umyślnego zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk i złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności w ramach racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej, rybackiej i łowieckiej; 3) likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają z potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych; 4) pozyskiwania dla celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów i bursztynu; 5) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub budową, odbudową, utrzymaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych; 6) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody lub racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej;
Strona | 37 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
7) budowania nowych obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem obiektów służących turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej; 8) likwidowania, zasypywania i przekształcania zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych; 9) wylewania gnojowicy, z wyjątkiem nawożenia własnych gruntów rolnych; 10) prowadzenia chowu i hodowli zwierząt metodą bezściółkową; 11) utrzymywania otwartych rowów ściekowych i zbiorników ściekowych; 12) organizowania rajdów motorowych i samochodowych; 13) używania łodzi motorowych i innego sprzętu motorowego na otwartych zbiornikach wodnych. 2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1, pkt. 7, nie dotyczy obowiązujących w dniu wejścia w życie niniejszego rozporządzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.”
Dla Chojnowskiego Parku Krajobrazowego nie obowiązuje plan ochrony.
3.10.b. Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu
Obejmuje wschodnią, centralną i południowo-zachodnią część gminy oraz część obrębów geodezyjnych Suchodół, Nosy i Przypki. Wyznaczony rozporządzeniem Wojewody Warszawskiego z dnia 29 sierpnia 1997 r. w sprawie utworzenia obszaru chronionego krajobrazu na terenie województwa warszawskiego (Dz. Urz. Woj. Warsz. Nr 43 poz. 149 oraz. Dz. Urz. Woj. Maz. z 1999 r. Nr 10, poz. 92, z 2000 r. Nr 93, poz. 911, z 2001 r. Nr 161, poz. 2363, z 2002 r. Nr 188, poz. 4306, z 2003 r. Nr 38, poz. 1053 i Nr 47, poz. 1281). Rozporządzenie Nr 3 Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 lutego 2007 r. w sprawie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Maz. z 2007 r. Nr 42, poz. 870) oraz rozporządzenie Nr 56 Wojewody Mazowieckiego zmieniające rozporządzenie w sprawie Warszawskiego Obszar Chronionego Krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Maz. z 2008 r. Nr 185, poz. 6629) i Uchwała Nr 34/13 Sejmiku Województwa mazowieckiego z dnia 18 lutego 2013 r. zmieniająca niektóre rozporządzenia Wojewody Mazowieckiego dotyczące obszarów chronionego krajobrazu (Dz. U. Woj. Maz. z 2013 r. poz. 2486) wprowadzają ustalenia dotyczące celów oraz zasad ochrony w granicach obszaru. Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu to układ powiązanych ze sobą przestrzennie terenów w województwie mazowieckim, wyróżniających się pod względem krajobrazowym, o zróżnicowanych ekosystemach, cennych ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z masową turystyką i wypoczynkiem lub stanowiących istniejące albo odtwarzane korytarze i ciągi ekologiczne. Wiąże on te tereny z krajowym systemem obszarów chronionych.
Strona | 38 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Obejmuje tereny dolin rzecznych: Wisły i Narwi wraz z dopływami oraz towarzyszącymi im kompleksami lasów. Tworzy otulinę dla terenów objętych wyższą formą ochrony - parków krajobrazowych, parku narodowego, rezerwatów (zatwierdzonych i projektowanych) oraz powiązanie między nimi, obejmuje też obszary pomników przyrody, zabytkowych parków podworskich, a także zorganizowanych terenów wypoczynkowych, zabudowy letniskowej i podmiejskich ogródków działkowych. Pełni rolę systemu korytarzy ekologicznych, pozwalających na swobodne przemieszczanie się wielu gatunków zwierząt. Zajmuje on znaczną powierzchnię gminy Tarczyn, obejmując głównie użytki rolne, oraz tereny leśne i wody. Gmina Tarczyn znajduje się w strefie „zwykłej” Warszawskiego Obszar Chronionego Krajobrazu, na terenie której zakazuje się: 1) „zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk, złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką rolną, leśną, rybacką i łowiecką; 2) realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko; 3) likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych; 4) wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów i bursztynu;6 5) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub remontem urządzeń wodnych; 6) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli służą innym celom niż ochrona przyrody lub zrównoważone wykorzystanie użytków rolnych i leśnych oraz racjonalna gospodarka wodna lub rybacka; 7) likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów wodno-błotnych; 8) lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości 20 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem urządzeń wodnych oraz obiektów służących prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej; w przypadku
6 z odstępstwami zawartymi w par. 6 ust. 4 Strona | 39 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
m. st. Warszawy w odniesieniu do lokalizowania obiektów budowlanych zakaz ten obowiązuje w odległości mniejszej niż 10 m oraz ogrodzeń w odległości mniejszej niż 5 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem urządzeń wodnych oraz obiektów służących prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej.”7 W/w zakazy nie dotyczą ustaleń wynikających z obowiązujących w dniu wejścia w życie rozporządzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz decyzji o warunkach zabudowy.
3.10.c. Pomniki przyrody
Na terenie gminy Tarczyn za pomniki przyrody uznano 12 drzew (w 2010 r. – 13 drzew): Obiekt Nazwa Nazwa Obwód Wys. Miejscowość Bliższa lokalizacja poddany gatunkowa gatunkowa (cm) (m) ochronie polska łacińska Siedleckie Przedsiębiorstwo Produkcji Leśnej „Las”- Gospodarstwo Hodowlane Brominy w parku Stefanówka drzewo topola biała Populus alba 450 25 podworskim, w pobliżu budynku administracyjnego (w odległości ok. 15 m) od strony wschodniej Siedleckie Przedsiębiorstwo Produkcji Leśnej „Las” w lipa Stefanówka Siedlcach-Gospodarstwo drzewo Tilia cordata 300 22 drobnolistna Hodowlane w parku podworskim, ok. 12 m od budynku gospodarczego byty PGR Drozdy/przy drodze wjazdowej do zabudowań gospodarstwa Drozdy drzewo buk pospolity Fagus silvatica 200+200 16 PGR Drozdy, w odległości ok. 40 m od zabytkowego dworu Zakład Doświadczalny PAN w Jastrzębiu 05-551 Jeżowice Skroków-Zakład drzewo buk pospolity Fagus silvatica 310 30 Hodowlany w Jeżewicach/park wiejski p. Marianna Danielewicz, p. Helena Szyszka, p. dąb Many Zofia Sieramowska, przed drzewo Quercus robur 290 26 szypułkowy frontem dworu w parku wiejskim (podworski) Michrów Lasy Państwowe/przy sosna Pinus grupa 20; (obr. szosie (po stronie pospolita; dąb silvestris; 215; 237 drzew 20 Rembertów) północnej) prowadzącej z szypułkowy; Quercus robur
7 par 6 ust 1 Rozporządzenia Nr 3 Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 lutego 2007 r. w sprawie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu Strona | 40 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Rembertowa do Kurowa, na skraju lasu
Wojewódzki Zarząd Dróg i Mostów-Rejon Piaseczno, Michrów w pasie drogi lokalnej dąb (obr. drzewo Quercus robur 300 23 relacji Rembertów- szypułkowy Rembertów) Kruszew (po stronie południowej) przy drodze łączącej Pawłowice z Kawęczynem po jej północnej stronie dąb Pawłowice obok zabudowań drzewo Quercus robur 470 18 szypułkowy mieszkalnych Stacji Hodowli Roślin Ogrodniczych w parku podworskim, w Prace Duże części wschodniej, na osi drzewo topola biała Populus alba 440 28 dworu p. Tadeusz Latoszyński/w kasztanowiec Aesculus 16 Tarczyn drzewo 275 ogrodzie przydomowym pospolity hippocastanum Fraxinus Rembertów Przy kościele drzewo Jesion wyniosły 447 34 excelsior Źródło: Załącznik do Rozporządzenia nr 15 Wojewody Mazowieckiego z dnia 31 lipca 2009 r. oraz dane udostępnione przez Urząd Miejski w Tarczynie W 2013 r. Rada Miejska w Tarczynie zniosła ochronę wiąza szypułkowego położonego w miejscowości Rembertów na terenie cmentarza przykościelnego z powodu utraty jego wartości przyrodniczych8. Podstawą prawną ochrony w/w pomników przyrody9 jest Rozporządzenia Nr 15 Wojewody Mazowieckiego z dnia 31 lipca 2009 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody położonych na terenie powiatu piaseczyńskiego (Dz. Urz. z 2009 r. Nr 124, poz. 3630).
3.11. Antropogeniczne zagrożenia środowiska
Na terenie gminy Tarczyn główne źródła zagrożenia środowiska są spowodowane jego zanieczyszczeniem (czyli wprowadzeniem do powietrza, wody, ziemi, substancji stałych, ciekłych lub gazowych albo energii w takich ilościach lub w takim składzie, który może ujemnie wpłynąć na zdrowie człowieka, klimat, przyrodę żywą, glebę, wodę lub spowodować inne zmiany w środowisku, w tym również kulturowym). Powstają one w wyniku postępującego procesu urbanizacji, który przekłada się na rozwój transportu, gospodarki komunalnej itp. Występujące na terenie gminy zagrożenia to przede wszystkim: 1. zagrożenia atmosfery, 2. zagrożenia wód powierzchniowych i podziemnych,
8 Uchwała Nr XLVIII/306/13 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 18 listopada 2013 r. 9 Za wyjątkiem pomnika przyrody zlokalizowanego w Rembertowie, dla którego nie ustalono aktu powołującego. Strona | 41 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
3. przekształcenia rzeźby terenu oraz pokrywy glebowej, 4. zagrożenia środowiska powodowane przez hałas, 5. zagrożenia powodowane oddziaływaniem elektromagnetycznym, 6. naturalne zagrożenia środowiska.
3.11.a. Zagrożenia atmosfery
Antropogeniczne rodzaje źródeł emisji zanieczyszczeń powietrza w gminie Tarczyn można podzielić na: . emisję punktową (zorganizowaną emisję z kominów zakładowych powstałą w wyniku energetycznego spalania paliw i przemysłowych procesów technologicznych), . emisję liniową (komunikacyjną, pochodzącą głównie z transportu samochodowego, kolejowego, w której poszczególne odcinki drogi rozpatrywane są jako emitory), . emisje powierzchniową (w skład której wchodzą zanieczyszczenia komunalne z: palenisk domowych, gromadzenia i utylizacji ścieków i odpadów). Na terenie gminy Tarczyn nie jest prowadzona stała kontrola zanieczyszczeń powietrza. Nie mniej jednak zakłada się, że wpływ na jego stan mają przede wszystkim procesy energetycznego spalania paliw związane z emisją powierzchniową oraz emisją punktową. Są one szczególnie uciążliwe w okresie grzewczym wśród zwartej zabudowy, która utrudnia proces rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń. Procesy te pochodzą zarówno z niskich emitorów odprowadzających gazowe produkty spalania z palenisk domowych jak i lokalnych i zbiorczych kotłowni, w których często podstawowym nośnikiem grzewczym jest węgiel, niestety często złej jakości o dużej zawartości siarki. Dominującą rolę w systemie ciepłowniczym gminy, a zarazem największymi emitorami zanieczyszczeń, są zakładowe, komunalne i spółdzielcze kotłownie. Na obszarze gminy funkcjonuje ich około 20 i podłączone są do nich głównie zakłady produkcyjne i obiekty gminne.
Zestawienie kotłowni pracujących na terenie gminy Tarczyn UŻYTKOWNIK Moc Lokalizacja Paliwo /zarządzający [MW] Przypki - budynek Urząd Miejski gaz wielorodzinny 2 kotłownie Suchostruga – Szk. P Urząd Miejski koks Kopana – Szk. P Urząd Miejski gaz Prace Małe– Szk. P Urząd Miejski węgiel Pawłowice - budynek Urząd Miejski gaz wielorodzinny Tarczyn– Szk. P Urząd Miejski koks Tarczyn– Szk. P Urząd Miejski gaz Tarczyn - Urząd Gminy Urząd Miejski koks Tarczyn - Ośrodek Urząd Miejski 2x0,25 gaz Zdrowia i budynek wielorodzinny Tarczyn Binder International Sp. z o.o. 3*10 węgiel
Strona | 42 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Tarczyn SM „Jedność” 2x0,72 Tarczyn PPUCh 0,98 koks Tarczyn PPUCh 0,06 olej opałowy Tarczyn Ceramika Tarona 0,2 gaz Tarczyn Ceramika Tarona 3,0 gaz Kopana Niagara 0,04 koks Kotorydz Zielona Budka 0,068 gaz Suchodół MANA gaz Źródło. Program ochrony środowiska gminy Tarczyn Obiekty te powodują okresowy wzrost stężeń pyłu zawieszonego, a także dwutlenku siarki, które mogą się kumulować zwłaszcza w okresie grzewczym. Istotnym źródłem zanieczyszczenia są również arterie o dużym natężeniu ruchu, a zwłaszcza trasy tranzytowe (w tym przede wszystkim: droga krajowa, droga wojewódzka oraz powiatowe). Źródła emisji komunikacyjnej znajdują się nisko nad ziemią, co sprawia, że zanieczyszczenia emitowane z silników pojazdów kumulują się głównie w najbliższym otoczeniu dróg, a ich wpływ na jakość powietrza maleje wraz z odległością. Sektor ten, ma coraz większy wpływ na jakość i stan powietrza. Szkodliwe substancje pochodzące ze spalania paliw stanowią źródło zanieczyszczenia zarówno powietrza, jak i gleb, a w konsekwencji również wód powierzchniowych i podziemnych na skutek wymywania zanieczyszczeń z powierzchni gruntu. Problem ten dotyczy przede wszystkim miasta Tarczyn, a także zabudowań usytuowanych w pobliżu drogi krajowej nr 7, która charakteryzuje się dużym natężeniem ruchu.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska, dokonuje corocznej oceny jakości powietrza dla województwa mazowieckiego, celem uzyskania informacji o stężeniu zanieczyszczeń w powietrzu. Pod kątem ochrony zdrowia ludzi bada się stężenie w powietrzu następujących substancji: dwutlenku azotu (NO2), dwutlenku siarki (SO2), benzenu (C6H6), ołowiu w pyle Pb(PM10), kadmu w pyle Cd(PM10) , arsenu w pyle As(PM10), niklu w pyle Ni(PM10), benzo(a)piranu w pyle B/a/P(PM10), tlenku węgla (CO), ozonu (O3), pyłu zawieszonego PM2.5 oraz pyłu
PM10. Pod kątem ochrony roślin uwzględnia się: dwutlenek siarki (SO2), tlenki azotu (NOx), ozonu(O3) określonego współczynnikiem AOT40. Ocena i wynikające z niej działania, odnoszone są do obszarów nazywanych strefami, które stanowi: . aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tysięcy, . miasto o liczbie mieszkańców powyżej 100 tysięcy, . pozostały obszar województwa. Podstawą klasyfikacji stref w rocznej ocenie jakości powietrza są wartości poziomów:
Strona | 43 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn dopuszczalnego, dopuszczalnego powiększonego o margines tolerancji (PM2.5), docelowego i celu długoterminowego określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 47, poz. 281) oraz w dyrektywie 2008/50/WE – CAFE. W wyniku klasyfikacji, w zależności od analizy stężeń w danej strefie można wydzielić następujące klasy stref: . klasa A – jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy nie przekraczają odpowiednio poziomów dopuszczalnych, poziomów docelowych, . klasa B – jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne, lecz nie przekraczają poziomów dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji, . klasa C – jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne powiększone o margines tolerancji, w przypadku gdy margines tolerancji nie jest określony – poziomy dopuszczalne, poziomy docelowe. oraz dla ozonu: . klasa D1 – stężenia ozonu nie przekraczają poziomu celu długoterminowego, . klasa D2 – stężenia ozonu przekraczają poziom celu długoterminowego.
Interpretując wyniki klasyfikacji należy pamiętać, że wynik taki nie powinien być utożsamiany ze stanem jakości powietrza na obszarze całej strefy. Klasa C może oznaczać bowiem np. lokalny problem związany z daną substancją. Teren gminy Tarczyn, znajduje się w strefie mazowieckiej.
Klasyfikacja strefy mazowieckiej z uwzględnieniem kryteriów określonych w celu ochrony zdrowia Symbol klasy strefy dla poszczególnych substancji Rok pył pył NO2 SO2 CO benzen PM PM BaP As Cd Ni Pb O3** 10 2,5* 2010 A A A A C B C A A A A C 2015 A A A A C C/C1 C A A A A A/D2 Źródło. Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim, raport za rok 2010 i 2015 * wg poziomu dopuszczalnego faza I/II ** wg poziomu docelowego/celu długoterminowego
W badanej strefie notuje się przekroczenia poziomu docelowego dla: benzo(a)piranu, pyłu PM 2,5 oraz pyłu PM10. Dodatkowo w 2015 r. odnotowano stężenia ozonu przekraczające poziom celu długoterminowego.
Strona | 44 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszczeń uzyskane w ocenie rocznej dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony roślin Symbol klasy strefy dla poszczególnych substancji zanieczyszczeń w strefie Rok NOx SO2 O3* 2010 A A A 2015 A A A/D2 Źródło. Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim, raport za rok 2010 i 2015 * wg poziomu docelowego/celu długoterminowego
Rezultatem końcowym oceny stref pod kątem ochrony roślin, podobnie jak pod kątem ochrony zdrowia, jest określenie klas wynikowych dla poszczególnych zanieczyszczeń w danej strefie. W efekcie oceny przeprowadzonej w 2010 i 2015 r. wszystkim badanym substancjom, przypisano klasę A (za wyjątkiem celów długoterminowych dla ozonu).
Klasyfikacja stref z uwzględnieniem kryteriów określonych w celu ochrony roślin dla ozonu Symbol klasy dla ozonu wg Symbol klasy dla ozonu wg Nazwa strefy poziomu celu poziomu docelowego długoterminowego strefa mazowiecka A D2 Źródło. Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim, raport za rok 2010
Dla ozonu wartości współczynnika AOT40 określonego na podstawie pięcioletnich pomiarów (2006-2015) z okresu wegetacyjnego (maj-lipiec) w strefie mazowieckiej zostały dotrzymane. Współczynnik AOT40 obliczony jako średnia z okresu pięciu lat na 2-4 stanowiskach pomiarowych mieścił się poniżej poziomu docelowego. W wyniku analiz przeprowadzonych w ramach rocznej oceny jakości powietrza za 2010 i 2015 r. strefa mazowiecka otrzymała klasę A. Poziom celu długoterminowego dla kryterium ochrony roślin, który ma być osiągnięty do 2020 r. na wszystkich stanowiskach pomiarowych nie został dotrzymany, stąd cały obszar województwa z wyłączeniem miast nie spełnia ww. kryterium. Wyżej zaprezentowane informacje oparto na podstawie Rocznej oceny jakości powietrza w województwie mazowieckim za rok 2010 i 2015.
3.11.b. Zagrożenia wód powierzchniowych i podziemnych
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, w 2010 roku wykonywał badania w 50 punktach pomiarowo-kontrolnych (ppk) objętych monitoringiem operacyjnym, znajdujących się na obszarze województwa mazowieckiego. W następnych latach liczba ppk wzrastała, aż w 2015 r. przeprowadzono badania: w 5 ppk objętych monitoringiem diagnostycznym i operacyjnym z częstotliwością 12/rok, w 51 ppk objętych monitoringiem operacyjnym z częstotliwością 8-12/rok. W 41 ppk prowadzono monitoring wód zagrożonych eutrofizacją ze źródeł komunalnych, z częstotliwością 12/rok oraz w 9 ppk, z taką samą częstotliwością prowadzono monitoring wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych. Ponadto w 3 ppk był prowadzono monitoring badawczy tzw. intensywnego monitorowania. W 3 ppk (w tym w 1 ppk na Zbiorniku Zegrzyńskim) Strona | 45 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn prowadzono badania wód wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia. Ocena jakości wód powierzchniowych oparta została o wyniki uzyskane z punktu zlokalizowanego w miejscowości Prace Duże na rzece Tarczynce (ujście do Jeziorki) oraz punktów usytuowanych poza granicą gminy, w miejscowościach: Skolinów (przy ul. Dworskiej), Głosków (na moście na drodze Piaseczno-Runów) dla rzeki Jeziorki i Głoskówki. Została ona wykonana zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. Nr 162, poz. 1008), a ocenie poddano, w przypadku cieków naturalnych, stan ekologiczny JCW10, potencjał ekologiczny (w przypadku sztucznych jednolitych części wód i wód silnie zmienionych), stan chemiczny oraz stan jednolitych części wody. Ostatnie pomiary w w/w punktach wykonano w 2013 r. Stan ekologiczny JCW klasyfikuje się w oparciu o elementy hydromorfologiczne, biologiczne i fizykochemiczne (wspierające element biologiczny oraz specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne) do jednej z pięciu klas jakości: . klasa I – oznacza stan ekologiczny bardzo dobry, . klasa II – oznacza stan ekologiczny dobry, . klasa III – oznacza stan ekologiczny umiarkowany, . klasa IV – oznacza stan ekologiczny słaby, . klasa V – oznacza stan ekologiczny zły. Stan chemiczny JCW oceniany ze względu na występujące w wodach substancje szczególnie szkodliwe, w tym tzw. substancję priorytetowe, klasyfikuje się jako: . dobry – stan dobry, . psd – poniżej stanu dobrego. Stan jednolitej części wód – określa się biorąc pod uwagę klasyfikację jej stanu ekologicznego oraz chemicznego i określa się jako: . dobry – w przypadku gdy dana JCW osiąga przynajmniej dobry stan ekologiczny i dobry stan chemiczny, . zły – w każdym innym przypadku niż wymieniony powyżej.
Dane o Jednolitej Części Wody Ocena Jednolitej Części Wody stan punkty pomiarowo- ocena stanu ocena stanu nazwa JCW jednolitych kontrolne ekologicznego chemicznego części wody 2010 2013 2010 2013 2010 2013 Jeziorka od Jeziorka - Skolimów III II dobry - zły* - Kraski do Rowu ul. Dworska
10 jednolite części wody rozumiane są jako oddzielne, znaczące elementy wód powierzchniowych, takich jak rzeka lub jej część, jezioro, inne zbiorniki wodne, itp., które dzielą się na naturalne, silnie zmienione i sztuczne Strona | 46 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Jeziorki Tarczynka – Prace Tarczynka Duże (ujście do III III - - - zły Jeziorki) Głoskówka - Głosków Głoskówka (most na drodze III III - - - zły Piaseczno-Runów) *określony stan oparty jest o badania w zakresie jedynie wybranych wskaźników chemicznych Źródło. Zestawienie tabelaryczne danych do klasyfikacji stanu ekologicznego i chemicznego rzek w JCW monitoringu operacyjnego za 2010 oraz wyników monitoringu WIOŚ w Warszawie, tabela zbiorcza monitoringu rzek w latach 2010-2015
Jak można zauważyć powyżej stan ekologiczny wód ulega poprawie. W 2010 r. wszystkie badane jednolite części wody osiągnęły umiarkowany (III) stan ekologiczny. W roku 2013 r. odnotowano poprawę stanu wód w rzece Jeziorce z umiarkowanego do dobrego. Poza wyżej opisaną oceną stanu ekologicznego JCW Tarczynki została poddana również ocenie stopnia eutrofizacji (czyli zjawisku wzbogacenia wody biogenami, w szczególności związkami azotu i fosforu, powodującymi przyśpieszony wzrost glonów oraz wyższych form życia roślinnego, w wyniku którego następuje niepożądane zakłócenie biologicznych stosunków w środowisku wodnym oraz pogorszenie jakości tych wód). Wyniki kontrolowanych wskaźników (biologicznych, tlenowych i biogennych) wykazały iż przedmiotowa rzeka jest zagrożona eutrofizacją.
Ocenę jakości wód płynących będących środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych w województwie mazowieckim przeprowadzono w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych (Dz. U. z 2002 roku Nr 176, poz. 1455). Ocena odbyła się w 22 punktach pomiarowych zlokalizowanych na 21 rzekach (w tym na rzece Tarczynce, przy jej ujściu do Jeziorki). Wykazała ona we wszystkich badanych stanowiskach nieprzydatność wód do bytowania ryb zarówno łososiowatych jak i karpiowatych. Parametrami decydującymi o takiej ocenie były przede wszystkim azotyny, fosfor ogólny, chlor całkowity pozostały, a w niektórych przypadkach także BZT5, azot amonowy i zbyt niska koncentracja tlenu. Mimo niekorzystnej oceny rzeka Tarczynka jest środowiskiem bytowania ryb.
Na terenie gminy brak jest punktu ujętego w ramach sieci monitoringu wód podziemnych województwa mazowieckiego, w skład którego, w 2010 r. realizowane były badania: . monitoringu diagnostycznego prowadzone w ramach sieci krajowej przez Państwowy Instytut Geologiczny (PIG),
Strona | 47 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
. monitoringu operacyjnego w zagrożonych częściach wód podziemnych na terenie gminy Korytnica i zlewni rzek Sona oraz dopływu z Przedwojewa, prowadzonego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, . monitoringu badawczego w rejonie nieczynnego wylewiska osadów garbarskich na terenie Radomia prowadzone przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska.
Punkty pomiarowo – kontrolne wód podziemnych monitoringu diagnostycznego PIG, w 2010 r. i 2015 r. na terenie województwa mazowieckiego 2010 2015
Źródło. Stan środowiska w województwie mazowieckim w 2010 r. oraz Monitoring jakości wód podziemnych w województwie mazowieckim w 2015 roku Oceny stanu chemicznego w jednolitych częściach wód podziemnych (JCWPd) i w poszczególnych punktach badawczych dokonano w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. Nr 143, poz. 896), według której wody podziemne możemy zakwalifikować do 5 klas jakości: . klasa I – wody bardzo dobrej jakości, . klasa II – wody dobrej jakości, . klasa III – wody zadowalającej jakości, . klasa IV – wody niezadawalającej jakości, . klasa V – wody złej jakości. Klasy I, II, III odznaczają się dobrym stanem chemicznym wód podziemnych, IV i V słabym stanem chemicznym. Wszystkie badane jednolite części wód podziemnych zaliczono do wód o dobrym stanie chemicznym. Na terenie gminy Tarczyn nie ma punktów pomiarowych monitoringu wód podziemnych. Najbliżej położone są cztery punkty pomiarowe poziomu czwartorzędowego Krajowego
Strona | 48 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Monitoringu Jakości Zwykłych Wód Podziemnych oraz jeden punkt pomiarowy poziomu trzeciorzędowego w Konstancinie (paleogen i oligocen). Wyniki ostatnich pomiarów prowadzonych w tych punktach zawiera tabela poniżej. Jakość wód podziemnych w latach 2007-2015 w punktach pomiarowych: Powsin – park, Konstancin, Piaseczno i Pruszków Rok Konstancin Konstancin Powsin - park (trzeciorzędowy) Piaseczno Pruszków badania (czwartorzędowy)
2007 III IV (NH4Fe) - III (Fe) - 2010 III III II II - 2012 III III II III - 2015 - - - - III Źródło: Monitoring jakości wód podziemnych w województwie mazowieckim w 2007-2015 r. Stężenia średnie elementów fizykochemicznych dla punktów pomiarowych leżących w jednej JCWPd 81 (w ramach której znajduje się gmina Tarczyn) mieściły się w granicach II-VI klasy, przy czym 65% z nich charakteryzowało się zadawalającą jakością wody (III klasa). Z tego powodu można przyjąć iż wody podziemne na terenie gminy Tarczyn również należą do tej klasy.
Wyżej wymieniony stan jakości wód powierzchniowych i podziemnych jest spowodowany: . ściekami pochodzącymi z komunalnych i przyzakładowych oczyszczalni ścieków, . brakiem odpowiednio rozwiniętego systemu kanalizacji przy jednoczesnym wysokim wskaźniku zwodociągowania miejscowości, . spływami powierzchniowymi z pól uprawnych (na których stosowane są nawozy mineralne i chemiczne środki ochrony roślin), . spływami powierzchniowymi pochodzącymi z sieci drenarskiej, które trafiają do wód wraz z opadami, . obecnością dzikich wysypisk śmieci, . spływami powierzchniowymi z tras komunikacyjnych.
3.11.c. Przekształcenie rzeźby terenu oraz pokrywy glebowej
Na terenie gminy Tarczyn do obszarów o przekształconej rzeźbie zaliczyć należy tereny związane z eksploatacją powierzchniową w ramach udokumentowanych złóż kopalin. Pozyskiwanie kruszyw powoduje lokalne zmiany powierzchni ziemi i wpływa na pogorszenie warunków glebowo-wodnych w okolicach eksploatowany złóż kruszyw. Zagrożenie dla pokrywy glebowej na terenie gminy stanowią spływy powierzchniowe zanieczyszczeń pochodzenia rolniczego, które są silnie obciążone związkami biogennymi (azotem, fosforem) oraz dzikie wysypiska śmieci, które są widoczne zwłaszcza w sąsiedztwie osiedli jednorodzinnych, w lasach. Odpady tam gromadzone pochodzą często z gospodarstw domowych i zawierają w swym składzie odpady niebezpieczne. Także Strona | 49 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn rozbudowana sieć wodociągowa i słabo rozwinięta sieć kanalizacyjna stanowi potencjalne niebezpieczeństwo dla stanu sanitarnego gleb, zwłaszcza w przypadku występowania nieszczelnych szamb lub odprowadzania ścieków komunalnych bezpośrednio do ziemi.
3.11.d. Występowanie obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych
Na terenie gminy Tarczyn nie występują obszary narażone na niebezpieczeństwo osuwania się mas ziemnych, ani naturalnych zagrożeń geologicznych.
3.11.e. Zagrożenia środowiska powodowane przez hałas
Jednym z bardziej determinujących czynników jakości środowiska jest hałas rozumiany jako dźwięki niepożądane, uciążliwe, szkodliwe. Może wywierać on niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny, a jego szkodliwość zależy od natężenia, częstotliwości, charakteru zmian w czasie, długotrwałości działania. Hałas występuje powszechnie zwłaszcza wzdłuż tras komunikacyjnych, obiektów przemysłowych i usługowych o charakterze wytwórczym. Do głównych źródłem hałasu na terenie gminy zaliczyć należy hałas komunikacyjny, w skład którego wchodzi: 1. hałas drogowy, uzależniony od wielu czynników, w tym m.in.: od układu drogowego, natężenia i struktury ruchu, średniej prędkości strumienia pojazdów, stanu technicznego nawierzchni, stanu technicznego pojazdów. Drogami generującymi największy ruch, a co za tym idzie również znaczny hałas jest droga krajowa i wojewódzka oraz w mniejszym stopniu, drogi powiatowe. Najistotniejszym źródłem hałasu w sąsiedztwie odcinków drogi krajowej nr 7 jest ruch samochodowy. Pozostałe źródła hałasu wynikające z funkcjonowania człowieka oraz prowadzonej działalności usługowej oddziałują na środowisko w znikomym stopniu, w porównaniu do hałasu drogowego. Stanowią one, w zdecydowanej większości przypadków, tło akustyczne dla hałasu samochodowego, który w głównej mierze decyduje o akustycznym klimacie na analizowanych terenach. Wykonane w 2007 roku przez Politechnikę Krakowską na zlecenie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Mapy akustyczne dla dróg krajowych o natężeniu ruchu powyżej 16 400 pojazdów na dobę, w tym dla drogi krajowej nr 7, wykazały przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Zasięg terenów, w których wystąpiły przekroczenia zależny jest od zagospodarowania wzdłuż drogi i wahał się od kilkudziesięciu metrów dla terenów zwartej zabudowy do blisko 400 m dla terenów otwartych. Ponieważ
Strona | 50 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn wykonane mapy akustyczne wykazały przekroczenia obowiązujących przepisami prawa norm akustycznych wystąpił obowiązek sporządzenia programu ochrony środowiska przed hałasem („Program ochrony środowiska przed hałasem dla terenów poza aglomeracjami położonych wzdłuż odcinków drogi krajowej nr 7 i ekspresowej nr S 7 na terenie województwa mazowieckiego”), który został przyjęty uchwałą Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 7 września 2009 r. Ma on na celu poprawę i zapewnienie jak najlepszego stanu akustycznego środowiska na terenach zagrożonych ponadnormatywnym hałasem. W 2011 r. dla drogi krajowej nr 7 przeprowadzono pomiary hałasu w ramach zadania zlecone GDDKiA „Wykonanie map akustycznych dla dróg krajowych na terenie województwa mazowieckiego (zadanie 1)”. Badaniem zostały objęte dwa odcinki drogi krajowej nr 7 (Magdalenka-Tarczyn i Tarczyn-Grójec). Na oddziaływanie drogi krajowej narażeni są mieszkańcy terenów bezpośrednio do niej przyległych w miejscowościach: Józefowice, Tarczyn, Rembertów. Zgodnie z danymi podanymi w w/w opracowaniu w obszarze analizy na trenie gminy Tarczyn znajduje się 866 budynków mieszkalnych, w których mieszka 6 753 osób. Analizując mapy akustyczne dla gminy Tarczyn widać, że znaczna część budynków objętych badaniem położona jest w strefach, gdzie przekroczone są dopuszczalne poziomy hałasu. W szczególności dotyczy to miasta Tarczyna, którego duża część zabudowy mieszkaniowej położona jest w strefach, gdzie przekroczone są dopuszczalne poziomy hałasu. 2. Hałas kolejowy – pod pojęciem którego rozumie się hałas powstający w wyniku eksploatacji linii kolejowych. Zagrożenie hałasem wynikające z eksploatacji szlaku kolejowego jest znacząco odczuwalne szczególnie w najbliższym otoczeniu torowisk. O poziomie hałasu na obszarach znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie linii kolejowych decydują takie czynniki jak: natężenie ruchu, ilość pociągów towarowych (w ogólnej liczbie składów pociągów), prędkość i płynność ruchu pociągów, położenie torów, stan techniczny taboru kolejowego oraz torowiska, ukształtowanie terenu, przez który przebiega linia kolejowa, odległość pierwszej linii zabudowy od skrajnego toru. Przez środkową część gminy przebiega linia kolejowa CE20 relacji Skierniewice - Łuków, przy czym obecnie jest ona wykorzystywana do ruchu towarowego, jako południowa obwodnica Warszawskiego Węzła Kolejowego. Ten rodzaj hałasu może być szczególnie uciążliwy jedynie dla osób mieszkających na terenie miejscowości sąsiadujących z linią.
Strona | 51 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Przez obszar gminy z północy na południe przebiega również trasa kolejki wąskotorowej relacji Piaseczno-Grójec, która jednak jest obecnie nie użytkowana. Ponieważ na terenie gminy funkcjonuje kilka dużych zakładów produkcyjnych (w tym przede wszystkim przedsiębiorstwa związane z przetwórstwem rolno-spożywczym), także hałas przemysłowy powstający w ramach poszczególnych procesów technologicznych, stanowi potencjalne źródło zagrożenia dla mieszkańców. Jego specyfiką jest jednak długotrwałość oraz lokalny charakter występowania.
3.11.f. Zagrożenia powodowane oddziaływaniem elektromagnetycznym
Źródłem promieniowania elektromagnetycznego niejonizującego są systemy wytwórcze i przesyłowe energii elektrycznej, stacje radiowe, telewizyjne i telefonii komórkowej, urządzenia diagnostyczne, terapeutyczne, urządzenia przemysłowe i urządzenia użytku domowego, słowem - promieniowanie to występuje powszechnie w środowisku. Ujemny wpływ na stan środowiska i zdrowie ludzi mają urządzenia, które emitują fale elektromagnetyczne wysokiej częstotliwości w postaci radiofal o częstotliwości od 0,1 do 300 MHz i mikrofal od 300 do 300 000 MHz, umieszczone w środowisku naturalnym. W gminie Tarczyn do sztucznych źródeł emisji pól elektromagnetycznych stanowiących potencjalne zagrożenie dla środowiska należą: . linie elektroenergetyczne o napięciu znamionowym 220 kV i 110 kV, . stacja bazowa telefonii komórkowej, . urządzenia emitujące pola elektromagnetyczne wykorzystywane w przemyśle, ośrodkach medycznych, policji, straży pożarnej.
3.12. Uwarunkowania wynikające z wymagań dotyczących ochrony przeciwpowodziowej
Na terenie gminy Tarczyn nie występują obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi. Okresowo, szczególnie w przypadku nawalnych opadów lub przyspieszonych roztopów, dochodzi jednak do lokalnych podtopień w dolinach istniejących cieków.
3.13. WYMOGI OCHRONY ŚRODOWISKA, PRZYRODY I KRAJOBRAZU, W TYM KRAJOBRAZU KULTUROWEGO
Część terenów gminy została objęta ochroną zgodnie z wymogami ustawy o ochronie przyrody. Ma to głównie przyczynić się do zachowania wartości przyrodniczych i krajobrazowych. Ochrona terenów zieleni jest obowiązkiem gmin, które podejmują działania w kierunku rozwoju tych terenów. Rygorom ochronnym poddane są parki, skwery, zadrzewienia itp. Tworzenie nowych założeń parkowych oraz kształtowane wiejskiej zieleni urządzonej wpłynie na poprawę ich struktury przyrodniczej. Szczególnie ważna będzie renowacja parków zabytkowych.
Strona | 52 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Działania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej obejmują również sektor rolnictwa. Wspieranie form rolnictwa stosującego metody produkcji nienaruszające równowagi przyrodniczej, przede wszystkim rolnictwa ekologicznego jest jednym z celów stawianych przez II Politykę Ekologiczną Państwa w zakresie różnorodności biologicznej i ochrony przyrody.
3.14. Rekomendacje i wnioski zawarte w audycie krajobrazowym lub określone przez audyt krajobrazowy granice krajobrazów priorytetowych
Do dnia 31 listopada 2016 r. nie opracowano audytu krajobrazowego dla województwa mazowieckiego.
4. Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej
4.1. Rys historyczny11
Historia Tarczyna sięga wieku XIII, kiedy to nad niewielką rzeczką zwaną dziś Tarczynką zlokalizowano znane w okolicy targowisko. Od tejże funkcji wywodzi się właśnie nazwa osady: Targ, Tarczek, Tarczyn. Niektórzy historycy (m.in. Zdzisław Szeląg) uważają, że nazwa osady Tarczyn, wywodzi się prawdopodobnie od osobowej nazwy rodowej - Tarcz (Tarcza, Tarcze). W staropolskich dokumentach miejscowość wymieniana jest jako Tarczin (1284). Tarczyno (1303), Tarczyn (1353,1580), Tharczino (1355, 1241), Tarcynum (1634). Pierwsze wzmianki o tej miejscowości pochodzą z 1259 roku. Jak się okazało, dogodne położenie tego miejsca usytuowanego na skrzyżowaniu szlaków handlowych wiodących z Radomia do Warszawy i Zakroczymia oraz z Lublina przez Łowicz do Poznania, spowodowało, że w roku 1353 książę mazowiecki Kazimierz I nadał osadzie prawa miejskie magdeburskie, a to dzięki staraniom proboszcza tarczyńskiego Jana, który to był równocześnie książęcym kapelanem. Tarczyn wraz z przyległościami stanowił oprócz Warszawy, dawną włość księcia Kazimierza (syna Trojdena ). Już wówczas był on ośrodkiem parafialnym i to dość rozwiniętym. Wraz z lokacją wydaną na ręce wspomnianego plebana, Książe ufundował tu kościół pod wezwaniem Św. Mikołaja. Wiedzieć również należy, że w tym miejscu istniał niewielki kościółek parafialny już w XII wieku. W wieku XV miasto miało już dwa kościoły, w tym jeden, pod wezwaniem Św. Doroty (1490), zlokalizowany był nieco poza jego granicami. Do dziś zachował się gotycki kościół pod wezwaniem Św. Mikołaja, zbudowany w początkach XVI wieku. Do fundacji przyczynili się zwłaszcza Jan Mrokowski – archidiakon warszawski i Marcin – kasztelan warszawski,
11 Źródło: serwis internetowy gminy Tarczyn, www.tarczyn.pl Strona | 53 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn oraz nieco później w związku z dobudowywanymi kaplicami: Abraham Chełchowski – proboszcz tarczyński będący jednocześnie sekretarzem książąt mazowieckich, Stanisława i Janusza. Godnym odnotowania jest fakt wizyty księcia Konrada II w Tarczynie w roku 1284. Tu bowiem wystawił Książe dokument dotyczący zamiany wsi Lechacice i Opożdżew na Warkę. Wielkim dobroczyńcą miasta był Gabriel Prowansjusz, zwany Władysławskim, który był wychowawcą synów Króla Władysława IV, oraz sekretarzem królewskim, prepozytorem warszawskim i scholastykiem płockim. On to, dokładając wielkich starań i ponosząc znaczne koszty, uposażył i przebudował kościół w latach 1623 – 1630 oraz dofinansował upadający już wówczas szpital dla ubogich, który to ufundował jeszcze w roku 1549 Wojciech Jeżowski (właściciel pobliskich Jeżewic), kasztelan warszawski. Szpital ten w okresie jego prosperity był wzorem dla budowanych później na Mazowszu. Wspomnieć należy, że w wieku XVI, Tarczyn był miastem powiatowym. Zniszczenia, jakiego doznały miasta polskie w czasie „potopu szwedzkiego" nie ominęły również Tarczyna. Z lustracji przeprowadzonej w 1676 r. dowiadujemy się, że w mieście zamieszkiwało tylko 200 osób. Poważnym zniszczeniom uległ także Tarczyn podczas pożaru w 1704 r. Po upadku Rzeczypospolitej Tarczyn znalazł się kilkanaście lat pod zaborem pruskim i wtedy właśnie przejęty został przez Skarb Państwa. Od tego czasu w miasteczku rządowym nastąpił znaczny wzrost liczby mieszkańców. Miasto niszczone wojnami i pożarami nie mogło normalnie się rozwinąć gospodarczo i ostatecznie, w 1869r., zostało zamienione na mocy ukazu carskiego na osadę wiejską. Pomimo tego rozwijało się jako prężny ośrodek rolniczo-rzemieślniczy. Dwie wojny światowe w pierwszym półwieczu XX stulecia nie ominęły również Tarczyna, przynosząc nowe straty w substancji tej osady. Po wojnie odbudowano częściowo stare domy i wystawiono nowe. W 1953 r. Tarczyn uzyskał połączenie koleją szerokotorową ze Skierniewicami i Pilawą, co miało szczególne znaczenie dla jego dalszego rozwoju. Między innymi dzięki temu wybudowano w 1966 r. Mazowieckie Zakłady Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego. Po reformie podziału administracyjnego kraju Tarczyn stał się siedzibą organów władzy i administracji. Położenie osady, jak przed wiekami jest korzystne, bo znajduje się na przecięciu wielu tras komunikacyjnych. Działa tu kilka liczących się zakładów mających istotne znaczenie dla gospodarki, jak też dalszego rozwoju Tarczyna. Z dniem 1 stycznia 2003 roku Tarczyn otrzymał status miasta.
Strona | 54 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
4.2. Środowisko kulturowe
Zachowane zasoby dziedzictwa kulturowego, obejmujące cenne zabytki wpisane do rejestru zabytków i gminnej ewidencji zabytków, historycznie ukształtowane układy urbanistyczne, miejsca koncentracji podziemnych warstw kultury (zabytków archeologicznych), a także tradycja regionu stanowią wartości podlegające ochronie prawnej i pozwalające na wyodrębnienie obszarów o znaczących walorach środowiska kulturowego. Środowisko kulturowe, na które składają się przekształcone przez człowieka twory przyrody oraz wytworzone wartości materialne i duchowe jest istotnym składnikiem jakości życia mieszkańców. Troska o środowisko kulturowe to nie tylko ochrona materialnych śladów naszej przeszłości, ale także ochrona tożsamości ludzi w jej najbardziej newralgicznym aspekcie, bowiem straty w środowisku kulturowym, a szczególnie utracone dziedzictwo kulturowe, są nie do odtworzenia. Ochrona dóbr kultury materialnej i niematerialnej jest celem polityki przestrzennej, a kształtowanie środowiska kulturowego powinno generować rozwój innych dziedzin życia regionu (np. turystykę i rekreację, osadnictwo, leśnictwo, rolnictwo). Obiekty kultury materialnej winny być wykorzystane i użytkowane z zapewnieniem opieki konserwatorskiej, rewaloryzacji i nadania im odpowiednich funkcji użytkowych. Na obszarze gminy Tarczyn ochroną konserwatorską, w myśl przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, objęte zostały obszary i obiekty wpisane do rejestru zabytków oraz obszary i obiekty, dla których ustalenia ochrony określone zostały w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.
4.3. Gminna Ewidencja Zabytków
Zabytki nieruchome oraz zabytki archeologiczne (stanowiska archeologiczne) występujące na obszarze gminy Tarczyn wykazane zostały w Gminnej Ewidencji Zabytków. Na zabytki nieruchome składają się obiekty stanowiące wartość historyczną i kulturową, w tym zespoły dworsko-parkowe, parki, cmentarze, wiatraki oraz kapliczki.
Ewidencja zabytków gminy Tarczyn:
Nr i data wpisu Dane adresowe/ Nr ew. Lp. Obiekt Czas powstania do rejestru lokalizacja działki zabytków 1. dawna fabryka Tarczyn 514/2 początek XX w. wag – budynek ul. Błońska frontowy 87-91 2. kamienica Tarczyn 296/1 początek XX w. ul. Grójecka 3 3. dom Tarczyn 297/1 początek XX w. ul. Grójecka 5 4. dom Tarczyn 300 koniec XIX w. ul. Komornicka 3 5. zespół kościoła Tarczyn 246 XV,XVII Nr 1110/71 św. Mikołaja – ul. ks. Cz. Oszkiela 2 1840 r. (remont) 2.09.1957 r. kościół Strona | 55 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
6. zespół kościoła Tarczyn 246 połowa XIX w. św. Mikołaja – ul. ks. Cz. Oszkiela 2 brama przy kościele 7. zespół kościoła Tarczyn 246 1840-1842 r. Nr 1110/71 św. Mikołaja – ul. ks. Cz.Oszkiela 2 2.09.1957 r. dzwonnica 8. zespół kościoła Tarczyn 246 połowa XIX w. św. Mikołaja – ul. ks. Cz.Oszkiela 2 ogrodzenie z furtą przy kościele 9. plebania Tarczyn 243 początek XX w. ul. ks. Cz.Oszkiela 1b 10. dawny zajazd Tarczyn 212/7 1 połowa XIX w. Nr 767 ul. Warszawska 1 26.09.1967 r. 11. dom Tarczyn 341 koniec XIX w. ul. Rynek 9 12. dom Tarczyn 337 koniec XIX w. ul. Rynek 14 13. dom Tarczyn 375 początek XX w. ul. Rynek 37 14. zespół cmentarza Tarczyn 538 1 połowa XIX w. – cmentarz ul. 1-go Maja parafialny 15. zespół cmentarza Tarczyn 538 lata 20-te XX w. – kaplica ul. 1-go Maja cmentarna 16. zespół cmentarny Tarczyn 538 koniec XIX w. – brama ul. 1-go Maja cmentarna 17. dworzec PKP Tarczyn 844 lata 50-te XX w. ul. Kolejowa 11 18. dwór Drozdy 5/1 połowa XIX w. ul. Spacerowa 8 19. park Drozdy 5/1 koniec XIX w. ul. Spacerowa 20. dwór Jeżewice 27/6 koniec XIX w. ul. Parkowa 2 21. park Jeżewice 27/5, 27/6 koniec XIX w. ul. Parkowa 22. obora Jeżewice 27/7 XIX/XX w. ul. Kasztelana Jeżewskiego 1 23. spichlerz Jeżewice 27/7 XIX/XX w. ul. Kasztelana Jeżewskiego 1 24. wiatrak typu Kawęczyn 56 1937 r. holender ul. Gościnna 20 25. wiatrak typu Kawęczyn 56 1908 r. koźlak ul. Gościnna 20 26. dwór Komorniki 140/5 1 ćw. XIX w. Nr 1426-A ul. Spacerowa 26 20.08.1990 r. 27. park Komorniki 140/5 początek XX w. Nr 1426-A ul. Spacerowa 20.08.1990 r. 28. park podworski z Księżowola 2/7 początek XX w. Nr 1486 aleją dojazdową ul. Parkowa 17.07.1991 r. 29. szkoła wraz z Kopana 6 1927-28 r. parkiem ul. A. i W. Górskich 3 30. dwór Kopana 145/5 1 połowa XIX w. Nr 1490-A ul. A. i W. Górskich 29 1901 r. 17.07.1991 r. 16.03.1999 r. 31. park Kopana 145/5 1 połowa XIX w. Nr 1490-A ul. A. i W. Górskich 17.07.1991 r. 16.03.1999 r. 32. dworzec kolejowy Kopana – Stefanówka 14/1 lata 20-te XX w. 1586-A Grójeckiej Kolei 17.06.1994 r. Strona | 56 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Dojazdowej – dworzec 33. zespół dworski – Many 182 początek XIX w. / Nr 1450-A dwór ul. Many 1 1928 r. / 2006 r. 5.12.1990 r. 34. zespół dworski – Many 182 1928 r. Nr 1450-A oficyna ul. Many 1 5.12.1990 r. 35. zespół dworski – Many 182 lata 20-te XX w. Nr 1450-A budynek ul. Many 1 5.12.1990 r. gospodarczy, stajnia 36. zespół dworski – Many 182 lata 20-te XX w. Nr 1450-A budynek ul. Many 1 5.12.1990 r. gospodarczy II, spichlerz 37. zespół dworski – Many 182 XIX/XX w. Nr 1450-A park ul. Many 5.12.1990 r. 38. dwór SHRO Pawłowice 8/13 1 ćw. XX w. ul. Topolowa 134 39. park SHRO Pawłowice 64/2, 1 ćw. XX w. ul. Topolowa 65/11, 8/5, 8/9 40. dwór Prace Duże 621 2 połowa XIX w. Nr 956-A ul. Pałacowa 2 14.11.1972 r. 41. park Prace Duże 621 2 połowa XIX w. Nr 956-A ul. Pałacowa 14.11.1972 r. 42. zespół kościoła Rembertów 132 1730-42 r. Nr 1098/485/62 św. Jana ul. Kościelna 6 1826-1880 r. 23.03.1962 r. Chrzciciela – kościół 43. zespół kościoła Rembertów 132 1840-1842 r. Nr 1098/485/62 św. Jana ul. Kościelna 6 23.03.1962 r. Chrzciciela – dzwonnica przykościelna 43a zespół kościoła Rembertów 132 1730-42 r. Nr 1098/485/62 św. Jana ul. Kościelna 6 1826-1880 r. 23.03.1962 r. Chrzciciela – cmentarz przykościelny 44. dom Rembertów 131 ok. 1750 r. ul. Kościelna 8 45. cmentarz Rembertów 155 1795 r. ul. Akacjowa 46. zespół dworca Ruda (Tarczyn) 18/2 lata 20-te XX w. Nr 1586-A kolejowego ul. Kolejowa 2 17.06.1994 r. Grójeckiej Kolei Dojazdowej – dworzec kolejowy 47. zespół dworca Ruda (Tarczyn) 18/2 1943 Nr 1586-A kolejowego ul. Kolejowa 2 17.06.1994 r. Grójeckiej Kolei Dojazdowej – wodociągowa wieża ciśnień 48. zespół dworca Ruda (Tarczyn) 18/2 lata 30-te XX w. Nr 1586-A kolejowego ul. Kolejowa 2 17.06.1994 r. Grójeckiej Kolei Dojazdowej – magazyn służby drogowej 49. zespół dworca Ruda (Tarczyn) 18/2 1914 r. Nr 1586-A kolejowego ul. Kolejowa 2 lata 20-te XX w. 17.06.1994 r. Grójeckiej Kolei Dojazdowej – perony przydworcowe
Strona | 57 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
50. kapliczka ze św. Bystrzanów 143 1930 r. Rochem ul. Królewska 51. krzyż Bystrzanów 53 1925 r. ul. Spacerowa róg ul. Kościelnej 52. kapliczka Drozdy 5/1 1898 r. ul. Spacerowa 53. kapliczka Jeziorzany 92 początek XX w. ul. Spacerowa 54. kapliczka Jeżewice 102 1949 r. ul. Słoneczna 55. kapliczka Kawęczyn 46/1 1905 r. ul. Gościnna róg Południowej 56. kapliczka Marianka 22/1 początek XX w. ul. 1 Maja 57. kapliczka SHRO Pawłowice 65/11 początek XX w. ul. Topolowa 58. kapliczka Świetochów 38 1910 r. obręb Drozdy ul. M.Curie – Skłodowskiej 59. kapliczka Tarczyn 164 początek XX w. ul. Pocztowa
Zgodnie z Gminną Ewidencją Zabytków na obszarze gminy Tarczyn zarejestrowano następujące stanowiska archeologiczne:
AZP
wości
wiska
logiczna logiczna
widencji
Nazwa
punktu
e
Kultura
Numer w
Charakter
lokalizacja
stano stanowiska stanowiska
Numer
w
Chronologia
miejsco
miejscowości
Uwagi /Uwagi bliższa
archeo
(jeśli określono)
Numer porządkowy Numer porządkowy późny laten / okres Czarnówka 1 1 Borowiec 62-63/11 I ślad osadnictwa - wpływów rzymskich Olszowa pradzieje / wczesne Czarnówka 2 2 Borowiec 62-63/12 II ślad osadnictwa - średniowiecze Olszowa wczesna epoka kultura 3 3 Borowiec 62-63/14 III ślad osadnictwa - brązu trzciniecka późny laten / okres 4 " Borowiec 62-63/14 III osada - - wpływów rzymskich wczesne 5 " Borowiec 62-63/14 III ślad osadnictwa średniowiecze / - - średniowiecze okres wpływów 6 4 Borowiec 62-63/15 IV osada - - rzymskich 7 5 Borowiec 62-63/16 V ślad osadnictwa neolit - - okres wpływów 8 " Borowiec 62-63/16 V ślad osadnictwa - - rzymskich 9 " Borowiec 62-63/16 V ślad osadnictwa średniowiecze - - kultura 10 6 Borowiec 62-63/17 VI ślad osadnictwa epoka brązu - łużycka kultura 11 7 Borowiec 62-63/18 VII ślad osadnictwa neolit pucharów - lejkowatych kultura amfor 12 " Borowiec 62-63/18 VII ślad osadnictwa neolit - kulistych wczesna epoka kultura 13 " Borowiec 62-63/18 VII osada - brązu trzciniecka 14 " Borowiec 62-63/18 VII ślad osadnictwa pradzieje - - 15 8 Borowiec 62-63/19 VIII ślad osadnictwa pradzieje - - Strona | 58 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
kultura 16 9 Borowiec 62-63/20 IX ślad osadnictwa neolit pucharów - lejkowatych wczesna epoka kultura 17 " Borowiec 62-63/20 IX osada - brązu trzciniecka 18 " Borowiec 62-63/20 IX ślad osadnictwa epoka brązu - - 19 10 Bystrzanów 62-63/22 I ślad osadnictwa pradzieje - - wczesne 20 " Bystrzanów 62-63/22 I ślad osadnictwa - - średniowiecze kultura 21 11 Drozdy 62-64/7 I ślad osadnictwa neolit pucharów - lejkowatych kultura ceramiki 22 12 Gąski 62-65/12 I ślad osadnictwa późny neolit - grzebykowo- dołkowej wczesna epoka kultura 23 " Gąski 62-65/12 I ślad osadnictwa - brązu trzciniecka 24 " Gąski 62-65/12 I ślad osadnictwa epoka brązu - - epoka kamienia / 25 13 Grzędy 61-65/61 I ślad osadnictwa wczesna epoka - - brązu wczesna epoka 26 " Grzędy 61-65/61 I ślad osadnictwa - - brązu epoka brązu / 27 " Grzędy 61-65/61 I ślad osadnictwa - - halsztat 28 14 Grzędy 61-65/62 II ślad osadnictwa mezolit - - epoka kamienia / 29 " Grzędy 61-65/62 II ślad osadnictwa wczesna epoka - - brązu wczesna epoka 30 " Grzędy 61-65/62 II ślad osadnictwa - - brązu epoka brązu / kultura 31 " Grzędy 61-65/62 II osada - halsztat łużycka późny laten / okres 32 " Grzędy 61-65/62 II osada - - wpływów rzymskich 33 " Grzędy 61-65/62 II osada pradzieje - - wczesna epoka 34 15 Jeziorzany 62-64/10 I ślad osadnictwa - - brązu wczesne 35 " Jeziorzany 62-64/10 I ślad osadnictwa - - średniowiecze okres wpływów 36 16 Jeżewice 62-64/1 I osada - - rzymskich wczesne 37 " Jeżewice 62-64/1 I ślad osadnictwa - - średniowiecze kultura amfor 38 17 Jeżewice 62-64/2 II ślad osadnictwa neolit Stara Wieś kulistych wczesna epoka kultura 39 " Jeżewice 62-64/2 II ślad osadnictwa Stara Wieś brązu trzciniecka kultura dane archiwalne, 40 18 Julianów 62-63/23 I ślad osadnictwa halsztat łużycka bez lokalizacji epoka kamienia / 41 19 Kawęczyn 63-65/29 I ślad osadnictwa wczesna epoka - - brązu wczesna epoka kultura 42 20 Komorniki 62-65/1 I ślad osadnictwa - brązu trzciniecka pradzieje / wczesne 43 " Komorniki 62-65/1 I ślad osadnictwa - - średniowiecze wczesna epoka 44 21 Komorniki 62-65/2 II ślad osadnictwa - - brązu epoka kamienia / bn (I 45 22 Kopana 63-65/35 ślad osadnictwa wczesna epoka - - ?) brązu 46 23 Kopana 63-65/36 bn ślad osadnictwa wczesna epoka - - Strona | 59 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
(II?) brązu wczesna epoka 47 24 Korzeniówka 62-65/9 I ślad osadnictwa - - brązu 48 " Korzeniówka 62-65/9 I ślad osadnictwa pradzieje - - kultura 49 25 Korzeniówka 62-65/10 II osada neolit pucharów - lejkowatych epoka kamienia / 50 26 Kotorydz 61-65/51 I ślad osadnictwa wczesna epoka - - brązu wczesna epoka 51 " Kotorydz 61-65/51 I ślad osadnictwa - - brązu 52 27 Kotorydz 61-65/52 II ślad osadnictwa epoka brązu - - wczesne 53 " Kotorydz 61-65/52 II ślad osadnictwa - - średniowiecze kultura 54 28 Kotorydz 61-65/53 III cmentarzysko epoka brązu - łużycka 55 29 Kotorydz 61-65/54 IV ślad osadnictwa epoka kamienia - - 56 30 Kotorydz 61-65/55 V ślad osadnictwa epoka brązu - - epoka kamienia / 57 31 Kotorydz 61-65/56 VI ślad osadnictwa wczesna epoka - - brązu wczesna epoka 58 " Kotorydz 61-65/56 VI ślad osadnictwa - - brązu wczesne 59 " Kotorydz 61-65/56 VI ślad osadnictwa średniowiecze / - - średniowiecze 60 32 Kotorydz 61-65/57 VII ślad osadnictwa pradzieje - - wczesne 61 " Kotorydz 61-65/57 VII ślad osadnictwa - - średniowiecze wczesne 62 33 Kotorydz 61-65/58 VIII ślad osadnictwa średniowiecze / - - średniowiecze epoka kamienia / 63 34 Kotorydz 61-65/59 IX ślad osadnictwa wczesna epoka - - brązu 64 " Kotorydz 61-65/59 IX ślad osadnictwa epoka brązu - - kultura 65 35 Kotorydz 61-65/60 X ślad osadnictwa neolit ceramiki - sznurowej wczesna epoka kultura 66 " Kotorydz 61-65/60 X ślad osadnictwa - brązu trzciniecka kultura 67 " Kotorydz 61-65/60 X ślad osadnictwa epoka brązu - łużycka wczesna epoka kultura 68 36 Kotorydz 62-65/3 I ślad osadnictwa - brązu trzciniecka kultura późny neolit / ceramiki 69 37 Kotorydz 62-65/4 II ślad osadnictwa wczesna epoka - grzebykowo- brązu dołkowej kultura 70 " Kotorydz 62-65/4 II osada epoka brązu - łużycka kultura 71 38 Kotorydz 62-65/5 III ślad osadnictwa epoka brązu - łużycka 72 " Kotorydz 62-65/5 III ślad osadnictwa pradzieje - - późny neolit / kultura 73 39 Kotorydz 62-65/6 IV ślad osadnictwa wczesna epoka ceramiki - brązu sznurowej wczesna epoka 74 " Kotorydz 62-65/6 IV ślad osadnictwa - - brązu epoka kamienia / 75 40 Księżowola 63-64/1 I ślad osadnictwa wczesna epoka - - brązu wczesna epoka 76 " Księżowola 63-64/1 I osada - - brązu Strona | 60 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
ślad osadnictwa 77 41 Many 62-63/13 I pradzieje - - (cmentarzysko?) Marianka / okres wpływów 78 42 62-64/6 I ślad osadnictwa - - Drozdy rzymskich Marianka / 79 " 62-64/6 I ślad osadnictwa ? - - Drozdy Marianka / 80 " 62-64/6 I osada średniowiecze - - Drozdy wczesna epoka kultura 81 43 Marylka 62-65/7 I ślad osadnictwa - brązu trzciniecka kultura 82 " Marylka 62-65/7 I ślad osadnictwa epoka brązu - łużycka epoka kamienia / Nowe 83 44 62-65/28 I ślad osadnictwa wczesna epoka - - Racibory brązu kultura Nowe 84 " 62-65/28 I ślad osadnictwa neolit pucharów - Racibory lejkowatych Nowe wczesna epoka kultura 85 " 62-65/28 I ślad osadnictwa - Racibory brązu trzciniecka Nowe 86 " 62-65/28 I ślad osadnictwa halsztat / laten - - Racibory Nowe okres wpływów 87 45 62-65/29 II osada - Grabówek Racibory rzymskich Nowe późny laten / okres 88 46 62-65/30 III ślad osadnictwa - Grabówek Racibory wpływów rzymskich Nowe 89 47 62-65/31 IV ślad osadnictwa pradzieje - - Racibory Nowe wczesna epoka 90 48 62-65/32 V ślad osadnictwa - - Racibory brązu Nowe 91 " 62-65/32 V ślad osadnictwa epoka brązu - - Racibory Nowe wczesna epoka 92 49 62-65/33 VI ślad osadnictwa - - Racibory brązu Nowe epoka brązu / kultura 93 " 62-65/33 VI osada - Racibory halsztat łużycka Nowe 94 50 63-65/31 VII ślad osadnictwa pradzieje - - Racibory Nowe 95 " 63-65/31 VII osada średniowiecze - - Racibory Parcela 96 51 61-64/30 I ślad osadnictwa pradzieje - - Przypki Parcela Wola 97 52 61-64/29 I ślad osadnictwa pradzieje - - Przypkowska Parcela Wola 98 " 61-64/29 II ślad osadnictwa pradzieje - - Przypkowska epoka kamienia / 99 53 Pawłowice 63-65/37 I ślad osadnictwa wczesna epoka - - brązu Pawłowice 100 54 63-65/30 I ślad osadnictwa pradzieje - - (SHRO) Pawłowice wczesne 101 " 63-65/30 I osada - - (SHRO) średniowiecze późny neolit / 102 55 Prace Duże 62-65/15 I ślad osadnictwa wczesna epoka - - brązu kultura 103 56 Prace Duże 62-65/23 II osada epoka brązu Jadwisin łużycka późny laten / okres 104 " Prace Duże 62-65/23 II osada - Jadwisin wpływów rzymskich kultura 105 57 Prace Duże 62-65/34 III ślad osadnictwa epoka brązu - łużycka kultura 106 58 Prace Małe 62-65/8 I ślad osadnictwa epoka brązu - łużycka Strona | 61 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
późny neolit / kultura 107 59 Prace Małe 62-65/13 II ślad osadnictwa wczesna epoka ceramiki Gładków brązu sznurowej 108 60 Przypki 61-64/33 I ślad osadnictwa pradzieje - - 109 61 Rembertów 62-64/8 I ślad osadnictwa mezolit - - 110 " Rembertów 62-64/8 I ślad osadnictwa epoka brązu - - 111 " Rembertów 62-64/8 I ślad osadnictwa laten - - wczesne 112 " Rembertów 62-64/8 I ślad osadnictwa - - średniowiecze okres wpływów 113 62 Rembertów 62-64/9 II ślad osadnictwa - - rzymskich wczesne 114 " Rembertów 62-64/9 II ślad osadnictwa - - średniowiecze kultura 115 63 Rembertów 62-65/11 I ślad osadnictwa halsztat - łużycka 116 64 Ruda 62-65/14 I ślad osadnictwa późny neolit - Gładków wczesna epoka kultura 117 " Ruda 62-65/14 I ślad osadnictwa Gładków brązu trzciniecka 118 " Ruda 62-65/14 I ślad osadnictwa późny laten - Gładków wczesne 119 65 Tarczyn 62-64/3 I osada - - średniowiecze późny okres 120 66 Tarczyn 62-64/4 II osada - - wpływów rzymskich wczesne 121 " Tarczyn 62-64/4 II osada - - średniowiecze kultura 122 67 Tarczyn 62-64/5 III ślad osadnictwa epoka brązu - łużycka kultura amfor dane archiwalne, 123 68 Tarczyn 62-64/11 IV ślad osadnictwa neolit kulistych bez lokalizacji okres wpływów 124 69 Werdun 62-63/21 I ślad osadnictwa - Suchostruga rzymskich wczesne 125 " Werdun 62-63/21 I ślad osadnictwa - Suchostruga średniowiecze 126 " Werdun 62-63/21 I ślad osadnictwa średniowiecze - Suchostruga Wola Parcela Wola 127 70 61-65/64 II ślad osadnictwa pradzieje - Mrokowska Przypkowska Wola 128 71 61-64/34 I ślad osadnictwa pradzieje - - Przypkowska epoka kamienia / 129 72 Wylezin 63-65/32 I ślad osadnictwa wczesna epoka - - brązu kultura 130 " Wylezin 63-65/32 I ślad osadnictwa neolit pucharów - lejkowatych późny neolit / kultury strefy 131 " Wylezin 63-65/32 I ślad osadnictwa wczesna epoka - leśnej brązu późny laten / okres 132 " Wylezin 63-65/32 I ślad osadnictwa - - wpływów rzymskich wczesne 133 " Wylezin 63-65/32 I ślad osadnictwa - - średniowiecze
4.4. Obszary i obiekty objęte ochroną
Prawną formą ochrony objęte zostały obszary i obiekty wpisane do rejestru zabytków oraz strefy ochrony konserwatorskiej, dla których ustalenia ochrony określone zostały w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.
Strona | 62 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Obiekty wpisane do rejestru zabytków na terenie gminy Tarczyn:
Nr i data wpisu do Lp. Obiekt Lokalizacja Czas powstania rejestru zabytków 1. zespół kościoła pw. św. Tarczyn XV, XVII w. 1840 r. Nr 1110/71 Mikołaja – kościół ul. ks. Cz. Oszkiela 2 (remont) 2.09.1957 r. 2. zespół kościoła św. Tarczyn 1840-42 r. Nr 1110/71 Mikołaja – dzwonnica ul. ks. Cz. Oszkiela 2 2.09.1957 r. 3. dawny zajazd Tarczyn 1 połowa XIX w. Nr 767 ul. Warszawska 1 26.09.1967 r. 4. dwór Komorniki 1 ćw. XIX w. Nr 1426-A ul. Spacerowa 26 20.08.1990 r. 5. park Komorniki początek XIX w. Nr 1426-A ul. Spacerowa 20.08.1990 r. 6. park podworski z aleją Księżowola początek XX w. Nr 1486 dojazdową ul. Parkowa 17.07.1991 r. 7. dwór Kopana 1 połowa XIX w. Nr 1490-A ul. A. i W. Górskich 29 1901 r. 17.07.1991 r. 16.03.1999 r. 8. park Kopana 1 połowa XIX w. Nr 1490-A ul. A. i W. Górskich 17.07.1991 r. 16.03.1999 r. 9. dworzec kolejowy Kopana – Stefanówka lata 20-te XX w. 1586-A Grójeckiej Kolei 17.06.1994 r. Dojazdowej – dworzec 10. zespół dworski – dwór Many początek XIX w. / 1923 Nr 1450-A 5.12.1990 r. ul. Many 1 r. / 2006 r. 11. zespół dworski – oficyna Many 1923 r. Nr 1450-A ul. Many 1 5.12.1990 r. 12. zespół dworski – budynek Many lata 20-te XX w. Nr 1450-A gospodarczy, stajnia ul. Many 1 5.12.1990 r. 13. zespół dworski – budynek Many lata 20-te XX w. Nr 1450-A gospodarczy II, spichlerz ul. Many 1 5.12.1990 r. 14. zespół dworski – park Many XIX/XX w. Nr 1450-A ul. Many 5.12.1990 r. 15. Zespół dworski: Prace Duże 2 połowa XIX w Nr 956-A - dwór, ul. Pałacowa 2 14.11.1972 r. - park 16. zespół kościoła św. Jana Rembertów 1730-42, 1826-80 Nr 1098/485/62 Chrzciciela – kościół ul. Kościelna 6 23.03.1962 r. 17. zespół kościoła św. Jana Rembertów XVIII/XIX w Nr 1098/485/62 Chrzciciela – dzwonnica ul. Kościelna 6 23.03.1962 r. przykościelna 17 zespół kościoła św. Jana Rembertów 1730-42, 1826-80 Nr 1098/485/62 a Chrzciciela – cmentarz ul. Kościelna 6 23.03.1962 r. przykościelny 18. zespół dworca kolejowego Ruda lata 20-te XX w. Nr 1586-A Grójeckiej Kolei ul. Kolejowa 2 17.06.1994 r. Dojazdowej – dworzec kolejowy 19. zespół dworca kolejowego Ruda lata 20-te XX w. Nr 1586-A Grójeckiej Kolei ul. Kolejowa 2 17.06.1994 r. Dojazdowej – wodociągowa wieża ciśnień 20. zespół dworca kolejowego Ruda lata 30-te XX w. Nr 1586-A Grójeckiej Kolei ul. Kolejowa 2 17.06.1994 r. Dojazdowej – magazyn służby drogowej 21. zespół dworca kolejowego Ruda 1914 r. Nr 1586-A Grójeckiej Kolei ul. Kolejowa 2 lata 20-te XX w. 17.06.1994 r. Dojazdowej – perony przydworcowe
Strona | 63 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Centrum Tarczyna uchwalony uchwałą Nr XXXIV/186/09 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 5 marca 2009 r. wprowadził szczegółowe ustalenia dotyczące ochrony zabytkowego układu urbanistycznego Tarczyna oraz wskazanych w planie obiektów. Ochroną zostały objęte: . historyczny układ rynku i ulic wylotowych, . zachowane pierzeje ulic i linia zabudowy wyznaczona zabudową z okresu międzywojennego, . skala i charakter zabudowy, . ekspozycja widokowa na kościół p.w. Świętego Mikołaja, stanowiący dominantę architektoniczną, . formy dachów – kształt i kat nachylenia, . historyczna kompozycja przestrzenna, . cmentarz przykościelny z nagrobkami z XIX w., . ogrodzenie murowane z XIX w., . budynek mieszkalny: Rynek nr 9, . budynek mieszkalny: Rynek nr 14, . miejsca pamięci narodowej: obelisk ku czci żołnierzy wojny 1920 roku w Rynku, kamień upamiętniający żołnierzy Armii Krajowej na cmentarzu przykościelnym, tablica upamiętniająca radiotelegrafistów Armii Krajowej, wmurowana w Banku Spółdzielczym. W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dla gminy Tarczyn uchwalonym uchwałą Nr XX/147/03 Rady Miejskiej w Tarczynie z dnia 30 grudnia 2003 r. wyznaczone zostały konserwatorskie strefy archeologiczne. Plan szczegółowo określił sposób i zakres zagospodarowania terenów znajdujących się w zasięgu wyznaczonych stref.
5. Uwarunkowania społeczno-demograficzne
5.1. Rozwój, ruch naturalny i migracje ludności
Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego liczba ludności w gminie Tarczyn wg miejsca zamieszkania wynosiła:
Stan ludności Rok Kobiety na Ogółem Mężczyźni Kobiety na 1 km² 100 mężczyzn 2010 10826 5263 5563 95 106 2015 11303 5538 5765 99 104 Stan na dzień 31 XII 2010 r. i 31.XII.2015 r.
Gęstość zaludnienia na 1km2 na terenie gminy Tarczyn jest niższa od średniej dla powiatu, która w 2015 r. wyniosła wynosi 285 osób.
Strona | 64 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Procesy urbanizacyjne, powodują stały wzrost zaludnienia gminy, który na przestrzeni lat kształtował się następująco:
Rozwój liczby ludności 10900 10826 10800 10702 10700 10668 10603 10600 10558 10485 10500
10400
10300 2005 2006 2007 2008 2009 2010
W latach 2003-2015 liczba mieszkańców miasta i gminy Tarczyn wzrosła o 10,3%. Rozwój liczby ludności zależy od trzech czynników: przyrostu naturalnego (czyli różnicy między liczbą urodzeń i zgonów), salda migracji (a więc różnicy między napływem na dany teren i odpływem z niego) oraz zmian w zasięgu terytorialnym. W badanym okresie, tj. od 2005 r. na obszarze gminy Tarczyn utrzymuje się stały dodatni przyrost naturalny (za wyjątkiem roku 2014). Największy wystąpił w 2010 r. kiedy to kształtował się na poziomie + 62 osoby, co wynikało ze wzrostu liczby urodzeń oraz z niższej liczby zgonów.
Rok Urodzenia Zgony Przyrost naturalny 2005 112 106 +6 2006 135 98 +37 2007 127 102 +25 2008 131 108 +23 2009 110 96 +16 Strona | 65 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
2010 147 85 +62 2011 103 97 +6 2012 122 105 +17 2013 114 91 +23 2014 103 111 -8 2015 137 117 +20 Źródło: GUS, www.stat.gov.pl
Drugim ważnym czynnikiem, po przyroście naturalnym, mającym wpływ na liczbę ludności mają migracje. Ludzie osiedlają się na terenach, których perspektywy rozwojowe postrzegają z optymizmem, natomiast spontaniczna emigracja z danego terenu jest zawsze sygnałem zagrożenia, zapaścią rozwojową.
Rok Odpływ Napływ Saldo migracji 2005 91 171 +80 2006 199 236 +37 2007 210 271 +61 2008 140 165 +25 2009 122 140 +18 2010 134 196 +62 2011 126 200 +74 2012 135 201 +66 2013 104 158 +54 2014 142 165 +23 2015 127 169 +42 Źródło: GUS, www.stat.gov.pl
W przeciągu kilku ostatnich lat obserwuje się dodatnie saldo migracji kształtujące się (według danych GUS) na poziomie kilkudziesięciu osób. Ta korzystna sytuacja jest spowodowana przede wszystkim korzystnym położeniem gminy w stosunku do aglomeracji warszawskiej oraz dogodnym połączeniem komunikacyjnym ze stolicą. Zwiększanie się liczby ludności w gminie średnio o kilkadziesiąt osób na rok, a także prognozowany wzrost liczby mieszkańców powiatu (wg danych GUS wzrost o blisko 40% do roku 2030 w stosunku do roku 2010) powoduje konieczność inwestycji w sektory poprawiające jakość życia mieszkańców. Obok wyznaczenia nowych terenów osadniczych wymagany jest proporcjonalny rozwój terenów inwestycyjnych umożliwiających powstanie nowych miejsc pracy dla mieszkańców oraz infrastruktury społecznej, w postaci usług publicznych i komercyjnych. Działania taki winny być prowadzone równolegle z uruchamianiem nowych terenów zabudowy, jako element prawidłowej polityki przestrzennej.
5.2. Struktura demograficzna ludności
Struktura demograficzna to obraz aktualnego stanu społeczeństwa, którą najlepiej charakteryzuje poniższa struktura płci i wieku mieszkańców gminy Tarczyn.
Strona | 66 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Na terenie gminy można zauważyć niewielką nadwyżkę kobiet nad mężczyznami. Współczynnik feminizacji dla populacji wynosił na koniec 2010 r. 106% a w 2015 r. 104%, co stanowi wartość niższą niż dla powiatu piaseczyńskiego oraz całego województwa mazowieckiego, dla których to wartość współczynnika wynosiła 109%. W strukturze wieku i płci zauważalna jest nadwyżka mężczyzn zwłaszcza pomiędzy 10 a 45 rokiem życia, podczas gdy przewaga kobiet występuje w prawie wszystkich pozostałych
Strona | 67 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn grupowych wiekowych, z największą nadwyżką widoczną od 50 do 90 roku życia, co jest uwarunkowane większą długością życia kobiet. Według podziału ekonomicznego ludność możemy podzielić na trzy grupy wiekowe, które są istotne z punktu widzenia rynku pracy i zasobów siły roboczej: . przedprodukcyjny, osoby w wieku od 0 do 17 lat, . produkcyjnym, kobiety od 18 do 59 lat i mężczyźni od 18 do 64 lat, . poprodukcyjnym, kobiety od 60 lat i więcej, a mężczyźni od 65 lat i więcej. Podział ten jest kształtowany przez rodność, umieralność i ruchy migracyjne.
Struktura ludności wg podziału ekonomicznego w wieku w wieku w wieku ludność w wieku przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym nieprodukcyjnym ogółem na 100 osób w w tym w tym w tym razem razem razem wieku produkcyjnym kobiet kobiet kobiet (%) wg stanu na dzień 31.12.2010 r. 10826 2120 1060 6952 3307 1754 1196 55,7 wg stanu na dzień 31.12.2015 r. 11084 2242 1115 6968 3268 2093 1382 62,2 Źródło: GUS, www.stat.gov.pl
Udział pierwszej grupy (osoby w wieku przedprodukcyjnym) w 2015 r. wynosił 19,8% (w 2010 r. - 19,6%) i był niższy niż dla powiatu, kształtującego się na poziomie 21,8% (w 2010 r. - 20,7%), ale wyższy niż dla województwa – 18,5% (w 2010 r. - 18,6%). Udział osób w wieku produkcyjnym – 61,6% (w 2010 r. - 64,2%) był bardzo zbliżony do poziomu powiatowego, gdzie oscylował na wysokości 61,5% (64,7%), jednocześnie będąc wyższym od poziomu wojewódzkiego 61,4% (w 2010 r. - 63,6%). Osób w wieku poprodukcyjnym (w 2015 r - 18,5%, w 2010 r. - 16,2%) zamieszkujących gminę było więcej niż w powiecie (w 2015 r - 16,7%, w 2010 r. - 14,6%) zaś mniej niż w województwie (w 2015 r - 20%, w 2010 r. - 17,8%). Wyżej wymienione wielkości zależą od wielu czynników nie tylko czysto demograficznych ale przede wszystkim związanych z rozmieszczeniem i wielkością rynków pracy. Ze strukturą wieku i płci ludności jest powiązany również wskaźnik obciążenia ekonomicznego ludności czyli stosunek liczby ludności w wieku nieprodukcyjnym (tj. ludność w wieku przedprodukcyjnym 0-17 lat oraz ludność w wieku poprodukcyjnym 60/65+ lat) do 100 osób w wieku produkcyjnym (jest on wyrażony w procentach). Współczynnik ten może świadczyć o starzeniu się ludności i zwiększeniu obciążenia grupy w wieku produkcyjnym grupami w wieku nieprodukcyjnym. Dla gminy Tarczyn wskaźnik ten w 2010 r. wyniósł 55,7% i był wyższy niż w powiecie, gdzie wynosił on 54,6%, ale korzystniejszy niż dla województwa, gdzie kształtował się na poziomie 57,2%. Dane za rok 2015 r. pokazują, że wskaźnik ten kształtowała się odpowiednio: Tarczyn – 62,2%, powiat – 62,6% i województwo – 62,9%.
Strona | 68 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Im przedmiotowy wskaźnik jest wyższy, tym sytuacja demograficzna obszaru z punktu widzenia ekonomicznego jest gorsza, zwłaszcza wówczas, gdy decyduje o tym wysoki udział osób w wieku poprodukcyjnym (stare społeczeństwo). Systematyczny przyrost osób w wieku poprodukcyjnym powoduje silną presję na system emerytalny (zapewnienie emerytur dla coraz liczniejszej populacji osób, które zakończyły aktywność zawodową) oraz na system opieki zdrowotnej (zapewnienie specjalistycznej opieki ludziom w podeszłym wieku). W gminie Tarczyn większy wpływ na wartość wskaźnika obciążenia ekonomicznego ludności ma jednak liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym. Ludzie ci w perspektywie kilku- czy kilkunastu lat rozpoczną aktywność zawodową co może się przyczynić do zmniejszenia obciążenia ludności w wieku produkcyjnym.
5.3. Bezrobocie
Bezrobocie stanowi jeden z najtrudniejszych problemów społeczno-gospodarczych. Rozmiar bezrobocia zależy od systemu gospodarczego i aktualnie prowadzonej polityki krajowego rynku pracy. Związane jest zwykle z poziomem nowych inwestycji i trwałym zatrudnianiem pracowników w nowopowstałych i nowoczesnych zakładach pracy sektora publicznego lub prywatnego. Liczba bezrobotnych w gminie zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Piasecznie na koniec 2015 r. wyniosła 364 osoby (na koniec drugiego półrocza 2011 r. wynosiła 383 osoby). Wskaźnik feminizacji bezrobotnych wynosił w 46,2% (taki sam wskaźnik w roku 2011 i 2015) i jest on niższy od udziału bezrobotnych kobiet w ogólnej liczbie zarejestrowanych w powiecie piaseczyńskim.
Bezrobotni na terenie gminy Tarczyn Rok ogółem w tym kobiety osoby niepełnosprawne 2011 383 177 43 2015 364 168 - Dane PUP w Piasecznie, wg stanu na dzień 30.12.2011 r. oraz BDL GUS, wg stanu na 31-12-2015 r.
W celu zmniejszenia liczby osób bezrobotnych Powiatowy Urząd Pracy w Piasecznie podjął szereg działań mających na celu wsparcie finansowe przedsiębiorców i instytucji zatrudniających osoby bezrobotne, przygotowanie osób bezrobotnych do podjęcia zatrudnienia poprzez finansowanie szkolenia, staże i przygotowanie zawodowe.
5.4. Warunki życia i poziom zamożności społeczeństwa
Zasoby mieszkaniowe i ich wyposażenie to jeden z podstawowych warunków poziomu i jakości życia mieszkańców. W roku 2014 w gminie Tarczyn zlokalizowanych było 4 750 mieszkań (w roku 2010 – 4 274), o łącznej powierzchni użytkowej 388 610 m2 (w 2010 r. - 326 214 m2). Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania wynosiła w 2014 r. 81,8 m2
Strona | 69 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
(w 2010 r. - 76,3 m2), a na 1 osobę przypadało 38,9 m2 (30,1 m2).
Zasoby mieszkaniowe na terenie gminy Tarczyn rok 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 liczba mieszkań 4 062 4 124 4 274 4 629 4 666 4 713 4 750 powierzchnia użytkowa mieszkań 299 690 308 618 326 214 369 425 375 655 383 231 388 610 [m2] przeciętna powierzchnia 73,8 74,8 76,3 79,8 80,5 81,3 81,8 użytkowa 1 mieszkania [m2] Źródło. GUS, www.stat.gov.pl
Gmina Tarczyn jest atrakcyjnym miejscem do osiedlania się, co można wywnioskować z analizy danych dotyczących liczby mieszkań w gminie. Wskazuje ona na systematyczny i stały wzrost, odpowiadający wzrastającej w ostatnich latach liczbie ludności. Stan wyposażenia mieszkań w instalacje techniczno-sanitarne na przełomie ostatnich lat systematycznie się poprawia.
Stan wyposażenia mieszkań w instalacje techniczno-sanitarne rok 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 wodociąg 3 546 3 608 3 758 4 332 4 373 4 420 4 457 4 496 ustęp 3 161 3 240 3 390 4 096 4 150 4 191 4 238 4 314 spłukiwany łazienka 3 145 3 207 3 357 4 044 4 085 4 132 4 169 4 208 centralne 2 893 2 955 3 105 3 654 3 694 3 741 3 778 3 817 ogrzewanie gaz sieciowy 2 197 2 345 2 495 2 498 2 534 2 550 2 559 2 570 Źródło. GUS, www.stat.gov.pl
Przedstawione w powyższej tabeli zestawienie wskazuje, iż z każdym rokiem poprawia się komfort zamieszkiwania. Nowe budownictwo jest w pełni wyposażone w standardowe instalacje techniczno-sanitarne, natomiast budynki stare są sukcesywnie modernizowane w celu uzyskania wyższego komfortu.
5.5. Ochrona zdrowia i opieka społeczna
Na obszarze gminy Tarczyn usługi z zakresu ochrony zdrowia realizuje Tarczyńskie Centrum Medyczne – Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej. Obiekt ten, zlokalizowany w Tarczynie, w 2010 r. przeszedł gruntowną modernizację i rozbudowę dzięki czemu możliwe stało się otwarcie nowych poradni specjalistycznych oraz diagnostycznych. Obecnie mieszkańcy gminy mogą korzystać z większości usług medycznych bez konieczności dojeżdżania do ośrodków znajdujących się poza granicami gminy. Główną instytucją świadczącą pomoc społeczną tutejszej ludności jest Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Tarczynie. Jego zadaniem jest przede wszystkim zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych osobom wymagającym pomocy w codziennym życiu, w tym:
Strona | 70 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn bezrobotnym, niepełnosprawnym, ludziom starszym, dzieciom i młodzież, bezdomnym, rodzinom i osobom dotkniętym problemem alkoholowym, osobom opuszczającym zakłady karne, ofiarą klęsk żywiołowych oraz rodzinom zagrożonym demoralizacją i patologią. Zakres i formy pomocy są zróżnicowane – zależą one od sytuacji życiowej osób wymagających pomocy.
5.6. Oświata
Na terenie gminy działają następujące placówki oświatowe: Zespół Szkół w Tarczynie, w skład którego wchodzi gimnazjum i liceum ogólnokształcące, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Tarczynie, Zespół Szkół w Pamiątce ze szkołą podstawową i gimnazjum oraz trzy szkoły podstawowe z siedzibami w miejscowościach Tarczyn, Prace Małe i Suchostruga. W 2014 r. do szkół podstawowych uczęszczało 761 uczniów (w 2010 r – 632), do gimnazjów – 280 (w 2010 r – 342) zaś do szkół ponadgimnazjalnych – 169 (w 2010 r. 257). Obiekty oświatowe uzupełnia przedszkole w Tarczynie oraz oddziały przedszkolne przy Szkole Podstawowej w Tarczynie, Pamiątce, Pracach Małych i Suchostrudze do których w 2014 r. uczęszczało 334 dzieci (w 2010 – 207) . W ciągu ostatnich lat gmina poczyniła szereg inwestycji w zakresie rozbudowy, modernizacji i poszerzania oferty oświatowej. W każdej ze szkół realizowane były inwestycje poprawiające komfort pracy uczniów i personelu, a także pozwalające utrzymać szkolne obiekty w dobrej kondycji i estetyce. Spośród najważniejszych inwestycji zakończonych w latach 2007-2011 należą: rozbudowa i modernizacja przedszkola w Tarczynie, modernizacja szkoły w Pamiątce, remont i modernizacja szkół w Suchostrudze oraz Pracach Małych. W chwili obecnej do dyspozycji dzieci i młodzieży oddane są placówki bogato wyposażone w pomoce dydaktyczne oraz posiadające bogate zaplecze rekreacyjno- sportowe.
5.7. Kultura, sport, turystyka i rekreacja
Głównym ośrodkiem pełniącym funkcję kreatora i propagatora kultury jest Gminny Ośrodek Kultury w Tarczynie. Do podstawowych zadań Gminnego Ośrodka Kultury w Tarczynie należą: . rozpoznawanie i rozbudzanie zainteresowań oraz potrzeb kulturalnych . wychowanie przez sztukę - edukacja kulturalna, . gromadzenie, dokumentowanie , tworzenie, ochrona i udostępnienie dóbr kultury, . tworzenie warunków dla rozwoju amatorskiego ruchu artystycznego oraz zainteresowania sztuką, . wspieranie profesjonalnej i amatorskiej działalności artystycznej, . upowszechnianie wiedzy o teatrze, filmie, fotografii, tańcu, plastyce,
Strona | 71 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
. organizowanie działalności środowiskowej w kołach i klubach zainteresowań. Wielokierunkowa działalność ośrodka prowadzona jest na podstawie własnego programu, adresowanego do całej społeczności lokalnej bez względu na wiek. Oferta Gminnego Ośrodka Kultury obejmuje organizację wystaw, kiermaszów, festynów, imprez estradowych. W pozostałych miejscowościach gminnych podobną funkcję pełnią szkoły (Pamiątka, Prace Małe, Suchostruga). Ponadto na terenie Tarczyna działa 17 klubów zrzeszających ok. 500 członków oraz 2 zespoły artystyczne. Do obiektów kultury zaliczyć można również obiekty sakralne – kościoły i kaplice, zlokalizowane w poszczególnych miejscowościach. W gminie funkcjonują dwie placówki biblioteczne: Gminna Biblioteka Publiczna wTarczynie oraz jej filia w Woli Przypkowskiej. Stan księgozbiorów w obu placówkach wynosił na koniec 2014 r. 25 156 książek (w 2010 r. - 23 431). Biblioteka nieustannie uzupełnia swoje zbiory nowymi pozycjami i w 2010 roku pozyskała do obu swoich siedzib 527 książek.
W 2014 r. w gminie Tarczyn mieściły się 3 kluby sportowe: . Uczniowski Klub Sportowy TARCZYN, . Uczniowski Klub Sportowy ORZEŁ Suchostruga, . Ludowy Uczniowski Klub Sportowy GROM Prace Małe. W w/w klubach prowadzono 6 sekcji, w których trenowało 213 osób (w tym 176 mężczyzn).
W 2010 r. na terenie gminy działało sześć klubów sportowych. Poza najpopularniejszą piłką nożną – cztery kluby w Tarczynie, Suchostrudze, Pracach Małych i Kotorydzu, działała również sekcja kickboxingu – klub w Tarczynie oraz jeździecki klub sportowy w Świętochowie. Kluby te korzystały z własnego zaplecza infrastrukturalnego w postaci boisk, w tym ze stadionu miejskiego w Tarczynie, hali sportowej, stajni, placu do jazdy, hali jeździeckiej oraz padoków. Gmina Tarczyn posiada perspektywy dla rozwoju ruchu turystycznego na swoim obszarze. Dogodne położenie na mapie województwa, potencjał przyrodniczy i kulturowy to nie jedyne z atrakcji oferowanych przez gminę. Wartość turystyczną podnosi przebiegająca przez obszar gminy trasa Piaseczyńskiej Kolei Wąskotorowej, wpisanej do rejestru zabytków i realizującej komercyjne przejazdy turystyczne. Zaplecze noclegowe w gminie Tarczyn stanowią: . Dwór Many w Manach organizuje imprezy okolicznościowe a także szkolenia i konferencje, . Gościniec Wiecha w Kawęczynie oferujący szerokie zaplecze dla obsługi turystyki w postaci restauracji, pensjonatu z miejscami noclegowymi, skansenem, zapleczem dla
Strona | 72 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
organizacji imprez okolicznościowych i plenerowych, a także czynnym wypoczynkiem na świeżym powietrzu, . Rancho pod Bocianem w Przypkach, będące obiektem o funkcji hotelowo-konferencyjnej oferuje gościom restaurację i hotel wraz z przylegającym do nich terenem, oferujące organizację imprez zarówno dla firm jak i klientów indywidualnych, również plenerowych, . zajazd i restauracja Maluch w Tarczynie i Zajazd Banderoza w Woli Przypkowskiej świadczące usługi hotelowe oraz zajmujące się organizacją imprez okolicznościowych i konferencji, . gospodarstwo agroturystyczne w Raciborach zajmujące się hodowlą koni. Ofertę dla obsługi ruchu turystycznego uzupełnia baza gastronomiczna w postaci restauracji i barów znajdujących się w Tarczynie.
5.8. Bezpieczeństwo publiczne
Do lokalnych jednostek służących potrzebom tutejszej ludności zaliczyć można komisariat policji w Tarczynie, wskazany jako niezbędny na cele obronności i bezpieczeństwa państwa, straż miejską w Tarczynie, a także jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej, mające swoje siedziby w Tarczynie, Kotorydzu, Pracach Małych i Suchodole.
6. Uwarunkowania gospodarcze
6.1. Rynek pracy
Jednostki gospodarcze (tzn. wyodrębnione prawnie, organizacyjnie i ekonomicznie jednostki, prowadzące działalność gospodarczą) zarejestrowane według sekcji PKD z 2007 r. na terenie gminy Tarczyn:
Sekcja 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
ogółem 1202 1248 1256 1262 1292 1291 1296 Sekcja A 34 34 30 30 30 16 16 rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo, rybołówstwo Sekcja B 4 5 5 5 5 6 10 górnictwo i wydobywanie Sekcja C 78 77 79 83 87 79 74 przetwórstwo przemysłowe Sekcja D wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, 0 0 0 0 1 1 3 gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Sekcja E dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami 7 7 5 4 4 3 3 oraz działalność związana z rekultywacją Sekcja F 130 132 141 134 135 131 139 budownictwo Sekcja G handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów 425 435 441 435 436 439 434 samochodowych, włączając motocykle Sekcja H 183 189 175 171 168 171 175 transport i gospodarka magazynowa
Strona | 73 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Sekcja I działalność związana z zakwaterowaniem i usługami 30 36 36 41 41 45 44 gastronomicznymi Sekcja J 19 25 26 30 32 31 33 informacja i komunikacja Sekcja K 25 25 27 25 27 25 20 działalność finansowa i ubezpieczeniowa Sekcja L 30 33 33 33 35 36 36 działalność związana z obsługą rynku nieruchomości Sekcja M 74 77 76 84 93 104 106 działalność profesjonalna, naukowa i techniczna Sekcja N działalność w zakresie usług administrowania i 18 21 28 28 30 33 35 działalność wspierająca Sekcja O administracja publiczna i obrona narodowa, 7 7 7 7 7 7 7 obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Sekcja P 29 29 32 39 41 42 39 edukacja Sekcja Q 22 24 21 20 20 24 26 opieka zdrowotna i pomoc społeczna Sekcja R 19 17 17 16 16 16 18 działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją Sekcje S i T pozostała działalność usługowa i gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa 68 75 77 77 84 82 78 domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby Sekcja U 0 0 0 0 0 0 0 organizacje i zespoły eksterytorialne Źródło. GUS, www.stat.gov.pl W strukturze podmiotów gospodarczych według rodzaju prowadzonej działalności najliczniejszą grupę w 2015 r. stanowiły firmy zajmujące się handlem hurtowym i detalicznym, naprawami pojazdów samochodowych włączając motocykle, których udział kształtował się na poziomie około 33,5% z ogółu podmiotów (w 2010 r. - 35 %). Również znaczący był udział firm zajmujących się transportem i gospodarką magazynową 13, 5% (w 2010 r. - 15%) i budownictwem 11% (10%). Cechą charakterystyczną działalności gospodarczej na terenie gminy jest jej znaczne rozdrobnienie. Wśród funkcjonujących podmiotów w latach 2010-2015 - 96% stanowiły podmioty małe zatrudniające od 0 do 9 osób, 3% jednostki zatrudniające od 10 do 49 osób. Większość z nich to firmy rodzinne prowadzące działalność na własny rachunek, w różnych gałęziach przemysłu i usług. Pozostałą grupę stanowiły zakłady duże o znaczeniu ponadlokalnym, w tym: w 2015 r. - 3 firmy (w 2010 r. – 4) zatrudniające pomiędzy 50 a 249 osób (w 2010 r. funkcjonowało 1 przedsiębiorstwo, w którym pracowało więcej niż 250 os.). Do największych z nich zaliczyć należy: . Binder International Warszawa Sp. z o.o., . Przedsiębiorstwo Produkcji Urządzeń Chłodniczych Tarczyn Sp. z o.o., . Zielona Budka Sp. z o.o. w Kotorydzu, . Pefetti Van Melle, . Doehler. Sp. z o.o.
Strona | 74 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
6.2. Rolnicza przestrzeń produkcyjna
Zgodnie z ewidencją gruntów blisko 76% powierzchni gminy Tarczyn stanowią użytki rolne. Według danych z „Szacunku plonów i zbiorów głównych ziemiopłodów w gospodarstwach indywidualnych” za rok 2015 największy udział mają grunty obsiane i obsadzone, a także uprawy trwałe w postaci sadów i plantacji krzewów owocowych. Grunty ugorowane stanowią trzecią co do wartości pozycję w strukturze użytków rolnych. Wskazany podział ilustruje poniższy wykres:
Porównanie danych dotyczących powierzchni użytków rolnych w ewidencji gruntów oraz w szacunku plonów i zbiorów głównych ziemiopłodów w gospodarstwach indywidualnych wykazało duży udział odłogów. Jest to sygnałem na stopniowe zanikanie produkcji rolnej na terenie gminy. Według informacji uzyskanych z Urzędu Miejskiego w Tarczynie struktura zasiewów zbóż oraz uprawy innych roślin w 2015 r. kształtowała tu następująco:
Strona | 75 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Źródło. Szacunek plonów i zbiorów głównych ziemiopłodów w gospodarstwach indywidualnych, 2015 r. Na przestrzeni ostatnich lat można zaobserwować zmniejszanie się areału upraw zbożowych i wzrost areału upraw pozostałych, głównie warzyw. Wskaźniki hodowli bydła i trzody chlewnej w gminie Tarczyn odbiegają znacznie od średniej dla województwa mazowieckiego i średniej krajowej. Znaczenie hodowli w gospodarce gminnej jest marginalne. Ponad 88% powierzchni użytków rolnych jest własnością rolników indywidualnych. Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego w 2015 r. wynosiła około 3,8 ha (taka sama jak w 2010 r.). Na terenie gminy znajduje się ponad dwa tysiące działek o powierzchni mniejszej niż 1 ha. Dominujące aktualnie kierunki oraz malejąca opłacalność produkcji rolnej mobilizuje rolników do szukania nowych form działalności, szczególnie w zakresie przetwórstwa, agroturystyki czy też rolnictwa ekologicznego. Na terenie gminy Tarczyn funkcjonują zakłady przemysłowe związane z przetwórstwem owocowo-warzywnym (Doehler – soki i przetwory owocowe) oraz produkcją spożywczą (Pefetti Van Melle – produkcja słodyczy, Zielona Budka – produkcja lodów).
6.3. Leśna przestrzeń produkcyjna
Lasy i grunty leśne zajmują 1 677,5 ha (w 2010 r. - 1973,5 ha), co stanowi około 15,4% (w 2010 r. - 17%) powierzchni ogólnej gminy i zlokalizowane są w trzech kompleksach: przy wschodniej granicy gminy (z gminą Prażmów) nad rzeką Jeziorką, przy południowej granicy gminy (z gminą Pniewy) nad rzeką Tarczynką oraz w sołectwie Księżak – północno- zachodnia część gminy. Około połowy powierzchni ogólnej lasów 729 ha (w 2010 r. - 942 ha)
Strona | 76 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn stanowią lasy prywatne. Największe powierzchnie lasów prywatnych znajdują się w obrębach: Suchodół (około 160 ha), Prace Duże (125 ha), Świętochów (około 60 ha), Bystrzanów (około 50 ha), Korzeniówka (około 40 ha). Lasami państwowymi administruje Nadleśnictwo Chojnów. Na terenie gminy występują 4 podstawowe rodzaje lasów: subkontynentalny grąd (drzewostany dębowo-grabowe z udziałem lipy i klonu), bór mieszany (drzewostany sosnowo-dębowe z udziałem brzozy i osiki), bór sosnowy i łęg jesionowo- olszowy. Lasy na całym obszarze gminy objęte są ochroną. Średni wiek drzewostanu ocenia się na około 40 lat
7. Stan systemów komunikacji i infrastruktury technicznej
7.1. Układ komunikacyjny
7.1.a. Komunikacja kołowa
Gmina Tarczyn posiada dobre powiązania zewnętrzne poprzez drogi: . krajową nr 7 relacji Gdańsk – Chyżne (droga główna ruchu przyspieszonego – GP) . wojewódzką nr 876 relacji Chudolipie – Łoś (droga zbiorcza – Z), . powiatowe w klasie dróg zbiorczych (Z) i lokalnych (L): - nr 2836W relacji Gołków – Rumów – Henryków, - nr 2837W relacji Gołków – Głosków – Złotokłos – Prace Małe – Stefanówka – Rembertów – do drogi krajowej Nr 7, - nr 2847W relacji Szczaki – Tarczyn, Tarczyn: ul. J. Stępkowskiego – granica miasta – droga wojewódzka Nr 876, - nr 2848W relacji Kotorydz – Grzędy – Przypki – Janówek, - nr 2851W relacji Prace Małe – Nowe Racibory – Kopana, - nr 2852W relacji Stefanówka – Nowe Racibory – Zawodne – do drogi (Prażmów – stacja kolejowa Prażmów – Nowy Prażmów), - nr 2853W relacji Gąski – Prace Duże, - nr 2854W relacji Rembertów – Cieśle – granica powiatu (Michrów), - nr 2855W relacji Tarczyn – Jeziorzany – Suchodół – Zaręby – Ojrzanów, Tarczyn: ul. Grójecka – droga wojewódzka Nr 876 – ul. Dobrowolskiego – ul. Grójecka – granica miasta, - nr 2856W relacji Suchodół – Bystrzanów – granica powiatu (Michrów), - nr 2857W relacji Tarczyn – Księżak – Żelechów, Tarczyn: ul. Błońska – ul. Warszawska – granica miasta, - nr 2858W relacji Tarczyn (dawny przebieg drogi Warszawa – Kraków z objazdem awaryjnym), Tarczyn: ul. Warszawska – ul. Stępkowskiego – granica miasta, - nr 3103W relacji Młochów – Krakowiany – Przypki. Strona | 77 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Droga krajowa Nr 7 zapewnia dobre powiązanie komunikacyjne z Warszawą oraz sąsiednimi gminami: gminą Lesznowola oraz Grójec. Droga wojewódzka jest istotnym korytarzem komunikacyjnym łączącym gminę Tarczyn z gminami Prażmów i Żabia Wola. Korzystne połączenie komunikacyjne z gminą Piaseczno zapewniają drogi powiatowe oraz pośrednio droga wojewódzka. Gmina Tarczyn jest najsłabiej skomunikowana z gminami Nadarzyn oraz Pniewy. Drogi wojewódzka i powiatowe stanowią także sieć powiązań komunikacyjnych o znaczeniu gminnym, umożliwiając obsługę i dojazd do poszczególnych miejscowości. Uzupełnieniem sieci dróg wyższej kategorii są drogi gminne w klasie dróg lokalnych (L) i dojazdowych (D), zapewniające transport osób i towarów wewnątrz gminy. Gęstość i długość dróg gminnych pozwala na dobre skomunikowanie zarówno terenów już zainwestowanych, jak i wskazanych do zainwestowania w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Zestawienie dróg na terenie gminy Tarczyn:
Kategoria drogi Długość odcinka na terenie gminy
Drogi gminne 146,06 km Drogi wojewódzkie 17,6 km Drogi powiatowe 62,6 km Drogi krajowe 10,6 km Drogi publiczne – razem 236,96 km
Większość dróg gminnych charakteryzuje się dobrym stanem technicznym. W ostatnich latach gmina zrealizowała szereg inwestycji polegających na modernizacji i remoncie dróg. Prace modernizacyjne wiązały się z wymianą pokrycia dróg bądź utwardzeniem, wzmocnieniem podbudowy, poszerzeniem pasa drogowego czy powstaniem chodnika. Ponadto na obszarze gminy występuje szereg dróg wewnętrznych przeważnie o nawierzchniach gruntowych i zmiennej szerokości pasa drogowego pełniących drugorzędną rolę w układzie komunikacyjnym gminy. Obowiązujące studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz plan miejscowy wskazują rezerwy terenów pod projektowany wariantowy przebieg autostrady A2 oraz projektowaną drogę ekspresową S7. Oba te przebiegi są już jednak nieaktualne, z uwagi na wybór innych lokalizacji dla przedmiotowych inwestycji.
7.1.b. Komunikacja kolejowa
Przez obszar gminy Tarczyn przebiegają dwie linie kolejowe: . linia kolejowa CE20 o znaczeniu europejskim (objęta umową AGTC o ważnych liniach transportu kombinowanego i obiektach towarzyszących oraz umową AGC o głównych
Strona | 78 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
międzynarodowych liniach kolejowych) i państwowym łącząca stacje Skierniewice i Łuków. Na trasie linii zlokalizowane są stacja kolejowa z bocznicą w Tarczynie oraz dwa przystanki osobowe w miejscowościach Jeżewie i Gąski. Obecnie linia wykorzystywana jest tylko do obsługi ruchu towarowego, jako południowa obwodnica Warszawskiego Węzła Kolejowego. . Grójecka Kolej Dojazdowa (lub Piaseczyńska Kolej Wąskotorowa) relacji Piaseczno- Grójec z przystankami w miejscowościach Ruda (Stacja Tarczyn) i Kopana-Stefanówka. Linia ta obecnie pełni funkcję atrakcji turystycznej regionu realizując przewozy zorganizowanych grup turystycznych i nie stanowi istotnego elementu komunikacyjnego dla gminy.
7.1.c. Komunikacja zbiorowa
Połączenia zewnętrzne są obsługiwane przez sieć linii autobusowych PKS, która łączy przedmiotowy obszar ze stolicą oraz najważniejszymi ośrodkami regionu.
7.1.d. Komunikacja rowerowa
Ruch rowerowy jest niewielki i wiąże się bardziej z dojazdami do pracy oraz lokalnymi potrzebami niż z turystyką. Długość sieci ścieżek rowerowych wynosi 1,5 km.
7.2. Infrastruktura techniczna
7.2.a. Zaopatrzenie w wodę
Gmina Tarczyn posiada zorganizowany system zaopatrzenia w wodę, oparty o zasoby wód podziemnych. Obszar gminy zasilany jest z 4 ujęć wody: . stacja uzdatniania wody w Tarczynie pobierająca wodę z trzech studni, . stacja uzdatniania wody w Pawłowicach pobierająca wodę z trzech studni, . stacja uzdatniania wody w Suchodole pobierająca wodę z dwóch studni, . stacja uzdatniania wody w Wólce Jeżewskiej pobierająca wodę z dwóch studni. Wydajność wszystkich czterech stacji uzdatniania wody wynosi 4643 m3/d. Gmina dysponuje również ujęciem zlokalizowanym przy ośrodku zdrowia, obecnie nie wykorzystywanym. Wskazane ujęcie posiada połączenie z gminną siecią wodociągową i stanowi awaryjną studnię, na wypadek awarii. Poza ujęciami gminnymi w południowej części Tarczyna zlokalizowane jest ujęcie zakładów produkcyjnych, obsługujące również sąsiadującą zabudowę. Sieć wodociągowa zasilająca obszar gminy jest dobrze rozwinięta. W 2015 r. łączna ilość przyłączy wynosiła 3 461 sztuk (w 2011 r. - 3452 sztuk). Jedną z ostatnich inwestycji w tym zakresie była budowa ujęcia wody w Wólce Jeżewskiej oraz sieci wodociągowej obsługującej zachodnią części gminy wraz z przyłączami. Łączna długość sieci na koniec 2015 r. wynosiła 231,1 km (w 2011 r. - 194,8 km). Strona | 79 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
7.2.b. Kanalizacja sanitarna
Na terenie gminy działają dwie oczyszczalnie ścieków: biologiczna oczyszczalnia ścieków komunalnych w Pawłowicach o średniej przepustowości 25 m3/d obsługująca mieszkańców miejscowości Pawłowice, mechaniczno-biologiczna przyzakładowa oczyszczalnia ścieków o średniej przepustowości 5640 m3/d. Odbiera ona ścieki z miejscowości Tarczyn, Janówek, Jeziorzany, ścieki dowożone transportem asenizacyjnym oraz ścieki z zakładu przemysłu rolno-spożywczego. Sieć zbiorczej kanalizacji wykonana jest w mieście Tarczyn oraz miejscowościach Jeziorzany, Janówek, Przypki i Pawłowice. Na pozostałym obszarze gminy ścieki komunalne gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych i następnie wywożone transportem asenizacyjnym do oczyszczalni ścieków lub neutralizowane za pomocą przydomowych oczyszczalniach ścieków. Łączna długość sieci kanalizacyjnej na obszarze gminy w 2015 r. wyniosła 35,3 km (w 2010 r - 22,0 km). Stopień skanalizowania gminy w 2014 r. wg danych GUS wynosił blisko 59,1% (w 2010 r . - 26%) istniejących budynków, a z instalacji tej korzystało 61,6% ogółu mieszkańców (w 2010 r. - 54,0%), w przeważającej większości mieszkańców Tarczyna. Do najnowszych inwestycji w tym zakresie zaliczyć należy budowę sieci kanalizacyjnej w Tarczynie i miejscowości Jeziorzany. Ścieki bytowo gospodarcze z pozostałych budynków indywidualnych odprowadzane są do zbiorników bezodpływowych na nieczystości ciekłe (w 2015 r. – 650 szt.) lub przydomowych oczyszczalni ścieków (w 2015 r. – 49 szt.). W celu przyspieszenia rozwoju sieci kanalizacyjnej została opracowana w 2016 r. „Koncepcja programowa gospodarki ściekami komunalnymi na terenie gminy Tarczyn”, która zakłada: budowę oczyszczalni ścieków Tarczyn zlokalizowanej w Drozdach na działkach istniejącej oczyszczalni ścieków przemysłowych o średnim dobowym przepływie 1 700 m3/d; liczba ludności podłączonej i przewidzianej do podłączenia ma docelowo wynieść 14 160 (z 27 miejscowości: Tarczyn, Borowiec, Bystrzanów, Gładków, Grzędy, Janówek, Jeziorzany, Jeżewice, Komorniki, Korzeniówka, Kotorydz, Księżak, Many, Marianka, Marylka, Nosy, Prace Duże, Prace Małe, Przypki, Ruda, Suchodół, Suchostruga, Świętochów, Werdun, Wola Przypkowska i Wólka Jeżewska); budowę oczyszczalni ścieków Pawłowice zlokalizowanej w miejscowości Pawłowice na terenie istniejącej oczyszczalni ścieków o średnim dobowym przepływie 395 m2/d; liczba ludności podłączonej i przewidzianej do podłączenia ma docelowo wynieść 3285 (z 10 miejscowości: Gąski, Kawęczyn, Kopana, Księżowola, Nowe Racibory, Pawłowice,
Strona | 80 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Racibory, Rembertów, Stefanówka, Wylezin). W/w Koncepcja zakłada również możliwość budowy jednej centralnej oczyszczalni ścieków zlokalizowanej w Pracach Dużych, która miałaby obsługiwać teren całej gminy o średnim dobowym przepływie 2 093,48 m3/d. Liczba ludności podłączonej i przewidzianej do podłączenia ma docelowo wynieść 17 444.
7.2.c. Kanalizacja deszczowa
Sieć kanalizacji deszczowej o długości 2,2 km (w 2010 r.- 1,5 km) funkcjonuje jedynie w Tarczynie. Pozostałe miejscowości nie mają kanalizacji deszczowej.
7.2.d. Zaopatrzenie w energię elektryczną
Rozdział oraz dystrybucja energii ze stacji elektroenergetycznych odbywa się za pośrednictwem sieci rozdzielczej (dystrybucyjnej) średniego napięcia 15 kV, ze stacjami transformatorowo-rozdzielczymi 15/0,4 kV, transformującymi energię do lokalnych linii oraz instalacji elektrycznych niskiego napięcia 0,4 kV w poszczególnych miejscowościach i obiektach. Działalność rozdzielczą na terenie gminy Tarczyn prowadzi PGE Dystrybucja S.A. Gmina Tarczyn zasilana jest energią elektryczną ze stacji energetycznej 110/15 kV „Tarczyn” za pośrednictwem napowietrznej sieci SN-15 kV, stacji transformatorowych 15/0,4 kV oraz sieci rozdzielczej nn - 380/220V. Stacja 110/15 kV zlokalizowana jest przy drodze krajowej Nr 7 Warszawa-Radom w odległości około 300 m od stacji kolejowej Tarczyn, a zasilana jest przelotowo z linii magistralnej 110 kV relacji Pruszków-Piaseczno. Przez obszar gminy przebiega dwutorowa linia elektroenergetyczna o napięciu 220 kV relacji Kozienice-Mory, Kozienice-Piaseczno oraz napowietrzna linia WN 110 kV relacji Grójec-Piaseczno. Stan techniczny sieci SN-15 kV jest zadowalający, nie mniej jednak sieć ta dostosowana jest do obecnych potrzeb i nie może być wykorzystana dla odbiorców przewidywanych w planach zagospodarowania przestrzennego. Realizacja programu zagospodarowania przestrzennego spowoduje konieczność modernizacji i rozbudowy sieci SN-15kV i niskiego napięcia 380/220 V. Wytwórnia Słodyczy „Van Melle Polska” w Rembertowie posiada elektrownię wiatrową, która obecnie nie jest wykorzystywana do wytwarzania energii elektrycznej. Moc tej elektrowni to 0,25 MW, z której można produkować ok. 200 MWh prądu. Poza tym na terenie gminy brak jest innych mocy wytwórczych w zakresie energii elektrycznej. Najbliżej położonymi elektrowniami są instalacje konwencjonalne w Pruszkowie, Piasecznie i Warszawie.
Strona | 81 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
7.2.e. Zaopatrzenie w gaz
Przez środkową część gminy z południa na północ przebiega gazociąg wysokiego ciśnienia DN300 relacji Lubienia-Sękocin ze stacją redukcyjno-pomiarową w miejscowości Kopana. Do mieszkańców gminy gaz jest dostarczany poprzez sieć gazociągu średniego ciśnienia o łącznej długości 77,8 km (w 2010 r. - 73 km). Obecnie do zgazyfikowanych miejscowości należą: Tarczyn, Kopana, Pawłowice, Rembertów, Kotorydz, Grzędy, Wola Przypkowska, Przypki, Janówek, Józefowice oraz część wsi Komorniki. Na terenie gminy czynnych było w 2015 r. 1040 przyłączy sieci gazowej do budynków, większość na terenie wiejskim gminy – 677. Jednak większość spośród 2 585 odbiorców gazu znajdowała się na terenie miejskim – 1614. Liczba ludności korzystającej z sieci gazowej wynosiła 6 143 osób, w tym 3 761 na terenie miejskim. Większość gazu zużywana jest w celu ogrzewania mieszkań. Stan eksploatowanej na terenie gminy infrastruktury gazowej jest dobry i prorozwojowy, ze względu na dobre warunki lokalizacyjne regionu, co sprzyja dalszej jego gazyfikacji. Pozostali mieszkańcy gminy zaopatrują się w gaz propan-butan w butlach u lokalnych dystrybutorów.
7.2.f. Zaopatrzenie w ciepło
Energia cieplna do mieszkańców gminy jest dostarczana przede wszystkim z indywidualnych lokalnych źródeł. Głównym paliwem wykorzystywanym do ogrzewania jest węgiel, ale wykorzystuje się również gaz ziemny, olej opałowy oraz gaz płynny. Na obszarze gminy brak jest scentralizowanego systemu zaopatrzenia w ciepło, obejmującego swym zasięgiem całe miejscowości. Największym generatorem energii cieplnej są dwie kotłownie znajdujące się w Tarczynie: . kotłownia lokalna osiedla Ustronie obsługująca budynki wielorodzinne w zachodniej części miasta . kotłownia lokalna na terenie zakładu Binder, z której energia kierowana jest do budynków produkcyjnych oraz zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie budynków mieszkalnych wielorodzinnych. W pozostałych miejscowościach przy zakładach przemysłowych oraz w budynkach użyteczności publicznej funkcjonują większe kotłownie, ale ich zasięg ma charakter lokalny. Nieliczne budynki zaopatrują się w energię ze źródeł odnawialnych takich jak kolektory słoneczne czy pompy ciepła.
7.2.g. Gospodarka odpadami
Na obszarze gminy nie ma składowiska odpadów. Odpady z obszaru gminy deponowane są na składowiskach odpadów zlokalizowanych poza obszarem gminy.
Strona | 82 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Gospodarka odpadami na obszarze gminy działa w oparciu o zorganizowany system zbiórki odpadów komunalnych. Wykorzystywane są do tego celu kontenery i pojemniki rozmieszczone w dogodnych miejscach odbioru oraz w pobliżu posesji. Od 2002 r. w gminie funkcjonuje system selektywnego zbierania odpadów. Na obszarze gminy Tarczyn obecnie nie ma instalacji do odzysku odpadów z sektora komunalnego. 100% tych odpadów jest unieszkodliwiane poprzez ich złożenie na składowiskach zlokalizowanych poza obszarem gminy. Na terenie gminy, w miejscowości Jeżewice, istnieje nie eksploatowane obecnie składowisko odpadów komunalnych. Koniec eksploatacji opisywanego obiektu nastąpił w lipcu 2000 r. Ostateczną ilość odpadów zdeponowanych na składowisku można oszacować na ok. 301 500 Mg. W 2009 r. zakończone zostały prace rekultywacyjne na przedmiotowym składowisku. Na terenie Gminy Tarczyn nie ma instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów przemysłowych. Sposoby zagospodarowania odpadów przemysłowych na terenie Gminy Tarczyn to : . unieszkodliwianie na terenie wytwórcy poprzez składowanie np. na własnych lagunach osadowych odpadów z zakładowej oczyszczalni ścieków, . odzysk na terenie wytwórcy poprzez zawrócenie do produkcji np. wybrakowanych wyrobów ceramicznych, . odzysk na terenie wytwórcy poprzez wykorzystanie jako paliwa np. trocin, wiór, ścinek itp., . przekazywanie do odzysku i utylizacji specjalistycznym firmom np. emulsji olejowych. Odpady niebezpieczne przekazywane są uprawnionym odbiorcom.
7.2.h. Telekomunikacja
Gmina posiada dobrze rozwiniętą sieć telefoniczną. Wraz z rozwojem technologicznym sieć telefonii stacjonarnej traci na znaczeniu na rzecz łączności bezprzewodowej oraz internetu. Zakłada się, że w najbliższych latach proces ten będzie ulegał pogłębieniu. Stacje bazowe telefonii komórkowej zlokalizowane są w Tarczynie oraz w miejscowościach Grzędy, Jeżewie, Komorniki i Józefowice.
Wydane decyzje w sprawie lokalizacji stacji bazowych GSM, LTE, UMTS i CDMA na terenie gminy Tarczyn:
Miejscowość
odbiorczego
urządzenia urządzenia
nadawczo
ważności
decyzji
Rodzaj Rodzaj Rodzaj
Stacji
Data Data
Id
Nazwa Operatora Nr Decyzji Lokalizacja
-
MNET/15/80206/5/ zm Orange Polska S.A. 31.08.2023 Jeżewice 0531 GSM900 15 P Orange Polska S.A. MNET/15/80402/6/ zm 31.08.2023 Komorniki dz. nr 157 3133 GSM900 Strona | 83 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
16 P GSM900/4/1253/2/ zm Dobrowolski P4 Sp. z o.o. 31.03.2019 Tarczyn PIA3311 GSM900 10 P ego 21 zm Dobrowolski P4 Sp. z o.o. MNET/4/0134/3/16 30.06.2023 Tarczyn PIA3311 GSM900 P ego 21 P4 Sp. z o.o. MNET/4/5004/1/15 P 30.09.2025 Tarczyn Grójecka 23 PIA3312 GSM900 POLKOMTEL Sp. z GSM900/1/0801/1/ P 30.06.2017 Jeziorzany 11196 GSM900 o.o. 07 POLKOMTEL Sp. z GSM900/1/1893/1/ P 31.01.2018 Jeziorzany 11196 GSM900 o.o. 08 POLKOMTEL Sp. z GSM900/1/5296/2/ P 30.06.2022 Jeziorzany 11196 GSM900 o.o. 12 Krakowska POLKOMTEL Sp. z MNET/1/20072/1/1 P 30.11.2024 Grzędy 38, dz. nr 10632 GSM900 o.o. 4 60/4 T-Mobile Polska GSM900/2/0957/3/ P 31.08.2018 Jeziorzany dz. nr 111/2 21209 GSM900 S.A. 08 T-Mobile Polska GSM900/2/5455/1/ Ogrodowa P 27.11.2016 Tarczyn 21255 GSM900 S.A. 06 14 T-Mobile Polska MNET/11/81207/5/ zm 31.08.2023 Jeziorzany dz. nr 111/2 21209 GSM900 S.A. 16 P T-Mobile Polska MNET/11/81608/4/ zm Ogrodowa 31.08.2023 Tarczyn 21255 GSM900 S.A. 15 P 14 GSM1800/6/0215/1 AERO 2 Sp. z o.o. P 31.12.2019 Komorniki Leśna 24 10072 GSM1800 /10 MNET/15/80206/5/ zm Orange Polska S.A. 31.08.2023 Jeżewice 0531 GSM1800 15 P MNET/15/80402/6/ zm Orange Polska S.A. 31.08.2023 Komorniki dz. nr 157 3133 GSM1800 16 P zm Dobrowolski P4 Sp. z o.o. MNET/4/0134/3/16 30.06.2023 Tarczyn PIA3311 GSM1800 P ego 21 P4 Sp. z o.o. MNET/4/5004/1/15 P 30.09.2025 Tarczyn Grójecka 23 PIA3312 GSM1800 Krakowska POLKOMTEL Sp. z MNET/1/20072/1/1 P 30.11.2024 Grzędy 38, dz. nr 10632 GSM1800 o.o. 4 60/4 T-Mobile Polska MNET/11/81207/5/ zm 31.08.2023 Jeziorzany dz. nr 111/2 21209 GSM1800 S.A. 16 P T-Mobile Polska MNET/11/81608/4/ zm Ogrodowa 31.08.2023 Tarczyn 21255 GSM1800 S.A. 15 P 14 MNET/15/80402/6/ zm Orange Polska S.A. 31.08.2023 Komorniki dz. nr 157 3133 LTE800 16 P Dobrowolski P4 Sp. z o.o. REJ/4/0134/1/16 P 25.01.2031 Tarczyn PIA3311 LTE800 ego 21 LTE800/9/0322/1/1 BT1063 SFERIA S.A. P 31.12.2018 Grzędy dz. nr 60/4 LTE800 4 2 LTE800/9/0348/1/1 BT1119 SFERIA S.A. P 31.12.2018 Tarczyn dz. nr 111/2 LTE800 4 6 LTE800/9/0392/1/1 Leśna, dz. BT1416 SFERIA S.A. P 31.12.2018 Komorniki LTE800 4 nr 157/2 2 T-Mobile Polska MNET/11/81207/5/ zm 31.08.2023 Jeziorzany dz. nr 111/2 21209 LTE800 S.A. 16 P LTE1800/10/3556/2 zm BT1164 AERO 2 Sp. z o.o. 31.10.2022 Gąbin dz. nr 78 LTE1800 /16 P 4 T-Mobile Polska MNET/11/92011/3/ zm Warszawsk 31.03.2024 Gąbin 22010 LTE1800 S.A. 15 P a 4 zm Dobrowolski P4 Sp. z o.o. MNET/4/0134/3/16 30.06.2023 Tarczyn PIA3311 LTE2100 P ego 21 P4 Sp. z o.o. MNET/4/5004/1/15 P 30.09.2025 Tarczyn Grójecka 23 PIA3312 LTE2100 MNET/15/80402/6/ zm Orange Polska S.A. 31.08.2023 Komorniki dz. nr 157 3133 LTE2600 16 P zm Dobrowolski P4 Sp. z o.o. MNET/4/0134/3/16 30.06.2023 Tarczyn PIA3311 LTE2600 P ego 21 T-Mobile Polska MNET/11/81207/5/ zm 31.08.2023 Jeziorzany dz. nr 111/2 21209 LTE2600 S.A. 16 P Strona | 84 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
UMTS900/5/0110/1 AERO 2 Sp. z o.o. P 31.08.2019 Komorniki Leśna 24 10072 UMTS900 /09 UMTS900/5/1122/2 zm BT1119 AERO 2 Sp. z o.o. 30.04.2022 Tarczyn dz. nr 111/2 UMTS900 /15 P 6 Krakowska UMTS900/5/3041/1 AERO 2 Sp. z o.o. P 30.06.2023 Grzędy 38, dz. nr 10632 UMTS900 /13 60/4 UMTS900/5/5468/1 Leśna, dz. AERO 2 Sp. z o.o. P 31.08.2025 Komorniki 14162 UMTS900 /15 nr 157/2 MNET/15/80206/5/ zm Orange Polska S.A. 31.08.2023 Jeżewice 0531 UMTS900 15 P MNET/15/80402/6/ zm Orange Polska S.A. 31.08.2023 Komorniki dz. nr 157 3133 UMTS900 16 P zm Dobrowolski P4 Sp. z o.o. MNET/4/0134/3/16 30.06.2023 Tarczyn PIA3311 UMTS900 P ego 21 P4 Sp. z o.o. MNET/4/5004/1/15 P 30.09.2025 Tarczyn Grójecka 23 PIA3312 UMTS900 UMTS900/4/0596/1 Dobrowolski P4 Sp. z o.o. P 31.03.2021 Tarczyn PIA3311 UMTS900 /11 ego 21 T-Mobile Polska MNET/11/81207/5/ zm 31.08.2023 Jeziorzany dz. nr 111/2 21209 UMTS900 S.A. 16 P T-Mobile Polska MNET/11/81608/4/ zm Ogrodowa 31.08.2023 Tarczyn 21255 UMTS900 S.A. 15 P 14 MNET/15/80206/5/ zm Orange Polska S.A. 31.08.2023 Jeżewice 0531 UMTS2100 15 P MNET/15/80402/6/ zm Orange Polska S.A. 31.08.2023 Komorniki dz. nr 157 3133 UMTS2100 16 P zm Dobrowolski P4 Sp. z o.o. MNET/4/0134/3/16 30.06.2023 Tarczyn PIA3311 UMTS2100 P ego 21 P4 Sp. z o.o. MNET/4/5004/1/15 P 30.09.2025 Tarczyn Grójecka 23 PIA3312 UMTS2100 UMTS2100/4/2074/ zm Dobrowolski P4 Sp. z o.o. 31.08.2018 Tarczyn PIA3311 UMTS2100 2/10 P ego 21 Krakowska POLKOMTEL Sp. z MNET/1/20072/1/1 P 30.11.2024 Grzędy 38, dz. nr 10632 UMTS2100 o.o. 4 60/4 Krakowska POLKOMTEL Sp. z UMTS2100/3/0959/ P 30.11.2016 Grzędy 38, dz. nr 10632 UMTS2100 o.o. 1/06 60/4 T-Mobile Polska MNET/11/81207/5/ zm 31.08.2023 Jeziorzany dz. nr 111/2 21209 UMTS2100 S.A. 16 P T-Mobile Polska MNET/11/81608/4/ zm Ogrodowa 31.08.2023 Tarczyn 21255 UMTS2100 S.A. 15 P 14 T-Mobile Polska UMTS2100/2/0781/ Ogrodowa P 30.11.2016 Tarczyn 21255 UMTS2100 S.A. 1/06 14 T-Mobile Polska UMTS2100/2/1188/ Ogrodowa P 30.09.2020 Tarczyn 21255 UMTS2100 S.A. 1/10 14 T-Mobile Polska UMTS2100/2/3877/ P 30.09.2021 Jeziorzany dz. nr 111/2 21209 UMTS2100 S.A. 1/11 Źródło: Zestawienie własne na podstawie rejestrów UKE (stan na 24.06.2016)
8. Potrzeby i możliwości rozwoju gminy
Potrzeby gminy obrazują między innymi wnioski mieszkańców do niniejszego studium, z których wynika, iż lokalna społeczność w głównej mierze zainteresowana jest przeznaczeniem nowych terenów na zabudowę mieszkaniową oraz mieszkaniowo-usługową. Na etapie sporządzania projektu studium oraz w okresie poprzedzającym prace nad tym projektem, do Urzędu Miejskiego w Tarczynie złożonych zostało blisko 1000 wniosków dotyczących wprowadzenia zmiany przeznaczenia terenów wyznaczonych w obowiązującym planie miejscowym oraz studium. Złożone wnioski w przeważającej części dotyczyły Strona | 85 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn przeznaczenia działek na tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz mieszkaniowo-usługowej. Poza tym do potrzeb gminy należy zaliczyć: . uporządkowanie istniejącej struktury przestrzennej, w tym wytyczenie nowych terenów inwestycyjnych w dostosowaniu do istniejących uwarunkowań, sytuacji społeczno- ekonomicznej i potrzeb mieszkańców, poprzez opracowanie dla poszczególnych miejscowości planów zagospodarowania przestrzennego, . zwiększenie atrakcyjności obszaru gminy dla inwestorów lokalnych i zagranicznych, . rozwój systemu kanalizacji sanitarnej, zaś w miejscach, gdzie budowa zbiorczych systemów będzie technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, realizacja szczelnych zbiorników bezodpływowych na nieczystości ciekłe bądź przydomowych oczyszczalni ścieków . stworzenie warunków do rozwoju budownictwa mieszkaniowego poprzez uzbrajanie terenów, . przebudowę i modernizację dróg (w tym przede wszystkim dróg gminnych i powiatowych), . podniesienie atrakcyjności gminy w zakresie turystyki i wypoczynku, . poprawę stanu środowiska naturalnego poprzez objęcie nowych terenów zabudowy mieszkaniowej zorganizowanym systemem kanalizacji sanitarnej. Za możliwości rozwoju gminy należy uznać: . dogodne położenie komunikacyjne w sąsiedztwie stolicy (30 km) oraz większych ośrodków miejskich województwa, w tym: Piaseczna (15 km) oraz Grójca (13 km), . dobrze rozwinięty układ komunikacyjny, w skład którego wchodzą: droga krajowa, wojewódzka, drogi powiatowe oraz gminne, . przebieg projektowanej drogi ekspresowej nr S-7 relacji Gdańsk - Rabka, z dwoma węzłami znajdującymi się na obszarze gminy, . odpowiednie kształtowanie atrakcyjności gminy dla potencjalnych inwestorów poprzez tworzenie dogodnych warunków dla rozwoju nowych branż usług i przemysłu, . korzystne walory środowiska nie powodujące ograniczeń w działalności gospodarczej, . dynamiczny wzrost liczby podmiotów gospodarczych, . dobre zaopatrzenie gminy w niezbędna infrastrukturę techniczną, w tym: wodę, energię elektryczną, gaz, . uregulowaną gospodarkę odpadami, . wysoki poziom aktywności zawodowej ludności . znaczne zasoby siły roboczej, . dobre warunki dla rozwoju sieci osadniczej.
Strona | 86 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
8.1. Analiza dokumentów programowych mających wpływ na politykę rozwoju gminy
8.1.a. Dokumenty szczebla wojewódzkiego
Podstawowymi dokumentami programowymi polityki rozwoju, które z mocy ustawy sporządza i realizuje samorząd województwa są Strategia rozwoju województwa mazowieckiego do roku 203012 oraz Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego13. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego (PZPW) przyjmuje, że docelowa struktura funkcjonalno-przestrzenna województwa mazowieckiego będzie determinowana przez historycznie ukształtowaną strukturę policentryczno-pasmową, składającą się z: . policentrycznego układu sieci osadniczej; . istniejących i projektowanych europejskich korytarzy transportowych; . pasmowo powiązanych obszarów przyrodniczo-kulturowych; . terenów rolnych i otwartych, wolnych od procesów urbanizacji. Największe znaczenie dla miasta i gminy Tarczyn będzie miało (za PZPWM, Kierunki zagospodarowania przestrzennego województwa, Model struktury funkcjonalno- przestrzennej województwa mazowieckiego, str. 31-32): . nastąpi wzmocnienie powiązań transportowych metropolii warszawskiej. Poprawa wydolności systemu transportowego (zarówno lądowego jak i lotniczego)Warszawy, przyczyni się do wzmocnienia jej funkcji metropolitalnych i intensyfikacji metropolizacji obszaru jej oddziaływania. (pkt 3); . metropolia warszawska jako potencjalna metropolia europejska (potencjalne MEGA – wg. klasyfikacji ESPON-u) i krajowy biegun wzrostu, w procesie konkurencji międzynarodowej (europejskiej i globalnej) tworzyć będzie coraz silniejsze węzły przedsiębiorczości i innowacji oddziaływujące na kraj i region. (pkt 4); . pasma potencjalnie najwyższej innowacyjności i aktywności społeczno-gospodarczej będą kształtowane współzależnie z budową i modernizacją międzynarodowego i krajowego systemu infrastruktury technicznej (głównym jego elementem będzie system autostrad i dróg ekspresowych, linii kolejowych, telekomunikacyjnych, paliwowo- energetycznych). (pkt 8); . pomiędzy pasmami najwyższej aktywności społeczno-gospodarczej oraz węzłami sieci osadniczej rozmieszczone będą wielkoobszarowe systemy obszarów cennych
12 Uchwała nr 158/13 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 28 października 2013 r.
13 Uchwała nr 180/14 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 7 lipca 2014 r.
Strona | 87 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
przyrodniczo objętych ochroną prawną oraz predestynowanych do objęcia ochroną prawną, uzupełnione o sieć korytarzy ekologicznych. (pkt 9); . pomiędzy pasmami najwyższej aktywności społeczno-gospodarczej oraz węzłami sieci osadniczej utrzymane zostaną obszary rolnicze pełniące funkcje żywicielskie o strategicznym znaczeniu dla województwa. (pkt 10); . doliny rzek wraz z ukształtowanymi wartościami kulturowymi tworzyć będą pasma przyrodniczo-kulturowe regionu. (pkt 11). Schemat funkcjonalno-przestrzenny planu wojewódzkiego sytuuje gminę w obrębie Obszaru Metropolitarnego Warszawy (OMW) oraz korytarza innowacji. Pomiędzy pasmami rozwoju plan zaleca zachowanie przestrzeni ekstensywnego użytkowania, jako obszarów predystynowanych do pełnienia funkcji żywicielskich o strategicznym znaczeniu. Dla OMW plan ustala: . zasadę restrukturyzacji funkcjonalnej, polegająca na porządkowaniu i kształtowaniu stref funkcjonalnych (funkcji centralnych, zaplecza mieszkaniowego Warszawy, zaplecza przyrodniczego, klimatycznego i rekreacyjnego Warszawy, obszarów przemysłowo- gospodarczych oraz koncentracji rozwoju technologicznego); . koncentrację struktur zurbanizowanych w oparciu o lokalne centra osadnicze z wykształconym poziomem usług podstawowych i występowaniem wykształconych przestrzeni publicznych; . redukcję kolizji przestrzennych i konfliktów przestrzennych związanych z presją urbanizacyjną na najcenniejsze przyrodniczo tereny OMW poprzez zasady uspołecznienia i partycypacji społecznej (dotyczy przede wszystkim rezerw terenu pod infrastrukturalne inwestycje liniowe oraz tworzenie form ochrony przyrody); . zasadę kształtowania układu komunikacyjnego o charakterze obwodnicowym wewnątrz miasta oraz w obszarze metropolitalnym odciążającym dotychczas ukształtowany promienisty układ drogowy wprowadzający ruch do miasta; . spójność i ciągłość (przestrzenną i funkcjonalną) obszarów cennych przyrodniczo, objętych ochroną prawną i predestynowanych do objęcia ochroną prawną, korytarzy ekologicznych, (poprzez tworzenie m.in. Zielonego Pierścienia Warszawy); . komplementarność ochrony wartości przyrodniczych, kulturowych i krajobrazu – poprzez tworzenie pasm przyrodniczo-kulturowych; . rewitalizację zdegradowanych obszarów historycznych, będących częścią dziedzictwa kulturowego regionu; . oszczędną gospodarkę zasobami: przede wszystkim zasobami przestrzeni poprzez intensyfikację zagospodarowania już istniejącego – wykorzystanie rezerw terenu w obrębie obszarów zainwestowanych, rewitalizację oraz restrukturyzację funkcjonalną; . poprawę standardów ochrony środowiska przyrodniczego przede wszystkim w zakresie Strona | 88 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
gospodarki wodno-ściekowej i gospodarki odpadami.
W zakresie infrastruktury komunikacyjnej plan wymienia budowę drogi S7 Warszawa- Grójec. W odniesieniu do dróg niższych klas i kategorii nie przewidziano zadań służących realizacji ponadlokalnych celów publicznych. W zakresie rozwoju transportu kolejowego wskazano linia kolejowa C-E 20 na odcinku Skierniewice – Pilawa – Łuków jako zadanie publiczne ponadlokalne. Ponadto PZW postuluje podjęcie prac studialnych i projektowych nad uruchomieniem komunikacji na linii Mszczonów – Tarczyn – Nowy Prażmów – Czachówek. W celu ukształtowania pierścieniowej struktury elektroenergetycznych sieci przesyłowych najwyższych napięć plan ustala budowę linii 400 kV Kozienice – Ołtarzew. Na terenie gminy Tarczyn przewidziano poniższe inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym z zakresu infrastruktury technicznej: . rozbudowę oczyszczalni ścieków w Tarczynie ze względu na przepustowość wraz z jednoczesną modernizacją lub rozbudową; . rozbudowę infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej w gminie Tarczyn; . budowę infrastruktury systemu GSM R zgodnie z NPW ERTMS na linii kolejowej E 20/C- E 20 korytarz F na odcinku Kunowice –Terespol.
W zakresie zachowania ciągłości dziedzictwa kulturowego regionu PZPW postuluje objęcie ochroną układu ruralistycznego wsi Kotorydz. Preferowaną formą turystyki wg PZPW jest turystyka wypoczynkowa, przyrodnicza kwalifikowana oraz zdrowotna.
Dnia 21 listopada 2016 r. Sejmik Województwa Mazowieckiego podjął uchwałę14 w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego (PZPW). Z uzasadniania do uchwały wynika, że przyczyną przystąpienia do kompleksowej zmiany planu wojewódzkiego są przyjęte nowe, znaczące regulacje prawne, wprowadzające nowe elementy zakresu planu województwa oraz nowe uwarunkowania realizacji i funkcjonowania polityk przestrzennych. Przesłanką do zmiany PZPW jest również potrzeba aktualizacji kierunków polityki przestrzennej pod kątem nowych zadań i wyzwań rozwojowych województwa mazowieckiego. Najistotniejszym, z punktu widzenia gminy Tarczyn, powodem przystąpienia do zmiany PZPW jest sporny przebieg linii elektroenergetycznej WN 400 kV Kozienice-Ołtarzew.
14 Uchwała Nr 196/16 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 21 listopada 2016 r. Strona | 89 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Strategia rozwoju województwa mazowieckiego do roku 2030 z 28 października 2013 r. za priorytetowy cel strategiczny przyjęła: „Rozwój produkcji ukierunkowanej na eksport w przemyśle zaawansowanych i średniozaawansowanych technologii oraz w przemyśle i przetwórstwie rolno-spożywczym”. Jego osiągnięcie wymaga realizacji działań w następujących kierunkach: . tworzenie warunków do generowania i absorpcji innowacji; . rozwój produkcji: tworzenie warunków przyjaznych dla inwestorów i przedsiębiorców; . wspieranie tworzenia i rozwoju przedsiębiorstw produkcyjnych; . umiędzynarodowienie gospodarcze; . tworzenie warunków do zwiększenia inwestycji pozarolniczych – głównie w przemyśle rolno-spożywczym. Poniżej przedstawiono wybrane działania rozwojowe, wskazane dla obszarów wiejskich, odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do zagospodarowania przestrzennego gminy Tarczyn: . tworzenie warunków do zwiększenia inwestycji pozarolniczych – głównie w przemyśle rolno-spożywczym; . wsparcie rozwoju stref produkcyjnych i terenów inwestycyjnych zgodnie z zapisami PZPWM lub SUiKZP/MPZP; . dostosowanie parametrów, standardów technicznych i przebiegu dróg do ich funkcji; . przeciwdziałanie fragmentaryzacji przestrzeni przyrodniczej i zwiększenie lesistości regionu; . ochrona lasów i obszarów cennych przyrodniczo; . racjonalne planowanie funkcji terenów z uwzględnieniem potrzeb ochrony środowiska; . produkcja energii ze źródeł odnawialnych – zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii na obszarach wiejskich.
W Strategii rozwoju województwa mazowieckiego do 2030 r. zidentyfikowano obszary strategicznej interwencji (OSI), w których występują problemy będące barierą rozwoju regionu. W Planie zagospodarowania przestrzennego województwa mazowieckiego przedstawiono delimitację funkcjonalnych obszarów problemowych, które zawierają się w obszarach strategicznej interwencji. Obszary strategicznej interwencji zostały zidentyfikowane zgodnie z celami zapisanymi w Krajowej strategii rozwoju regionalnego, tj. z celem 2. Budowa spójności terytorialnej i przeciwdziałania marginalizacji obszarów problemowych oraz z celem 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów. Strategia w ten sposób opisuje Obszary strategicznej interwencji: „(…)zidentyfikowano OSI na podstawie wskaźników przyjętych w Krajowej strategii rozwoju regionalnego, Strona | 90 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn uzupełniając je wskaźnikami przyjętymi indywidualnie dla Mazowsza. Zidentyfikowano w ten sposób obszary, które cechują się najniższym poziomem dostępu mieszkańców do dóbr i usług, wymagające interwencji z poziomu regionalnego lub krajowego. Dodatkowymi kryteriami przy wyznaczaniu tych obszarów była dostępność transportowa oraz odsetek osób bezrobotnych pozostających w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Wyznaczając obszary strategicznej interwencji uwzględniono obszary wymagające restrukturyzacji i rozwoju nowych funkcji przy wsparciu instrumentów polityki regionalnej, które wskazano w Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju. Są to obszary, na których występuje nadmierna kumulacja negatywnych zjawisk społeczno-gospodarczych, konflikty przestrzenne oraz dysfunkcje rozwojowe. Interwencje podejmowane na tych obszarach będą skierowane na przeciwdziałanie trwałej marginalizacji, utracie znaczenia gospodarczego oraz koncentracji patologicznych problemów społecznych, a także rozwijanie zdolności absorpcji impulsów docierających z obszarów lepiej rozwiniętych, głównie z OMW.” Rysunek 1 Obszary strategicznej interwencji wyznaczone w Planie zagospodarowania przestrzennego województwa mazowieckiego
Źródło: Plan zagospodarowania przestrzennego województwa mazowieckiego
Strona | 91 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
W województwie mazowieckim na poziomie regionalnym zostały wyznaczone dwa typy OSI: problemowe i bieguny wzrostu. Biegunem wzrostu jest Obszar Metropolitalny Warszawy (w tym gmina Tarczyn) zgodnie z celem 1.1. Wzmacnianie funkcji metropolitalnych ośrodków wojewódzkich i integracja ich obszarów funkcjonalnych (KSRR). Gmina Tarczyn leży poza obszarami o najniższym poziomie dostępu do usług publicznych w Krajowej strategii rozwoju regionalnego i na poziomie województwa mazowieckiego.
8.2. Prognozy demograficzne, w tym uwzględniające, migracje w ramach miejskich obszarów funkcjonalnych ośrodka wojewódzkiego
Opis potencjału demograficznego gminy Tarczyn został zamieszczony w podrozdziale 5.1. Liczba mieszkańców wg miejsca faktycznego zamieszkania na koniec 2015 r. wynosiła15 11 303 osoby. Prognoza ludności na lata 2014-2050 została opracowane przez GUS (2014 r.) do poziomu powiatowego. Brak jest danych na temat poszczególnych gmin. Z tego względu przyjęto, że przyrost ludności będzie zbliżony do gmin wiejskich powiatu piaseczyńskiego, dla których prognozuje się dodatni ruch naturalny oraz dodatnią migrację wewnętrzną na pobyt stały. Prognozowany ruch naturalny i migracyjny ludności w latach 2016-2050 dla obszaru wiejskiego powiatu piaseczyńskiego przedstawiają się następująco: Migracje Migracje zagraniczne Ludność Ruch naturalny wewnętrzne na Rok na pobyt stały na 31 XII pobyt stały Urodzenia Zgony Napływ Odpływ Imigracja Emigracja powiat 2016 98 528 934 812 2 421 969 33 10 piaseczyński 2020 104 862 957 839 2 382 939 37 10 - wieś 2025 112 615 983 888 2 283 890 43 10 2030 119 941 1 041 971 2 184 861 48 10 2035 126 869 1 136 1 094 2 131 857 53 10 2040 133 611 1 226 1 203 2 133 858 53 10 2045 140 199 1 260 1 280 2 133 859 53 10 2050 146 461 1 245 1 339 2 134 859 53 10 Źródło: Prognoza ludności na lata 2014-2050, GUS 2014 r.
Jak widać z powyższej tabeli w roku 2045 prognozowany jest przyrost ludności obszaru wiejskiego powiatu piaseczyńskiego o 41 617 osób w stosunku do roku 2016. Prognozy przyrostu ludności dla gminy Tarczyn zostały opracowane na potrzeby „Koncepcji programowej gospodarki ściekami komunalnymi na terenie gminy Tarczyn” (2016 r.). W w/w opracowaniu założono przyrost ludności do roku 2036 r. o 6 141 osób.
15 Dane BDL GUS na koniec 2015 r. Strona | 92 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Położenie gminy w Obszarze Metropolitalnym Warszawy, a także wysokie walory przyrodnicze i dogodny powiązania komunikacyjne (oraz perspektywa polepszenia warunków dojazdu poprzez planowaną drogę ekspresową S7) powoduje, że jest ona zapleczem mieszkaniowym i wypoczynkowym Warszawy. Osoby wybierające Tarczyn jako miejsce zamieszkania preferują jej wschodnią część ze względu na najkorzystniejszy dojazd. Tendencję systematycznego wzrostu liczby ludności potwierdzają dane GUS, wg których w latach 2008-2015 rokrocznie liczba budynków mieszkalnych indywidualnych wzrastała w granicach 50-70 szt. Dodatkowo w latach 2010-2011 oddano do użytkowania 118 mieszkań przeznaczonych do sprzedania lub wynajmu. Obecnie trwają prace budowalne i projektowe nad kolejnymi osiedlami zabudowy mieszkaniowej jedno- i wielorodzinnej.
Biorąc pod uwagę powyższe prognozy przyjęto przyrost ludności gminy Tarczyn w ciągu 30 lat o ok. 7 500 osób.
8.3. Analizy ekonomiczne, środowiskowe i społeczne
Liczbę „drugich domów” w skali kraju szacuje się na ok. 650 tys. a ich liczba szybko rośnie (Adamiak 2013)16. Wynika to ze wzrostu zamożności społeczeństwa i tym samym większej dostępności domów letniskowych dla szerszej populacji. Czynnik ten jest jednym z najczęściej wskazywanych jako przyczyny upowszechniania się tego zjawiska (Kowalczyk 1993, Grzelak 1997). Na terenie gminy Tarczyn również występują kompleksy domków letniskowych
16 Brak danych z następnych lat Strona | 93 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn wskazane w obowiązującym Studium jako tereny zabudowy mieszkaniowo-letniskowej. Obszary te wyznaczono na bazie uznanych dotychczasowo wsi letniskowych oraz w rejonie terenów leśnych, na styku z terenami doliny Jeziorki i Tarczynki. Rozwojowi tej formy zagospodarowania przestrzennego na terenie gminy sprzyjają jej walory przyrodniczo-krajobrazowe (będące również podstawą do objęcia tego terenu ochroną w postaci Chojnowskiego Parku Krajobrazowego oraz Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu) oraz bliskość dużego ośrodka miejskiego – Warszawy. Obecność tych czynników jest kluczowa dla rozwoju zabudowy letniskowej, co potwierdzają badania (Marcoullier 1996, Cho i inni 2003) w tym i autorzy Czarnecki i Heffner (2008). Rozmieszczenie „drugich domów”, podobnie jak każdej innej przestrzennej formy zagospodarowania turystycznego, w decydujący sposób zdeterminowane jest przez trzy kluczowe czynniki lokalizacyjne: występowanie wysokich walorów przyrodniczych, krajobrazowych, a rzadziej kulturowych, bliskość stałego (pierwszego) miejsca zamieszkania oraz poziom dostępności przestrzennej (komunikacyjnej) lub inaczej dobrze rozbudowany system komunikacyjny. Lokalizacja zależy przede wszystkim od celu (wypoczynek, rekreacja, emerytura) i charakteru użytkowania (całoroczne, sezonowe lub sporadyczne). Domy letniskowe lokalizowane na terenie gminy mają charakter sezonowy nastawiony na rekreację i wypoczynek jak i całoroczny. Przy czym wraz ze zmianami demograficznymi zachodzącymi w kraju i przechodzeniem na emeryturę kolejnych roczników wyżu powojennego, bardzo możliwe jest przekształcenie przynajmniej części z domów sezonowych w obiekty całoroczne i przeniesienie się mieszkańców miasta na stałe na wieś. Ten rodzaj wykorzystania „drugich domów” w wieku poprodukcyjnym podkreśla literatura tematu (Czarnecki i Heffner 2008). Dodatkowo na decyzję o przeniesieniu się na wieś (sezonowo lub całorocznie) może mieć wpływ stan i jakość powietrza w Warszawie. Według badań prowadzonych przez Europejską Agencję Środowiska (European Environment Agency, EEA) dotyczących koncentracji zanieczyszczeń powietrza w 2013 r. w 199 miastach na kontynencie, powietrze w stolicy jest złe (patrz tabela poniżej). Prognozy jakości powietrza EEA również nie są optymistyczne. Według tej diagnozy w 2030 r. poziom zanieczyszczenia powietrza w polskich miastach będzie należał do najwyższych w całej Unii Europejskiej – 11 z 20 najbardziej zanieczyszczonych miast w Europie położonych będzie w Polsce. Poza aglomeracją śląską i Krakowem dotyczy to również Warszawy.
Ocena jakości powietrza w Warszawie w 2013 r: Całkowita ilość Lokata stacji pomiarowej z terenu stacji pomiarowych Rodzaj zanieczyszczenia Warszawy z największym stężeniem w 199 badanych danego rodzaju zanieczyszczenia miastach Zawartość pyłu PM10 990 55
Strona | 94 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Zawartość tlenku azotu (NO) 1141 59 Zawartość ozonu 703 291 Zawartość pyłu PM2,5 522 15 Zawartość benzo(a)pirenu w pyle 257 41 PM10 Źródło: EEA - Air pollutant concentrations 2013 - Dataset by cities (compared to WHO guidelines) (http://www.eea.europa.eu/data-and-maps/data/air-pollutant-concentrations-at-station) Podobną prognozę na rok 2030 dla zawartości pyłów zawieszonych w powietrzu przeprowadził Międzynarodowy Instytut Stosowanych Analiz Systemów (IIASA) w Luksemburgu. Wg symulacji przedstawionej na łamach czasopisma naukowego „Atmospheric Chemistry and Physics” większość miast, gdzie stężenie pyłami wyniesie powyżej 35 mikrogramów na metr sześcienny, znajdować się będzie w Polsce. Podobnie jak w przypadku prognozy EEA przekroczeń należy również spodziewać się w Warszawie.
Prognoza zawartości pyłów w powietrzu w 2030 r.:
Paradoksalnie wzrost liczby „drugich domów” pośrednio łagodzi procesy rozlewania się miast. Sugerują to zagraniczne i polskie badania stwierdzające, że drugie domy częściej posiadają mieszkańcy domów wielorodzinnych niż jednorodzinnych (Módenes et al. 2007, Adamiak, Sokołowski 2012). Posiadanie „drugiego domu” w oddaleniu od miejsca zamieszkania staje się alternatywą dla budowy domu jednorodzinnego na przedmieściach.
Rozwój na terenie gminy „drugich domów” stanowi dodatkowo możliwość rozwoju gospodarczego, głównie w zakresie handlu i usług. Wpływ na sytuację społeczno- gospodarczą jest dwojaki. Oddziaływanie początkowe jest chwilowe i ograniczone do
Strona | 95 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn pojedynczych osób, a związane jest ze sprzedażą działki i budową siedliska. Wpływ długofalowy dotyczy rozwoju działalności handlowo-usługowej w gminie, stymulowanej potrzebami właścicieli „drugich domów” (drobne obiekty handlowe z produktami codziennego użytku w tym głównie żywność, rozwój sektora usługowego – z zakresu drobnych napraw i prac porządkowych, elektryki, hydrauliki, stolarki, montowanie anten oraz oferty turystycznej).
Gmina Tarczyn zapewnia obsługę miejscowej ludności w zakresie oświaty, opieki społecznej, ochrony zdrowia, kultury, sportu i rekreacji. Opis infrastruktury społecznej zawierają rozdziały od 5.5 do 5.8.
Uwarunkowania wynikające ze stanu środowiska, i jakości zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska przyrodniczego i krajobrazu oraz ograniczenia dla rozwoju zabudowy zawarte zostały w rozdziale 3.
8.4. Możliwości finansowania przez gminę wykonania sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej, a także infrastruktury społecznej, służących realizacji zadań własnych gminy
Suma wydatków z budżetu gminy Tarczyn wyniosła w 2015 r. 45,9 mln złotych, co daje 4,1 tys. złotych w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Oznacza to wzrost wydatków o 3% w porównaniu do roku 2014. Największa część budżetu gminy Tarczyn – 32,1% została przeznaczona na Dział 801 - Oświata i wychowanie. Dużą część wydatków z budżetu przeznaczona została na Dział 750 - Administracja publiczna (15%) oraz na Dział 900 - Gospodarka komunalna i ochrona środowiska (9,3%). Wydatki inwestycyjne stanowiły 8,7 mln złotych, czyli 18,9% wydatków ogółem. Udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem jest wyższy od średniej dla województwa i powiatu. W 2015 r. w województwie mazowieckim na cele inwestycyjne gminy17 przeznaczyły średnio 18,3% wydatków na cele inwestycyjne, a w powiecie piaseczyńskim 18,7%. W latach 2009-2015 wydatki majątkowe inwestycyjne gminy Tarczyn wyglądały następująco:
Rok 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Udział wydatków majątkowych 34% 30% 22,7% 20,8% 28,1% 18,3% 18,9% inwestycyjnych w ogóle wydatków Źródło: dane BDL GUS Suma dochodów do budżetu gminy Tarczyn wyniosła w 2015 r. 50,2 mln złotych, co daje 4,4 tys. złotych w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Oznacza to wzrost dochodów o 10,4% w porównaniu do roku 2014. Największa część dochodów wygenerował Dział 756 -
17 Gminy bez miast na prawach powiatu Strona | 96 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Dochody od osób prawnych, fizycznych i od innych jednostek (38%). Duża część wpływów pochodzi z Dział 758 - Różne rozliczenia (21,5%) oraz z Dział 010 - Rolnictwo i łowiectwo (10,9%). W budżecie gminy Tarczyn wpływy z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych wynosiły 747 złotych na mieszkańca (16,8%), natomiast dochód z tytułu podatków dochodowych od osób prawnych wynosił 11,7 złotych na mieszkańca (0,3%).
Rok 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Wydatki budżetu gminy Tarczyn Ogółem [zł] 30,1 35,2 37,1 35,0 41,0 45,5 44,4 45,9 mln mln mln mln mln mln mln mln Na jednego 2,8 tys. 3,3 tys. 3,4 tys. 3,2 tys. 3,7 tys. 4,1 tys. 3,9 tys. 4,1 tys. mieszkańca [zł] Dochody budżetu gminy Tarczyn Ogółem [zł] 28,2 32,1 35,9 35,0 50,2 40,4mln 43,8mln 45,4mln mln mln mln mln mln Na jednego 2,7 tys. 3,0 tys. 3,3 tys. 3,2 tys. 3,6 tys. 3,9 tys. 4,0 tys. 4,4 tys. mieszkańca [zł]
8.5. Bilans terenów przeznaczonych pod zabudowę
Zapotrzebowanie na nową zabudowę oszacowano z uwzględnieniem 30-to letniego okresu perspektywicznego. Uwzględniono również niepewność procesów rozwojowych wyrażoną zwiększeniem zapotrzebowania na nową zabudowę w stosunku do przewidzianych analiz o 30%. Przy sporządzaniu bilansu terenów przeznaczonych pod zabudowę posłużono się danymi udostępnionymi przez GUS, ewidencją gruntów i budynków oraz danymi udostępnionymi przez Urząd Miejski w Tarczynie. Przyjęto przeciętną powierzchnię użytkową mieszkania na 1 osobę 43 m2 18 (szacując ten wskaźnik uwzględniono trend znaczącego przyrostu powierzchni użytkowej mieszkania na osobę wynikający z danych GUS z ostatnich 10 lat w, a także średnią powierzchnię użytkową mieszkania na osobę w krajach Europy Zachodniej). Na wzrost zapotrzebowania na nową zabudowę będzie miał wpływ spadek liczby gospodarstw domowych dwu- i wielorodzinnych. Kolejnym czynnikiem wpływającym na wzrost zapotrzebowania na nową zabudowę mieszkaniową może stać się zainwestowanie stref aktywizacji gospodarczej. Nowe miejsca pracy stanowią jednocześnie magnes przyciągający nowych mieszkańców. W celu oszacowania prawdopodobnego zapotrzebowania na zabudowę mieszkaniową przyjęto na podstawie prognozy demograficznej GUS oraz prognoz sporządzonych na potrzeby „Koncepcji programowej gospodarki ściekam komunalnymi na terenie gminy Tarczyn” (2016 r.) przyrost ludności o ok. 7 500 osób.
18 wskaźnik ten dla gminy Tarczyn w 2014 r. wyniósł 34,5 m2 Strona | 97 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Biorąc za podstawę powyższe maksymalne zapotrzebowanie na nową zabudowę19 o funkcji mieszkaniowej i mieszkaniowo-usługowej wyniesie: 419,25 tys. m2 powierzchni użytkowej budynków. Na wzrost zapotrzebowania na zabudowę mieszkaniową ma również wpływ duże zainteresowanie lokalizacją na terenie gminy Tarczyn tzw. „drugich domów” przez mieszkańców dużych miast, w szczególności Warszawy. Zapotrzebowanie na ten typ budownictwa oszacowano na 600 dodatkach budynków o funkcji mieszkalnej i rekreacyjnej o łącznej powierzchni użytkowej 72 tys. m2.
Chłonność obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno- przestrzennej w granicach jednostek osadniczych Do wyznaczania obszarów o zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostek osadniczych zastosowano definicję „zwartej zabudowy” określoną w art. 4 pkt 29 ustawy z dnia 2 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych. W oparciu o w/w przepisy oraz ustawę z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych przeprowadzono analizę przestrzenną gminy Tarczyn pod kontem wydzielenia jednostek osadniczych. Następnym krokiem było oszacowanie możliwości lokalizowania na tych terenach nowej zabudowy. W ramach jednostek osadniczych możliwa jest lokalizacja zabudowy mieszkaniowej z obiektami infrastruktury technicznej oraz związanych z nimi usługami lub turystyką20. Szacując chłonność położonych na terenie gminy obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej przyjęto następujące założenia: . średnią powierzchnię działki budowlanej: na terenie miasta: 600 m2 dla zabudowy usługowej, 800 m2 dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i mieszkaniowo-usługowej, na terenie wiejskim: 1500 m2 dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i mieszkaniowo-usługowej, 3000 m2 dla zabudowy zagrodowej, . udział typów zabudowy w ramach jednostek osadniczych: na terenie miasta: 30% zabudowy usługowej, 70% dla zabudowy mieszkaniowej i mieszkaniowo-usługowej, na terenie wiejskim: 60% dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
19 powiększone o 30% 20 Zgodnie z art. 2 pkt 1, 3 i 12 ustawy z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych: „1) jednostka osadnicza - wyodrębniony przestrzennie obszar zabudowy mieszkaniowej wraz z obiektami infrastruktury technicznej zamieszkany przez ludzi;(…) 3) miasto - jednostkę osadniczą o przewadze zwartej zabudowy i funkcjach nierolniczych posiadającą prawa miejskie bądź status miasta nadany w trybie określonym odrębnymi przepisami; (…) 12) wieś - jednostkę osadniczą o zwartej lub rozproszonej zabudowie i istniejących funkcjach rolniczych lub związanych z nimi usługowych lub turystycznych nieposiadającą praw miejskich lub statusu miasta”. Strona | 98 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
i mieszkaniowo-usługowej, 40% zabudowy zagrodowej, . uwzględniono 30% zapotrzebowanie na tereny komunikacji, infrastruktury technicznej i zieleń w granicach terenów, na których możliwa jest lokalizacja nowej zabudowy, . przyjęto przeciętną powierzchnię użytkową mieszkania na 1 osobę 43 m2, liczbę osób zamieszkujących w jednym mieszkaniu 3 (szacując w/w wskaźniki uwzględniono trend znaczącego przyrostu powierzchni użytkowej mieszkania na osobę wynikający z danych GUS z ostatnich 10 lat w, a także średnią powierzchnię użytkową mieszkania na osobę oraz liczbę osób zamieszkujących jedno mieszkanie w krajach Europy Zachodniej). Chłonność obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno- przestrzennej w granicach jednostek osadniczych wynosi: na terenie obszaru wiejskiego gminy 53 tys. m2 powierzchni użytkowej budynków, na obszarze miejskim gminy 21 tys. m2 powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych lub z funkcją mieszkalną.
Chłonność obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę W kolejnej części bilansu oszacowano chłonność, położonych na terenie gminy, obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę, rozumianą jako możliwość lokalizowania na tych obszarach nowej zabudowy. Do obliczenia chłonności obszarów przeznaczonych w planach miejscowych do zabudowy przyjęto takie same założenia jak dla oszacowania chłonności obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej. Chłonność obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę wynosi: na terenie obszaru wiejskiego gminy 381 tys. m2 powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych lub z funkcją mieszkalną, na obszarze miejskim gminy 26,9 tys. m2 powierzchni użytkowej budynków jw.
Ważnym czynnie wpływającym na zmniejszenie chłonność terenów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę jest rzeczywisty wskaźnik ich konsumpcji. Część terenów nigdy nie zostanie zabudowana, związane jest to z wystąpieniem poniższych czynników: . nieuregulowanego stanu własności, . rolniczego użytkowanie gruntów (brak planów właścicieli co do ich zabudowy bądź sprzedaży nieruchomości na cele budowlane).
Ponadto na ocenę realnej możliwość wykorzystania ustaleń planów miejscowych na etapie ich sporządzania ma wpływ małe zainteresowanie społeczeństwa procedurą planistyczną, co często przekłada się na brak zbieżnych intencji organu sporządzającego projekt planu i właścicieli terenów. Stan ten w konsekwencji powoduje zamrożęnie terenów potencjalnie inwestycyjnych, których czas wykorzystania nie jest możliwy do przewidzenia.
Strona | 99 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Porównanie maksymalnego w skali gminy zapotrzebowania na nową zabudowę oraz sumy chłonności obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej i obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę Przeprowadzone analizy wykazały, że maksymalne w skali gminy zapotrzebowanie na nową zabudowę przekracza sumy powierzchni użytkowej zabudowy na obszarach o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w graniach jednostek osadniczych oraz obszarach przeznaczonych w planach pod zabudowę poza obszarami jednostek osadniczych. Oznacza to, że jest zapotrzebowanie na nowe tereny przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową lub usługowo-mieszkaniową. Zmiany mogą również dotyczyć przeznaczeń w ramach jednostek osadniczych oraz terenów już przeznaczonych pod zabudowę w planach miejscowych. Schemat przedstawiający graficznie rozmieszczenie terenów wyznaczonych w bilansie:
Źródło: opracowawni własne
Możliwości finansowania przez gminę wykonania sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej oraz społecznej, służących realizacji zadań własnych gminy oraz potrzeby inwestycyjne gminy wynikające z konieczności realizacji zadań własnych, związane z lokalizacją nowej zabudowy W przypadku wyznaczenia nowych terenów przeznaczonych pod zabudowę konieczna
Strona | 100 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn stanie się rozbudowa sieci infrastruktury technicznej, w mniejszym stopniu sieci dróg publicznych. Ustawa o samorządzie gminnym określa zadania własne gminy w zakresie infrastruktury technicznej, do których należą sprawy: „2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, 3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwienia odpadów komunalnych (...)”. Szczegółowy zakres obowiązków gminnych w tym zakresie precyzują odrębne ustawy, m.in. ustawa o drogach publicznych, ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków. Większość z nowo wyznaczonych obszarów pod zabudowę będzie posiadało dostęp do dróg publicznych i sieci infrastruktury technicznej (w szczególności sieci wodociągowej i energetycznej). Dlatego błędnym byłoby założenie, że wszystkie nowo wyznaczone tereny inwestycyjne będą wymagały nakładów finansowych na wykonanie sieci komunikacyjnych oraz infrastruktury technicznej. Brak sieci kanalizacyjnej występuje generalnie na terenie wiejskim gminy. Jednakże w 2016 r. opracowano i przyjęto do dalszych prac projektowych „Koncepcję programową gospodarki ściekami komunalnymi na terenie gminy Tarczyn”, która zakłada rozbudowę systemu kanalizacyjnego do potrzeb obsługi nowych mieszkańców, w tym budowę dwóch oczyszczalni ścieków w Tarczynie i Pawłowicach lub budowę jednej centralnej oczyszczalni ścieków Tarczyn w Pracach Dużych. Projektowana sieć kanalizacyjna ma mieć możliwość obsłużenia 17 444 RLM. W w/w opracowaniu zawarto orientacyjny kosztorys inwestycji, wg którego budowa zbiorczego systemu kanalizacji w zlewni Pawłowice wyniesie ok. 24,536 mln zł, a w zlewni Tarczyn 60,286 mln zł. Kosztorys zawiera zarówno koszt budowy oczyszczalni ścieków jak i infrastruktury sieciowej. Dla terenów bez możliwości podłączenia do zbiorczego systemu kanalizacji obowiązujące przepisy dopuszczają rozwiązania indywidualne, tj. odprowadzanie ścieków do bezodpływowych zbiorników, bądź przydomowych oczyszczalni ścieków. Wyznaczanie nowych terenów pod zainwestowanie, a co za tym idzie zabudowa i zagospodarowanie tych terenów zgodnie z ustaloną polityką gminy, wiąże się nie tylko z wydatkami, ale również dochodami. Są to dochody wynikające m.in. z wpływu: . z podatków ( od nieruchomości, rolnego, leśnego, od środków transportowych, dochodowego od osób fizycznych, opłacanego w formie karty podatkowej, od spadków i darowizn, od czynności cywilnoprawnych), . z opłat skarbowych, . z tytułu wzrostu wartości nieruchomości (z tzw. renty planistycznej – po uchwaleniu planu miejscowego).
Strona | 101 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest dokumentem kierunkowym, w którym wskazuje się tereny nowej zabudowy w 30-to letnim horyzoncie czasowym. Stąd aby zoptymalizować gospodarowanie przestrzenią oraz zminimalizować skutki finansowe wskazane jest etapowanie przeznaczenia terenów pod nową zabudowę w planach miejscowych.
9. Zadania służące realizacji ponadlokalnych celów publicznych
Na obszarze gminy Tarczyn planuje się następujące inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym: . budowę projektowanej drogi ekspresowej S7, . budowę projektowanej obwodnicy południowej Tarczyna w ciągu drogi wojewódzkiej, . realizację projektowanego zbiornika wodnego w Pawłowicach zgodnie z Programem Małej Retencji dla Województwa Mazowieckiego, . budowę linii elektroenergetycznej NN 400 kV.
W/w budowa projektowanej obwodnicy południowej Tarczyna w ciągu drogi wojewódzkiej nie została ujęta w „Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego” (Uchwała nr 180/14 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 7 lipca 2014 r.) ani w programach zawierających zadania rządowe, o którym mowa w art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W związku z powyższym należy ją wykreślić z zadań służących realizacji ponadlokalnych celów publicznych.
Strona | 102 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn III Podsumowanie
Rozwój gminy Tarczyn warunkowany jest przez szereg czynników zewnętrznych i wewnętrznych. Do najważniejszych uwarunkowań zewnętrznych zaliczyć należy: . sąsiedztwo aglomeracji warszawskiej, stanowiące silny czynnik prorozwojowy, który właściwie wykorzystany może się przyczynić do wzrostu atrakcyjności gminy dla potencjalnych inwestorów oraz nowych mieszkańców, . istniejącą oraz projektowaną sieć drogowa o znaczeniu krajowym i regionalnym – korytarze drogi krajowej Nr 7, projektowanej drogi ekspresowej S7 oraz drogi wojewódzkiej Nr 876, . prognozowany wzrost liczby mieszkańców powiatu, tym samym gminy Tarczyn o blisko 40% do roku 2030 w stosunku do roku 2010 wg danych GUS.
Czynniki wewnętrzne wpływające na rozwój gminy to: . stały wzrost liczby ludności (blisko 400 osób w latach 2005-2010) dzięki dodatniemu przyrostowi naturalnemu oraz dodatniemu saldu migracji, . szeroka oferta terenów mieszkaniowych wyznaczonych w planie miejscowym, . dobrze rozwinięta infrastruktura społeczna w Tarczynie w postaci placówek oświatowych, ochrony zdrowia, kultury i sportu, . duża liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych, . tworzenie warunków dla rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw poprzez wyznaczenie w planie miejscowym terenów inwestycyjnych wzdłuż drogi krajowej Nr 7, . dobrze rozwinięta sieć powiązań komunikacyjnych wewnątrz gminy w odniesieniu do obecnego stopnia zurbanizowania gminy, . dobry stan techniczny dróg gminnych oraz poprawa stanu technicznego sieci dróg jako priorytet polityki gminy, . dobry i prorozwojowy stan infrastruktury technicznej: wodociągowej, elektroenergetycznej i gazowej, . duży udział obszarów chronionych w powierzchni ogólnej gminy jako czynnik ograniczający proces urbanizacji oraz sprzyjający zachowaniu wartości krajobrazowych i przyrodniczych, . kompleksy leśne we wschodniej, zachodniej i południowo-zachodniej części gminy stanowiące ważny element ekosystemu gminy, podnoszący wartość przyrodniczo- krajobrazową oraz turystyczną gminy, . sadownictwo, jako ważny czynnik wizerunkowy sprzyjający identyfikacji oraz element gospodarki gminy, . znaczny udział odłogów w całkowitej powierzchni użytków rolnych, jako sygnał
Strona | 103 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
o zaniechaniu prowadzenia gospodarki rolnej otwierający możliwość zagospodarowania w kierunku innym niż rolniczy, . korzystne warunki geomorfologiczne i przyrodnicze dla rozwoju mieszkalnictwa, turystyki i rekreacji.
Główne czynniki, jakie mogą mieć wpływ na ograniczenie bądź wyhamowanie rozwoju to: . mała liczba podmiotów gospodarczych zatrudniających więcej niż 50 osób, . wyposażenie w urządzenia rekreacyjne i sportowe miejscowości poza Tarczynem ogranicza się jedynie do placówek oświatowych, . w przypadku terenów zabudowy wyznaczonych w obowiązujących planach miejscowych sieć drogowa może się okazać niewystarczająca i wymagać usprawnienia bądź wyznaczenia nowych dróg dla prawidłowej obsługi, . niewystarczający stopień skanalizowania gminy w stosunku do długości sieci wodociągowej.
Wnioski: . nadrzędnym celem dla gminy winno być wykorzystanie potencjału, jaki niesie ze sobą lokalizacja drogi ekspresowej S7 oraz sąsiedztwo aglomeracji warszawskiej, . konieczna jest analiza racjonalności pozostawienia terenów rolnych, jako pojedynczych enklaw pośród terenów przeznaczonych w miejscowym planie na zabudowę, . przeznaczenie nowych terenów pod zabudowę wiązać się musi z przebudową i rozbudową układu drogowego oraz sieci infrastruktury technicznej, . sukcesywna rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej zmierzająca do wytworzenia spójnego systemu gospodarowania ściekami, . konieczne jest utrzymanie ciągłości korytarzy ekologicznych oraz ochrona bioróżnorodności terenów czynnych przyrodniczo i odznaczających się wysokimi walorami krajobrazowymi.
Strona | 104 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Tarczyn
Rysunki
. rys. Nr 1 – „Istniejące zagospodarowanie”, . rys. Nr 2 – „Uwarunkowania polityki planistycznej”, . rys. Nr 3 – „Uwarunkowania przyrodnicze i kulturowe”, . rys. Nr 4 – „Uwarunkowania komunikacyjne i infrastrukturalne”, . rys. Nr 5 – „Wnioski do studium”,
Strona | 105 Etap: wyłożenie do publicznego wglądu w dniach od 07.04.2017 do 12.05.2017 r. (składanie uwag do 12.06.2017 r.)